CINXE.COM

Mateo 3 - Wikipedia, la enciclopedia libre

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="es" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Mateo 3 - Wikipedia, la enciclopedia libre</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )eswikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","enero","febrero","marzo","abril","mayo","junio","julio","agosto","septiembre","octubre","noviembre","diciembre"],"wgRequestId":"4d967d1d-ec81-4df8-8343-0c7ba39edbbb","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Mateo_3","wgTitle":"Mateo 3","wgCurRevisionId":165138672,"wgRevisionId":165138672,"wgArticleId":9545366,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Wikipedia:Páginas con referencias con et al. implícito en los editores","Wikipedia:Páginas con referencias que requieren registro","Evangelio de Mateo"],"wgPageViewLanguage":"es","wgPageContentLanguage":"es","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Mateo_3","wgRelevantArticleId":9545366,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"es","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"es"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":10000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q6789930","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false}; RLSTATE={"ext.gadget.imagenesinfobox":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.a-commons-directo","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.switcher","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.quicksurveys.init","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=es&amp;modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=es&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=es&amp;modules=ext.gadget.imagenesinfobox&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=es&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <noscript><link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=es&amp;modules=noscript&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"></noscript> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.22"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Mateo 3 - Wikipedia, la enciclopedia libre"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//es.m.wikipedia.org/wiki/Mateo_3"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Editar" href="/w/index.php?title=Mateo_3&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (es)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//es.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://es.wikipedia.org/wiki/Mateo_3"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.es"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Canal Atom de Wikipedia" href="/w/index.php?title=Especial:CambiosRecientes&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="auth.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Mateo_3 rootpage-Mateo_3 skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Ir al contenido</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Sitio"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Menú principal" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menú principal" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menú principal</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menú principal</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">mover a la barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ocultar</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navegación </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portada" title="Visitar la página principal [z]" accesskey="z"><span>Portada</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Comunidad" title="Acerca del proyecto, lo que puedes hacer, dónde encontrar información"><span>Portal de la comunidad</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Actualidad" title="Encuentra información de contexto sobre acontecimientos actuales"><span>Actualidad</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:CambiosRecientes" title="Lista de cambios recientes en la wiki [r]" accesskey="r"><span>Cambios recientes</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:P%C3%A1ginasNuevas"><span>Páginas nuevas</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Aleatoria" title="Cargar una página al azar [x]" accesskey="x"><span>Página aleatoria</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Ayuda:Contenidos" title="El lugar para aprender"><span>Ayuda</span></a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Informes_de_error"><span>Notificar un error</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:P%C3%A1ginasEspeciales"><span>Páginas especiales</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-specialpages-url|specialpages" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-specialpages-url_specialpages emptyPortlet" > <div class="vector-menu-heading"> specialpages-url|specialpages </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Portada" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="La enciclopedia libre" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-es.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Especial:Buscar" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Buscar en este wiki [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Buscar</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Buscar en Wikipedia" aria-label="Buscar en Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Buscar en este wiki [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Especial:Buscar"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Buscar</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Herramientas personales"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apariencia"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Cambiar la apariencia del tamaño, ancho y color de la fuente de la página" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Apariencia" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Apariencia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=es.wikipedia.org&amp;uselang=es" class=""><span>Donaciones</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Especial:Crear_una_cuenta&amp;returnto=Mateo+3" title="Te recomendamos crear una cuenta e iniciar sesión; sin embargo, no es obligatorio" class=""><span>Crear una cuenta</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Especial:Entrar&amp;returnto=Mateo+3" title="Te recomendamos iniciar sesión, aunque no es obligatorio [o]" accesskey="o" class=""><span>Acceder</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Más opciones" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Herramientas personales" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Herramientas personales</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menú de usuario" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=es.wikipedia.org&amp;uselang=es"><span>Donaciones</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Crear_una_cuenta&amp;returnto=Mateo+3" title="Te recomendamos crear una cuenta e iniciar sesión; sin embargo, no es obligatorio"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Crear una cuenta</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Entrar&amp;returnto=Mateo+3" title="Te recomendamos iniciar sesión, aunque no es obligatorio [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Acceder</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Páginas para editores desconectados <a href="/wiki/Ayuda:Introducci%C3%B3n" aria-label="Obtenga más información sobre editar"><span>más información</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:MisContribuciones" title="Una lista de modificaciones hechas desde esta dirección IP [y]" accesskey="y"><span>Contribuciones</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:MiDiscusi%C3%B3n" title="Discusión sobre ediciones hechas desde esta dirección IP [n]" accesskey="n"><span>Discusión</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Sitio"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Contenidos" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Contenidos</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">mover a la barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ocultar</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Inicio</div> </a> </li> <li id="toc-Texto" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Texto"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Texto</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Texto-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Alternar subsección Texto</span> </button> <ul id="toc-Texto-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Testigos_textuales" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Testigos_textuales"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Testigos textuales</span> </div> </a> <ul id="toc-Testigos_textuales-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Estructura" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Estructura"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Estructura</span> </div> </a> <ul id="toc-Estructura-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Texto_bíblico" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Texto_bíblico"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Texto bíblico</span> </div> </a> <ul id="toc-Texto_bíblico-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Comentarios" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Comentarios"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Comentarios</span> </div> </a> <ul id="toc-Comentarios-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Notas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Notas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Notas</span> </div> </a> <ul id="toc-Notas-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Referencias" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Referencias"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Referencias</span> </div> </a> <ul id="toc-Referencias-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliografía" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografía"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Bibliografía</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliografía-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Contenidos" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Tabla de contenidos" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Cambiar a la tabla de contenidos" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Cambiar a la tabla de contenidos</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Mateo 3</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ir a un artículo en otro idioma. Disponible en 9 idiomas" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-9" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">9 idiomas</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Matthew_3" title="Matthew 3 – inglés" lang="en" hreflang="en" data-title="Matthew 3" data-language-autonym="English" data-language-local-name="inglés" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Matius_3" title="Matius 3 – indonesio" lang="id" hreflang="id" data-title="Matius 3" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonesio" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Matteo_3" title="Matteo 3 – italiano" lang="it" hreflang="it" data-title="Matteo 3" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="italiano" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Matee_Capitel_Trii" title="Matee Capitel Trii – lombardo" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Matee Capitel Trii" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="lombardo" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Matius_3" title="Matius 3 – malayo" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Matius 3" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malayo" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Mateus_3" title="Mateus 3 – portugués" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Mateus 3" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugués" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%97%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%A7_3" title="มัทธิว 3 – tailandés" lang="th" hreflang="th" data-title="มัทธิว 3" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tailandés" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%A9%AC%E5%A4%AA%E7%A6%8F%E9%9F%B3%E7%AC%AC3%E7%AB%A0" title="马太福音第3章 – chino" lang="zh" hreflang="zh" data-title="马太福音第3章" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chino" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/M%C3%A1-th%C3%A0i_3" title="Má-thài 3 – chino min nan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Má-thài 3" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="chino min nan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q6789930#sitelinks-wikipedia" title="Editar enlaces interlingüísticos" class="wbc-editpage">Editar enlaces</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Espacios de nombres"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Mateo_3" title="Ver la página de contenido [c]" accesskey="c"><span>Artículo</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Discusi%C3%B3n:Mateo_3" rel="discussion" title="Discusión acerca de la página [t]" accesskey="t"><span>Discusión</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Cambiar variante de idioma" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">español</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Vistas"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Mateo_3"><span>Leer</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Mateo_3&amp;action=edit" title="Editar esta página [e]" accesskey="e"><span>Editar</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Mateo_3&amp;action=history" title="Versiones anteriores de esta página [h]" accesskey="h"><span>Ver historial</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Página de herramientas"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Herramientas" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Herramientas</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Herramientas</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">mover a la barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ocultar</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Más opciones" > <div class="vector-menu-heading"> Acciones </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Mateo_3"><span>Leer</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Mateo_3&amp;action=edit" title="Editar esta página [e]" accesskey="e"><span>Editar</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Mateo_3&amp;action=history"><span>Ver historial</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> General </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:LoQueEnlazaAqu%C3%AD/Mateo_3" title="Lista de todas las páginas de la wiki que enlazan aquí [j]" accesskey="j"><span>Lo que enlaza aquí</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:CambiosEnEnlazadas/Mateo_3" rel="nofollow" title="Cambios recientes en las páginas que enlazan con esta [k]" accesskey="k"><span>Cambios en enlazadas</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=es" title="Subir archivos [u]" accesskey="u"><span>Subir archivo</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Mateo_3&amp;oldid=165138672" title="Enlace permanente a esta versión de la página"><span>Enlace permanente</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Mateo_3&amp;action=info" title="Más información sobre esta página"><span>Información de la página</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Citar&amp;page=Mateo_3&amp;id=165138672&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="Información sobre cómo citar esta página"><span>Citar esta página</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Acortador_de_URL&amp;url=https%3A%2F%2Fes.wikipedia.org%2Fwiki%2FMateo_3"><span>Obtener URL acortado</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:QrCode&amp;url=https%3A%2F%2Fes.wikipedia.org%2Fwiki%2FMateo_3"><span>Descargar código QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Imprimir/exportar </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Libro&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=Mateo+3"><span>Crear un libro</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:DownloadAsPdf&amp;page=Mateo_3&amp;action=show-download-screen"><span>Descargar como PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Mateo_3&amp;printable=yes" title="Versión imprimible de esta página [p]" accesskey="p"><span>Versión para imprimir</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> En otros proyectos </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Gospel_of_Matthew_-_Chapter_3" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q6789930" title="Enlace al elemento conectado del repositorio de datos [g]" accesskey="g"><span>Elemento de Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Página de herramientas"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apariencia"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Apariencia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">mover a la barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ocultar</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">De Wikipedia, la enciclopedia libre</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="es" dir="ltr"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r157776694">.mw-parser-output .infobox .imagen{max-width:100%;margin:0 auto}.mw-parser-output .infobox .imagen img{max-width:100%;height:auto}.mw-parser-output .infobox .mw-kartographer-container .thumbinner,.mw-parser-output .infobox .mw-kartographer-map{box-sizing:border-box;width:100%!important}body.skin-timeless .mw-parser-output .infobox .imagen a.image>img{max-width:100%!important;height:auto!important}</style><table class="infobox" style="width:22.7em; line-height: 1.4em; text-align:left; padding:.23em;"><tbody><tr><th colspan="3" class="cabecera" style="text-align:center;background-color:transparent;color:inherit;">Mateo 3</th></tr><tr><td colspan="3" class="imagen" style="text-align:center;"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Archivo:P101-Mat-3_10-12-POxy4401-III.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/P101-Mat-3_10-12-POxy4401-III.jpg/120px-P101-Mat-3_10-12-POxy4401-III.jpg" decoding="async" width="100" height="182" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/P101-Mat-3_10-12-POxy4401-III.jpg/250px-P101-Mat-3_10-12-POxy4401-III.jpg 1.5x" data-file-width="274" data-file-height="500" /></a></span><br /><div style="display:inline;">Mateo 3:10-12 en el <a href="/wiki/Papiro_101" title="Papiro 101">Papiro 101</a> (250 d.&#160;C.).</div> </td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left;">Libro</th><td colspan="2"> <a href="/wiki/Evangelio_de_Mateo" title="Evangelio de Mateo">Evangelio de Mateo</a></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left;">Parte de</th><td colspan="2"> <a href="/wiki/Biblia" title="Biblia">Biblia</a></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left;">Orden</th><td colspan="2"> <a href="/wiki/Nuevo_Testamento" title="Nuevo Testamento">Nuevo Testamento</a></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left;">Categoría</th><td colspan="2"> <a href="/wiki/Evangelio" title="Evangelio">Evangelio</a></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left;">Precedido por</th><td colspan="2"> <a href="/wiki/Mateo_2" title="Mateo 2">Mateo 2</a></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left;">Sucedido por</th><td colspan="2"> <a href="/wiki/Mateo_4" title="Mateo 4">Mateo 4</a></td></tr><tr><td class="noprint" colspan="3" style="text-align:left;"><div class="plainlinks wikidata-link" style="font-size: 0.85em">&#x5b;<a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q6789930" class="extiw" title="d:Q6789930">editar datos en Wikidata</a>&#x5d;</div></td></tr></tbody></table> <p><b>Mateo 3</b> es el tercer capítulo del <a href="/wiki/Evangelio_de_Mateo" title="Evangelio de Mateo">Evangelio de Mateo</a>, en el <a href="/wiki/Nuevo_Testamento" title="Nuevo Testamento">Nuevo Testamento</a>. Es el primer capítulo que trata sobre el <a href="/wiki/Ministerio_de_Jes%C3%BAs" title="Ministerio de Jesús">ministerio de Jesús</a>, con los eventos que tienen lugar unas tres décadas después del cierre de la narrativa de la infancia relacionada en los dos capítulos anteriores. El enfoque de este capítulo está en la predicación de <a href="/wiki/Juan_el_Bautista" title="Juan el Bautista">Juan el Bautista</a> y el <a href="/wiki/Bautismo_de_Jes%C3%BAs" title="Bautismo de Jesús">bautismo de Jesús</a>.<sup id="cite_ref-FOOTNOTECoogan200711_1-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-FOOTNOTECoogan200711-1"><span class="corchete-llamada">[</span>1<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p><p>Por primera vez desde <a href="/w/index.php?title=Mateo_1:1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Mateo 1:1 (aún no redactado)">Mateo 1:1</a> se observan vínculos claros con el <a href="/wiki/Evangelio_de_Marcos" title="Evangelio de Marcos">Evangelio de Marcos</a>. La mayoría de estudiosos están seguros de que una buena parte de este capítulo es una reelaboración de <a href="/wiki/Marcos_1" title="Marcos 1">Marcos 1</a>. El capítulo también es paralelo a <a href="/wiki/Lucas_3" title="Lucas 3">Lucas 3</a>, que también se cree que se basa en Marcos 1. Varios pasajes compartidos por <a href="/wiki/Evangelio_de_Lucas" title="Evangelio de Lucas">Lucas</a> y Mateo, pero que no se encuentran en Marcos, se atribuyen comúnmente a la fuente hipotética <a href="/wiki/Fuente_Q" title="Fuente Q">Q</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Texto">Texto</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mateo_3&amp;action=edit&amp;section=1" title="Editar sección: Texto"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Archivo:Codex_Sinaiticus_Matthew_2,5-3,7.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Codex_Sinaiticus_Matthew_2%2C5-3%2C7.JPG/120px-Codex_Sinaiticus_Matthew_2%2C5-3%2C7.JPG" decoding="async" width="120" height="132" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Codex_Sinaiticus_Matthew_2%2C5-3%2C7.JPG/180px-Codex_Sinaiticus_Matthew_2%2C5-3%2C7.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Codex_Sinaiticus_Matthew_2%2C5-3%2C7.JPG/240px-Codex_Sinaiticus_Matthew_2%2C5-3%2C7.JPG 2x" data-file-width="745" data-file-height="820" /></a><figcaption><a href="/wiki/Codex_Sinaiticus" title="Codex Sinaiticus">Codex Sinaiticus</a> (c. 330-360 d.&#160;C.), Mateo 2:5-3:7.</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Archivo:Codex_Sinaiticus_Matthew_3,7-4,19.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Codex_Sinaiticus_Matthew_3%2C7-4%2C19.JPG/120px-Codex_Sinaiticus_Matthew_3%2C7-4%2C19.JPG" decoding="async" width="120" height="132" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Codex_Sinaiticus_Matthew_3%2C7-4%2C19.JPG/180px-Codex_Sinaiticus_Matthew_3%2C7-4%2C19.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Codex_Sinaiticus_Matthew_3%2C7-4%2C19.JPG/240px-Codex_Sinaiticus_Matthew_3%2C7-4%2C19.JPG 2x" data-file-width="735" data-file-height="810" /></a><figcaption><a href="/wiki/Codex_Sinaiticus" title="Codex Sinaiticus">Codex Sinaiticus</a> (c. 330-360 d.&#160;C.), Mateo 3:7-4:19</figcaption></figure> <p>El texto original fue escrito en <a href="/wiki/Griego_koin%C3%A9" class="mw-redirect" title="Griego koiné">griego koiné</a>. Este capítulo está dividido en 17 versículos. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Testigos_textuales">Testigos textuales</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mateo_3&amp;action=edit&amp;section=2" title="Editar sección: Testigos textuales"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Algunos de los primeros manuscritos que contienen el texto de este capítulo son:<sup id="cite_ref-2" class="reference separada"><a href="#cite_note-2"><span class="corchete-llamada">[</span>n. 1<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Papyrus_Oxyrhynchus_405&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Papyrus Oxyrhynchus 405 (aún no redactado)">Papyrus Oxyrhynchus 405</a> (~ 200; versículos existentes 16–17).<sup id="cite_ref-p.oxy._vol._3_3-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-p.oxy._vol._3-3"><span class="corchete-llamada">[</span>2<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;</li> <li><a href="/wiki/Papiro_101" title="Papiro 101">Papiro 101</a> (siglo&#160;<span style="font-variant:small-caps;text-transform:lowercase">III</span>; versículos existentes 10–12; 16–17).<sup id="cite_ref-4" class="reference separada"><a href="#cite_note-4"><span class="corchete-llamada">[</span>3<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;<sup id="cite_ref-5" class="reference separada"><a href="#cite_note-5"><span class="corchete-llamada">[</span>4<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;</li> <li><a href="/wiki/Codex_Vaticanus" title="Codex Vaticanus">Codex Vaticanus</a> (~ 325–350; completo).</li> <li><a href="/wiki/Codex_Sinaiticus" title="Codex Sinaiticus">Codex Sinaiticus</a> (~ 330–360; completo).</li> <li><a href="/wiki/Codex_Washingtonianus" class="mw-redirect" title="Codex Washingtonianus">Codex Washingtonianus</a> (~ 400).</li> <li><a href="/wiki/Codex_Bezae" class="mw-redirect" title="Codex Bezae">Codex Bezae</a> (~ 400; completo).</li> <li><a href="/wiki/Codex_Ephraemi_Rescriptus" title="Codex Ephraemi Rescriptus">Codex Ephraemi Rescriptus</a> (~450; completo).</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Estructura">Estructura</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mateo_3&amp;action=edit&amp;section=3" title="Editar sección: Estructura"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>El capítulo comienza con un retrato de <a href="/wiki/Juan_el_Bautista" title="Juan el Bautista">Juan el Bautista</a>.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEAllisonDale2007850_6-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-FOOTNOTEAllisonDale2007850-6"><span class="corchete-llamada">[</span>5<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Describe su predicación, vestimenta y dieta, presentándolo como un predicador en el desierto profetizando acerca de la «ira venidera». El capítulo luego pasa a una diatriba, atribuida a Juan, contra los <a href="/wiki/Fariseos" title="Fariseos">fariseos</a> y <a href="/wiki/Saduceos" title="Saduceos">saduceos</a> en la que les advierte que se arrepientan. Esto incluye la famosa línea de «¡Generación de víboras!» en <span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.biblegateway.com/passage/?search=Mateo+3%3A7&amp;version=DHH">Mateo 3:7</a></span>.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEFrance2007110_7-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-FOOTNOTEFrance2007110-7"><span class="corchete-llamada">[</span>6<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; Después, Jesús llega de <a href="/wiki/Galilea" title="Galilea">Galilea</a> para ser bautizado, en un lugar a unas 70-80 millas de <a href="/wiki/Nazaret" title="Nazaret">Nazaret</a>, alrededor de la misma área del río Jordán donde los israelitas cruzaron a la tierra prometida bajo el liderazgo de <a href="/wiki/Josu%C3%A9_(personaje_b%C3%ADblico)" title="Josué (personaje bíblico)">Josué</a>.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEPhillips200538_8-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-FOOTNOTEPhillips200538-8"><span class="corchete-llamada">[</span>7<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; El capítulo se cierra con el bautismo de Jesús, la voz del <a href="/wiki/Dios" title="Dios">Padre</a> y la aparición del <a href="/wiki/Esp%C3%ADritu_Santo" title="Espíritu Santo">Espíritu Santo</a> en forma de paloma.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKeener1999132_9-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKeener1999132-9"><span class="corchete-llamada">[</span>8<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Texto_bíblico"><span id="Texto_b.C3.ADblico"></span>Texto bíblico</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mateo_3&amp;action=edit&amp;section=4" title="Editar sección: Texto bíblico"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div> <table class="navbox collapsible collapsed" style="text-align: left; border: 1px solid silver; margin-top: 0.2em;"> <tbody><tr> <th style="background-color: white;"><div style="font-size:112%; padding-left: 0.75em;">Mateo 3</div> </th></tr> <tr> <td style="width:100%; text-align:; border: solid 1px silver; padding: 8px; background-color: var(--background-color-neutral-subtle, #f8f9fa); color: inherit;"><div style="font-size:112%;"> <p>1En aquellos días vino Juan el Bautista predicando en el desierto de Judea,<br /> 2y diciendo: Arrepentíos, porque el reino de los cielos se ha acercado.<br /> 3Pues éste es aquel de quien habló el profeta Isaías, cuando dijo: Voz del que clama en el desierto: Preparad el camino del Señor, Enderezad sus sendas.<br /> 4Y Juan estaba vestido de pelo de camello, y tenía un cinto de cuero alrededor de sus lomos; y su comida era langostas y miel silvestre.<br /> 5 Y salía a él Jerusalén, y toda Judea, y toda la provincia de alrededor del Jordán,<br /> 6 y eran bautizados por él en el Jordán, confesando sus pecados.<br /> 7 Al ver él que muchos de los fariseos y de los saduceos venían a su bautismo, les decía: ¡Generación de víboras! ¿Quién os enseñó a huir de la ira venidera?<br /> 8 Haced, pues, frutos dignos de arrepentimiento,<br /> 9 y no penséis decir dentro de vosotros mismos: A Abraham tenemos por padre; porque yo os digo que Dios puede levantar hijos a Abraham aun de estas piedras.<br /> 10 Y ya también el hacha está puesta a la raíz de los árboles; por tanto, todo árbol que no da buen fruto es cortado y echado en el fuego.<br /> 11 Yo a la verdad os bautizo en agua para arrepentimiento; pero el que viene tras mí, cuyo calzado yo no soy digno de llevar, es más poderoso que yo; él os bautizará en Espíritu Santo y fuego.<br /> 12 Su aventador está en su mano, y limpiará su era; y recogerá su trigo en el granero, y quemará la paja en fuego que nunca se apagará.<br /> 13 Entonces Jesús vino de Galilea a Juan al Jordán, para ser bautizado por él.<br /> 14 Mas Juan se le oponía, diciendo: Yo necesito ser bautizado por ti, ¿y tú vienes a mí?<br /> 15 Pero Jesús le respondió: Deja ahora, porque así conviene que cumplamos toda justicia. Entonces le dejó.<br /> 16 Y Jesús, después que fue bautizado, subió luego del agua; y he aquí los cielos le fueron abiertos, y vio al Espíritu de Dios que descendía como paloma, y venía sobre él.<br /> 17 Y hubo una voz de los cielos, que decía: Este es mi Hijo amado, en quien tengo complacencia. </p> </div> </td></tr></tbody></table></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Archivo:Synoptic_word-for-word.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Synoptic_word-for-word.png/250px-Synoptic_word-for-word.png" decoding="async" width="200" height="194" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Synoptic_word-for-word.png/330px-Synoptic_word-for-word.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Synoptic_word-for-word.png/500px-Synoptic_word-for-word.png 2x" data-file-width="1609" data-file-height="1560" /></a><figcaption>Comparación de Mateo 3:7-10 y Lucas 3:7-9. Texto común resaltado en rojo.</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Comentarios">Comentarios</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mateo_3&amp;action=edit&amp;section=5" title="Editar sección: Comentarios"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Juan_el_Bautista" title="Juan el Bautista">Juan el Bautista</a> está en la línea de algunos profetas del <a href="/wiki/Antiguo_Testamento" title="Antiguo Testamento">Antiguo Testamento</a>; sobre todo recuerda a <a href="/wiki/El%C3%ADas" title="Elías">Elías</a>. La misión profética de Juan es doble: primero, la de preparar al pueblo judío para recibir el Reino de Dios; segundo, dar testimonio de que Jesús es el Mesías que trae dicho Reino. El Bautista proclama la inminente llegada del <a href="/wiki/Reino_de_los_Cielos" class="mw-redirect" title="Reino de los Cielos">Reino de los Cielos</a>, que es una manera de referirse al <a href="/wiki/Reino_de_Dios" title="Reino de Dios">Reino de Dios</a>. La fórmula «Reino de Dios» expresa la intervención soberana y misericordiosa de Dios en la vida de su pueblo.<sup id="cite_ref-dup-0-77_10-0" class="reference separada"><a href="#cite_note-dup-0-77-10"><span class="corchete-llamada">[</span>9<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p><p>Jesucristo hace presente el Reino de Dios cuya inminencia anuncia Juan el Bautista. Pero Jesús instaura un Reino de Dios de dimensión espiritual, sin los tintes nacionalistas que los judíos de su tiempo habían concebido. La salvación no está asegurada por ser descendientes de <a href="/wiki/Abrah%C3%A1n" class="mw-redirect" title="Abrahán">Abrahán</a> según la carne, sino que requiere una conversión personal que se traduzca en obras de una vida santa de cara a Dios.<sup id="cite_ref-dup-0-77_10-1" class="reference separada"><a href="#cite_note-dup-0-77-10"><span class="corchete-llamada">[</span>9<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203; </p><p>Respecto al tema de que si Jesús debía pasar por este bautismo si no tenía pecado que purificar los evangelistas soslayan esta dificultad. Las palabras de <a href="/wiki/Juan_el_Bautista" title="Juan el Bautista">Juan el Bautista</a>, con su resistencia a bautizar a Jesús, lo indican igualmente. Pero ni los evangelios ni la tradición cristiana, que está en su origen y que les sigue, omitieron el relato. La narración deja entrever que Jesús, al acudir al bautismo de Juan, manifiesta que también <i>Él secunda el plan dispuesto por Dios de preparar a su pueblo por medio de los profetas. De este modo el Señor cumple «toda justicia», es decir, todo lo establecido por Dios, el Bautismo de Jesús representa «la aceptación y la inauguración de su misión de Siervo doliente». <sup id="cite_ref-11" class="reference separada"><a href="#cite_note-11"><span class="corchete-llamada">[</span>10<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;<sup id="cite_ref-12" class="reference separada"><a href="#cite_note-12"><span class="corchete-llamada">[</span>11<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;</i> </p><p>La incoación de la misión de Cristo —su muerte por los pecadores, para que puedan resucitar a una vida nueva— significada en el pasaje, hizo del Bautismo de Cristo signo del bautismo de todas las personas. Así lo recoge la doctrina cristiana: <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r161259348">.mw-parser-output .flexquote{display:flex;flex-direction:column;background-color:var(--background-color-neutral-subtle);color:var(--color-base);border-left:3px solid var(--border-color-base);font-size:90%;margin:1em 4em;padding:.4em .8em}.mw-parser-output .flexquote>.flex{display:flex;flex-direction:row}.mw-parser-output .flexquote>.flex>.quote{width:100%}.mw-parser-output .flexquote>.flex>.separator{border-left:1px solid var(--border-color-divider);border-top:1px solid var(--border-color-divider);margin:.4em .8em}.mw-parser-output .flexquote>.cite{text-align:right}@media all and (max-width:600px){.mw-parser-output .flexquote>.flex{flex-direction:column}}</style> </p> <blockquote class="flexquote"> <div class="flex"> <div class="quote"><i>Por el bautismo, el cristiano se asimila sacramentalmente a Jesús que anticipa en su bautismo su muerte y su resurrección: debe entrar en este misterio de rebajamiento humilde y de arrepentimiento, descender al agua con Jesús, para subir con él, renacer del agua y del Espíritu para convertirse, en el Hijo, en hijo amado del Padre y “vivir una vida nueva”.<sup id="cite_ref-13" class="reference separada"><a href="#cite_note-13"><span class="corchete-llamada">[</span>12<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;<sup id="cite_ref-14" class="reference separada"><a href="#cite_note-14"><span class="corchete-llamada">[</span>13<span class="corchete-llamada">]</span></a></sup>&#8203;</i></div> </div> </blockquote> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Notas">Notas</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mateo_3&amp;action=edit&amp;section=6" title="Editar sección: Notas"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="listaref" style="list-style-type: decimal;"><ol class="references"> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text">El <a href="/wiki/Codex_Alexandrinus" title="Codex Alexandrinus">Codex Alexandrinus</a> existente no contiene este capítulo debido a una <a href="/wiki/Laguna_(filolog%C3%ADa)" title="Laguna (filología)">laguna</a>.</span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Referencias">Referencias</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mateo_3&amp;action=edit&amp;section=7" title="Editar sección: Referencias"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="listaref" style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; list-style-type: decimal;"><ol class="references"> <li id="cite_note-FOOTNOTECoogan200711-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTECoogan200711_1-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITAREFCoogan2007">Coogan, 2007</a>, p.&#160;11.</span> </li> <li id="cite_note-p.oxy._vol._3-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-p.oxy._vol._3_3-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFEgypt_Exploration_Fund1903" class="citation libro"><a href="/wiki/Egypt_Exploration_Society" title="Egypt Exploration Society">Egypt Exploration Fund</a> (1903). Grenfell, Bernard P.; Hunt, Arthur S., eds. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=Hbq0Z4c-Lq4C"><i>The Oxyrhynchus Papyri</i></a> <b>3</b>. Oxford. p.&#160;10. «405 consists of seven fragments written in a small neat uncial hand, which is not later than the first half of the third century, and might be as old as the later part of the second.»</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3AMateo+3&amp;rft.au=Egypt+Exploration+Fund&amp;rft.aulast=Egypt+Exploration+Fund&amp;rft.btitle=The+Oxyrhynchus+Papyri&amp;rft.date=1903&amp;rft.genre=book&amp;rft.pages=10&amp;rft.place=Oxford&amp;rft.volume=3&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DHbq0Z4c-Lq4C&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFThomas1997" class="citation libro">Thomas, J. David (1997). <i>The Oxyrhynchus Papyri LXIV</i>. London. pp.&#160;2-4.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3AMateo+3&amp;rft.au=Thomas%2C+J.+David&amp;rft.aufirst=J.+David&amp;rft.aulast=Thomas&amp;rft.btitle=The+Oxyrhynchus+Papyri+LXIV&amp;rft.date=1997&amp;rft.genre=book&amp;rft.pages=2-4&amp;rft.place=London&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://intf.uni-muenster.de/vmr/NTVMR/ListeHandschriften.php?ObjID=10101">«Liste Handschriften»</a>. Münster: Institute for New Testament Textual Research.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3AMateo+3&amp;rft.btitle=Liste+Handschriften&amp;rft.genre=book&amp;rft.place=M%C3%BCnster&amp;rft.pub=Institute+for+New+Testament+Textual+Research&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fintf.uni-muenster.de%2Fvmr%2FNTVMR%2FListeHandschriften.php%3FObjID%3D10101&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEAllisonDale2007850-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEAllisonDale2007850_6-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITAREFAllisonDale2007">Allison y Dale, 2007</a>, p.&#160;850.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFrance2007110-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFrance2007110_7-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITAREFFrance2007">France, 2007</a>, p.&#160;110.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPhillips200538-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPhillips200538_8-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITAREFPhillips2005">Phillips, 2005</a>, p.&#160;38.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEKeener1999132-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKeener1999132_9-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITAREFKeener1999">Keener, 1999</a>, p.&#160;132.</span> </li> <li id="cite_note-dup-0-77-10"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-dup-0-77_10-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-dup-0-77_10-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Facultad de Teología. Comentarios a la Sagrada Biblia: Universidad de Navarra (Spanish Edition) (p. 9052). EUNSA Ediciones Universidad de Navarra.</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text">Catecismo de la Iglesia Católica n.º&#160;536</span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text">Facultad de Teología. Comentarios a la Sagrada Biblia: Universidad de Navarra (Spanish Edition) (p. 9054). EUNSA Ediciones Universidad de Navarra</span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text">Catecismo de la Iglesia Católica n.º&#160;537</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text">Facultad de Teología. Comentarios a la Sagrada Biblia: Universidad de Navarra (Spanish Edition) (pp. 9054-9055). EUNSA Ediciones Universidad de Navarra.</span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliografía"><span id="Bibliograf.C3.ADa"></span>Bibliografía</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mateo_3&amp;action=edit&amp;section=8" title="Editar sección: Bibliografía"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r159346827">.mw-parser-output .refbegin{font-size:90%;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>ul{margin-left:0}.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>ul>li{margin-left:0;padding-left:3.2em;text-indent:-3.2em}.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents ul,.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents ul li{list-style:none}@media(max-width:720px){.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>ul>li{padding-left:1.6em;text-indent:-1.6em}}.mw-parser-output .refbegin-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .refbegin-columns ul{margin-top:0}.mw-parser-output .refbegin-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}</style><div class="refbegin refbegin-columns references-column-count references-column-count-2" style="column-count: 2;"> <ul><li><span id="CITAREFAlbrightMann1971" class="citation libro">Albright, William F.; Mann, C. S. (1971). «Matthew». <i>The Anchor Bible Series</i>. New York: Doubleday &amp; Company.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3AMateo+3&amp;rft.atitle=The+Anchor+Bible+Series&amp;rft.au=Albright%2C+William+F.&amp;rft.au=Mann%2C+C.+S.&amp;rft.aufirst=William+F.&amp;rft.aulast=Albright&amp;rft.btitle=Matthew&amp;rft.date=1971&amp;rft.genre=bookitem&amp;rft.place=New+York&amp;rft.pub=Doubleday+%26+Company&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></li> <li><span id="CITAREFAllison,_Jr.2007" class="citation libro">Allison, Jr., Dale C. (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=ZJdVkgEACAAJ">«57. Matthew»</a>. En Barton, John; Muddiman, John, eds. <i>The Oxford Bible Commentary</i> (1ª (paperback) edición). Oxford University Press. <small><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Especial:FuentesDeLibros/978-0199277186" title="Especial:FuentesDeLibros/978-0199277186">978-0199277186</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3AMateo+3&amp;rft.atitle=The+Oxford+Bible+Commentary&amp;rft.au=Allison%2C+Jr.%2C+Dale+C.&amp;rft.aufirst=Dale+C.&amp;rft.aulast=Allison%2C+Jr.&amp;rft.btitle=57.+Matthew&amp;rft.date=2007&amp;rft.edition=1%C2%AA+%28paperback%29&amp;rft.genre=bookitem&amp;rft.isbn=978-0199277186&amp;rft.pub=Oxford+University+Press&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DZJdVkgEACAAJ&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></li> <li><span id="CITAREFClarke2003" class="citation libro">Clarke, Howard W. (2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/gospelofmatthewi0000clar"><i>The Gospel of Matthew and its Readers: A Historical Introduction to the First Gospel</i></a>. Bloomington: Indiana University Press.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3AMateo+3&amp;rft.au=Clarke%2C+Howard+W.&amp;rft.aufirst=Howard+W.&amp;rft.aulast=Clarke&amp;rft.btitle=The+Gospel+of+Matthew+and+its+Readers%3A+A+Historical+Introduction+to+the+First+Gospel&amp;rft.date=2003&amp;rft.genre=book&amp;rft.place=Bloomington&amp;rft.pub=Indiana+University+Press&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fgospelofmatthewi0000clar&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></li> <li><span id="CITAREFCoogan2007" class="citation libro">Coogan, Michael David (2007). Coogan, Michael David; Brettler, Marc Zvi; Newsom, Carol Ann <i>et al.</i>, eds. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=HmpMPgAACAAJ"><i>The New Oxford Annotated Bible with the Apocryphal/Deuterocanonical Books: New Revised Standard Version, Issue 48</i></a> (Augmented 3rd edición). Oxford University Press. <small><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Especial:FuentesDeLibros/9780195288810" title="Especial:FuentesDeLibros/9780195288810">9780195288810</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3AMateo+3&amp;rft.au=Coogan%2C+Michael+David&amp;rft.aufirst=Michael+David&amp;rft.aulast=Coogan&amp;rft.btitle=The+New+Oxford+Annotated+Bible+with+the+Apocryphal%2FDeuterocanonical+Books%3A+New+Revised+Standard+Version%2C+Issue+48&amp;rft.date=2007&amp;rft.edition=Augmented+3rd&amp;rft.genre=book&amp;rft.isbn=9780195288810&amp;rft.pub=Oxford+University+Press&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DHmpMPgAACAAJ&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span> <span style="display:none;font-size:100%" class="error citation-comment">Se sugiere usar <code>&#124;número-editores=</code> (<a href="/wiki/Ayuda:Errores_en_las_referencias#displayeditors" title="Ayuda:Errores en las referencias">ayuda</a>)</span></li> <li><span id="CITAREFFrance1985" class="citation libro">France, R. T. (1985). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/gospelaccordingt0000fran"><i>The Gospel According to Matthew: an Introduction and Commentary</i></a>. Leicester: Inter-Varsity.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3AMateo+3&amp;rft.au=France%2C+R.+T.&amp;rft.aufirst=R.+T.&amp;rft.aulast=France&amp;rft.btitle=The+Gospel+According+to+Matthew%3A+an+Introduction+and+Commentary&amp;rft.date=1985&amp;rft.genre=book&amp;rft.place=Leicester&amp;rft.pub=Inter-Varsity&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fgospelaccordingt0000fran&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></li> <li><span id="CITAREFFrance2007" class="citation libro">France, R.T. (2007). Bruce, Frederick Fyvie, ed. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=0ruP6J_XPCEC"><i>The Gospel of Matthew</i></a>. New international commentary on the New Testament. Wm. B. Eerdmans Publishing. <small><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Especial:FuentesDeLibros/9780802825018" title="Especial:FuentesDeLibros/9780802825018">9780802825018</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3AMateo+3&amp;rft.au=France%2C+R.T.&amp;rft.aufirst=R.T.&amp;rft.aulast=France&amp;rft.btitle=The+Gospel+of+Matthew&amp;rft.date=2007&amp;rft.genre=book&amp;rft.isbn=9780802825018&amp;rft.pub=Wm.+B.+Eerdmans+Publishing&amp;rft.series=New+international+commentary+on+the+New+Testament&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D0ruP6J_XPCEC&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></li> <li><span id="CITAREFGundry1982" class="citation libro">Gundry, Robert H. (1982). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/matthewcommentar00gund_1"><i>Matthew a Commentary on his Literary and Theological Art</i></a>. Grand Rapids: William B. Eerdmans Publishing Company. <span style="font-size:0.95em; font-size:90%; color:var(--color-subtle, #555 )">(requiere registro)</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3AMateo+3&amp;rft.au=Gundry%2C+Robert+H.&amp;rft.aufirst=Robert+H.&amp;rft.aulast=Gundry&amp;rft.btitle=Matthew+a+Commentary+on+his+Literary+and+Theological+Art&amp;rft.date=1982&amp;rft.genre=book&amp;rft.place=Grand+Rapids&amp;rft.pub=William+B.+Eerdmans+Publishing+Company&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fmatthewcommentar00gund_1&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></li> <li><span id="CITAREFGuthrie1970" class="citation libro">Guthrie, Donald (1970). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/newbiblecommenta0000guth"><i>The New Bible Commentary</i></a>. Grand Rapids: Eerdmans.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3AMateo+3&amp;rft.au=Guthrie%2C+Donald&amp;rft.aufirst=Donald&amp;rft.aulast=Guthrie&amp;rft.btitle=The+New+Bible+Commentary&amp;rft.date=1970&amp;rft.genre=book&amp;rft.place=Grand+Rapids&amp;rft.pub=Eerdmans&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fnewbiblecommenta0000guth&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></li> <li><span id="CITAREFHill1981" class="citation libro">Hill, David (1981). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/gospelofmatthew0000hill"><i>The Gospel of Matthew</i></a>. Grand Rapids: William B. Eerdmans Publishing Company.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3AMateo+3&amp;rft.au=Hill%2C+David&amp;rft.aufirst=David&amp;rft.aulast=Hill&amp;rft.btitle=The+Gospel+of+Matthew&amp;rft.date=1981&amp;rft.genre=book&amp;rft.place=Grand+Rapids&amp;rft.pub=William+B.+Eerdmans+Publishing+Company&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fgospelofmatthew0000hill&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></li> <li><span id="CITAREFKeener1999" class="citation libro">Keener, Craig S. (1999). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=sWzhEdBZOp4C"><i>A commentary on the Gospel of Matthew</i></a>. Wm. B. Eerdmans Publishing. <small><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Especial:FuentesDeLibros/978-0-8028-3821-6" title="Especial:FuentesDeLibros/978-0-8028-3821-6">978-0-8028-3821-6</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3AMateo+3&amp;rft.au=Keener%2C+Craig+S.&amp;rft.aufirst=Craig+S.&amp;rft.aulast=Keener&amp;rft.btitle=A+commentary+on+the+Gospel+of+Matthew&amp;rft.date=1999&amp;rft.genre=book&amp;rft.isbn=978-0-8028-3821-6&amp;rft.pub=Wm.+B.+Eerdmans+Publishing&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DsWzhEdBZOp4C&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></li> <li><span id="CITAREFPhillips2005" class="citation libro">Phillips, John (2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=q38MnaH8Oj4C"><i>Exploring the Gospel of Matthew: An Expository Commentary</i></a>. The John Phillips Commentary Series. Volume 1 (reprint edición). Kregel Academic. <small><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Especial:FuentesDeLibros/9780825433924" title="Especial:FuentesDeLibros/9780825433924">9780825433924</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3AMateo+3&amp;rft.au=Phillips%2C+John&amp;rft.aufirst=John&amp;rft.aulast=Phillips&amp;rft.btitle=Exploring+the+Gospel+of+Matthew%3A+An+Expository+Commentary&amp;rft.date=2005&amp;rft.edition=reprint&amp;rft.genre=book&amp;rft.isbn=9780825433924&amp;rft.pub=Kregel+Academic&amp;rft.series=The+John+Phillips+Commentary+Series&amp;rft.volume=Volume+1&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3Dq38MnaH8Oj4C&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></li> <li><span id="CITAREFSchweizer1975" class="citation libro">Schweizer, Eduard (1975). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/goodnewsaccordin00schw_3"><i>The Good News According to Matthew</i></a>. Atlanta: John Knox Press. <span style="font-size:0.95em; font-size:90%; color:var(--color-subtle, #555 )">(requiere registro)</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3AMateo+3&amp;rft.au=Schweizer%2C+Eduard&amp;rft.aufirst=Eduard&amp;rft.aulast=Schweizer&amp;rft.btitle=The+Good+News+According+to+Matthew&amp;rft.date=1975&amp;rft.genre=book&amp;rft.place=Atlanta&amp;rft.pub=John+Knox+Press&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fgoodnewsaccordin00schw_3&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></li></ul> </div> <table border="1" style="border-collapse: collapse"> <tbody><tr bgcolor="FFD700"> <td colspan="3"><center><br /><b>Capítulos del Nuevo Testamento</b> </center></td></tr> <tr bgcolor="white"> <td><center>Previo<br /><b><a href="/wiki/Mateo_2" title="Mateo 2">Mateo 2</a></b> </center></td> <td><center><b>Eventos</b><br /><a href="/wiki/Evangelio_de_Mateo" title="Evangelio de Mateo">Mateo 3</a> </center></td> <td><center>Posterior<br /><b><a href="/wiki/Mateo_4" title="Mateo 4">Mateo 4</a></b> </center></td></tr></tbody></table> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r161257576">.mw-parser-output .mw-authority-control{margin-top:1.5em}.mw-parser-output .mw-authority-control .navbox table{margin:0}.mw-parser-output .mw-authority-control .navbox hr:last-child{display:none}.mw-parser-output .mw-authority-control .navbox+.mw-mf-linked-projects{display:none}.mw-parser-output .mw-authority-control .mw-mf-linked-projects{display:flex;padding:0.5em;border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);background-color:var(--background-color-neutral,#eaecf0);color:var(--color-base,#202122)}.mw-parser-output .mw-authority-control .mw-mf-linked-projects ul li{margin-bottom:0}.mw-parser-output .mw-authority-control .navbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa)}.mw-parser-output .mw-authority-control .navbox-list{border-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .mw-authority-control .navbox th{background-color:#eeeeff}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .mw-authority-control .mw-mf-linked-projects{border:1px solid var(--border-color-base,#72777d);background-color:var(--background-color-neutral,#27292d);color:var(--color-base,#eaecf0)}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .mw-authority-control .navbox{border:1px solid var(--border-color-base,#72777d)!important;background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#202122)!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .mw-authority-control .navbox-list{border-color:#202122!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .mw-authority-control .navbox th{background-color:#27292d!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .mw-authority-control .mw-mf-linked-projects{border:1px solid var(--border-color-base,#72777d)!important;background-color:var(--background-color-neutral,#27292d)!important;color:var(--color-base,#eaecf0)!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .mw-authority-control .navbox{border:1px solid var(--border-color-base,#72777d)!important;background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#202122)!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .mw-authority-control .navbox-list{border-color:#202122!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .mw-authority-control .navbox th{background-color:#27292d!important}}</style><div class="mw-authority-control"><div role="navigation" class="navbox" aria-label="Navbox" style="width: inherit;padding:3px"><table class="hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width: 12%; text-align:center;"><a href="/wiki/Control_de_autoridades" title="Control de autoridades">Control de autoridades</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><b>Proyectos Wikimedia</b></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikidata" title="Wikidata"><img alt="Wd" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/20px-Wikidata-logo.svg.png" decoding="async" width="20" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/30px-Wikidata-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/40px-Wikidata-logo.svg.png 2x" data-file-width="1050" data-file-height="590" /></a></span> Datos:</span> <span class="uid"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q6789930" class="extiw" title="wikidata:Q6789930">Q6789930</a></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikimedia_Commons" title="Commonscat"><img alt="Commonscat" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/20px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/40px-Commons-logo.svg.png 1.5x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> Multimedia:</span> <span class="uid"><span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Gospel_of_Matthew_-_Chapter_3">Gospel of Matthew - Chapter 3</a></span> / <span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:MediaSearch?type=image&amp;search=%22Q6789930%22">Q6789930</a></span></span></li></ul> <hr /> </div></td></tr></tbody></table></div><div class="mw-mf-linked-projects hlist"> <ul><li><span style="white-space:nowrap;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikidata" title="Wikidata"><img alt="Wd" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/20px-Wikidata-logo.svg.png" decoding="async" width="20" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/30px-Wikidata-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/40px-Wikidata-logo.svg.png 2x" data-file-width="1050" data-file-height="590" /></a></span> Datos:</span> <span class="uid"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q6789930" class="extiw" title="wikidata:Q6789930">Q6789930</a></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikimedia_Commons" title="Commonscat"><img alt="Commonscat" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/20px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/40px-Commons-logo.svg.png 1.5x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> Multimedia:</span> <span class="uid"><span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Gospel_of_Matthew_-_Chapter_3">Gospel of Matthew - Chapter 3</a></span> / <span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:MediaSearch?type=image&amp;search=%22Q6789930%22">Q6789930</a></span></span></li></ul> </div></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.eqiad.main‐ccbc59845‐t56mt Cached time: 20250318044816 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.176 seconds Real time usage: 0.273 seconds Preprocessor visited node count: 1529/1000000 Post‐expand include size: 35743/2097152 bytes Template argument size: 3686/2097152 bytes Highest expansion depth: 11/100 Expensive parser function count: 1/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 13713/5000000 bytes Lua time usage: 0.083/10.000 seconds Lua memory usage: 2627205/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 2/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 222.834 1 -total 31.41% 69.994 1 Plantilla:Control_de_autoridades 22.49% 50.115 1 Plantilla:Ficha 16.97% 37.809 2 Plantilla:Listaref 14.78% 32.927 6 Plantilla:Cite_book 7.23% 16.108 5 Plantilla:Sfn 5.72% 12.756 8 Plantilla:Cita_libro 3.95% 8.791 5 Plantilla:Refn 3.49% 7.772 1 Plantilla:Refcomienza 3.45% 7.677 1 Plantilla:Cita --> <!-- Saved in parser cache with key eswiki:pcache:9545366:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250318044816 and revision id 165138672. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://auth.wikimedia.org/loginwiki/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&amp;type=1x1&amp;usesul3=1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Obtenido de «<a dir="ltr" href="https://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Mateo_3&amp;oldid=165138672">https://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Mateo_3&amp;oldid=165138672</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Especial:Categor%C3%ADas" title="Especial:Categorías">Categoría</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Evangelio_de_Mateo" title="Categoría:Evangelio de Mateo">Evangelio de Mateo</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Categorías ocultas: <ul><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Wikipedia:P%C3%A1ginas_con_referencias_con_et_al._impl%C3%ADcito_en_los_editores" title="Categoría:Wikipedia:Páginas con referencias con et al. implícito en los editores">Wikipedia:Páginas con referencias con et al. implícito en los editores</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Wikipedia:P%C3%A1ginas_con_referencias_que_requieren_registro" title="Categoría:Wikipedia:Páginas con referencias que requieren registro">Wikipedia:Páginas con referencias que requieren registro</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Esta página se editó por última vez el 1 feb 2025 a las 23:12.</li> <li id="footer-info-copyright">El texto está disponible bajo la <a href="/wiki/Wikipedia:Texto_de_la_Licencia_Creative_Commons_Atribuci%C3%B3n-CompartirIgual_4.0_Internacional" title="Wikipedia:Texto de la Licencia Creative Commons Atribución-CompartirIgual 4.0 Internacional">Licencia Creative Commons Atribución-CompartirIgual 4.0</a>; pueden aplicarse cláusulas adicionales. Al usar este sitio aceptas nuestros <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/es">términos de uso</a> y nuestra <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Privacy_policy/es">política de privacidad</a>.<br />Wikipedia&#174; es una marca registrada de la <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikimediafoundation.org/es/">Fundación Wikimedia</a>, una organización sin ánimo de lucro.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/es">Política de privacidad</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Acerca_de">Acerca de Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Limitaci%C3%B3n_general_de_responsabilidad">Limitación de responsabilidad</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Código de conducta</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Desarrolladores</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/es.wikipedia.org">Estadísticas</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement/es">Declaración de cookies</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//es.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Mateo_3&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Versión para móviles</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://www.wikimedia.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Buscar</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Buscar en Wikipedia"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Especial:Buscar"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Buscar</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Contenidos" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Cambiar a la tabla de contenidos" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Cambiar a la tabla de contenidos</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Mateo 3</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>9 idiomas</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Añadir tema</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-7ccc697c5f-n9dz8","wgBackendResponseTime":124,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.176","walltime":"0.273","ppvisitednodes":{"value":1529,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":35743,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":3686,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":11,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":1,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":13713,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":2,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 222.834 1 -total"," 31.41% 69.994 1 Plantilla:Control_de_autoridades"," 22.49% 50.115 1 Plantilla:Ficha"," 16.97% 37.809 2 Plantilla:Listaref"," 14.78% 32.927 6 Plantilla:Cite_book"," 7.23% 16.108 5 Plantilla:Sfn"," 5.72% 12.756 8 Plantilla:Cita_libro"," 3.95% 8.791 5 Plantilla:Refn"," 3.49% 7.772 1 Plantilla:Refcomienza"," 3.45% 7.677 1 Plantilla:Cita"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.083","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":2627205,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-ccbc59845-t56mt","timestamp":"20250318044816","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Mateo 3","url":"https:\/\/es.wikipedia.org\/wiki\/Mateo_3","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q6789930","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q6789930","author":{"@type":"Organization","name":"Colaboradores de los proyectos Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2020-08-05T16:25:04Z","dateModified":"2025-02-01T23:12:25Z","headline":"Cap\u00edtulo del Nuevo Testamento"}</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10