CINXE.COM

Zimanê kurdî - Wîkîpediya

<!doctype html> <html class="client-nojs mf-expand-sections-clientpref-0 mf-font-size-clientpref-small mw-mf-amc-clientpref-0" lang="ku" dir="ltr"> <head> <base href="https://ku.m.wikipedia.org/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE"> <meta charset="UTF-8"> <title>Zimanê kurdî - Wîkîpediya</title> <script>(function(){var className="client-js mf-expand-sections-clientpref-0 mf-font-size-clientpref-small mw-mf-amc-clientpref-0";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )kuwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","kanûna paşîn","sibat","adar","nîsan","gulan","hezîran","tîrmeh","tebax","îlon","çiriya pêşîn","çiriya paşîn","kanûna pêşîn"],"wgRequestId":"06368c4e-69f8-4f65-9283-71e591b2cadf","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Zimanê_kurdî","wgTitle":"Zimanê kurdî","wgCurRevisionId":1925066,"wgRevisionId":1925066,"wgArticleId": 659,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgPageViewLanguage":"ku","wgPageContentLanguage":"ku","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Zimanê_kurdî","wgRelevantArticleId":659,"wgUserVariant":"ku","wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":["sysop"],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"ku","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"ku-latn"},"wgMFMode":"stable","wgMFAmc":false,"wgMFAmcOutreachActive":false,"wgMFAmcOutreachUserEligible":false,"wgMFLazyLoadImages":true,"wgMFEditNoticesFeatureConflict":false,"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgMFIsSupportedEditRequest":true,"wgMFScriptPath":"","wgWMESchemaEditAttemptStepOversample" :false,"wgWMEPageLength":40000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgSectionTranslationMissingLanguages":[{"lang":"ace","autonym":"Acèh","dir":"ltr"},{"lang":"ady","autonym":"адыгабзэ","dir":"ltr"},{"lang":"alt","autonym":"алтай тил","dir":"ltr"},{"lang":"ami","autonym":"Pangcah","dir":"ltr"},{"lang":"ang","autonym":"Ænglisc","dir":"ltr"},{"lang":"ann","autonym":"Obolo","dir":"ltr"},{"lang":"arz","autonym":"مصرى","dir":"rtl"},{"lang":"as","autonym":"অসমীয়া","dir":"ltr"},{"lang":"av","autonym":"авар","dir":"ltr"},{"lang":"avk","autonym":"Kotava","dir":"ltr"},{"lang":"awa","autonym":"अवधी","dir":"ltr"},{"lang":"ay","autonym":"Aymar aru","dir":"ltr"},{"lang":"ban","autonym":"Basa Bali","dir":"ltr"},{"lang":"bbc","autonym":"Batak Toba","dir":"ltr"},{"lang":"bcl","autonym":"Bikol Central","dir":"ltr"},{"lang":"bdr","autonym":"Bajau Sama","dir":"ltr"},{"lang":"bew","autonym":"Betawi","dir":"ltr"},{"lang":"bho","autonym": "भोजपुरी","dir":"ltr"},{"lang":"bi","autonym":"Bislama","dir":"ltr"},{"lang":"bjn","autonym":"Banjar","dir":"ltr"},{"lang":"blk","autonym":"ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ","dir":"ltr"},{"lang":"bm","autonym":"bamanankan","dir":"ltr"},{"lang":"bo","autonym":"བོད་ཡིག","dir":"ltr"},{"lang":"bpy","autonym":"বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী","dir":"ltr"},{"lang":"bs","autonym":"bosanski","dir":"ltr"},{"lang":"btm","autonym":"Batak Mandailing","dir":"ltr"},{"lang":"bug","autonym":"Basa Ugi","dir":"ltr"},{"lang":"cdo","autonym":"閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄","dir":"ltr"},{"lang":"ce","autonym":"нохчийн","dir":"ltr"},{"lang":"ch","autonym":"Chamoru","dir":"ltr"},{"lang":"chr","autonym":"ᏣᎳᎩ","dir":"ltr"},{"lang":"co","autonym":"corsu","dir":"ltr"},{"lang":"cr","autonym":"Nēhiyawēwin / ᓀᐦᐃᔭᐍᐏᐣ","dir":"ltr"},{"lang":"cu","autonym":"словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ","dir":"ltr" },{"lang":"dag","autonym":"dagbanli","dir":"ltr"},{"lang":"dga","autonym":"Dagaare","dir":"ltr"},{"lang":"din","autonym":"Thuɔŋjäŋ","dir":"ltr"},{"lang":"dtp","autonym":"Kadazandusun","dir":"ltr"},{"lang":"dv","autonym":"ދިވެހިބަސް","dir":"rtl"},{"lang":"dz","autonym":"ཇོང་ཁ","dir":"ltr"},{"lang":"ee","autonym":"eʋegbe","dir":"ltr"},{"lang":"eml","autonym":"emiliàn e rumagnòl","dir":"ltr"},{"lang":"fat","autonym":"mfantse","dir":"ltr"},{"lang":"ff","autonym":"Fulfulde","dir":"ltr"},{"lang":"fj","autonym":"Na Vosa Vakaviti","dir":"ltr"},{"lang":"fo","autonym":"føroyskt","dir":"ltr"},{"lang":"fon","autonym":"fɔ̀ngbè","dir":"ltr"},{"lang":"frp","autonym":"arpetan","dir":"ltr"},{"lang":"fur","autonym":"furlan","dir":"ltr"},{"lang":"fy","autonym":"Frysk","dir":"ltr"},{"lang":"gag","autonym":"Gagauz","dir":"ltr"},{"lang":"gan","autonym":"贛語","dir":"ltr"},{"lang":"gcr","autonym":"kriyòl gwiyannen","dir":"ltr"},{"lang":"gn","autonym":"Avañe'ẽ","dir":"ltr" },{"lang":"gom","autonym":"गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni","dir":"ltr"},{"lang":"gor","autonym":"Bahasa Hulontalo","dir":"ltr"},{"lang":"gpe","autonym":"Ghanaian Pidgin","dir":"ltr"},{"lang":"gu","autonym":"ગુજરાતી","dir":"ltr"},{"lang":"guc","autonym":"wayuunaiki","dir":"ltr"},{"lang":"gur","autonym":"farefare","dir":"ltr"},{"lang":"guw","autonym":"gungbe","dir":"ltr"},{"lang":"gv","autonym":"Gaelg","dir":"ltr"},{"lang":"ha","autonym":"Hausa","dir":"ltr"},{"lang":"ht","autonym":"Kreyòl ayisyen","dir":"ltr"},{"lang":"iba","autonym":"Jaku Iban","dir":"ltr"},{"lang":"ie","autonym":"Interlingue","dir":"ltr"},{"lang":"ig","autonym":"Igbo","dir":"ltr"},{"lang":"igl","autonym":"Igala","dir":"ltr"},{"lang":"ilo","autonym":"Ilokano","dir":"ltr"},{"lang":"iu","autonym":"ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ / inuktitut","dir":"ltr"},{"lang":"jam","autonym":"Patois","dir":"ltr"},{"lang":"kaa","autonym":"Qaraqalpaqsha","dir":"ltr"},{"lang":"kbd","autonym":"адыгэбзэ", "dir":"ltr"},{"lang":"kbp","autonym":"Kabɩyɛ","dir":"ltr"},{"lang":"kcg","autonym":"Tyap","dir":"ltr"},{"lang":"kg","autonym":"Kongo","dir":"ltr"},{"lang":"ki","autonym":"Gĩkũyũ","dir":"ltr"},{"lang":"kl","autonym":"kalaallisut","dir":"ltr"},{"lang":"km","autonym":"ភាសាខ្មែរ","dir":"ltr"},{"lang":"kn","autonym":"ಕನ್ನಡ","dir":"ltr"},{"lang":"knc","autonym":"Yerwa Kanuri","dir":"ltr"},{"lang":"koi","autonym":"перем коми","dir":"ltr"},{"lang":"krc","autonym":"къарачай-малкъар","dir":"ltr"},{"lang":"ks","autonym":"कॉशुर / کٲشُر","dir":"rtl"},{"lang":"kus","autonym":"Kʋsaal","dir":"ltr"},{"lang":"kw","autonym":"kernowek","dir":"ltr"},{"lang":"lad","autonym":"Ladino","dir":"ltr"},{"lang":"lb","autonym":"Lëtzebuergesch","dir":"ltr"},{"lang":"lez","autonym":"лезги","dir":"ltr"},{"lang":"lg","autonym":"Luganda","dir":"ltr"},{"lang":"lld","autonym":"Ladin","dir":"ltr"},{"lang":"ln","autonym":"lingála","dir":"ltr"},{ "lang":"lo","autonym":"ລາວ","dir":"ltr"},{"lang":"ltg","autonym":"latgaļu","dir":"ltr"},{"lang":"mad","autonym":"Madhurâ","dir":"ltr"},{"lang":"mai","autonym":"मैथिली","dir":"ltr"},{"lang":"map-bms","autonym":"Basa Banyumasan","dir":"ltr"},{"lang":"mdf","autonym":"мокшень","dir":"ltr"},{"lang":"mhr","autonym":"олык марий","dir":"ltr"},{"lang":"min","autonym":"Minangkabau","dir":"ltr"},{"lang":"mn","autonym":"монгол","dir":"ltr"},{"lang":"mni","autonym":"ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ","dir":"ltr"},{"lang":"mnw","autonym":"ဘာသာမန်","dir":"ltr"},{"lang":"mos","autonym":"moore","dir":"ltr"},{"lang":"mrj","autonym":"кырык мары","dir":"ltr"},{"lang":"mt","autonym":"Malti","dir":"ltr"},{"lang":"mwl","autonym":"Mirandés","dir":"ltr"},{"lang":"my","autonym":"မြန်မာဘာသာ","dir":"ltr"},{"lang":"myv","autonym":"эрзянь","dir":"ltr"},{"lang":"nah","autonym":"Nāhuatl","dir":"ltr"},{"lang":"nan","autonym": "閩南語 / Bân-lâm-gú","dir":"ltr"},{"lang":"nap","autonym":"Napulitano","dir":"ltr"},{"lang":"nb","autonym":"norsk bokmål","dir":"ltr"},{"lang":"nds","autonym":"Plattdüütsch","dir":"ltr"},{"lang":"nds-nl","autonym":"Nedersaksies","dir":"ltr"},{"lang":"new","autonym":"नेपाल भाषा","dir":"ltr"},{"lang":"nia","autonym":"Li Niha","dir":"ltr"},{"lang":"nqo","autonym":"ߒߞߏ","dir":"rtl"},{"lang":"nr","autonym":"isiNdebele seSewula","dir":"ltr"},{"lang":"nso","autonym":"Sesotho sa Leboa","dir":"ltr"},{"lang":"ny","autonym":"Chi-Chewa","dir":"ltr"},{"lang":"om","autonym":"Oromoo","dir":"ltr"},{"lang":"or","autonym":"ଓଡ଼ିଆ","dir":"ltr"},{"lang":"pag","autonym":"Pangasinan","dir":"ltr"},{"lang":"pam","autonym":"Kapampangan","dir":"ltr"},{"lang":"pap","autonym":"Papiamentu","dir":"ltr"},{"lang":"pcd","autonym":"Picard","dir":"ltr"},{"lang":"pcm","autonym":"Naijá","dir":"ltr"},{"lang":"pdc","autonym":"Deitsch","dir":"ltr"},{"lang":"pms","autonym": "Piemontèis","dir":"ltr"},{"lang":"pwn","autonym":"pinayuanan","dir":"ltr"},{"lang":"rm","autonym":"rumantsch","dir":"ltr"},{"lang":"rn","autonym":"ikirundi","dir":"ltr"},{"lang":"rsk","autonym":"руски","dir":"ltr"},{"lang":"rue","autonym":"русиньскый","dir":"ltr"},{"lang":"rup","autonym":"armãneashti","dir":"ltr"},{"lang":"rw","autonym":"Ikinyarwanda","dir":"ltr"},{"lang":"sa","autonym":"संस्कृतम्","dir":"ltr"},{"lang":"sc","autonym":"sardu","dir":"ltr"},{"lang":"sd","autonym":"سنڌي","dir":"rtl"},{"lang":"se","autonym":"davvisámegiella","dir":"ltr"},{"lang":"sg","autonym":"Sängö","dir":"ltr"},{"lang":"sgs","autonym":"žemaitėška","dir":"ltr"},{"lang":"shn","autonym":"တႆး","dir":"ltr"},{"lang":"si","autonym":"සිංහල","dir":"ltr"},{"lang":"skr","autonym":"سرائیکی","dir":"rtl"},{"lang":"sm","autonym":"Gagana Samoa","dir":"ltr"},{"lang":"smn","autonym":"anarâškielâ","dir":"ltr"},{"lang":"sn","autonym":"chiShona","dir": "ltr"},{"lang":"so","autonym":"Soomaaliga","dir":"ltr"},{"lang":"srn","autonym":"Sranantongo","dir":"ltr"},{"lang":"ss","autonym":"SiSwati","dir":"ltr"},{"lang":"st","autonym":"Sesotho","dir":"ltr"},{"lang":"stq","autonym":"Seeltersk","dir":"ltr"},{"lang":"su","autonym":"Sunda","dir":"ltr"},{"lang":"syl","autonym":"ꠍꠤꠟꠐꠤ","dir":"ltr"},{"lang":"szl","autonym":"ślůnski","dir":"ltr"},{"lang":"tay","autonym":"Tayal","dir":"ltr"},{"lang":"tcy","autonym":"ತುಳು","dir":"ltr"},{"lang":"tdd","autonym":"ᥖᥭᥰ ᥖᥬᥲ ᥑᥨᥒᥰ","dir":"ltr"},{"lang":"te","autonym":"తెలుగు","dir":"ltr"},{"lang":"tet","autonym":"tetun","dir":"ltr"},{"lang":"ti","autonym":"ትግርኛ","dir":"ltr"},{"lang":"tig","autonym":"ትግሬ","dir":"ltr"},{"lang":"tl","autonym":"Tagalog","dir":"ltr"},{"lang":"tn","autonym":"Setswana","dir":"ltr"},{"lang":"to","autonym":"lea faka-Tonga","dir":"ltr"},{"lang":"tpi","autonym":"Tok Pisin","dir":"ltr"},{"lang":"trv","autonym":"Seediq","dir" :"ltr"},{"lang":"ts","autonym":"Xitsonga","dir":"ltr"},{"lang":"tum","autonym":"chiTumbuka","dir":"ltr"},{"lang":"tw","autonym":"Twi","dir":"ltr"},{"lang":"ty","autonym":"reo tahiti","dir":"ltr"},{"lang":"tyv","autonym":"тыва дыл","dir":"ltr"},{"lang":"udm","autonym":"удмурт","dir":"ltr"},{"lang":"ve","autonym":"Tshivenda","dir":"ltr"},{"lang":"vec","autonym":"vèneto","dir":"ltr"},{"lang":"vep","autonym":"vepsän kel’","dir":"ltr"},{"lang":"vls","autonym":"West-Vlams","dir":"ltr"},{"lang":"vo","autonym":"Volapük","dir":"ltr"},{"lang":"vro","autonym":"võro","dir":"ltr"},{"lang":"wa","autonym":"walon","dir":"ltr"},{"lang":"war","autonym":"Winaray","dir":"ltr"},{"lang":"wo","autonym":"Wolof","dir":"ltr"},{"lang":"xh","autonym":"isiXhosa","dir":"ltr"},{"lang":"xmf","autonym":"მარგალური","dir":"ltr"},{"lang":"yo","autonym":"Yorùbá","dir":"ltr"},{"lang":"yue","autonym":"粵語","dir":"ltr"},{"lang":"za","autonym":"Vahcuengh","dir":"ltr"},{"lang":"zgh", "autonym":"ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ","dir":"ltr"},{"lang":"zu","autonym":"isiZulu","dir":"ltr"}],"wgSectionTranslationTargetLanguages":["ace","ady","alt","am","ami","an","ang","ann","anp","ar","ary","arz","as","ast","av","avk","awa","ay","az","azb","ba","ban","bar","bbc","bcl","bdr","be","bew","bg","bho","bi","bjn","blk","bm","bn","bo","bpy","br","bs","btm","bug","ca","cdo","ce","ceb","ch","chr","ckb","co","cr","crh","cs","cu","cy","da","dag","de","dga","din","diq","dsb","dtp","dv","dz","ee","el","eml","eo","es","et","eu","fa","fat","ff","fi","fj","fo","fon","fr","frp","frr","fur","fy","gag","gan","gcr","gl","glk","gn","gom","gor","gpe","gu","guc","gur","guw","gv","ha","hak","haw","he","hi","hif","hr","hsb","ht","hu","hy","hyw","ia","iba","ie","ig","igl","ilo","io","is","it","iu","ja","jam","jv","ka","kaa","kab","kbd","kbp","kcg","kg","kge","ki","kk","kl","km","kn","knc","ko","koi","krc","ks","ku","kus","kv","kw","ky","lad","lb","lez","lg","li","lij","lld", "lmo","ln","lo","lt","ltg","lv","mad","mai","map-bms","mdf","mg","mhr","mi","min","mk","ml","mn","mni","mnw","mos","mr","mrj","ms","mt","mwl","my","myv","mzn","nah","nan","nap","nb","nds","nds-nl","ne","new","nia","nl","nn","nqo","nr","nso","ny","oc","om","or","os","pa","pag","pam","pap","pcd","pcm","pdc","pl","pms","pnb","ps","pt","pwn","qu","rm","rn","ro","rsk","rue","rup","rw","sa","sah","sat","sc","scn","sco","sd","se","sg","sgs","sh","shi","shn","si","sk","skr","sl","sm","smn","sn","so","sq","sr","srn","ss","st","stq","su","sv","sw","syl","szl","ta","tay","tcy","tdd","te","tet","tg","th","ti","tig","tk","tl","tly","tn","to","tpi","tr","trv","ts","tt","tum","tw","ty","tyv","udm","ur","uz","ve","vec","vep","vi","vls","vo","vro","wa","war","wo","wuu","xal","xh","xmf","yi","yo","yue","za","zgh","zh","zu"],"isLanguageSearcherCXEntrypointEnabled":true,"mintEntrypointLanguages":["ace","ast","azb","bcl","bjn","bh","crh","ff","fon","ig","is","ki","ks","lmo","min","sat","ss","tn","vec"], "wgWikibaseItemId":"Q36368","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgMinervaPermissions":{"watchable":true,"watch":false},"wgMinervaFeatures":{"beta":false,"donate":true,"mobileOptionsLink":true,"categories":false,"pageIssues":true,"talkAtTop":false,"historyInPageActions":false,"overflowSubmenu":false,"tabsOnSpecials":true,"personalMenu":false,"mainMenuExpanded":false,"echo":true,"nightMode":false},"wgMinervaDownloadNamespaces":[0]};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.gadget.Shortdesc-helper-pagestyles-vector":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready", "mediawiki.page.gallery.styles":"ready","skins.minerva.styles":"ready","skins.minerva.content.styles.images":"ready","mediawiki.hlist":"ready","skins.minerva.codex.styles":"ready","skins.minerva.icons":"ready","jquery.tablesorter.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","mobile.init.styles":"ready","ext.relatedArticles.styles":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.tablesorter","skins.minerva.scripts","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.Shortdesc-helper","ext.gadget.script-installer","ext.gadget.OpenStreetMap","ext.gadget.switcher","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","ext.popups","mobile.init","ext.echo.centralauth","ext.relatedArticles.readMore.bootstrap","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.cx.eventlogging.campaigns", "ext.cx.entrypoints.mffrequentlanguages","ext.cx.entrypoints.languagesearcher.init","mw.externalguidance.init","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ku&amp;modules=ext.cite.styles%7Cext.relatedArticles.styles%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.tablesorter.styles%7Cmediawiki.hlist%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cmobile.init.styles%7Cskins.minerva.codex.styles%7Cskins.minerva.content.styles.images%7Cskins.minerva.icons%2Cstyles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=minerva"> <script async src="/w/load.php?lang=ku&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=minerva"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ku&amp;modules=ext.gadget.Shortdesc-helper-pagestyles-vector%2Ccharinsert-styles&amp;only=styles&amp;skin=minerva"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.17"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="theme-color" content="#eaecf0"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/Kurdish_languages_map.svg/1200px-Kurdish_languages_map.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="707"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/Kurdish_languages_map.svg/800px-Kurdish_languages_map.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="472"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/Kurdish_languages_map.svg/640px-Kurdish_languages_map.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="377"> <meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1.0, user-scalable=yes, minimum-scale=0.25, maximum-scale=5.0"> <meta property="og:title" content="Zimanê kurdî - Wîkîpediya"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="manifest" href="/w/api.php?action=webapp-manifest"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Biguhêre" href="/w/index.php?title=Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wîkîpediya (ku)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//ku.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE"> <link rel="alternate" hreflang="ku" href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE"> <link rel="alternate" hreflang="ku-Arab" href="https://ku.wikipedia.org/w/index.php?title=Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE&amp;variant=ku-arab"> <link rel="alternate" hreflang="ku-Latn" href="https://ku.wikipedia.org/w/index.php?title=Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE&amp;variant=ku-latn"> <link rel="alternate" hreflang="x-default" href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ku"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org"> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> <meta http-equiv="X-Translated-By" content="Google"> <meta http-equiv="X-Translated-To" content="en"> <script type="text/javascript" src="https://www.gstatic.com/_/translate_http/_/js/k=translate_http.tr.en_GB.sLUaD8n-8CY.O/am=gAE/d=1/rs=AN8SPfpi3wsrGBfUnK-IHqzYxskd8oOqqw/m=corsproxy" data-sourceurl="https://ku.m.wikipedia.org/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE"></script> <link href="https://fonts.googleapis.com/css2?family=Material+Symbols+Outlined:opsz,wght,FILL,GRAD@20..48,100..700,0..1,-50..200" rel="stylesheet"> <script type="text/javascript" src="https://www.gstatic.com/_/translate_http/_/js/k=translate_http.tr.en_GB.sLUaD8n-8CY.O/am=gAE/d=1/exm=corsproxy/ed=1/rs=AN8SPfpi3wsrGBfUnK-IHqzYxskd8oOqqw/m=phishing_protection" data-phishing-protection-enabled="false" data-forms-warning-enabled="true" data-source-url="https://ku.m.wikipedia.org/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE"></script> <meta name="robots" content="none"> </head> <body class="mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Zimanê_kurdî rootpage-Zimanê_kurdî stable issues-group-B skin-minerva action-view skin--responsive mw-mf-amc-disabled mw-mf"> <script type="text/javascript" src="https://www.gstatic.com/_/translate_http/_/js/k=translate_http.tr.en_GB.sLUaD8n-8CY.O/am=gAE/d=1/exm=corsproxy,phishing_protection/ed=1/rs=AN8SPfpi3wsrGBfUnK-IHqzYxskd8oOqqw/m=navigationui" data-environment="prod" data-proxy-url="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog" data-proxy-full-url="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" data-source-url="https://ku.m.wikipedia.org/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE" data-source-language="auto" data-target-language="en" data-display-language="en-GB" data-detected-source-language="ku" data-is-source-untranslated="false" data-source-untranslated-url="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://ku.m.wikipedia.org/wiki/Ziman%25C3%25AA_kurd%25C3%25AE&amp;anno=2" data-client="tr"></script> <div id="mw-mf-viewport"> <div id="mw-mf-page-center"><a class="mw-mf-page-center__mask" href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#"></a> <header class="header-container header-chrome"> <div class="minerva-header"> <nav class="navigation-drawer toggle-list view-border-box"><input type="checkbox" id="main-menu-input" class="toggle-list__checkbox" role="button" aria-haspopup="true" aria-expanded="false" aria-labelledby="mw-mf-main-menu-button"> <label role="button" for="main-menu-input" id="mw-mf-main-menu-button" aria-hidden="true" data-event-name="ui.mainmenu" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet toggle-list__toggle"> <span class="minerva-icon minerva-icon--menu"></span> <span></span> </label> <div id="mw-mf-page-left" class="menu view-border-box"> <ul id="p-navigation" class="toggle-list__list"> <li class="toggle-list-item "><a class="toggle-list-item__anchor menu__item--home" href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Destp%C3%AAk?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" data-mw="interface"> <span class="minerva-icon minerva-icon--home"></span> <span class="toggle-list-item__label">Destpêk</span> </a></li> <li class="toggle-list-item "><a class="toggle-list-item__anchor menu__item--random" href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Taybet:R%C3%BBpela_tesaduf%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" data-mw="interface"> <span class="minerva-icon minerva-icon--die"></span> <span class="toggle-list-item__label">Ketober</span> </a></li> <li class="toggle-list-item skin-minerva-list-item-jsonly"><a class="toggle-list-item__anchor menu__item--nearby" href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Taybet:Nearby?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" data-event-name="menu.nearby" data-mw="interface"> <span class="minerva-icon minerva-icon--mapPin"></span> <span class="toggle-list-item__label">Derdora min</span> </a></li> </ul> <ul id="p-personal" class="toggle-list__list"> <li class="toggle-list-item "><a class="toggle-list-item__anchor mw-list-item menu__item--login" href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Taybet:UserLogin&amp;returnto=Ziman%C3%AA+kurd%C3%AE&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" data-event-name="menu.login" data-mw="interface"> <span class="minerva-icon minerva-icon--logIn"></span> <span class="toggle-list-item__label">Têkeve</span> </a></li> </ul> <ul id="pt-preferences" class="toggle-list__list"> <li class="toggle-list-item skin-minerva-list-item-jsonly"><a class="toggle-list-item__anchor menu__item--settings" href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Taybet:MobileOptions&amp;returnto=Ziman%C3%AA+kurd%C3%AE&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" data-event-name="menu.settings" data-mw="interface"> <span class="minerva-icon minerva-icon--settings"></span> <span class="toggle-list-item__label">Eyar</span> </a></li> </ul> <ul id="p-donation" class="toggle-list__list"> <li class="toggle-list-item "><a class="toggle-list-item__anchor menu__item--donate" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://donate.wikimedia.org/?wmf_source%3Ddonate%26wmf_medium%3Dsidebar%26wmf_campaign%3Dku.wikipedia.org%26uselang%3Dku%26wmf_key%3Dminerva" data-event-name="menu.donate" data-mw="interface"> <span class="minerva-icon minerva-icon--heart"></span> <span class="toggle-list-item__label">Bexş bike</span> </a></li> </ul> <ul class="hlist"> <li class="toggle-list-item "><a class="toggle-list-item__anchor menu__item--about" href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/W%C3%AEk%C3%AEpediya:Derbar%C3%AA_W%C3%AEk%C3%AEpediyay%C3%AA_de?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" data-mw="interface"> <span class="toggle-list-item__label">Di derbarê Wîkîpediyayê de</span> </a></li> <li class="toggle-list-item "><a class="toggle-list-item__anchor menu__item--disclaimers" href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/W%C3%AEk%C3%AEpediya:Ferexetnameya_gi%C5%9Ft%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" data-mw="interface"> <span class="toggle-list-item__label">Ferexetname</span> </a></li> </ul> </div><label class="main-menu-mask" for="main-menu-input"></label> </nav> <div class="branding-box"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Destp%C3%AAk?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB"> <span><img src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-ku.svg" alt="Wîkîpediya" width="120" height="18" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <form action="/w/index.php" method="get" class="minerva-search-form"> <div class="search-box"><input type="hidden" name="title" value="Taybet:Lêgerîn"> <input class="search skin-minerva-search-trigger" id="searchInput" type="search" name="search" placeholder="Li ser Wîkîpediyayê bigere" aria-label="Li ser Wîkîpediyayê bigere" autocapitalize="sentences" title="Li ser Wîkîpediyayê bigere [f]" accesskey="f"> <span class="search-box-icon-overlay"><span class="minerva-icon minerva-icon--search"></span> </span> </div><button id="searchIcon" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet skin-minerva-search-trigger"> <span class="minerva-icon minerva-icon--search"></span> <span>Lêgerîn</span> </button> </form> <nav class="minerva-user-navigation" aria-label="User navigation"> </nav> </div> </header> <main id="content" class="mw-body"> <div class="banner-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="pre-content heading-holder"> <div class="page-heading"> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Zimanê kurdî</span></h1> <div class="tagline"> Zimanê kurdan </div> </div> <nav class="page-actions-menu"> <ul id="p-views" class="page-actions-menu__list"> <li id="language-selector" class="page-actions-menu__list-item"><a role="button" href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#p-lang" data-mw="interface" data-event-name="menu.languages" title="Ziman" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet language-selector"> <span class="minerva-icon minerva-icon--language"></span> <span>Ziman</span> </a></li> <li id="page-actions-watch" class="page-actions-menu__list-item"><a role="button" id="ca-watch" href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Taybet:UserLogin&amp;returnto=Ziman%C3%AA+kurd%C3%AE&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" data-event-name="menu.watch" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet menu__item--page-actions-watch"> <span class="minerva-icon minerva-icon--star"></span> <span>Bişopîne</span> </a></li> <li id="page-actions-edit" class="page-actions-menu__list-item"><a role="button" id="ca-edit" href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE&amp;action=edit&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" data-event-name="menu.edit" data-mw="interface" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet edit-page menu__item--page-actions-edit"> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>Biguhêre</span> </a></li> </ul> </nav><!-- version 1.0.2 (change every time you update a partial) --> <div id="mw-content-subtitle"></div> </div> <div id="bodyContent" class="content"> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"> <script>function mfTempOpenSection(id){var block=document.getElementById("mf-section-"+id);block.className+=" open-block";block.previousSibling.className+=" open-block";}</script> <div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="ku" dir="ltr"> <section class="mf-section-0" id="mf-section-0"> <p><b>Zimanê kurdî</b>, ziman yan jî komek zimanên kurdî ye ku li seranserê <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kurdistan?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Kurdistan">Kurdistanê</a>, dîasporaya kurdan, li herêmeke berfirehê <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Anatolyaya_nav%C3%AEn?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Anatolyaya navîn">Anatolyaya Navîn</a> û li herêma Xorasanê ji aliyê kurdan ve tê axavtin. Zimanê kurdî yek ji zimanên <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Malbata_ziman%C3%AAn_hind_%C3%BB_ewrop%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Malbata zimanên hind û ewropî">malbata zimanên hind û ewropî</a> û zimaneke şaxa <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AAn_%C3%AEran%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Zimanên îranî">zimanê îranîya</a> rojava ye ku ji çend zaravayan pêk tê. Zaravayê herî berfirehê zimanê kurdî <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kurmanc%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Kurmancî">kurmancî</a> yan jî kurdiya bakur e ku li hemî perçeyên Kurdistanê bi awayekî berfireh tê axaftin. <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Zazak%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Zazakî">Zazakî</a> û <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kurmanc%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Kurmancî">Kurmancî</a> li <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Bakur%C3%AA_Kurdistan%C3%AA?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Bakurê Kurdistanê">Bakurê Kurdistanê</a>, <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Soran%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Soranî">Soranî</a> li <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ba%C5%9F%C3%BBr%C3%AA_Kurdistan%C3%AA?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Başûrê Kurdistanê">Başûrê Kurdistanê</a> û li <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Rojhilat%C3%AA_Kurdistan%C3%AA?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Rojhilatê Kurdistanê">Rojhilatê Kurdistanê</a> tê axaftin.</p> <table class="infobox" style="width: 22em; text-align: left; font-size: 88%; line-height: 1.5em"> <tbody> <tr> <th colspan="3" style="text-align: center; font-size: 125%; font-weight: bold; color: black; background-color: #C9FFD9">Kurdî</th> </tr> <tr> <th colspan="3" style="text-align: center; font-weight: bold; color: black; background-color: #C9FFD9"> <div class="mw-collapsible mw-collapsed" style="text-align: center; font-size: 95%;"> <div style="line-height: 1.6em; font-weight: bold; font-size: 100%; text-align: left;"> <div> <center> Navên xwemalî </center> </div> </div> <ul class="mw-collapsible-content" style="font-size: 105%; margin-top: 0; margin-bottom: 0; line-height: inherit; text-align: left; list-style: none none; margin-left: 0;"> <li style="line-height: inherit; margin: 0">Kurmancî (Kurmanciya jorîn, Behdînî)</li> <li style="line-height: inherit; margin: 0">Soranî (Kurdî, Kurmanciya jêrîn)</li> <li style="line-height: inherit; margin: 0">Kurdiya jêrîn (Kurdî Xwarig, Pehlewanî)</li> <li style="line-height: inherit; margin: 0">Goranî (hewremanî)</li> <li style="line-height: inherit; margin: 0">Kirmanckî</li> <li style="line-height: inherit; margin: 0">Dimilî</li> <li style="line-height: inherit; margin: 0">Kirdî</li> <li style="line-height: inherit; margin: 0">Lekî</li> </ul> </div></th> </tr> <tr> <th>Welatên lê tê axaftin</th> <td><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/23px-Flag_of_Turkey.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/35px-Flag_of_Turkey.svg.png 1.5x,https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/45px-Flag_of_Turkey.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800"></span></span>&nbsp;</span><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Tirkiye?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Tirkiye">Tirkiye</a><br><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/23px-Flag_of_Iran.svg.png" decoding="async" width="23" height="13" class="mw-file-element" srcset="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/35px-Flag_of_Iran.svg.png 1.5x,https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/46px-Flag_of_Iran.svg.png 2x" data-file-width="630" data-file-height="360"></span></span>&nbsp;</span><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C3%8Eran?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Îran">Îran</a> (weke zimanê herêmî)<br><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Flag_of_Iraq.svg/23px-Flag_of_Iraq.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Flag_of_Iraq.svg/35px-Flag_of_Iraq.svg.png 1.5x,https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Flag_of_Iraq.svg/45px-Flag_of_Iraq.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600"></span></span>&nbsp;</span><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Iraq?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Iraq">Iraq</a> (<span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Flag_of_Kurdistan.svg/23px-Flag_of_Kurdistan.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Flag_of_Kurdistan.svg/35px-Flag_of_Kurdistan.svg.png 1.5x,https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Flag_of_Kurdistan.svg/45px-Flag_of_Kurdistan.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600"></span></span>&nbsp;</span><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kurdistan?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Kurdistan">Kurdistan</a>) (fermî)<br><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Flag_of_the_United_Arab_Republic_%281958%E2%80%931971%29%2C_Flag_of_Syria_%281980%E2%80%932024%29.svg/23px-Flag_of_the_United_Arab_Republic_%281958%E2%80%931971%29%2C_Flag_of_Syria_%281980%E2%80%932024%29.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Flag_of_the_United_Arab_Republic_%25281958%25E2%2580%25931971%2529%252C_Flag_of_Syria_%25281980%25E2%2580%25932024%2529.svg/35px-Flag_of_the_United_Arab_Republic_%25281958%25E2%2580%25931971%2529%252C_Flag_of_Syria_%25281980%25E2%2580%25932024%2529.svg.png 1.5x,https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Flag_of_the_United_Arab_Republic_%25281958%25E2%2580%25931971%2529%252C_Flag_of_Syria_%25281980%25E2%2580%25932024%2529.svg/45px-Flag_of_the_United_Arab_Republic_%25281958%25E2%2580%25931971%2529%252C_Flag_of_Syria_%25281980%25E2%2580%25932024%2529.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600"></span></span>&nbsp;</span><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/S%C3%BBr%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Sûrî">Sûrî</a> (<span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2e/Flag_of_Syrian_Kurdistan.svg/21px-Flag_of_Syrian_Kurdistan.svg.png" decoding="async" width="21" height="15" class="mw-file-element" srcset="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2e/Flag_of_Syrian_Kurdistan.svg/32px-Flag_of_Syrian_Kurdistan.svg.png 1.5x,https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2e/Flag_of_Syrian_Kurdistan.svg/42px-Flag_of_Syrian_Kurdistan.svg.png 2x" data-file-width="640" data-file-height="456"></span></span>&nbsp;</span><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Rojavaya_Kurdistan%C3%AA?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Rojavaya Kurdistanê">Rojava</a>)<br><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/23px-Flag_of_Armenia.svg.png" decoding="async" width="23" height="12" class="mw-file-element" srcset="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/35px-Flag_of_Armenia.svg.png 1.5x,https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/46px-Flag_of_Armenia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600"></span></span>&nbsp;</span><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ermenistan?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Ermenistan">Ermenistan</a> (<span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Flag_of_Artsakh.svg/23px-Flag_of_Artsakh.svg.png" decoding="async" width="23" height="12" class="mw-file-element" srcset="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Flag_of_Artsakh.svg/35px-Flag_of_Artsakh.svg.png 1.5x,https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Flag_of_Artsakh.svg/46px-Flag_of_Artsakh.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600"></span></span>&nbsp;</span><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Komara_Nagorno_Qerebax%C3%AA?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Komara Nagorno Qerebaxê">Nagorno Qerebax</a>)<br><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/23px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png" decoding="async" width="23" height="12" class="mw-file-element" srcset="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/35px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png 1.5x,https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/46px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600"></span></span>&nbsp;</span><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Azerbaycan?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Azerbaycan">Azerbaycan</a><br><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Flag_of_Georgia.svg/23px-Flag_of_Georgia.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Flag_of_Georgia.svg/35px-Flag_of_Georgia.svg.png 1.5x,https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Flag_of_Georgia.svg/45px-Flag_of_Georgia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600"></span></span>&nbsp;</span><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Gurcistan?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Gurcistan">Gurcistan</a><br><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Flag_of_Palestine.svg/23px-Flag_of_Palestine.svg.png" decoding="async" width="23" height="12" class="mw-file-element" srcset="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Flag_of_Palestine.svg/35px-Flag_of_Palestine.svg.png 1.5x,https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Flag_of_Palestine.svg/46px-Flag_of_Palestine.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600"></span></span>&nbsp;</span><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Filist%C3%AEn?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-disambig" title="Filistîn">Filistîn</a><br><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Israel.svg/21px-Flag_of_Israel.svg.png" decoding="async" width="21" height="15" class="mw-file-element" srcset="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Israel.svg/32px-Flag_of_Israel.svg.png 1.5x,https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Israel.svg/41px-Flag_of_Israel.svg.png 2x" data-file-width="1100" data-file-height="800"></span></span>&nbsp;</span><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C3%8Esra%C3%AAl?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Îsraêl">Îsraêl</a><br><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Flag_of_Lebanon.svg/23px-Flag_of_Lebanon.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Flag_of_Lebanon.svg/35px-Flag_of_Lebanon.svg.png 1.5x,https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Flag_of_Lebanon.svg/45px-Flag_of_Lebanon.svg.png 2x" data-file-width="2880" data-file-height="1920"></span></span>&nbsp;</span><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Libnan?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Libnan">Libnan</a> <p><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kurd%C3%AAn_Asyay%C3%AA?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-disambig" title="Kurdên Asyayê">Asyaya Navendî</a> <br><b><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/L%C3%AEsteya_welat%C3%AAn_kurd%C3%AEax%C3%AAv?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Lîsteya welatên kurdîaxêv">Di diyasporaya kurdan de</a></b></p></td> </tr> <tr> <th>Herêm</th> <td colspan="2"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kurdistan?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Kurdistan">Kurdistan</a><br><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kurd%C3%AAn_Anatoliyaya_Nav%C3%AEn?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Kurdên Anatoliyaya Navîn">Anatoliya Navîn</a><br><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kurd%C3%AAn_Xorasan%C3%AA?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Kurdên Xorasanê">Xorasan</a> <br><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Asyaya_Navend%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Asyaya Navendî">Asyaya Navendî</a></td> </tr> <tr> <th>Axiverên zimanê&nbsp;zikmakî</th> <td colspan="2">Hejmara fermî nayê zanîn, lê çend çavkanî hejmarê di navbera <b>35.000.000</b> û <b>40.000.000</b> de dihesibînin.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td> </tr> <tr> <th><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Malbata_ziman%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Malbata zimanî">Malbata zimanî</a></th> <td colspan="2" style="text-align:left"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Hind_%C3%BB_Ewrop%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Hind û Ewropî">Zimanên hind û ewropî</a> <ul style="line-height:100%; margin-left:15px;padding-left:0"> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AAn_hind_%C3%BB_%C3%AEran%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Zimanên hind û îranî">Zimanên hind û îranî</a> <ul style="line-height:100%; margin-left:5px;padding-left:0"> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AAn_%C3%AEran%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Zimanên îranî">Zimanên îranî</a> <ul style="line-height:100%; margin-left:5px;padding-left:0"> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AAn_%C3%AEran%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#Ziman%C3%AAn_%C3%AEran%C3%AE_y%C3%AAn_rojava" title="Zimanên îranî">Zimanên îranî yên rojava</a> <ul style="line-height:100%; margin-left:5px;padding-left:0"> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AAn_%C3%AEran%C3%AE_y%C3%AAn_bakur-rojava?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Zimanên îranî yên bakur-rojava">Zimanên îranî yên bakur-rojava</a> <ul style="line-height:100%; margin-left:5px;padding-left:0"> <li>Kurdî</li> </ul></li> </ul></li> </ul></li> </ul></li> </ul></td> </tr> <tr> <th><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Away%C3%AAn_kevn&amp;action=edit&amp;redlink=1&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Awayên kevn (rûpel hê tune)">Awayên kevn</a> <div style="text-align:left;"> <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Kurt%C3%AE&amp;action=edit&amp;redlink=1&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Kurtî (rûpel hê tune)">Kurtî</a> <ul style="line-height:100%; margin-left:1.35em;padding-left:0"> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_med%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Zimanê medî">Medî</a> <ul style="line-height:100%;margin-left:0.45em;padding-left:0;"> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AE_pallew%C3%AEy_e%C5%9Fkan%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Zimanî pallewîy eşkanî">Arşakî</a> <ul style="line-height:100%;margin-left:0.45em;padding-left:0;"> <li><b>Zimanê kurdî</b></li> </ul></li> </ul></li> </ul> </div></th> </tr> <tr> <th>Zarava</th> <td colspan="2"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kurmanc%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Kurmancî">Kurmancî</a> <br><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Soran%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Soranî">Soranî</a> <br><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kurdiya_j%C3%AAr%C3%AEn?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Kurdiya jêrîn">Kurdiya jêrîn</a> <br><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Zazak%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Zazakî">Zazakî</a> <br><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Hewram%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Hewramî">Hewramî</a></td> </tr> <tr> <th><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=S%C3%AEstema_niv%C3%AEs%C3%AA&amp;action=edit&amp;redlink=1&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Sîstema nivîsê (rûpel hê tune)">Sîstema nivîsê</a></th> <td colspan="2"><b><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alfabey%C3%AAn_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Alfabeyên kurdî">Alfabeyên kurdî</a></b>:<br> - <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alfabeya_kurd%C3%AE_ya_lat%C3%AEn%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Alfabeya kurdî ya latînî">Alfabeya latînî</a> li <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Tirkiye?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Tirkiye">Tirkiye</a>, <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Azerbaycan?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Azerbaycan">Azerbaycan</a>, <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/S%C3%BBr%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Sûrî">Sûrî</a> û <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ermenistan?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Ermenistan">Ermenistanê</a><br> - <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alfabeya_kurd%C3%AE_ya_ereb%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Alfabeya kurdî ya erebî">Alfabeya erebî</a> li <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Iraq?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Iraq">Iraq</a> û <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C3%8Eran?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Îran">Îran</a></td> </tr> <tr> <th colspan="3" style="text-align: center; color: black; background-color: #C9FFD9">Rewşa fermî</th> </tr> <tr> <th>Welatên lê zimanê fermî ye</th> <td colspan="2"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Iraq?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Iraq"><img alt="Iraq" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Flag_of_Iraq.svg/23px-Flag_of_Iraq.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Flag_of_Iraq.svg/35px-Flag_of_Iraq.svg.png 1.5x,https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Flag_of_Iraq.svg/45px-Flag_of_Iraq.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600"></a></span></span> <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Iraq?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Iraq">Iraq</a> <ul> <li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kurdistan?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Kurdistan"><img alt="Kurdistan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Flag_of_Kurdistan.svg/23px-Flag_of_Kurdistan.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Flag_of_Kurdistan.svg/35px-Flag_of_Kurdistan.svg.png 1.5x,https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Flag_of_Kurdistan.svg/45px-Flag_of_Kurdistan.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600"></a></span></span> <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Her%C3%AAma_Kurdistan%C3%AA?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Herêma Kurdistanê">Başûrê Kurdistanê</a></li> </ul><p><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/S%C3%BBr%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Sûrî"><img alt="Sûrî" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Flag_of_the_United_Arab_Republic_%281958%E2%80%931971%29%2C_Flag_of_Syria_%281980%E2%80%932024%29.svg/23px-Flag_of_the_United_Arab_Republic_%281958%E2%80%931971%29%2C_Flag_of_Syria_%281980%E2%80%932024%29.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Flag_of_the_United_Arab_Republic_%25281958%25E2%2580%25931971%2529%252C_Flag_of_Syria_%25281980%25E2%2580%25932024%2529.svg/35px-Flag_of_the_United_Arab_Republic_%25281958%25E2%2580%25931971%2529%252C_Flag_of_Syria_%25281980%25E2%2580%25932024%2529.svg.png 1.5x,https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Flag_of_the_United_Arab_Republic_%25281958%25E2%2580%25931971%2529%252C_Flag_of_Syria_%25281980%25E2%2580%25932024%2529.svg/45px-Flag_of_the_United_Arab_Republic_%25281958%25E2%2580%25931971%2529%252C_Flag_of_Syria_%25281980%25E2%2580%25932024%2529.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600"></a></span></span> <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/S%C3%BBr%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Sûrî">Sûrî</a></p> <ul> <li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Rojavaya_Kurdistan%C3%AA?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Rojavaya Kurdistanê"><img alt="Rojavaya Kurdistanê" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2e/Flag_of_Syrian_Kurdistan.svg/21px-Flag_of_Syrian_Kurdistan.svg.png" decoding="async" width="21" height="15" class="mw-file-element" srcset="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2e/Flag_of_Syrian_Kurdistan.svg/32px-Flag_of_Syrian_Kurdistan.svg.png 1.5x,https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2e/Flag_of_Syrian_Kurdistan.svg/42px-Flag_of_Syrian_Kurdistan.svg.png 2x" data-file-width="640" data-file-height="456"></a></span></span> <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/R%C3%AAveberiya_Xweser_a_Bakur_%C3%BB_Rojhilat%C3%AA_S%C3%BBriyey%C3%AA?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Rêveberiya Xweser a Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê">Rojavayê Kurdistanê</a></li> </ul></td> </tr> <tr> <th>Cihê lê zimanê kêmnetewe</th> <td colspan="2"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ermenistan?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Ermenistan"><img alt="Ermenistan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/23px-Flag_of_Armenia.svg.png" decoding="async" width="23" height="12" class="mw-file-element" srcset="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/35px-Flag_of_Armenia.svg.png 1.5x,https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/46px-Flag_of_Armenia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600"></a></span></span> <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ermenistan?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Ermenistan">Ermenistan</a><br><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C3%8Eran?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Îran"><img alt="Îran" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/23px-Flag_of_Iran.svg.png" decoding="async" width="23" height="13" class="mw-file-element" srcset="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/35px-Flag_of_Iran.svg.png 1.5x,https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/46px-Flag_of_Iran.svg.png 2x" data-file-width="630" data-file-height="360"></a></span></span> <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C3%8Eran?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Îran">Îran</a></td> </tr> <tr> <th><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=L%C3%AEsteya_sazker%C3%AAn_ziman&amp;action=edit&amp;redlink=1&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Lîsteya sazkerên ziman (rûpel hê tune)">Sazkerên zimên</a></th> <td colspan="2"><i>Sazkirina fermî nîne</i></td> </tr> <tr> <th colspan="3" style="text-align: center; color: black; background-color: #C9FFD9">Kodên zimanî</th> </tr> <tr> <th><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/ISO_639-1?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="ISO 639-1">ISO 639-1</a></th> <td colspan="2"><tt>ku</tt></td> </tr> <tr> <th><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/ISO_639-2?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="ISO 639-2">ISO 639-2</a></th> <td colspan="2"><tt>kur</tt></td> </tr> <tr> <th><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=ISO_639-3&amp;action=edit&amp;redlink=1&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="ISO 639-3 (rûpel hê tune)">ISO 639-3</a></th> <td colspan="2"><tt><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://iso639-3.sil.org/code/kur" class="extiw" title="iso639-3:kur">kur</a></tt> – <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Macrolanguage&amp;action=edit&amp;redlink=1&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Macrolanguage (rûpel hê tune)">Macrolanguage</a><br> individual codes:<br><tt><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=http://www.sil.org/iso639-3/documentation.asp?id%3Dckb">ckb</a></tt>&nbsp;–&nbsp;<a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Soran%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Soranî">Soranî</a><br><tt><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=http://www.sil.org/iso639-3/documentation.asp?id%3Dkmr">kmr</a></tt>&nbsp;–&nbsp;<a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kurmanc%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Kurmancî">Kurmancî</a><br><tt><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=http://www.sil.org/iso639-3/documentation.asp?id%3Dsdh">sdh</a></tt>&nbsp;–&nbsp;<a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kurdiya_ba%C5%9F%C3%BBr?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Kurdiya başûr">Kurdiya başûr</a><br><tt><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=http://www.sil.org/iso639-3/documentation.asp?id%3Ddiq">diq</a></tt>&nbsp;–&nbsp;<a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Dimil%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Dimilî">Dimilî</a><br><tt><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=http://www.sil.org/iso639-3/documentation.asp?id%3Dkiu">kiu</a></tt>&nbsp;–&nbsp;<a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kirmanck%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Kirmanckî">Kirmanckî</a><br><tt><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=http://www.sil.org/iso639-3/documentation.asp?id%3Dhac">hac</a></tt>&nbsp;–&nbsp;<a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Goran%C3%AE_(kurd%C3%AE)?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Goranî (kurdî)">Goranî</a><br><tt><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=http://www.sil.org/iso639-3/documentation.asp?id%3Dlki">lki</a></tt>&nbsp;–&nbsp;<a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Lek%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Lekî">Lekî</a></td> </tr> <tr> <td colspan="3" style="text-align:center; vertical-align: middle; padding-top: 5px"><span typeof="mw:File"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/W%C3%AAne:Kurdish_languages_map.svg?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/Kurdish_languages_map.svg/300px-Kurdish_languages_map.svg.png" decoding="async" width="300" height="177" class="mw-file-element" srcset="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/Kurdish_languages_map.svg/450px-Kurdish_languages_map.svg.png 1.5x,https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/Kurdish_languages_map.svg/600px-Kurdish_languages_map.svg.png 2x" data-file-width="950" data-file-height="560"></a></span> <p>Belavbûna zimanên kurdî</p><p class="mw-empty-elt"></p> <table class="multicol" style="border-collapse: collapse; padding: 0px; border: 0px; background:transparent; width:100%;"> <tbody> <tr> <td align="left" valign="top"><p><span style="margin:0px; padding-bottom:1px; font-size:90%; display:block;"><span style="border:#ef6662 solid 1px;; background-color:#ef6662; color:#ef6662">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;</span>&nbsp;<a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kurmanc%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Kurmancî">Kurmancî</a></span> <span style="margin:0px; padding-bottom:1px; font-size:90%; display:block;"><span style="border:#c63143 solid 1px;; background-color:#c63143; color:#c63143">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;</span>&nbsp;<a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Soran%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Soranî">Soranî</a></span> <span style="margin:0px; padding-bottom:1px; font-size:90%; display:block;"><span style="border:#a56c24 solid 1px;; background-color:#a56c24; color:#a56c24">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;</span>&nbsp;<a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Zazak%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Zazakî">Zazakî</a></span></p><p class="mw-empty-elt"></p></td> <td align="left" valign="top"><p><span style="margin:0px; padding-bottom:1px; font-size:90%; display:block;"><span style="border:#c8a65d solid 1px;; background-color:#c8a65d; color:#c8a65d">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;</span>&nbsp;Kurdiya başûr (zimanê <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Goran%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Goranî">Goranî</a> jî di nav de ye)</span> <span style="margin:0px; padding-bottom:1px; font-size:90%; display:block;"><span style="border:#b3d423 solid 1px;; background-color:#b3d423; color:#b3d423">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;</span>&nbsp;Herêmên tevlîhev</span></p><p class="mw-empty-elt"></p></td> </tr> </tbody> </table></td> </tr> </tbody> </table> <p>Di roja îro de kurmancî bi alfabeya <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Hawar?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Hawar">Hawarê</a> ku tîpê latînî ye, soranî jî bi alfabeya soranî ku ji tîpê erebî ye, tê nivîsandin. Berhema edebiyata kurdî bi pirranî bi helbestê ve girêdayî bû. Piştî sedsala 20an edebiyata wêjeya giştî ya kurdî pêş dikeve. Îro du zaravayên kurdî yên nivîskî yên sereke kurmancî û soranî ne. <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Soran%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Soranî">Soranî</a> li gel erebî yek ji du zimanên fermî yên <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Iraq?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Iraq">Iraqê</a> ye ku li <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ba%C5%9F%C3%BBr%C3%AA_Kurdistan%C3%AA?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Başûrê Kurdistanê">Başûrê Kurdistanê</a> û li Iraqê di belgeyên siyasî de wek "Kurdî" tê binavkirin.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kurmanc%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Kurmancî">Kurmancî</a> di roja îro de bi taybetî ji aliyê saziyên çapemeniya ve tê bikaranîn. <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kurmanc%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Kurmancî">Kurmancî</a> bi taybetî di salên dawiyê de li <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Bakur%C3%AA_Kurdistan%C3%AA?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Bakurê Kurdistanê">Bakurê Kurdistanê</a> ji aliyê <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Tirkiy%C3%AA?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Tirkiyê">Tirkiyê</a> ve bi awayekî tundî hatiye astengkirin ku hemî sazî û dibistanên taybet ku bi <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kurmanc%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Kurmancî">Kurmancî</a> xebat û perwerdeyên xwe dimeşandin ji aliyê Tirkiyê ve hatiye girtin.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Yek ji saziyên <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kurmanc%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Kurmancî">Kurmancî</a> ku ji aliyê Tirkiyê ve hatibû girtin <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Enst%C3%AEtuya_Kurd%C3%AE_ya_Stenbol%C3%AA?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Enstîtuya Kurdî ya Stenbolê">Enstîtuya Kurdî ya Stenbolê</a> bû ku sazî niha xebatên xwe bi awayekî ne fermî dimeşîne.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p> <div id="toc" class="toc" role="navigation" aria-labelledby="mw-toc-heading"> <input type="checkbox" role="button" id="toctogglecheckbox" class="toctogglecheckbox" style="display:none"> <div class="toctitle" lang="ku" dir="ltr"> <h2 id="mw-toc-heading">Naverok</h2><span class="toctogglespan"><label class="toctogglelabel" for="toctogglecheckbox"></label></span> </div> <ul> <li class="toclevel-1 tocsection-1"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE"><span class="tocnumber">1</span> <span class="toctext">Zimanê kurdî</span></a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-2"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#Kurmanc%C3%AE,_kurdiya_bakur"><span class="tocnumber">1.1</span> <span class="toctext">Kurmancî, kurdiya bakur</span></a> <ul> <li class="toclevel-3 tocsection-3"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#R%C3%AAzimana_kurmanc%C3%AE"><span class="tocnumber">1.1.1</span> <span class="toctext">Rêzimana kurmancî</span></a></li> <li class="toclevel-3 tocsection-4"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#W%C3%AAjeya_kurmanc%C3%AE"><span class="tocnumber">1.1.2</span> <span class="toctext">Wêjeya kurmancî</span></a></li> </ul></li> <li class="toclevel-2 tocsection-5"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#Soran%C3%AE"><span class="tocnumber">1.2</span> <span class="toctext">Soranî</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-6"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#Kirmanck%C3%AE/Zazak%C3%AE"><span class="tocnumber">1.3</span> <span class="toctext">Kirmanckî/Zazakî</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-7"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#Goran%C3%AE/Hewram%C3%AE"><span class="tocnumber">1.4</span> <span class="toctext">Goranî/Hewramî</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-8"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#Kirma%C5%9Fan%C3%AE/Kelhur%C3%AE"><span class="tocnumber">1.5</span> <span class="toctext">Kirmaşanî/Kelhurî</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-9"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#Lek%C3%AE"><span class="tocnumber">1.6</span> <span class="toctext">Lekî</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-10"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#Lor%C3%AE/Bextiyar%C3%AE"><span class="tocnumber">1.7</span> <span class="toctext">Lorî/Bextiyarî</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-11"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#Ebd%C3%BBy%C3%AE"><span class="tocnumber">1.8</span> <span class="toctext">Ebdûyî</span></a></li> </ul></li> <li class="toclevel-1 tocsection-12"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#D%C3%AEroka_ziman%C3%AA_kurd%C3%AE"><span class="tocnumber">2</span> <span class="toctext">Dîroka zimanê kurdî</span></a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-13"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#Ber%C3%AE_zay%C3%AEn%C3%AA"><span class="tocnumber">2.1</span> <span class="toctext">Berî zayînê</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-14"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE_di_dema_%C5%9Eedad%C3%AE_%C3%BB_Merwaniyan_de"><span class="tocnumber">2.2</span> <span class="toctext">Zimanê kurdî di dema Şedadî û Merwaniyan de</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-15"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#Ji_sedsala_20an_heta_%C3%AEro"><span class="tocnumber">2.3</span> <span class="toctext">Ji sedsala 20an heta îro</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-16"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#Derheq%C3%AA_standardb%C3%BBna_ziman%C3%AA_kurd%C3%AE"><span class="tocnumber">2.4</span> <span class="toctext">Derheqê standardbûna zimanê kurdî</span></a> <ul> <li class="toclevel-3 tocsection-17"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#Konferansa_Ziman%C3%AA_Kurd%C3%AE"><span class="tocnumber">2.4.1</span> <span class="toctext">Konferansa Zimanê Kurdî</span></a></li> </ul></li> <li class="toclevel-2 tocsection-18"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#Perwerdeya_bi_ziman%C3%AA_kurd%C3%AE"><span class="tocnumber">2.5</span> <span class="toctext">Perwerdeya bi zimanê kurdî</span></a></li> </ul></li> <li class="toclevel-1 tocsection-19"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#Alfabey%C3%AAn_kurd%C3%AE"><span class="tocnumber">3</span> <span class="toctext">Alfabeyên kurdî</span></a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-20"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#N%C3%AEm%C3%BBney%C3%AAn_alfabey%C3%AAn_kurd%C3%AE"><span class="tocnumber">3.1</span> <span class="toctext">Nîmûneyên alfabeyên kurdî</span></a></li> </ul></li> <li class="toclevel-1 tocsection-21"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#Devok%C3%AAn_zaravay%C3%AAn_kurd%C3%AE"><span class="tocnumber">4</span> <span class="toctext">Devokên zaravayên kurdî</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-22"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#Dabe%C5%9Fandina_kurd%C3%AE"><span class="tocnumber">5</span> <span class="toctext">Dabeşandina kurdî</span></a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-23"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#Li_gor%C3%AE_l%C3%AAkoliner%C3%AAn_biyan%C3%AE"><span class="tocnumber">5.1</span> <span class="toctext">Li gorî lêkolinerên biyanî</span></a></li> </ul></li> <li class="toclevel-1 tocsection-24"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#Bin%C3%AAre"><span class="tocnumber">6</span> <span class="toctext">Binêre</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-25"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#%C3%87avkan%C3%AE"><span class="tocnumber">7</span> <span class="toctext">Çavkanî</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-26"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#Gir%C3%AAdan%C3%AAn_derve"><span class="tocnumber">8</span> <span class="toctext">Girêdanên derve</span></a></li> </ul> </div> </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(1)"> <span class="indicator mf-icon mf-icon-expand mf-icon--small"></span> <h2 id="Zimanê_kurdî"><span id="Ziman.C3.AA_kurd.C3.AE"></span>Zimanê kurdî</h2><span class="mw-editsection"> <a role="button" href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE&amp;action=edit&amp;section=1&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Beşê biguhêre: Zimanê kurdî" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet "> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>biguhêre</span> </a> </span> </div> <section class="mf-section-1 collapsible-block" id="mf-section-1"> <dl> <dd> <div class="boilerplate" id="catmore"> <span typeof="mw:File"><span> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/15px-Searchtool.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="512" data-file-height="512"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 15px;height: 15px;" data-mw-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/15px-Searchtool.svg.png" data-width="15" data-height="15" data-mw-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/23px-Searchtool.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/30px-Searchtool.svg.png 2x" data-class="mw-file-element">&nbsp;</span></span></span>&nbsp;<i>Gotara bingehîn: <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Zaravay%C3%AAn_kurd%C3%AE&amp;action=edit&amp;redlink=1&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Zaravayên kurdî (rûpel hê tune)">Zaravayên kurdî</a> </i> </div> </dd> </dl> <p>Koda <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/ISO_639-1?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="ISO 639-1">ISO 639-1</a> ya kurdî <tt>KU</tt> ye. Koda <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/ISO_639-2?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="ISO 639-2">ISO 639-2</a> ya kurdî <tt>KUR</tt> e. Koda <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=DIN_2335&amp;action=edit&amp;redlink=1&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="DIN 2335 (rûpel hê tune)">DIN 2335</a> ya kurdî <tt>KU</tt> ye.</p> <p>Li gorî belavbûna erdnîgarî, zimanê kurdî ji bilî welatên <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ewropa?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Ewropa">Ewropa</a> û yên biyanî bi taybetî li hemû erdnîgariya xwe yanî li hemî herêmên Kurdistanê tê bikaranîn. Tev li navçeyîbûyînê ji nifşê mirovên vê navçeyê, gelek gel, ji rojava heta rojhilatê, li gelek welatan zêde û belav bûn. Lewra ye ku zimanê kurdî, yê ku li ser axeka fireh tê axaftin, ji gelek zaravayan pêk tê.</p> <p>Li gorî kitêba <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C5%9Eerefxan%C3%AA_Bedl%C3%AEs%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Şerefxanê Bedlîsî">Şerefxanê Bedlîsî</a> a <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C5%9Eerefname?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Şerefname">Şerefname</a>, <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Zaravay%C3%AAn_kurd%C3%AE&amp;action=edit&amp;redlink=1&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Zaravayên kurdî (rûpel hê tune)">zaravayên kurdî</a>, <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=E%C5%9F%C3%AEr&amp;action=edit&amp;redlink=1&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Eşîr (rûpel hê tune)">eşîr</a>, <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Kom%C3%AAn_kurd&amp;action=edit&amp;redlink=1&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Komên kurd (rûpel hê tune)">komên kurd</a> ji aliyê ziman, kevneşopî û rewşên civakî di nav çar beşan de ji hev cuda dibin:</p> <ul> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kurmanc%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Kurmancî">Kurmancî</a></li> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Lor?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Lor">Lor</a></li> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kelh%C3%BBr%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Kelhûrî">Kelhûr</a></li> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Goran?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect mw-disambig" title="Goran">Goran</a></li> </ul> <p>Kurmanciya bakur (<a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kurmanc%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Kurmancî">kurmancî</a>) û kurmanciya başûr (<a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Soran%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Soranî">soranî</a>) du zaravayên sereke ne. Ev her du zarava wekî zaravayên ku xwediyê wêjeyeke nivîskî ne, têne pejirandin. Van demên dawîn, zaravayê kirmanckî (dimilkî-zazakî) jî hêdî hêdî ber bi nivîskîbûnê ve gavan diavêje.</p> <p>Di nav zaravayên kurdî de zaravayê ku herî zêde pê tê axaftin kurmancî ye. Kurmancî li hemû deverên ku kurd lê dijîn pê tê axaftin. Piraniya kurdên ku kurmancî û zazakî diaxivin li <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Bakur%C3%AA_Kurdistan?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Bakurê Kurdistan">bakurê Kurdistanê</a> dijîn. Her wiha li <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Qerejdax?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Qerejdax">Qerejdaxa</a> bakurê Kurdistanê û li çend deverên mîna <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Anatolyaya_nav%C3%AEn?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Anatolyaya navîn">Anatolyaya Navîn</a> <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C5%9E%C3%AAxbizin%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Şêxbizinî">şêxbizinî</a> lê dijîn. Şêxbizinî devokeke kelhurî ye ku li bajarê Kirmaşan û Îlamê bi heman devokê diaxivin. Tevlihevîya di warê zaravayan de pirî caran jî, ji ber navlêkirinê tê. Bo nimûne, ji bo kurmanciya bakur, li başûr behdînî û li rojhilat jî şikakî tê gotin. Her wiha ji bo zaravayê kurmancîya jêrîn jî, kurmanciya xwarû, soranî tê gotin. Heman tevlihevî di warê dimilkî de jî balê dikişîne. Navên wekî kirdkî, kirmanckî, dimilî, dêrsimkî, sobê û hwd têne bikaranîn. Ji bo hewramî jî navê goranî jî heye. <sup id="cite_ref-Mehmed_Uzun_1992_6-0" class="reference"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_note-Mehmed_Uzun_1992-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <sup id="cite_ref-Mûrad_Ciwan_1992_7-0" class="reference"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_note-M%C3%BBrad_Ciwan_1992-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <sup id="cite_ref-Ziya_Gökalp_1992_8-0" class="reference"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_note-Ziya_G%C3%B6kalp_1992-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <sup id="cite_ref-Emîr_Hesenpûr_1992_9-0" class="reference"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_note-Em%C3%AEr_Hesenp%C3%BBr_1992-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/W%C3%AAne:Kurdish_manuscript_in_the_British_Library_%E2%80%93_start_of_the_N%C3%BBbihara_Bi%C3%A7%C3%BBkan_by_Ahmad_Khani_(Ehmed_Xani),_the_earliest_Kurdish%E2%80%93Arabic_dictionary_in_verse,_18th_century_(Or._5932,_f._9r).jpg?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Kurdish_manuscript_in_the_British_Library_%E2%80%93_start_of_the_N%C3%BBbihara_Bi%C3%A7%C3%BBkan_by_Ahmad_Khani_%28Ehmed_Xani%29%2C_the_earliest_Kurdish%E2%80%93Arabic_dictionary_in_verse%2C_18th_century_%28Or._5932%2C_f._9r%29.jpg/220px-thumbnail.jpg" decoding="async" width="220" height="300" class="mw-file-element" data-file-width="1101" data-file-height="1500"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 300px;" data-mw-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Kurdish_manuscript_in_the_British_Library_%E2%80%93_start_of_the_N%C3%BBbihara_Bi%C3%A7%C3%BBkan_by_Ahmad_Khani_%28Ehmed_Xani%29%2C_the_earliest_Kurdish%E2%80%93Arabic_dictionary_in_verse%2C_18th_century_%28Or._5932%2C_f._9r%29.jpg/220px-thumbnail.jpg" data-width="220" data-height="300" data-mw-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Kurdish_manuscript_in_the_British_Library_%E2%80%93_start_of_the_N%C3%BBbihara_Bi%C3%A7%C3%BBkan_by_Ahmad_Khani_%28Ehmed_Xani%29%2C_the_earliest_Kurdish%E2%80%93Arabic_dictionary_in_verse%2C_18th_century_%28Or._5932%2C_f._9r%29.jpg/330px-thumbnail.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Kurdish_manuscript_in_the_British_Library_%E2%80%93_start_of_the_N%C3%BBbihara_Bi%C3%A7%C3%BBkan_by_Ahmad_Khani_%28Ehmed_Xani%29%2C_the_earliest_Kurdish%E2%80%93Arabic_dictionary_in_verse%2C_18th_century_%28Or._5932%2C_f._9r%29.jpg/440px-thumbnail.jpg 2x" data-class="mw-file-element">&nbsp;</span></a> <figcaption> Rûpelên yekem ên destnivîsek <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/N%C3%BBbihara_bi%C3%A7%C3%BBkan?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Nûbihara biçûkan"><i>Nûbihara Biçûkan</i></a> li <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=British_Library&amp;action=edit&amp;redlink=1&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="British Library (rûpel hê tune)">British Library</a>, <i>Or</i>. 5932, <i>folio</i> 9 <i>recto</i>. </figcaption> </figure> <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Kurmancî,_kurdiya_bakur"><span id="Kurmanc.C3.AE.2C_kurdiya_bakur"></span>Kurmancî, kurdiya bakur</h3><span class="mw-editsection"> <a role="button" href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE&amp;action=edit&amp;section=2&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Beşê biguhêre: Kurmancî, kurdiya bakur" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet "> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>biguhêre</span> </a> </span> </div> <dl> <dd> <div class="boilerplate" id="catmore"> <span typeof="mw:File"><span> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/15px-Searchtool.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="512" data-file-height="512"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 15px;height: 15px;" data-mw-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/15px-Searchtool.svg.png" data-width="15" data-height="15" data-mw-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/23px-Searchtool.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/30px-Searchtool.svg.png 2x" data-class="mw-file-element">&nbsp;</span></span></span>&nbsp;<i>Gotara bingehîn: <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kurmanc%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Kurmancî">Kurmancî</a> </i> </div> </dd> </dl> <p>Kurmancî jî yek ji zaravayên kurdî ye. Ji bo kurmancî, kirdasî, Bahdînan, û şikakî û kurmanciya bakur jî tê gotin. Kurmancî li her çar parçeyên Kurdistanê jî tê axaftin.</p> <p>Zaravayê kurmancî ew zaravayê kurdî ye ku herî zêde pê tê axaftin. Lê herî zêde li bakur û rojavayê Kurdistanê pê tê axaftin. li başur jî li duhok û şingal û li rojhilat jî li bajêrê ûrmîye tê axeftin. Zaravayê kurmancî her wiha li <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ermenistan?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Ermenistan">Ermenistanê</a>, li <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Xorasan?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Xorasan">Xorasanê</a>, li nav kurdên <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Qefqasya?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Qefqasya">Qefqasyayê</a>, li Anatolyaya Navîn û li <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Diyaspora?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Diyaspora">Diyasporayê</a> yanî li (<a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ewropa?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Ewropa">Ewropa</a> û <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Amer%C3%AEka?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-disambig" title="Amerîka">Amerîka</a>) yê pê tê axaftin <sup id="cite_ref-:0_10-0" class="reference"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_note-:0-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/W%C3%AAne:Kurdish_manuscript_in_the_British_Library_%E2%80%93_start_of_the_Ed%C3%AEqeya_%C3%8Eman%C3%AE_by_Ahmad_Khani_(Ehmed_Xani),_18th_century_(Or._5932,_f._14v).jpg?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Kurdish_manuscript_in_the_British_Library_%E2%80%93_start_of_the_Ed%C3%AEqeya_%C3%8Eman%C3%AE_by_Ahmad_Khani_%28Ehmed_Xani%29%2C_18th_century_%28Or._5932%2C_f._14v%29.jpg/220px-Kurdish_manuscript_in_the_British_Library_%E2%80%93_start_of_the_Ed%C3%AEqeya_%C3%8Eman%C3%AE_by_Ahmad_Khani_%28Ehmed_Xani%29%2C_18th_century_%28Or._5932%2C_f._14v%29.jpg" decoding="async" width="220" height="305" class="mw-file-element" data-file-width="1081" data-file-height="1500"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 305px;" data-mw-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Kurdish_manuscript_in_the_British_Library_%E2%80%93_start_of_the_Ed%C3%AEqeya_%C3%8Eman%C3%AE_by_Ahmad_Khani_%28Ehmed_Xani%29%2C_18th_century_%28Or._5932%2C_f._14v%29.jpg/220px-Kurdish_manuscript_in_the_British_Library_%E2%80%93_start_of_the_Ed%C3%AEqeya_%C3%8Eman%C3%AE_by_Ahmad_Khani_%28Ehmed_Xani%29%2C_18th_century_%28Or._5932%2C_f._14v%29.jpg" data-width="220" data-height="305" data-mw-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Kurdish_manuscript_in_the_British_Library_%E2%80%93_start_of_the_Ed%C3%AEqeya_%C3%8Eman%C3%AE_by_Ahmad_Khani_%28Ehmed_Xani%29%2C_18th_century_%28Or._5932%2C_f._14v%29.jpg/330px-Kurdish_manuscript_in_the_British_Library_%E2%80%93_start_of_the_Ed%C3%AEqeya_%C3%8Eman%C3%AE_by_Ahmad_Khani_%28Ehmed_Xani%29%2C_18th_century_%28Or._5932%2C_f._14v%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Kurdish_manuscript_in_the_British_Library_%E2%80%93_start_of_the_Ed%C3%AEqeya_%C3%8Eman%C3%AE_by_Ahmad_Khani_%28Ehmed_Xani%29%2C_18th_century_%28Or._5932%2C_f._14v%29.jpg/440px-Kurdish_manuscript_in_the_British_Library_%E2%80%93_start_of_the_Ed%C3%AEqeya_%C3%8Eman%C3%AE_by_Ahmad_Khani_%28Ehmed_Xani%29%2C_18th_century_%28Or._5932%2C_f._14v%29.jpg 2x" data-class="mw-file-element">&nbsp;</span></a> <figcaption> Rûpelên yekem ên destnivîsek <i><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Ed%C3%AEqeya_%C3%8Eman%C3%AE&amp;action=edit&amp;redlink=1&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Edîqeya Îmanî (rûpel hê tune)">Edîqeya Îmanî</a></i> li <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=British_Library&amp;action=edit&amp;redlink=1&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="British Library (rûpel hê tune)">British Library</a>, <i>Or</i>. 5932, <i>folio</i> 14 <i>verso</i>. </figcaption> </figure> <div class="mw-heading mw-heading4"> <h4 id="Rêzimana_kurmancî"><span id="R.C3.AAzimana_kurmanc.C3.AE"></span>Rêzimana kurmancî</h4><span class="mw-editsection"> <a role="button" href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE&amp;action=edit&amp;section=3&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Beşê biguhêre: Rêzimana kurmancî" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet "> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>biguhêre</span> </a> </span> </div> <dl> <dd> <div class="boilerplate" id="catmore"> <span typeof="mw:File"><span> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/15px-Searchtool.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="512" data-file-height="512"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 15px;height: 15px;" data-mw-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/15px-Searchtool.svg.png" data-width="15" data-height="15" data-mw-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/23px-Searchtool.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/30px-Searchtool.svg.png 2x" data-class="mw-file-element">&nbsp;</span></span></span>&nbsp;<i>Gotara bingehîn: <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/R%C3%AAzimana_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Rêzimana kurdî">Rêzimana kurdî</a> </i> </div> </dd> </dl> <p>Ji ber ku zimanê kurdî zimanê gelekî bindesthîştî ye, îmkanên pêşdexistina sazî yên neteweyî nebûne û ji aliyê lêkolîn, lêgerîn, pêşxistina <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Ziman">ziman</a> û <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C3%87and?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Çand">çandê</a>, hebûnên civakî û dîrokî ve bêpar maye. Zimanê kurdî têra xwe nehatiye lêkolînkirin û dewlemendiya wî nehatiye eşkerekirin.".<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Sazî û dezgehên ku karibin vî zimanî pêş bixin, bi taybetî li hundurê welatî firsenda avabûnê nedîtine. Ji aliyê lêkolîn û lêgerînê ve zimannasên pispor yên bikêrhatî negihîştine. Hindek ronakbîrên ku bi îmkan û hewldanên xwe yên şexsî xwestine derkevin meydanê jî hergav rastî tehdîda dewletên serdest û zordar bûne.</p> <p>Ji ber vê yekê, lêkolînên li ser zimanê kurdî, heke em rewşa îstisnaî ya <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ba%C5%9F%C3%BBr%C3%AA_Kurdistan%C3%AA?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Başûrê Kurdistanê">Başûrê Kurdistanê</a> negrin ber çavan, bi xebatên van çend ronakbîran hatiye kirin û jixwe wan jî lêkolînên xwe li derveyî welatî kirine. Li Kurdistana Îraqê, ji ber vê serbestiya nisbî ya çandî ko encama têkoşîna neteweyî ya bêwestan û bênavber bûye û piştre jî, ji ber wê îmkana otonomiya mehdûtkirî ya berhema şerê salên 1960'an, li vê perçe ya Kurdistanê, wisa lê hatiye ko hejmara ronakbîr û saziyên ko li ser zimanê kurdî xebat kirine, ta dereceyekê zêdetir bûne. Li vê perçeya welatî mirov dikare behsa hin xebatên hêja bike.</p> <p>Ji bilî van tiştên ku li ser zimanê kurdî hatine nivîsîn, berhemên hin rojhilatnas, zimannas, gerrok û mîsyonerên biyanî hene. Ji xeynî vê, divê em xebatên wan dewletên ku Kurdistan bindest kirine û yên hin derûdorên ku hin hesabên wan li ser Kurdistanê hene jî nîşan bidin. Ev xebatên wiha yên li ser zimanê kurdî ne bi armanca zanistî, lê bi ya siyasî, hatine kirin. Ewan ne ku xwestine rastiyên zanistî derxin holê, lê xwestine îdîa û safseteyên ko xizmeta mexsedên wan ên siyasî dikin li nav gelî belav bikin. Dewleta Tirk ji ber ku heta îro hebûna gelê me înkar kiriye, muhawele kiriye ko kurdan wekî perçeyekê ji qewmên Tirk ên <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Asyaya_Nav%C3%AEn?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Asyaya Navîn">Asyaya Navîn</a> bide nîşandan. Li ser zimanê kurdî jî îdîa kiriye ko ev ziman, zimanê civakeka tirknîjad (tirkên çiyayî) e û di netîceya asîmilasyonê da bûye zimanekî destkir (sunî) ku ji çend hezar peyvên erebî, farisî û tirkî pêkhatiye.</p> <p>Misyonerên biyanî jî gelek caran ji ber mexsedên siyasî yên li gor berjewendiyên welatên xwe û hin caran jî ji ber çavdêrî û lêkolînên xwe yên gelek seran serî (sethi) bi şaşî nivîsîne ku kurdî ne zimanekê serbixwe ye û devokeka farisiya kevin an jî ya nû ye. Hijmara yên ku li ser zimanê kurdî tehlîl û şiroveyên şaş ên qestî kirine yan jî bi nezanîn şaş çûne ji yek, du kesan ne zêdetir e, lê ji aliyê devokên zimanê kurdî de hejmara kesên ku bîr û baweriyên cuda cuda nivîsîne û pêşkar kirine gelek zêde ne.</p> <p>Li aliyê din, divê em rastiyekê jî qebûl bikin ku herçî lêkolînên niyetpak û zanistî bi hejmara xwe gelek kêm bin jî, ew bi xwe jî li ser zimanê Kurdî gihîştine bîr û baweriyên newek hev. Ji vî alî de jî nezelaliyek heye.</p> <p>Tevî hemû dijwarî, nezelalî û kêmasiyên lêkolînên ko li ser <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Dengnas%C3%AE&amp;action=edit&amp;redlink=1&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Dengnasî (rûpel hê tune)">dengnasî</a> (<a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Fonoloj%C3%AE&amp;action=edit&amp;redlink=1&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Fonolojî (rûpel hê tune)">fonolojî</a>, <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Peyvsaz%C3%AE&amp;action=edit&amp;redlink=1&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Peyvsazî (rûpel hê tune)">peyvsazî</a> (<a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Morfoloj%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-disambig" title="Morfolojî">morfolojî</a>) û <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Hevoksaz%C3%AE&amp;action=edit&amp;redlink=1&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Hevoksazî (rûpel hê tune)">hevoksaziya</a> (<a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=S%C3%AEntaks&amp;action=edit&amp;redlink=1&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Sîntaks (rûpel hê tune)">sîntaksa</a>) zimanê kurdî hatine kirin, nîşan dane ku zimanê Kurdî, zimanekê serbixwe yê xwedî dîrokeka taybetî ya pêşveçûnê ye û vê rastiyê di warê zimannasiyê de xwe daye qebûlkirin.</p> <div class="mw-heading mw-heading4"> <h4 id="Wêjeya_kurmancî"><span id="W.C3.AAjeya_kurmanc.C3.AE"></span>Wêjeya kurmancî</h4><span class="mw-editsection"> <a role="button" href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE&amp;action=edit&amp;section=4&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Beşê biguhêre: Wêjeya kurmancî" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet "> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>biguhêre</span> </a> </span> </div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r1122241">.mw-parser-output .ambox{border:1px solid #a2a9b1;border-left:10px solid #36c;background-color:#fbfbfb;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .ambox+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+link+.ambox{margin-top:-1px}html body.mediawiki .mw-parser-output .ambox.mbox-small-left{margin:4px 1em 4px 0;overflow:hidden;width:238px;border-collapse:collapse;font-size:88%;line-height:1.25em}.mw-parser-output .ambox-speedy{border-left:10px solid #b32424;background-color:#fee7e6}.mw-parser-output .ambox-delete{border-left:10px solid #b32424}.mw-parser-output .ambox-content{border-left:10px solid #f28500}.mw-parser-output .ambox-style{border-left:10px solid #fc3}.mw-parser-output .ambox-move{border-left:10px solid #9932cc}.mw-parser-output .ambox-protection{border-left:10px solid #a2a9b1}.mw-parser-output .ambox .mbox-text{border:none;padding:0.25em 0.5em;width:100%}.mw-parser-output .ambox .mbox-image{border:none;padding:2px 0 2px 0.5em;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-imageright{border:none;padding:2px 0.5em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-empty-cell{border:none;padding:0;width:1px}.mw-parser-output .ambox .mbox-image-div{width:52px}html.client-js body.skin-minerva .mw-parser-output .mbox-text-span{margin-left:23px!important}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .ambox{margin:0 10%}}</style> <table class="box-Beşa_vala plainlinks metadata ambox mbox-small-left ambox-content" role="presentation"> <tbody> <tr> <td class="mbox-text"> <div class="mbox-text-span"> <b>Ev beş hê vala ye.</b> <br> Tu dikarî <a class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://ku.wikipedia.org/w/index.php?title%3DZiman%25C3%25AA_kurd%25C3%25AE%26action%3Dedit%26section%3D">lê zêde bikî</a>. <span class="date-container"><i>(<span class="date">adar 2024</span>)</i></span> </div></td> </tr> </tbody> </table> <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Soranî"><span id="Soran.C3.AE"></span>Soranî</h3><span class="mw-editsection"> <a role="button" href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE&amp;action=edit&amp;section=5&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Beşê biguhêre: Soranî" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet "> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>biguhêre</span> </a> </span> </div> <dl> <dd> <div class="boilerplate" id="catmore"> <span typeof="mw:File"><span> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/15px-Searchtool.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="512" data-file-height="512"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 15px;height: 15px;" data-mw-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/15px-Searchtool.svg.png" data-width="15" data-height="15" data-mw-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/23px-Searchtool.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/30px-Searchtool.svg.png 2x" data-class="mw-file-element">&nbsp;</span></span></span>&nbsp;<i>Gotara bingehîn: <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Soran%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Soranî">Soranî</a> </i> </div> </dd> </dl> <p>Soranî zaravayekî zimanê kurdî ye. Di rastiya xwe de ev navê devokekê ye ku li nêzîkî <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Hewl%C3%AAr_(par%C3%AAzgeh)?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Hewlêr (parêzgeh)">Hewlêrê</a> tê axaftin, lê di pêvajoya dîrokî de navê xwe li hemû devokên zaravayê <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kurdiya_navend%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Kurdiya navendî">kurdiya navendî</a> kiriye. Îro devokên <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Mukr%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Mukrî">mukrî</a>, kurdî û yên din bi navê soranî têne nasîn. Bi giştî bi <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=T%C3%AEp%C3%AAn_kurd%C3%AE-ereb%C3%AE&amp;action=edit&amp;redlink=1&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Tîpên kurdî-erebî (rûpel hê tune)">tîpên kurdî-erebî</a> tê nivîsandin; herwiha, gotarên bi <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/T%C3%AEp%C3%AAn_lat%C3%AEn%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Tîpên latînî">tîpên latînî</a> jî hene. Soranî zêdetir li <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kurdistan?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Kurdistan">Kurdistana</a> başûr û rojhilat tê bikaranîn.</p> <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Kirmanckî/Zazakî"><span id="Kirmanck.C3.AE.2FZazak.C3.AE"></span>Kirmanckî/Zazakî</h3><span class="mw-editsection"> <a role="button" href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE&amp;action=edit&amp;section=6&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Beşê biguhêre: Kirmanckî/Zazakî" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet "> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>biguhêre</span> </a> </span> </div> <dl> <dd> <div class="boilerplate" id="catmore"> <span typeof="mw:File"><span> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/15px-Searchtool.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="512" data-file-height="512"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 15px;height: 15px;" data-mw-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/15px-Searchtool.svg.png" data-width="15" data-height="15" data-mw-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/23px-Searchtool.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/30px-Searchtool.svg.png 2x" data-class="mw-file-element">&nbsp;</span></span></span>&nbsp;<i>Gotara bingehîn: <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Zazak%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Zazakî">Zazakî</a> </i> </div> </dd> </dl> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/W%C3%AAne:Distribution_of_Zaza_Kurds.png?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Distribution_of_Zaza_Kurds.png/220px-Distribution_of_Zaza_Kurds.png" decoding="async" width="220" height="186" class="mw-file-element" data-file-width="1920" data-file-height="1625"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 186px;" data-mw-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Distribution_of_Zaza_Kurds.png/220px-Distribution_of_Zaza_Kurds.png" data-width="220" data-height="186" data-mw-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Distribution_of_Zaza_Kurds.png/330px-Distribution_of_Zaza_Kurds.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Distribution_of_Zaza_Kurds.png/440px-Distribution_of_Zaza_Kurds.png 2x" data-class="mw-file-element">&nbsp;</span></a> <figcaption> Geographical Distribution of Zaza Kurds </figcaption> </figure> <p>Zazakî yanî kirmanckî yek ji zaravayên kurdî ye ku li bakurê Kurdistanê tê axaftin. Kirmanckî herî zêde li Dêrsim, Amed, Semsûr, Çewlig, Riha, Xarpêt, Erzîrom, Mûş û Bilîsê tê axaftin. Ji nav van bajaran li navenda Dêrsim û Çewligê herî zêde kirmanckî tê qisekirin. Feqet li navenda bajarên din kurmancî tê qisekirin. Kirmanckî tenê li bakurê Kurdistanê cih digire <sup id="cite_ref-:0_10-1" class="reference"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_note-:0-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p> <p>Ji bo kirmanckî; kirdkî, dimilî û zazakî jî tê gotin.</p> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r1650764/mw-parser-output/.tmulti">.mw-parser-output .tmulti .multiimageinner{display:flex;flex-direction:column}.mw-parser-output .tmulti .trow{display:flex;flex-direction:row;clear:left;flex-wrap:wrap;width:100%;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .tmulti .tsingle{margin:1px;float:left}.mw-parser-output .tmulti .theader{clear:both;font-weight:bold;text-align:center;align-self:center;background-color:transparent;width:100%}.mw-parser-output .tmulti .thumbcaption{background-color:transparent}.mw-parser-output .tmulti .text-align-left{text-align:left}.mw-parser-output .tmulti .text-align-right{text-align:right}.mw-parser-output .tmulti .text-align-center{text-align:center}@media all and (max-width:720px){.mw-parser-output .tmulti .thumbinner{width:100%!important;box-sizing:border-box;max-width:none!important;align-items:center}.mw-parser-output .tmulti .trow{justify-content:center}.mw-parser-output .tmulti .tsingle{float:none!important;max-width:100%!important;box-sizing:border-box;text-align:center}.mw-parser-output .tmulti .tsingle .thumbcaption{text-align:left}.mw-parser-output .tmulti .trow>.thumbcaption{text-align:center}}</style> <div class="thumb tmulti tright"> <div class="thumbinner multiimageinner" style="width:408px;max-width:408px"> <div class="trow"> <div class="theader" style="text-align:c"> Destnivîsara ya helbestan goranî li <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=British_Library&amp;action=edit&amp;redlink=1&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="British Library (rûpel hê tune)">British Library</a>, <i>Or</i>. 6444 (1197–1198 PH/1782–1784 <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/PZ?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="PZ">PZ</a>) </div> </div> <div class="trow"> <div class="tsingle" style="width:202px;max-width:202px"> <div class="thumbimage"> <span typeof="mw:File"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/W%C3%AAne:Kurdish_manuscript_in_the_British_Library_%E2%80%93_Page_of_poetry_in_Gorani_from_the_Gorani_anthology_in_safina_format,_copied_in_1197%E2%80%938_AH_1782%E2%80%934_CE_(Or._6444,_f._11r).jpg?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Kurdish_manuscript_in_the_British_Library_%E2%80%93_Page_of_poetry_in_Gorani_from_the_Gorani_anthology_in_safina_format%2C_copied_in_1197%E2%80%938_AH_1782%E2%80%934_CE_%28Or._6444%2C_f._11r%29.jpg/200px-thumbnail.jpg" decoding="async" width="200" height="563" class="mw-file-element" data-file-width="533" data-file-height="1500"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 200px;height: 563px;" data-mw-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Kurdish_manuscript_in_the_British_Library_%E2%80%93_Page_of_poetry_in_Gorani_from_the_Gorani_anthology_in_safina_format%2C_copied_in_1197%E2%80%938_AH_1782%E2%80%934_CE_%28Or._6444%2C_f._11r%29.jpg/200px-thumbnail.jpg" data-alt="" data-width="200" data-height="563" data-mw-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Kurdish_manuscript_in_the_British_Library_%E2%80%93_Page_of_poetry_in_Gorani_from_the_Gorani_anthology_in_safina_format%2C_copied_in_1197%E2%80%938_AH_1782%E2%80%934_CE_%28Or._6444%2C_f._11r%29.jpg/300px-thumbnail.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Kurdish_manuscript_in_the_British_Library_%E2%80%93_Page_of_poetry_in_Gorani_from_the_Gorani_anthology_in_safina_format%2C_copied_in_1197%E2%80%938_AH_1782%E2%80%934_CE_%28Or._6444%2C_f._11r%29.jpg/400px-thumbnail.jpg 2x" data-class="mw-file-element">&nbsp;</span></a></span> </div> <div class="thumbcaption"> <i>Or</i>. 6444, <i>folio</i> 11 <i>recto</i> </div> </div> <div class="tsingle" style="width:202px;max-width:202px"> <div class="thumbimage"> <span typeof="mw:File"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/W%C3%AAne:Kurdish_manuscript_in_the_British_Library_%E2%80%93_Page_of_poetry_in_Gorani_from_the_Gorani_anthology_in_safina_format,_copied_in_1197%E2%80%938_AH_1782%E2%80%934_CE_(Or._6444,_f._55r).jpg?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Kurdish_manuscript_in_the_British_Library_%E2%80%93_Page_of_poetry_in_Gorani_from_the_Gorani_anthology_in_safina_format%2C_copied_in_1197%E2%80%938_AH_1782%E2%80%934_CE_%28Or._6444%2C_f._55r%29.jpg/200px-thumbnail.jpg" decoding="async" width="200" height="554" class="mw-file-element" data-file-width="542" data-file-height="1500"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 200px;height: 554px;" data-mw-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Kurdish_manuscript_in_the_British_Library_%E2%80%93_Page_of_poetry_in_Gorani_from_the_Gorani_anthology_in_safina_format%2C_copied_in_1197%E2%80%938_AH_1782%E2%80%934_CE_%28Or._6444%2C_f._55r%29.jpg/200px-thumbnail.jpg" data-alt="" data-width="200" data-height="554" data-mw-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Kurdish_manuscript_in_the_British_Library_%E2%80%93_Page_of_poetry_in_Gorani_from_the_Gorani_anthology_in_safina_format%2C_copied_in_1197%E2%80%938_AH_1782%E2%80%934_CE_%28Or._6444%2C_f._55r%29.jpg/300px-thumbnail.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Kurdish_manuscript_in_the_British_Library_%E2%80%93_Page_of_poetry_in_Gorani_from_the_Gorani_anthology_in_safina_format%2C_copied_in_1197%E2%80%938_AH_1782%E2%80%934_CE_%28Or._6444%2C_f._55r%29.jpg/400px-thumbnail.jpg 2x" data-class="mw-file-element">&nbsp;</span></a></span> </div> <div class="thumbcaption"> <i>Or</i>. 6444, <i>folio</i> 55 <i>recto</i> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Goranî/Hewramî"><span id="Goran.C3.AE.2FHewram.C3.AE"></span>Goranî/Hewramî</h3><span class="mw-editsection"> <a role="button" href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE&amp;action=edit&amp;section=7&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Beşê biguhêre: Goranî/Hewramî" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet "> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>biguhêre</span> </a> </span> </div> <dl> <dd> <div class="boilerplate" id="catmore"> <span typeof="mw:File"><span> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/15px-Searchtool.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="512" data-file-height="512"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 15px;height: 15px;" data-mw-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/15px-Searchtool.svg.png" data-width="15" data-height="15" data-mw-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/23px-Searchtool.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/30px-Searchtool.svg.png 2x" data-class="mw-file-element">&nbsp;</span></span></span>&nbsp;<i>Gotara bingehîn: <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Hewram%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Hewramî">Hewramî</a> </i> </div> </dd> </dl> <p><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Hewram%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Hewramî">Hewramî</a> zaravayekî kurdî ye ku li başûr û rojhilatê Kurdistanê tê axaftin. Ligorî lêkolînên ku ta niha hatine kirin, hewramî yekem zaravayê kurdî ye ku pê nivîs hatîye nivîsîn. Zimanê wêjeya klasîk heta sedsala nozdehem li nav kurdên soranî-axêv, lekî-axêv, kelhurî-axêv û lorî-axêv bi giştî hewramî bûye. Ji vê hewramîyê re, ku ji bo wêjeyê hatîye bikaranîn, goranî hatîye gotin. Lewma jî ji hewramî re gelek caran goranî jî tê gotin. Feqet xelk ji bo vî zaravayî bi piranî hewramî dibêje <sup id="cite_ref-:0_10-2" class="reference"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_note-:0-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p> <p>Hewramî li başûr û rojhilatê Kurdistanê tê axaftin.</p> <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Kirmaşanî/Kelhurî"><span id="Kirma.C5.9Fan.C3.AE.2FKelhur.C3.AE"></span>Kirmaşanî/Kelhurî</h3><span class="mw-editsection"> <a role="button" href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE&amp;action=edit&amp;section=8&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Beşê biguhêre: Kirmaşanî/Kelhurî" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet "> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>biguhêre</span> </a> </span> </div> <dl> <dd> <div class="boilerplate" id="catmore"> <span typeof="mw:File"><span> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/15px-Searchtool.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="512" data-file-height="512"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 15px;height: 15px;" data-mw-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/15px-Searchtool.svg.png" data-width="15" data-height="15" data-mw-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/23px-Searchtool.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/30px-Searchtool.svg.png 2x" data-class="mw-file-element">&nbsp;</span></span></span>&nbsp;<i>Gotara bingehîn: <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kelhur%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Kelhurî">Kelhurî</a> </i> </div> </dd> </dl> <p><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kelhur%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Kelhurî">Kelhurî</a> yek ji <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Zarava?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Zarava">zaravayên</a> <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Kurdî">kurdî</a> ye. Çawa ku ji bo zaravayên din navên cuda cuda tên gotin, her heman tişt ji bo kelhurî jî heye. Ji bo kelhurî; <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Feyl%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Feylî">feylî</a>, kirmaşanî, û <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kurdiya_ba%C5%9F%C3%BBr?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Kurdiya başûr">kurdiya başûr</a> tê gotin; lê esasen hemû jî eynî zarava ne yanî kelhurî. Divê em di bin banê kelhurî de behsa <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C5%9E%C3%AAxbizin%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Şêxbizinî">şêxbizinî</a> jî bikin. Şêxbizinî her çend li hin deverên <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Bakur?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Bakur">bakurê</a> <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kurdistan?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Kurdistan">Kurdistanê</a> li hin gundan bê axaftin jî, zêdetir li Anatolyaya Navîn tê axaftin. Li gorî lêkolîneran şêxbizinî jî beşek ji kelhurî ye. Kelhurî her çend bi piranî li <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Rojhilat?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Rojhilat">rojhilatê</a> Kurdistanê bê axaftin jî, li başûrê Kurdistanê jî li <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Xaneq%C3%AEn?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Xaneqîn">Xaneqîn</a> û <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Mendel%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-disambig" title="Mendelî">Mendelî</a> tê axaftin. Feqet kelhurî bi <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kirma%C5%9Fan?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Kirmaşan">Kirmaşanê</a> tê naskirin.</p> <p>Li Kirmaşanê, her çend zaravayên <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Soran%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Soranî">soranî</a>, <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Lek%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Lekî">lekî</a> û <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Hewram%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Hewramî">hewramî</a> hebin jî, li wir zaravayê hevpar li nav kurdan kelhurî ye<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p> <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Lekî"><span id="Lek.C3.AE"></span>Lekî</h3><span class="mw-editsection"> <a role="button" href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE&amp;action=edit&amp;section=9&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Beşê biguhêre: Lekî" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet "> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>biguhêre</span> </a> </span> </div> <dl> <dd> <div class="boilerplate" id="catmore"> <span typeof="mw:File"><span> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/15px-Searchtool.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="512" data-file-height="512"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 15px;height: 15px;" data-mw-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/15px-Searchtool.svg.png" data-width="15" data-height="15" data-mw-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/23px-Searchtool.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/30px-Searchtool.svg.png 2x" data-class="mw-file-element">&nbsp;</span></span></span>&nbsp;<i>Gotara bingehîn: <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Lek%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Lekî">Lekî</a> </i> </div> </dd> </dl> <p>Zaravayekî din ê <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Kurdî">kurdî</a> jî <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Lek%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Lekî">lekî</a> ye. Lekî li rojhilatê Kurdistanê, bi giştî li Loristanê tê axaftin lê li hin navçeyên Kirmaşanê jî tê axaftin. Li Loristanê li navçeyên Kûdeşt, Nûrabad, Eleşter, Xoremabad, Birûcird, Endîmişk tê axaftin. Li Kirmaşanê li navçeyên Sehne, Kengawer û Hersînê tê axaftin. Navekî din bo lekî nîne. Lekî her lekî ye <sup id="cite_ref-:0_10-3" class="reference"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_note-:0-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p> <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Lorî/Bextiyarî"><span id="Lor.C3.AE.2FBextiyar.C3.AE"></span>Lorî/Bextiyarî</h3><span class="mw-editsection"> <a role="button" href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE&amp;action=edit&amp;section=10&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Beşê biguhêre: Lorî/Bextiyarî" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet "> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>biguhêre</span> </a> </span> </div> <dl> <dd> <div class="boilerplate" id="catmore"> <span typeof="mw:File"><span> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/15px-Searchtool.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="512" data-file-height="512"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 15px;height: 15px;" data-mw-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/15px-Searchtool.svg.png" data-width="15" data-height="15" data-mw-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/23px-Searchtool.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/30px-Searchtool.svg.png 2x" data-class="mw-file-element">&nbsp;</span></span></span>&nbsp;<i>Gotara bingehîn: <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Lor%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-disambig" title="Lorî">Lorî</a> </i> </div> </dd> </dl> <p><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Lor%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-disambig" title="Lorî">Lorî</a> jî wekî <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Lek%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Lekî">lekî</a> tenê li rojhilatê <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kurdistan?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Kurdistan">Kurdistanê</a> li <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Loristan?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect mw-disambig" title="Loristan">Loristanê</a> tê axaftin. Di dîrokê de lor wek <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kurd?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Kurd">kurd</a> hatine liqelemdan. Li gorî lêkolînan, <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Baba_Tahir%C3%AA_Uryan?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Baba Tahirê Uryan">Baba Tahirê Uryan</a> bi lorî berhemên xwe dane <sup id="cite_ref-:0_10-4" class="reference"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_note-:0-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p> <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Ebdûyî"><span id="Ebd.C3.BBy.C3.AE"></span>Ebdûyî</h3><span class="mw-editsection"> <a role="button" href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE&amp;action=edit&amp;section=11&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Beşê biguhêre: Ebdûyî" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet "> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>biguhêre</span> </a> </span> </div> <dl> <dd> <div class="boilerplate" id="catmore"> <span typeof="mw:File"><span> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/15px-Searchtool.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="512" data-file-height="512"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 15px;height: 15px;" data-mw-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/15px-Searchtool.svg.png" data-width="15" data-height="15" data-mw-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/23px-Searchtool.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/30px-Searchtool.svg.png 2x" data-class="mw-file-element">&nbsp;</span></span></span>&nbsp;<i>Gotara bingehîn: <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kel%C3%BBn_Abd%C3%BB?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Kelûn Abdû">Kelûn Abdû</a> </i> </div> </dd> </dl> <p>Kelûn Abdû navê zaravayeke kurdî li Farsê ye. Gorî zimannasê alman <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Oskar_Mann&amp;action=edit&amp;redlink=1&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Oskar Mann (rûpel hê tune)">Oskar Mann</a> ev zarava yek ji zaravayên kurdî ye, a ku pir di têsîra farisî de maye. Kesên bi ve zaravaye diaxivin li gundê Abdû di navbera Kazerun û Şîrazê de rûdinên. Bi texmînî vana kurdên ku ji aliyê Sefewiyan ve ji Kurdistanê hatine mişextkirin in.</p> <p>Ji du eşîran pêk tê: Kardaran û Ebdûyî</p> </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(2)"> <span class="indicator mf-icon mf-icon-expand mf-icon--small"></span> <h2 id="Dîroka_zimanê_kurdî"><span id="D.C3.AEroka_ziman.C3.AA_kurd.C3.AE"></span>Dîroka zimanê kurdî</h2><span class="mw-editsection"> <a role="button" href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE&amp;action=edit&amp;section=12&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Beşê biguhêre: Dîroka zimanê kurdî" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet "> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>biguhêre</span> </a> </span> </div> <section class="mf-section-2 collapsible-block" id="mf-section-2"> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/W%C3%AAne:Gegenw%C3%A4rtiges_Kerngebiet_der_kurdischen_Siedlungsgebiete.jpg?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Gegenw%C3%A4rtiges_Kerngebiet_der_kurdischen_Siedlungsgebiete.jpg/321px-Gegenw%C3%A4rtiges_Kerngebiet_der_kurdischen_Siedlungsgebiete.jpg" decoding="async" width="321" height="234" class="mw-file-element" data-file-width="1400" data-file-height="1020"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 321px;height: 234px;" data-mw-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Gegenw%C3%A4rtiges_Kerngebiet_der_kurdischen_Siedlungsgebiete.jpg/321px-Gegenw%C3%A4rtiges_Kerngebiet_der_kurdischen_Siedlungsgebiete.jpg" data-width="321" data-height="234" data-mw-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Gegenw%C3%A4rtiges_Kerngebiet_der_kurdischen_Siedlungsgebiete.jpg/482px-Gegenw%C3%A4rtiges_Kerngebiet_der_kurdischen_Siedlungsgebiete.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Gegenw%C3%A4rtiges_Kerngebiet_der_kurdischen_Siedlungsgebiete.jpg/642px-Gegenw%C3%A4rtiges_Kerngebiet_der_kurdischen_Siedlungsgebiete.jpg 2x" data-class="mw-file-element">&nbsp;</span></a> <figcaption> Belavbûna zimanê kurdî li Rojhilata navîn û Sovyeta kevin </figcaption> </figure> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/W%C3%AAne:Kurdistan_perce.jpg?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/ku/thumb/b/b0/Kurdistan_perce.jpg/321px-Kurdistan_perce.jpg" decoding="async" width="321" height="270" class="mw-file-element" data-file-width="580" data-file-height="487"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 321px;height: 270px;" data-mw-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/ku/thumb/b/b0/Kurdistan_perce.jpg/321px-Kurdistan_perce.jpg" data-width="321" data-height="270" data-mw-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/ku/thumb/b/b0/Kurdistan_perce.jpg/482px-Kurdistan_perce.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/ku/b/b0/Kurdistan_perce.jpg 2x" data-class="mw-file-element">&nbsp;</span></a> <figcaption> Nexşeya erdan a Kurd </figcaption> </figure> <p>Îro Kurd ji ber perçebûna erdnîgariya xwe Kurdistan di nav sînorên dugelên <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Sovyet?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Sovyet">Sovyeta</a> berê (<a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ermenistan?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Ermenistan">Ermenistan</a>, <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Azerbaycan?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Azerbaycan">Azerbaycan</a>, <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nax%C3%A7ivan?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-disambig" title="Naxçivan">Naxçivan</a> û <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Gurcistan?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Gurcistan">Gurcistan</a>) <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C3%8Eran?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Îran">Îran</a>, <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Iraq?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Iraq">Iraq</a>, <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Tirkiye?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Tirkiye">Tirkiye</a> û <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/S%C3%BBriy%C3%AA?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Sûriyê">Sûriyê</a> de dijîn. Ji xeynî Iraqê, zimanê fermî yê tenê yê van dewletan <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Tirk%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Tirkî">tirkî</a> (Tirkiye), <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ereb%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Erebî">erebî</a> (Sûrî) û <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Faris%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Farisî">farisî</a> (Îran) e. Li Iraqê jî hem erebî hem jî kurdî fermî ne.</p> <p>Bi zimanê kurdî re; li rojava Tirkî, li bakur ermenîkî, li rojhilata bakur azerî, li rojhilat farisî û li başûr zimanê erebî cîrantî dike. Kurdî her wiha li Ermenistan, <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Pakistan?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Pakistan">Pakistan</a>, <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Efxanistan?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Efxanistan">Efxanistan</a>, <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Hindistan?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Hindistan">Hindistan</a>, Urdun, Filistîn, Misir û Libnanê jî tê axaftin. Li Xorasan, Tehran, Bexda, Şam, Enqere, Stembol, <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Qonye?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Qonye">Qonye</a> û bajarên wek Îzmîrê jî ji ber ku gelheyek mezin dijîn, zimanê Kurdî li van herêman jî tê axaftin. Bê guman ji ber ku gelê Kurd li gellek cihan bi cih bûye, Kurdî li wir tê bikaranîn.</p> <p>Sedema jiyîna gelê Kurd a li derveyî erdnîgariya xwe, digihîje bi deh an sedsalan berê. Cihên wek Efxanistan, Pakistan, Hindistan û Misir ji bo cîhadê çûne û li wir mane. Li cihên din jî ji ber mişextîkirinê bi cih bûne. Li gor lêgerînan îro gellek Kurd ji ber van koçan li welatên Ewropa, Amerîka û Awistralyayê jî dijîn.</p> <p>Zimanê tirkî ji malbata zimanê <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=%C3%9Bral-altay&amp;action=edit&amp;redlink=1&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Ûral-altay (rûpel hê tune)">ûral-altay</a>, erebî ji ya <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AAn_sem%C3%AEt%C3%AEk?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Zimanên semîtîk">semîtîk</a> (samî) û farisî jî, ji ya <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Hind-ewrop%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Hind-ewropî">hind-ewropî</a> ye. Ji van zimanan tenê kurdî û farisî ji heman koma zimanî ne<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Hem rêveberiya ereb û hem jî ya <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Gel%C3%AA_Fars%C3%AA?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Gelê Farsê">faris</a> hebûna kurdan wek kurd û zimanê wan jî wek zimanekî serbixwe dipejirînin, lê nêrîna fermî ya rêveberiya <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Tirkiye?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Tirkiye">Tirkiyeyê</a>, vê yekê red dike û dibêje ku kurd bi binyada xwe ve tirk in. Ev raman bi taybetî piştî damezîrana komarê serdest bûye û wek bîrdoza fermî hatiye parastin.</p> <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Berî_zayînê"><span id="Ber.C3.AE_zay.C3.AEn.C3.AA"></span>Berî zayînê</h3><span class="mw-editsection"> <a role="button" href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE&amp;action=edit&amp;section=13&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Beşê biguhêre: Berî zayînê" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet "> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>biguhêre</span> </a> </span> </div> <p>Hê di deme sûmeriyan de, zimanê kurdî xwediyê pêşketina xwe bi awayê civatî ye. Gotina <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Gilgam%C3%AA%C5%9F?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Gilgamêş">Gilgamêş</a> bixwe jî, ku mirov li ser difikirê, Ji "ga" û "gir pêk tê. Bi wê re, mirovekî ku şibandina wî ya weke gayekî tê ser ziman. Girbûna wî, bi wê re tê ser ziman. Bo mînak, ga pirr gir e. Bi wê girbûna xwe re lê tê şibandin. Di kêvalbarên tofane Nûh de, ji mihê re gotina "mî" û ji guh re "gû" tê gotin<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</p> <p>Kurd, gelekî dêrin ê herêma (<a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Mezopotamya?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Mezopotamya">Mezopotamyayê</a>) ne û xwedî şaristaniyeke dewlemend in. Ji pêşiyên kurdan pir bermayî mane, ku hinek jê berhemên nivîskî ne. Ji belgeyên ku bi dest ketine, em pê dihesin ku kurdan ji berê de nivîs bi kar anîne. Belê, ev kitêbok ne li dû aşkerakirin û peyitandina wan tiştan e ku li cîhanê gelek pispor û mirovên sade jî pê dizanin. Lê ji ber ku di van demên dawîn de, li ser mijara zimanê kurdî û kurdan gelek gengeşî û hewlên berevajîkirina rastiyan pêk hatin û di van gengeşiyan de ne pisporên mijarê yên kurd û ne jî saziyên wek enstîtuyê hebûn, ji lewre me pêwîst dît ku em bi awayekî puxteyî ji mijarên li ser zimanê kurdî behs bikin. Em xwedî wê baweriyê ne ku, ev kitêbok dê bi kêr bê da ku gengeşî û nîqaş li ser zemîneke rast bên kirin. <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alfabe?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Alfabe">Alfabeyên</a> ku kurdan bi kar anîne Palpişt û belgeyên di dest me de, bi me bidin zanîn ku kurdan bi dirêjiya dîrokê re gelek alfabe bi kar anîne. Lê belê em pê nizanin bê kurdan serê pêşîn kîjan alfabe bi kar aniye û kengê dest bi nivîsandina nivîsê kiriye. Ji bilî alfabeyên ku em dê li jêrê bidin, kurdan <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Xet%C3%AAn&amp;action=edit&amp;redlink=1&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Xetên (rûpel hê tune)">xet</a> <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Aram%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Aramî">aramî</a>, <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Suryan%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Suryanî">suryanî</a> û <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Grek%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Grekî">grekî</a> jî bi kar anîne.</p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/W%C3%AAne:Kurdish_manuscript_in_the_British_Library_%E2%80%93_opening_pages_of_Mem_%C3%BB_Z%C3%AEn_by_Ahmad_Khani_(Ehmed_Xani),_copied_in_1221_AH_1806%E2%80%937_CE_(Or._11996,_ff._1v%E2%80%932r).jpg?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Kurdish_manuscript_in_the_British_Library_%E2%80%93_opening_pages_of_Mem_%C3%BB_Z%C3%AEn_by_Ahmad_Khani_%28Ehmed_Xani%29%2C_copied_in_1221_AH_1806%E2%80%937_CE_%28Or._11996%2C_ff._1v%E2%80%932r%29.jpg/220px-thumbnail.jpg" decoding="async" width="220" height="149" class="mw-file-element" data-file-width="1500" data-file-height="1018"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 149px;" data-mw-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Kurdish_manuscript_in_the_British_Library_%E2%80%93_opening_pages_of_Mem_%C3%BB_Z%C3%AEn_by_Ahmad_Khani_%28Ehmed_Xani%29%2C_copied_in_1221_AH_1806%E2%80%937_CE_%28Or._11996%2C_ff._1v%E2%80%932r%29.jpg/220px-thumbnail.jpg" data-width="220" data-height="149" data-mw-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Kurdish_manuscript_in_the_British_Library_%E2%80%93_opening_pages_of_Mem_%C3%BB_Z%C3%AEn_by_Ahmad_Khani_%28Ehmed_Xani%29%2C_copied_in_1221_AH_1806%E2%80%937_CE_%28Or._11996%2C_ff._1v%E2%80%932r%29.jpg/330px-thumbnail.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Kurdish_manuscript_in_the_British_Library_%E2%80%93_opening_pages_of_Mem_%C3%BB_Z%C3%AEn_by_Ahmad_Khani_%28Ehmed_Xani%29%2C_copied_in_1221_AH_1806%E2%80%937_CE_%28Or._11996%2C_ff._1v%E2%80%932r%29.jpg/440px-thumbnail.jpg 2x" data-class="mw-file-element">&nbsp;</span></a> <figcaption> Rûpelên yekem ên destnivîsek <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Mem_%C3%BB_Z%C3%AEn?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Mem û Zîn"><i>Mem û Zîn</i></a> li <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=British_Library&amp;action=edit&amp;redlink=1&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="British Library (rûpel hê tune)">British Library</a>, <i>Or</i>. 11996, ff. 1v–2r. (1221 PH/1806–1807 <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/PZ?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="PZ">PZ</a>) </figcaption> </figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/W%C3%AAne:Kurdish_manuscript_in_the_British_Library_%E2%80%93_two_better-preserved_pages_of_the_Seyfu%27l-mul%C3%BBk_showing_a_fully-vocalized_rendering_of_the_text,_copied_1286_AH_1869%E2%80%9370_CE_(Or._8208,_ff._45v%E2%80%9346r).jpg?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Kurdish_manuscript_in_the_British_Library_%E2%80%93_two_better-preserved_pages_of_the_Seyfu%27l-mul%C3%BBk_showing_a_fully-vocalized_rendering_of_the_text%2C_copied_1286_AH_1869%E2%80%9370_CE_%28Or._8208%2C_ff._45v%E2%80%9346r%29.jpg/220px-thumbnail.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" data-file-width="1500" data-file-height="1125"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 165px;" data-mw-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Kurdish_manuscript_in_the_British_Library_%E2%80%93_two_better-preserved_pages_of_the_Seyfu%27l-mul%C3%BBk_showing_a_fully-vocalized_rendering_of_the_text%2C_copied_1286_AH_1869%E2%80%9370_CE_%28Or._8208%2C_ff._45v%E2%80%9346r%29.jpg/220px-thumbnail.jpg" data-width="220" data-height="165" data-mw-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Kurdish_manuscript_in_the_British_Library_%E2%80%93_two_better-preserved_pages_of_the_Seyfu%27l-mul%C3%BBk_showing_a_fully-vocalized_rendering_of_the_text%2C_copied_1286_AH_1869%E2%80%9370_CE_%28Or._8208%2C_ff._45v%E2%80%9346r%29.jpg/330px-thumbnail.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Kurdish_manuscript_in_the_British_Library_%E2%80%93_two_better-preserved_pages_of_the_Seyfu%27l-mul%C3%BBk_showing_a_fully-vocalized_rendering_of_the_text%2C_copied_1286_AH_1869%E2%80%9370_CE_%28Or._8208%2C_ff._45v%E2%80%9346r%29.jpg/440px-thumbnail.jpg 2x" data-class="mw-file-element">&nbsp;</span></a> <figcaption> Rûpelên ên destnivîsek <i><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Sayf_al-Mul%C5%ABk&amp;action=edit&amp;redlink=1&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Sayf al-Mulūk (rûpel hê tune)">Sayf al-Mulūk</a></i> li <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=British_Library&amp;action=edit&amp;redlink=1&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="British Library (rûpel hê tune)">British Library</a>, <i>Or</i>. 8208, ff. 45v–46r. (1286 PH/1869–1870 <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/PZ?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="PZ">PZ</a>) </figcaption> </figure> <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Zimanê_kurdî_di_dema_Şedadî_û_Merwaniyan_de"><span id="Ziman.C3.AA_kurd.C3.AE_di_dema_.C5.9Eedad.C3.AE_.C3.BB_Merwaniyan_de"></span>Zimanê kurdî di dema Şedadî û Merwaniyan de</h3><span class="mw-editsection"> <a role="button" href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE&amp;action=edit&amp;section=14&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Beşê biguhêre: Zimanê kurdî di dema Şedadî û Merwaniyan de" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet "> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>biguhêre</span> </a> </span> </div> <p>Tê zanîn ku, beriya komarê, kurd wek qewmekî cihê û zimanê wan jî wek zimanekî serbixwe dihate dîtin. Ji bo nimûne, <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ewliya_%C3%87eleb%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Ewliya Çelebî">Ewliya Çelebî</a> di berhema xwe ya navdar ‘<a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Seyahatname?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Seyahatname">Seyahatnameyê</a> de behsa zimanê kurdî û zaravayê wê dike<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Ewliya Çelebî, dide xuyakirin ku zimanê kurdî zimanekî dêrin ango qedîm e û ji zimanên mîna farisî, dêrî û îbrî cuda ye. Her wiha, <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Sami_Frash%C3%ABri?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Sami Frashëri">Sami Frashëri</a>, di kitêba xwe ya bi navê Kamusu'l-Alâm de û <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziya_G%C3%B6kalp?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Ziya Gökalp">Ziya Gökalp</a> jî di gotar, daxuyanî û berhema xwe ya bi navê "Kürt Aşiretleri Hakkında Sosyolojik Tetkikler" de, amaje dikin ku kurdî bi tu awayî naşibe zimanên din û kurdî zimanekî dewlemend û serbixwe ye. Lê piştî avakirina komarê, nemaze bi qanûna bingehîn a sala 1924’an, hebûna kurdan tê redkirin, her kesê li Tirkiyeyê dijî mîna tirk tê pejirandin. Peyvên mîna kurd, kurdî û <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kurdistan?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Kurdistan">Kurdistan</a>, ku di gelek belgeyên fermî yên <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Osman%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-disambig" title="Osmanî">osmanî</a> û Tirkiyeyê de dihatin bikaranîn, têne qedexekirin.</p> <p>Hemû zanyarên ku li ser zimanê kurdî lêkolînên zanistî kirine didin xuyakirin ku, kurdî zimanekî serbixwe ye û tu têkilî û pêwendiya wê ne bi tirkî û ne jî bi erebî re heye. Li hêla din, kurd arî ne û ew farisan lêzimên hev in, zimanên wan jî, ji heman koma zimên e. Lê her yek jê zimanekî serbixwe ye. Ji mêj ve kurdan bi zimanê xwe perwerde û hîndekariyê dikirin. Li medreseyan li ser mijarên wekî <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Matemat%C3%AEk?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Matematîk">matematîk</a>, <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Mentiq?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Mentiq">mentiq</a>, <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Gramer?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Gramer">gramer</a>, <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Fiqih?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Fiqih">fiqih</a> û hwd perwerdehî bi zimanê kurdî û erebî dibû.<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ev <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Medrese?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Medrese">medrese</a> piştî avakirina komarê hatin qedexekirin. Her wiha ligel vê yekê, weşan û nivîsandina bi kurdî jî hatin qedexekirin. Îro, rewş piçek guheriye, wekî berê bi tundî înkara kurdan û zimanê kurdî nayê kirin. Hejmara kesên ku vê yekê dikin, hindik e. Kesên statukoparêz, hebûna zimanê kurdî qebûl dikin, encax zimanê kurdî wek zimanekî paşvemayî û cîgehî (mehelî) bi nav dikin û hebûna zarava û devokên di zimanê kurdî de jî wek asteng li pêşiya perwerde, hîndekarî û weşanê didine nîşandan. Rast e ku di kurdî de zarava û devok hene, lêbelê ev rewş, ne tenê <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Xweser%C3%AE&amp;action=edit&amp;redlink=1&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Xweserî (rûpel hê tune)">xweserî</a> zimanê kurdî ye. Di hemû zimanan de zarava û devok hene.</p> <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Ji_sedsala_20an_heta_îro"><span id="Ji_sedsala_20an_heta_.C3.AEro"></span>Ji sedsala 20an heta îro</h3><span class="mw-editsection"> <a role="button" href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE&amp;action=edit&amp;section=15&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Beşê biguhêre: Ji sedsala 20an heta îro" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet "> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>biguhêre</span> </a> </span> </div> <p>Ji ber parçekirina erdnigariya xwe ku ji alî mêtingeran pêk hatiye û piştê vî parçebûnê, gelê kurd di bin serweriya dugelên ku ew parçê Kurdistanê kirine nav sînorên xwe de jiyane, ji gellek nirxên xwe mehrûm mane.</p> <p>Bi taybetî pêşveçûna gelê kurd nehatiye xwestin û tu mafê saziyek ji alî sazûmanên damezrandî ve nehatiye dayîn. Tev li viya gellek mafê wî yê xwezayî hatiye qedexekirin û hemî saziyên van dugelan ku ji bo helandina ziman û pişaftinê hatine damezrandin, ji bo vî armanca xwe xebitîne. Digel van yên xwestine bi van nirxên xwe bijîn, ji bo wan hewl dane. Dawiya jiyanên xwe di zindan an jî di dardekirinê de dîtine. Ji ber vî yekê di warê ziman de em dikarin wisa bibêjin ku, pir hindik zimannas xwe gihîştandine.</p> <p>Lewra di van mercên dijwar de û tev li hemû qedexeyan mirov, derfetên fêrbûn û pêşvebirina zimanê xwe nedîtine. Zimannasên xwe gihîştandine jî, bi derfetên xwe û bi hewlên xwe, xwe gihîştandine û berhem danîne. Pirê wan jî li Ewropa perwerdehî û lêgerînan hîn bûne. Her wiha, îro ji ber bêdugelbûna gelê kurd, her zimannasê kurd rêzikên cuda didin an jî fikrên wan ên li ser rêzimanê kurdî diguherin. Ev jî ji ber bê dugelbûna gelê kurd û di warê zimanê kurdî de tunebûna saziyek zanistî ye.</p> <p>Li ser lêgerîna zimanê kurdî hinek zimannasên <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ewrop%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Ewropî">Ewropî</a> jî xebitîne û di vî mijarê de berhem danîne holê. Piştê salê 1960an, li Başûr dû têkoşîna <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Mele_Mistefa_Barzan%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Mele Mistefa Barzanî">Mele Mistefa Barzanî</a> bi damezrandina otonomiya gelê Kurd êdî rewşenbîr û zimannas hinek be jî bi hêsanî lêgerînên xwe pêş ve birine. Dugela tirk jî jixwe biteşeyek pêkenî gelê kurd wek gelek ji qewmên tirk ên <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Asyaya_Nav%C3%AEn?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Asyaya Navîn">Asyaya Navîn</a> dihesiband û bi vî awayê dida naskirin. Zimanê kurdî jî wek "Ev, zimanek ji hezar peyvên wek tirkî, farisî û erebî pêk hatiye" daye zanîn. Yanî li gor dugela tirk; kurd ji nijadê tirk in, lê ji ber mercên erdnîgariya dijîn, zaravayê wan guheriye û navên wan jî tirkên çiyayî ne… Bi vî awayê azîneyek li ser helandina zimanê kurdî pêk aniye. Lê tev li bi sînor, li ser lêkolîn û lêgerîna xebata zimanê kurdî, li gorî pisporên vî babetê; zimanê kurdî, zimanek serbixwe ye û bi serê xwe xwemalî ye. Lewra li gor nivîs, jêma û dîroka xwe encam ev e ku, di warê zimanasiyê de zimanê kurdî xwe daye pêjirandin.</p> <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Derheqê_standardbûna_zimanê_kurdî"><span id="Derheq.C3.AA_standardb.C3.BBna_ziman.C3.AA_kurd.C3.AE"></span>Derheqê standardbûna zimanê kurdî</h3><span class="mw-editsection"> <a role="button" href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE&amp;action=edit&amp;section=16&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Beşê biguhêre: Derheqê standardbûna zimanê kurdî" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet "> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>biguhêre</span> </a> </span> </div> <p>Standardbûna zimanê kurdî tenê di zimanê nivîskî de heye, ne di yê devkî de. Armanca stadardkirinê bi piranî ji bo kurdiya nivîskî ya berbelav e.</p> <div class="mw-heading mw-heading4"> <h4 id="Konferansa_Zimanê_Kurdî"><span id="Konferansa_Ziman.C3.AA_Kurd.C3.AE"></span>Konferansa Zimanê Kurdî</h4><span class="mw-editsection"> <a role="button" href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE&amp;action=edit&amp;section=17&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Beşê biguhêre: Konferansa Zimanê Kurdî" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet "> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>biguhêre</span> </a> </span> </div> <dl> <dd> <div class="boilerplate" id="catmore"> <span typeof="mw:File"><span> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/15px-Searchtool.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="512" data-file-height="512"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 15px;height: 15px;" data-mw-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/15px-Searchtool.svg.png" data-width="15" data-height="15" data-mw-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/23px-Searchtool.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/30px-Searchtool.svg.png 2x" data-class="mw-file-element">&nbsp;</span></span></span>&nbsp;<i>Gotara bingehîn: <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Konferansa_Zanist%C3%AE_ya_Ziman%C3%AA_Kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Konferansa Zanistî ya Zimanê Kurdî">Konferansa Zanistî ya Zimanê Kurdî</a> </i> </div> </dd> </dl> <p>Ji bo standardkirina zimanê kurdî gelek hewldan hene. Hewldana dawî <b>Konferansa Zimanê Kurdî</b> bû.</p> <p>Konferansa Neteweyî ya Kurdî ji sala 2001an pê ve çend salan hatiye lidarxistin. Ji bo beşdariya konferansê bi sedan delege, zimannas û kurdnas li Amedê civiyabûn.</p> <p>“Konferansa netewî ya zimanê kurdî, siyaseta ziman û birêxistinkirina tevgereke zimanê” 3-5 roj domiyaye. Di van rojan de panelên cuda pêk hatine. Digel bidawîbûna her konferansê encamnameyek ji bo parastin û pêşxistina zimanê kurdî hatiye weşandin.</p> <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Perwerdeya_bi_zimanê_kurdî"><span id="Perwerdeya_bi_ziman.C3.AA_kurd.C3.AE"></span>Perwerdeya bi zimanê kurdî</h3><span class="mw-editsection"> <a role="button" href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE&amp;action=edit&amp;section=18&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Beşê biguhêre: Perwerdeya bi zimanê kurdî" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet "> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>biguhêre</span> </a> </span> </div> <dl> <dd> <div class="boilerplate" id="catmore"> <span typeof="mw:File"><span> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/15px-Searchtool.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="512" data-file-height="512"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 15px;height: 15px;" data-mw-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/15px-Searchtool.svg.png" data-width="15" data-height="15" data-mw-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/23px-Searchtool.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/30px-Searchtool.svg.png 2x" data-class="mw-file-element">&nbsp;</span></span></span>&nbsp;<i>Gotara bingehîn: <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Perwerdeya_bi_ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Perwerdeya bi zimanê kurdî">Perwerdeya bi zimanê kurdî</a> </i> </div> </dd> </dl> <p>Heya sedsala 20an <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Perwerde?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Perwerde">perwerdehiya</a> bi zimanê kurdî ji bo kurdan hema hema tunebû, ji ber ku dibistan û <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Zana?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Zana">zanayên</a> herêmên kurdî bi piranî bi zimanên serdest dihatin dayîn. Sedema vê yekê jî ew e ku <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kurdistan?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Kurdistan">herêmên niştecihbûna dîrokî ya kurdan</a> ji ber şert û mercên <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Erdn%C3%AEgar%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Erdnîgarî">erdnîgarî</a> û <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Siyaset?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Siyaset">siyasî</a> bi sedsalan ji hev veqetiya bûn. Di encamê de danûstandina siyasî, <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C3%87and?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Çand">çandî</a> û <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/W%C3%AAje?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Wêje">wêjeyî</a> gelek bi zehmet bû. Li ser vê jî, ji ber zext û zordariya çandî û siyasî ya desthilatdarên herêmê, zimanê kurdî nekarîbû xwe weke zimanê perwerdehiyê bi cih bike. Ev rewş di <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Sedsala_20an?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Sedsala 20an">sedsala 20an</a> de, ku bi serhildanên siyasî, çandî û civakî re derbas bû, bi rengekî cidî û erênî guherî.</p> <p>Heta îro perwerdeya bi <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_bav_%C3%BB_kalan?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Zimanê bav û kalan">zimanê zikmakî</a> ji bo kurdan ne tiştekî xwezayî ye. Yan perwerdehiya bi zimanê zikmakî ji bo wan bi qanûnê <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Qedexe?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Qedexe">qedexe</a> ye - wek li <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Tirkiye?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Tirkiye">Tirkiyê</a>, ku kurd bi zimanê xwe yê zikmakî bi zimanê bijarte yê kurdî fêr dibin û beşa kurdolojiyê di zanîngehê de hê nû hatiye vekirin - yan jî ev çend dehsal in ku ev yek pêkan e - wek li <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Hik%C3%BBmeta_Her%C3%AAma_Kurdistan%C3%AA?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Hikûmeta Herêma Kurdistanê">Hikûmeta Herêma Kurdistanê</a>, ku hemû perwerde û jiyan bi kurdî derbas dibe. Li <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/R%C3%AAveberiya_Xweser_a_Bakur_%C3%BB_Rojhilat%C3%AA_S%C3%BBriyey%C3%AA?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Rêveberiya Xweser a Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê">Rojavayê</a> hêmanên perwerdehiya bi zimanê zikmakî yên kurdî hatine danîn, lê ev yek di bin gefa dijminatî û <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C5%9Eer%C3%AA_navxwey%C3%AE_y%C3%AA_S%C3%BBriy%C3%AA?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Şerê navxweyî yê Sûriyê">aktorên şer ên li Sûriyê</a> de ye.</p> <p>Xwendekarên kurd di perwerdeya bi zimanekî biyanî de zehmetiyan dikişînin. Ev rewş li herêmên kurdan dibe sedema zehmetiyên perwerdeya bilind û paşê jî werdigere zehmetiyên aborî, ji ber ku sîstema dibistanan zimanê wan li ber çavan nagire û ev yek bandorek neyînî li ser serkeftina akademîk dike.</p> </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(3)"> <span class="indicator mf-icon mf-icon-expand mf-icon--small"></span> <h2 id="Alfabeyên_kurdî"><span id="Alfabey.C3.AAn_kurd.C3.AE"></span>Alfabeyên kurdî</h2><span class="mw-editsection"> <a role="button" href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE&amp;action=edit&amp;section=19&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Beşê biguhêre: Alfabeyên kurdî" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet "> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>biguhêre</span> </a> </span> </div> <section class="mf-section-3 collapsible-block" id="mf-section-3"> <dl> <dd> <div class="boilerplate" id="catmore"> <span typeof="mw:File"><span> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/15px-Searchtool.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="512" data-file-height="512"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 15px;height: 15px;" data-mw-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/15px-Searchtool.svg.png" data-width="15" data-height="15" data-mw-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/23px-Searchtool.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/30px-Searchtool.svg.png 2x" data-class="mw-file-element">&nbsp;</span></span></span>&nbsp;<i>Gotara bingehîn: <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alfabey%C3%AAn_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Alfabeyên kurdî">Alfabeyên kurdî</a> </i> </div> </dd> </dl> <p>Di zimanê hemû gel û neteweyên <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Misilman?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Misilman">misilman</a> de serdestî û bandora zimanê erebî berbiçav e. Her wiha di zimanê gelên îsewî de jî mirov rastî hîkarî û bandora zimanê <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Lat%C3%AEn%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-disambig" title="Latînî">latînî</a> tê. Ev rewşa hanê ji ber ol û dîn e. Ji ber ku zimanê <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Mizgeft?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Mizgeft">mizgeftê</a> û <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Quran?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Quran">Quranê</a> erebî û yê dêrê jî <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Lat%C3%AEn%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-disambig" title="Latînî">latînî</a> ye. Ji bilî vê yekê, hemû gelên cîranên hev ji ber sedemên cihê, ji aliyê zimên ve jî bandor li hev kirine û peyv dane hev û ji hev stendine. Îro mirov bi awayekî zelal di zimanê tirkî, kurdî û farisî de rastî peyvên erebî tê, her wiha van her çar zimanan ji hev û din peyv standine û dane hev. Ji ber ku wêjeya farisî demekê gelên wekî kurd, ereb û tirk ji xwe re hijmetkar hiştiye lewma jî peyvên wî zimanî ketine nav zimanê van gelan. Ev jî tiştekî asayî û siruştî ye.</p> <p>Alfabeyên ku heta niha kurdan bi kar anîne ev in:</p> <ul> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alfabeya_kurd%C3%AAn_%C3%AAz%C3%AEd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Alfabeya kurdên êzîdî">Alfabeya kurdên êzîdî</a>: Bi sedan sal e ev alfabe ji aliyê kurdan ve tê bikaranîn û ji 31 tîpan pêk tê. Ji milê rastê ber bi milê çepê ve tê nivîsandin. Hinek kes ji vê alfabeyê re <i>Alfabeya Sirê</i> (ango, bi erebî <i>Huruful el-Sır</i>) jî dibêjin. Kitêba olî ya pîroz a êzîdiyan <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Mishefa_Re%C5%9F?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Mishefa Reş">Mishefa Reş</a> û <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Cilwe?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Cilwe">Cilwe</a> bi vê alfabeyê hatine nivîsandin .<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Al%C3%AEkar%C3%AE:%C3%87avkan%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Alîkarî:Çavkanî"><span title="Ji vê îdiayê re çavkaniyên pêbawer hewce ye. (adar 2024)">çavkanî hewce ye</span></a></i>]</sup></li> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alfabeya_kurd%C3%AE_ya_ereb%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Alfabeya kurdî ya erebî">Alfabeya kurdî ya erebî</a> <sup id="cite_ref-Mehmed_Uzun_1992_6-1" class="reference"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_note-Mehmed_Uzun_1992-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alfabeya_kurd%C3%AE_ya_lat%C3%AEn%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Alfabeya kurdî ya latînî">Alfabeya kurdî ya latînî</a> <sup id="cite_ref-Mehmed_Uzun_1992_6-2" class="reference"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_note-Mehmed_Uzun_1992-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alfabeya_kurd%C3%AE_ya_k%C3%AEr%C3%AEl%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Alfabeya kurdî ya kîrîlî">Alfabeya kurdî ya kîrîlî</a> <sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li> </ul> <p>Ji bilî van alfabeyan, li <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Her%C3%AAma_Z%C3%AAw%C3%AA&amp;action=edit&amp;redlink=1&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Herêma Zêwê (rûpel hê tune)">Herêma Zêwê</a> ya <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Rojhilat%C3%AA_Kurdistan?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Rojhilatê Kurdistan">Rojhilatê Kurdistanê</a>, çav bi cureyeke nivîsê hatiye ketin ku li ser tepsiyeke zîvîn e. Li gor lêkolîneran, ev nivîs ji sedsala 8'an a berî zayînê maye û ev nivîs aîdê <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Med?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Med">medan</a> e.<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Al%C3%AEkar%C3%AE:%C3%87avkan%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Alîkarî:Çavkanî"><span title="Ji vê îdiayê re çavkaniyên pêbawer hewce ye. (adar 2024)">çavkanî hewce ye</span></a></i>]</sup> Ji bilî vê belgeyê, li cihekî din kes rastî heman cureyê nivîsê nehatiye.</p> <div class="mw-heading mw-heading4"> <h4 id="Nîmûneyên_alfabeyên_kurdî"><span id="N.C3.AEm.C3.BBney.C3.AAn_alfabey.C3.AAn_kurd.C3.AE"></span>Nîmûneyên alfabeyên kurdî</h4><span class="mw-editsection"> <a role="button" href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE&amp;action=edit&amp;section=20&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Beşê biguhêre: Nîmûneyên alfabeyên kurdî" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet "> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>biguhêre</span> </a> </span> </div> <ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"> <span typeof="mw:File"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/W%C3%AAne:Kurmanc%C3%AE_lat%C3%AEn%C3%AE.jpg?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description" title="Kurdî (zaravayê kurmancî), bi tîpên latînî"> <noscript> <img alt="Kurdî (zaravayê kurmancî), bi tîpên latînî" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/ku/thumb/d/d6/Kurmanc%C3%AE_lat%C3%AEn%C3%AE.jpg/111px-Kurmanc%C3%AE_lat%C3%AEn%C3%AE.jpg" decoding="async" width="111" height="120" class="mw-file-element" data-file-width="1456" data-file-height="1572"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 111px;height: 120px;" data-mw-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/ku/thumb/d/d6/Kurmanc%C3%AE_lat%C3%AEn%C3%AE.jpg/111px-Kurmanc%C3%AE_lat%C3%AEn%C3%AE.jpg" data-alt="Kurdî (zaravayê kurmancî), bi tîpên latînî" data-width="111" data-height="120" data-mw-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/ku/thumb/d/d6/Kurmanc%C3%AE_lat%C3%AEn%C3%AE.jpg/167px-Kurmanc%C3%AE_lat%C3%AEn%C3%AE.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/ku/thumb/d/d6/Kurmanc%C3%AE_lat%C3%AEn%C3%AE.jpg/222px-Kurmanc%C3%AE_lat%C3%AEn%C3%AE.jpg 2x" data-class="mw-file-element">&nbsp;</span></a></span> </div> <div class="gallerytext"> Kurdî (zaravayê kurmancî), bi tîpên latînî </div></li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"> <span typeof="mw:File"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/W%C3%AAne:Kurmanc%C3%AE_ereb%C3%AE.jpg?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description" title="Kurdî (zaravayê kurmancî), bi tîpên erebî"> <noscript> <img alt="Kurdî (zaravayê kurmancî), bi tîpên erebî" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/ku/thumb/1/1f/Kurmanc%C3%AE_ereb%C3%AE.jpg/120px-Kurmanc%C3%AE_ereb%C3%AE.jpg" decoding="async" width="120" height="84" class="mw-file-element" data-file-width="1722" data-file-height="1209"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 120px;height: 84px;" data-mw-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/ku/thumb/1/1f/Kurmanc%C3%AE_ereb%C3%AE.jpg/120px-Kurmanc%C3%AE_ereb%C3%AE.jpg" data-alt="Kurdî (zaravayê kurmancî), bi tîpên erebî" data-width="120" data-height="84" data-mw-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/ku/thumb/1/1f/Kurmanc%C3%AE_ereb%C3%AE.jpg/180px-Kurmanc%C3%AE_ereb%C3%AE.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/ku/thumb/1/1f/Kurmanc%C3%AE_ereb%C3%AE.jpg/240px-Kurmanc%C3%AE_ereb%C3%AE.jpg 2x" data-class="mw-file-element">&nbsp;</span></a></span> </div> <div class="gallerytext"> Kurdî (zaravayê kurmancî), bi tîpên erebî </div></li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"> <span typeof="mw:File"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/W%C3%AAne:Kurmanc%C3%AE_k%C3%AEr%C3%AEl%C3%AE.jpg?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description" title="Kurdî (zaravayê kurmancî), bi tîpên kîrîlî"> <noscript> <img alt="Kurdî (zaravayê kurmancî), bi tîpên kîrîlî" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/ku/thumb/b/b2/Kurmanc%C3%AE_k%C3%AEr%C3%AEl%C3%AE.jpg/120px-Kurmanc%C3%AE_k%C3%AEr%C3%AEl%C3%AE.jpg" decoding="async" width="120" height="64" class="mw-file-element" data-file-width="1753" data-file-height="930"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 120px;height: 64px;" data-mw-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/ku/thumb/b/b2/Kurmanc%C3%AE_k%C3%AEr%C3%AEl%C3%AE.jpg/120px-Kurmanc%C3%AE_k%C3%AEr%C3%AEl%C3%AE.jpg" data-alt="Kurdî (zaravayê kurmancî), bi tîpên kîrîlî" data-width="120" data-height="64" data-mw-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/ku/thumb/b/b2/Kurmanc%C3%AE_k%C3%AEr%C3%AEl%C3%AE.jpg/180px-Kurmanc%C3%AE_k%C3%AEr%C3%AEl%C3%AE.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/ku/thumb/b/b2/Kurmanc%C3%AE_k%C3%AEr%C3%AEl%C3%AE.jpg/240px-Kurmanc%C3%AE_k%C3%AEr%C3%AEl%C3%AE.jpg 2x" data-class="mw-file-element">&nbsp;</span></a></span> </div> <div class="gallerytext"> Kurdî (zaravayê kurmancî), bi tîpên kîrîlî </div></li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"> <span typeof="mw:File"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/W%C3%AAne:Soran%C3%AE_lat%C3%AEn%C3%AE.jpg?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description" title="Ev helbesta Evdila Peşêw bi soranî û tîpên latînî ye"> <noscript> <img alt="Ev helbesta Evdila Peşêw bi soranî û tîpên latînî ye" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/ku/thumb/5/59/Soran%C3%AE_lat%C3%AEn%C3%AE.jpg/120px-Soran%C3%AE_lat%C3%AEn%C3%AE.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" data-file-width="2048" data-file-height="1536"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 120px;height: 90px;" data-mw-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/ku/thumb/5/59/Soran%C3%AE_lat%C3%AEn%C3%AE.jpg/120px-Soran%C3%AE_lat%C3%AEn%C3%AE.jpg" data-alt="Ev helbesta Evdila Peşêw bi soranî û tîpên latînî ye" data-width="120" data-height="90" data-mw-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/ku/thumb/5/59/Soran%C3%AE_lat%C3%AEn%C3%AE.jpg/180px-Soran%C3%AE_lat%C3%AEn%C3%AE.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/ku/thumb/5/59/Soran%C3%AE_lat%C3%AEn%C3%AE.jpg/240px-Soran%C3%AE_lat%C3%AEn%C3%AE.jpg 2x" data-class="mw-file-element">&nbsp;</span></a></span> </div> <div class="gallerytext"> Ev helbesta <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Evdila_Pe%C5%9F%C3%AAw?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Evdila Peşêw">Evdila Peşêw</a> bi soranî û tîpên latînî ye </div></li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"> <span typeof="mw:File"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/W%C3%AAne:Soran%C3%AE_ereb%C3%AE_2.jpg?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description" title="Kurdî (zaravayê soranî), bi tîpên erebî"> <noscript> <img alt="Kurdî (zaravayê soranî), bi tîpên erebî" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/ku/thumb/4/40/Soran%C3%AE_ereb%C3%AE_2.jpg/90px-Soran%C3%AE_ereb%C3%AE_2.jpg" decoding="async" width="90" height="120" class="mw-file-element" data-file-width="1536" data-file-height="2048"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 90px;height: 120px;" data-mw-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/ku/thumb/4/40/Soran%C3%AE_ereb%C3%AE_2.jpg/90px-Soran%C3%AE_ereb%C3%AE_2.jpg" data-alt="Kurdî (zaravayê soranî), bi tîpên erebî" data-width="90" data-height="120" data-mw-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/ku/thumb/4/40/Soran%C3%AE_ereb%C3%AE_2.jpg/135px-Soran%C3%AE_ereb%C3%AE_2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/ku/thumb/4/40/Soran%C3%AE_ereb%C3%AE_2.jpg/180px-Soran%C3%AE_ereb%C3%AE_2.jpg 2x" data-class="mw-file-element">&nbsp;</span></a></span> </div> <div class="gallerytext"> Kurdî (zaravayê soranî), bi tîpên erebî </div></li> </ul> </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(4)"> <span class="indicator mf-icon mf-icon-expand mf-icon--small"></span> <h2 id="Devokên_zaravayên_kurdî"><span id="Devok.C3.AAn_zaravay.C3.AAn_kurd.C3.AE"></span>Devokên zaravayên kurdî</h2><span class="mw-editsection"> <a role="button" href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE&amp;action=edit&amp;section=21&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Beşê biguhêre: Devokên zaravayên kurdî" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet "> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>biguhêre</span> </a> </span> </div> <section class="mf-section-4 collapsible-block" id="mf-section-4"> <figure typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/W%C3%AAne:Kurdishdialects.png?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Kurdishdialects.png/471px-Kurdishdialects.png" decoding="async" width="471" height="283" class="mw-file-element" data-file-width="1123" data-file-height="675"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 471px;height: 283px;" data-mw-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Kurdishdialects.png/471px-Kurdishdialects.png" data-width="471" data-height="283" data-mw-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Kurdishdialects.png/707px-Kurdishdialects.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Kurdishdialects.png/942px-Kurdishdialects.png 2x" data-class="mw-file-element">&nbsp;</span></a> <figcaption> Devok û zaravayên kurdî </figcaption> </figure> <p>Gelek devok û zarava, li gor navên mezhep, dever, eşîr û ol hatiye danîn. Bi vî awayê ji ber ku hatiye tevlihevkirin, ji bo van zaravayan nêrîn diguherin. Van navên zaravayan him ji alî lêkolîneran, him jî ji alî gel hatine dayîn. Di encama viya de jî li zaravayekî carna çend nav bi hev re hatine danîn. Wek mînak; navê zaravaya Kurmanciya bakur, di Kurdistana Rojhilat de wek Şikakî, di Kurdistana Başûr de wek Bahdînî, di Kurdistana Bakur de wek Kurmancî, di nav dimiliyan de jî Kirdasî an Kirmoncî tê binavkirin. Navê Kurmanciya Başûr di Kurdistana Rojhilat de wek Mukrî, di Kurdistana Başûrê biçûk de, di ya Bakur de û li Behdînanê Soranî ye. Di nav zarayan de ya herî tê tev li hev kirin di derbarê Goranî, Lûrî û Dimilî de ye. Hinekan van zaravayan zimanên wek bi serê xwe, hinekan jî wek zarava dîtine.</p> <p>Kesên ku naxwazin zimanê kurdî wek zimanekî serbixwe bipejirînin, axaftina her bajarî, heta ya her gundî wekî devok, heta hin caran jî wekî zarava bi nav dikin. Çawa ku di hemû zimanan de zarava û devok hene, wisa di zimanê kurdî de jî hene. Em ji bîr nekin ku standardî di zimanê nivîskî de heye, lê di zimanê devkî de. Bêyî mudaxele û statûya siyasî, zimanê standard pêk nayê.</p> <p><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ehmed%C3%AA_Xan%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Ehmedê Xanî">Ehmedê Xanî</a> (sedsala 17’an), di berhema xwe ya navdar <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Mem_%C3%BB_Z%C3%AEn?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Mem û Zîn">Mem û Zînê</a> de<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> zaravayê kurmancî li ser sê devokên bingehîn pareve kiriye. Em vê peyt û tespîta wî bi malikeke ji şahesera wî nîşan bidin:</p> <table class="cquote pullquote" role="presentation" style="margin:auto; border-collapse: collapse; border: none; background-color: transparent; color:inherit; width: auto;"> <tbody> <tr> <td style="width: 20px; vertical-align: top; border: none; color: #B2B7F2; font-size: 40px; font-family: 'Times New Roman', Times, serif; font-weight: bold; line-height: .6em; text-align: left; padding: 10px 10px;">“</td> <td style="vertical-align: top; border: none; padding: 4px 10px;"><br> Bohtî û mehmedî û silîvî <p>Hin la’l û hinik ji zêr û zîvî. Mirov dikare vê gotina Ehmedê Xanî ji bo devokê kurmancî wekî bingeh bigire. Bi awayekî giştî lêkolîner, devokên zaravayên din jî wiha rêz dikin:</p><p>Kurmanciya naverast (soranî): silêmanî, mukrî, sineyî. Kirmanckî (zazakî): devoka Dêrsimê û devoka Siwêregê.</p></td> <td style="width: 20px; vertical-align: bottom; border: none; color: #B2B7F2; font-size: 40px; font-family: 'Times New Roman', Times, serif; font-weight: bold; line-height: .6em; text-align: right; padding: 10px 10px;">”</td> </tr> </tbody> </table> <p>Kemal Fuat ku li ser ziman û wêjeya kurdî xebatê wî hene, zimanê Kurdî bi devok û zaravayan wisa ji hev cuda dike.</p> <table class="wikitable" style="text-align:center"> <tbody> <tr> <th style="width:18%;"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kurdiya_bak%C3%BBr?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Kurdiya bakûr">Kurdiya bakûr</a></th> <th style="width:18%;"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kurdiya_nav%C3%AEn?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Kurdiya navîn">Kurdiya navîn</a> (<a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Soran%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Soranî">Soranî</a>)</th> <th style="width:18%;"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kurdiya_ba%C5%9F%C3%BBr?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Kurdiya başûr">Kurdiya başûr</a></th> <th style="width:18%;"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Dimil%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Dimilî">Kurdiya Goran - Dimilî</a></th> </tr> <tr> <td> <ol> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kurd%C3%AAn_Xorasan%C3%AA?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Kurdên Xorasanê">Kurdên Xorasanê</a></li> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C5%9Eingal?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Şingal">Şingalî</a></li> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C5%9Eikak%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Şikakî">Şikakî</a></li> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Bayez%C3%AEd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Bayezîdî">Bayezîdî</a></li> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Hekar%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Hekarî">Hekarî</a> û <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Bahd%C3%AEn%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Bahdînî">Bahdînan</a></li> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Botan?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Botan">Botanî</a></li> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Devoka_Serhed%C3%AA?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Devoka Serhedê">Serhedî</a></li> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Hes%C3%AE%C3%A7e_(par%C3%AAzgeh)?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Hesîçe (parêzgeh)">Hesekî</a></li> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Lic%C3%AA?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Licê">Licê</a></li> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Urm%C3%AEy%C3%AA?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Urmîyê">urmîyê</a></li> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C5%9E%C3%AAxan%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Şêxanî">Şêxanî</a></li> </ol></td> <td> <ol> <li>(<a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Mukriyan_(her%C3%AAm)?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Mukriyan (herêm)">Mukriyanî</a></li> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Hewl%C3%AAr%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Hewlêrî">Hewlêrî</a> (<a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Soran%C3%AE_J%C3%AAr%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Soranî Jêrî">Soranî</a>)</li> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Xo%C5%9Fnaw?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Xoşnaw">Xoşnawî</a></li> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Pi%C5%9Fder_(nav%C3%A7e)?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Pişder (navçe)">Pişderî</a></li> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Sil%C3%AAman%C3%AE_(soran%C3%AE)?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Silêmanî (soranî)">Silêmanî</a></li> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Germiyan%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Germiyanî">Germiyanî</a> (<a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kerk%C3%BBk%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Kerkûkî">Kerkûkî</a>)</li> <li>Warmawayî</li> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Caf%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Cafî">Cafî</a></li> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Erdelan%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Erdelanî">Erdelanî</a> (<a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Erdelan%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Erdelanî">Sineyî</a>)</li> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Gerr%C3%BBs%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Gerrûsî">Gerrûsî</a></li> </ol></td> <td> <ol> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kirma%C5%9Fan_(par%C3%AAzgeh)?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Kirmaşan (parêzgeh)">Kirmaşanî</a></li> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kelh%C3%BBr%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Kelhûrî">Kelhorî</a></li> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Xaneq%C3%AEn_(nav%C3%A7e)?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Xaneqîn (navçe)">Xaneqînî</a></li> <li>Kulyayî</li> <li>Sincawî</li> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Feyl%C3%AE_(%C3%AAl)?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Feylî (êl)">Feylî</a></li> <li>Lekî</li> <li>Beyrewendî</li> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Mendel%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-disambig" title="Mendelî">Mendali</a></li> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C3%8Elam_(par%C3%AAzgeh)?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Îlam (parêzgeh)">Ilam</a><br></li> </ol></td> <td> <ul> <li><b>Dimilî</b></li> </ul> <ul> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Hewram%C3%AE_(zarava)?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Hewramî (zarava)"><b>Hewramanî</b></a></li> </ul> <ol> <li>Hewramî-Luhonî</li> <li>Hewramî-Textî</li> <li>Hewramî-Javerudî</li> <li>Hewramî-Bêsaranî</li> <li>Hewramî-Şayxanî</li> <li>Hewramî-Helebceyî</li> <li>Hewramî-Kenûleyî</li> </ol> <ul> <li><b>Goranî</b></li> </ul> <ol> <li>Bacelanî</li> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C5%9Eebek%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Şebekî">Şebekî</a></li> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kak%C3%AAy%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Kakêyî">Kakêyî</a></li> <li>Zengeneyî</li> <li>Gehwareyî</li> </ol></td> </tr> </tbody> </table> </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(5)"> <span class="indicator mf-icon mf-icon-expand mf-icon--small"></span> <h2 id="Dabeşandina_kurdî"><span id="Dabe.C5.9Fandina_kurd.C3.AE"></span>Dabeşandina kurdî</h2><span class="mw-editsection"> <a role="button" href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE&amp;action=edit&amp;section=22&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Beşê biguhêre: Dabeşandina kurdî" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet "> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>biguhêre</span> </a> </span> </div> <section class="mf-section-5 collapsible-block" id="mf-section-5"> <figure typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/W%C3%AAne:Mid_East_Linguistic_lg_Kopiellllll.jpg?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/ku/thumb/9/9a/Mid_East_Linguistic_lg_Kopiellllll.jpg/360px-Mid_East_Linguistic_lg_Kopiellllll.jpg" decoding="async" width="360" height="283" class="mw-file-element" data-file-width="2000" data-file-height="1573"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 360px;height: 283px;" data-mw-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/ku/thumb/9/9a/Mid_East_Linguistic_lg_Kopiellllll.jpg/360px-Mid_East_Linguistic_lg_Kopiellllll.jpg" data-width="360" data-height="283" data-mw-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/ku/thumb/9/9a/Mid_East_Linguistic_lg_Kopiellllll.jpg/540px-Mid_East_Linguistic_lg_Kopiellllll.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/ku/thumb/9/9a/Mid_East_Linguistic_lg_Kopiellllll.jpg/720px-Mid_East_Linguistic_lg_Kopiellllll.jpg 2x" data-class="mw-file-element">&nbsp;</span></a> <figcaption> Ciha zimanên kurdî (kurmancî, zazakî, soranî...) li nav zimanên Rojhilata Navîn'ê </figcaption> </figure> <p>Cihê zimanê kurdî di dabeşandina zimanên hind û ewropî de wiha ye:</p> <ul> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AAn_hind_%C3%BB_ewrop%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Zimanên hind û ewropî">Zimanên hind û ewropî</a> <ul> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AAn_hind_%C3%BB_%C3%AEran%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Zimanên hind û îranî">Zimanên hind û îranî</a> <ul> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AAn_%C3%AEran%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Zimanên îranî">Zimanên îranî</a> <ul> <li>Zimanên îranî yên rojava <ul> <li>Zimanên îranî yên bakûr-rojava <ul> <li>Zimanê kurdî û yên îraniya navendî <sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Al%C3%AEkar%C3%AE:%C3%87avkan%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Alîkarî:Çavkanî"><span title="Ji vê îdiayê re çavkaniyên pêbawer hewce ye. (adar 2024)">çavkanî hewce ye</span></a></i>]</sup> <ul> <li>Zimanê kurdî <ul> <li>Kurmancî</li> <li>Soranî</li> <li>Kirmaşanî</li> <li>Zazakî-Goranî</li> </ul></li> </ul></li> </ul></li> </ul></li> </ul></li> </ul></li> </ul></li> </ul> <p>Li gorî vê, zimanê kurdî zimanekî hind û ewropî ye, dikeve nav şaxê zimanên îranî û di vir de jî, ji desteka <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=%C3%8Eraniya_bakur%C3%AA_rojava&amp;action=edit&amp;redlink=1&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Îraniya bakurê rojava (rûpel hê tune)">îraniya bakurê rojava</a> dihêt hesabkirin. Her wekî tê zanîn, zimannasan di encama lêkolînên li ser zimanên dinyayê de, li gor nêzîkbûn an dûrbûna zimanan li ser esasê reh û rêçik û yên gelek aliyên din ev ziman ji hev veqetandine. Li goreyî hin zimanan, hin zimanên din nêzî hev dîtine û ew di malbateka zimanî de hesibandine.</p> <p>Dema mirov bala xwe dide zimanên hind û ewropî mirov rastî gelek peyvên nêzî hev tê. Ew rewşa hanê ji bo hemû zimanê ku di heman malbat û komê de ne, wisan e.</p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/W%C3%AAne:Kurdish_manuscript_in_the_British_Library_%E2%80%93_pages_of_an_English%E2%80%93Kurdish_wordlist,_early_19th_century_(Add_MS_26319,_ff._9v)_(detail).jpg?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Kurdish_manuscript_in_the_British_Library_%E2%80%93_pages_of_an_English%E2%80%93Kurdish_wordlist%2C_early_19th_century_%28Add_MS_26319%2C_ff._9v%29_%28detail%29.jpg/220px-Kurdish_manuscript_in_the_British_Library_%E2%80%93_pages_of_an_English%E2%80%93Kurdish_wordlist%2C_early_19th_century_%28Add_MS_26319%2C_ff._9v%29_%28detail%29.jpg" decoding="async" width="220" height="251" class="mw-file-element" data-file-width="744" data-file-height="848"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 251px;" data-mw-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Kurdish_manuscript_in_the_British_Library_%E2%80%93_pages_of_an_English%E2%80%93Kurdish_wordlist%2C_early_19th_century_%28Add_MS_26319%2C_ff._9v%29_%28detail%29.jpg/220px-Kurdish_manuscript_in_the_British_Library_%E2%80%93_pages_of_an_English%E2%80%93Kurdish_wordlist%2C_early_19th_century_%28Add_MS_26319%2C_ff._9v%29_%28detail%29.jpg" data-width="220" data-height="251" data-mw-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Kurdish_manuscript_in_the_British_Library_%E2%80%93_pages_of_an_English%E2%80%93Kurdish_wordlist%2C_early_19th_century_%28Add_MS_26319%2C_ff._9v%29_%28detail%29.jpg/330px-Kurdish_manuscript_in_the_British_Library_%E2%80%93_pages_of_an_English%E2%80%93Kurdish_wordlist%2C_early_19th_century_%28Add_MS_26319%2C_ff._9v%29_%28detail%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Kurdish_manuscript_in_the_British_Library_%E2%80%93_pages_of_an_English%E2%80%93Kurdish_wordlist%2C_early_19th_century_%28Add_MS_26319%2C_ff._9v%29_%28detail%29.jpg/440px-Kurdish_manuscript_in_the_British_Library_%E2%80%93_pages_of_an_English%E2%80%93Kurdish_wordlist%2C_early_19th_century_%28Add_MS_26319%2C_ff._9v%29_%28detail%29.jpg 2x" data-class="mw-file-element">&nbsp;</span></a> <figcaption> Destnivîs ferhenga <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Br%C3%AEtan%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Brîtanî">brîtanî</a> <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C3%8Engl%C3%AEz%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Înglîzî">Înglîzî</a>-Kurdî li <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=British_Library&amp;action=edit&amp;redlink=1&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="British Library (rûpel hê tune)">British Library</a>, <i>Add MS</i> 26319, ff. 9r–10r. (Sedsala 19-an) </figcaption> </figure> <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Li_gorî_lêkolinerên_biyanî"><span id="Li_gor.C3.AE_l.C3.AAkoliner.C3.AAn_biyan.C3.AE"></span>Li gorî lêkolinerên biyanî</h3><span class="mw-editsection"> <a role="button" href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE&amp;action=edit&amp;section=23&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Beşê biguhêre: Li gorî lêkolinerên biyanî" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet "> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>biguhêre</span> </a> </span> </div> <p>Zimanê kurdî di dîroka nêzik de ji aliyê lêkolînerên biyanî ve cuda-cuda hatiye dabeşandin. Li ser vê mijarê <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Vlad%C3%AEm%C3%AEr_M%C3%AEnorsk%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Vladîmîr Mînorskî">Mînorskî</a> wiha dibêje:</p> <table class="cquote pullquote" role="presentation" style="margin:auto; border-collapse: collapse; border: none; background-color: transparent; color:inherit; width: auto;"> <tbody> <tr> <td style="width: 20px; vertical-align: top; border: none; color: #B2B7F2; font-size: 40px; font-family: 'Times New Roman', Times, serif; font-weight: bold; line-height: .6em; text-align: left; padding: 10px 10px;">“</td> <td style="vertical-align: top; border: none; padding: 4px 10px;">Kurdî jî wekî farisî yek ji zimanên rojavayê Îranê ye. Her wekî <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Andreas&amp;action=edit&amp;redlink=1&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Andreas (rûpel hê tune)">Andreas</a>, <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Salamann&amp;action=edit&amp;redlink=1&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Salamann (rûpel hê tune)">Salamann</a>, <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Oskar_Mann&amp;action=edit&amp;redlink=1&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Oskar Mann (rûpel hê tune)">Oskar Mann</a>, <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Meillet&amp;action=edit&amp;redlink=1&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Meillet (rûpel hê tune)">Meillet</a>, <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Lent&amp;action=edit&amp;redlink=1&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Lent (rûpel hê tune)">Lent</a> û <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=T._Tedesco&amp;action=edit&amp;redlink=1&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="T. Tedesco (rûpel hê tune)">T. Tedesco</a> jî gotiye, zimanê rojavayê Îranê dibin du bir, bakur û başûr, ew her du bir tevî hev bûne. Digel vê yekê jî, di zimanên îroyîn de gelek tiştên ji hev re biyanî hene, kurdî û farisî ji gelek aliyan ve xwediyên taybetiyên serbixwe ne. Ango zimanê kurdî dikeve birê bakurê rojavayê zimanê îranî.</td> <td style="width: 20px; vertical-align: bottom; border: none; color: #B2B7F2; font-size: 40px; font-family: 'Times New Roman', Times, serif; font-weight: bold; line-height: .6em; text-align: right; padding: 10px 10px;">”</td> </tr> </tbody> </table> <p>Di salên 1836-1837'an de G. Givrinli, di çend nivîsarên xwe de di babeta zimanê kurdî û etnografya wî de zimanê kurdî wek kurdiya xwarê û ya Jor ji hev cuda kiriye. Wî kurdiya jorîn wek; <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Mukr%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Mukrî">Mukrî</a>, <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Hekar%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Hekarî">Hekarî</a>, <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=%C5%9Eukak%C3%AE&amp;action=edit&amp;redlink=1&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Şukakî (rûpel hê tune)">Şukakî</a> û <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Bayezid%C3%AE&amp;action=edit&amp;redlink=1&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Bayezidî (rûpel hê tune)">Bayezidî</a>, kurdiya xwarê jî wek; <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/L%C3%BBr?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Lûr">Lûr</a>, <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kirma%C5%9Fan%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Kirmaşanî">Kirmaşanî</a>, <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Lek%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Lekî">Lekî</a> û <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Goran%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Goranî">Goranî</a> ji hev cuda kiriye.</p> <p><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Mele_Mehm%C3%BBd%C3%AA_Baz%C3%AEd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Mele Mehmûdê Bazîdî">Mele Mehmûdê Bazîdî</a> ku ji bo konsolosê <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Erzirom?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Erzirom">Erziromê</a> <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/R%C3%BBsya?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Rûsya">Rûsyayê</a> <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Auguste_Jaba?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Auguste Jaba">Alexsander Jaba</a> di sala 1858'an de, ferhenga di naveroka wî de zaravaya Hekarî û ya Rewendî heye, amade kir. Bazîdî di nav vî namilkeya amade kiribû de rêzikên rêziman û ya ewil jî di kitêbê de li gor cihêbûna herêm û eşîrên xwedî zaravayên cuda nivîsiye.</p> <p><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Peter_Lerch&amp;action=edit&amp;redlink=1&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Peter Lerch (rûpel hê tune)">Peter Lerch</a>, zimanê kurdî wek <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Zaza?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Zaza">Zaza</a>, <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kurmanc%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Kurmancî">Kurmancî</a>, <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kirma%C5%9Fan%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Kirmaşanî">Kirmaşanî</a>, <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Goran%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Goranî">Goranî</a> û <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Lor?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Lor">Lor</a> kiriye pênc beş.</p> <p><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ely_Bannister_Soane?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Ely Bannister Soane">Ely Bannister Soane</a>, di sala 1913'an de di berhema xwe de zimanê kurdî bi sê zaravayan ji hev cuda dike: <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kurmanc%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Kurmancî">Kurmanciya Jorîn</a> - <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kurdiya_j%C3%AAr%C3%AEn?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Kurdiya jêrîn">Kurdiya jêrîn</a> - <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/L%C3%BBr%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Lûrî">Lûrî</a>, <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Dimil%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Dimilî">Dimilî</a>, <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Hewram%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Hewramî">Hewramî</a> û <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Goran%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Goranî">Goranî</a></p> <p>Herwiha, <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Elad%C3%AEn_Secad%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Eladîn Secadî">Elaeddîn Secadî</a> di berhema xweya "destûr û ferhenga zimanê kurdî, erebî û farisî" de wusa diyar dike:</p> <table class="sortable wikitable"> <caption> Nimûneyên ji zaravayên kurdî </caption> <tbody> <tr> <th><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kurmanc%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Kurmancî">Kurdiya Bakur</a></th> <th><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Soran%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Soranî">Kurdiya Navîn</a></th> <th><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kurdiya_j%C3%AAr%C3%AEn?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Kurdiya jêrîn">Kurdiya jêrîn</a></th> <th><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Lek%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Lekî">Lekî</a></th> <th><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Hewram%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Hewramî">Hewramî</a></th> <th><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Zazak%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Zazakî">Zazakî</a></th> </tr> <tr> <td>Êvar</td> <td>êware</td> <td>îware</td> <td>îware</td> <td>wêrega</td> <td>şan, êre</td> </tr> <tr> <td>Bira</td> <td>bira</td> <td>bira</td> <td>bira</td> <td>bira</td> <td>bira</td> </tr> <tr> <td>Tu, te</td> <td>tu</td> <td>tu</td> <td>tu</td> <td>to</td> <td>ti, to</td> </tr> <tr> <td>Hesin</td> <td>asin</td> <td>asin</td> <td>asin</td> <td>asin</td> <td>asin</td> </tr> <tr> <td>Erd/zemîn</td> <td>herd/zemîn/zewî or eriz</td> <td>zeü/zemîn</td> <td>zewî</td> <td>?</td> <td>erd/hard</td> </tr> <tr> <td>Vir</td> <td>êre</td> <td>îre</td> <td>îre</td> <td>îge</td> <td>îta/ewta</td> </tr> <tr> <td>Hingiv</td> <td>hengwîn</td> <td>heseł</td> <td>?</td> <td>?</td> <td>hingimên</td> </tr> <tr> <td>Kurt</td> <td>kurt</td> <td>kuł</td> <td>kul</td> <td>kurt</td> <td>kilm, kirr</td> </tr> <tr> <td>Lêv</td> <td>lêw</td> <td>lîw</td> <td>lêw/liç</td> <td>lêw/lic</td> <td>lew</td> </tr> <tr> <td>Meh</td> <td>mang</td> <td>maň</td> <td>mang</td> <td>mange</td> <td>aşme, menge</td> </tr> <tr> <td>Nav</td> <td>naw</td> <td>naw</td> <td>nom</td> <td>nam</td> <td>name</td> </tr> <tr> <td>Na</td> <td>na</td> <td>ne</td> <td>na</td> <td>na</td> <td>nê</td> </tr> <tr> <td>Nû, nuh</td> <td>niwê, nêw, taze</td> <td>nû/ taze</td> <td>?</td> <td>newe</td> <td>newe</td> </tr> <tr> <td>Neh</td> <td>no</td> <td>nû</td> <td>nû</td> <td>no</td> <td>new/now/no</td> </tr> <tr> <td>Parêz, bihişt</td> <td>perdêz/beheşt</td> <td>beheyşt</td> <td>?</td> <td>?</td> <td>behişt, cenet</td> </tr> <tr> <td>Sipînax</td> <td>sipenax</td> <td>isfenac</td> <td>?</td> <td>?</td> <td>îspenax</td> </tr> <tr> <td>Sitêr</td> <td>estêre</td> <td>sitare/hesare</td> <td>asare</td> <td>hesare</td> <td>estare</td> </tr> <tr> <td>Keç, dot</td> <td>-</td> <td>düet</td> <td>dit</td> <td>-</td> <td>keyna/çêna</td> </tr> <tr> <td>Dilop</td> <td>dilop</td> <td>tik</td> <td>?</td> <td>dilop</td> <td>dalpa</td> </tr> <tr> <td>Roj</td> <td>roj</td> <td>řûj</td> <td>řûj</td> <td>roj</td> <td>roj/roz/roc</td> </tr> </tbody> </table> </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(6)"> <span class="indicator mf-icon mf-icon-expand mf-icon--small"></span> <h2 id="Binêre"><span id="Bin.C3.AAre"></span>Binêre</h2><span class="mw-editsection"> <a role="button" href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE&amp;action=edit&amp;section=24&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Beşê biguhêre: Binêre" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet "> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>biguhêre</span> </a> </span> </div> <section class="mf-section-6 collapsible-block" id="mf-section-6"> <ul> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE_li_gora_%C5%9Eerefxan?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Zimanê kurdî li gora Şerefxan">Zimanê kurdî li gora Şerefxan</a></li> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE_li_gora_Kemal_F%C3%BBad?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Zimanê kurdî li gora Kemal Fûad">Zimanê kurdî li gora Kemal Fûad</a></li> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE_li_gora_F%C3%BBad_Heme_Xur%C5%9F%C3%AEd?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Zimanê kurdî li gora Fûad Heme Xurşîd">Zimanê kurdî li gora Fûad Heme Xurşîd</a></li> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE_li_gora_Ziya_G%C3%B6kalp?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Zimanê kurdî li gora Ziya Gökalp">Zimanê kurdî li gora Ziya Gökalp</a></li> <li><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/N%C3%AAr%C3%BBm%C3%AAn_Kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Nêrûmên Kurdî">Nêrûmên Kurdî</a></li> </ul> </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(7)"> <span class="indicator mf-icon mf-icon-expand mf-icon--small"></span> <h2 id="Çavkanî"><span id=".C3.87avkan.C3.AE"></span>Çavkanî</h2><span class="mw-editsection"> <a role="button" href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE&amp;action=edit&amp;section=25&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Beşê biguhêre: Çavkanî" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet "> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>biguhêre</span> </a> </span> </div> <section class="mf-section-7 collapsible-block" id="mf-section-7"> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r1068480">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style> <div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-2" style=""> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-1">^</a></b></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://www.academia.edu/10667133/The_Comparative_Study_of_English_and_Kurdish_Phonology">https://www.academia.edu/10667133/The_Comparative_Study_of_English_and_Kurdish_Phonology</a></span></li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-2">^</a></b></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r1850135">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=http://kurdishacademy.org/">"Kurdish Academy of Language | enables the Kurdish language in new"</a>. <i>Kurdish Academy of Language</i> (bi îngilîziya brîtanî)<span class="reference-accessdate">. Roja gihiştinê <span class="nowrap">19 tebax</span> 2023</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Kurdish+Academy+of+Language&amp;rft.atitle=Kurdish+Academy+of+Language+%7C+enables+the+Kurdish+language+in+new&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fkurdishacademy.org%2F&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fku.wikipedia.org%3AZiman%C3%AA+kurd%C3%AE" class="Z3988"></span></span></li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-3">^</a></b></span> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1850135"><cite class="citation news cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-37513869">"Kapatılan TV'lerin yöneticileri kararı nasıl değerlendiriyor?"</a>. <i>BBC News Türkçe</i> (bi tirkî)<span class="reference-accessdate">. Roja gihiştinê <span class="nowrap">19 tebax</span> 2023</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=BBC+News+T%C3%BCrk%C3%A7e&amp;rft.atitle=Kapat%C4%B1lan+TV%27lerin+y%C3%B6neticileri+karar%C4%B1+nas%C4%B1l+de%C4%9Ferlendiriyor%3F&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fturkce%2Fhaberler-turkiye-37513869&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fku.wikipedia.org%3AZiman%C3%AA+kurd%C3%AE" class="Z3988"></span></span></li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-4">^</a></b></span> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1850135"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/12-tv-11-radyo-kanali-kapatildi-607682">"12 TV, 11 radyo kanalı kapatıldı"</a>. <i>www.cumhuriyet.com.tr</i> (bi tirkî). 29 îlon 2016<span class="reference-accessdate">. Roja gihiştinê <span class="nowrap">19 tebax</span> 2023</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=www.cumhuriyet.com.tr&amp;rft.atitle=12+TV%2C+11+radyo+kanal%C4%B1+kapat%C4%B1ld%C4%B1&amp;rft.date=2016-09-29&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cumhuriyet.com.tr%2Fhaber%2F12-tv-11-radyo-kanali-kapatildi-607682&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fku.wikipedia.org%3AZiman%C3%AA+kurd%C3%AE" class="Z3988"></span></span></li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-5">^</a></b></span> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1850135"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://t24.com.tr/haber/musa-anter-ve-ismail-besikcinin-kurucusu-oldugu-istanbul-kurt-enstitusu-de-kapatildi,380383">"Musa Anter ve İsmail Beşikçi'nin kurucusu olduğu İstanbul Kürt Enstitüsü de kapatıldı"</a>. <i>T24</i> (bi tirkî)<span class="reference-accessdate">. Roja gihiştinê <span class="nowrap">19 tebax</span> 2023</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=T24&amp;rft.atitle=Musa+Anter+ve+%C4%B0smail+Be%C5%9Fik%C3%A7i%27nin+kurucusu+oldu%C4%9Fu+%C4%B0stanbul+K%C3%BCrt+Enstit%C3%BCs%C3%BC+de+kapat%C4%B1ld%C4%B1&amp;rft_id=https%3A%2F%2Ft24.com.tr%2Fhaber%2Fmusa-anter-ve-ismail-besikcinin-kurucusu-oldugu-istanbul-kurt-enstitusu-de-kapatildi%2C380383&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fku.wikipedia.org%3AZiman%C3%AA+kurd%C3%AE" class="Z3988"></span></span></li> <li id="cite_note-Mehmed_Uzun_1992-6"><span class="mw-cite-backlink">^ <sup><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-Mehmed_Uzun_1992_6-0">a</a></sup> <sup><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-Mehmed_Uzun_1992_6-1">b</a></sup> <sup><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-Mehmed_Uzun_1992_6-2">c</a></sup></span> <span class="reference-text">Mehmed Uzun, <i>Kürt Edebiyatına Giriş</i>, Ithaki Publishing, r.38, 1992.</span></li> <li id="cite_note-Mûrad_Ciwan_1992-7"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-M%C3%BBrad_Ciwan_1992_7-0">^</a></b></span> <span class="reference-text">Mûrad Ciwan, <i>Türkçe Açıklamalı Kürtçe Dilbilgisi (Kurmanc Lehçesi)</i>, Weşanên Jîna Nû, Çapa Yekemîn, Swêd 1992</span></li> <li id="cite_note-Ziya_Gökalp_1992-8"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-Ziya_G%C3%B6kalp_1992_8-0">^</a></b></span> <span class="reference-text">Ziya Gökalp, <i>Kürt Aşiretleri Hakkında Sosyolojik Tetkikler</i>, Sosyal Yayınlar, Çapa Yekemîn, Stenbol 1992.</span></li> <li id="cite_note-Emîr_Hesenpûr_1992-9"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-Em%C3%AEr_Hesenp%C3%BBr_1992_9-0">^</a></b></span> <span class="reference-text">Emîr Hesenpûr, <i>Nationalism and Language In Kurdistan</i>, Mellen Research University Press, Kanada 1992.</span></li> <li id="cite_note-:0-10"><span class="mw-cite-backlink">^ <sup><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-:0_10-0">a</a></sup> <sup><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-:0_10-1">b</a></sup> <sup><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-:0_10-2">c</a></sup> <sup><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-:0_10-3">d</a></sup> <sup><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-:0_10-4">e</a></sup></span> <span class="reference-text">Kovara Fêrname hejmar: 4</span></li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-11">^</a></b></span> <span class="reference-text">Abdusamet Yigit, <i>Şahmaran</i>, roman, Weşanên Han </span></li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-12">^</a></b></span> <span class="reference-text">Kovara Fêrname, hejmar: 4</span></li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-13">^</a></b></span> <span class="reference-text">Philip Baldi, <i>An introduction to the Indo-European languages</i>, SIU Press, rûpelê 13., 1999.</span></li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-14">^</a></b></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://global.britannica.com/topic/Indo-Iranian-languages">Britannica - Indo-Iranian Languages</a><sup class="noprint Inline-Template"><span style="white-space: nowrap;">[<i><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/W%C3%AEk%C3%AEpediya:Link_rot?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Wîkîpediya:Link rot"><span title="&nbsp;Wextê etîketkirinê tebax 2021">girêdan daimî miriye</span></a></i>]</span></sup></span></li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-15">^</a></b></span> <span class="reference-text">Abdusamet Yigit, <i>Dîroka zimanê kurdî, lêkolîn, beş: Kevneşopî, aqil û ziman, rûpel: ji 2an heta 7an çavkanî, malpere pene-kurd</i></span></li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-16">^</a></b></span> <span class="reference-text">Martin Van Bruinessen, <i>Evliya Çelebi’nin Seyahatname’sinde 16 ve 17. Yüzyıllarda Kürdistan</i>.</span></li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-17">^</a></b></span> <span class="reference-text">M.V.Bruinessen &amp; H.Boeschoten, <i>Evliya Çelebi̇in Diyarbekir: the relevant section of the Seyahatname</i>, Brill Archive, 1988.</span></li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-18">^</a></b></span> <span class="reference-text">Mehmed Uzun, <i>Kürt Edebiyatına Giriş</i>, Ithaki Publishing, r.36, 1992.</span></li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-19">^</a></b></span> <span class="reference-text">Mehmed Uzun, Aslı Tohumcu, <i>Küllerinden doğan dil ve roman</i>, Ithaki Publishing, r.298, 2005.</span></li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-20">^</a></b></span> <span class="reference-text">11</span></li> </ol> </div> </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(8)"> <span class="indicator mf-icon mf-icon-expand mf-icon--small"></span> <h2 id="Girêdanên_derve"><span id="Gir.C3.AAdan.C3.AAn_derve"></span>Girêdanên derve</h2><span class="mw-editsection"> <a role="button" href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE&amp;action=edit&amp;section=26&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Beşê biguhêre: Girêdanên derve" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet "> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>biguhêre</span> </a> </span> </div> <section class="mf-section-8 collapsible-block" id="mf-section-8"> <ul> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=http://kurdonline.ru/">Online ferhengoka rûsî-kurdî û kurdî-rûsî</a> <sup><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://web.archive.org/web/20140517154019/http://kurdonline.ru/">Girêdana arşîvê</a> 2014-05-17 li ser <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wayback_Machine?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></sup></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=http://www.pen-kurd.org/2011/2012/Abdusamet_DirokaZiman.html">Dîroka Zimanê Kurdî, ji Pena-kurd</a> <sup><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://web.archive.org/web/20130623084235/http://www.pen-kurd.org/2011/2012/Abdusamet_DirokaZiman.html">Girêdana arşîvê</a> 2013-06-23 li ser <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wayback_Machine?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></sup> − <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Abdusamet_Yigit?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Abdusamet Yigit">Abdusamet Yigit</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=http://www.institutkurde.org/langue/">La langue kurde</a> ji aliya <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=http://www.institutkurde.org/">Enstîtuya kurdî ya Parîsê</a> (fr)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=http://www.kurdishacademy.org">The Kurdish Academy of Language</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=http://www.kurdigeh.com/rwdx/sitepdf/ibrahimseydo-demenkurdi-ZEND.pdf">Di kurmanciyê de sîstema deman</a> − <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C3%8Ebrah%C3%AEm_Seydo_Aydogan?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Îbrahîm Seydo Aydogan">Îbrahîm Seydo Aydogan</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=http://www.kurdigeh.com/rwdx/sitepdf/Ib.Seydo-terminoloji.pdf">Rêzimanên kurdî û termînolojiya wan ya zimannasiyê</a> − <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C3%8Ebrah%C3%AEm_Seydo_Aydogan?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Îbrahîm Seydo Aydogan">Îbrahîm Seydo Aydogan</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=http://www.institutkurde.org/en/conferences/kurdish_studies_irbil_2006/Ibrahim%2BSeydo%2BAYDOGAN.html">Identification des temps verbaux dans les grammaires kurdes</a> (fr)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=http://vahidrch.persiangig.com/document/ph.pdf">Southern kurdish phonetic</a> <sup><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://web.archive.org/web/20120723065907/http://vahidrch.persiangig.com/document/ph.pdf">Girêdana arşîvê</a> 2012-07-23 li ser <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wayback_Machine?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></sup></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=http://ferheng.org/">ferheng.org</a> − Ferheng</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=http://dictionary.suleyman.cc/kurtce.php">Ferhengê Kurdî &lt;-&gt; Tirkî </a> <sup><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://web.archive.org/web/20090830174607/http://dictionary.suleyman.cc/kurtce.php">Girêdana arşîvê</a> 2009-08-30 li ser <a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wayback_Machine?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></sup></li> <li>[Kovara Fêrname, hejmar: 4]</li> </ul> <div class="navbox-styles"> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r1138413">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r1122230">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}</style> </div> <div class="navbox-styles"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1138413"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1122230"> </div> <div class="navbox-styles"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1138413"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1122230"> </div> <div class="navbox-styles"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1138413"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1122230"> </div><!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.codfw.main‐d8647bfd6‐dz8qs Cached time: 20250222182350 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [vary‐revision‐sha1, show‐toc] CPU time usage: 0.738 seconds Real time usage: 0.997 seconds Preprocessor visited node count: 9155/1000000 Post‐expand include size: 306769/2097152 bytes Template argument size: 36281/2097152 bytes Highest expansion depth: 17/100 Expensive parser function count: 10/500 Unstrip recursion depth: 1/20 Unstrip post‐expand size: 48937/5000000 bytes Lua time usage: 0.289/10.000 seconds Lua memory usage: 5611063/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 640.404 1 -total 33.99% 217.665 12 Şablon:Navbox 21.70% 138.967 1 Şablon:Çavkanî 18.61% 119.194 1 Şablon:Agahîdank_ziman 16.75% 107.278 1 Şablon:Zimanên_îranî 16.62% 106.411 3 Şablon:Jêder-malper 10.80% 69.195 9 Şablon:Navbox_subgroups 8.85% 56.672 1 Şablon:Beşa_vala 8.63% 55.257 1 Şablon:Kontrola_otorîteyê 8.02% 51.336 1 Şablon:Ambox --> <!-- Saved in parser cache with key kuwiki:pcache:659:|#|:idhash:canonical!ku and timestamp 20250222182350 and revision id 1925066. Rendering was triggered because: page-view --> </section> </div><!-- MobileFormatter took 0.030 seconds --><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --> <noscript> <img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=mobile&amp;type=1x1&amp;usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"> </noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet=""> Ji "<a dir="ltr" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://ku.wikipedia.org/w/index.php?title%3DZiman%C3%AA_kurd%C3%AE%26oldid%3D1925066">https://ku.wikipedia.org/w/index.php?title=Zimanê_kurdî&amp;oldid=1925066</a>" hatiye standin. </div> </div> </div> <div class="post-content" id="page-secondary-actions"> </div> </main> <footer class="mw-footer minerva-footer" role="contentinfo"><a class="last-modified-bar" href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE&amp;action=history&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB"> <div class="post-content last-modified-bar__content"><span class="minerva-icon minerva-icon-size-medium minerva-icon--modified-history"></span> <span class="last-modified-bar__text modified-enhancement" data-user-name="Wikihez" data-user-gender="unknown" data-timestamp="1739918271"> <span>Herî dawî di 18 sibat 2025an, 22:37 de hatiye guhartin</span> </span> <span class="minerva-icon minerva-icon-size-small minerva-icon--expand"></span> </div></a> <div class="post-content footer-content"> <div id="mw-data-after-content"> <div class="read-more-container"></div> </div> <div id="p-lang"> <h4>Bi zimanên din</h4> <section> <ul id="p-variants" class="minerva-languages"> <li id="ca-varlang-0" class="selected ca-variants-ku mw-list-item"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE&amp;variant=ku&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" lang="ku" hreflang="ku"><span>Kurdî/کوردی</span></a></li> <li id="ca-varlang-1" class="ca-variants-ku-Arab mw-list-item"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE&amp;variant=ku-arab&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" lang="ku-Arab" hreflang="ku-Arab"><span>تیپێن عەرەبی</span></a></li> <li id="ca-varlang-2" class="ca-variants-ku-Latn mw-list-item"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE&amp;variant=ku-latn&amp;_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB" lang="ku-Latn" hreflang="ku-Latn"><span>Tîpên latînî</span></a></li> </ul> <ul class="minerva-languages"> <li class="interlanguage-link interwiki-ab mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://ab.wikipedia.org/wiki/%25D0%2590%25D2%259B%25D3%2599%25D1%258B%25D1%2580%25D0%25B4_%25D0%25B1%25D1%258B%25D0%25B7%25D1%2588%25D3%2599%25D0%25B0" title="Ақәырд бызшәа – abxazî" lang="ab" hreflang="ab" data-title="Ақәырд бызшәа" data-language-autonym="Аԥсшәа" data-language-local-name="abxazî" class="interlanguage-link-target"><span>Аԥсшәа</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://af.wikipedia.org/wiki/Koerdies" title="Koerdies – afrîkansî" lang="af" hreflang="af" data-title="Koerdies" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrîkansî" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://als.wikipedia.org/wiki/Kurdische_Sprache" title="Kurdische Sprache – elmanîşî" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Kurdische Sprache" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="elmanîşî" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://am.wikipedia.org/wiki/%25E1%258A%25A9%25E1%2588%25AD%25E1%258B%25B5%25E1%258A%259B" title="ኩርድኛ – amharî" lang="am" hreflang="am" data-title="ኩርድኛ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="amharî" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://an.wikipedia.org/wiki/Idioma_kurdo" title="Idioma kurdo – aragonî" lang="an" hreflang="an" data-title="Idioma kurdo" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragonî" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://anp.wikipedia.org/wiki/%25E0%25A4%2595%25E0%25A5%2581%25E0%25A4%25B0%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25A6_%25E0%25A4%25AD%25E0%25A4%25BE%25E0%25A4%25B7%25E0%25A4%25BE_%25E0%25A4%25B8%25E0%25A4%25BF%25E0%25A4%25A8%25E0%25A5%2580" title="कुर्द भाषा सिनी – angîkayî" lang="anp" hreflang="anp" data-title="कुर्द भाषा सिनी" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="angîkayî" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://ar.wikipedia.org/wiki/%25D8%25A7%25D9%2584%25D9%2584%25D8%25BA%25D8%25A9_%25D8%25A7%25D9%2584%25D9%2583%25D8%25B1%25D8%25AF%25D9%258A%25D8%25A9" title="اللغة الكردية – erebî" lang="ar" hreflang="ar" data-title="اللغة الكردية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="erebî" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://arc.wikipedia.org/wiki/%25DC%25A0%25DC%25AB%25DC%25A2%25DC%2590_%25DC%25A9%25DC%25AA%25DC%2595%25DC%2598%25DC%259D%25DC%2590" title="ܠܫܢܐ ܩܪܕܘܝܐ – Aramaic" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܠܫܢܐ ܩܪܕܘܝܐ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="Aramaic" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://ary.wikipedia.org/wiki/%25D9%2584%25D9%2583%25D8%25B1%25D8%25AF%25D9%258A%25D8%25A9" title="لكردية – Moroccan Arabic" lang="ary" hreflang="ary" data-title="لكردية" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Moroccan Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://ast.wikipedia.org/wiki/Idioma_curdu" title="Idioma curdu – astûrî" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Idioma curdu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="astûrî" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://az.wikipedia.org/wiki/K%25C3%25BCrd_dill%25C9%2599ri" title="Kürd dilləri – azerî" lang="az" hreflang="az" data-title="Kürd dilləri" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerî" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://azb.wikipedia.org/wiki/%25DA%25A9%25D9%2588%25D8%25B1%25D8%25AF_%25D8%25AF%25DB%258C%25D9%2584%25D9%2584%25D8%25B1%25DB%258C" title="کورد دیللری – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="کورد دیللری" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://ba.wikipedia.org/wiki/%25D0%259A%25D1%2583%25D1%2580%25D0%25B4_%25D1%2582%25D0%25B5%25D0%25BB%25D0%25B5" title="Курд теле – başkîrî" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Курд теле" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="başkîrî" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://bar.wikipedia.org/wiki/Kurdische_Sprochn" title="Kurdische Sprochn – Bavarian" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Kurdische Sprochn" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Bavarian" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://be.wikipedia.org/wiki/%25D0%259A%25D1%2583%25D1%2580%25D0%25B4%25D1%2581%25D0%25BA%25D0%25B0%25D1%258F_%25D0%25BC%25D0%25BE%25D0%25B2%25D0%25B0" title="Курдская мова – belarûsî" lang="be" hreflang="be" data-title="Курдская мова" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="belarûsî" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%25D0%259A%25D1%2583%25D1%2580%25D0%25B4%25D0%25B7%25D0%25BA%25D0%25B0%25D1%258F_%25D0%25BC%25D0%25BE%25D0%25B2%25D0%25B0" title="Курдзкая мова – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Курдзкая мова" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://bg.wikipedia.org/wiki/%25D0%259A%25D1%258E%25D1%2580%25D0%25B4%25D1%2581%25D0%25BA%25D0%25B8_%25D0%25B5%25D0%25B7%25D0%25B8%25D1%2586%25D0%25B8" title="Кюрдски езици – bulgarî" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Кюрдски езици" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bulgarî" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://bn.wikipedia.org/wiki/%25E0%25A6%2595%25E0%25A7%2581%25E0%25A6%25B0%25E0%25A7%258D%25E0%25A6%25A6%25E0%25A6%25BF_%25E0%25A6%25AD%25E0%25A6%25BE%25E0%25A6%25B7%25E0%25A6%25BE" title="কুর্দি ভাষা – bengalî" lang="bn" hreflang="bn" data-title="কুর্দি ভাষা" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengalî" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://br.wikipedia.org/wiki/Kurdeg" title="Kurdeg – bretonî" lang="br" hreflang="br" data-title="Kurdeg" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="bretonî" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://ca.wikipedia.org/wiki/Kurd" title="Kurd – katalanî" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Kurd" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="katalanî" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://ceb.wikipedia.org/wiki/Pinulongang_Kurdo" title="Pinulongang Kurdo – sebwanoyî" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Pinulongang Kurdo" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="sebwanoyî" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://ckb.wikipedia.org/wiki/%25D8%25B2%25D9%2585%25D8%25A7%25D9%2586%25DB%258C_%25DA%25A9%25D9%2588%25D8%25B1%25D8%25AF%25DB%258C" title="زمانی کوردی – kurdî (soranî)" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="زمانی کوردی" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="kurdî (soranî)" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://crh.wikipedia.org/wiki/K%25C3%25BCrt_tili" title="Kürt tili – Crimean Tatar" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Kürt tili" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="Crimean Tatar" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://cs.wikipedia.org/wiki/Kurd%25C5%25A1tina" title="Kurdština – çekî" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Kurdština" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="çekî" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://cv.wikipedia.org/wiki/%25D0%259A%25D1%2583%25D1%2580%25D1%2582_%25D1%2587%25C4%2595%25D0%25BB%25D1%2585%25D0%25B8" title="Курт чĕлхи – çuvaşî" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Курт чĕлхи" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="çuvaşî" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://cy.wikipedia.org/wiki/Cyrdeg" title="Cyrdeg – weylsî" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Cyrdeg" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="weylsî" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://da.wikipedia.org/wiki/Kurdisk_(sprog)" title="Kurdisk (sprog) – danmarkî" lang="da" hreflang="da" data-title="Kurdisk (sprog)" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="danmarkî" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://de.wikipedia.org/wiki/Kurdische_Sprachen" title="Kurdische Sprachen – almanî" lang="de" hreflang="de" data-title="Kurdische Sprachen" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="almanî" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://diq.wikipedia.org/wiki/Kurdki" title="Kurdki – Dimli" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Kurdki" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Dimli" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-dsb mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://dsb.wikipedia.org/wiki/Kurd%25C5%25A1%25C4%2587ina" title="Kurdšćina – sorbîya jêrîn" lang="dsb" hreflang="dsb" data-title="Kurdšćina" data-language-autonym="Dolnoserbski" data-language-local-name="sorbîya jêrîn" class="interlanguage-link-target"><span>Dolnoserbski</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://el.wikipedia.org/wiki/%25CE%259A%25CE%25BF%25CF%2585%25CF%2581%25CE%25B4%25CE%25B9%25CE%25BA%25CE%25AE_%25CE%25B3%25CE%25BB%25CF%258E%25CF%2583%25CF%2583%25CE%25B1" title="Κουρδική γλώσσα – yûnanî" lang="el" hreflang="el" data-title="Κουρδική γλώσσα" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="yûnanî" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://en.wikipedia.org/wiki/Kurdish_language" title="Kurdish language – îngilîzî" lang="en" hreflang="en" data-title="Kurdish language" data-language-autonym="English" data-language-local-name="îngilîzî" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://eo.wikipedia.org/wiki/Kurda_lingvaro" title="Kurda lingvaro – esperantoyî" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Kurda lingvaro" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperantoyî" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://es.wikipedia.org/wiki/Idioma_kurdo" title="Idioma kurdo – spanî" lang="es" hreflang="es" data-title="Idioma kurdo" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="spanî" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://et.wikipedia.org/wiki/Kurdi_keel" title="Kurdi keel – estonî" lang="et" hreflang="et" data-title="Kurdi keel" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estonî" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://eu.wikipedia.org/wiki/Kurduera" title="Kurduera – baskî" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Kurduera" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="baskî" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://ext.wikipedia.org/wiki/Luenga_kurda" title="Luenga kurda – Extremaduran" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Luenga kurda" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Extremaduran" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://fa.wikipedia.org/wiki/%25D8%25B2%25D8%25A8%25D8%25A7%25D9%2586%25E2%2580%258C%25D9%2587%25D8%25A7%25DB%258C_%25DA%25A9%25D8%25B1%25D8%25AF%25DB%258C" title="زبان‌های کردی – farisî" lang="fa" hreflang="fa" data-title="زبان‌های کردی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="farisî" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://fi.wikipedia.org/wiki/Kurdi" title="Kurdi – fînî" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Kurdi" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fînî" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://fr.wikipedia.org/wiki/Kurde" title="Kurde – fransizî" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Kurde" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="fransizî" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://frr.wikipedia.org/wiki/Kurdisk_spriaken" title="Kurdisk spriaken – frîsîya bakur" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Kurdisk spriaken" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="frîsîya bakur" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://ga.wikipedia.org/wiki/An_Choirdis" title="An Choirdis – îrlendî" lang="ga" hreflang="ga" data-title="An Choirdis" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="îrlendî" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://gl.wikipedia.org/wiki/Lingua_kurda" title="Lingua kurda – galîsî" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Lingua kurda" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galîsî" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-glk mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://glk.wikipedia.org/wiki/%25DA%25A9%25DB%258A%25D8%25B1%25D8%25AF%25D9%258A_%25D8%25B2%25D9%2588%25D8%25A4%25D9%2586" title="کۊردي زوؤن – Gilaki" lang="glk" hreflang="glk" data-title="کۊردي زوؤن" data-language-autonym="گیلکی" data-language-local-name="Gilaki" class="interlanguage-link-target"><span>گیلکی</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://hak.wikipedia.org/wiki/Kurdi-ng%25C3%25AE" title="Kurdi-ngî – Hakka Chinese" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Kurdi-ngî" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-haw mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://haw.wikipedia.org/wiki/%25CA%25BB%25C5%258Clelo_Kulukikana" title="ʻŌlelo Kulukikana – hawayî" lang="haw" hreflang="haw" data-title="ʻŌlelo Kulukikana" data-language-autonym="Hawaiʻi" data-language-local-name="hawayî" class="interlanguage-link-target"><span>Hawaiʻi</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://he.wikipedia.org/wiki/%25D7%259B%25D7%2595%25D7%25A8%25D7%2593%25D7%2599%25D7%25AA" title="כורדית – îbranî" lang="he" hreflang="he" data-title="כורדית" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="îbranî" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://hi.wikipedia.org/wiki/%25E0%25A4%2595%25E0%25A5%2581%25E0%25A4%25B0%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25A6%25E0%25A5%2580_%25E0%25A4%25AD%25E0%25A4%25BE%25E0%25A4%25B7%25E0%25A4%25BE" title="कुर्दी भाषा – hindî" lang="hi" hreflang="hi" data-title="कुर्दी भाषा" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindî" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://hif.wikipedia.org/wiki/Kurdish_bhasa" title="Kurdish bhasa – Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Kurdish bhasa" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://hr.wikipedia.org/wiki/Kurdski_jezik" title="Kurdski jezik – xirwatî" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Kurdski jezik" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="xirwatî" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://hsb.wikipedia.org/wiki/Kurd%25C5%25A1%25C4%2587ina" title="Kurdšćina – sorbîya jorîn" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Kurdšćina" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="sorbîya jorîn" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://hu.wikipedia.org/wiki/Kurd_nyelv" title="Kurd nyelv – mecarî" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Kurd nyelv" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="mecarî" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://hy.wikipedia.org/wiki/%25D5%2594%25D6%2580%25D5%25A4%25D5%25A5%25D6%2580%25D5%25A5%25D5%25B6" title="Քրդերեն – ermenî" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Քրդերեն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ermenî" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://hyw.wikipedia.org/wiki/%25D5%2594%25D6%2580%25D5%25BF%25D5%25A5%25D6%2580%25D5%25A7%25D5%25B6" title="Քրտերէն – Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Քրտերէն" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://ia.wikipedia.org/wiki/Lingua_kurde" title="Lingua kurde – înterlîngua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Lingua kurde" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="înterlîngua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://id.wikipedia.org/wiki/Bahasa_Kurdi" title="Bahasa Kurdi – endonezyayî" lang="id" hreflang="id" data-title="Bahasa Kurdi" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="endonezyayî" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://io.wikipedia.org/wiki/Kurda_linguo" title="Kurda linguo – îdoyî" lang="io" hreflang="io" data-title="Kurda linguo" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="îdoyî" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://is.wikipedia.org/wiki/K%25C3%25BArd%25C3%25ADska" title="Kúrdíska – îzlendî" lang="is" hreflang="is" data-title="Kúrdíska" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="îzlendî" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://it.wikipedia.org/wiki/Lingua_curda" title="Lingua curda – îtalî" lang="it" hreflang="it" data-title="Lingua curda" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="îtalî" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://ja.wikipedia.org/wiki/%25E3%2582%25AF%25E3%2583%25AB%25E3%2583%2589%25E8%25AA%259E" title="クルド語 – japonî" lang="ja" hreflang="ja" data-title="クルド語" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japonî" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://jv.wikipedia.org/wiki/Basa_Kurdhi" title="Basa Kurdhi – javayî" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Basa Kurdhi" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="javayî" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://ka.wikipedia.org/wiki/%25E1%2583%25A5%25E1%2583%25A3%25E1%2583%25A0%25E1%2583%2597%25E1%2583%25A3%25E1%2583%259A%25E1%2583%2598_%25E1%2583%2594%25E1%2583%259C%25E1%2583%2590" title="ქურთული ენა – gurcî" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ქურთული ენა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="gurcî" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://kab.wikipedia.org/wiki/Takurdit" title="Takurdit – kabîlî" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Takurdit" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="kabîlî" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-kge mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://kge.wikipedia.org/wiki/Basa_Kurdi" title="Basa Kurdi – Komering" lang="kge" hreflang="kge" data-title="Basa Kurdi" data-language-autonym="Kumoring" data-language-local-name="Komering" class="interlanguage-link-target"><span>Kumoring</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://kk.wikipedia.org/wiki/%25D0%259A%25D2%25AF%25D1%2580%25D0%25B4_%25D1%2582%25D1%2596%25D0%25BB%25D1%2596" title="Күрд тілі – qazaxî" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Күрд тілі" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="qazaxî" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://ko.wikipedia.org/wiki/%25EC%25BF%25A0%25EB%25A5%25B4%25EB%2593%259C%25EC%2596%25B4" title="쿠르드어 – koreyî" lang="ko" hreflang="ko" data-title="쿠르드어" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreyî" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-kv mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://kv.wikipedia.org/wiki/%25D0%259A%25D1%2583%25D1%2580%25D0%25B4_%25D0%25BA%25D1%258B%25D0%25B2%25D1%258A%25D1%258F%25D1%2581" title="Курд кывъяс – komî" lang="kv" hreflang="kv" data-title="Курд кывъяс" data-language-autonym="Коми" data-language-local-name="komî" class="interlanguage-link-target"><span>Коми</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://ky.wikipedia.org/wiki/%25D0%259A%25D2%25AF%25D1%2580%25D0%25B4_%25D1%2582%25D0%25B8%25D0%25BB%25D0%25B8" title="Күрд тили – kirgizî" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Күрд тили" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="kirgizî" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://la.wikipedia.org/wiki/Lingua_Curdica" title="Lingua Curdica – latînî" lang="la" hreflang="la" data-title="Lingua Curdica" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="latînî" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://lfn.wikipedia.org/wiki/Curdi_(lingua)" title="Curdi (lingua) – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Curdi (lingua)" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://li.wikipedia.org/wiki/Koerdisch" title="Koerdisch – lîmbûrgî" lang="li" hreflang="li" data-title="Koerdisch" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="lîmbûrgî" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://lij.wikipedia.org/wiki/Lengua_curda" title="Lengua curda – lîgûrî" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Lengua curda" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="lîgûrî" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://lmo.wikipedia.org/wiki/Lengua_c%25C3%25BCrda" title="Lengua cürda – lombardî" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Lengua cürda" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="lombardî" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://lt.wikipedia.org/wiki/Kurd%25C5%25B3_kalba" title="Kurdų kalba – lîtwanî" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Kurdų kalba" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="lîtwanî" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://lv.wikipedia.org/wiki/Kurdu_valoda" title="Kurdu valoda – latvîyayî" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Kurdu valoda" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="latvîyayî" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://mg.wikipedia.org/wiki/Fiteny_kiorda" title="Fiteny kiorda – malagasî" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Fiteny kiorda" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="malagasî" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-mi mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://mi.wikipedia.org/wiki/Reo_Kurut%25C4%2581nga" title="Reo Kurutānga – maorî" lang="mi" hreflang="mi" data-title="Reo Kurutānga" data-language-autonym="Māori" data-language-local-name="maorî" class="interlanguage-link-target"><span>Māori</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://mk.wikipedia.org/wiki/%25D0%259A%25D1%2583%25D1%2580%25D0%25B4%25D1%2581%25D0%25BA%25D0%25B8_%25D1%2598%25D0%25B0%25D0%25B7%25D0%25B8%25D0%25BA" title="Курдски јазик – makedonî" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Курдски јазик" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="makedonî" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://ml.wikipedia.org/wiki/%25E0%25B4%2595%25E0%25B5%2581%25E0%25B5%25BC%25E0%25B4%25A6%25E0%25B4%25BF%25E0%25B4%25B7%25E0%25B5%258D_%25E0%25B4%25AD%25E0%25B4%25BE%25E0%25B4%25B7%25E0%25B4%2595%25E0%25B5%25BE" title="കുർദിഷ് ഭാഷകൾ – malayalamî" lang="ml" hreflang="ml" data-title="കുർദിഷ് ഭാഷകൾ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="malayalamî" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://mr.wikipedia.org/wiki/%25E0%25A4%2595%25E0%25A5%2581%25E0%25A4%25B0%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25A6%25E0%25A5%2580_%25E0%25A4%25AD%25E0%25A4%25BE%25E0%25A4%25B7%25E0%25A4%25BE" title="कुर्दी भाषा – maratî" lang="mr" hreflang="mr" data-title="कुर्दी भाषा" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="maratî" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://ms.wikipedia.org/wiki/Bahasa_Kurdi" title="Bahasa Kurdi – malezî" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Bahasa Kurdi" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malezî" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://mzn.wikipedia.org/wiki/%25DA%25A9%25D9%2588%25D8%25B1%25D8%25AF%25DB%258C_%25D8%25B2%25D9%2588%25D9%2588%25D9%2586%25D9%2588%25D9%2586" title="کوردی زوونون – mazenderanî" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="کوردی زوونون" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="mazenderanî" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://ne.wikipedia.org/wiki/%25E0%25A4%2595%25E0%25A5%2581%25E0%25A4%25B0%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25A6%25E0%25A5%2587%25E0%25A4%25B2%25E0%25A5%2580_%25E0%25A4%25AD%25E0%25A4%25BE%25E0%25A4%25B7%25E0%25A4%25BE" title="कुर्देली भाषा – nepalî" lang="ne" hreflang="ne" data-title="कुर्देली भाषा" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="nepalî" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://nl.wikipedia.org/wiki/Koerdisch" title="Koerdisch – holendî" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Koerdisch" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="holendî" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://nn.wikipedia.org/wiki/Kurdisk" title="Kurdisk – norwecî (nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Kurdisk" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norwecî (nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://no.wikipedia.org/wiki/Kurdisk" title="Kurdisk – norwecî (bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Kurdisk" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norwecî (bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-nov mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://nov.wikipedia.org/wiki/Kurdum" title="Kurdum – Novial" lang="nov" hreflang="nov" data-title="Kurdum" data-language-autonym="Novial" data-language-local-name="Novial" class="interlanguage-link-target"><span>Novial</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://oc.wikipedia.org/wiki/Curd" title="Curd – oksîtanî" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Curd" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="oksîtanî" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://os.wikipedia.org/wiki/%25D0%259A%25D1%2583%25D1%2580%25D0%25B4%25D0%25B0%25D0%25B3_%25C3%25A6%25D0%25B2%25D0%25B7%25C3%25A6%25D0%25B3%25D1%2582%25C3%25A6" title="Курдаг æвзæгтæ – osetî" lang="os" hreflang="os" data-title="Курдаг æвзæгтæ" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="osetî" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://pa.wikipedia.org/wiki/%25E0%25A8%2595%25E0%25A9%2581%25E0%25A8%25B0%25E0%25A8%25A6%25E0%25A9%2580_%25E0%25A8%25AD%25E0%25A8%25BE%25E0%25A8%25B8%25E0%25A8%25BC%25E0%25A8%25BE%25E0%25A8%25B5%25E0%25A8%25BE%25E0%25A8%2582" title="ਕੁਰਦੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ – puncabî" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਕੁਰਦੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="puncabî" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://pl.wikipedia.org/wiki/J%25C4%2599zyk_kurdyjski" title="Język kurdyjski – polonî" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Język kurdyjski" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="polonî" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://pnb.wikipedia.org/wiki/%25DA%25A9%25D8%25B1%25D8%25AF%25DB%258C" title="کردی – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="کردی" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://ps.wikipedia.org/wiki/%25DA%25A9%25D9%2588%25D8%25B1%25D8%25AF%25D9%258A_%25DA%2598%25D8%25A8%25D9%2587" title="کوردي ژبه – peştûyî" lang="ps" hreflang="ps" data-title="کوردي ژبه" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="peştûyî" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://pt.wikipedia.org/wiki/L%25C3%25ADngua_curda" title="Língua curda – portugalî" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Língua curda" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalî" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://qu.wikipedia.org/wiki/Kurthi_simi" title="Kurthi simi – keçwayî" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Kurthi simi" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="keçwayî" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://ro.wikipedia.org/wiki/Limba_kurd%25C4%2583" title="Limba kurdă – romanî" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Limba kurdă" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="romanî" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://ru.wikipedia.org/wiki/%25D0%259A%25D1%2583%25D1%2580%25D0%25B4%25D1%2581%25D0%25BA%25D0%25B8%25D0%25B9_%25D1%258F%25D0%25B7%25D1%258B%25D0%25BA" title="Курдский язык – rûsî" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Курдский язык" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rûsî" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://sah.wikipedia.org/wiki/%25D0%259A%25D1%2583%25D1%2583%25D1%2580%25D0%25B4_%25D1%2582%25D1%258B%25D0%25BB%25D0%25BB%25D0%25B0%25D1%2580%25D0%25B0" title="Куурд тыллара – yakutî" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Куурд тыллара" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="yakutî" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://sat.wikipedia.org/wiki/%25E1%25B1%25A0%25E1%25B1%25A9%25E1%25B1%25A8%25E1%25B1%25AB%25E1%25B1%25A4%25E1%25B1%25A5_%25E1%25B1%25AF%25E1%25B1%259F%25E1%25B1%25B9%25E1%25B1%25A8%25E1%25B1%25A5%25E1%25B1%25A4" title="ᱠᱩᱨᱫᱤᱥ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ – santalî" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱠᱩᱨᱫᱤᱥ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="santalî" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://scn.wikipedia.org/wiki/Lingua_curda" title="Lingua curda – sicîlî" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Lingua curda" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="sicîlî" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://sco.wikipedia.org/wiki/Kurdish_leid" title="Kurdish leid – skotî" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Kurdish leid" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="skotî" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://sh.wikipedia.org/wiki/Kurdski_jezik" title="Kurdski jezik – Serbo-Croatian" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Kurdski jezik" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Serbo-Croatian" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-shi mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://shi.wikipedia.org/wiki/Tutlayt_Takurdit" title="Tutlayt Takurdit – taşelhîtî" lang="shi" hreflang="shi" data-title="Tutlayt Takurdit" data-language-autonym="Taclḥit" data-language-local-name="taşelhîtî" class="interlanguage-link-target"><span>Taclḥit</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://simple.wikipedia.org/wiki/Kurdish_language" title="Kurdish language – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Kurdish language" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://sk.wikipedia.org/wiki/Kurd%25C4%258Dina" title="Kurdčina – slovakî" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Kurdčina" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="slovakî" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://sl.wikipedia.org/wiki/Kurd%25C5%25A1%25C4%258Dina" title="Kurdščina – slovenî" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Kurdščina" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="slovenî" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://sq.wikipedia.org/wiki/Gjuh%25C3%25ABt_kurde" title="Gjuhët kurde – arnawidî" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Gjuhët kurde" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="arnawidî" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://sr.wikipedia.org/wiki/%25D0%259A%25D1%2583%25D1%2580%25D0%25B4%25D1%2581%25D0%25BA%25D0%25B8_%25D1%2598%25D0%25B5%25D0%25B7%25D0%25B8%25D1%2586%25D0%25B8" title="Курдски језици – sirbî" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Курдски језици" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="sirbî" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://sv.wikipedia.org/wiki/Kurdiska" title="Kurdiska – swêdî" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Kurdiska" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="swêdî" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://sw.wikipedia.org/wiki/Kikurdi" title="Kikurdi – swahîlî" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Kikurdi" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="swahîlî" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://ta.wikipedia.org/wiki/%25E0%25AE%2595%25E0%25AF%2581%25E0%25AE%25B0%25E0%25AF%258D%25E0%25AE%25A4%25E0%25AE%25BF_%25E0%25AE%25AE%25E0%25AF%258A%25E0%25AE%25B4%25E0%25AE%25BF" title="குர்தி மொழி – tamîlî" lang="ta" hreflang="ta" data-title="குர்தி மொழி" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamîlî" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://tg.wikipedia.org/wiki/%25D0%2597%25D0%25B0%25D0%25B1%25D0%25BE%25D0%25BD%25D0%25B8_%25D0%25BA%25D1%2583%25D1%2580%25D0%25B4%25D3%25A3" title="Забони курдӣ – tacikî" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Забони курдӣ" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="tacikî" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://th.wikipedia.org/wiki/%25E0%25B8%25A0%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%25A9%25E0%25B8%25B2%25E0%25B9%2580%25E0%25B8%2584%25E0%25B8%25B4%25E0%25B8%25A3%25E0%25B9%258C%25E0%25B8%2594" title="ภาษาเคิร์ด – tayî" lang="th" hreflang="th" data-title="ภาษาเคิร์ด" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tayî" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://tk.wikipedia.org/wiki/K%25C3%25BCrt_dili" title="Kürt dili – tirkmenî" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Kürt dili" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="tirkmenî" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://tly.wikipedia.org/wiki/Kurdi_zyvon" title="Kurdi zyvon – Talysh" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Kurdi zyvon" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="Talysh" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://tr.wikipedia.org/wiki/K%25C3%25BCrt_dilleri" title="Kürt dilleri – tirkî" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Kürt dilleri" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="tirkî" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://tt.wikipedia.org/wiki/%25D0%259A%25D3%25A9%25D1%2580%25D0%25B4_%25D1%2582%25D0%25B5%25D0%25BB%25D0%25B5" title="Көрд теле – teterî" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Көрд теле" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="teterî" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://ug.wikipedia.org/wiki/%25D9%2583%25DB%2587%25D8%25B1%25D8%25AF_%25D8%25AA%25D9%2589%25D9%2584%25D9%2589" title="كۇرد تىلى – oygurî" lang="ug" hreflang="ug" data-title="كۇرد تىلى" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="oygurî" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://uk.wikipedia.org/wiki/%25D0%259A%25D1%2583%25D1%2580%25D0%25B4%25D1%2581%25D1%258C%25D0%25BA%25D0%25B0_%25D0%25BC%25D0%25BE%25D0%25B2%25D0%25B0" title="Курдська мова – ukraynî" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Курдська мова" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraynî" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://ur.wikipedia.org/wiki/%25DA%25A9%25D8%25B1%25D8%25AF_%25D8%25B2%25D8%25A8%25D8%25A7%25D9%2586%25DB%258C%25DA%25BA" title="کرد زبانیں – urdûyî" lang="ur" hreflang="ur" data-title="کرد زبانیں" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdûyî" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://uz.wikipedia.org/wiki/Kurd_tili" title="Kurd tili – ozbekî" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Kurd tili" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ozbekî" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://vi.wikipedia.org/wiki/Ti%25E1%25BA%25BFng_Kurd" title="Tiếng Kurd – vîetnamî" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Tiếng Kurd" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vîetnamî" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://wuu.wikipedia.org/wiki/%25E5%25BA%2593%25E5%25B0%2594%25E5%25BE%25B7%25E8%25AF%25AD" title="库尔德语 – çînîya wuyî" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="库尔德语" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="çînîya wuyî" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-xal mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://xal.wikipedia.org/wiki/%25D0%259A%25D1%2583%25D1%2580%25D0%25B4%25D0%25B8%25D0%25BD_%25D0%25BA%25D0%25B5%25D0%25BB%25D0%25BD" title="Курдин келн – kalmîkî" lang="xal" hreflang="xal" data-title="Курдин келн" data-language-autonym="Хальмг" data-language-local-name="kalmîkî" class="interlanguage-link-target"><span>Хальмг</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://yi.wikipedia.org/wiki/%25D7%25A7%25D7%2595%25D7%25A8%25D7%2593%25D7%2599%25D7%25A9" title="קורדיש – yidîşî" lang="yi" hreflang="yi" data-title="קורדיש" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="yidîşî" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://zh.wikipedia.org/wiki/%25E5%25BA%25AB%25E7%2588%25BE%25E5%25BE%25B7%25E8%25AA%259E" title="庫爾德語 – çînî" lang="zh" hreflang="zh" data-title="庫爾德語" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="çînî" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%25E5%25BA%25AB%25E7%2588%25BE%25E5%25BE%25B7%25E8%25AA%259E" title="庫爾德語 – Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="庫爾德語" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Kurd-g%25C3%25AD" title="Kurd-gí – Minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Kurd-gí" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%25E5%25BA%25AB%25E7%2588%25BE%25E5%25BE%25B7%25E6%2596%2587" title="庫爾德文 – kantonî" lang="yue" hreflang="yue" data-title="庫爾德文" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kantonî" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> </section> </div> <div class="minerva-footer-logo"> <img src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-ku.svg" alt="Wîkîpediya" width="120" height="18" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> </div> <ul id="footer-info" class="footer-info hlist hlist-separated"> <li id="footer-info-lastmod">Ev rûpel cara dawî 18 sibat 2025, saet li 22:37an de hatiye guhartin.</li> <li id="footer-info-copyright">Ger wekî din nehatibe diyarkirin, naverok di bin <a class="external" rel="nofollow" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ku">CC BY-SA 4.0</a> de berdest e.</li> </ul> <ul id="footer-places" class="footer-places hlist hlist-separated"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Siyaseta veşarîtiyê</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/W%C3%AEk%C3%AEpediya:Derbar%C3%AA_W%C3%AEk%C3%AEpediyay%C3%AA_de?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB">Di derbarê Wîkîpediyayê de</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="https://ku-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/W%C3%AEk%C3%AEpediya:Ferexetnameya_gi%C5%9Ft%C3%AE?_x_tr_sl=auto&amp;_x_tr_tl=en&amp;_x_tr_hl=en-GB">Ferexetname</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://developer.wikimedia.org">Pêşdebir</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://stats.wikimedia.org/%23/ku.wikipedia.org">Statîstîk</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Agahiya kûkiyê (cookie)</a></li> <li id="footer-places-terms-use"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://foundation.m.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Mercên Bikaranînê</a></li> <li id="footer-places-desktop-toggle"><a id="mw-mf-display-toggle" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&amp;tl=en&amp;hl=en-GB&amp;u=https://ku.wikipedia.org/w/index.php?title%3DZiman%25C3%25AA_kurd%25C3%25AE%26mobileaction%3Dtoggle_view_desktop" data-event-name="switch_to_desktop">Xuyakirina sermaseyê</a></li> </ul> </div> </footer> </div> </div> <div class="mw-notification-area" data-mw="interface"></div><!-- v:8.3.1 --> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-7b95555b9d-dffvb","wgBackendResponseTime":263,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.738","walltime":"0.997","ppvisitednodes":{"value":9155,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":306769,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":36281,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":17,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":10,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":48937,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 640.404 1 -total"," 33.99% 217.665 12 Şablon:Navbox"," 21.70% 138.967 1 Şablon:Çavkanî"," 18.61% 119.194 1 Şablon:Agahîdank_ziman"," 16.75% 107.278 1 Şablon:Zimanên_îranî"," 16.62% 106.411 3 Şablon:Jêder-malper"," 10.80% 69.195 9 Şablon:Navbox_subgroups"," 8.85% 56.672 1 Şablon:Beşa_vala"," 8.63% 55.257 1 Şablon:Kontrola_otorîteyê"," 8.02% 51.336 1 Şablon:Ambox"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.289","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":5611063,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-d8647bfd6-dz8qs","timestamp":"20250222182350","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Ziman\u00ea kurd\u00ee","url":"https:\/\/ku.wikipedia.org\/wiki\/Ziman%C3%AA_kurd%C3%AE","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q36368","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q36368","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-02-25T19:00:34Z","dateModified":"2025-02-18T22:37:51Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/b\/be\/Kurdish_languages_map.svg","headline":"Ziman\u00ea kurdan"}</script> <script>(window.NORLQ=window.NORLQ||[]).push(function(){var ns,i,p,img;ns=document.getElementsByTagName('noscript');for(i=0;i<ns.length;i++){p=ns[i].nextSibling;if(p&&p.className&&p.className.indexOf('lazy-image-placeholder')>-1){img=document.createElement('img');img.setAttribute('src',p.getAttribute('data-mw-src'));img.setAttribute('width',p.getAttribute('data-width'));img.setAttribute('height',p.getAttribute('data-height'));img.setAttribute('alt',p.getAttribute('data-alt'));p.parentNode.replaceChild(img,p);}}});</script> <script>function gtElInit() {var lib = new google.translate.TranslateService();lib.translatePage('ku', 'en', function () {});}</script> <script src="https://translate.google.com/translate_a/element.js?cb=gtElInit&amp;hl=en-GB&amp;client=wt" type="text/javascript"></script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10