CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="he" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>אטרוסקית – ויקיפדיה</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )hewikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy" ,"wgMonthNames":["","ינואר","פברואר","מרץ","אפריל","מאי","יוני","יולי","אוגוסט","ספטמבר","אוקטובר","נובמבר","דצמבר"],"wgRequestId":"c8c31c4b-4ecc-463c-8c24-8b1d8cb7a9e7","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"אטרוסקית","wgTitle":"אטרוסקית","wgCurRevisionId":37779428,"wgRevisionId":37779428,"wgArticleId":2093418,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["דפים שמשתמשים בהרחבה JsonConfig","תחזוקה - ציטוט: multiple names: authors list","ויקיפדיה: ערכים הדורשים הבהרה","ערכים עם תבנית בריטניקה","ויקיפדיה: ערכים עם מזהה J9U","ויקיפדיה: ערכים עם מזהה BNE","ויקיפדיה: ערכים עם מזהה BNF","ויקיפדיה: ערכים עם מזהה GND", "ויקיפדיה: ערכים עם מזהה LCCN","ויקיפדיה: ערכים עם מזהה NDL","ויקיפדיה: ערכים עם מזהה NKC","ויקיפדיה: ערכים עם מזהה SUDOC","איטליה: תרבות","שפות מבודדות","איטליה: היסטוריה"],"wgPageViewLanguage":"he","wgPageContentLanguage":"he","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"אטרוסקית","wgRelevantArticleId":2093418,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"he","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"he"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":40000,"wgRelatedArticlesCompat":[], "wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q35726","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.254"};RLSTATE={"ext.gadget.ExternalLinkIcon":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.relatedArticles.styles": "ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.EditToolbar","ext.gadget.TemplateParamWizard","ext.gadget.Summarieslist","ext.gadget.refsToLeft","ext.gadget.Wdsearch","ext.gadget.catSexSelector","ext.gadget.feedback","ext.gadget.wikibugs","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.relatedArticles.readMore.bootstrap","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints", "ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=he&modules=ext.cite.styles%7Cext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.relatedArticles.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=he&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=he&modules=ext.gadget.ExternalLinkIcon&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=he&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/93/Perugia%2C_Museo_archeologico_Nazionale_dell%27Umbria%2C_cippo_di_Perugia.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1799"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/93/Perugia%2C_Museo_archeologico_Nazionale_dell%27Umbria%2C_cippo_di_Perugia.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1199"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Perugia%2C_Museo_archeologico_Nazionale_dell%27Umbria%2C_cippo_di_Perugia.jpg/640px-Perugia%2C_Museo_archeologico_Nazionale_dell%27Umbria%2C_cippo_di_Perugia.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="960"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="אטרוסקית – ויקיפדיה"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//he.m.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="עריכה" href="/w/index.php?title=%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ויקיפדיה"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//he.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.he"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="הזנת Atom של ויקיפדיה" href="/w/index.php?title=%D7%9E%D7%99%D7%95%D7%97%D7%93:%D7%A9%D7%99%D7%A0%D7%95%D7%99%D7%99%D7%9D_%D7%90%D7%97%D7%A8%D7%95%D7%A0%D7%99%D7%9D&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-אטרוסקית rootpage-אטרוסקית skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">לדלג לתוכן</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="אתר"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="תפריט ראשי" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">תפריט ראשי</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">תפריט ראשי</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">העברה לסרגל הצד</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">הסתרה</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> ניווט </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D7%A2%D7%9E%D7%95%D7%93_%D7%A8%D7%90%D7%A9%D7%99" title="ביקור בעמוד הראשי [z]" accesskey="z"><span>עמוד ראשי</span></a></li><li id="n-welcomepage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D7%95%D7%99%D7%A7%D7%99%D7%A4%D7%93%D7%99%D7%94:%D7%91%D7%A8%D7%95%D7%9B%D7%99%D7%9D_%D7%94%D7%91%D7%90%D7%99%D7%9D"><span>ברוכים הבאים</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D7%9E%D7%99%D7%95%D7%97%D7%93:%D7%A9%D7%99%D7%A0%D7%95%D7%99%D7%99%D7%9D_%D7%90%D7%97%D7%A8%D7%95%D7%A0%D7%99%D7%9D" title="רשימת השינויים האחרונים באתר [r]" accesskey="r"><span>שינויים אחרונים</span></a></li><li id="n-featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D7%A4%D7%95%D7%A8%D7%98%D7%9C:%D7%A2%D7%A8%D7%9B%D7%99%D7%9D_%D7%9E%D7%95%D7%9E%D7%9C%D7%A6%D7%99%D7%9D"><span>ערכים מומלצים</span></a></li><li id="n-portals" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D7%A4%D7%95%D7%A8%D7%98%D7%9C:%D7%A4%D7%95%D7%A8%D7%98%D7%9C%D7%99%D7%9D"><span>פורטלים</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D7%9E%D7%99%D7%95%D7%97%D7%93:%D7%90%D7%A7%D7%A8%D7%90%D7%99" title="טעינת דף אקראי [x]" accesskey="x"><span>ערך אקראי</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-community" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-community" > <div class="vector-menu-heading"> קהילה </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D7%95%D7%99%D7%A7%D7%99%D7%A4%D7%93%D7%99%D7%94:%D7%A9%D7%A2%D7%A8_%D7%94%D7%A7%D7%94%D7%99%D7%9C%D7%94" title="אודות המיזם, איך אפשר לעזור, איפה למצוא דברים"><span>שער הקהילה</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D7%A2%D7%96%D7%A8%D7%94:%D7%AA%D7%A4%D7%A8%D7%99%D7%98_%D7%A8%D7%90%D7%A9%D7%99" title="המקום למצוא מידע"><span>עזרה</span></a></li><li id="n-Ask-q" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D7%95%D7%99%D7%A7%D7%99%D7%A4%D7%93%D7%99%D7%94:%D7%99%D7%99%D7%A2%D7%95%D7%A5" title="דפים להתייעצות טכנית, לשונית וכו'"><span>ייעוץ</span></a></li><li id="n-village-pump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D7%95%D7%99%D7%A7%D7%99%D7%A4%D7%93%D7%99%D7%94:%D7%9E%D7%96%D7%A0%D7%95%D7%9F" title="דיוני מדיניות ודיונים כלליים על ויקיפדיה"><span>מזנון</span></a></li><li id="n-Town-square" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D7%95%D7%99%D7%A7%D7%99%D7%A4%D7%93%D7%99%D7%94:%D7%9B%D7%99%D7%9B%D7%A8_%D7%94%D7%A2%D7%99%D7%A8" title="המקום בוויקיפדיה לשתף את הקהילה בדעותיכם בנושאים שאינם קשורים ישירות לוויקיפדיה"><span>כיכר העיר</span></a></li><li id="n-news" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D7%95%D7%99%D7%A7%D7%99%D7%A4%D7%93%D7%99%D7%94:%D7%97%D7%93%D7%A9%D7%95%D7%AA" title="חדשות בנושאי ויקיפדיה שונים"><span>חדשות</span></a></li><li id="n-notice-board" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D7%95%D7%99%D7%A7%D7%99%D7%A4%D7%93%D7%99%D7%94:%D7%9C%D7%95%D7%97_%D7%9E%D7%95%D7%93%D7%A2%D7%95%D7%AA" title="לוח מודעות להפניית הוויקיפדים לדיונים בדפי שיחה שלא זכו לתשומת לב מספקת"><span>לוח מודעות</span></a></li><li id="n-contactUs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D7%95%D7%99%D7%A7%D7%99%D7%A4%D7%93%D7%99%D7%94:%D7%99%D7%A6%D7%99%D7%A8%D7%AA_%D7%A7%D7%A9%D7%A8" title="איך ליצור קשר עם ויקיפדיה לצורך תיקונים, בירורים או שאלות אחרות"><span>יצירת קשר</span></a></li><li id="n-guestbook" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D7%95%D7%99%D7%A7%D7%99%D7%A4%D7%93%D7%99%D7%94:%D7%A1%D7%A4%D7%A8_%D7%90%D7%95%D7%A8%D7%97%D7%99%D7%9D" title="שתפו אותנו במשוב כללי על התרשמותכם מוויקיפדיה ומידת שביעות רצונכם ממנה"><span>ספר אורחים</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D7%A2%D7%9E%D7%95%D7%93_%D7%A8%D7%90%D7%A9%D7%99" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ויקיפדיה" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-he.svg" style="width: 7.5em; height: 1.75em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="האנציקלופדיה החופשית" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-he.svg" width="120" height="12" style="width: 7.5em; height: 0.75em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D7%9E%D7%99%D7%95%D7%97%D7%93:%D7%97%D7%99%D7%A4%D7%95%D7%A9" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="‏חיפוש בוויקיפדיה‏ [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>חיפוש</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="חיפוש בוויקיפדיה" aria-label="חיפוש בוויקיפדיה" autocapitalize="sentences" title="‏חיפוש בוויקיפדיה‏ [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="מיוחד:חיפוש"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">חיפוש</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="כלים אישיים"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="מראה"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="שינוי המראה של גודל הגופן, הרוחב והצבע של הדף" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="מראה" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">מראה</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_he.wikipedia.org&uselang=he" class=""><span>תרומה לוויקיפדיה</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D7%9E%D7%99%D7%95%D7%97%D7%93:%D7%94%D7%A8%D7%A9%D7%9E%D7%94_%D7%9C%D7%97%D7%A9%D7%91%D7%95%D7%9F&returnto=%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA" title="מומלץ ליצור חשבון ולהיכנס אליו, אך אין חובה לעשות זאת" class=""><span>יצירת חשבון</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D7%9E%D7%99%D7%95%D7%97%D7%93:%D7%9B%D7%A0%D7%99%D7%A1%D7%94_%D7%9C%D7%97%D7%A9%D7%91%D7%95%D7%9F&returnto=%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA" title="מומלץ להיכנס לחשבון, אך אין חובה לעשות זאת [o]" accesskey="o" class=""><span>כניסה לחשבון</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="אפשרויות נוספות" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="כלים אישיים" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">כלים אישיים</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="תפריט משתמש" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_he.wikipedia.org&uselang=he"><span>תרומה לוויקיפדיה</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D7%9E%D7%99%D7%95%D7%97%D7%93:%D7%94%D7%A8%D7%A9%D7%9E%D7%94_%D7%9C%D7%97%D7%A9%D7%91%D7%95%D7%9F&returnto=%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA" title="מומלץ ליצור חשבון ולהיכנס אליו, אך אין חובה לעשות זאת"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>יצירת חשבון</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D7%9E%D7%99%D7%95%D7%97%D7%93:%D7%9B%D7%A0%D7%99%D7%A1%D7%94_%D7%9C%D7%97%D7%A9%D7%91%D7%95%D7%9F&returnto=%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA" title="מומלץ להיכנס לחשבון, אך אין חובה לעשות זאת [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>כניסה לחשבון</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> דפים לעורכים שלא נכנסו לחשבון <a href="/wiki/%D7%A2%D7%96%D7%A8%D7%94:%D7%91%D7%A8%D7%95%D7%9B%D7%99%D7%9D_%D7%94%D7%91%D7%90%D7%99%D7%9D" aria-label="מידע נוסף על עריכה"><span>מידע נוסף</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D7%9E%D7%99%D7%95%D7%97%D7%93:%D7%94%D7%AA%D7%A8%D7%95%D7%9E%D7%95%D7%AA_%D7%A9%D7%9C%D7%99" title="רשימת העריכות שנעשו מכתובת IP זו [y]" accesskey="y"><span>תרומות</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D7%9E%D7%99%D7%95%D7%97%D7%93:%D7%94%D7%A9%D7%99%D7%97%D7%94_%D7%A9%D7%9C%D7%99" title="דיון על העריכות שנעשו מכתובת IP זו [n]" accesskey="n"><span>שיחה</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Eהסתרה\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"anonnotice\" lang=\"he\" dir=\"rtl\"\u003E\u003Cp\u003E\u003Cb\u003Eתמיד רציתם לכתוב בוויקיפדיה אבל לא ידעתם איך? אתם מוזמנים לסדנת עריכה בוויקיפדיה. הסדנה תתקיים בספרייה הלאומית (בבניינה החדש) בירושלים ביום שישי, 06.12.24, בשעה 09:00. להרשמה לחצו \u003Ca href=\"/wiki/%D7%95%D7%99%D7%A7%D7%99%D7%A4%D7%93%D7%99%D7%94:%D7%9E%D7%99%D7%96%D7%9E%D7%99_%D7%95%D7%99%D7%A7%D7%99%D7%A4%D7%93%D7%99%D7%94/%D7%92%D7%9C%D7%90%D7%9D/%D7%94%D7%A1%D7%A4%D7%A8%D7%99%D7%99%D7%94_%D7%94%D7%9C%D7%90%D7%95%D7%9E%D7%99%D7%AA/%D7%90%D7%99%D7%A8%D7%95%D7%A2%D7%99%D7%9D/%D7%A1%D7%93%D7%A0%D7%AA_%D7%A2%D7%A8%D7%99%D7%9B%D7%94_%D7%93%D7%A6%D7%9E%D7%91%D7%A8_2024\" title=\"ויקיפדיה:מיזמי ויקיפדיה/גלאם/הספרייה הלאומית/אירועים/סדנת עריכה דצמבר 2024\"\u003Eכאן\u003C/a\u003E.\u003C/b\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="אתר"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="תוכן עניינים" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">תוכן עניינים</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">העברה לסרגל הצד</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">הסתרה</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">התחלה</div> </a> </li> <li id="toc-היסטוריה_של_האוריינות_האטרוסקית" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#היסטוריה_של_האוריינות_האטרוסקית"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>היסטוריה של האוריינות האטרוסקית</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-היסטוריה_של_האוריינות_האטרוסקית-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>שינוי מצב התת־פרק היסטוריה של האוריינות האטרוסקית</span> </button> <ul id="toc-היסטוריה_של_האוריינות_האטרוסקית-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-הכחדות_השפה" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#הכחדות_השפה"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>הכחדות השפה</span> </div> </a> <ul id="toc-הכחדות_השפה-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-תפוצה_גאוגרפית" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#תפוצה_גאוגרפית"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>תפוצה גאוגרפית</span> </div> </a> <ul id="toc-תפוצה_גאוגרפית-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-סיווג_השפה" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#סיווג_השפה"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>סיווג השפה</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-סיווג_השפה-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>שינוי מצב התת־פרק סיווג השפה</span> </button> <ul id="toc-סיווג_השפה-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-השערת_המשפחה_הטירנית" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#השערת_המשפחה_הטירנית"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>השערת המשפחה הטירנית</span> </div> </a> <ul id="toc-השערת_המשפחה_הטירנית-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-מערכת_כתיבה" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#מערכת_כתיבה"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>מערכת כתיבה</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-מערכת_כתיבה-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>שינוי מצב התת־פרק מערכת כתיבה</span> </button> <ul id="toc-מערכת_כתיבה-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-אלף_בית" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#אלף_בית"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>אלף בית</span> </div> </a> <ul id="toc-אלף_בית-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-שלבים_בהתפתחות_הכתב_האטרוסקי" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#שלבים_בהתפתחות_הכתב_האטרוסקי"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1.1</span> <span>שלבים בהתפתחות הכתב האטרוסקי</span> </div> </a> <ul id="toc-שלבים_בהתפתחות_הכתב_האטרוסקי-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-הגייה" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#הגייה"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1.2</span> <span>הגייה</span> </div> </a> <ul id="toc-הגייה-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-טקסט_דו_לשוני" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#טקסט_דו_לשוני"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>טקסט דו לשוני</span> </div> </a> <ul id="toc-טקסט_דו_לשוני-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-קישורים_חיצוניים" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#קישורים_חיצוניים"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>קישורים חיצוניים</span> </div> </a> <ul id="toc-קישורים_חיצוניים-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-הערות_שוליים" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#הערות_שוליים"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>הערות שוליים</span> </div> </a> <ul id="toc-הערות_שוליים-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="תוכן עניינים" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="מצב תוכן העניינים" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">מצב תוכן העניינים</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">אטרוסקית</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="מעבר לערך בשפה אחרת. זמין ב־72 שפות" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-72" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">72 שפות</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Etruscan_language" title="Etruscan language – אנגלית" lang="en" hreflang="en" data-title="Etruscan language" data-language-autonym="English" data-language-local-name="אנגלית" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Etruskische_Sprache" title="Etruskische Sprache – גרמנית שווייצרית" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Etruskische Sprache" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="גרמנית שווייצרית" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="اللغة الإترورية – ערבית" lang="ar" hreflang="ar" data-title="اللغة الإترورية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="ערבית" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D8%BA%D9%87_%D8%A7%D8%AA%D8%B1%D8%B3%D9%83%D8%A7%D9%86%D9%8A%D9%87" title="لغه اترسكانيه – ערבית מצרית" lang="arz" hreflang="arz" data-title="لغه اترسكانيه" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="ערבית מצרית" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Idioma_etruscu" title="Idioma etruscu – אסטורית" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Idioma etruscu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="אסטורית" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Etrusk_dili" title="Etrusk dili – אזרית" lang="az" hreflang="az" data-title="Etrusk dili" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="אזרית" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%B3%DA%A9%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="اتروسکی دیلی – אזרבייג׳נית דרומית" lang="azb" hreflang="azb" data-title="اتروسکی دیلی" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="אזרבייג׳נית דרומית" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%82%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Этруская мова – בלארוסית" lang="be" hreflang="be" data-title="Этруская мова" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="בלארוסית" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D1%82%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%B5%D0%B7%D0%B8%D0%BA" title="Етруски език – בולגרית" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Етруски език" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="בולגרית" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Etruskeg" title="Etruskeg – ברטונית" lang="br" hreflang="br" data-title="Etruskeg" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="ברטונית" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Etrusc" title="Etrusc – קטלאנית" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Etrusc" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="קטלאנית" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Lingua_etrusca" title="Lingua etrusca – קורסיקנית" lang="co" hreflang="co" data-title="Lingua etrusca" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="קורסיקנית" class="interlanguage-link-target"><span>Corsu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Etru%C5%A1tina" title="Etruština – צ׳כית" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Etruština" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="צ׳כית" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Etrwsceg" title="Etrwsceg – ולשית" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Etrwsceg" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="ולשית" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Etruskisk_(sprog)" title="Etruskisk (sprog) – דנית" lang="da" hreflang="da" data-title="Etruskisk (sprog)" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="דנית" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Etruskische_Sprache" title="Etruskische Sprache – גרמנית" lang="de" hreflang="de" data-title="Etruskische Sprache" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="גרמנית" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Etruski" title="Etruski – זזקית" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Etruski" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="זזקית" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%BA%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%B3%CE%BB%CF%8E%CF%83%CF%83%CE%B1" title="Ετρουσκική γλώσσα – יוונית" lang="el" hreflang="el" data-title="Ετρουσκική γλώσσα" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="יוונית" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eml mw-list-item"><a href="https://eml.wikipedia.org/wiki/Laingua_etrosca" title="Laingua etrosca – אמיליאנית רומניולית" lang="egl" hreflang="egl" data-title="Laingua etrosca" data-language-autonym="Emiliàn e rumagnòl" data-language-local-name="אמיליאנית רומניולית" class="interlanguage-link-target"><span>Emiliàn e rumagnòl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Etruska_lingvo" title="Etruska lingvo – אספרנטו" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Etruska lingvo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="אספרנטו" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Idioma_etrusco" title="Idioma etrusco – ספרדית" lang="es" hreflang="es" data-title="Idioma etrusco" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="ספרדית" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Etrusko" title="Etrusko – בסקית" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Etrusko" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="בסקית" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%B3%DA%A9%DB%8C" title="زبان اتروسکی – פרסית" lang="fa" hreflang="fa" data-title="زبان اتروسکی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="פרסית" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Etruskin_kieli" title="Etruskin kieli – פינית" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Etruskin kieli" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="פינית" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89trusque" title="Étrusque – צרפתית" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Étrusque" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="צרפתית" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Lingua_etrusca" title="Lingua etrusca – גליסית" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Lingua etrusca" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="גליסית" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Etru%C5%A1%C4%8Danski_jezik" title="Etruščanski jezik – קרואטית" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Etruščanski jezik" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="קרואטית" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Etru%C5%A1%C4%87ina" title="Etrušćina – סורבית עילית" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Etrušćina" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="סורבית עילית" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Etruszk_nyelv" title="Etruszk nyelv – הונגרית" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Etruszk nyelv" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="הונגרית" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B7%D5%BF%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%AF%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Էտրուսկերեն – ארמנית" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Էտրուսկերեն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ארמנית" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Lingua_etrusc" title="Lingua etrusc – ‏אינטרלינגואה" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Lingua etrusc" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="‏אינטרלינגואה" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Bahasa_Etruria" title="Bahasa Etruria – אינדונזית" lang="id" hreflang="id" data-title="Bahasa Etruria" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="אינדונזית" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Etr%C3%BAska" title="Etrúska – איסלנדית" lang="is" hreflang="is" data-title="Etrúska" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="איסלנדית" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Lingua_etrusca" title="Lingua etrusca – איטלקית" lang="it" hreflang="it" data-title="Lingua etrusca" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="איטלקית" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A8%E3%83%88%E3%83%AB%E3%83%AA%E3%82%A2%E8%AA%9E" title="エトルリア語 – יפנית" lang="ja" hreflang="ja" data-title="エトルリア語" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="יפנית" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90" title="ეტრუსკული ენა – גאורגית" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ეტრუსკული ენა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="גאורגית" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%97%90%ED%8A%B8%EB%A3%A8%EB%A6%AC%EC%95%84%EC%96%B4" title="에트루리아어 – קוריאנית" lang="ko" hreflang="ko" data-title="에트루리아어" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="קוריאנית" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kv mw-list-item"><a href="https://kv.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%82%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA_%D0%BA%D1%8B%D0%B2" title="Этруск кыв – קומי" lang="kv" hreflang="kv" data-title="Этруск кыв" data-language-autonym="Коми" data-language-local-name="קומי" class="interlanguage-link-target"><span>Коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Etruskek" title="Etruskek – קורנית" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Etruskek" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="קורנית" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%82%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA_%D1%82%D0%B8%D0%BB%D0%B8" title="Этруск тили – קירגיזית" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Этруск тили" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="קירגיזית" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Lingua_Etrusca" title="Lingua Etrusca – לטינית" lang="la" hreflang="la" data-title="Lingua Etrusca" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="לטינית" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Etrusca_(lingua)" title="Etrusca (lingua) – לינגווה פראנקה נובה" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Etrusca (lingua)" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="לינגווה פראנקה נובה" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Etrusk%C5%B3_kalba" title="Etruskų kalba – ליטאית" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Etruskų kalba" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="ליטאית" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Etrusku_valoda" title="Etrusku valoda – לטבית" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Etrusku valoda" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="לטבית" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Fiteny_etroska" title="Fiteny etroska – מלגשית" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Fiteny etroska" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="מלגשית" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D1%82%D1%80%D1%83%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D1%98%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D0%BA" title="Етрурски јазик – מקדונית" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Етрурски јазик" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="מקדונית" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Bahasa_Etruria" title="Bahasa Etruria – מלאית" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Bahasa Etruria" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="מלאית" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9ngua_etrusca" title="Léngua etrusca – מירנדזית" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Léngua etrusca" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="מירנדזית" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Etruskisch" title="Etruskisch – הולנדית" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Etruskisch" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="הולנדית" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Etruskisk" title="Etruskisk – נורווגית חדשה" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Etruskisk" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="נורווגית חדשה" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Etruskisk" title="Etruskisk – נורווגית ספרותית" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Etruskisk" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="נורווגית ספרותית" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Etrusc" title="Etrusc – אוקסיטנית" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Etrusc" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="אוקסיטנית" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/J%C4%99zyk_etruski" title="Język etruski – פולנית" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Język etruski" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="פולנית" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_etrusca" title="Língua etrusca – פורטוגזית" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Língua etrusca" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="פורטוגזית" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Limba_etrusc%C4%83" title="Limba etruscă – רומנית" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Limba etruscă" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="רומנית" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%82%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA" title="Этрусский язык – רוסית" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Этрусский язык" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="רוסית" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Lingua_etrusca" title="Lingua etrusca – סיציליאנית" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Lingua etrusca" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="סיציליאנית" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Etrurski_jezik" title="Etrurski jezik – סרבו-קרואטית" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Etrurski jezik" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="סרבו-קרואטית" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Etruscan_language" title="Etruscan language – אנגלית פשוטה" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Etruscan language" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="אנגלית פשוטה" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Etru%C5%A1tina" title="Etruština – סלובקית" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Etruština" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="סלובקית" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Etru%C5%A1%C4%8Dina" title="Etruščina – סלובנית" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Etruščina" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="סלובנית" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Gjuha_etruske" title="Gjuha etruske – אלבנית" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Gjuha etruske" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="אלבנית" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D1%82%D1%80%D1%83%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D1%98%D0%B5%D0%B7%D0%B8%D0%BA" title="Етрурски језик – סרבית" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Етрурски језик" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="סרבית" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Etruskiska" title="Etruskiska – שוודית" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Etruskiska" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="שוודית" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Wikang_Etrusko" title="Wikang Etrusko – טאגאלוג" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Wikang Etrusko" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="טאגאלוג" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Etr%C3%BCsk%C3%A7e" title="Etrüskçe – טורקית" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Etrüskçe" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="טורקית" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D1%82%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%B0_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Етруська мова – אוקראינית" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Етруська мова" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="אוקראינית" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%B3%DA%A9_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="اتروسک زبان – אורדו" lang="ur" hreflang="ur" data-title="اتروسک زبان" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="אורדו" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Etrusk_tili" title="Etrusk tili – אוזבקית" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Etrusk tili" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="אוזבקית" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E4%BC%8A%E7%89%B9%E6%8B%89%E6%96%AF%E5%9D%8E%E8%AF%AD" title="伊特拉斯坎语 – סינית וו" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="伊特拉斯坎语" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="סינית וו" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%BC%8A%E7%89%B9%E6%8B%89%E6%96%AF%E5%9D%8E%E8%AA%9E" title="伊特拉斯坎語 – סינית" lang="zh" hreflang="zh" data-title="伊特拉斯坎語" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="סינית" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E4%BC%8A%E6%A5%9A%E6%96%AF%E8%82%AF%E6%96%87" title="伊楚斯肯文 – קנטונזית" lang="yue" hreflang="yue" data-title="伊楚斯肯文" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="קנטונזית" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q35726#sitelinks-wikipedia" title="עריכת קישורים בין־לשוניים" class="wbc-editpage">עריכת הקישורים</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="מרחבי שם"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA" title="צפייה בדף התוכן [c]" accesskey="c"><span>ערך</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D7%A9%D7%99%D7%97%D7%94:%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA" rel="discussion" title="שיחה על דף התוכן [t]" accesskey="t"><span>שיחה</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="שינוי הגוון השפה" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">עברית</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="צפיות"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA"><span>קריאה</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA&action=edit" title="עריכת קוד המקור של הדף הזה [e]" accesskey="e"><span>עריכת קוד מקור</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA&veaction=edit" title="עריכת הדף הזה [v]" accesskey="v"><span>עריכה</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA&action=history" title="גרסאות קודמות של דף זה [h]" accesskey="h"><span>גרסאות קודמות</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="כלי דף"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="כלים" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">כלים</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">כלים</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">העברה לסרגל הצד</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">הסתרה</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="אפשרויות נוספות" > <div class="vector-menu-heading"> פעולות </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA"><span>קריאה</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA&action=edit" title="עריכת קוד המקור של הדף הזה [e]" accesskey="e"><span>עריכת קוד מקור</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA&veaction=edit" title="עריכת הדף הזה [v]" accesskey="v"><span>עריכה</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA&action=history"><span>גרסאות קודמות</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> כללי </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D7%9E%D7%99%D7%95%D7%97%D7%93:%D7%93%D7%A4%D7%99%D7%9D_%D7%94%D7%9E%D7%A7%D7%95%D7%A9%D7%A8%D7%99%D7%9D_%D7%9C%D7%9B%D7%90%D7%9F/%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA" title="רשימה של כל דפי הוויקי שמקשרים לדף הזה [j]" accesskey="j"><span>דפים המקושרים לכאן</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D7%9E%D7%99%D7%95%D7%97%D7%93:%D7%A9%D7%99%D7%A0%D7%95%D7%99%D7%99%D7%9D_%D7%91%D7%93%D7%A4%D7%99%D7%9D_%D7%94%D7%9E%D7%A7%D7%95%D7%A9%D7%A8%D7%99%D7%9D/%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA" rel="nofollow" title="השינויים האחרונים בדפים המקושרים מהדף הזה [k]" accesskey="k"><span>שינויים בדפים המקושרים</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D7%9E%D7%99%D7%95%D7%97%D7%93:%D7%93%D7%A4%D7%99%D7%9D_%D7%9E%D7%99%D7%95%D7%97%D7%93%D7%99%D7%9D" title="רשימה של כל הדפים המיוחדים [q]" accesskey="q"><span>דפים מיוחדים</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA&oldid=37779428" title="קישור קבוע לגרסה הזאת של הדף הזה"><span>קישור קבוע</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA&action=info" title="מידע נוסף על הדף הזה"><span>מידע על הדף</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D7%9E%D7%99%D7%95%D7%97%D7%93:%D7%A6%D7%99%D7%98%D7%95%D7%98_%D7%93%D7%A3_%D7%96%D7%94&page=%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA&id=37779428&wpFormIdentifier=titleform" title="מידע איך לצטט את הדף הזה"><span>ציטוט הדף הזה</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D7%9E%D7%99%D7%95%D7%97%D7%93:%D7%9E%D7%A7%D7%A6%D7%A8_%D7%9B%D7%AA%D7%95%D7%91%D7%95%D7%AA&url=https%3A%2F%2Fhe.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D7%2590%25D7%2598%25D7%25A8%25D7%2595%25D7%25A1%25D7%25A7%25D7%2599%25D7%25AA"><span>קבלת כתובת מקוצרת</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D7%9E%D7%99%D7%95%D7%97%D7%93:QrCode&url=https%3A%2F%2Fhe.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D7%2590%25D7%2598%25D7%25A8%25D7%2595%25D7%25A1%25D7%25A7%25D7%2599%25D7%25AA"><span>הורדת קוד QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> הדפסה/יצוא </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D7%9E%D7%99%D7%95%D7%97%D7%93:%D7%A1%D7%A4%D7%A8&bookcmd=book_creator&referer=%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA"><span>יצירת ספר</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D7%9E%D7%99%D7%95%D7%97%D7%93:DownloadAsPdf&page=%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA&action=show-download-screen"><span>הורדה כ־PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA&printable=yes" title="גרסה להדפסה של הדף הזה [p]" accesskey="p"><span>גרסה להדפסה</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> במיזמים אחרים </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Etruscan_language" hreflang="en"><span>ויקישיתוף</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q35726" title="קישור לפריט המשויך במאגר הנתונים [g]" accesskey="g"><span>פריט ויקינתונים</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="כלי דף"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="מראה"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">מראה</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">העברה לסרגל הצד</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">הסתרה</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">מתוך ויקיפדיה, האנציקלופדיה החופשית</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="he" dir="rtl"><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Perugia,_Museo_archeologico_Nazionale_dell%27Umbria,_cippo_di_Perugia.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Perugia%2C_Museo_archeologico_Nazionale_dell%27Umbria%2C_cippo_di_Perugia.jpg/220px-Perugia%2C_Museo_archeologico_Nazionale_dell%27Umbria%2C_cippo_di_Perugia.jpg" decoding="async" width="220" height="330" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Perugia%2C_Museo_archeologico_Nazionale_dell%27Umbria%2C_cippo_di_Perugia.jpg/330px-Perugia%2C_Museo_archeologico_Nazionale_dell%27Umbria%2C_cippo_di_Perugia.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Perugia%2C_Museo_archeologico_Nazionale_dell%27Umbria%2C_cippo_di_Perugia.jpg/440px-Perugia%2C_Museo_archeologico_Nazionale_dell%27Umbria%2C_cippo_di_Perugia.jpg 2x" data-file-width="667" data-file-height="1000" /></a><figcaption>ה"<a href="/wiki/%D7%A7%D7%99%D7%A4%D7%95%D7%A1" title="קיפוס">קיפוס</a> פרוסינוס" <small class="noprint" dir="rtl">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Cippus_Perusinus" class="extiw" title="en:Cippus Perusinus">אנ'</a>)</small>, לוח אבן ובה כתובת אטרוסקית בת 46 שורות, אחת הכתובות האטרוסקיות הארוכות ביותר. המאה ה־3 או ה־2 לפנה"ס.</figcaption></figure><p><b>אטרוסקית</b> הייתה שפתם של ה<a href="/wiki/%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%9D" title="אטרוסקים">אטרוסקים</a>, עם עתיק אשר חי ברובו ב<a href="/wiki/%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A8%D7%99%D7%94" title="אטרוריה">אטרוריה</a> שב<a href="/wiki/%D7%A6%D7%A4%D7%95%D7%9F_%D7%90%D7%99%D7%98%D7%9C%D7%99%D7%94" title="צפון איטליה">צפון איטליה</a> המודרנית. האטרוסקית השפיעה על <a href="/wiki/%D7%9C%D7%98%D7%99%D7%A0%D7%99%D7%AA" title="לטינית">הלטינית</a> אך לבסוף הוחלפה על ידיה לחלוטין. האטרוסקים השאירו כ־13,000 <a href="/wiki/%D7%90%D7%A4%D7%99%D7%92%D7%A8%D7%A4%D7%99%D7%94" title="אפיגרפיה">כתובות</a> שנמצאו עד כה, רק מיעוט קטן מהן באורך משמעותי; כמה כתובות דו לשוניות עם טקסטים בלטינית, <a href="/wiki/%D7%99%D7%95%D7%95%D7%A0%D7%99%D7%AA_%D7%A2%D7%AA%D7%99%D7%A7%D7%94" title="יוונית עתיקה">יוונית</a> או <a href="/wiki/%D7%A4%D7%99%D7%A0%D7%99%D7%A7%D7%99%D7%AA" title="פיניקית">פיניקית</a>; וכמה עשרות <a href="/wiki/%D7%A9%D7%90%D7%99%D7%9C%D7%AA_%D7%9E%D7%99%D7%9C%D7%99%D7%9D" title="שאילת מילים">מילים המושאלות</a> משפות אחרות. </p><p>הקשר של האטרוסקית לשפות אחרות היווה מקור לתיאוריות שונות ומחקר ארוך טווח, כאשר השפה מסווגת לעיתים כשפה מבודדת <small class="noprint" dir="rtl">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Language_isolate" class="extiw" title="en:Language isolate">אנ'</a>)</small> ולעיתים כאחת מ<a href="/w/index.php?title=%D7%A9%D7%A4%D7%95%D7%AA_%D7%98%D7%99%D7%A8%D7%A0%D7%99%D7%95%D7%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="שפות טירניות (הדף אינו קיים)">השפות הטירניות</a> <small class="noprint" dir="rtl">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Tyrsenian_languages" class="extiw" title="en:Tyrsenian languages">אנ'</a>)</small>. </p><p>הקונצנזוס בקרב בלשנים ואטרוסקולוגים הוא שהאטרוסקית הייתה שפה אחות ל<a href="/w/index.php?title=%D7%A9%D7%A4%D7%95%D7%AA_%D7%A4%D7%A8%D7%94-%D7%94%D7%95%D7%93%D7%95-%D7%90%D7%99%D7%A8%D7%95%D7%A4%D7%99%D7%95%D7%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="שפות פרה-הודו-אירופיות (הדף אינו קיים)">פרוטו הודו־אירופית</a> <small class="noprint" dir="rtl">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Pre-Indo-European_languages" class="extiw" title="en:Pre-Indo-European languages">אנ'</a>)</small>,<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ו<a href="/w/index.php?title=%D7%A9%D7%A4%D7%95%D7%AA_%D7%A4%D7%9C%D7%99%D7%90%D7%95-%D7%90%D7%99%D7%A8%D7%95%D7%A4%D7%99%D7%95%D7%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="שפות פליאו-אירופיות (הדף אינו קיים)">שפה פליאו־אירופית</a> <small class="noprint" dir="rtl">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Paleo-European_languages" class="extiw" title="en:Paleo-European languages">אנ'</a>)</small><sup id="cite_ref-Haarmann2014_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-Haarmann2014-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Harding2014_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-Harding2014-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> והיא קשורה קשר הדוק ל<a href="/w/index.php?title=%D7%A9%D7%A4%D7%94_%D7%A8%D7%90%D7%98%D7%99%D7%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="שפה ראטית (הדף אינו קיים)">שפה הראטית</a> <small class="noprint" dir="rtl">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Raetic_language" class="extiw" title="en:Raetic language">אנ'</a>)</small> המדוברת ב<a href="/wiki/%D7%94%D7%A8%D7%99_%D7%94%D7%90%D7%9C%D7%A4%D7%99%D7%9D" title="הרי האלפים">הרי האלפים</a>,<sup id="cite_ref-Schumacher1994_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-Schumacher1994-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Schumacher1994b_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-Schumacher1994b-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Schumacher1999_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-Schumacher1999-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Schumacher2004_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-Schumacher2004-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Oettinger_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-Oettinger-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ול<a href="/w/index.php?title=%D7%A9%D7%A4%D7%94_%D7%9C%D7%9E%D7%A0%D7%99%D7%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="שפה למנית (הדף אינו קיים)">שפה הלמניאנית</a> <small class="noprint" dir="rtl">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Lemnian_language" class="extiw" title="en:Lemnian language">אנ'</a>)</small>.<sup id="cite_ref-desimone2009_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-desimone2009-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-marchesini2013_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-marchesini2013-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>מבחינה דקדוקית, השפה האטרוסקית היא <a href="/wiki/%D7%9C%D7%A9%D7%95%D7%9F_%D7%9E%D7%93%D7%91%D7%A7" title="לשון מדבק">שפה צירופית</a>, עם <a href="/wiki/%D7%A9%D7%9D_%D7%A2%D7%A6%D7%9D" title="שם עצם">שמות עצם</a> <a href="/wiki/%D7%A4%D7%95%D7%A2%D7%9C_(%D7%91%D7%9C%D7%A9%D7%A0%D7%95%D7%AA)" title="פועל (בלשנות)">ופעלים</a> המציגים סיומות <a href="/wiki/%D7%94%D7%98%D7%99%D7%94_(%D7%93%D7%A7%D7%93%D7%95%D7%A7)" title="הטיה (דקדוק)">הטיה</a>. שמות העצם מציגים חמישה <a href="/wiki/%D7%99%D7%97%D7%A1%D7%94" title="יחסה">מקרי יחסה</a>, <a href="/wiki/%D7%9E%D7%A1%D7%A4%D7%A8_(%D7%91%D7%9C%D7%A9%D7%A0%D7%95%D7%AA)" title="מספר (בלשנות)">מספרי יחיד ורבים</a>, עם הבחנה מגדרית בין זכר לנקבה ב<a href="/wiki/%D7%9B%D7%99%D7%A0%D7%95%D7%99_%D7%92%D7%95%D7%A3" title="כינוי גוף">כינוי גוף</a>. </p><p>נראה שלאטרוסקית הייתה מערכת <a href="/wiki/%D7%A4%D7%95%D7%A0%D7%95%D7%9C%D7%95%D7%92%D7%99%D7%94" title="פונולוגיה">פונולוגית</a>, עם ארבעה <a href="/wiki/%D7%AA%D7%A0%D7%95%D7%A2%D7%94_(%D7%A4%D7%95%D7%A0%D7%95%D7%9C%D7%95%D7%92%D7%99%D7%94)" class="mw-redirect" title="תנועה (פונולוגיה)">תנועות</a> <a href="/wiki/%D7%A4%D7%95%D7%A0%D7%9E%D7%94" title="פונמה">פונמיות</a> וניגוד לכאורה בין <a href="/wiki/%D7%A2%D7%99%D7%A6%D7%95%D7%A8%D7%99%D7%9D_%D7%A1%D7%95%D7%AA%D7%9E%D7%99%D7%9D" title="עיצורים סותמים">עיצורים סותמים</a> ל<a href="/wiki/%D7%A2%D7%99%D7%A6%D7%95%D7%A8%D7%99%D7%9D_%D7%9E%D7%A0%D7%95%D7%A9%D7%A4%D7%99%D7%9D" title="עיצורים מנושפים">עיצורים מנושפים</a>. תיעוד השפה מצביע על כך <a href="/wiki/%D7%9E%D7%A2%D7%AA%D7%A7_%D7%94%D7%92%D7%90%D7%99%D7%9D" title="מעתק הגאים">ששינוי פונטי</a> התרחש לאורך זמן, עם ביסוס מחדש של התנועות הפנימיות של המילים, אולי בגלל ההשפעה של ההדגשה הראשונית של המילים של ה<a href="/wiki/%D7%94%D7%98%D7%A2%D7%9E%D7%94" title="הטעמה">הטעמה</a> האטרוסקית. </p><p><a href="/w/index.php?title=%D7%94%D7%9E%D7%99%D7%AA%D7%95%D7%9C%D7%95%D7%92%D7%99%D7%94_%D7%94%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="המיתולוגיה האטרוסקית (הדף אינו קיים)">הדת האטרוסקית</a> <small class="noprint" dir="rtl">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Etruscan_religion" class="extiw" title="en:Etruscan religion">אנ'</a>)</small> השפיעה על <a href="/w/index.php?title=%D7%93%D7%AA_%D7%A8%D7%95%D7%9E%D7%99_%D7%94%D7%A2%D7%AA%D7%99%D7%A7%D7%94&action=edit&redlink=1" class="new" title="דת רומי העתיקה (הדף אינו קיים)">הדת ברומא העתיקה</a> <small class="noprint" dir="rtl">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Religion_in_ancient_Rome" class="extiw" title="en:Religion in ancient Rome">אנ'</a>)</small>, ורבים מהחפצים של התרבות האטרוסקית ששרדו הם בעלי משמעות דתית. האלפבית האטרוסקי נגזר מ<a href="/wiki/%D7%90%D7%9C%D7%A4%D7%91%D7%99%D7%AA_%D7%99%D7%95%D7%95%D7%A0%D7%99" title="אלפבית יווני">האלפבית היווני</a> שהיה מקור <a href="/wiki/%D7%90%D7%9C%D7%A4%D7%91%D7%99%D7%AA_%D7%9C%D7%98%D7%99%D7%A0%D7%99" title="אלפבית לטיני">האלפבית הלטיני</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="היסטוריה_של_האוריינות_האטרוסקית"><span id=".D7.94.D7.99.D7.A1.D7.98.D7.95.D7.A8.D7.99.D7.94_.D7.A9.D7.9C_.D7.94.D7.90.D7.95.D7.A8.D7.99.D7.99.D7.A0.D7.95.D7.AA_.D7.94.D7.90.D7.98.D7.A8.D7.95.D7.A1.D7.A7.D7.99.D7.AA"></span>היסטוריה של האוריינות האטרוסקית</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA&action=edit&section=1" title="עריכת קוד המקור של הפרק: היסטוריה של האוריינות האטרוסקית"><span>עריכת קוד מקור</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA&veaction=edit&section=1" title="עריכת פסקה: "היסטוריה של האוריינות האטרוסקית"" class="mw-editsection-visualeditor"><span>עריכה</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Haruspex.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Haruspex.png/250px-Haruspex.png" decoding="async" width="250" height="152" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Haruspex.png/375px-Haruspex.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/43/Haruspex.png 2x" data-file-width="492" data-file-height="300" /></a><figcaption> איור כתובות על <a href="/w/index.php?title=%D7%9B%D7%91%D7%93_%D7%A9%D7%9C_%D7%A4%D7%99%D7%90%D7%A6%27%D7%A0%D7%A6%D7%94&action=edit&redlink=1" class="new" title="כבד של פיאצ'נצה (הדף אינו קיים)">הכבד של פיאצ'נצה</a> <small class="noprint" dir="rtl">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Liver_of_Piacenza" class="extiw" title="en:Liver of Piacenza">אנ'</a>)</small></figcaption></figure> <p>האוריינות האטרוסקית הייתה נפוצה בחופי <a href="/wiki/%D7%94%D7%99%D7%9D_%D7%94%D7%AA%D7%99%D7%9B%D7%95%D7%9F" title="הים התיכון">הים התיכון</a>, כפי שמעידים כ־13,000 <a href="/wiki/%D7%90%D7%A4%D7%99%D7%92%D7%A8%D7%A4%D7%99%D7%94" title="אפיגרפיה">כתובות</a> (הקדשות, <a href="/wiki/%D7%90%D7%A4%D7%99%D7%98%D7%A3" title="אפיטף">כתובות</a> וכו'), רובן קצרות למדי, אך חלקן באורך ניכר.<sup id="cite_ref-bonfante12_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-bonfante12-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> הם מתוארכים בערך לשנת 700 לפנה"ס.<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>לאטרוסקים הייתה ספרות עשירה, כפי שציינו סופרים לטיניים. <a href="/wiki/%D7%98%D7%99%D7%98%D7%95%D7%A1_%D7%9C%D7%99%D7%95%D7%95%D7%99%D7%95%D7%A1" title="טיטוס ליוויוס">טיטוס ליוויוס</a> ו<a href="/wiki/%D7%9E%D7%A8%D7%A7%D7%95%D7%A1_%D7%98%D7%95%D7%9C%D7%99%D7%95%D7%A1_%D7%A7%D7%99%D7%A7%D7%A8%D7%95" title="מרקוס טוליוס קיקרו">קיקרו</a> היו מודעים לכך שטקסים דתיים אטרוסקים מיוחדים נקבעו במספר קבוצות של ספרים שנכתבו באטרוסקית תחת הכותרת הלטינית הגנרית <i>Etrusca Disciplina</i>. ה־<i>Libri Haruspicini</i> עסק בגילוי עתידות על ידי קריאת קרביים מחיה שהוקרבה, בעוד ה־<i>Libri Fulgurales</i> הסביר את אמנות הניבוי על ידי התבוננות ב<a href="/wiki/%D7%91%D7%A8%D7%A7" title="ברק">ברק</a>. סט שלישי, ה־<i>Libri Rituales</i>, עשוי היה לספק מפתח לציוויליזציה האטרוסקית: היקפה הרחב יותר אימץ סטנדרטים אטרוסקיים של חיים חברתיים ופוליטיים, כמו גם פרקטיקות פולחניות. לפי הסופר הלטיני מהמאה ה־4, <a href="/wiki/%D7%A1%D7%A8%D7%95%D7%95%D7%99%D7%95%D7%A1" title="סרוויוס">סרוויוס</a>, קיימת קבוצה רביעית של ספרים אטרוסקים.<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>בשנת 30 לפנה"ס, <a href="/wiki/%D7%98%D7%99%D7%98%D7%95%D7%A1_%D7%9C%D7%99%D7%95%D7%95%D7%99%D7%95%D7%A1" title="טיטוס ליוויוס">טיטוס ליוויוס</a> ציין שפעם לימדו נערים רומאים באופן נרחב אטרוסקית, אך מאז הוחלפה בהוראה של יוונית בלבד, הסופר הרומאי <a href="/wiki/%D7%9E%D7%A8%D7%A7%D7%95%D7%A1_%D7%98%D7%A8%D7%A0%D7%98%D7%99%D7%95%D7%A1_%D7%95%D7%90%D7%A8%D7%95" title="מרקוס טרנטיוס וארו">מרקוס טרנטיוס וארו</a> ציין שעבודות תיאטרון חוברו לפני זמנו באטרוסקית.<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="הכחדות_השפה"><span id=".D7.94.D7.9B.D7.97.D7.93.D7.95.D7.AA_.D7.94.D7.A9.D7.A4.D7.94"></span>הכחדות השפה</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA&action=edit&section=2" title="עריכת קוד המקור של הפרק: הכחדות השפה"><span>עריכת קוד מקור</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA&veaction=edit&section=2" title="עריכת פסקה: "הכחדות השפה"" class="mw-editsection-visualeditor"><span>עריכה</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>תאריך ההכחדה של השפה האטרוסקית התרחש לפי החוקרים, בשלהי המאה הראשונה לפנה"ס, או בתחילת המאה הראשונה לספירה. נראה כי ניתוח של עדויות כתובות מרמז כי האטרוסקית עדיין פרחה במאה השנייה לפנה"ס, עדיין חיה במאה הראשונה לפנה"ס, ושרדה לפחות במקום אחד בתחילת המאה הראשונה לספירה.<sup id="cite_ref-Freeman82_17-0" class="reference"><a href="#cite_note-Freeman82-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> עם זאת, ההחלפה של האטרוסקית בלטינית התרחשה כנראה מוקדם יותר באזורים הדרומיים הקרובים יותר לרומא.<sup id="cite_ref-Freeman79to80_18-0" class="reference"><a href="#cite_note-Freeman79to80-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>בדרום <a href="/wiki/%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A8%D7%99%D7%94" title="אטרוריה">אטרוריה</a>, האתר האטרוסקי הראשון שעבר תהליך של <a href="/w/index.php?title=%D7%9C%D7%98%D7%99%D7%A0%D7%99%D7%96%D7%A6%D7%99%D7%94_%D7%9C%D7%A9%D7%95%D7%A0%D7%99%D7%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="לטיניזציה לשונית (הדף אינו קיים)">לטיניזציה</a> <small class="noprint" dir="rtl">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Romanization_(cultural)" class="extiw" title="en:Romanization (cultural)">אנ'</a>)</small> הייתה העיר האטרוסקית ההיסטורית, <a href="/wiki/%D7%95%D7%99%D7%99" title="ויי">ויי</a> שב<a href="/wiki/%D7%9E%D7%A8%D7%9B%D7%96_%D7%90%D7%99%D7%98%D7%9C%D7%99%D7%94" title="מרכז איטליה">מרכז איטליה</a>, כאשר היא נחרבה ואוכלסה מחדש על ידי הרומאים בשנת 396 לפנה"ס.<sup id="cite_ref-Freeman79to80_18-1" class="reference"><a href="#cite_note-Freeman79to80-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ב<a href="/wiki/%D7%98%D7%A8%D7%A7%D7%95%D7%95%D7%99%D7%A0%D7%99%D7%94" title="טרקוויניה">טרקוויניה</a>, כתובות לטיניות התקיימו יחד עם כתובות אטרוסקיות בציורי קיר ובכתובות על קברים במשך מאות שנים, מהמאה ה־3 לפנה"ס ועד תחילת המאה ה־1 לפנה"ס. </p><p>בצפון אטרוריה נחשפו כתובות אטרוסקיות המאוחרות במאות שנים לאחר היעלמותן בדרום אטרוריה. ב<a href="/w/index.php?title=%D7%A7%D7%9C%D7%95%D7%A1%D7%99%D7%95%D7%9D&action=edit&redlink=1" class="new" title="קלוסיום (הדף אינו קיים)">קלוסיום</a> <small class="noprint" dir="rtl">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Clusium" class="extiw" title="en:Clusium">אנ'</a>)</small>, סימוני הקברים מראים השפעה מעורבת, לטינית ואטרוסקית במחצית הראשונה של המאה הראשונה לפנה"ס, עם מקרים שבהם שני דורות עוקבים רשומים בלטינית ואז הדור השלישי והצעיר ביותר, באופן מפתיע, מתומלל באטרוסקית.<sup id="cite_ref-Freeman79to80_18-2" class="reference"><a href="#cite_note-Freeman79to80-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ב<a href="/wiki/%D7%A4%D7%A8%D7%95%D7%92%27%D7%94" title="פרוג'ה">פרוג'ה</a>, כתובות מונומנטליות באטרוסקית עדיין נראות במחצית הראשונה של המאה ה־1 לפנה"ס, בעוד שתקופת הכתובות הדו־לשוניות נמשכת מהמאה ה־3 ועד סוף המאה ה־1 לפנה"ס.<sup id="cite_ref-Freeman79to80_18-3" class="reference"><a href="#cite_note-Freeman79to80-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> הכתובות הדו־לשוניות האחרונות התגלו בשלושה אתרים בצפון אטרוריה. כתובות ב<a href="/wiki/%D7%90%D7%A8%D7%A6%D7%95" title="ארצו">ארצו</a> כוללות כתובת אחת המתוארכת ל־40 לפנה"ס ואחריה שתי כתובות עם תאריכים מעט מאוחרים יותר. </p><p>מטבעות עם כיתוב אטרוסקי ליד <a href="/wiki/%D7%A1%D7%99%D7%99%D7%A0%D7%94" title="סיינה">סיינה</a> תוארכו לשנת 15 לפנה"ס.<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> האטרוסקולוג פיליפ פרימן (Philip Freeman) מציין שבאזורים כפריים ייתכן שהשפה שרדה קצת יותר זמן, וכי אפשרות של הישרדות השפה האטרוסקית עד סוף המאה ה־1 לספירה ואילך היא אפשרית, במיוחד בהתחשב בהתגלות הכתב <a href="/w/index.php?title=%D7%A9%D7%A4%D7%94_%D7%90%D7%95%D7%A1%D7%A0%D7%99%D7%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="שפה אוסנית (הדף אינו קיים)">האוסקאני</a> <small class="noprint" dir="rtl">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Oscan_language" class="extiw" title="en:Oscan language">אנ'</a>)</small> בקירות <a href="/wiki/%D7%A4%D7%95%D7%9E%D7%A4%D7%99%D7%99" title="פומפיי">פומפיי</a>.<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>למרות היכחדות השפה האטרוסקית, נראה שהטקסים הדתיים האטרוסקים נמשכו הרבה יותר מאוחר, והמשיכו להשתמש בשמות האטרוסקים של <a href="/wiki/%D7%90%D7%9C%D7%95%D7%94%D7%99%D7%9D" title="אלוהים">אלוהויות</a> שונות, ייתכן עם שימוש ליטורגי כלשהו בשפה. בשלהי תקופת <a href="/wiki/%D7%94%D7%A8%D7%A4%D7%95%D7%91%D7%9C%D7%99%D7%A7%D7%94_%D7%94%D7%A8%D7%95%D7%9E%D7%99%D7%AA" title="הרפובליקה הרומית">הרפובליקה הרומית</a> ובתחילת התקופה <a href="/wiki/%D7%90%D7%95%D7%92%D7%95%D7%A1%D7%98%D7%95%D7%A1_%D7%A7%D7%99%D7%A1%D7%A8" title="אוגוסטוס קיסר">האוגוסטנית</a>, מקורות לטיניים שונים, כולל <a href="/wiki/%D7%9E%D7%A8%D7%A7%D7%95%D7%A1_%D7%98%D7%95%D7%9C%D7%99%D7%95%D7%A1_%D7%A7%D7%99%D7%A7%D7%A8%D7%95" title="מרקוס טוליוס קיקרו">קיקרו</a>, ציינו את המוניטין המוערך של מגידי העתידות האטרוסקים.<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>בסביבות 180, הסופר הלטיני <a href="/wiki/%D7%90%D7%95%D7%9C%D7%95%D7%A1_%D7%92%D7%9C%D7%99%D7%95%D7%A1" title="אולוס גליוס">אולוס גליוס</a> מזכיר את האטרוסקית לצד <a href="/w/index.php?title=%D7%A9%D7%A4%D7%94_%D7%92%D7%90%D7%9C%D7%99%D7%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="שפה גאלית (הדף אינו קיים)">השפה הגאלית</a> <small class="noprint" dir="rtl">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Gaulish" class="extiw" title="en:Gaulish">אנ'</a>)</small>. </p><p>בזמן הכחדתה, רק כמה רומאים משכילים בעלי תחומי עניין עתיקים, כמו <a href="/wiki/%D7%9E%D7%A8%D7%A7%D7%95%D7%A1_%D7%98%D7%A8%D7%A0%D7%98%D7%99%D7%95%D7%A1_%D7%95%D7%90%D7%A8%D7%95" title="מרקוס טרנטיוס וארו">מרקוס טרנטיוס וארו</a>, ידעו לקרוא אטרוסקית. הקיסר הרומי <a href="/wiki/%D7%A7%D7%9C%D7%90%D7%95%D7%93%D7%99%D7%95%D7%A1" title="קלאודיוס">קלאודיוס</a> נחשב לבעל יכולת לקרוא אטרוסקית, וחיבר חיבור על <a href="/w/index.php?title=%D7%94%D7%99%D7%A1%D7%98%D7%95%D7%A8%D7%99%D7%94_%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="היסטוריה אטרוסקית (הדף אינו קיים)">ההיסטוריה האטרוסקית</a> <small class="noprint" dir="rtl">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Etruscan_history" class="extiw" title="en:Etruscan history">אנ'</a>)</small>. הקדשה נפרדת של קלאודיוס מרמזת על ידע מ"מקורות אטרוסקיים מגוונים", אך לא ברור אם היו דוברים שוטפים של אטרוסקית.<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> פלאטיה אורגולנילה, אשתו הראשונה של הקיסר, הייתה אטרוסקית.<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>לאטרוסקית הייתה השפעה מסוימת על הלטינית, שכן כמה עשרות מילים ושמות אטרוסקיים הושאלו על ידי הרומאים, חלקם נשארו בשפות מודרניות, כמו <a href="/wiki/%D7%A0%D7%A9%D7%A8" title="נשר">נשר</a> (אטרוסקית – voltur, אנגלית – vulture), <a href="/wiki/%D7%97%D7%A6%D7%95%D7%A6%D7%A8%D7%94" title="חצוצרה">חצוצרה</a> (אטרוסקית – tuba,אנגלית – trumpet) ואנשים (אטרוסקית – populus, אנגלית – people).<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="תפוצה_גאוגרפית"><span id=".D7.AA.D7.A4.D7.95.D7.A6.D7.94_.D7.92.D7.90.D7.95.D7.92.D7.A8.D7.A4.D7.99.D7.AA"></span>תפוצה גאוגרפית</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA&action=edit&section=3" title="עריכת קוד המקור של הפרק: תפוצה גאוגרפית"><span>עריכת קוד מקור</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA&veaction=edit&section=3" title="עריכת פסקה: "תפוצה גאוגרפית"" class="mw-editsection-visualeditor"><span>עריכה</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Etruscan_civilization_map.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Etruscan_civilization_map.png/250px-Etruscan_civilization_map.png" decoding="async" width="250" height="304" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Etruscan_civilization_map.png/375px-Etruscan_civilization_map.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Etruscan_civilization_map.png/500px-Etruscan_civilization_map.png 2x" data-file-width="994" data-file-height="1208" /></a><figcaption> הציוויליזציה האטרוסקית ושתים עשרה ערי הליגה האטרוסקית בשיא התפשטותה (500 לפנה"ס)</figcaption></figure><p>כתובות נמצאו בצפון־מערב ומרכז איטליה, באזור הנושא את שמה של <a href="/wiki/%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%9D" title="אטרוסקים">הציוויליזציה האטרוסקית</a>, <a href="/wiki/%D7%98%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%A0%D7%94" title="טוסקנה">טוסקנה</a> (מלטינית <i>tuscī</i> "אטרוסקים"), וכן ב<a href="/wiki/%D7%9C%D7%90%D7%98%D7%99%D7%95%D7%9D" title="לאטיום">לאטיום</a> המודרנית מצפון לרומא, במערב <a href="/wiki/%D7%90%D7%95%D7%9E%D7%91%D7%A8%D7%99%D7%94" title="אומבריה">אומבריה</a> המודרנית של נהר <a href="/wiki/%D7%98%D7%99%D7%91%D7%A8" title="טיבר">הטיבר</a>, במחוז <a href="/wiki/%D7%A7%D7%9E%D7%A4%D7%A0%D7%99%D7%94" title="קמפניה">קמפניה</a> וב<a href="/wiki/%D7%A2%D7%9E%D7%A7_%D7%94%D7%A4%D7%95" title="עמק הפו">עמק הפו</a> מצפון לאטרוריה. </p><p>מחוץ לאיטליה נמצאו כתובות ב<a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%A8%D7%A1%D7%99%D7%A7%D7%94" title="קורסיקה">קורסיקה</a> וב<a href="/wiki/%D7%92%D7%90%D7%9C%D7%99%D7%94_%D7%A0%D7%90%D7%A8%D7%91%D7%95%D7%A0%D7%A0%D7%A1%D7%99%D7%A1" class="mw-redirect" title="גאליה נארבוננסיס">גאליה נארבוננסיס</a> שבדרום צרפת. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="סיווג_השפה"><span id=".D7.A1.D7.99.D7.95.D7.95.D7.92_.D7.94.D7.A9.D7.A4.D7.94"></span>סיווג השפה</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA&action=edit&section=4" title="עריכת קוד המקור של הפרק: סיווג השפה"><span>עריכת קוד מקור</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA&veaction=edit&section=4" title="עריכת פסקה: "סיווג השפה"" class="mw-editsection-visualeditor"><span>עריכה</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="השערת_המשפחה_הטירנית"><span id=".D7.94.D7.A9.D7.A2.D7.A8.D7.AA_.D7.94.D7.9E.D7.A9.D7.A4.D7.97.D7.94_.D7.94.D7.98.D7.99.D7.A8.D7.A0.D7.99.D7.AA"></span>השערת המשפחה הטירנית</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA&action=edit&section=5" title="עריכת קוד המקור של הפרק: השערת המשפחה הטירנית"><span>עריכת קוד מקור</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA&veaction=edit&section=5" title="עריכת פסקה: "השערת המשפחה הטירנית"" class="mw-editsection-visualeditor"><span>עריכה</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Common_Tyrrhenic_model.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Common_Tyrrhenic_model.svg/220px-Common_Tyrrhenic_model.svg.png" decoding="async" width="220" height="162" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Common_Tyrrhenic_model.svg/330px-Common_Tyrrhenic_model.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Common_Tyrrhenic_model.svg/440px-Common_Tyrrhenic_model.svg.png 2x" data-file-width="834" data-file-height="616" /></a><figcaption> אילן יוחסין של השפות הטירניות ובהן השפה האטרוסקית כפי שהוצע על ידי דה סימון ומרצ'סיני (2013)<sup id="cite_ref-marchesini2013_12-1" class="reference"><a href="#cite_note-marchesini2013-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></figcaption></figure> <p>בשנת 1998, <a href="/w/index.php?title=%D7%94%D7%9C%D7%9E%D7%95%D7%98_%D7%A8%D7%99%D7%A7%D7%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="הלמוט ריקס (הדף אינו קיים)">הלמוט ריקס</a> <small class="noprint" dir="rtl">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Helmut_Rix" class="extiw" title="en:Helmut Rix">אנ'</a>)</small> הציג את ההשערה כי השפה האטרוסקית קשורה לשפות ממשפחה אחרת, במה שהוא כינה <a href="/w/index.php?title=%D7%A9%D7%A4%D7%95%D7%AA_%D7%98%D7%99%D7%A8%D7%A0%D7%99%D7%95%D7%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="שפות טירניות (הדף אינו קיים)">משפחת השפות הטירניות</a> <small class="noprint" dir="rtl">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Tyrsenian_languages" class="extiw" title="en:Tyrsenian languages">אנ'</a>)</small>. משפחת השפות הטירניות של ריקס – שהורכבה מ<a href="/w/index.php?title=%D7%A8%D7%90%D7%99%D7%98%D7%99%D7%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="ראיטית (הדף אינו קיים)">ראיטית</a> <small class="noprint" dir="rtl">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Rhaetic" class="extiw" title="en:Rhaetic">אנ'</a>)</small>, שדוברה בימי קדם במזרח האלפים, ו<a href="/w/index.php?title=%D7%9C%D7%9E%D7%A0%D7%99%D7%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="למנית (הדף אינו קיים)">למנית</a> <small class="noprint" dir="rtl">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Lemnian_language" class="extiw" title="en:Lemnian language">אנ'</a>)</small>, שיחד עם האטרוסקית – זכתה להכרה בקרב חוקרים.<sup id="cite_ref-Wallace2010_25-0" class="reference"><a href="#cite_note-Wallace2010-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> משפחת השפות הטירניות של ריקס אושרה על ידי החוקרים סטפן שומאכר,<sup id="cite_ref-Schumacher1994_6-1" class="reference"><a href="#cite_note-Schumacher1994-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Schumacher1994b_7-1" class="reference"><a href="#cite_note-Schumacher1994b-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Schumacher1999_8-1" class="reference"><a href="#cite_note-Schumacher1999-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Schumacher2004_9-1" class="reference"><a href="#cite_note-Schumacher2004-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> נורברט אוטינגר,<sup id="cite_ref-Oettinger_10-1" class="reference"><a href="#cite_note-Oettinger-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> קרלו דה סימון,<sup id="cite_ref-desimone2009_11-1" class="reference"><a href="#cite_note-desimone2009-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> וסימונה מרצ'סיני.<sup id="cite_ref-marchesini2013_12-2" class="reference"><a href="#cite_note-marchesini2013-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> מאפיינים נפוצים בין האטרוסקים, הראטיים והלמניאנים נמצאו <a href="/wiki/%D7%9E%D7%95%D7%A8%D7%A4%D7%95%D7%9C%D7%95%D7%92%D7%99%D7%94_(%D7%91%D7%9C%D7%A9%D7%A0%D7%95%D7%AA)" title="מורפולוגיה (בלשנות)">במורפולוגיה</a>, ב<a href="/wiki/%D7%A4%D7%95%D7%A0%D7%95%D7%9C%D7%95%D7%92%D7%99%D7%94" title="פונולוגיה">פונולוגיה</a> <a href="/wiki/%D7%AA%D7%97%D7%91%D7%99%D7%A8" title="תחביר">ובתחביר</a>. מצד שני, התכתבויות מילוניות מעטות מתועדות, לפחות בחלקן בשל המספר המועט של טקסטים ראטיים והלמניאנים.<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> המשפחה הטירנית, או הטירנית הנפוצה, במקרה זה נחשבת לעיתים קרובות לפליאו־אירופית וכקדומה להגעת השפות ההודו־אירופיות לדרום אירופה.<sup id="cite_ref-auto_28-0" class="reference"><a href="#cite_note-auto-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Haarmann2014_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-Haarmann2014-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> מספר חוקרים מאמינים שהשפה הלמניאנית יכולה הייתה להגיע <a href="/wiki/%D7%94%D7%99%D7%9D_%D7%94%D7%90%D7%92%D7%90%D7%99" title="הים האגאי">לים האגאי</a> במהלך תקופת <a href="/wiki/%D7%AA%D7%A7%D7%95%D7%A4%D7%AA_%D7%94%D7%91%D7%A8%D7%95%D7%A0%D7%96%D7%94" title="תקופת הברונזה">הברונזה</a> המאוחרת, כאשר שליטי מיקנים גייסו קבוצות של שכירי חרב מ<a href="/wiki/%D7%A1%D7%99%D7%A6%D7%99%D7%9C%D7%99%D7%94" title="סיציליה">סיציליה</a>, <a href="/wiki/%D7%A1%D7%A8%D7%93%D7%99%D7%A0%D7%99%D7%94" title="סרדיניה">סרדיניה</a> ומחלקים שונים של חצי האי האיטלקי.<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> חוקרים כמו נורברט אוטינגר, מישל גראס וקרלו דה סימון סבורים שלמניאנית היא עדות על התיישבות מסחרית אטרוסקית באי שהתרחשה לפני 700 לפנה"ס, ואינה קשורה ל<a href="/wiki/%D7%92%D7%95%D7%99%D7%99_%D7%94%D7%99%D7%9D" title="גויי הים">גויי הים</a>.<sup id="cite_ref-Wallace2010_25-1" class="reference"><a href="#cite_note-Wallace2010-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>כמה חוקרים סבורים ש<a href="/w/index.php?title=%D7%A9%D7%A4%D7%94_%D7%A7%D7%9E%D7%95%D7%A0%D7%99%D7%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="שפה קמונית (הדף אינו קיים)">השפה הקמונית</a> <small class="noprint" dir="rtl">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Camunic_language" class="extiw" title="en:Camunic language">אנ'</a>)</small>, שפה נכחדת המדוברת באלפים המרכזיים של <a href="/wiki/%D7%A6%D7%A4%D7%95%D7%9F_%D7%90%D7%99%D7%98%D7%9C%D7%99%D7%94" title="צפון איטליה">צפון איטליה</a>, עשויה להיות קשורה גם לאטרוסקית ולשפה הראטית.<sup id="cite_ref-Schumacher2000_31-0" class="reference"><a href="#cite_note-Schumacher2000-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="מערכת_כתיבה"><span id=".D7.9E.D7.A2.D7.A8.D7.9B.D7.AA_.D7.9B.D7.AA.D7.99.D7.91.D7.94"></span>מערכת כתיבה</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA&action=edit&section=6" title="עריכת קוד המקור של הפרק: מערכת כתיבה"><span>עריכת קוד מקור</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA&veaction=edit&section=6" title="עריכת פסקה: "מערכת כתיבה"" class="mw-editsection-visualeditor"><span>עריכה</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="אלף_בית"><span id=".D7.90.D7.9C.D7.A3_.D7.91.D7.99.D7.AA"></span>אלף בית</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA&action=edit&section=7" title="עריכת קוד המקור של הפרק: אלף בית"><span>עריכת קוד מקור</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA&veaction=edit&section=7" title="עריכת פסקה: "אלף בית"" class="mw-editsection-visualeditor"><span>עריכה</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:L%27Arringatore.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/L%27Arringatore.jpg/220px-L%27Arringatore.jpg" decoding="async" width="220" height="364" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/L%27Arringatore.jpg/330px-L%27Arringatore.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/L%27Arringatore.jpg/440px-L%27Arringatore.jpg 2x" data-file-width="584" data-file-height="966" /></a><figcaption> <a href="/wiki/%D7%94%D7%A0%D7%95%D7%90%D7%9D" title="הנואם">הנואם</a>, פסל ברונזה <a href="/wiki/%D7%90%D7%9E%D7%A0%D7%95%D7%AA_%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA" title="אמנות אטרוסקית">אטרוסקי</a>־<a href="/wiki/%D7%A4%D7%99%D7%A1%D7%95%D7%9C_%D7%A8%D7%95%D7%9E%D7%99" title="פיסול רומי">רומי</a> המתאר את אולה מטל (בלטינית: <i>Aulus Metellus</i>), איש <a href="/wiki/%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%9D" title="אטרוסקים">אטרוסקי</a> בדרגת סנאטור רומית, העוסק ב<a href="/wiki/%D7%A8%D7%98%D7%95%D7%A8%D7%99%D7%A7%D7%94" title="רטוריקה">רטוריקה</a>, על שפת שמלתו מופיעה כתובת באלפבית האטרוסקי:<span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Arringatore_inscription.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/Arringatore_inscription.jpg/220px-Arringatore_inscription.jpg" decoding="async" width="220" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/Arringatore_inscription.jpg/330px-Arringatore_inscription.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/Arringatore_inscription.jpg/440px-Arringatore_inscription.jpg 2x" data-file-width="1650" data-file-height="300" /></a></span></figcaption></figure> <p><a href="/wiki/%D7%90%D7%9C%D7%A4%D7%91%D7%99%D7%AA_%D7%9C%D7%98%D7%99%D7%A0%D7%99" title="אלפבית לטיני">הכתב הלטיני</a> התפתח מ<b>האלפבית האטרוסקי</b> <small class="noprint" dir="rtl">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Etruscan_alphabet" class="extiw" title="en:Etruscan alphabet">אנ'</a>)</small>, שהותאם ללטינית בצורת <a href="/w/index.php?title=%D7%9B%D7%AA%D7%91_%D7%A0%D7%98%D7%95%D7%99_%D7%99%D7%A9%D7%9F&action=edit&redlink=1" class="new" title="כתב נטוי ישן (הדף אינו קיים)">הכתב האיטלקי הקדום</a> <small class="noprint" dir="rtl">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Old_Italic_scripts" class="extiw" title="en:Old Italic scripts">אנ'</a>)</small>. האלפבית האטרוסקי<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> משתמש בגרסת הכתב של האי <a href="/wiki/%D7%90%D7%95%D7%95%D7%99%D7%94_(%D7%90%D7%99)" title="אוויה (אי)">אוויה</a><sup id="cite_ref-bonfantech2_34-0" class="reference"><a href="#cite_note-bonfantech2-34"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> של <a href="/wiki/%D7%90%D7%9C%D7%A4%D7%91%D7%99%D7%AA_%D7%99%D7%95%D7%95%D7%A0%D7%99" title="אלפבית יווני">האלפבית היווני</a> באמצעות האות (<a href="/wiki/%D7%93%D7%99%D7%92%D7%9E%D7%90" title="דיגמא">דיגמא</a>) והועבר ככל הנראה דרך <a href="/wiki/%D7%90%D7%A0%D7%90%D7%A8%D7%99%D7%94" class="mw-redirect" title="אנאריה">אנאריה</a> ו<a href="/wiki/%D7%A7%D7%99%D7%9E%D7%94" title="קימה">קימה</a>, שני יישובים יוונים בדרום איטליה. </p><p>האלפבית האטרוסקי הוא בן 26 אותיות, שתיעוד מוקדם שלו מופיע על אגרטל קטן עם מכסה בצורת תרנגול במוזיאון המטרופוליטן לאמנות. הכתובת מתוארכת לסביבות 600–650 לפנה"ס.<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> האלפבית במלואו כלל 26 אותיות וכונה על ידי החוקרים 'אלפבית מודל'.<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> האטרוסקים לא השתמשו בארבע אותיות ממנו, בעיקר משום שלאטרוסקים לא היו העיצורים <span dir="rtl">o,<sup><span class="clarification-needed" style="cursor: help; font-size: 90%;" title="o היא תנועה, לא עיצור">[דרושה הבהרה]</span></sup></span> b, d ו־g.<sup id="cite_ref-bonfantech2_34-1" class="reference"><a href="#cite_note-bonfantech2-34"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>הכתיבה הייתה מימין לשמאל למעט כתובות ארכאיות, שהשתמשו מדי פעם ב<a href="/wiki/%D7%91%D7%95%D7%A1%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A4%D7%99%D7%93%D7%95%D7%9F" title="בוסטרופידון">בוסטרופידון</a>. בכתובות המוקדמות ביותר, המילים הן רציפות. החל מהמאה ה־6 לפנה"ס, הם מופרדים על ידי נקודה או נקודתיים, שיכולים לשמש גם להפרדת הברות. הכתיבה הייתה פונטית, כלומר האותיות ייצגו את הצלילים. מצד שני, כתובות רבות מקוצרות מאוד ולעיתים נוצרות כלאחר יד, כך שלעיתים קשה לזהות אותיות בודדות. האיות עשוי להשתנות מעיר לעיר והדבר משקף ככל הנראה הבדלי <a href="/wiki/%D7%94%D7%92%D7%99%D7%99%D7%94" title="הגייה">הגייה</a>.<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>אות המקור ה<a href="/wiki/%D7%90%D7%9C%D7%A4%D7%91%D7%99%D7%AA_%D7%A4%D7%99%D7%A0%D7%99%D7%A7%D7%99" title="אלפבית פיניקי">פיניקית</a> </th> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Phoenician_aleph.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/Phoenician_aleph.svg/12px-Phoenician_aleph.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/Phoenician_aleph.svg/18px-Phoenician_aleph.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/Phoenician_aleph.svg/24px-Phoenician_aleph.svg.png 2x" data-file-width="85" data-file-height="85" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Phoenician_beth.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Phoenician_beth.svg/12px-Phoenician_beth.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Phoenician_beth.svg/18px-Phoenician_beth.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Phoenician_beth.svg/24px-Phoenician_beth.svg.png 2x" data-file-width="85" data-file-height="85" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Phoenician_gimel.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Phoenician_gimel.svg/12px-Phoenician_gimel.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Phoenician_gimel.svg/18px-Phoenician_gimel.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Phoenician_gimel.svg/24px-Phoenician_gimel.svg.png 2x" data-file-width="85" data-file-height="85" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Phoenician_daleth.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Phoenician_daleth.svg/12px-Phoenician_daleth.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Phoenician_daleth.svg/18px-Phoenician_daleth.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Phoenician_daleth.svg/24px-Phoenician_daleth.svg.png 2x" data-file-width="85" data-file-height="85" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Phoenician_he.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Phoenician_he.svg/12px-Phoenician_he.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Phoenician_he.svg/18px-Phoenician_he.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Phoenician_he.svg/24px-Phoenician_he.svg.png 2x" data-file-width="85" data-file-height="85" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Phoenician_waw.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2e/Phoenician_waw.svg/12px-Phoenician_waw.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2e/Phoenician_waw.svg/18px-Phoenician_waw.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2e/Phoenician_waw.svg/24px-Phoenician_waw.svg.png 2x" data-file-width="85" data-file-height="85" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Phoenician_zayin.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Phoenician_zayin.svg/12px-Phoenician_zayin.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Phoenician_zayin.svg/18px-Phoenician_zayin.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Phoenician_zayin.svg/24px-Phoenician_zayin.svg.png 2x" data-file-width="85" data-file-height="85" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Phoenician_heth.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Phoenician_heth.svg/12px-Phoenician_heth.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Phoenician_heth.svg/18px-Phoenician_heth.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Phoenician_heth.svg/24px-Phoenician_heth.svg.png 2x" data-file-width="85" data-file-height="85" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Phoenician_teth.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Phoenician_teth.svg/12px-Phoenician_teth.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Phoenician_teth.svg/18px-Phoenician_teth.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Phoenician_teth.svg/24px-Phoenician_teth.svg.png 2x" data-file-width="85" data-file-height="85" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Phoenician_yodh.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Phoenician_yodh.svg/12px-Phoenician_yodh.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Phoenician_yodh.svg/18px-Phoenician_yodh.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Phoenician_yodh.svg/24px-Phoenician_yodh.svg.png 2x" data-file-width="85" data-file-height="85" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Phoenician_kaph.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Phoenician_kaph.svg/12px-Phoenician_kaph.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Phoenician_kaph.svg/18px-Phoenician_kaph.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Phoenician_kaph.svg/24px-Phoenician_kaph.svg.png 2x" data-file-width="85" data-file-height="85" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Phoenician_lamedh.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Phoenician_lamedh.svg/12px-Phoenician_lamedh.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Phoenician_lamedh.svg/18px-Phoenician_lamedh.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Phoenician_lamedh.svg/24px-Phoenician_lamedh.svg.png 2x" data-file-width="85" data-file-height="85" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Phoenician_mem.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Phoenician_mem.svg/12px-Phoenician_mem.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Phoenician_mem.svg/18px-Phoenician_mem.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Phoenician_mem.svg/24px-Phoenician_mem.svg.png 2x" data-file-width="85" data-file-height="85" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Phoenician_nun.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Phoenician_nun.svg/12px-Phoenician_nun.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Phoenician_nun.svg/18px-Phoenician_nun.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Phoenician_nun.svg/24px-Phoenician_nun.svg.png 2x" data-file-width="85" data-file-height="85" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Phoenician_samekh.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Phoenician_samekh.svg/12px-Phoenician_samekh.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Phoenician_samekh.svg/18px-Phoenician_samekh.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Phoenician_samekh.svg/24px-Phoenician_samekh.svg.png 2x" data-file-width="85" data-file-height="85" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Phoenician_ayin.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Phoenician_ayin.svg/12px-Phoenician_ayin.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Phoenician_ayin.svg/18px-Phoenician_ayin.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Phoenician_ayin.svg/24px-Phoenician_ayin.svg.png 2x" data-file-width="85" data-file-height="85" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Phoenician_pe.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Phoenician_pe.svg/12px-Phoenician_pe.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Phoenician_pe.svg/18px-Phoenician_pe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Phoenician_pe.svg/24px-Phoenician_pe.svg.png 2x" data-file-width="85" data-file-height="85" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Phoenician_sade.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Phoenician_sade.svg/12px-Phoenician_sade.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Phoenician_sade.svg/18px-Phoenician_sade.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Phoenician_sade.svg/24px-Phoenician_sade.svg.png 2x" data-file-width="85" data-file-height="85" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Phoenician_qoph.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Phoenician_qoph.svg/12px-Phoenician_qoph.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Phoenician_qoph.svg/18px-Phoenician_qoph.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Phoenician_qoph.svg/24px-Phoenician_qoph.svg.png 2x" data-file-width="85" data-file-height="85" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Phoenician_res.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Phoenician_res.svg/12px-Phoenician_res.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Phoenician_res.svg/18px-Phoenician_res.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Phoenician_res.svg/24px-Phoenician_res.svg.png 2x" data-file-width="85" data-file-height="85" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Phoenician_sin.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Phoenician_sin.svg/12px-Phoenician_sin.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Phoenician_sin.svg/18px-Phoenician_sin.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Phoenician_sin.svg/24px-Phoenician_sin.svg.png 2x" data-file-width="85" data-file-height="85" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Phoenician_taw.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Phoenician_taw.svg/12px-Phoenician_taw.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Phoenician_taw.svg/18px-Phoenician_taw.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Phoenician_taw.svg/24px-Phoenician_taw.svg.png 2x" data-file-width="85" data-file-height="85" /></a></span> </td> <td> </td> <td> </td> <td> </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <th>אלפבית יווני מערבי </th> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Greek_Alpha_03.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Greek_Alpha_03.svg/10px-Greek_Alpha_03.svg.png" decoding="async" width="10" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Greek_Alpha_03.svg/15px-Greek_Alpha_03.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Greek_Alpha_03.svg/19px-Greek_Alpha_03.svg.png 2x" data-file-width="43" data-file-height="53" /></a></span> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Greek_Beta_16.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/Greek_Beta_16.svg/10px-Greek_Beta_16.svg.png" decoding="async" width="10" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/Greek_Beta_16.svg/15px-Greek_Beta_16.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/Greek_Beta_16.svg/19px-Greek_Beta_16.svg.png 2x" data-file-width="43" data-file-height="53" /></a></span> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Greek_Gamma_archaic_1.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Greek_Gamma_archaic_1.svg/10px-Greek_Gamma_archaic_1.svg.png" decoding="async" width="10" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Greek_Gamma_archaic_1.svg/15px-Greek_Gamma_archaic_1.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Greek_Gamma_archaic_1.svg/19px-Greek_Gamma_archaic_1.svg.png 2x" data-file-width="43" data-file-height="53" /></a></span> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Greek_Delta_04.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Greek_Delta_04.svg/10px-Greek_Delta_04.svg.png" decoding="async" width="10" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Greek_Delta_04.svg/15px-Greek_Delta_04.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Greek_Delta_04.svg/19px-Greek_Delta_04.svg.png 2x" data-file-width="43" data-file-height="53" /></a></span> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Greek_Epsilon_archaic.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Greek_Epsilon_archaic.svg/10px-Greek_Epsilon_archaic.svg.png" decoding="async" width="10" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Greek_Epsilon_archaic.svg/15px-Greek_Epsilon_archaic.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Greek_Epsilon_archaic.svg/19px-Greek_Epsilon_archaic.svg.png 2x" data-file-width="43" data-file-height="53" /></a></span> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Greek_Digamma_oblique.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Greek_Digamma_oblique.svg/10px-Greek_Digamma_oblique.svg.png" decoding="async" width="10" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Greek_Digamma_oblique.svg/15px-Greek_Digamma_oblique.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Greek_Digamma_oblique.svg/19px-Greek_Digamma_oblique.svg.png 2x" data-file-width="43" data-file-height="53" /></a></span> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Greek_Zeta_archaic.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Greek_Zeta_archaic.svg/10px-Greek_Zeta_archaic.svg.png" decoding="async" width="10" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Greek_Zeta_archaic.svg/15px-Greek_Zeta_archaic.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Greek_Zeta_archaic.svg/19px-Greek_Zeta_archaic.svg.png 2x" data-file-width="43" data-file-height="53" /></a></span> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Greek_Eta_archaic.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Greek_Eta_archaic.svg/10px-Greek_Eta_archaic.svg.png" decoding="async" width="10" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Greek_Eta_archaic.svg/15px-Greek_Eta_archaic.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Greek_Eta_archaic.svg/19px-Greek_Eta_archaic.svg.png 2x" data-file-width="43" data-file-height="53" /></a></span> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Greek_Theta_archaic.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Greek_Theta_archaic.svg/10px-Greek_Theta_archaic.svg.png" decoding="async" width="10" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Greek_Theta_archaic.svg/15px-Greek_Theta_archaic.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Greek_Theta_archaic.svg/19px-Greek_Theta_archaic.svg.png 2x" data-file-width="43" data-file-height="53" /></a></span> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Greek_Iota_normal.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/Greek_Iota_normal.svg/10px-Greek_Iota_normal.svg.png" decoding="async" width="10" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/Greek_Iota_normal.svg/15px-Greek_Iota_normal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/Greek_Iota_normal.svg/19px-Greek_Iota_normal.svg.png 2x" data-file-width="43" data-file-height="53" /></a></span> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Greek_Kappa_normal.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Greek_Kappa_normal.svg/10px-Greek_Kappa_normal.svg.png" decoding="async" width="10" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Greek_Kappa_normal.svg/15px-Greek_Kappa_normal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Greek_Kappa_normal.svg/19px-Greek_Kappa_normal.svg.png 2x" data-file-width="43" data-file-height="53" /></a></span> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Greek_Lambda_09.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/Greek_Lambda_09.svg/10px-Greek_Lambda_09.svg.png" decoding="async" width="10" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/Greek_Lambda_09.svg/15px-Greek_Lambda_09.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/Greek_Lambda_09.svg/19px-Greek_Lambda_09.svg.png 2x" data-file-width="43" data-file-height="53" /></a></span> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Greek_Mu_04.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/Greek_Mu_04.svg/10px-Greek_Mu_04.svg.png" decoding="async" width="10" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/Greek_Mu_04.svg/15px-Greek_Mu_04.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/Greek_Mu_04.svg/19px-Greek_Mu_04.svg.png 2x" data-file-width="43" data-file-height="53" /></a></span> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Greek_Nu_01.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Greek_Nu_01.svg/10px-Greek_Nu_01.svg.png" decoding="async" width="10" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Greek_Nu_01.svg/15px-Greek_Nu_01.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Greek_Nu_01.svg/19px-Greek_Nu_01.svg.png 2x" data-file-width="43" data-file-height="53" /></a></span> </td> <td> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Greek_Omicron_04.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Greek_Omicron_04.svg/10px-Greek_Omicron_04.svg.png" decoding="async" width="10" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Greek_Omicron_04.svg/15px-Greek_Omicron_04.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Greek_Omicron_04.svg/19px-Greek_Omicron_04.svg.png 2x" data-file-width="43" data-file-height="53" /></a></span> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Greek_Pi_archaic.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Greek_Pi_archaic.svg/10px-Greek_Pi_archaic.svg.png" decoding="async" width="10" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Greek_Pi_archaic.svg/15px-Greek_Pi_archaic.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Greek_Pi_archaic.svg/19px-Greek_Pi_archaic.svg.png 2x" data-file-width="43" data-file-height="53" /></a></span> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Greek_San_02.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Greek_San_02.svg/10px-Greek_San_02.svg.png" decoding="async" width="10" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Greek_San_02.svg/15px-Greek_San_02.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Greek_San_02.svg/19px-Greek_San_02.svg.png 2x" data-file-width="43" data-file-height="53" /></a></span> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Greek_Koppa_normal.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Greek_Koppa_normal.svg/10px-Greek_Koppa_normal.svg.png" decoding="async" width="10" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Greek_Koppa_normal.svg/15px-Greek_Koppa_normal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Greek_Koppa_normal.svg/19px-Greek_Koppa_normal.svg.png 2x" data-file-width="43" data-file-height="53" /></a></span> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Greek_Rho_pointed.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Greek_Rho_pointed.svg/10px-Greek_Rho_pointed.svg.png" decoding="async" width="10" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Greek_Rho_pointed.svg/15px-Greek_Rho_pointed.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Greek_Rho_pointed.svg/19px-Greek_Rho_pointed.svg.png 2x" data-file-width="43" data-file-height="53" /></a></span> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Greek_Sigma_normal.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Greek_Sigma_normal.svg/10px-Greek_Sigma_normal.svg.png" decoding="async" width="10" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Greek_Sigma_normal.svg/15px-Greek_Sigma_normal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Greek_Sigma_normal.svg/19px-Greek_Sigma_normal.svg.png 2x" data-file-width="43" data-file-height="53" /></a></span> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Greek_Tau_normal.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Greek_Tau_normal.svg/10px-Greek_Tau_normal.svg.png" decoding="async" width="10" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Greek_Tau_normal.svg/15px-Greek_Tau_normal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Greek_Tau_normal.svg/19px-Greek_Tau_normal.svg.png 2x" data-file-width="43" data-file-height="53" /></a></span> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Greek_Upsilon_normal.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Greek_Upsilon_normal.svg/10px-Greek_Upsilon_normal.svg.png" decoding="async" width="10" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Greek_Upsilon_normal.svg/15px-Greek_Upsilon_normal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Greek_Upsilon_normal.svg/19px-Greek_Upsilon_normal.svg.png 2x" data-file-width="43" data-file-height="53" /></a></span> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Greek_Chi_normal.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Greek_Chi_normal.svg/10px-Greek_Chi_normal.svg.png" decoding="async" width="10" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Greek_Chi_normal.svg/15px-Greek_Chi_normal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Greek_Chi_normal.svg/19px-Greek_Chi_normal.svg.png 2x" data-file-width="43" data-file-height="53" /></a></span> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Greek_Phi_archaic.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Greek_Phi_archaic.svg/10px-Greek_Phi_archaic.svg.png" decoding="async" width="10" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Greek_Phi_archaic.svg/15px-Greek_Phi_archaic.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Greek_Phi_archaic.svg/19px-Greek_Phi_archaic.svg.png 2x" data-file-width="43" data-file-height="53" /></a></span> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Greek_Psi_straight.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/Greek_Psi_straight.svg/10px-Greek_Psi_straight.svg.png" decoding="async" width="10" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/Greek_Psi_straight.svg/15px-Greek_Psi_straight.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/Greek_Psi_straight.svg/19px-Greek_Psi_straight.svg.png 2x" data-file-width="43" data-file-height="53" /></a></span> </td> <td> </td></tr> <tr style="text-align: center;"> <th><a href="/wiki/%D7%99%D7%95%D7%A0%D7%99%D7%A7%D7%95%D7%93" title="יוניקוד">יוניקוד</a> לאלפבית איטלקי קדום <small class="noprint" dir="rtl">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Old_Italic_(Unicode_block)" class="extiw" title="en:Old Italic (Unicode block)">אנ'</a>)</small> </th> <td>𐌀 </td> <td>𐌁 </td> <td>𐌂 </td> <td>𐌃 </td> <td>𐌄 </td> <td>𐌅 </td> <td>𐌆 </td> <td>𐌇 </td> <td>𐌈 </td> <td>𐌉 </td> <td>𐌊 </td> <td>𐌋 </td> <td>𐌌 </td> <td>𐌍 </td> <td>𐌎 </td> <td>𐌏 </td> <td>𐌐 </td> <td>𐌑 </td> <td>𐌒 </td> <td>𐌓 </td> <td>𐌔 </td> <td>𐌕 </td> <td>𐌖 </td> <td>𐌗 </td> <td>𐌘 </td> <td>𐌙 </td> <td>𐌚 </td></tr> <tr style="text-align: center;"> <th>אטרוסקית עתיקה (לפי לוח מרסיליאנה) </th> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:EtruscanA-01.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/EtruscanA-01.svg/9px-EtruscanA-01.svg.png" decoding="async" width="9" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/EtruscanA-01.svg/13px-EtruscanA-01.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/EtruscanA-01.svg/17px-EtruscanA-01.svg.png 2x" data-file-width="130" data-file-height="180" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:EtruscanB-01.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/EtruscanB-01.svg/9px-EtruscanB-01.svg.png" decoding="async" width="9" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/EtruscanB-01.svg/13px-EtruscanB-01.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/EtruscanB-01.svg/17px-EtruscanB-01.svg.png 2x" data-file-width="130" data-file-height="180" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:EtruscanC-01.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/EtruscanC-01.svg/9px-EtruscanC-01.svg.png" decoding="async" width="9" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/EtruscanC-01.svg/13px-EtruscanC-01.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/EtruscanC-01.svg/17px-EtruscanC-01.svg.png 2x" data-file-width="130" data-file-height="180" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:EtruscanD-01.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/EtruscanD-01.svg/9px-EtruscanD-01.svg.png" decoding="async" width="9" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/EtruscanD-01.svg/13px-EtruscanD-01.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/EtruscanD-01.svg/17px-EtruscanD-01.svg.png 2x" data-file-width="130" data-file-height="180" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:EtruscanE-01.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/EtruscanE-01.svg/9px-EtruscanE-01.svg.png" decoding="async" width="9" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/EtruscanE-01.svg/13px-EtruscanE-01.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/EtruscanE-01.svg/17px-EtruscanE-01.svg.png 2x" data-file-width="130" data-file-height="180" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:EtruscanF-01.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/EtruscanF-01.svg/9px-EtruscanF-01.svg.png" decoding="async" width="9" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/EtruscanF-01.svg/13px-EtruscanF-01.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/EtruscanF-01.svg/17px-EtruscanF-01.svg.png 2x" data-file-width="130" data-file-height="180" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:EtruscanZ-01.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/EtruscanZ-01.svg/9px-EtruscanZ-01.svg.png" decoding="async" width="9" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/EtruscanZ-01.svg/13px-EtruscanZ-01.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/EtruscanZ-01.svg/17px-EtruscanZ-01.svg.png 2x" data-file-width="130" data-file-height="180" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:EtruscanH-02.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/EtruscanH-02.svg/9px-EtruscanH-02.svg.png" decoding="async" width="9" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/EtruscanH-02.svg/13px-EtruscanH-02.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/EtruscanH-02.svg/17px-EtruscanH-02.svg.png 2x" data-file-width="130" data-file-height="180" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:EtruscanTH-03.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/EtruscanTH-03.svg/12px-EtruscanTH-03.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/EtruscanTH-03.svg/18px-EtruscanTH-03.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/EtruscanTH-03.svg/24px-EtruscanTH-03.svg.png 2x" data-file-width="185" data-file-height="180" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:EtruscanI-01.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/EtruscanI-01.svg/9px-EtruscanI-01.svg.png" decoding="async" width="9" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/EtruscanI-01.svg/13px-EtruscanI-01.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/EtruscanI-01.svg/17px-EtruscanI-01.svg.png 2x" data-file-width="130" data-file-height="180" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:EtruscanK-01.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/EtruscanK-01.svg/9px-EtruscanK-01.svg.png" decoding="async" width="9" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/EtruscanK-01.svg/13px-EtruscanK-01.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/EtruscanK-01.svg/17px-EtruscanK-01.svg.png 2x" data-file-width="130" data-file-height="180" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:EtruscanL-01.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/EtruscanL-01.svg/9px-EtruscanL-01.svg.png" decoding="async" width="9" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/EtruscanL-01.svg/13px-EtruscanL-01.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/EtruscanL-01.svg/17px-EtruscanL-01.svg.png 2x" data-file-width="130" data-file-height="180" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:EtruscanM-01.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/EtruscanM-01.svg/13px-EtruscanM-01.svg.png" decoding="async" width="13" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/EtruscanM-01.svg/20px-EtruscanM-01.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/EtruscanM-01.svg/26px-EtruscanM-01.svg.png 2x" data-file-width="200" data-file-height="180" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:EtruscanN-01.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/EtruscanN-01.svg/9px-EtruscanN-01.svg.png" decoding="async" width="9" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/EtruscanN-01.svg/13px-EtruscanN-01.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/EtruscanN-01.svg/17px-EtruscanN-01.svg.png 2x" data-file-width="130" data-file-height="180" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Greek_Xi_archaic_grid.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Greek_Xi_archaic_grid.svg/12px-Greek_Xi_archaic_grid.svg.png" decoding="async" width="12" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Greek_Xi_archaic_grid.svg/19px-Greek_Xi_archaic_grid.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Greek_Xi_archaic_grid.svg/24px-Greek_Xi_archaic_grid.svg.png 2x" data-file-width="43" data-file-height="53" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Greek_Omicron_04.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Greek_Omicron_04.svg/12px-Greek_Omicron_04.svg.png" decoding="async" width="12" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Greek_Omicron_04.svg/19px-Greek_Omicron_04.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Greek_Omicron_04.svg/24px-Greek_Omicron_04.svg.png 2x" data-file-width="43" data-file-height="53" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:EtruscanP-01.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/EtruscanP-01.svg/9px-EtruscanP-01.svg.png" decoding="async" width="9" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/EtruscanP-01.svg/13px-EtruscanP-01.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/EtruscanP-01.svg/17px-EtruscanP-01.svg.png 2x" data-file-width="130" data-file-height="180" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:EtruscanSH-01.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/EtruscanSH-01.svg/9px-EtruscanSH-01.svg.png" decoding="async" width="9" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/EtruscanSH-01.svg/13px-EtruscanSH-01.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/EtruscanSH-01.svg/17px-EtruscanSH-01.svg.png 2x" data-file-width="130" data-file-height="180" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:EtruscanQ-01.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/EtruscanQ-01.svg/9px-EtruscanQ-01.svg.png" decoding="async" width="9" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/EtruscanQ-01.svg/13px-EtruscanQ-01.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/EtruscanQ-01.svg/17px-EtruscanQ-01.svg.png 2x" data-file-width="130" data-file-height="180" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:EtruscanR-01.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/EtruscanR-01.svg/9px-EtruscanR-01.svg.png" decoding="async" width="9" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/EtruscanR-01.svg/13px-EtruscanR-01.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/EtruscanR-01.svg/17px-EtruscanR-01.svg.png 2x" data-file-width="130" data-file-height="180" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Greek_Sigma_Z-shaped.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/Greek_Sigma_Z-shaped.svg/12px-Greek_Sigma_Z-shaped.svg.png" decoding="async" width="12" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/Greek_Sigma_Z-shaped.svg/19px-Greek_Sigma_Z-shaped.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/Greek_Sigma_Z-shaped.svg/24px-Greek_Sigma_Z-shaped.svg.png 2x" data-file-width="43" data-file-height="53" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:EtruscanT-01.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/EtruscanT-01.svg/9px-EtruscanT-01.svg.png" decoding="async" width="9" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/EtruscanT-01.svg/13px-EtruscanT-01.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/EtruscanT-01.svg/17px-EtruscanT-01.svg.png 2x" data-file-width="130" data-file-height="180" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:EtruscanV-01.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/EtruscanV-01.svg/9px-EtruscanV-01.svg.png" decoding="async" width="9" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/EtruscanV-01.svg/13px-EtruscanV-01.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/EtruscanV-01.svg/17px-EtruscanV-01.svg.png 2x" data-file-width="130" data-file-height="180" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:EtruscanX-01.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/EtruscanX-01.svg/9px-EtruscanX-01.svg.png" decoding="async" width="9" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/EtruscanX-01.svg/13px-EtruscanX-01.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/EtruscanX-01.svg/17px-EtruscanX-01.svg.png 2x" data-file-width="130" data-file-height="180" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:EtruscanPH-01.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/EtruscanPH-01.svg/9px-EtruscanPH-01.svg.png" decoding="async" width="9" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/EtruscanPH-01.svg/13px-EtruscanPH-01.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/EtruscanPH-01.svg/17px-EtruscanPH-01.svg.png 2x" data-file-width="130" data-file-height="180" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:EtruscanKH-01.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/EtruscanKH-01.svg/9px-EtruscanKH-01.svg.png" decoding="async" width="9" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/EtruscanKH-01.svg/13px-EtruscanKH-01.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/EtruscanKH-01.svg/17px-EtruscanKH-01.svg.png 2x" data-file-width="130" data-file-height="180" /></a></span> </td> <td> </td></tr> <tr style="text-align: center;"> <th>אטרוסקית חדשה </th> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:EtruscanA-01.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/EtruscanA-01.svg/9px-EtruscanA-01.svg.png" decoding="async" width="9" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/EtruscanA-01.svg/13px-EtruscanA-01.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/EtruscanA-01.svg/17px-EtruscanA-01.svg.png 2x" data-file-width="130" data-file-height="180" /></a></span> </td> <td> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:EtruscanC-01.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/EtruscanC-01.svg/9px-EtruscanC-01.svg.png" decoding="async" width="9" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/EtruscanC-01.svg/13px-EtruscanC-01.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/EtruscanC-01.svg/17px-EtruscanC-01.svg.png 2x" data-file-width="130" data-file-height="180" /></a></span> </td> <td> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:EtruscanE-01.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/EtruscanE-01.svg/9px-EtruscanE-01.svg.png" decoding="async" width="9" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/EtruscanE-01.svg/13px-EtruscanE-01.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/EtruscanE-01.svg/17px-EtruscanE-01.svg.png 2x" data-file-width="130" data-file-height="180" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:EtruscanF-01.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/EtruscanF-01.svg/9px-EtruscanF-01.svg.png" decoding="async" width="9" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/EtruscanF-01.svg/13px-EtruscanF-01.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/EtruscanF-01.svg/17px-EtruscanF-01.svg.png 2x" data-file-width="130" data-file-height="180" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:EtruscanZ-01.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/EtruscanZ-01.svg/9px-EtruscanZ-01.svg.png" decoding="async" width="9" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/EtruscanZ-01.svg/13px-EtruscanZ-01.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/EtruscanZ-01.svg/17px-EtruscanZ-01.svg.png 2x" data-file-width="130" data-file-height="180" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:EtruscanH-01.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/EtruscanH-01.svg/9px-EtruscanH-01.svg.png" decoding="async" width="9" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/EtruscanH-01.svg/13px-EtruscanH-01.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/EtruscanH-01.svg/17px-EtruscanH-01.svg.png 2x" data-file-width="130" data-file-height="180" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:EtruscanTH-01.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/EtruscanTH-01.svg/12px-EtruscanTH-01.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/EtruscanTH-01.svg/18px-EtruscanTH-01.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/EtruscanTH-01.svg/24px-EtruscanTH-01.svg.png 2x" data-file-width="185" data-file-height="180" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:EtruscanI-01.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/EtruscanI-01.svg/9px-EtruscanI-01.svg.png" decoding="async" width="9" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/EtruscanI-01.svg/13px-EtruscanI-01.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/EtruscanI-01.svg/17px-EtruscanI-01.svg.png 2x" data-file-width="130" data-file-height="180" /></a></span> </td> <td> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:EtruscanL-01.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/EtruscanL-01.svg/9px-EtruscanL-01.svg.png" decoding="async" width="9" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/EtruscanL-01.svg/13px-EtruscanL-01.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/EtruscanL-01.svg/17px-EtruscanL-01.svg.png 2x" data-file-width="130" data-file-height="180" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:EtruscanM-02.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/EtruscanM-02.svg/9px-EtruscanM-02.svg.png" decoding="async" width="9" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/EtruscanM-02.svg/13px-EtruscanM-02.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/EtruscanM-02.svg/17px-EtruscanM-02.svg.png 2x" data-file-width="130" data-file-height="180" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:EtruscanN-02.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/EtruscanN-02.svg/9px-EtruscanN-02.svg.png" decoding="async" width="9" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/EtruscanN-02.svg/13px-EtruscanN-02.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/EtruscanN-02.svg/17px-EtruscanN-02.svg.png 2x" data-file-width="130" data-file-height="180" /></a></span> </td> <td> </td> <td> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:EtruscanP-01.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/EtruscanP-01.svg/9px-EtruscanP-01.svg.png" decoding="async" width="9" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/EtruscanP-01.svg/13px-EtruscanP-01.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/EtruscanP-01.svg/17px-EtruscanP-01.svg.png 2x" data-file-width="130" data-file-height="180" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:EtruscanSH-01.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/EtruscanSH-01.svg/9px-EtruscanSH-01.svg.png" decoding="async" width="9" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/EtruscanSH-01.svg/13px-EtruscanSH-01.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/EtruscanSH-01.svg/17px-EtruscanSH-01.svg.png 2x" data-file-width="130" data-file-height="180" /></a></span> </td> <td> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:EtruscanR-04.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/EtruscanR-04.svg/9px-EtruscanR-04.svg.png" decoding="async" width="9" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/EtruscanR-04.svg/13px-EtruscanR-04.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/EtruscanR-04.svg/17px-EtruscanR-04.svg.png 2x" data-file-width="130" data-file-height="180" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:EtruscanS-02.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/EtruscanS-02.svg/9px-EtruscanS-02.svg.png" decoding="async" width="9" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/EtruscanS-02.svg/13px-EtruscanS-02.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/EtruscanS-02.svg/17px-EtruscanS-02.svg.png 2x" data-file-width="130" data-file-height="180" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:EtruscanT-02.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/EtruscanT-02.svg/9px-EtruscanT-02.svg.png" decoding="async" width="9" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/EtruscanT-02.svg/13px-EtruscanT-02.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/EtruscanT-02.svg/17px-EtruscanT-02.svg.png 2x" data-file-width="130" data-file-height="180" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:EtruscanU-02.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/EtruscanU-02.svg/9px-EtruscanU-02.svg.png" decoding="async" width="9" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/EtruscanU-02.svg/13px-EtruscanU-02.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/EtruscanU-02.svg/17px-EtruscanU-02.svg.png 2x" data-file-width="130" data-file-height="180" /></a></span> </td> <td> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:EtruscanPH-02.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/EtruscanPH-02.svg/12px-EtruscanPH-02.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/EtruscanPH-02.svg/18px-EtruscanPH-02.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/EtruscanPH-02.svg/24px-EtruscanPH-02.svg.png 2x" data-file-width="185" data-file-height="180" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:EtruscanKH-02.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/EtruscanKH-02.svg/9px-EtruscanKH-02.svg.png" decoding="async" width="9" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/EtruscanKH-02.svg/13px-EtruscanKH-02.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/EtruscanKH-02.svg/17px-EtruscanKH-02.svg.png 2x" data-file-width="130" data-file-height="180" /></a></span> </td> <td style="background-color: white !important;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:EtruscanF-02.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/EtruscanF-02.svg/9px-EtruscanF-02.svg.png" decoding="async" width="9" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/EtruscanF-02.svg/13px-EtruscanF-02.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/EtruscanF-02.svg/17px-EtruscanF-02.svg.png 2x" data-file-width="130" data-file-height="180" /></a></span> </td></tr> <tr style="text-align: center;"> <th>תעתיק<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </th> <td>a </td> <td>b </td> <td>c </td> <td>d </td> <td>e </td> <td>f </td> <td>z </td> <td>h </td> <td>θ </td> <td>i </td> <td>k </td> <td>l </td> <td>m </td> <td>n </td> <td>ş </td> <td>o </td> <td>p </td> <td>ś (σ́) </td> <td>q </td> <td>r </td> <td>s </td> <td>t </td> <td>u </td> <td>x </td> <td>φ </td> <td>ψ </td> <td>8 </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="שלבים_בהתפתחות_הכתב_האטרוסקי"><span id=".D7.A9.D7.9C.D7.91.D7.99.D7.9D_.D7.91.D7.94.D7.AA.D7.A4.D7.AA.D7.97.D7.95.D7.AA_.D7.94.D7.9B.D7.AA.D7.91_.D7.94.D7.90.D7.98.D7.A8.D7.95.D7.A1.D7.A7.D7.99"></span>שלבים בהתפתחות הכתב האטרוסקי</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA&action=edit&section=8" title="עריכת קוד המקור של הפרק: שלבים בהתפתחות הכתב האטרוסקי"><span>עריכת קוד מקור</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA&veaction=edit&section=8" title="עריכת פסקה: "שלבים בהתפתחות הכתב האטרוסקי"" class="mw-editsection-visualeditor"><span>עריכה</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Tavoletta_di_Marsiliana.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Tavoletta_di_Marsiliana.jpg/220px-Tavoletta_di_Marsiliana.jpg" decoding="async" width="220" height="128" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Tavoletta_di_Marsiliana.jpg/330px-Tavoletta_di_Marsiliana.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Tavoletta_di_Marsiliana.jpg/440px-Tavoletta_di_Marsiliana.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="700" /></a><figcaption>לוח מרסיליאנה ועליו צורה עתיקה של האלפבית האטרוסקי:<span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:Marsiliana_tablet.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Marsiliana_tablet.svg/220px-Marsiliana_tablet.svg.png" decoding="async" width="220" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Marsiliana_tablet.svg/330px-Marsiliana_tablet.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Marsiliana_tablet.svg/440px-Marsiliana_tablet.svg.png 2x" data-file-width="250" data-file-height="20" /></a></span></figcaption></figure> <p>למערכת הכתב היו שני שלבים היסטוריים: השלב הארכאי מהמאות השביעית עד החמישית לפנה"ס, שהתפתח מהאלפבית היווני הקדום, והמאוחר יותר מהמאות הרביעית עד הראשונה לפנה"ס, שבה שונו חלק מהאותיות לאותיות הייחודיות לכתב האטרוסקי. </p><p>האלפבית האטרוסקי שרד גם לאחר העלמות השפה המדוברת. בנוסף להיותו המקור של האלפבית הרומי, הוצע כי הוא העתיק את מקום השפעתו צפונה ל<a href="/wiki/%D7%95%D7%A0%D7%98%D7%95" title="ונטו">ונטו</a> ומשם דרך <a href="/wiki/%D7%A8%D7%99%D7%99%D7%98%D7%99%D7%94" title="רייטיה">רייטיה</a> אל השפות <a href="/wiki/%D7%A9%D7%A4%D7%95%D7%AA_%D7%92%D7%A8%D7%9E%D7%90%D7%A0%D7%99%D7%95%D7%AA" title="שפות גרמאניות">הגרמניות</a>, שם הוא הפך לאלפבית ה<a href="/wiki/%D7%A4%D7%95%D7%AA%D7%90%D7%A8%D7%A7" class="mw-redirect" title="פותארק">פותארק</a> הקדום <small class="noprint" dir="rtl">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Elder_Futhark" class="extiw" title="en:Elder Futhark">אנ'</a>)</small>, הצורה הקדומה של <a href="/wiki/%D7%90%D7%9C%D7%A4%D7%91%D7%99%D7%AA_%D7%A8%D7%95%D7%A0%D7%99" title="אלפבית רוני">ה</a><a href="/wiki/%D7%90%D7%9C%D7%A4%D7%91%D7%99%D7%AA_%D7%A8%D7%95%D7%A0%D7%99" title="אלפבית רוני">אלפבית הרוני</a>.<sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="הגייה"><span id=".D7.94.D7.92.D7.99.D7.99.D7.94"></span>הגייה</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA&action=edit&section=9" title="עריכת קוד המקור של הפרק: הגייה"><span>עריכת קוד מקור</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA&veaction=edit&section=9" title="עריכת פסקה: "הגייה"" class="mw-editsection-visualeditor"><span>עריכה</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>הדיבור בשפה האטרוסקית שם דגש חזק על ההברה הראשונה של המילה, וגרם ל<a href="/wiki/%D7%A1%D7%99%D7%A0%D7%A7%D7%95%D7%A4%D7%94" title="סינקופה">סינקופה</a> על ידי היחלשות של התנועות הנותרות, אשר אז לא היו מיוצגות בכתב.<sup id="cite_ref-bonfantech2_34-2" class="reference"><a href="#cite_note-bonfantech2-34"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> הרגל דיבור זה הוא אחד ההסברים לצבירי העיצורים האטרוסקים הייחודיים. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="טקסט_דו_לשוני"><span id=".D7.98.D7.A7.D7.A1.D7.98_.D7.93.D7.95_.D7.9C.D7.A9.D7.95.D7.A0.D7.99"></span>טקסט דו לשוני</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA&action=edit&section=10" title="עריכת קוד המקור של הפרק: טקסט דו לשוני"><span>עריכת קוד מקור</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA&veaction=edit&section=10" title="עריכת פסקה: "טקסט דו לשוני"" class="mw-editsection-visualeditor"><span>עריכה</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:The_Pyrgi_tablets.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/The_Pyrgi_tablets.jpg/220px-The_Pyrgi_tablets.jpg" decoding="async" width="220" height="149" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/The_Pyrgi_tablets.jpg/330px-The_Pyrgi_tablets.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/The_Pyrgi_tablets.jpg/440px-The_Pyrgi_tablets.jpg 2x" data-file-width="4420" data-file-height="3000" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D7%9C%D7%95%D7%97%D7%99%D7%95%D7%AA_%D7%A4%D7%99%D7%A8%D7%92%D7%99" title="לוחיות פירגי">לוחיות פירגי</a>, לוחות זהב הן בשפה האטרוסקית והן ב<a href="/wiki/%D7%A4%D7%99%D7%A0%D7%99%D7%A7%D7%99%D7%AA" title="פיניקית">שפה הפיניקית</a>, <a href="/w/index.php?title=%D7%94%D7%9E%D7%95%D7%96%D7%99%D7%90%D7%95%D7%9F_%D7%94%D7%9C%D7%90%D7%95%D7%9E%D7%99_%D7%94%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="המוזיאון הלאומי האטרוסקי (הדף אינו קיים)">במוזיאון האטרוסקי ברומא</a> <small class="noprint" dir="rtl">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/National_Etruscan_Museum" class="extiw" title="en:National Etruscan Museum">אנ'</a>)</small></figcaption></figure> <dl><dd><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Postscript-viewer-blue.svg/25px-Postscript-viewer-blue.svg.png" decoding="async" width="25" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Postscript-viewer-blue.svg/38px-Postscript-viewer-blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Postscript-viewer-blue.svg/50px-Postscript-viewer-blue.svg.png 2x" data-file-width="60" data-file-height="60" /></span></span> ערך מורחב – <b><a href="/wiki/%D7%9C%D7%95%D7%97%D7%99%D7%95%D7%AA_%D7%A4%D7%99%D7%A8%D7%92%D7%99" title="לוחיות פירגי">לוחיות פירגי</a></b><br /></dd></dl> <p><a href="/wiki/%D7%9C%D7%95%D7%97%D7%99%D7%95%D7%AA_%D7%A4%D7%99%D7%A8%D7%92%D7%99" title="לוחיות פירגי">לוחיות פירגי</a> הן טקסט דו־לשוני באטרוסקית וב<a href="/wiki/%D7%A4%D7%99%D7%A0%D7%99%D7%A7%D7%99%D7%AA" title="פיניקית">פיניקית</a> החקוק על שלושה לוחיות זהב, אחד בפיניקית ושניים באטרוסקית. הלוחיות הכתובות בשפה האטרוסקית כוללות 16 שורות ו־37 מילים. הלוחיות מתוארכות לסביבות 500 לפנה"ס. </p><p>הלוחיות נמצאו בשנת 1964 על ידי מאסימו פאלוטינו במהלך חפירה בנמל האטרוסקי העתיק של <a href="/w/index.php?title=%D7%A4%D7%99%D7%A8%D7%92%D7%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="פירגי (הדף אינו קיים)">פירגי</a> <small class="noprint" dir="rtl">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Pyrgi" class="extiw" title="en:Pyrgi">אנ'</a>)</small>, כיום <a href="/w/index.php?title=%D7%A1%D7%A0%D7%98%D7%94_%D7%A1%D7%91%D7%A8%D7%94&action=edit&redlink=1" class="new" title="סנטה סברה (הדף אינו קיים)">סנטה סברה</a> <small class="noprint" dir="rtl">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Santa_Severa" class="extiw" title="en:Santa Severa">אנ'</a>)</small>. המילה האטרוסקית החדשה היחידה שניתן היה לחלץ מניתוח מקרוב של הלוחות הייתה המילה ל'שלושה', <b>ci</b>.<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="קישורים_חיצוניים"><span id=".D7.A7.D7.99.D7.A9.D7.95.D7.A8.D7.99.D7.9D_.D7.97.D7.99.D7.A6.D7.95.D7.A0.D7.99.D7.99.D7.9D"></span>קישורים חיצוניים</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA&action=edit&section=11" title="עריכת קוד המקור של הפרק: קישורים חיצוניים"><span>עריכת קוד מקור</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA&veaction=edit&section=11" title="עריכת פסקה: "קישורים חיצוניים"" class="mw-editsection-visualeditor"><span>עריכה</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="sisterwikilinkT"><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/" title="ויקישיתוף"><img alt="ויקישיתוף" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/15px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/23px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> מדיה וקבצים בנושא <b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Etruscan_language" class="extiw" title="commons:Category:Etruscan language">אטרוסקית</a></b> ב<a href="/wiki/%D7%95%D7%99%D7%A7%D7%99%D7%A9%D7%99%D7%AA%D7%95%D7%A3" title="ויקישיתוף">וויקישיתוף</a></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/topic/Etruscan-language">אטרוסקית</a>, באתר <a href="/wiki/%D7%90%D7%A0%D7%A6%D7%99%D7%A7%D7%9C%D7%95%D7%A4%D7%93%D7%99%D7%94_%D7%91%D7%A8%D7%99%D7%98%D7%A0%D7%99%D7%A7%D7%94" title="אנציקלופדיה בריטניקה">אנציקלופדיה בריטניקה</a> <span dir="rtl" class="languageicon">(באנגלית)</span><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r36549940">.mw-parser-output .languageicon{font-size:0.95em;font-weight:bold;color:#555}</style></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5:National_Library_IL_logo.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/National_Library_IL_logo.svg/20px-National_Library_IL_logo.svg.png" decoding="async" width="20" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/National_Library_IL_logo.svg/30px-National_Library_IL_logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/National_Library_IL_logo.svg/40px-National_Library_IL_logo.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="397" /></a></span> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nli.org.il/he/a-topic/987007557935805171">שפה אטרוסקית</a>, דף שער ב<a href="/wiki/%D7%94%D7%A1%D7%A4%D7%A8%D7%99%D7%99%D7%94_%D7%94%D7%9C%D7%90%D7%95%D7%9E%D7%99%D7%AA" title="הספרייה הלאומית">ספרייה הלאומית</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldhistory.org/Etruscan_Language">אטרוסקית</a>, באתר <a href="/wiki/%D7%90%D7%A0%D7%A6%D7%99%D7%A7%D7%9C%D7%95%D7%A4%D7%93%D7%99%D7%99%D7%AA_%D7%94%D7%94%D7%99%D7%A1%D7%98%D7%95%D7%A8%D7%99%D7%94_%D7%94%D7%A2%D7%95%D7%9C%D7%9E%D7%99%D7%AA" title="אנציקלופדיית ההיסטוריה העולמית">אנציקלופדיית ההיסטוריה העולמית</a> <span dir="rtl" class="languageicon">(באנגלית)</span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r36549940"></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="הערות_שוליים"><span id=".D7.94.D7.A2.D7.A8.D7.95.D7.AA_.D7.A9.D7.95.D7.9C.D7.99.D7.99.D7.9D"></span>הערות שוליים</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA&action=edit&section=12" title="עריכת קוד המקור של הפרק: הערות שוליים"><span>עריכת קוד מקור</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA&veaction=edit&section=12" title="עריכת פסקה: "הערות שוליים"" class="mw-editsection-visualeditor"><span>עריכה</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div dir="ltr" class="reflist references-small" style="overflow: auto"> <div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">^</a></span> <span class="reference-text">Massimo Pallottino, <i>La langue étrusque Problèmes et perspectives</i>, 1978.</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">^</a></span> <span class="reference-text">Mauro Cristofani, <i>Introduction to the study of the Etruscan</i>, Leo S. Olschki, 1991.</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">^</a></span> <span class="reference-text">Romolo A. Staccioli, <i>The "mystery" of the Etruscan language</i>, Newton & Compton publishers, Rome, 1977.</span> </li> <li id="cite_note-Haarmann2014-4"><span class="mw-cite-backlink">^ <sup><a href="#cite_ref-Haarmann2014_4-0">1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Haarmann2014_4-1">2</a></sup></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r36773988">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:#d33}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:#d33}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}.mw-parser-output .citation .reference-accessdate,.mw-parser-output .citation .reference-archive{unicode-bidi:isolate;direction:rtl}.mw-parser-output .citation .external{unicode-bidi:isolate}.mw-parser-output .reference-accessdate,.mw-parser-output .reference-archive-date{display:none}</style><cite id="CITEREFHaarmann2014" class="citation book cs1">Haarmann, Harald (2014). "Ethnicity and Language in the Ancient Mediterranean". In McInerney, Jeremy (ed.). <i>A Companion to Ethnicity in the Ancient Mediterranean</i> (באנגלית). Chichester, UK: John Wiley & Sons, Inc. pp. 17–33. <a href="/wiki/%D7%9E%D7%96%D7%94%D7%94_%D7%A2%D7%A6%D7%9D_%D7%93%D7%99%D7%92%D7%99%D7%98%D7%9C%D7%99" class="mw-redirect" title="מזהה עצם דיגיטלי">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1002%2F9781118834312.ch2">10.1002/9781118834312.ch2</a>. <a href="/wiki/%D7%9E%D7%A1%D7%AA%22%D7%91" title="מסת"ב">ISBN</a> <a href="/wiki/%D7%9E%D7%99%D7%95%D7%97%D7%93:%D7%9E%D7%A9%D7%90%D7%91%D7%99_%D7%A1%D7%A4%D7%A8%D7%95%D7%AA/9781444337341" title="מיוחד:משאבי ספרות/9781444337341"><bdi>9781444337341</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Ethnicity+and+Language+in+the+Ancient+Mediterranean&rft.btitle=A+Companion+to+Ethnicity+in+the+Ancient+Mediterranean&rft.place=Chichester%2C+UK&rft.pages=17-33&rft.pub=John+Wiley+%26+Sons%2C+Inc&rft.date=2014&rft_id=info%3Adoi%2F10.1002%2F9781118834312.ch2&rft.isbn=9781444337341&rft.aulast=Haarmann&rft.aufirst=Harald&rfr_id=info%3Asid%2Fhe.wikipedia.org%3A%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Harding2014-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Harding2014_5-0">^</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r36773988"><cite id="CITEREFHarding2014" class="citation book cs1">Harding, Anthony H. (2014). "The later prehistory of Central and Northern Europe". In Renfrew, Colin; Bahn, Paul (eds.). <i>The Cambridge World Prehistory</i> (באנגלית). Vol. 3. Cambridge, UK: Cambridge University Press. p. 1912. <a href="/wiki/%D7%9E%D7%A1%D7%AA%22%D7%91" title="מסת"ב">ISBN</a> <a href="/wiki/%D7%9E%D7%99%D7%95%D7%97%D7%93:%D7%9E%D7%A9%D7%90%D7%91%D7%99_%D7%A1%D7%A4%D7%A8%D7%95%D7%AA/978-1-107-02379-6" title="מיוחד:משאבי ספרות/978-1-107-02379-6"><bdi>978-1-107-02379-6</bdi></a>. <q>Italy was home to a number of languages in the Iron Age, some of them clearly Indo-European (Latin being the most obvious, although this was merely the language spoken in the Roman heartland, that is, Latium, and other languages such as Italic, Venetic or Ligurian were also present), while the centre-west and northwest were occupied by the people we call Etruscans, who spoke a language which was non-Indo-European and presumed to represent an ethnic and linguistic stratum which goes far back in time, perhaps even to the occupants of Italy prior to the spread of farming.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=The+later+prehistory+of+Central+and+Northern+Europe&rft.btitle=The+Cambridge+World+Prehistory&rft.place=Cambridge%2C+UK&rft.pages=1912&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=2014&rft.isbn=978-1-107-02379-6&rft.aulast=Harding&rft.aufirst=Anthony+H.&rfr_id=info%3Asid%2Fhe.wikipedia.org%3A%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Schumacher1994-6"><span class="mw-cite-backlink">^ <sup><a href="#cite_ref-Schumacher1994_6-0">1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Schumacher1994_6-1">2</a></sup></span> <span class="reference-text">Schumacher, Stefan (1994) Studi Etruschi in Neufunde ‘raetischer’ Inschriften Vol. 59 pp. 307–320 (German)</span> </li> <li id="cite_note-Schumacher1994b-7"><span class="mw-cite-backlink">^ <sup><a href="#cite_ref-Schumacher1994b_7-0">1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Schumacher1994b_7-1">2</a></sup></span> <span class="reference-text">Schumacher, Stefan (1994) Neue ‘raetische’ Inschriften aus dem Vinschgau in Der Schlern Vol. 68 pp. 295-298 (German)</span> </li> <li id="cite_note-Schumacher1999-8"><span class="mw-cite-backlink">^ <sup><a href="#cite_ref-Schumacher1999_8-0">1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Schumacher1999_8-1">2</a></sup></span> <span class="reference-text">Schumacher, Stefan (1999) Die Raetischen Inschriften: Gegenwärtiger Forschungsstand, spezifische Probleme und Zukunfstaussichten in I Reti / Die Räter, Atti del simposio 23–25 settembre 1993, Castello di Stenico, Trento, Archeologia delle Alpi, a cura di G. Ciurletti – F. Marzatico Archaoalp pp. 334–369 (German)</span> </li> <li id="cite_note-Schumacher2004-9"><span class="mw-cite-backlink">^ <sup><a href="#cite_ref-Schumacher2004_9-0">1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Schumacher2004_9-1">2</a></sup></span> <span class="reference-text">Schumacher, Stefan (2004) Die Raetischen Inschriften. Geschichte und heutiger Stand der Forschung Archaeolingua. Innsbrucker Beiträge zur Kulturwissenschaft. (German)</span> </li> <li id="cite_note-Oettinger-10"><span class="mw-cite-backlink">^ <sup><a href="#cite_ref-Oettinger_10-0">1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Oettinger_10-1">2</a></sup></span> <span class="reference-text">Norbert Oettinger, <i>Seevölker und Etrusker</i>, 2010.</span> </li> <li id="cite_note-desimone2009-11"><span class="mw-cite-backlink">^ <sup><a href="#cite_ref-desimone2009_11-0">1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-desimone2009_11-1">2</a></sup></span> <span class="reference-text">de Simone Carlo (2009) <i>La nuova iscrizione tirsenica di Efestia in Aglaia Archontidou</i>, Carlo de Simone, Emanuele Greco (Eds.), Gli scavi di Efestia e la nuova iscrizione ‘tirsenica’, Tripodes 11, 2009, pp. 3–58. (Italian)</span> </li> <li id="cite_note-marchesini2013-12"><span class="mw-cite-backlink">^ <sup><a href="#cite_ref-marchesini2013_12-0">1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-marchesini2013_12-1">2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-marchesini2013_12-2">3</a></sup></span> <span class="reference-text">Carlo de Simone, Simona Marchesini (Eds), <i>La lamina di Demlfeld</i> [= Mediterranea. Quaderni annuali dell'Istituto di Studi sulle Civiltà italiche e del Mediterraneo antico del Consiglio Nazionale delle Ricerche. Supplemento 8], Pisa – Roma: 2013. (Italian)</span> </li> <li id="cite_note-bonfante12-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-bonfante12_13-0">^</a></span> <span class="reference-text">Bonfante (1990), p. 12.</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">^</a></span> <span class="reference-text">Bonfante (1990), p. 10.</span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">^</a></span> <span class="reference-text">Van der Meer, L. Bouke, ed. <i>Liber Linteus Zagrabiensis</i> (= <i>Monographs on antiquity</i>, vol. 4). Peeters, 2007, <a href="/wiki/ISSN" title="ISSN">ISSN</a> <a href="https://www.worldcat.org/issn/1781-9458" class="extiw" title="issn:1781-9458">1781-9458</a>.</span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">^</a></span> <span class="reference-text">Freeman, Philip. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://scholarworks.umass.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1033&context=etruscan_studies">The Survival of Etruscan</a>. pp. 75–76.</span> </li> <li id="cite_note-Freeman82-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Freeman82_17-0">^</a></span> <span class="reference-text">Freeman, Philip. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://scholarworks.umass.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1033&context=etruscan_studies">The Survival of Etruscan</a>. p. 82</span> </li> <li id="cite_note-Freeman79to80-18"><span class="mw-cite-backlink">^ <sup><a href="#cite_ref-Freeman79to80_18-0">1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Freeman79to80_18-1">2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Freeman79to80_18-2">3</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Freeman79to80_18-3">4</a></sup></span> <span class="reference-text">Freeman. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://scholarworks.umass.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1033&context=etruscan_studies">The Survival of Etruscan</a>. pp. 79–80</span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">^</a></span> <span class="reference-text">Freeman, Philip. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://scholarworks.umass.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1033&context=etruscan_studies">The Survival of Etruscan</a>. p. 81</span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">^</a></span> <span class="reference-text">Freeman, Philip. Survival of Etruscan. p. 82: "How much longer may have Etruscan survived in isolated rural locations? The answer is impossible to say, given that we can only argue from evidence, not conjecture. But languages are notoriously tenacious, and the possibility of an Etruscan survival into the late 1st century A.D. and beyond cannot be wholly dismissed. Oscan graffiti on the walls of Pompeii show that non-Latin languages well into the 1st century A.D., making rural survival of Etruscan more credible. But this is only speculation..."</span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">^</a></span> <span class="reference-text">Freeman, Philip. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://scholarworks.umass.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1033&context=etruscan_studies">The Survival of Etruscan</a>. p. 77</span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">^</a></span> <span class="reference-text">Freeman, Philip. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://scholarworks.umass.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1033&context=etruscan_studies">The Survival of Etruscan</a>. p. 78</span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">^</a></span> <span class="reference-text">ל־Urgulanilla, ראו <a href="/wiki/%D7%A1%D7%95%D7%95%D7%98%D7%95%D7%A0%D7%99%D7%95%D7%A1" title="סווטוניוס">סווטוניוס</a>, <i>חיי קלאודיוס</i>, 26.1; לעשרים הספרים ראו שם 42.2.</span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">^</a></span> <span class="reference-text">Ostler, Nicholas (2009). <i>Ad Infinitum: A Biography of Latin and the World It Created.</i> London: HarperPress, 2009, pp. 323 ff.</span> </li> <li id="cite_note-Wallace2010-25"><span class="mw-cite-backlink">^ <sup><a href="#cite_ref-Wallace2010_25-0">1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Wallace2010_25-1">2</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r36773988"><cite id="CITEREFWallace2010" class="citation book cs1">Wallace, Rex E. (2010). "Italy, Languages of". In Gagarin, Michael (ed.). <i>The Oxford Encyclopedia of Ancient Greece and Rome</i> (באנגלית). Oxford, UK: Oxford University Press. pp. 97–102. <a href="/wiki/%D7%9E%D7%96%D7%94%D7%94_%D7%A2%D7%A6%D7%9D_%D7%93%D7%99%D7%92%D7%99%D7%98%D7%9C%D7%99" class="mw-redirect" title="מזהה עצם דיגיטלי">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1093%2Facref%2F9780195170726.001.0001">10.1093/acref/9780195170726.001.0001</a>. <a href="/wiki/%D7%9E%D7%A1%D7%AA%22%D7%91" title="מסת"ב">ISBN</a> <a href="/wiki/%D7%9E%D7%99%D7%95%D7%97%D7%93:%D7%9E%D7%A9%D7%90%D7%91%D7%99_%D7%A1%D7%A4%D7%A8%D7%95%D7%AA/9780195170726" title="מיוחד:משאבי ספרות/9780195170726"><bdi>9780195170726</bdi></a>. <q>Etruscan origins lie in the distant past. Despite the claim by Herodotus, who wrote that Etruscans migrated to Italy from Lydia in the eastern Mediterranean, there is no material or linguistic evidence to support this. Etruscan material culture developed in an unbroken chain from Bronze Age antecedents. As for linguistic relationships, Lydian is an Indo-European language. Lemnian, which is attested by a few inscriptions discovered near Kamania on the island of Lemnos, was a dialect of Etruscan introduced to the island by commercial adventurers. Linguistic similarities connecting Etruscan with Raetic, a language spoken in the sub-Alpine regions of northeastern Italy, further militate against the idea of eastern origins.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Italy%2C+Languages+of&rft.btitle=The+Oxford+Encyclopedia+of+Ancient+Greece+and+Rome&rft.place=Oxford%2C+UK&rft.pages=97-102&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.date=2010&rft_id=info%3Adoi%2F10.1093%2Facref%2F9780195170726.001.0001&rft.isbn=9780195170726&rft.aulast=Wallace&rft.aufirst=Rex+E.&rfr_id=info%3Asid%2Fhe.wikipedia.org%3A%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">^</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r36773988"><cite id="CITEREFSimona_Marchesini_(translation_by_Melanie_Rockenhaus)2013" class="citation web cs1">Simona Marchesini (translation by Melanie Rockenhaus) (2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://mnamon.sns.it/index.php?page=Lingua&id=41&lang=en">"Raetic (languages)"</a>. <i>Mnamon – Ancient Writing Systems in the Mediterranean</i>. Scuola Normale Superiore<span class="reference-accessdate">. נבדק ב-<span dir="rtl">26 ביולי 2018</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Mnamon+%E2%80%93+Ancient+Writing+Systems+in+the+Mediterranean&rft.atitle=Raetic+%28languages%29&rft.date=2013&rft.au=Simona+Marchesini+%28translation+by+Melanie+Rockenhaus%29&rft_id=http%3A%2F%2Fmnamon.sns.it%2Findex.php%3Fpage%3DLingua%26id%3D41%26lang%3Den&rfr_id=info%3Asid%2Fhe.wikipedia.org%3A%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA" class="Z3988"></span> <span class="cs1-hidden-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D7%AA%D7%91%D7%A0%D7%99%D7%AA:Cite_web" title="תבנית:Cite web">cite web</a>}}</code>: </span><span class="cs1-hidden-error citation-comment"> (<a href="/wiki/%D7%A2%D7%96%D7%A8%D7%94:%D7%A9%D7%92%D7%99%D7%90%D7%95%D7%AA_%D7%A6%D7%99%D7%98%D7%95%D7%98#date_auto_xlated" title="עזרה:שגיאות ציטוט">עזרה</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">^</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r36773988"><cite id="CITEREFKluge_Sindy,_Salomon_Corinna,_Schumacher_Stefan2013–2018" class="citation web cs1">Kluge Sindy, Salomon Corinna, Schumacher Stefan (2013–2018). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.univie.ac.at/raetica/wiki/Raetica">"Raetica"</a>. <i>Thesaurus Inscriptionum Raeticarum</i>. Department of Linguistics, University of Vienna<span class="reference-accessdate">. נבדק ב-<span dir="rtl">26 ביולי 2018</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Thesaurus+Inscriptionum+Raeticarum&rft.atitle=Raetica&rft.date=2013%2F2018&rft.au=Kluge+Sindy%2C+Salomon+Corinna%2C+Schumacher+Stefan&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.univie.ac.at%2Fraetica%2Fwiki%2FRaetica&rfr_id=info%3Asid%2Fhe.wikipedia.org%3A%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA" class="Z3988"></span> <span class="cs1-hidden-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D7%AA%D7%91%D7%A0%D7%99%D7%AA:Cite_web" title="תבנית:Cite web">cite web</a>}}</code>: </span><span class="cs1-hidden-error citation-comment"> (<a href="/wiki/%D7%A2%D7%96%D7%A8%D7%94:%D7%A9%D7%92%D7%99%D7%90%D7%95%D7%AA_%D7%A6%D7%99%D7%98%D7%95%D7%98#date_auto_xlated" title="עזרה:שגיאות ציטוט">עזרה</a>)</span><span class="cs1-maint citation-comment">תחזוקה - ציטוט: multiple names: authors list (<a href="/wiki/%D7%A7%D7%98%D7%92%D7%95%D7%A8%D7%99%D7%94:%D7%AA%D7%97%D7%96%D7%95%D7%A7%D7%94_-_%D7%A6%D7%99%D7%98%D7%95%D7%98:_multiple_names:_authors_list" title="קטגוריה:תחזוקה - ציטוט: multiple names: authors list">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-auto-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-auto_28-0">^</a></span> <span class="reference-text">Mellaart, James (1975), "The Neolithic of the Near East" (Thames and Hudson)</span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">^</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r36773988"><cite id="CITEREFde_Ligt2008–2009" class="citation journal cs1">de Ligt, Luuk (2008–2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.talanta.nl/wp-content/uploads/2014/08/TAL-40-412008-2009-pag-151-172-DeLigt.pdf">"An 'Eteocretan' inscription from Prasos and the homeland of the Sea Peoples"</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. <i>Talanta</i>. XL–XLI: 151–172<span class="reference-accessdate">. נבדק ב-<span dir="rtl">13 ביוני 2016</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Talanta&rft.atitle=An+%27Eteocretan%27+inscription+from+Prasos+and+the+homeland+of+the+Sea+Peoples&rft.volume=XL%E2%80%93XLI&rft.pages=151-172&rft.date=2008%2F2009&rft.aulast=de+Ligt&rft.aufirst=Luuk&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.talanta.nl%2Fwp-content%2Fuploads%2F2014%2F08%2FTAL-40-412008-2009-pag-151-172-DeLigt.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhe.wikipedia.org%3A%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA" class="Z3988"></span> <span class="cs1-hidden-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D7%AA%D7%91%D7%A0%D7%99%D7%AA:Cite_journal" title="תבנית:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: </span><span class="cs1-hidden-error citation-comment"> (<a href="/wiki/%D7%A2%D7%96%D7%A8%D7%94:%D7%A9%D7%92%D7%99%D7%90%D7%95%D7%AA_%D7%A6%D7%99%D7%98%D7%95%D7%98#date_auto_xlated" title="עזרה:שגיאות ציטוט">עזרה</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">^</a></span> <span class="reference-text">Carlo de Simone, La nuova Iscrizione ‘Tirsenica’ di Lemnos (Efestia, teatro): considerazioni generali, in Rasenna: Journal of the Center for Etruscan Studies, pp. 1–34.</span> </li> <li id="cite_note-Schumacher2000-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Schumacher2000_31-0">^</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r36773988"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.blackwellreference.com/public/tocnode?id=g9780631220398_chunk_g97806312203989_ss1-3">"Camunic : Encyclopedia of the Languages of Europe : Blackwell Reference Online"</a>. Blackwellreference.com<span class="reference-accessdate">. נבדק ב-<span class="nowrap">2018-05-26</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Camunic+%3A+Encyclopedia+of+the+Languages+of+Europe+%3A+Blackwell+Reference+Online&rft.pub=Blackwellreference.com&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.blackwellreference.com%2Fpublic%2Ftocnode%3Fid%3Dg9780631220398_chunk_g97806312203989_ss1-3&rfr_id=info%3Asid%2Fhe.wikipedia.org%3A%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">^</a></span> <span class="reference-text">M. G. Tibiletti Bruno. 1978. <i>Camuno, retico e pararetico</i>, in <i>Lingue e dialetti dell'Italia antica</i> ('Popoli e civiltà dell'Italia antica', 6), a cura di A. L. Prosdocimi, Roma, pp. 209–255. (Italian)</span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">^</a></span> <span class="reference-text">האלפבית יכול להימצא בצורות אותיות חלופיות ב־<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.omniglot.com/writing/etruscan.htm">Omniglot</a>.</span> </li> <li id="cite_note-bonfantech2-34"><span class="mw-cite-backlink">^ <sup><a href="#cite_ref-bonfantech2_34-0">1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-bonfantech2_34-1">2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-bonfantech2_34-2">3</a></sup></span> <span class="reference-text">Bonfante (1990) chapter 2.</span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">^</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r36773988"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.khanacademy.org/humanities/ancient-art-civilizations/etruscan/a/bucchero">"Bucchero"</a>. <i>Khan Academy</i><span class="reference-accessdate">. נבדק ב-<span dir="rtl">15 במרץ 2018</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Khan+Academy&rft.atitle=Bucchero&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.khanacademy.org%2Fhumanities%2Fancient-art-civilizations%2Fetruscan%2Fa%2Fbucchero&rfr_id=info%3Asid%2Fhe.wikipedia.org%3A%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA" class="Z3988"></span> <span class="cs1-hidden-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D7%AA%D7%91%D7%A0%D7%99%D7%AA:Cite_web" title="תבנית:Cite web">cite web</a>}}</code>: </span><span class="cs1-hidden-error citation-comment"> (<a href="/wiki/%D7%A2%D7%96%D7%A8%D7%94:%D7%A9%D7%92%D7%99%D7%90%D7%95%D7%AA_%D7%A6%D7%99%D7%98%D7%95%D7%98#date_auto_xlated" title="עזרה:שגיאות ציטוט">עזרה</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">^</a></span> <span class="reference-text">Bonfantes (2002) page 55.</span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">^</a></span> <span class="reference-text">The Bonfantes (2002) p. 56.</span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">^</a></span> <span class="reference-text">Rex Wallace (2008) 𐌆𐌉𐌙 𐌓𐌀𐌔𐌍𐌀 <i>𐌀 Zikh Rasna: A Manual of the Etruscan Language and Inscriptions</i></span> </li> <li id="cite_note-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-39">^</a></span> <span class="reference-text">The Bonfantes (2002), pp. 117 ff.</span> </li> <li id="cite_note-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-40">^</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r36773988"><cite id="CITEREFRobinson2002" class="citation book cs1">Robinson, Andrew (2002). <span class="cs1-lock-registration" title="Free registration required"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/isbn_9780071357432/page/170"><i>Lost languages : the enigma of the world's undeciphered scripts</i></a></span>. New York: McGraw-Hill. p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/isbn_9780071357432/page/170">170</a>. <a href="/wiki/%D7%9E%D7%A1%D7%AA%22%D7%91" title="מסת"ב">ISBN</a> <a href="/wiki/%D7%9E%D7%99%D7%95%D7%97%D7%93:%D7%9E%D7%A9%D7%90%D7%91%D7%99_%D7%A1%D7%A4%D7%A8%D7%95%D7%AA/0071357432" title="מיוחד:משאבי ספרות/0071357432"><bdi>0071357432</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Lost+languages+%3A+the+enigma+of+the+world%27s+undeciphered+scripts&rft.place=New+York&rft.pages=170&rft.pub=McGraw-Hill&rft.date=2002&rft.isbn=0071357432&rft.aulast=Robinson&rft.aufirst=Andrew&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fisbn_9780071357432%2Fpage%2F170&rfr_id=info%3Asid%2Fhe.wikipedia.org%3A%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA" class="Z3988"></span></span> </li> </ol></div></div> <div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="בקרת_זהויות_15px&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q35726?uselang=he&#124;עריכת_הנתון_בוויקינתונים" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="בקרת_זהויות_15px&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q35726?uselang=he&#124;עריכת_הנתון_בוויקינתונים" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D7%A2%D7%96%D7%A8%D7%94:%D7%91%D7%A7%D7%A8%D7%AA_%D7%96%D7%94%D7%95%D7%99%D7%95%D7%AA" title="עזרה:בקרת זהויות">בקרת זהויות</a> <span typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q35726?uselang=he" title="עריכת הנתון בוויקינתונים"><img alt="עריכת הנתון בוויקינתונים" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Blue_pencil_RTL.svg/15px-Blue_pencil_RTL.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Blue_pencil_RTL.svg/23px-Blue_pencil_RTL.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Blue_pencil_RTL.svg/30px-Blue_pencil_RTL.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-right-width:2px;border-right-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><div dir="ltr"> <ul><li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%D7%94%D7%A1%D7%A4%D7%A8%D7%99%D7%99%D7%94_%D7%94%D7%9C%D7%90%D7%95%D7%9E%D7%99%D7%AA" title="הספרייה הלאומית">NLI</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007557935805171">987007557935805171</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%D7%94%D7%A1%D7%A4%D7%A8%D7%99%D7%99%D7%94_%D7%94%D7%9C%D7%90%D7%95%D7%9E%D7%99%D7%AA_%D7%A9%D7%9C_%D7%A1%D7%A4%D7%A8%D7%93" title="הספרייה הלאומית של ספרד">BNE</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&authority_id=XX541787">XX541787</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%D7%94%D7%A1%D7%A4%D7%A8%D7%99%D7%99%D7%94_%D7%94%D7%9C%D7%90%D7%95%D7%9E%D7%99%D7%AA_%D7%A9%D7%9C_%D7%A6%D7%A8%D7%A4%D7%AA" title="הספרייה הלאומית של צרפת">BnF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11947545q">cb11947545q</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11947545q">(data)</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%91%D7%A5_%D7%91%D7%A7%D7%A8%D7%94_%D7%9E%D7%A9%D7%95%D7%9C%D7%91" title="קובץ בקרה משולב">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4153120-6">4153120-6</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%D7%A9%D7%99%D7%98%D7%AA_%D7%A1%D7%A4%D7%A8%D7%99%D7%99%D7%AA_%D7%94%D7%A7%D7%95%D7%A0%D7%92%D7%A8%D7%A1" title="שיטת ספריית הקונגרס">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/subjects/sh85045468">sh85045468</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%D7%A1%D7%A4%D7%A8%D7%99%D7%99%D7%AA_%D7%94%D7%93%D7%99%D7%90%D7%98_%D7%94%D7%9C%D7%90%D7%95%D7%9E%D7%99%D7%AA" title="ספריית הדיאט הלאומית">NDL</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00577657">00577657</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%D7%94%D7%A1%D7%A4%D7%A8%D7%99%D7%99%D7%94_%D7%94%D7%9C%D7%90%D7%95%D7%9E%D7%99%D7%AA_%D7%A9%D7%9C_%D7%A6%27%D7%9B%D7%99%D7%94" title="הספרייה הלאומית של צ'כיה">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph314803&CON_LNG=ENG">ph314803</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%D7%9E%D7%A2%D7%A8%D7%9B%D7%AA_%D7%94%D7%AA%D7%99%D7%A2%D7%95%D7%93_%D7%94%D7%90%D7%95%D7%A0%D7%99%D7%91%D7%A8%D7%A1%D7%99%D7%98%D7%90%D7%99%D7%AA_(%D7%A6%D7%A8%D7%A4%D7%AA)" title="מערכת התיעוד האוניברסיטאית (צרפת)">SUDOC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.idref.fr/027432971">027432971</a></span></span></li></ul> </div></div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">אוחזר מתוך "<a dir="ltr" href="https://he.wikipedia.org/w/index.php?title=אטרוסקית&oldid=37779428">https://he.wikipedia.org/w/index.php?title=אטרוסקית&oldid=37779428</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D7%95%D7%99%D7%A7%D7%99%D7%A4%D7%93%D7%99%D7%94:%D7%A7%D7%98%D7%92%D7%95%D7%A8%D7%99%D7%94" title="ויקיפדיה:קטגוריה">קטגוריות</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D7%A7%D7%98%D7%92%D7%95%D7%A8%D7%99%D7%94:%D7%90%D7%99%D7%98%D7%9C%D7%99%D7%94:_%D7%AA%D7%A8%D7%91%D7%95%D7%AA" title="קטגוריה:איטליה: תרבות">איטליה: תרבות</a></li><li><a href="/wiki/%D7%A7%D7%98%D7%92%D7%95%D7%A8%D7%99%D7%94:%D7%A9%D7%A4%D7%95%D7%AA_%D7%9E%D7%91%D7%95%D7%93%D7%93%D7%95%D7%AA" title="קטגוריה:שפות מבודדות">שפות מבודדות</a></li><li><a href="/wiki/%D7%A7%D7%98%D7%92%D7%95%D7%A8%D7%99%D7%94:%D7%90%D7%99%D7%98%D7%9C%D7%99%D7%94:_%D7%94%D7%99%D7%A1%D7%98%D7%95%D7%A8%D7%99%D7%94" title="קטגוריה:איטליה: היסטוריה">איטליה: היסטוריה</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">קטגוריות מוסתרות: <ul><li><a href="/wiki/%D7%A7%D7%98%D7%92%D7%95%D7%A8%D7%99%D7%94:%D7%93%D7%A4%D7%99%D7%9D_%D7%A9%D7%9E%D7%A9%D7%AA%D7%9E%D7%A9%D7%99%D7%9D_%D7%91%D7%94%D7%A8%D7%97%D7%91%D7%94_JsonConfig" title="קטגוריה:דפים שמשתמשים בהרחבה JsonConfig">דפים שמשתמשים בהרחבה JsonConfig</a></li><li><a href="/wiki/%D7%A7%D7%98%D7%92%D7%95%D7%A8%D7%99%D7%94:%D7%AA%D7%97%D7%96%D7%95%D7%A7%D7%94_-_%D7%A6%D7%99%D7%98%D7%95%D7%98:_multiple_names:_authors_list" title="קטגוריה:תחזוקה - ציטוט: multiple names: authors list">תחזוקה - ציטוט: multiple names: authors list</a></li><li><a href="/wiki/%D7%A7%D7%98%D7%92%D7%95%D7%A8%D7%99%D7%94:%D7%95%D7%99%D7%A7%D7%99%D7%A4%D7%93%D7%99%D7%94:_%D7%A2%D7%A8%D7%9B%D7%99%D7%9D_%D7%94%D7%93%D7%95%D7%A8%D7%A9%D7%99%D7%9D_%D7%94%D7%91%D7%94%D7%A8%D7%94" title="קטגוריה:ויקיפדיה: ערכים הדורשים הבהרה">ויקיפדיה: ערכים הדורשים הבהרה</a></li><li><a href="/wiki/%D7%A7%D7%98%D7%92%D7%95%D7%A8%D7%99%D7%94:%D7%A2%D7%A8%D7%9B%D7%99%D7%9D_%D7%A2%D7%9D_%D7%AA%D7%91%D7%A0%D7%99%D7%AA_%D7%91%D7%A8%D7%99%D7%98%D7%A0%D7%99%D7%A7%D7%94" title="קטגוריה:ערכים עם תבנית בריטניקה">ערכים עם תבנית בריטניקה</a></li><li><a href="/wiki/%D7%A7%D7%98%D7%92%D7%95%D7%A8%D7%99%D7%94:%D7%95%D7%99%D7%A7%D7%99%D7%A4%D7%93%D7%99%D7%94:_%D7%A2%D7%A8%D7%9B%D7%99%D7%9D_%D7%A2%D7%9D_%D7%9E%D7%96%D7%94%D7%94_J9U" title="קטגוריה:ויקיפדיה: ערכים עם מזהה J9U">ויקיפדיה: ערכים עם מזהה J9U</a></li><li><a href="/wiki/%D7%A7%D7%98%D7%92%D7%95%D7%A8%D7%99%D7%94:%D7%95%D7%99%D7%A7%D7%99%D7%A4%D7%93%D7%99%D7%94:_%D7%A2%D7%A8%D7%9B%D7%99%D7%9D_%D7%A2%D7%9D_%D7%9E%D7%96%D7%94%D7%94_BNE" title="קטגוריה:ויקיפדיה: ערכים עם מזהה BNE">ויקיפדיה: ערכים עם מזהה BNE</a></li><li><a href="/wiki/%D7%A7%D7%98%D7%92%D7%95%D7%A8%D7%99%D7%94:%D7%95%D7%99%D7%A7%D7%99%D7%A4%D7%93%D7%99%D7%94:_%D7%A2%D7%A8%D7%9B%D7%99%D7%9D_%D7%A2%D7%9D_%D7%9E%D7%96%D7%94%D7%94_BNF" title="קטגוריה:ויקיפדיה: ערכים עם מזהה BNF">ויקיפדיה: ערכים עם מזהה BNF</a></li><li><a href="/wiki/%D7%A7%D7%98%D7%92%D7%95%D7%A8%D7%99%D7%94:%D7%95%D7%99%D7%A7%D7%99%D7%A4%D7%93%D7%99%D7%94:_%D7%A2%D7%A8%D7%9B%D7%99%D7%9D_%D7%A2%D7%9D_%D7%9E%D7%96%D7%94%D7%94_GND" title="קטגוריה:ויקיפדיה: ערכים עם מזהה GND">ויקיפדיה: ערכים עם מזהה GND</a></li><li><a href="/wiki/%D7%A7%D7%98%D7%92%D7%95%D7%A8%D7%99%D7%94:%D7%95%D7%99%D7%A7%D7%99%D7%A4%D7%93%D7%99%D7%94:_%D7%A2%D7%A8%D7%9B%D7%99%D7%9D_%D7%A2%D7%9D_%D7%9E%D7%96%D7%94%D7%94_LCCN" title="קטגוריה:ויקיפדיה: ערכים עם מזהה LCCN">ויקיפדיה: ערכים עם מזהה LCCN</a></li><li><a href="/wiki/%D7%A7%D7%98%D7%92%D7%95%D7%A8%D7%99%D7%94:%D7%95%D7%99%D7%A7%D7%99%D7%A4%D7%93%D7%99%D7%94:_%D7%A2%D7%A8%D7%9B%D7%99%D7%9D_%D7%A2%D7%9D_%D7%9E%D7%96%D7%94%D7%94_NDL" title="קטגוריה:ויקיפדיה: ערכים עם מזהה NDL">ויקיפדיה: ערכים עם מזהה NDL</a></li><li><a href="/wiki/%D7%A7%D7%98%D7%92%D7%95%D7%A8%D7%99%D7%94:%D7%95%D7%99%D7%A7%D7%99%D7%A4%D7%93%D7%99%D7%94:_%D7%A2%D7%A8%D7%9B%D7%99%D7%9D_%D7%A2%D7%9D_%D7%9E%D7%96%D7%94%D7%94_NKC" title="קטגוריה:ויקיפדיה: ערכים עם מזהה NKC">ויקיפדיה: ערכים עם מזהה NKC</a></li><li><a href="/wiki/%D7%A7%D7%98%D7%92%D7%95%D7%A8%D7%99%D7%94:%D7%95%D7%99%D7%A7%D7%99%D7%A4%D7%93%D7%99%D7%94:_%D7%A2%D7%A8%D7%9B%D7%99%D7%9D_%D7%A2%D7%9D_%D7%9E%D7%96%D7%94%D7%94_SUDOC" title="קטגוריה:ויקיפדיה: ערכים עם מזהה SUDOC">ויקיפדיה: ערכים עם מזהה SUDOC</a></li></ul></div></div> </div> </main> <div id='mw-data-after-content'> <div class="read-more-container"></div> </div> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> דף זה נערך לאחרונה ב־2 בינואר 2024, בשעה 12:03.</li> <li id="footer-info-copyright">הטקסט מוגש בכפוף לרישיון <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.he">Creative Commons ייחוס-שיתוף זהה 4.0</a>; ייתכן שישנם תנאים נוספים. ר׳ את <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">תנאי השימוש</a> לפרטים.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">מדיניות פרטיות</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D7%95%D7%99%D7%A7%D7%99%D7%A4%D7%93%D7%99%D7%94:%D7%90%D7%95%D7%93%D7%95%D7%AA">אודות ויקיפדיה</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D7%95%D7%99%D7%A7%D7%99%D7%A4%D7%93%D7%99%D7%94:%D7%94%D7%91%D7%94%D7%A8%D7%95%D7%AA_%D7%9E%D7%A9%D7%A4%D7%98%D7%99%D7%95%D7%AA">הבהרות משפטיות</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">קוד התנהגות</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">מפתחים</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/he.wikipedia.org">סטטיסטיקות</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">הצהרה על עוגיות</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//he.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">תצוגת מכשירים ניידים</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5c59558b9d-2j5kz","wgBackendResponseTime":173,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.470","walltime":"0.974","ppvisitednodes":{"value":2195,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":36933,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":1192,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":11,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":12,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":51677,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 393.593 1 -total"," 35.22% 138.620 1 תבנית:הערות_שוליים"," 23.40% 92.087 4 תבנית:Cite_book"," 16.39% 64.513 1 תבנית:ויקישיתוף_בשורה"," 10.65% 41.929 27 תבנית:אנ"," 8.18% 32.188 13 תבנית:הערה"," 6.53% 25.693 1 תבנית:אנציקלופדיית_ההיסטוריה_העולמית"," 5.47% 21.511 1 תבנית:בריטניקה"," 5.15% 20.267 1 תבנית:קישור_ויקינתונים"," 4.13% 16.236 1 תבנית:מימין_לשמאל"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.167","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":4736473,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-565d46677b-9pk8f","timestamp":"20241128133121","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u05d0\u05d8\u05e8\u05d5\u05e1\u05e7\u05d9\u05ea","url":"https:\/\/he.wikipedia.org\/wiki\/%D7%90%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%99%D7%AA","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q35726","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q35726","author":{"@type":"Organization","name":"\u05ea\u05d5\u05e8\u05de\u05d9\u05dd \u05dc\u05de\u05d9\u05d6\u05de\u05d9 \u05d5\u05d9\u05e7\u05d9\u05de\u05d3\u05d9\u05d4"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2022-05-30T18:11:27Z","dateModified":"2024-01-02T10:03:15Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/9\/93\/Perugia%2C_Museo_archeologico_Nazionale_dell%27Umbria%2C_cippo_di_Perugia.jpg","headline":"\u05e9\u05e4\u05d4"}</script> </body> </html>