CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="gl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Iberismo - Wikipedia, a enciclopedia libre</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )glwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","xaneiro","febreiro","marzo","abril","maio","xuño","xullo","agosto","setembro","outubro","novembro","decembro"],"wgRequestId":"132387e5-23b5-4d02-9cf6-c0f494a27149","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Iberismo","wgTitle":"Iberismo","wgCurRevisionId":6859695,"wgRevisionId":6859695,"wgArticleId":77471,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Wikipedia:Todos os artigos que requiren atención","Wikipedia:Todos os artigos que requiren referencias","Wikipedia:Artigos que poden conter investigacións orixinais","Wikipedia:Artigos que requiren referencias desde xuño de 2019","Pannacionalismo"],"wgPageViewLanguage":"gl","wgPageContentLanguage":"gl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Iberismo","wgRelevantArticleId":77471,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true, "wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"gl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"gl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":30000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q937261","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false ,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.gadget.PortalClass":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.charinsert","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap", "ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=gl&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=gl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=gl&modules=ext.gadget.PortalClass%2Ccharinsert-styles&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=gl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Espa%C3%B1a_y_Portugal.jpg/1200px-Espa%C3%B1a_y_Portugal.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="912"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Espa%C3%B1a_y_Portugal.jpg/800px-Espa%C3%B1a_y_Portugal.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="608"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Espa%C3%B1a_y_Portugal.jpg/640px-Espa%C3%B1a_y_Portugal.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="486"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Iberismo - Wikipedia, a enciclopedia libre"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//gl.m.wikipedia.org/wiki/Iberismo"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Editar" href="/w/index.php?title=Iberismo&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (gl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//gl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Iberismo"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.gl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Fonte Atom de novas de Wikipedia" href="/w/index.php?title=Especial:Cambios_recentes&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Iberismo rootpage-Iberismo skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Saltar ao contido</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Sitio"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menú principal" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menú principal</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menú principal</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">mover á barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">agochar</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navegación </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portada" title="Visitar a páxina principal [z]" accesskey="z"><span>Portada</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_da_comunidade" title="Información acerca do proxecto, do que pode facer e dos lugares onde atopar as cousas"><span>Portal da comunidade</span></a></li><li id="n-A-Taberna" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:A_Taberna"><span>A Taberna</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Actualidade" title="Información acerca de acontecementos de actualidade"><span>Actualidade</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Cambios_recentes" title="A lista de modificacións recentes no wiki [r]" accesskey="r"><span>Cambios recentes</span></a></li><li id="n-Artigos-de-calidade" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Artigos_de_calidade"><span>Artigos de calidade</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Ao_chou" title="Cargar unha páxina ao chou [x]" accesskey="x"><span>Páxina ao chou</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Axuda" title="O lugar para informarse"><span>Axuda</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Portada" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="a Wikipedia en galego" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-gl.svg" width="118" height="13" style="width: 7.375em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Especial:Procurar" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Procurar neste wiki [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Procura</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Procurar en Wikipedia" aria-label="Procurar en Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Procurar neste wiki [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Especial:Procurar"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Procurar</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Ferramentas persoais"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Aparencia"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Cambia a aparencia do tamaño da fonte, o ancho e a cor da páxina" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Aparencia" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Aparencia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_gl.wikipedia.org&uselang=gl" class=""><span>Doazóns</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Especial:Crear_unha_conta&returnto=Iberismo" title="É recomendable que cree unha conta e acceda ao sistema, se ben non é obrigatorio" class=""><span>Crear unha conta</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Especial:Iniciar_sesi%C3%B3n&returnto=Iberismo" title="É recomendable que se rexistre, se ben non é obrigatorio [o]" accesskey="o" class=""><span>Acceder ao sistema</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Máis opcións" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ferramentas persoais" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Ferramentas persoais</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menú de usuario" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_gl.wikipedia.org&uselang=gl"><span>Doazóns</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Crear_unha_conta&returnto=Iberismo" title="É recomendable que cree unha conta e acceda ao sistema, se ben non é obrigatorio"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Crear unha conta</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Iniciar_sesi%C3%B3n&returnto=Iberismo" title="É recomendable que se rexistre, se ben non é obrigatorio [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Acceder ao sistema</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Páxinas para os editores sen a sesión iniciada <a href="/wiki/Axuda:Introduci%C3%B3n" aria-label="Máis información sobre a edición"><span>máis información</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:As_mi%C3%B1as_contribuci%C3%B3ns" title="Unha lista das modificacións feitas desde este enderezo IP [y]" accesskey="y"><span>Contribucións</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:A_mi%C3%B1a_conversa" title="Conversa acerca de edicións feitas desde este enderezo IP [n]" accesskey="n"><span>Conversa</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Sitio"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Contidos" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Contidos</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">mover á barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">agochar</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Inicio</div> </a> </li> <li id="toc-Antecedentes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Antecedentes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Antecedentes</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Antecedentes-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Mostrar ou agochar a subsección "Antecedentes"</span> </button> <ul id="toc-Antecedentes-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Antecedentes_xeográficos_e_culturais" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Antecedentes_xeográficos_e_culturais"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Antecedentes xeográficos e culturais</span> </div> </a> <ul id="toc-Antecedentes_xeográficos_e_culturais-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Históricos" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Históricos"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Históricos</span> </div> </a> <ul id="toc-Históricos-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Historia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Historia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Historia</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Historia-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Mostrar ou agochar a subsección "Historia"</span> </button> <ul id="toc-Historia-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Intentos_de_unión_dinástica" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Intentos_de_unión_dinástica"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Intentos de unión dinástica</span> </div> </a> <ul id="toc-Intentos_de_unión_dinástica-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Iberismo_republicano" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Iberismo_republicano"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Iberismo republicano</span> </div> </a> <ul id="toc-Iberismo_republicano-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Último_terzo_do_século_XIX" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Último_terzo_do_século_XIX"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Último terzo do século XIX</span> </div> </a> <ul id="toc-Último_terzo_do_século_XIX-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Causas_do_fracaso" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Causas_do_fracaso"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4</span> <span>Causas do fracaso</span> </div> </a> <ul id="toc-Causas_do_fracaso-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Propostas_nacionalistas_periféricas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Propostas_nacionalistas_periféricas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.5</span> <span>Propostas nacionalistas periféricas</span> </div> </a> <ul id="toc-Propostas_nacionalistas_periféricas-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Século_XX" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Século_XX"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.6</span> <span>Século XX</span> </div> </a> <ul id="toc-Século_XX-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Século_XXI" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Século_XXI"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Século XXI</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Século_XXI-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Mostrar ou agochar a subsección "Século XXI"</span> </button> <ul id="toc-Século_XXI-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Demografía_e_extensión" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Demografía_e_extensión"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Demografía e extensión</span> </div> </a> <ul id="toc-Demografía_e_extensión-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Integración_económica" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Integración_económica"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Integración económica</span> </div> </a> <ul id="toc-Integración_económica-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Enquisas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Enquisas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Enquisas</span> </div> </a> <ul id="toc-Enquisas-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Cooperación" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Cooperación"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.4</span> <span>Cooperación</span> </div> </a> <ul id="toc-Cooperación-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Bandeira_de_Iberia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bandeira_de_Iberia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Bandeira de Iberia</span> </div> </a> <ul id="toc-Bandeira_de_Iberia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Personalidades_iberistas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Personalidades_iberistas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Personalidades iberistas</span> </div> </a> <ul id="toc-Personalidades_iberistas-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Notas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Notas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Notas</span> </div> </a> <ul id="toc-Notas-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Véxase_tamén" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Véxase_tamén"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Véxase tamén</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Véxase_tamén-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Mostrar ou agochar a subsección "Véxase tamén"</span> </button> <ul id="toc-Véxase_tamén-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Outros_artigos" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Outros_artigos"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>Outros artigos</span> </div> </a> <ul id="toc-Outros_artigos-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ligazóns_externas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ligazóns_externas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2</span> <span>Ligazóns externas</span> </div> </a> <ul id="toc-Ligazóns_externas-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Contidos" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Mostrar ou agochar a táboa de contidos" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Mostrar ou agochar a táboa de contidos</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Iberismo</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ir a un artigo noutra lingua. Dispoñible en 22 linguas" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-22" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">22 linguas</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Iberismo" title="Iberismo – aragonés" lang="an" hreflang="an" data-title="Iberismo" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragonés" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%8A%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="الفيدرالية الإيبيرية – árabe" lang="ar" hreflang="ar" data-title="الفيدرالية الإيبيرية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="árabe" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Iberismu" title="Iberismu – asturiano" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Iberismu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturiano" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%86%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%8B%D0%B7%D0%BC" title="Іберызм – belaruso" lang="be" hreflang="be" data-title="Іберызм" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="belaruso" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Iberijski_federalizam" title="Iberijski federalizam – bosníaco" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Iberijski federalizam" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bosníaco" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Iberisme" title="Iberisme – catalán" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Iberisme" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="catalán" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Iberismus" title="Iberismus – checo" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Iberismus" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="checo" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Paniberismus" title="Paniberismus – alemán" lang="de" hreflang="de" data-title="Paniberismus" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="alemán" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Iberism" title="Iberism – inglés" lang="en" hreflang="en" data-title="Iberism" data-language-autonym="English" data-language-local-name="inglés" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Iberiismo" title="Iberiismo – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Iberiismo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Iberismo" title="Iberismo – español" lang="es" hreflang="es" data-title="Iberismo" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="español" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Iberismo_(politika)" title="Iberismo (politika) – éuscaro" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Iberismo (politika)" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="éuscaro" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Ib%C3%A9risme" title="Ibérisme – francés" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Ibérisme" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francés" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Iberisme" title="Iberisme – indonesio" lang="id" hreflang="id" data-title="Iberisme" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonesio" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Iberismo" title="Iberismo – italiano" lang="it" hreflang="it" data-title="Iberismo" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="italiano" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A4%E3%83%99%E3%83%AA%E3%82%B9%E3%83%A2" title="イベリスモ – xaponés" lang="ja" hreflang="ja" data-title="イベリスモ" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="xaponés" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%9D%B4%EB%B2%A0%EB%A6%AC%EC%8A%A4%EB%AA%A8" title="이베리스모 – coreano" lang="ko" hreflang="ko" data-title="이베리스모" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="coreano" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Iberismo" title="Iberismo – portugués" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Iberismo" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugués" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Иберизм – ruso" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Иберизм" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="ruso" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Iberism" title="Iberism – sueco" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Iberism" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="sueco" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%86%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Іберизм – ucraíno" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Іберизм" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ucraíno" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%BC%8A%E6%AF%94%E5%88%A9%E4%BA%9E%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="伊比利亞主義 – chinés" lang="zh" hreflang="zh" data-title="伊比利亞主義" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chinés" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q937261#sitelinks-wikipedia" title="Editar as ligazóns interlingüísticas" class="wbc-editpage">Editar as ligazóns</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Espazos de nomes"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Iberismo" title="Ver o contido da páxina [c]" accesskey="c"><span>Artigo</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Conversa:Iberismo" rel="discussion" title="Conversa acerca do contido desta páxina [t]" accesskey="t"><span>Conversa</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Cambiar a variante de lingua" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">galego</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Vistas"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Iberismo"><span>Ler</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Iberismo&veaction=edit" title="Editar esta páxina [v]" accesskey="v"><span>Editar</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Iberismo&action=edit" title="Editar o código fonte desta páxina [e]" accesskey="e"><span>Editar a fonte</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Iberismo&action=history" title="Versións anteriores desta páxina [h]" accesskey="h"><span>Ver o historial</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Ferramentas das páxinas"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ferramentas" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Ferramentas</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Ferramentas</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">mover á barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">agochar</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Máis opcións" > <div class="vector-menu-heading"> Accións </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Iberismo"><span>Ler</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Iberismo&veaction=edit" title="Editar esta páxina [v]" accesskey="v"><span>Editar</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Iberismo&action=edit" title="Editar o código fonte desta páxina [e]" accesskey="e"><span>Editar a fonte</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Iberismo&action=history"><span>Ver o historial</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Xeral </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:P%C3%A1xinas_que_ligan_con_esta/Iberismo" title="Lista de todas as páxinas do wiki que ligan cara a aquí [j]" accesskey="j"><span>Páxinas que ligan con esta</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Cambios_relacionados/Iberismo" rel="nofollow" title="Cambios recentes nas páxinas ligadas desde esta [k]" accesskey="k"><span>Cambios relacionados</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:P%C3%A1xinas_especiais" title="Lista de todas as páxinas especiais [q]" accesskey="q"><span>Páxinas especiais</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Iberismo&oldid=6859695" title="Ligazón permanente a esta versión desta páxina"><span>Ligazón permanente</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Iberismo&action=info" title="Máis información sobre esta páxina"><span>Información da páxina</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Cita&page=Iberismo&id=6859695&wpFormIdentifier=titleform" title="Información sobre como citar esta páxina"><span>Citar esta páxina</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fgl.wikipedia.org%2Fwiki%2FIberismo"><span>Xerar URL acurtado</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:QrCode&url=https%3A%2F%2Fgl.wikipedia.org%2Fwiki%2FIberismo"><span>Descargar o código QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Imprimir/exportar </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Libro&bookcmd=book_creator&referer=Iberismo"><span>Crear un libro</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:DownloadAsPdf&page=Iberismo&action=show-download-screen"><span>Descargar como PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Iberismo&printable=yes" title="Versión para imprimir da páxina [p]" accesskey="p"><span>Versión para imprimir</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Noutros proxectos </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Iberism" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q937261" title="Ligazón ao elemento conectado no repositorio de datos [g]" accesskey="g"><span>Elemento de Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Ferramentas das páxinas"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Aparencia"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Aparencia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">mover á barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">agochar</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Na Galipedia, a Wikipedia en galego.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="gl" dir="ltr"><table class="plainlinks metadata ambox ambox-content" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><div style="width:52px"><span typeof="mw:File"><span title="Atención!"><img alt="Atención!" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Nuvola_apps_important.svg/50px-Nuvola_apps_important.svg.png" decoding="async" width="50" height="42" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Nuvola_apps_important.svg/75px-Nuvola_apps_important.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Nuvola_apps_important.svg/100px-Nuvola_apps_important.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="500" /></span></span></div></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span"><big><span style="color:black;border-bottom:2px solid #c00000"><b>Atención:</b></span> <b>Este artigo ou sección semella conter <a href="/wiki/Wikipedia:A_Wikipedia_non_%C3%A9_unha_fonte_primaria" title="Wikipedia:A Wikipedia non é unha fonte primaria">investigacións orixinais</a>.</b></big><br /> <dl><dd><dl><dd><span style="background-color:#fbfbfb; color:red; font-size:120%"></span></dd></dl></dd></dl> <b><span class="plainlinks noprint"><a class="external text" href="https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Iberismo&action=edit">Mellóreo</a></span></b> engadindo referencias que <b><a href="/wiki/Wikipedia:Verificabilidade" title="Wikipedia:Verificabilidade">verifiquen</a></b> as afirmacións contidas no artigo e engada <b><a href="/wiki/Wikipedia:Citar_as_fontes" title="Wikipedia:Citar as fontes">referencias a pé de páxina</a></b>. As afirmacións que constitúan unha <a href="/wiki/Wikipedia:A_Wikipedia_non_%C3%A9_unha_fonte_primaria" title="Wikipedia:A Wikipedia non é unha fonte primaria">fonte primaria</a> non verificable deben eliminarse. Por favor, <b>non quite esta mensaxe</b> ata que o problema estea solucionado. <small><i>(Desde xuño de 2019.)</i></small></div></td></tr></tbody></table> <table class="plainlinks metadata ambox ambox-content" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><div style="width:52px"><span typeof="mw:File"><span title="Cómpre aumentar as referencias"><img alt="Cómpre aumentar as referencias" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Question_book-4.svg/50px-Question_book-4.svg.png" decoding="async" width="50" height="39" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Question_book-4.svg/75px-Question_book-4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Question_book-4.svg/100px-Question_book-4.svg.png 2x" data-file-width="262" data-file-height="204" /></span></span></div></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span">Este artigo <b>precisa de máis <a href="/wiki/Wikipedia:Citar_as_fontes" title="Wikipedia:Citar as fontes">fontes ou referencias</a></b> que aparezan nunha <a href="/wiki/Wikipedia:Verificabilidade" title="Wikipedia:Verificabilidade">publicación acreditada</a> que poidan verificar o seu contido, como libros ou outras publicacións especializadas no tema. Por favor, axude <a class="external text" href="https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Iberismo&action=edit">mellorando este artigo</a>. <small><i>(Desde xuño de 2019.)</i></small></div></td></tr></tbody></table> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Espa%C3%B1a_y_Portugal.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Espa%C3%B1a_y_Portugal.jpg/220px-Espa%C3%B1a_y_Portugal.jpg" decoding="async" width="220" height="167" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Espa%C3%B1a_y_Portugal.jpg/330px-Espa%C3%B1a_y_Portugal.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Espa%C3%B1a_y_Portugal.jpg/440px-Espa%C3%B1a_y_Portugal.jpg 2x" data-file-width="5000" data-file-height="3800" /></a><figcaption>A Península Ibérica vista desde o espazo en xaneiro de 2003</figcaption></figure> <p>O <b>iberismo</b> é un movemento político e cultural <a href="/wiki/Pannacionalismo" title="Pannacionalismo">pannacionalista</a> que propugna o achegamento e mellora de relacións a todos os niveis entre <a href="/wiki/Portugal" title="Portugal">Portugal</a> e <a href="/wiki/Espa%C3%B1a" title="España">España</a> e, en último termo, a unidade política dos mesmos. Estes ideais foron promovidos principalmente por movementos <a href="/wiki/Rep%C3%BAblica" title="República">republicanos</a> e <a href="/wiki/Socialismo" title="Socialismo">socialistas</a> de ambos os países, especialmente foi durante o <a href="/wiki/S%C3%A9culo_XIX" title="Século XIX">século XIX</a> cando tiveron maior predicamento os ideais nacionalistas de carácter integrador, como o <a href="/wiki/Risorgimento" title="Risorgimento">Risorgimento</a> italiano ou a <a href="/wiki/Unificaci%C3%B3n_alem%C3%A1" class="mw-redirect" title="Unificación alemá">Unificación alemá</a>. O iberismo é un proxecto de construción dun Estado ibérico ao que se quere dotar de entidade política. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Antecedentes">Antecedentes</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Iberismo&veaction=edit&section=1" title="Editar a sección: «Antecedentes»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Iberismo&action=edit&section=1" title="Editar o código fonte da sección: Antecedentes"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Antecedentes_xeográficos_e_culturais"><span id="Antecedentes_xeogr.C3.A1ficos_e_culturais"></span>Antecedentes xeográficos e culturais</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Iberismo&veaction=edit&section=2" title="Editar a sección: «Antecedentes xeográficos e culturais»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Iberismo&action=edit&section=2" title="Editar o código fonte da sección: Antecedentes xeográficos e culturais"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Portugal" title="Portugal">Portugal</a> e <a href="/wiki/Espa%C3%B1a" title="España">España</a> comparten unha unidade xeográfica que se manifesta na longa fronteira común (1.214 km.), no cruzamento de importantes ríos (<a href="/wiki/Mi%C3%B1o" title="Miño">Miño</a>, <a href="/wiki/R%C3%ADo_Douro" title="Río Douro">Douro</a>, <a href="/wiki/Texo" class="mw-redirect" title="Texo">Texo</a>, <a href="/wiki/Guadiana" class="mw-redirect" title="Guadiana">Guadiana</a>), no mesmo <a href="/wiki/Clima" title="Clima">clima</a>, base rural etc. características, todas elas, que dan unha relevancia especial á chamada <a href="/wiki/Pen%C3%ADnsula_Ib%C3%A9rica" title="Península Ibérica">Península Ibérica</a>. Ademais ambos países participan dunha <a href="/wiki/Historia" title="Historia">historia</a>, ás veces común, ás veces paralela. Desde a dominación <a href="/wiki/Imperio_Romano" title="Imperio Romano">romana</a>, <a href="/wiki/Visigodos" title="Visigodos">visigoda</a>, <a href="/wiki/Arabia" class="mw-redirect" title="Arabia">árabe</a>, ata a conformación dos reinos cristiáns medievais e continuando pola era dos descubrimentos, o <a href="/wiki/S%C3%A9culo_XIX" title="Século XIX">século XIX</a> e terminando no ingreso de ambos países na <a href="/wiki/Uni%C3%B3n_Europea" title="Unión Europea">Unión Europea</a>. </p><p>Agás a <a href="/wiki/Lingua_%C3%A9uscara" title="Lingua éuscara">lingua éuscara</a>, o resto das linguas da península procede do <a href="/wiki/Lingua_latina" title="Lingua latina">latín</a>, pertencentes ao <a href="/w/index.php?title=Grupo_Ibero-Romance&action=edit&redlink=1" class="new" title="Grupo Ibero-Romance (a páxina aínda non existe)">Grupo Ibero-Romance</a>, as cales fóronse configurando e definindo na época da <a href="/wiki/Reconquista" title="Reconquista">reconquista</a>. Todos os idiomas da península tiveron influencias procedentes das linguas veciñas. Como exemplo pódese sinalar a palabra <i>esquerda</i> que, procedendo do éuscaro, pasou ao resto dos idiomas ibéricos. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Históricos"><span id="Hist.C3.B3ricos"></span>Históricos</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Iberismo&veaction=edit&section=3" title="Editar a sección: «Históricos»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Iberismo&action=edit&section=3" title="Editar o código fonte da sección: Históricos"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Estandarte_Real_de_Felipe_II.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Estandarte_Real_de_Felipe_II.svg/200px-Estandarte_Real_de_Felipe_II.svg.png" decoding="async" width="200" height="264" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Estandarte_Real_de_Felipe_II.svg/300px-Estandarte_Real_de_Felipe_II.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Estandarte_Real_de_Felipe_II.svg/400px-Estandarte_Real_de_Felipe_II.svg.png 2x" data-file-width="758" data-file-height="1000" /></a><figcaption>Armas dos Habsburgo en tempos da Unión Ibérica. Nótense as armas de Portugal entre as de Castela e Aragón</figcaption></figure> <p>Durante o <a href="/wiki/Antigo_R%C3%A9xime" title="Antigo Réxime">Antigo Réxime</a>, os intentos de unión ibérica xurdiron segundo as circunstancias políticas internacionais. Estes intentos se fundamentaban na política matrimonial fomentada desde a <a href="/wiki/Idade_Media" title="Idade Media">Idade Media</a>. </p><p>Durante o <a href="/wiki/S%C3%A9culo_XVI" title="Século XVI">século XVI</a>, como resultado da morte do rei de <a href="/wiki/Portugal" title="Portugal">Portugal</a>, Sebastián, na <a href="/wiki/Batalla_de_Alcazarquivir" title="Batalla de Alcazarquivir">Batalla de Alcazarquivir</a>, o seu tío, o rei de España <a href="/wiki/Filipe_II_de_Espa%C3%B1a" title="Filipe II de España">Filipe II</a>, fillo de <a href="/wiki/Sabela_de_Portugal,_emperatriz_do_Sacro_Imperio_Romano-Xerm%C3%A1nico" title="Sabela de Portugal, emperatriz do Sacro Imperio Romano-Xermánico">Isabel de Portugal</a> e xa que logo neto do rei <a href="/wiki/Manuel_I_de_Portugal" title="Manuel I de Portugal">Manuel I de Portugal</a>, fixo valer o seu reclamación ao trono portugués, e en xuño enviou ao <a href="/wiki/Duque_de_Alba" class="mw-redirect" title="Duque de Alba">Duque de Alba</a> e o seu exército a <a href="/wiki/Lisboa" title="Lisboa">Lisboa</a> para se asegurar a sucesión. O outro pretendente, <a href="/wiki/Antonio_I_de_Portugal" title="Antonio I de Portugal">Antonio I de Portugal</a>, repregouse ás <a href="/wiki/Azores" title="Azores">Azores</a>, onde a armada de Felipe terminou de derrotalo. Deste xeito, desde <a href="/wiki/1580" title="1580">1580</a> ata <a href="/wiki/1640" title="1640">1640</a>, cando <a href="/wiki/Portugal" title="Portugal">Portugal</a> se rebelou baixo o liderado de <a href="/w/index.php?title=Xo%C3%A1n_de_Braganza&action=edit&redlink=1" class="new" title="Xoán de Braganza (a páxina aínda non existe)">Xoán de Braganza</a>, produciuse a unión da península nunha soa coroa. Xoán IV recibiu un apoio xeral do pobo portugués, e os españois—que tiñan que loitar contra rebelións en moitos dos seus dominios ademais da guerra con <a href="/wiki/Francia" title="Francia">Francia</a>—foron incapaces de responder. Os españois e os portugueses mantivéronse nun estado de paz de facto entre 1641 e 1657. Cando Xoán IV morreu, os españois intentaron loitar por Portugal contra o seu fillo <a href="/wiki/Afonso_VI_de_Portugal" title="Afonso VI de Portugal">Afonso VI de Portugal</a>, pero foron derrotados na <a href="/w/index.php?title=Batalla_de_Ameixial&action=edit&redlink=1" class="new" title="Batalla de Ameixial (a páxina aínda non existe)">Batalla de Ameixial</a> (<a href="/wiki/1663" title="1663">1663</a>) e a <a href="/w/index.php?title=Batalla_de_Montes_Claros&action=edit&redlink=1" class="new" title="Batalla de Montes Claros (a páxina aínda non existe)">Batalla de Montes Claros</a> (<a href="/wiki/1665" title="1665">1665</a>), o que levou a España a recoñecer a independencia portuguesa en <a href="/wiki/1668" title="1668">1668</a> polo <a href="/w/index.php?title=Tratado_de_Lisboa_(1608)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tratado de Lisboa (1608) (a páxina aínda non existe)">Tratado de Lisboa</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Historia">Historia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Iberismo&veaction=edit&section=4" title="Editar a sección: «Historia»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Iberismo&action=edit&section=4" title="Editar o código fonte da sección: Historia"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>O <b>iberismo</b> iníciase como tal no <a href="/wiki/S%C3%A9culo_XVIII" title="Século XVIII">século XVIII</a>, con <a href="/w/index.php?title=Jos%C3%A9_Marchena&action=edit&redlink=1" class="new" title="José Marchena (a páxina aínda non existe)">José Marchena</a>, quen, en l'Avis aux espagnols, deulle á doutrina un corte progresista, federal e republicano. Pero o verdadeiro auxe a prol do iberismo produciuse durante o <a href="/w/index.php?title=S%C3%A9culo_XIX.&action=edit&redlink=1" class="new" title="Século XIX. (a páxina aínda non existe)">século XIX.</a> </p><p>En España, a disolución do Antigo Réxime e a formación do Estado liberal comezaron a raíz da invasión da Península polas tropas napoleónicas, demorándose case tres décadas a cimentación do Estado liberal. A <a href="/wiki/Guerra_da_Independencia_espa%C3%B1ola" title="Guerra da Independencia española">Guerra de Independencia</a> (<a href="/wiki/1808" title="1808">1808</a>-<a href="/wiki/1814" title="1814">1814</a>) foi testemuña doutro intento de unión de <a href="/wiki/Espa%C3%B1a" title="España">España</a> e <a href="/wiki/Portugal" title="Portugal">Portugal</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Intentos_de_unión_dinástica"><span id="Intentos_de_uni.C3.B3n_din.C3.A1stica"></span>Intentos de unión dinástica</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Iberismo&veaction=edit&section=5" title="Editar a sección: «Intentos de unión dinástica»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Iberismo&action=edit&section=5" title="Editar o código fonte da sección: Intentos de unión dinástica"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Retrato_de_D._Carlota_Joaquina.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Retrato_de_D._Carlota_Joaquina.jpg/220px-Retrato_de_D._Carlota_Joaquina.jpg" decoding="async" width="220" height="284" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Retrato_de_D._Carlota_Joaquina.jpg/330px-Retrato_de_D._Carlota_Joaquina.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/ee/Retrato_de_D._Carlota_Joaquina.jpg 2x" data-file-width="358" data-file-height="462" /></a><figcaption>A raíña <a href="/w/index.php?title=Dona_Carlota_Joaquina_Teresa_de_Borb%C3%B3n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dona Carlota Joaquina Teresa de Borbón (a páxina aínda non existe)">dona Carlota Joaquina Teresa de Borbón</a></figcaption></figure> <p>Nas <a href="/wiki/Cortes_de_C%C3%A1diz" title="Cortes de Cádiz">Cortes de Cádiz</a> os partidarios da unión propuxeron que a rexencia española fora outorgada a <a href="/w/index.php?title=Carlota_Xoaquina&action=edit&redlink=1" class="new" title="Carlota Xoaquina (a páxina aínda non existe)">Carlota Xoaquina</a>, filla de <a href="/w/index.php?title=Carlos_Carlos_IV&action=edit&redlink=1" class="new" title="Carlos Carlos IV (a páxina aínda non existe)">Carlos Carlos IV</a> e esposa do príncipe rexente portugués Xoán (futuro <a href="/wiki/Xo%C3%A1n_VI" class="mw-disambig" title="Xoán VI">Xoán VI</a>). Se se tivese levado a cabo este proxecto, as rexencias dos dous Estados terían recaído en ambos cónxuxes. Como esta formulación baseábase, porén, en intereses dinásticos tradicionais e non nun ideal nacionalista non puido ter unha grande influencia, pero demostra que unha unión ibérica plasmada na unión dinástica tivo certo apoio. Tralo retorno ao <a href="/wiki/Absolutismo" title="Absolutismo">absolutismo</a>, ao volver <a href="/wiki/Fernando_VII" title="Fernando VII">Fernando VII</a>, os liberais refuxiados en <a href="/wiki/Londres" title="Londres">Londres</a>, necesitados de apoio, buscárono entre os seus compañeiros de exilio portugueses reclamando a súa solidariedade e cooperación. Na prensa da época, no <a href="/wiki/Constitucional" class="mw-redirect" title="Constitucional">Constitucional</a> Español, apareceron varios artigos que insistían na unidade natural de Iberia. Tamén en <a href="/wiki/Londres" title="Londres">Londres</a>, O Campeão Português publicou varios artigos a favor da unión ibérica. </p><p>Ao triunfar a Revolución liberal en <a href="/wiki/Espa%C3%B1a" title="España">España</a> en <a href="/wiki/Xaneiro" title="Xaneiro">xaneiro</a> de <a href="/wiki/1820" title="1820">1820</a> e en <a href="/wiki/Portugal" title="Portugal">Portugal</a> en <a href="/wiki/Setembro" title="Setembro">setembro</a> do mesmo ano, a instauración do <a href="/wiki/Trienio_liberal" title="Trienio liberal">trienio liberal</a> (<a href="/wiki/1820" title="1820">1820</a> - <a href="/wiki/1823" title="1823">1823</a>) naquel país supuxo unha diminución de proclamas para alcanzar a unión ibérica xa que tanto os liberais portugueses coma os españois só se preocuparon de fundar o sistema liberal nos seus países esquecéndose do que pasase alén da fronteira. Malia iso organizacións secretas liberais da península intentaron inculcar o iberismo para establecer sete <a href="/wiki/Federalismo" title="Federalismo">repúblicas federadas</a>, das cales cinco estarían en <a href="/wiki/Espa%C3%B1a" title="España">España</a> e dúas en <a href="/wiki/Portugal" title="Portugal">Portugal</a>: A Lusitania Ulterior e a Lusitania Citerior. </p><p>Pero trala invasión de <a href="/wiki/Espa%C3%B1a" title="España">España</a> polos <a href="/wiki/Cen_Mil_Fillos_de_San_Lu%C3%ADs" title="Cen Mil Fillos de San Luís">Cen Mil Fillos de San Luís</a>, a intervención militar francesa cuxo obxectivo era apoiar a <a href="/wiki/Fernando_VII" title="Fernando VII">Fernando VII</a> para restablecer o <a href="/wiki/Absolutismo" title="Absolutismo">absolutismo</a> fronte ao <a href="/w/index.php?title=R%C3%A9xime_liberal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Réxime liberal (a páxina aínda non existe)">réxime liberal</a>, apareceu un novo movemento que postulaba a integración de <b>Iberia</b>. Os liberais, que non esperaban nada do rei español, depositaron as súas esperanzas na figura de Pedro (emperador do <a href="/wiki/Brasil" title="Brasil">Brasil</a>, <a href="/wiki/Pedro_I_do_Brasil" title="Pedro I do Brasil">Pedro I</a>), primoxénito de <a href="/wiki/Xo%C3%A1n_VI" class="mw-disambig" title="Xoán VI">Xoán VI</a>, para ser <a href="/wiki/Monarqu%C3%ADa_constitucional" title="Monarquía constitucional">monarca constitucional</a> liberal de toda Iberia. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:DpedroI-brasil-full.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/DpedroI-brasil-full.jpg/220px-DpedroI-brasil-full.jpg" decoding="async" width="220" height="278" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/DpedroI-brasil-full.jpg/330px-DpedroI-brasil-full.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/DpedroI-brasil-full.jpg/440px-DpedroI-brasil-full.jpg 2x" data-file-width="2480" data-file-height="3138" /></a><figcaption>Pedro I, <a href="/wiki/Emperador" class="mw-redirect" title="Emperador">Emperador</a> do <a href="/wiki/Brasil" title="Brasil">Brasil</a>; <a href="/wiki/Pedro_IV_de_Portugal" class="mw-redirect" title="Pedro IV de Portugal">Pedro IV de Portugal</a>.</figcaption></figure> <p>En <a href="/wiki/Agosto" title="Agosto">agosto</a> de <a href="/wiki/1826" title="1826">1826</a> os liberais exiliados en <a href="/wiki/Xibraltar" title="Xibraltar">Xibraltar</a> enviaron unha carta a Pedro I na que expresaban o seu desexo de que cinguira algún día "as tres Coroas" (<a href="/wiki/Espa%C3%B1a" title="España">España</a>, <a href="/wiki/Portugal" title="Portugal">Portugal</a> e o <a href="/wiki/Brasil" title="Brasil">Brasil</a>) e de que Iberia quedase unificada baixo a <a href="/wiki/Casa_de_Bragan%C3%A7a" title="Casa de Bragança">dinastía Bragança</a> desprazando os Borbóns. </p><p>Sectores liberais de <a href="/wiki/Espa%C3%B1a" title="España">España</a> e <a href="/wiki/Portugal" title="Portugal">Portugal</a> e personalidades como <a href="/wiki/Juan_%C3%81lvarez_Mendiz%C3%A1bal" title="Juan Álvarez Mendizábal">Juan Álvarez Mendizábal</a> ou M<a href="/w/index.php?title=Ouzinho_d%C3%A1_Silveira&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ouzinho dá Silveira (a páxina aínda non existe)">ouzinho dá Silveira</a> entre outros defenderon a unión ibérica mediante o nomeamento de <a href="/wiki/Pedro_IV_de_Portugal" class="mw-redirect" title="Pedro IV de Portugal">Pedro IV de Portugal</a> como rexente de <a href="/wiki/Espa%C3%B1a" title="España">España</a>, e ata a proposta de matrimonio entre <a href="/wiki/Isabel_II_de_Espa%C3%B1a" title="Isabel II de España">Isabel II</a> e o fillo daquel, <a href="/wiki/Pedro_V_de_Portugal" title="Pedro V de Portugal">Pedro V de Portugal</a>. O gran problema era que o príncipe herdeiro Pedro era case un bebé xa que naceu en <a href="/wiki/1837" title="1837">1837</a> e era sete anos menor que <a href="/wiki/Isabel_II_de_Espa%C3%B1a" title="Isabel II de España">Isabel II</a> que aínda era unha nena. <a href="/w/index.php?title=Andr%C3%A9s_Borrego&action=edit&redlink=1" class="new" title="Andrés Borrego (a páxina aínda non existe)">Andrés Borrego</a> propuxo uns esponsais e pospoñer o matrimonio. Pero o casamento de <a href="/wiki/Isabel_II_de_Espa%C3%B1a" title="Isabel II de España">Isabel II</a> con <a href="/wiki/Francisco_de_As%C3%ADs_de_Borb%C3%B3n" title="Francisco de Asís de Borbón">Francisco de Asís de Borbón</a> en <a href="/wiki/1846" title="1846">1846</a> terminou coas especulacións. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Iberismo_republicano">Iberismo republicano</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Iberismo&veaction=edit&section=6" title="Editar a sección: «Iberismo republicano»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Iberismo&action=edit&section=6" title="Editar o código fonte da sección: Iberismo republicano"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Fronte á unión monárquico-dinástica, xurdiu unha alternativa <a href="/wiki/Federalismo" title="Federalismo">federalista</a> e <a href="/wiki/Rep%C3%BAblica" title="República">republicana</a>. Influídos pola Revolución de <a href="/wiki/1848" title="1848">1848</a> en Francia, uns 400 españois e portugueses emigrados en <a href="/wiki/Par%C3%ADs" title="París">París</a> crearon o <a href="/w/index.php?title=Club_Ib%C3%A9rico&action=edit&redlink=1" class="new" title="Club Ibérico (a páxina aínda non existe)">Club Ibérico</a> e organizaron unha manifestación fronte ao concello na que, precedidos dunha bandeira con emblemas ibéricos, deron vivas á federación. Mediado o século, o "Iberismo" en <a href="/wiki/Espa%C3%B1a" title="España">España</a> dividiuse en dúas correntes ben diferenciadas por mor dos conflitos socioeconómicos, cada vez máis tensos, que producía o avance - aínda que moi lento - da industrialización. </p><p>Unha buscaba a "Unión Ibérica" baseada na unidade monárquica. Esta unión de tipo monárquico era apoiada polos liberais progresistas, que desexaban que se realizase a integración ibérica baixo a monarquía liberal constitucional, e implantar un sistema político e social máis acorde co desenvolvemento económico capitalista. Foi defendida principalmente polos compoñentes máis significativos da burguesía media e as profesións liberais. A outra corrente avogaba por unha "federación ibérica" republicana, que vía á monarquía como cimento do latifundismo e o réxime oligárquico burgués. A solución do problema debía atoparse na implantación dun réxime <a href="/wiki/Federalismo" title="Federalismo">federal</a> republicano cun amplo consenso democrático. Esta posición foi apoiada por sectores urbanos, con participación de pequenos burgueses e sectores artesanais. </p><p>Entre as obras iberistas publicadas destaca a titulada<i> A Iberia</i>, do diplomático catalán <a href="/w/index.php?title=Sinibaldo_de_Mais&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sinibaldo de Mais (a páxina aínda non existe)">Sinibaldo de Mais</a>. Esta obra foi publicada por primeira vez en <a href="/wiki/Lisboa" title="Lisboa">Lisboa</a> en <a href="/wiki/1851" title="1851">1851</a> , e reeditada varias veces tanto nesta mesma cidade como en <a href="/wiki/Madrid" title="Madrid">Madrid</a> . Intentaba demostrar as vantaxes políticas, económicas e sociais da unión das dúas monarquías peninsulares nunha soa nación. Pódese considerar como manifestación dos intereses económicos da burguesía peninsular, que en competencia con <a href="/wiki/Francia" title="Francia">Francia</a> e <a href="/wiki/Inglaterra" title="Inglaterra">Inglaterra</a> quería ampliar o seu mercado. O escudo da nova nación era o de España e Portugal unidos, e a bandeira constaba de catro cores: branco, azul, vermello e amarelo (vide infra). </p><p>A idea foi ben acollida en <a href="/wiki/Portugal" title="Portugal">Portugal</a>, onde se fundou o xornal <i>A Iberia</i>. Tamén se comezou a publicar en <a href="/wiki/Lisboa" title="Lisboa">Lisboa</a> un semanario en <a href="/wiki/Lingua_castel%C3%A1" title="Lingua castelá">castelán</a> e <a href="/wiki/Lingua_portuguesa" title="Lingua portuguesa">portugués</a> co título de <a href="/w/index.php?title=Revista_de_Mediod%C3%ADa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Revista de Mediodía (a páxina aínda non existe)">Revista de Mediodía</a>, o cal pode considerarse o pioneiro das publicacións bilingües. Apareceu no Porto o semanario literario e instructivo A Península. Este tipo de movemento cultural fíxose cada vez máis activo, incrementándose coas conexións ferroviarias entre <a href="/wiki/Madrid" title="Madrid">Madrid</a> e <a href="/wiki/Lisboa" title="Lisboa">Lisboa</a>. Ao mesmo tempo, multiplicáronse as voces a favor dun estreitamento dos lazos económicos entre ambos países. O diario <a href="/w/index.php?title=A_Coroa_de_Arag%C3%B3n&action=edit&redlink=1" class="new" title="A Coroa de Aragón (a páxina aínda non existe)">A Coroa de Aragón</a>, de <a href="/wiki/Barcelona" title="Barcelona">Barcelona</a> , converteuse no líder na prensa das conveniencias da unión económica de Iberia, réplica da <a href="/wiki/Uni%C3%B3n_Alfandegueira_Alem%C3%A1" title="Unión Alfandegueira Alemá">Unión Aduaneira de Alemaña</a> (<i>Zollverein</i>). </p><p>Nestas circunstancias o "iberismo" pasou a ser un movemento contra o réxime establecido. Os republicanos seguían crecendo e non era alleo a iso un "iberismo" cada vez máis forte que pedía a "federación ibérica". </p><p>Na década de <a href="/wiki/1850" title="1850">1850</a> , en <a href="/wiki/Portugal" title="Portugal">Portugal</a>, mozos republicanas como <a href="/w/index.php?title=Henriques_Nogueira&action=edit&redlink=1" class="new" title="Henriques Nogueira (a páxina aínda non existe)">Henriques Nogueira</a> ou J. Casal Ribeiro sostiveron a postura iberista. Nogueira publicou Estudos sobre a reforma en Portugal en <a href="/wiki/1851" title="1851">1851</a> , onde defendía un federalismo que, enraizado na tradición, respectase particularismos locais ou rexionais, leis e costumes. Por outra banda, os artigos que Ribeiro publicou na Revue Lusitanienne no ano <a href="/wiki/1852" title="1852">1852</a> defendían unha unión ibérica en forma de réxime republicano federal. En <a href="/wiki/1854" title="1854">1854</a> publicouse en Porto o libro Federacão Iberica (anónimo), que contiña o interesante "Proxecto de bases para a constitución federal dos Estados Unidos de Iberia". Neste proxecto Iberia era unha República federal formada por varios Estados con capital en Lisboa. </p><p>Os máis ferventes seguidores da federación ibérica en <a href="/wiki/Espa%C3%B1a" title="España">España</a> eran republicanos como <a href="/w/index.php?title=Sixto_C%C3%A1mara&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sixto Cámara (a páxina aínda non existe)">Sixto Cámara</a>, <a href="/w/index.php?title=Fernando_Garrido&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fernando Garrido (a páxina aínda non existe)">Fernando Garrido</a>, <a href="/wiki/Francesc_Pi_i_Margall" title="Francesc Pi i Margall">Francesc Pi i Margall</a> etc. Os republicanos demócratas partidarios do iberismo insistían na importancia da reforma social. Tamén recibiron influencias dos primeiros socialistas utópicos de <a href="/wiki/Europa" title="Europa">Europa</a>: <a href="/wiki/Claude_Henri_de_Rouvroy,_conde_de_Saint_Simon" class="mw-redirect" title="Claude Henri de Rouvroy, conde de Saint Simon">Saint-Simon</a>, <a href="/wiki/Charles_Fourier" title="Charles Fourier">Fourier</a> etc. </p><p>Cámara escribiu <a href="/w/index.php?title=A_Uni%C3%A3o_Iberica&action=edit&redlink=1" class="new" title="A União Iberica (a páxina aínda non existe)">A União Iberica</a>, editada en <a href="/wiki/Lisboa" title="Lisboa">Lisboa</a> en <a href="/wiki/1859" title="1859">1859</a> , na que se decantaba a favor da fundación de senllas repúblicas en España e Portugal, e a súa conseguinte confederación. O seu activismo levouno a se relacionar cos movementos republicanos que xurdían fóra de España, e a instancias de <a href="/w/index.php?title=Mazzini&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mazzini (a páxina aínda non existe)">Mazzini</a> , intentou organizar unha "Legión Ibérica" formada por republicanos españois e portugueses para apoiar a <a href="/wiki/Garibaldi" class="mw-redirect" title="Garibaldi">Garibaldi</a> en <a href="/wiki/N%C3%A1poles" title="Nápoles">Nápoles</a> . </p><p>Fernando Garrido foi un dos políticos que con máis ardor defendeu o federalismo utópico. Postulaba para a Península Ibérica a formación dunha federación, chamada a Federación Ibérica ou os Estados Unidos de Iberia, integrada por un conxunto "probablemente" de dezaoito Estados nos que había "afinidades de idioma, orixe, historia e xeografía". Estes Estados eran: Castela a Nova, Castela a Vella, Vascongadas, Aragón, Navarra, Cataluña, Baleares, Asturias, Galicia, Estremadura, Tras-os-Móntes, Beira, Alentejo, Sevilla, Valencia, Andalucía, Murcia e Canarias. </p><p>Pola súa banda, Francesc Pi i Margall, sen preocuparse polas divisións territoriais dos Estados que ían compoñer a Federación ibérica, apoiou reiteradamente por unha federación autonomista e o "pacto proudhoniano", empezando polos municipios ata alcanzar a formación do Estado. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Último_terzo_do_século_XIX"><span id=".C3.9Altimo_terzo_do_s.C3.A9culo_XIX"></span>Último terzo do século XIX</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Iberismo&veaction=edit&section=7" title="Editar a sección: «Último terzo do século XIX»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Iberismo&action=edit&section=7" title="Editar o código fonte da sección: Último terzo do século XIX"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>A finais da década de 1860 , o réxime liberal moderado entrou nunha grave crise, á vez que aumentaban as forzas que consideraban inevitable a abdicación da raíña Isabel II. Deste xeito, o proxecto de iberismo converteuse nunha meta realizable. Os movementos de unificación de Italia ou Alemaña e o desenvolvemento económico e social dos Estados Unidos, acelerado tras superar a crise da Guerra de Secesión, ampliaron as esperanzas dunha unión ou federación de Iberia. </p><p>Outra proposta foi a realizada por Teófilo Braga que describiu a traxectoria común de España e Portugal como parte da orde natural das cousas. Segundo o seu pensamento político, o propio Braga desenvolveu un plan concreto para o establecemento dunha Federación Ibérica na que España debería converterse en república, dividirse en territorios autónomos e incluír en devandita federación a Portugal que sería así a máis forte e grande unidade do conxunto, así como establecer a capital en Lisboa. </p><p>Posteriormente, durante todo o Sexenio Revolucionario o movemento alcanza o seu maior auxe, onde ata Prim se verá inclinado a defender a unión de España e Portugal. Coa Revolución de 1868, os liberais progresistas tomaban partido de novo pola monarquía constitucional. Unha vez máis xurdía a posibilidade dunha "unión ibérica" de tipo dinástico, xa que faccións importantes daqueles consideraron que o candidato máis adecuado ao trono español era Fernando de Coburgo, pai do rei portugués Luís I. Con todo, houbo faccións que propoñían outros candidatos, e os republicanos reaccionaron violentamente contra eses proxectos. Nestas circunstancias, cando Fernando dos Ríos foi a Lisboa en 1869 para ofrecerlle o trono, Fernando non quixo aceptalo, temendo verse envolvido en disturbios e querelas políticas. Foi Amadeo de Savoia quen se sentou no trono español, tendo que facer fronte a moi graves problemas que lle levaron en febreiro de 1873 a abdicar tras verse illado politicamente. Os republicanos puideron entón facerse coa hexemonía no Congreso, e ese mesmo mes proclamábase a Primeira República (1873 - 1874). </p><p>Os republicanos españois eran partidarios agora pola Federación Ibérica. Acusaban á monarquía de ser causa da ruptura peninsular, e propuxeron a república federal, "unha federación na que, conservando dentro do seu territorio a súa autonomía, asociásese ao resto dos Estados da gran república ibérica para aumentar a súa forza ante o estranxeiro coa forza de todos". Pero entre eles houbo posicións distintas á hora de concibir a fórmula federal, diferenciándose catro tipos: </p> <ul><li>A primeira corrente, máis ou menos partidaria de Pi e Margall, propoñía "unha reconstrución histórica" que actualizase a concepción pactista da Coroa de Aragón. O ideal está naquela antiga "Hispania" que se identificaba coa totalidade da Península Ibérica, composta de reinos diferentes. Dividían a península nun número indeterminado de cantóns ou Estados Federais que gozaban de autonomía e que, unidos por un "pacto federal", crearían unha República Federal. Portugal sería un Estado máis que se sumaría aos xa establecidos, pola división de España, na península.</li></ul> <ul><li>A segunda corrente mantiña un criterio político máis moderno. Importáballe o equilibrio dos Estados, moitas veces ignorando a delimitación dos antigos reinos. Segundo Fernández Herrero, un dos seus representantes máis notables, España quedaría dividida nos seguintes cantóns: Cataluña, Valencia e Murcia, Granada e Córdoba, Sevilla e Estremadura, Castela a Nova, Aragón, Vascongadas e Navarra, Castela a Vella, León, Asturias e Galicia. Participarían neste organismo federal os tres Estados de Portugal, divididos polo Douro e polo Texo.</li></ul> <ul><li>A terceira corrente era intermedia, mantendo un criterio mixto, entre histórico e político. Garrido era o seu principal representante, propugnaba que a Península Ibérica formase unha federación composta de dezaoito Estados.</li></ul> <ul><li>A cuarta aceptaba a independencia e autonomía dos países ibéricos. É a confederación, insistíase, nunha república federal só para España, sen impoñerlla a Portugal.</li></ul> <p>En xuño de 1873, trala dimisión de Figueras como presidente provisional, Pi e Margall accedeu á presidencia da República como presidente electo. España definiuse como República federal, e comezaron os traballos para elaborar a Constitución federal da República Española. No proxecto presentado por Castelar a Cortes Constituíntes en xullo, España compoñeríase dos dezasete Estados seguintes: Andalucía Alta, Andalucía Baixa, Aragón, Asturias, Baleares, Canarias, Castela a Nova, Castela a Vella, Cataluña, Cuba, Estremadura, Galicia, Murcia, Navarra, Porto Rico, Valencia e as Rexións Vascongadas. Os republicanos centralistas opúñanse ao propio sistema federal, mentres os cantonalistas reclamaban case a independencia dos "Estados". Mentres tanto, aumentaban as forzas monárquicas que intentaban a restauración. </p><p>No sexenio revolucionario (1868-1874) apareceron xa que logo varios proxectos e ideas de federación con Portugal. Con todo, a política interior de España facíase cada vez máis confusa: levantamentos armados dos cantonalistas, guerra carlista e revoltas en Cuba. A primeira República derrubouse antes ata de poder elaborar unha fórmula definitiva de Estado federal e sen adiantar nada sobre a unión de Iberia, co golpe de estado do xeneral Pavía. </p><p>Cánovas del Castillo aparece como figura do momento, quen en plena mocidade intentará conseguir a abdicación de Isabel II e a unión ibérica mediante o ofrecemento do trono español á casa portuguesa de Bragança. Coa restauración, os iberistas quedaban relegados ao último recuncho nos medios políticos. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Causas_do_fracaso">Causas do fracaso</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Iberismo&veaction=edit&section=8" title="Editar a sección: «Causas do fracaso»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Iberismo&action=edit&section=8" title="Editar o código fonte da sección: Causas do fracaso"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Como causas que reduciron o proxecto iberista á órbita das ideas poden nomearse o caos interior de <a href="/wiki/Espa%C3%B1a" title="España">España</a> e a falta de simpatizantes en <a href="/wiki/Portugal" title="Portugal">Portugal</a>, onde o iberismo non tiña influencia máis que nos limitados círculos intelectuais. <a href="/wiki/Inglaterra" title="Inglaterra">Inglaterra</a> e <a href="/wiki/Francia" title="Francia">Francia</a>, con intereses respectivamente en Portugal e España, opuxéronse en todo momento aos movementos que intentaban a integración dinástica ou a alianza de calquera de ambos países de Iberia. En <a href="/wiki/1873" title="1873">1873</a>, cando se proclamou a primeira República en España, o goberno inglés manifestou ao goberno francés o seu desexo de non permitir baixo ningunha circunstancia un movemento iberista. Coa chegada da alternancia pactada, o bipartidismo relegou aos republicanos. Con todo, houbo manifestacións a favor da unión de Iberia. Durante o ano <a href="/wiki/1890" title="1890">1890</a> o republicano <a href="/w/index.php?title=Rafael_Labra&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rafael Labra (a páxina aínda non existe)">Rafael Labra</a> manifestou o seu desexo dunha Unión Ibérica no <a href="/w/index.php?title=Congreso_de_Deputados&action=edit&redlink=1" class="new" title="Congreso de Deputados (a páxina aínda non existe)">Congreso de Deputados</a>. En xuño de <a href="/wiki/1893" title="1893">1893</a> celebrouse o Congreso republicano en <a href="/wiki/Badaxoz" title="Badaxoz">Badaxoz</a> , no que participaron federalistas tanto de Portugal coma de España; pero estes movementos non atopaban eco, dado que en ambos países se intensificaba o proceso nacionalizador do Estado-nación. </p><p>Nestes tempos os republicanos e federalistas, tan activos na década de <a href="/wiki/1860" title="1860">1860</a> e o <a href="/w/index.php?title=Sexenio_revolucionario&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sexenio revolucionario (a páxina aínda non existe)">sexenio revolucionario</a>, dedicáronse a escribir libros coas que xustificarse. <a href="/w/index.php?title=Pi_e_Margall&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pi e Margall (a páxina aínda non existe)">Pi e Margall</a> publicou <i>As Nacionalidades</i> en <a href="/wiki/1876" title="1876">1876</a> , onde defendía o Estado federal insistindo nas afinidades de España e Portugal. Garrido publicaba <i>Os Estados Unidos de Iberia</i> en <a href="/wiki/1881" title="1881">1881</a> . Reiteraba o seu ideal republicano e universal, pero ao mesmo tempo consideraba que a Unión Ibérica era o mellor remedio dos pequenos países para esquivar os seus desvantaxes na política internacional da era imperialista. </p><p>Con todo, no ámbito internacional de <a href="/wiki/Europa" title="Europa">Europa</a>, logo da unificación de <a href="/wiki/Italia" title="Italia">Italia</a> e de <a href="/wiki/Alema%C3%B1a" title="Alemaña">Alemaña</a>, cada Estado-nación intensificaba a súa "nacionalización". En tal situación xurdiron na Península Ibérica agresivos nacionalismos, tanto español como portugués, complicándose defender o iberismo e ao mesmo tempo un Estado-nación baseado no nacionalismo de Estado. A fins do <a href="/wiki/S%C3%A9culo_XIX" title="Século XIX">século XIX</a> apareceu o "iberismo cultural". Os seus representantes eran <a href="/wiki/Men%C3%A9ndez_Pelayo" class="mw-redirect" title="Menéndez Pelayo">Menéndez Pelayo</a> en España e <a href="/w/index.php?title=Oliveira_Martins&action=edit&redlink=1" class="new" title="Oliveira Martins (a páxina aínda non existe)">Oliveira Martins</a> en Portugal. Este último escribiu a súa Historia da Civilizacão Iberica en <a href="/wiki/1879" title="1879">1879</a>, facéndose moi popular en España. Pero estas accións limitaban o iberismo á órbita da cultura, negando outra manifestacións de iberismo. O "iberismo" portugués de <a href="/wiki/1890" title="1890">1890</a>, difundido principalmente entre os estudantes, foi un caso excepcional. Debido á crise co <a href="/wiki/Reino_Unido" title="Reino Unido">Reino Unido</a> de <a href="/wiki/1890" title="1890">1890</a> a anglofobia resucitou a idea dunha Unión Ibérica como salvagarda dos intereses das nacións pequenas ante as grandes potencias. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Propostas_nacionalistas_periféricas"><span id="Propostas_nacionalistas_perif.C3.A9ricas"></span>Propostas nacionalistas periféricas</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Iberismo&veaction=edit&section=9" title="Editar a sección: «Propostas nacionalistas periféricas»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Iberismo&action=edit&section=9" title="Editar o código fonte da sección: Propostas nacionalistas periféricas"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Desde fins do <a href="/wiki/S%C3%A9culo_XIX" title="Século XIX">século XIX</a> o proxecto iberista foise diluíndo pero sen chegar a desaparecer. Foi suscitado polas minorías lingüísticas en <a href="/wiki/Espa%C3%B1a" title="España">España</a> fronte ao nacionalismo español. Trala derrota na <a href="/wiki/Guerra_Hispano-Estadounidense" class="mw-redirect" title="Guerra Hispano-Estadounidense">Guerra Hispano-Estadounidense</a> de <a href="/wiki/1898" title="1898">1898</a> xurdiron propostas políticas dos chamados nacionalismos periféricos alternativas ás estatais. </p><p>Os catalanistas aspiraban á realización da Unión Ibérica, xa que o peso de <a href="/wiki/Castela" title="Castela">Castela</a> e a hexemonía política e cultural do <a href="/wiki/Lingua_castel%C3%A1" title="Lingua castelá">castelán</a> podería diminuír relativamente ao quedar incluído Portugal dentro do territorio estatal. Este proxecto do nacionalismo catalán deu enorme importancia á integración lingüística. Propoñía tres bloques ben definidos en Iberia: Cataluña, Valencia e Baleares no leste; Portugal e Galicia no oeste; e no centro Castela. O ideal dos "Estados Compostos" ou a "Federación Ibérica" sería para os nacionalistas periféricos unha peculiar arma fronte ao nacionalismo de Estado aínda avanzado o <a href="/wiki/S%C3%A9culo_XX" title="Século XX">século XX</a>. Non foi casual que <a href="/wiki/Francesc_Maci%C3%A0" title="Francesc Macià">Francesc Macià</a> proclamase a República Catalá en <a href="/wiki/Abril" title="Abril">abril</a> de <a href="/wiki/1931" title="1931">1931</a> da seguinte forma l'Estat Català integrat na Federació de Repúbliques Ibèriques. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Século_XX"><span id="S.C3.A9culo_XX"></span>Século XX</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Iberismo&veaction=edit&section=10" title="Editar a sección: «Século XX»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Iberismo&action=edit&section=10" title="Editar o código fonte da sección: Século XX"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Tamén cabe destacar deste período a figura do reitor da <a href="/wiki/Universidade_de_Salamanca" title="Universidade de Salamanca">Universidade de Salamanca</a>, <a href="/wiki/Miguel_de_Unamuno" title="Miguel de Unamuno">Miguel de Unamuno</a>, un iberista convencido que estreitou lazos coa clase política portuguesa da época. Son así salientables no ámbito da sintonía entre <a href="/wiki/Espa%C3%B1a" title="España">España</a> e <a href="/wiki/Portugal" title="Portugal">Portugal</a> o feito de que a Constitución da Segunda República recoñecese a dobre nacionalidade hispanoportuguesa nas mesmas condicións que o facía cos países hispanoamericanos, o feito de que a bandeira da <a href="/wiki/Rep%C3%BAblica" title="República">República</a> Portuguesa teña as cores do Partido Republicano, de tendencia iberista. </p><p>No século XX, o iberismo, máis que unha doutrina política explícita, derivará nunha presuposición dalgunhas concepcións políticas e sociais de esquerda, cousa que se manifestará na República portuguesa (1920). Tamén se manifestará nas doutrinas de grupos libertarios españois e portugueses, como a <a href="/wiki/Federaci%C3%B3n_Anarquista_Ib%C3%A9rica" title="Federación Anarquista Ibérica">Federación Anarquista Ibérica</a> e a <a href="/w/index.php?title=Federaci%C3%B3n_Ib%C3%A9rica_de_Juventudes_Libertarias&action=edit&redlink=1" class="new" title="Federación Ibérica de Juventudes Libertarias (a páxina aínda non existe)">Federación Ibérica de Juventudes Libertarias</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Século_XXI"><span id="S.C3.A9culo_XXI"></span>Século XXI</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Iberismo&veaction=edit&section=11" title="Editar a sección: «Século XXI»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Iberismo&action=edit&section=11" title="Editar o código fonte da sección: Século XXI"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Segundo preconizaba <a href="/w/index.php?title=Gaziel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gaziel (a páxina aínda non existe)">Gaziel</a>, escritor e xornalista catalán, desde a adhesión dos dous países a <a href="/wiki/Uni%C3%B3n_Europea" title="Unión Europea">Unión Europea</a> en <a href="/wiki/1986" title="1986">1986</a> as relacións entre ambos, tanto económicas como políticas e culturais, estreitáronse dunha forma rápida e intensa. Segundo el mesmo dixo: Non serán as vontades dos homes senón as leis da Historia as que alterarán a actual estrutura da <a href="/wiki/Pen%C3%ADnsula_Ib%C3%A9rica" title="Península Ibérica">Península Ibérica</a> e afondando máis no papel de punto de encontro da U.E. engadiu: <i>A mellor forma de producirse esa evolución será dentro dunha Europa unida.</i> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Demografía_e_extensión"><span id="Demograf.C3.ADa_e_extensi.C3.B3n"></span>Demografía e extensión</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Iberismo&veaction=edit&section=12" title="Editar a sección: «Demografía e extensión»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Iberismo&action=edit&section=12" title="Editar o código fonte da sección: Demografía e extensión"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>A hipotética unión de <a href="/wiki/Espa%C3%B1a" title="España">España</a> e <a href="/wiki/Portugal" title="Portugal">Portugal</a> daría como resultado o segundo estado máis extenso da <a href="/wiki/Uni%C3%B3n_Europea" title="Unión Europea">Unión Europea</a> (597.714 quilómetros cadrados), xa que <a href="/wiki/Francia" title="Francia">Francia</a> ten 675.417 km² con algúns territorios de Ultramar como a <a href="/wiki/G%C3%BCiana_Francesa" title="Güiana Francesa">Güiana Francesa</a> que forman parte da Unión Europea. </p><p>En todo caso unha unión ibérica daría como resultado o quinto país máis poboado da Unión Europea, (55 715 506 habitantes). Aínda que España de seu xa ocupa o quinto posto en canto a poboación, a suma total da poboación de Portugal e España equipararía a situación da entidade resultante á de Francia, <a href="/wiki/Reino_Unido" title="Reino Unido">Reino Unido</a> e <a href="/wiki/Italia" title="Italia">Italia</a>, cuxa poboación, nos tres casos, oscila entre os 55 e os 60 millóns de habitantes, gozando de maior protagonismo no repartimento de escanos no <a href="/wiki/Parlamento_europeo" class="mw-redirect" title="Parlamento europeo">parlamento europeo</a>, 78, fronte aos actuais 54 de <a href="/wiki/Espa%C3%B1a" title="España">España</a> e os 24 de <a href="/wiki/Portugal" title="Portugal">Portugal</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Integración_económica"><span id="Integraci.C3.B3n_econ.C3.B3mica"></span>Integración económica</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Iberismo&veaction=edit&section=13" title="Editar a sección: «Integración económica»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Iberismo&action=edit&section=13" title="Editar o código fonte da sección: Integración económica"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>As relacións comerciais mantiveron pouco dinamismo ata a entrada de ambos países na U.E. A partir dese momento estas tiveron unha evolución cara á integración de ambas economías. </p><p>No século XXI <a href="/wiki/Espa%C3%B1a" title="España">España</a> é para <a href="/wiki/Portugal" title="Portugal">Portugal</a> o primeiro destino das súas exportacións e o primeiro provedor de importacións. Portugal para España ocupa o terceiro e oitavo lugar respectivamente. Malia esta disparidade nas cifras débese destacar que España exporta máis a Portugal, que a todo o continente americano no seu conxunto. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Enquisas">Enquisas</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Iberismo&veaction=edit&section=14" title="Editar a sección: «Enquisas»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Iberismo&action=edit&section=14" title="Editar o código fonte da sección: Enquisas"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Malia non haber ningún partido democrático que defenda este ideal, existe un certo movemento iberista, nalgúns cargos do goberno portugués e nunha certa porcentaxe da poboación. Unha enquisa realizada en <a href="/wiki/Portugal" title="Portugal">Portugal</a> en <a href="/wiki/2006" title="2006">2006</a> , concluíu que un 28% dos portugueses pensan que <a href="/wiki/Portugal" title="Portugal">Portugal</a> e <a href="/wiki/Espa%C3%B1a" title="España">España</a> deberían ser un só país. Destes, un 12% (42% dos favorables á unión) situaría a capital en <a href="/wiki/Madrid" title="Madrid">Madrid</a> , fronte ao 16% (58% dos favorables á unión) que a situaría en <a href="/wiki/Lisboa" title="Lisboa">Lisboa</a> . Un 27% opinaba que a economía portuguesa iría moito mellor nunha hipotética unión con España e máis de 15% aceptaría a <a href="/wiki/Juan_Carlos_I_de_Espa%C3%B1a" class="mw-redirect" title="Juan Carlos I de España">Juan Carlos I de España</a> como xefe de Estado. </p><p>Segundo outra enquisa realizada en España por Ipsos para a revista Tempo reflectía que o 45,7% dos españois desexan a unión de España e Portugal, e entre os favorables á unión o 43,4% quererían que o novo estado se seguise chamando España fronte a un 39,4% favorable a que o nome fose Iberia; para a capital Madrid recibe un apoio do 80% fronte a un 3,3% que optarían por Lisboa; sobre a organización política aproximadamente a metade optarían pola <a href="/wiki/Monarqu%C3%ADa" title="Monarquía">Monarquía</a> fronte a un 30,2% que preferirían unha <a href="/wiki/Rep%C3%BAblica" title="República">República</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Cooperación"><span id="Cooperaci.C3.B3n"></span>Cooperación</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Iberismo&veaction=edit&section=15" title="Editar a sección: «Cooperación»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Iberismo&action=edit&section=15" title="Editar o código fonte da sección: Cooperación"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Malia que o <b>iberismo</b> non está presente na ideoloxía política dos <a href="/wiki/Presidente" class="mw-redirect" title="Presidente">presidentes</a> de <a href="/wiki/Espa%C3%B1a" title="España">España</a> e <a href="/wiki/Primeiro_Ministro" class="mw-redirect" title="Primeiro Ministro">primeiros ministros</a> de <a href="/wiki/Portugal" title="Portugal">Portugal</a>, viuse necesaria unha máis estreita cooperación entre os dous gobernos, en especial a partir da entrada dos dous países na <a href="/wiki/Uni%C3%B3n_Europea" title="Unión Europea">Unión Europea</a> en <a href="/wiki/1986" title="1986">1986</a> , debido ás necesidades comúns e a prioridade que se dá ao país veciño, por parte tanto de España como de Portugal, en materia política, económica e diplomática. </p><p>Froito diso son os cumes ibéricas de periodicidade anual, é dicir, encontros ao máis alto nivel entre os gobernantes de ambos países. Nas últimas, os temas sobre os que se falou centráronse en: </p> <ul><li>Rede de ferrocarrís de alta velocidade e e outras infraestruturas de transporte.</li> <li>Cooperación en materia de <a href="/wiki/I%2BD" class="mw-redirect" title="I+D">I+D</a>, coa creación do <a href="/w/index.php?title=Centro_ib%C3%A9rico_de_nanotecnolox%C3%ADa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Centro ibérico de nanotecnoloxía (a páxina aínda non existe)">centro ibérico de nanotecnoloxía</a> na localidade de <a href="/wiki/Braga" title="Braga">Braga</a> .</li> <li>Creación do <a href="/w/index.php?title=Mercado_Ib%C3%A9rico_da_Electricidade&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mercado Ibérico da Electricidade (a páxina aínda non existe)">Mercado Ibérico da Electricidade</a> (Mibel) e proposta de creación do <a href="/w/index.php?title=Mercado_ib%C3%A9rico_do_Gas&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mercado ibérico do Gas (a páxina aínda non existe)">Mercado ibérico do Gas</a>.</li> <li>Cooperación transfronteiriza a varios niveis administrativos mediante a creación de <a href="/wiki/Eurorrexi%C3%B3n" title="Eurorrexión">eurorrexións</a>, axuda mutua fronte a incendios, conexións por <a href="/wiki/Autov%C3%ADa" title="Autovía">autovía</a>, creación da Plataforma Loxística do Suroeste etc.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bandeira_de_Iberia">Bandeira de Iberia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Iberismo&veaction=edit&section=16" title="Editar a sección: «Bandeira de Iberia»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Iberismo&action=edit&section=16" title="Editar o código fonte da sección: Bandeira de Iberia"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Bandeira_Federalista_Ib%C3%A9rica_(1854).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Bandeira_Federalista_Ib%C3%A9rica_%281854%29.svg/220px-Bandeira_Federalista_Ib%C3%A9rica_%281854%29.svg.png" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Bandeira_Federalista_Ib%C3%A9rica_%281854%29.svg/330px-Bandeira_Federalista_Ib%C3%A9rica_%281854%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Bandeira_Federalista_Ib%C3%A9rica_%281854%29.svg/440px-Bandeira_Federalista_Ib%C3%A9rica_%281854%29.svg.png 2x" data-file-width="750" data-file-height="500" /></a><figcaption>A bandeira proposta en <a href="/wiki/1854" title="1854">1854</a></figcaption></figure> <p>A bandeira de Iberia foi creada polo escritor e diplomático catalán <a href="/w/index.php?title=Sinibaldo_de_Mais&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sinibaldo de Mais (a páxina aínda non existe)">Sinibaldo de Mais</a> en <a href="/wiki/1854" title="1854">1854</a>. Aparece na terceira edición do seu libro <a href="/w/index.php?title=A_Iberia&action=edit&redlink=1" class="new" title="A Iberia (a páxina aínda non existe)">A Iberia</a>. Acuartelada coas cores da bandeira monárquica portuguesa (branco e azul) e os da bandeira monárquica española (vermello e amarelo), que datan respectivamente de <a href="/wiki/1830" title="1830">1830</a> e <a href="/wiki/1785" title="1785">1785</a>, a bandeira ibérica é máis antiga que as bandeiras republicanas de España e Portugal, pois estás aparecen en <a href="/wiki/1868" title="1868">1868</a> e <a href="/wiki/1910" title="1910">1910</a>. </p><p>Non é unha coincidencia que a bandeira ibérica teña as mesmas cores (nunha diferente orde) que as da bandeira da Provincia Marítima de <a href="/wiki/Barcelona" title="Barcelona">Barcelona</a>. Barcelona era o lugar de nacemento de Mais i Sans. Mais i Sans quería que a capital federal ou confederal de Iberia fose establecida en <a href="/w/index.php?title=Santarem&action=edit&redlink=1" class="new" title="Santarem (a páxina aínda non existe)">Santarem</a>, <a href="/wiki/Ribatejo" class="mw-redirect" title="Ribatejo">Ribatejo</a>, <a href="/wiki/Portugal" title="Portugal">Portugal</a>, pero a capital histórica da <a href="/w/index.php?title=Diocesis_Hispaniarum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Diocesis Hispaniarum (a páxina aínda non existe)">Diocesis Hispaniarum</a>, creada polo <a href="/wiki/Emperador_romano" class="mw-redirect" title="Emperador romano">emperador romano</a> en <a href="/wiki/287" title="287">287</a> de nosa era, foi <a href="/wiki/M%C3%A9rida,_Espa%C3%B1a" title="Mérida, España">Mérida</a>, na <a href="/wiki/Estremadura" title="Estremadura">Estremadura</a> española. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Personalidades_iberistas">Personalidades iberistas</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Iberismo&veaction=edit&section=17" title="Editar a sección: «Personalidades iberistas»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Iberismo&action=edit&section=17" title="Editar o código fonte da sección: Personalidades iberistas"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Jos%C3%A9_Saramago" title="José Saramago">José Saramago</a>, iberista<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span>[</span>1<span>]</span></a></sup> e <a href="/wiki/Premio_Nobel" class="mw-redirect" title="Premio Nobel">Premio Nobel</a> de Literatura.</li> <li><a href="/wiki/Te%C3%B3filo_Braga" title="Teófilo Braga">Teófilo Braga</a>, <a href="/wiki/Presidente" class="mw-redirect" title="Presidente">presidente</a> do <a href="/w/index.php?title=Goberno_Provisional_da_Rep%C3%BAblica_portuguesa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Goberno Provisional da República portuguesa (a páxina aínda non existe)">Goberno Provisional da República portuguesa</a> en <a href="/wiki/1910" title="1910">1910</a>.</li> <li><a href="/wiki/Miguel_de_Unamuno" title="Miguel de Unamuno">Miguel de Unamuno</a>, Reitor da <a href="/wiki/Universidade_de_Salamanca" title="Universidade de Salamanca">Universidade de Salamanca</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Sixto_C%C3%A1mara&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sixto Cámara (a páxina aínda non existe)">Sixto Cámara</a>, político e xornalista <a href="/wiki/Espa%C3%B1a" title="España">español</a> do <a href="/wiki/S%C3%A9culo_XIX" title="Século XIX">século XIX</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Latino_Coelho&action=edit&redlink=1" class="new" title="Latino Coelho (a páxina aínda non existe)">Latino Coelho</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Juan_Valera&action=edit&redlink=1" class="new" title="Juan Valera (a páxina aínda non existe)">Juan Valera</a> .</li> <li><a href="/wiki/Emilio_Castelar" title="Emilio Castelar">Emilio Castelar</a>, Presidente da <a href="/wiki/Primeira_Rep%C3%BAblica_Espa%C3%B1ola" title="Primeira República Española">Primeira República Española</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Sinibaldo_de_Mais&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sinibaldo de Mais (a páxina aínda non existe)">Sinibaldo de Mais</a>.</li> <li><a href="/wiki/Joan_Maragall" title="Joan Maragall">Joan Maragall</a>.</li> <li><a href="/wiki/Francesc_Pi_i_Margall" title="Francesc Pi i Margall">Francesc Pi i Margall</a>, <a href="/wiki/Lista_de_presidentes_de_Espa%C3%B1a" title="Lista de presidentes de España">Presidente</a> da <a href="/wiki/Primeira_Rep%C3%BAblica_Espa%C3%B1ola" title="Primeira República Española">Primeira República Española</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=M%C3%A1rio_Lino&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mário Lino (a páxina aínda non existe)">Mário Lino</a>, <a href="/wiki/Ministro_(goberno)" title="Ministro (goberno)">ministro</a> de obras públicas, transportes e comunicacións de <a href="/wiki/Portugal" title="Portugal">Portugal</a>.</li> <li><a href="/wiki/Ant%C3%B3nio_Lobo_Antunes" title="António Lobo Antunes">António Lobo Antunes</a>, escritor.</li> <li><a href="/wiki/Antero_de_Quental" title="Antero de Quental">Antero de Quental</a>.</li> <li><a href="/wiki/Eduardo_Louren%C3%A7o" title="Eduardo Lourenço">Eduardo Lourenço</a>, ensayista.</li> <li><a href="/wiki/Miguel_Torga" title="Miguel Torga">Miguel Torga</a> (pseudónimo de Adolfo Correia Rocha), escritor e médico <a href="/wiki/Portugal" title="Portugal">portugués</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Jos%C3%A9_F%C3%A9lix_Henriques_Nogueira&action=edit&redlink=1" class="new" title="José Félix Henriques Nogueira (a páxina aínda non existe)">José Félix Henriques Nogueira</a>.</li> <li><a href="/wiki/Arcadi_Espada" title="Arcadi Espada">Arcadi Espada</a> .</li> <li><a href="/wiki/G%C3%BCnter_Grass" title="Günter Grass">Günter Grass</a>.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span>[</span>2<span>]</span></a></sup></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Notas">Notas</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Iberismo&veaction=edit&section=18" title="Editar a sección: «Notas»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Iberismo&action=edit&section=18" title="Editar o código fonte da sección: Notas"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071225102602/http://www.lainsignia.org/2000/abril/cul_065.htm">"A insignia: José Saramago"</a>. Arquivado dende <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.lainsignia.org/2000/abril/cul_065.htm">o orixinal</a> o 25 de decembro de 2007<span class="reference-accessdate">. Consultado o 15 de marzo de 2008</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AIberismo&rft.btitle=A+insignia%3A+Jos%C3%A9+Saramago&rft.genre=unknown&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.lainsignia.org%2F2000%2Fabril%2Fcul_065.htm&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a href="/wiki/El_Mundo" title="El Mundo">El Mundo</a> (ed.). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.elmundo.es/elmundo/2007/11/23/espana/1195782547.html">"Günter Grass apoya la idea de Saramago de unir España y Portugal en un Estado."</a><span class="reference-accessdate">. Consultado o 22 de outubro de 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AIberismo&rft.btitle=G%C3%BCnter+Grass+apoya+la+idea+de+Saramago+de+unir+Espa%C3%B1a+y+Portugal+en+un+Estado.&rft.genre=unknown&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.elmundo.es%2Felmundo%2F2007%2F11%2F23%2Fespana%2F1195782547.html&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> </ol> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Véxase_tamén"><span id="V.C3.A9xase_tam.C3.A9n"></span>Véxase tamén</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Iberismo&veaction=edit&section=19" title="Editar a sección: «Véxase tamén»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Iberismo&action=edit&section=19" title="Editar o código fonte da sección: Véxase tamén"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table role="presentation" class="mbox-small plainlinks sistersitebox" style="background-color:var(--background-color-neutral-subtle, #f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1);color:inherit"> <tbody><tr> <td class="mbox-image"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></td> <td class="mbox-text plainlist"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Portada_galega" class="extiw" title="commons:Portada galega">Wikimedia Commons</a> ten máis contidos multimedia na categoría:  <i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Iberism" class="extiw" title="commons:Category:Iberism">Iberismo</a> <span typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q937261" title="Modificar a ligazón no Wikidata"><img alt="Modificar a ligazón no Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/12px-Arbcom_ru_editing.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/18px-Arbcom_ru_editing.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/24px-Arbcom_ru_editing.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></b></i></td></tr> </tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Outros_artigos">Outros artigos</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Iberismo&veaction=edit&section=20" title="Editar a sección: «Outros artigos»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Iberismo&action=edit&section=20" title="Editar o código fonte da sección: Outros artigos"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Iberofon%C3%ADa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Iberofonía (a páxina aínda non existe)">Iberofonía</a></li> <li><a href="/wiki/A_Raia" title="A Raia">A Raia</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ligazóns_externas"><span id="Ligaz.C3.B3ns_externas"></span>Ligazóns externas</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Iberismo&veaction=edit&section=21" title="Editar a sección: «Ligazóns externas»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Iberismo&action=edit&section=21" title="Editar o código fonte da sección: Ligazóns externas"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cei.pt/">Páxina web do Centro de estudos ibéricos</a> <i>(en <a href="/wiki/Lingua_portuguesa" title="Lingua portuguesa">portugués</a>)</i></li></ul> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Nacionalismo_étnico" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-ver"><a href="/wiki/Modelo:Nacionalismo_%C3%A9tnico" title="Modelo:Nacionalismo étnico"><abbr title="Ver o modelo">v</abbr></a></li><li class="nv-conversa"><a href="/w/index.php?title=Conversa_modelo:Nacionalismo_%C3%A9tnico&action=edit&redlink=1" class="new" title="Conversa modelo:Nacionalismo étnico (a páxina aínda non existe)"><abbr title="Conversa do modelo">c</abbr></a></li><li class="nv-editar"><a class="external text" href="https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Modelo:Nacionalismo_%C3%A9tnico&action=edit"><abbr title="Editar o modelo">e</abbr></a></li></ul></div><div id="Nacionalismo_étnico" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Nacionalismo_%C3%A9tnico" title="Nacionalismo étnico">Nacionalismo étnico</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Nacionalismos</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Nacionalismo_acerbaixano" title="Nacionalismo acerbaixano">Acerbaixano</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_acholi" title="Nacionalismo acholi">Acholi</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_afrikaans" title="Nacionalismo afrikaans">Afrikaans</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_alban%C3%A9s" title="Nacionalismo albanés">Albanés</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_alem%C3%A1n" title="Nacionalismo alemán">Alemán</a> <ul><li><a href="/wiki/Nacionalismo_alem%C3%A1n_en_Austria" title="Nacionalismo alemán en Austria">en Austria</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_andaluz" title="Nacionalismo andaluz">Andaluz</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_%C3%A1rabe" title="Nacionalismo árabe">Árabe</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_aragon%C3%A9s" title="Nacionalismo aragonés">Aragonés</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_armenio" title="Nacionalismo armenio">Armenio</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_arxentino" title="Nacionalismo arxentino">Arxentino</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_asirio" title="Nacionalismo asirio">Asirio</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_asturiano" title="Nacionalismo asturiano">Asturiano</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_austr%C3%ADaco" title="Nacionalismo austríaco">Austríaco</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_baluchi" title="Nacionalismo baluchi">Baluchi</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_bavar%C3%A9s" title="Nacionalismo bavarés">Bavarés</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_belaruso" title="Nacionalismo belaruso">Belaruso</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_bengal%C3%AD" title="Nacionalismo bengalí">Bengalí</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_b%C3%A9rber" title="Nacionalismo bérber">Bérber</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_birmano" title="Nacionalismo birmano">Birmano</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_bodo" title="Nacionalismo bodo">Bodo</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_bosn%C3%ADaco" title="Nacionalismo bosníaco">Bosníaco</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_bret%C3%B3n" title="Nacionalismo bretón">Bretón</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_cabilo" class="mw-redirect" title="Nacionalismo cabilo">Cabilo</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_canadense" title="Nacionalismo canadense">Canadense</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_canario" title="Nacionalismo canario">Canario</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_canton%C3%A9s" title="Nacionalismo cantonés">Cantonés</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_castel%C3%A1n" title="Nacionalismo castelán">Castelán</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_catal%C3%A1n" title="Nacionalismo catalán">Catalán</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_checo" title="Nacionalismo checo">Checo</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_chicano" title="Nacionalismo chicano">Chicano</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_cingal%C3%A9s" title="Nacionalismo cingalés">Cingalés</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_circasiano" title="Nacionalismo circasiano">Circasiano</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_copto" title="Nacionalismo copto">Copto</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_coreano" title="Nacionalismo coreano">Coreano</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_c%C3%B3rnico" title="Nacionalismo córnico">Córnico</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_corso" title="Nacionalismo corso">Corso</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_croata" title="Nacionalismo croata">Croata</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_escoc%C3%A9s" title="Nacionalismo escocés">Escocés</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_eslovaco" title="Nacionalismo eslovaco">Eslovaco</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_esloveno" title="Nacionalismo esloveno">Esloveno</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_espa%C3%B1ol" title="Nacionalismo español">Español</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_estoniano" title="Nacionalismo estoniano">Estoniano</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_exipcio" title="Nacionalismo exipcio">Exipcio</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_filipino" title="Nacionalismo filipino">Filipino</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_fin%C3%A9s" title="Nacionalismo finés">Finés</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_flamengo" title="Nacionalismo flamengo">Flamengo</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_franc%C3%A9s" title="Nacionalismo francés">Francés</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_fris%C3%B3n" title="Nacionalismo frisón">Frisón</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_galego" title="Nacionalismo galego">Galego</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_gal%C3%A9s" title="Nacionalismo galés">Galés</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_grego" title="Nacionalismo grego">Grego</a> <ul><li><a href="/wiki/Nacionalismo_grego_en_Chipre" title="Nacionalismo grego en Chipre">en Chipre</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_han" title="Nacionalismo han">Han</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_hazara" title="Nacionalismo hazara">Hazara</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_h%C3%BAngaro" title="Nacionalismo húngaro">Húngaro</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_island%C3%A9s" title="Nacionalismo islandés">Islandés</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_ibo" title="Nacionalismo ibo">Ibo</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_indio" title="Nacionalismo indio">Indio</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_ingl%C3%A9s" title="Nacionalismo inglés">Inglés</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_iraniano" title="Nacionalismo iraniano">Iraniano</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_iraqu%C3%AD" title="Nacionalismo iraquí">Iraquí</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_irland%C3%A9s" title="Nacionalismo irlandés">Irlandés</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_italiano" title="Nacionalismo italiano">Italiano</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_khmer" title="Nacionalismo khmer">Khmer</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_kurdo" title="Nacionalismo kurdo">Kurdo</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_lezguio" title="Nacionalismo lezguio">Lezguio</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_liban%C3%A9s" title="Nacionalismo libanés">Libanés</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_lombardo" title="Nacionalismo lombardo">Lombardo</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_macedonio" title="Nacionalismo macedonio">Macedonio</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_manch%C3%BA" title="Nacionalismo manchú">Manchú</a></li> <li><a href="/wiki/Conflito_mapuche" title="Conflito mapuche">Mapuche</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_moldovo" title="Nacionalismo moldovo">Moldovo</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_montenegrino" title="Nacionalismo montenegrino">Montenegrino</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_naga" title="Nacionalismo naga">Naga</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_rom%C3%A1ntico_noruegu%C3%A9s" title="Nacionalismo romántico noruegués">Noruegués</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_occitano" title="Nacionalismo occitano">Occitano</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_ogoni" title="Nacionalismo ogoni">Ogoni</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_padano" title="Nacionalismo padano">Padano</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_palestino" title="Nacionalismo palestino">Palestino</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_paxto" title="Nacionalismo paxto">Paxto</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_polaco" title="Nacionalismo polaco">Polaco</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_punjabi" title="Nacionalismo punjabi">Punjabi</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_quebequ%C3%A9s" title="Nacionalismo quebequés">Quebequés</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_roman%C3%A9s" title="Nacionalismo romanés">Romanés</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_ruso" title="Nacionalismo ruso">Ruso</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_saharau%C3%AD" title="Nacionalismo saharauí">Saharauí</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_sardo" title="Nacionalismo sardo">Sardo</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_serbio" title="Nacionalismo serbio">Serbio</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_siciliano" title="Nacionalismo siciliano">Siciliano</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_sindhi" title="Nacionalismo sindhi">Sindhi</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_somal%C3%AD" title="Nacionalismo somalí">Somalí</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_t%C3%A1mil" title="Nacionalismo támil">Támil</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_tripuri" title="Nacionalismo tripuri">Tripuri</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_turco" title="Nacionalismo turco">Turco</a> <ul><li><a href="/wiki/Nacionalismo_turco_en_Chipre" title="Nacionalismo turco en Chipre">en Chipre</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_ucra%C3%ADno" title="Nacionalismo ucraíno">Ucraíno</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_do_Ulster" title="Nacionalismo do Ulster">Ulster</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_uigur" title="Nacionalismo uigur">Uigur</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_valenciano" title="Nacionalismo valenciano">Valenciano</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_vasco" title="Nacionalismo vasco">Vasco</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_v%C3%A9neto" title="Nacionalismo véneto">Véneto</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_vietnamita" title="Nacionalismo vietnamita">Vietnamita</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_xapon%C3%A9s" title="Nacionalismo xaponés">Xaponés</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_xeorxiano" title="Nacionalismo xeorxiano">Xeorxiano</a></li> <li><a href="/wiki/Sionismo" title="Sionismo">Xudeu</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_zazaki" title="Nacionalismo zazaki">Zazaki</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Pannacionalismo" title="Pannacionalismo">Pannacionalismos</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Nacionalismo_africano" title="Nacionalismo africano">Africano</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_alxeriano" title="Nacionalismo alxeriano">Alxeriano</a></li> <li><a href="/wiki/Panarabismo" title="Panarabismo">Arabismo</a></li> <li><a href="/wiki/Panasianismo" title="Panasianismo">Asianismo</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_australiano" title="Nacionalismo australiano">Australiano</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_bangladesh%C3%AD" title="Nacionalismo bangladeshí">Bangladeshí</a></li> <li><a href="/wiki/Pancatalanismo" title="Pancatalanismo">Catalán</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_chin%C3%A9s" title="Nacionalismo chinés">Chinés</a></li> <li><a href="/wiki/Panceltismo" title="Panceltismo">Celtismo</a></li> <li><a href="/wiki/Escandinavismo" title="Escandinavismo">Escandinavismo</a></li> <li><a href="/wiki/Paneslavismo" title="Paneslavismo">Eslavismo</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_estadounidense" title="Nacionalismo estadounidense">Estadounidense</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_europeo" title="Nacionalismo europeo">Europeo</a></li> <li><a href="/wiki/Panhispanismo" title="Panhispanismo">Hispanismo</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Iberismo</a></li> <li><a href="/wiki/Paniranismo" title="Paniranismo">Iranismo</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_libio" title="Nacionalismo libio">Libio</a></li> <li><a href="/wiki/Panmongolismo" title="Panmongolismo">Mongolismo</a></li> <li><a href="/wiki/Panindianismo" title="Panindianismo">Nativo americano</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_nixeriano" title="Nacionalismo nixeriano">Nixeriano</a></li> <li><a href="/wiki/Panoceanismo" title="Panoceanismo">Oceanismo</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_paquistan%C3%AD" title="Nacionalismo paquistaní">Paquistaní</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_tunisiano" title="Nacionalismo tunisiano">Tunisiano</a></li> <li><a href="/wiki/Turanismo" title="Turanismo">Turanismo</a></li> <li><a href="/wiki/Panturquismo" title="Panturquismo">Turquismo</a></li> <li><a href="/wiki/Panxermanismo" title="Panxermanismo">Xermanismo</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Movementos</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Movemento_Aceh_Libre" title="Movemento Aceh Libre">Movemento Aceh Libre</a></li> <li><a href="/wiki/Independentismo_alsaciano" title="Independentismo alsaciano">Independentismo alsaciano</a></li> <li><a href="/wiki/Independentismo_assam%C3%A9s" title="Independentismo assamés">Independentismo assamés</a></li> <li><a href="/wiki/Independentismo_asirio" title="Independentismo asirio">Independentismo asirio</a></li> <li><a href="/wiki/Independentismo_catal%C3%A1n" title="Independentismo catalán">Independentismo catalán</a></li> <li><a href="/wiki/Independentismo_cham" title="Independentismo cham">Independentismo cham</a></li> <li><a href="/wiki/Independentismo_escoc%C3%A9s" title="Independentismo escocés">Independentismo escocés</a></li> <li><a href="/wiki/Independentismo_fero%C3%A9s" title="Independentismo feroés">Independentismo feroés</a></li> <li><a href="/wiki/Movemento_flamengo" title="Movemento flamengo">Movemento flamengo</a></li> <li><a href="/wiki/Independentismo_galego" title="Independentismo galego">Independentismo galego</a></li> <li><a href="/wiki/Independentismo_gal%C3%A9s" title="Independentismo galés">Independentismo galés</a></li> <li><a href="/wiki/Independentismo_groenland%C3%A9s" title="Independentismo groenlandés">Independentismo groenlandés</a></li> <li><a href="/wiki/Movemento_pola_soberan%C3%ADa_hawaiana" title="Movemento pola soberanía hawaiana">Movemento pola soberanía hawaiana</a></li> <li><a href="/wiki/Movemento_maor%C3%AD" title="Movemento maorí">Movemento maorí</a></li> <li><a href="/wiki/Independentismo_de_Mongolia_Interior" title="Independentismo de Mongolia Interior">Independentismo de Mongolia Interior</a></li> <li><a href="/wiki/Movemento_Pap%C3%BAa_Libre" title="Movemento Papúa Libre">Movemento Papúa Libre</a></li> <li><a href="/wiki/Independentismo_ryukyu" title="Independentismo ryukyu">Independentismo ryukyu</a></li> <li><a href="/wiki/Independentismo_taiwan%C3%A9s" title="Independentismo taiwanés">Independentismo taiwanés</a></li> <li><a href="/wiki/Independentismo_tibetano" title="Independentismo tibetano">Independentismo tibetano</a></li> <li><a href="/wiki/Independentismo_de_Turquest%C3%A1n_Oriental" title="Independentismo de Turquestán Oriental">Independentismo de Turquestán Oriental</a></li> <li><a href="/wiki/Movemento_val%C3%B3n" title="Movemento valón">Movemento valón</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Conceptos</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Arakan" title="Arakan">Arakan</a></li> <li><a href="/wiki/Asiria" title="Asiria">Asiria</a></li> <li><a href="/wiki/Azawad" title="Azawad">Azawad</a></li> <li><a href="/wiki/Balawarist%C3%A1n" title="Balawaristán">Balawaristán</a></li> <li><a href="/wiki/Baluchist%C3%A1n_(rexi%C3%B3n)" title="Baluchistán (rexión)">Baluchistán</a></li> <li><a href="/wiki/Bangsamoro" title="Bangsamoro">Bangsamoro</a></li> <li><a href="/wiki/Cameria" title="Cameria">Cameria</a></li> <li><a href="/wiki/Carelia" title="Carelia">Carelia</a></li> <li><a href="/wiki/Champa" title="Champa">Champa</a></li> <li><a href="/wiki/Rep%C3%BAblica_Chechena_de_Ichkeria" title="República Chechena de Ichkeria">República Chechena de Ichkeria</a></li> <li><a href="/wiki/Circasia" title="Circasia">Circasia</a></li> <li><a href="/wiki/Pen%C3%ADnsula_de_Crimea" title="Península de Crimea">Crimea</a></li> <li><a href="/wiki/Estado_de_Hatay" title="Estado de Hatay">Estado de Hatay</a></li> <li><a href="/wiki/Hazarajat" title="Hazarajat">Hazarajat</a></li> <li><a href="/wiki/Cidade_Libre_de_Danzig" title="Cidade Libre de Danzig">Danzig</a></li> <li><a href="/wiki/Rep%C3%BAblica_Popular_de_Donetsk" title="República Popular de Donetsk">Donetsk</a></li> <li><a href="/wiki/Rep%C3%BAblica_Aut%C3%B3noma_do_Epiro_do_Norte" title="República Autónoma do Epiro do Norte">Epiro do Norte</a></li> <li><a href="/wiki/Rep%C3%BAblica_Croata_de_Herzeg-Bosnia" title="República Croata de Herzeg-Bosnia">Herzeg-Bosnia</a></li> <li><a href="/wiki/Ilirida" title="Ilirida">Ilirida</a></li> <li><a href="/wiki/Karakalpaquist%C3%A1n" title="Karakalpaquistán">Karakalpaquistán</a></li> <li><a href="/wiki/Katarismo" title="Katarismo">Katarismo</a></li> <li><a href="/wiki/Ketuanan_Melayu" title="Ketuanan Melayu">Ketuanan Melayu</a></li> <li><a href="/wiki/Kurdist%C3%A1n" title="Kurdistán">Kurdistán</a></li> <li><a href="/wiki/Lezguist%C3%A1n" class="mw-redirect" title="Lezguistán">Lezguistán</a></li> <li><a href="/wiki/Rep%C3%BAblica_Popular_de_Luhansk" title="República Popular de Luhansk">Luhansk</a></li> <li><a href="/wiki/Manchukuo" title="Manchukuo">Manchukuo</a></li> <li><a href="/wiki/Osetia" title="Osetia">Osetia</a></li> <li><a href="/wiki/Pashtunist%C3%A1n" title="Pashtunistán">Pashtunistán</a></li> <li><a href="/wiki/Rep%C3%BAblica_Serbia" title="República Serbia">República Srpska</a></li> <li><a href="/wiki/Departamento_de_Santa_Cruz" title="Departamento de Santa Cruz">Santa Cruz</a></li> <li><a href="/wiki/Laponia_(rexi%C3%B3n)" title="Laponia (rexión)">Sápmi</a></li> <li><a href="/wiki/Saraikist%C3%A1n" title="Saraikistán">Saraikistán</a></li> <li><a href="/wiki/Silesia" title="Silesia">Silesia</a></li> <li><a href="/wiki/Sindhudesh" title="Sindhudesh">Sindhudesh</a></li> <li><a href="/wiki/Pa%C3%ADs_S%C3%ADculo" title="País Sículo">País Sículo</a></li> <li><a href="/wiki/Tamil_Eelam" title="Tamil Eelam">Tamil Eelam</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%ADbet" title="Tíbet">Tíbet</a></li> <li><a href="/wiki/Turquest%C3%A1n_Oriental" title="Turquestán Oriental">Turquestán Oriental</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Outros</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Nacionalismo_racial" title="Nacionalismo racial">Racial</a> <ul><li><a href="/wiki/Nacionalismo_branco" title="Nacionalismo branco">Branco</a></li> <li><a href="/wiki/Teor%C3%ADa_do_sangue_puro_coreano" title="Teoría do sangue puro coreano">Coreano</a></li> <li><a href="/wiki/Indixenismo" title="Indixenismo">Indixenismo</a></li> <li><a href="/wiki/Nacionalismo_negro" title="Nacionalismo negro">Negro</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Sionismo" title="Sionismo">Sionismo</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><span class="wrap"><i><b>Nota</b>: As formas de nacionalismo baseado principalmente no <a href="/wiki/Grupo_%C3%A9tnico" class="mw-redirect" title="Grupo étnico">grupo étnico</a> están recollidos enriba. Isto non implica que tódolos nacionalistas do grupo étnico subscriban esa forma de <a href="/wiki/Nacionalismo_%C3%A9tnico" title="Nacionalismo étnico">nacionalismo étnico</a></i>.</span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Control_de_autoridades" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="Control_de_autoridades" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width: 12%; text-align:center;"><a href="/wiki/Axuda:Control_de_autoridades" title="Axuda:Control de autoridades">Control de autoridades</a></th><td class="navbox-list navbox-odd plainlinks" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span style="white-space:nowrap;"><span typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:Main_Page" title="Wikidata"><img alt="Wd" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/20px-Wikidata-logo.svg.png" decoding="async" width="20" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/30px-Wikidata-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/40px-Wikidata-logo.svg.png 2x" data-file-width="1050" data-file-height="590" /></a></span>: <span class="uid"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q937261" class="extiw" title="wikidata:Q937261">Q937261</a></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Gran_Enciclop%C3%A8dia_Catalana" title="Gran Enciclopèdia Catalana">GEC</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0233196.xml">0233196</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Biblioteca_Nacional_da_Rep%C3%BAblica_Checa" title="Biblioteca Nacional da República Checa">NKC</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph1033211">ph1033211</a></span></span></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Traído desde «<a dir="ltr" href="https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Iberismo&oldid=6859695">https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Iberismo&oldid=6859695</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Especial:Categor%C3%ADas" title="Especial:Categorías">Categoría</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Pannacionalismo" title="Categoría:Pannacionalismo">Pannacionalismo</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Categorías agochadas: <ul><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Wikipedia:Todos_os_artigos_que_requiren_atenci%C3%B3n" title="Categoría:Wikipedia:Todos os artigos que requiren atención">Wikipedia:Todos os artigos que requiren atención</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Wikipedia:Todos_os_artigos_que_requiren_referencias" title="Categoría:Wikipedia:Todos os artigos que requiren referencias">Wikipedia:Todos os artigos que requiren referencias</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Wikipedia:Artigos_que_poden_conter_investigaci%C3%B3ns_orixinais" title="Categoría:Wikipedia:Artigos que poden conter investigacións orixinais">Wikipedia:Artigos que poden conter investigacións orixinais</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Wikipedia:Artigos_que_requiren_referencias_desde_xu%C3%B1o_de_2019" title="Categoría:Wikipedia:Artigos que requiren referencias desde xuño de 2019">Wikipedia:Artigos que requiren referencias desde xuño de 2019</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> A última edición desta páxina foi o 10 de outubro de 2024 ás 16:25.</li> <li id="footer-info-copyright">Todo o texto está dispoñible baixo a <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">licenza Creative Commons recoñecemento compartir igual 4.0</a>; pódense aplicar termos adicionais. Consulte os <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/gl">termos de uso</a> para obter máis información.<br />Wikipedia® é unha marca rexistrada da <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, unha organización sen fins lucrativos.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Normas de protección de datos</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Acerca_de">Acerca de Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Advertencia_xeral">Advertencias</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Código de conduta</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Desenvolvedores</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/gl.wikipedia.org">Estatísticas</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Declaración de cookies</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//gl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Iberismo&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Vista móbil</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-7zwfr","wgBackendResponseTime":133,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.233","walltime":"0.326","ppvisitednodes":{"value":693,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":45468,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":2803,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":12,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":2,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":2162,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":3,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 207.530 1 -total"," 35.11% 72.871 1 Modelo:Control_de_autoridades"," 18.02% 37.406 1 Modelo:Investigación_orixinal"," 17.96% 37.270 2 Modelo:Cita_web"," 15.85% 32.884 2 Modelo:Ifsubst"," 15.39% 31.943 1 Modelo:Commonscat"," 14.41% 29.898 1 Modelo:Irmáns"," 14.23% 29.535 2 Modelo:Ambox"," 13.43% 27.877 1 Modelo:Caixa_lateral"," 7.90% 16.394 1 Modelo:Nacionalismo_étnico"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.085","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":3323985,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-6b6c9bdc8b-pzhgg","timestamp":"20241104023130","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Iberismo","url":"https:\/\/gl.wikipedia.org\/wiki\/Iberismo","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q937261","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q937261","author":{"@type":"Organization","name":"Colaboradores dos proxectos da Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2008-02-21T20:36:11Z","dateModified":"2024-10-10T16:25:01Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/8\/84\/Espa%C3%B1a_y_Portugal.jpg"}</script> </body> </html>