CINXE.COM
Empire ottoman — Wikipédia
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="fr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Empire ottoman — Wikipédia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )frwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy", "wgMonthNames":["","janvier","février","mars","avril","mai","juin","juillet","août","septembre","octobre","novembre","décembre"],"wgRequestId":"5cc1439d-5701-4fb9-af5e-58ff82ef6f68","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Empire_ottoman","wgTitle":"Empire ottoman","wgCurRevisionId":223088197,"wgRevisionId":223088197,"wgArticleId":27101,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Article contenant un appel à traduction en anglais","Article contenant un appel à traduction en allemand","Article contenant un lien mort","Article utilisant une Infobox","Article avec une section vide ou incomplète","Article à citation nécessaire","Article contenant un appel à traduction en turc","Ouvrages à trier","Catégorie Commons avec lien local identique sur Wikidata","Page utilisant P486","Page pointant vers des bases externes", "Page pointant vers des bases relatives à la santé","Page utilisant P1417","Page utilisant P6404","Page utilisant P4223","Page utilisant P6706","Page utilisant P1296","Page utilisant P6058","Page utilisant P4342","Page utilisant P3365","Page pointant vers des dictionnaires ou encyclopédies généralistes","Article de Wikipédia avec notice d'autorité","Portail:Histoire/Articles liés","Portail:Empire ottoman/Articles liés","Portail:Turquie/Articles liés","Portail:Asie/Articles liés","Portail:Moyen-Orient/Articles liés","Portail:Balkans/Articles liés","Portail:Europe/Articles liés","Portail:Caucase/Articles liés","Portail:Islam/Articles liés","Portail:Religions et croyances/Articles liés","Article de qualité en bachkir","Article de qualité en macédonien","Article de qualité en sorani","Bon article en letton","Article de qualité en ourdou","Article de qualité en arabe","Article de qualité en slovène","Bon article en norvégien","Bon article en espéranto", "Article de qualité en sindhi","Empire ottoman","Histoire de Malte au Moyen Âge","Histoire de l'ordre de Saint-Jean de Jérusalem","Disparition en 1923"],"wgPageViewLanguage":"fr","wgPageContentLanguage":"fr","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Empire_ottoman","wgRelevantArticleId":27101,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"fr"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":100000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true, "wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q12560","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready", "mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ArchiveLinks","ext.gadget.Wdsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fr&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.16"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Ottoman_1590_%28orthographic_projection%29.png/1200px-Ottoman_1590_%28orthographic_projection%29.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1200"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Ottoman_1590_%28orthographic_projection%29.png/800px-Ottoman_1590_%28orthographic_projection%29.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="800"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Ottoman_1590_%28orthographic_projection%29.png/640px-Ottoman_1590_%28orthographic_projection%29.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="640"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Empire ottoman — Wikipédia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fr.m.wikipedia.org/wiki/Empire_ottoman"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Modifier" href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipédia (fr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Empire_ottoman"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Flux Atom de Wikipédia" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Empire_ottoman rootpage-Empire_ottoman skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Aller au contenu</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Menu principal" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu principal" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu principal</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu principal</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigation </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" title="Accueil général [z]" accesskey="z"><span>Accueil</span></a></li><li id="n-thema" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portail:Accueil"><span>Portails thématiques</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard" title="Affiche un article au hasard [x]" accesskey="x"><span>Article au hasard</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact"><span>Contact</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales"><span>Pages spéciales</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Contribuer" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Contribuer" > <div class="vector-menu-heading"> Contribuer </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-aboutwp" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:D%C3%A9buter"><span>Débuter sur Wikipédia</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:Accueil" title="Accès à l’aide"><span>Aide</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9" title="À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations"><span>Communauté</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes" title="Liste des modifications récentes sur le wiki [r]" accesskey="r"><span>Modifications récentes</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipédia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg" style="width: 7.4375em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="l'encyclopédie libre" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia" aria-label="Rechercher sur Wikipédia" autocapitalize="sentences" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Outils personnels"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Modifier l'apparence de la taille, de la largeur et de la couleur de la police de la page" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Apparence" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Apparence</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=fr.wikipedia.org&uselang=fr" class=""><span>Faire un don</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Empire+ottoman" title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire." class=""><span>Créer un compte</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Empire+ottoman" title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o" class=""><span>Se connecter</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Plus d’options" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils personnels" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Outils personnels</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu utilisateur" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=fr.wikipedia.org&uselang=fr"><span>Faire un don</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Empire+ottoman" title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Créer un compte</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Empire+ottoman" title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Se connecter</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pages pour les contributeurs déconnectés <a href="/wiki/Aide:Premiers_pas" aria-label="En savoir plus sur la contribution"><span>en savoir plus</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions" title="Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]" accesskey="y"><span>Contributions</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions" title="La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]" accesskey="n"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Sommaire" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Sommaire</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">masquer</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Début</div> </a> </li> <li id="toc-Histoire" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Histoire"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Histoire</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Histoire-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Histoire</span> </button> <ul id="toc-Histoire-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Débuts" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Débuts"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Débuts</span> </div> </a> <ul id="toc-Débuts-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Fondation" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Fondation"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1.1</span> <span>Fondation</span> </div> </a> <ul id="toc-Fondation-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Expansion_vers_l'Europe" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Expansion_vers_l'Europe"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1.2</span> <span>Expansion vers l'Europe</span> </div> </a> <ul id="toc-Expansion_vers_l'Europe-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Le_temps_des_troubles" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Le_temps_des_troubles"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1.3</span> <span>Le temps des troubles</span> </div> </a> <ul id="toc-Le_temps_des_troubles-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Prise_de_Constantinople" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Prise_de_Constantinople"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1.4</span> <span>Prise de Constantinople</span> </div> </a> <ul id="toc-Prise_de_Constantinople-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Vers_l'apogée" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Vers_l'apogée"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Vers l'apogée</span> </div> </a> <ul id="toc-Vers_l'apogée-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Le_règne_de_Soliman_le_Législateur" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Le_règne_de_Soliman_le_Législateur"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>Le règne de Soliman le Législateur</span> </div> </a> <ul id="toc-Le_règne_de_Soliman_le_Législateur-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Apogée_de_l'Empire" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Apogée_de_l'Empire"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4</span> <span>Apogée de l'Empire</span> </div> </a> <ul id="toc-Apogée_de_l'Empire-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Un_nouvel_Empire" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Un_nouvel_Empire"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4.1</span> <span>Un nouvel Empire</span> </div> </a> <ul id="toc-Un_nouvel_Empire-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Âge_d'or" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Âge_d'or"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4.2</span> <span>Âge d'or</span> </div> </a> <ul id="toc-Âge_d'or-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Une_puissance_mondiale_contestée" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Une_puissance_mondiale_contestée"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4.3</span> <span>Une puissance mondiale contestée</span> </div> </a> <ul id="toc-Une_puissance_mondiale_contestée-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Début_du_déclin[Information_douteuse]" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Début_du_déclin[Information_douteuse]"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.5</span> <span>Début du <span>déclin</span><sup>[Information douteuse]</sup></span> </div> </a> <ul id="toc-Début_du_déclin[Information_douteuse]-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Temps_des_troubles" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Temps_des_troubles"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.5.1</span> <span>Temps des troubles</span> </div> </a> <ul id="toc-Temps_des_troubles-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Une_petite_renaissance" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Une_petite_renaissance"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.5.2</span> <span>Une petite renaissance</span> </div> </a> <ul id="toc-Une_petite_renaissance-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Empire_assiégé" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Empire_assiégé"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.5.3</span> <span>Empire assiégé</span> </div> </a> <ul id="toc-Empire_assiégé-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Puissance_des_janissaires" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Puissance_des_janissaires"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.5.4</span> <span>Puissance des janissaires</span> </div> </a> <ul id="toc-Puissance_des_janissaires-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Déclin_et_défaite" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Déclin_et_défaite"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.6</span> <span>Déclin et défaite</span> </div> </a> <ul id="toc-Déclin_et_défaite-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Tentative_de_modernisation" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Tentative_de_modernisation"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.6.1</span> <span>Tentative de modernisation</span> </div> </a> <ul id="toc-Tentative_de_modernisation-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Défaite" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Défaite"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.6.2</span> <span>Défaite</span> </div> </a> <ul id="toc-Défaite-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Vers_la_république" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Vers_la_république"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.6.3</span> <span>Vers la république</span> </div> </a> <ul id="toc-Vers_la_république-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Organisation" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Organisation"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Organisation</span> </div> </a> <ul id="toc-Organisation-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Provinces" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Provinces"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Provinces</span> </div> </a> <ul id="toc-Provinces-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Culture" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Culture"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Culture</span> </div> </a> <ul id="toc-Culture-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Langues" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Langues"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Langues</span> </div> </a> <ul id="toc-Langues-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Religion_officielle_et_autres_religions" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Religion_officielle_et_autres_religions"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Religion officielle et autres religions</span> </div> </a> <ul id="toc-Religion_officielle_et_autres_religions-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Notes_et_références" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Notes_et_références"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Notes et références</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Notes_et_références-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Notes et références</span> </button> <ul id="toc-Notes_et_références-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Notes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Notes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>Notes</span> </div> </a> <ul id="toc-Notes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Références" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Références"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2</span> <span>Références</span> </div> </a> <ul id="toc-Références-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Annexes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Annexes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Annexes</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Annexes-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Annexes</span> </button> <ul id="toc-Annexes-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Bibliographie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliographie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1</span> <span>Bibliographie</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliographie-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Ouvrages_généraux" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Ouvrages_généraux"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1.1</span> <span>Ouvrages généraux</span> </div> </a> <ul id="toc-Ouvrages_généraux-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Monographies" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Monographies"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1.2</span> <span>Monographies</span> </div> </a> <ul id="toc-Monographies-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-XVe_au_XVIIIe_siècle" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#XVe_au_XVIIIe_siècle"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1.3</span> <span><span>XV</span><sup>e</sup> au <span>XVIII</span><sup>e</sup> siècle</span> </div> </a> <ul id="toc-XVe_au_XVIIIe_siècle-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-XIXe_–_XXe_siècle" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#XIXe_–_XXe_siècle"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1.4</span> <span><span>XIX</span><sup>e</sup> – <span>XX</span><sup>e</sup> siècle</span> </div> </a> <ul id="toc-XIXe_–_XXe_siècle-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Articles" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Articles"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1.5</span> <span>Articles</span> </div> </a> <ul id="toc-Articles-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Articles_connexes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Articles_connexes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.2</span> <span>Articles connexes</span> </div> </a> <ul id="toc-Articles_connexes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Liens_externes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Liens_externes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.3</span> <span>Liens externes</span> </div> </a> <ul id="toc-Liens_externes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Table des matières" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Empire ottoman</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Aller à un article dans une autre langue. Disponible en 179 langues." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-179" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">179 langues</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ab mw-list-item"><a href="https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%82%D3%99%D0%B8_%D0%B0%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B0" title="Османтәи аимпериа – abkhaze" lang="ab" hreflang="ab" data-title="Османтәи аимпериа" data-language-autonym="Аԥсшәа" data-language-local-name="abkhaze" class="interlanguage-link-target"><span>Аԥсшәа</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ace mw-list-item"><a href="https://ace.wikipedia.org/wiki/Turuki_Utsmani" title="Turuki Utsmani – aceh" lang="ace" hreflang="ace" data-title="Turuki Utsmani" data-language-autonym="Acèh" data-language-local-name="aceh" class="interlanguage-link-target"><span>Acèh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ady mw-list-item"><a href="https://ady.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D1%8D%D0%BD_%D0%9F%D0%B0%D1%87%D1%8A%D1%8B%D1%85%D1%8C%D1%8B%D0%B3%D1%8A%D0%BE" title="Осмэн Пачъыхьыгъо – adyguéen" lang="ady" hreflang="ady" data-title="Осмэн Пачъыхьыгъо" data-language-autonym="Адыгабзэ" data-language-local-name="adyguéen" class="interlanguage-link-target"><span>Адыгабзэ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Ottomaanse_Ryk" title="Ottomaanse Ryk – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Ottomaanse Ryk" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Osmanisches_Reich" title="Osmanisches Reich – alémanique" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Osmanisches Reich" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="alémanique" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8A%A6%E1%89%B6%E1%88%9B%E1%8A%95_%E1%88%98%E1%8A%95%E1%8C%8D%E1%88%A5%E1%89%B5" title="የኦቶማን መንግሥት – amharique" lang="am" hreflang="am" data-title="የኦቶማን መንግሥት" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="amharique" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Imperio_Otom%C3%A1n" title="Imperio Otomán – aragonais" lang="an" hreflang="an" data-title="Imperio Otomán" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragonais" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/O%C3%BEomanisce_R%C4%ABce" title="Oþomanisce Rīce – ancien anglais" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Oþomanisce Rīce" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="ancien anglais" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ann mw-list-item"><a href="https://ann.wikipedia.org/wiki/Ij%E1%BB%8Dn%CC%84-ub%E1%BB%8D%E1%BB%8Dn%CC%84_Otoman" title="Ijọn̄-ubọọn̄ Otoman – obolo" lang="ann" hreflang="ann" data-title="Ijọn̄-ubọọn̄ Otoman" data-language-autonym="Obolo" data-language-local-name="obolo" class="interlanguage-link-target"><span>Obolo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="article de qualité"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="الدولة العثمانية – arabe" lang="ar" hreflang="ar" data-title="الدولة العثمانية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabe" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D9%84%D8%B9%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="الدولة لعتمانية – arabe marocain" lang="ary" hreflang="ary" data-title="الدولة لعتمانية" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="arabe marocain" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%8A%D9%87_%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%8A%D9%87" title="امبراطوريه عثمانيه – arabe égyptien" lang="arz" hreflang="arz" data-title="امبراطوريه عثمانيه" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="arabe égyptien" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%85%E0%A6%9F%E0%A7%8B%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%A8_%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A7%B0%E0%A6%BE%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%AF" title="অটোমান সাম্ৰাজ্য – assamais" lang="as" hreflang="as" data-title="অটোমান সাম্ৰাজ্য" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="assamais" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Imperiu_Otomanu" title="Imperiu Otomanu – asturien" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Imperiu Otomanu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturien" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%80%D1%83%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F%D0%B1_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="ГӀусманияб империя – avar" lang="av" hreflang="av" data-title="ГӀусманияб империя" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="avar" class="interlanguage-link-target"><span>Авар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Osmanl%C4%B1_imperiyas%C4%B1" title="Osmanlı imperiyası – azerbaïdjanais" lang="az" hreflang="az" data-title="Osmanlı imperiyası" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbaïdjanais" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%84%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D9%85%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%D9%84%D9%88%D8%BA%D9%88" title="عثمانلی ایمپیراتورلوغو – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="عثمانلی ایمپیراتورلوغو" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="article de qualité"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D2%92%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Ғосман империяһы – bachkir" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Ғосман империяһы" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="bachkir" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Osmanischs_Reich" title="Osmanischs Reich – bavarois" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Osmanischs Reich" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="bavarois" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Uosmanu_imper%C4%97j%C4%97" title="Uosmanu imperėjė – samogitien" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Uosmanu imperėjė" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="samogitien" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Imperyong_Ottoman" title="Imperyong Ottoman – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Imperyong Ottoman" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%96%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F" title="Асманская імперыя – biélorusse" lang="be" hreflang="be" data-title="Асманская імперыя" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="biélorusse" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%8D%D1%80%D1%8B%D1%8F" title="Асманская імпэрыя – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Асманская імпэрыя" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Османска империя – bulgare" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Османска империя" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bulgare" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%89%E0%A6%B8%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A7%80%E0%A6%AF%E0%A6%BC_%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%AF" title="উসমানীয় সাম্রাজ্য – bengali" lang="bn" hreflang="bn" data-title="উসমানীয় সাম্রাজ্য" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengali" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Impalaeriezh_otoman" title="Impalaeriezh otoman – breton" lang="br" hreflang="br" data-title="Impalaeriezh otoman" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="breton" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Osmansko_Carstvo" title="Osmansko Carstvo – bosniaque" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Osmansko Carstvo" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bosniaque" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%B9_%D1%8D%D0%B7%D1%8D%D0%BD%D1%82%D1%8D_%D0%B3%D2%AF%D1%80%D1%8D%D0%BD" title="Османай эзэнтэ гүрэн – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Османай эзэнтэ гүрэн" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Imperi_Otom%C3%A0" title="Imperi Otomà – catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Imperi Otomà" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Osman_D%C3%A1%CC%A4-gu%C3%B3k" title="Osman Dá̤-guók – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Osman Dá̤-guók" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D0%B9%D0%BD_%D1%88%D1%83%D1%80%D0%B5" title="Осмалойн шуре – tchétchène" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Осмалойн шуре" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="tchétchène" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="article de qualité"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%DB%8C%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%86%D8%B1%DB%8C%DB%95%D8%AA%DB%8C%DB%8C_%D8%B9%D9%88%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ئیمپراتۆریەتیی عوسمانی – sorani" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ئیمپراتۆریەتیی عوسمانی" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="sorani" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Osmanl%C4%B1_Devleti" title="Osmanlı Devleti – tatar de Crimée" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Osmanlı Devleti" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="tatar de Crimée" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Osmansk%C3%A1_%C5%99%C3%AD%C5%A1e" title="Osmanská říše – tchèque" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Osmanská říše" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="tchèque" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B9%C4%95" title="Осман империйĕ – tchouvache" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Осман империйĕ" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="tchouvache" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Yr_Ymerodraeth_Otomanaidd" title="Yr Ymerodraeth Otomanaidd – gallois" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Yr Ymerodraeth Otomanaidd" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="gallois" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Det_Osmanniske_Rige" title="Det Osmanniske Rige – danois" lang="da" hreflang="da" data-title="Det Osmanniske Rige" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="danois" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Osmanisches_Reich" title="Osmanisches Reich – allemand" lang="de" hreflang="de" data-title="Osmanisches Reich" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="allemand" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/%C4%B0mperatoriya_Usman%C4%B1can" title="İmperatoriya Usmanıcan – Dimli" lang="diq" hreflang="diq" data-title="İmperatoriya Usmanıcan" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Dimli" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9F%CE%B8%CF%89%CE%BC%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%91%CF%85%CF%84%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1" title="Οθωμανική Αυτοκρατορία – grec" lang="el" hreflang="el" data-title="Οθωμανική Αυτοκρατορία" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grec" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Ottoman_Empire" title="Ottoman Empire – anglais" lang="en" hreflang="en" data-title="Ottoman Empire" data-language-autonym="English" data-language-local-name="anglais" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bon article"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Otomana_Imperio" title="Otomana Imperio – espéranto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Otomana Imperio" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="espéranto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Imperio_otomano" title="Imperio otomano – espagnol" lang="es" hreflang="es" data-title="Imperio otomano" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="espagnol" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Osmanite_riik" title="Osmanite riik – estonien" lang="et" hreflang="et" data-title="Osmanite riik" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estonien" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Otomandar_Inperioa" title="Otomandar Inperioa – basque" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Otomandar Inperioa" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="basque" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Emperiu_otomanu" title="Emperiu otomanu – estrémègne" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Emperiu otomanu" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="estrémègne" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="امپراتوری عثمانی – persan" lang="fa" hreflang="fa" data-title="امپراتوری عثمانی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="persan" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Osmanien_valtakunta" title="Osmanien valtakunta – finnois" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Osmanien valtakunta" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="finnois" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Osmann%C3%B5_riik" title="Osmannõ riik – võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Osmannõ riik" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Osmanska_r%C3%ADki%C3%B0" title="Osmanska ríkið – féroïen" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Osmanska ríkið" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="féroïen" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Osmaansk_Rik" title="Osmaansk Rik – frison septentrional" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Osmaansk Rik" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="frison septentrional" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Osmaanske_Ryk" title="Osmaanske Ryk – frison occidental" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Osmaanske Ryk" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="frison occidental" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/An_Impireacht_Otam%C3%A1nach" title="An Impireacht Otamánach – irlandais" lang="ga" hreflang="ga" data-title="An Impireacht Otamánach" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlandais" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gag mw-list-item"><a href="https://gag.wikipedia.org/wiki/Osmanl%C4%B1_Devleti" title="Osmanlı Devleti – gagaouze" lang="gag" hreflang="gag" data-title="Osmanlı Devleti" data-language-autonym="Gagauz" data-language-local-name="gagaouze" class="interlanguage-link-target"><span>Gagauz</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Ampir_otoman" title="Ampir otoman – créole guyanais" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Ampir otoman" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="créole guyanais" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Impireachd_nan_Otomanach" title="Impireachd nan Otomanach – gaélique écossais" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Impireachd nan Otomanach" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="gaélique écossais" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Imperio_Otom%C3%A1n" title="Imperio Otomán – galicien" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Imperio Otomán" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicien" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Mburuvi_otom%C3%A1no" title="Mburuvi otománo – guarani" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Mburuvi otománo" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="guarani" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Daular_Usmaniyya" title="Daular Usmaniyya – haoussa" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Daular Usmaniyya" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="haoussa" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Osman_Ti-koet" title="Osman Ti-koet – hakka" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Osman Ti-koet" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="hakka" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%94%D7%90%D7%99%D7%9E%D7%A4%D7%A8%D7%99%D7%94_%D7%94%D7%A2%D7%95%D7%AA%27%D7%9E%D7%90%D7%A0%D7%99%D7%AA" title="האימפריה העות'מאנית – hébreu" lang="he" hreflang="he" data-title="האימפריה העות'מאנית" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hébreu" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%89%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%80_%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%AF" title="उस्मानी साम्राज्य – hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="उस्मानी साम्राज्य" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Ottoman_Samrajya" title="Ottoman Samrajya – hindi fidjien" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Ottoman Samrajya" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="hindi fidjien" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Osmansko_Carstvo" title="Osmansko Carstvo – croate" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Osmansko Carstvo" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="croate" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Anpi_Otoman" title="Anpi Otoman – créole haïtien" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Anpi Otoman" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="créole haïtien" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Oszm%C3%A1n_Birodalom" title="Oszmán Birodalom – hongrois" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Oszmán Birodalom" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="hongrois" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%95%D5%BD%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%BD%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Օսմանյան կայսրություն – arménien" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Օսմանյան կայսրություն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="arménien" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D5%95%D5%BD%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D5%A1%D5%B6_%D4%BF%D5%A1%D5%B5%D5%BD%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6" title="Օսմանեան Կայսրութիւն – arménien occidental" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Օսմանեան Կայսրութիւն" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="arménien occidental" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Imperio_Ottoman" title="Imperio Ottoman – interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Imperio Ottoman" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="interlingua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iba mw-list-item"><a href="https://iba.wikipedia.org/wiki/Empayar_Ottoman" title="Empayar Ottoman – iban" lang="iba" hreflang="iba" data-title="Empayar Ottoman" data-language-autonym="Jaku Iban" data-language-local-name="iban" class="interlanguage-link-target"><span>Jaku Iban</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Kesultanan_Utsmaniyah" title="Kesultanan Utsmaniyah – indonésien" lang="id" hreflang="id" data-title="Kesultanan Utsmaniyah" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonésien" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Ottoman_Imperie" title="Ottoman Imperie – interlingue" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Ottoman Imperie" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="interlingue" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Imperio_nga_Otomano" title="Imperio nga Otomano – ilocano" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Imperio nga Otomano" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="ilocano" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%8C%D1%83%D0%BD%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%BE%D0%B9_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8" title="Хьункархой импери – ingouche" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Хьункархой импери" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="ingouche" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Otoman_imperio" title="Otoman imperio – ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Otoman imperio" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Tyrkjaveldi" title="Tyrkjaveldi – islandais" lang="is" hreflang="is" data-title="Tyrkjaveldi" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandais" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Impero_ottomano" title="Impero ottomano – italien" lang="it" hreflang="it" data-title="Impero ottomano" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="italien" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%AA%E3%82%B9%E3%83%9E%E3%83%B3%E5%B8%9D%E5%9B%BD" title="オスマン帝国 – japonais" lang="ja" hreflang="ja" data-title="オスマン帝国" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japonais" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Ataman_Empaya" title="Ataman Empaya – créole jamaïcain" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Ataman Empaya" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="créole jamaïcain" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Kakaisaran_Ottoman" title="Kakaisaran Ottoman – javanais" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Kakaisaran Ottoman" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="javanais" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90" title="ოსმალეთის იმპერია – géorgien" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ოსმალეთის იმპერია" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="géorgien" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Tamnekda_n_Iturkiyen" title="Tamnekda n Iturkiyen – kabyle" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Tamnekda n Iturkiyen" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="kabyle" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbd mw-list-item"><a href="https://kbd.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%8D%D1%81%D0%BC%D1%8D%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8D" title="Уэсмэн империэ – kabarde" lang="kbd" hreflang="kbd" data-title="Уэсмэн империэ" data-language-autonym="Адыгэбзэ" data-language-local-name="kabarde" class="interlanguage-link-target"><span>Адыгэбзэ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kcg mw-list-item"><a href="https://kcg.wikipedia.org/wiki/A%CC%B1byintyokshan_A%CC%B1toman" title="A̱byintyokshan A̱toman – tyap" lang="kcg" hreflang="kcg" data-title="A̱byintyokshan A̱toman" data-language-autonym="Tyap" data-language-local-name="tyap" class="interlanguage-link-target"><span>Tyap</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B" title="Осман империясы – kazakh" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Осман империясы" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazakh" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%85%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%97%E1%9E%96%E1%9E%A2%E1%9E%BC%E1%9E%8F%E1%9E%BC%E1%9E%98%E1%9F%89%E1%9E%84%E1%9F%8B" title="ចក្រភពអូតូម៉ង់ – khmer" lang="km" hreflang="km" data-title="ចក្រភពអូតូម៉ង់" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="khmer" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%86%E0%B2%9F%E0%B3%8B%E0%B2%AE%E0%B2%A8%E0%B3%8D_%E0%B2%9A%E0%B2%95%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B2%BE%E0%B2%A7%E0%B2%BF%E0%B2%AA%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%AF" title="ಆಟೋಮನ್ ಚಕ್ರಾಧಿಪತ್ಯ – kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಆಟೋಮನ್ ಚಕ್ರಾಧಿಪತ್ಯ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%98%A4%EC%8A%A4%EB%A7%8C_%EC%A0%9C%EA%B5%AD" title="오스만 제국 – coréen" lang="ko" hreflang="ko" data-title="오스만 제국" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="coréen" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%8F%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%81_%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D9%8E%D8%AA" title="عُثمانیہ سلطنَت – cachemiri" lang="ks" hreflang="ks" data-title="عُثمانیہ سلطنَت" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="cachemiri" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/%C3%8Emperatoriya_Osman%C3%AE" title="Împeratoriya Osmanî – kurde" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Împeratoriya Osmanî" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="kurde" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Emperoureth_Ottoman" title="Emperoureth Ottoman – cornique" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Emperoureth Ottoman" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="cornique" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D0%BE%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B" title="Осмон империясы – kirghize" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Осмон империясы" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="kirghize" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Imperium_Ottomanicum" title="Imperium Ottomanicum – latin" lang="la" hreflang="la" data-title="Imperium Ottomanicum" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="latin" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Imperio_Otomano" title="Imperio Otomano – ladino" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Imperio Otomano" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="ladino" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Osmanescht_R%C3%A4ich" title="Osmanescht Räich – luxembourgeois" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Osmanescht Räich" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="luxembourgeois" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%80%D0%B8%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Усманрин империя – lezghien" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Усманрин империя" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="lezghien" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Impero_Osmanan" title="Impero Osmanan – lingua franca nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Impero Osmanan" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="lingua franca nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Ottomaans_Riek" title="Ottomaans Riek – limbourgeois" lang="li" hreflang="li" data-title="Ottomaans Riek" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="limbourgeois" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Imper_Otoman" title="Imper Otoman – Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Imper Otoman" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Imper_Otoman" title="Imper Otoman – lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Imper Otoman" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="lombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%88%E0%BA%B1%E0%BA%81%E0%BA%81%E0%BA%B0%E0%BA%A7%E0%BA%B1%E0%BA%94%E0%BB%82%E0%BA%AD%E0%BA%AA%E0%BA%B0%E0%BA%A1%E0%BA%B1%E0%BA%99" title="ຈັກກະວັດໂອສະມັນ – lao" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ຈັກກະວັດໂອສະມັນ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="lao" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Osman%C5%B3_imperija" title="Osmanų imperija – lituanien" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Osmanų imperija" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="lituanien" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bon article"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Osma%C5%86u_imp%C4%93rija" title="Osmaņu impērija – letton" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Osmaņu impērija" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="letton" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Empira_%C3%94t%C3%B4m%C3%A0na" title="Empira Ôtômàna – malgache" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Empira Ôtômàna" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="malgache" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="article de qualité"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%82%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%A6%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Отоманско Царство – macédonien" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Отоманско Царство" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macédonien" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%93%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B5%8A%E0%B4%AE%E0%B5%BB_%E0%B4%B8%E0%B4%BE%E0%B4%AE%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%9C%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%82" title="ഓട്ടൊമൻ സാമ്രാജ്യം – malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ഓട്ടൊമൻ സാമ്രാജ്യം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%8B_%D1%8D%D0%B7%D1%8D%D0%BD%D1%82_%D0%B3%D2%AF%D1%80%D1%8D%D0%BD" title="Османы эзэнт гүрэн – mongol" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Османы эзэнт гүрэн" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="mongol" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%93%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%80_%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%AF" title="ओस्मानी साम्राज्य – marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="ओस्मानी साम्राज्य" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Empayar_Uthmaniyah" title="Empayar Uthmaniyah – malais" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Empayar Uthmaniyah" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malais" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Imperu_Ottoman" title="Imperu Ottoman – maltais" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Imperu Ottoman" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="maltais" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Amp%C3%A9rio_Outomano" title="Ampério Outomano – mirandais" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Ampério Outomano" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="mirandais" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A1%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%B7%E1%80%90%E1%80%99%E1%80%94%E1%80%BA_%E1%80%A1%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%95%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%9A%E1%80%AC" title="အော့တမန် အင်ပိုင်ယာ – birman" lang="my" hreflang="my" data-title="အော့တမန် အင်ပိုင်ယာ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="birman" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="عثمانی – mazandérani" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="عثمانی" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="mazandérani" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Osmaansch_Riek" title="Osmaansch Riek – bas-allemand" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Osmaansch Riek" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="bas-allemand" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Ottomaanse_Riek" title="Ottomaanse Riek – bas-saxon néerlandais" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Ottomaanse Riek" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="bas-saxon néerlandais" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%9F%E0%A5%8B%E0%A4%AE%E0%A4%A8_%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%AF" title="अटोमन साम्राज्य – népalais" lang="ne" hreflang="ne" data-title="अटोमन साम्राज्य" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="népalais" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%89%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8_%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%AF" title="उस्मान साम्राज्य – newari" lang="new" hreflang="new" data-title="उस्मान साम्राज्य" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="newari" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Ottomaanse_Rijk" title="Ottomaanse Rijk – néerlandais" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Ottomaanse Rijk" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="néerlandais" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Det_osmanske_riket" title="Det osmanske riket – norvégien nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Det osmanske riket" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norvégien nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bon article"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Det_osmanske_rike" title="Det osmanske rike – norvégien bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Det osmanske rike" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norvégien bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nqo mw-list-item"><a href="https://nqo.wikipedia.org/wiki/%DF%8F%DF%95%DF%8F%DF%A1%DF%8A%DF%B2_%DF%9D%DF%8A%DF%B0%DF%A1%DF%8A%DF%AC%DF%9F%DF%8A" title="ߏߕߏߡߊ߲ ߝߊ߰ߡߊ߬ߟߊ – n’ko" lang="nqo" hreflang="nqo" data-title="ߏߕߏߡߊ߲ ߝߊ߰ߡߊ߬ߟߊ" data-language-autonym="ߒߞߏ" data-language-local-name="n’ko" class="interlanguage-link-target"><span>ߒߞߏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Emp%C3%A8ri_Otoman" title="Empèri Otoman – occitan" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Empèri Otoman" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="occitan" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%8B_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8" title="Османты импери – ossète" lang="os" hreflang="os" data-title="Османты импери" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="ossète" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%89%E0%A8%B8%E0%A8%AE%E0%A8%BE%E0%A8%A8%E0%A9%80_%E0%A8%B8%E0%A8%BE%E0%A8%AE%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%9C" title="ਉਸਮਾਨੀ ਸਾਮਰਾਜ – pendjabi" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਉਸਮਾਨੀ ਸਾਮਰਾਜ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="pendjabi" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Imperio_Otomano" title="Imperio Otomano – papiamento" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Imperio Otomano" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="papiamento" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pfl mw-list-item"><a href="https://pfl.wikipedia.org/wiki/Osmanisches_Reich" title="Osmanisches Reich – allemand palatin" lang="pfl" hreflang="pfl" data-title="Osmanisches Reich" data-language-autonym="Pälzisch" data-language-local-name="allemand palatin" class="interlanguage-link-target"><span>Pälzisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Imperium_Osma%C5%84skie" title="Imperium Osmańskie – polonais" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Imperium Osmańskie" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="polonais" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%AA_%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%81" title="سلطنت عثمانیہ – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="سلطنت عثمانیہ" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%8A_%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%A7%DA%A9%D9%8A" title="عثماني سترواکي – pachto" lang="ps" hreflang="ps" data-title="عثماني سترواکي" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="pachto" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Imp%C3%A9rio_Otomano" title="Império Otomano – portugais" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Império Otomano" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugais" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Utumanu_qhapaq_suyu" title="Utumanu qhapaq suyu – quechua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Utumanu qhapaq suyu" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="quechua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rmy mw-list-item"><a href="https://rmy.wikipedia.org/wiki/Otomano_Thagaripen" title="Otomano Thagaripen – Vlax Romani" lang="rmy" hreflang="rmy" data-title="Otomano Thagaripen" data-language-autonym="Romani čhib" data-language-local-name="Vlax Romani" class="interlanguage-link-target"><span>Romani čhib</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Imperiul_Otoman" title="Imperiul Otoman – roumain" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Imperiul Otoman" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="roumain" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-tara mw-list-item"><a href="https://roa-tara.wikipedia.org/wiki/%27Mbere_Ottomane" title="'Mbere Ottomane – Tarantino" lang="nap-x-tara" hreflang="nap-x-tara" data-title="'Mbere Ottomane" data-language-autonym="Tarandíne" data-language-local-name="Tarantino" class="interlanguage-link-target"><span>Tarandíne</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Османская империя – russe" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Османская империя" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="russe" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%96%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%96%D1%8F" title="Османьска імперія – ruthène" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Османьска імперія" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="ruthène" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%B0%D0%BD_%D0%98%D0%BC%D0%BF%D0%B8%D1%8D%D1%80%D0%B8%D0%B9%D1%8D%D1%82%D1%8D" title="Осмаан Импиэрийэтэ – iakoute" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Осмаан Импиэрийэтэ" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="iakoute" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Imp%C3%A8riu_otomanu" title="Impèriu otomanu – sarde" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Impèriu otomanu" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="sarde" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Mpiru_uttumanu" title="Mpiru uttumanu – sicilien" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Mpiru uttumanu" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="sicilien" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Ottoman_Empire" title="Ottoman Empire – écossais" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Ottoman Empire" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="écossais" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="article de qualité"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%8A_%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%AA" title="عثماني سلطنت – sindhi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="عثماني سلطنت" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="sindhi" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Osmansko_Carstvo" title="Osmansko Carstvo – serbo-croate" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Osmansko Carstvo" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbo-croate" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%95%E0%B6%A7%E0%B6%B8%E0%B6%B1%E0%B7%8A_%E0%B6%85%E0%B6%B0%E0%B7%92%E0%B6%BB%E0%B7%8F%E0%B6%A2%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BA%E0%B6%BA" title="ඕටමන් අධිරාජ්යය – cingalais" lang="si" hreflang="si" data-title="ඕටමන් අධිරාජ්යය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="cingalais" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Ottoman_Empire" title="Ottoman Empire – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Ottoman Empire" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Osmansk%C3%A1_r%C3%AD%C5%A1a" title="Osmanská ríša – slovaque" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Osmanská ríša" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="slovaque" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="article de qualité"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Osmansko_cesarstvo" title="Osmansko cesarstvo – slovène" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Osmansko cesarstvo" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="slovène" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Imbiraadooriyada_Cosmaniya" title="Imbiraadooriyada Cosmaniya – somali" lang="so" hreflang="so" data-title="Imbiraadooriyada Cosmaniya" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="somali" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Perandoria_Osmane" title="Perandoria Osmane – albanais" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Perandoria Osmane" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albanais" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D1%86%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Османско царство – serbe" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Османско царство" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbe" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Osmoansk_Riek" title="Osmoansk Riek – saterlandais" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Osmoansk Riek" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="saterlandais" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Kasultanan_Utsmaniyah" title="Kasultanan Utsmaniyah – soundanais" lang="su" hreflang="su" data-title="Kasultanan Utsmaniyah" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="soundanais" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Osmanska_riket" title="Osmanska riket – suédois" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Osmanska riket" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="suédois" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Milki_ya_Osmani" title="Milki ya Osmani – swahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Milki ya Osmani" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="swahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/%C3%94sma%C5%84ske_Imperyjum" title="Ôsmańske Imperyjum – silésien" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Ôsmańske Imperyjum" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="silésien" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%89%E0%AE%A4%E0%AF%81%E0%AE%AE%E0%AE%BE%E0%AE%A9%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%AA%E0%AF%8D_%E0%AE%AA%E0%AF%87%E0%AE%B0%E0%AE%B0%E0%AE%9A%E0%AF%81" title="உதுமானியப் பேரரசு – tamoul" lang="ta" hreflang="ta" data-title="உதுமானியப் பேரரசு" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamoul" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%BE%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B8%D0%B8_%D0%A3%D1%81%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D3%A3" title="Имперотурии Усмонӣ – tadjik" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Имперотурии Усмонӣ" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="tadjik" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%95%E0%B9%82%E0%B8%95%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="จักรวรรดิออตโตมัน – thaï" lang="th" hreflang="th" data-title="จักรวรรดิออตโตมัน" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="thaï" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Osman_imperi%C3%BDasy" title="Osman imperiýasy – turkmène" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Osman imperiýasy" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="turkmène" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Imperyong_Otomano" title="Imperyong Otomano – tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Imperyong Otomano" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Osmanijon_Imperij%C9%99" title="Osmanijon Imperijə – talysh" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Osmanijon Imperijə" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="talysh" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Osmanlı İmparatorluğu – turc" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Osmanlı İmparatorluğu" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turc" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D1%81%D0%B5" title="Госман империясе – tatar" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Госман империясе" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="tatar" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%D9%88%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A6%D9%89%D9%85%D9%BE%DB%90%D8%B1%D9%89%D9%8A%D9%89%D8%B3%D9%89" title="ئوسمان ئىمپېرىيىسى – ouïghour" lang="ug" hreflang="ug" data-title="ئوسمان ئىمپېرىيىسى" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="ouïghour" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%B0_%D1%96%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%96%D1%8F" title="Османська імперія – ukrainien" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Османська імперія" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukrainien" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="article de qualité"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%AA_%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%81" title="سلطنت عثمانیہ – ourdou" lang="ur" hreflang="ur" data-title="سلطنت عثمانیہ" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="ourdou" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Usmoniylar_davlati" title="Usmoniylar davlati – ouzbek" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Usmoniylar davlati" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ouzbek" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Inpero_otoman" title="Inpero otoman – vénitien" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Inpero otoman" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="vénitien" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Osmanan_imperii" title="Osmanan imperii – vepse" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Osmanan imperii" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="vepse" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Ottoman" title="Đế quốc Ottoman – vietnamien" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Đế quốc Ottoman" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vietnamien" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Imperyo_Otomano" title="Imperyo Otomano – waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Imperyo Otomano" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%A5%A5%E6%96%AF%E6%9B%BC%E5%B8%9D%E5%9B%BD" title="奥斯曼帝国 – wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="奥斯曼帝国" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A8_%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90" title="ოსმალეთიშ იმპერია – mingrélien" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ოსმალეთიშ იმპერია" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="mingrélien" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%98%D7%90%D7%9E%D7%90%D7%A0%D7%99%D7%A9%D7%A2_%D7%90%D7%99%D7%9E%D7%A4%D7%A2%D7%A8%D7%99%D7%A2" title="אטאמאנישע אימפעריע – yiddish" lang="yi" hreflang="yi" data-title="אטאמאנישע אימפעריע" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="yiddish" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/Il%E1%BA%B9%CC%80-%E1%BB%8Cba_%C3%92tt%C3%B3m%C3%A1n%C3%AC" title="Ilẹ̀-Ọba Òttómánì – yoruba" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Ilẹ̀-Ọba Òttómánì" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="yoruba" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Osman_Daeqgoz" title="Osman Daeqgoz – zhuang" lang="za" hreflang="za" data-title="Osman Daeqgoz" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="zhuang" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A5%A5%E6%96%AF%E6%9B%BC%E5%B8%9D%E5%9B%BD" title="奥斯曼帝国 – chinois" lang="zh" hreflang="zh" data-title="奥斯曼帝国" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chinois" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E5%A5%A7%E6%96%AF%E6%9B%BC%E5%B8%9D%E5%9C%8B" title="奧斯曼帝國 – chinois littéraire" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="奧斯曼帝國" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="chinois littéraire" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Osman_T%C3%A8-kok" title="Osman Tè-kok – minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Osman Tè-kok" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="minnan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E9%84%82%E5%9C%96%E6%9B%BC%E5%B8%9D%E5%9C%8B" title="鄂圖曼帝國 – cantonais" lang="yue" hreflang="yue" data-title="鄂圖曼帝國" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="cantonais" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q12560#sitelinks-wikipedia" title="Modifier les liens interlangues" class="wbc-editpage">Modifier les liens</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Espaces de noms"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Empire_ottoman" title="Voir le contenu de la page [c]" accesskey="c"><span>Article</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Discussion:Empire_ottoman" rel="discussion" title="Discussion au sujet de cette page de contenu [t]" accesskey="t"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Modifier la variante de langue" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">français</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Affichages"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Empire_ottoman"><span>Lire</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&action=history" title="Historique des versions de cette page [h]" accesskey="h"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Outils</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Outils</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Plus d’options" > <div class="vector-menu-heading"> Actions </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Empire_ottoman"><span>Lire</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&action=history"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Général </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Empire_ottoman" title="Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]" accesskey="j"><span>Pages liées</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Empire_ottoman" rel="nofollow" title="Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]" accesskey="k"><span>Suivi des pages liées</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Aide:Importer_un_fichier" title="Téléverser des fichiers [u]" accesskey="u"><span>Téléverser un fichier</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&oldid=223088197" title="Adresse permanente de cette version de cette page"><span>Lien permanent</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&action=info" title="Davantage d’informations sur cette page"><span>Informations sur la page</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Empire_ottoman&id=223088197&wpFormIdentifier=titleform" title="Informations sur la manière de citer cette page"><span>Citer cette page</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FEmpire_ottoman"><span>Obtenir l'URL raccourcie</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FEmpire_ottoman"><span>Télécharger le code QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Imprimer / exporter </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Empire+ottoman"><span>Créer un livre</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Empire_ottoman&action=show-download-screen"><span>Télécharger comme PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&printable=yes" title="Version imprimable de cette page [p]" accesskey="p"><span>Version imprimable</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Dans d’autres projets </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Ottoman_Empire" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q12560" title="Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]" accesskey="g"><span>Élément Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Apparence</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">masquer</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Un article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="fr" dir="ltr"><div class="bandeau-container metadata homonymie hatnote"><div class="bandeau-cell bandeau-icone" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Aide:Homonymie" title="Aide:Homonymie"><img alt="Page d’aide sur l’homonymie" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Confusion_colour.svg/20px-Confusion_colour.svg.png" decoding="async" width="20" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Confusion_colour.svg/30px-Confusion_colour.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Confusion_colour.svg/40px-Confusion_colour.svg.png 2x" data-file-width="260" data-file-height="200" /></a></span></div><div class="bandeau-cell" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"> <p>La Turquie ottomane ne doit pas être confondue avec l'actuelle <a href="/wiki/Turquie" title="Turquie">république de Turquie</a> </p> </div></div> <div class="infobox_v3 infobox infobox--frwiki noarchive"> <div class="entete" style="background-color: #EBEBEB; color: #000;"> <div>Empire ottoman<br /><small><span class="lang-ota" lang="ota" dir="rtl">دَوْلَتِ عَلِيَّهٔ عُثْمَانِیَّه</span> / <i><span class="lang-ota" lang="ota" dir="rtl">devlet-i ʿaliyye-i ʿos̲mâniyye</span></i></small></div> </div><p class="center"><time class="nowrap" datetime="1299-08-03" data-sort-value="1299-08-03">27 juillet 1299</time> – <time class="nowrap" datetime="1922-11-01" data-sort-value="1922-11-01"><abbr class="abbr" title="premier">1<sup>er</sup></abbr> novembre 1922</time><br /><small>(<span data-sort-value="&0000000000227642" class="datasortkey">623 ans, 3 mois et 5 jours</span>)</small></p><table style="width:100%"><tbody><tr><td colspan="1" align="center"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_Ottoman_Empire_(1517-1793).svg" class="mw-file-description" title="Drapeau"><img alt="Drapeau" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Flag_of_Ottoman_Empire_%281517-1793%29.svg/110px-Flag_of_Ottoman_Empire_%281517-1793%29.svg.png" decoding="async" width="110" height="62" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Flag_of_Ottoman_Empire_%281517-1793%29.svg/165px-Flag_of_Ottoman_Empire_%281517-1793%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Flag_of_Ottoman_Empire_%281517-1793%29.svg/220px-Flag_of_Ottoman_Empire_%281517-1793%29.svg.png 2x" data-file-width="500" data-file-height="283" /></a></span><br /><small><small>(1517-1793)</small><br /><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_the_Ottoman_Empire_(Thicker_Crescent).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Flag_of_the_Ottoman_Empire_%28Thicker_Crescent%29.svg/110px-Flag_of_the_Ottoman_Empire_%28Thicker_Crescent%29.svg.png" decoding="async" width="110" height="73" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Flag_of_the_Ottoman_Empire_%28Thicker_Crescent%29.svg/165px-Flag_of_the_Ottoman_Empire_%28Thicker_Crescent%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Flag_of_the_Ottoman_Empire_%28Thicker_Crescent%29.svg/220px-Flag_of_the_Ottoman_Empire_%28Thicker_Crescent%29.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span><br /><small>(1844-1922)</small><br /><a href="/wiki/Drapeau_de_l%27Empire_ottoman" title="Drapeau de l'Empire ottoman">Drapeau de l'Empire ottoman</a> </small></td> <td colspan="1" align="center"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_(1882%E2%80%931922).svg" class="mw-file-description" title="Blason"><img alt="Blason" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg/88px-Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg.png" decoding="async" width="88" height="105" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg/132px-Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg/176px-Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg.png 2x" data-file-width="1595" data-file-height="1906" /></a></span><br /><small><a href="/wiki/Armoiries_ottomanes" title="Armoiries ottomanes">Armoiries de l'Empire ottoman</a> (1882-1922) </small></td> </tr><tr class="mw-empty-elt"></tr></tbody></table><div class="hr" style="background-color:#aaa; height:1px;"></div><table><caption class="hidden" style=""> </caption><tbody><tr> <th scope="row" style="width:5em;"><a href="/wiki/Liste_des_devises_nationales" title="Liste des devises nationales">Devise</a></th> <td> en <a href="/wiki/Turc_ottoman" title="Turc ottoman">turc ottoman</a> : <span class="lang-ota-arab" lang="ota-arab" dir="rtl">دولت ابد مدت</span> (<i>devlet-i ebed müddet</i>, « L’État éternel »)</td> </tr></tbody></table><div class="hr" style="background-color:#aaa; height:1px;"></div><div class="images"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Fichier:Ottoman_1590_(orthographic_projection).png" class="mw-file-description"><img alt="Description de cette image, également commentée ci-après" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Ottoman_1590_%28orthographic_projection%29.png/220px-Ottoman_1590_%28orthographic_projection%29.png" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Ottoman_1590_%28orthographic_projection%29.png/330px-Ottoman_1590_%28orthographic_projection%29.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Ottoman_1590_%28orthographic_projection%29.png/440px-Ottoman_1590_%28orthographic_projection%29.png 2x" data-file-width="2000" data-file-height="2000" /></a></span> </div> <div class="legend">Carte de l'Empire ottoman à son extension maximale en <a href="/wiki/1590" title="1590">1590</a> sous <a href="/wiki/Mourad_III" title="Mourad III">Mourad III</a> (avec ses états vassaux en vert clair), superposé aux frontières des états actuels<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite_crochet">[</span>1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite_crochet">[</span>3<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.</div> <div class="images"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Fichier:Ottoman_Empire_Detailed.png" class="mw-file-description"><img alt="Description de cette image, également commentée ci-après" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Ottoman_Empire_Detailed.png/220px-Ottoman_Empire_Detailed.png" decoding="async" width="220" height="191" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Ottoman_Empire_Detailed.png/330px-Ottoman_Empire_Detailed.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Ottoman_Empire_Detailed.png/440px-Ottoman_Empire_Detailed.png 2x" data-file-width="3711" data-file-height="3224" /></a></span> </div> <div class="legend">Une autre carte détaillée de l’Empire ottoman.</div><table><caption style="background-color:#EBEBEB;color:#000;">Informations générales</caption><tbody><tr> <th scope="row" style="width:10em;">Statut</th> <td> <ul><li><a href="/wiki/Monarchie_absolue" class="mw-redirect" title="Monarchie absolue">Monarchie absolue</a> (1299-1876 ; 1920-1922) et <a href="/wiki/Califat" title="Califat">califat</a> (1517-1924)</li> <li>Monarchie absolue sous <a href="/wiki/Dictature" title="Dictature">dictature</a> <a href="/wiki/Totalitarisme" title="Totalitarisme">totalitaire</a> <a href="/wiki/Autocratie" title="Autocratie">autocratique</a> (1878-1908)</li> <li><a href="/wiki/Monarchie_parlementaire" class="mw-redirect" title="Monarchie parlementaire">Monarchie parlementaire</a> <a href="/wiki/Constitution" title="Constitution">constitutionnelle</a> (1876-1878 ; 1908-1913 ; 1918-1920)</li> <li>Monarchie parlementaire sous <a href="/wiki/Dictature_militaire" title="Dictature militaire">dictature militaire</a> totalitaire à <a href="/wiki/Parti_unique" title="Parti unique">parti unique</a> (1913-1918)</li></ul></td> </tr><tr> <th scope="row" style="width:10em;"><a href="/wiki/Capitale" title="Capitale">Capitale</a></th> <td> <a href="/wiki/S%C3%B6%C4%9F%C3%BCt_(Bilecik)" title="Söğüt (Bilecik)">Söğüt</a> <small>(<time>1299</time>–<time>1326</time>)</small><br /><a href="/wiki/Bursa" title="Bursa">Bursa</a> <small>(<time>1326</time>–<time>1365</time>)</small><br />Andrinople (<a href="/wiki/Edirne" title="Edirne">Edirne</a>) <small>(<time>1365</time>–<time>1453</time>)</small><br /><a href="/wiki/Constantinople" title="Constantinople">Constantinople</a> <small>(<time>1453</time>–<time>1922</time>)</small></td> </tr><tr> <th scope="row" style="width:10em;"><a href="/wiki/Langue" title="Langue">Langue(s)</a></th> <td> <a href="/wiki/Turc_ottoman" title="Turc ottoman">Turc ottoman</a> <small>(officielle)</small><br /><a href="/wiki/Arabe" title="Arabe">Arabe</a> <small>(administrations et gouvernements locaux, religieux, culture, littérature, diplomatie et éducation)</small><br /><a href="/wiki/Persan" title="Persan">Persan</a> <small>(littérature, diplomatie et éducation)</small><br /><a href="/wiki/Fran%C3%A7ais" title="Français">Français</a> <small>(langue étrangère de l'enseignement moderne et des relations extérieures pendant <span class="nowrap">l'ère post-<a href="/wiki/Tanzimat" title="Tanzimat">Tanzimat</a>/le <a href="/wiki/D%C3%A9clin_et_chute_de_l%27Empire_ottoman" title="Déclin et chute de l'Empire ottoman">dernier empire</a>)</span></small><sup id="cite_ref-StraussConstp26_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-StraussConstp26-4"><span class="cite_crochet">[</span>4<span class="cite_crochet">]</span></a></sup></td> </tr><tr> <th scope="row" style="width:10em;"><a href="/wiki/Religion" title="Religion">Religion</a></th> <td> <a href="/wiki/Sunnisme" title="Sunnisme">Islam sunnite</a> (officielle), soufisme, chi'isme, christianisme, yézidisme et judaïsme (minoritaires)</td> </tr><tr> <th scope="row" style="width:10em;"><a href="/wiki/Monnaie" title="Monnaie">Monnaie</a></th> <td> <a href="/wiki/Ak%C3%A7e" title="Akçe">Akçe</a>, <a href="/wiki/Livre_ottomane" title="Livre ottomane">kuruş</a>, <a href="/wiki/Livre_ottomane" title="Livre ottomane">livre</a></td> </tr></tbody></table><p class="mw-empty-elt"> </p><table><caption style="background-color:#EBEBEB;color:#000;">Démographie</caption> <tbody><tr> <th scope="row" style="width:10em;">Population</th> <td>  </td> </tr> <tr> <th scope="row" style="width:10em;">• 1600</th> <td> ~ 30–35 000 000 habitants</td> </tr> <tr> <th scope="row" style="width:10em;">• 1856</th> <td> ~ 35 350 000 habitants</td> </tr> <tr> <th scope="row" style="width:10em;">• 1906</th> <td> ~ 20 884 000 habitants</td> </tr> <tr> <th scope="row" style="width:10em;">• 1914</th> <td> ~ 18 520 000 habitants</td> </tr> <tr> <th scope="row" style="width:10em;">• 1918</th> <td> ~ 14 629 000 habitants</td> </tr> </tbody></table><p class="mw-empty-elt"> </p><table><caption style="background-color:#EBEBEB;color:#000;">Superficie</caption> <tbody><tr> <th scope="row" style="width:10em;">Superficie</th> <td>  </td> </tr> <tr> <th scope="row" style="width:10em;">• 1299</th> <td> ~ 9 000 <abbr class="abbr" title="kilomètre carré">km<sup>2</sup></abbr></td> </tr> <tr> <th scope="row" style="width:10em;">• 1326</th> <td> ~ 16 000 <abbr class="abbr" title="kilomètre carré">km<sup>2</sup></abbr></td> </tr> <tr> <th scope="row" style="width:10em;">• 1362</th> <td> ~ 95 000 <abbr class="abbr" title="kilomètre carré">km<sup>2</sup></abbr></td> </tr> <tr> <th scope="row" style="width:10em;">• 1683</th> <td> ~ 5 200 000 <abbr class="abbr" title="kilomètre carré">km<sup>2</sup></abbr><sup id="cite_ref-JOURNAL_OF_WORLD-SYSTEMS_RESEARCH_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-JOURNAL_OF_WORLD-SYSTEMS_RESEARCH-5"><span class="cite_crochet">[</span>5<span class="cite_crochet">]</span></a></sup></td> </tr> <tr> <th scope="row" style="width:10em;">• 1900</th> <td> ~ 3 400 000 <abbr class="abbr" title="kilomètre carré">km<sup>2</sup></abbr><sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite_crochet">[</span>6<span class="cite_crochet">]</span></a></sup></td> </tr> </tbody></table><table><caption style="background-color:#EBEBEB;color:#000;">Histoire et événements</caption> <tbody><tr> <th scope="row" style="width:10em;"><time class="nowrap" datetime="1299-08-03" data-sort-value="1299-08-03">27 juillet 1299</time></th> <td> Conquête de <a href="/wiki/Bilecik" title="Bilecik">Bilecik</a></td> </tr> <tr> <th scope="row" style="width:10em;"><time class="nowrap" datetime="1453-06-07" data-sort-value="1453-06-07">29 mai 1453</time></th> <td> <a href="/wiki/Chute_de_Constantinople" title="Chute de Constantinople">Prise de Constantinople</a></td> </tr> <tr> <th scope="row" style="width:10em;"><time class="nowrap" datetime="1922-11-01" data-sort-value="1922-11-01"><abbr class="abbr" title="premier">1<sup>er</sup></abbr> novembre 1922</time></th> <td> <a href="/wiki/Abolition_du_sultanat_ottoman" title="Abolition du sultanat ottoman">Abolition du sultanat</a><br /><a href="/wiki/Partition_de_l%27Empire_ottoman" title="Partition de l'Empire ottoman">Partition de l'Empire</a></td> </tr> <tr> <th scope="row" style="width:10em;"><time class="nowrap" datetime="1923-10-29" data-sort-value="1923-10-29">29 octobre 1923</time></th> <td> Proclamation de la <a href="/wiki/Turquie" title="Turquie">république de Turquie</a></td> </tr> <tr> <th scope="row" style="width:10em;"><time class="nowrap" datetime="1924-03-03" data-sort-value="1924-03-03">3 mars 1924</time></th> <td> <a href="/wiki/Abolition_du_califat" title="Abolition du califat">Abolition du califat</a></td> </tr> </tbody></table><table><caption style="background-color:#EBEBEB;color:#000;"><a href="/wiki/Liste_des_souverains_ottomans" title="Liste des souverains ottomans">Souverains</a></caption> <tbody><tr> <th scope="row" style="width:10em;">Premier</th> <td> <a href="/wiki/Osman_Ier" title="Osman Ier">Osman <abbr class="abbr" title="premier"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">I</span><sup>er</sup></abbr></a></td> </tr> <tr> <th scope="row" style="width:10em;">Dernier</th> <td> <a href="/wiki/Mehmed_VI" title="Mehmed VI">Mehmed <abbr class="abbr" title="6"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">VI</span></abbr></a></td> </tr> </tbody></table><table><caption style="background-color:#EBEBEB;color:#000;"><a href="/wiki/Liste_des_grands_vizirs_ottomans" title="Liste des grands vizirs ottomans">Grands vizirs</a></caption> <tbody><tr> <th scope="row" style="width:10em;">Premier</th> <td> <a href="/wiki/Alaeddin_Pacha" title="Alaeddin Pacha">Alaeddin Pacha</a></td> </tr> <tr> <th scope="row" style="width:10em;">Dernier</th> <td> <a href="/wiki/Ahmet_Tevfik_Pacha" title="Ahmet Tevfik Pacha">Ahmet Tevfik Pacha</a></td> </tr> </tbody></table><p class="mw-empty-elt"> </p><table><caption style="background-color:#EBEBEB;color:#000;"><a href="/wiki/Assembl%C3%A9e_g%C3%A9n%C3%A9rale_de_l%27Empire_ottoman" title="Assemblée générale de l'Empire ottoman">Assemblée générale de l'Empire ottoman</a></caption> </table><div class="hr" style="background-color:#aaa; height:1px;"></div><div style="float:left;width:45%;"> <p>Entités précédentes :</p> <ul style="text-align:left"> <li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Seljuk_Empire.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Seljuk_Empire.png/20px-Seljuk_Empire.png" decoding="async" width="20" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Seljuk_Empire.png/30px-Seljuk_Empire.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Seljuk_Empire.png/40px-Seljuk_Empire.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="713" /></a></span> <a href="/wiki/Sultanat_de_Roum" title="Sultanat de Roum">Sultanat de Roum</a></li><li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Byzantine_imperial_flag,_14th_century,_square.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Byzantine_imperial_flag%2C_14th_century%2C_square.svg/20px-Byzantine_imperial_flag%2C_14th_century%2C_square.svg.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Byzantine_imperial_flag%2C_14th_century%2C_square.svg/30px-Byzantine_imperial_flag%2C_14th_century%2C_square.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Byzantine_imperial_flag%2C_14th_century%2C_square.svg/40px-Byzantine_imperial_flag%2C_14th_century%2C_square.svg.png 2x" data-file-width="700" data-file-height="700" /></a></span> <a href="/wiki/Empire_byzantin" title="Empire byzantin">Empire byzantin</a></li><li><a href="/wiki/Despotat_de_Serbie" title="Despotat de Serbie">Despotat de Serbie</a></li><li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Mameluke_Flag.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Mameluke_Flag.svg/20px-Mameluke_Flag.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Mameluke_Flag.svg/30px-Mameluke_Flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Mameluke_Flag.svg/40px-Mameluke_Flag.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="200" /></a></span> <a href="/wiki/Sultanat_mamelouk_d%27%C3%89gypte" title="Sultanat mamelouk d'Égypte">Sultanat mamelouk du Caire</a></li><li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Tunis_Hafsid_flag.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Tunis_Hafsid_flag.svg/20px-Tunis_Hafsid_flag.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Tunis_Hafsid_flag.svg/30px-Tunis_Hafsid_flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Tunis_Hafsid_flag.svg/40px-Tunis_Hafsid_flag.svg.png 2x" data-file-width="500" data-file-height="333" /></a></span> <a href="/wiki/Sultanat_hafside_de_Tunis" title="Sultanat hafside de Tunis">Sultanat hafside de Tunis</a></li><li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_Zayyanid_Dynasty.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Flag_of_Zayyanid_Dynasty.png/20px-Flag_of_Zayyanid_Dynasty.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Flag_of_Zayyanid_Dynasty.png/30px-Flag_of_Zayyanid_Dynasty.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Flag_of_Zayyanid_Dynasty.png/40px-Flag_of_Zayyanid_Dynasty.png 2x" data-file-width="2560" data-file-height="1704" /></a></span> <a href="/wiki/Zianides" title="Zianides">Zianides</a></li><li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Karamanid_Dynasty_flag.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Karamanid_Dynasty_flag.svg/20px-Karamanid_Dynasty_flag.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Karamanid_Dynasty_flag.svg/30px-Karamanid_Dynasty_flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Karamanid_Dynasty_flag.svg/40px-Karamanid_Dynasty_flag.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="198" /></a></span> <a href="/wiki/Karamanides" title="Karamanides">Karamanides</a></li><li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Cross_of_the_Knights_Hospitaller.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Cross_of_the_Knights_Hospitaller.svg/20px-Cross_of_the_Knights_Hospitaller.svg.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Cross_of_the_Knights_Hospitaller.svg/30px-Cross_of_the_Knights_Hospitaller.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Cross_of_the_Knights_Hospitaller.svg/40px-Cross_of_the_Knights_Hospitaller.svg.png 2x" data-file-width="60" data-file-height="60" /></a></span> <a href="/wiki/Ordre_de_Saint-Jean_de_J%C3%A9rusalem_%C3%A0_Rhodes" title="Ordre de Saint-Jean de Jérusalem à Rhodes">Ordre de Saint-Jean de Jérusalem à Rhodes</a></li><li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:CoA_of_the_Kingdom_of_Croatia.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/CoA_of_the_Kingdom_of_Croatia.svg/20px-CoA_of_the_Kingdom_of_Croatia.svg.png" decoding="async" width="20" height="39" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/CoA_of_the_Kingdom_of_Croatia.svg/30px-CoA_of_the_Kingdom_of_Croatia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/CoA_of_the_Kingdom_of_Croatia.svg/40px-CoA_of_the_Kingdom_of_Croatia.svg.png 2x" data-file-width="111" data-file-height="216" /></a></span> <a href="/wiki/Royaume_de_Croatie_(Hongrie)" class="mw-redirect" title="Royaume de Croatie (Hongrie)">Royaume croate</a></li><li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Coat_of_arms_of_the_Second_Bulgarian_Empire.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Coat_of_arms_of_the_Second_Bulgarian_Empire.svg/20px-Coat_of_arms_of_the_Second_Bulgarian_Empire.svg.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Coat_of_arms_of_the_Second_Bulgarian_Empire.svg/30px-Coat_of_arms_of_the_Second_Bulgarian_Empire.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Coat_of_arms_of_the_Second_Bulgarian_Empire.svg/40px-Coat_of_arms_of_the_Second_Bulgarian_Empire.svg.png 2x" data-file-width="994" data-file-height="1003" /></a></span> <a href="/wiki/Second_Empire_bulgare" title="Second Empire bulgare">Second Empire bulgare</a></li><li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Komnenos-Trebizond-Arms.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Komnenos-Trebizond-Arms.svg/20px-Komnenos-Trebizond-Arms.svg.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Komnenos-Trebizond-Arms.svg/30px-Komnenos-Trebizond-Arms.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Komnenos-Trebizond-Arms.svg/40px-Komnenos-Trebizond-Arms.svg.png 2x" data-file-width="450" data-file-height="450" /></a></span> <a href="/wiki/Empire_de_Tr%C3%A9bizonde" title="Empire de Trébizonde">Empire de Trébizonde</a></li><li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_Ak_Koyunlu.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Flag_of_Ak_Koyunlu.svg/20px-Flag_of_Ak_Koyunlu.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Flag_of_Ak_Koyunlu.svg/30px-Flag_of_Ak_Koyunlu.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Flag_of_Ak_Koyunlu.svg/40px-Flag_of_Ak_Koyunlu.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="200" /></a></span> <a href="/wiki/Aq_Qoyunlu" title="Aq Qoyunlu">Aq Qoyunlu</a></li><li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:CentralEastAfrica1750.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/CentralEastAfrica1750.png/20px-CentralEastAfrica1750.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/CentralEastAfrica1750.png/30px-CentralEastAfrica1750.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/CentralEastAfrica1750.png/40px-CentralEastAfrica1750.png 2x" data-file-width="574" data-file-height="380" /></a></span> <a href="/wiki/Sultanat_de_Sennar" title="Sultanat de Sennar">Sultanat de Sennar</a></li><li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Coat_of_arms_of_Bosnia_and_Herzegovina_(1992%E2%80%931998).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Coat_of_arms_of_Bosnia_and_Herzegovina_%281992%E2%80%931998%29.svg/20px-Coat_of_arms_of_Bosnia_and_Herzegovina_%281992%E2%80%931998%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="27" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Coat_of_arms_of_Bosnia_and_Herzegovina_%281992%E2%80%931998%29.svg/30px-Coat_of_arms_of_Bosnia_and_Herzegovina_%281992%E2%80%931998%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Coat_of_arms_of_Bosnia_and_Herzegovina_%281992%E2%80%931998%29.svg/40px-Coat_of_arms_of_Bosnia_and_Herzegovina_%281992%E2%80%931998%29.svg.png 2x" data-file-width="530" data-file-height="710" /></a></span> <a href="/wiki/Royaume_de_Bosnie" title="Royaume de Bosnie">Royaume de Bosnie</a></li><li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:StemaDobrogea.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/StemaDobrogea.png/20px-StemaDobrogea.png" decoding="async" width="20" height="23" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/StemaDobrogea.png/30px-StemaDobrogea.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/StemaDobrogea.png/40px-StemaDobrogea.png 2x" data-file-width="469" data-file-height="542" /></a></span> <a href="/wiki/Dobroudja" title="Dobroudja">Dobrogée valaque</a></li><li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_Moldavia.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Flag_of_Moldavia.svg/20px-Flag_of_Moldavia.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Flag_of_Moldavia.svg/30px-Flag_of_Moldavia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Flag_of_Moldavia.svg/40px-Flag_of_Moldavia.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="400" /></a></span> <a href="/wiki/Boudjak" title="Boudjak">Bessarabie moldave</a></li><li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Coat_of_arms_of_Gothia.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Coat_of_arms_of_Gothia.svg/20px-Coat_of_arms_of_Gothia.svg.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Coat_of_arms_of_Gothia.svg/30px-Coat_of_arms_of_Gothia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Coat_of_arms_of_Gothia.svg/40px-Coat_of_arms_of_Gothia.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Principaut%C3%A9_de_Th%C3%A9odoros" title="Principauté de Théodoros">Principauté de Théodoros</a></li><li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:%CE%A3%CF%86%CF%81%CE%B1%CE%B3%CE%AF%CF%82_%CE%94%CE%B7%CE%BC%CE%B7%CF%84%CF%81%CE%AF%CE%BF%CF%85_%CE%A0%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%B9%CE%BF%CE%BB%CF%8C%CE%B3%CE%BF%CF%85.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/%CE%A3%CF%86%CF%81%CE%B1%CE%B3%CE%AF%CF%82_%CE%94%CE%B7%CE%BC%CE%B7%CF%84%CF%81%CE%AF%CE%BF%CF%85_%CE%A0%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%B9%CE%BF%CE%BB%CF%8C%CE%B3%CE%BF%CF%85.svg/20px-%CE%A3%CF%86%CF%81%CE%B1%CE%B3%CE%AF%CF%82_%CE%94%CE%B7%CE%BC%CE%B7%CF%84%CF%81%CE%AF%CE%BF%CF%85_%CE%A0%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%B9%CE%BF%CE%BB%CF%8C%CE%B3%CE%BF%CF%85.svg.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/%CE%A3%CF%86%CF%81%CE%B1%CE%B3%CE%AF%CF%82_%CE%94%CE%B7%CE%BC%CE%B7%CF%84%CF%81%CE%AF%CE%BF%CF%85_%CE%A0%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%B9%CE%BF%CE%BB%CF%8C%CE%B3%CE%BF%CF%85.svg/30px-%CE%A3%CF%86%CF%81%CE%B1%CE%B3%CE%AF%CF%82_%CE%94%CE%B7%CE%BC%CE%B7%CF%84%CF%81%CE%AF%CE%BF%CF%85_%CE%A0%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%B9%CE%BF%CE%BB%CF%8C%CE%B3%CE%BF%CF%85.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/%CE%A3%CF%86%CF%81%CE%B1%CE%B3%CE%AF%CF%82_%CE%94%CE%B7%CE%BC%CE%B7%CF%84%CF%81%CE%AF%CE%BF%CF%85_%CE%A0%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%B9%CE%BF%CE%BB%CF%8C%CE%B3%CE%BF%CF%85.svg/40px-%CE%A3%CF%86%CF%81%CE%B1%CE%B3%CE%AF%CF%82_%CE%94%CE%B7%CE%BC%CE%B7%CF%84%CF%81%CE%AF%CE%BF%CF%85_%CE%A0%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%B9%CE%BF%CE%BB%CF%8C%CE%B3%CE%BF%CF%85.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="900" /></a></span> <a href="/wiki/Despotat_de_Mor%C3%A9e" title="Despotat de Morée">Despotat de Morée</a></li><li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Coat_of_Arms_of_the_House_of_Sanudo.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Coat_of_Arms_of_the_House_of_Sanudo.svg/20px-Coat_of_Arms_of_the_House_of_Sanudo.svg.png" decoding="async" width="20" height="23" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Coat_of_Arms_of_the_House_of_Sanudo.svg/30px-Coat_of_Arms_of_the_House_of_Sanudo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Coat_of_Arms_of_the_House_of_Sanudo.svg/40px-Coat_of_Arms_of_the_House_of_Sanudo.svg.png 2x" data-file-width="410" data-file-height="478" /></a></span> <a href="/wiki/Duch%C3%A9_de_Naxos" title="Duché de Naxos">Duché de Naxos</a></li><li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Coa_Kastrioti_Family.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Coa_Kastrioti_Family.svg/20px-Coa_Kastrioti_Family.svg.png" decoding="async" width="20" height="23" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Coa_Kastrioti_Family.svg/30px-Coa_Kastrioti_Family.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Coa_Kastrioti_Family.svg/40px-Coa_Kastrioti_Family.svg.png 2x" data-file-width="394" data-file-height="454" /></a></span> <a href="/wiki/Ligue_de_Lezha" title="Ligue de Lezha">Ligue de Lezha</a></li></ul></div><div style="float:right;width:45%;"> <p>Entités suivantes :</p> <ul style="text-align:left"> <li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Ottoman_flag_alternative_2.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Ottoman_flag_alternative_2.svg/20px-Ottoman_flag_alternative_2.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Ottoman_flag_alternative_2.svg/30px-Ottoman_flag_alternative_2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Ottoman_flag_alternative_2.svg/40px-Ottoman_flag_alternative_2.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></a></span> <a href="/wiki/Gouvernement_de_la_Grande_Assembl%C3%A9e_nationale" title="Gouvernement de la Grande Assemblée nationale">Gouvernement d'Ankara</a></li><li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_Greece_(1822-1978).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Flag_of_Greece_%281822-1978%29.svg/20px-Flag_of_Greece_%281822-1978%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Flag_of_Greece_%281822-1978%29.svg/30px-Flag_of_Greece_%281822-1978%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Flag_of_Greece_%281822-1978%29.svg/40px-Flag_of_Greece_%281822-1978%29.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Premi%C3%A8re_R%C3%A9publique_(Gr%C3%A8ce)" title="Première République (Grèce)">Grèce</a></li><li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_Egypt_(1922-1958).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Flag_of_Egypt_%281922-1958%29.svg/20px-Flag_of_Egypt_%281922-1958%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Flag_of_Egypt_%281922-1958%29.svg/30px-Flag_of_Egypt_%281922-1958%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Flag_of_Egypt_%281922-1958%29.svg/40px-Flag_of_Egypt_%281922-1958%29.svg.png 2x" data-file-width="1008" data-file-height="672" /></a></span> <a href="/wiki/Royaume_d%27%C3%89gypte" title="Royaume d'Égypte">Royaume d'Égypte</a></li><li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_Anglo-Egyptian_Sudan.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/Flag_of_Anglo-Egyptian_Sudan.svg/40px-Flag_of_Anglo-Egyptian_Sudan.svg.png" decoding="async" width="40" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/Flag_of_Anglo-Egyptian_Sudan.svg/60px-Flag_of_Anglo-Egyptian_Sudan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/Flag_of_Anglo-Egyptian_Sudan.svg/80px-Flag_of_Anglo-Egyptian_Sudan.svg.png 2x" data-file-width="2328" data-file-height="672" /></a></span> <a href="/wiki/Soudan_anglo-%C3%A9gyptien" title="Soudan anglo-égyptien">Soudan anglo-égyptien</a></li><li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Civil_flag_of_Serbia.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Civil_flag_of_Serbia.svg/20px-Civil_flag_of_Serbia.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Civil_flag_of_Serbia.svg/30px-Civil_flag_of_Serbia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Civil_flag_of_Serbia.svg/40px-Civil_flag_of_Serbia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Principaut%C3%A9_de_Serbie" title="Principauté de Serbie">Principauté de Serbie</a></li><li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_the_Emirate_of_Mascara.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Flag_of_the_Emirate_of_Mascara.svg/20px-Flag_of_the_Emirate_of_Mascara.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Flag_of_the_Emirate_of_Mascara.svg/30px-Flag_of_the_Emirate_of_Mascara.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Flag_of_the_Emirate_of_Mascara.svg/40px-Flag_of_the_Emirate_of_Mascara.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="400" /></a></span> <a href="/wiki/%C3%89tat_d%27Abdelkader" title="État d'Abdelkader">État d'Abdelkader</a></li><li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_France.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/20px-Flag_of_France.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/30px-Flag_of_France.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/40px-Flag_of_France.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Alg%C3%A9rie_fran%C3%A7aise" title="Algérie française">Algérie française</a></li><li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_Tunisia_(1959%E2%80%931999).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Flag_of_Tunisia_%281959%E2%80%931999%29.svg/20px-Flag_of_Tunisia_%281959%E2%80%931999%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Flag_of_Tunisia_%281959%E2%80%931999%29.svg/30px-Flag_of_Tunisia_%281959%E2%80%931999%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Flag_of_Tunisia_%281959%E2%80%931999%29.svg/40px-Flag_of_Tunisia_%281959%E2%80%931999%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></a></span> <a href="/wiki/R%C3%A9gence_de_Tunis" title="Régence de Tunis">Régence de Tunis</a></li><li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_Tunisia_(1959%E2%80%931999).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Flag_of_Tunisia_%281959%E2%80%931999%29.svg/20px-Flag_of_Tunisia_%281959%E2%80%931999%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Flag_of_Tunisia_%281959%E2%80%931999%29.svg/30px-Flag_of_Tunisia_%281959%E2%80%931999%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Flag_of_Tunisia_%281959%E2%80%931999%29.svg/40px-Flag_of_Tunisia_%281959%E2%80%931999%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></a></span> <a href="/wiki/Protectorat_fran%C3%A7ais_de_Tunisie" title="Protectorat français de Tunisie">Protectorat français de Tunisie</a></li><li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_Stiliana_Paraskevova.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Flag_of_Stiliana_Paraskevova.svg/20px-Flag_of_Stiliana_Paraskevova.svg.png" decoding="async" width="20" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Flag_of_Stiliana_Paraskevova.svg/30px-Flag_of_Stiliana_Paraskevova.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Flag_of_Stiliana_Paraskevova.svg/40px-Flag_of_Stiliana_Paraskevova.svg.png 2x" data-file-width="760" data-file-height="720" /></a></span> <a href="/wiki/Principaut%C3%A9_de_Bulgarie" title="Principauté de Bulgarie">Principauté de Bulgarie</a></li><li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_Romania.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Flag_of_Romania.svg/20px-Flag_of_Romania.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Flag_of_Romania.svg/30px-Flag_of_Romania.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Flag_of_Romania.svg/40px-Flag_of_Romania.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="400" /></a></span> <a href="/wiki/Royaume_de_Roumanie" title="Royaume de Roumanie">Royaume de Roumanie</a> (en <a href="/wiki/Dobroudja" title="Dobroudja">Dobrogée</a>)</li><li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_Cyprus_(1922%E2%80%931960).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Flag_of_Cyprus_%281922%E2%80%931960%29.svg/20px-Flag_of_Cyprus_%281922%E2%80%931960%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Flag_of_Cyprus_%281922%E2%80%931960%29.svg/30px-Flag_of_Cyprus_%281922%E2%80%931960%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Flag_of_Cyprus_%281922%E2%80%931960%29.svg/40px-Flag_of_Cyprus_%281922%E2%80%931960%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Colonie_britannique_de_Chypre" title="Colonie britannique de Chypre">Chypre britannique</a></li><li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_Bosnia_(1908%E2%80%931918).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Flag_of_Bosnia_%281908%E2%80%931918%29.svg/20px-Flag_of_Bosnia_%281908%E2%80%931918%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Flag_of_Bosnia_%281908%E2%80%931918%29.svg/30px-Flag_of_Bosnia_%281908%E2%80%931918%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Flag_of_Bosnia_%281908%E2%80%931918%29.svg/40px-Flag_of_Bosnia_%281908%E2%80%931918%29.svg.png 2x" data-file-width="825" data-file-height="450" /></a></span> <a href="/wiki/Autriche-Hongrie" title="Autriche-Hongrie">Bosnie-Herzégovine austro-hongroise</a></li><li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_Italy_(1861-1946)_crowned.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Flag_of_Italy_%281861-1946%29_crowned.svg/20px-Flag_of_Italy_%281861-1946%29_crowned.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Flag_of_Italy_%281861-1946%29_crowned.svg/30px-Flag_of_Italy_%281861-1946%29_crowned.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Flag_of_Italy_%281861-1946%29_crowned.svg/40px-Flag_of_Italy_%281861-1946%29_crowned.svg.png 2x" data-file-width="1500" data-file-height="1000" /></a></span> <a href="/wiki/Libye_italienne" title="Libye italienne">Libye italienne</a> et <a href="/wiki/Dod%C3%A9can%C3%A8se_italien" title="Dodécanèse italien">Dodécanèse italien</a></li><li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_Albanian_Provisional_Government_(1912-1914).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/Flag_of_Albanian_Provisional_Government_%281912-1914%29.svg/20px-Flag_of_Albanian_Provisional_Government_%281912-1914%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/Flag_of_Albanian_Provisional_Government_%281912-1914%29.svg/30px-Flag_of_Albanian_Provisional_Government_%281912-1914%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/Flag_of_Albanian_Provisional_Government_%281912-1914%29.svg/40px-Flag_of_Albanian_Provisional_Government_%281912-1914%29.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="516" /></a></span> <a href="/wiki/Gouvernement_provisoire_d%27Albanie" title="Gouvernement provisoire d'Albanie">Gouvernement provisoire d'Albanie</a></li><li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flags_of_France_and_the_UK.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Flags_of_France_and_the_UK.png/40px-Flags_of_France_and_the_UK.png" decoding="async" width="40" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Flags_of_France_and_the_UK.png/60px-Flags_of_France_and_the_UK.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Flags_of_France_and_the_UK.png/80px-Flags_of_France_and_the_UK.png 2x" data-file-width="1452" data-file-height="400" /></a></span> <a href="/wiki/Territoires_ennemis_occup%C3%A9s" title="Territoires ennemis occupés">Territoires ennemis occupés</a></li><li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_Iraq_(1924%E2%80%931959).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Flag_of_Iraq_%281924%E2%80%931959%29.svg/20px-Flag_of_Iraq_%281924%E2%80%931959%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Flag_of_Iraq_%281924%E2%80%931959%29.svg/30px-Flag_of_Iraq_%281924%E2%80%931959%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Flag_of_Iraq_%281924%E2%80%931959%29.svg/40px-Flag_of_Iraq_%281924%E2%80%931959%29.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="300" /></a></span> <a href="/wiki/Mandat_britannique_de_M%C3%A9sopotamie" title="Mandat britannique de Mésopotamie">Mandat britannique en Irak, Koweït et Hasa</a></li><li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_the_Mutawakkilite_Kingdom_of_Yemen.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Flag_of_the_Mutawakkilite_Kingdom_of_Yemen.svg/20px-Flag_of_the_Mutawakkilite_Kingdom_of_Yemen.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Flag_of_the_Mutawakkilite_Kingdom_of_Yemen.svg/30px-Flag_of_the_Mutawakkilite_Kingdom_of_Yemen.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Flag_of_the_Mutawakkilite_Kingdom_of_Yemen.svg/40px-Flag_of_the_Mutawakkilite_Kingdom_of_Yemen.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="300" /></a></span> <a href="/wiki/Royaume_mutawakkilite_du_Y%C3%A9men" title="Royaume mutawakkilite du Yémen">Royaume du Yémen</a></li><li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_Hejaz_(1917).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Flag_of_Hejaz_%281917%29.svg/20px-Flag_of_Hejaz_%281917%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Flag_of_Hejaz_%281917%29.svg/30px-Flag_of_Hejaz_%281917%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Flag_of_Hejaz_%281917%29.svg/40px-Flag_of_Hejaz_%281917%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></a></span> <a href="/wiki/Royaume_du_Hedjaz" title="Royaume du Hedjaz">Royaume du Hedjaz</a></li><li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_Russia.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/20px-Flag_of_Russia.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/30px-Flag_of_Russia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/40px-Flag_of_Russia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Empire_russe" title="Empire russe">Empire russe</a> (en <a href="/wiki/Crim%C3%A9e" title="Crimée">Crimée</a>, <a href="/wiki/Caucase" title="Caucase">Caucase</a>, <a href="/wiki/Boudjak" title="Boudjak">Boudjak</a>)</li></ul></div><div class="clear" style="clear:both;"></div> <p class="navbar bordered noprint" style="border-color:#EBEBEB;"><span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Empire_ottoman&veaction=edit&section=0">modifier</a> - <a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Empire_ottoman&action=edit&section=0">modifier le code</a> - <a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:ItemByTitle/frwiki/Empire_ottoman" class="extiw" title="d:Special:ItemByTitle/frwiki/Empire ottoman">voir Wikidata</a> <a href="/wiki/Aide:Infobox_Wikidata" title="Aide:Infobox Wikidata">(aide)</a></span> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Infobox_Ancienne_entit%C3%A9_territoriale" title="Consultez la documentation du modèle"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/12px-Info_Simple.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/18px-Info_Simple.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/24px-Info_Simple.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span></p></div> <p>L'<b>Empire ottoman</b> (en <a href="/wiki/Turc_ottoman" title="Turc ottoman">turc ottoman</a> : <span class="lang-ota-arab" lang="ota-arab" dir="rtl">دولت عليه عثمانیه</span> / <i><span class="lang-ota" lang="ota" dir="rtl">devlet-i ʿaliyye-i ʿos̲mâniyye</span></i>, littéralement « l'État ottoman exalté » ; en <a href="/wiki/Turc" title="Turc">turc</a> : <span class="lang-tr" lang="tr"><i>Osmanlı İmparatorluğu</i></span> ou <i><span class="lang-tr" lang="tr">Osmanlı Devleti</span></i><sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite_crochet">[</span>a<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>), connu historiquement en <a href="/wiki/Europe_de_l%27Ouest" title="Europe de l'Ouest">Europe de l'Ouest</a> comme l'<b>Empire turc</b><sup id="cite_ref-Hamish_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-Hamish-9"><span class="cite_crochet">[</span>8<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, la <b>Turquie</b><sup id="cite_ref-:0_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-10"><span class="cite_crochet">[</span>9<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, ou bien la <b>Turquie ottomane</b><sup id="cite_ref-Lewis1988_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-Lewis1988-11"><span class="cite_crochet">[</span>10<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-Goodwin1977_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-Goodwin1977-12"><span class="cite_crochet">[</span>11<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, est un <a href="/wiki/Empire" title="Empire">empire</a> fondé à la fin du Xllle siècle au nord-ouest de l'<a href="/wiki/Anatolie" title="Anatolie">Anatolie</a>, dans la commune de <a href="/wiki/S%C3%B6%C4%9F%C3%BCt_(Bilecik)" title="Söğüt (Bilecik)">Söğüt</a> (actuelle <a href="/wiki/Bilecik_(province)" title="Bilecik (province)">province de Bilecik</a>), par le chef tribal <a href="/wiki/Oghouzes" title="Oghouzes">oghouze</a> <a href="/wiki/Osman_Ier" title="Osman Ier">Osman <abbr class="abbr" title="premier"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">I</span><sup>er</sup></abbr></a>, fondateur de la <a href="/wiki/Dynastie_ottomane" title="Dynastie ottomane">dynastie ottomane</a> (ottoman vient de l'<a href="/wiki/Langue_arabe" class="mw-redirect" title="Langue arabe">arabe</a> ʿuṯmānī <span class="lang-ar" lang="ar" dir="rtl">عُثْمَانِي</span>, dérivé de ʿuṯmān <span class="lang-ar" lang="ar" dir="rtl">عُثْمَان</span>, nom arabisé d'Osman<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite_crochet">[</span>12<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> et vient également de Ataman, nom turcisé d’Osman). Après 1354, les Ottomans entrèrent en <a href="/wiki/Histoire_de_l%27Europe" title="Histoire de l'Europe">Europe</a>, et, avec la conquête des <a href="/wiki/Balkans" title="Balkans">Balkans</a>, le <a href="/wiki/%C3%89poque_des_beylicats" title="Époque des beylicats">Beylik</a> ottoman se transforma en un <a href="/wiki/Liste_des_%C3%89tats_transcontinentaux" title="Liste des États transcontinentaux">empire transcontinental</a>. Après avoir encerclé puis réduit sa capitale en lambeaux, les Ottomans mirent fin à l'<a href="/wiki/Empire_byzantin" title="Empire byzantin">Empire byzantin</a> en 1453 par la <a href="/wiki/Chute_de_Constantinople" title="Chute de Constantinople">conquête de Constantinople</a> sous le règne du sultan <a href="/wiki/Mehmed_II" title="Mehmed II">Mehmed <abbr class="abbr" title="2"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">II</span></abbr></a><sup id="cite_ref-Quataert20054_14-0" class="reference"><a href="#cite_note-Quataert20054-14"><span class="cite_crochet">[</span>13<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Aux <abbr class="abbr" title="15ᵉ siècle"><span class="romain">XV</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> et <abbr class="abbr" title="16ᵉ siècle"><span class="romain">XVI</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècles, sous le règne de <a href="/wiki/Soliman_le_Magnifique" title="Soliman le Magnifique">Soliman <abbr class="abbr" title="premier"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">I</span><sup>er</sup></abbr> le Magnifique</a>, l'Empire ottoman était un empire multinational et multilingue contrôlant une grande partie de l'<a href="/wiki/Europe_du_Sud-Est" title="Europe du Sud-Est">Europe du Sud-Est</a>, des parties de l’<a href="/wiki/Europe_centrale" title="Europe centrale">Europe centrale</a>, de l’<a href="/wiki/Europe_de_l%27Est" title="Europe de l'Est">Europe de l'Est</a>, et de l'<a href="/wiki/Asie_de_l%27Ouest" title="Asie de l'Ouest">Asie occidentale</a>, du <a href="/wiki/Caucase" title="Caucase">Caucase</a> et de l'<a href="/wiki/Afrique_du_Nord" title="Afrique du Nord">Afrique du Nord</a>. Au début du <abbr class="abbr" title="17ᵉ siècle"><span class="romain">XVII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle, l'Empire comprenait <a href="/wiki/Provinces_de_l%27Empire_ottoman" title="Provinces de l'Empire ottoman">trente-deux provinces</a> et de nombreux États vassaux. Certains d'entre eux ont ensuite été absorbés par l'Empire, tandis que d'autres bénéficièrent de divers types d'autonomie au cours des siècles<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite_crochet">[</span>b<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Avec <a href="/wiki/Constantinople" title="Constantinople">Constantinople</a> comme capitale, et le contrôle des terres autour du <a href="/wiki/Bassin_m%C3%A9diterran%C3%A9en" title="Bassin méditerranéen">bassin méditerranéen</a>, l'Empire ottoman fut au centre des interactions entre les mondes oriental et occidental pendant six siècles. Alors que l'on croyait autrefois qu'il était entré dans une période de déclin à la suite de la mort de <a href="/wiki/Soliman_le_Magnifique" title="Soliman le Magnifique">Soliman le Magnifique</a>, cette opinion n'est plus soutenue par la majorité des historiens universitaires. L'Empire continua à maintenir une économie, une société et une armée puissantes et flexibles tout au long du <abbr class="abbr" title="17ᵉ siècle"><span class="romain">XVII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> et d'une grande partie du <abbr class="abbr" title="18ᵉ siècle"><span class="romain">XVIII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite_crochet">[</span>15<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-Faroqhi1994553Crisis_and_Change,_1590–1699_18-0" class="reference"><a href="#cite_note-Faroqhi1994553Crisis_and_Change,_1590–1699-18"><span class="cite_crochet">[</span>16<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite_crochet">[</span>17<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Les Ottomans subirent de graves défaites militaires à la fin du <abbr class="abbr" title="18ᵉ siècle"><span class="romain">XVIII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> et au début du <abbr class="abbr" title="19ᵉ siècle"><span class="romain">XIX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle, ce qui les amena à entamer un vaste processus de réforme et de modernisation connu sous le nom de <a href="/wiki/Tanzimat" title="Tanzimat">Tanzimat</a>. Ainsi, au cours du <abbr class="abbr" title="19ᵉ siècle"><span class="romain">XIX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle, l'État ottoman était devenu beaucoup plus puissant et organisé malgré de nouvelles pertes territoriales, en particulier dans les <a href="/wiki/Balkans" title="Balkans">Balkans</a> où de nouveaux États émergèrent<sup id="cite_ref-Faroqhi1994762The_Age_of_Reforms,_1812–1914_20-0" class="reference"><a href="#cite_note-Faroqhi1994762The_Age_of_Reforms,_1812–1914-20"><span class="cite_crochet">[</span>18<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. L'Empire s'allia à l'<a href="/wiki/Empire_allemand" title="Empire allemand">Allemagne</a> au début du <abbr class="abbr" title="20ᵉ siècle"><span class="romain">XX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle, espérant échapper à l'isolement diplomatique qui avait contribué à ses récentes pertes territoriales, et s'engagea ainsi dans la <a href="/wiki/Premi%C3%A8re_Guerre_mondiale" title="Première Guerre mondiale">Première Guerre mondiale</a> du côté des <a href="/wiki/Empires_centraux" title="Empires centraux">puissances centrales</a><sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite_crochet">[</span>19<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Peu préparé à participer à une guerre moderne, l'empire dut également affronter d'importantes tensions internes, en particulier dans ses possessions arabes, avec la <a href="/wiki/R%C3%A9volte_arabe_de_1916-1918" title="Révolte arabe de 1916-1918">révolte arabe de 1916-1918</a>. Pendant ce temps, des exactions furent commises par le gouvernement ottoman, dont certaines de nature <a href="/wiki/G%C3%A9nocide" title="Génocide">génocidaire</a> contre <a href="/wiki/G%C3%A9nocide_arm%C3%A9nien" title="Génocide arménien">les Arméniens</a><sup id="cite_ref-Quataert2005186_22-0" class="reference"><a href="#cite_note-Quataert2005186-22"><span class="cite_crochet">[</span>20<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, <a href="/wiki/G%C3%A9nocide_assyrien" title="Génocide assyrien">les Assyriens</a>, <a href="/wiki/G%C3%A9nocide_grec_pontique" title="Génocide grec pontique">les Grecs</a><sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite_crochet">[</span>21<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, et <a href="/wiki/Grande_famine_du_Mont-Liban" title="Grande famine du Mont-Liban">les Libanais</a>. </p><p>La défaite de l'Empire et l'occupation d'une partie de son territoire par les <a href="/wiki/Alli%C3%A9s_de_la_Premi%C3%A8re_Guerre_mondiale" title="Alliés de la Première Guerre mondiale">puissances alliées</a> au lendemain de la Première Guerre mondiale entraînèrent <a href="/wiki/Partition_de_l%27Empire_ottoman" title="Partition de l'Empire ottoman">sa partition</a>, et la perte de ses territoires du <a href="/wiki/Moyen-Orient" title="Moyen-Orient">Moyen-Orient</a> divisés entre le <a href="/wiki/Royaume-Uni" title="Royaume-Uni">Royaume-Uni</a> et la <a href="/wiki/France" title="France">France</a>, selon des mandats de la <a href="/wiki/Soci%C3%A9t%C3%A9_des_Nations" title="Société des Nations">Société des Nations</a>, dans l’attente de l’indépendance des territoires considérés : <a href="/wiki/Palestine_mandataire" title="Palestine mandataire">Palestine</a>, <a href="/wiki/Mandat_britannique_de_M%C3%A9sopotamie" title="Mandat britannique de Mésopotamie">Mésopotamie</a> (futur <a href="/wiki/Royaume_d%27Irak" title="Royaume d'Irak">Irak</a>), <a href="/wiki/Mandat_fran%C3%A7ais_en_Syrie_et_au_Liban" title="Mandat français en Syrie et au Liban">Syrie et Liban</a>. Le succès de la <a href="/wiki/Guerre_d%27ind%C3%A9pendance_turque" title="Guerre d'indépendance turque">guerre d'indépendance turque</a> contre les occupants alliés conduisit à l'émergence de la <a href="/wiki/Turquie" title="Turquie">république de Turquie</a>, proclamée le <time class="nowrap" datetime="1923-10-29" data-sort-value="1923-10-29">29 octobre 1923</time> dans le cœur de l'<a href="/wiki/Anatolie" title="Anatolie">Anatolie</a> à <a href="/wiki/Ankara" title="Ankara">Ankara</a>, et à l'<a href="/wiki/Abolition_du_sultanat_ottoman" title="Abolition du sultanat ottoman">abolition de la monarchie ottomane</a><sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite_crochet">[</span>22<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Histoire">Histoire</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&veaction=edit&section=1" title="Modifier la section : Histoire" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&action=edit&section=1" title="Modifier le code source de la section : Histoire"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>L'Empire ottoman a duré de 1299 à 1923 (soit plus de six siècles). Il a été longtemps un petit <a href="/wiki/Bey_(titre)" title="Bey (titre)">beylicat</a> autonome, puis indépendant de fait du sultanat <a href="/wiki/Seldjoukides" title="Seldjoukides">seldjoukide</a>, alors en pleine décadence. Il s’étendit ensuite durant trois siècles des portes de <a href="/wiki/Vienne_(Autriche)" title="Vienne (Autriche)">Vienne</a> au <a href="/wiki/Golfe_Persique" title="Golfe Persique">golfe Persique</a>, d’<a href="/wiki/Oran" title="Oran">Oran</a> en <a href="/wiki/Histoire_de_l%27Alg%C3%A9rie" title="Histoire de l'Algérie">Algérie</a> à <a href="/wiki/Bakou" title="Bakou">Bakou</a> sur la <a href="/wiki/Mer_Caspienne" title="Mer Caspienne">mer Caspienne</a>, et des <a href="/wiki/Steppe_pontique" title="Steppe pontique">steppes</a> de l'actuelle <a href="/wiki/Ukraine" title="Ukraine">Ukraine</a> aux marais du <a href="/wiki/Nil" title="Nil">Nil</a> dans l'actuel <a href="/wiki/Soudan" title="Soudan">Soudan</a> et aux montagnes de l'actuel <a href="/wiki/Y%C3%A9men" title="Yémen">Yémen</a>. </p><p>Dans le cadre de ses relations internationales, l'Empire ottoman était appelé « Sublime Porte ottomane », ou simplement « <a href="/wiki/Sublime_Porte" title="Sublime Porte">Sublime Porte</a> », du nom de la porte d’honneur monumentale du <a href="/wiki/Grand_vizir" title="Grand vizir">grand vizirat</a>, siège du gouvernement du <a href="/wiki/Sultan" title="Sultan">sultan</a> à <a href="/wiki/Constantinople" title="Constantinople">Constantinople</a><sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite_crochet">[</span>23<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, et fut un allié du <a href="/wiki/Histoire_de_France" title="Histoire de France">royaume de France</a> contre les <a href="/wiki/Maison_de_Habsbourg" title="Maison de Habsbourg">Habsbourg</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Débuts"><span id="D.C3.A9buts"></span>Débuts</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&veaction=edit&section=2" title="Modifier la section : Débuts" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&action=edit&section=2" title="Modifier le code source de la section : Débuts"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Fondation">Fondation</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&veaction=edit&section=3" title="Modifier la section : Fondation" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&action=edit&section=3" title="Modifier le code source de la section : Fondation"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Beylicats_d%E2%80%99Anatolie_vers_1330-fr.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Beylicats_d%E2%80%99Anatolie_vers_1330-fr.svg/320px-Beylicats_d%E2%80%99Anatolie_vers_1330-fr.svg.png" decoding="async" width="320" height="161" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Beylicats_d%E2%80%99Anatolie_vers_1330-fr.svg/480px-Beylicats_d%E2%80%99Anatolie_vers_1330-fr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Beylicats_d%E2%80%99Anatolie_vers_1330-fr.svg/640px-Beylicats_d%E2%80%99Anatolie_vers_1330-fr.svg.png 2x" data-file-width="1545" data-file-height="779" /></a><figcaption>Carte des beylicats d’Anatolie vers 1330</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Osman_I_area_map.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Osman_I_area_map.PNG/300px-Osman_I_area_map.PNG" decoding="async" width="300" height="250" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Osman_I_area_map.PNG/450px-Osman_I_area_map.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Osman_I_area_map.PNG/600px-Osman_I_area_map.PNG 2x" data-file-width="816" data-file-height="680" /></a><figcaption>Territoire contrôlé par Osman.</figcaption></figure> <p>L’Émirat ottoman ou Beylicat ottoman<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite_crochet">[</span>24<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite_crochet">[</span>25<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> est fondé par une famille issue des <a href="/wiki/Kay%C4%B1" title="Kayı">Kayı</a>, l’une des vingt-quatre tribus turciques <a href="/wiki/Oghouzes" title="Oghouzes">oghouzes</a> qui avaient conquis l'<a href="/wiki/Anatolie" title="Anatolie">Anatolie</a> au <abbr class="abbr" title="11ᵉ siècle"><span class="romain">XI</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle, au détriment de l'<a href="/wiki/Empire_byzantin" title="Empire byzantin">Empire byzantin</a><sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite_crochet">[</span>26<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite_crochet">[</span>27<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite_crochet">[</span>28<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Pendant que le sultanat turc des <a href="/wiki/Seldjoukides" title="Seldjoukides">Seldjoukides</a> se décompose, cette tribu monte en puissance pendant la <a href="/wiki/%C3%89poque_des_beylicats" title="Époque des beylicats">phase des beylicats</a>. </p><p>En 1299, <a href="/wiki/Osman_Ier" title="Osman Ier">Osman <abbr class="abbr" title="premier"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">I</span><sup>er</sup></abbr></a> conquiert la ville byzantine de Mocadène, aujourd’hui <a href="/wiki/Bilecik" title="Bilecik">Bilecik</a>. Cette date marque le début de l’État ottoman et de la constitution de la première <a href="/wiki/Arm%C3%A9e_ottomane" title="Armée ottomane">armée ottomane</a>. Jusqu’à sa mort en 1326, <a href="/wiki/Osman_Ier" title="Osman Ier">Osman <abbr class="abbr" title="premier"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">I</span><sup>er</sup></abbr></a> conquiert plusieurs autres villes et places fortes byzantines, ainsi que certaines principautés turques voisines. Osman est acclamé comme <a href="/wiki/Khan" title="Khan">khan</a> de la tribu du <a href="/w/index.php?title=Kay%C4%B1han&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kayıhan (page inexistante)">Kayıhan</a>, titre qu'il porte jusqu'à sa mort<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite_crochet">[</span>29<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Expansion_vers_l'Europe"><span id="Expansion_vers_l.27Europe"></span>Expansion vers l'Europe</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&veaction=edit&section=4" title="Modifier la section : Expansion vers l'Europe" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&action=edit&section=4" title="Modifier le code source de la section : Expansion vers l'Europe"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Articles détaillés : <a href="/wiki/Expansion_de_l%27Empire_ottoman" title="Expansion de l'Empire ottoman">Expansion de l'Empire ottoman</a> et <a href="/wiki/Guerres_ottomanes_en_Europe" title="Guerres ottomanes en Europe">Guerres ottomanes en Europe</a>.</div></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:AtlBalk1500.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/AtlBalk1500.jpg/220px-AtlBalk1500.jpg" decoding="async" width="220" height="226" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/92/AtlBalk1500.jpg 1.5x" data-file-width="318" data-file-height="327" /></a><figcaption>L'Empire ottoman peu après la mort de Mehmed <abbr class="abbr" title="2"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">II</span></abbr>. </figcaption></figure> <p>Ses successeurs continuent sa politique d'expansion. L'Empire ottoman conquiert <a href="/wiki/Gelibolu" title="Gelibolu">Gallipoli</a>, son premier territoire européen, en 1347. La situation politique des Balkans est troublée. L’Empire byzantin est affaibli par des <a href="/wiki/Guerre_civile_de_Byzance_(1341-1347)" title="Guerre civile de Byzance (1341-1347)">guerres</a> <a href="/wiki/Guerre_civile_de_Byzance_(1352-1357)" title="Guerre civile de Byzance (1352-1357)">civiles</a> <a href="/wiki/Guerre_civile_de_Byzance_(1373-1381)" title="Guerre civile de Byzance (1373-1381)">récurrentes</a>, la Bulgarie est divisée entre duché rivaux et la Grèce est partagée entre potentats locaux et Latins. Les républiques maritimes italiennes contrôlent le commerce de la Méditerranée orientale et louent leurs services au plus offrant. Ainsi, <a href="/wiki/R%C3%A9publique_de_Venise" title="République de Venise">Venise</a> permet aux Ottomans de traverser le détroit des Dardanelles pour atteindre Gallipoli. L’État ottoman, disposant d’une armée efficace, en profita pour s’étendre dans la zone. La Serbie, seule puissance capable de résister aux Ottomans est balayée en 1389, au <a href="/wiki/Bataille_de_Kosovo_Polje" title="Bataille de Kosovo Polje">champ des Merles</a>, dans l'actuel <a href="/wiki/Kosovo" title="Kosovo">Kosovo</a>, marquant la fin de l'indépendance des royaumes serbes. </p><p>Les Ottomans obtiennent un double avantage lors de la conquête des Balkans. Premièrement, cela permet de multiplier les ressources fiscales, les chrétiens sous domination ottomane se devant de payer la <a href="/wiki/Djiz%C3%AEa" title="Djizîa">djizia</a> afin de pouvoir pratiquer leur religion. Deuxièmement, le système de dechvirmé permet de soustraire de jeunes garçons chrétiens à leur famille au bénéfice du corps des janissaires qui forment l’élite de l’armée, mais également un corps administratif particulièrement efficace. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Le_temps_des_troubles">Le temps des troubles</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&veaction=edit&section=5" title="Modifier la section : Le temps des troubles" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&action=edit&section=5" title="Modifier le code source de la section : Le temps des troubles"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Un sultan notable fut <a href="/wiki/Bayezid_Ier" title="Bayezid Ier">Bayezid <abbr class="abbr" title="premier"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">I</span><sup>er</sup></abbr></a> "Yildirim" (la foudre). À la mort de son père durant la <a href="/wiki/Bataille_de_Kosovo_Polje" title="Bataille de Kosovo Polje">bataille de Kosovo Polje</a> de 1389, il s'empara du pouvoir, éliminant brutalement son demi-frère. </p><p>Excellent chef militaire, il mena de brillantes campagnes aboutissant à de nombreuses conquêtes. Le nord de la Grèce et la Bulgarie tombèrent en premier. Ensuite, il réussit à soumettre les émirats turcs anatoliens de Germiyan et de Karaman avec le concours notable de princes chrétiens vassaux. Seuls les murs de Constantinople lui résistent. Par deux fois, en 1391 et surtout de 1394 à 1398, il mena le siège de la ville. Néanmoins, les Turcs n’avaient ni la marine pour mener un blocus efficace et affamer la ville, ni les engins de siège à même de percer le mur de Théodose. </p><p>En 1398, l’invincible <a href="/wiki/Tamerlan" title="Tamerlan">Timur Leng</a> envahit l’Anatolie forçant Bayezid à lever le siège. Devant la menace, Bayezid réunit son armée pour l’affronter. Néanmoins, il est défait par les troupes mongoles de Timur, supérieure stratégiquement et tactiquement, lors de la <a href="/wiki/Bataille_d%27Ankara" title="Bataille d'Ankara">bataille d'Ankara</a>. Bayezid est capturé et ne revoit jamais son pays. </p><p>Commence un grand classique des peuples turco-mongols : la guerre de succession. Chacun des fils de Bayezid prétend au pouvoir suprême, menant à une <a href="/wiki/Interr%C3%A8gne_ottoman" title="Interrègne ottoman">guerre civile</a> de dix ans, de laquelle Mehmed <abbr class="abbr" title="premier"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">I</span><sup>er</sup></abbr> sortit vainqueur. Mais le coût fut lourd car les puissances voisines en profitèrent pour se rétablir. Les émirats anatoliens regagnèrent leur indépendance et l’Empire byzantin parvint à arracher quelques territoires. Néanmoins, sous les règnes de Mehmed et de son fils <a href="/wiki/Mourad_II" title="Mourad II">Mourad <abbr class="abbr" title="2"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">II</span></abbr></a>, l'Empire se rétablit et acquiert de nouvelles terres en Europe (<a href="/wiki/Thessalonique" title="Thessalonique">Thessalonique</a> tombe en 1430 par exemple). Cela pave la voie à la grand œuvre ottomane : la prise de Constantinople. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Prise_de_Constantinople">Prise de Constantinople</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&veaction=edit&section=6" title="Modifier la section : Prise de Constantinople" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&action=edit&section=6" title="Modifier le code source de la section : Prise de Constantinople"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Zonaro_GatesofConst.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Zonaro_GatesofConst.jpg/170px-Zonaro_GatesofConst.jpg" decoding="async" width="170" height="230" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Zonaro_GatesofConst.jpg/255px-Zonaro_GatesofConst.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Zonaro_GatesofConst.jpg/340px-Zonaro_GatesofConst.jpg 2x" data-file-width="903" data-file-height="1224" /></a><figcaption><i><a href="/wiki/Chute_de_Constantinople" title="Chute de Constantinople">Chute de Constantinople</a></i> (1453), vue moderne exécutée vers 1900 par <a href="/wiki/Fausto_Zonaro" title="Fausto Zonaro">Fausto Zonaro</a>, une commande du sultan <a href="/wiki/Abdul_Hamid_II" class="mw-redirect" title="Abdul Hamid II">Abdul Hamid <abbr class="abbr" title="2"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">II</span></abbr></a>.</figcaption></figure> <p>En effet, en 1451, arrive sur le trône un jeune sultan, <a href="/wiki/Mehmed_II" title="Mehmed II">Mehmed <abbr class="abbr" title="2"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">II</span></abbr></a>. Intelligent, audacieux, fougueux, mais également colérique et arrogant, le nouveau Sultan projette de prendre Constantinople, malgré les conflits qui l'opposent à ses conseillers. </p><p>Ainsi, après des préparatifs méticuleux, les Ottomans attaquent la ville en 1453. À la suite d'un siège de 1 mois et 23 jours ponctué par un assaut des murs ébranlés à coup de canons, les armées ottomanes <a href="/wiki/Chute_de_Constantinople" title="Chute de Constantinople">prennent Constantinople</a> et mettent fin à l'Empire byzantin, établissant ainsi la domination de l'Empire sur la partie à majorité chrétienne de la <a href="/wiki/Mer_M%C3%A9diterran%C3%A9e" title="Mer Méditerranée">Méditerranée</a> orientale. Une reconquête ne vient pas de l'Ouest chrétien : plusieurs croisades européennes sont écrasées à <a href="/wiki/Bataille_de_Nicopolis" title="Bataille de Nicopolis">Nicopolis</a> et <a href="/wiki/Bataille_de_Varna" title="Bataille de Varna">Varna</a> ou encore à <a href="/wiki/Exp%C3%A9dition_d%27Alger_(1541)" title="Expédition d'Alger (1541)">Alger</a>. </p><p>Peu après la prise de Constantinople, de nombreux textes sur l'histoire légendaire de la capitale font leur apparition. Ce serait Mehmed <abbr class="abbr" title="2"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">II</span></abbr> qui aurait demandé aux prêtres et aux savants byzantins de lui présenter l'histoire de la ville. Les Ottomans assument l'héritage gréco-Byzantin<sup id="cite_ref-:1_32-0" class="reference"><a href="#cite_note-:1-32"><span class="cite_crochet">[</span>30<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> et l'ambition impériale qui y est associée. </p><p>Les Turcs continuent de pousser dans les Balkans. La Serbie est annexée par les Ottomans après la chute de <a href="/wiki/Smederevo" title="Smederevo">Smederevo</a>, en 1459. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Bellini,_Gentile_-_Sultan_Mehmet_II.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Bellini%2C_Gentile_-_Sultan_Mehmet_II.jpg/170px-Bellini%2C_Gentile_-_Sultan_Mehmet_II.jpg" decoding="async" width="170" height="229" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Bellini%2C_Gentile_-_Sultan_Mehmet_II.jpg/255px-Bellini%2C_Gentile_-_Sultan_Mehmet_II.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Bellini%2C_Gentile_-_Sultan_Mehmet_II.jpg/340px-Bellini%2C_Gentile_-_Sultan_Mehmet_II.jpg 2x" data-file-width="3132" data-file-height="4226" /></a><figcaption> <i><a href="/wiki/Portrait_de_Mehmed_II" title="Portrait de Mehmed II">Portrait de Mehmed <abbr class="abbr" title="2"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">II</span></abbr></a></i> par <a href="/wiki/Gentile_Bellini" title="Gentile Bellini">Gentile Bellini</a> (1479).</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Vers_l'apogée"><span id="Vers_l.27apog.C3.A9e"></span>Vers l'apogée</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&veaction=edit&section=7" title="Modifier la section : Vers l'apogée" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&action=edit&section=7" title="Modifier le code source de la section : Vers l'apogée"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>La prise de Constantinople marque un tournant, fut-il symbolique, dans l'histoire de l'Empire. Mehmed fait de la ville sa capitale et entreprend de la repeupler en favorisant l'installation des Turcs, tout en maintenant une communauté chrétienne<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite_crochet">[</span>31<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Ainsi, la ville, moribonde lors de l'agonie sans fin de l'Empire romain, renait de ses cendres. La ville passe de 50 000 habitants lors de la conquête à plus de 700 000 cent ans plus tard. </p><p>En plus d'offrir à l'empire un joyau qui brille durant cinq siècles, Mehmed, ayant reçu le surnom de <i>Fatih</i> « le Conquérant », continue ses acquisitions territoriales. Tous les territoires grecs indépendants sont asservis (Trébizonde, Morée Théeodoros). L'Anatolie est sécurisée. Surtout, Mehmed lance le cycle de guerre contre la <a href="/wiki/R%C3%A9publique_de_Venise" title="République de Venise">république de Venise</a>. En effet, fort de leur nouvelle marine, les Turcs tentent d'évincer les républiques italiennes de la <a href="/wiki/M%C3%A9diterran%C3%A9e_orientale" title="Méditerranée orientale">Méditerranée orientale</a>. Ce conflit, alternant entre guerre ouverte et traités de paix, dure pendant trois siècles et voit la victoire finale des Ottomans. </p><p>La question du leadership dans le monde islamique reste ouverte. En effet, le grand empire musulman concurrent, les <a href="/wiki/Mamelouk" title="Mamelouk">Mamelouks</a> d’Égypte, dispose de ressources considérables. Entre la fin du <a href="/wiki/XVe_si%C3%A8cle" title="XVe siècle"><abbr class="abbr" title="15ᵉ siècle"><span class="romain">XV</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle</a> et le début du <a href="/wiki/XVIe_si%C3%A8cle" title="XVIe siècle"><abbr class="abbr" title="16ᵉ siècle"><span class="romain">XVI</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle</a>, les deux empires entrent en conflit. Par ailleurs, à l'est, un concurrent apparaît. Les <a href="/wiki/S%C3%A9f%C3%A9vides" title="Séfévides">Séfévides</a>, empire <a href="/wiki/Chiisme" title="Chiisme">chiite</a> occupant la Perse, réussissent à émerger sous l'impulsion d'<a href="/wiki/Isma%C3%AFl_Ier" title="Ismaïl Ier">Ismaïl <abbr class="abbr" title="premier"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">I</span><sup>er</sup></abbr></a>. Si les premières confrontations entre les trois aboutissent à un statu quo, les Ottomans font finalement valoir leur supériorité technologique et militaire. En effet, au contact et en conflit constant en Europe, les Ottomans ont su sans cesse développer une armée moderne. En particulier, ils détiennent l'une des meilleures artilleries du monde. En face, Séfévides et Mamelouks utilisent un style de guerre qu'ils maitrisent parfaitement, à base de cavalerie. Cependant, cette manière de faire la guerre est obsolète devant la puissance de feu ottomane. Ainsi, lorsque les Séfévides et les Mamelouks s'allient en 1514, le sultan <a href="/wiki/S%C3%A9lim_Ier" title="Sélim Ier">Sélim <abbr class="abbr" title="premier"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">I</span><sup>er</sup></abbr></a> part en guerre. Les Séfévides sont écrasés lors de la <a href="/wiki/Bataille_de_Tchaldiran" title="Bataille de Tchaldiran">Bataille de Tchaldiran</a>. Ils doivent signer un humiliant traité de paix, qui expulse la puissance perse d'Anatolie, sans la détruire entièrement. </p><p>Selim déclenche alors la <a href="/wiki/Guerre_ottomano-mamelouke_(1516-1517)" title="Guerre ottomano-mamelouke (1516-1517)">guerre ottomano-mamelouke</a> ; ces derniers sont défaits aux batailles de <a href="/wiki/Bataille_de_Marj_Dabiq" title="Bataille de Marj Dabiq">Marj Dabiq</a> et de <a href="/wiki/Bataille_de_Ridaniya" title="Bataille de Ridaniya">Ridaniya</a>. Là encore, l'artillerie ottomane surclasse l'antédiluvienne <a href="/wiki/Fur%C3%BBsiyya" title="Furûsiyya">furûsiyya</a> mamelouke. Le multi centenaire sultanat mamelouk est détruit en deux ans ; les Turcs s'emparant de la <a href="/wiki/Syrie" title="Syrie">Syrie</a> et de l'<a href="/wiki/%C3%89gypte" title="Égypte">Égypte</a>. </p><p>Par ailleurs, la prise du <a href="/wiki/Le_Caire" title="Le Caire">Caire</a> permet à Selim de mettre la main sur le <a href="/wiki/Calife" title="Calife">calife</a>, commandeur des croyants. Il en profite pour le déposer et se proclamer lui-même Calife, titre qui reste dans la titulature des <a href="/w/index.php?title=Famille_Osmano%C4%9Flu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Famille Osmanoğlu (page inexistante)">Osmanoğlu</a> jusqu'à la chute finale de l'Empire. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Le_règne_de_Soliman_le_Législateur"><span id="Le_r.C3.A8gne_de_Soliman_le_L.C3.A9gislateur"></span>Le règne de Soliman le Législateur</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&veaction=edit&section=8" title="Modifier la section : Le règne de Soliman le Législateur" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&action=edit&section=8" title="Modifier le code source de la section : Le règne de Soliman le Législateur"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone"><span class="mw-valign-text-top noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Fairytale_warning.png" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Fairytale_warning.png/17px-Fairytale_warning.png" decoding="async" width="17" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Fairytale_warning.png/26px-Fairytale_warning.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Fairytale_warning.png/34px-Fairytale_warning.png 2x" data-file-width="64" data-file-height="64" /></a></span></div><div class="bandeau-cell">Cette section est vide, insuffisamment détaillée ou incomplète. <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:EditPage/Empire_ottoman" title="Spécial:EditPage/Empire ottoman">Votre aide</a> est la bienvenue ! <a href="/wiki/Aide:Comment_modifier_une_page" title="Aide:Comment modifier une page">Comment faire ?</a></div></div> <p>Si le règne de Selim fut court, mais intense, celui de son fils, <a href="/wiki/Soliman_le_Magnifique" title="Soliman le Magnifique">Soliman le Magnifique</a> est long et glorieux. L'Empire est au faîte de sa puissance. L'armée ottomane est qualitativement la meilleure du monde. Les Turcs, peuple de la steppe, sont devenus d'honorables marins. L'<a href="/wiki/Arsenal_imp%C3%A9rial_ottoman" title="Arsenal impérial ottoman">Arsenal impérial ottoman</a> fondé sur le modèle de celui de <a href="/wiki/Arsenal_de_Venise" title="Arsenal de Venise">Venise</a> produit assez de bateaux pour rivaliser avec les marines européennes. L'administration est efficace et les impôts permettent d'entretenir une armée considérable. Ainsi, l'Empire peut entrer de plain-pied dans la géopolitique ouest-européenne. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Apogée_de_l'Empire"><span id="Apog.C3.A9e_de_l.27Empire"></span>Apogée de l'Empire</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&veaction=edit&section=9" title="Modifier la section : Apogée de l'Empire" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&action=edit&section=9" title="Modifier le code source de la section : Apogée de l'Empire"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé : <a href="/wiki/%C3%89conomie_de_l%27Empire_ottoman" title="Économie de l'Empire ottoman">Économie de l'Empire ottoman</a>.</div></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Un_nouvel_Empire">Un nouvel Empire</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&veaction=edit&section=10" title="Modifier la section : Un nouvel Empire" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&action=edit&section=10" title="Modifier le code source de la section : Un nouvel Empire"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Les Ottomans appellent <i>Roumis</i> les populations <a href="/wiki/Christianisme" title="Christianisme">chrétiennes</a>, en référence à leur ancien statut de sujets de l'<a href="/wiki/Empire_byzantin" title="Empire byzantin">Empire romain d'Orient</a>. L'Empire ottoman élargit ensuite progressivement sa souveraineté à toute la partie sud-orientale du monde méditerranéen, des environs d'<a href="/wiki/Oran" title="Oran">Oran</a> jusqu'à ceux de <a href="/wiki/Dubrovnik" title="Dubrovnik">Raguse</a> en englobant les côtes de presque toute l'<a href="/wiki/Afrique_du_Nord" title="Afrique du Nord">Afrique du Nord</a>, le <a href="/wiki/Proche-Orient" title="Proche-Orient">Proche-Orient</a>, la <a href="/wiki/Mer_Noire" title="Mer Noire">mer Noire</a>, la <a href="/wiki/Gr%C3%A8ce" title="Grèce">Grèce</a> et l'<a href="/wiki/Albanie" title="Albanie">Albanie</a>. Cette souveraineté est nominale pour bon nombre de territoires. En effet, plus l'on s'éloigne de Constantinople, plus les liens entre l'Empire et les provinces sont lâches. Ainsi, l'<a href="/wiki/%C3%89gypte" title="Égypte">Égypte</a> est toujours administrée par les <a href="/wiki/Mamelouk" title="Mamelouk">Mamelouks</a>, qui disposent d'une grande autonomie. Les régences <a href="/wiki/R%C3%A9gence_de_Tripoli" title="Régence de Tripoli">de Tripoli</a>, <a href="/wiki/R%C3%A9gence_d%27Alger" title="Régence d'Alger">d'Alger</a> et de <a href="/wiki/R%C3%A9gence_de_Tunis" title="Régence de Tunis">Tunis</a> reçoivent des troupes de janissaires afin de prévenir toute invasion européenne, mais mènent leur propre politique dans les faits. Les principautés danubiennes (Transylvanie, Valachie et Moldavie) sont soumises au tribut, mais sont autorisées à mener leur propre politique et vont même parfois jusqu'à la révolte contre leur maître. </p><p>Les <a href="/wiki/Sultan" title="Sultan">Sultans</a> ottomans voient leur titulature s'enrichir au <abbr class="abbr" title="15ᵉ siècle"><span class="romain">XV</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle du vieux titre turc de <i><a href="/wiki/Khan" title="Khan">khan</a></i>, de celui, iranien, de <i><a href="/wiki/Padichah" title="Padichah">Padichah</a></i>, puis de celui de <a href="/wiki/Calife" title="Calife">calife</a> au <abbr class="abbr" title="16ᵉ siècle"><span class="romain">XVI</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle, c'est-à-dire successeur de <a href="/wiki/Mahomet" title="Mahomet">Mahomet</a> et chef de l’<a href="/wiki/Oumma" title="Oumma">oumma</a>, la communauté musulmane. </p><p>Les <a href="/wiki/Provinces_de_l%27Empire_ottoman" title="Provinces de l'Empire ottoman">parties de l'Empire</a> ont des statuts allant de la province (<i>IYI</i>) gouvernée par un <a href="/wiki/Pacha_(titre)" title="Pacha (titre)">pacha</a>-beylerbey, aux divisions plus petites comme les <i><a href="/wiki/Sandjak" title="Sandjak">sandjaks</a></i>, <i>sharifats</i> ou <i><a href="/wiki/Wilaya" title="Wilaya">vilayets</a></i>. Des <a href="/wiki/%C3%89tat_vassal" title="État vassal">États vassaux</a> payent un tribut annuel, n’ont qu’une allégeance formelle et envoient des cadeaux (<i>pechkech</i>, <i>bakchich</i>) à certaines occasions bien définies : certains sont chrétiens (principautés <a href="/wiki/Principaut%C3%A9s_danubiennes" title="Principautés danubiennes">roumaines</a> ou <a href="/wiki/Division_du_royaume_de_G%C3%A9orgie" title="Division du royaume de Géorgie">géorgiennes</a>), d’autres musulmans (<a href="/wiki/C%C3%B4te_des_Barbaresques" title="Côte des Barbaresques">régences</a> d’<a href="/wiki/R%C3%A9gence_d%27Alger" title="Régence d'Alger">Alger</a>, <a href="/wiki/R%C3%A9gence_de_Tunis" title="Régence de Tunis">Tunis</a> et <a href="/wiki/R%C3%A9gence_de_Tripoli" title="Régence de Tripoli">Tripoli</a>, <a href="/wiki/Khanat_de_Crim%C3%A9e" title="Khanat de Crimée">khanat de Crimée</a>). Le <a href="/wiki/Histoire_du_Liban" title="Histoire du Liban">Liban</a> se rend temporairement indépendant sous l’émir <a href="/wiki/Druzes" title="Druzes">druze</a> <a href="/wiki/Fakhreddine_II" title="Fakhreddine II">Fakhreddine <abbr class="abbr" title="2"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">II</span></abbr></a> (r. 1590-1613). </p><p>Sauf exception liée à la structure du pays ou à la proximité du centre de l’Empire, chaque pacha-beylerbey était « roi dans son royaume » qu’il gérait avec l’assistance d’un conseil nommé <i>divan</i>, en respectant les coutumes locales et les structures traditionnelles<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite_crochet">[</span>32<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Le contrôle qu’ils exercent sur leurs territoires est variable. Les vassaux chrétiens, comme les <a href="/wiki/Principaut%C3%A9s_danubiennes" title="Principautés danubiennes">principautés danubiennes</a> de <a href="/wiki/Principaut%C3%A9_de_Valachie" title="Principauté de Valachie">Valachie</a> et <a href="/wiki/Principaut%C3%A9_de_Moldavie" title="Principauté de Moldavie">Moldavie</a> et, pour un temps, la <a href="/wiki/Principaut%C3%A9_de_Transylvanie" title="Principauté de Transylvanie">Transylvanie</a> ne deviennent pas provinces ottomanes, mais payent au Sultan un <a href="/wiki/Tribut" title="Tribut">tribut</a>, ce qui les place dans le <i><a href="/wiki/Division_du_monde_dans_l%27islam" title="Division du monde dans l'islam">dar al-Ahd</a></i> (<a href="/wiki/Arabe" title="Arabe">arabe</a> : دار العهد « domaine du pacte » ou « de l'alliance ») alors que les <a href="/wiki/Maison_de_Habsbourg" title="Maison de Habsbourg">Habsbourg</a> ou la <a href="/wiki/Empire_russe" title="Empire russe">Russie</a> sont dans le <i>dar al-Harb</i> (« domaine de la guerre »). </p> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Articles détaillés : <a href="/wiki/Devchirm%C3%A9" title="Devchirmé">Devchirmé</a>, <a href="/wiki/Janissaire" title="Janissaire">Janissaire</a> et <a href="/wiki/D%C3%B6nme" title="Dönme">Dönme</a>.</div></div> <p>L’Empire ottoman est organisé selon le système des <i><a href="/wiki/Millet_(Empire_ottoman)" title="Millet (Empire ottoman)">millets</a></i>. De la <a href="/wiki/Bosnie_(r%C3%A9gion)" title="Bosnie (région)">Bosnie</a> au fin fond de l’<a href="/wiki/Anatolie" title="Anatolie">Anatolie</a> en passant par les <a href="/wiki/Pomaks" title="Pomaks">Pomaques</a>, de nombreux chrétiens pauvres (<a href="/wiki/Slaves" title="Slaves">Slaves</a>, <a href="/wiki/Grecs" title="Grecs">Grecs</a>, <a href="/wiki/Arm%C3%A9niens" title="Arméniens">Arméniens</a>...) ainsi que des <a href="/wiki/Juifs" title="Juifs">Juifs</a> et des <a href="/wiki/Roms" title="Roms">Roms</a> (<i>çingene</i>) se convertissent à l’<a href="/wiki/Islam" title="Islam">islam</a> pour ne plus payer le <i><a href="/wiki/Djiz%C3%AEa" title="Djizîa">haraç</a></i> (double imposition sur les non-musulmans) et ne plus subir la <i><a href="/wiki/Devchirm%C3%A9" title="Devchirmé"><span class="lang-el" lang="el">παιδομάζωμα</span> / pédomazoma, ou devchirmé</a></i> correspondant aux enlèvements des enfants pour les <i>Yeniçeri</i> (<a href="/wiki/Janissaire" title="Janissaire">janissaires</a> : « nouvelles troupes », instituées au <abbr class="abbr" title="14ᵉ siècle"><span class="romain">XIV</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle par le sultan Orhan). </p><p>Devenus <i><a href="/wiki/D%C3%B6nme" title="Dönme">avdétis</a></i> (de l'arabe عودة <i>retour</i> signifiant <i>convertis</i>), ils n’en étaient, pour la plupart, que plus fidèles sujets de la <i><a href="/wiki/Sublime_Porte" title="Sublime Porte">Sublime Porte</a></i>, afin de bénéficier de la confiance due aux <i>mumīnīn</i> (croyants). C’est pourquoi les Turcs actuels de Turquie sont, en majorité, de <a href="/wiki/Caucasien_(anthropologie)" title="Caucasien (anthropologie)">type caucasien</a>, alors que les <a href="/wiki/Peuples_turcs" class="mw-redirect" title="Peuples turcs">peuples turcs</a> d’Asie centrale ont un <a href="/wiki/Ph%C3%A9notype" title="Phénotype">phénotype</a> asiatique. Et c’est pourquoi aussi au <abbr class="abbr" title="19ᵉ siècle"><span class="romain">XIX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle, la majorité des membres des millets rum et arménien était plutôt composée de propriétaires et de commerçants aisés que de pauvres manœuvres, car seuls les gens aisés pouvaient payer le <i>haraç</i>. </p><p>Le nouvel empire assura sa cohésion en ouvrant largement l'« ascenseur social ottoman » : tout <a href="/wiki/Janissaire" title="Janissaire">janissaire</a> sorti du rang pouvait, si ses capacités le lui permettaient, espérer accéder aux plus hautes fonctions, telles que <a href="/wiki/Bey_(titre)" title="Bey (titre)">bey</a>, <a href="/wiki/Drogman" title="Drogman">drogman</a>, <a href="/wiki/Capitan_pacha" title="Capitan pacha">capitan pacha</a>, <a href="/wiki/Pacha_(titre)" title="Pacha (titre)">pacha</a> ou <a href="/wiki/Vizir" title="Vizir">vizir</a>, et les exemples foisonnent. Même les <a href="/wiki/Phanariotes" title="Phanariotes">aristocrates grecs</a> restés <a href="/wiki/Patriarcat_%C5%93cum%C3%A9nique_de_Constantinople" title="Patriarcat œcuménique de Constantinople">chrétiens</a> pouvaient espérer être nommés <a href="/wiki/Hospodar" title="Hospodar">hospodars</a> (<a href="/wiki/Vo%C3%AFvode" title="Voïvode">voïvodes</a>) des <a href="/wiki/Principaut%C3%A9s_danubiennes" title="Principautés danubiennes">principautés chrétiennes tributaires</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Âge_d'or"><span id=".C3.82ge_d.27or"></span>Âge d'or</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&veaction=edit&section=11" title="Modifier la section : Âge d'or" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&action=edit&section=11" title="Modifier le code source de la section : Âge d'or"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Ottoman_1520_(orthographic_projection).png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Ottoman_1520_%28orthographic_projection%29.png/220px-Ottoman_1520_%28orthographic_projection%29.png" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Ottoman_1520_%28orthographic_projection%29.png/330px-Ottoman_1520_%28orthographic_projection%29.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Ottoman_1520_%28orthographic_projection%29.png/440px-Ottoman_1520_%28orthographic_projection%29.png 2x" data-file-width="2000" data-file-height="2000" /></a><figcaption>L'empire Ottoman à la mort de <a href="/wiki/S%C3%A9lim_Ier" title="Sélim Ier">Sélim <abbr class="abbr" title="premier"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">I</span><sup>er</sup></abbr></a> (1520). Les États vassaux sont représentés en vert clair.</figcaption></figure> <p>Pragmatiques et non dogmatiques, les sultans ottomans n’ont pas fait table rase de la <a href="/wiki/Empire_byzantin" title="Empire byzantin">civilisation byzantine</a> mais l’ont au contraire adaptée et développée, comme en témoigne la <a href="/wiki/Mosqu%C3%A9e_bleue" title="Mosquée bleue">mosquée bleue</a> qui utilise l’architecture de la <a href="/wiki/Sainte-Sophie_(Constantinople)" title="Sainte-Sophie (Constantinople)">basilique Sainte-Sophie</a> ou les <a href="/wiki/Thermes" title="Thermes">thermes</a>, devenus « bains turcs ». L’Empire a su hériter de l’éducation, des sciences, des techniques et des universités byzantines, devenues ottomanes et admirées dans toute l’Europe à la fin du <a href="/wiki/Moyen_%C3%82ge" title="Moyen Âge">Moyen Âge</a>. Ces universités orientales se tenaient au courant des découvertes occidentales : l’amiral <a href="/wiki/Piri_Reis" title="Piri Reis">Piri Reis</a> a ainsi pu faire une <a href="/wiki/Carte_de_Piri_Reis" title="Carte de Piri Reis">copie de la carte</a> de l’<a href="/wiki/Am%C3%A9rique" title="Amérique">Amérique</a> de <a href="/wiki/Christophe_Colomb" title="Christophe Colomb">Christophe Colomb</a>, et celle-ci ayant été perdue, la copie de Reis est à ce jour la plus ancienne carte connue du nouveau continent. De grandes forces vives, aussi bien intellectuelles que financières, vinrent renforcer la <a href="/wiki/Sublime_Porte" title="Sublime Porte">Sublime Porte</a>. On peut citer les migrations et installations des <a href="/wiki/S%C3%A9farades" title="Séfarades">Juifs séfarades</a>, fuyant l’Espagne répressive et l’<a href="/wiki/Inquisition_espagnole" title="Inquisition espagnole">Inquisition</a>, puis celles des <a href="/wiki/Morisques" title="Morisques">morisques</a> andalous (voir <a href="/wiki/Histoire_des_Juifs_en_terre_d%27islam" title="Histoire des Juifs en terre d'islam">Histoire des Juifs en terre d'islam</a>). </p><p>En 1517, <a href="/wiki/S%C3%A9lim_Ier" title="Sélim Ier">Sélim <abbr class="abbr" title="premier"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">I</span><sup>er</sup></abbr></a> conquiert l’Égypte et met fin au <a href="/wiki/Burjites" title="Burjites">sultanat mamelouk</a>. Le calife abbasside <a href="/wiki/Al-Mutawakkil_III" title="Al-Mutawakkil III">Al-Mutawakkil <abbr class="abbr" title="3"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">III</span></abbr></a> est emmené à <a href="/wiki/Constantinople" title="Constantinople">Constantinople</a> comme otage, et aurait cédé son titre de Commandeur des croyants (<i>Emir al-mumimin</i>). Si Sélim procède au transfert de certaines reliques de <a href="/wiki/Mahomet" title="Mahomet">Mahomet</a> à Constantinople, la thèse selon laquelle il aurait voulu recueillir l’héritage de califat est cependant sujette à caution et apparaît beaucoup plus tardivement<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite_crochet">[</span>33<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Moins d’un siècle après avoir mis fin à l’Empire byzantin moribond, les Turcs ottomans prennent la succession de la dynastie arabe des <a href="/wiki/Abbassides" title="Abbassides">Abbassides</a>. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:EmperorSuleiman.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/EmperorSuleiman.jpg/170px-EmperorSuleiman.jpg" decoding="async" width="170" height="199" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/EmperorSuleiman.jpg/255px-EmperorSuleiman.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/EmperorSuleiman.jpg/340px-EmperorSuleiman.jpg 2x" data-file-width="1810" data-file-height="2117" /></a><figcaption><a href="/wiki/Soliman_le_Magnifique" title="Soliman le Magnifique">Soliman le Magnifique</a></figcaption></figure> <div class="thumb tright"> <div class="thumbinner" style="width:308px;"> <table style="border: 0; padding: 0; margin: 0;" cellspacing="0"> <tbody><tr> <td style="padding: 0; margin: 0;" class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:LocationByzantineEmpire_550.png" class="mw-file-description" title="L'Empire byzantin à son apogée sous Justinien Ier en 550 (carte à gauche). La conquête ottomane a comblé en grande partie le vide laissé par le déclin de cet empire (carte à droite)[34]."><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/LocationByzantineEmpire_550.png/150px-LocationByzantineEmpire_550.png" decoding="async" width="150" height="98" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/LocationByzantineEmpire_550.png/225px-LocationByzantineEmpire_550.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/LocationByzantineEmpire_550.png/300px-LocationByzantineEmpire_550.png 2x" data-file-width="1075" data-file-height="700" /></a></span> </td> <td style="padding: 0; margin: 0; border: 0; width: 2px"> </td> <td style="padding: 0; margin: 0;" class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Ottoman_1590.png" class="mw-file-description" title="L'Empire byzantin à son apogée sous Justinien Ier en 550 (carte à gauche). La conquête ottomane a comblé en grande partie le vide laissé par le déclin de cet empire (carte à droite)[34]."><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Ottoman_1590.png/150px-Ottoman_1590.png" decoding="async" width="150" height="125" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Ottoman_1590.png/225px-Ottoman_1590.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Ottoman_1590.png/300px-Ottoman_1590.png 2x" data-file-width="1012" data-file-height="846" /></a></span> </td></tr> <tr> <td style="padding: 0; margin: 0; border: 0;" colspan="3"><div class="thumbcaption">L'Empire byzantin à son apogée sous Justinien <abbr class="abbr" title="premier"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">I</span><sup>er</sup></abbr> en 550 (carte à gauche). La conquête ottomane a comblé en grande partie le vide laissé par le déclin de cet empire (carte à droite)<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite_crochet">[</span>34<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.</div> </td></tr></tbody></table> </div> </div> <p>Au <abbr class="abbr" title="16ᵉ siècle"><span class="romain">XVI</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle, sous le règne de <a href="/wiki/Soliman_le_Magnifique" title="Soliman le Magnifique">Soliman le Magnifique</a>, les armées ottomanes parviennent jusqu’à <a href="/wiki/Vienne_(Autriche)" title="Vienne (Autriche)">Vienne</a> en 1529 et 1532, dont elles font le siège en vain. Cette avancée marque la limite de l’expansion de l'Empire en <a href="/wiki/Occident_chr%C3%A9tien" title="Occident chrétien">Occident</a> (comme <a href="/wiki/Aden" title="Aden">Aden</a> en fixe la limite au sud). </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Battle_of_Preveza_(1538).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Battle_of_Preveza_%281538%29.jpg/220px-Battle_of_Preveza_%281538%29.jpg" decoding="async" width="220" height="137" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Battle_of_Preveza_%281538%29.jpg/330px-Battle_of_Preveza_%281538%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Battle_of_Preveza_%281538%29.jpg/440px-Battle_of_Preveza_%281538%29.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="499" /></a><figcaption><a href="/wiki/Bataille_de_Pr%C3%A9veza" title="Bataille de Préveza">Bataille de Préveza</a> (1538).</figcaption></figure> <p>De 1533 à 1536, l’Empire ajoute l’est de l’<a href="/wiki/Anatolie" title="Anatolie">Anatolie</a>, l’<a href="/wiki/Azerba%C3%AFdjan" title="Azerbaïdjan">Azerbaïdjan</a> et le <a href="/wiki/Y%C3%A9men" title="Yémen">Yémen</a>. Les corsaires turcs installés à Alger prennent <a href="/wiki/Tunis" title="Tunis">Tunis</a> aux Hafsides en son nom en 1534, puis la perdent face aux troupes de <a href="/wiki/Charles_Quint" title="Charles Quint">Charles Quint</a>. Le <a href="/wiki/Pacha_(titre)" title="Pacha (titre)">pacha</a> turc de Tripoli prend <a href="/wiki/Kairouan" title="Kairouan">Kairouan</a> en 1557 et Tunis est reconquise, définitivement cette fois, en 1569. Les <a href="/wiki/Conflits_maroco-ottomans" class="mw-redirect" title="Conflits maroco-ottomans">interventions ottomanes au Maroc</a> conduisent également l'Empire à prendre la ville de Fès en 1554 et 1576, intervenir dans les querelles de pouvoir entre <a href="/wiki/Wattassides" title="Wattassides">Wattassides</a> et <a href="/wiki/Saadiens" title="Saadiens">Saadiens</a><sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite_crochet">[</span>35<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, soutenir ces derniers lors de la <a href="/wiki/Bataille_des_Trois_Rois" title="Bataille des Trois Rois">bataille des Trois Rois</a> face aux Portugais en 1578, puis à appuyer divers mouvements opposés aux <a href="/wiki/Dynastie_alaouite" title="Dynastie alaouite">Alaouites</a> après la prise du pouvoir par ces derniers. La <a href="/wiki/Kabylie" title="Kabylie">Kabylie</a> reste globalement indépendante ; les troupes de la <a href="/wiki/R%C3%A9gence_d%27Alger" title="Régence d'Alger">régence d'Alger</a> échouent à trois reprises devant la <a href="/wiki/Royaume_des_Beni_Abb%C3%A8s" title="Royaume des Beni Abbès">Kalaa des Beni Abbès</a> (<a href="/wiki/Bataille_de_la_Kal%C3%A2a_des_Beni_Abb%C3%A8s_(1553)" title="Bataille de la Kalâa des Beni Abbès (1553)">1553</a>, <a href="/wiki/Bataille_de_la_Kal%C3%A2a_des_Beni_Abb%C3%A8s_(1559)" class="mw-redirect" title="Bataille de la Kalâa des Beni Abbès (1559)">1559</a> et <a href="/wiki/Si%C3%A8ge_de_la_Kal%C3%A2a_des_Beni_Abb%C3%A8s_(1590)" title="Siège de la Kalâa des Beni Abbès (1590)">1590</a>). </p><p>L’Empire crée une flotte militaire, tente de s’imposer en Méditerranée au détriment des cités <a href="/wiki/Italie" title="Italie">italiennes</a> et y parvient un moment. La défaite navale de <a href="/wiki/Bataille_de_L%C3%A9pante" title="Bataille de Lépante">Lépante</a> en 1571, devant les flottes <a href="/wiki/Espagne" title="Espagne">espagnole</a> et <a href="/wiki/Venise" title="Venise">vénitienne</a>, met fin à sa suprématie. Réorganisée par <a href="/wiki/Sokollu_Mehmet_Pacha" title="Sokollu Mehmet Pacha">Sokollu Mehmet Pacha</a>, la flotte ottomane reste certes ensuite une puissance importante, et les possessions vénitiennes (<a href="/wiki/Chypre_(%C3%AEle)" title="Chypre (île)">Chypre</a> et des îles en <a href="/wiki/Mer_%C3%89g%C3%A9e" title="Mer Égée">mer Égée</a>) rejoignent progressivement l'Empire, mais une partie toujours plus importante du commerce méditerranéen était sous le contrôle de Venise, de Gênes, du Portugal et de l'Espagne<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite_crochet">[</span>36<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Après la <a href="/wiki/Prise_de_F%C3%A8s_(1576)" title="Prise de Fès (1576)">prise de Fès de 1576</a> par les troupes de la <a href="/wiki/R%C3%A9gence_d%27Alger" title="Régence d'Alger">Régence d'Alger</a> mandatées par le Sultan et accompagnées du sultan marocain, entre 1576 et 1582, le <a href="/wiki/Maroc" title="Maroc">Maroc</a> reconnaît symboliquement l'autorité religieuse du sultan ottoman en tant que calife, tout en restant politiquement indépendant. </p><p>En 1586, en représailles aux <a href="/wiki/Razzia" title="Razzia">razzias</a> espagnoles en Afrique, les troupes d'<a href="/wiki/Mourad_III" title="Mourad III">Amurat</a> effectuent une expédition punitive aux îles Canaries alors aux mains des Espagnols, pillent <a href="/wiki/Teguise" title="Teguise">Teguise</a>, capitale de <a href="/wiki/Lanzarote" title="Lanzarote">Lanzarote</a> dans l'archipel canarien, et capturent la femme du marquis<sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite_crochet">[</span>37<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>L'Empire trouve sa place dans le jeu diplomatique européen où il est un <a href="/wiki/Alliance_franco-ottomane" title="Alliance franco-ottomane">allié traditionnel de la France</a>, dans une alliance de revers contre les <a href="/wiki/Maison_de_Habsbourg" title="Maison de Habsbourg">Habsbourg</a>, dès le règne de <a href="/wiki/Fran%C3%A7ois_Ier_(roi_de_France)" title="François Ier (roi de France)">François <abbr class="abbr" title="premier"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">I</span><sup>er</sup></abbr></a>. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Jeiredd%C3%ADn_Barbarroja,_por_Agostino_Veneziano.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Jeiredd%C3%ADn_Barbarroja%2C_por_Agostino_Veneziano.jpg/170px-Jeiredd%C3%ADn_Barbarroja%2C_por_Agostino_Veneziano.jpg" decoding="async" width="170" height="253" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Jeiredd%C3%ADn_Barbarroja%2C_por_Agostino_Veneziano.jpg/255px-Jeiredd%C3%ADn_Barbarroja%2C_por_Agostino_Veneziano.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Jeiredd%C3%ADn_Barbarroja%2C_por_Agostino_Veneziano.jpg/340px-Jeiredd%C3%ADn_Barbarroja%2C_por_Agostino_Veneziano.jpg 2x" data-file-width="1007" data-file-height="1497" /></a><figcaption><a href="/wiki/Khayr_ad-Din_Barberousse" title="Khayr ad-Din Barberousse">Khayr ad-Din Barberousse</a>.</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Une_puissance_mondiale_contestée"><span id="Une_puissance_mondiale_contest.C3.A9e"></span>Une puissance mondiale contestée</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&veaction=edit&section=12" title="Modifier la section : Une puissance mondiale contestée" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&action=edit&section=12" title="Modifier le code source de la section : Une puissance mondiale contestée"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Articles détaillés : <a href="/wiki/Guerres_ottomano-persanes" class="mw-disambig" title="Guerres ottomano-persanes">Guerres ottomano-persanes</a>, <a href="/wiki/Guerres_ottomanes_en_Europe" title="Guerres ottomanes en Europe">Guerres ottomanes en Europe</a> et <a href="/wiki/Conflits_maroco-ottomans" class="mw-redirect" title="Conflits maroco-ottomans">Conflits maroco-ottomans</a>.</div></div> <p>La mort de <a href="/wiki/Soliman_le_Magnifique" title="Soliman le Magnifique">Soliman le Magnifique</a> en 1566 marque la fin de l'âge d'or ottoman, et la superficie de l'Empire au <abbr class="abbr" title="16ᵉ siècle"><span class="romain">XVI</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle atteint 5 200 000 <abbr class="abbr" title="kilomètre carré">km<sup>2</sup></abbr><sup id="cite_ref-JOURNAL_OF_WORLD-SYSTEMS_RESEARCH_5-1" class="reference"><a href="#cite_note-JOURNAL_OF_WORLD-SYSTEMS_RESEARCH-5"><span class="cite_crochet">[</span>5<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. L'irruption des <a href="/wiki/Portugais" title="Portugais">Portugais</a> dans l'<a href="/wiki/Oc%C3%A9an_Indien" title="Océan Indien">océan Indien</a> détourne vers l'Atlantique une grande partie du commerce des <a href="/wiki/Indes_orientales" title="Indes orientales">Indes</a>, et les expéditions ottomanes contre <a href="/wiki/Goa" title="Goa">Goa</a> et <a href="/wiki/Mascate" title="Mascate">Mascate</a> n'arrivent pas à les en déloger. Cependant, le commerce du <a href="/wiki/Levant_(Proche-Orient)" title="Levant (Proche-Orient)">Levant</a> reprend à la fin du <abbr class="abbr" title="16ᵉ siècle"><span class="romain">XVI</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle. </p><p>L'Empire ottoman a encore les moyens de grandes expéditions sur mer (conquête de <a href="/wiki/Chypre_(%C3%AEle)" title="Chypre (île)">Chypre</a> en 1570 et de la <a href="/wiki/Guerre_de_Candie" title="Guerre de Candie">Crète</a> en 1669) et sur terre, contre les <a href="/wiki/Autrichiens" title="Autrichiens">Autrichiens</a> et les <a href="/wiki/Russes" title="Russes">Russes</a>. <a href="/wiki/Moscou" title="Moscou">Moscou</a> est incendiée en 1571, <a href="/wiki/Vienne_(Autriche)" title="Vienne (Autriche)">Vienne</a>, capitale des Habsbourg d'Autriche, est assiégée en 1683. L'Empire croit avoir encore une vocation mondiale. <a href="/wiki/Sokollu_Mehmet_Pacha" title="Sokollu Mehmet Pacha">Sokollu Mehmet Pacha</a>, <a href="/wiki/Grand_vizir" title="Grand vizir">grand vizir</a> de <a href="/wiki/S%C3%A9lim_II" title="Sélim II">Sélim <abbr class="abbr" title="2"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">II</span></abbr></a>, commence un projet de canal à <a href="/wiki/Suez_(ville)" title="Suez (ville)">Suez</a> et un autre entre la <a href="/wiki/Volga" title="Volga">Volga</a> et le <a href="/wiki/Don_(fleuve)" title="Don (fleuve)">Don</a>, qui n'aboutiront pas. </p><p>Dans l'Europe du Sud, une coalition d'États compte alors vaincre l'Empire ottoman sur les mers, puisqu'elle ne le peut sur les terres. À <a href="/wiki/Bataille_de_L%C3%A9pante" title="Bataille de Lépante">Lépante</a>, envoyée par le roi <a href="/wiki/Philippe_II_(roi_d%27Espagne)" title="Philippe II (roi d'Espagne)">Philippe <abbr class="abbr" title="2"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">II</span></abbr></a>, une flotte coalisée (<a href="/wiki/%C3%89tats_pontificaux" title="États pontificaux">États pontificaux</a>, <a href="/wiki/R%C3%A9publique_de_Venise" title="République de Venise">république de Venise</a> et Espagne) affronte la grande flotte ottomane, réputée invincible. En 1571, Lépante voit la destruction de plus de <span class="nowrap">250 galères</span> ottomanes. Mais c'est une victoire sans lendemain, qui ne touche pas aux bases de la puissance ottomane. Le grand vizir ottoman dit à un ministre vénitien durant des négociations : <span class="citation">« En vous prenant Chypre, nous vous avons coupé un bras. En envoyant par le fond notre flotte, vous nous avez coupé la barbe. »</span><sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite_crochet">[</span>38<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> En 1573, la flotte ottomane reconstituée pousse les Vénitiens à la paix. Cela permet au Sultan de tourner ses ambitions sur l'Afrique du Nord. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Algiers_Eyalet,_Ottoman_Empire_(1609).png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Algiers_Eyalet%2C_Ottoman_Empire_%281609%29.png/220px-Algiers_Eyalet%2C_Ottoman_Empire_%281609%29.png" decoding="async" width="220" height="172" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Algiers_Eyalet%2C_Ottoman_Empire_%281609%29.png/330px-Algiers_Eyalet%2C_Ottoman_Empire_%281609%29.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Algiers_Eyalet%2C_Ottoman_Empire_%281609%29.png/440px-Algiers_Eyalet%2C_Ottoman_Empire_%281609%29.png 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1250" /></a><figcaption>Carte de l’Empire en 1609, (<a href="/wiki/R%C3%A9gence_d%27Alger" title="Régence d'Alger">régence d’Alger</a> en rouge).</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Battle_of_Lepanto_1571.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Battle_of_Lepanto_1571.jpg/220px-Battle_of_Lepanto_1571.jpg" decoding="async" width="220" height="118" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Battle_of_Lepanto_1571.jpg/330px-Battle_of_Lepanto_1571.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Battle_of_Lepanto_1571.jpg/440px-Battle_of_Lepanto_1571.jpg 2x" data-file-width="2500" data-file-height="1341" /></a><figcaption><a href="/wiki/Bataille_de_L%C3%A9pante" title="Bataille de Lépante">Bataille de Lépante</a>.</figcaption></figure> <p>Les frontières ottomanes ne changent guère entre 1566 et 1683. Les guerres finissent sur des <i>statu quo</i> et les victoires de Soliman le Magnifique apparaissent comme un glorieux passé. Les <a href="/wiki/S%C3%A9f%C3%A9vides" title="Séfévides">Séfévides</a> de Perse repoussent les assauts ottomans. Dans les régions danubiennes, l'Empire doit faire face à la puissance rivale de l'Autriche et à l'insoumission des <a href="/wiki/Principaut%C3%A9s_danubiennes" title="Principautés danubiennes">principautés roumaines</a> sous <a href="/wiki/Michel_Ier_le_Brave" title="Michel Ier le Brave">Michel le Brave</a> (1593-1601). </p><p>Sur les champs de bataille, l'armée ottomane, ou plutôt, comme l'appellent les chroniqueurs turcs, « l'armée de l'islam »<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite_crochet">[</span>39<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, reste une puissance impressionnante. Des forces nombreuses, ce qui suppose une logistique considérable, des janissaires d'élite, et toujours des légions de soldats armés d'arquebuse ou de fusils. La <a href="/wiki/Longue_Guerre" title="Longue Guerre">Longue Guerre</a> contre l'Autriche (1593-1606), a demandé de grandes ressources humaines aux Ottomans. Leur population forte de trente millions d'habitants leur permet de soutenir de vastes efforts de guerre, mais le retard économique et technique face à l'Occident commence à se faire sentir. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Début_du_déclin[Information_douteuse]"><span id="D.C3.A9but_du_d.C3.A9clin.5BInformation_douteuse.5D"></span>Début du <span class="need_ref" title="Ce passage semble contredire des informations fournies par d’autres sources." style="cursor:help;">déclin</span><sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:V%C3%A9rifiabilit%C3%A9" title="Wikipédia:Vérifiabilité">[Information douteuse]</a></sup></h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&veaction=edit&section=13" title="Modifier la section : Début du déclin[Information douteuse]" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&action=edit&section=13" title="Modifier le code source de la section : Début du déclin[Information douteuse]"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé : <a href="/wiki/Guerres_ottomanes_en_Europe" title="Guerres ottomanes en Europe">Guerres ottomanes en Europe</a>.</div></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Temps_des_troubles">Temps des troubles</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&veaction=edit&section=14" title="Modifier la section : Temps des troubles" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&action=edit&section=14" title="Modifier le code source de la section : Temps des troubles"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Sous les règnes de <a href="/wiki/Mehmed_III" title="Mehmed III">Mehmed <abbr class="abbr" title="3"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">III</span></abbr></a> (1595-1603) et de son fils <a href="/wiki/Ahmed_Ier" title="Ahmed Ier">Ahmed <abbr class="abbr" title="premier"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">I</span><sup>er</sup></abbr></a> (1603-1617), l’Empire est en proie à des révoltes et à des soulèvements militaires, notamment celui des spahis à Constantinople au début de l’année 1603. Pour tenter d’assurer leur pouvoir, les sultans ottomans changent fréquemment les vizirs, les conseillers, les chefs militaires et les membres de la haute administration. Il en résulte que les administrateurs s’efforcent de réaliser des fortunes rapides par tous les moyens<sup id="cite_ref-Daunou_42-0" class="reference"><a href="#cite_note-Daunou-42"><span class="cite_crochet">[</span>40<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Le personnel subalterne, moins surveillé, s’empresse de les imiter. Des peuples soumis, pressurés par les fonctionnaires, se soulèvent contre les Turcs, notamment les <a href="/wiki/Druzes" title="Druzes">Druzes</a>. </p><p>Après l’humiliant traité signé avec les <a href="/wiki/S%C3%A9f%C3%A9vides" title="Séfévides">Séfévides</a> en 1590, les Ottomans occupent la <a href="/wiki/G%C3%A9orgie_(pays)" title="Géorgie (pays)">Géorgie</a>, le <a href="/wiki/Chirvan_(province)" title="Chirvan (province)">Chirvan</a>, le <a href="/wiki/Lorestan" title="Lorestan">Lorestan</a>, et <a href="/wiki/Tabriz" title="Tabriz">Tabriz</a> avec une partie de l'<a href="/wiki/Azerba%C3%AFdjan" title="Azerbaïdjan">Azerbaïdjan</a><sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite_crochet">[</span>41<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. La guerre reprend en 1603 avec la prise de <a href="/wiki/Tabriz" title="Tabriz">Tabriz</a> par <a href="/wiki/Abbas_Ier_le_Grand" title="Abbas Ier le Grand">Abbas <abbr class="abbr" title="premier"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">I</span><sup>er</sup></abbr> le Grand</a>, qui reconquiert en quelques années l’<a href="/wiki/Azerba%C3%AFdjan" title="Azerbaïdjan">Azerbaïdjan</a>, la <a href="/wiki/G%C3%A9orgie_(pays)" title="Géorgie (pays)">Géorgie</a> et la <a href="/wiki/M%C3%A9sopotamie" title="Mésopotamie">Mésopotamie</a> avec <a href="/wiki/Bagdad" title="Bagdad">Bagdad</a> sur les Ottomans (1612)<sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite_crochet">[</span>42<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Cecora_1620_111.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Cecora_1620_111.JPG/220px-Cecora_1620_111.JPG" decoding="async" width="220" height="163" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Cecora_1620_111.JPG/330px-Cecora_1620_111.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Cecora_1620_111.JPG/440px-Cecora_1620_111.JPG 2x" data-file-width="2260" data-file-height="1670" /></a><figcaption><a href="/wiki/Guerre_polono-turque_(1620-1621)" title="Guerre polono-turque (1620-1621)">Guerre polono-turque</a> de 1620-1621.</figcaption></figure> <p>En Europe, la <a href="/wiki/Paix_de_Zsitvatorok" title="Paix de Zsitvatorok">paix de Zsitvatorok</a> (<a href="/wiki/Hongrie" title="Hongrie">Hongrie</a>) conclut la <a href="/wiki/Longue_Guerre" title="Longue Guerre">Longue Guerre</a> avec le <a href="/wiki/Saint-Empire_romain_germanique" title="Saint-Empire romain germanique">Saint-Empire romain germanique</a>. Le Sultan consent pour la première fois à traiter à égalité avec l'Empereur et le tribut annuel est transformé en « présents »<sup id="cite_ref-Daunou_42-1" class="reference"><a href="#cite_note-Daunou-42"><span class="cite_crochet">[</span>40<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. La « Porte » conserve la <a href="/wiki/Nagykanizsa" title="Nagykanizsa">Grande-Kanija</a>, <a href="/wiki/Esztergom" title="Esztergom">Estrigomie</a> et <a href="/wiki/Eger_(Hongrie)" title="Eger (Hongrie)">Eguer</a>, mais abandonne la région de <a href="/wiki/V%C3%A1c" title="Vác">Vatch</a>. Sa progression vers l'ouest est stoppée. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Ottoman_1683_(orthographic_projection).png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Ottoman_1683_%28orthographic_projection%29.png/220px-Ottoman_1683_%28orthographic_projection%29.png" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Ottoman_1683_%28orthographic_projection%29.png/330px-Ottoman_1683_%28orthographic_projection%29.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Ottoman_1683_%28orthographic_projection%29.png/440px-Ottoman_1683_%28orthographic_projection%29.png 2x" data-file-width="2000" data-file-height="2000" /></a><figcaption>L'Empire en 1683 avant d’entrer dans la phase de déclin.</figcaption></figure> <p>Au début du <abbr class="abbr" title="17ᵉ siècle"><span class="romain">XVII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle, l’<a href="/wiki/Arm%C3%A9e_ottomane" title="Armée ottomane">armée ottomane</a> est forte de 150 000 à 200 000 hommes. Elle comprend trois éléments : les <i>odjaks</i>, milices soldées par le Trésor (<a href="/wiki/Janissaire" title="Janissaire">janissaires</a>, spahis, artilleurs, soldats du train, armuriers, gardes des jardins palatins) ; les troupes irrégulières (<a href="/wiki/Bachi-bouzouk" title="Bachi-bouzouk">Bachi-bouzouk</a>), de moins en moins recrutées ; et les troupes de province, fournies par les feudataires (les plus nombreuses). Les fiefs (<i>timars</i> et <i>zaïms</i>) attribués à des militaires (<i>sipahi</i>) qui doivent fournir un contingent passent progressivement aux serviteurs du seraï, ce qui les soustrait aux obligations du service. Les troupes de province fournissent de moins en moins de soldats. De 1560 à 1630, les <i>odjaks</i> augmentent d’autant, surtout le corps des janissaires, multiplié par quatre. La pression fiscale augmente et alimente des troubles provinciaux. Les janissaires forment un État dans l’État et sont recrutés de plus en plus parmi les musulmans. Ils obtiennent le droit de se marier et s’installent dans la vie de garnison, spécialement à Constantinople. Les Turcs obtiennent l’autorisation de servir parmi les janissaires, autrefois composés exclusivement d’esclaves chrétiens. Le corps des janissaires devient une garde prétorienne et arbitre les compétitions dynastiques. </p><p>Après l'assassinat du sultan <a href="/wiki/Ibrahim_Ier" title="Ibrahim Ier">Ibrahim <abbr class="abbr" title="premier"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">I</span><sup>er</sup></abbr></a> en 1648 et jusqu'en 1656, avec l’avènement du vizir <a href="/wiki/Mehmet_K%C3%B6pr%C3%BCl%C3%BC" title="Mehmet Köprülü">Mehmet Köprülü</a>, une période se démarque, le <a href="/wiki/Sultanat_des_femmes" title="Sultanat des femmes">sultanat des femmes</a>. En fait, la plupart des Sultans de cette période ont peu de pouvoir. Le <a href="/wiki/Harem" title="Harem">harem</a> impérial, dirigé par la <a href="/wiki/Sultane_valid%C3%A9" title="Sultane validé">mère du Sultan</a>, dirige en fait le pouvoir politique. La première aurait été <a href="/wiki/Nur-Banu" title="Nur-Banu">Nurbanu</a>, véritable maîtresse de l'Empire dans les années 1560. Le <a href="/wiki/Baylo" title="Baylo">baylo</a> vénitien <a href="/wiki/Andrea_Gritti" title="Andrea Gritti">Andrea Gritti</a> décrit la « Femme Sultan » Hürrem Sultan (<a href="/wiki/Roxelane" title="Roxelane">Roxelane</a>) comme une femme au pouvoir extraordinaire et dotée d'une force de caractère rare<sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:Citation_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Citation nécessaire">[citation nécessaire]</a></sup>. Lors de la succession d'Ibrahim <abbr class="abbr" title="premier"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">I</span><sup>er</sup></abbr> (1640-1648), le harem impérial est le théâtre d'un conflit généralisé entre certaines concubines et la mère de <a href="/wiki/Mehmed_IV" title="Mehmed IV">Mehmed <abbr class="abbr" title="4"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">IV</span></abbr></a>, le successeur d'Ibrahim. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Une_petite_renaissance">Une petite renaissance</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&veaction=edit&section=15" title="Modifier la section : Une petite renaissance" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&action=edit&section=15" title="Modifier le code source de la section : Une petite renaissance"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Ottoman_1774_(orthographic_projection).png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Ottoman_1774_%28orthographic_projection%29.png/220px-Ottoman_1774_%28orthographic_projection%29.png" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Ottoman_1774_%28orthographic_projection%29.png/330px-Ottoman_1774_%28orthographic_projection%29.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Ottoman_1774_%28orthographic_projection%29.png/440px-Ottoman_1774_%28orthographic_projection%29.png 2x" data-file-width="2000" data-file-height="2000" /></a><figcaption>L'Empire en 1774 (après la perte de la Crimée).</figcaption></figure> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Articles détaillés : <a href="/wiki/Irak_sous_l%27Empire_ottoman" title="Irak sous l'Empire ottoman">Irak sous l'Empire ottoman</a> et <a href="/wiki/Syrie_sous_l%27Empire_ottoman" title="Syrie sous l'Empire ottoman">Syrie sous l'Empire ottoman</a>.</div></div> <p>Finalement, cette période voit la naissance d'un <a href="/wiki/Contre-pouvoir" title="Contre-pouvoir">contre-pouvoir</a>, celui des grands vizirs, avec la nomination comme grand vizir de membres de la <a href="/wiki/K%C3%B6pr%C3%BCl%C3%BC" title="Köprülü">famille Köprülü</a>. Entre 1656 et 1703, ils entament une restructuration de l'Empire et de sa grandeur. <a href="/wiki/Mehmet_K%C3%B6pr%C3%BCl%C3%BC" title="Mehmet Köprülü">Mehmed Pacha Köprülü</a> commence par réformer l'armée. Ensuite, son fils, et successeur, supprime le pouvoir des « femmes sultans ». Le vizirat Köprülü a profité de la baisse du pouvoir des sultans pour satisfaire son désir de pouvoir et de gloire. C'est surtout dans le domaine militaire qu'il réussit à redorer le blason terni des Ottomans. Leur pouvoir est restauré en Transylvanie, la <a href="/wiki/Si%C3%A8ge_de_Candie" title="Siège de Candie">Crète</a> est complètement conquise en 1669, la <a href="/wiki/Podolie" title="Podolie">Podolie</a> est prise aux Polonais en 1676. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Vienna_Battle_1683.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Vienna_Battle_1683.jpg/220px-Vienna_Battle_1683.jpg" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Vienna_Battle_1683.jpg/330px-Vienna_Battle_1683.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Vienna_Battle_1683.jpg/440px-Vienna_Battle_1683.jpg 2x" data-file-width="2783" data-file-height="1842" /></a><figcaption><a href="/wiki/Kara_Mustafa" title="Kara Mustafa">Kara Mustafa</a> <a href="/wiki/Si%C3%A8ge_de_Vienne_(1683)" title="Siège de Vienne (1683)">assiège Vienne</a> en 1683.</figcaption></figure> <p>Cette période de conflit continu est prolongée avec le vizirat de <a href="/wiki/Kara_Mustafa" title="Kara Mustafa">Kara Mustafa</a> (toujours un Köprülü, mais adopté par la famille) qui déclenche une guerre avec les Autrichiens en ne renouvelant pas la <a href="/wiki/Paix_de_Vasv%C3%A1r" title="Paix de Vasvár">paix de Vasvár</a> conclue en 1664. Il <a href="/wiki/Bataille_de_Vienne" title="Bataille de Vienne">assiège Vienne</a> en 1683. Finalement, le roi <a href="/wiki/Jean_III_Sobieski" title="Jean III Sobieski">Jean <abbr class="abbr" title="3"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">III</span></abbr> Sobieski</a> de Pologne bat les Ottomans. Le pouvoir des Köprülü est alors presque tombé avec l'assassinat de Kara Mustafa par ses janissaires sur ordre du <a href="/wiki/Mehmed_IV" title="Mehmed IV">sultan</a>. L'alliance chrétienne de la <a href="/wiki/Sainte-Ligue_(1684)" title="Sainte-Ligue (1684)">Sainte-Ligue</a> finit par vaincre les Ottomans et à leur imposer le <a href="/wiki/Trait%C3%A9_de_Karlowitz" title="Traité de Karlowitz">traité de Karlowitz</a> en 1699. Pour la première fois, l'Empire ottoman perd des territoires, dont la <a href="/wiki/Hongrie" title="Hongrie">Hongrie</a>, qu'il avait reprise, ainsi que le <a href="/wiki/Banat_historique" title="Banat historique">Banat</a>. Économiquement ruiné, militairement asphyxié par ses ennemis, il s'enfonce dans une période de stagnation. </p><p>Seuls deux sultans ont marqué leur temps par leur pouvoir : <a href="/wiki/Mourad_IV" title="Mourad IV">Mourad <abbr class="abbr" title="4"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">IV</span></abbr></a> (1623-1640) qui reprend <a href="/wiki/Erevan" title="Erevan">Erevan</a> en 1635 et <a href="/wiki/Bagdad" title="Bagdad">Bagdad</a> en 1639, au grand dam des <a href="/wiki/S%C3%A9f%C3%A9vides" title="Séfévides">Séfévides</a>, et <a href="/wiki/Moustafa_II" title="Moustafa II">Moustafa <abbr class="abbr" title="2"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">II</span></abbr></a> (1695-1703), qui continue la guerre contre les Habsbourg, il remporte deux batailles et reprend <a href="/wiki/Lugoj" title="Lugoj">Lipoya</a>, <a href="/wiki/Lugoj" title="Lugoj">Lugoj</a> et <a href="/wiki/Caransebe%C8%99" title="Caransebeș">Caransebeş</a> mais est vaincu à la <a href="/wiki/Bataille_de_Zenta" title="Bataille de Zenta">bataille de Zenta</a> (<time class="nowrap" datetime="1697-09-11" data-sort-value="1697-09-11">11 septembre 1697</time>). </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Empire_assiégé"><span id="Empire_assi.C3.A9g.C3.A9"></span>Empire assiégé</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&veaction=edit&section=16" title="Modifier la section : Empire assiégé" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&action=edit&section=16" title="Modifier le code source de la section : Empire assiégé"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Guerre_turcs_autrichiens_1716-18.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/Guerre_turcs_autrichiens_1716-18.jpg/220px-Guerre_turcs_autrichiens_1716-18.jpg" decoding="async" width="220" height="158" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/Guerre_turcs_autrichiens_1716-18.jpg/330px-Guerre_turcs_autrichiens_1716-18.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/Guerre_turcs_autrichiens_1716-18.jpg/440px-Guerre_turcs_autrichiens_1716-18.jpg 2x" data-file-width="3868" data-file-height="2771" /></a><figcaption>Guerre turco-autrichienne de 1716-1718. Huile sur toile exposée au <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_national_hongrois" title="Musée national hongrois">musée national hongrois</a>.</figcaption></figure> <p>Durant cette période de stagnation, une partie des territoires danubiens est cédée à l'Autriche. Des territoires comme la <a href="/wiki/R%C3%A9gence_d%27Alger" title="Régence d'Alger">Régence d'Alger</a> ou l’<a href="/wiki/%C3%89gypte_ottomane" title="Égypte ottomane">Égypte</a> deviennent de plus en plus indépendants vis-à-vis de Constantinople. Sur leur frontière nord, vers l'<a href="/wiki/Ukraine" title="Ukraine">Ukraine</a> actuelle, les Ottomans font reculer l’<a href="/wiki/Empire_russe" title="Empire russe">Empire russe</a> de <a href="/wiki/Pierre_Ier_le_Grand" title="Pierre Ier le Grand">Pierre le Grand</a>, mais ils subissent une série de défaites cuisantes sous le règne de <a href="/wiki/Catherine_II" title="Catherine II">Catherine <abbr class="abbr" title="2"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">II</span></abbr></a>, qui envoie sa flotte en mer Égée et s'empare de la <a href="/wiki/Crim%C3%A9e" title="Crimée">Crimée</a> en 1782. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Levni_002_detail.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Levni_002_detail.jpg/170px-Levni_002_detail.jpg" decoding="async" width="170" height="260" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Levni_002_detail.jpg/255px-Levni_002_detail.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Levni_002_detail.jpg/340px-Levni_002_detail.jpg 2x" data-file-width="452" data-file-height="690" /></a><figcaption>Le sultan <a href="/wiki/Ahmed_III" title="Ahmed III">Ahmed <abbr class="abbr" title="3"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">III</span></abbr></a>.</figcaption></figure> <p>Cette période se caractérise par une tentative des sultans et des vizirs de réformer leur empire en déliquescence. L'<a href="/wiki/%C3%88re_des_tulipes" title="Ère des tulipes">ère des tulipes</a> (<i>Lâle Devri</i> en turc), ainsi nommée en hommage à l'amour que portait le sultan <a href="/wiki/Ahmed_III" title="Ahmed III">Ahmed <abbr class="abbr" title="3"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">III</span></abbr></a> à la plante, semble une sorte de retour de l'Empire ottoman sur le devant des scènes européennes, aussi bien économiques que politiques. Alors qu'une guerre contre l'Autriche vient d'être à nouveau perdue en 1718, et que l'Empire est humilié au <a href="/wiki/Trait%C3%A9_de_Passarowitz" title="Traité de Passarowitz">traité de Passarowitz</a> la même année, Ahmed <abbr class="abbr" title="3"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">III</span></abbr> tente de nouvelles réformes : les impôts sont moins élevés, l'image de l'Empire est redorée, et des entreprises, semblables aux manufactures européennes, sont créées. Il tente aussi de moderniser l'armée avec des conseillers européens. </p><p>En 1730, un janissaire d'origine albanaise, <a href="/wiki/Patrona_Halil" title="Patrona Halil">Patrona Halil</a>, fomente un complot contre le sultan Ahmed <abbr class="abbr" title="3"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">III</span></abbr>. Celui-ci n'avait pas suivi les propositions de réformes proposées par Halil. Face à cela, Patrona Halil et d'autres janissaires proclament <a href="/wiki/Mahmoud_Ier" title="Mahmoud Ier">Mahmoud <abbr class="abbr" title="premier"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">I</span><sup>er</sup></abbr></a> sultan. Ahmed <abbr class="abbr" title="3"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">III</span></abbr> a eu le temps de faire exécuter Halil mais doit quitter le pouvoir après cette insurrection. </p><p>Un autre problème s'ajoute en 1731 à la situation déjà mauvaise de l'Empire ottoman, celui du <a href="/wiki/Caucase" title="Caucase">Caucase</a>. Les <a href="/wiki/Empire_russe" title="Empire russe">Russes</a> puis les Perses en réclament la suzeraineté. Les premiers réclamant ces territoires car habités par d'anciens <a href="/wiki/Cosaques" title="Cosaques">Cosaques</a> et les seconds parce qu'ayant autrefois été sous leur domination. En effet, estimant que la plus grande population cosaque habitait en Russie, il paraît normal pour l'Empire russe de les réunir. Ces <a href="/wiki/Kabardes" title="Kabardes">Circassiens</a> (autre nom pour les habitants du nord du Caucase) seraient en fait d'anciens cosaques immigrés d'Ukraine. Cette politique de l'ethnicité ne plaît pas à la Sublime Porte, qui ne conçoit pas sa politique ainsi. Face à cela, les Russes menacent l'Empire ottoman et finalement, engagent une nouvelle <a href="/wiki/Guerre_austro-russo-turque_de_1735-1739" title="Guerre austro-russo-turque de 1735-1739">guerre russo-turque</a> qui dure de 1735 à 1739. Les Russes marchent sur la Crimée et les <a href="/wiki/Principaut%C3%A9s_danubiennes" title="Principautés danubiennes">principautés danubiennes</a> (<a href="/wiki/Principaut%C3%A9_de_Valachie" title="Principauté de Valachie">Valachie</a> et <a href="/wiki/Principaut%C3%A9_de_Moldavie" title="Principauté de Moldavie">Moldavie</a>). Durant cette guerre, le commandant russe <a href="/wiki/Burckhardt_Christoph_von_M%C3%BCnnich" title="Burckhardt Christoph von Münnich">Münnich</a> écrase les Tatars vassaux des Ottomans puis passe le <a href="/wiki/Dniestr" title="Dniestr">Dniestr</a>. Il conquiert aussi la <a href="/wiki/Bessarabie" title="Bessarabie">Bessarabie</a>. La Russie n'a jamais autant contrôlé de terres autrefois ottomanes. </p><p>Profitant de la situation difficile des Ottomans, le nouveau shah de <a href="/wiki/Afcharides" title="Afcharides">Perse</a>, <a href="/wiki/Nader_Chah" title="Nader Chah">Nader Chah</a>, s'attaque à la Sublime Porte. Il ménage finalement le Sultan en conquérant des villes précieuses ou des provinces importantes (<a href="/wiki/Bagdad" title="Bagdad">Bagdad</a> ou l'Arménie) puis les échangeant contre celles qui l'intéressent. Nâdir Shâh n'hésite pas à conquérir Bagdad et à la rendre aux Ottomans en échange de l'<a href="/wiki/Arm%C3%A9nie" title="Arménie">Arménie</a> et de la <a href="/wiki/G%C3%A9orgie_(pays)" title="Géorgie (pays)">Géorgie</a>. En 1735, il signe un traité avec les Russes, qui, parmi d'autres termes, met fin à sa guerre contre les Ottomans. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Turkish_guns_1750-1800.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Turkish_guns_1750-1800.jpg/220px-Turkish_guns_1750-1800.jpg" decoding="async" width="220" height="103" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Turkish_guns_1750-1800.jpg/330px-Turkish_guns_1750-1800.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Turkish_guns_1750-1800.jpg/440px-Turkish_guns_1750-1800.jpg 2x" data-file-width="2330" data-file-height="1088" /></a><figcaption><a href="/wiki/Mousquet" title="Mousquet">Mousquets</a> ottomans datant du <abbr class="abbr" title="18ᵉ siècle"><span class="romain">XVIII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle (1750-1800).</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Puissance_des_janissaires">Puissance des janissaires</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&veaction=edit&section=17" title="Modifier la section : Puissance des janissaires" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&action=edit&section=17" title="Modifier le code source de la section : Puissance des janissaires"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Lambert_Wyts_-_Agha_of_the_Janissaries_and_a_B%C3%B6l%C3%BCk_of_the_Janissaries.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Lambert_Wyts_-_Agha_of_the_Janissaries_and_a_B%C3%B6l%C3%BCk_of_the_Janissaries.jpg/170px-Lambert_Wyts_-_Agha_of_the_Janissaries_and_a_B%C3%B6l%C3%BCk_of_the_Janissaries.jpg" decoding="async" width="170" height="257" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Lambert_Wyts_-_Agha_of_the_Janissaries_and_a_B%C3%B6l%C3%BCk_of_the_Janissaries.jpg/255px-Lambert_Wyts_-_Agha_of_the_Janissaries_and_a_B%C3%B6l%C3%BCk_of_the_Janissaries.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Lambert_Wyts_-_Agha_of_the_Janissaries_and_a_B%C3%B6l%C3%BCk_of_the_Janissaries.jpg/340px-Lambert_Wyts_-_Agha_of_the_Janissaries_and_a_B%C3%B6l%C3%BCk_of_the_Janissaries.jpg 2x" data-file-width="1246" data-file-height="1885" /></a><figcaption>Janissaires. À l'instar de la <a href="/wiki/Garde_pr%C3%A9torienne" title="Garde prétorienne">garde prétorienne</a> de la Rome antique, ils imposent leur politique aux sultans sur la fin du <abbr class="abbr" title="18ᵉ siècle"><span class="romain">XVIII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle.</figcaption></figure> <p>La puissance de l'Empire est de plus en plus illusoire. Sa décadence devient évidente au <abbr class="abbr" title="18ᵉ siècle"><span class="romain">XVIII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle, sous le règne de <a href="/wiki/Moustafa_III" title="Moustafa III">Moustafa <abbr class="abbr" title="3"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">III</span></abbr></a>. Lorsque son <a href="/wiki/Vizir" title="Vizir">vizir</a>, <a href="/w/index.php?title=Raghib_Pacha&action=edit&redlink=1" class="new" title="Raghib Pacha (page inexistante)">Raghib Pacha</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Raghib_Pasha" class="extiw" title="en:Raghib Pasha"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Raghib Pasha »">(en)</span></a>, meurt en 1763, il décide de régner seul. Médiocre homme politique, il ne sait pas non plus s'attacher de bons conseillers ou commandants militaires. <a href="/wiki/Voltaire" title="Voltaire">Voltaire</a> le compara à un « gros ignorant ». Face à cela, les <a href="/wiki/Janissaire" title="Janissaire">janissaires</a> arrivent à s'imposer et bloquent toutes les réformes voulues par le sultan. Ce n'est pas la première intervention de ces soldats d'élite dans la politique, puisqu'ils avaient déjà déposé ou tué quatre sultans, <a href="/wiki/Moustafa_Ier" title="Moustafa Ier">Moustafa <abbr class="abbr" title="premier"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">I</span><sup>er</sup></abbr></a>, <a href="/wiki/Osman_II" title="Osman II">Osman <abbr class="abbr" title="2"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">II</span></abbr></a>, <a href="/wiki/Ibrahim_Ier" title="Ibrahim Ier">Ibrahim <abbr class="abbr" title="premier"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">I</span><sup>er</sup></abbr></a> et <a href="/wiki/Mehmed_IV" title="Mehmed IV">Mehmed <abbr class="abbr" title="4"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">IV</span></abbr></a>, au cours du <abbr class="abbr" title="17ᵉ siècle"><span class="romain">XVII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle. Le pouvoir de ce corps de troupe s'accroît sans cesse. <a href="/wiki/Abd%C3%BClhamid_Ier" title="Abdülhamid Ier">Abdülhamid <abbr class="abbr" title="premier"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">I</span><sup>er</sup></abbr></a>, frère de Mustapha <abbr class="abbr" title="3"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">III</span></abbr>, ne peut empêcher une perte dans la <a href="/wiki/Guerre_russo-turque_de_1768-1774" title="Guerre russo-turque de 1768-1774">guerre russo-turque de 1768-1774</a>, au cours de laquelle les Ottomans et Tatars ont mené l'un des plus grands <a href="/wiki/Invasions_des_Tatars_de_Crim%C3%A9e_en_Russie" title="Invasions des Tatars de Crimée en Russie">raids</a> e Russie de l'histoire, qui a été repoussé par la garnison du <a href="/wiki/Fort_Sainte-%C3%89lisabeth" title="Fort Sainte-Élisabeth">Fort Sainte-Élisabeth</a>, et l'<a href="/wiki/Annexion_de_la_Crim%C3%A9e_par_la_Russie_en_1783" title="Annexion de la Crimée par la Russie en 1783">annexion de la Crimée tatare par l'Empire russe de Catherine <abbr class="abbr" title="2"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">II</span></abbr> en 1783</a>. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:35-101-0621_%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/35-101-0621_%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8.jpg/220px-35-101-0621_%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/35-101-0621_%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8.jpg/330px-35-101-0621_%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/35-101-0621_%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8.jpg/440px-35-101-0621_%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8.jpg 2x" data-file-width="2272" data-file-height="1704" /></a><figcaption>Les canons et fortifications en terre du Fort Sainte-Élisabeth dans la ville moderne de <a href="/wiki/Kropyvnytsky%C3%AF" title="Kropyvnytskyï">Kropyvnytskyï</a></figcaption></figure> <p>Désormais, la <a href="/wiki/Mer_Noire" title="Mer Noire">mer Noire</a> n'est plus sous le contrôle total des Ottomans. Dans cette série de règnes destructeurs pour l'Empire, celui de <a href="/wiki/S%C3%A9lim_III" title="Sélim III">Sélim <abbr class="abbr" title="3"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">III</span></abbr></a>, successeur du précédent, est marqué par l'apogée du pouvoir des janissaires qui, n'acceptant pas ses idées réformatrices, se révoltent en 1807 : ils le déposent et le remplacent par <a href="/wiki/Moustafa_IV" title="Moustafa IV">Moustafa <abbr class="abbr" title="4"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">IV</span></abbr></a>, puis l'assassinent en 1808. La suppression de l'ordre des janissaires en 1826 renforce les rivalités européennes autour de la <a href="/wiki/Question_d%27Orient" title="Question d'Orient">question d'Orient</a>, les grandes puissances européennes (principalement la <a href="/wiki/France" title="France">France</a>, le <a href="/wiki/Royaume-Uni" title="Royaume-Uni">Royaume-Uni</a> et la <a href="/wiki/Russie_imp%C3%A9riale" class="mw-redirect" title="Russie impériale">Russie</a>, ainsi que, dans une moindre mesure l’<a href="/wiki/Empire_d%27Autriche" title="Empire d'Autriche">empire d'Autriche</a>, l’<a href="/wiki/Italie" title="Italie">Italie</a> et l'<a href="/wiki/Empire_allemand" title="Empire allemand">Empire allemand</a>) étant à l'affût de zones d'influence dans cet empire progressivement démantelé<sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span class="cite_crochet">[</span>43<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Lors de la guerre ottomano-saoudienne, les ottomans parviennent à chasser les <a href="/wiki/Wahhabisme" title="Wahhabisme">wahhabites</a> et à reprendre le contrôle de la péninsule. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Déclin_et_défaite"><span id="D.C3.A9clin_et_d.C3.A9faite"></span>Déclin et défaite</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&veaction=edit&section=18" title="Modifier la section : Déclin et défaite" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&action=edit&section=18" title="Modifier le code source de la section : Déclin et défaite"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé : <a href="/wiki/D%C3%A9clin_et_chute_de_l%27Empire_ottoman" title="Déclin et chute de l'Empire ottoman">Déclin et chute de l'Empire ottoman</a>.</div></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Tentative_de_modernisation">Tentative de modernisation</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&veaction=edit&section=19" title="Modifier la section : Tentative de modernisation" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&action=edit&section=19" title="Modifier le code source de la section : Tentative de modernisation"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Map.Turquie.d%27Asie-1806-Herisson.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Map.Turquie.d%27Asie-1806-Herisson.jpg/220px-Map.Turquie.d%27Asie-1806-Herisson.jpg" decoding="async" width="220" height="172" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Map.Turquie.d%27Asie-1806-Herisson.jpg/330px-Map.Turquie.d%27Asie-1806-Herisson.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Map.Turquie.d%27Asie-1806-Herisson.jpg/440px-Map.Turquie.d%27Asie-1806-Herisson.jpg 2x" data-file-width="4329" data-file-height="3389" /></a><figcaption>Carte de l'Empire ottoman en 1806 incluant l'<a href="/wiki/Arm%C3%A9nie" title="Arménie">Arménie</a>, le <a href="/wiki/Kurdistan" title="Kurdistan">Kurdistan</a>, la <a href="/wiki/Palestine_(r%C3%A9gion)" title="Palestine (région)">Palestine</a>, etc.</figcaption></figure> <p>Au <abbr class="abbr" title="19ᵉ siècle"><span class="romain">XIX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle, l'Empire — surnommé « l'homme malade de l'Europe » par l'empereur russe <a href="/wiki/Nicolas_Ier_(empereur_de_Russie)" title="Nicolas Ier (empereur de Russie)">Nicolas <abbr class="abbr" title="premier"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">I</span><sup>er</sup></abbr></a> en 1853, lors d'une conversation avec l'ambassadeur britannique — diminue territorialement, mais entame un processus de modernisation afin de retrouver sa puissance et sa prospérité d'antan. Cette période débute en 1808 avec la <a href="/w/index.php?title=Charte_de_l%27Alliance&action=edit&redlink=1" class="new" title="Charte de l'Alliance (page inexistante)">Charte de l'Alliance</a> <a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Sened-i_%C4%B0ttifak" class="extiw" title="tr:Sened-i İttifak"><span class="indicateur-langue" title="Article en turc : « Sened-i İttifak »">(tr)</span></a> (Sened-i Ittifak) signée entre le Sultan et les chefs féodaux et qui confirme le pouvoir de ces derniers face à l'administration centrale. Vient ensuite l’<a href="/wiki/Hatti-ch%C3%A9rif" title="Hatti-chérif">édit de Tanzimat</a> (Tanzimat Fermani) en 1839 où l'administration centrale annonce des mesures législatives dans le but de moderniser l'Empire. Durant cette période, des pays européens tels que la France et le Royaume-Uni ont beaucoup influencé l'Empire ottoman. Une autre réforme entreprise à cette époque est l'<a href="/wiki/Abolition_de_l%27esclavage" title="Abolition de l'esclavage">abolition de l'esclavage</a> en 1847. Cette période de réformes, appelée « <a href="/wiki/Tanzimat" title="Tanzimat">Tanzimat</a> », est accélérée par le <a href="/wiki/Trait%C3%A9_de_Paris_(1856)" title="Traité de Paris (1856)">traité de Paris signé en 1856</a>, et se poursuit par la première <a href="/wiki/Constitution_de_l%27Empire_ottoman" title="Constitution de l'Empire ottoman">Constitution monarchique</a> du 23 décembre 1876. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Istiklal-1895.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Istiklal-1895.jpg/220px-Istiklal-1895.jpg" decoding="async" width="220" height="166" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Istiklal-1895.jpg/330px-Istiklal-1895.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Istiklal-1895.jpg/440px-Istiklal-1895.jpg 2x" data-file-width="1091" data-file-height="821" /></a><figcaption>Lithographie grecque saluant la <a href="/wiki/Constitution_de_l%27Empire_ottoman" title="Constitution de l'Empire ottoman">Constitution</a> ottomane de 1908, figurant les différentes communautés de l'Empire et la Nation ottomane se relevant de ses chaînes. L'ange brandit un calicot portant la mention <span class="citation">« liberté, égalité, fraternité »</span>.</figcaption></figure> <p>En 1830, la <a href="/wiki/Gr%C3%A8ce" title="Grèce">Grèce</a>, soutenue par les puissances occidentales, obtient son <a href="/wiki/Guerre_d%27ind%C3%A9pendance_grecque" title="Guerre d'indépendance grecque">indépendance</a>. Le gouverneur de l'<a href="/wiki/%C3%89gypte" title="Égypte">Égypte</a>, <a href="/wiki/M%C3%A9h%C3%A9met_Ali" title="Méhémet Ali">Méhémet Ali</a>, se comporte comme un souverain indépendant et obtient que son fils lui succède, ce qui constitue un précédent. L'Empire ne fait face à l'expansion de la Russie que parce que le <a href="/wiki/Royaume-Uni" title="Royaume-Uni">Royaume-Uni</a> et la <a href="/wiki/France" title="France">France</a> le protègent, notamment au cours de la <a href="/wiki/Guerre_de_Crim%C3%A9e" title="Guerre de Crimée">guerre de Crimée</a>. Protection coûteuse : la France s'empare de l'<a href="/wiki/Alg%C3%A9rie" title="Algérie">Algérie</a> puis de la <a href="/wiki/Tunisie" title="Tunisie">Tunisie</a>, le Royaume-Uni de l'<a href="/wiki/%C3%89gypte" title="Égypte">Égypte</a>, indépendante de fait depuis le début du <abbr class="abbr" title="19ᵉ siècle"><span class="romain">XIX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle. </p><p>La <a href="/wiki/Guerre_de_Crim%C3%A9e" title="Guerre de Crimée">guerre de Crimée</a> a révélé la faiblesse financière de l'Empire : absence de vrai budget, irrégularité des rentrées fiscales, endettement croissant. Les finances et douanes de l'Empire passent sous la tutelle de la <a href="/wiki/Banque_ottomane" title="Banque ottomane">Banque impériale ottomane</a>, créée en 1863 et dirigée par un consortium franco-anglais<sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite_crochet">[</span>44<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p> L'Empire est incapable d'empêcher l'indépendance de plusieurs pays des <a href="/wiki/Balkans" title="Balkans">Balkans</a>, perdant de plus en plus de territoires en Europe. Dès janvier 1876, il est mis en difficulté par une insurrection bosniaque, qui se conjugue avec un vaste <a href="/wiki/Insurrection_bulgare_d%27avril_1876" title="Insurrection bulgare d'avril 1876">soulèvement en Bulgarie</a> et dégénère en <a href="/wiki/Guerre_russo-turque_de_1877-1878" title="Guerre russo-turque de 1877-1878">conflit militaire</a> entre la Russie et l'Empire ottoman<sup id="cite_ref-Colling1949295_47-0" class="reference"><a href="#cite_note-Colling1949295-47"><span class="cite_crochet">[</span>45<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Battue, l'Empire refuse de signer le protocole élaboré à Londres par les grandes puissances, ce qui inquiète les investisseurs<sup id="cite_ref-Colling1949295_47-1" class="reference"><a href="#cite_note-Colling1949295-47"><span class="cite_crochet">[</span>45<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. En un mois, l'emprunt public français de référence perd quatre points, l'italien six points et le russe dix points<sup id="cite_ref-Colling1949295_47-2" class="reference"><a href="#cite_note-Colling1949295-47"><span class="cite_crochet">[</span>45<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.</p><ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerycaption">Billets de banque</li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:OTTOMAN_EMPIRE_Banknotes,_20_Kurush_ND(1852).jpg" class="mw-file-description" title="Billet de 20 kuruş ou 1/20e de livre (1852)"><img alt="Billet de 20 kuruş ou 1/20e de livre (1852)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/OTTOMAN_EMPIRE_Banknotes%2C_20_Kurush_ND%281852%29.jpg/78px-OTTOMAN_EMPIRE_Banknotes%2C_20_Kurush_ND%281852%29.jpg" decoding="async" width="78" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/OTTOMAN_EMPIRE_Banknotes%2C_20_Kurush_ND%281852%29.jpg/117px-OTTOMAN_EMPIRE_Banknotes%2C_20_Kurush_ND%281852%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/OTTOMAN_EMPIRE_Banknotes%2C_20_Kurush_ND%281852%29.jpg/156px-OTTOMAN_EMPIRE_Banknotes%2C_20_Kurush_ND%281852%29.jpg 2x" data-file-width="1000" data-file-height="1533" /></a></span></div> <div class="gallerytext"> Billet de 20 <i>kuruş</i> ou 1/20<sup>e</sup> de <a href="/wiki/Livre_ottomane" title="Livre ottomane">livre</a> (1852)</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:An_%E2%80%9COttomanist%E2%80%9D_banknote_(12965961093).jpg" class="mw-file-description" title="Billet de 1 livre de la Banque impériale ottomane (1880)"><img alt="Billet de 1 livre de la Banque impériale ottomane (1880)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/An_%E2%80%9COttomanist%E2%80%9D_banknote_%2812965961093%29.jpg/120px-An_%E2%80%9COttomanist%E2%80%9D_banknote_%2812965961093%29.jpg" decoding="async" width="120" height="76" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/An_%E2%80%9COttomanist%E2%80%9D_banknote_%2812965961093%29.jpg/180px-An_%E2%80%9COttomanist%E2%80%9D_banknote_%2812965961093%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/An_%E2%80%9COttomanist%E2%80%9D_banknote_%2812965961093%29.jpg/240px-An_%E2%80%9COttomanist%E2%80%9D_banknote_%2812965961093%29.jpg 2x" data-file-width="1956" data-file-height="1242" /></a></span></div> <div class="gallerytext"> Billet de 1 livre de la <a href="/wiki/Banque_ottomane" title="Banque ottomane">Banque impériale ottomane</a> (1880)</div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Défaite"><span id="D.C3.A9faite"></span>Défaite</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&veaction=edit&section=20" title="Modifier la section : Défaite" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&action=edit&section=20" title="Modifier le code source de la section : Défaite"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:OttomanEmpire1914.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/OttomanEmpire1914.png/220px-OttomanEmpire1914.png" decoding="async" width="220" height="158" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/OttomanEmpire1914.png/330px-OttomanEmpire1914.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/OttomanEmpire1914.png/440px-OttomanEmpire1914.png 2x" data-file-width="1920" data-file-height="1378" /></a><figcaption>Carte de l’<a href="/wiki/Empire_ottoman_dans_la_Premi%C3%A8re_Guerre_mondiale" title="Empire ottoman dans la Première Guerre mondiale">Empire ottoman en 1914</a>, quatre ans avant la <a href="/wiki/Armistice_de_Moudros" title="Armistice de Moudros">défaite de 1918</a>.</figcaption></figure> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Articles connexes : <a href="/wiki/Crise_bosniaque" title="Crise bosniaque">Crise bosniaque</a>, <a href="/wiki/Empire_ottoman_dans_la_Premi%C3%A8re_Guerre_mondiale" title="Empire ottoman dans la Première Guerre mondiale">Empire ottoman dans la Première Guerre mondiale</a>, <a href="/wiki/G%C3%A9nocide_arm%C3%A9nien" title="Génocide arménien">Génocide arménien</a>, <a href="/wiki/G%C3%A9nocide_assyrien" title="Génocide assyrien">Génocide assyrien</a>, <a href="/wiki/G%C3%A9nocide_grec_pontique" title="Génocide grec pontique">Génocide grec pontique</a>, <a href="/wiki/R%C3%A9volte_arabe_de_1916-1918" title="Révolte arabe de 1916-1918">Révolte arabe de 1916-1918</a> et <a href="/wiki/Trait%C3%A9_de_S%C3%A8vres" title="Traité de Sèvres">Traité de Sèvres</a>.</div></div> <p>En 1908, la tension entre le rigide sultan <a href="/wiki/Abd%C3%BClhamid_II" title="Abdülhamid II">Abdülhamid <abbr class="abbr" title="2"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">II</span></abbr></a> et les courants réformateurs poussent le parti des <a href="/wiki/Jeunes-Turcs" title="Jeunes-Turcs">Jeunes-Turcs</a> à s'emparer du pouvoir (Comité union et progrès, CUP). Malgré les réformes, l'empire perd ses territoires nord-africains puis le <a href="/wiki/Dod%C3%A9can%C3%A8se" title="Dodécanèse">Dodécanèse</a> dans la <a href="/wiki/Guerre_italo-turque" title="Guerre italo-turque">guerre italo-turque</a> (1911) et pratiquement tous ses territoires européens lors des <a href="/wiki/Guerres_balkaniques" title="Guerres balkaniques">guerres balkaniques</a> (1912–1913). </p><p>La volonté des Jeunes-Turcs de relever l'Empire les entraîne dans une alliance de fait avec l'<a href="/wiki/Empire_allemand" title="Empire allemand">Empire allemand</a>. Début novembre 1914, la <a href="/wiki/Triple-Entente" title="Triple-Entente">Triple-Entente</a> lui déclare la guerre<sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite_crochet">[</span>46<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Les Jeunes-Turcs entreprennent de grandes offensives vers l'<a href="/wiki/%C3%89gypte" title="Égypte">Égypte</a> et le <a href="/wiki/Caucase" title="Caucase">Caucase</a>. Ce sont des échecs : l'Empire n'a pas les moyens de sa politique, il est ravagé par les épidémies et les famines. Des tensions internes apparaissent alors dans tout l'Empire. La <a href="/wiki/R%C3%A9volte_arabe_de_1916-1918" title="Révolte arabe de 1916-1918">grande révolte arabe</a> a lieu entre 1916 et 1918, rébellion menée par <a href="/wiki/Hussein_ben_Ali_(ch%C3%A9rif_de_La_Mecque)" class="mw-redirect" title="Hussein ben Ali (chérif de La Mecque)">Hussein ben Ali</a>, chérif de La Mecque, afin de libérer la <a href="/wiki/Arabie" title="Arabie">péninsule arabique</a> et de créer un État arabe unifié allant d’<a href="/wiki/Alep" title="Alep">Alep</a> à <a href="/wiki/Aden" title="Aden">Aden</a>. L'appel à la <a href="/wiki/Guerre_sainte" title="Guerre sainte">guerre sainte</a>, lancé par le Sultan comme <a href="/wiki/Calife" title="Calife">calife</a> de l'islam, a peu d'échos. L'existence même de l'Empire est menacée aussi bien de l'intérieur que de l'extérieur. </p><p>En 1915, le noyau du parti organise, sous le commandement du ministre de l'Intérieur <a href="/wiki/Talaat_Pacha" title="Talaat Pacha">Talaat Pacha</a>, une politique de <a href="/wiki/D%C3%A9portation" title="Déportation">déportation</a> et de <a href="/wiki/Massacre" title="Massacre">massacre</a> des Arméniens ottomans, politique appelée <a href="/wiki/G%C3%A9nocide_arm%C3%A9nien" title="Génocide arménien">génocide arménien</a>, faisant entre <a href="/wiki/Nombre_de_victimes_du_g%C3%A9nocide_arm%C3%A9nien" title="Nombre de victimes du génocide arménien">1 200 000 et 1 500 000 morts</a> selon la majorité des historiens, et entre 600 000 et 800 000 victimes selon l'État turc actuel. Bien que la culpabilité de Talaat, d'<a href="/wiki/Ismail_Enver" title="Ismail Enver">Enver Pacha</a> et d'autres dirigeants Jeunes-Turcs, ait bien été reconnue par la justice ottomane qui les a condamnés à mort par contumace en <time class="nowrap" datetime="1919-07" data-sort-value="1919-07">juillet 1919</time>, l'<a href="/wiki/N%C3%A9gation_du_g%C3%A9nocide_arm%C3%A9nien" title="Négation du génocide arménien">État turc actuel refuse le terme « génocide »</a> et préfère parler de « massacres », en les justifiant par la menace qu'auraient constituée pour l'intégrité de l'Empire les populations chrétiennes arménienne et <a href="/wiki/Pontiques" title="Pontiques">pontique</a> suspectes de sympathie pour les troupes russes<sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49"><span class="cite_crochet">[</span>47<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Le rapport du parlement français du <time class="nowrap" datetime="1998-05-26" data-sort-value="1998-05-26">26 mai 1998</time> souligne qu'au lendemain du <a href="/wiki/Trait%C3%A9_de_Lausanne" title="Traité de Lausanne">traité de Lausanne</a> en 1923, <span class="citation">« il ne reste plus que quelques dizaines de milliers d'Arméniens en Turquie, pour l'essentiel à Istanbul »</span><sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50"><span class="cite_crochet">[</span>48<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p> Pour l'Arménie et la Grèce, les génocides arménien et <a href="/wiki/G%C3%A9nocide_grec_pontique" title="Génocide grec pontique">pontique</a> (entre 350 000<sup id="cite_ref-UNdoc_51-0" class="reference"><a href="#cite_note-UNdoc-51"><span class="cite_crochet">[</span>49<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> et 360 000 morts<sup id="cite_ref-52" class="reference"><a href="#cite_note-52"><span class="cite_crochet">[</span>50<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> entre 1916 et 1923) sont parmi les premiers du <abbr class="abbr" title="20ᵉ siècle"><span class="romain">XX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle<sup id="cite_ref-53" class="reference"><a href="#cite_note-53"><span class="cite_crochet">[</span>c<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> ; les deux tiers de ces populations chrétiennes de l'Empire ottoman furent exterminés. C'est également dans ce contexte troublé que, entre 1914 et 1920, a lieu le <a href="/wiki/G%C3%A9nocide_assyrien" title="Génocide assyrien">génocide assyrien</a> causant la mort de 500 000 à 750 000 personnes ce qui représente environ 70 % de la population assyrienne de l'époque<sup id="cite_ref-Anahit_54-0" class="reference"><a href="#cite_note-Anahit-54"><span class="cite_crochet">[</span>51<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-55" class="reference"><a href="#cite_note-55"><span class="cite_crochet">[</span>52<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.</p><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Turquie_1919-1921_d%27apr%C3%A8s_Luisao_Araujo.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Turquie_1919-1921_d%27apr%C3%A8s_Luisao_Araujo.png/220px-Turquie_1919-1921_d%27apr%C3%A8s_Luisao_Araujo.png" decoding="async" width="220" height="132" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Turquie_1919-1921_d%27apr%C3%A8s_Luisao_Araujo.png/330px-Turquie_1919-1921_d%27apr%C3%A8s_Luisao_Araujo.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Turquie_1919-1921_d%27apr%C3%A8s_Luisao_Araujo.png/440px-Turquie_1919-1921_d%27apr%C3%A8s_Luisao_Araujo.png 2x" data-file-width="14583" data-file-height="8733" /></a><figcaption>Les conditions du <a href="/wiki/Trait%C3%A9_de_S%C3%A8vres" title="Traité de Sèvres">traité de Sèvres</a>.</figcaption></figure> <p>Pour l'Empire ottoman, l'issue de la <a href="/wiki/Premi%C3%A8re_Guerre_mondiale" title="Première Guerre mondiale">Première Guerre mondiale</a> risque d'être son <a href="/wiki/Partition_de_l%27Empire_ottoman" title="Partition de l'Empire ottoman">démembrement</a>, car allié aux Austro-Hongrois et aux Allemands, il se trouve dans le camp des vaincus. Le <a href="/wiki/Trait%C3%A9_de_S%C3%A8vres" title="Traité de Sèvres">traité de Sèvres</a> est extrêmement sévère : les territoires à majorité arabe (<a href="/wiki/Syrie" title="Syrie">Syrie</a>, <a href="/wiki/Palestine_(r%C3%A9gion)" title="Palestine (région)">Palestine</a>, <a href="/wiki/Liban" title="Liban">Liban</a>, <a href="/wiki/Irak" title="Irak">Mésopotamie</a>, <a href="/wiki/Hedjaz" title="Hedjaz">Hedjaz</a>, <a href="/wiki/Asir" title="Asir">Asir</a>, <a href="/wiki/Y%C3%A9men" title="Yémen">Yémen</a>) sont détachés de l'Empire et ceux du <a href="/wiki/Croissant_fertile" title="Croissant fertile">croissant fertile</a> sont placés par décision de la <a href="/wiki/Soci%C3%A9t%C3%A9_des_Nations" title="Société des Nations">Société des Nations</a> et en dépit des promesses faites aux nationalistes arabes, sous mandats britannique et français (voir <a href="/wiki/Accords_Sykes-Picot" title="Accords Sykes-Picot">accord Sykes-Picot</a>)<sup id="cite_ref-Laurens2003_56-0" class="reference"><a href="#cite_note-Laurens2003-56"><span class="cite_crochet">[</span>53<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> ; la côte égéenne est occupée par les Grecs et les Italiens ; les détroits des Dardanelles et du Bosphore échappent à la souveraineté turque ; la majeure partie de la Thrace devient grecque ; l'Arménie au nord-est se détache ; un Kurdistan est envisagé à l'est et des zones d'influence sont définies en Anatolie même. L'Empire ne conserve sa pleine souveraineté qu'en Anatolie centrale et septentrionale. Pour avoir signé pareil traité, le Sultan perd toute légitimité aux yeux de la population et de l'armée. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Vers_la_république"><span id="Vers_la_r.C3.A9publique"></span>Vers la république</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&veaction=edit&section=21" title="Modifier la section : Vers la république" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&action=edit&section=21" title="Modifier le code source de la section : Vers la république"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article connexe : <a href="/wiki/Guerre_d%27ind%C3%A9pendance_turque" title="Guerre d'indépendance turque">Guerre d'indépendance turque</a>.</div></div> <p>Les conditions draconiennes du traité de Sèvres éveillent le sentiment national turc. Les anciens combattants se rassemblent autour de <a href="/wiki/Mustafa_Kemal_Atat%C3%BCrk" title="Mustafa Kemal Atatürk">Mustafa Kemal Atatürk</a>, qui chasse les Européens d'Anatolie et s'impose comme chef du gouvernement, reléguant le sultan à un rôle honorifique. En 1923, il abolit l'Empire ottoman et le <a href="/wiki/Calife" title="Calife">califat</a><sup id="cite_ref-58" class="reference"><a href="#cite_note-58"><span class="cite_crochet">[</span>d<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-59" class="reference"><a href="#cite_note-59"><span class="cite_crochet">[</span>55<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> pour fonder, par la <a href="/wiki/Guerre_d%27ind%C3%A9pendance_turque" title="Guerre d'indépendance turque">guerre d'indépendance</a>, la <a href="/wiki/Turquie" title="Turquie">Turquie</a> moderne ou la république de Turquie, État successeur de l'Empire ottoman sur le territoire restant : l'<a href="/wiki/Anatolie" title="Anatolie">Anatolie</a>, la grande partie ouest du <a href="/wiki/Haut-plateau_arm%C3%A9nien" title="Haut-plateau arménien">haut-plateau arménien</a> et la <a href="/wiki/Thrace" title="Thrace">Thrace orientale</a>. <a href="/wiki/Mustafa_Kemal_Atat%C3%BCrk" title="Mustafa Kemal Atatürk">Atatürk</a> en devient le président en 1923. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Prayers_in_the_front_of_BMM.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Prayers_in_the_front_of_BMM.jpg/220px-Prayers_in_the_front_of_BMM.jpg" decoding="async" width="220" height="143" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Prayers_in_the_front_of_BMM.jpg/330px-Prayers_in_the_front_of_BMM.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Prayers_in_the_front_of_BMM.jpg/440px-Prayers_in_the_front_of_BMM.jpg 2x" data-file-width="503" data-file-height="328" /></a><figcaption>Mustafa Kemal (au centre) entrain de prier lors de l’ouverture de la <a href="/wiki/Grande_Assembl%C3%A9e_nationale_de_Turquie" title="Grande Assemblée nationale de Turquie">Grande Assemblée nationale turque</a>.</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Organisation">Organisation</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&veaction=edit&section=22" title="Modifier la section : Organisation" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&action=edit&section=22" title="Modifier le code source de la section : Organisation"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé : <a href="/wiki/Organisation_de_l%27Empire_ottoman" title="Organisation de l'Empire ottoman">Organisation de l'Empire ottoman</a>.</div></div> <p>L’Empire ottoman a développé au cours des siècles une organisation de l’État qui reposait sur un gouvernement très centralisé avec le sultan comme dirigeant suprême, qui exerçait un contrôle effectif sur les provinces, les citoyens et les fonctionnaires. La richesse et la position sociale n’étaient pas nécessairement reçues en héritage, mais pouvaient être acquises par la reconnaissance des mérites. Cette évolution des positions sociales était marquée par l’attribution de titres tels que <a href="/wiki/Vizir" title="Vizir">vizirs</a> et <a href="/wiki/Agha" title="Agha">ağas</a>. Le service militaire était un élément clé de l’avancement dans la hiérarchie. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Provinces">Provinces</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&veaction=edit&section=23" title="Modifier la section : Provinces" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&action=edit&section=23" title="Modifier le code source de la section : Provinces"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé : <a href="/wiki/Provinces_de_l%27Empire_ottoman" title="Provinces de l'Empire ottoman">Provinces de l'Empire ottoman</a>.</div></div> <p>Les provinces de l'Empire ottoman étaient des divisions administratives appelées <a href="/wiki/Eyalet" title="Eyalet">eyalets</a>, fondées sur l'administration militaire et civile ainsi que sur des fonctions exécutives. La mise en place de l'organisation administrative s'est déroulée en deux phases. La première est liée à la construction de l'Empire et a évolué avec sa montée en puissance. La seconde est due aux vastes réformes administratives de 1864, introduisant les <a href="/wiki/Vilayet" title="Vilayet">vilayets</a>, nom sous lequel les provinces étaient désignées par la suite. Cette phase s'est ensuite terminée avec la dissolution de l'Empire. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Culture">Culture</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&veaction=edit&section=24" title="Modifier la section : Culture" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&action=edit&section=24" title="Modifier le code source de la section : Culture"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé : <a href="/wiki/Culture_de_l%27Empire_ottoman" title="Culture de l'Empire ottoman">Culture de l'Empire ottoman</a>.</div></div> <p>Pendant plusieurs siècles, l'Empire ottoman a connu des périodes riches tant d'un point de vue économique que culturel. Il a influencé ses voisins de l'Ouest (<a href="/wiki/Europe" title="Europe">Europe</a>, <a href="/wiki/Afrique_du_Nord" title="Afrique du Nord">Afrique du Nord</a>) comme ceux de l'Est (<a href="/wiki/Asie_centrale" title="Asie centrale">Asie centrale</a>, <a href="/wiki/Iran" title="Iran">Perse</a>, <a href="/wiki/Inde" title="Inde">Inde</a>). <a href="/wiki/Expansion_de_l%27Empire_ottoman" title="Expansion de l'Empire ottoman">Sa position géostratégique</a> en a fait pendant longtemps une <a href="/wiki/Rayonnement_culturel" title="Rayonnement culturel">puissance culturelle</a> de premier plan. </p><p>La langue officielle de l'Empire était le <a href="/wiki/Turc_ottoman" title="Turc ottoman">turc ottoman</a> (ou « <i>turc osmanlı</i> »), un mélange de <a href="/wiki/Turc" title="Turc">turc</a>, d'<a href="/wiki/Arabe" title="Arabe">arabe</a> et de <a href="/wiki/Persan" title="Persan">persan</a>, qui s'écrivait en <a href="/wiki/Alphabet_arabe" title="Alphabet arabe">caractères arabes</a>. Dans l'empire, l'écriture est indispensable dans plusieurs sphères: les activités économiques, l'organisation judiciaire, l'administration, la religion et l'éducation. Les nombreux documents qui sont stockés dans les archives témoignent de cette importance<sup id="cite_ref-:1_32-1" class="reference"><a href="#cite_note-:1-32"><span class="cite_crochet">[</span>30<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Les Ottomans utilisent plusieurs écritures différentes, autant sur le style que sur leurs fonctions. Les fonctionnaires utilisent l'écriture dite <i>Divânî</i>, l'écriture de chancellerie. Cette écriture a pour but d'identifier les documents provenant du pouvoir. Il n'y a aucune interruption du tracé entre les lettres et les mots, ce qui rend impossible la falsification de documents<sup id="cite_ref-60" class="reference"><a href="#cite_note-60"><span class="cite_crochet">[</span>56<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. D'autres styles d'écritures sont à peine lisibles pour la plupart des Ottomans. C'est notamment le cas de l'écriture dite <i>siyakat</i>, qui est utilisée pour la comptabilité. Celui qui l'écrit le fait très rapidement, ce qui fait en sorte que l'écriture est très cursive<sup id="cite_ref-L'empire_ottoman:_{{sp-|XV|-|XVIII|s}}_61-0" class="reference"><a href="#cite_note-L'empire_ottoman:_{{sp-|XV|-|XVIII|s}}-61"><span class="cite_crochet">[</span>57<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. En ce qui concerne l'écriture courante, on utilise l'écriture dite <i>nesih</i> (écriture des coptistes). D'autres styles d'écriture ont été inventés par les calligraphes, qui ont également modifié les styles déjà existants<sup id="cite_ref-L'empire_ottoman:_{{sp-|XV|-|XVIII|s}}_61-1" class="reference"><a href="#cite_note-L'empire_ottoman:_{{sp-|XV|-|XVIII|s}}-61"><span class="cite_crochet">[</span>57<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Langues">Langues</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&veaction=edit&section=25" title="Modifier la section : Langues" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&action=edit&section=25" title="Modifier le code source de la section : Langues"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Langues_de_l%27Empire_ottoman&action=edit&redlink=1" class="new" title="Langues de l'Empire ottoman (page inexistante)">Langues de l'Empire ottoman</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Languages_of_the_Ottoman_Empire" class="extiw" title="en:Languages of the Ottoman Empire"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Languages of the Ottoman Empire »">(en)</span></a></li> <li>Langues : turc, arménien occidental, bulgare, grec moderne et <a href="/wiki/Jud%C3%A9o-espagnol" title="Judéo-espagnol">judéo-espagnol</a> (ladino).</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Religion_officielle_et_autres_religions">Religion officielle et autres religions</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&veaction=edit&section=26" title="Modifier la section : Religion officielle et autres religions" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&action=edit&section=26" title="Modifier le code source de la section : Religion officielle et autres religions"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Selon <a href="/wiki/Halil_%C4%B0nalc%C4%B1k" title="Halil İnalcık">Halil İnalcık</a>, sous les <a href="/wiki/Seldjoukides" title="Seldjoukides">Seldjoukides</a> et lors de la création de l'Empire ottoman, les peuples turciques qui créent ces empires sont majoritairement de confession <a href="/wiki/Al%C3%A9visme" title="Alévisme">alevi</a> <a href="/wiki/Bektachi" title="Bektachi">bektachi</a><sup id="cite_ref-inalcik_62-0" class="reference"><a href="#cite_note-inalcik-62"><span class="cite_crochet">[</span>58<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, alors que les populations antérieures sont majoritairement <a href="/wiki/Christianisme_oriental" title="Christianisme oriental">chrétiennes</a> (<a href="/wiki/%C3%89glise_orthodoxe" title="Église orthodoxe">orthodoxes</a> ou <a href="/wiki/Monophysisme" title="Monophysisme">monophysites</a>). Les tribus <a href="/wiki/Turkm%C3%A8nes" title="Turkmènes">turkmènes</a> arrivées en Anatolie sont spirituellement influencées par de grandes figures de l'islam <a href="/wiki/Soufisme" title="Soufisme">soufie</a> et <a href="/wiki/H%C3%A9t%C3%A9rodoxie" title="Hétérodoxie">hétérodoxe</a> comme <a href="/wiki/Ahmed_Yasavi" title="Ahmed Yasavi">Ahmed Yesevi</a>, <a href="/wiki/Yunus_Emre" title="Yunus Emre">Yunus Emre</a>, <a href="/wiki/Haci_Bektas_Veli" class="mw-redirect" title="Haci Bektas Veli">Haci Bektas Veli</a>, <a href="/wiki/Djal%C3%A2l_ad-D%C3%AEn_R%C3%BBm%C3%AE" class="mw-redirect" title="Djalâl ad-Dîn Rûmî">Mevlana</a>, <a href="/wiki/Ibn_Arabi" title="Ibn Arabi">Ibn Arabi</a>, <a href="/w/index.php?title=Abdal_Musa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Abdal Musa (page inexistante)">Abdal Musa</a> et <a href="/w/index.php?title=Kaygusuz_Abdal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kaygusuz Abdal (page inexistante)">Kaygusuz</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Kaygusuz_Abdal" class="extiw" title="en:Kaygusuz Abdal"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Kaygusuz Abdal »">(en)</span></a><sup id="cite_ref-inalcik_62-1" class="reference"><a href="#cite_note-inalcik-62"><span class="cite_crochet">[</span>58<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. De nombreux éléments laissent à penser que les fondateurs de l'Empire étaient membres de <a href="/wiki/Tariqa" title="Tariqa">tariqas</a> hétérodoxes proches du <a href="/wiki/Bektachi" title="Bektachi">bektachisme</a><sup id="cite_ref-kayapinar_63-0" class="reference"><a href="#cite_note-kayapinar-63"><span class="cite_crochet">[</span>59<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Ainsi, la <a href="/wiki/Famille_%C3%87andarl%C4%B1" title="Famille Çandarlı">famille Çandarlı</a> qui est à l'origine de la création de l'Empire est membre de la confrérie <a href="/wiki/Ahilik" title="Ahilik">ahilik</a> c'est-à-dire bektachi<sup id="cite_ref-inalcik_62-2" class="reference"><a href="#cite_note-inalcik-62"><span class="cite_crochet">[</span>58<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. La première <a href="/wiki/M%C3%A9dersa" title="Médersa">médersa</a> (université théologique) est créée par <a href="/w/index.php?title=Davud_el-Kayser%C3%AE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Davud el-Kayserî (page inexistante)">Davud el-Kayserî</a> qui y enseigne le concept de <a href="/wiki/Wahdat_al-wujud" title="Wahdat al-wujud">Wahdat al-wujud</a><sup id="cite_ref-inalcik_62-3" class="reference"><a href="#cite_note-inalcik-62"><span class="cite_crochet">[</span>58<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. <a href="/wiki/Sheikh_Ed%C3%A9bali" title="Sheikh Edébali">Sheikh Edébali</a> est membre de la <a href="/w/index.php?title=Tariqa_Vef%C3%A2i_(babailik)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tariqa Vefâi (babailik) (page inexistante)">Tariqa Vefâi (babailik)</a><sup id="cite_ref-kayapinar_63-1" class="reference"><a href="#cite_note-kayapinar-63"><span class="cite_crochet">[</span>59<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. <a href="/w/index.php?title=Gazi_Evrenos_Bey&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gazi Evrenos Bey (page inexistante)">Gazi Evrenos Bey</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Gazi_Evrenos_Bey" class="extiw" title="en:Gazi Evrenos Bey"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Gazi Evrenos Bey »">(en)</span></a> de la tribu <a href="/wiki/Kay%C4%B1" title="Kayı">Kayı</a> dont est issue la dynastie ottomane était également acquis à la cause de l'<a href="/wiki/Ahl_al-bayt" title="Ahl al-bayt">ahl al-bayt</a><sup id="cite_ref-kayapinar_63-2" class="reference"><a href="#cite_note-kayapinar-63"><span class="cite_crochet">[</span>59<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Pour <a href="/w/index.php?title=Levent_Kayapinar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Levent Kayapinar (page inexistante)">Levent Kayapinar</a>, jusqu'aux <abbr class="abbr" title="14ᵉ siècle"><span class="romain">XIV</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> – <abbr class="abbr" title="15ᵉ siècle"><span class="romain">XV</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècles les alevi bektashi sont majoritaires parmi les turcophones de l'Empire<sup id="cite_ref-kayapinar_63-3" class="reference"><a href="#cite_note-kayapinar-63"><span class="cite_crochet">[</span>59<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Avant 1517, l'Empire ottoman n'a pas de religion ou ne repose pas sur un système religieux<sup id="cite_ref-ne_oluyor_64-0" class="reference"><a href="#cite_note-ne_oluyor-64"><span class="cite_crochet">[</span>60<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. En 1516, les Ottomans mettent un terme au <a href="/wiki/Califat" title="Califat">califat</a> des <a href="/wiki/Mamelouk" title="Mamelouk">mamelouks</a> puis <a href="/wiki/S%C3%A9lim_Ier" title="Sélim Ier">Yavuz Sultan Selim</a> s'empare des insignes du pouvoir califal détenus au Caire (fin du <a href="/wiki/Al-Mutawakkil_III" title="Al-Mutawakkil III">Al-Mutawakkil <abbr class="abbr" title="3"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">III</span></abbr></a>). L'année 1517 marque un tournant dans l'histoire confessionnelle de l'Empire : le sultan <a href="/wiki/S%C3%A9lim_Ier" title="Sélim Ier">Yavuz Sultan Selim</a> choisit le <a href="/wiki/Sunnisme" title="Sunnisme">sunnisme</a> comme religion officielle<sup id="cite_ref-ne_oluyor_64-1" class="reference"><a href="#cite_note-ne_oluyor-64"><span class="cite_crochet">[</span>60<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Ce faisant il se démarque de son grand rival Chah <a href="/wiki/Isma%C3%AFl_Ier" title="Ismaïl Ier">Ismaïl <abbr class="abbr" title="premier"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">I</span><sup>er</sup></abbr></a> acquis à la cause de l'ahl al-bayt. Environ deux mille <a href="/wiki/Oul%C3%A9ma" title="Ouléma">oulémas</a> sont importés de la <a href="/wiki/Universit%C3%A9_al-Azhar" title="Université al-Azhar">mosquée al-Azhar</a> d'Égypte pour « sunniser » l'Empire. </p><p>À partir de cette époque, les chefs religieux alevi, bektachi et <a href="/wiki/Ordre_mevlevi" title="Ordre mevlevi">mevlevi</a> qui sont à l'origine de l'islamisation en <a href="/wiki/Anatolie" title="Anatolie">Anatolie</a> et dans les <a href="/wiki/Balkans" title="Balkans">Balkans</a>, sont exécutés ou déportés<sup id="cite_ref-ne_oluyor_64-2" class="reference"><a href="#cite_note-ne_oluyor-64"><span class="cite_crochet">[</span>60<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> : l'alévisme est alors considéré comme <a href="/wiki/H%C3%A9r%C3%A9sie" title="Hérésie">hérétique</a> par le pouvoir central sunnite ottoman. <a href="/wiki/S%C3%A9lim_Ier" title="Sélim Ier">Yavuz Sultan Selim</a> lance une politique de dénigrement, de répression et d'assimilation ou de conversion des alevis qui perdure jusque sous l'ère républicaine. </p><p>Quant aux chrétiens, ils sont, comme les <a href="/wiki/Romaniotes" title="Romaniotes">juifs</a>, considérés comme des « <a href="/wiki/Dhimmi" title="Dhimmi">protégés</a> » et organisés en « <a href="/wiki/Millet_(Empire_ottoman)" title="Millet (Empire ottoman)">millets</a> » (communautés) : celui de <i>Rum</i> (« Romains ») regroupe les orthodoxes, jadis citoyens de l'<a href="/wiki/Empire_byzantin" title="Empire byzantin">Empire romain d'Orient</a>, et celui des <i>Ermeni</i> regroupe les monophysites du <a href="/wiki/Catholicossat_de_tous_les_Arm%C3%A9niens" title="Catholicossat de tous les Arméniens">« catholicossat » arménien</a>. En tant que protégés, ils sont dispensés du service militaire, mais en revanche, sont soumis à une double-<a href="/wiki/Capitation" title="Capitation">capitation</a> nommée <i><a href="/wiki/Khar%C3%A2j" title="Kharâj">haraç</a></i> et au <i><a href="/wiki/Devchirm%C3%A9" title="Devchirmé">devchirmé</a></i> (enlèvement des garçons chrétiens<sup id="cite_ref-66" class="reference"><a href="#cite_note-66"><span class="cite_crochet">[</span>e<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> pour les <a href="/wiki/Janissaire" title="Janissaire">janissaires</a>), ce qui en encourage beaucoup à adopter l'<a href="/wiki/Sunnisme" title="Sunnisme">islam sunnite</a> officiel (et pour beaucoup, la langue turque). Les cloches des églises ne peuvent plus sonner<sup id="cite_ref-Mirkovic_67-0" class="reference"><a href="#cite_note-Mirkovic-67"><span class="cite_crochet">[</span>62<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Les conquêtes ont été accompagnées de destructions de bâtiments religieux. Ainsi, sur les 1 300 églises et monuments religieux présents en Serbie avant l'arrivée des Ottomans, seules <span class="nowrap">14 églises</span> orthodoxes sont encore actives au <abbr class="abbr" title="16ᵉ siècle"><span class="romain">XVI</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle<sup id="cite_ref-68" class="reference"><a href="#cite_note-68"><span class="cite_crochet">[</span>63<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Le poids de la répression contre les chrétiens a pour conséquence différents exodes : </p> <ul><li>en 1690 où 37 000 familles <a href="/wiki/Serbes" title="Serbes">serbes</a> quittent le Kosovo, la <a href="/wiki/M%C3%A9tochie" title="Métochie">Métochie</a>, la <a href="/wiki/Rascie" title="Rascie">Rascie</a> et le sud de la <a href="/wiki/Pachalik_de_Bosnie" title="Pachalik de Bosnie">Bosnie</a> pour trouver refuge dans l'<a href="/wiki/Monarchie_de_Habsbourg" title="Monarchie de Habsbourg">empire des Habsbourg</a><sup id="cite_ref-Mirkovic_67-1" class="reference"><a href="#cite_note-Mirkovic-67"><span class="cite_crochet">[</span>62<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> ;</li> <li>du <abbr class="abbr" title="14ᵉ siècle"><span class="romain">XIV</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> au <abbr class="abbr" title="19ᵉ siècle"><span class="romain">XIX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle de nombreux <a href="/wiki/Bulgares" title="Bulgares">Bulgares</a> et <a href="/wiki/Aroumains" title="Aroumains">Aroumains</a> quittent leurs terroirs soumis à la férule ottomane pour s'installer parmi les <a href="/wiki/Roumains" title="Roumains">Roumains</a>, dans les principautés tributaires du Sultan, mais autonomes et de droit chrétien, de <a href="/wiki/Principaut%C3%A9_de_Transylvanie" title="Principauté de Transylvanie">Transylvanie</a> (à <a href="/wiki/Bra%C8%99ov" title="Brașov">Brașov</a> où ils sont signalés dès 1392 dans le quartier de <a href="/wiki/%C8%98chei" title="Șchei">Șchei</a>), de <a href="/wiki/Principaut%C3%A9_de_Valachie" title="Principauté de Valachie">Valachie</a> (à <a href="/wiki/Bucarest" title="Bucarest">Bucarest</a>, <a href="/wiki/Craiova" title="Craiova">Craiova</a>, <a href="/wiki/Ploie%C8%99ti" title="Ploiești">Ploiești</a> et <a href="/wiki/Br%C4%83ila" title="Brăila">Brăila</a>) et de <a href="/wiki/Principaut%C3%A9_de_Moldavie" title="Principauté de Moldavie">Moldavie</a> (à <a href="/wiki/Bolhrad" title="Bolhrad">Bolhrad</a>, <a href="/wiki/Gala%C8%9Bi" title="Galați">Galați</a> et <a href="/wiki/Ia%C8%99i" title="Iași">Iași</a>), ainsi qu'au <a href="/wiki/Banat_historique" title="Banat historique">Banat</a> alors sous <a href="/wiki/Empire_d%27Autriche" title="Empire d'Autriche">autorité autrichienne</a> (à <a href="/wiki/Jimbolia" title="Jimbolia">Jimbolia</a> et <a href="/wiki/Timi%C8%99oara" title="Timișoara">Timișoara</a>) ; jusqu’en 1878, les villes du sud de la Roumanie attirèrent aussi beaucoup de révolutionnaires bulgares et d’émigrés politiques, tels que Sophronius de Vratsa, Petra Beron, <a href="/wiki/Khristo_Botev" title="Khristo Botev">Khristo Botev</a>, Lyuben Karavelov, Georgi Rakovski, Panayot Hitov, Euloge et Hristo Georgiev (au point que la <a href="/wiki/Roumanie" title="Roumanie">Roumanie</a> devint le centre d’organisation du mouvement révolutionnaire bulgare contre les Ottomans : le comité central révolutionnaire bulgare fut fondé à Bucarest en 1869 ; la même année la société bulgare de littérature était établie à Brăila)<sup id="cite_ref-69" class="reference"><a href="#cite_note-69"><span class="cite_crochet">[</span>64<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.</li></ul> <ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Blue_mosque2.jpg" class="mw-file-description" title="Mosquée bleue (1616)."><img alt="Mosquée bleue (1616)." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Blue_mosque2.jpg/120px-Blue_mosque2.jpg" decoding="async" width="120" height="87" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Blue_mosque2.jpg/180px-Blue_mosque2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Blue_mosque2.jpg/240px-Blue_mosque2.jpg 2x" data-file-width="1454" data-file-height="1060" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Mosqu%C3%A9e_bleue" title="Mosquée bleue">Mosquée bleue</a> (1616).</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:20111225_Suleymaniye_Mosque_Istanbul_Turkey_Panoramic.jpg" class="mw-file-description" title="Mosquée Süleymaniye (1556)."><img alt="Mosquée Süleymaniye (1556)." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/20111225_Suleymaniye_Mosque_Istanbul_Turkey_Panoramic.jpg/120px-20111225_Suleymaniye_Mosque_Istanbul_Turkey_Panoramic.jpg" decoding="async" width="120" height="49" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/20111225_Suleymaniye_Mosque_Istanbul_Turkey_Panoramic.jpg/180px-20111225_Suleymaniye_Mosque_Istanbul_Turkey_Panoramic.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/20111225_Suleymaniye_Mosque_Istanbul_Turkey_Panoramic.jpg/240px-20111225_Suleymaniye_Mosque_Istanbul_Turkey_Panoramic.jpg 2x" data-file-width="4701" data-file-height="1928" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Mosqu%C3%A9e_S%C3%BCleymaniye" class="mw-redirect" title="Mosquée Süleymaniye">Mosquée Süleymaniye</a> (1556).</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:DSC04009_Istanbul_-_La_Sublime_Porta_-_Foto_G._Dall%27Orto_25-5-2006.jpg" class="mw-file-description" title="La « Sublime Porte » (Bâb-ı-âlî), XVIIe siècle."><img alt="La « Sublime Porte » (Bâb-ı-âlî), XVIIe siècle." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/DSC04009_Istanbul_-_La_Sublime_Porta_-_Foto_G._Dall%27Orto_25-5-2006.jpg/120px-DSC04009_Istanbul_-_La_Sublime_Porta_-_Foto_G._Dall%27Orto_25-5-2006.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/DSC04009_Istanbul_-_La_Sublime_Porta_-_Foto_G._Dall%27Orto_25-5-2006.jpg/180px-DSC04009_Istanbul_-_La_Sublime_Porta_-_Foto_G._Dall%27Orto_25-5-2006.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/DSC04009_Istanbul_-_La_Sublime_Porta_-_Foto_G._Dall%27Orto_25-5-2006.jpg/240px-DSC04009_Istanbul_-_La_Sublime_Porta_-_Foto_G._Dall%27Orto_25-5-2006.jpg 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1200" /></a></span></div> <div class="gallerytext">La « <a href="/wiki/Sublime_Porte" title="Sublime Porte">Sublime Porte</a> » (<i>Bâb-ı-âlî</i>), <abbr class="abbr" title="17ᵉ siècle"><span class="romain">XVII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Istanbul.Topkapi036.jpg" class="mw-file-description" title="Palais de Topkapı (1453)."><img alt="Palais de Topkapı (1453)." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Istanbul.Topkapi036.jpg/120px-Istanbul.Topkapi036.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Istanbul.Topkapi036.jpg/180px-Istanbul.Topkapi036.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Istanbul.Topkapi036.jpg/240px-Istanbul.Topkapi036.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Palais_de_Topkap%C4%B1" title="Palais de Topkapı">Palais de Topkapı</a> (1453).</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Piri_reis_world_map_01.jpg" class="mw-file-description" title="Carte de Piri Reis (1513)."><img alt="Carte de Piri Reis (1513)." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Piri_reis_world_map_01.jpg/90px-Piri_reis_world_map_01.jpg" decoding="async" width="90" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Piri_reis_world_map_01.jpg/135px-Piri_reis_world_map_01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Piri_reis_world_map_01.jpg/180px-Piri_reis_world_map_01.jpg 2x" data-file-width="1964" data-file-height="2619" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Carte_de_Piri_Reis" title="Carte de Piri Reis">Carte de Piri Reis</a> (1513).</div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Notes_et_références"><span id="Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9rences"></span>Notes et références</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&veaction=edit&section=27" title="Modifier la section : Notes et références" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&action=edit&section=27" title="Modifier le code source de la section : Notes et références"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Notes">Notes</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&veaction=edit&section=28" title="Modifier la section : Notes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&action=edit&section=28" title="Modifier le code source de la section : Notes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="references-small lower-alpha" style=""><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a> </span><span class="reference-text">En français, la langue commune des gens instruits à la fin de l'Empire ottoman<sup id="cite_ref-StraussConstp26_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-StraussConstp26-4"><span class="cite_crochet">[</span>4<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, et les langues minoritaires (pour les chrétiens et les juifs) « l'État ottoman exalté » n'a pas été utilisé/<sup id="cite_ref-StraussConstp36_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-StraussConstp36-7"><span class="cite_crochet">[</span>7<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> Dans les <a href="/w/index.php?title=Langues_de_l%27empire_Ottoman&action=edit&redlink=1" class="new" title="Langues de l'empire Ottoman (page inexistante)">Langues minoritaires, qui utilisent le même nom en français</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Languages_of_the_Ottoman_Empire" class="extiw" title="en:Languages of the Ottoman Empire"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Languages of the Ottoman Empire »">(en)</span></a><sup id="cite_ref-StraussConstp36_7-1" class="reference"><a href="#cite_note-StraussConstp36-7"><span class="cite_crochet">[</span>7<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>: <ul><li><a href="/wiki/Arm%C3%A9nien_occidental" title="Arménien occidental">arménien occidental</a> : <span class="lang-hyw" lang="hyw">Օսմանյան տերութիւն</span> (<i>Osmanean Têrut´iwn</i>, ce qui signifie "Autorité/gouvernance/règne ottomane"), Օսմանյան պետութիւն (<i>Osmanean Petut‘iwn</i>, ce qui signifie «État ottoman »), et Օսմանյան կայսրություն (<i>Osmanean Kaysrut</i>, ce qui signifie « Empire ottoman »)</li> <li><a href="/wiki/Bulgare" title="Bulgare">bulgare</a> : <span class="lang-bg" lang="bg">Османска империя</span> (Otomanskata Imperiya), et Отоманска империя est une forme archaïque. Articles définis: Османската империя et Османска империя étaient synonymes.</li> <li><a href="/wiki/Grec_moderne" title="Grec moderne">grec moderne</a> : <span class="lang-el" lang="el">Оθωμανική Επικράτεια</span> (Othomanikí Epikrátia) et <span class="lang-el" lang="el">Оθωμανική Αυτοκρατορία</span> (Othomanikí Aftokratoría)</li> <li><a href="/wiki/Jud%C3%A9o-espagnol" title="Judéo-espagnol">judéo-espagnol</a> : <span class="lang-lad" lang="lad">Imperio otomano</span></li></ul> </span></li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a> </span><span class="reference-text">L'Empire a également temporairement acquis l'autorité sur les terres outre-mer lointaines par des déclarations d'allégeance au sultan ottoman et au calife, comme la déclaration par le sultan d'Aceh en 1565, ou par des acquisitions temporaires d'îles comme Lanzarote dans l'océan Atlantique en 1585<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite_crochet">[</span>14<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.</span> </li> <li id="cite_note-53"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-53">↑</a> </span><span class="reference-text">Le <a href="/wiki/Massacre_des_H%C3%A9r%C3%A9ros_et_des_Namas" class="mw-redirect" title="Massacre des Héréros et des Namas">massacre des Héréros et des Namas</a> par les <a href="/wiki/Empire_colonial_allemand" title="Empire colonial allemand">colonialistes allemands</a> en <a href="/wiki/Namibie" title="Namibie">Namibie</a> est le premier du <abbr class="abbr" title="20ᵉ siècle"><span class="romain">XX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle (1904).</span> </li> <li id="cite_note-58"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-58">↑</a> </span><span class="reference-text">En déposant le dernier sultan ottoman <a href="/wiki/Abd%C3%BClmecid_II" title="Abdülmecid II">Abdülmecid <abbr class="abbr" title="2"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">II</span></abbr></a> en 1923, Mustafa Kemal écarte du pouvoir la <a href="/wiki/Dynastie_ottomane" title="Dynastie ottomane">dynastie ottomane</a> : c'est un changement politique. L'<a href="/wiki/Abolition_du_califat" title="Abolition du califat">abolition du califat</a> en 1924, changement religieux, fait disparaître une instance régulatrice ancestrale de l'<a href="/wiki/Sunnisme" title="Sunnisme">Islam sunnite</a> (Abdülmecid <abbr class="abbr" title="2"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">II</span></abbr> est le <abbr class="abbr" title="Cent-unième">101<sup>e</sup></abbr> et dernier <a href="/wiki/Calife" title="Calife">calife</a> régulier du monde musulman), ce qui autorise des prétentions au califat de s'exercer. Cette situation entraîne, depuis le milieu des années 1990, de nombreuses auto-proclamations, comme celle de l'<a href="/wiki/Irak" title="Irak">Irakien</a> <a href="/wiki/Abou_Bakr_al-Baghdadi" title="Abou Bakr al-Baghdadi">Abou Bakr al-Baghdadi</a><sup id="cite_ref-57" class="reference"><a href="#cite_note-57"><span class="cite_crochet">[</span>54<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.</span> </li> <li id="cite_note-66"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-66">↑</a> </span><span class="reference-text">Cette pratique a concerné les chrétiens mais non les juifs : aucun juif n'est touché par le devchirme, la levée des jeunes garçons mécréants, destinés, après une islamisation forcée au service du sultan ; cela pourrait s'expliquer par le caractère citadin des juifs plutôt que par leur judaïté<sup id="cite_ref-65" class="reference"><a href="#cite_note-65"><span class="cite_crochet">[</span>61<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.</span> </li> </ol></div> </div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Références"><span id="R.C3.A9f.C3.A9rences"></span>Références</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&veaction=edit&section=29" title="Modifier la section : Références" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&action=edit&section=29" title="Modifier le code source de la section : Références"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="references-small decimal" style=""><div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> « <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.encyclopedia.com/history/modern-europe/turkish-and-ottoman-history/ottoman-empire"><cite style="font-style:normal;" lang="en">Ottoman Empire</cite></a> », sur <span class="italique">encyclopedia.com</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2023-10-30" data-sort-value="2023-10-30">30 octobre 2023</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.worldhistory.org/Ottoman_Empire/">https://www.worldhistory.org/Ottoman_Empire/</a></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a> </span><span class="reference-text"> <a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.ttk.gov.tr/belgelerle-tarih/osmanli-padisahlari/">https://www.ttk.gov.tr/belgelerle-tarih/osmanli-padisahlari/</a></span> </li> <li id="cite_note-StraussConstp26-4"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-StraussConstp26_4-0">a</a> et <a href="#cite_ref-StraussConstp26_4-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="StraussSharif2010"><span class="ouvrage" id="Johann_StraussMalek_Sharif2010">Johann <span class="nom_auteur">Strauss</span> et Malek Sharif, <cite class="italique">The First Ottoman Experiment in Democracy</cite>, Wurtzbourg, <a href="/w/index.php?title=Orient-Institut_Istanbul&action=edit&redlink=1" class="new" title="Orient-Institut Istanbul (page inexistante)">Orient-Institut Istanbul</a> <a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Orient-Institut_Istanbul" class="extiw" title="de:Orient-Institut Istanbul"><span class="indicateur-langue" title="Article en allemand : « Orient-Institut Istanbul »">(de)</span></a>, <time>2010</time>, 21–51 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://menadoc.bibliothek.uni-halle.de/menalib/download/pdf/2734659?originalFilename=true">lire en ligne</a>)</small>, « A Constitution for a Multilingual Empire: Translations of the <i>Kanun-ı Esasi</i> and Other Official Texts into Minority Languages »<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+First+Ottoman+Experiment+in+Democracy&rft.atitle=A+Constitution+for+a+Multilingual+Empire%3A+Translations+of+the+%27%27Kanun-%C4%B1+Esasi%27%27+and+Other+Official+Texts+into+Minority+Languages&rft.place=Wurtzbourg&rft.pub=%3AOrient-Institut+Istanbul&rft.aulast=Strauss&rft.aufirst=Johann&rft.au=Malek+Sharif&rft.date=2010&rft.tpages=21%E2%80%9351&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AEmpire+ottoman"></span></span></span> (<a rel="nofollow" class="external text" href="http://menadoc.bibliothek.uni-halle.de/urn/urn:nbn:de:gbv:3:5-91645">page d'information concernant le livre</a> dans l'<a href="/wiki/Universit%C3%A9_Martin-Luther_de_Halle-Wittemberg" title="Université Martin-Luther de Halle-Wittemberg">Université Martin-Luther de Halle-Wittemberg</a>) // CITÉ: p. 26 (PDF p. 28/338). « French had become a sort of semi-official language in the Ottoman Empire in the wake of the <i>Tanzimat</i> reforms.[...]It is true that French was not an ethnic language of the Ottoman Empire. But it was the only Western language which would become increasingly widespread among educated persons in all linguistic communities. »</span> </li> <li id="cite_note-JOURNAL_OF_WORLD-SYSTEMS_RESEARCH-5"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-JOURNAL_OF_WORLD-SYSTEMS_RESEARCH_5-0">a</a> et <a href="#cite_ref-JOURNAL_OF_WORLD-SYSTEMS_RESEARCH_5-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text">Peter Turchin, Jonathan M. Adams, Thomas D. Hall: <i>East-West Orientation of Historical Empires and Modern States</i>. In: Journal of World-Systems Research, <abbr class="abbr" title="volume">vol.</abbr> <abbr class="abbr" title="12"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">XII</span></abbr>, <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr> <abbr class="abbr" title="2"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">II</span></abbr>, 2006, <abbr class="abbr" title="page(s)">p.</abbr> 218–239 et 223. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://jwsr.ucr.edu/archive/vol12/number2/pdf/jwsr-v12n2-tah.pdf">PDF</a></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a> </span><span class="reference-text">Klaus Kreiser: <i>Der Osmanische Staat 1300–1922.</i> Oldenbourg, Munich, 2008, <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/3-486-58588-6" title="Spécial:Ouvrages de référence/3-486-58588-6"><span class="nowrap">3-486-58588-6</span></a>)</small>, S. 8.</span> </li> <li id="cite_note-StraussConstp36-7"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-StraussConstp36_7-0">a</a> et <a href="#cite_ref-StraussConstp36_7-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="StraussSharif2010"><span class="ouvrage" id="Johann_StraussMalek_Sharif2010">Johann <span class="nom_auteur">Strauss</span> et Malek Sharif, <cite class="italique">The First Ottoman Experiment in Democracy</cite>, Wurtzbourg, <a href="/w/index.php?title=Orient-Institut_Istanbul&action=edit&redlink=1" class="new" title="Orient-Institut Istanbul (page inexistante)">Orient-Institut Istanbul</a> <a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Orient-Institut_Istanbul" class="extiw" title="de:Orient-Institut Istanbul"><span class="indicateur-langue" title="Article en allemand : « Orient-Institut Istanbul »">(de)</span></a>, <time>2010</time>, 21–51 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://menadoc.bibliothek.uni-halle.de/menalib/download/pdf/2734659?originalFilename=true">lire en ligne</a>)</small>, « A Constitution for a Multilingual Empire: Translations of the <i>Kanun-ı Esasi</i> and Other Official Texts into Minority Languages »<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+First+Ottoman+Experiment+in+Democracy&rft.atitle=A+Constitution+for+a+Multilingual+Empire%3A+Translations+of+the+%27%27Kanun-%C4%B1+Esasi%27%27+and+Other+Official+Texts+into+Minority+Languages&rft.place=Wurtzbourg&rft.pub=%3AOrient-Institut+Istanbul&rft.aulast=Strauss&rft.aufirst=Johann&rft.au=Malek+Sharif&rft.date=2010&rft.tpages=21%E2%80%9351&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AEmpire+ottoman"></span></span></span> (<a rel="nofollow" class="external text" href="http://menadoc.bibliothek.uni-halle.de/urn/urn:nbn:de:gbv:3:5-91645">page d'information concernant le livre</a> dans l'<a href="/wiki/Universit%C3%A9_Martin-Luther_de_Halle-Wittemberg" title="Université Martin-Luther de Halle-Wittemberg">Université Martin-Luther de Halle-Wittemberg</a>) // CITÉ: p. 36 (PDF p. 38/338).</span> </li> <li id="cite_note-Hamish-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Hamish_9-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Scott2015"><span class="ouvrage" id="Hamish_Scott2015">Hamish Scott, <cite class="italique">The Oxford Handbook of Early Modern European History, 1350–1750 : Volume II</cite>, <time>2015</time> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=Jb4DCgAAQBAJ&dq=The+Oxford+Handbook+of+Early+Modern+European+History%2C+1350-1750%3A+Volume+II">lire en ligne</a>)</small>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr> 612<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Oxford+Handbook+of+Early+Modern+European+History%2C+1350%E2%80%931750&rft.stitle=Volume+II&rft.aulast=Scott&rft.aufirst=Hamish&rft.date=2015&rft.pages=612&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AEmpire+ottoman"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-:0-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-:0_10-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Soucek2015"><span class="ouvrage" id="Svat_Soucek2015">Svat <span class="nom_auteur">Soucek</span>, <cite class="italique">Ottoman Maritime Wars, 1416–1700</cite>, Istanbul, The Isis Press, <time>2015</time>, 8 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-975-428-554-3" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-975-428-554-3"><span class="nowrap">978-975-428-554-3</span></a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Ottoman+Maritime+Wars%2C+1416%E2%80%931700&rft.place=Istanbul&rft.pub=The+Isis+Press&rft.aulast=Soucek&rft.aufirst=Svat&rft.date=2015&rft.tpages=8&rft.isbn=978-975-428-554-3&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AEmpire+ottoman"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-Lewis1988-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Lewis1988_11-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Lewis1988"><span class="ouvrage" id="Raphaela_Lewis1988">Raphaela Lewis, <cite class="italique">Everyday Life in Ottoman Turkey</cite>, Dorset Press, <time>1988</time>, 206 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-0-88029-175-0" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-0-88029-175-0"><span class="nowrap">978-0-88029-175-0</span></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=aUJNAAAAYAAJ">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Everyday+Life+in+Ottoman+Turkey&rft.pub=Dorset+Press&rft.aulast=Lewis&rft.aufirst=Raphaela&rft.date=1988&rft.tpages=206&rft.isbn=978-0-88029-175-0&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AEmpire+ottoman"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-Goodwin1977-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Goodwin1977_12-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Goodwin1977"><span class="ouvrage" id="Godfrey_Goodwin1977">Godfrey Goodwin, <cite class="italique">Ottoman Turkey</cite>, Scorpion Publications, <time>1977</time> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=WBvcheAv62wC">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Ottoman+Turkey&rft.pub=Scorpion+Publications&rft.aulast=Goodwin&rft.aufirst=Godfrey&rft.date=1977&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AEmpire+ottoman"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Finkel2005"><span class="ouvrage" id="Caroline_Finkel2005">Caroline Finkel, <cite class="italique">Osman's Dream : The Story of the Ottoman Empire, 1300–1923</cite>, <a href="/wiki/Basic_Books" title="Basic Books">Basic Books</a>, <time>2005</time>, 660 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-0-465-02396-7" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-0-465-02396-7"><span class="nowrap">978-0-465-02396-7</span></a>)</small>, <abbr class="abbr" title="page(s)">p.</abbr> 2 et 7<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Osman%27s+Dream+%3A+The+Story+of+the+Ottoman+Empire%2C+1300%E2%80%931923&rft.pub=Basic+Books&rft.aulast=Finkel&rft.aufirst=Caroline&rft.date=2005&rft.pages=2+et+7&rft.tpages=660&rft.isbn=978-0-465-02396-7&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AEmpire+ottoman"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-Quataert20054-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Quataert20054_14-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><a href="#Quataert2005">Quataert 2005</a>, <abbr class="abbr" title="page(s)">p.</abbr> 4. </span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.dzkk.tsk.tr/turkce/tarihimiras/AtlantikteTurkDenizciligi.php">Marine Turque : Site officiel : « Atlantik'te Türk Denizciliği »</a>.</span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="ÁgostonMasters2009"><span class="ouvrage" id="Gábor_ÁgostonBruce_Masters2009">Gábor Ágoston et Bruce Masters, <cite class="italique">Encyclopedia of the Ottoman Empire</cite>, <time>2009</time>, « Introduction », xxxii<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Encyclopedia+of+the+Ottoman+Empire&rft.atitle=Introduction&rft.aulast=%C3%81goston&rft.aufirst=G%C3%A1bor&rft.au=Bruce+Masters&rft.date=2009&rft.pages=xxxii&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AEmpire+ottoman"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-Faroqhi1994553Crisis_and_Change,_1590–1699-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Faroqhi1994553Crisis_and_Change,_1590–1699_18-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><a href="#Faroqhi1994">Faroqhi 1994</a>, Crisis and Change, 1590–1699, <abbr class="abbr" title="page(s)">p.</abbr> 553. </span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Virginia_Aksan2007"><span class="nom_auteur">Virginia Aksan</span>, <cite class="italique">Ottoman Wars, 1700–1860 : An Empire Besieged</cite>, Pearson Education Ltd., <time>2007</time>, 130–135 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-0-582-30807-7" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-0-582-30807-7"><span class="nowrap">978-0-582-30807-7</span></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=cjbYxqoJyZoC&printsec=frontcover">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Ottoman+Wars%2C+1700%E2%80%931860&rft.pub=Pearson+Education+Ltd.&rft.stitle=An+Empire+Besieged&rft.aulast=Virginia+Aksan&rft.date=2007&rft.tpages=130%E2%80%93135&rft.isbn=978-0-582-30807-7&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AEmpire+ottoman"></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-Faroqhi1994762The_Age_of_Reforms,_1812–1914-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Faroqhi1994762The_Age_of_Reforms,_1812–1914_20-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><a href="#Faroqhi1994">Faroqhi 1994</a>, The Age of Reforms, 1812–1914, <abbr class="abbr" title="page(s)">p.</abbr> 762. </span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Findley2010"><span class="ouvrage" id="Carter_Vaughn_Findley2010"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Carter Vaughn <span class="nom_auteur">Findley</span>, <cite class="italique" lang="en">Turkey, Islam, Nationalism and Modernity : A History, 1789–2007</cite>, New Haven, <a href="/wiki/Yale_University_Press" title="Yale University Press">Yale University Press</a>, <time>2010</time>, 200 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-0-300-15260-9" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-0-300-15260-9"><span class="nowrap">978-0-300-15260-9</span></a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Turkey%2C+Islam%2C+Nationalism+and+Modernity&rft.place=New+Haven&rft.pub=Yale+University+Press&rft.stitle=A+History%2C+1789%E2%80%932007&rft.aulast=Findley&rft.aufirst=Carter+Vaughn&rft.date=2010&rft.tpages=200&rft.isbn=978-0-300-15260-9&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AEmpire+ottoman"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-Quataert2005186-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Quataert2005186_22-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><a href="#Quataert2005">Quataert 2005</a>, <abbr class="abbr" title="page(s)">p.</abbr> 186. </span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="SchallerZimmerer2008"><span class="ouvrage" id="Dominik_J_SchallerJürgen_Zimmerer2008"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Dominik J <span class="nom_auteur">Schaller</span> et Jürgen <span class="nom_auteur">Zimmerer</span>, « <cite style="font-style:normal" lang="en">Late Ottoman genocides: the dissolution of the Ottoman Empire and Young Turkish population and extermination policies—introduction</cite> », <i><span class="lang-en" lang="en">Journal of Genocide Research</span></i>, <abbr class="abbr" title="volume">vol.</abbr> 10, <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr> 1,‎ <time>2008</time>, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <span class="nowrap">7–14</span> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a> <span class="plainlinks noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://portal.issn.org/resource/issn/1462-3528">1462-3528</a></span>, <a href="/wiki/Digital_Object_Identifier" title="Digital Object Identifier">DOI</a> <span class="plainlinks noarchive nowrap"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1080/14623520801950820">10.1080/14623520801950820</a></span>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Late+Ottoman+genocides%3A+the+dissolution+of+the+Ottoman+Empire+and+Young+Turkish+population+and+extermination+policies%E2%80%94introduction&rft.jtitle=Journal+of+Genocide+Research&rft.issue=1&rft.aulast=Schaller&rft.aufirst=Dominik+J&rft.au=Zimmerer%2C+J%C3%BCrgen&rft.date=2008&rft.volume=10&rft.pages=7%E2%80%9314&rft.issn=1462-3528&rft_id=info%3Adoi%2F10.1080%2F14623520801950820&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AEmpire+ottoman"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Howard2016"><span class="ouvrage" id="Douglas_A._Howard2016">Douglas A. <span class="nom_auteur">Howard</span>, <cite class="italique">A History of the Ottoman Empire</cite>, <a href="/wiki/Cambridge_University_Press" title="Cambridge University Press">Cambridge University Press</a>, <time>2016</time> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=e57eDQAAQBAJ&pg=PA318">lire en ligne</a>)</small>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr> 318<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+History+of+the+Ottoman+Empire&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.aulast=Howard&rft.aufirst=Douglas+A.&rft.date=2016&rft.pages=318&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AEmpire+ottoman"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://mjp.univ-perp.fr/traites/1829andrinople.htm">Traité de paix entre la Russie et la Porte ottomane (1829)</a>, site de l'université de Perpignan.</span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.fr/books?id=1vLrCgAAQBAJ&pg=PT98&dq=%22beylicat+ottoman%22&hl=fr&sa=X&ved=0ahUKEwiXhdTJtJLoAhViyoUKHYFrCNQQ6AEIKzAA#v=onepage&q=%22beylicat%20ottoman%22&f=false"><cite style="font-style:normal;">De l'Asie mineure à la Turquie</cite></a> », sur <span class="italique">Google Books</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2020-03-11" data-sort-value="2020-03-11">11 mars 2020</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.fr/books?id=XlVVDwAAQBAJ&pg=PT150&dq=%22beylicat+ottoman%22&hl=fr&sa=X&ved=0ahUKEwiXhdTJtJLoAhViyoUKHYFrCNQQ6AEIPTAC#v=onepage&q=%22beylicat%20ottoman%22&f=false"><cite style="font-style:normal;">Le monde méditerranéen, 15.000 ans d'histoire</cite></a> », sur <span class="italique">Google Books</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2020-03-11" data-sort-value="2020-03-11">11 mars 2020</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.fr/books?id=MpvVCQAAQBAJ&pg=PT11&dq=%22emirat+ottoman%22&hl=fr&sa=X&ved=0ahUKEwi7xJKAto3oAhU7DWMBHXwTCSAQ6AEIKzAA#v=onepage&q=%22emirat%20ottoman%22&f=false"><cite style="font-style:normal;">Genèse de l’Art Ottoman</cite></a> », sur <span class="italique">Google Books</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2020-03-09" data-sort-value="2020-03-09">9 mars 2020</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.fr/books?id=CTxcLYXK2YkC&pg=PA252&dq=%22emirat+ottoman%22&hl=fr&sa=X&ved=0ahUKEwi7xJKAto3oAhU7DWMBHXwTCSAQ6AEIWDAF#v=onepage&q=%22emirat%20ottoman%22&f=false"><cite style="font-style:normal;">100 fiches d'histoire du Moyen Âge</cite></a> », sur <span class="italique">Google Books</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2020-03-09" data-sort-value="2020-03-09">9 mars 2020</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Albert1995"><span class="ouvrage" id="Failler,_Albert1995">Failler, Albert, « <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.persee.fr/doc/rebyz_0766-5598_1995_num_53_1_1913_t1_0398_0000_3"><cite style="font-style:normal;">Elizabeth Zachariadou (Éd.), The Ottoman Emirate (1300-1389). Halcyon Days in Crete I. A Symposium held in Rethymnon, 11-13 January 1991</cite></a> », sur <span class="italique">www.persee.fr</span>, <time>1995</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2020-03-09" data-sort-value="2020-03-09">9 mars 2020</time>)</small></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> « <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.fr/books?id=f9f7CwAAQBAJ&pg=PA67&dq=%27khan+of+Kay%C4%B1han%22&hl=fr&sa=X&ved=0ahUKEwjNz4TAtY3oAhVmD2MBHcBVAyoQ6AEILjAA#v=onepage&q='khan%20of%20Kay%C4%B1han%22&f=false"><cite style="font-style:normal;" lang="en">The State of Social Progress of Islamic Societies</cite></a> », sur <span class="italique">Google Books</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2020-03-09" data-sort-value="2020-03-09">9 mars 2020</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-:1-32"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-:1_32-0">a</a> et <a href="#cite_ref-:1_32-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Hitzel2010"><span class="ouvrage" id="Frédéric_Hitzel2010">Frédéric Hitzel, <cite class="italique">L'empire ottoman : <abbr class="abbr" title="15ᵉ siècle"><span class="romain">XV</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> – <abbr class="abbr" title="18ᵉ siècle"><span class="romain">XVIII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècles</cite>, Paris, Société d'édition Les Belles Lettres, <time>2010</time>, 319 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/9-782251-410166" title="Spécial:Ouvrages de référence/9-782251-410166"><span class="nowrap">9-782251-410166</span></a>)</small>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr> 193<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=L%27empire+ottoman&rft.place=Paris&rft.pub=Soci%C3%A9t%C3%A9+d%27%C3%A9dition+Les+Belles+Lettres&rft.stitle=%3Cabbr+class%3D%22abbr%22+title%3D%2215%E1%B5%89+si%C3%A8cle+%22%3E%3Cspan+class%3D%22romain%22%3EXV%3C%2Fspan%3E%3Csup+style%3D%22font-size%3A72%25%22%3Ee%3C%2Fsup%3E%3C%2Fabbr%3E%E2%80%89%E2%80%93%E2%80%89%3Cabbr+class%3D%22abbr%22+title%3D%2218%E1%B5%89+si%C3%A8cle+%22%3E%3Cspan+class%3D%22romain%22%3EXVIII%3C%2Fspan%3E%3Csup+style%3D%22font-size%3A72%25%22%3Ee%3C%2Fsup%3E%3C%2Fabbr%3E%26nbsp%3Bsi%C3%A8cles&rft.aulast=Hitzel&rft.aufirst=Fr%C3%A9d%C3%A9ric&rft.date=2010&rft.pages=193&rft.tpages=319&rft.isbn=9-782251-410166&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AEmpire+ottoman"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Cartwright"><span class="ouvrage" id="Mark_Cartwright">Mark <span class="nom_auteur">Cartwright</span>, « <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldhistory.org/trans/fr/2-1180/1453-la-chute-de-constantinople/"><cite style="font-style:normal;">1453 : La Chute de Constantinople</cite></a> », sur <span class="italique">Encyclopédie de l'Histoire du Monde</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2023-05-25" data-sort-value="2023-05-25">25 mai 2023</time>)</small></span></span></span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a> </span><span class="reference-text">Lemnouar Merrouche, <i>Recherches sur l'Algérie à l'époque ottomane</i>, Volume 2, <abbr class="abbr" title="page(s)">p.</abbr> 139.</span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a> </span><span class="reference-text">D. Sourdel, article « Khalifa », dans <i>Encyclopédie de l’Islam</i>, 1978, Paris, Maisonneuve et Larose, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr> 978.</span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Ternon2002"><span class="ouvrage" id="Yves_Ternon2002"><a href="/wiki/Yves_Ternon" title="Yves Ternon">Yves Ternon</a>, <cite class="italique">Empire ottoman. Le déclin, la chute, l’effacement</cite>, Éditions du Félin, <time>2002</time>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr> 29<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Empire+ottoman.+Le+d%C3%A9clin%2C+la+chute%2C+l%E2%80%99effacement&rft.pub=%C3%89ditions+du+F%C3%A9lin&rft.aulast=Ternon&rft.aufirst=Yves&rft.date=2002&rft.pages=29&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AEmpire+ottoman"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Işıksel2014"><span class="ouvrage" id="Güneş_Işıksel2014"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Güneş Işıksel, <cite class="italique" lang="en">Ottoman Suzerainty over Morocco During Abdulmelik’s Reign (1576-1578) : A Reassessment</cite>, Rethymno, Marinos Sariyannis et al., <abbr class="abbr" title="collection">coll.</abbr> « New Trends in Ottoman Studies: Papers presented at the 20th CIÉPO Symposium, Rethymno, 27 June – 1 July 2012 », <time>2014</time> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.academia.edu/1763195/Ottoman_Suzerainty_over_Morocco_During_Abdulmelik_s_Reign_1576-1578_A_Reassessmentm_15_1_1258">lire en ligne</a>)</small>, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <span class="nowrap">568-577</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Ottoman+Suzerainty+over+Morocco+During+Abdulmelik%E2%80%99s+Reign+%281576-1578%29&rft.place=Rethymno&rft.pub=Marinos+Sariyannis+et+al.&rft.stitle=A+Reassessment&rft.aulast=I%C5%9F%C4%B1ksel&rft.aufirst=G%C3%BCne%C5%9F&rft.date=2014&rft.pages=568-577&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AEmpire+ottoman"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Gardet1999"><span class="ouvrage" id="Louis_Gardet1999">Louis Gardet, <cite class="italique">Les Hommes de l'Islam : approche des mentalités</cite>, <a href="/wiki/%C3%89ditions_Complexe" title="Éditions Complexe">Éditions Complexe</a>, <time>1999</time>, 445 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-87027-129-8" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-87027-129-8"><span class="nowrap">2-87027-129-8</span></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.de/books?id=yqkRkDJ20eAC&pg=PA287&dq=%22le+commerce+m%C3%A9diterran%C3%A9en+lui-m%C3%AAme+fut+de+plus+en+plus+domin%C3%A9+par+les+flottes+de+Venise%2C+de+G%C3%AAnes%2C+d%27Espagne+et+de+Portugal%22">lire en ligne</a>)</small>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr> 287<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Les+Hommes+de+l%27Islam&rft.pub=%C3%89ditions+Complexe&rft.stitle=approche+des+mentalit%C3%A9s&rft.aulast=Gardet&rft.aufirst=Louis&rft.date=1999&rft.pages=287&rft.tpages=445&rft.isbn=2-87027-129-8&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AEmpire+ottoman"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-39">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Odouard1995"><span class="ouvrage" id="Albert_Odouard1995">Albert <span class="nom_auteur">Odouard</span>, <cite class="italique">Les Iles Canaries, terres d'Europe au large de l'Afrique</cite>, Presses Univ de Bordeaux, <time>1995</time>, 524 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-905081-28-5" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-905081-28-5"><span class="nowrap">978-2-905081-28-5</span></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.fr/books?id=q2y5Hxi1uvQC&pg=PA387&dq=%22razzias+espagnoles%22">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Les+Iles+Canaries%2C+terres+d%27Europe+au+large+de+l%27Afrique&rft.pub=Presses+Univ+de+Bordeaux&rft.aulast=Odouard&rft.aufirst=Albert&rft.date=1995&rft.tpages=524&rft.isbn=978-2-905081-28-5&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AEmpire+ottoman"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-40">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="cumhuriyetciyorum2020"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : turc">(tr)</abbr> <span class="nom_auteur">cumhuriyetciyorum</span>, « <a rel="nofollow" class="external text" href="https://cumhuriyetciyorum.com/2020/07/19/kibris-2/"><cite style="font-style:normal;" lang="tr-tr">KIBRIS</cite></a> », sur <span class="italique">cumhuriyetciyorum</span>, <time class="nowrap" datetime="2020-07-19" data-sort-value="2020-07-19">19 juillet 2020</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2024-09-27" data-sort-value="2024-09-27">27 septembre 2024</time>)</small></span></span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a> </span><span class="reference-text">Evliya Tchelebi, <i>La Guerre des Turcs</i>, Sindbad, Actes Sud, 2000.</span> </li> <li id="cite_note-Daunou-42"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-Daunou_42-0">a</a> et <a href="#cite_ref-Daunou_42-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Claude_François_Daunou1832"><span class="ouvrage" id="Pierre_Claude_François_Daunou1832">Pierre Claude François Daunou, <cite class="italique">Journal des Savants</cite>, Librairie orientaliste P. Geuthner, <time>1832</time> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="//books.google.com/books?id=MDkbAAAAYAAJ&pg=PA731">présentation en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Journal+des+Savants&rft.pub=Librairie+orientaliste+P.+Geuthner&rft.au=Pierre+Claude+Fran%C3%A7ois+Daunou&rft.date=1832&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AEmpire+ottoman"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-43">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Hammer-Purgstall1837"><span class="ouvrage" id="Joseph_Hammer-Purgstall1837">Joseph Hammer-Purgstall, <cite class="italique">Histoire de l'Empire ottoman</cite>, <abbr class="abbr" title="volume">vol.</abbr> 7, Bellizard, Barthès, Dufour & Lowell, <time>1837</time> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="//books.google.com/books?id=08sFAAAAQAAJ&pg=PA223">présentation en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Histoire+de+l%27Empire+ottoman&rft.pub=Bellizard%2C+Barth%C3%A8s%2C+Dufour+%26+Lowell&rft.aulast=Hammer-Purgstall&rft.aufirst=Joseph&rft.date=1837&rft.volume=7&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AEmpire+ottoman"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-44">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Th_Houtsma1993"><span class="ouvrage" id="M._Th_Houtsma1993">M. Th Houtsma, <cite class="italique">First encyclopædia of Islam : 1913-1936</cite>, BRILL, <time>1993</time>, 42 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-90-04-09796-4" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-90-04-09796-4"><span class="nowrap">978-90-04-09796-4</span></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="//books.google.com/books?id=sP_hVmik-QYC&pg=PA589">présentation en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=First+encyclop%C3%A6dia+of+Islam&rft.pub=BRILL&rft.stitle=1913-1936&rft.au=M.+Th+Houtsma&rft.date=1993&rft.tpages=42&rft.isbn=978-90-04-09796-4&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AEmpire+ottoman"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-45">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Nouschi2016"><span class="ouvrage" id="Marc_Nouschi2016"><a href="/wiki/Marc_Nouschi" title="Marc Nouschi">Marc Nouschi</a>, <cite class="italique">Petit Atlas historique du <abbr class="abbr" title="19ᵉ siècle"><span class="romain">XIX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle</cite>, <a href="/wiki/Armand_Colin" title="Armand Colin">Armand Colin</a>, <time>2016</time>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr> 191<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Petit+Atlas+historique+du+XIXe%26nbsp%3Bsi%C3%A8cle&rft.pub=Armand+Colin&rft.aulast=Nouschi&rft.aufirst=Marc&rft.date=2016&rft.pages=191&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AEmpire+ottoman"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-46">↑</a> </span><span class="reference-text">André Autheman, <i>La Banque impériale ottomane</i>, Comité pour l'Histoire économique de la France, 1996.</span> </li> <li id="cite_note-Colling1949295-47"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-Colling1949295_47-0">a</a> <a href="#cite_ref-Colling1949295_47-1">b</a> et <a href="#cite_ref-Colling1949295_47-2">c</a></sup> </span><span class="reference-text"><a href="#Colling1949">Colling 1949</a>, <abbr class="abbr" title="page(s)">p.</abbr> 295. </span> </li> <li id="cite_note-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-48">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="1991"><cite class="italique">Mémoires du XXe siècle</cite>, <abbr class="abbr" title="tome">t.</abbr> 1910-1919, Bordas, <time>1991</time> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-907092-75-8" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-907092-75-8"><span class="nowrap">2-907092-75-8</span></a>)</small>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr> 188<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=M%C3%A9moires+du+XXe+si%C3%A8cle&rft.pub=Bordas&rft.date=1991&rft.pages=188&rft.isbn=2-907092-75-8&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AEmpire+ottoman"></span></span></span> </li> <li id="cite_note-49"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-49">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="2009">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.lexpress.fr/actualite/monde/europe/genocide-armenien-erevan-menage-la-turquie_756286.html"><cite style="font-style:normal;">Génocide arménien : Erevan ménage la Turquie</cite></a> », sur <span class="italique">lexpress.fr</span>, <a href="/wiki/L%27Express" title="L'Express">L'Express</a>, <time class="nowrap" datetime="2009-04-24" data-sort-value="2009-04-24">24 avril 2009</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2009-02-01" data-sort-value="2009-02-01"><abbr class="abbr" title="premier">1<sup>er</sup></abbr> février 2009</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-50"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-50">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.assemblee-nationale.fr/11/rapports/r0925.asp"><cite style="font-style:normal;"><abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr> 925 - Rapport de M. René Rouquet la proposition de loi</cite></a> », sur <span class="italique">www.assemblee-nationale.fr</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2020-04-30" data-sort-value="2020-04-30">30 avril 2020</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-UNdoc-51"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-UNdoc_51-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> <span class="ouvrage"><span class="noarchive">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://daccessdds.un.org/doc/UNDOC/GEN/G98/106/67/PDF/G9810667.pdf?OpenElement"><cite style="font-style:normal; color:var(--color-link-red, #d73333);">document des Nations Unies</cite></a> »<sup class="plainlinks">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/*/http://daccessdds.un.org/doc/UNDOC/GEN/G98/106/67/PDF/G9810667.pdf?OpenElement">Archive.org</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.wikiwix.com/cache/?url=http://daccessdds.un.org/doc/UNDOC/GEN/G98/106/67/PDF/G9810667.pdf?OpenElement">Wikiwix</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.is/http://daccessdds.un.org/doc/UNDOC/GEN/G98/106/67/PDF/G9810667.pdf?OpenElement">Archive.is</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://webcache.googleusercontent.com/search?hl=fr&q=cache:http://daccessdds.un.org/doc/UNDOC/GEN/G98/106/67/PDF/G9810667.pdf?OpenElement">Google</a> • <a href="/wiki/Projet:Correction_des_liens_externes#J'ai_trouvé_un_lien_mort,_que_faire_?" title="Projet:Correction des liens externes">Que faire ?</a>)</sup></span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2017-10-20" data-sort-value="2017-10-20">20 octobre 2017</time>)</small></span>, rechercher « Pontian Genocide » si le lien ne fonctionne pas.</span> </li> <li id="cite_note-52"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-52">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> <a href="/wiki/Merrill_D._Peterson" title="Merrill D. Peterson">Merrill D. Peterson</a>, <i>Starving Armenians: America and the Armenian Genocide, 1915-1930 and After</i></span> </li> <li id="cite_note-Anahit-54"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Anahit_54-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Anahit Khosoreva, « The Assyrian Genocide in the Ottoman Empire and Adjacent Territories » dans <i>The Armenian Genocide: Cultural and Ethical Legacies</i>, Éd. Richard G. Hovannisian, New Brunswick, NJ: Transaction Publishers, 2007.</span> </li> <li id="cite_note-55"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-55">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Hannibal Travis, « <a rel="nofollow" class="external text" href="http://utpjournals.metapress.com/content/yv544142p5rnx055/?p=91e7dbe895ec4cbf9eef0ad842fef76a&pi=6">'Native Christians Massacred': The Ottoman Genocide of the Assyrians During World War I</a> » dans <i>Genocide Studies and Prevention</i>, vol. 1, <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr> 3, décembre 2006, <abbr class="abbr" title="page(s)">p.</abbr> 327-371.</span> </li> <li id="cite_note-Laurens2003-56"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Laurens2003_56-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><a href="#Laurens2003">Laurens 2003</a>. </span> </li> <li id="cite_note-57"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-57">↑</a> </span><span class="reference-text">Voir <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.rfi.fr/moyen-orient/20140707-abou-bakr-al-baghdadi-le-calife-jihad/">« Abou Bakr al-Baghdadi, le calife du jihad »</a>, <a href="/wiki/Radio_France_internationale" title="Radio France internationale">RFI</a>, 8 août 2014.</span> </li> <li id="cite_note-59"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-59">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://al-shorfa.com/en_GB/articles/meii/features/2013/12/16/feature-01">« Al-Qaeda leader's claims to exalted lineage signal desperation: experts »</a>, al-shorfa.com, 16 décembre 2013.</span> </li> <li id="cite_note-60"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-60">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Hitzel2010"><span class="ouvrage" id="Frédéric_Hitzel2010">Frédéric Hitzel, <cite class="italique">L'empire ottoman : XVe : XVIIIe siècles</cite>, Paris, Société d'édition Les Belles Lettres, <time>2010</time>, 319 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/9-782251-410166" title="Spécial:Ouvrages de référence/9-782251-410166"><span class="nowrap">9-782251-410166</span></a>)</small>, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <span class="nowrap">193-194</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=L%27empire+ottoman&rft.place=Paris&rft.pub=Soci%C3%A9t%C3%A9+d%27%C3%A9dition+Les+Belles+Lettres&rft.stitle=XVe+%3A+XVIIIe+si%C3%A8cles&rft.aulast=Hitzel&rft.aufirst=Fr%C3%A9d%C3%A9ric&rft.date=2010&rft.pages=193-194&rft.tpages=319&rft.isbn=9-782251-410166&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AEmpire+ottoman"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-L'empire_ottoman:_{{sp-|XV|-|XVIII|s}}-61"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-L'empire_ottoman:_{{sp-|XV|-|XVIII|s}}_61-0">a</a> et <a href="#cite_ref-L'empire_ottoman:_{{sp-|XV|-|XVIII|s}}_61-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Hitzel2010"><span class="ouvrage" id="Frédéric_Hitzel2010">Frédéric Hitzel, <cite class="italique">L'empire ottoman : XVe : XVIIIe siècles</cite>, Paris, Société d'édition Les Belles Lettres, <time>2010</time>, 319 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/9-782251-410166" title="Spécial:Ouvrages de référence/9-782251-410166"><span class="nowrap">9-782251-410166</span></a>)</small>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr> 194<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=L%27empire+ottoman&rft.place=Paris&rft.pub=Soci%C3%A9t%C3%A9+d%27%C3%A9dition+Les+Belles+Lettres&rft.stitle=XVe+%3A+XVIIIe+si%C3%A8cles&rft.aulast=Hitzel&rft.aufirst=Fr%C3%A9d%C3%A9ric&rft.date=2010&rft.pages=194&rft.tpages=319&rft.isbn=9-782251-410166&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AEmpire+ottoman"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-inalcik-62"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-inalcik_62-0">a</a> <a href="#cite_ref-inalcik_62-1">b</a> <a href="#cite_ref-inalcik_62-2">c</a> et <a href="#cite_ref-inalcik_62-3">d</a></sup> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.youtube.com/watch?v=CxSNogCFEJ8">Halil İnalcık, historien turc spécialiste de l'Empire ottoman, université de Chicago, université Bilkent, Programme Teke Tek, chaîne Haber Türk, 2013</a>.</span> </li> <li id="cite_note-kayapinar-63"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-kayapinar_63-0">a</a> <a href="#cite_ref-kayapinar_63-1">b</a> <a href="#cite_ref-kayapinar_63-2">c</a> et <a href="#cite_ref-kayapinar_63-3">d</a></sup> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.youtube.com/watch?v=f0lqkuGp7yk">Levent Kayapinar, historien turc spécialiste de l'époque byzantine, Programme Teke Tek, chaîne Haber Türk, 2013</a>.</span> </li> <li id="cite_note-ne_oluyor-64"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-ne_oluyor_64-0">a</a> <a href="#cite_ref-ne_oluyor_64-1">b</a> et <a href="#cite_ref-ne_oluyor_64-2">c</a></sup> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://tv.cnnturk.com/video/2014/11/21/programlar/ne-oluyor/20-kasim-2014-persembe/2014-11-20T2100/index.html">Programme "Ne Oluyor", CNN Türk, 20 novembre 2014 : Yeni Alevi açılımında neler var? Yeni açılımı Başbakan Ahmet Davutoğlu, Tunceli'de açıkladı. Cemevlerine ibadethane statüsü verilecek mi? Açılım, Alevilerin taleplerini karşılayacak mı? Şirin Payzın sordu; İzzettin Doğan, Veli Ağbaba, Mustafa Akyol, Kürşat Bumin ve Celal Turna, Ne Oluyor?'da tartıştı.</a></span> </li> <li id="cite_note-65"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-65">↑</a> </span><span class="reference-text"><a href="/wiki/Gilles_Veinstein" title="Gilles Veinstein">Gilles Veinstein</a>, « Juifs et musulmans dans l'Empire ottoman », <i>Histoire des relations entre juifs et musulmans</i>, dir. <a href="/wiki/Abdelwahab_Meddeb" title="Abdelwahab Meddeb">Abdelwahab Meddeb</a> et <a href="/wiki/Benjamin_Stora" title="Benjamin Stora">Benjamin Stora</a>, Albin Michel, 2013, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr> 185.</span> </li> <li id="cite_note-Mirkovic-67"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-Mirkovic_67-0">a</a> et <a href="#cite_ref-Mirkovic_67-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><a href="/w/index.php?title=Nikola_Mirkovi%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nikola Mirković (page inexistante)">Nikola Mirković</a>, « Les Balkans sous le joug ottoman », <i><a href="/wiki/La_Nouvelle_Revue_d%27histoire" title="La Nouvelle Revue d'histoire">La Nouvelle Revue d'histoire</a></i>, hors-série, <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr> 12H, printemps-été 2016, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <span class="nowrap">32-35</span>.</span> </li> <li id="cite_note-68"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-68">↑</a> </span><span class="reference-text"><a href="/wiki/Du%C5%A1an_T._Batakovi%C4%87" title="Dušan T. Bataković">Dušan T. Bataković</a>, <i>Kosovo, un conflit sans fin ?</i>, Lausanne, L'Âge d'Homme 2008, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr> 36.</span> </li> <li id="cite_note-69"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-69">↑</a> </span><span class="reference-text">Dimitrina Aslanian, <i>Histoire de la Bulgarie de l'Antiquité à nos jours</i>, Trimontium, 2004, <abbr class="abbr" title="Deuxième">2<sup>e</sup></abbr> éd., 510 p. <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-9519946-1-3" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-9519946-1-3"><span class="nowrap">2-9519946-1-3</span></a>)</small> et Jean-François Gossiaux, <i>Valaques et/ou Aroumains en Bulgarie</i>, CNRS-IDEMEC, Aix, 2003.</span> </li> </ol></div> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Annexes">Annexes</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&veaction=edit&section=30" title="Modifier la section : Annexes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&action=edit&section=30" title="Modifier le code source de la section : Annexes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bibliographie">Bibliographie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&veaction=edit&section=31" title="Modifier la section : Bibliographie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&action=edit&section=31" title="Modifier le code source de la section : Bibliographie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container metadata bandeau-section bandeau-niveau-modere"><div class="bandeau-cell bandeau-icone" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Nuvola_apps_bookcase.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Nuvola_apps_bookcase.svg/30px-Nuvola_apps_bookcase.svg.png" decoding="async" width="30" height="30" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Nuvola_apps_bookcase.svg/45px-Nuvola_apps_bookcase.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Nuvola_apps_bookcase.svg/60px-Nuvola_apps_bookcase.svg.png 2x" data-file-width="128" data-file-height="128" /></a><figcaption></figcaption></figure></div><div class="bandeau-cell" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"> <p><b>Cette bibliographie recense trop d'ouvrages</b> <small>(juillet 2020)</small>. Les ouvrages doivent être de « <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:V%C3%A9rifiabilit%C3%A9" title="Wikipédia:Vérifiabilité">référence</a> » dans le <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Wikip%C3%A9dia_est_une_encyclop%C3%A9die" title="Wikipédia:Wikipédia est une encyclopédie">domaine du sujet de l'article</a>. Il peut être souhaitable de les <a href="/wiki/Aide:Ins%C3%A9rer_une_r%C3%A9f%C3%A9rence" title="Aide:Insérer une référence">insérer dans une référence</a> et de les enlever de la section <i>« bibliographie »</i>. Il peut être également utile de créer un <a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Bibliographie_par_th%C3%A8me" title="Catégorie:Bibliographie par thème">article bibliographique spécifique</a>. </p> </div></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Ouvrages_généraux"><span id="Ouvrages_g.C3.A9n.C3.A9raux"></span>Ouvrages généraux</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&veaction=edit&section=32" title="Modifier la section : Ouvrages généraux" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&action=edit&section=32" title="Modifier le code source de la section : Ouvrages généraux"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Olivier Bouquet : <i>Pourquoi l'Empire ottoman ? : Six siècles d'histoire</i>, 2022, Éditeur Folio; édition illustrée <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2072941431" title="Spécial:Ouvrages de référence/2072941431"><span class="nowrap">2072941431</span></a>)</small></li> <li><span class="ouvrage" id="Faroqhi1994"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Suraiya Faroqhi, Halil İnalcık (<abbr class="abbr" title="directeur de publication">dir.</abbr>) et Donald Quataert (<abbr class="abbr" title="directeur de publication">dir.</abbr>), <cite class="italique" lang="en">An Economic and Social History of the Ottoman Empire, 1300–1914</cite>, <abbr class="abbr" title="volume">vol.</abbr> 2, <a href="/wiki/Cambridge_University_Press" title="Cambridge University Press">Cambridge University Press</a>, <time>1994</time> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/0-521-57456-0" title="Spécial:Ouvrages de référence/0-521-57456-0"><span class="nowrap">0-521-57456-0</span></a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=An+Economic+and+Social+History+of+the+Ottoman+Empire%2C+1300%E2%80%931914&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.au=Suraiya+Faroqhi&rft.au=Halil+%C4%B0nalc%C4%B1k&rft.au=Donald+Quataert&rft.date=1994&rft.volume=2&rft.isbn=0-521-57456-0&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AEmpire+ottoman"></span></span>.</li> <li><span class="ouvrage" id="Kitsikis1994"><span class="ouvrage" id="Dimitri_Kitsikis1994"><a href="/wiki/Dimitri_Kitsikis" title="Dimitri Kitsikis">Dimitri Kitsikis</a>, <cite class="italique">L'Empire ottoman</cite>, <a href="/wiki/Presses_universitaires_de_France" title="Presses universitaires de France">Presses universitaires de France</a>, <abbr class="abbr" title="collection">coll.</abbr> « <a href="/wiki/Que_sais-je_%3F" title="Que sais-je ?">Que sais-je ?</a> », <time>1994</time>, <abbr class="abbr" title="troisième">3<sup>e</sup></abbr> <abbr class="abbr" title="édition">éd.</abbr><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=L%27Empire+ottoman&rft.pub=Presses+universitaires+de+France&rft.edition=3&rft.aulast=Kitsikis&rft.aufirst=Dimitri&rft.date=1994&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AEmpire+ottoman"></span></span></span>.</li> <li><span class="ouvrage" id="Mantran1989"><span class="ouvrage" id="Robert_Mantran1989"><a href="/wiki/Robert_Mantran" title="Robert Mantran">Robert Mantran</a> (<abbr class="abbr" title="directeur de publication">dir.</abbr>), <cite class="italique">Histoire de l'Empire ottoman</cite>, <a href="/wiki/Librairie_Arth%C3%A8me_Fayard" title="Librairie Arthème Fayard">Fayard</a>, <time>1989</time><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Histoire+de+l%27Empire+ottoman&rft.pub=Fayard&rft.aulast=Mantran&rft.aufirst=Robert&rft.date=1989&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AEmpire+ottoman"></span></span></span>.</li> <li><span class="ouvrage" id="Roux2000"><span class="ouvrage" id="Jean-Paul_Roux2000"><a href="/wiki/Jean-Paul_Roux_(historien)" title="Jean-Paul Roux (historien)">Jean-Paul Roux</a>, <cite class="italique">Histoire des Turcs</cite>, <a href="/wiki/Librairie_Arth%C3%A8me_Fayard" title="Librairie Arthème Fayard">Fayard</a>, <time>2000</time><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Histoire+des+Turcs&rft.pub=Fayard&rft.aulast=Roux&rft.aufirst=Jean-Paul&rft.date=2000&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AEmpire+ottoman"></span></span></span>.</li> <li><span class="ouvrage" id="Jay_Shaw1983"><span class="ouvrage" id="Stanford_Jay_Shaw1983"><a href="/wiki/Stanford_Jay_Shaw" title="Stanford Jay Shaw">Stanford Jay Shaw</a> (<abbr class="abbr" title="traduction">trad.</abbr> de l'anglais), <cite class="italique">Histoire de l'Empire ottoman et de la Turquie</cite> [« <span class="lang-en" lang="en">History of the Ottoman Empire and Modern Turkey</span> »], <a href="/wiki/Cambridge_University_Press" title="Cambridge University Press">Cambridge University Press</a>, <time>1983</time><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Histoire+de+l%27Empire+ottoman+et+de+la+Turquie&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.au=Stanford+Jay+Shaw&rft.date=1983&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AEmpire+ottoman"></span></span></span>.</li> <li><span class="ouvrage" id="Jay_Shaw2000"><span class="ouvrage" id="Stanford_Jay_Shaw2000"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> <a href="/wiki/Stanford_Jay_Shaw" title="Stanford Jay Shaw">Stanford Jay Shaw</a>, <cite class="italique" lang="en">Studies in Ottoman and Turkish History : A Life with the Ottomans</cite>, Istanbul, Isis Press, <time>2000</time><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Studies+in+Ottoman+and+Turkish+History&rft.place=Istanbul&rft.pub=Isis+Press&rft.stitle=A+Life+with+the+Ottomans&rft.au=Stanford+Jay+Shaw&rft.date=2000&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AEmpire+ottoman"></span></span></span>.</li> <li><span class="ouvrage" id="Colling1949"><span class="ouvrage" id="Alfred_Colling1949"><a href="/wiki/Alfred_Colling" title="Alfred Colling">Alfred Colling</a>, <cite class="italique"><a href="/wiki/La_Prodigieuse_Histoire_de_la_Bourse" title="La Prodigieuse Histoire de la Bourse">La Prodigieuse Histoire de la Bourse</a></cite>, Paris, Société d'éditions économiques et financières, <time>1949</time><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=La+Prodigieuse+Histoire+de+la+Bourse&rft.place=Paris&rft.pub=Soci%C3%A9t%C3%A9+d%27%C3%A9ditions+%C3%A9conomiques+et+financi%C3%A8res&rft.aulast=Colling&rft.aufirst=Alfred&rft.date=1949&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AEmpire+ottoman"></span></span></span>.</li> <li><span class="ouvrage" id="Blondy2003"><span class="ouvrage" id="Alain_Blondy2003"><a href="/wiki/Alain_Blondy" title="Alain Blondy">Alain Blondy</a>, <cite class="italique">Bibliographie du monde méditerranéen. Relations et échanges (1453-1835)</cite>, Paris, Presses de l’université de Paris-Sorbonne, <time>2003</time>, 301 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-84050-272-0" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-84050-272-0"><span class="nowrap">2-84050-272-0</span></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=N-6Md25DEI4C&printsec=frontcover">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Bibliographie+du+monde+m%C3%A9diterran%C3%A9en.+Relations+et+%C3%A9changes+%281453-1835%29&rft.place=Paris&rft.pub=Presses+de+l%E2%80%99universit%C3%A9+de+Paris-Sorbonne&rft.aulast=Blondy&rft.aufirst=Alain&rft.date=2003&rft.tpages=301&rft.isbn=2-84050-272-0&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AEmpire+ottoman"></span></span></span>.</li> <li><span class="ouvrage" id="Quataert2005"><span class="ouvrage" id="Donald_Quataert2005"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Donald Quataert, <cite class="italique" lang="en">The Ottoman Empire, 1700–1922</cite>, <time>2005</time>, <abbr class="abbr" title="deuxième">2<sup>e</sup></abbr> <abbr class="abbr" title="édition">éd.</abbr>, 212 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-0-521-83910-5" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-0-521-83910-5"><span class="nowrap">978-0-521-83910-5</span></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=OX3lsOrXJGcC">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Ottoman+Empire%2C+1700%E2%80%931922&rft.edition=2&rft.aulast=Quataert&rft.aufirst=Donald&rft.date=2005&rft.tpages=212&rft.isbn=978-0-521-83910-5&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AEmpire+ottoman"></span></span></span>.</li> <li><span class="ouvrage" id="Barkey2008"><span class="ouvrage" id=":Karen_Barkey2008"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> <a href="/w/index.php?title=Karen_Barkey&action=edit&redlink=1" class="new" title="Karen Barkey (page inexistante)">Karen Barkey</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Karen_Barkey" class="extiw" title="en:Karen Barkey"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Karen Barkey »">(en)</span></a>, <cite class="italique" lang="en">Empire of difference : The Ottomans in comparative perspective</cite>, <a href="/wiki/Cambridge_University_Press" title="Cambridge University Press">Cambridge University Press</a>, <time>2008</time><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Empire+of+difference&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.stitle=The+Ottomans+in+comparative+perspective&rft.aulast=Barkey&rft.aufirst=%3AKaren&rft.date=2008&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AEmpire+ottoman"></span></span></span>.</li> <li><span class="ouvrage" id="Solnon2009"><span class="ouvrage" id="Jean-François_Solnon2009"><a href="/wiki/Jean-Fran%C3%A7ois_Solnon" title="Jean-François Solnon">Jean-François Solnon</a>, <cite class="italique">Le Turban et la Stambouline - L'Empire ottoman et l'Europe, <abbr class="abbr" title="16ᵉ siècle"><span class="romain">XVI</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> – <abbr class="abbr" title="20ᵉ siècle"><span class="romain">XX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle, affrontement et fascination réciproques</cite>, Perrin, <time>2009</time><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Le+Turban+et+la+Stambouline+-+L%27Empire+ottoman+et+l%27Europe%2C+XVIe%E2%80%89%E2%80%93%E2%80%89XXe%26nbsp%3Bsi%C3%A8cle%2C+affrontement+et+fascination+r%C3%A9ciproques&rft.pub=Perrin&rft.aulast=Solnon&rft.aufirst=Jean-Fran%C3%A7ois&rft.date=2009&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AEmpire+ottoman"></span></span></span>.</li> <li><span class="ouvrage" id="Tabet2007"><span class="ouvrage" id="Ibrahim_Tabet2007">Ibrahim Tabet, <cite class="italique"><a href="/wiki/Histoire_de_la_Turquie" title="Histoire de la Turquie">Histoire de la Turquie</a></cite>, L'Archipel, <time>2007</time><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Histoire+de+la+Turquie&rft.pub=L%27Archipel&rft.aulast=Tabet&rft.aufirst=Ibrahim&rft.date=2007&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AEmpire+ottoman"></span></span></span>.</li> <li><span class="ouvrage" id="Ternon2002"><span class="ouvrage" id="Yves_Ternon2002"><a href="/wiki/Yves_Ternon" title="Yves Ternon">Yves Ternon</a>, <cite class="italique">Empire ottoman. Le déclin, la chute, l’effacement</cite>, Paris, Éditions du Félin et éditions Michel de Maule, <time>2002</time><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Empire+ottoman.+Le+d%C3%A9clin%2C+la+chute%2C+l%E2%80%99effacement&rft.place=Paris&rft.pub=%C3%89ditions+du+F%C3%A9lin+et+%C3%A9ditions+Michel+de+Maule&rft.aulast=Ternon&rft.aufirst=Yves&rft.date=2002&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AEmpire+ottoman"></span></span></span>.</li> <li><span class="ouvrage" id="Wittek1982"><span class="ouvrage" id="Paul_Wittek1982"><a href="/wiki/Paul_Wittek" title="Paul Wittek">Paul Wittek</a> (<abbr class="abbr" title="préface">préf.</abbr> V. L. Ménage), <cite class="italique">La formation de l'Empire ottoman</cite>, Londres, Variorum Reprints, <time>1982</time><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=La+formation+de+l%27Empire+ottoman&rft.place=Londres&rft.pub=Variorum+Reprints&rft.aulast=Wittek&rft.aufirst=Paul&rft.date=1982&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AEmpire+ottoman"></span></span></span>.</li> <li><span class="ouvrage" id="GeorgeonVeinstein2015"><span class="ouvrage" id="François_GeorgeonGilles_Veinstein2015"><a href="/wiki/Fran%C3%A7ois_Georgeon" title="François Georgeon">François Georgeon</a> et <a href="/wiki/Gilles_Veinstein" title="Gilles Veinstein">Gilles Veinstein</a>, <cite class="italique">Dictionnaire de l’Empire ottoman</cite>, <a href="/wiki/Librairie_Arth%C3%A8me_Fayard" title="Librairie Arthème Fayard">Fayard</a>, <time>2015</time>, 1 332 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Dictionnaire+de+l%E2%80%99Empire+ottoman&rft.pub=Fayard&rft.aulast=Georgeon&rft.aufirst=Fran%C3%A7ois&rft.au=Gilles+Veinstein&rft.date=2015&rft.tpages=1%C2%A0332&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AEmpire+ottoman"></span></span></span></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Monographies">Monographies</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&veaction=edit&section=33" title="Modifier la section : Monographies" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&action=edit&section=33" title="Modifier le code source de la section : Monographies"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Paul_Dumont" title="Paul Dumont">Paul Dumont</a> et François Georgeon, <i>Vivre ensemble dans l’Empire ottoman. Sociabilités et relations intercommunautaires. <abbr class="abbr" title="18ᵉ siècle"><span class="romain">XVIII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> – <abbr class="abbr" title="19ᵉ siècle"><span class="romain">XIX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle</i>, éd. L'Harmattan, 1997.</li> <li><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> <a href="/wiki/Edward_J._Erickson" title="Edward J. Erickson">Edward J. Erickson</a> (lieutenant-colonel), <i><span class="lang-en" lang="en">The Sultan's Army: A History of the Ottoman Military, 1300-1923</span></i>, <a href="/wiki/Londres" title="Londres">Londres</a>, Routledge, 2006.</li> <li>Daniel Goffman, <i>The Ottoman empire and early modern Europe</i>, Cambridge University Press, 2002.</li> <li>Bernard Lewis, <i>Istanbul et la civilisation ottomane</i>, éd. Jean-Claude Lattès, 1990.</li> <li>Nicolas Vatin et <a href="/wiki/Gilles_Veinstein" title="Gilles Veinstein">Gilles Veinstein</a>, <i>Le Sérail ébranlé. Essai sur les morts, dépositions et avènements des sultans ottomans, <abbr class="abbr" title="14ᵉ siècle"><span class="romain">XIV</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> – <abbr class="abbr" title="19ᵉ siècle"><span class="romain">XIX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle</i>, éd. Fayard, 2003.</li> <li>Nicolas Vatin et <a href="/wiki/Gilles_Veinstein" title="Gilles Veinstein">Gilles Veinstein</a> (dir.), <i>Insularités ottomanes</i>, Maisonneuve et Larose / Institut français d’études anatoliennes, 2004.</li> <li>Robert Mantran, <i>Histoire d'Istanbul</i>, éd. Fayard, 1996.</li> <li><a href="/wiki/Gilles_Veinstein" title="Gilles Veinstein">Gilles Veinstein</a>, <i>Les Ottomans et la mort. Permanences et mutations</i>, Brill, Leyde, 1996.</li> <li><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : allemand">(de)</abbr> <a href="/wiki/Johann_Wilhelm_Zinkeisen" title="Johann Wilhelm Zinkeisen">Johann Wilhelm Zinkeisen</a>, <i>Geschichte des osmanischen Reichs in Europa</i> (« Histoire de l'Empire ottoman en Europe »), 7 volumes, F. Perthes, Hamburg & Gotha, 1840-1863.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="XVe_au_XVIIIe_siècle"><span id="XVe_au_XVIIIe_si.C3.A8cle"></span><abbr class="abbr" title="15ᵉ siècle"><span class="romain">XV</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> au <abbr class="abbr" title="18ᵉ siècle"><span class="romain">XVIII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&veaction=edit&section=34" title="Modifier la section : XVe au XVIIIe siècle" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&action=edit&section=34" title="Modifier le code source de la section : XVe au XVIIIe siècle"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>M. Berindei et <a href="/wiki/Gilles_Veinstein" title="Gilles Veinstein">Gilles Veinstein</a>, <i>L’Empire ottoman et les Pays roumains. 1544-1545</i>, Éditions de l’<a href="/wiki/%C3%89cole_des_hautes_%C3%A9tudes_en_sciences_sociales" title="École des hautes études en sciences sociales">École des hautes études en sciences sociales</a> / Harvard Ukrainian Research Institute, Paris-Cambridge, 1987.</li> <li><a href="/wiki/Fernand_Braudel" title="Fernand Braudel">Fernand Braudel</a>, <i>La Méditerranée au temps de Philippe <abbr class="abbr" title="2"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">II</span></abbr></i>, A. Colin, 1949.</li> <li>André Clot, <i>Mehmed <abbr class="abbr" title="2"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">II</span></abbr> le conquérant de Byzance</i>, éd. Perrin, 1990.</li> <li><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> <a href="/wiki/Halil_%C4%B0nalc%C4%B1k" title="Halil İnalcık">Halil İnalcık</a>, <i><span class="lang-en" lang="en">The Ottoman Empire. The Classical Age: 1300-1600</span></i>, Londres, éd. Weldenfeld and Nicolson, 1973.</li> <li>Steven Runciman, <i>La Chute de Constantinople</i>, éd. Tallandier, coll. « Texto », 2007.</li> <li><a href="/wiki/Gilles_Veinstein" title="Gilles Veinstein">Gilles Veinstein</a> : <ul><li><i>État et société dans l'Empire ottoman. La terre, la guerre, les communautés</i>, <a href="/wiki/Londres" title="Londres">Londres</a>, éd. Variorum, 1994</li> <li><i>Mehmed efendi. Le Paradis des Infidèles. Un ambassadeur ottoman en France sous la Régence</i>, éd. François Maspero, 1981, rééd. La Découverte, 2004.</li></ul></li> <li><a href="/wiki/Gilles_Veinstein" title="Gilles Veinstein">Gilles Veinstein</a> (dir.), <i>Soliman le Magnifique et son temps. Actes des <abbr class="abbr" title="Dixième">X<sup>e</sup></abbr> rencontres de l'École du Louvre, Paris, 7-10 mars 1990</i>, La Documentation française, Paris, 1992.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="XIXe_–_XXe_siècle"><span id="XIXe_.E2.80.93_XXe_si.C3.A8cle"></span><abbr class="abbr" title="19ᵉ siècle"><span class="romain">XIX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> – <abbr class="abbr" title="20ᵉ siècle"><span class="romain">XX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&veaction=edit&section=35" title="Modifier la section : XIXe – XXe siècle" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&action=edit&section=35" title="Modifier le code source de la section : XIXe – XXe siècle"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Hamit Bozarslan, <i>Histoire de la Turquie contemporaine</i>, La Découverte.</li> <li><a href="/wiki/Paul_Dumont" title="Paul Dumont">Paul Dumont</a> : <ul><li><i>Mustapha Kemal invente la Turquie moderne</i>, éd. Complexe, 1983, nouv. éd. 1997 et 2006 (ouvrage couronné par l'Académie française).</li> <li><i>Du socialisme ottoman à l'internationalisme anatolien</i>, Istanbul, éd. Isis, 1997.</li></ul></li> <li><a href="/wiki/Paul_Dumont" title="Paul Dumont">Paul Dumont</a> et <a href="/wiki/Georges_Haupt" title="Georges Haupt">Georges Haupt</a>, <i>Les Mouvements socialistes dans l'Empire ottoman</i>, Gözlem-Istanbul, 1977.</li> <li><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Edward J. Erickson, <i>Defeat in Detail, The Ottoman Army in the Balkans, 1912-1913</i>, Westport, Connecticut, Praeger Publishers, 2003.</li> <li>François Georgeon, <i>Abdülhamid <abbr class="abbr" title="2"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">II</span></abbr>, le sultan calife</i>, éd. Fayard, 2003.</li> <li><a href="/wiki/Nora_Lafi" title="Nora Lafi">Nora Lafi</a>, <i>Une ville du Maghreb entre ancien régime et réformes ottomanes. Genèse des institutions municipales à Tripoli de Barbarie (1795–1911)</i>, Paris, L'Harmattan, 2002, 305 p.</li> <li><a href="/wiki/Nora_Lafi" title="Nora Lafi">Nora Lafi</a> (dir.), <i>Municipalités méditerranéennes. Les réformes municipales ottomanes au miroir d'une histoire comparée</i>, Berlin: K. Schwarz, 2005.</li> <li><a href="/wiki/Bernard_Lewis" title="Bernard Lewis">Bernard Lewis</a>, <i>Islam et laïcité. Histoire de la Turquie moderne</i>, éd. Flammarion, 1988.</li> <li><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Justin McCarthy : <ul><li><i>Muslims and Minority. The Population of Ottoman Anatolia and the End of Empire</i>, New York University Press, 1983.</li> <li><i>Death and Exile: The Ethnic Cleansing of Ottoman Muslims, 1821-1922</i>, Darwin Press, 1996.</li></ul></li> <li><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Justin McCarthy <i>et alii</i>, <i><span class="lang-en" lang="en">The Armenian Rebellion at Van</span></i>, University of Utah Press, 2006.</li> <li>Odile Moreau, <i>L'Empire ottoman à l'âge des réformes</i>, Institut français d'études anatoliennes / éd. Maisonneuve et Larose, 2007 (ouvrage issu d'une thèse de doctorat en histoire).</li> <li><a href="/wiki/Gilles_Veinstein" title="Gilles Veinstein">Gilles Veinstein</a>, <i>Salonique, 1850-1918. La « ville des Juifs » et le réveil des Balkans</i>, éd. Autrement, 1992.</li> <li><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Erik-Jan Zürcher, <i><span class="lang-en" lang="en">The Unionist Factor. The Role of the Committee of Union and Progress in the Turkish National Movement (1905-1926)</span></i>, 1984.</li> <li><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Erik-Jan Zürcher, <i><span class="lang-en" lang="en">Turkey. A Modern History</span></i>, <a href="/wiki/Londres" title="Londres">Londres</a>-<a href="/wiki/New_York" title="New York">New York</a>, I. B. Tauris, 2004 [L'Empire ottoman de 1780 à 1923].</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Articles">Articles</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&veaction=edit&section=36" title="Modifier la section : Articles" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&action=edit&section=36" title="Modifier le code source de la section : Articles"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Olivier Abel, <span class="ouvrage"><span class="noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.esprit.presse.fr/review/article.php?code=8863"><cite style="font-style:normal; color:var(--color-link-red, #d73333);">« Le conflit des mémoires. Débris ottomans et Turquie contemporaine »</cite></a><sup class="plainlinks">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/*/http://www.esprit.presse.fr/review/article.php?code=8863">Archive.org</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.wikiwix.com/cache/?url=http://www.esprit.presse.fr/review/article.php?code=8863">Wikiwix</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.is/http://www.esprit.presse.fr/review/article.php?code=8863">Archive.is</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://webcache.googleusercontent.com/search?hl=fr&q=cache:http://www.esprit.presse.fr/review/article.php?code=8863">Google</a> • <a href="/wiki/Projet:Correction_des_liens_externes#J'ai_trouvé_un_lien_mort,_que_faire_?" title="Projet:Correction des liens externes">Que faire ?</a>)</sup></span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2017-10-20" data-sort-value="2017-10-20">20 octobre 2017</time>)</small></span>, <i>Esprit</i>, janvier 2001.</li> <li>André Ducellier, « La conquête de Byzance par les Turcs », <i><a href="/wiki/L%27Histoire" title="L'Histoire">L'Histoire</a></i>, <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr> 35, juin 1981, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <span class="nowrap">39-46</span>.</li> <li>Hervé Georgelin, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://etudesbalkaniques.revues.org/index336.html#tocto1n3"><i>La fin de la société ottomane polyethnique dans les récits en grec</i>, dans Études balkaniques, septembre 2002</a>.</li> <li>Emrah Safa Gürkan, <i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nbn-resolving.de/urn:nbn:de:0159-20100921549">Christian Allies of the Ottoman Empire</a></i>, <a href="/wiki/European_History_Online" title="European History Online">European History Online</a>, Mayence : <a href="/w/index.php?title=Institute_of_European_History&action=edit&redlink=1" class="new" title="Institute of European History (page inexistante)">Institute of European History</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Institute_of_European_History" class="extiw" title="en:Institute of European History"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Institute of European History »">(en)</span></a>, 2011, consulté le <time class="nowrap" datetime="2013-03-01" data-sort-value="2013-03-01"><abbr class="abbr" title="premier">1<sup>er</sup></abbr> mars 2013</time>.</li> <li><span class="ouvrage" id="Laurens2003"><span class="ouvrage" id="Henry_Laurens2003"><a href="/wiki/Henry_Laurens" title="Henry Laurens">Henry Laurens</a>, « <cite style="font-style:normal">Comment l'Empire ottoman fut dépecé</cite> », <i>Le Monde diplomatique</i>,‎ <time class="nowrap" datetime="2003-04" data-sort-value="2003-04">avril 2003</time> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.monde-diplomatique.fr/2003/04/LAURENS/10102#nh6/">lire en ligne</a>, consulté le <time class="nowrap" datetime="2009-03-13" data-sort-value="2009-03-13">13 mars 2009</time>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Comment+l%27Empire+ottoman+fut+d%C3%A9pec%C3%A9&rft.jtitle=Le+Monde+diplomatique&rft.aulast=Laurens&rft.aufirst=Henry&rft.date=2003-04&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AEmpire+ottoman"></span></span></span>.</li> <li>V. Monteil, « Les Janissaires », <i>L'Histoire</i>, <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr> 8, janvier 1979, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <span class="nowrap">22-30</span>.</li> <li><a href="/wiki/Gilles_Veinstein" title="Gilles Veinstein">Gilles Veinstein</a> : <ul><li>« Retour sur la question de la tolérance ottomane au <abbr class="abbr" title="16ᵉ siècle"><span class="romain">XVI</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle », dans Bartolomé Bennassar et R. Sauzet (dir.), <i>Chrétiens et musulmans à la Renaissance. Actes du <abbr class="abbr" title="Trente-septième">37<sup>e</sup></abbr> colloque international du CESR</i>, éd. Honoré Champion, 1998, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <span class="nowrap">415-426</span>.</li> <li>« Charles Quint et Soliman le Magnifique : le grand défi », dans <i>Carlos <abbr class="abbr" title="5"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">V</span></abbr>. Europeismo y Universalidad. Los escnerarios del Imperio</i>, <abbr class="abbr" title="3"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">III</span></abbr>, Sociedad Estatal para la Conmemoración de los Centenarios de Felipe <abbr class="abbr" title="2"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">II</span></abbr> y Carlo <abbr class="abbr" title="5"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">V</span></abbr>, Madrid, 2001, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <span class="nowrap">519-529</span>.</li> <li>« Pauvres et riches sous le regard du sultan ottoman », dans J.-P. Pascual (dir.), <i>Pauvreté et richesse dans le monde musulman méditerranéen</i>, Maisonneuve et Larose, 2003, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <span class="nowrap">199-216</span>.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.turquieeuropeenne.eu/article19.html">« De Soliman à Atatürk, les Turcs regardent vers l’Europe »</a>, entretien, <i>L'Histoire</i>, <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr> 273, février 2003, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <span class="nowrap">16-17</span>.</li></ul></li> <li><abbr class="abbr indicateur-format format-pdf" title="Document au format Portable Document Format (PDF)">[PDF]</abbr> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.college-de-france.fr/media/pub_lec/UPL52664_LI_150_Veinstein.pdf">Leçon inaugurale</a> de <a href="/wiki/Gilles_Veinstein" title="Gilles Veinstein">Gilles Veinstein</a> au <a href="/wiki/Coll%C3%A8ge_de_France" title="Collège de France">Collège de France</a>, chaire d'histoire turque et ottomane, 14 p., 3 décembre 1999</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Articles_connexes">Articles connexes</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&veaction=edit&section=37" title="Modifier la section : Articles connexes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&action=edit&section=37" title="Modifier le code source de la section : Articles connexes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint boite-grise boite-a-droite" style="text-align:left;"> <div style="float:left;"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Circle-icons-frames.svg/45px-Circle-icons-frames.svg.png" decoding="async" width="45" height="45" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Circle-icons-frames.svg/68px-Circle-icons-frames.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Circle-icons-frames.svg/90px-Circle-icons-frames.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></span></span></div> <div style="margin-left:60px;">Une <a href="/wiki/Aide:Cat%C3%A9gorie" title="Aide:Catégorie">catégorie</a> est consacrée à ce sujet : <i><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Empire_ottoman" title="Catégorie:Empire ottoman">Empire ottoman</a></i>.</div> <div style="clear:left;"></div> </div> <div style="column-width:24em;column-gap:1em;" class="colonnes"> <ul><li><a href="/wiki/Armoiries_ottomanes" title="Armoiries ottomanes">Armoiries ottomanes</a></li> <li><a href="/wiki/Capitulations_de_l%27Empire_ottoman" title="Capitulations de l'Empire ottoman">Capitulations de l'Empire ottoman</a></li> <li><a href="/wiki/Devchirm%C3%A9" title="Devchirmé">Devchirmé</a></li> <li><a href="/wiki/D%C3%A9clin_et_chute_de_l%27Empire_ottoman" title="Déclin et chute de l'Empire ottoman">Déclin et chute de l'Empire ottoman</a></li> <li><a href="/wiki/Dynastie_ottomane" title="Dynastie ottomane">Dynastie ottomane</a></li> <li><a href="/wiki/Organisation_de_l%27Empire_ottoman" title="Organisation de l'Empire ottoman">Organisation de l'Empire ottoman</a></li> <li><a href="/wiki/Provinces_de_l%27Empire_ottoman" title="Provinces de l'Empire ottoman">Provinces de l'Empire ottoman</a></li> <li><a href="/wiki/Gr%C3%A8ce_ottomane" title="Grèce ottomane">Grèce ottomane</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%A9nocide_arm%C3%A9nien" title="Génocide arménien">Génocide arménien</a></li> <li><a href="/wiki/Ismail_Enver" title="Ismail Enver">Ismail Enver</a></li> <li><a href="/wiki/Jeunes-Turcs" title="Jeunes-Turcs">Jeunes-Turcs</a></li> <li><a href="/wiki/Millet_(Empire_ottoman)" title="Millet (Empire ottoman)">Millet</a></li> <li><a href="/wiki/Mehmed_Emin_Ali_Pacha" title="Mehmed Emin Ali Pacha">Mehmed Emin Ali Pacha</a></li> <li><a href="/wiki/Parlement_ottoman" class="mw-redirect" title="Parlement ottoman">Parlement ottoman</a></li> <li><a href="/wiki/Question_d%27Orient" title="Question d'Orient">Question d'Orient</a></li></ul> </div> <ul><li><a href="/wiki/Traite_orientale" title="Traite orientale">Traite orientale</a>, <a href="/wiki/Esclavage_dans_le_monde_musulman" title="Esclavage dans le monde musulman">Esclavage dans le monde musulman</a></li> <li><a href="/wiki/Esclavage_dans_l%27Empire_ottoman" title="Esclavage dans l'Empire ottoman">Esclavage dans l'Empire ottoman</a>, <a href="/wiki/Exp%C3%A9ditions_navales_ottomanes_dans_l%27oc%C3%A9an_Indien" title="Expéditions navales ottomanes dans l'océan Indien">Expéditions navales ottomanes dans l'océan Indien</a> (1509-1589), <a href="/wiki/Raids_ottomans_sur_la_c%C3%B4te_swahilie" title="Raids ottomans sur la côte swahilie">Raids ottomans sur la côte swahilie</a> (1585-1589)</li> <li><a href="/wiki/Traite_n%C3%A9gri%C3%A8re_dans_le_sud-ouest_de_l%27oc%C3%A9an_Indien" title="Traite négrière dans le sud-ouest de l'océan Indien">Traite négrière dans le sud-ouest de l'océan Indien</a>, <a href="/wiki/Esclavage_dans_la_Corne_de_l%27Afrique" title="Esclavage dans la Corne de l'Afrique">Esclavage dans la Corne de l'Afrique</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Raids_d%27esclaves_du_Khanat_de_Crim%C3%A9e_et_de_la_Horde_de_Nogai_en_Europe_de_l%27Est&action=edit&redlink=1" class="new" title="Raids d'esclaves du Khanat de Crimée et de la Horde de Nogai en Europe de l'Est (page inexistante)">Raids d'esclaves du Khanat de Crimée et de la Horde de Nogai en Europe de l'Est</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Crimean%E2%80%93Nogai_slave_raids_in_Eastern_Europe" class="extiw" title="en:Crimean–Nogai slave raids in Eastern Europe"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Crimean–Nogai slave raids in Eastern Europe »">(en)</span></a> (1441-1774) pour un butin d'environ 1 000 000 esclaves à destination des marchés de la Sublime Porte)</li> <li><a href="/wiki/Enl%C3%A8vements_turcs_en_Islande" title="Enlèvements turcs en Islande">Enlèvements turcs en Islande</a> (1627)</li> <li><a href="/wiki/Liste_des_souverains_ottomans" title="Liste des souverains ottomans">Liste des souverains ottomans</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Liens_externes">Liens externes</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&veaction=edit&section=38" title="Modifier la section : Liens externes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Empire_ottoman&action=edit&section=38" title="Modifier le code source de la section : Liens externes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r194021218">.mw-parser-output .autres-projets>.titre{text-align:center;margin:0.2em 0}.mw-parser-output .autres-projets>ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .autres-projets>ul>li{list-style:none;margin:0.2em 0;text-indent:0;padding-left:24px;min-height:20px;text-align:left;display:block}.mw-parser-output .autres-projets>ul>li>a{font-style:italic}@media(max-width:720px){.mw-parser-output .autres-projets{float:none}}</style><div class="autres-projets boite-grise boite-a-droite noprint js-interprojets"> <p class="titre">Sur les autres projets Wikimedia :</p> <ul class="noarchive plainlinks"> <li class="commons"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Ottoman_Empire?uselang=fr">L’Empire ottoman</a>, sur <span class="project">Wikimedia Commons</span></li><li class="wiktionary"><a href="https://fr.wiktionary.org/wiki/Empire_ottoman" class="extiw" title="wikt:Empire ottoman">Empire ottoman</a>, <span class="nowrap">sur le <span class="project">Wiktionnaire</span></span></li> </ul> </div> <p class="mw-empty-elt"> </p> <ul><li class="mw-empty-elt"></li> <li><span class="liste-horizontale noarchive"><span class="wd_identifiers">Ressource relative à la santé<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q12560?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span> : <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://meshb.nlm.nih.gov/record/ui?ui=D057214"><span class="lang-en" lang="en">Medical Subject Headings</span></a></li> </ul></span> </li> <li><div class="liste-horizontale"><span class="wd_identifiers">Notices dans des dictionnaires ou encyclopédies généralistes<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q12560?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span> : <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/place/Ottoman-Empire"><i>Britannica</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.treccani.it/enciclopedia/impero-ottomano_(Dizionario-di-Storia)/"><i>Dizionario di Storia</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.treccani.it/enciclopedia/impero-ottomano_(Enciclopedia-Italiana)/"><i>Enciclopedia italiana</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sapere.it/enciclopedia/ottomano%2C%2BImp%C3%A8ro-.html"><i>Enciclopedia De Agostini</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciclopedia.cat/EC-GEC-0047979.xml"><i>Gran Enciclopèdia Catalana</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.larousse.fr/encyclopedie/autre-region/Empire_ottoman/136521"><i>Larousse</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://snl.no/Det_osmanske_riket"><i>Store norske leksikon</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.treccani.it/enciclopedia/impero-ottomano"><i>Treccani</i></a></li> </ul></div></li> <li><div class="liste-horizontale"><span class="wd_identifiers"><a href="/wiki/Autorit%C3%A9_(sciences_de_l%27information)" title="Autorité (sciences de l'information)">Notices d'autorité</a><span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q12560?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span> : <ul><li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://viaf.org/viaf/1775152140023111100001">VIAF</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.loc.gov/authorities/sh85138802">LCCN</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4075720-1">GND</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00573333">Japon</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dbn.bn.org.pl/descriptor-details/9810651820805606">Pologne</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007555891105171">Israël</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://katalog.nsk.hr/F/?func=direct&doc_number=000199548&local_base=nsk10">Croatie</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ge138162">Tchéquie</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://kopkatalogs.lv/F/?func=direct&local_base=lnc10&doc_number=000070016">Lettonie</a></span></li> </ul></div></li></ul> <div class="navbox-container" style="clear:both;"> <table class="navbox collapsible noprint autocollapse" style=""> <tbody><tr><th class="navbox-title" colspan="2" style=""><div style="float:left; width:6em; text-align:left"><div class="noprint plainlinks nowrap tnavbar" style="padding:0; font-size:xx-small; color:var(--color-emphasized, #000000);"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Empire_ottoman" title="Modèle:Palette Empire ottoman"><abbr class="abbr" title="Voir ce modèle.">v</abbr></a> · <a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Empire_ottoman&action=edit"><abbr class="abbr" title="Modifier ce modèle. Merci de prévisualiser avant de sauvegarder.">m</abbr></a></div></div><div style="font-size:110%"><a class="mw-selflink selflink">Empire ottoman</a></div></th> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/w/index.php?title=Histoire_de_l%27Empire_ottoman&action=edit&redlink=1" class="new" title="Histoire de l'Empire ottoman (page inexistante)">Histoire</a></th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Expansion_de_l%27Empire_ottoman" title="Expansion de l'Empire ottoman">Expansion</a></li> <li><a href="/wiki/D%C3%A9clin_et_chute_de_l%27Empire_ottoman" title="Déclin et chute de l'Empire ottoman">Déclin et chute</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Périodes et événements</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Interr%C3%A8gne_ottoman" title="Interrègne ottoman">Interrègne de 1402-1413</a></li> <li><i><span class="lang-la" lang="la"><a href="/wiki/Pax_Ottomana" title="Pax Ottomana">Pax Ottomana</a></span></i></li> <li><a href="/wiki/Sultanat_des_femmes" title="Sultanat des femmes">Sultanat des femmes</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%88re_K%C3%B6pr%C3%BCl%C3%BC" title="Ère Köprülü">Ère Köprülü</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%88re_des_tulipes" title="Ère des tulipes">Ère des tulipes</a></li> <li><a href="/wiki/Nizam-i_Dj%C3%A9did" title="Nizam-i Djédid">Nizam-i Djédid</a></li> <li><a href="/wiki/Tanzimat" title="Tanzimat">Tanzimat</a></li> <li><a href="/wiki/Premi%C3%A8re_p%C3%A9riode_constitutionnelle_ottomane" title="Première période constitutionnelle ottomane"><abbr class="abbr" title="Première">1<sup>re</sup></abbr> période constitutionnelle</a></li> <li><a href="/wiki/Crise_bosniaque" title="Crise bosniaque">Crise bosniaque</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Deuxi%C3%A8me_p%C3%A9riode_constitutionnelle_ottomane&action=edit&redlink=1" class="new" title="Deuxième période constitutionnelle ottomane (page inexistante)"><abbr class="abbr" title="Deuxième">2<sup>e</sup></abbr> période constitutionnelle</a></li> <li><a href="/wiki/Empire_ottoman_dans_la_Premi%C3%A8re_Guerre_mondiale" title="Empire ottoman dans la Première Guerre mondiale">Première Guerre mondiale</a></li> <li><a href="/wiki/Partition_de_l%27Empire_ottoman" title="Partition de l'Empire ottoman">Partition</a></li> <li><a href="/wiki/Abolition_du_sultanat_ottoman" title="Abolition du sultanat ottoman">Abolition du sultanat</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Organisation_de_l%27Empire_ottoman" title="Organisation de l'Empire ottoman">Organisation</a></th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Dynastie_ottomane" title="Dynastie ottomane">Dynastie ottomane</a></li> <li><a href="/wiki/Liste_des_souverains_ottomans" title="Liste des souverains ottomans">Sultan</a></li> <li><a href="/wiki/Sultane_valid%C3%A9" title="Sultane validé">Sultane validé</a></li> <li><a href="/wiki/Divan_(institution)" title="Divan (institution)">Divan</a></li> <li><a href="/wiki/Liste_des_grands_vizirs_ottomans" title="Liste des grands vizirs ottomans">Grand vizir</a></li> <li><a href="/wiki/Assembl%C3%A9e_g%C3%A9n%C3%A9rale_de_l%27Empire_ottoman" title="Assemblée générale de l'Empire ottoman">Parlement</a></li> <li><a href="/wiki/Arm%C3%A9e_ottomane" title="Armée ottomane">Armée</a> (<a href="/wiki/Devchirm%C3%A9" title="Devchirmé">devchirmé</a>)</li> <li><a href="/wiki/Marine_ottomane" title="Marine ottomane">Marine</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Provinces_de_l%27Empire_ottoman" title="Provinces de l'Empire ottoman">Subdivisions</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Eyalet" title="Eyalet">Eyalet</a></li> <li><a href="/wiki/Vilayet_(Empire_ottoman)" class="mw-redirect" title="Vilayet (Empire ottoman)">Vilayet</a></li> <li><a href="/wiki/Sandjak" title="Sandjak">Sandjak</a></li> <li><a href="/wiki/Moutassarif" title="Moutassarif">Moutassarifat</a></li> <li><a href="/wiki/Kadiluk" title="Kadiluk">Kadiluk</a></li> <li><a href="/wiki/Nahija" title="Nahija">Nahija</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/%C3%89conomie_de_l%27Empire_ottoman" title="Économie de l'Empire ottoman">Économie</a></th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Banque_ottomane" title="Banque ottomane">Banque impériale</a></li> <li><a href="/wiki/Ak%C3%A7e" title="Akçe">Akçe</a></li> <li><a href="/wiki/Mang%C4%B1r" title="Mangır">Mangır</a></li> <li><a href="/wiki/Soultani" title="Soultani">Soultani</a></li> <li><a href="/wiki/Esclavage_dans_l%27Empire_ottoman" title="Esclavage dans l'Empire ottoman">Esclavage</a></li> <li><a href="/wiki/R%C3%A9gie_co-int%C3%A9ress%C3%A9e_des_tabacs_de_l%27empire_ottoman" title="Régie co-intéressée des tabacs de l'empire ottoman">Tabacs</a></li> <li><a href="/wiki/Sciences_et_techniques_dans_l%27Empire_ottoman" title="Sciences et techniques dans l'Empire ottoman">Sciences et techniques</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Culture_de_l%27Empire_ottoman" title="Culture de l'Empire ottoman">Culture</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Droit_de_l%27Empire_ottoman" title="Droit de l'Empire ottoman">Droit</a></li> <li><a href="/wiki/Millet_(Empire_ottoman)" title="Millet (Empire ottoman)">Millet</a></li> <li><a href="/wiki/Cheikh_al-Islam" title="Cheikh al-Islam">Cheikh al-Islam</a></li> <li><a href="/wiki/Hakham_Bachi" title="Hakham Bachi">Hakham Bachi</a></li> <li><a href="/wiki/Turc_ottoman" title="Turc ottoman">Turc ottoman</a></li> <li><a href="/wiki/Miniature_ottomane" title="Miniature ottomane">Miniature</a></li> <li><a href="/wiki/Ottomanisme" title="Ottomanisme">Ottomanisme</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Divers</th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Sublime_Porte" title="Sublime Porte">Sublime Porte</a></li> <li><a href="/wiki/Armoiries_ottomanes" title="Armoiries ottomanes">Armoiries</a></li> <li><a href="/wiki/Drapeau_de_l%27Empire_ottoman" title="Drapeau de l'Empire ottoman">Drapeau</a></li> <li><a href="/wiki/Tu%C4%9Fra" title="Tuğra">Tuğra</a></li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table> <table class="navbox collapsible noprint collapsed" style=""> <tbody><tr><th class="navbox-title" colspan="3" style=""><div style="float:left; width:6em; text-align:left"><div class="noprint plainlinks nowrap tnavbar" style="padding:0; font-size:xx-small; color:var(--color-emphasized, #000000);"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Trait%C3%A9s_de_l%27Empire_ottoman" title="Modèle:Palette Traités de l'Empire ottoman"><abbr class="abbr" title="Voir ce modèle.">v</abbr></a> · <a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Trait%C3%A9s_de_l%27Empire_ottoman&action=edit"><abbr class="abbr" title="Modifier ce modèle. Merci de prévisualiser avant de sauvegarder.">m</abbr></a></div></div><div style="font-size:110%"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Imperial_standard_of_the_Ottoman_Sultan.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Imperial_standard_of_the_Ottoman_Sultan.svg/25px-Imperial_standard_of_the_Ottoman_Sultan.svg.png" decoding="async" width="25" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Imperial_standard_of_the_Ottoman_Sultan.svg/38px-Imperial_standard_of_the_Ottoman_Sultan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Imperial_standard_of_the_Ottoman_Sultan.svg/50px-Imperial_standard_of_the_Ottoman_Sultan.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span> Traités de l'Empire ottoman</div></th> </tr> <tr> <td class="navbox-banner" style="" colspan="3"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">Empire ottoman</a></li> <li><a href="/wiki/Expansion_de_l%27Empire_ottoman" title="Expansion de l'Empire ottoman">Expansion de l'Empire ottoman</a></li> <li><a href="/wiki/Guerres_ottomanes_en_Europe" title="Guerres ottomanes en Europe">Guerres ottomanes en Europe</a></li> <li><a href="/wiki/Capitulations_de_l%27Empire_ottoman" title="Capitulations de l'Empire ottoman">Capitulations de l'Empire ottoman</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/XVe_si%C3%A8cle" title="XVe siècle"><abbr class="abbr" title="15ᵉ siècle"><span class="romain">XV</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle</a></th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Trait%C3%A9_de_Gallipoli" title="Traité de Gallipoli">Traité de Gallipoli</a> <small>(<a href="/wiki/1403" title="1403">1403</a>)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=Treaty_of_Selymbria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Treaty of Selymbria (page inexistante)">Traité de Selymbria</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Treaty_of_Selymbria" class="extiw" title="en:Treaty of Selymbria"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Treaty of Selymbria »">(en)</span></a> <small>(<a href="/wiki/1411" title="1411">1411</a>)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ottoman%E2%80%93Venetian_peace_treaty_(1419)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ottoman–Venetian peace treaty (1419) (page inexistante)">Traité vénéto-ottoman</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Ottoman%E2%80%93Venetian_peace_treaty_(1419)" class="extiw" title="en:Ottoman–Venetian peace treaty (1419)"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Ottoman–Venetian peace treaty (1419) »">(en)</span></a> <small>(<a href="/wiki/1419" title="1419">1419</a>)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=Peace_of_Szeged&action=edit&redlink=1" class="new" title="Peace of Szeged (page inexistante)">Traités d'Edirne et de Szeged</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Peace_of_Szeged" class="extiw" title="en:Peace of Szeged"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Peace of Szeged »">(en)</span></a> <small>(<a href="/wiki/1444" title="1444">1444</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Trait%C3%A9_de_Constantinople_(1454)" title="Traité de Constantinople (1454)">Traité de Constantinople</a> <small>(<a href="/wiki/1454" title="1454">1454</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Trait%C3%A9_de_Constantinople_(1479)" title="Traité de Constantinople (1479)">Traité de Constantinople</a> <small>(<a href="/wiki/1479" title="1479">1479</a>)</small></li></ul> </div></td> <td class="navbox-image" rowspan="7" style="vertical-align:middle;padding-left:7px"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_(1882%E2%80%931922).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg/150px-Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg.png" decoding="async" width="150" height="179" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg/225px-Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg/300px-Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg.png 2x" data-file-width="1595" data-file-height="1906" /></a></span></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/XVIe_si%C3%A8cle" title="XVIe siècle"><abbr class="abbr" title="16ᵉ siècle"><span class="romain">XVI</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Truce_of_Constantinople_(1533)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Truce of Constantinople (1533) (page inexistante)">Traité de Constantinople</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Truce_of_Constantinople_(1533)" class="extiw" title="en:Truce of Constantinople (1533)"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Truce of Constantinople (1533) »">(en)</span></a> <small>(<a href="/wiki/1533" title="1533">1533</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Alliance_franco-ottomane" title="Alliance franco-ottomane">Alliance franco-ottomane</a> <small>(<a href="/wiki/1536" title="1536">1536</a>)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=Truce_of_Adrianople_(1547)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Truce of Adrianople (1547) (page inexistante)">Traité d'Andrinople</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Truce_of_Adrianople_(1547)" class="extiw" title="en:Truce of Adrianople (1547)"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Truce of Adrianople (1547) »">(en)</span></a> <small>(<a href="/wiki/1547" title="1547">1547</a>)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=Trait%C3%A9_d%E2%80%99Amasya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Traité d’Amasya (page inexistante)">Traité d’Amasya</a> <small>(<a href="/wiki/1555" title="1555">1555</a>)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=Treaty_of_Constantinople_(1562)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Treaty of Constantinople (1562) (page inexistante)">Traité de Constantinople</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Treaty_of_Constantinople_(1562)" class="extiw" title="en:Treaty of Constantinople (1562)"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Treaty of Constantinople (1562) »">(en)</span></a> <small>(<a href="/wiki/1562" title="1562">1562</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Paix_d%27Andrinople" title="Paix d'Andrinople">Paix d'Andrinople</a> <small>(<a href="/wiki/1568" title="1568">1568</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Trait%C3%A9_de_Constantinople_(1590)" title="Traité de Constantinople (1590)">Traité de Constantinople</a> <small>(<a href="/wiki/1590" title="1590">1590</a>)</small></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/XVIIe_si%C3%A8cle" title="XVIIe siècle"><abbr class="abbr" title="17ᵉ siècle"><span class="romain">XVII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle</a></th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Paix_de_Zsitvatorok" title="Paix de Zsitvatorok">Paix de Zsitvatorok</a> <small>(<a href="/wiki/1606" title="1606">1606</a>)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=Treaty_of_Nasuh_Pasha&action=edit&redlink=1" class="new" title="Treaty of Nasuh Pasha (page inexistante)">Traité de Nasuh Pasha</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Treaty_of_Nasuh_Pasha" class="extiw" title="en:Treaty of Nasuh Pasha"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Treaty of Nasuh Pasha »">(en)</span></a> <small>(<a href="/wiki/1612" title="1612">1612</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Paix_de_Busza" title="Paix de Busza">Paix de Busza</a> <small>(<a href="/wiki/1617" title="1617">1617</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Trait%C3%A9_de_Serav" title="Traité de Serav">Traité de Serav</a> <small>(<a href="/wiki/1618" title="1618">1618</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Trait%C3%A9_de_Khotyn" title="Traité de Khotyn">Traité de Khotyn</a> <small>(<a href="/wiki/1621" title="1621">1621</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Trait%C3%A9_de_Qasr-i-Chirin" title="Traité de Qasr-i-Chirin">Traité de Qasr-i-Chirin</a> <small>(<a href="/wiki/1639" title="1639">1639</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Paix_de_Vasv%C3%A1r" title="Paix de Vasvár">Paix de Vasvár</a> <small>(<a href="/wiki/1664" title="1664">1664</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Paix_de_Buczacz" title="Paix de Buczacz">Paix de Buczacz</a> <small>(<a href="/wiki/1672" title="1672">1672</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Trait%C3%A9_de_Jouravno" title="Traité de Jouravno">Traité de Jouravno</a> <small>(<a href="/wiki/1676" title="1676">1676</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Trait%C3%A9_de_Bakhtchissara%C3%AF" title="Traité de Bakhtchissaraï">Traité de Bakhtchissaraï</a> <small>(<a href="/wiki/1681" title="1681">1681</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Trait%C3%A9_de_Karlowitz" title="Traité de Karlowitz">Traité de Karlowitz</a> <small>(<a href="/wiki/1699" title="1699">1699</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Trait%C3%A9_de_Constantinople_(1700)" title="Traité de Constantinople (1700)">Traité de Constantinople</a> <small>(<a href="/wiki/1700" title="1700">1700</a>)</small></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/XVIIIe_si%C3%A8cle" title="XVIIIe siècle"><abbr class="abbr" title="18ᵉ siècle"><span class="romain">XVIII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Trait%C3%A9_de_F%C4%83lciu" title="Traité de Fălciu">Traité de Fălciu</a> <small>(<a href="/wiki/1711" title="1711">1711</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Trait%C3%A9_d%27Andrinople_(1713)" title="Traité d'Andrinople (1713)">Traité d'Andrinople</a> <small>(<a href="/wiki/1713" title="1713">1713</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Trait%C3%A9_de_Passarowitz" title="Traité de Passarowitz">Traité de Passarowitz</a> <small>(<a href="/wiki/1718" title="1718">1718</a>)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=Treaty_of_Constantinople_(1724)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Treaty of Constantinople (1724) (page inexistante)">Traité de Constantinople</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Treaty_of_Constantinople_(1724)" class="extiw" title="en:Treaty of Constantinople (1724)"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Treaty of Constantinople (1724) »">(en)</span></a> <small>(<a href="/wiki/1724" title="1724">1724</a>)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=Treaty_of_Ahmet_Pasha&action=edit&redlink=1" class="new" title="Treaty of Ahmet Pasha (page inexistante)">Traité d'Ahmet Pasha</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Treaty_of_Ahmet_Pasha" class="extiw" title="en:Treaty of Ahmet Pasha"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Treaty of Ahmet Pasha »">(en)</span></a> <small>(<a href="/wiki/1732" title="1732">1732</a>)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=Treaty_of_Constantinople_(1736)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Treaty of Constantinople (1736) (page inexistante)">Traité de Constantinople</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Treaty_of_Constantinople_(1736)" class="extiw" title="en:Treaty of Constantinople (1736)"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Treaty of Constantinople (1736) »">(en)</span></a> <small>(<a href="/wiki/1736" title="1736">1736</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Trait%C3%A9_de_Belgrade" title="Traité de Belgrade">Traité de Belgrade</a> <small>(<a href="/wiki/1739" title="1739">1739</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Convention_de_Nissa" title="Convention de Nissa">Convention de Nissa</a> <small>(<a href="/wiki/1739" title="1739">1739</a>)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=Treaty_of_Kerden&action=edit&redlink=1" class="new" title="Treaty of Kerden (page inexistante)">Traité de Kerden</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Treaty_of_Kerden" class="extiw" title="en:Treaty of Kerden"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Treaty of Kerden »">(en)</span></a> <small>(<a href="/wiki/1746" title="1746">1746</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Trait%C3%A9_de_Koutchouk-Ka%C3%AFnardji" title="Traité de Koutchouk-Kaïnardji">Traité de Koutchouk-Kaïnardji</a> <small>(<a href="/wiki/1774" title="1774">1774</a>)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=Treaty_of_Aynal%C4%B1kavak&action=edit&redlink=1" class="new" title="Treaty of Aynalıkavak (page inexistante)">Traité d'Aynalıkavak</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Treaty_of_Aynal%C4%B1kavak" class="extiw" title="en:Treaty of Aynalıkavak"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Treaty of Aynalıkavak »">(en)</span></a> <small>(<a href="/wiki/1779" title="1779">1779</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Trait%C3%A9_de_Sistova" title="Traité de Sistova">Traité de Sistova</a> <small>(<a href="/wiki/1791" title="1791">1791</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Trait%C3%A9_d%27Ia%C8%99i" title="Traité d'Iași">Traité d'Iași</a> <small>(<a href="/wiki/1792" title="1792">1792</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Trait%C3%A9_de_Tripoli" title="Traité de Tripoli">Traité de Tripoli</a> <small>(<a href="/wiki/1796" title="1796">1796</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Trait%C3%A9_am%C3%A9ricano-tunisien" title="Traité américano-tunisien">Traité américano-tunisien</a> <small>(<a href="/wiki/1797" title="1797">1797</a>)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=Convention_of_El_Arish&action=edit&redlink=1" class="new" title="Convention of El Arish (page inexistante)">Convention d'El Arish</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Convention_of_El_Arish" class="extiw" title="en:Convention of El Arish"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Convention of El Arish »">(en)</span></a> <small>(<a href="/wiki/1800" title="1800">1800</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Trait%C3%A9_de_Constantinople_(1800)" title="Traité de Constantinople (1800)">Traité de Constantinople</a> <small>(<a href="/wiki/1800" title="1800">1800</a>)</small></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/XIXe_si%C3%A8cle" title="XIXe siècle"><abbr class="abbr" title="19ᵉ siècle"><span class="romain">XIX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle</a></th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Trait%C3%A9_de_Paris_(9_octobre_1801)" title="Traité de Paris (9 octobre 1801)">Traité de Paris</a> <small>(<a href="/wiki/1801" title="1801">1801</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Trait%C3%A9_des_Dardanelles" title="Traité des Dardanelles">Traité des Dardanelles</a> <small>(<a href="/wiki/1809" title="1809">1809</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Trait%C3%A9_de_Bucarest_(1812)" title="Traité de Bucarest (1812)">Traité de Bucarest</a> <small>(<a href="/wiki/1812" title="1812">1812</a>)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=Treaty_with_Algiers_(1815)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Treaty with Algiers (1815) (page inexistante)">Traité avec Alger</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Treaty_with_Algiers_(1815)" class="extiw" title="en:Treaty with Algiers (1815)"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Treaty with Algiers (1815) »">(en)</span></a> <small>(<a href="/wiki/1815" title="1815">1815</a>)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=Premier_trait%C3%A9_d%27Erzurum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Premier traité d'Erzurum (page inexistante)">Premier traité d'Erzurum</a> <small>(<a href="/wiki/1823" title="1823">1823</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Convention_d%27Akkerman" title="Convention d'Akkerman">Convention d'Akkerman</a> <small>(<a href="/wiki/1826" title="1826">1826</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Trait%C3%A9_d%27Andrinople_(1829)" title="Traité d'Andrinople (1829)">Traité d'Andrinople</a> <small>(<a href="/wiki/1829" title="1829">1829</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Trait%C3%A9_de_Constantinople_(1832)" title="Traité de Constantinople (1832)">Traité de Constantinople</a> <small>(<a href="/wiki/1832" title="1832">1832</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Trait%C3%A9_d%27Unkiar-Skelessi" title="Traité d'Unkiar-Skelessi">Traité d'Unkiar-Skelessi</a> <small>(<a href="/wiki/1833" title="1833">1833</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Convention_de_K%C3%BCtahya" title="Convention de Kütahya">Convention de Kütahya</a> <small>(<a href="/wiki/1833" title="1833">1833</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Trait%C3%A9_de_Balta-Liman" title="Traité de Balta-Liman">Traité de Balta-Liman</a> <small>(<a href="/wiki/1838" title="1838">1838</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Trait%C3%A9_de_Londres_(1840)" title="Traité de Londres (1840)">Traité de Londres</a> <small>(<a href="/wiki/1840" title="1840">1840</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Convention_de_Londres_(1841)" title="Convention de Londres (1841)">Convention de Londres</a> <small>(<a href="/wiki/1841" title="1841">1841</a>)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=Second_trait%C3%A9_d%27Erzurum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Second traité d'Erzurum (page inexistante)">Second traité d'Erzurum</a> <small>(<a href="/wiki/1847" title="1847">1847</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Trait%C3%A9_de_Paris_(1856)" title="Traité de Paris (1856)">Traité de Paris</a> <small>(<a href="/wiki/1856" title="1856">1856</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Convention_de_Scutari" title="Convention de Scutari">Convention de Scutari</a> <small>(<a href="/wiki/1862" title="1862">1862</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Trait%C3%A9_de_San_Stefano" title="Traité de San Stefano">Traité de San Stefano</a> <small>(<a href="/wiki/1878" title="1878">1878</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Convention_de_Chypre" title="Convention de Chypre">Convention de Chypre</a> <small>(<a href="/wiki/1878" title="1878">1878</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Trait%C3%A9_de_Berlin_(1878)" title="Traité de Berlin (1878)">Traité de Berlin</a> <small>(<a href="/wiki/1878" title="1878">1878</a>)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=Pact_of_Halepa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pact of Halepa (page inexistante)">Pacte de Chalepa</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Pact_of_Halepa" class="extiw" title="en:Pact of Halepa"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Pact of Halepa »">(en)</span></a> <small>(<a href="/wiki/1878" title="1878">1878</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Convention_de_Constantinople_(1881)" title="Convention de Constantinople (1881)">Convention de Constantinople</a> <small>(<a href="/wiki/1881" title="1881">1881</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Convention_de_Tophane" title="Convention de Tophane">Convention de Tophane</a> <small>(<a href="/wiki/1886" title="1886">1886</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Convention_de_Constantinople_(1888)" title="Convention de Constantinople (1888)">Convention de Constantinople</a> <small>(<a href="/wiki/1888" title="1888">1888</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Convention_de_Bruxelles_(1890)" title="Convention de Bruxelles (1890)">Convention de Bruxelles</a> <small>(<a href="/wiki/1890" title="1890">1890</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Trait%C3%A9_de_Constantinople_(1897)" title="Traité de Constantinople (1897)">Traité de Constantinople</a> <small>(<a href="/wiki/1897" title="1897">1897</a>)</small></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/XXe_si%C3%A8cle" title="XXe siècle"><abbr class="abbr" title="20ᵉ siècle"><span class="romain">XX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Trait%C3%A9_de_Lausanne_(1912)" title="Traité de Lausanne (1912)">Traité de Lausanne</a> <small>(<a href="/wiki/1912" title="1912">1912</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Trait%C3%A9_de_Londres_(1913)" title="Traité de Londres (1913)">Traité de Londres</a> <small>(<a href="/wiki/1913" title="1913">1913</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Trait%C3%A9_de_Constantinople_(1913)" title="Traité de Constantinople (1913)">Traité de Constantinople</a> <small>(<a href="/wiki/1913" title="1913">1913</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Trait%C3%A9_d%27Ath%C3%A8nes_(1913)" title="Traité d'Athènes (1913)">Traité d'Athènes</a> <small>(<a href="/wiki/1913" title="1913">1913</a>)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anglo-Ottoman_Convention_of_1913&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anglo-Ottoman Convention of 1913 (page inexistante)">Convention anglo-ottomane</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Anglo-Ottoman_Convention_of_1913" class="extiw" title="en:Anglo-Ottoman Convention of 1913"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Anglo-Ottoman Convention of 1913 »">(en)</span></a> <small>(<a href="/wiki/1913" title="1913">1913</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Projet_de_r%C3%A9formes_en_Arm%C3%A9nie_ottomane" title="Projet de réformes en Arménie ottomane">Projet de réformes en Arménie ottomane</a> <small>(<a href="/wiki/1914" title="1914">1914</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Convention_de_Sofia_(1915)" title="Convention de Sofia (1915)">Convention de Sofia</a> <small>(<a href="/wiki/1915" title="1915">1915</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Armistice_d%27Erzincan" title="Armistice d'Erzincan">Armistice d'Erzincan</a> <small>(<a href="/wiki/1917" title="1917">1917</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Trait%C3%A9_de_Brest-Litovsk_(empires_centraux-Ukraine)" title="Traité de Brest-Litovsk (empires centraux-Ukraine)">Traité de Brest-Litovsk (Empires centraux-Ukraine)</a> <small>(<a href="/wiki/1918" title="1918">1918</a>)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=Trebizond_Peace_Conference&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trebizond Peace Conference (page inexistante)">Conférence de paix de Trébizonde</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Trebizond_Peace_Conference" class="extiw" title="en:Trebizond Peace Conference"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Trebizond Peace Conference »">(en)</span></a> <small>(<a href="/wiki/1918" title="1918">1918</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Trait%C3%A9_de_Bucarest_(1918)" title="Traité de Bucarest (1918)">Traité de Bucarest</a> <small>(<a href="/wiki/1918" title="1918">1918</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Trait%C3%A9_de_Batoum" title="Traité de Batoum">Traité de Batoum</a> <small>(<a href="/wiki/1918" title="1918">1918</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Armistice_de_Moudros" title="Armistice de Moudros">Armistice de Moudros</a> <small>(<a href="/wiki/1918" title="1918">1918</a>)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=Misak-%C4%B1_Mill%C3%AE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Misak-ı Millî (page inexistante)">Misak-ı Millî</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Misak-%C4%B1_Mill%C3%AE" class="extiw" title="en:Misak-ı Millî"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Misak-ı Millî »">(en)</span></a> <small>(<a href="/wiki/1920" title="1920">1920</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Trait%C3%A9_de_S%C3%A8vres" title="Traité de Sèvres">Traité de Sèvres</a> <small>(<a href="/wiki/1920" title="1920">1920</a>)</small></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/D%C3%A9clin_et_chute_de_l%27Empire_ottoman" title="Déclin et chute de l'Empire ottoman">Déclin et chute de l'Empire ottoman</a></th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Partition_de_l%27Empire_ottoman" title="Partition de l'Empire ottoman">Partition de l'Empire ottoman</a> <small>(<a href="/wiki/1918" title="1918">1918</a>-<a href="/wiki/1922" title="1922">1922</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Guerre_d%27ind%C3%A9pendance_turque" title="Guerre d'indépendance turque">Guerre d'indépendance turque</a> <small>(<a href="/wiki/1919" title="1919">1919</a>-<a href="/wiki/1922" title="1922">1922</a>)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=Timeline_of_the_Turkish_War_of_Independence&action=edit&redlink=1" class="new" title="Timeline of the Turkish War of Independence (page inexistante)">Chronologie de la guerre d'indépendance turque</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Timeline_of_the_Turkish_War_of_Independence" class="extiw" title="en:Timeline of the Turkish War of Independence"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Timeline of the Turkish War of Independence »">(en)</span></a></li> <li><a href="/wiki/Abolition_du_sultanat_ottoman" title="Abolition du sultanat ottoman">Abolition du sultanat ottoman</a> <small>(<a href="/wiki/1922" title="1922">1922</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Trait%C3%A9_de_Lausanne_(1923)" title="Traité de Lausanne (1923)">Traité de Lausanne</a> <small>(<a href="/wiki/1923" title="1923">1923</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Turquie" title="Turquie">Proclamation de la république de Turquie</a> <small>(<a href="/wiki/1923" title="1923">1923</a>)</small></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <td class="navbox-banner" style="" colspan="3"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Timeline_of_the_Ottoman_Empire&action=edit&redlink=1" class="new" title="Timeline of the Ottoman Empire (page inexistante)">Chronologie de l'Empire ottoman</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Timeline_of_the_Ottoman_Empire" class="extiw" title="en:Timeline of the Ottoman Empire"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Timeline of the Ottoman Empire »">(en)</span></a></li> <li><a href="/wiki/Chronologie_de_la_Turquie" title="Chronologie de la Turquie">Chronologie de la Turquie</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table> <table class="navbox collapsible noprint autocollapse" style=""> <tbody><tr><th class="navbox-title" colspan="2" style=""><div style="float:left; width:6em; text-align:left"><div class="noprint plainlinks nowrap tnavbar" style="padding:0; font-size:xx-small; color:var(--color-emphasized, #000000);"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Histoire_de_la_Turquie" title="Modèle:Palette Histoire de la Turquie"><abbr class="abbr" title="Voir ce modèle.">v</abbr></a> · <a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Histoire_de_la_Turquie&action=edit"><abbr class="abbr" title="Modifier ce modèle. Merci de prévisualiser avant de sauvegarder.">m</abbr></a></div></div><div style="font-size:110%"><a href="/wiki/Histoire_de_la_Turquie" title="Histoire de la Turquie">Histoire de la Turquie</a></div></th> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Turquie pré-ottomane</th> <td class="navbox-list" style="text-align:center;"><div class="liste-horizontale"><a href="/wiki/Gr%C3%A8ce_antique" title="Grèce antique">Époque hellénistique</a> : <ul><li><a href="/wiki/Anatolie" title="Anatolie">Asie mineure</a></li> <li><a href="/wiki/Thrace" title="Thrace">Thrace</a></li> <li><a href="/wiki/Rome_antique" title="Rome antique">Domination romaine</a></li> <li><a href="/wiki/Seldjoukides" title="Seldjoukides">Dynastie des Seldjoukides</a></li> <li><a href="/wiki/Sultanat_de_Roum" title="Sultanat de Roum">Sultanat de Roum</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%89poque_des_beylicats" title="Époque des beylicats">Principautés d’Anatolie</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a class="mw-selflink selflink">Empire ottoman</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:center;"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Chute_de_Constantinople" title="Chute de Constantinople">Chute de Constantinople</a></li> <li><a href="/wiki/Dynastie_ottomane" title="Dynastie ottomane">Dynastie ottomane</a></li> <li><a href="/wiki/Expansion_de_l%27Empire_ottoman" title="Expansion de l'Empire ottoman">Expansion</a></li> <li><a href="/wiki/Provinces_de_l%27Empire_ottoman" title="Provinces de l'Empire ottoman">Provinces</a></li> <li><a href="/wiki/D%C3%A9clin_et_chute_de_l%27Empire_ottoman" title="Déclin et chute de l'Empire ottoman">Déclin de l’Empire</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Turquie" title="Turquie">République de Turquie</a></th> <td class="navbox-list" style="text-align:center;"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Guerre_d%27ind%C3%A9pendance_turque" title="Guerre d'indépendance turque">Guerre d’indépendance turque</a></li> <li><a href="/wiki/Parti_r%C3%A9publicain_du_peuple_(Turquie)" title="Parti républicain du peuple (Turquie)">Turquie unipartiste</a></li> <li><a href="/wiki/Coup_d%27%C3%89tat_de_1960_en_Turquie" title="Coup d'État de 1960 en Turquie">Coup d'État militaire de 1960</a></li> <li><a href="/wiki/Coup_d%27%C3%89tat_de_1971_en_Turquie" title="Coup d'État de 1971 en Turquie">Coup d'État militaire de 1971</a></li> <li><a href="/wiki/Coup_d%27%C3%89tat_de_1980_en_Turquie" title="Coup d'État de 1980 en Turquie">Coup d'État militaire de 1980</a></li> <li><a href="/wiki/Constitution_turque_de_1982" title="Constitution turque de 1982">Constitution de 1982</a></li> <li><a href="/wiki/M%C3%A9morandum_militaire_turc_de_1997" title="Mémorandum militaire turc de 1997">Mémorandum militaire de 1997</a></li> <li><a href="/wiki/R%C3%A9f%C3%A9rendum_constitutionnel_turc_de_2010" title="Référendum constitutionnel turc de 2010">Référendum de 2010</a></li> <li><a href="/wiki/Tentative_de_coup_d%27%C3%89tat_de_2016_en_Turquie" title="Tentative de coup d'État de 2016 en Turquie">Tentative de coup d'État militaire de 2016</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <td class="navbox-banner" style="" colspan="2"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Liste_des_pr%C3%A9sidents_de_la_r%C3%A9publique_de_Turquie" title="Liste des présidents de la république de Turquie">Présidents de la Turquie</a></li> <li><a href="/wiki/Relations_entre_la_Turquie_et_l%27Union_europ%C3%A9enne" title="Relations entre la Turquie et l'Union européenne">Relations avec l’Union européenne</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table> </div> <ul id="bandeau-portail" class="bandeau-portail"><li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Histoire" title="Portail de l’histoire"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/P_history.svg/27px-P_history.svg.png" decoding="async" width="27" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/P_history.svg/40px-P_history.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/P_history.svg/53px-P_history.svg.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="360" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Histoire" title="Portail:Histoire">Portail de l’histoire</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Empire_ottoman" title="Portail de l’Empire ottoman"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg/20px-Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg/30px-Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg/40px-Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg.png 2x" data-file-width="1595" data-file-height="1906" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Empire_ottoman" title="Portail:Empire ottoman">Portail de l’Empire ottoman</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Turquie" title="Portail de la Turquie"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/36px-Flag_of_Turkey.svg.png" decoding="async" width="36" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/54px-Flag_of_Turkey.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/72px-Flag_of_Turkey.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Turquie" title="Portail:Turquie">Portail de la Turquie</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Moyen-Orient" title="Portail du Moyen-Orient"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Moyen_Orient_drapeaux.svg/27px-Moyen_Orient_drapeaux.svg.png" decoding="async" width="27" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Moyen_Orient_drapeaux.svg/41px-Moyen_Orient_drapeaux.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Moyen_Orient_drapeaux.svg/55px-Moyen_Orient_drapeaux.svg.png 2x" data-file-width="1222" data-file-height="1076" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Moyen-Orient" title="Portail:Moyen-Orient">Portail du Moyen-Orient</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer skin-invert-image" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Balkans" title="Portail des Balkans"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Balkan_EU.svg/23px-Balkan_EU.svg.png" decoding="async" width="23" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Balkan_EU.svg/35px-Balkan_EU.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Balkan_EU.svg/47px-Balkan_EU.svg.png 2x" data-file-width="3316" data-file-height="3405" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Balkans" title="Portail:Balkans">Portail des Balkans</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Caucase" title="Portail du Caucase"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Caucasus_topographic_map-fr.svg/31px-Caucasus_topographic_map-fr.svg.png" decoding="async" width="31" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Caucasus_topographic_map-fr.svg/46px-Caucasus_topographic_map-fr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Caucasus_topographic_map-fr.svg/62px-Caucasus_topographic_map-fr.svg.png 2x" data-file-width="1155" data-file-height="898" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Caucase" title="Portail:Caucase">Portail du Caucase</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Islam" title="Portail de l’islam"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Islam_Portal_icon_2.svg/24px-Islam_Portal_icon_2.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Islam_Portal_icon_2.svg/36px-Islam_Portal_icon_2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Islam_Portal_icon_2.svg/48px-Islam_Portal_icon_2.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Islam" title="Portail:Islam">Portail de l’islam</a></span> </span></li> </ul> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐api‐ext.codfw.main‐786d8bd985‐2qv85 Cached time: 20250217074134 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 1.079 seconds Real time usage: 1.407 seconds Preprocessor visited node count: 20732/1000000 Post‐expand include size: 449472/2097152 bytes Template argument size: 107713/2097152 bytes Highest expansion depth: 18/100 Expensive parser function count: 34/500 Unstrip recursion depth: 1/20 Unstrip post‐expand size: 82834/5000000 bytes Lua time usage: 0.317/10.000 seconds Lua memory usage: 8199363/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 999.576 1 -total 21.95% 219.359 1 Modèle:Infobox_Ancienne_entité_territoriale 15.56% 155.570 2 Modèle:Références 12.81% 128.079 1 Modèle:Liens 8.15% 81.468 1 Modèle:Palette 8.14% 81.316 38 Modèle:Ouvrage 6.74% 67.332 3 Modèle:Méta_palette_de_navigation 6.19% 61.852 17 Modèle:Wikidata 5.69% 56.865 31 Modèle:Lien 4.78% 47.797 1 Modèle:Palette_Traités_de_l'Empire_ottoman --> <!-- Saved in parser cache with key frwiki:pcache:27101:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250217074135 and revision id 223088197. Rendering was triggered because: page-edit --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Ce document provient de « <a dir="ltr" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Empire_ottoman&oldid=223088197">https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Empire_ottoman&oldid=223088197</a> ».</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil" title="Catégorie:Accueil">Catégories</a> : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Empire_ottoman" title="Catégorie:Empire ottoman">Empire ottoman</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Histoire_de_Malte_au_Moyen_%C3%82ge" title="Catégorie:Histoire de Malte au Moyen Âge">Histoire de Malte au Moyen Âge</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Histoire_de_l%27ordre_de_Saint-Jean_de_J%C3%A9rusalem" title="Catégorie:Histoire de l'ordre de Saint-Jean de Jérusalem">Histoire de l'ordre de Saint-Jean de Jérusalem</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Disparition_en_1923" title="Catégorie:Disparition en 1923">Disparition en 1923</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Catégories cachées : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_contenant_un_appel_%C3%A0_traduction_en_anglais" title="Catégorie:Article contenant un appel à traduction en anglais">Article contenant un appel à traduction en anglais</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_contenant_un_appel_%C3%A0_traduction_en_allemand" title="Catégorie:Article contenant un appel à traduction en allemand">Article contenant un appel à traduction en allemand</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_contenant_un_lien_mort" title="Catégorie:Article contenant un lien mort">Article contenant un lien mort</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_une_Infobox" title="Catégorie:Article utilisant une Infobox">Article utilisant une Infobox</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_avec_une_section_vide_ou_incompl%C3%A8te" title="Catégorie:Article avec une section vide ou incomplète">Article avec une section vide ou incomplète</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_%C3%A0_citation_n%C3%A9cessaire" title="Catégorie:Article à citation nécessaire">Article à citation nécessaire</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_contenant_un_appel_%C3%A0_traduction_en_turc" title="Catégorie:Article contenant un appel à traduction en turc">Article contenant un appel à traduction en turc</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Ouvrages_%C3%A0_trier" title="Catégorie:Ouvrages à trier">Ouvrages à trier</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Cat%C3%A9gorie_Commons_avec_lien_local_identique_sur_Wikidata" title="Catégorie:Catégorie Commons avec lien local identique sur Wikidata">Catégorie Commons avec lien local identique sur Wikidata</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P486" title="Catégorie:Page utilisant P486">Page utilisant P486</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_externes" title="Catégorie:Page pointant vers des bases externes">Page pointant vers des bases externes</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_relatives_%C3%A0_la_sant%C3%A9" title="Catégorie:Page pointant vers des bases relatives à la santé">Page pointant vers des bases relatives à la santé</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1417" title="Catégorie:Page utilisant P1417">Page utilisant P1417</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P6404" title="Catégorie:Page utilisant P6404">Page utilisant P6404</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P4223" title="Catégorie:Page utilisant P4223">Page utilisant P4223</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P6706" title="Catégorie:Page utilisant P6706">Page utilisant P6706</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1296" title="Catégorie:Page utilisant P1296">Page utilisant P1296</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P6058" title="Catégorie:Page utilisant P6058">Page utilisant P6058</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P4342" title="Catégorie:Page utilisant P4342">Page utilisant P4342</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P3365" title="Catégorie:Page utilisant P3365">Page utilisant P3365</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_dictionnaires_ou_encyclop%C3%A9dies_g%C3%A9n%C3%A9ralistes" title="Catégorie:Page pointant vers des dictionnaires ou encyclopédies généralistes">Page pointant vers des dictionnaires ou encyclopédies généralistes</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_Wikip%C3%A9dia_avec_notice_d%27autorit%C3%A9" title="Catégorie:Article de Wikipédia avec notice d'autorité">Article de Wikipédia avec notice d'autorité</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Histoire/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Histoire/Articles liés">Portail:Histoire/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Empire_ottoman/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Empire ottoman/Articles liés">Portail:Empire ottoman/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Turquie/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Turquie/Articles liés">Portail:Turquie/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Asie/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Asie/Articles liés">Portail:Asie/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Moyen-Orient/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Moyen-Orient/Articles liés">Portail:Moyen-Orient/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Balkans/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Balkans/Articles liés">Portail:Balkans/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Europe/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Europe/Articles liés">Portail:Europe/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Caucase/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Caucase/Articles liés">Portail:Caucase/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Islam/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Islam/Articles liés">Portail:Islam/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Religions_et_croyances/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Religions et croyances/Articles liés">Portail:Religions et croyances/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_qualit%C3%A9_en_bachkir" title="Catégorie:Article de qualité en bachkir">Article de qualité en bachkir</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_qualit%C3%A9_en_mac%C3%A9donien" title="Catégorie:Article de qualité en macédonien">Article de qualité en macédonien</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_qualit%C3%A9_en_sorani" title="Catégorie:Article de qualité en sorani">Article de qualité en sorani</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Bon_article_en_letton" title="Catégorie:Bon article en letton">Bon article en letton</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_qualit%C3%A9_en_ourdou" title="Catégorie:Article de qualité en ourdou">Article de qualité en ourdou</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_qualit%C3%A9_en_arabe" title="Catégorie:Article de qualité en arabe">Article de qualité en arabe</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_qualit%C3%A9_en_slov%C3%A8ne" title="Catégorie:Article de qualité en slovène">Article de qualité en slovène</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Bon_article_en_norv%C3%A9gien" title="Catégorie:Bon article en norvégien">Bon article en norvégien</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Bon_article_en_esp%C3%A9ranto" title="Catégorie:Bon article en espéranto">Bon article en espéranto</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_qualit%C3%A9_en_sindhi" title="Catégorie:Article de qualité en sindhi">Article de qualité en sindhi</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> La dernière modification de cette page a été faite le 17 février 2025 à 08:41.</li> <li id="footer-info-copyright"><span style="white-space: normal"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia" title="Wikipédia:Citation et réutilisation du contenu de Wikipédia">Droit d'auteur</a> : les textes sont disponibles sous <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr">licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions</a> ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr">conditions d’utilisation</a> pour plus de détails, ainsi que les <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques" title="Wikipédia:Crédits graphiques">crédits graphiques</a>. En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Empire_ottoman" title="Spécial:Citer/Empire ottoman">comment citer les auteurs et mentionner la licence</a>.<br /> Wikipedia® est une marque déposée de la <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organisation de bienfaisance régie par le paragraphe <a href="/wiki/501c" title="501c">501(c)(3)</a> du code fiscal des États-Unis.</span><br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr">Politique de confidentialité</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia">À propos de Wikipédia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux">Avertissements</a></li> <li id="footer-places-contact"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact">Contact</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code de conduite</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Développeurs</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org">Statistiques</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Déclaration sur les témoins (cookies)</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Empire_ottoman&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Version mobile</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Empire ottoman</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>179 langues</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Ajouter un sujet</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-b766959bd-9rsc2","wgBackendResponseTime":137,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.079","walltime":"1.407","ppvisitednodes":{"value":20732,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":449472,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":107713,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":18,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":34,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":82834,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 999.576 1 -total"," 21.95% 219.359 1 Modèle:Infobox_Ancienne_entité_territoriale"," 15.56% 155.570 2 Modèle:Références"," 12.81% 128.079 1 Modèle:Liens"," 8.15% 81.468 1 Modèle:Palette"," 8.14% 81.316 38 Modèle:Ouvrage"," 6.74% 67.332 3 Modèle:Méta_palette_de_navigation"," 6.19% 61.852 17 Modèle:Wikidata"," 5.69% 56.865 31 Modèle:Lien"," 4.78% 47.797 1 Modèle:Palette_Traités_de_l'Empire_ottoman"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.317","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":8199363,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-api-ext.codfw.main-786d8bd985-2qv85","timestamp":"20250217074134","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Empire ottoman","url":"https:\/\/fr.wikipedia.org\/wiki\/Empire_ottoman","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q12560","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q12560","author":{"@type":"Organization","name":"Contributeurs aux projets Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Fondation Wikimedia, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2003-09-03T20:35:19Z","dateModified":"2025-02-17T07:41:33Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/2\/27\/Ottoman_1590_%28orthographic_projection%29.png","headline":"\u00c9tat multi-ethnique transcontinental, principalement musulman, de 1299 \u00e0 1922"}</script> </body> </html>