Vísindavefurinn: Hvort er Eyjafjallajökull 1666 metrar eða 1651 metri?

<!DOCTYPE html>     <html class="no-js lang-is" xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" xmlns:og="http://ogp.me/ns#" xmlns:fb="https://www.facebook.com/2008/fbml" xml:lang="is" lang="is">  <head> <title>Vísindavefurinn: Hvort er Eyjafjallajökull 1666 metrar eða 1651 metri?</title> <meta charset="utf-8"> <meta name="viewport" content="width=device-width,initial-scale=1.0,user-scalable=yes,minimum-scalable=1.0" /> <meta name="google-site-verification" content="UeM_PYJ3NMU1SICgJbjpZdSnqgd7GyGP5YNeM7CYey0" /> <meta name="google-site-verification" content="W8zhu2vlmP8cDcSp9nCc3F-GKMvtWGBQqOb4cZ-DFhU" /> <meta property="og:image" content="https://www.visindavefur.is/myndir/visindavefur_logo_stort_200514.jpg"/> <meta property="og:image" content="https://www.visindavefur.is/myndir/landmaeling_290419.jpg"/> <meta property="og:image" content="https://www.visindavefur.is/myndir/eyjafjallajokull_litil_230419.jpg"/> <meta property="og:image" content="https://www.visindavefur.is/myndir/landmaeling_290419.jpg"/> <meta property="og:image" content="https://www.visindavefur.is/myndir/eyjafjallajokull_litil_230419.jpg"/> <meta property="fb:admins" content="723301661"/> <meta property="og:type" content="article"/> <meta property="og:url" content="http://www.visindavefur.is/svar.php?id=77035"/> <meta property="og:title" content="Hvort er Eyjafjallajökull 1666 metrar eða 1651 metri? "/> <meta property="og:description" content="Upprunalega hljóðaði spurningin svona:Hvort er Eyjafjallajökull 1666 metrar eða 1651 metri? Ég sé mismunandi hæðartölur. Breyttist hæðin eitthvað við gosið? Mörg atriði geta haft áhrif þegar hæð lands er mæld. Þar má nefna mismunandi mæliaðferðir og mismunandi skilgreining á 0-punkti. Með nútíma ..."/> <meta property="og:site_name" content="Vísindavefurinn"/> <link rel="stylesheet" href="/design/vv_styles.css?748e8eaf222ddd121278b8de38c535185a1fe729"> <link rel="alternate" type="application/rss+xml" title="RSS fyrir Vísindavefinn" href="/visindavefur.rss" /> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/libs/opensearch/vv_opensearch.xml?ad167904565014f9f5c11520774f4f8e9e6449e7" title="Leit á Vísindavefnum" />    <script type="text/javascript"> var _paq = _paq || []; _paq.push(['trackPageView']); _paq.push(['enableLinkTracking']); (function() { var u="//vefgreinir.hi.is/"; _paq.push(['setTrackerUrl', u+'piwik.php']); _paq.push(['setSiteId', 122]); var d=document, g=d.createElement('script'), s=d.getElementsByTagName('script')[0]; g.type='text/javascript'; g.async=true; g.defer=true; g.src=u+'piwik.js'; s.parentNode.insertBefore(g,s); })(); </script> <noscript><p><img src="//vefgreinir.hi.is/piwik.php?idsite=122" style="border:0;" alt="" /></p></noscript>  </head> <body class="b-article"> <header class="header"> <div class="header-container"> <div class="header-logo"><a href="/"><img src="/design/i_vv/logo.svg?2024" alt="Vísindavefurinn"><span>Vísindavefurinn</span></a></div> <div class="header-mobile"> <nav class="mobile-nav" role="navigation"> <ul> <li class="categories"><a href="/vegna_thess.php?id="><svg xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" width="24" height="24" viewBox="0 0 24 24" fill="none" stroke="currentColor" stroke-width="2" stroke-linecap="round" stroke-linejoin="round" class="feather feather-list"><line x1="8" y1="6" x2="21" y2="6"></line><line x1="8" y1="12" x2="21" y2="12"></line><line x1="8" y1="18" x2="21" y2="18"></line><line x1="3" y1="6" x2="3.01" y2="6"></line><line x1="3" y1="12" x2="3.01" y2="12"></line><line x1="3" y1="18" x2="3.01" y2="18"></line></svg><svg xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" width="24" height="24" viewBox="0 0 24 24" fill="none" stroke="currentColor" stroke-width="2" stroke-linecap="round" stroke-linejoin="round" class="feather feather-x"><line x1="18" y1="6" x2="6" y2="18"></line><line x1="6" y1="6" x2="18" y2="18"></line></svg> <span>Flokkar</span></a></li> <li class="burger"><a href="/"> <span>Valmynd</span> <svg xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" width="24" height="24" viewBox="0 0 24 24" fill="none" stroke="currentColor" stroke-width="2" stroke-linecap="round" stroke-linejoin="round" class="feather feather-menu"><line x1="3" y1="12" x2="21" y2="12"></line><line x1="3" y1="6" x2="21" y2="6"></line><line x1="3" y1="18" x2="21" y2="18"></line></svg><svg xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" width="24" height="24" viewBox="0 0 24 24" fill="none" stroke="currentColor" stroke-width="2" stroke-linecap="round" stroke-linejoin="round" class="feather feather-x"><line x1="18" y1="6" x2="6" y2="18"></line><line x1="6" y1="6" x2="18" y2="18"></line></svg></a></li> <li class="lang"> <img src="/design/i_vv/lang.svg?2024" alt="English"> <a href="http://www.why.is/">EN</a> </li> </ul> </nav> </div> <nav class="category-nav" role="navigation"> <ul> <li class="cat-all"> <a href="/vegna_thess.php?id="> <img src="/design/i_vv/icon-category.svg" alt=""> <span>Allir flokkar</span> <img class="arrow-icon" src="/design/i_vv/arrow_right.svg"> </a> </li> <li class="cat-teal"> <a href="/vegna_thess.php?id=3"> <img src="/design/i_vv/icon-diversity.svg" alt=""> <span style="color:#719500"> Félagsvísindi </span> <img class="arrow-icon" src="/design/i_vv/arrow_right.svg"> </a> </li> <li class="cat-teal"> <a href="/vegna_thess.php?id=11"> <img src="/design/i_vv/icon-spa.svg" alt=""> <span style="color:#0098AA"> Heilbrigðisvísindi </span> <img class="arrow-icon" src="/design/i_vv/arrow_right.svg"> </a> </li> <li class="cat-teal"> <a href="/vegna_thess.php?id=2"> <img src="/design/i_vv/icon-neurology.svg" alt=""> <span style="color:#c0a14b"> Hugvísindi </span> <img class="arrow-icon" src="/design/i_vv/arrow_right.svg"> </a> </li> <li class="cat-teal"> <a href="/vegna_thess.php?id=152"> <img src="/design/i_vv/icon-school.svg" alt=""> <span style="color:#AC1A2F"> Menntavísindi </span> <img class="arrow-icon" src="/design/i_vv/arrow_right.svg"> </a> </li> <li class="cat-teal"> <a href="/vegna_thess.php?id=1"> <img src="/design/i_vv/icon-genetics.svg" alt=""> <span style="color:#EB7125"> Náttúruvísindi og verkfræði </span> <img class="arrow-icon" src="/design/i_vv/arrow_right.svg"> </a> </li> <li class="cat-teal"> <a href="/vegna_thess.php?id=43"> <img src="/design/i_vv/icon-neurology.svg" alt=""> <span style="color:#00457C"> Vísindavefur </span> <img class="arrow-icon" src="/design/i_vv/arrow_right.svg"> </a> </li> <li class="cat-teal"> <a href="/vegna_thess.php?id=202"> <img src="/design/i_vv/icon-account-balance.svg" alt=""> <span style="color:#00457C"> Þverfræðilegt efni </span> <img class="arrow-icon" src="/design/i_vv/arrow_right.svg"> </a> </li> </ul> </nav> <div class="header-desktop"> <nav class="desktop-nav" role="navigation"> <ul> <li><a href="/svar.php?id=73555">Tölfræði</a></li> <li><a href="/svar.php?id=70789">Um vefinn</a></li> <li><a href="/svar.php?id=70790">Þjónusta</a></li> <li class="search"> <form class="searchbar" action="/search/" method="GET"> <input type="search" name="q" class="d-search" placeholder="Sláðu inn leitarorð og ýttu á „enter“" /> <svg xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" width="24" height="24" viewBox="0 0 24 24" fill="none"> <mask id="mask0_853_7542" style="mask-type:alpha" maskUnits="userSpaceOnUse" x="0" y="0" width="24" height="24"> <rect width="24" height="24" fill="#D9D9D9"/> </mask> <g mask="url(#mask0_853_7542)"> <path d="M19.6 21L13.3 14.7C12.8 15.1 12.225 15.4167 11.575 15.65C10.925 15.8833 10.2333 16 9.5 16C7.68333 16 6.146 15.371 4.888 14.113C3.62933 12.8543 3 11.3167 3 9.5C3 7.68333 3.62933 6.14567 4.888 4.887C6.146 3.629 7.68333 3 9.5 3C11.3167 3 12.8543 3.629 14.113 4.887C15.371 6.14567 16 7.68333 16 9.5C16 10.2333 15.8833 10.925 15.65 11.575C15.4167 12.225 15.1 12.8 14.7 13.3L21 19.6L19.6 21ZM9.5 14C10.75 14 11.8127 13.5627 12.688 12.688C13.5627 11.8127 14 10.75 14 9.5C14 8.25 13.5627 7.18733 12.688 6.312C11.8127 5.43733 10.75 5 9.5 5C8.25 5 7.18733 5.43733 6.312 6.312C5.43733 7.18733 5 8.25 5 9.5C5 10.75 5.43733 11.8127 6.312 12.688C7.18733 13.5627 8.25 14 9.5 14Z" fill="#4E4E4E"/> </g> </svg> </form> </li> <li class="lang"><img src="/design/i_vv/lang.svg?2024" alt="English"><a href="http://www.why.is/">EN</a></li> </ul> <a href="/search/" class="search-button btn btn-light"><svg xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" width="24" height="24" viewBox="0 0 24 24" fill="none" stroke="currentColor" stroke-width="2" stroke-linecap="round" stroke-linejoin="round" class="feather feather-search"><circle cx="11" cy="11" r="8"></circle><line x1="21" y1="21" x2="16.65" y2="16.65"></line></svg></a> <div class="header-question"> <a href="/hvers_vegna.php?id=" onclick="javascript:$('a.send-question').click(); return false;" class="btn send">Senda inn spurningu <img src="/design/i_vv/message.svg" alt="message icon"></a> </div> </nav> <div class="header-data"> <div class="data-item"> <img src="/design/i_vv/icon-sun.svg" alt="Sólin"> Sólin <strong>Rís 10:29 • sest 16:00</strong> <span>í Reykjavík</span> </div> <div class="data-item"> <img src="/design/i_vv/icon-moon.svg" alt="Tunglið"> Tunglið <strong>Rís 02:35 • Sest 15:10</strong> <span>í Reykjavík</span> </div> <div class="data-item"> <img src="/design/i_vv/icon-flood.svg" alt="Flóð"> Flóð <strong>Árdegis: 02:21 • Síðdegis: 14:37</strong> <span>í Reykjavík</span> </div> <div class="data-item"> <img src="/design/i_vv/icon-tide.svg" alt="Fjaran"> Fjara <strong>Árdegis: 08:31 • Síðdegis: 21:03</strong> <span>í Reykjavík</span> </div> </div> </div> </div> <div class="header-data"> <div class="data-item"> <img src="/design/i_vv/icon-sun.svg" alt="Sólin"> Sólin <strong>Rís 10:29 • sest 16:00</strong> <span>í Reykjavík</span> </div> <div class="data-item"> <img src="/design/i_vv/icon-moon.svg" alt="Tunglið"> Tunglið <strong>Rís 02:35 • Sest 15:10</strong> <span>í Reykjavík</span> </div> <div class="data-item"> <img src="/design/i_vv/icon-flood.svg" alt="Flóð"> Flóð <strong>Árdegis: 02:21 • Síðdegis: 14:37</strong> <span>í Reykjavík</span> </div> <div class="data-item"> <img src="/design/i_vv/icon-tide.svg" alt="Fjaran"> Fjara <strong>Árdegis: 08:31 • Síðdegis: 21:03</strong> <span>í Reykjavík</span> </div> </div> </header> <div class="poppin md-send"> <a class="instructions" href="#">Leiðbeiningar<svg xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" width="24" height="24" viewBox="0 0 24 24" fill="none" stroke="currentColor" stroke-width="2" stroke-linecap="round" stroke-linejoin="round" class="feather feather-help-circle"><circle cx="12" cy="12" r="10"></circle><path d="M9.09 9a3 3 0 0 1 5.83 1c0 2-3 3-3 3"></path><line x1="12" y1="17" x2="12.01" y2="17"></line></svg></a><a class="instructions-close" href="#">Til baka <svg xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" width="24" height="24" viewBox="0 0 24 24" fill="none" stroke="currentColor" stroke-width="2" stroke-linecap="round" stroke-linejoin="round" class="feather feather-arrow-left"><line x1="19" y1="12" x2="5" y2="12"></line><polyline points="12 19 5 12 12 5"></polyline></svg></a> <h2>Sendu inn spurningu </h2> <div class="instructions-more"> <p class="first">Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.</p> <p>Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.</p> <p>Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.</p> <p>Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.</p> <p>Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!</p> <div class="content-left-sep"></div> </div> <form action="/hvers_vegna.php?id=" method="POST" name="question_send"> <div class="md-fields"> <input type="hidden" name="step" value="4"> <div class="md-input"> <label for="s-fname">Nafn</label> <input type="text" name="f_name" class="send-input" id="s-fname" required="required" value=""> <input type="hidden" name="l_name" class="send-input" id="s-sname" value=""> </div> <div class="md-input"> <label for="s-email">Netfang</label> <input type="email" name="email" class="send-input" id="s-email" required="required" value=""> </div> <div class="md-input"> <label for="s-byear">Fæðingarár</label> <input type="number" name="birthyear" class="send-input" id="s-byear" maxlength="4" required="required" value=""> </div> <div class="md-input"> <label for="s-math">Ruslpóstvörn</label> <input type="hidden" name="vv_math_problem_hash_id" class="vv_math_problem_hash_id" id="vv_math_problem_hash_id" value=""> <input type="text" name="vv_math_problem_answer" id="vv_math_problem_answer" class="send-input" valuesize="2" maxlength="2" required="required" style="width: 30%;"> <span class="s-math-container"> = <span class="math_problem_num1_txt"></span> <img class="math_problem_math_icon" src="" /> <span class="math_problem_num2_txt"></span> </span> </div> <div class="md-input"> <label for="s-question">Spurning</label> <textarea type="text" name="question" class="send-input i-question" id="s-question" rows="6" required="required"></textarea> </div> </div> <div class="md-actions"> <button type="button" value="" class="btn btn-white"><i data-feather="x"></i> Hætta við</button> <button type="submit" value="Senda" class="btn send-button"><i data-feather="check"></i> Senda</button> </div> </form> </div> <section class="layout"> <div class="main-content"> <div class="backdrop-blue">  <div class="article-header layout-item"> <div class="breadcrumbs-button"> <img class="br-arrow" src="/design/i_vv/icon-arrow-left.svg"> <img class="br-home" src="/design/i_vv/icon-home.svg"> <a class="br-back" href="/">Forsíða</a> <a href="/vegna_thess.php?id=1">Náttúruvísindi og verkfræði</a> <a href="/vegna_thess.php?id=61">Landafræði</a> <span>Hvort er Eyjafjallajökull 1666 metrar eða 1651 metri?</span> </div> <div class="headline-elements"> <div class="breadcrumbs"> <div class="b-left"> <p class="top">Flokkun:</p> </div> <div class="b-right"> <span class="b-date"> 3.5.2019</span> <div class="b-cat"> <a href="/vegna_thess.php?id=1">Náttúruvísindi og verkfræði</a> <a href="/vegna_thess.php?id=61">Landafræði</a> </div> <button class="btn btn-badge" onclick="vv_categories_toggle();"> <img src="/design/i_vv/keyboard-arrow-down.svg" alt="arrow-down"> 1 fleiri </button> <div class="b-cat"> <a href="/vegna_thess.php?id=1">Náttúruvísindi og verkfræði</a> <a href="/vegna_thess.php?id=19">Jarðvísindi</a> </div> </div> </div> <h1>Hvort er Eyjafjallajökull 1666 metrar eða 1651 metri?</h1> <p class="authors"> Gunnar H. Kristinsson </p> </div>   </div> </div> <div class="article-wrapper layout-item"> <section class="content-left"> <article class="default-article"> <section class="article-text" id="vv-article-text-area"> <div id="readspeaker_button1" class="rs_skip rsbtn rs_preserve" style="text-align: right; display:block;"> <a rel="nofollow" class="rsbtn_play" accesskey="L" title="Hlustaðu á þessa síðu lesna af ReadSpeaker webReader" href="//app-eu.readspeaker.com/cgi-bin/rsent?customerid=10303&lang=is_is&voice=is_dora&readid=vv-article-text-area&url=https%3A%2F%2Fwww.visindavefur.is%2Fsvar.php%3Fid%3D77035"> <span class="rsbtn_left rsimg rspart"><span class="rsbtn_text"><span>Hlusta</span></span></span> <span class="rsbtn_right rsimg rsplay rspart"></span> </a> </div> Upprunalega hljóðaði spurningin svona:<blockquote>Hvort er Eyjafjallajökull 1666 metrar eða 1651 metri? Ég sé mismunandi hæðartölur. Breyttist hæðin eitthvað við gosið?</blockquote><p class="br"></p> <p class="br"></p> Mörg atriði geta haft áhrif þegar hæð lands er mæld. Þar má nefna mismunandi mæliaðferðir og mismunandi skilgreining á 0-punkti. Með nútíma mæliaðferðum er þessi munur þó lítill, sérstaklega ef mælingamenn kunna vel til verka. Þegar fjöll eru mæld og mælingar bornar saman koma fleiri breytur til. Í fyrsta lagi er ekki alltaf verið að mæla sama punktinn, það er ekki er endilega víst að eldri mælingar hafi verið á hæstu punktum fjalla heldur á punktum sem gott var að mæla. Í öðru lagi þá eru margir af hæstu punktum Íslands snævi þaktir og hefur snjóþekja mikil áhrif á niðurstöðu hæðarmælinga. <p class="br"></p> <p class="br"></p> <div class="article-img img_text_center img_text_noborder"><div class="fancybox img_large"><img src="/../myndir/landmaeling_290419.jpg" align="top" border="0" ></div><div class="img-caption center"><p>Landmælingamaður við störf.</p></div></div><p class="br"></p> <p class="br"></p> Margir af þeim hæðarpunktum sem verið hafa á kortum landsmanna um árabil eru upprunnir frá landmælingu Dana á Íslandi frá því skömmu eftir 1900. Þessar mælingar eru nokkuð nákvæmar miðað við þeirra tíma tækni, þá sérstaklega þær grunnmælingar sem gerðar voru. Hins vegar er spurning hvort leiðrétt hafi verið fyrir ljósbroti við hæðarákvörðun vegna kortagerðarinnar.<p class="br"></p> <p class="br"></p> Eyjafjallajökull rís hæst í snævi þöktum hnúk sem nefnist Hámundur og er á suðurbarmi eldfjallsins. Hæð Eyjafjallajökuls var mæld af dönskum mælingamönnum árið 1906 og reyndist hæðin á Hámundi þá vera 1666 m eða 1667 m (misræmi milli kortablaða 58 SV og 59 NV). Í þessum mælingum var sett niður þríhyrningamælistöð nr. 1063 sem er á klöpp um 1600 m vestan Hámundar. Hæð þeirrar stöðvar var mæld 1617 m.<p class="br"></p> <p class="br"></p> Árið 1990 var gefið út DMA-kort (Defence Mapping Agency) (1812 III) af Eyjafjallajökli og þar er hæðin á Hámundi 1651 metri.<p class="br"></p> <p class="br"></p> Stuttu eftir <a href="/svar.php?id=63474" title="Hvað getur þú sagt mér um gosið í Eyjafjallajökli árið 2010?" alt="Hvað getur þú sagt mér um gosið í Eyjafjallajökli árið 2010?" target="_self">eldgosið 2010</a> fóru fram tvær mælingar á hæð jökulsins. Í annarri þeirra, sem byggðist á loftmyndum frá 16. júlí, mældist hæð Hámundar 1639,6 m. Hin mælingin, sem byggðist á lidar-gögnum (lidar-gögn byggjast á <a href="/svar.php?id=69023" title="Til hvers er leysiljós notað?" alt="Til hvers er leysiljós notað?" target="_self">leysimælingum</a> á yfirborði lands og jökla), gaf hæðina 1638,2 m og var hún mæld 10. ágúst. Eftir því sem líða tekur á sumarið lækkar hæð jökulsins vegna bráðnunar þannig að lækkun milli þessara mælinga, sem nam 1,4 m, skýrist líklega að hluta vegna bráðnunar íss og að hluta vegna mæliskekkju.<p class="br"></p> <p class="br"></p> <div class="article-img img_text_center img_text_noborder"><div class="img-plus"></div><a href="/../myndir/eyjafjallajokull_stor_230419.jpg" class="fancybox img_large" rel="group"><img src="/../myndir/eyjafjallajokull_litil_230419.jpg" align="top" border="0" class="a-img"></a><div class="img-caption center"><p>Eyjafjallajökull, mynd frá 2008.</p></div></div><p class="br"></p> <p class="br"></p> Hæð Hámundar, og þar með hæsta hluta jökulsins, mun því hafa verið nálægt 1639 m árið 2010. Taka verður tillit til þess að hæð jökulsins sveiflast aðeins á milli ára vegna mismikillar ofankomu og einnig er árstíðabundin sveifla sem orsakast af bráðnun yfir sumarið. Því er varla hægt að segja að Eyjafjallajökull hafi eina fasta hæð eins og um íslaust landsvæði væri að ræða. Þó er margt sem bendir til þess að jökullinn hafi lækkað síðan mælingarnar frá 1906 voru gerðar.<p class="br"></p> <p class="br"></p> Til samanburðar þá er hæð þríhyrningamælistöðvarinnar sem áður var nefnd 1612,5 m samkvæmt lidar-mælingu frá 2010 og munar því 4,5 m miðið við mælinguna frá 1906. <p class="br"></p> <p class="br"></p> Ekki liggja fyrir hæðargögn sem sýna fram á lækkun jökulsins í kjölfar eldgossins árið 2010.<p class="br"></p> <p class="br"></p> <strong>Myndir:</strong><ul> <li><a href="https://www.lmi.is/wp-content/uploads/2016/02/GPS-m%C3%A6lingar-og-h%C3%A6%C3%B0ir-fjalla-Loka.pdf" target="_blank">Um hæðarmælingar á fjöllum - Landmælingar Íslands</a>. (Sótt 29.4.2019).</li> <li><a href="http://en.citizendium.org/wiki/File:Eyjafjallaj%C3%B6kull_in_2008.png" target="_blank">Eyjafjallajökull in 2008.png - Citizendium</a>. (Sótt 23.4.2019).</li></ul><p class="br"></p> </section> </article> </section> <section class="content-right"> <div id="content-right-wrapper"> <div class="authors"> <h4>Höfundur</h4> <div class="author"><div class="au-img"><img src="/myndir/thumbs/gunnar_kristinsson_hofundur_230419_thumb_70w.jpg" alt="Gunnar H. Kristinsson" /></div><div class="au-name"><p><a href="/hofundur/2194/gunnar-h-kristinsson/">Gunnar H. Kristinsson</a></p></div><div class="au-pos"><p>forstöðumaður sviðs mælinga og landupplýsinga hjá Landmælingum Íslands</p></div></div> </div> <div class="publish-date"> <h4>Útgáfudagur</h4> <p> 3.5.2019</p> </div> <div class="publisher"> <h4>Spyrjandi</h4> <p>Bessi Egilsson</p> </div> <div class="tags"> <h4>Efnisorð</h4> <ul> <li><a href="/search/?q=Eyjafjallaj%C3%B6kull">Eyjafjallajökull</a></li> <li><a href="/search/?q=h%C3%A6%C3%B0">hæð</a></li> <li><a href="/search/?q=eldgos">eldgos</a></li> <li><a href="/search/?q=landm%C3%A6lingar">landmælingar</a></li> <li><a href="/search/?q=h%C3%A6%C3%B0arm%C3%A6ling">hæðarmæling</a></li> <li><a href="/search/?q=landakort">landakort</a></li> <li><a href="/search/?q=j%C3%B6kull">jökull</a></li> <li><a href="/search/?q=H%C3%A1mundur">Hámundur</a></li> </ul> </div> <div class="footnote"> <h4>Tilvísun</h4> <p id="citation_chicago" class="citation_displayed"> Gunnar H. Kristinsson. „Hvort er Eyjafjallajökull 1666 metrar eða 1651 metri?“ <i>Vísindavefurinn</i>, 3. maí 2019, sótt 25. nóvember 2024, https://visindavefur.is/svar.php?id=77035. </p> <p id="citation_apa" class="citation_hidden"> Gunnar H. Kristinsson. (2019, 3. maí). <i>Hvort er Eyjafjallajökull 1666 metrar eða 1651 metri?</i> Vísindavefurinn. https://visindavefur.is/svar.php?id=77035 </p> <p id="citation_mla" class="citation_hidden"> Gunnar H. Kristinsson. „Hvort er Eyjafjallajökull 1666 metrar eða 1651 metri?“ <i>Vísindavefurinn</i>. 3. maí. 2019. Vefsíða. 25. nóv. 2024. <https://visindavefur.is/svar.php?id=77035>. </p> <p class="box-blue citation-buttons-wrapper"> <a href="#citation_chicago" class="citation-button">Chicago</a> <span class="citation-separator">|</span> <a href="#citation_apa" class="citation-button">APA</a> <span class="citation-separator">|</span> <a href="#citation_mla" class="citation-button">MLA</a> </p> </div> <div class="social-share"> <h4>Deila</h4> <div class="share-buttons"> <a href="/send.php?id=6587" class="share email" title="Senda"><img src="/design/i_vv/icon-email-big.svg?2024e" width="32" height="32" color="#10099f"></a> <a href="https://www.facebook.com/sharer.php?u=https%3A%2F%2Fwww.visindavefur.is%2Fsvar.php%3Fid%3D77035" class="share" target="_new"><img src="/design/i_vv/icon-facebook.svg"></a> <a href="https://www.linkedin.com/shareArticle?mini=true&url=https%3A%2F%2Fwww.visindavefur.is%2Fsvar.php%3Fid%3D77035&title=Hvort%20er%20Eyjafjallaj%C3%B6kull%201666%20metrar%20e%C3%B0a%201651%20metri%3F" class="share" target="_new"><img src="/design/i_vv/icon-linkedin.svg" width="32" height="32"></a> <a href="https://x.com/intent/tweet?text=https%3A%2F%2Fwww.visindavefur.is%2Fsvar.php%3Fid%3D77035" class="share" target="_new"><img src="/design/i_vv/icon-x.svg" width="32" height="32"></a> </div> </div> </div> </section> </div> <section class="content-below backdrop-blue"> <div class="recent-answers layout-item"> <h2 class="section-title">Tengd svör</h2> <a class="arrow-btn" href="/vegna_thess.php?id=138">Skoða öll nýjustu svörin <svg xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" width="24" height="24" viewBox="0 0 24 24" fill="none" stroke="currentColor" stroke-width="2" stroke-linecap="round" stroke-linejoin="round" class="feather feather-arrow-right"><line x1="5" y1="12" x2="19" y2="12"></line><polyline points="12 5 19 12 12 19"></polyline></svg></a> <div class="recent-answers-wrapper"> <article class="recent-article"> <a href="https://www.visindavefur.is/svar.php?id=59174" class="recent-article-wrapper"> <div class="recent-category" style="border-color: #EB7125" >Jarðvísindi</div> <h4>Hver var aðdragandi eldgosanna á Fimmvörðuhálsi og í Eyjafjallajökli árið 2010?</h4> </a> </article> <article class="recent-article"> <a href="https://www.visindavefur.is/svar.php?id=63474" class="recent-article-wrapper"> <div class="recent-category" style="border-color: #EB7125" >Jarðvísindi</div> <h4>Hvað getur þú sagt mér um gosið í Eyjafjallajökli árið 2010?</h4> </a> </article> <article class="recent-article"> <a href="https://www.visindavefur.is/svar.php?id=4704" class="recent-article-wrapper"> <div class="recent-category" style="border-color: #EB7125" >Landafræði</div> <h4>Hvað er Snæfellsjökull hár og hvar er hann í röðinni yfir hæstu jökla Íslands? </h4> </a> </article> <article class="recent-article"> <a href="https://www.visindavefur.is/svar.php?id=64133" class="recent-article-wrapper"> <div class="recent-category" style="border-color: #EB7125" >Landafræði</div> <h4>Hvert er hæsta fjall Vesturlands?</h4> </a> </article> </div> </div> </section> </div> </section> <footer> <section> <div class="footer-container"> <div class="footer-left-right"> <div class="footer-left"> <a href="/"><div class="logo-bottom"></div></a> </div> <div class="footer-center contact-info">  <ul class="contact-list">  <li><img src="/design/i_vv/icon-location.svg" alt="">Dunhaga 5, 107 Reykjavík</li> <li><img src="/design/i_vv/icon-telephone.svg" alt=""><a href="tel:+3545254765">525-4765</a></li> <li class="f-email"><img src="/design/i_vv/icon-email.svg" alt=""><a href="mailto:visindavefur@hi.is">Tölvupóstur <span class="extra">til ritstjórnar</span></a></li>  </ul>  </div> <div class="footer-right"> <a href="#" class="arrow-btn scroll-up">Skruna upp<svg xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" width="24" height="24" viewBox="0 0 24 24" fill="none"><mask id="mask0_798_1658" style="mask-type:alpha" maskUnits="userSpaceOnUse" x="0" y="0" width="24" height="24"><rect width="24" height="24" fill="#D9D9D9"/></mask><g mask="url(#mask0_798_1658)"><path d="M11 20V7.825L5.4 13.425L4 12L12 4L20 12L18.6 13.425L13 7.825V20H11Z" fill="#10099F"/></g></svg></a> </div> </div> </div> </section> </footer> <div class="poppin poppin--alert --hide" id="cookie-policy-disclaimer"> <p>Þessi síða notar vafrakökur <a href="/svar.php?id=76210">Nánari upplýsingar</a></p> <a href="#" class="btn" onclick="javascript:vv_public_cookie_policy_ok();">Ég samþykki <i data-feather="check-circle"></i></a> </div>   <script type="text/javascript" src="/libs/js/jquery-2.2.4.min.js?c6ab43d6596db5a7d10faf2338aea3f6cb734ac7"></script> <script type="text/javascript" src="/libs/js/jquery.cookie.js?8c4cbb4a39b126679aeb4dcd82817c380b8a2041"></script> <script type="text/javascript" src="/libs/js/jquery.waypoints.js?d4073724d7a9642ad4081c2d83e247f94261cc56"></script> <script type="text/javascript" src="/libs/js/feather.js?f95a28afade14d2a05d9dbcb9d05bc5315a71ed4"></script> <script type="text/javascript" src="/libs/js/mainweb-is.js?266919373c4ea4d8510d35411c8281aa49dbb167"></script> <script src="//cdn1.readspeaker.com/script/10303/webReader/webReader.js?pids=wr" type="text/javascript"></script> <div class="poppin md-email" > <h2>Senda grein til vinar</h2> <form action="/send.php" method="POST" name="question_send"> <input type="hidden" name="dosend" value="true"> <input type="hidden" name="id" value="77035"> <div class="md-fields"> <div class="md-input"> <label for="fnafn">Nafn þitt</label> <input id="fnafn" name="send_sender_name" value="" type="text" required="required" /> </div> <div class="md-input"> <label for="e-email">Netfang þitt</label> <input id="e-mail" name="send_sender_email" value="" type="email" required="required" /> </div> <div class="md-input"> <label for="e-email2">Netfang móttakanda</label> <input id="e-email2" name="send_recv_email" value="" type="email" required="required" /> </div> <div class="md-input"> <label for="s-math">Ruslpóstvörn</label> <input type="hidden" name="vv_math_problem_hash_id" class="vv_math_problem_hash_id" id="vv_math_problem_hash_id" value=""> <input type="text" name="vv_math_problem_answer" id="vv_math_problem_answer" class="send-input" valuesize="2" maxlength="2" required="required" style="width: 30%;"> <span class="s-math-container"> = <span class="math_problem_num1_txt"></span> <img class="math_problem_math_icon" src="" /> <span class="math_problem_num2_txt"></span> </span> </div> <div class="md-input"> <label for="e-message">Svar</label> <p>Hvort er Eyjafjallajökull 1666 metrar eða 1651 metri?<br /> Upprunalega hljóðaði spurningin svona:<blockquote>Hvort er Eyjafjallajökull 1666 metrar eða 1651 metri? Ég sé mismunandi hæðartölur. Breyttist hæðin eitthvað við gosið?</blockquote><p class="br"></p> <p class="br"></p> Mörg atriði geta haft áhrif þegar hæð lands er mæld. Þar má nefna mismunandi mæliaðferðir og mismunandi skilgreining á 0-punkti. Með nútíma mæliaðferðum er þessi munur þó lítill, sérstaklega ef mælingamenn kunna vel til verka. Þegar fjöll eru mæld og mælingar bornar saman koma fleiri breytur til. Í fyrsta lagi er ekki alltaf verið að mæla sama punktinn, það er ekki er endilega víst að eldri mælingar hafi verið á hæstu punktum fjalla heldur á punktum sem gott var að mæla. Í öðru lagi þá eru margir af hæstu punktum Íslands snævi þaktir og hefur snjóþekja mikil áhrif á niðurstöðu hæðarmælinga. <p class="br"></p> <p class="br"></p> <div class="article-img img_text_center img_text_noborder"><div class="fancybox img_large"><img src="/../myndir/landmaeling_290419.jpg" align="top" border="0" ></div><div class="img-caption center"><p>Landmælingamaður við störf.</p></div></div><p class="br"></p> <p class="br"></p> Margir af þeim hæðarpunktum sem verið hafa á kortum landsmanna um árabil eru upprunnir frá landmælingu Dana á Íslandi frá því skömmu eftir 1900. Þessar mælingar eru nokkuð nákvæmar miðað við þeirra tíma tækni, þá sérstaklega þær grunnmælingar sem gerðar voru. Hins vegar er spurning hvort leiðrétt hafi verið fyrir ljósbroti við hæðarákvörðun vegna kortagerðarinnar.<p class="br"></p> <p class="br"></p> Eyjafjallajökull rís hæst í snævi þöktum hnúk sem nefnist Hámundur og er á suðurbarmi eldfjallsins. Hæð Eyjafjallajökuls var mæld af dönskum mælingamönnum árið 1906 og reyndist hæðin á Hámundi þá vera 1666 m eða 1667 m (misræmi milli kortablaða 58 SV og 59 NV). Í þessum mælingum var sett niður þríhyrningamælistöð nr. 1063 sem er á klöpp um 1600 m vestan Hámundar. Hæð þeirrar stöðvar var mæld 1617 m.<p class="br"></p> <p class="br"></p> Árið 1990 var gefið út DMA-kort (Defence Mapping Agency) (1812 III) af Eyjafjallajökli og þar er hæðin á Hámundi 1651 metri.<p class="br"></p> <p class="br"></p> Stuttu eftir <a href="/svar.php?id=63474" title="Hvað getur þú sagt mér um gosið í Eyjafjallajökli árið 2010?" alt="Hvað getur þú sagt mér um gosið í Eyjafjallajökli árið 2010?" target="_self">eldgosið 2010</a> fóru fram tvær mælingar á hæð jökulsins. Í annarri þeirra, sem byggðist á loftmyndum frá 16. júlí, mældist hæð Hámundar 1639,6 m. Hin mælingin, sem byggðist á lidar-gögnum (lidar-gögn byggjast á <a href="/svar.php?id=69023" title="Til hvers er leysiljós notað?" alt="Til hvers er leysiljós notað?" target="_self">leysimælingum</a> á yfirborði lands og jökla), gaf hæðina 1638,2 m og var hún mæld 10. ágúst. Eftir því sem líða tekur á sumarið lækkar hæð jökulsins vegna bráðnunar þannig að lækkun milli þessara mælinga, sem nam 1,4 m, skýrist líklega að hluta vegna bráðnunar íss og að hluta vegna mæliskekkju.<p class="br"></p> <p class="br"></p> <div class="article-img img_text_center img_text_noborder"><div class="img-plus"></div><a href="/../myndir/eyjafjallajokull_stor_230419.jpg" class="fancybox img_large" rel="group"><img src="/../myndir/eyjafjallajokull_litil_230419.jpg" align="top" border="0" class="a-img"></a><div class="img-caption center"><p>Eyjafjallajökull, mynd frá 2008.</p></div></div><p class="br"></p> <p class="br"></p> Hæð Hámundar, og þar með hæsta hluta jökulsins, mun því hafa verið nálægt 1639 m árið 2010. Taka verður tillit til þess að hæð jökulsins sveiflast aðeins á milli ára vegna mismikillar ofankomu og einnig er árstíðabundin sveifla sem orsakast af bráðnun yfir sumarið. Því er varla hægt að segja að Eyjafjallajökull hafi eina fasta hæð eins og um íslaust landsvæði væri að ræða. Þó er margt sem bendir til þess að jökullinn hafi lækkað síðan mælingarnar frá 1906 voru gerðar.<p class="br"></p> <p class="br"></p> Til samanburðar þá er hæð þríhyrningamælistöðvarinnar sem áður var nefnd 1612,5 m samkvæmt lidar-mælingu frá 2010 og munar því 4,5 m miðið við mælinguna frá 1906. <p class="br"></p> <p class="br"></p> Ekki liggja fyrir hæðargögn sem sýna fram á lækkun jökulsins í kjölfar eldgossins árið 2010.<p class="br"></p> <p class="br"></p> <strong>Myndir:</strong><ul> <li><a href="https://www.lmi.is/wp-content/uploads/2016/02/GPS-m%C3%A6lingar-og-h%C3%A6%C3%B0ir-fjalla-Loka.pdf" target="_blank">Um hæðarmælingar á fjöllum - Landmælingar Íslands</a>. (Sótt 29.4.2019).</li> <li><a href="http://en.citizendium.org/wiki/File:Eyjafjallaj%C3%B6kull_in_2008.png" target="_blank">Eyjafjallajökull in 2008.png - Citizendium</a>. (Sótt 23.4.2019).</li></ul><p class="br"></p> ...</p> </div> </div> <div class="md-actions"> <button type="button" value="" class="btn btn-white"><i data-feather="x"></i> Hætta við</button> <button type="submit" value="Senda" class="btn send-button"><i data-feather="check"></i> Senda</button> </div> </form> </div> <div id="fb-root"></div> <script>(function(d, s, id) { var js, fjs = d.getElementsByTagName(s)[0]; if (d.getElementById(id)) return; js = d.createElement(s); js.id = id; js.src = "//connect.facebook.net/en_US/all.js#xfbml=1"; fjs.parentNode.insertBefore(js, fjs); }(document, 'script', 'facebook-jssdk'));</script> </body> </html>

CINXE.COM

Vísindavefurinn: Hvort er Eyjafjallajökull 1666 metrar eða 1651 metri?