CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs" lang="kk" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Күш — Уикипедия</title> <script>(function(){var className="client-js";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )kkwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"ymd","wgMonthNames":["","қаңтар","ақпан","наурыз","сәуір","мамыр","маусым","шілде","тамыз","қыркүйек","қазан","қараша","желтоқсан"],"wgRequestId":"d2ad7ba0-6774-441d-8f37-1a6823aaa5f4","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Күш","wgTitle":"Күш","wgCurRevisionId":3325858,"wgRevisionId":3325858,"wgArticleId":12556,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view", "wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["ISBN сиқырлы сілтемелері қолданылған беттер","Астрономия","Механика","Физикалық шамалар","Күш"],"wgPageViewLanguage":"kk","wgPageContentLanguage":"kk","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Күш","wgRelevantArticleId":12556,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"kk","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"kk"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true, "wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":true,"wgVector2022LanguageInHeader":false,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q11402","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.0"};RLSTATE={"ext.gadget.FreezeTopRow":"ready","ext.gadget.VectorClassic":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.math.styles":"ready","skins.vector.styles.legacy":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","codex-search-styles":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges": "ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.legacy.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.featured-articles-links","ext.gadget.edittop","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.QuestionForm","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.compactlinks","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=kk&modules=codex-search-styles%7Cext.cite.styles%7Cext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.math.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cskins.vector.styles.legacy%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector"> <script async="" src="/w/load.php?lang=kk&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=kk&modules=ext.gadget.FreezeTopRow%2CVectorClassic&only=styles&skin=vector"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=kk&modules=site.styles&only=styles&skin=vector"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0e/%D0%A1%D0%A5%D0%9E%D0%94%D0%AF%D0%A9%D0%90%D0%AF%D0%A1%D0%AF_%D0%A1%D0%98%D0%A1%D0%A2%D0%95%D0%9C%D0%90_%D0%A1%D0%98%D0%9B.GIF"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1071"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0e/%D0%A1%D0%A5%D0%9E%D0%94%D0%AF%D0%A9%D0%90%D0%AF%D0%A1%D0%AF_%D0%A1%D0%98%D0%A1%D0%A2%D0%95%D0%9C%D0%90_%D0%A1%D0%98%D0%9B.GIF"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="714"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="571"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Күш — Уикипедия"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//kk.m.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D2%AF%D1%88"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Өңдеу" href="/w/index.php?title=%D0%9A%D2%AF%D1%88&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Уикипедия (kk)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//kk.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D2%AF%D1%88"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.kk"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Уикипедия Atom желісі" href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%96%D1%83%D1%8B%D2%9B%D1%82%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D3%A9%D0%B7%D0%B3%D0%B5%D1%80%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B5%D1%80&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin-vector-legacy mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Күш rootpage-Күш skin-vector action-view"><div id="mw-page-base" class="noprint"></div> <div id="mw-head-base" class="noprint"></div> <div id="content" class="mw-body" role="main"> <a id="top"></a> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Eжабу\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"sitenotice\" lang=\"kk\" dir=\"ltr\"\u003E\u003Cdiv style=\"width: 100% ! important; border: solid 1px lightblue; border-radius: 10px; font-size: 120%; text-align: center;\"\u003E\n\u003Cp\u003EҚұрметті оқырман, қазақша Уикипедияның \u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:Telegram\" title=\"Уикипедия:Telegram\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Telegram_logo.svg/25px-Telegram_logo.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"25\" height=\"25\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Telegram_logo.svg/38px-Telegram_logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Telegram_logo.svg/50px-Telegram_logo.svg.png 2x\" data-file-width=\"512\" data-file-height=\"512\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E \u003Ca href=\"/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:Telegram\" title=\"Уикипедия:Telegram\"\u003ETelegram арнасына\u003C/a\u003E жазыла аласыз\n\u003C/p\u003E\n\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> <div class="mw-indicators"> </div> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Күш</span></h1> <div id="bodyContent" class="vector-body"> <div id="siteSub" class="noprint">Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет</div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="contentSub2"></div> <div id="jump-to-nav"></div> <a class="mw-jump-link" href="#mw-head">Навигацияға өту</a> <a class="mw-jump-link" href="#searchInput">Іздеуге өту</a> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="kk" dir="ltr"><figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:%D0%A1%D0%A5%D0%9E%D0%94%D0%AF%D0%A9%D0%90%D0%AF%D0%A1%D0%AF_%D0%A1%D0%98%D0%A1%D0%A2%D0%95%D0%9C%D0%90_%D0%A1%D0%98%D0%9B.GIF" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/%D0%A1%D0%A5%D0%9E%D0%94%D0%AF%D0%A9%D0%90%D0%AF%D0%A1%D0%AF_%D0%A1%D0%98%D0%A1%D0%A2%D0%95%D0%9C%D0%90_%D0%A1%D0%98%D0%9B.GIF/220px-%D0%A1%D0%A5%D0%9E%D0%94%D0%AF%D0%A9%D0%90%D0%AF%D0%A1%D0%AF_%D0%A1%D0%98%D0%A1%D0%A2%D0%95%D0%9C%D0%90_%D0%A1%D0%98%D0%9B.GIF" decoding="async" width="220" height="196" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/%D0%A1%D0%A5%D0%9E%D0%94%D0%AF%D0%A9%D0%90%D0%AF%D0%A1%D0%AF_%D0%A1%D0%98%D0%A1%D0%A2%D0%95%D0%9C%D0%90_%D0%A1%D0%98%D0%9B.GIF/330px-%D0%A1%D0%A5%D0%9E%D0%94%D0%AF%D0%A9%D0%90%D0%AF%D0%A1%D0%AF_%D0%A1%D0%98%D0%A1%D0%A2%D0%95%D0%9C%D0%90_%D0%A1%D0%98%D0%9B.GIF 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0e/%D0%A1%D0%A5%D0%9E%D0%94%D0%AF%D0%A9%D0%90%D0%AF%D0%A1%D0%AF_%D0%A1%D0%98%D0%A1%D0%A2%D0%95%D0%9C%D0%90_%D0%A1%D0%98%D0%9B.GIF 2x" data-file-width="400" data-file-height="357" /></a><figcaption></figcaption></figure> <p><b>Күш</b> (лат. fortis) - материалдық нүктеге немесе денеге басқа денелер немесе өрістер тарапынан болатын механикалық әсердің өлшемі. Күнделікті өмірде біз «<i>күш» ұғымы арқылы бір дененің екінші бір денеге әрекетін сипаттаймыз. Мысалы, қолдың допқа, желдің қайық желкеніне, магниттің темірге, судың жүзгішке әрекеті туралы айтуға болады. Сонымен қатар бұл ұғым ауыспалы мағынада да қолданылады.</i> </p><p><i>Күш</i> деп дененің басқа денелер тарапынан болатын әрекеттің нәтижесінде үдеу алатынын сипаттайтын және осы әрекеттің өлшемі болып табылатын <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D1%88%D0%B0%D0%BC%D0%B0" title="Физикалық шама">физикалық шаманы</a> айтады.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Тең әрекетті күш деп денеге бір мезгілде әрекет ететін бірнеше күштің әрекетіндей әрекет жасайтын күшті айтады. </p><p>«Білегі күшті бірді жығады, білімі күшті мыңды жығады», «Көптің күші - бірлікте» деген аталы сөздердің терең мағынасын жеткізу үшін де <b>күш</b> ұғымы қолданылған. Күш ұғымы ғылымда да кеңінен қолданылады және ол <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Физика">физиканың</a> негізгі ұғымдарының біріне жатады.<br />Инерция құбылысын қарастыра отырып, басқа денелермен әрекеттеспейтін <a href="/wiki/%D0%94%D0%B5%D0%BD%D0%B5" title="Дене">дене</a> санақ. денесіне қатысты түзу сызықты және бірқалыпты қозғалатынына көзімізді жеткіздік. Басқа денелермен әрекеттесу дененің жылдамдығының өзгеруіне әкеледі. Мысалы, қалақшамен ұшып бара жатқан теннис добының қозғалыс бағытын өзгертуге болады . Әткеншекті тербеткенімізде, онда отырған бала онымен бірге қозғала бастайды (69, ә-сурет). Осы келтірілген мысалдар дененің басқа денелермен әрекеттесуі оның жылдамдығының өзгеруіне əкелетінін көрсетеді. <br /> Бұл жағдайда денелердің жылдамдығы күш әрекетінен өзгереді деп айту қабылданған. Сонымен, <b>күш</b> –<a href="/wiki/%D0%94%D0%B5%D0%BD%D0%B5" title="Дене">денелердің</a> өзара әрекеттесуін сипаттайтын шама.<br /> Әртүрлі дененің қозғалыс жылдамдығын бірдей шамаға өзгерту үшін оған әртүрлі күш түсіруіміз керек. Мысалы, автомобильді орнынан қозғалту үшін көп күш жұмсаймыз. Бос және жүгі бар арбаларды орнынан қозғалту үшін және олардын қозғалыс жылдамдығын бірдей шамаға өзгерту үшін оларға шамасы әртүрлі күш түсіреміз. Демек, күштің сан мəні көп те, аз да болуы мүмкін. Күш әрекеті сан мəніне (модуліне) ғана емес, оның бағытына да байланысты болады. Өздерің де ойын үстінде денелерге (допқа, <a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D0%B9%D0%B1%D0%B0" title="Шайба">шайбаға</a>, т.б.) әсер ете отырып, өз ойларыңды жүзеге асыру үшін, Бұл әрекетке белгілі бір бағыт бересіңдер. Сонымен <b>күш</b> сандық мәнімен (<a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%BE%D0%B4%D1%83%D0%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Модул (мұндай бет жоқ)">модулімен</a>) және бағытымен сипатталатын физикалық шама болып табылады. Күшті F әрпімен белгілейді.<br /> <a href="/wiki/%D0%A1%D1%8B%D0%B7%D0%B1%D0%B0" title="Сызба">Сызбада</a> <b>күш</b> ұшында бағыты көрсетілген түзу кесінді түрінде беріледі. Кесіндінің ұзындығы шартты түрде қандай да бір таңдап алынған масштабтағы күштің шамасын көрсетеді. Оның бағыты күш әрекетінің бағытымен сәйкес келеді. Кесіндінің басы күштің түсірілу нүктесі болып табылады.<br /> Күштің дененің қандай нүктесіне түсетінінің де мəні зор. Расында да, мұны есікті тұтқасына және топсасына таяу нүктеге күш түсіріп ашқанда байқауға болады.<br /> <a href="/w/index.php?title=SI_%D0%B6%D2%AF%D0%B9%D0%B5%D1%81%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="SI жүйесі (мұндай бет жоқ)">SI жүйесінде</a> күш бірлігіне <a href="/wiki/%D0%9D%D1%8C%D1%8E%D1%82%D0%BE%D0%BD" class="mw-disambig" title="Ньютон">ньютон</a> (Н) алынған. Бұл күш бірлігі ағылшынның ұлы физигі <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D0%B0%D0%B0%D0%BA_%D0%9D%D1%8C%D1%8E%D1%82%D0%BE%D0%BD" title="Исаак Ньютон">Исаак Ньютонның</a> құрметіне <a href="/wiki/%D0%9D%D1%8C%D1%8E%D1%82%D0%BE%D0%BD" class="mw-disambig" title="Ньютон">ньютон</a> деп аталған. 1Н- массасы 1 кг дененің жыл-дамдығын 1 м/с-ка өзгертетін күш. Бұдан үлкен күш бірлігі- килоньютон (кН) да қолданылады.<br /> <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Физика">Физика</a> сияқты ауқымды <a href="/wiki/%D2%92%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D0%BC" title="Ғылым">ғылым</a> үшін жоғарыда келтірілген күштің анықтамасы оның күрделі мағынасын жеткілікті аша алмайды. Сондықтан Бұл ұғымға жоғары сыныптарда қайтадан оралатын боламыз.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div id="toc" class="toc" role="navigation" aria-labelledby="mw-toc-heading"><input type="checkbox" role="button" id="toctogglecheckbox" class="toctogglecheckbox" style="display:none" /><div class="toctitle" lang="kk" dir="ltr"><h2 id="mw-toc-heading">Мазмұны</h2><span class="toctogglespan"><label class="toctogglelabel" for="toctogglecheckbox"></label></span></div> <ul> <li class="toclevel-1 tocsection-1"><a href="#Тең_әсерлі_күш"><span class="tocnumber">1</span> <span class="toctext">Тең әсерлі күш</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-2"><a href="#Ауырлық_күші"><span class="tocnumber">2</span> <span class="toctext">Ауырлық күші</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-3"><a href="#Серпімділік_күші"><span class="tocnumber">3</span> <span class="toctext">Серпімділік күші</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-4"><a href="#Үйкеліс_күші"><span class="tocnumber">4</span> <span class="toctext">Үйкеліс күші</span></a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-5"><a href="#Тіректің_реакция_күші"><span class="tocnumber">4.1</span> <span class="toctext">Тіректің реакция күші</span></a></li> </ul> </li> <li class="toclevel-1 tocsection-6"><a href="#Теоремалар"><span class="tocnumber">5</span> <span class="toctext">Теоремалар</span></a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-7"><a href="#Сыртқы_күш"><span class="tocnumber">5.1</span> <span class="toctext">Сыртқы күш</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-8"><a href="#Ішкі_күш"><span class="tocnumber">5.2</span> <span class="toctext">Ішкі күш</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-9"><a href="#Инерция_күші"><span class="tocnumber">5.3</span> <span class="toctext">Инерция күші</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-10"><a href="#Кризистік_күш"><span class="tocnumber">5.4</span> <span class="toctext">Кризистік күш</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-11"><a href="#Бойлық_күш"><span class="tocnumber">5.5</span> <span class="toctext">Бойлық күш</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-12"><a href="#Ауырлық_күш"><span class="tocnumber">5.6</span> <span class="toctext">Ауырлық күш</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-13"><a href="#Серпімділік_күш"><span class="tocnumber">5.7</span> <span class="toctext">Серпімділік күш</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-14"><a href="#Тұтғыр_үйкелісінің_күші"><span class="tocnumber">5.8</span> <span class="toctext">Тұтғыр үйкелісінің күші</span></a></li> </ul> </li> <li class="toclevel-1 tocsection-15"><a href="#Дереккөздер"><span class="tocnumber">6</span> <span class="toctext">Дереккөздер</span></a></li> </ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Тең_әсерлі_күш"><span id=".D0.A2.D0.B5.D2.A3_.D3.99.D1.81.D0.B5.D1.80.D0.BB.D1.96_.D0.BA.D2.AF.D1.88"></span>Тең әсерлі күш</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D2%AF%D1%88&veaction=edit&section=1" title="Бөлімді өңдеу: Тең әсерлі күш" class="mw-editsection-visualeditor"><span>өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D2%AF%D1%88&action=edit&section=1" title="Edit section's source code: Тең әсерлі күш"><span>қайнарын өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><b>Тең әсерлі күш</b> – денеге әсер ететін күш жүйелерінің әсеріне тең эквивалентті күш. </p><p>Жинақталатын күштер жүйесінің тең әсер етуші күші - өзара перпендикуляр осьтердегі кұраушы күштердің қосындыларына тең, ал бағыты бағыттаушы косинустармен анықталады. </p><p>Кеңістіктегі үш жинақталған күштің тең әсер етуші күші (күштер параллелепипедінің ережесі) –– осы күштерге тұрғызылған параллелепипедтің диагоналімен бейнеленеді.<sup id="cite_ref-name_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-name-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ауырлық_күші"><span id=".D0.90.D1.83.D1.8B.D1.80.D0.BB.D1.8B.D2.9B_.D0.BA.D2.AF.D1.88.D1.96"></span>Ауырлық күші</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D2%AF%D1%88&veaction=edit&section=2" title="Бөлімді өңдеу: Ауырлық күші" class="mw-editsection-visualeditor"><span>өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D2%AF%D1%88&action=edit&section=2" title="Edit section's source code: Ауырлық күші"><span>қайнарын өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle"><i>Толық мақаласы: <a href="/wiki/%D0%90%D1%83%D1%8B%D1%80%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BA%D2%AF%D1%88%D1%96" title="Ауырлық күші">Ауырлық күші</a></i></div> <p><b>Ауырлық күші</b> (<big><big><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle F=mg}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>F</mi> <mo>=</mo> <mi>m</mi> <mi>g</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle F=mg}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/9f7b20a4e286bff05ecae34cb5c3b87fc884e7af" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:7.996ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle F=mg}"></span></big></big>, мұндағы m — дененің массасы, g — еркін түсу үдеуі, оның модулі шамамен 9,8 м/с<sup>2</sup>-ка тең) <i>деп денелердің Жерге тартылу күшін айтады</i>. Бұл күштің әрекетінен еркін денелер Жерге құлайды. Денелердің ауырлық күішінің әрекетінен ғана қозғалуын еркін түсу деп атайды. Мысалы, доптың ауада жерге түсуін еркін түсу деп есептеуге болады. (Ауырлық күшімен салыстырғанда ауаның кедергі күші азрақ болатындықтан, оны ескермеуге болады.) </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Серпімділік_күші"><span id=".D0.A1.D0.B5.D1.80.D0.BF.D1.96.D0.BC.D0.B4.D1.96.D0.BB.D1.96.D0.BA_.D0.BA.D2.AF.D1.88.D1.96"></span>Серпімділік күші</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D2%AF%D1%88&veaction=edit&section=3" title="Бөлімді өңдеу: Серпімділік күші" class="mw-editsection-visualeditor"><span>өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D2%AF%D1%88&action=edit&section=3" title="Edit section's source code: Серпімділік күші"><span>қайнарын өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle"><i>Толық мақаласы: <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%BF%D1%96%D0%BC%D0%B4%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BA_%D0%BA%D2%AF%D1%88%D1%96" title="Серпімділік күші">Серпімділік күші</a></i></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Spring-mass2.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Spring-mass2.svg/150px-Spring-mass2.svg.png" decoding="async" width="150" height="219" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Spring-mass2.svg/225px-Spring-mass2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Spring-mass2.svg/300px-Spring-mass2.svg.png 2x" data-file-width="120" data-file-height="175" /></a><figcaption></figcaption></figure> <p><b>Серпімділік күші</b> деп дененің пішіні мен көлемі өзгерген кезде пайда болатын күшті айтады. </p><p>Бұл күш денелерді қысу, созу, майыстыру немесе бұрау кезінде пайда болады. Серпімділік күші әрқашан дененің пішіні мен өлшемдерінің өзгеруін тудырған күшке қарама-қарсы бағытталады. </p><p>Мысалы, серіппені қолымызбен қысып, одан кейін оны бос жібере салсақ, онда серіппеде туындайтын серпімділік күші оны бастапқы қалпына келтіреді. </p><p>Серпімді деформациялар кезінде денеде туындайтын серпімділік күші оның созылуына тура пропорционал: |F| = kΔl, бұл формула <a href="/wiki/%D0%93%D1%83%D0%BA_%D0%B7%D0%B0%D2%A3%D1%8B" title="Гук заңы">Гук заңын</a> өрнектейді, мұндағы Ғ<sub>серп</sub>— серпімділік күшінің модулі, k — қатаңдық немесе катаңдық коэффициенті, Δl =l - l<sub>0</sub> — дене ұзындығының өзгеруі </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Үйкеліс_күші"><span id=".D2.AE.D0.B9.D0.BA.D0.B5.D0.BB.D1.96.D1.81_.D0.BA.D2.AF.D1.88.D1.96"></span>Үйкеліс күші</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D2%AF%D1%88&veaction=edit&section=4" title="Бөлімді өңдеу: Үйкеліс күші" class="mw-editsection-visualeditor"><span>өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D2%AF%D1%88&action=edit&section=4" title="Edit section's source code: Үйкеліс күші"><span>қайнарын өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle"><i>Толық мақаласы: <a href="/wiki/%D2%AE%D0%B9%D0%BA%D0%B5%D0%BB%D1%96%D1%81_%D0%BA%D2%AF%D1%88%D1%96" title="Үйкеліс күші">Үйкеліс күші</a></i></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Free_Body_Diagram.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/Free_Body_Diagram.png/100px-Free_Body_Diagram.png" decoding="async" width="100" height="228" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/Free_Body_Diagram.png/150px-Free_Body_Diagram.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/7d/Free_Body_Diagram.png 2x" data-file-width="187" data-file-height="426" /></a><figcaption>Дөңдегі блок және сәйкес төмендегі блок <b>еркін дене диаграмасы</b>.</figcaption></figure> <p><b>Үйкеліс күші</b> деп денелер тікелей жанасқанда пайда болатын күшті айтады және ол күш әрдайым жанасу бетінің бойымен қозгалыс бағытына қарама-қарсы жаққа қарай бағытталады. </p> <p style="text-indent: 25px;"> Қарастырылатын дененің үйкеліс күші (F<sub>үйк</sub>) екінші дененің бетін басып қысатын Р күшке (демек, тіректің N реакция күшінде), үйкелісетін беттердің материалы мен өңделу сапасына байланысты болады. </p><div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Тіректің_реакция_күші"><span id=".D0.A2.D1.96.D1.80.D0.B5.D0.BA.D1.82.D1.96.D2.A3_.D1.80.D0.B5.D0.B0.D0.BA.D1.86.D0.B8.D1.8F_.D0.BA.D2.AF.D1.88.D1.96"></span>Тіректің реакция күші</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D2%AF%D1%88&veaction=edit&section=5" title="Бөлімді өңдеу: Тіректің реакция күші" class="mw-editsection-visualeditor"><span>өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D2%AF%D1%88&action=edit&section=5" title="Edit section's source code: Тіректің реакция күші"><span>қайнарын өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p style="text-indent: 25px;"> <b>Тіректің реакция күші</b> деп тіректің денеге әрекет ететін серпімділік кірітін айтады.. Үйкеліс күшінің модулі тіректің реакция күшіне тура пропорционал: <big><big><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle |F|=\nu N}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo stretchy="false">|</mo> </mrow> <mi>F</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo stretchy="false">|</mo> </mrow> <mo>=</mo> <mi>ν</mi> <mi>N</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle |F|=\nu N}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/b43ee19684f56c067536ad7d4f5ec5069cbda2bd" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.838ex; width:9.429ex; height:2.843ex;" alt="{\displaystyle |F|=\nu N}"></span></big></big>, мұндағы <big><big><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \nu }"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>ν</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \nu }</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/c15bbbb971240cf328aba572178f091684585468" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.232ex; height:1.676ex;" alt="{\displaystyle \nu }"></span></big></big>— үйкеліс коэффициенті деп аталатын пропорционалдык коэффициент. Үйкеліс коэффициенті жанасатын беттер жұбының өңделу сапасы мен материалына байланысты болады. Табиғатта үйкеліс күші үш түрде керініс табады: </p><ol><li>сырғанау үйкелісі (мысалы, конькишінің мұз бетімен сырғанауы кезінде),</li> <li>домалау үйкелісі (бір дене екінші дененің бетімен домалау жағдайында туындайтын),</li> <li>тыныштық үйкелісі (мысалы, дененің көлбеу жазықтықта жатуы). Үйкеліс күші, денелер беттерінің кедір-бұдырлығынан және жанасатын беттер молекулаларының езара тартылысынан туындайды.</li></ol> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Silomer_400kN.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Silomer_400kN.JPG/200px-Silomer_400kN.JPG" decoding="async" width="200" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Silomer_400kN.JPG/300px-Silomer_400kN.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Silomer_400kN.JPG/400px-Silomer_400kN.JPG 2x" data-file-width="3456" data-file-height="2592" /></a><figcaption>Динамометр</figcaption></figure> <p style="text-indent: 25px;"> Күштің шамасын динамометр деп аталатын құралдың көмегімен өлшенеді. Динамометрді пайдалану серпімді деформацияның шамасы (созылуы немесе сығылуы) түсірілген күшке тура пропорционал болуына негізделген. Сондықтан созылған серіппе ұзындығы бойынша күштің мәні туралы айта аламыз. </p><div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Теоремалар"><span id=".D0.A2.D0.B5.D0.BE.D1.80.D0.B5.D0.BC.D0.B0.D0.BB.D0.B0.D1.80"></span>Теоремалар</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D2%AF%D1%88&veaction=edit&section=6" title="Бөлімді өңдеу: Теоремалар" class="mw-editsection-visualeditor"><span>өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D2%AF%D1%88&action=edit&section=6" title="Edit section's source code: Теоремалар"><span>қайнарын өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p style="text-indent: 25px;"> <i><b>Үш күш туралы теорема</b></i> - егер еркін қатты дене бір жазықтықта жатқан <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%BB%D0%B5%D0%BB%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Параллель (мұндай бет жоқ)">параллель</a> емес үш күштің әсерінен тепе-теңдік қалыпта тұрса, онда бұл күштердің әсер ету сызығы бір нүктеде қиылысады.<sup id="cite_ref-name_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-name-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Сыртқы_күш"><span id=".D0.A1.D1.8B.D1.80.D1.82.D2.9B.D1.8B_.D0.BA.D2.AF.D1.88"></span>Сыртқы күш</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D2%AF%D1%88&veaction=edit&section=7" title="Бөлімді өңдеу: Сыртқы күш" class="mw-editsection-visualeditor"><span>өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D2%AF%D1%88&action=edit&section=7" title="Edit section's source code: Сыртқы күш"><span>қайнарын өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p style="text-indent: 25px;"> Денелерге әсер ететін сыртқы күштер беттік, көлемдік, қадалған, таралған т.б. түрлерге ажыратылады. <b>Поверхностная сила</b> - <i>беттік күш</i> деп денеге беті арқылы берілетін күшті айтады. Мысалы, арқалықтың не платаның тіреуіші тарапынан болатын қарсы әсер. <b>Объемная сила</b> - көлемдік күш деп дененің көлемі арқылы берілетін әрі оның ішкі нүктесіне түсірілетін күшті айтады. Мысалы, <a href="/w/index.php?title=%D0%A8%D0%BE%D0%BC%D0%B1%D0%B0%D0%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Шомбал (мұндай бет жоқ)">шомбал</a> арқалықтың салмағы немесе үдемелі қозғалған денеде пайда болған <a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B5%D1%80%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Инерция">инерция</a> күштері. Көлемдік күш Н/м<sup>3</sup> немесе кн/м<sup>3</sup>-пен өлшенеді.<b> Сосредоточенная сила</b> -<i>қадалған күш</i> деп өз өлшемімен салыстырғанда өте шағын бетке түсетін күшті атайды. Кейбір есептерде мұны нүктеге түсірілетін күш деп есептейді. Қадалған күш ньютонмен (Н), килоньютонмен (кН) және меганьютонмен (МН) өлшенеді. <b>Распределенная нагрузка</b> - таралған күш деп дене бетінің ауданына немесе беттік сызыққа әсер ететін салмақты айтады (мысалы, үй шатырына түсетін қар қысымы <a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%80" title="Шатыр">шатыр</a> ауданына түгел жайылады). Т.к. қарқындылығымен сипатталады. <i>Қарқындылық</i> деп күштің бірлік ауданға немесе бірлік ұзындыққа түсірілген шамасын айтады. Т.к.-тің ауданға қатысты өлшем бірлігі Н/м<sup>2</sup> немесе кН/м<sup>2</sup> , ал ұзыңдыққа қатысты Н/м немесе кН/м. Дененің бірлік ауданына не оның бөлігіне таралған күштің қарқындылығы бірдей болса, оны тең таралган күш дейді. Әсер ететін уақытына қарай күш тұрақты, үздіксіз, уақытша болып ажыратылады. Мысалы, темір жолдың көпірге түсіретін күші тұрақты, ал көпір үстімен өтетін поездың салмағы уақытша күш болып саналады. Әсер ету жылдамдығына қарай күш статикалық және динамикалық күштерге ажыратылады. <i>Статикалық</i> күштің әсер ету жылдамдығы баяу болады да, үдеу шамасы ескерілмейді, <i>динамикалық</i> күштің әсер ету жылдамдығы шапшан болғандықтан, бұл жағдайда үдеу жөне үйкеліс күштері ескеріледі. </p><div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ішкі_күш"><span id=".D0.86.D1.88.D0.BA.D1.96_.D0.BA.D2.AF.D1.88"></span>Ішкі күш</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D2%AF%D1%88&veaction=edit&section=8" title="Бөлімді өңдеу: Ішкі күш" class="mw-editsection-visualeditor"><span>өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D2%AF%D1%88&action=edit&section=8" title="Edit section's source code: Ішкі күш"><span>қайнарын өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p style="text-indent: 25px;"> Дененің жеке бөліктері арасында өзара әсерлесу күші, і.к. <i>қималар әдісімен (метод сечений)</i> зерттеледі. </p><div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Инерция_күші"><span id=".D0.98.D0.BD.D0.B5.D1.80.D1.86.D0.B8.D1.8F_.D0.BA.D2.AF.D1.88.D1.96"></span>Инерция күші</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D2%AF%D1%88&veaction=edit&section=9" title="Бөлімді өңдеу: Инерция күші" class="mw-editsection-visualeditor"><span>өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D2%AF%D1%88&action=edit&section=9" title="Edit section's source code: Инерция күші"><span>қайнарын өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p style="text-indent: 25px;"> Инерция күші - векторлық шама. <i>ʒ = ma</i>, мүндағы <i>m</i> - материалды нүктенің <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D1%81%D0%B0" title="Масса">массасы</a>, <i>a</i>-оның үдеуі. </p><div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Кризистік_күш"><span id=".D0.9A.D1.80.D0.B8.D0.B7.D0.B8.D1.81.D1.82.D1.96.D0.BA_.D0.BA.D2.AF.D1.88"></span>Кризистік күш</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D2%AF%D1%88&veaction=edit&section=10" title="Бөлімді өңдеу: Кризистік күш" class="mw-editsection-visualeditor"><span>өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D2%AF%D1%88&action=edit&section=10" title="Edit section's source code: Кризистік күш"><span>қайнарын өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p style="text-indent: 25px;"> Сырықтың тепе-теңдік қалпынан ауыткуына сөйкес келетін сығу күшінің ең аз мәні. </p><div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Бойлық_күш"><span id=".D0.91.D0.BE.D0.B9.D0.BB.D1.8B.D2.9B_.D0.BA.D2.AF.D1.88"></span>Бойлық күш</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D2%AF%D1%88&veaction=edit&section=11" title="Бөлімді өңдеу: Бойлық күш" class="mw-editsection-visualeditor"><span>өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D2%AF%D1%88&action=edit&section=11" title="Edit section's source code: Бойлық күш"><span>қайнарын өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p style="text-indent: 25px;"> Тік күш, созылу және сығылу кезінде білеудің көлденең қимасында пайда болатын ішкі күш. Бойлық күш сан мәні бойынша қиылған сырықтың кез келген бөлігінде (сол не оң), сырық өсіне әсер өтетін барлық сыртқы күштер <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B5%D0%BA%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Проекция">проекциясының</a> <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B3%D0%B5%D0%B1%D1%80%D0%B0" title="Алгебра">алгебралық</a> қосындысына тең, яғни <i>N = ΣҒ<sub>lz</sub></i>. <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BE%D0%B7%D1%8B%D0%BB%D1%83&action=edit&redlink=1" class="new" title="Созылу (мұндай бет жоқ)">Созылу</a> кезіңдегі Бойлық күшті оң деп санаймыз. </p><div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ауырлық_күш"><span id=".D0.90.D1.83.D1.8B.D1.80.D0.BB.D1.8B.D2.9B_.D0.BA.D2.AF.D1.88"></span>Ауырлық күш</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D2%AF%D1%88&veaction=edit&section=12" title="Бөлімді өңдеу: Ауырлық күш" class="mw-editsection-visualeditor"><span>өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D2%AF%D1%88&action=edit&section=12" title="Edit section's source code: Ауырлық күш"><span>қайнарын өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p style="text-indent: 25px;"> Кез келген денеге әсер ететін тұрақты күш <i>P=mq</i>, мұнда <i>q</i>-ауырлық күшінің үдеуі, m-<a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D1%81%D0%B0" title="Масса">массасы</a>. </p><div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Серпімділік_күш"><span id=".D0.A1.D0.B5.D1.80.D0.BF.D1.96.D0.BC.D0.B4.D1.96.D0.BB.D1.96.D0.BA_.D0.BA.D2.AF.D1.88"></span>Серпімділік күш</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D2%AF%D1%88&veaction=edit&section=13" title="Бөлімді өңдеу: Серпімділік күш" class="mw-editsection-visualeditor"><span>өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D2%AF%D1%88&action=edit&section=13" title="Edit section's source code: Серпімділік күш"><span>қайнарын өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p style="text-indent: 25px;"> <a href="/wiki/%D0%93%D1%83%D0%BA_%D0%B7%D0%B0%D2%A3%D1%8B" title="Гук заңы">Гук заңына</a> негізделіп кернеу <a href="/wiki/%D0%94%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Деформация">деформацияға</a> пропорционал. Мысалы, серіппе үшін с.к. <i>F = сλ</i> тең, мүндағы F-серіппенің ұзару (отыру) шамасы, С-серіпенің қатандық <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%8D%D1%84%D1%84%D0%B8%D1%86%D0%B8%D0%B5%D0%BD%D1%82" title="Коэффициент">коэффициенті</a> (Н/м) </p><div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Тұтғыр_үйкелісінің_күші"><span id=".D0.A2.D2.B1.D1.82.D2.93.D1.8B.D1.80_.D2.AF.D0.B9.D0.BA.D0.B5.D0.BB.D1.96.D1.81.D1.96.D0.BD.D1.96.D2.A3_.D0.BA.D2.AF.D1.88.D1.96"></span>Тұтғыр үйкелісінің күші</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D2%AF%D1%88&veaction=edit&section=14" title="Бөлімді өңдеу: Тұтғыр үйкелісінің күші" class="mw-editsection-visualeditor"><span>өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D2%AF%D1%88&action=edit&section=14" title="Edit section's source code: Тұтғыр үйкелісінің күші"><span>қайнарын өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p style="text-indent: 25px;"> Жылдамдыққа байланысты, тұтқыр ортада дененің бояу қозғалысында әсер етеді. <i>R = μV</i>, мұңдағы V-дененің жылдамдығы, μ-кедергі коэффициенті. </p><div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Дереккөздер"><span id=".D0.94.D0.B5.D1.80.D0.B5.D0.BA.D0.BA.D3.A9.D0.B7.D0.B4.D0.B5.D1.80"></span>Дереккөздер</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D2%AF%D1%88&veaction=edit&section=15" title="Бөлімді өңдеу: Дереккөздер" class="mw-editsection-visualeditor"><span>өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D2%AF%D1%88&action=edit&section=15" title="Edit section's source code: Дереккөздер"><span>қайнарын өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">Физика және астрономия: Жалпы білім беретін мектептің 9-сыныбына арналған оқулық. Өңд., толыкт. 2-бас. / Р. Башарұлы, Д. Қазақбаева, У. Токбергенова, Н. Бекбасар. — Алматы: "Мектеп" баспасы, 2009. — 240 бет, суретті. <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%9A%D1%96%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D2%9B%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B/9965367000" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 9965-36-700-0</a></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text">Физика және астрономия. - Алматы: Атамұра,2007.<a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%9A%D1%96%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D2%9B%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B/9965346348" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 9965-34-634-8</a></span> </li> <li id="cite_note-name-3"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-name_3-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-name_3-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Механика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын - Павлодар : «ЭКО»ҒӨФ. 2007.-29 1 б. <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%9A%D1%96%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D2%9B%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B/9965082340" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 9965-08-234-0</a></span> </li> </ol>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">«<a dir="ltr" href="https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Күш&oldid=3325858">https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Күш&oldid=3325858</a>» бетінен алынған</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Арнайы:Санаттар">Санаттар</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82:%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="Санат:Астрономия">Астрономия</a></li><li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82:%D0%9C%D0%B5%D1%85%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Санат:Механика">Механика</a></li><li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82:%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D1%88%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Санат:Физикалық шамалар">Физикалық шамалар</a></li><li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82:%D0%9A%D2%AF%D1%88" title="Санат:Күш">Күш</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Жасырын санат: <ul><li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82:ISBN_%D1%81%D0%B8%D2%9B%D1%8B%D1%80%D0%BB%D1%8B_%D1%81%D1%96%D0%BB%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%80%D1%96_%D2%9B%D0%BE%D0%BB%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D0%BB%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D0%B1%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Санат:ISBN сиқырлы сілтемелері қолданылған беттер">ISBN сиқырлы сілтемелері қолданылған беттер</a></li></ul></div></div> </div> </div> <div id="mw-navigation"> <h2>Навигация мәзірі</h2> <div id="mw-head"> <nav id="p-personal" class="mw-portlet mw-portlet-personal vector-user-menu-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-personal-label" > <h3 id="p-personal-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Жеке құралдар</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anonuserpage" class="mw-list-item"><span title="Бұл IP мекенжайдың жеке беті">Кірмегенсіз</span></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D2%9B%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%83%D1%8B%D0%BC" title="Бұл IP мекенжай өңдемелерін талқылау [n]" accesskey="n"><span>Талқылау</span></a></li><li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D2%AE%D0%BB%D0%B5%D1%81%D1%96%D0%BC" title="Бұл IP мекенжаймен жасаған өңдемелер тізімі [y]" accesskey="y"><span>Үлесім</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%96%D0%B0%D2%A3%D0%B0_%D1%82%D1%96%D1%80%D0%BA%D0%B5%D0%BB%D0%B3%D1%96&returnto=%D0%9A%D2%AF%D1%88" title="Біз сізге есептік жазба бастауды және кіруді ұсынамыз,ол міндетті емес."><span>Тіркелу</span></a></li><li id="pt-login" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D2%9A%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%81%D1%83%D1%88%D1%8B_%D0%BA%D1%96%D1%80%D1%83%D1%96&returnto=%D0%9A%D2%AF%D1%88" title="Кіруіңізді ұсынамыз, ол міндетті емес. [o]" accesskey="o"><span>Кіру</span></a></li> </ul> </div> </nav> <div id="left-navigation"> <nav id="p-namespaces" class="mw-portlet mw-portlet-namespaces vector-menu-tabs vector-menu-tabs-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-namespaces-label" > <h3 id="p-namespaces-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Ат кеңістіктері</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9A%D2%AF%D1%88" title="Мазмұн бетін көру [c]" accesskey="c"><span>Бет</span></a></li><li id="ca-talk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D2%9B%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%83:%D0%9A%D2%AF%D1%88" rel="discussion" title="Мағлұмат бетті талқылау [t]" accesskey="t"><span>Талқылау</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-variants" class="mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet vector-menu-dropdown vector-menu" aria-labelledby="p-variants-label" > <input type="checkbox" id="p-variants-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-variants" class="vector-menu-checkbox" aria-labelledby="p-variants-label" > <label id="p-variants-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">kk</span> </label> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation"> <nav id="p-views" class="mw-portlet mw-portlet-views vector-menu-tabs vector-menu-tabs-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-views-label" > <h3 id="p-views-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Көріністер</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9A%D2%AF%D1%88"><span>Оқу</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D2%AF%D1%88&veaction=edit" title="Бұл бетті өңдеу [v]" accesskey="v"><span>Өңдеу</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D2%AF%D1%88&action=edit" title="Бұл беттің қайнар мәтінін өңдеу [e]" accesskey="e"><span>Қайнарын өңдеу</span></a></li><li id="ca-history" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D2%AF%D1%88&action=history" title="Бұл беттін соңғы нұсқалары. [h]" accesskey="h"><span>Өңделу тарихы</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-cactions" class="mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-menu-dropdown vector-menu" aria-labelledby="p-cactions-label" title="More options" > <input type="checkbox" id="p-cactions-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-cactions" class="vector-menu-checkbox" aria-labelledby="p-cactions-label" > <label id="p-cactions-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Тағы</span> </label> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </nav> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <h3 >Іздеу</h3> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="vector-search-box-form"> <div id="simpleSearch" class="vector-search-box-inner" data-search-loc="header-navigation"> <input class="vector-search-box-input" type="search" name="search" placeholder="Уикипедия жобасынан іздеу" aria-label="Уикипедия жобасынан іздеу" autocapitalize="sentences" title="Уикипедия жобасында іздеу [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <input type="hidden" name="title" value="Арнайы:Іздеу"> <input id="mw-searchButton" class="searchButton mw-fallbackSearchButton" type="submit" name="fulltext" title="Осы мәтіні бар бетті іздеу" value="Іздеу"> <input id="searchButton" class="searchButton" type="submit" name="go" title="Егер дәл осы атауымен болса бетке өтіп кету" value="Өту"> </div> </form> </div> </div> </div> <div id="mw-panel" class="vector-legacy-sidebar"> <div id="p-logo" role="banner"> <a class="mw-wiki-logo" href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B_%D0%B1%D0%B5%D1%82" title="Басты бетті көру"></a> </div> <nav id="p-navigation" class="mw-portlet mw-portlet-navigation vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-navigation-label" > <h3 id="p-navigation-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Шарлау</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B_%D0%B1%D0%B5%D1%82" title="Басты бетті көру [z]" accesskey="z"><span>Басты бет</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D2%9A%D0%B0%D1%83%D1%8B%D0%BC_%D0%BF%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%8B" title="Жоба туралы, мұнда немен айналысуға болатыны туралы, қай жерде не бары туралы"><span>Қауымдастық порталы</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%96%D1%83%D1%8B%D2%9B%D1%82%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D3%A9%D0%B7%D0%B3%D0%B5%D1%80%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Осы уикидегі жуықтағы өзгерістер тізімі. [r]" accesskey="r"><span>Жуықтағы өзгерістер</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%96%D0%B0%D2%A3%D0%B0_%D0%B1%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Соңғы бір айдағы басталған беттер тізімі, есім кеңістігі бойынша сүзгілеп көре аласыз."><span>Жаңа беттер</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%9A%D0%B5%D0%B7%D0%B4%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BE%D2%9B" title="Кездейсоқ бет жүктеу [x]" accesskey="x"><span>Кездейсоқ бет</span></a></li><li id="n-videolesson" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BE_%D1%81%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D2%9B%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Уикипедияны үйренуге қатысты YouTube-тағы видео сабақтар"><span>Видео сабақтар</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%90%D0%BD%D1%8B%D2%9B%D1%82%D0%B0%D0%BC%D0%B0" title="Анықтама табу орны."><span>Анықтама</span></a></li><li id="n-forum" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A4%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%BC" title="Уикипедия қатысушыларының форумы."><span>Форум</span></a></li><li id="n-general-discussion" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D2%9B%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%83_%D0%BB%D0%B5%D0%B3%D1%96" title="Flow жұмыс легінде жұмыс істейтін Уикипедияның негізгі талқылау беті [4]" accesskey="4"><span>Талқылау легі</span></a></li><li id="n-telegram" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:Telegram" title="Қазақша Уикипедияға қатысты ең маңызды жаңалықтар мен мақалалар"><span>Телеграм арна</span></a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A4%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%BC/%D2%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%80_%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D1%85%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D1%83" title="Бұл беттегі қатені хабарлау"><span>Қателер туралы хабарлау</span></a></li><li id="n-sitesupport" class="mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_kk.wikipedia.org&uselang=kk" title="Демеу беріңіз"><span>Демеу беру</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-tb" class="mw-portlet mw-portlet-tb vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-tb-label" > <h3 id="p-tb-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Құралдар</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%9C%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0_%D1%81%D1%96%D0%BB%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D1%80/%D0%9A%D2%AF%D1%88" title="Мұнда сілтейтін барлық бет тізімі [j]" accesskey="j"><span>Мұнда сілтейтін беттер</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%A1%D1%96%D0%BB%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B4%D1%96%D2%A3_%D3%A9%D0%B7%D0%B3%D0%B5%D1%80%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%96/%D0%9A%D2%AF%D1%88" rel="nofollow" title="Осы жерден сілтенген беттердің жуықтағы өзгерістері [k]" accesskey="k"><span>Қатысты өзгерістер</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B_%D0%B1%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Барлық арнайы беттер тізімі [q]" accesskey="q"><span>Арнайы беттер</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D2%AF%D1%88&oldid=3325858" title="Мына беттің осы нұсқасының тұрақты сілтемесі"><span>Тұрақты сілтеме</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D2%AF%D1%88&action=info" title="Бұл бет туралы көбірек мәлімет"><span>Бет ақпараты</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:CiteThisPage&page=%D0%9A%D2%AF%D1%88&id=3325858&wpFormIdentifier=titleform" title="Бұл беттен қалай дәйексөз алуға болатыны туралы мәлімет"><span>Беттен дәйексөз алу</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fkk.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%259A%25D2%25AF%25D1%2588"><span>URL мекенжайын қысқарту</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:QrCode&url=https%3A%2F%2Fkk.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%259A%25D2%25AF%25D1%2588"><span>QR код жүктеу</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-electronpdfservice-sidebar-portlet-heading" class="mw-portlet mw-portlet-electronpdfservice-sidebar-portlet-heading vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-electronpdfservice-sidebar-portlet-heading-label" > <h3 id="p-electronpdfservice-sidebar-portlet-heading-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Баспа/экспорт</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="electron-print_pdf" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:DownloadAsPdf&page=%D0%9A%D2%AF%D1%88&action=show-download-screen"><span>PDF ретінде жүктеп алу</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="javascript:print();" rel="alternate" title="Бұл беттің басып шығаруға арналған нұсқасы [p]" accesskey="p"><span>Басып шығару нұсқасы</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-wikibase-otherprojects" class="mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-wikibase-otherprojects-label" > <h3 id="p-wikibase-otherprojects-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Басқа жобаларда</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Forces_(physics)" hreflang="en"><span>Ортаққор</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q11402" title="Сілтеме дерек қойма данасымен байланысқан [g]" accesskey="g"><span>Уикидерек элементі</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-lang" class="mw-portlet mw-portlet-lang vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-lang-label" > <h3 id="p-lang-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Басқа тілдерде</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Krag" title="Krag – африкаанс тілі" lang="af" hreflang="af" data-title="Krag" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="африкаанс тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Kraft" title="Kraft – неміс тілі (Швейцария)" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Kraft" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="неміс тілі (Швейцария)" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%89%E1%88%8D%E1%89%A0%E1%89%B5" title="ጉልበት – амхар тілі" lang="am" hreflang="am" data-title="ጉልበት" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="амхар тілі" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Fuerza" title="Fuerza – арагон тілі" lang="an" hreflang="an" data-title="Fuerza" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="арагон тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D9%88%D8%A9" title="قوة – араб тілі" lang="ar" hreflang="ar" data-title="قوة" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="араб тілі" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D9%88%D9%87_(%D9%81%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A7)" title="قوه (فيزيا) – Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="قوه (فيزيا)" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%B2" title="বল – ассам тілі" lang="as" hreflang="as" data-title="বল" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="ассам тілі" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Fuercia" title="Fuercia – астурия тілі" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Fuercia" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="астурия тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Q%C3%BCvv%C9%99_(fiziki_k%C9%99miyy%C9%99t)" title="Qüvvə (fiziki kəmiyyət) – әзірбайжан тілі" lang="az" hreflang="az" data-title="Qüvvə (fiziki kəmiyyət)" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="әзірбайжан тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%AC" title="گوج – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="گوج" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D3%A9%D1%81" title="Көс – башқұрт тілі" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Көс" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="башқұрт тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Kroft" title="Kroft – Bavarian" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Kroft" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Bavarian" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Jiega" title="Jiega – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Jiega" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Pwersa" title="Pwersa – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Pwersa" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%96%D0%BB%D0%B0" title="Сіла – беларусь тілі" lang="be" hreflang="be" data-title="Сіла" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="беларусь тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%96%D0%BB%D0%B0_(%D1%84%D1%96%D0%B7%D1%8B%D1%87%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%B5%D0%BB%D1%96%D1%87%D1%8B%D0%BD%D1%8F)" title="Сіла (фізычная велічыня) – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Сіла (фізычная велічыня)" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%BB%D0%B0" title="Сила – болгар тілі" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Сила" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="болгар тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A4%B0" title="बर – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="बर" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-blk mw-list-item"><a href="https://blk.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A1%E1%80%AC%E1%82%8F" title="အာႏ – Pa'O" lang="blk" hreflang="blk" data-title="အာႏ" data-language-autonym="ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ" data-language-local-name="Pa'O" class="interlanguage-link-target"><span>ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%B2" title="বল – бенгал тілі" lang="bn" hreflang="bn" data-title="বল" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="бенгал тілі" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Sila" title="Sila – босния тілі" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Sila" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="босния тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D2%AF%D1%81%D1%8D%D0%BD" title="Хүсэн – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Хүсэн" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/For%C3%A7a" title="Força – каталан тілі" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Força" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="каталан тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Kusog" title="Kusog – себуано тілі" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Kusog" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="себуано тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%BE%DB%8E%D8%B2_(%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9)" title="ھێز (فیزیک) – сорани тілі" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ھێز (فیزیک)" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="сорани тілі" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/S%C3%ADla" title="Síla – чех тілі" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Síla" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="чех тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%92%C4%83%D0%B9" title="Вăй – чуваш тілі" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Вăй" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="чуваш тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Grym" title="Grym – валлий тілі" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Grym" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="валлий тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Kraft" title="Kraft – дат тілі" lang="da" hreflang="da" data-title="Kraft" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="дат тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="жақсы мақалалар"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Kraft" title="Kraft – неміс тілі" lang="de" hreflang="de" data-title="Kraft" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="неміс тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CF%8D%CE%BD%CE%B1%CE%BC%CE%B7" title="Δύναμη – грек тілі" lang="el" hreflang="el" data-title="Δύναμη" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="грек тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="жақсы мақалалар"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Force" title="Force – ағылшын тілі" lang="en" hreflang="en" data-title="Force" data-language-autonym="English" data-language-local-name="ағылшын тілі" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Forto" title="Forto – эсперанто тілі" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Forto" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="эсперанто тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Fuerza" title="Fuerza – испан тілі" lang="es" hreflang="es" data-title="Fuerza" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="испан тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/J%C3%B5ud" title="Jõud – эстон тілі" lang="et" hreflang="et" data-title="Jõud" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="эстон тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Indar" title="Indar – баск тілі" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Indar" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="баск тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Huer%C3%A7a" title="Huerça – Extremaduran" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Huerça" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Extremaduran" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88" title="نیرو – парсы тілі" lang="fa" hreflang="fa" data-title="نیرو" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="парсы тілі" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Voima_(fysiikka)" title="Voima (fysiikka) – фин тілі" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Voima (fysiikka)" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="фин тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Force_(physique)" title="Force (physique) – француз тілі" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Force (physique)" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="француз тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Kr%C3%A4%C3%A4ft_(f%C3%BCsiik)" title="Krääft (füsiik) – солтүстік фриз тілі" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Krääft (füsiik)" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="солтүстік фриз тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Kr%C3%AAft" title="Krêft – батыс фриз тілі" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Krêft" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="батыс фриз тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/F%C3%B3rsa" title="Fórsa – ирланд тілі" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Fórsa" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ирланд тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E5%8A%9B" title="力 – Gan" lang="gan" hreflang="gan" data-title="力" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="Gan" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/F%C3%B2s_(fizik)" title="Fòs (fizik) – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Fòs (fizik)" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Neart" title="Neart – шотландиялық гэль тілі" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Neart" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="шотландиялық гэль тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Forza" title="Forza – галисия тілі" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Forza" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="галисия тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Pu%27aka" title="Pu'aka – гуарани тілі" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Pu'aka" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="гуарани тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%AC%E0%AA%B3" title="બળ – гуджарати тілі" lang="gu" hreflang="gu" data-title="બળ" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="гуджарати тілі" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Forse" title="Forse – мэн тілі" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Forse" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="мэн тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Li%CC%8Dt" title="Li̍t – Hakka Chinese" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Li̍t" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9B%D7%95%D7%97_(%D7%A4%D7%99%D7%96%D7%99%D7%A7%D7%94)" title="כוח (פיזיקה) – иврит тілі" lang="he" hreflang="he" data-title="כוח (פיזיקה)" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="иврит тілі" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A4%B2_(%E0%A4%AD%E0%A5%8C%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A5%80)" title="बल (भौतिकी) – хинди тілі" lang="hi" hreflang="hi" data-title="बल (भौतिकी)" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="хинди тілі" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Taagat" title="Taagat – Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Taagat" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Sila" title="Sila – хорват тілі" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Sila" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="хорват тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/F%C3%B2s" title="Fòs – гаити тілі" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Fòs" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="гаити тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Er%C5%91" title="Erő – венгр тілі" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Erő" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="венгр тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%88%D6%82%D5%AA" title="Ուժ – армян тілі" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Ուժ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="армян тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D5%88%D5%B5%D5%AA" title="Ոյժ – Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Ոյժ" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Fortia" title="Fortia – интерлингва тілі" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Fortia" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="интерлингва тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Gaya_(fisika)" title="Gaya (fisika) – индонезия тілі" lang="id" hreflang="id" data-title="Gaya (fisika)" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="индонезия тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Fortie" title="Fortie – интерлингве тілі" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Fortie" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="интерлингве тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Forco" title="Forco – идо тілі" lang="io" hreflang="io" data-title="Forco" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="идо тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Kraftur" title="Kraftur – исланд тілі" lang="is" hreflang="is" data-title="Kraftur" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="исланд тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Forza" title="Forza – итальян тілі" lang="it" hreflang="it" data-title="Forza" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="итальян тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E5%8A%9B_(%E7%89%A9%E7%90%86%E5%AD%A6)" title="力 (物理学) – жапон тілі" lang="ja" hreflang="ja" data-title="力 (物理学)" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="жапон тілі" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Fuos" title="Fuos – Jamaican Creole English" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Fuos" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaican Creole English" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Gaya" title="Gaya – ява тілі" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Gaya" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="ява тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%AB%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90" title="ძალა – грузин тілі" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ძალა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="грузин тілі" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Ku%27sh" title="Ku'sh – Kara-Kalpak" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Ku'sh" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="Kara-Kalpak" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Tadusi" title="Tadusi – кабил тілі" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Tadusi" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="кабил тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/%C6%89o%C5%8B" title="Ɖoŋ – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Ɖoŋ" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%80%E1%9E%98%E1%9F%92%E1%9E%9B%E1%9E%B6%E1%9F%86%E1%9E%84" title="កម្លាំង – кхмер тілі" lang="km" hreflang="km" data-title="កម្លាំង" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="кхмер тілі" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AC%E0%B2%B2" title="ಬಲ – каннада тілі" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಬಲ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="каннада тілі" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%ED%9E%98_(%EB%AC%BC%EB%A6%AC%ED%95%99)" title="힘 (물리학) – корей тілі" lang="ko" hreflang="ko" data-title="힘 (물리학)" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="корей тілі" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%8E%D9%84" title="بَل – кашмир тілі" lang="ks" hreflang="ks" data-title="بَل" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="кашмир тілі" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/H%C3%AAz" title="Hêz – күрд тілі" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Hêz" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="күрд тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Vis" title="Vis – латын тілі" lang="la" hreflang="la" data-title="Vis" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="латын тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Forte_(fisica)" title="Forte (fisica) – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Forte (fisica)" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lg mw-list-item"><a href="https://lg.wikipedia.org/wiki/Force" title="Force – ганда тілі" lang="lg" hreflang="lg" data-title="Force" data-language-autonym="Luganda" data-language-local-name="ганда тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Luganda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Krach" title="Krach – лимбург тілі" lang="li" hreflang="li" data-title="Krach" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="лимбург тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Forza" title="Forza – Ломбард" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Forza" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Ломбард" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/J%C4%97ga" title="Jėga – литва тілі" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Jėga" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="литва тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Sp%C4%93ks" title="Spēks – латыш тілі" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Spēks" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="латыш тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%B9%D1%81%D1%8C" title="Вийсь – мокша тілі" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Вийсь" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="мокша тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Мокшень</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Hery" title="Hery – малагаси тілі" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Hery" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="малагаси тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%BB%D0%B0" title="Сила – македон тілі" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Сила" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="македон тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AC%E0%B4%B2%E0%B4%82" title="ബലം – малаялам тілі" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ബലം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="малаялам тілі" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D2%AF%D1%87" title="Хүч – моңғол тілі" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Хүч" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="моңғол тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A4%B2" title="बल – маратхи тілі" lang="mr" hreflang="mr" data-title="बल" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="маратхи тілі" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Daya_(fizik)" title="Daya (fizik) – малай тілі" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Daya (fizik)" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="малай тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A1%E1%80%AC%E1%80%B8" title="အား – бирма тілі" lang="my" hreflang="my" data-title="အား" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="бирма тілі" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88" title="نیرو – мазандеран тілі" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="نیرو" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="мазандеран тілі" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Kraft" title="Kraft – төменгі неміс тілі" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Kraft" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="төменгі неміс тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A4%B2" title="बल – непал тілі" lang="ne" hreflang="ne" data-title="बल" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="непал тілі" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%AC%E0%A4%83" title="तिबः – невар тілі" lang="new" hreflang="new" data-title="तिबः" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="невар тілі" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Kracht" title="Kracht – нидерланд тілі" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Kracht" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="нидерланд тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Kraft" title="Kraft – норвегиялық нюнорск тілі" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Kraft" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="норвегиялық нюнорск тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Kraft" title="Kraft – норвегиялық букмол тілі" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Kraft" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="норвегиялық букмол тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/F%C3%B2r%C3%A7a" title="Fòrça – окситан тілі" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Fòrça" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="окситан тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Humna" title="Humna – оромо тілі" lang="om" hreflang="om" data-title="Humna" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="оромо тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AC%E0%AC%B3" title="ବଳ – ория тілі" lang="or" hreflang="or" data-title="ବଳ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="ория тілі" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%9C%E0%A8%BC%E0%A9%8B%E0%A8%B0" title="ਜ਼ੋਰ – пенджаб тілі" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਜ਼ੋਰ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="пенджаб тілі" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Si%C5%82a" title="Siła – поляк тілі" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Siła" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="поляк тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/F%C3%B2rsa" title="Fòrsa – Piedmontese" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Fòrsa" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piedmontese" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D9%88%D8%B1" title="زور – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="زور" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/For%C3%A7a" title="Força – португал тілі" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Força" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="португал тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Kallpa" title="Kallpa – кечуа тілі" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Kallpa" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="кечуа тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/For%C8%9B%C4%83" title="Forță – румын тілі" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Forță" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="румын тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%BB%D0%B0" title="Сила – орыс тілі" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Сила" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="орыс тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%BB%D0%B0" title="Сила – Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Сила" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A4%B0%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AA%E0%A4%B0%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="परस्परक्रिया – санскрит тілі" lang="sa" hreflang="sa" data-title="परस्परक्रिया" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="санскрит тілі" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D2%AF%D2%AF%D1%81" title="Күүс – саха тілі" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Күүс" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="саха тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Fortza" title="Fortza – сардин тілі" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Fortza" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="сардин тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Forza" title="Forza – сицилия тілі" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Forza" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="сицилия тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Poust_(naitural_philosophy)" title="Poust (naitural philosophy) – шотланд тілі" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Poust (naitural philosophy)" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="шотланд тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D9%88%D8%AA_(%D9%81%D8%B2%DA%AA%D8%B3)" title="قوت (فزڪس) – синдхи тілі" lang="sd" hreflang="sd" data-title="قوت (فزڪس)" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="синдхи тілі" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Sila" title="Sila – серб-хорват тілі" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Sila" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="серб-хорват тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%B6%E0%B6%BD%E0%B6%BA" title="බලය – сингал тілі" lang="si" hreflang="si" data-title="බලය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="сингал тілі" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Force" title="Force – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Force" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Sila" title="Sila – словак тілі" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Sila" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="словак тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Sila" title="Sila – словен тілі" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Sila" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="словен тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-smn mw-list-item"><a href="https://smn.wikipedia.org/wiki/Vyeimi_(fyysiik)" title="Vyeimi (fyysiik) – инари саам тілі" lang="smn" hreflang="smn" data-title="Vyeimi (fyysiik)" data-language-autonym="Anarâškielâ" data-language-local-name="инари саам тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Anarâškielâ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Manikidzo" title="Manikidzo – шона тілі" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Manikidzo" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="шона тілі" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Awood" title="Awood – сомали тілі" lang="so" hreflang="so" data-title="Awood" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="сомали тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="таңдаулы мақалалар"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Forca" title="Forca – албан тілі" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Forca" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="албан тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%BB%D0%B0" title="Сила – серб тілі" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Сила" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="серб тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Gaya" title="Gaya – сундан тілі" lang="su" hreflang="su" data-title="Gaya" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="сундан тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Kraft" title="Kraft – швед тілі" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Kraft" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="швед тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Kani" title="Kani – суахили тілі" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Kani" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="суахили тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%B5%E0%AE%BF%E0%AE%9A%E0%AF%88" title="விசை – тамил тілі" lang="ta" hreflang="ta" data-title="விசை" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="тамил тілі" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AC%E0%B0%B2%E0%B0%82" title="బలం – телугу тілі" lang="te" hreflang="te" data-title="బలం" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="телугу тілі" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B5%D1%80%D3%AF" title="Нерӯ – тәжік тілі" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Нерӯ" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="тәжік тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A3%E0%B8%87" title="แรง – тай тілі" lang="th" hreflang="th" data-title="แรง" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="тай тілі" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/G%C3%BC%C3%BD%C3%A7" title="Güýç – түрікмен тілі" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Güýç" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="түрікмен тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Puwersa" title="Puwersa – Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Puwersa" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Kuvvet" title="Kuvvet – түрік тілі" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Kuvvet" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="түрік тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/K%C3%B6%C3%A7" title="Köç – татар тілі" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Köç" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="татар тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tyv mw-list-item"><a href="https://tyv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D2%AF%D1%88" title="Күш – тувин тілі" lang="tyv" hreflang="tyv" data-title="Күш" data-language-autonym="Тыва дыл" data-language-local-name="тувин тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Тыва дыл</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%BB%D0%B0" title="Сила – украин тілі" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Сила" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="украин тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D9%88%D8%AA" title="قوت – урду тілі" lang="ur" hreflang="ur" data-title="قوت" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="урду тілі" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Kuch" title="Kuch – өзбек тілі" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Kuch" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="өзбек тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Forsa" title="Forsa – венеция тілі" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Forsa" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="венеция тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/V%C3%A4gi" title="Vägi – Veps" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Vägi" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/L%E1%BB%B1c" title="Lực – вьетнам тілі" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Lực" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="вьетнам тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Kusog" title="Kusog – варай тілі" lang="war" hreflang="war" data-title="Kusog" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="варай тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%8A%9B" title="力 – қытай тілі (У)" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="力" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="қытай тілі (У)" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xh mw-list-item"><a href="https://xh.wikipedia.org/wiki/Ifolokhwe" title="Ifolokhwe – кхоса тілі" lang="xh" hreflang="xh" data-title="Ifolokhwe" data-language-autonym="IsiXhosa" data-language-local-name="кхоса тілі" class="interlanguage-link-target"><span>IsiXhosa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%A7%D7%A8%D7%90%D7%A4%D7%98" title="קראפט – идиш тілі" lang="yi" hreflang="yi" data-title="קראפט" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="идиш тілі" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/Ip%C3%A1_(f%C3%ADs%C3%ADks%C3%AC)" title="Ipá (físíksì) – йоруба тілі" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Ipá (físíksì)" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="йоруба тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8A%9B" title="力 – қытай тілі" lang="zh" hreflang="zh" data-title="力" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="қытай тілі" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/La%CC%8Dt" title="La̍t – Minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="La̍t" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%8A%9B" title="力 – кантон тілі" lang="yue" hreflang="yue" data-title="力" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="кантон тілі" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/IsiPhoqi" title="IsiPhoqi – зулу тілі" lang="zu" hreflang="zu" data-title="IsiPhoqi" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="зулу тілі" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q11402#sitelinks-wikipedia" title="Тіларалық сілтемелерді өңдеу" class="wbc-editpage">Сілтемелерді өңдеу</a></span></div> </div> </nav> </div> </div> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Бұл беттің соңғы рет өзгертілген кезі: 2024 ж. мамырдың 3, 23:54.</li> <li id="footer-info-copyright">Мәтін <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">Creative Commons Attribution-ShareAlike лицензиясы</a> аясында қолжетімді; қосымша шарттар қолданылуы мүмкін. Бұл сайтты қолдану арқылы <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Қолдану шарты</a> және <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Құпиялық саясатымен</a> келісесіз. Wikipedia® <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a> коммерциялық емес ұйымының тіркелген сауда маркасы.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Құпиялық саясаты</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F_%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8B">Уикипедия туралы</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%96%D0%B0%D1%83%D0%B0%D0%BF%D0%BA%D0%B5%D1%80%D1%88%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BA%D1%82%D0%B5%D0%BD_%D0%B1%D0%B0%D1%81_%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%83">Жауапкершіліктен бас тарту</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Тәртіп кодексі</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Әзірлеушілер</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/kk.wikipedia.org">Статистикалар</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookie мәлімдемесі</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//kk.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%9A%D2%AF%D1%88&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Мобильді көрініс</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.log.warn("This page is using the deprecated ResourceLoader module \"codex-search-styles\".\n[1.43] Use a CodexModule with codexComponents to set your specific components used: https://www.mediawiki.org/wiki/Codex#Using_a_limited_subset_of_components");mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-rzfvc","wgBackendResponseTime":230,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.036","walltime":"0.096","ppvisitednodes":{"value":250,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":430,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":154,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":4,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":2583,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 6.855 1 -total"," 96.18% 6.593 3 Үлгі:Main"]},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-587f7d4878-4b57d","timestamp":"20241120122856","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u041a\u04af\u0448","url":"https:\/\/kk.wikipedia.org\/wiki\/%D0%9A%D2%AF%D1%88","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q11402","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q11402","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2008-05-15T03:35:03Z","dateModified":"2024-05-03T18:54:00Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/0\/0e\/%D0%A1%D0%A5%D0%9E%D0%94%D0%AF%D0%A9%D0%90%D0%AF%D0%A1%D0%AF_%D0%A1%D0%98%D0%A1%D0%A2%D0%95%D0%9C%D0%90_%D0%A1%D0%98%D0%9B.GIF","headline":"\u043c\u0430\u0442\u0435\u0440\u0438\u0430\u043b\u0434\u044b\u049b \u043d\u04af\u043a\u0442\u0435\u0433\u0435 \u043d\u0435\u043c\u0435\u0441\u0435 \u0434\u0435\u043d\u0435\u0433\u0435 \u0431\u0430\u0441\u049b\u0430 \u0434\u0435\u043d\u0435\u043b\u0435\u0440 \u043d\u0435\u043c\u0435\u0441\u0435 \u04e9\u0440\u0456\u0441\u0442\u0435\u0440 \u0442\u0430\u0440\u0430\u043f\u044b\u043d\u0430\u043d \u0431\u043e\u043b\u0430\u0442\u044b\u043d \u043c\u0435\u0445\u0430\u043d\u0438\u043a\u0430\u043b\u044b\u049b \u04d9\u0441\u0435\u0440\u0434\u0456\u04a3 \u04e9\u043b\u0448\u0435\u043c\u0456"}</script> </body> </html>