CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Angielska wojna domowa – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"eb8bddfa-d5f7-4ff5-8575-50dbd3ea140d","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Angielska_wojna_domowa","wgTitle":"Angielska wojna domowa","wgCurRevisionId":72475220,"wgRevisionId":72475220,"wgArticleId":482466,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Artykuły zawierające własne teorie","Artykuły z brakującymi przypisami od 2021-04","Szablony lokalizacyjne – brak współrzędnych – Wojna infobox","Artykuły z brakującymi przypisami od 2022-02","Szablon cytowania książki – brak numeru strony","Angielska wojna domowa"],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Angielska_wojna_domowa", "wgRelevantArticleId":482466,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":72475220,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q80330","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList", "mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready","ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage" :"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface", "ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/12/Battle_of_Naseby.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="945"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/12/Battle_of_Naseby.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="630"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="504"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Angielska wojna domowa – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/Angielska_wojna_domowa"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=Angielska_wojna_domowa&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Angielska_wojna_domowa"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Angielska_wojna_domowa rootpage-Angielska_wojna_domowa skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Angielska+wojna+domowa" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Angielska+wojna+domowa" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Angielska+wojna+domowa" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Angielska+wojna+domowa" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Spis treści" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Spis treści</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ukryj</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Początek</div> </a> </li> <li id="toc-Przyczyny" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Przyczyny"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Przyczyny</span> </div> </a> <ul id="toc-Przyczyny-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-I_angielska_wojna_domowa_(1642–1646)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#I_angielska_wojna_domowa_(1642–1646)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>I angielska wojna domowa (1642–1646)</span> </div> </a> <ul id="toc-I_angielska_wojna_domowa_(1642–1646)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-II_angielska_wojna_domowa_(1648–1649)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#II_angielska_wojna_domowa_(1648–1649)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>II angielska wojna domowa (1648–1649)</span> </div> </a> <ul id="toc-II_angielska_wojna_domowa_(1648–1649)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Anglia_pod_rządami_Olivera_Cromwella" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Anglia_pod_rządami_Olivera_Cromwella"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Anglia pod rządami Olivera Cromwella</span> </div> </a> <ul id="toc-Anglia_pod_rządami_Olivera_Cromwella-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-III_angielska_wojna_domowa_(1649–1651)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#III_angielska_wojna_domowa_(1649–1651)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>III angielska wojna domowa (1649–1651)</span> </div> </a> <ul id="toc-III_angielska_wojna_domowa_(1649–1651)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Konsekwencje" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Konsekwencje"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Konsekwencje</span> </div> </a> <ul id="toc-Konsekwencje-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Restauracja_Stuartów" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Restauracja_Stuartów"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Restauracja Stuartów</span> </div> </a> <ul id="toc-Restauracja_Stuartów-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Monarchia_parlamentarna" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Monarchia_parlamentarna"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Monarchia parlamentarna</span> </div> </a> <ul id="toc-Monarchia_parlamentarna-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Chronologia_bitew" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Chronologia_bitew"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Chronologia bitew</span> </div> </a> <ul id="toc-Chronologia_bitew-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przypisy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Przypisy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Przypisy</span> </div> </a> <ul id="toc-Przypisy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Bibliografia</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliografia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Angielska wojna domowa</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Przejdź do artykułu w innym języku. Treść dostępna w 94 językach" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-94" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">94 języki</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Engelse_Burgeroorlog" title="Engelse Burgeroorlog – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Engelse Burgeroorlog" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%87%E0%A4%9C%E0%A4%BC%E0%A5%80_%E0%A4%97%E0%A5%83%E0%A4%B9%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%A7" title="अंग्रेज़ी गृहयुद्ध – angika" lang="anp" hreflang="anp" data-title="अंग्रेज़ी गृहयुद्ध" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="angika" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Englisca_Ingewinn" title="Englisca Ingewinn – staroangielski" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Englisca Ingewinn" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="staroangielski" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B1%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%87%D9%84%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D8%AC%D9%84%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A9" title="الحرب الأهلية الإنجليزية – arabski" lang="ar" hreflang="ar" data-title="الحرب الأهلية الإنجليزية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabski" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Guerra_Civil_Anglesa" title="Guerra Civil Anglesa – aragoński" lang="an" hreflang="an" data-title="Guerra Civil Anglesa" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragoński" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Revoluci%C3%B3n_inglesa" title="Revolución inglesa – asturyjski" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Revolución inglesa" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/%C4%B0ngilt%C9%99r%C9%99_burjua_inqilab%C4%B1" title="İngiltərə burjua inqilabı – azerbejdżański" lang="az" hreflang="az" data-title="İngiltərə burjua inqilabı" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbejdżański" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%86%DA%AF%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%B3_%D8%A7%DB%8C%DA%86_%D8%B3%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B4%DB%8C" title="اینگیلیس ایچ ساواشی – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="اینگیلیس ایچ ساواشی" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%87%E0%A6%82%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%9C_%E0%A6%97%E0%A7%83%E0%A6%B9%E0%A6%AF%E0%A7%81%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%A7" title="ইংরেজ গৃহযুদ্ধ – bengalski" lang="bn" hreflang="bn" data-title="ইংরেজ গৃহযুদ্ধ" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengalski" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Eng-l%C3%A2n_L%C5%8De-chi%C3%A0n" title="Eng-lân Lōe-chiàn – minnański" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Eng-lân Lōe-chiàn" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="minnański" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Англияла революция – baszkirski" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Англияла революция" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="baszkirski" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D1%8D%D0%B2%D0%B0%D0%BB%D1%8E%D1%86%D1%8B%D1%8F" title="Англійская рэвалюцыя – białoruski" lang="be" hreflang="be" data-title="Англійская рэвалюцыя" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="białoruski" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D1%8D%D0%B2%D0%B0%D0%BB%D1%8E%D1%86%D1%8B%D1%8F" title="Ангельская рэвалюцыя – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Ангельская рэвалюцыя" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Английска революция – bułgarski" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Английска революция" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bułgarski" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Engleski_gra%C4%91anski_rat" title="Engleski građanski rat – bośniacki" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Engleski građanski rat" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bośniacki" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Brezel_diabarzh_Bro-Saoz" title="Brezel diabarzh Bro-Saoz – bretoński" lang="br" hreflang="br" data-title="Brezel diabarzh Bro-Saoz" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="bretoński" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Guerra_Civil_anglesa" title="Guerra Civil anglesa – kataloński" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Guerra Civil anglesa" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="kataloński" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Anglick%C3%A1_ob%C4%8Dansk%C3%A1_v%C3%A1lka" title="Anglická občanská válka – czeski" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Anglická občanská válka" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="czeski" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Rhyfel_Cartref_Lloegr" title="Rhyfel Cartref Lloegr – walijski" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Rhyfel Cartref Lloegr" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="walijski" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Engelske_borgerkrig" title="Engelske borgerkrig – duński" lang="da" hreflang="da" data-title="Engelske borgerkrig" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="duński" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Englischer_B%C3%BCrgerkrieg" title="Englischer Bürgerkrieg – niemiecki" lang="de" hreflang="de" data-title="Englischer Bürgerkrieg" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Inglise_kodus%C3%B5da" title="Inglise kodusõda – estoński" lang="et" hreflang="et" data-title="Inglise kodusõda" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estoński" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%B3%CE%B3%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82_%CE%B5%CE%BC%CF%86%CF%8D%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CF%80%CF%8C%CE%BB%CE%B5%CE%BC%CE%BF%CF%82" title="Αγγλικός εμφύλιος πόλεμος – grecki" lang="el" hreflang="el" data-title="Αγγλικός εμφύλιος πόλεμος" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grecki" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/English_Civil_War" title="English Civil War – angielski" lang="en" hreflang="en" data-title="English Civil War" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angielski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Revoluci%C3%B3n_inglesa" title="Revolución inglesa – hiszpański" lang="es" hreflang="es" data-title="Revolución inglesa" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hiszpański" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Angla_enlanda_milito" title="Angla enlanda milito – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Angla enlanda milito" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Ingalaterrako_Iraultza" title="Ingalaterrako Iraultza – baskijski" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Ingalaterrako Iraultza" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="baskijski" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="جنگ‌های داخلی انگلستان – perski" lang="fa" hreflang="fa" data-title="جنگ‌های داخلی انگلستان" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="perski" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Premi%C3%A8re_r%C3%A9volution_anglaise" title="Première révolution anglaise – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Première révolution anglaise" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Ingelske_Boargeroarloch" title="Ingelske Boargeroarloch – zachodniofryzyjski" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Ingelske Boargeroarloch" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="zachodniofryzyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Cogadh_Cathartha_Shasana" title="Cogadh Cathartha Shasana – irlandzki" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Cogadh Cathartha Shasana" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Guerra_civil_inglesa" title="Guerra civil inglesa – galicyjski" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Guerra civil inglesa" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%9E%89%EA%B8%80%EB%9E%9C%EB%93%9C_%EB%82%B4%EC%A0%84" title="잉글랜드 내전 – koreański" lang="ko" hreflang="ko" data-title="잉글랜드 내전" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreański" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%A3%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A5%D5%B2%D5%A1%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Անգլիական հեղափոխություն – ormiański" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Անգլիական հեղափոխություն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ormiański" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%87%E0%A4%9C%E0%A4%BC%E0%A5%80_%E0%A4%97%E0%A5%83%E0%A4%B9%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%A7" title="अंग्रेज़ी गृहयुद्ध – hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="अंग्रेज़ी गृहयुद्ध" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Engleski_gra%C4%91anski_rat" title="Engleski građanski rat – chorwacki" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Engleski građanski rat" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Angla_interna_milito" title="Angla interna milito – ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Angla interna milito" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Perang_Saudara_Inggris" title="Perang Saudara Inggris – indonezyjski" lang="id" hreflang="id" data-title="Perang Saudara Inggris" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Guerra_Civil_Anglese" title="Guerra Civil Anglese – interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Guerra Civil Anglese" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="interlingua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D0%B8%D1%81%D0%B0%D0%B3_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8" title="Англисаг революци – osetyjski" lang="os" hreflang="os" data-title="Англисаг революци" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="osetyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Enska_borgarastyrj%C3%B6ldin" title="Enska borgarastyrjöldin – islandzki" lang="is" hreflang="is" data-title="Enska borgarastyrjöldin" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Guerra_civile_inglese" title="Guerra civile inglese – włoski" lang="it" hreflang="it" data-title="Guerra civile inglese" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="włoski" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%9C%D7%97%D7%9E%D7%AA_%D7%94%D7%90%D7%96%D7%A8%D7%97%D7%99%D7%9D_%D7%94%D7%90%D7%A0%D7%92%D7%9C%D7%99%D7%AA" title="מלחמת האזרחים האנגלית – hebrajski" lang="he" hreflang="he" data-title="מלחמת האזרחים האנגלית" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebrajski" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90" title="ინგლისის რევოლუცია – gruziński" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ინგლისის რევოლუცია" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="gruziński" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D2%93%D1%8B%D0%BB%D1%88%D1%8B%D0%BD_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B" title="Ағылшын революциясы – kazachski" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Ағылшын революциясы" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazachski" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Kas_an_Pymp_Kenedhel" title="Kas an Pymp Kenedhel – kornijski" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Kas an Pymp Kenedhel" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="kornijski" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Bellum_civile_Anglicum" title="Bellum civile Anglicum – łaciński" lang="la" hreflang="la" data-title="Bellum civile Anglicum" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="łaciński" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Anglijas_pilso%C5%86u_kar%C5%A1" title="Anglijas pilsoņu karš – łotewski" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Anglijas pilsoņu karš" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="łotewski" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Englesch_Revolutioun" title="Englesch Revolutioun – luksemburski" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Englesch Revolutioun" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="luksemburski" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Anglijos_pilietinis_karas" title="Anglijos pilietinis karas – litewski" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Anglijos pilietinis karas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litewski" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Angol_polg%C3%A1rh%C3%A1bor%C3%BA" title="Angol polgárháború – węgierski" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Angol polgárháború" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="węgierski" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%93%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B2%D0%BE%D1%98%D0%BD%D0%B0" title="Англиска граѓанска војна – macedoński" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Англиска граѓанска војна" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macedoński" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A5%8D%E0%A4%B2%E0%A4%BF%E0%A4%B6_%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%A6%E0%A4%B5%E0%A5%80_%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%A7" title="इंग्लिश यादवी युद्ध – marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="इंग्लिश यादवी युद्ध" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Perang_Saudara_England" title="Perang Saudara England – malajski" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Perang Saudara England" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malajski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Guerra_Cebil_Anglesa" title="Guerra Cebil Anglesa – mirandyjski" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Guerra Cebil Anglesa" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="mirandyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D0%B8%D0%B9%D0%BD_%D0%B8%D1%80%D0%B3%D1%8D%D0%BD%D0%B8%D0%B9_%D0%B4%D0%B0%D0%B9%D0%BD" title="Английн иргэний дайн – mongolski" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Английн иргэний дайн" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="mongolski" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Engelse_Burgeroorlog" title="Engelse Burgeroorlog – niderlandzki" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Engelse Burgeroorlog" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="niderlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%99%E0%A5%8D%E0%A4%97%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%87%E0%A4%9C%E0%A5%80_%E0%A4%97%E0%A5%83%E0%A4%B9%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%A7" title="अङ्ग्रेजी गृहयुद्ध – nepalski" lang="ne" hreflang="ne" data-title="अङ्ग्रेजी गृहयुद्ध" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="nepalski" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%87%E0%A4%9C_%E0%A4%97%E0%A5%83%E0%A4%B9_%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%A7" title="अंग्रेज गृह युद्ध – newarski" lang="new" hreflang="new" data-title="अंग्रेज गृह युद्ध" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="newarski" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%82%B0%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%89%E5%86%85%E6%88%A6" title="イングランド内戦 – japoński" lang="ja" hreflang="ja" data-title="イングランド内戦" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japoński" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Den_engelske_borgerkrigen" title="Den engelske borgerkrigen – norweski (bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Den engelske borgerkrigen" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norweski (bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Den_engelske_borgarkrigen" title="Den engelske borgarkrigen – norweski (nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Den engelske borgarkrigen" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norweski (nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Ingliz_inqilobi" title="Ingliz inqilobi – uzbecki" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Ingliz inqilobi" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="uzbecki" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B2%DB%8C_%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%81_%D8%AC%D9%86%DA%AF%DB%8C" title="انگریزی خانہ جنگی – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="انگریزی خانہ جنگی" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%AF_%D8%A7%D9%86%DA%AB%D9%84%D9%8A%D8%B3_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D9%86%DB%8D_%D8%AC%DA%AB%DA%93%D9%87" title="د انګليس کورنۍ جګړه – paszto" lang="ps" hreflang="ps" data-title="د انګليس کورنۍ جګړه" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="paszto" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Ingelsche_B%C3%B6rgerkrieg" title="Ingelsche Börgerkrieg – dolnoniemiecki" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Ingelsche Börgerkrieg" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="dolnoniemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Guerra_Civil_Inglesa" title="Guerra Civil Inglesa – portugalski" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Guerra Civil Inglesa" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalski" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/R%C4%83zboiul_Civil_Englez" title="Războiul Civil Englez – rumuński" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Războiul Civil Englez" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumuński" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Английская революция – rosyjski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Английская революция" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rosyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Gherra_tzivile_inglesa" title="Gherra tzivile inglesa – sardyński" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Gherra tzivile inglesa" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="sardyński" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Guerra_civili_ngrisi" title="Guerra civili ngrisi – sycylijski" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Guerra civili ngrisi" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="sycylijski" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%89%E0%B6%82%E0%B6%9C%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BB%E0%B7%93%E0%B7%83%E0%B7%92_%E0%B7%83%E0%B7%92%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B6%BD%E0%B7%8A_%E0%B6%BA%E0%B7%94%E0%B6%AF%E0%B7%8A%E0%B6%B0%E0%B6%BA" title="ඉංග්‍රීසි සිවිල් යුද්ධය – syngaleski" lang="si" hreflang="si" data-title="ඉංග්‍රීසි සිවිල් යුද්ධය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="syngaleski" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/English_Civil_War" title="English Civil War – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="English Civil War" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Anglick%C3%A1_ob%C4%8Dianska_vojna" title="Anglická občianska vojna – słowacki" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Anglická občianska vojna" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="słowacki" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Angle%C5%A1ka_dr%C5%BEavljanska_vojna" title="Angleška državljanska vojna – słoweński" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Angleška državljanska vojna" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="słoweński" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%95%DA%95%DB%8C_%D9%86%DB%8E%D9%88%D8%AE%DB%86%DB%8C%DB%8C%DB%8C_%D8%A6%DB%8C%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%AA%DB%95%D8%B1%D8%A7" title="شەڕی نێوخۆییی ئینگلتەرا – sorani" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="شەڕی نێوخۆییی ئینگلتەرا" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="sorani" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%92%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D1%80%D0%B0%D1%82" title="Енглески грађански рат – serbski" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Енглески грађански рат" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbski" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Engleski_gra%C4%91anski_rat" title="Engleski građanski rat – serbsko-chorwacki" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Engleski građanski rat" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbsko-chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Englannin_sis%C3%A4llissota" title="Englannin sisällissota – fiński" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Englannin sisällissota" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fiński" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Engelska_inb%C3%B6rdeskriget" title="Engelska inbördeskriget – szwedzki" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Engelska inbördeskriget" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="szwedzki" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Digmaang_Sibil_ng_Ingles" title="Digmaang Sibil ng Ingles – tagalski" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Digmaang Sibil ng Ingles" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagalski" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%87%E0%AE%99%E0%AF%8D%E0%AE%95%E0%AE%BF%E0%AE%B2%E0%AE%BE%E0%AE%A8%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AF%81_%E0%AE%89%E0%AE%B3%E0%AF%8D%E0%AE%A8%E0%AE%BE%E0%AE%9F%E0%AF%8D%E0%AE%9F%E0%AF%81%E0%AE%AA%E0%AF%8D_%E0%AE%AA%E0%AF%8B%E0%AE%B0%E0%AF%8D" title="இங்கிலாந்து உள்நாட்டுப் போர் – tamilski" lang="ta" hreflang="ta" data-title="இங்கிலாந்து உள்நாட்டுப் போர்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamilski" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D0%B8%D0%B7_%D0%B8%D0%BD%D0%BA%D1%8B%D0%B9%D0%BB%D0%B0%D0%B1%D1%8B" title="Инглиз инкыйлабы – tatarski" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Инглиз инкыйлабы" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="tatarski" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A4%E0%B8%A9" title="สงครามกลางเมืองอังกฤษ – tajski" lang="th" hreflang="th" data-title="สงครามกลางเมืองอังกฤษ" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tajski" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0ngiliz_%C4%B0%C3%A7_Sava%C5%9F%C4%B1" title="İngiliz İç Savaşı – turecki" lang="tr" hreflang="tr" data-title="İngiliz İç Savaşı" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turecki" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D1%96%D0%B9%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%B0_%D0%B3%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%B4%D1%8F%D0%BD%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%B0_%D0%B2%D1%96%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Англійська громадянська війна – ukraiński" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Англійська громадянська війна" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraiński" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B2%DB%8C_%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%81_%D8%AC%D9%86%DA%AF%DB%8C" title="انگریزی خانہ جنگی – urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="انگریزی خانہ جنگی" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/N%E1%BB%99i_chi%E1%BA%BFn_Anh" title="Nội chiến Anh – wietnamski" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Nội chiến Anh" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="wietnamski" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Ingl%C3%BCse_kodos%C3%B5da" title="Inglüse kodosõda – võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Inglüse kodosõda" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Gyera_Sibil_Ingles" title="Gyera Sibil Ingles – waraj" lang="war" hreflang="war" data-title="Gyera Sibil Ingles" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="waraj" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E8%8B%B1%E5%9B%BD%E5%86%85%E6%88%98" title="英国内战 – wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="英国内战" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%A2%D7%A0%D7%92%D7%9C%D7%99%D7%A9%D7%A2%D7%A8_%D7%91%D7%99%D7%A8%D7%92%D7%A2%D7%A8%D7%A7%D7%A8%D7%99%D7%92" title="ענגלישער בירגערקריג – jidysz" lang="yi" hreflang="yi" data-title="ענגלישער בירגערקריג" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="jidysz" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E8%8B%B1%E6%A0%BC%E8%98%AD%E5%85%A7%E6%88%B0" title="英格蘭內戰 – kantoński" lang="yue" hreflang="yue" data-title="英格蘭內戰" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kantoński" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%8B%B1%E6%A0%BC%E8%98%AD%E5%85%A7%E6%88%B0" title="英格蘭內戰 – chiński" lang="zh" hreflang="zh" data-title="英格蘭內戰" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chiński" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q80330#sitelinks-wikipedia" title="Edytuj linki pomiędzy wersjami językowymi" class="wbc-editpage">Edytuj linki</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Angielska_wojna_domowa" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Dyskusja:Angielska_wojna_domowa" rel="discussion" title="Dyskusja o zawartości tej strony [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Angielska_wojna_domowa"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Angielska_wojna_domowa&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Angielska_wojna_domowa&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Angielska_wojna_domowa&action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Angielska_wojna_domowa"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Angielska_wojna_domowa&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Angielska_wojna_domowa&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Angielska_wojna_domowa&action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/Angielska_wojna_domowa" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/Angielska_wojna_domowa" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne" title="Lista wszystkich stron specjalnych [q]" accesskey="q"><span>Strony specjalne</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Angielska_wojna_domowa&oldid=72475220" title="Stały link do tej wersji tej strony"><span>Link do tej wersji</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Angielska_wojna_domowa&action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Cytuj&page=Angielska_wojna_domowa&id=72475220&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacja o tym jak należy cytować tę stronę"><span>Cytowanie tego artykułu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FAngielska_wojna_domowa"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FAngielska_wojna_domowa"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Drukuj lub eksportuj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCka&bookcmd=book_creator&referer=Angielska+wojna+domowa"><span>Utwórz książkę</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:DownloadAsPdf&page=Angielska_wojna_domowa&action=show-download-screen"><span>Pobierz jako PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Angielska_wojna_domowa&printable=yes" title="Wersja do wydruku [p]" accesskey="p"><span>Wersja do druku</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:English_Civil_War" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q80330" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Z Wikipedii, wolnej encyklopedii</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"><div class="metadata plainlinks mbox mbox-content" tabindex="0"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r75298054">.mw-parser-output .mbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);border-left:10px solid var(--color-progressive,#36c);background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);box-sizing:border-box;margin:0 10%0.5em 10%;display:grid;padding:.3em;gap:.3em;grid-template-columns:60px 1fr;align-items:center;word-break:break-word}.mw-parser-output .mbox.with-iconright{grid-template-columns:60px 1fr min-content}.mw-parser-output .mbox.without-icon{grid-template-columns:1fr}.mw-parser-output .mbox-iconright,.mw-parser-output .mbox-icon{justify-self:center}.mw-parser-output .mbox-icon img{max-width:100%;object-fit:contain}.mw-parser-output .mbox p{font-size:inherit}@media(max-width:720px){.mw-parser-output .mbox{margin-left:0;margin-right:0}}@media(max-width:600px){.mw-parser-output .mbox{width:100%}}@media(max-width:450px){.mw-parser-output .mbox-iconright{grid-row:2;grid-column:1/span 2;justify-self:end}.mw-parser-output .mbox.with-iconright{grid-template-columns:40px 1fr}.mw-parser-output .mbox{grid-template-columns:40px 1fr;font-size:0.85rem}}.mw-parser-output .mbox+.mbox{margin-top:calc(-0.5em - 1px)}.mw-parser-output .mbox.mbox-serious{border-left-color:#d33}.mw-parser-output .mbox.mbox-content{border-left-color:#f28500}.mw-parser-output .mbox.mbox-notice{border-left-color:var(--color-progressive,#36c)}.mw-parser-output .mbox.mbox-merge{border-left-color:#9932cc}body.ns-6 .mw-parser-output .mbox{width:unset;max-width:unset}</style> <div class="mbox-icon"> <div><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikipedia:Sprz%C4%85tanie_Wikipedii" title="Wikipedia:Sprzątanie Wikipedii"><img alt="Sprzątanie Wikipedii" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Broom_icon.svg/35px-Broom_icon.svg.png" decoding="async" width="35" height="35" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Broom_icon.svg/53px-Broom_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Broom_icon.svg/70px-Broom_icon.svg.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="400" /></a></span></div></div> <div class="mbox-text"><b>Ten artykuł należy dopracować<span class="hide-when-compact">:</span></b><div class="hide-when-compact"><i>od 2021-04 → usunąć/zweryfikować prawdopodobną <a href="/wiki/Wikipedia:Nie_przedstawiamy_tw%C3%B3rczo%C5%9Bci_w%C5%82asnej" title="Wikipedia:Nie przedstawiamy twórczości własnej">twórczość własną</a>,<br /> od 2021-04 → <a href="/wiki/Pomoc:Przypisy" title="Pomoc:Przypisy">dodać przypisy</a> do treści niemających odnośników do źródeł.</i><br /><span style="color: var(--color-subtle, #54595d); font-size:80%">Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w <a href="/wiki/Dyskusja:Angielska_wojna_domowa" title="Dyskusja:Angielska wojna domowa">dyskusji tego artykułu</a>.</span><br /><span style="color: var(--color-subtle, #54595d); font-size:80%"> Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon <a href="/wiki/Szablon:Dopracowa%C4%87" title="Szablon:Dopracować">{{Dopracować}}</a> z tego artykułu.</span></div></div> </div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71424948">.mw-parser-output .infobox.wojna .naglowek{background:#ddd;text-align:center;border:1px solid #aaa}.mw-parser-output .infobox.wojna-najnowsze .naglowek{background:LightSteelBlue}.mw-parser-output .infobox.wojna-nowozytnosc .naglowek{background:LightGreen}.mw-parser-output .infobox.wojna-starozytnosc .naglowek{background:DarkSalmon}.mw-parser-output .infobox.wojna-sredniowiecze .naglowek{background:LightGray}.mw-parser-output .infobox.wojna-fikcyjna .naglowek{background:#ccccff}</style> <table class="infobox wojna wojna-nowozytnosc"> <caption class="naglowek"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r65781301">.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex{display:flex;justify-content:flex-start;align-items:center;gap:4px}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-ikona{flex-grow:0;flex-shrink:0;font-size:7px;max-width:40px;overflow:hidden}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-tekst{flex-grow:1}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-1{font-weight:bold}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-2{font-style:italic}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-3{font-style:italic;font-size:90%}</style><div class="iboxt-1">Angielska wojna domowa</div> </caption> <tbody><tr class="grafika iboxs"> <td colspan="2"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Battle_of_Naseby.jpg" class="mw-file-description" title="Zwycięstwo wojsk parlamentu nad armią rojalistów w bitwie pod Naseby – punkt zwrotny w angielskiej wojnie domowej"><img alt="Ilustracja" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Battle_of_Naseby.jpg/240px-Battle_of_Naseby.jpg" decoding="async" width="240" height="189" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Battle_of_Naseby.jpg/360px-Battle_of_Naseby.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Battle_of_Naseby.jpg/480px-Battle_of_Naseby.jpg 2x" data-file-width="550" data-file-height="433" /></a></span><br />Zwycięstwo wojsk parlamentu nad armią rojalistów w <a href="/wiki/Bitwa_pod_Naseby" title="Bitwa pod Naseby">bitwie pod Naseby</a> – punkt zwrotny w angielskiej wojnie domowej </td></tr> <tr> <th>Czas </th> <td> <p>22 sierpnia 1642 – 3 września 1651 </p> </td></tr> <tr> <th>Miejsce </th> <td> <p>Anglia, Walia, Szkocja i Irlandia </p> </td></tr> <tr> <th>Wynik </th> <td> <p>Zwycięstwo parlamentarzystów<br />skazanie i egzekucja <a href="/wiki/Karol_I_Stuart" title="Karol I Stuart">Karola I</a> <br /> Powstanie <a href="/wiki/Republika_Angielska" title="Republika Angielska">Republiki Angielskiej</a> rządzonej przez <a href="/wiki/Oliver_Cromwell" title="Oliver Cromwell">Olivera Cromwella</a> </p> </td></tr> <tr> <th colspan="2" class="naglowek" style="font-weight:bold;">Strony konfliktu </th></tr> <tr> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table class="iboxtab fixed"> <tbody><tr class="ibox2x1"> <td><a href="/wiki/Kawalerowie" title="Kawalerowie">Rojaliści</a> </td> <td><a href="/wiki/Okr%C4%85g%C5%82og%C5%82owi" title="Okrągłogłowi">Parlamentarzyści</a> </td></tr> </tbody></table> </td></tr> <tr> <th colspan="2" class="naglowek" style="font-weight:bold;">Dowódcy </th></tr> <tr> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table class="iboxtab fixed"> <tbody><tr class="ibox2x1"> <td><a href="/wiki/Karol_I_Stuart" title="Karol I Stuart">Karol I Stuart</a> †<br /><a href="/wiki/Rupert_Re%C5%84ski" title="Rupert Reński">Rupert Reński</a><br /><a href="/wiki/Karol_II_Stuart" title="Karol II Stuart">Karol II Stuart</a> </td> <td><a href="/wiki/Oliver_Cromwell" title="Oliver Cromwell">Oliver Cromwell</a><br /><a href="/wiki/Thomas_Fairfax" title="Thomas Fairfax">Thomas Fairfax</a> </td></tr> </tbody></table> </td></tr> <tr style="display:none;"> <th colspan="2">brak współrzędnych </th></tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:English_Civil_War" title="Commons"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/21px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/31px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/42px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> </td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:English_Civil_War" class="extiw" title="commons:Category:English Civil War">Multimedia w Wikimedia Commons</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> </tbody></table> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:English_civil_war_map_1642_to_1645.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/English_civil_war_map_1642_to_1645.JPG/220px-English_civil_war_map_1642_to_1645.JPG" decoding="async" width="220" height="276" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/English_civil_war_map_1642_to_1645.JPG/330px-English_civil_war_map_1642_to_1645.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/English_civil_war_map_1642_to_1645.JPG/440px-English_civil_war_map_1642_to_1645.JPG 2x" data-file-width="500" data-file-height="627" /></a><figcaption>Poszczególne fazy I wojny domowej</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Charles_I_(1630s).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/46/Charles_I_%281630s%29.jpg/220px-Charles_I_%281630s%29.jpg" decoding="async" width="220" height="279" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/46/Charles_I_%281630s%29.jpg/330px-Charles_I_%281630s%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/46/Charles_I_%281630s%29.jpg/440px-Charles_I_%281630s%29.jpg 2x" data-file-width="2316" data-file-height="2936" /></a><figcaption>Karol I Stuart</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Oliver_Cromwell_by_Samuel_Cooper.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Oliver_Cromwell_by_Samuel_Cooper.jpg/220px-Oliver_Cromwell_by_Samuel_Cooper.jpg" decoding="async" width="220" height="267" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Oliver_Cromwell_by_Samuel_Cooper.jpg/330px-Oliver_Cromwell_by_Samuel_Cooper.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Oliver_Cromwell_by_Samuel_Cooper.jpg/440px-Oliver_Cromwell_by_Samuel_Cooper.jpg 2x" data-file-width="2400" data-file-height="2916" /></a><figcaption>Oliver Cromwell</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:RichardCromwell.jpeg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/RichardCromwell.jpeg/220px-RichardCromwell.jpeg" decoding="async" width="220" height="277" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/RichardCromwell.jpeg/330px-RichardCromwell.jpeg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/74/RichardCromwell.jpeg 2x" data-file-width="426" data-file-height="536" /></a><figcaption>Richard Cromwell</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:King_Charles_II_by_John_Michael_Wright_or_studio.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/King_Charles_II_by_John_Michael_Wright_or_studio.jpg/220px-King_Charles_II_by_John_Michael_Wright_or_studio.jpg" decoding="async" width="220" height="281" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/King_Charles_II_by_John_Michael_Wright_or_studio.jpg/330px-King_Charles_II_by_John_Michael_Wright_or_studio.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/King_Charles_II_by_John_Michael_Wright_or_studio.jpg/440px-King_Charles_II_by_John_Michael_Wright_or_studio.jpg 2x" data-file-width="2400" data-file-height="3060" /></a><figcaption>Karol II Stuart</figcaption></figure> <p><b>Angielska wojna domowa</b> (także <b>rewolucja angielska</b> lub <b>wojna domowa w Anglii</b> – <a href="/wiki/J%C4%99zyk_angielski" title="Język angielski">ang.</a> <em lang="en">The English Civil War</em>) – cykl trzech <a href="/wiki/Wojna_domowa" title="Wojna domowa">wojen domowych</a> oraz ciąg politycznych machinacji, rozgrywających się pomiędzy <a href="/wiki/Okr%C4%85g%C5%82og%C5%82owi" title="Okrągłogłowi">parlamentarzystami</a> i <a href="/wiki/Kawalerowie" title="Kawalerowie">rojalistami</a> od <a href="/wiki/1642" title="1642">1642</a> do <a href="/wiki/1651" title="1651">1651</a>. Parlamentarzyści buntowali się przeciwko królowi <a href="/wiki/Karol_I_Stuart" title="Karol I Stuart">Karolowi I</a> i <a href="/wiki/Karol_II_Stuart" title="Karol II Stuart">Karolowi II</a>. W tym czasie <a href="/wiki/Oliver_Cromwell" title="Oliver Cromwell">Oliver Cromwell</a> zniósł ustrój monarchiczny. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przyczyny">Przyczyny</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Angielska_wojna_domowa&veaction=edit&section=1" title="Edytuj sekcję: Przyczyny" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Angielska_wojna_domowa&action=edit&section=1" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przyczyny"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Nieudolna polityka <a href="/wiki/Stuartowie" title="Stuartowie">Stuartów</a> – <a href="/wiki/Jakub_I_Stuart" title="Jakub I Stuart">Jakuba I</a> i <a href="/wiki/Karol_I_Stuart" title="Karol I Stuart">Karola I</a>, miernych i rozrzutnych władców, którzy nie potrafili rozwinąć dialogu z większością poddanych; zahamowanie rozwoju gospodarczego i ekonomicznego spowodowane <a href="/wiki/Wojna_trzydziestoletnia" title="Wojna trzydziestoletnia">wojną trzydziestoletnią</a> oraz nieudolną polityką dworu i istnieniem monopoli; dysproporcja w rozwoju ekonomicznym pomiędzy zacofaną północą i zachodem a rozwiniętym południem i wschodem; niedokończone przekształcenia ekonomiczne i gospodarcze; konflikty religijne pomiędzy <a href="/wiki/Anglikanizm" title="Anglikanizm">anglikanami</a> (popierającymi dwór i króla), a <a href="/wiki/Purytanizm" title="Purytanizm">purytanami</a> (przeciwnikami polityki wewnętrznej, również gospodarczej, króla); konflikt pomiędzy klasami społecznymi, zwłaszcza nowo powstałymi, a <a href="/wiki/Stuartowie" title="Stuartowie">dynastią Stuartów</a>; niezadowolenie społeczne; próba narzucenia anglikanizmu <a href="/wiki/Szkoci" title="Szkoci">Szkotom</a>. Wszystkie te przyczyny doprowadziły do wojny domowej, a w konsekwencji do upadku Stuartów. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="I_angielska_wojna_domowa_(1642–1646)"><span id="I_angielska_wojna_domowa_.281642.E2.80.931646.29"></span>I angielska wojna domowa (1642–1646)</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Angielska_wojna_domowa&veaction=edit&section=2" title="Edytuj sekcję: I angielska wojna domowa (1642–1646)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Angielska_wojna_domowa&action=edit&section=2" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: I angielska wojna domowa (1642–1646)"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Próba narzucenia anglikanizmu w Szkocji doprowadziła do buntu i wybuchu walk, co zmusiło Karola I do zwołania parlamentu w 1640. Monarcha liczył na zgodę na nałożenie nowych podatków, jednak zdominowany przez opozycję Parlament nie poparł go i domagał się zawarcia pokoju ze Szkocją. Propozycje te nie spodobały się królowi i po zaledwie trzech tygodniach obrad rozwiązał parlament. Od tego wydarzenia nazwano go Parlamentem Krótkim. Monarcha nic nie zyskał w ten sposób, ponieważ parlament nie uchwalił żadnych ustaw, a Karol nie otrzymał pożyczki od londyńskiego City. W tym samym czasie nastąpił bunt domagającego się wolnego handlu i swobody produkcji mieszczaństwa przeciwko monopolom. </p><p>Brak pieniędzy z tytułu podatków zmusił jednak monarchę, tym samym przyznającego się do klęski, do ponownego zwołania zgromadzenia. Parlament ten nie pozwolił się już rozwiązać, a ponieważ trwał przez 13 lat, nazwany został <a href="/wiki/D%C5%82ugi_Parlament" title="Długi Parlament">Parlamentem Długim</a>. Zgromadzenie było zdominowane przez opozycję, której przewodniczyli <a href="/wiki/John_Pym" title="John Pym">John Pym</a>, <a href="/wiki/John_Hampden" title="John Hampden">John Hampden</a>, <a href="/w/index.php?title=Oliver_St._John&action=edit&redlink=1" class="new" title="Oliver St. John (strona nie istnieje)">Oliver St. John</a>, <a href="/w/index.php?title=William_Lenthall&action=edit&redlink=1" class="new" title="William Lenthall (strona nie istnieje)">William Lenthall</a> i <a href="/wiki/Oliver_Cromwell" title="Oliver Cromwell">Oliver Cromwell</a>. Doszło do ustanowienia reform godzących we władzę <a href="/wiki/Absolutyzm_w%C5%82adzy" title="Absolutyzm władzy">absolutną</a>, a umacniających pozycję opozycji. Zniesiono represyjne sądy królewskie, uznano za nieważne podatki nałożone i pobierane przez króla bez zgody parlamentu, rozpuszczono armię królewską, a doradców monarchy, głównych przeciwników rewolucji, <a href="/w/index.php?title=Thomas_Strafford&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thomas Strafford (strona nie istnieje)">Thomasa Strafforda</a> i arcybiskupa <a href="/wiki/Canterbury" title="Canterbury">Canterbury</a> <a href="/wiki/William_Laud" title="William Laud">Williama Lauda</a>, skazano na karę śmierci. Nie podano powodów, gdyż sprytny Pym wydobył prawo z czasów <a href="/wiki/Tudorowie" title="Tudorowie">Tudorów</a> pozwalające na skazanie na śmierć osoby na podstawie ogólnego oskarżenia. Wystosowano do władcy tzw. <a href="/wiki/Wielka_Remonstracja" title="Wielka Remonstracja">Wielkie Napomnienie</a>, wytykające królowi wszystkie przekroczenia władzy, jakich się dopuścił. Odbyło się nad nim głosowanie i 22 czerwca 1641 ponad połowa izby stwierdziła, że osiągnięto to, co trzeba, a dalsze uchwały idą za daleko i oznaczają rewolucję. Sytuacja z królewskiego punktu widzenia nieco poprawiła się w związku z <a href="/w/index.php?title=Powstanie_irlandzkie&action=edit&redlink=1" class="new" title="Powstanie irlandzkie (strona nie istnieje)">powstaniem irlandzkim</a>, gdyż uchwalono podatki na wojnę, a władca miał osobiście stanąć na czele armii. Król fatalnie jednak rozegrał sytuację, bo gdy chciał pojmać opozycjonistów, ci zostali ostrzeżeni i zdołali tego uniknąć. </p><p>Tracący władzę nad państwem Karol I 10 stycznia 1642 opuścił Londyn, a 22 sierpnia ze swego zamku w <a href="/wiki/Nottingham" title="Nottingham">Nottingham</a> wypowiedział wojnę parlamentowi. Nastąpiły starcia pomiędzy zwolennikami króla, zwanymi kawalerami (czyli anglikańską i katolicką starą szlachtą, nielicznymi chłopami, artystami i intelektualistami), a armią parlamentu (czyli purytańską nową szlachtą i średnio zamożnym mieszczaństwem), zwanymi potocznie <a href="/wiki/Okr%C4%85g%C5%82og%C5%82owi" title="Okrągłogłowi">okrągłogłowymi</a>. Zastanawiające jest, że w części północno-zachodniej najwięcej zwolenników miał król, a w południowo-wschodniej parlament. Podział ten miał ścisły związek z rozwojem gospodarczym regionów. Początkowo w starciach zwycięstwa odnosili zwolennicy króla. 23 października 1642 roku w pierwszej <a href="/wiki/Bitwa_pod_Edgehill" title="Bitwa pod Edgehill">bitwie pod Edgehill</a> w <a href="/wiki/Warwickshire" title="Warwickshire">hrabstwie Warwick</a>. Wojska królewskie od końca 1642 do 1643 zdobyły <a href="/wiki/Oksford" title="Oksford">Oksford</a>, <a href="/wiki/Bristol" title="Bristol">Bristol</a>, południowo-zachodnią Anglię, znaczną część hrabstw <a href="/wiki/Yorkshire" title="Yorkshire">York</a> i <a href="/wiki/Lancashire" title="Lancashire">Lancaster</a>. Wkrótce jednak sytuacja zmieniła się. Sukcesem okazała się obrona <a href="/wiki/Gloucester" title="Gloucester">Gloucester</a> w lecie 1643, a także uwieńczone sukcesem starania dyplomatyczne o dołączenie się Szkocji do rewolucji. Jednak największy sukces nastąpił za sprawą Olivera Cromwella, znakomitego dowódcy, który stanął na czele armii parlamentu. Utworzył sprawny oddział jazdy, składający się z wolnych dzierżawców, drobnych właścicieli ziemskich i rzemieślników, zwany <i><a href="/wiki/Ironsides" title="Ironsides">Ironsides</a></i> i rozwinięty później w doborową kawalerię. Jego organizacja opierała się na żelaznej dyscyplinie i równości żołnierzy wobec innych, a także na ich fanatyzmie religijnym<sup class="noprint" title="Te informacje wymagają podania przypisów bibliograficznych od 2022-02">[<a href="/wiki/Pomoc:Przypisy" title="Pomoc:Przypisy">potrzebny przypis</a>]</sup>. Na wzór pierwszego pułku zaczęto szkolić dalsze oddziały, z których powstała tzw. armia nowego wzoru (<i>New Model Army</i>), odnosząca zwycięstwo za zwycięstwem. Pierwsze drobne sukcesy zanotowano pod <a href="/wiki/Grantham" title="Grantham">Grantham</a>, <a href="/wiki/Bitwa_pod_Gainsborough" title="Bitwa pod Gainsborough">Gainsbourgh</a> i <a href="/wiki/Bitwa_pod_Winceby" title="Bitwa pod Winceby">Winceby</a> w drugiej połowie 1643 roku, następnie 2 lipca 1644 roku w <a href="/wiki/Bitwa_na_Marston_Moor" title="Bitwa na Marston Moor">bitwie na Marston Moor</a> w Yorkshire. Ostateczne zwycięstwo nastąpiło w 1645 <a href="/wiki/Bitwa_pod_Naseby" title="Bitwa pod Naseby">pod Naseby</a>, gdzie w decydującej walce z wojskiem królewskim Armia Nowego Wzoru święciła triumfy. </p><p>Po przegranej król uciekł do Szkocji. W obozie independentów zaczął zarysowywać się rozłam, wskutek którego powstali <a href="/wiki/Lewelerzy" title="Lewelerzy">levellerzy</a>, których przywódcami zostali <a href="/wiki/John_Lilburne" title="John Lilburne">John Lilburne</a>, <a href="/wiki/Richard_Arvin_Overton" title="Richard Arvin Overton">Richard Overton</a> i <a href="/wiki/William_Walwyn" title="William Walwyn">William Walwyn</a>. Występowali przeciwko przywilejom feudalnym, wysuwali ideę suwerenności narodu, która objawić miała się w powszechnym prawie wyborczym, żądali zniesienia monopoli, patentów i wybranych podatków, a także postulowali zmniejszenie podatków dla niezamożnych obywateli. Swój program przedstawili w traktacie „Porozumienie Ludzi” z 1647 roku. Przedstawiciel angielskich chłopów, leweller <a href="/wiki/Gerrard_Winstanley" title="Gerrard Winstanley">Gerrard Winstanley</a> z odłamu diggerów, wezwał <a href="/wiki/Oliver_Cromwell" title="Oliver Cromwell">Olivera Cromwella</a>, aby wprowadził demokratyczną republikę <a href="/wiki/Agraryzm" title="Agraryzm">agrarną</a>. Wezwanie jednak pozostało bez echa<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1">[1]</a></sup>. </p> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobne artykuły: <a href="/wiki/Lewelerzy" title="Lewelerzy">Lewelerzy</a> i <a href="/wiki/Diggerzy" title="Diggerzy">Diggerzy</a>.</i></div> <p>Napięcie pomiędzy parlamentem a armią osiągnęło tak wysoki stopień, że Cromwell musiał działać. Wyruszył ze swoją armią i zajął 6 września 1647 roku po raz pierwszy Londyn, rozbił zwycięski obóz <a href="/wiki/Prezbiterianizm" title="Prezbiterianizm">prezbiterianów</a>, co poskutkowało ucieczką większości prezbiterian znajdujących się w parlamencie. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="II_angielska_wojna_domowa_(1648–1649)"><span id="II_angielska_wojna_domowa_.281648.E2.80.931649.29"></span>II angielska wojna domowa (1648–1649)</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Angielska_wojna_domowa&veaction=edit&section=3" title="Edytuj sekcję: II angielska wojna domowa (1648–1649)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Angielska_wojna_domowa&action=edit&section=3" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: II angielska wojna domowa (1648–1649)"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W kraju zaczęły narastać nastroje rojalistyczne, związane z chęcią zakończenia wojny i ustabilizowania sytuacji w kraju. Były one podsycane przez króla i jego zwolenników, obarczających winą za destabilizację rewolucjonistów. Rojalistyczna rewolta, jak nazwana została druga wojna domowa, została rozpoczęta w lutym <a href="/wiki/1648" title="1648">1648</a> przez Walię, gdy rojalistyczny pułkownik <a href="/w/index.php?title=John_Poyer&action=edit&redlink=1" class="new" title="John Poyer (strona nie istnieje)">John Poyer</a>, naczelnik zamku w <a href="/wiki/Pembroke_(miasto_w_Walii)" title="Pembroke (miasto w Walii)">Pembroke</a>, odmówił przekazania jednego z oficerów Thomasa Fairfaxa. </p><p>Główne ogniska powstania skoncentrowały się w hrabstwie <a href="/wiki/Kent" title="Kent">Kent</a>, a także Londynie. Oliver Cromwell, wspólnie z Thomasem Fairfaxem, swoim formalnym przełożonym, rozpoczął walkę z rojalistami, a także ich sprzymierzeńcami Szkotami. Każdy z dowódców działał w innym regionie, Fairfax szybko uporał się z powstańcami z Kentu, natomiast Cromwell miał trudniejsze zadanie. Odniósł zwycięstwa nad zwolennikami króla w maju 1648 <a href="/wiki/Bitwa_pod_St._Fagans" title="Bitwa pod St. Fagans">pod Cardiff</a> w Walii, a następnie nad angielsko-szkocką armią dowodzoną przez Langdale’a i Hamiltona 17 sierpnia tego samego roku w <a href="/wiki/Bitwa_pod_Preston_(1648)" title="Bitwa pod Preston (1648)">bitwie pod Preston</a> w <a href="/wiki/Lancashire" title="Lancashire">Lancashire</a>. Wojna skończyła się zwycięstwem <a href="/w/index.php?title=Independenci&action=edit&redlink=1" class="new" title="Independenci (strona nie istnieje)">independentów</a>. Cromwell ruszył na północ przekraczając granicę Szkocji, a następnie wkraczając tryumfalnie do <a href="/wiki/Edynburg" title="Edynburg">Edynburga</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Anglia_pod_rządami_Olivera_Cromwella"><span id="Anglia_pod_rz.C4.85dami_Olivera_Cromwella"></span>Anglia pod rządami Olivera Cromwella</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Angielska_wojna_domowa&veaction=edit&section=4" title="Edytuj sekcję: Anglia pod rządami Olivera Cromwella" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Angielska_wojna_domowa&action=edit&section=4" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Anglia pod rządami Olivera Cromwella"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W grudniu 1648 Cromwell na czele zwycięskiej armii uroczyście wkroczył do Londynu. Z parlamentu usunięto prezbiterianów – zwolenników ugody z monarchą. Izba Lordów przestała odgrywać jakąkolwiek rolę, a Izba Gmin została uszczuplona z 200 do 50 posłów, przedstawicieli radykalnego odłamu <a href="/wiki/Purytanizm" title="Purytanizm">purytanizmu</a>, opowiadającego się za niezależnością parlamentu. W 1649 roku, dwa lata po ucieczce Karola I do Szkocji, w zamian za sowitą zapłatę Szkoci wydali króla parlamentarzystom. Parlament, zwołany w uszczuplonym składzie (skąd nazwa „<a href="/wiki/Parlament_Kad%C5%82ubowy" title="Parlament Kadłubowy">Parlament Kadłubowy</a>”), uznał Karola I winnym zdrady i jako „tyrana, zdrajcę, mordercę i wroga publicznego” skazał na śmierć. Egzekucję przez <a href="/wiki/%C5%9Aci%C4%99cie_(kara)" title="Ścięcie (kara)">ścięcie</a> wykonano 30 stycznia 1649. </p><p>Po kilku miesiącach parlament ogłosił Anglię <a href="/wiki/Republika" title="Republika">republiką</a> i rozwiązał Izbę Lordów. Pełnię władzy dzierżył Oliver Cromwell, który prowadząc zręcznie politykę zagraniczną i handlową, zdobył zaufanie Anglików. Cromwell kontynuował kampanię przeciwko Szkocji i Irlandii, a wojenne zdobycze przekazywał zwolennikom republiki. Jego celem była również reforma kościoła w kierunku kalwińsko-purytańskim. W 1651 uchwalono <a href="/wiki/Akty_Nawigacyjne" title="Akty Nawigacyjne">Akt Nawigacyjny</a>, mający ogromne znaczenie dla gospodarki angielskiej. Zezwalał on na <a href="/wiki/Import" title="Import">import</a> towarów do Anglii tylko na statkach angielskich lub należących do kraju, z którego pochodziły towary importowane. Akt skierowany był więc głównie przeciw <a href="/wiki/Holandia" title="Holandia">Holandii</a>, która w tamtym czasie była największym pośrednikiem w handlu międzynarodowym. Doprowadziło to wkrótce do <a href="/wiki/I_wojna_angielsko-holenderska" title="I wojna angielsko-holenderska">pierwszej wojny angielsko-holenderskiej</a>, w wyniku której Holendrzy zmuszeni zostali do uznania Aktu. W 1653 Cromwell rozpędził nieudolnie rządzący parlament kadłubowy i przyjął godność <a href="/wiki/Lord_protektor" title="Lord protektor">lorda protektora</a>, stając się dyktatorem. W 1657 zaproponowano mu przejęcie korony, jednak odmówił, gdyż nie potrzebował tytułu królewskiego, by rządzić. </p><p>Po śmierci Cromwella w 1658 stanowisko lorda protektora przejął jego syn Richard. W 1659, gdy mieszczaństwo i nowa szlachta mieli już dość dyktatury, Richard musiał ustąpić i ponownie powołany został parlament. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="III_angielska_wojna_domowa_(1649–1651)"><span id="III_angielska_wojna_domowa_.281649.E2.80.931651.29"></span>III angielska wojna domowa (1649–1651)</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Angielska_wojna_domowa&veaction=edit&section=5" title="Edytuj sekcję: III angielska wojna domowa (1649–1651)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Angielska_wojna_domowa&action=edit&section=5" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: III angielska wojna domowa (1649–1651)"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Rozegrała się w latach 1649–1651 i była ostatnią z serii konfliktów między obiema siłami. Odbywała się na najszerszą skalę terytorialną: w <a href="/wiki/Irlandia" title="Irlandia">Irlandii</a> i <a href="/wiki/Szkocja" title="Szkocja">Szkocji</a>, a także w prowincji Maryland w Ameryce. Najważniejszą bitwą była <a href="/wiki/Bitwa_pod_Worcesterem" title="Bitwa pod Worcesterem">Bitwa pod Worcesterem</a>, zakończona zwycięstwem sił parlamentu (straty wyniosły tylko 1000 ludzi). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Konsekwencje">Konsekwencje</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Angielska_wojna_domowa&veaction=edit&section=6" title="Edytuj sekcję: Konsekwencje" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Angielska_wojna_domowa&action=edit&section=6" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Konsekwencje"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Stuartowie odzyskali możliwość powrotu na tron po wyrażeniu zgody na wiele ustępstw, m.in. wyrzeczenie się dążeń do władzy absolutnej. <a href="/wiki/Karol_II_Stuart" title="Karol II Stuart">Karol II</a> wrócił na tron w roku 1660 i cofnął większość postanowień rewolucjonistów. Nadto w roku 1689 przyjęto ustawę gwarantującą przewagę parlamentu nad monarchią, co dało początek demokracji parlamentarnej. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Restauracja_Stuartów"><span id="Restauracja_Stuart.C3.B3w"></span>Restauracja Stuartów</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Angielska_wojna_domowa&veaction=edit&section=7" title="Edytuj sekcję: Restauracja Stuartów" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Angielska_wojna_domowa&action=edit&section=7" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Restauracja Stuartów"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Stuartom obiecano powrót na tron pod warunkiem zagwarantowania <a href="/wiki/Wolno%C5%9B%C4%87_religijna" title="Wolność religijna">wolności sumienia</a>, uznania nienaruszalności dóbr nabytych w czasie rewolucji oraz wyrzeczenia się dążeń do władzy absolutnej. W 1660 roku na króla parlament wybrał <a href="/wiki/Karol_II_Stuart" title="Karol II Stuart">Karola II Stuarta</a>. Władca represjonował przywódców rewolucji i sprawców śmierci swojego ojca, a jednocześnie prowadził efektywną politykę handlową i kolonialną. Odrestaurował Izbę Lordów i uzupełnił Izbę Gmin. Zdobył poparcie grupy polityków-arystokratów (później nazwanej <a href="/wiki/Torysi" title="Torysi">torysami</a>). Cofnął w zasadzie wszystkie postanowienia i ustawy rewolucjonistów. Pojawiła się w tym czasie (nazwana później <a href="/wiki/Brytyjska_Partia_Wig%C3%B3w" title="Brytyjska Partia Wigów">wigami</a>) grupa możnych mieszczan. Ich sukcesem stało się uchwalenie <a href="/wiki/Habeas_Corpus_Act" title="Habeas Corpus Act">Habeas Corpus Act</a> w 1679 roku. Ustawa ta gwarantowała wszystkim nietykalność osobistą, co oznaczało, że dopiero po uzyskaniu pisemnego nakazu sądu można było aresztować daną osobę. Następcą Karola został jego brat <a href="/wiki/Jakub_II_Stuart" title="Jakub II Stuart">Jakub II</a>, jednak nie potrafił on kontynuować polityki poprzednika. Dążył do przywrócenia <a href="/wiki/Katolicyzm" title="Katolicyzm">katolicyzmu</a> (sam był gorliwym katolikiem), chciał ograniczyć rolę parlamentu i wprowadzić monarchię absolutną, przez co stracił zaufanie społeczeństwa. Widząc społeczne niezadowolenie, uciekł do Irlandii, gdzie utworzył wojska z zamiarem odzyskania tronu. W 1688 roku wigowie i torysi zaproponowali jednak koronę córce Jakuba II, <a href="/wiki/Maria_II_Stuart" title="Maria II Stuart">Marii</a>, protestantce. Po stosunkowo krótkich walkach w Irlandii wojska zdetronizowanego monarchy zostały pokonane. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Monarchia_parlamentarna">Monarchia parlamentarna</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Angielska_wojna_domowa&veaction=edit&section=8" title="Edytuj sekcję: Monarchia parlamentarna" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Angielska_wojna_domowa&action=edit&section=8" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Monarchia parlamentarna"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W 1689 roku parlament przyjął <a href="/wiki/Deklaracja_praw" title="Deklaracja praw">Ustawę o prawach</a>, która gwarantowała przewagę parlamentu nad monarchą, zapewniała swobodę obrad parlamentu, wpłynęła na kształt ustroju politycznego – król bez zgody parlamentu nie miał prawa wydawać ustaw, nakładać podatków, a także tworzyć lub utrzymywać armii w czasie pokoju. W 1701 roku przyjęty został <a href="/wiki/Act_of_Settlement" title="Act of Settlement">Akt o następstwie tronu</a>, na mocy którego w razie bezpotomnej śmierci następczyni tronu <a href="/wiki/Anna_Stuart" title="Anna Stuart">Anny Stuart</a> tron miała przejąć dynastia niemieckich <a href="/wiki/W%C5%82adcy_Brunszwiku_i_Hanoweru" title="Władcy Brunszwiku i Hanoweru">książąt Hanoweru</a>. Akt wprowadzał również obowiązek <a href="/wiki/Kontrasygnata" title="Kontrasygnata">kontrasygnaty</a>, co oznaczało, że żaden dokument królewski nie miał mocy prawnej bez drugiego podpisu. Miał złożyć go premier lub odpowiedni minister, odpowiadający za resort, którego dana ustawa dotyczyła. Odpowiedzialność za wszystkie ustawy ponosił kontrasygnujący. Królowi pozostały jedynie kompetencje zwoływania i rozwiązywania parlamentu, a także mianowanie członków Izby Lordów. Kontrasygnaty monarchy potrzebowały z kolei uchwały parlamentu. Wszystkie przyjęte przez parlament akty położyły podwaliny pod nowy ustrój Anglii – monarchię parlamentarną. W tym czasie było to w Europie zachodniej pierwsze państwo o takim ustroju politycznym. Dominującą rolę odgrywała w nim nowa szlachta (<i>gentry</i>) oraz średnio zamożne mieszczaństwo. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Chronologia_bitew">Chronologia bitew</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Angielska_wojna_domowa&veaction=edit&section=9" title="Edytuj sekcję: Chronologia bitew" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Angielska_wojna_domowa&action=edit&section=9" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Chronologia bitew"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Powick_Bridge" title="Bitwa pod Powick Bridge">Bitwa pod Powick Bridge</a> (23 września 1642)</li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Edgehill" title="Bitwa pod Edgehill">Bitwa pod Edgehill</a> (23 października 1642)</li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Turnham_Green" title="Bitwa pod Turnham Green">Bitwa pod Turnham Green</a> (13 listopada 1642)</li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Hopton_Heath" title="Bitwa pod Hopton Heath">Bitwa pod Hopton Heath</a> (19 marca 1643)</li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Adwalton_Moor" title="Bitwa pod Adwalton Moor">Bitwa pod Adwalton Moor</a> (30 czerwca 1643)</li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Lansdowne" title="Bitwa pod Lansdowne">Bitwa pod Lansdowne</a> (5 lipca 1643)</li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Roundway_Down" title="Bitwa pod Roundway Down">Bitwa pod Roundway Down</a> (13 lipca 1643)</li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Gainsborough" title="Bitwa pod Gainsborough">Bitwa pod Gainsborough</a> (28 lipca 1643)</li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Newbury_(1643)" title="Bitwa pod Newbury (1643)">Bitwa pod Newbury</a> (20 sierpnia 1643)</li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Winceby" title="Bitwa pod Winceby">Bitwa pod Winceby</a> (11 października 1643)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Bitwa_pod_Cheriton&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bitwa pod Cheriton (strona nie istnieje)">Bitwa pod Cheriton</a> (29 marca 1644)</li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Cropredy_Bridge" title="Bitwa pod Cropredy Bridge">Bitwa pod Cropredy Bridge</a> (29 czerwca 1644)</li> <li><a href="/wiki/Bitwa_na_Marston_Moor" title="Bitwa na Marston Moor">Bitwa na Marston Moor</a> (2 lipca 1644)</li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Newbury_(1644)" title="Bitwa pod Newbury (1644)">Bitwa pod Newbury</a> (27 października 1644)</li> <li><a href="/wiki/Obl%C4%99%C5%BCenia_Taunton" title="Oblężenia Taunton">Oblężenia Taunton</a> (1644–1645)</li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Naseby" title="Bitwa pod Naseby">Bitwa pod Naseby</a> (14 czerwca 1645)</li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Langport" title="Bitwa pod Langport">Bitwa pod Langport</a> (10 lipca 1645)</li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_St._Fagans" title="Bitwa pod St. Fagans">Bitwa pod St. Fagans</a> (8 maja 1648)</li> <li><a href="/wiki/Obl%C4%99%C5%BCenie_Pembroke" title="Oblężenie Pembroke">Oblężenie Pembroke</a> (koniec maja-11 lipca 1648)</li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Mauchline_Muir" title="Bitwa pod Mauchline Muir">Bitwa pod Mauchline Muir</a> (12 czerwca 1648)</li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Maidstone" title="Bitwa pod Maidstone">Bitwa pod Maidstone</a> (24 czerwca 1648)</li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Preston_(1648)" title="Bitwa pod Preston (1648)">Bitwa pod Preston</a> (17 sierpnia–19 sierpnia 1648)</li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Rathmines" title="Bitwa pod Rathmines">Bitwa pod Rathmines</a> (2 sierpnia 1649)</li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Wigan_Lane" title="Bitwa pod Wigan Lane">Bitwa pod Wigan Lane</a> (25 sierpnia 1651)</li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Worcesterem" title="Bitwa pod Worcesterem">Bitwa pod Worcesterem</a> (3 września 1651)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przypisy">Przypisy</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Angielska_wojna_domowa&veaction=edit&section=10" title="Edytuj sekcję: Przypisy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Angielska_wojna_domowa&action=edit&section=10" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przypisy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="do-not-make-smaller refsection"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">Piotr Greiner, Ewa Gronkowska, Ryszard Kaczmarek, Kazimierz Miroszewski, Marek Paździora: <i>Słownik historii Polski i świata</i>, Katowice 2005, s. 447.</span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliografia">Bibliografia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Angielska_wojna_domowa&veaction=edit&section=11" title="Edytuj sekcję: Bibliografia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Angielska_wojna_domowa&action=edit&section=11" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Bibliografia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><cite class="citation book">Piotr Greiner, Ewa Gronkowska, Ryszard Kaczmarek, Kazimierz Miroszewski, Marek Paździora: <i>Słownik historii Polski i świata</i>. Katowice: Videograf II, 2005.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=S%C5%82ownik+historii+Polski+i+%C5%9Bwiata&rft.au=Piotr+Greiner%2C+Ewa+Gronkowska%2C+Ryszard+Kaczmarek%2C+Kazimierz+Miroszewski%2C+Marek+Pa%C5%BAdziora&rft.pub=Videograf+II&rft.place=Katowice"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li></ul> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74983602">.mw-parser-output .navbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);margin:auto;text-align:center;padding:3px;margin-top:1em;clear:both}.mw-parser-output table.navbox:not(.pionowy){width:100%}.mw-parser-output .navbox+.navbox{border-top:0;margin-top:0}.mw-parser-output .navbox.pionowy{width:250px;float:right;clear:right;margin:0 0 0.4em 1.4em}.mw-parser-output .navbox.pionowy .before,.mw-parser-output .navbox.pionowy .after{padding:0.5em 0;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.caption,.mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background:#ccf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox .tnavbar{font-weight:normal;font-size:xx-small;white-space:nowrap;padding:0}.mw-parser-output .navbox>.tnavbar{margin-left:1em;float:left}.mw-parser-output .navbox .below>hr+.tnavbar{margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox .below>.tnavbar:before{content:"Ten szablon: "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:after{content:" · "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:last-child:after{content:none}.mw-parser-output .navbox hr{margin:0.2em 1em}.mw-parser-output .navbox .title{background:#ddf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content:not(.grupa-szablonów-nawigacyjnych){margin-top:2px;padding:0;font-size:smaller;overflow:auto}.mw-parser-output .navbox .above+div,.mw-parser-output .navbox .above+.navbox-main-content,.mw-parser-output .navbox .below,.mw-parser-output .navbox .title+.grid{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below{background:#ddf;text-align:center;margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex{display:flex;flex-direction:row}.mw-parser-output .navbox .flex>.before,.mw-parser-output .navbox .flex>.after{align-self:center;text-align:center}.mw-parser-output .navbox .flex>.navbox-main-content{flex-grow:1}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .before{margin-right:0.5em}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .after{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox .inner-columns,.mw-parser-output .navbox .inner-group,.mw-parser-output .navbox .inner-standard{border-spacing:0;border-collapse:collapse;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis{text-align:right;vertical-align:middle}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis+.spis{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td{padding:0;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td:first-child{text-align:center}.mw-parser-output .navbox .inner-standard .inner-standard>tbody>tr>td{text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-odd,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-even{padding:0 0.3em}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>th+td{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns{table-layout:fixed}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{padding:0;border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);border-right:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{vertical-align:top}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:first-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:first-child{border-left:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:last-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:last-child{border-right:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ul,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ol,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>dl{text-align:left;column-width:24em}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+table{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.opis,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.spis{padding:0.1em 1em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-toggle,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.mw-collapsible-toggle{width:4em;text-align:right;margin-right:0.4em}.mw-parser-output .navbox>.fakebar,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.fakebar{float:left;width:4em;height:1em}.mw-parser-output .navbox .opis{background:#ddf;padding:0 1em;white-space:nowrap;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox.pionowy .opis{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-even,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-odd{background:transparent}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-odd,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-even{background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa)}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div{background:transparent}.mw-parser-output .navbox p{margin:0;padding:0.3em 0}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:gold}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:silver}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#c96}.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ul,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>dl,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ol{column-width:24em;text-align:left}.mw-parser-output .navbox ul{list-style:none}.mw-parser-output .navbox .references{background:transparent}.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dd,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dt,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist li{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox .rok{display:inline-block;width:4em;padding-right:0.5em;text-align:right}.mw-parser-output .navbox .navbox-statistics{margin-top:2px;border-top:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:small}.mw-parser-output .navbox-summary>.title{font-weight:bold;font-size:larger}.mw-parser-output .navbox:not(.grupa-szablonów) .navbox{margin:0;border:0;padding:0}.mw-parser-output .navbox.grupa-szablonów>.grupa-szablonów-nawigacyjnych>.navbox:first-child{margin-top:2px}@media(max-width:800px){.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.before,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.after{display:none}}.mw-parser-output .navbox .opis img,.mw-parser-output .navbox .opis .flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.image{display:none}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}</style><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Wojna_domowa_w_Anglii" title="Szablon:Wojna domowa w Anglii"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Wojna_domowa_w_Anglii&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Wojna domowa w Anglii (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Wojna_domowa_w_Anglii&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption"><a class="mw-selflink selflink">Wojna domowa w Anglii</a></div><div class="mw-collapsible-content"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Powick_Bridge" title="Bitwa pod Powick Bridge">Powick Bridge</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Edgehill" title="Bitwa pod Edgehill">Edgehill</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Turnham_Green" title="Bitwa pod Turnham Green">Turnham Green</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Hopton_Heath" title="Bitwa pod Hopton Heath">Hopton Heath</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Adwalton_Moor" title="Bitwa pod Adwalton Moor">Adwalton Moor</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Lansdowne" title="Bitwa pod Lansdowne">Lansdowne</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Roundway_Down" title="Bitwa pod Roundway Down">Roundway Down</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Gainsborough" title="Bitwa pod Gainsborough">Gainsborough</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Newbury_(1643)" title="Bitwa pod Newbury (1643)">Newbury (I)</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Winceby" title="Bitwa pod Winceby">Winceby</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Cropredy_Bridge" title="Bitwa pod Cropredy Bridge">Cropredy Bridge</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_na_Marston_Moor" title="Bitwa na Marston Moor">Marston Moor</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Newbury_(1644)" title="Bitwa pod Newbury (1644)">Newbury (II)</a></li> <li><a href="/wiki/Obl%C4%99%C5%BCenia_Taunton" title="Oblężenia Taunton">Taunton</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Naseby" title="Bitwa pod Naseby">Naseby</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Langport" title="Bitwa pod Langport">Langport</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_St._Fagans" title="Bitwa pod St. Fagans">St. Fagans</a></li> <li><a href="/wiki/Obl%C4%99%C5%BCenie_Pembroke" title="Oblężenie Pembroke">Pembroke</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Mauchline_Muir" title="Bitwa pod Mauchline Muir">Mauchline Muir</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Maidstone" title="Bitwa pod Maidstone">Maidstone</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Preston_(1648)" title="Bitwa pod Preston (1648)">Preston</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Rathmines" title="Bitwa pod Rathmines">Rathmines</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Dunbar_(1650)" title="Bitwa pod Dunbar (1650)">Dunbar</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Wigan_Lane" title="Bitwa pod Wigan Lane">Wigan Lane</a></li> <li><a href="/wiki/Bitwa_pod_Worcesterem" title="Bitwa pod Worcesterem">Worcester</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></div></div> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r74983602"><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Historia_Wielkiej_Brytanii" title="Szablon:Historia Wielkiej Brytanii"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Historia_Wielkiej_Brytanii&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Historia Wielkiej Brytanii (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Historia_Wielkiej_Brytanii&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption"><a href="/wiki/Historia_Wielkiej_Brytanii" title="Historia Wielkiej Brytanii">Historia Wielkiej Brytanii</a></div><div class="mw-collapsible-content"><div class="hlist navbox-above above"> <p><i><a href="/wiki/Imperium_brytyjskie" title="Imperium brytyjskie">Imperium brytyjskie</a></i> </p> </div><div class="flex"><div class="navbox-main-content inner-group"><div class="a1 hlist navbox-list spis navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Brytowie" title="Brytowie">Brytowie</a> <ul><li><a href="/wiki/Durotrygowie" title="Durotrygowie">Durotrygowie</a></li> <li><a href="/wiki/Catuvellauni" title="Catuvellauni">Catuvellauni</a></li> <li><a href="/wiki/Sylurowie" title="Sylurowie">Sylurowie</a></li> <li><a href="/wiki/Icenowie" title="Icenowie">Icenowie</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Brytania" title="Brytania">Brytania</a> <ul><li><a href="/wiki/Wa%C5%82_Hadriana" title="Wał Hadriana">Wał Hadriana</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Romano-Brytowie&action=edit&redlink=1" class="new" title="Romano-Brytowie (strona nie istnieje)">Romano-Brytowie</a></li></ul> </div><div class="a2 hlist navbox-list spis navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Wielkiej_Brytanii" title="Królestwo Wielkiej Brytanii">Królestwo Wielkiej Brytanii</a> <ul><li><a href="/wiki/Akt_unii_(1707)" title="Akt unii (1707)">Akt unii (1707)</a></li> <li><a href="/wiki/Rewolucja_przemys%C5%82owa" title="Rewolucja przemysłowa">Rewolucja przemysłowa</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Zjednoczone_Kr%C3%B3lestwo_Wielkiej_Brytanii_i_Irlandii" title="Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii">Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii</a></li> <li><a href="/wiki/Wielka_Brytania" title="Wielka Brytania">Wielka Brytania</a></li></ul> </div><div class="a3 hlist navbox-list spis navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Epoka_georgia%C5%84ska" title="Epoka georgiańska">Epoka georgiańska</a></li> <li><a href="/wiki/Epoka_wiktoria%C5%84ska" title="Epoka wiktoriańska">Epoka wiktoriańska</a></li> <li><a href="/wiki/Epoka_edwardia%C5%84ska" title="Epoka edwardiańska">Epoka edwardiańska</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Wielka_Brytania_w_XX_wieku&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wielka Brytania w XX wieku (strona nie istnieje)">Wielka Brytania w XX wieku</a></li></ul> </div><div class="a4 hlist navbox-list spis navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Brytyjczycy" title="Brytyjczycy">Obywatele brytyjscy</a></li> <li><a href="/wiki/W%C5%82adcy_brytyjscy" title="Władcy brytyjscy">Władcy brytyjscy</a></li> <li><a href="/wiki/Premierzy_Wielkiej_Brytanii" title="Premierzy Wielkiej Brytanii">Premierzy Wielkiej Brytanii</a></li> <li><a href="/wiki/Ustr%C3%B3j_polityczny_Wielkiej_Brytanii" title="Ustrój polityczny Wielkiej Brytanii">Ustrój polityczny Wielkiej Brytanii</a></li> <li><a href="/wiki/Stosunki_polsko-brytyjskie" title="Stosunki polsko-brytyjskie">Stosunki polsko-brytyjskie</a></li></ul> </div><div class="tr a5 mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><span class="fakebar"></span><div class="navbox-group opis"><a href="/wiki/Historia_Szkocji" title="Historia Szkocji">Historia Szkocji</a></div><div class="mw-collapsible-content"><table class="a5 inner-standard"><tbody><tr class="a5_1"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Kaledo%C5%84czycy" title="Kaledończycy">Kaledończycy</a></li> <li><a href="/wiki/Kaledonia" title="Kaledonia">Kaledonia</a> <ul><li><a href="/wiki/Wa%C5%82_Antonina" title="Wał Antonina">Wał Antonina</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Piktowie" title="Piktowie">Piktowie</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Piktawia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Piktawia (strona nie istnieje)">Piktawia</a></li> <li><a href="/wiki/Dumnonie" title="Dumnonie">Dumnonie</a></li> <li><a href="/wiki/Strathclyde_(kr%C3%B3lestwo)" title="Strathclyde (królestwo)">Strathclyde</a></li> <li><a href="/wiki/Dalriada" title="Dalriada">Dalriada</a></li> <li><a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Alby" title="Królestwo Alby">Królestwo Alby</a></li> <li><a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Mann_i_Wysp" title="Królestwo Mann i Wysp">Królestwo Mann i Wysp</a></li> <li><a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Szkocji" title="Królestwo Szkocji">Królestwo Szkocji</a> <ul><li><a href="/wiki/Auld_Alliance" title="Auld Alliance">Auld Alliance</a></li> <li><a href="/wiki/I_wojna_o_niepodleg%C5%82o%C5%9B%C4%87_Szkocji" title="I wojna o niepodległość Szkocji">I wojna o niepodległość Szkocji</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_rojalist%C3%B3w_w_Szkocji" title="Powstanie rojalistów w Szkocji">Powstanie rojalistów w Szkocji</a></li> <li><a href="/wiki/Powstania_szkockie" title="Powstania szkockie">Powstania szkockie</a></li> <li><a href="/wiki/Akt_unii_(1707)" title="Akt unii (1707)">Akt unii (1707)</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Szkocja" title="Szkocja">Szkocja</a></li></ul> </td></tr><tr class="a5_2"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Kalendarium_historii_Szkocji" title="Kalendarium historii Szkocji">Kalendarium historii Szkocji</a></li></ul> </td></tr><tr class="a5_3"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/J%C4%99zyk_gaelicki_szkocki" title="Język gaelicki szkocki">Język gaelicki szkocki</a></li> <li><a href="/wiki/J%C4%99zyk_scots" title="Język scots">Język scots</a></li> <li><a href="/wiki/Szkoci" title="Szkoci">Naród szkocki</a></li> <li><a href="/wiki/Lista_kr%C3%B3l%C3%B3w_piktyjskich" title="Lista królów piktyjskich">Lista królów piktyjskich</a></li> <li><a href="/wiki/W%C5%82adcy_Dalriady" title="Władcy Dalriady">Władcy Dalriady</a></li> <li><a href="/wiki/W%C5%82adcy_Szkocji" title="Władcy Szkocji">Władcy Szkocji</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></div></div><div class="tr a6 mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><span class="fakebar"></span><div class="navbox-group opis"><a href="/w/index.php?title=Historia_Irlandii_P%C3%B3%C5%82nocnej&action=edit&redlink=1" class="new" title="Historia Irlandii Północnej (strona nie istnieje)">Historia Irlandii Północnej</a></div><div class="mw-collapsible-content"><table class="a6 inner-standard"><tbody><tr class="a6_1"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Irlandia_prehistoryczna" title="Irlandia prehistoryczna">Irlandia prehistoryczna</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irlandia_celtycka&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irlandia celtycka (strona nie istnieje)">Irlandia celtycka</a></li> <li><a href="/wiki/Dalriada" title="Dalriada">Dalriada</a></li> <li><a href="/wiki/Irlandia_feudalna" title="Irlandia feudalna">Irlandia feudalna</a></li> <li><a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Irlandii" title="Królestwo Irlandii">Królestwo Irlandii</a></li> <li><a href="/wiki/Ulster" title="Ulster">Ulster</a></li> <li><a href="/wiki/Republika_Irlandzka" title="Republika Irlandzka">Republika Irlandzka</a></li> <li><a href="/wiki/Wolne_Pa%C5%84stwo_Irlandzkie" title="Wolne Państwo Irlandzkie">Wolne Państwo Irlandzkie</a></li> <li><a href="/wiki/Irlandia_P%C3%B3%C5%82nocna" title="Irlandia Północna">Irlandia Północna</a> <ul><li><a href="/wiki/Konflikt_w_Irlandii_P%C3%B3%C5%82nocnej" title="Konflikt w Irlandii Północnej">Konflikt w Irlandii Północnej</a></li></ul></li></ul> </td></tr><tr class="a6_2"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Kalendarium_historii_Irlandii" title="Kalendarium historii Irlandii">Kalendarium historii Irlandii</a></li></ul> </td></tr><tr class="a6_3"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/J%C4%99zyk_irlandzki" title="Język irlandzki">Język irlandzki</a></li> <li><a href="/wiki/Irlandczycy" title="Irlandczycy">Naród irlandzki</a></li> <li><a href="/wiki/Angielscy_w%C5%82adcy_Irlandii" title="Angielscy władcy Irlandii">Angielscy władcy Irlandii</a></li> <li><a href="/wiki/Gubernatorzy_Irlandii_P%C3%B3%C5%82nocnej" title="Gubernatorzy Irlandii Północnej">Gubernatorzy Irlandii Północnej</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></div></div><div class="tr a7 mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><span class="fakebar"></span><div class="navbox-group opis"><a href="/w/index.php?title=Historia_Walii&action=edit&redlink=1" class="new" title="Historia Walii (strona nie istnieje)">Historia Walii</a></div><div class="mw-collapsible-content"><table class="a7 inner-standard"><tbody><tr class="a7_1"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Deheubarth" title="Deheubarth">Deheubarth</a></li> <li><a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Gwynedd" title="Królestwo Gwynedd">Królestwo Gwynedd</a></li> <li><a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Dyfed" title="Królestwo Dyfed">Królestwo Dyfed</a></li> <li><a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Powys" title="Królestwo Powys">Królestwo Powys</a></li> <li><a href="/wiki/Cantref" title="Cantref">Cantref</a></li> <li><a href="/wiki/Walia" title="Walia">Walia</a></li></ul> </td></tr><tr class="a7_2"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Prehistoria_Walii" title="Prehistoria Walii">Prehistoria Walii</a></li></ul> </td></tr><tr class="a7_3"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/J%C4%99zyk_walijski" title="Język walijski">Język walijski</a></li> <li><a href="/wiki/Walijczycy" title="Walijczycy">Naród walijski</a></li> <li><a href="/wiki/Ksi%C4%85%C5%BC%C4%99_Walii" title="Książę Walii">Książę Walii</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></div></div><div class="tr a8 mw-collapsible" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><span class="fakebar"></span><div class="navbox-group opis"><a href="/wiki/Historia_Kr%C3%B3lestwa_Anglii" title="Historia Królestwa Anglii">Historia Królestwa Anglii</a></div><div class="mw-collapsible-content"><table class="a8 inner-standard"><tbody><tr class="a8_1"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Anglosasi" title="Anglosasi">Anglosasi</a> <ul><li><a href="/wiki/Anglowie" title="Anglowie">Anglowie</a></li> <li><a href="/wiki/Sasi" title="Sasi">Sasi</a></li> <li><a href="/wiki/Jutowie" title="Jutowie">Jutowie</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Heptarchia" title="Heptarchia">Heptarchia</a> <ul><li><a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Anglii_Wschodniej" title="Królestwo Anglii Wschodniej">Anglia Wschodnia</a></li> <li><a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Essex" title="Królestwo Essex">Essex</a></li> <li><a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Kentu" title="Królestwo Kentu">Kent</a></li> <li><a href="/wiki/Mercja" title="Mercja">Mercja</a></li> <li><a href="/wiki/Nortumbria" title="Nortumbria">Nortumbria</a> <small>(<a href="/wiki/Bernicja" title="Bernicja">Bernicja</a>, <a href="/wiki/Deira" title="Deira">Deira</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Sussex" title="Królestwo Sussex">Sussex</a></li> <li><a href="/wiki/Wessex" title="Wessex">Wessex</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Danelagh" title="Danelagh">Danelagh</a></li> <li><a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Anglii" title="Królestwo Anglii">Królestwo Anglii</a> <ul><li><a href="/wiki/Inwazja_Norman%C3%B3w_na_Angli%C4%99_w_1066" title="Inwazja Normanów na Anglię w 1066">Inwazja Normanów na Anglię w 1066</a></li> <li><a href="/wiki/Dynastia_normandzka" title="Dynastia normandzka">Dynastia normandzka</a></li> <li><a href="/wiki/Powstanie_Wata_Tylera" title="Powstanie Wata Tylera">Powstanie Wata Tylera</a></li> <li><a href="/wiki/Wojna_Dw%C3%B3ch_R%C3%B3%C5%BC" title="Wojna Dwóch Róż">Wojna Dwóch Róż</a></li> <li><a href="/wiki/Akt_supremacji" title="Akt supremacji">Akt supremacji</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Angielska wojna domowa</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Republika_Angielska" title="Republika Angielska">Republika Angielska</a> <ul><li><a href="/wiki/Kampania_Cromwella_w_Irlandii" title="Kampania Cromwella w Irlandii">Kampania Cromwella w Irlandii</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Restauracja_Stuart%C3%B3w" title="Restauracja Stuartów">Restauracja Stuartów</a></li> <li><a href="/wiki/Chwalebna_rewolucja" title="Chwalebna rewolucja">Chwalebna rewolucja</a></li> <li><a href="/wiki/Akt_unii_(1707)" title="Akt unii (1707)">Akt unii (1707)</a></li> <li><a href="/wiki/Anglia" title="Anglia">Anglia</a></li></ul> </td></tr><tr class="a8_2"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Historia_Anglii_(V%E2%80%93VII_wiek)" title="Historia Anglii (V–VII wiek)">Historia Anglii (V–VII wiek)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Historia_Anglii_(VIII%E2%80%93XI_wiek)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Historia Anglii (VIII–XI wiek) (strona nie istnieje)">Historia Anglii (VIII–XI wiek)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Historia_Anglii_(XI%E2%80%93XV_wiek)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Historia Anglii (XI–XV wiek) (strona nie istnieje)">Historia Anglii (XI–XV wiek)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anglia_Tudor%C3%B3w&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anglia Tudorów (strona nie istnieje)">Anglia Tudorów</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Epoka_el%C5%BCbieta%C5%84ska&action=edit&redlink=1" class="new" title="Epoka elżbietańska (strona nie istnieje)">Epoka elżbietańska</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Panowanie_Stuart%C3%B3w&action=edit&redlink=1" class="new" title="Panowanie Stuartów (strona nie istnieje)">Panowanie Stuartów</a></li></ul> </td></tr><tr class="a8_3"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/J%C4%99zyk_angielski" title="Język angielski">Język angielski</a></li> <li><a href="/wiki/Anglicy" title="Anglicy">Naród angielski </a></li> <li><a href="/wiki/W%C5%82adcy_Anglii" title="Władcy Anglii">Władcy Anglii</a> <ul><li><a href="/wiki/W%C5%82adcy_Anglii_Wschodniej" title="Władcy Anglii Wschodniej">Władcy Anglii Wschodniej</a></li> <li><a href="/wiki/W%C5%82adcy_Kr%C3%B3lestwa_Essex" title="Władcy Królestwa Essex">Władcy Królestwa Essex</a></li> <li><a href="/wiki/W%C5%82adcy_Kentu" title="Władcy Kentu">Władcy Kentu</a></li> <li><a href="/wiki/W%C5%82adcy_Mercji" title="Władcy Mercji">Władcy Mercji</a></li> <li><a href="/wiki/W%C5%82adcy_Nortumbrii" title="Władcy Nortumbrii">Władcy Nortumbrii</a></li> <li><a href="/wiki/W%C5%82adcy_Susseksu" title="Władcy Susseksu">Władcy Susseksu</a></li> <li><a href="/wiki/W%C5%82adcy_Wesseksu" title="Władcy Wesseksu">Władcy Wesseksu</a></li></ul></li></ul> </td></tr></tbody></table></div></div></div><div class="navbox-after after"> <figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Herb_Wielkiej_Brytanii" title="Herb Wielkiej Brytanii"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Royal_Coat_of_Arms_of_the_United_Kingdom_%28St_Edward%27s_Crown%29.svg/50px-Royal_Coat_of_Arms_of_the_United_Kingdom_%28St_Edward%27s_Crown%29.svg.png" decoding="async" width="50" height="48" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Royal_Coat_of_Arms_of_the_United_Kingdom_%28St_Edward%27s_Crown%29.svg/75px-Royal_Coat_of_Arms_of_the_United_Kingdom_%28St_Edward%27s_Crown%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Royal_Coat_of_Arms_of_the_United_Kingdom_%28St_Edward%27s_Crown%29.svg/100px-Royal_Coat_of_Arms_of_the_United_Kingdom_%28St_Edward%27s_Crown%29.svg.png 2x" data-file-width="1550" data-file-height="1500" /></a><figcaption></figcaption></figure> </div></div></div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74016753">.mw-parser-output #normdaten>div+div{margin-top:0.5em}.mw-parser-output #normdaten>div>div{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);padding:.2em .5em}.mw-parser-output #normdaten ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output #normdaten ul li:first-child{padding-left:.5em;border-left:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}</style> <div id="normdaten" class="catlinks"><div class="normdaten-typ-fehlt"><div><a href="/wiki/Kontrola_autorytatywna" title="Kontrola autorytatywna">Kontrola autorytatywna</a> (<span class="description"><a href="/wiki/Wojna" title="Wojna">wojna</a></span>):</div><ul><li><a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" title="Library of Congress Control Number">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://lccn.loc.gov/sh85056792">sh85056792</a></span></li><li><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4134026-7">4134026-7</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioth%C3%A8que_nationale" title="Bibliothèque nationale">BnF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb119435928">119435928</a></span></li><li><a href="/wiki/Centralna_Biblioteka_Narodowa_we_Florencji" title="Centralna Biblioteka Narodowa we Florencji">BNCF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://thes.bncf.firenze.sbn.it/termine.php?id=35874">35874</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Republiki_Czeskiej" title="Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/ph311280">ph311280</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Izraela" title="Biblioteka Narodowa Izraela">J9U</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007538550205171">987007538550205171</a></span></li></ul></div><div class="normdaten-andere"><div><a href="/wiki/Encyklopedia_internetowa" title="Encyklopedia internetowa">Encyklopedie internetowe</a>:</div> <ul><li><a href="/wiki/Encyklopedia_PWN_(internetowa)" title="Encyklopedia PWN (internetowa)">PWN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3997452.html">3997452</a></span></li> <li><a href="/wiki/Encyklopedia_Britannica" title="Encyklopedia Britannica">Britannica</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/topic/Puritan-Revolution">topic/Puritan-Revolution</a></span>, <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/event/English-Civil-Wars">event/English-Civil-Wars</a></span></li> <li><a href="/wiki/Wielka_Encyklopedia_Rosyjska" title="Wielka Encyklopedia Rosyjska">БРЭ</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://old.bigenc.ru/text/1821236">1821236</a></span></li> <li><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Property:P1296" class="extiw" title="d:Property:P1296">Catalana</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0055136.xml">0055136</a></span></li> <li><a href="/wiki/Den_Store_Danske_Encyklop%C3%A6di" title="Den Store Danske Encyklopædi">DSDE</a>: <span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=8313&url_prefix=https://lex.dk/&id=Den_Engelske_Borgerkrig">Den_Engelske_Borgerkrig</a></span></li></ul> </div></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Angielska_wojna_domowa&oldid=72475220">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Angielska_wojna_domowa&oldid=72475220</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Specjalna:Kategorie" title="Specjalna:Kategorie">Kategoria</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Angielska_wojna_domowa" title="Kategoria:Angielska wojna domowa">Angielska wojna domowa</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Ukryte kategorie: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Artyku%C5%82y_zawieraj%C4%85ce_w%C5%82asne_teorie" title="Kategoria:Artykuły zawierające własne teorie">Artykuły zawierające własne teorie</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Artyku%C5%82y_z_brakuj%C4%85cymi_przypisami_od_2021-04" title="Kategoria:Artykuły z brakującymi przypisami od 2021-04">Artykuły z brakującymi przypisami od 2021-04</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Szablony_lokalizacyjne_%E2%80%93_brak_wsp%C3%B3%C5%82rz%C4%99dnych_%E2%80%93_Wojna_infobox" title="Kategoria:Szablony lokalizacyjne – brak współrzędnych – Wojna infobox">Szablony lokalizacyjne – brak współrzędnych – Wojna infobox</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Artyku%C5%82y_z_brakuj%C4%85cymi_przypisami_od_2022-02" title="Kategoria:Artykuły z brakującymi przypisami od 2022-02">Artykuły z brakującymi przypisami od 2022-02</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Szablon_cytowania_ksi%C4%85%C5%BCki_%E2%80%93_brak_numeru_strony" title="Kategoria:Szablon cytowania książki – brak numeru strony">Szablon cytowania książki – brak numeru strony</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Tę stronę ostatnio edytowano 11 sty 2024, 17:17.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst udostępniany na licencji <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach</a>, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/pl">warunkach korzystania</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Angielska_wojna_domowa&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-thmnn","wgBackendResponseTime":215,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.545","walltime":"0.964","ppvisitednodes":{"value":2028,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":54731,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":6563,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":16,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":2,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":21859,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":6,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 639.945 1 -total"," 26.26% 168.075 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna"," 25.05% 160.299 5 Szablon:Szablon_nawigacyjny"," 24.57% 157.223 1 Szablon:Wojna_domowa_w_Anglii"," 23.46% 150.163 1 Szablon:Wojna_infobox"," 9.61% 61.515 1 Szablon:Dopracować"," 6.86% 43.893 1 Szablon:Infobox_mapa_lokalizacyjna"," 6.09% 39.003 1 Szablon:Ang."," 5.83% 37.304 1 Szablon:Mbox"," 4.41% 28.217 1 Szablon:Historia_Wielkiej_Brytanii"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.329","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":4863396,"limit":52428800},"limitreport-logs":"{{#invoke:Moduł:Mapa|Infobox}}\ninfobox może wyszukać współrzędne w wikidanych\nargumenty = table#1 {\n [\"category\"] = \"Wojna infobox\",\n}\nbrak punktów na mapę i współrzędnych, nadszedł czas na Wikidane\nbrak punktów na mapę nawet w Wikidanych\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ze zwijanymi grupami ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\ntitlePattern = \"%[%[%s*[Aa]ngielska wojna domowa%s*[|%]]\"\nrequired = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-59856bd7d8-gllss","timestamp":"20241119184545","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Angielska wojna domowa","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Angielska_wojna_domowa","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q80330","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q80330","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2006-04-15T19:51:47Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/1\/12\/Battle_of_Naseby.jpg"}</script> </body> </html>