CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="mr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>मानवाधिकाराचे वैश्विक घोषणापत्र - विकिपीडिया</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )mrwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9", "०\t१\t२\t३\t४\t५\t६\t७\t८\t९"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","जानेवारी","फेब्रुवारी","मार्च","एप्रिल","मे","जून","जुलै","ऑगस्ट","सप्टेंबर","ऑक्टोबर","नोव्हेंबर","डिसेंबर"],"wgRequestId":"e6c67bbb-eff2-4e7c-82ba-3884c45191c5","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"मानवाधिकाराचे_वैश्विक_घोषणापत्र","wgTitle":"मानवाधिकाराचे वैश्विक घोषणापत्र","wgCurRevisionId":2475234,"wgRevisionId":2475234,"wgArticleId":56758,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Webarchive template wayback links", "आयएसबीएन जादुई दुवे वापरणारी पाने","इ.स. १९४८ मधील कायदे","मानवाधिकार","मानवाधिकारांची साधने","संयुक्त राष्ट्रांच्या आमसभेचे ठराव","मानवाधिकारांचा इतिहास"],"wgPageViewLanguage":"mr","wgPageContentLanguage":"mr","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"मानवाधिकाराचे_वैश्विक_घोषणापत्र","wgRelevantArticleId":56758,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"mr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"mr"}, "wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":50000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q7813","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles": "ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.ProtectionIndicators","ext.gadget.AdvancedSiteNotices","ext.gadget.switcher","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.shortUrl","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession", "wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=mr&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=mr&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=mr&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d4/EleanorRooseveltHumanRights.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="949"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d4/EleanorRooseveltHumanRights.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="633"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="506"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="मानवाधिकाराचे वैश्विक घोषणापत्र - विकिपीडिया"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//mr.m.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="लिहा" href="/w/index.php?title=%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="विकिपीडिया (mr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//mr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.mr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="विकिपीडिया अ‍ॅटम रसद (Atom Feed)" href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%85%E0%A4%B2%E0%A5%80%E0%A4%95%E0%A4%A1%E0%A5%80%E0%A4%B2_%E0%A4%AC%E0%A4%A6%E0%A4%B2&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-मानवाधिकाराचे_वैश्विक_घोषणापत्र rootpage-मानवाधिकाराचे_वैश्विक_घोषणापत्र skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Jump to content</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Main menu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Main menu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Main menu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">move to sidebar</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">hide</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> सुचालन </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%96%E0%A4%AA%E0%A5%83%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%A0" title="मुखपृष्ठाला भेट द्या [z]" accesskey="z"><span>मुखपृष्ठ</span></a></li><li id="n-धूळपाटी" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%A7%E0%A5%82%E0%A4%B3%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%9F%E0%A5%80/%E0%A4%95%E0%A5%87%E0%A4%B5%E0%A4%B3_%E0%A4%AE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A0%E0%A5%80"><span>धूळपाटी</span></a></li><li id="n-कार्यशाळा" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%A6%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AF:%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B3%E0%A4%BE"><span>कार्यशाळा</span></a></li><li id="n-साहाय्य/मदतकेंद्र" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A5%8D%E0%A4%AF:%E0%A4%86%E0%A4%B6%E0%A4%AF"><span>साहाय्य/मदतकेंद्र</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%85%E0%A4%B2%E0%A5%80%E0%A4%95%E0%A4%A1%E0%A5%80%E0%A4%B2_%E0%A4%AC%E0%A4%A6%E0%A4%B2" title="विकिवरील अलीकडील बदलांची यादी [r]" accesskey="r"><span>अलीकडील बदल</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%95%E0%A5%8B%E0%A4%A3%E0%A4%A4%E0%A5%87%E0%A4%B9%E0%A5%80" title="कोणतेही पान पाहा [x]" accesskey="x"><span>अविशिष्ट लेख</span></a></li><li id="n-चावडी" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%A1%E0%A5%80"><span>चावडी</span></a></li><li id="n-दूतावास-(Embassy)" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%86%E0%A4%82%E0%A4%A4%E0%A4%B0%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF_%E0%A4%A6%E0%A5%82%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B8"><span>दूतावास (Embassy)</span></a></li><li id="n-ऑनलाइन-शब्दकोश" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%A4%E0%A4%B0_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%95%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%AA/%E0%A4%91%E0%A4%A8%E0%A4%B2%E0%A4%BE%E0%A4%87%E0%A4%A8_%E0%A4%B6%E0%A4%AC%E0%A5%8D%E0%A4%A6%E0%A4%95%E0%A5%8B%E0%A4%B6_%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%A6%E0%A5%80"><span>ऑनलाइन शब्दकोश</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%96%E0%A4%AA%E0%A5%83%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%A0" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="मराठी विकिपीडिया" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-hi.svg" style="width: 7.5em; height: 1.75em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="एक मुक्त ज्ञानकोश" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-mr.svg" width="79" height="18" style="width: 4.9375em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%B6%E0%A5%8B%E0%A4%A7%E0%A4%BE" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="विकिपीडिया शोधा [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>शोध</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="शोधा विकिपीडिया" aria-label="शोधा विकिपीडिया" autocapitalize="sentences" title="विकिपीडिया शोधा [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="विशेष:शोधा"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">शोधा</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="वैयक्तिक साधने"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Appearance"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Appearance" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Appearance</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_mr.wikipedia.org&uselang=mr" class=""><span>दान</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%B8%E0%A4%A6%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A4%A8%E0%A5%8B%E0%A4%82%E0%A4%A6&returnto=%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87+%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95+%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="आम्ही आपणास खाते उघडून आल्याची नोंद करण्यास प्रोत्साहीत करत आहोत;अर्थातच, ते नेहमीच आवश्यक नाही." class=""><span>नवीन खाते तयार करा</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%B8%E0%A4%A6%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%B6&returnto=%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87+%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95+%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="आपणांस सनोंद प्रवेशासाठी प्रोत्साहीत करण्यात येत आहे;अर्थातच, ते अनिवार्य नाही. [o]" accesskey="o" class=""><span>प्रवेश करा(लॉग इन करा)</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="More options" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="वैयक्तिक साधने" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">वैयक्तिक साधने</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="User menu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_mr.wikipedia.org&uselang=mr"><span>दान</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%B8%E0%A4%A6%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A4%A8%E0%A5%8B%E0%A4%82%E0%A4%A6&returnto=%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87+%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95+%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="आम्ही आपणास खाते उघडून आल्याची नोंद करण्यास प्रोत्साहीत करत आहोत;अर्थातच, ते नेहमीच आवश्यक नाही."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>नवीन खाते तयार करा</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%B8%E0%A4%A6%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%B6&returnto=%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87+%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95+%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="आपणांस सनोंद प्रवेशासाठी प्रोत्साहीत करण्यात येत आहे;अर्थातच, ते अनिवार्य नाही. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>प्रवेश करा(लॉग इन करा)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pages for logged out editors <a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A5%8D%E0%A4%AF:Introduction" aria-label="Learn more about editing"><span>learn more</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%9D%E0%A5%87_%E0%A4%AF%E0%A5%8B%E0%A4%97%E0%A4%A6%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="या अंकपत्त्यावरुन झालेले संपादन [y]" accesskey="y"><span>योगदान</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%9D%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE_%E0%A4%9A%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%9A%E0%A4%BE" title="या अंकपत्त्यापासून झालेल्या संपादनांबद्दल चर्चा [n]" accesskey="n"><span>चर्चा पान</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Contents" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Contents</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">move to sidebar</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">hide</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Beginning</div> </a> </li> <li id="toc-इतिहास" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#इतिहास"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">१</span> <span>इतिहास</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-इतिहास-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle इतिहास subsection</span> </button> <ul id="toc-इतिहास-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-पूर्वचिन्हे" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#पूर्वचिन्हे"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">१.१</span> <span>पूर्वचिन्हे</span> </div> </a> <ul id="toc-पूर्वचिन्हे-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-मसुदा_निर्मिती" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#मसुदा_निर्मिती"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">१.२</span> <span>मसुदा निर्मिती</span> </div> </a> <ul id="toc-मसुदा_निर्मिती-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-स्वीकृती" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#स्वीकृती"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">१.३</span> <span>स्वीकृती</span> </div> </a> <ul id="toc-स्वीकृती-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-आराखडा" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#आराखडा"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">२</span> <span>आराखडा</span> </div> </a> <ul id="toc-आराखडा-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-उपोदघात/भूमिका" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#उपोदघात/भूमिका"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">३</span> <span>उपोदघात/भूमिका</span> </div> </a> <ul id="toc-उपोदघात/भूमिका-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-घोषणापत्रातील_मानवाधिकार" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#घोषणापत्रातील_मानवाधिकार"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">४</span> <span>घोषणापत्रातील मानवाधिकार</span> </div> </a> <ul id="toc-घोषणापत्रातील_मानवाधिकार-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-स्मरणोत्सव" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#स्मरणोत्सव"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">५</span> <span>स्मरणोत्सव</span> </div> </a> <ul id="toc-स्मरणोत्सव-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-महत्त्व" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#महत्त्व"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">६</span> <span>महत्त्व</span> </div> </a> <ul id="toc-महत्त्व-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-स्तुती_व_आक्षेप" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#स्तुती_व_आक्षेप"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">७</span> <span>स्तुती व आक्षेप</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-स्तुती_व_आक्षेप-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle स्तुती व आक्षेप subsection</span> </button> <ul id="toc-स्तुती_व_आक्षेप-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-स्तुती" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#स्तुती"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">७.१</span> <span>स्तुती</span> </div> </a> <ul id="toc-स्तुती-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-आक्षेप" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#आक्षेप"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">७.२</span> <span>आक्षेप</span> </div> </a> <ul id="toc-आक्षेप-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-इस्लामी_आक्षेप" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#इस्लामी_आक्षेप"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">७.२.१</span> <span>इस्लामी आक्षेप</span> </div> </a> <ul id="toc-इस्लामी_आक्षेप-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-उदारमतवाद्यांचे_आक्षेप" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#उदारमतवाद्यांचे_आक्षेप"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">७.२.२</span> <span>उदारमतवाद्यांचे आक्षेप</span> </div> </a> <ul id="toc-उदारमतवाद्यांचे_आक्षेप-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-शिक्षण" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#शिक्षण"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">७.२.३</span> <span>शिक्षण</span> </div> </a> <ul id="toc-शिक्षण-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-हत्या_करणे_नाकारण्याचा_हक्क" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#हत्या_करणे_नाकारण्याचा_हक्क"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">७.२.४</span> <span>हत्या करणे नाकारण्याचा हक्क</span> </div> </a> <ul id="toc-हत्या_करणे_नाकारण्याचा_हक्क-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-हे_सुद्धा_पहा" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#हे_सुद्धा_पहा"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">८</span> <span>हे सुद्धा पहा</span> </div> </a> <ul id="toc-हे_सुद्धा_पहा-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-संदर्भ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#संदर्भ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">९</span> <span>संदर्भ</span> </div> </a> <ul id="toc-संदर्भ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-पुढील_वाचनासाठी" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#पुढील_वाचनासाठी"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">१०</span> <span>पुढील वाचनासाठी</span> </div> </a> <ul id="toc-पुढील_वाचनासाठी-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-बाह्य_दुवे" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#बाह्य_दुवे"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">११</span> <span>बाह्य दुवे</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-बाह्य_दुवे-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle बाह्य दुवे subsection</span> </button> <ul id="toc-बाह्य_दुवे-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-दृकश्राव्य_साधने" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#दृकश्राव्य_साधने"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">११.१</span> <span>दृकश्राव्य साधने</span> </div> </a> <ul id="toc-दृकश्राव्य_साधने-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Contents" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Toggle the table of contents" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Toggle the table of contents</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">मानवाधिकाराचे वैश्विक घोषणापत्र</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Go to an article in another language. Available in १६४ languages" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-164" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">१६४ languages</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Universele_Verklaring_van_Menseregte" title="Universele Verklaring van Menseregte – अफ्रिकान्स" lang="af" hreflang="af" data-title="Universele Verklaring van Menseregte" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="अफ्रिकान्स" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Allgemeine_Erkl%C3%A4rung_der_Menschenrechte" title="Allgemeine Erklärung der Menschenrechte – स्विस जर्मन" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Allgemeine Erklärung der Menschenrechte" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="स्विस जर्मन" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%C2%AB%E1%8B%A8%E1%88%B0%E1%89%A5%E1%8B%93%E1%8B%8A_%E1%88%98%E1%89%A5%E1%89%B5_%E1%8A%A0%E1%89%80%E1%8D%8B%E1%8B%8A_%E1%88%98%E1%8C%8D%E1%88%88%E1%8C%BD%C2%BB" title="«የሰብዓዊ መብት አቀፋዊ መግለጽ» – अम्हारिक" lang="am" hreflang="am" data-title="«የሰብዓዊ መብት አቀፋዊ መግለጽ»" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="अम्हारिक" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Declaraci%C3%B3n_Universal_d%27os_Dreitos_Humans" title="Declaración Universal d'os Dreitos Humans – अर्गोनीज" lang="an" hreflang="an" data-title="Declaración Universal d'os Dreitos Humans" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="अर्गोनीज" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%8A_%D9%84%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="الإعلان العالمي لحقوق الإنسان – अरबी" lang="ar" hreflang="ar" data-title="الإعلان العالمي لحقوق الإنسان" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="अरबी" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%89_%D9%84%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="الاعلان العالمى لحقوق الانسان – Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="الاعلان العالمى لحقوق الانسان" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Declaraci%C3%B3n_Universal_de_los_Derechos_Humanos" title="Declaración Universal de los Derechos Humanos – अस्तुरियन" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Declaración Universal de los Derechos Humanos" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="अस्तुरियन" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ay mw-list-item"><a href="https://ay.wikipedia.org/wiki/Akpach_jaqe_walinka%C3%B1apataki_inoqat_aru" title="Akpach jaqe walinkañapataki inoqat aru – ऐमरा" lang="ay" hreflang="ay" data-title="Akpach jaqe walinkañapataki inoqat aru" data-language-autonym="Aymar aru" data-language-local-name="ऐमरा" class="interlanguage-link-target"><span>Aymar aru</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/%C4%B0nsan_H%C3%BCquqlar%C4%B1_Haqq%C4%B1nda_%C3%9Cmumi_B%C9%99yannam%C9%99" title="İnsan Hüquqları Haqqında Ümumi Bəyannamə – अझरबैजानी" lang="az" hreflang="az" data-title="İnsan Hüquqları Haqqında Ümumi Bəyannamə" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="अझरबैजानी" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%82_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%AD%D8%A7%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D9%84%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C" title="دونیالیق اینسان حاقلاری بیلدیری‌سی – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="دونیالیق اینسان حاقلاری بیلدیری‌سی" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B5%D1%88%D0%B5_%D1%85%D0%BE%D2%A1%D1%83%D2%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B4%D3%A9%D0%B9%D3%A9%D0%BC_%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Кеше хоҡуҡтарының дөйөм декларацияһы – बष्किर" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Кеше хоҡуҡтарының дөйөм декларацияһы" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="बष्किर" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Pangawedar_Indik_Hak-Hak_Azasi_Manusia" title="Pangawedar Indik Hak-Hak Azasi Manusia – बालिनीज" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Pangawedar Indik Hak-Hak Azasi Manusia" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="बालिनीज" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/V%C4%97sout%C4%97n%C4%97_%C5%BEmuogaus_teisiu_deklarac%C4%97j%C4%97" title="Vėsoutėnė žmuogaus teisiu deklaracėjė – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Vėsoutėnė žmuogaus teisiu deklaracėjė" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Pangkinaban_na_Deklarasyon_kan_mga_Katanosan_na_Pantawo" title="Pangkinaban na Deklarasyon kan mga Katanosan na Pantawo – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Pangkinaban na Deklarasyon kan mga Katanosan na Pantawo" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%81%D0%B5%D0%B0%D0%B3%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B4%D1%8D%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%9E_%D1%87%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BA%D0%B0" title="Усеагульная дэкларацыя правоў чалавека – बेलारुशियन" lang="be" hreflang="be" data-title="Усеагульная дэкларацыя правоў чалавека" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="बेलारुशियन" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%81%D0%B5%D0%B0%D0%B3%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B4%D1%8D%D0%BA%D0%BB%D1%8F%D1%80%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%9E_%D1%87%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BA%D0%B0" title="Усеагульная дэклярацыя правоў чалавека – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Усеагульная дэклярацыя правоў чалавека" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BE%D0%B1%D1%89%D0%B0_%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%B7%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D1%87%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BA%D0%B0" title="Всеобща декларация за правата на човека – बल्गेरियन" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Всеобща декларация за правата на човека" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="बल्गेरियन" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bm mw-list-item"><a href="https://bm.wikipedia.org/wiki/Hadamaden_josiraw_dantig%C9%9Bkan" title="Hadamaden josiraw dantigɛkan – बाम्बारा" lang="bm" hreflang="bm" data-title="Hadamaden josiraw dantigɛkan" data-language-autonym="Bamanankan" data-language-local-name="बाम्बारा" class="interlanguage-link-target"><span>Bamanankan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%A7%E0%A6%BF%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%9C%E0%A6%A8%E0%A7%80%E0%A6%A8_%E0%A6%98%E0%A7%8B%E0%A6%B7%E0%A6%A3%E0%A6%BE%E0%A6%AA%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0" title="মানবাধিকারের সার্বজনীন ঘোষণাপত্র – बंगाली" lang="bn" hreflang="bn" data-title="মানবাধিকারের সার্বজনীন ঘোষণাপত্র" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="बंगाली" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A1%E0%BD%BC%E0%BD%84%E0%BD%A6%E0%BC%8B%E0%BD%81%E0%BE%B1%E0%BD%96%E0%BC%8B%E0%BD%82%E0%BD%A6%E0%BD%A3%E0%BC%8B%E0%BD%96%E0%BD%A6%E0%BE%92%E0%BE%B2%E0%BD%82%E0%BD%A6%E0%BC%8B%E0%BD%A0%E0%BD%82%E0%BE%B2%E0%BD%BC%E0%BC%8B%E0%BD%96%E0%BC%8B%E0%BD%98%E0%BD%B2%E0%BD%A0%E0%BD%B2%E0%BC%8B%E0%BD%90%E0%BD%BC%E0%BD%96%E0%BC%8B%E0%BD%90%E0%BD%84%E0%BC%8C" title="ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང༌ – तिबेटी" lang="bo" hreflang="bo" data-title="ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང༌" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="तिबेटी" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Diskl%C3%AAriadur_hollvedel_gwirio%C3%B9_mab-den" title="Disklêriadur hollvedel gwirioù mab-den – ब्रेतॉन" lang="br" hreflang="br" data-title="Disklêriadur hollvedel gwirioù mab-den" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="ब्रेतॉन" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Univerzalna_deklaracija_o_ljudskim_pravima" title="Univerzalna deklaracija o ljudskim pravima – बोस्नियन" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Univerzalna deklaracija o ljudskim pravima" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="बोस्नियन" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-btm mw-list-item"><a href="https://btm.wikipedia.org/wiki/Parnyatoan_Umum_tontang_Hak-Hak_Asasi_Jolma" title="Parnyatoan Umum tontang Hak-Hak Asasi Jolma – Batak Mandailing" lang="btm" hreflang="btm" data-title="Parnyatoan Umum tontang Hak-Hak Asasi Jolma" data-language-autonym="Batak Mandailing" data-language-local-name="Batak Mandailing" class="interlanguage-link-target"><span>Batak Mandailing</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D2%AF%D0%BD%D1%8D%D0%B9_%D0%AD%D1%80%D1%85%D1%8B%D0%BD_%D0%91%D2%AF%D0%B3%D1%8D%D0%B4%D1%8D%D0%BD%D0%B8%D0%B8%D1%82%D1%8B%D0%BD_%D0%A2%D1%83%D0%BD%D1%85%D0%B0%D0%B3%D0%BB%D0%B0%D0%BB" title="Хүнэй Эрхын Бүгэдэниитын Тунхаглал – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Хүнэй Эрхын Бүгэдэниитын Тунхаглал" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Declaraci%C3%B3_Universal_dels_Drets_Humans" title="Declaració Universal dels Drets Humans – कातालान" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Declaració Universal dels Drets Humans" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="कातालान" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Si%C3%A9-g%C3%A1i_%C3%8Cng-gu%C3%B2ng_S%C5%8Fng-ngi%C3%B2ng" title="Sié-gái Ìng-guòng Sŏng-ngiòng – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Sié-gái Ìng-guòng Sŏng-ngiòng" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%99%D1%83%D0%BA%D1%8A%D0%B0%D1%80%D0%B0_%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D0%BC%D0%B8%D0%B9%D0%BD_%D0%B1%D0%B0%D0%BA%D1%8A%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%B9%D0%BD_%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8" title="Йукъара адамийн бакъонийн деклараци – चेचेन" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Йукъара адамийн бакъонийн деклараци" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="चेचेन" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%86%D8%A7%D9%85%DB%95%DB%8C_%DA%AF%DB%95%D8%B1%D8%AF%D9%88%D9%88%D9%86%DB%8C%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D9%81%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%85%D8%B1%DB%86%DA%A4" title="بانگنامەی گەردوونیی مافەکانی مرۆڤ – मध्य कुर्दिश" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="بانگنامەی گەردوونیی مافەکانی مرۆڤ" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="मध्य कुर्दिश" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/%C4%B0nsan_aqlar%C4%B1n%C4%B1%C3%B1_umumiy_beyannamesi" title="İnsan aqlarınıñ umumiy beyannamesi – क्राइमीन तुर्की" lang="crh" hreflang="crh" data-title="İnsan aqlarınıñ umumiy beyannamesi" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="क्राइमीन तुर्की" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/V%C5%A1eobecn%C3%A1_deklarace_lidsk%C3%BDch_pr%C3%A1v" title="Všeobecná deklarace lidských práv – झेक" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Všeobecná deklarace lidských práv" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="झेक" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Datganiad_Cyffredinol_o_Hawliau_Dynol" title="Datganiad Cyffredinol o Hawliau Dynol – वेल्श" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Datganiad Cyffredinol o Hawliau Dynol" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="वेल्श" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/FN%27s_Verdenserkl%C3%A6ring_om_Menneskerettighederne" title="FN's Verdenserklæring om Menneskerettighederne – डॅनिश" lang="da" hreflang="da" data-title="FN's Verdenserklæring om Menneskerettighederne" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="डॅनिश" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Allgemeine_Erkl%C3%A4rung_der_Menschenrechte" title="Allgemeine Erklärung der Menschenrechte – जर्मन" lang="de" hreflang="de" data-title="Allgemeine Erklärung der Menschenrechte" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="जर्मन" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Beyannamey_heqan%C3%AA_insanan%C3%AA_erd_u_asm%C3%AAni" title="Beyannamey heqanê insananê erd u asmêni – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Beyannamey heqanê insananê erd u asmêni" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ee mw-list-item"><a href="https://ee.wikipedia.org/wiki/Amegbet%C9%94_%C6%92e_Abl%C9%94%C9%96evinyenye_%C5%8Bu_Kpe%C9%96o%C9%96odzinya" title="Amegbetɔ ƒe Ablɔɖevinyenye ŋu Kpeɖoɖodzinya – एवे" lang="ee" hreflang="ee" data-title="Amegbetɔ ƒe Ablɔɖevinyenye ŋu Kpeɖoɖodzinya" data-language-autonym="Eʋegbe" data-language-local-name="एवे" class="interlanguage-link-target"><span>Eʋegbe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9F%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%85%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%94%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%AE%CF%81%CF%85%CE%BE%CE%B7_%CE%B3%CE%B9%CE%B1_%CF%84%CE%B1_%CE%91%CE%BD%CE%B8%CF%81%CF%8E%CF%80%CE%B9%CE%BD%CE%B1_%CE%94%CE%B9%CE%BA%CE%B1%CE%B9%CF%8E%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1" title="Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα – ग्रीक" lang="el" hreflang="el" data-title="Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="ग्रीक" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eml mw-list-item"><a href="https://eml.wikipedia.org/wiki/Dichiarasi%C3%B2un_univers%C3%A8la_di_dir%C3%ACt_edl_%C3%B2m" title="Dichiarasiòun universèla di dirìt edl òm – Emiliano-Romagnolo" lang="egl" hreflang="egl" data-title="Dichiarasiòun universèla di dirìt edl òm" data-language-autonym="Emiliàn e rumagnòl" data-language-local-name="Emiliano-Romagnolo" class="interlanguage-link-target"><span>Emiliàn e rumagnòl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Universal_Declaration_of_Human_Rights" title="Universal Declaration of Human Rights – इंग्रजी" lang="en" hreflang="en" data-title="Universal Declaration of Human Rights" data-language-autonym="English" data-language-local-name="इंग्रजी" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Universala_Deklaracio_de_Homaj_Rajtoj" title="Universala Deklaracio de Homaj Rajtoj – एस्परान्टो" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Universala Deklaracio de Homaj Rajtoj" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="एस्परान्टो" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Declaraci%C3%B3n_Universal_de_los_Derechos_Humanos" title="Declaración Universal de los Derechos Humanos – स्पॅनिश" lang="es" hreflang="es" data-title="Declaración Universal de los Derechos Humanos" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="स्पॅनिश" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Inim%C3%B5iguste_%C3%BClddeklaratsioon" title="Inimõiguste ülddeklaratsioon – इस्टोनियन" lang="et" hreflang="et" data-title="Inimõiguste ülddeklaratsioon" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="इस्टोनियन" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Giza_Eskubideen_Aldarrikapen_Unibertsala" title="Giza Eskubideen Aldarrikapen Unibertsala – बास्क" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Giza Eskubideen Aldarrikapen Unibertsala" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="बास्क" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%87_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A8%D8%B4%D8%B1" title="اعلامیه جهانی حقوق بشر – फारसी" lang="fa" hreflang="fa" data-title="اعلامیه جهانی حقوق بشر" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="फारसी" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Ihmisoikeuksien_yleismaailmallinen_julistus" title="Ihmisoikeuksien yleismaailmallinen julistus – फिनिश" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Ihmisoikeuksien yleismaailmallinen julistus" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="फिनिश" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Inemise%C3%B5igus%C3%B5_kuulutus" title="Inemiseõigusõ kuulutus – Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Inemiseõigusõ kuulutus" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/ST-yvirl%C3%BDsingin_um_mannar%C3%A6ttindi" title="ST-yvirlýsingin um mannarættindi – फरोइज" lang="fo" hreflang="fo" data-title="ST-yvirlýsingin um mannarættindi" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="फरोइज" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fon mw-list-item"><a href="https://fon.wikipedia.org/wiki/Gbeta_gb%C9%9B_%C9%94_bi_t%C9%94n_ee_%C9%96%C9%94_x%C3%B3_d%C3%B3_ac%C9%9B_e_gb%C9%9Bt%C9%94_%C9%96%C3%B3_kpodo_sisi_e_%C9%96o_na_%C9%96%C3%B3_n%27i_l%C9%9B_kpo_wu_e" title="Gbeta gbɛ ɔ bi tɔn ee ɖɔ xó dó acɛ e gbɛtɔ ɖó kpodo sisi e ɖo na ɖó n'i lɛ kpo wu e – फॉन" lang="fon" hreflang="fon" data-title="Gbeta gbɛ ɔ bi tɔn ee ɖɔ xó dó acɛ e gbɛtɔ ɖó kpodo sisi e ɖo na ɖó n'i lɛ kpo wu e" data-language-autonym="Fɔ̀ngbè" data-language-local-name="फॉन" class="interlanguage-link-target"><span>Fɔ̀ngbè</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/D%C3%A9claration_universelle_des_droits_de_l%27homme" title="Déclaration universelle des droits de l'homme – फ्रेंच" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Déclaration universelle des droits de l'homme" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="फ्रेंच" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Algemian_Ufkemen_auer_a_Minskenrochten" title="Algemian Ufkemen auer a Minskenrochten – उत्तरी फ्रिशियन" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Algemian Ufkemen auer a Minskenrochten" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="उत्तरी फ्रिशियन" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Declarazion_univers%C3%A2l_dai_dirits_dal_om" title="Declarazion universâl dai dirits dal om – फ्रियुलियान" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Declarazion universâl dai dirits dal om" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="फ्रियुलियान" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Universele_Ferklearring_fan_de_Rjochten_fan_de_Minske" title="Universele Ferklearring fan de Rjochten fan de Minske – पश्चिमी फ्रिशियन" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Universele Ferklearring fan de Rjochten fan de Minske" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="पश्चिमी फ्रिशियन" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Dearbh%C3%BA_Uilechoiteann_Chearta_an_Duine" title="Dearbhú Uilechoiteann Chearta an Duine – आयरिश" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Dearbhú Uilechoiteann Chearta an Duine" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="आयरिश" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gag mw-list-item"><a href="https://gag.wikipedia.org/wiki/%C4%B0nsan_haklar%C4%B1n_c%C3%BCml%C3%A4_deklara%C8%9Biyas%C4%B1" title="İnsan hakların cümlä deklarațiyası – गागाउझ" lang="gag" hreflang="gag" data-title="İnsan hakların cümlä deklarațiyası" data-language-autonym="Gagauz" data-language-local-name="गागाउझ" class="interlanguage-link-target"><span>Gagauz</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Declaraci%C3%B3n_Universal_dos_Dereitos_Humanos" title="Declaración Universal dos Dereitos Humanos – गॅलिशियन" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Declaración Universal dos Dereitos Humanos" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="गॅलिशियन" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Yvyp%C3%B3ra_Tekoiterape_Kuaaukaha_Pav%E1%BA%BD" title="Yvypóra Tekoiterape Kuaaukaha Pavẽ – गुआरनी" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Yvypóra Tekoiterape Kuaaukaha Pavẽ" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="गुआरनी" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%AE%E0%AA%BE%E0%AA%A8%E0%AA%B5_%E0%AA%85%E0%AA%A7%E0%AA%BF%E0%AA%95%E0%AA%BE%E0%AA%B0%E0%AB%8B%E0%AA%A8%E0%AB%80_%E0%AA%B5%E0%AA%BF%E0%AA%B6%E0%AB%8D%E0%AA%B5%E0%AA%B5%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AA%BE%E0%AA%AA%E0%AB%80_%E0%AA%98%E0%AB%8B%E0%AA%B7%E0%AA%A3%E0%AA%BE" title="માનવ અધિકારોની વિશ્વવ્યાપી ઘોષણા – गुजराती" lang="gu" hreflang="gu" data-title="માનવ અધિકારોની વિશ્વવ્યાપી ઘોષણા" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="गुजराती" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Gamayyar_Sanarwa_na_Yancin_Dan%27adam" title="Gamayyar Sanarwa na Yancin Dan'adam – हौसा" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Gamayyar Sanarwa na Yancin Dan'adam" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="हौसा" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%94%D7%94%D7%9B%D7%A8%D7%96%D7%94_%D7%9C%D7%9B%D7%9C_%D7%91%D7%90%D7%99_%D7%A2%D7%95%D7%9C%D7%9D_%D7%91%D7%93%D7%91%D7%A8_%D7%96%D7%9B%D7%95%D7%99%D7%95%D7%AA_%D7%94%D7%90%D7%93%D7%9D" title="ההכרזה לכל באי עולם בדבר זכויות האדם – हिब्रू" lang="he" hreflang="he" data-title="ההכרזה לכל באי עולם בדבר זכויות האדם" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="हिब्रू" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8B%E0%A4%82_%E0%A4%95%E0%A5%80_%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%AD%E0%A5%8C%E0%A4%AE_%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE" title="मानवाधिकारों की सार्वभौम घोषणा – हिंदी" lang="hi" hreflang="hi" data-title="मानवाधिकारों की सार्वभौम घोषणा" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="हिंदी" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Universal_Declaration_of_Human_Rights" title="Universal Declaration of Human Rights – Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Universal Declaration of Human Rights" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Op%C4%87a_deklaracija_o_ljudskim_pravima" title="Opća deklaracija o ljudskim pravima – क्रोएशियन" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Opća deklaracija o ljudskim pravima" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="क्रोएशियन" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Deklarasyon_Iniv%C3%A8s%C3%A8l_Dwa_Moun" title="Deklarasyon Inivèsèl Dwa Moun – हैतीयन क्रेओल" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Deklarasyon Inivèsèl Dwa Moun" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="हैतीयन क्रेओल" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Az_emberi_jogok_egyetemes_nyilatkozata" title="Az emberi jogok egyetemes nyilatkozata – हंगेरियन" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Az emberi jogok egyetemes nyilatkozata" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="हंगेरियन" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A8%D5%B6%D5%A4%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D6%80_%D5%B0%D5%BC%D5%B9%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D6%80" title="Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիր – आर्मेनियन" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիր" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="आर्मेनियन" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Declaration_Universal_del_Derectos_Human" title="Declaration Universal del Derectos Human – इंटरलिंग्वा" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Declaration Universal del Derectos Human" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="इंटरलिंग्वा" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Pernyataan_Umum_tentang_Hak-Hak_Asasi_Manusia" title="Pernyataan Umum tentang Hak-Hak Asasi Manusia – इंडोनेशियन" lang="id" hreflang="id" data-title="Pernyataan Umum tentang Hak-Hak Asasi Manusia" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="इंडोनेशियन" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Universal_Declaration_del_Jures_Homan" title="Universal Declaration del Jures Homan – इन्टरलिंग" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Universal Declaration del Jures Homan" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="इन्टरलिंग" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ik mw-list-item"><a href="https://ik.wikipedia.org/wiki/Kiliktuuti%C5%8Ba_I%C3%B1uum_Pi%E1%B8%B7%E1%B8%B7ani%C5%8Bam_Nunaqpa%C5%8Bmi" title="Kiliktuutiŋa Iñuum Piḷḷaniŋam Nunaqpaŋmi – इनूपियाक" lang="ik" hreflang="ik" data-title="Kiliktuutiŋa Iñuum Piḷḷaniŋam Nunaqpaŋmi" data-language-autonym="Iñupiatun" data-language-local-name="इनूपियाक" class="interlanguage-link-target"><span>Iñupiatun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Nailubongan_a_Panakaipakdaar_dagiti_Kalintegan_ti_Tao" title="Nailubongan a Panakaipakdaar dagiti Kalintegan ti Tao – इलोको" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Nailubongan a Panakaipakdaar dagiti Kalintegan ti Tao" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="इलोको" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Universala_deklaro_pri_homala_yuri" title="Universala deklaro pri homala yuri – इडौ" lang="io" hreflang="io" data-title="Universala deklaro pri homala yuri" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="इडौ" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Mannr%C3%A9ttindayfirl%C3%BDsing_Sameinu%C3%B0u_%C3%BEj%C3%B3%C3%B0anna" title="Mannréttindayfirlýsing Sameinuðu þjóðanna – आईसलँडिक" lang="is" hreflang="is" data-title="Mannréttindayfirlýsing Sameinuðu þjóðanna" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="आईसलँडिक" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Dichiarazione_universale_dei_diritti_umani" title="Dichiarazione universale dei diritti umani – इटालियन" lang="it" hreflang="it" data-title="Dichiarazione universale dei diritti umani" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="इटालियन" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%96%E7%95%8C%E4%BA%BA%E6%A8%A9%E5%AE%A3%E8%A8%80" title="世界人権宣言 – जपानी" lang="ja" hreflang="ja" data-title="世界人権宣言" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="जपानी" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A3%E1%83%A4%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A7%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%9D_%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%99%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90" title="ადამიანის უფლებათა საყოველთაო დეკლარაცია – जॉर्जियन" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ადამიანის უფლებათა საყოველთაო დეკლარაცია" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="जॉर्जियन" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Al%C9%A3u_aseddayan_i_yizerfan_n_wemdan" title="Alɣu aseddayan i yizerfan n wemdan – कबाइल" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Alɣu aseddayan i yizerfan n wemdan" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="कबाइल" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%B0%D0%BC_%D2%9B%D2%B1%D2%9B%D1%8B%D2%9B%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B6%D0%B0%D0%BB%D0%BF%D1%8B%D2%93%D0%B0_%D0%B1%D1%96%D1%80%D0%B4%D0%B5%D0%B9_%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B" title="Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясы – कझाक" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясы" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="कझाक" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kl mw-list-item"><a href="https://kl.wikipedia.org/wiki/Inuttut_pisinnaatitaafiit_pillugit_silarsuarmioqatigiinut_nalunaarut" title="Inuttut pisinnaatitaafiit pillugit silarsuarmioqatigiinut nalunaarut – कलाल्लिसत" lang="kl" hreflang="kl" data-title="Inuttut pisinnaatitaafiit pillugit silarsuarmioqatigiinut nalunaarut" data-language-autonym="Kalaallisut" data-language-local-name="कलाल्लिसत" class="interlanguage-link-target"><span>Kalaallisut</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%84%B8%EA%B3%84_%EC%9D%B8%EA%B6%8C_%EC%84%A0%EC%96%B8" title="세계 인권 선언 – कोरियन" lang="ko" hreflang="ko" data-title="세계 인권 선언" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="कोरियन" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-krc mw-list-item"><a href="https://krc.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%B0%D0%BC%D0%BD%D1%8B_%D1%85%D0%B0%D0%BA%D1%8A%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%BD%D1%8B_%D1%82%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D0%BB_%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B" title="Адамны хакъларыны тамал декларациясы – कराचय-बाल्कर" lang="krc" hreflang="krc" data-title="Адамны хакъларыны тамал декларациясы" data-language-autonym="Къарачай-малкъар" data-language-local-name="कराचय-बाल्कर" class="interlanguage-link-target"><span>Къарачай-малкъар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Danezana_Gerd%C3%BBn%C3%AE_ya_Maf%C3%AAn_Mirovan" title="Danezana Gerdûnî ya Mafên Mirovan – कुर्दिश" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Danezana Gerdûnî ya Mafên Mirovan" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="कुर्दिश" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%B0%D0%BC_%D1%83%D0%BA%D1%83%D0%BA%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%BD%D1%8B%D0%BD_%D0%B6%D0%B0%D0%BB%D0%BF%D1%8B_%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B" title="Адам укуктарынын жалпы декларациясы – किरगीझ" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Адам укуктарынын жалпы декларациясы" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="किरगीझ" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Iurum_humanorum_declaratio_universalis" title="Iurum humanorum declaratio universalis – लॅटिन" lang="la" hreflang="la" data-title="Iurum humanorum declaratio universalis" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="लॅटिन" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Deklarasion_Universala_de_los_Diritos_Umanos" title="Deklarasion Universala de los Diritos Umanos – लादीनो" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Deklarasion Universala de los Diritos Umanos" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="लादीनो" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Universal_Deklaratioun_vun_de_M%C3%ABnscherechter" title="Universal Deklaratioun vun de Mënscherechter – लक्झेंबर्गिश" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Universal Deklaratioun vun de Mënscherechter" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="लक्झेंबर्गिश" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Declara_Universal_de_Diretos_Umana" title="Declara Universal de Diretos Umana – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Declara Universal de Diretos Umana" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lg mw-list-item"><a href="https://lg.wikipedia.org/wiki/Ekiwandiiko_Eky%27abantu_Bonna_Ekifa_ku_Ddembe_Ly%27obunto" title="Ekiwandiiko Eky'abantu Bonna Ekifa ku Ddembe Ly'obunto – गांडा" lang="lg" hreflang="lg" data-title="Ekiwandiiko Eky'abantu Bonna Ekifa ku Ddembe Ly'obunto" data-language-autonym="Luganda" data-language-local-name="गांडा" class="interlanguage-link-target"><span>Luganda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Universeel_Verklaoring_vaan_de_Rechte_vaan_de_Mins" title="Universeel Verklaoring vaan de Rechte vaan de Mins – लिंबूर्गिश" lang="li" hreflang="li" data-title="Universeel Verklaoring vaan de Rechte vaan de Mins" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="लिंबूर्गिश" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/Lisakoli_ya_molongo_ya_makoki_ya_moto" title="Lisakoli ya molongo ya makoki ya moto – लिंगाला" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Lisakoli ya molongo ya makoki ya moto" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="लिंगाला" class="interlanguage-link-target"><span>Lingála</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Visuotin%C4%97_%C5%BEmogaus_teisi%C5%B3_deklaracija" title="Visuotinė žmogaus teisių deklaracija – लिथुआनियन" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Visuotinė žmogaus teisių deklaracija" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="लिथुआनियन" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Visp%C4%81r%C4%93j%C4%81_cilv%C4%93kties%C4%ABbu_deklar%C4%81cija" title="Vispārējā cilvēktiesību deklarācija – लात्व्हियन" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Vispārējā cilvēktiesību deklarācija" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="लात्व्हियन" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5_%E0%A4%85%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0_%E0%A4%B8%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%AC%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A7%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%B5%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A5%80_%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE_%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0_%E0%A5%A7%E0%A5%AF%E0%A5%AA%E0%A5%AE" title="मानव अधिकार सम्बन्धी विश्वव्यापी घोषणा पत्र १९४८ – मैथिली" lang="mai" hreflang="mai" data-title="मानव अधिकार सम्बन्धी विश्वव्यापी घोषणा पत्र १९४८" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="मैथिली" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Fanambar%C3%A0na_Iraisam-Pirenena_momba_ny_Zon%27_Olombelona" title="Fanambaràna Iraisam-Pirenena momba ny Zon' Olombelona – मलागसी" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Fanambaràna Iraisam-Pirenena momba ny Zon' Olombelona" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="मलागसी" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Deklarasi_Universal_Hak_Asasi_Manusia" title="Deklarasi Universal Hak Asasi Manusia – मिनांग्काबाउ" lang="min" hreflang="min" data-title="Deklarasi Universal Hak Asasi Manusia" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="मिनांग्काबाउ" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%BD%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%B7%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0_%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%B7%D0%B0_%D1%87%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%82%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0" title="Универзална декларација за човековите права – मॅसेडोनियन" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Универзална декларација за човековите права" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="मॅसेडोनियन" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%85%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%B0_%E0%B4%AE%E0%B4%A8%E0%B5%81%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%BE%E0%B4%B5%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B6_%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%96%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%BE%E0%B4%AA%E0%B4%A8%E0%B4%82" title="അന്താരാഷ്ട്ര മനുഷ്യാവകാശ പ്രഖ്യാപനം – मल्याळम" lang="ml" hreflang="ml" data-title="അന്താരാഷ്ട്ര മനുഷ്യാവകാശ പ്രഖ്യാപനം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="मल्याळम" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D2%AF%D0%BD%D0%B8%D0%B9_%D0%AD%D1%80%D1%85%D0%B8%D0%B9%D0%BD_%D0%A2%D2%AF%D0%B3%D1%8D%D1%8D%D0%BC%D1%8D%D0%BB_%D0%A2%D1%83%D0%BD%D1%85%D0%B0%D0%B3%D0%BB%D0%B0%D0%BB" title="Хүний Эрхийн Түгээмэл Тунхаглал – मंगोलियन" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Хүний Эрхийн Түгээмэл Тунхаглал" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="मंगोलियन" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mnw mw-list-item"><a href="https://mnw.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9C%E1%80%AD%E1%80%80%E1%80%BA%E1%80%9C%E1%80%9C%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%90%E1%80%BC%E1%80%B8_%E1%80%A1%E1%80%81%E1%80%B1%E1%80%AB%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%A1%E1%80%9B%E1%80%AC%E1%80%99%E1%81%9E%E1%80%AD%E1%80%9F%E1%80%BA_%E1%80%A1%E1%80%9C%E1%80%AF%E1%80%B6%E1%80%9C%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%80%E1%80%BA" title="လိက်လလောင်တြး အခေါင်အရာမၞိဟ် အလုံလိုက် – Mon" lang="mnw" hreflang="mnw" data-title="လိက်လလောင်တြး အခေါင်အရာမၞိဟ် အလုံလိုက်" data-language-autonym="ဘာသာမန်" data-language-local-name="Mon" class="interlanguage-link-target"><span>ဘာသာမန်</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Perisytiharan_Hak_Asasi_Manusia_Sejagat" title="Perisytiharan Hak Asasi Manusia Sejagat – मलय" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Perisytiharan Hak Asasi Manusia Sejagat" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="मलय" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Declara%C3%A7on_Ounibersal_de_ls_Dreitos_Houmanos" title="Declaraçon Ounibersal de ls Dreitos Houmanos – मिरांडिज्" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Declaraçon Ounibersal de ls Dreitos Houmanos" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="मिरांडिज्" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A1%E1%80%95%E1%80%BC%E1%80%8A%E1%80%BA%E1%80%95%E1%80%BC%E1%80%8A%E1%80%BA%E1%80%86%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%9B%E1%80%AC_%E1%80%9C%E1%80%B0%E1%80%B7%E1%80%A1%E1%80%81%E1%80%BD%E1%80%84%E1%80%B7%E1%80%BA%E1%80%A1%E1%80%9B%E1%80%B1%E1%80%B8_%E1%80%80%E1%80%BC%E1%80%B1%E1%80%8A%E1%80%AC%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%90%E1%80%99%E1%80%BA%E1%80%B8" title="အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လူ့အခွင့်အရေး ကြေညာစာတမ်း – बर्मी" lang="my" hreflang="my" data-title="အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လူ့အခွင့်အရေး ကြေညာစာတမ်း" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="बर्मी" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/Dicerazzione_anneverzale_d%27%27e_deritte_%27e_ll%27ommo" title="Dicerazzione anneverzale d''e deritte 'e ll'ommo – नेपोलिटान" lang="nap" hreflang="nap" data-title="Dicerazzione anneverzale d''e deritte 'e ll'ommo" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="नेपोलिटान" class="interlanguage-link-target"><span>Napulitano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5_%E0%A4%85%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0_%E0%A4%B8%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%AC%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A7%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%B5%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A5%80_%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE_%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0_%E0%A5%A7%E0%A5%AF%E0%A5%AA%E0%A5%AE" title="मानव अधिकार सम्बन्धी विश्वव्यापी घोषणा पत्र १९४८ – नेपाळी" lang="ne" hreflang="ne" data-title="मानव अधिकार सम्बन्धी विश्वव्यापी घोषणा पत्र १९४८" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="नेपाळी" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%85%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0_%E0%A4%B8%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%AC%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A7%E0%A4%BF_%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%9F%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%98%E0%A4%AF%E0%A4%BE_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%B5%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A5%80_%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE" title="मानवअधिकार सम्बन्धि राष्ट्रसंघया विश्वव्यापी घोषणा – नेवारी" lang="new" hreflang="new" data-title="मानवअधिकार सम्बन्धि राष्ट्रसंघया विश्वव्यापी घोषणा" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="नेवारी" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ng mw-list-item"><a href="https://ng.wikipedia.org/wiki/Omushangwa_Gwaayehe_Guuthemba_Womuntu" title="Omushangwa Gwaayehe Guuthemba Womuntu – डोंगा" lang="ng" hreflang="ng" data-title="Omushangwa Gwaayehe Guuthemba Womuntu" data-language-autonym="Oshiwambo" data-language-local-name="डोंगा" class="interlanguage-link-target"><span>Oshiwambo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Universele_Verklaring_van_de_Rechten_van_de_Mens" title="Universele Verklaring van de Rechten van de Mens – डच" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Universele Verklaring van de Rechten van de Mens" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="डच" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Menneskerettsfr%C3%A5segna" title="Menneskerettsfråsegna – नॉर्वेजियन न्योर्स्क" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Menneskerettsfråsegna" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="नॉर्वेजियन न्योर्स्क" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Menneskerettighetserkl%C3%A6ringen" title="Menneskerettighetserklæringen – नॉर्वेजियन बोकमाल" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Menneskerettighetserklæringen" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="नॉर्वेजियन बोकमाल" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nso mw-list-item"><a href="https://nso.wikipedia.org/wiki/Boikanokakaret%C5%A1o_bja_Ditokelo_t%C5%A1a_Batho" title="Boikanokakaretšo bja Ditokelo tša Batho – उत्तरी सोथो" lang="nso" hreflang="nso" data-title="Boikanokakaretšo bja Ditokelo tša Batho" data-language-autonym="Sesotho sa Leboa" data-language-local-name="उत्तरी सोथो" class="interlanguage-link-target"><span>Sesotho sa Leboa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nv mw-list-item"><a href="https://nv.wikipedia.org/wiki/Bee_Haz%CA%BC%C4%85%CC%81%C4%85_I%C5%82_Ch%CA%BC%C3%A9t%CA%BCaah" title="Bee Hazʼą́ą Ił Chʼétʼaah – नावाजो" lang="nv" hreflang="nv" data-title="Bee Hazʼą́ą Ił Chʼétʼaah" data-language-autonym="Diné bizaad" data-language-local-name="नावाजो" class="interlanguage-link-target"><span>Diné bizaad</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Declaracion_Universala_dels_Dreches_Umans" title="Declaracion Universala dels Dreches Umans – ऑक्सितान" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Declaracion Universala dels Dreches Umans" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="ऑक्सितान" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AE%E0%AC%BE%E0%AC%A8%E0%AC%AC_%E0%AC%85%E0%AC%A7%E0%AC%BF%E0%AC%95%E0%AC%BE%E0%AC%B0%E0%AC%B0_%E0%AC%B8%E0%AC%BE%E0%AC%B0%E0%AD%8D%E0%AC%AC%E0%AC%9C%E0%AC%A8%E0%AD%80%E0%AC%A8_%E0%AC%98%E0%AD%8B%E0%AC%B7%E0%AC%A3%E0%AC%BE" title="ମାନବ ଅଧିକାରର ସାର୍ବଜନୀନ ଘୋଷଣା – उडिया" lang="or" hreflang="or" data-title="ମାନବ ଅଧିକାରର ସାର୍ବଜନୀନ ଘୋଷଣା" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="उडिया" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AE%E0%A8%A8%E0%A9%81%E0%A9%B1%E0%A8%96%E0%A9%80_%E0%A8%B9%E0%A9%B1%E0%A8%95%E0%A8%BE%E0%A8%82_%E0%A8%A6%E0%A8%BE_%E0%A8%86%E0%A8%B2%E0%A8%AE%E0%A9%80_%E0%A8%90%E0%A8%B2%E0%A8%BE%E0%A8%A8" title="ਮਨੁੱਖੀ ਹੱਕਾਂ ਦਾ ਆਲਮੀ ਐਲਾਨ – पंजाबी" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਮਨੁੱਖੀ ਹੱਕਾਂ ਦਾ ਆਲਮੀ ਐਲਾਨ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="पंजाबी" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Powszechna_deklaracja_praw_cz%C5%82owieka" title="Powszechna deklaracja praw człowieka – पोलिश" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Powszechna deklaracja praw człowieka" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="पोलिश" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Diciarassion_Univ%C3%ABrsal_dij_Drit_%C3%ABd_l%27%C3%92m" title="Diciarassion Univërsal dij Drit ëd l'Òm – Piedmontese" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Diciarassion Univërsal dij Drit ëd l'Òm" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piedmontese" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AD%D9%82%D8%A7%DA%BA_%D8%AF%D8%A7_%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85%DB%8C_%D8%A7%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%86" title="انسانی حقاں دا عالمی اعلان – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="انسانی حقاں دا عالمی اعلان" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%AF_%D8%A8%D8%B4%D8%B1%D9%8A_%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%86%D9%88_%D9%86%DA%93%DB%90%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%87_%D8%A7%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%8A%D9%87" title="د بشري حقونو نړېواله اعلاميه – पश्तो" lang="ps" hreflang="ps" data-title="د بشري حقونو نړېواله اعلاميه" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="पश्तो" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Declara%C3%A7%C3%A3o_Universal_dos_Direitos_Humanos" title="Declaração Universal dos Direitos Humanos – पोर्तुगीज" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Declaração Universal dos Direitos Humanos" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="पोर्तुगीज" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Pachantin_llaqtakunapi_runap_allin_kananpaq_hatun_kamachikuy" title="Pachantin llaqtakunapi runap allin kananpaq hatun kamachikuy – क्वेचुआ" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Pachantin llaqtakunapi runap allin kananpaq hatun kamachikuy" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="क्वेचुआ" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Declara%C8%9Bia_Universal%C4%83_a_Drepturilor_Omului" title="Declarația Universală a Drepturilor Omului – रोमानियन" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Declarația Universală a Drepturilor Omului" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="रोमानियन" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BE%D0%B1%D1%89%D0%B0%D1%8F_%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2_%D1%87%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BA%D0%B0" title="Всеобщая декларация прав человека – रशियन" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Всеобщая декларация прав человека" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="रशियन" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%BD%D1%96%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%B7%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0_%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%86%D1%96%D1%8F_%D0%BB%D1%8E%D0%B4%D1%8C%D1%81%D0%BA%D1%8B%D1%85_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2" title="Універзална декларація людьскых прав – Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Універзална декларація людьскых прав" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rw mw-list-item"><a href="https://rw.wikipedia.org/wiki/Itangazo_Mpuzamahanga_ryerekeye_Uburenganzira_bwa_Muntu" title="Itangazo Mpuzamahanga ryerekeye Uburenganzira bwa Muntu – किन्यार्वान्डा" lang="rw" hreflang="rw" data-title="Itangazo Mpuzamahanga ryerekeye Uburenganzira bwa Muntu" data-language-autonym="Ikinyarwanda" data-language-local-name="किन्यार्वान्डा" class="interlanguage-link-target"><span>Ikinyarwanda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B8%D2%BB%D0%B8_%D0%B1%D1%8B%D1%80%D0%B0%D0%B0%D0%B1%D1%8B%D0%BD_%D0%B1%D0%B8%D0%B8%D1%80%D0%B4%D1%8D%D2%BB%D0%B8%D0%BB%D0%BB%D0%B8%D0%B1%D0%B8%D1%82_%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F%D1%82%D0%B0" title="Киһи быраабын биирдэһиллибит декларацията – साखा" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Киһи быраабын биирдэһиллибит декларацията" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="साखा" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%A1%E1%B1%AE%E1%B1%9C%E1%B1%AE%E1%B1%9B%E1%B1%9F%E1%B1%B9%E1%B1%A8%E1%B1%A4_%E1%B1%A2%E1%B1%9F%E1%B1%B9%E1%B1%B1%E1%B1%A2%E1%B1%A4%E1%B1%AD%E1%B1%9F%E1%B1%9C_%E1%B1%9F%E1%B1%B9%E1%B1%AD%E1%B1%AB%E1%B1%9F%E1%B1%B9%E1%B1%A8%E1%B1%A4_%E1%B1%A9%E1%B1%AA%E1%B1%B7%E1%B1%9F%E1%B1%B9%E1%B1%B1" title="ᱡᱮᱜᱮᱛᱟᱹᱨᱤ ᱢᱟᱹᱱᱢᱤᱭᱟᱜ ᱟᱹᱭᱫᱟᱹᱨᱤ ᱩᱪᱷᱟᱹᱱ – संताली" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱡᱮᱜᱮᱛᱟᱹᱨᱤ ᱢᱟᱹᱱᱢᱤᱭᱟᱜ ᱟᱹᱭᱫᱟᱹᱨᱤ ᱩᱪᱷᱟᱹᱱ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="संताली" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Decraratzione_Universale_de_sos_Deretos_de_s%27%C3%92mine" title="Decraratzione Universale de sos Deretos de s'Òmine – सर्दिनियन" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Decraratzione Universale de sos Deretos de s'Òmine" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="सर्दिनियन" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Universal_Declaration_o_Human_Richts" title="Universal Declaration o Human Richts – स्कॉट्स" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Universal Declaration o Human Richts" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="स्कॉट्स" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%8A_%D8%AD%D9%82%D9%86_%D8%AC%D9%88_%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%8A_%D9%BE%DA%8C%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%88" title="انساني حقن جو عالمي پڌرنامو – सिंधी" lang="sd" hreflang="sd" data-title="انساني حقن جو عالمي پڌرنامو" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="सिंधी" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/Olmmo%C5%A1vuoigatvuo%C4%91aid_oppam%C3%A1ilmm%C3%A1la%C5%A1_julgga%C5%A1tus" title="Olmmošvuoigatvuođaid oppamáilmmálaš julggaštus – उत्तरी सामी" lang="se" hreflang="se" data-title="Olmmošvuoigatvuođaid oppamáilmmálaš julggaštus" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="उत्तरी सामी" class="interlanguage-link-target"><span>Davvisámegiella</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Univerzalna_deklaracija_o_ljudskim_pravima" title="Univerzalna deklaracija o ljudskim pravima – सर्बो-क्रोएशियन" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Univerzalna deklaracija o ljudskim pravima" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="सर्बो-क्रोएशियन" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shi mw-list-item"><a href="https://shi.wikipedia.org/wiki/Tasguri_ta%C9%A3zurant_n_izrfan_n_ufgan" title="Tasguri taɣzurant n izrfan n ufgan – ताशेल्हिट" lang="shi" hreflang="shi" data-title="Tasguri taɣzurant n izrfan n ufgan" data-language-autonym="Taclḥit" data-language-local-name="ताशेल्हिट" class="interlanguage-link-target"><span>Taclḥit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Universal_Declaration_of_Human_Rights" title="Universal Declaration of Human Rights – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Universal Declaration of Human Rights" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/V%C5%A1eobecn%C3%A1_deklar%C3%A1cia_%C4%BEudsk%C3%BDch_pr%C3%A1v" title="Všeobecná deklarácia ľudských práv – स्लोव्हाक" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Všeobecná deklarácia ľudských práv" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="स्लोव्हाक" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Splo%C5%A1na_deklaracija_%C4%8Dlovekovih_pravic" title="Splošna deklaracija človekovih pravic – स्लोव्हेनियन" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Splošna deklaracija človekovih pravic" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="स्लोव्हेनियन" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Baaqa_Caalamiga_ee_Xuquuqda_Aadanaha" title="Baaqa Caalamiga ee Xuquuqda Aadanaha – सोमाली" lang="so" hreflang="so" data-title="Baaqa Caalamiga ee Xuquuqda Aadanaha" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="सोमाली" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Deklarata_Universale_p%C3%ABr_t%C3%AB_Drejtat_e_Njeriut" title="Deklarata Universale për të Drejtat e Njeriut – अल्बानियन" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Deklarata Universale për të Drejtat e Njeriut" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="अल्बानियन" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BF%D1%88%D1%82%D0%B0_%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BE_%D1%99%D1%83%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%BC_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%BC%D0%B0" title="Општа декларација о људским правима – सर्बियन" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Општа декларација о људским правима" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="सर्बियन" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ss mw-list-item"><a href="https://ss.wikipedia.org/wiki/Simemetelo_Semhlaba_Wonkhe_Mayelana_Nemalungelo_Ebuntfu" title="Simemetelo Semhlaba Wonkhe Mayelana Nemalungelo Ebuntfu – स्वाती" lang="ss" hreflang="ss" data-title="Simemetelo Semhlaba Wonkhe Mayelana Nemalungelo Ebuntfu" data-language-autonym="SiSwati" data-language-local-name="स्वाती" class="interlanguage-link-target"><span>SiSwati</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/FN:s_deklaration_om_de_m%C3%A4nskliga_r%C3%A4ttigheterna" title="FN:s deklaration om de mänskliga rättigheterna – स्वीडिश" lang="sv" hreflang="sv" data-title="FN:s deklaration om de mänskliga rättigheterna" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="स्वीडिश" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Azimio_la_Kimataifa_juu_ya_Haki_za_Binadamu" title="Azimio la Kimataifa juu ya Haki za Binadamu – स्वाहिली" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Azimio la Kimataifa juu ya Haki za Binadamu" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="स्वाहिली" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%89%E0%AE%B2%E0%AE%95_%E0%AE%AE%E0%AE%A9%E0%AE%BF%E0%AE%A4_%E0%AE%89%E0%AE%B0%E0%AE%BF%E0%AE%AE%E0%AF%88%E0%AE%95%E0%AE%B3%E0%AF%8D_%E0%AE%9A%E0%AE%BE%E0%AE%B1%E0%AF%8D%E0%AE%B1%E0%AF%81%E0%AE%B0%E0%AF%88" title="உலக மனித உரிமைகள் சாற்றுரை – तामिळ" lang="ta" hreflang="ta" data-title="உலக மனித உரிமைகள் சாற்றுரை" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="तामिळ" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%B5_%E0%B0%B9%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B1%81%E0%B0%B2_%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%95_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%95%E0%B0%9F%E0%B0%A8" title="మానవ హక్కుల సార్వత్రిక ప్రకటన – तेलगू" lang="te" hreflang="te" data-title="మానవ హక్కుల సార్వత్రిక ప్రకటన" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="तेलगू" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tet mw-list-item"><a href="https://tet.wikipedia.org/wiki/Deklarasaun_Univers%C3%A1l_Direitus_Umanus_Nian" title="Deklarasaun Universál Direitus Umanus Nian – तेतुम" lang="tet" hreflang="tet" data-title="Deklarasaun Universál Direitus Umanus Nian" data-language-autonym="Tetun" data-language-local-name="तेतुम" class="interlanguage-link-target"><span>Tetun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%8D%E0%B8%8D%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%A7%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%94%E0%B9%89%E0%B8%A7%E0%B8%A2%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%A1%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%A9%E0%B8%A2%E0%B8%8A%E0%B8%99" title="ปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน – थाई" lang="th" hreflang="th" data-title="ปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="थाई" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Pandaigdig_na_Pagpapahayag_ng_mga_Karapatan_ng_Tao" title="Pandaigdig na Pagpapahayag ng mga Karapatan ng Tao – टागालोग" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Pandaigdig na Pagpapahayag ng mga Karapatan ng Tao" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="टागालोग" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tpi mw-list-item"><a href="https://tpi.wikipedia.org/wiki/Toksave_long_ol_raits_bilong_ol_manmeri_long_olgeta_hap_bilong_dispela_giraun" title="Toksave long ol raits bilong ol manmeri long olgeta hap bilong dispela giraun – टोक पिसिन" lang="tpi" hreflang="tpi" data-title="Toksave long ol raits bilong ol manmeri long olgeta hap bilong dispela giraun" data-language-autonym="Tok Pisin" data-language-local-name="टोक पिसिन" class="interlanguage-link-target"><span>Tok Pisin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0nsan_Haklar%C4%B1_Evrensel_Bildirisi" title="İnsan Hakları Evrensel Bildirisi – तुर्की" lang="tr" hreflang="tr" data-title="İnsan Hakları Evrensel Bildirisi" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="तुर्की" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B5%D1%88%D0%B5_%D1%85%D0%BE%D0%BA%D1%83%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B3%D0%BE%D0%BC%D1%83%D0%BC%D0%B8_%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F%D1%81%D0%B5" title="Кеше хокукларының гомуми декларациясе – तातर" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Кеше хокукларының гомуми декларациясе" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="तातर" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0_%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%86%D1%96%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2_%D0%BB%D1%8E%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%B8" title="Загальна декларація прав людини – युक्रेनियन" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Загальна декларація прав людини" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="युक्रेनियन" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%DA%A9%D8%A7_%D8%A2%D9%81%D8%A7%D9%82%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%B4%D9%88%D8%B1" title="انسانی حقوق کا آفاقی منشور – उर्दू" lang="ur" hreflang="ur" data-title="انسانی حقوق کا آفاقی منشور" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="उर्दू" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Inson_huquqlari_umumiy_deklaratsiyasi" title="Inson huquqlari umumiy deklaratsiyasi – उझ्बेक" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Inson huquqlari umumiy deklaratsiyasi" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="उझ्बेक" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Declarasion_Universa%C5%82e_dei_Deriti_de_l%27Omo" title="Declarasion Universałe dei Deriti de l'Omo – Venetian" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Declarasion Universałe dei Deriti de l'Omo" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetian" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Ristitun_oiktusiden_%C3%BChthine_deklaracii" title="Ristitun oiktusiden ühthine deklaracii – Veps" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Ristitun oiktusiden ühthine deklaracii" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Tuy%C3%AAn_ng%C3%B4n_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_Nh%C3%A2n_quy%E1%BB%81n" title="Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền – व्हिएतनामी" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="व्हिएतनामी" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Diclar%C3%A5cion_des_droets_des_djins_po_tos_les_payis_do_monde" title="Diclaråcion des droets des djins po tos les payis do monde – वालून" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Diclaråcion des droets des djins po tos les payis do monde" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="वालून" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Sangkalibutan_Nga_Pag-Asoy_Bahin_Han_Kanan_Tawo_Mga_Katungod" title="Sangkalibutan Nga Pag-Asoy Bahin Han Kanan Tawo Mga Katungod – वारे" lang="war" hreflang="war" data-title="Sangkalibutan Nga Pag-Asoy Bahin Han Kanan Tawo Mga Katungod" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="वारे" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%96%E7%95%8C%E4%BA%BA%E6%9D%83%E5%AE%A3%E8%A8%80" title="世界人权宣言 – व्हू चिनी" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="世界人权宣言" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="व्हू चिनी" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A8_%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%98%E1%83%A8_%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%AB%E1%83%90%E1%83%A8%E1%83%9D%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%99%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90" title="ადამიერიშ ნებეფიშ არძაშოული დეკლარაცია – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ადამიერიშ ნებეფიშ არძაშოული დეკლარაცია" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%9C%D7%95%D7%95%D7%A2%D7%9C%D7%98%D7%9C%D7%A2%D7%9B%D7%A2_%D7%93%D7%A2%D7%A7%D7%9C%D7%90%D7%A8%D7%90%D7%A6%D7%99%D7%A2_%D7%A4%D7%95%D7%9F_%D7%9E%D7%A2%D7%A0%D7%98%D7%A9%D7%A8%D7%A2%D7%9B%D7%98" title="אלוועלטלעכע דעקלאראציע פון מענטשרעכט – यिद्दिश" lang="yi" hreflang="yi" data-title="אלוועלטלעכע דעקלאראציע פון מענטשרעכט" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="यिद्दिश" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Ck%C3%A9de_Ak%C3%A1r%C3%ADay%C3%A9_f%C3%BAn_%C3%A0w%E1%BB%8Dn_%E1%BA%B8%CC%80t%E1%BB%8D%CC%81_%E1%BB%8Cm%E1%BB%8Dn%C3%ACy%C3%A0n" title="Ìkéde Akáríayé fún àwọn Ẹ̀tọ́ Ọmọnìyàn – योरुबा" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Ìkéde Akáríayé fún àwọn Ẹ̀tọ́ Ọmọnìyàn" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="योरुबा" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Seiqgyaiq_Yinzgenz_Senhyenz" title="Seiqgyaiq Yinzgenz Senhyenz – झुआंग" lang="za" hreflang="za" data-title="Seiqgyaiq Yinzgenz Senhyenz" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="झुआंग" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%96%E7%95%8C%E4%BA%BA%E6%9D%83%E5%AE%A3%E8%A8%80" title="世界人权宣言 – चीनी" lang="zh" hreflang="zh" data-title="世界人权宣言" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="चीनी" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%96%E7%95%8C%E4%BA%BA%E6%AC%8A%E5%AE%A3%E8%A8%80" title="世界人權宣言 – Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="世界人權宣言" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/S%C3%A8-k%C3%A0i_J%C3%AEn-ko%C3%A2n_Soan-gi%C3%A2n" title="Sè-kài Jîn-koân Soan-giân – मिन नान चिनी" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Sè-kài Jîn-koân Soan-giân" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="मिन नान चिनी" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%96%E7%95%8C%E4%BA%BA%E6%AC%8A%E5%AE%A3%E8%A8%80" title="世界人權宣言 – कँटोनीज" lang="yue" hreflang="yue" data-title="世界人權宣言" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="कँटोनीज" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q7813#sitelinks-wikipedia" title="आंतरभाषिक दुवे संपादा" class="wbc-editpage">दुवे संपादा</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="नामविश्वे"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="आशयाचे पान पहा [c]" accesskey="c"><span>लेख</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%9A%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%9A%E0%A4%BE:%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="आशय पानाबद्दलची चर्चा (पान अस्तित्वात नाही) [t]" accesskey="t"><span>चर्चा</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Change language variant" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">मराठी</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="दृष्ये"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0"><span>वाचा</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0&action=edit" title="लेखपान मूळस्वरूपात संपादीत करा,तेथे मराठी टायपींगसाठी युएलएस कार्यान्वित करू शकता. [e]" accesskey="e"><span>संपादन</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0&action=history" title="या पानाच्या जुन्या आवृत्या. [h]" accesskey="h"><span>इतिहास पहा</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="साधनपेटी" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">साधनपेटी</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Tools</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">move to sidebar</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">hide</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="More options" > <div class="vector-menu-heading"> Actions </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0"><span>वाचा</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0&action=edit" title="लेखपान मूळस्वरूपात संपादीत करा,तेथे मराठी टायपींगसाठी युएलएस कार्यान्वित करू शकता. [e]" accesskey="e"><span>संपादन</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0&action=history"><span>इतिहास पहा</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> General </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%AF%E0%A5%87%E0%A4%A5%E0%A5%87_%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%AF_%E0%A4%9C%E0%A5%8B%E0%A4%A1%E0%A4%B2%E0%A5%87_%E0%A4%86%E0%A4%B9%E0%A5%87/%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="येथे जोडलेल्या सर्व विकिपानांची यादी [j]" accesskey="j"><span>येथे काय जोडले आहे</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%A7%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%85%E0%A4%B2%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%A1%E0%A5%80%E0%A4%B2%E0%A4%AC%E0%A4%A6%E0%A4%B2/%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" rel="nofollow" title="येथुन जोडलेल्या सर्व पानांवरील अलीकडील बदल [k]" accesskey="k"><span>या पृष्ठासंबंधीचे बदल</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=mr" title="चित्रे किंवा माध्यम संचिका चढवा [u]" accesskey="u"><span>संचिका चढवा</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7_%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%87" title="सर्व विशेष पृष्ठांची यादी [q]" accesskey="q"><span>विशेष पृष्ठे</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0&oldid=2475234" title="पानाच्या या आवर्तनाचा शाश्वत दुवा"><span>शाश्वत दुवा</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0&action=info" title="या पानाबाबत अधिक माहिती"><span>पानाबद्दलची माहिती</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AD%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE&page=%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0&id=2475234&wpFormIdentifier=titleform" title="हे पृष्ठ उद्धृत कसे करावे याची माहिती"><span>लेखाचा संदर्भ द्या</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fmr.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25A4%25AE%25E0%25A4%25BE%25E0%25A4%25A8%25E0%25A4%25B5%25E0%25A4%25BE%25E0%25A4%25A7%25E0%25A4%25BF%25E0%25A4%2595%25E0%25A4%25BE%25E0%25A4%25B0%25E0%25A4%25BE%25E0%25A4%259A%25E0%25A5%2587_%25E0%25A4%25B5%25E0%25A5%2588%25E0%25A4%25B6%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25B5%25E0%25A4%25BF%25E0%25A4%2595_%25E0%25A4%2598%25E0%25A5%258B%25E0%25A4%25B7%25E0%25A4%25A3%25E0%25A4%25BE%25E0%25A4%25AA%25E0%25A4%25A4%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25B0"><span>Get shortened URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:QrCode&url=https%3A%2F%2Fmr.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25A4%25AE%25E0%25A4%25BE%25E0%25A4%25A8%25E0%25A4%25B5%25E0%25A4%25BE%25E0%25A4%25A7%25E0%25A4%25BF%25E0%25A4%2595%25E0%25A4%25BE%25E0%25A4%25B0%25E0%25A4%25BE%25E0%25A4%259A%25E0%25A5%2587_%25E0%25A4%25B5%25E0%25A5%2588%25E0%25A4%25B6%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25B5%25E0%25A4%25BF%25E0%25A4%2595_%25E0%25A4%2598%25E0%25A5%258B%25E0%25A4%25B7%25E0%25A4%25A3%25E0%25A4%25BE%25E0%25A4%25AA%25E0%25A4%25A4%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25B0"><span>Download QR code</span></a></li><li id="t-shorturl" class="mw-list-item"><a href="//mr.wikipedia.org/s/60l" title="Copy this short link for sharing"><span>लघु यूआरएल(Short URL)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> छापा/ निर्यात करा </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%95&bookcmd=book_creator&referer=%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87+%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95+%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0"><span>ग्रंथ तयार करा</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:DownloadAsPdf&page=%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0&action=show-download-screen"><span>PDF म्हणून उतरवा</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0&printable=yes" title="या पानाची छापण्यायोग्य आवृत्ती [p]" accesskey="p"><span>छापण्यायोग्य आवृत्ती</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> इतर प्रकल्पात </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Universal_Declaration_of_Human_Rights" hreflang="en"><span>विकिमिडिया कॉमन्स</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-sources mw-list-item"><a href="https://wikisource.org/wiki/Declaraci%C3%B3n_Universal_d%27os_Dreitos_Humanos" hreflang="en"><span>Multilingual Wikisource</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q7813" title="माहिती भांडारात जोडलेल्या कलमाचा दुवा [g]" accesskey="g"><span>विकिडाटा कलम</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Appearance"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Appearance</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">move to sidebar</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">hide</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="mr" dir="ltr"><table class="infobox" style="width: 200px; float:right; clear:right; font-size:88%" cellspacing="4"> <tbody><tr style="vertical-align: top;"> <td colspan="2" style="text-align: center;"><big><i><b>मानवाधिकाराचे वैश्विक घोषणापत्र</b></i></big> </td></tr> <tr style="vertical-align: top;"> <td colspan="2" style="text-align: center;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0:EleanorRooseveltHumanRights.png" class="mw-file-description" title="एलिनोर रूझवेल्ट, घोषणापत्राच्या स्पॅनिश आवृत्तीसोबत"><img alt="एलिनोर रूझवेल्ट, घोषणापत्राच्या स्पॅनिश आवृत्तीसोबत" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/EleanorRooseveltHumanRights.png/190px-EleanorRooseveltHumanRights.png" decoding="async" width="190" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/EleanorRooseveltHumanRights.png/285px-EleanorRooseveltHumanRights.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/EleanorRooseveltHumanRights.png/380px-EleanorRooseveltHumanRights.png 2x" data-file-width="535" data-file-height="423" /></a></span><br /><small><div style="text-align:center"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%8F%E0%A4%B2%E0%A4%BF%E0%A4%A8%E0%A5%8B%E0%A4%B0_%E0%A4%B0%E0%A5%82%E0%A4%9D%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%9F&action=edit&redlink=1" class="new" title="एलिनोर रूझवेल्ट (पान अस्तित्वात नाही)">एलिनोर रूझवेल्ट</a>, घोषणापत्राच्या स्पॅनिश आवृत्तीसोबत</div></small> </td></tr> <tr style="vertical-align: top;"> <td><b>लिहिले गेले</b> </td> <td><a href="/wiki/%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A5%87%E0%A4%82%E0%A4%AC%E0%A4%B0_%E0%A5%A7%E0%A5%A6" title="डिसेंबर १०">डिसेंबर १०</a> <a href="/wiki/%E0%A4%87.%E0%A4%B8._%E0%A5%A7%E0%A5%AF%E0%A5%AA%E0%A5%AE" title="इ.स. १९४८">१९४८</a> </td></tr> <tr style="vertical-align: top;"> <td><b>निर्मितीचे स्थान</b> </td> <td><a href="/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%85%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%B8" title="पॅरिस">पॅरिस</a> </td></tr> <tr style="vertical-align: top;"> <td><b>उद्दिष्ट</b> </td> <td><a href="/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0" class="mw-redirect" title="मानवाधिकार">मानवाधिकार</a> </td></tr></tbody></table> <p><br /> </p><p><b>मानवाधिकाराचे वैश्विक घोषणापत्र</b> (<a href="/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A5%8D%E0%A4%B2%E0%A4%BF%E0%A4%B6_%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A4%BE" class="mw-redirect" title="इंग्लिश भाषा">इंग्रजी</a>: <i>Universal Declaration of Human Rights (UDHR)</i>) हे <a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%A4_%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%9F%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%98" class="mw-redirect" title="संयुक्त राष्ट्रसंघ">संयुक्त राष्ट्रांच्या</a> आमसभेने <a href="/wiki/%E0%A5%A7%E0%A5%A6_%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A5%87%E0%A4%82%E0%A4%AC%E0%A4%B0" class="mw-redirect" title="१० डिसेंबर">१० डिसेंबर</a> <a href="/wiki/%E0%A4%87.%E0%A4%B8._%E0%A5%A7%E0%A5%AF%E0%A5%AA%E0%A5%AE" title="इ.स. १९४८">१९४८</a> रोजी <a href="/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%85%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%B8" title="पॅरिस">पॅरिस</a> येथे स्वीकारलेले घोषणापत्र आहे. <a href="/wiki/%E0%A4%97%E0%A4%BF%E0%A4%A8%E0%A5%87%E0%A4%B8_%E0%A4%AC%E0%A5%81%E0%A4%95_%E0%A4%91%E0%A4%AB_%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%A1_%E0%A4%B0%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A5%89%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%A1" class="mw-redirect" title="गिनेस बुक ऑफ वर्ल्ड रेकॉर्ड">गिनेस बुक ऑफ वर्ल्ड रेकॉर्ड</a> अनुसार हा जगातील सर्वाधिक भाषांतरित दस्तऐवज आहे.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>१<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> हे घोषणापत्र <a href="/wiki/%E0%A4%A6%E0%A5%81%E0%A4%B8%E0%A4%B0%E0%A5%87_%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%A7" title="दुसरे महायुद्ध">दुसऱ्या महायुद्धात</a> जगाने अनुभवलेल्या नृशंस अत्याचारांचा परिणाम म्हणून अस्तित्वात आले. सर्व मानवांच्या जन्मसिद्ध मानवाअधिकारांची पहिली जागतिक अभिव्यक्ती म्हणून या घोषणापत्राकडे पाहण्यात येते. यात एकूण ३० कलमे असून त्यांचा सविस्तर अर्थ नंतर झालेल्या अनेक जागतिक करा‍रांमधून, राष्ट्रीय घटना आणि कायदे यातून आणि स्थानिक मानवाधिकार संघटनांकडून लावण्यात आला आहे. या घोषणापत्रावर आधारित "<a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A5%80_%E0%A4%B9%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%86%E0%A4%82%E0%A4%A4%E0%A4%B0%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%9F%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%80%E0%A4%AF_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%A7%E0%A5%87%E0%A4%AF%E0%A4%95&action=edit&redlink=1" class="new" title="मानवी हक्कांचे आंतरराष्ट्रीय विधेयक (पान अस्तित्वात नाही)">मानवी हक्कांचे आंतरराष्ट्रीय विधेयक</a>" <a href="/wiki/%E0%A4%87.%E0%A4%B8._%E0%A5%A7%E0%A5%AF%E0%A5%AC%E0%A5%AC" title="इ.स. १९६६">१९६६</a> मध्ये संयुक्त राष्ट्रसंघाच्या आमसभेत मांडण्यात आले. <a href="/wiki/%E0%A4%87.%E0%A4%B8._%E0%A5%A7%E0%A5%AF%E0%A5%AD%E0%A5%AC" title="इ.स. १९७६">१९७६</a> मध्ये पुरेशा सदस्य राष्ट्रांच्या पाठिंब्यानंतर त्यास आंतरराष्ट्रीय कायद्याचे स्वरूप प्राप्त झाले.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>२<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="इतिहास"><span id=".E0.A4.87.E0.A4.A4.E0.A4.BF.E0.A4.B9.E0.A4.BE.E0.A4.B8"></span>इतिहास</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0&action=edit&section=1" title="विभाग: इतिहास संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="पूर्वचिन्हे"><span id=".E0.A4.AA.E0.A5.82.E0.A4.B0.E0.A5.8D.E0.A4.B5.E0.A4.9A.E0.A4.BF.E0.A4.A8.E0.A5.8D.E0.A4.B9.E0.A5.87"></span>पूर्वचिन्हे</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0&action=edit&section=2" title="विभाग: पूर्वचिन्हे संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0:Cyrus_Cylinder.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Cyrus_Cylinder.jpg/220px-Cyrus_Cylinder.jpg" decoding="async" width="220" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Cyrus_Cylinder.jpg/330px-Cyrus_Cylinder.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Cyrus_Cylinder.jpg/440px-Cyrus_Cylinder.jpg 2x" data-file-width="3461" data-file-height="2363" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%B0%E0%A4%B8_%E0%A4%B5%E0%A5%83%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%9A%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="सायरस वृत्तचिती (पान अस्तित्वात नाही)">सायरस वृत्तचिती</a> हा मानवी हक्कांविषयीचा पहिला लिखित दस्तऐवज मानण्यात येतो</figcaption></figure> <p>जरी आधुनिक मानवी हक्क चळवळीस <a href="/wiki/%E0%A4%A6%E0%A5%81%E0%A4%B8%E0%A4%B0%E0%A5%87_%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%A7" title="दुसरे महायुद्ध">दुसऱ्या महायुद्धानंतर</a> जोर मिळाला <sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>३<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> तरी ही संकल्पना सर्व प्रमुख <a href="/wiki/%E0%A4%A7%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE" title="धर्म">धर्म</a>, <a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A5%83%E0%A4%A4%E0%A5%80" title="संस्कृती">संस्कृती</a> आणि <a href="/wiki/%E0%A4%A4%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%9E%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="तत्त्वज्ञान">तत्त्वज्ञानांत</a> आढळते. ज्ञात इतिहासात मानवी हक्कांविषयीचा सर्वांत जुना संदर्भ इ.स. पूर्व २३५० सालातील लगाश मधील उरुकागिना येथील सुधारणेबाबत येतो. त्यानंतरचा त्याचा उल्लेख <a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B8%E0%A5%81%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%A8_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A5%83%E0%A4%A4%E0%A5%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="सुमेरियन संस्कृती (पान अस्तित्वात नाही)">नव-सुमेरियन संस्कृतीतील</a> <a href="/w/index.php?title=%E0%A4%89%E0%A4%B0-%E0%A4%A8%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%9A%E0%A5%80_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A4%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="उर-नम्मुची संहिता (पान अस्तित्वात नाही)">उर-नम्मुच्या संहितेमध्ये</a> आढळतो. प्राचीन इराणी साम्राज्याने इ.स. पूर्व ५३९ साली घोषित केलेली <a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%B0%E0%A4%B8_%E0%A4%B5%E0%A5%83%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%9A%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="सायरस वृत्तचिती (पान अस्तित्वात नाही)">सायरस वृत्तचिती</a> हा मानवी हक्कांविषयीचा पहिला लिखित दस्तऐवज मानण्यात येतो. या वृत्तचितीद्वारे गुलामीची प्रथा संपुष्टात आणण्यात आली. भारतातील <a href="/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%8C%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%AF" title="मौर्य साम्राज्य">मौर्य साम्राज्याने</a> घालून दिलेली तत्त्वे तत्कालीन काळात अभूतपूर्व होती. <a href="/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%B2%E0%A4%BF%E0%A4%82%E0%A4%97_%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%A7" class="mw-redirect" title="कलिंग युद्ध">कलिंग युद्धामुळे</a> <a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9F_%E0%A4%85%E0%A4%B6%E0%A5%8B%E0%A4%95" title="सम्राट अशोक">सम्राट अशोकाच्या</a> धोरणांमध्ये मानवी हक्कांना प्राधान्य मिळाले. <a href="/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B2%E0%A4%BE%E0%A4%AE_%E0%A4%A7%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE" class="mw-redirect" title="इस्लाम धर्म">इस्लाम धर्माच्या</a> उदयानंतर <a href="/w/index.php?title=%E0%A4%85%E0%A4%B0%E0%A4%AC%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%A8&action=edit&redlink=1" class="new" title="अरबस्तान (पान अस्तित्वात नाही)">अरबस्तानात</a> मानवी हक्कांस स्थान प्राप्त झाले. <a href="/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%B9%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%A6_%E0%A4%AA%E0%A5%88%E0%A4%97%E0%A4%82%E0%A4%AC%E0%A4%B0" class="mw-redirect" title="मुहम्मद पैगंबर">मुहम्मद पैगंबरांनी</a> <a href="/wiki/%E0%A4%87.%E0%A4%B8._%E0%A5%AC%E0%A5%A8%E0%A5%A8" title="इ.स. ६२२">इ.स. ६२२</a> मध्ये <i><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AE%E0%A4%A6%E0%A4%BF%E0%A4%A8%E0%A5%87%E0%A4%9A%E0%A5%80_%E0%A4%B8%E0%A4%A8%E0%A4%A6&action=edit&redlink=1" class="new" title="मदिनेची सनद (पान अस्तित्वात नाही)">मदिनेची सनद</a></i> तयार केली होती. <a href="/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%85%E0%A4%97%E0%A5%8D%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%9F%E0%A4%BE_%E0%A4%B8%E0%A4%A8%E0%A4%A6" class="mw-redirect" title="मॅग्ना कार्टा सनद">मॅग्ना कार्टा</a> नावाची सनद <a href="/wiki/%E0%A4%87.%E0%A4%B8._%E0%A5%A7%E0%A5%A8%E0%A5%A7%E0%A5%AB" title="इ.स. १२१५">इ.स. १२१५</a> मध्ये <a href="/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A5%8D%E0%A4%B2%E0%A4%82%E0%A4%A1" title="इंग्लंड">इंग्लंडमध्ये</a> जाहीर करण्यात आली. आजच्या संसदीय व्यवस्थेची मुळे या सनदेत आहेत. नैसर्गिक हक्कांची संकल्पना <a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%89%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%87%E0%A4%9F%E0%A4%BF%E0%A4%B8" title="सॉक्रेटिस">सॉक्रेटिस</a> आणि त्याचे विचारवंत वारसदार <a href="/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%9F%E0%A5%8B" title="प्लेटो">प्लेटो</a> व <a href="/wiki/%E0%A5%B2%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%9F%E0%A5%89%E0%A4%9F%E0%A4%B2" title="ॲरिस्टॉटल">अ‍ॅरिस्टॉटल</a> यांनीही उचलून धरली होती. </p><p>दुसऱ्या महायुद्धानंतर <a href="/wiki/%E0%A4%87.%E0%A4%B8._%E0%A5%A7%E0%A5%AF%E0%A5%AA%E0%A5%AF" title="इ.स. १९४९">१९४९</a> मध्ये भरलेल्या <a href="/w/index.php?title=%E0%A4%9C%E0%A4%BF%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%8D%E0%A4%B9%E0%A4%BE_%E0%A4%AA%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%B7%E0%A4%A6&action=edit&redlink=1" class="new" title="जिनिव्हा परिषद (पान अस्तित्वात नाही)">जिनिव्हा परिषदेत</a> मानवाधिकारांच्या वैश्विक घोषणापत्राच्या मागणीस जोर मिळाला. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="मसुदा_निर्मिती"><span id=".E0.A4.AE.E0.A4.B8.E0.A5.81.E0.A4.A6.E0.A4.BE_.E0.A4.A8.E0.A4.BF.E0.A4.B0.E0.A5.8D.E0.A4.AE.E0.A4.BF.E0.A4.A4.E0.A5.80"></span>मसुदा निर्मिती</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0&action=edit&section=3" title="विभाग: मसुदा निर्मिती संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0:Geneva_Conventions_1864-1949.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Geneva_Conventions_1864-1949.svg/220px-Geneva_Conventions_1864-1949.svg.png" decoding="async" width="220" height="94" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Geneva_Conventions_1864-1949.svg/330px-Geneva_Conventions_1864-1949.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Geneva_Conventions_1864-1949.svg/440px-Geneva_Conventions_1864-1949.svg.png 2x" data-file-width="4000" data-file-height="1700" /></a><figcaption>Progression of Geneva Conventions from 1864 to 1949</figcaption></figure> <p><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%9C%E0%A5%89%E0%A4%A8_%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%9F%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%B8_%E0%A4%B9%E0%A4%82%E0%A4%AB%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="जॉन पीटर्स हंफ्रे (पान अस्तित्वात नाही)">जॉन पीटर्स हंफ्रे</a> हा <a href="/wiki/%E0%A4%95%E0%A5%85%E0%A4%A8%E0%A4%A1%E0%A4%BE" title="कॅनडा">कॅनडा</a> देशाचा नागरिक मानवाधिकाराच्या वैश्विक घोषणापत्राचा प्रमुख मसुदाकार होता. संयुक्त राष्ट्रातर्फे मानवी हक्क आयोगाची स्थापना करण्यात आली होती. जगभरातील प्रमुख देशांची या आयोगावर उपस्थिती होती. हंफ्रेने सादर केलेल्या कच्चा मसुदा या आयोगातर्फे वापरण्यात आला होता. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="स्वीकृती"><span id=".E0.A4.B8.E0.A5.8D.E0.A4.B5.E0.A5.80.E0.A4.95.E0.A5.83.E0.A4.A4.E0.A5.80"></span>स्वीकृती</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0&action=edit&section=4" title="विभाग: स्वीकृती संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A5%87%E0%A4%82%E0%A4%AC%E0%A4%B0_%E0%A5%A7%E0%A5%A6" title="डिसेंबर १०">डिसेंबर १०</a>, <a href="/wiki/%E0%A4%87.%E0%A4%B8._%E0%A5%A7%E0%A5%AF%E0%A5%AA%E0%A5%AE" title="इ.स. १९४८">१९४८</a> रोजी वैश्विक घोषणापत्रास ४८ अनुकूल, विरोधी ० आणि ८ अलिप्त (<a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%8B%E0%A4%B5%E0%A5%8D%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%8F%E0%A4%A4" class="mw-redirect" title="सोव्हिएत">सोव्हिएत</a> गटातील राष्ट्रे, <a href="/wiki/%E0%A4%A6%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B7%E0%A4%BF%E0%A4%A3_%E0%A4%86%E0%A4%AB%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE" title="दक्षिण आफ्रिका">दक्षिण आफ्रिका</a> व <a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%8C%E0%A4%A6%E0%A5%80_%E0%A4%85%E0%A4%B0%E0%A5%87%E0%A4%AC%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="सौदी अरेबिया">सौदी अरेबिया</a>) मतांनी स्वीकृती दिली गेली.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>४<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="आराखडा"><span id=".E0.A4.86.E0.A4.B0.E0.A4.BE.E0.A4.96.E0.A4.A1.E0.A4.BE"></span>आराखडा</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0&action=edit&section=5" title="विभाग: आराखडा संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0:Declaration_of_the_Rights_of_Man_and_of_the_Citizen_in_1789.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Declaration_of_the_Rights_of_Man_and_of_the_Citizen_in_1789.jpg/220px-Declaration_of_the_Rights_of_Man_and_of_the_Citizen_in_1789.jpg" decoding="async" width="220" height="279" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Declaration_of_the_Rights_of_Man_and_of_the_Citizen_in_1789.jpg/330px-Declaration_of_the_Rights_of_Man_and_of_the_Citizen_in_1789.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Declaration_of_the_Rights_of_Man_and_of_the_Citizen_in_1789.jpg/440px-Declaration_of_the_Rights_of_Man_and_of_the_Citizen_in_1789.jpg 2x" data-file-width="3657" data-file-height="4636" /></a><figcaption><i>Declaration of the Rights of Man and of the Citizen</i> approved by the National Assembly of France, <a href="/w/index.php?title=August_26&action=edit&redlink=1" class="new" title="August 26 (पान अस्तित्वात नाही)">August 26</a>, <a href="/w/index.php?title=1789&action=edit&redlink=1" class="new" title="1789 (पान अस्तित्वात नाही)">1789</a></figcaption></figure> <p>जॉन पीटर्स हंफ्रे यांनी घोषणापत्राचा पहिला मसुदा बनवल्यानंतर; <a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B0%E0%A5%87%E0%A4%A8%E0%A5%87_%E0%A4%95%E0%A4%B8%E0%A4%BF%E0%A4%A8&action=edit&redlink=1" class="new" title="रेने कसिन (पान अस्तित्वात नाही)">रेने कसिन</a> यांनी बनविलेल्या दुसऱ्या मसुद्यात घोषणापत्राचा आजचा आराखडा दिसतो.आराखड्यावर <a href="/w/index.php?title=%E0%A4%A8%E0%A5%87%E0%A4%AA%E0%A5%8B%E0%A4%B2%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%A8_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A4%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="नेपोलियन संहिता (पान अस्तित्वात नाही)">नेपोलियन संहितेचा</a> (Code Napoleon) प्रभाव आहे..<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>५<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> समग्र घोषणापत्रास एकत्र गुंफणाऱ्या शेवटच्या ३ कलमांचे जनकही रेने कसिन हेच आहेत. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="उपोदघात/भूमिका"><span id=".E0.A4.89.E0.A4.AA.E0.A5.8B.E0.A4.A6.E0.A4.98.E0.A4.BE.E0.A4.A4.2F.E0.A4.AD.E0.A5.82.E0.A4.AE.E0.A4.BF.E0.A4.95.E0.A4.BE"></span>उपोदघात/भूमिका</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0&action=edit&section=6" title="विभाग: उपोदघात/भूमिका संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ज्या अर्थी<br /> मानव कुटुंबातील सर्व व्यक्तींची स्वाभाविक प्रतिष्ठा व त्यांचे समान व अहरणीय अधिकार यांना मान्यता देणे, हा जगातील स्वातंत्र्य, न्याय व शांतता यांच्या प्रस्थापनेचा पाया होय, <br /> ज्या अर्थी <br /> मानवी अधिकारांची अवहेलना व अप्रतिष्ठा झाल्याने अमानुष कृत्ये घडून आली आणि त्यायोगे मानवजातीच्या सदसद्विवेकबुद्धीवर भयंकर आघात झाला आहे, आणि म्हणून <br /> <br /> त्या अर्थी <br /> ही साधारण सभा </p><p><b>हा मानवी अधिकारांचा वैश्विक जाहीरनामा</b> </p><p>सर्व लोकांच्या ध्येयसिद्धीचा एक समान आदर्श म्हणून उद्घोषित करते. </p><p><b>वरिल उपोदघात्‌ (preamble) संक्षेपात असून संयुक्त राष्ट्रांद्वारे प्रसृत संपूर्ण मराठी उपोदघात येथे पाहावा.</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.unhchr.ch/udhr/lang/mrt.htm">Universal Declaration of Human Rights - Marathi Version</a> (प्रताधिकार - संयुक्त राष्ट्रे यांच्या मानवी हक्क आयुक्तांकडे Copyrights Office of the High Commissioner for Human Rights - United Nations) </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="घोषणापत्रातील_मानवाधिकार"><span id=".E0.A4.98.E0.A5.8B.E0.A4.B7.E0.A4.A3.E0.A4.BE.E0.A4.AA.E0.A4.A4.E0.A5.8D.E0.A4.B0.E0.A4.BE.E0.A4.A4.E0.A5.80.E0.A4.B2_.E0.A4.AE.E0.A4.BE.E0.A4.A8.E0.A4.B5.E0.A4.BE.E0.A4.A7.E0.A4.BF.E0.A4.95.E0.A4.BE.E0.A4.B0"></span>घोषणापत्रातील मानवाधिकार</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0&action=edit&section=7" title="विभाग: घोषणापत्रातील मानवाधिकार संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>विशिष्ट मानवाधिकार <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.unhchr.ch/udhr/lang/mrt_print.htm">[२]</a> म्हणून मान्यता मिळालेली घोषणापत्रातील कलमे खाली उद्धृत केली आहेत. </p> <dl><dt>कलम १</dt> <dd>सर्व मानवी व्यक्ती जन्मतः स्वतंत्र आहेत व त्यांना समान प्रतिष्ठा व समान आधिकार आहेत. त्यांना विचारशक्ती व सदसद्विवेकबुद्धी लाभलेली आहे व त्यांनी एकमेकांशी बंधुत्वाच्या भावनेने आचरण करावे.</dd> <dt>कलम २</dt> <dd>या जाहीरनाम्यात नमूद केलेले सर्व अधिकार व सर्व प्रकारचे स्वातंत्र्य प्रत्येकास आहे व त्या बाबतीत वंश, वर्ण, स्त्री-पुरुषभेद, भाषा, धर्म, राजकीय किंवा इतर मतप्रणाली, राष्ट्रीय किंवा सामाजिक मूलस्थान, संपत्ती, जन्म किंवा इतर दर्जा यासारखा कोणताही भेदभाव केला जाता कामा नये. आणखी असे की, एखादी व्यक्ती ज्या देशांची किंवा प्रदेशाची रहिवासी असेल त्या देशाच्या किंवा प्रदेशाच्या, मग तो देश किंवा प्रदेश स्वतंत्र असो, स्वायत्त्त शासन नसलेला असो किंवा कोणत्याही प्रकारच्या सार्वभौमत्वा़खाली असो, राजकीय, क्षेत्राधिकारात्मक किंवा आंतरराष्ट्रीय दर्जाच्या कारणास्तव कोणताही भेदभाव करता कामा नये.</dd> <dt>कलम ३</dt> <dd>प्रत्येकास जगण्याचा, स्वातंत्र्य उपभोगण्याचा, सुरक्षित असण्याचा अधिकार आहे.</dd> <dt>कलम ४</dt> <dd>कोणालाही गुलामगिरीत किंवा दास्यात ठेवता कामा नये; सर्व प्रकारच्या गुलामगिरीस व गुलामांच्या व्यापारास मनाई करण्यात आली पाहिजे</dd> <dt>कलम ५</dt> <dd>कोणाचाही छळ करता कामा नये. किंवा त्यास क्रूर, अमानुष किंवा कमीपणा आणणारी वागणूक देता कामा नये.</dd> <dt>कलम ६</dt> <dd>प्रत्येकाला सर्वत्र कायद्याच्या दृष्टीने माणूस म्हणून मान्यता मिळण्याचा अधिकार आहे.</dd> <dt>कलम ७</dt> <dd>सर्व लोक कायद्याच्या दृष्टीने समान आहेत व कोणताही भेदभाव न करता कायद्याचे समान संरक्षण मिळण्याचा त्यांना हक्क आहे. या जाहीरनाम्याचे उल्लंघन करून कोणत्याही प्रकारचा भेदभाव झाल्याच्या बाबतीत व असा भेदभाव करण्यास चिथावणी देण्यात आल्याच्या बाबतीत सर्वांना समान संरक्षण मिळण्याचा हक्क आहे.</dd> <dt>कलम ८</dt> <dd>राज्यघटनेने किंवा कायद्याने दिलेल्या मूलभूत हक्कांचा भंग करणाऱ्या कृत्यांच्या बाबतीत सक्षम राष्ट्रीय अधिकरणामार्फत उपाययोजना करण्याचा प्रत्येकास अधिकार आहे.</dd> <dt>कलम ९</dt> <dd>कोणालाही स्वच्छंदतः अटक, स्थानबद्ध किंवा हद्दपार करता कामा नये.</dd> <dt>कलम १०</dt> <dd>प्रत्येकाला समान भूमिकेवरून त्याचे अधिकार व जबाबदाऱ्या निश्चित करण्याच्या संबंधात किंवा त्याच्यावरील कोणत्याही दंडनीय आरोपाचा न्यायनिर्णय करण्याच्या संबंधात स्वतंत्र व निःपक्षपाती अधिकरणामार्फत न्याय्य व जाहीर सुनावणी केली जाण्याचा हक्क आहे.</dd> <dt>कलम ११</dt></dl> <ol><li>दंडनीय अपराधाचा आरोप ज्यावर ठेवण्यात आला आहे अशा प्रत्येक इसमास जाहीर न्याय चौकशीत तो दोषी असल्याचे सिद्ध होईपर्यंत, तो निरपराध आहे असे गृहीत धरले जाण्याचा अधिकार आहे. अशा न्याय चौकशीत त्याच्या बचावासाठी आवश्यक असलेली सर्व प्रकारची हमी त्यास देण्यात आलेली असली पाहिजे.</li> <li>जे कोणतेही कृत्य किंवा वर्तन ज्या वेळी घडले त्या वेळी ते राष्ट्रीय किंवा आंतरराष्ट्रीय कायद्याने दंडनीय अपराध ठरत नसेल तर त्या कृत्याच्या किंवा वर्तनाच्या संबंधात कोणालाही कोणत्याही दंडनीय अपराधाचा दोषी म्हणून समजता कामा नये. त्याचप्रमाणे दंडनीय अपराध घडला असेल त्यावेळी जी शिक्षा करण्याजोगी असेल त्या शिक्षेपेक्षा अधिक कडक शिक्षा त्यास देता कामा नये.</li></ol> <dl><dt>कलम १२</dt> <dd>कोणाचेही खाजगी जीवन, त्याचे कुटुंब, घर अथवा त्याचा पत्रव्यवहार यांच्या संबंधात स्वच्छंद ढवळाढवळ होता कामा नये; त्याचप्रमाणे त्याची प्रतिष्ठा किंवा नावलौकिक यावर हल्ला होता कामा नये. अशी ढवळाढवळ किंवा हल्ला झाल्यास त्याविरुद्ध प्रत्येकास कायद्याने संरक्षण मिळण्याचा अधिकार आहे.</dd> <dt>कलम १३</dt> <dd></dd></dl> <ol><li>प्रत्येकास प्रत्येक राष्ट्राच्या हद्दीत संचार व वास्तव्य करण्याचे स्वातंत्र्य असण्याचा अधिकार आहे.</li> <li>प्रत्येकास स्वतःचा देश धरून कोणताही देश सोडून जाण्याचा अथवा स्वतःच्या देशात परत येण्याचा अधिकार आहे.</li></ol> <dl><dt>कलम १४</dt> <dd></dd></dl> <ol><li>प्रत्येकास छळापासून मुक्तता करून घेण्यासाठी इतर देशात आश्रय मिळवण्याचा व तो उपभोगण्याचा अधिकार आहे.</li> <li>अराजकीय स्वरूपाच्या गुन्ह्यांच्या संबंधात अथवा संयुक्त राष्ट्र संघटनेच्या उद्दिष्टांशी व तत्त्वांशी विरुद्ध असलेल्या कृत्यांच्या संबंधात वस्तुतः उद्भवलेल्या खटल्यांच्या बाबतीत प्रस्तुत अधिकाराचा आश्रय घेता येणार नाही.</li></ol> <dl><dt>कलम १५</dt> <dd></dd></dl> <ol><li>प्रत्येकांस राष्ट्रीयत्व मिळण्याचा अधिकार आहे.</li> <li>कोणाचेही राष्ट्रीयत्व स्वच्छंदतः हिरावून घेतले जाता कामा नये, तसेच कोणासही आपले राष्ट्रीयत्व बदलण्याचा अधिकार नाकारता कामा नये.</li></ol> <dl><dt>कलम १६</dt> <dd></dd></dl> <ol><li>वयात आलेल्या पुरुषांना व स्त्रियांना वंश, राष्ट्रीयत्व, अथवा धर्म यांचे कोणतेही बंधन न ठेवता विवाह करण्याचा व कौटुंबिक जीवन जगण्याचा अधिकार आहे. विवाहाच्या संबंधात वैवाहिक जीवन चालू असताना आणि विवाह-विच्छेदनाच्या वेळी त्यांना समान अधिकार मिळण्याचा हक्क आहे.</li> <li>नियोजित जोडीदारांनी स्वेच्छेने व पूर्ण संमती दिली असेल तरच विवाह करावा.</li> <li>कुटुंब हे समाजाचा एक स्वाभाविक व मूलभूत घटक आहे व त्यास समाजाकडून आणि शासनाकडून संरक्षण मिळण्याचा हक्क आहे.</li></ol> <dl><dt>कलम १७</dt> <dd></dd></dl> <ol><li>प्रत्येकास एकट्याच्या नावावर तसेच इतरांबरोबर मालमत्ता धारण करण्याचा अधिकार आहे.</li> <li>कोणाचीही मालमत्ता स्वच्छंदतः हिरावून घेतली जाता कामा नये.</li></ol> <dl><dt>कलम १८</dt> <dd>प्रत्येकास विचारस्वातंत्र्य, आपल्या सदसद्विवेकबुद्धीनुसार वागण्याचे स्वातंत्र्य, धर्म निवडण्याचे स्वातंत्र्य असण्याचा अधिकार आहे. या अधिकारांत स्वतःचा धर्म अथवा श्रद्धा बदलण्याच्या स्वातंत्र्याचा आणि एकट्याने वा इतरांसह सामुदायिकरीत्या आपला धर्म अथवा श्रद्धा, शिकवणुकीत, व्यवहारात, उपासनेत व आचरणात जाहीर रितीने अथवा खाजगी रितीने व्यक्त करण्याच्या स्वातंत्र्याचा समावेश होतो.</dd> <dt>कलम १९</dt> <dd>प्रत्येकास मतस्वातंत्र्य व भाषणस्वातंत्र्य असण्याचा अधिकार आहे. या अधिकारात कोणतीही ढवळाढवळ न होता मत बाळगण्याच्या स्वातंत्र्याचा , तसेच कोणत्याही माध्यमातून व सीमांचा विचार न करता माहिती व विचार ग्रहण करण्याचा प्रयत्न करणे, ती मिळवणे व इतरांना ती देणे यासंबधीच्या स्वातंत्र्याचा समावेश होतो.</dd> <dt>कलम २०</dt> <dd></dd></dl> <ol><li>प्रत्येकास शांततापूर्ण सभास्वातंत्र्य व संघटना असण्याचा अधिकार आहे.</li> <li>कोणावरही कोणत्याही संघटनेचा सभासद होण्याची सक्ती असता कामा नये.</li></ol> <dl><dt>कलम २१</dt> <dd></dd></dl> <ol><li>प्रत्येकास आपण स्वतः अथवा आपल्या इच्छेनुरूप निवडलेल्या आपल्या प्रतिनिधीमार्फत आपल्या देशाच्या शासनात भाग घेण्याचा अधिकार आहे.</li> <li>प्रत्येकास आपल्या देशाच्या शासकीय सेवेत प्रवेश मिळण्याचा समान अधिकार आहे.</li> <li>जनतेची इच्छा ही शासकीय प्राधिकाराचा पाया असली पाहिजे. जनतेची इच्छा नियतकालिक व खऱ्याखुऱ्या निवडणुकांद्वारे व्यक्त झाली पाहिजे व या निवडणुका गुप्त मतदानपद्धतीने अथवा त्यासारख्या निर्बंधरहित पद्धतीने घेतल्या पाहिजेत.</li></ol> <dl><dt>कलम २२</dt> <dd>प्रत्येकास समाजाचा एक घटक या नात्याने सामाजिक सुरक्षितता प्राप्त करून घेण्याचा अधिकार आहे आणि राष्ट्रीय प्रयत्न व आंतरराष्ट्रीय सहकार्य यांच्या द्वारे व प्रत्येक राष्ट्राच्या व्यवस्थेनुसार व साधनसंपत्तीनुसार आपल्या प्रतिष्ठेस व आपल्या व्यक्तीमत्वाच्या मुक्त विकासासाठी अनिवार्य असलेले आर्थिक, सामाजिक व सांस्कृतिक अधिकार संपादन करण्याचा हक्क आहे.</dd> <dt>कलम २३</dt> <dd></dd></dl> <ol><li>प्रत्येकास काम मिळण्याचा, आपल्या इच्छेनुरूप काम निवडण्याचा, कामाच्या न्याय्य व अनुकूल शर्तींचा फायदा मिळवण्याचा व बेकारीपासून संरक्षण मिळण्याचा अधिकार आहे.</li> <li>कोणत्याही प्रकारे भेदभाव न करता प्रत्येकास समान कामाबद्दल समान वेतन मिळण्याचा अधिकार आहे.</li> <li>काम करणाऱ्या प्रत्येक व्यक्तीस स्वतःला व आपल्या कुटुंबाला मानवी प्रतिष्ठेस साजेसे जीवन जगता येईल असे न्याय्य व योग्य पारिश्रमिक व जरूर लागल्यास त्याशिवाय सामाजिक संरक्षणाची इतर साधने मिळण्याचा अधिकार आहे.</li> <li>प्रत्येकास आपल्या हितसंबंधांच्या संरक्षणार्थ संघ स्थापण्याचा व त्याचा सदस्य होण्याचा अधिकार आहे.</li></ol> <dl><dt>कलम २४</dt> <dd>वाजवी मर्यादा असलेले कामाचे तास व ठराविक मुदतीने पगारी सुट्ट्या धरून प्रत्येकास विश्रांती व आराम मिळण्याचा अधिकार आहे.</dd> <dt>कलम २५</dt> <dd></dd></dl> <ol><li>प्रत्येकास स्वतःचे व आपल्या कुटुंबीयांचे आरोग्य व स्वास्थ्य यांच्या दृष्टीने समुचित राहणीमान राखण्याचा अधिकार आहे.यामध्ये अन्न, वस्त्र, निवारा, वैद्यकीय मदत व आवश्यक सामाजिक सोई या गोष्टींचा अंतर्भाव होतो. त्याचप्रमाणे बेकारी, आजारपण, अपंगता, वैधव्य किंवा वार्धक्य यामुळे किंवा त्याच्या आवाक्याबाहेरील परिस्थितीमुळे उदरनिर्वाहाचे दुसरे साधन उपलब्ध नसल्यास सुरक्षितता मिळण्याचा अधिकार आहे.</li> <li>माता व मुले यांना विशेष देखरेख व मदत मिळण्याचा हक्क आहे; सर्व मुलांना, मग ती औरस असोत किंवा अनौरस, सारखेच सामाजिक संरक्षण मिळाले पाहिजे.</li></ol> <dl><dt>कलम २६</dt> <dd></dd></dl> <ol><li>प्रत्येकास शिक्षण मिळण्याचा अधिकार आहे. निदान प्राथमिक व मूलावस्थेतील शिक्षण मोफत असले पाहिजे, माध्यमिक शिक्षण सक्तीचे असले पाहिजे. तांत्रिक व व्यावसायिक शिक्षण सर्वसाधारणपणे उपलब्ध करून देण्यात आले पाहिजे आणि गुणवत्तेप्रमाणे, उच्चशिक्षण सर्वांना सारखेच उपलब्ध असले पाहिजे.</li> <li>ज्यायोगे मानवी व्यक्तिमत्त्वाचा संपूर्ण विकास साधेल व मानवी अधिकार आणि मूलभूत स्वातंत्र्य याविषयीची आदरभावना दृढ होईल अशी शिक्षणाची दिशा असली पाहिजे. तसेच शिक्षणाने सर्व राष्ट्रांमध्ये आणि वांशिक किंवा धार्मिक गटांमध्ये सलोखा, सहिष्णुता व मैत्री वृद्धिंगत झाली पाहिजे. शिवाय त्यायोगे शांतता राखण्यासंबंधीच्या संयुक्त राष्ट्रांच्या कार्यास चालना मिळाली पाहिजे.</li> <li>आपल्या पाल्यांना कोणत्या प्रकारचे शिक्षण देण्यात यावे हे ठरविण्याचा अधिकार पालकांना आहे.</li></ol> <dl><dt>कलम २७</dt> <dd></dd></dl> <ol><li>प्रत्येकास समाजातील सांस्कृतिक जीवनात मोकळेपणाने भाग घेण्याचा, कलांचा आनंद उपभोगण्याचा आणि वैज्ञानिक प्रगती व तिच्यापासून मिळणारे फायदे यांत सहभागी होण्याचा अधिकार आहे.</li> <li>आपण निर्माण केलेल्या कोणत्याही वैज्ञानिक, साहित्यिक किंवा कलात्मक कृतीपासून निष्पन्न होणाऱ्या नैतिक व भौतिक हितसंबंधांना संरक्षण मिळण्याचा प्रत्येकास अधिकार आहे.</li></ol> <dl><dt>कलम २८</dt> <dd>ह्या जाहीरनाम्यात ग्रथित केलेले अधिकार व स्वातंत्र्य पूर्णपणे साध्य करता येतील अशा सामाजिक व आंतरराष्ट्रीय व्यवस्थेचा प्रत्येकास हक्क आहे.</dd> <dt>कलम २९</dt> <dd></dd></dl> <ol><li>समाजामध्येच आपल्या व्यक्तिमत्त्वाचा विकास पूर्णपणे व निर्वेधपणे करता येत असल्यामुळे प्रत्येक व्यक्तीची समाजाप्रत काही कर्तव्ये असतात.</li> <li>आपले अधिकार व स्वातंत्र्य यांचा उपभोग घेताना इतरांचे अधिकार व स्वातंत्र्य यास योग्य मान्यता मिळावी व त्याचा योग्य तो आदर राखला जावा आणि लोकशाही समाज-व्यवस्थेत नीतिमत्ता, सार्वजनिक सुव्यवस्था व सर्वसाधारण लोकांचे कल्याण यासंबंधातील न्याय्य अशा आवश्यक गोष्टी पूर्ण केल्या जाव्यात या आणि केवळ याच कारणासाठी कायद्याने ज्या मर्यादा घालून दिल्या असतील त्याच मर्यादांच्या आधीन प्रत्येक व्यक्तीस रहावे लागेल.</li> <li>संयुक्त राष्ट्रांचे उद्देश व तत्त्वे यांच्याशी विरोधी ठरेल अशा रितीने ह्या अधिकारांचा व स्वातंत्र्याचा कोणत्याही स्थितीत वापर करता कामा नये.</li></ol> <dl><dt>कलम ३०</dt> <dd>ह्या जाहीरनाम्यात ग्रथित केलेल्या अधिकारांपकी कोणतेही अधिकार व स्वातंत्र्ये नष्ट करण्याच्या उद्देशाने कोणतीही हालचाल किंवा कोणतेही कृत्य करण्याचा अधिकार कोणत्याही राष्ट्रास, गटास किंवा व्यक्तीस आहे असे ध्वनित होईल अशा रितीने ह्या जाहीरनाम्यातील कोणत्याही मजकुराचा अर्थ लावता कामा नये.</dd></dl> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="स्मरणोत्सव"><span id=".E0.A4.B8.E0.A5.8D.E0.A4.AE.E0.A4.B0.E0.A4.A3.E0.A5.8B.E0.A4.A4.E0.A5.8D.E0.A4.B8.E0.A4.B5"></span>स्मरणोत्सव</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0&action=edit&section=8" title="विभाग: स्मरणोत्सव संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>मानवाधिकाराचे वैश्विक घोषणापत्र हे १०-डिसे.रोजी जारी केले होते म्हणून, प्रतिवर्षी हा दिवस "जागतिक मानवी हक्क दिवस" म्हणून पाळण्यात येतो. २००८ हे वर्षे या घोषणापत्रास ६० वर्षे पूर्ण झाल्यानिमित्त्त विशेष वर्ष म्हणून पाळले गेले. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="महत्त्व"><span id=".E0.A4.AE.E0.A4.B9.E0.A4.A4.E0.A5.8D.E0.A4.A4.E0.A5.8D.E0.A4.B5"></span>महत्त्व</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0&action=edit&section=9" title="विभाग: महत्त्व संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>हे घोषणापत्र प्रारंभी बंधनकारक कायदा/नियम नसतानाही जगभरात स्वीकारले गेले. १९४८ सालापासून हे घोषणापत्र जगभरातील विविध <a href="/wiki/%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%98%E0%A4%9F%E0%A4%A8%E0%A4%BE" class="mw-redirect" title="राज्यघटना">राज्यघटनांवर</a> आपला ठसा उमटवत आहे.यासोबत विविध जागतिक,राष्ट्रीय,प्रादेशिक कायदे व करार यांवरही याची छाप उमटलेली दिसते. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="स्तुती_व_आक्षेप"><span id=".E0.A4.B8.E0.A5.8D.E0.A4.A4.E0.A5.81.E0.A4.A4.E0.A5.80_.E0.A4.B5_.E0.A4.86.E0.A4.95.E0.A5.8D.E0.A4.B7.E0.A5.87.E0.A4.AA"></span>स्तुती व आक्षेप</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0&action=edit&section=10" title="विभाग: स्तुती व आक्षेप संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="स्तुती"><span id=".E0.A4.B8.E0.A5.8D.E0.A4.A4.E0.A5.81.E0.A4.A4.E0.A5.80"></span>स्तुती</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0&action=edit&section=11" title="विभाग: स्तुती संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ol><li>मंगलाची कामना करणाऱ्या जगातील सर्वांसाठी हे घोषणापत्र म्हणजे निव्वळ शब्दांहूनही आधिक काही आहे.मानवतेचा हा जागतिक करार कोणत्याही सर्वसामान्य मनुष्यास पृथ्वीवरील कोणत्याही सरकारचा प्रतिवाद करण्यास बळ देतो. - <a href="/wiki/%E0%A4%B0%E0%A5%8B%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%A1_%E0%A4%B0%E0%A5%87%E0%A4%97%E0%A4%A8" class="mw-redirect" title="रोनाल्ड रेगन">रोनाल्ड रेगन</a> ( माजी अमेरिकी राष्ट्राध्यक्ष, मार्च १९८९, अमेरिकी बातमीपत्र विभाग)</li></ol> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="आक्षेप"><span id=".E0.A4.86.E0.A4.95.E0.A5.8D.E0.A4.B7.E0.A5.87.E0.A4.AA"></span>आक्षेप</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0&action=edit&section=12" title="विभाग: आक्षेप संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="इस्लामी_आक्षेप"><span id=".E0.A4.87.E0.A4.B8.E0.A5.8D.E0.A4.B2.E0.A4.BE.E0.A4.AE.E0.A5.80_.E0.A4.86.E0.A4.95.E0.A5.8D.E0.A4.B7.E0.A5.87.E0.A4.AA"></span>इस्लामी आक्षेप</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0&action=edit&section=13" title="विभाग: इस्लामी आक्षेप संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>मानवाधिकाराच्या वैश्विक घोषणापत्रात इस्लामी देशातील धार्मिक व सांस्कृतिक पार्श्वभूमी लक्षात न घेतली गेल्याचा ठपका <a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="सुदान">सुदान</a>,<a href="/wiki/%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="पाकिस्तान">पाकिस्तान</a>,<a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%8C%E0%A4%A6%E0%A5%80_%E0%A4%85%E0%A4%B0%E0%A5%87%E0%A4%AC%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="सौदी अरेबिया">सौदी अरेबिया</a> आदि इस्लामी देशांमधून ठेवण्यात येतो.वैश्विक घोषणापत्र हे प्रामुख्याने <a href="/wiki/%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A5%82" class="mw-redirect" title="ज्यू">ज्यू</a>-<a href="/wiki/%E0%A4%96%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%9A%E0%A4%A8" title="ख्रिश्चन">ख्रिश्चन</a> परंपरा दर्शिवितात व <a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B6%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="शरिया (पान अस्तित्वात नाही)">शरिया</a> ह्या इस्लामिक कायद्याच्या चौकटीत ह्या घोषणापत्रातील कलमे बसवणे अवघड आहे हा <a href="/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A3" title="इराण">इराणचा</a> आक्षेप आहे. .<sup id="cite_ref-Littman1999_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-Littman1999-6"><span class="cite-bracket">[</span>६<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="उदारमतवाद्यांचे_आक्षेप"><span id=".E0.A4.89.E0.A4.A6.E0.A4.BE.E0.A4.B0.E0.A4.AE.E0.A4.A4.E0.A4.B5.E0.A4.BE.E0.A4.A6.E0.A5.8D.E0.A4.AF.E0.A4.BE.E0.A4.82.E0.A4.9A.E0.A5.87_.E0.A4.86.E0.A4.95.E0.A5.8D.E0.A4.B7.E0.A5.87.E0.A4.AA"></span>उदारमतवाद्यांचे आक्षेप</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0&action=edit&section=14" title="विभाग: उदारमतवाद्यांचे आक्षेप संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ol><li>घोषणापत्रातील (तथाकथित) आर्थिक अधिकार बळजबरीच्या आर्थिक वसुलीतूनच (उदा. <a href="/w/index.php?title=%E0%A4%95%E0%A4%B0%E0%A4%B5%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%B5%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A5%E0%A4%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="करव्यवस्था (पान अस्तित्वात नाही)">करव्यवस्था</a>) शक्य असल्याने; एकास आर्थिक अधिकार देताना दुसऱ्याच्या अधिकाराची पायमल्ली होण्याचा संभव आहे.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>७<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>कलम २५ मधील आरोग्याचा वा स्वास्थ्याचा अधिकार काहींना देताना तो दुसऱ्यां कडून हिरावून घ्यावा लागेल असे ऍन्ड्र्यू बिसेल ह्या उदारमतवाद्याचे मत आहे.."<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>८<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ol> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="शिक्षण"><span id=".E0.A4.B6.E0.A4.BF.E0.A4.95.E0.A5.8D.E0.A4.B7.E0.A4.A3"></span>शिक्षण</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0&action=edit&section=15" title="विभाग: शिक्षण संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>शिक्षण सक्तीचे असण्यावर <a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AA%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A5%80_%E0%A4%B6%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B7%E0%A4%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="पर्यायी शिक्षण (पान अस्तित्वात नाही)">पर्यायी शिक्षणाच्या</a> पुरस्कर्त्यांचा आक्षेप आहे. घोषणापत्रातील कलम २६ शिक्षण सक्तीचे करते. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="हत्या_करणे_नाकारण्याचा_हक्क"><span id=".E0.A4.B9.E0.A4.A4.E0.A5.8D.E0.A4.AF.E0.A4.BE_.E0.A4.95.E0.A4.B0.E0.A4.A3.E0.A5.87_.E0.A4.A8.E0.A4.BE.E0.A4.95.E0.A4.BE.E0.A4.B0.E0.A4.A3.E0.A5.8D.E0.A4.AF.E0.A4.BE.E0.A4.9A.E0.A4.BE_.E0.A4.B9.E0.A4.95.E0.A5.8D.E0.A4.95"></span>हत्या करणे नाकारण्याचा हक्क</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0&action=edit&section=16" title="विभाग: हत्या करणे नाकारण्याचा हक्क संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>मानवाधिकाराच्या वैश्विक घोषणापत्रातील काही कलमे लष्करी सेवांशी सुसंगत नसल्याचा आक्षेप घेण्यात येतो.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>९<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="हे_सुद्धा_पहा"><span id=".E0.A4.B9.E0.A5.87_.E0.A4.B8.E0.A5.81.E0.A4.A6.E0.A5.8D.E0.A4.A7.E0.A4.BE_.E0.A4.AA.E0.A4.B9.E0.A4.BE"></span>हे सुद्धा पहा</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0&action=edit&section=17" title="विभाग: हे सुद्धा पहा संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ol><li>घोषणापत्राचा षष्ट्यब्दीपूर्ती समारंभ</li></ol> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.law.umaryland.edu/faculty/conferences/detail.html?conf=69">Maryland Law UDHR 60 Conference</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081207113750/http://www.law.umaryland.edu/faculty/conferences/detail.html?conf=69">Archived</a> 2008-12-07 at the <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>. - October 23-25, 2008</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://udhr.net">UDHR 60 Connecticut Conference</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090418235844/http://www.udhr.net/">Archived</a> 2009-04-18 at the <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>. - December 2008</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://knowyourrights2008.org">Know Your Rights 2008</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%A4%E0%A5%80%E0%A4%B2_%E0%A4%AE%E0%A5%82%E0%A4%B2%E0%A4%AD%E0%A5%82%E0%A4%A4_%E0%A4%B9%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%95" title="भारतातील मूलभूत हक्क">भारतातील मूलभूत हक्क</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%97%E0%A4%B0%E0%A5%80_%E0%A4%85%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0" title="नागरी अधिकार">नागरी अधिकार</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="संदर्भ"><span id=".E0.A4.B8.E0.A4.82.E0.A4.A6.E0.A4.B0.E0.A5.8D.E0.A4.AD"></span>संदर्भ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0&action=edit&section=18" title="विभाग: संदर्भ संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r1954978">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-1">^</a></b></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.unhchr.ch/udhr/miscinfo/record.htm">http://www.unhchr.ch/udhr/miscinfo/record.htm</a> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/20020214093600/http://www.unhchr.ch/udhr/miscinfo/record.htm">वरील दुव्याची वेबॅक मशिनवरील आवृत्ती</a> फेब्रुवारी १४, २००२ (वरील दुव्यात त्रुटी जाणवल्याने <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%AC%E0%A5%85%E0%A4%95_%E0%A4%AE%E0%A4%B6%E0%A4%BF%E0%A4%A8" title="वेबॅक मशिन">वेबॅक मशिन</a> वापरुन ही आवृत्ती मिळवलेली आहे.)</li></ul> </span></li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-2">^</a></b></span> <span class="reference-text"><a href="/w/index.php?title=Paul_Williams&action=edit&redlink=1" class="new" title="Paul Williams (पान अस्तित्वात नाही)">Paul Williams</a>, Ed., "The International Bill of Human Rights", Entwhistle, 1981. (<a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%95_%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%8B%E0%A4%A4/0034558078" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-034558-07-8</a>) मानवाधिकारांच्या वैश्विक घोषणापत्राविषयीचे पहिले पुस्तक <a href="/wiki/%E0%A4%9C%E0%A4%BF%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%9F%E0%A4%B0" title="जिमी कार्टर">जिमी कार्टर</a> यांच्या प्रस्तावनेसह.</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-3">^</a></b></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.eric.ed.gov/ERICWebPortal/custom/portlets/recordDetails/detailmini.jsp?_nfpb=true&_&ERICExtSearch_SearchValue_0=ED471857&ERICExtSearch_SearchType_0=no&accno=ED471857">Incorporating Human Rights into the College Curriculum</a></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-4">^</a></b></span> <span class="reference-text">See <a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.unac.org/rights/question.html">http://www.unac.org/rights/question.html</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120912162219/http://www.unac.org/rights/question.html">Archived</a> 2012-09-12 at the <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>. under "Who are the signatories of the Declaration?"</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-5">^</a></b></span> <span class="reference-text">Glendon, pp 62-64</span> </li> <li id="cite_note-Littman1999-6"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-Littman1999_6-0">^</a></b></span> <span class="reference-text">Littman, David. "Universal Human Rights and Human Rights in Islam". <i>Midstream</i>, February/March 1999 <a rel="nofollow" class="external free" href="https://web.archive.org/web/20060501234759/http://mypage.bluewin.ch/ameland/Islam.html">https://web.archive.org/web/20060501234759/http://mypage.bluewin.ch/ameland/Islam.html</a></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-7">^</a></b></span> <span class="reference-text">See <a rel="nofollow" class="external text" href="http://capmag.com/article.asp?ID=210">Capitalism Magazine - United Nations Declaration of Human Rights Destroys Individual Rights</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070927002047/http://capmag.com/article.asp?ID=210">Archived</a> 2007-09-27 at the <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>. Retrieved 22 June 2006.</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-8">^</a></b></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.objectivistcenter.org/cth--1297-Right_To_Health_Care.aspx">Right To Health Care</a> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/20090108082110/http://www.objectivistcenter.org/cth--1297-Right_To_Health_Care.aspx">Right To Health Care वरील दुव्याची वेबॅक मशिनवरील आवृत्ती</a> जानेवारी ८, २००९ (वरील दुव्यात त्रुटी जाणवल्याने <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%AC%E0%A5%85%E0%A4%95_%E0%A4%AE%E0%A4%B6%E0%A4%BF%E0%A4%A8" title="वेबॅक मशिन">वेबॅक मशिन</a> वापरुन ही आवृत्ती मिळवलेली आहे.)</li></ul> </span></li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-9">^</a></b></span> <span class="reference-text">War Resisters International A Conscientious Objector's Guide to the UN Human Rights System, Parts 1,2&3, Background Information on International Law for COs, Standards which recognise the right to conscientious objection, In treaties. <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.wri-irg.org/books/co-guide-un.htm">[१]</a> retrieved May 9, 2008</span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="पुढील_वाचनासाठी"><span id=".E0.A4.AA.E0.A5.81.E0.A4.A2.E0.A5.80.E0.A4.B2_.E0.A4.B5.E0.A4.BE.E0.A4.9A.E0.A4.A8.E0.A4.BE.E0.A4.B8.E0.A4.BE.E0.A4.A0.E0.A5.80"></span>पुढील वाचनासाठी</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0&action=edit&section=19" title="विभाग: पुढील वाचनासाठी संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Johannes Morsink, "The Universal Declaration of Human Rights: Origins, Drafting & Intent" (Philadelphia: University of Pennsylvania Press, 1999).</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.columbia.edu/ccnmtl/projects/mmt/udhr/index.html">Universal Declaration of Human Rights pages at Columbia University (Centre for the Study of Human Rights), including article by article commentary, video interviews, discussion of meaning, drafting and history.</a></li> <li>John Nurser, "For All Peoples and All Nations. Christian Churches and Human Rights.". (Geneva: WCC Publications, 2005).</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="बाह्य_दुवे"><span id=".E0.A4.AC.E0.A4.BE.E0.A4.B9.E0.A5.8D.E0.A4.AF_.E0.A4.A6.E0.A5.81.E0.A4.B5.E0.A5.87"></span>बाह्य दुवे</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0&action=edit&section=20" title="विभाग: बाह्य दुवे संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.un.org/Overview/rights.html">Text of the UDHR</a> (English)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.unhchr.ch/udhr/">Official translations of the UDHR</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.un.org/cyberschoolbus/humanrights/resources/plain.asp">Plain Language version of the UDHR</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/pages/Universal-Declaration-of-Human-Rights/34367960914">UDHR Facebook page</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.unac.org/rights/question.html">Questions and answers about the Universal Declaration</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120912162219/http://www.unac.org/rights/question.html">Archived</a> 2012-09-12 at the <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www1.umn.edu/humanrts/instree/auol.htm">WORLD CONFERENCES ON HUMAN RIGHTS AND MILLENNIUM DECLARATION</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.americanrhetoric.com/speeches/eleanorrooseveltdeclarationhumanrights.htm">Text, Audio, and Video excerpt of Eleanor Roosevelt's Address to the United Nations on the Universal Declaration of Human Rights</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070614145042/http://www.nachrichtendienste.ch/THESIS_BY_MARCEL_STUESSI_SECRET_PERSONAL_DATA_GATHERING_.pdf">Proposal for a Privacy Protection Guideline on Secret Personal Data Gathering and Transborder Flows of Such Data in the Fight against Terrorism and Serious Crime by Marcel Stuessi</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.universalrights.net/main/educat.htm">UDHR - Education</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.envio.org.ni/articulo/1349">Revista Envío - A Declaration of Human Rights For the 21st Century</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070706125927/http://www.envio.org.ni/articulo/1349">Archived</a> 2007-07-06 at the <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://collopy.net/writings/2006/libertarian_education.html#compulsory">Educational Choice “on the Side of the Child”: Liberalism and Libertarian Education</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081119111434/http://collopy.net/writings/2006/libertarian_education.html#compulsory">Archived</a> 2008-11-19 at the <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="दृकश्राव्य_साधने"><span id=".E0.A4.A6.E0.A5.83.E0.A4.95.E0.A4.B6.E0.A5.8D.E0.A4.B0.E0.A4.BE.E0.A4.B5.E0.A5.8D.E0.A4.AF_.E0.A4.B8.E0.A4.BE.E0.A4.A7.E0.A4.A8.E0.A5.87"></span>दृकश्राव्य साधने</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0&action=edit&section=21" title="विभाग: दृकश्राव्य साधने संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://librivox.org/the-universal-declaration-of-human-rights-by-the-united-nations/">Librivox: Human-read audio recordings in several Languages</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.americanrhetoric.com/speeches/eleanorrooseveltdeclarationhumanrights.htm">Text, Audio, and Video excerpt of Eleanor Roosevelt's Address to the United Nations on the Universal Declaration of Human Rights</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://jp.youtube.com/watch?v=epVZrYbDVis">Animated presentation of the Universal Declaration of Human Rights by Amnesty International, from Youtube</a> (English, 20 minutes and 23 seconds)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://webcast.un.org/ramgen/ondemand/legal/audio/humanrights/dr_charles_malik-human_rights_06_nov_48.rm">Audio: Statement by Charles Malik as Representative of Lebanon to the Third Committee of the UN General Assembly on the Universal Declaration, 6 November 1948.</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.columbia.edu/ccnmtl/projects/mmt/udhr/ramfiles/udhr_045.ram">UN Department of Public Information introduction to the drafters of the Declaration.</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.un.org/law/AVLpilotproject/udhr_video.html">UN video archives of speeches on adoption of the Declaration.</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.youtube.com/results?search_query=human+rights+rrrt">Videos introducing each article of the UDHR from RRRT Pacific.</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.youtube.com/watch?v=ixjACBvv2mE">Video add for UDHR article 1 from Youth for Human Rights International.</a></li></ul>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">"<a dir="ltr" href="https://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=मानवाधिकाराचे_वैश्विक_घोषणापत्र&oldid=2475234">https://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=मानवाधिकाराचे_वैश्विक_घोषणापत्र&oldid=2475234</a>" पासून हुडकले</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97" title="विशेष:वर्ग">वर्ग</a>: <ul><li><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97:%E0%A4%87.%E0%A4%B8._%E0%A5%A7%E0%A5%AF%E0%A5%AA%E0%A5%AE_%E0%A4%AE%E0%A4%A7%E0%A5%80%E0%A4%B2_%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%A6%E0%A5%87" title="वर्ग:इ.स. १९४८ मधील कायदे">इ.स. १९४८ मधील कायदे</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97:%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="वर्ग:मानवाधिकार (पान अस्तित्वात नाही)">मानवाधिकार</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97:%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%9A%E0%A5%80_%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%A8%E0%A5%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="वर्ग:मानवाधिकारांची साधने (पान अस्तित्वात नाही)">मानवाधिकारांची साधने</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97:%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%A4_%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%9F%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%9A%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE_%E0%A4%86%E0%A4%AE%E0%A4%B8%E0%A4%AD%E0%A5%87%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%A0%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="वर्ग:संयुक्त राष्ट्रांच्या आमसभेचे ठराव (पान अस्तित्वात नाही)">संयुक्त राष्ट्रांच्या आमसभेचे ठराव</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97:%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%9A%E0%A4%BE_%E0%A4%87%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="वर्ग:मानवाधिकारांचा इतिहास (पान अस्तित्वात नाही)">मानवाधिकारांचा इतिहास</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">लपविलेले वर्ग: <ul><li><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97:Webarchive_template_wayback_links" title="वर्ग:Webarchive template wayback links">Webarchive template wayback links</a></li><li><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97:%E0%A4%86%E0%A4%AF%E0%A4%8F%E0%A4%B8%E0%A4%AC%E0%A5%80%E0%A4%8F%E0%A4%A8_%E0%A4%9C%E0%A4%BE%E0%A4%A6%E0%A5%81%E0%A4%88_%E0%A4%A6%E0%A5%81%E0%A4%B5%E0%A5%87_%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%B0%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%80_%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%87" title="वर्ग:आयएसबीएन जादुई दुवे वापरणारी पाने">आयएसबीएन जादुई दुवे वापरणारी पाने</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> या पानातील शेवटचा बदल १४ सप्टेंबर २०२४ रोजी १४:१४ वाजता केला गेला.</li> <li id="footer-info-copyright">येथील मजकूर हा <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">क्रियेटीव्ह कॉमन्स अट्रीब्युशन-शेअरअलाईक लायसन्स</a> अंतर्गत उपलब्ध आहे; अतिरिक्त अटी लागू असू शकतात. हे संकेतस्थळ वापरुन आपण याच्या <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">वापरण्याच्या अटी</a> आणि <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">गोपनीयता धोरणांचे</a> पालन करण्यास आपली सहमती देत आहात. Wikipedia® हे <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a> एक ना-नफा ना-तोटा संस्थेचे नोंदणीकृत ट्रेडमार्क आहे.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">गुप्तता नीती</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%80%E0%A4%AA%E0%A5%83%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%A0">विकिपीडिया बद्दल</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%B8%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%A3_%E0%A4%89%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%B0%E0%A4%A6%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%95%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B8_%E0%A4%A8%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0">उत्तरदायित्वास नकार</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">विकसक</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/mr.wikipedia.org">Statistics</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">कुकिंचा तक्ता</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//mr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">भ्रमणध्वनी-दृश्य</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-847495b4dd-mtz8v","wgBackendResponseTime":147,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.103","walltime":"0.388","ppvisitednodes":{"value":510,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":7044,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":1069,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":12,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":7237,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 93.651 1 -total"," 49.73% 46.572 1 साचा:संदर्भयादी"," 33.13% 31.031 7 साचा:Webarchive"," 23.16% 21.689 2 साचा:वेबॅक_आर्किव्ह"," 11.82% 11.067 1 साचा:माहितीचौकट_दस्तऐवज"," 2.71% 2.541 2 साचा:Yesno"," 2.18% 2.046 1 साचा:Main_other"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.007","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":899801,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-59856bd7d8-j6cxw","timestamp":"20241119182539","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u092e\u093e\u0928\u0935\u093e\u0927\u093f\u0915\u093e\u0930\u093e\u091a\u0947 \u0935\u0948\u0936\u094d\u0935\u093f\u0915 \u0918\u094b\u0937\u0923\u093e\u092a\u0924\u094d\u0930","url":"https:\/\/mr.wikipedia.org\/wiki\/%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q7813","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q7813","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2008-11-06T11:46:56Z","dateModified":"2024-09-14T08:44:33Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/d\/d4\/EleanorRooseveltHumanRights.png"}</script> </body> </html>