CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="eo" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Koko - Vikipedio</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )eowikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januaro","februaro","marto","aprilo","majo","junio","julio","aŭgusto","septembro","oktobro","novembro","decembro"],"wgRequestId":"54a73497-4497-4e76-9bcd-cc4219ce6dc9","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Koko","wgTitle":"Koko","wgCurRevisionId":9060020,"wgRevisionId":9060020,"wgArticleId":99355,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Listo de arkivitaj paĝoj de Retarkivo","Artikoloj kun rompitaj ligiloj","Paĝoj kun eksmodaj citŝablonoj","Paĝoj kiuj uzas magiajn ligilojn por PubMed","Artikoloj voĉlegitaj","Legindaj artikoloj","Artikoloj de la monato en 2025","Havendaj artikoloj pli grandaj ol 30 kB","Kortbirdaro","Fazanedoj","Kokoj","Dombestoj"],"wgPageViewLanguage":"eo","wgPageContentLanguage":"eo","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Koko","wgRelevantArticleId":99355,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":9060020,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"eo","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"eo"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":50000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q780","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false}; RLSTATE={"ext.gadget.niceInfoboxes":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","ext.tmh.player.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.gallery","mediawiki.page.media","ext.tmh.player","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.Rekta-ligilo-al-Komunejo","ext.gadget.DocTabs","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=eo&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.tmh.player.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=eo&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=eo&modules=ext.gadget.niceInfoboxes&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=eo&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.24"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/84/Male_and_female_chicken_sitting_together.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1602"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Male_and_female_chicken_sitting_together.jpg/800px-Male_and_female_chicken_sitting_together.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1068"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Male_and_female_chicken_sitting_together.jpg/640px-Male_and_female_chicken_sitting_together.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="854"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Koko - Vikipedio"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//eo.m.wikipedia.org/wiki/Koko"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Redakti" href="/w/index.php?title=Koko&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Vikipedio (eo)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//eo.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Koko"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.eo"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Vikipedio Atom-fonto" href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:Lastaj_%C5%9Dan%C4%9Doj&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="auth.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Koko rootpage-Koko skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Saltu al enhavo</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Retejo"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Ĉefa menuo" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ĉefa menuo" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Ĉefa menuo</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Ĉefa menuo</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">movigi al flanka panelo</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">kaŝi</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigado </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-desciption" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedio:%C4%88efpa%C4%9Do"><span>Ĉefpaĝo</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portalo:Komunumo" title="Pri la projekto, kion vi povas fari, kie vi povas trovi ion"><span>Komunuma portalo</span></a></li><li id="n-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedio:Diskutejo"><span>Diskutejo</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedio:Aktuala%C4%B5oj" title="Trovi fonajn informojn pri nunaj eventoj"><span>Aktualaĵoj</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Lastaj_%C5%9Dan%C4%9Doj" title="Listo de la lastaj ŝanĝoj en la vikio. [r]" accesskey="r"><span>Lastaj ŝanĝoj</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Novaj_pa%C4%9Doj"><span>Novaj paĝoj</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Hazarda_pa%C4%9Do" title="Iri al hazarda paĝo [x]" accesskey="x"><span>Hazarda paĝo</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Helpo:Enhavo" title="La loko por eltrovi"><span>Helpo</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Specialaj_pa%C4%9Doj"><span>Specialaj paĝoj</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Vikipedio:%C4%88efpa%C4%9Do" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Vikipedio" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-eo.svg" style="width: 6.875em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-eo.svg" width="109" height="13" style="width: 6.8125em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Ser%C4%89i" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Serĉi tra Vikipedio [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Serĉi</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Serĉi tra Vikipedio" aria-label="Serĉi tra Vikipedio" autocapitalize="sentences" title="Serĉi tra Vikipedio [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specialaĵo:Serĉi"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Serĉi</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Personaj iloj"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Aspekto"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Aspekto" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Aspekto</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=eo.wikipedia.org&uselang=eo" class=""><span>Donaci</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:Krei_konton&returnto=Koko" title="Ni rekomendas ke vi kreu uzantokonton kaj ensalutu, kvankam tio ne estas deviga" class=""><span>Krei konton</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:Ensaluti&returnto=Koko" title="Ni rekomendas ke vi ensalutu, kvankam tio ne estas devige. [o]" accesskey="o" class=""><span>Ensaluti</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Pliaj agordoj" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Personaj iloj" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Personaj iloj</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menuo de uzanto" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=eo.wikipedia.org&uselang=eo"><span>Donaci</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:Krei_konton&returnto=Koko" title="Ni rekomendas ke vi kreu uzantokonton kaj ensalutu, kvankam tio ne estas deviga"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Krei konton</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:Ensaluti&returnto=Koko" title="Ni rekomendas ke vi ensalutu, kvankam tio ne estas devige. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Ensaluti</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Paĝoj por elsalutitaj redaktistoj <a href="/wiki/Helpo:Enkonduko" aria-label="Lernu pli pri redaktado"><span>Lernu pli</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Miaj_kontribuoj" title="Listo de redaktoj faritaj el ĉi tiu IPa adreso [y]" accesskey="y"><span>Kontribuoj</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Mia_diskutpa%C4%9Do" title="Diskuto pri redaktoj sub tiu ĉi IP adreso [n]" accesskey="n"><span>Diskuto</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Retejo"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Enhavo" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Enhavo</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">movigi al flanka panelo</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">kaŝi</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Komenco</div> </a> </li> <li id="toc-Priskribo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Priskribo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Priskribo</span> </div> </a> <ul id="toc-Priskribo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Konduto" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Konduto"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Konduto</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Konduto-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Baskuli Konduto subsekcio</span> </button> <ul id="toc-Konduto-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Kanto" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kanto"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Kanto</span> </div> </a> <ul id="toc-Kanto-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Reproduktado" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Reproduktado"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Reproduktado</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Reproduktado-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Baskuli Reproduktado subsekcio</span> </button> <ul id="toc-Reproduktado-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Kovado_kaj_generado" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kovado_kaj_generado"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Kovado kaj generado</span> </div> </a> <ul id="toc-Kovado_kaj_generado-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Bredado" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bredado"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Bredado</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Bredado-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Baskuli Bredado subsekcio</span> </button> <ul id="toc-Bredado-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Originoj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Originoj"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Originoj</span> </div> </a> <ul id="toc-Originoj-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Sudameriko" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Sudameriko"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1.1</span> <span>Sudameriko</span> </div> </a> <ul id="toc-Sudameriko-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Farmado" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Farmado"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Farmado</span> </div> </a> <ul id="toc-Farmado-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Por_viando" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Por_viando"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2.1</span> <span>Por viando</span> </div> </a> <ul id="toc-Por_viando-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Por_ovoj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Por_ovoj"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2.2</span> <span>Por ovoj</span> </div> </a> <ul id="toc-Por_ovoj-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Kulture" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Kulture"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Kulture</span> </div> </a> <ul id="toc-Kulture-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Proverbo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Proverbo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Proverbo</span> </div> </a> <ul id="toc-Proverbo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bildaro" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bildaro"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Bildaro</span> </div> </a> <ul id="toc-Bildaro-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Referencoj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Referencoj"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Referencoj</span> </div> </a> <ul id="toc-Referencoj-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Vidu_ankaŭ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Vidu_ankaŭ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Vidu ankaŭ</span> </div> </a> <ul id="toc-Vidu_ankaŭ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Eksteraj_ligiloj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Eksteraj_ligiloj"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Eksteraj ligiloj</span> </div> </a> <ul id="toc-Eksteraj_ligiloj-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Enhavo" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Enhavtabelo" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ŝaltu la enhavtabelon" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Ŝaltu la enhavtabelon</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Koko</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Iru al artikolo en alia lingvo. Havebla en 212 lingvo" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-212" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">212 lingvoj</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Hoender" title="Hoender — afrikansa" lang="af" hreflang="af" data-title="Hoender" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikansa" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Haushuhn" title="Haushuhn — svisgermana" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Haushuhn" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="svisgermana" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B6%E1%88%AE" title="ዶሮ — amhara" lang="am" hreflang="am" data-title="ዶሮ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="amhara" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Gallus_gallus_domesticus" title="Gallus gallus domesticus — aragona" lang="an" hreflang="an" data-title="Gallus gallus domesticus" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragona" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Henn" title="Henn — Old English" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Henn" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="Old English" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%AC%D8%A7%D8%AC" title="دجاج — araba" lang="ar" hreflang="ar" data-title="دجاج" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="araba" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%AC%D8%A7%D8%AC" title="دجاج — Moroccan Arabic" lang="ary" hreflang="ary" data-title="دجاج" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Moroccan Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%AE%D9%87" title="فرخه — Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="فرخه" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%95%E0%A7%81%E0%A6%95%E0%A7%81%E0%A7%B0%E0%A6%BE" title="কুকুৰা — asama" lang="as" hreflang="as" data-title="কুকুৰা" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="asama" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Gallus_gallus_domesticus" title="Gallus gallus domesticus — astura" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Gallus gallus domesticus" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="astura" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-atj mw-list-item"><a href="https://atj.wikipedia.org/wiki/Pakahakwan" title="Pakahakwan — atikameka" lang="atj" hreflang="atj" data-title="Pakahakwan" data-language-autonym="Atikamekw" data-language-local-name="atikameka" class="interlanguage-link-target"><span>Atikamekw</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%80%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D3%80%D1%83" title="ГӀанкӀу — avara" lang="av" hreflang="av" data-title="ГӀанкӀу" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="avara" class="interlanguage-link-target"><span>Авар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ay mw-list-item"><a href="https://ay.wikipedia.org/wiki/Chiwchi" title="Chiwchi — ajmara" lang="ay" hreflang="ay" data-title="Chiwchi" data-language-autonym="Aymar aru" data-language-local-name="ajmara" class="interlanguage-link-target"><span>Aymar aru</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Toyuq" title="Toyuq — azerbajĝana" lang="az" hreflang="az" data-title="Toyuq" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbajĝana" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%88%DB%8C%D9%88%D9%82" title="تویوق — South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="تویوق" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%83%D1%8B%D2%A1" title="Тауыҡ — baŝkira" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Тауыҡ" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="baŝkira" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Siap" title="Siap — balia" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Siap" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="balia" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/H%C3%A9ndel" title="Héndel — Bavarian" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Héndel" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Bavarian" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/V%C4%97%C5%A1ta" title="Vėšta — Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Vėšta" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Manok" title="Manok — Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Manok" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bdr mw-list-item"><a href="https://bdr.wikipedia.org/wiki/Manuk" title="Manuk — West Coast Bajau" lang="bdr" hreflang="bdr" data-title="Manuk" data-language-autonym="Bajau Sama" data-language-local-name="West Coast Bajau" class="interlanguage-link-target"><span>Bajau Sama</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%83%D1%80%D1%8B%D1%86%D0%B0" title="Курыца — belorusa" lang="be" hreflang="be" data-title="Курыца" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="belorusa" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%83%D1%80%D1%8B%D1%86%D0%B0" title="Курыца — Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Курыца" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/Ayam" title="Ayam — Betawi" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Ayam" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="Betawi" class="interlanguage-link-target"><span>Betawi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D1%88%D0%BD%D0%B0_%D0%BA%D0%BE%D0%BA%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B0" title="Домашна кокошка — bulgara" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Домашна кокошка" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bulgara" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A6%E0%A5%87%E0%A4%B8%E0%A5%80_%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97%E0%A4%BE" title="देसी मुर्गा — Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="देसी मुर्गा" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bjn mw-list-item"><a href="https://bjn.wikipedia.org/wiki/Hayam" title="Hayam — Banjar" lang="bjn" hreflang="bjn" data-title="Hayam" data-language-autonym="Banjar" data-language-local-name="Banjar" class="interlanguage-link-target"><span>Banjar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AE%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A6%97%E0%A6%BF" title="মুরগি — bengala" lang="bn" hreflang="bn" data-title="মুরগি" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengala" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%96%E0%BE%B1%E0%BC%8B%E0%BD%8F%E0%BD%BA%E0%BC%8B" title="བྱ་ཏེ་ — tibeta" lang="bo" hreflang="bo" data-title="བྱ་ཏེ་" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="tibeta" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Yar_(evn)" title="Yar (evn) — bretona" lang="br" hreflang="br" data-title="Yar (evn)" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="bretona" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Koko%C5%A1ka" title="Kokoška — bosna" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Kokoška" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bosna" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%85%D1%8F%D0%B0" title="Тахяа — Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Тахяа" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Gall" title="Gall — kataluna" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Gall" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="kataluna" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Gi%C4%95" title="Giĕ — Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Giĕ" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%82%D0%B0%D0%BC" title="Котам — ĉeĉena" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Котам" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="ĉeĉena" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chy mw-list-item"><a href="https://chy.wikipedia.org/wiki/Kok%C3%AAh%C3%A9axa" title="Kokêhéaxa — ĉejena" lang="chy" hreflang="chy" data-title="Kokêhéaxa" data-language-autonym="Tsetsêhestâhese" data-language-local-name="ĉejena" class="interlanguage-link-target"><span>Tsetsêhestâhese</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B1%DB%8C%D8%B4%DA%A9" title="مریشک — sorana" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="مریشک" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="sorana" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Ghjaddina" title="Ghjaddina — korsika" lang="co" hreflang="co" data-title="Ghjaddina" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="korsika" class="interlanguage-link-target"><span>Corsu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Kur_dom%C3%A1c%C3%AD" title="Kur domácí — ĉeĥa" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Kur domácí" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="ĉeĥa" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-csb mw-list-item"><a href="https://csb.wikipedia.org/wiki/K%C3%B9ra" title="Kùra — Kashubian" lang="csb" hreflang="csb" data-title="Kùra" data-language-autonym="Kaszëbsczi" data-language-local-name="Kashubian" class="interlanguage-link-target"><span>Kaszëbsczi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%C4%83%D1%85" title="Чăх — ĉuvaŝa" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Чăх" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="ĉuvaŝa" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/I%C3%A2r_(ddof)" title="Iâr (ddof) — kimra" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Iâr (ddof)" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="kimra" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/H%C3%B8ns" title="Høns — dana" lang="da" hreflang="da" data-title="Høns" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="dana" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dag mw-list-item"><a href="https://dag.wikipedia.org/wiki/Noo" title="Noo — Dagbani" lang="dag" hreflang="dag" data-title="Noo" data-language-autonym="Dagbanli" data-language-local-name="Dagbani" class="interlanguage-link-target"><span>Dagbanli</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Haushuhn" title="Haushuhn — germana" lang="de" hreflang="de" data-title="Haushuhn" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="germana" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-din mw-list-item"><a href="https://din.wikipedia.org/wiki/Aj%C3%AFth" title="Ajïth — Dinka" lang="din" hreflang="din" data-title="Ajïth" data-language-autonym="Thuɔŋjäŋ" data-language-local-name="Dinka" class="interlanguage-link-target"><span>Thuɔŋjäŋ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Kerge_(heywan)" title="Kerge (heywan) — Dimli" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Kerge (heywan)" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Dimli" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dtp mw-list-item"><a href="https://dtp.wikipedia.org/wiki/Manuk" title="Manuk — Central Dusun" lang="dtp" hreflang="dtp" data-title="Manuk" data-language-autonym="Kadazandusun" data-language-local-name="Central Dusun" class="interlanguage-link-target"><span>Kadazandusun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ee mw-list-item"><a href="https://ee.wikipedia.org/wiki/Koklo" title="Koklo — evea" lang="ee" hreflang="ee" data-title="Koklo" data-language-autonym="Eʋegbe" data-language-local-name="evea" class="interlanguage-link-target"><span>Eʋegbe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%8C%CF%81%CE%BD%CE%B9%CE%B8%CE%B1" title="Όρνιθα — greka" lang="el" hreflang="el" data-title="Όρνιθα" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="greka" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eml mw-list-item"><a href="https://eml.wikipedia.org/wiki/Gal" title="Gal — Emiliano-Romagnolo" lang="egl" hreflang="egl" data-title="Gal" data-language-autonym="Emiliàn e rumagnòl" data-language-local-name="Emiliano-Romagnolo" class="interlanguage-link-target"><span>Emiliàn e rumagnòl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="leginda artikolo"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Chicken" title="Chicken — angla" lang="en" hreflang="en" data-title="Chicken" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angla" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Gallus_gallus_domesticus" title="Gallus gallus domesticus — hispana" lang="es" hreflang="es" data-title="Gallus gallus domesticus" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hispana" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Kana" title="Kana — estona" lang="et" hreflang="et" data-title="Kana" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estona" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Oilo" title="Oilo — eŭska" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Oilo" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="eŭska" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Gallus_gallus" title="Gallus gallus — Extremaduran" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Gallus gallus" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Extremaduran" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%BA" title="مرغ — persa" lang="fa" hreflang="fa" data-title="مرغ" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="persa" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Kana" title="Kana — finna" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Kana" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="finna" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Kana" title="Kana — Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Kana" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fj mw-list-item"><a href="https://fj.wikipedia.org/wiki/Toa" title="Toa — fiĝia" lang="fj" hreflang="fj" data-title="Toa" data-language-autonym="Na Vosa Vakaviti" data-language-local-name="fiĝia" class="interlanguage-link-target"><span>Na Vosa Vakaviti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Gallus_gallus_domesticus" title="Gallus gallus domesticus — franca" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Gallus gallus domesticus" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="franca" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Gallus_gallus_domesticus" title="Gallus gallus domesticus — Arpitan" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Gallus gallus domesticus" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="Arpitan" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/H%C3%BCshan" title="Hüshan — nord-frisa" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Hüshan" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="nord-frisa" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Gjaline" title="Gjaline — friula" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Gjaline" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="friula" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Hin" title="Hin — okcident-frisa" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Hin" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="okcident-frisa" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Sic%C3%ADn" title="Sicín — irlanda" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Sicín" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlanda" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E9%9B%9E" title="雞 — Gan" lang="gan" hreflang="gan" data-title="雞" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="Gan" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Cearc" title="Cearc — skot-gaela" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Cearc" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="skot-gaela" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Gali%C3%B1a" title="Galiña — galega" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Galiña" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galega" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-glk mw-list-item"><a href="https://glk.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%B1%DA%A9" title="کرک — Gilaki" lang="glk" hreflang="glk" data-title="کرک" data-language-autonym="گیلکی" data-language-local-name="Gilaki" class="interlanguage-link-target"><span>گیلکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Ryguasu" title="Ryguasu — gvarania" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Ryguasu" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="gvarania" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gor mw-list-item"><a href="https://gor.wikipedia.org/wiki/Malu%27o" title="Malu'o — gorontala" lang="gor" hreflang="gor" data-title="Malu'o" data-language-autonym="Bahasa Hulontalo" data-language-local-name="gorontala" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Hulontalo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-guc mw-list-item"><a href="https://guc.wikipedia.org/wiki/Kaliina" title="Kaliina — Wayuu" lang="guc" hreflang="guc" data-title="Kaliina" data-language-autonym="Wayuunaiki" data-language-local-name="Wayuu" class="interlanguage-link-target"><span>Wayuunaiki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Kaza" title="Kaza — haŭsa" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Kaza" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="haŭsa" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Ki%C3%AA-%C3%A9" title="Kiê-é — Hakka Chinese" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Kiê-é" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%AA%D7%A8%D7%A0%D7%92%D7%95%D7%9C_%D7%94%D7%91%D7%99%D7%AA" title="תרנגול הבית — hebrea" lang="he" hreflang="he" data-title="תרנגול הבית" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebrea" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97%E0%A5%80" title="मुर्गी — hinda" lang="hi" hreflang="hi" data-title="मुर्गी" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hinda" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Murgi" title="Murgi — Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Murgi" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Doma%C4%87a_koko%C5%A1" title="Domaća kokoš — kroata" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Domaća kokoš" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="kroata" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/H%C3%A1zi_ty%C3%BAk" title="Házi tyúk — hungara" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Házi tyúk" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="hungara" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%BE" title="Հավ — armena" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Հավ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="armena" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Gallina" title="Gallina — Interlingvao" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Gallina" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="Interlingvao" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iba mw-list-item"><a href="https://iba.wikipedia.org/wiki/Manuk" title="Manuk — ibana" lang="iba" hreflang="iba" data-title="Manuk" data-language-autonym="Jaku Iban" data-language-local-name="ibana" class="interlanguage-link-target"><span>Jaku Iban</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Ayam" title="Ayam — indonezia" lang="id" hreflang="id" data-title="Ayam" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezia" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ig mw-list-item"><a href="https://ig.wikipedia.org/wiki/Nne_%E1%BB%8Dk%E1%BB%A5k%E1%BB%8D" title="Nne ọkụkọ — igba" lang="ig" hreflang="ig" data-title="Nne ọkụkọ" data-language-autonym="Igbo" data-language-local-name="igba" class="interlanguage-link-target"><span>Igbo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Manok" title="Manok — iloka" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Manok" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="iloka" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%82%D0%B0%D0%BC" title="Котам — inguŝa" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Котам" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="inguŝa" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Hano" title="Hano — Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Hano" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Nytjah%C3%A6nsni" title="Nytjahænsni — islanda" lang="is" hreflang="is" data-title="Nytjahænsni" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islanda" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Gallus_gallus_domesticus" title="Gallus gallus domesticus — itala" lang="it" hreflang="it" data-title="Gallus gallus domesticus" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="itala" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%8B%E3%83%AF%E3%83%88%E3%83%AA" title="ニワトリ — japana" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ニワトリ" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japana" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Pitik" title="Pitik — java" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Pitik" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="java" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%98" title="ქათამი — kartvela" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ქათამი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="kartvela" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Taw%C4%B1qlar" title="Tawıqlar — Kara-Kalpak" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Tawıqlar" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="Kara-Kalpak" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Yuza%E1%B9%AD" title="Yuzaṭ — kabila" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Yuzaṭ" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="kabila" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbd mw-list-item"><a href="https://kbd.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%BD%D1%8D_%D0%B4%D0%B6%D1%8D%D0%B4%D1%85%D1%8D%D1%80" title="Унэ джэдхэр — kabarda" lang="kbd" hreflang="kbd" data-title="Унэ джэдхэр" data-language-autonym="Адыгэбзэ" data-language-local-name="kabarda" class="interlanguage-link-target"><span>Адыгэбзэ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kcg mw-list-item"><a href="https://kcg.wikipedia.org/wiki/Nywan" title="Nywan — Tyap" lang="kcg" hreflang="kcg" data-title="Nywan" data-language-autonym="Tyap" data-language-local-name="Tyap" class="interlanguage-link-target"><span>Tyap</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kg mw-list-item"><a href="https://kg.wikipedia.org/wiki/Nsusu" title="Nsusu — Kongo" lang="kg" hreflang="kg" data-title="Nsusu" data-language-autonym="Kongo" data-language-local-name="Kongo" class="interlanguage-link-target"><span>Kongo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kge mw-list-item"><a href="https://kge.wikipedia.org/wiki/Sisu" title="Sisu — Komering" lang="kge" hreflang="kge" data-title="Sisu" data-language-autonym="Kumoring" data-language-local-name="Komering" class="interlanguage-link-target"><span>Kumoring</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ki mw-list-item"><a href="https://ki.wikipedia.org/wiki/Ng%C5%A9k%C5%A9" title="Ngũkũ — kikuja" lang="ki" hreflang="ki" data-title="Ngũkũ" data-language-autonym="Gĩkũyũ" data-language-local-name="kikuja" class="interlanguage-link-target"><span>Gĩkũyũ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%83%D1%8B%D2%9B" title="Тауық — kazaĥa" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Тауық" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazaĥa" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%95%E0%B3%8B%E0%B2%B3%E0%B2%BF" title="ಕೋಳಿ — kanara" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಕೋಳಿ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="kanara" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%8B%AD" title="닭 — korea" lang="ko" hreflang="ko" data-title="닭" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="korea" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-koi mw-list-item"><a href="https://koi.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%83%D1%80%D3%A7%D0%B3" title="Курӧг — Komi-Permyak" lang="koi" hreflang="koi" data-title="Курӧг" data-language-autonym="Перем коми" data-language-local-name="Komi-Permyak" class="interlanguage-link-target"><span>Перем коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%DB%84%DA%A9%D9%8E%D8%B1" title="کۄکَر — kaŝmira" lang="ks" hreflang="ks" data-title="کۄکَر" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="kaŝmira" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Mir%C3%AE%C5%9Fk" title="Mirîşk — kurda" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Mirîşk" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="kurda" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%BE%D0%BE%D0%BA" title="Тоок — kirgiza" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Тоок" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="kirgiza" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Gallus" title="Gallus — latino" lang="la" hreflang="la" data-title="Gallus" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="latino" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Haushong" title="Haushong — luksemburga" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Haushong" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="luksemburga" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lbe mw-list-item"><a href="https://lbe.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D0%BA%D3%8F%D0%B8" title="Аьнакӏи — Lak" lang="lbe" hreflang="lbe" data-title="Аьнакӏи" data-language-autonym="Лакку" data-language-local-name="Lak" class="interlanguage-link-target"><span>Лакку</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B5%D1%80%D1%87" title="Верч — lezga" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Верч" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="lezga" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Hoon" title="Hoon — limburga" lang="li" hreflang="li" data-title="Hoon" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="limburga" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Iarina_y_ial" title="Iarina y ial — Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Iarina y ial" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/Ns%C3%B3s%C3%B3" title="Nsósó — lingala" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Nsósó" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="lingala" class="interlanguage-link-target"><span>Lingála</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BB%84%E0%BA%81%E0%BB%88" title="ໄກ່ — laŭa" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ໄກ່" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="laŭa" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Namin%C4%97_vi%C5%A1ta" title="Naminė višta — litova" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Naminė višta" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litova" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/M%C4%81jas_vista" title="Mājas vista — latva" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Mājas vista" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="latva" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B7" title="Сараз — mokŝa" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Сараз" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="mokŝa" class="interlanguage-link-target"><span>Мокшень</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Akoho" title="Akoho — malagasa" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Akoho" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="malagasa" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mi mw-list-item"><a href="https://mi.wikipedia.org/wiki/Heihei" title="Heihei — maoria" lang="mi" hreflang="mi" data-title="Heihei" data-language-autonym="Māori" data-language-local-name="maoria" class="interlanguage-link-target"><span>Māori</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Ayam_(taranak)" title="Ayam (taranak) — minankabaŭa" lang="min" hreflang="min" data-title="Ayam (taranak)" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="minankabaŭa" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BA%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B0" title="Кокошка — makedona" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Кокошка" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="makedona" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%95%E0%B5%8B%E0%B4%B4%E0%B4%BF" title="കോഴി — malajalama" lang="ml" hreflang="ml" data-title="കോഴി" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="malajalama" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mni mw-list-item"><a href="https://mni.wikipedia.org/wiki/%EA%AF%8C%EA%AF%A6%EA%AF%9F_(%EA%AF%8E%EA%AF%86%EA%AF%A6%EA%AF%9B)" title="ꯌꯦꯟ (ꯎꯆꯦꯛ) — manipura" lang="mni" hreflang="mni" data-title="ꯌꯦꯟ (ꯎꯆꯦꯛ)" data-language-autonym="ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ" data-language-local-name="manipura" class="interlanguage-link-target"><span>ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mnw mw-list-item"><a href="https://mnw.wikipedia.org/wiki/%E1%80%85%E1%80%AC%E1%81%9A%E1%80%BA" title="စာၚ် — Mon" lang="mnw" hreflang="mnw" data-title="စာၚ်" data-language-autonym="ဘာသာမန်" data-language-local-name="Mon" class="interlanguage-link-target"><span>ဘာသာမန်</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A5%8B%E0%A4%82%E0%A4%AC%E0%A4%A1%E0%A5%80" title="कोंबडी — marata" lang="mr" hreflang="mr" data-title="कोंबडी" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="marata" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mrj mw-list-item"><a href="https://mrj.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D3%B9%D0%B2%D3%B9" title="Цӹвӹ — Western Mari" lang="mrj" hreflang="mrj" data-title="Цӹвӹ" data-language-autonym="Кырык мары" data-language-local-name="Western Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Кырык мары</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="elstara artikolo"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Ayam" title="Ayam — malaja" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Ayam" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malaja" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%80%E1%80%BC%E1%80%80%E1%80%BA" title="ကြက် — birma" lang="my" hreflang="my" data-title="ကြက်" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="birma" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B7" title="Сараз — erzja" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Сараз" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="erzja" class="interlanguage-link-target"><span>Эрзянь</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%B1%DA%A9" title="کرک — mazandarana" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="کرک" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="mazandarana" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/Gallus_gallus_domesticus" title="Gallus gallus domesticus — napola" lang="nap" hreflang="nap" data-title="Gallus gallus domesticus" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="napola" class="interlanguage-link-target"><span>Napulitano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Hohn" title="Hohn — platgermana" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Hohn" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="platgermana" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Hounder" title="Hounder — Low Saxon" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Hounder" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="Low Saxon" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A5%81%E0%A4%96%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A4%BE" title="कुखुरा — nepala" lang="ne" hreflang="ne" data-title="कुखुरा" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="nepala" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%96%E0%A4%BE_(%E0%A4%9D%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A4%83)" title="खा (झंगः) — nevara" lang="new" hreflang="new" data-title="खा (झंगः)" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="nevara" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nia mw-list-item"><a href="https://nia.wikipedia.org/wiki/Manu" title="Manu — niasa" lang="nia" hreflang="nia" data-title="Manu" data-language-autonym="Li Niha" data-language-local-name="niasa" class="interlanguage-link-target"><span>Li Niha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Kip_(vogel)" title="Kip (vogel) — nederlanda" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Kip (vogel)" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="nederlanda" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/H%C3%B8ns" title="Høns — novnorvega" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Høns" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="novnorvega" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Tamh%C3%B8ns" title="Tamhøns — dannorvega" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Tamhøns" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="dannorvega" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nso mw-list-item"><a href="https://nso.wikipedia.org/wiki/Kgogo" title="Kgogo — nord-sota" lang="nso" hreflang="nso" data-title="Kgogo" data-language-autonym="Sesotho sa Leboa" data-language-local-name="nord-sota" class="interlanguage-link-target"><span>Sesotho sa Leboa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nv mw-list-item"><a href="https://nv.wikipedia.org/wiki/Naa%CA%BCah%C3%B3%C3%B3hai" title="Naaʼahóóhai — navaha" lang="nv" hreflang="nv" data-title="Naaʼahóóhai" data-language-autonym="Diné bizaad" data-language-local-name="navaha" class="interlanguage-link-target"><span>Diné bizaad</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ny mw-list-item"><a href="https://ny.wikipedia.org/wiki/Nkhuku" title="Nkhuku — njanĝa" lang="ny" hreflang="ny" data-title="Nkhuku" data-language-autonym="Chi-Chewa" data-language-local-name="njanĝa" class="interlanguage-link-target"><span>Chi-Chewa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Gallus_gallus" title="Gallus gallus — okcitana" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Gallus gallus" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="okcitana" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Lukkuu" title="Lukkuu — oroma" lang="om" hreflang="om" data-title="Lukkuu" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="oroma" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%BA" title="Карк — oseta" lang="os" hreflang="os" data-title="Карк" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="oseta" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%95%E0%A9%81%E0%A9%B1%E0%A8%95%E0%A9%9C" title="ਕੁੱਕੜ — panĝaba" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਕੁੱਕੜ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="panĝaba" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/Manuk" title="Manuk — pampanga" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Manuk" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="pampanga" class="interlanguage-link-target"><span>Kapampangan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/Glinne" title="Glinne — Picard" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="Glinne" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="Picard" class="interlanguage-link-target"><span>Picard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pdc mw-list-item"><a href="https://pdc.wikipedia.org/wiki/Hinkel" title="Hinkel — Pennsylvania German" lang="pdc" hreflang="pdc" data-title="Hinkel" data-language-autonym="Deitsch" data-language-local-name="Pennsylvania German" class="interlanguage-link-target"><span>Deitsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Kura_domowa" title="Kura domowa — pola" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Kura domowa" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="pola" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Polastr" title="Polastr — Piedmontese" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Polastr" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piedmontese" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%DA%A9%DA%91" title="ککڑ — Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="ککڑ" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Galinha" title="Galinha — portugala" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Galinha" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugala" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Wallpa" title="Wallpa — keĉua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Wallpa" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="keĉua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/G%C4%83in%C4%83" title="Găină — rumana" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Găină" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumana" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-rup mw-list-item"><a href="https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/G%C3%A2%C4%BEin%C3%A2" title="Gâľinâ — arumana" lang="rup" hreflang="rup" data-title="Gâľinâ" data-language-autonym="Armãneashti" data-language-local-name="arumana" class="interlanguage-link-target"><span>Armãneashti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-tara mw-list-item"><a href="https://roa-tara.wikipedia.org/wiki/Jadde" title="Jadde — Tarantino" lang="nap-x-tara" hreflang="nap-x-tara" data-title="Jadde" data-language-autonym="Tarandíne" data-language-local-name="Tarantino" class="interlanguage-link-target"><span>Tarandíne</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%83%D1%80%D0%B8%D1%86%D0%B0" title="Курица — rusa" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Курица" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rusa" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%83%D1%80%D0%BA%D0%B0" title="Курка — Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Курка" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rw mw-list-item"><a href="https://rw.wikipedia.org/wiki/Inkoko" title="Inkoko — ruanda" lang="rw" hreflang="rw" data-title="Inkoko" data-language-autonym="Ikinyarwanda" data-language-local-name="ruanda" class="interlanguage-link-target"><span>Ikinyarwanda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%83%D1%83%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%B0" title="Куурусса — jakuta" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Куурусса" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="jakuta" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Pudda" title="Pudda — sarda" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Pudda" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="sarda" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Jaddina" title="Jaddina — sicilia" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Jaddina" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="sicilia" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Chicken" title="Chicken — skota" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Chicken" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="skota" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%DA%AA%DA%AA%DA%99" title="ڪڪڙ — sinda" lang="sd" hreflang="sd" data-title="ڪڪڙ" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="sinda" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Doma%C4%87a_koko%C5%A1" title="Domaća kokoš — serbo-Kroata" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Domaća kokoš" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbo-Kroata" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Chicken" title="Chicken — Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Chicken" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Kura_dom%C3%A1ca" title="Kura domáca — slovaka" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Kura domáca" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="slovaka" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Doma%C4%8Da_koko%C5%A1" title="Domača kokoš — slovena" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Domača kokoš" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="slovena" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Huku" title="Huku — ŝona" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Huku" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="ŝona" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Dooro" title="Dooro — somala" lang="so" hreflang="so" data-title="Dooro" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="somala" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Pula_(shpend)" title="Pula (shpend) — albana" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Pula (shpend)" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albana" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BA%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B0" title="Кокошка — serba" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Кокошка" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serba" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Hayam" title="Hayam — sunda" lang="su" hreflang="su" data-title="Hayam" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="sunda" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Tamh%C3%B6na" title="Tamhöna — sveda" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Tamhöna" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="sveda" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Kuku" title="Kuku — svahila" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Kuku" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="svahila" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szy mw-list-item"><a href="https://szy.wikipedia.org/wiki/tulakuk" title="tulakuk — Sakizaya" lang="szy" hreflang="szy" data-title="tulakuk" data-language-autonym="Sakizaya" data-language-local-name="Sakizaya" class="interlanguage-link-target"><span>Sakizaya</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%95%E0%AF%8B%E0%AE%B4%E0%AE%BF" title="கோழி — tamila" lang="ta" hreflang="ta" data-title="கோழி" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamila" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tay mw-list-item"><a href="https://tay.wikipedia.org/wiki/ngta" title="ngta — Atayal" lang="tay" hreflang="tay" data-title="ngta" data-language-autonym="Tayal" data-language-local-name="Atayal" class="interlanguage-link-target"><span>Tayal</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tcy mw-list-item"><a href="https://tcy.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%95%E0%B3%8B%E0%B2%B0%E0%B2%BF" title="ಕೋರಿ — Tulu" lang="tcy" hreflang="tcy" data-title="ಕೋರಿ" data-language-autonym="ತುಳು" data-language-local-name="Tulu" class="interlanguage-link-target"><span>ತುಳು</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tdd mw-list-item"><a href="https://tdd.wikipedia.org/wiki/%E1%A5%90%E1%A5%AD%E1%A5%B1" title="ᥐᥭᥱ — Tai Nuea" lang="tdd" hreflang="tdd" data-title="ᥐᥭᥱ" data-language-autonym="ᥖᥭᥰ ᥖᥬᥲ ᥑᥨᥒᥰ" data-language-local-name="Tai Nuea" class="interlanguage-link-target"><span>ᥖᥭᥰ ᥖᥬᥲ ᥑᥨᥒᥰ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%95%E0%B1%8B%E0%B0%A1%E0%B0%BF" title="కోడి — telugua" lang="te" hreflang="te" data-title="కోడి" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="telugua" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%83%D1%80%D2%93" title="Мурғ — taĝika" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Мурғ" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="taĝika" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%81%E0%B9%88" title="ไก่ — taja" lang="th" hreflang="th" data-title="ไก่" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="taja" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Towuk" title="Towuk — turkmena" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Towuk" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="turkmena" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Manok" title="Manok — tagaloga" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Manok" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagaloga" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Kag" title="Kag — Talysh" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Kag" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="Talysh" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Tavuk" title="Tavuk — turka" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Tavuk" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turka" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%99%D0%BE%D1%80%D1%82_%D1%82%D0%B0%D0%B2%D1%8B%D0%B3%D1%8B" title="Йорт тавыгы — tatara" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Йорт тавыгы" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="tatara" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tum mw-list-item"><a href="https://tum.wikipedia.org/wiki/Nkhuku" title="Nkhuku — tumbuka" lang="tum" hreflang="tum" data-title="Nkhuku" data-language-autonym="ChiTumbuka" data-language-local-name="tumbuka" class="interlanguage-link-target"><span>ChiTumbuka</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-udm mw-list-item"><a href="https://udm.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%83%D1%80%D0%B5%D0%B3" title="Курег — udmurta" lang="udm" hreflang="udm" data-title="Курег" data-language-autonym="Удмурт" data-language-local-name="udmurta" class="interlanguage-link-target"><span>Удмурт</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%83%D1%80%D0%BA%D0%B0" title="Курка — ukraina" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Курка" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraina" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%BA%DB%8C" title="مرغی — urduo" lang="ur" hreflang="ur" data-title="مرغی" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urduo" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Tovuq" title="Tovuq — uzbeka" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Tovuq" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="uzbeka" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Kana" title="Kana — Veps" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Kana" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/G%C3%A0" title="Gà — vjetnama" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Gà" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vjetnama" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Henne" title="Henne — West Flemish" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Henne" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="West Flemish" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Jigok" title="Jigok — Volapuko" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Jigok" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="Volapuko" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Poye" title="Poye — valona" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Poye" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="valona" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Man%C3%B3k" title="Manók — varaja" lang="war" hreflang="war" data-title="Manók" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="varaja" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wo mw-list-item"><a href="https://wo.wikipedia.org/wiki/Ganaar" title="Ganaar — volofa" lang="wo" hreflang="wo" data-title="Ganaar" data-language-autonym="Wolof" data-language-local-name="volofa" class="interlanguage-link-target"><span>Wolof</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E9%B8%A1" title="鸡 — vua" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="鸡" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="vua" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xh badge-Q70894304 mw-list-item" title=""><a href="https://xh.wikipedia.org/wiki/Inkuku" title="Inkuku — ksosa" lang="xh" hreflang="xh" data-title="Inkuku" data-language-autonym="IsiXhosa" data-language-local-name="ksosa" class="interlanguage-link-target"><span>IsiXhosa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A5%E1%83%9D%E1%83%97%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%98" title="ქოთომი — Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ქოთომი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%94%D7%90%D7%9F" title="האן — jida" lang="yi" hreflang="yi" data-title="האן" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="jida" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/Ad%C3%ACy%E1%BA%B9" title="Adìyẹ — joruba" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Adìyẹ" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="joruba" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Gaeq" title="Gaeq — ĝuanga" lang="za" hreflang="za" data-title="Gaeq" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="ĝuanga" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%B8%A1" title="鸡 — ĉina" lang="zh" hreflang="zh" data-title="鸡" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="ĉina" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E9%9B%9E" title="雞 — Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="雞" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Ke" title="Ke — Minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Ke" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E9%9B%9E" title="雞 — kantona" lang="yue" hreflang="yue" data-title="雞" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kantona" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q780#sitelinks-wikipedia" title="Redakti interlingvajn ligilojn" class="wbc-editpage">Redakti ligilojn</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Nomspacoj"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Koko" title="Vidi la artikolon [c]" accesskey="c"><span>Artikolo</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Diskuto:Koko" rel="discussion" title="Diskuto pri la artikolo [t]" accesskey="t"><span>Diskuto</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ŝanĝi lingvan varianton" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Esperanto</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Vidoj"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Koko"><span>Legi</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Koko&veaction=edit" title="Redakti ĉi tiun paĝon [v]" accesskey="v"><span>Redakti</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Koko&action=edit" title="Redakti fontan kodon de tiu ĉi paĝo [e]" accesskey="e"><span>Redakti fonton</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Koko&action=history" title="Antaŭaj versioj de ĉi tiu paĝo. [h]" accesskey="h"><span>Vidi historion</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paĝaj iloj"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Iloj" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Iloj</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Iloj</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">movigi al flanka panelo</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">kaŝi</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Pliaj opcioj" > <div class="vector-menu-heading"> Agoj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Koko"><span>Legi</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Koko&veaction=edit" title="Redakti ĉi tiun paĝon [v]" accesskey="v"><span>Redakti</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Koko&action=edit" title="Redakti fontan kodon de tiu ĉi paĝo [e]" accesskey="e"><span>Redakti fonton</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Koko&action=history"><span>Vidi historion</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ĝenerale </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Kio_ligas_%C4%89i_tien%3F/Koko" title="Listo de ĉiuj vikiaj paĝoj kiuj ligas ĉi tien [j]" accesskey="j"><span>Ligiloj ĉi tien</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Rilataj_%C5%9Dan%C4%9Doj/Koko" rel="nofollow" title="Lastaj ŝanĝoj en paĝoj kiuj ligas al ĉi tiu paĝo [k]" accesskey="k"><span>Rilataj ŝanĝoj</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=eo" title="Alŝuti dosierojn [u]" accesskey="u"><span>Alŝuti dosieron</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Koko&oldid=9060020" title="Porĉiama ligilo al ĉi versio de la paĝo"><span>Konstanta ligilo</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Koko&action=info" title="Pli da informo pri ĉi tiu paĝo"><span>Informoj pri la paĝo</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:Citi&page=Koko&id=9060020&wpFormIdentifier=titleform" title="Informoj pri kiel citi ĉi tiun paĝon"><span>Citi ĉi tiun artikolon</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Feo.wikipedia.org%2Fwiki%2FKoko"><span>Akiri mallongigitan URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:QrCode&url=https%3A%2F%2Feo.wikipedia.org%2Fwiki%2FKoko"><span>Elŝutu QR-kodon</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Presi/elporti </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:Libro&bookcmd=book_creator&referer=Koko"><span>Krei libron</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciala%C4%B5o:DownloadAsPdf&page=Koko&action=show-download-screen"><span>Elŝuti kiel PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Koko&printable=yes" title="Presebla versio de tiu ĉi paĝo [p]" accesskey="p"><span>Presebla versio</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> En aliaj projektoj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Chickens" hreflang="en"><span>Vikimedia Komunejo</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q780" title="Ligilo al konektita datuma ero [g]" accesskey="g"><span>Ero en Vikidatumoj</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paĝaj iloj"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Aspekto"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Aspekto</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">movigi al flanka panelo</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">kaŝi</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">El Vikipedio, la libera enciklopedio</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="eo" dir="ltr"><table><tbody><tr><td style="padding:0.2em;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Helpo:Apartigiloj" title="Helpo:Apartigiloj"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Disambig-dark.svg/40px-Disambig-dark.svg.png" decoding="async" width="25" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Disambig-dark.svg/60px-Disambig-dark.svg.png 2x" data-file-width="444" data-file-height="340" /></a></span></td><td style="padding:0.2em;"><i>Ĉi tiu artikolo temas pri hejmbesto. Koncerne aliajn signifojn aliru la apartigilon <a href="/wiki/Koko_(apartigilo)" class="mw-disambig" title="Koko (apartigilo)">Koko (apartigilo)</a>.</i></td></tr></tbody></table> <table class="infobox" border="1" cellspacing="0" style="float:right;margin-left:0.5em"> <tbody><tr> <th align="center" bgcolor="#ffc0c0">Koko </th></tr> <tr> <td align="center"><figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Male_and_female_chicken_sitting_together.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Male_and_female_chicken_sitting_together.jpg/330px-Male_and_female_chicken_sitting_together.jpg" decoding="async" width="275" height="367" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Male_and_female_chicken_sitting_together.jpg/500px-Male_and_female_chicken_sitting_together.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Male_and_female_chicken_sitting_together.jpg/550px-Male_and_female_chicken_sitting_together.jpg 2x" data-file-width="959" data-file-height="1280" /></a><figcaption>Paro de gekokoj (masklo maldekstre kaj ino dekstre)</figcaption></figure> </td></tr> <tr> <th align="center" bgcolor="#ffc0c0"><b><a href="/wiki/Biologia_klasado" title="Biologia klasado">Biologia klasado</a></b> </th></tr> <tr> <td> <table border="0"> <tbody><tr> <td><i><a href="/wiki/Domanio" title="Domanio">Domanio</a></i>:</td> <td><a href="/wiki/E%C5%ADkarioto" class="mw-redirect" title="Eŭkarioto">Eŭkariotoj</a></td> <td><i>Eukaryota</i> </td></tr> <tr> <td><i><a href="/wiki/Regno_(biologio)" title="Regno (biologio)">Regno</a></i>:</td> <td><a href="/wiki/Besto" class="mw-redirect" title="Besto">Bestoj</a></td> <td><i><a href="/wiki/Animalia" class="mw-redirect" title="Animalia">Animalia</a></i> </td></tr> <tr> <td><i><a href="/wiki/Filumo_(biologio)" class="mw-redirect" title="Filumo (biologio)">Filumo</a></i>:</td> <td><a href="/wiki/%C4%A4ordulo" class="mw-redirect" title="Ĥordulo">Ĥorduloj</a></td> <td><i>Chordata</i> </td></tr> <tr> <td><i><a href="/wiki/Klaso_(biologio)" title="Klaso (biologio)">Klaso</a></i>:</td> <td><a href="/wiki/Birdo" class="mw-redirect" title="Birdo">Birdoj</a></td> <td><i>Aves</i> </td></tr> <tr> <td><b><a href="/wiki/Ordo_(biologio)" title="Ordo (biologio)">Ordo</a></b>:</td> <td><a href="/wiki/Kokoformaj" class="mw-redirect" title="Kokoformaj">Kokoformaj</a></td> <td><i>Galliformes</i></td> <td> </td></tr> <tr> <td><b><a href="/wiki/Familio_(biologio)" title="Familio (biologio)">Familio</a></b>:</td> <td><b><a href="/wiki/Fazanedoj" title="Fazanedoj">Fazanedoj</a></b></td> <td><i>Phasianidae</i> </td></tr> <tr> <td><b><a href="/wiki/Genro_(biologio)" title="Genro (biologio)">Genro</a></b>:</td> <td><a href="/wiki/Tipaj_kokoj" title="Tipaj kokoj">Tipaj kokoj</a></td> <td><i>Gallus</i></td> <td> </td></tr> <tr> <td><b><a href="/wiki/Specio_(biologio)" class="mw-redirect" title="Specio (biologio)">Specio</a></b>:</td> <td><i>Gallus gallus</i></td> <td> </td></tr></tbody></table> </td></tr></tbody></table> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Poultry_of_the_world.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Poultry_of_the_world.jpg/330px-Poultry_of_the_world.jpg" decoding="async" width="300" height="371" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Poultry_of_the_world.jpg/500px-Poultry_of_the_world.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Poultry_of_the_world.jpg/960px-Poultry_of_the_world.jpg 2x" data-file-width="5749" data-file-height="7104" /></a><figcaption>Diversaj specioj</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Kura_domowa_DSC08721.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Kura_domowa_DSC08721.JPG/250px-Kura_domowa_DSC08721.JPG" decoding="async" width="250" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Kura_domowa_DSC08721.JPG/500px-Kura_domowa_DSC08721.JPG 1.5x" data-file-width="800" data-file-height="600" /></a><figcaption></figcaption></figure> <p><b>Koko</b> (<i>Gallus gallus domesticus</i>) estas birdospecio, kiu apartenas al la familio de <a href="/wiki/Fazanedoj" title="Fazanedoj">fazanedoj</a> kaj estas la plej konata ano de la genro <i><a href="/wiki/Gallus" class="mw-disambig" title="Gallus">Gallus</a></i>, kiu enhavas ankaŭ la specion <a href="/wiki/Verda_koko" title="Verda koko">verda koko</a> (<i>Gallus varius</i>) kaj malmultajn aliajn speciojn. </p><p>Oni tradicie bredas kokojn kiel <a href="/wiki/Kortbirdaro" class="mw-redirect" title="Kortbirdaro">kortbirdaron</a> en multaj rasoj por <a href="/wiki/Viando" title="Viando">viando</a> kaj <a href="/wiki/Ovo" title="Ovo">ovoj</a>. Kiel <a href="/wiki/Aldomigo" class="mw-redirect" title="Aldomigo">dombesto</a>, ekzistas multaj specoj kun multegaj diversaj koloroj, formoj kaj specifoj. Nuntempe en <a href="/wiki/E%C5%ADropo" title="Eŭropo">Eŭropo</a> ekzistas pli ol 180 konataj <a href="/wiki/Raso" title="Raso">rasoj</a>. En la tuta <a href="/wiki/Mondo" title="Mondo">mondo</a> ekzistas ankoraŭ multe pli da rasoj. Ĝi estas la plej multnombra birdospecio de la planedo, ĉar oni ĉirkaŭkalkulas, ke ĝi superas la <span style="white-space:nowrap">13</span> miliardoj da ekzempleroj.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Ankaŭ la ovkoloroj varias; ekzistas ekzemple blankaj, brunaj, verdaj, ruĝaj <a href="/wiki/Kokina_ovo" title="Kokina ovo">kokinaj ovoj</a>. Entreprenoj produktantaj viandaĵojn aŭ ovojn plej ofte uzas hibridajn rasojn. En <a href="/wiki/Germanio" title="Germanio">Germanio</a> ekzistas ĉirkaŭ 44 milionoj da kokinoj por produkti ovojn. </p><p>Tiu birdospecio estas <a href="/wiki/%C4%88ioman%C4%9Danto" title="Ĉiomanĝanto">ĉiomanĝanto</a> kaj, interalie, <a href="/wiki/Insektoman%C4%9Danto" class="mw-redirect" title="Insektomanĝanto">insektomanĝanto</a>. Ĝia averaĝa vivodaŭro troviĝas inter 5 kaj 10 jaroj, depende de la raso. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Priskribo">Priskribo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Koko&veaction=edit&section=1" title="Redakti sekcion: Priskribo" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Koko&action=edit&section=1" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Priskribo"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Rooster_portrait2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Rooster_portrait2.jpg/250px-Rooster_portrait2.jpg" decoding="async" width="220" height="330" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Rooster_portrait2.jpg/330px-Rooster_portrait2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Rooster_portrait2.jpg/500px-Rooster_portrait2.jpg 2x" data-file-width="1334" data-file-height="2000" /></a><figcaption>Kapo de virkoko.</figcaption></figure> <p>Koko estas inter 1,5 kaj 5 kilogramojn peza, depende de raso kaj <a href="/wiki/Sekso" title="Sekso">sekso</a>. Je sama raso, la virkoko estas ĝis 1 kilogramo pli peza ol la kokino. Ekzistas ankaŭ koketoj (nankokoj) kiuj estas nur inter 500 kaj 1200 gramojn pezaj. Virkokoj kaj kokinoj montriĝas kiel evidenta ekzemplo de <a href="/wiki/Seksa_dimorfismo" class="mw-redirect" title="Seksa dimorfismo">seksa dimorfismo</a>,<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> kaj eblas distingi ambaŭ seksojn per simpla vido. Maskloj estas pli grandaj, ĉirkaŭ 50 <a href="/wiki/Cm" class="mw-disambig" title="Cm">cm</a> longaj kaj pezaj ĝis 4 <a href="/wiki/Kg" class="mw-disambig" title="Kg">kg</a>. Kokinoj estas pli malgrandaj. Ili estas nur ĝis 40 cm longaj kaj apenaŭ atingas 2 <a href="/wiki/Kg" class="mw-disambig" title="Kg">kg</a> de pezo.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ili havas malpli allogan kaj malpli rimarkindan koloraron. Ankaŭ ties kapaj karnecaj forunkloj estas multe malpli elstaraj. </p><p>Specifa signo estas la ruĝa <a href="/wiki/Kresto" class="mw-disambig" title="Kresto">kresto</a>, kiu povas esti diversforma. La kresto de la virkoko estas pli granda ol tiu de la kokino, kaj ĝi estas interpretata kiel simbolo de hegemonio. Krome estas loboj pendantaj ambaŭflanke de la bekobazo. La virkoko havas <a href="/wiki/Serpo" class="mw-disambig" title="Serpo">serpforman</a> <a href="/wiki/Vosto" title="Vosto">voston</a>, komponita de malhelaj plumoj grandaj kaj kurvaj kiuj brilas blue, purpure aŭ verde sub lumo (<a href="/wiki/Irizeco" title="Irizeco">irizeco</a>). Ambaŭflanke de la kapo estas du blankaj makuloj sub la orelareoj. </p><p>La videbla parto de la gambo, fakte la piedo, estas plej ofte senpluma. Sed ekzistas ankaŭ rasoj kun plumohavaj piedoj. Tri piedfingroj estas direktitaj antaŭen, la kvara malantaŭen. Kelkaj rasoj havas kvin piedfingroj, t.e. du direktitaj malantaŭen. </p><p>Plenkreskaj virkokoj havas <a href="/wiki/Ergoto" class="mw-disambig" title="Ergoto">ergoton</a> kreskintan super la malantaŭa piedfingro, kiu utilas kiel armilo dum atakoj. Ĉe maljunaj bestoj tiuj ergotoj povas iĝi relative longaj kaj pintaj. </p><p>La forta "kokeriko" utilas kiel sona markaĵo de la <a href="/wiki/Teritorio" title="Teritorio">teritorio</a>. Plej ofte la virkoko blekas eksunleviĝe, tagmeze kaj vespere. Ĉe la <a href="/wiki/Romia_Imperio" title="Romia Imperio">romianoj</a> la kokobleko estis tempoindiko, tiel ili nomis "gallicinum" la mezon inter noktomezo kaj sunleviĝo. Sed koko povas bleki je iu ajn momento. Ĝis hodiaŭ oni organizas kokoblek-<a href="/wiki/Konkurso" class="mw-disambig" title="Konkurso">konkursojn</a>. En tradiciaj kulturo kaj literaturo la kokeriko estis uzata kiel indikilo de la ektagiĝo; ekde la <a href="/wiki/Industria_revolucio" title="Industria revolucio">industria revolucio</a> tiu rolo estis anstataŭe plenumita per la <a href="/wiki/Vekhorlo%C4%9Do" title="Vekhorloĝo">vekhorloĝo</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Konduto">Konduto</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Koko&veaction=edit&section=2" title="Redakti sekcion: Konduto" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Koko&action=edit&section=2" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Konduto"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Gallito_blanco_4meses.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Gallito_blanco_4meses.JPG/250px-Gallito_blanco_4meses.JPG" decoding="async" width="200" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Gallito_blanco_4meses.JPG/330px-Gallito_blanco_4meses.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Gallito_blanco_4meses.JPG/500px-Gallito_blanco_4meses.JPG 2x" data-file-width="3648" data-file-height="2736" /></a><figcaption>Blanka koko kvarmonata.</figcaption></figure> <p>Temas pri birdoj nature <a href="/wiki/Gregemo" title="Gregemo">gregemaj</a>, kiuj estis perdintaj grandan parton de la flugkapablo pro la artefarita selektado fare de la homa estaĵo.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> La ruĝa natura koko bone flugas, al pli alta loko por serĉi sekurecon kaj fuĝi el eventualaj predantoj, kvankam ĝi estas ofte vidata ankaŭ fluganta al altaj branĉoj de arboj por ripozo. Kvankam hejmaj ekzempleroj preskaŭ neniam flugas, tiuj breditaj en duon-libero flugas al altaĵoj por pasigi la nokton. La hejmaj kokoj povas iĝi teritoriemaj kaj violentemaj ĉe kelkaj rasoj, kvankam kutime ili estas bonaj maskotoj, facile aldomigitaj pere de nutrado el mano. </p><p>Ili posedas socian sistemon tre karakteran kun <a href="/wiki/Hierarkio" title="Hierarkio">hierarkia ordo</a> kiu ekas post nur unu semajno de vivo, kaj kiu post sep semajnoj jam estas komplete starigita. Estas dominanta virkoko, kiu regas super ĉiuj aliaj en la grupo. La kokinoj havas hierarkian ordon sendependan kaj ne eniras en la dominado de virseksaj kokoj. La fizika montro de dominado konsistas en la levigo de vosto kaj kapo. La submeto montriĝas male, tio estas per mallevigo de vosto kaj kapo, kaŭre kaj klinigante la kapon flanken. La kokinoj sentas sin sekuraj sub la dominado de virkoko, kaj defendos sin perforte nur se ili troviĝas malproksime de la dominanta virkoko. Se mortiĝas la dominanta virkoko, la sekvanta en la hierarkia ordo tuj sukcedas. La hierarkia ordo estas facile observebla kaj tre studita. En grupo de kokinoj ili bekumas al preferata manĝo laŭ preciza ordo, kiu foje estas markata per bekofrapado al subuloj. En ekstensiva kokobredado tiuj animaloj povas disvolvigi kanibalan konduton, ĉefe se ili vidas la ruĝan koloron ĉe vundo de alia kokino, la cetero bekofrapas ĝin ĝis okazigo de gravaj vundoj.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kanto">Kanto</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Koko&veaction=edit&section=3" title="Redakti sekcion: Kanto" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Koko&action=edit&section=3" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Kanto"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><span><video id="mwe_player_0" poster="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Rooster_crowing_small.ogv/220px--Rooster_crowing_small.ogv.jpg" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="220" height="165" data-durationhint="6" data-mwtitle="Rooster_crowing_small.ogv" data-mwprovider="wikimediacommons" resource="/wiki/Dosiero:Rooster_crowing_small.ogv"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/8b/Rooster_crowing_small.ogv" type="video/ogg; codecs="theora, vorbis"" data-width="320" data-height="240" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/8/8b/Rooster_crowing_small.ogv/Rooster_crowing_small.ogv.240p.vp9.webm" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="240p.vp9.webm" data-width="320" data-height="240" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/8/8b/Rooster_crowing_small.ogv/Rooster_crowing_small.ogv.360p.webm" type="video/webm; codecs="vp8, vorbis"" data-transcodekey="360p.webm" data-width="320" data-height="240" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/8/8b/Rooster_crowing_small.ogv/Rooster_crowing_small.ogv.144p.mjpeg.mov" type="video/quicktime" data-transcodekey="144p.mjpeg.mov" data-width="192" data-height="144" /></video></span><figcaption>Kantanta koko.</figcaption></figure> <p>La koko produktas sonon nomita <i>kanto</i>, <i>kokeriko</i>, <i>kantobleko</i> (priskribita pere de <a href="/wiki/Onomatopeo" title="Onomatopeo">onomatopeoj</a>, sed diversaj laŭ la diversaj lingvoj kaj kulturoj, ĉu "kikirikI", "kokelkokeldU" ktp.), se li ne estas kastrita (kapono). La virkoko kantas dum la tuta tago, sed koncentras siajn kantojn en iaj periodoj de la tago, kiel sunleviĝo, por kio li estas programita genetike,<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> tagmezo, vespermezo, kaj noktomezo, proksimume inter la tria kaj la kvina frumatene.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tiuj kantoj kaj aliaj esploradaj laŭlonge de la tuta tago, ekster la priskribitaj periodoj, utilas kiel teritoria defio al aliaj kokoj, por allogi proksimajn kokinojn kaj kiel alarmosignalo ĝenerale. Tio povas rilati ankaŭ al tumulto, ĝenado aŭ simila okazaĵo ĉirkaŭa. Tamen ankaŭ pri sono de tipo violenta aŭ alarma. </p><p>La virkoko elsendas ankaŭ aliajn sonojn, tiuj pli similaj al tiuj de la kokinoj, nome klukado, kun ofta onomatopeo "klo-klo" aŭ "kokO", kio koincidas kun la nomo de la birdogenro. Tiu sono estas elsendita ĉefe kiam li intencas fekundi kokinon, aŭ kiam li trovis manĝon, por alvoki la ceteron de sia familio (al kio ĉiuj alvenas kurege). Tiu sono estas pli trankvila kaj familiara.<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Rimarkindas ke tiu konduto estas multe pli ofta ĉe kamparanaj kokoj, tio estas, duonliberaj, sed la kanto estas elsendita ĉiam.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Reproduktado">Reproduktado</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Koko&veaction=edit&section=4" title="Redakti sekcion: Reproduktado" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Koko&action=edit&section=4" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Reproduktado"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>La reprodukta sezono ekas en printempo kaj pluas ĝis la somero, kun la celo ke la kokidoj naskiĝu sub la somera varmo. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kovado_kaj_generado">Kovado kaj generado</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Koko&veaction=edit&section=5" title="Redakti sekcion: Kovado kaj generado" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Koko&action=edit&section=5" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Kovado kaj generado"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Chicken_eggs.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Chicken_eggs.jpg/250px-Chicken_eggs.jpg" decoding="async" width="220" height="155" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Chicken_eggs.jpg/330px-Chicken_eggs.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Chicken_eggs.jpg/500px-Chicken_eggs.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="562" /></a><figcaption>La <a href="/wiki/Ovo" title="Ovo">ovoj</a> povas havi diversajn nuancojn depende de la raso.</figcaption></figure> <p>La kokinoj nature ovodemetas ĉiutage dum kelkaj tagoj (inter 8 kaj 10) po unu ovon en kiu disvolviĝas la <a href="/wiki/Embrio" title="Embrio">embrio</a>,<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> kaj kovas ĝin ĝis la eloviĝo, havigante varmon kaj rotaciante ties pozicion (dum 21 tagoj). Kovanta kokino estas tiu kiu ĉesas ovodemeti por koncentriĝi en kovado kaj protektado de ovoj kaj idoj. </p><p>La embrio nutras sin el la <a href="/wiki/Ovoflavo" title="Ovoflavo">ovoflavo</a>, kiu penetras en ĝia interno tra la <a href="/wiki/Umbiliko" title="Umbiliko">umbiliko</a>. Post la unua tago la cirkula sistemo jam funkcias ene de la ovo, kaj la kapo ekformiĝas. Post la kvina tago formiĝas la <a href="/wiki/Reprodukta_sistemo" title="Reprodukta sistemo">seksaj organoj</a>, post la dektria ekkalciiĝas la <a href="/wiki/Skeleto" title="Skeleto">skeleto</a> uzante la <a href="/wiki/Kalcio" title="Kalcio">kalcion</a> de la ovoŝelo, kaj post 21 tagoj la kokido jam estas komplete disvolvigita por ekrompi la ovoŝelon, kio povas daŭri el 10 al 20 horoj. La kokino klukos kiam aŭdos ke la kokidoj pepos por instigi iin eliri el la ovoŝelo. </p><p>Ĉar ne ĉiuj idoj eloviĝas samtempe, la patrino dum du tagoj plukovas ekde la naskiĝo de la unua de la kokidoj, kiuj elĉerpas la nutraĵojn de la ovoflavo kiujn ili absorbis antaŭ naskiĝi. Post 2 ĝis 4 semajnoj la kokidoj jam havas plumojn, kaj post 8 semajnoj jam havas plenkreskan plumaron. Post 8 al 10 semajnoj ili estas elpelitaj de la grupo fare de iliaj patrinoj por ke ili formu propran grupon aŭ aliĝu al alia jam formita. Post kvin monatoj ili atingas seksan maturecon, kaj normale la maskloj atingas ĝin antaŭe.<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bredado">Bredado</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Koko&veaction=edit&section=6" title="Redakti sekcion: Bredado" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Koko&action=edit&section=6" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Bredado"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Originoj">Originoj</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Koko&veaction=edit&section=7" title="Redakti sekcion: Originoj" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Koko&action=edit&section=7" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Originoj"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Gallus_gallus_male_Kaziranga_0.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Gallus_gallus_male_Kaziranga_0.jpg/250px-Gallus_gallus_male_Kaziranga_0.jpg" decoding="async" width="250" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Gallus_gallus_male_Kaziranga_0.jpg/500px-Gallus_gallus_male_Kaziranga_0.jpg 1.5x" data-file-width="800" data-file-height="640" /></a><figcaption>Ruĝa virkoko.</figcaption></figure> <p><i><a href="/wiki/Galliformes" class="mw-redirect" title="Galliformes">Galliformes</a></i>, nome <a href="/wiki/Ordo_(biologio)" title="Ordo (biologio)">ordo</a> de birdoj al kiuj apartenas kokoj, estas rekte ligita al la survivado de birdoj kiam ĉiuj aliaj dinosaŭroj <a href="/wiki/Formorto" title="Formorto">formortis</a>. Akvo- aŭ grundo-loĝantaj birdoj, similaj al la nuntempaj <a href="/wiki/Perdrikoj" title="Perdrikoj">perdrikoj</a>, survivis post la <a href="/wiki/Kretacea-terciara_evento" title="Kretacea-terciara evento">Kretacea-terciara evento</a> kiu mortigis ĉiujn arbo-loĝantajn birdojn kaj dinosaŭrojn.<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Kelkaj el tiuj evoluciis al la modernaj kokoformaj, el kiuj aldomigitaj kokoj estis la ĉefa modelo. Ili descendis ĉefe el la <a href="/wiki/Ru%C4%9Da_koko" class="mw-redirect" title="Ruĝa koko">Ruĝa koko</a> (<i>Gallus gallus</i>) kaj estas science klasitaj kiel la sama specio.<sup id="cite_ref-nature_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-nature-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tiel, aldomigitaj kokoj povas kaj ja libere faras interreproduktigon kun populacioj de Ruĝa koko.<sup id="cite_ref-nature_13-1" class="reference"><a href="#cite_note-nature-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Poste okazis ankaŭ hibridigo de aldomigitaj kokoj kun individuoj de la specioj <a href="/wiki/Griza_koko" title="Griza koko">Griza koko</a>, <a href="/wiki/Srilanka_koko" title="Srilanka koko">Srilanka koko</a> kaj <a href="/wiki/Verda_koko" title="Verda koko">Verda koko</a><sup id="cite_ref-Lawal_14-0" class="reference"><a href="#cite_note-Lawal-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> kaj almenaŭ, geno por flava haŭto estis aligita en aldomigitaj birdoj tra hibridigo kun la <a href="/wiki/Griza_koko" title="Griza koko">Griza koko</a> (<i>G. sonneratii</i>).<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> En studo publikigita en 2020, oni trovis, ke kokoj kunhavas inter 71% kaj 79% de sia genomo kun la Ruĝa koko, kun periodo de <a href="/wiki/Aldomigo" class="mw-redirect" title="Aldomigo">aldomigo</a> datita el antaŭ 8 000 jaroj.<sup id="cite_ref-Lawal_14-1" class="reference"><a href="#cite_note-Lawal-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Red_Junglefowl_hen_India.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Red_Junglefowl_hen_India.jpg/250px-Red_Junglefowl_hen_India.jpg" decoding="async" width="250" height="155" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Red_Junglefowl_hen_India.jpg/500px-Red_Junglefowl_hen_India.jpg 1.5x" data-file-width="2545" data-file-height="1577" /></a><figcaption>Ruĝa kokino en <a href="/wiki/Barato" title="Barato">Barato</a>.</figcaption></figure> <p>La tradicia konsidero estas ke kokoj <a href="/wiki/Aldomigo" class="mw-redirect" title="Aldomigo">estis por la unua fojo aldomigita</a> por <a href="/wiki/Kokluktado" title="Kokluktado">kokluktado</a> en Azio, Afriko kaj Eŭropo.<sup id="cite_ref-npr.org_16-0" class="reference"><a href="#cite_note-npr.org-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> En lastaj jardekoj, estis nombraj genetikaj studoj por klarigi la originojn. Laŭ unu el tiuj fruaj studoj, unusola aldomiga afero kiu okazis en tio kio nun estas <a href="/wiki/Tajlando" title="Tajlando">Tajlando</a> rezultis en la nuntempaj kokoj kun minoraj transiroj kiuj separis la modernajn rasojn.<sup id="cite_ref-oneMatriarch_17-0" class="reference"><a href="#cite_note-oneMatriarch-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tamen, poste oni trovis, ke tiu studo estis bazita sur nekompleta informaro, kaj ĵusaj studoj indikis al multaj patrinflankaj originoj, kun <a href="/wiki/Klado" title="Klado">kladoj</a> trovitaj en Ameriko, Eŭropo, Mezoriento kaj Afriko, originintaj el la <a href="/wiki/Hinda_subkontinento" title="Hinda subkontinento">Hinda subkontinento</a>, kie okazis granda nombro de unikaj <a href="/wiki/Haplotipo" title="Haplotipo">haplotipoj</a>.<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> La ruĝa koko, konata kiel bambukoko en multaj sudorient-aziaj lingvoj, estas bone adaptita por ekhavi avantaĝon el ampleksaj kvantojn de semoj produktitaj dum la fino de la mult-jardeka bambusema ciklo, por akceli sian propran reproduktadon.<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Por aldomigo de kokoj, homoj profitis ilian pretecon por fekunda reproduktado de la ruĝa koko se eksponita al grandaj kvantoj de manĝaĵoj.<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Red_junglefowl_hm.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Red_junglefowl_hm.jpg/250px-Red_junglefowl_hm.jpg" decoding="async" width="250" height="148" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Red_junglefowl_hm.jpg/500px-Red_junglefowl_hm.jpg 1.5x" data-file-width="569" data-file-height="336" /></a><figcaption>Ruĝaj gekokoj montrantaj evidentan seksan diformismon.</figcaption></figure> <p>Restas kelkaj polemikoj pri la determinado de la tempok iam la kokoj estis aldomigitaj. Ĵusa molekula pruvaro akirita el tut-genoma studo publikigita en 2020 montris, ke la kokoj estis aldomigitaj antaŭ 8 000 jaroj.<sup id="cite_ref-Lawal_14-2" class="reference"><a href="#cite_note-Lawal-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tamen, antaŭe oni supozis, ke ili estis aldomigitaj en Suda Ĉinio en 6 000 a.K. baze sur paleoklimataj supozoj<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> kio nun levis dubojn el alia studo kiu pridubas ĉu tiuj birdoj estis fakte la prauloj de la nuntempaj kokoj.<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> La majoritato de la aldomigitaj kokoj de la tuta mondo plej verŝajne venas el la <a href="/wiki/Induso-civilizacio" class="mw-redirect" title="Induso-civilizacio">Harapa kulturo</a> de la <a href="/wiki/Indus-rivero" class="mw-redirect" title="Indus-rivero">Indusa Valo</a>. Finfine, la kokoj translokiĝis al la <a href="/wiki/Tarim-baseno" title="Tarim-baseno">Tarim-baseno</a> de <a href="/wiki/Centra_Azio" title="Centra Azio">Centra Azio</a>. Ili atingis Eŭropon (pli vastan areon, kie nuntempe estas Rumanio, Bulgario, Grekio, Turkio kaj Ukrainio) antaŭ la jaro 3 000 a.K.<sup id="cite_ref-CHOF_24-0" class="reference"><a href="#cite_note-CHOF-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>La enkonduko en areojn de <a href="/wiki/Okcidenta_E%C5%ADropo" title="Okcidenta Eŭropo">Okcidenta Eŭropo</a> okazis multe poste, ĉirkaŭ la 1a jarmilo a.K. <a href="/wiki/Fenicoj" class="mw-redirect" title="Fenicoj">Fenicoj</a> etendis kokojn laŭlonge de la marbordoj de <a href="/wiki/Mediteraneo" title="Mediteraneo">Mediteraneo</a> tiom for kiom ĝis Iberio. Bredado pliiĝis dum la <a href="/wiki/Romia_Imperio" title="Romia Imperio">Romia Imperio</a>, kaj estis reduktita en la <a href="/wiki/Mezepoko" title="Mezepoko">Mezepoko</a>.<sup id="cite_ref-CHOF_24-1" class="reference"><a href="#cite_note-CHOF-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/DNA-vicrivelado" title="DNA-vicrivelado">Genetika sekvencado</a> de kokostoj el arkeologiaj kuŝejoj en Eŭropo montris, ke en la <a href="/wiki/Meza_mezepoko" title="Meza mezepoko">Meza mezepoko</a> kokoj iĝis malpli agresemaj kaj ekdemetis ovojn pli frue en la reprodukta sezono.<sup id="cite_ref-brown_25-0" class="reference"><a href="#cite_note-brown-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:COLLECTIE_TROPENMUSEUM_Hanengevecht_TMnr_20027294.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/COLLECTIE_TROPENMUSEUM_Hanengevecht_TMnr_20027294.jpg/250px-COLLECTIE_TROPENMUSEUM_Hanengevecht_TMnr_20027294.jpg" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/COLLECTIE_TROPENMUSEUM_Hanengevecht_TMnr_20027294.jpg/330px-COLLECTIE_TROPENMUSEUM_Hanengevecht_TMnr_20027294.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/COLLECTIE_TROPENMUSEUM_Hanengevecht_TMnr_20027294.jpg/500px-COLLECTIE_TROPENMUSEUM_Hanengevecht_TMnr_20027294.jpg 2x" data-file-width="700" data-file-height="700" /></a><figcaption>Kokluktado en <a href="/wiki/Balio" title="Balio">Balio</a>, Indonezio, 1971.</figcaption></figure> <p>Mezorientaj kokoj restas datitaj el iome pli frue ol la jaro 2 000 a.K., en <a href="/wiki/Sirio" title="Sirio">Sirio</a>; kokoj iris suden nur en la 1a jarmilo a.K. Ili atingis <a href="/wiki/Egipto" class="mw-disambig" title="Egipto">Egipton</a> por celoj rilataj al <a href="/wiki/Kokluktado" title="Kokluktado">kokluktado</a> ĉirkaŭ la jaro 1 400 a.K., kaj iĝis amplekse bredataj nur en <a href="/wiki/Ptolemeo" title="Ptolemeo">Ptolemea</a> Egiptio (ĉirkaŭ la jaro 300 a.K.).<sup id="cite_ref-CHOF_24-2" class="reference"><a href="#cite_note-CHOF-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Oni konas malmulte pri la enkonduko de kokoj en Afriko. Estis dum la <a href="/wiki/Helenisma_periodo" class="mw-redirect" title="Helenisma periodo">Helenisma periodo</a> (4a-2a jarcentoj a.K.), en Suda <a href="/wiki/Levantenio" title="Levantenio">Levantenio</a>, kiam kokoj ekestis amplekse aldomigitaj por havigi manĝon.<sup id="cite_ref-pmid26195775_26-0" class="reference"><a href="#cite_note-pmid26195775-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tiu ŝanĝo okazis almenaŭ 100 jarojn antaŭ la aldomigo de kokoj estis disvastigita al la tuta Eŭropo. </p><p>Tri eblaj vojoj por la enkonduko de kokoj en Afriko estis uzitaj frue en la unua jarmilo p.K., nome unu tra la Egipta <a href="/wiki/Nila_rivero" class="mw-redirect" title="Nila rivero">Nilvalo</a>, dua tra la Orientafrika Rom-Greka aŭ Hindia komercvojo, kaj tria el <a href="/wiki/Kartago" title="Kartago">Kartago</a> kaj la <a href="/wiki/Berberoj" title="Berberoj">Berberoj</a>, tra <a href="/wiki/Sahara_Dezerto" class="mw-redirect" title="Sahara Dezerto">Saharo</a>. La plej fruaj konataj restaĵoj estas el Malio, Nubio, Orienta Marbordo kaj Suda Afriko kaj datas el la mezo de la unua jarmilo p.K.<sup id="cite_ref-CHOF_24-3" class="reference"><a href="#cite_note-CHOF-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Aldomigitaj kokoj en Ameriko antaŭ la kontakto kun eŭropanoj estas ankoraŭ diskutata, sed blu-bordaj kokoj, trovitaj nur en Ameriko kaj Azio, sugestas deveno el Azio por fruaj amerikaj kokoj.<sup id="cite_ref-CHOF_24-4" class="reference"><a href="#cite_note-CHOF-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Manko de informoj el Tajlando, Rusio, la Hinda subkontinento, Sudorienta Azio kaj Sub-Sahara Afriko malfacilas la certigon de klara mapo por la disvastigo de aldomigitaj kokoj en tiuj areoj; pli bona priskribo kaj genetika analizo de lokaj rasoj minacataj de <a href="/wiki/Formorto" title="Formorto">formorto</a> povus helpi en la esplorado en tiu afero.<sup id="cite_ref-CHOF_24-5" class="reference"><a href="#cite_note-CHOF-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Sudameriko">Sudameriko</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Koko&veaction=edit&section=8" title="Redakti sekcion: Sudameriko" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Koko&action=edit&section=8" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Sudameriko"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Mexico_cockfight_(cropped).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Mexico_cockfight_%28cropped%29.jpg/250px-Mexico_cockfight_%28cropped%29.jpg" decoding="async" width="220" height="141" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Mexico_cockfight_%28cropped%29.jpg/330px-Mexico_cockfight_%28cropped%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Mexico_cockfight_%28cropped%29.jpg/500px-Mexico_cockfight_%28cropped%29.jpg 2x" data-file-width="692" data-file-height="445" /></a><figcaption>Kokluktado en Meksiko, ĉirkaŭ 1913.</figcaption></figure> <p>Rara variaĵo de koko kiu havas siajn originojn en Sudameriko estas la "araucana" [araŭKAna], bredata en suda <a href="/wiki/%C4%88ilio" title="Ĉilio">Ĉilio</a> fare de <a href="/wiki/Mapu%C4%89oj" title="Mapuĉoj">Mapuĉoj</a>. "Araucana", kelkaj el kiuj estas senvostaj kaj kelkaj havas plumtufojn ĉirkaŭ la orelareoj, demetas blu-verdajn ovojn. Delonge oni sugestis, ke ili estas antaŭaj al la alveno de eŭropaj kokoj alportitaj de la <a href="/wiki/Hispana_koloniado_de_Ameriko" title="Hispana koloniado de Ameriko">hispanoj</a> kaj estus pruvaro de <a href="/wiki/Anta%C5%ADkolumba_Ameriko" title="Antaŭkolumba Ameriko">antaŭkolumbaj</a> trans-Pacifikaj kontaktoj inter popoloj de Azio aŭ de Pacifiko, partikulare de Polinezianoj, kaj Sudameriko. En 2007, internacia teamo de esploristoj informis pri la rezultoj de analizoj de kokostoj trovitaj en la duoninsulo Arauco de la <a href="/wiki/Provinco_Arauco" title="Provinco Arauco">Provinco Arauco</a> en <a href="/wiki/%C4%88ilia_Suda_Zono" title="Ĉilia Suda Zono">sud-centra Ĉilio</a>. Radikarbona datado sugestis, ke la kokoj estas antaŭkolumbaj, kaj analizo de DNA montris, ke ili estas rilataj al prahistoriaj populacioj de kokoj en Polinezio.<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tiuj rezultoj ŝajne konfirmis, ke la kokoj venas el Polinezio kaj ke estis trans-Pacifikaj kontaktoj inter Polinezio kaj Sudameriko antaŭ la alveno de Kolumbo al Ameriko.<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Araucana_hen_showing_ear_tufts.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Araucana_hen_showing_ear_tufts.jpg/250px-Araucana_hen_showing_ear_tufts.jpg" decoding="async" width="220" height="232" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Araucana_hen_showing_ear_tufts.jpg/330px-Araucana_hen_showing_ear_tufts.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/3a/Araucana_hen_showing_ear_tufts.jpg 2x" data-file-width="342" data-file-height="360" /></a><figcaption>Sudĉilia raso "araucana" [araŭKAna] aŭ "gallina mapuche" (mapuĉa kokino) montranta rarajn oreltufojn.</figcaption></figure> <p>Tamen, posta informo pri tiuj samaj specimenoj konkludis jene: </p> <blockquote> <p>Publikigita, ŝajne antaŭ-kolumbia, ĉilia specimeno kaj ses antaŭ-eŭropaj polineziaj specimenoj grupiĝas kun la samaj eŭrop/hindisubkontinent/sudorientaziaj sekvencoj, kio jam ne plu havigas subtenon por polinezia enkonduko de kokoj al Sudameriko. Kontraste, sekvencoj el du arkeologiaj lokoj de <a href="/wiki/Paskinsulo" title="Paskinsulo">Paskinsulo</a> grupiĝas kun malofta haplogrupo el Indonezio, Japanio kaj Ĉinio kaj povas reprezenti genetikan subskribon de frua polinezia disigo. Modelado de la potenciala markarbona kontribuado al la ĉilia arkeologia specimeno starigas pliajn dubojn al postuloj por antaŭ-kolumbaj kokoj, kaj definitiva pruvaro postulos pluajn analizojn de antikvaj DNA sekvencoj kaj radikarbona kaj stabila izotopa informaro el arkeologiaj elofsaĵoj kaj en Ĉilio kaj en Polinezio.<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> </blockquote> <p>La debato por kaj malpor polinezia deveno de la sudamerikaj kokoj pluis per tiu artikolo de 2014 kaj postaj reagoj en <i>PNAS</i>.<sup id="cite_ref-ThomsonLebrasseur2014_31-0" class="reference"><a href="#cite_note-ThomsonLebrasseur2014-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Farmado">Farmado</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Koko&veaction=edit&section=9" title="Redakti sekcion: Farmado" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Koko&action=edit&section=9" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Farmado"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:BatteryChicken5DaysOutOfCage.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/BatteryChicken5DaysOutOfCage.jpg/200px-BatteryChicken5DaysOutOfCage.jpg" decoding="async" width="200" height="344" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/BatteryChicken5DaysOutOfCage.jpg/300px-BatteryChicken5DaysOutOfCage.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/BatteryChicken5DaysOutOfCage.jpg/400px-BatteryChicken5DaysOutOfCage.jpg 2x" data-file-width="698" data-file-height="1200" /></a><figcaption>Elkaĝigita kokino, kvin tagojn post liberigo. Notu la palan kreston - la kresto povas esti indikilo de sano aŭ bonfarto.<sup id="cite_ref-Jones_and_Prescott,_(2000)_32-0" class="reference"><a href="#cite_note-Jones_and_Prescott,_(2000)-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></figcaption></figure> <p>Pli ol 50 mil milionoj da kokoj estas bredataj ĉiujare kiel fonto de <a href="/wiki/Viando" title="Viando">viando</a> (<a href="/wiki/Koka%C4%B5o" title="Kokaĵo">kokaĵo</a>) kaj de ovoj.<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Nur en Usono, pli ol 8 mil milionoj da kokoj estas buĉataj ĉiujare por akiri viandon,<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> kaj pli ol 300 milionoj da kokoj estas bredataj por ovoproduktado.<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>La plej majoritato de kokoj estas bredataj en "farmofabrikoj". Laŭ la <a href="/wiki/Instituto_Worldwatch" title="Instituto Worldwatch">Instituto Worldwatch</a>, 74 procento de la tutmonda kokoviando kaj 68 procento de ovoj estas produktitaj tiel.<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Alternativo al la intensiva kokofarmado estas la kokobredado en libera spaco, kiel la kokoj povas esti nutrataj duone de la bredistoj duone per si mem kaj povas libere vagadi subĉiele laŭ sia kutimo kaj tiel eviti la suferon kaj malsanojn okazigitaj de enormaj kaĝaroj, kie ili nek povas moviĝi nek povas nature vivi. </p><p>La kontrasto inter tiuj ĉefaj metodoj de kokobredado rezultis en dumlongaj polemikoj pri etika konsumado. Opoziciantoj de la <a href="/wiki/Intensa_agrikulturo" title="Intensa agrikulturo">intensiva farmado</a> argumentas, ke tiu damaĝas la medion, kreas sanriskojn al homoj kaj konsistas en malhumana traktado al dombestoj.<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Defendantoj de la intensiva farmado diras, ke tre efikaj produktosistemoj ŝparas ter- kaj manĝo-rimedojn kio permesas pliigi la produktivecon, kaj ke la animaloj estas bone zorgataj en kontrolitaj instalaĵoj.<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> La rezulto estas, ke ĝenerale en la mondo estas tri tipoj de konsumantoj kaj de konsumebloj en la merkato. Unuflanke restas loĝantaro proksima al ruraj areoj, kiuj povas aŭ produkti siajn proprajn kokojn en natura maniero aŭ akiri ilin rekte el najbaroj; kaj duaflanke en la samaj superbazaroj estas aĉeteblaj du tipoj de produktoj: tiuj produktitaj en industriaj kaĝofabrikoj (pli malmultekostaj) kaj tiuj produktitaj en pli favoraj vivkondiĉoj (pli multekostaj). </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Por_viando">Por viando</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Koko&veaction=edit&section=10" title="Redakti sekcion: Por viando" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Koko&action=edit&section=10" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Por viando"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:Florida_chicken_house.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Florida_chicken_house.jpg/250px-Florida_chicken_house.jpg" decoding="async" width="220" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Florida_chicken_house.jpg/330px-Florida_chicken_house.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Florida_chicken_house.jpg/500px-Florida_chicken_house.jpg 2x" data-file-width="640" data-file-height="437" /></a><figcaption>Industria kokejo kun malfermaj flankoj por pli favoraj kondiĉoj por bredado de viandokokoj.</figcaption></figure> <p>Kokoj nature vivas ses aŭ pliajn jarojn, sed viandorasoj tipe atingas buĉograndon post ses semajnoj; tiu estas ilia vivodaŭro.<sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Libere bredita raso atingas buĉograndon post dek kvar semajnoj. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Por_ovoj">Por ovoj</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Koko&veaction=edit&section=11" title="Redakti sekcion: Por ovoj" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Koko&action=edit&section=11" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Por ovoj"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Totale, nur Unuiĝinta Reĝlando konsumas pli ol 34 milionojn da ovoj tage.<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Kelkaj kokintipoj povas produkti ĉirkaŭ 300 ovojn jare, kaj "la plej alte konfirmita proporcio de ovodemetado estas 371 ovoj en 364 tagoj".<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Post 12 monatoj de ovodemetado, la industria kapablo de la ovodemetado de la kokino ekmalpliiĝas ĝis la punkto en kiu la kokino estas komerce maltaŭga. Kokinoj, aparte tiuj el kaĝaraj sistemoj, estas foje malsanaj aŭ estis perdintaj gravajn kvantojn de siaj plumoj, kaj ilia vivodaŭro estas reduktita el ĉirkaŭ sep jaroj al malpli ol du jaroj.<sup id="cite_ref-Browne_42-0" class="reference"><a href="#cite_note-Browne-42"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> En UR kaj Eŭropo, ovodemetintaj kokinoj estas poste buĉataj kaj uzataj en procezitaj manĝaĵoj aŭ venditaj kiel "supokokoj".<sup id="cite_ref-Browne_42-1" class="reference"><a href="#cite_note-Browne-42"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> En kelkaj aliaj landoj, kokinoj foje suferas devigitan <a href="/wiki/Mudo" title="Mudo">mudon</a>, nome senplumigo pere de malsato kaj soifo dum 7-14 tagoj, anstataŭ buĉadon, por stimuli pluan ovodemetadon.<sup id="cite_ref-Patwardhan_and_King,_(2011)_43-0" class="reference"><a href="#cite_note-Patwardhan_and_King,_(2011)-43"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tiu fitraktado okazigas pezoperdon de 25 ĝis 35%,<sup id="cite_ref-Webster,_(2003)_44-0" class="reference"><a href="#cite_note-Webster,_(2003)-44"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> kaj tio povas daŭri ĝis 28 tagoj sub eksperimentaj kondiĉoj.<sup id="cite_ref-Molino_et_al.,_(2009)_45-0" class="reference"><a href="#cite_note-Molino_et_al.,_(2009)-45"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tio kaŭzas, ke la kokino perdu siajn plumojn, sed ankaŭ restimulas ovo-produktadon. Kelkaj kokinoj povas esti devigitaj mudi plurajn fojojn. En 2003, pli ol 75% de ĉiuj kokinoj estis devigitaj mudi en Usono.<sup id="cite_ref-Yousaf_and_Chaudhry,_(2008)_46-0" class="reference"><a href="#cite_note-Yousaf_and_Chaudhry,_(2008)-46"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>La ĉefa nuntempa speco de bredejo por ovproduktado estas kaĝbaterioj, grandaj aroj de identaj kaĝoj aranĝitaj en vicoj kaj kolonoj. Unu aŭ kelkaj kokinoj estas metitaj en ĉiu kaĝo. Kaĝbaterioj estas kritikataj de porbestaj organizoj kiel suferigaj pro tio, ke la kokinoj apenaŭ havas spacon por moviĝi kaj devas stari dum sia tuta vivo sur malmolaj, piedotranĉaj dratoj.<sup id="cite_ref-47" class="reference"><a href="#cite_note-47"><span class="cite-bracket">[</span>47<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> En la unuaj jardekoj de la 21-a jarcento, kampanjoj kontraŭ kaĝbaterioj atingis, ke pluraj entreprenoj kaj registaroj limigu aŭ malpermesu ilin. La alternativo preferata de la industrio estas birdejoj, domoj ene de kiuj la kokinoj estas tenataj, sed sen kaĝoj.<sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ankaŭ birdejoj devigas kokinojn vivi tre dense (en Eŭropo oni permesas densecojn ĝis 9 bestoj en kvadrata metro, kaj la loĝantaro de unu birdejo povas estis dekoj da miloj).<sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kulture">Kulture</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Koko&veaction=edit&section=12" title="Redakti sekcion: Kulture" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Koko&action=edit&section=12" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Kulture"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Koko kaj kokino estas <a href="/wiki/Simbolo" title="Simbolo">simbolo</a> de multaj aferoj. Koko estas nacia besto de <a href="/wiki/Francio" title="Francio">Francio</a> kaj <a href="/wiki/Portugalio" title="Portugalio">Portugalio</a> pro malsamaj kialoj. </p><p>En malnova <a href="/wiki/Greka_mitologio" class="mw-redirect" title="Greka mitologio">greka mitologio</a>, koko estis ligita al dio <a href="/wiki/Asklepio" title="Asklepio">Asklepio</a>; <a href="/wiki/Platono" title="Platono">Platono</a> diras, ke <a href="/wiki/Sokrato" title="Sokrato">Sokrato</a>, tuj antaŭ la morto, petis al siaj disĉiploj ke ili oferu kokon al Asklepio, ĉar lia morto estis sendolora. </p><p>Por kristanoj, la kvar <a href="/wiki/Evangelio" title="Evangelio">evangelioj</a> rikoltas la profetecon de <a href="/wiki/Jesuo" class="mw-redirect" title="Jesuo">Jesuo</a> kiam li anoncis, ke <a href="/wiki/Sankta_Petro" class="mw-redirect" title="Sankta Petro">Petro</a> perfidos lin trifoje antaŭ la virkoka kokeriko (tio estas antaŭ la noktofino), kaj fakte tio okazis pro timo estis rekonata kiel sekvanto de Jesuo, dum ties persekutado. Kiam Petro aŭdis la kokerikon, memoris la profetecon kaj ploris.<sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tiel la apostolo aperas en bildoj kaj pentraĵoj foje akompanata de virkoko. </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:PA2900302_galo_emiliarocha_medio.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/PA2900302_galo_emiliarocha_medio.jpg/250px-PA2900302_galo_emiliarocha_medio.jpg" decoding="async" width="230" height="251" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/PA2900302_galo_emiliarocha_medio.jpg/500px-PA2900302_galo_emiliarocha_medio.jpg 1.5x" data-file-width="1499" data-file-height="1638" /></a><figcaption>Koko de <a href="/wiki/Barcelos" title="Barcelos">Barcelos</a>.</figcaption></figure> <p>En nordhispana urbo <a href="/wiki/Santo_Domingo_de_la_Calzada" title="Santo Domingo de la Calzada">Santo Domingo de la Calzada</a> estas populara la legendo de la "miraklo de la virkoko kaj la kokino", kiu rakontas, ke la fondinto Domingo García pruvis la senkulpecon de pilgrimanto akuzita erare pro morto kiam li flugigis kokinon kiu jam estis rostita sur telero. Memore al tio en la loka katedralo estas viva paro de gekokoj kaj famas la diraĵo «En Santo Domingo de la Calzada, donde cantó la gallina después de asada» (En Santo Domingo de la Calzada, kie kantis la kokino estante rostita). Simila miraklo estas populara ankaŭ en <a href="/wiki/Barcelos" title="Barcelos">Barcelos</a>, <a href="/wiki/Portugalio" title="Portugalio">Portugalio</a>. </p><p>"La orova kokino" (<a rel="nofollow" class="external text" href="https://obvil.sorbonne-universite.fr/corpus/fabula-numerica/anonymes_chambry/#chambry-288">Ὄρνις χρυσοτόκος</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210304120842/https://obvil.sorbonne-universite.fr/corpus/fabula-numerica/anonymes_chambry#chambry-288">Arkivigite je</a> 2021-03-04 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>) estas <a href="/wiki/Fablo" title="Fablo">fablo</a> atribuita al la antikvgrega fablisto <a href="/wiki/Ezopo" title="Ezopo">Ezopo</a>. En Francio <a href="/wiki/Jean_de_La_Fontaine" title="Jean de La Fontaine">Jean de La Fontaine</a> verkis version en la <a href="/wiki/17-a_jarcento" title="17-a jarcento">17-a jarcento</a>; En Hispanio <a href="/wiki/F%C3%A9lix_Mar%C3%ADa_Samaniego" title="Félix María Samaniego">Félix María Samaniego</a> verkis alian version en la <a href="/wiki/18-a_jarcento" title="18-a jarcento">18-a jarcento</a>. En ĉiuj versioj, farmistoj trafas, ke ilia kokino demetas ovojn el <a href="/wiki/Oro" title="Oro">oro</a>. Ili malpaciencas kaj mortigas la kokinon por atingi la oron kiu supozeble estas en la interno de la kokino: erare. Tiam ili konstatas sian eraron kaj la punon pro sia <a href="/wiki/Avaremo" title="Avaremo">avaremo</a>. </p><p>Ĝis la <a href="/wiki/17-a_jarcento" title="17-a jarcento">17-a jarcento</a>, kokinoj kaj ovoj estis uzataj kiel mono en <a href="/wiki/Brazilo" title="Brazilo">Brazilo</a>. </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosiero:M%C3%A9morial_des_soldats_et_marins_de_la_Charente-Inf%C3%A9rieure_(16).JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/M%C3%A9morial_des_soldats_et_marins_de_la_Charente-Inf%C3%A9rieure_%2816%29.JPG/230px-M%C3%A9morial_des_soldats_et_marins_de_la_Charente-Inf%C3%A9rieure_%2816%29.JPG" decoding="async" width="230" height="345" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/M%C3%A9morial_des_soldats_et_marins_de_la_Charente-Inf%C3%A9rieure_%2816%29.JPG/345px-M%C3%A9morial_des_soldats_et_marins_de_la_Charente-Inf%C3%A9rieure_%2816%29.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/M%C3%A9morial_des_soldats_et_marins_de_la_Charente-Inf%C3%A9rieure_%2816%29.JPG/460px-M%C3%A9morial_des_soldats_et_marins_de_la_Charente-Inf%C3%A9rieure_%2816%29.JPG 2x" data-file-width="3168" data-file-height="4752" /></a><figcaption><a href="/wiki/Ga%C5%ADla_virkoko" title="Gaŭla virkoko">Gaŭla virkoko</a> triumfe pinte de Monumento al soldatoj kaj maristoj de <i>Charente-Inférieure</i> konstruita ĉe <a href="/wiki/La_Rochelle" title="La Rochelle">La Rochelle</a> en 1913.</figcaption></figure> <p>En la <a href="/wiki/Hispana_lingvo" title="Hispana lingvo">hispana lingvo</a> la vorto por kokino, nome "gallina", estas uzata kiel insulto, partikulare kontraŭ viroj, signifanta "malkuraĝulon", dum la vorto por virkoko, nome "gallo", estas uzata kiel insulteto signifanta "kvereleman, fanfaronon". Dum la 20-a jarcento en tradiciaj kinejoj la supra etaĝo, destinita al malriĉaj, malluksaj, malkomfortaj sidlokoj, estis nomita "gallinero", tio estas, kokejo. </p><p>En multaj rakontoj de diversaj epokoj kaj landoj la komenco estas markita en la komenco de la tago per la virkoka kokeriko. Tiun rolon ludos poste ekzemple en filmoj la <a href="/wiki/Vekhorlo%C4%9Do" title="Vekhorloĝo">vekhorloĝo</a>; en usonaj filmoj holivudaj la radio kiu anoncas la horon kaj la veteron kiu estos dum la tago. La virkoka kokeriko estas ofte la unua bildokadro en rakonto de <a href="/wiki/Bildoliteraturo" class="mw-redirect" title="Bildoliteraturo">bildoliteraturo</a>. Tiucele, ĝi malfermas ekzemple la poemon "Romanco pri la nigra tristo"<sup id="cite_ref-51" class="reference"><a href="#cite_note-51"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> en <a href="/wiki/Cigana_Romancaro" title="Cigana Romancaro">Cigana Romancaro</a> de <a href="/wiki/Federico_Garc%C3%ADa_Lorca" title="Federico García Lorca">Federico García Lorca</a> jene: </p> <table style="padding:0; margin:0; border-spacing:0;"><tbody><tr valign="top"><td></td></tr><tr valign="top"><td width="40px"><span typeof="mw:File"><span title="Citaĵo"><img alt="Citaĵo" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/P_writing.svg/40px-P_writing.svg.png" decoding="async" width="40" height="36" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/P_writing.svg/60px-P_writing.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/P_writing.svg/120px-P_writing.svg.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="360" /></span></span></td><td><table style="padding:0; margin:0; border-spacing:0;"><tbody><tr valign="top"><td><span style="color:#84a3e0; font-size:150%; line-height:75%;font-family:'Times New Roman',serif;"><b>„</b></span> Pikaj bekoj de la kokoj/serĉe al aŭroro fosas, <span style="color:#84a3e0; font-size:150%; line-height:75%;font-family:'Times New Roman',serif"><b>”</b></span></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <p><i><a href="/wiki/El_coronel_no_tiene_quien_le_escriba" class="mw-redirect" title="El coronel no tiene quien le escriba">El coronel no tiene quien le escriba</a></i> (Neniu por skribi al la kolonelo) estas novelo publikigita de la verkisto kolombia <a href="/wiki/Gabriel_Garc%C3%ADa_M%C3%A1rquez" title="Gabriel García Márquez">Gabriel García Márquez</a> en 1961. La malriĉa protagonisto atendas konfirmon pri sia pensiiĝo, dum la ununura enspezofonta espero estas luktokoko, heredita el lia mortinta filo, kiun la kolonelo bredis hejme dum kelkaj monatoj. Fakte la paro dediĉas al la koko siajn malmultajn eblojn, dum ili malsatas. Alia eblo estas vendi la kokon al riĉulo. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Proverbo">Proverbo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Koko&veaction=edit&section=13" title="Redakti sekcion: Proverbo" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Koko&action=edit&section=13" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Proverbo"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ekzistas pluraj <a href="/wiki/Proverbo" title="Proverbo">proverboj</a> pri koko/kokino en la <a href="/wiki/Proverbaro_Esperanta" title="Proverbaro Esperanta">Proverbaro Esperanta</a> de <a href="/wiki/L._L._Zamenhof" title="L. L. Zamenhof">L. L. Zamenhof</a>, inter ili<sup id="cite_ref-52" class="reference"><a href="#cite_note-52"><span class="cite-bracket">[</span>52<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>: </p> <ul><li><table style="padding:0; margin:0; border-spacing:0;"><tbody><tr valign="top"><td></td></tr><tr valign="top"><td width="40px"><span typeof="mw:File"><span title="Citaĵo"><img alt="Citaĵo" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/P_writing.svg/40px-P_writing.svg.png" decoding="async" width="40" height="36" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/P_writing.svg/60px-P_writing.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/P_writing.svg/120px-P_writing.svg.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="360" /></span></span></td><td><table style="padding:0; margin:0; border-spacing:0;"><tbody><tr valign="top"><td><span style="color:#84a3e0; font-size:150%; line-height:75%;font-family:'Times New Roman',serif;"><b>„</b></span> <i>Al feliĉulo eĉ koko donas ovojn.</i> <span style="color:#84a3e0; font-size:150%; line-height:75%;font-family:'Times New Roman',serif"><b>”</b></span></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table></li> <li><table style="padding:0; margin:0; border-spacing:0;"><tbody><tr valign="top"><td></td></tr><tr valign="top"><td width="40px"><span typeof="mw:File"><span title="Citaĵo"><img alt="Citaĵo" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/P_writing.svg/40px-P_writing.svg.png" decoding="async" width="40" height="36" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/P_writing.svg/60px-P_writing.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/P_writing.svg/120px-P_writing.svg.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="360" /></span></span></td><td><table style="padding:0; margin:0; border-spacing:0;"><tbody><tr valign="top"><td><span style="color:#84a3e0; font-size:150%; line-height:75%;font-family:'Times New Roman',serif;"><b>„</b></span> <i>Koko krias fiere, sed ne danĝere.</i> <span style="color:#84a3e0; font-size:150%; line-height:75%;font-family:'Times New Roman',serif"><b>”</b></span></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table></li> <li><table style="padding:0; margin:0; border-spacing:0;"><tbody><tr valign="top"><td></td></tr><tr valign="top"><td width="40px"><span typeof="mw:File"><span title="Citaĵo"><img alt="Citaĵo" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/P_writing.svg/40px-P_writing.svg.png" decoding="async" width="40" height="36" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/P_writing.svg/60px-P_writing.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/P_writing.svg/120px-P_writing.svg.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="360" /></span></span></td><td><table style="padding:0; margin:0; border-spacing:0;"><tbody><tr valign="top"><td><span style="color:#84a3e0; font-size:150%; line-height:75%;font-family:'Times New Roman',serif;"><b>„</b></span> <i>Eĉ blinda kokino povas trovi grajnon.</i> <span style="color:#84a3e0; font-size:150%; line-height:75%;font-family:'Times New Roman',serif"><b>”</b></span></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table></li> <li><table style="padding:0; margin:0; border-spacing:0;"><tbody><tr valign="top"><td></td></tr><tr valign="top"><td width="40px"><span typeof="mw:File"><span title="Citaĵo"><img alt="Citaĵo" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/P_writing.svg/40px-P_writing.svg.png" decoding="async" width="40" height="36" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/P_writing.svg/60px-P_writing.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/P_writing.svg/120px-P_writing.svg.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="360" /></span></span></td><td><table style="padding:0; margin:0; border-spacing:0;"><tbody><tr valign="top"><td><span style="color:#84a3e0; font-size:150%; line-height:75%;font-family:'Times New Roman',serif;"><b>„</b></span> <i>Ovo kokinon ne instruas.</i> <span style="color:#84a3e0; font-size:150%; line-height:75%;font-family:'Times New Roman',serif"><b>”</b></span></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bildaro">Bildaro</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Koko&veaction=edit&section=14" title="Redakti sekcion: Bildaro" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Koko&action=edit&section=14" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Bildaro"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul class="gallery mw-gallery-packed"> <li class="gallerybox" style="width: 198.66666666667px"> <div class="thumb" style="width: 196.66666666667px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosiero:Gallina_bianca.jpg" class="mw-file-description" title="Blanka kokino."><img alt="Blanka kokino." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Gallina_bianca.jpg/330px-Gallina_bianca.jpg" decoding="async" width="197" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Gallina_bianca.jpg/500px-Gallina_bianca.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Gallina_bianca.jpg/590px-Gallina_bianca.jpg 2x" data-file-width="640" data-file-height="488" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Blanka kokino.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 198.66666666667px"> <div class="thumb" style="width: 196.66666666667px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosiero:Freerange_eggs.jpg" class="mw-file-description" title="Kokinaj ovoj."><img alt="Kokinaj ovoj." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Freerange_eggs.jpg/330px-Freerange_eggs.jpg" decoding="async" width="197" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Freerange_eggs.jpg/500px-Freerange_eggs.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Freerange_eggs.jpg/590px-Freerange_eggs.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="610" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Kokinaj ovoj.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 252.66666666667px"> <div class="thumb" style="width: 250.66666666667px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosiero:Mother_hen_with_chicks02.jpg" class="mw-file-description" title="Kokino kun kokidoj."><img alt="Kokino kun kokidoj." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Mother_hen_with_chicks02.jpg/500px-Mother_hen_with_chicks02.jpg" decoding="async" width="251" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Mother_hen_with_chicks02.jpg/960px-Mother_hen_with_chicks02.jpg 1.5x" data-file-width="1600" data-file-height="958" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Kokino kun kokidoj.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 227.33333333333px"> <div class="thumb" style="width: 225.33333333333px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosiero:Day_old_chick_black_background.jpg" class="mw-file-description" title="Unutaga kokido."><img alt="Unutaga kokido." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Day_old_chick_black_background.jpg/500px-Day_old_chick_black_background.jpg" decoding="async" width="226" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Day_old_chick_black_background.jpg/960px-Day_old_chick_black_background.jpg 1.5x" data-file-width="1600" data-file-height="1067" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Unutaga kokido.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 160px"> <div class="thumb" style="width: 158px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosiero:Gallus_gallus_male_big.jpg" class="mw-file-description" title="Virkoko."><img alt="Virkoko." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Gallus_gallus_male_big.jpg/250px-Gallus_gallus_male_big.jpg" decoding="async" width="158" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Gallus_gallus_male_big.jpg/500px-Gallus_gallus_male_big.jpg 1.5x" data-file-width="819" data-file-height="777" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Virkoko.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 124px"> <div class="thumb" style="width: 122px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosiero:Polishbantamchick.jpg" class="mw-file-description" title="Kokido."><img alt="Kokido." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Polishbantamchick.jpg/183px-Polishbantamchick.jpg" decoding="async" width="122" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Polishbantamchick.jpg/275px-Polishbantamchick.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Polishbantamchick.jpg/367px-Polishbantamchick.jpg 2x" data-file-width="528" data-file-height="648" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Kokido.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 202px"> <div class="thumb" style="width: 200px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosiero:Philippinerooster.jpg" class="mw-file-description" title="Filipina luktokoko."><img alt="Filipina luktokoko." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Philippinerooster.jpg/330px-Philippinerooster.jpg" decoding="async" width="200" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Philippinerooster.jpg/500px-Philippinerooster.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Philippinerooster.jpg/960px-Philippinerooster.jpg 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1200" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Filipina luktokoko.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 102px"> <div class="thumb" style="width: 100px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosiero:A_95_year_old_woman_with_her_pet_rooster,_Havana,_Cuba.jpg" class="mw-file-description" title="95-jaraĝa virino el Havano, Kubo, kun sia virkoko; multaj homoj havas kokojn kiel maskotoj."><img alt="95-jaraĝa virino el Havano, Kubo, kun sia virkoko; multaj homoj havas kokojn kiel maskotoj." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/A_95_year_old_woman_with_her_pet_rooster%2C_Havana%2C_Cuba.jpg/250px-A_95_year_old_woman_with_her_pet_rooster%2C_Havana%2C_Cuba.jpg" decoding="async" width="100" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/A_95_year_old_woman_with_her_pet_rooster%2C_Havana%2C_Cuba.jpg/330px-A_95_year_old_woman_with_her_pet_rooster%2C_Havana%2C_Cuba.jpg 2x" data-file-width="2912" data-file-height="4368" /></a></span></div> <div class="gallerytext">95-jaraĝa virino el <a href="/wiki/Havano" title="Havano">Havano</a>, <a href="/wiki/Kubo" title="Kubo">Kubo</a>, kun sia virkoko; multaj homoj havas kokojn kiel maskotoj.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 286px"> <div class="thumb" style="width: 284px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosiero:Hen_with_chicks,_Raisen_district,_MP,_India.jpg" class="mw-file-description" title="Kokino kun kokidoj, Barato."><img alt="Kokino kun kokidoj, Barato." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Hen_with_chicks%2C_Raisen_district%2C_MP%2C_India.jpg/500px-Hen_with_chicks%2C_Raisen_district%2C_MP%2C_India.jpg" decoding="async" width="284" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Hen_with_chicks%2C_Raisen_district%2C_MP%2C_India.jpg/960px-Hen_with_chicks%2C_Raisen_district%2C_MP%2C_India.jpg 1.5x" data-file-width="4000" data-file-height="2117" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Kokino kun kokidoj, Barato.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 229.33333333333px"> <div class="thumb" style="width: 227.33333333333px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosiero:Cascais_Costa_do_Esteril_52_(36583204550).jpg" class="mw-file-description" title="Kokino kun kokidoj, Portugalio."><img alt="Kokino kun kokidoj, Portugalio." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Cascais_Costa_do_Esteril_52_%2836583204550%29.jpg/500px-Cascais_Costa_do_Esteril_52_%2836583204550%29.jpg" decoding="async" width="228" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Cascais_Costa_do_Esteril_52_%2836583204550%29.jpg/960px-Cascais_Costa_do_Esteril_52_%2836583204550%29.jpg 1.5x" data-file-width="1024" data-file-height="677" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Kokino kun kokidoj, <a href="/wiki/Portugalio" title="Portugalio">Portugalio</a>.</div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Referencoj">Referencoj</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Koko&veaction=edit&section=15" title="Redakti sekcion: Referencoj" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Koko&action=edit&section=15" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Referencoj"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist references-small" style="-moz-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-count:2; padding-right: 6px;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><a href="#cite_ref-1">↑</a> <span class="reference-text">Laŭ Enciklopedio de la birdoj, Eld. Perrins, Christopher. Nueva York.: Firefly©, 2003 (en angla)</span> </li> <li id="cite_note-2"><a href="#cite_ref-2">↑</a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.criadoresdelgallodeleon.com/estudio.htm">El Gallo Bankiva manifiesta plenamente el dimorfismo sexual</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130903032428/http://criadoresdelgallodeleon.com/estudio.htm">Arkivigite je</a> 2013-09-03 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>. Konsultita la <a href="/wiki/24an_de_januaro" class="mw-redirect" title="24an de januaro">24an de januaro</a> de 2009.</span> </li> <li id="cite_note-3"><a href="#cite_ref-3">↑</a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://uy.keegy.com/tag/kg/27/">La gallina doméstica no suele medir más de 50 cm y apenas llegan a 1 kg de peso</a>. Konsultita la 24an de januaro de 2009</span> </li> <li id="cite_note-4"><a href="#cite_ref-4">↑</a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.granjasdeesclavos.com/gallinas/como-son">Son aves naturalmente gregarias...</a> Konsultita la <a href="/wiki/25an_de_januaro" class="mw-redirect" title="25an de januaro">25an de januaro</a> de 2009</span> </li> <li id="cite_note-5"><a href="#cite_ref-5">↑</a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://coin.fao.org/cms/media/1/12907183976790/cb-4.pdf/draeI/">15/10/2011</a><span title="Kelkfoje okazas, ke ligilo en Vikipedio ne plu atingeblas. Se eble, trovu la korektan ligilon kaj enmeti ĝin ĉi tie, alikaze forigu la ligilon kaj, se tio temas pri noto, enmetu la ŝablonon {{citon}}." style="background:#ffeaea; color:#444444"></span><sup class="noprint" title="Kelkfoje okazas, ke ligilo en Vikipedio ne plu atingeblas. Se eble, trovu la korektan ligilon kaj enmeti ĝin ĉi tie, alikaze forigu la ligilon kaj, se tio temas pri noto, enmetu la ŝablonon {{citon}}." style="color:red;">[<i>rompita ligilo</i>]</sup></span> </li> <li id="cite_note-6"><a href="#cite_ref-6">↑</a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.elpais.com.uy/suplemento/ds/los-genes-y-no-la-luz-hacen-cantar-a-los-gallos-al-amanecer/sds_704639_130324.html">«Los genes, y no la luz, hacen cantar a los gallos al amanecer».</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130325002635/http://www.elpais.com.uy/suplemento/ds/los-genes-y-no-la-luz-hacen-cantar-a-los-gallos-al-amanecer/sds_704639_130324.html">Arkivigite je</a> 2013-03-25 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> <i><a href="/wiki/El_Pa%C3%ADs" title="El País">El País</a></i></span> </li> <li id="cite_note-7"><a href="#cite_ref-7">↑</a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://e-nimals.com/curiosidades/el-canto-y-el-cacareo-del-gallo/">[1]</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090408031653/http://e-nimals.com/curiosidades/el-canto-y-el-cacareo-del-gallo/">Arkivigite je</a> 2009-04-08 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> Konsultita la 25an de januaro de 2009</span> </li> <li id="cite_note-8"><a href="#cite_ref-8">↑</a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://buscon.rae.es/draeI/">25/01/2009</a></span> </li> <li id="cite_note-9"><a href="#cite_ref-9">↑</a> <span class="reference-text">Mundo Rural: Razas Autóctonas de Castilla y León, Junta de Castilla y León, Consejería de Agricultura y Ganadería. 1999. D.L.:VA-672-99</span> </li> <li id="cite_note-10"><a href="#cite_ref-10">↑</a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.granjacanales.com/index_archivos/Mundogallina.htm">[2]</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130513220249/http://www.granjacanales.com/index_archivos/Mundogallina.htm">Arkivigite je</a> 2013-05-13 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> Konsultita la 24an de januaro de 2009</span> </li> <li id="cite_note-11"><a href="#cite_ref-11">↑</a> <span class="reference-text">Diccionario Enciclopédico Interactivo, Grupo OCÉANO.: OCÉANO, pp. 51-52 Konsultita la 25an de januaro de 2009</span> </li> <li id="cite_note-12"><a href="#cite_ref-12">↑</a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;">Pennisi, Elizabeth (24a de Majo 2018). “Quaillike creatures were the only birds to survive the dinosaur-killing asteroid impact”, <i>Science</i>. <a href="/wiki/Cifereca_objekta_identigilo" title="Cifereca objekta identigilo">doi</a>:<a href="//doi.org/10.1126/science.aau2802" class="extiw" title="doi:10.1126/science.aau2802">10.1126/science.aau2802</a>.</cite><span style="display:none;"> </span></span> </li> <li id="cite_note-nature-13">↑ <a href="#cite_ref-nature_13-0"><sup>13,0</sup></a> <a href="#cite_ref-nature_13-1"><sup>13,1</sup></a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;"> (9a de Decembro 2004) “A genetic variation map for chicken with 2.8 million single nucleotide polymorphisms”, <i>Nature</i> <b>432</b> (7018), <span style="white-space:nowrap;">p. 717–722</span>. <a href="/wiki/Cifereca_objekta_identigilo" title="Cifereca objekta identigilo">doi</a>:<a href="//doi.org/10.1038/nature03156" class="extiw" title="doi:10.1038/nature03156">10.1038/nature03156</a>. <a href="/wiki/Bibliografia_kodo" title="Bibliografia kodo">Bibkodo</a>:<a href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2004Natur.432..717B/abstract" class="extiw" title="bibcode:2004Natur.432..717B">2004Natur.432..717B</a>.</cite><span style="display:none;"> </span> </span> </li> <li id="cite_note-Lawal-14">↑ <a href="#cite_ref-Lawal_14-0"><sup>14,0</sup></a> <a href="#cite_ref-Lawal_14-1"><sup>14,1</sup></a> <a href="#cite_ref-Lawal_14-2"><sup>14,2</sup></a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;"> (Decembro 2020) “The wild species genome ancestry of domestic chickens”, <i>BMC Biology</i> <b>18</b> (1), <span style="white-space:nowrap;">p. 13</span>. <a href="/wiki/Cifereca_objekta_identigilo" title="Cifereca objekta identigilo">doi</a>:<a href="//doi.org/10.1186/s12915-020-0738-1" class="extiw" title="doi:10.1186/s12915-020-0738-1">10.1186/s12915-020-0738-1</a>.</cite><span style="display:none;"> </span> </span> </li> <li id="cite_note-15"><a href="#cite_ref-15">↑</a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;"> (29a de Februaro 2008) “Identification of the Yellow Skin Gene Reveals a Hybrid Origin of the Domestic Chicken”, <i>PLOS Genetics</i> <b>4</b> (2), <span style="white-space:nowrap;">p. e1000010</span>. <a href="/wiki/Cifereca_objekta_identigilo" title="Cifereca objekta identigilo">doi</a>:<a href="//doi.org/10.1371/journal.pgen.1000010" class="extiw" title="doi:10.1371/journal.pgen.1000010">10.1371/journal.pgen.1000010</a>.</cite><span style="display:none;"> </span> </span> </li> <li id="cite_note-npr.org-16"><a href="#cite_ref-npr.org_16-0">↑</a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.npr.org/sections/thesalt/2015/07/20/424707879/the-ancient-city-where-people-decided-to-eat-chickens?t=1612016709714">"The Ancient City Where People Decided to Eat Chickens".</a> Arkivita el la originalo la 16an de Majo, 2018. Alirita la 30an de Januaro, 2021.</span> </li> <li id="cite_note-oneMatriarch-17"><a href="#cite_ref-oneMatriarch_17-0">↑</a> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREFFumihitoMiyakeSumiTakada">Fumihito, A; Miyake, T; Sumi, S; Takada, M; Ohno, S; Kondo, N (20a de Decembro, 1994), "One subspecies of the red junglefowl (Gallus gallus gallus) suffices as the matriarchic ancestor of all domestic breeds", <i>PNAS</i> <b>91</b> (26): 12505–12509, <a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1073%2Fpnas.91.26.12505">10.1073/pnas.91.26.12505</a>, <a href="/w/index.php?title=PubMed_Central&action=edit&redlink=1" class="new" title="PubMed Central (paĝo ne ekzistas)">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC45467">45467</a>, <a href="/wiki/PubMed_Identifier" class="mw-redirect" title="PubMed Identifier">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7809067">7809067</a></span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=One+subspecies+of+the+red+junglefowl+%28Gallus+gallus+gallus%29+suffices+as+the+matriarchic+ancestor+of+all+domestic+breeds&rft.jtitle=PNAS&rft.aulast=Fumihito&rft.aufirst=A&rft.au=Fumihito%2C%26%2332%3BA&rft.au=Miyake%2C%26%2332%3BT&rft.au=Sumi%2C%26%2332%3BS&rft.au=Takada%2C%26%2332%3BM&rft.au=Ohno%2C%26%2332%3BS&rft.au=Kondo%2C%26%2332%3BN&rft.date=20a+de+Decembro%2C+1994&rft.volume=91&rft.issue=26&rft.pages=12505%E2%80%9312509&rft_id=info:doi/10.1073%2Fpnas.91.26.12505&rft_id=info:pmc/45467&rft_id=info:pmid/7809067&rfr_id=info:sid/en.wikipedia.org:Koko"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-18"><a href="#cite_ref-18">↑</a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;"> (January 2006) “Multiple maternal origins of chickens: Out of the Asian jungles”, <i>Molecular Phylogenetics and Evolution</i> <b>38</b> (1), <span style="white-space:nowrap;">p. 12–19</span>. <a href="/wiki/Cifereca_objekta_identigilo" title="Cifereca objekta identigilo">doi</a>:<a href="//doi.org/10.1016/j.ympev.2005.09.014" class="extiw" title="doi:10.1016/j.ympev.2005.09.014">10.1016/j.ympev.2005.09.014</a>.</cite><span style="display:none;"> </span> </span> </li> <li id="cite_note-19"><a href="#cite_ref-19">↑</a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;"> (March 2006) “Documenting domestication: the intersection of genetics and archaeology”, <i>Trends in Genetics</i> <b>22</b> (3), <span style="white-space:nowrap;">p. 139–155</span>. <a href="/wiki/Cifereca_objekta_identigilo" title="Cifereca objekta identigilo">doi</a>:<a href="//doi.org/10.1016/j.tig.2006.01.007" class="extiw" title="doi:10.1016/j.tig.2006.01.007">10.1016/j.tig.2006.01.007</a>.</cite><span style="display:none;"> </span> </span> </li> <li id="cite_note-20"><a href="#cite_ref-20">↑</a> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREFKing">King, Rick (24-a de februaro 2009), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.pbs.org/wgbh/nova/nature/rat-attack.html">"Rat Attack"</a>, <i>NOVA and National Geographic Television</i><span class="printonly">, <a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.pbs.org/wgbh/nova/nature/rat-attack.html">https://www.pbs.org/wgbh/nova/nature/rat-attack.html</a></span><span class="reference-accessdate">, retrieved 25-a de aŭgusto 2017</span></span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Rat+Attack&rft.jtitle=NOVA+and+National+Geographic+Television&rft.aulast=King&rft.aufirst=Rick&rft.au=King%2C%26%2332%3BRick&rft.date=24-a+de+februaro+2009&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.pbs.org%2Fwgbh%2Fnova%2Fnature%2Frat-attack.html&rfr_id=info:sid/en.wikipedia.org:Koko"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-21"><a href="#cite_ref-21">↑</a> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREFKing">King, Rick (1-a de februaro 2009), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.pbs.org/wgbh/nova/nature/plant-vs-predator.html">"Plant vs. Predator"</a>, <i>NOVA</i><span class="printonly">, <a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.pbs.org/wgbh/nova/nature/plant-vs-predator.html">https://www.pbs.org/wgbh/nova/nature/plant-vs-predator.html</a></span><span class="reference-accessdate">, retrieved 25-a de aŭgusto 2017</span></span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Plant+vs.+Predator&rft.jtitle=NOVA&rft.aulast=King&rft.aufirst=Rick&rft.au=King%2C%26%2332%3BRick&rft.date=1-a+de+februaro+2009&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.pbs.org%2Fwgbh%2Fnova%2Fnature%2Fplant-vs-predator.html&rfr_id=info:sid/en.wikipedia.org:Koko"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-22"><a href="#cite_ref-22">↑</a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;"> (1988) “Did chickens go north? New evidence for domestication”, <i>J. Archaeol. Sci.</i> <b>14</b> (5), <span style="white-space:nowrap;">p. 515–533</span>. <a href="/wiki/Cifereca_objekta_identigilo" title="Cifereca objekta identigilo">doi</a>:<a href="//doi.org/10.1016/0305-4403(88)90080-5" class="extiw" title="doi:10.1016/0305-4403(88)90080-5">10.1016/0305-4403(88)90080-5</a>.</cite><span style="display:none;"> </span> </span> </li> <li id="cite_note-23"><a href="#cite_ref-23">↑</a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;"> (1a de Junio 2007) “Overview of chicken taxonomy and domestication”, <i>World's Poultry Science Journal</i> <b>63</b> (2), <span style="white-space:nowrap;">p. 285–300</span>. <a href="/wiki/Cifereca_objekta_identigilo" title="Cifereca objekta identigilo">doi</a>:<a href="//doi.org/10.1017/S004393390700147X" class="extiw" title="doi:10.1017/S004393390700147X">10.1017/S004393390700147X</a>. 86734013.</cite><span style="display:none;"> </span> </span> </li> <li id="cite_note-CHOF-24">↑ <a href="#cite_ref-CHOF_24-0"><sup>24,0</sup></a> <a href="#cite_ref-CHOF_24-1"><sup>24,1</sup></a> <a href="#cite_ref-CHOF_24-2"><sup>24,2</sup></a> <a href="#cite_ref-CHOF_24-3"><sup>24,3</sup></a> <a href="#cite_ref-CHOF_24-4"><sup>24,4</sup></a> <a href="#cite_ref-CHOF_24-5"><sup>24,5</sup></a> <span class="reference-text">CHOF : The Cambridge History of Food, 2000, <a href="/wiki/Cambridge_University_Press" title="Cambridge University Press">Cambridge University Press</a>, vol. 1, pp 496-499</span> </li> <li id="cite_note-brown-25"><a href="#cite_ref-brown_25-0">↑</a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;"> (Sep–Oct 2017) “<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.archaeology.org/issues/269-1709/from-the-trenches/5820-trenches-europe-chicken-domestication">Fast Food</a>”, <i>Archaeology</i> <b>70</b> (5), <span style="white-space:nowrap;">p. 18</span>.  Alirita 25-a de julio 2019..</cite><span style="display:none;"> </span> </span> </li> <li id="cite_note-pmid26195775-26"><a href="#cite_ref-pmid26195775_26-0">↑</a> <span class="reference-text">Perry-Gal, Lee; Erlich, Adi; Gilboa, Ayelet; Bar-Oz, Guy (11a de Aŭgusto, 2015). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4538678/">"Earliest economic exploitation of chicken outside East Asia: Evidence from the Hellenistic Southern Levant".</a> Proceedings of the National Academy of Sciences. 112 (32): 9849–9854. Bibcode:2015PNAS..112.9849P. doi:10.1073/pnas.1504236112. PMC 4538678. <a class="external mw-magiclink-pmid" rel="nofollow" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26195775?dopt=Abstract">PMID 26195775</a>.</span> </li> <li id="cite_note-27"><a href="#cite_ref-27">↑</a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;"> (1-a de junio 2007) “DNA reveals how the chicken crossed the sea”, <i>Nature</i> <b>447</b> (7145), <span style="white-space:nowrap;">p. 620–621</span>. <a href="/wiki/Cifereca_objekta_identigilo" title="Cifereca objekta identigilo">doi</a>:<a href="//doi.org/10.1038/447620b" class="extiw" title="doi:10.1038/447620b">10.1038/447620b</a>. <a href="/wiki/Bibliografia_kodo" title="Bibliografia kodo">Bibkodo</a>:<a href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2007Natur.447R.620B/abstract" class="extiw" title="bibcode:2007Natur.447R.620B">2007Natur.447R.620B</a>. 4418786.</cite><span style="display:none;"> </span> </span> </li> <li id="cite_note-28"><a href="#cite_ref-28">↑</a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;"> (19-a de junio 2007) “Radiocarbon and DNA evidence for a pre-Columbian introduction of Polynesian chickens to Chile”, <i>Proceedings of the National Academy of Sciences</i> <b>104</b> (25), <span style="white-space:nowrap;">p. 10335–10339</span>. <a href="/wiki/Cifereca_objekta_identigilo" title="Cifereca objekta identigilo">doi</a>:<a href="//doi.org/10.1073/pnas.0703993104" class="extiw" title="doi:10.1073/pnas.0703993104">10.1073/pnas.0703993104</a>. <a href="/wiki/Bibliografia_kodo" title="Bibliografia kodo">Bibkodo</a>:<a href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2007PNAS..10410335S/abstract" class="extiw" title="bibcode:2007PNAS..10410335S">2007PNAS..10410335S</a>.</cite><span style="display:none;"> </span> </span> </li> <li id="cite_note-29"><a href="#cite_ref-29">↑</a> <span class="reference-text">Wilford, John Noble, "<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nytimes.com/2007/06/05/science/05chic.html">First Chickens in Americas Were Brought From Polynesia</a>",  <i>The <a href="/wiki/New_York_Times" class="mw-redirect" title="New York Times">New York Times</a></i>, 5-a de junio 2007.</span> </li> <li id="cite_note-30"><a href="#cite_ref-30">↑</a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;"> (2008) “Indo-European and Asian origins for Chilean and Pacific chickens revealed by mtDNA”, <i>PNAS</i> <b>105</b> (30), <span style="white-space:nowrap;">p. 10308–10313</span>. <a href="/wiki/Cifereca_objekta_identigilo" title="Cifereca objekta identigilo">doi</a>:<a href="//doi.org/10.1073/pnas.0801991105" class="extiw" title="doi:10.1073/pnas.0801991105">10.1073/pnas.0801991105</a>. <a href="/wiki/Bibliografia_kodo" title="Bibliografia kodo">Bibkodo</a>:<a href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2008PNAS..10510308G/abstract" class="extiw" title="bibcode:2008PNAS..10510308G">2008PNAS..10510308G</a>.</cite><span style="display:none;"> </span> </span> </li> <li id="cite_note-ThomsonLebrasseur2014-31"><a href="#cite_ref-ThomsonLebrasseur2014_31-0">↑</a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;"> (1-a de aprilo 2014) “Using ancient DNA to study the origins and dispersal of ancestral Polynesian chickens across the Pacific”, <i>Proceedings of the National Academy of Sciences</i> <b>111</b> (13), <span style="white-space:nowrap;">p. 4826–4831</span>. <a href="/wiki/Cifereca_objekta_identigilo" title="Cifereca objekta identigilo">doi</a>:<a href="//doi.org/10.1073/pnas.1320412111" class="extiw" title="doi:10.1073/pnas.1320412111">10.1073/pnas.1320412111</a>. <a href="/wiki/Bibliografia_kodo" title="Bibliografia kodo">Bibkodo</a>:<a href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2014PNAS..111.4826T/abstract" class="extiw" title="bibcode:2014PNAS..111.4826T">2014PNAS..111.4826T</a>.</cite><span style="display:none;"> </span> </span> </li> <li id="cite_note-Jones_and_Prescott,_(2000)-32"><a href="#cite_ref-Jones_and_Prescott,_(2000)_32-0">↑</a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;"> (2000) “Visual cues used in the choice of mate by fowl and their potential importance for the breeder industry”, <i>World's Poultry Science Journal</i> <b>56</b> (2), <span style="white-space:nowrap;">p. 127–138</span>. <a href="/wiki/Cifereca_objekta_identigilo" title="Cifereca objekta identigilo">doi</a>:<a href="//doi.org/10.1079/WPS20000010" class="extiw" title="doi:10.1079/WPS20000010">10.1079/WPS20000010</a>. 86481908.</cite><span style="display:none;"> </span> </span> </li> <li id="cite_note-33"><a href="#cite_ref-33">↑</a> <span class="reference-text"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170426063521/https://www.ciwf.org.uk/farm-animals/chickens/">About chickens | Compassion in World Farming</a>. Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ciwf.org.uk/farm-animals/chickens/">la originalo</a> je 26a de Aprilo, 2017. Alirita 25a de Aprilo, 2017 . </span> </li> <li id="cite_note-34"><a href="#cite_ref-34">↑</a> <span class="reference-text">.  <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170426063701/http://usda.mannlib.cornell.edu/MannUsda/viewDocumentInfo.do?documentID=1497">Poultry Slaughter Annual Summary</a>. Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="https://usda.library.cornell.edu/concern/publications/pg15bd88s">la originalo</a> je 26a de Aprilo, 2017. Alirita 25a de Aprilo, 2017 . </span> </li> <li id="cite_note-35"><a href="#cite_ref-35">↑</a> <span class="reference-text">.  <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170426061324/http://usda.mannlib.cornell.edu/MannUsda/viewDocumentInfo.do?documentID=1509">Chickens and Eggs Annual Summary</a>. Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="https://usda.library.cornell.edu/concern/publications/1v53jw96n">la originalo</a> je 26a de Aprilo, 2017. Alirita 25a de Aprilo, 2017 . </span> </li> <li id="cite_note-36"><a href="#cite_ref-36">↑</a> <span class="reference-text"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140529153518/http://www.worldwatch.org/towards-happier-meals-globalized-world">Towards Happier Meals In A Globalized World</a>. World Watch Institute. Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.worldwatch.org/towards-happier-meals-globalized-world">la originalo</a> je 29a de Majo, 2014. Alirita 29a de Majo, 2014 . <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140529153518/http://www.worldwatch.org/towards-happier-meals-globalized-world">Arkivigite je</a> 2014-05-29 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>  <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140529153518/http://www.worldwatch.org/towards-happier-meals-globalized-world">Arkivita kopio</a>. Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.worldwatch.org/towards-happier-meals-globalized-world">la originalo</a> je 2014-05-29. Alirita 2021-01-30 .</span> </li> <li id="cite_note-37"><a href="#cite_ref-37">↑</a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;"> (Aprilo 2009) “Intensive Livestock Farming: Global Trends, Increased Environmental Concerns, and Ethical Solutions”, <i>Journal of Agricultural and Environmental Ethics</i> <b>22</b> (2), <span style="white-space:nowrap;">p. 153–167</span>. <a href="/wiki/Cifereca_objekta_identigilo" title="Cifereca objekta identigilo">doi</a>:<a href="//doi.org/10.1007/s10806-008-9136-3" class="extiw" title="doi:10.1007/s10806-008-9136-3">10.1007/s10806-008-9136-3</a>. 154306257.</cite><span style="display:none;"> </span> </span> </li> <li id="cite_note-38"><a href="#cite_ref-38">↑</a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;"> (Aŭgusto 2002) “Agricultural sustainability and intensive production practices”, <i>Nature</i> <b>418</b> (6898), <span style="white-space:nowrap;">p. 671–677</span>. <a href="/wiki/Cifereca_objekta_identigilo" title="Cifereca objekta identigilo">doi</a>:<a href="//doi.org/10.1038/nature01014" class="extiw" title="doi:10.1038/nature01014">10.1038/nature01014</a>. <a href="/wiki/Bibliografia_kodo" title="Bibliografia kodo">Bibkodo</a>:<a href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2002Natur.418..671T/abstract" class="extiw" title="bibcode:2002Natur.418..671T">2002Natur.418..671T</a>. 3016610.</cite><span style="display:none;"> </span> </span> </li> <li id="cite_note-39"><a href="#cite_ref-39">↑</a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.animalsaustralia.org/factsheets/broiler_chickens.php">"Broiler Chickens Fact Sheet // Animals Australia".</a> Animalsaustralia.org. Arkivita el la originalo la 12an de Julio, 2010. Alirita la 30an de Januaro 2021.</span> </li> <li id="cite_note-40"><a href="#cite_ref-40">↑</a> <span class="reference-text"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20161230000509/https://www.egginfo.co.uk/egg-facts-and-figures/industry-information/data">UK Egg Industry Data | Official Egg Info</a>. Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.egginfo.co.uk/egg-facts-and-figures/industry-information/data">la originalo</a> je 30a de Decembro, 2016. Alirita 25a de Aprilo, 2017 . </span> </li> <li id="cite_note-41"><a href="#cite_ref-41">↑</a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.amazon.com/dp/0440423104/"><i>Guinness World Records 2011</i></a> eld. de Craig Glenday – p. 286</span> </li> <li id="cite_note-Browne-42">↑ <a href="#cite_ref-Browne_42-0"><sup>42,0</sup></a> <a href="#cite_ref-Browne_42-1"><sup>42,1</sup></a> <span class="reference-text">Browne, Anthony, "<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.theguardian.com/lifeandstyle/2002/mar/10/foodanddrink.features1">Ten weeks to live</a>",  <i>The Guardian</i>, 10a de Marto, 2002. </span> </li> <li id="cite_note-Patwardhan_and_King,_(2011)-43"><a href="#cite_ref-Patwardhan_and_King,_(2011)_43-0">↑</a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;"> (2011) “Review: feed withdrawal and non feed withdrawal moult”, <i>World's Poultry Science Journal</i> <b>67</b> (2), <span style="white-space:nowrap;">p. 253–268</span>. <a href="/wiki/Cifereca_objekta_identigilo" title="Cifereca objekta identigilo">doi</a>:<a href="//doi.org/10.1017/s0043933911000286" class="extiw" title="doi:10.1017/s0043933911000286">10.1017/s0043933911000286</a>. 88353703.</cite><span style="display:none;"> </span> </span> </li> <li id="cite_note-Webster,_(2003)-44"><a href="#cite_ref-Webster,_(2003)_44-0">↑</a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;"> (2003) “Physiology and behavior of the hen during induced moult”, <i>Poultry Science</i> <b>82</b> (6), <span style="white-space:nowrap;">p. 992–1002</span>. <a href="/wiki/Cifereca_objekta_identigilo" title="Cifereca objekta identigilo">doi</a>:<a href="//doi.org/10.1093/ps/82.6.992" class="extiw" title="doi:10.1093/ps/82.6.992">10.1093/ps/82.6.992</a>.</cite><span style="display:none;"> </span> </span> </li> <li id="cite_note-Molino_et_al.,_(2009)-45"><a href="#cite_ref-Molino_et_al.,_(2009)_45-0">↑</a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;"> (2009) “The Effects of Alternative Forced-Molting Methods on The Performance and Egg Quality of Commercial Layers”, <i>Brazilian Journal of Poultry Science</i> <b>11</b> (2), <span style="white-space:nowrap;">p. 109–113</span>. <a href="/wiki/Cifereca_objekta_identigilo" title="Cifereca objekta identigilo">doi</a>:<a href="//doi.org/10.1590/s1516-635x2009000200006" class="extiw" title="doi:10.1590/s1516-635x2009000200006">10.1590/s1516-635x2009000200006</a>.</cite><span style="display:none;"> </span> </span> </li> <li id="cite_note-Yousaf_and_Chaudhry,_(2008)-46"><a href="#cite_ref-Yousaf_and_Chaudhry,_(2008)_46-0">↑</a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;"> (1a de Marto 2008) “<a rel="nofollow" class="external text" href="http://eprint.ncl.ac.uk/file_store/production/56559/452E6892-26EF-40C6-891B-048E9FE17D2E.pdf">History, changing scenarios and future strategies to induce moulting in laying hens</a>”, <i>World's Poultry Science Journal</i> <b>64</b> (1), <span style="white-space:nowrap;">p. 65–75</span>. <a href="/wiki/Cifereca_objekta_identigilo" title="Cifereca objekta identigilo">doi</a>:<a href="//doi.org/10.1017/s0043933907001729" class="extiw" title="doi:10.1017/s0043933907001729">10.1017/s0043933907001729</a>. 34761543.</cite><span style="display:none;"> </span> </span> </li> <li id="cite_note-47"><a href="#cite_ref-47">↑</a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://animalequality.in/issues/eggs/">https://animalequality.in/issues/eggs/</a></span> </li> <li id="cite_note-48"><a href="#cite_ref-48">↑</a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal;"> (4-a de februaro, 2021) “<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nature.com/articles/s41598-021-81868-3">Laying hen mortality in different indoor housing systems: a meta-analysis of data from commercial farms in 16 countries</a>”, <i>Nature Scientific Reports</i> <b>11</b>.</cite><span style="display:none;"> </span> </span> </li> <li id="cite_note-49"><a href="#cite_ref-49">↑</a> <span class="reference-text">Eurogroup for Animals. <i>Optimizing Laying Hen Welfare in Cage-free Systems</i>, p. 15.</span> </li> <li id="cite_note-50"><a href="#cite_ref-50">↑</a> <span class="reference-text">Mateo 26, 69-75; Marko 14, 66-72; Luko 22, 54-62; Johano 18, 25-27.</span> </li> <li id="cite_note-51"><a href="#cite_ref-51">↑</a> <span class="reference-text"><a href="/wiki/Federico_Garc%C3%ADa_Lorca" title="Federico García Lorca">Federico García Lorca</a>, <a href="/wiki/Cigana_Romancaro" title="Cigana Romancaro">Cigana Romancaro</a>, tradukis <a href="/wiki/Fernando_de_Diego" title="Fernando de Diego">Fernando de Diego</a>, J. Régulo Eldonisto, <a href="/wiki/La_Laguna" title="La Laguna">La Laguna</a>, 1971, p. 53.</span> </li> <li id="cite_note-52"><a href="#cite_ref-52">↑</a> <span class="reference-text"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20111225060747/http://eo.lernu.net/biblioteko/proverboj/listo.php">Lernu</a>. Arkivita el <a rel="nofollow" class="external text" href="http://eo.lernu.net/biblioteko/proverboj/listo.php">la originalo</a> je 2011-12-25. Alirita 2008-08-15 .</span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Vidu_ankaŭ"><span id="Vidu_anka.C5.AD"></span>Vidu ankaŭ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Koko&veaction=edit&section=16" title="Redakti sekcion: Vidu ankaŭ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Koko&action=edit&section=16" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Vidu ankaŭ"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint tright portal" style="border:solid #aaa 1px;text-align:center;margin:0.5em 0 0.5em 1em;"> <table style="background:#f9f9f9;font-size:90%;line-height:110%;max-width:210px;padding:1ex;"> <tbody><tr valign="middle"><td style="text-align:center;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosiero:Ruddy-turnstone-icon.png" class="mw-file-description"><img alt="Portala ikono" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Ruddy-turnstone-icon.png/32px-Ruddy-turnstone-icon.png" decoding="async" width="32" height="21" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Ruddy-turnstone-icon.png/48px-Ruddy-turnstone-icon.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Ruddy-turnstone-icon.png/64px-Ruddy-turnstone-icon.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="120" /></a></span></td><td style="padding:0 1ex;vertical-align:middle;font-style:italic;font-weight:bold;"><a href="/wiki/Portalo:Birdoj" title="Portalo:Birdoj"><span style="color:white; padding:0.5px .7ex; display: block; background: #eec591">Portalo pri Birdoj</span></a></td></tr></tbody></table></div> <ul><li><a href="/wiki/Bankiva_koko" title="Bankiva koko">Bankiva koko</a></li> <li><a href="/wiki/Koka%C4%B5o" title="Kokaĵo">Kokaĵo</a></li> <li><a href="/wiki/Kokejo" title="Kokejo">Kokejo</a></li> <li><a href="/wiki/Gratkokina_ovo" title="Gratkokina ovo">Gratkokina ovo</a></li> <li><a href="/wiki/Kokokruco" title="Kokokruco">Kokokruco</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Eksteraj_ligiloj">Eksteraj ligiloj</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Koko&veaction=edit&section=17" title="Redakti sekcion: Eksteraj ligiloj" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redakti</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Koko&action=edit&section=17" title="Redakti la fontkodo de la sekcio: Eksteraj ligiloj"><span>redakti fonton</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint" id="aliaj_projektoj" style="float: right; clear: right; width: 250px; border: 1px solid #aaa; padding: 4px; font-size: 90%; background: #f9f9f9;"> <ul class="noarchive"><li class="commons"><span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Chickens?uselang=eo">Koko en la <span>Vikimedia Komunejo</span></a> (Multrimedaj datumoj)</span></li><li class="commons"><span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Chickens?uselang=eo">Kategorio Koko en la <span>Vikimedia Komunejo</span></a> (Multrimedaj datumoj)</span></li><li class="species"><a href="https://species.wikimedia.org/wiki/Gallus_gallus_domesticus" class="extiw" title="wikispecies:Gallus gallus domesticus">Koko en <span>Vikispecioj</span></a> (Kolekto pri ĉiuj vivantaj estuloj)</li><li class="retavortaro"><a href="https://reta-vortaro.de/revo/art/kok.html" class="extiw" title="revo:kok">Koko en <span>ReVo</span></a> </li></ul> </div> <ul><li>Ĉi tiu artikolo legita esperante ĉe <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.youtube.com/user/traduki/videos">YouTube</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.entente-ee.com">Entente Européenne d'aviculture et de cuniculture</a> (Eŭropa asocio por bredado de kunikloj, kokoj, kolomboj)</li></ul> <p>En la germana: </p> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bdrg.de">Bund Deutscher Rassegeflügelzüchter e.V.</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.quarks.de/dyn/9931.phtml">WDR Fernsehen "Kiu estis la unua, koko aŭ ovo?" </a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060516101608/http://www.quarks.de/dyn/9931.phtml">Arkivigite je</a> 2006-05-16 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.huehner-info.de/index.html">Informoj pri kokoj</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://galerie.wegners-seidenhuehner.de/">Fotoj de diversaj kokrasoj</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://mirror.roland-kaufmann.ch/huehnermast_dsl.wmv">Dikigo de kokoj en Germanio</a><span title="Kelkfoje okazas, ke ligilo en Vikipedio ne plu atingeblas. Se eble, trovu la korektan ligilon kaj enmeti ĝin ĉi tie, alikaze forigu la ligilon kaj, se tio temas pri noto, enmetu la ŝablonon {{citon}}." style="background:#ffeaea; color:#444444"></span><sup class="noprint" title="Kelkfoje okazas, ke ligilo en Vikipedio ne plu atingeblas. Se eble, trovu la korektan ligilon kaj enmeti ĝin ĉi tie, alikaze forigu la ligilon kaj, se tio temas pri noto, enmetu la ŝablonon {{citon}}." style="color:red;">[<i>rompita ligilo</i>]</sup></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nabkal.de/tag.html">La erigo de la tago</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060427111708/http://www.nabkal.de/tag.html">Arkivigite je</a> 2006-04-27 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li></ul> <p>En angla: </p> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://animaldiversity.ummz.umich.edu/site/accounts/information/Gallus_gallus.html">Retejo kun informo pri koko</a> (en angla).</li></ul> <p>En hispana: </p> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.granjaonline.es/web/index.php">Pri kokinoj kaj rasoj</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20151002081706/http://www.granjaonline.es/web/index.php">Arkivigite je</a> 2015-10-02 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> GranjaOnline</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.manicomic.com/2172/Gallo-con-canto-mas-largo">Plej longa kokeriko</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160304105241/http://www.manicomic.com/2172/Gallo-con-canto-mas-largo">Arkivigite je</a> 2016-03-04 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.actualidadavipecuaria.com">Actualidad Avipecuaria</a> kun novaĵoj kaj teknikaj artikoloj de la sektoro.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.gallinamurciana.org">Portalo de la <i>Gallina Murciana</i></a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170701224227/http://www.gallinamurciana.org/">Arkivigite je</a> 2017-07-01 per la retarkivo <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> pri raso el <a href="/wiki/Murcio" title="Murcio">Murcio</a>.</li></ul> <div style="clear:both;"></div> <div style="position:absolute; z-index:100; right:10px; top:45px;" class="titola_ikono noprint"> <div style="position: relative; width: 14px; height: 14px;"> <div style="position: absolute; top: 0px; left: 0px; font-size: 100px; overflow: hidden; line-height: 100px; z-index: 3; font-size:150pt;"><a href="/wiki/Vikipedio:Legindaj_artikoloj" title="Vikipedio:Legindaj artikoloj"><span title="Ĉi tiu artikolo plenumas laŭ redaktantoj de Esperanto-Vikipedio kriteriojn por leginda artikolo."></span></a></div> <div style="position: absolute; top: 0px; left: 0px; z-index: 2"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Vikipedio:Legindaj_artikoloj" title="Ĉi tiu artikolo plenumas laŭ redaktantoj de Esperanto-Vikipedio kriteriojn por leginda artikolo."><img alt="Ĉi tiu artikolo plenumas laŭ redaktantoj de Esperanto-Vikipedio kriteriojn por leginda artikolo." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Qsicon_lesenswert.svg/20px-Qsicon_lesenswert.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Qsicon_lesenswert.svg/21px-Qsicon_lesenswert.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Qsicon_lesenswert.svg/28px-Qsicon_lesenswert.svg.png 2x" data-file-width="24" data-file-height="24" /></a></span></div> </div> </div> <table class="noprint plainlinks" style="margin: 0 10%; border-collapse: collapse; background: #FBFBFB; border: 1px solid #aaa; border-left: 10px solid #1e90ff;"> <tbody><tr> <td style="padding: 2px 0px 2px 0.5em;text-align: center;"> <div style="padding: 0.25em 0.5em;width:52px;"> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File"><span title="Leginda artikolo"><img alt="Leginda artikolo" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Qsicon_lesenswert.svg/24px-Qsicon_lesenswert.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Qsicon_lesenswert.svg/36px-Qsicon_lesenswert.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Qsicon_lesenswert.svg/48px-Qsicon_lesenswert.svg.png 2x" data-file-width="24" data-file-height="24" /></span><figcaption>Leginda artikolo</figcaption></figure></div></td> <td style="padding: 0.25em 0.5em;width: 100%;">Ĉi tiu artikolo estis je la <a href="/wiki/29-a_de_decembro" title="29-a de decembro">29-a de decembro</a> <a href="/wiki/2022" title="2022">2022</a> akceptita en la liston de <a href="/wiki/Vikipedio:Legindaj_artikoloj" title="Vikipedio:Legindaj artikoloj">legindaj artikoloj</a>.</td> </tr> </tbody></table> <table class="noprint plainlinks" style="margin: 0 10%; border-collapse: collapse; background: #FBFBFB; border: 1px solid #aaa; border-left: 10px solid #66CC44; font-size:90%"> <tbody><tr> <td style="padding: 2px 0px 2px 0.5em;text-align: center;"> <div style="padding: 0.25em 0.5em;width:52px;"> <span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Weeks_featured_article.png/60px-Weeks_featured_article.png" decoding="async" width="45" height="45" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Weeks_featured_article.png/120px-Weeks_featured_article.png 1.5x" data-file-width="400" data-file-height="400" /></span></span></div></td> <td style="padding: 0.25em 0.5em;width: 100%;">Tiu ĉi artikolo estis <a href="/wiki/Vikipedio:Artikolo_de_la_monato" title="Vikipedio:Artikolo de la monato">artikolo de la monato</a> en <a href="/wiki/Vikipedio:Artikolo_de_la_monato/2025/03" title="Vikipedio:Artikolo de la monato/2025/03">Marto</a> de la jaro <a href="/wiki/Vikipedio:Artikolo_de_la_monato/2025" title="Vikipedio:Artikolo de la monato/2025">2025</a>.</td> </tr> </tbody></table> <div style="position:absolute; z-index:100; right:20px; top:-40px; background-color:transparent" class="metadata" id="featured-star"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Vikipedio:Listo_de_havendaj_artikoloj" title="Tiu ĉi artikolo apartenas al la aro de la mil plej gravaj artikoloj"><img alt="Tiu ĉi artikolo apartenas al la aro de la mil plej gravaj artikoloj" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0a/1000HA.png" decoding="async" width="36" height="36" class="mw-file-element" data-file-width="36" data-file-height="36" /></a></span></div> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosiero:Meredith_Happy_Hens_001_banner.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Meredith_Happy_Hens_001_banner.jpg/960px-Meredith_Happy_Hens_001_banner.jpg" decoding="async" width="775" height="111" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Meredith_Happy_Hens_001_banner.jpg/1163px-Meredith_Happy_Hens_001_banner.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Meredith_Happy_Hens_001_banner.jpg/1550px-Meredith_Happy_Hens_001_banner.jpg 2x" data-file-width="2100" data-file-height="300" /></a></span> </p> <div class="noprint" style="clear:both; margin-top:0px; border: 1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); padding: 0px; font-size: 90%; background: var(--background-color-neutral-subtle, #f8f9fa); color:inherit"> <table> <tbody><tr> <td class="navbox-group"><a href="/wiki/Norma_datumaro" title="Norma datumaro">Bibliotekoj</a> </td> <td class="plainlinks hlist" style="font-size: 80%;"> <ul><li><a href="/wiki/Helpo:Bibliotekoj" title="Helpo:Bibliotekoj">PeEnEo</a>: <a class="external text" href="https://eo.wikipedia.org/?curid=99355">99355</a></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Komuna_Norma_Datumaro" title="Komuna Norma Datumaro">GND</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4026126-8">4026126-8</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Kontrolnumero_de_la_Kongresa_Biblioteko_de_Usono" title="Kontrolnumero de la Kongresa Biblioteko de Usono">LCCN</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.loc.gov/authorities/names/sh85023298">sh85023298</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Nacia_Biblioteko_de_Francio" title="Nacia Biblioteko de Francio">BNF</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb119759480">119759480</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Nacia_Biblioteko_de_Dieto" title="Nacia Biblioteko de Dieto">NDL</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00568580">00568580</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Nacia_Biblioteko_de_la_%C4%88e%C4%A5a_Respubliko" title="Nacia Biblioteko de la Ĉeĥa Respubliko">NKC</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/ph685408">ph685408</a></span></li></ul> </td></tr></tbody></table> </div></div><noscript><img src="https://auth.wikimedia.org/loginwiki/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Elŝutita el "<a dir="ltr" href="https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Koko&oldid=9060020">https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Koko&oldid=9060020</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Speciala%C4%B5o:Kategorioj" title="Specialaĵo:Kategorioj">Kategorioj</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategorio:Kortbirdaro" title="Kategorio:Kortbirdaro">Kortbirdaro</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Fazanedoj" title="Kategorio:Fazanedoj">Fazanedoj</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Kokoj" title="Kategorio:Kokoj">Kokoj</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Dombestoj" title="Kategorio:Dombestoj">Dombestoj</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Kaŝitaj kategorioj: <ul><li><a href="/wiki/Kategorio:Listo_de_arkivitaj_pa%C4%9Doj_de_Retarkivo" title="Kategorio:Listo de arkivitaj paĝoj de Retarkivo">Listo de arkivitaj paĝoj de Retarkivo</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Artikoloj_kun_rompitaj_ligiloj" title="Kategorio:Artikoloj kun rompitaj ligiloj">Artikoloj kun rompitaj ligiloj</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Pa%C4%9Doj_kun_eksmodaj_cit%C5%9Dablonoj" title="Kategorio:Paĝoj kun eksmodaj citŝablonoj">Paĝoj kun eksmodaj citŝablonoj</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Pa%C4%9Doj_kiuj_uzas_magiajn_ligilojn_por_PubMed" title="Kategorio:Paĝoj kiuj uzas magiajn ligilojn por PubMed">Paĝoj kiuj uzas magiajn ligilojn por PubMed</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Artikoloj_vo%C4%89legitaj" title="Kategorio:Artikoloj voĉlegitaj">Artikoloj voĉlegitaj</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Legindaj_artikoloj" title="Kategorio:Legindaj artikoloj">Legindaj artikoloj</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Artikoloj_de_la_monato_en_2025" title="Kategorio:Artikoloj de la monato en 2025">Artikoloj de la monato en 2025</a></li><li><a href="/wiki/Kategorio:Havendaj_artikoloj_pli_grandaj_ol_30_kB" title="Kategorio:Havendaj artikoloj pli grandaj ol 30 kB">Havendaj artikoloj pli grandaj ol 30 kB</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Ĉi tiu paĝo estis lastafoje redaktita je 10:43, 26 mar. 2025.</li> <li id="footer-info-copyright">La teksto disponeblas laŭ la permesilo <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.eo">Krea Komunaĵo Atribuite-Samkondiĉe 4.0 Neadaptita</a>; eble aldonaj kondiĉoj aplikeblas. Vidu la <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">uzkondiĉojn</a> por detaloj.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Regularo pri respekto de la privateco</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Vikipedio:Enkonduko">Pri Vikipedio</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Vikipedio:Malgarantio">Malgarantioj</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Programistoj</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/eo.wikipedia.org">Statistikoj</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Deklaro pri kuketoj</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//eo.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Koko&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Poŝtelefona vido</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://www.wikimedia.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Serĉi</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Serĉi tra Vikipedio"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specialaĵo:Serĉi"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Serĉi</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Enhavo" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ŝaltu la enhavtabelon" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Ŝaltu la enhavtabelon</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Koko</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>212 lingvoj</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Aldoni temon</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-658b85fd8d-97tlg","wgBackendResponseTime":183,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.397","walltime":"0.597","ppvisitednodes":{"value":9499,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":81384,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":24742,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":21,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":44350,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":500},"timingprofile":["100.00% 430.022 1 -total"," 39.03% 167.840 1 Ŝablono:Referencoj"," 17.17% 73.816 1 Ŝablono:Projektoj"," 10.85% 46.667 3 Ŝablono:Citation"," 10.84% 46.617 20 Ŝablono:Cite_journal"," 10.41% 44.768 21 Ŝablono:Citaĵo_el_gazeto"," 9.67% 41.589 3 Ŝablono:Citation/core"," 6.07% 26.107 1 Ŝablono:Portalo_Birdoj"," 5.63% 24.202 11 Ŝablono:Webarchiv"," 5.37% 23.107 1 Ŝablono:Portalo"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.046","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":2254366,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-84b746899f-hb9gq","timestamp":"20250410192514","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Koko","url":"https:\/\/eo.wikipedia.org\/wiki\/Koko","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q780","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q780","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2006-04-26T08:00:53Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/8\/84\/Male_and_female_chicken_sitting_together.jpg","headline":"Birdospecio"}</script> </body> </html>