CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="fa" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>استان ایلام - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )fawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":[ "0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9\t%","۰\t۱\t۲\t۳\t۴\t۵\t۶\t۷\t۸\t۹\t٪"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","ژانویه","فوریه","مارس","آوریل","مه","ژوئن","ژوئیه","اوت","سپتامبر","اکتبر","نوامبر","دسامبر"],"wgRequestId":"30805c80-d1aa-44c4-8c68-e758458fdae8","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"استان_ایلام","wgTitle":"استان ایلام","wgCurRevisionId":40652788,"wgRevisionId":38767639,"wgArticleId":55065,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["صفحه‌های دارای تابع تجزیه‌گر آرایش‌عدد با آرگومان غیرعددی","صفحه‌های دارای خطا در ارجاع","صفحه‌ها با یادکرد خراب","خطاهای یادکرد: کاراکترهای نامرئی", "خطاهای یادکرد: پیوندهای بیرونی","مقاله‌هایی که تجمیع ارجاع در آن‌ها ممنوع است","صفحه‌های دارای پیوند مرده","صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند","یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی","نگهداری یادکرد:تاریخ و سال","پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت","خطاهای یادکرد: تاریخ","صفحات ویکی‌پدیا با الگوهای محافظت نادرست","مختصات در ویکی‌داده","صفحه‌هایی که از جعبه اطلاعات منطقه مسکونی با پارامترهای نامعلوم استفاده می‌کنند","صفحه‌هایی که از جعبه اطلاعات منطقه مسکونی بدون پارامتر کشور استفاده می‌کنند", "صفحه‌هایی که از جعبه اطلاعات منطقه مسکونی با تصویر نقشه۱ اما بدون تصویر نقشه استفاده می‌کنند","صفحه‌هایی که از جعبه اطلاعات منطقه مسکونی بدون مختصات استفاده می‌کنند","همه مقاله‌های دارای عبارت‌های بدون منبع","مقاله‌های نیازمند روشن‌سازی ویکی‌پدیا","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های GND","استان ایلام","استان‌های ایران","بنیان‌گذاری‌های ۱۳۵۳ در ایران","پراکنش کرد","تمدن ایلام"],"wgPageViewLanguage":"fa","wgPageContentLanguage":"fa","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"استان_ایلام","wgRelevantArticleId":55065,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject": "wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"status":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":38767639,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fa","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"fa"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":100000,"wgCoordinates":{"lat":33.6384,"lon":46.4226},"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q170570","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true, "wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgEditLatestRevision":true};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced", "ext.gadget.Edittools","ext.gadget.EasyNewSection","ext.gadget.signit","ext.gadget.decodesummary","ext.gadget.Watchlist","ext.gadget.switcher","ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fa&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/Ilam_fa.svg/1200px-Ilam_fa.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1333"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/Ilam_fa.svg/800px-Ilam_fa.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="889"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/Ilam_fa.svg/640px-Ilam_fa.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="711"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="استان ایلام - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fa.m.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="ویرایش" href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ویکی‌پدیا (fa)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fa.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fa"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="خوراک اتم برای ویکی‌پدیا" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-استان_ایلام rootpage-استان_ایلام skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">پرش به محتوا</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="منوی اصلی" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">منوی اصلی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">منوی اصلی</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> بازدید محتوا </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="مشاهدهٔ صفحهٔ اصلی [z]" accesskey="z"><span>صفحهٔ اصلی</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C" title="یافتن اطلاعات پس‌زمینه پیرامون رویدادهای کنونی"><span>رویدادهای کنونی</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C" title="آوردن یک صفحهٔ تصادفی [x]" accesskey="x"><span>مقالهٔ تصادفی</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-collaboration" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-collaboration" > <div class="vector-menu-heading"> همکاری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1" title="فهرستی از تغییرات اخیر ویکی [r]" accesskey="r"><span>تغییرات اخیر</span></a></li><li id="n-cooperateing" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C"><span>ویکی‌نویس شوید!</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA" title="مکانی برای دریافتن"><span>راهنما</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="//fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%D8%A7"><span>تماس با ویکی‌پدیا</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ویکی‌پدیا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fa.svg" style="width: 6em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="دانشنامهٔ آزاد" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fa.svg" width="72" height="18" style="width: 4.5em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D9%88" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>جستجو</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="جستجو در ویکی‌پدیا" aria-label="جستجو در ویکی‌پدیا" autocapitalize="sentences" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="ویژه:جستجو"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">جستجو</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="ابزارهای شخصی"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="تغییر ظاهر اندازهٔ قلم، عرض و رنگ صفحه" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ظاهر" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ظاهر</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa" class=""><span>کمک مالی</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است." class=""><span>ایجاد حساب</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o" class=""><span>ورود</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="گزینه‌های بیشتر" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارهای شخصی" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ابزارهای شخصی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="منوی کاربری" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa"><span>کمک مالی</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>ایجاد حساب</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>ورود</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> صفحه‌هایی برای ویرایشگرانی که از سامانه خارج شدند <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87" aria-label="دربارهٔ ویرایش‌کردن بیشتر بدانید"><span>بیشتر بدانید</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86" title="فهرست ویرایش‌ها انجام شده از این نشانی آی‌پی [y]" accesskey="y"><span>مشارکت‌ها</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D9%85%D9%86" title="بحث پیرامون ویرایش‌های این نشانی آی‌پی [n]" accesskey="n"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="فهرست" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">فهرست</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">نهفتن</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">بخش آغازین</div> </a> </li> <li id="toc-نام‌گذاری" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#نام‌گذاری"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱</span> <span>نام‌گذاری</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-نام‌گذاری-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های نام‌گذاری</span> </button> <ul id="toc-نام‌گذاری-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-وجه_تسمیه" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#وجه_تسمیه"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۱</span> <span>وجه تسمیه</span> </div> </a> <ul id="toc-وجه_تسمیه-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-تقسیمات_استانی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#تقسیمات_استانی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲</span> <span>تقسیمات استانی</span> </div> </a> <ul id="toc-تقسیمات_استانی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-اقلیم" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#اقلیم"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳</span> <span>اقلیم</span> </div> </a> <ul id="toc-اقلیم-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-جغرافیا" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#جغرافیا"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴</span> <span>جغرافیا</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-جغرافیا-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های جغرافیا</span> </button> <ul id="toc-جغرافیا-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-ناهمواری‌ها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ناهمواری‌ها"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴.۱</span> <span>ناهمواری‌ها</span> </div> </a> <ul id="toc-ناهمواری‌ها-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-کوه‌ها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#کوه‌ها"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴.۲</span> <span>کوه‌ها</span> </div> </a> <ul id="toc-کوه‌ها-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-دشت‌های_استان_ایلام" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#دشت‌های_استان_ایلام"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴.۳</span> <span>دشت‌های استان ایلام</span> </div> </a> <ul id="toc-دشت‌های_استان_ایلام-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-رودخانه‌های_ایلام" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#رودخانه‌های_ایلام"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴.۴</span> <span>رودخانه‌های ایلام</span> </div> </a> <ul id="toc-رودخانه‌های_ایلام-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-آبشارها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#آبشارها"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴.۵</span> <span>آبشارها</span> </div> </a> <ul id="toc-آبشارها-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پوشش_گیاهی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#پوشش_گیاهی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴.۶</span> <span>پوشش گیاهی</span> </div> </a> <ul id="toc-پوشش_گیاهی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-منابع_زیرزمینی_استان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#منابع_زیرزمینی_استان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵</span> <span>منابع زیرزمینی استان</span> </div> </a> <ul id="toc-منابع_زیرزمینی_استان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-تاریخ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#تاریخ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶</span> <span>تاریخ</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-تاریخ-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های تاریخ</span> </button> <ul id="toc-تاریخ-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-پیش_از_اسلام" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#پیش_از_اسلام"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶.۱</span> <span>پیش از اسلام</span> </div> </a> <ul id="toc-پیش_از_اسلام-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پس_از_اسلام" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#پس_از_اسلام"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶.۲</span> <span>پس از اسلام</span> </div> </a> <ul id="toc-پس_از_اسلام-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-حکومت_کردهای_برزیکانی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#حکومت_کردهای_برزیکانی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶.۲.۱</span> <span>حکومت کردهای برزیکانی</span> </div> </a> <ul id="toc-حکومت_کردهای_برزیکانی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-حکومت_والیان_فیلی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#حکومت_والیان_فیلی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶.۲.۲</span> <span>حکومت والیان فیلی</span> </div> </a> <ul id="toc-حکومت_والیان_فیلی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-دوران_معاصر" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#دوران_معاصر"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶.۳</span> <span>دوران معاصر</span> </div> </a> <ul id="toc-دوران_معاصر-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-شورش_ایلات_کرد" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#شورش_ایلات_کرد"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶.۳.۱</span> <span>شورش ایلات کرد</span> </div> </a> <ul id="toc-شورش_ایلات_کرد-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-نماد_استان_ایلام" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#نماد_استان_ایلام"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۷</span> <span>نماد استان ایلام</span> </div> </a> <ul id="toc-نماد_استان_ایلام-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-مردم" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#مردم"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۸</span> <span>مردم</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-مردم-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های مردم</span> </button> <ul id="toc-مردم-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-گروه‌های_قومی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#گروه‌های_قومی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۸.۱</span> <span>گروه‌های قومی</span> </div> </a> <ul id="toc-گروه‌های_قومی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-زبان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#زبان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۸.۲</span> <span>زبان</span> </div> </a> <ul id="toc-زبان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-مذهب" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#مذهب"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۸.۳</span> <span>مذهب</span> </div> </a> <ul id="toc-مذهب-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-برگی_از_نامداران_و_افتخارات_استان_ایلام" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#برگی_از_نامداران_و_افتخارات_استان_ایلام"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۹</span> <span>برگی از نامداران و افتخارات استان ایلام</span> </div> </a> <ul id="toc-برگی_از_نامداران_و_افتخارات_استان_ایلام-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-جمعیت" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#جمعیت"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۰</span> <span>جمعیت</span> </div> </a> <ul id="toc-جمعیت-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-آثار_تاریخی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#آثار_تاریخی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۱</span> <span>آثار تاریخی</span> </div> </a> <ul id="toc-آثار_تاریخی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-موقعیت_اقتصادی_و_اجتماعی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#موقعیت_اقتصادی_و_اجتماعی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۲</span> <span>موقعیت اقتصادی و اجتماعی</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-موقعیت_اقتصادی_و_اجتماعی-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های موقعیت اقتصادی و اجتماعی</span> </button> <ul id="toc-موقعیت_اقتصادی_و_اجتماعی-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-صنعت" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#صنعت"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۲.۱</span> <span>صنعت</span> </div> </a> <ul id="toc-صنعت-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-فقر" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#فقر"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۲.۲</span> <span>فقر</span> </div> </a> <ul id="toc-فقر-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-گردشگری" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#گردشگری"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۳</span> <span>گردشگری</span> </div> </a> <ul id="toc-گردشگری-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-سوغاتی‌ها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#سوغاتی‌ها"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۴</span> <span>سوغاتی‌ها</span> </div> </a> <ul id="toc-سوغاتی‌ها-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-امکانات_روستایی_استان_ایلام" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#امکانات_روستایی_استان_ایلام"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۵</span> <span>امکانات روستایی استان ایلام</span> </div> </a> <ul id="toc-امکانات_روستایی_استان_ایلام-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-جستارهای_وابسته" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#جستارهای_وابسته"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۶</span> <span>جستارهای وابسته</span> </div> </a> <ul id="toc-جستارهای_وابسته-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پانویس" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#پانویس"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۷</span> <span>پانویس</span> </div> </a> <ul id="toc-پانویس-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-منابع" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#منابع"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۸</span> <span>منابع</span> </div> </a> <ul id="toc-منابع-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پیوند_به_بیرون" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#پیوند_به_بیرون"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۹</span> <span>پیوند به بیرون</span> </div> </a> <ul id="toc-پیوند_به_بیرون-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="فهرست" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر وضعیت فهرست محتویات" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">تغییر وضعیت فهرست محتویات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">استان ایلام</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="به مقاله‌ای به یک زبان دیگر بروید. به ۸۰ زبان در دسترس است." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-80" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">۸۰ زبان</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%8A%D9%84%D8%A7%D9%85_(%D9%85%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D8%A9)" title="عيلام (محافظة)–عربی" lang="ar" hreflang="ar" data-title="عيلام (محافظة)" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="عربی" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%8A%D9%84%D8%A7%D9%85_(%D9%85%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87)" title="ايلام (محافظه)–عربی مصری" lang="arz" hreflang="arz" data-title="ايلام (محافظه)" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="عربی مصری" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Provincia_d%27Ilam" title="Provincia d'Ilam–آستوری" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Provincia d'Ilam" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="آستوری" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BB%D0%B0%D0%BC_(%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD)" title="Илам (остан)–آواری" lang="av" hreflang="av" data-title="Илам (остан)" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="آواری" class="interlanguage-link-target"><span>Авар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/%C4%B0lam_ostan%C4%B1" title="İlam ostanı–ترکی آذربایجانی" lang="az" hreflang="az" data-title="İlam ostanı" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ترکی آذربایجانی" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ایلام اوستانی–South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="ایلام اوستانی" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%86%D0%BB%D0%B0%D0%BC_(%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD)" title="Ілам (астан)–بلاروسی (دستورخط کلاسیک)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Ілам (астан)" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="بلاروسی (دستورخط کلاسیک)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BB%D0%B0%D0%BC_(%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD)" title="Илам (остан)–بلغاری" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Илам (остан)" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="بلغاری" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%87%E0%A6%B2%E0%A6%AE_%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A6%E0%A7%87%E0%A6%B6" title="ইলম প্রদেশ–بنگالی" lang="bn" hreflang="bn" data-title="ইলম প্রদেশ" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="بنگالی" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Prov%C3%ADncia_d%27Ilam" title="Província d'Ilam–کاتالان" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Província d'Ilam" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="کاتالان" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BB%D0%B0%D0%BC_(%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD)" title="Илам (остан)–چچنی" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Илам (остан)" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="چچنی" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Il%C4%81m" title="Ilām–سبویی" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Ilām" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="سبویی" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DB%8E%D8%B2%DA%AF%D8%A7%DB%8C_%D8%A6%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" title="پارێزگای ئیلام–کردی مرکزی" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="پارێزگای ئیلام" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="کردی مرکزی" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/%C4%B0lam_ostan%C4%B1" title="İlam ostanı–ترکی کریمه" lang="crh" hreflang="crh" data-title="İlam ostanı" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="ترکی کریمه" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dl%C3%A1m" title="Ílám–چکی" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Ílám" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="چکی" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Ilam_(provins)" title="Ilam (provins)–دانمارکی" lang="da" hreflang="da" data-title="Ilam (provins)" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="دانمارکی" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Ilam_(Provinz)" title="Ilam (Provinz)–آلمانی" lang="de" hreflang="de" data-title="Ilam (Provinz)" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="آلمانی" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/%C4%B0lam_(eyalet)" title="İlam (eyalet)–Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="İlam (eyalet)" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Ilam_province" title="Ilam province–انگلیسی" lang="en" hreflang="en" data-title="Ilam province" data-language-autonym="English" data-language-local-name="انگلیسی" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Provinco_Ilamo" title="Provinco Ilamo–اسپرانتو" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Provinco Ilamo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="اسپرانتو" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Provincia_de_Ilam" title="Provincia de Ilam–اسپانیایی" lang="es" hreflang="es" data-title="Provincia de Ilam" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="اسپانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/%C4%AAl%C4%81mi_provints" title="Īlāmi provints–استونیایی" lang="et" hreflang="et" data-title="Īlāmi provints" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="استونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Ilam_(probintzia)" title="Ilam (probintzia)–باسکی" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Ilam (probintzia)" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="باسکی" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Il%C4%81m_(provinssi)" title="Ilām (provinssi)–فنلاندی" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Ilām (provinssi)" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="فنلاندی" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Province_d%27Ilam" title="Province d'Ilam–فرانسوی" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Province d'Ilam" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="فرانسوی" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-glk mw-list-item"><a href="https://glk.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%8A%D9%84%D8%A7%D9%85_%D9%9A_%D8%A7%DB%8A%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ايلام ٚ اۊستان–گیلکی" lang="glk" hreflang="glk" data-title="ايلام ٚ اۊستان" data-language-autonym="گیلکی" data-language-local-name="گیلکی" class="interlanguage-link-target"><span>گیلکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Ilam-s%C3%A9n" title="Ilam-sén–Hakka Chinese" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Ilam-sén" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%99%D7%9C%D7%90%D7%9D" title="אילאם–عبری" lang="he" hreflang="he" data-title="אילאם" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="عبری" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%88%E0%A4%B2%E0%A4%BE%E0%A4%AE_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%A4" title="ईलाम प्रांत–هندی" lang="hi" hreflang="hi" data-title="ईलाम प्रांत" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="هندی" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Ilamska_pokrajina" title="Ilamska pokrajina–کروات" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Ilamska pokrajina" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="کروات" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Il%C3%A1m_tartom%C3%A1ny" title="Ilám tartomány–مجاری" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Ilám tartomány" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="مجاری" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BB%D5%AC%D5%A1%D5%B4%D5%AB_%D5%B6%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%A3" title="Իլամի նահանգ–ارمنی" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Իլամի նահանգ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ارمنی" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Provinsi_Ilam" title="Provinsi Ilam–اندونزیایی" lang="id" hreflang="id" data-title="Provinsi Ilam" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="اندونزیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Provincia_di_Ilam" title="Provincia di Ilam–ایتالیایی" lang="it" hreflang="it" data-title="Provincia di Ilam" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ایتالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A4%E3%83%BC%E3%83%A9%E3%83%BC%E3%83%A0%E5%B7%9E" title="イーラーム州–ژاپنی" lang="ja" hreflang="ja" data-title="イーラーム州" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ژاپنی" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98" title="ილამის ოსტანი–گرجی" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ილამის ოსტანი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="گرجی" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%9D%BC%EB%9E%8C%EC%A3%BC" title="일람주–کره‌ای" lang="ko" hreflang="ko" data-title="일람주" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="کره‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/%C3%8Elam_(par%C3%AAzgeh)" title="Îlam (parêzgeh)–کردی" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Îlam (parêzgeh)" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="کردی" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Elam_(provincia)" title="Elam (provincia)–لاتین" lang="la" hreflang="la" data-title="Elam (provincia)" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="لاتین" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Ilamo_provincija" title="Ilamo provincija–لیتوانیایی" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Ilamo provincija" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="لیتوانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/%C4%AAl%C4%81mas_ost%C4%81ns" title="Īlāmas ostāns–لتونیایی" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Īlāmas ostāns" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="لتونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Faritanin%27_i_Ilam" title="Faritanin' i Ilam–مالاگاسی" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Faritanin' i Ilam" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="مالاگاسی" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mi mw-list-item"><a href="https://mi.wikipedia.org/wiki/Irama_Porowini" title="Irama Porowini–مائوری" lang="mi" hreflang="mi" data-title="Irama Porowini" data-language-autonym="Māori" data-language-local-name="مائوری" class="interlanguage-link-target"><span>Māori</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BB%D0%B0%D0%BC_(%D0%BF%D0%BE%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D0%B0)" title="Илам (покраина)–مقدونی" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Илам (покраина)" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="مقدونی" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%87%E0%B4%B2%E0%B4%BE%E0%B4%82_%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%B6%E0%B5%8D%E0%B4%AF" title="ഇലാം പ്രവിശ്യ–مالایالامی" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ഇലാം പ്രവിശ്യ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="مالایالامی" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%B2%E0%A4%BE%E0%A4%AE_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%A4" title="इलाम प्रांत–مراتی" lang="mr" hreflang="mr" data-title="इलाम प्रांत" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="مراتی" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Ilam" title="Ilam–مالایی" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Ilam" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="مالایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ایلام اوستان–مازندرانی" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="ایلام اوستان" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="مازندرانی" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%B2%E0%A4%BE%E0%A4%AE_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A4" title="इलाम प्रान्त–نواریایی" lang="new" hreflang="new" data-title="इलाम प्रान्त" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="نواریایی" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Ilam_(provincie)" title="Ilam (provincie)–هلندی" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Ilam (provincie)" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="هلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Ilam-provinsen" title="Ilam-provinsen–نروژی نی‌نُشک" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Ilam-provinsen" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="نروژی نی‌نُشک" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Ilam_(provins)" title="Ilam (provins)–نروژی بوک‌مُل" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Ilam (provins)" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="نروژی بوک‌مُل" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BB%D0%B0%D0%BC_(%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD)" title="Илам (остан)–آسی" lang="os" hreflang="os" data-title="Илам (остан)" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="آسی" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Ilam_(ostan)" title="Ilam (ostan)–لهستانی" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Ilam (ostan)" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="لهستانی" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B5%D9%88%D8%A8%DB%81_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" title="صوبہ ایلام–پنجابی" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="صوبہ ایلام" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="پنجابی" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%8A%D9%84%D8%A7%D9%85_%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%8A%D8%AA" title="ايلام ولايت–پشتو" lang="ps" hreflang="ps" data-title="ايلام ولايت" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="پشتو" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Il%C3%A3o_(prov%C3%ADncia)" title="Ilão (província)–پرتغالی" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Ilão (província)" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="پرتغالی" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Provincia_%C4%AAl%C4%81m" title="Provincia Īlām–رومانیایی" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Provincia Īlām" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="رومانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BB%D0%B0%D0%BC_(%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD)" title="Илам (остан)–روسی" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Илам (остан)" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="روسی" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Ilam_Province" title="Ilam Province–اسکاتلندی" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Ilam Province" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="اسکاتلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Ilamska_pokrajina" title="Ilamska pokrajina–صرب و کرواتی" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Ilamska pokrajina" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="صرب و کرواتی" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Ilam_province" title="Ilam province–انگلیسی ساده" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Ilam province" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="انگلیسی ساده" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%98%D0%B8%D0%BD%D0%B0_%D0%98%D0%BB%D0%B0%D0%BC" title="Покрајина Илам–صربی" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Покрајина Илам" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="صربی" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Ilam_(provins)" title="Ilam (provins)–سوئدی" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Ilam (provins)" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="سوئدی" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%88%E0%AE%B2%E0%AE%BE%E0%AE%AE%E0%AF%8D_%E0%AE%AE%E0%AE%BE%E0%AE%95%E0%AE%BE%E0%AE%A3%E0%AE%AE%E0%AF%8D" title="ஈலாம் மாகாணம்–تامیلی" lang="ta" hreflang="ta" data-title="ஈலாம் மாகாணம்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="تامیلی" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%B8_%D0%AD%D0%BB%D0%BE%D0%BC" title="Устони Элом–تاجیکی" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Устони Элом" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="تاجیکی" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%AD%E0%B8%B5%E0%B8%A5%E0%B8%AD%E0%B8%A1" title="จังหวัดอีลอม–تایلندی" lang="th" hreflang="th" data-title="จังหวัดอีลอม" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="تایلندی" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl badge-Q70894304 mw-list-item" title=""><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Lalawigan_ng_Il%C4%81m" title="Lalawigan ng Ilām–تاگالوگی" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Lalawigan ng Ilām" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="تاگالوگی" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0lam_(eyalet)" title="İlam (eyalet)–ترکی استانبولی" lang="tr" hreflang="tr" data-title="İlam (eyalet)" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ترکی استانبولی" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BB%D0%B0%D0%BC_(%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD)" title="Илам (устан)–تاتاری" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Илам (устан)" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="تاتاری" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%D9%89%D9%84%D8%A7%D9%85_%DB%8B%D9%89%D9%84%D8%A7%D9%8A%D9%89%D8%AA%D9%89" title="ئىلام ۋىلايىتى–اویغوری" lang="ug" hreflang="ug" data-title="ئىلام ۋىلايىتى" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="اویغوری" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%86%D0%BB%D0%B0%D0%BC_(%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD)" title="Ілам (остан)–اوکراینی" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Ілам (остан)" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="اوکراینی" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B5%D9%88%D8%A8%DB%81_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" title="صوبہ ایلام–اردو" lang="ur" hreflang="ur" data-title="صوبہ ایلام" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="اردو" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Ilom_ustoni" title="Ilom ustoni–ازبکی" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Ilom ustoni" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ازبکی" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Ilam_(t%E1%BB%89nh)" title="Ilam (tỉnh)–ویتنامی" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Ilam (tỉnh)" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ویتنامی" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/%C4%AAl%C4%81m_(lalawigan)" title="Īlām (lalawigan)–وارایی" lang="war" hreflang="war" data-title="Īlām (lalawigan)" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="وارایی" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E4%BC%8A%E6%8B%89%E5%A7%86%E7%9C%81" title="伊拉姆省–وو" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="伊拉姆省" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="وو" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%BC%8A%E6%8B%89%E5%A7%86%E7%9C%81" title="伊拉姆省–چینی" lang="zh" hreflang="zh" data-title="伊拉姆省" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="چینی" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Ilam_S%C3%A9ng" title="Ilam Séng–مین نان" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Ilam Séng" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="مین نان" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E4%BC%8A%E6%8B%89%E5%A7%86%E7%9C%81" title="伊拉姆省–کانتونی" lang="yue" hreflang="yue" data-title="伊拉姆省" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="کانتونی" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q170570#sitelinks-wikipedia" title="ویرایش پیوندهای بین‌زبانی" class="wbc-editpage">ویرایش پیوندها</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="فضاهای نام"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" title="دیدن صفحهٔ محتویات [c]" accesskey="c"><span>مقاله</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" rel="discussion" title="گفتگو پیرامون محتوای صفحه [t]" accesskey="t"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر گونهٔ زبان" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">فارسی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="بازدیدها"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&stable=1"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-current" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&stable=0&redirect=no" title="نمایش این صفحه همراه با تغییرات در حال انتظار [v]" accesskey="v"><span>پیش‌نویس تغییرات</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="//fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&action=history" title="نسخه‌های پیشین این صفحه [h]" accesskey="h"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارها" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ابزارها</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ابزارها</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="گزینه‌های بیشتر" > <div class="vector-menu-heading"> عمل‌ها </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&stable=1"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-more-current" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&stable=0&redirect=no"><span>پیش‌نویس تغییرات</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="//fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&action=history"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> عمومی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" title="فهرست همهٔ صفحه‌هایی که به این صفحه پیوند می‌دهند [j]" accesskey="j"><span>پیوندها به این صفحه</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" rel="nofollow" title="تغییرات اخیر صفحه‌هایی که این صفحه به آن‌ها پیوند دارد [k]" accesskey="k"><span>تغییرات مرتبط</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/ویکی‌پدیا:بارگذاری" title="بارگذاری تصاویر و پرونده‌های دیگر [u]" accesskey="u"><span>بارگذاری پرونده</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87" title="فهرستی از همهٔ صفحه‌های ویژه [q]" accesskey="q"><span>صفحه‌های ویژه</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&oldid=38767639" title="پیوند پایدار به این نسخه از این صفحه"><span>پیوند پایدار</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&action=info" title="اطلاعات بیشتر دربارهٔ این صفحه"><span>اطلاعات صفحه</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF&page=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&id=38767639&wpFormIdentifier=titleform" title="اطلاعات در خصوص چگونگی یادکرد این صفحه"><span>یادکرد این صفحه</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25A7%25D8%25B3%25D8%25AA%25D8%25A7%25D9%2586_%25D8%25A7%25DB%258C%25D9%2584%25D8%25A7%25D9%2585"><span>دریافت نشانی کوتاه‌شده</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25A7%25D8%25B3%25D8%25AA%25D8%25A7%25D9%2586_%25D8%25A7%25DB%258C%25D9%2584%25D8%25A7%25D9%2585"><span>بارگیری کد QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> نسخه‌برداری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8&bookcmd=render_article&arttitle=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&returnto=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&oldid=40652788&writer=rl"><span>بارگیری به‌صورت PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&printable=yes" title="نسخهٔ قابل چاپ این صفحه [p]" accesskey="p"><span>نسخهٔ قابل چاپ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> در پروژه‌های دیگر </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Ilam_Province" hreflang="en"><span>ویکی‌انبار</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikivoyage mw-list-item"><a href="https://fa.wikivoyage.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" hreflang="fa"><span>ویکی‌سفر</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q170570" title="پیوند به آیتم متصل‌شدۀ مخزن داده‌ها [g]" accesskey="g"><span>آیتم ویکی‌داده</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ظاهر</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">نهفتن</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-coordinates" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span style="font-size: small;"><span id="coordinates"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AA_%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="دستگاه مختصات جغرافیایی">مختصات</a>: <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r32230166">.mw-parser-output .geo-default,.mw-parser-output .geo-dms,.mw-parser-output .geo-dec{display:inline}.mw-parser-output .geo-nondefault,.mw-parser-output .geo-multi-punct{display:none}.mw-parser-output .longitude,.mw-parser-output .latitude{white-space:nowrap}</style><span class="plainlinks nourlexpansion"><a class="external text" href="//geohack.toolforge.org/geohack.php?language=fa&pagename=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&params=33.6384_N_46.4226_E_region:IR_type:adm1st"><span class="geo-nondefault"><span class="geo-dms" title="نقشه‌ها، عکس‌های هوایی، و دیگر داده‌های این موقعیت"><span class="latitude"><span dir="ltr">۳۳°</span><span dir="ltr">۳۸′</span><span dir="ltr">۱۸″</span>شمالی</span> <span class="longitude"><span dir="ltr">۴۶°</span><span dir="ltr">۲۵′</span><span dir="ltr">۲۱″</span>شرقی</span></span></span><span class="geo-multi-punct"> / </span><span class="geo-default"><span class="geo-dec" title="نقشه‌ها، عکس‌های هوایی، و دیگر داده‌های این موقعیت"><span dir="ltr">۳۳٫۶۳۸۴°</span>شمالی <span dir="ltr">۴۶٫۴۲۲۶°</span>شرقی</span><span style="display:none"> / <span class="geo">33.6384; 46.4226</span></span></span></a></span></span></span></div></div> <div id="mw-indicator-indicator-fr-review-status" class="mw-indicator"><indicator name="fr-review-status" class="mw-fr-review-status-indicator" id="mw-fr-revision-toggle"><span class="cdx-fr-css-icon-review--status--stable"></span><b>بررسی‌شده</b></indicator></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"><div id="mw-fr-revision-messages"><div id="mw-fr-revision-details" class="mw-fr-revision-details-dialog" style="display:none;"><div tabindex="0"></div><div class="cdx-dialog cdx-dialog--horizontal-actions"><header class="cdx-dialog__header cdx-dialog__header--default"><div class="cdx-dialog__header__title-group"><h2 class="cdx-dialog__header__title">وضعیت نسخهٔ صفحه</h2><p class="cdx-dialog__header__subtitle">این یک نسخهٔ بررسی‌شده از صفحه است</p></div><button class="cdx-button cdx-button--action-default cdx-button--weight-quiet
							cdx-button--size-medium cdx-button--icon-only cdx-dialog__header__close-button" aria-label="بستن" onclick="document.getElementById("mw-fr-revision-details").style.display = "none";" type="submit"><span class="cdx-icon cdx-icon--medium
							cdx-fr-css-icon--close"></span></button></header><div class="cdx-dialog__body">این <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%D8%A7%D9%84_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B8%D8%A7%D8%B1" title="ویکی‌پدیا:تغییرات در حال انتظار">نسخهٔ پایداری</a> است که در <i>۱ فوریهٔ ۲۰۲۴</i> <a class="external text" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&type=review&page=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:Badtitle/Message">بررسی شده است</a>. ۲۷۵ <a class="external text" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:Badtitle/Message&oldid=38767639&diff=cur">تغییر در حال انتظار</a> نیازمند بازبینی هستند.</div></div><div tabindex="0"></div></div></div></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="fa" dir="rtl"><p><br /> </p> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r35359648">.mw-parser-output .infobox-subbox{padding:0;border:none;margin:-3px;width:auto;min-width:100%;font-size:100%;clear:none;float:none;background-color:transparent}.mw-parser-output .infobox-3cols-child{margin:auto}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-header,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-subheader,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-above,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-title,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-image,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-full-data,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-below{text-align:center}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40002355">.mw-parser-output .ib-settlement{width:23em;border-collapse:collapse;line-height:1.2em}.mw-parser-output .ib-settlement td,.mw-parser-output .ib-settlement th{border-top:1px solid #a2a9b1;padding:0.4em 0.6em 0.4em 0.6em}.mw-parser-output .ib-settlement .mergedtoprow .infobox-full-data,.mw-parser-output .ib-settlement .mergedtoprow .infobox-header,.mw-parser-output .ib-settlement .mergedtoprow .infobox-data,.mw-parser-output .ib-settlement .mergedtoprow .infobox-label,.mw-parser-output .ib-settlement .mergedtoprow .infobox-below{border-top:1px solid #a2a9b1;padding:0.4em 0.6em 0.2em 0.6em}.mw-parser-output .ib-settlement .mergedrow .infobox-full-data,.mw-parser-output .ib-settlement .mergedrow .infobox-data,.mw-parser-output .ib-settlement .mergedrow .infobox-label{border:0;padding:0 0.6em 0.2em 0.6em}.mw-parser-output .ib-settlement .mergedbottomrow .infobox-full-data,.mw-parser-output .ib-settlement .mergedbottomrow .infobox-data,.mw-parser-output .ib-settlement .mergedbottomrow .infobox-label{border-top:0;border-bottom:1px solid #a2a9b1;padding:0 0.6em 0.4em 0.6em}.mw-parser-output .ib-settlement .maptable{border:0;padding:0}.mw-parser-output .ib-settlement .infobox-header,.mw-parser-output .ib-settlement .infobox-below{text-align:right}.mw-parser-output .ib-settlement .infobox-above{font-size:125%;line-height:1.3em}.mw-parser-output .ib-settlement .infobox-subheader{background-color:#cddeff;font-weight:bold}.mw-parser-output .ib-settlement-native{font-weight:normal;padding-top:0.2em}.mw-parser-output .ib-settlement-other-name{font-size:78%}.mw-parser-output .ib-settlement-official{font-weight:bold}.mw-parser-output .ib-settlement-caption{padding:0.3em 0 0 0}.mw-parser-output .ib-settlement-caption-link{padding:0.2em 0}.mw-parser-output .ib-settlement-nickname{display:inline}.mw-parser-output .ib-settlement-fn{font-weight:normal;display:inline}.mw-parser-output .ib-settlement-website{direction:ltr;text-align:left}</style><table class="infobox ib-settlement vcard"><tbody><tr><th colspan="2" class="infobox-above"><div class="fn org">ایلام</div></th></tr><tr class="mergedrow"><td colspan="2" class="infobox-full-data"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:IranIlam-SVG.svg" class="mw-file-description" title="موقعیت ایلام"><img alt="موقعیت ایلام" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/IranIlam-SVG.svg/250px-IranIlam-SVG.svg.png" decoding="async" width="250" height="223" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/IranIlam-SVG.svg/375px-IranIlam-SVG.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/IranIlam-SVG.svg/500px-IranIlam-SVG.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="1071" /></a></span></td></tr><tr class="mergedtoprow"><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%AE%D8%AA" title="پایتخت">مرکز</a></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" title="ایلام">ایلام</a></td></tr><tr class="mergedtoprow"><th colspan="2" class="infobox-header">حکومت<div class="ib-settlement-fn"></div></th></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"> • نوع</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%AE%D8%AA" title="پایتخت">مرکز</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"> • <a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" title="فهرست استانداران ایلام">استاندار</a></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%A8%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="حسن بهرام‌نیا">حسن بهرام‌نیا</a><sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ‏</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"> • <a href="/wiki/%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%87_%D9%88%D9%84%DB%8C_%D9%81%D9%82%DB%8C%D9%87" title="نماینده ولی فقیه">نماینده ولی فقیه</a></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D9%86%D9%88%D8%B1_%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%85%DB%8C_%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1" class="mw-redirect" title="الله نور کریمی تبار">الله نور کریمی تبار</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"> • <a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3_%D8%AE%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="مجلس خبرگان رهبری">نمایندگان در مجلس خبرگان رهبری</a> ‏</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%BE%D9%86%D8%AC%D9%85_%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3_%D8%AE%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="فهرست نمایندگان دوره پنجم مجلس خبرگان رهبری">۱ نماینده</a></td></tr><tr class="mergedtoprow"><th colspan="2" class="infobox-header">جمعیت<div class="ib-settlement-fn"><span class="nowrap"> </span>(۱۳۹۵)</div></th></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"> • کل</th><td class="infobox-data">۵۵۷۵۹۹ نفر (۱۳۹۰)<sup id="cite_ref-آمار_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-آمار-2"><span class="cite-bracket">[</span>۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ۵۸۰۱۵۸ نفر (۱۳۹۵)<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr class="mergedtoprow"><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87_%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="منطقه زمانی">منطقهٔ زمانی</a></th><td class="infobox-data">+۳:۳۰</td></tr><tr class="mergedtoprow"><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D9%84%D9%81%D9%86" title="پیش‌شماره تلفن">کد منطقه</a></th><td class="infobox-data">۰۸۴</td></tr></tbody></table> <p><b>استان ایلام</b> با مساحت ۲۰٬۱۳۳ کیلومتر مربع، بیست و دومین استان ایران از نظر وسعت به‌شمار می‌رود. مختصات جغرافیایی استان ایلام ۳۳٫۶۳۸۵۳۱°شمالی ۴۶٫۴۲۲۶۴۹° شرقی می‌باشد.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> استان ایلام در جنوب غرب ایران در سلسله جبال <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%B3" title="زاگرس">زاگرس</a> واقع است و از غرب با کشور <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="عراق">عراق</a> از جنوب با استان <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="خوزستان">خوزستان</a>، از شرق با استان <a href="/wiki/%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="لرستان">لرستان</a> و از شمال با <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87" title="استان کرمانشاه">استان کرمانشاه</a> همسایه است و دارای ۴۲۵ کیلومتر مرز مشترک با کشور <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="عراق">عراق</a> است.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> استان ایلام به همراه استان <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D9%88%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="استان خوزستان">خوزستان</a> دارای طولانی‌ترین مرز بین‌المللی با کشور عراق است.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="نام‌گذاری"><span id=".D9.86.D8.A7.D9.85.E2.80.8C.DA.AF.D8.B0.D8.A7.D8.B1.DB.8C"></span>نام‌گذاری</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&section=1" title="ویرایش بخش: نام‌گذاری"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="وجه_تسمیه"><span id=".D9.88.D8.AC.D9.87_.D8.AA.D8.B3.D9.85.DB.8C.D9.87"></span>وجه تسمیه</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&section=2" title="ویرایش بخش: وجه تسمیه"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>بسیاری بر این عقیده اند که ایلام به معنی کوهستان<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> میباشد که اشاره به <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%DA%A9%D8%B1%D8%AF" title="مردم کرد">کردها</a> دارد. در <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%81%D8%AA%D8%AD" class="mw-redirect" title="سوره فتح">سوره فتح</a> آیه ۱۶ <a href="/wiki/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8_%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86" class="mw-redirect" title="کتاب قرآن">کتاب قرآن</a> خداوند از <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF" class="mw-redirect" title="حضرت محمد">محمد</a> میخواهد به سوی قومی جنگجو و پر قدرت بروند. <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%87%D8%B1%DB%8C%D8%B1%D9%87" title="ابوهریره">ابوهریره</a> درباره این آیه میگوید:<i>اینها کردها هستند,کردهایی که روی تپه ها زندگی می کردند و یا از تپه ها بالا می رفتند.</i><sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>۱۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> همچنین ابن عمر(عبدالله پسر عمر) از زبان ابوهریره نقل کرده است که:''<i>شما با قومی جنگ می کنید که کفش هایشان از پوست دامهایشان درست شده است</i>. <span class="error mw-ext-cite-error" lang="fa" dir="rtl">خطای یادکرد: خطای یادکرد: برچسب تمام کنندهٔ </ref> بدون برچسب <ref> (). </span> </p><p>نام این منطقه، پس از حمله <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D9%86%D8%AF%D8%B1_%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%88%D9%86%DB%8C" title="اسکندر مقدونی">اسکندر مقدونی</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D8%B0%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="ماسبذان">ماسبذان</a> و <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%A9%D8%B0%DA%A9" class="mw-redirect" title="مهرگان‌کذک">مهرگان‌کذک</a> بوده‌است.<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>۱۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:0_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-13"><span class="cite-bracket">[</span>۱۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:2_14-0" class="reference"><a href="#cite_note-:2-14"><span class="cite-bracket">[</span>۱۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>۱۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> از قرن سیزدهم قمری<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>۱۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> تا دوره <a href="/wiki/%D8%B1%D8%B6%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D9%87" title="رضاشاه">رضاشاه</a> به این ناحیه <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B4%D8%AA%DA%A9%D9%88%D9%87_(%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87)" class="mw-redirect" title="پشتکوه (منطقه)">پشتکوهِ</a> لرستان می‌گفتند.<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>۱۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> پس از شکست مسلحانه والیان و <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D9%84%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="ایل‌های کورد ایران (صفحه وجود ندارد)">ایلات کرد</a><sup id="cite_ref-:3_18-0" class="reference"><a href="#cite_note-:3-18"><span class="cite-bracket">[</span>۱۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:4_19-0" class="reference"><a href="#cite_note-:4-19"><span class="cite-bracket">[</span>۱۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:5_20-0" class="reference"><a href="#cite_note-:5-20"><span class="cite-bracket">[</span>۲۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:6_21-0" class="reference"><a href="#cite_note-:6-21"><span class="cite-bracket">[</span>۲۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> و <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%84%D8%B1" title="مردم لر">ایلات لر</a> و قدرت یافتن حکومت مرکزی در شهریور ۱۳۰۷ ه‍.ش در زمان پادشاهی رضاشاه به موجب تصویب‌نامهٔ هیئت وزیران و به منظور یادآوری عظمت و شکوه تمدن ایلام باستان، نام روستای حسین‌آباد، به ایلام تغییر یافت و این روستا به عنوان شهر ایلام انتخاب شد.<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>۲۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> منطقه تمدن باستانی ایلام در استان‌های <a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3" class="mw-disambig" title="فارس">فارس</a> و <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="خوزستان">خوزستان</a> امروزی تمرکز داشت اما ظاهراً تصمیم دوران رضاشاه برای نام‌گذاری استان ایلام به این موضوع برمی‌گردد که منطقه پشتکوه نیز در دوره‌هایی بخشی از ناحیه <a href="/wiki/%D8%B9%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="mw-redirect" title="عیلام">ایلام</a> باستان بوده‌است. </p><p>ایلام شکلی نادرست از واژه سامی عیلام به معنای جای بلند و منطقهٔ کوهستانی است.<sup id="cite_ref-autogenerated3_23-0" class="reference"><a href="#cite_note-autogenerated3-23"><span class="cite-bracket">[</span>۲۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>۲۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> که پرهیز از حرف «ع» عربی در این تغییر املا تأثیر داشته‌است. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="تقسیمات_استانی"><span id=".D8.AA.D9.82.D8.B3.DB.8C.D9.85.D8.A7.D8.AA_.D8.A7.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D9.86.DB.8C"></span>تقسیمات استانی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&section=3" title="ویرایش بخش: تقسیمات استانی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div><p> استان ایلام دارای دوازده <a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="شهرستان">شهرستان</a> به این شرح است:</p><div class="div-col columns column-count column-count-۲۲ - جعفرآباد (ایلام )" style="column-count: 22 - جعفرآباد (ایلام ); -moz-column-count: 22 - جعفرآباد (ایلام ); -webkit-column-count: 22 - جعفرآباد (ایلام ); آری"> <ol><li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%86%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%88%D9%84" title="شهرستان چرداول">شهرستان چرداول</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B3%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86" title="شهرستان سیروان">شهرستان سیروان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86" title="شهرستان ایوان">شهرستان ایوان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%84%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="شهرستان ملکشاهی">شهرستان ملکشاهی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="شهرستان مهران">شهرستان مهران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AF%D8%B1%D9%87" title="شهرستان بدره">شهرستان بدره</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" title="شهرستان آبدانان">شهرستان آبدانان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%87%D8%B1" title="شهرستان دره‌شهر">شهرستان دره‌شهر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D9%87%D9%84%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="شهرستان دهلران">شهرستان دهلران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%84%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%86" title="شهرستان هلیلان">شهرستان هلیلان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" title="شهرستان ایلام">شهرستان ایلام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%86%D9%88%D8%A7%D8%B1" title="شهرستان چوار">شهرستان چوار</a></li></ol></div> <p>این شهرها از سال ۱۳۱۶ ه‍.ش در تقسیمات کشوری، ایلام بخشی از استان پنجم یعنی کرمانشاهان گردید. در سال ۱۳۴۳ ه‍.ش محدوده کنونی استان ایلام به عنوان فرمانداری کل شامل شهرستان‌های ایلام، دره‌شهر، دهلران و مهران بخشی از <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87" title="استان کرمانشاه">استان کرمانشاه</a> به تصویب هیئت وزیران رسید. </p><p>در فروردین ۱۳۵۳ ه‍.ش پس از تصویب هیئت وزیران فرمانداری کل ایلام شامل فرمانداری‌های <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" title="ایلام">ایلام</a>، <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%87%D8%B1" title="دره‌شهر">دره‌شهر</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="مهران">مهران</a> و <a href="/wiki/%D8%AF%D9%87%D9%84%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="دهلران">دهلران</a> به استان ایلام تبدیل شد. در سال‌های بعد به ترتیب فرمانداری‌های <a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%86%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%88%D9%84" title="شهرستان چرداول">شیروان و چرداول</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" title="آبدانان">آبدانان</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86" title="ایوان">ایوان</a>، <a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%84%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="شهرستان ملکشاهی">ملکشاهی</a> و سیروان در پیکره سرزمینی استان ایلام ایجاد شدند. </p><p> نقاط شهری استان ایلام عبارت‌اند از: </p><div class="div-col columns column-count column-count-۲" style="column-count: 2; -moz-column-count: 2; -webkit-column-count: 2; آری"> <ol><li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" title="آبدانان">آبدانان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF" class="mw-redirect" title="آسمان آباد">آسمان آباد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D9%88%D8%A7%D8%B2" title="ارکواز">ارکواز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" title="ایلام">ایلام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86" title="ایوان">ایوان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AF%D8%B1%D9%87" title="بدره">بدره</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%87%D9%84%D9%87" title="پهله">پهله</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%AD%DB%8C%D8%AF" class="mw-disambig" title="توحید">توحید</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D9%88%D8%A7%D8%B1" title="چوار">چوار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%87%D8%B1" title="دره‌شهر">دره‌شهر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%87%D9%84%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="دهلران">دهلران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D9%84%D9%87" title="سرابله">سرابله</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD_%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF" class="mw-redirect mw-disambig" title="صالح آباد">صالح آباد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B1" title="لومار">لومار</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B1%D9%85%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="مورموری">مورموری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="موسیان">موسیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="مهران">مهران</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%85%D9%87" class="mw-disambig" title="میمه">میمه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DA%98%DB%8C%D9%86" title="ماژین">ماژین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8%D8%A7%D8%A8" class="mw-disambig" title="شباب">شباب</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D8%A7%D9%88%D9%87" title="بلاوه">بلاوه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF_(%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85)" title="جعفرآباد (ایلام)">جعفرآباد (ایلام)</a></li></ol></div><p>در مهر ماه سال ۱۳۹۱ ه‍.ش <a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%86%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%88%D9%84" title="شهرستان چرداول">شیروان و چرداول</a>، در، <a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="تقسیمات کشوری در ایران">تقسیمات کشوری در ایران</a> به دو <a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="شهرستان">شهرستان</a>، <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86_%D9%88_%DA%86%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%88%D9%84" class="mw-redirect" title="شیروان و چرداول">شیروان و چرداول</a>، به مرکزیت <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D9%84%D9%87" title="سرابله">سرابله</a>، و سیروان به مرکزیت <a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B1" title="لومار">لومار</a>، تقسیم شد و همچنین در تیر ماه سال ۱۳۹۲ با مصوبه هیئت دولت شیروان چرداول رسماً، به نام چرداول تغییر نام یافت و بخش بدره از شهرستان دره شهر جدا گردید و به شهرستان بدره ارتقاء یافت. در دی ماه ۱۳۹۸، <a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%84%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%86" title="شهرستان هلیلان">هلیلان</a> نیز از <a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%86%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%88%D9%84" title="شهرستان چرداول">چرداول</a> انتزاع یافت و مستقل شد.<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>۲۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="اقلیم"><span id=".D8.A7.D9.82.D9.84.DB.8C.D9.85"></span>اقلیم</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&section=4" title="ویرایش بخش: اقلیم"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ایلام در ناحیه‌ای کوهستانی و نیمه‌گرم و نیمه‌مرطوب قرار گرفته‌است. این استان از استان‌های <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84" title="جنگل">جنگلی</a> ایران است. شمال استان دارای اقلیم کوهستانی و زمستان‌هایی سرد است اما در جنوب این استان دشت‌های وسیع وجود دارد با تابستان‌هایی گرم.<sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9" title="ویکی‌پدیا:نیازمند منبع"><span title="این ادعا نیازمند ارجاعات به منابع معتبر است.">نیازمند منبع</span></a></i>]</sup></sup> شاخص گردشگری استان ایلام در طول سال دارای تنوع زیادی است به گونه‌ای که در فصل گرم سال مناطق شمالی استان از نظر اقلیمی دارای وضعیت مطلوب و مناسب است و در فصل سرد سال این روند تغییر می‌یابد و مناطق جنوبی استان در این موقع از سال از شرایط اقلیمی مطلوب برخوردارشده ومناطق شمالی استان شرایط نامناسب اقلیمی را تجربه می‌کند. در مجموع ماه‌های مارس، آوریل، می، اکتبر و نوامبر استان ایلام شرایط مساعدتری برای جذب گردشگر دارد.<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>۲۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><br /> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="جغرافیا"><span id=".D8.AC.D8.BA.D8.B1.D8.A7.D9.81.DB.8C.D8.A7"></span>جغرافیا</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&section=5" title="ویرایش بخش: جغرافیا"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>استان ایلام در غرب ایران قرار دارد و با وسعت ۲۰٬۱۳۳ کیلومتر مربع و ۱٫۲ درصد مساحت، بیست و دومین استان ایران از نظر وسعت محسوب می‌شود.<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>۲۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> این استان به غیر از نواحی جنوب غربی آن، مشتمل بر کوهستان‌های بسیار رفیع و در هم تنیده‌ای است که از چین‌خوردگی‌های متعدد و موازی تشکیل شده‌است. وسعت این کوهستان‌ها در شرق و شمال شرق ایلام چنان بزرگ است که مجالی به ایجاد دشت‌های میان کوهی نداده‌است.<sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%86%DB%8C%D8%AF" class="mw-redirect" title="ویکی‌پدیا:روشن بیان کنید"><span title="متن اطراف این برچسب ممکن است نیازمند روشن‌سازی یا حذف واژگان تخصصی باشد.">نیازمند شفاف‌سازی</span></a></i>]</sup></sup> این رشته‌کوه‌ها عموماً از شمال غربی به سوی جنوب شرقی امتداد یافته‌اند.<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>۲۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ناهمواری‌ها"><span id=".D9.86.D8.A7.D9.87.D9.85.D9.88.D8.A7.D8.B1.DB.8C.E2.80.8C.D9.87.D8.A7"></span>ناهمواری‌ها</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&section=6" title="ویرایش بخش: ناهمواری‌ها"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ناهمواری‌های استان در قسمت‌های شمال و شمال شرقی با دامنه‌های پرشیب و مرتفع و دشت‌های میان‌کوهی کم‌وسعت دیده می‌شود و در قسمت‌های جنوب و جنوب غرب به صورت دشت‌های باز و پهناور است. بیش از هفتاد درصد استان کوهستانی است. چین‌خوردگی‌های استان، موازی، منظم و جنس آن‌ها <a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%DA%AF_%D8%B1%D8%B3%D9%88%D8%A8%DB%8C" title="سنگ رسوبی">رسوبی</a> و بیشتر از نوع <a href="/wiki/%D8%A2%D9%87%DA%A9" title="آهک">آهک</a> و <a href="/wiki/%DA%AF%DA%86" title="گچ">گچ</a> است. در شمال و شمال شرق استان می‌توان کوه‌ای مانشت، سیوان، قلارنگ و <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87_%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C_%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%AC%D9%87" title="منطقه جنگلی قلاجه">کوه قلاجه</a>، لنه و چرمین را نام برد.<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>۲۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="کوه‌ها"><span id=".DA.A9.D9.88.D9.87.E2.80.8C.D9.87.D8.A7"></span>کوه‌ها</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&section=7" title="ویرایش بخش: کوه‌ها"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ol><li>سلسله ارتفاعات <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A8%DB%8C%D8%B1%DA%A9%D9%88%D9%87" title="کبیرکوه">کبیرکوه</a></li> <li>ارتفاعات <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D9%88%D9%87" title="دینارکوه">دینارکوه</a>، اناران، سیاه کوه</li> <li>رشته کوه‌های کم ارتفاع مرزی غرب پشتکوه مشرف بر دشت‌های <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%87%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="بین‌النهرین">بین‌النهرین</a></li> <li>ارتفاعات مانشت کوه و رنو مسلط بر دشت ایوان<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>۳۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ol> <p>کبیرکوه یکی از ارتفاعات مهم پشتکوه با سیطره‌ای عظیم از سمت جنوب به جلگه خوزستان ختم می‌شود. بلندترین قلهٔ آن، «کان صیفی در منطقهٔ ورزرین» نام دارد که ۳٬۰۶۲ متر ارتفاع دارد قسمتی از دامنه‌های کوه مذکور دارای جنگل‌هایی است که غالب درختان آن را <a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D9%88%D8%B7" title="بلوط">بلوط</a> تشکیل می‌دهد. دامنه‌های شرقی کبیرکوه با شیب تند، و در دره‌های ژرف و پرآب به رود سیمره منتهی می‌شود و دامنه‌های غربی آن که مشرف به نواحی مرزی <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران">ایران</a> و <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="عراق">عراق</a> را تشکیل می‌دهند؛ دارای منابع نفتی و ذخایر زیرزمینی فراوان است.<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>۳۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> رشته‌ݥکوه کبیرکوه در محل به نام «کور» یا «کور» معروف است. این رشته‌کوه یکی از بزرگ‌ترین و منظم‌ترین کوه‌های <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%B3" title="زاگرس">زاگرس</a> غربی است. طول این رشته‌کوه در حدود ۱۶۰ کیلومتر و عرض آن بین ۶ الی ۷ کیلومتر است. این کوهستان مانند دیواری عظیم در سراسر منطقهٔ پشتکوه در جهت شمال غرب- جنوب شرق امتداد یافته‌است.<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>۳۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>از دیگر ارتفاعات استان «دینارکوه» بین <a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" title="آبدانان">آبدانان</a> و <a href="/wiki/%D8%AF%D9%87%D9%84%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="دهلران">دهلران</a> واقع شده و به موازات کبیرکوه امتداد یافته‌است و بلندترین نقطهٔ آن ۲٬۶۰۰ کیلومتر از سطح دریا ارتفاع دارد.<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>۳۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> کوه‌های دیگر استان ایلام در شمال و شرق استان عبارتند از: </p><p>رنو و <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%87_%D8%B4%D8%B1%D9%87_%D8%B2%D9%88%D9%84" title="کوه شره زول">شره زول</a> بین <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86_(%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85)" title="ایوان (ایلام)">ایوان</a> و <a href="/wiki/%DA%86%D9%88%D8%A7%D8%B1" title="چوار">چوار</a>، کوه <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9%D9%88%D9%84" title="کوه بانکول">بانکول</a> بین ایوان و چرداول، قلهٔ <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%AA" title="مانشت">مانشت</a> بین ایلام، کارزان و ایوان، کوه‌های بایه، نسار بلالر (بالارِ)، تالوار (تل وال)، سرخ‌گیری (سیورگیری)، ساج گوربی (ساج اَو گِل بیو) در شهرستان ایوان، سیوان کوه بین شیروان و <a href="/wiki/%D8%A8%D8%AF%D8%B1%D9%87" title="بدره">بدره</a>، کوه لِنه و چرمین بین <a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%86%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%88%D9%84" title="شهرستان چرداول">چرداول</a> و رشته‌کوه‌های زردلان و هلیلان و رشته‌کوه مرتفع قلاجه بین استان ایلام و کرمانشاه واقع شده‌است.<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>۳۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>کوه‌های غرب و جنوب غربی استان ایلام عبارتند از: </p><p>کوه‌های کوِلگ، سیاه‌کوه، نخجیرکوه، کوه سرخ، انجیرکوه، تونه کوه، کوه‌های بولی، <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%85%DA%A9" class="mw-redirect" title="میمک">میمک</a>، اناران بی‌وره، پشمین در ملکشاهی، خوشادل در ملکشاهی، بلوطستان (بَلستان)، کوه دنه و کاسه ماس.<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>۳۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>بین <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%B2_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%E2%80%93%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="مرز ایران–عراق">مرز ایران و عراق</a> در استان ایلام رشته‌کوه‌های کم ارتفاع حمرین (همرین) واقع شده‌است که از بهرام‌آباد در <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="مهران">مهران</a> آغاز می‌شود و تا جلگه خوزستان ادامه دارد.<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>۳۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>کوه <a href="/wiki/%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="قلاقیران">قلاقیران</a> واقع در مسیر <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" title="ایلام">ایلام</a> به <a href="/wiki/%DA%86%D9%88%D8%A7%D8%B1" title="چوار">چوار</a> در منطقهٔ جنگلی ششدار قرار دارد که شاعران محلی در اشعار خود از آن به عنوان کوهی نمادین یاد می‌کنند.<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>۳۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="دشت‌های_استان_ایلام"><span id=".D8.AF.D8.B4.D8.AA.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.A7.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D9.86_.D8.A7.DB.8C.D9.84.D8.A7.D9.85"></span>دشت‌های استان ایلام</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&section=8" title="ویرایش بخش: دشت‌های استان ایلام"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>استان ایلام علاوه بر کوهستان‌های مذکور که محل چرای <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B4%D8%A7%DB%8C%D8%B1" class="mw-redirect" title="عشایر">عشایر</a> منطقهٔ استان ایلام و بعضی از استان‌های همجوار هستند دارای دشت‌های وسیع و حاصلخیزی چون <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B4%D8%AA_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3" title="دشت عباس">دشت عباس</a>، دشت موسیان، دشت دهلران، دشت مهران (گرمسیر)، دشت هلیلان و دشت ایوان است که به شکل لوزی واقع شده و دارای خاک حاصلخیزی است. دشت‌های چالاب، محسن‌آباد، امیرآباد، گُلان، صالح‌آباد، آسمان‌آباد و دره‌شهر از دیگر دشت‌های مهم این استان هستند که علاوه بر رونق کشاورزی دارای تپه‌های باستانی بوده و آثار تاریخی زیاد و گورهای قدیمی در این منطقه فراوان یافت می‌شود که بیان‌گر وجود کانون‌ها و اجتماع جوامع بشری در این استان بوده‌است.<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>۳۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="رودخانه‌های_ایلام"><span id=".D8.B1.D9.88.D8.AF.D8.AE.D8.A7.D9.86.D9.87.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.A7.DB.8C.D9.84.D8.A7.D9.85"></span>رودخانه‌های ایلام</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&section=9" title="ویرایش بخش: رودخانه‌های ایلام"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>به علت کوهستانی بودن استان ایلام و ریزش‌های مناسب برف و باران، رودخانه‌های کوچک و بزرگی در این ناحیه جریان دارند که منبعی برای آبیاری زمین‌های زراعی و سدسازی و آب آشامیدنی استان هستند. بیشتر آن‌ها از کبیرکوه سرچشمه می‌گیرند که دو دسته‌اند: </p><p>۱- رودخانه‌هایی که از رشته‌کوه <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A8%DB%8C%D8%B1%DA%A9%D9%88%D9%87" title="کبیرکوه">کبیرکوه</a> و دیگر ارتفاعات این استان سرچشمه می‌گیرند و به سوی خاک <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="عراق">عراق</a> در غرب استان در جریان هستند که علاوه بر آبیاری زمین‌های کشاورزان منطقه، وارد مرز عراق شده و اراضی <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%AF%D9%84%DB%8C%D8%8C_%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82" class="mw-redirect" title="مندلی، عراق">مندلی</a> و <a href="/wiki/%D8%A8%D8%AF%D8%B1%D9%87_(%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82)" title="بدره (عراق)">بدره</a> و <a href="/wiki/%D8%B2%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B7%DB%8C%D9%87" title="زرباطیه">زرباطیه</a> و <a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87" title="عماره">عماره</a> در عراق را آبیاری می‌سازند. مسدود کردن آب این رودخانه‌ها در دوران <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="ایران قاجاری">قاجارها</a> و <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D9%87%D9%84%D9%88%DB%8C" title="دودمان پهلوی">پهلوی</a> و جلوگیری از جاری شدن آن‌ها به خاک <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="امپراتوری عثمانی">امپراتوری عثمانی</a> و عراق امروزی، باعث تنش‌ها و زد و خوردهایی بین بومیان محلی با عثمانیان و عراقی‌ها شده بود که در نهایت موجب دخالت دولت‌های طرفین در ماجرا گردیده‌است.<sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">[</span>۳۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>مهم‌ترین رودهایی که از ارتفاعات ایلام سرچشمه می‌گیرند و به سوی خاک عراق جریان دارند عبارتند از رودخانه «گنگیر» (Gangir) که از محلی به نام سراب ایوان و از کوه‌های شره زول و مانشت سرچشمه می‌گیرد و پس از پیوستن شعبات فرعی، دشت ایوان را آبیاری می‌سازد و با پیچ و خم‌های زیاد و زیبایی خاصی به طرف <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B1" title="سومار">سومار</a> جریان می‌یابد و آن گاه وارد خاک عراق شده و به شهر <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%AF%D9%84%DB%8C%D8%8C_%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82" class="mw-redirect" title="مندلی، عراق">مندلی</a> عراق وارد می‌شود.<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">[</span>۴۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> فریا استارک در کتاب خود از ماهی‌های درشت اندام این رودخانه یاد کرده‌است.<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">[</span>۴۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>یکی دیگر از رودخانه‌های این حوزه رود «کنجان چم» است که از ارتفاعات کبیرکوه سرچشمه می‌گیرد و پس از عبور از امیرآباد و مهران، وارد خاک عراق می‌شود. رودخانه» چنگوله» از ارتفاعات کبیرکوه سرچشمه می‌گیرد و پس از آبیاری اراضی مسیر خود، وارد خاک عراق شده و منطقهٔ «باع شاهی» عراق را در بر می‌گیرد. رودهای دیگر چون «دویریچ» و رودخانهٔ «میمه» و «چیغاب» و «گدارخوش» پس از مشروب ساختن اراضی کشاورزی در مسیر خود، وارد خاک عراق می‌شوند.<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>۴۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>۲- رودخانه‌های <a href="/wiki/%D8%AD%D9%88%D8%B6%D9%87_%D8%A2%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%B2_%D8%B1%D9%88%D8%AF%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%DA%A9%D8%B1%D8%AE%D9%87" title="حوضه آبریز رودخانه کرخه">حوضه آبریز رودخانه کرخه</a> که از ارتفاعات شرق و شمال شرق کبیرکوه سرچشمه گرفته و به سوی شمال و شرق کبیرکوه در جریان هستند، و این رودخانه‌ها اکثراً پس از طی مسافت کوتاهی وارد رودخانهٔ پرآب «<a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%B1%D9%87" title="سیمره">سیمره</a>» [صیمره] در شرق کبیرکوه و شرق استان ایلام می‌شوند. </p><p>رودخانه‌هایی که از کبیرکوه و سایر کوه‌های شرق و شمال شرقی ایلام سرچشمه می‌گیرند و شعبات اصلی رودخانه سیمره در ایلام را تشکیل می‌دهند عبارتند از: رودهای «چزمان»، «چناره»، «شیروان و چرداول» آب «شیخ مکان»، «رود سیکان»، «آب زنگوان».<sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite-bracket">[</span>۴۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>مهم‌ترین و پر اّب‌ترین رودخانهٔ ایلام، <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%B1%D9%87" title="سیمره">سیمره</a> است که اسم قدیم آن «اوکنو» یا «اوقنو» و نزد یونانیان «کواسپس» یا خئوپس بوده که سرچشمهٔ این رودخانه دامنه‌های غربی کوه <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%86%D8%AF" title="الوند">الوند</a> در <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%85%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="استان همدان">استان همدان</a> و منطقهٔ <a href="/wiki/%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%AF" title="نهاوند">نهاوند</a> است که با نام «گاماسپ» و پس از عبور از <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%88%D8%B1" title="کنگاور">کنگاور</a>، <a href="/wiki/%D8%B5%D8%AD%D9%86%D9%87" class="mw-disambig" title="صحنه">صحنه</a> و <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86" class="mw-disambig" title="بیستون">بیستون</a> به <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87" title="کرمانشاه">کرمانشاه</a> می‌رسد و در آن‌جا با دریافت شعبه <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D9%82%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D9%88_(%DA%A9%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87)" title="رود قره‌سو (کرمانشاه)">قره‌سو</a> در شمال شرقی ایلام وارد استان می‌شود و پس از عبور از شرق ایلام با نام «سیمره» با جهتی شمال شرقی، به جنوب غربی مرز استان ایلام و <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="استان لرستان">استان لرستان</a> را تشکیل می‌دهد و در منطقهٔ «<a href="/wiki/%D9%BE%D9%84%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1" title="پلدختر">پلدختر</a>» با دریافت شعبه مهم «<a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AF_%DA%A9%D8%B4%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="رود کشکان">کشکان</a>» وارد <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D9%88%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="استان خوزستان">استان خوزستان</a> می‌شود و از آن پس «<a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AE%D9%87" title="کرخه">کرخه</a>» نام می‌گیرد.<sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite-bracket">[</span>۴۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> به‌طور کلی ۱۳ رودخانه با ظرفیت ۱٫۸ میلیارد متر مکعب آب در سال در حوزهٔ جغرافیایی استان ایلام وجود دارد.<sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span class="cite-bracket">[</span>۴۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="آبشارها"><span id=".D8.A2.D8.A8.D8.B4.D8.A7.D8.B1.D9.87.D8.A7"></span>آبشارها</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&section=10" title="ویرایش بخش: آبشارها"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r35841839">.mw-parser-output .hatnote{font-style:italic}.mw-parser-output div.hatnote{padding-right:1.6em;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .hatnote i{font-style:normal}.mw-parser-output .hatnote+link+.hatnote{margin-top:-0.5em}</style><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" title="آبشارهای استان ایلام">آبشارهای استان ایلام</a></div> <p>دراستان ایلام تعداد محدودی آبشار وجود دارد که هر کدام فضای طبیعی دلنشینی را ایجاد کرده‌اند؛ که با وجود محدودیت و سختی دسترسی به آن‌ها جاذب جمعیت هستند. ازجمله این آبشارها می‌توان به آبشار هفت آسیاب و ماربره در <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%87%D8%B1" title="دره‌شهر">دره‌شهر</a> اشاره نمود. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="پوشش_گیاهی"><span id=".D9.BE.D9.88.D8.B4.D8.B4_.DA.AF.DB.8C.D8.A7.D9.87.DB.8C"></span>پوشش گیاهی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&section=11" title="ویرایش بخش: پوشش گیاهی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ایلام به واسطه قرار گرفتن در دامنه‌های غربی رشته‌کوه <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%B3" title="زاگرس">زاگرس</a> از لحاظ پوشش گیاهی، تحت تأثیر آب و هوای منطقه و میزان ریزش‌های جوی قرار دارد و بدین سبب در مناطق کوهستانی و ارتفاعات شمال، شمال غربی، شمال شرقی و نواحی کبیرکوه دارای پوشش گیاهی مناسبی است. این جنگل‌ها عمدتاً جزو جنگل‌های مناطق خشک و نیمه خشک رشته کوه زاگرس است. وسعت جنگل‌های ایلام حدود ۵۰۰ هزار هکتار برآورد می‌شود. این جنگل‌ها از گونه‌های مختلف شامل: درختان <a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D9%88%D8%B7" title="بلوط">بلوط</a> - که بیشترین پوشش گیاهی را در استان تشکیل می‌دهد -، <a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%87" title="بنه">بنه</a> یا پسته کوهی، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AC%DB%8C%D8%B1_%DA%A9%D9%88%D9%87%DB%8C" title="انجیر کوهی">انجیر کوهی</a>، گیلاس وحشی [بِلالیوک]، <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A7%D9%84%D8%B2%D8%A7%D9%84%DA%A9_(%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D9%87)" title="زالزالک (سرده)">زالزالک</a> و … تشکیل شده‌است. جنگل‌ها و مراتع استان به دلیل جلوگیری از فرسایش، جذب رطوبت، تأمین نیازهای سوختی، ایجاد تعادل در طبیعت، ایجاد مکانی مناسب برای تعادل وحوش و نیز استفاده‌های دارویی، صنعتی و خوراکی و مسائل زیست‌محیطی استعداد فراوانی دارند.<sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">[</span>۴۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>مراتع استان ایلام یک میلیون و ۱۶۴ هزار هکتار است که نیمی از مراتع استان از نظر پوشش گیاهی فقیر و نیم دیگر متوسط و غنی هستند.<sup id="cite_ref-47" class="reference"><a href="#cite_note-47"><span class="cite-bracket">[</span>۴۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><b>موقعیت:</b> </p> <table class="navbox" style="margin:auto; font-size:95%; text-align:center; width: 80%;"> <tbody><tr> <td width="5%" style="text-align: center; !important" rowspan="5"><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Compass_rose_pale.svg/50px-Compass_rose_pale.svg.png" decoding="async" width="50" height="50" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Compass_rose_pale.svg/75px-Compass_rose_pale.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Compass_rose_pale.svg/100px-Compass_rose_pale.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></span></span> </td> <td width="30%" style="text-align: center; !important"> </td> <td width="30%" style="text-align: center; !important"><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87" title="کرمانشاه">کرمانشاه</a> </td> <td width="30%" style="text-align: center; !important"> </td> <td width="5%" style="text-align: center; !important" rowspan="5"><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Compass_rose_pale.svg/50px-Compass_rose_pale.svg.png" decoding="async" width="50" height="50" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Compass_rose_pale.svg/75px-Compass_rose_pale.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Compass_rose_pale.svg/100px-Compass_rose_pale.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></span></span> </td></tr> <tr> <td width="30%" style="text-align: center; !important" rowspan="3"><a href="/wiki/%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="لرستان">لرستان</a> </td> <td width="30%" style="text-align: center; !important"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File"><span title="شمال"><img alt="شمال" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/North.svg/17px-North.svg.png" decoding="async" width="17" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/North.svg/26px-North.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/North.svg/34px-North.svg.png 2x" data-file-width="17" data-file-height="17" /></span></span> </td> <td width="30%" style="text-align: center; !important" rowspan="3"><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="عراق">عراق</a> </td></tr> <tr> <td width="30%" style="text-align: center; !important" nowrap="nowrap"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File"><span title="شرق"><img alt="شرق" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Boxed_East_arrow.svg/17px-Boxed_East_arrow.svg.png" decoding="async" width="17" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Boxed_East_arrow.svg/26px-Boxed_East_arrow.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Boxed_East_arrow.svg/34px-Boxed_East_arrow.svg.png 2x" data-file-width="17" data-file-height="17" /></span></span>   <b>ایلام</b>    <span class="mw-default-size" typeof="mw:File"><span title="غرب"><img alt="غرب" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/West.svg/17px-West.svg.png" decoding="async" width="17" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/West.svg/26px-West.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/West.svg/34px-West.svg.png 2x" data-file-width="17" data-file-height="17" /></span></span> </td></tr> <tr> <td width="30%" style="text-align: center; !important"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File"><span title="جنوب"><img alt="جنوب" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/South.svg/17px-South.svg.png" decoding="async" width="17" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/South.svg/26px-South.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/South.svg/34px-South.svg.png 2x" data-file-width="17" data-file-height="17" /></span></span> </td></tr> <tr> <td width="30%" style="text-align: center; !important"> </td> <td width="30%" style="text-align: center; !important"><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="خوزستان">خوزستان</a> </td> <td width="30%" style="text-align: center; !important"> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="منابع_زیرزمینی_استان"><span id=".D9.85.D9.86.D8.A7.D8.A8.D8.B9_.D8.B2.DB.8C.D8.B1.D8.B2.D9.85.DB.8C.D9.86.DB.8C_.D8.A7.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D9.86"></span>منابع زیرزمینی استان</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&section=12" title="ویرایش بخش: منابع زیرزمینی استان"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>بیش از نود درصد منابع نفتی و گاز غرب کشور و یازده درصد منابع شناخته شده نفت و گاز ایران در استان ایلام قرار دارد.<sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite-bracket">[</span>۴۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> همچنین این استان در جایگاه دوم منابع نفت و جایگاه سوم منابع گاز کشور است.<sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49"><span class="cite-bracket">[</span>۴۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="تاریخ"><span id=".D8.AA.D8.A7.D8.B1.DB.8C.D8.AE"></span>تاریخ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&section=13" title="ویرایش بخش: تاریخ"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="پیش_از_اسلام"><span id=".D9.BE.DB.8C.D8.B4_.D8.A7.D8.B2_.D8.A7.D8.B3.D9.84.D8.A7.D9.85"></span>پیش از اسلام</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&section=14" title="ویرایش بخش: پیش از اسلام"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>این سرزمین، بنا به اسناد تاریخی فراوان، بخشی از کشور <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85_(%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86)" class="mw-redirect" title="ایلام (تمدن)">عیلام</a> باستان بوده که در ۶۴۰ سال پیش از میلاد به دست <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%A7%D9%84" title="آشوربانی‌پال">آشوربانی‌پال</a> تصرف شد. در کتیبه‌های بابلی، عیلام را «آلامتو" یا "آلام"خوانده‌اند؛ که به قولی به معنای کوهستان یا "کشور طلوع خورشید» است. بر طبق جدیدترین نظریه از دکتر والتر هینتس، استان ایلام کنونی یکی از مهم‌ترین بخش‌های امپراتوری ایلام بوده‌است. این منطقه به لحاظ موقعیت جغرافیایی و کوهستانی بودن بر سرزمین بین‌النهرین مسلط بوده‌است و فاتحان و مهاجمان سومری، اکدی و بابلی گاه از طریق مسیرهای پر پیچ و خم آن، وارد سرزمین ایلام باستان می‌شدند و از منطقه استان ایلام کنونی که در آن زمان به عنوان یکی از ایالت‌های ایلام به نام (ورهشی) یا (مرهشه) خوانده می‌شده‌است، با پیمودن دره‌ها و کوهستان‌های آن به سوی شمال جلگه‌های خوزستان و شوش پیشروی می‌کردند و شهرها و مناطق پرجمعیت ایلام را مورد هجوم و قتل و غارت قرار داده‌اند. ورهشی به احتمال قوی منطقهٔ کوهستانی پشتکوه - ایلام امروزی - و سرزمین اطراف کرخهٔ علیا - سیمره امروزی - در قسمت شمال غرب سوزیانا بوده‌است. بیشتر مورخان نیز بر این باورند که ورهشی یک ایالت و حکومت کاملاً مستقل از ایلام باستان بوده‌است که گاهی متحد حکومت‌های بین‌النهرین و گاهی متحد ایلام می‌شده‌است و زمانی که حکام ایلامی قوی بوده‌اند، ورهشی را ضمیمه خاک خود می‌کرده‌اند.<sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50"><span class="cite-bracket">[</span>۵۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> مدتی پس از سقوط عیلام، حوزه فرمانروایی آنان به دو منطقه تحت نفوذ پارس‌ها و مادها در غرب تقسیم شد. در دوره هخامنشی جزئی از <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%87%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D9%87%D8%AE%D8%A7%D9%85%D9%86%D8%B4%DB%8C" title="شاهنشاهی هخامنشی">امپراتوری هخامنشی</a> بوده‌است. </p><p>از آن‌جا که ایلام، بین <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="خوزستان">خوزستان</a>، <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%87%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="بین‌النهرین">بین‌النهرین</a>، <a href="/wiki/%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="لرستان">لرستان</a> و <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87" title="کرمانشاه">کرمانشاه</a> واقع شده‌است، لذا در دورهٔ <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B4%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="اشکانیان">اشکانیان</a>، جزو ماد بزرگ بوده که <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B4%DA%A9" title="ارشک">ارشک</a> آن را تصرف نمود. بنابه اعتقاد بعضی از محققان، خرابه‌های شهر باستانی «سیروان» واقع در شهرستان سیروان در شمال استان ایلام، از آثار و شهرهای دوره اشکانی است.<sup id="cite_ref-51" class="reference"><a href="#cite_note-51"><span class="cite-bracket">[</span>۵۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در دورهٔ <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="ساسانیان">ساسانیان</a>، استان ایلام جزء سرزمین «پهله» یا «پهلو»، یعنی استان بزرگی بود که بعدها اعراب آن را <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%AD%DB%8C%D9%87_%D8%AC%D8%A8%D8%A7%D9%84" title="ناحیه جبال">جبال</a> نامیدند. پهله سرزمینی بود که شامل اصفهان، ری، همدان، کرمانشاهان، دینور، <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D8%B0%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="ماسبذان">ماسبذان</a> یا ماسبتان [شمال و شمال غرب استان ایلام امروزی شامل ایلام، مهران، ملکشاهی، ایوان، سیروان و چرداول]، <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D9%86%D9%82%D8%B0%D9%82" class="mw-redirect" title="مهرجانقذق">مهرجانقذق</a> [مهرگان کده در قسمت‌های جنوب شرقی و شرق استان ایلام شامل دره‌شهر و صیمره و نواحی اطراف آن]، نهاوند، کوفه، قم، قزوین، کومش، و آذربایجان بوده‌است.<sup id="cite_ref-:0_13-1" class="reference"><a href="#cite_note-:0-13"><span class="cite-bracket">[</span>۱۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در این تقسیم‌بندی غرب <a href="/wiki/%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="لرستان">لرستان</a> شامل دو بخش مهم، <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D8%B0%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="ماسبذان">ماسبذان</a> و <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D9%86%D9%82%D8%B0%D9%82" class="mw-redirect" title="مهرجانقذق">مهرجانقذق</a> بود. شمال آن الشتر بود که جزو ماه کوفه محسوب می‌شد. بخش میانی آن، نیز جزو شاپور خواست [شاپور خوره= خرم‌آباد] یعنی شهری که به فرمان شاپور اول ساسانی بنا شده بود. دو شهر مهم این منطقه «سیمره» و «سیروان» بودند.<sup id="cite_ref-52" class="reference"><a href="#cite_note-52"><span class="cite-bracket">[</span>۵۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>بعد از <a href="/wiki/%D8%AD%D9%85%D9%84%D9%87_%D8%A7%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D8%A8_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="حمله اعراب به ایران">تسخیر ایران به وسیله اعراب مسلمان</a>، احتمال دارد که این ناحیه جزئی از ایالت کوفه بوده باشد. از اوایل قرن چهارم تا اوایل قرن ششم خاندان <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84_%D8%AD%D8%B3%D9%86%D9%88%DB%8C%D9%87" class="mw-redirect" title="آل حسنویه">حسنویه</a> کرد بر لرستان و ایلام حکومت می‌کردند و از سال۵۷۰ تا ۱۰۰۶ <a href="/wiki/%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="هزاراسپیان">اتابکان لر</a> بر لرستان و پشتکوه حکومت کرده‌اند. تا آن که با کشته شدن <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B1_%D8%B4%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C_%D8%AE%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF%DB%8C" title="میر شاهوردی خان خورشیدی">شاهوردی خان</a> واپسین حکمران اتابکان لر به دست <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%87_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3_%DB%8C%DA%A9%D9%85" class="mw-redirect" title="شاه عباس یکم">شاه عباس یکم</a> در آن سال حکومت بر این ناحیه و از سوی شاه عباس به حسین‌خان، نخستین والی از والیان پشتکوه داده شد. غلامرضا خان ابوقاره، آخرین والی این دودمان نیز در سال ۱۳۰۷ و از سوی <a href="/wiki/%D8%B1%D8%B6%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D9%87" title="رضاشاه">رضاشاه</a> به‌صورت تقریباً مسالمت‌آمیزی از حکومت برکنار شد. از سال ۱۳۰۹ شمسی در تقسیمات کشوری، ایلام بخشی از <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D9%86%D8%AC%D9%85" title="استان پنجم">استان پنجم</a> یعنی کرمانشاه گردید.<sup id="cite_ref-53" class="reference"><a href="#cite_note-53"><span class="cite-bracket">[</span>۵۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>ایلام در دوران <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="جنگ ایران و عراق">جنگ ایران و عراق</a> آسیب فراوانی دید؛ به‌طوری‌که ۳۴٬۷۷۲ واحد مسکونی در سطح استان به کلی ویران شد.<sup id="cite_ref-54" class="reference"><a href="#cite_note-54"><span class="cite-bracket">[</span>۵۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="پس_از_اسلام"><span id=".D9.BE.D8.B3_.D8.A7.D8.B2_.D8.A7.D8.B3.D9.84.D8.A7.D9.85"></span>پس از اسلام</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&section=15" title="ویرایش بخش: پس از اسلام"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>نواحی را که ما امروز همدان و کرمانشاه و دینور و نهاوند و ایلام گوییم در قدیم ماه می‌نامیدند و در <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D8%B3_%D9%88_%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86" title="ویس و رامین">ویس و رامین</a> این لفظ استفاده شده‌است. این باقی ماندهٔ «ماد» و «مای» قدیم است که مرکز مملکت مادی باشد. عرب بعد از فتح این قسمت از ایران این لفظ را به کار بردند منتهی دو ماه قائل شدند و برای ماه نیز معنای دیگری که بعد در کتب جغرافیا معمول گردید تصور کردند و گفتند ماه الکوفه و ماه البصره و مجموع را «ماهات» نام نهادند. از ماه کوفه مرادشان دینور و کرمانشاهان تا حلوان بود و از ماه بصره مرادشان نهاوند و صیمره بود. (از سبک‌شناسی ج ۱ ص ۲۶). مسکن قوم ماد را نیز «ماد» می‌نامیدند و همین کلمه است که در پهلوی و پارسی (و نیز در تعریب) «ماه» شده. ابوریحان بیرونی در کتاب الجماهر (ص ۲۰۵) نوشته: ماه عبارت است از زمین جبل و «ماهین» عبارت است از ماه بصره که دینور باشد و ماه کوفه که نهاوند باشد و اغلب به آن دو «ماه سبذان» را افزایند و جمله را «ماهات» نامند و بسا نهاوند را به «ماه دینار» یاد کنند. (از حاشیهٔ برهان چ معین). کلمهٔ ماه صورت تغییر یافتهٔ «ماد» اسم قوم و مملکت غربی ایران بوده‌است. در کتاب پهلوی کارنامک اردشیر بابکان این کلمه به همان ترکیب قدیم خود «مادیک» = «ماد» آمده اما معمولاً در پهلوی ماه می‌گفته‌اند. در کتب مورخان و جغرافی دانان ایرانی و عرب غالباً به اسم ماه برمی‌خوریم ولی از دایرهٔ وسعت آن کاسته و به برخی از نواحی غربی ایران اطلاق می‌شده‌است.<sup id="cite_ref-55" class="reference"><a href="#cite_note-55"><span class="cite-bracket">[</span>۵۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><br />بعد از تمدن <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%88%D8%A6%D9%86%D9%87" title="کردوئنه">کردوئنه</a> یا کردوئنا که در اطراف <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DA%86%D9%87_%D9%88%D8%A7%D9%86" title="دریاچه وان">دریاچه وان</a> بود، اولین مکانی که کرد خطاب شد جاییست که تقریباً مطابق با استان ایلام کنونی تا حدود <a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%82%DB%8C%D9%86" title="خانقین">خانقین</a> کنونی در عراق بود.<sup id="cite_ref-56" class="reference"><a href="#cite_note-56"><span class="cite-bracket">[</span>۵۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> بعد از پنج قرن از حکومت اعراب بر ایران، آل برزیکانی حسنویه کرد بر ایلام حکومت کردند.<sup id="cite_ref-57" class="reference"><a href="#cite_note-57"><span class="cite-bracket">[</span>۵۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> و حدود سه قرن حکومت محلی منطقه در دست اتابکان بود. پس از سقوط اتابکان حکومت محلی منطقه به دست والیان افتاد، که بر تمام منطقه پشتکوه، از جمله ایلام، حکومت می‌کردند. در ابتدا مقر حکومت والیان در قلعهٔ «<a href="/wiki/%D9%81%D9%84%DA%A9%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%81%D9%84%D8%A7%DA%A9" title="فلک‌الافلاک">فلک‌الافلاک</a>» <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF" title="خرم‌آباد">خرم‌آباد</a> امروزی بود، اما در دوره قاجاریان به جهت تضعیف قدرت والیان و با توجه به اختلاف‌هایی که در امور مرزی، ایران و عثمانی به وجود آمده بود، حکومت ایلام از لرستان جدا و مقر والی، از قلعهٔ «فلک‌الافلاک» خرم‌آباد به «پشتکوه» که به ایلام اطلاق می‌شد، انتقال یافت و چون ایلام (پشتکوه) به خط مرزی ایران و عثمانی نزدیک تر بود، از تجاوز دولت عثمانی و تحریکات آنان جلوگیری به عمل می‌آوردند. </p><p>پشتکوه را به دو قسمت تقسیم کرده‌اند که عبارت بوده از پشتکوه لرستان که از <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF_%D8%BA%D8%B1%D8%A8" title="اسلام‌آباد غرب">اسلام‌آباد</a> تا دهلران را در بر می‌گرفت، پشتکوه خوزستان که از دهلران تا <a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B4" title="شوش">شوش</a> را در بر می‌گرفت و بخشی از خاک <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="خوزستان">خوزستان</a> بود. در این منطقه دهات و خانه بسیاری نبود و بیشتر اهالی چادرنشین بودند. <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%DA%A9%D8%B1%D8%AF" title="مردم کرد">کردها</a> که بیشتر طوایف آن را تشکیل می‌دادند در شمال و <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%84%D8%B1" title="مردم لر">لرها</a> در جنوب زندگی می‌کردند.<sup id="cite_ref-58" class="reference"><a href="#cite_note-58"><span class="cite-bracket">[</span>۵۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در دورهٔ قاجاریه، به واسطه اهمیت لرستان این ولایت به دو منطقهٔ پشتکوه<sup id="cite_ref-59" class="reference"><a href="#cite_note-59"><span class="cite-bracket">[</span>۵۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (استان ایلام امروزی) و پیشکوه (لرستان کنونی) با مرکزیت خرم‌آباد تقسیم گردید و چون ایلام در دامنه‌های غربی رشته‌کوه زاگرس و پشت لرستان امروزی (خرم‌آباد) قرار گرفته‌است و قسمتی از خاک ایلام در کوه‌های کبیرکوه واقع شده‌است، لذا آن را پشتکوه نامیدند و پشتکوه همان ماسبذان (و مهر جانقذق) است.<sup id="cite_ref-:2_14-1" class="reference"><a href="#cite_note-:2-14"><span class="cite-bracket">[</span>۱۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> از این زمان حکومت از لرستان جدا اداره می‌شد و والیان ایلام مستقیماً از حکومت مرکزی ایران اطاعت می‌کردند. پس از انتقال مرکز حکومت والی به ایلام، به واسطهٔ پراکندگی مردم در دو ناحیهٔ «ده بالا» و «ده پایین» با همین عنوان از آن نام می‌بردند. پس از مرگ «حسن خان» والی، و به قدرت رسیدن «حسین قلی خان» مدت‌ها، شهر ایلام امروزی به این علت که مقر تابستانی والی بود به «حسین‌آباد» پشتکوه معروف شد و از آن، به نام «حسین‌آباد» یاد شده‌است و تا مدت‌ها ایلام یکی از شهرستان‌های <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D9%86%D8%AC%D9%85" title="استان پنجم">استان پنجم</a> کشور (کرمانشاهان) بود.<sup id="cite_ref-60" class="reference"><a href="#cite_note-60"><span class="cite-bracket">[</span>۶۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="حکومت_کردهای_برزیکانی"><span id=".D8.AD.DA.A9.D9.88.D9.85.D8.AA_.DA.A9.D8.B1.D8.AF.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.A8.D8.B1.D8.B2.DB.8C.DA.A9.D8.A7.D9.86.DB.8C"></span>حکومت کردهای برزیکانی</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&section=16" title="ویرایش بخش: حکومت کردهای برزیکانی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>بعد از تمدن <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%88%D8%A6%D9%86%D9%87" title="کردوئنه">کردوئنه</a> یا کردوئنا که در اطراف <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DA%86%D9%87_%D9%88%D8%A7%D9%86" title="دریاچه وان">دریاچه وان</a> بود، اولین مکانی که کرد خطاب شد جاییست که تقریباً مطابق با استان ایلام کنونی تا حدود خانقین کنونی در عراق بود.<sup id="cite_ref-61" class="reference"><a href="#cite_note-61"><span class="cite-bracket">[</span>۶۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> بعد از پنج قرن از حکومت اعراب بر ایران، آل برزیکانی حسنویه کرد بر ایلام حکومت کردند.<sup id="cite_ref-62" class="reference"><a href="#cite_note-62"><span class="cite-bracket">[</span>۶۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> و حدود سه قرن حکومت محلی منطقه در دست اتابکان بود. ایلام حدود دو قرن یکی از شهرهای مهم و تأثیرگذار در حکومت کردهای برزیکانی بود.<sup id="cite_ref-63" class="reference"><a href="#cite_note-63"><span class="cite-bracket">[</span>۶۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-64" class="reference"><a href="#cite_note-64"><span class="cite-bracket">[</span>۶۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-65" class="reference"><a href="#cite_note-65"><span class="cite-bracket">[</span>۶۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ایلام در طول تاریخ همواره به عنوان یکی از مراکز مهم کرد زبان‌ها در ایران مطرح بوده‌است و حاکمیت لرهای فیلی برای دورانی بر آن دیار نتوانست بر کاهش تفاوت‌های فرهنگی و زبانی بین مردم آنجا و حاکمان لر آن موقع تأثیرگذار باشد و برخی نویسندگان هم با عنوان منطقه مهم کردنشین لرستان و ایران از آن یاد کرده‌اند که از نظر زبان و فرهنگ با حاکم‌های لر تفاوت‌های زیادی داشتند<sup id="cite_ref-66" class="reference"><a href="#cite_note-66"><span class="cite-bracket">[</span>۶۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>از اوایل قرن چهارم تا اوایل قرن ششم ایلام به عنوان یک شهر مهم برای مدتی هم به عنوان پایتخت فصلی خاندان حسنویه کرد درآمد.<sup id="cite_ref-67" class="reference"><a href="#cite_note-67"><span class="cite-bracket">[</span>۶۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-68" class="reference"><a href="#cite_note-68"><span class="cite-bracket">[</span>۶۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-69" class="reference"><a href="#cite_note-69"><span class="cite-bracket">[</span>۶۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ایلام برای مدت زیادی هم به عنوان یکی از مناطق ایالت کرمانشاهان درآمد.<sup id="cite_ref-70" class="reference"><a href="#cite_note-70"><span class="cite-bracket">[</span>۷۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-71" class="reference"><a href="#cite_note-71"><span class="cite-bracket">[</span>۷۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="حکومت_والیان_فیلی"><span id=".D8.AD.DA.A9.D9.88.D9.85.D8.AA_.D9.88.D8.A7.D9.84.DB.8C.D8.A7.D9.86_.D9.81.DB.8C.D9.84.DB.8C"></span>حکومت والیان فیلی</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&section=17" title="ویرایش بخش: حکومت والیان فیلی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>گستره نام لرستان پیش از <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="صفویان">حکومت صفویان</a>، سکونتگاه <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="مردم بختیاری">لرهای بختیاری</a>، <a href="/w/index.php?title=%D9%84%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%87%DA%AF%DB%8C%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="لرهای کهگیلویه (صفحه وجود ندارد)">لرهای کهگیلویه</a> و <a href="/w/index.php?title=%D9%84%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="لرهای بویراحمدی (صفحه وجود ندارد)">لرهای بویراحمدی</a> را هم شامل می‌شد. اما پس از حکومت صفویان سکونتگاه لرهای بختیاری را منطقه بختیاری نام‌گذاری کردند و جغرافیای نام لرستان به حدود استان لرستان و ایلام کنونی محدود شد.<sup id="cite_ref-l1_72-0" class="reference"><a href="#cite_note-l1-72"><span class="cite-bracket">[</span>۷۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> این منطقه نیز در <a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="قاجاریان">حکومت قاجاریان</a> به دو بخش <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B4%D8%AA%DA%A9%D9%88%D9%87" class="mw-disambig" title="پشتکوه">پشتکوه</a> و <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DA%A9%D9%88%D9%87" class="mw-redirect" title="پیشکوه">پیشکوه</a> تقسیم شد.<sup id="cite_ref-l1_72-1" class="reference"><a href="#cite_note-l1-72"><span class="cite-bracket">[</span>۷۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> اما با این حال مردم پشتکوه ویژگی‌های فرهنگی و قومی خود را همچنان حفظ کردند. محمود میرزا قاجار در اوایل دوره قاجار در مورد تفاوت‌های مردم پشتکوه و پیشکوه لرستان می‌گوید: «خلق پشتکوه (ایلام) را چندان ربطی با اهل پیشکوه (لرستان) نیست.»<sup id="cite_ref-73" class="reference"><a href="#cite_note-73"><span class="cite-bracket">[</span>۷۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>حکومت هزاراسپیان به دو قسمت لر بزرگ و لر کوچک تقسیم شد. در نمودار زیر تقسیمات لرستان از ۳۰۰ هجری قمری تاکنون آورده شده‌است که این تقسیم‌بندی از زمان حکومت کردتبار <a href="/wiki/%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="هزاراسپیان">هزاراسپیان</a> است که به دو دسته لر بزرگ و کوچک تقسیم شده‌است.<sup id="cite_ref-74" class="reference"><a href="#cite_note-74"><span class="cite-bracket">[</span>۷۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-75" class="reference"><a href="#cite_note-75"><span class="cite-bracket">[</span>۷۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-76" class="reference"><a href="#cite_note-76"><span class="cite-bracket">[</span>۷۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-77" class="reference"><a href="#cite_note-77"><span class="cite-bracket">[</span>۷۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="دوران_معاصر"><span id=".D8.AF.D9.88.D8.B1.D8.A7.D9.86_.D9.85.D8.B9.D8.A7.D8.B5.D8.B1"></span>دوران معاصر</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&section=18" title="ویرایش بخش: دوران معاصر"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="شورش_ایلات_کرد"><span id=".D8.B4.D9.88.D8.B1.D8.B4_.D8.A7.DB.8C.D9.84.D8.A7.D8.AA_.DA.A9.D8.B1.D8.AF"></span>شورش ایلات کرد</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&section=19" title="ویرایش بخش: شورش ایلات کرد"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>با روی کار آمدن <a href="/wiki/%D8%B1%D8%B6%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D9%87" title="رضاشاه">رضاشاه</a> بر سر قدرت، یکی از کدخدایان ایل ملکشاهی به نام <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="شاه‌محمد یاری">شاه‌محمد یاری</a> کدخدای طایفه نقی در قیام سال ۱۳۰۸ هجری شمسی <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B4%D8%AA%DA%A9%D9%88%D9%87" class="mw-disambig" title="پشتکوه">ایل‌های کرد در پشتکوه</a> استان ایلام را رهبری نمود. در این قیام که هسته مرکزی آن ایل ملکشاهی بود. مردمی از ایل میشخاص، ایل ملخطاوی، ایل علی شروان بدره، <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84_%D8%AE%D8%B2%D9%84" title="ایل خزل">ایل خزل</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84_%D8%B4%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86" title="ایل شوهان">ایل شوهان</a>، ایل دهبالایی، <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84_%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="ایل ارکوازی">ایل ارکوازی</a>، ایل عالی بیگی، ایل کُرد و … شرکت داشتند که تعداد کلی شرکت کنندگان در قیام را تا چهار هزار نفر تخمین زده‌اند. شاه محمد که نیروهایش اسلحه کافی در اختیار نداشتند، تعداد زیادی سلاح و مهمات از طریق <a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%82%DB%8C%D9%86" title="خانقین">خانقین</a> و <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="کردستان عراق">کردستان عراق</a> جمع‌آوری کرد تا در نبرد علیه دولت و نظامیان استفاده نمایند. این عمل او نشان می‌دهد که شاه محمد و اسلافش با کردهای بارزانی که آن زمان تحت فرماندهی احمد بارزانی بودند رابطه گرم و صمیمانه‌ای داشته‌است.<sup id="cite_ref-:3_18-1" class="reference"><a href="#cite_note-:3-18"><span class="cite-bracket">[</span>۱۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-78" class="reference"><a href="#cite_note-78"><span class="cite-bracket">[</span>۷۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> قیام با حرکت شرکت کنندگان از مرکز ایل ملکشاهی شهر <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D9%88%D8%A7%D8%B2" title="ارکواز">ارکواز</a> و تصرف حسین‌آباد پشتکوه که بعدها به شهر <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" title="ایلام">ایلام</a> تغییر نام یافت و پیشروی بیش از ۱۰۰ کیلومتر تا تنگه رنو ایلام (تنگه‌ای در مسیر شهر ایلام به شهر <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87" title="کرمانشاه">کرمانشاه</a>) ادامه داشت. هدف از پیشروی قیام کنندگان تسلط به شهرهای <a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%86_%D8%BA%D8%B1%D8%A8" class="mw-redirect" title="گیلان غرب">گیلان غرب</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B1" title="سومار">سومار</a>، <a href="/wiki/%D9%82%D8%B5%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="قصرشیرین">قصرشیرین</a> و کرمانشاه و همراه نمودن مردم این شهرها با خود و گسترش قیام در سراسر غرب ایران بود. این قیام با خیانت رؤسای بعضی ایلات و تجهیزات بی‌شمار ارتش رضاشاه که سرتیپ <a href="/wiki/%D8%AD%D8%A7%D8%AC%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%B1%D8%B2%D9%85%E2%80%8C%D8%A2%D8%B1%D8%A7" title="حاجعلی رزم‌آرا">حاجعلی رزم‌آرا</a> فرماندهی آن را به عهده داشت، پس از چندین روز درگیری خونین و کشته‌شدن تعدای از قیام‌کنندگان و کشته شدن تعدادی از نیروهای نظامی به سرانجام نرسید و شاه محمد یاری نیز با عفو روبرو شد.<sup id="cite_ref-:4_19-1" class="reference"><a href="#cite_note-:4-19"><span class="cite-bracket">[</span>۱۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:6_21-1" class="reference"><a href="#cite_note-:6-21"><span class="cite-bracket">[</span>۲۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:5_20-1" class="reference"><a href="#cite_note-:5-20"><span class="cite-bracket">[</span>۲۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="نماد_استان_ایلام"><span id=".D9.86.D9.85.D8.A7.D8.AF_.D8.A7.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D9.86_.D8.A7.DB.8C.D9.84.D8.A7.D9.85"></span>نماد استان ایلام</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&section=20" title="ویرایش بخش: نماد استان ایلام"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:6sqyn29.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/6sqyn29.jpg/220px-6sqyn29.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/6sqyn29.jpg/330px-6sqyn29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c1/6sqyn29.jpg 2x" data-file-width="400" data-file-height="300" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="قلاقیران">کوه قلاقیران</a></figcaption></figure> <p>کوه <a href="/wiki/%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="قلاقیران">قلاقیران</a> (قلا در زبان <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="کردی">کردی</a> به معنای قلعه است) یکی از کوه‌های زیبای استان ایلام است که در شهرستان چوار قرار دارد. این کوه نماد این استان و همچنین شبکه استانی است.<sup id="cite_ref-79" class="reference"><a href="#cite_note-79"><span class="cite-bracket">[</span>۷۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-80" class="reference"><a href="#cite_note-80"><span class="cite-bracket">[</span>۸۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-81" class="reference"><a href="#cite_note-81"><span class="cite-bracket">[</span>۸۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-82" class="reference"><a href="#cite_note-82"><span class="cite-bracket">[</span>۸۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="مردم"><span id=".D9.85.D8.B1.D8.AF.D9.85"></span>مردم</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&section=21" title="ویرایش بخش: مردم"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="گروه‌های_قومی"><span id=".DA.AF.D8.B1.D9.88.D9.87.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D9.82.D9.88.D9.85.DB.8C"></span>گروه‌های قومی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&section=22" title="ویرایش بخش: گروه‌های قومی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقاله‌های اصلی: <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%DA%A9%D8%B1%D8%AF" title="مردم کرد">مردم کرد</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%B9%D8%B1%D8%A8" title="مردم عرب">مردم عرب</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%84%D8%B1" title="مردم لر">مردم لر</a>، و <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%84%DA%A9" title="مردم لک">مردم لک</a></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Map_of_Kurdish-inhabited_provinces_of_Iran,_according_to_a_poll_in_2010.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Map_of_Kurdish-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2010.PNG/250px-Map_of_Kurdish-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2010.PNG" decoding="async" width="250" height="230" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Map_of_Kurdish-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2010.PNG/375px-Map_of_Kurdish-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2010.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Map_of_Kurdish-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2010.PNG/500px-Map_of_Kurdish-inhabited_provinces_of_Iran%2C_according_to_a_poll_in_2010.PNG 2x" data-file-width="895" data-file-height="823" /></a><figcaption>پراکنش مردم کرد در ایران بر اساس استان‌ها</figcaption></figure> <dl><dt>نظرسنجی سال ۱۳۸۹</dt></dl> <p>طی پژوهشی که به سفارش شورای فرهنگ عمومی در سال ۱۳۸۹ انجام شد و براساس یک بررسی میدانی و یک جامعه آماری از میان ساکنان ۲۸۸ شهر و حدود ۱۴۰۰ روستای سراسر کشور، درصد اقوامی که در این نظر سنجی نمونه‌گیری شد در این استان به قرار زیر بود: </p> <div class="barbox tright" style="overflow-x: auto;"> <div style="border:1px solid silver; font-size:88%; padding:0.4em; width:auto; background: white;"> <table style="text-align:right; border-collapse:collapse; width:100%;"> <tbody><tr style="background:#ddd"><th style="text-align:center;" colspan="5">اقوام استان ایلام<sup id="cite_ref-83" class="reference"><a href="#cite_note-83"><span class="cite-bracket">[</span>۸۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></th></tr> <tr style="font-size:88%; height:4px;"> <td colspan="2" style="padding:0 4px; text-align:right;">قومیت</td> <td style="width:100px; text-align:right;"></td> <td colspan="2" style="padding:0 4px; width:1em; text-align:right;">درصد</td> </tr> <tr> <td colspan="2" style="padding-left: 0.4em; padding-right: 0.4em; min-width: 8em;"><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%DA%A9%D8%B1%D8%AF" title="مردم کرد">کُرد</a></td> <td style="width: 100px; border-left: solid 1px silver; border-right: solid 1px silver;"><div style="background:blue; width:86%; overflow: hidden;"> </div></td> <td colspan="2" style="padding-right: 1.2em; padding-left: 0.4em; text-align: left;">۸۶٪</td> </tr> <tr> <td colspan="2" style="padding-left: 0.4em; padding-right: 0.4em; min-width: 8em;"><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%84%D8%B1" title="مردم لر">مردم لر</a></td> <td style="width: 100px; border-left: solid 1px silver; border-right: solid 1px silver;"><div style="background: red; width:12%; overflow: hidden;"> </div></td> <td colspan="2" style="padding-right: 1.2em; padding-left: 0.4em; text-align: left;"> ۱۲٪</td> </tr> <tr> <td colspan="2" style="padding-left: 0.4em; padding-right: 0.4em; min-width: 8em;"><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%B9%D8%B1%D8%A8" title="مردم عرب">مردم عرب</a></td> <td style="width: 100px; border-left: solid 1px silver; border-right: solid 1px silver;"><div style="background:green; width:2%; overflow: hidden;"> </div></td> <td colspan="2" style="padding-right: 1.2em; padding-left: 0.4em; text-align: left;">۲٪</td> </tr> </tbody></table> </div> </div> <div style="clear:both;"></div><p>.<sup id="cite_ref-:1_84-0" class="reference"><a href="#cite_note-:1-84"><span class="cite-bracket">[</span>۸۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در ایلام عشایر کرد چنان با هم درآمیخته‌اند که شناسایی آنان به این صورت آسان نیست.<sup id="cite_ref-n5hq6_85-0" class="reference"><a href="#cite_note-n5hq6-85"><span class="cite-bracket">[</span>۸۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86_%D8%B2%DA%A9%DB%8C" title="محمد امین زکی">محمد امین زکی‌بگ</a> در کتاب <i>زبدهٔ تاریخ کرد و کردستان</i> می‌نویسد: </p> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39401425">.mw-parser-output .templatequote{overflow:hidden;margin:1em 0;padding:0 32px}.mw-parser-output .templatequote .templatequotecite{line-height:1.5em;text-align:right;padding-right:1.6em;margin-top:0}</style><blockquote class="templatequote"><p>«گویش کردی ایلامی، بدون شبهه از فارسی بیشتر به کرمانجی شرقی نزدیکتر است و خود آنان بر این موضوع واقفند و در کرد بودن خود هیچ شک و شبهه‌ای ندارند.»<sup id="cite_ref-86" class="reference"><a href="#cite_note-86"><span class="cite-bracket">[</span>۸۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p></blockquote> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39401425"><blockquote class="templatequote"><p>«در سال ۱۹۱۶، بر حسب وظیفه‌ای رسمی به لرستان سفر نمودم و در نزد والی (پشتکوه)(استان ایلام)، مدتی اقامت کردم و مقداری تحقیق قومی و اجتماعی نمودم، غالباً به کردی با والی و همراهان او، صحبت می‌نمودم و به آسانی و راحتی مطالب خود را به آنان تفهیم می‌کردم و به مطلب آنان پی می‌بردم و به من معلوم شد که اختلاف زبان کرمانجی شرقی با زبان کردی ایلامی از اختلاف زبان کرمانجی غربی بیشتر نمی‌باشد.»<sup id="cite_ref-87" class="reference"><a href="#cite_note-87"><span class="cite-bracket">[</span>۸۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p></blockquote> <p><b>ایل‌های کرد استان ایلام</b>: </p> <div class="div-col columns column-count column-count-۳" style="column-count: 3; -moz-column-count: 3; -webkit-column-count: 3; آری"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84_%DA%A9%D9%84%D9%87%D8%B1" title="ایل کلهر">ایل کلهر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84_%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="ایل ارکوازی">ایل ارکوازی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84_%D8%AE%D8%B2%D9%84" title="ایل خزل">ایل خزل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D9%84_%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="ایل علیشروان (صفحه وجود ندارد)">ایل علیشروان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84_%D9%85%D9%84%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="ایل ملکشاهی">ایل ملکشاهی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84_%DA%A9%D8%B1%D8%AF" class="mw-redirect" title="ایل کرد">ایل کرد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84_%D8%B7%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%A8%DB%8C" title="ایل طولابی">ایل طولابی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D9%84_%D8%A8%DB%8C%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ایل بیری (صفحه وجود ندارد)">ایل بیری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B4_%D8%AE%D8%A7%D8%B5_(%D8%A7%DB%8C%D9%84)" title="میش خاص (ایل)">ایل میشخاص</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D9%84_%D9%82%D8%AC%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="ایل قجر (صفحه وجود ندارد)">ایل قجر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84_%D9%BE%D9%86%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86" title="ایل پنجستون">ایل پنجستون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84_%D8%B4%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86" title="ایل شوهان">ایل شوهان</a> (مورد اختلاف)</li> <li>ایل عالی بیگی (ئالی وی)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84_%D8%A8%D9%88%D9%84%DB%8C" title="ایل بولی">ایل بولی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D9%84_%D8%AF%D9%87%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ایل دهبالایی (صفحه وجود ندارد)">ایل دهبالایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B7%D8%A7%DB%8C%D9%81%D9%87_%D8%B1%DB%8C%D8%B2%D9%87%E2%80%8C%D9%88%D9%86%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="طایفه ریزه‌وند (صفحه وجود ندارد)">ایل ریزه وند</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D9%84_%D8%AC%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="ایل جایروند (صفحه وجود ندارد)">ایل جایروند</a></li> <li>طایفه زرگوش</li> <li>طایفه ناصر عالی</li> <li>طایفه هندمینی بدره</li> <li>طایفه ماسپی</li> <li>طایفه ملخطاوی</li> <li>طایفه مموس</li> <li>طایفه دوستعلی وند کرد</li> <li>طایفه گَرِکی کرد</li> <li>طایفه مورتی</li> <li>طایفه باباهای حاجی بختیار</li> <li>طایفه گُمار</li> <li>طایفه آهنگر قطب‌الدین</li> <li>طایفه صیفی</li> <li>طایفه پیرانی</li> <li>طایفه سوره میری</li></ul> </div> <p><sup id="cite_ref-88" class="reference"><a href="#cite_note-88"><span class="cite-bracket">[</span>۸۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-89" class="reference"><a href="#cite_note-89"><span class="cite-bracket">[</span>۸۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><b>ایلات و طوایف لک در استان ایلام</b>:<sup id="cite_ref-90" class="reference"><a href="#cite_note-90"><span class="cite-bracket">[</span>۹۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="div-col columns column-count column-count-۳" style="column-count: 3; -moz-column-count: 3; -webkit-column-count: 3; آری"> <ul><li>ایل <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%AF" class="mw-redirect" title="بالاوند">بالاوند</a> در زردلان<sup id="cite_ref-91" class="reference"><a href="#cite_note-91"><span class="cite-bracket">[</span>۹۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-92" class="reference"><a href="#cite_note-92"><span class="cite-bracket">[</span>۹۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86%D9%88%D9%86%D8%AF" title="حسنوند">حسنوند</a> که از استان <a href="/wiki/%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="لرستان">لرستان</a> به دره شهر مهاجرت کرده‌اند.</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84_%D8%A8%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86%D8%AF" title="ایل بیرانوند">ایل بیرانوند</a> که از استان <a href="/wiki/%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="لرستان">لرستان</a> به دره شهر مهاجرت کرده‌اند.</li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%87%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A8%DB%8C%D8%AC%D9%86%D9%88%D9%86%D8%AF" title="دهستان بیجنوند">ایل بیجنوند</a> در <a href="/wiki/%D8%A8%D8%AE%D8%B4_%D8%B2%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%B3" title="بخش زاگرس">بخش زاگرس</a></li> <li>کولیوند در وزیر آباد و قلا تسمه</li> <li>طایفه ورمزیار</li> <li>طایفه غیاثوند</li> <li>طایفه ملا حسنوند</li> <li>طایفه زینی وند</li></ul> </div> <p><b>طوایف لُر استان ایلام</b>:<sup id="cite_ref-93" class="reference"><a href="#cite_note-93"><span class="cite-bracket">[</span>۹۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="div-col columns column-count column-count-۳" style="column-count: 3; -moz-column-count: 3; -webkit-column-count: 3; آری"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%BE%DB%8C" title="پاپی">ایل پاپی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%B4%D9%86%D9%88_(%D8%B7%D8%A7%DB%8C%D9%81%D9%87)" class="mw-redirect" title="رشنو (طایفه)">رشنو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%DB%8C%D9%85%DB%8C%D9%86%D9%88%D9%86%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="سیمینوند (صفحه وجود ندارد)">سیمینوند</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%AF%DA%A9%DB%8C" class="mw-redirect" title="جودکی">جودکی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D8%AF%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%AF%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="کاییدخورده (صفحه وجود ندارد)">کاییدخورده</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="پادروند (صفحه وجود ندارد)">پادروند</a></li> <li>طایفه میر در دره شهر</li> <li>سیلیورزی در آبدانان</li> <li>طایفه دیناروند در دینارکوه و دال پری</li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DA%AF%D9%88%D9%86%D8%AF" title="سگوند">سگوند</a> در دشت عباس و آبدانان و دهلران</li> <li>بازگیر در گیچه</li> <li>سه سه در دره‌شهر</li> <li>طایفه بُن‌ریزی، که از هفت لنگ بختیاری به سراب گاماسب خرم‌آباد و سپس به استان ایلام مهاجرت کرده‌اند.</li> <li>طایفه مموس مزیه از ایل کمالوند</li> <li>طایفه زویار (زهیار)</li> <li>طایفه گل گلی</li></ul> </div> <p><b> طوایف عرب استان ایلام </b>:<sup id="cite_ref-94" class="reference"><a href="#cite_note-94"><span class="cite-bracket">[</span>۹۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>مردم عرب استان ایلام اکثراً در <a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D9%87%D9%84%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="شهرستان دهلران">شهرستان دهلران</a> و به خصوص در <a href="/wiki/%D8%A8%D8%AE%D8%B4_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="بخش موسیان">موسیان</a> زندگی می‌کنند. </p> <ul><li>طایفهٔ سادات ساکن دشت عباس</li> <li>عرب‌های ربوط و خرسان</li> <li>عرب‌های چنانه</li> <li>قبیلهٔ بوحمید</li> <li>عرب‌های بنی‌لام</li> <li>صرخه</li> <li>الحیای الفضول</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="زبان"><span id=".D8.B2.D8.A8.D8.A7.D9.86"></span>زبان</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&section=23" title="ویرایش بخش: زبان"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقاله‌های اصلی: <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="زبان کردی">زبان کردی</a>، <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="زبان عربی">زبان عربی</a>، <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%B1%DB%8C" title="زبان لری">زبان لری</a>، و <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%84%DA%A9%DB%8C" title="زبان لکی">زبان لکی</a></div> <p><br /> <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%DB%8C%DA%A9_%D8%A2%D9%86%D9%88%D9%86%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="اریک آنونبی">اریک آنونبی</a> استان ایلام را منطقه وسیعی از همگرایی زبان‌های لری، لکی، عربی و کردی معرفی می‌کند.<sup id="cite_ref-LORILANGUAGE_95-0" class="reference"><a href="#cite_note-LORILANGUAGE-95"><span class="cite-bracket">[</span>۹۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> آنونبی در <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="دانشنامه ایرانیکا">دانشنامه ایرانیکا</a> وضعیت مرزبندی گویش‌ها و زبان‌ها را در این استان پیچیده معرفی کرده و معتقد است هویت اقوام ساکن استان همیشه با وابستگی زبان مطابقت ندارد.<sup id="cite_ref-LORILANGUAGE_95-1" class="reference"><a href="#cite_note-LORILANGUAGE-95"><span class="cite-bracket">[</span>۹۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>زبان‌های کردی، لری، لکی و <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="زبان عربی">عربی</a> در استان ایلام رایج است. کسانی که به زبان کردی سخن می‌گویند در شهرستان‌های ایوان، ایلام، چوار، ملکشاهی، مهران، سیروان، چرداول، بدره و بخشی در آبدانان و دهلران زندگی می‌کنند. کسانی که در استان ایلام با زبان لری صحبت می‌کنند در بخش‌هایی از شهرستان‌های دهلران، آبدانان و دره شهر سکونت دارند. <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%84%DA%A9%DB%8C" title="زبان لکی">لک زبانها</a> در بخش‌هایی از شهرستان‌های <a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%86%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%88%D9%84" title="شهرستان چرداول">چرداول</a>، <a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%87%D8%B1" title="شهرستان دره‌شهر">شهرستان دره‌شهر</a> و کل <a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%84%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%86" title="شهرستان هلیلان">شهرستان هلیلان</a> زندگی می‌کنند. در شهرستان دهلران و به‌خصوص در بخش موسیان، عده‌ای به زبان عربی صحبت می‌کنند که گروه اقلیت زبانی استان را تشکیل می‌دهند.<sup id="cite_ref-96" class="reference"><a href="#cite_note-96"><span class="cite-bracket">[</span>۹۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>واژه فیلی در بین مردم ایلام معروفیت بسیار ندارد. این را کردهای ساکن عراق به مناسبت سلطه والیان لرستان موسوم به <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="فیلی">فیلی</a> بر ایلام، رواج داده‌اند و آن از مقوله مجاز خاص و عام است (سارایی)<sup id="cite_ref-97" class="reference"><a href="#cite_note-97"><span class="cite-bracket">[</span>۹۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> علیرضا اسدی در کتاب خود چنین می‌آورد: «از مقایسهٔ واژگان ایرانی میانه (پهلوی اشکانی و پهلوی ساسانی) با واژگان کردی به این نتیجه می‌توان رسید که بسیاری از واژگان پهلوی اشکانی و ساسانی با این واژگان کردی هم ریشه‌اند. این هم آوایی در بسیاری از افعال، مفاهیم سیاسی، دینی، اجتماعی، مشاغل، اسامی خاص، اسامی عام و حتی اصطلاحات عامیانه دیده می‌شود».<sup id="cite_ref-98" class="reference"><a href="#cite_note-98"><span class="cite-bracket">[</span>۹۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>لهجه‌های گویش کردی ایلامی (کردی فیلی) عبارتند از:<sup id="cite_ref-ilam_99-0" class="reference"><a href="#cite_note-ilam-99"><span class="cite-bracket">[</span>۹۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-100" class="reference"><a href="#cite_note-100"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C_%D9%85%D9%84%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="کردی ملکشاهی">ملکشاهی</a>: در شهرستان‌های <a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" title="شهرستان ایلام">ایلام</a>، <a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%84%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="شهرستان ملکشاهی">ملکشاهی</a> و <a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="شهرستان مهران">مهران</a> </p><p><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84_%D8%AE%D8%B2%D9%84" title="ایل خزل">خزلی</a>: در بخش‌هایی از شهرستان‌های <a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B3%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86" title="شهرستان سیروان">سیروان</a> و <a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%86%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%88%D9%84" title="شهرستان چرداول">چرداول</a> </p><p>آبدانانی (کُردَلی): در شهرستان‌های <a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" title="شهرستان آبدانان">آبدانان</a>(<a href="/wiki/%D8%A8%D8%AE%D8%B4_%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2%DB%8C_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" title="بخش مرکزی شهرستان آبدانان">بخش مرکزی</a> و <a href="/wiki/%D8%A8%D8%AE%D8%B4_%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D8%BA" title="بخش سراب‌باغ">سراب‌باغ</a>)، <a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D9%87%D9%84%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="شهرستان دهلران">دهلران</a> (<a href="/wiki/%D8%A8%D8%AE%D8%B4_%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2%DB%8C_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D9%87%D9%84%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="بخش مرکزی شهرستان دهلران">بخش مرکزی</a> و <a href="/wiki/%D8%A8%D8%AE%D8%B4_%D8%B2%D8%B1%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF" title="بخش زرین‌آباد">زرین‌آباد</a>) و <a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%87%D8%B1" title="شهرستان دره‌شهر">دره‌شهر</a> </p><p>ایلامی: در شهرستان‌های ایلام، مهران، <a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B3%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86" title="شهرستان سیروان">سیروان</a> و چرداول </p><p>بدره‌ای: <a href="/wiki/%D8%A8%D8%AE%D8%B4_%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2%DB%8C_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AF%D8%B1%D9%87" title="بخش مرکزی شهرستان بدره">بخش مرکزی</a> شهرستان <a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AF%D8%B1%D9%87" title="شهرستان بدره">بدره</a> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="مذهب"><span id=".D9.85.D8.B0.D9.87.D8.A8"></span>مذهب</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&section=24" title="ویرایش بخش: مذهب"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>بخش اعظم جمعیت استان ایلام پیرو مذهب <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="شیعه دوازده‌امامی">شیعه دوازده‌امامی</a> است.<sup id="cite_ref-101" class="reference"><a href="#cite_note-101"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> اقلیتی از پیروان <a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="یارسان">یارسان</a> نیز در استان ایلام زندگی می‌کنند. <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D8%A7%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%86%D8%B3%D9%88%D9%86" title="هنری راولینسون">هنری راولینسون</a> که در ۱۸۳۶ از پشتکوه دیدن کرده، اغلب ایلات پشتکوه را «<a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87%DB%8C_(%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8)" title="علی‌اللهی (مذهب)">علی‌اللهی</a>» معرفی می‌کند که به پیروان دین یارسان گفته می‌شود.<sup id="cite_ref-راولینسون_۱_102-0" class="reference"><a href="#cite_note-راولینسون_۱-102"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="برگی_از_نامداران_و_افتخارات_استان_ایلام"><span id=".D8.A8.D8.B1.DA.AF.DB.8C_.D8.A7.D8.B2_.D9.86.D8.A7.D9.85.D8.AF.D8.A7.D8.B1.D8.A7.D9.86_.D9.88_.D8.A7.D9.81.D8.AA.D8.AE.D8.A7.D8.B1.D8.A7.D8.AA_.D8.A7.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D9.86_.D8.A7.DB.8C.D9.84.D8.A7.D9.85"></span>برگی از نامداران و افتخارات استان ایلام</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&section=25" title="ویرایش بخش: برگی از نامداران و افتخارات استان ایلام"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>پروفسور جعفر دارابی پژوهشگر ممتاز و مهندس مکانیک سازمان فضایی ناسا </p><p>پروفسور خشنود نوراللهی پژوهشگر دانشگاه هاروارد و استاد تمام مهندسی </p><p><a href="/wiki/%D8%A8%D9%87%D8%B1%D9%88%D8%B2_%D8%A8%D9%88%DA%86%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="بهروز بوچانی">بهروز بوچانی</a> نویسنده </p><p><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%88%D8%B4_%D8%B1%D8%B6%D8%A7%DB%8C%DB%8C%E2%80%8C%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF" title="داریوش رضایی‌نژاد">داریوش رضایی‌نژاد</a> دانشمند هسته ای </p><p><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%B4%D8%A7%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86" title="علی شادمان">علی شادمان</a> بازیگر </p><p><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="نوید محمدزاده">نوید محمدزاده</a> بازیگر </p><p>پهلوان موسی خمیس </p><p><br /> سردار فتاح خان خزل </p><p>مجتبی ملکی قهرمان وزنه‌برداری و پاورلیفتینگ </p><p><br /> افتخارات جنگ ۸ سالهٔ ایران و عراق </p><p><br /> </p><p><br /> </p><p><br /> درگذشت ۳۰۰۰ گلگون کفن استان ایلام و جدال مستقیم و سینه ستبر و «والسابقون» جنگ ظالمانه و تحمیلی به مدت ۸ سال </p><p>نخستین خط پدافندی جنگ تحمیلی </p><p>نخستین پیروزی قاطع دفاع مقدس و آزاد سازی ۸۰۰ کیلومتر مربع تپه های لوبیاوش میمک با محوریت ایل بزرگ خزل </p><p>روح‌الله شنبه ای؛ نخستین جانباخته جنگ ۸ ساله </p><p><sup id="cite_ref-103" class="reference"><a href="#cite_note-103"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="جمعیت"><span id=".D8.AC.D9.85.D8.B9.DB.8C.D8.AA"></span>جمعیت</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&section=26" title="ویرایش بخش: جمعیت"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>بنابر سرشماری مرکز آمار <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران">ایران</a>، جمعیت استان ایلام در سال ۱۳۹۵ برابر با ۵۸۰۱۵۸ نفر بوده‌است که از این میان ۲۹۵۱۹۹ نفر مرد و ۲۸۴۹۵۹ زن بوده‌اند. این استان ۱۵۹۳۱۰ خانوار دارد. جمعیت شهرنشین این استان ۳۹۵۲۶۳ نفر است که ۶۸/۱۳ درصد استان را دربر می‌گیرد.<sup id="cite_ref-:02_104-0" class="reference"><a href="#cite_note-:02-104"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> استان ایلام کم جمعیت‌ترین استان <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران">ایران</a> است. جمعیت شهرستان‌های این استان به تفکیک به‌صورت زیر است: </p> <table class="wikitable"> <caption>جمعیت شهرستان‌های استان ایلام </caption> <tbody><tr> <th> </th> <th>شهرستان </th> <th>جمعیت (نفر) </th> <th> </th> <th>شهرستان </th> <th>جمعیت (نفر) </th></tr> <tr> <td>۱ </td> <td>ایلام </td> <td>۲۳۵٬۱۴۴ </td> <td>۶ </td> <td>دره‌شهر </td> <td>۴۳٬۷۰۸ </td></tr> <tr> <td>۲ </td> <td>ایوان </td> <td>۱۰۵،۵۶۸ </td> <td>۹ </td> <td>مهران </td> <td>۲۹٬۷۹۷ </td></tr> <tr> <td>۳ </td> <td>دهلران </td> <td>۶۵٬۶۳۰ </td> <td>۷ </td> <td>ملکشاهی </td> <td>۲۱٬۱۳۸ </td></tr> <tr> <td>۴ </td> <td>چرداول </td> <td>۵۷٬۳۸۱ </td> <td>۸ </td> <td>بدره </td> <td>۱۵،۶۱۴ </td></tr> <tr> <td>۵ </td> <td>آبدانان </td> <td>۴۷٬۸۵۱ </td> <td>۱۰ </td> <td>سیروان </td> <td>۱۴٬۴۰۴ </td></tr></tbody></table> <p>بیشترین تراکم جمعیت در شهرستان ایلام و کمترین در شهرستان سیروان دیده می‌شود.<sup id="cite_ref-:02_104-1" class="reference"><a href="#cite_note-:02-104"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>بر اساس آمار نرخ بیکاری استان ایلام در پاییز ۱۳۹۷ ه‍.خ ۱۰٫۶ درصد بوده‌است. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="آثار_تاریخی"><span id=".D8.A2.D8.AB.D8.A7.D8.B1_.D8.AA.D8.A7.D8.B1.DB.8C.D8.AE.DB.8C"></span>آثار تاریخی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&section=27" title="ویرایش بخش: آثار تاریخی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Felahati.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Felahati.jpg/200px-Felahati.jpg" decoding="async" width="200" height="155" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Felahati.jpg/300px-Felahati.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Felahati.jpg/400px-Felahati.jpg 2x" data-file-width="697" data-file-height="540" /></a><figcaption>کاخ فلاحتی</figcaption></figure> <ul><li><a href="/wiki/%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87_%D9%88%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="mw-redirect" title="قلعه والی ایلام">قلعه والی ایلام</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%B4%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D9%87_%DA%AF%D9%84_%DA%AF%D9%84_%D9%85%D9%84%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="نقش‌برجسته گل گل ملکشاهی">نقش‌برجسته گل گل ملکشاهی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AA%D8%B4%DA%A9%D8%AF%D9%87_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87%DA%AF%D9%84" title="آتشکده سیاهگل">آتشکده سیاهگل</a></li> <li>مجموعه آثار تنگه دربند در <a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AF%D8%B1%D9%87" title="شهرستان بدره">شهرستان بدره</a> (<a href="/wiki/%D8%A8%D8%AE%D8%B4_%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="بخش هندمینی">بخش هندمینی</a>)</li> <li>رود <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%B1%D9%87" title="سیمره">سیمره</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%AE_%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%AD%D8%AA%DB%8C" title="کاخ فلاحتی">کاخ فلاحتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%B4%D8%AA%D9%87_%D8%AA%D8%AE%D8%AA_%D8%AE%D8%A7%D9%86" title="سنگ‌نوشته تخت خان">سنگ‌نوشته تخت خان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A7%D9%82_%D8%B4%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86_%D9%88_%D9%81%D8%B1%D9%87%D8%A7%D8%AF" title="طاق شیرین و فرهاد">طاق شیرین و فرهاد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AD%D8%A7%D8%AC_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%B1%D8%B2_%D8%A7%D8%B3%D8%AF%DB%8C" title="مسجد حاج فرامرز اسدی">مسجد حاج فرامرز اسدی</a> در شهر <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D9%88%D8%A7%D8%B2" title="ارکواز">ارکواز</a> <a href="/wiki/%D9%85%D9%84%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C" class="mw-redirect" title="ملکشاهی">ملکشاهی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DA%98_%D8%AC%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="دژ جولیان">دژ جولیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87_%DA%A9%D9%84%D9%85" title="قلعه کلم">قلعه کلم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86" title="شهر تاریخی سیروان">شهر تاریخی سیروان</a></li> <li>شهر تاریخی ماداکتو</li> <li>آتشکده و تنگه بهرام چوبین</li> <li>تنگه شمشه</li> <li>مسجد والی در شهر <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" title="ایلام">ایلام</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="موقعیت_اقتصادی_و_اجتماعی"><span id=".D9.85.D9.88.D9.82.D8.B9.DB.8C.D8.AA_.D8.A7.D9.82.D8.AA.D8.B5.D8.A7.D8.AF.DB.8C_.D9.88_.D8.A7.D8.AC.D8.AA.D9.85.D8.A7.D8.B9.DB.8C"></span>موقعیت اقتصادی و اجتماعی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&section=28" title="ویرایش بخش: موقعیت اقتصادی و اجتماعی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ایلام <a href="/wiki/%D9%86%D9%81%D8%AA" class="mw-redirect" title="نفت">نفتخیز</a> است و چهار درصد منابع نفتی کشور را داراست و دارای گاز بسیاری نیز هست به‌طوری‌که پانزده درصد منابع گازی کل کشور در این استان قرار دارد<sup id="cite_ref-105" class="reference"><a href="#cite_note-105"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> و <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87" title="پالایشگاه">پالایشگاه</a> <a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D8%B2" title="گاز">گاز</a> هم دارد، اما با وجود چنین ثروت هنگفتی، نیروی انسانی نخبه، شمار نیروی بیکار و ظلم به افراد توانایی بومی به‌ویژه قشر متخصص در استان ایلام من حیث المجموع زیاد است و این استان از محروم‌ترین، افسرده ترین و مظلوم ترین استان‌های کشور است. پتروشیمی ایلام با گذشت ۱۲ سال هنوز به فاز بهره‌برداری نرسیده‌است. چاه بانکول در منطقه چرداول از چندین دهه پیش تا اطلاع ثانوی پلمپ مانده است. </p><p>خوشبختانه با توجه به اینکه استان ایلام دارای ۱۵ درصد از منابع گاز کشور است این استان طی ۵ سال اخیر بالاخره از نعمت بزرگ گاز شهری برخوردار شده‌است. در سال ۱۳۸۷ خورشیدی هفت <a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%DA%A9_%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA%DB%8C" title="شهرک صنعتی">شهرک صنعتی</a> در استان ایلام فعال بود که بیش از ۴۵۰ واحد تولیدی و صنعتی مختلف در این شهرک‌ها فعال و دایر است. اما این آمار تا امروز رو به افول نهاده‌است.<sup id="cite_ref-106" class="reference"><a href="#cite_note-106"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> توسعه‌نیافتگی استان ایلام انتقادات بسیاری را به دنبال داشته‌است. در ۱۴ شهریور ۱۴۰۰ یکی از نمایندگان ایلام در مجلس شورای اسلامی ایران در نطق پیش از دستور خود با انتقاد از جایگاه این استان اعلام کرد که استان‌های کوچکی مانند ایلام در ایران «بر روی نیمکت ذخیرهٔ تقسیم ثروت و قدرت یا روی سکوی تماشاچیان» قرار داده‌شده‌اند.<sup id="cite_ref-کردپرس_۱_107-0" class="reference"><a href="#cite_note-کردپرس_۱-107"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="صنعت"><span id=".D8.B5.D9.86.D8.B9.D8.AA"></span>صنعت</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&section=29" title="ویرایش بخش: صنعت"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در استان ایلام بیشتر فعالیت‌های اقتصادی بر روی دامداری و کشاورزی متمرکز شده‌است و زمینه‌های مساعدی نیز جهت پرورش زنبور عسل وجود دارد. بخش صنعت در این استان سهم بسیار ناچیزی از اشتغال را نسبت به بخش‌های کشاورزی و خدمات به خود اختصاص داده‌است. البته با توجه به گشایش مرز مشترک با عراق در <a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="شهرستان مهران">شهرستان مهران</a> افق‌های روشنی برای توسعه تجارت و توریسم بین‌المللی و ترانزیت کالا و مسافر وجود دارد، با گسترش پایانه مرزی مهران و توسعه آن عبور و مرور ماشین‌های سنگین در داخل شهر زیاد شده اما با تلاش شبانه‌روزی و بی‌وقفه مسئولان استان پروژه کمربندی ایلام بعد از نیم دهه افتتاح شد. از نظر منابع معدنی نیز عمدتاً شامل کانی‌های غیر فلزی است. این استان از نظر ذخایر نفت و گاز غنی است. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="فقر"><span id=".D9.81.D9.82.D8.B1"></span>فقر</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&section=30" title="ویرایش بخش: فقر"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>بنابر برخی پژوهش‌های شایان توجه اخیر به سفارش دفتر طرح‌های پژوهشی «<a href="/wiki/%D9%85%D8%A4%D8%B3%D8%B3%D9%87_%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4_%D9%88_%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA_%D9%88_%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%B1%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی">مؤسسهٔ عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی</a>» اواسط دهه نود به مدت تقریبا ۲ سال انجام شده‌است، نواحی شهری استان ایلام دارای نرخ سرشمار فقر به میزان ۱۶/۰ درصد و نواحی روستایی این استان دارای نرخ سرشمار فقر به میزان ۱۴/۱ درصد بوده‌اند.<sup id="cite_ref-مدیریت_و_برنامه_۱_108-0" class="reference"><a href="#cite_note-مدیریت_و_برنامه_۱-108"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> نرخ سرشمار فقر در پژوهش در شهرستان‌های استان ایلام به صورت زیر بوده‌است.<sup id="cite_ref-مدیریت_و_برنامه_۱_108-1" class="reference"><a href="#cite_note-مدیریت_و_برنامه_۱-108"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>نام شهرستان </th> <th>نرخ سرشمار فقر روستایی </th> <th>تعداد خانوارهای فقیر روستایی </th> <th>نرخ سرشمار فقر شهری </th> <th>تعداد خانوارهای فقیر شهری </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" title="شهرستان ایلام">ایلام</a></td> <td>۸/۴ ٪</td> <td>۶۴۹</td> <td>۱۳/۴ ٪</td> <td>۵۴۸۵ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%87%D8%B1" title="شهرستان دره‌شهر">دره‌شهر</a></td> <td>۱۰/۳ ٪</td> <td>۷۹۸</td> <td>۱۷/۶ ٪</td> <td>۱۰۴۶ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D9%87%D9%84%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="شهرستان دهلران">دهلران</a></td> <td>۵/۶ ٪</td> <td>۲۴۸</td> <td>۱۲/۹ ٪</td> <td>۱۰۹۹ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%86%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%88%D9%84" title="شهرستان چرداول">چرداول</a></td> <td>۷/۴ ٪</td> <td>۸۴۹</td> <td>۱۶/۰ ٪</td> <td>۷۹۵ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="شهرستان مهران">مهران</a></td> <td>۸/۰ ٪</td> <td>۱۹۸</td> <td>۲۳/۰ ٪</td> <td>۸۴۹ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" title="شهرستان آبدانان">آبدانان</a></td> <td>۱۰/۳ ٪</td> <td>۳۴۶</td> <td>۲۷/۹ ٪</td> <td>۱۸۰۰ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86" title="شهرستان ایوان">ایوان</a></td> <td>۸/۵ ٪</td> <td>۲۹۹</td> <td>۱۵/۲ ٪</td> <td>۱۱۹۴ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%84%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="شهرستان ملکشاهی">ملکشاهی</a></td> <td>۱۲/۵ ٪</td> <td>۱۹۸</td> <td>۱۶/۲ ٪</td> <td>۵۴۴ </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="گردشگری"><span id=".DA.AF.D8.B1.D8.AF.D8.B4.DA.AF.D8.B1.DB.8C"></span>گردشگری</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&section=31" title="ویرایش بخش: گردشگری"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Ilam_Province_of_Persia_2014.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Ilam_Province_of_Persia_2014.JPG/250px-Ilam_Province_of_Persia_2014.JPG" decoding="async" width="250" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Ilam_Province_of_Persia_2014.JPG/375px-Ilam_Province_of_Persia_2014.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Ilam_Province_of_Persia_2014.JPG/500px-Ilam_Province_of_Persia_2014.JPG 2x" data-file-width="1632" data-file-height="1224" /></a><figcaption>منطقه بولی در استان ایلام</figcaption></figure> <p>شهرستان باستانی دره‌شهر با نام‌های قدیمی ماداکتو و سیمره در حال حاضر به دلیل دارا بودن قلعه‌ها و آثار تاریخی و طبیعی فراوان درمحدوده شهرستان، به عنوان قطب گردشگری استان ایلام محسوب می‌شود. شهر دره‌شهر در دوره <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%87%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="شاهنشاهی ساسانی">ساسانیان</a> یکی از پایتخت‌های ایران بوده‌است. دره‌شهر همچنین به عنوان بزرگ‌ترین شهر تاریخی غرب کشور شناخته می‌شود.<sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9" title="ویکی‌پدیا:نیازمند منبع"><span title="این ادعا نیازمند ارجاعات به منابع معتبر است.">نیازمند منبع</span></a></i>]</sup></sup> از دیگر نقاط گردشگری استان می‌توان به دریاچه‌های دوقلوی آبدانان، قلعه تاریخی پشت قلعه آبدانان (دوره ساسانیان)، انبارهای هزار در آبدانان (دوره ساسانیان)، <a href="/wiki/%D8%A2%D8%AA%D8%B4%DA%A9%D8%AF%D9%87_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87%DA%AF%D9%84" title="آتشکده سیاهگل">آتشکده سیاهگل</a> (دوره ساسانیان) و <a href="/wiki/%D8%B7%D8%A7%D9%82_%D8%B4%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86_%D9%88_%D9%81%D8%B1%D9%87%D8%A7%D8%AF" title="طاق شیرین و فرهاد">طاق شیرین و فرهاد</a> در ایوان غرب، <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%86%DA%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="تنگ رازیانه (صفحه وجود ندارد)">تنگ رازیانه</a>، میان تنگ (مانشت)، شهر باستانی <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%A7%DA%A9%D8%AA%D9%88" class="mw-redirect" title="ماداکتو">ماداکتو</a> در درّه‌شهر، آتشکده چهار تاقی دره‌شهر، دره ارغوان در شمال شهر ایلام، <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DA%86%D9%87" title="دریاچه">دریاچه</a> سد ایلام (چم گردلان)، و <a href="/w/index.php?title=%DA%86%D8%B4%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D8%A8_%DA%AF%D8%B1%D9%85_%D8%AF%D9%87%D9%84%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="چشمه‌های آب گرم دهلران (صفحه وجود ندارد)">چشمه‌های آب گرم دهلران</a>، منطقه توریستی سرابکلان، آتشکده موشکان، قلعه سام و امامزاده پیرحسین و طاق رستم واقع در روستای زیبای زنجیره علیا، تنگه شمشه هلسم، شهر تاریخی گم گم در شیروان چرداول اشاره نمود.<sup id="cite_ref-109" class="reference"><a href="#cite_note-109"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-110" class="reference"><a href="#cite_note-110"><span class="cite-bracket">[</span>۱۱۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-111" class="reference"><a href="#cite_note-111"><span class="cite-bracket">[</span>۱۱۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> از لحاظ شرایط اقلیمی، مرداد ماه کمترین میزان مطلوبیت و مهر ماه بیشترین میزان مطلوبیت برای گردشگری را در استان ایلام دارا هستند.<sup id="cite_ref-112" class="reference"><a href="#cite_note-112"><span class="cite-bracket">[</span>۱۱۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><br /> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="سوغاتی‌ها"><span id=".D8.B3.D9.88.D8.BA.D8.A7.D8.AA.DB.8C.E2.80.8C.D9.87.D8.A7"></span>سوغاتی‌ها</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&section=32" title="ویرایش بخش: سوغاتی‌ها"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D9%88%D9%87" title="گیوه">گیوه</a>، <a href="/wiki/%D8%A8%DA%98%DB%8C_(%D8%B4%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86%DB%8C)" title="بژی (شیرینی)">بژی برساق</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%D9%87_%DA%A9%D9%86%D8%AC%DB%8C" class="mw-redirect" title="کله کنجی">کله کنجی</a>، <a href="/wiki/%D8%AD%D9%84%D9%88%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%DA%AF%D9%84" title="حلوای بگل">حلوای بگل</a>، <a href="/wiki/%D8%B4%D9%84%DA%A9%DB%8C%D9%86%D9%87" title="شلکینه">شله کینه</a>، <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%A7%D8%AC%DB%8C" title="نان ساجی">نان ساجی</a>، <a href="/wiki/%D9%BE%D9%BE%DA%AF" title="پپگ">نان پپگ</a>، <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D9%87_(%D9%87%D9%85%D8%AF%D8%A7%D9%86)" title="نان گرده (همدان)">نان گرده</a>، برنج عنبربو، <a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%87" title="بنه">بنه</a>، <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%BA%D9%86_%D8%AD%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="روغن حیوانی">روغن حیوانی</a>، عسل کوهی و <a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%DB%8C%D9%85" title="گلیم">گلیم</a> برجسته.<sup id="cite_ref-113" class="reference"><a href="#cite_note-113"><span class="cite-bracket">[</span>۱۱۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-114" class="reference"><a href="#cite_note-114"><span class="cite-bracket">[</span>۱۱۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-115" class="reference"><a href="#cite_note-115"><span class="cite-bracket">[</span>۱۱۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-116" class="reference"><a href="#cite_note-116"><span class="cite-bracket">[</span>۱۱۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-117" class="reference"><a href="#cite_note-117"><span class="cite-bracket">[</span>۱۱۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="امکانات_روستایی_استان_ایلام"><span id=".D8.A7.D9.85.DA.A9.D8.A7.D9.86.D8.A7.D8.AA_.D8.B1.D9.88.D8.B3.D8.AA.D8.A7.DB.8C.DB.8C_.D8.A7.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D9.86_.D8.A7.DB.8C.D9.84.D8.A7.D9.85"></span>امکانات روستایی استان ایلام</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&section=33" title="ویرایش بخش: امکانات روستایی استان ایلام"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>استان ایلام در سال ۱۳۹۰ خورشیدی ۱۰۶۴ روستا داشت که از این تعداد ۶۶۸ روستا دارای جمعیت و سکنه و ۳۹۶ روستا خالی از سکنه هستند. از این تعداد روستا به ۶۰۹ روستا برق رسانی و بخ ۶۳ روستا نیز گازرسانی شده‌است. از مجموع این روستاها ۳۵۶ آبادی دارای تأسیسات آب سالم آشامیدنی بهداشتی و تصفیه آب هستند که زیر پوشش آب و فاضلاب روستایی قرار دارند و ۱۳۳ روستا که زیر ۲۰ <a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B1" title="خانوار">خانوار</a> هستند شبکه آبرسانی ندارند.<sup id="cite_ref-118" class="reference"><a href="#cite_note-118"><span class="cite-bracket">[</span>۱۱۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>راه‌های روستایی استان ایلام در سال ۱۳۹۰، ۱۰ هزار و ۵۷۱ کیلومتر جاده آسفالته و ۳۱ کیلومتر جاده شوسه و ۶۲ کیلومتر جاده خاکی و ۴ کیلومتر مالرو بود.<sup id="cite_ref-119" class="reference"><a href="#cite_note-119"><span class="cite-bracket">[</span>۱۱۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در سال ۱۳۷۸، در ۲۰۱ روستا <a href="/wiki/%D8%AF%D9%87%DB%8C%D8%A7%D8%B1" title="دهیار">دهیار</a> مشغول به کار بود. نرخ باسوادی نیز در مناطق روستایی استان ایلام در آن سال ۹/۸۱ درصد بود.<sup id="cite_ref-120" class="reference"><a href="#cite_note-120"><span class="cite-bracket">[</span>۱۲۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="جستارهای_وابسته"><span id=".D8.AC.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D8.B1.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D9.88.D8.A7.D8.A8.D8.B3.D8.AA.D9.87"></span>جستارهای وابسته</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&section=34" title="ویرایش بخش: جستارهای وابسته"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="mw-redirect" title="جمعیت شهرهای استان ایلام">جمعیت شهرهای استان ایلام</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%A8%D8%AE%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فهرست بخش‌های ایران">فهرست بخش‌های ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="کردستان ایران">کردستان ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87_%D9%88%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="mw-redirect" title="قلعه والی ایلام">قلعه والی ایلام</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پانویس"><span id=".D9.BE.D8.A7.D9.86.D9.88.DB.8C.D8.B3"></span>پانویس</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&section=35" title="ویرایش بخش: پانویس"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r37199623">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-2"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.isna.ir/news/1400083023853/">https://www.isna.ir/news/1400083023853/</a></span> </li> <li id="cite_note-آمار-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-آمار_2-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140703101259/http://www.amar.org.ir/Portals/2/pdf/jamiat_shahrestan_keshvar3.pdf">«پایگاه اینترنتی مرکز آمار ایران-آمار سال ۱۳۹۰»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.amar.org.ir/Portals/2/pdf/jamiat_shahrestan_keshvar3.pdf">اصلی</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> در ۳ ژوئیه ۲۰۱۴<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۴ مارس ۲۰۱۳</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA%DB%8C+%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2+%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1+%D8%B3%D8%A7%D9%84+%DB%B1%DB%B3%DB%B9%DB%B0&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.amar.org.ir%2FPortals%2F2%2Fpdf%2Fjamiat_shahrestan_keshvar3.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r28290294">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-free a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-subscription a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-registration a{background-position:left .1em center;padding-left:1em;padding-right:0}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</style></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.amar.org.ir/سرشماری-عمومی-نفوس-و-مسکن/نتایج-سرشماری/نتایج-تفصیلی-سرشماری-1395">https://www.amar.org.ir/سرشماری-عمومی-نفوس-و-مسکن/نتایج-سرشماری/نتایج-تفصیلی-سرشماری-1395</a></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.amar.org.ir/Portals/0/census/1395/results/tables/jamiat/tafsili/3-jamiat-k.xls">https://www.amar.org.ir/Portals/0/census/1395/results/tables/jamiat/tafsili/3-jamiat-k.xls</a></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text">اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳ خ.</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39868036">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite id="CITEREFپیشگاهی_فردغلامیمیر_احمدیویسی2013" class="citation journal cs1">پیشگاهی فرد, زهرا; غلامی, بهادر; میر احمدی, فاطمه السادات; ویسی, عبدالکریم; خلیلی, سعید (2013-01-20). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://jzpm.marvdasht.iau.ir/article_17.html">"بررسی تأثیرات شکل جغرافیایی استان ایلام بر توسعه نیافتگی آن"</a>. <i>فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای</i>. <b>2</b> (شماره 8): 79–91. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایند">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/2251-6735">2251-6735</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=%D9%81%D8%B5%D9%84%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C+%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D8%B1%DB%8C%D8%B2%DB%8C+%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87+%D8%A7%DB%8C&rft.atitle=%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C+%D8%AA%D8%A3%D8%AB%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA+%D8%B4%DA%A9%D9%84+%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85+%D8%A8%D8%B1+%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87+%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%81%D8%AA%DA%AF%DB%8C+%D8%A2%D9%86&rft.volume=2&rft.issue=%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87+8&rft.pages=79-91&rft.date=2013-01-20&rft.issn=2251-6735&rft.aulast=%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C+%D9%81%D8%B1%D8%AF&rft.aufirst=%D8%B2%D9%87%D8%B1%D8%A7&rft.au=%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C%2C+%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%B1&rft.au=%D9%85%DB%8C%D8%B1+%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF%DB%8C%2C+%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%D9%87+%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%AA&rft.au=%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C%2C+%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%85&rft.au=%D8%AE%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C%2C+%D8%B3%D8%B9%DB%8C%D8%AF&rft_id=https%3A%2F%2Fjzpm.marvdasht.iau.ir%2Farticle_17.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREF101397" class="citation web">10 (<bdi>۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۷</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.irna.ir/news/82905583/منابع-نفت-و-گاز-تدبیری-برای-راهبری-توسعه-ایلام">«منابع نفت و گاز تدبیری برای راهبری توسعه ایلام»</a>. <i>ایرنا</i><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۱۱ مه ۲۰۲۰</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D9%86%D8%A7&rft.atitle=%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9+%D9%86%D9%81%D8%AA+%D9%88+%DA%AF%D8%A7%D8%B2+%D8%AA%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%B1%DB%8C+%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C+%D8%B1%D8%A7%D9%87%D8%A8%D8%B1%DB%8C+%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&rft.date=1397&rft.au=10&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.irna.ir%2Fnews%2F82905583%2F%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9-%D9%86%D9%81%D8%AA-%D9%88-%DA%AF%D8%A7%D8%B2-%D8%AA%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%D8%A7%D9%87%D8%A8%D8%B1%DB%8C-%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFها1395" class="citation web">ها، اخبار استان (<bdi>۲۹ تیر ۱۳۹۵</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://ostanha.tabnak.ir/fa/news/262490">«استان ایلام در جایگاه دوم و سوم منابع نفت و گاز کشور است/ ضرورت استفاده از ظرفیت نیروی بومی»</a>. <i>fa</i><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۱۱ مه ۲۰۲۰</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=fa&rft.atitle=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85+%D8%AF%D8%B1+%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D8%AF%D9%88%D9%85+%D9%88+%D8%B3%D9%88%D9%85+%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9+%D9%86%D9%81%D8%AA+%D9%88+%DA%AF%D8%A7%D8%B2+%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D8%AA%2F+%D8%B6%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%AA+%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87+%D8%A7%D8%B2+%D8%B8%D8%B1%D9%81%DB%8C%D8%AA+%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C+%D8%A8%D9%88%D9%85%DB%8C&rft.date=1395&rft.aulast=%D9%87%D8%A7&rft.aufirst=%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86&rft_id=http%3A%2F%2Fostanha.tabnak.ir%2Ffa%2Fnews%2F262490&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180812181729/http://www.irna.ir/fa/NewsPrint.aspx?ID=80951250">«ایرنا - توسعه بازارچه‌های مرزی ایلام، یک تیر و چند هدف»</a>. <i>www.irna.ir</i>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.irna.ir/fa/NewsPrint.aspx?ID=80951250">اصلی</a> در ۱۲ اوت ۲۰۱۸<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۱۸-۰۸-۱۲</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.irna.ir&rft.atitle=%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D9%86%D8%A7+-+%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87+%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DA%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D9%85%D8%B1%D8%B2%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%8C+%DB%8C%DA%A9+%D8%AA%DB%8C%D8%B1+%D9%88+%DA%86%D9%86%D8%AF+%D9%87%D8%AF%D9%81&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.irna.ir%2Ffa%2FNewsPrint.aspx%3FID%3D80951250&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://ilam.farhang.gov.ir/fa/ilaminfo/ilamlocation">https://ilam.farhang.gov.ir/fa/ilaminfo/ilamlocation</a></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://sozimihrab-org.cdn.ampproject.org/v/s/sozimihrab.org/9141-2/amp/?amp_gsa=1&amp_js_v=a9&usqp=mq331AQIUAKwASCAAgM%3D#amp_tf=%D8%A7%D8%B2%20%251%24s&aoh=17005115041356&referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com&ampshare=https%3A%2F%2Fsozimihrab.org%2F9141-2%2F">https://sozimihrab-org.cdn.ampproject.org/v/s/sozimihrab.org/9141-2/amp/?amp_gsa=1&amp_js_v=a9&usqp=mq331AQIUAKwASCAAgM%3D#amp_tf=%D8%A7%D8%B2%20%251%24s&aoh=17005115041356&referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com&ampshare=https%3A%2F%2Fsozimihrab.org%2F9141-2%2F</a></span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><i>* <cite id="CITEREFبیگی1391" class="citation journal">بیگی، حسینعلی (<bdi>پاییز و زمستان ۱۳۹۱</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://ensani.ir/fa/article/355994/جغرافیای-تاریخی-ولایات-ماسبذان-و-مهرجانقذق-و-حاکم-نشین-آنها">«جغرافیای تاریخی ولایات ماسبذان و مهرجانقذق و حاکم نشین آنها»</a>. </cite></i>تاریخ نو (نیمسال‌نامه)<i> (۴): <bdi>۱۲۳–۱۴۱</bdi><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۱۹-۱۰-۲۲</bdi></span>.</i></cite><i><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%86%D9%88+%28%D9%86%DB%8C%D9%85%D8%B3%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%29&rft.atitle=%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7%DB%8C+%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C+%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D8%AA+%D9%85%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D8%B0%D8%A7%D9%86+%D9%88+%D9%85%D9%87%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D9%86%D9%82%D8%B0%D9%82+%D9%88+%D8%AD%D8%A7%DA%A9%D9%85+%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86+%D8%A2%D9%86%D9%87%D8%A7&rft.ssn=fall&rft.chron=fall%E2%80%93winter&rft.issue=%DB%B4&rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B1%DB%B2%DB%B3-%DB%B1%DB%B4%DB%B1%3C%2Fbdi%3E&rft.date=1391&rft.aulast=%D8%A8%DB%8C%DA%AF%DB%8C&rft.aufirst=%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86%D8%B9%D9%84%DB%8C&rft_id=http%3A%2F%2Fensani.ir%2Ffa%2Farticle%2F355994%2F%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D8%B0%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D9%85%D9%87%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D9%86%D9%82%D8%B0%D9%82-%D9%88-%D8%AD%D8%A7%DA%A9%D9%85-%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86-%D8%A2%D9%86%D9%87%D8%A7&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></i>.<span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%2A+%3Ccite+id%3D%22CITEREF%D8%A8%DB%8C%DA%AF%DB%8C1391%22+class%3D%22citation+journal%22%3E%D8%A8%DB%8C%DA%AF%DB%8C%D8%8C+%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86%D8%B9%D9%84%DB%8C+%28%3Cbdi%3E%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D8%B2+%D9%88+%D8%B2%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%DB%B1%DB%B3%DB%B9%DB%B1%3C%2Fbdi%3E%29.+%5Bhttp%3A%2F%2Fensani.ir%2Ffa%2Farticle%2F355994%2F%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D8%B0%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D9%85%D9%87%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D9%86%D9%82%D8%B0%D9%82-%D9%88-%D8%AD%D8%A7%DA%A9%D9%85-%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86-%D8%A2%D9%86%D9%87%D8%A7+%C2%AB%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7%DB%8C+%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C+%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D8%AA+%D9%85%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D8%B0%D8%A7%D9%86+%D9%88+%D9%85%D9%87%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D9%86%D9%82%D8%B0%D9%82+%D9%88+%D8%AD%D8%A7%DA%A9%D9%85+%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86+%D8%A2%D9%86%D9%87%D8%A7%C2%BB%5D.+%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%86%D9%88+%28%D9%86%DB%8C%D9%85%D8%B3%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%29+%28%DB%B4%29%3A+%3Cbdi%3E%DB%B1%DB%B2%DB%B3%E2%80%93%DB%B1%DB%B4%DB%B1%3C%2Fbdi%3E%3Cspan+class%3D%22reference-accessdate%22%3E.+%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%D9%87+%D8%AF%D8%B1+%3Cbdi%3E%DB%B2%DB%B0%DB%B1%DB%B9-%DB%B1%DB%B0-%DB%B2%DB%B2%3C%2Fbdi%3E%3C%2Fspan%3E.%3C%2Fcite%3E%3Cspan+title%3D%22ctx_ver%3DZ39.88-2004%26rft_val_fmt%3Dinfo%253Aofi%252Ffmt%253Akev%253Amtx%253Ajournal%26rft.genre%3Darticle%26rft.jtitle%3D%25D8%25AA%25D8%25A7%25D8%25B1%25DB%258C%25D8%25AE%2B%25D9%2586%25D9%2588%2B%2528%25D9%2586%25DB%258C%25D9%2585%25D8%25B3%25D8%25A7%25D9%2584%25E2%2580%258C%25D9%2586%25D8%25A7%25D9%2585%25D9%2587%2529%26rft.atitle%3D%25D8%25AC%25D8%25BA%25D8%25B1%25D8%25A7%25D9%2581%25DB%258C%25D8%25A7%25DB%258C%2B%25D8%25AA%25D8%25A7%25D8%25B1%25DB%258C%25D8%25AE%25DB%258C%2B%25D9%2588%25D9%2584%25D8%25A7%25DB%258C%25D8%25A7%25D8%25AA%2B%25D9%2585%25D8%25A7%25D8%25B3%25D8%25A8%25D8%25B0%25D8%25A7%25D9%2586%2B%25D9%2588%2B%25D9%2585%25D9%2587%25D8%25B1%25D8%25AC%25D8%25A7%25D9%2586%25D9%2582%25D8%25B0%25D9%2582%2B%25D9%2588%2B%25D8%25AD%25D8%25A7%25DA%25A9%25D9%2585%2B%25D9%2586%25D8%25B4%25DB%258C%25D9%2586%2B%25D8%25A2%25D9%2586%25D9%2587%25D8%25A7%26rft.ssn%3Dfall%26rft.chron%3Dfall%25E2%2580%2593winter%26rft.issue%3D%25DB%25B4%26rft.pages%3D%253Cbdi%253E%25DB%25B1%25DB%25B2%25DB%25B3-%25DB%25B1%25DB%25B4%25DB%25B1%253C%252Fbdi%253E%26rft.date%3D1391%26rft.aulast%3D%25D8%25A8%25DB%258C%25DA%25AF%25DB%258C%26rft.aufirst%3D%25D8%25AD%25D8%25B3%25DB%258C%25D9%2586%25D8%25B9%25D9%2584%25DB%258C%26rft_id%3Dhttp%253A%252F%252Fensani.ir%252Ffa%252Farticle%252F355994%252F%25D8%25AC%25D8%25BA%25D8%25B1%25D8%25A7%25D9%2581%25DB%258C%25D8%25A7%25DB%258C-%25D8%25AA%25D8%25A7%25D8%25B1%25DB%258C%25D8%25AE%25DB%258C-%25D9%2588%25D9%2584%25D8%25A7%25DB%258C%25D8%25A7%25D8%25AA-%25D9%2585%25D8%25A7%25D8%25B3%25D8%25A8%25D8%25B0%25D8%25A7%25D9%2586-%25D9%2588-%25D9%2585%25D9%2587%25D8%25B1%25D8%25AC%25D8%25A7%25D9%2586%25D9%2582%25D8%25B0%25D9%2582-%25D9%2588-%25D8%25AD%25D8%25A7%25DA%25A9%25D9%2585-%25D9%2586%25D8%25B4%25DB%258C%25D9%2586-%25D8%25A2%25D9%2586%25D9%2587%25D8%25A7%26rfr_id%3Dinfo%253Asid%252Ffa.wikipedia.org%253A%25D8%25A7%25D8%25B3%25D8%25AA%25D8%25A7%25D9%2586%2B%25D8%25A7%25DB%258C%25D9%2584%25D8%25A7%25D9%2585%22+class%3D%22Z3988%22%3E%3C%2Fspan%3E%7F%27%22%60UNIQ--templatestyles-000000A3-QINU%60%22%27%7F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error error citation-comment">کاراکتر templatestyles stripmarker در <code class="cs1-code">|عنوان=</code> در موقعیت 1677 (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF#invisible_char" title="راهنما:خطاهای الگوی یادکرد">کمک</a>); </span><span class="cs1-visible-error error citation-comment">پیوند خارجی در <code class="cs1-code">|title=</code> وجود دارد (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF#param_has_ext_link" title="راهنما:خطاهای الگوی یادکرد">کمک</a>)</span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-:0-13"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-:0_13-0">۱۳٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:0_13-1">۱۳٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFاکبری1386">اکبری، <i>تاریخ استان ایلام از آغاز تا سقوط قاجاریه</i></a>، <bdi>161</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-:2-14"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-:2_14-0">۱۴٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:2_14-1">۱۴٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text">راولینسون، ص ۴۸</span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://ia800806.us.archive.org/11/items/Travel18361840sRawlinson/Travel_1836-1840s_Rawlinson.pdf">«سفرنامه راولینسون»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%B3%D9%81%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D8%B1%D8%A7%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%86%D8%B3%D9%88%D9%86&rft_id=https%3A%2F%2Fia800806.us.archive.org%2F11%2Fitems%2FTravel18361840sRawlinson%2FTravel_1836-1840s_Rawlinson.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=2774">پشتکوه</a> بنیاد دایرةالمعارف اسلامی</span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140714184900/http://www.iranicaonline.org/articles/ilam-i-ii/">«استان ایلام»</a>. دانشنامه ایرانیکا. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iranicaonline.org/articles/ilam-i-ii/">اصلی</a> در ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۴<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۶ ژوئیه ۲۰۱۴</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&rft.pub=%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9%D8%A7&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.iranicaonline.org%2Farticles%2Filam-i-ii%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-:3-18"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-:3_18-0">۱۸٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:3_18-1">۱۸٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text">عباس محمدزاده، قیام ایلام در عصر رضا شاه. ایلام: انتشارات زانا: ۱۳۸۹. ص ۱۰۵.</span> </li> <li id="cite_note-:4-19"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-:4_19-0">۱۹٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:4_19-1">۱۹٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text">عباس محمدزاده، <i>قیام ایلام در عصر رضا شاه</i>، ایلام: انتشارات زانا: ۱۳۸۹.</span> </li> <li id="cite_note-:5-20"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-:5_20-0">۲۰٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:5_20-1">۲۰٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text">جعفر خیتال، <i>مجموعه آرا دربارهٔ ساکنین سرزمین پشتکوه ایلام</i>، ایلام: انتشارات فرهنگ، ۱۳۶۹، ص ۱۴۹.</span> </li> <li id="cite_note-:6-21"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-:6_21-0">۲۱٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:6_21-1">۲۱٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text">رستم رفعتی. <i>انساب شهری و عشایری استان ایلام</i>، ایلام: انتشارات برگ آذین، ۱۳۸۶، صص ۴۶–۴۷.</span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iranicaonline.org/articles/ilam-parent">«ILĀM»</a>. دانشنامه ایرانیکا.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=IL%C4%80M&rft.pub=%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9%D8%A7&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.iranicaonline.org%2Farticles%2Filam-parent&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-autogenerated3-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-autogenerated3_23-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iranicaonline.org/articles/elam-index">Encyclopædia Iranica | Articles</a></span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text">ناصر راد، ص۲۶ و بهمنش، ص۲۸</span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.irna.ir/news/83613003/استاندار-ایلام-بخش-هلیلان-به-شهرستان-ارتقا-یافت">«https://www.irna.ir/news/83613003/استاندار-ایلام-بخش-هلیلان-به-شهرستان-ارتقا-یافت»</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=https%3A%2F%2Fwww.irna.ir%2Fnews%2F83613003%2F%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85-%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D9%87%D9%84%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D9%82%D8%A7-%DB%8C%D8%A7%D9%81%D8%AA&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.irna.ir%2Fnews%2F83613003%2F%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85-%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D9%87%D9%84%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D9%82%D8%A7-%DB%8C%D8%A7%D9%81%D8%AA&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error error citation-comment">پیوند خارجی در <code class="cs1-code">|title=</code> وجود دارد (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF#param_has_ext_link" title="راهنما:خطاهای الگوی یادکرد">کمک</a>)</span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFجعفری،_محمد_و_جعفری،_غلامحسن" class="citation web">جعفری، محمد و جعفری، غلامحسن. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://ensani.ir/fa/article/487801/%D9%BE%D9%87%D9%86%D9%87-%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%D9%82%D9%84%DB%8C%D9%85-%D8%A2%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85-%D8%A8%D8%A7-%D8%AA%DA%A9%D9%86%DB%8C%DA%A9-gis">«پهنه بندی اقلیم آسایش گردشگری استان ایلام با تکنیک GIS»</a>. <i><a rel="nofollow" class="external free" href="http://ensani.ir/">http://ensani.ir/</a></i><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۱۰ ژوئن ۲۰۲۳</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=http%3A%2F%2Fensani.ir%2F&rft.atitle=%D9%BE%D9%87%D9%86%D9%87+%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C+%D8%A7%D9%82%D9%84%DB%8C%D9%85+%D8%A2%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%B4+%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85+%D8%A8%D8%A7+%D8%AA%DA%A9%D9%86%DB%8C%DA%A9+GIS&rft.au=%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%8C+%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF+%D9%88+%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%8C+%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AD%D8%B3%D9%86&rft_id=http%3A%2F%2Fensani.ir%2Ffa%2Farticle%2F487801%2F%25D9%25BE%25D9%2587%25D9%2586%25D9%2587-%25D8%25A8%25D9%2586%25D8%25AF%25DB%258C-%25D8%25A7%25D9%2582%25D9%2584%25DB%258C%25D9%2585-%25D8%25A2%25D8%25B3%25D8%25A7%25DB%258C%25D8%25B4-%25DA%25AF%25D8%25B1%25D8%25AF%25D8%25B4%25DA%25AF%25D8%25B1%25DB%258C-%25D8%25A7%25D8%25B3%25D8%25AA%25D8%25A7%25D9%2586-%25D8%25A7%25DB%258C%25D9%2584%25D8%25A7%25D9%2585-%25D8%25A8%25D8%25A7-%25D8%25AA%25DA%25A9%25D9%2586%25DB%258C%25DA%25A9-gis&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error error citation-comment">پیوند خارجی در <code class="cs1-code">|وبگاه=</code> وجود دارد (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF#param_has_ext_link" title="راهنما:خطاهای الگوی یادکرد">کمک</a>)</span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFپیشگاهی_فردغلامیمیر_احمدیویسی2013" class="citation journal cs1">پیشگاهی فرد, زهرا; غلامی, بهادر; میر احمدی, فاطمه السادات; ویسی, عبدالکریم; خلیلی, سعید (2013-01-20). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://jzpm.marvdasht.iau.ir/article_17.html">"بررسی تأثیرات شکل جغرافیایی استان ایلام بر توسعه نیافتگی آن"</a>. <i>فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای</i>. <b>2</b> (شماره 8): 79–91. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایند">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/2251-6735">2251-6735</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=%D9%81%D8%B5%D9%84%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C+%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D8%B1%DB%8C%D8%B2%DB%8C+%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87+%D8%A7%DB%8C&rft.atitle=%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C+%D8%AA%D8%A3%D8%AB%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA+%D8%B4%DA%A9%D9%84+%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85+%D8%A8%D8%B1+%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87+%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%81%D8%AA%DA%AF%DB%8C+%D8%A2%D9%86&rft.volume=2&rft.issue=%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87+8&rft.pages=79-91&rft.date=2013-01-20&rft.issn=2251-6735&rft.aulast=%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C+%D9%81%D8%B1%D8%AF&rft.aufirst=%D8%B2%D9%87%D8%B1%D8%A7&rft.au=%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C%2C+%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%B1&rft.au=%D9%85%DB%8C%D8%B1+%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF%DB%8C%2C+%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%D9%87+%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%AA&rft.au=%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C%2C+%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%85&rft.au=%D8%AE%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C%2C+%D8%B3%D8%B9%DB%8C%D8%AF&rft_id=https%3A%2F%2Fjzpm.marvdasht.iau.ir%2Farticle_17.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFجرج_لرد_کرزون1364">جرج لرد کرزون، <i>ایران و قضیه ایران</i></a>، <bdi>332-333</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFآموزش_و_پرورش_ایلام1394">آموزش و پرورش ایلام، <i>استان‌شناسی ایلام</i></a>، <bdi>۷</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعلی_رزم_آرابی_تا">علی رزم آرا، <i>جغرافیای نظامی و طبیعی پشتکوه</i></a>، <bdi>13</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFربیع_بدیعی1360">ربیع بدیعی، <i>جغرافیای مفصل ایران</i></a>، <bdi>۵۰</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFژاک_دمورگان1339">ژاک دمورگان، <i>جغرافیای غرب ایران</i></a>، <bdi>۲۲۴–۲۲۵</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعلی_علیزاده،_حسین_ابراهیم‌زاده1377">علی علیزاده، حسین ابراهیم‌زاده، <i>سیمای ایلام</i></a>، <bdi>۳۱–۳۲</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعباس_جعفری1368">عباس جعفری، <i>گیتاشناسی ایران، کوه‌ها و کوهنامه ایران</i></a>، <bdi>571</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعلی_علیزاده،_حسین_ابراهیم‌زاده1377">علی علیزاده، حسین ابراهیم‌زاده، <i>سیمای ایلام</i></a>، <bdi>۳۱–۳۲</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعباس_جعفری1368">عباس جعفری، <i>گیتاشناسی ایران، کوه‌ها و کوهنامه ایران</i></a>، <bdi>571</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFمرتضی_اکبری1386">مرتضی اکبری، <i>تاریخ استان ایلام از آغاز تا سقوط قاجاریه</i></a>، <bdi>۴۸</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعلی_علیزاده_و_حسین_ابراهیم‌زاده1377">علی علیزاده و حسین ابراهیم‌زاده، <i>سیمای ایلام</i></a>، <bdi>۳۳–۳۴</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-39">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFابراهیم_صفایی1352">ابراهیم صفایی، <i>سگزارهای سیاسی میرزا محمود خان علاءالملک طباطبایی</i></a>، <bdi>۱۵۱–۱۵۲</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-40">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFسرهنری_راولینسون1362">سرهنری راولینسون، <i>سفرنامه راولینسون، گذری از زهاب به خوزستان</i></a>، <bdi>۴۳</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFفریا_استارک1364">فریا استارک، <i>سفرنامه الموت، لرستان و ایلام</i></a>، <bdi>۲۰۵–۲۱۱</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-42">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعلی_علیزاده_و_حسین_ابراهیم‌زاده1377">علی علیزاده و حسین ابراهیم‌زاده، <i>سیمای ایلام</i></a>، <bdi>۳۵</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-43">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعلی_اکبر_دهخدا1377">علی اکبر دهخدا، <i>لغت‌نامه</i></a>، <bdi>۳۷۲۳</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-44">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFصادق_ملک_شهمیرزادی1382">صادق ملک شهمیرزادی، <i>ایران پیش از تاریخ</i></a>، <bdi>۸۵</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-45">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFمرتضی_اکبری1386">مرتضی اکبری، <i>تاریخ استان ایلام از آغاز تا قاجاریه</i></a>، <bdi>۵۴</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-46">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFحبیب‌الله_محمودیان1377">حبیب‌الله محمودیان، <i>بررسی آثار برنزی ایلام و لرستان در هزاره اول قبل از میلاد</i></a>، <bdi>۸</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-47"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-47">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www5.irna.ir/View/FullStory/?NewsId=331004&IdZone=64">ایرنا</a><sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template"><span title="" style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="ویکی‌پدیا:پیوندهای مرده">پیوند مرده</a></i>]</span></sup></sup>، کد خبر: ۳۳۱۰۰۴ زمان مخابره: ۱۲/۱۱/۱۳۸۷. بازدید: فوریه ۲۰۰۹.</span> </li> <li id="cite_note-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-48">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREF101397" class="citation web">10 (<bdi>۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۷</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.irna.ir/news/82905583/منابع-نفت-و-گاز-تدبیری-برای-راهبری-توسعه-ایلام">«منابع نفت و گاز تدبیری برای راهبری توسعه ایلام»</a>. <i>ایرنا</i><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۱۱ مه ۲۰۲۰</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D9%86%D8%A7&rft.atitle=%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9+%D9%86%D9%81%D8%AA+%D9%88+%DA%AF%D8%A7%D8%B2+%D8%AA%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%B1%DB%8C+%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C+%D8%B1%D8%A7%D9%87%D8%A8%D8%B1%DB%8C+%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&rft.date=1397&rft.au=10&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.irna.ir%2Fnews%2F82905583%2F%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9-%D9%86%D9%81%D8%AA-%D9%88-%DA%AF%D8%A7%D8%B2-%D8%AA%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%D8%A7%D9%87%D8%A8%D8%B1%DB%8C-%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-49"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-49">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFها1395" class="citation web">ها، اخبار استان (<bdi>۲۹ تیر ۱۳۹۵</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://ostanha.tabnak.ir/fa/news/262490">«استان ایلام در جایگاه دوم و سوم منابع نفت و گاز کشور است/ ضرورت استفاده از ظرفیت نیروی بومی»</a>. <i>fa</i><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۱۱ مه ۲۰۲۰</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=fa&rft.atitle=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85+%D8%AF%D8%B1+%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D8%AF%D9%88%D9%85+%D9%88+%D8%B3%D9%88%D9%85+%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9+%D9%86%D9%81%D8%AA+%D9%88+%DA%AF%D8%A7%D8%B2+%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D8%AA%2F+%D8%B6%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%AA+%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87+%D8%A7%D8%B2+%D8%B8%D8%B1%D9%81%DB%8C%D8%AA+%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C+%D8%A8%D9%88%D9%85%DB%8C&rft.date=1395&rft.aulast=%D9%87%D8%A7&rft.aufirst=%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86&rft_id=http%3A%2F%2Fostanha.tabnak.ir%2Ffa%2Fnews%2F262490&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-50"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-50">↑</a></span> <span class="reference-text">فرهنگ تطبیقی گویش کردی ایلامی با زبان ایرانی میانه (پهلوی اشکانی و پهلوی ساسانی) به انضمام تاریخ و زبان استان ایلام قبل از اسلام. علیرضا اسدی. ایلام: انتشارات جوهر حیات، 1390. صص41-42.</span> </li> <li id="cite_note-51"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-51">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFاکبری1386">اکبری، <i>تاریخ استان ایلام از آغاز تا سقوط قاجاریه</i></a>، <bdi>153</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-52"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-52">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFمارکوارت1373">مارکوارت، <i>ایرانشهر، بر اساس جغرافیای موسی خورنی</i></a>، <bdi>37</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-53"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-53">↑</a></span> <span class="reference-text">تاریخ سیستان، مؤلف مجهول، تصحیح ملک الشعرا بهار (تهران: زوار، ۱۳۶۶) ص ۶۱ جلد دوم و محمدجواد مشکور، جغرافیای تاریخی ایران باستان (تهران: انتشارات دنیای کتاب، ۱۳۷۱) ص ۲۳۱ و ابن خرداد به، المسالک و الممالک، ترجمه حسین قره چانلو، (تهران: نشر نی، ۱۳۷۰)، ص۳۳.</span> </li> <li id="cite_note-54"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-54">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=201">بازسازی در ایران</a></span> </li> <li id="cite_note-55"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-55">↑</a></span> <span class="reference-text">علی‌اکبر دهخدا، لغت‌نامه، جلد ۳، زیر نظر محمد معین، ص۵۸.</span> </li> <li id="cite_note-56"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-56">↑</a></span> <span class="reference-text">ایرج افشار سیستانی، تاریخ تمدن اقوام آریایی،انتشارات نگارستان، چاپ اول، زمستان1387</span> </li> <li id="cite_note-57"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-57">↑</a></span> <span class="reference-text">راولینسون، ص ۴۸.</span> </li> <li id="cite_note-58"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-58">↑</a></span> <span class="reference-text">مدخل <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=2774">پشتکوه</a> در <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="دانشنامه جهان اسلام">دانشنامه جهان اسلام</a></span> </li> <li id="cite_note-59"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-59">↑</a></span> <span class="reference-text">دهخدا، جلد ۳ ص ۳۷۲۳ و راولینسون، ص ۴۸–۴۷</span> </li> <li id="cite_note-60"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-60">↑</a></span> <span class="reference-text">دهخدا، جلد ۳، ص ۳۷۲۳</span> </li> <li id="cite_note-61"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-61">↑</a></span> <span class="reference-text">ایرج افشار سیستانی، تاریخ تمدن اقوام آریایی،انتشارات نگارستان، چاپ اول، زمستان۱۳۸۷</span> </li> <li id="cite_note-62"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-62">↑</a></span> <span class="reference-text">راولینسون، ص ۴۸.</span> </li> <li id="cite_note-63"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-63">↑</a></span> <span class="reference-text">کتاب دینورپایتخت فراموش شده قوم کرد، برومند اعظمی پور</span> </li> <li id="cite_note-64"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-64">↑</a></span> <span class="reference-text">نفیسی، سعید، تاریخ اجتماعی و سیاسی ایران در دوره معاصر، به اهتمام عبدالکریم جربزه دار، تهران نشراساطیر، چاپ سوم1392</span> </li> <li id="cite_note-65"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-65">↑</a></span> <span class="reference-text">دکترعباس عطاری کرمانی، تاریخ شهرهای ایران، نشرآسیم، ص156</span> </li> <li id="cite_note-66"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-66">↑</a></span> <span class="reference-text">کتاب تاریخ ایران کمبریج، پژوهش دانشگاه کمبریج، جلدپنجم، گردآورنده:جی. آ. بویل، مترجم:حسن انوشه، چاپ یازدهم، مؤسسه <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1%DA%A9%D8%A8%DB%8C%D8%B1" class="mw-redirect" title="انتشارات امیرکبیر">انتشارات امیرکبیر</a>، تهران۱۳۹۵، ص۴۷۲</span> </li> <li id="cite_note-67"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-67">↑</a></span> <span class="reference-text">تاریخ سیستان، تصحیح ملک الشعرا بهار (تهران: زوار، ۱۳۶۶) ص ۶۱ جلد دوم</span> </li> <li id="cite_note-68"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-68">↑</a></span> <span class="reference-text">محمدجواد مشکور، جغرافیای تاریخی ایران باستان (تهران: انتشارات دنیای کتاب، ۱۳۷۱) ص ۲۳۱</span> </li> <li id="cite_note-69"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-69">↑</a></span> <span class="reference-text">ابن خرداد به، المسالک و الممالک، ترجمه حسین قره چانلو، (تهران: نشر نی، ۱۳۷۰)، ص۳۳</span> </li> <li id="cite_note-70"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-70">↑</a></span> <span class="reference-text">جغرافیای تاریخی شهرها، عبدالحسین نهچیری،انتشارات مدرسه، چاپ سوم، تهران۱۳۸۰</span> </li> <li id="cite_note-71"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-71">↑</a></span> <span class="reference-text">دکترعباس عطاری کرمانی، تاریخ شهرهای ایران، نشر آسیم، تهران1386</span> </li> <li id="cite_note-l1-72"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-l1_72-0">۷۲٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-l1_72-1">۷۲٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFپشتدار1376" class="citation book">پشتدار، علی‌محمد (<bdi>۱۳۷۶</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.noormags.com/view/fa/articlepage/716110"><i>لرها و لرستان از دیدگاه ولادیمیر مینورسکی</i></a>. ج. ۷. علوم انسانی «ایران شناخت». ص. <bdi>۱۶۰ تا ۱۸۳</bdi><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۵ ژوئن ۲۰۱۳</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D9%84%D8%B1%D9%87%D8%A7+%D9%88+%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%D8%B2+%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%B1+%D9%85%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%B3%DA%A9%DB%8C&rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B1%DB%B6%DB%B0+%D8%AA%D8%A7+%DB%B1%DB%B8%DB%B3%3C%2Fbdi%3E&rft.pub=%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85+%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C+%C2%AB%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86+%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%C2%BB&rft.date=1376&rft.aulast=%D9%BE%D8%B4%D8%AA%D8%AF%D8%A7%D8%B1&rft.aufirst=%D8%B9%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.noormags.com%2Fview%2Ffa%2Farticlepage%2F716110&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-73"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-73">↑</a></span> <span class="reference-text">محمود میرزا قاجار، عهد حسام (سفرنامه لرستان و خوزستان)، به کوشش ایرج افشار، تهران:مرکز پژوهشی میراث مکتوب، ۱۳۹۰، ص ۱۸۰.</span> </li> <li id="cite_note-74"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-74">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.liquisearch.com/history_of_the_kurdish_people/medieval_kurdish_dynasties">http://www.liquisearch.com/history_of_the_kurdish_people/medieval_kurdish_dynasties</a></span> </li> <li id="cite_note-75"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-75">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20161220030311/http://self.gutenberg.org/article.aspx?&exp=standard&title=hazaraspid#cite_note-1">«نسخه آرشیو شده»</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://self.gutenberg.org/article.aspx?&exp=standard&title=hazaraspid#cite_note-1">اصلی</a> در ۲۰ دسامبر ۲۰۱۶<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۷ ژوئیه ۲۰۱۷</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%86%D8%B3%D8%AE%D9%87+%D8%A2%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D9%88+%D8%B4%D8%AF%D9%87&rft_id=http%3A%2F%2Fself.gutenberg.org%2Farticle.aspx%3F%26exp%3Dstandard%26title%3Dhazaraspid%23cite_note-1&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-76"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-76">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFامان‌اللهی_بهاروند1391">امان‌اللهی بهاروند، <i>قوم لر</i></a>، <bdi>۷۷</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-77"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-77">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iranicaonline.org/articles/hazaraspids">«هزاراسپیان»</a>. دانشنامه ایرانیکا<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۱ آوریل ۲۰۲۰</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9%D8%A7&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.iranicaonline.org%2Farticles%2Fhazaraspids&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-78"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-78">↑</a></span> <span class="reference-text">رستم رفعتی. انساب شهری و عشایری استان ایلام. ایلام: انتشارات برگ آذین، ۱۳۸۶، ص ۴۶</span> </li> <li id="cite_note-79"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-79">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a class="external text" href="https://fa.m.wikipedia.org/wiki/قلاقیران">«نماد»</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF&rft_id=https%3A%2F%2Ffa.m.wikipedia.org%2Fwiki%2F%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-80"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-80">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190922211052/http://www.doctv.ir/programs/c/%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85">«نماد شهر ایلام»</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.doctv.ir/programs/c/%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85">اصلی</a> در ۲۲ سپتامبر ۲۰۱۹<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۱۸ فوریه ۲۰۱۹</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF+%D8%B4%D9%87%D8%B1+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.doctv.ir%2Fprograms%2Fc%2F%25D9%2586%25D9%2585%25D8%25A7%25D8%25AF-%25D8%25A7%25DB%258C%25D9%2584%25D8%25A7%25D9%2585&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-81"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-81">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170408083058/http://ilam.irib.ir/-/%DA%A9%D9%88%D9%87-%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86">«نماد شهر ایلام»</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://ilam.irib.ir/-/کوه-قلاقیران">اصلی</a> در ۸ آوریل ۲۰۱۷<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۱۸ فوریه ۲۰۱۹</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF+%D8%B4%D9%87%D8%B1+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&rft_id=http%3A%2F%2Filam.irib.ir%2F-%2F%DA%A9%D9%88%D9%87-%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-82"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-82">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190103005217/https://www.ilamtoday.com/news/printable.asp?cod=xwwwk">«نماد شهر ایلام»</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ilamtoday.com/news/printable.asp?cod=xwwwk">اصلی</a> در ۳ ژانویه ۲۰۱۹<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲ ژانویه ۲۰۱۹</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF+%D8%B4%D9%87%D8%B1+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ilamtoday.com%2Fnews%2Fprintable.asp%3Fcod%3Dxwwwk&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-83"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-83">↑</a></span> <span class="reference-text">طرح بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور (شاخص‌های غیرثبتی){گزارش}:استان ایلام/به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور؛ مدیر طرح و مسئول سیاست گذاری:منصور واعظی؛ اجرا:شرکت پژوهشگران خبره پارس -شابک:۳-۴۰-۶۶۲۷-۶۰۰-۹۷۸ *وضعیت نشر:تهران-موسسه انتشارات کتاب نشر ۱۳۹۱ *وضعیت ظاهری:۲۹۶ ص:جدول (بخش رنگی)، نمودار (بخش رنگی)</span> </li> <li id="cite_note-:1-84"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-:1_84-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/00210862.2014.913423?journalCode=cist20">"On Language Distribution in Ilam Province,Iran"</a>. <i>ResearchGate</i> (به انگلیسی)<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2018-08-13</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=ResearchGate&rft.atitle=On+Language+Distribution+in+Ilam+Province%2CIran&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.tandfonline.com%2Fdoi%2Fabs%2F10.1080%2F00210862.2014.913423%3FjournalCode%3Dcist20&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-n5hq6-85"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-n5hq6_85-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iranicaonline.org/articles/asayer-tribes">"ʿAŠĀYER (tribes in Iran) – Encyclopaedia Iranica"</a>. <i>Encyclopædia Iranica</i> (به انگلیسی). 1987-12-15<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2017-08-05</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Encyclop%C3%A6dia+Iranica&rft.atitle=%CA%BFA%C5%A0%C4%80YER+%28tribes+in+Iran%29+%E2%80%93+Encyclopaedia+Iranica&rft.date=1987-12-15&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.iranicaonline.org%2Farticles%2Fasayer-tribes&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_web" title="الگو:Cite web">cite web</a>}}</code>: نگهداری یادکرد:تاریخ و سال (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%88_%D8%B3%D8%A7%D9%84" title="رده:نگهداری یادکرد:تاریخ و سال">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-86"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-86">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFزکی‌بیگروشن_اردلان1381" class="citation book">زکی‌بیگ، محمد امین؛ روشن اردلان، یدالله (<bdi>۱۳۸۱</bdi>). <i>زبدهٔ تاریخ کرد و کردستان</i>. تهران: انتشارات توس. صص. <bdi>۲۳۱</bdi>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/964-315-563-3" title="ویژه:منابع کتاب/964-315-563-3"><bdi>۹۶۴-۳۱۵-۵۶۳-۳</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%B2%D8%A8%D8%AF%D9%87%D9%94+%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%DA%A9%D8%B1%D8%AF+%D9%88+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B2%DB%B3%DB%B1%3C%2Fbdi%3E&rft.pub=%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA+%D8%AA%D9%88%D8%B3&rft.date=1381&rft.isbn=964-315-563-3&rft.aulast=%D8%B2%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%DA%AF&rft.aufirst=%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF+%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86&rft.au=%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86+%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%86%2C+%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-87"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-87">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFزکی‌بیگروشن_اردلان1381" class="citation book">زکی‌بیگ، محمد امین؛ روشن اردلان، یدالله (<bdi>۱۳۸۱</bdi>). <i>زبدهٔ تاریخ کرد و کردستان</i>. تهران: انتشارات توس. صص. <bdi>۲۳۱</bdi>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/964-315-563-3" title="ویژه:منابع کتاب/964-315-563-3"><bdi>۹۶۴-۳۱۵-۵۶۳-۳</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%B2%D8%A8%D8%AF%D9%87%D9%94+%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%DA%A9%D8%B1%D8%AF+%D9%88+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B2%DB%B3%DB%B1%3C%2Fbdi%3E&rft.pub=%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA+%D8%AA%D9%88%D8%B3&rft.date=1381&rft.isbn=964-315-563-3&rft.aulast=%D8%B2%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%DA%AF&rft.aufirst=%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF+%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86&rft.au=%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86+%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%86%2C+%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-88"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-88">↑</a></span> <span class="reference-text">رستم رفعتی. انساب شهری و عشایری استان ایلام. ایلام: انتشارات برگ آذین، ۱۳۸۶، صص ۲۸۰–۲۷۰، ۲۷۵–۳۷۵.</span> </li> <li id="cite_note-89"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-89">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.irna.ir/news/82483506/در-سوگ-بزرگمرد-مصلح-ايل-پنجستون">«در سوگ بزرگمرد مصلح ایل پنجستون»</a>. <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D9%86%D8%A7" title="ایرنا">ایرنا</a>. <bdi>۱۶ فروردین ۱۳۹۶</bdi><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۳۰ نوامبر ۲۰۲۰</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%AF%D8%B1+%D8%B3%D9%88%DA%AF+%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF%D9%85%D8%B1%D8%AF+%D9%85%D8%B5%D9%84%D8%AD+%D8%A7%DB%8C%D9%84+%D9%BE%D9%86%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86&rft.pub=%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D9%86%D8%A7&rft.date=1396&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.irna.ir%2Fnews%2F82483506%2F%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D9%88%DA%AF-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF%D9%85%D8%B1%D8%AF-%D9%85%D8%B5%D9%84%D8%AD-%D8%A7%D9%8A%D9%84-%D9%BE%D9%86%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-90"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-90">↑</a></span> <span class="reference-text">رستم رفعتی. انساب شهری و عشایری استان ایلام. ایلام: انتشارات برگ آذین، ۱۳۸۶، صص ۵۶–۸۰، ۳۷۵–۳۸۰.</span> </li> <li id="cite_note-91"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-91">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/7253">«باله وند»</a>. <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="دائرةالمعارف بزرگ اسلامی">دائرةالمعارف بزرگ اسلامی</a><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۶ مارس ۲۰۱۶</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%A8%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%88%D9%86%D8%AF&rft.pub=%D8%AF%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81+%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.cgie.org.ir%2Ffa%2Fpublication%2Fentryview%2F7253&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-92"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-92">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/40648">«خزل»</a>. <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="دائرةالمعارف بزرگ اسلامی">دائرةالمعارف بزرگ اسلامی</a><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۶ مارس ۲۰۱۶</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%AE%D8%B2%D9%84&rft.pub=%D8%AF%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81+%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.cgie.org.ir%2Ffa%2Fpublication%2Fentryview%2F40648&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-93"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-93">↑</a></span> <span class="reference-text">رستم رفعتی. انساب شهری و عشایری استان ایلام. ایلام: انتشارات برگ آذین، ۱۳۸۶، صص ۵۶–۸۰، ۳۷۵–۳۸۰.</span> </li> <li id="cite_note-94"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-94">↑</a></span> <span class="reference-text">رستم رفعتی. <i>انساب شهری و عشایری استان ایلام</i>، ایلام: انتشارات برگ آذین، ۱۳۸۶، صص ۳۰۶–۳۱۱.</span> </li> <li id="cite_note-LORILANGUAGE-95"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-LORILANGUAGE_95-0">۹۵٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-LORILANGUAGE_95-1">۹۵٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://iranicaonline.org/articles/lori-language-ii">«LORI LANGUAGE ii. Sociolinguistic Status of Lori»</a>. <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="دانشنامه ایرانیکا">دانشنامه ایرانیکا</a>. <bdi>۱ ژانویه ۲۰۰۰</bdi><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۱۰ مارس ۲۰۲۱</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=LORI+LANGUAGE+ii.+Sociolinguistic+Status+of+Lori&rft.pub=%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9%D8%A7&rft.date=2000-01-01&rft_id=https%3A%2F%2Firanicaonline.org%2Farticles%2Flori-language-ii&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-96"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-96">↑</a></span> <span class="reference-text">علیرضایی، کرم،<a rel="nofollow" class="external text" href="http://anthropology.ir/node/12511">بونگ‌های مادرانه</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120222001200/http://anthropology.ir/node/12511">بایگانی‌شده</a> در ۲۲ فوریه ۲۰۱۲ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>، تهران: پازینه، ۱۳۸۶.</span> </li> <li id="cite_note-97"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-97">↑</a></span> <span class="reference-text">منبع: بنیاد ایرانشناسی شعبه ایلام</span> </li> <li id="cite_note-98"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-98">↑</a></span> <span class="reference-text">فرهنگ تطبیقی گویش کردی ایلامی با زبان ایرانی میانه (پهلوی اشکانی و پهلوی ساسانی) به انضمام تاریخ و زبان استان ایلام قبل از اسلام. علیرضا اسدی. ایلام: انتشارات جوهر حیات، ۱۳۹۰. ص۱۰۶.</span> </li> <li id="cite_note-ilam-99"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-ilam_99-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.tebyan.net/index.aspx?pid=94756">«زبان و گویش مردم ایلام»</a>. تبیان استان‌ها<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۷ آوریل ۲۰۱۰</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86+%D9%88+%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&rft.pub=%D8%AA%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86+%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.tebyan.net%2Findex.aspx%3Fpid%3D94756&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-100"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-100">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.researchgate.net/publication/264347133_On_Language_Distribution_in_Ilam_Province_Iran">«لهجه‌های کردی ایلامی»</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%84%D9%87%D8%AC%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.researchgate.net%2Fpublication%2F264347133_On_Language_Distribution_in_Ilam_Province_Iran&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-101"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-101">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.tasnimnews.com/fa/news/1394/06/08/844258/ایلام-برای-خدمت-رسانی-مناسب-به-زائران-اربعین-نیازمند-کمک-است">«ایلام برای خدمت‌رسانی مناسب به‌زائران اربعین نیازمند کمک است- اخبار استانها تسنیم | Tasnim»</a>. <i>خبرگزاری تسنیم | Tasnim</i><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۲-۱۰-۲۵</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=%D8%AE%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C+%D8%AA%D8%B3%D9%86%DB%8C%D9%85+%7C+Tasnim&rft.atitle=%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85+%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C+%D8%AE%D8%AF%D9%85%D8%AA%E2%80%8C%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A8+%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D8%A7%D9%86+%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D9%86+%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF+%DA%A9%D9%85%DA%A9+%D8%A7%D8%B3%D8%AA-+%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D9%87%D8%A7+%D8%AA%D8%B3%D9%86%DB%8C%D9%85+%7C+Tasnim&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.tasnimnews.com%2Ffa%2Fnews%2F1394%2F06%2F08%2F844258%2F%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AE%D8%AF%D9%85%D8%AA-%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A8-%D8%A8%D9%87-%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D9%86-%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF-%DA%A9%D9%85%DA%A9-%D8%A7%D8%B3%D8%AA&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-راولینسون_۱-102"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-راولینسون_۱_102-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://ia800806.us.archive.org/11/items/Travel18361840sRawlinson/Travel_1836-1840s_Rawlinson.pdf">راولینسون، هنری. ۱۸۳۹. <i>یادداشت‌هایی دربارۀ سفر از زهاب در دامنه‌های زاگرس در امتداد کوه‌ها به خوزستان (شوش) و از آنجا از استان لرستان به کرمانشاه در سال ۱۸۳۶</i> (به انگلیسی)، در مجلۀ جامعۀ جغرافیایی پادشاهی، شمارۀ ۴، ۱۸۳۹، ص ۵۲؛</a> بازدید در ۲۳ بهمن ۱۳۹۸.</span> </li> <li id="cite_note-103"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-103">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.khabaronline.ir/news/561268/نابغه-ای-که-از-روستایی-در-ایلام-به-ناسا-رسید">«نابغه‌ای که از روستایی در ایلام به ناسا رسید»</a>. <i>خبرآنلاین</i>. <bdi>۲۰۱۶-۰۷-۲۸</bdi><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۲-۱۲-۲۸</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=%D8%AE%D8%A8%D8%B1%D8%A2%D9%86%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%86&rft.atitle=%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%BA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C+%DA%A9%D9%87+%D8%A7%D8%B2+%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DB%8C%DB%8C+%D8%AF%D8%B1+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85+%D8%A8%D9%87+%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7+%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D8%AF&rft.date=2016-07-28&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.khabaronline.ir%2Fnews%2F561268%2F%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%BA%D9%87-%D8%A7%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85-%D8%A8%D9%87-%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7-%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D8%AF&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-:02-104"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-:02_104-0">۱۰۴٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:02_104-1">۱۰۴٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.amar.org.ir/سرشماری-عمومی-نفوس-و-مسکن/نتایج-سرشماری/جمعیت-به-تفکیک-تقسیمات-کشوری-سال-1395">«درگاه ملی آمار> سرشماری عمومی نفوس و مسکن> نتایج سرشماری> جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری سال 1395»</a>. <i>www.amar.org.ir</i><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۱۹-۰۲-۱۷</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.amar.org.ir&rft.atitle=%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D9%85%D9%84%DB%8C+%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1%3E+%D8%B3%D8%B1%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C+%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C+%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B3+%D9%88+%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%86%3E+%D9%86%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%AC+%D8%B3%D8%B1%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%3E+%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA+%D8%A8%D9%87+%D8%AA%D9%81%DA%A9%DB%8C%DA%A9+%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%AA+%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%DB%8C+%D8%B3%D8%A7%D9%84+1395&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.amar.org.ir%2F%D8%B3%D8%B1%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C-%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B3-%D9%88-%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%86%2F%D9%86%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%AC-%D8%B3%D8%B1%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%2F%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%D9%87-%D8%AA%D9%81%DA%A9%DB%8C%DA%A9-%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%AA-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%B3%D8%A7%D9%84-1395&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-105"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-105">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFمرتضی_اکبری1386">مرتضی اکبری، <i>تاریخ استان ایلام از آغاز تا سقوط قاجاریه</i></a>، <bdi>۴۸</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-106"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-106">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www5.irna.ir/View/FullStory/?NewsId=367718">ایرنا</a><sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template"><span title="" style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="ویکی‌پدیا:پیوندهای مرده">پیوند مرده</a></i>]</span></sup></sup>، کد خبر: ۳۶۷۷۱۸، زمان مخابره: ۱۳۸۷/۱۲/۵</span> </li> <li id="cite_note-کردپرس_۱-107"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-کردپرس_۱_107-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://kurdpress.com/fa/news/16494/Ù%C2Ã%C2Ã%C2§Ã%C2¨Ã%C2¹-Ã%C2ªÃ%C2§Ã%C2Ã%C2Ã%C2-Ã%C2¢Ã%C2¨-Ã%C2´Ã%C2Ã%C2±-Ã%C2¾Ã%C2§Ã%C2Ã%C2-Ã%C2©Ã%C2§Ã%C2Ã%C2´Ã%C2-Ã%C2-Ã%C2Ã%C2¯Ã%C2±Ã%C2§Ã%C2-Ã%C2©Ã%C2Ã%C2Ã%C2¯Ã%C2-Ã%C2§Ã%C2³Ã%C2ª/">«منابع تأمین آب شهر پاوه کاهشی و نگران کننده است»</a>. <i>kurdpress.com</i><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۲-۱۰-۲۵</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=kurdpress.com&rft.atitle=%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9+%D8%AA%D8%A3%D9%85%DB%8C%D9%86+%D8%A2%D8%A8+%D8%B4%D9%87%D8%B1+%D9%BE%D8%A7%D9%88%D9%87+%DA%A9%D8%A7%D9%87%D8%B4%DB%8C+%D9%88+%D9%86%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86+%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF%D9%87+%D8%A7%D8%B3%D8%AA&rft_id=https%3A%2F%2Fkurdpress.com%2Ffa%2Fnews%2F16494%2F%C3%99%25C2%C2%85%C3%83%C2%99%25C2%C2%86%C3%83%C2%98%25C2%C2%A7%C3%83%C2%98%25C2%C2%A8%C3%83%C2%98%25C2%C2%B9-%C3%83%C2%98%25C2%C2%AA%C3%83%C2%98%25C2%C2%A7%C3%83%C2%99%25C2%C2%85%C3%83%C2%9B%25C2%C2%8C%C3%83%C2%99%25C2%C2%86-%C3%83%C2%98%25C2%C2%A2%C3%83%C2%98%25C2%C2%A8-%C3%83%C2%98%25C2%C2%B4%C3%83%C2%99%25C2%C2%87%C3%83%C2%98%25C2%C2%B1-%C3%83%C2%99%25C2%C2%BE%C3%83%C2%98%25C2%C2%A7%C3%83%C2%99%25C2%C2%88%C3%83%C2%99%25C2%C2%87-%C3%83%C2%9A%25C2%C2%A9%C3%83%C2%98%25C2%C2%A7%C3%83%C2%99%25C2%C2%87%C3%83%C2%98%25C2%C2%B4%C3%83%C2%9B%25C2%C2%8C-%C3%83%C2%99%25C2%C2%88-%C3%83%C2%99%25C2%C2%86%C3%83%C2%9A%25C2%C2%AF%C3%83%C2%98%25C2%C2%B1%C3%83%C2%98%25C2%C2%A7%C3%83%C2%99%25C2%C2%86-%C3%83%C2%9A%25C2%C2%A9%C3%83%C2%99%25C2%C2%86%C3%83%C2%99%25C2%C2%86%C3%83%C2%98%25C2%C2%AF%C3%83%C2%99%25C2%C2%87-%C3%83%C2%98%25C2%C2%A7%C3%83%C2%98%25C2%C2%B3%C3%83%C2%98%25C2%C2%AA%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error error citation-comment">کاراکتر C1 control character در <code class="cs1-code">|نشانی=</code> در موقعیت 41 (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF#invisible_char" title="راهنما:خطاهای الگوی یادکرد">کمک</a>)</span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-مدیریت_و_برنامه_۱-108"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-مدیریت_و_برنامه_۱_108-0">۱۰۸٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-مدیریت_و_برنامه_۱_108-1">۱۰۸٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://imps.ac.ir/uploads/Final.1.Suri.pdf"><i>فقر و نابرابری، رفتار پس‌انداز خانوار، تورم دهک‌ها</i>، نوشتۀ مجید عینیان و داود سوری، به سفارش دفتر طرح‌های پژوهشی «مؤسسۀ عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی، ۱۳۹۵-۱۳۹۴؛</a> صص ۴۱ و ۶۲.</span> </li> <li id="cite_note-109"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-109">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mapgard.com/ایران-گردی/برترین-ایران/برترین-ایران/سفربه-ایلام.html">«گردشگری»</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.mapgard.com%2F%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%DA%AF%D8%B1%D8%AF%DB%8C%2F%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%2F%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%2F%D8%B3%D9%81%D8%B1%D8%A8%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-110"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-110">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://seeiran.ir/tag/دیدنیهای-ایلام/">«گردشگری»</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C&rft_id=https%3A%2F%2Fseeiran.ir%2Ftag%2F%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%86%DB%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-111"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-111">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190805211846/http://vadiro.com/blog/2109_۱۰-جاذبه‌ی-دیدنی-ایلام/">«گردشگری»</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://vadiro.com/blog/2109_۱۰-جاذبه‌ی-دیدنی-ایلام/">اصلی</a> در ۵ اوت ۲۰۱۹<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۹ مه ۲۰۲۰</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C&rft_id=http%3A%2F%2Fvadiro.com%2Fblog%2F2109_%DB%B1%DB%B0-%D8%AC%D8%A7%D8%B0%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%DB%8C-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%86%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-112"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-112">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFعلی_براتیان_و_مریم_رضایی" class="citation web">علی براتیان و مریم رضایی (<bdi>دوره 3، شماره 2 - شماره پیاپی 2، آبان 1392، صفحه 101-118</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://sppl.ui.ac.ir/article_15953.html">«تحلیل فضایی شاخص اقلیم گردشگری در استان ایلام با استفاده از مدل TCI»</a>. <i>برنامه ریزی فضایی</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D8%B1%DB%8C%D8%B2%DB%8C+%D9%81%D8%B6%D8%A7%DB%8C%DB%8C&rft.atitle=%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84+%D9%81%D8%B6%D8%A7%DB%8C%DB%8C+%D8%B4%D8%A7%D8%AE%D8%B5+%D8%A7%D9%82%D9%84%DB%8C%D9%85+%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C+%D8%AF%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85+%D8%A8%D8%A7+%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87+%D8%A7%D8%B2+%D9%85%D8%AF%D9%84+TCI&rft.chron=%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87+3%D8%8C+%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87+2+-+%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87+%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%BE%DB%8C+2%D8%8C+%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D9%86+1392%D8%8C+%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87+101-118&rft.au=%D8%B9%D9%84%DB%8C+%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86+%D9%88+%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7%DB%8C%DB%8C&rft_id=https%3A%2F%2Fsppl.ui.ac.ir%2Farticle_15953.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error error citation-comment">تاریخ وارد شده در <code class="cs1-code">|تاریخ=</code> را بررسی کنید (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF#bad_date" title="راهنما:خطاهای الگوی یادکرد">کمک</a>)</span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-113"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-113">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://hamgardi.com/fa/Post/2229-بهترین-سوغاتی-های-ایلام">«سوغاتی ایلام»</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%B3%D9%88%D8%BA%D8%A7%D8%AA%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&rft_id=https%3A%2F%2Fhamgardi.com%2Ffa%2FPost%2F2229-%D8%A8%D9%87%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%B3%D9%88%D8%BA%D8%A7%D8%AA%DB%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-114"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-114">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.tasnimnews.com/fa/news/1397/01/10/1689846/ایلام-بازارچه-سوغات-و-صنایع-دستی-ایلام-عکس">«سوغاتی»</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%B3%D9%88%D8%BA%D8%A7%D8%AA%DB%8C&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.tasnimnews.com%2Ffa%2Fnews%2F1397%2F01%2F10%2F1689846%2F%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DA%86%D9%87-%D8%B3%D9%88%D8%BA%D8%A7%D8%AA-%D9%88-%D8%B5%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%B9-%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85-%D8%B9%DA%A9%D8%B3&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-115"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-115">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://seeiran.ir/سوغات-ایلام/">«سوغاتی ایلام»</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%B3%D9%88%D8%BA%D8%A7%D8%AA%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&rft_id=https%3A%2F%2Fseeiran.ir%2F%D8%B3%D9%88%D8%BA%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-116"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-116">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.yjc.ir/fa/news/4777359/آشنایی-با-سوغاتی-های-ایلام">«سوغاتی ایلام»</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%B3%D9%88%D8%BA%D8%A7%D8%AA%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.yjc.ir%2Ffa%2Fnews%2F4777359%2F%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%B3%D9%88%D8%BA%D8%A7%D8%AA%DB%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-117"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-117">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mihanfal.com/225142.html">«سوغاتی ایلام»</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%B3%D9%88%D8%BA%D8%A7%D8%AA%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.mihanfal.com%2F225142.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-118"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-118">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFشبکه_روستایی_ایران2018" class="citation web">شبکه روستایی ایران (<bdi>۱۳ اوت ۲۰۱۸</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180813044316/http://roostanet.ir/index.aspx?siteid=3&fkeyid=&siteid=3&pageid=2353">«جمع‌بندی آمار و اطلاعات روستایی استان ایلام در سرشماری سال ۹۰»</a>. <i>روستانت</i>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://roostanet.ir/index.aspx?siteid=3&fkeyid=&siteid=3&pageid=2353">اصلی</a> در ۱۳ اوت ۲۰۱۸<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۱۲ اوت ۲۰۱۸</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AA&rft.atitle=%D8%AC%D9%85%D8%B9%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C+%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1+%D9%88+%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA+%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DB%8C%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85+%D8%AF%D8%B1+%D8%B3%D8%B1%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C+%D8%B3%D8%A7%D9%84+%DB%B9%DB%B0&rft.date=2018-08-13&rft.au=%D8%B4%D8%A8%DA%A9%D9%87+%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DB%8C%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft_id=http%3A%2F%2Froostanet.ir%2Findex.aspx%3Fsiteid%3D3%26fkeyid%3D%26siteid%3D3%26pageid%3D2353&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-119"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-119">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFشبکه_روستایی_ایران2018" class="citation web">شبکه روستایی ایران (<bdi>۱۳ اوت ۲۰۱۸</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180813044316/http://roostanet.ir/index.aspx?siteid=3&fkeyid=&siteid=3&pageid=2353">«جمع‌بندی آمار و اطلاعات روستایی استان ایلام در سرشماری سال ۹۰»</a>. <i>روستانت</i>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://roostanet.ir/index.aspx?siteid=3&fkeyid=&siteid=3&pageid=2353">اصلی</a> در ۱۳ اوت ۲۰۱۸<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۱۲ اوت ۲۰۱۸</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AA&rft.atitle=%D8%AC%D9%85%D8%B9%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C+%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1+%D9%88+%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA+%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DB%8C%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85+%D8%AF%D8%B1+%D8%B3%D8%B1%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C+%D8%B3%D8%A7%D9%84+%DB%B9%DB%B0&rft.date=2018-08-13&rft.au=%D8%B4%D8%A8%DA%A9%D9%87+%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DB%8C%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft_id=http%3A%2F%2Froostanet.ir%2Findex.aspx%3Fsiteid%3D3%26fkeyid%3D%26siteid%3D3%26pageid%3D2353&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-120"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-120">↑</a></span> <span class="reference-text">همان</span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="منابع"><span id=".D9.85.D9.86.D8.A7.D8.A8.D8.B9"></span>منابع</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&section=36" title="ویرایش بخش: منابع"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.irna.ir/news/83613003/استاندار-ایلام-بخش-هلیلان-به-شهرستان-ارتقا-یافت">https://www.irna.ir/news/83613003/استاندار-ایلام-بخش-هلیلان-به-شهرستان-ارتقا-یافت</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پیوند_به_بیرون"><span id=".D9.BE.DB.8C.D9.88.D9.86.D8.AF_.D8.A8.D9.87_.D8.A8.DB.8C.D8.B1.D9.88.D9.86"></span>پیوند به بیرون</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&section=37" title="ویرایش بخش: پیوند به بیرون"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39940593">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-left{clear:left;float:left;margin-right:1em}.mw-parser-output .side-box-right{margin-left:1em}}</style><div class="side-box side-box-left plainlinks sistersitebox"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r38264903">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg/40px-Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg.png" decoding="async" width="40" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg/60px-Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg/80px-Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg.png 2x" data-file-width="193" data-file-height="193" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">ویکی‌سفر یک راهنمای سفر برای <a href="https://fa.wikivoyage.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="extiw" title="voy:استان ایلام">استان ایلام</a><b><i> دارد.</i></b></div></div> </div> <ul><li>آمار تفصیلی نفوس و خانوار نقاط جمعیتی استان ایلام از <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.amar.org.ir/سرشماری-عمومی-نفوس-و-مسکن/نتایج-سرشماری/جمعیت-به-تفکیک-تقسیمات-کشوری-سال-1390">«نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۹۰»</a> <span class="cs1-format">(اکسل)</span>. درگاه ملی آمار. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.amar.org.ir/سرشماری-عمومی-نفوس-و-مسکن/نتایج-سرشماری/جمعیت-به-تفکیک-تقسیمات-کشوری-سال-1390">بایگانی‌شده</a> از روی نسخه اصلی در ۲۰ شهریور ۱۴۰۲.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%86%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%AC+%D8%B3%D8%B1%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86+%D8%AF%D8%B1+%D8%B3%D8%A7%D9%84+%DB%B1%DB%B3%DB%B9%DB%B0&rft.pub=%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D9%85%D9%84%DB%8C+%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.amar.org.ir%2F%D8%B3%D8%B1%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C-%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B3-%D9%88-%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%86%2F%D9%86%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%AC-%D8%B3%D8%B1%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%2F%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%D9%87-%D8%AA%D9%81%DA%A9%DB%8C%DA%A9-%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%AA-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%B3%D8%A7%D9%84-1390&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140203073212/http://www.ilamtoday.com/article/printable.asp?num=116">آشنایی با جغرافیای استان ایلام</a></li></ul> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40355799">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39648996">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:right;border-left-width:2px;border-right-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#b3ccff}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#dbe7ff}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e5edff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:right;text-align:right;margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox-list li{unicode-bidi:isolate}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="استان_ایلام" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40261389">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:right;text-align:right}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-left:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-right:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media print{.mw-parser-output .navbar{display:none!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" title="الگو:استان ایلام"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:استان ایلام (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:استان ایلام"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="استان_ایلام" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a class="mw-selflink selflink">استان ایلام</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D8%B2_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فهرست مراکز استان‌های ایران">مرکز</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" title="ایلام">ایلام</a></li></ul> </div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="4" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Locator_map_Iran_Ilam_Province.png" class="mw-file-description" title="موقعیت استان ایلام در ایران"><img alt="موقعیت استان ایلام در ایران" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Locator_map_Iran_Ilam_Province.png/75px-Locator_map_Iran_Ilam_Province.png" decoding="async" width="75" height="67" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Locator_map_Iran_Ilam_Province.png/113px-Locator_map_Iran_Ilam_Province.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Locator_map_Iran_Ilam_Province.png/150px-Locator_map_Iran_Ilam_Province.png 2x" data-file-width="672" data-file-height="600" /></a><figcaption>موقعیت استان ایلام در ایران</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Felahati.jpg" class="mw-file-description" title="کاخ فلاحتی"><img alt="کاخ فلاحتی" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Felahati.jpg/75px-Felahati.jpg" decoding="async" width="75" height="58" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Felahati.jpg/113px-Felahati.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Felahati.jpg/150px-Felahati.jpg 2x" data-file-width="697" data-file-height="540" /></a><figcaption>کاخ فلاحتی</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:6sqyn29.jpg" class="mw-file-description" title="کوه قلاقیران"><img alt="کوه قلاقیران" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/6sqyn29.jpg/75px-6sqyn29.jpg" decoding="async" width="75" height="56" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/6sqyn29.jpg/113px-6sqyn29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/6sqyn29.jpg/150px-6sqyn29.jpg 2x" data-file-width="400" data-file-height="300" /></a><figcaption>کوه قلاقیران</figcaption></figure></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="شهرستان">شهرستان‌ها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" title="شهرستان آبدانان">آبدانان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" title="شهرستان ایلام">ایلام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86" title="شهرستان ایوان">ایوان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AF%D8%B1%D9%87" title="شهرستان بدره">بدره</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%86%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%88%D9%84" title="شهرستان چرداول">چرداول</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%86%D9%88%D8%A7%D8%B1" title="شهرستان چوار">چوار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%87%D8%B1" title="شهرستان دره‌شهر">دره‌شهر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D9%87%D9%84%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="شهرستان دهلران">دهلران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B3%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86" title="شهرستان سیروان">سیروان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%84%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="شهرستان ملکشاهی">ملکشاهی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="شهرستان مهران">مهران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%84%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%86" title="شهرستان هلیلان">هلیلان</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1" title="شهر">شهرها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" title="آبدانان">آبدانان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF" title="آسمان‌آباد">آسمان‌آباد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D9%88%D8%A7%D8%B2" title="ارکواز">ارکواز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" title="ایلام">ایلام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86_(%D8%B4%D9%87%D8%B1)" class="mw-redirect" title="ایوان (شهر)">ایوان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AF%D8%B1%D9%87" title="بدره">بدره</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D8%A7%D9%88%D9%87" title="بلاوه">بلاوه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%87%D9%84%D9%87_(%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85)" class="mw-redirect" title="پهله (ایلام)">پهله</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%AD%DB%8C%D8%AF_(%D9%87%D9%84%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%86)" title="توحید (هلیلان)">توحید</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF_(%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85)" title="جعفرآباد (ایلام)">جعفرآباد</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%B4%D9%85%D9%87_%D8%B4%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86_(%D8%A8%D8%AF%D8%B1%D9%87)" title="چشمه شیرین (بدره)">چشمه شیرین</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D9%88%D8%A7%D8%B1" title="چوار">چوار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%87%D8%B1" title="دره‌شهر">دره‌شهر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B4%D8%AA_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3" title="دشت عباس">دشت عباس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%84%DA%AF%D8%B4%D8%A7_(%D9%85%D9%84%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C)" title="دلگشا (ملکشاهی)">دلگشا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%87%D9%84%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="دهلران">دهلران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%B1%D9%86%D9%87" title="زرنه">زرنه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D9%84%D9%87" title="سرابله">سرابله</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D8%BA" title="سراب‌باغ">سراب‌باغ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8%D8%A7%D8%A8_(%DA%86%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%88%D9%84)" title="شباب (چرداول)">شباب</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF_(%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85)" class="mw-redirect" title="صالح‌آباد (ایلام)">صالح‌آباد</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D8%A7%D9%86" title="کارزان">کارزان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B1" title="لومار">لومار</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DA%98%DB%8C%D9%86" title="ماژین">ماژین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B1%D9%85%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="مورموری">مورموری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="موسیان">موسیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D8%B1_(%D9%85%D9%84%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C)" title="مهر (ملکشاهی)">مهر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86_(%D8%B4%D9%87%D8%B1)" class="mw-redirect" title="مهران (شهر)">مهران</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%85%D9%87_(%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85)" class="mw-redirect" title="میمه (ایلام)">میمه</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%AC%D8%A7%D8%B0%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" class="mw-redirect" title="فهرست جاذبه‌های گردشگری استان ایلام">جاذبه‌های گردشگری</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AA%D8%B4%DA%A9%D8%AF%D9%87_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87%DA%AF%D9%84" title="آتشکده سیاهگل">آتشکده سیاهگل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF" title="امامزاده سید صلاح‌الدین محمد">امامزاده سید صلاح‌الدین محمد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%88%D8%B7%D9%87_%DA%AF%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D9%85" title="محوطه گم‌گم">محوطه گم‌گم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D8%AD%D9%85%D8%B2%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="امامزاده پیرحمزه (صفحه وجود ندارد)">امامزاده پیرحمزه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87_%D8%AA%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AD%DB%8C_%DA%86%D8%B1%DB%8C%D9%88%D8%B1_%D9%88_%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9%D9%88%D9%84_%D8%B4%D9%87%D8%B1_%D8%A2%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF" title="منطقه تفریحی چریور و بانکول شهر آسمان آباد">چریور آسمان‌آباد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%A8_%D8%A2%D8%A8%DB%8C_%DA%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="آسیاب آبی گریان">آسیاب آبی گریان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B4%D8%AA%E2%80%8C%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87_%D8%A2%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="پشت‌قلعه آبدانان">پشت‌قلعه آبدانان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B4%D8%AA_%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87_%DA%86%D9%88%D8%A7%D8%B1" title="پشت قلعه چوار">پشت قلعه چوار</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%84_%DA%AF%D8%A7%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D9%86" title="پل گاومیشان">پل گاومیشان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%86%D8%A7%D9%87%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B3%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D9%82%D9%88%DA%86%D8%B9%D9%84%DB%8C" title="پناهگاه سنگی قوچعلی">پناهگاه سنگی قوچعلی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%BE%D9%87_%DA%86%DA%A9%D8%A7%D8%AA%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%81%D8%AA_%DA%86%D8%B4%D9%85%D9%87" title="تپه چکاتیکاشان هفت چشمه">تپه چکاتیکاشان هفت چشمه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%BE%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%84%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="تپه‌های لارت">تپه‌های لارت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%DA%AF_%D8%A8%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%85_%DA%86%D9%88%D8%A8%DB%8C%D9%86" title="تنگ بهرام چوبین">تنگ بهرام چوبین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D9%82_%D8%B4%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86_%D9%88_%D9%81%D8%B1%D9%87%D8%A7%D8%AF" class="mw-redirect" title="تاق شیرین و فرهاد">تاق شیرین و فرهاد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DA%86%D9%87_%D8%AF%D9%88%D9%82%D9%84%D9%88_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87_%DA%AF%D8%A7%D9%88" title="دریاچه دوقلو سیاه گاو">دریاچه دوقلو سیاه گاو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%B4%D8%AA%D9%87_%D8%AA%D8%AE%D8%AA_%D8%AE%D8%A7%D9%86" title="سنگ‌نوشته تخت خان">سنگ‌نوشته تخت خان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%B4%D8%AA%D9%87_%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%B1%D8%B6%D8%A7_%D8%AE%D8%A7%D9%86_%D9%88%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="سنگ‌نوشته غلامرضا خان والی">سنگ‌نوشته غلامرضا خان والی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86_(%D8%B4%D9%87%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C)" class="mw-redirect" title="سیروان (شهر باستانی)">شهر باستانی سیروان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A7%D9%82_%D8%B4%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86_%D9%88_%D9%81%D8%B1%D9%87%D8%A7%D8%AF" title="طاق شیرین و فرهاد">طاق شیرین و فرهاد</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%BA%D8%A7%D8%B1_%D8%B7%D9%84%D8%B3%D9%85%E2%80%8C%D8%AE%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="غار طلسم‌خان (صفحه وجود ندارد)">غار طلسم‌خان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87_%DA%A9%D9%84%D9%85" title="قلعه کلم">قلعه کلم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87_%D9%82%D9%84%D8%A7_%D9%82%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="قلعه قلا قیران">قلعه قلا قیران</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87_%D9%88%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="قلعه والی">قلعه والی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%AE_%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%AD%D8%AA%DB%8C" title="کاخ فلاحتی">کاخ فلاحتی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%87_%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="کوه قلاقیران">کوه قلاقیران</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D9%86%D9%87_%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%AC%D9%87" title="گردنه قلاجه">گردنه قلاجه</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D8%A8%D9%84" title="گورستان بردبل">گورستان بردبل</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%86%D8%A8%D8%AF" title="گورستان کان گنبد">گورستان کان گنبد</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%88%D8%B1%DA%A9%D8%A8%D9%88%D8%AF" title="گورستان ورکبود">گورستان ورکبود</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87_%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1_%D8%AA%D9%86%DA%AF%D9%87_%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D9%86%D8%AF" class="mw-redirect" title="مجموعه آثار تنگه دربند">مجموعه آثار تنگه دربند</a></li> <li>میشخاص</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="موزه تاریخ طبیعی ایلام (صفحه وجود ندارد)">موزه تاریخ طبیعی ایلام</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%B4%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D9%87_%DA%AF%D9%84_%DA%AF%D9%84_%D9%85%D9%84%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="نقش‌برجسته گل گل ملکشاهی">نقش‌برجسته گل گل ملکشاهی</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="استان‌های_ایران" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="الگو:استان‌های ایران"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:استان‌های ایران (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:استان‌های ایران"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="استان‌های_ایران" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="استان‌های ایران">استان‌های ایران</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3"><div> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فهرست استان‌های ایران">فهرست استان‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%B4%D8%A7%D8%AE%D8%B5_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="فهرست استان‌های ایران بر پایه شاخص توسعه انسانی">بر پایه شاخص توسعه انسانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D8%B2_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فهرست مراکز استان‌های ایران">مرکزهای استان‌ها</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C" title="استان آذربایجان شرقی">آذربایجان شرقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="استان آذربایجان غربی">آذربایجان غربی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D9%84" title="استان اردبیل">اردبیل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86" title="استان اصفهان">اصفهان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%B2" title="استان البرز">البرز</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">ایلام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%88%D8%B4%D9%87%D8%B1" title="استان بوشهر">بوشهر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="استان تهران">تهران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%85%D8%AD%D8%A7%D9%84_%D9%88_%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="استان چهارمحال و بختیاری">چهارمحال و بختیاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%DB%8C" title="استان خراسان جنوبی">خراسان جنوبی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C" title="استان خراسان رضوی">خراسان رضوی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="استان خراسان شمالی">خراسان شمالی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D9%88%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="استان خوزستان">خوزستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B2%D9%86%D8%AC%D8%A7%D9%86" title="استان زنجان">زنجان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%86" title="استان سمنان">سمنان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="استان سیستان و بلوچستان">سیستان و بلوچستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3" title="استان فارس">فارس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%B2%D9%88%DB%8C%D9%86" title="استان قزوین">قزوین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%82%D9%85" title="استان قم">قم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="استان کردستان">کردستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86" title="استان کرمان">کرمان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87" title="استان کرمانشاه">کرمانشاه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%87%DA%AF%DB%8C%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%87_%D9%88_%D8%A8%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF" title="استان کهگیلویه و بویراحمد">کهگیلویه و بویراحمد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="استان گلستان">گلستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%AF%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%86" title="استان گیلان">گیلان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="استان لرستان">لرستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%A7%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="استان مازندران">مازندران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2%DB%8C" title="استان مرکزی">مرکزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="استان هرمزگان">هرمزگان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%85%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="استان همدان">همدان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D8%B2%D8%AF" title="استان یزد">یزد</a></li></ul> </div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="1" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Iran_map_vector.svg" class="mw-file-description" title="استان‌های ایران"><img alt="استان‌های ایران" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Iran_map_vector.svg/100px-Iran_map_vector.svg.png" decoding="async" width="100" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Iran_map_vector.svg/150px-Iran_map_vector.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Iran_map_vector.svg/200px-Iran_map_vector.svg.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="400" /></a></span></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="بلندترین_قله_استان‌های_ایران" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A8%D9%84%D9%86%D8%AF%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86_%D9%82%D9%84%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="الگو:بلندترین قله استان‌های ایران"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A8%D9%84%D9%86%D8%AF%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86_%D9%82%D9%84%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:بلندترین قله استان‌های ایران (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A8%D9%84%D9%86%D8%AF%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86_%D9%82%D9%84%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:بلندترین قله استان‌های ایران"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="بلندترین_قله_استان‌های_ایران" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%A8%D9%84%D9%86%D8%AF%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86_%D9%82%D9%84%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فهرست بلندترین قله استان‌های ایران">بلندترین قله استان‌های ایران</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%AF" title="دماوند">دماوند</a> <small>(مازندران، ۵۶۰۹ متر)</small></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A8%D9%84%D8%A7%D9%86" title="سبلان">سبلان</a> <small>(اردبیل، ۴۸۱۱ متر)</small></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%87_%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1" title="کوه هزار">هزار</a> <small>(کرمان، ۴۵۰۱ متر)</small></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%86%D8%A7" title="دنا">قاش مستان</a> <small>(کهگیلویه و بویراحمد، ۴۴۵۹ متر)</small></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%84%D9%86%D9%88" title="خلنو">خلنو</a> <small>(تهران، ۴۳۷۵ متر)</small></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%B1%D8%AF%DA%A9%D9%88%D9%87" title="زردکوه">کلونچین</a> <small>(چهارمحال و بختیاری، ۴۲۲۱ متر)</small></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86" title="سیالان">سیالان</a> <small>(قزوین، ۴۱۷۵ متر)</small></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%B2" class="mw-redirect" title="شاه‌البرز">شاه‌البرز</a> <small>(البرز، ۴۱۷۰ متر)</small></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="سن‌بران">سن‌بُران</a> <small>(لرستان، ۴۱۵۰ متر)</small></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B1%DA%A9%D9%88%D9%87_(%DB%8C%D8%B2%D8%AF)" class="mw-redirect" title="شیرکوه (یزد)">شیرکوه</a> <small>(یزد، ۴۰۷۵ متر)</small></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%A9%D9%88%D9%87" title="شاهان‌کوه">شاهان‌کوه</a> <small>(اصفهان، ۴۰۴۰ متر)</small></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%87_%D8%A8%D9%84" class="mw-redirect" title="کوه بل">بل</a> <small>(فارس، ۳۹۶۵ متر)</small></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%88%D8%A7%D8%B1" title="شاه‌وار">شاه‌وار</a> <small>(سمنان، ۳۹۴۵ متر)</small></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%81%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="تفتان">تفتان</a> <small>(سیستان و بلوچستان، ۳۹۴۱ متر)</small></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%86" title="گاوکشان">گاوکشان</a> <small>(گلستان، ۳۸۱۳ متر)</small></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%87_%DA%A9%DB%8C%D9%86%D9%88" title="کوه کینو">کینو</a> <small>(خوزستان، ۳۷۴۷ متر)</small></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B3" title="سماموس">سماموس</a> <small>(گیلان، ۳۷۲۱ متر)</small></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%87%D9%86%D8%AF" title="سهند">کمال</a> <small>(آذربایجان شرقی، ۳۷۰۷ متر)</small></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%87_%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="کوه اورین">اورین</a> <small>(آذربایجان غربی، ۳۷۰۲ متر)</small></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%84%D9%87_%DA%A9%D9%88%D8%A8%D8%B1%DB%8C_(%D9%87%D9%85%D8%AF%D8%A7%D9%86)" title="قله کوبری (همدان)">کوبری</a> <small>(همدان، ۳۵۸۶ متر)</small></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%B1" title="دومیر">دومیر</a> <small>(مرکزی، ۳۵۰۵ متر)</small></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D9%88" title="پراو">پراو</a> <small>(کرمانشاه، ۳۴۰۵ متر)</small></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%87_%D8%A8%D9%84%D9%82%DB%8C%D8%B3" title="کوه بلقیس">بلقیس</a> <small>(زنجان، ۳۳۵۰ متر)</small></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%AF" title="شیرباد">شیرباد</a> <small>(خراسان رضوی، ۳۳۱۶ متر)</small></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%87_%D8%AA%D8%B4%DA%AF%D8%B1" title="کوه تشگر">تشگر</a> <small>(هرمزگان، ۳۲۶۷ متر)</small></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%84%D9%87_%D8%A8%D8%B1%D9%81%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B1" title="قله برف‌انبار">برف‌انبار</a> <small>(قم، ۳۲۲۴ متر)</small></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%87_%D8%B2%D9%84%DB%8C%D8%AE%D8%A7" title="کوه زلیخا">زلیخا</a> <small>(کردستان، ۳۱۹۷ متر)</small></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%87_%D8%B4%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86" title="کوه شاه‌جهان">شاه‌جهان</a> <small>(خراسان شمالی، ۳۰۶۴ متر)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D8%A7%D9%86_%D8%B5%DB%8C%D9%81%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="کان صیفی (صفحه وجود ندارد)">کان صیفی</a> <small>(ایلام، ۳۰۵۰ متر)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D9%88%D9%87_%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="کوه نایبند (صفحه وجود ندارد)">نایبند</a> <small>(خراسان جنوبی، ۳۰۰۵ متر)</small></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D8%B1%D9%85%DB%8C" title="کوه بیرمی">بیرمی</a> <small>(بوشهر، ۱۹۶۸ متر)</small></li></ul> </div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="1" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Damavand_%26_Lar_Dam_%D8%AF%D8%B4%D8%AA_%D9%84%D8%A7%D8%B1-_%DA%A9%D9%88%D9%87_%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%AF_%D9%88%DA%AF%D9%84%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%86%D9%87_%D9%88%D8%B3%D8%AF%D9%84%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D8%B2_%D8%AF%D9%84%DA%86%D8%A7%DB%8C_-_panoramio.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Damavand_%26_Lar_Dam_%D8%AF%D8%B4%D8%AA_%D9%84%D8%A7%D8%B1-_%DA%A9%D9%88%D9%87_%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%AF_%D9%88%DA%AF%D9%84%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%86%D9%87_%D9%88%D8%B3%D8%AF%D9%84%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D8%B2_%D8%AF%D9%84%DA%86%D8%A7%DB%8C_-_panoramio.jpg/100px-Damavand_%26_Lar_Dam_%D8%AF%D8%B4%D8%AA_%D9%84%D8%A7%D8%B1-_%DA%A9%D9%88%D9%87_%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%AF_%D9%88%DA%AF%D9%84%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%86%D9%87_%D9%88%D8%B3%D8%AF%D9%84%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D8%B2_%D8%AF%D9%84%DA%86%D8%A7%DB%8C_-_panoramio.jpg" decoding="async" width="100" height="133" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Damavand_%26_Lar_Dam_%D8%AF%D8%B4%D8%AA_%D9%84%D8%A7%D8%B1-_%DA%A9%D9%88%D9%87_%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%AF_%D9%88%DA%AF%D9%84%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%86%D9%87_%D9%88%D8%B3%D8%AF%D9%84%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D8%B2_%D8%AF%D9%84%DA%86%D8%A7%DB%8C_-_panoramio.jpg/150px-Damavand_%26_Lar_Dam_%D8%AF%D8%B4%D8%AA_%D9%84%D8%A7%D8%B1-_%DA%A9%D9%88%D9%87_%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%AF_%D9%88%DA%AF%D9%84%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%86%D9%87_%D9%88%D8%B3%D8%AF%D9%84%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D8%B2_%D8%AF%D9%84%DA%86%D8%A7%DB%8C_-_panoramio.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Damavand_%26_Lar_Dam_%D8%AF%D8%B4%D8%AA_%D9%84%D8%A7%D8%B1-_%DA%A9%D9%88%D9%87_%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%AF_%D9%88%DA%AF%D9%84%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%86%D9%87_%D9%88%D8%B3%D8%AF%D9%84%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D8%B2_%D8%AF%D9%84%DA%86%D8%A7%DB%8C_-_panoramio.jpg/200px-Damavand_%26_Lar_Dam_%D8%AF%D8%B4%D8%AA_%D9%84%D8%A7%D8%B1-_%DA%A9%D9%88%D9%87_%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%AF_%D9%88%DA%AF%D9%84%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%86%D9%87_%D9%88%D8%B3%D8%AF%D9%84%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D8%B2_%D8%AF%D9%84%DA%86%D8%A7%DB%8C_-_panoramio.jpg 2x" data-file-width="525" data-file-height="700" /></a></span></div></td></tr></tbody></table></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">برگرفته از «<a dir="ltr" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=استان_ایلام&oldid=38767639">https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=استان_ایلام&oldid=38767639</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ویژه:رده‌ها">رده‌ها</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" title="رده:استان ایلام">استان ایلام</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="رده:استان‌های ایران">استان‌های ایران</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%B1%DB%B3%DB%B5%DB%B3_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="رده:بنیان‌گذاری‌های ۱۳۵۳ در ایران">بنیان‌گذاری‌های ۱۳۵۳ در ایران</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D9%86%D8%B4_%DA%A9%D8%B1%D8%AF" title="رده:پراکنش کرد">پراکنش کرد</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85" title="رده:تمدن ایلام">تمدن ایلام</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">رده‌های پنهان: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%D8%AA%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1_%D8%A2%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%D8%B9%D8%AF%D8%AF_%D8%A8%D8%A7_%D8%A2%D8%B1%DA%AF%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%BA%DB%8C%D8%B1%D8%B9%D8%AF%D8%AF%DB%8C" title="رده:صفحه‌های دارای تابع تجزیه‌گر آرایش‌عدد با آرگومان غیرعددی">صفحه‌های دارای تابع تجزیه‌گر آرایش‌عدد با آرگومان غیرعددی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%B7%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D8%B9" title="رده:صفحه‌های دارای خطا در ارجاع">صفحه‌های دارای خطا در ارجاع</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%A7_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF_%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%A8" title="رده:صفحه‌ها با یادکرد خراب">صفحه‌ها با یادکرد خراب</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D9%85%D8%B1%D8%A6%DB%8C" title="رده:خطاهای یادکرد: کاراکترهای نامرئی">خطاهای یادکرد: کاراکترهای نامرئی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C" title="رده:خطاهای یادکرد: پیوندهای بیرونی">خطاهای یادکرد: پیوندهای بیرونی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%AA%D8%AC%D9%85%DB%8C%D8%B9_%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D8%B9_%D8%AF%D8%B1_%D8%A2%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D9%85%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B9_%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="رده:مقاله‌هایی که تجمیع ارجاع در آن‌ها ممنوع است">مقاله‌هایی که تجمیع ارجاع در آن‌ها ممنوع است</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="رده:صفحه‌های دارای پیوند مرده">صفحه‌های دارای پیوند مرده</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF_%D9%88%D8%A8_%D8%A8%D8%A7_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%AA%D8%B1_%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF" title="رده:صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند">صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="رده:یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی">یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%88_%D8%B3%D8%A7%D9%84" title="رده:نگهداری یادکرد:تاریخ و سال">نگهداری یادکرد:تاریخ و سال</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DA%A9_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA" title="رده:پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت">پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE" title="رده:خطاهای یادکرد: تاریخ">خطاهای یادکرد: تاریخ</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A7%D8%AA_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D8%A8%D8%A7_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D8%AA_%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA" title="رده:صفحات ویکی‌پدیا با الگوهای محافظت نادرست">صفحات ویکی‌پدیا با الگوهای محافظت نادرست</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="رده:مختصات در ویکی‌داده">مختصات در ویکی‌داده</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%D8%AC%D8%B9%D8%A8%D9%87_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87_%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%A8%D8%A7_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%AA%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF" title="رده:صفحه‌هایی که از جعبه اطلاعات منطقه مسکونی با پارامترهای نامعلوم استفاده می‌کنند">صفحه‌هایی که از جعبه اطلاعات منطقه مسکونی با پارامترهای نامعلوم استفاده می‌کنند</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%D8%AC%D8%B9%D8%A8%D9%87_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87_%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%A8%D8%AF%D9%88%D9%86_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%AA%D8%B1_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF" title="رده:صفحه‌هایی که از جعبه اطلاعات منطقه مسکونی بدون پارامتر کشور استفاده می‌کنند">صفحه‌هایی که از جعبه اطلاعات منطقه مسکونی بدون پارامتر کشور استفاده می‌کنند</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%D8%AC%D8%B9%D8%A8%D9%87_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87_%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%A8%D8%A7_%D8%AA%D8%B5%D9%88%DB%8C%D8%B1_%D9%86%D9%82%D8%B4%D9%87%DB%B1_%D8%A7%D9%85%D8%A7_%D8%A8%D8%AF%D9%88%D9%86_%D8%AA%D8%B5%D9%88%DB%8C%D8%B1_%D9%86%D9%82%D8%B4%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF" title="رده:صفحه‌هایی که از جعبه اطلاعات منطقه مسکونی با تصویر نقشه۱ اما بدون تصویر نقشه استفاده می‌کنند">صفحه‌هایی که از جعبه اطلاعات منطقه مسکونی با تصویر نقشه۱ اما بدون تصویر نقشه استفاده می‌کنند</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%D8%AC%D8%B9%D8%A8%D9%87_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87_%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%A8%D8%AF%D9%88%D9%86_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF" title="رده:صفحه‌هایی که از جعبه اطلاعات منطقه مسکونی بدون مختصات استفاده می‌کنند">صفحه‌هایی که از جعبه اطلاعات منطقه مسکونی بدون مختصات استفاده می‌کنند</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%87%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%AF%D9%88%D9%86_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9" title="رده:همه مقاله‌های دارای عبارت‌های بدون منبع">همه مقاله‌های دارای عبارت‌های بدون منبع</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7" title="رده:مقاله‌های نیازمند روشن‌سازی ویکی‌پدیا">مقاله‌های نیازمند روشن‌سازی ویکی‌پدیا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_GND" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های GND">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های GND</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> این صفحه آخرین‌بار در ۱ فوریهٔ ۲۰۲۴ ساعت ۱۴:۱۴ ویرایش شده است.</li> <li id="footer-info-copyright">همهٔ نوشته‌ها تحت <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ar">مجوز Creative Commons Attribution/Share-Alike</a> در دسترس است؛ برای جزئیات بیشتر <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">شرایط استفاده</a> را بخوانید.<br /> ویکی‌پدیا® علامتی تجاری متعلق به سازمان غیرانتفاعی <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">بنیاد ویکی‌مدیا</a> است.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">سیاست حفظ حریم خصوصی</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87">دربارهٔ ویکی‌پدیا</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%DA%A9%D8%B0%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C">تکذیب‌نامه‌ها</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">آیین‌نامه رفتاری</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/How_to_contribute/fa?uselang=fa">توسعه‌دهندگان</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fa.wikipedia.org">آمار</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">بیانیهٔ کوکی</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fa.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">نمای موبایل</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.canary-84779d6bf6-wgwwp","wgBackendResponseTime":1867,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.393","walltime":"1.649","ppvisitednodes":{"value":16286,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":320314,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":24470,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":31,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":11,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":235965,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1444.006 1 -total"," 47.78% 689.875 1 الگو:پانویس"," 23.63% 341.173 41 الگو:یادکرد_وب"," 11.20% 161.680 1 الگو:جعبه_استان_ایران"," 10.32% 149.062 10 الگو:گرداننده_رده"," 9.16% 132.290 2 الگو:Cite_journal"," 8.49% 122.608 2 الگو:مدرک"," 8.38% 121.011 5 الگو:Nocat"," 8.09% 116.884 1 الگو:Infobox"," 8.02% 115.767 2 الگو:ثابت"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.765","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":10518208,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.canary-84779d6bf6-wgwwp","timestamp":"20241125054836","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0627\u0633\u062a\u0627\u0646 \u0627\u06cc\u0644\u0627\u0645","url":"https:\/\/fa.wikipedia.org\/wiki\/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q170570","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q170570","author":{"@type":"Organization","name":"\u0645\u0634\u0627\u0631\u06a9\u062a\u200c\u06a9\u0646\u0646\u062f\u06af\u0627\u0646 \u067e\u0631\u0648\u0698\u0647\u0654 \u0648\u06cc\u06a9\u06cc\u200c\u0645\u062f\u06cc\u0627"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2006-10-23T16:46:31Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/d\/da\/Ilam_fa.svg","headline":"\u06cc\u06a9\u06cc \u0627\u0632 \u0627\u0633\u062a\u0627\u0646\u200c\u0647\u0627\u06cc \u0627\u06cc\u0631\u0627\u0646"}</script> </body> </html>