CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="vi" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Armenia – Wikipedia tiếng Việt</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )viwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"vi normal","wgMonthNames":["","tháng 1","tháng 2","tháng 3","tháng 4","tháng 5","tháng 6","tháng 7","tháng 8","tháng 9","tháng 10","tháng 11","tháng 12"],"wgRequestId":"9161a2e7-b678-4383-9d63-d4ea592bddbd","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Armenia","wgTitle":"Armenia","wgCurRevisionId":71779799,"wgRevisionId":71779799,"wgArticleId":39578,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback","Lỗi không có mục tiêu Harv và Sfn","Lỗi CS1: thiếu tạp chí","Nguồn CS1 tiếng Armenia (hy)","Nguồn CS1 tiếng Đức (de)","Nguồn CS1 tiếng Nga (ru)","Bài viết có văn bản tiếng Armenia","Bài viết có văn bản tiếng Việt nêu rõ","Bài viết có trích dẫn không khớp","Bài viết cần giải thích","Bài viết chứa nhận dạng BNE", "Bài viết chứa nhận dạng BNF","Bài viết chứa nhận dạng GND","Bài viết chứa nhận dạng HDS","Bài viết chứa nhận dạng ISNI","Bài viết chứa nhận dạng KULTURNAV","Bài viết chứa nhận dạng LCCN","Bài viết chứa nhận dạng MusicBrainz area","Bài viết chứa nhận dạng NARA","Bài viết chứa nhận dạng NDL","Bài viết chứa nhận dạng NKC","Bài viết chứa nhận dạng SUDOC","Bài viết chứa nhận dạng Trove","Bài viết chứa nhận dạng UKPARL","Bài viết chứa nhận dạng VIAF","Wikipedia articles with WorldCat-VIAF identifiers","Armenia","Ngoại Kavkaz","Quốc gia Đông Âu","Quốc gia Tây Á","Quốc gia nội lục","Quốc gia thành viên Cộng đồng các Quốc gia Độc lập","Quốc gia thành viên Ủy hội châu Âu","Quốc gia thành viên của Liên Hợp Quốc","Quốc gia Kitô giáo","Quốc gia và vùng lãnh thổ khởi đầu năm 1918", "Quốc gia và vùng lãnh thổ chấm dứt năm 1920","Khởi đầu năm 1918 ở châu Á","Khởi đầu năm 1918 ở châu Âu","Chấm dứt năm 1920 ở châu Á","Chấm dứt năm 1920 ở châu Âu","Khởi đầu năm 1991 ở châu Á","Quốc gia và vùng lãnh thổ nói tiếng Armenia","Quốc gia và vùng lãnh thổ nói tiếng Nga","Quốc gia châu Á","Khởi đầu năm 1991 ở châu Âu","Kavkaz","Quốc gia châu Âu","Cộng hòa","Quốc gia được công nhận hạn chế"],"wgPageViewLanguage":"vi","wgPageContentLanguage":"vi","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Armenia","wgRelevantArticleId":39578,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"vi","pageLanguageDir":"ltr", "pageVariantFallbacks":"vi"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":100000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q399","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready" ,"ext.tmh.player.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.tablesorter.styles":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","ext.tmh.player","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.tablesorter","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.did_you_mean","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.AVIM","ext.gadget.AVIM_portlet","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.purgetab","ext.gadget.switcher","ext.gadget.AdvancedSiteNotices","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap", "ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.cite.styles%7Cext.tmh.player.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cjquery.tablesorter.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=vi&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.gadget.charinsert-styles&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/1200px-Flag_of_Armenia.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="600"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/800px-Flag_of_Armenia.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="400"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/640px-Flag_of_Armenia.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="320"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Armenia – Wikipedia tiếng Việt"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//vi.m.wikipedia.org/wiki/Armenia"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Sửa đổi" href="/w/index.php?title=Armenia&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (vi)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//vi.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Armenia"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.vi"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Nguồn cấp Atom của Wikipedia" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Armenia rootpage-Armenia skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Bước tới nội dung</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Trình đơn chính" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Trình đơn chính</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Trình đơn chính</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Điều hướng </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" title="Xem trang chính [z]" accesskey="z"><span>Trang Chính</span></a></li><li id="n-wikipedia-featuredcontent" class="mw-list-item"><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:N%E1%BB%99i_dung_ch%E1%BB%8Dn_l%E1%BB%8Dc"><span>Nội dung chọn lọc</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ng%E1%BA%ABu_nhi%C3%AAn" title="Xem trang ngẫu nhiên [x]" accesskey="x"><span>Bài viết ngẫu nhiên</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y" title="Danh sách thay đổi gần đây trong wiki [r]" accesskey="r"><span>Thay đổi gần đây</span></a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:B%C3%A1o_l%E1%BB%97i_b%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt"><span>Báo lỗi nội dung</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikipedia-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikipedia-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> Tương tác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-wikipedia-helppage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:S%C3%A1ch_h%C6%B0%E1%BB%9Bng_d%E1%BA%ABn"><span>Hướng dẫn</span></a></li><li id="n-aboutsite" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u"><span>Giới thiệu Wikipedia</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:C%E1%BB%99ng_%C4%91%E1%BB%93ng" title="Giới thiệu dự án, cách sử dụng và tìm kiếm thông tin ở đây"><span>Cộng đồng</span></a></li><li id="n-wikipedia-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn"><span>Thảo luận chung</span></a></li><li id="n-wikipedia-helpdesk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%C3%BAp_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_Wikipedia"><span>Giúp sử dụng</span></a></li><li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="//vi.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Liên_lạc"><span>Liên lạc</span></a></li><li id="n-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tr%C3%ACnh_t%E1%BA%A3i_l%C3%AAn_t%E1%BA%ADp_tin"><span>Tải lên tập tin</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Bách khoa toàn thư mở" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-vi.svg" width="120" height="10" style="width: 7.5em; height: 0.625em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:T%C3%ACm_ki%E1%BA%BFm" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Tìm kiếm</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Tìm kiếm trên Wikipedia" aria-label="Tìm kiếm trên Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Đặc_biệt:Tìm_kiếm"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Tìm kiếm</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Công cụ cá nhân"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Giao diện" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Giao diện</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi" class=""><span>Quyên góp</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=Armenia" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản" class=""><span>Tạo tài khoản</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=Armenia" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o" class=""><span>Đăng nhập</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Thêm tùy chọn" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ cá nhân" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ cá nhân</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Bảng chọn thành viên" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi"><span>Quyên góp</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=Armenia" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Tạo tài khoản</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=Armenia" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Đăng nhập</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Trang dành cho người dùng chưa đăng nhập <a href="/wiki/Tr%E1%BB%A3_gi%C3%BAp:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u" aria-label="Tìm hiểu thêm về sửa đổi"><span>tìm hiểu thêm</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C3%B3ng_g%C3%B3p_c%E1%BB%A7a_t%C3%B4i" title="Danh sách các sửa đổi được thực hiện qua địa chỉ IP này [y]" accesskey="y"><span>Đóng góp</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_t%C3%B4i" title="Thảo luận với địa chỉ IP này [n]" accesskey="n"><span>Thảo luận cho địa chỉ IP này</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Nội dung" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Nội dung</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ẩn</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Đầu</div> </a> </li> <li id="toc-Nguồn_gốc_tên_gọi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Nguồn_gốc_tên_gọi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Nguồn gốc tên gọi</span> </div> </a> <ul id="toc-Nguồn_gốc_tên_gọi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Lịch_sử" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Lịch_sử"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Lịch sử</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Lịch_sử-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Lịch sử</span> </button> <ul id="toc-Lịch_sử-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Thời_Cổ_đại" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Thời_Cổ_đại"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Thời Cổ đại</span> </div> </a> <ul id="toc-Thời_Cổ_đại-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Thời_Trung_Cổ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Thời_Trung_Cổ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Thời Trung Cổ</span> </div> </a> <ul id="toc-Thời_Trung_Cổ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Thời_cận_đại" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Thời_cận_đại"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Thời cận đại</span> </div> </a> <ul id="toc-Thời_cận_đại-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Chiến_tranh_thế_giới_thứ_nhất_và_cuộc_diệt_chủng_người_Armenia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Chiến_tranh_thế_giới_thứ_nhất_và_cuộc_diệt_chủng_người_Armenia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4</span> <span>Chiến tranh thế giới thứ nhất và cuộc diệt chủng người Armenia</span> </div> </a> <ul id="toc-Chiến_tranh_thế_giới_thứ_nhất_và_cuộc_diệt_chủng_người_Armenia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Cộng_hòa_Armenia_thứ_nhất" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Cộng_hòa_Armenia_thứ_nhất"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.5</span> <span>Cộng hòa Armenia thứ nhất</span> </div> </a> <ul id="toc-Cộng_hòa_Armenia_thứ_nhất-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Cộng_hòa_XHCN_Xô_viết_Armenia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Cộng_hòa_XHCN_Xô_viết_Armenia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.6</span> <span>Cộng hòa XHCN Xô viết Armenia</span> </div> </a> <ul id="toc-Cộng_hòa_XHCN_Xô_viết_Armenia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Khôi_phục_nền_độc_lập" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Khôi_phục_nền_độc_lập"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.7</span> <span>Khôi phục nền độc lập</span> </div> </a> <ul id="toc-Khôi_phục_nền_độc_lập-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Thời_hiện_đại" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Thời_hiện_đại"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.8</span> <span>Thời hiện đại</span> </div> </a> <ul id="toc-Thời_hiện_đại-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Chính_trị" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Chính_trị"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Chính trị</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Chính_trị-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Chính trị</span> </button> <ul id="toc-Chính_trị-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Đối_ngoại" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Đối_ngoại"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Đối ngoại</span> </div> </a> <ul id="toc-Đối_ngoại-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Phân_chia_hành_chính" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Phân_chia_hành_chính"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Phân chia hành chính</span> </div> </a> <ul id="toc-Phân_chia_hành_chính-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Địa_lý" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Địa_lý"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Địa lý</span> </div> </a> <ul id="toc-Địa_lý-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kinh_tế" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Kinh_tế"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Kinh tế</span> </div> </a> <ul id="toc-Kinh_tế-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Nhân_khẩu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Nhân_khẩu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Nhân khẩu</span> </div> </a> <ul id="toc-Nhân_khẩu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Văn_hoá" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Văn_hoá"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Văn hoá</span> </div> </a> <ul id="toc-Văn_hoá-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Xem_thêm" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Xem_thêm"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Xem thêm</span> </div> </a> <ul id="toc-Xem_thêm-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Các_chủ_đề_khác" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Các_chủ_đề_khác"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Các chủ đề khác</span> </div> </a> <ul id="toc-Các_chủ_đề_khác-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tham_khảo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Tham_khảo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Tham khảo</span> </div> </a> <ul id="toc-Tham_khảo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Liên_kết_ngoài" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Liên_kết_ngoài"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>Liên kết ngoài</span> </div> </a> <ul id="toc-Liên_kết_ngoài-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Nội dung" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Đóng mở mục lục" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Đóng mở mục lục</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Armenia</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Xem bài viết trong ngôn ngữ khác. Bài có sẵn trong 277 ngôn ngữ" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-277" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">277 ngôn ngữ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ace mw-list-item"><a href="https://ace.wikipedia.org/wiki/Arm%C3%A8nia" title="Armènia – Tiếng Achinese" lang="ace" hreflang="ace" data-title="Armènia" data-language-autonym="Acèh" data-language-local-name="Tiếng Achinese" class="interlanguage-link-target"><span>Acèh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ady mw-list-item"><a href="https://ady.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Армение – Tiếng Adyghe" lang="ady" hreflang="ady" data-title="Армение" data-language-autonym="Адыгабзэ" data-language-local-name="Tiếng Adyghe" class="interlanguage-link-target"><span>Адыгабзэ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbd mw-list-item"><a href="https://kbd.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D1%80%D0%BC%D1%8D%D0%BB%D1%8B%D0%B5" title="Ермэлые – Tiếng Kabardian" lang="kbd" hreflang="kbd" data-title="Ермэлые" data-language-autonym="Адыгэбзэ" data-language-local-name="Tiếng Kabardian" class="interlanguage-link-target"><span>Адыгэбзэ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Armeni%C3%AB" title="Armenië – Tiếng Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Armenië" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Tiếng Afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Armenien" title="Armenien – Tiếng Đức (Thụy Sĩ)" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Armenien" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="Tiếng Đức (Thụy Sĩ)" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A0%E1%88%AD%E1%88%98%E1%8A%92%E1%8B%AB" title="አርመኒያ – Tiếng Amharic" lang="am" hreflang="am" data-title="አርመኒያ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="Tiếng Amharic" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-smn mw-list-item"><a href="https://smn.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Inari Sami" lang="smn" hreflang="smn" data-title="Armenia" data-language-autonym="Anarâškielâ" data-language-local-name="Tiếng Inari Sami" class="interlanguage-link-target"><span>Anarâškielâ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%86%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="आर्मेनिया – Tiếng Angika" lang="anp" hreflang="anp" data-title="आर्मेनिया" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="Tiếng Angika" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Anh cổ" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Armenia" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="Tiếng Anh cổ" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ab mw-list-item"><a href="https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%82%D3%99%D1%8B%D0%BB%D0%B0" title="Ермантәыла – Tiếng Abkhazia" lang="ab" hreflang="ab" data-title="Ермантәыла" data-language-autonym="Аԥсшәа" data-language-local-name="Tiếng Abkhazia" class="interlanguage-link-target"><span>Аԥсшәа</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%B1%D9%85%D9%8A%D9%86%D9%8A%D8%A7" title="أرمينيا – Tiếng Ả Rập" lang="ar" hreflang="ar" data-title="أرمينيا" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Tiếng Ả Rập" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Aragon" lang="an" hreflang="an" data-title="Armenia" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="Tiếng Aragon" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%90%DC%AA%DC%A1%DC%A2%DC%9D%DC%90" title="ܐܪܡܢܝܐ – Tiếng Aramaic" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܐܪܡܢܝܐ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="Tiếng Aramaic" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Հայաստան – Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Հայաստան" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-rup mw-list-item"><a href="https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/Arminii" title="Arminii – Tiếng Aromania" lang="rup" hreflang="rup" data-title="Arminii" data-language-autonym="Armãneashti" data-language-local-name="Tiếng Aromania" class="interlanguage-link-target"><span>Armãneashti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Arm%C3%A8nia" title="Armènia – Tiếng Arpitan" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Armènia" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="Tiếng Arpitan" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Asturias" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Armenia" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Tiếng Asturias" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-awa mw-list-item"><a href="https://awa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%86%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="आर्मेनिया – Tiếng Awadhi" lang="awa" hreflang="awa" data-title="आर्मेनिया" data-language-autonym="अवधी" data-language-local-name="Tiếng Awadhi" class="interlanguage-link-target"><span>अवधी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Aym%C3%A9%C3%B1a" title="Ayméña – Tiếng Guarani" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Ayméña" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="Tiếng Guarani" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Армения – Tiếng Avaric" lang="av" hreflang="av" data-title="Армения" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="Tiếng Avaric" class="interlanguage-link-target"><span>Авар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Erm%C9%99nistan" title="Ermənistan – Tiếng Azerbaijan" lang="az" hreflang="az" data-title="Ermənistan" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Tiếng Azerbaijan" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ارمنیستان – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="ارمنیستان" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gor mw-list-item"><a href="https://gor.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Gorontalo" lang="gor" hreflang="gor" data-title="Armenia" data-language-autonym="Bahasa Hulontalo" data-language-local-name="Tiếng Gorontalo" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Hulontalo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Indonesia" lang="id" hreflang="id" data-title="Armenia" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Tiếng Indonesia" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Mã Lai" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Armenia" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Tiếng Mã Lai" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Arm%C3%A9nia" title="Arménia – Tiếng Bali" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Arménia" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="Tiếng Bali" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE" title="আর্মেনিয়া – Tiếng Bangla" lang="bn" hreflang="bn" data-title="আর্মেনিয়া" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Tiếng Bangla" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Mân Nam" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Armenia" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Tiếng Mân Nam" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-map-bms mw-list-item"><a href="https://map-bms.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Banyumasan" lang="jv-x-bms" hreflang="jv-x-bms" data-title="Armenia" data-language-autonym="Basa Banyumasan" data-language-local-name="Banyumasan" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Banyumasan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D3%98%D1%80%D0%BC%D3%99%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Әрмәнстан – Tiếng Bashkir" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Әрмәнстан" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="Tiếng Bashkir" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%96%D1%8F" title="Арменія – Tiếng Belarus" lang="be" hreflang="be" data-title="Арменія" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Tiếng Belarus" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D1%8D%D0%BD%D1%96%D1%8F" title="Армэнія – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Армэнія" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mad mw-list-item"><a href="https://mad.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Madura" lang="mad" hreflang="mad" data-title="Armenia" data-language-autonym="Madhurâ" data-language-local-name="Tiếng Madura" class="interlanguage-link-target"><span>Madhurâ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%86%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A5%80%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="आर्मीनिया – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="आर्मीनिया" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Armenya" title="Armenya – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Armenya" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bi mw-list-item"><a href="https://bi.wikipedia.org/wiki/Amenia" title="Amenia – Tiếng Bislama" lang="bi" hreflang="bi" data-title="Amenia" data-language-autonym="Bislama" data-language-local-name="Tiếng Bislama" class="interlanguage-link-target"><span>Bislama</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Armenien" title="Armenien – Tiếng Bavaria" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Armenien" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Tiếng Bavaria" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A8%E0%BD%A2%E0%BC%8B%E0%BD%98%E0%BD%BA%E0%BC%8B%E0%BD%93%E0%BD%B2%E0%BC%8B%E0%BD%A1%E0%BC%8D" title="ཨར་མེ་ནི་ཡ། – Tiếng Tây Tạng" lang="bo" hreflang="bo" data-title="ཨར་མེ་ནི་ཡ།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="Tiếng Tây Tạng" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Armenija" title="Armenija – Tiếng Bosnia" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Armenija" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Tiếng Bosnia" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Breton" lang="br" hreflang="br" data-title="Armenia" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Tiếng Breton" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Армения – Tiếng Bulgaria" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Армения" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Tiếng Bulgaria" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8" title="Армени – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Армени" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Arm%C3%A8nia" title="Armènia – Tiếng Catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Armènia" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Tiếng Catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Armenya" title="Armenya – Tiếng Cebuano" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Armenya" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="Tiếng Cebuano" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8" title="Эрмени – Tiếng Chuvash" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Эрмени" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Tiếng Chuvash" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Arm%C3%A9nie" title="Arménie – Tiếng Séc" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Arménie" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tiếng Séc" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ch mw-list-item"><a href="https://ch.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Chamorro" lang="ch" hreflang="ch" data-title="Armenia" data-language-autonym="Chamoru" data-language-local-name="Tiếng Chamorro" class="interlanguage-link-target"><span>Chamoru</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cbk-zam mw-list-item"><a href="https://cbk-zam.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Chavacano" lang="cbk" hreflang="cbk" data-title="Armenia" data-language-autonym="Chavacano de Zamboanga" data-language-local-name="Chavacano" class="interlanguage-link-target"><span>Chavacano de Zamboanga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ny mw-list-item"><a href="https://ny.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Nyanja" lang="ny" hreflang="ny" data-title="Armenia" data-language-autonym="Chi-Chewa" data-language-local-name="Tiếng Nyanja" class="interlanguage-link-target"><span>Chi-Chewa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Arumeniya" title="Arumeniya – Tiếng Shona" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Arumeniya" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="Tiếng Shona" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tum mw-list-item"><a href="https://tum.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Tumbuka" lang="tum" hreflang="tum" data-title="Armenia" data-language-autonym="ChiTumbuka" data-language-local-name="Tiếng Tumbuka" class="interlanguage-link-target"><span>ChiTumbuka</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Corsica" lang="co" hreflang="co" data-title="Armenia" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="Tiếng Corsica" class="interlanguage-link-target"><span>Corsu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Wales" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Armenia" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Tiếng Wales" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="bài chất lượng cao"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Armenien" title="Armenien – Tiếng Đan Mạch" lang="da" hreflang="da" data-title="Armenien" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Tiếng Đan Mạch" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%B1%D9%85%D9%8A%D9%86%D9%8A%D8%A7" title="أرمينيا – Moroccan Arabic" lang="ary" hreflang="ary" data-title="أرمينيا" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Moroccan Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Sami Miền Bắc" lang="se" hreflang="se" data-title="Armenia" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="Tiếng Sami Miền Bắc" class="interlanguage-link-target"><span>Davvisámegiella</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pdc mw-list-item"><a href="https://pdc.wikipedia.org/wiki/Armeni" title="Armeni – Pennsylvania German" lang="pdc" hreflang="pdc" data-title="Armeni" data-language-autonym="Deitsch" data-language-local-name="Pennsylvania German" class="interlanguage-link-target"><span>Deitsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Armenien" title="Armenien – Tiếng Đức" lang="de" hreflang="de" data-title="Armenien" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Tiếng Đức" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dv mw-list-item"><a href="https://dv.wikipedia.org/wiki/%DE%87%DE%A6%DE%83%DE%AA%DE%89%DE%A9%DE%82%DE%A8%DE%87%DE%A7" title="އަރުމީނިއާ – Tiếng Divehi" lang="dv" hreflang="dv" data-title="އަރުމީނިއާ" data-language-autonym="ދިވެހިބަސް" data-language-local-name="Tiếng Divehi" class="interlanguage-link-target"><span>ދިވެހިބަސް</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nv mw-list-item"><a href="https://nv.wikipedia.org/wiki/Dzi%C5%82k%CA%BCi_Dah_N%C3%A1z%CA%BC%C3%A9elii_Dine%CA%BC%C3%A9_Bik%C3%A9yah" title="Dziłkʼi Dah Názʼéelii Dineʼé Bikéyah – Tiếng Navajo" lang="nv" hreflang="nv" data-title="Dziłkʼi Dah Názʼéelii Dineʼé Bikéyah" data-language-autonym="Diné bizaad" data-language-local-name="Tiếng Navajo" class="interlanguage-link-target"><span>Diné bizaad</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dsb mw-list-item"><a href="https://dsb.wikipedia.org/wiki/Arme%C5%84ska" title="Armeńska – Tiếng Hạ Sorbia" lang="dsb" hreflang="dsb" data-title="Armeńska" data-language-autonym="Dolnoserbski" data-language-local-name="Tiếng Hạ Sorbia" class="interlanguage-link-target"><span>Dolnoserbski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dty mw-list-item"><a href="https://dty.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%86%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="आर्मेनिया – Doteli" lang="dty" hreflang="dty" data-title="आर्मेनिया" data-language-autonym="डोटेली" data-language-local-name="Doteli" class="interlanguage-link-target"><span>डोटेली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dz mw-list-item"><a href="https://dz.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A8%E0%BD%A2%E0%BC%8B%E0%BD%98%E0%BD%B2%E0%BC%8B%E0%BD%93%E0%BD%B2%E0%BC%8B%E0%BD%A1" title="ཨར་མི་ནི་ཡ – Tiếng Dzongkha" lang="dz" hreflang="dz" data-title="ཨར་མི་ནི་ཡ" data-language-autonym="ཇོང་ཁ" data-language-local-name="Tiếng Dzongkha" class="interlanguage-link-target"><span>ཇོང་ཁ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Armeenia" title="Armeenia – Tiếng Estonia" lang="et" hreflang="et" data-title="Armeenia" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Tiếng Estonia" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%AF%CE%B1" title="Αρμενία – Tiếng Hy Lạp" lang="el" hreflang="el" data-title="Αρμενία" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Tiếng Hy Lạp" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eml mw-list-item"><a href="https://eml.wikipedia.org/wiki/Arm%C3%A8gna" title="Armègna – Emiliano-Romagnolo" lang="egl" hreflang="egl" data-title="Armègna" data-language-autonym="Emiliàn e rumagnòl" data-language-local-name="Emiliano-Romagnolo" class="interlanguage-link-target"><span>Emiliàn e rumagnòl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Anh" lang="en" hreflang="en" data-title="Armenia" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Tiếng Anh" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F_%D0%9C%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80" title="Армения Мастор – Tiếng Erzya" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Армения Мастор" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="Tiếng Erzya" class="interlanguage-link-target"><span>Эрзянь</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Tây Ban Nha" lang="es" hreflang="es" data-title="Armenia" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Tiếng Tây Ban Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Armenio" title="Armenio – Tiếng Quốc Tế Ngữ" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Armenio" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Tiếng Quốc Tế Ngữ" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Arme%C3%B1a" title="Armeña – Tiếng Extremadura" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Armeña" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Tiếng Extremadura" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Basque" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Armenia" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Tiếng Basque" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ee mw-list-item"><a href="https://ee.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Ewe" lang="ee" hreflang="ee" data-title="Armenia" data-language-autonym="Eʋegbe" data-language-local-name="Tiếng Ewe" class="interlanguage-link-target"><span>Eʋegbe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ارمنستان – Tiếng Ba Tư" lang="fa" hreflang="fa" data-title="ارمنستان" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Tiếng Ba Tư" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Armenia" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Tiếng Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Faroe" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Armenia" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="Tiếng Faroe" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Arm%C3%A9nie" title="Arménie – Tiếng Pháp" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Arménie" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Tiếng Pháp" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Armeenje" title="Armeenje – Tiếng Frisia" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Armeenje" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Tiếng Frisia" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ff mw-list-item"><a href="https://ff.wikipedia.org/wiki/Armaaniya" title="Armaaniya – Tiếng Fulah" lang="ff" hreflang="ff" data-title="Armaaniya" data-language-autonym="Fulfulde" data-language-local-name="Tiếng Fulah" class="interlanguage-link-target"><span>Fulfulde</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Armenie" title="Armenie – Tiếng Friulian" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Armenie" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="Tiếng Friulian" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/An_Airm%C3%A9in" title="An Airméin – Tiếng Ireland" lang="ga" hreflang="ga" data-title="An Airméin" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Tiếng Ireland" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Yn_Armeain" title="Yn Armeain – Tiếng Manx" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Yn Armeain" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="Tiếng Manx" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sm mw-list-item"><a href="https://sm.wikipedia.org/wiki/Amenia" title="Amenia – Tiếng Samoa" lang="sm" hreflang="sm" data-title="Amenia" data-language-autonym="Gagana Samoa" data-language-local-name="Tiếng Samoa" class="interlanguage-link-target"><span>Gagana Samoa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gag mw-list-item"><a href="https://gag.wikipedia.org/wiki/Ermenistan" title="Ermenistan – Tiếng Gagauz" lang="gag" hreflang="gag" data-title="Ermenistan" data-language-autonym="Gagauz" data-language-local-name="Tiếng Gagauz" class="interlanguage-link-target"><span>Gagauz</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Airmeinia" title="Airmeinia – Tiếng Gael Scotland" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Airmeinia" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="Tiếng Gael Scotland" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Galician" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Armenia" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Tiếng Galician" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D0%B9%D1%87%D0%B5" title="Эрмалойче – Tiếng Ingush" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Эрмалойче" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="Tiếng Ingush" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ki mw-list-item"><a href="https://ki.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Kikuyu" lang="ki" hreflang="ki" data-title="Armenia" data-language-autonym="Gĩkũyũ" data-language-local-name="Tiếng Kikuyu" class="interlanguage-link-target"><span>Gĩkũyũ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-glk mw-list-item"><a href="https://glk.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="أرمنستان – Tiếng Gilaki" lang="glk" hreflang="glk" data-title="أرمنستان" data-language-autonym="گیلکی" data-language-local-name="Tiếng Gilaki" class="interlanguage-link-target"><span>گیلکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%86%E0%AA%B0%E0%AB%8D%E0%AA%AE%E0%AB%87%E0%AA%A8%E0%AA%BF%E0%AA%AF%E0%AA%BE" title="આર્મેનિયા – Tiếng Gujarati" lang="gu" hreflang="gu" data-title="આર્મેનિયા" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="Tiếng Gujarati" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-got mw-list-item"><a href="https://got.wikipedia.org/wiki/%F0%90%8C%B0%F0%90%8D%82%F0%90%8C%BC%F0%90%8C%B4%F0%90%8C%BD%F0%90%8C%BE%F0%90%8C%B0" title="𐌰𐍂𐌼𐌴𐌽𐌾𐌰 – Tiếng Gô-tích" lang="got" hreflang="got" data-title="𐌰𐍂𐌼𐌴𐌽𐌾𐌰" data-language-autonym="𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺" data-language-local-name="Tiếng Gô-tích" class="interlanguage-link-target"><span>𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gom mw-list-item"><a href="https://gom.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="अर्मेनिया – Tiếng Goan Konkani" lang="gom" hreflang="gom" data-title="अर्मेनिया" data-language-autonym="गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni" data-language-local-name="Tiếng Goan Konkani" class="interlanguage-link-target"><span>गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Khách Gia" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Armenia" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Tiếng Khách Gia" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xal mw-list-item"><a href="https://xal.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD_%D0%9E%D1%80%D0%BD" title="Арменин Орн – Tiếng Kalmyk" lang="xal" hreflang="xal" data-title="Арменин Орн" data-language-autonym="Хальмг" data-language-local-name="Tiếng Kalmyk" class="interlanguage-link-target"><span>Хальмг</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%95%84%EB%A5%B4%EB%A9%94%EB%8B%88%EC%95%84" title="아르메니아 – Tiếng Hàn" lang="ko" hreflang="ko" data-title="아르메니아" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Tiếng Hàn" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Armeniya" title="Armeniya – Tiếng Hausa" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Armeniya" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="Tiếng Hausa" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-haw mw-list-item"><a href="https://haw.wikipedia.org/wiki/%CA%BB%C4%80m%C4%93nia" title="ʻĀmēnia – Tiếng Hawaii" lang="haw" hreflang="haw" data-title="ʻĀmēnia" data-language-autonym="Hawaiʻi" data-language-local-name="Tiếng Hawaii" class="interlanguage-link-target"><span>Hawaiʻi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Հայաստան – Tiếng Armenia" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Հայաստան" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Tiếng Armenia" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%86%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A5%80%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="आर्मीनिया – Tiếng Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="आर्मीनिया" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Tiếng Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Armenska" title="Armenska – Tiếng Thượng Sorbia" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Armenska" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="Tiếng Thượng Sorbia" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Armenija" title="Armenija – Tiếng Croatia" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Armenija" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Tiếng Croatia" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Armenia" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Tiếng Ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Iloko" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Armenia" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="Tiếng Iloko" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bpy mw-list-item"><a href="https://bpy.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE" title="আর্মেনিয়া – Tiếng Bishnupriya" lang="bpy" hreflang="bpy" data-title="আর্মেনিয়া" data-language-autonym="বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী" data-language-local-name="Tiếng Bishnupriya" class="interlanguage-link-target"><span>বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Khoa Học Quốc Tế" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Armenia" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="Tiếng Khoa Học Quốc Tế" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Interlingue" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Armenia" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="Tiếng Interlingue" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%85" title="Сомих – Tiếng Ossetic" lang="os" hreflang="os" data-title="Сомих" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="Tiếng Ossetic" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Armen%C3%ADa" title="Armenía – Tiếng Iceland" lang="is" hreflang="is" data-title="Armenía" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="Tiếng Iceland" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Italy" lang="it" hreflang="it" data-title="Armenia" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Tiếng Italy" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%A8%D7%9E%D7%A0%D7%99%D7%94" title="ארמניה – Tiếng Do Thái" lang="he" hreflang="he" data-title="ארמניה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Tiếng Do Thái" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Arm%C3%A8ni" title="Armèni – Tiếng Java" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Armèni" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="Tiếng Java" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/Armenii" title="Armenii – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Armenii" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%86%E0%B2%B0%E0%B3%8D%E0%B2%AE%E0%B3%87%E0%B2%A8%E0%B2%BF%E0%B2%AF" title="ಆರ್ಮೇನಿಯ – Tiếng Kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಆರ್ಮೇನಿಯ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="Tiếng Kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Pampanga" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Armenia" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="Tiếng Pampanga" class="interlanguage-link-target"><span>Kapampangan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-krc mw-list-item"><a href="https://krc.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Эрмения – Tiếng Karachay-Balkar" lang="krc" hreflang="krc" data-title="Эрмения" data-language-autonym="Къарачай-малкъар" data-language-local-name="Tiếng Karachay-Balkar" class="interlanguage-link-target"><span>Къарачай-малкъар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="სომხეთი – Tiếng Georgia" lang="ka" hreflang="ka" data-title="სომხეთი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Tiếng Georgia" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-csb mw-list-item"><a href="https://csb.wikipedia.org/wiki/Armenij%C3%B4" title="Armenijô – Tiếng Kashubia" lang="csb" hreflang="csb" data-title="Armenijô" data-language-autonym="Kaszëbsczi" data-language-local-name="Tiếng Kashubia" class="interlanguage-link-target"><span>Kaszëbsczi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Армения – Tiếng Kazakh" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Армения" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Tiếng Kazakh" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Armeni" title="Armeni – Tiếng Cornwall" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Armeni" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="Tiếng Cornwall" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rw mw-list-item"><a href="https://rw.wikipedia.org/wiki/Arumeniya" title="Arumeniya – Tiếng Kinyarwanda" lang="rw" hreflang="rw" data-title="Arumeniya" data-language-autonym="Ikinyarwanda" data-language-local-name="Tiếng Kinyarwanda" class="interlanguage-link-target"><span>Ikinyarwanda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Армения – Tiếng Kyrgyz" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Армения" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="Tiếng Kyrgyz" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mrj mw-list-item"><a href="https://mrj.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8" title="Армени – Western Mari" lang="mrj" hreflang="mrj" data-title="Армени" data-language-autonym="Кырык мары" data-language-local-name="Western Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Кырык мары</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Swahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Armenia" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="Tiếng Swahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kv mw-list-item"><a href="https://kv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Армения – Tiếng Komi" lang="kv" hreflang="kv" data-title="Армения" data-language-autonym="Коми" data-language-local-name="Tiếng Komi" class="interlanguage-link-target"><span>Коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kg mw-list-item"><a href="https://kg.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Kongo" lang="kg" hreflang="kg" data-title="Armenia" data-language-autonym="Kongo" data-language-local-name="Tiếng Kongo" class="interlanguage-link-target"><span>Kongo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-avk mw-list-item"><a href="https://avk.wikipedia.org/wiki/Xayastana" title="Xayastana – Kotava" lang="avk" hreflang="avk" data-title="Xayastana" data-language-autonym="Kotava" data-language-local-name="Kotava" class="interlanguage-link-target"><span>Kotava</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Ameni" title="Ameni – Tiếng Haiti" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Ameni" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="Tiếng Haiti" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Arm%C3%A9ni" title="Arméni – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Arméni" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Ermenistan" title="Ermenistan – Tiếng Kurd" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Ermenistan" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Tiếng Kurd" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Armenia" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Ladino" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Armenia" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="Tiếng Ladino" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%9B%E0%BA%B0%E0%BB%80%E0%BA%97%E0%BA%94%E0%BA%AD%E0%BA%B2%E0%BA%81%E0%BB%80%E0%BA%A1%E0%BA%99%E0%BA%B5" title="ປະເທດອາກເມນີ – Tiếng Lào" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ປະເທດອາກເມນີ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="Tiếng Lào" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng La-tinh" lang="la" hreflang="la" data-title="Armenia" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Tiếng La-tinh" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ltg mw-list-item"><a href="https://ltg.wikipedia.org/wiki/Armeneja" title="Armeneja – Latgalian" lang="ltg" hreflang="ltg" data-title="Armeneja" data-language-autonym="Latgaļu" data-language-local-name="Latgalian" class="interlanguage-link-target"><span>Latgaļu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Arm%C4%93nija" title="Armēnija – Tiếng Latvia" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Armēnija" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Tiếng Latvia" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-to mw-list-item"><a href="https://to.wikipedia.org/wiki/%CA%BBAm%C4%93nia" title="ʻAmēnia – Tiếng Tonga" lang="to" hreflang="to" data-title="ʻAmēnia" data-language-autonym="Lea faka-Tonga" data-language-local-name="Tiếng Tonga" class="interlanguage-link-target"><span>Lea faka-Tonga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Armenien" title="Armenien – Tiếng Luxembourg" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Armenien" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="Tiếng Luxembourg" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Эрменистан – Tiếng Lezghian" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Эрменистан" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="Tiếng Lezghian" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Arm%C4%97nija" title="Armėnija – Tiếng Litva" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Armėnija" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Tiếng Litva" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Ligurian" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Armenia" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="Ligurian" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Armeni%C3%AB" title="Armenië – Tiếng Limburg" lang="li" hreflang="li" data-title="Armenië" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="Tiếng Limburg" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/Armeni" title="Armeni – Tiếng Lingala" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Armeni" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="Tiếng Lingala" class="interlanguage-link-target"><span>Lingála</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Haiastan" title="Haiastan – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Haiastan" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-olo mw-list-item"><a href="https://olo.wikipedia.org/wiki/Armienii" title="Armienii – Livvi-Karelian" lang="olo" hreflang="olo" data-title="Armienii" data-language-autonym="Livvinkarjala" data-language-local-name="Livvi-Karelian" class="interlanguage-link-target"><span>Livvinkarjala</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Armenia" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Tiếng Lombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/%C3%96rm%C3%A9nyorsz%C3%A1g" title="Örményország – Tiếng Hungary" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Örményország" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Tiếng Hungary" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%86%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="आर्मेनिया – Tiếng Maithili" lang="mai" hreflang="mai" data-title="आर्मेनिया" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="Tiếng Maithili" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Ерменија – Tiếng Macedonia" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Ерменија" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Tiếng Macedonia" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Malagasy" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Armenia" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="Tiếng Malagasy" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%85%E0%B5%BC%E0%B4%AE%E0%B5%87%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%AF" title="അർമേനിയ – Tiếng Malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="അർമേനിയ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Tiếng Malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Armenja" title="Armenja – Tiếng Malta" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Armenja" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="Tiếng Malta" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mi mw-list-item"><a href="https://mi.wikipedia.org/wiki/%C4%80menia" title="Āmenia – Tiếng Māori" lang="mi" hreflang="mi" data-title="Āmenia" data-language-autonym="Māori" data-language-local-name="Tiếng Māori" class="interlanguage-link-target"><span>Māori</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%86%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="आर्मेनिया – Tiếng Marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="आर्मेनिया" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Tiếng Marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="სომხეთი – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="სომხეთი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%8A%D9%86%D9%8A%D8%A7" title="ارمينيا – Tiếng Ả Rập Ai Cập" lang="arz" hreflang="arz" data-title="ارمينيا" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Tiếng Ả Rập Ai Cập" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D9%88%D9%86" title="ارمنسون – Tiếng Mazanderani" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="ارمنسون" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="Tiếng Mazanderani" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mni mw-list-item"><a href="https://mni.wikipedia.org/wiki/%EA%AF%91%EA%AF%94%EA%AF%83%EA%AF%A6%EA%AF%85%EA%AF%A4%EA%AF%8C%EA%AF%A5" title="ꯑꯔꯃꯦꯅꯤꯌꯥ – Tiếng Manipuri" lang="mni" hreflang="mni" data-title="ꯑꯔꯃꯦꯅꯤꯌꯥ" data-language-autonym="ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ" data-language-local-name="Tiếng Manipuri" class="interlanguage-link-target"><span>ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Minangkabau" lang="min" hreflang="min" data-title="Armenia" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="Tiếng Minangkabau" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Armenia" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Arm%C3%A9nia" title="Arménia – Tiếng Miranda" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Arménia" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="Tiếng Miranda" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Армения – Tiếng Moksha" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Армения" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="Tiếng Moksha" class="interlanguage-link-target"><span>Мокшень</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8" title="Армени – Tiếng Mông Cổ" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Армени" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="Tiếng Mông Cổ" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A1%E1%80%AC%E1%80%99%E1%80%B1%E1%80%B8%E1%80%94%E1%80%AE%E1%80%B8%E1%80%9A%E1%80%AC%E1%80%B8%E1%80%94%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%84%E1%80%B6" title="အာမေးနီးယားနိုင်ငံ – Tiếng Miến Điện" lang="my" hreflang="my" data-title="အာမေးနီးယားနိုင်ငံ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="Tiếng Miến Điện" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Armeni%C3%AB" title="Armenië – Tiếng Hà Lan" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Armenië" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Tiếng Hà Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Armeni%C3%AB" title="Armenië – Tiếng Hạ Saxon" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Armenië" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="Tiếng Hạ Saxon" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%86%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="आर्मेनिया – Tiếng Nepal" lang="ne" hreflang="ne" data-title="आर्मेनिया" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="Tiếng Nepal" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%86%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="आर्मेनिया – Tiếng Newari" lang="new" hreflang="new" data-title="आर्मेनिया" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="Tiếng Newari" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%83%A1%E3%83%8B%E3%82%A2" title="アルメニア – Tiếng Nhật" lang="ja" hreflang="ja" data-title="アルメニア" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Tiếng Nhật" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Napoli" lang="nap" hreflang="nap" data-title="Armenia" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="Tiếng Napoli" class="interlanguage-link-target"><span>Napulitano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D0%B9%D1%87%D0%BE%D1%8C" title="Эрмалойчоь – Tiếng Chechen" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Эрмалойчоь" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="Tiếng Chechen" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Armeenien" title="Armeenien – Tiếng Frisia Miền Bắc" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Armeenien" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="Tiếng Frisia Miền Bắc" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pih mw-list-item"><a href="https://pih.wikipedia.org/wiki/Aarmanya" title="Aarmanya – Norfuk / Pitkern" lang="pih" hreflang="pih" data-title="Aarmanya" data-language-autonym="Norfuk / Pitkern" data-language-local-name="Norfuk / Pitkern" class="interlanguage-link-target"><span>Norfuk / Pitkern</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Na Uy (Bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Armenia" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Na Uy (Nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Armenia" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nov mw-list-item"><a href="https://nov.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Novial" lang="nov" hreflang="nov" data-title="Armenia" data-language-autonym="Novial" data-language-local-name="Novial" class="interlanguage-link-target"><span>Novial</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Occitan" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Armenia" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Tiếng Occitan" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B9" title="Армений – Eastern Mari" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Армений" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="Eastern Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Олык марий</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%86%E0%AC%B0%E0%AD%8D%E0%AC%AE%E0%AD%87%E0%AC%A8%E0%AC%BF%E0%AC%86" title="ଆର୍ମେନିଆ – Tiếng Odia" lang="or" hreflang="or" data-title="ଆର୍ମେନିଆ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="Tiếng Odia" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Armeeniyaa" title="Armeeniyaa – Tiếng Oromo" lang="om" hreflang="om" data-title="Armeeniyaa" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="Tiếng Oromo" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Armaniston" title="Armaniston – Tiếng Uzbek" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Armaniston" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Tiếng Uzbek" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%86%E0%A8%B0%E0%A8%AE%E0%A9%80%E0%A8%A8%E0%A9%80%E0%A8%86" title="ਆਰਮੀਨੀਆ – Tiếng Punjab" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਆਰਮੀਨੀਆ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Tiếng Punjab" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pi mw-list-item"><a href="https://pi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%86%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A5%80%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="आर्मीनिया – Tiếng Pali" lang="pi" hreflang="pi" data-title="आर्मीनिया" data-language-autonym="पालि" data-language-local-name="Tiếng Pali" class="interlanguage-link-target"><span>पालि</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pag mw-list-item"><a href="https://pag.wikipedia.org/wiki/Hayastan" title="Hayastan – Tiếng Pangasinan" lang="pag" hreflang="pag" data-title="Hayastan" data-language-autonym="Pangasinan" data-language-local-name="Tiếng Pangasinan" class="interlanguage-link-target"><span>Pangasinan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ami mw-list-item"><a href="https://ami.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Amis" lang="ami" hreflang="ami" data-title="Armenia" data-language-autonym="Pangcah" data-language-local-name="Amis" class="interlanguage-link-target"><span>Pangcah</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D8%B1%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="آرمینیا – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="آرمینیا" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Papiamento" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Armenia" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="Tiếng Papiamento" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ارمنستان – Tiếng Pashto" lang="ps" hreflang="ps" data-title="ارمنستان" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="Tiếng Pashto" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Aamiinia" title="Aamiinia – Tiếng Anh Jamaica Creole" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Aamiinia" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Tiếng Anh Jamaica Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%A2%E1%9E%B6%E1%9E%98%E1%9F%81%E1%9E%93%E1%9E%B8" title="អាមេនី – Tiếng Khmer" lang="km" hreflang="km" data-title="អាមេនី" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="Tiếng Khmer" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shn mw-list-item"><a href="https://shn.wikipedia.org/wiki/%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%B0%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%A2%E1%82%83%E1%82%87%E1%80%99%E1%80%B1%E1%80%B8%E1%81%BC%E1%80%AE%E1%80%B8%E1%80%9A%E1%82%83%E1%80%B8" title="မိူင်းဢႃႇမေးၼီးယႃး – Tiếng Shan" lang="shn" hreflang="shn" data-title="မိူင်းဢႃႇမေးၼီးယႃး" data-language-autonym="ၽႃႇသႃႇတႆး " data-language-local-name="Tiếng Shan" class="interlanguage-link-target"><span>ၽႃႇသႃႇတႆး </span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/Arm%C3%A9nie" title="Arménie – Picard" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="Arménie" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="Picard" class="interlanguage-link-target"><span>Picard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Piedmontese" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Armenia" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piedmontese" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Armenien" title="Armenien – Tiếng Hạ Giéc-man" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Armenien" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="Tiếng Hạ Giéc-man" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Ba Lan" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Armenia" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Tiếng Ba Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnt mw-list-item"><a href="https://pnt.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%AF%CE%B1" title="Αρμενία – Pontic" lang="pnt" hreflang="pnt" data-title="Αρμενία" data-language-autonym="Ποντιακά" data-language-local-name="Pontic" class="interlanguage-link-target"><span>Ποντιακά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Arm%C3%A9nia" title="Arménia – Tiếng Bồ Đào Nha" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Arménia" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Tiếng Bồ Đào Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Armeniya" title="Armeniya – Tiếng Kara-Kalpak" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Armeniya" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="Tiếng Kara-Kalpak" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Ermenistan" title="Ermenistan – Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ Crimean" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Ermenistan" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ Crimean" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ty mw-list-item"><a href="https://ty.wikipedia.org/wiki/%C4%80menia" title="Āmenia – Tiếng Tahiti" lang="ty" hreflang="ty" data-title="Āmenia" data-language-autonym="Reo tahiti" data-language-local-name="Tiếng Tahiti" class="interlanguage-link-target"><span>Reo tahiti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Romania" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Armenia" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Tiếng Romania" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rm mw-list-item"><a href="https://rm.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Romansh" lang="rm" hreflang="rm" data-title="Armenia" data-language-autonym="Rumantsch" data-language-local-name="Tiếng Romansh" class="interlanguage-link-target"><span>Rumantsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Hayasuyu" title="Hayasuyu – Tiếng Quechua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Hayasuyu" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="Tiếng Quechua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%96%D1%8F" title="Арменія – Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Арменія" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Армения – Tiếng Nga" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Армения" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Tiếng Nga" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%80%D0%BC%D1%8D%D1%8D%D0%BD%D0%B8%D0%B9%D1%8D" title="Эрмээнийэ – Tiếng Sakha" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Эрмээнийэ" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="Tiếng Sakha" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szy mw-list-item"><a href="https://szy.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Sakizaya" lang="szy" hreflang="szy" data-title="Armenia" data-language-autonym="Sakizaya" data-language-local-name="Sakizaya" class="interlanguage-link-target"><span>Sakizaya</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%86%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A5%80%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="आर्मीनिया – Tiếng Phạn" lang="sa" hreflang="sa" data-title="आर्मीनिया" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="Tiếng Phạn" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sg mw-list-item"><a href="https://sg.wikipedia.org/wiki/Armen%C3%AFi" title="Armenïi – Tiếng Sango" lang="sg" hreflang="sg" data-title="Armenïi" data-language-autonym="Sängö" data-language-local-name="Tiếng Sango" class="interlanguage-link-target"><span>Sängö</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%9F%E1%B1%A8%E1%B1%A2%E1%B1%AE%E1%B1%B1%E1%B1%A4%E1%B1%AD%E1%B1%9F" title="ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟ – Tiếng Santali" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="Tiếng Santali" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Arm%C3%A8nia" title="Armènia – Tiếng Sardinia" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Armènia" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="Tiếng Sardinia" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Armeinie" title="Armeinie – Tiếng Scots" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Armeinie" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="Tiếng Scots" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-trv mw-list-item"><a href="https://trv.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Taroko" lang="trv" hreflang="trv" data-title="Armenia" data-language-autonym="Seediq" data-language-local-name="Tiếng Taroko" class="interlanguage-link-target"><span>Seediq</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Armenien" title="Armenien – Saterland Frisian" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Armenien" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterland Frisian" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nso mw-list-item"><a href="https://nso.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Sotho Miền Bắc" lang="nso" hreflang="nso" data-title="Armenia" data-language-autonym="Sesotho sa Leboa" data-language-local-name="Tiếng Sotho Miền Bắc" class="interlanguage-link-target"><span>Sesotho sa Leboa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Albania" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Armenia" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Tiếng Albania" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Sicilia" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Armenia" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="Tiếng Sicilia" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%86%E0%B6%BB%E0%B7%8A%E0%B6%B8%E0%B7%9A%E0%B6%B1%E0%B7%92%E0%B6%BA%E0%B7%8F%E0%B7%80" title="ආර්මේනියාව – Tiếng Sinhala" lang="si" hreflang="si" data-title="ආර්මේනියාව" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="Tiếng Sinhala" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Armenia" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D8%B1%D9%85%D9%8A%D9%86%D9%8A%D8%A7" title="آرمينيا – Tiếng Sindhi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="آرمينيا" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="Tiếng Sindhi" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ss mw-list-item"><a href="https://ss.wikipedia.org/wiki/I-Arimeniya" title="I-Arimeniya – Tiếng Swati" lang="ss" hreflang="ss" data-title="I-Arimeniya" data-language-autonym="SiSwati" data-language-local-name="Tiếng Swati" class="interlanguage-link-target"><span>SiSwati</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Arm%C3%A9nsko" title="Arménsko – Tiếng Slovak" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Arménsko" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Tiếng Slovak" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Armenija" title="Armenija – Tiếng Slovenia" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Armenija" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Tiếng Slovenia" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cu mw-list-item"><a href="https://cu.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D1%94%D0%BD%D1%97%EA%99%97" title="Армєнїꙗ – Tiếng Slavơ Nhà thờ" lang="cu" hreflang="cu" data-title="Армєнїꙗ" data-language-autonym="Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ" data-language-local-name="Tiếng Slavơ Nhà thờ" class="interlanguage-link-target"><span>Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Armynij%C5%8F" title="Armynijŏ – Silesian" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Armynijŏ" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="Silesian" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Armiiniya" title="Armiiniya – Tiếng Somali" lang="so" hreflang="so" data-title="Armiiniya" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="Tiếng Somali" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%DB%95%D8%B1%D9%85%DB%95%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ئەرمەنستان – Tiếng Kurd Miền Trung" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ئەرمەنستان" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Tiếng Kurd Miền Trung" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-srn mw-list-item"><a href="https://srn.wikipedia.org/wiki/Armenikondre" title="Armenikondre – Tiếng Sranan Tongo" lang="srn" hreflang="srn" data-title="Armenikondre" data-language-autonym="Sranantongo" data-language-local-name="Tiếng Sranan Tongo" class="interlanguage-link-target"><span>Sranantongo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%88%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Јерменија – Tiếng Serbia" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Јерменија" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Tiếng Serbia" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Armenija" title="Armenija – Tiếng Serbo-Croatia" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Armenija" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Tiếng Serbo-Croatia" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Arm%C3%A9nia" title="Arménia – Tiếng Sunda" lang="su" hreflang="su" data-title="Arménia" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="Tiếng Sunda" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="bài chất lượng cao"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Phần Lan" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Armenia" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Tiếng Phần Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Armenien" title="Armenien – Tiếng Thụy Điển" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Armenien" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Tiếng Thụy Điển" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shi mw-list-item"><a href="https://shi.wikipedia.org/wiki/Arminya" title="Arminya – Tiếng Tachelhit" lang="shi" hreflang="shi" data-title="Arminya" data-language-autonym="Taclḥit" data-language-local-name="Tiếng Tachelhit" class="interlanguage-link-target"><span>Taclḥit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Armenya" title="Armenya – Tiếng Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Armenya" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tiếng Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%86%E0%AE%B0%E0%AF%8D%E0%AE%AE%E0%AF%80%E0%AE%A9%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%BE" title="ஆர்மீனியா – Tiếng Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="ஆர்மீனியா" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tiếng Tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Arminya" title="Arminya – Tiếng Kabyle" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Arminya" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="Tiếng Kabyle" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D3%98%D1%80%D0%BC%D3%99%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Әрмәнстан – Tiếng Tatar" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Әрмәнстан" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="Tiếng Tatar" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tay mw-list-item"><a href="https://tay.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tayal" lang="tay" hreflang="tay" data-title="Armenia" data-language-autonym="Tayal" data-language-local-name="Tayal" class="interlanguage-link-target"><span>Tayal</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%86%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B1%87%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="ఆర్మేనియా – Tiếng Telugu" lang="te" hreflang="te" data-title="ఆర్మేనియా" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="Tiếng Telugu" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tet mw-list-item"><a href="https://tet.wikipedia.org/wiki/Arm%C3%A9nia" title="Arménia – Tiếng Tetum" lang="tet" hreflang="tet" data-title="Arménia" data-language-autonym="Tetun" data-language-local-name="Tiếng Tetum" class="interlanguage-link-target"><span>Tetun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%B5%E0%B8%A2" title="ประเทศอาร์มีเนีย – Tiếng Thái" lang="th" hreflang="th" data-title="ประเทศอาร์มีเนีย" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Tiếng Thái" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BD" title="Арманистон – Tiếng Tajik" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Арманистон" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="Tiếng Tajik" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tpi mw-list-item"><a href="https://tpi.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Tok Pisin" lang="tpi" hreflang="tpi" data-title="Armenia" data-language-autonym="Tok Pisin" data-language-local-name="Tiếng Tok Pisin" class="interlanguage-link-target"><span>Tok Pisin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chr mw-list-item"><a href="https://chr.wikipedia.org/wiki/%E1%8E%A0%E1%8E%B5%E1%8E%BB%E1%8F%82%E1%8E%A0" title="ᎠᎵᎻᏂᎠ – Tiếng Cherokee" lang="chr" hreflang="chr" data-title="ᎠᎵᎻᏂᎠ" data-language-autonym="ᏣᎳᎩ" data-language-local-name="Tiếng Cherokee" class="interlanguage-link-target"><span>ᏣᎳᎩ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Ermenistan" title="Ermenistan – Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Ermenistan" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Ermenistan" title="Ermenistan – Tiếng Turkmen" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Ermenistan" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="Tiếng Turkmen" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tw mw-list-item"><a href="https://tw.wikipedia.org/wiki/Aminia" title="Aminia – Tiếng Twi" lang="tw" hreflang="tw" data-title="Aminia" data-language-autonym="Twi" data-language-local-name="Tiếng Twi" class="interlanguage-link-target"><span>Twi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kcg mw-list-item"><a href="https://kcg.wikipedia.org/wiki/A%CC%B1ri%CC%B1meniya" title="A̱ri̱meniya – Tiếng Tyap" lang="kcg" hreflang="kcg" data-title="A̱ri̱meniya" data-language-autonym="Tyap" data-language-local-name="Tiếng Tyap" class="interlanguage-link-target"><span>Tyap</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-udm mw-list-item"><a href="https://udm.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Армения – Tiếng Udmurt" lang="udm" hreflang="udm" data-title="Армения" data-language-autonym="Удмурт" data-language-local-name="Tiếng Udmurt" class="interlanguage-link-target"><span>Удмурт</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D1%96%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%96%D1%8F" title="Вірменія – Tiếng Ukraina" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Вірменія" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Tiếng Ukraina" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D8%B1%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="آرمینیا – Tiếng Urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="آرمینیا" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Tiếng Urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%DB%95%D8%B1%D9%85%DB%90%D9%86%D9%89%D9%8A%DB%95" title="ئەرمېنىيە – Tiếng Uyghur" lang="ug" hreflang="ug" data-title="ئەرمېنىيە" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="Tiếng Uyghur" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Choang" lang="za" hreflang="za" data-title="Armenia" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="Tiếng Choang" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Arm%C3%A8nia" title="Armènia – Venetian" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Armènia" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetian" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Armenii" title="Armenii – Veps" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Armenii" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Larmeniy%C3%A4n" title="Larmeniyän – Tiếng Volapük" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Larmeniyän" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="Tiếng Volapük" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Armeeni%C3%A4" title="Armeeniä – Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Armeeniä" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/%C3%85rmeneye" title="Årmeneye – Tiếng Walloon" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Årmeneye" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="Tiếng Walloon" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E4%BA%9E%E7%BE%8E%E5%B0%BC%E4%BA%9E" title="亞美尼亞 – Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="亞美尼亞" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Armeni%C3%AB" title="Armenië – West Flemish" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Armenië" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="West Flemish" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Armenya" title="Armenya – Tiếng Waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Armenya" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Tiếng Waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wo mw-list-item"><a href="https://wo.wikipedia.org/wiki/Armeeni" title="Armeeni – Tiếng Wolof" lang="wo" hreflang="wo" data-title="Armeeni" data-language-autonym="Wolof" data-language-local-name="Tiếng Wolof" class="interlanguage-link-target"><span>Wolof</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E4%BA%9A%E7%BE%8E%E5%B0%BC%E4%BA%9A" title="亚美尼亚 – Tiếng Ngô" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="亚美尼亚" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Tiếng Ngô" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ts mw-list-item"><a href="https://ts.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Tsonga" lang="ts" hreflang="ts" data-title="Armenia" data-language-autonym="Xitsonga" data-language-local-name="Tiếng Tsonga" class="interlanguage-link-target"><span>Xitsonga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%A8%D7%9E%D7%A2%D7%A0%D7%99%D7%A2" title="ארמעניע – Tiếng Yiddish" lang="yi" hreflang="yi" data-title="ארמעניע" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="Tiếng Yiddish" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/Arm%C3%A9n%C3%AD%C3%A0" title="Arméníà – Tiếng Yoruba" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Arméníà" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="Tiếng Yoruba" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E4%BA%9E%E7%BE%8E%E5%B0%BC%E4%BA%9E" title="亞美尼亞 – Tiếng Quảng Đông" lang="yue" hreflang="yue" data-title="亞美尼亞" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Tiếng Quảng Đông" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Ermen%C4%B1stan" title="Ermenıstan – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Ermenıstan" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://zea.wikipedia.org/wiki/Armeni%C3%AB" title="Armenië – Zeelandic" lang="zea" hreflang="zea" data-title="Armenië" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="Zeelandic" class="interlanguage-link-target"><span>Zeêuws</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Armien%C4%97j%C4%97" title="Armienėjė – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Armienėjė" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%BA%9E%E7%BE%8E%E5%B0%BC%E4%BA%9E" title="亞美尼亞 – Tiếng Trung" lang="zh" hreflang="zh" data-title="亞美尼亞" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Tiếng Trung" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/Lem%C3%A8nder" title="Lemènder – Tiếng Betawi" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Lemènder" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="Tiếng Betawi" class="interlanguage-link-target"><span>Betawi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dtp mw-list-item"><a href="https://dtp.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Dusun Miền Trung" lang="dtp" hreflang="dtp" data-title="Armenia" data-language-autonym="Kadazandusun" data-language-local-name="Tiếng Dusun Miền Trung" class="interlanguage-link-target"><span>Kadazandusun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iba mw-list-item"><a href="https://iba.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Tiếng Iban" lang="iba" hreflang="iba" data-title="Armenia" data-language-autonym="Jaku Iban" data-language-local-name="Tiếng Iban" class="interlanguage-link-target"><span>Jaku Iban</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kge mw-list-item"><a href="https://kge.wikipedia.org/wiki/Armenia" title="Armenia – Komering" lang="kge" hreflang="kge" data-title="Armenia" data-language-autonym="Kumoring" data-language-local-name="Komering" class="interlanguage-link-target"><span>Kumoring</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Erm%C9%99niston" title="Erməniston – Talysh" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Erməniston" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="Talysh" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zgh mw-list-item"><a href="https://zgh.wikipedia.org/wiki/%E2%B4%B0%E2%B5%94%E2%B5%8E%E2%B5%89%E2%B5%8F%E2%B5%A2%E2%B4%B0" title="ⴰⵔⵎⵉⵏⵢⴰ – Tiếng Tamazight Chuẩn của Ma-rốc" lang="zgh" hreflang="zgh" data-title="ⴰⵔⵎⵉⵏⵢⴰ" data-language-autonym="ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ" data-language-local-name="Tiếng Tamazight Chuẩn của Ma-rốc" class="interlanguage-link-target"><span>ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q399#sitelinks-wikipedia" title="Sửa liên kết giữa ngôn ngữ" class="wbc-editpage">Sửa liên kết</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Không gian tên"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Armenia" title="Xem bài viết [c]" accesskey="c"><span>Bài viết</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn:Armenia" rel="discussion" title="Thảo luận về trang này [t]" accesskey="t"><span>Thảo luận</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Thay đổi biến thể ngôn ngữ" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Tiếng Việt</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Giao diện"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Armenia"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Armenia&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Armenia&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Armenia&action=history" title="Các phiên bản cũ của trang này [h]" accesskey="h"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Công cụ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Thêm tùy chọn" > <div class="vector-menu-heading"> Tác vụ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Armenia"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Armenia&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Armenia&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Armenia&action=history"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Chung </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_%C4%91%E1%BA%BFn_%C4%91%C3%A2y/Armenia" title="Các trang liên kết đến đây [j]" accesskey="j"><span>Các liên kết đến đây</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_li%C3%AAn_quan/Armenia" rel="nofollow" title="Thay đổi gần đây của các trang liên kết đến đây [k]" accesskey="k"><span>Thay đổi liên quan</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Trang_%C4%91%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t" title="Một danh sách chứa tất cả trang đặc biệt [q]" accesskey="q"><span>Trang đặc biệt</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Armenia&oldid=71779799" title="Liên kết thường trực đến phiên bản này của trang"><span>Liên kết thường trực</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Armenia&action=info" title="Thêm chi tiết về trang này"><span>Thông tin trang</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Tr%C3%ADch_d%E1%BA%ABn&page=Armenia&id=71779799&wpFormIdentifier=titleform" title="Hướng dẫn cách trích dẫn trang này"><span>Trích dẫn trang này</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FArmenia"><span>Lấy URL ngắn gọn</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:QrCode&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FArmenia"><span>Tải mã QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> In và xuất </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:S%C3%A1ch&bookcmd=book_creator&referer=Armenia"><span>Tạo một quyển sách</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:DownloadAsPdf&page=Armenia&action=show-download-screen"><span>Tải dưới dạng PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Armenia&printable=yes" title="Bản để in ra của trang [p]" accesskey="p"><span>Bản để in ra</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Tại dự án khác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikivoyage mw-list-item"><a href="https://vi.wikivoyage.org/wiki/Armenia" hreflang="vi"><span>Wikivoyage</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q399" title="Liên kết đến khoản mục kết nối trong kho dữ liệu [g]" accesskey="g"><span>Khoản mục Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Giao diện</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ẩn</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Bách khoa toàn thư mở Wikipedia</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="vi" dir="ltr"><table class="infobox hproduct" style="width:22em"><caption></caption> <tbody><tr> <th colspan="2" style="text-align:center;font-weight:bold;position: relative; padding: 12px; line-height: 1.1em; font-size: 135%; background-color:#E5E5E5; color:#000000;"> <div>Cộng hòa Armenia</div> </th> </tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center;background-color: #E5E5E5; line-height:130%; vertical-align: middle"><div class="collapsible-list mw-collapsible mw-collapsed" style="text-align: left;"> <div style="line-height: 1.6em; font-weight: bold;"><div><b><div class="center" style="width:auto; margin-left:auto; margin-right:auto;">Tên bằng ngôn ngữ chính thức</div></b></div></div> <ul class="mw-collapsible-content" style="margin-top: 0; margin-bottom: 0; line-height: inherit; list-style: none; margin-left: 0; word-break:break-all; text-align:center;"><li style="line-height: inherit; margin: 0"><span lang="hy" title="Văn bản tiếng Armenia">Հայաստանի Հանրապետություն<br />Hayastani Hanrapetut'yun</span> <span class="languageicon" style="font-size:81%;font-weight:normal;">(<a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Armenia" title="Tiếng Armenia">tiếng Armenia</a>)</span></li></ul> </div></td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"> <table class="borderless" style="width: 100%; background-color: none; text-align: center"> <tbody><tr> <td style="width: 58%; vertical-align: middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Flag_of_Armenia.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/125px-Flag_of_Armenia.svg.png" decoding="async" width="125" height="63" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/188px-Flag_of_Armenia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/250px-Flag_of_Armenia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> </td> <td style="width: 42%; vertical-align: middle;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Coat_of_arms_of_Armenia.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Coat_of_arms_of_Armenia.svg/70px-Coat_of_arms_of_Armenia.svg.png" decoding="async" width="70" height="67" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Coat_of_arms_of_Armenia.svg/105px-Coat_of_arms_of_Armenia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Coat_of_arms_of_Armenia.svg/140px-Coat_of_arms_of_Armenia.svg.png 2x" data-file-width="412" data-file-height="396" /></a></span> </td></tr> <tr style="font-size: smaller;"> <td><a href="/wiki/Qu%E1%BB%91c_k%E1%BB%B3_Armenia" title="Quốc kỳ Armenia">Quốc kỳ</a> </td> <td>Huy hiệu </td></tr></tbody></table></td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"><div class="mw-collapsible" style="box-sizing:border-box;width:100%;font-size:95%;padding:4px;border:none;word-break:break-all;text-align:center;"><div style="font-size:100%;line-height:1.6;font-weight:bold;background:transparent;text-align:center;;background:#E5E5E5;text-align:center;">Bản đồ</div><div class="mw-collapsible-content" style="background:transparent;text-align:left;;"> <div class="center" style="width:auto; margin-left:auto; margin-right:auto;"><div style="border-top: 1px solid #E5E5E5; padding-top: 5px;"></div><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Armenia_(orthographic_projection).svg" class="mw-file-description" title="Vị trí của Armenia"><img alt="Vị trí của Armenia" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Armenia_%28orthographic_projection%29.svg/250px-Armenia_%28orthographic_projection%29.svg.png" decoding="async" width="250" height="250" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Armenia_%28orthographic_projection%29.svg/375px-Armenia_%28orthographic_projection%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Armenia_%28orthographic_projection%29.svg/500px-Armenia_%28orthographic_projection%29.svg.png 2x" data-file-width="553" data-file-height="553" /></a><figcaption>Vị trí của Armenia</figcaption></figure> <div style="position:relative; top:0.3em;"><small></small></div> </div></div></div></td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center;padding:5px;background: #E5E5E5;">Tiêu ngữ</th></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center">Մեկ Ազգ, Մեկ Մշակույթ<br /><i>Mek Azg, Mek Mshakouyt</i><br />(<a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Armenia" title="Tiếng Armenia">tiếng Armenia</a>: "<i>Một quốc gia, một văn hóa</i>").</td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center;padding:5px;background: #E5E5E5;">Quốc ca</th></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"><a href="/wiki/Mer_Hayrenik" title="Mer Hayrenik">Մեր Հայրենիք</a><br /><i>Mer Hayrenik</i><br />(<a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Vi%E1%BB%87t" title="Tiếng Việt">tiếng Việt</a>: <i><span lang="vi">"Tổ quốc ta"</span></i>)<br /><center><span class="mw-default-size" typeof="mw:File"><span><audio id="mwe_player_0" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="220" style="width:220px;" data-durationhint="28" data-mwtitle="Mer_Hayrenik_instrumental.ogg" data-mwprovider="wikimediacommons"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c7/Mer_Hayrenik_instrumental.ogg" type="audio/ogg; codecs="vorbis"" data-width="0" data-height="0" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/c/c7/Mer_Hayrenik_instrumental.ogg/Mer_Hayrenik_instrumental.ogg.mp3" type="audio/mpeg" data-transcodekey="mp3" data-width="0" data-height="0" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AMer_Hayrenik_instrumental.ogg&lang=ar&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ar" label="العربية ‪(ar)‬" data-dir="rtl" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AMer_Hayrenik_instrumental.ogg&lang=el&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="el" label="Ελληνικά ‪(el)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AMer_Hayrenik_instrumental.ogg&lang=en&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="en" label="English ‪(en)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AMer_Hayrenik_instrumental.ogg&lang=es&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="es" label="español ‪(es)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AMer_Hayrenik_instrumental.ogg&lang=hu&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="hu" label="magyar ‪(hu)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AMer_Hayrenik_instrumental.ogg&lang=hy&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="hy" label="հայերեն ‪(hy)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AMer_Hayrenik_instrumental.ogg&lang=id&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="id" label="Bahasa Indonesia ‪(id)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AMer_Hayrenik_instrumental.ogg&lang=ja&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ja" label="日本語 ‪(ja)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AMer_Hayrenik_instrumental.ogg&lang=ka&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ka" label="ქართული ‪(ka)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AMer_Hayrenik_instrumental.ogg&lang=ko&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ko" label="한국어 ‪(ko)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AMer_Hayrenik_instrumental.ogg&lang=pt-br&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="pt-BR" label="português do Brasil ‪(pt-br)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AMer_Hayrenik_instrumental.ogg&lang=pt&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="pt" label="português ‪(pt)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AMer_Hayrenik_instrumental.ogg&lang=ru&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ru" label="русский ‪(ru)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AMer_Hayrenik_instrumental.ogg&lang=tr&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="tr" label="Türkçe ‪(tr)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AMer_Hayrenik_instrumental.ogg&lang=vi&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="vi" label="Tiếng Việt ‪(vi)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AMer_Hayrenik_instrumental.ogg&lang=zh-hans&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="zh-Hans" label="中文（简体） ‪(zh-hans)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AMer_Hayrenik_instrumental.ogg&lang=zh-hk&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="zh-Hant-HK" label="中文（香港） ‪(zh-hk)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AMer_Hayrenik_instrumental.ogg&lang=zh-tw&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="zh-Hant-TW" label="中文（臺灣） ‪(zh-tw)‬" data-dir="ltr" /></audio></span></span></center></td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center;padding:5px;background: #E5E5E5;">Hành chính</th></tr><tr><th scope="row" style="padding-top:0.225em; line-height:1.15em; padding-right:0.75em; width:36%; text-align: left; background-color: #efefef;">Chính phủ</th><td><a href="/wiki/Nh%C3%A0_n%C6%B0%E1%BB%9Bc_%C4%91%C6%A1n_nh%E1%BA%A5t" title="Nhà nước đơn nhất">Nhất thể</a> <a href="/wiki/%C4%90a_%C4%91%E1%BA%A3ng" class="mw-redirect" title="Đa đảng">đa đảng</a> <a href="/wiki/D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_%C4%91%E1%BA%A1i_ngh%E1%BB%8B" title="Dân chủ đại nghị">nghị viện</a> <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_l%E1%BA%ADp_hi%E1%BA%BFn" title="Cộng hòa lập hiến">cộng hòa lập hiến</a></td></tr><tr><th scope="row" style="padding-top:0.225em; line-height:1.15em; padding-right:0.75em; width:36%; text-align: left; background-color: #efefef;"><a href="/wiki/T%E1%BB%95ng_th%E1%BB%91ng_Armenia" title="Tổng thống Armenia">Tổng thống</a></th><td><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Vahagn_Khachaturyan" class="extiw" title="en:Vahagn Khachaturyan">Vahagn Khachaturyan</a> (Վահագն Խաչատուրյան)</td></tr><tr><th scope="row" style="padding-top:0.225em; line-height:1.15em; padding-right:0.75em; width:36%; text-align: left; background-color: #efefef;"><a href="/wiki/Th%E1%BB%A7_t%C6%B0%E1%BB%9Bng_Armenia" title="Thủ tướng Armenia">Thủ tướng</a></th><td><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Nikol_Pashinyan" class="extiw" title="en:Nikol Pashinyan">Nikol Pashinyan</a> (Նիկոլ Փաշինյան)</td></tr><tr><th scope="row" style="padding-top:0.225em; line-height:1.15em; padding-right:0.75em; width:36%; text-align: left; background-color: #efefef;">Lập pháp</th><td><a href="/w/index.php?title=Qu%E1%BB%91c_h%E1%BB%99i_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quốc hội Armenia (trang không tồn tại)">Quốc hội</a></td></tr><tr><th scope="row" style="padding-top:0.225em; line-height:1.15em; padding-right:0.75em; width:36%; text-align: left; background-color: #efefef;"><a href="/wiki/Th%E1%BB%A7_%C4%91%C3%B4" title="Thủ đô">Thủ đô</a></th><td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Coat_of_%D0%B0rms_of_Yerevan.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Coat_of_%D0%B0rms_of_Yerevan.svg/17px-Coat_of_%D0%B0rms_of_Yerevan.svg.png" decoding="async" width="17" height="21" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Coat_of_%D0%B0rms_of_Yerevan.svg/26px-Coat_of_%D0%B0rms_of_Yerevan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Coat_of_%D0%B0rms_of_Yerevan.svg/34px-Coat_of_%D0%B0rms_of_Yerevan.svg.png 2x" data-file-width="755" data-file-height="941" /></a></span> <a href="/wiki/Yerevan" title="Yerevan">Yerevan</a><br /><span class="plainlinks nourlexpansion"><a class="external text" href="//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=vi&pagename=Armenia&params=40_11_N_44_31_E_type:city"><span class="geo-default"><span class="geo-dms" title="Bản đồ, không ảnh, cùng các dữ liệu khác cho vị trí này"><span class="latitude">40°11′B</span> <span class="longitude">44°31′Đ</span></span></span><span class="geo-multi-punct"> / </span><span class="geo-nondefault"><span class="geo-dec" title="Bản đồ, không ảnh, cùng các dữ liệu khác cho vị trí này">40,183°B 44,517°Đ</span><span style="display:none"> / <span class="geo">40.183; 44.517</span></span></span></a></span></td></tr><tr><th scope="row" style="padding-top:0.225em; line-height:1.15em; padding-right:0.75em; width:36%; text-align: left; background-color: #efefef;">Thành phố lớn nhất</th><td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Coat_of_%D0%B0rms_of_Yerevan.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Coat_of_%D0%B0rms_of_Yerevan.svg/17px-Coat_of_%D0%B0rms_of_Yerevan.svg.png" decoding="async" width="17" height="21" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Coat_of_%D0%B0rms_of_Yerevan.svg/26px-Coat_of_%D0%B0rms_of_Yerevan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Coat_of_%D0%B0rms_of_Yerevan.svg/34px-Coat_of_%D0%B0rms_of_Yerevan.svg.png 2x" data-file-width="755" data-file-height="941" /></a></span> <a href="/wiki/Yerevan" title="Yerevan">Yerevan</a></td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center;padding:5px;background: #E5E5E5;">Địa lý</th></tr><tr><th scope="row" style="padding-top:0.225em; line-height:1.15em; padding-right:0.75em; width:36%; text-align: left; background-color: #efefef;">Diện tích</th><td>29.743 km² (<a href="/wiki/Danh_s%C3%A1ch_qu%E1%BB%91c_gia_theo_di%E1%BB%87n_t%C3%ADch" title="Danh sách quốc gia theo diện tích">hạng 138</a>)</td></tr><tr><th scope="row" style="padding-top:0.225em; line-height:1.15em; padding-right:0.75em; width:36%; text-align: left; background-color: #efefef;">Diện tích nước</th><td>4,7 %</td></tr><tr><th scope="row" style="padding-top:0.225em; line-height:1.15em; padding-right:0.75em; width:36%; text-align: left; background-color: #efefef;">Múi giờ</th><td>AMT (<a href="/wiki/Gi%E1%BB%9D_ph%E1%BB%91i_h%E1%BB%A3p_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" class="mw-redirect" title="Giờ phối hợp quốc tế">UTC</a>+4)</td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center;padding:5px;background: #E5E5E5;">Lịch sử</th></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"><div align="center"><b>Hình thành</b></div></td></tr><tr><th scope="row" style="padding-top:0.225em; line-height:1.15em; padding-right:0.75em; width:36%; text-align: left; background-color: #efefef;">2492 TCN</th><td>Mốc truyền thống</td></tr><tr><th scope="row" style="padding-top:0.225em; line-height:1.15em; padding-right:0.75em; width:36%; text-align: left; background-color: #efefef;">thế kỷ VI TCN</th><td><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Orontes" title="Nhà Orontes">Vương triều Orontes</a></td></tr><tr><th scope="row" style="padding-top:0.225em; line-height:1.15em; padding-right:0.75em; width:36%; text-align: left; background-color: #efefef;">190 TCN</th><td><a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Armenia_(c%E1%BB%95_%C4%91%E1%BA%A1i)" title="Vương quốc Armenia (cổ đại)">Vương quốc Đại Armenia</a> thống nhất</td></tr><tr><th scope="row" style="padding-top:0.225em; line-height:1.15em; padding-right:0.75em; width:36%; text-align: left; background-color: #efefef;">28 tháng 5 năm 1918</th><td>Đệ nhất Cộng hoà Armenia</td></tr><tr><th scope="row" style="padding-top:0.225em; line-height:1.15em; padding-right:0.75em; width:36%; text-align: left; background-color: #efefef;">21 tháng 9 năm 1991</th><td>Tuyên bố độc lập từ Liên Xô</td></tr><tr class="mergedtoprow"><th scope="row" style="padding-top:0.225em; line-height:1.15em; padding-right:0.75em; width:36%; text-align: left; background-color: #efefef;">Ngôn ngữ chính thức</th><td><a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Armenia" title="Tiếng Armenia">Tiếng Armenia</a></td></tr><tr><th scope="row" style="padding-top:0.225em; line-height:1.15em; padding-right:0.75em; width:36%; text-align: left; background-color: #efefef;">Dân số ước lượng (2019)</th><td>2.965.300 người (<a href="/wiki/Danh_s%C3%A1ch_qu%E1%BB%91c_gia_theo_s%E1%BB%91_d%C3%A2n" class="mw-redirect" title="Danh sách quốc gia theo số dân">hạng 134</a>)</td></tr><tr><th scope="row" style="padding-top:0.225em; line-height:1.15em; padding-right:0.75em; width:36%; text-align: left; background-color: #efefef;">Dân số (2011)</th><td>3.018.854<sup id="cite_ref-Armenia_information_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-Armenia_information-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-News.am_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-News.am-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> người</td></tr><tr><th scope="row" style="padding-top:0.225em; line-height:1.15em; padding-right:0.75em; width:36%; text-align: left; background-color: #efefef;">Mật độ</th><td>100 người/km² (<a href="/wiki/Danh_s%C3%A1ch_qu%E1%BB%91c_gia_theo_m%E1%BA%ADt_%C4%91%E1%BB%99_d%C3%A2n_s%E1%BB%91" title="Danh sách quốc gia theo mật độ dân số">hạng 99</a>)</td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center;padding:5px;background: #E5E5E5;">Kinh tế</th></tr><tr><th scope="row" style="padding-top:0.225em; line-height:1.15em; padding-right:0.75em; width:36%; text-align: left; background-color: #efefef;"><a href="/wiki/T%E1%BB%95ng_s%E1%BA%A3n_ph%E1%BA%A9m_n%E1%BB%99i_%C4%91%E1%BB%8Ba" title="Tổng sản phẩm nội địa">GDP</a> (<a href="/wiki/S%E1%BB%A9c_mua_t%C6%B0%C6%A1ng_%C4%91%C6%B0%C6%A1ng" title="Sức mua tương đương">PPP</a>) (2016)</th><td>Tổng số: <span class="nowrap">26,560 tỷ USD<sup id="cite_ref-IMF_GDP_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-IMF_GDP-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span><br />Bình quân đầu người: 8.881 USD<sup id="cite_ref-IMF_GDP_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-IMF_GDP-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr><th scope="row" style="padding-top:0.225em; line-height:1.15em; padding-right:0.75em; width:36%; text-align: left; background-color: #efefef;"><a href="/wiki/T%E1%BB%95ng_s%E1%BA%A3n_ph%E1%BA%A9m_n%E1%BB%99i_%C4%91%E1%BB%8Ba" title="Tổng sản phẩm nội địa">GDP</a> (danh nghĩa) (2016)</th><td>Tổng số: <span class="nowrap">10,754 tỷ USD<sup id="cite_ref-IMF_GDP_3-2" class="reference"><a href="#cite_note-IMF_GDP-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span><br />Bình quân đầu người: 3.595 USD<sup id="cite_ref-IMF_GDP_3-3" class="reference"><a href="#cite_note-IMF_GDP-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr><th scope="row" style="padding-top:0.225em; line-height:1.15em; padding-right:0.75em; width:36%; text-align: left; background-color: #efefef;"><a href="/wiki/Ch%E1%BB%89_s%E1%BB%91_ph%C3%A1t_tri%E1%BB%83n_con_ng%C6%B0%E1%BB%9Di" title="Chỉ số phát triển con người">HDI</a> (2018)</th><td>0,733<sup id="cite_ref-HDI_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-HDI-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> cao (<a href="/wiki/Danh_s%C3%A1ch_qu%E1%BB%91c_gia_theo_ch%E1%BB%89_s%E1%BB%91_ph%C3%A1t_tri%E1%BB%83n_con_ng%C6%B0%E1%BB%9Di" title="Danh sách quốc gia theo chỉ số phát triển con người">hạng 85</a>)</td></tr><tr><th scope="row" style="padding-top:0.225em; line-height:1.15em; padding-right:0.75em; width:36%; text-align: left; background-color: #efefef;"><a href="/wiki/H%E1%BB%87_s%E1%BB%91_Gini" title="Hệ số Gini">Hệ số Gini</a> (2018)</th><td>34,4<sup id="cite_ref-WB1_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-WB1-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Yellow&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bản mẫu:Yellow (trang không tồn tại)">Bản mẫu:Yellow</a></td></tr><tr><th scope="row" style="padding-top:0.225em; line-height:1.15em; padding-right:0.75em; width:36%; text-align: left; background-color: #efefef;"><a href="/wiki/Ti%E1%BB%81n_t%E1%BB%87" title="Tiền tệ">Đơn vị tiền tệ</a></th><td><a href="/w/index.php?title=Dram&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dram (trang không tồn tại)">Dram</a> (<code><a href="/wiki/ISO_4217" title="ISO 4217">AMD</a></code>)</td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center;padding:5px;background: #E5E5E5;">Thông tin khác</th></tr><tr><th scope="row" style="padding-top:0.225em; line-height:1.15em; padding-right:0.75em; width:36%; text-align: left; background-color: #efefef;"><a href="/wiki/T%C3%AAn_mi%E1%BB%81n_qu%E1%BB%91c_gia_c%E1%BA%A5p_cao_nh%E1%BA%A5t" title="Tên miền quốc gia cấp cao nhất">Tên miền Internet</a></th><td><a href="/wiki/.am" title=".am">.am</a></td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center;text-align: left; border-top: 1px solid grey;"><div class="collapsible-list mw-collapsible mw-collapsed" style="text-align: left;"> <div style="line-height: 1.6em; font-weight: bold;"><div>Ghi chú</div></div> <ul class="mw-collapsible-content" style="margin-top: 0; margin-bottom: 0; line-height: inherit; list-style: none; margin-left: 0;"><li style="line-height: inherit; margin: 0"><small>không bao gồm <a href="/wiki/Nagorno-Karabakh" title="Nagorno-Karabakh">Nagorno-Karabakh</a>.</small></li></ul> </div></td></tr></tbody></table> <p><b>Armenia</b> (<a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Armenia" title="Tiếng Armenia">tiếng Armenia</a>: <span lang="hy">Հայաստան</span>, chuyển tự: <i>Hayastan</i>, <small>IPA: </small><span title="Kí hiệu đại diện trong IPA" class="IPA"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:IPA_for_Armenian" class="extiw" title="en:Help:IPA for Armenian">[hɑjɑsˈtɑn]</a></span>; phiên âm <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Vi%E1%BB%87t" title="Tiếng Việt">tiếng Việt</a>: Ác-mê-ni-a), tên chính thức <b>Cộng hoà Armenia</b> (<a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Armenia" title="Tiếng Armenia">tiếng Armenia</a>: <span lang="hy">Հայաստանի Հանրապետություն</span>, chuyển tự: <i>Hayastani Hanrapetut'yun</i>), là một quốc gia nằm <a href="/wiki/Qu%E1%BB%91c_gia_n%E1%BB%99i_l%E1%BB%A5c" title="Quốc gia nội lục">kín trong phần lục địa</a> ở <a href="/wiki/H%C6%B0%E1%BB%9Bng_Nam" class="mw-redirect" title="Hướng Nam">phía nam</a> <a href="/wiki/Kavkaz" title="Kavkaz">Kavkaz</a> thuộc khu vực <a href="/wiki/T%C3%A2y_Nam_%C3%81" class="mw-redirect" title="Tây Nam Á">Tây Nam Á</a>. Nước này có đường biên giới với <a href="/wiki/Th%E1%BB%95_Nh%C4%A9_K%E1%BB%B3" title="Thổ Nhĩ Kỳ">Thổ Nhĩ Kỳ</a> ở phía tây, <a href="/wiki/Gruzia" title="Gruzia">Gruzia</a> ở phía bắc, và <a href="/wiki/Azerbaijan" title="Azerbaijan">Azerbaijan</a> ở phía đông và <a href="/wiki/Iran" title="Iran">Iran</a> cùng phần lãnh thổ tách biệt <a href="/wiki/Nakhchivan" class="mw-redirect" title="Nakhchivan">Nakhchivan</a> của Azerbaijan ở phía nam.<sup id="cite_ref-Oxford_University_Press_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-Oxford_University_Press-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Yerevan" title="Yerevan">Yerevan</a> là thủ đô và thành phố lớn nhất. </p><p>Armenia là một quốc gia dân chủ thống nhất, đa đảng, dân chủ với một di sản văn hóa cổ đại. <a href="/wiki/Urartu" title="Urartu">Nhà nước Urartu</a> đầu tiên của Armenia được thành lập vào năm 860 TCN, và đến thế kỷ thứ 6 TCN, nó được <a href="/w/index.php?title=Satrapy_c%E1%BB%A7a_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Satrapy của Armenia (trang không tồn tại)">Satrapy của Armenia</a> thay thế. <a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Armenia_(c%E1%BB%95_%C4%91%E1%BA%A1i)" title="Vương quốc Armenia (cổ đại)">Vương quốc Armenia</a> đạt đến đỉnh cao dưới thời <a href="/wiki/Tigranes_%C4%90%E1%BA%A1i_%C4%91%E1%BA%BF" title="Tigranes Đại đế">Tigranes Đại đế</a> vào thế kỷ 1 TCN và trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới chấp nhận <a href="/wiki/Kit%C3%B4_gi%C3%A1o" title="Kitô giáo">Cơ đốc giáo</a> làm tôn giáo chính thức vào cuối thế kỷ 3 hoặc đầu thế kỷ 4 sau Công nguyên.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ngày chính thức nhà nước chấp nhận Cơ đốc giáo là 301.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Vương quốc Armenia cổ đại bị chia cắt giữa <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_%C4%90%C3%B4ng_La_M%C3%A3" title="Đế quốc Đông La Mã">Đế chế Byzantine</a> và <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan" title="Đế quốc Sasan">Sasanian</a> vào khoảng đầu thế kỷ thứ 5. Dưới <a href="/w/index.php?title=Tri%E1%BB%81u_%C4%91%E1%BA%A1i_Bagratuni&action=edit&redlink=1" class="new" title="Triều đại Bagratuni (trang không tồn tại)">triều đại Bagratuni</a>, <a href="/wiki/Bagratid_V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Armenia" class="mw-redirect" title="Bagratid Vương quốc Armenia">Vương quốc Bagratid của Armenia</a> đã được khôi phục vào thế kỷ thứ 9. Suy tàn do các cuộc chiến tranh chống lại người Byzantine, vương quốc này sụp đổ vào năm 1045 và Armenia ngay sau đó bị xâm lược bởi <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Seljuk" title="Đế quốc Seljuk">Seljuk Turks</a>. Một công quốc Armenia và sau đó là vương quốc <a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Kilikia" title="Vương quốc Kilikia">Cilician Armenia</a> nằm trên bờ biển <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Ba_Trung_H%E1%BA%A3i" title="Địa Trung Hải">Địa Trung Hải</a> giữa thế kỷ 11 và 14. </p><p>Giữa thế kỷ 16 và 19, đất nước Armenia truyền thống bao gồm <a href="/w/index.php?title=%C4%90%C3%B4ng_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đông Armenia (trang không tồn tại)">Đông Armenia</a> và <a href="/w/index.php?title=T%C3%A2y_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tây Armenia (trang không tồn tại)">Tây Armenia</a> nằm dưới sự cai trị của <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Ottoman" title="Đế quốc Ottoman">đế quốc Ottoman</a> và <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Ba_T%C6%B0" title="Đế quốc Ba Tư">Ba Tư</a>, liên tục được cai trị bởi một trong hai đế chế trong nhiều thế kỷ. Đến thế kỷ 19, Đông Armenia đã bị <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Nga" title="Đế quốc Nga">Đế quốc Nga</a> chinh phục, trong khi hầu hết các vùng phía Tây của quê hương Armenia truyền thống vẫn nằm dưới sự cai trị của Ottoman. Trong <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t" title="Chiến tranh thế giới thứ nhất">Chiến tranh thế giới thứ nhất</a>, 1,5 triệu người Armenia sống trên vùng đất tổ tiên của họ trong Đế chế Ottoman đã bị tiêu diệt một cách có hệ thống trong cuộc <a href="/wiki/Di%E1%BB%87t_ch%E1%BB%A7ng_Armenia" title="Diệt chủng Armenia">diệt chủng Armenia</a>. Năm 1918, sau <a href="/wiki/C%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng_Nga_(1917)" title="Cách mạng Nga (1917)">Cách mạng Nga</a>, tất cả các nước không thuộc Nga đều tuyên bố độc lập sau khi Đế quốc Nga không còn tồn tại, dẫn đến việc thành lập <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%87_Nh%E1%BA%A5t_C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_Armenia" title="Đệ Nhất Cộng hòa Armenia">nước Cộng hòa Armenia thứ nhất</a>. Đến năm 1920, nhà nước được hợp nhất thành <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_X%C3%A3_h%E1%BB%99i_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_X%C3%B4_vi%E1%BA%BFt_Li%C3%AAn_bang_Ngo%E1%BA%A1i_Kavkaz" title="Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Liên bang Ngoại Kavkaz">Cộng hoà Xã hội chủ nghĩa Xô viết Liên bang Ngoại Kavkaz</a>, và năm 1922 trở thành thành viên sáng lập của <a href="/wiki/Li%C3%AAn_X%C3%B4" title="Liên Xô">Liên bang Xô viết</a>. Năm 1936, nhà nước Ngoại Kavkaz bị giải thể, chuyển các quốc gia cấu thành của nó, bao gồm cả <a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_x%C3%A3_h%E1%BB%99i_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_X%C3%B4_vi%E1%BA%BFt_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết Armenia (trang không tồn tại)">Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết Armenia</a>, thành các <a href="/wiki/C%C3%A1c_n%C6%B0%E1%BB%9Bc_c%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_c%E1%BB%A7a_Li%C3%AAn_bang_X%C3%B4_vi%E1%BA%BFt" title="Các nước cộng hòa của Liên bang Xô viết">nước cộng hòa thuộc Liên Xô</a>. Cộng hòa Armenia hiện đại trở thành quốc gia độc lập vào năm 1991 khi <a href="/wiki/Li%C3%AAn_X%C3%B4_tan_r%C3%A3" class="mw-redirect" title="Liên Xô tan rã">Liên Xô giải thể</a>. </p><p>Armenia là một <a href="/wiki/N%C6%B0%E1%BB%9Bc_%C4%91ang_ph%C3%A1t_tri%E1%BB%83n" title="Nước đang phát triển">quốc gia đang phát triển</a> và xếp thứ 81 về <a href="/wiki/Ch%E1%BB%89_s%E1%BB%91_Ph%C3%A1t_tri%E1%BB%83n_Con_ng%C6%B0%E1%BB%9Di" class="mw-redirect" title="Chỉ số Phát triển Con người">chỉ số Phát triển Con người</a> (2018).<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Nền kinh tế chủ yếu dựa vào sản lượng công nghiệp và khai thác khoáng sản. Mặc dù Armenia có vị trí địa lý ở phía Nam dãy Kavkaz, nhưng về mặt địa chính trị, Armenia thường được coi là châu Âu. Vì Armenia liên kết về mặt địa chính trị với châu Âu về nhiều mặt, quốc gia này là thành viên của nhiều tổ chức châu Âu bao gồm <a href="/wiki/%E1%BB%A6y_h%E1%BB%99i_ch%C3%A2u_%C3%82u" title="Ủy hội châu Âu">Hội đồng châu Âu</a>, <a href="/w/index.php?title=Quan_h%E1%BB%87_%C4%91%E1%BB%91i_t%C3%A1c_ph%C3%ADa_%C4%90%C3%B4ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quan hệ đối tác phía Đông (trang không tồn tại)">Đối tác phương Đông</a>, <a href="/w/index.php?title=Eurocontrol&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eurocontrol (trang không tồn tại)">Eurocontrol</a>, <a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%99i_%C4%91%E1%BB%93ng_c%C3%A1c_khu_v%E1%BB%B1c_ch%C3%A2u_%C3%82u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hội đồng các khu vực châu Âu (trang không tồn tại)">Hội đồng các khu vực châu Âu</a> và <a href="/wiki/Ng%C3%A2n_h%C3%A0ng_T%C3%A1i_thi%E1%BA%BFt_v%C3%A0_Ph%C3%A1t_tri%E1%BB%83n_ch%C3%A2u_%C3%82u" title="Ngân hàng Tái thiết và Phát triển châu Âu">Ngân hàng Tái thiết và Phát triển châu Âu</a>. Armenia cũng là thành viên của một số nhóm khu vực trên khắp Á-Âu, bao gồm <a href="/wiki/Ng%C3%A2n_h%C3%A0ng_Ph%C3%A1t_tri%E1%BB%83n_ch%C3%A2u_%C3%81" title="Ngân hàng Phát triển châu Á">Ngân hàng Phát triển châu Á</a>, <a href="/wiki/T%E1%BB%95_ch%E1%BB%A9c_Hi%E1%BB%87p_%C6%B0%E1%BB%9Bc_An_ninh_T%E1%BA%ADp_th%E1%BB%83" title="Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể">Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể</a>, <a href="/wiki/Li%C3%AAn_minh_Kinh_t%E1%BA%BF_%C3%81_%C3%82u" title="Liên minh Kinh tế Á Âu">Liên minh Á-Âu</a> và <a href="/w/index.php?title=Ng%C3%A2n_h%C3%A0ng_Ph%C3%A1t_tri%E1%BB%83n_%C3%81-%C3%82u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ngân hàng Phát triển Á-Âu (trang không tồn tại)">Ngân hàng Phát triển Á-Âu</a>. Armenia ủng hộ <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_Artsakh" title="Cộng hòa Artsakh">Artsakh</a> độc lập trên thực tế, được tuyên bố vào năm 1991. Armenia cũng công nhận <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_h%E1%BB%99i_T%C3%B4ng_truy%E1%BB%81n_Armenia" title="Giáo hội Tông truyền Armenia">Giáo hội Tông đồ Armenia</a> (nhà thờ quốc gia lâu đời nhất thế giới) là cơ sở tôn giáo chính của đất nước này.<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/B%E1%BA%A3ng_ch%E1%BB%AF_c%C3%A1i_Armenia" title="Bảng chữ cái Armenia">Bảng chữ cái Armenia</a> độc đáo được <a href="/wiki/Mesrop_Mashtots" title="Mesrop Mashtots">Mesrop Mashtots</a> tạo ra vào năm 405. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Nguồn_gốc_tên_gọi"><span id="Ngu.E1.BB.93n_g.E1.BB.91c_t.C3.AAn_g.E1.BB.8Di"></span>Nguồn gốc tên gọi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Armenia&veaction=edit&section=1" title="Sửa đổi phần “Nguồn gốc tên gọi”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Armenia&action=edit&section=1" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Nguồn gốc tên gọi"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/w/index.php?title=T%C3%AAn_g%E1%BB%8Di_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tên gọi Armenia (trang không tồn tại)">Tên gọi Armenia</a></div> <p>Tên gốc theo <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Armenia" title="Tiếng Armenia">tiếng Armenia</a> là <i>Hayq</i>, sau này <i>Hayastan</i>. <a href="/w/index.php?title=Hayasa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hayasa (trang không tồn tại)">Hayasa</a>, gắn với hậu tố <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Ba_T%C6%B0" title="Tiếng Ba Tư">tiếng Ba Tư</a> '<a href="/w/index.php?title=-stan&action=edit&redlink=1" class="new" title="-stan (trang không tồn tại)">-stan</a>' (đất đai). <a href="/w/index.php?title=Haik&action=edit&redlink=1" class="new" title="Haik (trang không tồn tại)">Haik</a> là một trong những lãnh đạo kiệt xuất người Armenia và cái tên <i>Miền đất của Haik</i> đã được đặt theo tên ông. Theo truyền thuyết, Haik là chút của <a href="/wiki/Noah" class="mw-redirect" title="Noah">Noah</a> (con trai của <a href="/w/index.php?title=Togarmah&action=edit&redlink=1" class="new" title="Togarmah (trang không tồn tại)">Togarmah</a>, người là con của <a href="/w/index.php?title=Gomer_(Kinh_th%C3%A1nh)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gomer (Kinh thánh) (trang không tồn tại)">Gomer</a>, người là con của <a href="/w/index.php?title=Japheth&action=edit&redlink=1" class="new" title="Japheth (trang không tồn tại)">Japheth</a>, người là con của Noah), và theo truyền thống cổ Armenia, một tổ tiên của toàn bộ <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Armenia" title="Người Armenia">người Armenia</a>. Ông cũng được cho là đã định cư bên dưới chân <a href="/wiki/N%C3%BAi_Ararat" title="Núi Ararat">núi Ararat</a>, đã đi tham gia vào việc xây dựng <a href="/wiki/Th%C3%A1p_Babel" title="Tháp Babel">tháp Babel</a>, và, sau khi quay trở lại, đánh bại vua <a href="/wiki/Babylon" title="Babylon">Babylon</a> là Bel (được một số nhà nghiên cứu cho là <a href="/wiki/Nimrod" class="mw-redirect" title="Nimrod">Nimrod</a>) ngày <a href="/wiki/11_th%C3%A1ng_8" title="11 tháng 8">11 tháng 8</a> năm <a href="/w/index.php?title=2492_TCN&action=edit&redlink=1" class="new" title="2492 TCN (trang không tồn tại)">2492 TCN</a> gần núi <a href="/w/index.php?title=Lake_Van&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lake Van (trang không tồn tại)">Lake Van</a>, ở phía nam Armenia trong lịch sử (hiện ở <a href="/wiki/Th%E1%BB%95_Nh%C4%A9_K%E1%BB%B3" title="Thổ Nhĩ Kỳ">Thổ Nhĩ Kỳ</a>). </p><p>Hayq được các nước xung quanh gọi là Armenia, có lẽ nó từng là tên của bộ lạc mạnh nhất sống ở những vùng đất thuở xưa của Armenia, những người tự gọi mình là <i>Armens</i> và có nguồn gốc <a href="/w/index.php?title=%E1%BA%A4n_%C3%82u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ấn Âu (trang không tồn tại)">Ấn Âu</a>. Theo truyền thống, nó bắt nguồn từ chữ <i>Armenak</i> hay <i>Aram</i> (chắt của chắt của Haik, và một lãnh đạo khác, người theo truyền thống Armenia là tổ tiên của tất cả người dân Armenia). Một số học giả Do Thái và Kitô giáo viết rằng cái tên 'Armenia' bắt nguồn từ <i>Har-Minni</i>, có nghĩa là 'Núi Minni' (hay <a href="/w/index.php?title=Mannai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mannai (trang không tồn tại)">Mannai</a>). Những lý lẽ ủng hộ Kitô giáo cho rằng <i>Nairi</i>, có nghĩa <i>vùng đất của những con sông</i>, từng là một tên cổ gọi vùng núi của nước này, lần đầu được người <a href="/wiki/Assyria" title="Assyria">Assyria</a> sử dụng khoảng năm <a href="/w/index.php?title=1200_TCN&action=edit&redlink=1" class="new" title="1200 TCN (trang không tồn tại)">1200 TCN</a>; trong khi văn bản ghi chép đầu tiên được biết tới có tên Armenia, là <a href="/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_kh%E1%BA%AFc_Behistun&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bản khắc Behistun (trang không tồn tại)">Bản khắc Behistun</a> tại <a href="/wiki/Iran" title="Iran">Iran</a>, có niên đại từ năm <a href="/wiki/521_TCN" title="521 TCN">521 TCN</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Lịch_sử"><span id="L.E1.BB.8Bch_s.E1.BB.AD"></span>Lịch sử</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Armenia&veaction=edit&section=2" title="Sửa đổi phần “Lịch sử”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Armenia&action=edit&section=2" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Lịch sử"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Armenia" title="Lịch sử Armenia">Lịch sử Armenia</a></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Arshakuni_Armenia_150-en.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/Arshakuni_Armenia_150-en.svg/220px-Arshakuni_Armenia_150-en.svg.png" decoding="async" width="220" height="129" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/Arshakuni_Armenia_150-en.svg/330px-Arshakuni_Armenia_150-en.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/Arshakuni_Armenia_150-en.svg/440px-Arshakuni_Armenia_150-en.svg.png 2x" data-file-width="2717" data-file-height="1595" /></a><figcaption>Tiền sử Armenia, 150 trước Công nguyên</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Armenian_Empire.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Armenian_Empire.png/200px-Armenian_Empire.png" decoding="async" width="200" height="113" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Armenian_Empire.png/300px-Armenian_Empire.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Armenian_Empire.png/400px-Armenian_Empire.png 2x" data-file-width="1500" data-file-height="850" /></a><figcaption><a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Armenia_(c%E1%BB%95_%C4%91%E1%BA%A1i)" title="Vương quốc Armenia (cổ đại)">Vương quốc Armenia</a> đạt đến tột đỉnh vinh quang của nó vào thời điểm <a href="/wiki/Tigranes_%C4%90%E1%BA%A1i_%C4%91%E1%BA%BF" title="Tigranes Đại đế">Tigranes Đại đế</a> cai trị.</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Thời_Cổ_đại"><span id="Th.E1.BB.9Di_C.E1.BB.95_.C4.91.E1.BA.A1i"></span>Thời Cổ đại</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Armenia&veaction=edit&section=3" title="Sửa đổi phần “Thời Cổ đại”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Armenia&action=edit&section=3" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Thời Cổ đại"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Xerxes_I_tomb_Armenian_soldier_circa_470_BCE.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Xerxes_I_tomb_Armenian_soldier_circa_470_BCE.jpg/220px-Xerxes_I_tomb_Armenian_soldier_circa_470_BCE.jpg" decoding="async" width="220" height="409" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Xerxes_I_tomb_Armenian_soldier_circa_470_BCE.jpg/330px-Xerxes_I_tomb_Armenian_soldier_circa_470_BCE.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Xerxes_I_tomb_Armenian_soldier_circa_470_BCE.jpg/440px-Xerxes_I_tomb_Armenian_soldier_circa_470_BCE.jpg 2x" data-file-width="700" data-file-height="1302" /></a><figcaption>Người lính Armenia của quân đội Achaemenid, khoảng năm 470 TCN. Phù điêu lăng mộ của <a href="/wiki/Xerxes_I" title="Xerxes I">Xerxes I</a></figcaption></figure> <p>Armenia nằm ở vùng cao nguyên bao quanh dãy núi <a href="/wiki/N%C3%BAi_Ararat" title="Núi Ararat">Ararat</a>. Có bằng chứng về một nền văn minh sơ khai ở Armenia trong <a href="/wiki/Th%E1%BB%9Di_%C4%91%E1%BA%A1i_%C4%91%E1%BB%93_%C4%91%E1%BB%93ng" title="Thời đại đồ đồng">thời đại đồ đồng</a> trở về trước, có niên đại khoảng 4000 năm TCN. Các cuộc điều tra khảo cổ vào năm 2010 và 2011 tại <a href="/w/index.php?title=Qu%E1%BA%A7n_th%E1%BB%83_hang_%C4%91%E1%BB%99ng_Areni-1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quần thể hang động Areni-1 (trang không tồn tại)">quần thể hang động Areni-1</a> đã dẫn đến việc phát hiện ra chiếc giày da,<sup id="cite_ref-CNNc_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-CNNc-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> váy,<sup id="cite_ref-strawskirt_14-0" class="reference"><a href="#cite_note-strawskirt-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> và <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_m%C3%A1y_r%C6%B0%E1%BB%A3u_Areni-1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà máy rượu Areni-1 (trang không tồn tại)">cơ sở sản xuất rượu vang</a> <a href="/w/index.php?title=Gi%C3%A0y_Areni-1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Giày Areni-1 (trang không tồn tại)">sớm nhất được biết đến trên thế giới</a>.<sup id="cite_ref-National_Geographic_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-National_Geographic-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Theo câu chuyện của <a href="/w/index.php?title=Hayk&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hayk (trang không tồn tại)">Hayk</a>, người sáng lập huyền thoại của Armenia, vào khoảng năm 2107 TCN Hayk đã chiến đấu chống lại <a href="/w/index.php?title=Belus_(ti%E1%BA%BFng_Babylon)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Belus (tiếng Babylon) (trang không tồn tại)">Belus</a>, Thần Chiến tranh của Babylon, tại <a href="/w/index.php?title=%C3%87avu%C5%9Ftepe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Çavuştepe (trang không tồn tại)">Çavuştepe</a> dọc theo sông Engil để thành lập nhà nước Armenia đầu tiên. Về mặt lịch sử, sự kiện này trùng với <a href="/w/index.php?title=V%C6%B0%C6%A1ng_tri%E1%BB%81u_Gutian_c%E1%BB%A7a_Sumer&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vương triều Gutian của Sumer (trang không tồn tại)">triều đại Sumer của Gutian</a> hủy diệt <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Akkad" title="Đế quốc Akkad">đế quốc Akkad</a> vào năm 2115 TCN,<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> thời điểm mà Hayk có thể đã rời đi cùng với "hơn 300 thành viên trong gia đình" như được kể trong truyền thuyết, và cũng trong thời gian đó. bắt đầu khi Kỷ nguyên đen tối Lưỡng Hà xảy ra do sự sụp đổ của <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Akkad" title="Đế quốc Akkad">Đế chế Akkadian</a> vào năm 2154 TCN, có thể đã đóng vai trò như bối cảnh cho các sự kiện trong truyền thuyết khiến vị vua này rời bỏ Lưỡng Hà.<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Một số <a href="/wiki/Th%E1%BB%9Di_%C4%91%E1%BA%A1i_%C4%91%E1%BB%93_%C4%91%E1%BB%93ng" title="Thời đại đồ đồng">quốc gia và nền văn hóa Thời đại đồ đồng</a> phát triển mạnh mẽ ở khu vực Đại Armenia, bao gồm <a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_h%C3%B3a_Trialeti&action=edit&redlink=1" class="new" title="Văn hóa Trialeti (trang không tồn tại)">văn hóa Trialeti-Vanadzor</a>, <a href="/w/index.php?title=Hayasa-Azzi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hayasa-Azzi (trang không tồn tại)">Hayasa-Azzi</a> và <a href="/wiki/Mitanni" title="Mitanni">Mitanni</a> (nằm ở phía tây nam Armenia lịch sử), tất cả đều được cho là có dân số Ấn-Âu.<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/w/index.php?title=Nairi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nairi (trang không tồn tại)">Liên minh Nairi</a> và người kế nhiệm, <a href="/wiki/Urartu" title="Urartu">Urartu</a>, đã liên tiếp xác lập chủ quyền của họ trên <a href="/wiki/S%C6%A1n_nguy%C3%AAn_Armenia" title="Sơn nguyên Armenia">Cao nguyên Armenia</a>. Mỗi quốc gia và liên minh nói trên đều tham gia vào quá trình hình thành dân tộc của người <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Armenia" title="Người Armenia">Armenia</a>.<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Một dòng chữ lớn bằng chữ hình nêm được tìm thấy ở <a href="/wiki/Yerevan" title="Yerevan">Yerevan</a> chứng tỏ rằng thủ đô hiện đại của Armenia được thành lập vào mùa hè năm 782 TCN của vua <a href="/w/index.php?title=Argishti_I_c%E1%BB%A7a_Urartu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Argishti I của Urartu (trang không tồn tại)">Argishti I.</a> Yerevan là thành phố lâu đời nhất trên thế giới đã ghi lại chính xác ngày thành lập của nó. </p><p>Vào cuối thế kỷ thứ 6 TCN, <a href="/w/index.php?title=Satrapy_c%E1%BB%A7a_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Satrapy của Armenia (trang không tồn tại)">thực thể địa lý đầu tiên được gọi là Armenia</a> bởi các dân cư lân cận được thành lập dưới <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Orontes" title="Nhà Orontes">Vương triều Orontid</a> trong <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Achaemenes" title="Đế quốc Achaemenes">Đế chế Achaemenid</a>, như một phần lãnh thổ của những người ẩn náu. Vương quốc trở thành có chủ quyền hoàn toàn khỏi phạm vi ảnh hưởng của <a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Seleukos" title="Vương quốc Seleukos">Đế chế Seleukos</a> vào năm 190 TCN dưới thời Vua <a href="/wiki/Artaxias_I" title="Artaxias I">Artaxias I</a> và bắt đầu sự cai trị của <a href="/w/index.php?title=Tri%E1%BB%81u_%C4%91%E1%BA%A1i_Artaxiad&action=edit&redlink=1" class="new" title="Triều đại Artaxiad (trang không tồn tại)">triều đại Artaxiad</a>. Armenia đạt đến đỉnh cao trong khoảng từ 95 đến 66 TCN dưới thời <a href="/wiki/Tigranes_%C4%90%E1%BA%A1i_%C4%91%E1%BA%BF" title="Tigranes Đại đế">Tigranes Đại đế</a>, trở thành vương quốc hùng mạnh nhất thời bấy giờ ở phía đông <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_La_M%C3%A3" title="Cộng hòa La Mã">Cộng hòa La Mã</a>. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Garni_Temple_02.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Garni_Temple_02.JPG/220px-Garni_Temple_02.JPG" decoding="async" width="220" height="211" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Garni_Temple_02.JPG/330px-Garni_Temple_02.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Garni_Temple_02.JPG/440px-Garni_Temple_02.JPG 2x" data-file-width="2462" data-file-height="2365" /></a><figcaption><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%81n_Garni" title="Đền Garni">Đền Garni</a> ngoại giáo, có lẽ được xây dựng vào thế kỷ thứ nhất, là "tòa nhà có hàng cột kiểu <a href="/wiki/C%C3%A1c_qu%E1%BB%91c_gia_h%E1%BA%ADu_X%C3%B4_vi%E1%BA%BFt" title="Các quốc gia hậu Xô viết">Hy Lạp-La Mã" duy nhất ở các quốc gia hậu Xô Viết</a><sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></figcaption></figure> <p>Trong những thế kỷ tiếp theo, Armenia nằm trong vùng <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Achaemenes" title="Đế quốc Achaemenes">ảnh hưởng của Đế chế Ba Tư</a> dưới thời trị vì của <a href="/w/index.php?title=Tiridates_I_c%E1%BB%A7a_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tiridates I của Armenia (trang không tồn tại)">Tiridates I</a>, người sáng lập ra vương <a href="/w/index.php?title=Tri%E1%BB%81u_%C4%91%E1%BA%A1i_Arsacid_c%E1%BB%A7a_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Triều đại Arsacid của Armenia (trang không tồn tại)">triều Arsacid của Armenia</a>, bản thân nó là một nhánh của <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Parthia" title="Đế quốc Parthia">Đế chế Parthia</a>. Trong suốt lịch sử của mình, vương quốc Armenia đã trải qua cả thời kỳ độc lập và thời kỳ tự chủ của các đế chế đương thời. Vị trí chiến lược của nó giữa hai lục địa đã khiến nó phải <a href="/wiki/Assyria" title="Assyria">hứng chịu các cuộc xâm lược của nhiều dân tộc, bao gồm cả Assyria</a> (dưới thời <a href="/wiki/Ashurbanipal" title="Ashurbanipal">Ashurbanipal</a>, vào khoảng năm 669–627 TCN, ranh giới của Assyria kéo dài đến tận Armenia và <a href="/wiki/D%C3%A3y_n%C3%BAi_Kavkaz" title="Dãy núi Kavkaz">Dãy núi Caucasus</a>),<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Media" title="Người Media">Medes</a>, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Achaemenes" title="Đế quốc Achaemenes">Đế chế Achaemenid</a>, <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Hy_L%E1%BA%A1p" title="Người Hy Lạp">Người Hy Lạp</a>, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Parthia" title="Đế quốc Parthia">người Parthia</a>, <a href="/wiki/La_M%C3%A3_c%E1%BB%95_%C4%91%E1%BA%A1i" title="La Mã cổ đại">người La Mã</a>, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan" title="Đế quốc Sasan">Đế chế Sasanian</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_%C4%90%C3%B4ng_La_M%C3%A3" title="Đế quốc Đông La Mã">, Đế chế Byzantine</a>, <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_%E1%BA%A2_R%E1%BA%ADp" title="Người Ả Rập">người Ả Rập</a>, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Seljuk" title="Đế quốc Seljuk">Đế chế Seljuk</a>, người <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_M%C3%B4ng_C%E1%BB%95" title="Người Mông Cổ">Mông Cổ</a>, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Ottoman" title="Đế quốc Ottoman">Đế chế Ottoman</a>, các <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Safavid" title="Nhà Safavid">triều đại Safavid</a>, <a href="/w/index.php?title=Tri%E1%BB%81u_%C4%91%E1%BA%A1i_Afsharid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Triều đại Afsharid (trang không tồn tại)">Afsharid</a> và <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Qajar" title="Nhà Qajar">Qajar</a> kế tiếp của Iran và người Nga. </p><p>Tôn giáo ở Armenia cổ đại về mặt lịch sử có liên quan đến một tập hợp các tín ngưỡng mà ở Ba Tư, đã dẫn đến sự xuất hiện của <a href="/wiki/H%E1%BB%8Fa_gi%C3%A1o" title="Hỏa giáo">Hỏa giáo</a>. Nó đặc biệt tập trung vào việc thờ cúng thần <a href="/w/index.php?title=Mithra&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mithra (trang không tồn tại)">Mithra</a> và cũng bao gồm một đền thờ các vị thần như <a href="/w/index.php?title=Aramazd&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aramazd (trang không tồn tại)">Aramazd</a>, <a href="/w/index.php?title=Vahagn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vahagn (trang không tồn tại)">Vahagn</a>, <a href="/w/index.php?title=Anahit&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anahit (trang không tồn tại)">Anahit</a> và <a href="/w/index.php?title=Astghik&action=edit&redlink=1" class="new" title="Astghik (trang không tồn tại)">Astghik</a>. Đất nước này sử dụng <a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_Armenia" title="Lịch Armenia">lịch Armenia</a> theo mặt trời, bao gồm 12 tháng. </p><p>Thiên chúa giáo được truyền vào nước này rất sớm kể từ năm 40. Tiridates III của Armenia (238-314) biến Kitô giáo thành <a href="/wiki/Qu%E1%BB%91c_gi%C3%A1o" title="Quốc giáo">quốc giáo</a> năm 301,<sup id="cite_ref-CIA_30-0" class="reference"><a href="#cite_note-CIA-30"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-almanac_31-0" class="reference"><a href="#cite_note-almanac-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> một phần nhằm thách thức cả <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan" title="Đế quốc Sasan">Đế quốc Sasan</a>,<sup id="cite_ref-books.google.nl_32-0" class="reference"><a href="#cite_note-books.google.nl-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> trở thành quóc gia đầu tiên chính thức là quốc gia Kitô giáo, mười năm trước khi <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_La_M%C3%A3" title="Đế quốc La Mã">Đế Chế La Mã</a> chính thức khoan dung với tôn giáo này dưới thời trị vì của <a href="/wiki/Galerius" title="Galerius">Galerius</a> và 36 năm trước khi <a href="/wiki/Constantinus_%C4%90%E1%BA%A1i_%C4%91%E1%BA%BF" title="Constantinus Đại đế">Constantine Đại đế</a> được rửa tội. Trước đó, trong phần thứ hai của thời đại Parthian, Armenia là một quốc gia chủ yếu theo Hỏa giáo.<sup id="cite_ref-books.google.nl_32-1" class="reference"><a href="#cite_note-books.google.nl-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Sau sự sụp đổ của Vương quốc của Armenia trong năm 428, Armenia được kết hợp như một <a href="/w/index.php?title=Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Ba_T%C6%B0,_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Người Ba Tư, Armenia (trang không tồn tại)"><i>marzpanate</i> trong Đế quốc Sasania</a>. Sau <a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_chi%E1%BA%BFn_c%E1%BB%A7a_Avarayr&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận chiến của Avarayr (trang không tồn tại)">Trận Avarayr</a> năm 451, Armenia duy trì tôn giáo Kitô của mình và Armenia được tự chủ. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Thời_Trung_Cổ"><span id="Th.E1.BB.9Di_Trung_C.E1.BB.95"></span>Thời Trung Cổ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Armenia&veaction=edit&section=4" title="Sửa đổi phần “Thời Trung Cổ”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Armenia&action=edit&section=4" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Thời Trung Cổ"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Etchmiadzin_cathedral.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Etchmiadzin_cathedral.jpg/220px-Etchmiadzin_cathedral.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Etchmiadzin_cathedral.jpg/330px-Etchmiadzin_cathedral.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Etchmiadzin_cathedral.jpg/440px-Etchmiadzin_cathedral.jpg 2x" data-file-width="2500" data-file-height="1875" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_th%E1%BB%9D_Etchmiadzin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà thờ Etchmiadzin (trang không tồn tại)">Nhà thờ Etchmiadzin</a>, Nhà thờ Mẹ của Armenia theo truyền thống có từ năm 303 sau Công nguyên, được coi là nhà thờ cổ nhất trên thế giới.<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></figcaption></figure> <p>Sau <a href="/w/index.php?title=Sasanian_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sasanian Armenia (trang không tồn tại)">thời kỳ Sasanian</a> (428–636), Armenia nổi lên với tên gọi <a href="/w/index.php?title=Arminiya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Arminiya (trang không tồn tại)">Arminiya</a>, một công quốc tự trị dưới quyền của <a href="/wiki/Caliphate_Umayyad" title="Caliphate Umayyad">Umayyad Caliphate</a>, thống nhất các vùng đất của Armenia trước đây do <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_%C4%90%C3%B4ng_La_M%C3%A3" title="Đế quốc Đông La Mã">Đế chế Byzantine chiếm</a> giữ. Công quốc được cai trị bởi Hoàng tử Armenia, và được công nhận bởi <a href="/wiki/Khalifah" title="Khalifah">Caliph</a> và <a href="/wiki/Danh_s%C3%A1ch_ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%BF_%C4%90%C3%B4ng_La_M%C3%A3" title="Danh sách hoàng đế Đông La Mã">Hoàng đế Byzantine</a>. Nó là một phần của đơn vị hành chính / tiểu vương quốc <i><a href="/w/index.php?title=Arminiya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Arminiya (trang không tồn tại)">Arminiya</a></i> do người Ả Rập tạo ra, cũng bao gồm các phần của Georgia và <a href="/wiki/Albania_Kavkaz" title="Albania Kavkaz">Caucasian Albania</a>, và có trung tâm tại thành phố Armenia, <a href="/wiki/Dvin,_Ararat" title="Dvin, Ararat">Dvin</a>. Arminiya tồn tại cho đến năm 884, khi nó giành lại độc lập từ <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Abbas" title="Nhà Abbas">Abbasid Caliphate</a> suy yếu dưới thời <a href="/w/index.php?title=Ashot_I_c%E1%BB%A7a_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ashot I của Armenia (trang không tồn tại)">Ashot I của Armenia</a>. <sup id="cite_ref-FOOTNOTECanardCahen1960_36-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTECanardCahen1960-36"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Cilician_Armenia-en.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Cilician_Armenia-en.svg/220px-Cilician_Armenia-en.svg.png" decoding="async" width="220" height="157" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Cilician_Armenia-en.svg/330px-Cilician_Armenia-en.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Cilician_Armenia-en.svg/440px-Cilician_Armenia-en.svg.png 2x" data-file-width="2508" data-file-height="1789" /></a><figcaption><a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Kilikia" title="Vương quốc Kilikia">Vương quốc Armenia của Cilicia</a>, 1198–1375.</figcaption></figure> <p>Vương quốc Armenia tái hợp được cai trị bởi <a href="/w/index.php?title=Tri%E1%BB%81u_%C4%91%E1%BA%A1i_Bagratuni&action=edit&redlink=1" class="new" title="Triều đại Bagratuni (trang không tồn tại)">triều đại Bagratuni</a> và tồn tại cho đến năm 1045. Theo thời gian, một số khu vực của Bagratid Armenia tách ra thành các vương quốc và thủ phủ độc lập như Vương quốc <a href="/w/index.php?title=Vaspurakan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vaspurakan (trang không tồn tại)">Vaspurakan</a> do Nhà <a href="/w/index.php?title=Artsruni&action=edit&redlink=1" class="new" title="Artsruni (trang không tồn tại)">Artsruni</a> cai trị ở phía nam, Vương quốc <a href="/wiki/Syunik_(t%E1%BB%89nh)" title="Syunik (tỉnh)">Syunik</a> ở phía đông, hoặc <a href="/w/index.php?title=V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Artsakh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vương quốc Artsakh (trang không tồn tại)">Vương quốc Artsakh</a> trên lãnh thổ của <a href="/wiki/Nagorno-Karabakh" title="Nagorno-Karabakh">Nagorno-Karabakh hiện đại</a>, trong khi vẫn công nhận quyền lực tối cao của các vị vua Bagratid. </p><p>Năm 1045, Đế chế Byzantine chinh phục Bagratid Armenia. Chẳng bao lâu, các quốc gia Armenia khác cũng nằm dưới sự kiểm soát của Byzantine. Sự thống trị của người Byzantine chỉ tồn tại trong thời gian ngắn, vào năm 1071, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Seljuk" title="Đế quốc Seljuk">Đế chế Seljuk</a> đánh bại người Byzantine và chinh phục Armenia trong <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_Manzikert" title="Trận Manzikert">trận Manzikert</a>, thành lập Đế chế Seljuk.<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Để thoát khỏi cái chết hoặc sự nô dịch dưới bàn tay của những kẻ đã ám sát họ hàng của mình, <a href="/w/index.php?title=Gagik_II_c%E1%BB%A7a_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gagik II của Armenia (trang không tồn tại)">Gagik II của Armenia</a>, Vua của <a href="/wiki/Ani" title="Ani">Ani</a>, một người Armenia tên là <a href="/w/index.php?title=Ruben_I,_Ho%C3%A0ng_t%E1%BB%AD_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ruben I, Hoàng tử Armenia (trang không tồn tại)">Ruben I, Hoàng tử của Armenia</a>, đã đi cùng một số đồng hương của mình vào các hẻm núi của <a href="/wiki/D%C3%A3y_n%C3%BAi_Taurus" title="Dãy núi Taurus">dãy núi Taurus</a> và sau đó đi tiếp tới <a href="/wiki/Tarsus_(th%C3%A0nh_ph%E1%BB%91)" title="Tarsus (thành phố)">Tarsus</a> của <a href="/wiki/Cilicia" title="Cilicia">Cilicia</a>. Thống đốc Byzantine của cung điện đã cho họ trú ẩn, tại đó <a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Kilikia" title="Vương quốc Kilikia">Vương quốc Cilicia của Armenia</a> cuối cùng được thành lập vào ngày 6 tháng 1 năm 1198 dưới thời <a href="/w/index.php?title=Leo_I,_Vua_c%E1%BB%A7a_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Leo I, Vua của Armenia (trang không tồn tại)">Leo I, Vua của Armenia</a>, hậu duệ của Hoàng tử Ruben. </p><p>Cilicia là một đồng minh mạnh mẽ của <a href="/wiki/Th%E1%BA%ADp_t%E1%BB%B1_chinh" title="Thập tự chinh">quân Thập tự chinh châu Âu</a>, và tự coi mình như một pháo đài của <a href="/w/index.php?title=Christendom&action=edit&redlink=1" class="new" title="Christendom (trang không tồn tại)">Chúa Kitô</a> ở phương Đông. Tầm quan trọng của Cilicia trong lịch sử và địa vị nhà nước của Armenia cũng được chứng thực bằng việc chuyển giao trụ sở của Giáo hội Công giáo Armenia, nhà lãnh đạo tinh thần của người Armenia, đến khu vực này. </p><p>Đế chế Seljuk sớm bắt đầu sụp đổ. Vào đầu thế kỷ 12, các hoàng tử Armenia của gia tộc Zakarid đã đánh đuổi người Thổ Nhĩ Kỳ Seljuk và thành lập một công quốc bán độc lập ở miền bắc và miền đông Armenia được gọi là <a href="/w/index.php?title=Zakarid_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zakarid Armenia (trang không tồn tại)">Zakarid Armenia</a>, tồn tại dưới sự bảo trợ của <a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Gruzia" title="Lịch sử Gruzia">Vương quốc Gruzia</a>. <a href="/w/index.php?title=V%C6%B0%C6%A1ng_tri%E1%BB%81u_Orbelian&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vương triều Orbelian (trang không tồn tại)">Vương triều Orbelian</a> chia sẻ quyền kiểm soát với người Zakarids ở nhiều vùng khác nhau của đất nước này, đặc biệt là ở Syunik và <a href="/wiki/Vayots_Dzor_(t%E1%BB%89nh)" title="Vayots Dzor (tỉnh)">Vayots Dzor</a>, trong khi <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_c%E1%BB%A7a_Hasan-Jalalyan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà của Hasan-Jalalyan (trang không tồn tại)">Nhà Hasan-Jalalyan</a> kiểm soát các tỉnh <a href="/w/index.php?title=Artsakh_(t%E1%BB%89nh_l%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Artsakh (tỉnh lịch sử) (trang không tồn tại)">Artsakh</a> và <a href="/w/index.php?title=Utik&action=edit&redlink=1" class="new" title="Utik (trang không tồn tại)">Utik</a> với tên là Vương quốc Artsakh. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Thời_cận_đại"><span id="Th.E1.BB.9Di_c.E1.BA.ADn_.C4.91.E1.BA.A1i"></span>Thời cận đại</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Armenia&veaction=edit&section=5" title="Sửa đổi phần “Thời cận đại”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Armenia&action=edit&section=5" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Thời cận đại"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Map_Safavid_persia.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Map_Safavid_persia.png/220px-Map_Safavid_persia.png" decoding="async" width="220" height="153" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Map_Safavid_persia.png/330px-Map_Safavid_persia.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Map_Safavid_persia.png/440px-Map_Safavid_persia.png 2x" data-file-width="1033" data-file-height="717" /></a><figcaption>Vào năm 1501–02, hầu hết các <a href="/w/index.php?title=%C4%90%C3%B4ng_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đông Armenia (trang không tồn tại)">lãnh thổ Đông Armenia</a> bao gồm cả Yerevan đã bị chinh phục bởi <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Safavid" title="Nhà Safavid">triều đại Safavid</a> mới nổi của Iran do Shah <a href="/wiki/Ismail_I" title="Ismail I">Ismail I</a> lãnh đạo.</figcaption></figure> <p>Trong những năm 1230, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_M%C3%B4ng_C%E1%BB%95" title="Đế quốc Mông Cổ">Đế chế Mông Cổ</a> chinh phục Zakarid Armenia và sau đó là phần còn lại của Armenia. Các cuộc xâm lược của Mông Cổ ngay sau đó là của các bộ lạc <a href="/wiki/Trung_%C3%81" title="Trung Á">Trung Á</a> khác, chẳng hạn như <a href="/wiki/Qara_Qoyunlu" title="Qara Qoyunlu">Kara Koyunlu</a>, <a href="/wiki/Tri%E1%BB%81u_%C4%91%E1%BA%A1i_Timurid" class="mw-redirect" title="Triều đại Timurid">triều đại Timurid</a> và <a href="/wiki/Aq_Qoyunlu" title="Aq Qoyunlu">Ağ Qoyunlu</a>, tiếp tục kéo dài từ thế kỷ 13 cho đến thế kỷ 15. Sau những cuộc xâm lược không ngừng, từng mang lại sự tàn phá cho đất nước này, cùng với thời gian, Armenia trở nên suy yếu. </p><p>Vào thế kỷ 16, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Ottoman" title="Đế quốc Ottoman">Đế quốc Ottoman</a> và <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Safavid" title="Nhà Safavid">vương triều Safavid</a> của Iran chia cắt Armenia. Từ đầu thế kỷ 16, cả <a href="/w/index.php?title=T%C3%A2y_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tây Armenia (trang không tồn tại)">Tây Armenia</a> và <a href="/w/index.php?title=%C4%90%C3%B4ng_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đông Armenia (trang không tồn tại)">Đông Armenia</a> rơi vào tay Đế chế Safavid.<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Ward2014_39-0" class="reference"><a href="#cite_note-Ward2014-39"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/w/index.php?title=M%E1%BB%91i_quan_h%E1%BB%87_Ottoman-Safavid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mối quan hệ Ottoman-Safavid (trang không tồn tại)">Do sự cạnh tranh địa chính trị</a> kéo dài hàng thế kỷ giữa Turco-Iran sẽ kéo dài ở Tây Á, các phần quan trọng của khu vực thường xuyên xảy ra tranh giành giữa hai đế chế đối địch trong các <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Ottoman-Ba_T%C6%B0" class="mw-disambig" title="Chiến tranh Ottoman-Ba Tư">cuộc Chiến tranh Ottoman-Ba Tư</a>. Từ giữa thế kỷ 16 với <a href="/w/index.php?title=H%C3%B2a_b%C3%ACnh_c%E1%BB%A7a_Amasya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hòa bình của Amasya (trang không tồn tại)">Hòa bình Amasya</a>, và dứt khoát từ nửa đầu thế kỷ 17 với <a href="/w/index.php?title=Hi%E1%BB%87p_%C6%B0%E1%BB%9Bc_Zuhab&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hiệp ước Zuhab (trang không tồn tại)">Hiệp ước Zuhab</a> cho đến nửa đầu thế kỷ 19,<sup id="cite_ref-HerzigKurkchiyan2004_40-0" class="reference"><a href="#cite_note-HerzigKurkchiyan2004-40"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Đông Armenia được cai trị bởi các vua nhà Safavid, <a href="/w/index.php?title=Tri%E1%BB%81u_%C4%91%E1%BA%A1i_Afsharid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Triều đại Afsharid (trang không tồn tại)">Afsharid</a> và <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Qajar" title="Nhà Qajar">Qajar</a>, trong khi Tây Armenia vẫn nằm dưới quyền cai trị của <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Ottoman" title="Đế quốc Ottoman">đế quốc Ottoman</a>. </p><p>Từ năm 1604, <a href="/wiki/Abbas_I_c%E1%BB%A7a_Ba_T%C6%B0" title="Abbas I của Ba Tư">Abbas I của Iran đã</a> thực hiện <a href="/wiki/Ti%C3%AAu_th%E1%BB%95" title="Tiêu thổ">chính sách "tiêu thổ</a>" trong khu vực này để bảo vệ biên giới phía tây bắc của mình chống lại bất kỳ <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Ottoman_%E2%80%93_Safavid_(1603%E2%80%931618)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh Ottoman – Safavid (1603–1618) (trang không tồn tại)">lực lượng Ottoman xâm lược</a>. Đây là một chính sách liên quan đến việc <a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Armenia" title="Lịch sử Armenia">cưỡng bức tái định cư</a> của hàng loạt người Armenia ra khỏi quê hương của họ.<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Siege_of_Erivan_Fortress_on_1_October_1827.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Siege_of_Erivan_Fortress_on_1_October_1827.jpg/220px-Siege_of_Erivan_Fortress_on_1_October_1827.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Siege_of_Erivan_Fortress_on_1_October_1827.jpg/330px-Siege_of_Erivan_Fortress_on_1_October_1827.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Siege_of_Erivan_Fortress_on_1_October_1827.jpg/440px-Siege_of_Erivan_Fortress_on_1_October_1827.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1372" /></a><figcaption>Quân đội Nga chiếm pháo đài <a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BB%A5p_Erivan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chụp Erivan (trang không tồn tại)">Erivan</a> <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Nga%E2%80%93Ba_T%C6%B0_(1826%E2%80%931828)" title="Chiến tranh Nga–Ba Tư (1826–1828)">vào năm 1827 trong Chiến tranh Nga-Ba Tư (1826–28)</a> do <a href="/w/index.php?title=Franz_Roubaud&action=edit&redlink=1" class="new" title="Franz Roubaud (trang không tồn tại)">Franz Roubaud</a> nắm giữ.</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/Hi%E1%BB%87p_%C6%B0%E1%BB%9Bc_Gulistan" title="Hiệp ước Gulistan">Trong Hiệp ước Gulistan</a> năm 1813 và <a href="/w/index.php?title=Hi%E1%BB%87p_%C6%B0%E1%BB%9Bc_Turkmenchay&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hiệp ước Turkmenchay (trang không tồn tại)">Hiệp ước Turkmenchay năm 1828</a>, sau <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Nga-Ba_T%C6%B0_(1804%E2%80%931813)" title="Chiến tranh Nga-Ba Tư (1804–1813)">Chiến tranh Nga-Ba Tư (1804–13)</a> và <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Nga%E2%80%93Ba_T%C6%B0_(1826%E2%80%931828)" title="Chiến tranh Nga–Ba Tư (1826–1828)">Chiến tranh Nga-Ba Tư (1826–28)</a>, <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Qajar" title="Nhà Qajar">triều đại Qajar</a> của Iran buộc phải nhượng lại <a href="/w/index.php?title=%C4%90%C3%B4ng_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đông Armenia (trang không tồn tại)">miền Đông Armenia theo một cách không thể thay đổi.</a>, bao gồm <a href="/w/index.php?title=Erivan_Khanate&action=edit&redlink=1" class="new" title="Erivan Khanate (trang không tồn tại)">Erivan</a> và <a href="/w/index.php?title=H%C3%A3n_qu%E1%BB%91c_Karabakh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hãn quốc Karabakh (trang không tồn tại)">Karabakh Khanates</a>, cho <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Nga" title="Đế quốc Nga">Đế quốc Nga</a>.<sup id="cite_ref-Mikaberidze2011_42-0" class="reference"><a href="#cite_note-Mikaberidze2011-42"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Dowling2014_43-0" class="reference"><a href="#cite_note-Dowling2014-43"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Thời kỳ này được gọi là <a href="/w/index.php?title=Armenia_thu%E1%BB%99c_Nga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Armenia thuộc Nga (trang không tồn tại)">Armenia thuộc Nga</a>. </p><p>Trong khi Tây Armenia vẫn nằm dưới sự cai trị của Ottoman, người Armenia đã được trao quyền tự trị đáng kể trong <a href="/wiki/L%C3%A3nh_th%E1%BB%95_t%C3%A1ch_r%E1%BB%9Di" class="mw-redirect" title="Lãnh thổ tách rời">vùng lãnh thổ</a> của họ và sống tương đối hòa thuận với các nhóm người khác trong đế chế (bao gồm cả người Thổ Nhĩ Kỳ cầm quyền). Tuy nhiên, do là những người theo đạo Thiên chúa dưới một <a href="/wiki/C%C6%A1_c%E1%BA%A5u_x%C3%A3_h%E1%BB%99i" title="Cơ cấu xã hội">cấu trúc xã hội</a> Hồi giáo chặt chẽ, người Armenia phải đối mặt với sự phân biệt đối xử tràn lan. Khi họ bắt đầu thúc đẩy nhiều quyền hơn trong Đế chế Ottoman, để đáp lại, Sultan <a href="/wiki/Abdul_Hamid_II" title="Abdul Hamid II">Abdul Hamid II đã</a> tổ chức các cuộc thảm sát do nhà nước bảo trợ chống lại người Armenia từ năm 1894 đến năm 1896, dẫn đến số người chết ước tính từ 80.000 đến 300.000 người. Các <a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A3m_s%C3%A1t_Hamidian&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thảm sát Hamidian (trang không tồn tại)">vụ thảm sát Hamidian</a> đã khiến cho Hamid nổi tiếng quốc tế với cái tên "Sultan Đỏ" hay "Sultan đẫm máu".<sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Trong những năm 1890, <a href="/w/index.php?title=Li%C3%AAn_%C4%91o%C3%A0n_C%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liên đoàn Cách mạng Armenia (trang không tồn tại)">Liên đoàn Cách mạng Armenia</a>, thường được gọi là <i>Dashnaktsutyun</i>, đã hoạt động trong <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Ottoman" title="Đế quốc Ottoman">Đế chế Ottoman</a> với mục đích thống nhất các nhóm nhỏ khác nhau trong đế chế đang vận động cải cách và bảo vệ các làng Armenia khỏi các cuộc tàn sát lan rộng ở một số Các khu vực đông dân cư của Armenia của đế chế. Các thành viên Dashnaktsutyun cũng thành lập <a href="/w/index.php?title=M%C5%A9_ph%E1%BB%9Bt_c%E1%BB%A7a_ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mũ phớt của người Armenia (trang không tồn tại)">các nhóm fedayi</a> Armenia bảo vệ thường dân Armenia thông qua các cuộc kháng chiến vũ trang. Dashnaks cũng hoạt động vì mục tiêu rộng lớn hơn là tạo ra một Armenia "tự do, độc lập và thống nhất", mặc dù đôi khi họ dành mục tiêu này để ủng hộ cách tiếp cận thực tế hơn, chẳng hạn như ủng hộ quyền tự chủ. </p><p>Đế chế Ottoman bắt đầu sụp đổ, và vào năm 1908, <a href="/w/index.php?title=Cu%E1%BB%99c_c%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng_tr%E1%BA%BB_tu%E1%BB%95i_c%E1%BB%A7a_ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Th%E1%BB%95_Nh%C4%A9_K%E1%BB%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cuộc cách mạng trẻ tuổi của người Thổ Nhĩ Kỳ (trang không tồn tại)">cuộc Cách mạng Người Thổ trẻ</a> đã lật đổ chính phủ của Sultan Hamid. Vào tháng 4 năm 1909, <a href="/w/index.php?title=V%E1%BB%A5_th%E1%BA%A3m_s%C3%A1t_Adana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vụ thảm sát Adana (trang không tồn tại)">vụ thảm sát Adana</a> xảy ra tại <a href="/w/index.php?title=Adana_Vilayet&action=edit&redlink=1" class="new" title="Adana Vilayet (trang không tồn tại)">Adana Vilayet</a> của Đế chế Ottoman dẫn đến cái chết của khoảng 20.000–30.000 người Armenia. Những người Armenia sống trong đế chế hy vọng rằng <a href="/w/index.php?title=%E1%BB%A6y_ban_Li%C3%AAn_minh_v%C3%A0_Ti%E1%BA%BFn_b%E1%BB%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ủy ban Liên minh và Tiến bộ (trang không tồn tại)">Ủy ban Liên minh và Tiến bộ</a> sẽ thay đổi địa vị hạng hai của họ. <a href="/w/index.php?title=G%C3%B3i_c%E1%BA%A3i_c%C3%A1ch_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gói cải cách Armenia (trang không tồn tại)">Gói cải cách Armenia</a> (1914) được trình bày như một giải pháp bằng cách bổ nhiệm một <a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%95ng_thanh_tra&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tổng thanh tra (trang không tồn tại)">tổng thanh tra</a> về các vấn đề Armenia.<sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Chiến_tranh_thế_giới_thứ_nhất_và_cuộc_diệt_chủng_người_Armenia"><span id="Chi.E1.BA.BFn_tranh_th.E1.BA.BF_gi.E1.BB.9Bi_th.E1.BB.A9_nh.E1.BA.A5t_v.C3.A0_cu.E1.BB.99c_di.E1.BB.87t_ch.E1.BB.A7ng_ng.C6.B0.E1.BB.9Di_Armenia"></span>Chiến tranh thế giới thứ nhất và cuộc diệt chủng người Armenia</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Armenia&veaction=edit&section=6" title="Sửa đổi phần “Chiến tranh thế giới thứ nhất và cuộc diệt chủng người Armenia”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Armenia&action=edit&section=6" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Chiến tranh thế giới thứ nhất và cuộc diệt chủng người Armenia"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Ambassador_Morgenthau%27s_Story_p314.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Ambassador_Morgenthau%27s_Story_p314.jpg/220px-Ambassador_Morgenthau%27s_Story_p314.jpg" decoding="async" width="220" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Ambassador_Morgenthau%27s_Story_p314.jpg/330px-Ambassador_Morgenthau%27s_Story_p314.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Ambassador_Morgenthau%27s_Story_p314.jpg/440px-Ambassador_Morgenthau%27s_Story_p314.jpg 2x" data-file-width="3999" data-file-height="2731" /></a><figcaption>Nạn nhân <a href="/wiki/Di%E1%BB%87t_ch%E1%BB%A7ng_Armenia" title="Diệt chủng Armenia">diệt chủng người Armenia năm 1915</a></figcaption></figure> <p>Chiến tranh thế giới thứ nhất bùng nổ dẫn đến sự đối đầu giữa <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Ottoman" title="Đế quốc Ottoman">Đế chế Ottoman</a> và <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Nga" title="Đế quốc Nga">Đế chế Nga</a> trong các <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Ba_T%C6%B0_(Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến dịch Ba Tư (Chiến tranh thế giới thứ nhất) (trang không tồn tại)">chiến dịch</a> <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Caucasus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến dịch Caucasus (trang không tồn tại)">Kavkaz</a> và Ba Tư. Chính phủ mới ở <a href="/wiki/Istanbul" title="Istanbul">Istanbul</a> bắt đầu nhìn người Armenia với sự ngờ vực và nghi ngờ, bởi vì <a href="/w/index.php?title=Qu%C3%A2n_%C4%91%E1%BB%99i_%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Nga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quân đội Đế quốc Nga (trang không tồn tại)">Quân đội Đế quốc Nga</a> có một đội ngũ <a href="/w/index.php?title=%C4%90%C6%A1n_v%E1%BB%8B_t%C3%ACnh_nguy%E1%BB%87n_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đơn vị tình nguyện Armenia (trang không tồn tại)">tình nguyện viên Armenia</a>. Vào ngày 24 tháng 4 năm 1915, các <a href="/wiki/Tr%E1%BB%A5c_xu%E1%BA%A5t_c%C3%A1c_tr%C3%AD_th%E1%BB%A9c_Armenia" title="Trục xuất các trí thức Armenia">trí thức Armenia đã bị chính quyền Ottoman bắt giữ</a> và, với <a href="/w/index.php?title=Lu%E1%BA%ADt_Tehcir&action=edit&redlink=1" class="new" title="Luật Tehcir (trang không tồn tại)">Luật Tehcir</a> (29 tháng 5 năm 1915), cuối cùng phần lớn người Armenia sống ở <a href="/wiki/Ti%E1%BB%83u_%C3%81" title="Tiểu Á">Anatolia</a> đã thiệt mạng trong cuộc <a href="/wiki/Di%E1%BB%87t_ch%E1%BB%A7ng_Armenia" title="Diệt chủng Armenia">diệt chủng Armenia</a>. </p><p>Cuộc diệt chủng được thực hiện theo hai giai đoạn: giết hại hàng loạt những người đàn ông có sức khỏe thông qua thảm sát và tống khứ lính nghĩa vụ để chuyển sang lao động cưỡng bức, sau đó là trục xuất phụ nữ, trẻ em, người già và những người ốm yếu trong các <a href="/w/index.php?title=Di%E1%BB%85u_h%C3%A0nh_t%E1%BB%AD_th%E1%BA%A7n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Diễu hành tử thần (trang không tồn tại)">cuộc diễu hành tử thần</a> dẫn đến <a href="/wiki/Hoang_m%E1%BA%A1c_Syria" title="Hoang mạc Syria">sa mạc Syria</a>. Bị những người hộ tống quân sự cưỡng ép, những người bị trục xuất đã thường xuyên thiếu thức ăn và nước uống và bị cướp, hãm hiếp và thảm sát định kỳ.<sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-47" class="reference"><a href="#cite_note-47"><span class="cite-bracket">[</span>47<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/w/index.php?title=Cu%E1%BB%99c_kh%C3%A1ng_chi%E1%BA%BFn_c%E1%BB%A7a_ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Armenia_trong_cu%E1%BB%99c_di%E1%BB%87t_ch%E1%BB%A7ng_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cuộc kháng chiến của người Armenia trong cuộc diệt chủng Armenia (trang không tồn tại)">Có sự phản kháng</a> mang tính cục bộ địa phương của người Armenia trong khu vực này, được phát triển để chống lại các hoạt động diệt chủng của Đế chế Ottoman. Các sự kiện từ năm 1915 đến năm 1917 được người Armenia và đại đa số các nhà sử học phương Tây coi là những vụ giết người hàng loạt do nhà nước bảo trợ hay còn gọi là tội diệt chủng.<sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Các nhà chức trách Thổ Nhĩ Kỳ phủ nhận tội ác diệt chủng này cho đến ngày nay. Cuộc diệt chủng Armenia được thừa nhận là một trong những cuộc <a href="/wiki/Di%E1%BB%87t_ch%E1%BB%A7ng" title="Diệt chủng">diệt chủng</a> hiện đại đầu tiên.<sup id="cite_ref-24.04.1998_49-0" class="reference"><a href="#cite_note-24.04.1998-49"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Ferguson_50-0" class="reference"><a href="#cite_note-Ferguson-50"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Theo nghiên cứu do <a href="/wiki/Arnold_J._Toynbee" title="Arnold J. Toynbee">Arnold J. Toynbee thực hiện</a>, ước tính có khoảng 600.000 người Armenia đã chết trong quá trình trục xuất từ năm 1915 đến năm 1916. Tuy nhiên, con số này chỉ tính đến năm đầu tiên của Cuộc diệt chủng và không tính đến những người đã chết hoặc bị giết sau khi báo cáo được tổng hợp vào ngày 24 tháng 5 năm 1916.<sup id="cite_ref-51" class="reference"><a href="#cite_note-51"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/w/index.php?title=Hi%E1%BB%87p_h%E1%BB%99i_c%C3%A1c_h%E1%BB%8Dc_gi%E1%BA%A3_di%E1%BB%87t_ch%E1%BB%A7ng_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hiệp hội các học giả diệt chủng quốc tế (trang không tồn tại)">Hiệp hội các học giả diệt chủng quốc tế</a> đưa ra con số thiệt mạng là "hơn một triệu".<sup id="cite_ref-52" class="reference"><a href="#cite_note-52"><span class="cite-bracket">[</span>52<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tổng số người thiệt mạng được ước tính rộng rãi nhất là từ 1 đến 1,5 triệu.<sup id="cite_ref-53" class="reference"><a href="#cite_note-53"><span class="cite-bracket">[</span>53<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Armenia và cộng đồng người Armenia đã vận động để các sự kiện này được <a href="/w/index.php?title=Ghi_nh%E1%BA%ADn_t%E1%BB%99i_%C3%A1c_di%E1%BB%87t_ch%E1%BB%A7ng_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ghi nhận tội ác diệt chủng Armenia (trang không tồn tại)">chính thức công nhận</a> là tội diệt chủng trong hơn 30 năm. Những sự kiện này theo truyền thống được kỷ niệm hàng năm vào ngày 24 tháng 4, Ngày liệt sĩ Armenia, hoặc Ngày của nạn diệt chủng Armenia.<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/Wikipedia:Ch%C3%BA_th%C3%ADch_ngu%E1%BB%93n_g%E1%BB%91c" title="Wikipedia:Chú thích nguồn gốc"><span title="Tuyên bố này cần tham khảo đến các nguồn đáng tin cậy. (September 2020)">cần dẫn nguồn</span></a></i>]</sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Cộng_hòa_Armenia_thứ_nhất"><span id="C.E1.BB.99ng_h.C3.B2a_Armenia_th.E1.BB.A9_nh.E1.BA.A5t"></span>Cộng hòa Armenia thứ nhất</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Armenia&veaction=edit&section=7" title="Sửa đổi phần “Cộng hòa Armenia thứ nhất”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Armenia&action=edit&section=7" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Cộng hòa Armenia thứ nhất"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Yerevan_Hanrapetutyan_street_02.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Yerevan_Hanrapetutyan_street_02.jpg/220px-Yerevan_Hanrapetutyan_street_02.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Yerevan_Hanrapetutyan_street_02.jpg/330px-Yerevan_Hanrapetutyan_street_02.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Yerevan_Hanrapetutyan_street_02.jpg/440px-Yerevan_Hanrapetutyan_street_02.jpg 2x" data-file-width="2576" data-file-height="1932" /></a><figcaption>Tòa nhà chính phủ của <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%87_Nh%E1%BA%A5t_C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_Armenia" title="Đệ Nhất Cộng hòa Armenia">Cộng hòa Armenia thứ nhất</a> (1918–1920).</figcaption></figure> <p>Mặc dù Quân đội Đế quốc Kavkaz của Nga <a href="/w/index.php?title=Nikolai_Yudenich&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nikolai Yudenich (trang không tồn tại)">do Nikolai Yudenich</a> chỉ huy và người Armenia trong các đơn vị tình nguyện và lực lượng dân quân Armenia do <a href="/w/index.php?title=Andranik_Ozanian&action=edit&redlink=1" class="new" title="Andranik Ozanian (trang không tồn tại)">Andranik Ozanian</a> và <a href="/w/index.php?title=Tovmas_Nazarbekian&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tovmas Nazarbekian (trang không tồn tại)">Tovmas Nazarbekian chỉ huy</a> đã thành công trong việc chiếm được hầu hết vùng Ottoman Armenia trong Thế chiến thứ nhất, nhưng thành quả của họ đã bị mất với <a href="/wiki/C%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng_Th%C3%A1ng_M%C6%B0%E1%BB%9Di" title="Cách mạng Tháng Mười">Cách mạng Bolshevik năm 1917</a>. Vào thời điểm đó, <a href="/w/index.php?title=%C4%90%C3%B4ng_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đông Armenia (trang không tồn tại)">Đông Armenia</a>, Gruzia và <a href="/wiki/Azerbaijan" title="Azerbaijan">Azerbaijan do</a> Nga kiểm soát đã cố gắng liên kết với nhau trong <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_Li%C3%AAn_bang_D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_Ngo%E1%BA%A1i_Kavkaz" title="Cộng hòa Liên bang Dân chủ Ngoại Kavkaz">Cộng hòa Liên bang Dân chủ Transcaucasian</a>. Tuy nhiên, liên bang này chỉ tồn tại từ tháng 2 đến tháng 5 năm 1918, khi cả ba đảng quyết định giải tán nó. Kết quả là, chính phủ Dashnaktsutyun ở Đông Armenia tuyên bố độc lập vào ngày 28 tháng 5 với tư cách là <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%87_Nh%E1%BA%A5t_C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_Armenia" title="Đệ Nhất Cộng hòa Armenia">Cộng hòa thứ nhất của Armenia</a> dưới sự lãnh đạo của <a href="/w/index.php?title=Aram_Manukian&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aram Manukian (trang không tồn tại)">Aram Manukian</a>. </p><p>Nền độc lập ngắn ngủi của nền Đệ nhất Cộng hòa này được ghi nhận với đầy rẫy chiến tranh, <a href="/wiki/Tranh_ch%E1%BA%A5p_l%C3%A3nh_th%E1%BB%95" title="Tranh chấp lãnh thổ">tranh chấp lãnh thổ</a> và một dòng người tị nạn ồ ạt từ Ottoman Armenia, mang theo bệnh tật và đói khát. <a href="/wiki/Kh%E1%BB%91i_%C4%90%E1%BB%93ng_Minh_th%E1%BB%9Di_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t" title="Khối Đồng Minh thời Chiến tranh thế giới thứ nhất">Khối Đồng minh</a> đã tìm cách giúp đỡ nhà nước Armenia mới thành lập thông qua các quỹ cứu trợ và các hình thức hỗ trợ khác. </p><p>Vào cuối cuộc chiến, các cường quốc chiến thắng tìm cách chia rẽ Đế chế Ottoman. Được ký kết giữa <a href="/wiki/Kh%E1%BB%91i_%C4%90%E1%BB%93ng_Minh_th%E1%BB%9Di_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t" title="Khối Đồng Minh thời Chiến tranh thế giới thứ nhất">Đồng minh và các cường quốc liên kết</a> và <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Ottoman" title="Đế quốc Ottoman">Đế chế Ottoman</a> tại <a href="/wiki/S%C3%A8vres" title="Sèvres">Sèvres</a> vào ngày 10 tháng 8 năm 1920, <a href="/wiki/H%C3%B2a_%C6%B0%E1%BB%9Bc_S%C3%A8vres" title="Hòa ước Sèvres">Hiệp ước Sèvres</a> hứa sẽ duy trì sự tồn tại của nước cộng hòa Armenia và gắn các lãnh thổ cũ của Armenia dưới thời Ottoman với nó. Vì các đường biên giới mới của Armenia do Tổng thống Hoa Kỳ <a href="/wiki/Woodrow_Wilson" title="Woodrow Wilson">Woodrow Wilson</a> vẽ nên Ottoman Armenia còn được gọi là " <a href="/w/index.php?title=Wilsonian_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wilsonian Armenia (trang không tồn tại)">Wilsonian Armenia</a> ". Ngoài ra, chỉ vài ngày trước đó, vào ngày 5 tháng 8 năm 1920, <a href="/w/index.php?title=Mihran_Damadian&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mihran Damadian (trang không tồn tại)">Mihran Damadian</a> của Liên minh Quốc gia Armenia, chính quyền Armenia trên thực tế ở Cilicia, tuyên bố <a href="/wiki/Cilicia" title="Cilicia">Cilicia</a> độc lập với tư cách một nước cộng hòa tự trị Armenia dưới sự bảo hộ của Pháp.<sup id="cite_ref-54" class="reference"><a href="#cite_note-54"><span class="cite-bracket">[</span>54<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Thậm chí còn có sự cân nhắc về việc biến Armenia trở thành một khu ủy trị dưới sự bảo hộ của Hoa Kỳ. Tuy nhiên, hiệp ước đã bị <a href="/w/index.php?title=Phong_tr%C3%A0o_d%C3%A2n_t%E1%BB%99c_Th%E1%BB%95_Nh%C4%A9_K%E1%BB%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phong trào dân tộc Thổ Nhĩ Kỳ (trang không tồn tại)">Phong trào Quốc gia Thổ Nhĩ Kỳ</a> bác bỏ và không bao giờ có hiệu lực. Phong trào đã sử dụng hiệp ước này như một dịp để tuyên bố mình là <a href="/w/index.php?title=Ch%C3%ADnh_tr%E1%BB%8B_c%E1%BB%A7a_Th%E1%BB%95_Nh%C4%A9_K%E1%BB%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chính trị của Thổ Nhĩ Kỳ (trang không tồn tại)">chính phủ hợp pháp của Thổ Nhĩ Kỳ</a>, thay thế chế độ quân chủ có trụ sở tại <a href="/wiki/Istanbul" title="Istanbul">Istanbul</a> bằng chế độ cộng hòa có trụ sở tại <a href="/wiki/Ankara" title="Ankara">Ankara</a>. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:11thRedArmyYerevan.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/11thRedArmyYerevan.jpg/220px-11thRedArmyYerevan.jpg" decoding="async" width="220" height="162" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/11thRedArmyYerevan.jpg/330px-11thRedArmyYerevan.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/11thRedArmyYerevan.jpg/440px-11thRedArmyYerevan.jpg 2x" data-file-width="1768" data-file-height="1302" /></a><figcaption>Cuộc tiến công của <a href="/w/index.php?title=Qu%C3%A2n_%C4%91o%C3%A0n_11_(RSFSR)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quân đoàn 11 (RSFSR) (trang không tồn tại)">Quân đoàn Hồng quân 11</a> vào thành phố Yerevan.</figcaption></figure> <p>Năm 1920, các lực lượng dân tộc chủ nghĩa Thổ Nhĩ Kỳ xâm lược nước cộng hòa Armenia non trẻ từ phía đông. Các lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ dưới sự chỉ huy của <a href="/w/index.php?title=K%C3%A2z%C4%B1m_Karabekir&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kâzım Karabekir (trang không tồn tại)">Kazım Karabekir</a> đã đánh chiếm các vùng lãnh thổ của Armenia mà Nga đã sáp nhập sau <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Nga%E2%80%93Th%E1%BB%95_Nh%C4%A9_K%E1%BB%B3_(1877%E2%80%931878)" title="Chiến tranh Nga–Thổ Nhĩ Kỳ (1877–1878)">Chiến tranh Nga-Thổ 1877–1878</a> và chiếm đóng thành phố cổ Alexandropol (<a href="/wiki/Gyumri" title="Gyumri">Gyumri</a> ngày nay). Xung đột bạo lực cuối cùng đã kết thúc với <a href="/w/index.php?title=Hi%E1%BB%87p_%C6%B0%E1%BB%9Bc_Alexandropol&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hiệp ước Alexandropol (trang không tồn tại)">Hiệp ước Alexandropol</a> vào ngày 2 tháng 12 năm 1920. Hiệp ước buộc Armenia giải giáp hầu hết các <a href="/wiki/Qu%C3%A2n_%C4%91%E1%BB%99i" title="Quân đội">lực lượng quân sự</a> của mình, nhượng lại tất cả lãnh thổ cũ của Ottoman được <a href="/wiki/H%C3%B2a_%C6%B0%E1%BB%9Bc_S%C3%A8vres" title="Hòa ước Sèvres">Hiệp ước Sèvres</a> cấp cho, và từ bỏ tất cả "Wilsonian Armenia" được cấp cho nó trong hiệp ước Sèvres. Đồng thời, <a href="/w/index.php?title=Qu%C3%A2n_%C4%91o%C3%A0n_11_(RSFSR)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quân đoàn 11 (RSFSR) (trang không tồn tại)">Tập đoàn quân số 11 của Liên Xô</a>, dưới sự chỉ huy của <a href="/w/index.php?title=Grigoriy_Ordzhonikidze&action=edit&redlink=1" class="new" title="Grigoriy Ordzhonikidze (trang không tồn tại)">Grigoriy Ordzhonikidze</a>, xâm lược Armenia tại Karavansarai (<a href="/wiki/Ijevan" title="Ijevan">Ijevan</a> ngày nay) vào ngày 29 tháng 11. Đến ngày 4 tháng 12, lực lượng của Ordzhonikidze tiến vào Yerevan và nước cộng hòa Armenia sụp đổ, chỉ tồn tại trong thời gian ngắn. </p><p>Sau khi nước cộng hòa cũ sụp đổ, <a href="/w/index.php?title=Kh%E1%BB%9Fi_ngh%C4%A9a_th%C3%A1ng_Hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khởi nghĩa tháng Hai (trang không tồn tại)">Cuộc nổi dậy tháng Hai</a> nhanh chóng diễn ra vào năm 1921, và dẫn đến việc thành lập <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_Mi%E1%BB%81n_n%C3%BAi_Armenia" title="Cộng hòa Miền núi Armenia">Cộng hòa Miền núi Armenia</a> bởi các lực lượng Armenia dưới sự chỉ huy của <a href="/w/index.php?title=Garegin_Nzhdeh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Garegin Nzhdeh (trang không tồn tại)">Garegin Nzhdeh</a> vào ngày 26 tháng 4, chống lại sự xâm nhập của cả Liên Xô và Thổ Nhĩ Kỳ tại Zangezur khu vực phía nam Armenia. Sau các thỏa thuận của Liên Xô về việc đưa <a href="/wiki/Syunik_(t%E1%BB%89nh)" title="Syunik (tỉnh)">tỉnh Syunik</a> vào bên trong biên giới của Armenia, cuộc nổi dậy kết thúc và Hồng quân giành quyền kiểm soát khu vực này vào ngày 13 tháng 7. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Cộng_hòa_XHCN_Xô_viết_Armenia"><span id="C.E1.BB.99ng_h.C3.B2a_XHCN_X.C3.B4_vi.E1.BA.BFt_Armenia"></span>Cộng hòa XHCN Xô viết Armenia</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Armenia&veaction=edit&section=8" title="Sửa đổi phần “Cộng hòa XHCN Xô viết Armenia”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Armenia&action=edit&section=8" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Cộng hòa XHCN Xô viết Armenia"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Emblem_of_the_Armenian_SSR.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Emblem_of_the_Armenian_SSR.svg/220px-Emblem_of_the_Armenian_SSR.svg.png" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Emblem_of_the_Armenian_SSR.svg/330px-Emblem_of_the_Armenian_SSR.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Emblem_of_the_Armenian_SSR.svg/440px-Emblem_of_the_Armenian_SSR.svg.png 2x" data-file-width="605" data-file-height="604" /></a><figcaption>Quốc huy của <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_X%C3%A3_h%E1%BB%99i_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_X%C3%B4_vi%E1%BA%BFt_Armenia" title="Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Armenia">Armenia Xô Viết</a> với <a href="/wiki/N%C3%BAi_Ararat" title="Núi Ararat">Núi Ararat</a> ở trung tâm.</figcaption></figure> <p>Armenia bị <a href="/wiki/H%E1%BB%93ng_qu%C3%A2n" title="Hồng quân">Hồng quân</a> sáp nhập và cùng với <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_Gruzia" title="Cộng hòa Dân chủ Gruzia">Gruzia</a> và <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_Azerbaijan" title="Cộng hòa Dân chủ Azerbaijan">Azerbaijan</a>, được hợp nhất vào <a href="/wiki/Li%C3%AAn_X%C3%B4" title="Liên Xô">Liên minh các nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết</a> như một phần của <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_X%C3%A3_h%E1%BB%99i_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_X%C3%B4_vi%E1%BA%BFt_Li%C3%AAn_bang_Ngo%E1%BA%A1i_Kavkaz" title="Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Liên bang Ngoại Kavkaz">Cộng hòa XHCN Xô viết Liên bang Kavkaz</a> (TSFSR) vào ngày 4 tháng 3 năm 1922.<sup id="cite_ref-main1_55-0" class="reference"><a href="#cite_note-main1-55"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-BSE_56-0" class="reference"><a href="#cite_note-BSE-56"><span class="cite-bracket">[</span>56<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Với sự sáp nhập này, Hiệp ước Alexandropol được thay thế bằng <a href="/w/index.php?title=Hi%E1%BB%87p_%C6%B0%E1%BB%9Bc_Kars&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hiệp ước Kars (trang không tồn tại)">Hiệp ước Kars của</a> Liên Xô-Thổ Nhĩ Kỳ. Trong thỏa thuận này, Thổ Nhĩ Kỳ cho phép Liên Xô nắm quyền kiểm soát <a href="/wiki/Adjara" title="Adjara">Adjara</a> với thành phố cảng <a href="/wiki/Batumi" title="Batumi">Batumi</a> để đổi lấy chủ quyền đối với các thành phố <a href="/wiki/Kars" title="Kars">Kars</a>, <a href="/wiki/Ardahan" title="Ardahan">Ardahan</a> và <a href="/wiki/I%C4%9Fd%C4%B1r" title="Iğdır">Iğdır</a>, tất cả đều là một phần của Armenia thuộc Nga.<sup id="cite_ref-main1_55-1" class="reference"><a href="#cite_note-main1-55"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-BSE_56-1" class="reference"><a href="#cite_note-BSE-56"><span class="cite-bracket">[</span>56<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>TSFSR tồn tại từ năm 1922 đến năm 1936, khi nó được chia thành ba thực thể riêng biệt (<a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_X%C3%A3_h%E1%BB%99i_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_X%C3%B4_vi%E1%BA%BFt_Armenia" title="Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Armenia">Cộng hòa XHCN Xô viết Armenia</a>, <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_X%C3%A3_h%E1%BB%99i_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_X%C3%B4_vi%E1%BA%BFt_Azerbaijan" title="Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Azerbaijan">Cộng hòa XHCN Xô viết Azerbaijan</a> và <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_X%C3%A3_h%E1%BB%99i_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_X%C3%B4_vi%E1%BA%BFt_Gruzia" title="Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Gruzia">Cộng hòa XHCN Xô viết Gruzia</a>). Người Armenia đã có được một giai đoạn khá ổn định dưới thời Xô viết. Họ nhận được thực phẩm, thuốc men và các nhu yếu phẩm khác từ Moskva, và thời gian cầm quyền của những người cộng sản đã trở thành thời kỳ yên ổn, dễ chịu trái ngược hoàn toàn với tình trạng hỗn loạn những năm cuối thời kỳ Đế chế Ottoman. Tình hình chỉ không dễ chịu với nhà thờ, vốn <a href="/w/index.php?title=T%C3%B4n_gi%C3%A1o_trong_li%C3%AAn_bang_X%C3%B4_Vi%E1%BA%BFt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tôn giáo trong liên bang Xô Viết (trang không tồn tại)">phản đối quyền cai trị Xô viết</a>. Sau cái chết của <a href="/wiki/Vladimir_Ilyich_Lenin" title="Vladimir Ilyich Lenin">Vladimir Lenin</a> và các sự kiện xảy ra trong <a href="/wiki/N%E1%BB%99i_chi%E1%BA%BFn_Nga" title="Nội chiến Nga">Nội chiến Nga</a>, <a href="/wiki/Iosif_Vissarionovich_Stalin" title="Iosif Vissarionovich Stalin">Joseph Stalin</a> trở thành tổng bí thư của <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Li%C3%AAn_X%C3%B4" title="Đảng Cộng sản Liên Xô">CPSU</a>, vị trí quyền lực nhất của Liên Xô thời đó.<sup id="cite_ref-57" class="reference"><a href="#cite_note-57"><span class="cite-bracket">[</span>57<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Armenia không phải là bối cảnh của bất kỳ trận chiến nào trong <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_X%C3%B4%E2%80%93%C4%90%E1%BB%A9c" title="Chiến tranh Xô–Đức">Thế chiến thứ hai</a>. Ước tính có khoảng 500.000 người Armenia (gần một phần ba dân số) đã phục vụ trong <a href="/wiki/H%E1%BB%93ng_qu%C3%A2n" title="Hồng quân">Hồng quân</a> trong chiến tranh, và 175.000 người đã chết.<sup id="cite_ref-58" class="reference"><a href="#cite_note-58"><span class="cite-bracket">[</span>58<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Người ta cho rằng chỉ số tự do trong khu vực đã được cải thiện sau <a href="/w/index.php?title=Qu%E1%BB%91c_tang_Joseph_Stalin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quốc tang Joseph Stalin (trang không tồn tại)">cái chết của Joseph Stalin</a> vào năm 1953 và sự xuất hiện của <a href="/wiki/Nikita_Sergeyevich_Khrushchyov" title="Nikita Sergeyevich Khrushchyov">Nikita Khrushchev</a> với tư cách là tổng thư ký mới của <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Li%C3%AAn_X%C3%B4" title="Đảng Cộng sản Liên Xô">CPSU</a>. Chẳng bao lâu, cuộc sống trong SSR của Armenia bắt đầu được cải thiện nhanh chóng. Nhà thờ, vốn bị hạn chế dưới thời Stalin, đã được hồi sinh khi <a href="/w/index.php?title=C%C3%B4ng_gi%C3%A1o_c%E1%BB%A7a_t%E1%BA%A5t_c%E1%BA%A3_ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Công giáo của tất cả người Armenia (trang không tồn tại)">Catholicos</a> <a href="/w/index.php?title=Vazgen_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vazgen I (trang không tồn tại)">Vazgen I</a> đảm nhận nhiệm vụ văn phòng của ông vào năm 1955. Năm 1967, một đài tưởng niệm các nạn nhân của cuộc diệt chủng Armenia được xây dựng tại <a href="/w/index.php?title=Tsitsernakaberd&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tsitsernakaberd (trang không tồn tại)">đồi Tsitsernakaberd</a> phía trên <a href="/wiki/H%E1%BA%BBm_n%C3%BAi" title="Hẻm núi">hẻm núi</a> <a href="/wiki/Hrazdan" title="Hrazdan">Hrazdan</a> ở <a href="/wiki/Yerevan" title="Yerevan">Yerevan</a>. Điều này xảy ra sau khi <a href="/w/index.php?title=1965_bi%E1%BB%83u_t%C3%ACnh_Yerevan&action=edit&redlink=1" class="new" title="1965 biểu tình Yerevan (trang không tồn tại)">các cuộc biểu tình quần chúng</a> diễn ra vào dịp kỷ niệm 50 năm sự kiện bi thảm vào năm 1965. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Karabakh_movement_demonstration_at_Yerevan_Opera_square_(4).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Karabakh_movement_demonstration_at_Yerevan_Opera_square_%284%29.jpg/220px-Karabakh_movement_demonstration_at_Yerevan_Opera_square_%284%29.jpg" decoding="async" width="220" height="134" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Karabakh_movement_demonstration_at_Yerevan_Opera_square_%284%29.jpg/330px-Karabakh_movement_demonstration_at_Yerevan_Opera_square_%284%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Karabakh_movement_demonstration_at_Yerevan_Opera_square_%284%29.jpg/440px-Karabakh_movement_demonstration_at_Yerevan_Opera_square_%284%29.jpg 2x" data-file-width="849" data-file-height="518" /></a><figcaption>Người Armenia tập trung tại <a href="/w/index.php?title=Qu%E1%BA%A3ng_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_T%E1%BB%B1_do,_Yerevan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quảng trường Tự do, Yerevan (trang không tồn tại)">Quảng trường Nhà hát</a> ở trung tâm <a href="/wiki/Yerevan" title="Yerevan">Yerevan</a> để tuyên bố thống nhất <a href="/wiki/T%E1%BB%89nh_t%E1%BB%B1_tr%E1%BB%8B_Nagorno-Karabakh" title="Tỉnh tự trị Nagorno-Karabakh">tỉnh tự trị Nagorno-Karabakh</a> với <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_X%C3%A3_h%E1%BB%99i_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_X%C3%B4_vi%E1%BA%BFt_Armenia" title="Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Armenia">Cộng hòa XHCN Xô viết Armenia</a>.</figcaption></figure> <p>Trong <a href="/wiki/Mikhail_Sergeyevich_Gorbachyov" title="Mikhail Sergeyevich Gorbachyov">thời kỳ Gorbachev</a> những năm 1980, với những cải cách của <a href="/wiki/Glasnost" title="Glasnost">Glasnost</a> và <a href="/wiki/Perestroika" title="Perestroika">Perestroika</a>, người Armenia bắt đầu yêu cầu chăm sóc môi trường tốt hơn cho đất nước của họ, phản đối tình trạng ô nhiễm mà các nhà máy do Liên Xô xây dựng mang lại. Căng thẳng cũng phát triển giữa Azerbaijan thuộc Liên Xô và quận tự trị <a href="/wiki/Nagorno-Karabakh" title="Nagorno-Karabakh">Nagorno-Karabakh của nó</a>, một khu vực có đa số người Armenia. Khoảng 484.000 <a href="/w/index.php?title=Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Armenia_%E1%BB%9F_Azerbaijan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Người Armenia ở Azerbaijan (trang không tồn tại)">người Armenia</a> sống ở Azerbaijan vào năm 1970.<sup id="cite_ref-59" class="reference"><a href="#cite_note-59"><span class="cite-bracket">[</span>59<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Người Armenia ở Karabakh yêu cầu thống nhất với Armenia của Liên Xô. Cuộc biểu tình ôn hòa ở Armenia hỗ trợ Karabakh người Armenia đã được đáp ứng với chống Armenia <a href="/wiki/Pogrom" title="Pogrom">cuộc tàn sát</a> ở Azerbaijan, chẳng hạn như một trong <a href="/w/index.php?title=Sumgait_pogrom&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sumgait pogrom (trang không tồn tại)">Sumgait</a>, được theo sau bởi <a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A3m_s%C3%A1t_Gugark&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thảm sát Gugark (trang không tồn tại)">bạo lực chống Azerbaijan</a> tại Armenia.<sup id="cite_ref-60" class="reference"><a href="#cite_note-60"><span class="cite-bracket">[</span>60<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tạo thêm khó khăn cho Armenia là một <a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_%C4%91%E1%BB%99ng_%C4%91%E1%BA%A5t_n%C4%83m_1988_%E1%BB%9F_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận động đất năm 1988 ở Armenia (trang không tồn tại)">trận động đất kinh</a> hoàng năm 1988 với <a href="/wiki/Thang_%C4%91%E1%BB%99_l%E1%BB%9Bn_m%C3%B4_men" title="Thang độ lớn mô men">cường độ</a> là 7,2 độ richter.<sup id="cite_ref-61" class="reference"><a href="#cite_note-61"><span class="cite-bracket">[</span>61<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Việc Gorbachev không có khả năng làm giảm bớt bất kỳ vấn đề nào của Armenia đã tạo ra sự thất vọng cho người Armenia và khiến người Armenia ngày càng khao khát độc lập. Vào tháng 5 năm 1990, <a href="/w/index.php?title=Qu%C3%A2n_%C4%91%E1%BB%99i_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quân đội Armenia (trang không tồn tại)">Quân đội Armenia</a> mới (NAA) được thành lập, hoạt động như một lực lượng phòng vệ tách biệt với <a href="/wiki/H%E1%BB%93ng_qu%C3%A2n" title="Hồng quân">Hồng quân</a> Liên Xô. Các cuộc đụng độ nhanh chóng nổ ra giữa quân đội NAA và <a href="/w/index.php?title=B%E1%BB%99_N%E1%BB%99i_v%E1%BB%A5_Nga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bộ Nội vụ Nga (trang không tồn tại)">Lực lượng An ninh Nội bộ Liên Xô</a> (MVD) đóng tại Yerevan khi người Armenia quyết định kỷ niệm ngày thành lập Cộng hòa Armenia năm 1918. Bạo lực dẫn đến cái chết của 5 người Armenia thiệt mạng trong một cuộc đấu súng với MVD tại nhà ga đường sắt. Các nhân chứng ở đó cho rằng MVD đã sử dụng vũ lực quá mức và họ đã kích động đánh nhau. </p><p>Các cuộc đọ súng tiếp theo giữa dân quân Armenia và quân đội Liên Xô đã xảy ra ở <a href="/w/index.php?title=Nubarashen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nubarashen (trang không tồn tại)">Sovetashen</a>, gần thủ đô và dẫn đến cái chết của hơn 26 người, chủ yếu là người Armenia. Cuộc <a href="/w/index.php?title=Pogrom_c%E1%BB%A7a_ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Armenia_%E1%BB%9F_Baku&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pogrom của người Armenia ở Baku (trang không tồn tại)">tàn sát của người Armenia ở Baku</a> vào tháng 1 năm 1990 đã buộc gần như toàn bộ 200.000 người Armenia ở thủ đô <a href="/wiki/Baku" title="Baku">Baku của Azerbaijan</a> phải chạy sang Armenia.<sup id="cite_ref-62" class="reference"><a href="#cite_note-62"><span class="cite-bracket">[</span>62<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ngày 23 tháng 8 năm 1990, Armenia tuyên bố chủ quyền trên lãnh thổ của mình. Vào ngày 17 tháng 3 năm 1991, Armenia, cùng với các <a href="/wiki/C%C3%A1c_n%C6%B0%E1%BB%9Bc_Baltic" title="Các nước Baltic">quốc gia Baltic</a>, Gruzia và <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_X%C3%A3_h%E1%BB%99i_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_X%C3%B4_vi%E1%BA%BFt_Moldavia" title="Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Moldavia">Moldova</a>, đã tẩy chay một <a href="/w/index.php?title=1991_cu%E1%BB%99c_tr%C6%B0ng_c%E1%BA%A7u_d%C3%A2n_%C3%BD_c%E1%BB%A7a_Li%C3%AAn_X%C3%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="1991 cuộc trưng cầu dân ý của Liên Xô (trang không tồn tại)">cuộc trưng cầu dân ý</a> trên toàn quốc, trong đó 78% tổng số cử tri đã bỏ phiếu cho việc duy trì Liên bang Xô viết dưới hình thức cải tổ.<sup id="cite_ref-NewsBrief_63-0" class="reference"><a href="#cite_note-NewsBrief-63"><span class="cite-bracket">[</span>63<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Khôi_phục_nền_độc_lập"><span id="Kh.C3.B4i_ph.E1.BB.A5c_n.E1.BB.81n_.C4.91.E1.BB.99c_l.E1.BA.ADp"></span>Khôi phục nền độc lập</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Armenia&veaction=edit&section=9" title="Sửa đổi phần “Khôi phục nền độc lập”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Armenia&action=edit&section=9" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Khôi phục nền độc lập"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:NKR_war.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/NKR_war.JPG/220px-NKR_war.JPG" decoding="async" width="220" height="149" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/NKR_war.JPG/330px-NKR_war.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/NKR_war.JPG/440px-NKR_war.JPG 2x" data-file-width="1818" data-file-height="1228" /></a><figcaption>Những người lính Armenia trong <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Nagorno-Karabakh" class="mw-redirect" title="Chiến tranh Nagorno-Karabakh">Chiến tranh Nagorno-Karabakh</a></figcaption></figure><p>Vào ngày 21 tháng 9 năm 1991, Armenia chính thức tuyên bố <a href="/wiki/Nh%C3%A0_n%C6%B0%E1%BB%9Bc" title="Nhà nước">trở thành nhà nước</a> độc lập sau <a href="/wiki/Cu%E1%BB%99c_%C4%91%E1%BA%A3o_ch%C3%ADnh_X%C3%B4_vi%E1%BA%BFt_n%C4%83m_1991" title="Cuộc đảo chính Xô viết năm 1991">cuộc đảo chính bất thành vào tháng 8</a> ở Mokva, <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_X%C3%A3_h%E1%BB%99i_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_X%C3%B4_vi%E1%BA%BFt_Li%C3%AAn_bang_Nga" title="Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Liên bang Nga">Cộng hòa XHCN LB Nga</a>. <a href="/w/index.php?title=Levon_Ter-Petrosyan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Levon Ter-Petrosyan (trang không tồn tại)">Levon Ter-Petrosyan</a> được nhiều người bầu làm Tổng thống đầu tiên của Cộng hòa Armenia mới độc lập vào ngày 16 tháng 10 năm 1991. Ông đã trở nên nổi tiếng khi lãnh đạo <a href="/w/index.php?title=Phong_tr%C3%A0o_Karabakh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phong trào Karabakh (trang không tồn tại)">phong trào Karabakh</a> <a href="/wiki/Nagorno-Karabakh" title="Nagorno-Karabakh">để thống nhất Nagorno-Karabakh</a> có đông dân cư người Armenia.<sup id="cite_ref-Croissant2_64-0" class="reference"><a href="#cite_note-Croissant2-64"><span class="cite-bracket">[</span>64<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ngày 26 tháng 12 năm 1991, Liên bang Xô viết không còn tồn tại và nền độc lập của Armenia được công nhận. </p><p>Ter-Petrosyan đã lãnh đạo Armenia cùng với Bộ trưởng Quốc phòng <a href="/w/index.php?title=Vazgen_Sargsyan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vazgen Sargsyan (trang không tồn tại)">Vazgen Sargsyan</a> thông qua <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Nagorno-Karabakh" class="mw-redirect" title="Chiến tranh Nagorno-Karabakh">Chiến tranh Nagorno-Karabakh lần thứ nhất</a> với nước láng giềng Azerbaijan. Những năm đầu thời kỳ hậu Xô Viết bị tàn phá bởi những khó khăn kinh tế, vốn bắt nguồn từ cuộc xung đột Karabakh khi <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A3ng_M%E1%BA%B7t_tr%E1%BA%ADn_B%C3%ACnh_d%C3%A2n_Azerbaijan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đảng Mặt trận Bình dân Azerbaijan (trang không tồn tại)">Mặt trận Bình dân Azerbaijan</a> tìm cách gây áp lực với Azerbaijan SSR để kích động <a href="/wiki/Phong_t%E1%BB%8Fa" title="Phong tỏa">phong tỏa</a> đường sắt và đường hàng không chống lại Armenia. Động thái này đã làm tê liệt nền kinh tế Armenia một cách hiệu quả khi 85% lượng hàng hóa và hàng hóa của nước này đến qua giao thông đường sắt.<sup id="cite_ref-Croissant2_64-1" class="reference"><a href="#cite_note-Croissant2-64"><span class="cite-bracket">[</span>64<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Năm 1993, Thổ Nhĩ Kỳ tham gia cuộc phong tỏa chống lại Armenia để ủng hộ Azerbaijan.<sup id="cite_ref-GHF_65-0" class="reference"><a href="#cite_note-GHF-65"><span class="cite-bracket">[</span>65<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:September_21,_2011_parade,_Yerevan.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/September_21%2C_2011_parade%2C_Yerevan.jpg/220px-September_21%2C_2011_parade%2C_Yerevan.jpg" decoding="async" width="220" height="293" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/September_21%2C_2011_parade%2C_Yerevan.jpg/330px-September_21%2C_2011_parade%2C_Yerevan.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/September_21%2C_2011_parade%2C_Yerevan.jpg/440px-September_21%2C_2011_parade%2C_Yerevan.jpg 2x" data-file-width="720" data-file-height="960" /></a><figcaption>Cuộc diễu hành ngày 21 tháng 9 năm 2011 tại Yerevan, đánh dấu 20 năm Armenia tái độc lập.</figcaption></figure> <p>Chiến tranh Karabakh kết thúc sau khi một <a href="/wiki/Ng%E1%BB%ABng_b%E1%BA%AFn" title="Ngừng bắn">lệnh ngừng bắn do</a> Nga làm trung gian được đưa ra vào năm 1994. Cuộc chiến là một thành công đối với lực lượng Karabakh Armenia, những người đã chiếm được 16% lãnh thổ được quốc tế công nhận của Azerbaijan, bao gồm cả chính Nagorno-Karabakh.<sup id="cite_ref-DeWaal_66-0" class="reference"><a href="#cite_note-DeWaal-66"><span class="cite-bracket">[</span>66<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Các lực lượng được Armenia hậu thuẫn vẫn nắm quyền kiểm soát trên thực tế toàn bộ lãnh thổ đó cho đến năm 2020. Nền kinh tế của cả Armenia và Azerbaijan đều bị tổn thương khi không có giải pháp hoàn chỉnh và biên giới của Armenia với Thổ Nhĩ Kỳ và Azerbaijan vẫn bị đóng cửa. Vào thời điểm cả Azerbaijan và Armenia cuối cùng đã đồng ý ngừng bắn vào năm 1994, ước tính 30.000 người đã thiệt mạng và hơn một triệu người phải di tản.<sup id="cite_ref-67" class="reference"><a href="#cite_note-67"><span class="cite-bracket">[</span>67<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Vài nghìn người đã thiệt mạng trong cuộc chiến Karabakh năm 2020. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Thời_hiện_đại"><span id="Th.E1.BB.9Di_hi.E1.BB.87n_.C4.91.E1.BA.A1i"></span>Thời hiện đại</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Armenia&veaction=edit&section=10" title="Sửa đổi phần “Thời hiện đại”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Armenia&action=edit&section=10" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Thời hiện đại"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Trong thế kỷ 21, Armenia phải đối mặt với nhiều khó khăn. Quốc gia này đã chuyển hẳn sang <a href="/wiki/Kinh_t%E1%BA%BF_th%E1%BB%8B_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Kinh tế thị trường">nền kinh tế thị trường</a>. Một nghiên cứu xếp nó là quốc gia "tự do về kinh tế" thứ 41 trên thế giới, Tính đến năm 2014<sup class="plainlinks noprint asof-tag cập nhật" style="display:none;"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Armenia&action=edit">[cập nhật]</a></sup> .<sup id="cite_ref-economic-index_68-0" class="reference"><a href="#cite_note-economic-index-68"><span class="cite-bracket">[</span>68<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Mối quan hệ của nó với châu Âu, <a href="/wiki/Li%C3%AAn_%C4%91o%C3%A0n_%E1%BA%A2_R%E1%BA%ADp" title="Liên đoàn Ả Rập">Liên đoàn Ả Rập</a> và <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_%C4%91%E1%BB%93ng_c%C3%A1c_Qu%E1%BB%91c_gia_%C4%90%E1%BB%99c_l%E1%BA%ADp" title="Cộng đồng các Quốc gia Độc lập">Cộng đồng các quốc gia độc lập</a> đã cho phép Armenia tăng cường thương mại.<sup id="cite_ref-EPP_Group_69-0" class="reference"><a href="#cite_note-EPP_Group-69"><span class="cite-bracket">[</span>69<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Arka_news_agency_70-0" class="reference"><a href="#cite_note-Arka_news_agency-70"><span class="cite-bracket">[</span>70<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Khí đốt, dầu mỏ và các nguồn cung cấp khác đi qua hai tuyến đường quan trọng: Iran và Gruzia. Tính đến năm 2016<sup class="plainlinks noprint asof-tag cập nhật" style="display:none;"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Armenia&action=edit">[cập nhật]</a></sup>, Armenia duy trì quan hệ thân thiện với cả hai nước này.<sup id="cite_ref-European_Dialogue_71-0" class="reference"><a href="#cite_note-European_Dialogue-71"><span class="cite-bracket">[</span>71<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/w/index.php?title=Wikipedia:Manual_of_Style/Dates_and_numbers&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wikipedia:Manual of Style/Dates and numbers (trang không tồn tại)"><span title="Nội dung cạnh thẻ này đã lỗi thời.">cần cập nhật</span></a></i>]</sup> </p><p><a href="/wiki/Bi%E1%BB%83u_t%C3%ACnh_%E1%BB%9F_Armenia_n%C4%83m_2018" title="Biểu tình ở Armenia năm 2018">Cách mạng Armenia 2018</a> là một loạt các cuộc biểu tình chống chính phủ ở Armenia từ tháng 4 đến tháng 5 năm 2018 được tổ chức bởi các nhóm chính trị và dân sự khác nhau do một thành viên của quốc hội Armenia - <a href="/wiki/Nikol_Pashinyan" title="Nikol Pashinyan">Nikol Pashinyan</a> (người đứng đầu <a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%A3p_%C4%91%E1%BB%93ng_d%C3%A2n_s%E1%BB%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hợp đồng dân sự (trang không tồn tại)">đảng Hợp đồng Dân sự</a>) lãnh đạo. Ban đầu, các cuộc biểu tình và tuần hành diễn ra nhằm phản đối <a href="/wiki/Serzh_Sargsyan" title="Serzh Sargsyan">nhiệm kỳ thứ ba liên tiếp của Serzh Sargsyan</a> trên cương vị Tổng thống Armenia và sau đó là chống lại <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đảng Cộng hòa Armenia (trang không tồn tại)">chính phủ do Đảng Cộng hòa</a> kiểm soát nói chung. Pashinyan đã tuyên bố đây là<sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/Wikipedia:%C3%9D_b%E1%BA%A1n_l%C3%A0_g%C3%AC%3F" title="Wikipedia:Ý bạn là gì?"><span title="Văn bản gần tag này cần phải được làm rõ về mặt ý nghĩa.">cần giải thích</span></a></i>]</sup> một "<a href="/wiki/C%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng_Nhung" title="Cách mạng Nhung">cuộc cách mạng nhung</a>".<sup id="cite_ref-72" class="reference"><a href="#cite_note-72"><span class="cite-bracket">[</span>72<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Vào tháng 3 năm 2018, quốc hội Armenia đã bầu <a href="/wiki/Armen_Sarkissian" title="Armen Sarkissian">Armen Sarksyan</a> làm Tổng thống mới của Armenia. Cuộc cải cách hiến pháp gây tranh cãi nhằm giảm bớt quyền lực của tổng thống được thực hiện, trong khi quyền lực của thủ tướng được tăng cường.<sup id="cite_ref-73" class="reference"><a href="#cite_note-73"><span class="cite-bracket">[</span>73<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Vào tháng 5 năm 2018, quốc hội đã bầu thủ lĩnh đối lập <a href="/wiki/Nikol_Pashinyan" title="Nikol Pashinyan">Nikol Pashinyan</a> làm thủ tướng mới. Người tiền nhiệm Serzh Sargsyan của ông đã từ chức hai tuần trước đó sau các cuộc biểu tình chống chính phủ lan rộng.<sup id="cite_ref-74" class="reference"><a href="#cite_note-74"><span class="cite-bracket">[</span>74<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Vào ngày 27 tháng 9 năm 2020, một cuộc chiến toàn diện nổ ra do <a href="/wiki/Xung_%C4%91%E1%BB%99t_Nagorno-Karabakh" title="Xung đột Nagorno-Karabakh">xung đột Nagorno-Karabakh</a> chưa được giải quyết.<sup id="cite_ref-75" class="reference"><a href="#cite_note-75"><span class="cite-bracket">[</span>75<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Cả các lực lượng vũ trang của Armenia và Azerbaijan đều báo cáo thương vong về quân sự và dân sự.<sup id="cite_ref-76" class="reference"><a href="#cite_note-76"><span class="cite-bracket">[</span>76<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Th%E1%BB%8Fa_thu%E1%BA%ADn_%C4%91%C3%ACnh_chi%E1%BA%BFn_Nagorno-Karabakh_2020" title="Thỏa thuận đình chiến Nagorno-Karabakh 2020">Thỏa thuận ngừng bắn Nagorno-Karabakh</a> nhằm chấm dứt cuộc chiến kéo dài 6 tuần <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Nagorno-Karabakh_2020" class="mw-redirect" title="Chiến tranh Nagorno-Karabakh 2020">giữa Armenia và Azerbaijan</a> được nhiều người coi là thất bại và đầu hàng của Armenia.<sup id="cite_ref-77" class="reference"><a href="#cite_note-77"><span class="cite-bracket">[</span>77<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Chính_trị"><span id="Ch.C3.ADnh_tr.E1.BB.8B"></span>Chính trị</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Armenia&veaction=edit&section=11" title="Sửa đổi phần “Chính trị”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Armenia&action=edit&section=11" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Chính trị"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Xem thêm: <a href="/w/index.php?title=Ch%C3%ADnh_tr%E1%BB%8B_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chính trị Armenia (trang không tồn tại)">Chính trị Armenia</a></div> <p>Chính trị Armenia theo khuôn khổ một nền <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a" title="Cộng hòa">cộng hoà</a> <a href="/wiki/D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_%C4%91%E1%BA%A1i_ngh%E1%BB%8B" title="Dân chủ đại nghị">đại diện dân chủ</a> <a href="/wiki/T%E1%BB%95ng_th%E1%BB%91ng_ch%E1%BA%BF" title="Tổng thống chế">tổng thống</a>, theo đó Tổng thống là <a href="/wiki/L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BA%A1o_ch%C3%ADnh_ph%E1%BB%A7" class="mw-redirect" title="Lãnh đạo chính phủ">Lãnh đạo chính phủ</a>, và một hệ thống chính trị đa đảng. <a href="/wiki/Quy%E1%BB%81n_h%C3%A0nh_ph%C3%A1p" class="mw-redirect" title="Quyền hành pháp">Quyền hành pháp</a> thuộc chính phủ. <a href="/w/index.php?title=Quy%E1%BB%81n_l%E1%BA%ADp_ph%C3%A1p&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quyền lập pháp (trang không tồn tại)">Quyền lập pháp</a> được cả <a href="/wiki/Ch%C3%ADnh_ph%E1%BB%A7" title="Chính phủ">chính phủ</a> và <a href="/wiki/Ngh%E1%BB%8B_vi%E1%BB%87n" title="Nghị viện">nghị viện</a> đảm nhiệm. </p><p>Các đảng phái chính: </p> <ul><li>Đảng thân chính quyền: <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A3ng_C%C3%B4ng_n%C3%B4ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đảng Công nông (trang không tồn tại)">Đảng Công nông</a>; <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A3ng_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đảng Armenia (trang không tồn tại)">Đảng Armenia</a>; <a href="/w/index.php?title=Phong_tr%C3%A0o_d%C3%A2n_t%E1%BB%99c_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phong trào dân tộc Armenia (trang không tồn tại)">Phong trào dân tộc Armenia</a>; <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A3ng_T%E1%BB%B1_do_Armenia_Ramcava&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đảng Tự do Armenia Ramcava (trang không tồn tại)">Đảng Tự do Armenia Ramcava</a>; <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A3ng_Li%C3%AAn_minh_c%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đảng Liên minh cách mạng Armenia (trang không tồn tại)">Đảng Liên minh cách mạng Armenia</a>; <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A3ng_d%C3%A2n_ch%E1%BB%A7;_Kh%E1%BB%91i_C%C3%B4ng_l%C3%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đảng dân chủ; Khối Công lý (trang không tồn tại)">Đảng dân chủ; Khối Công lý</a> (gồm các <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A3ng_d%C3%A2n_ch%E1%BB%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đảng dân chủ (trang không tồn tại)">Đảng dân chủ</a>, <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A3ng_d%C3%A2n_t%E1%BB%99c_d%C3%A2n_ch%E1%BB%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đảng dân tộc dân chủ (trang không tồn tại)">Đảng dân tộc dân chủ</a>, <a href="/w/index.php?title=Li%C3%AAn_minh_d%C3%A2n_t%E1%BB%99c_d%C3%A2n_ch%E1%BB%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liên minh dân tộc dân chủ (trang không tồn tại)">Liên minh dân tộc dân chủ</a>, <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A3ng_nh%C3%A2n_d%C3%A2n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đảng nhân dân (trang không tồn tại)">Đảng nhân dân</a> và <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_ho%C3%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đảng Cộng hoà (trang không tồn tại)">Đảng Cộng hoà</a>); <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A3ng_D%C3%A2n_t%E1%BB%99c_d%C3%A2n_ch%E1%BB%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đảng Dân tộc dân chủ (trang không tồn tại)">Đảng Dân tộc dân chủ</a> (Đảng của Tổng thống); <a href="/w/index.php?title=Li%C3%AAn_minh_d%C3%A2n_t%E1%BB%99c_d%C3%A2n_ch%E1%BB%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liên minh dân tộc dân chủ (trang không tồn tại)">Liên minh dân tộc dân chủ</a>; <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A3ng_D%C3%A2n_t%E1%BB%99c_ph%E1%BB%A5c_sinh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đảng Dân tộc phục sinh (trang không tồn tại)">Đảng Dân tộc phục sinh</a>; <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A3ng_Th%E1%BB%91ng_nh%E1%BA%A5t_d%C3%A2n_t%E1%BB%99c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đảng Thống nhất dân tộc (trang không tồn tại)">Đảng Thống nhất dân tộc</a>; <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A3ng_Nh%C3%A2n_d%C3%A2n_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đảng Nhân dân Armenia (trang không tồn tại)">Đảng Nhân dân Armenia</a>; Đảng Cộng hoà...</li> <li>Đảng đối lập: <a href="/w/index.php?title=Li%C3%AAn_minh_Yerkrapah&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liên minh Yerkrapah (trang không tồn tại)">Liên minh Yerkrapah</a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Đối_ngoại"><span id=".C4.90.E1.BB.91i_ngo.E1.BA.A1i"></span>Đối ngoại</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Armenia&veaction=edit&section=12" title="Sửa đổi phần “Đối ngoại”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Armenia&action=edit&section=12" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Đối ngoại"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Armenia thi hành chính sách cân bằng quan hệ với <a href="/wiki/Nga" title="Nga">Nga</a> và <a href="/wiki/Ph%C6%B0%C6%A1ng_T%C3%A2y" class="mw-disambig" title="Phương Tây">phương Tây</a>. Ưu tiên chính trong chính sách đối ngoại của Armenia là hợp tác khu vực và giải quyết xung đột tại <a href="/wiki/Nagorno-Karabakh" title="Nagorno-Karabakh">Nagorno-Karabakh</a> với <a href="/wiki/Azerbaijan" title="Azerbaijan">Azerbaijan</a>. </p> <ul><li>Với <a href="/wiki/Nga" title="Nga">Nga</a> và <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_%C4%91%E1%BB%93ng_c%C3%A1c_Qu%E1%BB%91c_gia_%C4%90%E1%BB%99c_l%E1%BA%ADp" title="Cộng đồng các Quốc gia Độc lập">SNG</a>: <a href="/wiki/Nga" title="Nga">Nga</a> và Armenia đã ký Hiệp định quân sự, cho phép Nga tiếp tục sử dụng các căn cứ quân sự từ thời <a href="/wiki/Li%C3%AAn_X%C3%B4" title="Liên Xô">Liên Xô</a>. Tích cực tham gia các hoạt động của khối SNG. Armenia hiện là quan sát viên (từ tháng 4 năm 2003) của cộng đồng kinh tế Âu-Á (EuvAzEC), thành viên của Hiệp ước an ninh tập thể (ODKB) gồm 6 nước <a href="/wiki/Nga" title="Nga">Nga</a>, <a href="/wiki/Belarus" title="Belarus">Belarus</a>, Armenia, <a href="/wiki/Tajikistan" title="Tajikistan">Tajikistan</a>, <a href="/wiki/Kyrgyzstan" title="Kyrgyzstan">Kyrgyzstan</a>, <a href="/wiki/Uzbekistan" title="Uzbekistan">Uzbekistan</a>.</li> <li>Với các nước khác: Armenia chú trọng hợp tác với các nước đang phát triển. <a href="/wiki/Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Trung Quốc">Trung Quốc</a>, <a href="/wiki/%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99" title="Ấn Độ">Ấn Độ</a> và <a href="/wiki/Nh%E1%BA%ADt_B%E1%BA%A3n" title="Nhật Bản">Nhật Bản</a> là những đối tác lớn. Ngoài ra, <a href="/wiki/Th%C3%A1i_Lan" title="Thái Lan">Thái Lan</a>, <a href="/wiki/Indonesia" title="Indonesia">Indonesia</a>, <a href="/wiki/Malaysia" title="Malaysia">Malaysia</a> gần đây đang tăng cường quan hệ với Armenia; có quan hệ tốt với <a href="/wiki/Iran" title="Iran">Iran</a> và <a href="/wiki/Gruzia" title="Gruzia">Gruzia</a> nhằm mục đích giải quyết khó khăn về kinh tế và giao thông. Vừa qua, Armenia và <a href="/wiki/Th%E1%BB%95_Nh%C4%A9_K%E1%BB%B3" title="Thổ Nhĩ Kỳ">Thổ Nhĩ Kỳ</a> đã ký Biên bản bình thường hóa quan hệ.</li></ul> <p>Là thành viên của nhiều Tổ chức quốc tế trong đó có <a href="/wiki/Li%C3%AAn_H%E1%BB%A3p_Qu%E1%BB%91c" title="Liên Hợp Quốc">Liên Hợp Quốc</a>, <a href="/wiki/T%E1%BB%95_ch%E1%BB%A9c_An_ninh_v%C3%A0_H%E1%BB%A3p_t%C3%A1c_ch%C3%A2u_%C3%82u" title="Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu">OSCE</a>, <a href="/wiki/T%E1%BB%95_ch%E1%BB%A9c_Gi%C3%A1o_d%E1%BB%A5c,_Khoa_h%E1%BB%8Dc_v%C3%A0_V%C4%83n_h%C3%B3a_Li%C3%AAn_H%E1%BB%A3p_Qu%E1%BB%91c" title="Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc">UNESCO</a>, <a href="/wiki/T%E1%BB%95_ch%E1%BB%A9c_Th%C6%B0%C6%A1ng_m%E1%BA%A1i_Th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi" title="Tổ chức Thương mại Thế giới">WTO</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Phân_chia_hành_chính"><span id="Ph.C3.A2n_chia_h.C3.A0nh_ch.C3.ADnh"></span>Phân chia hành chính</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Armenia&veaction=edit&section=13" title="Sửa đổi phần “Phân chia hành chính”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Armenia&action=edit&section=13" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Phân chia hành chính"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/Ph%C3%A2n_c%E1%BA%A5p_h%C3%A0nh_ch%C3%ADnh_Armenia" title="Phân cấp hành chính Armenia">Phân cấp hành chính Armenia</a></div> <div role="img" class="floatright noresize" style="width: 386px; line-height: 1; text-align: center; background-color: #ffffff; position: relative;"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Armenia_template.svg/386px-Armenia_template.svg.png" decoding="async" width="386" height="394" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Armenia_template.svg/579px-Armenia_template.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Armenia_template.svg/772px-Armenia_template.svg.png 2x" data-file-width="725" data-file-height="740" /></span></span> <div style="position:absolute; left:35px; top:60px"><center><a href="/wiki/Shirak_(t%E1%BB%89nh)" title="Shirak (tỉnh)">Shirak</a></center></div> <div style="position:absolute; left:114px; top:49px"><center><a href="/wiki/Lori_(t%E1%BB%89nh)" title="Lori (tỉnh)">Lori</a></center></div> <div style="position:absolute; left:183px; top:62px"><center><a href="/wiki/Tavush_(t%E1%BB%89nh)" title="Tavush (tỉnh)">Tavush</a></center></div> <div style="position:absolute; left:47px; top:139px"><center><a href="/wiki/Aragatsotn_(t%E1%BB%89nh)" title="Aragatsotn (tỉnh)">Aragatsotn</a></center></div> <div style="position:absolute; left:52px; top:177px"><center><a href="/wiki/Armavir_(t%E1%BB%89nh)" title="Armavir (tỉnh)">Armavir</a></center></div> <div style="position:absolute; left:104px; top:172px"><center><b><a href="/wiki/Yerevan" title="Yerevan">Yerevan</a></b></center></div> <div style="position:absolute; left:146px; top:206px"><center><a href="/wiki/Ararat_(t%E1%BB%89nh)" title="Ararat (tỉnh)">Ararat</a></center></div> <div style="position:absolute; left:132px; top:142px"><center><a href="/wiki/Kotayk_(t%E1%BB%89nh)" title="Kotayk (tỉnh)">Kotayk</a></center></div> <div style="position:absolute; left:189px; top:149px"><center><a href="/wiki/Gegharkunik_(t%E1%BB%89nh)" title="Gegharkunik (tỉnh)">Gegharkunik</a></center></div> <div style="position:absolute; left:219px; top:225px"><center><a href="/wiki/Vayots_Dzor_(t%E1%BB%89nh)" title="Vayots Dzor (tỉnh)">Vayots<br />Dzor</a></center></div> <div style="position:absolute; left:302px; top:290px"><center><a href="/wiki/Syunik_(t%E1%BB%89nh)" title="Syunik (tỉnh)">Syunik</a></center></div> </div> <p>Armenia được chia thành mười tỉnh (<i>marzer</i>, số ít: <i>marz</i>), với thành phố (<i>kaghak</i>) <a href="/wiki/Yerevan" title="Yerevan">Yerevan</a> (Երևան) có địa vị hành chính đặc biệt, là thủ đô của đất nước. Người đứng đầu tỉnh là <i>marzpet</i> (thống đốc), được chỉ định bởi chính phủ Armenia. Tại Yerevan, người đứng đầu là thị trưởng, do tổng thống bổ nhiệm. </p><p>Trong mỗi tỉnh là các cộng đồng (<i>hamaynkner</i>, số ít: <i>hamaynk</i>). Mỗi cộng đồng tự quản bao gồm một hoặc nhiều khu định cư (<i>bnakavayrer</i>, số ít: <i>bnakavayr</i>). Các khu định cư này có thể chỉ có mình nó (không phân chia tiếp) hoặc chia thành các cộng đồng dân cư là thị trấn (<i>kaghakner</i>, số ít: <i>kaghak</i>) hoặc các làng (<i>gyugher</i>, số ít: <i>gyugh</i>). Tính đến năm 2007, Armenia có 915 cộng đồng, trong đó có 49 cộng đồng được coi là đô thị và 866 được coi là nông thôn. Thủ đô Yerevan cũng có tư cách của một cộng đồng<sup id="cite_ref-78" class="reference"><a href="#cite_note-78"><span class="cite-bracket">[</span>78<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Ngoài ra, Yerevan được chia thành 12 quận bán tự trị. </p> <table class="wikitable sortable"> <tbody><tr bgcolor="#efefef"> <th>Tỉnh </th> <th>Dân số </th> <th>% </th> <th>Mật độ </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Yerevan" title="Yerevan">Yerevan</a> </td> <td>1.091.235 </td> <td>36,3% </td> <td>5.196,4/km<sup>2</sup> (13.459/sq mi) </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Shirak_(t%E1%BB%89nh)" title="Shirak (tỉnh)">Shirak</a> </td> <td>257.242 </td> <td>8,6% </td> <td>96,0/km<sup>2</sup> (249/sq mi) </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Armavir_(t%E1%BB%89nh)" title="Armavir (tỉnh)">Armavir</a> </td> <td>255.861 </td> <td>8,5% </td> <td>206,2/km<sup>2</sup> (534/sq mi) </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Lori_(t%E1%BB%89nh)" title="Lori (tỉnh)">Lori</a> </td> <td>253.351 </td> <td>8,4% </td> <td>66,8/km<sup>2</sup> (173/sq mi) </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Ararat_(t%E1%BB%89nh)" title="Ararat (tỉnh)">Ararat</a> </td> <td>252.665 </td> <td>8,4% </td> <td>126,1/km<sup>2</sup> (327/sq mi) </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Kotayk_(t%E1%BB%89nh)" title="Kotayk (tỉnh)">Kotayk</a> </td> <td>241.337 </td> <td>8,0% </td> <td>114,9/km<sup>2</sup> (298/sq mi) </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Gegharkunik_(t%E1%BB%89nh)" title="Gegharkunik (tỉnh)">Gegharkunik</a> </td> <td>215.371 </td> <td>7,2% </td> <td>58,9/km<sup>2</sup> (153/sq mi) </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Syunik_(t%E1%BB%89nh)" title="Syunik (tỉnh)">Syunik</a> </td> <td>134.061 </td> <td>4,5% </td> <td>29,8/km<sup>2</sup> (77/sq mi) </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Aragatsotn_(t%E1%BB%89nh)" title="Aragatsotn (tỉnh)">Aragatsotn</a> </td> <td>126.278 </td> <td>4,2% </td> <td>45,8/km<sup>2</sup> (119/sq mi) </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Tavush_(t%E1%BB%89nh)" title="Tavush (tỉnh)">Tavush</a> </td> <td>121.963 </td> <td>4,1% </td> <td>39,1/km<sup>2</sup> (101/sq mi) </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Vayots_Dzor_(t%E1%BB%89nh)" title="Vayots Dzor (tỉnh)">Vayots Dzor</a> </td> <td>53.230 </td> <td>1,8% </td> <td>22,1/km<sup>2</sup> (57/sq mi) </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Địa_lý"><span id=".C4.90.E1.BB.8Ba_l.C3.BD"></span>Địa lý</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Armenia&veaction=edit&section=14" title="Sửa đổi phần “Địa lý”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Armenia&action=edit&section=14" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Địa lý"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r63857330/mw-parser-output/.tmulti">.mw-parser-output .tmulti .thumbinner{display:flex;flex-direction:column}.mw-parser-output .tmulti .trow{display:flex;flex-direction:row;clear:left;flex-wrap:wrap;width:100%;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .tmulti .tsingle{margin:1px;float:left}.mw-parser-output .tmulti .theader{clear:both;font-weight:bold;text-align:center;align-self:center;background-color:transparent;width:100%}.mw-parser-output .tmulti .thumbcaption{background-color:transparent}.mw-parser-output .tmulti .text-align-left{text-align:left}.mw-parser-output .tmulti .text-align-right{text-align:right}.mw-parser-output .tmulti .text-align-center{text-align:center}@media all and (max-width:720px){.mw-parser-output .tmulti .thumbinner{width:100%!important;box-sizing:border-box;max-width:none!important;align-items:center}.mw-parser-output .tmulti .trow{justify-content:center}.mw-parser-output .tmulti .tsingle{float:none!important;max-width:100%!important;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .tmulti .trow>.thumbcaption{text-align:center}}</style><div class="thumb tmulti tright"><div class="thumbinner" style="width:410px;max-width:410px"><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:204px;max-width:204px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Armenia_Topography.png" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Armenia_Topography.png/202px-Armenia_Topography.png" decoding="async" width="202" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Armenia_Topography.png/303px-Armenia_Topography.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Armenia_Topography.png/404px-Armenia_Topography.png 2x" data-file-width="1318" data-file-height="1305" /></a></span></div></div><div class="tsingle" style="width:202px;max-width:202px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Satellite_image_of_Armenia_in_May_2003.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Satellite_image_of_Armenia_in_May_2003.jpg/200px-Satellite_image_of_Armenia_in_May_2003.jpg" decoding="async" width="200" height="204" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Satellite_image_of_Armenia_in_May_2003.jpg/300px-Satellite_image_of_Armenia_in_May_2003.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Satellite_image_of_Armenia_in_May_2003.jpg/400px-Satellite_image_of_Armenia_in_May_2003.jpg 2x" data-file-width="1101" data-file-height="1123" /></a></span></div></div></div><div class="trow" style="display:flex"><div class="thumbcaption">Bản đồ mô phỏng địa hình Armenia (trái) và ảnh chụp vệ tinh Armenia và tháng 5 năm 2003 (phải)</div></div></div></div> <p>Armenia là một <a href="/wiki/Qu%E1%BB%91c_gia_n%E1%BB%99i_l%E1%BB%A5c" title="Quốc gia nội lục">quốc gia nội lục</a> tại <a href="/w/index.php?title=Li%C3%AAn_Kavkaz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liên Kavkaz (trang không tồn tại)">Nam Kavkaz</a>. Nằm giữa <a href="/wiki/Bi%E1%BB%83n_%C4%90en" title="Biển Đen">Biển Đen</a> và <a href="/wiki/Bi%E1%BB%83n_Caspi" title="Biển Caspi">Biển Caspia</a>, Armenia giáp với <a href="/wiki/Gruzia" title="Gruzia">Gruzia</a> về phía bắc, <a href="/wiki/Azerbaijan" title="Azerbaijan">Azerbaijan</a> về phía đông, <a href="/wiki/Iran" title="Iran">Iran</a> về phía nam, và <a href="/wiki/Th%E1%BB%95_Nh%C4%A9_K%E1%BB%B3" title="Thổ Nhĩ Kỳ">Thổ Nhĩ Kỳ</a> về phía tây và tây nam. Dù về địa lý nằm ở Tây Á, về chính trị và văn hóa Armenia gần gũi với châu Âu. Về lịch sử, Armenia từng là ngã tư đường giữa châu Âu và tây nam Á, và vì thế được coi là một quốc gia liên lục địa. </p><p>Cộng hoà Armenia, bao phủ diện tích 30 000 <a href="/wiki/Km%C2%B2" class="mw-redirect" title="Km²">km²</a> (11.600 <a href="/wiki/D%E1%BA%B7m_vu%C3%B4ng_Anh" title="Dặm vuông Anh">dặm vuông</a>), nằm ở đông bắc <a href="/wiki/S%C6%A1n_nguy%C3%AAn_Armenia" title="Sơn nguyên Armenia">cao nguyên Armenia</a> (bao phủ diện tích 400 000 km² hay 154.000 dặm vuông). </p><p>Đất đai chủ yếu là <a href="/wiki/N%C3%BAi" title="Núi">núi non</a>, với những dòng <a href="/wiki/S%C3%B4ng" title="Sông">sông</a> chảy nhanh và một ít <a href="/wiki/R%E1%BB%ABng" title="Rừng">rừng</a>. Khí hậu cao nguyên <a href="/wiki/Kh%C3%AD_h%E1%BA%ADu_l%E1%BB%A5c_%C4%91%E1%BB%8Ba" title="Khí hậu lục địa">lục địa</a>: mùa hè nóng và mùa đông lạnh. Điển cao nhất đất nước là đỉnh <a href="/wiki/N%C3%BAi_Aragats" title="Núi Aragats">núi Aragats</a>, cao 4095 <a href="/wiki/M%C3%A9t" title="Mét">mét</a> (13.435 <a href="/wiki/Foot" title="Foot">ft</a>) trên <a href="/wiki/M%E1%BB%B1c_n%C6%B0%E1%BB%9Bc_bi%E1%BB%83n" title="Mực nước biển">mực nước biển</a>, và không có điểm nào thấp dưới 390 mét (1.280 ft) trên mực nước biển.<sup id="cite_ref-79" class="reference"><a href="#cite_note-79"><span class="cite-bracket">[</span>79<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/N%C3%BAi_Ararat" title="Núi Ararat">Núi Ararat</a>, được người Armenia coi là một <a href="/wiki/Bi%E1%BB%83u_t%C6%B0%E1%BB%A3ng" title="Biểu tượng">biểu tượng</a> của quốc gia họ, là núi cao nhất trong vùng và từng là một phần của Armenia cho tới tận khoảng năm <a href="/wiki/1915" title="1915">1915</a>, khi nó rơi vào tay người Thổ Nhĩ Kỳ. </p><p>Armenia đang tìm cách giải quyết các vấn đề <a href="/wiki/M%C3%B4i_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_t%E1%BB%B1_nhi%C3%AAn" title="Môi trường tự nhiên">môi trường</a> của họ. Nước này đã thành lập Bộ Bảo vệ Tự nhiên và đưa ra các sắc thuế về ô nhiễm không khí và nước và chất thải rắn, nguồn thu từ những loại thuế này sẽ được sử dụng cho các hoạt động bảo vệ môi trường. Armenia rất chú trọng hợp tác với các thành viên khác trong <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_%C4%91%E1%BB%93ng_c%C3%A1c_Qu%E1%BB%91c_gia_%C4%90%E1%BB%99c_l%E1%BA%ADp" title="Cộng đồng các Quốc gia Độc lập">Cộng đồng các quốc gia độc lập</a> (CIS, một nhóm 11 nước cộng hoà <a href="/wiki/X%C3%B4_vi%E1%BA%BFt" title="Xô viết">Xô viết</a> trước kia) và với các thành viên cộng đồng thế giới về các vấn đề môi trường. Chính phủ Armenia đang đặt kế hoạch đóng cửa Nhà máy Điện Hạt nhân Medzamor gần <a href="/wiki/Yerevan" title="Yerevan">Yerevan</a> ngay khi tìm được nguồn năng lượng thay thế thích hợp. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kinh_tế"><span id="Kinh_t.E1.BA.BF"></span>Kinh tế</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Armenia&veaction=edit&section=15" title="Sửa đổi phần “Kinh tế”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Armenia&action=edit&section=15" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Kinh tế"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/Kinh_t%E1%BA%BF_Armenia" title="Kinh tế Armenia">Kinh tế Armenia</a></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Elite_Plaza_Business_Center_at_Night.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Elite_Plaza_Business_Center_at_Night.jpg/200px-Elite_Plaza_Business_Center_at_Night.jpg" decoding="async" width="200" height="137" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Elite_Plaza_Business_Center_at_Night.jpg/300px-Elite_Plaza_Business_Center_at_Night.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Elite_Plaza_Business_Center_at_Night.jpg/400px-Elite_Plaza_Business_Center_at_Night.jpg 2x" data-file-width="4530" data-file-height="3104" /></a><figcaption>Yerevan - trung tâm tài chính và văn hóa của Armenia.</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Tatev_Monastery_from_a_distance.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Tatev_Monastery_from_a_distance.jpg/200px-Tatev_Monastery_from_a_distance.jpg" decoding="async" width="200" height="133" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Tatev_Monastery_from_a_distance.jpg/300px-Tatev_Monastery_from_a_distance.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Tatev_Monastery_from_a_distance.jpg/400px-Tatev_Monastery_from_a_distance.jpg 2x" data-file-width="1203" data-file-height="803" /></a><figcaption>Tu viện Tatev, một trong những điểm du lịch nổi tiếng của Armenia.</figcaption></figure> <p>Cho tới khi độc lập, kinh tế Armenia chủ yếu dựa trên <a href="/wiki/C%C3%B4ng_nghi%E1%BB%87p" title="Công nghiệp">công nghiệp</a> với các sản phẩm <a href="/wiki/H%C3%B3a_ch%E1%BA%A5t" title="Hóa chất">hóa chất</a>, <a href="/wiki/Electron" title="Electron">điện tử</a>, máy móc, <a href="/wiki/Th%E1%BB%B1c_ph%E1%BA%A9m" title="Thực phẩm">thực phẩm</a> chế biến, <a href="/wiki/Cao_su_t%E1%BB%95ng_h%E1%BB%A3p" title="Cao su tổng hợp">cao su nhân tạo</a>, và <a href="/wiki/D%E1%BB%87t_may" class="mw-redirect" title="Dệt may">dệt may</a> và dựa nhiều vào các nguồn tài nguyên từ bên ngoài. <a href="/wiki/N%C3%B4ng_nghi%E1%BB%87p" title="Nông nghiệp">Nông nghiệp</a> chiếm khoảng 20% sản phẩm thực và 10% nhân công trước khi Liên bang Xô viết tan rã năm 1991. Các sản phẩm mỏ Armenia là <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%93ng" title="Đồng">đồng</a>, <a href="/wiki/K%E1%BA%BDm" title="Kẽm">kẽm</a>, <a href="/wiki/V%C3%A0ng" title="Vàng">vàng</a>, và <a href="/wiki/Ch%C3%AC" title="Chì">chì</a>. Đại đa số năng lượng có từ nguồn <a href="/wiki/Nhi%C3%AAn_li%E1%BB%87u" title="Nhiên liệu">nhiên liệu</a> nhập khẩu từ Nga, gồm <a href="/wiki/Kh%C3%AD_thi%C3%AAn_nhi%C3%AAn" title="Khí thiên nhiên">khí đốt</a> và nhiên liệu hạt nhân (với một <a href="/wiki/Nh%C3%A0_m%C3%A1y_%C4%91i%E1%BB%87n_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" class="mw-redirect" title="Nhà máy điện nguyên tử">nhà máy điện hạt nhân</a>); nguồn năng lượng chủ yếu trong nước là <a href="/wiki/Th%E1%BB%A7y_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Thủy điện">thủy điện</a>. Một lượng nhỏ <a href="/wiki/Than_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_h%C6%B0%E1%BB%9Bng)" class="mw-disambig" title="Than (định hướng)">than</a>, khí đốt, và <a href="/wiki/D%E1%BA%A7u_m%E1%BB%8F" title="Dầu mỏ">dầu mỏ</a> vẫn chưa được khai thác. </p><p>Tương tự như các quốc gia mới độc lập từ Liên bang Xô viết cũ khác, kinh tế Armenia phải đương đầu với di sản của một nền <a href="/wiki/Kinh_t%E1%BA%BF_k%E1%BA%BF_ho%E1%BA%A1ch" title="Kinh tế kế hoạch">kinh tế kế hoạch hóa tập trung</a> và sự tan vỡ của thị trường thương mại Xô viết truyền thống. Đầu tư và hỗ trợ của Xô viết vào ngành công nghiệp Armenia bị mất, vì thế chỉ một ít doanh nghiệp lớn chủ chốt còn hoạt động. Ngoài ra, những hậu quả của trận <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99ng_%C4%91%E1%BA%A5t_Spitak&action=edit&redlink=1" class="new" title="Động đất Spitak (trang không tồn tại)">động đất Spitak</a> năm 1988, giết hại hơn 25.000 người và khiến 500.000 người mất nhà cửa vẫn còn đó. Cuộc xung đột với Azerbaijan về vùng Nagorno-Karabakh đi đến hồi kết vào năm 2023. Sự đóng cửa biên giới với Azerbaijan và Thổ Nhĩ Kỳ đã khiến nền kinh tế bị suy sụp, bởi Armenia phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu thô và năng lượng từ bên ngoài. Những con đường bộ qua Gruzia và Iran không đầy đủ và không đáng tin cậy. <a href="/wiki/T%E1%BB%95ng_s%E1%BA%A3n_ph%E1%BA%A9m_n%E1%BB%99i_%C4%91%E1%BB%8Ba" title="Tổng sản phẩm nội địa">Tổng sản phẩm quốc nội</a> (GDP) giảm gần 60% từ năm 1989 tới năm <a href="/wiki/1992" title="1992">1992</a>–<a href="/wiki/1993" title="1993">1993</a>. Đồng tiền tệ quốc gia, đồng dram, bị siêu lạm phát trong những năm đầu tiên sau khi được đưa vào lưu hành năm 1993. </p><p>Tuy thế, chính phủ vẫn đưa ra được những cuộc cải cách kinh tế ở quy mô lớn, làm giảm đáng kể nạn lạm phát và ổn định tăng trưởng. Cuộc ngừng bắn năm 1994 cho cuộc xung đột Nagorno-Karabakh cũng giúp nền kinh tế. Armenia đã đạt tăng trưởng kinh tế mạnh từ năm <a href="/wiki/1995" title="1995">1995</a>, một bước ngoặt so với giai đoạn trước đó, và lạm phát đã ở mức chấp nhận được trong những năm tiếp theo. Những lĩnh vực mới, như gia công <a href="/wiki/Ng%E1%BB%8Dc" title="Ngọc">đá quý</a> và chế tạo đồ <a href="/w/index.php?title=Kim_ho%C3%A0n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kim hoàn (trang không tồn tại)">kim hoàn</a>, <a href="/wiki/C%C3%B4ng_ngh%E1%BB%87_th%C3%B4ng_tin" title="Công nghệ thông tin">công nghệ thông tin</a> và <a href="/w/index.php?title=C%C3%B4ng_ngh%E1%BB%87_vi%E1%BB%85n_th%C3%B4ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Công nghệ viễn thông (trang không tồn tại)">công nghệ viễn thông</a>, và thậm chí cả <a href="/wiki/Du_l%E1%BB%8Bch" title="Du lịch">du lịch</a> đang bắt đầu có đóng góp vào nền kinh tế bên cạnh các lĩnh vực truyền thống như nông nghiệp. </p><p>Sự tăng trưởng kinh tế ổn định đã giúp Armenia nhận được thêm sự giúp đỡ từ các định chế quốc tế. <a href="/wiki/Qu%E1%BB%B9_Ti%E1%BB%81n_t%E1%BB%87_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" title="Quỹ Tiền tệ Quốc tế">Quỹ Tiền tệ Quốc tế</a> (IMF), <a href="/wiki/Ng%C3%A2n_h%C3%A0ng_Th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi" title="Ngân hàng Thế giới">Ngân hàng Thế giới</a>, <a href="/wiki/Ng%C3%A2n_h%C3%A0ng_T%C3%A1i_thi%E1%BA%BFt_v%C3%A0_Ph%C3%A1t_tri%E1%BB%83n_ch%C3%A2u_%C3%82u" title="Ngân hàng Tái thiết và Phát triển châu Âu">Ngân hàng Tái thiết và Phát triển châu Âu</a> (EBRD), cùng nhiều định chế tài chính quốc tế khác (IFIs) và nước ngoài đã kéo dài thời hạn trả nợ cũng như cung cấp cho nước này nhiều khoản vay lớn. Từ năm 1993 những khoản cho vay từ Hoa Kỳ đã vượt $1.1 tỷ. Những khoản cho vay đó chủ yếu nhắm mục tiêu giảm thâm hụt ngân sách, ổn định tiền tệ; phát triển doanh nghiệp tư nhân; lĩnh vực năng lượng; nông nghiệp, chế biến thực phẩm, vận tải và sức khỏe cùng giáo dục; và việc tái thiết đang diễn ra tại các vùng đã phải chịu ảnh hưởng trận động đất. Chính phủ đã gia nhập <a href="/wiki/T%E1%BB%95_ch%E1%BB%A9c_Th%C6%B0%C6%A1ng_m%E1%BA%A1i_Th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi" title="Tổ chức Thương mại Thế giới">Tổ chức Thương mại Thế giới</a> ngày <a href="/wiki/5_th%C3%A1ng_2" title="5 tháng 2">5 tháng 2</a> năm <a href="/wiki/2003" title="2003">2003</a>. Nhưng một trong những nguồn đầu tư trực tiếp nước ngoài chính chính là cộng đồng Do Thái Armenia, với những khoản tiền lớn cho việc tái thiết cơ sở hạ tầng và các dự án công cộng. Là một quốc gia dân chủ đang phát triển, Armenia cũng hy vọng có được thêm viện trợ tài chính từ phương Tây. </p><p>Một luật tự do đầu tư nước ngoài đã được thông qua tháng 6 năm 1994, và Luật về Tư nhân hóa được thông qua năm 1997, cũng như một chương trình tư nhân hóa các tài sản nhà nước. Tương lai phát triển sẽ phụ thuộc vào khả năng của chính phủ trong việc tăng cường quản lý kinh tế vi mộ, gồm cả tăng nguồn thu, cải thiện môi trường đầu tư, và chiến đấu chống tham nhũng. </p><p>Năm 2006 <a href="/wiki/Ch%E1%BB%89_s%E1%BB%91_T%E1%BB%B1_do_Kinh_t%E1%BA%BF" class="mw-redirect" title="Chỉ số Tự do Kinh tế">Chỉ số Tự do Kinh tế</a> của Armenia xếp hạng 27, tương đương <a href="/wiki/Nh%E1%BA%ADt_B%E1%BA%A3n" title="Nhật Bản">Nhật Bản</a> và đứng trước các nước như <a href="/wiki/Na_Uy" title="Na Uy">Na Uy</a>, <a href="/wiki/T%C3%A2y_Ban_Nha" title="Tây Ban Nha">Tây Ban Nha</a>, <a href="/wiki/B%E1%BB%93_%C4%90%C3%A0o_Nha" title="Bồ Đào Nha">Bồ Đào Nha</a> và <a href="/wiki/%C3%9D" title="Ý">Italia</a>. Tuy nhiên, Armenia bị xếp hạng rất thấp về quyền sở hữu, tồi hơn các nước như <a href="/wiki/Botswana" title="Botswana">Botswana</a> và <a href="/wiki/Trinidad_v%C3%A0_Tobago" title="Trinidad và Tobago">Trinidad và Tobago</a>.<sup id="cite_ref-80" class="reference"><a href="#cite_note-80"><span class="cite-bracket">[</span>80<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Năm 2005 <a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BB%89_s%E1%BB%91_Minh_b%E1%BA%A1ch_Tham_nh%C5%A9ng_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chỉ số Minh bạch Tham nhũng Quốc tế (trang không tồn tại)">Chỉ số Minh bạch Tham nhũng Quốc tế</a> xếp hạng Armenia thứ 88, <a href="/wiki/Tham_nh%C5%A9ng" title="Tham nhũng">tham nhũng</a> nghiêm trọng.<sup id="cite_ref-81" class="reference"><a href="#cite_note-81"><span class="cite-bracket">[</span>81<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Tính đến năm 2016, GDP của Armenia đạt 10.754 USD, đứng thứ 131 thế giới và đứng thứ 40 châu Âu. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Nhân_khẩu"><span id="Nh.C3.A2n_kh.E1.BA.A9u"></span>Nhân khẩu</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Armenia&veaction=edit&section=16" title="Sửa đổi phần “Nhân khẩu”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Armenia&action=edit&section=16" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Nhân khẩu"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A2n_kh%E1%BA%A9u_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhân khẩu Armenia (trang không tồn tại)">Nhân khẩu Armenia</a></div> <dl><dd><i>Xem: <a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%81u_tra_d%C3%A2n_s%E1%BB%91_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Điều tra dân số Armenia (trang không tồn tại)">Điều tra dân số Armenia</a></i></dd></dl> <div class="PieChartTemplate thumb tright"><div class="thumbinner" style="width:202px"> <div style="background-color:white;margin:auto;position:relative;width:200px;height:200px;overflow:hidden;border-radius:100px;border:1px solid black"> <div style="border:solid transparent;position:absolute;width:100px;line-height:0;left:0; top:0; border-width:0 200px 200px 0; border-color:Grey"></div><div style="border:solid transparent;position:absolute;width:100px;line-height:0;left:100px; top:100px; border-width:100px 0 0 389.47428549299px; border-left-color:Chartreuse"></div> <div style="position:absolute;line-height:0;border-style:solid;left:0;top:0;border-width:0 200px 100px 0;border-color:Chartreuse"></div> <div style="position:absolute;line-height:0;border-style:solid;left:0;top:0;border-width:0 100px 200px 0;border-color:Chartreuse"></div><div style="border:solid transparent;position:absolute;width:100px;line-height:0;left:100px; top:100px; border-width:100px 0 0 352.45314152573px; border-left-color:FireBrick"></div> <div style="position:absolute;line-height:0;border-style:solid;left:0;top:0;border-width:0 200px 100px 0;border-color:FireBrick"></div> <div style="position:absolute;line-height:0;border-style:solid;left:0;top:0;border-width:0 100px 200px 0;border-color:FireBrick"></div><div style="border:solid transparent;position:absolute;width:100px;line-height:0;left:100px; top:100px; border-width:100px 0 0 295.09804091867px; border-left-color:LightBlue"></div> <div style="position:absolute;line-height:0;border-style:solid;left:0;top:0;border-width:0 200px 100px 0;border-color:LightBlue"></div> <div style="position:absolute;line-height:0;border-style:solid;left:0;top:0;border-width:0 100px 200px 0;border-color:LightBlue"></div><div style="border:solid transparent;position:absolute;width:100px;line-height:0;left:100px; top:100px; border-width:100px 0 0 196.26105055051px; border-left-color:DodgerBlue"></div> <div style="position:absolute;line-height:0;border-style:solid;left:0;top:0;border-width:0 200px 100px 0;border-color:DodgerBlue"></div> <div style="position:absolute;line-height:0;border-style:solid;left:0;top:0;border-width:0 100px 200px 0;border-color:DodgerBlue"></div> </div> <div class="thumbcaption"> <p>Tôn giáo tại Armenia (2011)<sup id="cite_ref-census_82-0" class="reference"><a href="#cite_note-census-82"><span class="cite-bracket">[</span>82<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r68144386">.mw-parser-output .legend{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .legend-color{display:inline-block;min-width:1.25em;height:1.25em;line-height:1.25;margin:1px 0;text-align:center;border:1px solid black;background-color:transparent;color:black}.mw-parser-output .legend-text{}</style><div class="legend"><span class="legend-color" style="background-color:DodgerBlue; color:black; -webkit-column-break-inside: avoid;"> </span> Chính thống giáo (92.5%)</div><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68144386"><div class="legend"><span class="legend-color" style="background-color:LightBlue; color:black; -webkit-column-break-inside: avoid;"> </span> Các nhánh Kitô giáo khác (2.3%)</div><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68144386"><div class="legend"><span class="legend-color" style="background-color:FireBrick; color:white; -webkit-column-break-inside: avoid;"> </span> Yazidi (0.8%)</div><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68144386"><div class="legend"><span class="legend-color" style="background-color:Chartreuse; color:black; -webkit-column-break-inside: avoid;"> </span> Khác (0.4%)</div><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68144386"><div class="legend"><span class="legend-color" style="background-color:Grey; color:black; -webkit-column-break-inside: avoid;"> </span> Không tôn giáo (4.0%)</div> </div> </div></div><figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Gandzasar_Monastery1.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Gandzasar_Monastery1.jpg/200px-Gandzasar_Monastery1.jpg" decoding="async" width="200" height="163" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Gandzasar_Monastery1.jpg/300px-Gandzasar_Monastery1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Gandzasar_Monastery1.jpg/400px-Gandzasar_Monastery1.jpg 2x" data-file-width="514" data-file-height="419" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=Tu_vi%E1%BB%87n_Gandzasar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tu viện Gandzasar (trang không tồn tại)">Tu viện Gandzasar</a> ở <a href="/wiki/Nagorno-Karabakh" title="Nagorno-Karabakh">Nagorno Karabakh</a> được hoàn thành vào năm 1238.</figcaption></figure><p>Armenia có số dân 2.982.904 người (ước tính tháng 7 năm 2005) và là nước có <a href="/wiki/M%E1%BA%ADt_%C4%91%E1%BB%99_d%C3%A2n_s%E1%BB%91" title="Mật độ dân số">mật độ dân số</a> đứng thứ hai trong số các nước cộng hòa thuộc Liên xô trước đây. Vì mức độ <a href="/wiki/Di_c%C6%B0" class="mw-disambig" title="Di cư">di cư</a> cao sau khi <a href="/wiki/Li%C3%AAn_X%C3%B4" title="Liên Xô">Liên bang Xô viết</a> tan rã, dân số nước này đã sút giảm. Tuy nhiên, tỷ lệ di cư và sụt giảm dân số đã giảm bớt trong những năm gần đây, một xu hướng được cho là sẽ còn tiếp diễn. Trên thực tế Armenia được cho là sẽ lấy lại mức độ tăng trưởng dân số dương vào năm 2010. </p><p>Dân tộc Armenia chiếm 97.9% dân số, <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Kurd" title="Người Kurd">người Kurd</a> chiếm 1.3%, và <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Nga" title="Người Nga">người Nga</a> 0.5%. Cũng có các động đồng <a href="/wiki/Assyria" title="Assyria">Assyria</a>, <a href="/wiki/Gruzia" title="Gruzia">Gruzia</a>, <a href="/wiki/Hy_L%E1%BA%A1p" title="Hy Lạp">Hy Lạp</a> và <a href="/wiki/Ukraina" title="Ukraina">Ukraina</a> nhỏ hơn khác. Đa số <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Azerbaijan" title="Người Azerbaijan">người Azerbaijan</a>, từng chiếm một phần quan trọng trong tổng số dân, đã buộc phải rời bỏ nhà cửa từ khi nước này giành lại độc lập và thời kỳ chiếm đóng. </p><p>Hầu như tất cả người Armenia tại <a href="/wiki/Azerbaijan" title="Azerbaijan">Azerbaijan</a> (gần 120.000 người) hiện sống tại vùng <a href="/wiki/Nagorno-Karabakh" title="Nagorno-Karabakh">Nagorno-Karabakh</a>. Armenia đã từng có <a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_%C4%91%E1%BB%93ng_Do_Th%C3%A1i_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cộng đồng Do Thái Armenia (trang không tồn tại)">cộng đồng Do Thái</a> rất lớn (theo một số ước tính lên tới 8 triệu người, vượt xa con số 3 triệu người của toàn bộ dân số nước này hiện nay), với nhiều cộng đồng hiện diện trên khắp thế giới, từ <a href="/wiki/Ph%C3%A1p" title="Pháp">Pháp</a>, <a href="/wiki/Nga" title="Nga">Nga</a>, <a href="/wiki/Iran" title="Iran">Iran</a>, <a href="/wiki/Liban" title="Liban">Liban</a>, tới <a href="/wiki/B%E1%BA%AFc_M%E1%BB%B9" title="Bắc Mỹ">Bắc Mỹ</a>. </p><p>Tôn giáo chủ yếu tại Armenia là <a href="/wiki/Kit%C3%B4_gi%C3%A1o" title="Kitô giáo">Kitô giáo</a>. Các gốc rễ của Giáo hội Armenia có từ <a href="/wiki/Th%E1%BA%BF_k%E1%BB%B7_I" class="mw-redirect" title="Thế kỷ I">thế kỷ thứ nhất</a> sau Công Nguyên. Theo truyền thống, Giáo hội Armenia được hai trong số mười hai <a href="/wiki/M%C6%B0%E1%BB%9Di_hai_s%E1%BB%A9_%C4%91%E1%BB%93" title="Mười hai sứ đồ">tông đồ</a> của Chúa Giêsu là <a href="/wiki/Th%C3%A1nh_Ta%C4%91%C3%AA%C3%B4" class="mw-redirect" title="Thánh Tađêô">Thaddaeus</a> và <a href="/wiki/Th%C3%A1nh_Bat%C3%B4l%C3%B4m%C3%AA%C3%B4" class="mw-redirect" title="Thánh Batôlômêô">Bartholomew</a> thành lập. Họ đã thuyết giảng tại Armenia trong những năm 40 tới 60 Công Nguyên. Nhờ được hai vị tông đồ sáng lập, tên chính thức của Giáo hội Armenia là <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_h%E1%BB%99i_T%C3%B4ng_truy%E1%BB%81n_Armenia" title="Giáo hội Tông truyền Armenia">Giáo hội Tông truyền Armenia</a>. Armenia là nước đầu tiên coi Kitô giáo là quốc giáo vào năm <a href="/wiki/301" title="301">301</a> sau Công Nguyên, một năm sau đó giáo hội có <a href="/wiki/Th%C6%B0%E1%BB%A3ng_ph%E1%BB%A5" class="mw-disambig" title="Thượng phụ">Thượng phụ</a> đầu tiên là thánh <a href="/w/index.php?title=Grigor_Lusavorich&action=edit&redlink=1" class="new" title="Grigor Lusavorich (trang không tồn tại)">Grigor Lusavorich</a>. Hơn 93% người Kitô giáo Armenia theo Giáo hội Tông truyền Armenia, một giáo hội Chính thống Cổ Phương đông (phủ nhận Công đồng Chalcedon), đây là một phái thủ cựu, nghi thức, có thể so sánh với <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_h%E1%BB%99i_Ch%C3%ADnh_th%E1%BB%91ng_gi%C3%A1o_Copt" title="Giáo hội Chính thống giáo Copt">Giáo hội Chính thống Coptic</a> ở Ai Cập và <a href="/w/index.php?title=Gi%C3%A1o_h%E1%BB%99i_Ch%C3%ADnh_th%E1%BB%91ng_Syria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Giáo hội Chính thống Syria (trang không tồn tại)">Giáo hội Chính thống Syria</a>. Armenia cũng có một số dân theo <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_h%E1%BB%99i_C%C3%B4ng_gi%C3%A1o_R%C3%B4ma" class="mw-redirect" title="Giáo hội Công giáo Rôma">Công giáo Rôma</a> gồm cả nghi lễ Latin và nghi lễ Đông phương (Armenia), những tín hữu Công giáo nghi lễ Đông phương đó thuộc về <a href="/w/index.php?title=Gi%C3%A1o_h%E1%BB%99i_C%C3%B4ng_gi%C3%A1o_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Giáo hội Công giáo Armenia (trang không tồn tại)">Giáo hội Công giáo Armenia</a> có trụ sở đặt tại <a href="/w/index.php?title=Bzoummar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bzoummar (trang không tồn tại)">Bzoummar</a>, <a href="/wiki/Liban" title="Liban">Liban</a>. Ngoài ra còn có <a href="/w/index.php?title=Gi%C3%A1o_h%E1%BB%99i_Tin_L%C3%A0nh_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Giáo hội Tin Lành Armenia (trang không tồn tại)">Giáo hội Tin Lành Armenia</a>, <a href="/w/index.php?title=Gi%C3%A1o_h%E1%BB%99i_huynh_%C4%91%E1%BB%87_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Giáo hội huynh đệ Armenia (trang không tồn tại)">Giáo hội huynh đệ Armenia</a> và nhiều nhóm Kháng Cách khác. </p><p>Người <a href="/wiki/Kurd" title="Kurd">Kurd</a> <a href="/wiki/Yazidi" class="mw-redirect" title="Yazidi">Yazidi</a> sống ở vùng phía tây đất nước theo đạo <a href="/w/index.php?title=Yazidism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yazidism (trang không tồn tại)">Yazidi</a> (Yazdânism). Cũng có một <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Do_Th%C3%A1i_%E1%BB%9F_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử người Do Thái ở Armenia (trang không tồn tại)">cộng đồng Do Thái ở Armenia</a> giảm xuống chỉ còn khoảng 750 người sau khi độc lập với hầu hết dân di cư tới <a href="/wiki/Israel" title="Israel">Israel</a>. Hiện ở Armenia còn hai hội đường Do Thái - một ở thủ đô Yerevan và một ở thành phố <a href="/wiki/Sevan,_Armenia" title="Sevan, Armenia">Sevan</a> bên <a href="/wiki/H%E1%BB%93_Sevan" title="Hồ Sevan">hồ Sevan</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Văn_hoá"><span id="V.C4.83n_ho.C3.A1"></span>Văn hoá</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Armenia&veaction=edit&section=17" title="Sửa đổi phần “Văn hoá”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Armenia&action=edit&section=17" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Văn hoá"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Yerewan_with_Ararat.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Yerewan_with_Ararat.jpg/200px-Yerewan_with_Ararat.jpg" decoding="async" width="200" height="148" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Yerewan_with_Ararat.jpg/300px-Yerewan_with_Ararat.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Yerewan_with_Ararat.jpg/400px-Yerewan_with_Ararat.jpg 2x" data-file-width="1559" data-file-height="1153" /></a><figcaption>Dù nằm ở <a href="/wiki/Th%E1%BB%95_Nh%C4%A9_K%E1%BB%B3" title="Thổ Nhĩ Kỳ">Thổ Nhĩ Kỳ</a>, <a href="/wiki/N%C3%BAi_Ararat" title="Núi Ararat">Núi Ararat</a>, ở đây nhìn từ Yerevan, là một biểu tượng quốc gia Armenia</figcaption></figure> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_ho%C3%A1_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Văn hoá Armenia (trang không tồn tại)">Văn hoá Armenia</a></div> <p>Người Armenia có <a href="/wiki/B%E1%BA%A3ng_ch%E1%BB%AF_c%C3%A1i_Armenia" title="Bảng chữ cái Armenia">bảng chữ cái</a> và <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Armenia" title="Tiếng Armenia">ngôn ngữ</a> riêng biệt và độc đáo. Những chữ cái được Mesrob Mashdots sáng tạo và gồm 36 chữ. 96% dân số trong nước nói tiếng Armenia, tuy 75.8% dân số còn sử dụng các ngôn ngữ khác như <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Nga" title="Tiếng Nga">tiếng Nga</a> kết quả của chính sách phổ biến tiếng Nga thời Xô viết. Tỷ lệ biết chữ ở người trưởng thành tại Armenia là 99% <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://www.cia.gov/cia/publications/factbook/geos/am.html">[1]</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20050707211252/http://www.cia.gov/cia/publications/factbook//geos/am.html">Lưu trữ</a> 2005-07-07 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>. Đa số người trưởng thành tại Yerevan có thể sử dụng tiếng Nga, tuy <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Anh" title="Tiếng Anh">tiếng Anh</a> cũng đang ngày càng phổ biến. </p><p>Lòng mến khách của người Armenia đã trở thành truyền thuyết và bắt nguồn từ truyền thống cổ. Những cuộc tụ họp xã hội đều diễn ra quanh những bàn ăn với nhiều món thực phẩm theo mùa xa hoa, chuẩn bị công phu, lần lượt được phục vụ (nhưng không cay). Các vị chủ nhà thường đặt thức ăn trên chiếc đĩa của khách bất kỳ khi nào nó rỗng hay rót đầy cốc khi chúng sắp cạn. Sau một hay hai phần mời mọc, hành động từ chối một cách lịch thiệp hay, đơn giản hơn, chỉ cần để lại một miếng nhỏ thức ăn, là có thể chấp nhận được. Các loại rượu như <a href="/wiki/Cognac" title="Cognac">cognac</a>, <a href="/wiki/Vodka" title="Vodka">vodka</a>, và rượu vang đỏ thường được dùng tại các bữa tiệc và những dịp hội họp. Hiếm khi hay không bao giờ một người khách vào trong một ngôi nhà người Armenia mà không được mời cà phê, bánh nướng, thức ăn, hay thậm chí là nước. </p><p>Những lễ cưới thường khá cầu kỳ và vương giả. Quá trình cưới hỏi bắt đầu khi người nam và nữ "hứa hôn". Người lớn tuổi phía người nam (Bố mẹ, ông bà, và thường cả Cô và Bác) sang nhà người nữ để xin phép cha cô cho mối quan hệ được tiếp tục và hy vọng một tương lai tươi sáng. Khi cha cô gái đã cho phép, người nam trao cho nữ một "nhẫn hứa hôn" để chính thức hóa công việc. Để kỷ niệm sự đồng thuận của hai gia đình, gia đình người nữ mở một chai cognac Armenia. Sau khi đã hứa hôn, đa số các gia đình đều tổ chức một buổi tiệc hứa hôn khá lớn. Gia đình nhà gái là bên sắp đặt kế hoạch, tổ chức và chi trả chi phí. Gia đình nam rất ít tham dự vào việc này. Trong buổi tiệc, một linh mục được mời tới để cầu nguyện và chúc phúc cho họ. Khi những lời cầu nguyện kết thúc, hai người quấn những dải băng hôn lễ lên tay phải của nhau (nhẫn bị tháo khỏi tay phải khi buổi lễ kết hôn chính thức được nhà thờ Armenia tổ chức). Khoảng thời gian chờ đợi lễ cưới chính thức theo thông lệ là một năm. Không giống như trong các nền văn hóa khác, người nam và gia đình mình không phải trả chi phí buổi lễ. Quá trình sắp đặt kế hoạch và tổ chức thường do nhà gái đảm nhiệm, chú rể chỉ cần tới hiện diện. </p><p>Phòng tranh Nghệ thuật Quốc gia tại Yerevan có hơn 16.000 tác phẩm bắt đầu từ <a href="/wiki/Trung_C%E1%BB%95" title="Trung Cổ">Thời Trung Cổ</a>. Nơi đây cũng lưu giữ nhiều tác phẩm của các bậc thầy <a href="/wiki/Ch%C3%A2u_%C3%82u" title="Châu Âu">Châu Âu</a>. Bảo tàng Nghệ thuật Hiện đại, Phòng tranh Trẻ em, và Bảo tàng <a href="/w/index.php?title=Martiros_Saryan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Martiros Saryan (trang không tồn tại)">Martiros Saryan</a> chỉ là một trong những nơi sở hữu nhiều bộ sưu tập nghệ thuật có giá trị đang trưng bày tại Yerevan. Hơn nữa, nhiều phòng tranh tư nhân cũng đang hoạt động, nhiều phòng khác được khai trương hàng năm. Nơi đây thường tổ chức các cuộc triển lãm và bán tranh. </p><p><a href="/w/index.php?title=D%C3%A0n_nh%E1%BA%A1c_Giao_h%C6%B0%E1%BB%9Fng_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dàn nhạc Giao hưởng Armenia (trang không tồn tại)">Dàn nhạc Giao hưởng Armenia</a> ở mức trình độ quốc tế thường biểu diễn tại Nhà hát thành phố đã được sửa chữa rất đẹp. Ngoài ra, nhiều nhóm trình diễn khác cũng được đánh giá rất cao về trình độ nhạc sĩ, như <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_h%C3%A1t_Giao_h%C6%B0%E1%BB%9Fng_Qu%E1%BB%91c_gia_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà hát Giao hưởng Quốc gia Armenia (trang không tồn tại)">Nhà hát Giao hưởng Quốc gia Armenia</a> và <a href="/w/index.php?title=D%C3%A0n_nh%E1%BA%A1c_Giao_h%C6%B0%E1%BB%9Fng_Serenade&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dàn nhạc Giao hưởng Serenade (trang không tồn tại)">dàn nhạc Giao hưởng Serenade</a>. Âm <a href="/wiki/Nh%E1%BA%A1c_c%E1%BB%95_%C4%91i%E1%BB%83n" title="Nhạc cổ điển">nhạc cổ điển</a> được biểu diễn tại nhiều thính phòng nhỏ hơn, gồm Trường nhạc Quốc gia và Phòng giao hưởng. Nhạc <a href="/wiki/Jazz" title="Jazz">jazz</a> khá phổ thông, đặc biệt vào mùa hè khi các buổi trình diễn trực tiếp thường được tổ chức tại nhiều quán <a href="/w/index.php?title=Caf%C3%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Café (trang không tồn tại)">café</a> ngoài trời trong thành phố. </p><p>Vernisage tại Yerevan (thị trường nghệ thuật và thủ công), gần Quảng trường Cộng hoà, luôn rộn rã với hàng trăm người bán các mặt hàng thủ công, nhiều tác phẩm thực sự khéo léo, vào những ngày cuối tuần và thứ tư. Nơi đây có bán đồ khắc gỗ, đồ cổ, đăng ten, và những tấm thảm dệt tay cùng kilim là một đặc sản vùng Kavkaz. Đá Obsidian, có tại địa phương, được khảm vào nhiều đồ trang trí và trang sức. Nghề kim hoàn Armenia có một truyền thống lâu dài và riêng biệt, một khu vực riêng trong chợ được dành cho những bộ sưu tập đồ vàng. Những kỷ vật thời Xô viết và đồ lưu niệm sản xuất gần đây tại Nga như con materiosca (búp bê gỗ) đồng hồ, hộp men và nhiều thứ khác, cũng hiện diện tại Vernisage. </p><p>Phía bên kia Nhà hát thành phố là một khu chợ nghệ thuật đông người khác, họp vào dịp cuối tuần. Lịch sử lâu dài của Armenia trên ngã tư đường của các đế chế cổ đại khiến nơi đây trở thành địa điểm tuyệt vời để khám phá những đồ khảo cổ. Các di chỉ khảo cổ <a href="/wiki/Trung_C%E1%BB%95" title="Trung Cổ">Thời Trung Cổ</a>, <a href="/wiki/Th%E1%BB%9Di_%C4%91%E1%BA%A1i_%C4%91%E1%BB%93_s%E1%BA%AFt" title="Thời đại đồ sắt">Thời đồ sắt</a>, <a href="/wiki/Th%E1%BB%9Di_%C4%91%E1%BA%A1i_%C4%91%E1%BB%93_%C4%91%E1%BB%93ng" title="Thời đại đồ đồng">Thời đồ đồng</a> và thậm chí <a href="/wiki/Th%E1%BB%9Di_%C4%91%E1%BA%A1i_%C4%91%E1%BB%93_%C4%91%C3%A1" title="Thời đại đồ đá">Thời đồ đá</a> chỉ cách thành phố vài giờ đi xe. Đa số chúng vẫn ở tình trạng chưa được khám phá, mang lại cho du khách cơ hội tham quan những nhờ thờ, những pháo đài hãy còn ở tình trạng nguyên bản. </p><p>Đại học Mỹ tại Armenia cung cấp nhiều khóa về Kinh doanh và Luật. Đại học này được thành lập nhờ những nỗ lực của cả Chính phủ Mỹ, <a href="/w/index.php?title=Li%C3%AAn_minh_T%E1%BB%AB_thi%E1%BB%87n_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liên minh Từ thiện Armenia (trang không tồn tại)">Liên minh Từ thiện Armenia</a>, USAID, và Khoa Luật Boalt tại <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%8Dc_California_t%E1%BA%A1i_Berkeley" title="Đại học California tại Berkeley">Đại học California, Berkeley</a>. </p><p>Các chương trình mở rộng và tủ sách tại AUA trở thành một địa chỉ mới cho giới trí thức thành phố. Nhiều doanh nhân trẻ thành đạt tại Armenia từng tốt nghiệp từ trường này. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Xem_thêm"><span id="Xem_th.C3.AAm"></span>Xem thêm</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Armenia&veaction=edit&section=18" title="Sửa đổi phần “Xem thêm”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Armenia&action=edit&section=18" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Xem thêm"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Artsakh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Artsakh (trang không tồn tại)">Artsakh</a></li> <li><a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Armenia" title="Người Armenia">Người Armenia</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BB%A5_di%E1%BB%87t_ch%E1%BB%A7ng_ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Armenia" class="mw-redirect" title="Vụ diệt chủng người Armenia">Diệt chủng Armenia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%C3%A2u_%C4%91%C3%A0i_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lâu đài Armenia (trang không tồn tại)">Lâu đài Armenia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hayastani_Azgayin_Scautakan_Sharjum_Kazmakerputiun&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hayastani Azgayin Scautakan Sharjum Kazmakerputiun (trang không tồn tại)">Hayastani Azgayin Scautakan Sharjum Kazmakerputiun</a> - Phong trào Hướng đạo sinh Quốc gia Armenia</li> <li><a href="/wiki/Nagorno-Karabakh" title="Nagorno-Karabakh">Nagorno-Karabakh</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nh%E1%BB%AFng_ng%C3%A0y_ngh%E1%BB%89_%E1%BB%9F_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Những ngày nghỉ ở Armenia (trang không tồn tại)">Những ngày nghỉ ở Armenia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C3%82m_nh%E1%BA%A1c_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Âm nhạc Armenia (trang không tồn tại)">Âm nhạc Armenia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%C4%83ng_ten_ren_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đăng ten ren Armenia (trang không tồn tại)">Đăng ten ren Armenia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_c%C3%A1c_ch%E1%BB%A7_%C4%91%E1%BB%81_v%E1%BB%81_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách các chủ đề về Armenia (trang không tồn tại)">Danh sách các chủ đề về Armenia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Khachkar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khachkar (trang không tồn tại)">Khachkar</a> - những chữ thập đá rắc rối Armenia</li> <li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_c%C3%A1c_Gi%C3%A1o_tr%C6%B0%E1%BB%9Fng_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách các Giáo trưởng Armenia (trang không tồn tại)">Danh sách các Giáo trưởng Armenia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hamshenis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hamshenis (trang không tồn tại)">Hamshenis</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Các_chủ_đề_khác"><span id="C.C3.A1c_ch.E1.BB.A7_.C4.91.E1.BB.81_kh.C3.A1c"></span>Các chủ đề khác</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Armenia&veaction=edit&section=19" title="Sửa đổi phần “Các chủ đề khác”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Armenia&action=edit&section=19" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Các chủ đề khác"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Vi%E1%BB%85n_th%C3%B4ng_%E1%BB%9F_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Viễn thông ở Armenia (trang không tồn tại)">Viễn thông ở Armenia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Quan_h%E1%BB%87_n%C6%B0%E1%BB%9Bc_ngo%C3%A0i_c%E1%BB%A7a_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quan hệ nước ngoài của Armenia (trang không tồn tại)">Quan hệ nước ngoài của Armenia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Qu%C3%A2n_%C4%91%E1%BB%99i_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quân đội Armenia (trang không tồn tại)">Quân đội Armenia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Giao_th%C3%B4ng_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Giao thông Armenia (trang không tồn tại)">Giao thông Armenia</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tham_khảo"><span id="Tham_kh.E1.BA.A3o"></span>Tham khảo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Armenia&veaction=edit&section=20" title="Sửa đổi phần “Tham khảo”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Armenia&action=edit&section=20" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tham khảo"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71728118">.mw-parser-output .reflist{margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}@media screen{.mw-parser-output .reflist{font-size:90%}}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist columns references-column-width" style="-moz-column-width: 30em; -webkit-column-width: 30em; column-width: 30em; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-Armenia_information-1"><b><a href="#cite_ref-Armenia_information_1-0">^</a></b> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67233549">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output .citation q{quotes:"“""”""‘""’"}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#33aa33;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.armstat.am/file/doc/99475033.pdf">“Statistical Service of Armenia”</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. Armstat<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 20 tháng 2 năm 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Statistical+Service+of+Armenia&rft.pub=Armstat&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.armstat.am%2Ffile%2Fdoc%2F99475033.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-News.am-2"><b><a href="#cite_ref-News.am_2-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://countrymeters.info/en/Armenia">“Armenia Population”</a>. countrymeters.info.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Armenia+Population&rft_id=http%3A%2F%2Fcountrymeters.info%2Fen%2FArmenia&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-IMF_GDP-3">^ <a href="#cite_ref-IMF_GDP_3-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-IMF_GDP_3-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-IMF_GDP_3-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-IMF_GDP_3-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2016/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=59&pr.y=18&sy=2016&ey=2016&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=911&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a=">“Report for Selected Countries and Subjects”</a>. <i><a href="/w/index.php?title=World_Economic_Outlook&action=edit&redlink=1" class="new" title="World Economic Outlook (trang không tồn tại)">World Economic Outlook</a> Database, October 2016</i>. Washington, D.C.: <a href="/wiki/International_Monetary_Fund" class="mw-redirect" title="International Monetary Fund">International Monetary Fund</a>. ngày 4 tháng 10 năm 2016<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 26 tháng 10 năm 2016</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=World+Economic+Outlook+Database%2C+October+2016&rft.atitle=Report+for+Selected+Countries+and+Subjects&rft.date=2016-10-04&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.imf.org%2Fexternal%2Fpubs%2Fft%2Fweo%2F2016%2F02%2Fweodata%2Fweorept.aspx%3Fpr.x%3D59%26pr.y%3D18%26sy%3D2016%26ey%3D2016%26scsm%3D1%26ssd%3D1%26sort%3Dcountry%26ds%3D.%26br%3D1%26c%3D911%26s%3DNGDPD%252CNGDPDPC%252CPPPGDP%252CPPPPC%26grp%3D0%26a%3D&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-HDI-4"><b><a href="#cite_ref-HDI_4-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr_2015_statistical_annex.pdf/">“Human Development Report 2015”</a>. United Nations. 2015<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 14 tháng 12 năm 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Human+Development+Report+2015&rft.pub=United+Nations&rft.date=2015&rft_id=http%3A%2F%2Fhdr.undp.org%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Fhdr_2015_statistical_annex.pdf%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-WB1-5"><b><a href="#cite_ref-WB1_5-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI">“Gini index”</a>. <a href="/wiki/World_Bank" class="mw-redirect" title="World Bank">World Bank</a><span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 12 tháng 5 năm 2016</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Gini+index&rft.pub=World+Bank&rft_id=http%3A%2F%2Fdata.worldbank.org%2Findicator%2FSI.POV.GINI&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Oxford_University_Press-6"><b><a href="#cite_ref-Oxford_University_Press_6-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation book cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/oxfordencycloped0000unse/page/156"><i>The Oxford Encyclopedia of Economic History</i></a>. Oxford University Press. 2003. tr. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/oxfordencycloped0000unse/page/156">156</a>. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-19-510507-0" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-19-510507-0"><bdi>978-0-19-510507-0</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Oxford+Encyclopedia+of+Economic+History&rft.pages=156&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.date=2003&rft.isbn=978-0-19-510507-0&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Foxfordencycloped0000unse%2Fpage%2F156&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-7"><b><a href="#cite_ref-7">^</a></b> <span class="reference-text">(<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFGarsoïan1997" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Nina_Garso%C3%AFan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nina Garsoïan (trang không tồn tại)">Garsoïan, Nina</a> (1997). R.G. Hovannisian (biên tập). <i>Armenian People from Ancient to Modern Times</i>. <b>1</b>. <a href="/w/index.php?title=Palgrave_Macmillan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Palgrave Macmillan (trang không tồn tại)">Palgrave Macmillan</a>. tr. 81.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Armenian+People+from+Ancient+to+Modern+Times&rft.pages=81&rft.pub=Palgrave+Macmillan&rft.date=1997&rft.aulast=Garso%C3%AFan&rft.aufirst=Nina&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-8"><b><a href="#cite_ref-8">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFStringer2005" class="citation book cs1">Stringer, Martin D. (2005). <span class="cs1-lock-limited" title="Truy cập miễn phí một cách hạn chế, thường yêu cầu đăng ký"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sociologicalhist00stri"><i>A Sociological History of Christian Worship</i></a></span>. Cambridge: Cambridge University Press. tr. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sociologicalhist00stri/page/n101">92</a>. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-521-81955-8" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-521-81955-8"><bdi>978-0-521-81955-8</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+Sociological+History+of+Christian+Worship&rft.place=Cambridge&rft.pages=92&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=2005&rft.isbn=978-0-521-81955-8&rft.aulast=Stringer&rft.aufirst=Martin+D.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsociologicalhist00stri&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-9"><b><a href="#cite_ref-9">^</a></b> <span class="reference-text">Smaller nations that have claimed a prior official adoption of Christianity include <a href="/w/index.php?title=Osroene&action=edit&redlink=1" class="new" title="Osroene (trang không tồn tại)">Osroene</a>, the <a href="/w/index.php?title=Silures&action=edit&redlink=1" class="new" title="Silures (trang không tồn tại)">Silures</a>, and <a href="/wiki/San_Marino" title="San Marino">San Marino</a>.</span> </li> <li id="cite_note-10"><b><a href="#cite_ref-10">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFGrousset1947" class="citation book cs1">Grousset, René (1947). <i>Histoire de l'Arménie</i> (ấn bản thứ 1984). Payot. tr. 122.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Histoire+de+l%27Arm%C3%A9nie&rft.pages=122&rft.edition=1984&rft.pub=Payot&rft.date=1947&rft.aulast=Grousset&rft.aufirst=Ren%C3%A9&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-11"><b><a href="#cite_ref-11">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://hdr.undp.org/sites/all/themes/hdr_theme/country-notes/ARM.pdf">“Human Development Report”</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. United Nations Development Programme (UNDP). 2019. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200716153627/http://hdr.undp.org/sites/all/themes/hdr_theme/country-notes/ARM.pdf">Lưu trữ</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> bản gốc ngày 16 tháng 7 năm 2020<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 27 tháng 7 năm 2020</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Human+Development+Report&rft.pub=United+Nations+Development+Programme+%28UNDP%29&rft.date=2019&rft_id=http%3A%2F%2Fhdr.undp.org%2Fsites%2Fall%2Fthemes%2Fhdr_theme%2Fcountry-notes%2FARM.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-12"><b><a href="#cite_ref-12">^</a></b> <span class="reference-text">The republic has <a href="/w/index.php?title=Separation_of_church_and_state&action=edit&redlink=1" class="new" title="Separation of church and state (trang không tồn tại)">separation of church and state</a></span> </li> <li id="cite_note-CNNc-13"><b><a href="#cite_ref-CNNc_13-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cnn.com/2010/WORLD/meast/06/09/armenia.old.shoe/">“Armenian cave yields what may be world's oldest leather shoe”</a>. <a href="/wiki/CNN" title="CNN">CNN</a>. ngày 9 tháng 6 năm 2010. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180128074651/http://www.cnn.com/2010/WORLD/meast/06/09/armenia.old.shoe/">Lưu trữ</a> bản gốc ngày 28 tháng 1 năm 2018<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 28 tháng 1 năm 2018</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Armenian+cave+yields+what+may+be+world%27s+oldest+leather+shoe&rft.date=2010-06-09&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.cnn.com%2F2010%2FWORLD%2Fmeast%2F06%2F09%2Farmenia.old.shoe%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-strawskirt-14"><b><a href="#cite_ref-strawskirt_14-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20171010142655/https://news.am/eng/news/73915.html">“5,900-year-old women's skirt discovered in Armenian cave”</a>. <i>News Armenia</i>. ngày 13 tháng 9 năm 2011. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.am/eng/news/73915.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 10 tháng 10 năm 2017<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 14 tháng 9 năm 2011</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=News+Armenia&rft.atitle=5%2C900-year-old+women%27s+skirt+discovered+in+Armenian+cave&rft.date=2011-09-13&rft_id=http%3A%2F%2Fnews.am%2Feng%2Fnews%2F73915.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-National_Geographic-15"><b><a href="#cite_ref-National_Geographic_15-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://news.nationalgeographic.com/news/2011/01/110111-oldest-wine-press-making-winery-armenia-science-ucla/">“Earliest Known Winery Found in Armenian Cave”</a>. <a href="/wiki/National_Geographic_Society" class="mw-redirect" title="National Geographic Society">National Geographic</a>. ngày 12 tháng 1 năm 2011. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180108093549/https://news.nationalgeographic.com/news/2011/01/110111-oldest-wine-press-making-winery-armenia-science-ucla/">Lưu trữ</a> bản gốc ngày 8 tháng 1 năm 2018<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 28 tháng 1 năm 2018</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Earliest+Known+Winery+Found+in+Armenian+Cave&rft.pub=National+Geographic&rft.date=2011-01-12&rft_id=https%3A%2F%2Fnews.nationalgeographic.com%2Fnews%2F2011%2F01%2F110111-oldest-wine-press-making-winery-armenia-science-ucla%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-16"><b><a href="#cite_ref-16">^</a></b> <span class="reference-text">De Mieroop, Marc Van. (2004).</span> </li> <li id="cite_note-17"><b><a href="#cite_ref-17">^</a></b> <span class="reference-text">Movses Khorenatsi, History of Armenia.</span> </li> <li id="cite_note-18"><b><a href="#cite_ref-18">^</a></b> <span class="reference-text">John A. C. Greppin and I. M. Diakonoff, <i>Some Effects of the Hurro-Urartian People and Their Languages upon the Earliest Armenians</i> Journal of the American Oriental Society Vol. 111, No. 4 (Oct.</span> </li> <li id="cite_note-19"><b><a href="#cite_ref-19">^</a></b> <span class="reference-text">Joan Aruz, Kim Benzel, Jean M. Evans, <i>Beyond Babylon: Art, Trade, and Diplomacy in the Second Millennium B.C.</i> Metropolitan Museum of Art (New York, N.Y.) (2008) pp. 92</span> </li> <li id="cite_note-20"><b><a href="#cite_ref-20">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFKossian1997" class="citation cs2">Kossian, Aram V. (1997), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190829005531/https://docplayer.net/108120425-The-mushki-problem-reconsidered.html"><i>The Mushki Problem Reconsidered</i></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://docplayer.net/108120425-The-mushki-problem-reconsidered.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 29 tháng 8 năm 2019<span class="reference-accessdate">, truy cập ngày 31 tháng 8 năm 2019</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Mushki+Problem+Reconsidered&rft.date=1997&rft.aulast=Kossian&rft.aufirst=Aram+V.&rft_id=https%3A%2F%2Fdocplayer.net%2F108120425-The-mushki-problem-reconsidered.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span> pp. 254</span> </li> <li id="cite_note-21"><b><a href="#cite_ref-21">^</a></b> <span class="reference-text">Peter I. Bogucki and Pam J. Crabtree <a rel="nofollow" class="external text" href="http://lukashevichus.info/knigi/ancient_europe_encycl_bogucki_crabtree_1.pdf"><i>Ancient Europe, 8000 B.C. to A.D. 1000: An Encyclopedia of the Barbarian World</i>.</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160109082658/http://lukashevichus.info/knigi/ancient_europe_encycl_bogucki_crabtree_1.pdf">Lưu trữ</a> 2016-01-09 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></span> </li> <li id="cite_note-22"><b><a href="#cite_ref-22">^</a></b> <span class="reference-text">Paul Thieme, The 'Aryan' Gods of the Mitanni Treaties.</span> </li> <li id="cite_note-23"><b><a href="#cite_ref-23">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFPetrosyan2007" class="citation journal cs1">Petrosyan, Armen (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20201004180224/https://www.academia.edu/3657764/Towards_the_Origins_of_the_Armenian_People_The_Problem_of_Identification_of_the_Proto_Armenians_A_Critical_Review_in_English_">“Towards the Origins of the Armenian People: The Problem of Identification of the Proto-Armenians: A Critical Review (in English)”</a>. <i>Journal for the Society of Armenian Studies</i>. <b>16</b>: 49–54. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.academia.edu/3657764">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 4 tháng 10 năm 2020<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 30 tháng 8 năm 2019</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+for+the+Society+of+Armenian+Studies&rft.atitle=Towards+the+Origins+of+the+Armenian+People%3A+The+Problem+of+Identification+of+the+Proto-Armenians%3A+A+Critical+Review+%28in+English%29&rft.volume=16&rft.pages=49-54&rft.date=2007&rft.aulast=Petrosyan&rft.aufirst=Armen&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.academia.edu%2F3657764&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-24"><b><a href="#cite_ref-24">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFKurkjian1958" class="citation book cs1">Kurkjian, Vahan (1958). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20120527052930/http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Gazetteer/Places/Asia/Armenia/_Texts/KURARM/home.html"><i>History of Armenia</i></a> (ấn bản thứ 1964). Michigan: <a href="/w/index.php?title=Armenian_General_Benevolent_Union&action=edit&redlink=1" class="new" title="Armenian General Benevolent Union (trang không tồn tại)">Armenian General Benevolent Union</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Gazetteer/Places/Asia/Armenia/_Texts/KURARM/home.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 27 tháng 5 năm 2012<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 22 tháng 7 năm 2009</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=History+of+Armenia&rft.place=Michigan&rft.edition=1964&rft.pub=Armenian+General+Benevolent+Union&rft.date=1958&rft.aulast=Kurkjian&rft.aufirst=Vahan&rft_id=https%3A%2F%2Fpenelope.uchicago.edu%2FThayer%2FE%2FGazetteer%2FPlaces%2FAsia%2FArmenia%2F_Texts%2FKURARM%2Fhome.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-25"><b><a href="#cite_ref-25">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Armenian_Soviet_Encyclopedia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Armenian Soviet Encyclopedia (trang không tồn tại)"><i>Armenian Soviet Encyclopedia</i></a>. Yerevan: Armenian Encyclopedia. 1987. tr. v. 12.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Armenian+Soviet+Encyclopedia&rft.place=Yerevan&rft.pages=v.+12&rft.pub=Armenian+Encyclopedia&rft.date=1987&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-26"><b><a href="#cite_ref-26">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMovsisyan2000" class="citation book cs1">Movsisyan, Artak (2000). <i>Sacred Highland: Armenia in the spiritual conception of the Near East</i>. Yerevan.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Sacred+Highland%3A+Armenia+in+the+spiritual+conception+of+the+Near+East&rft.pub=Yerevan&rft.date=2000&rft.aulast=Movsisyan&rft.aufirst=Artak&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-27"><b><a href="#cite_ref-27">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFKavoukjian1982" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Martiros_Kavoukjian&action=edit&redlink=1" class="new" title="Martiros Kavoukjian (trang không tồn tại)">Kavoukjian, Martiros</a> (1982). <i>The Genesis of Armenian People</i>. Montreal.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Genesis+of+Armenian+People&rft.pub=Montreal&rft.date=1982&rft.aulast=Kavoukjian&rft.aufirst=Martiros&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-28"><b><a href="#cite_ref-28">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFCharles_W._HartleyG._Bike_YazicioğluAdam_T._Smith2012" class="citation book cs1">Charles W. Hartley; G. Bike Yazicioğlu; Adam T. Smith biên tập (2012). <i>The Archaeology of Power and Politics in Eurasia: Regimes and Revolutions</i>. Cambridge University Press. tr. 65. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-1-107-01652-1" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-1-107-01652-1"><bdi>978-1-107-01652-1</bdi></a>. <q>...the unique temple-tomb at Garni, just east of Yerevan – the only Greco-Roman colonnaded building anywhere in the Soviet Union.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Archaeology+of+Power+and+Politics+in+Eurasia%3A+Regimes+and+Revolutions&rft.pages=65&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=2012&rft.isbn=978-1-107-01652-1&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-29"><b><a href="#cite_ref-29">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation encyclopaedia cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210416073851/https://www.worldhistory.org/assyria/">“Assyria”</a>. <i><a href="/wiki/World_History_Encyclopedia" title="World History Encyclopedia">World History Encyclopedia</a></i>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldhistory.org/assyria/">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 16 tháng 4 năm 2021<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 13 tháng 5 năm 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Assyria&rft.btitle=World+History+Encyclopedia&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.worldhistory.org%2Fassyria%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-CIA-30"><b><a href="#cite_ref-CIA_30-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/armenia/">“The World Factbook: Armenia”</a>. <a href="/wiki/Central_Intelligence_Agency" class="mw-redirect" title="Central Intelligence Agency">CIA</a><span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 15 tháng 11 năm 2007</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+World+Factbook%3A+Armenia&rft.pub=CIA&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cia.gov%2Fthe-world-factbook%2Fcountries%2Farmenia%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-almanac-31"><b><a href="#cite_ref-almanac_31-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBrunner2006" class="citation book cs1">Brunner, Borgna (2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/timealmanac2007w00brun/page/685"><i>Time Almanac with Information Please 2007</i></a>. New York: Time Home Entertainment. tr. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/timealmanac2007w00brun/page/685">685</a>. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-1-933405-49-0" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-1-933405-49-0"><bdi>978-1-933405-49-0</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Time+Almanac+with+Information+Please+2007&rft.place=New+York&rft.pages=685&rft.pub=Time+Home+Entertainment&rft.date=2006&rft.isbn=978-1-933405-49-0&rft.aulast=Brunner&rft.aufirst=Borgna&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Ftimealmanac2007w00brun%2Fpage%2F685&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-books.google.nl-32">^ <a href="#cite_ref-books.google.nl_32-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-books.google.nl_32-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Mary Boyce.</span> </li> <li id="cite_note-33"><b><a href="#cite_ref-33">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFStokes,_Jamie2008" class="citation book cs1">Stokes, Jamie biên tập (2008). <i>Encyclopedia of the Peoples of Africa and the Middle East</i>. New York: <a href="/w/index.php?title=Infobase_Publishing&action=edit&redlink=1" class="new" title="Infobase Publishing (trang không tồn tại)">Infobase Publishing</a>. tr. 65. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-1-4381-2676-0" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-1-4381-2676-0"><bdi>978-1-4381-2676-0</bdi></a>. <q>Etchmiatzin is located in the west of modern Armenia, close to the border with Turkey, and its fourth-century cathedral is generally regarded as the oldest in the world.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Encyclopedia+of+the+Peoples+of+Africa+and+the+Middle+East&rft.place=New+York&rft.pages=65&rft.pub=Infobase+Publishing&rft.date=2008&rft.isbn=978-1-4381-2676-0&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-34"><b><a href="#cite_ref-34">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBauer-Manndorff1981" class="citation book cs1">Bauer-Manndorff, Elisabeth (1981). <i>Armenia: Past and Present</i>. Lucerne: Reich Verlag. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/8063377">8063377</a>. <q>Etchmiadzin, with the world's oldest cathedral and the seat of the Catholicos, draws tourists from all over the world.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Armenia%3A+Past+and+Present&rft.place=Lucerne&rft.pub=Reich+Verlag&rft.date=1981&rft_id=info%3Aoclcnum%2F8063377&rft.aulast=Bauer-Manndorff&rft.aufirst=Elisabeth&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-35"><b><a href="#cite_ref-35">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFUtudjian1968" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=%C3%89douard_Utudjian&action=edit&redlink=1" class="new" title="Édouard Utudjian (trang không tồn tại)">Utudjian, Édouard</a> (1968). <i>Armenian Architecture: 4th to 17th Century</i>. Paris: Editions A. Morancé. tr. 7. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/464421">464421</a>. <q>...the oldest cathedral in Christendom, that of Etchmiadzin, founded in the 4th century.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Armenian+Architecture%3A+4th+to+17th+Century&rft.place=Paris&rft.pages=7&rft.pub=Editions+A.+Moranc%C3%A9&rft.date=1968&rft_id=info%3Aoclcnum%2F464421&rft.aulast=Utudjian&rft.aufirst=%C3%89douard&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECanardCahen1960-36"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTECanardCahen1960_36-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFCanardCahen1960">Canard & Cahen 1960</a>.<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%">Lỗi sfn: không có mục tiêu: CITEREFCanardCahen1960 (<a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_Harv_v%C3%A0_Sfn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Lỗi bản mẫu Harv và Sfn (trang không tồn tại)">trợ giúp</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-37"><b><a href="#cite_ref-37">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHoltLambtonLewis1977" class="citation journal cs1">Holt, Peter Malcolm; Lambton, Ann Katharine Swynford; Lewis, Bernard (1977). “The Cambridge History of Islam”: 231–32.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=The+Cambridge+History+of+Islam&rft.pages=231-32&rft.date=1977&rft.aulast=Holt&rft.aufirst=Peter+Malcolm&rft.au=Lambton%2C+Ann+Katharine+Swynford&rft.au=Lewis%2C+Bernard&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span> <span class="cs1-hidden-error error citation-comment">Chú thích journal cần <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/Tr%E1%BB%A3_gi%C3%BAp:L%E1%BB%97i_CS1#missing_periodical" title="Trợ giúp:Lỗi CS1">trợ giúp</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-38"><b><a href="#cite_ref-38">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFRayfield2013" class="citation book cs1">Rayfield, Donald (2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170205172633/https://books.google.com/books?id=PxQpmg_JIpwC&pg=PA165"><i>Edge of Empires: A History of Georgia</i></a>. Reaktion Books. tr. 165. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-1-78023-070-2" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-1-78023-070-2"><bdi>978-1-78023-070-2</bdi></a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=PxQpmg_JIpwC&pg=PA165">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 5 tháng 2 năm 2017<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 28 tháng 11 năm 2016</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Edge+of+Empires%3A+A+History+of+Georgia&rft.pages=165&rft.pub=Reaktion+Books&rft.date=2013&rft.isbn=978-1-78023-070-2&rft.aulast=Rayfield&rft.aufirst=Donald&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DPxQpmg_JIpwC%26pg%3DPA165&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Ward2014-39"><b><a href="#cite_ref-Ward2014_39-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWard2014" class="citation book cs1">Ward, Steven R. (2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170205171942/https://books.google.com/books?id=MOuVAgAAQBAJ&pg=PA43"><i>Immortal, Updated Edition: A Military History of Iran and Its Armed Forces</i></a>. Georgetown University Press. tr. 43. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-1-62616-032-3" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-1-62616-032-3"><bdi>978-1-62616-032-3</bdi></a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=MOuVAgAAQBAJ&pg=PA43">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 5 tháng 2 năm 2017<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 28 tháng 11 năm 2016</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Immortal%2C+Updated+Edition%3A+A+Military+History+of+Iran+and+Its+Armed+Forces&rft.pages=43&rft.pub=Georgetown+University+Press&rft.date=2014&rft.isbn=978-1-62616-032-3&rft.aulast=Ward&rft.aufirst=Steven+R.&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DMOuVAgAAQBAJ%26pg%3DPA43&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-HerzigKurkchiyan2004-40"><b><a href="#cite_ref-HerzigKurkchiyan2004_40-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHerzigKurkchiyan2004" class="citation book cs1">Herzig, Edmund; Kurkchiyan, Marina (2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170111210219/https://books.google.com/books?id=B8WRAgAAQBAJ&pg=PA47"><i>The Armenians: Past and Present in the Making of National Identity</i></a>. Routledge. tr. 47. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-1-135-79837-6" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-1-135-79837-6"><bdi>978-1-135-79837-6</bdi></a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=B8WRAgAAQBAJ&pg=PA47">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 11 tháng 1 năm 2017<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 28 tháng 11 năm 2016</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Armenians%3A+Past+and+Present+in+the+Making+of+National+Identity&rft.pages=47&rft.pub=Routledge&rft.date=2004&rft.isbn=978-1-135-79837-6&rft.aulast=Herzig&rft.aufirst=Edmund&rft.au=Kurkchiyan%2C+Marina&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DB8WRAgAAQBAJ%26pg%3DPA47&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-41"><b><a href="#cite_ref-41">^</a></b> <span class="reference-text">H. Nahavandi, Y. Bomati, <i>Shah Abbas, empereur de Perse (1587–1629)</i> (Perrin, Paris, 1998)</span> </li> <li id="cite_note-Mikaberidze2011-42"><b><a href="#cite_ref-Mikaberidze2011_42-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMikaberidze2011" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Alexander_Mikaberidze&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alexander Mikaberidze (trang không tồn tại)">Mikaberidze, Alexander</a> (2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170205173031/https://books.google.com/books?id=jBBYD2J2oE4C&pg=PA351"><i>Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia</i></a>. ABC-CLIO. tr. 33, 351. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-1-59884-337-8" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-1-59884-337-8"><bdi>978-1-59884-337-8</bdi></a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=jBBYD2J2oE4C&pg=PA351">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 5 tháng 2 năm 2017<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 28 tháng 11 năm 2016</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Conflict+and+Conquest+in+the+Islamic+World%3A+A+Historical+Encyclopedia&rft.pages=33%2C+351&rft.pub=ABC-CLIO&rft.date=2011&rft.isbn=978-1-59884-337-8&rft.aulast=Mikaberidze&rft.aufirst=Alexander&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DjBBYD2J2oE4C%26pg%3DPA351&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Dowling2014-43"><b><a href="#cite_ref-Dowling2014_43-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFDowling2014" class="citation book cs1">Dowling, Timothy C. (2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170208103437/https://books.google.com/books?id=KTq2BQAAQBAJ&pg=PA728"><i>Russia at War: From the Mongol Conquest to Afghanistan, Chechnya, and Beyond [2 volumes]</i></a>. ABC-CLIO. tr. 728–. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-1-59884-948-6" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-1-59884-948-6"><bdi>978-1-59884-948-6</bdi></a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=KTq2BQAAQBAJ&pg=PA728">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 8 tháng 2 năm 2017<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 28 tháng 11 năm 2016</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Russia+at+War%3A+From+the+Mongol+Conquest+to+Afghanistan%2C+Chechnya%2C+and+Beyond+%26%2391%3B2+volumes%26%2393%3B&rft.pages=728-&rft.pub=ABC-CLIO&rft.date=2014&rft.isbn=978-1-59884-948-6&rft.aulast=Dowling&rft.aufirst=Timothy+C.&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DKTq2BQAAQBAJ%26pg%3DPA728&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-44"><b><a href="#cite_ref-44">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMinahan2010" class="citation book cs1">Minahan, James (2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20151025182604/https://books.google.com/books?id=jfrWCQAAQBAJ"><i>The complete guide to national symbols and emblems</i></a>. Santa Barbara, Calif.: Greenwood Press. tr. 310. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-313-34497-8" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-313-34497-8"><bdi>978-0-313-34497-8</bdi></a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=jfrWCQAAQBAJ">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 25 tháng 10 năm 2015<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 27 tháng 8 năm 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+complete+guide+to+national+symbols+and+emblems&rft.place=Santa+Barbara%2C+Calif.&rft.pages=310&rft.pub=Greenwood+Press&rft.date=2010&rft.isbn=978-0-313-34497-8&rft.aulast=Minahan&rft.aufirst=James&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DjfrWCQAAQBAJ&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-45"><b><a href="#cite_ref-45">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFKirakosian1972" class="citation book cs1">Kirakosian, J. S. (1972). <i>Hayastane michazkayin divanakitut'yan ew sovetakan artakin kaghakakanut'yan pastateghterum, 1828–1923</i> [<i>Armenia in the documents of international diplomacy and Soviet foreign policy, 1828–1923</i>] (bằng tiếng Armenia). Yerevan. tr. 149–358.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Hayastane+michazkayin+divanakitut%27yan+ew+sovetakan+artakin+kaghakakanut%27yan+pastateghterum%2C+1828%E2%80%931923&rft.pages=149-358&rft.pub=Yerevan&rft.date=1972&rft.aulast=Kirakosian&rft.aufirst=J.+S.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-46"><b><a href="#cite_ref-46">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFKieserSchaller2002" class="citation cs2">Kieser, Hans-Lukas; Schaller, Dominik J. (2002), <i>Der Völkermord an den Armeniern und die Shoah</i> [<i>The Armenian genocide and the Shoah</i>] (bằng tiếng Đức), Chronos, tr. 114, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-3-0340-0561-6" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-3-0340-0561-6"><bdi>978-3-0340-0561-6</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Der+V%C3%B6lkermord+an+den+Armeniern+und+die+Shoah&rft.pages=114&rft.pub=Chronos&rft.date=2002&rft.isbn=978-3-0340-0561-6&rft.aulast=Kieser&rft.aufirst=Hans-Lukas&rft.au=Schaller%2C+Dominik+J.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-47"><b><a href="#cite_ref-47">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWalker1980" class="citation cs2">Walker, Christopher J. (1980), <i>Armenia: The Survival of A Nation</i>, London: Croom Helm, tr. 200–03</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Armenia%3A+The+Survival+of+A+Nation&rft.place=London&rft.pages=200-03&rft.pub=Croom+Helm&rft.date=1980&rft.aulast=Walker&rft.aufirst=Christopher+J.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-48"><b><a href="#cite_ref-48">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://webarchive.loc.gov/all/20011116212954/http://www.umd.umich.edu/dept/armenian/facts/gen_bib1.html">“Extensive bibliography by University of Michigan on the Armenian genocide”</a>. Umd.umich.edu. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.umd.umich.edu/dept/armenian/facts/gen_bib1.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 16 tháng 11 năm 2001<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 30 tháng 12 năm 2010</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Extensive+bibliography+by+University+of+Michigan+on+the+Armenian+genocide&rft.pub=Umd.umich.edu&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.umd.umich.edu%2Fdept%2Farmenian%2Ffacts%2Fgen_bib1.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-24.04.1998-49"><b><a href="#cite_ref-24.04.1998_49-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.armenian-genocide.org/Affirmation.153/current_category.7/affirmation_detail.html">“Council of Europe Parliamentary Assembly Resolution”</a>. Armenian genocide. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160303171925/http://www.armenian-genocide.org/Affirmation.153/current_category.7/affirmation_detail.html">Lưu trữ</a> bản gốc ngày 3 tháng 3 năm 2016<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 10 tháng 2 năm 2016</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Council+of+Europe+Parliamentary+Assembly+Resolution&rft.pub=Armenian+genocide&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.armenian-genocide.org%2FAffirmation.153%2Fcurrent_category.7%2Faffirmation_detail.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Ferguson-50"><b><a href="#cite_ref-Ferguson_50-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFFerguson2006" class="citation book cs1"><a href="/wiki/Niall_Ferguson" title="Niall Ferguson">Ferguson, Niall</a> (2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/warofworldtwenti00nial/page/177"><i>The War of the World: Twentieth-Century Conflict and the Descent of the West</i></a>. New York: Penguin Press. tr. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/warofworldtwenti00nial/page/177">177</a>. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-1-59420-100-4" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-1-59420-100-4"><bdi>978-1-59420-100-4</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+War+of+the+World%3A+Twentieth-Century+Conflict+and+the+Descent+of+the+West&rft.place=New+York&rft.pages=177&rft.pub=Penguin+Press&rft.date=2006&rft.isbn=978-1-59420-100-4&rft.aulast=Ferguson&rft.aufirst=Niall&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fwarofworldtwenti00nial%2Fpage%2F177&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-51"><b><a href="#cite_ref-51">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/w/index.php?title=Robert_Melson&action=edit&redlink=1" class="new" title="Robert Melson (trang không tồn tại)">Robert Melson</a>, <i>Revolution and Genocide: On the Origins of the Armenian genocide and the Holocaust</i>, University of Chicago Press, ngày 15 tháng 10 năm 1992, p. 147</span> </li> <li id="cite_note-52"><b><a href="#cite_ref-52">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/6045182.stm">Q&A: Armenian genocide dispute</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070301211630/http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/6045182.stm">Lưu trữ</a> 2007-03-01 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>.</span> </li> <li id="cite_note-53"><b><a href="#cite_ref-53">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.genocide-museum.am/eng/Description_and_history.php">“Tsitsernakaberd Memorial Complex”</a>. <a href="/w/index.php?title=Armenian_Genocide_Museum-Institute&action=edit&redlink=1" class="new" title="Armenian Genocide Museum-Institute (trang không tồn tại)">Armenian Genocide Museum-Institute</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160120092829/http://www.genocide-museum.am/eng/Description_and_history.php">Lưu trữ</a> bản gốc ngày 20 tháng 1 năm 2016<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 10 tháng 2 năm 2016</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Tsitsernakaberd+Memorial+Complex&rft.pub=Armenian+Genocide+Museum-Institute&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.genocide-museum.am%2Feng%2FDescription_and_history.php&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-54"><b><a href="#cite_ref-54">^</a></b> <span class="reference-text">Hovannisian, Richard, and Simon Payaslian.</span> </li> <li id="cite_note-main1-55">^ <a href="#cite_ref-main1_55-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-main1_55-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.countriesquest.com/asia/azerbaijan/history/the_soviet_period.htm">“The Soviet Period – History – Azerbaijan – Asia”</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110929150339/http://www.countriesquest.com/asia/azerbaijan/history/the_soviet_period.htm">Lưu trữ</a> bản gốc ngày 29 tháng 9 năm 2011<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 25 tháng 7 năm 2011</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Soviet+Period+%E2%80%93+History+%E2%80%93+Azerbaijan+%E2%80%93+Asia&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.countriesquest.com%2Fasia%2Fazerbaijan%2Fhistory%2Fthe_soviet_period.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-BSE-56">^ <a href="#cite_ref-BSE_56-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-BSE_56-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150925080238/http://bse.chemport.ru/zakavkazskaya_federatsiya.shtml">Закавказская федерация</a>. <i>Большая советская энциклопедия</i>, 3-е изд., гл. ред. А. М. Прохоров. Москва: Советская энциклопедия, 1972. Т. 9 (<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFA._M._Prokhorov1972" class="citation book cs1">A. M. Prokhorov; và đồng nghiệp biên tập (1972). “Transcaucasian Federation”. <a href="/w/index.php?title=Great_Soviet_Encyclopedia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Great Soviet Encyclopedia (trang không tồn tại)"><i>Great Soviet Encyclopedia</i></a> (bằng tiếng Nga). <b>9</b>. Moscow: Soviet Encyclopedia.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Transcaucasian+Federation&rft.btitle=Great+Soviet+Encyclopedia&rft.place=Moscow&rft.pub=Soviet+Encyclopedia&rft.date=1972&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-57"><b><a href="#cite_ref-57">^</a></b> <span class="reference-text">Ronald G. Suny, James Nichol, Darrell L. Slider.</span> </li> <li id="cite_note-58"><b><a href="#cite_ref-58">^</a></b> <span class="reference-text">C. Mouradian, <i>L'Armenie sovietique</i>, pp. 278–79</span> </li> <li id="cite_note-59"><b><a href="#cite_ref-59">^</a></b> <span class="reference-text">"<a rel="nofollow" class="external text" href="http://encyclopedia2.thefreedictionary.com/Azerbaijan+Soviet+Socialist+Republic">Azerbaijan Soviet Socialist Republic</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20111103114602/http://encyclopedia2.thefreedictionary.com/Azerbaijan+Soviet+Socialist+Republic">Lưu trữ</a> 2011-11-03 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>".</span> </li> <li id="cite_note-60"><b><a href="#cite_ref-60">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20201220163702/https://www.rferl.org/a/1088062.html">“Azerbaijan: Armenians and Azerbaijanis Remember Suffering”</a>. <i><a href="/wiki/Radio_Free_Europe/Radio_Liberty" class="mw-redirect" title="Radio Free Europe/Radio Liberty">Radio Free Europe/Radio Liberty</a></i>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.rferl.org/a/1088062.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 20 tháng 12 năm 2020<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 11 tháng 1 năm 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Radio+Free+Europe%2FRadio+Liberty&rft.atitle=Azerbaijan%3A+Armenians+and+Azerbaijanis+Remember+Suffering&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.rferl.org%2Fa%2F1088062.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-61"><b><a href="#cite_ref-61">^</a></b> <span class="reference-text">Eastern Europe, Russia and Central Asia 2004. p. 74 by Imogen Gladman, <a href="/w/index.php?title=Taylor_and_Francis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Taylor and Francis (trang không tồn tại)">Taylor & Francis</a> Group</span> </li> <li id="cite_note-62"><b><a href="#cite_ref-62">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.eurasianet.org/departments/rights/articles/pp021603.shtml">Notes from Baku: Black January</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090827072157/http://www.eurasianet.org/departments/rights/articles/pp021603.shtml">Lưu trữ</a> 2009-08-27 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>.</span> </li> <li id="cite_note-NewsBrief-63"><b><a href="#cite_ref-NewsBrief_63-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20061015092843/http://www.soviethistory.org/index.php?action=L2&SubjectID=1991march&Year=1991">“The March Referendum”</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://soviethistory.org/index.php?action=L2&SubjectID=1991march&Year=1991">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 15 tháng 10 năm 2006<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 10 tháng 11 năm 2008</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+March+Referendum&rft_id=http%3A%2F%2Fsoviethistory.org%2Findex.php%3Faction%3DL2%26SubjectID%3D1991march%26Year%3D1991&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Croissant2-64">^ <a href="#cite_ref-Croissant2_64-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Croissant2_64-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFCroissant1998" class="citation book cs1">Croissant, Michael P. (1998). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/armeniaazerbaija00croi"><i>The Armenia-Azerbaijan Conflict: Causes and Implications</i></a>. London: Praeger. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-275-96241-8" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-275-96241-8"><bdi>978-0-275-96241-8</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Armenia-Azerbaijan+Conflict%3A+Causes+and+Implications&rft.place=London&rft.pub=Praeger&rft.date=1998&rft.isbn=978-0-275-96241-8&rft.aulast=Croissant&rft.aufirst=Michael+P.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Farmeniaazerbaija00croi&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-GHF-65"><b><a href="#cite_ref-GHF_65-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060820170846/http://www.globalheritagefund.org/news/GHF_in_the_news/economist_ties_that_divide_june_17_06.asp">“The Ties That Divide”</a>. <a href="/w/index.php?title=Global_Heritage_Fund&action=edit&redlink=1" class="new" title="Global Heritage Fund (trang không tồn tại)">Global Heritage Fund</a>. ngày 17 tháng 6 năm 2006. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.globalheritagefund.org/news/GHF_in_the_news/economist_ties_that_divide_june_17_06.asp">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 20 tháng 8 năm 2006<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 22 tháng 7 năm 2009</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Ties+That+Divide&rft.pub=Global+Heritage+Fund&rft.date=2006-06-17&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.globalheritagefund.org%2Fnews%2FGHF_in_the_news%2Feconomist_ties_that_divide_june_17_06.asp&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-DeWaal-66"><b><a href="#cite_ref-DeWaal_66-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFDe_Waal2004" class="citation book cs1">De Waal, Thomas (2004). <i>Black Garden: Armenia And Azerbaijan Through Peace and War</i>. New York: New York University Press. tr. 240. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-8147-1945-9" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-8147-1945-9"><bdi>978-0-8147-1945-9</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Black+Garden%3A+Armenia+And+Azerbaijan+Through+Peace+and+War&rft.place=New+York&rft.pages=240&rft.pub=New+York+University+Press&rft.date=2004&rft.isbn=978-0-8147-1945-9&rft.aulast=De+Waal&rft.aufirst=Thomas&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-67"><b><a href="#cite_ref-67">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://belfercenter.ksg.harvard.edu/publication/1283/conflict_that_can_be_resolved_in_time.html">A Conflict That Can Be Resolved in Time: Nagorno-Karabakh</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081001192200/http://belfercenter.ksg.harvard.edu/publication/1283/conflict_that_can_be_resolved_in_time.html">Lưu trữ</a> 2008-10-01 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>.</span> </li> <li id="cite_note-economic-index-68"><b><a href="#cite_ref-economic-index_68-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.heritage.org/Index/ranking">“Heritage Index of Economic Freedom”</a>. <a href="/w/index.php?title=The_Heritage_Foundation&action=edit&redlink=1" class="new" title="The Heritage Foundation (trang không tồn tại)">The Heritage Foundation</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090720010300/http://www.heritage.org/index/ranking.aspx">Lưu trữ</a> bản gốc ngày 20 tháng 7 năm 2009<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 22 tháng 7 năm 2009</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Heritage+Index+of+Economic+Freedom&rft.pub=The+Heritage+Foundation&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.heritage.org%2FIndex%2Franking&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-EPP_Group-69"><b><a href="#cite_ref-EPP_Group_69-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160120092829/http://www.eppgroup.eu/press-release/Georgia-and-Armenia:-EU-reaches-trade-deal">“EU negotiations with Armenia and Georgia on Free Trade Agreements successfully concluded”</a>. EPP Group. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://eppgroup.eu/press-release/Georgia-and-Armenia%3A-EU-reaches-trade-deal">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 20 tháng 1 năm 2016<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 10 tháng 2 năm 2016</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=EU+negotiations+with+Armenia+and+Georgia+on+Free+Trade+Agreements+successfully+concluded&rft.pub=EPP+Group&rft_id=http%3A%2F%2Feppgroup.eu%2Fpress-release%2FGeorgia-and-Armenia%253A-EU-reaches-trade-deal&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Arka_news_agency-70"><b><a href="#cite_ref-Arka_news_agency_70-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://arka.am/en/news/interview/armenia_will_significantly_increase_its_revenues_by_reinforcing_its_role_of_a_transit_country_betwee/">“Armenia will significantly increase its revenues by reinforcing its role of a transit country between Europe, CIS and Middle East”</a>. Arka News Agency. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160216041554/http://arka.am/en/news/interview/armenia_will_significantly_increase_its_revenues_by_reinforcing_its_role_of_a_transit_country_betwee/">Lưu trữ</a> bản gốc ngày 16 tháng 2 năm 2016<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 10 tháng 2 năm 2016</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Armenia+will+significantly+increase+its+revenues+by+reinforcing+its+role+of+a+transit+country+between+Europe%2C+CIS+and+Middle+East&rft.pub=Arka+News+Agency&rft_id=http%3A%2F%2Farka.am%2Fen%2Fnews%2Finterview%2Farmenia_will_significantly_increase_its_revenues_by_reinforcing_its_role_of_a_transit_country_betwee%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-European_Dialogue-71"><b><a href="#cite_ref-European_Dialogue_71-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160217042353/http://eurodialogue.eu/676">“Europe Could Draw Gas Through Iran–Armenia Pipeline”</a>. European dialogue. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://eurodialogue.eu/676">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 17 tháng 2 năm 2016<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 10 tháng 2 năm 2016</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Europe+Could+Draw+Gas+Through+Iran%E2%80%93Armenia+Pipeline&rft.pub=European+dialogue&rft_id=http%3A%2F%2Feurodialogue.eu%2F676&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-72"><b><a href="#cite_ref-72">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.crisisgroup.org/europe-central-asia/caucasus/armenia/velvet-revolution-takes-armenia-unknown">“<span class="cs1-kern-left">"</span>Velvet Revolution" Takes Armenia into the Unknown”</a>. <a href="/w/index.php?title=Crisis_Group&action=edit&redlink=1" class="new" title="Crisis Group (trang không tồn tại)">Crisis Group</a>. ngày 20 tháng 11 năm 2020.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%22Velvet+Revolution%22+Takes+Armenia+into+the+Unknown&rft.pub=Crisis+Group&rft.date=2020-11-20&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.crisisgroup.org%2Feurope-central-asia%2Fcaucasus%2Farmenia%2Fvelvet-revolution-takes-armenia-unknown&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-73"><b><a href="#cite_ref-73">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.dw.com/en/armenia-armen-sarkissian-elected-into-new-less-powerful-presidential-role/a-42797330">“Armenia: Armen Sarkissian elected into new, less powerful presidential role | DW | 02.03.2018”</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Armenia%3A+Armen+Sarkissian+elected+into+new%2C+less+powerful+presidential+role+%26%23124%3B+DW+%26%23124%3B+02.03.2018&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.dw.com%2Fen%2Farmenia-armen-sarkissian-elected-into-new-less-powerful-presidential-role%2Fa-42797330&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-74"><b><a href="#cite_ref-74">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.aljazeera.com/news/2018/5/8/armenia-nikol-pashinyan-elected-as-new-prime-minister">“Pashinyan elected as Armenia's new prime minister”</a>. <i>www.aljazeera.com</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.aljazeera.com&rft.atitle=Pashinyan+elected+as+Armenia%27s+new+prime+minister&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.aljazeera.com%2Fnews%2F2018%2F5%2F8%2Farmenia-nikol-pashinyan-elected-as-new-prime-minister&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-75"><b><a href="#cite_ref-75">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://apnews.com/article/europe-azerbaijan-armenia-41a103bcde14fa8b28968000d7992b84">“Fighting over Nagorno-Karabakh goes on despite US mediation”</a>. <i>Associated Press</i>. ngày 24 tháng 10 năm 2020.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Associated+Press&rft.atitle=Fighting+over+Nagorno-Karabakh+goes+on+despite+US+mediation&rft.date=2020-10-24&rft_id=https%3A%2F%2Fapnews.com%2Farticle%2Feurope-azerbaijan-armenia-41a103bcde14fa8b28968000d7992b84&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-76"><b><a href="#cite_ref-76">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.independent.co.uk/news/world/europe/russia-armenia-azerbaijan-war-fighting-peace-deal-b1720219.html">“Fury and celebrations as Russia brokers peace deal to end Nagorno-Karabakh war”</a>. <i>The Independent</i>. ngày 11 tháng 11 năm 2020.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Independent&rft.atitle=Fury+and+celebrations+as+Russia+brokers+peace+deal+to+end+Nagorno-Karabakh+war&rft.date=2020-11-11&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.independent.co.uk%2Fnews%2Fworld%2Feurope%2Frussia-armenia-azerbaijan-war-fighting-peace-deal-b1720219.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-77"><b><a href="#cite_ref-77">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cbc.ca/news/world/armenia-azerbaijan-nagorno-karabakh-truce-1.5796470">“Armenians vent fury at West after truce in bloody war in Nagorno-Karabakh”</a>. <i>CBC News</i>. ngày 11 tháng 11 năm 2020.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=CBC+News&rft.atitle=Armenians+vent+fury+at+West+after+truce+in+bloody+war+in+Nagorno-Karabakh&rft.date=2020-11-11&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cbc.ca%2Fnews%2Fworld%2Farmenia-azerbaijan-nagorno-karabakh-truce-1.5796470&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-78"><b><a href="#cite_ref-78">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.gov.am/en/regions/">“Regional Administration Bodies”</a>. The Government of the Republic of Armenia<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 11 tháng 9 năm 2008</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Regional+Administration+Bodies&rft.pub=The+Government+of+the+Republic+of+Armenia&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.gov.am%2Fen%2Fregions%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-79"><b><a href="#cite_ref-79">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.armstat.am/file/article/marz_07_e_2.pdf">“Geographic Characteristic of The Republic of Armenia”</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. <i>Marzes of the Republic of Armenia in Figures, 2002–2006</i>. National Statistical Service of the Republic of Armenia. 2007<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 22 tháng 7 năm 2009</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Marzes+of+the+Republic+of+Armenia+in+Figures%2C+2002%E2%80%932006&rft.atitle=Geographic+Characteristic+of+The+Republic+of+Armenia&rft.date=2007&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.armstat.am%2Ffile%2Farticle%2Fmarz_07_e_2.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-80"><b><a href="#cite_ref-80">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080204123131/http://www.heritage.org/research/features/index/">“Bản sao đã lưu trữ”</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.heritage.org/research/features/index/">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 4 tháng 2 năm 2008<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 6 tháng 6 năm 2006</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=B%E1%BA%A3n+sao+%C4%91%C3%A3+l%C6%B0u+tr%E1%BB%AF&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.heritage.org%2Fresearch%2Ffeatures%2Findex%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-81"><b><a href="#cite_ref-81">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060216051907/http://www.transparency.org/policy_and_research/surveys_indices/cpi/2005">“Bản sao đã lưu trữ”</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.transparency.org/policy_and_research/surveys_indices/cpi/2005">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 16 tháng 2 năm 2006<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 6 tháng 6 năm 2006</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=B%E1%BA%A3n+sao+%C4%91%C3%A3+l%C6%B0u+tr%E1%BB%AF&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.transparency.org%2Fpolicy_and_research%2Fsurveys_indices%2Fcpi%2F2005&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-census-82"><b><a href="#cite_ref-census_82-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://armstat.am/file/article/sv_03_13a_520.pdf">“Armenian Census 2011”</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> (bằng tiếng Armenia). tr. 7<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 25 tháng 10 năm 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Armenian+Census+2011&rft.pages=7&rft_id=http%3A%2F%2Farmstat.am%2Ffile%2Farticle%2Fsv_03_13a_520.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AArmenia" class="Z3988"></span></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Liên_kết_ngoài"><span id="Li.C3.AAn_k.E1.BA.BFt_ngo.C3.A0i"></span>Liên kết ngoài</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Armenia&veaction=edit&section=21" title="Sửa đổi phần “Liên kết ngoài”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Armenia&action=edit&section=21" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Liên kết ngoài"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="metadata notheme plainlinks mbox-small" style="padding:0.25em 0.5em 0.5em 0.75em;border:1px solid #aaa;background:#f9f9f9;"> <tbody><tr> <td colspan="2" style="padding-bottom:0.75em;border-bottom:1px solid #aaa;text-align:center;"><div style="clear:both;">Tìm hiểu thêm về<br /><b>Armenia</b><br />tại <a href="/wiki/Wikipedia:D%E1%BB%B1_%C3%A1n_li%C3%AAn_quan" title="Wikipedia:Dự án liên quan">các dự án liên quan</a></div> </td></tr> <tr> <td style="padding-top:0.75em;"><span typeof="mw:File"><a href="https://vi.wiktionary.org/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:T%C3%ACm_ki%E1%BA%BFm/Armenia" title="Tìm kiếm Wiktionary"><img alt="Tìm kiếm Wiktionary" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Wiktionary_small.svg/25px-Wiktionary_small.svg.png" decoding="async" width="25" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Wiktionary_small.svg/38px-Wiktionary_small.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Wiktionary_small.svg/50px-Wiktionary_small.svg.png 2x" data-file-width="350" data-file-height="350" /></a></span> </td> <td style="padding-top:0.75em;"><a href="https://vi.wiktionary.org/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:T%C3%ACm_ki%E1%BA%BFm/Armenia" class="extiw" title="wikt:Đặc biệt:Tìm kiếm/Armenia">Từ điển</a> từ Wiktionary </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:Search/Armenia" title="Tìm kiếm Commons"><img alt="Tìm kiếm Commons" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="18" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/28px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/37px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> </td> <td><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:Search/Armenia" class="extiw" title="c:Special:Search/Armenia">Tập tin phương tiện</a> từ Commons </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="https://vi.wikinews.org/wiki/Special:Search/Armenia" title="Tìm kiếm Wikinews"><img alt="Tìm kiếm Wikinews" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/25px-Wikinews-logo.svg.png" decoding="async" width="25" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/38px-Wikinews-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/50px-Wikinews-logo.svg.png 2x" data-file-width="759" data-file-height="415" /></a></span> </td> <td><a href="https://vi.wikinews.org/wiki/Special:Search/Armenia" class="extiw" title="n:Special:Search/Armenia">Tin tức</a> từ Wikinews </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="https://vi.wikiquote.org/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:T%C3%ACm_ki%E1%BA%BFm/Armenia" title="Tìm kiếm Wikiquote"><img alt="Tìm kiếm Wikiquote" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/21px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/32px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/42px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></a></span> </td> <td><a href="https://vi.wikiquote.org/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:T%C3%ACm_ki%E1%BA%BFm/Armenia" class="extiw" title="q:Đặc biệt:Tìm kiếm/Armenia">Danh ngôn</a> từ Wikiquote </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="https://vi.wikisource.org/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:T%C3%ACm_ki%E1%BA%BFm/Armenia" title="Tìm kiếm Wikisource"><img alt="Tìm kiếm Wikisource" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/24px-Wikisource-logo.svg.png" decoding="async" width="24" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/36px-Wikisource-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/48px-Wikisource-logo.svg.png 2x" data-file-width="410" data-file-height="430" /></a></span> </td> <td><a href="https://vi.wikisource.org/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:T%C3%ACm_ki%E1%BA%BFm/Armenia" class="extiw" title="s:Đặc biệt:Tìm kiếm/Armenia">Văn kiện</a> từ Wikisource </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="https://vi.wikibooks.org/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:T%C3%ACm_ki%E1%BA%BFm/Armenia" title="Tìm kiếm Wikibooks"><img alt="Tìm kiếm Wikibooks" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikibooks-logo.svg/25px-Wikibooks-logo.svg.png" decoding="async" width="25" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikibooks-logo.svg/38px-Wikibooks-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikibooks-logo.svg/50px-Wikibooks-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></a></span> </td> <td><a href="https://vi.wikibooks.org/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:T%C3%ACm_ki%E1%BA%BFm/Armenia" class="extiw" title="b:Đặc biệt:Tìm kiếm/Armenia">Tủ sách giáo khoa</a> từ Wikibooks </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="https://vi.wikiversity.org/wiki/Special:Search/Armenia" title="Tìm kiếm Wikiversity"><img alt="Tìm kiếm Wikiversity" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Wikiversity-logo-en.svg/25px-Wikiversity-logo-en.svg.png" decoding="async" width="25" height="23" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Wikiversity-logo-en.svg/38px-Wikiversity-logo-en.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Wikiversity-logo-en.svg/50px-Wikiversity-logo-en.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="900" /></a></span> </td> <td><a href="https://vi.wikiversity.org/wiki/Special:Search/Armenia" class="extiw" title="v:Special:Search/Armenia">Tài nguyên học tập</a> từ Wikiversity </td></tr> </tbody></table> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mofahcm.gov.vn/vi/mofa/cn_vakv/">Thông tin cơ bản về các nước, khu vực và quan hệ với Việt Nam</a> Vụ Thông tin Báo chí - Bộ Ngoại giao Việt Nam</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.professores.uff.br/hjbortol/arquivo/2006.1/applets/armenia_en.html">Armenia's location on a 3D globe (Java)</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070927031840/http://www.professores.uff.br/hjbortol/arquivo/2006.1/applets/armenia_en.html">Lưu trữ</a> 2007-09-27 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.armeniapedia.org">Armeniapedia.org</a> - the Armenian Wiki with thousands of articles</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.armenianhouse.org">Armenianhouse.org</a> - Armenian literature and history</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.heritage.org/research/features/index/">The Heritage Foundation</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080204123131/http://www.heritage.org/research/features/index/">Lưu trữ</a> 2008-02-04 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> - publishes the index of economic freedom</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cia.gov/cia/publications/factbook/geos/am.html">CIA</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20050707211252/http://www.cia.gov/cia/publications/factbook//geos/am.html">Lưu trữ</a> 2005-07-07 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> - The World Factbook—Armenia</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.gov.am/enversion/index.html">Gov.am</a> - Government of Armenia</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.loc.gov/rr/international/amed/armenia/armenia.html">LoC.gov</a> - <a href="/wiki/Th%C6%B0_vi%E1%BB%87n_Qu%E1%BB%91c_h%E1%BB%99i_(Hoa_K%E1%BB%B3)" title="Thư viện Quốc hội (Hoa Kỳ)">Library of Congress</a> Portal on Armenia</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.armeniainfo.am">Armeniainfo.am</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081217011411/http://www.armeniainfo.am/">Lưu trữ</a> 2008-12-17 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> - Armenia information</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.armgate.com">Armgate.com</a> - Armenian News and pictures of Churches and Ararat Mountain</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.armenica.org">Armenica.org</a> - History and Information About Armenia</li> <li>Portals <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hayastan.com">Hayastan.com</a> - Armenian portal with millions of visitors (Armenian,Russian, English)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.circle.am">Circle.am</a> Armenian web ring</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.armeniasearch.com">Armeniasearch.com</a> - Armenian Search Engine and Directory</li></ul></li> <li>News sites <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.panarmenian.net">PanARMENIAN.Net</a> - Armenia & Armenian News</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.a1plus.am">A1plus.am</a> - Fastest News from Armenia</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.groong.org">Groong.org</a> - Armenian News Network - Groong</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ArmeniaNow.com">Armenia Now</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080516144258/http://www.armenianow.com/">Lưu trữ</a> 2008-05-16 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>, edited by John Hughes</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.caucaz.com/home_uk">Caucaz.com</a> - Weekly online publishing articles and reports about Armenia and South Caucasus. Available in English and French</li></ul></li></ul> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r70958518">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71573313">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox-image img{max-width:none!important}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .navbox{display:none!important}}</style></div><div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="Tiêu_đề_chuẩn_frameless_&#124;text-top_&#124;10px_&#124;alt=Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata_&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q399#identifiers&#124;Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="Tiêu_đề_chuẩn_frameless_&#124;text-top_&#124;10px_&#124;alt=Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata_&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q399#identifiers&#124;Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Ki%E1%BB%83m_so%C3%A1t_t%C3%ADnh_nh%E1%BA%A5t_qu%C3%A1n" title="Kiểm soát tính nhất quán">Tiêu đề chuẩn</a> <span class="mw-valign-text-top" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q399#identifiers" title="Sửa dữ liệu tại Wikidata"><img alt="Sửa dữ liệu tại Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Th%C6%B0_vi%E1%BB%87n_Qu%E1%BB%91c_gia_T%C3%A2y_Ban_Nha" title="Thư viện Quốc gia Tây Ban Nha">BNE</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&authority_id=XX456235">XX456235</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Th%C6%B0_vi%E1%BB%87n_Qu%E1%BB%91c_gia_Ph%C3%A1p" title="Thư viện Quốc gia Pháp">BNF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb123844340">cb123844340</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb123844340">(data)</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4085931-9">4085931-9</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/T%E1%BB%AB_%C4%91i%E1%BB%83n_l%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Th%E1%BB%A5y_S%C4%A9" title="Từ điển lịch sử Thụy Sĩ">HDS</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://hls-dhs-dss.ch/fr/articles/025005">025005</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_t%C3%AAn_chu%E1%BA%A9n_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" title="Định danh tên chuẩn quốc tế">ISNI</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://isni.org/isni/0000000121643812">0000 0001 2164 3812</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/KulturNav" title="KulturNav">KulturNav</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://kulturnav.org/51bf49cc-1d08-4f0f-954f-e9f7cfab7f2e">51bf49cc-1d08-4f0f-954f-e9f7cfab7f2e</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/LCCN" title="LCCN">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/names/n92057129">n92057129</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/MusicBrainz" title="MusicBrainz">MBAREA</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://musicbrainz.org/area/6474fa20-e0d6-3ef2-95ce-a6f73408cd5e">6474fa20-e0d6-3ef2-95ce-a6f73408cd5e</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/NARA_(identifier)" class="extiw" title="en:NARA (identifier)">NARA</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalog.archives.gov/id/10045258">10045258</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/NDL_(identifier)" class="extiw" title="en:NDL (identifier)">NDL</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00560353">00560353</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/NKC_(identifier)" class="extiw" title="en:NKC (identifier)">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ge128679&CON_LNG=ENG">ge128679</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Syst%C3%A8me_universitaire_de_documentation" title="Système universitaire de documentation">SUDOC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.idref.fr/027316211">027316211</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Trove_(identifier)" class="extiw" title="en:Trove (identifier)">Trove</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://trove.nla.gov.au/people/1522241">1522241</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Qu%E1%BB%91c_h%E1%BB%99i_V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Li%C3%AAn_hi%E1%BB%87p_Anh_v%C3%A0_B%E1%BA%AFc_Ireland" title="Quốc hội Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland">UKPARL</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.parliament.uk/w0cnp4d1">w0cnp4d1</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Virtual_International_Authority_File" title="Virtual International Authority File">VIAF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://viaf.org/viaf/138518304">138518304</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"> <a href="/wiki/WorldCat" title="WorldCat">WorldCat Identities</a> (via VIAF): <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/identities/containsVIAFID/138518304">138518304</a></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71573313"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Quốc_gia_và_lãnh_thổ_tại_Châu_Á" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Qu%E1%BB%91c_gia_Ch%C3%A2u_%C3%81" title="Bản mẫu:Quốc gia Châu Á"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Qu%E1%BB%91c_gia_Ch%C3%A2u_%C3%81" title="Thảo luận Bản mẫu:Quốc gia Châu Á"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Qu%E1%BB%91c_gia_Ch%C3%A2u_%C3%81&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div><div id="Quốc_gia_và_lãnh_thổ_tại_Châu_Á" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Danh_s%C3%A1ch_c%C3%A1c_qu%E1%BB%91c_gia_v%C3%A0_v%C3%B9ng_l%C3%A3nh_th%E1%BB%95_ch%C3%A2u_%C3%81" class="mw-redirect" title="Danh sách các quốc gia và vùng lãnh thổ châu Á">Quốc gia và lãnh thổ</a> tại <a href="/wiki/Ch%C3%A2u_%C3%81" title="Châu Á">Châu Á</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Qu%E1%BB%91c_gia_c%C3%B3_ch%E1%BB%A7_quy%E1%BB%81n" title="Quốc gia có chủ quyền">Quốc gia <br />có <br />chủ quyền</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan">Afghanistan</a></li> <li><a href="/wiki/Ai_C%E1%BA%ADp" title="Ai Cập">Ai Cập</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%BA%A2_R%E1%BA%ADp_X%C3%AA_%C3%9At" title="Ả Rập Xê Út">Ả Rập Xê Út</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Armenia</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaijan" title="Azerbaijan">Azerbaijan</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99" title="Ấn Độ">Ấn Độ</a></li> <li><a href="/wiki/Bahrain" title="Bahrain">Bahrain</a></li> <li><a href="/wiki/Bangladesh" title="Bangladesh">Bangladesh</a></li> <li><a href="/wiki/Bhutan" title="Bhutan">Bhutan</a></li> <li><a href="/wiki/Brunei" title="Brunei">Brunei</a></li> <li><a href="/wiki/C%C3%A1c_Ti%E1%BB%83u_v%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_%E1%BA%A2_R%E1%BA%ADp_Th%E1%BB%91ng_nh%E1%BA%A5t" title="Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất">Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất</a></li> <li><a href="/wiki/Campuchia" title="Campuchia">Campuchia</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%C3%B4ng_Timor" title="Đông Timor">Đông Timor</a></li> <li><a href="/wiki/Gruzia" title="Gruzia">Gruzia</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%A0n_Qu%E1%BB%91c" title="Hàn Quốc">Hàn Quốc</a></li> <li><a href="/wiki/Indonesia" title="Indonesia">Indonesia</a></li> <li><a href="/wiki/Iran" title="Iran">Iran</a></li> <li><a href="/wiki/Iraq" title="Iraq">Iraq</a></li> <li><a href="/wiki/Israel" title="Israel">Israel</a></li> <li><a href="/wiki/Jordan" title="Jordan">Jordan</a></li> <li><a href="/wiki/Kazakhstan" title="Kazakhstan">Kazakhstan</a></li> <li><a href="/wiki/Kuwait" title="Kuwait">Kuwait</a></li> <li><a href="/wiki/Kyrgyzstan" title="Kyrgyzstan">Kyrgyzstan</a></li> <li><a href="/wiki/L%C3%A0o" title="Lào">Lào</a></li> <li><a href="/wiki/Liban" title="Liban">Liban</a></li> <li><a href="/wiki/Malaysia" title="Malaysia">Malaysia</a></li> <li><a href="/wiki/Maldives" title="Maldives">Maldives</a></li> <li><a href="/wiki/M%C3%B4ng_C%E1%BB%95" title="Mông Cổ">Mông Cổ</a></li> <li><a href="/wiki/Myanmar" title="Myanmar">Myanmar</a></li> <li><a href="/wiki/Nepal" title="Nepal">Nepal</a></li> <li><a href="/wiki/Nga" title="Nga">Nga</a></li> <li><a href="/wiki/Nh%E1%BA%ADt_B%E1%BA%A3n" title="Nhật Bản">Nhật Bản</a></li> <li><a href="/wiki/Oman" title="Oman">Oman</a></li> <li><a href="/wiki/Pakistan" title="Pakistan">Pakistan</a></li> <li><a href="/wiki/Philippines" title="Philippines">Philippines</a></li> <li><a href="/wiki/Qatar" title="Qatar">Qatar</a></li> <li><a href="/wiki/Singapore" title="Singapore">Singapore</a></li> <li><a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_S%C3%ADp" title="Cộng hòa Síp">Síp</a></li> <li><a href="/wiki/Sri_Lanka" title="Sri Lanka">Sri Lanka</a></li> <li><a href="/wiki/Syria" title="Syria">Syria</a></li> <li><a href="/wiki/Tajikistan" title="Tajikistan">Tajikistan</a></li> <li><a href="/wiki/Th%C3%A1i_Lan" title="Thái Lan">Thái Lan</a></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BB%95_Nh%C4%A9_K%E1%BB%B3" title="Thổ Nhĩ Kỳ">Thổ Nhĩ Kỳ</a></li> <li><a href="/wiki/Turkmenistan" title="Turkmenistan">Turkmenistan</a></li> <li><a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_Nh%C3%A2n_d%C3%A2n_Tri%E1%BB%81u_Ti%C3%AAn" title="Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên">Bắc Triều Tiên</a></li> <li><a href="/wiki/Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Trung Quốc">Trung Quốc</a></li> <li><a href="/wiki/Uzbekistan" title="Uzbekistan">Uzbekistan</a></li> <li><a href="/wiki/Vi%E1%BB%87t_Nam" title="Việt Nam">Việt Nam</a></li> <li><a href="/wiki/Yemen" title="Yemen">Yemen</a></li></ul> </div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="3" style="width:1px;padding:0 0 0 2px;padding: 0 0.5em;"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Asia_(orthographic_projection).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Asia_%28orthographic_projection%29.svg/100px-Asia_%28orthographic_projection%29.svg.png" decoding="async" width="100" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Asia_%28orthographic_projection%29.svg/150px-Asia_%28orthographic_projection%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Asia_%28orthographic_projection%29.svg/200px-Asia_%28orthographic_projection%29.svg.png 2x" data-file-width="541" data-file-height="541" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Danh_s%C3%A1ch_qu%E1%BB%91c_gia_%C4%91%C6%B0%E1%BB%A3c_c%C3%B4ng_nh%E1%BA%ADn_h%E1%BA%A1n_ch%E1%BA%BF" title="Danh sách quốc gia được công nhận hạn chế">Quốc gia được<br /> công nhận hạn chế</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Abkhazia" title="Abkhazia">Abkhazia</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BA%AFc_S%C3%ADp" title="Bắc Síp">Bắc Síp</a></li> <li><a href="/wiki/Nam_Ossetia" title="Nam Ossetia">Nam Ossetia</a></li> <li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_n%C6%B0%E1%BB%9Bc_Palestine" title="Nhà nước Palestine">Palestine</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%C3%A0i_Loan" title="Đài Loan">Đài Loan</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Danh_s%C3%A1ch_l%C3%A3nh_th%E1%BB%95_ph%E1%BB%A5_thu%E1%BB%99c" title="Danh sách lãnh thổ phụ thuộc">Lãnh thổ phụ thuộc</a> và<br /> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_khu_h%C3%A0nh_ch%C3%ADnh" title="Đặc khu hành chính">Đặc khu hành chính</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Anh</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Akrotiri_v%C3%A0_Dhekelia" title="Akrotiri và Dhekelia">Akrotiri và Dhekelia</a></li> <li><a href="/wiki/L%C3%A3nh_th%E1%BB%95_%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99_D%C6%B0%C6%A1ng_thu%E1%BB%99c_Anh" title="Lãnh thổ Ấn Độ Dương thuộc Anh">Lãnh thổ Ấn Độ Dương thuộc Anh</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Trung Quốc</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/H%E1%BB%93ng_K%C3%B4ng" title="Hồng Kông">Hồng Kông</a></li> <li><a href="/wiki/Ma_Cao" title="Ma Cao">Ma Cao</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Úc</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A3o_Gi%C3%A1ng_Sinh" title="Đảo Giáng Sinh">Đảo Giáng Sinh</a></li> <li><a href="/wiki/Qu%E1%BA%A7n_%C4%91%E1%BA%A3o_Cocos_(Keeling)" title="Quần đảo Cocos (Keeling)">Quần đảo Cocos (Keeling)</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71573313"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Cộng_đồng_các_quốc_gia_độc_lập_(CIS)" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:C%E1%BB%99ng_%C4%91%E1%BB%93ng_c%C3%A1c_qu%E1%BB%91c_gia_%C4%91%E1%BB%99c_l%E1%BA%ADp_(CIS)" title="Bản mẫu:Cộng đồng các quốc gia độc lập (CIS)"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:C%E1%BB%99ng_%C4%91%E1%BB%93ng_c%C3%A1c_qu%E1%BB%91c_gia_%C4%91%E1%BB%99c_l%E1%BA%ADp_(CIS)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thảo luận Bản mẫu:Cộng đồng các quốc gia độc lập (CIS) (trang không tồn tại)"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:C%E1%BB%99ng_%C4%91%E1%BB%93ng_c%C3%A1c_qu%E1%BB%91c_gia_%C4%91%E1%BB%99c_l%E1%BA%ADp_(CIS)&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div><div id="Cộng_đồng_các_quốc_gia_độc_lập_(CIS)" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_%C4%91%E1%BB%93ng_c%C3%A1c_Qu%E1%BB%91c_gia_%C4%90%E1%BB%99c_l%E1%BA%ADp" title="Cộng đồng các Quốc gia Độc lập">Cộng đồng các quốc gia độc lập (CIS)</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a class="mw-selflink selflink">Armenia</a> •  <a href="/wiki/Azerbaijan" title="Azerbaijan">Azerbaijan</a> •  <a href="/wiki/Belarus" title="Belarus">Belarus</a> •  <a href="/wiki/Kazakhstan" title="Kazakhstan">Kazakhstan</a> •  <a href="/wiki/Kyrgyzstan" title="Kyrgyzstan">Kyrgyzstan</a> •  <a href="/wiki/Nga" title="Nga">Nga</a> •  <a href="/wiki/Tajikistan" title="Tajikistan">Tajikistan</a> •  <a href="/wiki/Uzbekistan" title="Uzbekistan">Uzbekistan</a> •  <a href="/wiki/Moldova" title="Moldova">Moldova</a> <br /> Thành viên liên kết: <a href="/wiki/Turkmenistan" title="Turkmenistan">Turkmenistan</a> •  Cựu thành viên: <a href="/wiki/Gruzia" title="Gruzia">Gruzia</a> <small>(1993-2009)</small> •  <a href="/wiki/Ukraina" title="Ukraina">Ukraina</a> <small>(1994-2014)</small></div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="1" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Flag_of_the_CIS.svg" class="mw-file-description" title="CIS flag"><img alt="CIS flag" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Flag_of_the_CIS.svg/64px-Flag_of_the_CIS.svg.png" decoding="async" width="64" height="32" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Flag_of_the_CIS.svg/96px-Flag_of_the_CIS.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Flag_of_the_CIS.svg/128px-Flag_of_the_CIS.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span></div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Lấy từ “<a dir="ltr" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Armenia&oldid=71779799">https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Armenia&oldid=71779799</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i" title="Đặc biệt:Thể loại">Thể loại</a>: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Armenia" title="Thể loại:Armenia">Armenia</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ngo%E1%BA%A1i_Kavkaz" title="Thể loại:Ngoại Kavkaz">Ngoại Kavkaz</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BB%91c_gia_%C4%90%C3%B4ng_%C3%82u" title="Thể loại:Quốc gia Đông Âu">Quốc gia Đông Âu</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BB%91c_gia_T%C3%A2y_%C3%81" title="Thể loại:Quốc gia Tây Á">Quốc gia Tây Á</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BB%91c_gia_n%E1%BB%99i_l%E1%BB%A5c" title="Thể loại:Quốc gia nội lục">Quốc gia nội lục</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BB%91c_gia_th%C3%A0nh_vi%C3%AAn_C%E1%BB%99ng_%C4%91%E1%BB%93ng_c%C3%A1c_Qu%E1%BB%91c_gia_%C4%90%E1%BB%99c_l%E1%BA%ADp" title="Thể loại:Quốc gia thành viên Cộng đồng các Quốc gia Độc lập">Quốc gia thành viên Cộng đồng các Quốc gia Độc lập</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BB%91c_gia_th%C3%A0nh_vi%C3%AAn_%E1%BB%A6y_h%E1%BB%99i_ch%C3%A2u_%C3%82u" title="Thể loại:Quốc gia thành viên Ủy hội châu Âu">Quốc gia thành viên Ủy hội châu Âu</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BB%91c_gia_th%C3%A0nh_vi%C3%AAn_c%E1%BB%A7a_Li%C3%AAn_H%E1%BB%A3p_Qu%E1%BB%91c" title="Thể loại:Quốc gia thành viên của Liên Hợp Quốc">Quốc gia thành viên của Liên Hợp Quốc</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BB%91c_gia_Kit%C3%B4_gi%C3%A1o" title="Thể loại:Quốc gia Kitô giáo">Quốc gia Kitô giáo</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BB%91c_gia_v%C3%A0_v%C3%B9ng_l%C3%A3nh_th%E1%BB%95_kh%E1%BB%9Fi_%C4%91%E1%BA%A7u_n%C4%83m_1918" title="Thể loại:Quốc gia và vùng lãnh thổ khởi đầu năm 1918">Quốc gia và vùng lãnh thổ khởi đầu năm 1918</a></li><li><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BB%91c_gia_v%C3%A0_v%C3%B9ng_l%C3%A3nh_th%E1%BB%95_ch%E1%BA%A5m_d%E1%BB%A9t_n%C4%83m_1920&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Quốc gia và vùng lãnh thổ chấm dứt năm 1920 (trang không tồn tại)">Quốc gia và vùng lãnh thổ chấm dứt năm 1920</a></li><li><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Kh%E1%BB%9Fi_%C4%91%E1%BA%A7u_n%C4%83m_1918_%E1%BB%9F_ch%C3%A2u_%C3%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Khởi đầu năm 1918 ở châu Á (trang không tồn tại)">Khởi đầu năm 1918 ở châu Á</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Kh%E1%BB%9Fi_%C4%91%E1%BA%A7u_n%C4%83m_1918_%E1%BB%9F_ch%C3%A2u_%C3%82u" title="Thể loại:Khởi đầu năm 1918 ở châu Âu">Khởi đầu năm 1918 ở châu Âu</a></li><li><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ch%E1%BA%A5m_d%E1%BB%A9t_n%C4%83m_1920_%E1%BB%9F_ch%C3%A2u_%C3%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Chấm dứt năm 1920 ở châu Á (trang không tồn tại)">Chấm dứt năm 1920 ở châu Á</a></li><li><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ch%E1%BA%A5m_d%E1%BB%A9t_n%C4%83m_1920_%E1%BB%9F_ch%C3%A2u_%C3%82u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Chấm dứt năm 1920 ở châu Âu (trang không tồn tại)">Chấm dứt năm 1920 ở châu Âu</a></li><li><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Kh%E1%BB%9Fi_%C4%91%E1%BA%A7u_n%C4%83m_1991_%E1%BB%9F_ch%C3%A2u_%C3%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Khởi đầu năm 1991 ở châu Á (trang không tồn tại)">Khởi đầu năm 1991 ở châu Á</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BB%91c_gia_v%C3%A0_v%C3%B9ng_l%C3%A3nh_th%E1%BB%95_n%C3%B3i_ti%E1%BA%BFng_Armenia" title="Thể loại:Quốc gia và vùng lãnh thổ nói tiếng Armenia">Quốc gia và vùng lãnh thổ nói tiếng Armenia</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BB%91c_gia_v%C3%A0_v%C3%B9ng_l%C3%A3nh_th%E1%BB%95_n%C3%B3i_ti%E1%BA%BFng_Nga" title="Thể loại:Quốc gia và vùng lãnh thổ nói tiếng Nga">Quốc gia và vùng lãnh thổ nói tiếng Nga</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BB%91c_gia_ch%C3%A2u_%C3%81" title="Thể loại:Quốc gia châu Á">Quốc gia châu Á</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Kh%E1%BB%9Fi_%C4%91%E1%BA%A7u_n%C4%83m_1991_%E1%BB%9F_ch%C3%A2u_%C3%82u" title="Thể loại:Khởi đầu năm 1991 ở châu Âu">Khởi đầu năm 1991 ở châu Âu</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Kavkaz" title="Thể loại:Kavkaz">Kavkaz</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BB%91c_gia_ch%C3%A2u_%C3%82u" title="Thể loại:Quốc gia châu Âu">Quốc gia châu Âu</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a" title="Thể loại:Cộng hòa">Cộng hòa</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BB%91c_gia_%C4%91%C6%B0%E1%BB%A3c_c%C3%B4ng_nh%E1%BA%ADn_h%E1%BA%A1n_ch%E1%BA%BF" title="Thể loại:Quốc gia được công nhận hạn chế">Quốc gia được công nhận hạn chế</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Thể loại ẩn: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_webarchive_d%C3%B9ng_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_wayback" title="Thể loại:Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback">Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_kh%C3%B4ng_c%C3%B3_m%E1%BB%A5c_ti%C3%AAu_Harv_v%C3%A0_Sfn" title="Thể loại:Lỗi không có mục tiêu Harv và Sfn">Lỗi không có mục tiêu Harv và Sfn</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_CS1:_thi%E1%BA%BFu_t%E1%BA%A1p_ch%C3%AD" title="Thể loại:Lỗi CS1: thiếu tạp chí">Lỗi CS1: thiếu tạp chí</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ngu%E1%BB%93n_CS1_ti%E1%BA%BFng_Armenia_(hy)" title="Thể loại:Nguồn CS1 tiếng Armenia (hy)">Nguồn CS1 tiếng Armenia (hy)</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ngu%E1%BB%93n_CS1_ti%E1%BA%BFng_%C4%90%E1%BB%A9c_(de)" title="Thể loại:Nguồn CS1 tiếng Đức (de)">Nguồn CS1 tiếng Đức (de)</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ngu%E1%BB%93n_CS1_ti%E1%BA%BFng_Nga_(ru)" title="Thể loại:Nguồn CS1 tiếng Nga (ru)">Nguồn CS1 tiếng Nga (ru)</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_c%C3%B3_v%C4%83n_b%E1%BA%A3n_ti%E1%BA%BFng_Armenia" title="Thể loại:Bài viết có văn bản tiếng Armenia">Bài viết có văn bản tiếng Armenia</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_c%C3%B3_v%C4%83n_b%E1%BA%A3n_ti%E1%BA%BFng_Vi%E1%BB%87t_n%C3%AAu_r%C3%B5" title="Thể loại:Bài viết có văn bản tiếng Việt nêu rõ">Bài viết có văn bản tiếng Việt nêu rõ</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_c%C3%B3_tr%C3%ADch_d%E1%BA%ABn_kh%C3%B4ng_kh%E1%BB%9Bp" title="Thể loại:Bài viết có trích dẫn không khớp">Bài viết có trích dẫn không khớp</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_c%E1%BA%A7n_gi%E1%BA%A3i_th%C3%ADch" title="Thể loại:Bài viết cần giải thích">Bài viết cần giải thích</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_BNE" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng BNE">Bài viết chứa nhận dạng BNE</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_BNF" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng BNF">Bài viết chứa nhận dạng BNF</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_GND" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng GND">Bài viết chứa nhận dạng GND</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_HDS" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng HDS">Bài viết chứa nhận dạng HDS</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_ISNI" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng ISNI">Bài viết chứa nhận dạng ISNI</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_KULTURNAV" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng KULTURNAV">Bài viết chứa nhận dạng KULTURNAV</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_LCCN" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng LCCN">Bài viết chứa nhận dạng LCCN</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_MusicBrainz_area" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng MusicBrainz area">Bài viết chứa nhận dạng MusicBrainz area</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_NARA" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng NARA">Bài viết chứa nhận dạng NARA</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_NDL" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng NDL">Bài viết chứa nhận dạng NDL</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_NKC" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng NKC">Bài viết chứa nhận dạng NKC</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_SUDOC" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng SUDOC">Bài viết chứa nhận dạng SUDOC</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_Trove" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng Trove">Bài viết chứa nhận dạng Trove</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_UKPARL" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng UKPARL">Bài viết chứa nhận dạng UKPARL</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_VIAF" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng VIAF">Bài viết chứa nhận dạng VIAF</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Wikipedia_articles_with_WorldCat-VIAF_identifiers" title="Thể loại:Wikipedia articles with WorldCat-VIAF identifiers">Wikipedia articles with WorldCat-VIAF identifiers</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Trang này được sửa đổi lần cuối vào ngày 19 tháng 9 năm 2024, 19:30.</li> <li id="footer-info-copyright">Văn bản được phát hành theo <a href="/wiki/Wikipedia:Nguy%C3%AAn_v%C4%83n_Gi%E1%BA%A5y_ph%C3%A9p_Creative_Commons_Ghi_c%C3%B4ng%E2%80%93Chia_s%E1%BA%BB_t%C6%B0%C6%A1ng_t%E1%BB%B1_phi%C3%AAn_b%E1%BA%A3n_4.0_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" title="Wikipedia:Nguyên văn Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự phiên bản 4.0 Quốc tế">Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự</a>; có thể áp dụng điều khoản bổ sung. Với việc sử dụng trang web này, bạn chấp nhận <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/vi">Điều khoản Sử dụng</a> và <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/vi">Quy định quyền riêng tư</a>. Wikipedia® là thương hiệu đã đăng ký của <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, một tổ chức phi lợi nhuận.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Quy định quyền riêng tư</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u">Giới thiệu Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Ph%E1%BB%A7_nh%E1%BA%ADn_chung">Lời phủ nhận</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Bộ Quy tắc Ứng xử Chung</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Lập trình viên</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/vi.wikipedia.org">Thống kê</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Tuyên bố về cookie</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//vi.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Armenia&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Phiên bản di động</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-6fgbm","wgBackendResponseTime":189,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.377","walltime":"1.586","ppvisitednodes":{"value":6838,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":212145,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":9586,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":18,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":19,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":225814,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1293.118 1 -total"," 35.82% 463.136 1 Bản_mẫu:Tham_khảo"," 19.92% 257.556 1 Bản_mẫu:Thông_tin_quốc_gia"," 19.39% 250.760 1 Bản_mẫu:Hộp_thông_tin"," 18.78% 242.815 1 Bản_mẫu:Kiểm_soát_tính_nhất_quán"," 16.53% 213.705 27 Bản_mẫu:Chú_thích_web"," 10.86% 140.467 1 Bản_mẫu:Collapsible_list"," 10.05% 129.913 1 Bản_mẫu:Native_name"," 9.29% 120.114 1 Bản_mẫu:Lang"," 8.89% 115.010 24 Bản_mẫu:Chú_thích_sách"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.827","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":22326627,"limit":52428800},"limitreport-logs":"anchor_id_list = table#1 {\n [\"CITEREFA._M._Prokhorov1972\"] = 1,\n [\"CITEREFBauer-Manndorff1981\"] = 1,\n [\"CITEREFBrunner2006\"] = 1,\n [\"CITEREFCharles_W._HartleyG._Bike_YazicioğluAdam_T._Smith2012\"] = 1,\n [\"CITEREFCroissant1998\"] = 1,\n [\"CITEREFDe_Waal2004\"] = 1,\n [\"CITEREFDowling2014\"] = 1,\n [\"CITEREFFerguson2006\"] = 1,\n [\"CITEREFGarsoïan1997\"] = 1,\n [\"CITEREFGrousset1947\"] = 1,\n [\"CITEREFHerzigKurkchiyan2004\"] = 1,\n [\"CITEREFHoltLambtonLewis1977\"] = 1,\n [\"CITEREFKavoukjian1982\"] = 1,\n [\"CITEREFKieserSchaller2002\"] = 1,\n [\"CITEREFKirakosian1972\"] = 1,\n [\"CITEREFKossian1997\"] = 1,\n [\"CITEREFKurkjian1958\"] = 1,\n [\"CITEREFMikaberidze2011\"] = 1,\n [\"CITEREFMinahan2010\"] = 1,\n [\"CITEREFMovsisyan2000\"] = 1,\n [\"CITEREFPetrosyan2007\"] = 1,\n [\"CITEREFRayfield2013\"] = 1,\n [\"CITEREFStokes,_Jamie2008\"] = 1,\n [\"CITEREFStringer2005\"] = 1,\n [\"CITEREFUtudjian1968\"] = 1,\n [\"CITEREFWalker1980\"] = 1,\n [\"CITEREFWard2014\"] = 1,\n}\ntemplate_list = table#1 {\n [\"Armenia Labelled Map\"] = 1,\n [\"Châu Á\"] = 1,\n [\"Chính\"] = 5,\n [\"Chú thích\"] = 3,\n [\"Chú thích bách khoa toàn thư\"] = 1,\n [\"Chú thích báo\"] = 5,\n [\"Chú thích sách\"] = 24,\n [\"Chú thích tạp chí\"] = 2,\n [\"Chú thích web\"] = 27,\n [\"Convert\"] = 12,\n [\"Coord\"] = 1,\n [\"Cần chú thích\"] = 1,\n [\"Cần giải thích\"] = 1,\n [\"Cộng đồng các quốc gia độc lập\"] = 1,\n [\"IPA-hy\"] = 1,\n [\"Kiểm soát tính nhất quán\"] = 1,\n [\"Lang-hy\"] = 2,\n [\"Lang-vi\"] = 1,\n [\"Main\"] = 1,\n [\"Multiple image\"] = 1,\n [\"Native name\"] = 1,\n [\"Nowrap\"] = 2,\n [\"Pie chart\"] = 1,\n [\"Sfn\"] = 1,\n [\"Sisterlinks\"] = 1,\n [\"Tham khảo\"] = 1,\n [\"Thông tin quốc gia\"] = 1,\n [\"Tính đến\"] = 2,\n [\"Update-after\"] = 1,\n [\"Webarchive\"] = 11,\n [\"Xem thêm\"] = 1,\n [\"Yellow\"] = 1,\n}\narticle_whitelist = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-h78vk","timestamp":"20241123085938","ttl":54031,"transientcontent":true}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Armenia","url":"https:\/\/vi.wikipedia.org\/wiki\/Armenia","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q399","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q399","author":{"@type":"Organization","name":"Nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3ng g\u00f3p v\u00e0o c\u00e1c d\u1ef1 \u00e1n Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Qu\u1ef9 Wikimedia","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2006-05-02T03:59:33Z","dateModified":"2024-09-19T19:30:47Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/2\/2f\/Flag_of_Armenia.svg","headline":"qu\u1ed1c gia \u1edf v\u00f9ng Kavkaz thu\u1ed9c khu v\u1ef1c T\u00e2y \u00c1"}</script> </body> </html>