CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Aanvoegende wijs - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )nlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"075ac979-7fdc-4d2b-a631-a856f8770530","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Aanvoegende_wijs","wgTitle":"Aanvoegende wijs","wgCurRevisionId":68187360,"wgRevisionId":68187360,"wgArticleId":314963,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Wikipedia:Artikel mist referentie sinds maart 2024","Wikipedia:Alle artikelen die een referentie missen","Werkwoordswijs"],"wgPageViewLanguage":"nl","wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Aanvoegende_wijs","wgRelevantArticleId":314963,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive": true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"nl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":10000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q473746","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready", "user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Direct-link-to-Commons","ext.gadget.ProtectionTemplates","ext.gadget.InterProjectLinks","ext.gadget.hoofdbetekenis-titelwijziging","ext.gadget.switcher","ext.gadget.OpenStreetMapFrame","ext.gadget.subpages","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging", "ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=nl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Aanvoegende wijs - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//nl.m.wikipedia.org/wiki/Aanvoegende_wijs"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Bewerken" href="/w/index.php?title=Aanvoegende_wijs&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (nl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//nl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Aanvoegende_wijs"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom-feed" href="/w/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Aanvoegende_wijs rootpage-Aanvoegende_wijs skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Naar inhoud springen</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hoofdmenu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Hoofdmenu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hoofdmenu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Hoofdpagina" title="Naar de hoofdpagina gaan [z]" accesskey="z"><span>Hoofdpagina</span></a></li><li id="n-zoekartikel" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Navigatie"><span>Vind een artikel</span></a></li><li id="n-today" class="mw-list-item"><a href="/wiki/27_november"><span>Vandaag</span></a></li><li id="n-Etalage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage"><span>Etalage</span></a></li><li id="n-categories" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Categorie:Alles"><span>Categorieën</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingen" title="Een lijst met recente wijzigingen in deze wiki. [r]" accesskey="r"><span>Recente wijzigingen</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:NieuwePaginas"><span>Nieuwe artikelen</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:Willekeurig" title="Een willekeurige pagina bekijken [x]" accesskey="x"><span>Willekeurige pagina</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation2" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation2" > <div class="vector-menu-heading"> Informatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Gebruikersportaal" title="Informatie over het project: wat u kunt doen, waar u dingen kunt vinden"><span>Gebruikersportaal</span></a></li><li id="n-Snelcursus" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Snelcursus"><span>Snelcursus</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Hulp_en_beheer" title="Hulpinformatie over deze wiki"><span>Hulp en contact</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Hoofdpagina" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="de vrije encyclopedie" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-nl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciaal:Zoeken" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia" aria-label="Doorzoek Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="De lettergrootte, breedte en kleur van de pagina wijzigen" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Uiterlijk" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Uiterlijk</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl" class=""><span>Doneren</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Aanvoegende+wijs" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht." class=""><span>Account aanmaken</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Aanvoegende+wijs" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o" class=""><span>Aanmelden</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Meer opties" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Persoonlijke hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Gebruikersmenu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl"><span>Doneren</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Aanvoegende+wijs" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Account aanmaken</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Aanvoegende+wijs" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Aanmelden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagina's voor uitgelogde redacteuren <a href="/wiki/Help:Inleiding" aria-label="Meer leren over bewerken"><span>meer lezen</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnBijdragen" title="Bijdragen IP-adres [y]" accesskey="y"><span>Bijdragen</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnOverleg" title="Overlegpagina van de anonieme gebruiker van dit IP-adres [n]" accesskey="n"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Inhoud" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Inhoud</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">verbergen</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Top</div> </a> </li> <li id="toc-Nederlands" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Nederlands"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Nederlands</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Nederlands-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Nederlands-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Nederlands-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Oud-_en_Middelnederlands" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Oud-_en_Middelnederlands"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Oud- en Middelnederlands</span> </div> </a> <ul id="toc-Oud-_en_Middelnederlands-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Nieuwnederlands" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Nieuwnederlands"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Nieuwnederlands</span> </div> </a> <ul id="toc-Nieuwnederlands-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Vaste_uitdrukkingen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Vaste_uitdrukkingen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>Vaste uitdrukkingen</span> </div> </a> <ul id="toc-Vaste_uitdrukkingen-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Spreekwoorden" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Spreekwoorden"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3.1</span> <span>Spreekwoorden</span> </div> </a> <ul id="toc-Spreekwoorden-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Formele_en_religieuze_taal" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Formele_en_religieuze_taal"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3.2</span> <span>Formele en religieuze taal</span> </div> </a> <ul id="toc-Formele_en_religieuze_taal-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Versteende_woorden" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Versteende_woorden"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4</span> <span>Versteende woorden</span> </div> </a> <ul id="toc-Versteende_woorden-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Overig_gebruik" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Overig_gebruik"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.5</span> <span>Overig gebruik</span> </div> </a> <ul id="toc-Overig_gebruik-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Engels" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Engels"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Engels</span> </div> </a> <ul id="toc-Engels-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Duits" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Duits"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Duits</span> </div> </a> <ul id="toc-Duits-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Semitische_talen[15]" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Semitische_talen[15]"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Semitische talen<sup><span>[</span>15<span>]</span></sup></span> </div> </a> <ul id="toc-Semitische_talen[15]-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Aanvoegende wijs</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ga naar een artikel in een andere taal. Beschikbaar in 39 talen" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-39" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">39 talen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%8A%D8%BA%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%D8%B7%D9%8A%D8%A9" title="الصيغة الشرطية – Arabisch" lang="ar" hreflang="ar" data-title="الصيغة الشرطية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Konjunktiv" title="Konjunktiv – Beiers" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Konjunktiv" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Beiers" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Doare-suja%C3%B1" title="Doare-sujañ – Bretons" lang="br" hreflang="br" data-title="Doare-sujañ" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Bretons" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Subjuntiu" title="Subjuntiu – Catalaans" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Subjuntiu" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Catalaans" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Konjunktiv" title="Konjunktiv – Tsjechisch" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Konjunktiv" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tsjechisch" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Konjunktiv" title="Konjunktiv – Deens" lang="da" hreflang="da" data-title="Konjunktiv" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Deens" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de badge-Q70894304 mw-list-item" title=""><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Konjunktiv" title="Konjunktiv – Duits" lang="de" hreflang="de" data-title="Konjunktiv" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Duits" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Subjunctive_mood" title="Subjunctive mood – Engels" lang="en" hreflang="en" data-title="Subjunctive mood" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Engels" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Subjunktivo" title="Subjunktivo – Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Subjunktivo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Modo_subjuntivo" title="Modo subjuntivo – Spaans" lang="es" hreflang="es" data-title="Modo subjuntivo" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Spaans" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D8%AC%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B2%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="وجه التزامی – Perzisch" lang="fa" hreflang="fa" data-title="وجه التزامی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Perzisch" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Subjunktiivi" title="Subjunktiivi – Fins" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Subjunktiivi" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fins" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Subjonctif" title="Subjonctif – Frans" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Subjonctif" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Frans" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Subxuntivo" title="Subxuntivo – Galicisch" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Subxuntivo" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galicisch" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%AA%D7%99%D7%9C%D7%95%D7%99" title="תילוי – Hebreeuws" lang="he" hreflang="he" data-title="תילוי" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Hebreeuws" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/K%C3%B6t%C5%91m%C3%B3d" title="Kötőmód – Hongaars" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Kötőmód" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Hongaars" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%BF%D5%B8%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A5%D5%B2%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" title="Ստորադասական եղանակ – Armeens" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Ստորադասական եղանակ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Armeens" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Subjunctivo" title="Subjunctivo – Interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Subjunctivo" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="Interlingua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Modus_subjungtif" title="Modus subjungtif – Indonesisch" lang="id" hreflang="id" data-title="Modus subjungtif" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Indonesisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Subjuntivo" title="Subjuntivo – Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Subjuntivo" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Vi%C3%B0tengingarh%C3%A1ttur" title="Viðtengingarháttur – IJslands" lang="is" hreflang="is" data-title="Viðtengingarháttur" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="IJslands" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Congiuntivo" title="Congiuntivo – Italiaans" lang="it" hreflang="it" data-title="Congiuntivo" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Italiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E6%8E%A5%E7%B6%9A%E6%B3%95" title="接続法 – Japans" lang="ja" hreflang="ja" data-title="接続法" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japans" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EA%B0%80%EC%A0%95%EB%B2%95" title="가정법 – Koreaans" lang="ko" hreflang="ko" data-title="가정법" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Koreaans" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Coniunctivus" title="Coniunctivus – Latijn" lang="la" hreflang="la" data-title="Coniunctivus" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Latijn" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Konjunktyvas" title="Konjunktyvas – Litouws" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Konjunktyvas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Litouws" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Filaza_ifampiankinana" title="Filaza ifampiankinana – Malagassisch" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Filaza ifampiankinana" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="Malagassisch" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Konjunktiv" title="Konjunktiv – Noors - Nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Konjunktiv" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Noors - Nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Konjunktiv" title="Konjunktiv – Noors - Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Konjunktiv" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Noors - Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Subjonctiu" title="Subjonctiu – Occitaans" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Subjonctiu" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Occitaans" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Tryb_%C5%82%C4%85cz%C4%85cy" title="Tryb łączący – Pools" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Tryb łączący" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Pools" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Modo_subjuntivo" title="Modo subjuntivo – Portugees" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Modo subjuntivo" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portugees" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Conjunctiv" title="Conjunctiv – Roemeens" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Conjunctiv" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Roemeens" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%BD%D0%B0%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Сослагательное наклонение – Russisch" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Сослагательное наклонение" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Russisch" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Konjunktiv" title="Konjunktiv – Zweeds" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Konjunktiv" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Zweeds" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Subjonktif" title="Subjonktif – Turks" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Subjonktif" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Turks" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%27%D1%8E%D0%BD%D0%BA%D1%82%D0%B8%D0%B2" title="Кон'юнктив – Oekraïens" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Кон'юнктив" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Oekraïens" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Suddjonctif" title="Suddjonctif – Waals" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Suddjonctif" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="Waals" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%99%9A%E6%8B%9F%E8%AF%AD%E6%B0%94" title="虚拟语气 – Chinees" lang="zh" hreflang="zh" data-title="虚拟语气" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Chinees" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q473746#sitelinks-wikipedia" title="Taalkoppelingen bewerken" class="wbc-editpage">Koppelingen bewerken</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Naamruimten"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Aanvoegende_wijs" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c"><span>Artikel</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Overleg:Aanvoegende_wijs" rel="discussion" title="Overleg over deze pagina [t]" accesskey="t"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Taalvariant wijzigen" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Nederlands</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Weergaven"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Aanvoegende_wijs"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Aanvoegende_wijs&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Aanvoegende_wijs&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Aanvoegende_wijs&action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hulpmiddelen" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hulpmiddelen</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Meer opties" > <div class="vector-menu-heading"> Handelingen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Aanvoegende_wijs"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Aanvoegende_wijs&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Aanvoegende_wijs&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Aanvoegende_wijs&action=history"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Algemeen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/Aanvoegende_wijs" title="Lijst met alle pagina's die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j"><span>Links naar deze pagina</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/Aanvoegende_wijs" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina's waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k"><span>Gerelateerde wijzigingen</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=nl" title="Bestanden uploaden [u]" accesskey="u"><span>Bestand uploaden</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:SpecialePaginas" title="Lijst met alle speciale pagina's [q]" accesskey="q"><span>Speciale pagina's</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Aanvoegende_wijs&oldid=68187360" title="Permanente koppeling naar deze versie van deze pagina"><span>Permanente koppeling</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Aanvoegende_wijs&action=info" title="Meer informatie over deze pagina"><span>Paginagegevens</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Citeren&page=Aanvoegende_wijs&id=68187360&wpFormIdentifier=titleform" title="Informatie over hoe u deze pagina kunt citeren"><span>Deze pagina citeren</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FAanvoegende_wijs"><span>Verkorte URL verkrijgen</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:QrCode&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FAanvoegende_wijs"><span>QR-code downloaden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Afdrukken/exporteren </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Boek&bookcmd=book_creator&referer=Aanvoegende+wijs"><span>Boek aanmaken</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:DownloadAsPdf&page=Aanvoegende_wijs&action=show-download-screen"><span>Downloaden als PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Aanvoegende_wijs&printable=yes" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p"><span>Afdrukversie</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In andere projecten </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q473746" title="Koppeling naar item in verbonden gegevensrepository [g]" accesskey="g"><span>Wikidata-item</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Uiterlijk</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">verbergen</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-woordenboek" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span id="tpl_Woordenboek"><span typeof="mw:File"><a href="https://nl.wiktionary.org/wiki/aanvoegende_wijs" title="Zoek dit woord op in WikiWoordenboek"><img alt="Zoek dit woord op in WikiWoordenboek" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Wiktionary_small.svg/18px-Wiktionary_small.svg.png" decoding="async" width="18" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Wiktionary_small.svg/27px-Wiktionary_small.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Wiktionary_small.svg/36px-Wiktionary_small.svg.png 2x" data-file-width="350" data-file-height="350" /></a></span></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="nl" dir="ltr"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r65286238">.mw-parser-output .hatnote{font-style:italic}.mw-parser-output div.hatnote{padding-left:1.6em;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .hatnote i{font-style:normal}.mw-parser-output .hatnote+link+.hatnote{margin-top:-0.5em}</style><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">"Conjunctief" verwijst hierheen. Voor de Latijnse conjunctief, zie <a href="/wiki/Conjunctivus" title="Conjunctivus">Conjunctivus</a>.</div> <hr /> <table class="infobox" cellpadding="1" cellspacing="1"> <tbody><tr> <th class="infobox-kop notheme" colspan="3"><a href="/wiki/Wijs" title="Wijs">Werkwoordswijzen</a> </th></tr> <tr> <td class="ta-center" colspan="3"> <table style="width: 100%; white-space: nowrap;"> <tbody><tr style="background-color: #ddd;"> <th>wijs/modus</th> <th>voorbeeld </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Infinitief" title="Infinitief">infinitief (onbepaalde wijs)</a></td> <td><i>lopen</i> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Deelwoord" title="Deelwoord">participium (deelwoord)</a></td> <td><i>lopend</i>, <i>gelopen</i> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Indicatief" title="Indicatief">indicatief (aantonende wijs)</a></td> <td><i>ik loop</i> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Gebiedende_wijs" title="Gebiedende wijs">imperatief (gebiedende wijs)</a></td> <td><i>loop</i> </td></tr> <tr> <td><a class="mw-selflink selflink">conjunctief (aanvoegende wijs)</a></td> <td><i>dat hij lope</i> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Voorwaardelijke_wijs" title="Voorwaardelijke wijs">conditionalis (voorwaardelijke wijs)</a></td> <td><i>als ..., liep hij</i><br /><i>als ..., zou hij lopen</i> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Optatief" title="Optatief">optatief (wensende wijs)</a></td> <td><i>moge hij lopen</i> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Gerundium" title="Gerundium">gerundium (verbaal substantief)</a></td> <td><i>het lopen</i> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Gerundivum" title="Gerundivum">gerundivum (verbaal adjectief)</a></td> <td><i>er moet gelopen<br />worden</i> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Supinum" title="Supinum">supinum (verbaal substantief)</a></td> <td><i>om te lopen</i> </td></tr></tbody></table> </td></tr> </tbody></table> <p>De <b>aanvoegende wijs</b> of <b>conjunctief</b> is een in onder meer de <a href="/wiki/Indo-Europese_talen" title="Indo-Europese talen">Indo-Europese talen</a> voorkomende <a href="/wiki/Wijs" title="Wijs">werkwoordswijs</a> (kortweg ook wel 'wijs' of 'modus'). Een grammaticale vorm van vergelijkbare strekking is ook bekend in de <a href="/wiki/Semitische_talen" title="Semitische talen">Semitische</a> en <a href="/wiki/Fins-Oegrische_talen" title="Fins-Oegrische talen">Fins-Oegrische talen</a>. </p><p>Deze wijs drukt meestal een handeling uit die de spreker als onwerkelijk (<i><a href="/wiki/Irrealis" title="Irrealis">irrealis</a></i>) of mogelijk (<i><a href="/wiki/Potentialis" title="Potentialis">potentialis</a></i>) beschouwt; dit kan over het verleden, het heden of de (nabije) toekomst gaan. Specifiekere voorbeelden van het gebruik van de aanvoegende wijs zijn: twijfel (<i><a href="/w/index.php?title=Dubitativus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dubitativus (de pagina bestaat niet)">dubitativus</a></i>), aansporing (<a href="/wiki/Hortativus" title="Hortativus"><i>adhortativus</i></a>), wens (<a href="/wiki/Optatief" title="Optatief"><i>optativus</i></a>, bijv. <a href="/wiki/God_zij_met_ons" title="God zij met ons">God zij met ons</a>), toegeving (<i><a href="/w/index.php?title=Concessivus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Concessivus (de pagina bestaat niet)">concessivus</a></i>), doel (<i><a href="/w/index.php?title=Finalis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Finalis (de pagina bestaat niet)">finalis</a></i>), of slechts onwerkelijkheid van de handeling (<i>irrealis</i>) of mogelijkheid (<i>potentialis</i>). </p><p>De term 'aanvoegende wijs' is afgeleid van <i><a href="/wiki/Conjunctivus" title="Conjunctivus">modus coniunctivus</a></i> – de benaming voor dit verschijnsel in het <a href="/wiki/Latijn" title="Latijn">Latijn</a> – waarbij "aanvoegend" betrekking had op het feit dat de wijs oorspronkelijk vooral werd gebruikt in <a href="/wiki/Bijzin" title="Bijzin">bijzinnen</a>, die zich naar hun aard "voegen aan" een <a href="/wiki/Hoofdzin" title="Hoofdzin">hoofdzin</a>.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Nederlands">Nederlands</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Aanvoegende_wijs&veaction=edit&section=1" title="Bewerk dit kopje: Nederlands" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Aanvoegende_wijs&action=edit&section=1" title="De broncode bewerken van de sectie: Nederlands"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie ook <a href="/wiki/Geschiedenis_van_het_Nederlands" title="Geschiedenis van het Nederlands">Geschiedenis van het Nederlands</a></i></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Oud-_en_Middelnederlands">Oud- en Middelnederlands</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Aanvoegende_wijs&veaction=edit&section=2" title="Bewerk dit kopje: Oud- en Middelnederlands" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Aanvoegende_wijs&action=edit&section=2" title="De broncode bewerken van de sectie: Oud- en Middelnederlands"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Al in het <a href="/wiki/Oudnederlands" title="Oudnederlands">Oudnederlands</a> waren de meeste vervoegingsvormen van de aanvoegende wijs samengevallen met die van de <a href="/wiki/Indicatief" title="Indicatief">indicatief</a>, ook wel de <i>aantonende wijs</i>. </p><p>In het <a href="/wiki/Middelnederlands" title="Middelnederlands">Middelnederlands</a> waren er alleen nog aparte vormen in de <a href="/wiki/Tegenwoordige_tijd" title="Tegenwoordige tijd">tegenwoordige tijd</a> voor de derde persoon enkelvoud (<i>hi woene</i>) en bij <a href="/wiki/Sterk_werkwoord" title="Sterk werkwoord">sterke werkwoorden</a> in de <a href="/wiki/Verleden_tijd" title="Verleden tijd">verleden tijd</a> voor de eerste en derde persoon enkelvoud (<i>ic/hi name</i>).<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> In historische (Bijbel) en/of gekunstelde teksten worden verder vormen aangetroffen als <i>sloege</i>, <i>quame</i>, <i>dorste</i>.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="noprint nopopups"><a href="/wiki/Wikipedia:Bronvermelding#Bron_gevraagd" title="Wikipedia:Bronvermelding"><span title="Voor deze uitspraak is sinds 18 maart 2024 een bronvermelding gewenst.">[bron?]</span></a></sup> </p><p>In spraakkunstboeken uit de negentiende eeuw werd het gebruik van de aanvoegende wijs uitgebreid behandeld en voorgeschreven.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Nieuwnederlands">Nieuwnederlands</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Aanvoegende_wijs&veaction=edit&section=3" title="Bewerk dit kopje: Nieuwnederlands" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Aanvoegende_wijs&action=edit&section=3" title="De broncode bewerken van de sectie: Nieuwnederlands"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In tegenstelling tot een aantal andere Indo-Europese talen (waaronder het <a href="/wiki/Duits" title="Duits">Duits</a> en veel <a href="/wiki/Romaanse_talen" title="Romaanse talen">Romaanse talen</a>), is in het Nieuwnederlands de aanvoegende wijs nauwelijks gangbaar.<sup id="cite_ref-onzetaal.nl_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-onzetaal.nl-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Net als in het <a href="/wiki/Brits-Engels" title="Brits-Engels">Brits-Engels</a> en het <a href="/wiki/Deens" title="Deens">Deens</a> is haar functie in het dagelijkse spraakgebruik geleidelijk aan vrijwel volledig vervangen door een reeks <a href="/wiki/Hulpwerkwoord" title="Hulpwerkwoord">hulpwerkwoorden</a> en <a href="/wiki/Modaliteit_(taalkunde)" title="Modaliteit (taalkunde)">modale</a> werkwoorden. In het Nederlands is dit in het bijzonder de verleden tijd van <i>zullen (zouden)</i>. Het huidige gebruik van de aanvoegende wijs in het Nederlands is grotendeels beperkt tot <a href="/wiki/Versteende_taalvorm" title="Versteende taalvorm">versteende taalvormen</a>. </p><p>Alleen het werkwoord <i>zijn</i> kent nog altijd een duidelijk te onderscheiden vorm voor de aanvoegende wijs enkelvoud in de verleden tijd, namelijk <i>ware</i>.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Het gebruik van de aanvoegende wijs geeft in het Nieuwnederlands dikwijls aan een tekst een formeel, ouderwets of zelfs verheven karakter<sup id="cite_ref-onzetaal.nl_5-1" class="reference"><a href="#cite_note-onzetaal.nl-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> en wordt daarom meestal afgeraden.<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Vaste_uitdrukkingen">Vaste uitdrukkingen</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Aanvoegende_wijs&veaction=edit&section=4" title="Bewerk dit kopje: Vaste uitdrukkingen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Aanvoegende_wijs&action=edit&section=4" title="De broncode bewerken van de sectie: Vaste uitdrukkingen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Er zijn verschillende versteende uitdrukkingen in het Nederlands waarin de aanvoegende wijs gebruikt wordt, bijvoorbeeld: </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Spreekwoorden">Spreekwoorden</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Aanvoegende_wijs&veaction=edit&section=5" title="Bewerk dit kopje: Spreekwoorden" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Aanvoegende_wijs&action=edit&section=5" title="De broncode bewerken van de sectie: Spreekwoorden"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><i><b>Kome</b> wat komen zal</i></li> <li><i><b>Koste</b> wat het kost</i></li> <li><i><b>Redde</b> wie zich redden kan</i></li> <li>Wie de schoen past, <b>trekke</b> hem aan!</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Formele_en_religieuze_taal">Formele en religieuze taal</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Aanvoegende_wijs&veaction=edit&section=6" title="Bewerk dit kopje: Formele en religieuze taal" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Aanvoegende_wijs&action=edit&section=6" title="De broncode bewerken van de sectie: Formele en religieuze taal"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><i><a href="/wiki/Onze_Vader" class="mw-redirect" title="Onze Vader">Onze Vader</a>-gebed</i>: <ul><li>Onze Vader die in de hemelen zijt, uw naam <b>worde</b> geheiligd; uw Koninkrijk <b>kome</b>, uw wil <b>geschiede</b>, gelijk in de hemel alzo ook op de aarde.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>Vader, uw naam <b>worde</b> geheiligd; uw koninkrijk <b>kome</b>; geef ons elke dag ons dagelijks brood ...<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul></li> <li><i>Eedaflegging</i>: Zo waarlijk <b>helpe</b> mij God almachtig.<i></i></li> <li><i>Gelieven</i> in bijvoorbeeld: <b>Gelieve</b> u bij binnenkomst te registreren.'<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><i><b>Leve</b> de koning!</i><sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><i>Op grafschriften</i>: 'Hij/Zij <b>ruste</b> in vrede' (Latijn: <a href="/wiki/Requiescat_in_pace" title="Requiescat in pace">Requiescat in pace</a>: R.I.P.)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Versteende_woorden">Versteende woorden</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Aanvoegende_wijs&veaction=edit&section=7" title="Bewerk dit kopje: Versteende woorden" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Aanvoegende_wijs&action=edit&section=7" title="De broncode bewerken van de sectie: Versteende woorden"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><i>Dankzij</i> van "dank <b>zij</b>"</li> <li><i>Hetzij</i> van "het <b>zij</b>"</li> <li><i>Tenzij</i> van "ten <b>zij</b>" (<i>ten</i> is hier een samentrekking van het <a href="/wiki/Cliticum" title="Cliticum">cliticum</a> <i>t</i> en <i>en</i> (in de betekenis van niet))</li> <li><i>Godbetert</i> van "God <b>betere</b> 't"</li> <li><i>Godverdomme</i> van "God <b>verdoeme</b> (het)"</li> <li><i>Godzijdank</i> van "God <b>zij</b> dank"</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Overig_gebruik">Overig gebruik</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Aanvoegende_wijs&veaction=edit&section=8" title="Bewerk dit kopje: Overig gebruik" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Aanvoegende_wijs&action=edit&section=8" title="De broncode bewerken van de sectie: Overig gebruik"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><i>Men <b>neme</b></i> (gebruikelijk in recepten)</li> <li><b>Zegge</b> (Om een fonetische uitspraak van een moeilijk of buitenlands woord in te luiden. Ook wel om aan te duiden dat een cijferbedrag ook voluit geschreven gaat worden in officiële documenten etc)</li> <li>Mogelijk is in de Nederlandse spreektaal "Ik had graag" (bijvoorbeeld: "Ik had graag een tafeltje gereserveerd voor twee personen.") nog een restant van een conjunctief, aangezien de Duitse Konjunktiv II "Ich hätte gern" voor een (vervulbare) beleefde wens gebruikt wordt.</li> <li><i>Als het ware</i></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Engels">Engels</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Aanvoegende_wijs&veaction=edit&section=9" title="Bewerk dit kopje: Engels" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Aanvoegende_wijs&action=edit&section=9" title="De broncode bewerken van de sectie: Engels"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In het <a href="/wiki/Engels" title="Engels">Engels</a> komt het gebruik van de aanvoegende wijs als zelfstandige modus zelden meer voor. Voorbeelden zijn uitspraken als <i>So be it</i>, <i>God help you</i>, <i>God save the queen</i>.<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Hier ontbreekt dus de <i>-s</i> bij de verbuiging van de derde persoon enkelvoud, en bij <i>to be</i> wordt de vorm <i>is</i> vervangen door <i>be</i>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Duits">Duits</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Aanvoegende_wijs&veaction=edit&section=10" title="Bewerk dit kopje: Duits" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Aanvoegende_wijs&action=edit&section=10" title="De broncode bewerken van de sectie: Duits"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In het <a href="/wiki/Duits" title="Duits">Duits</a> wordt de conjunctief veel gebruikt. Voor de meeste werkwoorden heeft de grammatica een conjunctief in de <i>onvoltooid tegenwoordige tijd</i> en in de <i>onvoltooid verleden tijd</i>. Bij zwakke werkwoorden onderscheidt de conjunctief van de <i>onvoltooid verleden tijd</i> zich qua vorm niet van de aantonende wijs. Meestal echter wordt een modaal werkwoord als hulpwerkwoord gebruikt, in combinatie met een voltooid deelwoord of infinitief. </p><p>De conjunctief van modale werkwoorden, die een onregelmatige verbuiging kennen, wordt in het Duits veel gebruikt. Hoewel een aanvoegende wijs niet verouderd klinkt, ongeacht het type werkwoord, zijn de conjunctieven van deze werkwoorden het gebruikelijkst en het meest herkenbaar.<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Semitische_talen[15]"><span id="Semitische_talen.5B15.5D"></span>Semitische talen<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Aanvoegende_wijs&veaction=edit&section=11" title="Bewerk dit kopje: Semitische talen[15]" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Aanvoegende_wijs&action=edit&section=11" title="De broncode bewerken van de sectie: Semitische talen[15]"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In talen als het <a href="/wiki/Hebreeuws" title="Hebreeuws">Hebreeuws</a> en <a href="/wiki/Arabisch" title="Arabisch">Arabisch</a> komt een aanvoegende wijs voor, hoewel deze wisselend per taal in meer of mindere mate aan slijtage onderhevig is. Bovendien valt uit het <a href="/wiki/Schrift" title="Schrift">schrift</a> een verschil niet altijd op te maken, omdat de klinkers in deze talen bepalend zijn of kunnen zijn om de conjunctief te herkennen en deze worden in de genoemde talen niet geschreven. Men vermoedt dat deze slijtage begonnen is in het <a href="/w/index.php?title=Proto-Semitisch&action=edit&redlink=1" class="new" title="Proto-Semitisch (de pagina bestaat niet)">Proto-Semitisch</a>. Dit houdt in dat de vormen in het <a href="/wiki/Oude_Testament" title="Oude Testament">oudtestamentisch</a> Hebreeuws al deels weg waren. In mindere mate geldt dit voor het Arabisch. In het Hebreeuws, waar het literaire en oudtestamentisch schrift betreft, zijn enkele werkwoorden toch zeer goed als aanvoegende wijs te herkennen, zoals het werkwoord לחיות (leven) in יחי/תחי (leve de koning). </p> <div class="toccolours appendix" role="presentation" style="font-size:90%; margin:1em 0 -0.5em; clear:both;"> <div><span style="font-weight:bold">Bronnen, noten en/of referenties</span></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"><div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160304085619/http://www.wnt.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M000977">Woordenboek der Nederlandsche Taal</a></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/wiki/Joop_van_der_Horst" title="Joop van der Horst">Joop van der Horst</a>, <i>Geschiedenis van de Nederlandse syntaxis</i>, Deel 1, 2008: 407</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://wordincontext.com/nl/sloege">sloege</a> op Woord in Context. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20161220122430/http://wordincontext.com/nl/sloege">Gearchiveerd</a> op 20 december 2016.</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;">Weiland, Petrus</span> <i>De Nederduitsche Spraakkunst</i> 1805 of anders <a rel="nofollow" class="external text" href="http://neon.niederlandistik.fu-berlin.de/nl/nedling/taalgeschiedenis/grammaticas_van_de_19e_en_20e_eeuw">Grammatica's van de 19e en 20e eeuw</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200919011831/http://neon.niederlandistik.fu-berlin.de/nl/nedling/taalgeschiedenis/grammaticas_van_de_19e_en_20e_eeuw/">Gearchiveerd</a> op 19 september 2020.</span> </li> <li id="cite_note-onzetaal.nl-5"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-onzetaal.nl_5-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-onzetaal.nl_5-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://onzetaal.nl/taaladvies/het-zij-zo-het-zei-zo">Het zij zo / het zei zo</a> bij <i>Onze Taal</i>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210717122344/https://onzetaal.nl/taaladvies/het-zij-zo-het-zei-zo">Gearchiveerd</a> op 17 juli 2021.</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://taaladvies.net/taal/advies/term/1/aanvoegende_wijs/">Taaluniversum — Nederlandse Taalunie</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210609072821/https://taaladvies.net/taal/advies/term/1/aanvoegende_wijs/">Gearchiveerd</a> op 9 juni 2021.</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://ans.ruhosting.nl/e-ans/02/03/06/05/body.html">Vervoeging van <i>zijn (wezen)</i></a> in de electronisch <a href="/wiki/Algemene_Nederlandse_Spraakkunst" title="Algemene Nederlandse Spraakkunst">ANS</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210623050028/http://ans.ruhosting.nl/e-ans/02/03/06/05/body.html">Gearchiveerd</a> op 23 juni 2021.</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://scriptiehulp.uvt.nl/data/4-1-1-archaismen.htm">Scriptiehulp</a> van <a href="/wiki/Tilburg_University" title="Tilburg University">Tilburg University</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210118212601/http://scriptiehulp.uvt.nl/data/4-1-1-archaismen.htm">Gearchiveerd</a> op 18 januari 2021.</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text">Bijbelcitaat: Matteus 6:9-10 (vertaling <a href="/wiki/NBG_1951" class="mw-redirect" title="NBG 1951">NBG 1951</a>)</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text">Bijbelcitaat: Lucas 11:2-3 (vertaling <a href="/wiki/NBG_1951" class="mw-redirect" title="NBG 1951">NBG 1951</a>)</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070920195058/http://www.let.ru.nl/ans/e-ans/02/04/03/body.html">e-ANS (conjunctief)</a></span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.parlement.com/id/vh8lnhrrz1r4/de_hulde_leve_de_koning">'De hulde ('Leve de koning')'</a> op parlement.com. Geraadpleegd op 17 april 2019. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190417122906/https://www.parlement.com/id/vh8lnhrrz1r4/de_hulde_leve_de_koning">Gearchiveerd</a> op 17 april 2019.</span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;">Della Thompson (Edtor)</span> The Oxford Compact English Dictionary 1996</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;">Engelen, R.K. en Van der Zee, drs. J.</span> <i>Grammatica Duits. De regels van het Duits</i> Houten 2011<sup>12</sup> (Uitgeverij Unieboek | Het Spectrum bv (Prisma) p. 43-44</span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text">Dit gedeelte of een eerdere versie ervan is (gedeeltelijk) vertaald vanaf de <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Subjunctive_mood%3Foldid%3D535186084" class="extiw" title="en:Subjunctive mood?oldid=535186084">Engelstalige Wikipedia</a>.</span> </li> </ol></div></div> </div> <div class="interProject wiktionary mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://nl.wiktionary.org/wiki/Special:Search/aanvoegende_wijs" class="extiw" title="wikt:Special:Search/aanvoegende wijs">WikiWoordenboek</a></div><div class="interProjectTemplate"></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Overgenomen van "<a dir="ltr" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Aanvoegende_wijs&oldid=68187360">https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Aanvoegende_wijs&oldid=68187360</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categorie:Alles" title="Categorie:Alles">Categorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Werkwoordswijs" title="Categorie:Werkwoordswijs">Werkwoordswijs</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Verborgen categorieën: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Artikel_mist_referentie_sinds_maart_2024" title="Categorie:Wikipedia:Artikel mist referentie sinds maart 2024">Wikipedia:Artikel mist referentie sinds maart 2024</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Alle_artikelen_die_een_referentie_missen" title="Categorie:Wikipedia:Alle artikelen die een referentie missen">Wikipedia:Alle artikelen die een referentie missen</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 30 sep 2024 om 14:02.</li> <li id="footer-info-copyright">De tekst is beschikbaar onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a>, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/nl">gebruiksvoorwaarden</a> voor meer informatie.<br /> Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, een organisatie zonder winstoogmerk.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia">Over Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Algemeen_voorbehoud">Disclaimers</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Gedragscode</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ontwikkelaars</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/nl.wikipedia.org">Statistieken</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieverklaring</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//nl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Aanvoegende_wijs&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobiele weergave</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-cc877b49b-2f4nf","wgBackendResponseTime":129,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.085","walltime":"0.121","ppvisitednodes":{"value":651,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":6403,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":2184,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":11,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":8685,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 93.181 1 -total"," 27.33% 25.464 1 Sjabloon:Redirect"," 24.10% 22.460 1 Sjabloon:Hatnote"," 19.28% 17.968 1 Sjabloon:Woordenboek"," 18.97% 17.680 1 Sjabloon:Appendix"," 16.37% 15.255 1 Sjabloon:References"," 14.60% 13.603 1 Sjabloon:Zijbalk_werkwoordswijzen"," 11.14% 10.384 1 Sjabloon:InterProject"," 9.94% 9.265 1 Sjabloon:Zijbalk_generiek"," 9.05% 8.429 2 Sjabloon:PAGENAMEBASE"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.009","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":621202,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-64476968cd-pcqw7","timestamp":"20241102120829","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Aanvoegende wijs","url":"https:\/\/nl.wikipedia.org\/wiki\/Aanvoegende_wijs","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q473746","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q473746","author":{"@type":"Organization","name":"Bijdragers aan Wikimedia-projecten"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-12-09T17:49:23Z","dateModified":"2024-09-30T13:02:09Z"}</script> </body> </html>