CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Nedersaksisch - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )nlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"0bd8aa64-4637-4a34-84bf-f4ef0c6d0472","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Nedersaksisch","wgTitle":"Nedersaksisch","wgCurRevisionId":68339818,"wgRevisionId":68339818,"wgArticleId":8251,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Wikipedia:Onbereikbare externe link","Wikipedia:Artikel mist referentie sinds maart 2021","Wikipedia:Alle artikelen die een referentie missen","Wikipedia:Artikel mist referentie sinds juli 2024","Nedersaksisch dialect","Nederduits"],"wgPageViewLanguage":"nl","wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Nedersaksisch","wgRelevantArticleId":8251,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true, "wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"nl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":70000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q168446","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false, "wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.tablesorter.styles":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.tablesorter","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Direct-link-to-Commons","ext.gadget.ProtectionTemplates","ext.gadget.InterProjectLinks","ext.gadget.hoofdbetekenis-titelwijziging", "ext.gadget.switcher","ext.gadget.OpenStreetMapFrame","ext.gadget.subpages","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cjquery.tablesorter.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=nl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/70/Nedersaksisch_Correct.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="919"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/70/Nedersaksisch_Correct.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="613"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="490"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Nedersaksisch - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//nl.m.wikipedia.org/wiki/Nedersaksisch"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Bewerken" href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (nl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//nl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Nedersaksisch"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom-feed" href="/w/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Nedersaksisch rootpage-Nedersaksisch skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Naar inhoud springen</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hoofdmenu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Hoofdmenu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hoofdmenu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Hoofdpagina" title="Naar de hoofdpagina gaan [z]" accesskey="z"><span>Hoofdpagina</span></a></li><li id="n-zoekartikel" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Navigatie"><span>Vind een artikel</span></a></li><li id="n-today" class="mw-list-item"><a href="/wiki/23_november"><span>Vandaag</span></a></li><li id="n-Etalage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage"><span>Etalage</span></a></li><li id="n-categories" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Categorie:Alles"><span>Categorieën</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingen" title="Een lijst met recente wijzigingen in deze wiki. [r]" accesskey="r"><span>Recente wijzigingen</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:NieuwePaginas"><span>Nieuwe artikelen</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:Willekeurig" title="Een willekeurige pagina bekijken [x]" accesskey="x"><span>Willekeurige pagina</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation2" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation2" > <div class="vector-menu-heading"> Informatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Gebruikersportaal" title="Informatie over het project: wat u kunt doen, waar u dingen kunt vinden"><span>Gebruikersportaal</span></a></li><li id="n-Snelcursus" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Snelcursus"><span>Snelcursus</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Hulp_en_beheer" title="Hulpinformatie over deze wiki"><span>Hulp en contact</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Hoofdpagina" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="de vrije encyclopedie" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-nl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciaal:Zoeken" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia" aria-label="Doorzoek Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="De lettergrootte, breedte en kleur van de pagina wijzigen" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Uiterlijk" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Uiterlijk</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl" class=""><span>Doneren</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Nedersaksisch" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht." class=""><span>Account aanmaken</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Nedersaksisch" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o" class=""><span>Aanmelden</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Meer opties" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Persoonlijke hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Gebruikersmenu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl"><span>Doneren</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Nedersaksisch" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Account aanmaken</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Nedersaksisch" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Aanmelden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagina's voor uitgelogde redacteuren <a href="/wiki/Help:Inleiding" aria-label="Meer leren over bewerken"><span>meer lezen</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnBijdragen" title="Bijdragen IP-adres [y]" accesskey="y"><span>Bijdragen</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnOverleg" title="Overlegpagina van de anonieme gebruiker van dit IP-adres [n]" accesskey="n"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Inhoud" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Inhoud</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">verbergen</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Top</div> </a> </li> <li id="toc-Aanduiding" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Aanduiding"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Aanduiding</span> </div> </a> <ul id="toc-Aanduiding-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Migratie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Migratie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Migratie</span> </div> </a> <ul id="toc-Migratie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Houding" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Houding"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Houding</span> </div> </a> <ul id="toc-Houding-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Expansie,_neergang_en_opleving_van_het_Nedersaksisch" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Expansie,_neergang_en_opleving_van_het_Nedersaksisch"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Expansie, neergang en opleving van het Nedersaksisch</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Expansie,_neergang_en_opleving_van_het_Nedersaksisch-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Expansie, neergang en opleving van het Nedersaksisch-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Expansie,_neergang_en_opleving_van_het_Nedersaksisch-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Invloed_op_de_Scandinavische_en_andere_talen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Invloed_op_de_Scandinavische_en_andere_talen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Invloed op de Scandinavische en andere talen</span> </div> </a> <ul id="toc-Invloed_op_de_Scandinavische_en_andere_talen-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Communicatie_tussen_sprekers_van_het_Middelnederduits_en_de_Scandinavische_talen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Communicatie_tussen_sprekers_van_het_Middelnederduits_en_de_Scandinavische_talen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1.1</span> <span>Communicatie tussen sprekers van het Middelnederduits en de Scandinavische talen</span> </div> </a> <ul id="toc-Communicatie_tussen_sprekers_van_het_Middelnederduits_en_de_Scandinavische_talen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Invloed_van_het_Middelnederduits_en_Nedersaksisch_op_Slavische_talen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Invloed_van_het_Middelnederduits_en_Nedersaksisch_op_Slavische_talen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1.2</span> <span>Invloed van het Middelnederduits en Nedersaksisch op Slavische talen</span> </div> </a> <ul id="toc-Invloed_van_het_Middelnederduits_en_Nedersaksisch_op_Slavische_talen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Teloorgang_en_aantal_sprekers_in_Nederland" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Teloorgang_en_aantal_sprekers_in_Nederland"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Teloorgang en aantal sprekers in Nederland</span> </div> </a> <ul id="toc-Teloorgang_en_aantal_sprekers_in_Nederland-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Aantal_sprekers_Duitsland" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Aantal_sprekers_Duitsland"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>Aantal sprekers Duitsland</span> </div> </a> <ul id="toc-Aantal_sprekers_Duitsland-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Opleving" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Opleving"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.4</span> <span>Opleving</span> </div> </a> <ul id="toc-Opleving-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Juridische_status" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Juridische_status"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.5</span> <span>Juridische status</span> </div> </a> <ul id="toc-Juridische_status-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Enkele_karakteristieken" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Enkele_karakteristieken"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Enkele karakteristieken</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Enkele_karakteristieken-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Enkele karakteristieken-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Enkele_karakteristieken-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Fonetiek" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Fonetiek"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Fonetiek</span> </div> </a> <ul id="toc-Fonetiek-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Grammatica" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Grammatica"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Grammatica</span> </div> </a> <ul id="toc-Grammatica-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Naamwoorden" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Naamwoorden"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2.1</span> <span>Naamwoorden</span> </div> </a> <ul id="toc-Naamwoorden-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Voornaamwoorden" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Voornaamwoorden"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2.2</span> <span>Voornaamwoorden</span> </div> </a> <ul id="toc-Voornaamwoorden-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Werkwoorden" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Werkwoorden"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2.3</span> <span>Werkwoorden</span> </div> </a> <ul id="toc-Werkwoorden-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Varianten_van_het_Nedersaksisch" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Varianten_van_het_Nedersaksisch"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Varianten van het Nedersaksisch</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Varianten_van_het_Nedersaksisch-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Varianten van het Nedersaksisch-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Varianten_van_het_Nedersaksisch-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Nederland" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Nederland"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Nederland</span> </div> </a> <ul id="toc-Nederland-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Dialectkaart_van_Jo_Daan" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Dialectkaart_van_Jo_Daan"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1.1</span> <span>Dialectkaart van Jo Daan</span> </div> </a> <ul id="toc-Dialectkaart_van_Jo_Daan-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Toelichting" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Toelichting"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1.2</span> <span>Toelichting</span> </div> </a> <ul id="toc-Toelichting-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Indeling" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Indeling"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1.3</span> <span>Indeling</span> </div> </a> <ul id="toc-Indeling-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Duitsland" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Duitsland"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>Duitsland</span> </div> </a> <ul id="toc-Duitsland-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Taalvoorbeelden" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Taalvoorbeelden"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Taalvoorbeelden</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Taalvoorbeelden-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Taalvoorbeelden-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Taalvoorbeelden-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Gebed:_Onzevader" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Gebed:_Onzevader"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>Gebed: Onzevader</span> </div> </a> <ul id="toc-Gebed:_Onzevader-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Lied:_Ain_boer_wol_noar_zien_noaber_tou" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Lied:_Ain_boer_wol_noar_zien_noaber_tou"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2</span> <span>Lied: Ain boer wol noar zien noaber tou</span> </div> </a> <ul id="toc-Lied:_Ain_boer_wol_noar_zien_noaber_tou-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Externe_links" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Externe_links"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Externe links</span> </div> </a> <ul id="toc-Externe_links-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Literatuur" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Literatuur"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Literatuur</span> </div> </a> <ul id="toc-Literatuur-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bronnen_en_verwijzingen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Bronnen_en_verwijzingen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Bronnen en verwijzingen</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Bronnen_en_verwijzingen-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Bronnen en verwijzingen-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Bronnen_en_verwijzingen-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Noten_en_Referenties" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Noten_en_Referenties"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.1</span> <span>Noten en Referenties</span> </div> </a> <ul id="toc-Noten_en_Referenties-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Literatuur_2" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Literatuur_2"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.2</span> <span>Literatuur</span> </div> </a> <ul id="toc-Literatuur_2-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Woordenboeken" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Woordenboeken"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.2.1</span> <span>Woordenboeken</span> </div> </a> <ul id="toc-Woordenboeken-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Nedersaksisch</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ga naar een artikel in een andere taal. Beschikbaar in 38 talen" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-38" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">38 talen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Nedersaksies" title="Nedersaksies – Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Nedersaksies" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am badge-Q70894304 mw-list-item" title=""><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%90%E1%8B%B0%E1%88%AD%E1%8B%9B%E1%8A%AD%E1%88%B2%E1%88%BD" title="ነደርዛክሲሽ – Amhaars" lang="am" hreflang="am" data-title="ነደርዛክሲሽ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="Amhaars" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Baixo_sax%C3%B3n" title="Baixo saxón – Aragonees" lang="an" hreflang="an" data-title="Baixo saxón" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="Aragonees" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Ni%C3%B0erseaxisc_spr%C7%A3c" title="Niðerseaxisc sprǣc – Oudengels" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Niðerseaxisc sprǣc" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="Oudengels" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar badge-Q70894304 mw-list-item" title=""><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%83%D8%B3%D9%88%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%86%D9%8A%D8%A7" title="اللغة الألمانية السكسونية الدنيا – Arabisch" lang="ar" hreflang="ar" data-title="اللغة الألمانية السكسونية الدنيا" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%83%D8%B3%D9%88%D9%86%D9%89_%D8%B3%D9%81%D9%84%D9%89" title="ساكسونى سفلى – Egyptisch Arabisch" lang="arz" hreflang="arz" data-title="ساكسونى سفلى" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptisch Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Baxu_sax%C3%B3n" title="Baxu saxón – Asturisch" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Baxu saxón" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Asturisch" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Nieders%C3%A4chsisch" title="Niedersächsisch – Duits" lang="de" hreflang="de" data-title="Niedersächsisch" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Duits" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Low_Saxon" title="Low Saxon – Engels" lang="en" hreflang="en" data-title="Low Saxon" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Engels" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Bajo_saj%C3%B3n" title="Bajo sajón – Spaans" lang="es" hreflang="es" data-title="Bajo sajón" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Spaans" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Mendebaldeko_behe-aleman" title="Mendebaldeko behe-aleman – Baskisch" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Mendebaldeko behe-aleman" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskisch" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B3%D9%81%D9%84%D8%A7%DB%8C_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="آلمانی سفلای غربی – Perzisch" lang="fa" hreflang="fa" data-title="آلمانی سفلای غربی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Perzisch" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Bas_saxon" title="Bas saxon – Frans" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Bas saxon" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Frans" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Nedersaksysk" title="Nedersaksysk – Fries" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Nedersaksysk" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Fries" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Lingua_baixo_saxoa" title="Lingua baixo saxoa – Galicisch" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Lingua baixo saxoa" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galicisch" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/S%C3%AE_T%C3%A2i-thi_Saxon-ng%C3%AE" title="Sî Tâi-thi Saxon-ngî – Hakka" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Sî Tâi-thi Saxon-ngî" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Donjosaski_jezik" title="Donjosaski jezik – Kroatisch" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Donjosaski jezik" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Bahasa_Saksen_Rendah" title="Bahasa Saksen Rendah – Indonesisch" lang="id" hreflang="id" data-title="Bahasa Saksen Rendah" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Indonesisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Dialetti_basso-tedeschi_occidentali" title="Dialetti basso-tedeschi occidentali – Italiaans" lang="it" hreflang="it" data-title="Dialetti basso-tedeschi occidentali" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Italiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E4%BD%8E%E3%82%B6%E3%82%AF%E3%82%BB%E3%83%B3%E8%AA%9E" title="低ザクセン語 – Japans" lang="ja" hreflang="ja" data-title="低ザクセン語" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japans" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%84%9C%EB%B6%80_%EC%A0%80%EC%A7%80_%EB%8F%85%EC%9D%BC%EC%96%B4" title="서부 저지 독일어 – Koreaans" lang="ko" hreflang="ko" data-title="서부 저지 독일어" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Koreaans" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Nedersaksisch" title="Nedersaksisch – Limburgs" lang="li" hreflang="li" data-title="Nedersaksisch" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="Limburgs" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Fiteny_saks%C3%B4na_ambany" title="Fiteny saksôna ambany – Malagassisch" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Fiteny saksôna ambany" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="Malagassisch" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D0%BD%D0%BE%D0%B4%D0%BE%D0%BB%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%B8" title="Западнодолногермански дијалекти – Macedonisch" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Западнодолногермански дијалекти" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Macedonisch" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Bahasa_Saxon_Bawah_Belanda" title="Bahasa Saxon Bawah Belanda – Maleis" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Bahasa Saxon Bawah Belanda" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Maleis" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Westnedderd%C3%BC%C3%BCtsch" title="Westnedderdüütsch – Nedersaksisch" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Westnedderdüütsch" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="Nedersaksisch" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/West_Leegsaksisch_(algemain)" title="West Leegsaksisch (algemain) – Nederduits" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="West Leegsaksisch (algemain)" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="Nederduits" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Vestnedertysk" title="Vestnedertysk – Noors - Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Vestnedertysk" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Noors - Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Dialekty_zachodniodolnoniemieckie" title="Dialekty zachodniodolnoniemieckie – Pools" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Dialekty zachodniodolnoniemieckie" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Pools" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Lenga_bass_sasson-a" title="Lenga bass sasson-a – Piëmontees" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Lenga bass sasson-a" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piëmontees" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Baixo_sax%C3%A3o" title="Baixo saxão – Portugees" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Baixo saxão" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portugees" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B8%D0%B6%D0%BD%D0%B5%D1%81%D0%B0%D0%BA%D1%81%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B4%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%8B" title="Нижнесаксонские диалекты – Russisch" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Нижнесаксонские диалекты" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Russisch" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Nether-Saxon" title="Nether-Saxon – Schots" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Nether-Saxon" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="Schots" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/West_Low_German" title="West Low German – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="West Low German" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Saksonishtja_e_ul%C3%ABt" title="Saksonishtja e ulët – Albanees" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Saksonishtja e ulët" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Albanees" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Nedersaksisch" title="Nedersaksisch – West-Vlaams" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Nedersaksisch" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="West-Vlaams" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%A5%BF%E4%BD%8E%E5%9C%B0%E5%BE%B7%E8%AF%AD" title="西低地德语 – Chinees" lang="zh" hreflang="zh" data-title="西低地德语" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Chinees" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E8%A5%BF%E4%BD%8E%E5%9C%B0%E5%BE%B7%E6%96%87" title="西低地德文 – Kantonees" lang="yue" hreflang="yue" data-title="西低地德文" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Kantonees" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q168446#sitelinks-wikipedia" title="Taalkoppelingen bewerken" class="wbc-editpage">Koppelingen bewerken</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Naamruimten"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Nedersaksisch" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c"><span>Artikel</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Overleg:Nedersaksisch" rel="discussion" title="Overleg over deze pagina [t]" accesskey="t"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Taalvariant wijzigen" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Nederlands</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Weergaven"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Nedersaksisch"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hulpmiddelen" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hulpmiddelen</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Meer opties" > <div class="vector-menu-heading"> Handelingen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Nedersaksisch"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&action=history"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Algemeen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/Nedersaksisch" title="Lijst met alle pagina's die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j"><span>Links naar deze pagina</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/Nedersaksisch" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina's waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k"><span>Gerelateerde wijzigingen</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=nl" title="Bestanden uploaden [u]" accesskey="u"><span>Bestand uploaden</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:SpecialePaginas" title="Lijst met alle speciale pagina's [q]" accesskey="q"><span>Speciale pagina's</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&oldid=68339818" title="Permanente koppeling naar deze versie van deze pagina"><span>Permanente koppeling</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&action=info" title="Meer informatie over deze pagina"><span>Paginagegevens</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Citeren&page=Nedersaksisch&id=68339818&wpFormIdentifier=titleform" title="Informatie over hoe u deze pagina kunt citeren"><span>Deze pagina citeren</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FNedersaksisch"><span>Verkorte URL verkrijgen</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:QrCode&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FNedersaksisch"><span>QR-code downloaden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Afdrukken/exporteren </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Boek&bookcmd=book_creator&referer=Nedersaksisch"><span>Boek aanmaken</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:DownloadAsPdf&page=Nedersaksisch&action=show-download-screen"><span>Downloaden als PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&printable=yes" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p"><span>Afdrukversie</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In andere projecten </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Dutch_Low_Saxon_language" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q168446" title="Koppeling naar item in verbonden gegevensrepository [g]" accesskey="g"><span>Wikidata-item</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Uiterlijk</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">verbergen</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="nl" dir="ltr"><table class="infobox" cellpadding="1" cellspacing="1"> <tbody><tr> <th class="infobox-kop notheme" style="color:inherit; text-align:center; font-size:120%;" colspan="3">Nedersaksisch<br />Neddersaksies, Nedersaksisch </th></tr> <tr> <th>Gesproken in </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Nederland" title="Nederland">Nederland</a>, <a href="/wiki/Duitsland" title="Duitsland">Duitsland</a>, <a href="/wiki/Denemarken" title="Denemarken">Denemarken</a> </td></tr> <tr> <th>Sprekers </th> <td colspan="2">2,2-5 miljoen<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (Duitsland) en 1,6 miljoen sprekers thuis in Nederland (2,15 miljoen in totaal) </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Taalfamilie" title="Taalfamilie">Taalfamilie</a> </th> <td colspan="2"><div> <p><a href="/wiki/Indo-Europese_talen" title="Indo-Europese talen">Indo-Europees</a> </p> <ul><li><a href="/wiki/Germaanse_talen" title="Germaanse talen">Germaans</a> <ul><li><a href="/wiki/West-Germaanse_talen" title="West-Germaanse talen">West-Germaans</a> <ul><li><a href="/wiki/Ingveoonse_talen" class="mw-redirect" title="Ingveoonse talen">(Ingveoons)</a> <ul><li><a href="/wiki/Nederduits" title="Nederduits">Nederduits</a> <ul><li>Nedersaksisch</li></ul></li></ul></li></ul></li></ul></li></ul></div> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Dialect" title="Dialect">Dialecten</a> </th> <td colspan="2"><div> <p><b><a href="/wiki/Nederlands-Nedersaksisch" title="Nederlands-Nedersaksisch">Nederlands-Nedersaksisch</a></b> </p> <ul><li><a href="/wiki/Westerkwartiers" title="Westerkwartiers">Westerkwartiers</a> <ul><li><a href="/wiki/Kollumerpompsters" title="Kollumerpompsters">Kollumerpompsters</a></li> <li><a href="/wiki/Kollumerlands" class="mw-redirect" title="Kollumerlands">Kollumerlands</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Middaglands&action=edit&redlink=1" class="new" title="Middaglands (de pagina bestaat niet)">Middaglands</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Midden-Westerkwartiers&action=edit&redlink=1" class="new" title="Midden-Westerkwartiers (de pagina bestaat niet)">Midden-Westerkwartiers</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Zuid-Westerkwartiers&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zuid-Westerkwartiers (de pagina bestaat niet)">Zuid-Westerkwartiers</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Gronings" title="Gronings">Gronings</a> <ul><li><a href="/wiki/Hogelandsters" title="Hogelandsters">Hogelandsters</a></li> <li><a href="/wiki/Stadsgronings" title="Stadsgronings">Stadsgronings</a></li> <li><a href="/wiki/Oldambtsters" title="Oldambtsters">Oldambtsters</a></li> <li><a href="/wiki/Westerwolds" title="Westerwolds">Westerwolds</a></li> <li><a href="/wiki/Veenkoloniaals" title="Veenkoloniaals">Veenkoloniaals</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Stellingwerfs" title="Stellingwerfs">Stellingwerfs</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Midden-Drents&action=edit&redlink=1" class="new" title="Midden-Drents (de pagina bestaat niet)">Midden-Drents</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Zuid-Drents&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zuid-Drents (de pagina bestaat niet)">Zuid-Drents</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Zuidoost_Zand-Drents&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zuidoost Zand-Drents (de pagina bestaat niet)">Zuidoost Zand-Drents</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Zuidoost_Veen-Drents&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zuidoost Veen-Drents (de pagina bestaat niet)">Zuidoost Veen-Drents</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Zuidwest_Noord-Drents&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zuidwest Noord-Drents (de pagina bestaat niet)">Zuidwest Noord-Drents</a></li> <li><a href="/wiki/Zuidwest_Zuid-Drents" class="mw-redirect" title="Zuidwest Zuid-Drents">Zuidwest Zuid-Drents</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Twents_(dialect)" title="Twents (dialect)">Twents</a></li> <li><a href="/wiki/Twents-Graafschaps" title="Twents-Graafschaps">Twents-Graafschaps</a></li> <li><a href="/wiki/Gelders-Overijssels" title="Gelders-Overijssels">Gelders-Overijssels</a> <ul><li><a href="/wiki/Achterhoeks" title="Achterhoeks">Achterhoeks</a></li> <li><a href="/wiki/Sallands" title="Sallands">Sallands</a></li> <li><a href="/wiki/Urkers" title="Urkers">Urkers</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Veluws" title="Veluws">Veluws</a> <ul><li><a href="/wiki/Oost-Veluws" title="Oost-Veluws">Oost-Veluws</a></li> <li><a href="/wiki/West-Veluws" title="West-Veluws">West-Veluws</a> <ul><li><a href="/wiki/Eemlands" title="Eemlands">Eemlands</a></li> <li><a href="/wiki/Goois" title="Goois">Goois</a></li></ul></li></ul></li></ul> <p><b>Duits Nedersaksisch</b> </p> <ul><li><a href="/wiki/Oostfries_Nedersaksisch" class="mw-redirect" title="Oostfries Nedersaksisch">Oostfries Nedersaksisch</a></li> <li><a href="/wiki/Noord-Nedersaksisch" title="Noord-Nedersaksisch">Noord-Nedersaksisch</a></li> <li><a href="/wiki/Westfaals" title="Westfaals">Westfaals</a> <ul><li><a href="/wiki/West-M%C3%BCnsterlands" title="West-Münsterlands">West-Münsterlands</a></li> <li><a href="/wiki/M%C3%BCnsterlands" title="Münsterlands">Münsterlands</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Zuidwestfaals&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zuidwestfaals (de pagina bestaat niet)">Zuidwestfaals</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Oostwestfaals&action=edit&redlink=1" class="new" title="Oostwestfaals (de pagina bestaat niet)">Oostwestfaals</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Eemslands&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eemslands (de pagina bestaat niet)">Eemslands</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bentumers&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bentumers (de pagina bestaat niet)">Bentumers</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Oostfaals" title="Oostfaals">Oostfaals</a></li></ul></div> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Alfabet_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Alfabet (hoofdbetekenis)">Alfabet</a> </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Latijns_alfabet" class="mw-redirect" title="Latijns alfabet">Latijn</a> </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" style="color:inherit;" colspan="3">Officiële status </th></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Offici%C3%ABle_taal" title="Officiële taal">Officieel in</a> </th> <td colspan="2"><div> <ul><li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_the_Netherlands.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Nederland"><img alt="Vlag van Nederland" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/20px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/30px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/40px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Nederland_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Nederland (hoofdbetekenis)">Nederland</a></li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Germany.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Duitsland"><img alt="Vlag van Duitsland" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/20px-Flag_of_Germany.svg.png" decoding="async" width="20" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/30px-Flag_of_Germany.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/40px-Flag_of_Germany.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Duitsland_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Duitsland (hoofdbetekenis)">Duitsland</a></li></ul></div> </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" style="color:inherit;" colspan="3">Taalcodes </th></tr> <tr> <th><a href="/wiki/ISO_639" title="ISO 639">ISO 639</a>-1 </th> <td colspan="2">- </td></tr> <tr> <th>ISO 639-2 </th> <td colspan="2">nds </td></tr> <tr> <th>ISO 639-3 </th> <td colspan="2">nds </td></tr> <tr> <td class="infobox-kop notheme center" style="color:inherit;" colspan="3"> <table cellspacing="0" cellpadding="0"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle;"><b>Portaal</b>  <span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Portal.svg" class="mw-file-description" title="Portaalicoon"><img alt="Portaalicoon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/22px-Portal.svg.png" decoding="async" width="22" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/33px-Portal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/44px-Portal.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="32" /></a></span>   </td> <td class="ta-left"><b><a href="/wiki/Portaal:Taal" title="Portaal:Taal">Taal</a> </b> </td></tr></tbody></table> </td></tr> </tbody></table> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Nedersaksisch_Correct.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Nedersaksisch_Correct.png/260px-Nedersaksisch_Correct.png" decoding="async" width="260" height="199" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Nedersaksisch_Correct.png/390px-Nedersaksisch_Correct.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Nedersaksisch_Correct.png/520px-Nedersaksisch_Correct.png 2x" data-file-width="521" data-file-height="399" /></a><figcaption>Taalgebied exclusief Oost-Nederduits.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Low_Saxon_dialects.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Low_Saxon_dialects.png/260px-Low_Saxon_dialects.png" decoding="async" width="260" height="199" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Low_Saxon_dialects.png/390px-Low_Saxon_dialects.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Low_Saxon_dialects.png/520px-Low_Saxon_dialects.png 2x" data-file-width="521" data-file-height="399" /></a><figcaption>Taalgebied inclusief het Oost-Nederduits. Beide gebieden samen worden soms ook Nedersaksisch genoemd.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Ls-dialects.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Ls-dialects.jpg/260px-Ls-dialects.jpg" decoding="async" width="260" height="127" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Ls-dialects.jpg/390px-Ls-dialects.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Ls-dialects.jpg/520px-Ls-dialects.jpg 2x" data-file-width="576" data-file-height="281" /></a><figcaption>Taalgebied van het Nederduits/Nedersaksisch voor 1945 en de <a href="/wiki/Verdrijving_van_Duitsers_na_de_Tweede_Wereldoorlog" title="Verdrijving van Duitsers na de Tweede Wereldoorlog">verdrijving van Duitsers na de Tweede Wereldoorlog</a></figcaption></figure> <p>Het <b>Nedersaksisch</b> (<a href="/wiki/Duits" title="Duits">Duits</a>: <i>Niedersächsisch</i> of <i>Westniederdeutsch</i>) is een in <a href="/wiki/Nederland_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Nederland (hoofdbetekenis)">Nederland</a> en <a href="/wiki/Duitsland_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Duitsland (hoofdbetekenis)">Duitsland</a> officieel erkende regionale <a href="/wiki/Taal" title="Taal">taal</a>, die bestaat uit een groep <a href="/wiki/Standaardtaal" title="Standaardtaal">niet-gestandaardiseerde</a> <a href="/wiki/Dialect" title="Dialect">dialecten</a> die op hun beurt tot het <a href="/wiki/Nederduits" title="Nederduits">Nederduits</a> behoren.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Volgens de gangbare definitie behoort hiertoe alleen het West-Nederduits, volgens andere definities tevens het <a href="/wiki/Oost-Nederduits" title="Oost-Nederduits">Oost-Nederduits</a> dat wordt gesproken in het noordoosten van Duitsland, wat voor 1945 ook het huidige noorden van Polen omvatte. De <a href="/wiki/Baltische_Duitsers" title="Baltische Duitsers">Baltische Duitsers</a> in Estland en Letland spraken oorspronkelijk ook Nederduits. Genoemde varianten zijn nauw verwant. <a href="/wiki/Mennonieten" title="Mennonieten">Mennonieten</a> vormen in Rusland, en Noord en Zuid-Amerika kleinere gemeenschappen van Nederduitssprekenden. <a href="/wiki/Oost-Pommers" title="Oost-Pommers">Oost-Pommers</a> wordt onder andere in Brazilië gesproken (<a href="/w/index.php?title=Pomerano&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pomerano (de pagina bestaat niet)">Pomerano</a>). </p><p>De Nedersaksische dialecten worden voornamelijk gesproken in het noordelijke deel van Duitsland en in het noordelijke en oostelijke deel van Nederland (de provincies <a href="/wiki/Groningen_(provincie)" title="Groningen (provincie)">Groningen</a>, <a href="/wiki/Drenthe_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Drenthe (hoofdbetekenis)">Drenthe</a>, <a href="/wiki/Overijssel" title="Overijssel">Overijssel</a>, de <a href="/wiki/Gelderland_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Gelderland (hoofdbetekenis)">Gelderse</a> regio's <a href="/wiki/Veluwe_(streek)" class="mw-redirect" title="Veluwe (streek)">Veluwe</a> en <a href="/wiki/Achterhoek" title="Achterhoek">Achterhoek</a>, in <a href="/wiki/Utrecht_(provincie)" title="Utrecht (provincie)">Utrecht</a> ten oosten van de Utrechtse Heuvelrug, op Urk in Flevoland en in de <a href="/wiki/Stellingwerven" title="Stellingwerven">Stellingwerven</a> en rond <a href="/wiki/Kollumerpomp" title="Kollumerpomp">Kollumerpomp</a> in <a href="/wiki/Friesland" title="Friesland">Friesland</a>). </p><p>Nedersaksisch is, naast het <a href="/wiki/Limburgs" title="Limburgs">Limburgs</a>, een van de twee officiële <a href="/wiki/Streektaal" title="Streektaal">streektalen</a> in Nederland. Anders dan het <a href="/wiki/Westerlauwers_Fries" title="Westerlauwers Fries">Westerlauwers Fries</a>, dat de status heeft van regionale bestuurstaal, kent het Nedersaksisch geen normerende, overkoepelende <a href="/wiki/Standaardtaal" title="Standaardtaal">standaardtaal</a>. Net als bij het Limburgs is er sprake van een groot aantal lokale varianten. Het ontbreken van een Nedersaksische eenheidstaal leidt ook tot uiteenlopende spellingswijzen van de verschillende dialecten, ondanks pogingen om tot een overkoepelende <a href="/w/index.php?title=Standaardspelling&action=edit&redlink=1" class="new" title="Standaardspelling (de pagina bestaat niet)">eenheidsspelling</a> te komen. </p><p>Sinds 1998 erkent Nederland het Nedersaksisch als minderheidstaal, onder het <a href="/wiki/Europees_Handvest_voor_regionale_talen_of_talen_van_minderheden" title="Europees Handvest voor regionale talen of talen van minderheden">Europees Handvest voor regionale talen of talen van minderheden</a>. In 2018 trad het <a href="/wiki/Convenant_Nedersaksisch" title="Convenant Nedersaksisch">Convenant Nedersaksisch</a> in werking, waarbij de regionale overheden in het Nedersaksisch-talige deel van Nederland aangeven zich in te spannen voor het behoud en de bevordering van het Nedersaksisch; dit is echter niet juridisch afdwingbaar. </p><p>Ook Duitsland erkent sinds 1998 het Nederduits (zowel Nedersaksisch als Oost-Nederduits), onder het Europees handvest voor regionale en minderheidstalen. In de Europese Unie is het Nedersaksisch en Nederduits een officieel erkende streektaal. De taalcode (ISO 639-2) van beide streektalen <b>nds</b>. Wikipedia maakt onderscheid tussen <i><a href="/wiki/Nedersaksische_Wikipedia" title="Nedersaksische Wikipedia">Nedersaksies</a></i> (<b>nds-nl</b>) en <i><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Plattd%C3%BC%C3%BCtsch" class="extiw" title="nds:Plattdüütsch">Plattdüütsch</a></i> (<b>nds</b>). </p><p>Voor het aantal sprekers in Nederland zijn geen betrouwbare actuele cijfers voorhanden.<sup id="cite_ref-Duijvendak_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-Duijvendak-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Eind 2002 sprak in de betreffende gebieden 28% van de ouders Nedersaksisch, maar bij hun kinderen lag dit aandeel lager.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> In 2012 is dit aantal gezakt naar respectievelijk 15% (ouders) en 2% (kinderen).<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> In een onderzoek uit 2005 gaf 53% van de respondenten aan thuis nog Nedersaksisch te spreken, al dan in combinatie met het Nederlands. 71% zou het nog kunnen spreken.<sup id="cite_ref-Bloemhoff_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-Bloemhoff-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> In Duitsland werd het aantal sprekers in 1984 op 5,5 miljoen geschat. In 2016 waren er 2,2 miljoen sprekers onder de categorie 'zeer goed' en bijna 5 miljoen sprekers onder de categorieën 'zeer goed' en 'goed'.<sup id="cite_ref-:0_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>In Nederland wordt het aantal sprekers (2005) thuis op circa 1,6 miljoen geschat en het totale aantal sprekers op 2,15 miljoen. Deze cijfers berusten dan wel op zelf-opgaven en zijn niet wetenschappelijk op grond van objectieve gemeten taaleigenschappen vastgesteld. Dat verklaart de grote variatie in aantallen. Zowel in Duitsland als in Nederland was voor de oorlog een Nedersaksische taalvariant bij een meerderheid van de huishoudens als gezinscommunicatiemiddel in gebruik. Recent onderzoek laat zien dat dat nu nog bij enkele procenten het geval is en dat stelt vragen bij de opgaven van aantallen sprekers van deze varianten in de orde van miljoenen. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Aanduiding">Aanduiding</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&veaction=edit&section=1" title="Bewerk dit kopje: Aanduiding" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&action=edit&section=1" title="De broncode bewerken van de sectie: Aanduiding"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De term 'Nedersaksisch' werd tot in de <a href="/wiki/1990-1999" title="1990-1999">jaren negentig</a> van de 20e eeuw alleen gehanteerd door <a href="/wiki/Historische_taalkunde" title="Historische taalkunde">historisch taalkundigen</a> en - vooral in de jaren vijftig - door een groep streektaalschrijvers en -activisten.<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Sprekers van de Nedersaksische variëteiten refereerden aan hun dialect met de naam van de plaats of streek: bijvoorbeeld het Achterhoeks, Twents, Drents, Veluws, Elspeets, of met de aanduiding <b>Plat</b> (ook <i>Platduuts</i>). Onder invloed van diverse streektaalbewegingen heeft de politiek het begrip 'Nedersaksisch' overgenomen, en het Nedersaksisch uiteindelijk als streektaal erkend. In Duitsland wordt het Nedersaksisch vaak als Niederdeutsch aangeduid (Nederduits) of als Plattdüütsch/Plattdeutsch. <a href="/wiki/Cornelis_Kiliaan" title="Cornelis Kiliaan">Cornelis Kiliaan</a> noemde in zijn woordenboek uit 1599 de noordoostelijke vormen 'Saksisch' of 'Saxonisch.'<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Vanwege de verwarrende termen Saksisch, Nedersaksisch, Nederduits, Plat en Platduits heeft <a href="/w/index.php?title=William_Foerste&action=edit&redlink=1" class="new" title="William Foerste (de pagina bestaat niet)">William Foerste</a> in 1949 de term 'Saxonisch' voorgesteld.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Hoewel enkele keren gebruikt sloeg deze term niet aan.<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De voorloper van het hedendaagse Nedersaksisch, het <a href="/wiki/Middelnederduits" title="Middelnederduits">Middelnederduits</a> werd in die tijd door de sprekers aangeduid als 'Sassesch' of 'De Sassesche Sprâke.'<sup id="cite_ref-:12_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-:12-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Het Nedersaksisch omvat een complex van streektalen, van één uniforme cultuurtaal is geen sprake. Dit komt mede doordat uniformering van spelling en woordenschat, door de sprekers als wezensvreemd voor de grote variëteit aan dialecten wordt afgewezen. De afhankelijkheid van de Nederlandse dan wel Duitse spellingwijze, en de talloze leenwoorden uit respectievelijk het Duits en het Nederlands bemoeilijken bovendien steeds meer grensoverschrijdende herkenning en acceptatie. Waar vroeger herkenning en verstaanbaarheid over de staatsgrenzen heen groot was, werd deze door het onderwijs grotendeels vervangen door de kennis en het dominerende gebruik van de nationale standaardtalen. In Nederland ervaart men de varianten van het Nedersaksisch als Nederlandse dialecten, in Duitsland als Duitse (Nederduitse) dialecten. Toch zijn er verscheidene pogingen ondernomen om tot een overkoepelende spelling te komen. De meest recente poging is de Nysassiske Skryvwyse, die bedacht is door leden van de Duitse en Nederlandse Nedersaksische Wikipedia-gemeenschap, om de Duits/Nederlandse verschillen in de spelling van het Nedersaksisch te overbruggen. In Duitsland wordt de Sass'sche Schrievwies door velen als meest geschikt beschouwd. </p><p>In het grote verspreidingsgebied van het (Neder)Saksisch - oudtijds van <a href="/wiki/Blaricum" title="Blaricum">Blaricum</a> tot <a href="/wiki/Palanga" title="Palanga">Nimmersatt</a> - ontstonden er veel dialectvarianten, die kunnen worden ingedeeld in drie hoofdgroepen: </p> <ol><li>het <a href="/wiki/Noord-Nedersaksisch" title="Noord-Nedersaksisch">Noord-Nedersaksisch</a>: <ol><li><a href="/wiki/Gronings" title="Gronings">Gronings</a></li> <li><a href="/wiki/Oost-Fries_Nedersaksisch" title="Oost-Fries Nedersaksisch">Oost-Fries Platt</a></li> <li>Hümmlinger Platt en Emsländisch</li> <li>Oldenburgs <ol><li>Jeverlands</li> <li><a href="/w/index.php?title=Noord-Oldenburgs&action=edit&redlink=1" class="new" title="Noord-Oldenburgs (de pagina bestaat niet)">Noord-Oldenburgs</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Zuid-Oldenburgs&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zuid-Oldenburgs (de pagina bestaat niet)">Zuid-Oldenburgs</a></li></ol></li> <li>Bremen-Verdens</li> <li>Noordhannovers</li> <li>Hamburger Platt</li> <li><a href="/w/index.php?title=Holsteins&action=edit&redlink=1" class="new" title="Holsteins (de pagina bestaat niet)">Holsteins</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sleeswijks&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sleeswijks (de pagina bestaat niet)">Sleeswijks</a></li></ol></li> <li>het <a href="/wiki/Westfaals" title="Westfaals">Westfaals</a>: <a href="/wiki/Achterhoeks" title="Achterhoeks">Achterhoeks</a>, <a href="/wiki/Drents" title="Drents">Drents</a>, <a href="/wiki/Sallands" title="Sallands">Sallands</a>, <a href="/w/index.php?title=Zuid-Drents&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zuid-Drents (de pagina bestaat niet)">Zuid-</a> en <a href="/w/index.php?title=Midden-Drents&action=edit&redlink=1" class="new" title="Midden-Drents (de pagina bestaat niet)">Midden-Drents</a>, <a href="/wiki/Stellingwerfs" title="Stellingwerfs">Stellingwerfs</a>, <a href="/wiki/Twents_(dialect)" title="Twents (dialect)">Twents</a>, <a href="/wiki/Urkers" title="Urkers">Urkers</a>, <a href="/wiki/Veluws" title="Veluws">Veluws</a>, <a href="/wiki/Westerwolds" title="Westerwolds">Westerwolds</a>, <a href="/w/index.php?title=Graafschaps&action=edit&redlink=1" class="new" title="Graafschaps (de pagina bestaat niet)">Bentumers</a>, <a href="/w/index.php?title=Eemslands&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eemslands (de pagina bestaat niet)">Zuidwest-Eemslands</a>, <a href="/w/index.php?title=Oostwestfaals&action=edit&redlink=1" class="new" title="Oostwestfaals (de pagina bestaat niet)">Oostwestfaals</a>, <a href="/w/index.php?title=Zuidwestfaals&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zuidwestfaals (de pagina bestaat niet)">Zuidwestfaals</a>, <a href="/wiki/M%C3%BCnsterlands" title="Münsterlands">Münsterlands</a>, <a href="/wiki/West-M%C3%BCnsterlands" title="West-Münsterlands">West-Münsterlands</a></li> <li>het <a href="/wiki/Oostfaals" title="Oostfaals">Oostfaals</a></li></ol> <p>De westelijke varianten (met name in Nederland, Oost-Friesland en Bentheim) zijn sinds de 17e eeuw sterk beïnvloed door de Nederlandse school- en kerktaal, de oostelijke varianten vooral door het Hoogduits. </p><p>Het Stellingwerfs wordt soms als <a href="/wiki/Friso-Saksisch" title="Friso-Saksisch">Friso-Saksisch</a> gezien en onder het <a href="/wiki/Noord-Nedersaksisch" title="Noord-Nedersaksisch">Noord-Nedersaksisch</a> ingedeeld. Een andere indeling is het Gelders-Overijssels los van het Westfaals. Dit Gelders-Overijssels bevat het Drents, Sallands, Urkers, Oost-Veluws en West-Veluws. Eventueel ook het Stellingwerfs. Deze term is niet hetzelfde als de term <a href="/wiki/Gelders-Overijssels" title="Gelders-Overijssels">Gelders-Overijssels</a> die, ondanks dezelfde naam, het Sallands en het niet <a href="/wiki/Twents-Graafschaps" title="Twents-Graafschaps">Twents-Graafschapse</a> deel van het <a href="/wiki/Achterhoeks" title="Achterhoeks">Achterhoeks</a> beslaat. </p><p>In de <a href="/wiki/Liemers_(dialect)" title="Liemers (dialect)">Liemers</a> wordt een <a href="/wiki/Nederfrankisch" title="Nederfrankisch">Nederfrankisch</a> dialect gesproken met Nedersaksische invloeden; in de <a href="/wiki/Gelderse_Vallei" title="Gelderse Vallei">Gelderse Vallei</a> wordt een Hollands-Nedersaksisch overgangsdialect gesproken, dat officieel tot het Nedersaksisch gerekend wordt. Zie ook hoofdstuk '<a class="mw-selflink-fragment" href="#Varianten_van_het_Nedersaksisch">Varianten van het Nedersaksisch</a>'. </p><p>In de <a href="/wiki/Middeleeuwen" title="Middeleeuwen">middeleeuwen</a> was het Nedersaksisch (<a href="/wiki/Middelnederduits" title="Middelnederduits">Middelnederduits</a>) een zeer prominente taal, die onder meer diende als officiële voertaal van de <a href="/wiki/Hanze" title="Hanze">Hanze</a>. De variant van Lübeck gold tot in de 16e eeuw als min of meer de standaard, mede omdat hier de belangrijkste boekdrukkers waren gevestigd. Het Oost-Nederlands werd op de zelfde manier beïnvloed door Deventer; </p><p>De invloed van het Nederduits op de Scandinavische talen was zelfs zo groot, dat deze talen sommige <a href="/wiki/Grammatica" title="Grammatica">grammaticale eigenschappen</a> verloren en daarnaast een groot deel van hun nieuwe woordenschat aan het Nedersaksisch c.q. het <a href="/wiki/Nederduits" title="Nederduits">Nederduits</a> <a href="/wiki/Leenwoord" title="Leenwoord">ontleenden</a>. Later werd Nedersaksisch/Nederduits, als 'lingua franca' en als schrijftaal, door het <a href="/wiki/Hoogduits" title="Hoogduits">Hoogduits</a> verdrongen. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Migratie">Migratie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&veaction=edit&section=2" title="Bewerk dit kopje: Migratie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&action=edit&section=2" title="De broncode bewerken van de sectie: Migratie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Het gebruik van het Nedersaksisch maakt de migratie van de Saksen naar (het latere) Noord- en Oost-Nederland zichtbaar. Waar de Friezen met name de kuststreken bevolkten en niet landinwaarts trokken, kwamen de Saksen vanuit het binnenland richting de rijke kust- en deltastreken.<sup class="noprint nopopups"><a href="/wiki/Wikipedia:Bronvermelding#Bron_gevraagd" title="Wikipedia:Bronvermelding"><span title="Voor deze uitspraak is sinds 29 maart 2021 een bronvermelding gewenst.">[bron?]</span></a></sup> Ze vestigden zich vooral als boerengemeenschappen. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Houding">Houding</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&veaction=edit&section=3" title="Bewerk dit kopje: Houding" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&action=edit&section=3" title="De broncode bewerken van de sectie: Houding"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In <i>Steenwijk: Folk Perception and Regional Language of the Youth werden</i> 141 middelbare scholieren ondervraagd die in klas 2 en 4 van mavo, havo en vwo zaten. De jongeren oordeelden dat het Steenwijks en Nederlands aangevuld met Steenwijkse woorden als minder modern, slim, aantrekkelijk, normaal, en mooi opgevat worden ten opzichte van het Nederlands. Daarnaast wordt er negatiever geoordeeld over de rijkdom van een spreker van het Steenwijks maar was er geen verschil te bemerken tussen het Nederlands en Nederlands aangevuld met Steenwijkse woorden. Tussen de vriendelijkheid van het Steenwijks, Nederlands en Nederlands met Steenwijkse woorden zat geen significant verschil. Jongeren die zelf de regionale taal of elementen daarvan gebruiken oordelen positiever over sprekers van het Steenwijks dan niet-sprekers. De tweede klassen oordeelden positiever over het Steenwijks dan de vierde klassen.<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>In een enquête uit 2018 op negen verschillende Drentse middelbare scholen onder 376 middelbare scholieren uit klas 1 en 2 die op vmbo basis lwoo, vmbo basis en vmbo kader zaten<sup id="cite_ref-:03_16-0" class="reference"><a href="#cite_note-:03-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> werd, ten opzichte van het Nederlands, Drents als een beetje ouderwets gezien,<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> meer landelijk<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> en enigszins grappiger (niet serieus, niet grappig<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> versus zeer serieus). Daarnaast werd het Drents als minder intelligent dan het Nederlands beschouwd. Enkel degene die aangeven Drents te spreken beoordeelden zowel het Nederlands als Drents als even intelligent.<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Zowel Nederlands als Drents scoorden in de categorie 'quite sociable' alhoewel het Drents slechter scoorde. De Drentstaligen oordeelden dat het Drents socialer klonk dan het Nederlands, terwijl de niet-Drentstaligen en de personen die een beetje Drents konden oordeelden dat Drents iets minder sociaal klonk. Het Drents werd als minder mooi beoordeeld dan het Nederlands.<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De Drentstaligen oordeelden dat het Drents mooier klonk dan het Nederlands, het omgekeerde gold voor de niet-Drentstaligen en de personen die een beetje Drents konden. Beiden groepen oordeelden positief over het Drents. Drentstaligen gaven aan positief te oordelen over Drents als vak op de middelbare school waar personen die een beetje Drents konden wat minder positief oordeelden. Beiden groepen zouden het zonde vinden als het Drents zou verdwijnen. Dit standpunt gold voor Drentstaligen het sterkst. 53,8% van de niet-Drentstaligen gaf aan het niet belangrijk te vinden of het Drents zou (blijven) bestaan. 46,2% vond dat wel belangrijk. 34,5% vond het Drents (zeer) fijn om te horen, 65,5% (zeer) onplezierig. 18,5% van de niet-Drentstaligen was bereidt Drents te leren en 81,5% niet. Contact met het Drents gebeurde het vaakst bij de grootouders en ouders en met vrienden. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Expansie,_neergang_en_opleving_van_het_Nedersaksisch"><span id="Expansie.2C_neergang_en_opleving_van_het_Nedersaksisch"></span>Expansie, neergang en opleving van het Nedersaksisch</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&veaction=edit&section=4" title="Bewerk dit kopje: Expansie, neergang en opleving van het Nedersaksisch" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&action=edit&section=4" title="De broncode bewerken van de sectie: Expansie, neergang en opleving van het Nedersaksisch"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In feite ontwikkelden zich in de Middeleeuwen drie algemene communicatietalen in het Duits-Nederlandse <a href="/wiki/Dialectcontinu%C3%BCm" class="mw-redirect" title="Dialectcontinuüm">dialectcontinuüm</a>: </p> <ol><li>Hoogduits (waarvoor de Duitse dialecten van de huidige deelstaten Saksen en Thüringen en de dialecten in het noorden van Bohemen toonaangevend waren),</li> <li>Nederlands (met aanvankelijk <a href="/wiki/Brabants" title="Brabants">Brabants</a> als toonaangevend dialect) en</li> <li>Middelnederduits (met het dialect van <a href="/wiki/L%C3%BCbeck" title="Lübeck">Lübeck</a> waarschijnlijk als toonaangevende variant)</li></ol> <p>Het is hierbij verwarrend dat de naam 'Nederduitsch' destijds zowel voor de tweede als de derde variant werd gebruikt.<br /> Sinds de publicatie van de Bijbelvertaling van <a href="/wiki/Maarten_Luther" title="Maarten Luther">Luther</a> in het Hoogduits, begon het Middelnederduits allengs te wijken voor het Hoogduits.<br /> In de 16e eeuw werd in de oostelijke delen van Nederland ook wel een tussenvorm tussen Nedersaksisch en (Vlaams-Brabants) 'Nederdietsch' gepropageerd, onder de naam van 'Oostersch', maar deze taalvorm kon de concurrentie met het Nederlands niet aan. </p><p>Het Nedersaksisch behield tot na de middeleeuwen een zekere expansiekracht. Zo gingen omstreeks 1500 de tevoren <a href="/wiki/Fries_(taal)" class="mw-redirect" title="Fries (taal)">Friese</a> dialecten sprekende Groningse <a href="/wiki/Ommelanden_(Groningen)" title="Ommelanden (Groningen)">Ommelanden</a>, onder invloed van de van oudsher Nedersaksische stad <a href="/wiki/Groningen_(stad)" title="Groningen (stad)">Groningen</a>, over op het Nedersaksisch. Een soortgelijk proces herhaalde zich minder dan een eeuw later in <a href="/wiki/Oost-Friesland" title="Oost-Friesland">Oost-Friesland</a>. Deze expansiekracht was het gevolg van de economische en politieke kracht van de <a href="/wiki/Hanze" title="Hanze">Hanze</a>, waar grotere steden in het gebied zoals Groningen, Oldenburg en Bremen deel van uitmaakten. </p><p>Tot in de 19e eeuw werd het Nedersaksisch nog in <a href="/wiki/Estland" title="Estland">Estland</a> gesproken (o.a. <a href="/wiki/Tallinn" title="Tallinn">Tallinn</a>), mogelijk zelfs tot in de vroege 20e eeuw.<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Met de <a href="/wiki/Verdrijving_van_Duitsers_na_de_Tweede_Wereldoorlog" title="Verdrijving van Duitsers na de Tweede Wereldoorlog">verdrijving van Duitsers na de Tweede Wereldoorlog</a> verdween het Nedersaksische taalgebied ten oosten van de hedendaagse Duits-Poolse grens. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Invloed_op_de_Scandinavische_en_andere_talen">Invloed op de Scandinavische en andere talen</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&veaction=edit&section=5" title="Bewerk dit kopje: Invloed op de Scandinavische en andere talen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&action=edit&section=5" title="De broncode bewerken van de sectie: Invloed op de Scandinavische en andere talen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In de <a href="/wiki/Late_middeleeuwen" title="Late middeleeuwen">late middeleeuwen</a> (<a href="/wiki/Hanze" title="Hanze">Hanze</a>) oefende het Nedersaksisch (<a href="/wiki/Middelnederduits" title="Middelnederduits">Middelnederduits</a>) een grote invloed uit op het <a href="/wiki/Deens" title="Deens">Deens</a>, het <a href="/wiki/Zweeds" title="Zweeds">Zweeds</a> en het <a href="/wiki/Noors" title="Noors">Noors</a>, wat er mede toe heeft bijgedragen dat deze talen voor Nederlands- en Duitstaligen nog tamelijk gemakkelijk aan te leren zijn.<sup class="noprint nopopups"><a href="/wiki/Wikipedia:Bronvermelding#Bron_gevraagd" title="Wikipedia:Bronvermelding"><span title="Voor deze uitspraak is sinds 23 juli 2024 een bronvermelding gewenst.">[bron?]</span></a></sup> Geschat wordt dat een gesprek tussen twee Noren binnen twee tot drie minuten een leenwoord uit het Nedersaksisch bevat. Handelaren, ambachtslieden en invloedrijke personen vestigden zich in kolonies in Scandinavië.<sup id="cite_ref-:04_24-0" class="reference"><a href="#cite_note-:04-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Zo bestonden er in de <a href="/wiki/Middeleeuwen" title="Middeleeuwen">Middeleeuwen</a> bijvoorbeeld ruim vijftienhonderd leenwoorden in het <a href="/wiki/Deens" title="Deens">Deens</a> die voor het overgrote deel uit het <a href="/wiki/Middelnederduits" title="Middelnederduits">Middelnederduits</a> en dus vaak ook uit het toenmalige Nedersaksisch afkomstig waren. Deze invloed kwam op vanaf de 11e eeuw en was het sterkst in de 13e, 14e en de eerste helft van de 15e eeuw. Daarna nam de invloed af omdat de macht van de <a href="/wiki/Hanze" title="Hanze">Hanze</a> afnam en het <a href="/wiki/Middelnederduits" title="Middelnederduits">Middelnederduits</a> dientengevolge steeds meer verdrongen werd door het <a href="/wiki/Duits" title="Duits">Hoogduits</a> dat in die jaren de officiële taal van bestuur, onderwijs en kerk in het noorden van het Duitse Rijk werd.<sup id="cite_ref-Woerkom2_25-0" class="reference"><a href="#cite_note-Woerkom2-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Van de 500 vaakst gebruikte woorden in het Deens zijn er 100 leenwoorden uit het Middelnederduits afkomstig.<sup id="cite_ref-Sproget2_26-0" class="reference"><a href="#cite_note-Sproget2-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> In standaardteksten van hedendaags Deens is 16-17% van de woordenschat een leenwoord uit het Middelnederduits.<sup id="cite_ref-Sproget2_26-1" class="reference"><a href="#cite_note-Sproget2-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Circa 25% van de totale woordenschat van het Deens, <a href="/wiki/Zweeds" title="Zweeds">Zweeds</a> en <a href="/wiki/Noors" title="Noors">Noors</a> is van Middelnederduitse herkomst. Andere schattingen gaan tot 30% of zelfs 55 tot 60%.<sup id="cite_ref-:04_24-1" class="reference"><a href="#cite_note-:04-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Scandinavist Didrik Arup Seip benoemd dat een conversatie tussen twee Noren al binnen enkele minuten een leenwoord uit het <a href="/wiki/Nederduits" title="Nederduits">Nederduits</a> bevat (zonder dat de sprekers het zelf beseffen).<sup id="cite_ref-Woerkom2_25-1" class="reference"><a href="#cite_note-Woerkom2-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Daarnaast heeft het Middelnederduits uitgangen van woorden beïnvloed of nieuwe geïntroduceerd. Voorbeelden betreffen be-, for-, bi-, an en -aktig, -heit en -inne. Verder was er invloed op voornamen vanuit het Middelnederduits. Voorbeelden betreffen de voornamen Henrik, Frerik, Kristian, Otto en Kristoffer. Vooral in <a href="/wiki/Bergen_(Noorwegen)" title="Bergen (Noorwegen)">Bergen</a>, een belangrijke plaats ten tijde van de Hanze, werden Middelnederduitse namen vaker gebruikt ten opzichte van de rest van West-Noorwegen.<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Vrouwelijke voornamen uit het Middelnederduits werden minder geleend en gebruikt. Bepaalde plaatsnamen in het zuidwesten van Noorwegen lijken Middelnederduits te zijn of daardoor beïnvloed.<sup id="cite_ref-:4_28-0" class="reference"><a href="#cite_note-:4-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Hellquist (1930) vermeldde de Middelnederduitse invloed als zodanig dat, indien <a href="/wiki/Gustaaf_I_van_Zweden" title="Gustaaf I van Zweden">Gustaaf I van Zweden</a> niet de onafhankelijke positie van Zweden herwonnen had en de <a href="/wiki/Reformatie" title="Reformatie">Reformatie</a> niet zo'n sterk nationaal karakter qua taal had, het <a href="/wiki/Zweeds" title="Zweeds">Zweeds</a> zich mogelijk in een vorm van het Nedersaksisch had kunnen ontwikkelen.<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>De Middelnederduitse invloed valt samen met het verlies van het naamvallensysteem en de ontwikkeling van een <a href="/wiki/Synthetische_taal" title="Synthetische taal">synthetische taal</a> naar <a href="/wiki/Analytische_taal" title="Analytische taal">analytische taal</a>, belangrijke veranderingen in de Scandinavische talen ten tijde van de late middeleeuwen. Sommige veranderingen zoals het ontbreken van u-umlaut (strand vs strond) en de verandering van drie naar twee woordgeslachten kunnen beschreven worden als <a href="/wiki/Dialectnivellering" title="Dialectnivellering">dialectnivellering</a>.<sup id="cite_ref-:4_28-1" class="reference"><a href="#cite_note-:4-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De speciale positie van <a href="/wiki/Bergen_(Noorwegen)" title="Bergen (Noorwegen)">Bergen</a> als dialecteiland in het Noord-Germaanse dialect continuüm kan mogelijk voor een deel beïnvloed zijn door het Middelnederduits.<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Het <i><a href="/w/index.php?title=Bergensk&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bergensk (de pagina bestaat niet)">Bergensk</a></i> kent geen u-umlaut, heeft geen e-apocope (kaste vs kast), verlengde medeklinkers in plaats van verlengde klinkers (venn vs ven), het ontbreken van i-umlaut in de tegenwoordige tijd van sterke werkwoorden (kommer vs kjem), <a href="/wiki/Monoftongering" title="Monoftongering">monoftongering</a> (øga vs auga) en twee woordgeslachten in plaats van drie. Sommige van deze veranderingen zoals onder andere de sin-genitief, de verandering van drie naar twee woordgeslachten, te als markering van het infinitief en de -et uitgang in het verleden tijd van zwakke werkwoorden waren al begonnen voor het hoogtepunt van de <a href="/wiki/Hanze" title="Hanze">Hanze</a>.<sup id="cite_ref-:5_31-0" class="reference"><a href="#cite_note-:5-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>De sin-genitief (mannen sin hatt, de man zijn hoed) wordt vooral gebruikt in de dialecten van Noord, Midden en West-Noorwegen en is geleend uit het gesproken Middelnederduits. De sin-genitief is bezig met een opmars in de dialecten van Oost-Noorwegen en geschreven Noors, vooral in informeel taalgebruik.<sup id="cite_ref-:4_28-2" class="reference"><a href="#cite_note-:4-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Ongeveer 15% van de leenwoorden in het <a href="/wiki/Estisch" title="Estisch">Estisch</a> komen uit het Nedersaksisch. Daarnaast zijn het <a href="/wiki/Lets" title="Lets">Lets</a>, <a href="/wiki/Litouws" title="Litouws">Litouws</a> en <a href="/wiki/Fins" title="Fins">Fins</a> duidelijk beïnvloed. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Communicatie_tussen_sprekers_van_het_Middelnederduits_en_de_Scandinavische_talen">Communicatie tussen sprekers van het Middelnederduits en de Scandinavische talen</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&veaction=edit&section=6" title="Bewerk dit kopje: Communicatie tussen sprekers van het Middelnederduits en de Scandinavische talen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&action=edit&section=6" title="De broncode bewerken van de sectie: Communicatie tussen sprekers van het Middelnederduits en de Scandinavische talen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Er bestaan verschillende theorieën over de communicatie tussen sprekers van het Middelnederduits en de <a href="/wiki/Noord-Germaanse_talen" title="Noord-Germaanse talen">Scandinavische talen</a>.<sup id="cite_ref-:4_28-3" class="reference"><a href="#cite_note-:4-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> In de jaren 50 en 60 werd gesuggereerd dat een <a href="/wiki/Pidgin_(taal)" title="Pidgin (taal)">pidgin</a> of <a href="/wiki/Mengtaal" title="Mengtaal">mengtaal</a> gebruikt zou worden als <a href="/wiki/Lingua_franca" title="Lingua franca">Lingua franca</a> bij onderlinge communicatie vanwege de verschillen tussen de talen.<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Vanaf de jaren 90 kwam de gedachte op dat er sprake was van semi-communicatie of passieve of receptieve tweetaligheid.<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Vanwege de verwantschap en gelijkenissen tussen de (dialecten van de) talen verstond men elkaar in grote mate bij het gebruik van de eigen taal.<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Hier en daar moest men zich het eigen taalgebruik echter aanpassen aan de ander. Zo werden er veel woorden gebruikt die aanwezig waren in beide talen.<sup id="cite_ref-:5_31-1" class="reference"><a href="#cite_note-:5-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Berg (2016) vermeldt dat aan het begin van de 16e eeuw de onderlinge verstaanbaarheid waarschijnlijk beperkt was en er sprake was van <a href="/wiki/Codewisseling" title="Codewisseling">codewisseling</a> en actieve tweetaligheid wat indiceert dat sprekers de Scandinavische talen en het Middelnederduits als verschillende talen beschouwden. Verder zouden sprekers van de Noord-Germaanse talen het Middelnederduits beter verstaan dan andersom.<sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Verzonden (<a href="/wiki/Oudzweeds" title="Oudzweeds">Oud)zweedse</a> brieven uit <a href="/wiki/Zweden" title="Zweden">Zweden</a> naar het hedendaagse <a href="/wiki/Tallinn" title="Tallinn">Tallinn</a> ten tijde van de <a href="/wiki/Hanze" title="Hanze">Hanze</a> werden vertaalt naar het Middelnederduits maar niet andersom. Dit illustreert statusverschil tussen de twee talen maar ook het feit dat de <a href="/wiki/Wederzijdse_verstaanbaarheid" title="Wederzijdse verstaanbaarheid">wederzijdse verstaanbaarheid</a> niet dusdanig groot was dat kennis van een van de twee talen genoeg was om de andere taal te begrijpen. In dit geval zonder veel blootstelling aan het Zweeds in Tallinn. Vanwege meer blootstelling aan het Zweeds ging het Middelnederduitse scribenten in Zweden beter af met het Zweeds.<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Invloed_van_het_Middelnederduits_en_Nedersaksisch_op_Slavische_talen">Invloed van het Middelnederduits en Nedersaksisch op Slavische talen</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&veaction=edit&section=7" title="Bewerk dit kopje: Invloed van het Middelnederduits en Nedersaksisch op Slavische talen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&action=edit&section=7" title="De broncode bewerken van de sectie: Invloed van het Middelnederduits en Nedersaksisch op Slavische talen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De woordenschat en de grammatica van het <a href="/wiki/Kasjoebisch" title="Kasjoebisch">Kasjoebisch</a> hebben een grote invloed ondergaan van het Middelnederduits, onder andere door taalcontact via de <a href="/wiki/Oostkolonisatie" title="Oostkolonisatie">Oostkolonisatie</a>. Voorbeelden zijn het gebruik van <i>miec</i> (hebben) en <i>bëc</i> (zijn) bij bepaalde werkwoordtijden.<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De noordelijke Kasjoebische dialecten hebben een grotere Nedersaksische invloed op de woordenschat dan de zuidelijke Kasjoebische dialecten.<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De uitspraak van bepaalde woorden is eveneens beïnvloed door het Middelnederduits/Nedersaksisch.<sup id="cite_ref-:6_43-0" class="reference"><a href="#cite_note-:6-43"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Het samenvallen van de ł met l wordt toegeschreven aan Nedersaksische invloed.<sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Met de <a href="/wiki/Verdrijving_van_Duitsers_na_de_Tweede_Wereldoorlog" title="Verdrijving van Duitsers na de Tweede Wereldoorlog">verdrijving van Duitsers na de Tweede Wereldoorlog</a> is er geen contact meer tussen het Nedersaksisch en het Kasjoebisch. Nedersaksische leenwoorden met een <a href="/wiki/Middelhoogduits" title="Middelhoogduits">Middelhoogduitse</a> leenwoord als equivalent in het Pools worden vaak vervangen door het Middelhoogduitse Poolse leenwoord. Oudere Nedersaksische leenwoorden zijn echter behouden gebleven omdat ze niet herkend worden als 'vreemd' en gezien worden als karakteristiek voor het Kasjoebisch.<sup id="cite_ref-:6_43-1" class="reference"><a href="#cite_note-:6-43"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Met het opgang komen van de <a href="/wiki/Oostkolonisatie" title="Oostkolonisatie">Oostkolonisatie</a> en de invloed van de <a href="/wiki/Hanze" title="Hanze">Hanze</a> begon de beïnvloeding en verdringing van de Slavische talen door het Middelnederduits in het huidige noordelijke deel van Oost-Duitsland en het noorden van Polen. Dit kwam vanaf ongeveer de 12e eeuw opgang. Vanaf de 14e en 15e eeuw nam de invloed van het Middelnederduits toe op het <a href="/wiki/Kasjoebisch" title="Kasjoebisch">Kasjoebisch</a>, <a href="/wiki/Sorbisch" title="Sorbisch">Sorbisch</a> en het <a href="/wiki/Polabisch" title="Polabisch">Polabisch</a>. Vanaf ongeveer de 16e eeuw was er enkel nog contact met het Kasjoebisch, Polabisch en de noordelijke Poolse dialecten. Met de neergang van de Hanze nam de invloed van het Middelnederduits/Nedersaksisch af, vooral na de 17e eeuw. Het <a href="/wiki/Polabisch" title="Polabisch">Polabisch</a> heeft eveneens een grote invloed ondergaan van het Nedersaksisch op de woordenschat. Het <a href="/wiki/Nedersorbisch" title="Nedersorbisch">Nedersorbisch</a> en de noordelijke Poolse dialecten hebben een minder grote lexicale invloed ondergaan. Enkele leenwoorden bestaan daarnaast ook in het gestandaardiseerde <a href="/wiki/Pools" title="Pools">Pools</a> en in het <a href="/wiki/Russisch" title="Russisch">Russisch</a>.<sup id="cite_ref-:6_43-2" class="reference"><a href="#cite_note-:6-43"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Teloorgang_en_aantal_sprekers_in_Nederland">Teloorgang en aantal sprekers in Nederland</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&veaction=edit&section=8" title="Bewerk dit kopje: Teloorgang en aantal sprekers in Nederland" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&action=edit&section=8" title="De broncode bewerken van de sectie: Teloorgang en aantal sprekers in Nederland"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie ook <a href="/wiki/Stellingwerfs#Vitaliteit" title="Stellingwerfs">Stellingwerfs#Vitaliteit</a></i></div><p>De Nedersaksische streektaal werd in 1995 door 35% van de volwassenen gesproken, en 7% van de kinderen sprak het met vrienden en vriendinnen. In 2011 was dat 15%, respectievelijk 0,85%. Zie tabel 2.<sup id="cite_ref-:1_45-0" class="reference"><a href="#cite_note-:1-45"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Deze cijfers verschillen aanzienlijk met de cijfers uit een onderzoek uit 2005,<sup id="cite_ref-Bloemhoff_6-1" class="reference"><a href="#cite_note-Bloemhoff-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> waaruit bleek dat in het onderzochte gebied 29,2% thuis uitsluitend Nedersaksisch sprak en 47,9% zowel Nedersaksisch als Nederlands. 71% zou nog Nedersaksisch kunnen spreken en 53% sprak het thuis ook. Zie tabel 3. De afname van sprekersaantallen vindt in vrijwel alle Nedersaksische streektalen plaats. Miskenning en imago-schaamte, met maatschappelijke achterstand als schrikbeeld, deed decennialang veel sprekers besluiten alleen <a href="/wiki/Algemeen_Nederlands" class="mw-redirect" title="Algemeen Nederlands">Algemeen Nederlands</a> tegen hun kinderen te spreken. Opmerkelijk genoeg gold dit ook voor degenen die later streden voor behoud van de streektaal. De rol van de streektaal als gemeenschapstaal in de dorpen en steden (stadswijken) loopt terug door het negatieve beeld van de streektaal en door migratie. Vroeger werden de weinige nieuwelingen in de dorps- of streektaal geassimileerd, tegenwoordig drukken de in eigen omgeving tot minderheid gereduceerde streektaligen zich meer en meer in het AN uit. Ook de verschuiving van het dialect tot <a href="/wiki/Regiolect" title="Regiolect">regiolect</a> speelt een rol in het proces van teloorgang. Kinderen worden vaak in het Nederlands opgevoed, terwijl onderling Nedersaksisch gepraat wordt. Ook in contact met de grootouders wordt vaak in het Nederlands geantwoord terwijl de grootouders in Nedersaksisch communiceren.<sup id="cite_ref-:3_46-0" class="reference"><a href="#cite_note-:3-46"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Het Nedersaksisch wordt wel verstaan maar maar meestal zonder de capaciteit het zelf te kunnen spreken; een luistertaal.<sup id="cite_ref-47" class="reference"><a href="#cite_note-47"><span class="cite-bracket">[</span>47<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Uit een groep van 141 middelbare scholieren in <a href="/wiki/Steenwijk" title="Steenwijk">Steenwijk</a> die in 2015 in de tweede en vierde klas van mavo, havo en vwo zaten gaf ongeveer 56% <i>zelf</i> aan<sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> de regionale taal of elementen uit de regionale taal te gebruiken. Het meest met de grootouders (46,1%), vervolgens op Whatsapp (31,2%) en daarna met de ouders (26,2%). Tussen de verschillende klassen was veel variatie te zien. Met name in mavo 4 werd de regionale taal of elementen daarvan gebruikt.<sup id="cite_ref-:02_49-0" class="reference"><a href="#cite_note-:02-49"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>In een enquête uit 2018 op negen verschillende Drentse middelbare scholen onder 376 middelbare scholieren uit klas 1 en 2 die op vmbo basis lwoo, vmbo basis en vmbo kader zaten gaf 20,0% aan volledig de regionale taal te kunnen praten. 48,4% gaf aan een beetje de regionale te kunnen praten en 31,6% gaf aan helemaal niet de regionale taal te kunnen praten. 68,4% gaf dus aan affiniteit met het Drents te hebben. 93,8% van de Drentssprekenden was opgegroeid in de provincie Drenthe tegenover 85,7% van de niet-Drentstaligen. Na het invullen van een vragenlijst scoorde 28,0% in de categorie 'proficient user', 49,8% in de categorie 'independent user' en 22,2% scoorde in de categorie 'basic user.' Zie tabel 4.<sup id="cite_ref-:03_16-1" class="reference"><a href="#cite_note-:03-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>In Ooststellingwerf bedroeg het percentage kinderen dat onderling ''streektalen'' gebruikte in 2019 2,6% en in Weststellingwerf 5,4%.<sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <table class="wikitable sortable mw-collapsible mw-noncollapsed"> <caption>Tabel 1: Meest gesproken taal thuis (15 jaar of ouder) in 2019 (CBS)<sup id="cite_ref-51" class="reference"><a href="#cite_note-51"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </caption> <tbody><tr> <th>Provincie </th> <th>Nedersaksisch </th> <th>Nederlands </th> <th>Anders<sup id="cite_ref-52" class="reference"><a href="#cite_note-52"><span class="cite-bracket">[</span>52<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </th></tr> <tr> <td>Drenthe </td> <td>31,3% </td> <td>65,0% </td> <td>3,7% </td></tr> <tr> <td>Groningen </td> <td>25,5% </td> <td>67,7% </td> <td>6,8% </td></tr> <tr> <td>Overijssel </td> <td>23,6% </td> <td>67,9% </td> <td>8,5% </td></tr> <tr> <td>Gelderland </td> <td>10,2%<sup id="cite_ref-53" class="reference"><a href="#cite_note-53"><span class="cite-bracket">[</span>53<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td>81,1% </td> <td>8,7% </td></tr> <tr> <td>Friesland </td> <td>2,8% </td> <td>50,2% </td> <td>47,0% </td></tr> <tr> <td>Flevoland </td> <td>1,1% </td> <td>86,5% </td> <td>12,4% </td></tr> <tr> <td>Utrecht </td> <td>0,7% </td> <td>91,2% </td> <td>8,1% </td></tr> <tr> <td>Noord-Holland </td> <td>0,2% </td> <td>84,9% </td> <td>14,9% </td></tr> <tr> <td>Limburg </td> <td>0,2% </td> <td>46,0% </td> <td>53,8% </td></tr> <tr> <td>Noord-Brabant </td> <td>0,1% </td> <td>68,7% </td> <td>31,2% </td></tr> <tr> <td>Zuid-Holland </td> <td>0,1% </td> <td>86,4% </td> <td>13,5% </td></tr> <tr> <td>Zeeland </td> <td>0,0% </td> <td>60,9% </td> <td>39,1% </td></tr></tbody></table> <table class="wikitable sortable mw-collapsible mw-noncollapsed"> <caption>Tabel 2: Aantal sprekers Nedersaksisch eind 2002 volgens Bloemhoff (2005)<sup id="cite_ref-Bloemhoff_6-2" class="reference"><a href="#cite_note-Bloemhoff-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </caption> <tbody><tr> <th>Gebieden<sup id="cite_ref-54" class="reference"><a href="#cite_note-54"><span class="cite-bracket">[</span>54<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </th> <th>Aantal sprekers thuis<sup id="cite_ref-55" class="reference"><a href="#cite_note-55"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </th> <th>Aantal sprekers totaal<sup id="cite_ref-56" class="reference"><a href="#cite_note-56"><span class="cite-bracket">[</span>56<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </th> <th>Percentage aantal sprekers totaal </th> <th>Percentage zeer goed + goed </th> <th>Percentage zeer goed </th></tr> <tr> <td>Groningen </td> <td>262.000 </td> <td>446.400 </td> <td>77,7% </td> <td>60,9% </td> <td>40,5% </td></tr> <tr> <td>Twente </td> <td>334.200 </td> <td>412.800 </td> <td>76,1% </td> <td>52,6% </td> <td>30,2% </td></tr> <tr> <td>West-Overijssel </td> <td>326.100 </td> <td>378.500 </td> <td>73,0% </td> <td>58,8% </td> <td>34,5% </td></tr> <tr> <td>Drenthe </td> <td>255.200 </td> <td>369.600 </td> <td>76,6% </td> <td>59,8% </td> <td>40,9% </td></tr> <tr> <td>Achterhoek </td> <td>211.000 </td> <td>258.400 </td> <td>73,0% </td> <td>57,9% </td> <td>42,1% </td></tr> <tr> <td>Veluwe </td> <td>174.800 </td> <td>229.600 </td> <td>48,6% </td> <td>33,0% </td> <td>14,9% </td></tr> <tr> <td>Steenwijkerland </td> <td>21.100 </td> <td>29.000 </td> <td>67,4% </td> <td>48,1% </td> <td>23,5% </td></tr> <tr> <td>Weststellingwerf </td> <td>13.800 </td> <td>16.800 </td> <td>64,6% </td> <td>48,1% </td> <td>33,0% </td></tr> <tr> <td>Ooststellingwerf </td> <td>6.400 </td> <td>10.500 </td> <td>48,8% </td> <td>30,1% </td> <td>18,4% </td></tr> <tr> <td>Totaal </td> <td>≈1,6 miljoen </td> <td>≈2,15 miljoen </td> <td>70,9% </td> <td> </td> <td> </td></tr></tbody></table> <table class="wikitable sortable mw-collapsible mw-noncollapsed"> <caption>Tabel 3: Percentage sprekers volgens Driessen (2005 & 2011)<sup id="cite_ref-57" class="reference"><a href="#cite_note-57"><span class="cite-bracket">[</span>57<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:1_45-1" class="reference"><a href="#cite_note-:1-45"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </caption> <tbody><tr> <th> </th> <th>1995 </th> <th>1997 </th> <th>1999 </th> <th>2001 </th> <th>2003 </th> <th>2011 </th></tr> <tr> <td>Ouders </td> <td>34% </td> <td>28% </td> <td>30% </td> <td>24% </td> <td>28% </td> <td>15% </td></tr> <tr> <td>Kind-moeder </td> <td>7% </td> <td>6% </td> <td>6% </td> <td>5% </td> <td>5% </td> <td>1% </td></tr> <tr> <td>Kind-vader </td> <td>8% </td> <td>7% </td> <td>7% </td> <td>6% </td> <td>6% </td> <td>2% </td></tr> <tr> <td>Kind-broers/zussen </td> <td>7% </td> <td>6% </td> <td>6% </td> <td>5% </td> <td>4% </td> <td>1% </td></tr> <tr> <td>Kind-vrienden </td> <td>6% </td> <td>5% </td> <td>6% </td> <td>5% </td> <td>4% </td> <td>1% </td></tr></tbody></table> <table class="wikitable sortable mw-collapsible mw-noncollapsed"> <caption>Tabel 4: Drentstaligen klas 1 en 2 vmbo basis (lwoo) en kader naar percentage & score naar categorie volgens van der Boom (2018)<sup id="cite_ref-:3_46-1" class="reference"><a href="#cite_note-:3-46"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </caption> <tbody><tr> <th> </th> <th>Percentage </th> <th>Tweetalig met Drents opgegroeid? </th> <th> </th> <th>Score naar categorie </th> <th>Percentage </th></tr> <tr> <td>Spreekt volledig Drents </td> <td>20,0% </td> <td>82% </td> <td> </td> <td>Proficient user </td> <td>28,0% </td></tr> <tr> <td>Spreekt een beetje Drents </td> <td>48,4% </td> <td>51% </td> <td> </td> <td>Independent user </td> <td>49,8% </td></tr> <tr> <td>Spreekt geen Drents </td> <td>31,6% </td> <td>29% </td> <td> </td> <td>Basic user </td> <td>22,2% </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Aantal_sprekers_Duitsland">Aantal sprekers Duitsland</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&veaction=edit&section=9" title="Bewerk dit kopje: Aantal sprekers Duitsland" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&action=edit&section=9" title="De broncode bewerken van de sectie: Aantal sprekers Duitsland"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Na de <a href="/wiki/Verdrijving_van_Duitsers_na_de_Tweede_Wereldoorlog" title="Verdrijving van Duitsers na de Tweede Wereldoorlog">verdrijving van Duitsers na de Tweede Wereldoorlog</a> nam het verspreidingsgebied van het Nedersaksisch flink af en hield het dialectcontinuüm van het <a href="/wiki/Oost-Pommers" title="Oost-Pommers">Oost-Pommers</a>, <a href="/wiki/Nederpruisisch" title="Nederpruisisch">Nederpruisisch</a> en <a href="/wiki/Marks-Brandenburgs" title="Marks-Brandenburgs">Marks-Brandenburgs</a> ten oosten van de hedendaagse Duits-Poolse grens op te bestaan. <a href="/wiki/Oost-Pommers" title="Oost-Pommers">Oost-Pommers</a> leeft echter voort <a href="/wiki/Latijns-Amerika" title="Latijns-Amerika">Latijns-Amerika</a>. </p><p>In Duitsland zou het aantal sprekers op bijna 5 miljoen liggen in 2016, onderverdeeld naar 'goed' en/of 'zeer goed' kunnen spreken. In het hele Nedersaksische gebied zou 15,7% het nog kunnen spreken, variërend van 2,8% in Brandenburg tot 24,5% in Sleeswijk-Holsteen. Circa 2,2 miljoen mensen zouden het Nedersaksisch nog zeer goed kunnen spreken. In 2007 zou dat 14,3% zijn en in 1984 nog 35%.<sup id="cite_ref-Bloemhoff_6-3" class="reference"><a href="#cite_note-Bloemhoff-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Het percentage dat 'zeer goed', 'goed' en 'matig' Nedersaksisch kan spreken bedroeg in de jaren 2007 en 2016 37,7% en 32,4%.<sup id="cite_ref-:0_7-1" class="reference"><a href="#cite_note-:0-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>In het <a href="/wiki/Landkreis_Hildesheim" title="Landkreis Hildesheim">Landkreis Hildesheim</a> begon de teruggang van het Nedersaksisch, evenals andere gebieden in de omgeving van <a href="/wiki/Hannover_(stad)" title="Hannover (stad)">Hannover</a>, vroeger dan in andere gebieden. Reeds in 1943 werd het <a href="/w/index.php?title=Hildesheimer_Platt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hildesheimer Platt (de pagina bestaat niet)">Hildesheimer Platt</a> met minder dan 50% van de kinderen gesproken door de ouders.<sup id="cite_ref-58" class="reference"><a href="#cite_note-58"><span class="cite-bracket">[</span>58<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Van de volwassen praatte nog maar 8,1% met elkaar de regionale taal in 1963.<sup id="cite_ref-:2_59-0" class="reference"><a href="#cite_note-:2-59"><span class="cite-bracket">[</span>59<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <table class="wikitable sortable mw-collapsible mw-noncollapsed"> <caption>Tabel 5: Percentage sprekers naar categorie in 2016 naar Ehlers et al. (2016)<sup id="cite_ref-:0_7-2" class="reference"><a href="#cite_note-:0-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </caption> <tbody><tr> <th>Gebied </th> <th>Zeer goed </th> <th>Goed </th> <th>Matig </th> <th>Een paar woorden </th> <th>Niet </th> <th>Zeer goed + goed </th> <th>Zeer goed + goed + matig </th></tr> <tr> <td>Sleeswijk-Holstein </td> <td>16,5% </td> <td>8,0% </td> <td>24,6% </td> <td>26,8% </td> <td>24,2% </td> <td>24,5% </td> <td>49,1% </td></tr> <tr> <td>Hannover </td> <td>3,2% </td> <td>6,3% </td> <td>16,5% </td> <td>35,2% </td> <td>38,7% </td> <td>9,5% </td> <td>26,0% </td></tr> <tr> <td>Mecklenburg-Voorpommeren </td> <td>5,9% </td> <td>14,8% </td> <td>25,2% </td> <td>34,1% </td> <td>20,1% </td> <td>20,7% </td> <td>45,9% </td></tr> <tr> <td>Nedersaksen </td> <td>4,8% </td> <td>12,7% </td> <td>16,2% </td> <td>20,0% </td> <td>46,4% </td> <td>17,5% </td> <td>33,7% </td></tr> <tr> <td>Hamburg </td> <td>9,9% </td> <td>7,7% </td> <td>10,5% </td> <td>24,8% </td> <td>47,1% </td> <td>17,6% </td> <td>28,1% </td></tr> <tr> <td>Noordrijn-Westfalen </td> <td>5,2% </td> <td>6,6% </td> <td>12,7% </td> <td>33,0% </td> <td>42,5% </td> <td>11,8% </td> <td>24,5% </td></tr> <tr> <td>Saksen-Anhalt </td> <td>2,2% </td> <td>9,6% </td> <td>14,3% </td> <td>22,2% </td> <td>51,8% </td> <td>11,8% </td> <td>26,1% </td></tr> <tr> <td>Brandenburg </td> <td>2,6% </td> <td>0,2% </td> <td>8,6% </td> <td>17,0% </td> <td>71,5% </td> <td>2,8% </td> <td>11,4% </td></tr></tbody></table> <table class="wikitable sortable mw-collapsible mw-noncollapsed"> <caption>Tabel 6: Percentage sprekers naar categorie in 1984 naar Bloemhoff (2005) uit Stellmacher (1987)<sup id="cite_ref-Bloemhoff_6-4" class="reference"><a href="#cite_note-Bloemhoff-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </caption> <tbody><tr> <th>Gebied </th> <th>Zeer goed </th> <th>Goed </th> <th>Zeer goed + goed </th> <th>Matig/een paar worden </th> <th>Niet </th></tr> <tr> <td>Sleeswijk-Holstein </td> <td>31% </td> <td>16% </td> <td>47% </td> <td>24% </td> <td>29% </td></tr> <tr> <td>Hamburg </td> <td>10% </td> <td>19% </td> <td>29% </td> <td>26% </td> <td>45% </td></tr> <tr> <td>Nedersaksen/Bremen </td> <td>33% </td> <td>20% </td> <td>53% </td> <td>20% </td> <td>27% </td></tr> <tr> <td>Zuiden van Nedersaksen </td> <td>14% </td> <td>13% </td> <td>27% </td> <td>17% </td> <td>55% </td></tr> <tr> <td>Noorden van Noordrijn-Westfalen </td> <td>15% </td> <td>12% </td> <td>27% </td> <td>22% </td> <td>51% </td></tr></tbody></table> <table class="wikitable sortable mw-collapsible mw-noncollapsed"> <caption>Tabel 7: Percentage sprekers <a href="/wiki/Landkreis_Hildesheim" title="Landkreis Hildesheim">Landkreis Hildesheim</a> volgens Evers & Heinrich (1964): Wer spricht noch Plattdeutsch?<sup id="cite_ref-:2_59-1" class="reference"><a href="#cite_note-:2-59"><span class="cite-bracket">[</span>59<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </caption> <tbody><tr> <th>Jaar </th> <th>Ouders met elkaar </th> <th>Kind met ouders </th> <th>Kind met schoolvrienden </th></tr> <tr> <td>1939 </td> <td>61,5% </td> <td>23,6% </td> <td>10,9% </td></tr> <tr> <td>1963 </td> <td>8,1% </td> <td>1,3% </td> <td>0,1% </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Opleving">Opleving</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&veaction=edit&section=10" title="Bewerk dit kopje: Opleving" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&action=edit&section=10" title="De broncode bewerken van de sectie: Opleving"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Het Nedersaksisch lijkt sinds het begin van de <a href="/wiki/21e_eeuw" title="21e eeuw">21e eeuw</a> bezig met een bewust georganiseerde heropleving in erkenning als cultureel erfgoed. Er worden in toenemende mate culturele activiteiten georganiseerd en het Nedersaksisch wordt steeds vaker ingezet in politiek en marketing. </p><p>In <a href="/wiki/2008" title="2008">2008</a> liet de Twents/Sallandse gemeente <a href="/wiki/Rijssen-Holten" title="Rijssen-Holten">Rijssen-Holten</a> bekendmaken dat ze officieel tweetalig zijn.<sup id="cite_ref-60" class="reference"><a href="#cite_note-60"><span class="cite-bracket">[</span>60<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bezoekers van de gemeentebalie kunnen ervoor kiezen om in het Nederlands of Nedersaksisch geholpen te worden. </p><p>Tijdens de <a href="/wiki/2012" title="2012">2012</a>-editie van het nationale liefdadigheidsevenement 'Het <a href="/wiki/3FM_Serious_Request" title="3FM Serious Request">Glazen Huis</a>' van nationale radiozender <a href="/wiki/3FM" class="mw-redirect" title="3FM">3FM</a> presenteerde radio-dj <a href="/wiki/Michiel_Veenstra" title="Michiel Veenstra">Michiel Veenstra</a> een uur lang in het Twents.<sup id="cite_ref-61" class="reference"><a href="#cite_note-61"><span class="cite-bracket">[</span>61<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>In 2012 en <a href="/wiki/2013" title="2013">2013</a> gebruikten verschillende commerciële instanties het Nedersaksisch in hun reclames. Voorbeelden hiervan zijn MoneyBird<sup id="cite_ref-62" class="reference"><a href="#cite_note-62"><span class="cite-bracket">[</span>62<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> en RegioBank<sup id="cite_ref-63" class="reference"><a href="#cite_note-63"><span class="cite-bracket">[</span>63<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>In aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van <a href="/wiki/2014" title="2014">2014</a> gebruikten veel lokale politieke partijen het Nedersaksisch om bij de inwoners gehoord te worden. De <a href="/wiki/Groningen_(provincie)" title="Groningen (provincie)">Groningse</a> gemeente <a href="/wiki/Eemsmond" title="Eemsmond">Eemsmond</a> riep haar inwoners zelfs met de Groningstalige verkiezingsrap <i>Nait stemmen, nait soezen</i> op om te gaan stemmen.<sup id="cite_ref-64" class="reference"><a href="#cite_note-64"><span class="cite-bracket">[</span>64<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Op de website van de provincie <a href="/wiki/Overijssel" title="Overijssel">Overijssel</a> werd ook in <a href="/wiki/2014" title="2014">2014</a> een oproep geplaatst om het Nedersaksisch in het onderwijs te introduceren.<sup id="cite_ref-65" class="reference"><a href="#cite_note-65"><span class="cite-bracket">[</span>65<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Juridische_status">Juridische status</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&veaction=edit&section=11" title="Bewerk dit kopje: Juridische status" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&action=edit&section=11" title="De broncode bewerken van de sectie: Juridische status"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Nederland erkent het Nedersaksisch als taal en zegt er beperkte steun aan toe, al is deze steun volgens de Raad van Europa onvoldoende.<sup id="cite_ref-66" class="reference"><a href="#cite_note-66"><span class="cite-bracket">[</span>66<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Sinds 1998 is het Nedersaksisch als taal erkend onder <a href="/wiki/Europees_Handvest_voor_regionale_talen_of_talen_van_minderheden" title="Europees Handvest voor regionale talen of talen van minderheden">Europees Handvest voor regionale talen of talen van minderheden</a>, waarbij deel II van toepassing is verklaard (minder verplichtingen dan onder deel III). In 2018 trad het <a href="/wiki/Convenant_Nedersaksisch" title="Convenant Nedersaksisch">Convenant Nedersaksisch</a> in werking, waarbij de regionale overheden in het Nedersaksischtalige deel van Nederland zich verplichten tot inspanningen voor behoud en bevordering van het Nedersaksisch. Daarbij kan het ministerie van Binnenlandse Zaken een ondersteunende rol spelen.<sup id="cite_ref-67" class="reference"><a href="#cite_note-67"><span class="cite-bracket">[</span>67<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De Wet op het primair onderwijs van 1998 biedt ruimte voor het onderwijzen van Nedersaksisch. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Enkele_karakteristieken">Enkele karakteristieken</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&veaction=edit&section=12" title="Bewerk dit kopje: Enkele karakteristieken" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&action=edit&section=12" title="De broncode bewerken van de sectie: Enkele karakteristieken"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><small>(<i><b>Noot:</b></i> deze kenmerken zijn opgeschreven door een moedertaalspreker van het <a href="/wiki/Salland" title="Salland">Sallands</a> met <a href="/wiki/Veluwe_(streek)" class="mw-redirect" title="Veluwe (streek)">Oost-Veluwse</a> en Drentse wortels. Alles wat wordt genoemd is derhalve Nedersaksisch, maar hoeft niet voor alle dialecten te gelden (of zelfs maar een weergave van "zuiver" Sallands te zijn). Het Gronings vormt de grootste uitzondering op veel van deze regels en daarom wordt het vaak bij het <a href="/wiki/Nederduits" title="Nederduits">Nederduits</a> ingedeeld. </small> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Fonetiek">Fonetiek</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&veaction=edit&section=13" title="Bewerk dit kopje: Fonetiek" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&action=edit&section=13" title="De broncode bewerken van de sectie: Fonetiek"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Behoud van de /l/ in -ol(d/t)- clusters waar het Nederlands <a href="/wiki/Diftong" class="mw-redirect" title="Diftong">diftongeert</a> naar ou (old = oud, kold = koud, holt = hout, zie ook plaatsnamen als <i>Holten</i>, <i>Oldenzaal</i> en <i>Steenwijkerwold</i>). In het <a href="/wiki/West-Veluws" title="West-Veluws">West-Veluws</a>, maar ook in <a href="/wiki/Kuinre" title="Kuinre">Kuinre</a>, <a href="/wiki/Blokzijl" title="Blokzijl">Blokzijl</a> en <a href="/wiki/Blankenham" title="Blankenham">Blankenham</a> wordt echter de /ou/ gebruikt (koud, hout etc.)</li> <li>De in de middeleeuwen ook in het Nederlands nog aanwezige /i/ is niet <a href="/wiki/Diftongering" title="Diftongering">gediftongeerd</a> naar ij (kiekn = kijken), maar niet in alle woorden.<sup id="cite_ref-68" class="reference"><a href="#cite_note-68"><span class="cite-bracket">[</span>68<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>Een -n of -ng aan het eind van een lettergreep wordt <a href="/wiki/Nasalisatie" title="Nasalisatie">genasaliseerd</a>, wat wil zeggen dat de nasale medeklinker zelf niet echt wordt uitgesproken maar min of meer deel uitmaakt van de voorafgaande klanken, zoals dit op grote schaal in de geschiedenis van het <a href="/wiki/Frans" title="Frans">Frans</a> is gebeurd. Dit verschijnsel strekt zich ook uit tot gevallen als 'jaagn' (jagen), dat als /ja:əŋ(n)/ wordt uitgesproken</li> <li>Intervocalische z, g, v vallen weg met verlenging van de voorgaande klinker (wezen → wên, wagen → /wa:əŋ/, Deventer → Dêmter). Merk op dat de verdwenen medeklinker wel invloed uitgeoefend heeft op de medeklinker die volgt: de -n van 'wagen' wordt door de -g- een /ŋ/, de -n- van 'Deventer' wordt door de -v- een /m/.</li> <li>Nederlands 'er' → Nedersaksisch 'ar' of 'är' (barg = berg, karke = kerk); Nederlands 'ui' → Nedersaksisch 'uu' of 'oe' → (boek = buik, roete = ruit, uut = uit). Het Veluws (vooral het West-Veluws) geldt als uitzondering op deze regel, in plaats van de korte /a/-klank wordt de lange /aa/-klank gebruikt (baarg, kaark)</li> <li>Een -r- aan het eind van een woord of vóór een -t- verliest zijn stem en wordt tot een soort -h-, net als in het Duits en (Brits) Engels (sport → spoht, doar → /dɔːə/)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Grammatica">Grammatica</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&veaction=edit&section=14" title="Bewerk dit kopje: Grammatica" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&action=edit&section=14" title="De broncode bewerken van de sectie: Grammatica"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Naamwoorden">Naamwoorden</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&veaction=edit&section=15" title="Bewerk dit kopje: Naamwoorden" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&action=edit&section=15" title="De broncode bewerken van de sectie: Naamwoorden"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Vrouwelijke zelfstandige naamwoorden, vooral die met een eenlettergrepige stam, behouden in het enkelvoud een uitgang op -e (karke [v] vs. barg [m]). In het Veluws is dit niet het geval (kaark en baarg) in sommige dialecten zegt men echter wel 'schoele' of 'grege'.</li> <li>Zelfstandige naamwoorden met een o, oo of oe in de stam krijgen een <a href="/wiki/Umlaut_(teken)" title="Umlaut (teken)">umlaut</a> in het verkleinwoord (hoed → huudtien of heudjen, hond → höndtien of hundjen, boek → buukien of beukske, bok → bökkien)</li> <li>Stoffelijke bijvoeglijke naamwoorden krijgen een umlaut (holt → höltn = hout, houten)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Voornaamwoorden"><a href="/wiki/Voornaamwoord" title="Voornaamwoord">Voornaamwoorden</a></h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&veaction=edit&section=16" title="Bewerk dit kopje: Voornaamwoorden" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&action=edit&section=16" title="De broncode bewerken van de sectie: Voornaamwoorden"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Objectsvorm van het persoonlijk voornaamwoord wordt veelal gebruikt in plaats van 'zich' (hee wast 'm = hij wast zich)</li> <li>Net als in het <a href="/wiki/Oudsaksisch" title="Oudsaksisch">Oudsaksisch</a> en <a href="/wiki/Oudengels" title="Oudengels">Oudengels</a> wordt in sommige streken 'hee' voor zowel 'hij' als 'zij' (ev.) gebruikt. Dit kan soms tot verwarring leiden: wie wast wie in 'hee wast 'm'? Hij zich? Hij hem? Zij zich? Hij haar? Of zij hem?</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Werkwoorden"><a href="/wiki/Werkwoord" title="Werkwoord">Werkwoorden</a></h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&veaction=edit&section=17" title="Bewerk dit kopje: Werkwoorden" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&action=edit&section=17" title="De broncode bewerken van de sectie: Werkwoorden"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>De onvoltooid tegenwoordige tijd van het regelmatige werkwoord gaat in de zuidelijke Nedersaksische dialecten uit op -t in alle personen behalve de eerste enkelvoud: ik warke, ie warkt, hee warkt; wy warkt, ule warkt, zy warkt (ik werk etc.).</li></ul> <p>In sommige dialecten is het ik wark, ie warken, hee warkt etc., hoorbaar in liedjes van Skik en Daniël Lohues. In de noordelijke dialecten is dit in de als eerste genoemde gevallen altijd -n. In het Gronings is het ik waark, doe waarkst, hai waarkt, wie waarken, joe waarken, sai waarken. Deze <a href="/wiki/Isoglosse" title="Isoglosse">isoglosse</a> heet <a href="/wiki/Eenheids-pluralislijn" title="Eenheids-pluralislijn">Eenheids-pluralislijn</a> of <a href="/w/index.php?title=Rijn-IJssellinie&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rijn-IJssellinie (de pagina bestaat niet)">Rijn-IJssellinie</a>. </p> <ul><li>De <a href="/wiki/Infinitief" title="Infinitief">infinitief</a> kent altijd de uitgang -n (kykn = kijken), die onder invloed van de laatste <a href="/wiki/Medeklinker" title="Medeklinker">medeklinker</a> van de stam van het werkwoord kan worden uitgesproken als /m/ na een <a href="/wiki/Labiaal" title="Labiaal">labiaal</a> (loopn) of /ng/ na een <a href="/wiki/Gutturaal" title="Gutturaal">gutturaal</a> (jaegn)</li> <li>De derde persoon enkelvoud o.t.t. van een <a href="/wiki/Werkwoord_(Nederlands)" title="Werkwoord (Nederlands)">sterk werkwoord</a> krijgt geen -t uitgang, maar wordt gevormd door de stamklinker te verkorten (kiekn → hee kik = hij kijkt)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Varianten_van_het_Nedersaksisch">Varianten van het Nedersaksisch</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&veaction=edit&section=18" title="Bewerk dit kopje: Varianten van het Nedersaksisch" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&action=edit&section=18" title="De broncode bewerken van de sectie: Varianten van het Nedersaksisch"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Low_German_dialects_around_the_world.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Low_German_dialects_around_the_world.jpg/300px-Low_German_dialects_around_the_world.jpg" decoding="async" width="300" height="145" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Low_German_dialects_around_the_world.jpg/450px-Low_German_dialects_around_the_world.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Low_German_dialects_around_the_world.jpg/600px-Low_German_dialects_around_the_world.jpg 2x" data-file-width="1868" data-file-height="902" /></a><figcaption>Verspreiding van het Nedersaksisch over de wereld</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:NDS_dialekten.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/NDS_dialekten.PNG/300px-NDS_dialekten.PNG" decoding="async" width="300" height="387" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/2d/NDS_dialekten.PNG 1.5x" data-file-width="328" data-file-height="423" /></a><figcaption>Indeling van het Nedersaksisch in Europa</figcaption></figure> <p>Over de indeling van het Nedersaksisch bestaat geen eenstemmigheid. Bovendien lopen veel dialectgebieden over de grens door. Zo vormt het Gronings (met name het Oldambtsters) met het Oostfries één dialectgebied, het Twents en het Achterhoeks sluiten aan bij het Westfaals. Dit geldt ook voor provinciegrenzen. Zo wordt het Veenkoloniaals gesproken in de Groninger Veenkoloniën, maar ook in het noordelijke en oostelijke deel van de Drentse Veenkoloniën: de <a href="/wiki/Drentse_Monden" title="Drentse Monden">Drentse Monden</a>. Dit wordt verklaard door de migratie van veenarbeiders vanuit <a href="/wiki/Groningen_(provincie)" title="Groningen (provincie)">Groningen</a>. Van <a href="/wiki/Barger-Compascuum" title="Barger-Compascuum">Barger-Compascuum</a> en <a href="/wiki/Zwartemeer" title="Zwartemeer">Zwartemeer</a> tot en met <a href="/wiki/Veenoord" title="Veenoord">Veenoord</a> spreekt men varianten van het Zuid-Drents, veelal met invloeden vanuit <a href="/wiki/Emsland" class="mw-redirect" title="Emsland">Emsland</a>. Interessant is ook het verschil tussen plaatsen waar men verwantschap zou verwachten door de naam; <a href="/wiki/Weerdinge" title="Weerdinge">Weerdinge</a> (Drents) en <a href="/wiki/Nieuw-Weerdinge" title="Nieuw-Weerdinge">Nieuw-Weerdinge</a> (Veenkoloniaals) of <a href="/wiki/Schoonebeek" title="Schoonebeek">Schoonebeek</a> (protestant-christelijk en Drents) en <a href="/wiki/Nieuw-Schoonebeek" title="Nieuw-Schoonebeek">Nieuw-Schoonebeek</a> (rooms-katholiek en Drents met veel Emslandse invloeden). Die invloeden zijn een gevolg van de immigratie van <a href="/wiki/Rooms-katholiek" class="mw-redirect" title="Rooms-katholiek">rooms-katholieke</a> Emslanders in de 19de eeuw. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Nederland">Nederland</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&veaction=edit&section=19" title="Bewerk dit kopje: Nederland" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&action=edit&section=19" title="De broncode bewerken van de sectie: Nederland"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Nederlands-Nedersaksisch" title="Nederlands-Nedersaksisch">Nederlands-Nedersaksisch</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</i></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Dialectkaart_van_Jo_Daan">Dialectkaart van Jo Daan</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&veaction=edit&section=20" title="Bewerk dit kopje: Dialectkaart van Jo Daan" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&action=edit&section=20" title="De broncode bewerken van de sectie: Dialectkaart van Jo Daan"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De onderstaande indeling is gebaseerd op de dialectkaart van <a href="/wiki/Jo_Daan" title="Jo Daan">Jo Daan</a>.<sup id="cite_ref-69" class="reference"><a href="#cite_note-69"><span class="cite-bracket">[</span>69<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Toelichting">Toelichting</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&veaction=edit&section=21" title="Bewerk dit kopje: Toelichting" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&action=edit&section=21" title="De broncode bewerken van de sectie: Toelichting"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De indeling van <a href="/wiki/Jo_Daan" title="Jo Daan">Jo Daan</a> wordt het meest gehanteerd door de Nedersaksische streektaalorganisaties. De indeling die door de meeste mensen gebruikt wordt, verschilt hier wel wat van. Zo wordt het <a href="/wiki/Westerkwartiers" title="Westerkwartiers">Westerkwartiers</a> tot het Gronings gerekend, het Twents-Graafschaps tot het Twents en de Gelders-Overijsselse dialecten worden als aparte dialecten beschouwd. Het Noord-, Midden- en Zuid-Drents worden vaak gezien als dialecten van het <a href="/wiki/Drents" title="Drents">Drents</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Indeling">Indeling</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&veaction=edit&section=22" title="Bewerk dit kopje: Indeling" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&action=edit&section=22" title="De broncode bewerken van de sectie: Indeling"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Nederland_Laag-Saksisch.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/Nederland_Laag-Saksisch.svg/260px-Nederland_Laag-Saksisch.svg.png" decoding="async" width="260" height="300" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/Nederland_Laag-Saksisch.svg/390px-Nederland_Laag-Saksisch.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/Nederland_Laag-Saksisch.svg/520px-Nederland_Laag-Saksisch.svg.png 2x" data-file-width="801" data-file-height="924" /></a><figcaption>Het Nedersaksische taalgebied in Nederland</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Nedersaksisch.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Nedersaksisch.png/260px-Nedersaksisch.png" decoding="async" width="260" height="326" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Nedersaksisch.png/390px-Nedersaksisch.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Nedersaksisch.png/520px-Nedersaksisch.png 2x" data-file-width="631" data-file-height="792" /></a><figcaption>Indeling van het Nedersaksisch taalgebied in Nederland en aangrenzende gebieden in Duitsland</figcaption></figure> <ul><li><a href="/wiki/Westerkwartiers" title="Westerkwartiers">Westerkwartiers</a> <ul><li><a href="/wiki/Kollumerpompsters" title="Kollumerpompsters">Kollumerpompsters</a></li> <li><a href="/wiki/Kollumerlands" class="mw-redirect" title="Kollumerlands">Kollumerlands</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Middaglands&action=edit&redlink=1" class="new" title="Middaglands (de pagina bestaat niet)">Middaglands</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Midden-Westerkwartiers&action=edit&redlink=1" class="new" title="Midden-Westerkwartiers (de pagina bestaat niet)">Midden-Westerkwartiers</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Zuid-Westerkwartiers&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zuid-Westerkwartiers (de pagina bestaat niet)">Zuid-Westerkwartiers</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Gronings" title="Gronings">Gronings</a> <ul><li><a href="/wiki/Hogelandsters" title="Hogelandsters">Hogelandsters</a></li> <li><a href="/wiki/Stadsgronings" title="Stadsgronings">Stadsgronings</a></li> <li><a href="/wiki/Westerwolds" title="Westerwolds">Westerwolds</a></li> <li><a href="/wiki/Veenkoloniaals" title="Veenkoloniaals">Veenkoloniaals</a></li> <li><a href="/wiki/Oldambtsters" title="Oldambtsters">Oldambtsters</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Stellingwerfs" title="Stellingwerfs">Stellingwerfs</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Midden-Drents&action=edit&redlink=1" class="new" title="Midden-Drents (de pagina bestaat niet)">Midden-Drents</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Zuid-Drents&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zuid-Drents (de pagina bestaat niet)">Zuid-Drents</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Zuidoost_Zand-Drents&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zuidoost Zand-Drents (de pagina bestaat niet)">Zuidoost Zand-Drents</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Zuidoost_Veen-Drents&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zuidoost Veen-Drents (de pagina bestaat niet)">Zuidoost Veen-Drents</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Zuidwest_Noord-Drents&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zuidwest Noord-Drents (de pagina bestaat niet)">Zuidwest Noord-Drents</a></li> <li><a href="/wiki/Zuidwest_Zuid-Drents" class="mw-redirect" title="Zuidwest Zuid-Drents">Zuidwest Zuid-Drents</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Twents_(dialect)" title="Twents (dialect)">Twents</a></li> <li><a href="/wiki/Twents-Graafschaps" title="Twents-Graafschaps">Twents-Graafschaps</a></li> <li><a href="/wiki/Gelders-Overijssels" title="Gelders-Overijssels">Gelders-Overijssels</a> <ul><li><a href="/wiki/Achterhoeks" title="Achterhoeks">Achterhoeks</a></li> <li><a href="/wiki/Sallands" title="Sallands">Sallands</a></li> <li><a href="/wiki/Urkers" title="Urkers">Urkers</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Veluws" title="Veluws">Veluws</a> <ul><li><a href="/wiki/Oost-Veluws" title="Oost-Veluws">Oost-Veluws</a></li> <li><a href="/wiki/West-Veluws" title="West-Veluws">West-Veluws</a> <ul><li><a href="/wiki/Eemlands" title="Eemlands">oostelijk Eemlands</a></li></ul></li></ul></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Duitsland">Duitsland</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&veaction=edit&section=23" title="Bewerk dit kopje: Duitsland" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&action=edit&section=23" title="De broncode bewerken van de sectie: Duitsland"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Oostfries_Nedersaksisch" class="mw-redirect" title="Oostfries Nedersaksisch">Oostfries Nedersaksisch</a></li> <li><a href="/wiki/Noord-Nedersaksisch" title="Noord-Nedersaksisch">Noord-Nedersaksisch</a></li> <li><a href="/wiki/Westfaals" title="Westfaals">Westfaals</a> <ul><li><a href="/wiki/West-M%C3%BCnsterlands" title="West-Münsterlands">West-Münsterlands</a></li> <li><a href="/wiki/M%C3%BCnsterlands" title="Münsterlands">Münsterlands</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Zuidwestfaals&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zuidwestfaals (de pagina bestaat niet)">Zuidwestfaals</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Oostwestfaals&action=edit&redlink=1" class="new" title="Oostwestfaals (de pagina bestaat niet)">Oostwestfaals</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Eemslands&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eemslands (de pagina bestaat niet)">Eemslands</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bentumers&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bentumers (de pagina bestaat niet)">Bentumers</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Oostfaals" title="Oostfaals">Oostfaals</a></li></ul> <p>Uit onderzoek blijkt dat ondanks het uit elkaar groeien van het <a href="/wiki/Nederlands-Nedersaksisch" title="Nederlands-Nedersaksisch">Nederlands-Nedersaksisch</a> en het Duits Nedersaksisch richting het Standaardnederlands en Hoogduits de wederzijdse verstaanbaarheid niet per se aangetast wordt en dat de basis hetzelfde blijft.<sup id="cite_ref-70" class="reference"><a href="#cite_note-70"><span class="cite-bracket">[</span>70<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Het Nedersaksische gebied is ongeveer het oude Saksische woongebied voor de tijd van voor de <a href="/wiki/Oostkolonisatie" title="Oostkolonisatie">oostkolonisatie</a>, dat wil dus zeggen tot aan oostelijk Holstein en de Elbe. Van daaruit verder naar het oosten is het Oost-Nederduitse gebied ontstaan, namelijk door de zogenaamde 'oostkolonisatie' in de Middeleeuwen. Er is bij het ontstaan van die dialecten in en na de 12de eeuw weinig taalgoed van de oorspronkelijke Slavische bevolking meegenomen, met uitzondering van vele topografische namen. Tussen het Nedersaksisch en de oostelijke (Oost-Nederduitse) dialecten is overigens geen principiële grens te trekken. Doordat er ook kolonisten uit streken ten westen van het Nedersaksisch gebied betrokken waren, zoals Vlamingen, Hollanders en Friezen, zijn er in sommige Oost-Nederduitse dialecten wel in engere zin 'Nederlandse' invloeden te bespeuren.<sup id="cite_ref-sanders_71-0" class="reference"><a href="#cite_note-sanders-71"><span class="cite-bracket">[</span>71<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Het belangrijkste verschil tussen het Nedersaksisch en het Oost-Nederduits zijn te vinden in de uitgangen van werkwoorden in de onvoltooid tegenwoordige tijd (<a href="/wiki/Praesens" class="mw-redirect" title="Praesens">praesens</a>). Het Nedersaksisch heeft over het algemeen een uitgang op <i>-et</i>, het Oost-Nederduits op <i>-en</i>. Bijvoorbeeld: <i>wi, ji, se hebb(e)t</i> in het Nedersaksisch, <i>wi, ji, se hebben</i> in het Oost-Nederduits.<sup id="cite_ref-sanders_71-1" class="reference"><a href="#cite_note-sanders-71"><span class="cite-bracket">[</span>71<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Taalvoorbeelden">Taalvoorbeelden</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&veaction=edit&section=24" title="Bewerk dit kopje: Taalvoorbeelden" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&action=edit&section=24" title="De broncode bewerken van de sectie: Taalvoorbeelden"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Gebed:_Onzevader">Gebed: <a href="/wiki/Onzevader" title="Onzevader">Onzevader</a></h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&veaction=edit&section=25" title="Bewerk dit kopje: Gebed: Onzevader" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&action=edit&section=25" title="De broncode bewerken van de sectie: Gebed: Onzevader"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Platt, Nedersaksen/Sleeswijk-Holstein, Duitsland: </p> <pre>Unse Vader in' Himmel! Laat hilligt warrn dienen Namen. Laat kamen dien Riek. Laat warrn dienen Willen so as in'n Himmel, so ok op de Eerd. Uns' dääglich Brood giff uns vundaag. Un vergiff uns unse Schuld, as wi di vergeben hebbt, de an uns schüllig sünd. Un laat uns nich versöcht warrn. Mak uns frie vun dat Böse. Aam </pre> <p>Hardenberg, Overijssel/Salland, Nederland: </p> <pre>Oons Va in d'hemel, Oen name wörd eheiligd; Oen Keuninkriek kump; Oen wille wörd edoane, zo as in d'hemel, zo ok op d'eerde. Geef oons vandage 't neudige stoete; en vergeef oons oonze zunden, net asse wi-j vergeeft, ’n aander oons an-edoane hef.; loat oons nie in verleiding kommen, mar verlös oons van't kwoade. Want van OE is 't Keuninkriek de kracht en de heerlikheid noe en in alle dagen. Aam'n. </pre> <p>Winterswijk, Achterhoek/Gelderland, Nederland: </p> <pre>Unzen Vader in de hemelen, laot dienen name eheiligd worden; laot dien könninkriek kommen; laot dienen wille gebeuren op de earde zo as in den hemel. Gef uns no uns dageliks brood en vergef uns unze scholden zo as ok wi'j vergaevet wel bi'j uns in de schold steet; en breng uns neet in verzeuking, maor maak uns vri'j van 't kwaod. Want van Di'j is 't könninkriek en de krach en de glorie no en alle dage. Amen. </pre> <p>(NB bovenstaande versies gelden niet voor het gehele genoemde gebied, regionale variaties zijn eerder regel dan uitzondering) </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Lied:_Ain_boer_wol_noar_zien_noaber_tou">Lied: Ain boer wol noar zien noaber tou</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&veaction=edit&section=26" title="Bewerk dit kopje: Lied: Ain boer wol noar zien noaber tou" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&action=edit&section=26" title="De broncode bewerken van de sectie: Lied: Ain boer wol noar zien noaber tou"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>(lied; elke twee regels worden 1 keer herhaald - Gronings) </p> <pre>Ain boer wol noar zien noaber tou Hai, boer, hai! Zien wief dai wol met hom goan Dom, dom, dom, dai! Nee, wief, doe most toeze bliev'n Hai, boer, hai! Most spinn'n en naai'n van Dom, dom, dom, dai! Dou boer weer in hoeze kwam Hai, boer, hai! Zee'e: Wief, wat hestoe wel doan Dom, dom, dom, dai! Moar 't wief kreeg tou bèrre stok Hai, boer, hai! En sloug hom dou op zien kop Dom, dom, dom, dai! En boer gong noar zien noaber kloag'n Hai, boer, hai! Mien wief het mie op kop sloag'n Dom, dom, dom, dai! En noaber zee: Net ziezo, Hai, boer, hai! Mien wief dai dut krek ziezo Dom, dom, dom, dai! </pre> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Externe_links">Externe links</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&veaction=edit&section=27" title="Bewerk dit kopje: Externe links" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&action=edit&section=27" title="De broncode bewerken van de sectie: Externe links"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.plattmaster.de">Plattmaster</a> (Platduits)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20181206001714/http://www.platt-online.de/">Platt online</a> (Platduits)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110927081005/http://www.sont.nl/">SONT: Streektaal-Organisaties in het Nedersaksisch Taalgebied</a> (Nedersaksisch)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170213155318/http://taal.phileon.nl/nedersaksisch.php">Streektaal.net: Nedersaksisch</a> (Nedersaksisch)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://plattmakers.de/nl">Plattmakers woordenboek</a> (Platduits/Nedersaksisch)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090912163023/http://www.drentswoordenboek.nl/">Drents woordenboek</a> (Nedersaksisch)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100412144225/http://www.plattcast.de/">Podcasts en video's</a> (Platduits)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ins-bremen.de/">Institut für niederdeutsche Sprache e.V.</a> (Platduits)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090803095935/http://www.ndr903.de/programm/platt/norichten52.html">Platduits nieuws</a> (Platduits)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Literatuur">Literatuur</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&veaction=edit&section=28" title="Bewerk dit kopje: Literatuur" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nedersaksisch&action=edit&section=28" title="De broncode bewerken van de sectie: Literatuur"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Reinhard Goltz & Andrea Kleene, ‘Niederdeutsch’, in: Rahel Beyer & Albrecht Plewnia (red.), <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://ids-pub.bsz-bw.de/frontdoor/deliver/index/docId/10176/file/Beyer_Plewnia_Handbuch_der_Sprachminderheiten_2020.pdf">Handbuch der Sprachminderheiten in Deutschland</a>,</i> Tübingen 2020,, p. 171-226</li></ul> <div class="toccolours appendix" role="presentation" style="font-size:90%; margin:1em 0 -0.5em; clear:both;"> <div><div style="margin-top:-10px"></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bronnen_en_verwijzingen">Bronnen en verwijzingen</h2></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Noten_en_Referenties">Noten en Referenties</h3></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"><div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">Inclusief Oost-Nederduits. Oost-Nederduits en Nedersaksisch/West-Nederduits worden samen soms ook als Nedersaksisch gezien.</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF2008"><span style="font-variant:small-caps;">Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi</span> (2008). <cite><i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.dbnl.org/tekst/kooi001hand01_01/kooi001hand01_01_0001.php">Handboek Nedersaksische taal- en letterkunde</a></i></cite>. Uitgeverij Van Gorcum. <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/978-90-232-4329-8" title="Speciaal:Boekbronnen/978-90-232-4329-8">ISBN 978-90-232-4329-8</a></span>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20211101165044/https://books.google.com/books?id=ZSoV742C7ssC&newbks=0&printsec=frontcover&pg=PA296&dq=%22west-nederduits%22+nedersaksisch&hl=en">Gearchiveerd</a> op <span class="mw-formatted-date" title="2021-11-01">1 november 2021</span>.</span></span> </li> <li id="cite_note-Duijvendak-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Duijvendak_3-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF2003"><span style="font-variant:small-caps;">Maarten Gerrit Jan Duijvendak</span> (<span class="mw-formatted-date" title="2003-01-01">1 januari 2003</span>). <cite><i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20181008175226/https://books.google.nl/books?id=7nZvYDMObrkC&lpg=PP1&hl=nl&pg=PA95#v=onepage&q&f=false">Regionaal besef in het Noorden: historische opstellen aangeboden aan prof.dr. P. Th. F.M. Boekholt bij zijn afscheid als hoofddocent in de regionale geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen op 23 november 2001</a></i></cite>. Uitgeverij Van Gorcum. <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/9789023239109" title="Speciaal:Boekbronnen/9789023239109">ISBN 9789023239109</a></span>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2017-04-29">29 april 2017</span>.</span></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF2012"><span style="font-variant:small-caps;"><a href="/wiki/Leonie_Cornips" title="Leonie Cornips">Leonie Cornips</a></span> (<span class="mw-formatted-date" title="2012-01-01">1 januari 2012</span>). <cite><i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20181112181547/https://books.google.nl/books?id=24sPgtD8l_gC&lpg=PA50&dq=p50&hl=nl&pg=PA50#v=onepage&q&f=false">Eigen en vreemd: meertaligheid in Nederland</a></i></cite>. Amsterdam University Press. <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/9789089643445" title="Speciaal:Boekbronnen/9789089643445">ISBN 9789089643445</a></span>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2017-04-29">29 april 2017</span>.</span></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF2012"><span style="font-variant:small-caps;">Geert Driessen</span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.geertdriessen.nl/wp-content/uploads/2014/11/rap2012-ontwikkeling-dialecten-driessen.pdf">Ontwikkelingen in het gebruik van Fries, streektalen en dialecten in de periode 1995-2011</a> p. 3. ITS, Radboud Universiteit Nijmegen (2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20171011044811/http://www.its-nijmegen.nl/pdf/NTR12%20dialect1995-2011.pdf">Gearchiveerd</a> op <span class="mw-formatted-date" title="2017-10-11">11 oktober 2017</span>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2017-04-29">29 april 2017</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-Bloemhoff-6"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Bloemhoff_6-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Bloemhoff_6-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Bloemhoff_6-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Bloemhoff_6-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Bloemhoff_6-4"><sup><i><b>e</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF2005"><span style="font-variant:small-caps;">Hendrik Bloemhoff</span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.stellingia.nl/wp-content/uploads/2014/12/Taaltelling-Nedersaksisch-1.pdf">Taaltelling Nedersaksisch. Een enquête naar het gebruik en de beheersing van het Nedersaksisch in Nederland, p.78</a>. Groningen: Sasland (2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20211005011839/https://www.stellingia.nl/wp-content/uploads/2014/12/Taaltelling-Nedersaksisch-1.pdf">Gearchiveerd</a> op <span class="mw-formatted-date" title="2021-10-05">5 oktober 2021</span>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2021-02-05">5 februari 2021</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-:0-7"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-:0_7-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_7-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_7-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF2016"><span style="font-variant:small-caps;">Ehlers, C., Adler, A., Goltz, R., Kleene, A., & Plewnia, A.</span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210116170501/https://www.ins-bremen.de/fileadmin/ins-bremen/user_upload/umfrage2016/broschuere-umfrage.pdf">STATUS UND GEBRAUCH DES NIEDERDEUTSCHEN 2016</a> (2016). Gearchiveerd op <span class="mw-formatted-date" title="2021-01-16">16 januari 2021</span>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2021-01-23">23 januari 2021</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text">Zo had het in Groningen opgerichte <a href="/wiki/Literair_tijdschrift" title="Literair tijdschrift">literair tijdschrift</a> <i> 't Swieniegeltje</i> (1954-1959) een tijdlang de ondertitel 'Nedersaksisch tiedschrift'.</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREFDBNL"><span style="font-variant:small-caps;">DBNL</span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.dbnl.org/tekst/kili001etym02_01/index.php">Inhoudsopgave van Etymologicum Teutonicae Linguae, C. Kiliaan</a>. <i>DBNL</i>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2024-09-02">2 september 2024</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Een woordatlas van Saxonia</i> (1949) Foerste, W. In: Driemaandelijkse Bladen 1949. P. 85</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREFDBNL"><span style="font-variant:small-caps;">DBNL</span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.dbnl.org/tekst/_taa008195501_01/_taa008195501_01_0008.php#160">Saxonische dialektstudie., De Nieuwe Taalgids. Jaargang 48</a>. <i>DBNL</i>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2024-09-02">2 september 2024</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREFDBNL"><span style="font-variant:small-caps;">DBNL</span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.dbnl.org/tekst/weij005nede01_01/weij005nede01_01_0005.php?q=Saxonisch#hl1">Hoofdstuk III Methodiek, Nederlandse dialectkunde, A.A. Weijnen</a>. <i>DBNL</i>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2024-09-02">2 september 2024</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-:12-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-:12_13-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Lasch, Agathe (1914). <i>Mittelniederdeutsche Grammatik</i>. Halle/Saale: Niemeyer. p. 5.</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREFBischoff1967_243f"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67679320">.mw-parser-output .taalaanduiding{font-family:sans-serif;font-size:85%;cursor:help;color:var(--color-subtle,#555)}.mw-parser-output .taalaanduiding span{border-bottom:1px dotted var(--color-subtle,#555)}</style><span class="taalaanduiding" title="Taal: Duits">(<span>de</span>) </span><span style="font-variant:small-caps;">Bischoff, Karl</span> (1967). <cite><i>Sprache und Geschichte an der mittleren Elbe und unteren Saale</i></cite>, Köln, 243<i>f</i> "<span lang="de" title="Duits">Luther hat sich nicht als Meißner, was im heutigen Sprachgebrauch Obersachse wäre, und nicht als Thüringer gefühlt: ‚Sonst bin ich keiner nation so entgegen als Meichsnern vnd Thoringen. Ich bin aber kein Thoring, gehöre zun Sachsen', hat er einmal bei Tische betont. Und er scheint noch in späteren Jahren des Niederdeutschen mächtig gewesen zu sein, in [Johann] Aurifabers Aufzeichnungen vom Februar 1546 heißt es: ‚Zu dem sagete der Doctor von Wücherern, daß man jtzt spreche in Sachsen: Wer sägt, dat Wucher Sünde si, / Die hefft kein Geld, dat gläube fri. Aber ich Doctor Luther sage dagegen: Wer sägt, dat Wucher kein Sünde si, / Die hefft kein Gott, dat gläube nur fri.</span>"</span></span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREFBrandenburg2015"><span style="font-variant:small-caps;">Brandenburg, Daan</span> (2015-06). <cite><i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://research.rug.nl/en/publications/steenwijk-folk-perception-and-regional-language-of-the-youth">Steenwijk: Folk Perception and Regional Language of the Youth</a></i></cite>. Science Shop, University of Groningen.</span></span> </li> <li id="cite_note-:03-16"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-:03_16-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:03_16-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREFvan_der_Boom2018"><span style="font-variant:small-caps;">van der Boom, Joanne</span> (2018-11). <cite><i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://research.rug.nl/nl/publications/assessing-versus-achieving-if-you-think-you-cant-cant-you-do-it-a">Assessing versus Achieving: if you think you can(‘t), can(‘t) you do it?: A survey about the self-assessment of language [Drents dialect</a> in relation to language proficiency of high school students in Drenthe]</i></cite>. Science Shop, University of Groningen.</span></span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text">A bit old-fashioned, p.41</span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text">Quite countrified, p.41</span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text">Dus niet 'grappiger' als in 'dom'</span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text">Nederlands: quite intelligent Drents: Niet dom, niet intelligent. Drentstaligen: beiden niet dom, niet intelligent. p. 41</span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text">Het mooist versus niet mooi, niet lelijk. p.41</span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="TEST__CITEREFSiewertScherrerTiedemann2021"><span style="font-variant:small-caps;">Siewert, Janine</span><span style="font-variant:small-caps;">, Scherrer, Yves, Tiedemann, Jörg</span>  (2021). <cite><a rel="nofollow" class="external text" href="https://researchportal.helsinki.fi/en/publications/towards-a-balanced-annotated-low-saxon-dataset-for-diachronic-inv">Towards a balanced annotated Low Saxon dataset for diachronic investigation of dialectal variation: Conference on Natural Language Processing</a></cite>. <i>Proceedings of the 17th Conference on Natural Language Processing (KONVENS 2021)</i>  : 242–246</span></span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREFAriste1981_29,_97-98"><span style="font-variant:small-caps;">Ariste, Paul</span> (1981). <cite><i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://search.library.wisc.edu/catalog/999525027502121">Keelekontaktid: Eesti keele kontakte teiste keeltega</a></i></cite>, 29, 97-98.</span></span> </li> <li id="cite_note-:04-24"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-:04_24-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:04_24-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF2020"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20201230002500/http://germanic.eu/Middle-Low-German-loanwords-in-the-Scandinavian-languages.htm">Middle Low German loanwords in the Scandinavian Languages</a>. <i>web.archive.org</i> (<span class="mw-formatted-date" title="2020-12-30">30 december 2020</span>). Gearchiveerd op <span class="mw-formatted-date" title="2020-12-30">30 december 2020</span>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2023-09-28">28 september 2023</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-Woerkom2-25"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Woerkom2_25-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Woerkom2_25-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Mathieu van Woerkom, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160305125454/http://lowlands-l.net/talk/nld/index.php?page=scandinavisch">De invloed van Middelnederduits op de Scandinavische talen</a></span> </li> <li id="cite_note-Sproget2-26"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Sproget2_26-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Sproget2_26-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREFJervelund2008"><span style="font-variant:small-caps;">Jervelund, Anita Ågerup</span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://sproget.dk/raad-og-regler/artikler-mv/svarbase/SV00001479">Antal arveord og låneord</a>. Dansk Sprognævns svarbase (2008). </span></span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text">Pettersen, E. 1981. <i>Personnavn i Vest-Norge 1450–1550</i>. Oslo: Novus.</span> </li> <li id="cite_note-:4-28"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-:4_28-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:4_28-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:4_28-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:4_28-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="TEST__CITEREFSærheim2019"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span><span style="font-variant:small-caps;">Særheim, Inge</span><span style="font-variant:small-caps;"></span>  (2019). <cite><a rel="nofollow" class="external text" href="https://journals.uis.no/index.php/AmS-Skrifter/article/view/270">Low German influence on the Scandinavian languages in late medieval times – some comments on loan words, word-forming, syntactic structures and names</a></cite>. <i>AmS-Skrifter</i>  (27): 153–161. <a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://worldcat.org/issn/2535-6127">2535-6127</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">DOI</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.31265/ams-skrifter.v0i27.270">10.31265/ams-skrifter.v0i27.270</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text">Hellquist, E. 1930. <i>Det svenska ordförrådets ålder och ursprung 2</i>. Lund: C. W. K. Glerups förlag.</span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text">Jahr, E. H. 1995. <i>Nedertysk og nordisk: Språksamfunn og språkkontakt i Hansatida</i>, in E. H. Jahr (ed.), Nordisk og nedertysk. Språkkontakt og språkutvikling i Norden i seinmellomalderen, 9–28. Oslo: Novus.</span> </li> <li id="cite_note-:5-31"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-:5_31-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:5_31-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Nesse, A. 2002. <i>Språkkontakt mellom norsk og tysk i hansatidens Bergen</i>. Oslo: Det Norske Videnskaps-Akademi.</span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text">Indrebø, G. 1951. <i>Norsk målsoga</i>. Bergen: John Griegs boktrykkeri.</span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text">Skard, V. 1967. <i>Norsk språkhistorie til 1523</i>. Oslo: Universitetsforlaget.</span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text">Jenstad, T. E. 2016. <i>Ordforrådet, in H. Sandøy (ed.), Norsk språkhistorie 1</i>, 447–509. Oslo: Novus.</span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a></span> <span class="reference-text">Braunmüller, K. 1994. Semikommunikation og lingvistiske simulationsmodeller (om sprogkontakt i hansatiden), in U. B. Kotsinas and J. Helgander (eds), <i>Dialektkontakt, språkkontakt och språkförändring i Norden</i>. Föredrag från et forskarsymposium, 92–97. Stockholm: Stockholms Universitet.</span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a></span> <span class="reference-text">Braunmüller, K. 1995. Forudsætninger for at overtage middelnedertyske sprogstrukturer i de skandinaviske sprog, in E. H. Jahr (ed.), <i>Nordisk og nedertysk</i>, 29–54. Oslo: Novus.</span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">↑</a></span> <span class="reference-text">Braunmüller, K. 2012. Semi-communication and beyond: some results of the Hamburg Hanseatic Project (1990–1995), in L. Elmevik and E. H. Jahr (eds), <i>Contact between Low German and Scandinavian in the Late Middle Ages. 25 years of Research</i>, 95–111. Acta Academiae Regiae Gustavi Adolphi 121. Uppsala: Swedish Science Press.</span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a></span> <span class="reference-text">Rambø, G.-R. 2010. <i>Historiske og sosiale betingelser for språkkontakt mellom nedertysk og skandinavisk i seinmiddelalderen – et bidrag til historisk språksosiologi</i>. Oslo: Novus.</span> </li> <li id="cite_note-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-39">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="TEST__CITEREFBerg2016"><span style="font-variant:small-caps;">Berg, Ivar</span><span style="font-variant:small-caps;"></span>  (<span class="mw-formatted-date" title="2016-10-01">1 oktober 2016</span>). <cite><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.degruyter.com/document/doi/10.1515/jhsl-2016-0012/html">A note on the relationship between Scandinavian and Low German</a></cite>. <i>Journal of Historical Sociolinguistics</i> 2 (2): 189–210. <a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://worldcat.org/issn/2199-2894">2199-2894</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">DOI</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1515/jhsl-2016-0012">10.1515/jhsl-2016-0012</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-40">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="TEST__CITEREFPetzell2016"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span><span style="font-variant:small-caps;">Petzell, Erik M.</span><span style="font-variant:small-caps;"></span>  (2016). <cite><a rel="nofollow" class="external text" href="https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S2215039016300145">Low German with a Swedish twist - Contact-induced word order transfer in the 15th century</a></cite>. <i>Ampersand</i> 3: 143–150. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">DOI</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1016/j.amper.2016.06.004">10.1016/j.amper.2016.06.004</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a></span> <span class="reference-text">Bartelik, Piotr. 2018. <i>Sprachkontaktinduzierte Grammatikalisierung am Beispiel des polnischen und Kashubianen Tempussystems</i>. Studia Germanica Posnaniensia 39. 7–34.</span> </li> <li id="cite_note-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-42">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="TEST__CITEREFAbrahamKątnyBartelik2022"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span><span style="font-variant:small-caps;">Abraham, Werner</span><span style="font-variant:small-caps;">, Kątny, Andrzej, Bartelik, Piotr</span>  (<span class="mw-formatted-date" title="2022-07-02">2 juli 2022</span>). <cite><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.degruyter.com/document/doi/10.1515/glot-2022-2003/html">Kashubian – its Middle Low German heritage as partial superstrate</a></cite>. <i>Glottotheory</i> 13 (1): 45–80. <a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://worldcat.org/issn/2196-6907">2196-6907</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">DOI</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1515/glot-2022-2003">10.1515/glot-2022-2003</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-:6-43"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-:6_43-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:6_43-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:6_43-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREFKnoll2017"><span style="font-variant:small-caps;">Knoll, V.</span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://blogs.helsinki.fi/hist-lexicology/files/2017/06/chl-knoll.pdf">On the history of Low German Influence in Slavonic languages</a> (2017). Geraadpleegd op 22-07-2024. </span></span> </li> <li id="cite_note-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-44">↑</a></span> <span class="reference-text">Dicky Gilbers; John A. Nerbonne; J. Schaeken (1 January 2000). <i>Languages in Contact</i>. Rodopi. p. 331. ISBN <bdi>90-420-1322-2</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-:1-45"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-:1_45-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:1_45-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.geertdriessen.nl/wp-content/uploads/2014/11/rap2012-ontwikkeling-dialecten-driessen.pdf">Dr. Geert Driessen, Ontwikkelingen in het gebruik van Fries, streektalen en dialecten in de periode 1995-2011</a> p. 3. ITS, Radboud Universiteit Nijmegen. Geraadpleegd op 29 april 2017.</span> </li> <li id="cite_note-:3-46"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-:3_46-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:3_46-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREFvan_der_Boom2018"><span style="font-variant:small-caps;">van der Boom, Joanne</span> (2018-11). <cite><i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://research.rug.nl/en/publications/assessing-versus-achieving-if-you-think-you-cant-cant-you-do-it-a">Assessing versus Achieving: if you think you can(‘t), can(‘t) you do it?: A survey about the self-assessment of language [Drents dialect</a> in relation to language proficiency of high school students in Drenthe]</i></cite>. Science Shop, University of Groningen.</span></span> </li> <li id="cite_note-47"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-47">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="TEST__CITEREFCornips2013"><span style="font-variant:small-caps;">Cornips, L.</span><span style="font-variant:small-caps;"></span>  (<span class="mw-formatted-date" title="2013-05-11">11 mei 2013</span>). <cite><a rel="nofollow" class="external text" href="https://pure.knaw.nl/portal/en/publications/luistertaal">Luistertaal</a></cite>. <i>De Limburger</i> . <a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://worldcat.org/issn/1388-1531">1388-1531</a></span></span> </li> <li id="cite_note-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-48">↑</a></span> <span class="reference-text">Zelf aangegeven gebruik. Wat als de regionale taal beschouwd wordt varieert per ondervraagde. Dit kan variëren van een paar woorden en/of het gebruiken van een accent tot het volledig vloeiend spreken van de regionale taal.</span> </li> <li id="cite_note-:02-49"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-:02_49-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREFBrandenburg2015"><span style="font-variant:small-caps;">Brandenburg, Daan</span> (2015-06). <cite><i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://research.rug.nl/en/publications/steenwijk-folk-perception-and-regional-language-of-the-youth">Steenwijk: Folk Perception and Regional Language of the Youth</a></i></cite>. Science Shop, University of Groningen.</span></span> </li> <li id="cite_note-50"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-50">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://app.powerbi.com/view?r=eyJrIjoiNDNiNTZlODEtOWY3Mi00MWViLTgxYzQtZWI0ZWYwOTJiOWQ5IiwidCI6IjQxNGRlYjViLWQ3ZGYtNGFlYS1hMDI1LTM4MGM5MGU0ZTcxNyIsImMiOjh9">Dashboard Friese taal</a>. Geraadpleegd op 13-09-2023. Opmerking: Met inbegrip van andere streektalen in Friesland, niet enkel Nedersaksisch.</span> </li> <li id="cite_note-51"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-51">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span style="font-variant:small-caps;">Centraal Bureau voor de Statistiek</span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cbs.nl/nl-nl/longread/statistische-trends/2021/talen-en-dialecten-in-nederland?onepage=true">Talen en dialecten in Nederland</a>. <i>Centraal Bureau voor de Statistiek</i>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2022-06-27">27 juni 2022</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-52"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-52">↑</a></span> <span class="reference-text">Dialect, Fries, Limburgs of andere taal</span> </li> <li id="cite_note-53"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-53">↑</a></span> <span class="reference-text">Exclusief Veluws</span> </li> <li id="cite_note-54"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-54">↑</a></span> <span class="reference-text">Bekijk p 8. in <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.stellingia.nl/wp-content/uploads/2014/12/Taaltelling-Nedersaksisch-1.pdf">Taaltelling Nedersaksisch</a> voor de grenzen van de gebieden.</span> </li> <li id="cite_note-55"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-55">↑</a></span> <span class="reference-text">Thuis Nedersaksisch en Nedersaksisch plus Nederlands bij elkaar opgeteld.</span> </li> <li id="cite_note-56"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-56">↑</a></span> <span class="reference-text">Categorieën matig+goed+zeer goed</span> </li> <li id="cite_note-57"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-57">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.slideshare.net/gdries/lcc05-driessenindutch">LCC In Dutch? Usage of Dutch regional languages and dialects</a>. Geert Driessen (2005).</span> </li> <li id="cite_note-58"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-58">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Verbreitung des Plattdeutschen in Niedersachsen. In: Archiv für Landes u. Volkskunde von Niedersachsen</i>. Nr. 18. Gerhard Stalling Verlag, Oldenburg 1943</span> </li> <li id="cite_note-:2-59"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-:2_59-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:2_59-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Dr. Wilhelm Evers, Dr. Hans Heinrich: <i>Mundart. In: Der Landkreis-Hildesheim-Marienburg: Veröffentlichungen des Niedersächsischen Landesverwaltungsamtes -Kreisbeschreibungen</i>-. Band 21. Bremen-Horn 1964.</span> </li> <li id="cite_note-60"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-60">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://destentor.nl/regio/rijssen-holten/holten/gemeentehuis-van-rijssen-tweetalig-gebied-1.2929427">De Stentor. Gemeentehuis van Rijssen tweetalig gebied.</a> www.destentor.nl. 25 juni 2008. Bezocht op 5 maart 2014.</span> </li> <li id="cite_note-61"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-61">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://seriousrequest.3fm.nl/nieuws/detail/5350250/michiel-veenstra-presenteert-een-uur-lang-in-het-twents">3FM.nl. Michiel Veenstra presenteert een uur lang in het Twents</a>. 2012.</span> </li> <li id="cite_note-62"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-62">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131128013251/http://www.moneybird.nl/academy/factuur-maakn-twents">MoneyBird.nl - Factuur Maakn</a>. 26 maart 2013. Bezocht: 5 maart 2014.</span> </li> <li id="cite_note-63"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-63">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.snsreaal.nl/pers/persbericht-1/regiobank-zet-in-meerdere-dialecten-regionale-radiospots-in.html">Regiobank zet in meerdere dialecten regionale radiospots in</a>, snsreaal.nl, 2012</span> </li> <li id="cite_note-64"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-64">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.youtube.com/watch?v=P97nUyxGzQo">Gemeente Eemsmond - Wat aans! Nait stemmen nait soezen!</a> (YouTube-link). Geplaatst: 20 februari 2014. Bezocht: 5 maart 2014.</span> </li> <li id="cite_note-65"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-65">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jijenoverijssel.nl/jijdroomt/114/recht-op-eegne-sproake">Jijenoverijssel.nl. Recht op eegne sproake. 2014.</a><sup><a href="/wiki/Wikipedia:Onbereikbare_externe_links" title="Wikipedia:Onbereikbare externe links">[dode link]</a></sup></span> </li> <li id="cite_note-66"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-66">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.coe.int/en/web/european-charter-regional-or-minority-languages/-/european-charter-for-regional-or-minority-languages-the-netherlands-should-strengthen-the-use-of-frisian-limburgish-and-low-saxon-and-support-romanes-and-yiddish">European Charter for Regional or Minority Languages: the Netherlands should strengthen the use of Frisian, Limburgish and Low Saxon, and support Romanes and Yiddish - European Charter for Regional or Minority Languages - www.coe.int</a>. <i>European Charter for Regional or Minority Languages</i>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2023-09-21">21 september 2023</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-67"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-67">↑</a></span> <span class="reference-text">"<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ad.nl/binnenland/nedersaksisch-wordt-officieel-onderdeel-van-de-nederlandse-taal~a38657a5/">Nedersaksisch wordt officieel erkende taal in Nederland</a>", <i><a href="/wiki/Algemeen_Dagblad" title="Algemeen Dagblad">Algemeen Dagbladwww</a>.ad.nl</i>, <span class="mw-formatted-date" title="2018-10-08">8 oktober 2018</span>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2018-10-12">12 oktober 2018</span>.</span> </li> <li id="cite_note-68"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-68">↑</a></span> <span class="reference-text">Als voorbeeld, in het Sallands kan mij zowel als mie of mi'j uitgesproken worden. De i'j staat voor /ɪi/ of /ɪj/.</span> </li> <li id="cite_note-69"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-69">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/wiki/Bestand:Dutch-dialects.svg" title="Bestand:Dutch-dialects.svg">Nederlandse dialecten in Nederland, Vlaanderen en Frans-Vlaanderen</a></span> </li> <li id="cite_note-70"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-70">↑</a></span> <span class="reference-text">Gooskens, C. S. & Kürschner, S. 2009 Low Saxon dialects across borders — Niedersächsische Dialecte über Grenzen hinweg. Lenz, A. N., Charlotte, G. & Siemon, R. (eds.). Franz Steiner Verlag, p. 273 - 297 (Beihefte Zeitschrift für Dialektologie und Linguistik; no. 138)</span> </li> <li id="cite_note-sanders-71"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-sanders_71-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-sanders_71-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Willy Sanders, <i>Sachsensprache, Hansesprache, Plattdeutsch</i>, Göttingen 1982, <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/3-525-01213-6" title="Speciaal:Boekbronnen/3-525-01213-6">ISBN 3-525-01213-6</a></span>; p. 74-76</span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Literatuur_2">Literatuur</h3></div> <ul><li><span style="font-variant:small-caps;">Jurjen Kooi</span>, <i>Handboek Nedersaksische taal- en letterkunde</i>, Uitgeverij Van Gorcum, 2008, <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/9789023243298" title="Speciaal:Boekbronnen/9789023243298">ISBN 9789023243298</a></span></li> <li><span style="font-variant:small-caps;">Hoppenbrouwers, C. en G.</span>, <i>De indeling van de Nederlandse streektalen: dialecten van 156 steden en dorpen geklasseerd volgens de FFM</i>, Uitgeverij Van Gorcum, 2001, <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/9789023237310" title="Speciaal:Boekbronnen/9789023237310">ISBN 9789023237310</a></span></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Woordenboeken">Woordenboeken</h4></div> <ul><li>Heinrich Kahl & Heinrich Thies: <i>Der neue Sass - Plattdeutsches Wörterbuch</i> 5e oplage. Wachholtz Verlag, Neumünster 2009, <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/978-3-529-03000-0" title="Speciaal:Boekbronnen/978-3-529-03000-0">ISBN 978-3-529-03000-0</a></span>.</li> <li>Klaus-Werner Kahl: <i>Wörterbuch des Münsterländer Platt.</i> 3e oplage. Aschendorff Verlag, Mönster 2010, <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/978-3-402-06447-4" title="Speciaal:Boekbronnen/978-3-402-06447-4">ISBN 978-3-402-06447-4</a></span>.</li></ul> </div> <div class="interProjectTemplate interProject-groot toccolours" style="display:flex; gap:1em; align-items:center; clear:both; margin:1em 0 -0.5em 0;"> <div style="min-width:max-content;"><span class="noviewer noresize" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Wikipedia-logo-v2.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Wikipedia-logo-v2.svg/25px-Wikipedia-logo-v2.svg.png" decoding="async" width="25" height="23" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Wikipedia-logo-v2.svg/38px-Wikipedia-logo-v2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Wikipedia-logo-v2.svg/50px-Wikipedia-logo-v2.svg.png 2x" data-file-width="103" data-file-height="94" /></a></span></div> <div>Zie de <i><b><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/" class="extiw" title="nds-nl:">Nederlands Nedersaksischtalige uitgave</a></b></i> van <a href="/wiki/Wikipedia" title="Wikipedia">Wikipedia</a>.</div> </div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67837862">.mw-parser-output .navigatie{position:relative;clear:both;overflow:auto;margin:1em auto -0.5em;padding:2px;background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:87%}.mw-parser-output .navigatie-bewerken{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-bewerken .mw-ui-icon::before{background-size:0.9em}.mw-parser-output .navigatie-afb-links,.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{position:absolute}.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{right:2px}.mw-parser-output .navigatie-afb-groot{float:right;padding-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:#ddeef8;padding:2px 5.5em;font-weight:bold}.mw-parser-output .navigatie-inhoud{padding:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-inhoud p:first-child{margin:0}.mw-parser-output .navigatie div[style*="background-color"],.mw-parser-output .navigatie div[style*="background"]{color:inherit}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}</style> <div class="navigatie" role="navigation" aria-labelledby="Indo-Europese_talen_>_Kentum-talen_>_Germaanse_talen_>"> <div class="navigatie-afb-links noviewer"><div class="navigatie-bewerken show-autoconfirmed nomobile"><span class="nowrap skin-invert-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Sjabloon:Navigatie_Germaanse_talen" title="Sjabloon:Navigatie Germaanse talen"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> · <span typeof="mw:File"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/nl:Overleg_sjabloon:Navigatie_Germaanse_talen" title="Overleg sjabloon"><img alt="Overleg sjabloon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> · <span typeof="mw:File"><a href="//nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Navigatie_Germaanse_talen&action=edit" title="Sjabloon bewerken"><img alt="Sjabloon bewerken" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></span></div></div> <div id="Indo-Europese_talen_>_Kentum-talen_>_Germaanse_talen_>" class="navigatie-titel"><a href="/wiki/Indo-Europese_talen" title="Indo-Europese talen">Indo-Europese talen</a> > <a href="/wiki/Kentum-_en_satemtalen" title="Kentum- en satemtalen">Kentum-talen</a> > <a href="/wiki/Germaanse_talen" title="Germaanse talen">Germaanse talen</a> ></div> <div class="navigatie-inhoud"> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67785531">.mw-parser-output .navigatie-tabel{margin:0 auto 0 auto;text-align:left}.mw-parser-output .navigatie-tabel .links{text-align:right}.mw-parser-output .navigatie-tabel .rechts{padding-left:0.5em}@media screen and (max-width:640px){.mw-parser-output .navigatie-tabel tr{display:grid;grid-template-columns:1fr;width:100%;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-tabel tr:last-of-type{margin-bottom:0}.mw-parser-output .navigatie-tabel .links{text-align:unset}.mw-parser-output .navigatie-tabel .rechts{padding:unset}}</style><table class="navigatie-tabel vatop" cellpadding="0" cellspacing="0" style=""><tbody><tr><td class="links" style=""><b><a href="/wiki/Noord-Germaanse_talen" title="Noord-Germaanse talen">Noord-Germaanse talen</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Deens" title="Deens">Deens</a> · <a href="/wiki/Faer%C3%B6ers" title="Faeröers">Faeröers</a> · <a href="/wiki/IJslands" title="IJslands">IJslands</a> · <a href="/wiki/Noors" title="Noors">Noors</a> · <a href="/wiki/Norn_(taal)" title="Norn (taal)">Norn</a>* · <a href="/wiki/Zweeds" title="Zweeds">Zweeds</a></td></tr><tr><td class="links"><b><a href="/wiki/West-Germaanse_talen" title="West-Germaanse talen">West-Germaanse talen</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Afrikaans" title="Afrikaans">Afrikaans</a> · <a href="/wiki/Duits" title="Duits">Duits</a> · <a href="/wiki/Engels_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Engels (hoofdbetekenis)">Engels</a> · <a href="/wiki/Friese_talen" title="Friese talen">Fries</a> · <a href="/wiki/Jiddisch" title="Jiddisch">Jiddisch</a> · <a href="/wiki/Limburgs" title="Limburgs">Limburgs</a> · <a href="/wiki/Luxemburgs" title="Luxemburgs">Luxemburgs</a> · <a href="/wiki/Nederduits" title="Nederduits">Nederduits</a> · <a href="/wiki/Nederlands" title="Nederlands">Nederlands</a> · <a href="/wiki/Schots_(taal)" title="Schots (taal)">Schots</a> · <a href="/wiki/Wymysoojs" title="Wymysoojs">Wymysoojs</a>**</td></tr><tr><td class="links"><b><a href="/wiki/Oost-Germaanse_talen" title="Oost-Germaanse talen">Oost-Germaanse talen</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Bourgondisch_(taal)" title="Bourgondisch (taal)">Bourgondisch</a>* · <a href="/wiki/Gotisch_(taal)" title="Gotisch (taal)">Gotisch</a>* · <a href="/wiki/Vandaals" title="Vandaals">Vandaals</a>* · <a href="/wiki/Krim-Gotisch" title="Krim-Gotisch">Krim-Gotisch</a>*</td></tr><tr><td class="links"></td><td class="rechts">* Reeds uitgestorven           ** Met uitsterven bedreigd</td></tr></tbody></table> </div></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67837862"> <div class="navigatie" role="navigation" aria-labelledby="Streektalen_in_Nederland_en_Vlaanderen"> <div class="navigatie-afb-links noviewer"><div class="navigatie-bewerken show-autoconfirmed nomobile"><span class="nowrap skin-invert-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Sjabloon:Navigatie_streektalen_Vlaanderen_en_Nederland" title="Sjabloon:Navigatie streektalen Vlaanderen en Nederland"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> · <span class="ui-state-disabled" typeof="mw:File"><span title="Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet)"><img alt="Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></span></span> · <span typeof="mw:File"><a href="//nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Navigatie_streektalen_Vlaanderen_en_Nederland&action=edit" title="Sjabloon bewerken"><img alt="Sjabloon bewerken" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></span></div></div> <div id="Streektalen_in_Nederland_en_Vlaanderen" class="navigatie-titel"><a href="/wiki/Streektaal" title="Streektaal">Streektalen</a> in Nederland en Vlaanderen</div> <div class="navigatie-inhoud"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67785531"><table class="navigatie-tabel vatop" cellpadding="0" cellspacing="0" style=""><tbody><tr><td class="links" style=""><b><a href="/wiki/Westerlauwers_Fries" title="Westerlauwers Fries">Westerlauwers Fries</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Aasters" title="Aasters">Aasters</a> · <a href="/wiki/Hindeloopers" title="Hindeloopers">Hindeloopers</a> · <a href="/wiki/Kleifries" title="Kleifries">Kleifries</a> · <a href="/wiki/Noordhoeks" title="Noordhoeks">Noordhoeks</a> · <a href="/wiki/Schiermonnikoogs" title="Schiermonnikoogs">Schiermonnikoogs</a> · <a href="/wiki/Westers_(Terschelling)" title="Westers (Terschelling)">Westers</a> · <a href="/wiki/Woudfries" title="Woudfries">Woudfries</a> · <a href="/wiki/Zuidwesthoeks" title="Zuidwesthoeks">Zuidwesthoeks</a></td></tr><tr><td class="links"><b><a href="/wiki/Friso-Saksisch" title="Friso-Saksisch">Friso-Saksisch</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Westerkwartiers" title="Westerkwartiers">Westerkwartiers</a> · <a href="/wiki/Hogelandsters" title="Hogelandsters">Hogelandsters</a> · <a href="/wiki/Stadsgronings" title="Stadsgronings">Stadsgronings</a> · Noordenvelds · <a href="/wiki/Oldambtsters" title="Oldambtsters">Oldambtsters</a> · <a href="/wiki/Veenkoloniaals" title="Veenkoloniaals">Veenkoloniaals</a> · <a href="/wiki/Westerwolds" title="Westerwolds">Westerwolds</a> · <a href="/wiki/Stellingwerfs" title="Stellingwerfs">Stellingwerfs</a></td></tr><tr><td class="links"><b><a href="/wiki/Nederlands-Nedersaksisch" title="Nederlands-Nedersaksisch">Nedersaksisch</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Drents" title="Drents">Drents</a> · <a href="/wiki/Gelders-Overijssels" title="Gelders-Overijssels">Gelders-Overijssels</a> (<a href="/wiki/Achterhoeks" title="Achterhoeks">Achterhoeks</a> · <a href="/wiki/Sallands" title="Sallands">Sallands</a>) · <a href="/wiki/Urkers" title="Urkers">Urkers</a> · <a href="/wiki/Twents_(dialect)" title="Twents (dialect)">Twents</a> · <a href="/wiki/Twents-Graafschaps" title="Twents-Graafschaps">Twents-Graafschaps</a> · <a href="/wiki/Veluws" title="Veluws">Veluws</a> · <a href="/wiki/Schokkers" title="Schokkers">Schokkers</a> †</td></tr><tr><td class="links"><span class="nowrap"><b><a href="/wiki/Friso-Frankisch" title="Friso-Frankisch">Friso-Frankisch</a>:</b></span></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Amelands" title="Amelands">Amelands</a> · <a href="/wiki/Bildts" title="Bildts">Bildts</a> · <a href="/wiki/Midslands" title="Midslands">Midslands</a> · <a href="/wiki/Stadsfries" title="Stadsfries">Stadsfries</a> · <a href="/wiki/West-Fries_(dialectgroep)" title="West-Fries (dialectgroep)">West-Fries</a> ·</td></tr><tr><td class="links"><span class="nowrap"><b><a href="/wiki/Nederfrankisch" title="Nederfrankisch">Nederfrankisch</a>:</b></span></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Brabants_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Brabants (hoofdbetekenis)">Brabants</a> · <a href="/wiki/Hollands_(dialect)" title="Hollands (dialect)">Hollands</a> (<a href="/wiki/Utrechts-Alblasserwaards" title="Utrechts-Alblasserwaards">Utrechts-Alblasserwaards</a> · <a href="/wiki/Zuid-Hollands" title="Zuid-Hollands">Zuid-Hollands</a>) · <a href="/wiki/Kleverlands" title="Kleverlands">Kleverlands</a> · <a href="/wiki/Oost-Vlaams" title="Oost-Vlaams">Oost-Vlaams</a> · <a href="/wiki/West-Vlaams" title="West-Vlaams">West-Vlaams</a> · <a href="/wiki/Zeeuws" title="Zeeuws">Zeeuws</a> · <a href="/wiki/Zuid-Gelders" title="Zuid-Gelders">Zuid-Gelders</a></td></tr><tr><td class="links"><b><a href="/wiki/Zuid-Nederfrankisch" title="Zuid-Nederfrankisch">Zuid-Nederfrankisch</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Getelands" title="Getelands">Getelands</a> · <a href="/wiki/Truierlands" title="Truierlands">Truierlands</a> · <a href="/wiki/West-Limburgs" title="West-Limburgs">West-Limburgs</a> · <a href="/wiki/Centraal_Limburgs" class="mw-redirect" title="Centraal Limburgs">Centraal Limburgs</a> · <a href="/wiki/Oost-Limburgs" title="Oost-Limburgs">Oost-Limburgs</a> · <a href="/wiki/Oostlimburgs-Ripuarisch" class="mw-redirect" title="Oostlimburgs-Ripuarisch">Oostlimburgs-Ripuarisch</a></td></tr></tbody></table> </div></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Overgenomen van "<a dir="ltr" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Nedersaksisch&oldid=68339818">https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Nedersaksisch&oldid=68339818</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categorie:Alles" title="Categorie:Alles">Categorieën</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Nedersaksisch_dialect" title="Categorie:Nedersaksisch dialect">Nedersaksisch dialect</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Nederduits" title="Categorie:Nederduits">Nederduits</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Verborgen categorieën: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Onbereikbare_externe_link" title="Categorie:Wikipedia:Onbereikbare externe link">Wikipedia:Onbereikbare externe link</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Artikel_mist_referentie_sinds_maart_2021" title="Categorie:Wikipedia:Artikel mist referentie sinds maart 2021">Wikipedia:Artikel mist referentie sinds maart 2021</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Alle_artikelen_die_een_referentie_missen" title="Categorie:Wikipedia:Alle artikelen die een referentie missen">Wikipedia:Alle artikelen die een referentie missen</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Artikel_mist_referentie_sinds_juli_2024" title="Categorie:Wikipedia:Artikel mist referentie sinds juli 2024">Wikipedia:Artikel mist referentie sinds juli 2024</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 4 nov 2024 om 21:58.</li> <li id="footer-info-copyright">De tekst is beschikbaar onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a>, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/nl">gebruiksvoorwaarden</a> voor meer informatie.<br /> Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, een organisatie zonder winstoogmerk.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia">Over Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Algemeen_voorbehoud">Disclaimers</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Gedragscode</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ontwikkelaars</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/nl.wikipedia.org">Statistieken</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieverklaring</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//nl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Nedersaksisch&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobiele weergave</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-7j489","wgBackendResponseTime":168,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.502","walltime":"0.626","ppvisitednodes":{"value":12391,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":82977,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":39663,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":22,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":4,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":55809,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 492.096 1 -total"," 69.47% 341.836 1 Sjabloon:Appendix"," 68.87% 338.923 1 Sjabloon:Bevat"," 64.88% 319.255 1 Sjabloon:References"," 31.18% 153.455 1 Sjabloon:Cite_book"," 26.57% 130.748 1 Sjabloon:Lang"," 11.10% 54.600 8 Sjabloon:Citeer_boek"," 9.41% 46.316 11 Sjabloon:Citeer_web"," 9.24% 45.459 1 Sjabloon:Infobox_taal"," 8.40% 41.336 1 Sjabloon:Infobox_generiek"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.126","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":9787056,"limit":52428800},"limitreport-logs":"de\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-587f7d4878-fqjjb","timestamp":"20241120201406","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Nedersaksisch","url":"https:\/\/nl.wikipedia.org\/wiki\/Nedersaksisch","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q168446","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q168446","author":{"@type":"Organization","name":"Bijdragers aan Wikimedia-projecten"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2003-02-06T02:24:50Z","dateModified":"2024-11-04T20:58:53Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/7\/70\/Nedersaksisch_Correct.png","headline":"taal"}</script> </body> </html>