CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="fa" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>رابرت هوک - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )fawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":[ "0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9\t%","۰\t۱\t۲\t۳\t۴\t۵\t۶\t۷\t۸\t۹\t٪"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","ژانویه","فوریه","مارس","آوریل","مه","ژوئن","ژوئیه","اوت","سپتامبر","اکتبر","نوامبر","دسامبر"],"wgRequestId":"f5a0ff71-3a62-48b2-ab38-4d2a55c5b239","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"رابرت_هوک","wgTitle":"رابرت هوک","wgCurRevisionId":39746914,"wgRevisionId":39746914,"wgArticleId":24206,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["صفحه‌هایی که از جعبه اطلاعات زندگی‌نامه با چندین والد استفاده می‌کنند","زندگی‌نامه‌های دارای امضاء","مقاله‌ها با اچ‌کاردها","مقاله‌های دارای واژگان به زبان انگلیسی", "مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ISNI","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های VIAF","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BIBSYS","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNC","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNE","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNF","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های CANTICN","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های GND","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ICCU","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های J9U","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LCCN","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NDL", "مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NKC","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLA","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLG","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLK","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NTA","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های PLWABN","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SELIBR","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های VcBA","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های DSI","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های RKDartists","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ULAN","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های DTBIO", "مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های CINII","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های MGP","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ZBMATH","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های FAST","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های RERO","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SNAC-ID","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SUDOC","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های Trove","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های WorldCat-VIAF","داده‌های کتابخانه‌ای با ۳۳ عنصر","مقاله‌های دارای واژگان به زبان فرانسوی","مقاله‌های دارای واژگان به زبان عبری","مقاله‌های دارای واژگان به زبان لاتین", "علم و فناوری در جمهوری هلند","زیست‌شناسی و تاریخ طبیعی در جمهوری هلند","آنتونی فان لیوونهوک","استادان کالج گرشام","اعضای انجمن سلطنتی","افراد تحصیل‌کرده در مدرسه وست‌مینیستر، لندن","انگلیکان‌های اهل انگلستان","اهالی انگلستان در سده ۱۷ (میلادی)","اهالی فرشواتر، جزیره وایت","اهالی لندن","دانشمندان سده ۱۷ (میلادی) اهل انگلستان","دانش‌آموختگان کالج وادهام، آکسفورد","درگذشتگان ۱۷۰۳ (میلادی)","زادگان ۱۶۳۵ (میلادی)","سازندگان تجهیزات علمی","عصر روشنگری","فیزیک‌دانان اهل انگلستان","فیلسوفان طبیعی","مخترعان اهل انگلستان","مسیحیان اهل انگلستان", "معماران سده ۱۷ (میلادی) اهل انگلستان","هنرمندان اهل لندن"],"wgPageViewLanguage":"fa","wgPageContentLanguage":"fa","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"رابرت_هوک","wgRelevantArticleId":24206,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"status":{"levels":1}}},"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fa","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"fa"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":50000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled" :false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q46830","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.math.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=[ "ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Edittools","ext.gadget.EasyNewSection","ext.gadget.signit","ext.gadget.decodesummary","ext.gadget.Watchlist","ext.gadget.switcher","ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=ext.cite.styles%7Cext.math.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fa&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/13_Portrait_of_Robert_Hooke.JPG/1200px-13_Portrait_of_Robert_Hooke.JPG"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1430"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/13_Portrait_of_Robert_Hooke.JPG/800px-13_Portrait_of_Robert_Hooke.JPG"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="954"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/13_Portrait_of_Robert_Hooke.JPG/640px-13_Portrait_of_Robert_Hooke.JPG"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="763"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="رابرت هوک - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fa.m.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%87%D9%88%DA%A9"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="ویرایش" href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%87%D9%88%DA%A9&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ویکی‌پدیا (fa)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fa.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%87%D9%88%DA%A9"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fa"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="خوراک اتم برای ویکی‌پدیا" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-رابرت_هوک rootpage-رابرت_هوک skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">پرش به محتوا</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="منوی اصلی" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">منوی اصلی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">منوی اصلی</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> بازدید محتوا </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="مشاهدهٔ صفحهٔ اصلی [z]" accesskey="z"><span>صفحهٔ اصلی</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C" title="یافتن اطلاعات پس‌زمینه پیرامون رویدادهای کنونی"><span>رویدادهای کنونی</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C" title="آوردن یک صفحهٔ تصادفی [x]" accesskey="x"><span>مقالهٔ تصادفی</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-collaboration" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-collaboration" > <div class="vector-menu-heading"> همکاری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1" title="فهرستی از تغییرات اخیر ویکی [r]" accesskey="r"><span>تغییرات اخیر</span></a></li><li id="n-cooperateing" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C"><span>ویکی‌نویس شوید!</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA" title="مکانی برای دریافتن"><span>راهنما</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="//fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%D8%A7"><span>تماس با ویکی‌پدیا</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ویکی‌پدیا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fa.svg" style="width: 6em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="دانشنامهٔ آزاد" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fa.svg" width="72" height="18" style="width: 4.5em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D9%88" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>جستجو</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="جستجو در ویکی‌پدیا" aria-label="جستجو در ویکی‌پدیا" autocapitalize="sentences" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="ویژه:جستجو"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">جستجو</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="ابزارهای شخصی"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="تغییر ظاهر اندازهٔ قلم، عرض و رنگ صفحه" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ظاهر" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ظاهر</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa" class=""><span>کمک مالی</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA+%D9%87%D9%88%DA%A9" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است." class=""><span>ایجاد حساب</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA+%D9%87%D9%88%DA%A9" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o" class=""><span>ورود</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="گزینه‌های بیشتر" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارهای شخصی" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ابزارهای شخصی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="منوی کاربری" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa"><span>کمک مالی</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA+%D9%87%D9%88%DA%A9" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>ایجاد حساب</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA+%D9%87%D9%88%DA%A9" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>ورود</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> صفحه‌هایی برای ویرایشگرانی که از سامانه خارج شدند <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87" aria-label="دربارهٔ ویرایش‌کردن بیشتر بدانید"><span>بیشتر بدانید</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86" title="فهرست ویرایش‌ها انجام شده از این نشانی آی‌پی [y]" accesskey="y"><span>مشارکت‌ها</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D9%85%D9%86" title="بحث پیرامون ویرایش‌های این نشانی آی‌پی [n]" accesskey="n"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="فهرست" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">فهرست</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">نهفتن</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">بخش آغازین</div> </a> </li> <li id="toc-دربارهٔ_هوک" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#دربارهٔ_هوک"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱</span> <span>دربارهٔ هوک</span> </div> </a> <ul id="toc-دربارهٔ_هوک-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-زندگی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#زندگی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲</span> <span>زندگی</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-زندگی-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های زندگی</span> </button> <ul id="toc-زندگی-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-شخصیت" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#شخصیت"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۱</span> <span>شخصیت</span> </div> </a> <ul id="toc-شخصیت-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-فعالیت_علمی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#فعالیت_علمی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳</span> <span>فعالیت علمی</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-فعالیت_علمی-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های فعالیت علمی</span> </button> <ul id="toc-فعالیت_علمی-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-معماری" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#معماری"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۱</span> <span>معماری</span> </div> </a> <ul id="toc-معماری-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-زیست‌شناسی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#زیست‌شناسی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۲</span> <span>زیست‌شناسی</span> </div> </a> <ul id="toc-زیست‌شناسی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-فیزیک" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#فیزیک"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۳</span> <span>فیزیک</span> </div> </a> <ul id="toc-فیزیک-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-قانون_هوک" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#قانون_هوک"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۳.۱</span> <span>قانون هوک</span> </div> </a> <ul id="toc-قانون_هوک-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-گرانش" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#گرانش"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۳.۲</span> <span>گرانش</span> </div> </a> <ul id="toc-گرانش-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-زمین‌شناسی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#زمین‌شناسی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۴</span> <span>زمین‌شناسی</span> </div> </a> <ul id="toc-زمین‌شناسی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-نجوم" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#نجوم"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۵</span> <span>نجوم</span> </div> </a> <ul id="toc-نجوم-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-روان‌شناسی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#روان‌شناسی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۶</span> <span>روان‌شناسی</span> </div> </a> <ul id="toc-روان‌شناسی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-شیمی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#شیمی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۷</span> <span>شیمی</span> </div> </a> <ul id="toc-شیمی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-جستارهای_وابسته" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#جستارهای_وابسته"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴</span> <span>جستارهای وابسته</span> </div> </a> <ul id="toc-جستارهای_وابسته-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پیوند_به_بیرون" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#پیوند_به_بیرون"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵</span> <span>پیوند به بیرون</span> </div> </a> <ul id="toc-پیوند_به_بیرون-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-منابع" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#منابع"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶</span> <span>منابع</span> </div> </a> <ul id="toc-منابع-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="فهرست" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر وضعیت فهرست محتویات" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">تغییر وضعیت فهرست محتویات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">رابرت هوک</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="به مقاله‌ای به یک زبان دیگر بروید. به ۹۲ زبان در دسترس است." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-92" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">۹۲ زبان</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–آفریکانس" lang="af" hreflang="af" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="آفریکانس" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%AE%E1%89%A0%E1%88%AD%E1%89%B5_%E1%88%81%E1%8A%AD" title="ሮበርት ሁክ–امهری" lang="am" hreflang="am" data-title="ሮበርት ሁክ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="امهری" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="مقالهٔ خوب"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%87%D9%88%D9%83" title="روبرت هوك–عربی" lang="ar" hreflang="ar" data-title="روبرت هوك" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="عربی" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%87%D9%88%D9%83_(%D9%83%D8%A7%D8%AA%D8%A8_%D9%8A%D9%88%D9%85%D9%8A%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D9%86_%D9%85%D9%85%D9%84%D9%83%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%AC%D9%84%D8%AA%D8%B1%D8%A7)" title="روبرت هوك (كاتب يوميات من مملكه انجلترا)–عربی مصری" lang="arz" hreflang="arz" data-title="روبرت هوك (كاتب يوميات من مملكه انجلترا)" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="عربی مصری" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–آستوری" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="آستوری" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Robert_Huk" title="Robert Huk–ترکی آذربایجانی" lang="az" hreflang="az" data-title="Robert Huk" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ترکی آذربایجانی" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%87%D9%88%DA%A9" title="رابرت هوک–South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="رابرت هوک" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%82_%D0%93%D1%83%D0%BA" title="Роберт Гук–بلاروسی" lang="be" hreflang="be" data-title="Роберт Гук" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="بلاروسی" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D0%B1%D1%8D%D1%80%D1%82_%D0%93%D1%83%D0%BA" title="Робэрт Гук–بلاروسی (دستورخط کلاسیک)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Робэрт Гук" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="بلاروسی (دستورخط کلاسیک)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D0%B1%D1%8A%D1%80%D1%82_%D0%A5%D1%83%D0%BA" title="Робърт Хук–بلغاری" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Робърт Хук" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="بلغاری" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B0%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%9F_%E0%A6%B9%E0%A7%81%E0%A6%95" title="রবার্ট হুক–بنگالی" lang="bn" hreflang="bn" data-title="রবার্ট হুক" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="بنگالی" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–بوسنیایی" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="بوسنیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–کاتالان" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="کاتالان" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%95%DB%86%D8%A8%DB%8E%D8%B1%D8%AA_%DA%BE%D9%88%DA%A9" title="ڕۆبێرت ھوک–کردی مرکزی" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ڕۆبێرت ھوک" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="کردی مرکزی" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–چکی" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="چکی" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–ولزی" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="ولزی" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–دانمارکی" lang="da" hreflang="da" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="دانمارکی" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–آلمانی" lang="de" hreflang="de" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="آلمانی" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A1%CF%8C%CE%BC%CF%80%CE%B5%CF%81%CF%84_%CE%A7%CE%BF%CF%85%CE%BA" title="Ρόμπερτ Χουκ–یونانی" lang="el" hreflang="el" data-title="Ρόμπερτ Χουκ" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="یونانی" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="مقالهٔ خوب"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–انگلیسی" lang="en" hreflang="en" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="English" data-language-local-name="انگلیسی" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–اسپرانتو" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="اسپرانتو" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–اسپانیایی" lang="es" hreflang="es" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="اسپانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–استونیایی" lang="et" hreflang="et" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="استونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–باسکی" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="باسکی" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–فنلاندی" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="فنلاندی" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–فرانسوی" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="فرانسوی" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–فریزی شمالی" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="فریزی شمالی" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–فریسی غربی" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="فریسی غربی" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–ایرلندی" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ایرلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–گالیسیایی" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="گالیسیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A8%D7%95%D7%91%D7%A8%D7%98_%D7%94%D7%95%D7%A7" title="רוברט הוק–عبری" lang="he" hreflang="he" data-title="רוברט הוק" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="عبری" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A5%89%E0%A4%AC%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%9F_%E0%A4%B9%E0%A5%81%E0%A4%95" title="रॉबर्ट हुक–هندی" lang="hi" hreflang="hi" data-title="रॉबर्ट हुक" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="هندی" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–کروات" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="کروات" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–هائیتیایی" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="هائیتیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–مجاری" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="مجاری" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8C%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%BF_%D5%80%D5%B8%D6%82%D5%AF" title="Ռոբերտ Հուկ–ارمنی" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Ռոբերտ Հուկ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ارمنی" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–اندونزیایی" lang="id" hreflang="id" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="اندونزیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–ایدو" lang="io" hreflang="io" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ایدو" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–ایسلندی" lang="is" hreflang="is" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ایسلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–ایتالیایی" lang="it" hreflang="it" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ایتالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%AD%E3%83%90%E3%83%BC%E3%83%88%E3%83%BB%E3%83%95%E3%83%83%E3%82%AF" title="ロバート・フック–ژاپنی" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ロバート・フック" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ژاپنی" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–جاوه‌ای" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="جاوه‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%A2_%E1%83%B0%E1%83%A3%E1%83%99%E1%83%98" title="რობერტ ჰუკი–گرجی" lang="ka" hreflang="ka" data-title="რობერტ ჰუკი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="گرجی" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%82_%D0%93%D1%83%D0%BA" title="Роберт Гук–قزاقی" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Роберт Гук" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="قزاقی" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B0%E0%B2%BE%E0%B2%AC%E0%B2%B0%E0%B3%8D%E0%B2%9F%E0%B3%8D_%E0%B2%B9%E0%B3%81%E0%B2%95%E0%B3%8D" title="ರಾಬರ್ಟ್ ಹುಕ್–کانارا" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ರಾಬರ್ಟ್ ಹುಕ್" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="کانارا" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%A1%9C%EB%B2%84%ED%8A%B8_%ED%9B%85" title="로버트 훅–کره‌ای" lang="ko" hreflang="ko" data-title="로버트 훅" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="کره‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–کردی" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="کردی" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Robertus_Hookius" title="Robertus Hookius–لاتین" lang="la" hreflang="la" data-title="Robertus Hookius" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="لاتین" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–لیتوانیایی" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="لیتوانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Roberts_Huks" title="Roberts Huks–لتونیایی" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Roberts Huks" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="لتونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–مالاگاسی" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="مالاگاسی" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%82_%D0%A5%D1%83%D0%BA" title="Роберт Хук–مقدونی" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Роберт Хук" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="مقدونی" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B1%E0%B5%8B%E0%B4%AC%E0%B5%BC%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B5%8D_%E0%B4%B9%E0%B5%81%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B5%8D" title="റോബർട്ട് ഹുക്ക്–مالایالامی" lang="ml" hreflang="ml" data-title="റോബർട്ട് ഹുക്ക്" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="مالایالامی" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–مالایی" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="مالایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9B%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%97%E1%80%90%E1%80%BA_%E1%80%9F%E1%80%BD%E1%80%90%E1%80%BA" title="ရောဗတ် ဟွတ်–برمه‌ای" lang="my" hreflang="my" data-title="ရောဗတ် ဟွတ်" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="برمه‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–هلندی" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="هلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–نروژی نی‌نُشک" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="نروژی نی‌نُشک" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–نروژی بوک‌مُل" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="نروژی بوک‌مُل" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–اکسیتان" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="اکسیتان" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%AC%E0%A8%B0%E0%A8%9F_%E0%A8%B9%E0%A9%81%E0%A9%B1%E0%A8%95" title="ਰਾਬਰਟ ਹੁੱਕ–پنجابی" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਰਾਬਰਟ ਹੁੱਕ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="پنجابی" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–لهستانی" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="لهستانی" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–پیدمونتی" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="پیدمونتی" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D9%B9_%DB%81%DA%A9" title="رابرٹ ہک–پنجابی" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="رابرٹ ہک" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="پنجابی" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D9%BC_%D9%87%D9%88%DA%A9" title="رابرټ هوک–پشتو" lang="ps" hreflang="ps" data-title="رابرټ هوک" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="پشتو" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–پرتغالی" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="پرتغالی" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–رومانیایی" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="رومانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D1%83%D0%BA,_%D0%A0%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%82" title="Гук, Роберт–روسی" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Гук, Роберт" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="روسی" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%AC%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%9F%E0%A5%8D_%E0%A4%B9%E0%A5%81%E0%A4%95%E0%A5%8D" title="राबर्ट् हुक्–سانسکریت" lang="sa" hreflang="sa" data-title="राबर्ट् हुक्" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="سانسکریت" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–صرب و کرواتی" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="صرب و کرواتی" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%BB%E0%B7%9C%E0%B6%B6%E0%B6%A7%E0%B7%8A_%E0%B7%84%E0%B7%94%E0%B6%9A%E0%B7%8A" title="රොබට් හුක්–سینهالی" lang="si" hreflang="si" data-title="රොබට් හුක්" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="سینهالی" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–انگلیسی ساده" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="انگلیسی ساده" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–اسلواکی" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="اسلواکی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–اسلوونیایی" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="اسلوونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Robert_Huk" title="Robert Huk–آلبانیایی" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Robert Huk" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="آلبانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%82_%D0%A5%D1%83%D0%BA" title="Роберт Хук–صربی" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Роберт Хук" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="صربی" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–سوئدی" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="سوئدی" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–سواحیلی" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="سواحیلی" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%B0%E0%AE%BE%E0%AE%AA%E0%AE%B0%E0%AF%8D%E0%AE%9F%E0%AF%8D_%E0%AE%B9%E0%AF%82%E0%AE%95%E0%AF%8D" title="ராபர்ட் ஹூக்–تامیلی" lang="ta" hreflang="ta" data-title="ராபர்ட் ஹூக்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="تامیلی" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%8D_%E0%B0%B9%E0%B1%81%E0%B0%95%E0%B1%8D" title="రాబర్ట్ హుక్–تلوگویی" lang="te" hreflang="te" data-title="రాబర్ట్ హుక్" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="تلوگویی" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%9A%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%95_%E0%B8%AE%E0%B8%B8%E0%B8%81" title="รอเบิร์ต ฮุก–تایلندی" lang="th" hreflang="th" data-title="รอเบิร์ต ฮุก" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="تایلندی" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–تاگالوگی" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="تاگالوگی" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–ترکی استانبولی" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ترکی استانبولی" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%82_%D0%93%D1%83%D0%BA" title="Роберт Гук–اوکراینی" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Роберт Гук" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="اوکراینی" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D9%B9_%DB%81%DA%A9" title="رابرٹ ہک–اردو" lang="ur" hreflang="ur" data-title="رابرٹ ہک" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="اردو" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–ازبکی" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ازبکی" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–ویتنامی" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ویتنامی" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–وارایی" lang="war" hreflang="war" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="وارایی" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E7%BD%97%E4%BC%AF%E7%89%B9%C2%B7%E8%83%A1%E5%85%8B" title="罗伯特·胡克–وو" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="罗伯特·胡克" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="وو" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%A2_%E1%83%B0%E1%83%A3%E1%83%99%E1%83%98" title="რობერტ ჰუკი–Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="რობერტ ჰუკი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%BD%97%E4%BC%AF%E7%89%B9%C2%B7%E8%83%A1%E5%85%8B" title="罗伯特·胡克–چینی" lang="zh" hreflang="zh" data-title="罗伯特·胡克" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="چینی" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Robert_Hooke" title="Robert Hooke–مین نان" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Robert Hooke" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="مین نان" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E7%BE%85%E6%8B%94%E8%99%8E%E5%85%8B" title="羅拔虎克–کانتونی" lang="yue" hreflang="yue" data-title="羅拔虎克" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="کانتونی" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q46830#sitelinks-wikipedia" title="ویرایش پیوندهای بین‌زبانی" class="wbc-editpage">ویرایش پیوندها</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="فضاهای نام"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%87%D9%88%DA%A9" title="دیدن صفحهٔ محتویات [c]" accesskey="c"><span>مقاله</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB:%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%87%D9%88%DA%A9" rel="discussion" title="گفتگو پیرامون محتوای صفحه [t]" accesskey="t"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر گونهٔ زبان" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">فارسی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="بازدیدها"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%87%D9%88%DA%A9"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%87%D9%88%DA%A9&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%87%D9%88%DA%A9&action=history" title="نسخه‌های پیشین این صفحه [h]" accesskey="h"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارها" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ابزارها</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ابزارها</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="گزینه‌های بیشتر" > <div class="vector-menu-heading"> عمل‌ها </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%87%D9%88%DA%A9"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%87%D9%88%DA%A9&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%87%D9%88%DA%A9&action=history"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> عمومی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%87%D9%88%DA%A9" title="فهرست همهٔ صفحه‌هایی که به این صفحه پیوند می‌دهند [j]" accesskey="j"><span>پیوندها به این صفحه</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%87%D9%88%DA%A9" rel="nofollow" title="تغییرات اخیر صفحه‌هایی که این صفحه به آن‌ها پیوند دارد [k]" accesskey="k"><span>تغییرات مرتبط</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/ویکی‌پدیا:بارگذاری" title="بارگذاری تصاویر و پرونده‌های دیگر [u]" accesskey="u"><span>بارگذاری پرونده</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87" title="فهرستی از همهٔ صفحه‌های ویژه [q]" accesskey="q"><span>صفحه‌های ویژه</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%87%D9%88%DA%A9&oldid=39746914" title="پیوند پایدار به این نسخه از این صفحه"><span>پیوند پایدار</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%87%D9%88%DA%A9&action=info" title="اطلاعات بیشتر دربارهٔ این صفحه"><span>اطلاعات صفحه</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF&page=%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%87%D9%88%DA%A9&id=39746914&wpFormIdentifier=titleform" title="اطلاعات در خصوص چگونگی یادکرد این صفحه"><span>یادکرد این صفحه</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25B1%25D8%25A7%25D8%25A8%25D8%25B1%25D8%25AA_%25D9%2587%25D9%2588%25DA%25A9"><span>دریافت نشانی کوتاه‌شده</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25B1%25D8%25A7%25D8%25A8%25D8%25B1%25D8%25AA_%25D9%2587%25D9%2588%25DA%25A9"><span>بارگیری کد QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> نسخه‌برداری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:DownloadAsPdf&page=%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%87%D9%88%DA%A9&action=show-download-screen"><span>بارگیری به‌صورت PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%87%D9%88%DA%A9&printable=yes" title="نسخهٔ قابل چاپ این صفحه [p]" accesskey="p"><span>نسخهٔ قابل چاپ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> در پروژه‌های دیگر </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Robert_Hooke" hreflang="en"><span>ویکی‌انبار</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q46830" title="پیوند به آیتم متصل‌شدۀ مخزن داده‌ها [g]" accesskey="g"><span>آیتم ویکی‌داده</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ظاهر</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">نهفتن</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="fa" dir="rtl"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r35359648">.mw-parser-output .infobox-subbox{padding:0;border:none;margin:-3px;width:auto;min-width:100%;font-size:100%;clear:none;float:none;background-color:transparent}.mw-parser-output .infobox-3cols-child{margin:auto}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-header,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-subheader,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-above,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-title,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-image,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-full-data,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-below{text-align:center}</style><table class="infobox biography vcard"><tbody><tr><th colspan="2" class="infobox-above"><div class="fn">رابرت هوک</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-image"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:13_Portrait_of_Robert_Hooke.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/13_Portrait_of_Robert_Hooke.JPG/220px-13_Portrait_of_Robert_Hooke.JPG" decoding="async" width="220" height="262" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/13_Portrait_of_Robert_Hooke.JPG/330px-13_Portrait_of_Robert_Hooke.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/13_Portrait_of_Robert_Hooke.JPG/440px-13_Portrait_of_Robert_Hooke.JPG 2x" data-file-width="1359" data-file-height="1620" /></a></span></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">زادهٔ</th><td class="infobox-data">۱۸ ژوئن ۱۶۳۵<br /><div style="display:inline" class="birthplace"><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%B4%D9%88%D8%A7%D8%AA%D8%B1%D8%8C_%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%87_%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA" title="فرشواتر، جزیره وایت">فرشواتر، جزیره وایت</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3" class="mw-redirect" title="انگلیس">انگلیس</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">درگذشت</th><td class="infobox-data">۳ مارس ۱۷۰۳ (۶۷ سال)<br /><div style="display:inline" class="deathplace"><a href="/wiki/%D9%84%D9%86%D8%AF%D9%86" title="لندن">لندن</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="انگلستان">انگلستان</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">آرامگاه</th><td class="infobox-data label">St Helen's Church, Bishopsgate</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">ملیت</th><td class="infobox-data category"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="انگلستان">انگلیسی</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">پیشه</th><td class="infobox-data role"><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="زیست‌شناسی">زیست‌شناسی</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="معماری">معماری</a> و <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="فیزیک">فیزیک</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><span style="white-space:nowrap;">آثار برجسته</span></th><td class="infobox-data">کشف <a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D9%88%D9%84" title="سلول">سلول</a> و <a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D9%87%D9%88%DA%A9" title="قانون هوک">قانون هوک</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">والدین</th><td class="infobox-data">جان هوک و سیسیلی جایلز</td></tr><tr><th colspan="2" class="infobox-header">امضاء</th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"><span class="infobox-signature skin-invert" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Robert_Hooke_Signature.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Robert_Hooke_Signature.png/150px-Robert_Hooke_Signature.png" decoding="async" width="150" height="56" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Robert_Hooke_Signature.png/225px-Robert_Hooke_Signature.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Robert_Hooke_Signature.png/300px-Robert_Hooke_Signature.png 2x" data-file-width="305" data-file-height="114" /></a></span></td></tr></tbody></table> <p><b>رابرت هوک</b> (<a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="زبان انگلیسی">انگلیسی</a>: <span lang="en"><bdi>Robert Hooke</bdi></span>؛ ۱۸ ژوئن ۱۶۳۵ – ۳ مارس ۱۷۰۳) عضو <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AC%D9%85%D9%86_%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%AA%DB%8C" title="انجمن سلطنتی">انجمن سلطنتی</a>، یکی از فلاسفهٔ <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="علوم طبیعی">علوم طبیعی</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1" title="معمار">معمار</a> و <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%85%D9%86%D8%AF" title="دانشمند">دانشمند</a> <a href="/wiki/%D9%87%D9%85%D9%87%E2%80%8C%DA%86%DB%8C%D8%B2%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="همه‌چیزدان">علوم معقول و منقول</a> انگلیسی بود که نقش مهمی را در <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="انقلاب علمی">انقلاب علمی</a> در هر دو زمینهٔ <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="علوم تجربی">تجربی</a> و تئوری ایفا کرد. در بعضی مقالات از او با نام رابین یاد شده‌است. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="دربارهٔ_هوک"><span id=".D8.AF.D8.B1.D8.A8.D8.A7.D8.B1.D9.87.D9.94_.D9.87.D9.88.DA.A9"></span>دربارهٔ هوک</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%87%D9%88%DA%A9&action=edit&section=1" title="ویرایش بخش: دربارهٔ هوک"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>هوک به واسطهٔ <a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D9%87%D9%88%DA%A9" title="قانون هوک">قانون کشسانی (قوانین هوک)</a>، کتابی به نام <a href="/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="میکروگرافیا (صفحه وجود ندارد)">میکروگرافیا</a> و به کار بردن واژهٔ «<a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D9%88%D9%84" title="سلول">سلول</a>» برای اولین بار به عنوان پایه‌ای‌ترین واحد زندگی، در خاطره‌ها مانده‌است. حتی در حال حاضر نیز کمتر از آنچه انتظار می‌رود دربارهٔ زندگی او نوشته شده‌است. او در یک برهه، به‌طور هم‌زمان متصدی آزمایشگاه‌های <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AC%D9%85%D9%86_%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%AA%DB%8C" title="انجمن سلطنتی">انجمن سلطنتی</a> و عضو شورای آن، استاد <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%D9%87" title="هندسه">هندسه</a> در <a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%AC_%DA%AF%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="کالج گرشام (صفحه وجود ندارد)">کالج گرشام</a> و <a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%B4%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="نقشه‌برداری">نقشه‌بردار</a> شهر <a href="/wiki/%D9%84%D9%86%D8%AF%D9%86" title="لندن">لندن</a> پس از <a href="/wiki/%D8%A2%D8%AA%D8%B4%E2%80%8C%D8%B3%D9%88%D8%B2%DB%8C_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF_%D9%84%D9%86%D8%AF%D9%86" title="آتش‌سوزی بزرگ لندن">آتش‌سوزی بزرگ</a> این شهر بود که به نظر می‌رسد فعالیت او بعد از آتش‌سوزی بیش از نیمی از تمامی نقشه‌برداران بوده‌است. </p><p>او همچنین یکی از مهم‌ترین <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1" title="معمار">معماران</a> زمان خود بود، هر چند تعداد کمی از ساختمان‌های او تاکنون باقی‌مانده‌اند و برخی از آن‌ها به‌طور کلی شهرت خود را از دست داده‌اند ولی در تنظیم قوانین <a href="/wiki/%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AD%DB%8C" title="طراحی">طراحی</a> برای <a href="/wiki/%D9%84%D9%86%D8%AF%D9%86" title="لندن">لندن</a> نقشی مفید داشته و تجربیاتش تا این زمان نیز باقی است. <a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D9%84%D9%86_%DA%86%D9%BE%D9%85%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="آلن چپمن (صفحه وجود ندارد)">آلن چپمن</a> او را به عنوان " لئوناردوی انگلستان " معرفی کرد. هوک در زمان <a href="/w/index.php?title=%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA_%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%85%D9%88%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="حکومت کرامول (صفحه وجود ندارد)">حکومت کرامول</a>، در <a href="/w/index.php?title=%D8%A2%DA%A9%D8%A7%D8%AF%D9%85%DB%8C_%D9%88%D9%88%D8%AF%D9%87%D8%A7%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="آکادمی وودهام (صفحه وجود ندارد)">کالج وودهام</a> تحصیل کرد و همان‌جا بود که یکی از گره‌های ناگسستنی گروهی از سلطنت‌طلبان شد که محوریت آن‌ها حول <a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="جان ویکینیز (صفحه وجود ندارد)">جان ویکینیز</a> می‌گشت. در اینجا او به عنوان دستیار <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%B3" title="توماس ویلیس">توماس ویلیس</a> و <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%A8%D9%88%DB%8C%D9%84" title="رابرت بویل">رابرت بویل</a> مشغول به کار شد و <a href="/wiki/%D9%BE%D9%85%D9%BE_%D8%AE%D9%84%D8%A3" title="پمپ خلأ">پمپ خلأ</a> استفاده شده در آزمایش <a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%A8%D9%88%DB%8C%D9%84" title="قانون بویل">قانون بویل</a> را ساخت. او سازندهٔ برخی از نخستین <a href="/wiki/%D8%AA%D9%84%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%BE_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AA%D8%A7%D8%A8%DB%8C" title="تلسکوپ بازتابی">تلسکوپ‌های گریگوری</a> بود، گردش <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%DB%8C%D8%AE" title="مریخ">مریخ</a> و <a href="/wiki/%D9%85%D8%B4%D8%AA%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="مشتری">مشتری</a> را مشاهده کرد و بر اساس مشاهدات خود بر روی <a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%DA%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%87" class="mw-redirect" title="سنگواره">سنگواره‌ها</a>، از طرفداران فرضیهٔ <a href="/wiki/%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84" class="mw-redirect" title="تکامل">تکامل</a> زیستی شد. او بر روی پدیدهٔ <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%DA%A9%D8%B3%D8%A7%D8%B1_%D9%86%D9%88%D8%B1" class="mw-redirect" title="انکسار نور">انکسار نور</a> تحقیق کرد و نظریهٔ موجی بودن نور را ارائه داد و اولین کسی بود که اذعان داشت مواد در هنگام گرم شدن <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%B3%D8%A7%D8%B7" class="mw-redirect" title="انبساط">انبساط</a> می‌یابند و <a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D8%A7" title="هوا">هوا</a> از ذرات کوچکی ساخته شده‌است که فاصلهٔ زیادی با یکدیگر دارند. او در زمینهٔ <a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%B4%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="نقشه‌برداری">نقشه‌برداری</a> و نقشه‌کشی پیشگام بود و در پروژه‌ای که منجر به طراحی اولین نقشهٔ مدرن شد، شرکت داشت. </p><p>او همچنین کشف کرد که <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B4" title="گرانش">نیروی گرانش</a> متناسب با مجذور فاصله کاهش می‌یابد و چنین رابطه‌ای حاکم بر حرکت <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D9%87" title="سیاره">سیارات</a> است، این ایده متعاقباً توسط <a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%AA%D9%86" class="mw-redirect" title="نیوتن">نیوتن</a> توسعه و ارائه شد. بخش عمده‌ای از کارهای علمی هوک زمانی که متصدی آزمایشگاه‌های انجمن سلطنتی بود، پستی که از سال ۱۶۶۲ میلادی به وی واگذار شد، یا زمانی که جزئی از خانوادهٔ <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%A8%D9%88%DB%8C%D9%84" title="رابرت بویل">رابرت بویل</a> محسوب می‌شد، صورت گرفت. </p><p>بسیاری از آنچه دربارهٔ هوک می‌دانیم بر پایهٔ <a href="/wiki/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87" title="زندگی‌نامه">زندگی‌نامه‌ای</a> است که از سال ۱۶۹۶ شروع به نوشتن آن کرد ولی ناتمام ماند. <a href="/w/index.php?title=%D8%B1%DB%8C%DA%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="ریچارد والر (صفحه وجود ندارد)">ریچارد والر</a> این نوشته‌ها را مرجعی برای نوشتن معرفی‌نامه‌ای دربارهٔ زندگی کاری رابرت هوک پس از مرگش قرار داد که در سال ۱۷۰۵ به چاپ رسید. والر توانست به کمک زندگی‌نامهٔ استادان کالج گرشام اثر جان وارد و خلاصهٔ زندگی‌نامه‌ها اثر جان آبری، زندگی‌نامهٔ هوک را بنویسد. </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Robert_Boyle_0001.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Robert_Boyle_0001.jpg/154px-Robert_Boyle_0001.jpg" decoding="async" width="154" height="195" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Robert_Boyle_0001.jpg/231px-Robert_Boyle_0001.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Robert_Boyle_0001.jpg/308px-Robert_Boyle_0001.jpg 2x" data-file-width="523" data-file-height="663" /></a><figcaption>رابرت بویل</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="زندگی"><span id=".D8.B2.D9.86.D8.AF.DA.AF.DB.8C"></span>زندگی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%87%D9%88%DA%A9&action=edit&section=2" title="ویرایش بخش: زندگی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>زندگی بزرگسالی او به سه دورهٔ متمایز تقسیم می‌شود: به عنوان یک <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%82%D9%82" class="mw-redirect" title="محقق">محقق</a> علمی با استعداد ولی بی‌پول، دستیابی به ثروتی عظیم و کسب شهرت از طریق کار فراوان و دقت زیاد بعد از آتش‌سوزی بزرگ‌سال ۱۶۶۶ و در نهایت بیماری و مباحثه‌های فکری حسادت‌آمیز. ممکن است این مسائل به گمنامی تاریخی او مربوط باشد.<br />رابرت هوک در سال ۱۶۳۵ میلادی در فرش واتر واقع در <a href="/wiki/%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%87_%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA" title="جزیره وایت">جزیرهٔ وایت</a> به دنیا آمد. نام پدرش جان هوک و نام مادرش سیسیلی جایل بود. رابرت آخرین فرزند از چهار فرزند خانواده بود. دارای یک برادر و دو خواهر بود که با کوچک‌ترین آن‌ها هفت سال اختلاف سنی داشت. پدرش <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%DB%8C%D8%B4" title="کشیش">کشیش</a> <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3" class="mw-redirect" title="کلیسای انگلیس">کلیسای انگلیس</a>، معاون کلیسای بخش فرش واتر بود و دو برادرش نیز کشیش بودند. از رابرت هوک نیز انتظار می‌رفت که در تحصیلاتش موفق شود و به <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7" title="کلیسا">کلیسا</a> ملحق شود. جان هوک مسئول مدرسهٔ محلی نیز بود، بنابراین می‌توانست شاید به دلیل ضعف جسمی فرزندش حداقل نیمی از دروس را در خانه به رابرت تعلیم دهد. او یک <a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%AA%E2%80%8C%D8%B7%D9%84%D8%A8" title="سلطنت‌طلب">سلطنت‌طلب</a> بود و هنگامی که به <a href="/wiki/%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%87_%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA" title="جزیره وایت">جزیرهٔ وایت</a> فرار کرد یقیناً عضو گروهی بود که برای ادای احترام به <a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D8%B1%D9%84%D8%B2_%DB%8C%DA%A9%D9%85" title="چارلز یکم">چارلز یکم</a> به دیدارش رفتند. رابرت نیز، به عنوان یک سلطنت‌طلب وفادار بزرگ شد .<br />مانند جوانان، رابرت هوک نیز مجذوب مشاهدات، کارهای <a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9" title="مکانیک">مکانیکی</a> و <a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4%DB%8C" title="نقاشی">نقاشی</a> بود و می‌خواست که راه‌های مختلف را در زندگی‌اش دنبال کند. او یک ساعت برنجی را <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AA%D8%A7%DA%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="دمونتاژ (صفحه وجود ندارد)">دمونتاژ</a> کرد و یک المثنی از آن ساخت که به خوبی کار می‌کرد، او یادگرفت که طراحی کند و مواد مورد نیاز خود را با استفاده از <a href="/wiki/%D8%B2%D8%BA%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%B3%D9%86%DA%AF" title="زغال‌سنگ">زغال‌سنگ</a>، <a href="/wiki/%DA%AF%DA%86" title="گچ">گچ</a> و <a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%DA%AF_%D8%A2%D9%87%D9%86" title="سنگ آهن">سنگ آهن</a> بسازد. با مرگ پدرش در سال ۱۶۴۸، رابرت مجموع ۴۰ پوند را به ارث برد که توانست به وسیلهٔ آن در دورهٔ کارآموزی شرکت کند. به علت ناتوانی جسمی رابرت و وسایل مکانیکی ای که داشت، پدرش تصور می‌کرد که او ممکن است یک تعمیرکار ساعت یا طراح شود، چرا که به طراحی نیز علاقه نشان می‌داد. هوک دانش‌آموزی مستعد بود، بنابراین هرچند به <a href="/wiki/%D9%84%D9%86%D8%AF%D9%86" title="لندن">لندن</a> رفت تا دورهٔ کارآموزی‌اش را ادامه دهد و با <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D9%88%D9%BE%D8%B1" title="ساموئل کوپر">ساموئل کوپر</a> و <a href="/w/index.php?title=%D9%BE%DB%8C%D8%AA%D8%B1_%D9%84%D9%84%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="پیتر للی (صفحه وجود ندارد)">پیتر للی</a> درس بخواند، ولی به‌زودی توانست وارد <a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%87_%D9%88%D8%B3%D8%AA_%D9%85%DB%8C%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%B1" class="mw-redirect" title="مدرسه وست مینستر">مدرسه وست مینستر</a> که تحت مدیریت دکتر بازبی بود، شود. هوک به زودی به <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="زبان لاتین">زبان لاتین</a> و <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان یونانی">یونانی</a> و عناصر <a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D9%84%DB%8C%D8%AF%D8%B3" title="اقلیدس">اقلیدس</a> مسلط شد. در اینجا نیز، شروع به مطالعهٔ مادام‌العمر خود بر روی مکانیک کرد.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="شخصیت"><span id=".D8.B4.D8.AE.D8.B5.DB.8C.D8.AA"></span>شخصیت</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%87%D9%88%DA%A9&action=edit&section=3" title="ویرایش بخش: شخصیت"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>هیچ روایت معتبری از رابرت هوک وجود ندارد، وضعیتی که برخی آن را به اختلاف‌های بسیار میان هوک و <a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%D8%B2%D8%A7%DA%A9_%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%AA%D9%86" title="آیزاک نیوتن">آیزاک نیوتن</a> نسبت داده‌اند. در زمان هوک، انجمن سلطنتی در کالج گرشام برگزار می‌شد، اما پس از چند ماه از مرگ هوک، نیوتون رئیس این انجمن شد و چنین برنامه‌ریزی کرد که جلسات در جایی دیگر برپا شود. پس از گذشت چندین سال، در سال ۱۷۱۰، که محل برگزاری جلسات تغییر کرد، تصویر هوک در انجمن سلطنتی مفقود شد و هنوز نیز پیدا نشده‌است. </p><p><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%85" title="تایم">مجلهٔ تایم</a> در ۳ ژوئیهٔ ۱۹۳۹، تصویری که احتمال می‌داد متعلق به هوک باشد را منتشر کرد، اما زمانی که <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B4%D9%84%DB%8C_%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AA%D8%A7%DA%AF%D9%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="اشلی مونتاگو (صفحه وجود ندارد)">اشلی مونتاگو</a>، منبع این تصویر را پیگیری کرد، متوجه شد که هیچ ارتباط قابل اثباتی با هوک ندارد، به علاوه مونتاگو دریافت که توصیف‌های مکتوب دربارهٔ ظاهر هوک همگی به یکدیگر شبیه‌اند ولی با تصویر چاپ شده در مجلهٔ تایم هم‌خوانی ندارند. </p><p>در سال ۲۰۰۳، تاریخ‌شناسی به نام <a href="/w/index.php?title=%D9%84%DB%8C%D8%B2%D8%A7_%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="لیزا جاردین (صفحه وجود ندارد)">لیزا جاردین</a> چنین ادعا کرد که تصویری که اخیراً کشف شده‌است متعلق به هوک است اما <a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D8%AC%D9%86%D8%B3%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="ویلیام جنسن (صفحه وجود ندارد)">ویلیام جنسن</a> از <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B3%DB%8C%D9%86%D8%B3%DB%8C%D9%86%D8%A7%D8%AA%DB%8C" title="دانشگاه سینسیناتی">دانشگاه سینسیناتی</a> نشان داد که این ادعا صحیح نیست. نقاشی که جاردین از آن صحبت می‌کرد، در واقع متعلق به چهرهٔ دانشمندی <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="فلاندری‌ها">فنلاندری</a> به نام <a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%BE%D8%AA%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D9%88%D9%86_%D9%87%D9%84%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AA" title="ژان باپتیست ون هلمونت">ژان باپتیست ون هلمونت</a> بود.<br />سایر چهره‌های احتمالی که ممکن است متعلق به هوک باشند به شرح زیر است: </p> <ul><li>مُهری که هوک از آن استفاده می‌کرد به شکل سر یک مرد بود که برخی معتقدند احتمالاً تصویر خود هوک را نشان می‌دهد.</li> <li>تصویری که در ابتدای نسخهٔ ۱۷۲۸ از کتاب «دائرةالمعارف چمبر» چاپ شده‌است، تصویری از نیم‌تنهٔ رابرت هوک را نشان می‌دهد. با این حال مشخص نیست که این نقاشی واقعاً از چهرهٔ هوک کشیده شده‌است یا خیر.</li> <li>پنجرهٔ یادبودی که در «<a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%D9%86%D8%AA_%D9%87%D9%84%D9%86%D8%8C_%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%AF%D9%86" title="کلیسای سنت هلن، ابینگدن">کلیسای سنت هلن</a>» در <a href="/wiki/%D9%84%D9%86%D8%AF%D9%86" title="لندن">لندن</a> وجود داشت. اما این پنجره در واقع یک سری اشکال <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%D9%87" title="هندسه">هندسی</a> بر مبنای فرمول معین بودند و نه یک تصویر. به علاوه این پنجره در سال ۱۹۹۳ طی بمب‌گذاری این کلیسا از بین رفت.</li></ul> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Portrait_of_a_Mathematician_1680c.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Portrait_of_a_Mathematician_1680c.jpg/271px-Portrait_of_a_Mathematician_1680c.jpg" decoding="async" width="271" height="335" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Portrait_of_a_Mathematician_1680c.jpg/406px-Portrait_of_a_Mathematician_1680c.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Portrait_of_a_Mathematician_1680c.jpg/541px-Portrait_of_a_Mathematician_1680c.jpg 2x" data-file-width="1616" data-file-height="2000" /></a><figcaption>تک‌چهره‌ای که گمان می‌رود هوک باشد. (۱۶۸۰)</figcaption></figure> <p>در سال ۲۰۰۳، <a href="/w/index.php?title=%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7_%DA%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="ریتا گریر (صفحه وجود ندارد)">ریتا گریر</a> که نقاش چهره‌های تاریخی است، با هزینهٔ خود پروژه‌ای برای ایجاد یادبودی از هوک آغاز کرد. این پروژه با هدف ایجاد تصاویر معتبر از هوک که با توصیف‌های معاصر در مورد وی از دو منبع زیر هم‌خوانی داشت، صورت گرفت: </p><p>توصیف‌های جان آبری و ریچارد والر. تصاویری که گریر از هوک، زندگی و کار او ارائه کرد، در برنامه‌های تلویزیونی <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="انگلستان">انگلستان</a> و <a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" class="mw-redirect" title="آمریکا">آمریکا</a> و کتاب‌ها و مجله‌ها بازتاب یافته‌است. </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Hooke-microscope.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Hooke-microscope.png/150px-Hooke-microscope.png" decoding="async" width="150" height="166" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Hooke-microscope.png/225px-Hooke-microscope.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Hooke-microscope.png/300px-Hooke-microscope.png 2x" data-file-width="625" data-file-height="693" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%BE" title="میکروسکوپ">میکروسکوپ</a> ساخت هوک</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="فعالیت_علمی"><span id=".D9.81.D8.B9.D8.A7.D9.84.DB.8C.D8.AA_.D8.B9.D9.84.D9.85.DB.8C"></span>فعالیت علمی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%87%D9%88%DA%A9&action=edit&section=4" title="ویرایش بخش: فعالیت علمی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>هوک در سن ۱۸ سالگی وارد <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A2%DA%A9%D8%B3%D9%81%D9%88%D8%B1%D8%AF" title="دانشگاه آکسفورد">دانشگاه آکسفورد</a> شد و به زودی استعداد خود را در زمینهٔ <a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9" title="مکانیک">مکانیک</a> به جامعهٔ علمی آن زمان از جمله <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D9%85%D8%B3_%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="تامس ویلیس (صفحه وجود ندارد)">تامس ویلیس</a> و <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%A8%D9%88%DB%8C%D9%84" title="رابرت بویل">رابرت بویل</a> ثابت کرد. در هنگامی که بویل بر روی قانون مشهور خود کار می‌کرد، هوک به عنوان دستیار با او همکاری داشت. پس از بازگشت سلطنت <a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D8%B1%D9%84%D8%B2_%D8%AF%D9%88%D9%85_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="چارلز دوم انگلستان">چارلز دوم</a> محفل علمی غیررسمی آکسفورد هستهٔ انجمن سلطنتی جدید را تشکیل داد. در سال ۱۶۶۲ هوک متصدی آزمایش‌های آن گردید. او در این سال‌ها به فعالیت بر روی <a href="/wiki/%D8%AA%D9%84%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%BE" title="تلسکوپ">تلسکوپ</a> و دیگر ابزار نجومی و ساعت‌ها مشغول بود و توانست اصلاحات فراوانی در این زمینه ایجاد کند. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="معماری"><span id=".D9.85.D8.B9.D9.85.D8.A7.D8.B1.DB.8C"></span>معماری</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%87%D9%88%DA%A9&action=edit&section=5" title="ویرایش بخش: معماری"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:MK_WillenChurch01.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/MK_WillenChurch01.JPG/150px-MK_WillenChurch01.JPG" decoding="async" width="150" height="225" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/MK_WillenChurch01.JPG/225px-MK_WillenChurch01.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/MK_WillenChurch01.JPG/300px-MK_WillenChurch01.JPG 2x" data-file-width="1536" data-file-height="2304" /></a><figcaption>کلیسایی در <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%AA%D9%88%D9%86_%DA%A9%DB%8C%D9%86%D8%B2" title="میلتون کینز">میلتون کینز</a> یا معماری رابرت هوک</figcaption></figure> <p>هوک در زمان خود به عنوان نقشه‌بردار شهر لندن و دستیار <a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%81%D8%B1_%D9%88%D8%B1%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="کریستوفر ورن (صفحه وجود ندارد)">کریستوفر ورن</a>، شهرت یافت. هوک در سال ۱۶۶۶ پس از آتش‌سوزی بزرگ لندن، به ورن در بازسازی شهر کمک کرد و نیز، در طراحی «یادبود این آتش‌سوزی»، «<a href="/wiki/%D8%B1%D8%B5%D8%AF%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%AA%DB%8C_%DA%AF%D8%B1%DB%8C%D9%86%D9%88%DB%8C%DA%86" title="رصدخانه سلطنتی گرینویچ">رصدخانه سلطنتی گرینویچ</a>»، «<a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D8%A7%D8%AE_%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AA%D8%A7%DA%AF%D9%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="کاخ مونتاگو (صفحه وجود ندارد)">کاخ مونتاگو</a> در بلومسبری» و بنای غیر معروف «بیمارستان بثلم» (که به نام بدلم شهرت یافت) نیز همکاری داشت. سایر مکان‌هایی که توسط هوک طراحی شده‌اند عبارت‌اند از: کالج پزشکی سلطنتی در ۱۶۷۹، رگلی هال در <a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%88%DB%8C%DA%A9_%D8%B4%D8%A7%DB%8C%D8%B1" class="mw-redirect" title="وارویک شایر">وارویک شایر</a> و شهرک کلیسایی در <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%88%D9%84%D9%86" title="ویولن">ویلن</a> از <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%AA%D9%88%D9%86_%DA%A9%DB%8C%D9%86%D8%B2" title="میلتون کینز">میلتون کینز</a>. همچنین همکاری هوک یا کریستوفر ورن در زمینهٔ ساخت «کلیسای جامع سن پاول» صورت گرفت که در ساخت گنبد آن از روش هوک استفاده شده‌است. هوک همچنین در طراحی کتابخانهٔ پپیس شرکت داشته‌است، که در آن دست نوشته‌های ساموئل پپیس نگهداری می‌شود، این نوشته‌ها به عنوان معروف‌ترین شواهد واقعی آتش‌سوزی بزرگ لندن شناخته شده‌اند. هوک در بازسازی لندن پس از آتش‌سوزی بزرگ، پیشنهاد کرد که خیابان‌های لندن را بر اساس الگوی چهارخانه مجدداً طراحی کنند که در آن بلوارهای پهن و انشعابات مختلف وجود دارد. این الگو بعدها در نوسازی پاریس، لیورپول و بسیاری از شهرهای آمریکا مورد استفاده قرار گرفت. این پیشنهاد به علت مشاجره‌های مرتبط با حقوق مالکان بی‌نتیجه ماند، زیرا که مالکان به صورت مخفیانه مرزهای املاک خود را تغییر داده بودند. هوک به علت شایستگی‌های خود در مقام یک نقشه‌بردار و درایتی که در کار خود داشت، در بسیاری از این مشاجره‌ها مورد نیاز بود. به منظور مطالعهٔ بیشتر در مورد فعالیت‌های معماری هوک به کتاب نوشته شده توسط کوپر مراجعه کنید. </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:HookeFlea01.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/HookeFlea01.jpg/120px-HookeFlea01.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/HookeFlea01.jpg/180px-HookeFlea01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/HookeFlea01.jpg/240px-HookeFlea01.jpg 2x" data-file-width="1992" data-file-height="1494" /></a><figcaption>طراحی هوک از یک <a href="/wiki/%DA%A9%DA%A9_(%D8%AD%D8%B4%D8%B1%D9%87)" title="کک (حشره)">کَک</a></figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="زیست‌شناسی"><span id=".D8.B2.DB.8C.D8.B3.D8.AA.E2.80.8C.D8.B4.D9.86.D8.A7.D8.B3.DB.8C"></span>زیست‌شناسی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%87%D9%88%DA%A9&action=edit&section=6" title="ویرایش بخش: زیست‌شناسی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>هوک به وسیلهٔ <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%BE" title="میکروسکوپ">میکروسکوپ</a> ساختهٔ خود موفق به شناخت واحد بنیادی <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1" title="جاندار">جانداران</a> شد و آن را <a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D9%88%D9%84" title="سلول">سلول</a> نامید. در سال ۱۶۶۵ در اثری با نام «میکروگرافیا» به توصیف یافته‌های خود پرداخت که یکی از شاهکارهای علمی قرن ۱۷ میلادی محسوب می‌شود. </p><p>در سال ۱۶۶۵، هوک کتاب «میکروگرافیا» را که مشاهدات <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%BE" title="میکروسکوپ">میکروسکوپی</a> و <a href="/wiki/%D8%AA%D9%84%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%BE" title="تلسکوپ">تلسکوپی</a> و برخی کارهای او در زمینهٔ <a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="زیست‌شناسی">زیست‌شناسی</a> را در بر می‌گرفت، منتشر کرد. هوک از اصطلاح سلول برای توصیف واحدهای سازندهٔ <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="جانداران">جانداران</a> استفاده کرد. در واقع میکروسکوپ دست‌سازی که از <a href="/wiki/%DA%86%D8%B1%D9%85" title="چرم">چرم</a> و <a href="/wiki/%D8%B7%D9%84%D8%A7" title="طلا">طلا</a> ساخته شده بود و هوک از آن برای مشاهدات منتشر شده در کتاب میکروگرافیا استفاده می‌کرد، توسط کریستوفر وایت در لندن ساخته شده بود و هم‌اکنون در «موزهٔ ملی سلامتی و طب» در <a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%AA%D9%86%D8%8C_%D8%AF%DB%8C.%D8%B3%DB%8C." title="واشینگتن، دی.سی.">واشینگتن</a> در معرض دید عموم قرار گرفته‌است. به علاوه کتاب میکروگرافیا شامل ایده‌های هوک – یا شاید ایده‌های هوک و بویل – در مورد سوختن مواد نیز هست. آزمایش‌های هوک او را به این نتیجه رساند که <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AD%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="احتراق">سوختن</a> در واقع فرایندی است که در آن یک ماده با هوا ترکیب می‌شود. این اظهارنظر با عقیدهٔ دانشمندان امروزی مطابقت دارد ولی دانشمندان آن زمان (<a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D9%86_%D9%87%D9%81%D8%AF%D9%87%D9%85" class="mw-redirect" title="قرن هفدهم">قرن هفدهم</a>) موفق به درک معنی آن نشدند. هوک در ادامه چنین نتیجه‌گیری کرد که <a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%D9%81%D8%B3" title="تنفس">تنفس</a> نیز نیازمند عنصری معین از هواست. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%AA%D9%88%D9%86" title="پارتینگتون">پارتینگتون</a> چنین ادعا می‌کند که: «اگر هوک به آزمایش‌های خود در مورد سوختن مواد ادامه می‌داد، احتمال داشت بتواند <a href="/wiki/%D8%A7%DA%A9%D8%B3%DB%8C%DA%98%D9%86" title="اکسیژن">اکسیژن</a> را کشف کند» </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="فیزیک"><span id=".D9.81.DB.8C.D8.B2.DB.8C.DA.A9"></span>فیزیک</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%87%D9%88%DA%A9&action=edit&section=7" title="ویرایش بخش: فیزیک"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>هوک با بررسی حرکت <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D9%87" title="سیاره">سیارات</a> به دور <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF" title="خورشید">خورشید</a>، برای <a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B4%DB%8C" class="mw-redirect" title="نیروی گرانشی">نیروی گرانشی</a> <a href="/w/index.php?title=%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%B9%DA%A9%D8%B3_%D9%85%D8%AC%D8%B0%D9%88%D8%B1_%D9%81%D8%A7%D8%B5%D9%84%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="قانون عکس مجذور فاصله (صفحه وجود ندارد)">قانون عکس مجذور فاصله</a> را پیشنهاد کرد که بعدها مورد استفادهٔ <a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%D8%B2%D8%A7%DA%A9_%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%AA%D9%86" title="آیزاک نیوتن">آیزاک نیوتن</a> قرار گرفت. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="قانون_هوک"><span id=".D9.82.D8.A7.D9.86.D9.88.D9.86_.D9.87.D9.88.DA.A9"></span>قانون هوک</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%87%D9%88%DA%A9&action=edit&section=8" title="ویرایش بخش: قانون هوک"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Ressort_de_compression.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Ressort_de_compression.jpg/250px-Ressort_de_compression.jpg" decoding="async" width="250" height="143" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Ressort_de_compression.jpg/375px-Ressort_de_compression.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Ressort_de_compression.jpg/500px-Ressort_de_compression.jpg 2x" data-file-width="638" data-file-height="365" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D9%87%D9%88%DA%A9" title="قانون هوک">قانون هوک</a> خواص فیزیکی <a href="/wiki/%D9%81%D9%86%D8%B1" title="فنر">فنرهای</a> معمولی را برای جابه‌جایی‌های کوچک به‌خوبی و با دقت بالایی مدل می‌کند. (<a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Simple_harmonic_oscillator.gif" title="پرونده:Simple harmonic oscillator.gif">تصویر متحرک</a>).</figcaption></figure> <p>در <a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9" title="مکانیک">مکانیک</a> و <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="فیزیک">فیزیک</a>، <a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D9%87%D9%88%DA%A9" title="قانون هوک">قانون هوک</a> تقریبی است از رفتار برخی از مواد که آن‌ها را الاستیک یا <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="کشسانی">کشسانی</a> خطی (ارتجاعی خطی) می‌نامیم. در این‌گونه مواد، جابه‌جایی/<a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%86%D8%B4" title="کرنش">کرنش</a> متناسب است با <a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88" title="نیرو">نیرو</a>/<a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%D8%B4_(%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9)" title="تنش (مکانیک)">تنش</a> ایجادکنندهٔ آن. به عبارت دیگر: </p> <div style="text-align: center;"> <dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \mathbf {F} =-k\mathbf {x} \ }"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="bold">F</mi> </mrow> <mo>=</mo> <mo>−</mo> <mi>k</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="bold">x</mi> </mrow> <mtext> </mtext> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \mathbf {F} =-k\mathbf {x} \ }</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/c8f4739223ed8520ae5e6780a025f587393e4dbb" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.505ex; width:9.792ex; height:2.343ex;" alt="{\displaystyle \mathbf {F} =-k\mathbf {x} \ }"></span></dd></dl> </div> <p>که: </p> <dl><dd><b>x</b>: جابه‌جایی <a href="/wiki/%D9%81%D9%86%D8%B1" title="فنر">فنر</a> فشرده یا کشیده‌شده از نقطهٔ تعادل آن است.</dd> <dd><b>F</b>: نیروی وارده بر فنر</dd> <dd><b>k</b>: ثابت فنر است که یکای آن نیرو بر واحد طول است (در <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%87%D8%A7" title="دستگاه بین‌المللی یکاها">دستگاه بین‌المللی یکاها</a> (SI) <a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%AA%D9%86_(%DB%8C%DA%A9%D8%A7)" title="نیوتن (یکا)">نیوتن</a> بر متر)</dd></dl> <p>در شکل زیر، جهت نیروی فنر همواره به گونه‌ای است که می‌خواهد جسم را به حالت تعادل (نقطهٔ O) برگرداند. این نیرو، نیروی «بازگرداننده» نامیده می‌شود. نیروی بازگردانندهٔ فنر با تغییر طول فنر (یا جابه‌جایی جسم از وضع تعادل) متناسب است و از رابطهٔ بالا که به قانون <b>هوک</b> معروف است به‌دست می‌آید. </p> <div style="text-align: center;"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Restoring_force.gif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/fa/d/d4/Restoring_force.gif" decoding="async" width="160" height="78" class="mw-file-element" data-file-width="160" data-file-height="78" /></a></span></div> <p>هوک همچنین با مطالعهٔ رفتار کشسان <a href="/wiki/%D9%81%D9%86%D8%B1" title="فنر">فنرها</a>، موفق به کشف <a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D9%87%D9%88%DA%A9" title="قانون هوک">قانون هوک</a> شد: مقدار کشیده شدن یک جسم کشسان، با نیروی وارد آمده بر آن نسبت مستقیم دارد.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>او در زمینهٔ ساخت و پیشرفت ابزار نقش ویژه‌ای دارد. مطالعات وی موجب پیشرفت ساعت‌سازی و میکروسکوپ‌سازی شد و همچنین پاندول ساعت، دستگاه سنجش انکسار نور در مایعات، <a href="/wiki/%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D9%86%D8%AC" title="فشارسنج">فشارسنج</a> (هواسنج و <a href="/wiki/%D8%BA%D9%84%D8%B8%D8%AA%E2%80%8C%D8%B3%D9%86%D8%AC" title="غلظت‌سنج">غلظت‌سنج</a> الکلی)، <a href="/wiki/%D8%B1%D8%B7%D9%88%D8%A8%D8%AA%E2%80%8C%D8%B3%D9%86%D8%AC" title="رطوبت‌سنج">رطوبت‌سنج</a> را نیز اختراع کرد. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="گرانش"><span id=".DA.AF.D8.B1.D8.A7.D9.86.D8.B4"></span>گرانش</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%87%D9%88%DA%A9&action=edit&section=9" title="ویرایش بخش: گرانش"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>درحالی‌که بسیاری از هم‌دوره‌ای‌های هوک معتقد بودند که <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%B1" title="اتر">اتر</a> چیزی است که موجب ایجاد جاذبه و دافعه میان اجسام آسمانی می‌شود، وی در ماکروگرافیا در سال ۱۶۶۵، اصل <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B4" title="گرانش">گرانش</a> را مطرح کرد. سخنرانی هوک در انجمن سلطنتی در سال ۱۶۶۶ با عنوان «دربارهٔ گرانش» دو اصل دیگر را نیز به این مبحث اضافه کرد که عبارت بودند از: </p> <ol><li>تمام اجسام در مسیر مستقیم حرکت می‌کنند تا زمانی که نیرویی آن‌ها را منحرف سازد</li> <li>نیروی جاذبه برای اجسام نزدیک، قوی‌تر است. <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%DA%AF%D8%A7%D9%84%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="دوگالد استوارت">دوگالد استوارت</a> در کتاب خود با نام «عناصر فلسفهٔ ذهن انسان» از عبارات خود هوک در مورد سیستمی که برای جهان ارائه کرده، استفاده نموده‌است. هوک در یکی از جلسات انجمن سلطنتی در ۱۶۶۶ چنین بیان می‌دارد: «برای شما در مورد سیستمی در جهان توضیح خواهم داد که با سایر سیستم‌هایی که تاکنون دربارهٔ آن‌ها شنیده‌اید بسیار تفاوت دارد، این سیستم بر پایهٔ اصول زیر بنا شده‌است:</li> <li>تمام اجسام سنگین نه تنها بخش‌های مختلف خود را به سمت مرکز جذب می‌کنند، بلکه نسبت به سایر اجسام در فضا جاذبهٔ متقابل دارند</li> <li>تمام اجسام فقط یک حرکت ساده دارند و تا زمانی که توسط یک نیروی خارجی از مسیر خود منحرف نشده باشند به حرکت خود در خط مستقیم ادامه می‌دهند و تنها یک نیروی خارجی است که می‌تواند باعث شود حرکت آن‌ها به شکل یک دایره، بیضی یا سایر منحنی‌ها تغییر شکل دهد.</li> <li>هر چقدر که دو جسم به هم نزدیک‌تر باشند این نیروی جاذبه بیشتر خواهد بود. در مورد این فرضیه که آیا با افزایش فاصلهٔ اجسام از یکدیگر، این نیروی جاذبه ناپدید می‌شود یا خیر، شخصاً هنوز به پاسخی قطعی دست نیافته‌ام …»</li></ol> <p>سخنرانی هوک در ۱۶۷۰ در کالج گرشام، این مسئله را روشن ساخت که قانون گرانش در مورد «تمام <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%D9%85_%D8%A2%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="اجرام آسمانی">اجرام آسمانی</a>» صدق می‌کند و این اصول را مطرح کرد که نیروی جاذبه با افزایش فاصله کاهش می‌یابد و در صورت عدم وجود چنین نیرویی، اجسام در خط مستقیم حرکت می‌کنند. </p><p>هوک عقاید خود در مورد «سیستم جهان» را به‌صورت منسجم‌تری در سال ۱۶۷۴ به‌عنوان بخشی مجزا به کتاب «تلاشی در جهت اثبات حرکت زمین با استفاده از مشاهدات عینی» اضافه کرد. هوک صریحاً به جاذبهٔ متقابل میان خورشید و سیاره‌ها اشاره کرد و توضیح داد که هر چقدر فاصله‌ها کمتر باشد، این نیروی جاذبه افزایش می‌یابد. تا سال ۱۹۷۴ این اظهارنظر هوک که ممکن است قانون عکس مجذور بر میزان این نیروهای جاذبهٔ حاکم باشد، چندان مورد توجه قرار نگرفته بود.<br />همچنین، قانون گرانش هوک، با وجود آن‌که نسبت به فرضیه‌های مطرح‌شده در گذشته مقبولیت بیشتری داشت، هنوز جهانی نشده بود. به علاوه اظهارنظرهای هوک با شواهد تجربی یا نمودارهای <a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C" class="mw-redirect" title="ریاضی">ریاضی</a> همراه نبود. خود هوک در سال ۱۶۷۴ در این زمینه چنین گفته‌است: «در حال حاضر هنوز به‌صورت تجربی نتوانسته‌ام دریابم که مقادیر مختلف جاذبه چگونه حاصل می‌شوند» (که بیانگر این مسئله است که هنوز نمی‌دانم که جاذبه از چه قانونی پیروی می‌کند) وی در مورد قانون کلی خود نیز چنین می‌گوید: «در حال حاضر به این قانون صرفاً اشاره‌ای می‌کنم و آن را ادامه نمی‌دهم، زیرا که تا اتمام کارهایی که در حال حاضر دارم، نمی‌توانم به این موضوع بپردازم»<br />در نوامبر سال ۱۶۷۹، هوک به‌طور گسترده شروع به نامه‌نگاری با نیوتون کرد (که متن آن‌ها منتشر شده‌است). هدف آشکار هوک از این کار این بود که به نیوتن اطلاع دهد که از وی خواسته شده‌است که مکاتبات «انجمن سلطنتی» را تنظیم نماید، از این‌روست که هوک از اعضا می‌خواهد تا پژوهش‌های خود یا دیدگاهشان در مورد پژوهش‌های سایر اعضا را به وی اطلاع دهند. وی به منظور تحریک کردن علاقهٔ نیوتون از او خواست تا نظر خود را در مورد مسائل مختلف بیان دارد. برای این منظور لیست جامعی را در اختیار او گذاشت که دربردارندهٔ این موارد بود: «حرکت سیاره‌ها در مسیر مستقیم به صورت موازی و وجود نیروی کششی به سمت جسم مرکزی»، «فرضیهٔ خود هوک در مورد قواعد و دلایل خاصیت ارتجاعی»، یک فرضیهٔ جدید از <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%B3" title="پاریس">پاریس</a> در مورد حرکت سیاره‌ها که هوک آن را به تفصیل توصیف کرده بود و همچنین گزارشی در مورد تلاش در جهت انجام یا گسترش مطالعات می‌دانی، تفاوت میان آزادی عمل در لندن و <a href="/wiki/%DA%A9%D9%85%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AC" title="کمبریج">کمبریج</a> و …<br />پاسخ نیوتن به این درخواست هوک، پیشنهاد انجام یک آزمایش زمینی بود که می‌توانست با استفاده از جسمی که ابتدا در <a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D8%A7" title="هوا">هوا</a> معلق نگه داشته و سپس به زمین انداخته می‌شود، به بررسی حرکت بر روی زمین کمک کند. نکتهٔ اصلی در این کار، مشخص کردن این مسئله بود که از نظر نیوتن، جسم در حال سقوط می‌توانست با انحراف از مسیر عمودی به صورت تجربی حرکت زمین را آشکار کند، اما در ادامه این‌گونه فرض کرد که چنانچه زمین بر سر راه این جسم نباشد این حرکت می‌تواند به صورت مارپیچی و به سمت مرکز زمین ادامه پیدا کند. هوک با این نظر نیوتن در مورد نحوهٔ حرکت جسم مخالف بود. در این راستا نامهٔ دیگری بین این دو نفر مبادله شد که هوک در انتهای آن چنین نوشته بود: «من شک دارم که جاذبه همواره دو برابر فاصله از مرکز باشد و نتیجتاً سرعت نیز کمتر از دو برابر میزان جاذبه باشد» (در واقع تفسیر هوک در مورد سرعت، اشتباه بود) – این نامه در ۶ ژانویهٔ سال ۱۶۷۹/۸۰ به نیوتن نوشته شده‌است .<br />در سال ۱۶۸۶، زمانی که اولین کتاب نیوتون به انجمن سلطنتی ارائه شد، هوک ادعا کرد که نیوتون «اصل کاهش نیروی جاذبه برابر است با مجذور فاصله از مرکز» را از او گرفته‌است. در عین حال (بنا به گزارش <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AF_%D9%87%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="ادموند هالی">ادموند هالی</a>) هوک موافقت کرده‌است که «منحنی‌هایی که در این زمینه ایجاد شده‌اند» کاملاً متعلق به نیوتن هستند .<br />یک ارزیابی جدید در مورد تاریخچهٔ قانون «عکس مجذور» نشان می‌دهد که تا اواخر دههٔ ۱۶۶۰ این فرضیه که جاذبه با مجذور فاصله، رابطهٔ عکس دارد نسبتاً متداول بوده‌است و توسط افراد مختلفی و به دلایل متفاوتی، گسترش یافته‌است. خود نیوتون نیز در دههٔ ۱۶۶۰ نشان داد که با فرض حرکت دایره‌ای سیاره‌ها، نیرو در راستای شعاع، رابطه‌ای معکوس با مجذور فاصله از مرکز دارد. نیوتن که در ۱۶۸۶ با ادعای هوک در مورد قانون عکس مجذور مواجه شده بود، این مسئله را که باید هوک را به عنوان صاحب این ایده در نظر گرفت، تکذیب کرد و در این راستا دلایلی ارائه کرد که نشان می‌دهد افرادی قبل از هوک نیز به این مسئله اشاره کرده‌اند. وی همچنین، با جدیت عنوان کرد که حتی چنانچه وی برای اولین بار این قانون را از زبان هوک شنیده باشد (که چنین نبوده‌است)، همچنان حق او در مورد ارائهٔ مدل‌های ریاضی که امکان مشاهدات دقیق‌تر را فراهم آورده‌است، محفوظ می‌ماند. هوک بدون وجود مدل‌های ریاضی و شواهد مبتنی بر آن‌ها تنها می‌توانسته حدس بزند که جاذبه در فواصل بسیار دور نسبت به مرکز چگونه خواهد بود .<br />از طرف دیگر، نیوتون در تمام نسخه‌های کتاب خود این مسئله را پذیرفته و تأکید کرده‌است که هوک قانون عکس مجذور را در <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B8%D9%88%D9%85%D9%87_%D8%B4%D9%85%D8%B3%DB%8C" title="منظومه شمسی">منظومهٔ شمسی</a> مطرح کرده‌است. نیوتون در توضیح اصل چهارم از کتاب خود از ورن، هوک و <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AF_%D9%87%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="ادموند هالی">هالی</a> در این زمینه نام برده‌است. نیوتون همچنین به هالی گفته‌است که ارتباط او با هوک در سال‌های ۱۶۷۹–۸۰، علاقهٔ پنهان او به مسائل مرتبط با علوم <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="اخترشناسی">اخترشناسی</a> را مجدداً بیدار کرده‌است، اما به اعتقاد نیوتون، هوک هیچ چیز جدید و بدیعی را به او نگفته‌است. نیوتون در این زمینه چنین می‌گوید: «من به هوک از این نظر مدیون نیستم که مطلب جدیدی را به من آموخت بلکه احساس دِین من در این خلاصه می‌شود که وی سمت و سوی مطالعات مرا تغییر داد و به من فرصت اندیشیدن به چنین مسائلی را اهدا کرد»<br />یکی از تفاوت‌های میان این دو دانشمند این است که نیوتون یکی از پیشگامان <a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B2_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C" title="آنالیز ریاضی">آنالیز ریاضی</a> و کاربرد آن و همچنین آزمایش‌های نوری است. درحالی‌که هوک یک پژوهشگر خلاق در زمینهٔ دامنهٔ وسیعی از مسائل و علوم است؛ بنابراین تعجبی ندارد که هوک برخی از ایده‌های خود از قبیل گرانش را ناتمام رها کرده و آن‌ها را بسط نداده باشد. این امر می‌تواند این موضوع را برای ما قابل درک سازد که چگونه در سال ۱۷۵۹ یعنی چندین دهه پس از مرگ نیوتون و هوک، <a href="/wiki/%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3" class="mw-redirect" title="ستاره‌شناس">ستاره‌شناس</a> برجسته <a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D9%84%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3_%DA%A9%D9%90%D9%84%D9%90%D8%B1%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="آلکسیس کِلِرات (صفحه وجود ندارد)">آلکسیس کِلِرات</a> که در مطالعات مرتبط با گرانش صاحب نام بود، ارزیابی‌های خود را پس از بررسی و مرور آنچه هوک در مورد <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D8%B0%D8%A8%D9%87" class="mw-redirect" title="جاذبه">جاذبه</a> منتشر کرده بود، انجام داد. بنا به گفتهٔ کلرات «نباید این گونه تصور کرد که این ایدهٔ هوک، افتخارات نیوتون را زیر سؤال می‌برد»، «آنچه در مورد هوک می‌بینیم نشان می‌دهد که چقدر میان حقیقتی که تنها به آن اشارهٔ کوچکی شده باشد و حقیقتی که کاملاً ابراز شده باشد، فاصله وجود دارد» </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Moon_Micrographia_Hooke.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Moon_Micrographia_Hooke.png/130px-Moon_Micrographia_Hooke.png" decoding="async" width="130" height="186" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Moon_Micrographia_Hooke.png/195px-Moon_Micrographia_Hooke.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Moon_Micrographia_Hooke.png/260px-Moon_Micrographia_Hooke.png 2x" data-file-width="946" data-file-height="1352" /></a><figcaption>طرحی از ماه و <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B4%D9%87_%D9%BE%D8%B1%D9%88%DB%8C%D9%86" title="خوشه پروین">خوشهٔ پروین</a></figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="زمین‌شناسی"><span id=".D8.B2.D9.85.DB.8C.D9.86.E2.80.8C.D8.B4.D9.86.D8.A7.D8.B3.DB.8C"></span>زمین‌شناسی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%87%D9%88%DA%A9&action=edit&section=10" title="ویرایش بخش: زمین‌شناسی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>هوک <a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3" title="زمین‌شناس">زمین‌شناس</a> ارزنده‌ای بود و دربارهٔ منشأ <a href="/wiki/%D9%81%D8%B3%DB%8C%D9%84" title="فسیل">سنگواره‌ها</a> مطالعاتی داشت. وی در معماری نیز صاحب نظر بود و پس از آتش‌سوزی بزرگ شهر لندن نقشهٔ شهر را طرح کرد که بعداً از روی آن شهر <a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D9%88%DB%8C%D9%88%D8%B1%DA%A9" title="نیویورک">نیویورک</a> را بنا کردند. او در این کار مأمور شد که به عنوان زمین‌سنج با <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%81%D8%B1_%D8%B1%D9%86" title="کریستوفر رن">کریستوفر رن</a> در تنظیم نقشهٔ بازسازی لندن همکاری کند.<br />یکی از مشاهدات هوک در کتاب میکروگرافیا مربوط به فسیل‌های <a href="/wiki/%DA%86%D9%88%D8%A8" title="چوب">چوب</a> بود که وی ساختار میکروسکوپی آن‌ها را با چوب معمولی مقایسه کرده بود. وی بر اساس این مشاهدات چنین نتیجه‌گیری کرد که اجسام فسیل شده مثل چوب‌های سنگی شده و صدف‌های فسیلی (از جمله <a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%AA" class="mw-redirect" title="آمونیت">آمونیت‌ها</a>) در واقع بقایای جاندارانی هستند که در آب مملو از مواد معدنی غوطه‌ور شده‌اند. هوک اعتقاد داشت که چنین فسیل‌هایی می‌توانند نشانه‌های قابل قبولی در مورد تاریخچهٔ زندگی در زمین در اختیار ما قرار دهند و علی‌رغم آن‌که برخی از طبیعت‌شناسان معاصر مثل <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%B1%DB%8C" title="جان ری">جان ری</a> که مفهوم «<a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B6" title="انقراض">انقراض</a>» را از لحاظ نظری غیرقابل قبول می‌دانستند با این نظر مخالف بودند، هوک بر این باور بود که فسیل‌ها در برخی موارد ممکن است گونه‌هایی را نشان دهند که در اثر نوعی از بلایای زمین‌شناختی، منقرض شده‌اند. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="نجوم"><span id=".D9.86.D8.AC.D9.88.D9.85"></span>نجوم</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%87%D9%88%DA%A9&action=edit&section=11" title="ویرایش بخش: نجوم"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>یکی از چالش‌برانگیزترین مسائلی که هوک به آن پرداخت اندازه‌گیری فاصله تا ستاره‌ها (به غیر از <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF" title="خورشید">خورشید</a>) بود. ستاره‌ای که وی برای این منظور انتخاب کرد <a href="/wiki/%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87" title="ستاره سیاه">ستارهٔ سیاه</a> بود و از روش تعیین اختلاف در دید استفاده کرد. پس از گذشت چندین ماه از مشاهدات هوک در سال ۱۶۴۹ وی به این نتیجه رسید که به نتیجهٔ دلخواه خود دست یافته‌است. اکنون این مسئله مشخص شده‌است که ابزار مورد استفادهٔ هوک برای موفقیت در اندازه‌گیری چنین فاصله‌ای، بسیار غیر دقیق بوده‌است. <a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%85%D8%A7_%D8%A7%DA%98%D8%AF%D9%87%D8%A7" title="گاما اژدها">گاما اژدها</a> (راس التنین) همان ستاره‌ای است که <a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%D9%85%D8%B2_%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D9%84%DB%8C" title="جیمز بردلی">جیمز بردلی</a> در سال ۱۷۲۵ هنگام کشف «شکست نور» از آن استفاده کرد.<br />فعالیت‌های هوک در حوزهٔ علم نجوم فراتر از مطالعهٔ فواصل ستاره‌ها بوده‌است. کتاب میکروگرافیا شامل مطالبی در مورد <a href="/w/index.php?title=%D8%B5%D9%88%D8%B1%D8%AA_%D9%81%D9%84%DA%A9%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D9%87%D8%AF%D9%88%D8%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="صورت فلکی ماهدوس (صفحه وجود ندارد)">صورت فلکی ماهدوس</a> و حفره‌های <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%87" title="ماه">ماه</a> نیز هست. هوک به انجام آزمایش‌هایی در مورد چگونگی شکل‌گیری احتمالی این حفره‌ها در ماه پرداخت. وی همچنین یکی از اولین مشاهده‌گران حلقه‌های <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%B2%D8%AD%D9%84" class="mw-redirect" title="سیاره زحل">سیارهٔ زحل</a> بود و یکی از نخستین منظومه‌های دو ستاره‌ای یعنی <a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D8%A7%D9%85%D8%A7_%D8%A2%D8%B1%DB%8C%D8%AA%DB%8C%D8%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="گاما آریتیس (صفحه وجود ندارد)">گاما آریتیس</a> را کشف کرد. </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Hooke_Microscope-03000276-FIG-4.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Hooke_Microscope-03000276-FIG-4.jpg/150px-Hooke_Microscope-03000276-FIG-4.jpg" decoding="async" width="150" height="231" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Hooke_Microscope-03000276-FIG-4.jpg/225px-Hooke_Microscope-03000276-FIG-4.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Hooke_Microscope-03000276-FIG-4.jpg/300px-Hooke_Microscope-03000276-FIG-4.jpg 2x" data-file-width="1683" data-file-height="2592" /></a><figcaption>میکروسکوپ هوک</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="روان‌شناسی"><span id=".D8.B1.D9.88.D8.A7.D9.86.E2.80.8C.D8.B4.D9.86.D8.A7.D8.B3.DB.8C"></span>روان‌شناسی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%87%D9%88%DA%A9&action=edit&section=12" title="ویرایش بخش: روان‌شناسی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>یکی از خدمات هوک که کمتر شناخته شده و در عین حال از نخستین فعالیت‌ها در این زمینه‌است، مدل علمی هوک در مورد <a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="حافظه انسان (صفحه وجود ندارد)">حافظهٔ انسان</a> است هوک در سخنرانی خود در انجمن سلطنتی در سال ۱۶۸۲ یک مدل مکانیکی از حافظهٔ انسان ارائه کرد که شباهت اندکی به مدل‌های فلسفی پیشین، داشت .<br />این مدل مؤلفه‌هایی چون رمزگردانی، ظرفیت حافظه، تکرار، بازیابی و فراموشی را دربرداشت که برخی از آن‌ها به‌طور تعجب‌آوری از دقت مدل‌های امروزی برخوردارند. این کار که نزدیک به ۲۰۰ سال مورد توجه قرار نگرفت، از جهات مختلفی به کار <a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%DA%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%B3%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%86%D8%B2" title="ریچارد سیمونز">ریچارد سیمونز</a> در سال‌های ۱۹۱۹/۱۹۲۳ شباهت دارد؛ زیرا هر دو، حافظه را موضوعی فیزیکی در نظر گرفته‌اند که جایگاه آن در <a href="/wiki/%D9%85%D8%BA%D8%B2" title="مغز">مغز</a> است. نکات جالب‌تر در این مدل‌ها این است که: </p> <ol><li>نقش فرایندهایی که به‌صورت رو به پایین بر رمزگردانی تأثیر می‌گذارند را در نظر گرفته‌اند.</li> <li>از <a href="/wiki/%D8%B1%D8%B2%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86%D8%B3" class="mw-redirect" title="رزونانس">رزونانس</a> برای توصیف بازیابی موازی و مبتنی بر وجود نشانه‌ها استفاده کرده‌اند.</li> <li>حافظهٔ بهتر برای مسائل جدیدتر را توضیح می‌دهند.</li> <li>نقش یک سیستم واحد برای تکرار و القا را مطرح می‌کنند.</li> <li>با توجه به فرضیات مطرح‌شده در مدل، به‌طور مستقیم می‌توان قانون فراموشی را استنباط کرد.<br /></li></ol> <p>این سخنرانی پس از مرگ هوک، در سال ۱۷۰۵ و زمانی منتشر شد که مدل حافظه مورد توجه بسیاری از محققان قرار گرفته بود. این مسئله مطرح شده‌است که این کار هوک چندان در ادبیات پژوهشی مورد توجه قرار نگرفته‌است زیرا چاپ آن در دوره‌ای انجام شد که از دورهٔ علمی نیوتون نیز گذر کرده و شمار چاپ آن نیز کم بود و این‌طور به نظر می‌رسد که در آن دوره، بیشتر مدلی منسوخ و از مد افتاده پنداشته می‌شد. مشکلات دیگر در راه موفقیت این مدل مربوط به انتقادهایی است که روانشناسان معاصر در مورد روح غیر مادی که هوک تا حدودی آن را به دقت، رمزگردانی و بازیابی نسبت داده‌است، مطرح کرده‌اند. </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:RobertHookeMicrographia1665.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/RobertHookeMicrographia1665.jpg/120px-RobertHookeMicrographia1665.jpg" decoding="async" width="120" height="160" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/RobertHookeMicrographia1665.jpg/180px-RobertHookeMicrographia1665.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/RobertHookeMicrographia1665.jpg/240px-RobertHookeMicrographia1665.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="1600" /></a><figcaption>طراحی هوک از یک سلول برگ</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="شیمی"><span id=".D8.B4.DB.8C.D9.85.DB.8C"></span>شیمی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%87%D9%88%DA%A9&action=edit&section=13" title="ویرایش بخش: شیمی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>هوک به بررسی تفاوت <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B2%D8%A7%D8%AA" class="mw-redirect" title="فلزات">فلزات</a> و <a href="/wiki/%D9%86%D9%85%DA%A9_(%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C)" title="نمک (شیمی)">نمک‌ها</a> پرداخت و در کتابی خاصیت <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%A6%DB%8C%D9%86%DA%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="موئینگی">موئینگی</a> و صعود <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B9" title="مایع">مایعات</a> در لوله‌ها را توضیح داد. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="جستارهای_وابسته"><span id=".D8.AC.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D8.B1.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D9.88.D8.A7.D8.A8.D8.B3.D8.AA.D9.87"></span>جستارهای وابسته</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%87%D9%88%DA%A9&action=edit&section=14" title="ویرایش بخش: جستارهای وابسته"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D9%88%D9%84" title="سلول">سلول</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="فیزیک">فیزیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="اخترشناسی">اخترشناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%D8%B2%D8%A7%DA%A9_%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%AA%D9%86" title="آیزاک نیوتن">آیزاک نیوتن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A2%DA%A9%D8%B3%D9%81%D9%88%D8%B1%D8%AF" title="دانشگاه آکسفورد">دانشگاه آکسفورد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D9%87%D9%88%DA%A9" title="قانون هوک">قانون هوک</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پیوند_به_بیرون"><span id=".D9.BE.DB.8C.D9.88.D9.86.D8.AF_.D8.A8.D9.87_.D8.A8.DB.8C.D8.B1.D9.88.D9.86"></span>پیوند به بیرون</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%87%D9%88%DA%A9&action=edit&section=15" title="ویرایش بخش: پیوند به بیرون"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39940593">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-left{clear:left;float:left;margin-right:1em}.mw-parser-output .side-box-right{margin-left:1em}}</style><div class="side-box side-box-left plainlinks sistersitebox"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r38264903">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">در <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/" class="extiw" title="commons:">ویکی‌انبار</a> پرونده‌هایی دربارهٔ <i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Robert_Hooke" class="extiw" title="commons:Robert Hooke">رابرت هوک</a></b></i> موجود است.</div></div> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="منابع"><span id=".D9.85.D9.86.D8.A7.D8.A8.D8.B9"></span>منابع</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%87%D9%88%DA%A9&action=edit&section=16" title="ویرایش بخش: منابع"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r37199623">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100212203909/http://www.iranika.ir/scientists%20biography_fils/hook.htm">«رابرت هوک»</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iranika.ir/scientists%20biography_fils/hook.htm">اصلی</a> در ۱۲ فوریه ۲۰۱۰<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۹ ژوئن ۲۰۱۱</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA+%D9%87%D9%88%DA%A9&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.iranika.ir%2Fscientists%2520biography_fils%2Fhook.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA+%D9%87%D9%88%DA%A9" class="Z3988"></span><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r28290294">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-free a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-subscription a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-registration a{background-position:left .1em center;padding-left:1em;padding-right:0}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</style></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=آزمایش+اندازه+گیری+ضریب+سختی+فنر&SSOReturnPage=Check&Rand=0">«: آزمایش اندازه‌گیری ضریب سختی فنر»</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121231031853/http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=آزمایش+اندازه+گیری+ضریب+سختی+فنر&SSOReturnPage=Check&Rand=0">بایگانی‌شده</a> از روی نسخه اصلی در ۳۱ دسامبر ۲۰۱۲<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۹ ژوئن ۲۰۱۱</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%3A+%D8%A2%D8%B2%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4+%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C+%D8%B6%D8%B1%DB%8C%D8%A8+%D8%B3%D8%AE%D8%AA%DB%8C+%D9%81%D9%86%D8%B1&rft_id=http%3A%2F%2Fdaneshnameh.roshd.ir%2Fmavara%2Fmavara-index.php%3Fpage%3D%D8%A2%D8%B2%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4%2B%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D9%87%2B%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%2B%D8%B6%D8%B1%DB%8C%D8%A8%2B%D8%B3%D8%AE%D8%AA%DB%8C%2B%D9%81%D9%86%D8%B1%26SSOReturnPage%3DCheck%26Rand%3D0&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA+%D9%87%D9%88%DA%A9" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> </ol></div></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=???">دانشنامه رشد</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/en:Robert_Hooke" class="extiw" title="w:en:Robert Hooke">ویکی‌پدیا انگلیسی</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100212203909/http://www.iranika.ir/scientists%20biography_fils/hook.htm">زندگی‌نامه</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=آزمایش+اندازه+گیری+ضریب+سختی+فنر&SSOReturnPage=Check&Rand=0">قوانین هوک</a></li> <li>Amirali latifi</li> <li>Y. C. Fung, "A First Course in CONTINUUM MECHANICS", 2nd edition, Prentice-Hall, Inc. 1977</li> <li><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.britannica.com/EBchecked/topic/271280/Robert-Hooke">http://www.britannica.com/EBchecked/topic/271280/Robert-Hooke</a></li></ul> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40355799">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39648996">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:right;border-left-width:2px;border-right-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#b3ccff}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#dbe7ff}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e5edff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:right;text-align:right;margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox-list li{unicode-bidi:isolate}</style></div><div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="داده‌های_کتابخانه‌ای_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=ویرایش_در_ویکی‌داده&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q46830#identifiers&#124;class=noprint&#124;ویرایش_در_ویکی‌داده" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="داده‌های_کتابخانه‌ای_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=ویرایش_در_ویکی‌داده&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q46830#identifiers&#124;class=noprint&#124;ویرایش_در_ویکی‌داده" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="راهنما:داده‌های کتابخانه‌ای">داده‌های کتابخانه‌ای</a> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q46830#identifiers" title="ویرایش در ویکی‌داده"><img alt="ویرایش در ویکی‌داده" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">عمومی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A2%DB%8C_(%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87)" class="mw-redirect" title="آی‌اس‌ان‌آی (شناسه)">ISNI</a> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://isni.org/isni/0000000110237616">1</a></span></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF_%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C" title="برگه‌دان مستند مجازی بین‌المللی">ویاف</a> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://viaf.org/viaf/32063971">1</a></span></li></ul></li> <li><span class="nowrap"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/identities/containsVIAFID/32063971">ورلدکت (از طریق ویاف)</a></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">کتابخانه‌های ملی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://authority.bibsys.no/authority/rest/authorities/html/90053288">نروژ</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bncatalogo.cl/F?func=direct&local_base=red10&doc_number=000847517">شیلی</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&authority_id=XX1155272">اسپانیا</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb123064502">فرانسه</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb123064502">(داده‌ها)</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://cantic.bnc.cat/registre/981058510095806706">کاتالونیا</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/118774883">آلمان</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://opac.sbn.it/nome/SBLV119036">ایتالیا</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://uli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007262694605171">اسرائیل</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/names/n50028929">ایالات متحده آمریکا</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00649724">ژاپن</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=nlk20000090924&CON_LNG=ENG">جمهوری چک</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://nla.gov.au/anbd.aut-an35205028">استرالیا</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.nlg.gr/resource/authority/record240128">یونان</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://librarian.nl.go.kr/LI/contents/L20101000000.do?id=KAC202309308">کره</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.bibliotheken.nl/id/thes/p070088071">هلند</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://mak.bn.org.pl/cgi-bin/KHW/makwww.exe?BM=1&NU=1&IM=4&WI=9810582513105606">لهستان</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://libris.kb.se/auth/218146">سوئد</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://opac.vatlib.it/auth/detail/495_265563">واتیکان</a></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">نهادهای پژوهش هنری</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.uni-stuttgart.de/hi/gnt/dsi2/index.php?table_name=dsi&function=details&where_field=id&where_value=1386">تصویرسازان فنی</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://rkd.nl/en/explore/artists/271031">هنرمندان آرکی‌دی (هلند)</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.getty.edu/vow/ULANFullDisplay?find=&role=&nation=&subjectid=500017976">نام هنرمندان (گتی)</a></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">واژه‌نامه‌های زندگی‌نامه‌ای</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.deutsche-biographie.de/pnd118774883.html?language=en">آلمان</a></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">پایگاه‌های دادهٔ علمی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://ci.nii.ac.jp/author/DA00662366?l=en">ساینی (ژاپن)</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://genealogy.math.ndsu.nodak.edu/id.php?id=234538">پروژهٔ تبارشناسی ریاضیات</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://zbmath.org/authors/?q=ai:hooke.robert.1">zbMATH</a></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">سایر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.worldcat.org/fast/9590/">کاربرد چندوجهی اصطلاحات موضوعی</a></span></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%B1%D9%88_(%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87)" class="mw-redirect" title="ریرو (شناسه)">ریرو (سوئیس)</a> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.rero.ch/02-A003382203">1</a></span></li></ul></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://snaccooperative.org/ark:/99166/w6b86gwd">شبکه‌های اجتماعی و محتوای بایگانی شونده</a></span></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%AF%D8%A7%DA%A9_(%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87)" class="mw-redirect" title="سوداک (شناسه)">سوداک (فرانسه)</a> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.idref.fr/031941761">1</a></span></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%88" title="تروو">تروو (استرالیا)</a> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://trove.nla.gov.au/people/864204">1</a></span></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="تاریخ_طبیعی" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40261389">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:right;text-align:right}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-left:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-right:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media print{.mw-parser-output .navbar{display:none!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="الگو:تاریخ طبیعی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:تاریخ طبیعی (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:تاریخ طبیعی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="تاریخ_طبیعی" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="تاریخ طبیعی">تاریخ طبیعی</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">طبیعی‌دانان <br /> پیشرو</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85" class="mw-redirect" title="اروپای دوران قدیم">اروپای دوران قدیم</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%B7%D9%88" title="ارسطو">ارسطو</a> (<i><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%AC%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_(%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%B7%D9%88)&action=edit&redlink=1" class="new" title="تاریخ جانوران (ارسطو) (صفحه وجود ندارد)">تاریخ جانوران</a></i>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%AB%D8%A6%D9%88%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B3" title="ثئوفراستوس">ثئوفراستوس</a> (<i><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_(%D8%AB%D8%A6%D9%88%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B3)" title="تاریخچه گیاهان (ثئوفراستوس)">تاریخچه گیاهان</a></i>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="آلیان">آلیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%84%DB%8C%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%B3" title="پلینیوس">پلینیوس</a> (<i><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C_(%D9%BE%D9%84%DB%8C%D9%86%DB%8C)" title="تاریخ طبیعی (پلینی)">تاریخ طبیعی</a></i>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%D8%B3%DA%A9%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B3" title="دیوسکوریدس">دیوسکوریدس</a> (<i><a href="/wiki/%D8%AF_%D9%85%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%A7_%D9%85%D8%AF%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="د ماتریا مدیکا">د ماتریا مدیکا</a></i>)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%B3" title="رنسانس">رنسانس</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D8%B1_%D8%A8%D9%88%D9%87%D9%86" title="گاسپار بوهن">گاسپار بوهن</a> (<i>Pinax theatri botanici</i>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%AA%D9%88_%D8%A8%D8%B1%D9%88%D9%86%D9%81%D9%84%D8%B3" title="اوتو برونفلس">اوتو برونفلس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%87%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%85%D9%88%D8%B3_%D8%A8%D9%88%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="هیرونیموس بوک (صفحه وجود ندارد)">هیرونیموس بوک</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D9%86%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7_%DA%86%D8%B3%D8%A7%D9%84%D9%BE%DB%8C%D9%86%D9%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="آندریا چسالپینو (صفحه وجود ندارد)">آندریا چسالپینو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%B1%DB%8C%D9%88%D8%B3_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%D9%88%D8%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="والریوس کوردوس (صفحه وجود ندارد)">والریوس کوردوس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%A6%D9%88%D9%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D9%81%D9%88%DA%A9%D8%B3" title="لئونهارت فوکس">لئونهارت فوکس</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%B1%D8%A7%D8%AF_%DA%AF%D8%B3%D9%86%D8%B1" title="کنراد گسنر">کنراد گسنر</a> (<i><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87_%D8%AC%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_(%DA%AF%D8%B3%D9%86%D8%B1)&action=edit&redlink=1" class="new" title="تاریخچه جانوران (گسنر) (صفحه وجود ندارد)">تاریخچه جانوران</a></i>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D8%AF%D8%B1%DB%8C%DA%A9_%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="فردریک رویش (صفحه وجود ندارد)">فردریک رویش</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%B1_(%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ویلیام ترنر (طبیعی‌دان) (صفحه وجود ندارد)">ویلیام ترنر</a> (<i>Avium Praecipuarum</i>, <i>New Herball</i>)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="عصر روشنگری">عصر روشنگری</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">رابرت هوک</a> (<i><a href="/w/index.php?title=Micrographia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Micrographia (صفحه وجود ندارد)">Micrographia</a></i>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D9%84%DB%8C%D9%88%D9%88%D9%86%D9%87%D9%88%DA%A9" title="آنتونی فان لیوونهوک">آنتونی فان لیوونهوک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D8%AF%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%85" title="ویلیام درهام">ویلیام درهام</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B3_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D9%88%D9%86" title="هنس اسلون">هنس اسلون</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%84%DB%8C%D9%86%D9%87" title="کارل لینه">کارل لینه</a> (<i><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8)" title="سامانه طبیعت (کتاب)">سامانه طبیعت</a></i>)</li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A6%D9%88%D8%B1%DA%AF_%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%D9%81%D9%86_%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D9%84%D8%B1" title="گئورگ ویلهلم فن اشتلر">گئورگ ویلهلم فن اشتلر</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D9%88%D8%B2%D9%81_%D8%A8%D9%86%DA%A9%D8%B3" class="mw-redirect" title="ژوزف بنکس">ژوزف بنکس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86_%D9%81%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D8%B2" title="خوان کریستین فابریشز">خوان کریستین فابریشز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%D9%85%D8%B2_%D9%87%D8%A7%D8%AA%D9%86" title="جیمز هاتن">جیمز هاتن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%B1%DB%8C" title="جان ری">جان ری</a> (<i><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_(%D8%B1%DB%8C)" title="تاریخچه گیاهان (ری)">تاریخچه گیاهان</a></i>)</li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D8%B1%DA%98-%D9%84%D9%88%D8%A6%DB%8C_%D9%84%DA%A9%D8%B1%DA%A9_%DA%A9%D9%86%D8%AA_%D8%AF%D9%88_%D8%A8%D9%88%D9%81%D9%88%D9%86" title="ژرژ-لوئی لکرک کنت دو بوفون">کنت دو بوفون</a> (<i><a href="/w/index.php?title=Histoire_Naturelle&action=edit&redlink=1" class="new" title="Histoire Naturelle (صفحه وجود ندارد)">Histoire Naturelle</a></i>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%DA%98%D8%B1%D9%85%D9%86_%D8%AF%D9%88_%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF" class="mw-redirect" title="برنارد ژرمن دو لاسه‌پد">برنارد ژرمن دو لاسه‌پد</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%A7%D9%81._%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA" title="گیلبرت اف. وایت">گیلبرت_اف._وایت</a> (<i><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C_%D9%88_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B3%D9%84%D8%A8%D9%88%D8%B1%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="تاریخ طبیعی و باستانی سلبورن (صفحه وجود ندارد)">تاریخ طبیعی سلبورن</a></i>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%DB%8C%D9%88%DB%8C%DA%A9" title="توماس بیویک">توماس بیویک</a> (<i><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B2_%D9%BE%D8%B1%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="تاریخچه‌ای از پرندگان بریتانیا (صفحه وجود ندارد)">تاریخچه‌ای از پرندگان بریتانیا</a></i>)</li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9" class="mw-redirect" title="ژان-باتیست لامارک">ژان-باتیست لامارک</a> (<i><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AC%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه جانورشناختی (صفحه وجود ندارد)">فلسفه جانورشناختی</a></i>)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%B3%D8%AF%D9%87_%DB%B1%DB%B9_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" class="mw-redirect" title="سده ۱۹ (میلادی)">سده ۱۹</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%98%D8%B1%DA%98_%DA%A9%D9%88%D9%88%DB%8C%D9%87" title="ژرژ کوویه">ژرژ کوویه</a> (<i><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B1%D9%88_%D8%AC%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_(%DA%A9%D9%88%D9%88%DB%8C%D9%87)&action=edit&redlink=1" class="new" title="فرمانرو جانوران (کوویه) (صفحه وجود ندارد)">فرمانرو جانوران</a></i>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D9%85%DB%8C%D8%AA_(%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3)" title="ویلیام اسمیت (زمین‌شناس)">ویلیام اسمیت</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D8%B1%D9%84%D8%B2_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%88%DB%8C%D9%86" title="چارلز داروین">چارلز داروین</a> (<i><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="خاستگاه گونه‌ها">خاستگاه گونه‌ها</a></i>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84_%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3" title="آلفرد راسل والاس">آلفرد راسل والاس</a> (<i><a href="/w/index.php?title=The_Malay_Archipelago&action=edit&redlink=1" class="new" title="The Malay Archipelago (صفحه وجود ندارد)">The Malay Archipelago</a></i>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1%DB%8C_%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B1_%D8%A8%DB%8C%D8%AA%D8%B3" title="هنری والتر بیتس">هنری والتر بیتس</a> (<i><a href="/w/index.php?title=%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B2%D9%88%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="طبیعی‌دانان بر رودهای آمازون (صفحه وجود ندارد)">طبیعی‌دانان بر رودهای آمازون</a></i>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B1_%D9%81%D9%88%D9%86_%D9%87%D9%88%D9%85%D8%A8%D9%88%D9%84%D8%AA" title="الکساندر فون هومبولت">الکساندر فون هومبولت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%AC%DB%8C%D9%85%D8%B2_%D8%A7%D9%88%D8%AF%D9%88%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="جان جیمز اودوبان">جان جیمز اودوبان</a> (<i><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="پرندگان آمریکا">پرندگان آمریکا</a></i>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D8%A8%D8%A7%DA%A9%D9%84%D9%86%D8%AF" title="ویلیام باکلند">ویلیام باکلند</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D8%B1%D9%84%D8%B2_%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%84" title="چارلز لایل">چارلز لایل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="ماری انینگ">ماری انینگ</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D9%86%D8%B1%DB%8C_%D9%81%D8%A7%D8%A8%D8%B1" title="ژان-آنری فابر">ژان-آنری فابر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%A6%DB%8C_%D8%A2%DA%AF%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%B2" class="mw-redirect" title="لوئی آگاسیز">لوئی آگاسیز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B3%D8%A7_%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="آسا گری">آسا گری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D9%87%D9%88%DA%A9%D8%B1" title="ویلیام هوکر">ویلیام هوکر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%B2%D9%81_%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D9%86_%D9%87%D9%88%DA%A9%D8%B1" title="جوزف دالتون هوکر">جوزف دالتون هوکر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sir_William_Jardine,_7th_Baronet&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sir William Jardine, 7th Baronet (صفحه وجود ندارد)">William Jardine</a> (<i>The Naturalist's Library</i>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D9%87%DA%A9%D9%84" title="ارنست هکل">ارنست هکل</a> (<i><a href="/w/index.php?title=Kunstformen_der_Natur&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kunstformen der Natur (صفحه وجود ندارد)">Kunstformen der Natur</a></i>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%DA%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D9%84%DB%8C%D8%AF%DA%A9%D8%B1" title="ریچارد لیدکر">ریچارد لیدکر</a> (<i>The Royal Natural History</i>)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%B3%D8%AF%D9%87_%DB%B2%DB%B0_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" class="mw-redirect" title="سده ۲۰ (میلادی)">سده ۲۰</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%AA_%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="ابوت تایر (صفحه وجود ندارد)">ابوت تایر</a> (<i><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%B1%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D8%A2%D9%85%DB%8C%D8%B2%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B1%D9%88_%D8%AC%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="پنهان‌سازی-رنگ‌آمیزی در فرمانرو جانوران (صفحه وجود ندارد)">پنهان‌سازی-رنگ‌آمیزی در فرمانرو جانوران</a></i>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%87%DB%8C%D9%88_%DA%A9%D9%88%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="هیو کوت (صفحه وجود ندارد)">هیو کوت</a> (<i><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D8%A2%D9%85%DB%8C%D8%B2_%D8%AA%D8%B7%D8%A7%D8%A8%D9%82%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="رنگ‌آمیز تطابقی در جانوران (صفحه وجود ندارد)">رنگ‌آمیز تطابقی در جانوران</a></i>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3_%D8%AA%DB%8C%D9%86%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D9%86" class="mw-redirect" title="نیکلاس تینبرگن">نیکلاس تینبرگن</a> (<i>بررسی غریزه</i>)</li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%B1%D8%A7%D8%AF_%D9%84%D9%88%D8%B1%D9%86%D8%AA%D8%B3" title="کنراد لورنتس">کنراد لورنتس</a> (<i>درباره تهاجم</i>)</li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%81%D9%88%D9%86_%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%B4" title="کارل فون فریش">کارل فون فریش</a> (<i>زنبورهای رقصان</i>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%84%D8%AF_%D9%84%D8%A7%DA%A9%D9%84%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="رانلد لاکلی (صفحه وجود ندارد)">رانلد لاکلی</a> (<i>Shearwaters</i>)</li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="2" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Naturalist_on_the_River_Amazons_figure_17.png" class="mw-file-description" title="Sceliphron wasp building nest"><img alt="Sceliphron wasp building nest" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Naturalist_on_the_River_Amazons_figure_17.png/85px-Naturalist_on_the_River_Amazons_figure_17.png" decoding="async" width="85" height="123" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Naturalist_on_the_River_Amazons_figure_17.png/128px-Naturalist_on_the_River_Amazons_figure_17.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Naturalist_on_the_River_Amazons_figure_17.png/170px-Naturalist_on_the_River_Amazons_figure_17.png 2x" data-file-width="887" data-file-height="1280" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">موضوعات</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li>موزه تاریخ طبیعی (<a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فهرست موزه‌های تاریخ طبیعی (صفحه وجود ندارد)">فهرست</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%86%D8%AC%D9%85%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:انجمن‌های تاریخ طبیعی (صفحه وجود ندارد)">انجمن‌های تاریخ طبیعی</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="عصر_روشنگری" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="الگو:عصر روشنگری"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:عصر روشنگری (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:عصر روشنگری"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="عصر_روشنگری" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="عصر روشنگری">عصر روشنگری</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="موضوعات" style="font-size:114%;margin:0 4em">موضوعات</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="بی‌خدایی در عصر روشنگری">بی‌خدایی در عصر روشنگری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="سرمایه‌داری">سرمایه‌داری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D9%85%D8%AF%D9%86%DB%8C" title="آزادی مدنی">آزادی مدنی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B6%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="ضدروشنگری">ضدروشنگری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%81%DA%A9%D8%B1_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="تفکر انتقادی">تفکر انتقادی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="دادارباوری">دادارباوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="دموکراسی">دموکراسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تجربه‌گرایی">تجربه‌گرایی</a></li> <li><span lang="fr" dir="rtl" title="متن به زبان فرانسوی"><bdi><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81%E2%80%8C%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="دایرةالمعارف‌نویسان">دایرةالمعارف‌نویسان</a></bdi></span></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1" title="دیکتاتوری منور">دیکتاتوری منور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF" title="بازار آزاد">بازار آزاد</a>s</li> <li><i lang="he-Latn" dir="rtl" title="متن به زبان عبری"><bdi><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%A7" title="هاسکالا">هاسکالا</a></bdi></i></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="انسان‌گرایی">انسان‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A8%D8%B4%D8%B1" title="حقوق بشر">حقوق بشر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="لیبرالیسم کلاسیک">لیبرالیسم کلاسیک</a></li> <li><span lang="fr" dir="rtl" title="متن به زبان فرانسوی"><bdi><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%8C_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%8C_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D8%B1%DB%8C" title="آزادی، برابری، برادری">آزادی، برابری، برادری</a></bdi></span></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DA%A9_%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C" title="شک دکارتی">شک دکارتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="ملی‌گرایی">ملی‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="فلسفه طبیعی">فلسفه طبیعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%DB%8C%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="عینی‌گرایی (فلسفه)">عینی‌گرایی (فلسفه)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%AA" title="عقلانیت">عقلانیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="خردگرایی">خردگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%82%D9%84" title="عقل">عقل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%88%DA%A9%D8%A7%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فروکاست‌گرایی">فروکاست‌گرایی</a></li> <li><span lang="la" dir="rtl" title="متن به زبان لاتین"><bdi><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%A6%D8%AA_%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D8%AF%D9%86_%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D8%B4" title="جرئت اندیشیدن داشته باش">جرئت اندیشیدن داشته باش</a></bdi></span></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85" title="علم">علم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B4_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="روش علمی">روش علمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="سوسیالیسم">سوسیالیسم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Universality_(philosophy)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Universality (philosophy) (صفحه وجود ندارد)">Universality</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Weimar_Classicism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Weimar Classicism (صفحه وجود ندارد)">Weimar Classicism</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="متفکران" style="font-size:114%;margin:0 4em">متفکران</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">انگلستان</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%B2%D9%81_%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%B3%D9%88%D9%86" title="جوزف ادیسون">جوزف ادیسون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anthony_Ashley-Cooper,_3rd_Earl_of_Shaftesbury&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anthony Ashley-Cooper, 3rd Earl of Shaftesbury (صفحه وجود ندارد)">Anthony Ashley-Cooper</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%B3_%D8%A8%DB%8C%DA%A9%D9%86" title="فرانسیس بیکن">فرانسیس بیکن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D9%85%DB%8C_%D8%A8%D9%86%D8%AA%D8%A7%D9%85" title="جرمی بنتام">جرمی بنتام</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anthony_Collins_(philosopher)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anthony Collins (philosopher) (صفحه وجود ندارد)">Anthony Collins</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%DA%AF%DB%8C%D8%A8%D9%88%D9%86" title="ادوارد گیبون">ادوارد گیبون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%DA%AF%D8%A7%D8%AF%D9%88%DB%8C%D9%86" title="ویلیام گادوین">ویلیام گادوین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%D9%85%D8%B2_%D9%87%D8%B1%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%AA%D9%88%D9%86" title="جیمز هرینگتون">جیمز هرینگتون</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">رابرت هوک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%A6%D9%84_%D8%AC%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%88%D9%86" title="ساموئل جانسون">ساموئل جانسون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%A7%DA%A9" title="جان لاک">جان لاک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%AA%D9%88%D9%86" title="جان میلتون">جان میلتون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%D8%B2%D8%A7%DA%A9_%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%AA%D9%86" title="آیزاک نیوتن">آیزاک نیوتن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B1_%D9%BE%D9%88%D9%BE" title="الکساندر پوپ">الکساندر پوپ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Richard_Price&action=edit&redlink=1" class="new" title="Richard Price (صفحه وجود ندارد)">Richard Price</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%B2%D9%81_%D9%BE%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%84%DB%8C" title="جوزف پریستلی">جوزف پریستلی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%A7_%D8%B1%DB%8C%D9%86%D9%88%D9%84%D8%AF%D8%B2" title="جاشوا رینولدز">جاشوا رینولدز</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Algernon_Sidney&action=edit&redlink=1" class="new" title="Algernon Sidney (صفحه وجود ندارد)">Algernon Sidney</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Matthew_Tindal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Matthew Tindal (صفحه وجود ندارد)">Matthew Tindal</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%B1%D9%86%DA%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF" title="جان ترنچارد">جان ترنچارد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%DB%8C_%D9%88%D9%84%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86%E2%80%8C%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%81%D8%AA" title="مری ولستون‌کرافت">مری ولستون‌کرافت</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">فرانسه</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%86_%D9%84%D9%88_%D8%B1%D9%88%D9%86_%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1" title="ژان لو رون دالامبر">ژان لو رون دالامبر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%86%D9%87_%D9%84%D9%88%D8%A6%DB%8C_%D8%AF%D9%88_%D9%88%D9%88%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%AF%D9%88_%D9%BE%D9%88%D9%84%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DA%98%D9%86%D8%B3%D9%88%D9%86" title="رنه لوئی دو ووایه دو پولمی دارژنسون">رنه لوئی دو ووایه دو پولمی دارژنسون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B1_%D8%A8%D9%84" title="پیر بل">پیر بل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B1_%D8%A8%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%B4%D9%87" title="پیر بومارشه">پیر بومارشه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%DA%A9%D9%88%D9%84%D8%A7_%D8%B4%D8%A7%D9%81%D9%88%D8%B1" title="نیکولا شافور">نیکولا شافور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%84%DB%8C_%D8%AF%D9%88_%D8%B4%D8%A7%D8%AA%D9%84%D9%87" title="امیلی دو شاتله">امیلی دو شاتله</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%86_%D8%A8%D9%88%D9%86%D9%88_%D8%AF%D9%88_%DA%A9%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%A7%DA%A9" title="اتین بونو دو کندیاک">اتین بونو دو کندیاک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%DB%8C_%D8%AF%D9%88_%DA%A9%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%B3%D9%87" title="مارکی دو کندورسه">مارکی دو کندورسه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%86%D9%87_%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="رنه دکارت">رنه دکارت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%86%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%B1%D9%88" title="دنی دیدرو">دنی دیدرو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D8%B1_%D9%84%D9%88_%D8%A8%D9%88%D9%88%DB%8C%D9%87_%D8%AF%D9%88_%D9%81%D9%88%D9%86%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D9%84" title="برنار لو بوویه دو فونته‌نل">برنار لو بوویه دو فونته‌نل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%85%D9%BE_%D8%AF%DA%AF%D9%88%DA%98" title="الیمپ دگوژ">الیمپ دگوژ</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%D9%88%D8%AF_%D8%A2%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D9%86_%D9%87%D9%84%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%88%D8%B3" title="کلود آدرین هلوسیوس">کلود آدرین هلوسیوس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86_%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%AE" title="بارون دولباخ">بارون دولباخ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Louis_de_Jaucourt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Louis de Jaucourt (صفحه وجود ندارد)">Louis de Jaucourt</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%88%D9%81%D8%B1%D9%87_%D8%AF%D9%88_%D9%84%D8%A7_%D9%85%D8%AA%D8%B1%DB%8C" title="ژولین اوفره دو لا متری">ژولین اوفره دو لا متری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%A7%D9%88%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%8C%D9%87" title="آنتوان لاووازیه">آنتوان لاووازیه</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D8%B1%DA%98-%D9%84%D9%88%D8%A6%DB%8C_%D9%84%DA%A9%D8%B1%DA%A9_%DA%A9%D9%86%D8%AA_%D8%AF%D9%88_%D8%A8%D9%88%D9%81%D9%88%D9%86" title="ژرژ-لوئی لکرک کنت دو بوفون">ژرژ-لوئی لکرک کنت دو بوفون</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%84_%D8%A8%D9%88%D9%86%D9%88_%D8%AF%D9%88_%D9%85%D8%A8%D9%84%DB%8C" title="گابریل بونو دو مبلی">گابریل بونو دو مبلی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sylvain_Mar%C3%A9chal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sylvain Maréchal (صفحه وجود ندارد)">Sylvain Maréchal</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%84%DB%8C%D9%87" title="ژان ملیه">ژان ملیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D8%AF%D9%88_%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AA%D8%B3%DA%A9%DB%8C%D9%88" class="mw-redirect" title="شارل دو مونتسکیو">شارل دو مونتسکیو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C3%89tienne-Gabriel_Morelly&action=edit&redlink=1" class="new" title="Étienne-Gabriel Morelly (صفحه وجود ندارد)">Étienne-Gabriel Morelly</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D8%B2_%D9%BE%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%84" title="بلز پاسکال">بلز پاسکال</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%88%D8%A7_%DA%A9%D9%86%D9%87" title="فرانسوا کنه">فرانسوا کنه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Guillaume_Thomas_Fran%C3%A7ois_Raynal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Guillaume Thomas François Raynal (صفحه وجود ندارد)">Guillaume Thomas François Raynal</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%DB%8C_%D8%AF%D9%88_%D8%B3%D8%A7%D8%AF" title="مارکی دو ساد">مارکی دو ساد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%A8%D8%B1_%DA%98%D8%A7%DA%A9_%D8%AA%D9%88%D8%B1%DA%AF%D9%88" title="آن روبر ژاک تورگو">آن روبر ژاک تورگو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%84%D8%AA%D8%B1" title="ولتر">ولتر</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">ژنو</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B1%D9%85%D9%86_%D8%A2%D8%A8%D9%88%D8%B2%DB%8C" title="فیرمن آبوزی">فیرمن آبوزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D8%A8%D9%88%D9%86%D9%87" title="شارل بونه">شارل بونه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jean-Jacques_Burlamaqui&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jean-Jacques Burlamaqui (صفحه وجود ندارد)">Jean-Jacques Burlamaqui</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jean-Louis_de_Lolme&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jean-Louis de Lolme (صفحه وجود ندارد)">Jean-Louis de Lolme</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%E2%80%8C%DB%8C%D8%B1_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%88" title="پی‌یر پروو">پی‌یر پروو</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%86-%DA%98%D8%A7%DA%A9_%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%88" title="ژان-ژاک روسو">ژان-ژاک روسو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Antoine-Jacques_Roustan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Antoine-Jacques Roustan (صفحه وجود ندارد)">Antoine-Jacques Roustan</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D8%B1%D8%B3_%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C%DA%A9%D8%AA_%D8%AF%D9%88_%D8%B3%D9%88%D8%B3%D9%88%D8%B1" title="هورس بندیکت دو سوسور">هورس بندیکت دو سوسور</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jacob_Vernes&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jacob Vernes (صفحه وجود ندارد)">Jacob Vernes</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jacob_Vernet&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jacob Vernet (صفحه وجود ندارد)">Jacob Vernet</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">آلمان</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B3_%D9%87%D9%86%DB%8C%D9%86%DA%AF_%D8%A8%D9%88%D9%87%D9%85%D8%B1" title="یوستوس هنینگ بوهمر">یوستوس هنینگ بوهمر</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%DA%AF%D8%A7%D9%88%D8%B3" title="کارل فریدریش گاوس">کارل فریدریش گاوس</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86_%D9%88%D9%84%D9%81%DA%AF%D8%A7%D9%86%DA%AF_%D9%81%D9%88%D9%86_%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%87" title="یوهان ولفگانگ فون گوته">یوهان ولفگانگ فون گوته</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF_%D9%81%D9%88%D9%86_%D9%87%D8%B1%D8%AF%D8%B1" title="یوهان گوتفرید فون هردر">یوهان گوتفرید فون هردر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Theodor_Gottlieb_von_Hippel_the_Elder&action=edit&redlink=1" class="new" title="Theodor Gottlieb von Hippel the Elder (صفحه وجود ندارد)">Theodor Gottlieb von Hippel</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%D9%81%D9%88%D9%86_%D9%87%D9%88%D9%85%D8%A8%D9%88%D9%84%D8%AA" title="ویلهلم فون هومبولت">ویلهلم فون هومبولت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA" title="ایمانوئل کانت">ایمانوئل کانت</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF_%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%AA%D8%B3" class="mw-redirect" title="گوتفرید لایبنیتس">گوتفرید لایبنیتس</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%84%D8%AF_%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%85_%D9%84%D8%B3%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="گوتهولد افرایم لسینگ">گوتهولد افرایم لسینگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%AC_%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%81_%D9%84%DB%8C%D8%AE%D8%AA%D9%86%D8%A8%D8%B1%DA%AF" title="جرج کریستف لیختنبرگ">جرج کریستف لیختنبرگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%AF%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%86" title="موسی مندلسون">موسی مندلسون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%A6%D9%84_%D9%81%D9%86_%D9%BE%D9%88%D9%81%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%81" title="زاموئل فن پوفندرف">زاموئل فن پوفندرف</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D8%B4%DB%8C%D9%84%D8%B1" title="فریدریش شیلر">فریدریش شیلر</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B2%DB%8C%D9%88%D8%B3" title="کریستیان تومازیوس">کریستیان تومازیوس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gabriel_Wagner&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gabriel Wagner (صفحه وجود ندارد)">Gabriel Wagner</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Christian_Felix_Wei%C3%9Fe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Christian Felix Weiße (صفحه وجود ندارد)">Christian Felix Weiße</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D9%85_%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D9%87%D8%A7%D9%88%D9%BE%D8%AA" title="آدام وایسهاوپت">آدام وایسهاوپت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%81_%D9%85%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%86_%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%86%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="کریستوف ماتین ویلند (صفحه وجود ندارد)">کریستوف ماتین ویلند</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Thomas_Wizenmann&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thomas Wizenmann (صفحه وجود ندارد)">Thomas Wizenmann</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%88%D9%84%D9%81" title="کریستیان ولف">کریستیان ولف</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Modern_Greek_Enlightenment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Modern Greek Enlightenment (صفحه وجود ندارد)">یونان</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Neophytos_Doukas&action=edit&redlink=1" class="new" title="Neophytos Doukas (صفحه وجود ندارد)">Neophytos Doukas</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Theoklitos_Farmakidis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Theoklitos Farmakidis (صفحه وجود ندارد)">Theoklitos Farmakidis</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%BA%D8%A7%D8%B3_%D9%81%D8%B1%D8%A6%D9%88%D8%B3" title="ریغاس فرئوس">ریغاس فرئوس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Theophilos_Kairis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Theophilos Kairis (صفحه وجود ندارد)">Theophilos Kairis</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%D9%88%D8%B3_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D8%B3" title="آدامانتیوس کورائیس">آدامانتیوس کورائیس</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">ایرلند</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%AC_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D9%84%DB%8C" title="جرج بارکلی">جرج بارکلی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%A8%D9%88%DB%8C%D9%84" title="رابرت بویل">رابرت بویل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D8%B1%DA%A9" title="ادموند برک">ادموند برک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D9%88%DB%8C%DB%8C%D9%81%D8%AA" title="جاناتان سوییفت">جاناتان سوییفت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%AF" title="جان تالند">جان تالند</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">ایتالیا</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%86%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A8%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7" title="چزاره بکاریا">چزاره بکاریا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gaetano_Filangieri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gaetano Filangieri (صفحه وجود ندارد)">Gaetano Filangieri</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ferdinando_Galiani&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ferdinando Galiani (صفحه وجود ندارد)">Ferdinando Galiani</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%DB%8C%DB%8C%D8%AC%DB%8C_%DA%AF%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="لوییجی گالوانی">لوییجی گالوانی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Antonio_Genovesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Antonio Genovesi (صفحه وجود ندارد)">Antonio Genovesi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Francesco_Mario_Pagano&action=edit&redlink=1" class="new" title="Francesco Mario Pagano (صفحه وجود ندارد)">Francesco Mario Pagano</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Giovanni_Salvemini&action=edit&redlink=1" class="new" title="Giovanni Salvemini (صفحه وجود ندارد)">Giovanni Salvemini</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%AA%D8%B1%D9%88_%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="پیترو وری">پیترو وری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7_%D9%88%DB%8C%DA%A9%D9%88" title="جامباتیستا ویکو">جامباتیستا ویکو</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">هلند</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Balthasar_Bekker&action=edit&redlink=1" class="new" title="Balthasar Bekker (صفحه وجود ندارد)">Balthasar Bekker</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Pieter_de_la_Court&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pieter de la Court (صفحه وجود ندارد)">Pieter de la Court</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Petrus_Cunaeus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Petrus Cunaeus (صفحه وجود ندارد)">Petrus Cunaeus</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%88%DA%AF%D9%88_%DA%AF%D8%B1%D9%88%D8%AA%DB%8C%D9%88%D8%B3" title="هوگو گروتیوس">هوگو گروتیوس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Fran%C3%A7ois_Hemsterhuis&action=edit&redlink=1" class="new" title="François Hemsterhuis (صفحه وجود ندارد)">François Hemsterhuis</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%88%DB%8C%DA%AF%D9%86%D8%B3" title="کریستیان هویگنس">کریستیان هویگنس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Adriaan_Koerbagh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Adriaan Koerbagh (صفحه وجود ندارد)">Adriaan Koerbagh</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Frederik_van_Leenhof&action=edit&redlink=1" class="new" title="Frederik van Leenhof (صفحه وجود ندارد)">Frederik van Leenhof</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D9%84%DB%8C%D9%88%D9%88%D9%86%D9%87%D9%88%DA%A9" title="آنتونی فان لیوونهوک">آنتونی فان لیوونهوک</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bernard_Nieuwentyt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bernard Nieuwentyt (صفحه وجود ندارد)">Bernard Nieuwentyt</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%AE_%D8%A7%D8%B3%D9%BE%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%B2%D8%A7" title="باروخ اسپینوزا">باروخ اسپینوزا</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%85" title="یان سوامردام">یان سوامردام</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hendrik_Wyermars&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hendrik Wyermars (صفحه وجود ندارد)">Hendrik Wyermars</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Enlightenment_in_Poland&action=edit&redlink=1" class="new" title="Enlightenment in Poland (صفحه وجود ندارد)">لهستان</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Tadeusz_Czacki&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tadeusz Czacki (صفحه وجود ندارد)">Tadeusz Czacki</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hugo_Ko%C5%82%C5%82%C4%85taj&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hugo Kołłątaj (صفحه وجود ندارد)">Hugo Kołłątaj</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Stanis%C5%82aw_Konarski&action=edit&redlink=1" class="new" title="Stanisław Konarski (صفحه وجود ندارد)">Stanisław Konarski</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ignacy_Krasicki&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ignacy Krasicki (صفحه وجود ندارد)">Ignacy Krasicki</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Julian_Ursyn_Niemcewicz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Julian Ursyn Niemcewicz (صفحه وجود ندارد)">Julian Ursyn Niemcewicz</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%88%D8%A7%D9%88_%D8%A2%DA%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA_%D9%BE%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%81%D8%B3%DA%A9%DB%8C" title="استانیسواو آگوست پونیاتوفسکی">استانیسواو آگوست پونیاتوفسکی</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%86%D8%AF%D8%B1%DB%8C_%D8%B4%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%B3%DA%A9%DB%8C" title="یندری شنیادیسکی">یندری شنیادیسکی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Stanis%C5%82aw_Staszic&action=edit&redlink=1" class="new" title="Stanisław Staszic (صفحه وجود ندارد)">Stanisław Staszic</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%B2%D9%81_%D9%88%DB%8C%D8%A8%D8%AA%D8%B3%DA%A9%DB%8C" title="یوزف ویبتسکی">یوزف ویبتسکی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Andrzej_Stanis%C5%82aw_Za%C5%82uski&action=edit&redlink=1" class="new" title="Andrzej Stanisław Załuski (صفحه وجود ندارد)">Andrzej Stanisław Załuski</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=J%C3%B3zef_Andrzej_Za%C5%82uski&action=edit&redlink=1" class="new" title="Józef Andrzej Załuski (صفحه وجود ندارد)">Józef Andrzej Załuski</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">پرتغال</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Sebasti%C3%A3o_Jos%C3%A9_de_Carvalho_e_Melo,_1st_Marquis_of_Pombal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sebastião José de Carvalho e Melo, 1st Marquis of Pombal (صفحه وجود ندارد)">Sebastião José de Carvalho e Melo</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Romania</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Ion_Budai-Deleanu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ion Budai-Deleanu (صفحه وجود ندارد)">Ion Budai-Deleanu</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Dinicu_Golescu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dinicu Golescu (صفحه وجود ندارد)">Dinicu Golescu</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Petru_Maior&action=edit&redlink=1" class="new" title="Petru Maior (صفحه وجود ندارد)">Petru Maior</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Samuil_Micu-Klein&action=edit&redlink=1" class="new" title="Samuil Micu-Klein (صفحه وجود ندارد)">Samuil Micu-Klein</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gheorghe_%C8%98incai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gheorghe Șincai (صفحه وجود ندارد)">Gheorghe Șincai</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Russian_Enlightenment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Russian Enlightenment (صفحه وجود ندارد)">روسیه</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86_%D8%AF%D9%88%D9%85" title="کاترین دوم">کاترین دوم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%86%DB%8C%D8%B3_%D9%81%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B2%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="دنیس فونیزین (صفحه وجود ندارد)">دنیس فونیزین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AA%DB%8C%D9%88%D8%AE_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%B1" title="آنتیوخ کانتیمیر">آنتیوخ کانتیمیر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%AE%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%81" title="میخائیل خراسکوف">میخائیل خراسکوف</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%AE%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%84_%D9%84%D9%88%D9%85%D9%88%D9%86%D8%B3%D9%81" title="میخاییل لومونسف">میخاییل لومونسف</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nikolay_Novikov&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nikolay Novikov (صفحه وجود ندارد)">Nikolay Novikov</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B1_%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%B4%DA%86%D9%81" title="الکساندر رادیشچف">الکساندر رادیشچف</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Yekaterina_Vorontsova-Dashkova&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yekaterina Vorontsova-Dashkova (صفحه وجود ندارد)">Yekaterina Vorontsova-Dashkova</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">صربستان</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%AA%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D9%88%D9%88%DB%8C%DA%86" title="دوسیتی اوبرادوویچ">دوسیتی اوبرادوویچ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Avram_Mrazovi%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Avram Mrazović (صفحه وجود ندارد)">Avram Mrazović</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Enlightenment_in_Spain&action=edit&redlink=1" class="new" title="Enlightenment in Spain (صفحه وجود ندارد)">اسپانیا</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Jos%C3%A9_Cadalso&action=edit&redlink=1" class="new" title="José Cadalso (صفحه وجود ندارد)">José Cadalso</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84%D9%88%D8%B3_%D8%B3%D9%88%D9%85" title="کارلوس سوم">کارلوس سوم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Benito_Jer%C3%B3nimo_Feij%C3%B3o_y_Montenegro&action=edit&redlink=1" class="new" title="Benito Jerónimo Feijóo y Montenegro (صفحه وجود ندارد)">Benito Jerónimo Feijóo y Montenegro</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%88_%D9%81%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B2_%D8%AF_%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="لیندرو فرناندز د موراتین">لیندرو فرناندز د موراتین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Valentin_de_Foronda&action=edit&redlink=1" class="new" title="Valentin de Foronda (صفحه وجود ندارد)">Valentin de Foronda</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gaspar_Melchor_de_Jovellanos&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gaspar Melchor de Jovellanos (صفحه وجود ندارد)">Gaspar Melchor de Jovellanos</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mart%C3%ADn_Sarmiento&action=edit&redlink=1" class="new" title="Martín Sarmiento (صفحه وجود ندارد)">Martín Sarmiento</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Diego_de_Torres_Villarroel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Diego de Torres Villarroel (صفحه وجود ندارد)">Diego de Torres Villarroel</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D9%84%D9%86%D8%AF" title="روشنگری اسکاتلند">اسکاتلند</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=James_Beattie_(poet)&action=edit&redlink=1" class="new" title="James Beattie (poet) (صفحه وجود ندارد)">James Beattie</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%B2%D9%81_%D8%A8%D9%84%DA%A9" title="جوزف بلک">جوزف بلک</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hugh_Blair&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hugh Blair (صفحه وجود ندارد)">Hugh Blair</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%D9%85%D8%B2_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%88%D9%84" title="جیمز بازول">جیمز بازول</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=James_Burnett,_Lord_Monboddo&action=edit&redlink=1" class="new" title="James Burnett, Lord Monboddo (صفحه وجود ندارد)">James Burnett</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%B2" title="رابرت برنز">رابرت برنز</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=William_Cullen&action=edit&redlink=1" class="new" title="William Cullen (صفحه وجود ندارد)">William Cullen</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D9%85_%D9%81%D8%B1%DA%AF%D9%88%D8%B3%D9%86" title="آدام فرگوسن">آدام فرگوسن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Thomas_Gordon_(writer)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thomas Gordon (writer) (صفحه وجود ندارد)">Thomas Gordon</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%85" title="دیوید هیوم">دیوید هیوم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%B3_%D9%87%D8%A7%DA%86%D8%B3%D9%88%D9%86" title="فرانسیس هاچسون">فرانسیس هاچسون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%D9%85%D8%B2_%D9%87%D8%A7%D8%AA%D9%86" title="جیمز هاتن">جیمز هاتن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%D9%85%D8%B2_%D9%85%DB%8C%D9%84" title="جیمز میل">جیمز میل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=John_Millar_(philosopher)&action=edit&redlink=1" class="new" title="John Millar (philosopher) (صفحه وجود ندارد)">John Millar</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%D8%B2%D8%A7%DA%A9_%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%AA%D9%86" title="آیزاک نیوتن">آیزاک نیوتن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=William_Ogilvie_of_Pittensear&action=edit&redlink=1" class="new" title="William Ogilvie of Pittensear (صفحه وجود ندارد)">William Ogilvie</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D9%81%DB%8C%D8%B1" title="جان پلی‌فیر">جان پلی‌فیر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%B1%DB%8C%D8%AF" title="توماس رید">توماس رید</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D9%85%DB%8C%D8%AA" title="آدام اسمیت">آدام اسمیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%DA%AF%D8%A7%D9%84%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="دوگالد استوارت">دوگالد استوارت</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=American_Enlightenment&action=edit&redlink=1" class="new" title="American Enlightenment (صفحه وجود ندارد)">ایالات متحده</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D8%AC%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%DA%A9%D9%84%DB%8C%D9%86" title="بنجامین فرانکلین">بنجامین فرانکلین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%AC%D9%81%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%86" title="توماس جفرسون">توماس جفرسون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%D9%85%D8%B2_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B3%D9%88%D9%86" title="جیمز مدیسون">جیمز مدیسون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%AC_%D9%85%DB%8C%D8%B3%D9%88%D9%86" title="جرج میسون">جرج میسون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D9%BE%DB%8C%D9%86" title="توماس پین">توماس پین</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow hlist" colspan="2"><div><div style="position:relative;"> <div style="position:absolute;right:0;"><b><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="الگو:رمانتیسیسم">الگو:رمانتیسیسم</a> →</b></div> <ul><li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Symbol_category_class.svg" class="mw-file-description" title="رده"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/16px-Symbol_category_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/23px-Symbol_category_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/31px-Symbol_category_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span> <a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="رده:عصر روشنگری">رده:عصر روشنگری</a></li></ul> </div></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r38264903"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="کریستیان_هویگنس" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%88%DB%8C%DA%AF%D9%86%D8%B3" title="الگو:کریستیان هویگنس"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%88%DB%8C%DA%AF%D9%86%D8%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:کریستیان هویگنس (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%88%DB%8C%DA%AF%D9%86%D8%B3" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:کریستیان هویگنس"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="کریستیان_هویگنس" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%88%DB%8C%DA%AF%D9%86%D8%B3" title="کریستیان هویگنس">کریستیان هویگنس</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:Books_by_Christiaan_Huygens&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:Books by Christiaan Huygens (صفحه وجود ندارد)">کتاب‌ها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><i>Systema Saturnium</i> (1659)</li> <li><i>De Vi Centrifiga</i> (1659)</li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Horologium_Oscillatorium&action=edit&redlink=1" class="new" title="Horologium Oscillatorium (صفحه وجود ندارد)">Horologium Oscillatorium</a></i> (1673)</li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Treatise_on_Light&action=edit&redlink=1" class="new" title="Treatise on Light (صفحه وجود ندارد)">Traité de la Lumiére</a></i> (1692)</li> <li><i>Cosmotheoros</i> (1698)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">در <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85" title="علم">علم</a> و <br /> <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="فلسفه طبیعی">فلسفه طبیعی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شتاب">شتاب</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="نوسان">نوسان</a></li> <li>Conception of the standardization of the <a href="/w/index.php?title=Temperature_scale&action=edit&redlink=1" class="new" title="Temperature scale (صفحه وجود ندارد)">temperature scale</a></li> <li>Early history of <a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="مکانیک کلاسیک">مکانیک کلاسیک</a></li> <li>Early <a href="/w/index.php?title=History_of_calculus&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of calculus (صفحه وجود ندارد)">history of calculus</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%88%D9%86%DA%AF" title="آونگ">آونگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%AD%D9%86%DB%8C_%D8%AC%D8%B1%D9%88%D9%86%D9%88" title="منحنی جرونو">منحنی جرونو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84_%D9%87%D9%88%DB%8C%DA%AF%D9%86%D8%B3" title="اصل هویگنس">اصل هویگنس</a> (<a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84_%D9%87%D9%88%DB%8C%DA%AF%D9%86%D8%B3" title="اصل هویگنس">اصل هویگنس</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84_%D9%87%D9%88%DB%8C%DA%AF%D9%86%D8%B3" title="اصل هویگنس">اصل هویگنس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Huygens%27_tritone&action=edit&redlink=1" class="new" title="Huygens' tritone (صفحه وجود ندارد)">Huygens' tritone</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84_%D9%87%D9%88%DB%8C%DA%AF%D9%86%D8%B3" title="اصل هویگنس">اصل هویگنس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84_%D9%87%D9%88%DB%8C%DA%AF%D9%86%D8%B3" title="اصل هویگنس">اصل هویگنس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Huygens%E2%80%93Steiner_theorem&action=edit&redlink=1" class="new" title="Huygens–Steiner theorem (صفحه وجود ندارد)">Huygens–Steiner theorem</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%B6%DB%8C%D9%87" title="فرضیه">فرضیه</a> of <a href="/w/index.php?title=Intelligent_extraterrestrial_life&action=edit&redlink=1" class="new" title="Intelligent extraterrestrial life (صفحه وجود ندارد)">intelligent extraterrestrial life</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%85_%D9%87%D9%85%E2%80%8C%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="خم هم‌زمانی">خم هم‌زمانی</a> (<a href="/wiki/%D8%AE%D9%85_%D9%87%D9%85%E2%80%8C%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="خم هم‌زمانی">خم هم‌زمانی</a>)</li> <li>Foundations of <a href="/w/index.php?title=Differential_geometry_of_curves&action=edit&redlink=1" class="new" title="Differential geometry of curves (صفحه وجود ندارد)">differential geometry of curves</a> <br /> (mathematical notions of the <a href="/w/index.php?title=Evolute&action=edit&redlink=1" class="new" title="Evolute (صفحه وجود ندارد)">evolute</a> and <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%86%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AA" class="mw-redirect" title="اینولوت">اینولوت</a> <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%AD%D9%86%DB%8C" title="منحنی">منحنی</a>)</li> <li>Scientific foundations of <a href="/w/index.php?title=Horology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Horology (صفحه وجود ندارد)">horology</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Pendulum_(mathematics)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pendulum (mathematics) (صفحه وجود ندارد)">Mathematical and physical investigations of properties of the pendulum</a></li> <li>Modern <a href="/w/index.php?title=History_of_centrifugal_and_centripetal_forces&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of centrifugal and centripetal forces (صفحه وجود ندارد)">conception of centrifugal and centripetal forces</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A6%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C" title="تئوری موسیقی">تئوری موسیقی</a> <a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%B2%D9%BE%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="ریزپرده">ریزپرده</a> (<a href="/w/index.php?title=31_equal_temperament&action=edit&redlink=1" class="new" title="31 equal temperament (صفحه وجود ندارد)">31 equal temperament</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B7%D8%A8%D8%B4_(%D9%85%D9%88%D8%AC%E2%80%8C%D9%87%D8%A7)" title="قطبش (موج‌ها)">قطبش (موج‌ها)</a> (<a href="/w/index.php?title=Iceland_spar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Iceland spar (صفحه وجود ندارد)">Iceland spar</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%84%D9%82%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B2%D8%AD%D9%84" title="حلقه‌های زحل">حلقه‌های زحل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="تیتان">تیتان</a></li> <li>Theoretical foundations of <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9%DB%8C" title="نورشناسی فیزیکی">نورشناسی فیزیکی</a> (<a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1" title="نور">نور</a>)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">در <a href="/wiki/%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="فناوری">فناوری</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:Inventions_by_Christiaan_Huygens&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:Inventions by Christiaan Huygens (صفحه وجود ندارد)">Inventions by Huygens</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Aerial_telescope&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aerial telescope (صفحه وجود ندارد)">Aerial telescope</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Centrifugal_governor&action=edit&redlink=1" class="new" title="Centrifugal governor (صفحه وجود ندارد)">Centrifugal governor</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%B1%D8%AE%D8%B2%D8%A7%D8%AF" class="mw-redirect" title="چرخزاد">چرخزاد</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Huygens%27_engine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Huygens' engine (صفحه وجود ندارد)">Huygens' engine</a> <span style="font-style:normal;"><sup><small>۱</small></sup></span></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%DA%86%D8%B4%D9%85%DB%8C" title="عدسی چشمی">عدسی چشمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B3_%D8%AC%D8%A7%D8%AF%D9%88" title="فانوس جادو">فانوس جادو</a> <span style="font-style:normal;"><sup><small>۲</small></sup></span></li> <li><a href="/w/index.php?title=Spiral_balance_spring&action=edit&redlink=1" class="new" title="Spiral balance spring (صفحه وجود ندارد)">Spiral balance spring</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86" title="تاریخ ابزارهای زمان">تاریخ ابزارهای زمان</a> (<a href="/w/index.php?title=Pendulum_clock&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pendulum clock (صفحه وجود ندارد)">pendulum clock</a> و <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86" title="تاریخ ابزارهای زمان">تاریخ ابزارهای زمان</a>)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Recognitions</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=List_of_things_named_after_Christiaan_Huygens&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of things named after Christiaan Huygens (صفحه وجود ندارد)">List of things named after Christiaan Huygens</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DA%A9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_(%DB%B2%DB%B0%DB%B0%DB%B1%E2%80%93%DB%B3%DB%B0%DB%B0%DB%B1)" title="فهرست سیارک‌ها (۲۰۰۱–۳۰۰۱)">فهرست سیارک‌ها (۲۰۰۱–۳۰۰۱)</a></li> <li><i><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D9%87%D9%88%DB%8C%DA%AF%D9%86%D8%B3" title="کاسینی-هویگنس">کاسینی-هویگنس</a></i> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B6%D8%A7%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D9%88%DB%8C%DA%AF%D9%86%D8%B3" title="فضاپیمای هویگنس">فضاپیمای هویگنس</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mons_Huygens&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mons Huygens (صفحه وجود ندارد)">Mons Huygens</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Huygens_(crater)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Huygens (crater) (صفحه وجود ندارد)">Huygens (crater)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Huygens-Fokker_Foundation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Huygens-Fokker Foundation (صفحه وجود ندارد)">Huygens-Fokker Foundation</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%84%D9%82%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B2%D8%AD%D9%84" title="حلقه‌های زحل">حلقه‌های زحل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%84%D9%82%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B2%D8%AD%D9%84" title="حلقه‌های زحل">حلقه‌های زحل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B9%D8%AA_(%D8%B5%D9%88%D8%B1%D8%AA_%D9%81%D9%84%DA%A9%DB%8C)" title="ساعت (صورت فلکی)">ساعت (صورت فلکی)</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">دیگر موضوعات</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D8%AA%DB%8C:_%DB%8C%DA%A9_%D8%B3%D9%81%D8%B1_%D8%B4%D8%AE%D8%B5%DB%8C" class="mw-redirect" title="گیتی: یک سفر شخصی">گیتی: یک سفر شخصی</a> <br /> (۱۹۸۰ documentary TV series ارث <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D8%B3%DB%8C%DA%AF%D9%86" class="mw-redirect" title="کارل سیگن">کارل سیگن</a>)</li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Clocks_and_Culture,_1300%E2%80%931700&action=edit&redlink=1" class="new" title="Clocks and Culture, 1300–1700 (صفحه وجود ندارد)">Clocks and Culture, 1300–1700</a></i> (۱۹۶۷ کتاب تاریخی اثر <a href="/w/index.php?title=Carlo_Cipolla&action=edit&redlink=1" class="new" title="Carlo Cipolla (صفحه وجود ندارد)">Carlo Cipolla</a>)</li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Revolution_in_Time&action=edit&redlink=1" class="new" title="Revolution in Time (صفحه وجود ندارد)">Revolution in Time: Clocks and the Making of the Modern World</a></i> <br /> (۱۹۸۳ کتاب تاریخی اثر <a href="/w/index.php?title=David_Landes&action=edit&redlink=1" class="new" title="David Landes (صفحه وجود ندارد)">David Landes</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="انقلاب علمی">انقلاب علمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%B7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%87%D9%84%D9%86%D8%AF" title="دوران طلایی هلند">دوران طلایی هلند</a></li> <li class="mw-empty-elt"></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87" title="فرهنگستان علوم فرانسه">فرهنگستان علوم فرانسه</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">افراد مرتبط</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:Huygens_family&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:Huygens family (صفحه وجود ندارد)">Huygens family</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%84%D8%A6%D9%88_%DA%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%84%D9%87" title="گالیلئو گالیله">گالیلئو گالیله</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%86%D9%87_%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="رنه دکارت">رنه دکارت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Salomon_Coster&action=edit&redlink=1" class="new" title="Salomon Coster (صفحه وجود ندارد)">Salomon Coster</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D9%84%DB%8C%D9%88%D9%88%D9%86%D9%87%D9%88%DA%A9" title="آنتونی فان لیوونهوک">آنتونی فان لیوونهوک</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF_%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%AA%D8%B3" class="mw-redirect" title="گوتفرید لایبنیتس">گوتفرید لایبنیتس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%D8%B2%D8%A7%DA%A9_%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%AA%D9%86" title="آیزاک نیوتن">آیزاک نیوتن</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">رابرت هوک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%86%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%D9%BE%D9%86" title="دنی پاپن">دنی پاپن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DA%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%D9%86-%DA%98%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%B1%D9%86%D9%84" title="اگوستن-ژان فرنل">اگوستن-ژان فرنل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%DB%8C%D8%A7%D9%86%DA%AF" title="توماس یانگ">توماس یانگ</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow hlist" colspan="2"><div><div class="plainlist"><ul><li><span class="nowrap"><sup><small>۱</small></sup> A rudimentary prototype of <a href="/w/index.php?title=History_of_the_internal_combustion_engine&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of the internal combustion engine (صفحه وجود ندارد)">internal combustion piston engine</a>.</span> <br /> <span class="nowrap"><sup><small>۲</small></sup> An early practical type of <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="فراتاب">فراتاب</a> and a precursor to both the modern <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AF_%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%98%DA%A9%D8%AA%D9%88%D8%B1" title="اسلاید پروژکتور">اسلاید پروژکتور</a> and the <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85_%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%98%DA%A9%D8%AA%D9%88%D8%B1" class="mw-redirect" title="فیلم پروژکتور">فیلم پروژکتور</a>.</span></li></ul></div> <ul><li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Wikiquote-logo.svg" class="mw-file-description" title="صفحهٔ ویکی‌گفتاورد"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/13px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="13" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/20px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/27px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></a></span> <a href="https://en.wikiquote.org/wiki/Special:Search/Christiaan_Huygens" class="extiw" title="wikiquote:Special:Search/Christiaan Huygens"><b>Wikiquote</b></a></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Wikisource-logo.svg" class="mw-file-description" title="صفحهٔ ویکی‌نبشته"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/15px-Wikisource-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/23px-Wikisource-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/30px-Wikisource-logo.svg.png 2x" data-file-width="410" data-file-height="430" /></a></span> <a href="https://en.wikisource.org/wiki/Special:Search/Author:Christiaan_Huygens" class="extiw" title="wikisource:Special:Search/Author:Christiaan Huygens"><b>Wikisource texts</b></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="تاریخ_زیست‌شناسی" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="الگو:تاریخ زیست‌شناسی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:تاریخ زیست‌شناسی (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:تاریخ زیست‌شناسی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="تاریخ_زیست‌شناسی" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="تاریخ زیست‌شناسی">تاریخ زیست‌شناسی</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">زمینه‌ها،<br />رشته‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=History_of_agricultural_science&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of agricultural science (صفحه وجود ندارد)">Agricultural science</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=History_of_anatomy&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of anatomy (صفحه وجود ندارد)">Anatomy</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=History_of_biochemistry&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of biochemistry (صفحه وجود ندارد)">Biochemistry</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="تاریخچه زیست‌فناوری">تاریخچه زیست‌فناوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="تاریخ گیاه‌شناسی">تاریخ گیاه‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA" title="تاریخ محیط زیست">تاریخ محیط زیست</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D9%87_%D9%81%D8%B1%DA%AF%D8%B4%D8%AA%DB%8C" title="تاریخچه اندیشه فرگشتی">تاریخچه اندیشه فرگشتی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=History_of_genetics&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of genetics (صفحه وجود ندارد)">Genetics</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="تاریخ زمین‌شناسی">تاریخ زمین‌شناسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Timeline_of_immunology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Timeline of immunology (صفحه وجود ندارد)">Immunology</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C" title="تاریخ پزشکی">تاریخ پزشکی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=History_of_model_organisms&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of model organisms (صفحه وجود ندارد)">Model organisms</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=History_of_molecular_biology&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of molecular biology (صفحه وجود ندارد)">Molecular biology</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87_%D9%81%D8%B1%DA%AF%D8%B4%D8%AA_%D9%85%D9%88%D9%84%DA%A9%D9%88%D9%84%DB%8C" title="تاریخچه فرگشت مولکولی">تاریخچه فرگشت مولکولی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87_%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="تاریخچه دیرین‌شناسی">تاریخچه دیرین‌شناسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=History_of_phycology&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of phycology (صفحه وجود ندارد)">Phycology</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=History_of_plant_systematics&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of plant systematics (صفحه وجود ندارد)">Plant systematics</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=History_of_RNA_biology&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of RNA biology (صفحه وجود ندارد)">RNA biology</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=History_of_zoology_since_1859&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of zoology since 1859 (صفحه وجود ندارد)">Zoology (since 1859)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=History_of_zoology_through_1859&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of zoology through 1859 (صفحه وجود ندارد)">Zoology (through 1859)</a></li></ul> </div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="5" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:HomunculusLarge.png" class="mw-file-description" title="The homonculus"><img alt="The homonculus" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/HomunculusLarge.png/60px-HomunculusLarge.png" decoding="async" width="60" height="240" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/HomunculusLarge.png/90px-HomunculusLarge.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/HomunculusLarge.png/120px-HomunculusLarge.png 2x" data-file-width="145" data-file-height="580" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">موسسات</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%DA%A9%D9%88%D9%84%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%B1%DB%8C%D9%86%DA%AF_%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1" title="آزمایشگاه کولد اسپرینگ هاربر">آزمایشگاه کولد اسپرینگ هاربر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Laboratory_of_Molecular_Biology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Laboratory of Molecular Biology (صفحه وجود ندارد)">Laboratory of Molecular Biology</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Marine_Biological_Laboratory&action=edit&redlink=1" class="new" title="Marine Biological Laboratory (صفحه وجود ندارد)">Marine Biological Laboratory</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AC%D9%85%D9%86_%D9%85%D8%A7%DA%A9%D8%B3_%D9%BE%D9%84%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="انجمن ماکس پلانک">انجمن ماکس پلانک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%AA%D9%88_%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1" title="انستیتو پاستور">انستیتو پاستور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D9%81%D9%84%D8%B1" title="دانشگاه راکفلر">دانشگاه راکفلر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Rothamsted_Research&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rothamsted Research (صفحه وجود ندارد)">Rothamsted Research</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Stazione_Zoologica_Anton_Dohrn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Stazione Zoologica Anton Dohrn (صفحه وجود ندارد)">Stazione Zoologica Anton Dohrn</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Woods_Hole_Oceanographic_Institution&action=edit&redlink=1" class="new" title="Woods Hole Oceanographic Institution (صفحه وجود ندارد)">Woods Hole Oceanographic Institute</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">نظریه‌ها،<br />مفاهیم</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%85%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%A8%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="نظریه میکروبی بیماری‌ها">نظریه میکروبی بیماری‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D9%85%D9%88%D9%84%DA%A9%D9%88%D9%84%DB%8C" class="mw-redirect" title="قاعده اصلی زیست‌شناسی مولکولی">قاعده اصلی زیست‌شناسی مولکولی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%88%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="داروینیسم">داروینیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%86%D8%AC%DB%8C%D8%B1%D9%87_%D8%B9%D8%B8%DB%8C%D9%85_%D9%87%D8%B3%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="زنجیره عظیم هستی">زنجیره عظیم هستی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%87%DB%8C_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="سازماندهی زیستی">سازماندهی زیستی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="لامارکیسم">لامارکیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%B6%DB%8C%D9%87_%DB%8C%DA%A9_%DA%98%D9%86-%DB%8C%DA%A9_%D8%A2%D9%86%D8%B2%DB%8C%D9%85" title="فرضیه یک ژن-یک آنزیم">فرضیه یک ژن-یک آنزیم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%84" title="پروتوسل">پروتوسل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="دنیای آران‌ای">دنیای آران‌ای</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sequence_hypothesis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sequence hypothesis (صفحه وجود ندارد)">Sequence hypothesis</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%AE%D9%84%D9%82%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%A7%D8%B9%D9%87" title="نظریه خلق‌الساعه">نظریه خلق‌الساعه</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">تاریخچه</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85" class="mw-redirect" title="اروپای دوران قدیم">اروپای دوران قدیم</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%B7%D9%88" title="ارسطو">ارسطو</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Aristotle%27s_biology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aristotle's biology (صفحه وجود ندارد)">Aristotle's biology</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1_%DA%A9%D9%88%D9%86_%D9%88_%D9%81%D8%B3%D8%A7%D8%AF" title="در کون و فساد">در کون و فساد</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=History_of_Animals&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of Animals (صفحه وجود ندارد)">History of Animals</a></i></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AB%D8%A6%D9%88%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B3" title="ثئوفراستوس">ثئوفراستوس</a> <ul><li><i><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_(%D8%AB%D8%A6%D9%88%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B3)" title="تاریخچه گیاهان (ثئوفراستوس)">تاریخچه گیاهان (ثئوفراستوس)</a></i></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%D8%B3%DA%A9%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B3" title="دیوسکوریدس">دیوسکوریدس</a> <ul><li><i><a href="/wiki/%D8%AF_%D9%85%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%A7_%D9%85%D8%AF%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="د ماتریا مدیکا">د ماتریا مدیکا</a></i></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%B3" title="جالینوس">جالینوس</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%B3" title="رنسانس">رنسانس</a>،<br /><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%AF%D8%B1%D9%86_%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="دوران مدرن نخستین">دوران مدرن نخستین</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%B1%D8%A7%D8%AF_%DA%AF%D8%B3%D9%86%D8%B1" title="کنراد گسنر">کنراد گسنر</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Historia_animalium_(Gessner)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Historia animalium (Gessner) (صفحه وجود ندارد)"><i>Historia animalium</i></a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3_%D9%88%D8%B3%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%88%D8%B3" title="آندریاس وسالیوس">آندریاس وسالیوس</a> <ul><li><i><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8)" title="فابریکا (کتاب)">فابریکا (کتاب)</a></i></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%88%DB%8C" title="ویلیام هاروی">ویلیام هاروی</a> <ul><li><i><a href="/w/index.php?title=Exercitatio_Anatomica_de_Motu_Cordis_et_Sanguinis_in_Animalibus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Exercitatio Anatomica de Motu Cordis et Sanguinis in Animalibus (صفحه وجود ندارد)">De Motu Cordis</a></i></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Frederik_Ruysch&action=edit&redlink=1" class="new" title="Frederik Ruysch (صفحه وجود ندارد)">Frederik Ruysch</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%85" title="یان سوامردام">یان سوامردام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D9%84%DB%8C%D9%88%D9%88%D9%86%D9%87%D9%88%DA%A9" title="آنتونی فان لیوونهوک">آنتونی فان لیوونهوک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%86%D9%84%D9%88_%D9%85%D8%A7%D9%84%D9%BE%DB%8C%DA%AF%DB%8C" title="مارچلو مالپیگی">مارچلو مالپیگی</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">رابرت هوک</a> <ul><li><i><a href="/w/index.php?title=Micrographia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Micrographia (صفحه وجود ندارد)">Micrographia</a></i></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%DA%86%D8%B3%DA%A9%D9%88_%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="فرانچسکو ردی">فرانچسکو ردی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DA%AF%D8%B4%D8%AA" title="فرگشت">فرگشت</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">سده<br />۱۹ام</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%84%DB%8C%D9%86%D9%87" title="کارل لینه">کارل لینه</a> <ul><li><i><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8)" title="سامانه طبیعت (کتاب)">سامانه طبیعت (کتاب)</a></i></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D8%B1%DA%98-%D9%84%D9%88%D8%A6%DB%8C_%D9%84%DA%A9%D8%B1%DA%A9_%DA%A9%D9%86%D8%AA_%D8%AF%D9%88_%D8%A8%D9%88%D9%81%D9%88%D9%86" title="ژرژ-لوئی لکرک کنت دو بوفون">ژرژ-لوئی لکرک کنت دو بوفون</a> <ul><li><i><a href="/w/index.php?title=Histoire_Naturelle&action=edit&redlink=1" class="new" title="Histoire Naturelle (صفحه وجود ندارد)">Histoire Naturelle</a></i></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%AA%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9" class="mw-redirect" title="ژان-بتیست لامارک">ژان-بتیست لامارک</a> <ul><li><i><a href="/w/index.php?title=Philosophie_Zoologique&action=edit&redlink=1" class="new" title="Philosophie Zoologique (صفحه وجود ندارد)">Philosophie Zoologique</a></i></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B1_%D9%81%D9%88%D9%86_%D9%87%D9%88%D9%85%D8%A8%D9%88%D9%84%D8%AA" title="الکساندر فون هومبولت">الکساندر فون هومبولت</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D8%B1%D9%84%D8%B2_%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%84" title="چارلز لایل">چارلز لایل</a> <ul><li><i><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%88%D9%84_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="اصول زمین‌شناسی">اصول زمین‌شناسی</a></i></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D8%B1%D9%84%D8%B2_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%88%DB%8C%D9%86" title="چارلز داروین">چارلز داروین</a> <ul><li><i><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="خاستگاه گونه‌ها">خاستگاه گونه‌ها</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%8C_%D9%88_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B7_%D8%A8%D8%A7_%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%AA" class="mw-redirect" title="تبار انسان، و انتخاب طبیعی در ارتباط با جنسیت">تبار انسان، و انتخاب طبیعی در ارتباط با جنسیت</a></i></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%DA%AF%D9%88%D8%B1_%D9%85%D9%86%D8%AF%D9%84" title="گرگور مندل">گرگور مندل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84_%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3" title="آلفرد راسل والاس">آلفرد راسل والاس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%B3_%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86%DA%A9" title="مارتینوس بایرینک">مارتینوس بایرینک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1%DB%8C_%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B1_%D8%A8%DB%8C%D8%AA%D8%B3" title="هنری والتر بیتس">هنری والتر بیتس</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%D8%AA%D8%B2_%D9%85%D8%AF%D8%B1%D9%86" class="mw-redirect" title="سنتز مدرن">سنتز مدرن</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D8%A8%D8%A7%D8%AA%D8%B3%D9%88%D9%86" title="ویلیام باتسون">ویلیام باتسون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A6%D9%88%D8%AF%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%88%D8%B3_%D8%AF%D9%88%D8%A8%DA%98%D8%A7%D9%86%D8%B3%DA%A9%DB%8C" title="تئودوسیوس دوبژانسکی">تئودوسیوس دوبژانسکی</a> <ul><li><i><a href="/wiki/%DA%98%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9_%D9%88_%D8%AE%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ژنتیک و خاستگاه گونه‌ها">ژنتیک و خاستگاه گونه‌ها</a></i></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%84%D8%AF_%D9%81%DB%8C%D8%B4%D8%B1" class="mw-redirect" title="رانلد فیشر">رانلد فیشر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C.%D8%A8%DB%8C._%D9%81%D9%88%D8%B1%D8%AF" title="ای.بی. فورد">ای.بی. فورد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%87%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="جان هالدین">جان هالدین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B1" title="ارنست مایر">ارنست مایر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%AA_%D9%85%D9%88%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="توماس هانت مورگان">توماس هانت مورگان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%B1%D8%AC_%DA%AF%DB%8C%D9%84%D8%B1%D8%AF_%D8%B3%DB%8C%D9%85%D9%BE%D8%B3%D9%86" title="جورج گیلرد سیمپسن">جورج گیلرد سیمپسن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%88%DA%AF%D9%88_%D8%AF_%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%B3" title="هوگو د فریس">هوگو د فریس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%88%D8%A7%D9%84_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%AA" title="سووال رایت">سووال رایت</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">اخیر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%AC%DB%8C_%DA%AF%D9%88%D9%84%D8%AF" title="استیون جی گولد">استیون جی گولد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D8%AF%DB%8C_%D9%87%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%AA%D9%88%D9%86" title="ویلیام دی همیلتون">ویلیام دی همیلتون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D9%86_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%B3" title="لین مارگولیس">لین مارگولیس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="الکساندر اپارین">الکساندر اپارین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%B1%D8%AC_%D8%B3%DB%8C_%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%B2" class="mw-redirect" title="جورج سی ویلیامز">جورج سی ویلیامز</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%88%D9%88%D8%B2" title="کارل ووز">کارل ووز</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%A8%DB%8C%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C" class="mw-redirect" title="میکروبیولوژی">میکروبیولوژی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%86%D8%AF_%DA%A9%D9%88%D9%87%D9%86" title="فردیناند کوهن">فردیناند کوهن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B1_%D9%81%D9%84%D9%85%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="الکساندر فلمینگ">الکساندر فلمینگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%DB%8C%DA%A9%D8%B3_%D8%AF%D8%B1%D9%84" title="فلیکس درل">فلیکس درل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%DA%A9%D8%AE" title="روبرت کخ">روبرت کخ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%DB%8C%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1" title="لویی پاستور">لویی پاستور</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%88_%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%B2%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="لازارو اسپالانزانی">لازارو اسپالانزانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%DA%AF%D8%A6%DB%8C_%D9%88%DB%8C%D9%86%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D8%B3%DA%A9%DB%8C" title="سرگئی وینوگرادسکی">سرگئی وینوگرادسکی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%DA%A9%D9%88%DB%8C%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="زیست‌شناسی تکوینی">زیست‌شناسی تکوینی</a>،<br /><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84%DB%8C-%D8%AA%DA%A9%D9%88%DB%8C%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="زیست‌شناسی تکاملی-تکوینی">تکاملی-تکوینی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D9%81%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="کارل ارنست فون بائر">کارل ارنست فون بائر</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%DB%8C%D9%86_%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D8%B1" title="گوین د بیر">گوین د بیر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D9%86_%D8%A8%DB%8C_%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%84" title="سین بی کرول">سین بی کرول</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Scott_F._Gilbert&action=edit&redlink=1" class="new" title="Scott F. Gilbert (صفحه وجود ندارد)">Scott F. Gilbert</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B1_%D8%AC%D8%A7%DA%A9%D9%88%D8%A8_%DA%AF%D9%87%D8%B1%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="والتر جاکوب گهرینگ">والتر جاکوب گهرینگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D9%87%DA%A9%D9%84" title="ارنست هکل">ارنست هکل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%88%D8%A7_%DA%98%D8%A7%DA%A9%D9%88%D8%A8" title="فرانسوا ژاکوب">فرانسوا ژاکوب</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C._%D9%84%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%B3" title="ادوارد بی. لوئیس">ادوارد بی. لوئیس</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%DA%A9_%D9%85%D9%88%D9%86%D9%88" title="ژاک مونو">ژاک مونو</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87_%D9%86%D9%88%D8%B3%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D9%81%D9%88%D9%84%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="کریستیانه نوسلاین-فولهارت">کریستیانه نوسلاین-فولهارت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%DB%8C%DA%A9_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%B3_%D9%88%DB%8C%D8%B4%D9%88%D8%B3" title="اریک فرانسیس ویشوس">اریک فرانسیس ویشوس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%DA%86_%D9%88%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%86" title="ادموند بیچ ویلسون">ادموند بیچ ویلسون</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%DA%98%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="ژنتیک">ژنتیک</a>,<br /><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D9%85%D9%88%D9%84%DA%A9%D9%88%D9%84%DB%8C" title="زیست‌شناسی مولکولی">زیست‌شناسی مولکولی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">آزمایش‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%DA%AF%D8%B1%DB%8C%D9%81%DB%8C%D8%AA" title="آزمایش گریفیت">آزمایش گریفیت</a> (۱۹۲۸)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Luria%E2%80%93Delbr%C3%BCck_experiment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Luria–Delbrück experiment (صفحه وجود ندارد)">Luria–Delbrück</a> (۱۹۴۳)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="آزمایش ایوری">آزمایش ایوری</a> (۱۹۴۴)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%B1%E2%80%93%DB%8C%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="آزمایش میلر–یوری">آزمایش میلر–یوری</a> (۱۹۵۲)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Hershey%E2%80%93Chase_experiment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hershey–Chase experiment (صفحه وجود ندارد)">Hershey–Chase</a> (1952)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D9%85%D8%B2%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="آزمایش مزلسون-استال">آزمایش مزلسون-استال</a> (۱۹۵۸)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Crick,_Brenner_et_al._experiment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Crick, Brenner et al. experiment (صفحه وجود ندارد)">Crick, Brenner et al.</a> (۱۹۶۱)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Nirenberg_and_Matthaei_experiment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nirenberg and Matthaei experiment (صفحه وجود ندارد)">Nirenberg–Matthaei</a> (۱۹۶۱)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Nirenberg_and_Leder_experiment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nirenberg and Leder experiment (صفحه وجود ندارد)">Nirenberg–Leder</a> (۱۹۶۴)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">افراد</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7_%D9%85%DA%A9%E2%80%8C%DA%A9%D9%84%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%A7%DA%A9" title="باربارا مک‌کلینتاک">باربارا مک‌کلینتاک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%AC_%D8%A8%DB%8C%D8%AF%D9%84" title="جرج بیدل">جرج بیدل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D9%85%D9%88%D8%B1_%D8%A8%D9%86%D8%B2%D8%B1" title="سیمور بنزر">سیمور بنزر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B2%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%86%D8%AF_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%DA%A9%D9%84%DB%8C%D9%86" title="روزالیند فرانکلین">روزالیند فرانکلین</a> <ul><li><i><a href="/w/index.php?title=Photo_51&action=edit&redlink=1" class="new" title="Photo 51 (صفحه وجود ندارد)">Photo 51</a></i></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%D9%85%D8%B2_%D9%88%D8%A7%D8%AA%D8%B3%D9%88%D9%86" title="جیمز واتسون">جیمز واتسون</a> و <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%B3_%DA%A9%D8%B1%DB%8C%DA%A9" title="فرانسیس کریک">فرانسیس کریک</a> <ul><li>"<a href="/w/index.php?title=Molecular_Structure_of_Nucleic_Acids:_A_Structure_for_Deoxyribose_Nucleic_Acid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Molecular Structure of Nucleic Acids: A Structure for Deoxyribose Nucleic Acid (صفحه وجود ندارد)">Molecular structure of Nucleic Acids</a>"</li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%B3_%D9%BE%D8%A7%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="لینوس پاولینگ">لینوس پاولینگ</a> <ul><li>"<a href="/w/index.php?title=Sickle_Cell_Anemia,_a_Molecular_Disease&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sickle Cell Anemia, a Molecular Disease (صفحه وجود ندارد)">Sickle Cell Anemia, a Molecular Disease</a>"</li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%AF%D8%B1%DB%8C%DA%A9_%D8%B3%D9%86%DA%AF%D8%B1" title="فردریک سنگر">فردریک سنگر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DA%A9%D8%B3_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%AA%D8%B3" title="ماکس پروتس">ماکس پروتس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%88" title="جان کندرو">جان کندرو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D9%86%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%B1" title="سیدنی برنر">سیدنی برنر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%A2_%D9%84%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DA%AF" title="جاشوآ لدربرگ">جاشوآ لدربرگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B1_%DA%AF%DB%8C%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%AA" title="والتر گیلبرت">والتر گیلبرت</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3" title="کری مالیس">کری مالیس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%D8%B4%D8%B1%D9%BE%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%D9%87" title="امانوئل شرپانتیه">امانوئل شرپانتیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DB%8C%D9%81%D8%B1_%D8%AF%D9%88%D8%AF%D9%86%D8%A7" class="mw-redirect" title="جنیفر دودنا">جنیفر دودنا</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D9%85%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="بوم‌شناسی">بوم‌شناسی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%DA%86%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%86" title="ریچل کارسون">ریچل کارسون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Frederic_Clements&action=edit&redlink=1" class="new" title="Frederic Clements (صفحه وجود ندارد)">Frederic Clements</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Charles_Sutherland_Elton&action=edit&redlink=1" class="new" title="Charles Sutherland Elton (صفحه وجود ندارد)">Charles Elton</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Henry_Gleason&action=edit&redlink=1" class="new" title="Henry Gleason (صفحه وجود ندارد)">Henry Gleason</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%AA%D9%88%D8%B1_%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%B2%D9%84%DB%8C" title="آرتور تانزلی">آرتور تانزلی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%DA%98%DB%8C%D9%86_%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%85%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="اوژین وارمینگ">اوژین وارمینگ</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B1%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AC%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="رفتارشناسی جانوران">رفتارشناسی جانوران</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3_%D8%AA%DB%8C%D9%86%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D9%86" class="mw-redirect" title="نیکلاس تینبرگن">نیکلاس تینبرگن</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%81%D9%88%D9%86_%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%B4" title="کارل فون فریش">کارل فون فریش</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%B1%D8%A7%D8%AF_%D9%84%D9%88%D8%B1%D9%86%D8%AA%D8%B3" title="کنراد لورنتس">کنراد لورنتس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D8%AF_%D9%88%D8%A7%D9%84" title="فرانس د وال">فرانس د وال</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%D9%86_%DA%AF%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%84" title="جین گودال">جین گودال</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D8%A7%D9%88%D9%84%D9%81" title="ایوان پاولف">ایوان پاولف</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مرتبط</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4" class="mw-redirect" title="تاریخ دانش">تاریخ دانش</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="فلسفه زیست‌شناسی">فلسفه زیست‌شناسی</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Teleology_in_biology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Teleology in biology (صفحه وجود ندارد)">Teleology</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="مردم‌گیاه‌شناسی">مردم‌گیاه‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD_%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF" title="اصلاح نژاد">اصلاح نژاد</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=History_of_the_creation%E2%80%93evolution_controversy&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of the creation–evolution controversy (صفحه وجود ندارد)">History of the creation-evolution controversy</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%87_%DA%98%D9%86%D9%88%D9%85_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="پروژه ژنوم انسان">پروژه ژنوم انسان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Humboldtian_science&action=edit&redlink=1" class="new" title="Humboldtian science (صفحه وجود ندارد)">Humboldtian science</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="تاریخ طبیعی">تاریخ طبیعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="فلسفه طبیعی">فلسفه طبیعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%87%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="الهیات طبیعی">الهیات طبیعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B7%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85_%D9%88_%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="رابطه علم و دین">رابطه علم و دین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Timeline_of_biology_and_organic_chemistry&action=edit&redlink=1" class="new" title="Timeline of biology and organic chemistry (صفحه وجود ندارد)">Timeline of biology and organic chemistry</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3"><div> <ul><li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Symbol_category_class.svg" class="mw-file-description" title="رده"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/16px-Symbol_category_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/23px-Symbol_category_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/31px-Symbol_category_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span> <a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="رده:تاریخچه زیست‌شناسی">رده:تاریخچه زیست‌شناسی</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r38264903"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="آنتونی_فان_لیوونهوک" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D9%84%DB%8C%D9%88%D9%88%D9%86%D9%87%D9%88%DA%A9" title="الگو:آنتونی فان لیوونهوک"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D9%84%DB%8C%D9%88%D9%88%D9%86%D9%87%D9%88%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:آنتونی فان لیوونهوک (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D9%84%DB%8C%D9%88%D9%88%D9%86%D9%87%D9%88%DA%A9" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:آنتونی فان لیوونهوک"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="آنتونی_فان_لیوونهوک" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D9%84%DB%8C%D9%88%D9%88%D9%86%D9%87%D9%88%DA%A9" title="آنتونی فان لیوونهوک">آنتونی فان لیوونهوک</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">اکتشافات میکروسکوپی <span style="font-style:normal;"><sup><small>۱</small></sup></span></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">جانداران میکروسکوپی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%DA%A9%D8%AA%D8%B1%DB%8C" title="باکتری">باکتری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%98%DA%A9%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="مژک‌داران">مژک‌داران</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D8%A7" title="ژیاردیا">ژیاردیا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Infusoria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Infusoria (صفحه وجود ندارد)">Infusoria</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="آغازیان">آغازیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DB%8C%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="تک‌یاختگان">تک‌یاختگان</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%B1%D8%AE%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="چرخان‌تباران">چرخان‌تباران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%84%D8%A8%DA%A9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%BA%D9%84%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="جلبک‌های غلتان">جلبک‌های غلتان</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">سایر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%B1%D9%85%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B2%D9%88%D9%86" title="اسپرماتوزون">اسپرماتوزون</a> (<a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%B1%D9%85" title="اسپرم">اسپرم</a>)</li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%D8%A8%D9%88%D9%84_%D9%82%D8%B1%D9%85%D8%B2" title="گلبول قرمز">گلبول قرمز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D9%88%D8%B1" title="بلور">بلور</a> in <a href="/w/index.php?title=Gouty_tophus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gouty tophus (صفحه وجود ندارد)">gouty tophi</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="5" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Anthonie_van_Leeuwenhoek_(1632-1723)._Natuurkundige_te_Delft_Rijksmuseum_SK-A-957.jpeg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Anthonie_van_Leeuwenhoek_%281632-1723%29._Natuurkundige_te_Delft_Rijksmuseum_SK-A-957.jpeg/90px-Anthonie_van_Leeuwenhoek_%281632-1723%29._Natuurkundige_te_Delft_Rijksmuseum_SK-A-957.jpeg" decoding="async" width="90" height="107" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Anthonie_van_Leeuwenhoek_%281632-1723%29._Natuurkundige_te_Delft_Rijksmuseum_SK-A-957.jpeg/135px-Anthonie_van_Leeuwenhoek_%281632-1723%29._Natuurkundige_te_Delft_Rijksmuseum_SK-A-957.jpeg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Anthonie_van_Leeuwenhoek_%281632-1723%29._Natuurkundige_te_Delft_Rijksmuseum_SK-A-957.jpeg/180px-Anthonie_van_Leeuwenhoek_%281632-1723%29._Natuurkundige_te_Delft_Rijksmuseum_SK-A-957.jpeg 2x" data-file-width="2148" data-file-height="2547" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">موضوعات عمومی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D9%84%DB%8C%D9%88%D9%88%D9%86%D9%87%D9%88%DA%A9" title="آنتونی فان لیوونهوک">آنتونی فان لیوونهوک</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">موضوعات مرتبط</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%DA%A9%D8%AA%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="باکتری‌شناسی">باکتری‌شناسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Protozoology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Protozoology (صفحه وجود ندارد)">Protozoology</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Protistology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Protistology (صفحه وجود ندارد)">Protistology</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%AE%D9%84%D9%82%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%A7%D8%B9%D9%87" title="نظریه خلق‌الساعه">نظریه خلق‌الساعه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Preformationism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Preformationism (صفحه وجود ندارد)">Preformationism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Animalcule&action=edit&redlink=1" class="new" title="Animalcule (صفحه وجود ندارد)">Animalcule</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%82%DB%8C%D8%A7%D8%B3_%D9%85%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%BE%DB%8C%DA%A9" class="mw-redirect" title="مقیاس میکروسکوپیک">مقیاس میکروسکوپیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%A8" title="میکروب">میکروب</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%DA%A9%D8%AA%D8%B1%DB%8C" title="باکتری">باکتری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%A8%DB%8C%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C" class="mw-redirect" title="میکروبیولوژی">میکروبیولوژی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%BE_%D9%86%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="میکروسکوپ نوری">میکروسکوپ نوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%B2%D8%A8%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="ریزبینی">ریزبینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%BE" title="میکروسکوپ">میکروسکوپ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%BE_%D9%86%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="میکروسکوپ نوری">میکروسکوپ نوری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Timeline_of_microscope_technology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Timeline of microscope technology (صفحه وجود ندارد)">Timeline of microscope technology</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:Dutch_exploration_in_the_Age_of_Discovery&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:Dutch exploration in the Age of Discovery (صفحه وجود ندارد)">Golden Age of Dutch exploration and discovery</a> (c. 1590s–1720s)</li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%B7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%87%D9%84%D9%86%D8%AF" title="دوران طلایی هلند">دوران طلایی هلند</a></li> <li class="mw-empty-elt"></li> <li class="mw-empty-elt"></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AC%D9%85%D9%86_%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%AA%DB%8C" title="انجمن سلطنتی">انجمن سلطنتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="انقلاب علمی">انقلاب علمی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">افراد مرتبط</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Clifford_Dobell&action=edit&redlink=1" class="new" title="Clifford Dobell (صفحه وجود ندارد)">Clifford Dobell</a> (Leeuwenhoek scholar)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Brian_J._Ford&action=edit&redlink=1" class="new" title="Brian J. Ford (صفحه وجود ندارد)">Brian J. Ford</a> (Leeuwenhoek scholar)</li> <li><a href="/w/index.php?title=William_Davidson_of_Curriehill&action=edit&redlink=1" class="new" title="William Davidson of Curriehill (صفحه وجود ندارد)">William Davidson</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D9%84%D8%AF%D9%86%D8%A8%D8%B1%DA%AF" title="هنری اولدنبرگ">هنری اولدنبرگ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Regnier_de_Graaf&action=edit&redlink=1" class="new" title="Regnier de Graaf (صفحه وجود ندارد)">Regnier de Graaf</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">رابرت هوک</a> (author of <i><a href="/w/index.php?title=Micrographia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Micrographia (صفحه وجود ندارد)">Micrographia</a></i>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%DA%A9%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%B3_%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%B3%D9%88%DA%A9%D8%B1" title="نیکولاس هارتسوکر">نیکولاس هارتسوکر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D9%84%D8%B2_%D8%B3%D8%AA%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%B3%D9%86" title="نیلز ستی‌اینسن">نیلز ستی‌اینسن</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%85" title="یان سوامردام">یان سوامردام</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D9%81%D8%B1%D9%85%DB%8C%D8%B1" title="یوهانس فرمیر">یوهانس فرمیر</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">نامگذاری‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Antoni_van_Leeuwenhoekziekenhuis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis (صفحه وجود ندارد)">Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D9%88%D9%86%D9%87%D9%88%DA%A9_(%D8%AF%D9%87%D8%A7%D9%86%D9%87)" title="لیونهوک (دهانه)">لیونهوک (دهانه)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Leeuwenhoek_Lecture&action=edit&redlink=1" class="new" title="Leeuwenhoek Lecture (صفحه وجود ندارد)">Leeuwenhoek Lecture</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86_%D9%84%DB%8C%D9%88%D9%88%D9%86%D9%87%D9%88%DA%A9" title="نشان لیوونهوک">نشان لیوونهوک</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Antonie_van_Leeuwenhoek_(journal)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Antonie van Leeuwenhoek (journal) (صفحه وجود ندارد)">Antonie van Leeuwenhoek (journal)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Leeuwenhoeckia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Leeuwenhoeckia (صفحه وجود ندارد)">Leeuwenhoeckia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:Levenhookia&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:Levenhookia (صفحه وجود ندارد)">Levenhookia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:Leeuwenhoekiella&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:Leeuwenhoekiella (صفحه وجود ندارد)">Leeuwenhoekiella</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=International_Microorganism_Day&action=edit&redlink=1" class="new" title="International Microorganism Day (صفحه وجود ندارد)">International Microorganism Day</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=List_of_people_considered_father_or_mother_of_a_scientific_field&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of people considered father or mother of a scientific field (صفحه وجود ندارد)">List of people considered father or mother of a scientific field</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AF_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%84%D9%82%D8%A8_%D9%BE%D8%AF%D8%B1_%DB%8C%D8%A7_%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%B1_%D8%AF%D8%B1_%DB%8C%DA%A9_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%D9%87" title="فهرست افراد دارای لقب پدر یا مادر در یک زمینه">فهرست افراد دارای لقب پدر یا مادر در یک زمینه</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow hlist" colspan="3"><div><div class="plainlist"><ul><li><span class="nowrap"><sup><small>۱</small></sup> که اولین بار توسط او مشاهده، توصیف و مطالعه شد.</span></li></ul></div> <ul><li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Symbol_category_class.svg" class="mw-file-description" title="رده"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/16px-Symbol_category_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/23px-Symbol_category_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/31px-Symbol_category_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span> </li></ul></div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">برگرفته از «<a dir="ltr" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=رابرت_هوک&oldid=39746914">https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=رابرت_هوک&oldid=39746914</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ویژه:رده‌ها">رده‌ها</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B9%D9%84%D9%85_%D9%88_%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D9%87%D9%84%D9%86%D8%AF" title="رده:علم و فناوری در جمهوری هلند">علم و فناوری در جمهوری هلند</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D9%88_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D9%87%D9%84%D9%86%D8%AF" title="رده:زیست‌شناسی و تاریخ طبیعی در جمهوری هلند">زیست‌شناسی و تاریخ طبیعی در جمهوری هلند</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D9%84%DB%8C%D9%88%D9%88%D9%86%D9%87%D9%88%DA%A9" title="رده:آنتونی فان لیوونهوک">آنتونی فان لیوونهوک</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%AC_%DA%AF%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D9%85" title="رده:استادان کالج گرشام">استادان کالج گرشام</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%B9%D8%B6%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%AC%D9%85%D9%86_%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%AA%DB%8C" title="رده:اعضای انجمن سلطنتی">اعضای انجمن سلطنتی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AF_%D8%AA%D8%AD%D8%B5%DB%8C%D9%84%E2%80%8C%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%87_%D9%88%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%8C_%D9%84%D9%86%D8%AF%D9%86" title="رده:افراد تحصیل‌کرده در مدرسه وست‌مینیستر، لندن">افراد تحصیل‌کرده در مدرسه وست‌مینیستر، لندن</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:انگلیکان‌های اهل انگلستان">انگلیکان‌های اهل انگلستان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%B3%D8%AF%D9%87_%DB%B1%DB%B7_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="رده:اهالی انگلستان در سده ۱۷ (میلادی)">اهالی انگلستان در سده ۱۷ (میلادی)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D9%81%D8%B1%D8%B4%D9%88%D8%A7%D8%AA%D8%B1%D8%8C_%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%87_%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA" title="رده:اهالی فرشواتر، جزیره وایت">اهالی فرشواتر، جزیره وایت</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D9%84%D9%86%D8%AF%D9%86" title="رده:اهالی لندن">اهالی لندن</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%85%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%AF%D9%87_%DB%B1%DB%B7_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:دانشمندان سده ۱۷ (میلادی) اهل انگلستان">دانشمندان سده ۱۷ (میلادی) اهل انگلستان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%E2%80%8C%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%AE%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%AC_%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%D9%85%D8%8C_%D8%A2%DA%A9%D8%B3%D9%81%D9%88%D8%B1%D8%AF" title="رده:دانش‌آموختگان کالج وادهام، آکسفورد">دانش‌آموختگان کالج وادهام، آکسفورد</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%86_%DB%B1%DB%B7%DB%B0%DB%B3_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="رده:درگذشتگان ۱۷۰۳ (میلادی)">درگذشتگان ۱۷۰۳ (میلادی)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%DB%B1%DB%B6%DB%B3%DB%B5_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="رده:زادگان ۱۶۳۵ (میلادی)">زادگان ۱۶۳۵ (میلادی)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AC%D9%87%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D8%AA_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="رده:سازندگان تجهیزات علمی">سازندگان تجهیزات علمی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="رده:عصر روشنگری">عصر روشنگری</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:فیزیک‌دانان اهل انگلستان">فیزیک‌دانان اهل انگلستان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="رده:فیلسوفان طبیعی">فیلسوفان طبیعی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%B9%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:مخترعان اهل انگلستان">مخترعان اهل انگلستان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:مسیحیان اهل انگلستان">مسیحیان اهل انگلستان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%AF%D9%87_%DB%B1%DB%B7_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:معماران سده ۱۷ (میلادی) اهل انگلستان">معماران سده ۱۷ (میلادی) اهل انگلستان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%87%D9%86%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D9%84%D9%86%D8%AF%D9%86" title="رده:هنرمندان اهل لندن">هنرمندان اهل لندن</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">رده‌های پنهان: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%D8%AC%D8%B9%D8%A8%D9%87_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%A8%D8%A7_%DA%86%D9%86%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF" title="رده:صفحه‌هایی که از جعبه اطلاعات زندگی‌نامه با چندین والد استفاده می‌کنند">صفحه‌هایی که از جعبه اطلاعات زندگی‌نامه با چندین والد استفاده می‌کنند</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%85%D8%B6%D8%A7%D8%A1" title="رده:زندگی‌نامه‌های دارای امضاء">زندگی‌نامه‌های دارای امضاء</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%A7_%D8%A7%DA%86%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7" title="رده:مقاله‌ها با اچ‌کاردها">مقاله‌ها با اچ‌کاردها</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%88%D8%A7%DA%98%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="رده:مقاله‌های دارای واژگان به زبان انگلیسی">مقاله‌های دارای واژگان به زبان انگلیسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_ISNI" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ISNI">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ISNI</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_VIAF" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های VIAF">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های VIAF</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_BIBSYS" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BIBSYS">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BIBSYS</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_BNC" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNC">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNC</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_BNE" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNE">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNE</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_BNF" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNF">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNF</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_CANTICN" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های CANTICN">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های CANTICN</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_GND" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های GND">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های GND</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_ICCU" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ICCU">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ICCU</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_J9U" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های J9U">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های J9U</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_LCCN" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LCCN">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LCCN</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NDL" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NDL">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NDL</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NKC" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NKC">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NKC</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NLA" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLA">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLA</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NLG" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLG">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLG</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NLK" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLK">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLK</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NTA" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NTA">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NTA</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_PLWABN" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های PLWABN">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های PLWABN</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_SELIBR" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SELIBR">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SELIBR</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_VcBA" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های VcBA">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های VcBA</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_DSI" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های DSI">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های DSI</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_RKDartists" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های RKDartists">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های RKDartists</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_ULAN" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ULAN">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ULAN</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_DTBIO" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های DTBIO">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های DTBIO</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_CINII" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های CINII">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های CINII</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_MGP" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های MGP">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های MGP</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_ZBMATH" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ZBMATH">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ZBMATH</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_FAST" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های FAST">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های FAST</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_RERO" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های RERO">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های RERO</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_SNAC-ID" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SNAC-ID">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SNAC-ID</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_SUDOC" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SUDOC">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SUDOC</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_Trove" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های Trove">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های Trove</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_WorldCat-VIAF" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های WorldCat-VIAF">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های WorldCat-VIAF</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7_%DB%B3%DB%B3_%D8%B9%D9%86%D8%B5%D8%B1" title="رده:داده‌های کتابخانه‌ای با ۳۳ عنصر">داده‌های کتابخانه‌ای با ۳۳ عنصر</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%88%D8%A7%DA%98%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%88%DB%8C" title="رده:مقاله‌های دارای واژگان به زبان فرانسوی">مقاله‌های دارای واژگان به زبان فرانسوی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%88%D8%A7%DA%98%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="رده:مقاله‌های دارای واژگان به زبان عبری">مقاله‌های دارای واژگان به زبان عبری</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%88%D8%A7%DA%98%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="رده:مقاله‌های دارای واژگان به زبان لاتین">مقاله‌های دارای واژگان به زبان لاتین</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> این صفحه آخرین‌بار در ۱۷ ژوئن ۲۰۲۴ ساعت ۲۳:۵۷ ویرایش شده است.</li> <li id="footer-info-copyright">همهٔ نوشته‌ها تحت <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ar">مجوز Creative Commons Attribution/Share-Alike</a> در دسترس است؛ برای جزئیات بیشتر <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">شرایط استفاده</a> را بخوانید.<br /> ویکی‌پدیا® علامتی تجاری متعلق به سازمان غیرانتفاعی <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">بنیاد ویکی‌مدیا</a> است.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">سیاست حفظ حریم خصوصی</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87">دربارهٔ ویکی‌پدیا</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%DA%A9%D8%B0%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C">تکذیب‌نامه‌ها</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">آیین‌نامه رفتاری</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/How_to_contribute/fa?uselang=fa">توسعه‌دهندگان</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fa.wikipedia.org">آمار</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">بیانیهٔ کوکی</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fa.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%87%D9%88%DA%A9&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">نمای موبایل</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-cc877b49b-tmvs7","wgBackendResponseTime":173,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.904","walltime":"1.128","ppvisitednodes":{"value":3828,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":234707,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":6049,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":13,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":33,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":55663,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 824.480 1 -total"," 21.97% 181.108 1 الگو:جعبه_زندگینامه"," 21.00% 173.133 1 الگو:مستند_کردن"," 17.88% 147.446 11 الگو:Navbox"," 17.60% 145.110 1 الگو:Lang-en"," 13.95% 114.992 1 الگو:پانویس"," 11.91% 98.201 2 الگو:یادکرد_وب"," 6.69% 55.193 1 الگو:عصر_روشنگری"," 6.44% 53.073 1 الگو:Navbox_with_collapsible_groups"," 5.17% 42.639 20 الگو:Pluralize_from_text"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.496","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":13643682,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-api-int.codfw.main-75bbfbd8f8-9xrt8","timestamp":"20241125085501","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0631\u0627\u0628\u0631\u062a \u0647\u0648\u06a9","url":"https:\/\/fa.wikipedia.org\/wiki\/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%87%D9%88%DA%A9","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q46830","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q46830","author":{"@type":"Organization","name":"\u0645\u0634\u0627\u0631\u06a9\u062a\u200c\u06a9\u0646\u0646\u062f\u06af\u0627\u0646 \u067e\u0631\u0648\u0698\u0647\u0654 \u0648\u06cc\u06a9\u06cc\u200c\u0645\u062f\u06cc\u0627"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2006-02-05T18:51:41Z","dateModified":"2024-06-17T23:57:22Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/1\/10\/13_Portrait_of_Robert_Hooke.JPG","headline":"\u062f\u0627\u0646\u0634\u0645\u0646\u062f \u0628\u0631\u06cc\u062a\u0627\u0646\u06cc\u0627\u06cc\u06cc"}</script> </body> </html>