CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Bonaire - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )nlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"318baa2b-4487-41bf-9973-f9b6cd4c3c90","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Bonaire","wgTitle":"Bonaire","wgCurRevisionId":68251372,"wgRevisionId":68251372,"wgArticleId":21635,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Wikipedia:Geen coördinaten lokaal maar wel op Wikidata","Wikipedia:Coördinaten op Wikidata","Bonaire","Eiland van Caribisch Nederland","Openbaar lichaam","Eilandgebied van de Nederlandse Antillen"],"wgPageViewLanguage":"nl","wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Bonaire","wgRelevantArticleId":21635,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[], "wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"nl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":100000,"wgCoordinates":{"lat":12.185277777777777,"lon":-68.26194444444444},"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q25396","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false, "wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","ext.tmh.player.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","ext.tmh.player","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Direct-link-to-Commons","ext.gadget.ProtectionTemplates", "ext.gadget.InterProjectLinks","ext.gadget.hoofdbetekenis-titelwijziging","ext.gadget.switcher","ext.gadget.OpenStreetMapFrame","ext.gadget.subpages","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=ext.cite.styles%7Cext.tmh.player.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=nl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Flag_of_Bonaire.svg/1200px-Flag_of_Bonaire.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="800"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Flag_of_Bonaire.svg/800px-Flag_of_Bonaire.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="533"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Flag_of_Bonaire.svg/640px-Flag_of_Bonaire.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="427"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Bonaire - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//nl.m.wikipedia.org/wiki/Bonaire"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Bewerken" href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (nl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//nl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Bonaire"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom-feed" href="/w/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Bonaire rootpage-Bonaire skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Naar inhoud springen</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hoofdmenu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Hoofdmenu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hoofdmenu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Hoofdpagina" title="Naar de hoofdpagina gaan [z]" accesskey="z"><span>Hoofdpagina</span></a></li><li id="n-zoekartikel" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Navigatie"><span>Vind een artikel</span></a></li><li id="n-today" class="mw-list-item"><a href="/wiki/21_november"><span>Vandaag</span></a></li><li id="n-Etalage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage"><span>Etalage</span></a></li><li id="n-categories" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Categorie:Alles"><span>Categorieën</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingen" title="Een lijst met recente wijzigingen in deze wiki. [r]" accesskey="r"><span>Recente wijzigingen</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:NieuwePaginas"><span>Nieuwe artikelen</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:Willekeurig" title="Een willekeurige pagina bekijken [x]" accesskey="x"><span>Willekeurige pagina</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation2" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation2" > <div class="vector-menu-heading"> Informatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Gebruikersportaal" title="Informatie over het project: wat u kunt doen, waar u dingen kunt vinden"><span>Gebruikersportaal</span></a></li><li id="n-Snelcursus" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Snelcursus"><span>Snelcursus</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Hulp_en_beheer" title="Hulpinformatie over deze wiki"><span>Hulp en contact</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Hoofdpagina" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="de vrije encyclopedie" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-nl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciaal:Zoeken" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia" aria-label="Doorzoek Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="De lettergrootte, breedte en kleur van de pagina wijzigen" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Uiterlijk" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Uiterlijk</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl" class=""><span>Doneren</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Bonaire" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht." class=""><span>Account aanmaken</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Bonaire" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o" class=""><span>Aanmelden</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Meer opties" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Persoonlijke hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Gebruikersmenu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl"><span>Doneren</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Bonaire" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Account aanmaken</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Bonaire" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Aanmelden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagina's voor uitgelogde redacteuren <a href="/wiki/Help:Inleiding" aria-label="Meer leren over bewerken"><span>meer lezen</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnBijdragen" title="Bijdragen IP-adres [y]" accesskey="y"><span>Bijdragen</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnOverleg" title="Overlegpagina van de anonieme gebruiker van dit IP-adres [n]" accesskey="n"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Inhoud" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Inhoud</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">verbergen</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Top</div> </a> </li> <li id="toc-Etymologie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Etymologie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Etymologie</span> </div> </a> <ul id="toc-Etymologie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Mythologie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Mythologie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Mythologie</span> </div> </a> <ul id="toc-Mythologie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Geschiedenis" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Geschiedenis"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Geschiedenis</span> </div> </a> <ul id="toc-Geschiedenis-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Sociale_geografie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Sociale_geografie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Sociale geografie</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Sociale_geografie-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Sociale geografie-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Sociale_geografie-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Demografie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Demografie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Demografie</span> </div> </a> <ul id="toc-Demografie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Religie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Religie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Religie</span> </div> </a> <ul id="toc-Religie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Talen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Talen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>Talen</span> </div> </a> <ul id="toc-Talen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kernen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kernen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.4</span> <span>Kernen</span> </div> </a> <ul id="toc-Kernen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Transport" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Transport"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.5</span> <span>Transport</span> </div> </a> <ul id="toc-Transport-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Economie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Economie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.6</span> <span>Economie</span> </div> </a> <ul id="toc-Economie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Armoede" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Armoede"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.7</span> <span>Armoede</span> </div> </a> <ul id="toc-Armoede-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Gezondheid" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Gezondheid"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.8</span> <span>Gezondheid</span> </div> </a> <ul id="toc-Gezondheid-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Natuurgeneeskunde" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Natuurgeneeskunde"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.8.1</span> <span>Natuurgeneeskunde</span> </div> </a> <ul id="toc-Natuurgeneeskunde-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Justitiële_Inrichting" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Justitiële_Inrichting"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.9</span> <span>Justitiële Inrichting</span> </div> </a> <ul id="toc-Justitiële_Inrichting-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Politiek" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Politiek"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Politiek</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Politiek-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Politiek-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Politiek-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Vlag" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Vlag"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Vlag</span> </div> </a> <ul id="toc-Vlag-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Volkslied" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Volkslied"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Volkslied</span> </div> </a> <ul id="toc-Volkslied-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Wapenschild" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Wapenschild"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.3</span> <span>Wapenschild</span> </div> </a> <ul id="toc-Wapenschild-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Eilandsraad" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Eilandsraad"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.4</span> <span>Eilandsraad</span> </div> </a> <ul id="toc-Eilandsraad-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Staten_van_de_Nederlandse_Antillen_(tot_2010)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Staten_van_de_Nederlandse_Antillen_(tot_2010)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.5</span> <span>Staten van de Nederlandse Antillen (tot 2010)</span> </div> </a> <ul id="toc-Staten_van_de_Nederlandse_Antillen_(tot_2010)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bestuurscollege_2019" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bestuurscollege_2019"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.6</span> <span>Bestuurscollege 2019</span> </div> </a> <ul id="toc-Bestuurscollege_2019-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Koningshuis" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Koningshuis"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.7</span> <span>Koningshuis</span> </div> </a> <ul id="toc-Koningshuis-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Rijksdienst_Caribisch_Nederland" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Rijksdienst_Caribisch_Nederland"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.8</span> <span>Rijksdienst Caribisch Nederland</span> </div> </a> <ul id="toc-Rijksdienst_Caribisch_Nederland-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Inspectie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Inspectie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.8.1</span> <span>Inspectie</span> </div> </a> <ul id="toc-Inspectie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Staatkundige_hervormingen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Staatkundige_hervormingen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.9</span> <span>Staatkundige hervormingen</span> </div> </a> <ul id="toc-Staatkundige_hervormingen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Onderwijs" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Onderwijs"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Onderwijs</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Onderwijs-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Onderwijs-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Onderwijs-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Onderwijsgeschiedenis" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Onderwijsgeschiedenis"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Onderwijsgeschiedenis</span> </div> </a> <ul id="toc-Onderwijsgeschiedenis-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Primair_onderwijs" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Primair_onderwijs"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>Primair onderwijs</span> </div> </a> <ul id="toc-Primair_onderwijs-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-EOZ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#EOZ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2.1</span> <span>EOZ</span> </div> </a> <ul id="toc-EOZ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Voortgezet_onderwijs" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Voortgezet_onderwijs"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.3</span> <span>Voortgezet onderwijs</span> </div> </a> <ul id="toc-Voortgezet_onderwijs-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Hoger_onderwijs" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Hoger_onderwijs"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.4</span> <span>Hoger onderwijs</span> </div> </a> <ul id="toc-Hoger_onderwijs-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Kibrahacha" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Kibrahacha"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.4.1</span> <span>Kibrahacha</span> </div> </a> <ul id="toc-Kibrahacha-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Staatsexamencentrum" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Staatsexamencentrum"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.5</span> <span>Staatsexamencentrum</span> </div> </a> <ul id="toc-Staatsexamencentrum-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Cultuur" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Cultuur"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Cultuur</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Cultuur-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Cultuur-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Cultuur-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Culturele_identiteit_en_burgerschap" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Culturele_identiteit_en_burgerschap"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>Culturele identiteit en burgerschap</span> </div> </a> <ul id="toc-Culturele_identiteit_en_burgerschap-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kuminda_Krioyo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kuminda_Krioyo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2</span> <span>Kuminda Krioyo</span> </div> </a> <ul id="toc-Kuminda_Krioyo-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Gerechten" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Gerechten"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2.1</span> <span>Gerechten</span> </div> </a> <ul id="toc-Gerechten-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bijgerechten" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Bijgerechten"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2.2</span> <span>Bijgerechten</span> </div> </a> <ul id="toc-Bijgerechten-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Hartige_hapjes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Hartige_hapjes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2.3</span> <span>Hartige hapjes</span> </div> </a> <ul id="toc-Hartige_hapjes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zoetigheden" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Zoetigheden"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2.4</span> <span>Zoetigheden</span> </div> </a> <ul id="toc-Zoetigheden-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Dranken" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Dranken"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2.5</span> <span>Dranken</span> </div> </a> <ul id="toc-Dranken-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Barbecue" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Barbecue"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2.6</span> <span>Barbecue</span> </div> </a> <ul id="toc-Barbecue-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Snèks" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Snèks"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2.7</span> <span>Snèks</span> </div> </a> <ul id="toc-Snèks-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Foodtrucks" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Foodtrucks"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2.8</span> <span>Foodtrucks</span> </div> </a> <ul id="toc-Foodtrucks-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Fastfood" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Fastfood"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2.9</span> <span>Fastfood</span> </div> </a> <ul id="toc-Fastfood-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Gastronomie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Gastronomie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.3</span> <span>Gastronomie</span> </div> </a> <ul id="toc-Gastronomie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Festiviteiten" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Festiviteiten"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.4</span> <span>Festiviteiten</span> </div> </a> <ul id="toc-Festiviteiten-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Simadan" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Simadan"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.4.1</span> <span>Simadan</span> </div> </a> <ul id="toc-Simadan-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Simadandans" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-4"> <a class="vector-toc-link" href="#Simadandans"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.4.1.1</span> <span>Simadandans</span> </div> </a> <ul id="toc-Simadandans-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Maskarada" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Maskarada"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.4.2</span> <span>Maskarada</span> </div> </a> <ul id="toc-Maskarada-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-San_Juan-feest_en_San_Pedro-feest" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#San_Juan-feest_en_San_Pedro-feest"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.4.3</span> <span>San Juan-feest en San Pedro-feest</span> </div> </a> <ul id="toc-San_Juan-feest_en_San_Pedro-feest-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Barí-festival" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Barí-festival"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.4.4</span> <span>Barí-festival</span> </div> </a> <ul id="toc-Barí-festival-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Geschiedenis_2" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-4"> <a class="vector-toc-link" href="#Geschiedenis_2"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.4.4.1</span> <span>Geschiedenis</span> </div> </a> <ul id="toc-Geschiedenis_2-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Barí-muziek" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-4"> <a class="vector-toc-link" href="#Barí-muziek"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.4.4.2</span> <span>Barí-muziek</span> </div> </a> <ul id="toc-Barí-muziek-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Barí-dans" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-4"> <a class="vector-toc-link" href="#Barí-dans"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.4.4.3</span> <span>Barí-dans</span> </div> </a> <ul id="toc-Barí-dans-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Verwante_muziek" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-4"> <a class="vector-toc-link" href="#Verwante_muziek"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.4.4.4</span> <span>Verwante muziek</span> </div> </a> <ul id="toc-Verwante_muziek-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Muziekinstrumenten" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Muziekinstrumenten"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.5</span> <span>Muziekinstrumenten</span> </div> </a> <ul id="toc-Muziekinstrumenten-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Bamba" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Bamba"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.5.1</span> <span>Bamba</span> </div> </a> <ul id="toc-Bamba-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Wiri" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Wiri"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.5.2</span> <span>Wiri</span> </div> </a> <ul id="toc-Wiri-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kuarta" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Kuarta"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.5.3</span> <span>Kuarta</span> </div> </a> <ul id="toc-Kuarta-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Evenementen_en_feestdagen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Evenementen_en_feestdagen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.6</span> <span>Evenementen en feestdagen</span> </div> </a> <ul id="toc-Evenementen_en_feestdagen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Architectuur" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Architectuur"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Architectuur</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Architectuur-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Architectuur-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Architectuur-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Traditionele_architectuur" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Traditionele_architectuur"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1</span> <span>Traditionele architectuur</span> </div> </a> <ul id="toc-Traditionele_architectuur-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Monumenten" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Monumenten"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.2</span> <span>Monumenten</span> </div> </a> <ul id="toc-Monumenten-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Plantages_en_plantagewoningen_(landhuizen)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Plantages_en_plantagewoningen_(landhuizen)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.3</span> <span>Plantages en plantagewoningen (landhuizen)</span> </div> </a> <ul id="toc-Plantages_en_plantagewoningen_(landhuizen)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Beelden_en_sculpturen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Beelden_en_sculpturen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.4</span> <span>Beelden en sculpturen</span> </div> </a> <ul id="toc-Beelden_en_sculpturen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Natuur_en_geologie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Natuur_en_geologie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Natuur en geologie</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Natuur_en_geologie-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Natuur en geologie-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Natuur_en_geologie-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Flora" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Flora"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.1</span> <span>Flora</span> </div> </a> <ul id="toc-Flora-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Mangrovewoud" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Mangrovewoud"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.1.1</span> <span>Mangrovewoud</span> </div> </a> <ul id="toc-Mangrovewoud-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Cactussen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Cactussen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.1.2</span> <span>Cactussen</span> </div> </a> <ul id="toc-Cactussen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bomen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Bomen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.1.3</span> <span>Bomen</span> </div> </a> <ul id="toc-Bomen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Planten" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Planten"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.1.4</span> <span>Planten</span> </div> </a> <ul id="toc-Planten-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Fauna" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Fauna"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.2</span> <span>Fauna</span> </div> </a> <ul id="toc-Fauna-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Zoogdieren" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Zoogdieren"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.2.1</span> <span>Zoogdieren</span> </div> </a> <ul id="toc-Zoogdieren-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Vogels" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Vogels"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.2.2</span> <span>Vogels</span> </div> </a> <ul id="toc-Vogels-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Reptielen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Reptielen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.2.3</span> <span>Reptielen</span> </div> </a> <ul id="toc-Reptielen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zeedieren" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Zeedieren"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.2.4</span> <span>Zeedieren</span> </div> </a> <ul id="toc-Zeedieren-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Locaties" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Locaties"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.3</span> <span>Locaties</span> </div> </a> <ul id="toc-Locaties-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Washington_Slagbaai_Nationaal_Park" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Washington_Slagbaai_Nationaal_Park"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.3.1</span> <span>Washington Slagbaai Nationaal Park</span> </div> </a> <ul id="toc-Washington_Slagbaai_Nationaal_Park-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bonaire_National_Marine_Park" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Bonaire_National_Marine_Park"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.3.2</span> <span>Bonaire National Marine Park</span> </div> </a> <ul id="toc-Bonaire_National_Marine_Park-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Klein_Bonaire" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Klein_Bonaire"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.3.3</span> <span>Klein Bonaire</span> </div> </a> <ul id="toc-Klein_Bonaire-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Lac" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Lac"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.3.4</span> <span>Lac</span> </div> </a> <ul id="toc-Lac-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Pekelmeer" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Pekelmeer"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.3.5</span> <span>Pekelmeer</span> </div> </a> <ul id="toc-Pekelmeer-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Saliñas_en_grotten" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Saliñas_en_grotten"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.3.6</span> <span>Saliñas en grotten</span> </div> </a> <ul id="toc-Saliñas_en_grotten-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Geologie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Geologie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.4</span> <span>Geologie</span> </div> </a> <ul id="toc-Geologie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Sport" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Sport"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Sport</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Sport-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Sport-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Sport-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Duiksport" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Duiksport"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.1</span> <span>Duiksport</span> </div> </a> <ul id="toc-Duiksport-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Indebon" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Indebon"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.2</span> <span>Indebon</span> </div> </a> <ul id="toc-Indebon-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Defensie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Defensie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Defensie</span> </div> </a> <ul id="toc-Defensie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Media" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Media"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>Media</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Media-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Media-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Media-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Kranten" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kranten"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.1</span> <span>Kranten</span> </div> </a> <ul id="toc-Kranten-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tijdschriften" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tijdschriften"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.2</span> <span>Tijdschriften</span> </div> </a> <ul id="toc-Tijdschriften-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Radio_en_televisie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Radio_en_televisie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.3</span> <span>Radio en televisie</span> </div> </a> <ul id="toc-Radio_en_televisie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Internet" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Internet"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.4</span> <span>Internet</span> </div> </a> <ul id="toc-Internet-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Facebook" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Facebook"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.4.1</span> <span>Facebook</span> </div> </a> <ul id="toc-Facebook-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Lijst_van_bekende_Bonairianen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Lijst_van_bekende_Bonairianen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13</span> <span>Lijst van bekende Bonairianen</span> </div> </a> <ul id="toc-Lijst_van_bekende_Bonairianen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zie_ook" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Zie_ook"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14</span> <span>Zie ook</span> </div> </a> <ul id="toc-Zie_ook-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Externe_link" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Externe_link"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">15</span> <span>Externe link</span> </div> </a> <ul id="toc-Externe_link-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Bonaire</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ga naar een artikel in een andere taal. Beschikbaar in 94 talen" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-94" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">94 talen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Zwitserduits" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="Zwitserduits" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Aragonees" lang="an" hreflang="an" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="Aragonees" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%88%D9%86%D9%8A%D8%B1" title="بونير – Arabisch" lang="ar" hreflang="ar" data-title="بونير" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%88%D9%86%D9%8A%D8%B1" title="بونير – Egyptisch Arabisch" lang="arz" hreflang="arz" data-title="بونير" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptisch Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Boneyr" title="Boneyr – Azerbeidzjaans" lang="az" hreflang="az" data-title="Boneyr" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbeidzjaans" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Beiers" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Beiers" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%80%D1%8D" title="Банайрэ – Belarussisch" lang="be" hreflang="be" data-title="Банайрэ" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Belarussisch" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%80" title="Бонер – Bulgaars" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Бонер" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgaars" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Bretons" lang="br" hreflang="br" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Bretons" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Catalaans" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Catalaans" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Bonaire" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Bonaire_(pulo_ug_munisipyo_espesyal)" title="Bonaire (pulo ug munisipyo espesyal) – Cebuano" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Bonaire (pulo ug munisipyo espesyal)" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="Cebuano" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chr mw-list-item"><a href="https://chr.wikipedia.org/wiki/%E1%8F%89%E1%8E%BE%E1%8E%B5" title="ᏉᎾᎵ – Cherokee" lang="chr" hreflang="chr" data-title="ᏉᎾᎵ" data-language-autonym="ᏣᎳᎩ" data-language-local-name="Cherokee" class="interlanguage-link-target"><span>ᏣᎳᎩ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Tsjechisch" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tsjechisch" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Welsh" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Welsh" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Deens" lang="da" hreflang="da" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Deens" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Duits" lang="de" hreflang="de" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Duits" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CF%80%CE%BF%CE%BD%CE%B1%CE%AF%CF%81" title="Μποναίρ – Grieks" lang="el" hreflang="el" data-title="Μποναίρ" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Grieks" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Engels" lang="en" hreflang="en" data-title="Bonaire" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Engels" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Bonero" title="Bonero – Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Bonero" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Spaans" lang="es" hreflang="es" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Spaans" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Estisch" lang="et" hreflang="et" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estisch" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Baskisch" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskisch" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B1" title="بونیر – Perzisch" lang="fa" hreflang="fa" data-title="بونیر" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Perzisch" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Fins" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fins" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Faeröers" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="Faeröers" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Frans" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Frans" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Noord-Fries" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="Noord-Fries" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Bon%C3%AAre" title="Bonêre – Fries" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Bonêre" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Fries" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gag mw-list-item"><a href="https://gag.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Gagaoezisch" lang="gag" hreflang="gag" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Gagauz" data-language-local-name="Gagaoezisch" class="interlanguage-link-target"><span>Gagauz</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Galicisch" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galicisch" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Hakka" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Bonaire" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%91%D7%95%D7%A0%D7%99%D7%99%D7%A8" title="בונייר – Hebreeuws" lang="he" hreflang="he" data-title="בונייר" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Hebreeuws" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A5%8B%E0%A4%A8%E0%A5%87%E0%A4%AF%E0%A4%B0" title="बोनेयर – Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="बोनेयर" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Kroatisch" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Hongaars" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Hongaars" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B2%D5%B8%D5%B6%D5%A5%D5%B5%D6%80%D5%A5" title="Բոնեյրե – Armeens" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Բոնեյրե" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Armeens" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Indonesisch" lang="id" hreflang="id" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Indonesisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Italiaans" lang="it" hreflang="it" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Italiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%9C%E3%83%8D%E3%83%BC%E3%83%AB%E5%B3%B6" title="ボネール島 – Japans" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ボネール島" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japans" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%91%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%98" title="ბონეირი – Georgisch" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ბონეირი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Georgisch" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%BD%D1%8D%D0%B9%D1%80" title="Бонэйр – Kazachs" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Бонэйр" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Kazachs" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%B3%B4%EB%84%A4%EB%A5%B4%EC%84%AC" title="보네르섬 – Koreaans" lang="ko" hreflang="ko" data-title="보네르섬" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Koreaans" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Insula_Boni_A%C3%ABris" title="Insula Boni Aëris – Latijn" lang="la" hreflang="la" data-title="Insula Boni Aëris" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Latijn" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Ladino" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="Ladino" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Luxemburgs" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="Luxemburgs" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Limburgs" lang="li" hreflang="li" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="Limburgs" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Lombardisch" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombardisch" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Boneras" title="Boneras – Litouws" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Boneras" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Litouws" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Lets" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Lets" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%80" title="Бонер – Macedonisch" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Бонер" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Macedonisch" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Maleis" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Maleis" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Noors - Nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Noors - Nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Noors - Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Noors - Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Occitaans" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Occitaans" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-olo mw-list-item"><a href="https://olo.wikipedia.org/wiki/Boneiru" title="Boneiru – Livvi-Karelian" lang="olo" hreflang="olo" data-title="Boneiru" data-language-autonym="Livvinkarjala" data-language-local-name="Livvi-Karelian" class="interlanguage-link-target"><span>Livvinkarjala</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AC%E0%A9%8B%E0%A8%A8%E0%A9%87%E0%A8%85%E0%A8%B0" title="ਬੋਨੇਅਰ – Punjabi" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਬੋਨੇਅਰ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Boneiru" title="Boneiru – Papiaments" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Boneiru" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="Papiaments" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Pools" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Pools" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Piëmontees" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piëmontees" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%88%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%B1" title="بونایر – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="بونایر" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Portugees" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portugees" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Roemeens" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Roemeens" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%80%D0%B5" title="Бонайре – Russisch" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Бонайре" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Russisch" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Sardijns" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="Sardijns" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Servo-Kroatisch" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Servo-Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shn mw-list-item"><a href="https://shn.wikipedia.org/wiki/%E1%80%95%E1%82%83%E1%82%87%E1%81%BC%E1%82%84%E1%80%B8" title="ပႃႇၼႄး – Shan" lang="shn" hreflang="shn" data-title="ပႃႇၼႄး" data-language-autonym="ၽႃႇသႃႇတႆး " data-language-local-name="Shan" class="interlanguage-link-target"><span>ၽႃႇသႃႇတႆး </span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Slowaaks" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Slowaaks" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Sloveens" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Sloveens" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%80" title="Бонер – Servisch" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Бонер" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Servisch" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Bon%C3%A9re" title="Bonére – Soendanees" lang="su" hreflang="su" data-title="Bonére" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="Soendanees" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Zweeds" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Zweeds" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Swahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="Swahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AA%E0%AF%8A%E0%AE%A9%E0%AF%86%E0%AE%AF%E0%AF%8D%E0%AE%B0%E0%AF%8D" title="பொனெய்ர் – Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="பொனெய்ர்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B9%81%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%AD" title="โบแนเรอ – Thai" lang="th" hreflang="th" data-title="โบแนเรอ" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Thai" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Turks" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Turks" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%80%D0%B5" title="Бонайре – Oekraïens" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Бонайре" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Oekraïens" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%88%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%B1" title="بونایر – Urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="بونایر" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Bonayre" title="Bonayre – Oezbeeks" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Bonayre" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Oezbeeks" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Vietnamees" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamees" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – West-Vlaams" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Bonaire" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="West-Vlaams" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%9A%E5%A5%88%E5%B0%94" title="博奈尔 – Wuyu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="博奈尔" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Wuyu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Yoruba" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="Yoruba" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://zea.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Zeeuws" lang="zea" hreflang="zea" data-title="Bonaire" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="Zeeuws" class="interlanguage-link-target"><span>Zeêuws</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%9A%E5%A5%88%E5%B0%94" title="博奈尔 – Chinees" lang="zh" hreflang="zh" data-title="博奈尔" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Chinees" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Bonaire" title="Bonaire – Minnanyu" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Bonaire" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnanyu" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%9A%E5%A5%88%E7%88%BE%E5%B3%B6" title="博奈爾島 – Kantonees" lang="yue" hreflang="yue" data-title="博奈爾島" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Kantonees" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q25396#sitelinks-wikipedia" title="Taalkoppelingen bewerken" class="wbc-editpage">Koppelingen bewerken</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Naamruimten"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Bonaire" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c"><span>Artikel</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Overleg:Bonaire" rel="discussion" title="Overleg over deze pagina [t]" accesskey="t"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Taalvariant wijzigen" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Nederlands</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Weergaven"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Bonaire"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hulpmiddelen" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hulpmiddelen</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Meer opties" > <div class="vector-menu-heading"> Handelingen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Bonaire"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=history"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Algemeen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/Bonaire" title="Lijst met alle pagina's die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j"><span>Links naar deze pagina</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/Bonaire" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina's waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k"><span>Gerelateerde wijzigingen</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=nl" title="Bestanden uploaden [u]" accesskey="u"><span>Bestand uploaden</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:SpecialePaginas" title="Lijst met alle speciale pagina's [q]" accesskey="q"><span>Speciale pagina's</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bonaire&oldid=68251372" title="Permanente koppeling naar deze versie van deze pagina"><span>Permanente koppeling</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=info" title="Meer informatie over deze pagina"><span>Paginagegevens</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Citeren&page=Bonaire&id=68251372&wpFormIdentifier=titleform" title="Informatie over hoe u deze pagina kunt citeren"><span>Deze pagina citeren</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FBonaire"><span>Verkorte URL verkrijgen</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:QrCode&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FBonaire"><span>QR-code downloaden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Afdrukken/exporteren </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Boek&bookcmd=book_creator&referer=Bonaire"><span>Boek aanmaken</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:DownloadAsPdf&page=Bonaire&action=show-download-screen"><span>Downloaden als PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bonaire&printable=yes" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p"><span>Afdrukversie</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In andere projecten </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Bonaire" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikinews mw-list-item"><a href="https://nl.wikinews.org/wiki/Categorie:Bonaire" hreflang="nl"><span>Wikinieuws</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikivoyage badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="aanbevolen artikel"><a href="https://nl.wikivoyage.org/wiki/Bonaire" hreflang="nl"><span>Wikivoyage</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q25396" title="Koppeling naar item in verbonden gegevensrepository [g]" accesskey="g"><span>Wikidata-item</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Uiterlijk</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">verbergen</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-coordinates" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span id="tpl_Coordinaten"><span class="plainlinks" title="Klik op de coördinaten om een plattegrond of satellietfoto te bekijken" style="font-size:87%;"> <span typeof="mw:File"><span title="Coördinaten"><img alt="Coördinaten" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Internet-web-browser.svg/23px-Internet-web-browser.svg.png" decoding="async" width="23" height="23" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Internet-web-browser.svg/35px-Internet-web-browser.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Internet-web-browser.svg/46px-Internet-web-browser.svg.png 2x" data-file-width="48" data-file-height="48" /></span></span> <a class="external text" href="https://geohack.toolforge.org/geohack.php?language=nl&params=12_11_7_N_68_15_43_W_type:isle_region:AN&pagename=Bonaire">12° 11′ NB, 68° 16′ WL</a></span></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="nl" dir="ltr"><div id="sjabloon_zie_artikel" class="hatnote" style="padding:0.5em; margin-bottom:0.5em; border-bottom:1px solid #aaa; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Voor het gelijknamige marineschip, zie <a href="/wiki/Hr.Ms._Bonaire_(1877)" title="Hr.Ms. Bonaire (1877)">Hr.Ms. Bonaire (1877)</a>.</i> </div> <table class="infobox" cellpadding="1" cellspacing="1"> <caption class="notheme" style="font-size:large; margin-bottom:0.5em;"><b>Bonaire</b><br />Boneiru </caption> <tbody><tr> <th class="infobox-kop notheme" style="text-align:center;" colspan="2"><a href="/wiki/Caribisch_openbaar_lichaam" title="Caribisch openbaar lichaam">Caribisch openbaar lichaam</a> van <a href="/wiki/Nederland" title="Nederland">Nederland</a> <span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_the_Netherlands.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Nederland"><img alt="Vlag van Nederland" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/20px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/30px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/40px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> </th></tr> <tr> <td colspan="2"> <div style="display:grid; grid-template-columns:auto 50%; align-items:center; text-align:center;"> <div><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Bonaire.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Bonaire"><img alt="Vlag van Bonaire" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Flag_of_Bonaire.svg/125px-Flag_of_Bonaire.svg.png" decoding="async" width="125" height="83" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Flag_of_Bonaire.svg/188px-Flag_of_Bonaire.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Flag_of_Bonaire.svg/250px-Flag_of_Bonaire.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></div> <div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Bonaire_wapen.svg" class="mw-file-description" title="Wapen van Bonaire"><img alt="Wapen van Bonaire" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Bonaire_wapen.svg/80px-Bonaire_wapen.svg.png" decoding="async" width="80" height="130" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Bonaire_wapen.svg/120px-Bonaire_wapen.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Bonaire_wapen.svg/160px-Bonaire_wapen.svg.png 2x" data-file-width="461" data-file-height="751" /></a></span></div> <div><small>(<a href="/wiki/Vlag_van_Bonaire" title="Vlag van Bonaire">Details</a>)</small></div> <div><small>(<a href="/wiki/Wapen_van_Bonaire" title="Wapen van Bonaire">Details</a>)</small></div></div> </td></tr> <tr> <td style="background:white; color:inherit;" class="center" colspan="2"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Bonaire_in_its_region.svg" class="mw-file-description" title="Locatie van Bonaire"><img alt="Locatie van Bonaire" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Bonaire_in_its_region.svg/266px-Bonaire_in_its_region.svg.png" decoding="async" width="266" height="149" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Bonaire_in_its_region.svg/399px-Bonaire_in_its_region.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Bonaire_in_its_region.svg/532px-Bonaire_in_its_region.svg.png 2x" data-file-width="351" data-file-height="197" /></a></span> </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" colspan="2"><div class="center" style="width:auto; margin-left:auto; margin-right:auto;">Geografie</div> </th></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Hoofdstad" title="Hoofdstad">Hoofdstad</a> </th> <td><a href="/wiki/Kralendijk" title="Kralendijk">Kralendijk</a> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Oppervlakte" title="Oppervlakte">Oppervlakte</a> </th> <td>288 km² </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Geografische_co%C3%B6rdinaten" title="Geografische coördinaten">Coördinaten</a> </th> <td><span class="coordinates plainlinks"><span id="text_coordinates"><a class="external text" href="https://geohack.toolforge.org/geohack.php?language=nl&params=12_10_46.6_N_68_15_29.2_W_type:city_scale:25000&pagename=Bonaire">12°10'46,6"NB, 68°15'29,2"WL</a></span></span> </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" colspan="2"><div class="center" style="width:auto; margin-left:auto; margin-right:auto;">Bevolking</div> </th></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Bevolking" title="Bevolking">Inwoners</a> <small>(2022<sup id="cite_ref-StatLine-2022_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-StatLine-2022-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>)</small> </th> <td>22.573<sup id="cite_ref-StatLine-2022_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-StatLine-2022-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bevolkingssamenstelling:<sup id="cite_ref-CBS_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-CBS-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><br /> <p>36,4% Bonairianen<br /> 17,6% Curaçaoënaars<br /> 15,3% Nederlanders<br /> 6,3% Dominicanen<br /> 4,5% Colombianen<br /> 3,7% Venezolanen<br /> 2,7% Peruanen<br /> 2,5% Arubanen<br /> 11,1% anders<br /> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Religie" title="Religie">Religie</a> </th> <td>84,8% totaal <a href="/wiki/Christendom" title="Christendom">christendom</a><br />68,3% <a href="/wiki/Rooms-Katholieke_Kerk" title="Rooms-Katholieke Kerk">rooms-katholiek</a><br />16,5% totaal protestant<br />6,7% <a href="/wiki/Pinksterbeweging" title="Pinksterbeweging">pinkstergemeente</a><br />4,5% <a href="/wiki/Evangelisch_christendom" title="Evangelisch christendom">evangelisch</a><br />2,7% anders <a href="/wiki/Protestant" class="mw-redirect" title="Protestant">protestant</a><br />1,4% <a href="/wiki/Jehova%27s_getuigen" title="Jehova's getuigen">jehova's getuigen</a><br />1,2% <a href="/wiki/Zevendedagsadventisten" title="Zevendedagsadventisten">adventist</a> <p>12% zonder religie<br />0,7% <a href="/wiki/Hindoe%C3%AFsme" title="Hindoeïsme">hindoeïsme</a><br />2,4% overige religies<br />(2013) </p> </td></tr> <tr> <th>Talen </th> <td><a href="/wiki/Papiaments" title="Papiaments">Papiaments</a> en <a href="/wiki/Nederlands" title="Nederlands">Nederlands</a> </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" colspan="2"><div class="center" style="width:auto; margin-left:auto; margin-right:auto;">Overig</div> </th></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Valuta" title="Valuta">Munteenheid</a> </th> <td><a href="/wiki/Amerikaanse_dollar" title="Amerikaanse dollar">Amerikaanse dollar</a> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Volkslied_(nationaal_symbool)" title="Volkslied (nationaal symbool)">Volkslied</a> </th> <td><a href="/wiki/Volkslied_van_Bonaire" title="Volkslied van Bonaire">Volkslied van Bonaire</a> <br /><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><span><audio id="mwe_player_0" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="100" style="width:100px;" data-durationhint="105" data-mwtitle="Teradisoloisuavebiento.ogg" data-mwprovider="wikimediacommons"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/70/Teradisoloisuavebiento.ogg" type="audio/ogg; codecs="vorbis"" data-width="0" data-height="0" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/7/70/Teradisoloisuavebiento.ogg/Teradisoloisuavebiento.ogg.mp3" type="audio/mpeg" data-transcodekey="mp3" data-width="0" data-height="0" /></audio></span><figcaption></figcaption></figure> </td></tr> <tr> <th>Tijdzone </th> <td><a href="/wiki/UTC" title="UTC">UTC</a> <a href="/wiki/UTC%E2%88%924" title="UTC−4">−4</a> </td></tr> <tr> <th>Feestdag </th> <td><a href="/wiki/6_september" title="6 september">6 september</a> <small>(<a href="/wiki/Dag_van_de_Vlag_(Cara%C3%AFben)" title="Dag van de Vlag (Caraïben)">Dia di Himno y Bandera</a>)</small> </td></tr> <tr> <th>Telefoon </th> <td>+599 7 </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Topleveldomein" title="Topleveldomein">Topleveldomein</a> </th> <td><a href="/wiki/.nl" title=".nl">nl</a> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/ISO_3166" title="ISO 3166">ISO 3166</a> </th> <td>BQ, BES, 535 </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" colspan="2"><div class="center" style="width:auto; margin-left:auto; margin-right:auto;">Detailkaart</div> </th></tr> <tr> <td class="ta-center" colspan="2"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Bonaire_-_Encyclopaedie_van_Nederlandsch_West-Indi%C3%AB-Antilles_part_1,_left.gif" class="mw-file-description"><img alt="Kaart van Bonaire" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Bonaire_-_Encyclopaedie_van_Nederlandsch_West-Indi%C3%AB-Antilles_part_1%2C_left.gif/266px-Bonaire_-_Encyclopaedie_van_Nederlandsch_West-Indi%C3%AB-Antilles_part_1%2C_left.gif" decoding="async" width="266" height="327" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Bonaire_-_Encyclopaedie_van_Nederlandsch_West-Indi%C3%AB-Antilles_part_1%2C_left.gif/399px-Bonaire_-_Encyclopaedie_van_Nederlandsch_West-Indi%C3%AB-Antilles_part_1%2C_left.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Bonaire_-_Encyclopaedie_van_Nederlandsch_West-Indi%C3%AB-Antilles_part_1%2C_left.gif/532px-Bonaire_-_Encyclopaedie_van_Nederlandsch_West-Indi%C3%AB-Antilles_part_1%2C_left.gif 2x" data-file-width="1968" data-file-height="2419" /></a></span> </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" colspan="2">Foto's </th></tr> <tr> <td class="ta-center" style="padding:0;" colspan="2"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:AgeSexPyramid_2023_Bonaire.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/AgeSexPyramid_2023_Bonaire.svg/266px-AgeSexPyramid_2023_Bonaire.svg.png" decoding="async" width="266" height="190" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/AgeSexPyramid_2023_Bonaire.svg/399px-AgeSexPyramid_2023_Bonaire.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/AgeSexPyramid_2023_Bonaire.svg/532px-AgeSexPyramid_2023_Bonaire.svg.png 2x" data-file-width="560" data-file-height="400" /></a></span> </td></tr> <tr> <td class="ta-center" colspan="2" style="font-size:85%">Bevolkingspiramide </td></tr> </tbody></table> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Slave_huts_Bonaire.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Slave_huts_Bonaire.jpg/260px-Slave_huts_Bonaire.jpg" decoding="async" width="260" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Slave_huts_Bonaire.jpg/390px-Slave_huts_Bonaire.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Slave_huts_Bonaire.jpg/520px-Slave_huts_Bonaire.jpg 2x" data-file-width="1536" data-file-height="1024" /></a><figcaption><a href="/wiki/Slavenhuisjes_bij_Witte_Pan_en_Oranje_Pan" title="Slavenhuisjes bij Witte Pan en Oranje Pan">Slavenhuisjes</a> bij de zoutpannen op Bonaire</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Solar_Salt_Plant_Bonaire_(NA).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Solar_Salt_Plant_Bonaire_%28NA%29.jpg/260px-Solar_Salt_Plant_Bonaire_%28NA%29.jpg" decoding="async" width="260" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Solar_Salt_Plant_Bonaire_%28NA%29.jpg/390px-Solar_Salt_Plant_Bonaire_%28NA%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Solar_Salt_Plant_Bonaire_%28NA%29.jpg/520px-Solar_Salt_Plant_Bonaire_%28NA%29.jpg 2x" data-file-width="1536" data-file-height="1024" /></a><figcaption>Zoutwinning uit zeewater op Bonaire</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Knuku_Bonaire.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Knuku_Bonaire.jpg/260px-Knuku_Bonaire.jpg" decoding="async" width="260" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Knuku_Bonaire.jpg/390px-Knuku_Bonaire.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Knuku_Bonaire.jpg/520px-Knuku_Bonaire.jpg 2x" data-file-width="1536" data-file-height="1024" /></a><figcaption><a href="/wiki/Kunuku" title="Kunuku">kunuku</a> op Bonaire</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:NE_Bonaire.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/NE_Bonaire.jpg/260px-NE_Bonaire.jpg" decoding="async" width="260" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/NE_Bonaire.jpg/390px-NE_Bonaire.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/NE_Bonaire.jpg/520px-NE_Bonaire.jpg 2x" data-file-width="1536" data-file-height="1024" /></a><figcaption>Ruwe kust aan de Noordoostzijde van het eiland</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:SW_Bonaire.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/SW_Bonaire.jpg/260px-SW_Bonaire.jpg" decoding="async" width="260" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/SW_Bonaire.jpg/390px-SW_Bonaire.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/SW_Bonaire.jpg/520px-SW_Bonaire.jpg 2x" data-file-width="1536" data-file-height="1024" /></a><figcaption>Kalme kust aan de Zuidwest zijde van het eiland</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Kralendijk_en_Klein_Bonaire.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Kralendijk_en_Klein_Bonaire.jpg/260px-Kralendijk_en_Klein_Bonaire.jpg" decoding="async" width="260" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Kralendijk_en_Klein_Bonaire.jpg/390px-Kralendijk_en_Klein_Bonaire.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Kralendijk_en_Klein_Bonaire.jpg/520px-Kralendijk_en_Klein_Bonaire.jpg 2x" data-file-width="1536" data-file-height="1024" /></a><figcaption>Kralendijk met op de achtergrond Klein Bonaire</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:De_vuurtoren_op_de_noordpunt_van_Bonaire,_Bestanddeelnr_252-8389.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/De_vuurtoren_op_de_noordpunt_van_Bonaire%2C_Bestanddeelnr_252-8389.jpg/260px-De_vuurtoren_op_de_noordpunt_van_Bonaire%2C_Bestanddeelnr_252-8389.jpg" decoding="async" width="260" height="256" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/De_vuurtoren_op_de_noordpunt_van_Bonaire%2C_Bestanddeelnr_252-8389.jpg/390px-De_vuurtoren_op_de_noordpunt_van_Bonaire%2C_Bestanddeelnr_252-8389.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/De_vuurtoren_op_de_noordpunt_van_Bonaire%2C_Bestanddeelnr_252-8389.jpg/520px-De_vuurtoren_op_de_noordpunt_van_Bonaire%2C_Bestanddeelnr_252-8389.jpg 2x" data-file-width="2640" data-file-height="2599" /></a><figcaption>De vuurtoren op de noordpunt van Bonaire</figcaption></figure> <p><b>Bonaire</b> (<a href="/wiki/Papiaments" title="Papiaments">Papiaments</a>: <i>Boneiru</i>) is een <a href="/wiki/Nederland" title="Nederland">Nederlands</a> eiland in het <a href="/wiki/Caribisch_Nederland" title="Caribisch Nederland">Caribische deel van Nederland</a>, dat sinds 2010 bestuurlijk als <a href="/wiki/Caribisch_openbaar_lichaam" title="Caribisch openbaar lichaam">Caribisch openbaar lichaam</a> een <a href="/wiki/Bijzondere_gemeente" class="mw-redirect" title="Bijzondere gemeente">bijzondere gemeente</a> vormt. Het is gelegen in het zuidelijke deel van de Caribische Zee, voor de kust van <a href="/wiki/Venezuela" title="Venezuela">Venezuela</a>, en behoort tot de <a href="/wiki/ABC-eilanden_(Antillen)" title="ABC-eilanden (Antillen)">ABC-eilanden</a> van de <a href="/wiki/Kleine_Antillen" title="Kleine Antillen">Kleine Antillen</a>. De <a href="/wiki/Hoofdstad" title="Hoofdstad">hoofdstad</a> van Bonaire is <a href="/wiki/Kralendijk" title="Kralendijk">Kralendijk</a>; een verbastering van Koralendijk (dijk van koraal). De oudste nederzetting is <a href="/wiki/Rincon_(Bonaire)" title="Rincon (Bonaire)">Rincon</a>, Spaans voor "hoek". </p><p>Bonaire heeft iets meer dan 25.000 inwoners en is een multiculturele en meertalige samenleving. De meeste bewoners hebben als thuistaal het <a href="/wiki/Papiaments" title="Papiaments">Papiaments</a>. Daarnaast wordt er in meer of mindere mate Engels, Spaans en Nederlands gesproken. </p><p>De twee grootste groepen nieuwkomers op het eiland komen uit Curaçao (17,63%) en Europees Nederland (15,28%). Vervolgens komen de vier grootste nieuwkomersgroepen uit Spaanstalige landen uit de regio, de <a href="/wiki/Dominicaanse_Republiek" title="Dominicaanse Republiek">Dominicaanse Republiek</a>, <a href="/wiki/Colombia" title="Colombia">Colombia</a>, <a href="/wiki/Venezuela" title="Venezuela">Venezuela</a> en <a href="/wiki/Peru" title="Peru">Peru</a>. Daarnaast zijn er nog nieuwkomersgroepen uit <a href="/wiki/Aruba" title="Aruba">Aruba</a> en <a href="/wiki/Suriname" title="Suriname">Suriname</a>, de <a href="/wiki/Verenigde_Staten" title="Verenigde Staten">Verenigde Staten</a> en <a href="/wiki/Canada" title="Canada">Canada</a>. </p><p>Meer dan drie kwart van de bevolking is christelijk, met name <a href="/wiki/Rooms-Katholiek" class="mw-redirect" title="Rooms-Katholiek">Rooms-Katholiek</a>. Bonaire valt onder het <a href="/wiki/Bisdom_Willemstad" title="Bisdom Willemstad">Bisdom Willemstad</a>. </p><p>Bonaire is een internationaal gerenommeerde duikbestemming. De belangrijkste economische sectoren zijn <a href="/wiki/Toerisme" title="Toerisme">toerisme</a> en de <a href="/wiki/Zoutwinning" title="Zoutwinning">zoutwinning</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Etymologie">Etymologie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=1" title="Bewerk dit kopje: Etymologie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=1" title="De broncode bewerken van de sectie: Etymologie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Er zijn meerdere theorieën over de herkomst van de naam Bonaire. In de Indiaanse taal van de <a href="/wiki/Caquetio" class="mw-redirect" title="Caquetio">Caquetio</a> betekent "Bonay" of "Boynay" "laag land". Door de eeuwen heen had men verschillende namen voor het eiland zoals Boynare, Buinare, Bonari en Bonaira. In de Zuid-Europese talen Portugees, Spaans en Frans kan Bonaire afgeleid zijn van de woorden voor "goede lucht"; "Bom ar", "Buen aire", Bon air".<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-rijksdienstcn_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-rijksdienstcn-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Mythologie">Mythologie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=2" title="Bewerk dit kopje: Mythologie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=2" title="De broncode bewerken van de sectie: Mythologie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In het boek <i>Boynay Tey</i> is opgetekend dat de mythische voorvader Boynay was geboren te <i>Piedra di Boneiru</i>, een fysieke locatie nabij Rincon. Hij werd ook <i>Yu di Baranka mama</i> (zoon van de heilige moedersteen) genoemd en werd beschouwd als de eerste Boneriaan. </p><p>Bonerianen hadden van oudsher een <i>GutuRuku</i>, zakje met aarde van de plek <i>Piedra di Boneiru</i>, die ze konden meenemen als ze het eiland verlieten. Als ze ver van het geboorteland zouden komen te overlijden, zouden ze altijd een beetje aarde van Bonaire bij zich hebben. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Geschiedenis">Geschiedenis</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=3" title="Bewerk dit kopje: Geschiedenis" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=3" title="De broncode bewerken van de sectie: Geschiedenis"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Geschiedenis_van_Bonaire" title="Geschiedenis van Bonaire">Geschiedenis van Bonaire</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</i></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Sociale_geografie">Sociale geografie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=4" title="Bewerk dit kopje: Sociale geografie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=4" title="De broncode bewerken van de sectie: Sociale geografie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Demografie">Demografie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=5" title="Bewerk dit kopje: Demografie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=5" title="De broncode bewerken van de sectie: Demografie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Bonaire had 25.133 inwoners op 1 januari 2024, 1043 meer (4 procent) dan een jaar eerder.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> In 2001 had 86% van de bevolking de Nederlandse nationaliteit, maar was slechts 52% op het eiland zelf geboren.<sup id="cite_ref-CBS_AN_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-CBS_AN-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Naast veel mensen van de andere eilanden <a href="/wiki/Cura%C3%A7ao" title="Curaçao">Curaçao</a> en <a href="/wiki/Aruba" title="Aruba">Aruba</a> (18%), uit Nederland (14%) en de buurlanden Venezuela en Colombia wonen er veel mensen uit de <a href="/wiki/Dominicaanse_Republiek" title="Dominicaanse Republiek">Dominicaanse Republiek</a> (19%), grotendeels arbeidsmigranten. </p><p>Tot de jaren 60 kende Bonaire een krimp tot 5.000 inwoners. Daarna een gestage groei en vanaf 2010 een explosieve groei naar meer dan 20.000 inwoners. Ondertussen is minder dan de helft van de inwoners nog geboren op Bonaire.<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Een relatief kleine groep van Chinezen heeft sinds de jaren 70 een grote positie verworven in de middenstand. Met name hun restaurants en supermarkten zijn erg succesvol. In 2018 is de <i>Chinese Association of Bonaire</i> opgericht.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Religie">Religie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=6" title="Bewerk dit kopje: Religie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=6" title="De broncode bewerken van de sectie: Religie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De overgrote meerderheid van de bevolking is <a href="/wiki/Rooms-Katholieke_Kerk" title="Rooms-Katholieke Kerk">rooms-katholiek</a>, 60% in 2021. Bonaire valt onder het <a href="/wiki/Bisdom_Willemstad" title="Bisdom Willemstad">Bisdom Willemstad</a>. Verder is er van oudsher een kleine <a href="/wiki/Protestantisme" title="Protestantisme">protestantse</a> gemeenschap, 3,3% in 2021. Andere christelijke stromingen zoals de Pinksterkerk (4,9%), evangelische gemeenschap (6,0%), Jehova's getuigen (1,4%) en Zevende-dags Adventisten (2%) zijn sterk in opkomst (zo'n 15% van de bevolking). 50% van de gelovigen zegt minimaal maandelijks naar de kerk te gaan, waarvan 25% minimaal 1 keer per week.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bonaire heeft in de wijk Amboina ook een moskee. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Talen">Talen</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=7" title="Bewerk dit kopje: Talen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=7" title="De broncode bewerken van de sectie: Talen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Van de bevolking spreekt meer dan 60% als voertaal Papiaments, 15% Nederlands, 15% Spaans en 5% <a href="/wiki/Engels" title="Engels">Engels</a>. Meer dan 90% van de bevolking is meertalig. De meeste Papiamentstaligen zijn meertalig en spreken in meer of mindere mate ook Nederlands, Engels en Spaans.<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>De officiële taal is het Nederlands. De meest gesproken thuistaal is het Papiaments. Papiaments is een zelfstandige Creoolse taal met voornamelijk invloeden uit het <a href="/wiki/Spaans" title="Spaans">Spaans</a> en het <a href="/wiki/Portugees" title="Portugees">Portugees</a>, daarnaast veel invloed van het Nederlands, Engels, Frans, alsmede Indiaanse en West-Afrikaanse talen. In 2007 werd het Papiaments erkend als de officiële taal van de Nederlandse Antillen. Op 24 januari 2024 meldde de Nederlandse regering het Papiamentu bij de Raad van Europa aan als <a href="/wiki/Europees_Handvest_voor_regionale_talen_of_talen_van_minderheden" title="Europees Handvest voor regionale talen of talen van minderheden">regionale taal</a>. </p><p>Op Bonaire gebruikt men de fonetische spelling van het Papiaments, niet de Arubaanse (etymologische). Een bijzonderheid in het dialect van Bonaire is dat de uitgang <i>-mentu/-mento</i>, die in deze taal veel voorkomt, er wordt uitgesproken als <i>-men</i> ("Papiamen") Andere voorbeelden zijn <i>kas</i> (huis) Bonairiaans dialect: (<i>Ka</i>) voorbeeld in een vorm van een zin, <i>mi ta bai kas</i> (ik ga naar huis) Bonairiaans dialect (<i>m'a bai ka</i>). De bewoners van Bonaire gebruiken veel afkortingen als ze aan het praten zijn. Op de buureilanden Curaçao en Aruba noemt men dit <i>korta palabra</i>, verkorte spraak. </p><p>Het gebrek aan een Nederlandse taalomgeving maakt het Nederlands in plaats van een moedertaal tot een vreemde taal op Bonaire. In 2019 ondertekenen de ministers van Onderwijs van Caribisch Nederland, het ministerie van OCW en de Taalunie gezamenlijk de intentieverklaring rond het onderwijs van Nederlands als Vreemde Taal (NVT). Omdat het Nederlands geen omgangstaal van grote betekenis is, moet het taalonderwijs anders vormgegeven worden. <a href="/wiki/Papiaments" title="Papiaments">Papiaments</a> en <a href="/wiki/Engels" title="Engels">Engels</a> worden erkend als officiële taal in het rechts- en bestuurlijk verkeer, onderwijs, sociaal-economisch leven en de rechtspraak. </p> <table class="wikitable mw-collapsible mw-collapsed"> <tbody><tr> <th colspan="3">Inwoners van Bonaire (1 januari 2022)<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </th></tr> <tr> <th>Geboorteland </th> <th>Aantal </th> <th>Werelddeel </th></tr> <tr> <td>Bonaire </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Curaçao </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Nederland </td> <td>3.585 </td> <td>Europa </td></tr> <tr> <td>Dominicaanse Republiek </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Colombia </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Venezuela </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Peru </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Aruba </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Verenigde Staten </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Suriname </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>China </td> <td>319 </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Haïti </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Duitsland </td> <td>111 </td> <td>Europa </td></tr> <tr> <td>Ecuador </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>India </td> <td>67 </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Jamaica </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Verenigd Koninkrijk </td> <td>57 </td> <td>Europa </td></tr> <tr> <td>Sint Maarten </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Italië </td> <td>42 </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Canada </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>België </td> <td>54 </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Portugal </td> <td>45 </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Guyana </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Spanje </td> <td>31 </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Libanon </td> <td>32 </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Brazilië </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Indonesië </td> <td>23 </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Sint Eustatius </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Frankrijk </td> <td>26 </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Zwitserland </td> <td>18 </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Trinidad en Tobago </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Cuba </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Argentinië </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Sovjet-Unie </td> <td>17 </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Roemenië </td> <td>12 </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Marokko </td> <td>9 </td> <td rowspan="3">Afrika </td></tr> <tr> <td>Zuid-Afrika </td> <td>9 </td></tr> <tr> <td>Ghana </td> <td>8 </td></tr> <tr> <td>Ierland </td> <td>8 </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Polen </td> <td>10 </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Costa Rica </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Chili </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Joegoslavië </td> <td>9 </td> <td rowspan="2">Europa </td></tr> <tr> <td>Zweden </td> <td>7 </td></tr> <tr> <td>Panama </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Saint-Vincent en de Grenadines </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Oostenrijk </td> <td>10 </td> <td>Europa </td></tr> <tr> <td>Filippijnen </td> <td>8 </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Saba </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Mexico </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Saint Kitts en Nevis </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Guadeloupe </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Denemarken </td> <td>5 </td> <td rowspan="3">Europa </td></tr> <tr> <td>Noorwegen </td> <td>3 </td></tr> <tr> <td>Hongarije </td> <td>3 </td></tr> <tr> <td>Australië </td> <td>3 </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Bolivia </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Uruguay </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Egypte </td> <td>4 </td> <td>Afrika </td></tr> <tr> <td>Turkije </td> <td>7 </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Puerto Rico </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Dominica </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Thailand </td> <td>5 </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Irak </td> <td>3 </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Iran </td> <td>3 </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Japan </td> <td>3 </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Taiwan </td> <td>3 </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Nieuw-Zeeland </td> <td>3 </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Kameroen </td> <td>3 </td> <td rowspan="2">Afrika </td></tr> <tr> <td>Nigeria </td> <td>3 </td></tr> <tr> <td>Guatemala </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Honduras </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>El Salvador </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Frans-Guyana </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Brunei </td> <td>1 </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Pakistan </td> <td>1 </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Syrië </td> <td>2 </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Tsjecho-Slowakije </td> <td>2 </td> <td rowspan="2">Europa </td></tr> <tr> <td>Rusland </td> <td>2 </td></tr> <tr> <td>Congo </td> <td>2 </td> <td rowspan="10">Afrika </td></tr> <tr> <td>Liberia </td> <td>2 </td></tr> <tr> <td>Burundi </td> <td>1 </td></tr> <tr> <td>Guinee </td> <td>1 </td></tr> <tr> <td>Lesotho </td> <td>1 </td></tr> <tr> <td>Namibië </td> <td>1 </td></tr> <tr> <td>Zimbabwe </td> <td>1 </td></tr> <tr> <td>Sierra Leone </td> <td>1 </td></tr> <tr> <td>Kaapverdië </td> <td>1 </td></tr> <tr> <td>Ethiopië </td> <td>1 </td></tr> <tr> <td>Cyprus </td> <td>1 </td> <td rowspan="3">Europa </td></tr> <tr> <td>Estland </td> <td>1 </td></tr> <tr> <td>Griekenland </td> <td>1 </td></tr> <tr> <td>Afghanistan </td> <td>1 </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Bangladesh </td> <td>1 </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Israël </td> <td>1 </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Maleisië </td> <td>1 </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Oman </td> <td>1 </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Verenigde Arabische Emiraten </td> <td>1 </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Vietnam </td> <td>1 </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Zuid-Korea </td> <td>1 </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Sri Lanka </td> <td>1 </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Barbados </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Montserrat </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Nicaragua </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Sint Lucia </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Paraguay </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <th>Totaal </th> <th colspan="2"> </th></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kernen">Kernen</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=8" title="Bewerk dit kopje: Kernen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=8" title="De broncode bewerken van de sectie: Kernen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Kaya_Craane,_Boulevard_Kralendijk,_Bonaire.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Kaya_Craane%2C_Boulevard_Kralendijk%2C_Bonaire.jpg/260px-Kaya_Craane%2C_Boulevard_Kralendijk%2C_Bonaire.jpg" decoding="async" width="260" height="121" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Kaya_Craane%2C_Boulevard_Kralendijk%2C_Bonaire.jpg/390px-Kaya_Craane%2C_Boulevard_Kralendijk%2C_Bonaire.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Kaya_Craane%2C_Boulevard_Kralendijk%2C_Bonaire.jpg/520px-Kaya_Craane%2C_Boulevard_Kralendijk%2C_Bonaire.jpg 2x" data-file-width="4800" data-file-height="2240" /></a><figcaption>Kaya Craane, Boulevard Kralendijk, Bonaire</figcaption></figure> <p>De ster in de vlag van Bonaire telt zes punten, die staan voor de zes oorspronkelijke woonkernen: Antriol; Nikiboko; Tera Cora; Nort di Saliña; Playa; Rincon. </p><p>Door groei van de bevolking en uitbreiding van de bebouwing zijn vijf daarvan echter aan elkaar gegroeid tot de hoofdstad <a href="/wiki/Kralendijk" title="Kralendijk">Kralendijk</a>. Alleen <a href="/wiki/Rincon_(Bonaire)" title="Rincon (Bonaire)">Rincon</a>, de oudste kern van het eiland, gelegen in de noordelijke helft van het eiland, is een apart dorp gebleven. </p><p>Naast deze kernen zijn er in de loop der jaren een aantal wijken bij gekomen. Achter Kralendijk tegen de heuvel liggen achter het oude Nort di Saliña de wijken Republiek en Santa Barbara. Achter Santa Barbara aan de kust ligt de nieuwe – zeer luxe – wijk Sabadeco (Santa Barbara Development Corporation). Voorbij het vliegveld richting zoutpannen is de wijk <a href="/wiki/Belnem" title="Belnem">Belnem</a> gesitueerd, vernoemd naar <a href="/wiki/Harry_Belafonte" title="Harry Belafonte">Harry Belafonte</a>. De bevolking is als volgt verdeeld over de oude kernen en wijken: </p> <ul><li><a href="/wiki/Kralendijk" title="Kralendijk">Kralendijk</a> met in totaal 19.011 inwoners (in 2020)<sup id="cite_ref-cbs_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-cbs-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <ul><li>Amboina (909 inwoners)<sup id="cite_ref-cbs_13-1" class="reference"><a href="#cite_note-cbs-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><a href="/wiki/Belnem" title="Belnem">Belnem</a> (881 inwoners)<sup id="cite_ref-cbs_13-2" class="reference"><a href="#cite_note-cbs-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><a href="/wiki/Antriol" title="Antriol">Entrejol</a> Pabou (1.178 inwoners)<sup id="cite_ref-cbs_13-3" class="reference"><a href="#cite_note-cbs-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>Entrejol Pariba (2.999 inwoners)<sup id="cite_ref-cbs_13-4" class="reference"><a href="#cite_note-cbs-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>Guatemala (13 inwoners)<sup id="cite_ref-cbs_13-5" class="reference"><a href="#cite_note-cbs-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>Hato (679 inwoners)<sup id="cite_ref-cbs_13-6" class="reference"><a href="#cite_note-cbs-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>Lagun Hill (162 inwoners)<sup id="cite_ref-cbs_13-7" class="reference"><a href="#cite_note-cbs-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>Lima (271 inwoners)<sup id="cite_ref-cbs_13-8" class="reference"><a href="#cite_note-cbs-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>Mexico (188 inwoners)<sup id="cite_ref-cbs_13-9" class="reference"><a href="#cite_note-cbs-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>Nawati Noord (523 inwoners)<sup id="cite_ref-cbs_13-10" class="reference"><a href="#cite_note-cbs-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>Nawati Zuid (324 inwoners)<sup id="cite_ref-cbs_13-11" class="reference"><a href="#cite_note-cbs-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><a href="/wiki/Nikiboko" title="Nikiboko">Nikiboko</a> (3.475 inwoners)<sup id="cite_ref-cbs_13-12" class="reference"><a href="#cite_note-cbs-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><a href="/wiki/Nort_di_Sali%C3%B1a" title="Nort di Saliña">Nort di Saliña</a> (1.332 inwoners)<sup id="cite_ref-cbs_13-13" class="reference"><a href="#cite_note-cbs-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>Playa (centrum van Kralendijk) (199 inwoners)<sup id="cite_ref-cbs_13-14" class="reference"><a href="#cite_note-cbs-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>Playa Pabou (1.554 inwoners)<sup id="cite_ref-cbs_13-15" class="reference"><a href="#cite_note-cbs-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>Playa Pariba (1.134 inwoners)<sup id="cite_ref-cbs_13-16" class="reference"><a href="#cite_note-cbs-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>Sabadeco (338 inwoners)<sup id="cite_ref-cbs_13-17" class="reference"><a href="#cite_note-cbs-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>Sabana (569 inwoners)<sup id="cite_ref-cbs_13-18" class="reference"><a href="#cite_note-cbs-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>Santa Barbara (495 inwoners)<sup id="cite_ref-cbs_13-19" class="reference"><a href="#cite_note-cbs-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><a href="/wiki/Tera_Cora_(Bonaire)" title="Tera Cora (Bonaire)">Tera Kora</a> (1.788 inwoners)<sup id="cite_ref-cbs_13-20" class="reference"><a href="#cite_note-cbs-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Rincon_(Bonaire)" title="Rincon (Bonaire)">Rincon</a> <ul><li>Rincon Noord (941 inwoners)<sup id="cite_ref-cbs_13-21" class="reference"><a href="#cite_note-cbs-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>Rincon Zuid (903 inwoners)<sup id="cite_ref-cbs_13-22" class="reference"><a href="#cite_note-cbs-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Transport">Transport</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=9" title="Bewerk dit kopje: Transport" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=9" title="De broncode bewerken van de sectie: Transport"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In 1943 werd de nieuwe luchthaven met de naam <i>Flamingo Airport'</i> geopend. In de jaren '50 en '60 bleef de luchthaven vernieuwen en werden <a href="/wiki/Chartervlucht" class="mw-redirect" title="Chartervlucht">chartervluchten</a> vanuit de <a href="/wiki/Verenigde_Staten" title="Verenigde Staten">VS</a> mogelijk. In 1964 werd de lijndienst tussen Bonaire en Curaçao overgenomen door de <a href="/wiki/Antilliaanse_Luchtvaart_Maatschappij" title="Antilliaanse Luchtvaart Maatschappij">Antilliaanse Luchtvaart Maatschappij</a>. In 1970 werd de baan wederom verlengd voor vliegtuigen als de <a href="/wiki/Douglas_DC-9" title="Douglas DC-9">DC9</a> en in 1976 werd de nieuwe <a href="/wiki/Terminal_(vliegveld)" title="Terminal (vliegveld)">terminal</a> in gebruik genomen. In 1980 werd de baan nogmaals verlengd en verbreed en vond de eerste vlucht tussen <a href="/wiki/Miami" title="Miami">Miami</a> en Bonaire plaats. </p><p>Er zijn meerdere intercontinentale vluchten uit <a href="/wiki/Europa_(werelddeel)" title="Europa (werelddeel)">Europa</a> en het vliegveld van Bonaire is de vierde grootste burgerluchthaven van Nederland.<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Het eiland beschikt over vijf zeehavens, waarvan die van Kralendijk de belangrijkste is. In de tweede helft van de <a href="/wiki/20e_eeuw" title="20e eeuw">twintigste eeuw</a> werden de twee aanlegpieren in de haven van Kralendijk vernieuwd, waardoor naast vracht- en containerschepen ook grote cruiseschepen eenvoudig kunnen afmeren. De overige havens behoren tot de bedrijven BOPEC, WEB/CUROIL, Oil Trading Bonaire (OTB) en Cargill. Ook werd het vliegveld uitgebreid tot <i><a href="/wiki/Bonaire_International_Airport" title="Bonaire International Airport">Flamingo Airport</a></i> met directe intercontinentale bestemmingen. </p><p>Op het eiland zelf bestaat geen openbaar vervoer. Het personentransport wordt verzorgd door particuliere busondernemers, die daarvoor een zogeheten AB-vergunning nodig hebben. Bestemming, route en prijs zijn zaken van vraag en aanbod. In 2024 bereidt het College van Gedeputeerden in samenspraak met Nederland de instelling voor van buslijnen met een vaste dienstregeling.<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Economie">Economie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=10" title="Bewerk dit kopje: Economie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=10" title="De broncode bewerken van de sectie: Economie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Bonaire_1000_steps.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Bonaire_1000_steps.jpg/260px-Bonaire_1000_steps.jpg" decoding="async" width="260" height="299" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Bonaire_1000_steps.jpg/390px-Bonaire_1000_steps.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Bonaire_1000_steps.jpg/520px-Bonaire_1000_steps.jpg 2x" data-file-width="1647" data-file-height="1891" /></a><figcaption>Bekende duiklocatie "1000 steps"</figcaption></figure> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Zoutwinning_in_Bonaire" title="Zoutwinning in Bonaire">Zoutwinning in Bonaire</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</i></div> <p>De belangrijkste economische sectoren zijn <a href="/wiki/Toerisme" title="Toerisme">toerisme</a> en de <a href="/wiki/Zoutwinning" title="Zoutwinning">zoutwinning</a>. Het zuidelijk deel van het eiland is ingericht voor natuurvriendelijke zoutwinning. In 2019 deden 157.800 bezoekers per vliegtuig het eiland aan; hiervan is 39% afkomstig uit Nederland. Het aantal bezoekers dat met een cruise kwam bedroeg 458.000 in 2019.<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Bonaire is bekend om een van 's werelds mooiste onderwater <a href="/wiki/Nationaal_park" title="Nationaal park">natuurreservaten</a> en is daarmee zeer geliefd bij <a href="/wiki/Sportduiken" class="mw-redirect" title="Sportduiken">sportduikers</a>. Een bekende duiklocatie is het wrak van de <a href="/wiki/Hilma_Hooker_(schip,_1951)" title="Hilma Hooker (schip, 1951)"><i>Hilma Hooker</i></a> die in 1984 naar de bodem zonk. </p><p>De Dia de Rincon (Rincon Dag) op 30 april is een jaarlijks feest op het eiland en sedert 2020 een officiële feestdag. In 2015 woonden koning Willem Alexander en koningin Maxima dit feest bij tijdens hun bezoek aan Bonaire. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Armoede">Armoede</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=11" title="Bewerk dit kopje: Armoede" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=11" title="De broncode bewerken van de sectie: Armoede"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In 2019 maakte UNICEF een situatieanalyse van de kinderen en jongeren in Caribisch Nederland. Dat rapport benadrukte de intergenerationele vorm en multidimensionale aard van armoede op Bonaire. Naast de armoede-indicator van 'Inkomen' omvat multidimensionale armoede alle levensaspecten van in armoede levende mensen. Dit betreft een combinatie van ontberingen, zoals sociale uitsluiting, kansenongelijkheid en chronische gezondheidsklachten, gekoppeld aan gevoelens van afhankelijkheid, onzekerheid, onvermogen, inferioriteit, angst en machteloosheid om zichzelf en hun gezin binnen sociale, culturele en economische domeinen te verdedigen. In deze vicieuze cirkel komt dat tot uitdrukking in een beperktere toegang tot onderwijs, onvoldoende professionele vaardigheden, ontoereikende huisvesting, onveilige omgeving, sociale discriminatie en beperktere deelname aan besluitvorming.<sup id="cite_ref-Situatieanalyse_jongeren_17-0" class="reference"><a href="#cite_note-Situatieanalyse_jongeren-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>In 2019 heeft de Nationale Ombudsman onderzoek verricht naar armoede onder ouderen op Bonaire. Ouderen met alleen een AOV-uitkering (vergelijkbaar met de Nederlandse AOW-uitkering) kunnen niet of nauwelijks rondkomen en leven vaak in bittere armoede, constateert de ombudsman. De kosten van eerste levensbehoeften zijn in Caribisch Nederland vaak bijna twee keer zo hoog als in Europees Nederland, terwijl de AOV-uitkering ongeveer gelijk is aan de Nederlandse AOW.<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>In 2020 publiceren de Nationale Ombudsman en de Kinderombudsman het gezamenlijk onderzoek naar armoede onder jongeren op Bonaire. Uit het rapport "Het maakt uit waar je wieg heeft gestaan" blijkt dat veel jongeren serieuze knelpunten ervaren die hen belemmeren uit de armoede te komen en daardoor moeilijkheden ervaren in de overgang naar volwassenheid. Waar Europees Nederlandse jongeren in armoede kunnen rekenen op verschillende beschermende faciliteiten, ontbreken deze veelal voor Caribisch Nederlandse jongeren.<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>In het in 2021 uitgegeven onderzoeksrapport over de onderwijszorg in Caribisch Nederland van onafhankelijk onderzoeksbureau Oberon staat: “De armoedeproblematiek sijpelt namelijk door in verschillende aspecten van de bewoners van de eilanden, waardoor meer onderwijszorg, jeugdzorg en medische zorg nodig is. Daarnaast heeft het een negatieve invloed op de uitstroommogelijkheden van jongeren op de arbeidsmarkt.”<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>In 2022 publiceert de Nationale Ombudsman onderzoek naar armoede en schuldenproblematiek onder alleenstaande ouders en hun kinderen op Bonaire. In het rapport "Caribische kinderen van de rekening" roepen ze de overheden op om urgent en gezamenlijk op te treden. Er zijn te grote verschillen met de voorzieningen in Europees Nederland en er moet op Bonaire een sociaal minimum komen op basis van de werkelijke kosten van het levensonderhoud.<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>In 2022 begint Unkobon, de consumentenbond van Bonaire, een rechtszaak tegen de Nederlandse Staat, vanwege het in gebreke blijven met het vastleggen van een sociaal minimum voor Bonaire.<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Uit de situatieanalyse van UNICEF uit 2019 blijkt onder meer dat er onder alleenstaande ouders een stigma lijkt te zijn rond het ontvangen van een uitkering. Het aantal alleenstaande ouders op Bonaire dat een uitkering ontvangt is een zeer klein percentage van het totale aantal. De meeste ondervraagden kozen, in plaats van een uitkering, voor meerdere parttime banen in de informele sector om de eindjes aan elkaar te knopen. Ondanks de hogere cijfers van arbeidsparticipatie, hebben éénouderhuishoudens een erg laag gestandaardiseerd inkomen of lage koopkracht, waardoor kinderen in een éénoudergezin op een lager welvaartsniveau leven dan kinderen in een tweeoudergezin.<sup id="cite_ref-Situatieanalyse_jongeren_17-1" class="reference"><a href="#cite_note-Situatieanalyse_jongeren-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Gezondheid">Gezondheid</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=12" title="Bewerk dit kopje: Gezondheid" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=12" title="De broncode bewerken van de sectie: Gezondheid"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Er is op het eiland over het algemeen zeer geringe kennis aanwezig over een gezonde levensstijl en gezond eten heeft een negatieve reputatie. Voor het percentage bewoners die in armoede leven zijn er evenredig gezondheidsklachten. De hoge kosten van gezonde voeding dragen bij aan slechte eetgewoontes met als gevolg obesitas, diabetes, hart- en vaatziekten, nierfalen en gewrichtsklachten. Er zijn veel jonge mensen met nierfalen en Bonaire heeft vier keer zoveel dialyseplekken nodig dan Europees Nederland. </p><p>Meer dan de helft van de eilandbevolking heeft overgewicht en een kwart is obees. Er zijn aanvullende cijfers bekend over gezondheid, welzijn, medicijngebruik en leefstijl op Bonaire, Saba en Sint Eustatius uit de Omnibusenquête 2021 van CBS. Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport geeft daarmee duidelijk aan dat de maatschappelijke gezondheid op Bonaire lager is dan in Europees Nederland. </p> <ul><li>6,7% van de volwassenen heeft <a href="/wiki/Diabetes_mellitus" title="Diabetes mellitus">diabetes mellitus</a> type 2, tegenover 4,7% in Europees Nederland.</li> <li>58,3% van de Bonairianen heeft overgewicht, tegenover 47,2% van de Europese Nederlanders.</li> <li>24,7% van de inwoners van Bonaire heeft <a href="/wiki/Obesitas" title="Obesitas">obesitas</a>, tegenover 11,8% in Europees Nederland.</li></ul> <p>Er wordt relatief weinig zelf gekookt en afhaalgerechten hebben zelden voldoende groenten. Groenten en fruit worden vooral geïmporteerd en zijn in de supermarkten zeer duur. Anno 2023 zijn er nog geen gezonde scholen op Bonaire. Verjaardagstraktaties bestaan bijna geheel uit snoep of andere zoetigheden en kinderen drinken meestal suikerhoudende frisdranken. Ondanks deze cijfers blijkt uit onderzoek in het onderwijs dat werknemers zich wel veel minder vaak ziek melden in vergelijking met Europees Nederland.<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Natuurgeneeskunde">Natuurgeneeskunde</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=13" title="Bewerk dit kopje: Natuurgeneeskunde" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=13" title="De broncode bewerken van de sectie: Natuurgeneeskunde"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Er is op Bonaire veel kennis over traditionele natuurgeneeskunde. Er worden met lokale planten en kruiden uit de tuin en wilde natuur diverse traditionele geneeskundige middelen gemaakt. Er worden dan ook aan relatief veel planten en kruiden medicinale eigenschappen toegeschreven. De flaira of tuatua (<i><a href="/w/index.php?title=Katropha_gossypiifolia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Katropha gossypiifolia (de pagina bestaat niet)">Katropha gossypiifolia</a></i>) wordt niet alleen tegen wondjes, buikpijn en keelpijn gebruikt, maar ook bij irritatie bij het urineren en zelfs kanker. Het gebruik hiervan is heel precies aangezien de wortel het giftige alkaloide, <a href="/w/index.php?title=Jatrophine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jatrophine (de pagina bestaat niet)">jatrophine</a> bevat. De karpata (<i><a href="/wiki/Ricinus_communis" class="mw-redirect" title="Ricinus communis">Ricinus communis</a></i>), de castorboon is een plant waarvan de bladeren gebruikt worden tegen pijn in de armen, benen en tanden. De balor di yonkuman of papureshi, (<i><a href="/w/index.php?title=Senna_alata&action=edit&redlink=1" class="new" title="Senna alata (de pagina bestaat niet)">Senna alata</a></i>), is een struik waarvan de fijngewreven bladeren gebruikt worden tegen allerlei huidziekten, gekookt zaadpulp dient om de darmen schoon te spoelen. De zaden zelf zijn giftig.<sup id="cite_ref-Boer1996_25-0" class="reference"><a href="#cite_note-Boer1996-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference nowrap">:79,83,87</sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Justitiële_Inrichting"><span id="Justiti.C3.ABle_Inrichting"></span>Justitiële Inrichting</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=14" title="Bewerk dit kopje: Justitiële Inrichting" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=14" title="De broncode bewerken van de sectie: Justitiële Inrichting"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In Kralendijk is de Justitiële Inrichting (JI) Caribisch Nederland, Locatie Bonaire gevestigd. De inrichting valt sinds 10 oktober 2010 onder de <a href="/wiki/Dienst_Justiti%C3%ABle_Inrichtingen" title="Dienst Justitiële Inrichtingen">Dienst Justitiële Inrichtingen</a> (DJI), agentschap van het <a href="/wiki/Ministerie_van_Justitie_en_Veiligheid" title="Ministerie van Justitie en Veiligheid">ministerie van Justitie en Veiligheid</a> in <a href="/wiki/Nederland" title="Nederland">Nederland</a> voor de uitvoering van vrijheidsbenemende straffen en maatregelen. De locatie Bonaire is zowel een <a href="/wiki/Huis_van_Bewaring" class="mw-redirect" title="Huis van Bewaring">Huis van Bewaring</a> als een Justitiële Inrichting voor Bonaire, Sint Eustatius en Saba. Vanaf 6 december 2010 is er capaciteit voor 76 mannen, vrouwen en jeugdigen. De naam in het Papiaments is Institushon Hudisial Karibe Hulandes, sitio Boneiru. In 2018 is de Justitiële Inrichting verhuisd naar een nieuwe moderne inrichting waar capaciteit is voor 113 mannen, vrouwen, vreemdelingen en jeugdigen. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Politiek">Politiek</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=15" title="Bewerk dit kopje: Politiek" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=15" title="De broncode bewerken van de sectie: Politiek"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Bonaire maakte tot 10 oktober 2010 (10-10-10) deel uit van het <a href="/wiki/Koninkrijk_der_Nederlanden" title="Koninkrijk der Nederlanden">Koninkrijk der Nederlanden</a> binnen het staatsverband van de <a href="/wiki/Nederlandse_Antillen" title="Nederlandse Antillen">Nederlandse Antillen</a>. Het landsbestuur van de Nederlandse Antillen was gevestigd in <a href="/wiki/Willemstad_(Cura%C3%A7ao)" title="Willemstad (Curaçao)">Willemstad</a> op <a href="/wiki/Cura%C3%A7ao" title="Curaçao">Curaçao</a>. Sinds 10 oktober 2010 is Bonaire als <a href="/wiki/Caribisch_openbaar_lichaam" title="Caribisch openbaar lichaam">Caribisch openbaar lichaam</a> een 'bijzondere gemeente' van Nederland. De 'Nederlandse Antillen' als staatkundige structuur zijn sinds die datum verleden tijd. Het eiland maakt geen deel uit van het <a href="/wiki/Verdragen_van_Schengen" title="Verdragen van Schengen">Schengen-gebied</a>. Het heeft een lokaal eilandsbestuur, met aan het hoofd een gezaghebber, die zitting heeft in Kralendijk. Het eilandbestuur bestaat uit het <a href="/wiki/Bestuurscollege_(Caribisch_Nederland)" title="Bestuurscollege (Caribisch Nederland)">bestuurscollege</a> en de <a href="/wiki/Eilandsraad_(Caribisch_Nederland)" title="Eilandsraad (Caribisch Nederland)">eilandsraad</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Vlag">Vlag</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=16" title="Bewerk dit kopje: Vlag" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=16" title="De broncode bewerken van de sectie: Vlag"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Official_flag_of_Bonaire.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Official_flag_of_Bonaire.png/260px-Official_flag_of_Bonaire.png" decoding="async" width="260" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Official_flag_of_Bonaire.png/390px-Official_flag_of_Bonaire.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Official_flag_of_Bonaire.png/520px-Official_flag_of_Bonaire.png 2x" data-file-width="3545" data-file-height="2363" /></a><figcaption>Officiele vlag van Bonaire</figcaption></figure> <p>De <a href="/wiki/Vlag_van_Bonaire" title="Vlag van Bonaire">vlag</a> is ontworpen door Frans Booi op basis van inzendingen vanuit de bevolking en op 15 december 1981 in gebruik genomen. In het comité voor het vlagontwerp zat onder meer de Amerikaanse <a href="/wiki/Vexillologie" title="Vexillologie">vexilloloog</a> <a href="/wiki/Whitney_Smith" title="Whitney Smith">Whitney Smith</a>. De vlag heeft de volgende symbolen:<sup id="cite_ref-rijksdienstcn_5-1" class="reference"><a href="#cite_note-rijksdienstcn-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <ul><li>De zespuntige rode ster verwijst naar de zes traditionele woonwijken van het eiland: Kralendijk, Nikiboko, Tera Kòrá, Antriòl, Nort di Saliña en Rincon;</li> <li>De zwarte cirkel met vier punten symboliseert een kompas. Dit verwijst naar de oude maritieme traditie van de Bonerianen. De vier puntjes op de ring die Oost, West, Zuid en Noord aanwijzen zijn bedoeld om aan te geven dat alle mensen op de wereld gelijk zijn, waar ze ook vandaan komen.</li> <li>De rode kleur verwijst naar bloed en de overlevingskracht van de Bonairiaan.</li> <li>Het geel staat voor de zon, het strand en de bloemen van de kibrahacha en de cactus.</li> <li>Wit staat voor vrede en vrijheid.</li> <li>De blauwe kleur staat voor de zee.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Volkslied">Volkslied</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=17" title="Bewerk dit kopje: Volkslied" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=17" title="De broncode bewerken van de sectie: Volkslied"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Het gebruik van het Bonairiaanse volkslied ging van kracht op 15 december 1981. De muzikant Jean Bernard Antonio Palm (1885-1963) creëerde de melodie voor het Bonairiaanse volkslied. Deze melodie werd tussen 2000 en 2010 ook gebruikt voor het volkslied van de Nederlandse Antillen. Hubert Obdulio “Lio” Booi (1919-2014) schreef de tekst voor het volkslied.<sup id="cite_ref-rijksdienstcn_5-2" class="reference"><a href="#cite_note-rijksdienstcn-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Het eerste vers van het volkslied luidt: </p> <div class="poem"> <p><i>Tera di solo i suave bientu</i> - Land van zon en zachte bries<br /> <i>Patria orguyoso, salí fo’i lamá</i> - Trots land verrezen uit de zee<br /> <i>Pueblo humilde semper kontentu</i> - Bescheiden volk, altijd tevreden<br /> <i>Di un kondukta tur parti gabá</i> - Zich altijd dapper werend </p> </div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Wapenschild">Wapenschild</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=18" title="Bewerk dit kopje: Wapenschild" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=18" title="De broncode bewerken van de sectie: Wapenschild"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De eilandsraad presenteerde op 26 juni 1986 het wapenschild van Bonaire. Het wapenschild is goedgekeurd door de Hoge Raad van Adel. Het wapenschild heeft de volgende symboliek:<sup id="cite_ref-rijksdienstcn_5-3" class="reference"><a href="#cite_note-rijksdienstcn-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <ul><li>Een blauw schild dat verwijst naar de hemel en naar de zee.</li> <li>Het gouden stuurrad symboliseert de maritieme traditie van zeevaarders en scheepsbouwers.</li> <li>Een rode ster verwijst naar het bloed dat de Bonairianen hebben vergoten om zich te bevrijden van vijanden. De 6 punten van de ster verwijzen naar de zes traditionele woonwijken van het eiland.</li> <li>De zwarte cirkel die een scheepskompas symboliseert verwijst ook naar de maritieme traditie. Het kompas staat voor het bepalen van richting en goede economische, vriendschappelijke en culturele relaties met de rest van de wereld en voor gelijkheid.</li> <li>De gouden kroon verwijst naar de band met het Nederlandse Koninkrijk.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Eilandsraad">Eilandsraad</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=19" title="Bewerk dit kopje: Eilandsraad" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=19" title="De broncode bewerken van de sectie: Eilandsraad"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De zogeheten eilandsraad is de lokale, democratisch gekozen volksvertegenwoordiging; zij is het hoogste bestuursorgaan in het openbaar lichaam en is verantwoordelijk voor de lokale wetgeving. Ze is ingesteld in 1951 en vergadert in het Passangrahan-gebouw. De uitvoerende macht ligt bij de door de <a href="/wiki/Kroon_(regering)" title="Kroon (regering)">Kroon</a> aangestelde gezaghebber en de door de eilandsraad aangestelde eilandgedeputeerden. </p> <div class="thumb tright"><div class="thumbinner" style="width:18em; padding-right:5px !important;"><div class="thumbcaption" style="font-weight:bold; text-align:center; font-size:100%;">Huidige zetelverdeling</div><div class="thumbimage diagram noprint" style="width:16em; height:8em; padding:1em; overflow:hidden; background:white; color:#202122; text-align:center;"><div style="width:16em; height:8em; position:relative; border-top-left-radius:8em; border-top-right-radius:8em; background:#0FC8D1;"> <div style="-o-transform:rotate(80deg);-moz-transform:rotate(80deg);-webkit-transform:rotate(80deg);-ms-transform:rotate(80deg);transform:rotate(80deg); width:16em; height:8em; position:relative; -o-transform-origin:bottom center;-moz-transform-origin:bottom center;-webkit-transform-origin:bottom center;-ms-transform-origin:bottom center;transform-origin:bottom center; border-top-left-radius:8em; border-top-right-radius:8em; background:#F50909;"> <div style="-o-transform:rotate(60deg);-moz-transform:rotate(60deg);-webkit-transform:rotate(60deg);-ms-transform:rotate(60deg);transform:rotate(60deg); width:16em; height:8em; position:relative; -o-transform-origin:bottom center;-moz-transform-origin:bottom center;-webkit-transform-origin:bottom center;-ms-transform-origin:bottom center;transform-origin:bottom center; border-top-left-radius:8em; border-top-right-radius:8em; background:#3BC60B;"> <div style="-o-transform:rotate(40deg);-moz-transform:rotate(40deg);-webkit-transform:rotate(40deg);-ms-transform:rotate(40deg);transform:rotate(40deg); width:18em; height:8em; position:relative; left:-1em; -o-transform-origin:bottom center;-moz-transform-origin:bottom center;-webkit-transform-origin:bottom center;-ms-transform-origin:bottom center;transform-origin:bottom center; background:white;"><div style="-o-transform:scale(0);-moz-transform:scale(0);-webkit-transform:scale(0);-ms-transform:scale(0);transform:scale(0); width:100%;"><span style="display:inline-block;background:#0FC8D1;width:44.444444444444%;overflow:hidden;"> </span><span style="display:inline-block;background:#F50909;width:33.333333333333%;overflow:hidden;"> </span><span style="display:inline-block;background:#3BC60B;width:22.222222222222%;overflow:hidden;"> </span></div> </div> </div></div></div><div style="width:6em; height:6em; margin:-3em auto; border-radius:3em; -o-transform:translate(0,0);-moz-transform:translate(0,0);-webkit-transform:translate(0,0);-ms-transform:translate(0,0);transform:translate(0,0); background:white;"></div> </div> <div class="thumbcaption">De 9 zetels zijn als volgt verdeeld: <ul><div style="display: flex;"><span style="display: inline-block; min-width: 1.2em; height: 1.2em; line-height: 1.1; margin: 2px 0 0; border-radius: 2px; box-sizing: border-box; color-adjust: exact;background-color: #0FC8D1; color: transparent;border: 1px solid gray;">■</span> <span style="margin:0;"><a href="/wiki/Movementu_di_Pueblo_Boneriano" title="Movementu di Pueblo Boneriano">Movementu di Pueblo Boneriano</a>: 4 </span></div><div style="display: flex;"><span style="display: inline-block; min-width: 1.2em; height: 1.2em; line-height: 1.1; margin: 2px 0 0; border-radius: 2px; box-sizing: border-box; color-adjust: exact;background-color: #F50909; color: transparent;border: 1px solid gray;">■</span> <span style="margin:0;"><a href="/wiki/Democratische_Partij_Bonaire" title="Democratische Partij Bonaire">Democratische Partij Bonaire</a>: 3 </span></div><div style="display: flex;"><span style="display: inline-block; min-width: 1.2em; height: 1.2em; line-height: 1.1; margin: 2px 0 0; border-radius: 2px; box-sizing: border-box; color-adjust: exact;background-color: #3BC60B; color: transparent;border: 1px solid gray;">■</span> <span style="margin:0;"><a href="/w/index.php?title=Union_Patriotiko_Bonaire&action=edit&redlink=1" class="new" title="Union Patriotiko Bonaire (de pagina bestaat niet)">Union Patriotiko Bonaire</a>: 2 </span></div></ul> </div> </div></div> <table class="wikitable"> <caption>Historisch verloop zetelverdeling eilandsraad </caption> <tbody><tr> <th>Partij </th> <th>1983 </th> <th>1987</th> <th>1991</th> <th>1995</th> <th>1999</th> <th>2003</th> <th>2007</th> <th><a href="/wiki/Eilandsraadsverkiezingen_2011" title="Eilandsraadsverkiezingen 2011">2011</a></th> <th><a href="/wiki/Eilandsraadsverkiezingen_2015" title="Eilandsraadsverkiezingen 2015">2015</a></th> <th><a href="/wiki/Eilandsraadsverkiezingen_2019" title="Eilandsraadsverkiezingen 2019">2019</a> </th></tr> <tr align="right"> <td align="left"><a href="/wiki/Movementu_di_Pueblo_Boneriano" title="Movementu di Pueblo Boneriano">Movementu di Pueblo Boneriano</a> (MPB) </td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>3</td> <td>4 </td></tr> <tr align="right"> <td align="left">Union Patriotiko Boneriano (UPB) </td> <td>4</td> <td><b>5</b></td> <td><b>6</b></td> <td>2</td> <td><b>4</b></td> <td><b>6</b></td> <td><b>5</b></td> <td><b>4</b></td> <td>3</td> <td>2 </td></tr> <tr align="right"> <td align="left"><a href="/wiki/Democratische_Partij_Bonaire" title="Democratische Partij Bonaire">Democratische Partij Bonaire</a> (PDB) </td> <td><b>5</b></td> <td>4</td> <td>1</td> <td><b>5</b></td> <td>4</td> <td>3</td> <td>4</td> <td>3</td> <td>3</td> <td>3 </td></tr> <tr align="right"> <td align="left">Partido Pro Hustisia & Union (PHU) </td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>1</td> <td>0</td> <td>- </td></tr> <tr align="right"> <td align="left">Movementu Boneiru Liber (MBL) </td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>1</td> <td>-</td> <td>- </td></tr> <tr align="right"> <td align="left">Partido Boneriano Sosial (PABOSO) </td> <td>-</td> <td>-</td> <td>2</td> <td>2</td> <td>1</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>- </td></tr> <tr align="right"> <th>Totaal</th> <th>9</th> <th>9</th> <th>9</th> <th>9</th> <th>9</th> <th>9</th> <th>9</th> <th>9</th> <th>9</th> <th>9 </th></tr></tbody></table> <p>Fractieleiders in de eilandsraad zijn: Esther Bernabela (UPB), Clark Abraham (PDB) en Renata Domacassé (MPB). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Staten_van_de_Nederlandse_Antillen_(tot_2010)"><span id="Staten_van_de_Nederlandse_Antillen_.28tot_2010.29"></span>Staten van de Nederlandse Antillen (tot 2010)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=20" title="Bewerk dit kopje: Staten van de Nederlandse Antillen (tot 2010)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=20" title="De broncode bewerken van de sectie: Staten van de Nederlandse Antillen (tot 2010)"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable" style="text-align:right"> <tbody><tr> <th>Partij</th> <th>2002</th> <th>2006</th> <th>2010 </th></tr> <tr> <td align="left">Union Patriotiko Boneriano (UPB)</td> <td>2</td> <td>2</td> <td>2 </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/Democratische_Partij_Bonaire" title="Democratische Partij Bonaire">Democratische Partij Bonaire</a> (PDB)</td> <td>1</td> <td>1</td> <td>1 </td></tr> <tr> <th>Totaal</th> <th>3</th> <th>3</th> <th>3 </th></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bestuurscollege_2019">Bestuurscollege 2019</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=21" title="Bewerk dit kopje: Bestuurscollege 2019" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=21" title="De broncode bewerken van de sectie: Bestuurscollege 2019"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De gezaghebber en gedeputeerden kunnen vergeleken worden met de burgemeester en wethouders van deze <a href="/wiki/Bijzondere_gemeente" class="mw-redirect" title="Bijzondere gemeente">bijzondere gemeente</a> en zijn daarmee de uitvoerende macht van het eiland. </p> <ul><li><a href="/wiki/Gezaghebber_(Caribisch_Nederland)" title="Gezaghebber (Caribisch Nederland)">Gezaghebber</a>: <a href="/wiki/Edison_Rijna" title="Edison Rijna">Edison Rijna</a> (afgetreden in 2023 en vervangen door Nolly Oleana)<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <ul><li><a href="/wiki/Eilandgedeputeerde" title="Eilandgedeputeerde">Gedeputeerde</a>: <a href="/wiki/Nina_den_Heyer" title="Nina den Heyer">Nina den Heyer</a> (voormalig MPB) (afgetreden en aangesteld als hoofd OCW CN 2022)<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>Gedeputeerde: Hennyson Thielman (MPB, opvolger van <a href="/wiki/Elvis_Tjin_Asjoe" title="Elvis Tjin Asjoe">Elvis Tjin Asjoe</a> vanaf december 2020)</li> <li>Gedeputeerde: James Kroon (UPB)</li></ul></li> <li><a href="/wiki/Eilandsecretaris" title="Eilandsecretaris">Eilandsecretaris</a>: Wendy Pelk (vanaf 1 maart 2021)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Koningshuis">Koningshuis</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=22" title="Bewerk dit kopje: Koningshuis" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=22" title="De broncode bewerken van de sectie: Koningshuis"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De drie Caribische bijzondere gemeenten Bonaire, Sint Eustatius en Saba en de landen Aruba, Curaçao en Sint Maarten worden gezamenlijk aangeduid als het <a href="/wiki/Caribisch_deel_van_het_Koninkrijk_der_Nederlanden" title="Caribisch deel van het Koninkrijk der Nederlanden">Caribisch deel van het Koninkrijk der Nederlanden</a>. Het koninklijk <a href="/wiki/Huis_Oranje-Nassau" title="Huis Oranje-Nassau">Huis Oranje-Nassau</a> levert sinds 1813 uit erfopvolging de koning of koningin van het Koninkrijk der Nederlanden. De koning is als <a href="/wiki/Staatshoofd" title="Staatshoofd">staatshoofd</a> van de <a href="/wiki/Constitutionele_monarchie" title="Constitutionele monarchie">constitutionele monarchie</a> hoofdonderdeel van de <a href="/wiki/Kroon_(regering)" title="Kroon (regering)">Kroon</a> en symbool van de regering van Caribisch Nederland. </p><p>Na de <a href="/wiki/Troonswisseling_in_Nederland_(2013)" title="Troonswisseling in Nederland (2013)">troonwisseling van 30 april 2013</a> bezochten koning <a href="/wiki/Willem-Alexander_der_Nederlanden" title="Willem-Alexander der Nederlanden">Willem-Alexander</a> en koningin <a href="/wiki/M%C3%A1xima_Zorreguieta" title="Máxima Zorreguieta">Máxima</a> van 12 november tot 21 november 2013 de zes eilanden in het Caribisch deel van het Koninkrijk. In januari 2023 bezochten zij samen met kroonprinses Amalia nogmaals de eilanden. Ook hun voorgangers koningin Juliana en koningin Beatrix hebben Bonaire in het verleden bezocht. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Rijksdienst_Caribisch_Nederland">Rijksdienst Caribisch Nederland</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=23" title="Bewerk dit kopje: Rijksdienst Caribisch Nederland" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=23" title="De broncode bewerken van de sectie: Rijksdienst Caribisch Nederland"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De Rijksdienst Caribisch Nederland (RCN) biedt vanuit Bonaire centrale ondersteuning aan voor alle actieve ministeries op de drie BES-eilanden. Deze samenwerking binnen de kaders van de RCN heeft geen gevolgen voor de ministeriële verantwoordelijkheden. De minister van elke afdeling is politiek verantwoordelijk voor het werk van de desbetreffende ministeriële afdeling. Om deze verantwoordelijkheid te faciliteren heeft ieder ministerie een afdelingscontactpersoon binnen RCN, maar ook deze valt onder de verantwoordelijkheid van het betreffende ministerie in Den Haag. </p><p>Een aantal ministeries heeft voor Caribisch Nederland hoofdkantoren op Bonaire en onderkantoren op Sint Eustatius en Saba. Dit zijn onder meer het <a href="/wiki/Ministerie_van_Volksgezondheid,_Welzijn_en_Sport" title="Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport">Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport</a> (VWS), het <a href="/wiki/Ministerie_van_Sociale_Zaken_en_Werkgelegenheid" title="Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid">Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid</a> (SZW), het <a href="/wiki/Ministerie_van_Justitie_en_Veiligheid" title="Ministerie van Justitie en Veiligheid">Ministerie van Justitie en Veiligheid</a> (J&V) en het <a href="/wiki/Ministerie_van_Onderwijs,_Cultuur_en_Wetenschap" title="Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap">Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap</a> (OCW). </p><p>Het ministerie van VWS heeft bovendien twee kantoren: het Zorgverzekeringskantoor en <a href="/w/index.php?title=Jeugdzorg_en_Gezinsvoogdij_Caribisch_Nederland&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jeugdzorg en Gezinsvoogdij Caribisch Nederland (de pagina bestaat niet)">Jeugdzorg en Gezinsvoogdij Caribisch Nederland</a> (JGCN). JGCN is verantwoordelijk voor het toezicht en de voogdij en biedt de volgende vormen van jeugdzorg aan: ambulante jeugdzorg, pleegzorg, woonzorg en op Saba en Sint Eustatius opvoedingsondersteuning. </p><p>Het Ministerie van J&V heeft diverse kantoren, waaronder de 'Voogdijraad' en 'Bureau Slachtofferhulp'. De 'Voogdijraad' beschermt de belangen van kinderen en voert taken uit die betrekking hebben op jongeren, in burgerlijke zaken en in strafzaken. De taken van de 'Voogdijraad' zijn vastgelegd in het BW BES en het <a href="/w/index.php?title=Wetboek_van_Strafrecht_voor_Caribisch_Nederland&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wetboek van Strafrecht voor Caribisch Nederland (de pagina bestaat niet)">Wetboek van Strafrecht voor Caribisch Nederland</a>. </p><p>Caribisch Nederland valt onder het Openbaar Ministerie BES en er is een Gemeenschappelijk Hof van Justitie van Aruba, Curaçao, Sint Maarten en van Bonaire, Sint Eustatius en Saba.<sup id="cite_ref-Situatieanalyse_jongeren_17-2" class="reference"><a href="#cite_note-Situatieanalyse_jongeren-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Inspectie">Inspectie</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=24" title="Bewerk dit kopje: Inspectie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=24" title="De broncode bewerken van de sectie: Inspectie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De ministeries sturen periodiek inspectieteams naar Bonaire en de andere BES-eilanden. De <a href="/wiki/Inspectie_van_het_Onderwijs_(Nederland)" title="Inspectie van het Onderwijs (Nederland)">Onderwijsinspectie</a> bezoekt de eilanden jaarlijks en beoordeelt de scholen tweejaarlijks onder een aangepast inspectiekader voor Caribisch Nederland. Aangezien de 'Jeugdwet' niet van toepassing is in Caribisch Nederland is in het voorjaar van 2016 de Invoeringswet openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba zodanig gewijzigd dat de 'Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd' in oprichting toezicht houdt op de aanbieders van jeugdzorg en de gezinsvoogdijinstelling en de civiele taken van de voogdijraad in Caribisch Nederland.<sup id="cite_ref-Situatieanalyse_jongeren_17-3" class="reference"><a href="#cite_note-Situatieanalyse_jongeren-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Staatkundige_hervormingen">Staatkundige hervormingen</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=25" title="Bewerk dit kopje: Staatkundige hervormingen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=25" title="De broncode bewerken van de sectie: Staatkundige hervormingen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie ook: <a href="/wiki/Staatkundige_hervormingen_binnen_het_Koninkrijk_der_Nederlanden" title="Staatkundige hervormingen binnen het Koninkrijk der Nederlanden">Staatkundige hervormingen binnen het Koninkrijk der Nederlanden</a></i></div> <p>Op <a href="/wiki/10_september" title="10 september">10 september</a> <a href="/wiki/2004" title="2004">2004</a> werd op Bonaire een niet-bindend <a href="/wiki/Volksraadpleging" title="Volksraadpleging">referendum</a> gehouden. Van de kiesgerechtigden stemden ruim 59 procent voor een rechtstreekse band met Nederland. Slechts 16 procent stemde voor voortzetting van de toenmalige situatie, waarbij Bonaire een deel was van de Nederlandse Antillen. </p> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Bonairiaans_staatkundig_referendum_2004" title="Bonairiaans staatkundig referendum 2004">Bonairiaans staatkundig referendum 2004</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</i></div> <p>Op <a href="/wiki/11_oktober" title="11 oktober">11 oktober</a> <a href="/wiki/2006" title="2006">2006</a> bereikte Bonaire (evenals <a href="/wiki/Saba" title="Saba">Saba</a> en <a href="/wiki/Sint_Eustatius" title="Sint Eustatius">Sint Eustatius</a>) een akkoord met de <a href="/wiki/Nederlandse_regering" title="Nederlandse regering">Nederlandse regering</a> over een rechtstreekse band met Nederland. Het eiland werd een <a href="/wiki/BES-eilanden" class="mw-redirect" title="BES-eilanden">Bijzondere gemeente</a>, wat wil zeggen dat de <a href="/wiki/Gemeentewet" title="Gemeentewet">Gemeentewet</a> als basis dient voor het bestuur, maar met enkele uitzonderingen op het gebied van bijvoorbeeld sociale zekerheid. De inwoners hebben ook stemrecht gekregen voor de <a href="/wiki/Tweede_Kamer_der_Staten-Generaal" title="Tweede Kamer der Staten-Generaal">Tweede Kamer</a>. </p><p>Het was de bedoeling dat er ook nog een referendum zou worden gehouden op 15 januari 2010, dat na veel politieke ophef – zowel op de Antillen als in Nederland – niet doorging. Uiteindelijk werd er toch een referendum gehouden op 17 december 2010. De uitslag hiervan was een stem tegen de integratie van Bonaire in het Nederlands staatsbestel, maar de opkomst was dusdanig laag dat de uitslag niet bindend werd verklaard. </p> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Bonairiaans_staatkundig_referendum_2010" title="Bonairiaans staatkundig referendum 2010">Bonairiaans staatkundig referendum 2010</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</i></div> <p>Nadat veel inwoners van Bonaire hun ontevredenheid hadden geuit over de in oktober 2010 ontstane verhouding met Nederland, werd in 2015 door de Eilandsraad besloten tot een nieuw staatkundig referendum, te houden op 18 december van dat jaar. </p> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Bonairiaans_staatkundig_referendum_2015" title="Bonairiaans staatkundig referendum 2015">Bonairiaans staatkundig referendum 2015</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</i></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Onderwijs">Onderwijs</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=26" title="Bewerk dit kopje: Onderwijs" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=26" title="De broncode bewerken van de sectie: Onderwijs"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Het onderwijs op Bonaire valt onder toezicht van de Nederlandse onderwijsinspectie.<sup id="cite_ref-onderwijsinspectie_29-0" class="reference"><a href="#cite_note-onderwijsinspectie-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> In 2020 was op een bevolking van 17.400 inwoners, 2.780 hoogopgeleid, 5.300 middelbaaropgeleid, en 8.950 laagopgeleid. Voor het overige deel was het niveau onbekend.<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De <a href="/wiki/Leerplichtwet" class="mw-redirect" title="Leerplichtwet">leerplichtwet</a> wordt op het eiland gehandhaafd door leerplichtambtenaren. Er is echter geen wet op '<a href="/wiki/Speciaal_onderwijs" title="Speciaal onderwijs">speciaal onderwijs</a>', waardoor er naast een uit noodzaak opgerichte privéschool, pas in 2022 een speciale voorziening werd opgericht. Er zijn Boneriaanse basisscholen die zijn aangesloten bij <i>Kibrahacha</i>, een regionaal samenwerkingsverband met lerarenopleidingen. Naast het primair onderwijs is er een scholengemeenschap voor voortgezet onderwijs. Na het mbo-4-niveau is er weinig mogelijkheid tot hoger onderwijs op het eiland. De meeste studenten voor hoger en universitair onderwijs moeten elders verder studeren. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:KKBW_Kolegio_Kristu_Bon_Wardador_2022_Antriol.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/KKBW_Kolegio_Kristu_Bon_Wardador_2022_Antriol.jpg/260px-KKBW_Kolegio_Kristu_Bon_Wardador_2022_Antriol.jpg" decoding="async" width="260" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/KKBW_Kolegio_Kristu_Bon_Wardador_2022_Antriol.jpg/390px-KKBW_Kolegio_Kristu_Bon_Wardador_2022_Antriol.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/KKBW_Kolegio_Kristu_Bon_Wardador_2022_Antriol.jpg/520px-KKBW_Kolegio_Kristu_Bon_Wardador_2022_Antriol.jpg 2x" data-file-width="3648" data-file-height="1680" /></a><figcaption>Basisschool Kolegio Kristu Bon Wardador (KKBW) te Antriol, Kralendijk in 2022.</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Onderwijsgeschiedenis">Onderwijsgeschiedenis</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=27" title="Bewerk dit kopje: Onderwijsgeschiedenis" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=27" title="De broncode bewerken van de sectie: Onderwijsgeschiedenis"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De commerciële WIC en vervolgens het Nederlandse gouvernement hadden van oudsher geen interesse in het onderwijzen van de lokale bevolking van het eiland. Uiteraard was er wel onderwijs voor kinderen van bewindvoerders. Voor getinte kinderen was het verboden om zich op een openbare landschool in te schrijven. De Rooms-Katholieke Kerk heeft vervolgens in 1856 de eerste school opgericht voor lokale kinderen. Aangezien de meeste lokale kinderen tot slaaf gemaakten waren, moesten ook de slaveneigenaren verplicht worden de kinderen tot de scholen toe te laten. Ondanks dat het met name protestante gouvernement de katholieke missieschooltjes nog lang bleef tegen werken, werden de schooltjes goed bezocht en is er een begin gemaakt aan de alfabetisering van de bevolking.<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>De scholen op Bonaire werden in de periode voorafgaand aan de staatsrechtelijke verandering van 10-10-10 gekarakteriseerd als zwak tot zeer zwak. Dat bleek onder meer uit het gezamenlijke onderzoek van de Nederlandse en Nederlands Antilliaanse onderwijsinspectie in het transitiejaar 2008. Er werd toen besloten om vanwege de afwijkende context van taal, klimaat, locatie en schaal niet alle wet- en regelgeving zonder meer over te nemen van Europees Nederland. Tevens werd er in 2009 een verbeterprogramma opgezet met als basisdoelen: 1. het opleiden en instellen van IB'ers en zorgcoördinatoren; 2. het aanschaffen van leermiddelen voor leerlingen met leerproblemen; 3. het opzetten van praktijkonderwijs; 4. het oprichten van een Expertisecentrum voor onderwijszorg (EOZ).<sup id="cite_ref-oberon.eu_32-0" class="reference"><a href="#cite_note-oberon.eu-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Er wordt sinds 2011 voor de BES-eilanden als sturingsinstrument een separate onderwijsagenda geformuleerd. Inmiddels heeft het onderwijs op Bonaire in relatief korte tijd zeer grote verbeteringen weten te bereiken. Alle scholen zijn geherhuisvest en gerenoveerd. In het schooljaar 2022-2023 heeft ook de laatste school op Bonaire airco in de lokalen gekregen. De wetten Leerplichtwet BES, de Wet educatie en beroepsonderwijs BES, de Wet primair onderwijs BES en de Wet voortgezet onderwijs BES zijn eveneens van kracht geworden. De wet en regelgeving op 'Passend Onderwijs' zijn niet geïntroduceerd. Maar omdat de wet op 'Speciaal Onderwijs' ook niet is geïntroduceerd is het onderwijs op Bonaire in vergelijking met Europees Nederland reeds bovengemiddeld inclusief. De reguliere scholen moeten in feite zelf bijna alle leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben van een passend aanbod voorzien.<sup id="cite_ref-oberon.eu_32-1" class="reference"><a href="#cite_note-oberon.eu-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>In deze context is er zo historisch en organisch een school voor zeer moeilijk lerende kinderen ontstaan. Deze school, voorheen Watapanaschool, heet nu Kolegio Strea Briante. Sinds 2022-2023 is er voor het eerst een specialistische voorziening voor zeer moeilijk opvoedbare kinderen opgericht, genaamd Kolegio Emmy Schermer.<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>De onderwijsinspectieresultaten van 2024 laten wederom een positieve paradigmaverschuiving zien als IKC KBW, de grootste school van het eiland, voor 4 van de 6 onderzochte standaarden de beoordeling 'Goed' krijgt. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Primair_onderwijs">Primair onderwijs</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=28" title="Bewerk dit kopje: Primair onderwijs" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=28" title="De broncode bewerken van de sectie: Primair onderwijs"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In de periode 2023-2024 zijn er 1.979 kinderen ingeschreven in het primair onderwijs.<sup id="cite_ref-cbs_po_34-0" class="reference"><a href="#cite_note-cbs_po-34"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Het grootste bestuur is de rooms-katholieke stichting Birgen Maria die vier separate scholen onder zich heeft. In volgorde van grootte zijn dat: </p> <ul><li>Kolegio Kristu Bon Wardador (Nikiboko), onderdeel van IKC Kristu Bon Wardador;</li> <li>Skol Amplio Papa Cornes (Norti Salina);</li> <li>Kolegio San Bernardo (Playa);</li> <li>Kolegio San Luis Bertran (Rincon), onderdeel van IKC Rincon.</li></ul> <p>Alle vier scholen hebben minimaal de beoordeling <i>Basiskwaliteit</i> van de onderwijsinspectie gekregen.<sup id="cite_ref-onderwijsinspectie_29-1" class="reference"><a href="#cite_note-onderwijsinspectie-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Stichting openbaar onderwijs Bonaire heeft twee scholen: Kolegio Rayo di Solo en Kolegio Strea Briante.<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Het derde bestuur en eenpitter is basisschool de Pelikaan.<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Daarnaast zijn er ook twee kleine privéscholen op het eiland, te weten basisschool Het Koraal en basisschool Aquamarin. Basisschool Het Koraal is in 2023 ook een gesubsidieerde publieke school geworden. Sinds 2022 is er voor het eerst een specialistische voorziening op het eiland genaamd Kolegio Emma Schermer. Deze voorziening wordt beheerd door Expertisecenter Onderwijs en Zorg (EOZ) Bonaire. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="EOZ">EOZ</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=29" title="Bewerk dit kopje: EOZ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=29" title="De broncode bewerken van de sectie: EOZ"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Expertisecenter Onderwijs en Zorg (EOZ) biedt op Bonaire ondersteuning en begeleiding aan leerlingen en studenten die door diverse problemen vast dreigen te lopen in het onderwijs. EOZ heeft op elke school case managers en schoolmaatschappelijk werkers. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Voortgezet_onderwijs">Voortgezet onderwijs</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=30" title="Bewerk dit kopje: Voortgezet onderwijs" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=30" title="De broncode bewerken van de sectie: Voortgezet onderwijs"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Het voortgezet onderwijs wordt verzorgd door de Scholengemeenschap Bonaire (SGB). Het SGB bestaat uit: Liseo Boneriano, vmbo, Speciale Lesplaatsen Praktijkonderwijs en mbo. De SGB heeft ruim 2000 schoolgangers op meerdere locaties in Kralendijk.<sup id="cite_ref-cbs_po_34-1" class="reference"><a href="#cite_note-cbs_po-34"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hoger_onderwijs">Hoger onderwijs</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=31" title="Bewerk dit kopje: Hoger onderwijs" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=31" title="De broncode bewerken van de sectie: Hoger onderwijs"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De Lerarenopleiding Funderend Onderwijs (LOFO) wordt gegeven door een dependance van de algemene faculteit van de <a href="/w/index.php?title=University_of_Cura%C3%A7ao&action=edit&redlink=1" class="new" title="University of Curaçao (de pagina bestaat niet)">University of Curaçao</a> Dr. Moises da Costa Gomez en leidt studenten op tot Bachelor of Foundation Based Education voor het primair onderwijs. Deze opleiding werkt in het partnerschap Kibrahacha aan samenwerking en expertisedeling tussen het primair onderwijs en het hoger onderwijs. In dit partnerschapsproject wordt er nauw samengewerkt met de opleidingsscholen Kolegio Kristu Bon Wardador, Skol Amplio Papa Cornes, Pelikaan en Koraal.<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Kibrahacha">Kibrahacha</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=32" title="Bewerk dit kopje: Kibrahacha" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=32" title="De broncode bewerken van de sectie: Kibrahacha"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Dit is een samenwerkingsverband tussen de regionale lerarenopleidingen en basisscholen en heeft als doel de ontwikkeling van de Caribische leraar van de 21ste eeuw. Er zijn anno 2022 zestien aangesloten opleidingsscholen op de drie benedenwindse eilanden.<sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Staatsexamencentrum">Staatsexamencentrum</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=33" title="Bewerk dit kopje: Staatsexamencentrum" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=33" title="De broncode bewerken van de sectie: Staatsexamencentrum"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Op Bonaire is een speciaal Staatsexamencentrum voor de leerlingen van onder meer Bonaire, Curaçao, Aruba en Suriname die het Nederlandse Staatsexamen willen doen. Het Nederlandse Staatsexamen moet op Nederlands grondgebied gebeuren. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Cultuur">Cultuur</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=34" title="Bewerk dit kopje: Cultuur" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=34" title="De broncode bewerken van de sectie: Cultuur"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De Bonairiaanse cultuuruitingen worden vaak benoemd met de term Krioyo. Zo is er Krioyo eten (<a href="/w/index.php?title=Kuminda_krioyo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kuminda krioyo (de pagina bestaat niet)">Kuminda krioyo</a>) en Krioyo muziek. Het centrum van de Bonairiaanse cultuur is het dorp Rincon. Rincon wordt beschouwd als de oudste nederzetting op de Antiliaanse eilanden. Gesticht in 1525 door de Spanjaarden is het verworden tot een kenniscentrum van tradities en folklore. De grootste feestdag op Bonaire is dan ook 'Dia de Rincon' (Dag van Rincon). Rincon heeft een eigen vlag en volkslied en viert ook zijn eigen carnaval. In Rincon is cultuurpark 'Mangazina di Rei' gevestigd, opgericht voor cultuurbehoud en educatie. </p><p>Cultuurgeschiedenis wordt verzameld, vastgelegd en uitgedragen door stichting <a href="/wiki/FuHiKuBo" title="FuHiKuBo">FuHiKuBo</a> opgericht door de gerenommeerde geschiedenis- en cultuurkenner Bòi Antoin. Sinds 2020 heeft Bonaire ook penvoerders voor het cultuurparticipatie fonds 'Cultuureducatie met Kwaliteit'. Vanaf 2023 is dat stichting ACE van Segni Bernardina, de oud artistiek directeur van <a href="/wiki/Teatro_Luna_Blou" title="Teatro Luna Blou">Teatro Luna Blou</a>, het grootste theater van Curaçao. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Culturele_identiteit_en_burgerschap">Culturele identiteit en burgerschap</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=35" title="Bewerk dit kopje: Culturele identiteit en burgerschap" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=35" title="De broncode bewerken van de sectie: Culturele identiteit en burgerschap"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Het Boneriaanse burgerschap heeft een zestal pilaren. Allereerst het Papiaments, de voer- en thuistaal van de geboren Boneriaan. Vervolgens de religie als bron van inspiratie, kader van normen en waarden en kalender van culturele activiteit. Cultuurgeschiedenis, de ontstaansgeschiedenis van de samenleving en het culturele fundament. Als vierde de kunsten. Culturele uitingen in de kookkunst, beeldende kunst, theater, muziek, zang, dans. Van folklore tot de moderne 21st eeuw. Bonaires flora en fauna, en de rol in duurzaam toerisme en de bescherming en het behoud van de natuur op het eiland, op land en onderwater. En ten slotte maatschappijleer en democratie, de topografische plek van Bonaire in de wereld, en de actuele maatschappelijke rol en politieke verantwoordelijkheden van de Boneriaanse burger. </p><p>Een sociaal onderzoek van het Openbaar Lichaam Bonaire, afdeling Publieke Gezondheid, in opdracht van JOGG uit 2022 benoemd "Respect" als de kernwaarde in de Boneriaanse samenleving. Hiermee wordt met name bedoeld respect tonen naar ouders, ouderen en elkaar.<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kuminda_Krioyo">Kuminda Krioyo</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=36" title="Bewerk dit kopje: Kuminda Krioyo" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=36" title="De broncode bewerken van de sectie: Kuminda Krioyo"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Kuminda Krioyo is de <i>fushion keuken</i> van Bonaire, met invloeden uit Amerika, Afrika, en Europa. De Boneriaanse kookkunst heeft met name invloeden uit Portugal en sterke overeenkomsten met de keukens van Aruba en Curaçao. De hoofdgerechten worden op Bonaire meestal in de middag genuttigd. Hieronder volgen karakteristieke gerechten uit de kookkunst van Bonaire. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Gerechten">Gerechten</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=37" title="Bewerk dit kopje: Gerechten" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=37" title="De broncode bewerken van de sectie: Gerechten"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Bonaire_Kuminda_Krioyo_26.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Bonaire_Kuminda_Krioyo_26.jpg/260px-Bonaire_Kuminda_Krioyo_26.jpg" decoding="async" width="260" height="347" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Bonaire_Kuminda_Krioyo_26.jpg/390px-Bonaire_Kuminda_Krioyo_26.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Bonaire_Kuminda_Krioyo_26.jpg/520px-Bonaire_Kuminda_Krioyo_26.jpg 2x" data-file-width="3000" data-file-height="4000" /></a><figcaption>Kuminda Krioyo Boneiru / Ayaka Pika</figcaption></figure> <ul><li><i>Stobá</i>, stoofgerechten van <a href="/wiki/Stoven" title="Stoven">gestoofd</a> vlees, vis, of <a href="/wiki/Groenten" class="mw-redirect" title="Groenten">groenten</a>. Kabritu Stoba (Stoofgerecht met geitenvlees), Galina Stoba (stoofgerecht met kippenvlees), Papaya Stoba (niet vegetarisch stoofgerecht met papaya), etc.</li> <li><i>Sopi</i>, diverse soepgerechten. Sopi di karni (Soep met rundvlees). Sopi di Yuana/Iguana (Soep met leguanenvlees). Sopi di Kabritu (Soep met geitenvlees). Tamarindesoep. Sopi rabu di baka (ossenstaartsoep). Sopi di Kadushi (Deze cactus soep is een variant op het Yambo gerecht met als okra vervanger de Kadushi cactus)</li> <li><i>Yambo</i>, Guiambo of Okra is een gerecht van <a href="/wiki/Okra_(plant)" title="Okra (plant)">okra</a>, gezouten vlees (en/of varkensstaart), vis, kaas, garnalen en <i>karko</i> (schelpdier).</li></ul> <p>Gerechten met vis, schaal- en schelpdieren zijn onder meer <i>Karko Stoba</i> (stoofgerecht met de grote kroon zeeslak), <i>Balchi Piska</i> (visballetjes), <i>Fillet Mulatu</i>, <i>Bakijow Tutu</i> (bakkeljouw/kabeljouw gerecht met tutu), <i>Mochi Pikuditu</i> (vismootjes van barracuda). Verse visgerechten (Catch of the day) worden gemaakt met vers gevangen Wahoo, Barracuda, Tonijn, Dorade en Red Snapper. Bijzondere gerechten worden gemaakt met de <i>Lionfish</i>. Een seizoensspecialiteit is verse <i>Kreeft</i>. </p><p>Tijdens de feestdagen (Kerst en Nieuwjaar) wordt <i><a href="/wiki/Hallaca" title="Hallaca">ayaka</a></i> gegeten. De Antilliaanse ayaka, is een uitgave van het <a href="/wiki/Venezuela" title="Venezuela">Venezolaanse</a> origineel. Het is een in bananenbladeren verpakt gerecht. De ingrediënten verschillen, maar kunnen inhouden: een laagje deeg van maismeel in, <a href="/wiki/Zouten" title="Zouten">zout</a>, <a href="/wiki/Tafelsuiker" title="Tafelsuiker">suiker</a>, anijszaad, geraspte kaas, boter en melk. De deegbodem wordt gevuld met kippen- en <a href="/wiki/Varkensvlees" title="Varkensvlees">varkensvlees</a>, kappertjes, rozijnen, pruimen, olijven, <a href="/wiki/Piccalilly" title="Piccalilly">piccalilly</a>, ham, amandelen, <a href="/wiki/Selderie" class="mw-redirect" title="Selderie">selderie</a>, <a href="/wiki/Peterselie" title="Peterselie">peterselie</a>, <a href="/wiki/Augurk" title="Augurk">augurken</a> en <a href="/wiki/Spaanse_peper" title="Spaanse peper">spaanse peper</a>. Het in bananenbladeren verpakte geheel wordt gekookt in water, waarna men het laat afkoelen. Voor gebruik warmt men het even op. </p><p>Andere gerechten voor tijdens de feestdagen zijn varkensoortjes op zuur, ham, gestoofde kalkoen en Pekelé. <i>Pekelé</i> is gepekelde vis, gemaakt van in kleine stukjes gesneden en gekookte zwaardvis. Na het koken zet men het op zuur (bestaande uit water, peper, azijn en kruidnagel) en laat men het trekken om een goede smaak te krijgen. </p><p>Een bijzonder gerecht uit Rincon is <i>bachibachi</i>, een gestoofd gerecht met teelballen van een bok, hersenen, lever en geitenvlees. Dit gerecht bereidt men voor met uien, zonnebloemolie, heel veel basilicum en andere smaakverfijners en wordt met name op <i>Dia di Rincon</i> geserveerd.<sup id="cite_ref-rijksdienstcn_5-4" class="reference"><a href="#cite_note-rijksdienstcn-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Bijgerechten">Bijgerechten</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=38" title="Bewerk dit kopje: Bijgerechten" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=38" title="De broncode bewerken van de sectie: Bijgerechten"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Een traditioneel bijgerecht is <i><a href="/wiki/Funchi" title="Funchi">funchi</a></i>, een zachte brij gemaakt van sorghum maismeel. <i>Tutu</i> is een bijgerecht van funchimeel, bonen, zout vlees en suiker. <i>Moro</i> is rijst met bonen. <i>Arros Brua</i> is de Boneriaanse variant van <i>Nasi Goreng</i>. Andere veel voorkomende bijgerechten zijn <a href="/wiki/Rijst" title="Rijst">rijst</a>, <a href="/wiki/Boon" title="Boon">bonen</a>, <a href="/wiki/Gebakken_banaan" title="Gebakken banaan">gebakken banaan</a>, <a href="/wiki/Doperwt" class="mw-redirect" title="Doperwt">doperwten</a> en <a href="/wiki/Rode_biet" title="Rode biet">rode biet</a>. Vaak worden de bijgerechten bij afhaalrestaurants <i>Mitar Mitar</i> geserveerd, een mix van rijst en frites (of gebakken aardappelen). </p> <ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerycaption">Gerechten</li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Bonaire_Kuminda_Krioyo_02.jpg" class="mw-file-description" title="Funchi"><img alt="Funchi" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Bonaire_Kuminda_Krioyo_02.jpg/90px-Bonaire_Kuminda_Krioyo_02.jpg" decoding="async" width="90" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Bonaire_Kuminda_Krioyo_02.jpg/135px-Bonaire_Kuminda_Krioyo_02.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Bonaire_Kuminda_Krioyo_02.jpg/180px-Bonaire_Kuminda_Krioyo_02.jpg 2x" data-file-width="2736" data-file-height="3648" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><i>Funchi</i></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Bonaire_Kuminda_Krioyo_03.jpg" class="mw-file-description" title="Bakijow + Tutu"><img alt="Bakijow + Tutu" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Bonaire_Kuminda_Krioyo_03.jpg/90px-Bonaire_Kuminda_Krioyo_03.jpg" decoding="async" width="90" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Bonaire_Kuminda_Krioyo_03.jpg/135px-Bonaire_Kuminda_Krioyo_03.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Bonaire_Kuminda_Krioyo_03.jpg/180px-Bonaire_Kuminda_Krioyo_03.jpg 2x" data-file-width="2736" data-file-height="3648" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><i>Bakijow + Tutu</i></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Bonaire_Kuminda_Krioyo_11.jpg" class="mw-file-description" title="Piska Korá"><img alt="Piska Korá" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Bonaire_Kuminda_Krioyo_11.jpg/120px-Bonaire_Kuminda_Krioyo_11.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Bonaire_Kuminda_Krioyo_11.jpg/180px-Bonaire_Kuminda_Krioyo_11.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Bonaire_Kuminda_Krioyo_11.jpg/240px-Bonaire_Kuminda_Krioyo_11.jpg 2x" data-file-width="4000" data-file-height="3000" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><i>Piska Korá</i></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Bonaire_Kuminda_Krioyo_23.jpg" class="mw-file-description" title="Sopi di Kadushi"><img alt="Sopi di Kadushi" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/Bonaire_Kuminda_Krioyo_23.jpg/90px-Bonaire_Kuminda_Krioyo_23.jpg" decoding="async" width="90" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/Bonaire_Kuminda_Krioyo_23.jpg/135px-Bonaire_Kuminda_Krioyo_23.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/Bonaire_Kuminda_Krioyo_23.jpg/180px-Bonaire_Kuminda_Krioyo_23.jpg 2x" data-file-width="3000" data-file-height="4000" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><i>Sopi di Kadushi</i></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Bonaire_Kuminda_Krioyo_33.jpg" class="mw-file-description" title="Lionfish dish"><img alt="Lionfish dish" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Bonaire_Kuminda_Krioyo_33.jpg/90px-Bonaire_Kuminda_Krioyo_33.jpg" decoding="async" width="90" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Bonaire_Kuminda_Krioyo_33.jpg/135px-Bonaire_Kuminda_Krioyo_33.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Bonaire_Kuminda_Krioyo_33.jpg/180px-Bonaire_Kuminda_Krioyo_33.jpg 2x" data-file-width="3000" data-file-height="4000" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><i>Lionfish dish</i></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Bonaire_Kuminda_Krioyo_13.jpg" class="mw-file-description" title="Mochi Piska + Mitar Mitar"><img alt="Mochi Piska + Mitar Mitar" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Bonaire_Kuminda_Krioyo_13.jpg/120px-Bonaire_Kuminda_Krioyo_13.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Bonaire_Kuminda_Krioyo_13.jpg/180px-Bonaire_Kuminda_Krioyo_13.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Bonaire_Kuminda_Krioyo_13.jpg/240px-Bonaire_Kuminda_Krioyo_13.jpg 2x" data-file-width="4000" data-file-height="3000" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><i>Mochi Piska + Mitar Mitar</i></div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Hartige_hapjes">Hartige hapjes</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=39" title="Bewerk dit kopje: Hartige hapjes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=39" title="De broncode bewerken van de sectie: Hartige hapjes"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Bonaire_Kuminda_Krioyo_15.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Bonaire_Kuminda_Krioyo_15.jpg/260px-Bonaire_Kuminda_Krioyo_15.jpg" decoding="async" width="260" height="347" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Bonaire_Kuminda_Krioyo_15.jpg/390px-Bonaire_Kuminda_Krioyo_15.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Bonaire_Kuminda_Krioyo_15.jpg/520px-Bonaire_Kuminda_Krioyo_15.jpg 2x" data-file-width="3000" data-file-height="4000" /></a><figcaption>Kuminda Krioyo Boneiru / Pastechi</figcaption></figure> <p>Bekende hartige hapjes op Bonaire zijn <i>Pastechi</i> (pasteitjes met vis, vlees, kaas of ham-kaasvulling), <i>Palito</i> (worstje in deeg) en <i>Johnny Cake</i> (een platte, in olie gebakken, ronde pastei gemaakt van bloem, melk en boter). Antilliaanse kroketten zijn een variatie op de Nederlandse kroketten, maar dan steviger en kleiner. Andere populaire snacks zijn kaasballetjes en pikaballetjes. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Zoetigheden">Zoetigheden</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=40" title="Bewerk dit kopje: Zoetigheden" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=40" title="De broncode bewerken van de sectie: Zoetigheden"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><i>Bolo</i> (alle soorten cake).</li> <li><i>Tèrt</i> (verwant aan appeltaart of vlaai, maar met kokos of pruimen).</li> <li><i>Repa di pampuna</i> (pannekoek van pompoen).</li> <li><i>Lèter di pinda</i>, (<a href="/wiki/Suikerwerk" class="mw-redirect" title="Suikerwerk">suikerwerken</a> in een S-vorm met gezoete amandelen erin).</li> <li><i>Kokada</i>, (lekkernij van geraspte kokos).</li> <li><i>Koi lechi</i>, (snoepgoed van zoete melk).</li></ul> <p>Andere traditionele snoepsoorten <i>kos di boka dushi</i> of <i>ko'i dushi</i> genoemd zijn: <a href="/wiki/Tentalaria" title="Tentalaria">tentalaria</a>, kakiña en panseiku. </p><p><i>Bolo pretu</i> is een donkere vruchtentaart gemaakt van in <a href="/wiki/Ethanol" title="Ethanol">alcoholische</a> <a href="/wiki/Stroop" title="Stroop">siroop</a> geweekte vruchten; pruimen, <a href="/wiki/Dadel" title="Dadel">dadels</a>, rozijnen, <a href="/wiki/Krent" title="Krent">krenten</a>, <a href="/wiki/Vijg_(vrucht)" title="Vijg (vrucht)">vijgen</a>, <a href="/wiki/Amandel_(noot)" title="Amandel (noot)">amandelen</a>, <a href="/wiki/Sukade" title="Sukade">sukade</a>. </p><p>Als dessert eet men vaak vruchten- of gelatinepudding. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Dranken">Dranken</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=41" title="Bewerk dit kopje: Dranken" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=41" title="De broncode bewerken van de sectie: Dranken"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Diverse koude dranken als <i>Awa di Lamunchi</i>, <i>Awa di Tamarijn</i>, of <i>Awa di Sorsaka</i>, worden vaak gedronken. Ook wordt er op Bonaire <i>chukulati di pinda</i>, pindamelk gedronken (<a href="/wiki/Chocolademelk" title="Chocolademelk">chocolademelk</a> gemaakt van <a href="/wiki/Pinda" title="Pinda">pinda</a>'s). </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Barbecue">Barbecue</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=42" title="Bewerk dit kopje: Barbecue" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=42" title="De broncode bewerken van de sectie: Barbecue"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Barbecue" title="Barbecue">Barbecue</a> is een van oorsprong Caribische openlucht-roostertechniek die erg populair is op Bonaire. In vakanties en op weekenden wordt er vaak op het strand gebarbecued. Er worden meestal de gebruikelijke gerechten geserveerd zoals <a href="/wiki/Spareribs" title="Spareribs">spareribs</a>, porkchops (<a href="/wiki/Karbonade" title="Karbonade">karbonade</a>), <a href="/wiki/Steak" class="mw-redirect" title="Steak">steak</a>, kip en <a href="/wiki/Sat%C3%A9" title="Saté">saté</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Snèks"><span id="Sn.C3.A8ks"></span>Snèks</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=43" title="Bewerk dit kopje: Snèks" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=43" title="De broncode bewerken van de sectie: Snèks"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De <i>snèk</i> is de Boneriaanse variant van een snackbar of restaurant met bar. Veel snèks worden tegenwoordig uitgebaat door horecaondernemers van Chinese afkomst. Op het menu staan meestal Krioyo-gerechten. In de middag wordt er met name warme lunch afgehaald en in de avond wordt het een café-achtige ontmoetingsplaats. In elke wijk zijn er meerdere snèks te vinden. Vooral aan de hoofdstraat Kaya Korona in Antriol, zijn er veel snèks naast elkaar te vinden. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Foodtrucks">Foodtrucks</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=44" title="Bewerk dit kopje: Foodtrucks" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=44" title="De broncode bewerken van de sectie: Foodtrucks"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Bonaire heeft meerdere foodtrucks over heel het eiland. Bij sommige strandjes zoals <i>Lac Bai</i>, <i>Playa Trapi/Bachelors Beach</i>, <i>Playa Tului</i> en <i>Playa Te Amo</i> en door heel Kralendijk heen. Bekende namen zijn: <i>Stokes Foodtruck</i> (een rode Londen dubbeldekker bij Te Amo beach), <i>Kite City Foodtruck</i> (verse vis), <i>King Kong Foodtruck</i> (burgers), <i>Grill Car Foodtruck</i> (BBQ), <i>Pita Madre Foodtruck</i> (luxe pitabroodjes), en <i>Pastechi & more Foodtruck</i> (verse pasteitjes). </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Fastfood">Fastfood</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=45" title="Bewerk dit kopje: Fastfood" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=45" title="De broncode bewerken van de sectie: Fastfood"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Afgezien van één vestiging van <a href="/wiki/Kentucky_Fried_Chicken" class="mw-redirect" title="Kentucky Fried Chicken">Kentucky Fried Chicken</a> aan de hoofdstraat Kaya Korona en een vestiging van <a href="/wiki/Subway_(fastfoodketen)" title="Subway (fastfoodketen)">Subway</a> in het stadscentrum zijn er verder geen internationale fastfoodketens op Bonaire gevestigd. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Gastronomie">Gastronomie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=46" title="Bewerk dit kopje: Gastronomie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=46" title="De broncode bewerken van de sectie: Gastronomie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De <a href="/w/index.php?title=World_Food_Travel_Association&action=edit&redlink=1" class="new" title="World Food Travel Association (de pagina bestaat niet)">World Food Travel Association</a> (WFTA) heeft Bonaire in 2022 aangemerkt als Culinary Capital. Deze organisatie analyseert bestemmingen op basis van hun scores op vijf culinaire criteria, waaronder cultuur, promotie en duurzaamheid. De WFTA is een non-profitorganisatie die wordt erkend als een toonaangevende autoriteit op het gebied van voedsel- en dranktoerisme.<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tourism Cooperation Bonaire (TCB) en andere samenwerkingen en organisaties, zoals 'Bonaire Culinair', werken met diverse culinaire evenementen aan de gastronomische positie van Bonaire. </p><p><a href="/wiki/Michelin" title="Michelin">Michelin</a>-sterrenchef Jonnie de Boer, van '<a href="/wiki/De_Librije" title="De Librije">De Librije</a>', heeft meerdere restaurants op de locatie 'Delfin's Beach Resort'. Zijn restaurant '<a href="/w/index.php?title=Brass_Boer&action=edit&redlink=1" class="new" title="Brass Boer (de pagina bestaat niet)">Brass Boer</a>' is in 2022 uitgeroepen tot het beste restaurant in het Caribisch gebied door Caribbean Journal. Voor het tiende jaar op rij deelt Caribbean Journal een lijst van de vijftig beste restaurants in het Caribisch gebied. Ook het restaurant 'Chefs Bonaire' op 'Resort Bamboo' staat op de lijst.<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Festiviteiten">Festiviteiten</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=47" title="Bewerk dit kopje: Festiviteiten" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=47" title="De broncode bewerken van de sectie: Festiviteiten"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Simadan">Simadan</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=48" title="Bewerk dit kopje: Simadan" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=48" title="De broncode bewerken van de sectie: Simadan"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Simadan is het oogstfeest dat in april groots gevierd wordt. De vieringen vallen samen met de weken die leiden naar <i>Dia di Rincon</i> op 30 april. De folkloristische muziek en de dans die erbij horen heten ook Simadan. Deze volksdans wordt vaak uitgevoerd in traditionele kledij. De muziek volgt het vraag-en-antwoordpatroon van Afrikaanse oorsprong. Bijzondere instrumenten zijn de <i>becu</i>, gemaakt van de sorghum plant en de <i>kinkon</i>, gemaakt van de karkoschelp. Het meest gezongen lied heet <i>Remailo</i>. Mailo is een Afrikaans woord voor <i>maishi chikí</i> (sorghum). Andere liederen zijn <i>Dan Simadan</i> en <i>Belua</i>.<sup id="cite_ref-rijksdienstcn_5-5" class="reference"><a href="#cite_note-rijksdienstcn-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <i>Antesala</i> is het feest een dag voor <i>Dia di Rincon</i>. </p> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="Simadandans">Simadandans</h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=49" title="Bewerk dit kopje: Simadandans" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=49" title="De broncode bewerken van de sectie: Simadandans"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De simadandans is een van de bekendste dansen op Bonaire. De dansers bewegen hun heupen en voeten op het ritme van het lied. De heupen bewegen ritmisch van links naar rechts en omgekeerd. De voeten bewegen in dezelfde richting als de heupen. Het simadanlied <i>Remailo</i> heeft zijn eigen dansstijl waarbij de deelnemers naast elkaar op een rij staan. Iedereen houdt de personen naast zich vast bij de onderrug. Meestal participeren veel dansers en is er meer dan één rij. Ze bewegen gezamenlijk met de heupen en nemen stappen naar voren en daarna weer naar achteren. Deze stappen worden herhaald tot aan het einde van het lied.<sup id="cite_ref-rijksdienstcn_5-6" class="reference"><a href="#cite_note-rijksdienstcn-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Maskarada">Maskarada</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=50" title="Bewerk dit kopje: Maskarada" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=50" title="De broncode bewerken van de sectie: Maskarada"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Bonaire_Kultura_Krioyo_02.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Bonaire_Kultura_Krioyo_02.jpg/260px-Bonaire_Kultura_Krioyo_02.jpg" decoding="async" width="260" height="347" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Bonaire_Kultura_Krioyo_02.jpg/390px-Bonaire_Kultura_Krioyo_02.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Bonaire_Kultura_Krioyo_02.jpg/520px-Bonaire_Kultura_Krioyo_02.jpg 2x" data-file-width="3000" data-file-height="4000" /></a><figcaption>Kultura Krioyo Boneiru / Maskarada masker</figcaption></figure> <p>Maskarada is een feest van Afrikaanse oorsprong. Op Bonaire wordt Maskarada meerdere malen gevierd: op 1 januari, en vervolgens minimaal op de eerste zondag van een nieuw jaar en op de zondag van het Driekoningenfeest. Maskarada begint in het nieuwe jaar traditiegetrouw bij het bestuurskantoor van de gezaghebber. In de ochtend komen kleurig verklede personen met hun gezichten onherkenbaar achter een masker bij het bestuurskantoor. Ze roepen gelukkig nieuwjaar, maar mogen verder niet spreken. Sommigen zijn verkleed als vis, ezel of stier. De gemaskerde groep viert Maskarada met muziek, zang, dans en theater. De <i>sinfonia di man</i> is het belangrijkste instrument. Dit is een harmonica die met de hand wordt bespeeld. De bespeler van dit instrument is degene die de maskaradagroep leidt.<sup id="cite_ref-rijksdienstcn_5-7" class="reference"><a href="#cite_note-rijksdienstcn-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="San_Juan-feest_en_San_Pedro-feest">San Juan-feest en San Pedro-feest</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=51" title="Bewerk dit kopje: San Juan-feest en San Pedro-feest" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=51" title="De broncode bewerken van de sectie: San Juan-feest en San Pedro-feest"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>San Juan en San Pedro behoren tot de oudste feesten van Bonaire en worden beiden in de maand juni gevierd. De herkomst van de feesten heeft een combinatie van Europese, Amerikaanse en Afrikaanse invloeden. 23 juni is het de nacht van San Juan. Het begint rond 9 uur ’s avonds en duurt tot en met 24 juni. San Pedro begint in de nacht van 28 juni en gaat door tot 29 juni. Beide feesten worden dus in de avonduren tot in de ochtend van de volgende dag gevierd. </p><p>San Juan (Johannes) en San Pedro (Petrus) zijn Bijbelse namen en heiligen in de Rooms-Katholieke kerk. Tijdens de viering staan er vijf fakkels klaar waarover zal worden gesprongen. De heiligen worden gevraagd om meer regen en minder wind. San Juan is van oorsprong een feest voor landbouwers, vandaar dat men op regen hoopt. San Pedro is van oorsprong een feest voor vissers. Zij hopen op weinig wind, omdat de visvangst dan groter is.<sup id="cite_ref-rijksdienstcn_5-8" class="reference"><a href="#cite_note-rijksdienstcn-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Barí-festival"><span id="Bar.C3.AD-festival"></span>Barí-festival</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=52" title="Bewerk dit kopje: Barí-festival" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=52" title="De broncode bewerken van de sectie: Barí-festival"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Collectie_Nationaal_Museum_van_Wereldculturen_RV-07-594_Trom_Nederlandse_Antillen.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Collectie_Nationaal_Museum_van_Wereldculturen_RV-07-594_Trom_Nederlandse_Antillen.jpg/260px-Collectie_Nationaal_Museum_van_Wereldculturen_RV-07-594_Trom_Nederlandse_Antillen.jpg" decoding="async" width="260" height="391" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Collectie_Nationaal_Museum_van_Wereldculturen_RV-07-594_Trom_Nederlandse_Antillen.jpg/390px-Collectie_Nationaal_Museum_van_Wereldculturen_RV-07-594_Trom_Nederlandse_Antillen.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Collectie_Nationaal_Museum_van_Wereldculturen_RV-07-594_Trom_Nederlandse_Antillen.jpg/520px-Collectie_Nationaal_Museum_van_Wereldculturen_RV-07-594_Trom_Nederlandse_Antillen.jpg 2x" data-file-width="2832" data-file-height="4256" /></a><figcaption>Collectie Nationaal Museum van Wereldculturen Trom Nederlandse Antillen (1900-1950)</figcaption></figure> <p>Barí is een muzikaal genre, een dans en een instrument. Op <a href="/wiki/Cura%C3%A7ao" title="Curaçao">Curaçao</a> en <a href="/wiki/Aruba" title="Aruba">Aruba</a> wordt het ook wel <a href="/wiki/Tamb%C3%BA" title="Tambú">tambú</a> genoemd. Het is een eindejaarsfeest van Afrikaanse oorsprong dat men sinds de 18de eeuw aan het einde van het jaar op Bonaire viert. Tijdens het Barí-feest wordt over gebeurtenissen gezongen die gedurende het jaar hebben plaatsgevonden. </p><p>Barí ontwikkelde zich op de plantages; het was een geheimtaal van de slaven waarin zij met elkaar konden communiceren zonder dat de <i>shon</i> (slaveneigenaar) begreep waar het over ging. Dubbelzinnigheid in de taal was daarbij van groot belang. De Barí spreekt vaak kritisch over de samenleving. In de dagen voor de jaarwisseling wordt het afgelopen jaar met ironie en dubbelzinnigheid doorgenomen.<sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="Geschiedenis_2">Geschiedenis</h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=53" title="Bewerk dit kopje: Geschiedenis" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=53" title="De broncode bewerken van de sectie: Geschiedenis"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Barí of Tambú is terug te voeren op Afrikaanse muziek en dans en heeft zich op Curaçao doorontwikkeld. In de slaventijd werden er aan <a href="/wiki/Slavernij" title="Slavernij">slaafgemaakten</a> verschillende regels opgelegd, zoals bijvoorbeeld samenscholingsverboden, een verbod op vuurwerk, verbod op de traditionele Sint-Jansviering (met openbare vuren) en een verbod om met vlaggen en muziek op straat te komen. Ook na de slavenemancipatie waren dit soort verboden deels nog van kracht. De bestuurders gaven hiervoor als verklaring de handhaving van de openbare orde, rust en veiligheid. Na de afschaffing van de slavernij gaf de overheid domeingronden in huur aan ex-slaven. Hieraan waren echter wel voorwaarden verbonden, onder andere het verbod op het toelaten van Barí/tambúdansen op de huurgrond. Later, in 1936, kwam er een officieel, algeheel verbod op de Barídans. Uiteraard werd er nog wel in het geheim Barí gespeeld en gedanst. Pas in 1952 werd het verbod opgeheven. Ook op Curaçao en op Aruba, waar het overigens ook officieel verboden was, is Barí onder de naam Tambú nog steeds cultureel belangrijk. </p> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="Barí-muziek"><span id="Bar.C3.AD-muziek"></span>Barí-muziek</h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=54" title="Bewerk dit kopje: Barí-muziek" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=54" title="De broncode bewerken van de sectie: Barí-muziek"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Het woord <i>barí</i> betekent ook trom of veltrom. De muziek kent dan ook slechts twee instrumenten: de eenvellige <a href="/wiki/Trom" class="mw-redirect" title="Trom">trom</a>, de barí of tambú, en een ijzeren <a href="/wiki/Idiofoon" title="Idiofoon">idiofoon</a>, de <i>heru</i>. Verder zijn handgeklap (<i>bati man</i>) en hielgestamp belangrijk. De zang werd vroeger grotendeels door een vrouw voor haar rekening genomen. Vroeger gebruikte men tonnen waar rum in bewaard werd als instrument. Later maakte men eigen houten tonnen. Er werd een stuk leer van een geit of schaap over de ton gespannen. Volgens de overlevering zorgt de gedroogde huid van een schaap voor een beter geluid bij het bespelen van het instrument dan het leer van een geit. De speler houdt de barí vast door de benen te kruisen en de barí tussen de benen te houden.<sup id="cite_ref-rijksdienstcn_5-9" class="reference"><a href="#cite_note-rijksdienstcn-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="Barí-dans"><span id="Bar.C3.AD-dans"></span>Barí-dans</h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=55" title="Bewerk dit kopje: Barí-dans" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=55" title="De broncode bewerken van de sectie: Barí-dans"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Barí is ook de naam van de dans (een bekkendans). De dans werd aanvankelijk kerkelijk verboden. De RK kerk vond dit nodig vanwege de handhaving van de openbare orde en het behoud van de <a href="/wiki/Zedelijkheid" class="mw-redirect" title="Zedelijkheid">zedelijkheid</a>, aangezien de dans vulgair en zedenkwetsend zou zijn. In de tweede helft van de negentiende eeuw traden pastoors hardhandig op tegen groepen die Barí speelden. </p> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="Verwante_muziek">Verwante muziek</h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=56" title="Bewerk dit kopje: Verwante muziek" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=56" title="De broncode bewerken van de sectie: Verwante muziek"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Tambu uit Curaçao en de Arubaanse <a href="/wiki/Muziek_van_Aruba#Dande" title="Muziek van Aruba">dande</a> die tegen het eind van het jaar op Aruba gespeeld wordt is nauw verwant met de Barí. De <a href="/wiki/Tumba_(muziek)" title="Tumba (muziek)">tumba</a> is eveneens verwant aan de Barí. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Muziekinstrumenten">Muziekinstrumenten</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=57" title="Bewerk dit kopje: Muziekinstrumenten" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=57" title="De broncode bewerken van de sectie: Muziekinstrumenten"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Typische Bonairiaanse instrumenten zijn: <i>bamba</i>, <i>barí</i>, <i>wiri</i>, <i>triangel</i>, <i>kuarta</i>, <i>sinfonia di man</i>, <i>kachu</i>, <i>karkó</i> en <i>marimba</i>. De <i>barí</i> is een veltrom van Afrikaanse afkomst die ook zijn naam geeft aan het muzikale genre en de dans. De triangel is de bekende metalen driehoek van Europese afkomst. De <i>Sinfonia di man</i> is de handharmonica die bespeeld wordt tijdens de <i>Maskarada</i>. De <i>karkó</i> is de grootste schelp op Bonaire die als blaasinstrument gebruikt wordt bij verschillende gelegenheden.<sup id="cite_ref-rijksdienstcn_5-10" class="reference"><a href="#cite_note-rijksdienstcn-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Bamba">Bamba</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=58" title="Bewerk dit kopje: Bamba" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=58" title="De broncode bewerken van de sectie: Bamba"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De <i>bamba</i> bestaat uit twee stukken holle bamboebuizen, <i>kaña brabu</i> genoemd. De bamboe spoelt aan met de golven van de oceaan aan de noordkust van Bonaire. Uit deze aangespoelde buizen selecteert men buizen met een diameter tussen de 7 en 12 cm. Er worden vervolgens twee buizen van ongelijke lengte gesneden. De bamba speelt men door de bamboebuizen hard op de grond te slaan. Men houdt in iedere hand een stuk van de bamba en slaat ze om de beurt op de grond. De bamba is een van de oudste ritmische instrumenten van Bonaire. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Wiri">Wiri</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=59" title="Bewerk dit kopje: Wiri" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=59" title="De broncode bewerken van de sectie: Wiri"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De <i>wiri</i> wordt gemaakt van ijzer, koper of staal. Het gebruik van ijzer zorgt voor een heldere klank. Door middel van verhitting worden ribbels in de staaf ijzer, koper of staal gemaakt, die tussen de 20 en 30 centimeter lang is. Om de wiri te bespelen, houdt de muzikant deze ijzeren staaf in de ene hand. In de andere hand heeft de muzikant een tweede ijzeren staaf, waarmee over de ribbels heen en weer wordt geraspt. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Kuarta">Kuarta</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=60" title="Bewerk dit kopje: Kuarta" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=60" title="De broncode bewerken van de sectie: Kuarta"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De <i>kuarta</i> is een van oorsprong Venezolaans instrument (<a href="/wiki/Cuatro_(snaarinstrument)" title="Cuatro (snaarinstrument)">cuatro</a>). De kuarta is een viersnarig instrument dat lijkt op een kleine gitaar of ukelele. Evenals de ukelele wordt de kuarta zo gestemd dat opslag en neerslag een bijna gelijke klankkleur krijgen. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Evenementen_en_feestdagen">Evenementen en feestdagen</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=61" title="Bewerk dit kopje: Evenementen en feestdagen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=61" title="De broncode bewerken van de sectie: Evenementen en feestdagen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Maskarada (januari)</li> <li>Nieuwjaarsduik (1 januari)</li> <li>Kindercarnaval (feb)</li> <li>Carnavalsparade (feb)</li> <li>Bon Doet (maart)</li> <li>Goede vrijdag</li> <li>Pasen</li> <li>Simadan (Tweede Paasdag)</li> <li>Koningsdag (27 april)</li> <li>Dia di Rincon (30 april)</li> <li>Dag van de Arbeid (1 mei)</li> <li>Hemelvaart (mei)</li> <li>Pinksteren (mei)</li> <li>San Pedro (eind juni)</li> <li>San Juan (eind juni)</li> <li>Emancipatiedag (1 juli)</li> <li><a href="/wiki/Bonairedag" title="Bonairedag">Dia di Boneiru</a> (6 sep)</li> <li>Regatta week (oktober)</li> <li>Zwem naar Klein Bonaire</li> <li>San Nicolas (Sinterklaas) (5 dec)</li> <li><a href="/wiki/Koninkrijksdag" title="Koninkrijksdag">Koninkrijksdag</a> (15 dec)</li> <li>Barí (december)</li> <li>Kerst (25/26 dec)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Architectuur">Architectuur</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=62" title="Bewerk dit kopje: Architectuur" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=62" title="De broncode bewerken van de sectie: Architectuur"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Bonaire kent een zelfbouwtraditie: architectuur zonder architecten. Dit ook op andere Caribische eilanden voorkomend fenomeen, zorgt dat vooral de woningproductie door zelfbouw tot stand komt. Van oudsher kon een jonge man pas trouwplannen maken als hij een woning gebouwd had. Bij zelfbouw heeft de bewoner alles in eigen handen: aankoop van materiaal, inhuren van bouwarbeiders en het sturen van het bouwproces. Het beschikbare budget bepaalt het verloop van de bouw. De zelfbouwer is opdrachtgever, ontwerper, aannemer en eigenaar/bewoner.<sup id="cite_ref-Oleana_44-0" class="reference"><a href="#cite_note-Oleana-44"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference nowrap">:17</sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Traditionele_architectuur">Traditionele architectuur</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=63" title="Bewerk dit kopje: Traditionele architectuur" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=63" title="De broncode bewerken van de sectie: Traditionele architectuur"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Dhr. F. Booi maakt onderscheid in een zevental woningtypes (lezing over Inheemse Architectuur, 1984):<sup id="cite_ref-Oleana_44-1" class="reference"><a href="#cite_note-Oleana-44"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference nowrap">:17</sup> </p> <ul><li>1. Kas di Bara (knoekhuis of slavenhuis)</li> <li>2. Kas di Hadrei (galerijhuis)</li> <li>3. Kas di Kabes (zolderhuis)</li> <li>4. Kas di Hala (vleugelhuis)</li> <li>5. Kas di Kaha (dooshuis)</li> <li>6. Kas di Porchi (portiekhuis)</li> <li>7. Kas di Hanchi (ganghuis)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Monumenten">Monumenten</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=64" title="Bewerk dit kopje: Monumenten" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=64" title="De broncode bewerken van de sectie: Monumenten"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Zie voor een lijst van monumenten op Bonaire <a href="/wiki/Lijst_van_beschermde_monumenten_op_Bonaire" title="Lijst van beschermde monumenten op Bonaire">deze lijst</a>. Naast de slavenhuisjes, vuurtorens en bepaalde monumentale woningen staan op deze lijst Fort Oranje en de overheidsgebouwen aan Plasa Reina Wilhelmina in Kralendijk. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Plantages_en_plantagewoningen_(landhuizen)"><span id="Plantages_en_plantagewoningen_.28landhuizen.29"></span>Plantages en plantagewoningen (landhuizen)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=65" title="Bewerk dit kopje: Plantages en plantagewoningen (landhuizen)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=65" title="De broncode bewerken van de sectie: Plantages en plantagewoningen (landhuizen)"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In 1868 en 1870 werd een groot gedeelte van de overheidsgronden geveild en verkocht. Het betrof vijf kavels voor bosbouw en veeteelt en negen kavels voor zoutexploitatie. De kopers van die grote kavels waren voornamelijk welgestelde particulieren uit Curaçao, succesvolle kooplieden, die niet van plan waren op hun plantages te gaan wonen. Er is op Bonaire geen sprake van echte plantages. Het klimaat en de bodemgesteldheid zijn op Bonaire niet zo gunstig voor fruit- en groenteteelt van enige omvang. Alleen zoutwinning is economisch aantrekkelijk. Verder werd op enkele “plantages” gedaan aan aloë-teelt (laatste uitvoer in 1973), verbouw van maïs (door de droogte was er niet elk jaar voldoende oogst), branden van houtskool en veeteelt (voornamelijk geiten, export voor het laatst in 1970). </p><p>In het begin van de 20e eeuw was de middenklasse op Bonaire ook in staat plantageterreinen te kopen. Op Curaçao diende het landhuis als het hoofdhuis van een plantage, waar de eigenaar woonde. In de directe omgeving waren er bijgebouwen, schuren, stallen en koralen. Daaromheen bevonden zich de <a href="/wiki/Slavenwoningen_in_Amerika" title="Slavenwoningen in Amerika">slavenwoningen</a>. Op Bonaire werden de plantagewoningen de buitenhuizen van de eigenaren waar ze in de weekenden verbleven. Vaak was gedurende de week een <a href="/wiki/Blankofficier" title="Blankofficier">opzichter</a> (vito) die toezicht hield op de werkzaamheden op de plantage. Tot landhuizen kunnen op Bonaire de volgende gebouwen worden gerekend: </p> <ul><li>opzichtershuizen bij de zoutplantages Rode, Oranje en Witte pan</li> <li>Santa Barbara</li> <li>Bolivia</li> <li>Jatu Bacu</li> <li>Guatemala</li> <li>Bakuna</li> <li>Washikemba</li> <li>Watapana</li> <li>Mentor</li> <li><a href="/wiki/Landhuis_Karpata" title="Landhuis Karpata">Landhuis Karpata</a></li> <li>Huis bij Slagbaai<sup id="cite_ref-Oleana_44-2" class="reference"><a href="#cite_note-Oleana-44"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference nowrap">:19</sup></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Beelden_en_sculpturen">Beelden en sculpturen</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=66" title="Bewerk dit kopje: Beelden en sculpturen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=66" title="De broncode bewerken van de sectie: Beelden en sculpturen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Zie voor een lijst van beelden en sculpturen op Bonaire <a href="/wiki/Lijst_van_beelden_in_Bonaire" title="Lijst van beelden in Bonaire">deze lijst</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Natuur_en_geologie">Natuur en geologie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=67" title="Bewerk dit kopje: Natuur en geologie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=67" title="De broncode bewerken van de sectie: Natuur en geologie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Washington-Slagbaai_National_Park_(2446955129).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Washington-Slagbaai_National_Park_%282446955129%29.jpg/275px-Washington-Slagbaai_National_Park_%282446955129%29.jpg" decoding="async" width="275" height="183" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Washington-Slagbaai_National_Park_%282446955129%29.jpg/413px-Washington-Slagbaai_National_Park_%282446955129%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Washington-Slagbaai_National_Park_%282446955129%29.jpg/550px-Washington-Slagbaai_National_Park_%282446955129%29.jpg 2x" data-file-width="3008" data-file-height="2000" /></a><figcaption>Oostkust</figcaption></figure> <p>Qua oppervlakte is Bonaire met 288 km² groter dan Aruba met 180 km², maar veel kleiner dan de 444 km² van Curaçao. Met het kleinste aantal inwoners en minder verstedelijking heeft Bonaire verhoudingsgewijs meer natuurgebied. Aan de westkust bevinden zich de meeste strandjes en duik- en snorkellocaties. De noord- en oostkust is ruwer en heeft voornamelijk steenstranden. In het noordwesten bevindt zich het beschermde natuurpark, dat met 5643 hectare het grootste Nationaal Park van Caribisch Nederland is. Het park bestaat uit berggebieden, cactus- en bomenbos, zandduinen, strand, mangroven en saliñas (zoutmeren). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Flora">Flora</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=68" title="Bewerk dit kopje: Flora" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=68" title="De broncode bewerken van de sectie: Flora"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Mangrovewoud">Mangrovewoud</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=69" title="Bewerk dit kopje: Mangrovewoud" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=69" title="De broncode bewerken van de sectie: Mangrovewoud"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Al het mangrovewoud op Bonaire is beschermd. Het is de kraamkamer van ontelbare vissen en zeewezens en een beschermende barrière voor onder meer het koraal. Er zijn drie kleuren mangrove: mangel pretu (<i><a href="/wiki/Avicennia_germinans" class="mw-redirect" title="Avicennia germinans">Avicennia germinans</a></i>) zwarte mangrove, mangel blanku (<i><a href="/wiki/Laguncularia_racemosa" class="mw-redirect" title="Laguncularia racemosa">Laguncularia racemosa</a></i>) witte mangrove en mangel tam (<i><a href="/wiki/Rhizophora_mangle" class="mw-redirect" title="Rhizophora mangle">Rhizophora mangle</a></i>) rode mangrove. De Stichting Nationale Parken Bonaire (STINAPA) die ook het Bonaire National Marine Park beheert is met name verantwoordelijk voor de bescherming van Bonaires flora en fauna.<sup id="cite_ref-STINAPA_45-0" class="reference"><a href="#cite_note-STINAPA-45"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Cactussen">Cactussen</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=70" title="Bewerk dit kopje: Cactussen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=70" title="De broncode bewerken van de sectie: Cactussen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:GENERAL_VIEW_OF_THE_PARK_FROM_MALMOK_LIGHTHOUSE.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/GENERAL_VIEW_OF_THE_PARK_FROM_MALMOK_LIGHTHOUSE.jpg/400px-GENERAL_VIEW_OF_THE_PARK_FROM_MALMOK_LIGHTHOUSE.jpg" decoding="async" width="400" height="265" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/GENERAL_VIEW_OF_THE_PARK_FROM_MALMOK_LIGHTHOUSE.jpg/600px-GENERAL_VIEW_OF_THE_PARK_FROM_MALMOK_LIGHTHOUSE.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/GENERAL_VIEW_OF_THE_PARK_FROM_MALMOK_LIGHTHOUSE.jpg/800px-GENERAL_VIEW_OF_THE_PARK_FROM_MALMOK_LIGHTHOUSE.jpg 2x" data-file-width="3000" data-file-height="1991" /></a><figcaption>Natuurpark</figcaption></figure> <p>De flora van Bonaire kenmerkt zich naast de beschermde mangrovewouden, vooral door soorten van de <a href="/wiki/Cactusfamilie" title="Cactusfamilie">cactusfamilie</a>. Cactussen (cacti) zijn alom aanwezig op het eiland. De vruchten van de cactus zijn een voedingsbron voor veel dieren, zoals vogels, vleermuizen en reptielen. Toch staan ook de cactussen onder druk van urbanisatie en wilde geiten en vallen ze onder de natuurbescherming. Eeuwenoude cactusbomen mogen bijvoorbeeld niet zomaar gekapt worden. </p><p>De <i>kadushi</i>, <i><a href="/wiki/Cereus_repandus" class="mw-redirect" title="Cereus repandus">Cereus repandus</a></i>, (apple cactus), <i>kadushi di pushi</i>, <i><a href="/wiki/Pilosocereus_lanuginosus" title="Pilosocereus lanuginosus">Pilosocereus lanuginosus</a></i>, (candelabra/candle cactus), <i>kadushi Breba</i>, <i><a href="/w/index.php?title=Subpilocereus_repandus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Subpilocereus repandus (de pagina bestaat niet)">Subpilocereus repandus</a></i>, <i>datu/yatu</i>, <i><a href="/w/index.php?title=Ritterocereus_griseus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ritterocereus griseus (de pagina bestaat niet)">Ritterocereus griseus</a></i> worden traditioneel gebruikt voor soep. Maar ook als omheining van tuinen. In het Nederlands worden al deze varianten zuilcactus genoemd. </p><p>De <a href="/w/index.php?title=Melocactus_macracanthos&action=edit&redlink=1" class="new" title="Melocactus macracanthos (de pagina bestaat niet)">Melocactus macracanthos</a> (melon cactus) is op Bonaire bekend als de <i>milon di seru</i>, <i>bushi</i> en <i>kabes di Indjan</i>. Andere soorten zijn de <i><a href="/wiki/Opuntia" title="Opuntia">Opuntia</a></i> en <i><a href="/w/index.php?title=Brassavola_nodosa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Brassavola nodosa (de pagina bestaat niet)">Brassavola nodosa</a></i>. De <i><a href="/wiki/Orchis" title="Orchis">Orchis</a></i> van de familie van de <i><a href="/wiki/Brassavola" title="Brassavola">Brassavola</a></i> komt op alle drie de <a href="/wiki/ABC-eilanden_(Antillen)" title="ABC-eilanden (Antillen)">ABC-eilanden</a> voor. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Bomen">Bomen</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=71" title="Bewerk dit kopje: Bomen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=71" title="De broncode bewerken van de sectie: Bomen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Er is op vele delen van het eiland een gebrek aan biodiversiteit qua bomen. <a href="/wiki/Dividivi" title="Dividivi">Dividivi</a> wetenschappelijke naam <i>Libidibia coriaria</i> werd vroeger <i>Caesalpinia coriaria</i> genoemd. De <i><a href="/wiki/Vachellia" title="Vachellia">Vachellia</a></i><a href="/wiki/Boom_(plant)" title="Boom (plant)">boom</a> genaamd <i><a href="/wiki/Vachellia_tortuosa" title="Vachellia tortuosa">Vachellia tortuosa</a></i> is aangepast aan het droge klimaat. Andere lokale boomsoorten zijn: palu di Boneiru (<i><a href="/wiki/Casearia_tremula" title="Casearia tremula">Casearia tremula</a></i>), palu di Lele (<i><a href="/wiki/Randia_aculeata" title="Randia aculeata">Randia aculeata</a></i>), brasia (<i><a href="/w/index.php?title=Haematoxylon_brasiletto&action=edit&redlink=1" class="new" title="Haematoxylon brasiletto (de pagina bestaat niet)">Haematoxylon brasiletto</a></i>), koubati (<i><a href="/w/index.php?title=Zanthoxylum_monophylum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zanthoxylum monophylum (de pagina bestaat niet)">Zanthoxylum monophylum</a></i>), mafobari of mushiobari (<i><a href="/w/index.php?title=Guapira_pacurero&action=edit&redlink=1" class="new" title="Guapira pacurero (de pagina bestaat niet)">Guapira pacurero</a></i>), marihuri (<i><a href="/w/index.php?title=Manihot_carthaginensis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Manihot carthaginensis (de pagina bestaat niet)">Manihot carthaginensis</a></i>), palu di kolebra of dakawa (<i><a href="/w/index.php?title=Maytenus_tetragona&action=edit&redlink=1" class="new" title="Maytenus tetragona (de pagina bestaat niet)">Maytenus tetragona</a></i>) en de <i><a href="/w/index.php?title=Amyris_ignea&action=edit&redlink=1" class="new" title="Amyris ignea (de pagina bestaat niet)">Amyris ignea</a></i>.<sup id="cite_ref-STINAPA_45-1" class="reference"><a href="#cite_note-STINAPA-45"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>De kibrahacha (<i><a href="/w/index.php?title=Tabebula_billbergil&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tabebula billbergil (de pagina bestaat niet)">Tabebula billbergil</a></i>) is een van de meest weelderig bloeiende bomen op Bonaire. In de regenachtige periode draagt deze boom knalgele bloemen. Deze boom wordt tien meter hoog en heeft haar naam gekregen vanwege haar harde houtsoort. Het hout is zo hard dat de bijl (hacha) erop breekt (kibra).<sup id="cite_ref-Boer1996_25-1" class="reference"><a href="#cite_note-Boer1996-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference nowrap">:35</sup> Na de regentijd vallen de bladeren af. </p><p>De kalbas (<i><a href="/wiki/Crescentia_cujete" title="Crescentia cujete">Crescentia cujete</a></i>) is een Caribische vleermuizenboom met takken die alle kanten op groeien. Van de vruchten (kalebassen) worden sambaballen (maraka's) gemaakt. Op Bonaire wordt van het vruchtvlees stroop tegen verkoudheid gemaakt. De pitten worden verwerkt tot de lekkernij 'karabobo'. Het vruchtvlees wordt ook bij een hond ingewreven als deze last heeft van teken.<sup id="cite_ref-Boer1996_25-2" class="reference"><a href="#cite_note-Boer1996-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference nowrap">:33</sup> </p><p>De palu de sia kora (<i><a href="/w/index.php?title=Bursera_simaruba&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bursera simaruba (de pagina bestaat niet)">Bursera simaruba</a></i>) is de rode zadelboom (West Indian birch) die opvalt door zijn gladde rode stam. In Midden- en Zuid-Amerika wordt deze boom ook wel el Indio desnudo, de naakte Indiaan, genoemd. Vroeger werden van het zachte hout ezelzadels gemaakt. Er bestaat op Bonaire ook een witte zadelboom (<i><a href="/w/index.php?title=Bursera_bonairensis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bursera bonairensis (de pagina bestaat niet)">Bursera bonairensis</a></i>)<sup id="cite_ref-Boer1996_25-3" class="reference"><a href="#cite_note-Boer1996-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference nowrap">:47</sup> </p><p>Beschermde boomsoorten zijn: fofoti (<i><a href="/w/index.php?title=Conocarpus_erectus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Conocarpus erectus (de pagina bestaat niet)">Conocarpus erectus</a></i>); hoba (<i><a href="/wiki/Spondias_mombin" class="mw-redirect" title="Spondias mombin">Spondias mombin</a></i>); palu di taki (<i><a href="/w/index.php?title=Geoffroea_spinosa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Geoffroea spinosa (de pagina bestaat niet)">Geoffroea spinosa</a></i>). Bijzonder kwetsbaar zijn: wayaka (<i><a href="/wiki/Guaiacum_officinale" title="Guaiacum officinale">Guaiacum officinale</a></i>); kalabari (<i><a href="/w/index.php?title=Zanthoxylum_flavum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zanthoxylum flavum (de pagina bestaat niet)">Zanthoxylum flavum</a></i>); wayaka shimaron (<i><a href="/w/index.php?title=Guaiacum_sanctum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Guaiacum sanctum (de pagina bestaat niet)">Guaiacum sanctum</a></i>). Met uitsterven bedreigd is de kabana (<i><a href="/wiki/Sabal_lougheediana" class="mw-redirect" title="Sabal lougheediana">Sabal lougheediana</a></i>), de sabal-palm die alleen op Bonaire voorkomt.<sup id="cite_ref-STINAPA_45-2" class="reference"><a href="#cite_note-STINAPA-45"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Een van oudsher belangrijk landbouwproduct is de <i>maishi chikitu</i> (<a href="/wiki/Sorghum_(graansoort)" title="Sorghum (graansoort)">sorghum</a>), een maissoort uit Afrika die goed bestand is tegen droogte. Bonaire kent diverse varianten zoals: <i>ricia</i>; <i>danki shon</i>; <i>shete siman</i>; <i>dayochi</i>. Het is het hoofdbestanddeel voor de basisgerechten <i>funchi</i> en <i>tutu</i>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Planten">Planten</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=72" title="Bewerk dit kopje: Planten" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=72" title="De broncode bewerken van de sectie: Planten"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In de bomen hangen soms planten die tussen de takken en de schaduw leven. Teku (<i><a href="/w/index.php?title=Bromelia_humilis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bromelia humilis (de pagina bestaat niet)">Bromelia humilis</a></i>), Teku di palu (<i><a href="/w/index.php?title=Tillandsia_flexuosa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tillandsia flexuosa (de pagina bestaat niet)">Tillandsia flexuosa</a></i>), Orkidia blanku (<i><a href="/w/index.php?title=Brassavola_nodosa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Brassavola nodosa (de pagina bestaat niet)">Brassavola nodosa</a></i>), Banana di mondi (<i><a href="/wiki/Myrmecophila_humboldtii" title="Myrmecophila humboldtii">Myrmecophila humboldtii</a></i>).<sup id="cite_ref-STINAPA_45-3" class="reference"><a href="#cite_note-STINAPA-45"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Vlak bij zee zijn er planten die goed tegen het zoute water bestand zijn. Banana di ref (Sea spinach) is een klein plantje die grote oppervlakten kan bedekken. Ze lijken op rolronde vetplantjes in de kleuren groen tot roodachtig en met paarse bloemetjes.<sup id="cite_ref-Boer1996_25-4" class="reference"><a href="#cite_note-Boer1996-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference nowrap">:27</sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Fauna">Fauna</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=73" title="Bewerk dit kopje: Fauna" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=73" title="De broncode bewerken van de sectie: Fauna"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Phoenicopterus_ruber_in_S%C3%A3o_Paulo_Zoo.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Phoenicopterus_ruber_in_S%C3%A3o_Paulo_Zoo.jpg/260px-Phoenicopterus_ruber_in_S%C3%A3o_Paulo_Zoo.jpg" decoding="async" width="260" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Phoenicopterus_ruber_in_S%C3%A3o_Paulo_Zoo.jpg/390px-Phoenicopterus_ruber_in_S%C3%A3o_Paulo_Zoo.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Phoenicopterus_ruber_in_S%C3%A3o_Paulo_Zoo.jpg/520px-Phoenicopterus_ruber_in_S%C3%A3o_Paulo_Zoo.jpg 2x" data-file-width="4025" data-file-height="2673" /></a><figcaption>Close-up <i>Chogogo</i> Flamingo</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Zoogdieren">Zoogdieren</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=74" title="Bewerk dit kopje: Zoogdieren" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=74" title="De broncode bewerken van de sectie: Zoogdieren"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Bonaire kenmerkt zich door de wilde ezels en geiten die er los rondlopen. Net als de semi-wilde honden op het eiland hebben deze dieren echter bijna geen functie meer. Al deze dieren komen niet van oorsprong voor op het eiland en vormen een serieuze bedreiging voor de biodiversiteit van de flora op het eiland. De schade aan de aanplant en de <a href="/wiki/Natuurlijke_vegetatie" title="Natuurlijke vegetatie">natuurlijke vegetatie</a> leidt tot bodemerosie en vervolgens zelfs tot afspoeling naar zee. </p><p>Vanwege de vele verkeersongelukken en overig overlast die de ezels veroorzaakten was er begin 21ste eeuw op het eiland een beleid om de ezels te vangen, castreren en af te maken, totdat DNA-onderzoek in 2014 uitwees dat de Boneriaanse ezel overeenkomt met het Nubische ezelras dat met uitsterven bedreigd wordt. De fauna van Bonaire kenmerkt zich verder door een beperkt aantal <a href="/wiki/Zoogdieren" title="Zoogdieren">zoogdieren</a>. Er leven in het wild diverse soorten <a href="/wiki/Vleermuizen" title="Vleermuizen">vleermuizen</a> als de <i><a href="/wiki/Leptonycteris_curasoae" title="Leptonycteris curasoae">Leptonycteris curasoae</a></i> en <i><a href="/wiki/Glossophaga_longirostris" title="Glossophaga longirostris">Glossophaga longirostris</a></i>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Vogels">Vogels</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=75" title="Bewerk dit kopje: Vogels" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=75" title="De broncode bewerken van de sectie: Vogels"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Bonaire heeft 208 soorten <a href="/wiki/Vogels" title="Vogels">vogels</a> als de <a href="/wiki/Geelvleugelamazone" title="Geelvleugelamazone">geelvleugelamazone</a>, het <a href="/wiki/Suikerdiefje" title="Suikerdiefje">suikerdiefje</a>, de <a href="/wiki/Rode_flamingo" title="Rode flamingo">rode flamingo</a> en de <a href="/wiki/Ma%C3%AFsparkiet" title="Maïsparkiet">maïsparkiet</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Reptielen">Reptielen</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=76" title="Bewerk dit kopje: Reptielen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=76" title="De broncode bewerken van de sectie: Reptielen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Snorkeling_Bachelor_Beach,_Bonaire_(12998064374).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Snorkeling_Bachelor_Beach%2C_Bonaire_%2812998064374%29.jpg/260px-Snorkeling_Bachelor_Beach%2C_Bonaire_%2812998064374%29.jpg" decoding="async" width="260" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Snorkeling_Bachelor_Beach%2C_Bonaire_%2812998064374%29.jpg/390px-Snorkeling_Bachelor_Beach%2C_Bonaire_%2812998064374%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Snorkeling_Bachelor_Beach%2C_Bonaire_%2812998064374%29.jpg/520px-Snorkeling_Bachelor_Beach%2C_Bonaire_%2812998064374%29.jpg 2x" data-file-width="1651" data-file-height="925" /></a><figcaption>Zeeschildpad, Bachelor beach, Bonaire</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/Reptielen" title="Reptielen">Reptielen</a> van Bonaire zijn onder meer de <i><a href="/w/index.php?title=Cnemidphorus_murinus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cnemidphorus murinus (de pagina bestaat niet)">Cnemidphorus murinus</a></i>; een soort <a href="/wiki/Renhagedissen" title="Renhagedissen">renhagedis</a>, de <a href="/wiki/Groene_zeeschildpad" class="mw-redirect" title="Groene zeeschildpad">groene zeeschildpad</a>, <a href="/wiki/Anolissen" title="Anolissen">anolissen</a> en de <a href="/wiki/Groene_leguaan" title="Groene leguaan">groene leguaan</a>. <i><a href="/w/index.php?title=Anolis_bonairensis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anolis bonairensis (de pagina bestaat niet)">Anolis bonairensis</a></i> is een soort van de familie van de <a href="/wiki/Anolissen" title="Anolissen">anolissen</a> komt alleen op Bonaire voor. </p><p>Alle <a href="/wiki/Zeeschildpadden" title="Zeeschildpadden">zeeschildpadden</a> zijn beschermd. Bonaire heeft vier van de laatste zeven overgebleven zeeschildpaddensoorten in de wereld in haar wateren: De Green sea turtle; Leatherback turtle; Hawksbill turtle; Loggerhead turtle. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Zeedieren">Zeedieren</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=77" title="Bewerk dit kopje: Zeedieren" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=77" title="De broncode bewerken van de sectie: Zeedieren"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De zee rond Bonaire telt ongeveer 350 soorten <a href="/wiki/Vissen_(dieren)" title="Vissen (dieren)">vissen</a>. Het <a href="/wiki/Koraalrif" title="Koraalrif">koraalrif</a> van Bonaire bestaat uit ongeveer 60 soorten koraal als <i><a href="/wiki/Montastraea_annularis" title="Montastraea annularis">Montastraea annularis</a></i>. Alle <a href="/wiki/Papegaaivissen" title="Papegaaivissen">papegaaivissen</a>, <a href="/wiki/Haaien" title="Haaien">haaien</a> en <a href="/wiki/Roggen" title="Roggen">roggen</a> zijn beschermd. </p><p>De Stichting Nationale Parken Bonaire (STINAPA Bonaire) is een non-gouvernementele organisatie die verantwoordelijk is voor het beheer van de nationale parken op Bonaire in Caribisch Nederland. </p> <ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerycaption">Vissen</li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Snorkeling_Lac_Bay,_Bonaire_(12842178804).jpg" class="mw-file-description" title="Trunkfish"><img alt="Trunkfish" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/Snorkeling_Lac_Bay%2C_Bonaire_%2812842178804%29.jpg/120px-Snorkeling_Lac_Bay%2C_Bonaire_%2812842178804%29.jpg" decoding="async" width="120" height="66" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/Snorkeling_Lac_Bay%2C_Bonaire_%2812842178804%29.jpg/180px-Snorkeling_Lac_Bay%2C_Bonaire_%2812842178804%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/Snorkeling_Lac_Bay%2C_Bonaire_%2812842178804%29.jpg/240px-Snorkeling_Lac_Bay%2C_Bonaire_%2812842178804%29.jpg 2x" data-file-width="1891" data-file-height="1034" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><i>Trunkfish</i></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Snorkeling_Front_Porch,_Bonaire_(12840842253).jpg" class="mw-file-description" title="Trumpetfish"><img alt="Trumpetfish" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Snorkeling_Front_Porch%2C_Bonaire_%2812840842253%29.jpg/120px-Snorkeling_Front_Porch%2C_Bonaire_%2812840842253%29.jpg" decoding="async" width="120" height="68" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Snorkeling_Front_Porch%2C_Bonaire_%2812840842253%29.jpg/180px-Snorkeling_Front_Porch%2C_Bonaire_%2812840842253%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Snorkeling_Front_Porch%2C_Bonaire_%2812840842253%29.jpg/240px-Snorkeling_Front_Porch%2C_Bonaire_%2812840842253%29.jpg 2x" data-file-width="2033" data-file-height="1151" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><i>Trumpetfish</i></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Bonaire_1015_(470781707).jpg" class="mw-file-description" title="Baloonfish"><img alt="Baloonfish" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Bonaire_1015_%28470781707%29.jpg/120px-Bonaire_1015_%28470781707%29.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Bonaire_1015_%28470781707%29.jpg/180px-Bonaire_1015_%28470781707%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Bonaire_1015_%28470781707%29.jpg/240px-Bonaire_1015_%28470781707%29.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="600" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><i>Baloonfish</i></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Snorkeling_Calabas_Reef_at_Divi_Flamingo_Resort,_Bonaire_(12998082845).jpg" class="mw-file-description" title="Parrotfish"><img alt="Parrotfish" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Snorkeling_Calabas_Reef_at_Divi_Flamingo_Resort%2C_Bonaire_%2812998082845%29.jpg/120px-Snorkeling_Calabas_Reef_at_Divi_Flamingo_Resort%2C_Bonaire_%2812998082845%29.jpg" decoding="async" width="120" height="68" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Snorkeling_Calabas_Reef_at_Divi_Flamingo_Resort%2C_Bonaire_%2812998082845%29.jpg/180px-Snorkeling_Calabas_Reef_at_Divi_Flamingo_Resort%2C_Bonaire_%2812998082845%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Snorkeling_Calabas_Reef_at_Divi_Flamingo_Resort%2C_Bonaire_%2812998082845%29.jpg/240px-Snorkeling_Calabas_Reef_at_Divi_Flamingo_Resort%2C_Bonaire_%2812998082845%29.jpg 2x" data-file-width="1826" data-file-height="1031" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><i>Parrotfish</i></div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Locaties">Locaties</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=78" title="Bewerk dit kopje: Locaties" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=78" title="De broncode bewerken van de sectie: Locaties"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Washington_Slagbaai_Nationaal_Park">Washington Slagbaai Nationaal Park</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=79" title="Bewerk dit kopje: Washington Slagbaai Nationaal Park" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=79" title="De broncode bewerken van de sectie: Washington Slagbaai Nationaal Park"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Washington_Slagbaai_National_Park" title="Washington Slagbaai National Park">Washington Slagbaai National Park</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</i></div> <p>De hele Noordpunt van Bonaire is beschermd natuurgebied, het Washington Slagbaai Nationaal Park. Het park, 6000 hectare groot, is in 1969 ingesteld als eerste natuurpark van de Nederlandse Antillen. Het herbergt een scala aan leefgebieden, waaronder de duinen bij de boca's (inhammen) aan de noordkust, de saliñas (zoutmeren), de pos (bronnen) en de berggebieden. Het park is rijk aan <a href="/wiki/Vogels" title="Vogels">vogels</a> en andere dieren, met name <a href="/wiki/Hagedissen" title="Hagedissen">hagedissen</a> en <a href="/wiki/Leguanen" title="Leguanen">leguanen</a>. Het gehele park, inclusief alle saliñas, is internationaal erkend als belangrijk watergebied in het kader van de <a href="/wiki/Conventie_van_Ramsar" title="Conventie van Ramsar">Conventie van Ramsar</a>. Ook vanuit cultuurhistorisch oogpunt is het park van grote betekenis, onder andere vanwege de plantages en de historie van Slagbaai. Bij de ingang van het park is het <a href="/wiki/Bonaire_Museum" title="Bonaire Museum">Bonaire Museum</a> ingericht. Vanaf de entree zijn enkele wandelingen uitgezet. Het park is goed toegankelijk met de auto en mountainbikers zijn ook welkom. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Bonaire_National_Marine_Park">Bonaire National Marine Park</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=80" title="Bewerk dit kopje: Bonaire National Marine Park" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=80" title="De broncode bewerken van de sectie: Bonaire National Marine Park"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Bonaire_National_Marine_Park" title="Bonaire National Marine Park">Bonaire National Marine Park</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</i></div> <p>Bonaire National Marine Park is een wettelijk beschermd onderwaterpark dat het hele eiland en Klein Bonaire omringt. </p><p>Het park is in 1979 ontstaan door onder andere steun van het <a href="/wiki/Wereld_Natuur_Fonds" title="Wereld Natuur Fonds">Wereld Natuur Fonds</a> en wordt beheerd door de Stichting Nationale Parken Bonaire (STINAPA Bonaire). Voor de kust ligt het eiland <a href="/wiki/Klein_Bonaire" title="Klein Bonaire">Klein Bonaire</a>. Er zijn circa zestig <a href="/wiki/Duikgebied" title="Duikgebied">duikplaatsen</a>. Het natuurpark behoort tot de mooiste duiklocaties ter wereld. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Klein_Bonaire">Klein Bonaire</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=81" title="Bewerk dit kopje: Klein Bonaire" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=81" title="De broncode bewerken van de sectie: Klein Bonaire"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Kleine_Bonaire-Underwater_life(js).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Kleine_Bonaire-Underwater_life%28js%29.jpg/400px-Kleine_Bonaire-Underwater_life%28js%29.jpg" decoding="async" width="400" height="185" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Kleine_Bonaire-Underwater_life%28js%29.jpg/600px-Kleine_Bonaire-Underwater_life%28js%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Kleine_Bonaire-Underwater_life%28js%29.jpg/800px-Kleine_Bonaire-Underwater_life%28js%29.jpg 2x" data-file-width="10000" data-file-height="4636" /></a><figcaption>Rif en onderwaterfauna rond <a href="/wiki/Klein_Bonaire" title="Klein Bonaire">Klein Bonaire</a></figcaption></figure> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Klein_Bonaire" title="Klein Bonaire">Klein Bonaire</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</i></div> <p>Voor de kust bij Kralendijk ligt het eiland Klein Bonaire. Het eiland is 700 hectare groot, geheel vlak en slechts begroeid met kleine struiken en cactussen. Op het eiland komen zeker 76 plantensoorten en circa 55 diersoorten voor. Het is omgeven met een koraalrif. De stranden aan de noord- en westkant zijn de belangrijkste nestplaatsen voor <a href="/wiki/Zeeschildpad" class="mw-redirect" title="Zeeschildpad">zeeschildpadden</a>. Op het eiland liggen ook enkele saliñas of zoutmeren. Hierin <a href="/wiki/Foerageren" title="Foerageren">foerageren</a> <a href="/wiki/Rode_flamingo" title="Rode flamingo">rode flamingo</a>'s; Bonaire heeft een van de grootste flamingo-populaties ter wereld. Om deze reden en vanwege de ongerepte <a href="/wiki/Koraalrif" title="Koraalrif">koraalriffen</a> en de neststranden voor zeeschildpadden, wordt het eiland beschermd als watergebied van internationaal belang door de <a href="/wiki/Conventie_van_Ramsar" title="Conventie van Ramsar">Conventie van Ramsar</a>. </p><p>Met de groei van het duiktoerisme op Bonaire wilden projectontwikkelaars op Klein Bonaire hotels bouwen. Vlak voor de eeuwwisseling werd het eiland met hulp van Nederland, het <a href="/wiki/Wereld_Natuur_Fonds" title="Wereld Natuur Fonds">Wereld Natuur Fonds</a> en andere natuurbeschermers door het <a href="/wiki/Eilandgebied" class="mw-redirect" title="Eilandgebied">eilandgebied</a> Bonaire aangekocht en veiliggesteld. Sinds 2001 is Klein Bonaire een wettelijk beschermd natuurgebied. Het eiland is per boot bereikbaar voor duikers, snorkelaars en dagjesmensen. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Lac">Lac</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=82" title="Bewerk dit kopje: Lac" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=82" title="De broncode bewerken van de sectie: Lac"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie ook: <a href="/wiki/Lac_Baai" title="Lac Baai">Lac Baai</a></i></div> <p>Het <a href="/wiki/Lac_Baai" title="Lac Baai">Lac</a> is een ondiepe <a href="/wiki/Lagune" title="Lagune">lagune</a> in het zuidoosten van Bonaire. Het gebied van 700 hectare is omzoomd met <a href="/wiki/Mangrove" title="Mangrove">mangroven</a>. Lac maakt deel uit van het beschermde onderwaterpark en is aangewezen als watergebied van internationale importantie in het kader van de <a href="/wiki/Conventie_van_Ramsar" title="Conventie van Ramsar">Conventie van Ramsar</a>. De baai is uniek vanwege het voorkomen van zeegras en mangrove. Een deel van de mangroven is door de beperkte toegankelijkheid vrijwel ongestoord en daarmee van belang als rustgebied voor vogelsoorten. Lac is een belangrijke rustplaats en broedgebied voor tal van vogels en mariene ongewervelden, waaronder de <a href="/wiki/Roze_vleugelhoorn" title="Roze vleugelhoorn">koninginneschelp</a> ofwel de Karkó. Vroeger kwam dit schelpdier hier in grote hoeveelheden voor, maar door <a href="/wiki/Overbevissing" title="Overbevissing">overbevissing</a> is de populatie grotendeels uitgeroeid. Het gebied heeft een kraamkamerfunctie voor rifvissen en is het voedselgebied voor de <a href="/wiki/Soepschildpad" title="Soepschildpad">groene zeeschildpad</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Pekelmeer">Pekelmeer</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=83" title="Bewerk dit kopje: Pekelmeer" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=83" title="De broncode bewerken van de sectie: Pekelmeer"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Het Pekelmeer en het flamingoreservaat (800 hectare) maken deel uit van het grote watergebied in het zuidwesten van het eiland. In dit gebied wordt nog steeds zout gewonnen. Het is ook het belangrijkste voedsel en leefgebied voor de flamingo. Een mooi samengaan van <a href="/wiki/Economie_als_systeem" class="mw-redirect" title="Economie als systeem">economie</a> en <a href="/wiki/Ecologie" title="Ecologie">ecologie</a>. In deze omgeving bevinden zich, afhankelijk van het seizoen, tussen de 2000 en 7000 <a href="/wiki/Rode_flamingo" title="Rode flamingo">flamingo’s</a>. Het flamingoreservaat is de belangrijkste broedplaats voor de flamingo in het zuidelijk <a href="/wiki/Caribisch_gebied" class="mw-redirect" title="Caribisch gebied">Caribisch gebied</a>. De totale populatie die migreert tussen Bonaire en Zuid-Amerika wordt geschat op 20.000 exemplaren. De flamingo stelt bijzondere eisen aan zijn omgeving (waterkwaliteit, rust) en is zeer gevoelig voor verstoringen. Het Pekelmeer en het flamingo reservaat zijn aangewezen als watergebied van internationale betekenis volgens de <a href="/wiki/Conventie_van_Ramsar" title="Conventie van Ramsar">Conventie van Ramsar</a>. Bonaire zal de flamingo, het <a href="/wiki/Symbool" title="Symbool">symbool</a> van het eiland, actief blijven beschermen. De vogels krijgen ruimte en rust. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Saliñas_en_grotten"><span id="Sali.C3.B1as_en_grotten"></span>Saliñas en grotten</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=84" title="Bewerk dit kopje: Saliñas en grotten" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=84" title="De broncode bewerken van de sectie: Saliñas en grotten"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Saliñas zijn zoutmeren of inhammen die door een dam van dood koraal zijn afgesloten van de zee. Ze hebben een belangrijke functie doordat ze zorgen voor de opvang en filtratie van (regen)water. Zo wordt voorkomen dat voedingsstoffen en gronddeeltjes het rif in spoelen en daar tot schade aan de koralen leiden. Deze functie is vooral cruciaal bij hevige regenval. Saliñas zijn verder een belangrijk voedselgebied voor tal van watervogels. Slagbaai, Gotomeer, <a href="/w/index.php?title=Pekelmeer&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pekelmeer (de pagina bestaat niet)">Pekelmeer</a> en de saliñas op <a href="/wiki/Klein_Bonaire" title="Klein Bonaire">Klein Bonaire</a> zijn watergebieden van internationale betekenis in het kader van de <a href="/wiki/Conventie_van_Ramsar" title="Conventie van Ramsar">Conventie van Ramsar</a>. </p><p>Bonaire heeft vele tientallen grotten. Als geologische verschijningsvorm geven ze een beeld van de oudste geschiedenis van het eiland. Op diverse plaatsen zijn grotten voorzien van <a href="/wiki/Rotstekening" title="Rotstekening">rotstekeningen</a>, aangebracht door de oorspronkelijke Indiaanse bewoners van Bonaire. Sommige grotten bieden woonruimte aan <a href="/wiki/Vleermuis" class="mw-redirect" title="Vleermuis">vleermuizen</a> of aan de blinde <a href="/wiki/Typhlatya_rogersi" title="Typhlatya rogersi">Typhlatia garnaal</a>. Vleermuizen vervullen een nuttige functie in het <a href="/wiki/Ecosysteem" title="Ecosysteem">ecosysteem</a>: ze vangen grote hoeveelheden <a href="/wiki/Insect" class="mw-redirect" title="Insect">insecten</a> (waaronder muggen) of dragen zorg voor de bestuiving van bloemen, waaronder die van <a href="/wiki/Cactusfamilie" title="Cactusfamilie">cactussen</a>. De grootste bedreiging voor vleermuizen vormt de vernietiging of verstoring van hun verblijfplaatsen. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Geologie">Geologie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=85" title="Bewerk dit kopje: Geologie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=85" title="De broncode bewerken van de sectie: Geologie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Geologie_van_Bonaire" title="Geologie van Bonaire">Geologie van Bonaire</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</i></div> <p>Bonaire is gelegen op de <a href="/wiki/Caribische_Plaat" title="Caribische Plaat">Caribische Plaat</a>, een <a href="/wiki/Plaattektoniek" class="mw-redirect" title="Plaattektoniek">tektonische plaat</a> die wordt begrensd door vier andere tektonische platen; de <a href="/wiki/Noord-Amerikaanse_Plaat" title="Noord-Amerikaanse Plaat">Noord-Amerikaanse</a>, <a href="/wiki/Cocosplaat" title="Cocosplaat">Cocos-</a>, <a href="/wiki/Nazcaplaat" title="Nazcaplaat">Nazca</a> en <a href="/wiki/Zuid-Amerikaanse_Plaat" title="Zuid-Amerikaanse Plaat">Zuid-Amerikaanse Plaat</a>. Bonaire als eiland is gevormd in het <a href="/wiki/Tertiair" title="Tertiair">Tertiair</a>, toen de Caribische plaatgrens (de <a href="/w/index.php?title=Vulkaanboog&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vulkaanboog (de pagina bestaat niet)">vulkaanboog</a> die de <a href="/wiki/Antillen" title="Antillen">Caribische</a> eilanden in het oosten van het gebied vormde) zich oostwaarts verplaatste. </p><p>De <a href="/wiki/Gesteente" title="Gesteente">gesteenten</a> die op Bonaire voorkomen zijn van <a href="/wiki/Sedimentair_gesteente" title="Sedimentair gesteente">sedimentaire</a> en <a href="/wiki/Vulkanisch_gesteente" class="mw-redirect" title="Vulkanisch gesteente">vulkanische</a> oorsprong.<sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De sedimentaire gesteenten dateren uit het <a href="/wiki/Krijt_(tijdvak)" class="mw-redirect" title="Krijt (tijdvak)">Krijt</a> (~90-100 miljoen jaar geleden (<a href="/wiki/Ma_(tijd)" class="mw-redirect" title="Ma (tijd)">Ma</a>)) en het <a href="/wiki/Mioceen" title="Mioceen">Mioceen</a> (~5 Ma). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Sport">Sport</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=86" title="Bewerk dit kopje: Sport" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=86" title="De broncode bewerken van de sectie: Sport"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Kralendijk_Stadium_After_Renovations_(March_2014).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Kralendijk_Stadium_After_Renovations_%28March_2014%29.jpg/260px-Kralendijk_Stadium_After_Renovations_%28March_2014%29.jpg" decoding="async" width="260" height="149" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Kralendijk_Stadium_After_Renovations_%28March_2014%29.jpg/390px-Kralendijk_Stadium_After_Renovations_%28March_2014%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Kralendijk_Stadium_After_Renovations_%28March_2014%29.jpg/520px-Kralendijk_Stadium_After_Renovations_%28March_2014%29.jpg 2x" data-file-width="537" data-file-height="307" /></a><figcaption>Kralendijk (Playa) Stadion</figcaption></figure> <p>Bonaire staat internationaal vooral bekend om haar watersporten, zoals het <a href="/wiki/Surfen" title="Surfen">surfen</a> (windsurfen en kitesurfen), de <a href="/wiki/Zeilsport" class="mw-redirect" title="Zeilsport">zeilsport</a>, de <a href="/wiki/Vissport" class="mw-redirect" title="Vissport">vissport</a> en met name de <a href="/wiki/Duiksport" title="Duiksport">duiksport</a>. Volgens <a href="/wiki/PADI" class="mw-redirect" title="PADI">PADI</a> is Bonaire, voor Malta en Bali, de nummer 1-bestemming voor <i>shore diving</i>.<sup id="cite_ref-47" class="reference"><a href="#cite_note-47"><span class="cite-bracket">[</span>47<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Al meer dan 55 jaar organiseert Bonaire jaarlijks een zeilregatta. </p><p>Andere populaire sporten op het eiland zijn <a href="/wiki/Voetbal" title="Voetbal">voetbal</a>, <a href="/wiki/Volleybal" title="Volleybal">volleybal</a> en <a href="/wiki/Honkbal" title="Honkbal">honkbal</a>. De voetbalfederatie is lid van <a href="/wiki/CONCACAF" title="CONCACAF">CONCACAF</a> en de volleybalfederatie is lid van CAZOVA (<a href="/wiki/Caribbean_Zonal_Volleyball_Association" class="mw-redirect" title="Caribbean Zonal Volleyball Association">Caribbean Zonal Volleyball Association</a>). De honkbalteams spelen in de Caribische Little league en Pony league. Bonaire staat ook in de ranking van de Table Tennis National association. De karatebond van sensei Peter Silberie is lid van de WKF (<a href="/wiki/World_Karate_Federation" title="World Karate Federation">World Karate Federation</a>) en levert met regelmaat regionale medaillewinnaars af. Veel sportclubs spelen in de inter-eilandelijke A-B-C-competitie (Aruba-Bonaire-Curaçao) en/of in de regionale competitie van het Caribisch gebied, Midden-Amerika en Zuid-Amerika. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Duiksport">Duiksport</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=87" title="Bewerk dit kopje: Duiksport" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=87" title="De broncode bewerken van de sectie: Duiksport"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Bonaire_(34769022732).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Bonaire_%2834769022732%29.jpg/260px-Bonaire_%2834769022732%29.jpg" decoding="async" width="260" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Bonaire_%2834769022732%29.jpg/390px-Bonaire_%2834769022732%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Bonaire_%2834769022732%29.jpg/520px-Bonaire_%2834769022732%29.jpg 2x" data-file-width="3915" data-file-height="2199" /></a><figcaption>Klein Bonaire</figcaption></figure> <p>De duiksport is de grootste toeristische trekpleister van het eiland. Bonaire National Marine Park heeft een wettelijk beschermd onderwaterpark met meer dan 80 duiklocaties dat het hele eiland inclusief Klein Bonaire omringt. De meeste duiklocaties zijn vanaf de kust bereikbaar, waardoor Bonaire beschouwd wordt als de nummer 1 shoredive-locatie in de wereld.<sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De befaamde Amerikaanse onderwatermilieuactivist <i><a href="/w/index.php?title=Captain_Don&action=edit&redlink=1" class="new" title="Captain Don (de pagina bestaat niet)">Captain Don</a></i> heeft in de jaren 60 en 70 een cruciale pioniersrol gespeeld in het ontwikkelen van de duiksport op Bonaire.<sup id="cite_ref-Almanac_49-0" class="reference"><a href="#cite_note-Almanac-49"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Fine_2015_51-0" class="reference"><a href="#cite_note-Fine_2015-51"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-52" class="reference"><a href="#cite_note-52"><span class="cite-bracket">[</span>52<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Voor Bonaire als duiklokatie is verder van groot belang geweest de inzet van huisarts Dick van der Vaart, die een cursus volgde bij het Duik Medisch Centrum van de Marine in Den Helder, en door wiens bemiddeling het eiland de beschikking kreeg over een decompressietank.<sup id="cite_ref-53" class="reference"><a href="#cite_note-53"><span class="cite-bracket">[</span>53<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Indebon">Indebon</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=88" title="Bewerk dit kopje: Indebon" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=88" title="De broncode bewerken van de sectie: Indebon"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Indebon (<i>Instituto di Deporte Boneriano</i>) is het sportinstituut van Bonaire en een afdeling die onder de Directie Samenleving en Zorg valt. Zij zijn verantwoordelijk voor het bevorderen van sport en beweging op Bonaire en het onderhoud van verschillende sportvelden. Onder andere: 'Stadion van Playa', 'Elion Flores Stadion', 'Mini veld Sylvio <i>Chio</i> Semeleer', 'Jossy Boekhoudt Ballpark', en 'Little League Ballpark Julio Angela'.<sup id="cite_ref-54" class="reference"><a href="#cite_note-54"><span class="cite-bracket">[</span>54<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Defensie">Defensie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=89" title="Bewerk dit kopje: Defensie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=89" title="De broncode bewerken van de sectie: Defensie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De 'Koninklijke Marine in het Caribisch gebied', of 'Commandement der Zeemacht in het Caribisch Gebied', is het deel van de Nederlandse <a href="/wiki/Koninklijke_Marine" title="Koninklijke Marine">Koninklijke Marine</a>, dat in het <a href="/wiki/Caribisch_deel_van_het_Koninkrijk_der_Nederlanden" title="Caribisch deel van het Koninkrijk der Nederlanden">Caribisch deel van het Koninkrijk der Nederlanden</a> opereert. </p><p>De marine is gevestigd op twee plekken op het eiland <a href="/wiki/Cura%C3%A7ao" title="Curaçao">Curaçao</a>, één op <a href="/wiki/Aruba" title="Aruba">Aruba</a> en één op <a href="/wiki/Sint_Maarten_(land)" title="Sint Maarten (land)">Sint Maarten</a> en ondersteunt de civiele autoriteiten van Bonaire. </p><p>Zij treden onder meer op tegen <a href="/wiki/Drugshandel" title="Drugshandel">drugstransporten</a>, illegale visserij en milieudelicten. Ook ondersteunen ze bij <a href="/wiki/Search_and_rescue" class="mw-redirect" title="Search and rescue">reddingsacties op zee</a> en bieden noodhulp bij <a href="/wiki/Orkaan" class="mw-redirect" title="Orkaan">orkanen</a> en andere calamiteiten. De marine heeft regelmatig oefeningen op Bonaire.<sup id="cite_ref-55" class="reference"><a href="#cite_note-55"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Media">Media</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=90" title="Bewerk dit kopje: Media" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=90" title="De broncode bewerken van de sectie: Media"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kranten">Kranten</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=91" title="Bewerk dit kopje: Kranten" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=91" title="De broncode bewerken van de sectie: Kranten"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><i><a href="/wiki/Antilliaans_Dagblad" title="Antilliaans Dagblad">Antilliaans Dagblad</a></i> (Nederlands)</li> <li><i><a href="/wiki/Amigoe" title="Amigoe">Amigoe</a></i> (Nederlands)</li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Extra_Bonaire&action=edit&redlink=1" class="new" title="Extra Bonaire (de pagina bestaat niet)">Extra Bonaire</a></i> (Papiaments)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tijdschriften">Tijdschriften</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=92" title="Bewerk dit kopje: Tijdschriften" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=92" title="De broncode bewerken van de sectie: Tijdschriften"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><i><a href="/wiki/Dolfijn_FM" title="Dolfijn FM">Dolfijn FM</a> Magazine</i>, gratis weekblad (Nederlands)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Radio_en_televisie">Radio en televisie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=93" title="Bewerk dit kopje: Radio en televisie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=93" title="De broncode bewerken van de sectie: Radio en televisie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Enkele (lokale) radio-omroepen en televisie-uitzendingen zijn Nederlandstalig. </p> <dl><dt>Radiokanalen</dt></dl> <ul><li>Trans World Radio 800AM/89.5FM (8 verschillende talen)</li> <li>Mega Hit FM 101.1 (Nederlands/Engels)</li> <li><a href="/wiki/Dolfijn_FM" title="Dolfijn FM">Dolfijn FM</a> 97.5 (Nederlands)</li> <li>Bon FM 102.7 (Papiaments)</li> <li><i>LineaRecta</i> was de dagelijkse actualiteitenuitzending van <a href="/wiki/Radio_Nederland_Wereldomroep" title="Radio Nederland Wereldomroep">Radio Nederland Wereldomroep</a> speciaal voor de Antillen en Aruba. Dit programma werd maandag tot en met vrijdag uitgezonden tussen 8.15 en 8.45 uur op Mega Hit FM</li> <li>NPO Radio 1, 2, 3, 4 en 5 (via internet te beluisteren)</li></ul> <dl><dt>Televisiekanalen</dt></dl> <ul><li>NOS tv (Boneriaanse zender in het Papiaments met veel cultuur))</li> <li>TeleCuraçao (Papiaments)</li> <li>TV11 (Bonairiaans kanaal in het Papiaments, maar gevestigd op Curaçao)</li> <li>Kanalen van de NPO, waaronder <a href="/wiki/NPO_1" title="NPO 1">NPO 1</a>, 2, 3 en <a href="/wiki/BVN" title="BVN">BVN</a> (Niet vrij te verkrijgen, maar te ontvangen via kabeltelevisie)</li> <li>Venezolaanse kanalen (gratis)</li> <li>verdere Amerikaanse kanalen (via satelliet, niet gratis)</li> <li>Kanal 24 (niet gratis)</li> <li>B-onair TV</li></ul> <dl><dt>Satellietbedrijven</dt></dl> <ul><li>TDS</li> <li>DirecTV</li> <li>Dish Network</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Internet">Internet</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=94" title="Bewerk dit kopje: Internet" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=94" title="De broncode bewerken van de sectie: Internet"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Bonaire heeft een goed 4G netwerk en veel publieke wifi hotspots. Er zijn drie internetaanbieders: </p> <ul><li>Flamingo TV</li> <li>TELBO</li> <li>Digicel</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Facebook">Facebook</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=95" title="Bewerk dit kopje: Facebook" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=95" title="De broncode bewerken van de sectie: Facebook"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Veel sociale en commerciele communicatie gaat via Facebook. Particulieren en kleine ondernemers hebben vaak geen budget voor websites en overleggen of promoten via diverse veelgebruikte Facebook-pagina's. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Lijst_van_bekende_Bonairianen">Lijst van bekende Bonairianen</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=96" title="Bewerk dit kopje: Lijst van bekende Bonairianen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=96" title="De broncode bewerken van de sectie: Lijst van bekende Bonairianen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Cola_Debrot" title="Cola Debrot">Cola Debrot</a> (1902-1981), schrijver</li> <li><a href="/wiki/Edison_Rijna" title="Edison Rijna">Edison Rijna</a> (1967) politicus</li> <li><a href="/wiki/Elvis_Tjin_Asjoe" title="Elvis Tjin Asjoe">Elvis Tjin Asjoe</a> (1966), politicus</li> <li><a href="/wiki/Glenn_Thod%C3%A9" title="Glenn Thodé">Glenn Thodé</a> (1965), politicus</li> <li><a href="/wiki/Hubert_Booi" title="Hubert Booi">Hubert Booi</a> (1919-2014), schrijver</li> <li><a href="/wiki/Kiri_Thode" title="Kiri Thode">Kiri Thode</a> (1990), windsurfer</li> <li><a href="/wiki/Troetje_Loewenthal" title="Troetje Loewenthal">Troetje Loewenthal</a> (1944), vrouwenrechtenactiviste</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zie_ook">Zie ook</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=97" title="Bewerk dit kopje: Zie ook" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=97" title="De broncode bewerken van de sectie: Zie ook"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Caribisch_deel_van_het_Koninkrijk_der_Nederlanden_van_A_tot_Z" title="Caribisch deel van het Koninkrijk der Nederlanden van A tot Z">Caribisch deel van het Koninkrijk der Nederlanden van A tot Z</a></li> <li><a href="/wiki/Caribisch_Nederland" title="Caribisch Nederland">Caribisch Nederland</a></li> <li><a href="/wiki/Lijst_van_beschermde_monumenten_op_Bonaire" title="Lijst van beschermde monumenten op Bonaire">Lijst van beschermde monumenten op Bonaire</a></li> <li><a href="/wiki/Lijst_van_gouverneurs_van_Sint_Eustatius,_Saba_en_Sint_Maarten" title="Lijst van gouverneurs van Sint Eustatius, Saba en Sint Maarten">Lijst van gouverneurs van Sint Eustatius, Saba en Sint Maarten</a></li> <li><a href="/wiki/Staatkundige_hervormingen_binnen_het_Koninkrijk_der_Nederlanden" title="Staatkundige hervormingen binnen het Koninkrijk der Nederlanden">Staatkundige hervormingen binnen het Koninkrijk der Nederlanden</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Externe_link">Externe link</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&veaction=edit&section=98" title="Bewerk dit kopje: Externe link" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bonaire&action=edit&section=98" title="De broncode bewerken van de sectie: Externe link"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://bonairegov.com/">Openbaar Lichaam Bonaire</a> Officiële website overheid</li></ul> <div class="toccolours appendix" role="presentation" style="font-size:90%; margin:1em 0 -0.5em; clear:both;"> <div><span style="font-weight:bold">Bronnen, noten en/of referenties</span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080509085015/http://www.tourismbonaire.com/nl/">TourismBonaire.com</a> Officiële toerisme website Bonaire</li></ul> <hr /> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"><div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-StatLine-2022-1"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-StatLine-2022_1-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-StatLine-2022_1-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF2022"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://opendata.cbs.nl/statline/#/CBS/nl/dataset/83774NED/table?ts=1663134216890">Caribisch Nederland; bevolkingsontwikkeling, geboorte, sterfte en migratie</a>. <i><a href="/wiki/StatLine" title="StatLine">StatLine</a></i>. <a href="/wiki/Centraal_Bureau_voor_de_Statistiek" title="Centraal Bureau voor de Statistiek">Centraal Bureau voor de Statistiek</a> (<span class="mw-formatted-date" title="2022-04-28">28 april 2022</span>). Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2024-01-28">28 januari 2024</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-CBS-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CBS_2-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://opendata.cbs.nl/statline/#/CBS/nl/dataset/83698NED/table?ts=1549199994001">Aantal inwoners van Caribisch Nederland</a> Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), geraadpleegd op 27 november 2020</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span style="font-variant:small-caps;">Elly A.</span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.infobonaire.com/history/">Bonaire's History – InfoBonaire</a>. </span></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREFSeco2012"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67679320">.mw-parser-output .taalaanduiding{font-family:sans-serif;font-size:85%;cursor:help;color:var(--color-subtle,#555)}.mw-parser-output .taalaanduiding span{border-bottom:1px dotted var(--color-subtle,#555)}</style><span class="taalaanduiding" title="Taal: Spaans">(<span>es</span>) </span><span style="font-variant:small-caps;">Seco, Manuel</span> (2012). <cite><i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=FLF2iT9qZHQC&q=Bonaire+buen+aire&pg=PA229">Estudios de lingüística española: homenaje a Manuel Seco</a></i></cite>. Universidad de Alicante. <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/978-84-9717-183-0" title="Speciaal:Boekbronnen/978-84-9717-183-0">ISBN 978-84-9717-183-0</a></span>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230606174116/https://books.google.com/books?id=FLF2iT9qZHQC&q=Bonaire+buen+aire&pg=PA229">Gearchiveerd</a> op <span class="mw-formatted-date" title="2023-06-06">6 juni 2023</span>.</span></span> </li> <li id="cite_note-rijksdienstcn-5"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-rijksdienstcn_5-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-rijksdienstcn_5-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-rijksdienstcn_5-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-rijksdienstcn_5-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-rijksdienstcn_5-4"><sup><i><b>e</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-rijksdienstcn_5-5"><sup><i><b>f</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-rijksdienstcn_5-6"><sup><i><b>g</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-rijksdienstcn_5-7"><sup><i><b>h</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-rijksdienstcn_5-8"><sup><i><b>i</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-rijksdienstcn_5-9"><sup><i><b>j</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-rijksdienstcn_5-10"><sup><i><b>k</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF2021"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.rijksdienstcn.com/documenten/brochures/onderwijs-cultuur/wij-zijn-bonaire/e-book/index">Wij zijn Bonaire</a>. <i>rijksdienstcn.com</i> (<span class="mw-formatted-date" title="2021-05-12">12 mei 2021</span>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20221129134831/https://www.rijksdienstcn.com/documenten/brochures/onderwijs-cultuur/wij-zijn-bonaire/e-book/index">Gearchiveerd</a> op <span class="mw-formatted-date" title="2022-11-29">29 november 2022</span>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2022-12-07">7 december 2022</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF2024"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2024/22/bevolking-caribisch-nederland-in-2023-met-bijna-duizend-toegenomen">Bevolking Caribisch Nederland in 2023 met bijna duizend toegenomen</a>. <i>CBS</i> (30-5-2024). Geraadpleegd op 30-5-2024. </span></span> </li> <li id="cite_note-CBS_AN-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CBS_AN_7-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span><a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20110303235325/http://www.central-bureau-of-statistics.an/default.asp">Centraal Bureau voor Statistiek van de Nederlandse Antillen.</a></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text">Oostindie, Gert, <i>Antiliaans erfgoed (deel 1) Toen en nu</i>, Leiden University Press (2021), <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/9789087283551" title="Speciaal:Boekbronnen/9789087283551">ISBN 9789087283551</a></span> </span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span style="font-variant:small-caps;">Tycho de Feijter</span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jstor.org/stable/48600555?seq=5#metadata_info_tab_contents">De internationale expansie van China: China in het Caribisch deel van het Koninkrijk der Nederlanden</a>. jstor.org. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2022-11-29">29 november 2022</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF2022"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://opendata.cbs.nl/statline/#/CBS/nl/dataset/82868NED/table?ts=1670992072828">Caribisch Nederland; kerkelijke gezindte, persoonskenmerken</a>. <i>opendata.cbs.nl</i> (<span class="mw-formatted-date" title="2022-09-27">27 september 2022</span>). Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2022-12-14">14 december 2022</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF2022"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://opendata.cbs.nl/statline/#/CBS/nl/dataset/82867NED/table?ts=1670990684980">Caribisch Nederland; gesproken talen en voertaal, persoonskenmerken</a>. <i>opendata.cbs.nl</i> (<span class="mw-formatted-date" title="2022-09-27">27 september 2022</span>). Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2022-12-14">14 december 2022</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://opendata.cbs.nl/statline/#/CBS/nl/dataset/84757NED/table?ts=1652195556010">CBS Statline</a>. <i>opendata.cbs.nl</i>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2022-05-10">10 mei 2022</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-cbs-13"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-cbs_13-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-cbs_13-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-cbs_13-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-cbs_13-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-cbs_13-4"><sup><i><b>e</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-cbs_13-5"><sup><i><b>f</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-cbs_13-6"><sup><i><b>g</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-cbs_13-7"><sup><i><b>h</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-cbs_13-8"><sup><i><b>i</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-cbs_13-9"><sup><i><b>j</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-cbs_13-10"><sup><i><b>k</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-cbs_13-11"><sup><i><b>l</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-cbs_13-12"><sup><i><b>m</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-cbs_13-13"><sup><i><b>n</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-cbs_13-14"><sup><i><b>o</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-cbs_13-15"><sup><i><b>p</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-cbs_13-16"><sup><i><b>q</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-cbs_13-17"><sup><i><b>r</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-cbs_13-18"><sup><i><b>s</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-cbs_13-19"><sup><i><b>t</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-cbs_13-20"><sup><i><b>u</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-cbs_13-21"><sup><i><b>v</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-cbs_13-22"><sup><i><b>w</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Centraal Bureau voor de Statistiek, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cbs.nl/nl-nl/maatwerk/2021/20/bonaire-bevolkingsgegevens-per-buurt-2018-2020">Bonaire, bevolkingscijfers per buurt</a>, 2020. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230405140017/https://www.cbs.nl/nl-nl/maatwerk/2021/20/bonaire-bevolkingsgegevens-per-buurt-2018-2020">Gearchiveerd</a> op 5 april 2023.</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://koninkrijk.nu/2020/02/03/luchthaven-bonaire-4e-grootste-van-nederland/">Luchthaven Bonaire 4e grootste van Nederland</a>, Koninkrijk.nu, 3 februari 2020. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20221130164701/https://koninkrijk.nu/2020/02/03/luchthaven-bonaire-4e-grootste-van-nederland/">Gearchiveerd</a> op 30 november 2022.</span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF2024"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://bonaire.nu/2024/03/07/bonaire-krijgt-dan-toch-openbaar-vervoer/">Bonaire krijgt dan toch openbaar vervoer?</a>. <i>bonaire.nu</i> (<span class="mw-formatted-date" title="2024-03-07">7 maart 2024</span>). Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2024-06-16">16 juni 2024</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF2020"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2020/17/groei-toerisme-bonaire-en-saba-in-2019">Groei toerisme Bonaire en Saba in 2019</a>. <a href="/wiki/Centraal_Bureau_voor_de_Statistiek" title="Centraal Bureau voor de Statistiek">CBS</a> (<span class="mw-formatted-date" title="2020-04-21">21 april 2020</span>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200815054800/https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2020/17/groei-toerisme-bonaire-en-saba-in-2019">Gearchiveerd</a> op <span class="mw-formatted-date" title="2020-08-15">15 augustus 2020</span>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2020-04-22">22 april 2020</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-Situatieanalyse_jongeren-17"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Situatieanalyse_jongeren_17-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Situatieanalyse_jongeren_17-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Situatieanalyse_jongeren_17-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Situatieanalyse_jongeren_17-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF2019"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://zoek.officielebekendmakingen.nl/blg-902214.pdf">Situatieanalyse kinderen en jongeren in Caribisch Nederland</a>. <i>UNICEF</i> p. 60 (2019). Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2023-03-22">22 maart 2023</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF2019"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nationaleombudsman.nl/nieuws/2019/ombudsman-armoedebeleid-voor-ouderen-in-caribisch-nederland-moet-prioriteit-krijgen">Ombudsman: 'Armoedebeleid voor ouderen in Caribisch Nederland moet prioriteit krijgen'</a>. <i>nationaleombudsman.nl</i> (<span class="mw-formatted-date" title="2019-09-10">10 september 2019</span>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20221130181119/https://www.nationaleombudsman.nl/nieuws/2019/ombudsman-armoedebeleid-voor-ouderen-in-caribisch-nederland-moet-prioriteit-krijgen">Gearchiveerd</a> op <span class="mw-formatted-date" title="2022-11-30">30 november 2022</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF2020"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nationaleombudsman.nl/system/files/bijlage/Rapport%20Het%20maakt%20uit%20waar%20je%20wieg%20heeft%20gestaan_0.pdf">Het maakt uit waar je wieg heeft gestaan</a> (pdf). <i>nationaleombudsman.nl</i> (<span class="mw-formatted-date" title="2020-09-08">8 september 2020</span>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230404190133/https://www.nationaleombudsman.nl/system/files/bijlage/Rapport%20Het%20maakt%20uit%20waar%20je%20wieg%20heeft%20gestaan_0.pdf">Gearchiveerd</a> op <span class="mw-formatted-date" title="2023-04-04">4 april 2023</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF2022"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.oberon.eu/portfolio/evaluatie-onderwijszorg-in-caribisch-nederland/">Evaluatie onderwijszorg in Caribisch Nederland</a>. <i>oberon.eu</i> (<span class="mw-formatted-date" title="2022-06-01">1 juni 2022</span>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20221219161908/https://www.oberon.eu/portfolio/evaluatie-onderwijszorg-in-caribisch-nederland/">Gearchiveerd</a> op <span class="mw-formatted-date" title="2022-12-19">19 december 2022</span>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2022-12-19">19 december 2022</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF2022"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nationaleombudsman.nl/system/files/bijlage/Rapport%20Caribische%20kinderen%20van%20de%20rekening.pdf">Caribische kinderen van de rekening</a>. <i>nationaleombudsman.nl</i> (<span class="mw-formatted-date" title="2022-04-07">7 april 2022</span>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230404191639/https://www.nationaleombudsman.nl/system/files/bijlage/Rapport%20Caribische%20kinderen%20van%20de%20rekening.pdf">Gearchiveerd</a> op <span class="mw-formatted-date" title="2023-04-04">4 april 2023</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF2022"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://nos.nl/artikel/2456257-consumentenbond-bonaire-start-rechtszaak-tegen-nederlandse-staat-om-armoede">Consumentenbond Bonaire start rechtszaak tegen Nederlandse Staat om armoede</a>. <i>nos.nl</i> (<span class="mw-formatted-date" title="2022-12-13">13 december 2022</span>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20221219203458/https://nos.nl/artikel/2456257-consumentenbond-bonaire-start-rechtszaak-tegen-nederlandse-staat-om-armoede">Gearchiveerd</a> op <span class="mw-formatted-date" title="2022-12-19">19 december 2022</span>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2022-12-19">19 december 2022</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230406163526/https://www.zonmw.nl/fileadmin/zonmw/documenten/Internationaal/Overzicht_Cariben_projecten.pdf">Overzicht gezondheidsprojecten</a> (pdf). <i>ZonMw</i>. Gearchiveerd op <span class="mw-formatted-date" title="2023-04-06">6 april 2023</span>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2023-04-06">6 april 2023</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text">Gezondheidszorg op de BES-eilanden. Eveline Dokter, Joost Zaat. Ned Tijdschr Geneeskd. 2016;160:C3121</span> </li> <li id="cite_note-Boer1996-25"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Boer1996_25-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Boer1996_25-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Boer1996_25-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Boer1996_25-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Boer1996_25-4"><sup><i><b>e</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">'Nos mata- i palunan', B.de Boer, 1996, Stichting dierenbescherming Curacao, <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/99904-0-182-9" title="Speciaal:Boekbronnen/99904-0-182-9">ISBN 99904-0-182-9</a></span></span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;">Linkels, Harald</span>, "<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bonaire.nu/2019/04/08/bonaire-heeft-nieuw-bestuurscollege/">Bonaire heeft nieuw bestuurscollege</a>", <i>bonaire.nu</i>, <span class="mw-formatted-date" title="2019-04-08">8 april 2019</span>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2019-04-09">9 april 2019</span>.</span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF2024"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://bonaire.nu/2022/07/09/gedeputeerde-den-heyer-houdt-politiek-voor-gezien/">Gedeputeerde Den Heyer houdt politiek voor gezien</a>. <i>Bonaire.nu</i> (<span class="mw-formatted-date" title="2022-07-09">9 juli 2022</span>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220810232645/https://bonaire.nu/2022/07/09/gedeputeerde-den-heyer-houdt-politiek-voor-gezien/">Gearchiveerd</a> op <span class="mw-formatted-date" title="2022-08-10">10 augustus 2022</span>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2022-07-09">9 juli 2022</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF2019"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.unicef.nl/files/Factsheet%20Situatieanalyse%20kinderen%20en%20jongeren%20in%20Caribisch%20Nederland%202019.pdf">Factsheet: Situatieanalyse kinderen en jongeren in Caribisch Nederland</a>. <i>UNICEF</i> (2019). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230322124113/https://www.unicef.nl/files/Factsheet%20Situatieanalyse%20kinderen%20en%20jongeren%20in%20Caribisch%20Nederland%202019.pdf">Gearchiveerd</a> op <span class="mw-formatted-date" title="2023-03-22">22 maart 2023</span>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2023-03-22">22 maart 2023</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-onderwijsinspectie-29"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-onderwijsinspectie_29-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-onderwijsinspectie_29-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.onderwijsinspectie.nl/onderwijssectoren/caribisch-nederland/rapporten-scholen-en-instellingen-op-bonaire">Rapporten scholen en instellingen op Bonaire</a>. <i>onderwijsinspectie.nl</i>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20221026160634/https://www.onderwijsinspectie.nl/onderwijssectoren/caribisch-nederland/rapporten-scholen-en-instellingen-op-bonaire">Gearchiveerd</a> op <span class="mw-formatted-date" title="2022-10-26">26 oktober 2022</span>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2022-11-29">29 november 2022</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF2021"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://opendata.cbs.nl/statline/#/CBS/nl/dataset/83861NED/table?ts=1670993387091">Caribisch Nederland; bevolking hoogstbehaald onderwijsniveau en -richting</a>. <i>opendata.cbs.nl</i> (<span class="mw-formatted-date" title="2021-07-13">13 juli 2021</span>). Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2022-12-14">14 december 2022</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF1956"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.delpher.nl/nl/kranten/view?coll=ddd&identifier=ddd:010404779:mpeg21:p005">HONDERD jaar geleden opende eerste katholieke school op Bonaire zijn poorten</a>. <i>Amigoe di Curacao</i>. Delpher (<span class="mw-formatted-date" title="1956-01-04">4 januari 1956</span>). </span></span> </li> <li id="cite_note-oberon.eu-32"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-oberon.eu_32-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-oberon.eu_32-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF2022"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.oberon.eu/portfolio/evaluatie-onderwijszorg-in-caribisch-nederland/">Evaluatie onderwijszorg in Caribisch Nederland</a>. <i>oberon.eu</i> (<span class="mw-formatted-date" title="2022-06-01">1 juni 2022</span>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230202075354/https://www.oberon.eu/portfolio/evaluatie-onderwijszorg-in-caribisch-nederland/">Gearchiveerd</a> op <span class="mw-formatted-date" title="2023-02-02">2 februari 2023</span>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2023-04-04">4 april 2023</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://kes-bonaire.org/">Website KES</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230405171214/https://kes-bonaire.org/">Gearchiveerd</a> op 5 april 2023.</span> </li> <li id="cite_note-cbs_po-34"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-cbs_po_34-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-cbs_po_34-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF2024"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://opendata.cbs.nl/statline/#/CBS/nl/dataset/84732NED/table?ts=1670992882011">Caribisch NL; leerlingen in het po, vo en mbo</a>. <i>opendata.cbs.nl</i> (<span class="mw-formatted-date" title="2024-03-15">15 maart 2024</span>). Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2024-06-11">11 juni 2024</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.stichtingoob.com/over/">Stichting Openbaar Onderwijs Bonaire</a>. <i>stichtingoob.com</i>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230323084900/https://www.stichtingoob.com/over/">Gearchiveerd</a> op <span class="mw-formatted-date" title="2023-03-23">23 maart 2023</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://bsdepelikaan.com/ons-team/">Ons team</a>. <i>bsdepelikaan.com</i>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230205231004/https://bsdepelikaan.com/ons-team/">Gearchiveerd</a> op <span class="mw-formatted-date" title="2023-02-05">5 februari 2023</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sgbonaire.com/">Bon Bini oftewel: Welkom op de website van Scholengemeenschap Bonaire</a>. <i>sgbonaire.com</i>. </span></span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://kibrahacha.org/scholen/page/2">Alle scholen en instituten</a>. <i>kibrahacha.org</i>. </span></span> </li> <li id="cite_note-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-39">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.rijksdienstcn.com/onderwijs-cultuur-wetenschap/hoger-onderwijs-en-wetenschap/kibrahacha">Kibrahacha</a>. <i>rijksdienstcn.com</i>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230205043137/https://www.rijksdienstcn.com/onderwijs-cultuur-wetenschap/hoger-onderwijs-en-wetenschap/kibrahacha">Gearchiveerd</a> op <span class="mw-formatted-date" title="2023-02-05">5 februari 2023</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-40">↑</a></span> <span class="reference-text">Een social marketing onderzoek onder ouders met kinderen in de leeftijd van 4 tot 12 jaar op Bonaire. OLB, PZ en JOGG. Kralendijk, 2022.</span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://bonaireisland.com/experiences/cuisine/">Cuisine</a>. <i>bonaireisland.com</i>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2023-02-01">1 februari 2023</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-42">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF2022"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.reisbizz.nl/nieuws/categorie/1180/bestemmingen/brass-boer-bonaire-uitgeroepen-tot-beste-restaurant-in-caribisch-gebied">Brass Boer Bonaire uitgeroepen tot beste restaurant in Caribisch gebied</a>. <i>reisbizz.nl</i> (<span class="mw-formatted-date" title="2022-07-28">28 juli 2022</span>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230201142231/https://www.reisbizz.nl/nieuws/categorie/1180/bestemmingen/brass-boer-bonaire-uitgeroepen-tot-beste-restaurant-in-caribisch-gebied">Gearchiveerd</a> op <span class="mw-formatted-date" title="2023-02-01">1 februari 2023</span>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2023-02-01">1 februari 2023</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-43">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20221207145707/https://splika.nl/ontdek-tambu/">Ontdek Tambú</a>. <i>splika.nl</i>. Gearchiveerd op <span class="mw-formatted-date" title="2022-12-07">7 december 2022</span>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2022-12-07">7 december 2022</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-Oleana-44"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Oleana_44-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Oleana_44-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Oleana_44-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF2010"><span style="font-variant:small-caps;">Oleana, R.</span> (<span class="mw-formatted-date" title="2010-09-06">6 september 2010</span>). <cite><i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.banboneirubek.com/sites/default/files/beleidsnota-cultuur-bonaire-2010_0.pdf">Sin kosecha no tin simadan. Kuadro maneho di kultura Boneiru. Beleidsnota cultuur Bonaire</a></i></cite> (pdf). banboneirubek.com, Kralendijk. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230405225116/https://www.banboneirubek.com/sites/default/files/beleidsnota-cultuur-bonaire-2010_0.pdf">Gearchiveerd</a> op <span class="mw-formatted-date" title="2023-04-05">5 april 2023</span>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2023-05-09">9 mei 2023</span>.</span></span> </li> <li id="cite_note-STINAPA-45"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-STINAPA_45-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-STINAPA_45-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-STINAPA_45-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-STINAPA_45-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">STINAPA Bonaire National Parks Foundation, Bonaire's Protected trees and plants, Fits-a-pocket-guide. 2022</span> </li> <li id="cite_note-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-46">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121010125657/http://www.washingtonparkbonaire.org/geology.html">Geologie van Bonaire op WashingtonparkBonaire.org</a></span> </li> <li id="cite_note-47"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-47">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF2022"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span><span style="font-variant:small-caps;">Danielle Schofield</span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://blog.padi.com/best-shore-diving-destinations/">The 10 Best Shore Diving Destinations</a>. <i>blog.padi.com</i> (<span class="mw-formatted-date" title="2022-01-19">19 januari 2022</span>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20221216155314/https://blog.padi.com/best-shore-diving-destinations/">Gearchiveerd</a> op <span class="mw-formatted-date" title="2022-12-16">16 december 2022</span>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2022-12-16">16 december 2022</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-48">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF2022"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span><span style="font-variant:small-caps;">Danielle Schofield</span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://blog.padi.com/best-shore-diving-destinations/">The 10 Best Shore Diving Destinations</a>. <i>blog.padi.com</i> (<span class="mw-formatted-date" title="2022-01-19">19 januari 2022</span>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230315112457/https://blog.padi.com/best-shore-diving-destinations/">Gearchiveerd</a> op <span class="mw-formatted-date" title="2023-03-15">15 maart 2023</span>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2023-05-02">2 mei 2023</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-Almanac-49"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Almanac_49-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREFGallant2017"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span><span style="font-variant:small-caps;">Gallant, Jeffrey J. Hay</span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210118160822/https://divingalmanac.com/stewart-don-capt/">STEWART, Don, Capt.</a> (<span class="mw-formatted-date" title="2017-03-21">21 maart 2017</span>). Gearchiveerd op <span class="mw-formatted-date" title="2021-01-18">18 januari 2021</span>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2023-05-02">2 mei 2023</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-50"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-50">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREFO'Keefe2010"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span><span style="font-variant:small-caps;">O'Keefe, Tim</span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.travelswithtimokeefe.com/2010/11/the-man-who-made-bonaire-famous/">Don Stewart, The Man Who Made Bonaire Famous</a> (<span class="mw-formatted-date" title="2010-11-26">26 november 2010</span>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230502121852/https://www.travelswithtimokeefe.com/2010/11/the-man-who-made-bonaire-famous/">Gearchiveerd</a> op <span class="mw-formatted-date" title="2023-05-02">2 mei 2023</span>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2023-05-02">2 mei 2023</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-Fine_2015-51"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Fine_2015_51-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREFFine2015"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span><span style="font-variant:small-caps;">Fine, John Christopher</span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://observer.com/2015/03/dondi-creator-irwin-hasens-final-interview/">Dondi Creator Irwin Hasen’s Final Interview</a>. <i>Observer</i> (<span class="mw-formatted-date" title="2015-03-17">17 maart 2015</span>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230502121850/https://observer.com/2015/03/dondi-creator-irwin-hasens-final-interview/">Gearchiveerd</a> op <span class="mw-formatted-date" title="2023-05-02">2 mei 2023</span>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2023-05-02">2 mei 2023</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-52"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-52">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span><span style="font-variant:small-caps;">CIDOT</span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.visitcaymanislands.com/en-us/isdhf/isdhf-bios/capt-don-stewart">The International Scuba Diving Hall of Fame in the Cayman Islands</a>. <i>Your Holiday, Your Cayman | Best Tropical Getaway in the Caribbean</i>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230502121850/https://www.visitcaymanislands.com/en-us/isdhf/isdhf-bios/capt-don-stewart">Gearchiveerd</a> op <span class="mw-formatted-date" title="2023-05-02">2 mei 2023</span>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2023-05-02">2 mei 2023</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-53"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-53">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF2023"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://bonaire.nu/2023/04/09/het-verhaal-van-dokter-van-der-vaart-en-de-decompressietank-op-bonaire/">Het verhaal van dokter Van der Vaart en de decompressietank op Bonaire</a>. <i>bonaire.nu</i> (<span class="mw-formatted-date" title="2023-04-09">9 april 2023</span>). Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2023-07-09">9 juli 2023</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-54"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-54">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://bonairegov.com/inwoners/sport-indebon">Sport (Indebon)</a>. <i>bonairegov.com</i>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20221216155312/https://bonairegov.com/inwoners/sport-indebon">Gearchiveerd</a> op <span class="mw-formatted-date" title="2022-12-16">16 december 2022</span>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2022-12-16">16 december 2022</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-55"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-55">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.defensie.nl/organisatie/marine/eenheden/commandement-der-zeemacht-caribisch-gebied">Commandement der Zeemacht Caribisch gebied</a>. <i>defensie.nl</i>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2023-10-31">31 oktober 2023</span>. </span></span> </li> </ol></div></div> </div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67837862">.mw-parser-output .navigatie{position:relative;clear:both;overflow:auto;margin:1em auto -0.5em;padding:2px;background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:87%}.mw-parser-output .navigatie-bewerken{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-bewerken .mw-ui-icon::before{background-size:0.9em}.mw-parser-output .navigatie-afb-links,.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{position:absolute}.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{right:2px}.mw-parser-output .navigatie-afb-groot{float:right;padding-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:#ddeef8;padding:2px 5.5em;font-weight:bold}.mw-parser-output .navigatie-inhoud{padding:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-inhoud p:first-child{margin:0}.mw-parser-output .navigatie div[style*="background-color"],.mw-parser-output .navigatie div[style*="background"]{color:inherit}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}</style> <div class="navigatie" role="navigation" aria-labelledby="Caraïbische_eilanden_binnen_het_Koninkrijk_der_Nederlanden"> <div class="navigatie-afb-links noviewer"><div class="navigatie-bewerken show-autoconfirmed nomobile"><span class="nowrap skin-invert-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Sjabloon:Navigatie_Cara%C3%AFbische_eilanden_in_het_Koninkrijk_der_Nederlanden" title="Sjabloon:Navigatie Caraïbische eilanden in het Koninkrijk der Nederlanden"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> · <span class="ui-state-disabled" typeof="mw:File"><span title="Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet)"><img alt="Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></span></span> · <span typeof="mw:File"><a href="//nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Navigatie_Cara%C3%AFbische_eilanden_in_het_Koninkrijk_der_Nederlanden&action=edit" title="Sjabloon bewerken"><img alt="Sjabloon bewerken" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></span></div></div> <div id="Caraïbische_eilanden_binnen_het_Koninkrijk_der_Nederlanden" class="navigatie-titel">Caraïbische eilanden binnen het <a href="/wiki/Koninkrijk_der_Nederlanden" title="Koninkrijk der Nederlanden">Koninkrijk der Nederlanden</a></div> <div class="navigatie-afb-groot noviewer"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_the_Netherlands.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van het Koninkrijk der Nederlanden"><img alt="Vlag van het Koninkrijk der Nederlanden" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/30px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png" decoding="async" width="30" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/45px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/60px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></div> <div class="navigatie-inhoud"> <p><a href="/wiki/Aruba" title="Aruba">Aruba</a> · <a class="mw-selflink selflink">Bonaire</a> · <a href="/wiki/Cura%C3%A7ao_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Curaçao (hoofdbetekenis)">Curaçao</a> · <a href="/wiki/Saba" title="Saba">Saba</a> · <a href="/wiki/Sint_Eustatius" title="Sint Eustatius">Sint Eustatius</a> · <a href="/wiki/Sint_Maarten_(land)" title="Sint Maarten (land)">Sint Maarten</a> — <a href="/wiki/Cow_%26_Calf" title="Cow & Calf">Cow & Calf</a> · <a href="/wiki/Green_Island_(Saba)" title="Green Island (Saba)">Green Island</a> · <a href="/wiki/Hen_%26_Chickens" title="Hen & Chickens">Hen & Chickens</a> · <a href="/wiki/Klein_Bonaire" title="Klein Bonaire">Klein Bonaire</a> · <a href="/wiki/Klein_Cura%C3%A7ao" title="Klein Curaçao">Klein Curaçao</a> · <a href="/wiki/Molly_Beday" title="Molly Beday">Molly Beday</a> · <a href="/wiki/Palmeiland_(Aruba)" class="mw-redirect" title="Palmeiland (Aruba)">Palmeiland</a> · <a href="/wiki/Pelikan_Key" title="Pelikan Key">Pelikan Key</a> · <a href="/wiki/Renaissance_Island" title="Renaissance Island">Renaissance Island</a> <br /> <b>Zie ook:</b> <a href="/wiki/Caribisch_Nederland" title="Caribisch Nederland">Caribisch Nederland</a> </p> </div></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67837862"> <div class="navigatie" role="navigation" aria-labelledby="Koninkrijk_der_Nederlanden"> <div class="navigatie-afb-links noviewer"><div class="navigatie-bewerken show-autoconfirmed nomobile"><span class="nowrap skin-invert-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Sjabloon:Navigatie_Koninkrijk_der_Nederlanden" title="Sjabloon:Navigatie Koninkrijk der Nederlanden"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> · <span typeof="mw:File"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/nl:Overleg_sjabloon:Navigatie_Koninkrijk_der_Nederlanden" title="Overleg sjabloon"><img alt="Overleg sjabloon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> · <span typeof="mw:File"><a href="//nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Navigatie_Koninkrijk_der_Nederlanden&action=edit" title="Sjabloon bewerken"><img alt="Sjabloon bewerken" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></span></div></div> <div id="Koninkrijk_der_Nederlanden" class="navigatie-titel"><a href="/wiki/Koninkrijk_der_Nederlanden" title="Koninkrijk der Nederlanden">Koninkrijk der Nederlanden</a></div> <div class="navigatie-afb-groot noviewer"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_the_Netherlands.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van het Koninkrijk der Nederlanden"><img alt="Vlag van het Koninkrijk der Nederlanden" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/30px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png" decoding="async" width="30" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/45px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/60px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></div> <div class="navigatie-inhoud"> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67785531">.mw-parser-output .navigatie-tabel{margin:0 auto 0 auto;text-align:left}.mw-parser-output .navigatie-tabel .links{text-align:right}.mw-parser-output .navigatie-tabel .rechts{padding-left:0.5em}@media screen and (max-width:640px){.mw-parser-output .navigatie-tabel tr{display:grid;grid-template-columns:1fr;width:100%;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-tabel tr:last-of-type{margin-bottom:0}.mw-parser-output .navigatie-tabel .links{text-align:unset}.mw-parser-output .navigatie-tabel .rechts{padding:unset}}</style><table class="navigatie-tabel vatop" cellpadding="0" cellspacing="0" style=""><tbody><tr><td class="links" style=""><b>Land:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Nederland_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Nederland (hoofdbetekenis)">Nederland</a>· <a href="/wiki/Aruba" title="Aruba">Aruba</a> · <a href="/wiki/Cura%C3%A7ao_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Curaçao (hoofdbetekenis)">Curaçao</a> · <span class="nowrap"><a href="/wiki/Sint_Maarten_(land)" title="Sint Maarten (land)">Sint Maarten</a></span></td></tr><tr><td class="links"><span class="nowrap"><b><a href="/wiki/Provincies_van_Nederland" title="Provincies van Nederland">Provincie</a> in (Europees) Nederland:</b></span></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Drenthe" title="Drenthe">Drenthe</a> · <a href="/wiki/Flevoland" title="Flevoland">Flevoland</a> · <a href="/wiki/Friesland_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Friesland (hoofdbetekenis)">Friesland</a> · <a href="/wiki/Gelderland_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Gelderland (hoofdbetekenis)">Gelderland</a> · <a href="/wiki/Groningen_(provincie)" title="Groningen (provincie)">Groningen</a> · <a href="/wiki/Limburg_(Nederlandse_provincie)" title="Limburg (Nederlandse provincie)">Limburg</a> · <a href="/wiki/Noord-Brabant" title="Noord-Brabant">Noord-Brabant</a> · <a href="/wiki/Noord-Holland" title="Noord-Holland">Noord-Holland</a> · <a href="/wiki/Overijssel" title="Overijssel">Overijssel</a> · <a href="/wiki/Utrecht_(provincie)" title="Utrecht (provincie)">Utrecht</a> · <a href="/wiki/Zeeland_(provincie)" title="Zeeland (provincie)">Zeeland</a> · <a href="/wiki/Zuid-Holland" title="Zuid-Holland">Zuid-Holland</a></td></tr><tr><td class="links"><span class="nowrap"><b><a href="/wiki/Caribisch_openbaar_lichaam" title="Caribisch openbaar lichaam">Openbaar lichaam</a> in <a href="/wiki/Caribisch_Nederland" title="Caribisch Nederland">(Caribisch) Nederland</a>:</b></span></td><td class="rechts"><span class="nowrap"><a class="mw-selflink selflink">Bonaire</a></span> · <span class="nowrap"><a href="/wiki/Saba" title="Saba">Saba</a></span> · <span class="nowrap"><a href="/wiki/Sint_Eustatius" title="Sint Eustatius">Sint Eustatius</a></span></td></tr></tbody></table> </div></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67837862"> <div class="navigatie mw-collapsible mw-collapsed" role="navigation" aria-labelledby="Landen_in_Noord-Amerika" data-expandtext="Uitklappen" data-collapsetext="Inklappen"> <div class="navigatie-afb-links noviewer"><div class="navigatie-bewerken show-autoconfirmed nomobile"><span class="nowrap skin-invert-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Sjabloon:Navigatie_landen_Noord-Amerika" title="Sjabloon:Navigatie landen Noord-Amerika"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> · <span class="ui-state-disabled" typeof="mw:File"><span title="Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet)"><img alt="Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></span></span> · <span typeof="mw:File"><a href="//nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Navigatie_landen_Noord-Amerika&action=edit" title="Sjabloon bewerken"><img alt="Sjabloon bewerken" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></span></div></div> <div id="Landen_in_Noord-Amerika" class="navigatie-titel">Landen in <a href="/wiki/Noord-Amerika" title="Noord-Amerika">Noord-Amerika</a></div> <div class="navigatie-inhoud mw-collapsible-content"> <p><a href="/wiki/Antigua_en_Barbuda" title="Antigua en Barbuda">Antigua en Barbuda</a> · <a href="/wiki/Bahama%27s" title="Bahama's">Bahama's</a> · <a href="/wiki/Barbados" title="Barbados">Barbados</a> · <a href="/wiki/Belize_(land)" title="Belize (land)">Belize</a> · <a href="/wiki/Canada" title="Canada">Canada</a> · <a href="/wiki/Costa_Rica" title="Costa Rica">Costa Rica</a> · <a href="/wiki/Cuba_(land)" title="Cuba (land)">Cuba</a> · <a href="/wiki/Dominica" title="Dominica">Dominica</a> · <a href="/wiki/Dominicaanse_Republiek" title="Dominicaanse Republiek">Dominicaanse Republiek</a> · <a href="/wiki/El_Salvador" title="El Salvador">El Salvador</a> · <a href="/wiki/Grenada" title="Grenada">Grenada</a> · <a href="/wiki/Guatemala" title="Guatemala">Guatemala</a> · <a href="/wiki/Ha%C3%AFti" title="Haïti">Haïti</a> · <a href="/wiki/Honduras" title="Honduras">Honduras</a> · <a href="/wiki/Jamaica" title="Jamaica">Jamaica</a> · <a href="/wiki/Mexico_(land)" title="Mexico (land)">Mexico</a> · <a href="/wiki/Nicaragua" title="Nicaragua">Nicaragua</a> · <a href="/wiki/Panama_(land)" title="Panama (land)">Panama</a> · <a href="/wiki/Saint_Kitts_en_Nevis" title="Saint Kitts en Nevis">Saint Kitts en Nevis</a> · <a href="/wiki/Saint_Lucia" title="Saint Lucia">Saint Lucia</a> · <a href="/wiki/Saint_Vincent_en_de_Grenadines" title="Saint Vincent en de Grenadines">Saint Vincent en de Grenadines</a> · <a href="/wiki/Trinidad_en_Tobago" title="Trinidad en Tobago">Trinidad en Tobago</a> · <a href="/wiki/Verenigde_Staten" title="Verenigde Staten">Verenigde Staten</a><br /> <b>Land van het <a href="/wiki/Koninkrijk_der_Nederlanden" title="Koninkrijk der Nederlanden">Koninkrijk der Nederlanden</a>:</b> <a href="/wiki/Aruba" title="Aruba">Aruba</a> · <a href="/wiki/Cura%C3%A7ao" title="Curaçao">Curaçao</a> · <a href="/wiki/Sint_Maarten_(land)" title="Sint Maarten (land)">Sint Maarten</a><br /> <b>Nederlands openbaar lichaam:</b> <a class="mw-selflink selflink">Bonaire</a> · <a href="/wiki/Sint_Eustatius" title="Sint Eustatius">Sint Eustatius</a> · <a href="/wiki/Saba" title="Saba">Saba</a><br /> <b>Frans overzees departement:</b> <a href="/wiki/Guadeloupe" title="Guadeloupe">Guadeloupe</a> · <a href="/wiki/Martinique" title="Martinique">Martinique</a><br /> <b>Overzees gebied van het Verenigd Koninkrijk:</b> <a href="/wiki/Anguilla_(eiland)" title="Anguilla (eiland)">Anguilla</a> · <a href="/wiki/Bermuda" title="Bermuda">Bermuda</a> · <a href="/wiki/Britse_Maagdeneilanden" title="Britse Maagdeneilanden">Britse Maagdeneilanden</a> · <a href="/wiki/Kaaimaneilanden" title="Kaaimaneilanden">Kaaimaneilanden</a> · <a href="/wiki/Montserrat_(eiland)" title="Montserrat (eiland)">Montserrat</a> · <a href="/wiki/Turks-_en_Caicoseilanden" title="Turks- en Caicoseilanden">Turks- en Caicoseilanden</a><br /> <b>Overige gebieden:</b> <a href="/wiki/Amerikaanse_Maagdeneilanden" title="Amerikaanse Maagdeneilanden">Amerikaanse Maagdeneilanden</a> · <a href="/wiki/Clipperton" title="Clipperton">Clipperton</a> · <a href="/wiki/Groenland" title="Groenland">Groenland</a> · <a href="/wiki/Puerto_Rico" title="Puerto Rico">Puerto Rico</a> · <a href="/wiki/Saint-Barth%C3%A9lemy_(eiland)" title="Saint-Barthélemy (eiland)">Saint-Barthélemy</a> · <a href="/wiki/Sint-Maarten_(Franse_Antillen)" title="Sint-Maarten (Franse Antillen)">Saint-Martin</a> · <a href="/wiki/Saint-Pierre_en_Miquelon" title="Saint-Pierre en Miquelon">Saint-Pierre en Miquelon</a> </p> </div></div> <div class="interProject commons mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Bonaire#mw-subcategories" class="extiw" title="commons:Category:Bonaire">Mediabestanden</a></div> <div class="interProjectTemplate interProject-groot toccolours" style="display:flex; gap:1em; align-items:center; clear:both; margin:1em 0 -0.5em 0;"> <div style="min-width:max-content;"><span class="noviewer noresize" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Commons-logo.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/25px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="25" height="34" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/38px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/50px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span></div> <div>Zie de categorie <i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Bonaire#mw-subcategories" class="extiw" title="commons:Category:Bonaire">Bonaire</a></b></i> van <a href="/wiki/Wikimedia_Commons" title="Wikimedia Commons">Wikimedia Commons</a> voor mediabestanden over dit onderwerp.</div> </div> <div class="interProject wikivoyage mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://nl.wikivoyage.org/wiki/Bonaire" class="extiw" title="voy:Bonaire">Wikivoyage</a></div> <div class="interProjectTemplate interProject-groot toccolours" style="display:flex; gap:1em; align-items:center; clear:both; margin:1em 0 -0.5em 0;"> <div style="min-width:max-content;"><span class="noviewer noresize" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg/25px-Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg.png" decoding="async" width="25" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg/38px-Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg/50px-Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg.png 2x" data-file-width="193" data-file-height="193" /></a></span></div> <div><a href="/wiki/Wikivoyage" title="Wikivoyage">Wikivoyage</a> heeft een reisgids over dit onderwerp: <i><b><a href="https://nl.wikivoyage.org/wiki/Bonaire" class="extiw" title="voy:Bonaire">Bonaire</a></b></i>.</div> </div> <p class="mw-empty-elt"> </p>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Overgenomen van "<a dir="ltr" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bonaire&oldid=68251372">https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bonaire&oldid=68251372</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categorie:Alles" title="Categorie:Alles">Categorieën</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Bonaire" title="Categorie:Bonaire">Bonaire</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Eiland_van_Caribisch_Nederland" title="Categorie:Eiland van Caribisch Nederland">Eiland van Caribisch Nederland</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Openbaar_lichaam" title="Categorie:Openbaar lichaam">Openbaar lichaam</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Eilandgebied_van_de_Nederlandse_Antillen" title="Categorie:Eilandgebied van de Nederlandse Antillen">Eilandgebied van de Nederlandse Antillen</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Verborgen categorieën: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Geen_co%C3%B6rdinaten_lokaal_maar_wel_op_Wikidata" title="Categorie:Wikipedia:Geen coördinaten lokaal maar wel op Wikidata">Wikipedia:Geen coördinaten lokaal maar wel op Wikidata</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Co%C3%B6rdinaten_op_Wikidata" title="Categorie:Wikipedia:Coördinaten op Wikidata">Wikipedia:Coördinaten op Wikidata</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 15 okt 2024 om 10:32.</li> <li id="footer-info-copyright">De tekst is beschikbaar onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a>, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/nl">gebruiksvoorwaarden</a> voor meer informatie.<br /> Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, een organisatie zonder winstoogmerk.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia">Over Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Algemeen_voorbehoud">Disclaimers</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Gedragscode</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ontwikkelaars</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/nl.wikipedia.org">Statistieken</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieverklaring</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//nl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Bonaire&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobiele weergave</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.canary-55c8c9d465-k5cgx","wgBackendResponseTime":196,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.745","walltime":"0.959","ppvisitednodes":{"value":18553,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":122672,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":51419,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":15,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":4,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":72773,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 676.767 1 -total"," 43.72% 295.893 1 Sjabloon:Appendix"," 43.27% 292.839 1 Sjabloon:References"," 29.30% 198.303 41 Sjabloon:Citeer_web"," 14.27% 96.571 1 Sjabloon:Infobox_regio"," 13.80% 93.364 1 Sjabloon:Infobox_plaats"," 11.18% 75.634 1 Sjabloon:Commonscat"," 10.45% 70.712 2 Sjabloon:Zusterproject_box"," 9.63% 65.198 2 Sjabloon:First_non_empty"," 6.43% 43.525 1 Sjabloon:Coor"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.079","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":1966491,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-7c479b968-k6p2p","timestamp":"20241115231411","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Bonaire","url":"https:\/\/nl.wikipedia.org\/wiki\/Bonaire","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q25396","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q25396","author":{"@type":"Organization","name":"Bijdragers aan Wikimedia-projecten"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2003-09-05T13:31:36Z","dateModified":"2024-10-15T09:32:40Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/1\/1e\/Flag_of_Bonaire.svg","headline":"Caribisch eiland, bijzondere gemeente van Nederland"}</script> </body> </html>