CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="vi" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Cơ (sinh học) – Wikipedia tiếng Việt</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )viwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"vi normal","wgMonthNames":["","tháng 1","tháng 2","tháng 3","tháng 4","tháng 5","tháng 6","tháng 7","tháng 8","tháng 9","tháng 10","tháng 11","tháng 12"],"wgRequestId":"f8465ab5-0a72-4289-93b4-72e5e7ddc56f","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Cơ_(sinh_học)","wgTitle":"Cơ (sinh học)","wgCurRevisionId":69998759,"wgRevisionId":69998759,"wgArticleId":54582,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Bài cơ bản","Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback","Bài viết có trích dẫn không khớp","Mô mềm","Mô"],"wgPageViewLanguage":"vi","wgPageContentLanguage":"vi","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Cơ_(sinh_học)","wgRelevantArticleId":54582,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia" ,"wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"vi","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"vi"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":40000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q7365","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["architecture","bitness","brands","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={ "ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.did_you_mean","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.AVIM","ext.gadget.AVIM_portlet","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.purgetab","ext.gadget.switcher","ext.gadget.AdvancedSiteNotices","ext.urlShortener.toolbar", "ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=vi&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.gadget.charinsert-styles&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.3"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Skeletal_muscle.jpg/1200px-Skeletal_muscle.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="917"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Skeletal_muscle.jpg/800px-Skeletal_muscle.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="612"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Skeletal_muscle.jpg/640px-Skeletal_muscle.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="489"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Cơ (sinh học) – Wikipedia tiếng Việt"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//vi.m.wikipedia.org/wiki/C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Sửa đổi" href="/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (vi)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//vi.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://vi.wikipedia.org/wiki/C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.vi"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Nguồn cấp Atom của Wikipedia" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Cơ_sinh_học rootpage-Cơ_sinh_học skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Bước tới nội dung</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Trình đơn chính" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Trình đơn chính</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Trình đơn chính</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Điều hướng </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" title="Xem trang chính [z]" accesskey="z"><span>Trang Chính</span></a></li><li id="n-wikipedia-featuredcontent" class="mw-list-item"><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:N%E1%BB%99i_dung_ch%E1%BB%8Dn_l%E1%BB%8Dc"><span>Nội dung chọn lọc</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ng%E1%BA%ABu_nhi%C3%AAn" title="Xem trang ngẫu nhiên [x]" accesskey="x"><span>Bài viết ngẫu nhiên</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y" title="Danh sách thay đổi gần đây trong wiki [r]" accesskey="r"><span>Thay đổi gần đây</span></a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:B%C3%A1o_l%E1%BB%97i_b%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt"><span>Báo lỗi nội dung</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikipedia-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikipedia-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> Tương tác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-wikipedia-helppage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:S%C3%A1ch_h%C6%B0%E1%BB%9Bng_d%E1%BA%ABn"><span>Hướng dẫn</span></a></li><li id="n-aboutsite" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u"><span>Giới thiệu Wikipedia</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:C%E1%BB%99ng_%C4%91%E1%BB%93ng" title="Giới thiệu dự án, cách sử dụng và tìm kiếm thông tin ở đây"><span>Cộng đồng</span></a></li><li id="n-wikipedia-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn"><span>Thảo luận chung</span></a></li><li id="n-wikipedia-helpdesk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%C3%BAp_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_Wikipedia"><span>Giúp sử dụng</span></a></li><li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="//vi.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Liên_lạc"><span>Liên lạc</span></a></li><li id="n-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tr%C3%ACnh_t%E1%BA%A3i_l%C3%AAn_t%E1%BA%ADp_tin"><span>Tải lên tập tin</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Bách khoa toàn thư mở" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-vi.svg" width="120" height="10" style="width: 7.5em; height: 0.625em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:T%C3%ACm_ki%E1%BA%BFm" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Tìm kiếm</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Tìm kiếm trên Wikipedia" aria-label="Tìm kiếm trên Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Đặc_biệt:Tìm_kiếm"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Tìm kiếm</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Công cụ cá nhân"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Giao diện" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Giao diện</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi" class=""><span>Quyên góp</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=C%C6%A1+%28sinh+h%E1%BB%8Dc%29" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản" class=""><span>Tạo tài khoản</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=C%C6%A1+%28sinh+h%E1%BB%8Dc%29" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o" class=""><span>Đăng nhập</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Thêm tùy chọn" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ cá nhân" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ cá nhân</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Bảng chọn thành viên" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi"><span>Quyên góp</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=C%C6%A1+%28sinh+h%E1%BB%8Dc%29" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Tạo tài khoản</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=C%C6%A1+%28sinh+h%E1%BB%8Dc%29" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Đăng nhập</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Trang dành cho người dùng chưa đăng nhập <a href="/wiki/Tr%E1%BB%A3_gi%C3%BAp:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u" aria-label="Tìm hiểu thêm về sửa đổi"><span>tìm hiểu thêm</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C3%B3ng_g%C3%B3p_c%E1%BB%A7a_t%C3%B4i" title="Danh sách các sửa đổi được thực hiện qua địa chỉ IP này [y]" accesskey="y"><span>Đóng góp</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_t%C3%B4i" title="Thảo luận với địa chỉ IP này [n]" accesskey="n"><span>Thảo luận cho địa chỉ IP này</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Nội dung" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Nội dung</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ẩn</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Đầu</div> </a> </li> <li id="toc-Cấu_trúc" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Cấu_trúc"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Cấu trúc</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Cấu_trúc-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Cấu trúc</span> </button> <ul id="toc-Cấu_trúc-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Các_loại" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Các_loại"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Các loại</span> </div> </a> <ul id="toc-Các_loại-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Các_loại_sợi_cơ_xương" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Các_loại_sợi_cơ_xương"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Các loại sợi cơ xương</span> </div> </a> <ul id="toc-Các_loại_sợi_cơ_xương-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Các_loại_sợi_cơ_xương_có_xương_sống" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Các_loại_sợi_cơ_xương_có_xương_sống"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2.1</span> <span>Các loại sợi cơ xương có xương sống</span> </div> </a> <ul id="toc-Các_loại_sợi_cơ_xương_có_xương_sống-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Vi_giải_phẫu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Vi_giải_phẫu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>Vi giải phẫu</span> </div> </a> <ul id="toc-Vi_giải_phẫu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tổng_giải_phẫu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tổng_giải_phẫu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4</span> <span>Tổng giải phẫu</span> </div> </a> <ul id="toc-Tổng_giải_phẫu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Hệ_cơ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Hệ_cơ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.5</span> <span>Hệ cơ</span> </div> </a> <ul id="toc-Hệ_cơ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Phát_triển" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Phát_triển"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.6</span> <span>Phát triển</span> </div> </a> <ul id="toc-Phát_triển-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Sinh_lý_học" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Sinh_lý_học"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Sinh lý học</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Sinh_lý_học-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Sinh lý học</span> </button> <ul id="toc-Sinh_lý_học-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Sự_co_lại" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Sự_co_lại"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Sự co lại</span> </div> </a> <ul id="toc-Sự_co_lại-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kiểm_soát_thần_kinh" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kiểm_soát_thần_kinh"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Kiểm soát thần kinh</span> </div> </a> <ul id="toc-Kiểm_soát_thần_kinh-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Cảm_nhận_trạng_thái" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Cảm_nhận_trạng_thái"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2.1</span> <span>Cảm nhận trạng thái</span> </div> </a> <ul id="toc-Cảm_nhận_trạng_thái-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Tiêu_thụ_năng_lượng" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tiêu_thụ_năng_lượng"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Tiêu thụ năng lượng</span> </div> </a> <ul id="toc-Tiêu_thụ_năng_lượng-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Hiệu_quả" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Hiệu_quả"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3.1</span> <span>Hiệu quả</span> </div> </a> <ul id="toc-Hiệu_quả-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Sức_mạnh" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Sức_mạnh"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4</span> <span>Sức mạnh</span> </div> </a> <ul id="toc-Sức_mạnh-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Sức_mạnh_sinh_lý" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Sức_mạnh_sinh_lý"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4.1</span> <span>Sức mạnh sinh lý</span> </div> </a> <ul id="toc-Sức_mạnh_sinh_lý-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Cơ_mạnh_nhất_ở_người" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Cơ_mạnh_nhất_ở_người"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4.2</span> <span>Cơ mạnh nhất ở người</span> </div> </a> <ul id="toc-Cơ_mạnh_nhất_ở_người-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Tham_khảo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Tham_khảo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Tham khảo</span> </div> </a> <ul id="toc-Tham_khảo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Nội dung" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Đóng mở mục lục" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Đóng mở mục lục</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Cơ (sinh học)</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Xem bài viết trong ngôn ngữ khác. Bài có sẵn trong 139 ngôn ngữ" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-139" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">139 ngôn ngữ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Spier" title="Spier – Tiếng Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Spier" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Tiếng Afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Muskel" title="Muskel – Tiếng Đức (Thụy Sĩ)" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Muskel" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="Tiếng Đức (Thụy Sĩ)" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%A1%E1%8A%95%E1%89%BB" title="ጡንቻ – Tiếng Amharic" lang="am" hreflang="am" data-title="ጡንቻ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="Tiếng Amharic" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%B6%D9%84%D8%A9" title="عضلة – Tiếng Ả Rập" lang="ar" hreflang="ar" data-title="عضلة" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Tiếng Ả Rập" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Musclo" title="Musclo – Tiếng Aragon" lang="an" hreflang="an" data-title="Musclo" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="Tiếng Aragon" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%A5%DC%98%DC%A9%DC%92%DC%AA%DC%AC%DC%90" title="ܥܘܩܒܪܬܐ – Tiếng Aramaic" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܥܘܩܒܪܬܐ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="Tiếng Aramaic" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AA%E0%A7%87%E0%A6%B6%E0%A7%80" title="পেশী – Tiếng Assam" lang="as" hreflang="as" data-title="পেশী" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="Tiếng Assam" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/M%C3%BAsculu" title="Músculu – Tiếng Asturias" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Músculu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Tiếng Asturias" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D1%87%D0%BE%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%BB" title="Ччорбал – Tiếng Avaric" lang="av" hreflang="av" data-title="Ччорбал" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="Tiếng Avaric" class="interlanguage-link-target"><span>Авар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/%C6%8Fz%C9%99l%C9%99" title="Əzələ – Tiếng Azerbaijan" lang="az" hreflang="az" data-title="Əzələ" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Tiếng Azerbaijan" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Otot" title="Otot – Tiếng Indonesia" lang="id" hreflang="id" data-title="Otot" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Tiếng Indonesia" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Otot" title="Otot – Tiếng Mã Lai" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Otot" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Tiếng Mã Lai" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AA%E0%A7%87%E0%A6%B6%E0%A7%80" title="পেশী – Tiếng Bangla" lang="bn" hreflang="bn" data-title="পেশী" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Tiếng Bangla" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Kin-bah" title="Kin-bah – Tiếng Mân Nam" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Kin-bah" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Tiếng Mân Nam" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%83%D0%BB%D0%B4%D0%B0%D1%80" title="Мускулдар – Tiếng Bashkir" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Мускулдар" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="Tiếng Bashkir" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8B" title="Мускулы – Tiếng Belarus" lang="be" hreflang="be" data-title="Мускулы" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Tiếng Belarus" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D1%8F%D0%B3%D0%BB%D1%96%D1%86%D1%8B" title="Цягліцы – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Цягліцы" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%B8%E0%A4%AA%E0%A5%87%E0%A4%B6%E0%A5%80" title="मांसपेशी – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="मांसपेशी" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Kalamnan" title="Kalamnan – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Kalamnan" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Mi%C5%A1i%C4%87" title="Mišić – Tiếng Bosnia" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Mišić" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Tiếng Bosnia" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Kigenn" title="Kigenn – Tiếng Breton" lang="br" hreflang="br" data-title="Kigenn" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Tiếng Breton" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%83%D0%BB" title="Мускул – Tiếng Bulgaria" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Мускул" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Tiếng Bulgaria" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BB%D1%81%D0%B0%D0%BD" title="Балсан – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Балсан" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/M%C3%BAscul" title="Múscul – Tiếng Catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Múscul" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Tiếng Catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%BD%D0%BA%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B5" title="Сенкерле – Tiếng Chuvash" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Сенкерле" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Tiếng Chuvash" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Sval" title="Sval – Tiếng Séc" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Sval" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tiếng Séc" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Cyhyr" title="Cyhyr – Tiếng Wales" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Cyhyr" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Tiếng Wales" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Muskel" title="Muskel – Tiếng Đan Mạch" lang="da" hreflang="da" data-title="Muskel" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Tiếng Đan Mạch" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%DD%A3%D9%84%D8%B6%D9%85%D8%A9" title="ݣلضمة – Moroccan Arabic" lang="ary" hreflang="ary" data-title="ݣلضمة" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Moroccan Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/Deahkki" title="Deahkki – Tiếng Sami Miền Bắc" lang="se" hreflang="se" data-title="Deahkki" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="Tiếng Sami Miền Bắc" class="interlanguage-link-target"><span>Davvisámegiella</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de badge-Q70894304 mw-list-item" title=""><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Muskel" title="Muskel – Tiếng Đức" lang="de" hreflang="de" data-title="Muskel" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Tiếng Đức" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Lihas" title="Lihas – Tiếng Estonia" lang="et" hreflang="et" data-title="Lihas" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Tiếng Estonia" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CF%85%CF%82" title="Μυς – Tiếng Hy Lạp" lang="el" hreflang="el" data-title="Μυς" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Tiếng Hy Lạp" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Muscle" title="Muscle – Tiếng Anh" lang="en" hreflang="en" data-title="Muscle" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Tiếng Anh" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/M%C3%BAsculo" title="Músculo – Tiếng Tây Ban Nha" lang="es" hreflang="es" data-title="Músculo" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Tiếng Tây Ban Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Muskolo" title="Muskolo – Tiếng Quốc Tế Ngữ" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Muskolo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Tiếng Quốc Tế Ngữ" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Muskulu" title="Muskulu – Tiếng Basque" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Muskulu" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Tiếng Basque" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%87%DB%8C%DA%86%D9%87" title="ماهیچه – Tiếng Ba Tư" lang="fa" hreflang="fa" data-title="ماهیچه" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Tiếng Ba Tư" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Muscle" title="Muscle – Tiếng Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Muscle" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Tiếng Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Muscle" title="Muscle – Tiếng Pháp" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Muscle" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Tiếng Pháp" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Spier" title="Spier – Tiếng Frisia" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Spier" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Tiếng Frisia" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Mat%C3%A1n" title="Matán – Tiếng Ireland" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Matán" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Tiếng Ireland" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/M%C3%BAsculo" title="Músculo – Tiếng Galician" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Músculo" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Tiếng Galician" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EA%B7%BC%EC%9C%A1" title="근육 – Tiếng Hàn" lang="ko" hreflang="ko" data-title="근육" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Tiếng Hàn" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Մկաններ – Tiếng Armenia" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Մկաններ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Tiếng Armenia" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%87%E0%A4%B6%E0%A5%80" title="पेशी – Tiếng Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="पेशी" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Tiếng Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Mi%C5%A1i%C4%87" title="Mišić – Tiếng Croatia" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Mišić" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Tiếng Croatia" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Muskulo" title="Muskulo – Tiếng Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Muskulo" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Tiếng Ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Piskel" title="Piskel – Tiếng Iloko" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Piskel" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="Tiếng Iloko" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Musculo" title="Musculo – Tiếng Khoa Học Quốc Tế" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Musculo" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="Tiếng Khoa Học Quốc Tế" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/V%C3%B6%C3%B0vi" title="Vöðvi – Tiếng Iceland" lang="is" hreflang="is" data-title="Vöðvi" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="Tiếng Iceland" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Muscolo" title="Muscolo – Tiếng Italy" lang="it" hreflang="it" data-title="Muscolo" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Tiếng Italy" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A9%D7%A8%D7%99%D7%A8" title="שריר – Tiếng Do Thái" lang="he" hreflang="he" data-title="שריר" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Tiếng Do Thái" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Otot" title="Otot – Tiếng Java" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Otot" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="Tiếng Java" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/Nimvi%C9%96e" title="Nimviɖe – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Nimviɖe" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B8%E0%B3%8D%E0%B2%A8%E0%B2%BE%E0%B2%AF%E0%B3%81" title="ಸ್ನಾಯು – Tiếng Kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಸ್ನಾಯು" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="Tiếng Kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="კუნთები – Tiếng Georgia" lang="ka" hreflang="ka" data-title="კუნთები" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Tiếng Georgia" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D2%B1%D0%BB%D1%88%D1%8B%D2%9B_%D0%B5%D1%82" title="Бұлшық ет – Tiếng Kazakh" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Бұлшық ет" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Tiếng Kazakh" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%83%D0%BB%D1%87%D1%83%D2%A3" title="Булчуң – Tiếng Kyrgyz" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Булчуң" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="Tiếng Kyrgyz" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Musuli" title="Musuli – Tiếng Swahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Musuli" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="Tiếng Swahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Misk" title="Misk – Tiếng Haiti" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Misk" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="Tiếng Haiti" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Mousk" title="Mousk – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Mousk" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Mas%C3%BBlke" title="Masûlke – Tiếng Kurd" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Masûlke" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Tiếng Kurd" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lbe mw-list-item"><a href="https://lbe.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%88%D0%B8" title="Биши – Lak" lang="lbe" hreflang="lbe" data-title="Биши" data-language-autonym="Лакку" data-language-local-name="Lak" class="interlanguage-link-target"><span>Лакку</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%81%E0%BB%89%E0%BA%B2%E0%BA%A1" title="ກ້າມ – Tiếng Lào" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ກ້າມ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="Tiếng Lào" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Musculus" title="Musculus – Tiếng La-tinh" lang="la" hreflang="la" data-title="Musculus" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Tiếng La-tinh" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Musku%C4%BCi" title="Muskuļi – Tiếng Latvia" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Muskuļi" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Tiếng Latvia" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Muskel" title="Muskel – Tiếng Luxembourg" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Muskel" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="Tiếng Luxembourg" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Raumuo" title="Raumuo – Tiếng Litva" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Raumuo" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Tiếng Litva" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Spier" title="Spier – Tiếng Limburg" lang="li" hreflang="li" data-title="Spier" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="Tiếng Limburg" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/Montung%C3%A1" title="Montungá – Tiếng Lingala" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Montungá" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="Tiếng Lingala" class="interlanguage-link-target"><span>Lingála</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Musculo" title="Musculo – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Musculo" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Muscol" title="Muscol – Tiếng Lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Muscol" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Tiếng Lombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Izom" title="Izom – Tiếng Hungary" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Izom" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Tiếng Hungary" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%83%D0%BB" title="Мускул – Tiếng Macedonia" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Мускул" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Tiếng Macedonia" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Hozatra" title="Hozatra – Tiếng Malagasy" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Hozatra" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="Tiếng Malagasy" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%87%E0%B4%B6%E0%B4%BF" title="പേശി – Tiếng Malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="പേശി" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Tiếng Malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A5%82" title="स्नायू – Tiếng Marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="स्नायू" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Tiếng Marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Otot" title="Otot – Tiếng Minangkabau" lang="min" hreflang="min" data-title="Otot" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="Tiếng Minangkabau" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/G%E1%B9%B3%CC%86ng-n%E1%B9%B3%CC%86k" title="Gṳ̆ng-nṳ̆k – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Gṳ̆ng-nṳ̆k" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%83%D0%BB%D1%87%D0%B8%D0%BD" title="Булчин – Tiếng Mông Cổ" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Булчин" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="Tiếng Mông Cổ" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%80%E1%80%BC%E1%80%BD%E1%80%80%E1%80%BA%E1%80%9E%E1%80%AC%E1%80%B8" title="ကြွက်သား – Tiếng Miến Điện" lang="my" hreflang="my" data-title="ကြွက်သား" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="Tiếng Miến Điện" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fj mw-list-item"><a href="https://fj.wikipedia.org/wiki/Masela" title="Masela – Tiếng Fiji" lang="fj" hreflang="fj" data-title="Masela" data-language-autonym="Na Vosa Vakaviti" data-language-local-name="Tiếng Fiji" class="interlanguage-link-target"><span>Na Vosa Vakaviti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Spier_(anatomie)" title="Spier (anatomie) – Tiếng Hà Lan" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Spier (anatomie)" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Tiếng Hà Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E7%AD%8B%E8%82%89" title="筋肉 – Tiếng Nhật" lang="ja" hreflang="ja" data-title="筋肉" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Tiếng Nhật" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B8%D0%BB%D1%85%D0%B0" title="Дилха – Tiếng Chechen" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Дилха" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="Tiếng Chechen" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Muskel" title="Muskel – Tiếng Na Uy (Bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Muskel" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Muskel" title="Muskel – Tiếng Na Uy (Nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Muskel" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Muscle" title="Muscle – Tiếng Occitan" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Muscle" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Tiếng Occitan" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D0%BE%D0%B3%D0%B0%D1%88%D1%8B%D0%BB" title="Чогашыл – Eastern Mari" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Чогашыл" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="Eastern Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Олык марий</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Muskullar" title="Muskullar – Tiếng Uzbek" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Muskullar" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Tiếng Uzbek" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AA%E0%A9%B1%E0%A8%A0%E0%A8%BE" title="ਪੱਠਾ – Tiếng Punjab" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਪੱਠਾ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Tiếng Punjab" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pag mw-list-item"><a href="https://pag.wikipedia.org/wiki/Laman" title="Laman – Tiếng Pangasinan" lang="pag" hreflang="pag" data-title="Laman" data-language-autonym="Pangasinan" data-language-local-name="Tiếng Pangasinan" class="interlanguage-link-target"><span>Pangasinan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D9%86%DA%88%DB%92_%D8%AF%DB%92_%D9%BE%D9%B9%DA%BE%DB%92" title="پنڈے دے پٹھے – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="پنڈے دے پٹھے" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Muskel" title="Muskel – Tiếng Hạ Giéc-man" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Muskel" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="Tiếng Hạ Giéc-man" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Mi%C4%99sie%C5%84" title="Mięsień – Tiếng Ba Lan" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Mięsień" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Tiếng Ba Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/M%C3%BAsculo" title="Músculo – Tiếng Bồ Đào Nha" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Músculo" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Tiếng Bồ Đào Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Mu%C8%99chi_(anatomie)" title="Mușchi (anatomie) – Tiếng Romania" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Mușchi (anatomie)" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Tiếng Romania" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Sinchi_aycha" title="Sinchi aycha – Tiếng Quechua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Sinchi aycha" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="Tiếng Quechua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%8F%D0%B7" title="Мяз – Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Мяз" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%8B%D1%88%D1%86%D1%8B" title="Мышцы – Tiếng Nga" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Мышцы" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Tiếng Nga" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%8B%D0%BB%D1%87%D1%8B%D2%A5" title="Былчыҥ – Tiếng Sakha" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Былчыҥ" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="Tiếng Sakha" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Muskuli" title="Muskuli – Tiếng Albania" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Muskuli" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Tiếng Albania" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Muscle" title="Muscle – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Muscle" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B4%DA%AA%D9%88%D9%86" title="مشڪون – Tiếng Sindhi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="مشڪون" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="Tiếng Sindhi" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Sval" title="Sval – Tiếng Slovak" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Sval" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Tiếng Slovak" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Mi%C5%A1ica" title="Mišica – Tiếng Slovenia" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Mišica" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Tiếng Slovenia" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Muruq" title="Muruq – Tiếng Somali" lang="so" hreflang="so" data-title="Muruq" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="Tiếng Somali" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B3%D9%88%D9%88%D9%84%DA%A9%DB%95" title="ماسوولکە – Tiếng Kurd Miền Trung" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ماسوولکە" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Tiếng Kurd Miền Trung" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B8%D1%88%D0%B8%D1%9B" title="Мишић – Tiếng Serbia" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Мишић" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Tiếng Serbia" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Mi%C5%A1i%C4%87i" title="Mišići – Tiếng Serbo-Croatia" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Mišići" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Tiếng Serbo-Croatia" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Otot" title="Otot – Tiếng Sunda" lang="su" hreflang="su" data-title="Otot" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="Tiếng Sunda" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Lihas" title="Lihas – Tiếng Phần Lan" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Lihas" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Tiếng Phần Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Muskel" title="Muskel – Tiếng Thụy Điển" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Muskel" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Tiếng Thụy Điển" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Kalamnan" title="Kalamnan – Tiếng Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Kalamnan" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tiếng Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%A4%E0%AE%9A%E0%AF%88" title="தசை – Tiếng Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="தசை" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tiếng Tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Tama%E1%BA%93walt" title="Tamaẓwalt – Tiếng Kabyle" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Tamaẓwalt" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="Tiếng Kabyle" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%83%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Мускуллар – Tiếng Tatar" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Мускуллар" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="Tiếng Tatar" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B0%B0%E0%B0%82" title="కండరం – Tiếng Telugu" lang="te" hreflang="te" data-title="కండరం" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="Tiếng Telugu" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%AD" title="กล้ามเนื้อ – Tiếng Thái" lang="th" hreflang="th" data-title="กล้ามเนื้อ" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Tiếng Thái" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chr mw-list-item"><a href="https://chr.wikipedia.org/wiki/%E1%8E%AD%E1%8F%AB%E1%8F%AF%E1%8E%AD_%E1%8F%A7%E1%8F%88%E1%8F%93%E1%8F%9F" title="ᎭᏫᏯᎭ ᏧᏈᏓᏟ – Tiếng Cherokee" lang="chr" hreflang="chr" data-title="ᎭᏫᏯᎭ ᏧᏈᏓᏟ" data-language-autonym="ᏣᎳᎩ" data-language-local-name="Tiếng Cherokee" class="interlanguage-link-target"><span>ᏣᎳᎩ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Kas" title="Kas – Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Kas" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%27%D1%8F%D0%B7%D0%B8" title="М'язи – Tiếng Ukraina" lang="uk" hreflang="uk" data-title="М'язи" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Tiếng Ukraina" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%B6%D9%84%D8%A7%D8%AA" title="عضلات – Tiếng Urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="عضلات" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Tiếng Urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D9%85%DB%87%D8%B3%D9%83%DB%87%D9%84" title="مۇسكۇل – Tiếng Uyghur" lang="ug" hreflang="ug" data-title="مۇسكۇل" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="Tiếng Uyghur" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Noh" title="Noh – Tiếng Choang" lang="za" hreflang="za" data-title="Noh" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="Tiếng Choang" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Muskli" title="Muskli – Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Muskli" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Musse" title="Musse – Tiếng Walloon" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Musse" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="Tiếng Walloon" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Spiere_(anatomie)" title="Spiere (anatomie) – West Flemish" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Spiere (anatomie)" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="West Flemish" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Masol" title="Masol – Tiếng Waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Masol" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Tiếng Waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E8%82%8C%E8%82%89" title="肌肉 – Tiếng Ngô" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="肌肉" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Tiếng Ngô" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%9C" title="מוסקל – Tiếng Yiddish" lang="yi" hreflang="yi" data-title="מוסקל" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="Tiếng Yiddish" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/I%E1%B9%A3an" title="Iṣan – Tiếng Yoruba" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Iṣan" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="Tiếng Yoruba" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E8%82%8C%E8%82%89" title="肌肉 – Tiếng Quảng Đông" lang="yue" hreflang="yue" data-title="肌肉" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Tiếng Quảng Đông" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Bazi" title="Bazi – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Bazi" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Moskols" title="Moskols – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Moskols" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%82%8C%E8%82%89" title="肌肉 – Tiếng Trung" lang="zh" hreflang="zh" data-title="肌肉" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Tiếng Trung" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/Sepir" title="Sepir – Tiếng Betawi" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Sepir" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="Tiếng Betawi" class="interlanguage-link-target"><span>Betawi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iba mw-list-item"><a href="https://iba.wikipedia.org/wiki/Bingkul" title="Bingkul – Tiếng Iban" lang="iba" hreflang="iba" data-title="Bingkul" data-language-autonym="Jaku Iban" data-language-local-name="Tiếng Iban" class="interlanguage-link-target"><span>Jaku Iban</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q7365#sitelinks-wikipedia" title="Sửa liên kết giữa ngôn ngữ" class="wbc-editpage">Sửa liên kết</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Không gian tên"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)" title="Xem bài viết [c]" accesskey="c"><span>Bài viết</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn:C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)" rel="discussion" title="Thảo luận về trang này [t]" accesskey="t"><span>Thảo luận</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Thay đổi biến thể ngôn ngữ" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Tiếng Việt</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Giao diện"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&action=history" title="Các phiên bản cũ của trang này [h]" accesskey="h"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Công cụ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Thêm tùy chọn" > <div class="vector-menu-heading"> Tác vụ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&action=history"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Chung </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_%C4%91%E1%BA%BFn_%C4%91%C3%A2y/C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)" title="Các trang liên kết đến đây [j]" accesskey="j"><span>Các liên kết đến đây</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_li%C3%AAn_quan/C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)" rel="nofollow" title="Thay đổi gần đây của các trang liên kết đến đây [k]" accesskey="k"><span>Thay đổi liên quan</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Trang_%C4%91%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t" title="Một danh sách chứa tất cả trang đặc biệt [q]" accesskey="q"><span>Trang đặc biệt</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&oldid=69998759" title="Liên kết thường trực đến phiên bản này của trang"><span>Liên kết thường trực</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&action=info" title="Thêm chi tiết về trang này"><span>Thông tin trang</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Tr%C3%ADch_d%E1%BA%ABn&page=C%C6%A1_%28sinh_h%E1%BB%8Dc%29&id=69998759&wpFormIdentifier=titleform" title="Hướng dẫn cách trích dẫn trang này"><span>Trích dẫn trang này</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FC%25C6%25A1_%28sinh_h%25E1%25BB%258Dc%29"><span>Lấy URL ngắn gọn</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:QrCode&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FC%25C6%25A1_%28sinh_h%25E1%25BB%258Dc%29"><span>Tải mã QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> In và xuất </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:S%C3%A1ch&bookcmd=book_creator&referer=C%C6%A1+%28sinh+h%E1%BB%8Dc%29"><span>Tạo một quyển sách</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:DownloadAsPdf&page=C%C6%A1_%28sinh_h%E1%BB%8Dc%29&action=show-download-screen"><span>Tải dưới dạng PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&printable=yes" title="Bản để in ra của trang [p]" accesskey="p"><span>Bản để in ra</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Tại dự án khác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Muscle" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q7365" title="Liên kết đến khoản mục kết nối trong kho dữ liệu [g]" accesskey="g"><span>Khoản mục Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Giao diện</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ẩn</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-1000BCB" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikipedia:Danh_s%C3%A1ch_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n_n%C3%AAn_c%C3%B3" title="Đây là một bài viết cơ bản. Nhấn vào đây để biết thêm thông tin."><img alt="Đây là một bài viết cơ bản. Nhấn vào đây để biết thêm thông tin." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg/20px-1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg.png" decoding="async" width="20" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg/30px-1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg/40px-1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg.png 2x" data-file-width="103" data-file-height="94" /></a></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Bách khoa toàn thư mở Wikipedia</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="vi" dir="ltr"><p class="mw-empty-elt"> </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Skeletal_muscle.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Skeletal_muscle.jpg/300px-Skeletal_muscle.jpg" decoding="async" width="300" height="229" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Skeletal_muscle.jpg/450px-Skeletal_muscle.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Skeletal_muscle.jpg/600px-Skeletal_muscle.jpg 2x" data-file-width="1303" data-file-height="996" /></a><figcaption>Các mô cơ nhìn từ trên xuống.</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Jay_Cutler_%E2%80%93_Loaded_056_(15446852851).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/Jay_Cutler_%E2%80%93_Loaded_056_%2815446852851%29.jpg/200px-Jay_Cutler_%E2%80%93_Loaded_056_%2815446852851%29.jpg" decoding="async" width="200" height="368" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/Jay_Cutler_%E2%80%93_Loaded_056_%2815446852851%29.jpg/300px-Jay_Cutler_%E2%80%93_Loaded_056_%2815446852851%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/Jay_Cutler_%E2%80%93_Loaded_056_%2815446852851%29.jpg/400px-Jay_Cutler_%E2%80%93_Loaded_056_%2815446852851%29.jpg 2x" data-file-width="1108" data-file-height="2036" /></a><figcaption>Vận động viên thể hình Mỹ Jay Cutler trong một buổi họp báo. Ta có thể nhìn thấy rõ cơ bắp trên cánh tay của anh</figcaption></figure> <p><b>Cơ</b> là một <a href="/wiki/M%C3%B4_m%E1%BB%81m" title="Mô mềm">mô mềm</a> có ở hầu hết các loài động vật. <a href="/wiki/T%E1%BA%BF_b%C3%A0o_c%C6%A1" title="Tế bào cơ">Tế bào cơ</a> chứa <a href="/wiki/Protein" title="Protein">các</a> sợi <a href="/wiki/Protein" title="Protein">protein</a> <a href="/wiki/S%E1%BB%A3i_actin" title="Sợi actin">actin</a> và <a href="/wiki/Myosin" title="Myosin">myosin</a> trượt qua nhau, tạo ra sự <a href="/wiki/Co_c%C6%A1" title="Co cơ">co lại</a> làm thay đổi cả chiều dài và hình dạng của tế bào. Cơ bắp có chức năng tạo ra lực và <a href="/wiki/Chuy%E1%BB%83n_%C4%91%E1%BB%99ng" title="Chuyển động">chuyển động</a>. Chúng chịu trách nhiệm chính trong việc duy trì và thay đổi <a href="/w/index.php?title=V%E1%BB%8B_tr%C3%AD_con_ng%C6%B0%E1%BB%9Di&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vị trí con người (trang không tồn tại)">tư thế</a>, <a href="/wiki/Di_chuy%E1%BB%83n_%E1%BB%9F_%C4%91%E1%BB%99ng_v%E1%BA%ADt" title="Di chuyển ở động vật">vận động</a>, cũng như chuyển động của <a href="/wiki/C%C6%A1_quan_(sinh_h%E1%BB%8Dc)" title="Cơ quan (sinh học)">các cơ quan nội tạng</a>, chẳng hạn như sự co bóp của <a href="/wiki/Tim" title="Tim">tim</a> và di chuyển thức ăn qua <a href="/wiki/H%E1%BB%87_ti%C3%AAu_h%C3%B3a_ng%C6%B0%E1%BB%9Di" title="Hệ tiêu hóa người">hệ tiêu hóa</a> thông qua <a href="/wiki/S%E1%BB%B1_nhu_%C4%91%E1%BB%99ng" title="Sự nhu động">nhu động</a>. </p><p><a href="/wiki/M%C3%B4_c%C6%A1" class="mw-redirect" title="Mô cơ">Các mô cơ</a> có nguồn gốc từ lớp <a href="/wiki/Trung_b%C3%AC" class="mw-redirect" title="Trung bì">trung bì</a> của <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%9Bp_m%E1%BA%A7m&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lớp mầm (trang không tồn tại)">tế bào mầm</a> phôi trong một quá trình được gọi là quá trình <a href="/w/index.php?title=Myogenesis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Myogenesis (trang không tồn tại)">sinh cơ</a>. Có ba loại cơ, <a href="/wiki/C%C6%A1_x%C6%B0%C6%A1ng" class="mw-redirect" title="Cơ xương">xương</a> hoặc vân, <a href="/wiki/C%C6%A1_tim" title="Cơ tim">tim</a> và cơ <a href="/wiki/C%C6%A1_tr%C6%A1n" title="Cơ trơn">trơn</a>. Hoạt động của cơ có thể được phân loại là tự nguyện hoặc không tự nguyện. Cơ tim và cơ trơn co lại mà không cần suy nghĩ có ý thức và được gọi là không tự chủ, trong khi cơ xương co lại theo lệnh.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Cơ xương lần lượt có thể được chia thành các sợi co giật nhanh và chậm. </p><p>Cơ bắp chủ yếu được cung cấp bởi <a href="/wiki/Oxy_h%C3%B3a_kh%E1%BB%AD" class="mw-redirect" title="Oxy hóa khử">quá trình oxy hóa</a> <a href="/wiki/Ch%E1%BA%A5t_b%C3%A9o" title="Chất béo">chất béo</a> và <a href="/wiki/Cacbohydrat" class="mw-redirect" title="Cacbohydrat">carbohydrate</a>, nhưng các phản ứng hóa học <a href="/wiki/Qu%C3%A1_tr%C3%ACnh_l%C3%AAn_men_axit_lactic" class="mw-redirect" title="Quá trình lên men axit lactic">kỵ khí</a> cũng được sử dụng, đặc biệt là bởi các sợi co giật nhanh. Những phản ứng hóa học này tạo ra các phân tử <a href="/wiki/Adenosine_triphosphat" class="mw-redirect" title="Adenosine triphosphat">adenosine triphosphate</a> (ATP) được sử dụng để cung cấp năng lượng cho chuyển động của các đầu myosin.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Cấu_trúc"><span id="C.E1.BA.A5u_tr.C3.BAc"></span>Cấu trúc</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&veaction=edit&section=1" title="Sửa đổi phần “Cấu trúc”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&action=edit&section=1" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Cấu trúc"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Giải phẫu của cơ bao gồm <a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%95ng_gi%E1%BA%A3i_ph%E1%BA%ABu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tổng giải phẫu (trang không tồn tại)">giải phẫu tổng thể</a>, bao gồm tất cả các cơ của một sinh vật và giải <a href="/wiki/M%C3%B4_h%E1%BB%8Dc" title="Mô học">phẫu vi mô</a>, bao gồm các cấu trúc của một cơ duy nhất. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Các_loại"><span id="C.C3.A1c_lo.E1.BA.A1i"></span>Các loại</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&veaction=edit&section=2" title="Sửa đổi phần “Các loại”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&action=edit&section=2" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Các loại"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADptin:414_Skeletal_Smooth_Cardiac.jpg"><img resource="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:414_Skeletal_Smooth_Cardiac.jpg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/414_Skeletal_Smooth_Cardiac.jpg/220px-414_Skeletal_Smooth_Cardiac.jpg" decoding="async" width="220" height="370" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/414_Skeletal_Smooth_Cardiac.jpg/330px-414_Skeletal_Smooth_Cardiac.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/414_Skeletal_Smooth_Cardiac.jpg/440px-414_Skeletal_Smooth_Cardiac.jpg 2x" data-file-width="635" data-file-height="1068" /></a><figcaption>Cơ <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200929072715/https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp">Lưu trữ</a> 2020-09-29 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> thể chứa ba loại mô cơ: (a) cơ vân, (b) cơ trơn và (c) cơ tim. (Độ phóng đại như nhau)</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/M%C3%B4_c%C6%A1" class="mw-redirect" title="Mô cơ">Mô cơ</a> là một <a href="/wiki/M%C3%B4_m%E1%BB%81m" title="Mô mềm">mô mềm</a>, và là một trong bốn loại <a href="/wiki/M%C3%B4" title="Mô">mô</a> cơ bản có ở động vật. Có ba loại mô cơ được nhận biết ở <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99ng_v%E1%BA%ADt_c%C3%B3_x%C6%B0%C6%A1ng_s%E1%BB%91ng" title="Động vật có xương sống">động vật có xương sống</a>: </p> <ul><li><a href="/wiki/C%C6%A1_x%C6%B0%C6%A1ng" class="mw-redirect" title="Cơ xương">Cơ xương</a> hay "cơ tự nguyện" được gắn vào bởi các <a href="/wiki/G%C3%A2n" title="Gân">gân</a> (hoặc bởi các <a href="/w/index.php?title=G%C3%A2n_m%C3%A0ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gân màng (trang không tồn tại)">aponeurose</a> ở một vài vị trí) vào <a href="/wiki/X%C6%B0%C6%A1ng" title="Xương">xương</a> và được sử dụng để tác động đến chuyển động của <a href="/wiki/B%E1%BB%99_x%C6%B0%C6%A1ng" title="Bộ xương">xương</a> như <a href="/wiki/Di_chuy%E1%BB%83n_%E1%BB%9F_%C4%91%E1%BB%99ng_v%E1%BA%ADt" title="Di chuyển ở động vật">vận động</a> và duy trì tư thế. Mặc dù kiểm soát tư thế này thường được duy trì như một phản xạ vô thức, các cơ chịu trách nhiệm phản ứng với kiểm soát có ý thức giống như các cơ không tư thế. Một nam giới trưởng thành trung bình chiếm 42% cơ xương và một nữ giới trưởng thành trung bình chiếm 36% (tính theo phần trăm khối lượng cơ thể).</li> <li><a href="/wiki/C%C6%A1_tr%C6%A1n" title="Cơ trơn">Cơ trơn</a> hoặc "cơ không tự nguyện" được tìm thấy trong thành của các cơ quan và cấu trúc như <a href="/wiki/Th%E1%BB%B1c_qu%E1%BA%A3n" title="Thực quản">thực quản</a>, <a href="/wiki/D%E1%BA%A1_d%C3%A0y" title="Dạ dày">dạ dày</a>, <a href="/wiki/%E1%BB%90ng_ti%C3%AAu_h%C3%B3a" title="Ống tiêu hóa">ruột</a>, <a href="/wiki/H%E1%BB%87_th%E1%BB%91ng_ph%E1%BA%BF_qu%E1%BA%A3n" title="Hệ thống phế quản">phế quản</a>, <a href="/wiki/T%E1%BB%AD_cung" title="Tử cung">tử cung</a>, <a href="/wiki/Ni%E1%BB%87u_%C4%91%E1%BA%A1o" title="Niệu đạo">niệu đạo</a>, <a href="/wiki/B%C3%A0ng_quang" title="Bàng quang">bàng quang</a>, <a href="/wiki/M%E1%BA%A1ch_m%C3%A1u" title="Mạch máu">mạch máu</a> và <a href="/w/index.php?title=Erectores_pilorum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Erectores pilorum (trang không tồn tại)">pili arrector</a> trên da (trong đó nó kiểm soát sự cương cứng của lông trên cơ thể). Không giống như cơ xương, cơ trơn không chịu sự kiểm soát có ý thức.</li> <li><a href="/wiki/C%C6%A1_tim" title="Cơ tim">Cơ tim</a> (myocardium), cũng là một "cơ không tự nguyện" nhưng có cấu trúc giống cơ xương hơn và chỉ được tìm thấy ở tim.</li></ul> <p>Cơ tim và cơ xương "có vân" ở chỗ chúng chứa các <a href="/wiki/Sarcomere" title="Sarcomere">sarcomeres</a> được đóng gói thành các bó sắp xếp đều đặn; các myofibrils của tế bào cơ trơn không được sắp xếp thành các sarcome và do đó không có vân. Trong khi các sarcome ở cơ xương được sắp xếp thành các bó đều đặn, song song, các sarcome cơ tim kết nối theo các góc phân nhánh, không đều (được gọi là các đĩa xen kẽ). Cơ vân co lại và thư giãn trong các đợt ngắn, cường độ mạnh, trong khi cơ trơn duy trì các cơn co kéo dài hơn hoặc thậm chí gần như vĩnh viễn. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Các_loại_sợi_cơ_xương"><span id="C.C3.A1c_lo.E1.BA.A1i_s.E1.BB.A3i_c.C6.A1_x.C6.B0.C6.A1ng"></span>Các loại sợi cơ xương</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&veaction=edit&section=3" title="Sửa đổi phần “Các loại sợi cơ xương”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&action=edit&section=3" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Các loại sợi cơ xương"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Các sợi cơ nhúng trong cơ xương được phân loại tương đối thành nhiều loại do các đặc tính hình thái và sinh lý của chúng. Với một số loại đặc tính nhất định, sợi cơ được phân loại là co giật chậm (lực thấp, sợi mệt mỏi chậm), co giật nhanh (lực cao, sợi nhanh chóng mệt mỏi), hoặc nằm ở giữa hai loại đó (tức là sợi trung gian). Một số đặc tính hình thái và sinh lý xác định được sử dụng để phân loại sợi cơ bao gồm: số lượng ti thể chứa trong sợi, số lượng glycolytic, lipid và các enzym hô hấp tế bào khác, đặc điểm dải M và Z, nguồn năng lượng (tức là glycogen hoặc chất béo), màu sắc mô học, tốc độ và thời gian co lại. Lưu ý rằng không có quy trình tiêu chuẩn để phân loại các loại sợi cơ. Các đặc tính được chọn để phân loại phụ thuộc vào từng loại cơ cụ thể. Ví dụ, các đặc tính dùng để phân biệt sợi cơ nhanh, trung gian và chậm có thể khác nhau đối với cơ bay và nhảy của động vật không xương sống. Để làm phức tạp thêm sơ đồ phân loại này, hàm lượng ti thể và các đặc tính hình thái khác trong sợi cơ có thể thay đổi theo tập thể dục và tuổi tác. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Các_loại_sợi_cơ_xương_có_xương_sống"><span id="C.C3.A1c_lo.E1.BA.A1i_s.E1.BB.A3i_c.C6.A1_x.C6.B0.C6.A1ng_c.C3.B3_x.C6.B0.C6.A1ng_s.E1.BB.91ng"></span>Các loại sợi cơ xương có xương sống</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&veaction=edit&section=4" title="Sửa đổi phần “Các loại sợi cơ xương có xương sống”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&action=edit&section=4" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Các loại sợi cơ xương có xương sống"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/T%E1%BA%BF_b%C3%A0o_c%C6%A1" title="Tế bào cơ">Loại I, co giật chậm</a>, hay cơ "đỏ", dày đặc các <a href="/wiki/Mao_m%E1%BA%A1ch" title="Mao mạch">mao mạch</a> và giàu <a href="/wiki/Ty_th%E1%BB%83" title="Ty thể">ti thể</a> và <a href="/wiki/Myoglobin" title="Myoglobin">myoglobin</a>, tạo cho mô cơ có màu đỏ đặc trưng. Nó có thể mang nhiều <a href="/wiki/%C3%94xy" class="mw-redirect" title="Ôxy">oxy</a> hơn và duy trì hoạt động <a href="/wiki/H%C3%B4_h%E1%BA%A5p_t%E1%BA%BF_b%C3%A0o" title="Hô hấp tế bào">hiếu khí</a> bằng cách sử dụng chất béo hoặc carbohydrate làm nhiên liệu. Các sợi co giật chậm co lại trong thời gian dài nhưng ít lực.</li> <li><a href="/wiki/T%E1%BA%BF_b%C3%A0o_c%C6%A1" title="Tế bào cơ">Loại II, cơ co giật nhanh</a>, có ba loại phụ chính (IIa, IIx hoặc IIb) khác nhau về cả tốc độ co và lực tạo ra. Các sợi co giật nhanh co lại một cách nhanh chóng và mạnh mẽ nhưng mệt mỏi rất nhanh, chỉ duy trì được những đợt hoạt động <a href="/wiki/L%C3%AAn_men" title="Lên men">kỵ khí</a> ngắn trước khi sự co cơ trở nên đau đớn. Chúng đóng góp nhiều nhất vào sức mạnh cơ bắp và có khả năng tăng khối lượng lớn hơn. Loại IIA sợi là những sợi cơ bắp thịt trắng. Những sợi này có lượng máu chảy ít hơn, có độ chịu mệt mỏi vừa phải để mệt mỏi và có thể xử lý một lượng công việc vừa phải. Chúng cần glycogen làm nhiên liệu và tham gia vào hầu hết các loại hoạt động thể chất như bóng rổ, bóng chày và bóng đá. Loại IIb (hay còn gọi là IIx) là kỵ khí, <a href="/wiki/%C4%90%C6%B0%E1%BB%9Dng_ph%C3%A2n" title="Đường phân">glycolytic</a>, cơ "trắng" có nghĩa là ít nhất dày đặc trong ty lạp thể và myoglobin. Ở động vật nhỏ (ví dụ, loài gặm nhấm), đây là loại cơ nhanh chính, có màu nhạt hơn nhưng không bằng loại IIa. Loại IIb thậm chí còn nhanh hơn và mạnh hơn loại IIa, được sử dụng cho các hoạt động trong thời gian rất ngắn đòi hỏi sức mạnh đáng kể. Nhưng hoạt động kém hiệu quả hơn, mệt mỏi rất nhanh. Chúng còn được biết đến dưới tên gọi "cơ lười" bởi nó khá phổ biến ở những người lười vận động. Những người này khi cần cũng có thể chạy nhanh hoặc nâng vật gì đó trong trường hợp khẩn cấp. Đây là lúc những sợi "cơ lười" có ích. Chúng hoạt động hiệu quả về mặt trao đổi chất khi nghỉ ngơi nhưng vẫn cho phép bạn phản ứng với kích thích nếu cần thiết. Nếu bạn tập luyện kháng lực hoặc tập sức bền, dù chỉ một chút, loại IIb (fast-twitch glycolytic) sẽ bị oxy hóa trở thành sợi IIa (fast-twitch oxidative glycolytic). Trong khoảng thời gian không hoạt động, chúng hoàn nguyên trở lại IIb.</li></ul> <p><a href="/wiki/Kh%E1%BB%91i_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_ri%C3%AAng" title="Khối lượng riêng">Mật độ</a> mô cơ xương của động vật có vú là khoảng 1,06 kg / lít. Điều này có thể được tương phản với mật độ của <a href="/wiki/M%C3%B4_m%E1%BB%A1" title="Mô mỡ">mô mỡ</a> (chất béo), là 0,9196 kg / lít. Điều này làm cho mô cơ dày đặc hơn mô mỡ khoảng 15%. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Vi_giải_phẫu"><span id="Vi_gi.E1.BA.A3i_ph.E1.BA.ABu"></span>Vi giải phẫu</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&veaction=edit&section=5" title="Sửa đổi phần “Vi giải phẫu”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&action=edit&section=5" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Vi giải phẫu"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADptin:1022_Muscle_Fibers_(small).jpg"><img resource="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:1022_Muscle_Fibers_(small).jpg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/1022_Muscle_Fibers_%28small%29.jpg/220px-1022_Muscle_Fibers_%28small%29.jpg" decoding="async" width="220" height="176" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/1022_Muscle_Fibers_%28small%29.jpg/330px-1022_Muscle_Fibers_%28small%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/1022_Muscle_Fibers_%28small%29.jpg/440px-1022_Muscle_Fibers_%28small%29.jpg 2x" data-file-width="801" data-file-height="642" /></a><figcaption>Một <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200929072715/https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp">Lưu trữ</a> 2020-09-29 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sợi cơ xương được bao quanh bởi một màng sinh chất gọi là màng tế bào (sarcolemma), màng này có chứa các tế bào chất, tế bào chất của các tế bào cơ. Sợi cơ bao gồm nhiều sợi, tạo cho tế bào hình dạng vân.</figcaption></figure> <p>Cơ xương được bao bọc bởi một lớp <a href="/wiki/M%C3%B4_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt" title="Mô liên kết">mô liên kết</a> cứng được gọi là <a href="/w/index.php?title=Epimysium&action=edit&redlink=1" class="new" title="Epimysium (trang không tồn tại)">epimysium</a>. Epimysium cố định mô cơ vào các <a href="/wiki/G%C3%A2n" title="Gân">gân</a> ở mỗi đầu, ở đó epimysium trở nên dày hơn và có dạng keo. Nó cũng bảo vệ cơ bắp khỏi ma sát với các cơ và xương khác. Trong epimysium có nhiều bó được gọi là <a href="/wiki/C%C6%A1_b%E1%BA%AFp" class="mw-redirect" title="Cơ bắp">fascicles</a>, mỗi bó chứa 10 đến 100 <a href="/wiki/T%E1%BA%BF_b%C3%A0o_c%C6%A1" title="Tế bào cơ">sợi cơ</a> trở lên được bao bọc chung bởi một <a href="/w/index.php?title=Perimysium&action=edit&redlink=1" class="new" title="Perimysium (trang không tồn tại)">perimysium</a>. Bên cạnh việc bao quanh mỗi lớp màng, màng bụng là đường dẫn cho các dây thần kinh và dòng máu trong cơ. Các sợi cơ giống như sợi chỉ là các tế bào cơ riêng lẻ (<a href="/wiki/T%E1%BA%BF_b%C3%A0o_c%C6%A1" title="Tế bào cơ">tế bào cơ</a>), và mỗi tế bào được bao bọc trong lớp <a href="/w/index.php?title=Endomysium&action=edit&redlink=1" class="new" title="Endomysium (trang không tồn tại)">nội mạc</a> của sợi <a href="/wiki/Collagen" title="Collagen">collagen</a>. Như vậy, tổng thể cơ bao gồm các sợi (tế bào) được bó lại thành các bó, chúng được nhóm lại với nhau để tạo thành cơ. Ở mỗi cấp độ bó, một màng collagenous bao quanh bó và những màng này hỗ trợ chức năng của cơ bằng cách chống lại sự kéo căng thụ động của mô và bằng cách phân phối lực tác dụng lên cơ. Nằm rải rác khắp các cơ là <a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BB%A5c_c%C6%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trục cơ (trang không tồn tại)">các trục cơ</a> cung cấp thông tin phản hồi cảm giác cho <a href="/wiki/H%E1%BB%87_th%E1%BA%A7n_kinh_trung_%C6%B0%C6%A1ng" title="Hệ thần kinh trung ương">hệ thần kinh trung ương</a>. (Cấu trúc nhóm này tương tự như tổ chức của <a href="/wiki/D%C3%A2y_th%E1%BA%A7n_kinh" title="Dây thần kinh">dây thần kinh</a> sử dụng <a href="/w/index.php?title=Epineurium&action=edit&redlink=1" class="new" title="Epineurium (trang không tồn tại)">epineurium</a>, <a href="/wiki/T%E1%BA%A7ng_sinh_m%C3%B4n" title="Tầng sinh môn">perineurium</a> và <a href="/w/index.php?title=Endoneurium&action=edit&redlink=1" class="new" title="Endoneurium (trang không tồn tại)">endoneurium</a>). </p><p>Cấu trúc bó-trong-bó tương tự này được tái tạo trong các <a href="/wiki/T%E1%BA%BF_b%C3%A0o" title="Tế bào">tế bào</a> cơ. Trong các tế bào của cơ là các <a href="/wiki/T%C6%A1_c%C6%A1" title="Tơ cơ">myofibrils</a>, bản thân chúng là các bó sợi <a href="/wiki/Protein" title="Protein">protein</a>. Thuật ngữ "myofibril" không nên nhầm lẫn với "myofiber", đây chỉ đơn giản là một tên gọi khác của tế bào cơ. Myofibrils là những sợi phức tạp của một số loại sợi protein được tổ chức với nhau thành các đơn vị lặp lại được gọi là <a href="/wiki/Sarcomere" title="Sarcomere">sarcomeres</a>. Sự xuất hiện vân của cả cơ xương và cơ tim là kết quả của mô hình thường xuyên của các sarcomeres trong tế bào của chúng. Mặc dù cả hai loại cơ này đều chứa sarcomeres, các sợi trong cơ tim thường được phân nhánh để tạo thành một mạng lưới. Các sợi cơ tim được kết nối với nhau bằng <a href="/w/index.php?title=%C4%90%C4%A9a_xen_k%E1%BA%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đĩa xen kẽ (trang không tồn tại)">các đĩa xen kẽ</a>, tạo cho mô đó hình dạng của một <a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%A3p_b%C3%A0o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hợp bào (trang không tồn tại)">hợp bào</a>. </p><p>Các sợi trong sarcomere bao gồm <a href="/wiki/S%E1%BB%A3i_actin" title="Sợi actin">actin</a> và <a href="/wiki/Myosin" title="Myosin">myosin</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tổng_giải_phẫu"><span id="T.E1.BB.95ng_gi.E1.BA.A3i_ph.E1.BA.ABu"></span>Tổng giải phẫu</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&veaction=edit&section=6" title="Sửa đổi phần “Tổng giải phẫu”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&action=edit&section=6" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tổng giải phẫu"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADptin:1007_Muscle_Fibes_(large).jpg"><img resource="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:1007_Muscle_Fibes_(large).jpg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/1007_Muscle_Fibes_%28large%29.jpg/300px-1007_Muscle_Fibes_%28large%29.jpg" decoding="async" width="300" height="329" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/1007_Muscle_Fibes_%28large%29.jpg/450px-1007_Muscle_Fibes_%28large%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/1007_Muscle_Fibes_%28large%29.jpg/599px-1007_Muscle_Fibes_%28large%29.jpg 2x" data-file-width="675" data-file-height="741" /></a><figcaption>Các <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200929072715/https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp">Lưu trữ</a> 2020-09-29 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> bó sợi cơ, được gọi là các sợi cơ, được bao phủ bởi màng bụng. Sợi cơ được bao phủ bởi endomysium.</figcaption></figure> <p>Giải phẫu tổng thể của cơ là chỉ số quan trọng nhất về vai trò của nó đối với cơ thể. Có một sự khác biệt quan trọng được thấy giữa <a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_pennate&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cơ pennate (trang không tồn tại)">cơ pennate</a> và các cơ khác. Trong hầu hết các cơ, tất cả các sợi được định hướng theo cùng một hướng, chạy trên một đường thẳng từ điểm gốc đến điểm chèn. Tuy nhiên, trong cơ pennate, các sợi riêng lẻ được định hướng theo một góc so với đường hoạt động, gắn với điểm gốc và gân chèn ở mỗi đầu. Bởi vì các sợi co đang kéo theo một góc so với hoạt động tổng thể của cơ, sự thay đổi về chiều dài nhỏ hơn, nhưng cùng hướng này cho phép tạo ra nhiều sợi hơn (do đó nhiều lực hơn) trong một cơ có kích thước nhất định. Cơ pennate thường được tìm thấy ở nơi thay đổi chiều dài của chúng ít quan trọng hơn lực tối đa, chẳng hạn như cơ đùi trực tràng. </p><p>Cơ xương được sắp xếp thành các cơ rời rạc, một ví dụ của nó là <i><a href="/wiki/C%C6%A1_nh%E1%BB%8B_%C4%91%E1%BA%A7u_c%C3%A1nh_tay" title="Cơ nhị đầu cánh tay">cơ nhị đầu</a></i> (bắp tay). Lớp biểu bì cứng, dạng sợi của cơ xương được kết nối và liên tục với các <a href="/wiki/G%C3%A2n" title="Gân">gân</a>. Đến lượt mình, các gân kết nối với lớp <a href="/w/index.php?title=M%C3%A0ng_x%C6%B0%C6%A1ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Màng xương (trang không tồn tại)">màng xương</a> bao quanh xương, cho phép truyền lực từ cơ đến khung xương. Cùng với nhau, các lớp sợi này, cùng với gân và dây chằng, tạo thành <a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%91_s%C3%A2u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hố sâu (trang không tồn tại)">lớp đệm sâu</a> của cơ thể. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hệ_cơ"><span id="H.E1.BB.87_c.C6.A1"></span>Hệ cơ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&veaction=edit&section=7" title="Sửa đổi phần “Hệ cơ”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&action=edit&section=7" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Hệ cơ"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADptin:1105_Anterior_and_Posterior_Views_of_Muscles.jpg"><img resource="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:1105_Anterior_and_Posterior_Views_of_Muscles.jpg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/1105_Anterior_and_Posterior_Views_of_Muscles.jpg/220px-1105_Anterior_and_Posterior_Views_of_Muscles.jpg" decoding="async" width="220" height="512" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/1105_Anterior_and_Posterior_Views_of_Muscles.jpg/330px-1105_Anterior_and_Posterior_Views_of_Muscles.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/1105_Anterior_and_Posterior_Views_of_Muscles.jpg/440px-1105_Anterior_and_Posterior_Views_of_Muscles.jpg 2x" data-file-width="1304" data-file-height="3033" /></a><figcaption>Theo <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200929072715/https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp">Lưu trữ</a> 2020-09-29 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> góc nhìn phía trước và phía sau của hệ thống cơ ở trên, các cơ bề ngoài (những cơ ở bề mặt) được hiển thị ở bên phải của cơ thể trong khi cơ sâu (những cơ bên dưới cơ bề mặt) được hiển thị ở nửa bên trái của cơ thể. Đối với chân, các cơ bề ngoài được thể hiện ở mặt trước trong khi chế độ xem sau cho thấy cả cơ bề ngoài và cơ sâu.</figcaption></figure> <p>Hệ thống cơ bao gồm tất cả các cơ có trong một cơ thể duy nhất. Có khoảng 650 cơ xương trong cơ thể con người, nhưng rất khó xác định một con số chính xác. Khó khăn một phần nằm ở chỗ, các nguồn khác nhau nhóm các cơ khác nhau và một phần ở chỗ một số cơ, chẳng hạn như <a href="/w/index.php?title=Palmaris_longus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Palmaris longus (trang không tồn tại)">palmaris longus</a>, không phải lúc nào cũng xuất hiện. </p><p>Cơ <i>trượt</i> là một đoạn cơ dài hẹp có tác dụng nâng cơ lớn hơn hoặc các cơ lớn hơn. </p><p>Hệ thống cơ là một thành phần của <a href="/wiki/H%E1%BB%87_v%E1%BA%ADn_%C4%91%E1%BB%99ng" title="Hệ vận động">hệ thống cơ xương</a>, không chỉ bao gồm cơ mà còn cả xương, khớp, gân và các cấu trúc khác cho phép vận động. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Phát_triển"><span id="Ph.C3.A1t_tri.E1.BB.83n"></span>Phát triển</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&veaction=edit&section=8" title="Sửa đổi phần “Phát triển”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&action=edit&section=8" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Phát triển"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADptin:Gray18.png"><img resource="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Gray18.png" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Gray18.png/139px-Gray18.png" decoding="async" width="139" height="240" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Gray18.png/209px-Gray18.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Gray18.png/279px-Gray18.png 2x" data-file-width="379" data-file-height="652" /></a><figcaption>Một <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200929072715/https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp">Lưu trữ</a> 2020-09-29 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> phôi gà, cho thấy <a href="/w/index.php?title=Trung_b%C3%AC_paraxial&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trung bì paraxial (trang không tồn tại)">trung bì cạnh</a> ở cả hai bên của nếp gấp thần kinh. Phần trước (phía trước) đã bắt đầu hình thành các <a href="/w/index.php?title=Somite&action=edit&redlink=1" class="new" title="Somite (trang không tồn tại)">đốt</a> (có nhãn là "các phân đoạn nguyên thủy").</figcaption></figure> <p>Tất cả các cơ đều có nguồn gốc từ <a href="/w/index.php?title=Trung_b%C3%AC_paraxial&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trung bì paraxial (trang không tồn tại)">trung bì paraxial</a>. Trung bì bán nguyệt được chia dọc theo chiều dài của <a href="/wiki/Ph%C3%B4i" title="Phôi">phôi</a> thành các <a href="/w/index.php?title=Somite&action=edit&redlink=1" class="new" title="Somite (trang không tồn tại)">đốt sống</a>, tương ứng với sự <a href="/w/index.php?title=Ph%C3%A2n_%C4%91o%E1%BA%A1n_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phân đoạn (sinh học) (trang không tồn tại)">phân đoạn</a> của cơ thể (rõ ràng nhất là ở <a href="/wiki/C%E1%BB%99t_s%E1%BB%91ng" title="Cột sống">cột sống</a>. Mỗi somite có 3 bộ phận, <a href="/w/index.php?title=Sclerotome&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sclerotome (trang không tồn tại)">sclerotome</a> (hình thành <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%91t_s%E1%BB%91ng_(gi%E1%BA%A3i_ph%E1%BA%ABu)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đốt sống (giải phẫu) (trang không tồn tại)">đốt sống</a>), <a href="/w/index.php?title=Dermatome_(ph%C3%B4i_h%E1%BB%8Dc)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dermatome (phôi học) (trang không tồn tại)">dermatome</a> (hình thành da) và <a href="/w/index.php?title=Myotome_(ph%C3%B4i_h%E1%BB%8Dc)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Myotome (phôi học) (trang không tồn tại)">myotome</a> (hình thành cơ). Myotome được chia thành hai phần, <a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_%C4%91%E1%BB%89nh_v%C3%A0_c%C6%A1_d%C6%B0%E1%BB%9Bi_tr%E1%BB%A5c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cơ đỉnh và cơ dưới trục (trang không tồn tại)">epimere và hypomere</a>, tương ứng tạo thành cơ <a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_%C4%91%E1%BB%89nh_v%C3%A0_c%C6%A1_d%C6%B0%E1%BB%9Bi_tr%E1%BB%A5c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cơ đỉnh và cơ dưới trục (trang không tồn tại)">đỉnh và cơ dưới trục</a>. Các chỉ cơ bắp epaxial ở người là <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1ng_c%C6%A1_c%E1%BB%99t_s%E1%BB%91ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dựng cơ cột sống (trang không tồn tại)">spinae người dựng</a> và cơ bắp intervertebral nhỏ, và được phân bố bởi các Rami lưng của <a href="/wiki/Th%E1%BA%A7n_kinh_t%E1%BB%A7y_s%E1%BB%91ng" class="mw-redirect" title="Thần kinh tủy sống">dây thần kinh cột sống</a>. Tất cả các cơ khác, bao gồm cả các cơ của các chi đều nằm dưới trục, và bị trơ bởi nhánh <a href="/wiki/Nh%C3%A1nh_b%E1%BB%A5ng_th%E1%BA%A7n_kinh_t%E1%BB%A7y_s%E1%BB%91ng" title="Nhánh bụng thần kinh tủy sống">bụng</a> của các dây thần kinh cột sống. </p><p>Trong quá trình phát triển, các <a href="/wiki/T%E1%BA%BF_b%C3%A0o_c%C6%A1" title="Tế bào cơ">nguyên bào cơ</a> (tế bào tiền thân của cơ) hoặc vẫn ở trong mô đệm để tạo thành cơ liên kết với cột sống hoặc di chuyển ra ngoài cơ thể để tạo thành tất cả các cơ khác. Sự di cư của myoblast diễn ra trước sự hình thành của <a href="/wiki/M%C3%B4_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt" title="Mô liên kết">các</a> khung <a href="/wiki/M%C3%B4_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt" title="Mô liên kết">mô liên kết</a>, thường được hình thành từ <a href="/w/index.php?title=Trung_b%C3%AC_t%E1%BA%A5m_b%C3%AAn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trung bì tấm bên (trang không tồn tại)">trung bì tấm bên</a> soma. Myoblasts theo các tín hiệu hóa học đến các vị trí thích hợp, nơi chúng hợp nhất thành các tế bào cơ xương kéo dài. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Sinh_lý_học"><span id="Sinh_l.C3.BD_h.E1.BB.8Dc"></span>Sinh lý học</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&veaction=edit&section=9" title="Sửa đổi phần “Sinh lý học”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&action=edit&section=9" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Sinh lý học"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Sự_co_lại"><span id="S.E1.BB.B1_co_l.E1.BA.A1i"></span>Sự co lại</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&veaction=edit&section=10" title="Sửa đổi phần “Sự co lại”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&action=edit&section=10" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Sự co lại"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ba loại cơ (cơ xương, cơ tim và cơ trơn) có sự khác biệt đáng kể. Tuy nhiên, cả ba đều sử dụng chuyển động của <a href="/wiki/S%E1%BB%A3i_actin" title="Sợi actin">actin</a> chống lại <a href="/wiki/Myosin" title="Myosin">myosin</a> để tạo ra sự <a href="/wiki/Co_c%C6%A1" title="Co cơ">co lại</a>. Trong cơ xương, sự co lại được kích thích bởi <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_th%E1%BA%BF_ho%E1%BA%A1t_%C4%91%E1%BB%99ng" title="Điện thế hoạt động">các xung điện</a> truyền từ các <a href="/wiki/D%C3%A2y_th%E1%BA%A7n_kinh" title="Dây thần kinh">dây thần kinh</a>, đặc biệt là các <a href="/wiki/N%C6%A1ron_v%E1%BA%ADn_%C4%91%E1%BB%99ng" class="mw-redirect" title="Nơron vận động">motoneurons</a> (dây thần kinh vận động). Các cơn co thắt cơ tim và cơ trơn được kích thích bởi các tế bào tạo nhịp tim bên trong thường xuyên co bóp và truyền các cơn co thắt đến các tế bào cơ khác mà chúng tiếp xúc. Tất cả các cơ xương và nhiều cơ trơn co bóp đều được tạo điều kiện thuận lợi bởi <a href="/wiki/Ch%E1%BA%A5t_d%E1%BA%ABn_truy%E1%BB%81n_th%E1%BA%A7n_kinh" title="Chất dẫn truyền thần kinh">chất dẫn truyền thần kinh</a> <a href="/w/index.php?title=Acetylcholine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Acetylcholine (trang không tồn tại)">acetylcholine</a> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADptin:1006_Sliding_Filament_Model_of_Muscle_Contraction.jpg"><img resource="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:1006_Sliding_Filament_Model_of_Muscle_Contraction.jpg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/1006_Sliding_Filament_Model_of_Muscle_Contraction.jpg/220px-1006_Sliding_Filament_Model_of_Muscle_Contraction.jpg" decoding="async" width="220" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/1006_Sliding_Filament_Model_of_Muscle_Contraction.jpg/330px-1006_Sliding_Filament_Model_of_Muscle_Contraction.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/1006_Sliding_Filament_Model_of_Muscle_Contraction.jpg/440px-1006_Sliding_Filament_Model_of_Muscle_Contraction.jpg 2x" data-file-width="818" data-file-height="643" /></a><figcaption>Khi <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200929072715/https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp">Lưu trữ</a> 2020-09-29 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> một sarcomere co lại, các vạch Z di chuyển gần nhau hơn và dải I trở nên nhỏ hơn. Dải A giữ nguyên chiều rộng. Khi co lại hoàn toàn, các sợi mỏng và dày chồng lên nhau.</figcaption></figure> <p>Hành động mà cơ tạo ra được xác định bởi điểm gốc và vị trí chèn. Diện tích mặt cắt ngang của cơ (chứ không phải thể tích hoặc chiều dài) xác định lực mà nó có thể tạo ra bằng cách xác định số lượng "sarcomeres" có thể hoạt động song song. Mỗi cơ xương chứa các đơn vị dài được gọi là myofibrils, và mỗi myofibril là một chuỗi các sarcomeres. Vì sự co thắt xảy ra đồng thời đối với tất cả các sarcome được kết nối trong tế bào cơ, các chuỗi sarcome này ngắn lại với nhau, do đó làm ngắn sợi cơ, dẫn đến thay đổi chiều dài tổng thể.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Lực tác dụng lên môi trường bên ngoài được xác định bởi cơ học đòn bẩy, cụ thể là tỷ lệ giữa đòn bẩy trong và đòn bẩy ngoài. Ví dụ: di chuyển điểm chèn của bắp tay ra xa hơn trên bán kính (xa khớp xoay hơn) sẽ làm tăng lực tạo ra trong quá trình uốn (và kết quả là trọng lượng tối đa được nâng trong chuyển động này), nhưng giảm tối đa tốc độ uốn. Di chuyển điểm chèn đến gần (gần khớp quay) sẽ làm giảm lực nhưng tăng vận tốc. Điều này có thể dễ dàng nhận thấy nhất bằng cách so sánh chi của chuột chũi với con ngựa — trước đây, điểm chèn được đặt để tối đa hóa lực (để đào), trong khi ở sau, điểm chèn được đặt để tối đa hóa tốc độ (để chạy). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kiểm_soát_thần_kinh"><span id="Ki.E1.BB.83m_so.C3.A1t_th.E1.BA.A7n_kinh"></span>Kiểm soát thần kinh</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&veaction=edit&section=11" title="Sửa đổi phần “Kiểm soát thần kinh”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&action=edit&section=11" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Kiểm soát thần kinh"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADptin:Nervous_system_organization_en.svg"><img resource="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Nervous_system_organization_en.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Nervous_system_organization_en.svg/400px-Nervous_system_organization_en.svg.png" decoding="async" width="400" height="321" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Nervous_system_organization_en.svg/600px-Nervous_system_organization_en.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Nervous_system_organization_en.svg/800px-Nervous_system_organization_en.svg.png 2x" data-file-width="601" data-file-height="482" /></a><figcaption>Giản <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200929072715/https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp">Lưu trữ</a> 2020-09-29 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> đồ về chức năng cơ bản của hệ thần kinh. Các tín hiệu được thu nhận bởi các thụ thể cảm giác và gửi đến tủy sống và não qua chân hướng tâm của hệ thần kinh ngoại vi, quá trình xử lý này xảy ra dẫn đến tín hiệu được gửi trở lại tủy sống và sau đó đến các tế bào thần kinh vận động thông qua chân phụ.</figcaption></figure> <p>Các chân <a href="/wiki/D%C3%A2y_th%E1%BA%A7n_kinh_ly_t%C3%A2m" title="Dây thần kinh ly tâm">ly tâm</a> của <a href="/wiki/H%E1%BB%87_th%E1%BA%A7n_kinh_ngo%E1%BA%A1i_bi%C3%AAn" title="Hệ thần kinh ngoại biên">hệ thần kinh ngoại vi</a> có trách nhiệm truyền đạt mệnh lệnh cho cơ bắp và các tuyến, và cuối cùng chịu trách nhiệm về chuyển động tự nguyện. <a href="/wiki/D%C3%A2y_th%E1%BA%A7n_kinh" title="Dây thần kinh">Các dây thần kinh vận</a> động các cơ để phản ứng với <a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%87_th%E1%BA%A7n_kinh_soma&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hệ thần kinh soma (trang không tồn tại)">các</a> tín hiệu <a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%87_th%E1%BA%A7n_kinh_soma&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hệ thần kinh soma (trang không tồn tại)">tự nguyện</a> và <a href="/wiki/H%E1%BB%87_th%E1%BA%A7n_kinh_t%E1%BB%B1_ch%E1%BB%A7" title="Hệ thần kinh tự chủ">tự chủ</a> (không tự nguyện) từ <a href="/wiki/N%C3%A3o" title="Não">não</a>. Các cơ sâu, cơ bề ngoài, <a href="/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:C%C6%A1_b%E1%BA%AFp_c%E1%BB%A7a_%C4%91%E1%BA%A7u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bản mẫu:Cơ bắp của đầu (trang không tồn tại)">cơ mặt</a> và cơ bên trong đều tương ứng với các vùng chuyên dụng trong vỏ não vận động chính của <a href="/wiki/N%C3%A3o_ng%C6%B0%E1%BB%9Di" title="Não người">não</a>, trực tiếp trước vỏ trung tâm, nơi phân chia thùy trán và thùy đỉnh. </p><p>Ngoài ra, các cơ phản ứng với các kích thích thần kinh <a href="/wiki/Ph%E1%BA%A3n_x%E1%BA%A1_t%E1%BB%B1_nhi%C3%AAn" title="Phản xạ tự nhiên">theo phản xạ</a> không phải lúc nào cũng gửi tín hiệu đến não. Trong trường hợp này, tín hiệu từ sợi hướng tâm không đến não, nhưng tạo ra chuyển động phản xạ bằng các kết nối trực tiếp với các dây thần kinh hướng tâm ở <a href="/wiki/T%E1%BB%A7y_s%E1%BB%91ng" class="mw-redirect" title="Tủy sống">cột sống</a>. Tuy nhiên, phần lớn các hoạt động của cơ là theo chủ đề và là kết quả của sự tương tác phức tạp giữa các vùng khác nhau của não. </p><p>Các dây thần kinh điều khiển cơ xương ở <a href="/wiki/L%E1%BB%9Bp_Th%C3%BA" title="Lớp Thú">động vật có vú</a> tương ứng với các nhóm tế bào thần kinh dọc theo <a href="/w/index.php?title=V%E1%BB%8F_n%C3%A3o_v%E1%BA%ADn_%C4%91%E1%BB%99ng_ch%C3%ADnh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vỏ não vận động chính (trang không tồn tại)">vỏ vận động sơ cấp</a> của <a href="/wiki/V%E1%BB%8F_%C4%91%E1%BA%A1i_n%C3%A3o" title="Vỏ đại não">vỏ não</a>. Các lệnh được chuyển qua <a href="/w/index.php?title=H%E1%BA%A1ch_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hạch cơ bản (trang không tồn tại)">hạch nền</a> và được sửa đổi bởi đầu vào từ <a href="/wiki/Ti%E1%BB%83u_n%C3%A3o" title="Tiểu não">tiểu não</a> trước khi được chuyển tiếp qua <a href="/w/index.php?title=%C4%90%C6%B0%E1%BB%9Dng_kim_t%E1%BB%B1_th%C3%A1p&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đường kim tự tháp (trang không tồn tại)">đường kim tự tháp</a> đến <a href="/wiki/T%E1%BB%A7y_s%E1%BB%91ng" class="mw-redirect" title="Tủy sống">tủy sống</a> và từ đó đến <a href="/w/index.php?title=T%E1%BA%A5m_k%E1%BA%BFt_th%C3%BAc_%C4%91%E1%BB%99ng_c%C6%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tấm kết thúc động cơ (trang không tồn tại)">tấm cuối vận động</a> ở cơ. Trên đường đi, phản hồi, chẳng hạn như phản hồi của <a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%87_th%E1%BB%91ng_ngo%E1%BA%A1i_th%C3%A1p&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hệ thống ngoại tháp (trang không tồn tại)">hệ thống ngoại tháp</a> đóng góp tín hiệu để ảnh hưởng đến phản ứng và trương <a href="/wiki/C%C6%A1_b%E1%BA%AFp" class="mw-redirect" title="Cơ bắp">lực cơ</a>. </p><p>Các cơ sâu hơn như những cơ liên quan đến <a href="/w/index.php?title=V%E1%BB%8B_tr%C3%AD_con_ng%C6%B0%E1%BB%9Di&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vị trí con người (trang không tồn tại)">tư thế</a> thường được kiểm soát từ các nhân trong <a href="/wiki/Th%C3%A2n_n%C3%A3o" title="Thân não">thân não</a> và hạch nền. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Cảm_nhận_trạng_thái"><span id="C.E1.BA.A3m_nh.E1.BA.ADn_tr.E1.BA.A1ng_th.C3.A1i"></span>Cảm nhận trạng thái</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&veaction=edit&section=12" title="Sửa đổi phần “Cảm nhận trạng thái”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&action=edit&section=12" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Cảm nhận trạng thái"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Trong cơ xương, <a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BB%A5c_c%C6%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trục cơ (trang không tồn tại)">các trục cơ</a> truyền thông tin về mức độ dài và căng của cơ tới hệ thần kinh trung ương để hỗ trợ duy trì tư thế và vị trí khớp. Ý <a href="/wiki/Gi%C3%A1c_quan" title="Giác quan">thức</a> về vị trí của cơ thể chúng ta trong không gian được gọi là <a href="/w/index.php?title=Proprioception&action=edit&redlink=1" class="new" title="Proprioception (trang không tồn tại)">proprioception</a>, nhận thức về nhận thức cơ thể, nhận thức "vô thức" về vị trí của các vùng khác nhau trên cơ thể tại một thời điểm. Một số khu vực trong não phối hợp chuyển động và vị trí với thông tin phản hồi thu được từ sự khởi đầu. Tiểu não và <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A2n_%C4%91%E1%BB%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhân đỏ (trang không tồn tại)">nhân đỏ</a> nói riêng liên tục lấy mẫu vị trí chống lại chuyển động và thực hiện các chỉnh sửa nhỏ để đảm bảo chuyển động trơn tru.<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/Wikipedia:Ch%C3%BA_th%C3%ADch_ngu%E1%BB%93n_g%E1%BB%91c" title="Wikipedia:Chú thích nguồn gốc"><span title="Tuyên bố này cần tham khảo đến các nguồn đáng tin cậy. (December 2017)">cần dẫn nguồn</span></a></i>]</sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tiêu_thụ_năng_lượng"><span id="Ti.C3.AAu_th.E1.BB.A5_n.C4.83ng_l.C6.B0.E1.BB.A3ng"></span>Tiêu thụ năng lượng</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&veaction=edit&section=13" title="Sửa đổi phần “Tiêu thụ năng lượng”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&action=edit&section=13" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tiêu thụ năng lượng"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADptin:1016_Muscle_Metabolism.jpg"><img resource="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:1016_Muscle_Metabolism.jpg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/1016_Muscle_Metabolism.jpg/220px-1016_Muscle_Metabolism.jpg" decoding="async" width="220" height="247" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/1016_Muscle_Metabolism.jpg/330px-1016_Muscle_Metabolism.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/1016_Muscle_Metabolism.jpg/440px-1016_Muscle_Metabolism.jpg 2x" data-file-width="902" data-file-height="1014" /></a><figcaption>(a) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200929072715/https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp">Lưu trữ</a> 2020-09-29 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> Một số ATP được lưu trữ trong cơ đang nghỉ. Khi sự co thắt bắt đầu, nó sẽ được sử dụng hết trong vài giây. Nhiều ATP hơn được tạo ra từ creatine phosphate trong khoảng 15 giây. (b) Mỗi phân tử glucozơ tạo ra hai ATP và hai phân tử axit pyruvic, có thể được sử dụng trong hô hấp hiếu khí hoặc chuyển thành <a href="/wiki/Axit_lactic" class="mw-redirect" title="Axit lactic">axit lactic</a>. Nếu oxy không có sẵn, axit pyruvic được chuyển thành axit lactic, có thể góp phần gây mỏi cơ. Điều này xảy ra trong quá trình tập luyện gắng sức khi lượng năng lượng cần thiết cao nhưng oxy không thể cung cấp đủ đến cơ. (c) Hô hấp hiếu khí là quá trình phân hủy glucozơ trong điều kiện có oxy (O2) để tạo ra khí cacbonic, nước và ATP. Khoảng 95% ATP cần thiết cho cơ bắp nghỉ ngơi hoặc hoạt động vừa phải được cung cấp bởi quá trình hô hấp hiếu khí, diễn ra trong ti thể.</figcaption></figure> <p>Hoạt động của cơ bắp chiếm nhiều <a href="/wiki/N%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng" title="Năng lượng">năng lượng</a> tiêu hao của cơ thể. Tất cả các tế bào cơ đều tạo ra các phân tử <a href="/wiki/Adenosine_triphosphat" class="mw-redirect" title="Adenosine triphosphat">adenosine triphosphate</a> (ATP) được sử dụng để cung cấp năng lượng cho chuyển động của các đầu <a href="/wiki/Myosin" title="Myosin">myosin</a>. Cơ bắp có một kho năng lượng ngắn hạn dưới dạng <a href="/w/index.php?title=Creatine_ph%E1%BB%91t_ph%C3%A1t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Creatine phốt phát (trang không tồn tại)">creatine phosphate</a>, được tạo ra từ ATP và có thể tái tạo ATP khi cần thiết với <a href="/wiki/Creatin-Kinase" class="mw-redirect" title="Creatin-Kinase">creatine kinase</a>. Cơ bắp cũng giữ một dạng dự trữ của glucose dưới dạng <a href="/wiki/Glycogen" title="Glycogen">glycogen</a>. Glycogen có thể nhanh chóng được chuyển đổi thành <a href="/wiki/Glucose" title="Glucose">glucose</a> khi cần năng lượng để duy trì các cơn co thắt mạnh mẽ. Trong cơ xương tự nguyện, phân tử glucose có thể được chuyển hóa kỵ khí trong một quá trình được gọi là đường phân tạo ra hai ATP và hai phân tử <a href="/wiki/Axit_lactic" class="mw-redirect" title="Axit lactic">axit lactic</a> trong quá trình này (lưu ý rằng trong điều kiện hiếu khí, lactate không được hình thành; thay vào đó <a href="/wiki/Axit_pyruvic" class="mw-redirect" title="Axit pyruvic">pyruvate</a> được hình thành và truyền qua <a href="/wiki/Chu_tr%C3%ACnh_Krebs" title="Chu trình Krebs">chu trình axit xitric</a>). Các tế bào cơ cũng chứa các giọt chất béo, được sử dụng để tạo năng lượng trong quá trình <a href="/w/index.php?title=B%C3%A0i_t%E1%BA%ADp_aerobic&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bài tập aerobic (trang không tồn tại)">tập thể dục nhịp điệu</a>. Các hệ thống năng lượng hiếu khí mất nhiều thời gian hơn để tạo ra ATP và đạt hiệu suất cao nhất, và đòi hỏi nhiều bước sinh hóa hơn, nhưng tạo ra nhiều ATP hơn đáng kể so với quá trình đường phân kỵ khí. Mặt khác, cơ tim có thể dễ dàng tiêu thụ bất kỳ chất dinh dưỡng đa lượng nào trong số ba chất dinh dưỡng đa lượng (protein, glucose và chất béo) mà không cần thời gian 'khởi động' và luôn chiết xuất năng suất ATP tối đa từ bất kỳ phân tử nào liên quan. Tim, gan và các tế bào hồng cầu cũng sẽ tiêu thụ axit lactic do cơ xương sản xuất và đào thải ra ngoài khi vận động. </p><p>Khi nghỉ ngơi, <a href="/wiki/C%C6%A1_x%C6%B0%C6%A1ng" class="mw-redirect" title="Cơ xương">cơ xương</a> tiêu thụ 54,4 kJ / kg (13.0 kcal / kg) mỗi ngày. Con số này lớn hơn <a href="/wiki/M%C3%B4_m%E1%BB%A1" title="Mô mỡ">mô mỡ</a> (chất béo) ở mức 18,8 kJ / kg (4,5 kcal / kg), và xương là 9,6 kJ / kg (2,3 kcal / kg). </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Hiệu_quả"><span id="Hi.E1.BB.87u_qu.E1.BA.A3"></span>Hiệu quả</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&veaction=edit&section=14" title="Sửa đổi phần “Hiệu quả”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&action=edit&section=14" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Hiệu quả"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/w/index.php?title=Hi%E1%BB%87u_qu%E1%BA%A3_c%C6%A1_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hiệu quả cơ học (trang không tồn tại)">Hiệu quả</a> của cơ bắp của con người đã được đo lường (trong bối cảnh <a href="/w/index.php?title=Ch%C3%A8o_thuy%E1%BB%81n_b%C3%A8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chèo thuyền bè (trang không tồn tại)">chèo thuyền</a> và <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1p_xe" title="Đạp xe">đạp xe</a>) ở mức 18% đến 26%. Hiệu suất được định nghĩa là tỷ lệ giữa sản lượng <a href="/wiki/C%C3%B4ng_(v%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc)" title="Công (vật lý học)">công việc cơ học</a> trên tổng chi phí <a href="/wiki/Trao_%C4%91%E1%BB%95i_ch%E1%BA%A5t" title="Trao đổi chất">trao đổi chất</a>, có thể được tính toán từ mức tiêu thụ oxy. Hiệu suất thấp này là kết quả của khoảng 40% hiệu suất tạo <a href="/wiki/Adenosine_triphosphat" class="mw-redirect" title="Adenosine triphosphat">ATP</a> từ <a href="/wiki/N%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_th%E1%BB%B1c_ph%E1%BA%A9m" title="Năng lượng thực phẩm">năng lượng thực phẩm</a>, tổn thất trong chuyển đổi năng lượng từ ATP thành công cơ học bên trong cơ và tổn thất cơ học bên trong cơ thể. Hai tổn thất sau phụ thuộc vào loại bài tập và loại sợi cơ được sử dụng (co giật nhanh hay co giật chậm). Đối với hiệu suất tổng thể là 20 phần trăm, một watt công suất cơ học tương đương với 4,3 kcal mỗi giờ. Ví dụ: một nhà sản xuất thiết bị chèo thuyền hiệu chỉnh công cụ kế <a href="/w/index.php?title=Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_ch%C3%A8o_thuy%E1%BB%81n_trong_nh%C3%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Người chèo thuyền trong nhà (trang không tồn tại)">chèo</a> để đếm lượng calo bị đốt cháy bằng bốn lần công cơ học thực tế, cộng với 300 kcal mỗi giờ, điều này tương đương với hiệu suất khoảng 20% ở công suất cơ học 250 watt. Sản lượng năng lượng cơ học của sự co cơ theo chu kỳ có thể phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm thời gian kích hoạt, quỹ đạo căng cơ và tốc độ tăng & giảm lực. Chúng có thể được tổng hợp bằng thực nghiệm bằng cách sử dụng <a href="/w/index.php?title=V%C3%B2ng_l%E1%BA%B7p_c%C3%B4ng_vi%E1%BB%87c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vòng lặp công việc (trang không tồn tại)">phân tích vòng lặp công việc</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Sức_mạnh"><span id="S.E1.BB.A9c_m.E1.BA.A1nh"></span>Sức mạnh</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&veaction=edit&section=15" title="Sửa đổi phần “Sức mạnh”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&action=edit&section=15" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Sức mạnh"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Cơ bắp là kết quả của ba yếu tố chồng lên nhau: <i>sức mạnh sinh lý</i> (kích thước cơ, diện tích mặt cắt ngang, khả năng bắt chéo có sẵn, phản ứng khi luyện tập), <i>sức mạnh thần kinh</i> (mức độ mạnh hay yếu là tín hiệu báo cho cơ co lại) và <i>sức mạnh cơ học</i> (góc lực của cơ trên đòn bẩy, chiều dài cánh tay đòn, khả năng của khớp).<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/Wikipedia:Ch%C3%BA_th%C3%ADch_ngu%E1%BB%93n_g%E1%BB%91c" title="Wikipedia:Chú thích nguồn gốc"><span title="Tuyên bố này cần tham khảo đến các nguồn đáng tin cậy. (December 2017)">cần dẫn nguồn</span></a></i>]</sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Sức_mạnh_sinh_lý"><span id="S.E1.BB.A9c_m.E1.BA.A1nh_sinh_l.C3.BD"></span>Sức mạnh sinh lý</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&veaction=edit&section=16" title="Sửa đổi phần “Sức mạnh sinh lý”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&action=edit&section=16" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Sức mạnh sinh lý"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Cơ của động vật có xương sống thường tạo ra lực khoảng 25–33 N (5,6–7,4 lbf) trên một cm vuông của diện tích mặt cắt ngang của cơ khi nằm ngang và ở chiều dài tối ưu. Một số cơ của động vật không xương sống, chẳng hạn như ở càng cua, có sarcomeres dài hơn nhiều so với động vật có xương sống, dẫn đến nhiều vị trí hơn để liên kết actin và myosin và do đó lực lớn hơn nhiều trên mỗi cm vuông với chi phí là tốc độ chậm hơn nhiều. Lực tạo ra bởi một cơn co thắt có thể được đo không xâm lấn bằng cách sử dụng máy đo cơ học hoặc máy đo phonomyography, được đo in vivo bằng cách sử dụng sức căng của gân (nếu có gân nổi) hoặc được đo trực tiếp bằng các phương pháp xâm lấn hơn. </p><p>Sức mạnh của bất kỳ cơ nhất định nào, về lực tác động lên khung xương, phụ thuộc vào chiều dài, <a href="/wiki/Co_c%C6%A1" title="Co cơ">tốc độ rút ngắn</a>, diện tích mặt cắt ngang, pennation, chiều dài sarcomere, đồng dạng myosin và kích hoạt thần kinh của các đơn vị vận động. Sự giảm đáng kể sức mạnh cơ bắp có thể chỉ ra bệnh lý tiềm ẩn, với biểu đồ ở bên phải được sử dụng làm hướng dẫn. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Cơ_mạnh_nhất_ở_người"><span id="C.C6.A1_m.E1.BA.A1nh_nh.E1.BA.A5t_.E1.BB.9F_ng.C6.B0.E1.BB.9Di"></span>Cơ mạnh nhất ở người</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&veaction=edit&section=17" title="Sửa đổi phần “Cơ mạnh nhất ở người”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&action=edit&section=17" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Cơ mạnh nhất ở người"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Vì ba yếu tố ảnh hưởng đến sức mạnh cơ bắp đồng thời và các cơ không bao giờ hoạt động riêng lẻ, nên thật sai lầm khi so sánh sức mạnh của các cơ riêng lẻ và nói rằng cơ nào là "mạnh nhất". Nhưng dưới đây là một số cơ có sức mạnh đáng chú ý vì những lý do khác nhau. </p> <ul><li>Theo cách nói thông thường, "sức mạnh" cơ bắp thường đề cập đến khả năng tác động một lực lên một vật thể bên ngoài — ví dụ, nâng một vật nặng. Theo định nghĩa này, masseter hoặc cơ hàm là mạnh nhất. <a href="/wiki/S%C3%A1ch_K%E1%BB%B7_l%E1%BB%A5c_Guinness" title="Sách Kỷ lục Guinness">Sách kỷ lục Guinness</a> năm 1992 ghi lại thành tích của lực cắn là 4,337 N (975 lbf) trong 2 giây. Điều khác biệt của máy masseter không phải là bất cứ điều gì đặc biệt về bản thân cơ mà là lợi thế của nó khi hoạt động với cánh tay đòn ngắn hơn nhiều so với các cơ khác.</li> <li>Nếu "sức mạnh" đề cập đến lực do chính cơ tác động, ví dụ, lên vị trí mà nó chèn vào xương, thì cơ mạnh nhất là cơ có diện tích mặt cắt ngang lớn nhất. Điều này là do sức căng của từng sợi cơ xương không thay đổi nhiều. Mỗi sợi có thể tác dụng một lực theo bậc 0,3 micronewton. Theo định nghĩa này, cơ mạnh nhất của cơ thể thường được cho là cơ tứ đầu đùi hoặc cơ mông tối đa.</li> <li>Bởi vì sức mạnh của cơ được xác định bởi diện tích mặt cắt ngang, cơ ngắn hơn sẽ mạnh hơn "cân đối với pound" (tức là theo trọng lượng) so với cơ dài hơn có cùng diện tích. Lớp myometrial của tử cung có thể là cơ mạnh nhất theo trọng lượng của cơ thể phụ nữ. Vào thời điểm sinh nở, toàn bộ tử cung của con người nặng khoảng 1,1 kg (40 oz). Trong quá trình sinh nở, tử cung tạo lực từ 100 đến 400 N (25 đến 100 lbf) hướng xuống sau mỗi lần co thắt.</li> <li>Các cơ bên ngoài của <a href="/wiki/M%E1%BA%AFt_ng%C6%B0%E1%BB%9Di" title="Mắt người">mắt</a> rõ ràng là lớn và khỏe liên quan đến kích thước nhỏ và trọng lượng của nhãn cầu. Người ta thường nói rằng chúng là "cơ bắp khỏe nhất cho công việc chúng phải làm" và đôi khi được khẳng định là "mạnh hơn gấp 100 lần so với mức chúng cần." Tuy nhiên, các chuyển động của mắt (đặc biệt là các chuyển động của mắt được sử dụng để quét và đọc trên khuôn mặt) đòi hỏi các chuyển động tốc độ cao và các cơ mắt được vận động hàng đêm trong <a href="/wiki/Gi%E1%BA%A5c_ng%E1%BB%A7_m%E1%BA%AFt_chuy%E1%BB%83n_%C4%91%E1%BB%99ng_nhanh" title="Giấc ngủ mắt chuyển động nhanh">giấc ngủ mắt chuyển động nhanh</a>.</li> <li>Tuyên bố "<a href="/wiki/L%C6%B0%E1%BB%A1i" title="Lưỡi">lưỡi</a> là cơ khỏe nhất trong cơ thể" xuất hiện thường xuyên trong danh sách các sự thật đáng ngạc nhiên, nhưng rất khó để tìm ra định nghĩa nào về "sức mạnh" có thể làm cho câu nói này đúng. Lưu ý rằng lưỡi bao gồm tám cơ chứ không phải một.</li> <li><a href="/wiki/Tr%C3%A1i_tim" class="mw-redirect" title="Trái tim">Trái tim</a> được khẳng định là cơ thực hiện khối lượng lớn nhất các hoạt động thể chất trong suốt cuộc đời. Ước tính sản lượng điện của tim người nằm trong khoảng từ 1 đến 5 watt. Đây là ít hơn nhiều so với sản lượng điện tối đa của các cơ khác; ví dụ, cơ tứ đầu có thể tạo ra hơn 100 watt, nhưng chỉ trong vài phút. Trái tim hoạt động liên tục trong suốt cuộc đời không ngừng nghỉ, và do đó, "làm việc" nhiều hơn các cơ khác. Công suất một watt liên tục trong tám mươi năm sẽ tạo ra tổng sản lượng công việc là hai gigajoules rưỡi.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tham_khảo"><span id="Tham_kh.E1.BA.A3o"></span>Tham khảo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&veaction=edit&section=18" title="Sửa đổi phần “Tham khảo”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&action=edit&section=18" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tham khảo"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71728118">.mw-parser-output .reflist{margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}@media screen{.mw-parser-output .reflist{font-size:90%}}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><b><a href="#cite_ref-1">^</a></b> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67233549">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output .citation q{quotes:"“""”""‘""’"}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#33aa33;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite id="CITEREFMackenzie1918" class="citation book cs1">Mackenzie, Colin (1918). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=lww9AAAAYAAJ"><i>The Action of Muscles: Including Muscle Rest and Muscle Re-education</i></a>. England: Paul B. Hoeber. tr. 1<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 18 tháng 4 năm 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Action+of+Muscles%3A+Including+Muscle+Rest+and+Muscle+Re-education&rft.place=England&rft.pages=1&rft.pub=Paul+B.+Hoeber&rft.date=1918&rft.aulast=Mackenzie&rft.aufirst=Colin&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3Dlww9AAAAYAAJ&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AC%C6%A1+%28sinh+h%E1%BB%8Dc%29" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-2"><b><a href="#cite_ref-2">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBrainardGray-WilsonHarwoodKarasov2011" class="citation book cs1">Brainard, Jean; Gray-Wilson, Niamh; Harwood, Jessica; Karasov, Corliss; Kraus, Dors; Willan, Jane (2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=52Y_O15i3C0C"><i>CK-12 Life Science Honors for Middle School</i></a>. CK-12 Foundation. tr. 451<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 18 tháng 4 năm 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=CK-12+Life+Science+Honors+for+Middle+School&rft.pages=451&rft.pub=CK-12+Foundation&rft.date=2011&rft.aulast=Brainard&rft.aufirst=Jean&rft.au=Gray-Wilson%2C+Niamh&rft.au=Harwood%2C+Jessica&rft.au=Karasov%2C+Corliss&rft.au=Kraus%2C+Dors&rft.au=Willan%2C+Jane&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D52Y_O15i3C0C&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AC%C6%A1+%28sinh+h%E1%BB%8Dc%29" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-3"><b><a href="#cite_ref-3">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFKardong2015" class="citation book cs1">Kardong, Kenneth (2015). <i>Vertebrates: Comparative Anatomy, Function, Evolution</i>. New York: McGraw Hill Education. tr. 374–377. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-1-259-25375-1" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-1-259-25375-1"><bdi>978-1-259-25375-1</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Vertebrates%3A+Comparative+Anatomy%2C+Function%2C+Evolution&rft.place=New+York&rft.pages=374-377&rft.pub=McGraw+Hill+Education&rft.date=2015&rft.isbn=978-1-259-25375-1&rft.aulast=Kardong&rft.aufirst=Kenneth&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AC%C6%A1+%28sinh+h%E1%BB%8Dc%29" class="Z3988"></span></span> </li> </ol></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71936381">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-right{clear:right;float:right;margin-left:1em}.mw-parser-output .side-box-left{margin-right:1em}}</style><div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r70981351">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về <i><b><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Muscles?uselang=vi">Cơ (sinh học)</a></b></i>.</div></div> </div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://sachthehinh.com/cau-tao-co-bap/">Cấu tạo cơ bắp</a> - Loại cơ IIa và IIb(hoặc IIx)</li></ul>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Lấy từ “<a dir="ltr" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Cơ_(sinh_học)&oldid=69998759">https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Cơ_(sinh_học)&oldid=69998759</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i" title="Đặc biệt:Thể loại">Thể loại</a>: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:M%C3%B4_m%E1%BB%81m" title="Thể loại:Mô mềm">Mô mềm</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:M%C3%B4" title="Thể loại:Mô">Mô</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Thể loại ẩn: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n" title="Thể loại:Bài cơ bản">Bài cơ bản</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_webarchive_d%C3%B9ng_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_wayback" title="Thể loại:Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback">Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_c%C3%B3_tr%C3%ADch_d%E1%BA%ABn_kh%C3%B4ng_kh%E1%BB%9Bp" title="Thể loại:Bài viết có trích dẫn không khớp">Bài viết có trích dẫn không khớp</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Trang này được sửa đổi lần cuối vào ngày 20 tháng 5 năm 2023, 06:30.</li> <li id="footer-info-copyright">Văn bản được phát hành theo <a href="/wiki/Wikipedia:Nguy%C3%AAn_v%C4%83n_Gi%E1%BA%A5y_ph%C3%A9p_Creative_Commons_Ghi_c%C3%B4ng%E2%80%93Chia_s%E1%BA%BB_t%C6%B0%C6%A1ng_t%E1%BB%B1_phi%C3%AAn_b%E1%BA%A3n_4.0_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" title="Wikipedia:Nguyên văn Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự phiên bản 4.0 Quốc tế">Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự</a>; có thể áp dụng điều khoản bổ sung. Với việc sử dụng trang web này, bạn chấp nhận <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/vi">Điều khoản Sử dụng</a> và <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/vi">Quy định quyền riêng tư</a>. Wikipedia® là thương hiệu đã đăng ký của <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, một tổ chức phi lợi nhuận.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Quy định quyền riêng tư</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u">Giới thiệu Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Ph%E1%BB%A7_nh%E1%BA%ADn_chung">Lời phủ nhận</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Bộ Quy tắc Ứng xử Chung</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Lập trình viên</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/vi.wikipedia.org">Thống kê</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Tuyên bố về cookie</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//vi.m.wikipedia.org/w/index.php?title=C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Phiên bản di động</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6b786b4b4d-kf2m6","wgBackendResponseTime":177,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.220","walltime":"0.321","ppvisitednodes":{"value":824,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":14830,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":1106,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":11,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":11800,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 247.138 1 -total"," 38.11% 94.176 1 Bản_mẫu:Tham_khảo"," 31.55% 77.978 3 Bản_mẫu:Chú_thích_sách"," 27.27% 67.397 1 Bản_mẫu:Thể_loại_Commons"," 22.24% 54.960 1 Bản_mẫu:1000_bài_cơ_bản"," 18.98% 46.895 1 Bản_mẫu:If_then_show"," 16.71% 41.295 1 Bản_mẫu:Top_icon"," 13.79% 34.085 5 Bản_mẫu:Xử_lý_thể_loại"," 7.60% 18.787 1 Bản_mẫu:Commons"," 7.01% 17.320 1 Bản_mẫu:Dự_án_liên_quan"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.105","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":3661562,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-77bc9d5b54-mc55b","timestamp":"20241118122914","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"C\u01a1 (sinh h\u1ecdc)","url":"https:\/\/vi.wikipedia.org\/wiki\/C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q7365","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q7365","author":{"@type":"Organization","name":"Nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3ng g\u00f3p v\u00e0o c\u00e1c d\u1ef1 \u00e1n Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Qu\u1ef9 Wikimedia","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2006-09-01T06:58:53Z","dateModified":"2023-05-20T06:30:12Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/c\/c0\/Skeletal_muscle.jpg"}</script> </body> </html>