CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="th" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>ประสาทสัมผัส - วิกิพีเดีย</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )thwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat": "thai","wgMonthNames":["","มกราคม","กุมภาพันธ์","มีนาคม","เมษายน","พฤษภาคม","มิถุนายน","กรกฎาคม","สิงหาคม","กันยายน","ตุลาคม","พฤศจิกายน","ธันวาคม"],"wgRequestId":"83b24db8-87e5-4349-ab90-b0c3cc9e3efb","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"ประสาทสัมผัส","wgTitle":"ประสาทสัมผัส","wgCurRevisionId":12026587,"wgRevisionId":12026587,"wgArticleId":586043,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["CS1 maint: multiple names: authors list","CS1 errors: missing periodical","CS1 แหล่งที่มาภาษาทมิฬ (ta)","บทความที่มีคำอธิบายย่อ", "หน้าที่มีคำอธิบายย่อแตกต่างกับในวิกิสนเทศ","บทความที่มีข้อความภาษาอังกฤษ","แม่แบบคอมมอนส์หมวดหมู่ลิงก์ตรงกับวิกิสนเทศ","Webarchive template wayback links","บทความที่มีตัวระบุ BNE","บทความที่มีตัวระบุ GND","บทความที่มีตัวระบุ J9U","บทความที่มีตัวระบุ LCCN","บทความที่มีตัวระบุ LNB","บทความที่มีตัวระบุ NDL","บทความที่มีตัวระบุ NKC","CS1 maint: uses authors parameter","การรับรู้","ระบบรับความรู้สึก"],"wgPageViewLanguage":"th","wgPageContentLanguage":"th", "wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"ประสาทสัมผัส","wgRelevantArticleId":586043,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"th","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"th"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":90000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q173253","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform", "platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.switcher", "ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=th&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=th&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=th&modules=ext.gadget.charinsert-styles&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=th&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.8"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Five_senses.jpg/1200px-Five_senses.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1414"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Five_senses.jpg/800px-Five_senses.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="943"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Five_senses.jpg/640px-Five_senses.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="754"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="ประสาทสัมผัส - วิกิพีเดีย"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//th.m.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="แก้ไข" href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="วิกิพีเดีย (th)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//th.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.th"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="ฟีดอะตอม วิกิพีเดีย" href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%94&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-ประสาทสัมผัส rootpage-ประสาทสัมผัส skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">ข้ามไปเนื้อหา</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="ไซต์"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="เมนูหลัก" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">เมนูหลัก</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">เมนูหลัก</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">ย้ายเมนูไปที่แถบด้านข้าง</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ซ่อน</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> การนำทาง </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%81" title="เยี่ยมชมหน้าหลัก [z]" accesskey="z"><span>หน้าหลัก</span></a></li><li id="n-ask" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%96%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%84%E0%B8%B3%E0%B8%96%E0%B8%B2%E0%B8%A1"><span>ถามคำถาม</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%96%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%A2:%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%95%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B9%8C%E0%B8%9B%E0%B8%B1%E0%B8%88%E0%B8%88%E0%B8%B8%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="ค้นหาข้อมูลเบื้องหลังในเหตุการณ์ปัจจุบัน"><span>เหตุการณ์ปัจจุบัน</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B9%88%E0%B8%A1" title="โหลดหน้าแบบสุ่ม [x]" accesskey="x"><span>สุ่มบทความ</span></a></li><li id="n-about" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%9A" title="ทำความรู้จักวิกิพีเดีย"><span>เกี่ยวกับวิกิพีเดีย</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%95%E0%B9%88%E0%B8%AD" title="วิธีการติดต่อวิกิพีเดีย"><span>ติดต่อเรา</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> มีส่วนร่วม </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89:%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%8D" title="ข้อแนะนำการใช้และแก้ไขวิกิพีเดีย"><span>คำอธิบาย</span></a></li><li id="n-introduction" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%AA%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%B2%E0%B8%99"><span>เริ่มต้นเขียน</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%A1" title="เกี่ยวกับโครงการ สิ่งที่คุณทำได้ และวิธีการค้นหา"><span>ศาลาประชาคม</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%94" title="รายการเปลี่ยนแปลงล่าสุดในวิกินี้ [r]" accesskey="r"><span>ปรับปรุงล่าสุด</span></a></li><li id="n-discord" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%84%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%94"><span>ดิสคอร์ด</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%81" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="วิกิพีเดีย" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-th.svg" style="width: 6.4375em; height: 1.6875em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="สารานุกรมเสรี" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-th.svg" width="100" height="18" style="width: 6.25em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%84%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%AB%E0%B8%B2" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="ค้นหาวิกิ [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>ค้นหา</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="ค้นหาใน วิกิพีเดีย" aria-label="ค้นหาใน วิกิพีเดีย" autocapitalize="sentences" title="ค้นหาวิกิ [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="พิเศษ:ค้นหา"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">ค้นหา</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="เครื่องมือส่วนตัว"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="หน้าตา"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="หน้าตา" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">หน้าตา</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=th.wikipedia.org&uselang=th" class=""><span>บริจาคให้วิกิพีเดีย</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AA%E0%B8%A3%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%8D%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%9C%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89%E0%B9%83%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B9%88&returnto=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" title="แนะนำให้คุณสร้างบัญชีและเข้าสู่ระบบ แต่ไม่บังคับ" class=""><span>สร้างบัญชี</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%A5%E0%B9%87%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%99&returnto=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" title="แนะนำให้คุณเข้าสู่ระบบ แต่ไม่บังคับ [o]" accesskey="o" class=""><span>เข้าสู่ระบบ</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="ตัวเลือกเพิ่มเติม" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="เครื่องมือส่วนตัว" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">เครื่องมือส่วนตัว</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="เมนูผู้ใช้" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=th.wikipedia.org&uselang=th"><span>บริจาคให้วิกิพีเดีย</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AA%E0%B8%A3%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%8D%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%9C%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89%E0%B9%83%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B9%88&returnto=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" title="แนะนำให้คุณสร้างบัญชีและเข้าสู่ระบบ แต่ไม่บังคับ"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>สร้างบัญชี</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%A5%E0%B9%87%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%99&returnto=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" title="แนะนำให้คุณเข้าสู่ระบบ แต่ไม่บังคับ [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>เข้าสู่ระบบ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> หน้าสำหรับผู้แก้ไขที่ออกจากระบบ <a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%99%E0%B8%B3" aria-label="เรียนรู้เพิ่มเกี่ยวกับการแก้ไข"><span>เรียนรู้เพิ่มเติม</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%89%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99" title="รายการการแก้ไขจากเลขที่อยู่ไอพีนี้ [y]" accesskey="y"><span>ส่วนร่วม</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%B9%E0%B8%94%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B8%A2%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%89%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="อภิปรายเกี่ยวกับการแก้ไขจากเลขที่อยู่ไอพีนี้ [n]" accesskey="n"><span>คุย</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="ไซต์"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="สารบัญ" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">สารบัญ</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">ย้ายเมนูไปที่แถบด้านข้าง</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ซ่อน</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">บทนำ</div> </a> </li> <li id="toc-นิยาม" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#นิยาม"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>นิยาม</span> </div> </a> <ul id="toc-นิยาม-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ประสาทสัมผัสที่รู้จักกันมาตั้งแต่โบราณ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ประสาทสัมผัสที่รู้จักกันมาตั้งแต่โบราณ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>ประสาทสัมผัสที่รู้จักกันมาตั้งแต่โบราณ</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-ประสาทสัมผัสที่รู้จักกันมาตั้งแต่โบราณ-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle ประสาทสัมผัสที่รู้จักกันมาตั้งแต่โบราณ subsection</span> </button> <ul id="toc-ประสาทสัมผัสที่รู้จักกันมาตั้งแต่โบราณ-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-การเห็น" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#การเห็น"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>การเห็น</span> </div> </a> <ul id="toc-การเห็น-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-การได้ยิน" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#การได้ยิน"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>การได้ยิน</span> </div> </a> <ul id="toc-การได้ยิน-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-การลิ้มรส" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#การลิ้มรส"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>การลิ้มรส</span> </div> </a> <ul id="toc-การลิ้มรส-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-การได้กลิ่น" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#การได้กลิ่น"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4</span> <span>การได้กลิ่น</span> </div> </a> <ul id="toc-การได้กลิ่น-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-สัมผัส" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#สัมผัส"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.5</span> <span>สัมผัส</span> </div> </a> <ul id="toc-สัมผัส-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-ประสาทสัมผัสอื่น_ๆ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ประสาทสัมผัสอื่น_ๆ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>ประสาทสัมผัสอื่น ๆ</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-ประสาทสัมผัสอื่น_ๆ-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle ประสาทสัมผัสอื่น ๆ subsection</span> </button> <ul id="toc-ประสาทสัมผัสอื่น_ๆ-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-การทรงตัวและความเร่ง" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#การทรงตัวและความเร่ง"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>การทรงตัวและความเร่ง</span> </div> </a> <ul id="toc-การทรงตัวและความเร่ง-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-อุณหภูมิ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#อุณหภูมิ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>อุณหภูมิ</span> </div> </a> <ul id="toc-อุณหภูมิ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ประสาทสัมผัสเกี่ยวกับการเคลื่อนไหว" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ประสาทสัมผัสเกี่ยวกับการเคลื่อนไหว"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>ประสาทสัมผัสเกี่ยวกับการเคลื่อนไหว</span> </div> </a> <ul id="toc-ประสาทสัมผัสเกี่ยวกับการเคลื่อนไหว-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ความเจ็บปวด" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ความเจ็บปวด"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.4</span> <span>ความเจ็บปวด</span> </div> </a> <ul id="toc-ความเจ็บปวด-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-เวลา" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#เวลา"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.5</span> <span>เวลา</span> </div> </a> <ul id="toc-เวลา-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ประสาทสัมผัสภายในอื่น_ๆ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ประสาทสัมผัสภายในอื่น_ๆ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.6</span> <span>ประสาทสัมผัสภายในอื่น ๆ</span> </div> </a> <ul id="toc-ประสาทสัมผัสภายในอื่น_ๆ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-ในสัตว์อื่น" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ในสัตว์อื่น"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>ในสัตว์อื่น</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-ในสัตว์อื่น-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle ในสัตว์อื่น subsection</span> </button> <ul id="toc-ในสัตว์อื่น-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-ที่คล้ายกับของมนุษย์" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ที่คล้ายกับของมนุษย์"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>ที่คล้ายกับของมนุษย์</span> </div> </a> <ul id="toc-ที่คล้ายกับของมนุษย์-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-การได้กลิ่น_2" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#การได้กลิ่น_2"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1.1</span> <span>การได้กลิ่น</span> </div> </a> <ul id="toc-การได้กลิ่น_2-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Vomeronasal_organ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Vomeronasal_organ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1.2</span> <span>Vomeronasal organ</span> </div> </a> <ul id="toc-Vomeronasal_organ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-การลิ้มรส_2" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#การลิ้มรส_2"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1.3</span> <span>การลิ้มรส</span> </div> </a> <ul id="toc-การลิ้มรส_2-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-การเห็น_2" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#การเห็น_2"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1.4</span> <span>การเห็น</span> </div> </a> <ul id="toc-การเห็น_2-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-การทรงตัว" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#การทรงตัว"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1.5</span> <span>การทรงตัว</span> </div> </a> <ul id="toc-การทรงตัว-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ความรู้สึกเกี่ยวกับแรงโน้มถ่วง" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#ความรู้สึกเกี่ยวกับแรงโน้มถ่วง"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1.6</span> <span>ความรู้สึกเกี่ยวกับแรงโน้มถ่วง</span> </div> </a> <ul id="toc-ความรู้สึกเกี่ยวกับแรงโน้มถ่วง-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-ที่ไม่คล้ายกับของมนุษย์" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ที่ไม่คล้ายกับของมนุษย์"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>ที่ไม่คล้ายกับของมนุษย์</span> </div> </a> <ul id="toc-ที่ไม่คล้ายกับของมนุษย์-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-การกำหนดตำแหน่งวัตถุโดยเสียงสะท้อน" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#การกำหนดตำแหน่งวัตถุโดยเสียงสะท้อน"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2.1</span> <span>การกำหนดตำแหน่งวัตถุโดยเสียงสะท้อน</span> </div> </a> <ul id="toc-การกำหนดตำแหน่งวัตถุโดยเสียงสะท้อน-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-การรับรู้สนามไฟฟ้า" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#การรับรู้สนามไฟฟ้า"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2.2</span> <span>การรับรู้สนามไฟฟ้า</span> </div> </a> <ul id="toc-การรับรู้สนามไฟฟ้า-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-การรับรู้สนามแม่เหล็ก" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#การรับรู้สนามแม่เหล็ก"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2.3</span> <span>การรับรู้สนามแม่เหล็ก</span> </div> </a> <ul id="toc-การรับรู้สนามแม่เหล็ก-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ประสาทสัมผัสอื่น_ๆ_2" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#ประสาทสัมผัสอื่น_ๆ_2"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2.4</span> <span>ประสาทสัมผัสอื่น ๆ</span> </div> </a> <ul id="toc-ประสาทสัมผัสอื่น_ๆ_2-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-ประสาทสัมผัสในพืช" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ประสาทสัมผัสในพืช"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>ประสาทสัมผัสในพืช</span> </div> </a> <ul id="toc-ประสาทสัมผัสในพืช-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-ความคิดที่สืบทอดกันมา" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ความคิดที่สืบทอดกันมา"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>ความคิดที่สืบทอดกันมา</span> </div> </a> <ul id="toc-ความคิดที่สืบทอดกันมา-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ดูเพิ่ม" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ดูเพิ่ม"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>ดูเพิ่ม</span> </div> </a> <ul id="toc-ดูเพิ่ม-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-เชิงอรรถ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#เชิงอรรถ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>เชิงอรรถ</span> </div> </a> <ul id="toc-เชิงอรรถ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-อ้างอิง" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#อ้างอิง"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>อ้างอิง</span> </div> </a> <ul id="toc-อ้างอิง-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-แหล่งข้อมูลอื่น" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#แหล่งข้อมูลอื่น"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>แหล่งข้อมูลอื่น</span> </div> </a> <ul id="toc-แหล่งข้อมูลอื่น-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="สารบัญ" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Toggle the table of contents" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Toggle the table of contents</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">ประสาทสัมผัส</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="ไปที่บทความในภาษาอื่น ซึ่งมีใน 78 ภาษา" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-78" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">78 ภาษา</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Sentiu_(fisioloch%C3%ADa)" title="Sentiu (fisiolochía) – อารากอน" lang="an" hreflang="an" data-title="Sentiu (fisiolochía)" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="อารากอน" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D8%A9" title="حاسة – อาหรับ" lang="ar" hreflang="ar" data-title="حاسة" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="อาหรับ" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%AA%DC%93%DC%AB%DC%90" title="ܪܓܫܐ – อราเมอิก" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܪܓܫܐ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="อราเมอิก" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Hissiyyat" title="Hissiyyat – อาเซอร์ไบจาน" lang="az" hreflang="az" data-title="Hissiyyat" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="อาเซอร์ไบจาน" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B4%D1%87%D1%83%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B5" title="Адчуванне – เบลารุส" lang="be" hreflang="be" data-title="Адчуванне" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="เบลารุส" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B5%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%BE" title="Сетиво – บัลแกเรีย" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Сетиво" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="บัลแกเรีย" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Skiant_(fiziologiezh)" title="Skiant (fiziologiezh) – เบรตัน" lang="br" hreflang="br" data-title="Skiant (fiziologiezh)" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="เบรตัน" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/%C4%8Culo" title="Čulo – บอสเนีย" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Čulo" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="บอสเนีย" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Sentit_(percepci%C3%B3)" title="Sentit (percepció) – คาตาลัน" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Sentit (percepció)" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="คาตาลัน" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%BE%DB%86%D8%B4%DB%95" title="ھۆشە – เคิร์ดตอนกลาง" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ھۆشە" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="เคิร์ดตอนกลาง" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Smysl_(biologie)" title="Smysl (biologie) – เช็ก" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Smysl (biologie)" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="เช็ก" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%83%D0%B9%D0%BD%C4%83%D0%BB%C4%83%D1%85" title="Туйнăлăх – ชูวัช" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Туйнăлăх" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="ชูวัช" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Sans" title="Sans – เดนมาร์ก" lang="da" hreflang="da" data-title="Sans" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="เดนมาร์ก" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Sinn_(Wahrnehmung)" title="Sinn (Wahrnehmung) – เยอรมัน" lang="de" hreflang="de" data-title="Sinn (Wahrnehmung)" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="เยอรมัน" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%AF%CF%83%CE%B8%CE%B7%CF%83%CE%B7" title="Αίσθηση – กรีก" lang="el" hreflang="el" data-title="Αίσθηση" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="กรีก" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sense" title="Sense – อังกฤษ" lang="en" hreflang="en" data-title="Sense" data-language-autonym="English" data-language-local-name="อังกฤษ" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Senso" title="Senso – เอสเปรันโต" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Senso" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="เอสเปรันโต" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Sentido_(percepci%C3%B3n)" title="Sentido (percepción) – สเปน" lang="es" hreflang="es" data-title="Sentido (percepción)" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="สเปน" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Meeled" title="Meeled – เอสโตเนีย" lang="et" hreflang="et" data-title="Meeled" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="เอสโตเนีย" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Zentzumen" title="Zentzumen – บาสก์" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Zentzumen" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="บาสก์" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3" title="حس – เปอร์เซีย" lang="fa" hreflang="fa" data-title="حس" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="เปอร์เซีย" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Aisti" title="Aisti – ฟินแลนด์" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Aisti" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="ฟินแลนด์" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Miil" title="Miil – โวโร" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Miil" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="โวโร" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Sens_(physiologie)" title="Sens (physiologie) – ฝรั่งเศส" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Sens (physiologie)" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="ฝรั่งเศส" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Sentido_(biolox%C3%ADa)" title="Sentido (bioloxía) – กาลิเซีย" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Sentido (bioloxía)" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="กาลิเซีย" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%97%D7%95%D7%A9" title="חוש – ฮิบรู" lang="he" hreflang="he" data-title="חוש" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="ฮิบรู" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%A6" title="संवेद – ฮินดี" lang="hi" hreflang="hi" data-title="संवेद" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="ฮินดี" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Osjeti" title="Osjeti – โครเอเชีย" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Osjeti" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="โครเอเชีย" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Sans" title="Sans – เฮติครีโอล" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Sans" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="เฮติครีโอล" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/%C3%89rz%C3%A9kel%C3%A9s" title="Érzékelés – ฮังการี" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Érzékelés" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="ฮังการี" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B6%D5%A3%D5%A1%D6%81%D5%B8%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Զգացողություն – อาร์เมเนีย" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Զգացողություն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="อาร์เมเนีย" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Senso" title="Senso – อินเตอร์ลิงกัว" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Senso" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="อินเตอร์ลิงกัว" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Indra_(fisiologi)" title="Indra (fisiologi) – อินโดนีเซีย" lang="id" hreflang="id" data-title="Indra (fisiologi)" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="อินโดนีเซีย" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Senso" title="Senso – อีโด" lang="io" hreflang="io" data-title="Senso" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="อีโด" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Skynf%C3%A6ri" title="Skynfæri – ไอซ์แลนด์" lang="is" hreflang="is" data-title="Skynfæri" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ไอซ์แลนด์" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Organi_di_senso" title="Organi di senso – อิตาลี" lang="it" hreflang="it" data-title="Organi di senso" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="อิตาลี" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E6%84%9F%E8%A6%9A" title="感覚 – ญี่ปุ่น" lang="ja" hreflang="ja" data-title="感覚" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ญี่ปุ่น" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%92%E1%83%A0%E1%83%AB%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98_%E1%83%93%E1%83%90_%E1%83%A8%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%A0%E1%83%AB%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="გრძნობის ორგანოები და შეგრძნებები – จอร์เจีย" lang="ka" hreflang="ka" data-title="გრძნობის ორგანოები და შეგრძნებები" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="จอร์เจีย" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Tinliwin" title="Tinliwin – กาไบล" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Tinliwin" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="กาไบล" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D2%AF%D0%B9%D1%81%D1%96%D0%BA" title="Түйсік – คาซัค" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Түйсік" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="คาซัค" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%87%E0%B2%82%E0%B2%A6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B2%BF%E0%B2%AF" title="ಇಂದ್ರಿಯ – กันนาดา" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಇಂದ್ರಿಯ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="กันนาดา" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EA%B0%90%EA%B0%81" title="감각 – เกาหลี" lang="ko" hreflang="ko" data-title="감각" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="เกาหลี" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%B7%D0%B8%D0%BC" title="Сезим – คีร์กีซ" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Сезим" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="คีร์กีซ" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Sensus_(biologia)" title="Sensus (biologia) – ละติน" lang="la" hreflang="la" data-title="Sensus (biologia)" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="ละติน" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/S%C3%ABnn_(Physiologie)" title="Sënn (Physiologie) – ลักเซมเบิร์ก" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Sënn (Physiologie)" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="ลักเซมเบิร์ก" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Sensa" title="Sensa – ลิงกัวฟรังกาโนวา" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Sensa" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="ลิงกัวฟรังกาโนวา" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Poj%C5%ABtis" title="Pojūtis – ลิทัวเนีย" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Pojūtis" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="ลิทัวเนีย" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Ma%C5%86a" title="Maņa – ลัตเวีย" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Maņa" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="ลัตเวีย" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B5%D1%82%D0%B8%D0%BB%D0%BD%D0%B8_%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8" title="Сетилни органи – มาซิโดเนีย" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Сетилни органи" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="มาซิโดเนีย" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%87%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A6%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%BF%E0%B4%AF%E0%B4%82" title="ഇന്ദ്രിയം – มาลายาลัม" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ഇന്ദ്രിയം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="มาลายาลัม" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9C%E0%A4%BE%E0%A4%A3%E0%A5%80%E0%A4%B5" title="जाणीव – มราฐี" lang="mr" hreflang="mr" data-title="जाणीव" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="มราฐี" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Deria" title="Deria – มาเลย์" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Deria" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="มาเลย์" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Zintuig" title="Zintuig – ดัตช์" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Zintuig" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="ดัตช์" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Sens_(Fisiologia)" title="Sens (Fisiologia) – อ็อกซิตัน" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Sens (Fisiologia)" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="อ็อกซิตัน" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Zmys%C5%82" title="Zmysł – โปแลนด์" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Zmysł" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="โปแลนด์" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3" title="حس – พัชโต" lang="ps" hreflang="ps" data-title="حس" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="พัชโต" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/%C3%93rg%C3%A3os_dos_sentidos" title="Órgãos dos sentidos – โปรตุเกส" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Órgãos dos sentidos" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="โปรตุเกส" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Musyay" title="Musyay – เคชวา" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Musyay" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="เคชวา" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Sim%C8%9B" title="Simț – โรมาเนีย" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Simț" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="โรมาเนีย" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%89%D1%83%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Ощущение – รัสเซีย" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Ощущение" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="รัสเซีย" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Sense" title="Sense – สกอตส์" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Sense" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="สกอตส์" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D9%88%D8%A7%D8%B3" title="حواس – สินธิ" lang="sd" hreflang="sd" data-title="حواس" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="สินธิ" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/%C4%8Cula" title="Čula – เซอร์โบ-โครเอเชีย" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Čula" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="เซอร์โบ-โครเอเชีย" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Telesn%C3%BD_zmysel" title="Telesný zmysel – สโลวัก" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Telesný zmysel" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="สโลวัก" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Hunzwi" title="Hunzwi – โชนา" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Hunzwi" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="โชนา" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Shqisa" title="Shqisa – แอลเบเนีย" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Shqisa" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="แอลเบเนีย" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/Ljudska_%C4%8Dula" title="Ljudska čula – เซอร์เบีย" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Ljudska čula" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="เซอร์เบีย" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Sinne" title="Sinne – สวีเดน" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Sinne" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="สวีเดน" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Duyu" title="Duyu – ตุรกี" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Duyu" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ตุรกี" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D1%96%D0%B4%D1%87%D1%83%D1%82%D1%82%D1%8F" title="Відчуття – ยูเครน" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Відчуття" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ยูเครน" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3" title="حس – อูรดู" lang="ur" hreflang="ur" data-title="حس" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="อูรดู" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Gi%C3%A1c_quan" title="Giác quan – เวียดนาม" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Giác quan" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="เวียดนาม" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/C%C3%A9nk_sinses" title="Cénk sinses – วอลลูน" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Cénk sinses" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="วอลลูน" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E6%84%9F%E5%AE%98" title="感官 – จีนอู๋" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="感官" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="จีนอู๋" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%A9%D7%A4%D7%99%D7%A8%D7%90%D7%9B%D7%A5" title="שפיראכץ – ยิดดิช" lang="yi" hreflang="yi" data-title="שפיראכץ" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="ยิดดิช" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%84%9F%E5%AE%98" title="感官 – จีน" lang="zh" hreflang="zh" data-title="感官" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="จีน" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/K%C3%A1m-kak" title="Kám-kak – จีนมินหนาน" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Kám-kak" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="จีนมินหนาน" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%84%9F%E5%AE%98" title="感官 – กวางตุ้ง" lang="yue" hreflang="yue" data-title="感官" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="กวางตุ้ง" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q173253#sitelinks-wikipedia" title="แก้ไขลิงก์ข้ามภาษา" class="wbc-editpage">แก้ไขลิงก์</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="เนมสเปซ"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" title="ดูหน้าเนื้อหา [c]" accesskey="c"><span>บทความ</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B9%E0%B8%94%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B8%A2:%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" rel="discussion" title="อภิปรายเกี่ยวกับหน้าเนื้อหา [t]" accesskey="t"><span>อภิปราย</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="เปลี่ยนรูปแบบภาษา" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ไทย</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="ดู"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA"><span>อ่าน</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA&action=edit" title="แก้ไขรหัสต้นฉบับของหน้านี้ [e]" accesskey="e"><span>แก้ไข</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA&action=history" title="แก้ไขเก่าของหน้านี้ [h]" accesskey="h"><span>ดูประวัติ</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="หน้าเครื่องมือ"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="เครื่องมือ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">เครื่องมือ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">เครื่องมือ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">ย้ายเมนูไปที่แถบด้านข้าง</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ซ่อน</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="ตัวเลือกเพิ่มเติม" > <div class="vector-menu-heading"> การกระทำ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA"><span>อ่าน</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA&action=edit" title="แก้ไขรหัสต้นฉบับของหน้านี้ [e]" accesskey="e"><span>แก้ไข</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA&action=history"><span>ดูประวัติ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> ทั่วไป </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B9%82%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B8%A1%E0%B8%B2/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" title="รายการหน้าวิกิทุกหน้าที่ลิงก์มาที่นี่ [j]" accesskey="j"><span>หน้าที่ลิงก์มา</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B9%82%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B8%A1%E0%B8%B2/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" rel="nofollow" title="รายการเปลี่ยนแปลงล่าสุดในหน้าที่ลิงก์จากหน้านี้ [k]" accesskey="k"><span>การเปลี่ยนแปลงที่เกี่ยวโยง</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%9B%E0%B9%82%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%94" title="อัปโหลดไฟล์ [u]" accesskey="u"><span>อัปโหลดไฟล์</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9" title="รายการหน้าพิเศษทั้งหมด [q]" accesskey="q"><span>หน้าพิเศษ</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA&oldid=12026587" title="ลิงก์ถาวรมารุ่นนี้ของหน้านี้"><span>ลิงก์ถาวร</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA&action=info" title="ข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับหน้านี้"><span>สารสนเทศหน้า</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AD%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%87&page=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA&id=12026587&wpFormIdentifier=titleform" title="สารสนเทศเกี่ยวกับวิธีการอ้างอิงหน้านี้"><span>อ้างอิงบทความนี้</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:UrlQ%C4%B1sald%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1&url=https%3A%2F%2Fth.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25B8%259B%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25B0%25E0%25B8%25AA%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%2597%25E0%25B8%25AA%25E0%25B8%25B1%25E0%25B8%25A1%25E0%25B8%259C%25E0%25B8%25B1%25E0%25B8%25AA"><span>รับยูอาร์แอลแบบสั้น</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:QrKodu&url=https%3A%2F%2Fth.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25B8%259B%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25B0%25E0%25B8%25AA%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%2597%25E0%25B8%25AA%25E0%25B8%25B1%25E0%25B8%25A1%25E0%25B8%259C%25E0%25B8%25B1%25E0%25B8%25AA"><span>ดาวน์โหลดคิวอาร์โค้ด</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> พิมพ์/ส่งออก </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD&bookcmd=book_creator&referer=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA"><span>สร้างหนังสือ</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:DownloadAsPdf&page=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA&action=show-download-screen"><span>ดาวน์โหลดเป็น PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA&printable=yes" title="รุ่นที่พร้อมพิมพ์ของหน้านี้ [p]" accesskey="p"><span>รุ่นพร้อมพิมพ์</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> ในโครงการอื่น </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Senses" hreflang="en"><span>วิกิมีเดียคอมมอนส์</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q173253" title="ลิงก์ไปยังสิ่งนี้ในคลังซึ่งเชื่อมโยงข้อมูลต่าง ๆ เข้าด้วยกัน [g]" accesskey="g"><span>สิ่งนี้ในวิกิสนเทศ</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="หน้าเครื่องมือ"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="หน้าตา"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">หน้าตา</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">ย้ายเมนูไปที่แถบด้านข้าง</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ซ่อน</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="th" dir="ltr"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r10827797">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:#f9f9f9;display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-right{clear:right;float:right;margin-left:1em}.mw-parser-output .side-box-left{margin-right:1em}}</style><div class="side-box metadata side-box-right" style="width:238px; background-color:#f3f9ff;"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r9259874">.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none none;margin:0}.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}body.skin-minerva .mw-parser-output .plainlist ul{list-style:none;padding-left:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:AD-thai.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/AD-thai.svg/50px-AD-thai.svg.png" decoding="async" width="50" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/AD-thai.svg/75px-AD-thai.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/AD-thai.svg/100px-AD-thai.svg.png 2x" data-file-width="79" data-file-height="29" /></a></span></div> <div class="side-box-text plainlist">บทความนี้อ้างอิง<a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%B5/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B9%8C%E0%B8%A8%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%AD%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%87" title="วิกิพีเดีย:โครงการวันเดือนปี/การใช้ปีคริสต์ศักราชอ้างอิง">คริสต์ศักราช/คริสต์ทศวรรษ/คริสต์ศตวรรษ</a> ซึ่งเป็นสาระสำคัญของเนื้อหา</div></div> </div> <div class="shortdescription nomobile noexcerpt noprint searchaux" style="display:none">สมรรถภาพทาง<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A3%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E" class="mw-redirect" title="สรีรภาพ">สรีรภาพ</a>ของ<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%95" title="สิ่งมีชีวิต">สิ่งมีชีวิต</a>ที่ให้ข้อมูลเพื่อให้เกิด<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89" title="การรับรู้">การรับรู้</a></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Five_senses.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Five_senses.jpg/270px-Five_senses.jpg" decoding="async" width="270" height="318" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Five_senses.jpg/405px-Five_senses.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Five_senses.jpg/540px-Five_senses.jpg 2x" data-file-width="1400" data-file-height="1650" /></a><figcaption> ประสาทสัมผัส 5 อย่างที่<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A5" class="mw-redirect" title="แอริสตอเติล">แอริสตอเติล</a>และ<a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9E%E0%B8%B8%E0%B8%97%E0%B8%98%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2" title="พระพุทธเจ้า">พระพุทธเจ้า</a>ได้ระบุ รูปแสดงอวัยวะรับความรู้สึกที่มีใน<a href="/wiki/%E0%B8%A1%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%A9%E0%B8%A2%E0%B9%8C" title="มนุษย์">มนุษย์</a> </figcaption></figure> <p><b>ประสาทสัมผัส</b><sup id="cite_ref-RoyalDict_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-RoyalDict-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Lexitron_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-Lexitron-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (<a href="/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A4%E0%B8%A9" title="ภาษาอังกฤษ">อังกฤษ</a>: <span lang="en">sense</span>) เป็นสมรรถภาพทาง<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2" title="สรีรวิทยา">สรีรภาพ</a>ของ<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%95" title="สิ่งมีชีวิต">สิ่งมีชีวิต</a>ที่ให้<a href="/wiki/%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B8%A5" title="ข้อมูล">ข้อมูล</a>เพื่อให้เกิด<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89" title="การรับรู้">การรับรู้</a> (perception) มีการศึกษาเกี่ยวกับการทำงาน การจำแนกประเภท และ<a href="/wiki/%E0%B8%97%E0%B8%A4%E0%B8%A9%E0%B8%8E%E0%B8%B5" title="ทฤษฎี">ทฤษฎี</a>ของประสาทสัมผัสใน<a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%8A%E0%B8%B2" title="วิชา">วิชา</a>หลายสาขาโดยเฉพาะ<a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C" title="ประสาทวิทยาศาสตร์">ประสาทวิทยาศาสตร์</a> จิตวิทยาปริชาน (หรือ<a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C" title="ประชานศาสตร์">ประชานศาสตร์</a>) และปรัชญาแห่งการรับรู้ (philosophy of perception) <a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97" title="ระบบประสาท">ระบบประสาท</a>ของ<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%A7%E0%B9%8C" title="สัตว์">สัตว์</a>มี<a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%AA%E0%B8%B6%E0%B8%81" class="mw-redirect" title="ระบบรับความรู้สึก">ระบบรับความรู้สึก</a>หรืออวัยวะรับความรู้สึกโดยเฉพาะ ๆ สำหรับความรู้สึกแต่ละอย่าง </p><p>มนุษย์เองก็มีประสาทสัมผัสหลายอย่าง <a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B9%87%E0%B8%99" class="mw-redirect" title="การเห็น">การเห็น</a> <a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%84%E0%B8%94%E0%B9%89%E0%B8%A2%E0%B8%B4%E0%B8%99" title="การได้ยิน">การได้ยิน</a> <a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B9%89%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%AA" class="mw-redirect" title="การลิ้มรส">การลิ้มรส</a> <a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%84%E0%B8%94%E0%B9%89%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%99" class="mw-redirect" title="การได้กลิ่น">การได้กลิ่น</a> <a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%96%E0%B8%B9%E0%B8%81%E0%B8%95%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="mw-redirect" title="การถูกต้องสัมผัส">การถูกต้องสัมผัส</a> เป็นประสาทสัมผัสห้าทางที่รู้จักกันมาตั้งแต่โบราณ แต่ความสามารถเพื่อตรวจจับ<a href="/wiki/%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%95%E0%B8%B8%E0%B9%89%E0%B8%99" title="ตัวกระตุ้น">ตัวกระตุ้น</a>ประเภทอื่น ๆ นอกเหนือจากนั้นก็ยังมีอยู่ รวมทั้ง<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%93%E0%B8%AB%E0%B8%A0%E0%B8%B9%E0%B8%A1%E0%B8%B4" title="อุณหภูมิ">อุณหภูมิ</a> <a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%9B%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%B2" title="การรับรู้อากัปกิริยา">อากัปกิริยา</a> (proprioception) <a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%87%E0%B8%9A%E0%B8%9B%E0%B8%A7%E0%B8%94" title="ความเจ็บปวด">ความเจ็บปวด</a> (<a href="/wiki/Nociception" class="mw-redirect" title="Nociception">nociception</a>) <a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%B3%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%94%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7" title="การกำหนดรู้การทรงตัว">การทรงตัว</a> (equilibrioception) <a href="/wiki/%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B9%81%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A5" title="ตัวรับแรงกล">แรงสั่น</a> (mechanoreception) ความรู้สึกเกี่ยวกับตัวกระตุ้นภายในต่าง ๆ (เช่นมี<a href="/wiki/%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%A1%E0%B8%B5" title="ตัวรับรู้สารเคมี">ตัวรับรู้สารเคมี</a>ที่ตรวจจับ<a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%A1%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%99" title="ความเข้มข้น">ความเข้มข้น</a>ของ<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%B7%E0%B8%AD" title="เกลือ">เกลือ</a>และ<a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%9A%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B9%84%E0%B8%94%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B9%84%E0%B8%8B%E0%B8%94%E0%B9%8C" title="คาร์บอนไดออกไซด์">คาร์บอนไดออกไซด์</a>ใน<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%94" title="เลือด">เลือด</a> ความรู้สึกหิวน้ำ หิวข้าว) แต่เหล่านี้ก็สามารถเรียกว่าเป็นประสาทสัมผัสต่างหาก ๆ ได้เพียงไม่กี่อย่าง เพราะประเด็นว่า อะไรเรียกว่าประสาทสัมผัส (sense) ก็ยังเป็นที่ถกเถียงกันอยู่ ทำให้นิยามความหมายของคำอย่างแม่นยำได้ยาก </p><p>สัตว์ต่าง ๆ มี<a href="/wiki/%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%AA%E0%B8%B6%E0%B8%81" title="ตัวรับความรู้สึก">ตัวรับความรู้สึก</a>ต่าง ๆ กันเพื่อรู้โลกรอบ ๆ ตัว มีระดับความสามารถที่ต่าง ๆ กันไปแล้วแต่<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" title="สปีชีส์">สปีชีส์</a> เมื่อเทียบกันแล้ว มนุษย์มี<a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B8%81" title="จมูก">จมูก</a>ที่ไม่ดี และสัตว์เหล่าอื่นก็อาจจะไม่มีประสาทสัมผัส 5 ทางที่กล่าวแล้วอย่างใดอย่างหนึ่ง สัตว์บางอย่างอาจจะรับข้อมูลเกี่ยวกับ<a href="/wiki/%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%95%E0%B8%B8%E0%B9%89%E0%B8%99" title="ตัวกระตุ้น">ตัวกระตุ้น</a>และแปลผลข้อมูลเหล่านั้นต่างไปจากมนุษย์ และสัตว์บางชนิดก็สามารถสัมผัสโลกโดยวิธีที่มนุษย์ไม่สามารถ เช่นมีสัตว์บางชนิดสามารถ<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%9F%E0%B9%89%E0%B8%B2" title="การรับรู้ไฟฟ้า">รู้สนามไฟฟ้า</a>และ<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%AA%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%87%E0%B8%81" title="การรับรู้สนามแม่เหล็ก">สนามแม่เหล็ก</a> สามารถรู้แรงดันน้ำและกระแสน้ำ </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="นิยาม"><span id=".E0.B8.99.E0.B8.B4.E0.B8.A2.E0.B8.B2.E0.B8.A1"></span>นิยาม</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA&action=edit&section=1" title="แก้ไขส่วน: นิยาม"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>คำนิยามแบบกว้าง ๆ ของประสาทสัมผัสซึ่งเป็นที่ยอมรับก็คือ "ระบบที่ประกอบด้วย<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%A5%E0%B8%A5%E0%B9%8C%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%AA%E0%B8%B6%E0%B8%81" class="mw-redirect" title="เซลล์รับความรู้สึก">เซลล์รับความรู้สึก</a>ประเภทต่าง ๆ โดยแต่ละอย่างตอบสนองต่อปรากฏการณ์ทาง<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E" class="mw-redirect" title="กายภาพ">กายภาพ</a>เฉพาะอย่าง ๆ และประกอบด้วยเขตใน<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B8%87" title="สมอง">สมอง</a>ที่รับและแปลสัญญาณของปรากฏการณ์ทางกายภาพนั้น" <a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B9%87%E0%B8%99%E0%B8%9E%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C" title="ความเห็นพ้องทางวิทยาศาสตร์">ไม่มีความเห็นพ้องที่ชัดเจน</a>ว่า มีประสาทสัมผัสกี่ทาง เนื่องจากมีนิยามต่าง ๆ กันว่า อะไรเรียกว่าประสาทสัมผัส </p><p>สัตว์อื่นนอกจากมนุษย์อาจจะมีประสาทสัมผัสอื่น ๆ ที่มนุษย์ไม่มี เช่น<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%AA%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%9F%E0%B9%89%E0%B8%B2" class="mw-redirect" title="การรับรู้สนามไฟฟ้า">การรับรู้สนามไฟฟ้า</a> (electroreception) <a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%AA%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%87%E0%B8%81" title="การรับรู้สนามแม่เหล็ก">การรับรู้สนามแม่เหล็ก</a> (magnetoreception) และการรับรู้แสงโพลาไรส์ </p><p>ใน<a href="/wiki/%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%B8%E0%B8%97%E0%B8%98" title="ศาสนาพุทธ">ศาสนาพุทธ</a> คำว่า <a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%95%E0%B8%99%E0%B8%B0" title="อายตนะ">อายตนะ</a>ที่แปลว่า เครื่องเชื่อมต่อการรับรู้<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> รวม<a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B9%83%E0%B8%88" class="mw-redirect" title="จิตใจ">จิตใจ</a>ว่าเป็น "ประสาท" รับความรู้สึก เพิ่มขึ้นจากประสาทสัมผัสโดยทั่วไป 5 อย่าง ที่เพิ่มขึ้นอย่างนี้ อาจเพื่อเน้นเรื่องสภาวะจิตใจใน<a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%8A%E0%B8%8D%E0%B8%B2" title="ปรัชญา">ปรัชญา</a>และ<a href="/wiki/%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%8A%E0%B8%8C%E0%B8%B4%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%9B%E0%B8%97%E0%B8%B2" title="มัชฌิมาปฏิปทา">ข้อปฏิบัติ</a>ของ<a href="/wiki/%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%9E%E0%B8%B8%E0%B8%97%E0%B8%98" class="mw-redirect" title="ชาวพุทธ">ชาวพุทธ</a> คือ ใจโดยลำพังจัดว่าเป็นทวารคือทางเข้าหลักของปรากฏการณ์ธรรมชาตินานาชนิดที่ต่างกับข้อมูลทางกายภาพที่ได้รับทางประสาทสัมผัส การพิจารณา<a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%AA%E0%B8%B6%E0%B8%81" class="mw-redirect" title="ระบบรับความรู้สึก">ระบบรับความรู้สึก</a>ของมนุษย์อย่างนี้ แสดงความสำคัญของความรู้สึกภายใน และของการรับรู้อื่น ๆ ที่บูรณาการ<a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%9A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B9%8C" title="ประสบการณ์">ประสบการณ์</a>ทางกาย </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ประสาทสัมผัสที่รู้จักกันมาตั้งแต่โบราณ"><span id=".E0.B8.9B.E0.B8.A3.E0.B8.B0.E0.B8.AA.E0.B8.B2.E0.B8.97.E0.B8.AA.E0.B8.B1.E0.B8.A1.E0.B8.9C.E0.B8.B1.E0.B8.AA.E0.B8.97.E0.B8.B5.E0.B9.88.E0.B8.A3.E0.B8.B9.E0.B9.89.E0.B8.88.E0.B8.B1.E0.B8.81.E0.B8.81.E0.B8.B1.E0.B8.99.E0.B8.A1.E0.B8.B2.E0.B8.95.E0.B8.B1.E0.B9.89.E0.B8.87.E0.B9.81.E0.B8.95.E0.B9.88.E0.B9.82.E0.B8.9A.E0.B8.A3.E0.B8.B2.E0.B8.93"></span>ประสาทสัมผัสที่รู้จักกันมาตั้งแต่โบราณ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA&action=edit&section=2" title="แก้ไขส่วน: ประสาทสัมผัสที่รู้จักกันมาตั้งแต่โบราณ"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="การเห็น"><span id=".E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B9.80.E0.B8.AB.E0.B9.87.E0.B8.99"></span>การเห็น</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA&action=edit&section=3" title="แก้ไขส่วน: การเห็น"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r9751016">.mw-parser-output .hatnote{font-style:italic}.mw-parser-output div.hatnote{padding-left:1.6em;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .hatnote i{font-style:normal}.mw-parser-output .hatnote+link+.hatnote{margin-top:-0.5em}</style><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">บทความหลัก: <a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B9%87%E0%B8%99" class="mw-redirect" title="การเห็น">การเห็น</a></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Pietro_Paolini_-_Allegory_of_the_Five_Senses_-_Walters_372768.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Pietro_Paolini_-_Allegory_of_the_Five_Senses_-_Walters_372768.jpg/220px-Pietro_Paolini_-_Allegory_of_the_Five_Senses_-_Walters_372768.jpg" decoding="async" width="220" height="155" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Pietro_Paolini_-_Allegory_of_the_Five_Senses_-_Walters_372768.jpg/330px-Pietro_Paolini_-_Allegory_of_the_Five_Senses_-_Walters_372768.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Pietro_Paolini_-_Allegory_of_the_Five_Senses_-_Walters_372768.jpg/440px-Pietro_Paolini_-_Allegory_of_the_Five_Senses_-_Walters_372768.jpg 2x" data-file-width="1799" data-file-height="1271" /></a><figcaption>ในรูป<a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" title="จิตรกรรม">จิตรกรรม</a> "<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%9B%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B8%A8%E0%B8%99%E0%B9%8C" title="อุปมานิทัศน์">อุปมานิทัศน์</a>ของประสาทสัมผัสทั้ง 5 (Allegory of the Five Senses)" ของเพียโตร พาโอลินีที่ Walters Art Museum บุคคลแต่ละคนในภาพเป็นตัวแทนของประสาทสัมผัสแต่ละทาง<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </figcaption></figure> <p><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B9%87%E0%B8%99" class="mw-redirect" title="การเห็น">การเห็น</a>เป็นสมรรถภาพของ<a href="/wiki/%E0%B8%95%E0%B8%B2" title="ตา">ตา</a>ในการโฟกัสและจับภาพที่เกิดจากแสงใน<a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%96%E0%B8%B5%E0%B9%88" title="ความถี่">ความถี่</a>ที่เห็นได้ซึ่งตกกระทบที่<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%A5%E0%B8%A5%E0%B9%8C%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B9%81%E0%B8%AA%E0%B8%87" title="เซลล์รับแสง">เซลล์รับแสง</a>ใน<a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%AD%E0%B8%95%E0%B8%B2" title="จอตา">จอตา</a>ของ<a href="/wiki/%E0%B8%95%E0%B8%B2" title="ตา">ตา</a>แต่ละข้าง เป็นผลให้เซลล์ส่ง<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%81%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97" class="mw-redirect" title="กระแสประสาท">กระแสประสาท</a>ไปยัง<a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%87" title="ระบบประสาทกลาง">ระบบประสาทกลาง</a>เกี่ยวกับ<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B5" title="สี">สี</a>และ<a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%AA%E0%B8%A7%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%87" title="ความสว่าง">ความสว่าง</a> มีเซลล์รับแสงสองอย่างคือ<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%A5%E0%B8%A5%E0%B9%8C%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B8%9B%E0%B9%81%E0%B8%97%E0%B9%88%E0%B8%87" title="เซลล์รูปแท่ง">เซลล์รูปแท่ง</a>และ<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%A5%E0%B8%A5%E0%B9%8C%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B8%9B%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A2" title="เซลล์รูปกรวย">เซลล์รูปกรวย</a> เซลล์รูปแท่งไวแสงมาก แต่ไม่แยกแยะสี เปรียบเทียบกับเซลล์รูปกรวยที่แยกแยะสี แต่ไวแสงน้อยกว่า นี่จึงเป็นที่ถกเถียงกันว่า นี่เป็นประสาทสัมผัสหนึ่งทาง สองทาง หรือสามทางกันแน่ โดยนัก<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%84" class="mw-redirect" title="กายวิภาค">กายวิภาค</a>ทั่วไปพิจารณาว่าเป็นประสาทสัมผัส 2 ทาง เพราะเป็น<a href="/wiki/%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%AA%E0%B8%B6%E0%B8%81" title="ตัวรับความรู้สึก">ตัวรับความรู้สึก</a>ต่าง ๆ กันที่รับรู้สีและความสว่าง บางพวกกล่าวว่า แม้แต่<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B9%87%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B9%87%E0%B8%99_3_%E0%B8%A1%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%B4" title="การเห็นเป็น 3 มิติ">การเห็นเป็น 3 มิติ</a>ด้วย<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B9%87%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B9%87%E0%B8%99%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B9%89%E0%B8%A7%E0%B8%A2%E0%B8%AA%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%95%E0%B8%B2" title="การเห็นเป็นภาพเดียวด้วยสองตา">ตาสองข้าง</a> ก็เป็นประสาทสัมผัสอีกอย่างหนึ่ง แต่โดยทั่ว ๆ ไปแล้ว การรับรู้อย่างนี้จัดเป็นส่วนของ<a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%99" title="ประชาน">ประชาน</a> (cognition) คือการรับรู้ที่เกิดขึ้นหลังได้ข้อมูลทางประสาทสัมผัสโดยเกิดขึ้นภายใน<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B9%87%E0%B8%99" title="เปลือกสมองส่วนการเห็น">เปลือกสมองส่วนการเห็น</a> ซึ่งเป็นเขตที่ข้อมูลเกี่ยวกับวัตถุและรูปแบบต่าง ๆ จะแปลผลและระบุว่าเป็นอะไรโดยเทียบกับประสบการณ์อันเคยมีมาก่อน </p><p>อาการ<a href="/wiki/%E0%B8%95%E0%B8%B2%E0%B8%9A%E0%B8%AD%E0%B8%94" title="ตาบอด">ตาบอด</a>อาจเกิดเพราะความเสียหายต่อลูกตาโดยเฉพาะต่อ<a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%AD%E0%B8%95%E0%B8%B2" title="จอตา">จอตา</a> เพราะความเสียหายที่<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%95%E0%B8%B2" title="เส้นประสาทตา">เส้นประสาทตา</a>ซึ่งเชื่อมตากับ<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B8%87" title="สมอง">สมอง</a> หรือเพราะ<a href="/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%AD%E0%B8%94%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B8%87" title="โรคหลอดเลือดสมอง">โรคหลอดเลือดสมอง</a>ที่ทำให้เนื้อสมองซึ่งจำเป็นในการเห็นตายเหตุ<a href="/wiki/%E0%B8%82%E0%B8%B2%E0%B8%94%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%94" class="mw-redirect" title="ขาดเลือด">ขาดเลือด</a> อนึ่ง ความบอดทั้งแบบชั่วคราวและถาวรก็สามารถเกิดขึ้นได้เพราะสารพิษหรือ<a href="/wiki/%E0%B8%A2%E0%B8%B2" title="ยา">ยา</a> </p><p>สำหรับบุคคลที่ตาบอดเพราะเปลือกสมองส่วนการเห็นเสื่อมหรือเสียหาย แต่ตายังใช้ได้อยู่ ก็ยังอาจเห็นในบางระดับและมีปฏิกิริยาต่อตัวกระตุ้นทางตาที่ไม่เห็น เป็นภาวะที่เรียกว่า<a href="/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B9%87%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%9A%E0%B8%AD%E0%B8%94" class="mw-redirect" title="ภาวะเห็นทั้งบอด">ภาวะเห็นทั้งบอด</a> (blindsight) บุคคลเช่นนี้จะไม่สำนึกว่าตนเองทำปฏิกิริยาต่อข้อมูลที่มาจากตา โดยพฤติกรรมจะเปลี่ยนไปตาม<a href="/wiki/%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%95%E0%B8%B8%E0%B9%89%E0%B8%99" title="ตัวกระตุ้น">ตัวกระตุ้น</a>ทางตาที่ไม่อยู่ใต้อำนาจจิตใจ </p><p>ในปี 2013 นักวิจัยได้พัฒนาอุปกรณ์ใช้ฝังในประสาทซึ่งให้การรับรู้แสง<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%9F%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%94" title="อินฟราเรด">อินฟราเรด</a>แก่<a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B9" title="หนู">หนู</a> เป็นการให้ประสาทสัมผัสใหม่ ๆ ไม่ใช่แค่ทดแทนหรือเพิ่มสมรรถภาพของประสาทสัมผัสที่มีอยู่แล้ว<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="การได้ยิน"><span id=".E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B9.84.E0.B8.94.E0.B9.89.E0.B8.A2.E0.B8.B4.E0.B8.99"></span>การได้ยิน</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA&action=edit&section=4" title="แก้ไขส่วน: การได้ยิน"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r9751016"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">บทความหลัก: <a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%84%E0%B8%94%E0%B9%89%E0%B8%A2%E0%B8%B4%E0%B8%99" title="การได้ยิน">การได้ยิน</a></div> <p>การได้ยินก็คือการรับรู้เสียง เป็นการรับรู้ความสั่นสะเทือนล้วน ๆ คือ <a href="/wiki/%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B9%81%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A5" title="ตัวรับแรงกล">ตัวรับแรงกล</a> (mechanoreceptor) ที่อยู่ใน<a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%B9%E0%B8%8A%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B9%83%E0%B8%99" title="หูชั้นใน">หูชั้นใน</a>จะแปลงความสั่นสะเทือนในสื่อ (เช่น<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A8" class="mw-redirect" title="อากาศ">อากาศ</a>) ให้เป็น<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%81%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97" class="mw-redirect" title="กระแสประสาท">กระแสประสาท</a>ที่เป็น<a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%9F%E0%B9%89%E0%B8%B2" title="ไฟฟ้า">ไฟฟ้า</a> เนื่องจากเสียงเป็นความสั่นสะเทือนที่เดินทางไปในสื่อเช่นอากาศ การตรวจจับความสั่นสะเทือน (การได้ยิน) จึงเป็นประสาทสัมผัส<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A5" class="mw-redirect" title="เชิงกล">เชิงกล</a>เพราะมีสื่อนำความสั่นสะเทือนไปโดย<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A5" class="mw-redirect" title="แรงกล">แรงกล</a>จาก<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%81%E0%B9%89%E0%B8%A7%E0%B8%AB%E0%B8%B9" class="mw-redirect" title="แก้วหู">แก้วหู</a>ผ่าน<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%94%E0%B8%B9%E0%B8%81%E0%B8%AB%E0%B8%B9" title="กระดูกหู">กระดูกหู</a>เล็ก ๆ ตามลำดับไปสู่ปลายประสาทที่ปรากฏเหมือนขน (คือ<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%A5%E0%B8%A5%E0%B9%8C%E0%B8%82%E0%B8%99" title="เซลล์ขน">เซลล์ขน</a>) ใน<a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%B9%E0%B8%8A%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B9%83%E0%B8%99" title="หูชั้นใน">หูชั้นใน</a> ซึ่งสามารถตรวจจับการเคลื่อนไหวเชิงกลในระดับ<a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%96%E0%B8%B5%E0%B9%88" title="ความถี่">ความถี่</a> <span class="nowrap">20-20,000 <a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%AE%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%95%E0%B8%8B%E0%B9%8C" title="เฮิรตซ์">เฮิรตซ์</a></span><sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> โดยแตกต่างกันพอสมควรระหว่างบุคคล การได้ยินเสียงความถี่สูงจะเสื่อมลงเมื่ออายุมากขึ้น <a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%B9%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%A7%E0%B8%81" title="หูหนวก">หูหนวก</a>เป็นการไม่ได้ยินหรือมีความบกพร่องในการได้ยิน เสียงสามารถตรวจจับโดยเป็นความสั่นสะเทือนผ่านร่างกายได้เช่นกันคือผ่าน<a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%AA%E0%B8%B6%E0%B8%81%E0%B8%97%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A2" class="mw-redirect" title="ระบบรับความรู้สึกทางกาย">ระบบรับความรู้สึกทางกาย</a> เสียงความถี่ต่ำที่สามารถได้ยินอาจตรวจจับได้โดยวิธีนี้ คนหูหนวกบางพวกสามารถกำหนดทิศทางและตำแหน่งของแรงสั่นสะเทือนผ่านเท้าของตน<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="การลิ้มรส"><span id=".E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B8.A5.E0.B8.B4.E0.B9.89.E0.B8.A1.E0.B8.A3.E0.B8.AA"></span>การลิ้มรส</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA&action=edit&section=5" title="แก้ไขส่วน: การลิ้มรส"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r9751016"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">บทความหลัก: <a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%A3%E0%B8%AA" title="การรับรู้รส">การรับรู้รส</a></div> <p>การลิ้มรสก็เป็นการรับรู้ที่รู้จักกันดีอย่างหนึ่งในประสาทสัมผัส 5 อย่าง หมายถึงสมรรถภาพในการตรวจจับ<a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%AA" title="รส">รส</a>ของสิ่งต่าง ๆ เช่น<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3" title="อาหาร">อาหาร</a> <a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B9%81%E0%B8%A3%E0%B9%88" title="เกลือแร่">เกลือแร่</a> และสารพิษเป็นต้น แต่พึงสังเกตว่า "ความอร่อย" ของอาหารนั้นมักจะหมายถึงความรู้สึกที่ได้จากประสาทสัมผัสหลายอย่างรวม ๆ กันรวมทั้งรสชาติ กลิ่น สัมผัส และอุณหภูมิ มนุษย์รับรสชาติจากอวัยวะรับความรู้สึกที่เรียกว่า <a href="/wiki/%E0%B8%95%E0%B8%B8%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%AA" title="ตุ่มรับรส">ตุ่มรับรส</a> (taste bud) หรือ gustatory calyculi ซึ่งมีอยู่ที่ผิวด้านบนของ<a href="/wiki/%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B9%89%E0%B8%99" title="ลิ้น">ลิ้น</a>เป็นต้น มีรสหลัก ๆ 5 รสคือ <a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%99" class="mw-redirect" title="หวาน">หวาน</a> <a href="/wiki/%E0%B8%82%E0%B8%A1" class="mw-redirect" title="ขม">ขม</a> <a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B9%89%E0%B8%A2%E0%B8%A7" class="mw-redirect" title="เปรี้ยว">เปรี้ยว</a> <a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B9%87%E0%B8%A1" class="mw-redirect" title="เค็ม">เค็ม</a> และ<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B9%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%B4" title="อูมามิ">อูมามิ</a> (รสกลมกล่อม) รสอย่างอื่น ๆ เช่นรส<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%A1" title="แคลเซียม">แคลเซียม</a><sup id="cite_ref-Tordoff_2008_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-Tordoff_2008-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Sciencedaily_2008_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-Sciencedaily_2008-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> และรสกรดไขมันอิสระ (free fatty acids)<sup id="cite_ref-Mattes_2009_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-Mattes_2009-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ก็อาจรับรู้ได้แต่ยังไม่ได้การยอมรับโดยทั่วไป </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="การได้กลิ่น"><span id=".E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B9.84.E0.B8.94.E0.B9.89.E0.B8.81.E0.B8.A5.E0.B8.B4.E0.B9.88.E0.B8.99"></span>การได้กลิ่น</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA&action=edit&section=6" title="แก้ไขส่วน: การได้กลิ่น"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r9751016"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">บทความหลัก: <a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%84%E0%B8%94%E0%B9%89%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%99" class="mw-redirect" title="การได้กลิ่น">การได้กลิ่น</a></div> <p>การได้กลิ่นเป็นประสาทสัมผัสเชิงเคมีอย่างหนึ่ง และไม่เหมือนการลิ้มรส มี<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%A5%E0%B8%A5%E0%B9%8C%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%99" title="เซลล์รับกลิ่น">เซลล์รับกลิ่น</a>เป็นร้อยชนิด (388 ชนิดโดยแหล่งข้อมูลหนึ่ง<sup id="cite_ref-Moonwalk_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-Moonwalk-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>) แต่ละตัวทำปฏิกิริยาต่อโมเลกุลที่มีลักษณะโดยเฉพาะ ๆ โมเลกุลมีกลิ่นมีลักษณะต่าง ๆ มากมายและกระตุ้นเซลล์รับกลิ่นเฉพาะอย่างในระดับต่าง ๆ การตอบสนองของเซลล์รับกลิ่นหลาย ๆ ตัวที่มารวมกัน นำไปสู่การรับรู้ว่าเป็นกลิ่นใดกลิ่นหนึ่ง <a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%99" class="mw-redirect" title="เปลือกสมองส่วนการรู้กลิ่น">เปลือกสมองส่วนการรู้กลิ่น</a>เป็นตัวแปลผลของข้อมูลกลิ่นใน<a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%99" class="mw-redirect" title="ระบบรับกลิ่น">ระบบรับกลิ่น</a> เซลล์รับกลิ่นในจมูกมนุษย์ต่างกับ<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%A5%E0%B8%A5%E0%B9%8C%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97" title="เซลล์ประสาท">เซลล์ประสาท</a>ในที่อื่น ๆ เพราะมีอายุจำกัดและต้องสร้างทดแทนใหม่เสมอ ๆ ความไม่สามารถรู้กลิ่นเรียกว่า ภาวะเสียการรู้กลิ่น (anosmia) มีเซลล์ประสาทในจมูกบางส่วนที่ทำหน้าที่รับรู้<a href="/wiki/%E0%B8%9F%E0%B8%B5%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B9%82%E0%B8%A1%E0%B8%99" title="ฟีโรโมน">ฟีโรโมน</a>โดยเฉพาะ<sup id="cite_ref-LiveScience_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-LiveScience-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="สัมผัส"><span id=".E0.B8.AA.E0.B8.B1.E0.B8.A1.E0.B8.9C.E0.B8.B1.E0.B8.AA"></span>สัมผัส</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA&action=edit&section=7" title="แก้ไขส่วน: สัมผัส"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r9751016"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">ข้อมูลเพิ่มเติม: <a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%AA%E0%B8%B6%E0%B8%81%E0%B8%97%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A2" class="mw-redirect" title="ระบบรับความรู้สึกทางกาย">ระบบรับความรู้สึกทางกาย</a></div> <p>การถูกต้องสัมผัสเป็นความรู้สึกที่เริ่มจาก<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%A5%E0%B8%A5%E0%B9%8C%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%AA%E0%B8%B6%E0%B8%81" class="mw-redirect" title="เซลล์รับความรู้สึก">เซลล์รับความรู้สึก</a> ซึ่งทั่ว ๆ ไปมีอยู่ใน<a href="/wiki/%E0%B8%9C%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87" title="ผิวหนัง">ผิวหนัง</a>รวมทั้งปุ่มขน (hair follicle) แต่ก็มีอยู่ที่<a href="/wiki/%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B9%89%E0%B8%99" title="ลิ้น">ลิ้น</a> <a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%AD" title="คอ">คอ</a> และ<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%A2%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%81" title="เยื่อเมือก">เยื่อเมือก</a>ด้วย มี<a href="/wiki/%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B9%81%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A5" title="ตัวรับแรงกล">ตัวรับแรงกล</a>ที่ตอบสนองต่อแรงกดแบบต่าง ๆ (แบบหนัก แบบผ่าน ๆ แบบคงที่ เป็นต้น) ความรู้สึกคันที่เกิดจากแมลงกัดหรือภูมิแพ้เกี่ยวข้องกับเซลล์ประสาทซึ่งทำหน้าที่โดยเฉพาะและอยู่ที่ผิวหนังและใน<a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%82%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%87" title="ไขสันหลัง">ไขสันหลัง</a><sup id="cite_ref-Sun_Zhao_2009_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-Sun_Zhao_2009-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> การเสียหรือความเสื่อมความรู้สึกสัมผัสเรียกว่า อาการไม่รู้สึกสัมผัส (tactile anesthesia) ส่วนอาการความรู้สึกสัมผัสเพี้ยน (paresthesia) เป็นความรู้สึกจักจี้ เหน็บชา ร้อนคัน หรือเหมือนถูกเข็มจิ้ม เป็นผลของความเสียหายทางประสาท โดยอาจเป็นแบบถาวรหรือชั่วคราว </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Blausen_0329_EarAnatomy_InternalEar.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Blausen_0329_EarAnatomy_InternalEar.png/220px-Blausen_0329_EarAnatomy_InternalEar.png" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Blausen_0329_EarAnatomy_InternalEar.png/330px-Blausen_0329_EarAnatomy_InternalEar.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Blausen_0329_EarAnatomy_InternalEar.png/440px-Blausen_0329_EarAnatomy_InternalEar.png 2x" data-file-width="2500" data-file-height="2500" /></a><figcaption>ห้องหูชั้นใน (labyrinth of the inner ear) ของ<a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%B9" title="หู">หู</a>ด้านขวา ประกอบด้วย <b><a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B8%A2" class="mw-redirect" title="คอเคลีย">คอเคลีย</a></b> (cochlea) เป็นอวัยวะปลายประสาทของ<a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%84%E0%B8%94%E0%B9%89%E0%B8%A2%E0%B8%B4%E0%B8%99" title="ระบบการได้ยิน">ระบบการได้ยิน</a> ส่วนอวัยวะรับความรู้สึกของ<a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7" title="ระบบการทรงตัว">ระบบการทรงตัว</a>รวมทั้ง<b><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%AD%E0%B8%94%E0%B8%81%E0%B8%B6%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%A1" title="หลอดกึ่งวงกลม">หลอดกึ่งวงกลม</a></b> (semicircular ducts) ซึ่งทำหน้าที่รับรู้การเคลื่อนไหวแบบหมุน (คือ<a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B9%88%E0%B8%87" title="ความเร่ง">ความเร่ง</a>เชิงมุม) <b><a href="/wiki/Saccule" class="mw-redirect" title="Saccule">saccule</a></b> และ <b><a href="/wiki/Utricle" class="mw-redirect" title="Utricle">utricle</a></b> ซึ่งทำหน้าที่รับรู้ความเร่งเชิงเส้น </figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ประสาทสัมผัสอื่น_ๆ"><span id=".E0.B8.9B.E0.B8.A3.E0.B8.B0.E0.B8.AA.E0.B8.B2.E0.B8.97.E0.B8.AA.E0.B8.B1.E0.B8.A1.E0.B8.9C.E0.B8.B1.E0.B8.AA.E0.B8.AD.E0.B8.B7.E0.B9.88.E0.B8.99_.E0.B9.86"></span>ประสาทสัมผัสอื่น ๆ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA&action=edit&section=8" title="แก้ไขส่วน: ประสาทสัมผัสอื่น ๆ"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="การทรงตัวและความเร่ง"><span id=".E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B8.97.E0.B8.A3.E0.B8.87.E0.B8.95.E0.B8.B1.E0.B8.A7.E0.B9.81.E0.B8.A5.E0.B8.B0.E0.B8.84.E0.B8.A7.E0.B8.B2.E0.B8.A1.E0.B9.80.E0.B8.A3.E0.B9.88.E0.B8.87"></span>การทรงตัวและความเร่ง</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA&action=edit&section=9" title="แก้ไขส่วน: การทรงตัวและความเร่ง"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r9751016"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">บทความหลัก: <a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7" title="ระบบการทรงตัว">ระบบการทรงตัว</a> และ <a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%B3%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%94%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7" title="การกำหนดรู้การทรงตัว">การกำหนดรู้การทรงตัว</a></div> <p><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%B3%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%94%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7" title="การกำหนดรู้การทรงตัว">การกำหนดรู้การทรงตัว</a> (balance) หรือ vestibular sense หรือ equilibrioception ยังสิ่งมีชีวิตให้รู้สึกถึงการเคลื่อนไหวของกาย ทิศทางการเคลื่อนไหว และ<a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B9%88%E0%B8%87" title="ความเร่ง">ความเร่ง</a> เพื่อให้รักษาดุลของท่าทางในร่างกายได้ อวัยวะที่รับรู้ความรู้สึกต่าง ๆ มีการเคลื่อนไหวของกายเป็นต้นเหล่านี้ก็คือ ปลายประสาทของระบบการทรงตัว (vestibular system) ที่อยู่ใน<a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%B9%E0%B8%8A%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B9%83%E0%B8%99" title="หูชั้นใน">หูชั้นใน</a>แต่ละข้าง อวัยวะเหล่านี้มีหน้าที่รับรู้ความรู้สึกสองอย่างคือ ความเร่งของ<a href="/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B8%A1%E0%B8%B8%E0%B8%A1" title="โมเมนตัมเชิงมุม">โมเมนตัมเชิงมุม</a> และ<a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B9%88%E0%B8%87" title="ความเร่ง">ความเร่ง</a>เชิงเส้น (ซึ่งเป็นอันเดียวกับความรู้สึกเกี่ยวกับ<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B9%82%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%A1%E0%B8%96%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%87" class="mw-redirect" title="แรงโน้มถ่วง">แรงโน้มถ่วง</a>) โดยเรียกรวม ๆ กันว่าการกำหนดรู้การทรงตัว (equilibrioception) </p><p>เส้นประสาท vestibular nerve สื่อข้อมูลจาก<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%A5%E0%B8%A5%E0%B9%8C%E0%B8%82%E0%B8%99" title="เซลล์ขน">เซลล์ขน</a>ใน osseous ampullae (กระเปาะกระดูกหู) 3 ส่วนที่รับรู้ความเคลื่อนไหวของน้ำใน<a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%AD%E0%B8%94%E0%B8%81%E0%B8%B6%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%A1" title="หลอดกึ่งวงกลม">หลอดกึ่งวงกลม</a> 3 หลอด เป็นความเคลื่อนไหวที่เกิดจากการหมุนหัว (คือความเร่งของ<a href="/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B8%A1%E0%B8%B8%E0%B8%A1" title="โมเมนตัมเชิงมุม">โมเมนตัมเชิงมุม</a>) นอกจากนั้นแล้ว เส้นประสาท vestibular nerve ก็ยังสื่อข้อมูลจากอวัยวะอื่นใน<a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%B9%E0%B8%8A%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B9%83%E0%B8%99" title="หูชั้นใน">หูชั้นใน</a>คือ utricle และ saccule ซึ่งมี<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%A5%E0%B8%A5%E0%B9%8C%E0%B8%82%E0%B8%99" title="เซลล์ขน">เซลล์ขน</a>โดยมีขนที่งอได้เพราะน้ำหนักของ otolith ซึ่งเป็นผลึกเล็ก ๆ ของ<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%A1%E0%B8%84%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%9A%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%95" title="แคลเซียมคาร์บอเนต">แคลเซียมคาร์บอเนต</a> และให้<a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%89%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%A2" title="ความเฉื่อย">ความเฉื่อย</a>เพื่อตรวจจับความเร่งเชิงเส้น (แบบตรง ๆ) และทิศทางของ<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B9%82%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%A1%E0%B8%96%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%87" class="mw-redirect" title="แรงโน้มถ่วง">แรงโน้มถ่วง</a> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="อุณหภูมิ"><span id=".E0.B8.AD.E0.B8.B8.E0.B8.93.E0.B8.AB.E0.B8.A0.E0.B8.B9.E0.B8.A1.E0.B8.B4"></span>อุณหภูมิ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA&action=edit&section=10" title="แก้ไขส่วน: อุณหภูมิ"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r9751016"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">บทความหลัก: <a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%A3%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%A2%E0%B9%87%E0%B8%99" title="การรับรู้ร้อนเย็น">การรับรู้ร้อนเย็น</a></div> <p>การรับรู้ร้อนเย็น (thermoception) เป็นการรู้สึกถึงความเปลี่ยนแปลงของ<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%93%E0%B8%AB%E0%B8%A0%E0%B8%B9%E0%B8%A1%E0%B8%B4" title="อุณหภูมิ">อุณหภูมิ</a>หรือการแลกเปลี่ยน<a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%99" title="ความร้อน">ความร้อน</a>ที่อวัยวะต่าง ๆ รวมทั้งช่องต่าง ๆ ในร่างกาย มี<a href="/wiki/%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%93%E0%B8%AB%E0%B8%A0%E0%B8%B9%E0%B8%A1%E0%B8%B4" class="mw-redirect" title="ตัวรับอุณหภูมิ">ตัวรับอุณหภูมิ</a>เฉพาะอย่างสำหรับรับความเย็นและความร้อน ตัวรับความเย็นมีบทบาทสำคัญในการรับรู้กลิ่นเพราะบอกทิศทางของลม (และของกลิ่น) ตัวรับความร้อนไวต่อ<a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B5%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%9F%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%94" class="mw-redirect" title="รังสีอินฟราเรด">รังสีอินฟราเรด</a>และอาจจะมีอยู่ในอวัยวะพิเศษเช่นในสัตว์<a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%A2%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B8%B9%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%87" title="วงศ์ย่อยงูหางกระดิ่ง">วงศ์ย่อยงูหางกระดิ่ง</a> ตัวรับอุณหภูมิ (thermoceptor) ที่ผิวหนังต่างกับตัวรับอุณหภูมิในสมองเขต<a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%AE%E0%B9%82%E0%B8%9B%E0%B8%97%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%AA" title="ไฮโปทาลามัส">ไฮโปทาลามัส</a>ที่ทำหน้าที่เกี่ยวกับ<a href="/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%B0%E0%B8%98%E0%B8%B3%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%94%E0%B8%B8%E0%B8%A5" title="ภาวะธำรงดุล">ภาวะธำรงดุล</a> (homeostasis) คือให้ข้อมูลแก่สมองเกี่ยวกับอุณหภูมิภายในร่างกาย </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ประสาทสัมผัสเกี่ยวกับการเคลื่อนไหว"><span id=".E0.B8.9B.E0.B8.A3.E0.B8.B0.E0.B8.AA.E0.B8.B2.E0.B8.97.E0.B8.AA.E0.B8.B1.E0.B8.A1.E0.B8.9C.E0.B8.B1.E0.B8.AA.E0.B9.80.E0.B8.81.E0.B8.B5.E0.B9.88.E0.B8.A2.E0.B8.A7.E0.B8.81.E0.B8.B1.E0.B8.9A.E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B9.80.E0.B8.84.E0.B8.A5.E0.B8.B7.E0.B9.88.E0.B8.AD.E0.B8.99.E0.B9.84.E0.B8.AB.E0.B8.A7"></span>ประสาทสัมผัสเกี่ยวกับการเคลื่อนไหว</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA&action=edit&section=11" title="แก้ไขส่วน: ประสาทสัมผัสเกี่ยวกับการเคลื่อนไหว"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r9751016"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">บทความหลัก: <a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%9B%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%B2" title="การรับรู้อากัปกิริยา">การรับรู้อากัปกิริยา</a></div> <p>การรับรู้อากัปกิริยา (proprioception) หรือประสาทสัมผัสเกี่ยวกับการเคลื่อนไหว (kinesthetic sense) ให้ข้อมูลแก่<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B8%9A%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87" class="mw-redirect" title="สมองกลีบข้าง">สมองกลีบข้าง</a>เกี่ยวกับตำแหน่งเชิงเปรียบเทียบของส่วนต่าง ๆ ในร่างกาย <a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B9%81%E0%B8%9E%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B9%8C" class="mw-redirect" title="ประสาทแพทย์">ประสาทแพทย์</a>ตรวจสอบประสาทสัมผัสนี้โดยให้คนไข้ปิดตาแล้วแตะจมูกของตนด้วยปลายนิ้ว ถ้าการรับรู้อากัปกิริยาเป็นปกติ คนไข้จะไม่เสียความสำนึกว่ามืออยู่ที่ตำแหน่งไหนจริง ๆ แม้จะไม่ได้รับรู้ด้วยประสาทสัมผัสอื่น ๆ การรับรู้อากัปกิริยาและการรับรู้สัมผัสเกี่ยวข้องกันอย่างละเอียดสุขุม และความเสื่อมในประสาทสัมผัสเหล่านั้นมีผลให้การรับรู้และพฤติกรรมบกพร่องอย่างลึกซึ้งและน่าประหลาดใจ<sup id="cite_ref-roblesdelatorre_14-0" class="reference"><a href="#cite_note-roblesdelatorre-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ความเจ็บปวด"><span id=".E0.B8.84.E0.B8.A7.E0.B8.B2.E0.B8.A1.E0.B9.80.E0.B8.88.E0.B9.87.E0.B8.9A.E0.B8.9B.E0.B8.A7.E0.B8.94"></span>ความเจ็บปวด</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA&action=edit&section=12" title="แก้ไขส่วน: ความเจ็บปวด"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r9751016"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">บทความหลัก: <a href="/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%99%E0%B8%8B%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B9%87%E0%B8%9B%E0%B8%8A%E0%B8%B1%E0%B9%88%E0%B8%99" class="mw-redirect" title="โนซิเซ็ปชั่น">โนซิเซ็ปชั่น</a></div> <p>โนซิเซ็ปชั่น (nociception) เป็นการส่งสัญญาณแสดงความเสียหายที่เกิดกับ<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97" title="เส้นประสาท">เส้นประสาท</a>หรือ<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%A2%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD" title="เนื้อเยื่อ">เนื้อเยื่อ</a> มี<a href="/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%99%E0%B8%8B%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B9%87%E0%B8%9B%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C" class="mw-redirect" title="โนซิเซ็ปเตอร์">โนซิเซ็ปเตอร์</a> (nociceptor) คือปลายประสาทรับรู้ 3 ประเภทคือที่<a href="/wiki/%E0%B8%9C%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87" title="ผิวหนัง">ผิวหนัง</a> ที่กายส่วนอื่น ๆ (เช่นที่<a href="/wiki/%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%95%E0%B9%88%E0%B8%AD" title="ข้อต่อ">ข้อต่อ</a>และ<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%94%E0%B8%B9%E0%B8%81" title="กระดูก">กระดูก</a>) และที่อวัยวะภายใน (visceral) ก่อนหน้านี้เชื่อว่า ความเจ็บปวดมาจาก<a href="/wiki/%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B9%81%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A5" title="ตัวรับแรงกล">ตัวรับแรงกล</a> แต่<a href="/wiki/%E0%B8%87%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%A2" class="mw-redirect" title="งานวิจัย">งานวิจัย</a>ในครึ่งแรกของคริสต์ศตวรรษที่ 20 แสดงว่า ความเจ็บปวดเป็นปรากฏการณ์ธรรมชาติต่างหากที่เป็นไปร่วมกับความรู้สึกประเภทอื่น ๆ เช่นการสัมผัส ในครั้งหนึ่ง ความเจ็บปวดจัดว่าเป็นประสบการณ์ที่เป็น<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A2" title="อัตวิสัย">อัตวิสัย</a>อย่างสิ้นเชิง (คนอื่นไม่สามารถรู้ได้) แต่งานวิจัยภายหลังกลับแสดงว่า ความเจ็บปวดปรากฏให้ตรวจดูได้ที่รอยนูนสมอง anterior cingulate gyrus<sup id="cite_ref-Fulbright_2001_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-Fulbright_2001-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ความเจ็บปวดมีหน้าที่หลักให้เราสนใจที่ภัยอันตราย และกระตุ้นให้หลีกเลี่ยงอันตรายเหล่านั้น ตัวอย่างเช่น มนุษย์หลีกเลี่ยงการถูกของแหลมทิ่มหรือวัตถุที่ร้อน หรือยืดแขนเกินระยะที่ปลอดภัย เพราะประสบการณ์เหล่านั้นอาจเป็นอันตราย ดังนั้น จึงทำให้เจ็บ ถ้าไม่รู้สึกเจ็บ เราอาจทำสิ่งที่เป็นภัยได้หลายอย่างโดยไร้สำนึก </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="เวลา"><span id=".E0.B9.80.E0.B8.A7.E0.B8.A5.E0.B8.B2"></span>เวลา</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA&action=edit&section=13" title="แก้ไขส่วน: เวลา"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>การรับรู้เวลา (time perception) หมายถึงกระบวนการรับรู้และประสบการณ์ของการรับรู้เวลาที่ผ่านไป แม้ความรู้สึกเกี่ยวกับเวลา (sense of time) จะไม่เป็นส่วนของ<a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%AA%E0%B8%B6%E0%B8%81" class="mw-redirect" title="ระบบรับความรู้สึก">ระบบรับความรู้สึก</a>อย่างใดอย่างหนึ่ง แต่งานวิจัยของนัก<a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2" title="จิตวิทยา">จิตวิทยา</a>และนัก<a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C" title="ประสาทวิทยาศาสตร์">ประสาทวิทยาศาสตร์</a>ก็ได้แสดงว่า สมองมนุษย์มีกลไกการรับรู้เวลา<sup id="cite_ref-Rao_2001_16-0" class="reference"><a href="#cite_note-Rao_2001-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ซึ่งประกอบด้วยระบบต่าง ๆ ที่กระจายไปใน<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B8%87" title="สมอง">สมอง</a>รวมทั้งใน<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B8%87" title="เปลือกสมอง">เปลือกสมอง</a> (cerebral cortex) <a href="/wiki/%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%9A%E0%B8%A5%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%A1" class="mw-redirect" title="ซีรีเบลลัม">ซีรีเบลลัม</a> และ <a href="/wiki/Basal_ganglia" class="mw-redirect" title="Basal ganglia">basal ganglia</a> องค์ประกอบอย่างหนึ่งก็คือ<a href="/wiki/%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%AA_(%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97)" title="นิวเคลียส (ระบบประสาท)">นิวเคลียส</a> suprachiasmatic nucleus ซึ่งมีหน้าที่เกี่ยวกับจังหวะรอบวัน (circadian rhythm<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>A<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>) </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ประสาทสัมผัสภายในอื่น_ๆ"><span id=".E0.B8.9B.E0.B8.A3.E0.B8.B0.E0.B8.AA.E0.B8.B2.E0.B8.97.E0.B8.AA.E0.B8.B1.E0.B8.A1.E0.B8.9C.E0.B8.B1.E0.B8.AA.E0.B8.A0.E0.B8.B2.E0.B8.A2.E0.B9.83.E0.B8.99.E0.B8.AD.E0.B8.B7.E0.B9.88.E0.B8.99_.E0.B9.86"></span>ประสาทสัมผัสภายในอื่น ๆ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA&action=edit&section=14" title="แก้ไขส่วน: ประสาทสัมผัสภายในอื่น ๆ"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>การรับรู้ภายในร่างกายเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า interoception<sup id="cite_ref-Craig_2003_19-0" class="reference"><a href="#cite_note-Craig_2003-19"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> โดยหมายถึง "ประสาทสัมผัสที่ปกติได้ตัวกระตุ้นภายในร่างกาย".<sup id="cite_ref-Dunn_Galton_2010_20-0" class="reference"><a href="#cite_note-Dunn_Galton_2010-20"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> เป็นความรู้สึกที่เกี่ยวข้องกับ<a href="/wiki/%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%AA%E0%B8%B6%E0%B8%81" title="ตัวรับความรู้สึก">ตัวรับความรู้สึก</a>มากมายหลายประเภทในอวัยวะภายใน มีอาการบางอย่าง เช่น alexithymia<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>B<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ที่เชื่อว่า การรับรู้เช่นนี้ผิดปกติ ตัวอย่างโดยเฉพาะ ๆ ของตัวรับความรู้สึกเช่นนี้ก็คือ </p> <ul><li>ตัวรับแรงยืดในปอด (pulmonary stretch receptors) ซึ่งช่วยควบคุมอัตราการหายใจ</li> <li>ตัวรับสารเคมีในระบบประสาทกลาง (central chemoreceptor) (หรือ peripheral chemoreceptors ถ้าอยู่ในส่วนอื่น ๆ ของร่างกาย) ในสมองซึ่งคอยตรวจสอบระดับ<a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%9A%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B9%84%E0%B8%94%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B9%84%E0%B8%8B%E0%B8%94%E0%B9%8C" title="คาร์บอนไดออกไซด์">คาร์บอนไดออกไซด์</a>และ<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%8B%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B8%99" title="ออกซิเจน">ออกซิเจน</a> ที่อาจทำให้รู้สึกว่าหายใจไม่ออกถ้าระดับคาร์บอนไดออกไซด์สูงเกินไป<sup id="cite_ref-HowStuffWorks_How_Your_Lungs_Work_25-0" class="reference"><a href="#cite_note-HowStuffWorks_How_Your_Lungs_Work-25"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>chemoreceptor trigger zone เป็นเขตในก้านสมองส่วนท้าย (medulla oblongata) ซึ่งรับข้อมูลเกี่ยวกับ<a href="/wiki/%E0%B8%A2%E0%B8%B2" title="ยา">ยา</a>และ<a href="/wiki/%E0%B8%AE%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%82%E0%B8%A1%E0%B8%99" title="ฮอร์โมน">ฮอร์โมน</a>ในเลือด และสื่อสารกับเขตสมองคือ area postrema ซึ่งเป็นศูนย์ควบคุม<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99" class="mw-redirect" title="การอาเจียน">การอาเจียน</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%A1%E0%B8%B5" class="mw-redirect" title="ตัวรับสารเคมี">ตัวรับสารเคมี</a>ในระบบเลือดซึ่งคอยวัดระดับเกลือ และทำให้หิวน้ำถ้าระดับเกลือสูงเกินไปโดยอาจตอบสนองต่อระดับน้ำตาลที่สูงเกินไปในคนไข้<a href="/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B9%80%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%99" class="mw-redirect" title="โรคเบาหวาน">โรคเบาหวาน</a>ด้วย</li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%AA%E0%B8%B6%E0%B8%81%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87" title="ตัวรับความรู้สึกที่หนัง">ตัวรับความรู้สึกที่หนัง</a> (cutaneous receptor) ไม่เพียงแต่ตอบสนองต่อสัมผัส แรงกด และอุณหภูมิเท่านั้น แต่ยังตอบสนองต่อการขยายหลอดเลือดที่ผิวหนังเช่นหน้าแดงด้วย</li> <li>ตัวรับการยืด (stretch receptors) ใน<a href="/wiki/%E0%B8%97%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3" title="ทางเดินอาหาร">ทางเดินอาหาร</a>สามารถตรวจจับการยืดออกของลำไส้ที่เกิดจากแก๊สโดยอาจมีผลเป็นอาการเสียดท้อง</li> <li>การการกระตุ้น<a href="/wiki/%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%AA%E0%B8%B6%E0%B8%81" title="ตัวรับความรู้สึก">ตัวรับความรู้สึก</a>ใน<a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%AD%E0%B8%94%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3" title="หลอดอาหาร">หลอดอาหาร</a>ทำให้รู้สึกที่คอเมื่อกลืนอาหาร อาเจียน หรือ<a href="/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B9%84%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%A2%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%99" title="โรคกรดไหลย้อน">กรดไหลย้อน</a>จาก<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B8%B2%E0%B8%B0%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3" title="กระเพาะอาหาร">กระเพาะ</a>เข้าสู่หลอดอาหารเป็นต้น</li> <li>ตัวรับความรู้สึกที่<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%A2%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%81" title="เยื่อเมือก">เยื่อเมือก</a><a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%AD%E0%B8%AB%E0%B8%AD%E0%B8%A2" title="คอหอย">คอหอย</a> ซึ่งคล้ายกับตัวรับสัมผัสที่ผิวหนัง สามารถรับรู้วัตถุแปลกปลอมเช่นอาหารที่ก่อให้เกิด gag reflex<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>C<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> และทำให้ขย้อน</li> <li>การกระตุ้นตัวรับความรู้สึกที่<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B8%B2%E0%B8%B0%E0%B8%9B%E0%B8%B1%E0%B8%AA%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%B0" title="กระเพาะปัสสาวะ">กระเพาะปัสสาวะ</a>และที่<a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%AA%E0%B9%89%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%87" title="ไส้ตรง">ไส้ตรง</a> อาจจะทำให้ปวด<a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%B1%E0%B8%AA%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%B0" title="ปัสสาวะ">ปัสสาวะ</a>หรือปวด<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%88%E0%B8%88%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B0" title="อุจจาระ">อุจจาระ</a></li> <li>การกระตุ้นตัวรับความยืดที่ตรวจจับการยืดของหลอดเลือดอาจทำให้เจ็บปวด เช่นปวดหัวเพราะการขยายหลอดเลือดในสมอง</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ในสัตว์อื่น"><span id=".E0.B9.83.E0.B8.99.E0.B8.AA.E0.B8.B1.E0.B8.95.E0.B8.A7.E0.B9.8C.E0.B8.AD.E0.B8.B7.E0.B9.88.E0.B8.99"></span>ในสัตว์อื่น</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA&action=edit&section=15" title="แก้ไขส่วน: ในสัตว์อื่น"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ที่คล้ายกับของมนุษย์"><span id=".E0.B8.97.E0.B8.B5.E0.B9.88.E0.B8.84.E0.B8.A5.E0.B9.89.E0.B8.B2.E0.B8.A2.E0.B8.81.E0.B8.B1.E0.B8.9A.E0.B8.82.E0.B8.AD.E0.B8.87.E0.B8.A1.E0.B8.99.E0.B8.B8.E0.B8.A9.E0.B8.A2.E0.B9.8C"></span>ที่คล้ายกับของมนุษย์</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA&action=edit&section=16" title="แก้ไขส่วน: ที่คล้ายกับของมนุษย์"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>สิ่งมีชีวิตอื่นมีตัวรับความรู้สึกสำหรับโลกรอบตัว รวมทั้งประสาทสัมผัสที่กล่าวมาแล้วในมนุษย์ แต่กลไกและสมรรถภาพของประสาทสัมผัสเหล่านั้นอาจต่างกันมาก </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="การได้กลิ่น_2"><span id=".E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B9.84.E0.B8.94.E0.B9.89.E0.B8.81.E0.B8.A5.E0.B8.B4.E0.B9.88.E0.B8.99_2"></span>การได้กลิ่น</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA&action=edit&section=17" title="แก้ไขส่วน: การได้กลิ่น"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%A7%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B9%89%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B8%A5%E0%B8%B9%E0%B8%81%E0%B8%94%E0%B9%89%E0%B8%A7%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%A1" title="สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม">สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม</a>โดยมากรู้กลิ่นได้ดีกว่ามนุษย์ แม้ประสาทสัมผัสจะมีกลไกคล้าย ๆ กัน <a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%89%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A1" title="ปลาฉลาม">ปลาฉลาม</a>ใช้การได้กลิ่นและการรับรู้เวลาที่เฉียบคมเพื่อกำหนดทิศทางของ<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%99" title="กลิ่น">กลิ่น</a> คือ จะว่ายไปทางรูจมูกที่ตรวจจับกลิ่นได้ก่อน<sup id="cite_ref-Gardiner_Atema_2010_27-0" class="reference"><a href="#cite_note-Gardiner_Atema_2010-27"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ส่วน<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B8%A5%E0%B8%87" title="แมลง">แมลง</a>มีตัวรับกลิ่น (olfactory receptor) ที่หนวด (antenna) </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Vomeronasal_organ">Vomeronasal organ</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA&action=edit&section=18" title="แก้ไขส่วน: Vomeronasal organ"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>สัตว์หลายชนิดรวมทั้ง<a href="/wiki/%E0%B8%8B%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C" title="ซาลาแมนเดอร์">ซาลาแมนเดอร์</a> <a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%A7%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%99" title="สัตว์เลื้อยคลาน">สัตว์เลื้อยคลาน</a> และ<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%A7%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B9%89%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B8%A5%E0%B8%B9%E0%B8%81%E0%B8%94%E0%B9%89%E0%B8%A7%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%A1" title="สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม">สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม</a>บางประเภทมีอวัยวะที่เรียกว่า vomeronasal organ<sup id="cite_ref-Takami_2002_28-0" class="reference"><a href="#cite_note-Takami_2002-28"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ซึ่งอยู่ต่อกับช่องปาก ในสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม อวัยวะนี้โดยหลักใช้ตรวจจับ<a href="/wiki/%E0%B8%9F%E0%B8%B5%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B9%82%E0%B8%A1%E0%B8%99" title="ฟีโรโมน">ฟีโรโมน</a>ที่อยู่ในอาณาเขตหรือเส้นทาง หรือตรวจดูภาวะทางเพศ เป็นอวัยวะที่เกี่ยวข้องกับพฤติกรรมที่เรียกว่า flehman response ซึ่งปรากฏโดยการม้วนหรือยกริมฝีปากด้านบนขึ้น ซึ่งส่ง<span class="nowrap">ฟีโรโมน</span>ไปที่ vomeronasal organ ในมนุษย์ อวัยวะนี้เป็นอวัยวะเหลือค้าง (vestigial - คือเหลือให้เห็น) แต่นิวรอนที่เกี่ยวข้องกับอวัยวะนี้ไม่ปรากฏว่าให้ความรู้สึกอะไร ๆ แก่สมอง<sup id="cite_ref-Frasnelli_2011_29-0" class="reference"><a href="#cite_note-Frasnelli_2011-29"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>ส่วนสัตว์เลื้อยคลานเช่น<a href="/wiki/%E0%B8%87%E0%B8%B9" title="งู">งู</a>และสัตว์<a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%B5%E0%B9%89%E0%B8%A2" title="วงศ์เหี้ย">วงศ์เหี้ย</a>ใช้อวัยวะนี้เพื่อดมกลิ่นโดยส่งโมเลกุลมีกลิ่นไปที่อวัยวะด้วยปลายลิ้นแฉก เป็นอวัยวะที่เรียกว่า Jacobsons organ ในสัตว์เลื้อยคลาน </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="การลิ้มรส_2"><span id=".E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B8.A5.E0.B8.B4.E0.B9.89.E0.B8.A1.E0.B8.A3.E0.B8.AA_2"></span>การลิ้มรส</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA&action=edit&section=19" title="แก้ไขส่วน: การลิ้มรส"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B8%A5%E0%B8%87%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="แมลงวัน">แมลงวัน</a>และ<a href="/wiki/%E0%B8%9C%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%AD" class="mw-disambig" title="ผีเสื้อ">ผีเสื้อ</a>มีอวัยวะรู้รสที่เท้า ทำให้สามารถรู้รสของวัตถุสิ่งของที่มันไปจับ ส่วนปลา<a href="/wiki/%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%81%E0%B8%B9%E0%B8%A5%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87" class="mw-redirect" title="ตระกูลปลาหนัง">ตระกูลปลาหนัง</a>มีอวัยวะรู้รสทั้งร่างกาย และสามารถรู้รสของทุกอย่างที่มันสัมผัส รวมทั้ง<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%A1%E0%B8%B5" title="สารเคมี">สารเคมี</a>ต่าง ๆ ในน้ำ<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="การเห็น_2"><span id=".E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B9.80.E0.B8.AB.E0.B9.87.E0.B8.99_2"></span>การเห็น</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA&action=edit&section=20" title="แก้ไขส่วน: การเห็น"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B8%A7" title="แมว">แมว</a>สามารถเห็นในที่แสงสลัว เพราะนอกจากมี<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%AD" title="กล้ามเนื้อ">กล้ามเนื้อ</a>ที่อยู่รอบ ๆ ม่านตาเพื่อหดและขยายรูม่านตา ยังมีเยื่อ tapetum lucidum หลัง<a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%AD%E0%B8%95%E0%B8%B2" title="จอตา">จอตา</a>ซึ่งสะท้อนแสงโดยเพิ่มระดับแสงให้กับเซลล์รับแสง (photoreceptor) อีกด้วย ส่วนงูใน<a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%A2%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B8%B9%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%87" title="วงศ์ย่อยงูหางกระดิ่ง">วงศ์ย่อยงูหางกระดิ่ง</a> <a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%87%E0%B8%B9%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%A1" title="วงศ์งูเหลือม">วงศ์งูเหลือม</a> และ<a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%87%E0%B8%B9%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%AD%E0%B8%B2" title="วงศ์งูโบอา">วงศ์งูโบอา</a> มีอวัยวะตรวจจับแสง<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%9F%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%94" title="อินฟราเรด">อินฟราเรด</a> คืองูเหล่านั้นสามารถรับรู้ความร้อนในร่างกายของเหยื่อ ทำให้เข้าไปหาเหยื่อในที่สลัวได้ ส่วน<a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B9%81%E0%B8%A7%E0%B8%A1%E0%B9%84%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%94%E0%B8%B2" title="ค้างคาวแวมไพร์ธรรมดา">ค้างคาวแวมไพร์ธรรมดา</a>อาจมีอวัยวะตรวจจับแสง<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%9F%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%94" title="อินฟราเรด">อินฟราเรด</a>ที่จมูก ซึ่งทำให้รู้ว่าส่วนไหนของร่างกายเหยื่อมีเลือดวิ่งผ่านมาก<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> อนึ่ง <a href="/wiki/%E0%B8%99%E0%B8%81" class="mw-redirect" title="นก">นก</a>และสัตว์อื่น ๆ เป็น <a href="/wiki/Tetrachromat" class="mw-redirect" title="Tetrachromat">tetrachromat</a> คือเป็นสัตว์ที่มี<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%A5%E0%B8%A5%E0%B9%8C%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B8%9B%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A2" title="เซลล์รูปกรวย">เซลล์รูปกรวย</a> 4 ประเภท (เทียบกับ 3 ในมนุษย์) ซึ่งทำให้สามารถเห็นแสง<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%A5%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B9%84%E0%B8%A7%E0%B9%82%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%95" class="mw-redirect" title="อัลตราไวโอเลต">อัลตราไวโอเลต</a>ที่มี<a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%99" title="ความยาวคลื่น">ความยาวคลื่น</a>สั้นจนถึง <span class="nowrap">300 <a href="/wiki/%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B9%82%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%95%E0%B8%A3" title="นาโนเมตร">นาโนเมตร</a></span> ส่วน<a href="/wiki/%E0%B8%9C%E0%B8%B6%E0%B9%89%E0%B8%87" title="ผึ้ง">ผึ้ง</a>และ<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B8%A5%E0%B8%87%E0%B8%9B%E0%B8%AD" title="แมลงปอ">แมลงปอ</a><sup id="cite_ref-van_Kleef_Berry_2008_32-0" class="reference"><a href="#cite_note-van_Kleef_Berry_2008-32"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ก็สามารถเห็นแสงในระดับ<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%A5%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B9%84%E0%B8%A7%E0%B9%82%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%95" class="mw-redirect" title="อัลตราไวโอเลต">อัลตราไวโอเลต</a>เช่นเดียวกัน ส่วน<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87" title="กั้ง">กั้ง</a>สามารถรับรู้แสงโพลาไรส์ สามารถเห็นภาพในแสงหลาย<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B8%81%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%A1" title="สเปกตรัม">สเปกตรัม</a> และเป็น dodecachromat คือสัตว์ที่มี<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%A5%E0%B8%A5%E0%B9%8C%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B8%9B%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A2" title="เซลล์รูปกรวย">เซลล์รูปกรวย</a> 12 ประเภท<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="การทรงตัว"><span id=".E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B8.97.E0.B8.A3.E0.B8.87.E0.B8.95.E0.B8.B1.E0.B8.A7"></span>การทรงตัว</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA&action=edit&section=21" title="แก้ไขส่วน: การทรงตัว"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%A7%E0%B9%8C%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%94%E0%B8%B9%E0%B8%81%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%87" title="สัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง">สัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง</a>หลายประเภทมี statocyst ซึ่งเป็น<a href="/wiki/%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%AA%E0%B8%B6%E0%B8%81" title="ตัวรับความรู้สึก">ตัวรับความรู้สึก</a>เกี่ยวกับ<a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B9%88%E0%B8%87" title="ความเร่ง">ความเร่ง</a>และการกำหนดทิศทางการวางตัว เป็นอวัยวะที่ทำงานต่างกับ<a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%AD%E0%B8%94%E0%B8%81%E0%B8%B6%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%A1" title="หลอดกึ่งวงกลม">หลอดกึ่งวงกลม</a>ในหูของ<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%A7%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B9%89%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B8%A5%E0%B8%B9%E0%B8%81%E0%B8%94%E0%B9%89%E0%B8%A7%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%A1" title="สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม">สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม</a>อย่างมาก </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="ความรู้สึกเกี่ยวกับแรงโน้มถ่วง"><span id=".E0.B8.84.E0.B8.A7.E0.B8.B2.E0.B8.A1.E0.B8.A3.E0.B8.B9.E0.B9.89.E0.B8.AA.E0.B8.B6.E0.B8.81.E0.B9.80.E0.B8.81.E0.B8.B5.E0.B9.88.E0.B8.A2.E0.B8.A7.E0.B8.81.E0.B8.B1.E0.B8.9A.E0.B9.81.E0.B8.A3.E0.B8.87.E0.B9.82.E0.B8.99.E0.B9.89.E0.B8.A1.E0.B8.96.E0.B9.88.E0.B8.A7.E0.B8.87"></span>ความรู้สึกเกี่ยวกับแรงโน้มถ่วง</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA&action=edit&section=22" title="แก้ไขส่วน: ความรู้สึกเกี่ยวกับแรงโน้มถ่วง"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>พืชบางชนิดเช่นพืช<a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%94" title="วงศ์ผักกาด">วงศ์ผักกาด</a>มียีนจำเป็นเพื่อรู้ทิศทางของ<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B9%82%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%A1%E0%B8%96%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%87" class="mw-redirect" title="แรงโน้มถ่วง">แรงโน้มถ่วง</a> ถ้ายีนเหล่านี้ไม่ทำงานเพราะ<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B8%B8%E0%B9%8C" title="การกลายพันธุ์">การกลายพันธุ์</a> พืชนั้นจะไม่สามารถเติบโตขึ้นในแนวตั้ง<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ที่ไม่คล้ายกับของมนุษย์"><span id=".E0.B8.97.E0.B8.B5.E0.B9.88.E0.B9.84.E0.B8.A1.E0.B9.88.E0.B8.84.E0.B8.A5.E0.B9.89.E0.B8.B2.E0.B8.A2.E0.B8.81.E0.B8.B1.E0.B8.9A.E0.B8.82.E0.B8.AD.E0.B8.87.E0.B8.A1.E0.B8.99.E0.B8.B8.E0.B8.A9.E0.B8.A2.E0.B9.8C"></span>ที่ไม่คล้ายกับของมนุษย์</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA&action=edit&section=23" title="แก้ไขส่วน: ที่ไม่คล้ายกับของมนุษย์"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>นอกจากนั้นแล้ว สัตว์บางชนิดมีประสาทสัมผัสที่มนุษย์ไม่มี รวมทั้งประสาทสัมผัสในส่วนย่อยบทความดังต่อไปนี้ </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="การกำหนดตำแหน่งวัตถุโดยเสียงสะท้อน"><span id=".E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B8.81.E0.B8.B3.E0.B8.AB.E0.B8.99.E0.B8.94.E0.B8.95.E0.B8.B3.E0.B9.81.E0.B8.AB.E0.B8.99.E0.B9.88.E0.B8.87.E0.B8.A7.E0.B8.B1.E0.B8.95.E0.B8.96.E0.B8.B8.E0.B9.82.E0.B8.94.E0.B8.A2.E0.B9.80.E0.B8.AA.E0.B8.B5.E0.B8.A2.E0.B8.87.E0.B8.AA.E0.B8.B0.E0.B8.97.E0.B9.89.E0.B8.AD.E0.B8.99"></span>การกำหนดตำแหน่งวัตถุโดยเสียงสะท้อน</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA&action=edit&section=24" title="แก้ไขส่วน: การกำหนดตำแหน่งวัตถุโดยเสียงสะท้อน"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>สัตว์บางชนิดรวมทั้ง<a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%B2%E0%B8%A7" title="ค้างคาว">ค้างคาว</a>และสัตว์<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%94%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%AC%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B8%A1%E0%B8%B2" class="mw-redirect" title="อันดับวาฬและโลมา">อันดับวาฬและโลมา</a> สามารถกำหนดทิศทางของวัตถุอื่น ๆ โดยแปลข้อมูลที่ได้รับจากเสียงสะท้อน (เหมือน<a href="/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%8B%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C" title="โซนาร์">โซนาร์</a>) เพื่อหาทางในสิ่งแวดล้อมที่มีแสงสลัว หรือเพื่อระบุและติดตามเหยื่อ ในปัจจุบันนี้ยังไม่ชัดเจนว่า นี่เป็นเพียงแค่ระบบประมวลผลหลังการได้ยินเสียงที่พัฒนาเป็นอย่างดี หรือเป็นประสาทสัมผัสอีกทางหนึ่ง การตอบคำถามนี้จะต้อง<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B8%A3%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97" title="การสร้างภาพประสาท">สร้างภาพในสมอง</a>ของสัตว์ในขณะที่สัตว์กำลังกำหนดตำแหน่งวัตถุโดยเสียงสะท้อน นี่เป็นเรื่องยาก </p><p>คน<a href="/wiki/%E0%B8%95%E0%B8%B2%E0%B8%9A%E0%B8%AD%E0%B8%94" title="ตาบอด">ตาบอด</a>บางพวกรายงานว่าสามารถหาเส้นทาง และในบางกรณี สามารถแม้ระบุวัตถุ โดยแปลข้อมูลเสียงสะท้อน (โดยเฉพาะเสียงเท้าของตน) เป็นความสามารถที่เรียกว่า <a href="/wiki/Human_echolocation" class="mw-redirect" title="Human echolocation">human echolocation</a> (การกำหนดตำแหน่งวัตถุโดยเสียงสะท้อนในมนุษย์) </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="การรับรู้สนามไฟฟ้า"><span id=".E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B8.A3.E0.B8.B1.E0.B8.9A.E0.B8.A3.E0.B8.B9.E0.B9.89.E0.B8.AA.E0.B8.99.E0.B8.B2.E0.B8.A1.E0.B9.84.E0.B8.9F.E0.B8.9F.E0.B9.89.E0.B8.B2"></span>การรับรู้สนามไฟฟ้า</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA&action=edit&section=25" title="แก้ไขส่วน: การรับรู้สนามไฟฟ้า"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r9751016"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">บทความหลัก: <a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%AA%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%9F%E0%B9%89%E0%B8%B2" class="mw-redirect" title="การรับรู้สนามไฟฟ้า">การรับรู้สนามไฟฟ้า</a></div> <p><b>การรับรู้สนามไฟฟ้า</b> (electroception) เป็นสมรรถภาพในการตรวจจับ<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%9F%E0%B9%89%E0%B8%B2" title="สนามไฟฟ้า">สนามไฟฟ้า</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B2" title="ปลา">ปลา</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%89%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A1" title="ปลาฉลาม">ปลาฉลาม</a> และ<a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%9A%E0%B8%99" title="ปลากระเบน">ปลากระเบน</a>หลาย<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" title="สปีชีส์">สปีชีส์</a>สามารถรู้สึกถึงความเปลี่ยนแปลงของสนามไฟฟ้าในที่ใกล้ ๆ สำหรับ<a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%94%E0%B8%B9%E0%B8%81%E0%B8%AD%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%99" title="ปลากระดูกอ่อน">ปลากระดูกอ่อน</a> (เช่นฉลามและกระเบน) การตรวจจับเกิดที่อวัยวะเฉพาะเรียกว่า Ampullae of Lorenzini<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>D<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ปลาบางชนิดรู้สึกสนามไฟฟ้าใกล้ ๆ ที่มีอยู่โดยไม่ต้องทำอะไรเพิ่ม แต่บางพวกต้องสร้างสนามไฟฟ้าอย่างอ่อน ๆ ของตนเองแล้วรู้สึกรูปแบบความต่างศักย์บนผิวกายของตน และบางพวกก็ใช้ความสามารถในการสร้างและการตรวจจับสนามไฟฟ้าเพื่อ<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A3" class="mw-redirect" title="สื่อสาร">สื่อสาร</a>กับกันและกัน ปลาที่สามารถรับรู้สนามไฟฟ้าจะสร้างแบบจำลองของ<a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A0%E0%B8%B9%E0%B8%A1%E0%B8%B4" title="ปริภูมิ">ปริภูมิ</a>รอบ ๆ ตัวในสมองจากความแตกต่างเล็ก ๆ น้อย ๆ ของความต่างศักย์โดยเปรียบเทียบยอดสัญญาณไฟฟ้าที่ได้รับในเวลาต่าง ๆ กันที่ส่วนต่าง ๆ ของกาย </p><p><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%A7%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B9%89%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B8%A5%E0%B8%B9%E0%B8%81%E0%B8%94%E0%B9%89%E0%B8%A7%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%A1" title="สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม">สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม</a>ที่สามารถตรวจจับสนามไฟฟ้าคือปลา<a href="/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%B8%E0%B8%97%E0%B8%A3" title="โลมามหาสมุทร">โลมามหาสมุทร</a> (dolphin) และสัตว์<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%94%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B9%82%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A1" class="mw-redirect" title="อันดับโมโนทรีม">อันดับโมโนทรีม</a>เช่น<a href="/wiki/%E0%B8%95%E0%B8%B8%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B9%87%E0%B8%94" title="ตุ่นปากเป็ด">ตุ่นปากเป็ด</a> ในบรรดาสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมทั้งหมด ตุ่นปากเป็ด<sup id="cite_ref-Electroreceptive_Mechanisms_in_the_Platypus_36-0" class="reference"><a href="#cite_note-Electroreceptive_Mechanisms_in_the_Platypus-36"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> มีประสาทสัมผัสรับรู้สนามไฟฟ้าที่ไวสุด </p><p>โลมามหาสมุทรสามารถตรวจจับสนามไฟฟ้าในน้ำโดยใช้ตัวตรวจจับสนามไฟฟ้าในหนวด (vibrissa) ที่มีเป็นคู่ ๆ บนจะงอยปากซึ่งวิวัฒนาการมาจากหนวดที่ตรวจจับความเคลื่อนไหว<sup id="cite_ref-Drake_2011_37-0" class="reference"><a href="#cite_note-Drake_2011-37"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ตัวรับสนามไฟฟ้าเหล่านี้ สามารถตรวจจับสนามไฟฟ้าแม้อ่อนจนถึงระดับ <span class="nowrap">4.6 ไมโครโวลต์/ซม.</span> เช่นกับสนามไฟฟ้าที่เกิดขึ้นที่กล้ามเนื้อซึ่งกำลงหดตัวและเหงือกที่กำลังปั๊มน้ำของสัตว์ที่อาจเป็นเหยื่อ ประสาทสัมผัสนี้ทำให้โลมามหาสมุทรสามารถกำหนดตำแหน่งของเหยื่อได้ที่ก้นทะเล ในที่ฝุ่นตะกอนจะจำกัดการเห็นและการกำหนดตำแหน่งวัตถุโดยเสียงสะท้อน </p><p>กลุ่มบุคคลที่ชอบประดับร่างได้ทดลองใช้อุปกรณ์แม่เหล็กฝังเพื่อเลียนแบบประสาทสัมผัสแบบนี้<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> แต่โดยทั่วไปแล้ว มนุษย์ (และเชื่อว่าสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมชนิดอื่นด้วย) สามารถตรวจจับสนามไฟฟ้าได้โดยอ้อมโดยกำหนดผลที่<a href="/wiki/%E0%B8%82%E0%B8%99" title="ขน">ขน</a> ตัวอย่างเช่น ลูกโป่งที่มีชารจ์ไฟฟ้าจะสร้างแรงกดที่ขนแขนของมนุษย์ ซึ่งสามารถรู้สึกได้ทางกายสัมผัส และสามารถระบุได้ว่ามีเหตุมาจาก<a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%9F%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%96%E0%B8%B4%E0%B8%95" title="ไฟฟ้าสถิต">ไฟฟ้าสถิต</a> ไม่ได้มาจากลมหรือเหตุอื่น ๆ แต่นี่ก็ไม่ใช่การรับรู้สนามแม่เหล็ก แต่เป็นกระบวนการรับรู้ต่อจากการรับความรู้สึก </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="การรับรู้สนามแม่เหล็ก"><span id=".E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B8.A3.E0.B8.B1.E0.B8.9A.E0.B8.A3.E0.B8.B9.E0.B9.89.E0.B8.AA.E0.B8.99.E0.B8.B2.E0.B8.A1.E0.B9.81.E0.B8.A1.E0.B9.88.E0.B9.80.E0.B8.AB.E0.B8.A5.E0.B9.87.E0.B8.81"></span>การรับรู้สนามแม่เหล็ก</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA&action=edit&section=26" title="แก้ไขส่วน: การรับรู้สนามแม่เหล็ก"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r9751016"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">บทความหลัก: <a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%AA%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%87%E0%B8%81" title="การรับรู้สนามแม่เหล็ก">การรับรู้สนามแม่เหล็ก</a></div> <p>การรับรู้<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%87%E0%B8%81" title="สนามแม่เหล็ก">สนามแม่เหล็ก</a>เป็นความสามารถในการตรวจจับทิศทางอาศัย<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%87%E0%B8%81%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B8%81" class="mw-redirect" title="สนามแม่เหล็กโลก">สนามแม่เหล็กโลก</a> ความสำนึกรู้ในทิศทางอย่างนี้พบบ่อยที่สุดใน<a href="/wiki/%E0%B8%99%E0%B8%81" class="mw-redirect" title="นก">นก</a><sup id="cite_ref-Baylor_College_of_Medicine_39-0" class="reference"><a href="#cite_note-Baylor_College_of_Medicine-39"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Wu_Dickman_2012_40-0" class="reference"><a href="#cite_note-Wu_Dickman_2012-40"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Cressey2012_41-0" class="reference"><a href="#cite_note-Cressey2012-41"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> และก็ปรากฏใน<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B8%A5%E0%B8%87" title="แมลง">แมลง</a>เช่น<a href="/wiki/%E0%B8%9C%E0%B8%B6%E0%B9%89%E0%B8%87" title="ผึ้ง">ผึ้ง</a>ด้วย แม้จะตกลงกันดีว่า ประสาทสัมผัสอย่างนี้มีอยู่ในนกเพราะสำคัญในการหาทิศทางของนกย้ายถิ่น แต่ก็เป็นปรากฏการณ์ที่ยังไม่เข้าใจดี<sup id="cite_ref-Theoretical_and_Computational_Biophysics_Group_42-0" class="reference"><a href="#cite_note-Theoretical_and_Computational_Biophysics_Group-42"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> งานวิจัยหนึ่งพบว่า ปศุสัตว์ก็รับรู้สนามแม่เหล็กด้วย เพราะมักจะจัดแนวกายของตนให้เป็นไปในแนวเหนือใต้<sup id="cite_ref-BBC_News_-_Science/Nature_43-0" class="reference"><a href="#cite_note-BBC_News_-_Science/Nature-43"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> แบคทีเรียประเภท Magnetotactic สร้างแม่เหล็กเล็ก ๆ ในตนซึ่งทำให้แบคทีเรียแม้ที่ตายแล้วจัดอยู่ในแนวเหนือใต้ของ<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%87%E0%B8%81%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B8%81" class="mw-redirect" title="สนามแม่เหล็กโลก">สนามแม่เหล็กโลก</a><sup id="cite_ref-Blakemore_1975_44-0" class="reference"><a href="#cite_note-Blakemore_1975-44"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Urban_2000_45-0" class="reference"><a href="#cite_note-Urban_2000-45"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> โดยเชื่อว่า ช่วยให้แบคทีเรียเข้าไปถึงบริเวณที่มีความเข้มข้นออกซิเจนซึ่งดีสุด<sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> คำถามว่า การรับรู้สนามแม่เหล็กอาจจะเป็นประโยชน์ต่อมนุษย์อย่างไรเป็นประเด็นในงานวิจัยประเด็นหนึ่ง<sup id="cite_ref-47" class="reference"><a href="#cite_note-47"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="ประสาทสัมผัสอื่น_ๆ_2"><span id=".E0.B8.9B.E0.B8.A3.E0.B8.B0.E0.B8.AA.E0.B8.B2.E0.B8.97.E0.B8.AA.E0.B8.B1.E0.B8.A1.E0.B8.9C.E0.B8.B1.E0.B8.AA.E0.B8.AD.E0.B8.B7.E0.B9.88.E0.B8.99_.E0.B9.86_2"></span>ประสาทสัมผัสอื่น ๆ</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA&action=edit&section=27" title="แก้ไขส่วน: ประสาทสัมผัสอื่น ๆ"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><b>การตรวจจับความดัน</b> - <a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%A7%E0%B9%8C%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%94%E0%B8%B9%E0%B8%81%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%87" title="สัตว์มีกระดูกสันหลัง">สัตว์มีกระดูกสันหลัง</a>บางประเภทใช้ organ of Weber ซึ่งเป็นส่วนปลายของระบบประสาทที่มีรยางค์ (appendage) 3 ชิ้นซึ่งส่งข้อมูลความเปลี่ยนแปลงของรูปร่าง<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B8%B2%E0%B8%B0%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B2" title="กระเพาะปลา">กระเพาะปลา</a> (gas bladder) ไปยังหูชั้นกลาง ปลาใช้ประสาทสัมผัสนี้เพื่อควบคุมการลอยตัว แต่ปลาใน<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%81%E0%B8%B8%E0%B8%A5_(%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2)" title="สกุล (ชีววิทยา)">สกุล</a> Miscurnus และปลา<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%94%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99" title="อันดับปลาตะเพียน">อันดับปลาตะเพียน</a>ก็ปรากฏว่า ตอบสนองต่อบริเวณน้ำที่<a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%94%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="ความดัน">ความดัน</a>ต่ำแม้จะไม่มีกระเพาะปลา</li> <li><b>การตรวจจับกระแสน้ำ</b> ระบบ <a href="/wiki/Lateral_line" class="mw-redirect" title="Lateral line">lateral line</a> ของ<a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B2" title="ปลา">ปลา</a>และ<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%A7%E0%B9%8C%E0%B8%AA%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3%E0%B8%AA%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%9A%E0%B8%81" title="สัตว์สะเทินน้ำสะเทินบก">สัตว์สะเทินน้ำสะเทินบก</a>เป็นระบบตรวจจับกระแสน้ำ ซึ่งโดยมากเป็นกระแสวนที่เกิดจากสัตว์น้ำอื่นอันอาจเป็นเหยื่อของตน นอกจากนั้นแล้ว ระบบ lateral line ยังไวต่อความสั่นสะเทือนซึ่งมี<a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%96%E0%B8%B5%E0%B9%88" title="ความถี่">ความถี่</a>ต่ำด้วย <a href="/wiki/%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B9%81%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A5" title="ตัวรับแรงกล">ตัวรับแรงกล</a> (mechanoreceptor) ในระบบเป็น<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%A5%E0%B8%A5%E0%B9%8C%E0%B8%82%E0%B8%99" title="เซลล์ขน">เซลล์ขน</a> เป็นประเภทเดียวกันกับใน<a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7" title="ระบบการทรงตัว">ระบบการทรงตัว</a>และ<a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%84%E0%B8%94%E0%B9%89%E0%B8%A2%E0%B8%B4%E0%B8%99" title="ระบบการได้ยิน">ระบบการได้ยิน</a> ระบบนี้โดยหลักใช้หาทิศทาง ล่าเหยื่อ และว่ายน้ำตามฝูง (schooling) <a href="/wiki/%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%AA%E0%B8%B6%E0%B8%81" title="ตัวรับความรู้สึก">ตัวรับความรู้สึก</a>ของการรับรู้สนามไฟฟ้ามีวิวัฒนาการมาจากเซลล์ขนของระบบ lateral line</li> <li><b>การรับรู้ทิศทางของแสงโพลาไรส์</b> หรือ <b>การตรวจจับแสงโพลาไรส์</b> เป็นประสาทสัมผัสที่<a href="/wiki/%E0%B8%9C%E0%B8%B6%E0%B9%89%E0%B8%87" title="ผึ้ง">ผึ้ง</a>ใช้หาทิศทางการวางตัวของตนโดยเฉพาะในวันที่<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%86" title="เมฆ">เมฆ</a>ครึ้ม และ<a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B6%E0%B8%81%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%94%E0%B8%AD%E0%B8%87" title="หมึกกระดอง">หมึกกระดอง</a>ก็สามารถรับรู้<span class="nowrap">แสงโพลาไรส์</span>ได้ด้วย มนุษย์ที่มีตาปกติโดยมากสามารถเรียนรู้การตรวจจับแสงโพลาไรส์ในพื้นที่ขนาดใหญ่โดยใช้ปรากฏการณ์ธรรมชาติที่เรียกว่า Haidinger's brush<sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite-bracket">[</span>E<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> แต่นี่ก็เป็นปรากฏการณ์ในระบบการเห็น ไม่ใช่ประสาทสัมผัสอีกทางหนึ่ง</li> <li>อวัยวะคือ <b>slit sensilla</b> ของ<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B8%87%E0%B8%A1%E0%B8%B8%E0%B8%A1" title="แมงมุม">แมงมุม</a> ซึ่งสามารถตรวจจับ<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A5" class="mw-redirect" title="แรงกล">แรงกล</a>ที่โครงร่างแข็งภายนอก (exoskeleton) และให้ข้อมูลเกี่ยวกับ<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A3%E0%B8%87" title="แรง">แรง</a>และความสั่นสะเทือน</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ประสาทสัมผัสในพืช"><span id=".E0.B8.9B.E0.B8.A3.E0.B8.B0.E0.B8.AA.E0.B8.B2.E0.B8.97.E0.B8.AA.E0.B8.B1.E0.B8.A1.E0.B8.9C.E0.B8.B1.E0.B8.AA.E0.B9.83.E0.B8.99.E0.B8.9E.E0.B8.B7.E0.B8.8A"></span>ประสาทสัมผัสในพืช</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA&action=edit&section=28" title="แก้ไขส่วน: ประสาทสัมผัสในพืช"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>พืชบางชนิดมีอวัยวะรับความรู้สึก เช่นในพืช<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%9A%E0%B8%AB%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B9%81%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%87" title="กาบหอยแครง">กาบหอยแครง</a> ที่ตอบสนองต่อความสั่นสะเทือน แสงสว่าง ของเหลว กลิ่น หรือสารเคมีบางประเภท เพื่อให้ดักจับกินสัตว์ได้ พืชบางชนิดสามารถรับรู้ตำแหน่งของพืชอื่น ๆ แล้วโจมตีและกินส่วนของพืชนั้น แต่พืชก็ไม่มีตัวรับความเจ็บปวดที่ส่งข้อมูลผ่านเซลล์ประสาท และไม่มีการรับรู้แบบ<a href="/wiki/%E0%B8%96%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B9%82%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%8D%E0%B8%8D%E0%B8%B2%E0%B8%93" class="mw-redirect" title="ถ่ายโอนสัญญาณ">ถ่ายโอนสัญญาณ</a>สนามไฟฟ้าไปเป็น<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%81%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97" class="mw-redirect" title="กระแสประสาท">กระแสประสาท</a> (คือตัวรับรู้สนามไฟฟ้า) ซึ่งยืนยันแล้วใน<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%97%E0%B8%94%E0%B8%A5%E0%B8%AD%E0%B8%87" title="การทดลอง">การทดลอง</a>หลายอย่าง<sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ความคิดที่สืบทอดกันมา"><span id=".E0.B8.84.E0.B8.A7.E0.B8.B2.E0.B8.A1.E0.B8.84.E0.B8.B4.E0.B8.94.E0.B8.97.E0.B8.B5.E0.B9.88.E0.B8.AA.E0.B8.B7.E0.B8.9A.E0.B8.97.E0.B8.AD.E0.B8.94.E0.B8.81.E0.B8.B1.E0.B8.99.E0.B8.A1.E0.B8.B2"></span>ความคิดที่สืบทอดกันมา</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA&action=edit&section=29" title="แก้ไขส่วน: ความคิดที่สืบทอดกันมา"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:1668_G%C3%A9rard_de_Lairesse_-_Allegory_of_the_Five_Senses.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/1668_G%C3%A9rard_de_Lairesse_-_Allegory_of_the_Five_Senses.jpg/220px-1668_G%C3%A9rard_de_Lairesse_-_Allegory_of_the_Five_Senses.jpg" decoding="async" width="220" height="168" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/1668_G%C3%A9rard_de_Lairesse_-_Allegory_of_the_Five_Senses.jpg/330px-1668_G%C3%A9rard_de_Lairesse_-_Allegory_of_the_Five_Senses.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/1668_G%C3%A9rard_de_Lairesse_-_Allegory_of_the_Five_Senses.jpg/440px-1668_G%C3%A9rard_de_Lairesse_-_Allegory_of_the_Five_Senses.jpg 2x" data-file-width="1030" data-file-height="785" /></a><figcaption>"อุปมานิทัศน์ของประสาทสัมผัสทั้ง 5 (Allegory of the Five Senses)" ของ Gérard de Lairesse</figcaption></figure> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r9751016"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">ข้อมูลเพิ่มเติม: <a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%95%E0%B8%99%E0%B8%B0" title="อายตนะ">อายตนะ</a>, <a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B9%8C_5" title="อินทรีย์ 5">อินทรีย์ 5</a>, และ <a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B8%9B" title="ปสาทรูป">ปสาทรูป</a></div> <p>ในยุคของนาย<a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A5%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%A1_%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%81%E0%B8%AA%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%A3%E0%B9%8C" title="วิลเลียม เชกสเปียร์">วิลเลียม เชกสเปียร์</a> (<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%A7%E0%B8%B5" title="กวี">กวี</a>เอกชาวอังกฤษ ค.ศ. 1564-1616) เชื่อกันโดยทั่วไปว่ามีประสาทสัมผัส 5 ทาง<sup id="cite_ref-Furness1_50-0" class="reference"><a href="#cite_note-Furness1-50"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ความคิดเกี่ยวประสาทสัมผัส 5 ทางที่สืบต่อกันมาเช่นนี้ ก็ยังเป็นสิ่งที่ยอมรับโดยทั่วไปในทุกวันนี้ </p><p>ประสาทสัมผัส 5 อย่างนี้เรียกว่า <a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B9%8C_5" title="อินทรีย์ 5">อินทรีย์ 5</a> ใน<a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9E%E0%B8%B8%E0%B8%97%E0%B8%98%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%99%E0%B8%B2" class="mw-redirect" title="พระพุทธศาสนา">พระพุทธศาสนา</a> ปรากฏในคัมภีร์<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%9B%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%A9%E0%B8%B1%E0%B8%97" title="อุปนิษัท">อุปนิษัท</a>ของพวก<a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%93%E0%B9%8C" title="พราหมณ์">พราหมณ์</a> (ยุคก่อนและหลังพุทธกาล) โดยแสดงรถม้าลากด้วยม้า 5 ตัว เป็นอุปมาของกาย และคนขับเป็นอุปมาของใจ </p><p>การแสดงประสาทสัมผัสที่สืบกันมาโดยอุปมา เป็นตีมที่นิยมสำหรับ<a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%A3" class="mw-redirect" title="จิตรกร">จิตรกร</a>ชาวยุโรปในคริสต์วรรษที่ 17 โดยเฉพาะของชาว<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%98%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%99%E0%B8%94%E0%B9%8C" class="mw-redirect" title="เนเธอร์แลนด์">เนเธอร์แลนด์</a> (<a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%84%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%98%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%99%E0%B8%94%E0%B9%8C" title="จิตรกรรมยุคทองของเนเธอร์แลนด์">จิตรกรรมยุคทองของเนเธอร์แลนด์</a>) และชาว<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%AD%E0%B8%AA%E0%B9%8C" title="แฟลนเดอส์">ฟลามส์</a> (<a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%84%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%87%E0%B8%A1%E0%B8%A1%E0%B8%B4%E0%B8%8A" class="mw-redirect" title="จิตรกรรมยุคบาโรกของเฟล็มมิช">จิตรกรรมยุคบาโรกของเฟล็มมิช</a>) ตัวอย่างก็คือ<a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" title="จิตรกรรม">จิตรกรรม</a>ปี 1668 คือ "อุปมานิทัศน์ของประสาทสัมผัสทั้ง 5 (Allegory of the Five Senses)" Gérard de Lairesse ในรูป บุคคลแต่ละคนเป็นตัวแทนของประสาทสัมผัสแต่ละทาง การเห็นก็คือ<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%81%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%A2" title="เด็กชาย">เด็กชาย</a>ที่นอนอยู่กับ<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%88%E0%B8%81" title="กระจก">กระจก</a>นูน การได้ยินก็คือเด็กคล้าย<a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%9B%E0%B8%B4%E0%B8%94" title="คิวปิด">คิวปิด</a>ถือ<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%94%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%B5" title="เครื่องดนตรี">เครื่องดนตรี</a>ประเภทเคาะเป็น<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%A1" class="mw-redirect" title="สามเหลี่ยม">สามเหลี่ยม</a> การได้กลิ่นเป็น<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%81%E0%B8%AB%E0%B8%8D%E0%B8%B4%E0%B8%87" title="เด็กหญิง">เด็กหญิง</a>ถือ<a href="/wiki/%E0%B8%94%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B9%89" class="mw-redirect" title="ดอกไม้">ดอกไม้</a> การลิ้มรสเป็น<a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%8D%E0%B8%B4%E0%B8%87" class="mw-disambig" title="หญิง">หญิง</a>ถือ<a href="/wiki/%E0%B8%9C%E0%B8%A5%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B9%89" title="ผลไม้">ผลไม้</a> และการสัมผัสเป็นหญิงกับ<a href="/wiki/%E0%B8%99%E0%B8%81" class="mw-redirect" title="นก">นก</a> </p><p>มีคัมภีร์ไวยากรณ์ภาษาของคนทมิฬชื่อว่า Tolkappiyam ที่เชื่อว่า เป็นวรรณกรรมชิ้นแรกของโลกที่แสดงประสาทสัมผัส 6 ทางโดยสืบต่อกับอวัยวะภายนอก คือ มีบทหนึ่งกล่าวไว้ว่า "สัตว์ที่มีประสาทสัมผัส<i><b>เดียว</b></i>เป็นสัตว์ที่มีประสาทสัมผัสเกี่ยวกับ<i><b>สัมผัส</b></i> สำหรับสัตว์ที่มีประสาทสัมผัส <i><b>2 ทาง</b></i> เป็นสัตว์ที่มีประสาทสัมผัสเกี่ยวกับ<i><b>รส</b></i>เพิ่มขึ้นอีก สำหรับสัตว์ที่มีประสาทสัมผัส <i><b>3 ทาง</b></i> มีประสาทสัมผัสเกี่ยวกับ<i><b>กลิ่น</b></i>เพิ่มขึ้นอีก สำหรับสัตว์ที่มีประสาทสัมผัส <i><b>4 ทาง</b></i> มีประสาทสัมผัสเกี่ยวกับ<i><b>การเห็น</b></i>เพิ่มขึ้นอีก สำหรับสัตว์ที่มีประสาทสัมผัส <i><b>5 ทาง</b></i> มีประสาทสัมผัสเกี่ยวกับ<i><b>การได้ยิน</b></i>เพิ่มขึ้นอีก สำหรับสัตว์ที่มีประสาทสัมผัส <i><b>6 ทาง</b></i> มีประสาทสัมผัสเกี่ยวกับ<i><b>ใจ</b></i>เพิ่มขึ้นอีก"<sup id="cite_ref-51" class="reference"><a href="#cite_note-51"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-52" class="reference"><a href="#cite_note-52"><span class="cite-bracket">[</span>47<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ดูเพิ่ม"><span id=".E0.B8.94.E0.B8.B9.E0.B9.80.E0.B8.9E.E0.B8.B4.E0.B9.88.E0.B8.A1"></span>ดูเพิ่ม</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA&action=edit&section=30" title="แก้ไขส่วน: ดูเพิ่ม"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%AA%E0%B8%B6%E0%B8%81" title="ระบบประสาทรับความรู้สึก">ระบบประสาทรับความรู้สึก</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%95%E0%B8%99%E0%B8%B0" title="อายตนะ">อายตนะ</a> (ที่ต่อของการรับรู้ของ<a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B8%E0%B8%97%E0%B8%98%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%99%E0%B8%B2" class="mw-redirect" title="พุทธศาสนา">พุทธศาสนา</a><a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%96%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%97" title="เถรวาท">เถรวาท</a>)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="เชิงอรรถ"><span id=".E0.B9.80.E0.B8.8A.E0.B8.B4.E0.B8.87.E0.B8.AD.E0.B8.A3.E0.B8.A3.E0.B8.96"></span>เชิงอรรถ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA&action=edit&section=31" title="แก้ไขส่วน: เชิงอรรถ"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist columns references-column-width" style="-moz-column-width: 30em; -webkit-column-width: 30em; column-width: 30em; list-style-type: upper-alpha;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text"><b>จังหวะรอบวัน (circadian rhythm)</b> คือจังหวะของระบบชีวภาพที่เป็นไปตามเวลา <span class="nowrap">24 ชั่วโมง</span> เช่นสัตว์หากินกลางวันนอนตอนกลางคืน เป็นจังหวะที่มีอยู่ใน<a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B7%E0%B8%8A" title="พืช">พืช</a> <a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%A7%E0%B9%8C" title="สัตว์">สัตว์</a> <a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B8%B2" class="mw-redirect" title="เชื้อรา">เชื้อรา</a> และ<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%84%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2" title="แบคทีเรีย">แบคทีเรีย</a>บางประเภท</span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text"><b>alexithymia</b> เป็นความไม่สามารถแสดงออก อธิบาย หรือแยกแยะ<a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%AA%E0%B8%B6%E0%B8%81" title="ความรู้สึก">ความรู้สึก</a>/<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%93%E0%B9%8C" title="อารมณ์">อารมณ์</a>ของตน<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3" title="อาการ">อาการ</a>หลักก็คือความผิดปกติในการสำนึกถึงอารมณ์ ในความผูกพันและในความสัมพันธ์กับผู้อื่น<sup id="cite_ref-FeldmanHall2012_22-0" class="reference"><a href="#cite_note-FeldmanHall2012-22"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> อนึ่ง <a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%99%E0%B9%84%E0%B8%82%E0%B9%89" class="mw-redirect" title="คนไข้">คนไข้</a>มีปัญหาแยกแยะและเข้าใจอารมณ์ของคนอื่น ซึ่งเชื่อว่าทำให้ตอบสนองต่อคนอื่นอย่างไม่เห็นใจหรือต่อความรู้สึกคนอื่นอย่างไม่มีประสิทธิภาพ<sup id="cite_ref-FeldmanHall2012_22-1" class="reference"><a href="#cite_note-FeldmanHall2012-22"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> เป็นอาการที่เกิดใน<a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%A3" title="ประชากร">ประชากร</a> 10% โดยอาจเกิดร่วมกับอาการทาง<a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B8%8A" class="mw-redirect" title="จิตเวช">จิตเวช</a>อื่น ๆ<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text"><b>gag reflex</b> หรือ <b>pharyngeal relfex</b> เป็นการเกร็งกล้ามเนื้อแบบ<a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%87%E0%B8%81%E0%B8%8B%E0%B9%8C" title="รีเฟล็กซ์">รีเฟล็กซ์</a>ที่ด้านหลังของคอ เกิดขึ้นเพราะการกระทบสัมผัสที่เพดานปาก ที่<a href="/wiki/%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B9%89%E0%B8%99" title="ลิ้น">ลิ้น</a>ด้านหลัง บริเวณใกล้ ๆ <a href="/wiki/%E0%B8%95%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%8B%E0%B8%B4%E0%B8%A5" title="ต่อมทอนซิล">ต่อมทอนซิล</a> และที่ด้านหลังของ<a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%AD" title="คอ">คอ</a> รีเฟล็กซ์นี้บวกกับรีเฟล็กซ์เกี่ยวกับทางเดินอาหารทางลมหายใจอื่น ๆ เช่น การกลืน ช่วยป้องกันสิ่งแปลกปลอมไม่ให้เข้าไปในคอยกเว้นในกรณีที่กลืนปกติ และช่วยป้องกันไม่ให้ติดคอ</span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a></span> <span class="reference-text"><b>Ampullae of Lorenzini</b> (กระเปาะ Lorenzini) เป็นอวัยวะพิเศษซึ่งเป็นตัวรับรู้สนามไฟฟ้า ประกอบด้วยกลุ่มรูเต็มไปด้วยเจลลี ถึงแม้มักจะกล่าวว่าเจอใน<a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%94%E0%B8%B9%E0%B8%81%E0%B8%AD%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%99" title="ปลากระดูกอ่อน">ปลากระดูกอ่อน</a> (เช่นฉลามและกระเบน) แต่ก็มีในปลาชั้นย่อย Chondrostei เช่น<a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%94%E0%B8%9F%E0%B8%B4%E0%B8%8A" title="ปลารีดฟิช">ปลารีดฟิช</a>และ<a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99" title="ปลาสเตอร์เจียน">ปลาสเตอร์เจียน</a> ที่มีอวัยวะนี้ด้วย</span> </li> <li id="cite_note-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-48">↑</a></span> <span class="reference-text"><b>Haidinger's brush</b> เป็นปรากฏการณ์ในตาที่อธิบายเป็นครั้งแรกโดยนัก<a href="/wiki/%E0%B8%9F%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%AA%E0%B9%8C" title="ฟิสิกส์">ฟิสิกส์</a>ชาว<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%AA%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2" class="mw-redirect" title="ออสเตรีย">ออสเตรีย</a>คือ Wilhelm Karl von Haidinger ในปี 1844 คนเป็นจำนวนมากสามารถรับรู้ polarization ของแสง ซึ่งอาจปรากฏเป็นแถบแนวนอนเหลือง ๆ หรือมีลักษณะเหมือนกับ<a href="/wiki/%E0%B8%9C%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%9C%E0%B8%B9%E0%B8%81%E0%B8%84%E0%B8%AD%E0%B8%AB%E0%B8%B9%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%95%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%A2" title="ผ้าผูกคอหูกระต่าย">ผ้าผูกคอหูกระต่าย</a>ที่มีปลายเป็นฝอย (ดังนั้นปรากฏการณ์จึงเรียกว่า brush คือเหมือนแปรง) โดยเห็นที่กลาง<a href="/wiki/%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%95%E0%B8%B2" title="ลานสายตา">ลานสายตา</a>เมื่อมองดู<a href="/wiki/%E0%B8%97%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%9F%E0%B9%89%E0%B8%B2" title="ท้องฟ้า">ท้องฟ้า</a>ที่ไม่มีเมฆและหันหน้าไปในทางที่ไม่มี<a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%A2%E0%B9%8C" title="พระอาทิตย์">พระอาทิตย์</a> หรือเมื่อมองดูที่ที่มีสีพื้นสดใสสว่าง มักจะอยู่ประมาณ <span class="nowrap">3-5 องศา</span>ไปจากตรงกลางตา คือประมาณเท่ากับหัวแม่มือที่ยื่นห่างออกไปในระยะแขนหนึ่ง ทิศทางของ polarization จะตั้งฉากกับแถบเหลือง คือถ้าแถบเหลืองที่เห็นเป็นแนวนอน polarization ก็จะอยู่ในแนวตั้ง ปรากฏการณ์นี้สามารถเห็นได้บน<a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%AD%E0%B8%84%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C" class="mw-redirect" title="จอคอมพิวเตอร์">จอคอมพิวเตอร์</a>ประเภท <a href="/wiki/LCD" class="mw-redirect" title="LCD">LCD</a> ด้วยเนื่องจากปรากฏการณ์ polarization ของจอ ซึ่งมักจะเห็นในแนวทแยงมุม</span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="อ้างอิง"><span id=".E0.B8.AD.E0.B9.89.E0.B8.B2.E0.B8.87.E0.B8.AD.E0.B8.B4.E0.B8.87"></span>อ้างอิง</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA&action=edit&section=32" title="แก้ไขส่วน: อ้างอิง"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist columns references-column-width" style="-moz-column-width: 30em; -webkit-column-width: 30em; column-width: 30em; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-RoyalDict-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-RoyalDict_1-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r10205087">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:#d33}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:#d33}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite class="citation cs2">"sense", <i>ศัพท์บัญญัติอังกฤษ-ไทย, ไทย-อังกฤษ ฉบับราชบัณฑิตยสถาน (คอมพิวเตอร์) รุ่น ๑.๑ ฉบับ ๒๕๔๕</i>, <q>(แพทยศาสตร์) ๑. ความรู้สึก, การรับรู้, การกำหนดรู้ [= aesthesia/esthesia; perception] ๒. สัมผัส ๓. นัย, (ปรัชญา) ประสาทสัมผัส</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=%E0%B8%A8%E0%B8%B1%E0%B8%9E%E0%B8%97%E0%B9%8C%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%8D%E0%B8%8D%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A4%E0%B8%A9-%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2%2C+%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2-%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A4%E0%B8%A9+%E0%B8%89%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%93%E0%B8%91%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%A2%E0%B8%AA%E0%B8%96%E0%B8%B2%E0%B8%99+%28%E0%B8%84%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%29+%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B9%88%E0%B8%99+%E0%B9%91.%E0%B9%91+%E0%B8%89%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%9A+%E0%B9%92%E0%B9%95%E0%B9%94%E0%B9%95&rft.atitle=sense&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Lexitron-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Lexitron_2-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite class="citation cs2"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://lexitron.nectec.or.th">"sense"</a>, <i>Lexitron พจนานุกรมไทย<=>อังกฤษ รุ่น 2.6</i>, หน่วยปฏิบัติการวิจัยวิทยาการมนุษยภาษา, <a href="/wiki/%E0%B8%A8%E0%B8%B9%E0%B8%99%E0%B8%A2%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B9%82%E0%B8%99%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B8%A2%E0%B8%B5%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B9%87%E0%B8%81%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%AA%E0%B9%8C%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%84%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%B4" title="ศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ">ศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ</a> <a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B3%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%87%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B9%82%E0%B8%99%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B8%A2%E0%B8%B5%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%B4" title="สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ">สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ</a>, <a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B9%82%E0%B8%99%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B8%A2%E0%B8%B5_(%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2)" title="กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (ประเทศไทย)">กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี</a>, 2003, <q>2) n. ประสาทสัมผัส</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Lexitron+%E0%B8%9E%E0%B8%88%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2%3C%3D%3E%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A4%E0%B8%A9+%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B9%88%E0%B8%99+2.6&rft.atitle=sense&rft.date=2003&rft_id=http%3A%2F%2Flexitron.nectec.or.th&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFพระพรหมคุณาภรณ์_(ป._อ._ปยุตฺโต)2008" class="citation book cs1"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%A0%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B9%8C" class="mw-redirect" title="พระพรหมคุณาภรณ์">พระพรหมคุณาภรณ์ (ป. อ. ปยุตฺโต)</a> (2008). <i>อายตนะ, อายตนะภายใน</i>. <i>พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์</i> (ชำระ-เพิ่มเติม ช่วงที่ 1 ed.). pp. 540–541. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/974-575-029-8" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/974-575-029-8"><bdi>974-575-029-8</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%95%E0%B8%99%E0%B8%B0%2C+%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%95%E0%B8%99%E0%B8%B0%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B9%83%E0%B8%99&rft.pages=540-541&rft.edition=%E0%B8%8A%E0%B8%B3%E0%B8%A3%E0%B8%B0-%E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A1+%E0%B8%8A%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88+1&rft.date=2008&rft.isbn=974-575-029-8&rft.au=%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%A0%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B9%8C+%28%E0%B8%9B.+%E0%B8%AD.+%E0%B8%9B%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%BA%E0%B9%82%E0%B8%95%29&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://art.thewalters.org/detail/15244">"Allegory of the Five Senses"</a>. <a href="/w/index.php?title=The_Walters_Art_Museum&action=edit&redlink=1" class="new" title="The Walters Art Museum (ไม่มีหน้านี้)">The Walters Art Museum</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Allegory+of+the+Five+Senses&rft.pub=The+Walters+Art+Museum&rft_id=http%3A%2F%2Fart.thewalters.org%2Fdetail%2F15244&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFWarr2013" class="citation magazine cs1">Warr, Philippa (14 February 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130217055046/http://www.wired.co.uk/news/archive/2013-02/14/implant-gives-rats-sixth-sense-for-infrared-light">"Implant gives rats sixth sense for infrared light"</a>. <i>Wired UK</i>. คลังข้อมูลเก่าเก็บจาก<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wired.co.uk/news/archive/2013-02/14/implant-gives-rats-sixth-sense-for-infrared-light">แหล่งเดิม</a>เมื่อ 2013-02-17<span class="reference-accessdate">. สืบค้นเมื่อ <span class="nowrap">14 February</span> 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Wired+UK&rft.atitle=Implant+gives+rats+sixth+sense+for+infrared+light&rft.date=2013-02-14&rft.aulast=Warr&rft.aufirst=Philippa&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.wired.co.uk%2Fnews%2Farchive%2F2013-02%2F14%2Fimplant-gives-rats-sixth-sense-for-infrared-light&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFD'AmbroseChoudhary2003" class="citation web cs1">D'Ambrose, Christoper; Choudhary, Rizwan (2003). Elert, Glenn (บ.ก.). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://hypertextbook.com/facts/2003/ChrisDAmbrose.shtml">"Frequency range of human hearing"</a>. <i>The Physics Factbook</i><span class="reference-accessdate">. สืบค้นเมื่อ <span class="nowrap">2022-01-22</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=The+Physics+Factbook&rft.atitle=Frequency+range+of+human+hearing&rft.date=2003&rft.aulast=D%27Ambrose&rft.aufirst=Christoper&rft.au=Choudhary%2C+Rizwan&rft_id=https%3A%2F%2Fhypertextbook.com%2Ffacts%2F2003%2FChrisDAmbrose.shtml&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110226120637/http://www.vicdeaf.com.au/files/editor_upload/File/Information%20Sheets/Deaf%20Culture%20and%20Communication%20-%20A%20Basic%20Guide.pdf">"Deaf Culture and Communication: A Basic Guide"</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. <i>Victorian Deaf Society</i>. 2010. คลังข้อมูลเก่าเก็บจาก<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.vicdeaf.com.au/files/editor_upload/File/Information%20Sheets/Deaf%20Culture%20and%20Communication%20-%20A%20Basic%20Guide.pdf">แหล่งเดิม</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>เมื่อ 2011-02-26<span class="reference-accessdate">. สืบค้นเมื่อ <span class="nowrap">2014-02-06</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Victorian+Deaf+Society&rft.atitle=Deaf+Culture+and+Communication%3A+A+Basic+Guide&rft.date=2010&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.vicdeaf.com.au%2Ffiles%2Feditor_upload%2FFile%2FInformation%2520Sheets%2FDeaf%2520Culture%2520and%2520Communication%2520-%2520A%2520Basic%2520Guide.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Tordoff_2008-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Tordoff_2008_8-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFTordoff_MG2008" class="citation journal cs1">Tordoff MG (August 2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2574908">"Gene discovery and the genetic basis of calcium consumption"</a>. <i>Physiology & Behavior</i>. <b>94</b> (5): 649–659. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.physbeh.2008.04.004">10.1016/j.physbeh.2008.04.004</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="เข้าถึงได้ฟรี"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2574908">2574908</a></span>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18499198">18499198</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Physiology+%26+Behavior&rft.atitle=Gene+discovery+and+the+genetic+basis+of+calcium+consumption&rft.volume=94&rft.issue=5&rft.pages=649-659&rft.date=2008-08&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2574908%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F18499198&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.physbeh.2008.04.004&rft.au=Tordoff+MG&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2574908&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Sciencedaily_2008-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Sciencedaily_2008_9-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sciencedaily.com/releases/2008/08/080820163008.htm">"That Tastes ... Sweet? Sour? No, It's Definitely Calcium!"</a>. <i>Sciencedaily</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Sciencedaily&rft.atitle=That+Tastes+...+Sweet%3F+Sour%3F+No%2C+It%27s+Definitely+Calcium%21&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.sciencedaily.com%2Freleases%2F2008%2F08%2F080820163008.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Mattes_2009-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Mattes_2009_10-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFMattes_RD2009" class="citation journal cs1">Mattes RD (2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2843518">"Is there a fatty acid taste?"</a>. <i>Annual Review of Nutrition</i>. <b>29</b>: 305–327. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1146%2Fannurev-nutr-080508-141108">10.1146/annurev-nutr-080508-141108</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="เข้าถึงได้ฟรี"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2843518">2843518</a></span>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19400700">19400700</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Annual+Review+of+Nutrition&rft.atitle=Is+there+a+fatty+acid+taste%3F&rft.volume=29&rft.pages=305-327&rft.date=2009&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2843518%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F19400700&rft_id=info%3Adoi%2F10.1146%2Fannurev-nutr-080508-141108&rft.au=Mattes+RD&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2843518&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Moonwalk-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Moonwalk_11-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://sandwalk.blogspot.co.uk/2007/01/sense-of-smell-olfactory-receptors.html">"A Sense of Smell: Olfactory Receptors"</a>. <i>Sandwalk</i>. 2007-01-09.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Sandwalk&rft.atitle=A+Sense+of+Smell%3A+Olfactory+Receptors&rft.date=2007-01-09&rft_id=http%3A%2F%2Fsandwalk.blogspot.co.uk%2F2007%2F01%2Fsense-of-smell-olfactory-receptors.html&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-LiveScience-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-LiveScience_12-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.livescience.com/2737-surprising-impact-taste-smell.html">"The Surprising Impact of Taste and Smell"</a>. <i>LiveScience</i>. 5 August 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=LiveScience&rft.atitle=The+Surprising+Impact+of+Taste+and+Smell&rft.date=2008-08-05&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.livescience.com%2F2737-surprising-impact-taste-smell.html&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Sun_Zhao_2009-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Sun_Zhao_2009_13-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFSunZhaoMengYin2009" class="citation journal cs1">Sun YG, Zhao ZQ, Meng XL, Yin J, Liu XY, Chen ZF (September 2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2786498">"Cellular basis of itch sensation"</a>. <i>Science</i>. <b>325</b> (5947): 1531–1534. <a href="/wiki/Bibcode_(identifier)" class="mw-redirect" title="Bibcode (identifier)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2009Sci...325.1531S">2009Sci...325.1531S</a>. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1126%2Fscience.1174868">10.1126/science.1174868</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="เข้าถึงได้ฟรี"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2786498">2786498</a></span>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19661382">19661382</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Science&rft.atitle=Cellular+basis+of+itch+sensation&rft.volume=325&rft.issue=5947&rft.pages=1531-1534&rft.date=2009-09&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2786498%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F19661382&rft_id=info%3Adoi%2F10.1126%2Fscience.1174868&rft_id=info%3Abibcode%2F2009Sci...325.1531S&rft.aulast=Sun&rft.aufirst=YG&rft.au=Zhao%2C+ZQ&rft.au=Meng%2C+XL&rft.au=Yin%2C+J&rft.au=Liu%2C+XY&rft.au=Chen%2C+ZF&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2786498&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-roblesdelatorre-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-roblesdelatorre_14-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140124073640/http://www.roblesdelatorre.com/gabriel/GR-IEEE-MM-2006.pdf">"The Importance of the Sense of Touch in Virtual and Real Environments"</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. <i>International Society for Haptics</i>. คลังข้อมูลเก่าเก็บจาก<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.roblesdelatorre.com/gabriel/GR-IEEE-MM-2006.pdf">แหล่งเดิม</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>เมื่อ 2014-01-24<span class="reference-accessdate">. สืบค้นเมื่อ <span class="nowrap">2014-02-06</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=International+Society+for+Haptics&rft.atitle=The+Importance+of+the+Sense+of+Touch+in+Virtual+and+Real+Environments&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.roblesdelatorre.com%2Fgabriel%2FGR-IEEE-MM-2006.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Fulbright_2001-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Fulbright_2001_15-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFFulbrightTrocheSkudlarskiGore2001" class="citation journal cs1">Fulbright RK, Troche CJ, Skudlarski P, Gore JC, Wexler BE (November 2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_ajr-american-journal-of-roentgenology_2001-11_177_5/page/n246">"Functional MR imaging of regional brain activation associated with the affective experience of pain"</a>. <i>AJR. American Journal of Roentgenology</i>. <b>177</b> (5): 1205–210. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2214%2Fajr.177.5.1771205">10.2214/ajr.177.5.1771205</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11641204">11641204</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=AJR.+American+Journal+of+Roentgenology&rft.atitle=Functional+MR+imaging+of+regional+brain+activation+associated+with+the+affective+experience+of+pain&rft.volume=177&rft.issue=5&rft.pages=1205-210&rft.date=2001-11&rft_id=info%3Adoi%2F10.2214%2Fajr.177.5.1771205&rft_id=info%3Apmid%2F11641204&rft.aulast=Fulbright&rft.aufirst=RK&rft.au=Troche%2C+CJ&rft.au=Skudlarski%2C+P&rft.au=Gore%2C+JC&rft.au=Wexler%2C+BE&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_ajr-american-journal-of-roentgenology_2001-11_177_5%2Fpage%2Fn246&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Rao_2001-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Rao_2001_16-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFRao,_SM;_Mayer,_AR;_Harrington,_DL2001" class="citation journal cs1">Rao, SM; Mayer, AR; Harrington, DL (March 2001). "The evolution of brain activation during temporal processing". <i>Nat. Neurosci</i>. <b>4</b> (3): 317–23. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2F85191">10.1038/85191</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11224550">11224550</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Nat.+Neurosci.&rft.atitle=The+evolution+of+brain+activation+during+temporal+processing&rft.volume=4&rft.issue=3&rft.pages=317-23&rft.date=2001-03&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2F85191&rft_id=info%3Apmid%2F11224550&rft.au=Rao%2C+SM%3B+Mayer%2C+AR%3B+Harrington%2C+DL&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:Cite_journal" title="แม่แบบ:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: CS1 maint: multiple names: authors list (<a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:CS1_maint:_multiple_names:_authors_list" title="หมวดหมู่:CS1 maint: multiple names: authors list">ลิงก์</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20181024113313/http://unisci.com/stories/20011/0227013.htm">"Brain Areas Critical To Human Time Sense Identified"</a>. UniSci - Daily University Science News. 2001-02-27. คลังข้อมูลเก่าเก็บจาก<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.unisci.com/stories/20011/0227013.htm">แหล่งเดิม</a>เมื่อ 2018-10-24.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Brain+Areas+Critical+To+Human+Time+Sense+Identified&rft.pub=UniSci+-+Daily+University+Science+News&rft.date=2001-02-27&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.unisci.com%2Fstories%2F20011%2F0227013.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Craig_2003-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Craig_2003_19-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFCraig_AD2003" class="citation journal cs1">Craig AD (August 2003). "Interoception: the sense of the physiological condition of the body". <i>Current Opinion in Neurobiology</i>. <b>13</b> (4): 500–505. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2FS0959-4388%2803%2900090-4">10.1016/S0959-4388(03)00090-4</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12965300">12965300</a>. <a href="/wiki/S2CID_(identifier)" class="mw-redirect" title="S2CID (identifier)">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:16369323">16369323</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Current+Opinion+in+Neurobiology&rft.atitle=Interoception%3A+the+sense+of+the+physiological+condition+of+the+body&rft.volume=13&rft.issue=4&rft.pages=500-505&rft.date=2003-08&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A16369323%23id-name%3DS2CID&rft_id=info%3Apmid%2F12965300&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2FS0959-4388%2803%2900090-4&rft.au=Craig+AD&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Dunn_Galton_2010-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Dunn_Galton_2010_20-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFDunnGaltonMorganEvans2010" class="citation journal cs1">Dunn BD, Galton HC, Morgan R, Evans D, Oliver C, Meyer M, Cusack R, Lawrence AD, Dalgleish T (December 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://semanticscholar.org/paper/7b2d96919d1befe4fb4ced5ba024339188d27f1c">"Listening to your heart. How interoception shapes emotion experience and intuitive decision making"</a>. <i>Psychological Science</i>. <b>21</b> (12): 1835–1844. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1177%2F0956797610389191">10.1177/0956797610389191</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21106893">21106893</a>. <a href="/wiki/S2CID_(identifier)" class="mw-redirect" title="S2CID (identifier)">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:9696806">9696806</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Psychological+Science&rft.atitle=Listening+to+your+heart.+How+interoception+shapes+emotion+experience+and+intuitive+decision+making&rft.volume=21&rft.issue=12&rft.pages=1835-1844&rft.date=2010-12&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A9696806%23id-name%3DS2CID&rft_id=info%3Apmid%2F21106893&rft_id=info%3Adoi%2F10.1177%2F0956797610389191&rft.aulast=Dunn&rft.aufirst=BD&rft.au=Galton%2C+HC&rft.au=Morgan%2C+R&rft.au=Evans%2C+D&rft.au=Oliver%2C+C&rft.au=Meyer%2C+M&rft.au=Cusack%2C+R&rft.au=Lawrence%2C+AD&rft.au=Dalgleish%2C+T&rft_id=https%3A%2F%2Fsemanticscholar.org%2Fpaper%2F7b2d96919d1befe4fb4ced5ba024339188d27f1c&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite class="citation journal cs1">"The prevalence of 'alexithymic' characteristics in psychosomatic patients". 1973. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1159%2F000286529">10.1159/000286529</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=The+prevalence+of+%27alexithymic%27+characteristics+in+psychosomatic+patients&rft.date=1973&rft_id=info%3Adoi%2F10.1159%2F000286529&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span> <span class="cs1-hidden-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:Cite_journal" title="แม่แบบ:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: </span><span class="cs1-hidden-error citation-comment">Cite journal ต้องการ <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="วิธีใช้:CS1 errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-FeldmanHall2012-22"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-FeldmanHall2012_22-0">21.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FeldmanHall2012_22-1">21.1</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite class="citation journal cs1">"Alexithymia decreases altruism in real social decisions". 2012. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.cortex.2012.10.015">10.1016/j.cortex.2012.10.015</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Alexithymia+decreases+altruism+in+real+social+decisions&rft.date=2012&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.cortex.2012.10.015&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span> <span class="cs1-hidden-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:Cite_journal" title="แม่แบบ:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: </span><span class="cs1-hidden-error citation-comment">Cite journal ต้องการ <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="วิธีใช้:CS1 errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite class="citation book cs1">Taylor, GJ; Bagby, M.R.; Parker, J.D.A. (1999). <i>Disorders of Affect Regulation: Alexithymia in Medical and Psychiatric Illness</i>. Cambridge: Cambridge University Press.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Disorders+of+Affect+Regulation%3A+Alexithymia+in+Medical+and+Psychiatric+Illness&rft.place=Cambridge&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=1999&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:Cite_book" title="แม่แบบ:Cite book">cite book</a>}}</code>: CS1 maint: uses authors parameter (<a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:CS1_maint:_uses_authors_parameter&action=edit&redlink=1" class="new" title="หมวดหมู่:CS1 maint: uses authors parameter (ไม่มีหน้านี้)">ลิงก์</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-HowStuffWorks_How_Your_Lungs_Work-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-HowStuffWorks_How_Your_Lungs_Work_25-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://science.howstuffworks.com/life/human-biology/lung3.htm">"How Your Lungs Work"</a>. <i>HowStuffWorks</i>. 2000-10-06.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=HowStuffWorks&rft.atitle=How+Your+Lungs+Work&rft.date=2000-10-06&rft_id=http%3A%2F%2Fscience.howstuffworks.com%2Flife%2Fhuman-biology%2Flung3.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Gardiner_Atema_2010-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Gardiner_Atema_2010_27-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFGardiner_JMAtema_J2010" class="citation journal cs1">Gardiner JM; Atema J (July 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.cub.2010.04.053">"The function of bilateral odor arrival time differences in olfactory orientation of sharks"</a>. <i>Current Biology</i>. <b>20</b> (13): 1187–1191. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<span class="cs1-lock-free" title="เข้าถึงได้ฟรี"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.cub.2010.04.053">10.1016/j.cub.2010.04.053</a></span>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20541411">20541411</a>. <a href="/wiki/S2CID_(identifier)" class="mw-redirect" title="S2CID (identifier)">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:13530789">13530789</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Current+Biology&rft.atitle=The+function+of+bilateral+odor+arrival+time+differences+in+olfactory+orientation+of+sharks&rft.volume=20&rft.issue=13&rft.pages=1187-1191&rft.date=2010-07&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A13530789%23id-name%3DS2CID&rft_id=info%3Apmid%2F20541411&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.cub.2010.04.053&rft.au=Gardiner+JM&rft.au=Atema+J&rft_id=%2F%2Fdoi.org%2F10.1016%252Fj.cub.2010.04.053&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Takami_2002-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Takami_2002_28-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFTakami_S2002" class="citation journal cs1">Takami S (August 2002). "Recent progress in the neurobiology of the vomeronasal organ". <i>Microscopy Research and Technique</i>. <b>58</b> (3): 228–250. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1002%2Fjemt.10094">10.1002/jemt.10094</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12203701">12203701</a>. <a href="/wiki/S2CID_(identifier)" class="mw-redirect" title="S2CID (identifier)">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:43164826">43164826</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Microscopy+Research+and+Technique&rft.atitle=Recent+progress+in+the+neurobiology+of+the+vomeronasal+organ&rft.volume=58&rft.issue=3&rft.pages=228-250&rft.date=2002-08&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A43164826%23id-name%3DS2CID&rft_id=info%3Apmid%2F12203701&rft_id=info%3Adoi%2F10.1002%2Fjemt.10094&rft.au=Takami+S&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Frasnelli_2011-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Frasnelli_2011_29-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFFrasnelliLundströmBoyleKatsarkas2011" class="citation journal cs1">Frasnelli J, Lundström JN, Boyle JA, Katsarkas A, Jones-Gotman M (March 2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3607301">"The vomeronasal organ is not involved in the perception of endogenous odors"</a>. <i>Human Brain Mapping</i>. <b>32</b> (3): 450–460. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1002%2Fhbm.21035">10.1002/hbm.21035</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="เข้าถึงได้ฟรี"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3607301">3607301</a></span>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20578170">20578170</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Human+Brain+Mapping&rft.atitle=The+vomeronasal+organ+is+not+involved+in+the+perception+of+endogenous+odors&rft.volume=32&rft.issue=3&rft.pages=450-460&rft.date=2011-03&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3607301%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F20578170&rft_id=info%3Adoi%2F10.1002%2Fhbm.21035&rft.aulast=Frasnelli&rft.aufirst=J&rft.au=Lundstr%C3%B6m%2C+JN&rft.au=Boyle%2C+JA&rft.au=Katsarkas%2C+A&rft.au=Jones-Gotman%2C+M&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3607301&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFAtema,_Jelle1980" class="citation book cs1">Atema, Jelle (1980). Bardach, JE (บ.ก.). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=TZbRp0z5-p0C&pg=PA57"><i>Chemical senses, chemical signals, and feeding behavior in fishes</i></a>. <i>Fish behavior and its use in the capture and culture of fishes</i>. The WorldFish Center. pp. 57–101. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-971-02-0003-0" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-971-02-0003-0"><bdi>978-971-02-0003-0</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Chemical+senses%2C+chemical+signals%2C+and+feeding+behavior+in+fishes&rft.pages=57-101&rft.pub=The+WorldFish+Center&rft.date=1980&rft.isbn=978-971-02-0003-0&rft.au=Atema%2C+Jelle&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DTZbRp0z5-p0C%26pg%3DPA57&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071104154137/http://www.pitt.edu/AFShome/s/l/slavic/public/html/courses/vampires/images/bats/vambat.html">"The illustrated story of the Vampire bat"</a>. คลังข้อมูลเก่าเก็บจาก<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pitt.edu/AFShome/s/l/slavic/public/html/courses/vampires/images/bats/vambat.html">แหล่งเดิม</a>เมื่อ 2007-11-04<span class="reference-accessdate">. สืบค้นเมื่อ <span class="nowrap">2007-05-25</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+illustrated+story+of+the+Vampire+bat&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.pitt.edu%2FAFShome%2Fs%2Fl%2Fslavic%2Fpublic%2Fhtml%2Fcourses%2Fvampires%2Fimages%2Fbats%2Fvambat.html&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-van_Kleef_Berry_2008-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-van_Kleef_Berry_2008_32-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFvan_KleefBerryStange2008" class="citation journal cs1">van Kleef J, Berry R, Stange G (March 2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6670670">"Directional selectivity in the simple eye of an insect"</a>. <i>The Journal of Neuroscience</i>. <b>28</b> (11): 2845–2855. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1523%2FJNEUROSCI.5556-07.2008">10.1523/JNEUROSCI.5556-07.2008</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="เข้าถึงได้ฟรี"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6670670">6670670</a></span>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18337415">18337415</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Journal+of+Neuroscience&rft.atitle=Directional+selectivity+in+the+simple+eye+of+an+insect&rft.volume=28&rft.issue=11&rft.pages=2845-2855&rft.date=2008-03&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC6670670%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F18337415&rft_id=info%3Adoi%2F10.1523%2FJNEUROSCI.5556-07.2008&rft.aulast=van+Kleef&rft.aufirst=J&rft.au=Berry%2C+R&rft.au=Stange%2C+G&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC6670670&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFMarshall_JOberwinkler_J1999" class="citation journal cs1">Marshall J; Oberwinkler J (October 1999). "The colourful world of the mantis shrimp". <i>Nature</i>. <b>401</b> (6756): 873–874. <a href="/wiki/Bibcode_(identifier)" class="mw-redirect" title="Bibcode (identifier)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1999Natur.401..873M">1999Natur.401..873M</a>. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2F44751">10.1038/44751</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10553902">10553902</a>. <a href="/wiki/S2CID_(identifier)" class="mw-redirect" title="S2CID (identifier)">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:4360184">4360184</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Nature&rft.atitle=The+colourful+world+of+the+mantis+shrimp&rft.volume=401&rft.issue=6756&rft.pages=873-874&rft.date=1999-10&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2F44751&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A4360184%23id-name%3DS2CID&rft_id=info%3Apmid%2F10553902&rft_id=info%3Abibcode%2F1999Natur.401..873M&rft.au=Marshall+J&rft.au=Oberwinkler+J&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nytimes.com/2010/04/27/science/27gene.html">"The Search for Genes Leads to Unexpected Places"</a>. <i>New York Times</i> (New York ed.). 2010-04-27. p. D1. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100429210809/http://www.nytimes.com/2010/04/27/science/27gene.html">เก็บ</a>จากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-04-29.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=New+York+Times&rft.atitle=The+Search+for+Genes+Leads+to+Unexpected+Places&rft.pages=D1&rft.date=2010-04-27&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.nytimes.com%2F2010%2F04%2F27%2Fscience%2F27gene.html&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Electroreceptive_Mechanisms_in_the_Platypus-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Electroreceptive_Mechanisms_in_the_Platypus_36-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/19990209085517/http://instruct1.cit.cornell.edu/courses/bionb420.07/anelson/electrorecept.html">"Electroreceptive Mechanisms in the Platypus"</a>. คลังข้อมูลเก่าเก็บจาก<a rel="nofollow" class="external text" href="http://instruct1.cit.cornell.edu/courses/bionb420.07/anelson/electrorecept.html">แหล่งเดิม</a>เมื่อ 1999-02-09.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Electroreceptive+Mechanisms+in+the+Platypus&rft_id=http%3A%2F%2Finstruct1.cit.cornell.edu%2Fcourses%2Fbionb420.07%2Fanelson%2Felectrorecept.html&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Drake_2011-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Drake_2011_37-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFDrake2011" class="citation journal cs1">Drake N (2011). "Life: Dolphin can sense electric fields: Ability may help species track prey in murky waters". <i>Science News</i>. <b>180</b> (5): 12. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1002%2Fscin.5591800512">10.1002/scin.5591800512</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Science+News&rft.atitle=Life%3A+Dolphin+can+sense+electric+fields%3A+Ability+may+help+species+track+prey+in+murky+waters&rft.volume=180&rft.issue=5&rft.pages=12&rft.date=2011&rft_id=info%3Adoi%2F10.1002%2Fscin.5591800512&rft.aulast=Drake&rft.aufirst=Nadia&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.boingboing.net/2005/05/05/implant-gives-man-th.html">"Implant gives man the sense of "magnetic vision"<span class="cs1-kern-right"></span>"</a>. 5 May 2005<span class="reference-accessdate">. สืบค้นเมื่อ <span class="nowrap">2011-04-23</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Implant+gives+man+the+sense+of+%22magnetic+vision%22&rft.date=2005-05-05&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.boingboing.net%2F2005%2F05%2F05%2Fimplant-gives-man-th.html&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Baylor_College_of_Medicine-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Baylor_College_of_Medicine_39-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120510205750/http://www.bcm.edu/news/item.cfm?newsID=5575">"Built-in GPS in birds in tune with Earth's magnetic field"</a>. <i>Baylor College of Medicine</i>. คลังข้อมูลเก่าเก็บจาก<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bcm.edu/news/item.cfm?newsID=5575">แหล่งเดิม</a>เมื่อ 2012-05-10.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Baylor+College+of+Medicine&rft.atitle=Built-in+GPS+in+birds+in+tune+with+Earth%27s+magnetic+field&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.bcm.edu%2Fnews%2Fitem.cfm%3FnewsID%3D5575&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Wu_Dickman_2012-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Wu_Dickman_2012_40-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFWuDickman2012" class="citation journal cs1">Wu LQ, Dickman JD (May 2012). "Neural correlates of a magnetic sense". <i>Science</i>. <b>336</b> (6084): 1054–1057. <a href="/wiki/Bibcode_(identifier)" class="mw-redirect" title="Bibcode (identifier)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2012Sci...336.1054W">2012Sci...336.1054W</a>. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1126%2Fscience.1216567">10.1126/science.1216567</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22539554">22539554</a>. <a href="/wiki/S2CID_(identifier)" class="mw-redirect" title="S2CID (identifier)">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:206538783">206538783</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Science&rft.atitle=Neural+correlates+of+a+magnetic+sense&rft.volume=336&rft.issue=6084&rft.pages=1054-1057&rft.date=2012-05&rft_id=info%3Adoi%2F10.1126%2Fscience.1216567&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A206538783%23id-name%3DS2CID&rft_id=info%3Apmid%2F22539554&rft_id=info%3Abibcode%2F2012Sci...336.1054W&rft.aulast=Wu&rft.aufirst=LQ&rft.au=Dickman%2C+JD&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Cressey2012-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Cressey2012_41-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFCressey2012" class="citation journal cs1">Cressey D (2012). "Pigeons may 'hear' magnetic fields". <i>Nature</i>. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2Fnature.2012.10540">10.1038/nature.2012.10540</a>. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/1744-7933">1744-7933</a>. <a href="/wiki/S2CID_(identifier)" class="mw-redirect" title="S2CID (identifier)">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:124524864">124524864</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Nature&rft.atitle=Pigeons+may+%27hear%27+magnetic+fields&rft.date=2012&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A124524864%23id-name%3DS2CID&rft.issn=1744-7933&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fnature.2012.10540&rft.aulast=Cressey&rft.aufirst=Daniel&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Theoretical_and_Computational_Biophysics_Group-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Theoretical_and_Computational_Biophysics_Group_42-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ks.uiuc.edu/Research/magsense/ms.html">"The Magnetic Sense of Animals"</a>. <i>Theoretical and Computational Biophysics Group</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Theoretical+and+Computational+Biophysics+Group&rft.atitle=The+Magnetic+Sense+of+Animals&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ks.uiuc.edu%2FResearch%2Fmagsense%2Fms.html&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-BBC_News_-_Science/Nature-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-BBC_News_-_Science/Nature_43-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.bbc.co.uk/1/hi/sci/tech/7575459.stm">"Cattle shown to align north-south"</a>. <i>BBC News – Science/Nature</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=BBC+News+%E2%80%93+Science%2FNature&rft.atitle=Cattle+shown+to+align+north-south&rft_id=http%3A%2F%2Fnews.bbc.co.uk%2F1%2Fhi%2Fsci%2Ftech%2F7575459.stm&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Blakemore_1975-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Blakemore_1975_44-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFBlakemore_R1975" class="citation journal cs1">Blakemore R (October 1975). "Magnetotactic bacteria". <i>Science</i>. <b>190</b> (4212): 377–379. <a href="/wiki/Bibcode_(identifier)" class="mw-redirect" title="Bibcode (identifier)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1975Sci...190..377B">1975Sci...190..377B</a>. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1126%2Fscience.170679">10.1126/science.170679</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/170679">170679</a>. <a href="/wiki/S2CID_(identifier)" class="mw-redirect" title="S2CID (identifier)">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:5139699">5139699</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Science&rft.atitle=Magnetotactic+bacteria&rft.volume=190&rft.issue=4212&rft.pages=377-379&rft.date=1975-10&rft_id=info%3Adoi%2F10.1126%2Fscience.170679&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A5139699%23id-name%3DS2CID&rft_id=info%3Apmid%2F170679&rft_id=info%3Abibcode%2F1975Sci...190..377B&rft.au=Blakemore+R&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Urban_2000-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Urban_2000_45-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFUrban_JE2000" class="citation journal cs1">Urban JE (November 2000). "Adverse effects of microgravity on the magnetotactic bacterium Magnetospirillum magnetotacticum". <i>Acta Astronautica</i>. <b>47</b> (10): 775–80. <a href="/wiki/Bibcode_(identifier)" class="mw-redirect" title="Bibcode (identifier)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2000AcAau..47..775U">2000AcAau..47..775U</a>. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2FS0094-5765%2800%2900120-X">10.1016/S0094-5765(00)00120-X</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11543576">11543576</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Acta+Astronautica&rft.atitle=Adverse+effects+of+microgravity+on+the+magnetotactic+bacterium+Magnetospirillum+magnetotacticum&rft.volume=47&rft.issue=10&rft.pages=775-80&rft.date=2000-11&rft_id=info%3Apmid%2F11543576&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2FS0094-5765%2800%2900120-X&rft_id=info%3Abibcode%2F2000AcAau..47..775U&rft.au=Urban+JE&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-46">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFDusenbery,_David_B2009" class="citation book cs1">Dusenbery, David B (2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/livingatmicrosca0000duse"><i>Living at Micro Scale</i></a>. Cambridge, Mass: Harvard University Press. pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/livingatmicrosca0000duse/page/n197">164</a>-167. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-674-03116-6" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-674-03116-6"><bdi>978-0-674-03116-6</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Living+at+Micro+Scale&rft.place=Cambridge%2C+Mass&rft.pages=164-167&rft.pub=Harvard+University+Press&rft.date=2009&rft.isbn=978-0-674-03116-6&rft.au=Dusenbery%2C+David+B&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Flivingatmicrosca0000duse&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-47"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-47">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20050622045455/http://feelspace.de/en/index.html">"The study project feelSpace"</a>. feelSpace: The Magnetic Perception Group. คลังข้อมูลเก่าเก็บจาก<a rel="nofollow" class="external text" href="http://feelspace.de/en/index.html">แหล่งเดิม</a>เมื่อ 2005-06-22.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+study+project+feelSpace&rft.pub=feelSpace%3A+The+Magnetic+Perception+Group&rft_id=http%3A%2F%2Ffeelspace.de%2Fen%2Findex.html&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-49"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-49">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sciencenews.org/article/no-brainer-behavior">"No brainer Behavior"</a>. <i>Science News</i>. Vol. 175 no. 13. 2009-06-20. pp. 16–19. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180421142010/https://www.sciencenews.org/article/no-brainer-behavior">เก็บ</a>จากแหล่งเดิมเมื่อ 2018-04-21.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Science+News&rft.atitle=No+brainer+Behavior&rft.volume=175&rft.issue=13&rft.pages=16-19&rft.date=2009-06-20&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.sciencenews.org%2Farticle%2Fno-brainer-behavior&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Furness1-50"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Furness1_50-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFHorace_Howard_Furness1880" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Horace_Howard_Furness&action=edit&redlink=1" class="new" title="Horace Howard Furness (ไม่มีหน้านี้)">Horace Howard Furness</a> (1880). "King Lear". <i>Shakespeare</i>. Vol. 5 (7th ed.). Philadelphia: J.B. Lippincott Co. p. 187. <a href="/wiki/OCLC_(identifier)" class="mw-redirect" title="OCLC (identifier)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/1932507">1932507</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=King+Lear&rft.btitle=Shakespeare&rft.place=Philadelphia&rft.pages=187&rft.edition=7th&rft.pub=J.B.+Lippincott+Co.&rft.date=1880&rft_id=info%3Aoclcnum%2F1932507&rft.au=Horace+Howard+Furness&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-51"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-51">↑</a></span> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140407222607/http://omtamil.info/6-senses-in-tolkappiyam/">"6 Senses in Tholkappiyam"</a>. OMTAMIL DOTCOM. คลังข้อมูลเก่าเก็บจาก<a rel="nofollow" class="external text" href="http://omtamil.info/6-senses-in-tolkappiyam/">แหล่งเดิม</a>เมื่อ 2014-04-07.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=6+Senses+in+Tholkappiyam&rft.pub=OMTAMIL+DOTCOM&rft_id=http%3A%2F%2Fomtamil.info%2F6-senses-in-tolkappiyam%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-52"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-52">↑</a></span> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20161009092029/https://4varinote.wordpress.com/2013/04/13/133/">"ஆசை நூறு வகை, அறிவோ ஏழு வகை"</a> [A hundred types of desire, seven types of knowledge] (ภาษาทมิฬ). 4 line note. 2013-04-13. คลังข้อมูลเก่าเก็บจาก<a rel="nofollow" class="external text" href="http://4varinote.wordpress.com/2013/04/13/133/">แหล่งเดิม</a>เมื่อ 2016-10-09.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%E0%AE%86%E0%AE%9A%E0%AF%88+%E0%AE%A8%E0%AF%82%E0%AE%B1%E0%AF%81+%E0%AE%B5%E0%AE%95%E0%AF%88%2C+%E0%AE%85%E0%AE%B1%E0%AE%BF%E0%AE%B5%E0%AF%8B+%E0%AE%8F%E0%AE%B4%E0%AF%81+%E0%AE%B5%E0%AE%95%E0%AF%88&rft.pub=4+line+note&rft.date=2013-04-13&rft_id=http%3A%2F%2F4varinote.wordpress.com%2F2013%2F04%2F13%2F133%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA" class="Z3988"></span></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="แหล่งข้อมูลอื่น"><span id=".E0.B9.81.E0.B8.AB.E0.B8.A5.E0.B9.88.E0.B8.87.E0.B8.82.E0.B9.89.E0.B8.AD.E0.B8.A1.E0.B8.B9.E0.B8.A5.E0.B8.AD.E0.B8.B7.E0.B9.88.E0.B8.99"></span>แหล่งข้อมูลอื่น</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA&action=edit&section=33" title="แก้ไขส่วน: แหล่งข้อมูลอื่น"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10827797"><div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r9259874"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:Search" class="extiw" title="commons:Special:Search">วิกิมีเดียคอมมอนส์</a>มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ <b><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Senses?setlang=th">ประสาทสัมผัส</a></b></div></div> </div> <ul><li>ริชารด์ แอกเซิล และลินดา บัก ได้รับ<a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%A5%E0%B9%82%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%9A%E0%B8%A5%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%82%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%81%E0%B8%9E%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B9%8C" title="รางวัลโนเบลสาขาสรีรวิทยาหรือการแพทย์">รางวัลโนเบลสาขาสรีรวิทยาหรือการแพทย์</a> ค.ศ. 2004 (<a rel="nofollow" class="external text" href="http://nobelprize.org/medicine/laureates/2004/index.html">หมายประกาศ</a>) สำหรับงานวิจัยที่อธิบายการรับรู้กลิ่น ซึ่งตีพิมพ์เป็นครั้งแรกร่วมกันในปี ค.ศ. 1991 ที่พรรณนา<a href="/wiki/%E0%B8%A2%E0%B8%B5%E0%B8%99" title="ยีน">ยีน</a>ประมาณ 1,000 ตัวสำหรับตัวรับกลิ่น (odorant receptor) และการเชื่อมต่อของตัวรับกลิ่นไปยังสมอง</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.scribd.com/doc/32909/Sensing-or-feeling/">Answers to several questions related to senses and human feeling from curious kids</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.physpharm.fmd.uwo.ca/undergrad/sensesweb">The Physiology of the Senses tutorial</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070520084243/http://www.physpharm.fmd.uwo.ca/undergrad/sensesweb/">เก็บถาวร</a> 2007-05-20 ที่ <a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B8%A2%E0%B9%8C%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B9%87%E0%B8%81%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B8%8A%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%99" title="เวย์แบ็กแมชชีน">เวย์แบ็กแมชชีน</a> 12 animated chapters on vision, hearing, touch, balance and memory.</li></ul> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r10552737">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r10791470">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r11619334">.mw-parser-output .tooltip-dotted{border-bottom:1px dotted;cursor:help}</style><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r11619334"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r11619334"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r11619334"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r11619334"></div><div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-label="Navbox" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89:%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%9A%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%90%E0%B8%B2%E0%B8%99" title="วิธีใช้:การควบคุมรายการหลักฐาน">ฐานข้อมูลการควบคุมรายการหลักฐาน</a>: ประจำชาติ <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q173253#identifiers" title="แก้ไขสิ่งนี้ที่วิกิสนเทศ"><img alt="แก้ไขสิ่งนี้ที่วิกิสนเทศ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><span class="rt-commentedText tooltip tooltip-dotted" title="Sentidos"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&authority_id=XX525882">สเปน</a></span></span></li> <li><span class="uid"><span class="rt-commentedText tooltip tooltip-dotted" title="Sinne"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4055113-1">เยอรมนี</a></span></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://uli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007531759705171">อิสราเอล</a></span></li> <li><span class="uid"><span class="rt-commentedText tooltip tooltip-dotted" title="Senses and sensation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/sh85120047">สหรัฐ</a></span></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://kopkatalogs.lv/F?func=direct&local_base=lnc10&doc_number=000050508&P_CON_LNG=ENG">ลัตเวีย</a></span></li> <li><span class="uid"><span class="rt-commentedText tooltip tooltip-dotted" title="感覚"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00564887">ญี่ปุ่น</a></span></span></li> <li><span class="uid"><span class="rt-commentedText tooltip tooltip-dotted" title="smysly"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph135035&CON_LNG=ENG">เช็กเกีย</a></span></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">เข้าถึงจาก "<a dir="ltr" href="https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=ประสาทสัมผัส&oldid=12026587">https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=ประสาทสัมผัส&oldid=12026587</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88" title="พิเศษ:หมวดหมู่">หมวดหมู่</a>: <ul><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:CS1_maint:_uses_authors_parameter&action=edit&redlink=1" class="new" title="หมวดหมู่:CS1 maint: uses authors parameter (ไม่มีหน้านี้)">CS1 maint: uses authors parameter</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89" title="หมวดหมู่:การรับรู้">การรับรู้</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%AA%E0%B8%B6%E0%B8%81" title="หมวดหมู่:ระบบรับความรู้สึก">ระบบรับความรู้สึก</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">หมวดหมู่ที่ซ่อนอยู่: <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:CS1_maint:_multiple_names:_authors_list" title="หมวดหมู่:CS1 maint: multiple names: authors list">CS1 maint: multiple names: authors list</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:CS1_errors:_missing_periodical" title="หมวดหมู่:CS1 errors: missing periodical">CS1 errors: missing periodical</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:CS1_%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%A1%E0%B8%B4%E0%B8%AC_(ta)" title="หมวดหมู่:CS1 แหล่งที่มาภาษาทมิฬ (ta)">CS1 แหล่งที่มาภาษาทมิฬ (ta)</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%84%E0%B8%B3%E0%B8%AD%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%A2%E0%B9%88%E0%B8%AD" title="หมวดหมู่:บทความที่มีคำอธิบายย่อ">บทความที่มีคำอธิบายย่อ</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%84%E0%B8%B3%E0%B8%AD%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%A2%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B9%81%E0%B8%95%E0%B8%81%E0%B8%95%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8" title="หมวดหมู่:หน้าที่มีคำอธิบายย่อแตกต่างกับในวิกิสนเทศ">หน้าที่มีคำอธิบายย่อแตกต่างกับในวิกิสนเทศ</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A4%E0%B8%A9" title="หมวดหมู่:บทความที่มีข้อความภาษาอังกฤษ">บทความที่มีข้อความภาษาอังกฤษ</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B8%84%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B9%8C%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B9%8C%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8" title="หมวดหมู่:แม่แบบคอมมอนส์หมวดหมู่ลิงก์ตรงกับวิกิสนเทศ">แม่แบบคอมมอนส์หมวดหมู่ลิงก์ตรงกับวิกิสนเทศ</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:Webarchive_template_wayback_links" title="หมวดหมู่:Webarchive template wayback links">Webarchive template wayback links</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%B8_BNE" title="หมวดหมู่:บทความที่มีตัวระบุ BNE">บทความที่มีตัวระบุ BNE</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%B8_GND" title="หมวดหมู่:บทความที่มีตัวระบุ GND">บทความที่มีตัวระบุ GND</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%B8_J9U" title="หมวดหมู่:บทความที่มีตัวระบุ J9U">บทความที่มีตัวระบุ J9U</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%B8_LCCN" title="หมวดหมู่:บทความที่มีตัวระบุ LCCN">บทความที่มีตัวระบุ LCCN</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%B8_LNB" title="หมวดหมู่:บทความที่มีตัวระบุ LNB">บทความที่มีตัวระบุ LNB</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%B8_NDL" title="หมวดหมู่:บทความที่มีตัวระบุ NDL">บทความที่มีตัวระบุ NDL</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%B8_NKC" title="หมวดหมู่:บทความที่มีตัวระบุ NKC">บทความที่มีตัวระบุ NKC</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> หน้านี้แก้ไขล่าสุดเมื่อวันที่ 16 ธันวาคม 2567 เวลา 23:52 น.</li> <li id="footer-info-copyright"><div>อนุญาตให้เผยแพร่ภายใต้<a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">สัญญาอนุญาตครีเอทีฟคอมมอนส์ แบบแสดงที่มา-อนุญาตแบบเดียวกัน</a> และอาจมีเงื่อนไขเพิ่มเติม ดูรายละเอียดที่ <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/th">ข้อกำหนดการใช้งาน</a><br /> Wikipedia® เป็นเครื่องหมายการค้าจดทะเบียนของ<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">มูลนิธิวิกิมีเดีย</a> องค์กรไม่แสวงผลกำไร</div> <div class="noprint"><br /><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%95%E0%B9%88%E0%B8%AD" title="วิกิพีเดีย:ติดต่อ">ติดต่อเรา</a></div></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">นโยบายความเป็นส่วนตัว</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%9A">เกี่ยวกับวิกิพีเดีย</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%98%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%9C%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%8A%E0%B8%AD%E0%B8%9A">ข้อปฏิเสธความรับผิดชอบ</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">จรรยาบรรณ</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">ผู้พัฒนา</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/th.wikipedia.org">สถิติ</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">นโยบายการใช้คุกกี้</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//th.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">มุมมองสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-7f966856f8-ntm9z","wgBackendResponseTime":148,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.763","walltime":"1.005","ppvisitednodes":{"value":3894,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":127493,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":14287,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":12,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":22,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":175024,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 840.007 1 -total"," 39.57% 332.349 1 แม่แบบ:รายการอ้างอิง"," 14.98% 125.797 1 แม่แบบ:Authority_control"," 12.92% 108.554 1 แม่แบบ:Langx"," 11.16% 93.703 2 แม่แบบ:Citation"," 10.68% 89.706 19 แม่แบบ:Cite_journal"," 7.86% 66.011 17 แม่แบบ:Cite_web"," 7.68% 64.509 1 แม่แบบ:Short_description"," 5.97% 50.177 10 แม่แบบ:บทความหลัก"," 5.11% 42.884 1 แม่แบบ:ใช้ปีคศ"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.488","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":19634803,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-648c5c57f5-tfz88","timestamp":"20241218210909","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0e1b\u0e23\u0e30\u0e2a\u0e32\u0e17\u0e2a\u0e31\u0e21\u0e1c\u0e31\u0e2a","url":"https:\/\/th.wikipedia.org\/wiki\/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%AA","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q173253","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q173253","author":{"@type":"Organization","name":"\u0e1c\u0e39\u0e49\u0e21\u0e35\u0e2a\u0e48\u0e27\u0e19\u0e23\u0e48\u0e27\u0e21\u0e01\u0e31\u0e1a\u0e42\u0e04\u0e23\u0e07\u0e01\u0e32\u0e23\u0e27\u0e34\u0e01\u0e34\u0e21\u0e35\u0e40\u0e14\u0e35\u0e22"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2013-11-19T17:55:42Z","dateModified":"2024-12-16T16:52:41Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/1\/14\/Five_senses.jpg"}</script> </body> </html>