CINXE.COM
Materialismo - Wikipedia, a enciclopedia libre
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="gl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Materialismo - Wikipedia, a enciclopedia libre</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )glwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","xaneiro","febreiro","marzo","abril","maio","xuño","xullo","agosto","setembro","outubro","novembro","decembro"],"wgRequestId":"f96fbad3-f832-41f9-a3c2-3559bc486b49","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Materialismo","wgTitle":"Materialismo","wgCurRevisionId":6609516,"wgRevisionId":6609516,"wgArticleId":32103,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Wikipedia:Páxinas que usan ligazóns máxicas ISBN","Artigos que toda Wikipedia debería ter (máis de 30 kB)","Wikipedia:Artigos que inclúen citas EB1911 con referencia Wikisource","Artigos que toda Wikipedia debería ter (Relixión)","Filosofía"],"wgPageViewLanguage":"gl","wgPageContentLanguage":"gl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Materialismo","wgRelevantArticleId":32103,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable": true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"gl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"gl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":40000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q7081","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["architecture","bitness","brands","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled": false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.gadget.PortalClass":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.charinsert","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init", "ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=gl&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=gl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=gl&modules=ext.gadget.PortalClass%2Ccharinsert-styles&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=gl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.3"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1a/La_Mettrie%2C_L%27homme_machine%2C_1748_Wellcome_L0015753.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1969"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/La_Mettrie%2C_L%27homme_machine%2C_1748_Wellcome_L0015753.jpg/800px-La_Mettrie%2C_L%27homme_machine%2C_1748_Wellcome_L0015753.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1312"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/La_Mettrie%2C_L%27homme_machine%2C_1748_Wellcome_L0015753.jpg/640px-La_Mettrie%2C_L%27homme_machine%2C_1748_Wellcome_L0015753.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="1050"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Materialismo - Wikipedia, a enciclopedia libre"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//gl.m.wikipedia.org/wiki/Materialismo"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Editar" href="/w/index.php?title=Materialismo&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (gl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//gl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Materialismo"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.gl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Fonte Atom de novas de Wikipedia" href="/w/index.php?title=Especial:Cambios_recentes&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Materialismo rootpage-Materialismo skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Saltar ao contido</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Sitio"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menú principal" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menú principal</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menú principal</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">mover á barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">agochar</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navegación </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portada" title="Visitar a páxina principal [z]" accesskey="z"><span>Portada</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_da_comunidade" title="Información acerca do proxecto, do que pode facer e dos lugares onde atopar as cousas"><span>Portal da comunidade</span></a></li><li id="n-A-Taberna" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:A_Taberna"><span>A Taberna</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Actualidade" title="Información acerca de acontecementos de actualidade"><span>Actualidade</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Cambios_recentes" title="A lista de modificacións recentes no wiki [r]" accesskey="r"><span>Cambios recentes</span></a></li><li id="n-Artigos-de-calidade" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Artigos_de_calidade"><span>Artigos de calidade</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Ao_chou" title="Cargar unha páxina ao chou [x]" accesskey="x"><span>Páxina ao chou</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Axuda" title="O lugar para informarse"><span>Axuda</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Portada" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="a Wikipedia en galego" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-gl.svg" width="118" height="13" style="width: 7.375em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Especial:Procurar" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Procurar neste wiki [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Procura</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Procurar en Wikipedia" aria-label="Procurar en Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Procurar neste wiki [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Especial:Procurar"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Procurar</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Ferramentas persoais"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Aparencia"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Cambia a aparencia do tamaño da fonte, o ancho e a cor da páxina" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Aparencia" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Aparencia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_gl.wikipedia.org&uselang=gl" class=""><span>Doazóns</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Especial:Crear_unha_conta&returnto=Materialismo" title="É recomendable que cree unha conta e acceda ao sistema, se ben non é obrigatorio" class=""><span>Crear unha conta</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Especial:Iniciar_sesi%C3%B3n&returnto=Materialismo" title="É recomendable que se rexistre, se ben non é obrigatorio [o]" accesskey="o" class=""><span>Acceder ao sistema</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Máis opcións" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ferramentas persoais" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Ferramentas persoais</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menú de usuario" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_gl.wikipedia.org&uselang=gl"><span>Doazóns</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Crear_unha_conta&returnto=Materialismo" title="É recomendable que cree unha conta e acceda ao sistema, se ben non é obrigatorio"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Crear unha conta</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Iniciar_sesi%C3%B3n&returnto=Materialismo" title="É recomendable que se rexistre, se ben non é obrigatorio [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Acceder ao sistema</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Páxinas para os editores sen a sesión iniciada <a href="/wiki/Axuda:Introduci%C3%B3n" aria-label="Máis información sobre a edición"><span>máis información</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:As_mi%C3%B1as_contribuci%C3%B3ns" title="Unha lista das modificacións feitas desde este enderezo IP [y]" accesskey="y"><span>Contribucións</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:A_mi%C3%B1a_conversa" title="Conversa acerca de edicións feitas desde este enderezo IP [n]" accesskey="n"><span>Conversa</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Sitio"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Contidos" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Contidos</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">mover á barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">agochar</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Inicio</div> </a> </li> <li id="toc-Introdución" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Introdución"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Introdución</span> </div> </a> <ul id="toc-Introdución-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Historia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Historia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Historia</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Historia-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Mostrar ou agochar a subsección "Historia"</span> </button> <ul id="toc-Historia-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Doutrinas_materialistas_do_Antigo_Oriente" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Doutrinas_materialistas_do_Antigo_Oriente"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Doutrinas materialistas do Antigo Oriente</span> </div> </a> <ul id="toc-Doutrinas_materialistas_do_Antigo_Oriente-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Materialismo_da_Grecia_antiga" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Materialismo_da_Grecia_antiga"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Materialismo da Grecia antiga</span> </div> </a> <ul id="toc-Materialismo_da_Grecia_antiga-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Materialismo_na_Idade_Media" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Materialismo_na_Idade_Media"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Materialismo na Idade Media</span> </div> </a> <ul id="toc-Materialismo_na_Idade_Media-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Materialismo_da_época_do_Renacemento" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Materialismo_da_época_do_Renacemento"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4</span> <span>Materialismo da época do Renacemento</span> </div> </a> <ul id="toc-Materialismo_da_época_do_Renacemento-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Dous_filósofos_italianos" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Dous_filósofos_italianos"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4.1</span> <span>Dous filósofos italianos</span> </div> </a> <ul id="toc-Dous_filósofos_italianos-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Materialismo_metafísico_(mecanicista)._ss._XVII_e_XVIII" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Materialismo_metafísico_(mecanicista)._ss._XVII_e_XVIII"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.5</span> <span>Materialismo metafísico (mecanicista). ss. XVII e XVIII</span> </div> </a> <ul id="toc-Materialismo_metafísico_(mecanicista)._ss._XVII_e_XVIII-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Materialismo_francés_do_século_XVIII" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Materialismo_francés_do_século_XVIII"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.6</span> <span>Materialismo francés do século XVIII</span> </div> </a> <ul id="toc-Materialismo_francés_do_século_XVIII-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Materialismo_dialéctico" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Materialismo_dialéctico"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.7</span> <span>Materialismo dialéctico</span> </div> </a> <ul id="toc-Materialismo_dialéctico-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Materialismo_na_actualidade" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Materialismo_na_actualidade"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Materialismo na actualidade</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Materialismo_na_actualidade-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Mostrar ou agochar a subsección "Materialismo na actualidade"</span> </button> <ul id="toc-Materialismo_na_actualidade-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Materialismo_eliminativo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Materialismo_eliminativo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Materialismo eliminativo</span> </div> </a> <ul id="toc-Materialismo_eliminativo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Exactificación_do_materialismo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Exactificación_do_materialismo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Exactificación do materialismo</span> </div> </a> <ul id="toc-Exactificación_do_materialismo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Uso_coloquial_como_sinónimo_de_consumismo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Uso_coloquial_como_sinónimo_de_consumismo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Uso coloquial como sinónimo de consumismo</span> </div> </a> <ul id="toc-Uso_coloquial_como_sinónimo_de_consumismo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Notas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Notas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Notas</span> </div> </a> <ul id="toc-Notas-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Véxase_tamén" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Véxase_tamén"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Véxase tamén</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Véxase_tamén-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Mostrar ou agochar a subsección "Véxase tamén"</span> </button> <ul id="toc-Véxase_tamén-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Outros_artigos" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Outros_artigos"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Outros artigos</span> </div> </a> <ul id="toc-Outros_artigos-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliografía" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografía"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Bibliografía</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliografía-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ligazóns_externas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ligazóns_externas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.3</span> <span>Ligazóns externas</span> </div> </a> <ul id="toc-Ligazóns_externas-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Contidos" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Mostrar ou agochar a táboa de contidos" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Mostrar ou agochar a táboa de contidos</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Materialismo</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ir a un artigo noutra lingua. Dispoñible en 112 linguas" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-112" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">112 linguas</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Materialisme" title="Materialisme – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Materialisme" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Materialismus" title="Materialismus – alemán suízo" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Materialismus" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="alemán suízo" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%81%E1%88%B5_%E1%8A%A0%E1%8A%AB%E1%88%8B%E1%8B%8A%E1%8A%90%E1%89%B5" title="ቁስ አካላዊነት – amhárico" lang="am" hreflang="am" data-title="ቁስ አካላዊነት" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="amhárico" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Materialismo" title="Materialismo – aragonés" lang="an" hreflang="an" data-title="Materialismo" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragonés" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%8A%D8%A9" title="مادية – árabe" lang="ar" hreflang="ar" data-title="مادية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="árabe" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%8A%D9%87" title="ماديه – Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="ماديه" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Materialismu" title="Materialismu – asturiano" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Materialismu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturiano" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Materializm" title="Materializm – acerbaixano" lang="az" hreflang="az" data-title="Materializm" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="acerbaixano" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B2%D9%85" title="ماتریالیزم – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="ماتریالیزم" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Материализм – baxkir" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Материализм" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="baxkir" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Materialismus" title="Materialismus – Bavarian" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Materialismus" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Bavarian" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Mater%C4%93l%C4%97zmos" title="Materēlėzmos – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Materēlėzmos" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%82%D1%8D%D1%80%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%BC" title="Матэрыялізм – belaruso" lang="be" hreflang="be" data-title="Матэрыялізм" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="belaruso" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%82%D1%8D%D1%80%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%BC" title="Матэрыялізм – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Матэрыялізм" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D1%8A%D0%BC" title="Материализъм – búlgaro" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Материализъм" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="búlgaro" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bjn mw-list-item"><a href="https://bjn.wikipedia.org/wiki/Materialisme" title="Materialisme – Banjar" lang="bjn" hreflang="bjn" data-title="Materialisme" data-language-autonym="Banjar" data-language-local-name="Banjar" class="interlanguage-link-target"><span>Banjar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A7%81%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%A6" title="বস্তুবাদ – bengalí" lang="bn" hreflang="bn" data-title="বস্তুবাদ" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengalí" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Danvezelouriezh" title="Danvezelouriezh – bretón" lang="br" hreflang="br" data-title="Danvezelouriezh" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="bretón" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Materijalizam" title="Materijalizam – bosníaco" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Materijalizam" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bosníaco" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-btm mw-list-item"><a href="https://btm.wikipedia.org/wiki/Materialisme" title="Materialisme – Batak Mandailing" lang="btm" hreflang="btm" data-title="Materialisme" data-language-autonym="Batak Mandailing" data-language-local-name="Batak Mandailing" class="interlanguage-link-target"><span>Batak Mandailing</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Materialisme" title="Materialisme – catalán" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Materialisme" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="catalán" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Материализм – checheno" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Материализм" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="checheno" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DA%B5%DB%8C%D8%B2%D9%85" title="ماتریاڵیزم – kurdo central" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ماتریاڵیزم" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="kurdo central" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Materialismus" title="Materialismus – checo" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Materialismus" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="checo" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Materoliaeth" title="Materoliaeth – galés" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Materoliaeth" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="galés" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Materialisme" title="Materialisme – dinamarqués" lang="da" hreflang="da" data-title="Materialisme" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="dinamarqués" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Materialismus" title="Materialismus – alemán" lang="de" hreflang="de" data-title="Materialismus" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="alemán" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A5%CE%BB%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Υλισμός – grego" lang="el" hreflang="el" data-title="Υλισμός" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grego" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Materialism" title="Materialism – inglés" lang="en" hreflang="en" data-title="Materialism" data-language-autonym="English" data-language-local-name="inglés" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Materiismo" title="Materiismo – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Materiismo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Materialismo" title="Materialismo – español" lang="es" hreflang="es" data-title="Materialismo" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="español" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Materialism" title="Materialism – estoniano" lang="et" hreflang="et" data-title="Materialism" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estoniano" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Materialismo" title="Materialismo – éuscaro" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Materialismo" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="éuscaro" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="مادهباوری – persa" lang="fa" hreflang="fa" data-title="مادهباوری" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="persa" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Materialismi" title="Materialismi – finés" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Materialismi" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="finés" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Mat%C3%A9rialisme" title="Matérialisme – francés" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Matérialisme" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francés" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/%C3%81bharachas" title="Ábharachas – irlandés" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Ábharachas" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlandés" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E5%94%AF%E7%89%A9%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="唯物主義 – Gan" lang="gan" hreflang="gan" data-title="唯物主義" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="Gan" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%98%D7%A8%D7%99%D7%90%D7%9C%D7%99%D7%96%D7%9D" title="מטריאליזם – hebreo" lang="he" hreflang="he" data-title="מטריאליזם" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebreo" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AD%E0%A5%8C%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A6" title="भौतिकवाद – hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="भौतिकवाद" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Materialism" title="Materialism – Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Materialism" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Materijalizam" title="Materijalizam – croata" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Materijalizam" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="croata" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Materializmus" title="Materializmus – húngaro" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Materializmus" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="húngaro" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A6%D5%B4" title="Մատերիալիզմ – armenio" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Մատերիալիզմ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="armenio" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Materialisme" title="Materialisme – indonesio" lang="id" hreflang="id" data-title="Materialisme" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonesio" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ig mw-list-item"><a href="https://ig.wikipedia.org/wiki/Ak%E1%BB%A5k%E1%BB%8Dnd%E1%BB%A5%CC%80onye" title="Akụkọndụ̀onye – igbo" lang="ig" hreflang="ig" data-title="Akụkọndụ̀onye" data-language-autonym="Igbo" data-language-local-name="igbo" class="interlanguage-link-target"><span>Igbo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Materialismo" title="Materialismo – ilocano" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Materialismo" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="ilocano" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Efnishyggja" title="Efnishyggja – islandés" lang="is" hreflang="is" data-title="Efnishyggja" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandés" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Materialismo" title="Materialismo – italiano" lang="it" hreflang="it" data-title="Materialismo" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="italiano" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E5%94%AF%E7%89%A9%E8%AB%96" title="唯物論 – xaponés" lang="ja" hreflang="ja" data-title="唯物論" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="xaponés" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Materialisme" title="Materialisme – xavanés" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Materialisme" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="xavanés" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%9B%E1%83%98" title="მატერიალიზმი – xeorxiano" lang="ka" hreflang="ka" data-title="მატერიალიზმი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="xeorxiano" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Materializm" title="Materializm – Kara-Kalpak" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Materializm" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="Kara-Kalpak" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Материализм – kazako" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Материализм" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazako" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%9C%A0%EB%AC%BC%EB%A1%A0" title="유물론 – coreano" lang="ko" hreflang="ko" data-title="유물론" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="coreano" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Materyal%C3%AEzm" title="Materyalîzm – kurdo" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Materyalîzm" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="kurdo" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Материализм – kirguiz" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Материализм" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="kirguiz" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Materialismus" title="Materialismus – latín" lang="la" hreflang="la" data-title="Materialismus" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="latín" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lg mw-list-item"><a href="https://lg.wikipedia.org/wiki/Okusoosowaza_ebyenfuna_(materialism)" title="Okusoosowaza ebyenfuna (materialism) – ganda" lang="lg" hreflang="lg" data-title="Okusoosowaza ebyenfuna (materialism)" data-language-autonym="Luganda" data-language-local-name="ganda" class="interlanguage-link-target"><span>Luganda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Materialism" title="Materialism – Lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Materialism" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Materializmas" title="Materializmas – lituano" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Materializmas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="lituano" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Materi%C4%81lisms" title="Materiālisms – letón" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Materiālisms" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="letón" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Materialisma" title="Materialisma – malgaxe" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Materialisma" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="malgaxe" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Materialisme" title="Materialisme – minangkabau" lang="min" hreflang="min" data-title="Materialisme" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="minangkabau" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BC" title="Материјализам – macedonio" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Материјализам" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macedonio" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AD%E0%B5%97%E0%B4%A4%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B4%B5%E0%B4%BE%E0%B4%A6%E0%B4%82" title="ഭൗതികവാദം – malabar" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ഭൗതികവാദം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="malabar" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Материализм – mongol" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Материализм" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="mongol" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Materialisme" title="Materialisme – malaio" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Materialisme" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malaio" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="ماتریالیسم – mazandaraní" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="ماتریالیسم" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="mazandaraní" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Materialismus" title="Materialismus – baixo alemán" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Materialismus" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="baixo alemán" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Materialisme_(filosofie)" title="Materialisme (filosofie) – neerlandés" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Materialisme (filosofie)" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="neerlandés" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Materialisme" title="Materialisme – noruegués nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Materialisme" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="noruegués nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Materialisme" title="Materialisme – noruegués bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Materialisme" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="noruegués bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Materialisme" title="Materialisme – occitano" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Materialisme" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="occitano" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Wanneettummaa" title="Wanneettummaa – oromo" lang="om" hreflang="om" data-title="Wanneettummaa" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="oromo" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AA%E0%A8%A6%E0%A8%BE%E0%A8%B0%E0%A8%A5%E0%A8%B5%E0%A8%BE%E0%A8%A6" title="ਪਦਾਰਥਵਾਦ – panxabí" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਪਦਾਰਥਵਾਦ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="panxabí" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Materialismo" title="Materialismo – papiamento" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Materialismo" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="papiamento" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Materializm" title="Materializm – polaco" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Materializm" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="polaco" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Materialism" title="Materialism – Piedmontese" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Materialism" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piedmontese" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%B9%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%84%D8%B2%D9%85" title="میٹیریلزم – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="میٹیریلزم" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Materialismo" title="Materialismo – portugués" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Materialismo" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugués" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Materialism" title="Materialism – romanés" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Materialism" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="romanés" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Материализм – ruso" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Материализм" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="ruso" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%96%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%BC" title="Матеріалізм – Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Матеріалізм" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Материализм – iacuto" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Материализм" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="iacuto" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%8A%D8%AA_%D9%BE%D8%B3%D9%86%D8%AF%D9%8A" title="ماديت پسندي – sindhi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="ماديت پسندي" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="sindhi" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Materijalizam" title="Materijalizam – serbocroata" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Materijalizam" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbocroata" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Materialism" title="Materialism – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Materialism" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Materializmus" title="Materializmus – eslovaco" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Materializmus" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="eslovaco" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Materializem" title="Materializem – esloveno" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Materializem" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="esloveno" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Mbayo" title="Mbayo – shona" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Mbayo" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="shona" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Materializmi" title="Materializmi – albanés" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Materializmi" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albanés" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BC" title="Материјализам – serbio" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Материјализам" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbio" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Materialism" title="Materialism – sueco" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Materialism" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="sueco" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Uyakinifu" title="Uyakinifu – suahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Uyakinifu" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="suahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AA%E0%AF%8A%E0%AE%B0%E0%AF%81%E0%AE%B3%E0%AF%8D%E0%AE%AE%E0%AF%81%E0%AE%A4%E0%AE%B2%E0%AF%8D_%E0%AE%B5%E0%AE%BE%E0%AE%A4%E0%AE%AE%E0%AF%8D" title="பொருள்முதல் வாதம் – támil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="பொருள்முதல் வாதம்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="támil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Материализм – taxico" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Материализм" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="taxico" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%96%E0%B8%B8%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%A1" title="วัตถุนิยม – tailandés" lang="th" hreflang="th" data-title="วัตถุนิยม" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tailandés" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Materyalismo" title="Materyalismo – tagalo" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Materyalismo" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagalo" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Materyalizm" title="Materyalizm – turco" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Materyalizm" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turco" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Материализм – tártaro" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Материализм" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="tártaro" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%96%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%BC" title="Матеріалізм – ucraíno" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Матеріалізм" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ucraíno" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA" title="مادیت – urdú" lang="ur" hreflang="ur" data-title="مادیت" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdú" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Materializm" title="Materializm – uzbeko" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Materializm" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="uzbeko" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Materializm" title="Materializm – Veps" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Materializm" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_duy_v%E1%BA%ADt" title="Chủ nghĩa duy vật – vietnamita" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Chủ nghĩa duy vật" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vietnamita" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Materyalismo" title="Materyalismo – waray-waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Materyalismo" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="waray-waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%94%AF%E7%89%A9%E4%B8%BB%E4%B9%89" title="唯物主义 – chinés wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="唯物主义" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="chinés wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%90%D7%98%D7%A2%D7%A8%D7%99%D7%90%D7%9C%D7%99%D7%96%D7%9D" title="מאטעריאליזם – yiddish" lang="yi" hreflang="yi" data-title="מאטעריאליזם" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="yiddish" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%94%AF%E7%89%A9%E4%B8%BB%E4%B9%89" title="唯物主义 – chinés" lang="zh" hreflang="zh" data-title="唯物主义" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chinés" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/%C3%9Bi-bu%CC%8Dt-l%C5%ABn" title="Ûi-bu̍t-lūn – Minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Ûi-bu̍t-lūn" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%94%AF%E7%89%A9%E8%AB%96" title="唯物論 – cantonés" lang="yue" hreflang="yue" data-title="唯物論" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="cantonés" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q7081#sitelinks-wikipedia" title="Editar as ligazóns interlingüísticas" class="wbc-editpage">Editar as ligazóns</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Espazos de nomes"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Materialismo" title="Ver o contido da páxina [c]" accesskey="c"><span>Artigo</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Conversa:Materialismo" rel="discussion" title="Conversa acerca do contido desta páxina [t]" accesskey="t"><span>Conversa</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Cambiar a variante de lingua" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">galego</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Vistas"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Materialismo"><span>Ler</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Materialismo&veaction=edit" title="Editar esta páxina [v]" accesskey="v"><span>Editar</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Materialismo&action=edit" title="Editar o código fonte desta páxina [e]" accesskey="e"><span>Editar a fonte</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Materialismo&action=history" title="Versións anteriores desta páxina [h]" accesskey="h"><span>Ver o historial</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Ferramentas das páxinas"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ferramentas" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Ferramentas</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Ferramentas</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">mover á barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">agochar</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Máis opcións" > <div class="vector-menu-heading"> Accións </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Materialismo"><span>Ler</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Materialismo&veaction=edit" title="Editar esta páxina [v]" accesskey="v"><span>Editar</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Materialismo&action=edit" title="Editar o código fonte desta páxina [e]" accesskey="e"><span>Editar a fonte</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Materialismo&action=history"><span>Ver o historial</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Xeral </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:P%C3%A1xinas_que_ligan_con_esta/Materialismo" title="Lista de todas as páxinas do wiki que ligan cara a aquí [j]" accesskey="j"><span>Páxinas que ligan con esta</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Cambios_relacionados/Materialismo" rel="nofollow" title="Cambios recentes nas páxinas ligadas desde esta [k]" accesskey="k"><span>Cambios relacionados</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:P%C3%A1xinas_especiais" title="Lista de todas as páxinas especiais [q]" accesskey="q"><span>Páxinas especiais</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Materialismo&oldid=6609516" title="Ligazón permanente a esta versión desta páxina"><span>Ligazón permanente</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Materialismo&action=info" title="Máis información sobre esta páxina"><span>Información da páxina</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Cita&page=Materialismo&id=6609516&wpFormIdentifier=titleform" title="Información sobre como citar esta páxina"><span>Citar esta páxina</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fgl.wikipedia.org%2Fwiki%2FMaterialismo"><span>Xerar URL acurtado</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:QrCode&url=https%3A%2F%2Fgl.wikipedia.org%2Fwiki%2FMaterialismo"><span>Descargar o código QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Imprimir/exportar </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Libro&bookcmd=book_creator&referer=Materialismo"><span>Crear un libro</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:DownloadAsPdf&page=Materialismo&action=show-download-screen"><span>Descargar como PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Materialismo&printable=yes" title="Versión para imprimir da páxina [p]" accesskey="p"><span>Versión para imprimir</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Noutros proxectos </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Materialism" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q7081" title="Ligazón ao elemento conectado no repositorio de datos [g]" accesskey="g"><span>Elemento de Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Ferramentas das páxinas"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Aparencia"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Aparencia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">mover á barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">agochar</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-03-1000" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span typeof="mw:File"><a href="//gl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Lista_de_artigos_que_toda_Wikipedia_deber%C3%ADa_ter" title="Este é un dos 1000 artigos que toda Wikipedia debería ter"><img alt="Este é un dos 1000 artigos que toda Wikipedia debería ter" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/AD_%2B30.svg/22px-AD_%2B30.svg.png" decoding="async" width="22" height="22" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/AD_%2B30.svg/33px-AD_%2B30.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/AD_%2B30.svg/44px-AD_%2B30.svg.png 2x" data-file-width="10" data-file-height="10" /></a></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Na Galipedia, a Wikipedia en galego.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="gl" dir="ltr"><p class="mw-empty-elt"> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:La_Mettrie,_L%27homme_machine,_1748_Wellcome_L0015753.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/La_Mettrie%2C_L%27homme_machine%2C_1748_Wellcome_L0015753.jpg/220px-La_Mettrie%2C_L%27homme_machine%2C_1748_Wellcome_L0015753.jpg" decoding="async" width="220" height="361" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/La_Mettrie%2C_L%27homme_machine%2C_1748_Wellcome_L0015753.jpg/330px-La_Mettrie%2C_L%27homme_machine%2C_1748_Wellcome_L0015753.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/La_Mettrie%2C_L%27homme_machine%2C_1748_Wellcome_L0015753.jpg/440px-La_Mettrie%2C_L%27homme_machine%2C_1748_Wellcome_L0015753.jpg 2x" data-file-width="1068" data-file-height="1752" /></a><figcaption>En 1748, o doutor e filósofo francés <a href="/wiki/Julien_Offray_de_La_Mettrie" title="Julien Offray de La Mettrie">La Mettrie</a> publicou a primeira definición de materialismo da alma humana en <i><a href="/wiki/L%27Homme_Machine" title="L'Homme Machine">L'Homme Machine</a></i>.</figcaption></figure> <p>O <b>materialismo</b><sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span>[</span>1<span>]</span></a></sup> é unha doutrina <a href="/wiki/Metaf%C3%ADsica" title="Metafísica">metafísica</a> consistente en afirmar que só existe a <a href="/wiki/Materia" title="Materia">materia</a> ou que esta é a realidade básica da que depende todo o que existe. Por <i>materia</i> enténdese calquera <a href="/wiki/Substancia_qu%C3%ADmica" title="Substancia química">substancia</a> que ocupa un espazo e que pode verse e tocarse. En consecuencia, o materialismo nega a existencia de substancias absolutamente independentes da materia,<sup id="cite_ref-Algo_Sobre_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-Algo_Sobre-2"><span>[</span>2<span>]</span></a></sup> como poden ser as <a href="/wiki/Alma" title="Alma">almas</a>, <a href="/wiki/Esp%C3%ADrito" title="Espírito">espíritos</a>, <a href="/wiki/Deus" title="Deus">deuses</a> etc. Por este motivo o materialismo asóciase xeralmente con actitudes <a href="/wiki/Ate%C3%ADsmo" title="Ateísmo">ateas</a> e antirrelixiosas.<sup id="cite_ref-Algo_Sobre_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-Algo_Sobre-2"><span>[</span>2<span>]</span></a></sup> </p><p>Aínda que as metafísicas materialistas existen dende os inicios da <a href="/wiki/Filosof%C3%ADa" title="Filosofía">filosofía</a> occidental, a época materialista máis relevante acontece nos séculos <a href="/wiki/S%C3%A9culo_XVIII" title="Século XVIII">XVIII</a>, co <a href="/wiki/Empirismo" title="Empirismo">empirismo</a> inglés e os enciclopedistas franceses e, sobre todo, no <a href="/wiki/S%C3%A9culo_XIX" title="Século XIX">século XIX</a> en Alemaña co materialismo mecanicista (Karl Vogt e Ludwig Büchner) e o <a href="/wiki/Materialismo_dial%C3%A9ctico" title="Materialismo dialéctico">materialismo dialéctico</a> (<a href="/wiki/Friedrich_Engels" title="Friedrich Engels">Friedrich Engels</a> e <a href="/wiki/Karl_Marx" title="Karl Marx">Karl Marx</a>). No <a href="/wiki/S%C3%A9culo_XX" title="Século XX">século XX</a> o materialismo vese reflectido tamén no programa fisicalista da corrente filosófica denominada <a href="/wiki/Neopositivismo" title="Neopositivismo">Neopositivismo</a>. </p><p>O materialismo mecanicista apóiase fundamentalmente nos avances experimentados polas <a href="/wiki/Ciencia" title="Ciencia">ciencias</a> da natureza durante o século XIX e sostén que os procesos <a href="/wiki/Psicolox%C3%ADa" title="Psicoloxía">psíquicos</a> e <a href="/wiki/Mente" title="Mente">mentais</a>, aparentemente de <a href="/wiki/Natureza" title="Natureza">natureza</a> incorpórea, non son outra cousa que procesos químicos e fisiolóxicos explicables de maneira soamente mecánica a medida que as ciencias vaian progresando. Nun sentido parecido hai que entender tamén o fisicalismo neopositivista. Estas orientacións, polo tanto, caracterízanse por un reducionismo do psíquico ó <a href="/w/index.php?title=Neurofisiolox%C3%ADa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Neurofisioloxía (a páxina aínda non existe)">neuro-fisiolóxico</a>. </p><p>O materialismo dialéctico, en cambio, admite que os procesos psíquicos son de natureza irredutible a meros procesos físicos, se ben estes últimos son a base material da que emerxen os primeiros. Sen <a href="/wiki/Cerebro" title="Cerebro">cerebro</a>, polo tanto, non poderían existir os procesos mentais. Estes, por outra parte, consideran que a materia está sometida a procesos evolutivos dominados polas leis da <a href="/wiki/Dial%C3%A9ctica" title="Dialéctica">dialéctica</a>. </p><p>Hai tamén un uso popular do termo, alleo ó seu significado filosófico, e segundo o cal fálase, por exemplo, de "época materialista". Neste uso a palabra ten un significado <a href="/wiki/Moral" title="Moral">moral</a> e disigna unha actitude vital desprovista de valores e interesada unicamente no aprecio do benestar material (ter cousas) xunto coas accións que contribúen a logralo. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Introdución"><span id="Introduci.C3.B3n"></span>Introdución</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Materialismo&veaction=edit&section=1" title="Editar a sección: «Introdución»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Materialismo&action=edit&section=1" title="Editar o código fonte da sección: Introdución"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>A oposición entre o enfoque materialista e o <a href="/wiki/Idealismo" title="Idealismo">enfoque idealista</a> é unha das polémicas filosóficas máis antigas e persistentes. No <a href="/wiki/S%C3%A9culo_XVII" title="Século XVII">século XVII</a> o termo «materialismo» adoitaba usarse principalmente no senso de representacións físicas sobre a <a href="/wiki/Materia" title="Materia">materia</a>. Nese sentido as <a href="/wiki/Ciencias_naturais" title="Ciencias naturais">ciencias naturais</a> modernas teñen un enfoque completamente materialista. </p><p>Dende comezos do <a href="/wiki/S%C3%A9culo_XIX" title="Século XIX">século XIX</a>, por influencia do <a href="/wiki/Materialismo_hist%C3%B3rico" title="Materialismo histórico">materialismo histórico</a>, o termo pasa a empregarse tamén en contexto das <a href="/wiki/Ciencias_sociais" title="Ciencias sociais">ciencias sociais</a>. Nese sentido o materialismo refírese a varios marcos teóricos que buscan as causas dos procesos históricos e a mudanza cultural en causas materiais. Para este materialismo de tipo histórico as causas últimas dos fenómenos sociais están determinadas por factores materiais e rexeita explicitamente as explicacións nas que interveñen factores sobrenaturais, tomando como un feito a irrelevancia científica de Deus, de espíritos e dunha suposta intelixencia do mundo no devir histórico. De acordo co materialismo, as causas últimas deben buscarse en factores medibles ou aprehendibles empiricamente.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span>[</span>3<span>]</span></a></sup> </p><p>Aínda que historicamente o <a href="/wiki/Materialismo_hist%C3%B3rico" title="Materialismo histórico">materialismo histórico</a> popularizouse no seo do <a href="/wiki/Marxismo" title="Marxismo">marxismo</a>, onde segue sendo un tema principal, atópanse antecedentes anteriores a Marx. No presente forma parte da <a href="/wiki/Antropolox%C3%ADa" title="Antropoloxía">antropoloxía</a>, <a href="/w/index.php?title=Teor%C3%ADa_da_historia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Teoría da historia (a páxina aínda non existe)">teoría da historia</a> ou <a href="/wiki/Sociolox%C3%ADa" title="Socioloxía">socioloxía</a>, facendo que o materialismo histórico acolla toda unha serie de elaboracións teóricas non necesariamente marxistas. Fóra do eido do marxismo, o materialismo de tipo histórico é a hipótese de que os trazos definitorios das sociedades humanas e a evolución histórica das mesmas estivo determinada por factores materiais (tecnoloxía dispoñible, sistema de produción, características xeográficas e climáticas). Por mor do intento de estabelecer as ideas do materialismo histórico de xeito independente á versión marxista do mesmo, acuñáronse termos novos como: <i><a href="/wiki/Materialismo_cultural" title="Materialismo cultural">materialismo cultural</a></i>, <i>funcionalismo ecolóxico</i>, <i>determinismo xeográfico</i>, <i>determinismo económico</i>, e outros, que poden ser considerados como concepcións materiais da <a href="/wiki/Historia" title="Historia">historia</a>. Diversos autores académicos como <a href="/wiki/Jared_Diamond" title="Jared Diamond">Jared Diamond</a> ou <a href="/wiki/Marvin_Harris" title="Marvin Harris">Marvin Harris</a> trataron en detalle a evolución histórica de extensas áreas xeográficas, e tentando explicar trazos definitorios da sociedade a partir de factores materiais, sinalando que este tipo de factores son os preponderantes cando se tenta entender a evolución das sociedades e as civilizacións. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Historia">Historia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Materialismo&veaction=edit&section=2" title="Editar a sección: «Historia»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Materialismo&action=edit&section=2" title="Editar o código fonte da sección: Historia"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Doutrinas_materialistas_do_Antigo_Oriente">Doutrinas materialistas do Antigo Oriente</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Materialismo&veaction=edit&section=3" title="Editar a sección: «Doutrinas materialistas do Antigo Oriente»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Materialismo&action=edit&section=3" title="Editar o código fonte da sección: Doutrinas materialistas do Antigo Oriente"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Os primeiros vestixios que se teñen da doutrina materialista remóntanse a fins do terceiro e principios do segundo milenio a.n.e. nas culturas <a href="/wiki/Antigo_Exipto" title="Antigo Exipto">exipcia</a> e <a href="/wiki/Babilonia" title="Babilonia">babilónica</a>, onde se formaron as primeiras concepcións materialistas espontáneas. Tamén se atopa, un pouco máis tarde pero con maior integridade, na filosofía da <a href="/wiki/India" title="India">India</a> e a <a href="/wiki/Rep%C3%BAblica_Popular_da_China#Historia" title="República Popular da China">China Antiga</a>. </p><p>En monumentos da cultura exipcia antiga menciónase por exemplo «a auga fría creadora de todos os seres e da que proceden todas as cousas, así como o aire que enche o espazo e áchase en todas partes», o cal mostra que xa nese entón expúñase en forma embrionaria a cuestión da orixe material dos fenómenos naturais. Ou poida que interpretasen estes elementos desde un punto de vista netamente simbólico. </p><p>Na cultura babilónica, por exemplo, atopámonos co astrónomo <a href="/w/index.php?title=Seleuco_de_Seleucia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Seleuco de Seleucia (a páxina aínda non existe)">Seleuco</a> (<a href="/wiki/S%C3%A9culo_-II" title="Século -II">século II a.C.</a>) quen xa nese entón formulou conxecturas acerca da estrutura <a href="/wiki/Teor%C3%ADa_helioc%C3%A9ntrica" title="Teoría heliocéntrica">heliocéntrica</a> do mundo. </p><p>Na India Antiga aparece a mediados do <a href="/wiki/I_milenio_a._C." title="I milenio a. C.">I milenio a. C.</a> na doutrina <a href="/w/index.php?title=Lokaiata&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lokaiata (a páxina aínda non existe)">Lokaiata</a> (ou escola dos chārvākas) que sostiñan que o mundo era material, composto de catro elementos primixenios: a <a href="/w/index.php?title=Terra_(material)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Terra (material) (a páxina aínda non existe)">terra</a>, a <a href="/wiki/Auga" title="Auga">auga</a>, o <a href="/wiki/Lume" title="Lume">lume</a> e o <a href="/wiki/Ar_(atmosf%C3%A9rico)" title="Ar (atmosférico)">aire</a>. Destes elementos formábanse tamén os <a href="/wiki/Ser_vivo" title="Ser vivo">seres vivos</a>, incluído o <a href="/wiki/Ser_humano" title="Ser humano">ser humano</a>, os cales logo de morrer descompoñíanse novamente nestes elementos. Os chārvākas ademais, someteron a crítica as doutrinas relixiosas imperantes nesa época sobre a existencia de Deus, a alma e o mundo do máis aló, demostrando que ao morrer o corpo, desaparecía a conciencia, polo que consideraban absurda a doutrina da <a href="/w/index.php?title=Transmigraci%C3%B3n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Transmigración (a páxina aínda non existe)">transmigración</a> das <a href="/wiki/Alma" title="Alma">almas</a>. </p><p>O materialismo dos chárvakas achábase intimamente relacionado co seu <a href="/wiki/Ate%C3%ADsmo" title="Ateísmo">ateísmo</a>. Posteriormente na corrente <a href="/w/index.php?title=S%C4%81%E1%B9%83khya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sāṃkhya (a páxina aínda non existe)">Sāṃkhya</a> (preto do ano <a href="/wiki/-600" title="-600">600 a. C.</a>) sostíñase que o carácter material do mundo desenvolvíase a partir dunha substancia primixenia <i>(<a href="/w/index.php?title=Prakriti&action=edit&redlink=1" class="new" title="Prakriti (a páxina aínda non existe)">prakriti</a>)</i>; pero o logro máis importante desta corrente foi o postulado de que o <a href="/wiki/Movemento" title="Movemento">movemento</a>, o <a href="/wiki/Espazo" title="Espazo">espazo</a> e o <a href="/wiki/Tempo" title="Tempo">tempo</a> son propiedades inseparables da <a href="/wiki/Materia" title="Materia">materia</a>. </p><p>A medida que se desenvolvía a <a href="/w/index.php?title=Filosof%C3%ADa_india&action=edit&redlink=1" class="new" title="Filosofía india (a páxina aínda non existe)">filosofía hindú</a> antiga, a concepción da materia composta polos catro elementos (lume, aire, auga e terra) foi substituída por representacións máis desenvolvidas baseadas na estrutura <a href="/wiki/Atomismo" title="Atomismo">atomista</a> do mundo. Nas escolas filosóficas <a href="/w/index.php?title=Ny%C4%81xa_(hinduismo)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nyāxa (hinduismo) (a páxina aínda non existe)">Nyāxa</a> e <a href="/w/index.php?title=Vai%C5%9Be%E1%B9%A3ika&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vaiśeṣika (a páxina aínda non existe)">Vaiśeṣika</a> xorden as ideas de que o mundo se compón de pequenas partículas de diversa calidade que se achan no <a href="/wiki/%C3%89ter" title="Éter">éter</a>, no espazo e no tempo. Estas partículas serían eternas, increables e indestructibles, á vez que os obxectos compostos delas serían mutables, inestables e transitorios. Estas ideas materialistas exerceron un forte influxo sobre escolas e doutrinas relixiosas da época, por exemplo na escola relixiosa <a href="/w/index.php?title=M%C4%ABm%C4%81%E1%B9%83s%C4%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mīmāṃsā (a páxina aínda non existe)">Mīmāṃsā</a>, a cal recoñecía a realidade do mundo, cuxo ser non depende de ningún creador, existe eternamente e componse de partículas rexidas pola lei autónoma do <a href="/wiki/Karma" title="Karma">karma</a>. </p><p>Na China Antiga atopamos a doutrina materialista na teoría do coñecemento de <a href="/wiki/Mozi" title="Mozi">Mozi</a> (<a href="/wiki/-479" title="-479">479</a>-<a href="/wiki/-381" title="-381">381 a. C.</a>) en oposición a <a href="/wiki/Confucio" title="Confucio">Confucio</a>. Achegas importantes tamén as deu o <a href="/wiki/Tao%C3%ADsmo" title="Taoísmo">taoísmo</a>, cuxo creador <a href="/wiki/Laozi" title="Laozi">Lao-Tsé</a> (séculos VI a. C. a IV a. C.) sostiña que o mundo, que é eterno, áchase en movemento e mutación continuos. O movemento, segundo os taoístas, é rexido polo <a href="/w/index.php?title=Tao&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tao (a páxina aínda non existe)">Tao</a> (lei natural), que aínda que é un concepto abstracto e metafísico, é ao mesmo tempo anti-espiritista xa que o Tao considerao inmaterial pero natural, e non de orixe divina ou sobrenatural, polo que a cosmovisión taoísta resulta nunha dialéctica materialista-metafísica, dualmente naturalista e non espiritista. </p><p>As ideas materialistas inxenuas cobraron sucesivo desenvolvemento na doutrina de <a href="/w/index.php?title=Xun_Zi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Xun Zi (a páxina aínda non existe)">Xun Zi</a> (<a href="/wiki/-313" title="-313">313</a>-<a href="/wiki/-238" title="-238">238 a. C.</a>) unha das relevantes figuras do confucianismo, quen a diferenza doutros confucianos consideraba que o ceo non posúe conciencia e é parte da natureza, na que incluía así mesmo o <a href="/wiki/Sol" title="Sol">Sol</a>, a <a href="/wiki/L%C3%BAa" title="Lúa">Lúa</a>, os <a href="/wiki/Astro" title="Astro">astros</a>, as <a href="/wiki/Estaci%C3%B3ns_do_ano" title="Estacións do ano">estacións do ano</a>, a <a href="/wiki/Luz" title="Luz">luz</a> e as tebras, o <a href="/wiki/Vento" title="Vento">vento</a> e a <a href="/wiki/Chuvia" title="Chuvia">chuvia</a>, e que a sucesión de fenómenos celestes discorre segundo determinadas leis naturais, de modo que o destino das persoas non pode ser rexido por unha inexistente «vontade do ceo». </p><p>Xun Zi afirmaba que o ser humano, contrariamente aos animais, sabe mancomunar os seus esforzos e organizar a súa vida pública, que pode coñecer o mundo circundante e aproveitar os coñecementos adquiridos no seu ben; ademais de que o coñecemento empeza pola <a href="/wiki/Sensaci%C3%B3n" title="Sensación">percepción</a>, pero é gobernado polo pensamento que cumpre leis naturais. </p><p>Por último xa nas inmediacións de nosa era atopámola en <a href="/w/index.php?title=Wang_Chung&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wang Chung (a páxina aínda non existe)">Wang Chung</a> (<a href="/wiki/-27" title="-27">27</a>-<a href="/wiki/-97" title="-97">97 a. C.</a>) quen sostiña que o mundo se compón da substancia <i><a href="/w/index.php?title=Q%C3%AC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Qì (a páxina aínda non existe)">qì</a></i>, a cal se move na eternidade, mentres que o tao é a lei da propia realidade. Pola acción recíproca de dúas qi —os enrarecidos que se achan no espazo celeste e os condensados que se achan na terra constituíndo os diversos corpos— son procreadas todas as cousas. Sostiña que o home é un ser natural composto de substancia material no que se instalou unha enerxía vital, un principio espiritual elaborado pola circulación do <a href="/wiki/Sangue" title="Sangue">sangue</a>, a cal desaparece ao morrer o home. Este materialismo era inxenuo e <a href="/wiki/Metaf%C3%ADsica" title="Metafísica">metafísico</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Materialismo_da_Grecia_antiga">Materialismo da Grecia antiga</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Materialismo&veaction=edit&section=4" title="Editar a sección: «Materialismo da Grecia antiga»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Materialismo&action=edit&section=4" title="Editar o código fonte da sección: Materialismo da Grecia antiga"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Desde o <a href="/wiki/S%C3%A9culo_-VI" title="Século -VI">século VI a. C.</a> a <a href="/wiki/Filosof%C3%ADa_grega" title="Filosofía grega">filosofía</a> desenvólvese con maior ímpeto na <a href="/wiki/Grecia_antiga" title="Grecia antiga">Grecia antiga</a> e post moderna. Alí a corrente materialista xorde en controversia coa relixión principalmente nos filósofos representantes da chamada <a href="/w/index.php?title=Escola_de_Mileto&action=edit&redlink=1" class="new" title="Escola de Mileto (a páxina aínda non existe)">escola de Mileto</a>; <a href="/wiki/Tales_de_Mileto" title="Tales de Mileto">Tales de Mileto</a> (<a href="/wiki/Circa" title="Circa">ca.</a> <a href="/wiki/-624" title="-624">624</a>-<a href="/wiki/-547" title="-547">547 a. C.</a>), <a href="/wiki/Anaximandro_de_Mileto" title="Anaximandro de Mileto">Anaximandro</a> (ca. <a href="/wiki/-610" title="-610">610</a>-<a href="/wiki/-546" title="-546">546 a. C.</a>) e <a href="/wiki/Anax%C3%ADmenes_de_Mileto" title="Anaxímenes de Mileto">Anaxímenes</a> (ca. <a href="/wiki/-585" title="-585">585</a>-<a href="/wiki/-525" title="-525">525 a. C.</a>). </p><p>Segundo a doutrina de Tales, a auga é o principio de todas as cousas; todo procede da auga e todo se converte en auga. </p><p><a href="/wiki/Anaximandro_de_Mileto" title="Anaximandro de Mileto">Anaximandro</a> tomou como substancia primaria de todo o existente o <i>apeiron</i>, principio indeterminado que procrea as cousas e os fenómenos mediante o movemento e a segregación de contrarios tales como «o húmido e o seco», «o frío e o cálido» «o doce e o salgado». Segundo esta doutrina todo atópase en constante rotación, unha cousa xorde do apeiron e outra desaparece e descomponse transformándose en apeiron, o cal seguindo un curso materialista fai un dos primeiros intentos de representar o mundo dialécticamente, en movemento. </p><p><a href="/wiki/Anax%C3%ADmenes_de_Mileto" title="Anaxímenes de Mileto">Anaxímenes</a> tomou como substancia primordial o aire, cuxo movemento condiciona o xurdimento e a desaparición das cousas. </p><p>Outro filósofo grego que fixo grandes achegas á doutrina materialista foi <a href="/wiki/Her%C3%A1clito_de_%C3%89feso" title="Heráclito de Éfeso">Heráclito de Éfeso</a> (ca. <a href="/wiki/-530" title="-530">530</a>-<a href="/wiki/-470" title="-470">470 a. C.</a>) o cal tomou como substancia primaria o lume. Sostiña a existencia na eternidade do mundo, independentemente de calquera das forzas sobrenaturais, como un lume eternamente vivo, que con orde regular acéndese e con orde regular apágase. Subliñaba a idea do movemento e cambio constante do mundo, da contradición como fonte de movemento, da posibilidade de transformación recíproca dos contrapostos. Expresou ideas sobre os principios <a href="/wiki/Dial%C3%A9ctica" title="Dialéctica">dialécticos</a>, que reflicten dunha ou outra maneira o estado verdadeiro das cousas, aínda que non sostidas por coñecementos científicos. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Bust_of_an_unknown_Greek_-_Museo_archeologico_nazionale_di_Napoli.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Bust_of_an_unknown_Greek_-_Museo_archeologico_nazionale_di_Napoli.jpg/150px-Bust_of_an_unknown_Greek_-_Museo_archeologico_nazionale_di_Napoli.jpg" decoding="async" width="150" height="190" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Bust_of_an_unknown_Greek_-_Museo_archeologico_nazionale_di_Napoli.jpg/225px-Bust_of_an_unknown_Greek_-_Museo_archeologico_nazionale_di_Napoli.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Bust_of_an_unknown_Greek_-_Museo_archeologico_nazionale_di_Napoli.jpg/300px-Bust_of_an_unknown_Greek_-_Museo_archeologico_nazionale_di_Napoli.jpg 2x" data-file-width="400" data-file-height="507" /></a><figcaption><a href="/wiki/Dem%C3%B3crito_de_Abdera" class="mw-redirect" title="Demócrito de Abdera">Democrito</a></figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Epicurus_bust.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Epicurus_bust.jpg/150px-Epicurus_bust.jpg" decoding="async" width="150" height="254" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Epicurus_bust.jpg/225px-Epicurus_bust.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Epicurus_bust.jpg/300px-Epicurus_bust.jpg 2x" data-file-width="590" data-file-height="1000" /></a><figcaption><a href="/wiki/Epicuro_de_Samos" class="mw-redirect" title="Epicuro de Samos">Epicuro</a></figcaption></figure> <p>O desenvolvemento máis profundo da corrente materialista na Grecia antiga vese na doutrina de <a href="/wiki/Dem%C3%B3crito_de_Abdera" class="mw-redirect" title="Demócrito de Abdera">Demócrito de Abdera</a> (<a href="/wiki/-460" title="-460">460</a>-<a href="/wiki/-370" title="-370">370 a. C.</a>), que promoveu a teoría atomista da estrutura da materia. Segundo esta teoría, o principio cardinal do mundo é a existencia do baleiro e os átomos que se moven no baleiro, atopándose e formando diferentes corpos e mesmo a alma do home, a cal morre ao perecer o organismo. </p><p><a href="/wiki/Arist%C3%B3teles" title="Aristóteles">Aristóteles</a> (<a href="/wiki/-384" title="-384">384</a>-<a href="/wiki/-322" title="-322">322 a. C.</a>) o cal sostiña que todas as cousas tiñan na súa base unha materia prima, que se caracterizaba pola falta de determinación, de forma, é dicir, non eran senón unha posibilidade de existencia. Esta posibilidade convértese en cousa verdadeira sensible só cando a materia únese cunha ou outra forma que lle dá a súa determinación. Esta concepción, aínda que é materialista na súa <a href="/wiki/Esencia" title="Esencia">esencia</a>, ten graves insuficiencias porque separa a materia primaria do movemento, que é introducido pola forma desde fóra, ademais de que a súa transición dun estado indeterminado a determinado toma a súa orixe o final das contas dos deuses e outras divindades, que veñen ser o primeiro propulsor. </p><p>Finalmente dentro da corrente materialista aínda que un tanto máis inconsecuente atopamos ao filósofo grego <a href="/wiki/Epicuro_de_Samos" class="mw-redirect" title="Epicuro de Samos">Epicuro</a> (<a href="/wiki/-342" title="-342">342</a>-<a href="/wiki/270_a._C." class="mw-redirect" title="270 a. C.">270 a. C.</a>). Influenciado polo atomismo de Demócrito, sostén que toda a realidade está formada por dous elementos fundamentais. Por unha banda os <a href="/wiki/%C3%81tomo" title="Átomo">átomos</a>, que teñen forma, extensión e peso, e doutro o <a href="/wiki/Baleiro" title="Baleiro">baleiro</a>, que non é senón o <a href="/wiki/Espazo" title="Espazo">espazo</a> no cal se moven eses átomos. Estes átomos poden desviarse da súa traxectoria permitindo unha certa liberdade causal. O poema latino <i><a href="/wiki/De_rerum_natura" title="De rerum natura">De rerum natura</a></i> (<i>Sobre a natureza das cousas</i>) de <a href="/wiki/Lucrecio" title="Lucrecio">Lucrecio</a> (99 - 55 a. C.) reflicte a filosofía mecanicista de Demócrito e Epicuro. </p><p>Esta concepción, á vez cos elementos da <a href="/wiki/Dial%C3%A9ctica" title="Dialéctica">dialéctica</a> e as tendencias materialistas, contén tamén trazos <a href="/wiki/Metaf%C3%ADsica" title="Metafísica">metafísicos</a> e tendencias <a href="/wiki/Idealismo" title="Idealismo"> idealistas</a>. </p><p>Despois de Aristóteles obsérvase unha decadencia condicionada pola crise xeral que vive o Estado Grego, perfilándose unha transición do materialismo ao idealismo e ao <a href="/wiki/Misticismo" title="Misticismo">misticismo</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Materialismo_na_Idade_Media">Materialismo na Idade Media</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Materialismo&veaction=edit&section=5" title="Editar a sección: «Materialismo na Idade Media»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Materialismo&action=edit&section=5" title="Editar o código fonte da sección: Materialismo na Idade Media"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Na <a href="/wiki/Idade_Media" title="Idade Media">Idade Media</a> domina a <a href="/wiki/Relixi%C3%B3n" title="Relixión">relixión</a> en todas as esferas da vida espiritual da <a href="/wiki/Sociedade" title="Sociedade">sociedade</a>. A filosofía convértese nese período en serventa da <a href="/wiki/Teolox%C3%ADa" title="Teoloxía">teoloxía</a>, xustificando e argumentando os <a href="/wiki/Dogma" title="Dogma">dogmas</a> relixiosos e demostrando a súa veracidade e inmutabilidade. No devandito período préstase especial atención ao problema da correlación das ideas xerais e das cousas do mundo sensible e a pugna entre o materialismo e o idealismo céntrase en resolver a cuestión da correlación do singular e o xeral, das ideas xerais e as cousas particulares. </p><p>Nese sentido, os materialistas afirman que o universal non pode existir na realidade e tanto menos antes do singular. Na realidade existen só as cousas singulares e o xeral é só denominación que non reflicte nada e por iso non existe na realidade. A esta corrente materialista denominóuselle <a href="/wiki/Nominalismo" title="Nominalismo">nominalismo</a>. </p><p>Ao mesmo tempo nos séculos III e IV na China perdeu rapidamente o papel a <a href="/wiki/Confucianismo" title="Confucianismo">ideoloxía confuciana</a>, propagándose o misticismo relixioso da seita taoísta e penetrou cada vez máis o <a href="/wiki/Budismo" title="Budismo">budismo</a> na India. </p><p>Os pensadores materialistas daquela época interviñeron contra ese misticismo e idealismo. </p><p><a href="/w/index.php?title=Fan_Zhen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fan Zhen (a páxina aínda non existe)">Fan Zhen</a> (século V a VI) propagaba a idea de que non existe o mundo do máis aló e que a alma do home é unha forma de existencia do corpo e desaparece ao morrer o home. </p><p>Os confucianos dos séculos VII a IX adiantaron algunhas proposicións materialistas pero máis tarde renunciaron, culminando cunha doutrina idealista neoconfucionista. </p><p>O principal defensor da orientación materialista dentro do neoconfucianismo foi <a href="/w/index.php?title=Zhang_Zai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zhang Zai (a páxina aínda non existe)">Zhang Zai</a> (1020-1077) que refutou as representacións idealistas do que o ceo e a terra son un conxunto de aprehensións subxectivas; promoveu a idea de que o mundo das cousas, que existe realmente, descansa en substánciaa materia, que adopta diversas formas. A primixenia delas é o espazo infinito cheo de partículas invisibles diseminadas que cando se condensan forman unha masa nebulosa chamada "magna harmonía", composta por partículas pasivas e activas, das que xorden todas as cousas. Zhang Zai tamén fai referencia aos cambios e ao desenvolvemento das cousas entregando importantes albisques dialécticos, pero dos cales elaboraba conclusións metafísicas. Sinalaba que todas as cousas áchanse condicionadas reciprocamente e en interconexión; o proceso de desenvolvemento dos fenómenos toma dúas formas -graduais e repentinas-; que todo proceso acontece na contenda de forzas contrapostas: o principio activo e o principio pasivo; pero concluía que o resultado final da loita entre esas forzas opostas é a súa conciliación. </p><p>Cara aos séculos XVII e XVIII os postulados materialistas cobran maior desenvolvemento e fundamentación máis profunda en filósofos como <a href="/w/index.php?title=Wang_Chuanghan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wang Chuanghan (a páxina aínda non existe)">Wang Chuanghan</a> (1619-1692) e <a href="/wiki/Dai_Zhen" title="Dai Zhen">Dai Zhen</a> (1723-1777) que fundamentan e desenvolven as ideas materialistas acerca da natureza e as leis do desenvolvo pero que en cuestións sociais non avanzan máis aló que os seus precursores. </p><p>Na India pola súa banda no devandito período adquiren a maior influencia os sistemas ortodoxos <a href="/w/index.php?title=Nyaya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nyaya (a páxina aínda non existe)">nyaya</a>, <a href="/w/index.php?title=Vaisheshika&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vaisheshika (a páxina aínda non existe)">vaisheshika</a>, <a href="/w/index.php?title=Sankhya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sankhya (a páxina aínda non existe)">sankhya</a>, <a href="/wiki/Ioga" title="Ioga">ioga</a>, <a href="/w/index.php?title=Mim%C4%81%E1%B9%83s%C4%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mimāṃsā (a páxina aínda non existe)">mimāṃsā</a> e <a href="/wiki/Vedanta" title="Vedanta">vedanta</a> e os heterodoxos <a href="/w/index.php?title=Charvaca-lokayatamanta&action=edit&redlink=1" class="new" title="Charvaca-lokayatamanta (a páxina aínda non existe)">charvaca-lokayatamanta</a>, <a href="/wiki/Xainismo" title="Xainismo">xainismo</a> e <a href="/wiki/Budismo" title="Budismo">budismo</a>, integrado este por catro escolas: <a href="/w/index.php?title=Sarvastivada&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sarvastivada (a páxina aínda non existe)">vaibhasika</a>, <a href="/w/index.php?title=Sautrantika&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sautrantika (a páxina aínda non existe)">sautrantika</a>, <a href="/w/index.php?title=Madhyamaka&action=edit&redlink=1" class="new" title="Madhyamaka (a páxina aínda non existe)">madhyamika</a> e <a href="/w/index.php?title=Iogachara&action=edit&redlink=1" class="new" title="Iogachara (a páxina aínda non existe)">iogacara</a>. Deles só mantiveron unha tendencia materialista coherente os charvakas, nos demais coexistían elementos materialistas e idealistas ou eran idealista consecuentes. </p><p>Nese período e partindo da filosofía grega antiga e do pensamento filosófico en oriente, xorde e alcanza un alto nivel a filosofía arabográfica. </p><p>Dos séculos X a XIII estivo representada polas correntes: peripatetismo (<a href="/wiki/Aristotelismo" title="Aristotelismo">aristotelismo</a>) oriental, a doutrina dos <a href="/w/index.php?title=Irm%C3%A1ns_da_Pureza&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irmáns da Pureza (a páxina aínda non existe)">Irmáns da Pureza</a>, o <a href="/wiki/Sufismo" title="Sufismo">sufismo</a> e a filosofía musulmá ortodoxa.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span>[</span>4<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Materialismo_da_época_do_Renacemento"><span id="Materialismo_da_.C3.A9poca_do_Renacemento"></span>Materialismo da época do Renacemento</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Materialismo&veaction=edit&section=6" title="Editar a sección: «Materialismo da época do Renacemento»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Materialismo&action=edit&section=6" title="Editar o código fonte da sección: Materialismo da época do Renacemento"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Italia" title="Italia">Italia</a> foi o primeiro país no que comezaron a desenvolverse as relacións capitalistas. Desde o punto de vista económico, a rexión máis desenvolvida era o norte, coas súas repúblicas marítimas comerciais de Venecia e <a href="/wiki/X%C3%A9nova" title="Xénova">Xénova</a>, e a industrial de <a href="/wiki/Florencia" title="Florencia">Florencia</a>. No centro da atención dos pensadores avanzados da época quedou a persoa humana. Os ideólogos da burguesía ascensional que necesitaba a liberdade de desprazamento, a libre empresa e a liberdade de comercio, soñaban con liberar o home do despotismo <a href="/wiki/Feudalismo" title="Feudalismo">feudal</a>. </p><p>Esta nova dirección da cultura foi denominada «<a href="/wiki/Humanismo_renacentista" title="Humanismo renacentista">humanismo</a>» (do latín <i>humanus</i>, ‘humano’). A vella sentenza de «<a href="/w/index.php?title=Homo_sum,_humani_nihil_a_me_alienum_puto&action=edit&redlink=1" class="new" title="Homo sum, humani nihil a me alienum puto (a páxina aínda non existe)">son home e nada humano éme alleo</a>» converteuse na divisa dos humanistas. A particularidade do pensamento filosófico do Renacemento é o seu carácter antiescolástico. Debe terse en conta que a <a href="/wiki/Escol%C3%A1stica_(filosof%C3%ADa)" title="Escolástica (filosofía)">escolástica</a>, tanto polo lado da igrexa como do estado, foi durante toda a Idade Media a filosofía oficial e impartiuse na maioría das universidades. A diferenza da escolástica, a filosofía dos humanistas deixou de ser serventa da teoloxía. En oposición á escolástica e á teoloxía da Idade Media comezou a desenvolverse en Italia a filosofía materialista. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Dous_filósofos_italianos"><span id="Dous_fil.C3.B3sofos_italianos"></span>Dous filósofos italianos</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Materialismo&veaction=edit&section=7" title="Editar a sección: «Dous filósofos italianos»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Materialismo&action=edit&section=7" title="Editar o código fonte da sección: Dous filósofos italianos"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="thumb tright" style="width:266px;"> <div class="thumbinner"> <div style="float:left;margin:1px;width:127px;"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:Bernardino_Telesio.jpg" class="mw-file-description" title="Bernardino Telesio"><img alt="Bernardino Telesio" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Bernardino_Telesio.jpg/125px-Bernardino_Telesio.jpg" decoding="async" width="125" height="149" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Bernardino_Telesio.jpg/188px-Bernardino_Telesio.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Bernardino_Telesio.jpg/250px-Bernardino_Telesio.jpg 2x" data-file-width="400" data-file-height="478" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left;text-align:left"><a href="/w/index.php?title=Bernardino_Telesio&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bernardino Telesio (a páxina aínda non existe)">Bernardino Telesio</a></div></div> <div style="float:left;margin:1px;width:127px;"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:Giordano_Bruno.jpg" class="mw-file-description" title="Giordano Bruno"><img alt="Giordano Bruno" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Giordano_Bruno.jpg/125px-Giordano_Bruno.jpg" decoding="async" width="125" height="141" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Giordano_Bruno.jpg/188px-Giordano_Bruno.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Giordano_Bruno.jpg/250px-Giordano_Bruno.jpg 2x" data-file-width="290" data-file-height="326" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left;text-align:left"><a href="/wiki/Giordano_Bruno" title="Giordano Bruno">Giordano Bruno</a></div></div> </div></div> <p><a href="/w/index.php?title=Bernardino_Telesio&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bernardino Telesio (a páxina aínda non existe)">Bernardino Telesio</a> (1509-1588) deu un importante paso no desenvolvemento da filosofía de Italia. Fundou unha academia filosófica na que por oposición ao aristotelismo medieval propagábase o estudo empírico da natureza. A súa principal obra titúlase <i>De rerum natura iuxta propria principia</i> (<i>Da natureza das cousas conforme aos seus propios principios</i>). No fundamental era materialista e sostiña que existe obxectivamente a materia eterna e inmutable, homoxénea, increada e indestructible. Pero, ao mesmo tempo, inclinábase cara á idea de que todas as forzas da natureza están animadas. Como fonte do movemento da materia, Telesio sinalaba a oposición da calor e do frío. </p><p>O gran pensador italiano <a href="/wiki/Giordano_Bruno" title="Giordano Bruno">Giordano Bruno</a> (1548-1600) sacou conclusións profundamente materialistas e ateas da teoría heliocéntrica de <a href="/wiki/Nicolao_Cop%C3%A9rnico" title="Nicolao Copérnico">Copérnico</a>. Naceu en <a href="/w/index.php?title=Nola&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nola (a páxina aínda non existe)">Nola</a> (preto de <a href="/wiki/N%C3%A1poles" title="Nápoles">Nápoles</a>). Aos quince anos entrou na <a href="/wiki/Orde_dos_Predicadores" title="Orde dos Predicadores">orde dos dominicos</a>. Grazas ao seu esforzo tenaz e independente converteuse nun dos homes máis cultos do seu tempo. </p><p>Polas súas ideas avanzadas foi acusado de <a href="/wiki/Herex%C3%ADa" title="Herexía">herexía</a> e excomulgado. Viose obrigado a fuxir de Italia e, durante longos anos, tivo que vagar por <a href="/wiki/Su%C3%ADza" title="Suíza">Suíza</a>, <a href="/wiki/Francia" title="Francia">Francia</a>, <a href="/wiki/Inglaterra" title="Inglaterra">Inglaterra</a> e <a href="/wiki/Alema%C3%B1a" title="Alemaña">Alemaña</a>, difundindo en todas partes a súa concepción materialista do <a href="/wiki/Universo" title="Universo">universo</a>. </p><p>En 1592 regresou a Italia, onde foi capturado pola <a href="/wiki/Inquisici%C3%B3n" title="Inquisición">inquisición</a> e encerrado no cárcere. A pesar das torturas que sufriu, non se retractou das súas conviccións, sendo condenado á morte. «Tedes máis medo a pronunciar a miña sentenza que eu a escoitala», dixo Bruno dirixíndose aos seus verdugos. Finalmente, o <a href="/wiki/17_de_febreiro" title="17 de febreiro">17 de febreiro</a> de <a href="/wiki/1600" title="1600">1600</a> foi queimado vivo na <a href="/w/index.php?title=Campo_de%27_Fiori&action=edit&redlink=1" class="new" title="Campo de' Fiori (a páxina aínda non existe)">Praza das Flores</a> (en <a href="/wiki/Roma" title="Roma">Roma</a>). </p><p>As súas obras principais son: <i>La Cena de le Ceneri</i> (<i>A cea das cinzas</i>) (1584), <i>De la causa, principio, et Uno</i> (<i>Da causa, principio e un</i>) (1584), <i>De l'infinito universo et Mondi </i> (<i>Acerca do infinito, do universo e dos mundos</i>)<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span>[</span>5<span>]</span></a></sup> (1584), <i>De triplici minimo et mensura</i> (<i>Do triplo mínimo e da medida</i>) (1591), <i>De innumerabilibus, immenso, et infigurabili</i> (<i>Do inmenso e dos innumerables</i>) (1591), <i>De monade numero et figura</i> (<i>Da mónada, do número e da figura</i>) (1591). No seu libro titulado <i>Spaccio de la Bestia Trionfante</i> (<i>A expulsión da besta triunfante</i>) (1584) desenmascara ao papado e á relixión católica. A súa obra <i>Cabala del cavallo Pegaseo - Asino Cillenico </i> (<i>O misterio do cabalo <a href="/wiki/Pegaso" title="Pegaso">Pegaso</a>, co anexo do asno de Killen</i> (1586), constitúe unha brillante e cáustica sátira contra os escolásticos e teólogos medievais. </p><p>Segundo o pensamento de Giordano Bruno: </p> <ul><li>A natureza é infinita;</li> <li>O Sol non é o centro do universo senón tan só o centro do noso sistema planetario;</li> <li>Non só o Sol ten planetas senón tamén as outras estrelas;</li> <li>Todo o universo é homoxéneo; é dicir, ten as mesmas substancias da Terra;</li> <li>Todos os outros planetas tamén están poboados;</li> <li>A materia é nai e alumbradora de todas as cousas e capaz de producir infinitamente novas e novas formas;</li> <li>O home é parte inseparable da natureza, é o microcosmos que reflicte o macrocosmos;</li> <li>Admite os graos do coñecemento que establecera <a href="/wiki/Nicol%C3%A1s_de_Cusa" title="Nicolás de Cusa">Nicolás de Cusa</a>: os sentidos, o entendemento e a razón. Aínda que lle outorga a prioridade á razón;</li> <li>O entender o universo como infinitude conduce ao filósofo italiano á «dialéctica da coincidencia dos opostos», tanto no infinitamente grande como no infinitamente pequeno.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Materialismo_metafísico_(mecanicista)._ss._XVII_e_XVIII"><span id="Materialismo_metaf.C3.ADsico_.28mecanicista.29._ss._XVII_e_XVIII"></span>Materialismo metafísico (mecanicista). ss. XVII e XVIII</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Materialismo&veaction=edit&section=8" title="Editar a sección: «Materialismo metafísico (mecanicista). ss. XVII e XVIII»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Materialismo&action=edit&section=8" title="Editar o código fonte da sección: Materialismo metafísico (mecanicista). ss. XVII e XVIII"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>(<a href="/wiki/Galileo_Galilei" title="Galileo Galilei">Galileo Galilei</a>, <a href="/wiki/John_Locke" title="John Locke">John Locke</a>, <a href="/wiki/Baruch_de_Spinoza" title="Baruch de Spinoza">Baruch de Spinoza</a>). </p><p>Co xurdimento das relacións capitalistas de produción, foméntase a produción, desprégase a industria e o comercio, o cal require o coñecemento concreto das leis do mundo circundante e aparece a necesidade de estudar e indagar a natureza. Isto dálle un impulso á filosofía a cal se proclama como ciencia chamada a pescudar as verdades que axudan na vida práctica e orientan a creación de valores materiais, decláranse falsos os postulados da filosofía medieval e o seu método pola indución a erros e ofrécense novos medios de investigación e métodos para coñecer a verdade. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Francis_Bacon.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Francis_Bacon.jpg/170px-Francis_Bacon.jpg" decoding="async" width="170" height="201" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Francis_Bacon.jpg/255px-Francis_Bacon.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Francis_Bacon.jpg/340px-Francis_Bacon.jpg 2x" data-file-width="721" data-file-height="853" /></a><figcaption>Francis Bacon</figcaption></figure> <p>Un dos principais filósofos desta corrente foi <a href="/wiki/Francis_Bacon_(fil%C3%B3sofo)" title="Francis Bacon (filósofo)">Francis Bacon</a> (1561-1626), quen criticou duramente a filosofía idealista, empezando pola antigüidade e chegando ata o medioevo, por converterse en servente da teoloxía e chegar a fundamentar as súas teses con dogmas relixiosos, polo seu carácter especulativo, a vacuidade e a inconsistencia dos seus postulados. Bacon consideraba a experiencia como fundamento do proceso de coñecemento se se libraba ao home e á súa conciencia de todo tipo de prexuízos. Defendía o mundo material infinito e eterno sendo unha das súas propiedades fundamentais o movemento, que Bacon reducía a unhas cantas formas. </p><p>Ao método de Bacon sonlle inherentes así mesmo a <a href="/wiki/Metaf%C3%ADsica" title="Metafísica">metafísica</a> e o <a href="/wiki/Mecanicismo" title="Mecanicismo">mecanicismo</a>, pois entendía que os obxectos eran unha combinación mecánica de certas calidades permanentes e que podían ser entendidos mediante a unificación mecánica dos datos sobre os seus diversos aspectos.<sup id="cite_ref-Francis_Bacon_Science_and_Social_Philosophy_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-Francis_Bacon_Science_and_Social_Philosophy-6"><span>[</span>6<span>]</span></a></sup> A pesar das súas insuficiencias, a doutrina de Bacon foi un considerable paso adiante no desenvolvemento do pensamento filosófico e marcou a aparición dunha nova forma de materialismo filosófico, o materialismo metafísico. </p><p>A doutrina materialista continuou desenvolvéndose por filósofos como <a href="/wiki/Thomas_Hobbes" title="Thomas Hobbes">Thomas Hobbes</a> (1588-1679), quen entendía que a natureza representa unha totalidade de corpos que posúen dúas propiedades principais: extensión e figura, e reducía a variedade de movemento ao movemento mecánico, entendendo como movemento a translación dos corpos no espazo. Estableceu como único método científico do saber o matemático, sostido nas operacións de sumar e restar. </p><p>Moitos anos máis tarde, temos a <a href="/wiki/Pierre_Gassendi" title="Pierre Gassendi">Pierre Gassendi</a> (<a href="/wiki/1592" title="1592">1592</a>-<a href="/wiki/1655" title="1655">1655</a>), representante da tradición materialista, quen se opoñía aos intentos de <a href="/wiki/Ren%C3%A9_Descartes" title="René Descartes">René Descartes</a> (1596-1650) para basear as <a href="/wiki/Ciencias_naturais" title="Ciencias naturais">ciencias naturais</a> en fundacións dualistas. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Materialismo_francés_do_século_XVIII"><span id="Materialismo_franc.C3.A9s_do_s.C3.A9culo_XVIII"></span>Materialismo francés do século XVIII</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Materialismo&veaction=edit&section=9" title="Editar a sección: «Materialismo francés do século XVIII»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Materialismo&action=edit&section=9" title="Editar o código fonte da sección: Materialismo francés do século XVIII"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="detail principal"> <dl><dd><span><span><i>Artigo principal</i><i>:</i> <a href="/w/index.php?title=Materialismo_franc%C3%A9s&action=edit&redlink=1" class="new" title="Materialismo francés (a páxina aínda non existe)">Materialismo francés</a>.</span></span></dd></dl></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:J._Meslier_(gravure_1802).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/J._Meslier_%28gravure_1802%29.jpg/150px-J._Meslier_%28gravure_1802%29.jpg" decoding="async" width="150" height="178" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/J._Meslier_%28gravure_1802%29.jpg/225px-J._Meslier_%28gravure_1802%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/J._Meslier_%28gravure_1802%29.jpg/300px-J._Meslier_%28gravure_1802%29.jpg 2x" data-file-width="386" data-file-height="457" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=Jean_Meslier&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jean Meslier (a páxina aínda non existe)">Jean Meslier</a></figcaption></figure> <p>O clérigo francés <a href="/wiki/Pierre_Gassendi" title="Pierre Gassendi">Pierre Gassendi</a> (1592-1665) representou a tradición materialista en oposición aos intentos de René Descartes de proporcionar ás <a href="/wiki/Ciencias_naturais" title="Ciencias naturais">ciencias naturais</a> con cimentos <a href="/wiki/Dualismo" title="Dualismo">dualistas</a>. Tamén seguiron o sacerdote materialista e <a href="/wiki/Ate%C3%ADsmo" title="Ateísmo">ateo</a> <a href="/w/index.php?title=Jean_Meslier&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jean Meslier (a páxina aínda non existe)">Jean Meslier</a> (1664-1729), <a href="/w/index.php?title=Julien_Offray_da_Mettrie&action=edit&redlink=1" class="new" title="Julien Offray da Mettrie (a páxina aínda non existe)">Julien Offray da Mettrie</a>, o franco-alemán <a href="/wiki/Paul_Henri_Thiry_d%27Holbach" title="Paul Henri Thiry d'Holbach">barón d'Holbach</a> (1723-1789), o <a href="/w/index.php?title=Enciclopedista&action=edit&redlink=1" class="new" title="Enciclopedista (a páxina aínda non existe)">enciclopedista</a> <a href="/wiki/Denis_Diderot" title="Denis Diderot">Denis Diderot</a> (1713-1784), así como outros pensadores franceses da <a href="/wiki/Ilustraci%C3%B3n" title="Ilustración">Ilustración</a>; tamén en <a href="/wiki/Inglaterra" title="Inglaterra">Inglaterra</a> <a href="/w/index.php?title=John_Stewart&action=edit&redlink=1" class="new" title="John Stewart (a páxina aínda non existe)">John Stewart</a> (1747-1822), cuxa insistencia en ver á materia como dotada dunha dimensión moral tivo un impacto importante na poesía filosófica de <a href="/wiki/William_Wordsworth" title="William Wordsworth">William Wordsworth</a> (1770-1850). <a href="/wiki/Henri_de_Saint_Simon" title="Henri de Saint Simon">Henri de Saint Simon</a> (1760-1825) chegou a expor que «o pensamento é unha acción material: é un resultado do movemento do fluído nervioso».<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span>[</span>7<span>]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/Arthur_Schopenhauer" title="Arthur Schopenhauer">Arthur Schopenhauer</a> (1788-1860) escribiu que "... o materialismo é a filosofía do suxeito que esquece terse en conta a si mesmo".<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span>[</span>8<span>]</span></a></sup> Afirmou que un observador só pode coñecer obxectos materiais a través do cerebro e a súa particular organización. </p><p>O antropólogo materialista e ateo <a href="/wiki/Ludwig_Feuerbach" title="Ludwig Feuerbach">Ludwig Feuerbach</a> (século XIX) sinalaría un novo cambio no materialismo no seu libro <i>The Essence of Christianity</i> (<i>A esencia do Cristianismo</i>, 1841), que proporcionou unha visión <a href="/wiki/Humanismo_(filosof%C3%ADa)" title="Humanismo (filosofía)">humanista</a> da relixión como a proxección externa da natureza interior do ser humano. O materialismo de Feuerbach influiría posteriormente de forma notable en <a href="/wiki/Karl_Marx" title="Karl Marx">Karl Marx</a>. </p><p>Máis recentemente, pensadores como <a href="/wiki/Gilles_Deleuze" title="Gilles Deleuze">Gilles Deleuze</a> tentaron repensar e fortalecer as ideas clásicas do materialismo.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span>[</span>9<span>]</span></a></sup> Teóricos contemporáneos como Manuel DeLanda, traballando no marco deste revitalizado materialismo viñeron a ser clasificados como 'novos materialistas'.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span>[</span>10<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Materialismo_dialéctico"><span id="Materialismo_dial.C3.A9ctico"></span>Materialismo dialéctico</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Materialismo&veaction=edit&section=10" title="Editar a sección: «Materialismo dialéctico»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Materialismo&action=edit&section=10" title="Editar o código fonte da sección: Materialismo dialéctico"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="detail principal"> <dl><dd><span><span><i>Artigo principal</i><i>:</i> <a href="/wiki/Materialismo_dial%C3%A9ctico" title="Materialismo dialéctico">Materialismo dialéctico</a>.</span></span></dd></dl></div> <p>Creado a mediados do <a href="/wiki/S%C3%A9culo_XIX" title="Século XIX">século XIX</a> por <a href="/wiki/Karl_Marx" title="Karl Marx">Karl Marx</a> e <a href="/wiki/Friedrich_Engels" title="Friedrich Engels">Friedrich Engels</a> e desenvolvido posteriormente por <a href="/wiki/Lenin" title="Lenin">Vladímir Ilich "Lenin"</a> na nova situación histórica. Marx e Engels, volteando a <a href="/wiki/Dial%C3%A9ctica" title="Dialéctica">dialéctica</a> idealista de <a href="/wiki/Georg_Wilhelm_Friedrich_Hegel" title="Georg Wilhelm Friedrich Hegel">Georg Hegel</a> "de arriba cara abaixo", proveron ao materialismo cun proceso de cambio cuantitativo e cualitativo chamado <a href="/wiki/Materialismo_dial%C3%A9ctico" title="Materialismo dialéctico">materialismo dialéctico</a>, e cunha visión materialista da historia, coñecida como <a href="/wiki/Materialismo_hist%C3%B3rico" title="Materialismo histórico">materialismo histórico</a>. Outros filósofos <a href="/wiki/Pobo_ruso" title="Pobo ruso">rusos</a> seguiron esta liña de pensamento como <a href="/wiki/Vissarion_Belinski" title="Vissarion Belinski">Vissarion Belinski</a>, <a href="/w/index.php?title=Aleksandr_Herzen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aleksandr Herzen (a páxina aínda non existe)">Aleksandr Herzen</a>, <a href="/wiki/Nikolai_Chernyshevskii" title="Nikolai Chernyshevskii">Nikolai Chernyshevskii</a>, <a href="/w/index.php?title=Nikol%C3%A1i_Dobroliubov&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nikolái Dobroliubov (a páxina aínda non existe)">Nikolái Dobroliúbov</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Materialismo_na_actualidade">Materialismo na actualidade</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Materialismo&veaction=edit&section=11" title="Editar a sección: «Materialismo na actualidade»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Materialismo&action=edit&section=11" title="Editar o código fonte da sección: Materialismo na actualidade"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>O materialismo é unha corrente da filosofía que xorde estrita e exclusivamente como contrapartida doutra, denominada idealismo, para responder a aquela cuestión fundamental da filosofía sobre que é primeiro: o pensamento ou o material. Entón e como se desprende xa desde o nome que se lle atribuíu, o materialismo dálle absoluta preeminencia ao mundo material, sendo que sempre o material precederá ao pensamento. </p><p>O concepto non afecta só á visión filosófica do mundo senón tamén á <a href="/wiki/Ciencia" title="Ciencia">ciencia</a>. Aínda que nas <a href="/wiki/Ciencias_naturais" title="Ciencias naturais">ciencias naturais</a> os enfoques non-materialistas quedaron descartados hai moito tempo, en <a href="/wiki/Ciencias_sociais" title="Ciencias sociais">ciencias sociais</a> existiu nos últimos séculos unha polémica en torno ao materialismo como enfoque de investigación. Máis recentemente <a href="/wiki/Marvin_Harris" title="Marvin Harris">Marvin Harris</a> propuxo un enfoque de investigación materialista das culturas e as sociedades chamado <a href="/wiki/Materialismo_cultural" title="Materialismo cultural">materialismo cultural</a>; incluso <a href="/w/index.php?title=Paul_Churchland&action=edit&redlink=1" class="new" title="Paul Churchland (a páxina aínda non existe)">Paul</a> e <a href="/w/index.php?title=Patricia_Churchland&action=edit&redlink=1" class="new" title="Patricia Churchland (a páxina aínda non existe)">Patricia Churchland</a> promoveron un novo enfoque non reduccionista de materialismo, coñecido como <a href="/w/index.php?title=Materialismo_eliminativo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Materialismo eliminativo (a páxina aínda non existe)">materialismo eliminativo</a> que sostén que algúns fenómenos mentais en realidade non existen e que falar destes conceptos, como se fai en <a href="/w/index.php?title=Psicolox%C3%ADa_popular&action=edit&redlink=1" class="new" title="Psicoloxía popular (a páxina aínda non existe)">psicoloxía popular</a> é algo así como dar crédito ás enfermidades causadas polo <a href="/wiki/Diabo" title="Diabo">diaño</a>. En España, un representante actual do materialismo cunha liña de pensamento similar é por exemplo o lucense <a href="/w/index.php?title=Mart%C3%ADn_L%C3%B3pez_Corredoira&action=edit&redlink=1" class="new" title="Martín López Corredoira (a páxina aínda non existe)">Martín López Corredoira</a>, <sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span>[</span>11<span>]</span></a></sup> <sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span>[</span>12<span>]</span></a></sup> <sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span>[</span>13<span>]</span></a></sup> <sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span>[</span>14<span>]</span></a></sup> ao avogar por unha visión do mundo na que todo o existente é materia-enerxía física seguindo as súas correspondentes leis naturais e excluíndo a posibilidade de calquera outro ente non-material (<a href="/wiki/Mente" title="Mente">mente</a>, <a href="/wiki/Libre_albedr%C3%ADo" title="Libre albedrío">libre albedrío</a>, <a href="/wiki/Persoa" title="Persoa">persoa</a> en tanto que ser con identidade propia, <a href="/wiki/Sentimento" title="Sentimento">sentimentos</a>,...), ou relegándoo a mera representación mental de algo inexistente en si. </p><p>O materialismo foi entendido frecuentemente como unha forma enteiramente <a href="/wiki/Ciencia" title="Ciencia">científica</a> e <a href="/wiki/Racionalismo" title="Racionalismo">racionalista</a> de ver o mundo, particularmente por pensadores relixiosos que se lle opoñen e por <a href="/wiki/Marxismo" title="Marxismo">marxistas</a>. O materialismo como principio filosófico ou científico tipicamente contrasta co <a href="/wiki/Dualismo" title="Dualismo">dualismo</a>, a <a href="/wiki/Fenomenolox%C3%ADa" title="Fenomenoloxía">fenomenoloxía</a>, o <a href="/wiki/Idealismo" title="Idealismo">idealismo</a> e o <a href="/wiki/Vitalismo" title="Vitalismo">vitalismo</a>. </p><p>A definición de «materia» no materialismo filosófico moderno comprende a todos os entes cientificamente observables, como a enerxía, forzas e a curvatura do espazo. Moitos autores do <a href="/wiki/S%C3%A9culo_XX" title="Século XX">século XX</a>, particularmente <a href="/wiki/Epistemolox%C3%ADa" title="Epistemoloxía">epistemólogos</a> e <a href="/wiki/Filosof%C3%ADa_da_ciencia" title="Filosofía da ciencia">filósofos da ciencia</a>, prefiren a denominación de <a href="/w/index.php?title=Fisicalismo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fisicalismo (a páxina aínda non existe)">fisicalismo</a> porque carece tanto das connotacións emocionais da palabra «materialismo» como das restricións históricas asociadas a este. Salienta o físico, sexa <a href="/wiki/Materia" title="Materia">materia</a> ou <a href="/wiki/Enerx%C3%ADa" title="Enerxía">enerxía</a>. O materialismo floreceu durante a segunda metade do século XX en varias universidades en <a href="/wiki/Australia" title="Australia">Australia</a> tomando un enfoque <a href="/w/index.php?title=Escepticismo_filos%C3%B3fico&action=edit&redlink=1" class="new" title="Escepticismo filosófico (a páxina aínda non existe)">escéptico</a> aos <a href="/w/index.php?title=Obxecto_abstracto&action=edit&redlink=1" class="new" title="Obxecto abstracto (a páxina aínda non existe)">obxectos abstractos</a>, ao que se lle coñece como <b>materialismo</b> ou <b><a href="/w/index.php?title=Materialismo_australiano&action=edit&redlink=1" class="new" title="Materialismo australiano (a páxina aínda non existe)">realismo australiano</a></b>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Materialismo_eliminativo">Materialismo eliminativo</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Materialismo&veaction=edit&section=12" title="Editar a sección: «Materialismo eliminativo»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Materialismo&action=edit&section=12" title="Editar o código fonte da sección: Materialismo eliminativo"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Cellarius_ptolemaic_system.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Cellarius_ptolemaic_system.jpg/220px-Cellarius_ptolemaic_system.jpg" decoding="async" width="220" height="184" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Cellarius_ptolemaic_system.jpg/330px-Cellarius_ptolemaic_system.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Cellarius_ptolemaic_system.jpg/440px-Cellarius_ptolemaic_system.jpg 2x" data-file-width="7046" data-file-height="5893" /></a><figcaption></figcaption></figure> <p>Na <a href="/w/index.php?title=Filosof%C3%ADa_da_mente&action=edit&redlink=1" class="new" title="Filosofía da mente (a páxina aínda non existe)">filosofía da mente</a> o <i>materialismo eliminativo</i> ou <i>eliminativismo</i>, é unha forma radical de <a class="mw-selflink selflink">materialismo</a> (<a href="/w/index.php?title=Fisicalismo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fisicalismo (a páxina aínda non existe)">fisicalismo</a>). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Exactificación_do_materialismo"><span id="Exactificaci.C3.B3n_do_materialismo"></span>Exactificación do materialismo</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Materialismo&veaction=edit&section=13" title="Editar a sección: «Exactificación do materialismo»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Materialismo&action=edit&section=13" title="Editar o código fonte da sección: Exactificación do materialismo"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Mario_Bunge" title="Mario Bunge">Mario Bunge</a> sostén que o materialismo oriental africano moderno debe ser "absurdo e abstracto" considerando como inadecuadas as posturas dadas polas definicións máis difundidas do concepto de materia ofrecidas no pasado. A "nova ontoloxía" caracterizaríase por simultaneamente ser exacta, sistemática, científica, materialista, dinamista, emerxentista e evolucionista cuxa denominación máis adecuada sería a de <b>materialismo científico</b>.<sup id="cite_ref-BunCris_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-BunCris-15"><span>[</span>15<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Uso_coloquial_como_sinónimo_de_consumismo"><span id="Uso_coloquial_como_sin.C3.B3nimo_de_consumismo"></span>Uso coloquial como sinónimo de consumismo</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Materialismo&veaction=edit&section=14" title="Editar a sección: «Uso coloquial como sinónimo de consumismo»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Materialismo&action=edit&section=14" title="Editar o código fonte da sección: Uso coloquial como sinónimo de consumismo"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Na linguaxe común é usada como unha etiqueta pexorativa para un estilo de vida que busca riqueza, diñeiro e comodidades en lugar do desenvolvemento espiritual ou mental. Este termo non ten que ver coa posición de filósofos ou científicos materialistas, senón que se identifica co termo <i><a href="/wiki/Consumismo" title="Consumismo">consumismo</a></i>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Notas">Notas</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Materialismo&veaction=edit&section=15" title="Editar a sección: «Notas»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Materialismo&action=edit&section=15" title="Editar o código fonte da sección: Notas"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist columns references-column-width" style="-moz-column-width: 30em; -webkit-column-width: 30em; column-width: 30em; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">Definicións no <a rel="nofollow" class="external text" href="http://academia.gal/dicionario/-/termo/materialismo"><i>Dicionario da Real Academia Galega</i></a> e no <a rel="nofollow" class="external text" href="http://portaldaspalabras.gal/dicionario/procura/materialismo">Portal das Palabras</a> para <i>materialismo</i>.</span> </li> <li id="cite_note-Algo_Sobre-2"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Algo_Sobre_2-0">2,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Algo_Sobre_2-1">2,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.algosobre.com.br/sociofilosofia/materialismo.html">"Materialismo"</a>. <i>R7</i>. Algo Sobre<span class="reference-accessdate">. Consultado o 6 de novembro de 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AMaterialismo&rft.atitle=Materialismo&rft.genre=unknown&rft.jtitle=R7&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.algosobre.com.br%2Fsociofilosofia%2Fmaterialismo.html&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text">"As premisas das que partimos (...) [s]on os individuos reais, a súa acción e as súas condicións materiais de vida, tanto aquelas con que se atoparon xa feitas, como as enxendradas pola súa propia acción. Estas premisas poden comprobarse, conseguintemente, pola vía puramente empírica." Karl Marx e Friedrich Engels, <i>A ideoloxía alemá</i>. <a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.marxists.org/espanol/m-e/1840s/feuerbach/1.htm">http://www.marxists.org/espanol/m-e/1840s/feuerbach/1.htm</a></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"> V. Krapivin (1985). Moscú: Progreso.</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text">De l'infinito universo et Mondi (1584; traducido ao galego como Acerca do infinito, do universo e dos mundos, <a href="/wiki/Fundaci%C3%B3n_Calouste_Gulbenkian" title="Fundación Calouste Gulbenkian">Fundación Calouste Gulbenkian</a>, 1984)</span> </li> <li id="cite_note-Francis_Bacon_Science_and_Social_Philosophy-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Francis_Bacon_Science_and_Social_Philosophy_6-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <cite class="citation web">Stanford Encyclopedia of Philosophy (26 de decembro de 2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://plato.stanford.edu/entries/francis-bacon/">"Science and Social Philosophy"</a> <span style="font-style: italic;">(en inglés)</span><span class="reference-accessdate">. Consultado o 19 de maio do 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AMaterialismo&rft.au=Stanford+Encyclopedia+of+Philosophy&rft.btitle=Science+and+Social+Philosophy&rft.genre=unknown&rft_id=http%3A%2F%2Fplato.stanford.edu%2Fentries%2Ffrancis-bacon%2F&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text">Pablo Nocera (2015). <i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://cdsa.aacademica.org/000-061/273.pdf">Saint-Simon y el programa de las sciences de l'homme</a></i>. p. 10. XI Jornadas de Sociología. Facultad de Ciencias Sociales, Universidad de Buenos Aires.</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>The World as Will and Representation</i>, II, Ch. 1</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Smith, Daniel; Protevi, John (1 de xaneiro de 2015). Zalta, Edward N., ed. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://plato.stanford.edu/archives/win2015/entries/deleuze/"><i>Gilles Deleuze</i></a> (Winter 2015 ed.).</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AMaterialismo&rft.au=Protevi%2C+John&rft.aufirst=Daniel&rft.aulast=Smith&rft.btitle=Gilles+Deleuze&rft.edition=Winter+2015&rft.genre=book&rft_id=http%3A%2F%2Fplato.stanford.edu%2Farchives%2Fwin2015%2Fentries%2Fdeleuze%2F&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Dolphijn, Rick; Tuin, Iris van der (1 de xaneiro de 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.openhumanitiespress.org/books/titles/new-materialism/">"New Materialism: Interviews & Cartographies"</a> <span style="font-style: italic;">(en <a href="/wiki/Lingua_inglesa" title="Lingua inglesa">inglés</a>)</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AMaterialismo&rft.atitle=New+Materialism%3A+Interviews+%26+Cartographies&rft.au=Tuin%2C+Iris+van+der&rft.aufirst=Rick&rft.aulast=Dolphijn&rft.chron=1+de+xaneiro+de+2013&rft.genre=article&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.openhumanitiespress.org%2Fbooks%2Ftitles%2Fnew-materialism%2F&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text">López Corredoira, M., 2005, <i>Somos fragmentos de Naturaleza arrastrados por sus leyes</i>, Vision Net, Madrid, <a href="/wiki/Especial:Fontes_bibliogr%C3%A1ficas/8498211360" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 84-9821-136-0</a> </span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"> Pérez Chico, D., López Corredoira, M., 2002, "Sobre el libre albedrío. Dos únicas opciones: dualismo o materialismo", <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nodulo.org/ec/2002/n002p01.htm">El Catoblepas, 2, 1</a> </span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text">López Corredoira, M., 2009, "Las implicaciones materialistas de la teoría de Darwin", <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.medicinayhumanidades.cl/ediciones/n22009/08_Implicaciones.pdf">Medicina y Humanidades, 2, 08</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100401043729/http://www.medicinayhumanidades.cl/ediciones/n22009/08_Implicaciones.pdf">Arquivado</a> 01 de abril de 2010 en <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>.</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"> López Corredoira, M., 2010, "Algunas respuestas a las críticas al materialismo en el problema mente-cerebro", en: C. Diosdado, F. Rodríguez Valls, J. Arana, Eds., Neurofilosofía. Perspectivas contemporáneas, Thémata/Plaza y Valdés, Sevilla, pp. 129-141 </span> </li> <li id="cite_note-BunCris-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-BunCris_15-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Bunge, M. (2002) <i>Crisis y reconstrucción de la filosofía</i>. Barcelona: Gedisa.</span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Véxase_tamén"><span id="V.C3.A9xase_tam.C3.A9n"></span>Véxase tamén</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Materialismo&veaction=edit&section=16" title="Editar a sección: «Véxase tamén»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Materialismo&action=edit&section=16" title="Editar o código fonte da sección: Véxase tamén"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table role="presentation" class="mbox-small plainlinks sistersitebox" style="background-color:var(--background-color-neutral-subtle, #f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1);color:inherit"> <tbody><tr> <td class="mbox-image"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></td> <td class="mbox-text plainlist"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Portada_galega" class="extiw" title="commons:Portada galega">Wikimedia Commons</a> ten máis contidos multimedia na categoría:  <i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Materialism" class="extiw" title="commons:Category:Materialism">Materialismo</a> <span typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q7081" title="Modificar a ligazón no Wikidata"><img alt="Modificar a ligazón no Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/12px-Arbcom_ru_editing.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/18px-Arbcom_ru_editing.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/24px-Arbcom_ru_editing.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></b></i></td></tr> </tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Outros_artigos">Outros artigos</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Materialismo&veaction=edit&section=17" title="Editar a sección: «Outros artigos»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Materialismo&action=edit&section=17" title="Editar o código fonte da sección: Outros artigos"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Materialismo_cultural" title="Materialismo cultural">Materialismo cultural</a></li> <li><a href="/wiki/Materialismo_dial%C3%A9ctico" title="Materialismo dialéctico">Materialismo dialéctico</a></li> <li><a href="/wiki/Materialismo_hist%C3%B3rico" title="Materialismo histórico">Materialismo histórico</a></li> <li><a href="/wiki/Ontolox%C3%ADa" title="Ontoloxía">Ontoloxía</a></li> <li><a href="/wiki/Propiedade_emerxente" title="Propiedade emerxente">Propiedade emerxente</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bibliografía"><span id="Bibliograf.C3.ADa"></span>Bibliografía</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Materialismo&veaction=edit&section=18" title="Editar a sección: «Bibliografía»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Materialismo&action=edit&section=18" title="Editar o código fonte da sección: Bibliografía"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="refbegin" style=""> <ul><li>Buchner, L. (1920). <i>[books.google.com/books?id=tw8OuwAACAAJ Force and Matter]</i>. Nova York, Peter Eckler Publishing Co.</li> <li>Churchland, Paul (1981). <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jstor.org/stable/2025900">Eliminative Materialism and the Propositional Attitudes</a></i>. The Philosophy of Science. Boyd, Richard; P. Gasper; J. D. Trout. Cambridge, Massachusetts, MIT Press.</li> <li>Espinoza, Miguel <i>La matière éternelle et ses harmonies éphémères</i>, L’Harmattan París, 2017 <a href="/wiki/Especial:Fontes_bibliogr%C3%A1ficas/9782343137988" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-2-343-13798-8</a></li> <li><cite id="CITEREFField1981" class="citation book"><a href="/w/index.php?title=Hartry_Field&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hartry Field (a páxina aínda non existe)">Field, Hartry H.</a> (1981). Block, Ned Joel, ed. <i>Readings in Philosophy of Psychology</i> <b>2</b>. Taylor & Francis. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/Especial:Fontes_bibliogr%C3%A1ficas/9780416746006" title="Especial:Fontes bibliográficas/9780416746006">9780416746006</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AMaterialismo&rft.aufirst=Hartry+H.&rft.aulast=Field&rft.btitle=Readings+in+Philosophy+of+Psychology&rft.date=1981&rft.genre=book&rft.isbn=9780416746006&rft.pub=Taylor+%26amp%3B+Francis&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></li> <li><cite class="citation book">Flanagan, Owen J. (1991). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=80HIwMz3bvwC"><i>Science of the Mind 2e</i></a>. MIT Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/Especial:Fontes_bibliogr%C3%A1ficas/978-0-262-56056-6" title="Especial:Fontes bibliográficas/978-0-262-56056-6">978-0-262-56056-6</a><span class="reference-accessdate">. Consultado o 19 de decembro de 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AMaterialismo&rft.aufirst=Owen+J.&rft.aulast=Flanagan&rft.btitle=Science+of+the+Mind+2e&rft.date=1991&rft.genre=book&rft.isbn=978-0-262-56056-6&rft.pub=MIT+Press&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D80HIwMz3bvwC&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></li> <li>Fodor, J.A. (1974). Special Sciences, <i>Synthese</i>, Vol.28.</li> <li>Gunasekara, Victor A. (2001). "<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.buddhismtoday.com/english/buddha/Teachings/basicteaching11.htm">Buddhism and the Modern World</a>". <i>Basic Buddhism: A Modern Introduction to the Buddha's Teaching". 18 de xaneiro de 2008</i></li> <li>Kim, J. (1994) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jstor.org/stable/2107741">Multiple Realization and the Metaphysics of Reduction</a>, <i>Philosophy and Phenomenological Research</i>, Vol. 52.</li> <li><a href="/wiki/Julien_Offray_de_La_Mettrie" title="Julien Offray de La Mettrie">La Mettrie, La Mettrie, Julien Offray de</a> (1748). <i>L'Homme Machine</i> (<i><a href="/w/index.php?title=Man_a_Machine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Man a Machine (a páxina aínda non existe)">Man a Machine</a></i>)</li> <li>Lange, Friedrich A.,(1925) <i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.worldcat.org/title/history-of-materialism/oclc/703434926">The History of Materialism</a></i>. Nova York, Harcourt, Brace, & Co.</li> <li><cite class="citation book">Moser, Paul K.; Trout, J. D. (1995). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=-vIzCvCAxpgC"><i>Contemporary Materialism: A Reader</i></a>. Psychology Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/Especial:Fontes_bibliogr%C3%A1ficas/978-0-415-10863-8" title="Especial:Fontes bibliográficas/978-0-415-10863-8">978-0-415-10863-8</a><span class="reference-accessdate">. Consultado o 19 de decembro de 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AMaterialismo&rft.au=Trout%2C+J.+D.&rft.aufirst=Paul+K.&rft.aulast=Moser&rft.btitle=Contemporary+Materialism%3A+A+Reader&rft.date=1995&rft.genre=book&rft.isbn=978-0-415-10863-8&rft.pub=Psychology+Press&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D-vIzCvCAxpgC&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></li> <li><cite class="citation book">Priest, Stephen (1991). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/theoriesofmind0000prie"><i>Theories of the Mind</i></a>. Londres: <a href="/wiki/Penguin_Books" title="Penguin Books">Penguin Books</a>. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/Especial:Fontes_bibliogr%C3%A1ficas/0-14-013069-1" title="Especial:Fontes bibliográficas/0-14-013069-1">0-14-013069-1</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AMaterialismo&rft.aufirst=Stephen&rft.aulast=Priest&rft.btitle=Theories+of+the+Mind&rft.date=1991&rft.genre=book&rft.isbn=0-14-013069-1&rft.place=Londres&rft.pub=Penguin+Books&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Ftheoriesofmind0000prie&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></li> <li>Schopenhauer, Arthur (1969). <i><a href="/w/index.php?title=The_World_as_Will_and_Representation&action=edit&redlink=1" class="new" title="The World as Will and Representation (a páxina aínda non existe)">The World as Will and Representation</a></i>. Nova York, Dover Publications, Inc.</li> <li>Seidner, Stanley S. (10 de xuño de 2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://docs.google.com/gview?a=v&q=cache:FrKYAo88ckkJ:www.materdei.ie/media/conferences/a-secular-age-parallel-sessions-timetable.pdf+%22Stan+Seidner%22&hl=en&gl=us">"A Trojan Horse: Logotherapeutic Transcendence and its Secular Implications for Theology"</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110501081407/http://docs.google.com/gview?a=v&q=cache%3AFrKYAo88ckkJ%3Awww.materdei.ie%2Fmedia%2Fconferences%2Fa-secular-age-parallel-sessions-timetable.pdf+%22Stan+Seidner%22&hl=en&gl=us">Arquivado</a> 01 de maio de 2011 en <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>.. <i>Mater Dei Institute</i></li> <li><cite class="citation journal">Turner, MS (5 de xaneiro de 2007). "Quarks and the cosmos". <i>Science</i> <b>315</b> (5808): 59–61. <a href="/wiki/PubMed" title="PubMed">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17204637">17204637</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1126%2Fscience.1136276">10.1126/science.1136276</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AMaterialismo&rft.atitle=Quarks+and+the+cosmos&rft.aufirst=MS&rft.aulast=Turner&rft.chron=5+de+xaneiro+de+2007&rft.genre=article&rft.issue=5808&rft.jtitle=Science&rft.pages=59-61&rft.volume=315&rft_id=info%3Adoi%2F10.1126%2Fscience.1136276&rft_id=info%3Apmid%2F17204637&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></li> <li>Vitzthum, Richard C. (1995) <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books/about/Materialism.html?id=odjWAAAAMAAJ">Materialism: An Affirmative History and Definition</a></i>. Amherst, Nova York, Prometheus Books.</li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ligazóns_externas"><span id="Ligaz.C3.B3ns_externas"></span>Ligazóns externas</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Materialismo&veaction=edit&section=19" title="Editar a sección: «Ligazóns externas»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Materialismo&action=edit&section=19" title="Editar o código fonte da sección: Ligazóns externas"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><cite class="citation encyclopaedia">"<a href="https://gl.wikisource.org/wiki/en:1911_Encyclop%C3%A6dia_Britannica/Materialism" class="extiw" title="s:en:1911 Encyclopædia Britannica/Materialism">Materialism</a>". <i><a href="/wiki/Encyclop%C3%A6dia_Britannica" title="Encyclopædia Britannica">Encyclopædia Britannica</a></i> <b>17</b> (11ª ed.). 1911.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AMaterialismo&rft.atitle=Materialism&rft.btitle=Encyclop%C3%A6dia+Britannica&rft.date=1911&rft.edition=11%AA&rft.genre=bookitem&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></li> <li><a href="/wiki/Stanford_Encyclopedia_of_Philosophy" title="Stanford Encyclopedia of Philosophy">Stanford Encyclopedia of Philosophy</a>: <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://plato.stanford.edu/entries/physicalism/">Physicalism</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://plato.stanford.edu/entries/materialism-eliminative">Eliminative Materialism</a></li></ul></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.infidels.org/library/modern/richard_vitzthum/materialism.html">Philosophical Materialism (por Richard C. Vitzthum)</a> desde infidels.org</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://sites.google.com/site/minddict/materialism">Dictionary of the Philosophy of Mind on Materialism</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20201223090712/https://sites.google.com/site/minddict/materialism">Arquivado</a> 23 de decembro de 2020 en <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>. desde a <a href="/w/index.php?title=Universidade_de_Waterloo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Universidade de Waterloo (a páxina aínda non existe)">Universidade de Waterloo</a></li></ul> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Control_de_autoridades" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="Control_de_autoridades" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width: 12%; text-align:center;"><a href="/wiki/Axuda:Control_de_autoridades" title="Axuda:Control de autoridades">Control de autoridades</a></th><td class="navbox-list navbox-odd plainlinks" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span style="white-space:nowrap;"><span typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:Main_Page" title="Wikidata"><img alt="Wd" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/20px-Wikidata-logo.svg.png" decoding="async" width="20" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/30px-Wikidata-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/40px-Wikidata-logo.svg.png 2x" data-file-width="1050" data-file-height="590" /></a></span>: <span class="uid"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q7081" class="extiw" title="wikidata:Q7081">Q7081</a></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Art_%26_Architecture_Thesaurus" title="Art & Architecture Thesaurus">AAT</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.getty.edu/vow/AATFullDisplay?find=&logic=AND&note=&subjectid=300311113">300311113</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Biblioteca_Nacional_Central_de_Florencia" title="Biblioteca Nacional Central de Florencia">BNCF</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://thes.bncf.firenze.sbn.it/termine.php?id=12147">12147</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Biblioteca_Nacional_de_Francia" title="Biblioteca Nacional de Francia">BNF</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11937260k">11937260k</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Grande_Enciclopedia_Rusa" title="Grande Enciclopedia Rusa">BRE</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://old.bigenc.ru/text/2193013">2193013</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Encyclop%C3%A6dia_Britannica" title="Encyclopædia Britannica">EBID</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/topic/materialism-philosophy">ID</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4127749-1">4127749-1</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/JSTOR" title="JSTOR">JSTOR</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/*/https://www.jstor.org/topic/materialism">materialism</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" title="Library of Congress Control Number">LCCN</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/sh85082063">sh85082063</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;">MAG: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/*/https://academic.microsoft.com/v2/detail/144218379">144218379</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Biblioteca_Nacional_da_Dieta" title="Biblioteca Nacional da Dieta">NDL</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00574446">00574446</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Biblioteca_Nacional_da_Rep%C3%BAblica_Checa" title="Biblioteca Nacional da República Checa">NKC</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph122677">ph122677</a></span></span></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐api‐int.codfw.main‐648bd44df8‐wwkd4 Cached time: 20241115072252 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [vary‐revision‐sha1, show‐toc] CPU time usage: 0.442 seconds Real time usage: 0.906 seconds Preprocessor visited node count: 1560/1000000 Post‐expand include size: 27945/2097152 bytes Template argument size: 1278/2097152 bytes Highest expansion depth: 12/100 Expensive parser function count: 11/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 10601/5000000 bytes Lua time usage: 0.236/10.000 seconds Lua memory usage: 5699777/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 12/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 737.423 1 -total 65.35% 481.905 1 Modelo:Control_de_autoridades 13.00% 95.836 1 Modelo:Listaref 7.18% 52.925 2 Modelo:Cita_web 6.29% 46.379 1 Modelo:Commonscat 5.71% 42.112 1 Modelo:Irmáns 5.28% 38.908 1 Modelo:Caixa_lateral 4.30% 31.710 1 Modelo:Cite_EB1911 1.94% 14.274 3 Modelo:Cita_libro 1.69% 12.446 1 Modelo:1000 --> <!-- Saved in parser cache with key glwiki:pcache:idhash:32103-0!canonical and timestamp 20241115072252 and revision id 6609516. Rendering was triggered because: api-parse --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Traído desde «<a dir="ltr" href="https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Materialismo&oldid=6609516">https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Materialismo&oldid=6609516</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Especial:Categor%C3%ADas" title="Especial:Categorías">Categoría</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Filosof%C3%ADa" title="Categoría:Filosofía">Filosofía</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Categorías agochadas: <ul><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Wikipedia:P%C3%A1xinas_que_usan_ligaz%C3%B3ns_m%C3%A1xicas_ISBN" title="Categoría:Wikipedia:Páxinas que usan ligazóns máxicas ISBN">Wikipedia:Páxinas que usan ligazóns máxicas ISBN</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Artigos_que_toda_Wikipedia_deber%C3%ADa_ter_(m%C3%A1is_de_30_kB)" title="Categoría:Artigos que toda Wikipedia debería ter (máis de 30 kB)">Artigos que toda Wikipedia debería ter (máis de 30 kB)</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Wikipedia:Artigos_que_incl%C3%BAen_citas_EB1911_con_referencia_Wikisource" title="Categoría:Wikipedia:Artigos que inclúen citas EB1911 con referencia Wikisource">Wikipedia:Artigos que inclúen citas EB1911 con referencia Wikisource</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Artigos_que_toda_Wikipedia_deber%C3%ADa_ter_(Relixi%C3%B3n)" title="Categoría:Artigos que toda Wikipedia debería ter (Relixión)">Artigos que toda Wikipedia debería ter (Relixión)</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> A última edición desta páxina foi o 6 de xaneiro de 2024 ás 18:39.</li> <li id="footer-info-copyright">Todo o texto está dispoñible baixo a <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">licenza Creative Commons recoñecemento compartir igual 4.0</a>; pódense aplicar termos adicionais. Consulte os <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/gl">termos de uso</a> para obter máis información.<br />Wikipedia® é unha marca rexistrada da <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, unha organización sen fins lucrativos.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Normas de protección de datos</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Acerca_de">Acerca de Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Advertencia_xeral">Advertencias</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Código de conduta</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Desenvolvedores</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/gl.wikipedia.org">Estatísticas</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Declaración de cookies</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//gl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Materialismo&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Vista móbil</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6b786b4b4d-956l7","wgBackendResponseTime":184,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.442","walltime":"0.906","ppvisitednodes":{"value":1560,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":27945,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":1278,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":12,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":11,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":10601,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":12,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 737.423 1 -total"," 65.35% 481.905 1 Modelo:Control_de_autoridades"," 13.00% 95.836 1 Modelo:Listaref"," 7.18% 52.925 2 Modelo:Cita_web"," 6.29% 46.379 1 Modelo:Commonscat"," 5.71% 42.112 1 Modelo:Irmáns"," 5.28% 38.908 1 Modelo:Caixa_lateral"," 4.30% 31.710 1 Modelo:Cite_EB1911"," 1.94% 14.274 3 Modelo:Cita_libro"," 1.69% 12.446 1 Modelo:1000"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.236","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":5699777,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-api-int.codfw.main-648bd44df8-wwkd4","timestamp":"20241115072252","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Materialismo","url":"https:\/\/gl.wikipedia.org\/wiki\/Materialismo","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q7081","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q7081","author":{"@type":"Organization","name":"Colaboradores dos proxectos da Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2006-06-06T13:39:11Z","dateModified":"2024-01-06T18:39:45Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/1\/1a\/La_Mettrie%2C_L%27homme_machine%2C_1748_Wellcome_L0015753.jpg"}</script> </body> </html>