CINXE.COM
Linux — Wikipédia
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="fr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Linux — Wikipédia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )frwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","janvier","février","mars","avril","mai","juin","juillet","août","septembre","octobre","novembre","décembre"],"wgRequestId":"221d750d-d785-4353-adfa-ffff71291ac1","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Linux","wgTitle":"Linux","wgCurRevisionId":223672513,"wgRevisionId":223672513,"wgArticleId":681356,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Article contenant un lien mort","Article contenant un appel à traduction en anglais","Page utilisant P170","Page utilisant P277","Page utilisant P571","Page utilisant P348","Article utilisant une Infobox","Article avec une section vide ou incomplète","Article à référence souhaitée","Article à référence nécessaire","Article à référence insuffisante","Catégorie Commons avec lien local identique sur Wikidata","Article de Wikipédia avec notice d'autorité","Portail:Logiciels libres/Articles liés","Portail:Logiciel/Articles liés","Portail:Informatique/Articles liés","Portail:GNU/Linux/Articles liés","Portail:Technologies/Articles liés","Article de qualité en allemand","Article de qualité en hongrois","GNU","Linux","GNU/Linux"],"wgPageViewLanguage":"fr","wgPageContentLanguage":"fr","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Linux","wgRelevantArticleId":681356,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"fr"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":90000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q388","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false}; RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ArchiveLinks","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fr&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.20"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Ubuntu_22.04_LTS_Jammy_Jellyfish.png/1200px-Ubuntu_22.04_LTS_Jammy_Jellyfish.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="675"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Ubuntu_22.04_LTS_Jammy_Jellyfish.png/800px-Ubuntu_22.04_LTS_Jammy_Jellyfish.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="450"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Ubuntu_22.04_LTS_Jammy_Jellyfish.png/640px-Ubuntu_22.04_LTS_Jammy_Jellyfish.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="360"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Linux — Wikipédia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fr.m.wikipedia.org/wiki/Linux"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Modifier" href="/w/index.php?title=Linux&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipédia (fr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Linux"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Flux Atom de Wikipédia" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Linux rootpage-Linux skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Aller au contenu</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Menu principal" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu principal" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu principal</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu principal</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigation </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" title="Accueil général [z]" accesskey="z"><span>Accueil</span></a></li><li id="n-thema" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portail:Accueil"><span>Portails thématiques</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard" title="Affiche un article au hasard [x]" accesskey="x"><span>Article au hasard</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact"><span>Contact</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales"><span>Pages spéciales</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Contribuer" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Contribuer" > <div class="vector-menu-heading"> Contribuer </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-aboutwp" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:D%C3%A9buter"><span>Débuter sur Wikipédia</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:Accueil" title="Accès à l’aide"><span>Aide</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9" title="À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations"><span>Communauté</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes" title="Liste des modifications récentes sur le wiki [r]" accesskey="r"><span>Modifications récentes</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipédia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg" style="width: 7.4375em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="l'encyclopédie libre" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia" aria-label="Rechercher sur Wikipédia" autocapitalize="sentences" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Outils personnels"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Modifier l'apparence de la taille, de la largeur et de la couleur de la police de la page" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Apparence" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Apparence</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=fr.wikipedia.org&uselang=fr" class=""><span>Faire un don</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Linux" title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire." class=""><span>Créer un compte</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Linux" title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o" class=""><span>Se connecter</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Plus d’options" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils personnels" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Outils personnels</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu utilisateur" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=fr.wikipedia.org&uselang=fr"><span>Faire un don</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Linux" title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Créer un compte</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Linux" title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Se connecter</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pages pour les contributeurs déconnectés <a href="/wiki/Aide:Premiers_pas" aria-label="En savoir plus sur la contribution"><span>en savoir plus</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions" title="Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]" accesskey="y"><span>Contributions</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions" title="La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]" accesskey="n"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Sommaire" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Sommaire</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">masquer</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Début</div> </a> </li> <li id="toc-Controverse_autour_du_nom" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Controverse_autour_du_nom"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Controverse autour du nom</span> </div> </a> <ul id="toc-Controverse_autour_du_nom-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Histoire" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Histoire"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Histoire</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Histoire-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Histoire</span> </button> <ul id="toc-Histoire-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Unix,_Minix_et_GNU" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Unix,_Minix_et_GNU"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Unix, Minix et GNU</span> </div> </a> <ul id="toc-Unix,_Minix_et_GNU-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-1991_:_naissance_du_noyau_Linux" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#1991_:_naissance_du_noyau_Linux"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>1991 : naissance du noyau Linux</span> </div> </a> <ul id="toc-1991_:_naissance_du_noyau_Linux-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Depuis_1991_:_évolution_et_diffusion_du_système" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Depuis_1991_:_évolution_et_diffusion_du_système"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Depuis 1991 : évolution et diffusion du système</span> </div> </a> <ul id="toc-Depuis_1991_:_évolution_et_diffusion_du_système-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Philosophie_du_projet_:_esprit_hacker_et_logiciel_libre" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Philosophie_du_projet_:_esprit_hacker_et_logiciel_libre"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Philosophie du projet : esprit hacker et logiciel libre</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Philosophie_du_projet_:_esprit_hacker_et_logiciel_libre-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Philosophie du projet : esprit hacker et logiciel libre</span> </button> <ul id="toc-Philosophie_du_projet_:_esprit_hacker_et_logiciel_libre-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Logiciel_libre" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Logiciel_libre"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Logiciel libre</span> </div> </a> <ul id="toc-Logiciel_libre-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Interopérabilité" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Interopérabilité"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Interopérabilité</span> </div> </a> <ul id="toc-Interopérabilité-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Communautés" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Communautés"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Communautés</span> </div> </a> <ul id="toc-Communautés-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Distributions" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Distributions"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Distributions</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Distributions-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Distributions</span> </button> <ul id="toc-Distributions-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Principales_distributions_Linux" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Principales_distributions_Linux"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Principales distributions Linux</span> </div> </a> <ul id="toc-Principales_distributions_Linux-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Diffusion_du_système" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Diffusion_du_système"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Diffusion du système</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Diffusion_du_système-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Diffusion du système</span> </button> <ul id="toc-Diffusion_du_système-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Contrats_OEM_et_détaxe_Windows" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Contrats_OEM_et_détaxe_Windows"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Contrats OEM et détaxe Windows</span> </div> </a> <ul id="toc-Contrats_OEM_et_détaxe_Windows-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Parts_de_marché" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Parts_de_marché"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Parts de marché</span> </div> </a> <ul id="toc-Parts_de_marché-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Part_de_marché_sur_les_systèmes_embarqués" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Part_de_marché_sur_les_systèmes_embarqués"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2.1</span> <span>Part de marché sur les systèmes embarqués</span> </div> </a> <ul id="toc-Part_de_marché_sur_les_systèmes_embarqués-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Part_de_marché_sur_les_téléphones_portables_et_tablettes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Part_de_marché_sur_les_téléphones_portables_et_tablettes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2.2</span> <span>Part de marché sur les téléphones portables et tablettes</span> </div> </a> <ul id="toc-Part_de_marché_sur_les_téléphones_portables_et_tablettes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Part_de_marché_sur_les_super_calculateurs" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Part_de_marché_sur_les_super_calculateurs"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2.3</span> <span>Part de marché sur les super calculateurs</span> </div> </a> <ul id="toc-Part_de_marché_sur_les_super_calculateurs-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Part_de_marché_sur_les_serveurs" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Part_de_marché_sur_les_serveurs"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2.4</span> <span>Part de marché sur les serveurs</span> </div> </a> <ul id="toc-Part_de_marché_sur_les_serveurs-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Part_de_marché_sur_les_serveurs_web" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-4"> <a class="vector-toc-link" href="#Part_de_marché_sur_les_serveurs_web"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2.4.1</span> <span>Part de marché sur les serveurs web</span> </div> </a> <ul id="toc-Part_de_marché_sur_les_serveurs_web-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Part_de_marché_sur_les_serveurs_de_réseau" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-4"> <a class="vector-toc-link" href="#Part_de_marché_sur_les_serveurs_de_réseau"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2.4.2</span> <span>Part de marché sur les serveurs de réseau</span> </div> </a> <ul id="toc-Part_de_marché_sur_les_serveurs_de_réseau-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Part_de_marché_sur_les_postes_clients" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Part_de_marché_sur_les_postes_clients"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2.5</span> <span>Part de marché sur les postes clients</span> </div> </a> <ul id="toc-Part_de_marché_sur_les_postes_clients-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Caractéristiques_techniques" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Caractéristiques_techniques"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Caractéristiques techniques</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Caractéristiques_techniques-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Caractéristiques techniques</span> </button> <ul id="toc-Caractéristiques_techniques-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Interfaces" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Interfaces"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Interfaces</span> </div> </a> <ul id="toc-Interfaces-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-La_ligne_de_commande" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#La_ligne_de_commande"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1.1</span> <span>La ligne de commande</span> </div> </a> <ul id="toc-La_ligne_de_commande-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Applications" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-4"> <a class="vector-toc-link" href="#Applications"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1.1.1</span> <span>Applications</span> </div> </a> <ul id="toc-Applications-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Gestionnaires_X_Window" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Gestionnaires_X_Window"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1.2</span> <span>Gestionnaires X Window</span> </div> </a> <ul id="toc-Gestionnaires_X_Window-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Environnements_de_bureau" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Environnements_de_bureau"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1.3</span> <span>Environnements de bureau</span> </div> </a> <ul id="toc-Environnements_de_bureau-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Offre_en_logiciels" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Offre_en_logiciels"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>Offre en logiciels</span> </div> </a> <ul id="toc-Offre_en_logiciels-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Jeux_vidéo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Jeux_vidéo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2.1</span> <span>Jeux vidéo</span> </div> </a> <ul id="toc-Jeux_vidéo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliothèques_libres" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliothèques_libres"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2.2</span> <span>Bibliothèques libres</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliothèques_libres-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Émulation" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Émulation"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2.3</span> <span>Émulation</span> </div> </a> <ul id="toc-Émulation-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Émulation_d'ordinateurs" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-4"> <a class="vector-toc-link" href="#Émulation_d'ordinateurs"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2.3.1</span> <span>Émulation d'ordinateurs</span> </div> </a> <ul id="toc-Émulation_d'ordinateurs-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Utilisation_d'application_pour_Microsoft_Windows" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-4"> <a class="vector-toc-link" href="#Utilisation_d'application_pour_Microsoft_Windows"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2.3.2</span> <span>Utilisation d'application pour Microsoft Windows</span> </div> </a> <ul id="toc-Utilisation_d'application_pour_Microsoft_Windows-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Virtualisation" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-4"> <a class="vector-toc-link" href="#Virtualisation"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2.3.3</span> <span>Virtualisation</span> </div> </a> <ul id="toc-Virtualisation-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Prise_en_charge_du_matériel" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Prise_en_charge_du_matériel"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.3</span> <span>Prise en charge du matériel</span> </div> </a> <ul id="toc-Prise_en_charge_du_matériel-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Linux_et_la_sécurité" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Linux_et_la_sécurité"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.4</span> <span>Linux et la sécurité</span> </div> </a> <ul id="toc-Linux_et_la_sécurité-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Gestion_numérique_des_droits" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Gestion_numérique_des_droits"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.5</span> <span>Gestion numérique des droits</span> </div> </a> <ul id="toc-Gestion_numérique_des_droits-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Utilisations" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Utilisations"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Utilisations</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Utilisations-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Utilisations</span> </button> <ul id="toc-Utilisations-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Serveur" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Serveur"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>Serveur</span> </div> </a> <ul id="toc-Serveur-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Sécurité_réseau" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Sécurité_réseau"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2</span> <span>Sécurité réseau</span> </div> </a> <ul id="toc-Sécurité_réseau-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ordinateur_central" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ordinateur_central"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.3</span> <span>Ordinateur central</span> </div> </a> <ul id="toc-Ordinateur_central-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Grappes_de_serveurs" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Grappes_de_serveurs"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.4</span> <span>Grappes de serveurs</span> </div> </a> <ul id="toc-Grappes_de_serveurs-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Superordinateurs" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Superordinateurs"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.5</span> <span>Superordinateurs</span> </div> </a> <ul id="toc-Superordinateurs-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Embarqué" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Embarqué"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.6</span> <span>Embarqué</span> </div> </a> <ul id="toc-Embarqué-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Notes_et_références" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Notes_et_références"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Notes et références</span> </div> </a> <ul id="toc-Notes_et_références-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Annexes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Annexes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Annexes</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Annexes-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Annexes</span> </button> <ul id="toc-Annexes-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Voir_aussi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Voir_aussi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.1</span> <span>Voir aussi</span> </div> </a> <ul id="toc-Voir_aussi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliographie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliographie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.2</span> <span>Bibliographie</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliographie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Articles_connexes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Articles_connexes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.3</span> <span>Articles connexes</span> </div> </a> <ul id="toc-Articles_connexes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Table des matières" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Linux</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Aller à un article dans une autre langue. Disponible en 159 langues." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-159" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">159 langues</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ace mw-list-item"><a href="https://ace.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – aceh" lang="ace" hreflang="ace" data-title="Linux" data-language-autonym="Acèh" data-language-local-name="aceh" class="interlanguage-link-target"><span>Acèh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Linux" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – alémanique" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Linux" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="alémanique" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%8A%E1%8A%91%E1%8A%AD%E1%88%B5" title="ሊኑክስ – amharique" lang="am" hreflang="am" data-title="ሊኑክስ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="amharique" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – aragonais" lang="an" hreflang="an" data-title="Linux" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragonais" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B2%E0%A4%BF%E0%A4%A8%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B8" title="लिनक्स – angika" lang="anp" hreflang="anp" data-title="लिनक्स" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="angika" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%8A%D9%86%D9%83%D8%B3" title="لينكس – arabe" lang="ar" hreflang="ar" data-title="لينكس" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabe" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%A0%DC%9D%DC%A2%DC%98%DC%9F%DC%A3" title="ܠܝܢܘܟܣ – araméen" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܠܝܢܘܟܣ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="araméen" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%8A%D9%86%D9%88%D9%83%D8%B3" title="لينوكس – arabe marocain" lang="ary" hreflang="ary" data-title="لينوكس" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="arabe marocain" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%8A%D9%86%D9%83%D8%B3" title="لينكس – arabe égyptien" lang="arz" hreflang="arz" data-title="لينكس" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="arabe égyptien" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B2%E0%A7%80%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B8" title="লীনাক্স – assamais" lang="as" hreflang="as" data-title="লীনাক্স" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="assamais" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – asturien" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Linux" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturien" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – azerbaïdjanais" lang="az" hreflang="az" data-title="Linux" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbaïdjanais" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D9%84%DB%8C%D9%86%D9%88%DA%A9%D8%B3" title="لینوکس – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="لینوکس" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – bachkir" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Linux" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="bachkir" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – bavarois" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Linux" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="bavarois" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – samogitien" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Linux" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="samogitien" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – biélorusse" lang="be" hreflang="be" data-title="Linux" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="biélorusse" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Linux" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B8%D0%BD%D1%83%D0%BA%D1%81" title="Линукс – bulgare" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Линукс" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bulgare" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B2%E0%A4%BF%E0%A4%A8%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B8" title="लिनक्स – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="लिनक्स" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B8" title="লিনাক্স – bengali" lang="bn" hreflang="bn" data-title="লিনাক্স" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengali" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – breton" lang="br" hreflang="br" data-title="Linux" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="breton" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – bosniaque" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Linux" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bosniaque" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bug mw-list-item"><a href="https://bug.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – bugi" lang="bug" hreflang="bug" data-title="Linux" data-language-autonym="Basa Ugi" data-language-local-name="bugi" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Ugi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Linux" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Linux" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – cebuano" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Linux" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="cebuano" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D9%84%DB%8C%D9%86%D9%88%DA%A9%D8%B3" title="لینوکس – sorani" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="لینوکس" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="sorani" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – corse" lang="co" hreflang="co" data-title="Linux" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="corse" class="interlanguage-link-target"><span>Corsu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – tchèque" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Linux" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="tchèque" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-csb mw-list-item"><a href="https://csb.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – kachoube" lang="csb" hreflang="csb" data-title="Linux" data-language-autonym="Kaszëbsczi" data-language-local-name="kachoube" class="interlanguage-link-target"><span>Kaszëbsczi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – gallois" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Linux" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="gallois" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – danois" lang="da" hreflang="da" data-title="Linux" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="danois" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="article de qualité"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – allemand" lang="de" hreflang="de" data-title="Linux" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="allemand" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – Dimli" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Linux" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Dimli" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dsb mw-list-item"><a href="https://dsb.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – bas-sorabe" lang="dsb" hreflang="dsb" data-title="Linux" data-language-autonym="Dolnoserbski" data-language-local-name="bas-sorabe" class="interlanguage-link-target"><span>Dolnoserbski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – grec" lang="el" hreflang="el" data-title="Linux" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grec" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – anglais" lang="en" hreflang="en" data-title="Linux" data-language-autonym="English" data-language-local-name="anglais" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – espéranto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Linux" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="espéranto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es badge-Q70894304 mw-list-item" title=""><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – espagnol" lang="es" hreflang="es" data-title="Linux" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="espagnol" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – estonien" lang="et" hreflang="et" data-title="Linux" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estonien" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – basque" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Linux" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="basque" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%84%DB%8C%D9%86%D9%88%DA%A9%D8%B3" title="لینوکس – persan" lang="fa" hreflang="fa" data-title="لینوکس" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="persan" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – finnois" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Linux" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="finnois" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Linux" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – frison occidental" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Linux" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="frison occidental" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – irlandais" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Linux" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlandais" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – galicien" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Linux" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicien" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – guarani" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Linux" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="guarani" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – hakka" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Linux" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="hakka" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9C%D7%99%D7%A0%D7%95%D7%A7%D7%A1" title="לינוקס – hébreu" lang="he" hreflang="he" data-title="לינוקס" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hébreu" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B2%E0%A4%BF%E0%A4%A8%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B8" title="लिनक्स – hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="लिनक्स" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – croate" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Linux" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="croate" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – haut-sorabe" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Linux" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="haut-sorabe" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – créole haïtien" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Linux" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="créole haïtien" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="article de qualité"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – hongrois" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Linux" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="hongrois" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BC%D5%AB%D5%B6%D5%B8%D6%82%D6%84%D5%BD" title="Լինուքս – arménien" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Լինուքս" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="arménien" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D4%BC%D5%AB%D5%B6%D5%B8%D6%82%D6%84%D5%BD" title="Լինուքս – arménien occidental" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Լինուքս" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="arménien occidental" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Linux" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="interlingua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – indonésien" lang="id" hreflang="id" data-title="Linux" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonésien" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Linux" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – islandais" lang="is" hreflang="is" data-title="Linux" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandais" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – italien" lang="it" hreflang="it" data-title="Linux" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="italien" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – japonais" lang="ja" hreflang="ja" data-title="Linux" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japonais" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/la_.linuks." title="la .linuks. – lojban" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="la .linuks." data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="lojban" class="interlanguage-link-target"><span>La .lojban.</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – javanais" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Linux" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="javanais" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – géorgien" lang="ka" hreflang="ka" data-title="Linux" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="géorgien" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – karakalpak" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Linux" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="karakalpak" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – kabyle" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Linux" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="kabyle" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – kazakh" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Linux" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazakh" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%9B%E1%9E%B8%E1%9E%93%E1%9E%BB%E1%9E%85" title="លីនុច – khmer" lang="km" hreflang="km" data-title="លីនុច" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="khmer" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B2%E0%B2%BF%E0%B2%A8%E0%B2%95%E0%B3%8D%E0%B2%B8%E0%B3%8D" title="ಲಿನಕ್ಸ್ – kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಲಿನಕ್ಸ್" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%A6%AC%EB%88%85%EC%8A%A4" title="리눅스 – coréen" lang="ko" hreflang="ko" data-title="리눅스" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="coréen" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ksh mw-list-item"><a href="https://ksh.wikipedia.org/wiki/Linux_(Bedriefsystem)" title="Linux (Bedriefsystem) – kölsch" lang="ksh" hreflang="ksh" data-title="Linux (Bedriefsystem)" data-language-autonym="Ripoarisch" data-language-local-name="kölsch" class="interlanguage-link-target"><span>Ripoarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – kurde" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Linux" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="kurde" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kv mw-list-item"><a href="https://kv.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B8%D0%BD%D1%83%D0%BA%D1%81" title="Линукс – komi" lang="kv" hreflang="kv" data-title="Линукс" data-language-autonym="Коми" data-language-local-name="komi" class="interlanguage-link-target"><span>Коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – kirghize" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Linux" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="kirghize" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – latin" lang="la" hreflang="la" data-title="Linux" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="latin" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – luxembourgeois" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Linux" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="luxembourgeois" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – lingua franca nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Linux" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="lingua franca nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – ligure" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Linux" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="ligure" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Linux" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="lombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – lingala" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Linux" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="lingala" class="interlanguage-link-target"><span>Lingála</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%A5%E0%BA%B5%E0%BA%99%E0%BA%B8%E0%BA%81%E0%BA%8A%E0%BB%8C" title="ລີນຸກຊ໌ – lao" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ລີນຸກຊ໌" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="lao" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – lituanien" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Linux" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="lituanien" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/GNU/Linux" title="GNU/Linux – letton" lang="lv" hreflang="lv" data-title="GNU/Linux" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="letton" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-map-bms mw-list-item"><a href="https://map-bms.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – Banyumasan" lang="jv-x-bms" hreflang="jv-x-bms" data-title="Linux" data-language-autonym="Basa Banyumasan" data-language-local-name="Banyumasan" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Banyumasan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – malgache" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Linux" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="malgache" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mi mw-list-item"><a href="https://mi.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – maori" lang="mi" hreflang="mi" data-title="Linux" data-language-autonym="Māori" data-language-local-name="maori" class="interlanguage-link-target"><span>Māori</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B8%D0%BD%D1%83%D0%BA%D1%81" title="Линукс – macédonien" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Линукс" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macédonien" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B8%D0%BD%D1%83%D0%BA%D1%81" title="Линукс – mongol" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Линукс" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="mongol" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B2%E0%A4%BF%E0%A4%A8%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B8" title="लिनक्स – marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="लिनक्स" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – malais" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Linux" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malais" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9C%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%94%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80%85%E1%80%BA" title="လင်းနပ်စ် – birman" lang="my" hreflang="my" data-title="လင်းနပ်စ်" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="birman" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – bas-allemand" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Linux" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="bas-allemand" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – bas-saxon néerlandais" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Linux" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="bas-saxon néerlandais" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B2%E0%A4%BF%E0%A4%A8%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B8" title="लिनक्स – népalais" lang="ne" hreflang="ne" data-title="लिनक्स" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="népalais" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B2%E0%A4%BE%E0%A4%87%E0%A4%A8%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B8" title="लाइनक्स – newari" lang="new" hreflang="new" data-title="लाइनक्स" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="newari" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – néerlandais" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Linux" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="néerlandais" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – norvégien nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Linux" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norvégien nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – norvégien bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Linux" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norvégien bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – occitan" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Linux" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="occitan" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%B2%E0%AC%BF%E0%AC%A8%E0%AC%95%E0%AD%8D%E0%AC%B8" title="ଲିନକ୍ସ – odia" lang="or" hreflang="or" data-title="ଲିନକ୍ସ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="odia" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B8%D0%BD%D1%83%D0%BA%D1%81" title="Линукс – ossète" lang="os" hreflang="os" data-title="Линукс" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="ossète" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B2%E0%A8%BF%E0%A8%A8%E0%A8%85%E0%A8%95%E0%A8%B8" title="ਲਿਨਅਕਸ – pendjabi" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਲਿਨਅਕਸ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="pendjabi" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – polonais" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Linux" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="polonais" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%84%DB%8C%D9%86%DA%A9%D8%B3" title="لینکس – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="لینکس" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%8A%D9%86%D9%88%DA%A9%D8%B3" title="لينوکس – pachto" lang="ps" hreflang="ps" data-title="لينوکس" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="pachto" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – portugais" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Linux" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugais" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – quechua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Linux" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="quechua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – roumain" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Linux" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="roumain" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – russe" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Linux" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="russe" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%96%D0%BD%D1%83%D0%BA%D1%81" title="Лінукс – ruthène" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Лінукс" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="ruthène" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – iakoute" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Linux" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="iakoute" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – sarde" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Linux" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="sarde" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – sicilien" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Linux" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="sicilien" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – écossais" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Linux" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="écossais" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%8A%D9%86%DA%AA%D8%B3" title="لينڪس – sindhi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="لينڪس" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="sindhi" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – serbo-croate" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Linux" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbo-croate" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%BD%E0%B7%92%E0%B6%B1%E0%B6%9A%E0%B7%8A%E0%B7%83%E0%B7%8A" title="ලිනක්ස් – cingalais" lang="si" hreflang="si" data-title="ලිනක්ස්" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="cingalais" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Linux" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Linux_(opera%C4%8Dn%C3%BD_syst%C3%A9m)" title="Linux (operačný systém) – slovaque" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Linux (operačný systém)" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="slovaque" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – slovène" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Linux" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="slovène" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – somali" lang="so" hreflang="so" data-title="Linux" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="somali" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – albanais" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Linux" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albanais" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – serbe" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Linux" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbe" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – saterlandais" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Linux" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="saterlandais" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – suédois" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Linux" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="suédois" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – swahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Linux" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="swahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – silésien" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Linux" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="silésien" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%B2%E0%AE%BF%E0%AE%A9%E0%AE%95%E0%AF%8D%E0%AE%9A%E0%AF%81" title="லினக்சு – tamoul" lang="ta" hreflang="ta" data-title="லினக்சு" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamoul" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B1%8D" title="లినక్స్ – télougou" lang="te" hreflang="te" data-title="లినక్స్" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="télougou" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tet mw-list-item"><a href="https://tet.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – tétoum" lang="tet" hreflang="tet" data-title="Linux" data-language-autonym="Tetun" data-language-local-name="tétoum" class="interlanguage-link-target"><span>Tetun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B8%8B%E0%B9%8C" title="ลินุกซ์ – thaï" lang="th" hreflang="th" data-title="ลินุกซ์" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="thaï" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Linux" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – turc" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Linux" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turc" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – tatar" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Linux" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="tatar" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-udm mw-list-item"><a href="https://udm.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – oudmourte" lang="udm" hreflang="udm" data-title="Linux" data-language-autonym="Удмурт" data-language-local-name="oudmourte" class="interlanguage-link-target"><span>Удмурт</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – ukrainien" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Linux" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukrainien" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%84%DB%8C%D9%86%DA%A9%D8%B3" title="لینکس – ourdou" lang="ur" hreflang="ur" data-title="لینکس" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="ourdou" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – ouzbek" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Linux" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ouzbek" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – vénitien" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Linux" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="vénitien" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – vepse" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Linux" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="vepse" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – vietnamien" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Linux" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vietnamien" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – flamand occidental" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Linux" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="flamand occidental" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – wallon" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Linux" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="wallon" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Linux" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wo mw-list-item"><a href="https://wo.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – wolof" lang="wo" hreflang="wo" data-title="Linux" data-language-autonym="Wolof" data-language-local-name="wolof" class="interlanguage-link-target"><span>Wolof</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="Linux" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – mingrélien" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="Linux" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="mingrélien" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%9C%D7%99%D7%A0%D7%95%D7%A7%D7%A1" title="לינוקס – yiddish" lang="yi" hreflang="yi" data-title="לינוקס" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="yiddish" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – yoruba" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Linux" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="yoruba" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – zhuang" lang="za" hreflang="za" data-title="Linux" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="zhuang" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://zea.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – zélandais" lang="zea" hreflang="zea" data-title="Linux" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="zélandais" class="interlanguage-link-target"><span>Zeêuws</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – chinois" lang="zh" hreflang="zh" data-title="Linux" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chinois" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E6%9E%97%E7%B4%8D%E6%96%AF" title="林納斯 – chinois littéraire" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="林納斯" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="chinois littéraire" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Linux" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="minnan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/Linux" title="Linux – cantonais" lang="yue" hreflang="yue" data-title="Linux" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="cantonais" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q388#sitelinks-wikipedia" title="Modifier les liens interlangues" class="wbc-editpage">Modifier les liens</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Espaces de noms"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Linux" title="Voir le contenu de la page [c]" accesskey="c"><span>Article</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Discussion:Linux" rel="discussion" title="Discussion au sujet de cette page de contenu [t]" accesskey="t"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Modifier la variante de langue" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">français</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Affichages"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Linux"><span>Lire</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Linux&action=history" title="Historique des versions de cette page [h]" accesskey="h"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Outils</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Outils</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Plus d’options" > <div class="vector-menu-heading"> Actions </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Linux"><span>Lire</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Linux&action=history"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Général </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Linux" title="Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]" accesskey="j"><span>Pages liées</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Linux" rel="nofollow" title="Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]" accesskey="k"><span>Suivi des pages liées</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Aide:Importer_un_fichier" title="Téléverser des fichiers [u]" accesskey="u"><span>Téléverser un fichier</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Linux&oldid=223672513" title="Adresse permanente de cette version de cette page"><span>Lien permanent</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Linux&action=info" title="Davantage d’informations sur cette page"><span>Informations sur la page</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Linux&id=223672513&wpFormIdentifier=titleform" title="Informations sur la manière de citer cette page"><span>Citer cette page</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FLinux"><span>Obtenir l'URL raccourcie</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FLinux"><span>Télécharger le code QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Imprimer / exporter </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Linux"><span>Créer un livre</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Linux&action=show-download-screen"><span>Télécharger comme PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Linux&printable=yes" title="Version imprimable de cette page [p]" accesskey="p"><span>Version imprimable</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Dans d’autres projets </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Linux" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikinews mw-list-item"><a href="https://fr.wikinews.org/wiki/Cat%C3%A9gorie:Linux" hreflang="fr"><span>Wikinews</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://fr.wikiquote.org/wiki/Linux" hreflang="fr"><span>Wikiquote</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q388" title="Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]" accesskey="g"><span>Élément Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Apparence</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">masquer</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Un article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="fr" dir="ltr"><p id="sous_titre_h1" class="noexcerpt">GNU/Linux, GNU+Linux</p> <div class="bandeau-container metadata homonymie hatnote"><div class="bandeau-cell bandeau-icone" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Aide:Homonymie" title="Aide:Homonymie"><img alt="Page d’aide sur l’homonymie" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/20px-Logo_disambig.svg.png" decoding="async" width="20" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/30px-Logo_disambig.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/40px-Logo_disambig.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="375" /></a></span></div><div class="bandeau-cell" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"> <p>Pour les articles homonymes, voir <a href="/wiki/Linux_(homonymie)" class="mw-disambig" title="Linux (homonymie)">Linux (homonymie)</a>. </p> </div></div> <p class="mw-empty-elt"> </p> <table class="infobox_v2 infobox infobox--frwiki noarchive"> <tbody><tr> <td colspan="2" class="entete informatique" style="background-color:#E1E1E1;color:black;">Linux<br /><small>GNU/Linux<br />GNU+Linux</small><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r188801372">.mw-parser-output .entete.informatique{background-image:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/ae/Picto-infoboxinfo.png")}</style> </td></tr> <tr><td colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;"><span typeof="mw:File/Frameless"><a href="/w/index.php?title=Fichier:GNU_and_Tux.svg&lang=fr" class="mw-file-description"><img alt="Logo" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/GNU_and_Tux.svg/langfr-96px-GNU_and_Tux.svg.png" decoding="async" width="96" height="67" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/GNU_and_Tux.svg/langfr-144px-GNU_and_Tux.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/GNU_and_Tux.svg/langfr-192px-GNU_and_Tux.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="434" /></a></span> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;"><span typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Fichier:Ubuntu_22.04_LTS_Jammy_Jellyfish.png" class="mw-file-description"><img alt="Ubuntu, une distribution Linux." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Ubuntu_22.04_LTS_Jammy_Jellyfish.png/250px-Ubuntu_22.04_LTS_Jammy_Jellyfish.png" decoding="async" width="250" height="141" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Ubuntu_22.04_LTS_Jammy_Jellyfish.png/375px-Ubuntu_22.04_LTS_Jammy_Jellyfish.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Ubuntu_22.04_LTS_Jammy_Jellyfish.png/500px-Ubuntu_22.04_LTS_Jammy_Jellyfish.png 2x" data-file-width="1280" data-file-height="720" /></a></span> <br /><a href="/wiki/Ubuntu_(syst%C3%A8me_d%27exploitation)" title="Ubuntu (système d'exploitation)">Ubuntu</a>, une <a href="/wiki/Distribution_Linux" title="Distribution Linux">distribution Linux</a>. </td></tr> <tr> <td colspan="2"><hr style="height:2px; color:inherit; background-color:#AAAAAA;" /></td></tr> <tr> <th scope="row">Famille </th> <td><a href="/wiki/UNIX" class="mw-redirect" title="UNIX">UNIX</a> </td> </tr> <tr> <th scope="row"><a href="/wiki/Internationalisation_(informatique)" title="Internationalisation (informatique)">Langues</a> </th> <td>Anglais pour le noyau, multilingue pour la plupart des <a href="/wiki/Distribution_Linux" title="Distribution Linux">distributions Linux</a> </td> </tr> <tr> <th scope="row">Type de <a href="/wiki/Noyau_de_syst%C3%A8me_d%27exploitation" title="Noyau de système d'exploitation">noyau</a> </th> <td><a href="/wiki/Noyau_Linux" title="Noyau Linux">Linux</a> </td> </tr> <tr> <th scope="row">État du projet </th> <td>En développement constant </td> </tr> <tr> <th scope="row"><a href="/wiki/Mat%C3%A9riel_informatique" title="Matériel informatique">Plates-formes</a> </th> <td>Géré par le noyau Linux : <a href="/wiki/X86" title="X86">x86</a>, <a href="/wiki/X86-64" class="mw-redirect" title="X86-64">x86-64</a>, <a href="/wiki/Itanium" title="Itanium">Itanium</a>, <a href="/wiki/DEC_Alpha" title="DEC Alpha">DEC Alpha</a>, <a href="/wiki/Architecture_ARM" title="Architecture ARM">ARM</a>, <a href="/wiki/Hitachi_H8" title="Hitachi H8">H8</a>, <a href="/wiki/Famille_Motorola_68000" title="Famille Motorola 68000">m68k</a>, <a href="/wiki/Microblaze" title="Microblaze">Microblaze</a>, <a href="/wiki/Architecture_MIPS" title="Architecture MIPS">MIPS</a>, <a href="/wiki/PA-RISC" title="PA-RISC">PA-RISC</a>, <a href="/wiki/PowerPC" title="PowerPC">PowerPC</a>, <a href="/wiki/RISC-V" title="RISC-V">RISC-V</a>, <a href="/wiki/IBM_ESA/390" class="mw-redirect" title="IBM ESA/390">s390</a>, <a href="/wiki/SuperH" title="SuperH">SuperH</a>, <a href="/wiki/Architecture_SPARC" title="Architecture SPARC">SPARC</a>, <a href="/w/index.php?title=Unicore&action=edit&redlink=1" class="new" title="Unicore (page inexistante)">Unicore32</a>, <a href="/w/index.php?title=Tensilica&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tensilica (page inexistante)">Xtensa</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Tensilica#Processor_Cores" class="extiw" title="en:Tensilica"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Tensilica#Processor Cores »">(en)</span></a> </td> </tr> <tr> <th scope="row"><a href="/wiki/Entreprise" title="Entreprise">Entreprise</a> /<br />Fondateur </th> <td><span class="wd_p170"><a href="/wiki/Linus_Torvalds" title="Linus Torvalds">Linus Torvalds</a><span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q388?uselang=fr#P170" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span> </td> </tr> <tr> <th scope="row"><a href="/wiki/Entreprise" title="Entreprise">Entreprise</a> /<br /><a href="/wiki/D%C3%A9veloppeur" title="Développeur">Développeur</a> </th> <td><a href="/wiki/Richard_Stallman" title="Richard Stallman">Richard Stallman</a> à l'origine du projet <a href="/wiki/GNU" title="GNU">GNU</a>,<br /><br /><a href="/wiki/Linus_Torvalds" title="Linus Torvalds">Linus Torvalds</a> à l'origine du <a href="/wiki/Noyau_Linux" title="Noyau Linux">noyau Linux</a><br /><br />Communauté de milliers de programmeurs et d’entreprises </td> </tr> <tr> <th scope="row"><a href="/wiki/Licence_de_logiciel" title="Licence de logiciel">Licence</a> </th> <td><a href="/wiki/GNU_GPL" class="mw-redirect" title="GNU GPL">GNU GPL</a> pour le noyau, <a href="/wiki/Licences_libres" class="mw-redirect" title="Licences libres">licences libres</a> pour le reste </td> </tr> <tr> <th scope="row">Écrit en </th> <td><span class="wd_p277"><a href="/wiki/C_(langage)" title="C (langage)">C</a> et <a href="/wiki/Assembleur" title="Assembleur">assembleur</a><span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q388?uselang=fr#P277" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span> </td> </tr> <tr> <th scope="row">Première version </th> <td><span class="wd_p571"><time class="nowrap" datetime="1991-09-17" data-sort-value="1991-09-17">17 septembre 1991</time><sup id="cite_ref-wikidata-a79d7be607088214eaa6c9e4eafc18e2a9d4ecfa_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-wikidata-a79d7be607088214eaa6c9e4eafc18e2a9d4ecfa-1"><span class="cite_crochet">[</span>1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q388?uselang=fr#P571" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span> </td> </tr> <tr> <th scope="row"><a href="/wiki/Version_d%27un_logiciel" title="Version d'un logiciel">Dernière version stable</a> </th> <td><span class="wd_p348">6.7.6 (<time class="nowrap" datetime="2024-01-08" data-sort-value="2024-01-08">8 janvier 2024</time>)<sup id="cite_ref-wikidata-0723040333cb5ed24903cf712053c1e6bbbbee26Q6555099_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-wikidata-0723040333cb5ed24903cf712053c1e6bbbbee26Q6555099-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q388?uselang=fr#P348" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span> </td> </tr> <tr> <th scope="row"><a href="/wiki/Version_d%27un_logiciel" title="Version d'un logiciel">Dernière version avancée</a> </th> <td><span class="wd_p348">6.5-rc7 (<time class="nowrap" datetime="2023-08-20" data-sort-value="2023-08-20">20 août 2023</time>)<sup id="cite_ref-wikidata-24e58c276fd423d3a09469b4d70317104d87a452_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-wikidata-24e58c276fd423d3a09469b4d70317104d87a452-3"><span class="cite_crochet">[</span>3<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q388?uselang=fr#P348" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span> </td> </tr> <tr> <th scope="row"><a href="/wiki/Environnement_de_bureau" title="Environnement de bureau">Environnement de bureau</a> </th> <td>Console pour le noyau, <a href="/wiki/X_Window_System" title="X Window System">X11</a> (<a href="/wiki/GNOME" title="GNOME">GNOME</a>, <a href="/wiki/Unity_(logiciel)" class="mw-redirect" title="Unity (logiciel)">Unity</a>, <a href="/wiki/KDE" title="KDE">KDE</a>, <a href="/wiki/Xfce" title="Xfce">Xfce</a>, <a href="/wiki/Enlightenment_(logiciel)" title="Enlightenment (logiciel)">E16/E17</a>, <a href="/wiki/LXDE" title="LXDE">LXDE</a>, <a href="/wiki/Openbox" title="Openbox">Openbox</a>, <a href="/wiki/Awesome_(logiciel)" title="Awesome (logiciel)">Awesome</a>, etc) ou <a href="/wiki/Wayland" title="Wayland">Wayland</a> + <a href="/wiki/Interface_en_ligne_de_commande" title="Interface en ligne de commande">Interface en ligne de commande</a> </td> </tr> <tr> <th scope="row"><a href="/wiki/Gestionnaire_de_paquets" title="Gestionnaire de paquets">Gestionnaire de paquets</a> </th> <td>Dépendant de la distribution : <a href="/wiki/Dpkg" title="Dpkg">dpkg</a>, <a href="/wiki/Advanced_Packaging_Tool" title="Advanced Packaging Tool">APT</a>, <a href="/wiki/Aptitude_(logiciel)" title="Aptitude (logiciel)">Aptitude</a>, Synaptic, <a href="/wiki/RPM_Package_Manager" title="RPM Package Manager">RPM</a>, <a href="/wiki/Dandified_Yum" title="Dandified Yum">DNF</a>, <a href="/wiki/Emerge" title="Emerge">Emerge</a>, <a href="/wiki/Pacman_(Arch_Linux)" title="Pacman (Arch Linux)">Pacman</a>, etc. </td> </tr> <tr> <th scope="row"><a href="/wiki/Site_web" title="Site web">Site web</a> </th> <td><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.gnu.org/home.fr.html">Projet GNU</a><br /><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.kernel.org/">Noyau Linux</a> </td> </tr> <tr> <td class="navigation-only" colspan="2" style="border-top: 2px #AAAAAA solid; font-size: 80%; background:inherit; color: inherit; text-align: right;"><span class="plainlinks" style="float:left;"><a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=0"><span class="infodoc">modifier</span></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Infobox_Syst%C3%A8me_d%27exploitation" title="Consultez la documentation du modèle"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/12px-Info_Simple.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/18px-Info_Simple.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/24px-Info_Simple.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span></td> </tr> </tbody></table> <p><b>Linux</b> (parfois nommé <b>GNU/Linux</b> ou <b>GNU+Linux</b><sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite_crochet">[</span>4<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, bien que ces appellations soient marginales et en déclin) est un <a href="/wiki/Syst%C3%A8me_d%27exploitation" title="Système d'exploitation">système d'exploitation</a> <i><a href="/wiki/Open_source" title="Open source">open source</a></i> de <a href="/wiki/Type_Unix" title="Type Unix">type Unix</a>, basé sur le <a href="/wiki/Noyau_Linux" title="Noyau Linux">noyau Linux</a> créé en <a href="/wiki/1991" title="1991">1991</a> par <a href="/wiki/Linus_Torvalds" title="Linus Torvalds">Linus Torvalds</a>. De nombreuses <a href="/wiki/Distribution_Linux" title="Distribution Linux">distributions Linux</a> ont depuis vu le jour et constituent un important vecteur de popularisation du mouvement du <a href="/wiki/Logiciel_libre" title="Logiciel libre">logiciel libre</a>. </p><p>Si, à l'origine, Linux a été développé pour les <a href="/wiki/Compatible_PC" title="Compatible PC">ordinateurs compatibles PC</a> et accompagné des <a href="/wiki/Projet_GNU" title="Projet GNU">logiciels GNU</a>, il n'a jamais équipé plus d'une très faible part des <a href="/wiki/Ordinateur_personnel" title="Ordinateur personnel">ordinateurs personnels</a>. Mais le noyau Linux, accompagné ou non des logiciels GNU, est également utilisé par d'autres types de systèmes informatiques, notamment les <a href="/wiki/Serveur_informatique" title="Serveur informatique">serveurs</a>, <a href="/wiki/T%C3%A9l%C3%A9phone_mobile" title="Téléphone mobile">téléphones portables</a>, <a href="/wiki/Syst%C3%A8me_embarqu%C3%A9" title="Système embarqué">systèmes embarqués</a> ou encore <a href="/wiki/Superordinateur" title="Superordinateur">superordinateurs</a>. Le système d'exploitation pour téléphones portables <a href="/wiki/Android" title="Android">Android</a> qui utilise le noyau Linux (mais pas <a href="/wiki/GNU" title="GNU">GNU</a>) équipe aujourd'hui la majeure partie des <a href="/wiki/Smartphone" title="Smartphone">smartphones</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Controverse_autour_du_nom">Controverse autour du nom</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=1" title="Modifier la section : Controverse autour du nom" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=1" title="Modifier le code source de la section : Controverse autour du nom"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé : <a href="/wiki/Linux_ou_GNU/Linux" title="Linux ou GNU/Linux">Linux ou GNU/Linux</a>.</div></div> <p>À l'origine, le terme <i>Linux</i> ne désignait que le <a href="/wiki/Noyau_Linux" title="Noyau Linux">noyau de système d'exploitation Linux</a>. Puis, par <a href="/wiki/M%C3%A9tonymie" title="Métonymie">métonymie</a>, l'usage du terme <i>Linux</i> s'est répandu pour décrire tant le noyau Linux que le système d'exploitation au sens large, qui contenait plus de logiciels issus du projet <a href="/wiki/GNU" title="GNU">GNU</a> que du projet Linux. Le nom <i>GNU/Linux</i> a été initié par <a href="/wiki/Debian" title="Debian">Debian</a> à la demande de Richard Stallman, pour créditer à la fois les développeurs de GNU (les logiciels système) et de Linux (le noyau). Cependant, ce terme plus long n'a jamais supplanté <i>Linux</i> qui reste le plus répandu. </p><p>Depuis les années 2000, le noyau Linux est aussi très largement utilisé sans être accompagné de logiciels GNU. C'est notamment le cas d'<a href="/wiki/Android" title="Android">Android</a>, des images de <a href="/wiki/Conteneur_(virtualisation)" title="Conteneur (virtualisation)">conteneurs d'application</a> qui utilisent une distribution minimaliste comme <a href="/wiki/Alpine_Linux" title="Alpine Linux">Alpine Linux</a>, et des <a href="/wiki/Syst%C3%A8mes_embarqu%C3%A9s" class="mw-redirect" title="Systèmes embarqués">systèmes embarqués</a> avec des commandes système simplifiées fournies par <a href="/wiki/Busybox" class="mw-redirect" title="Busybox">Busybox</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Histoire">Histoire</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=2" title="Modifier la section : Histoire" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=2" title="Modifier le code source de la section : Histoire"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Unix,_Minix_et_GNU"><span id="Unix.2C_Minix_et_GNU"></span>Unix, Minix et GNU</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=3" title="Modifier la section : Unix, Minix et GNU" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=3" title="Modifier le code source de la section : Unix, Minix et GNU"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Articles détaillés : <a href="/wiki/Unix" title="Unix">Unix</a>, <a href="/wiki/GNU" title="GNU">GNU</a> et <a href="/wiki/Minix" title="Minix">Minix</a>.</div></div> <p>Le système <a href="/wiki/Unix" title="Unix">Unix</a> a été créé par <a href="/wiki/American_Telephone_%26_Telegraph" title="American Telephone & Telegraph">AT&T</a> au début des <a href="/wiki/Ann%C3%A9es_1970" title="Années 1970">années 1970</a> et s'est notamment répandu dans le monde universitaire. Dès la fin de l'année <a href="/wiki/1977" title="1977">1977</a><sup id="cite_ref-siteucb_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-siteucb-5"><span class="cite_crochet">[</span>5<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, des chercheurs de l'université de Californie apportèrent de nombreuses améliorations au système Unix et le distribuèrent sous le nom de <a href="/wiki/Berkeley_Software_Distribution" title="Berkeley Software Distribution">Berkeley Software Distribution</a> (BSD). Finalement, les distributions BSD furent purgées du code AT&T, et librement disponibles en 1991. La distribution de BSD a toutefois été contrariée par une <a href="/w/index.php?title=UNIX_System_Laboratories,_Inc._v._Berkeley_Software_Design,_Inc.&action=edit&redlink=1" class="new" title="UNIX System Laboratories, Inc. v. Berkeley Software Design, Inc. (page inexistante)">procédure judiciaire d'AT&T</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/UNIX_System_Laboratories,_Inc._v._Berkeley_Software_Design,_Inc." class="extiw" title="en:UNIX System Laboratories, Inc. v. Berkeley Software Design, Inc."><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « UNIX System Laboratories, Inc. v. Berkeley Software Design, Inc. »">(en)</span></a> au début des <a href="/wiki/Ann%C3%A9es_1990" title="Années 1990">années 1990</a>. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Heckert_GNU_white.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Heckert_GNU_white.svg/140px-Heckert_GNU_white.svg.png" decoding="async" width="140" height="137" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Heckert_GNU_white.svg/210px-Heckert_GNU_white.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Heckert_GNU_white.svg/280px-Heckert_GNU_white.svg.png 2x" data-file-width="535" data-file-height="523" /></a><figcaption>La mascotte GNU.</figcaption></figure> <p>En <a href="/wiki/1983_en_informatique" title="1983 en informatique">1983</a>, <a href="/wiki/Richard_Stallman" title="Richard Stallman">Richard Stallman</a> annonce son projet de développer un <a href="/wiki/Syst%C3%A8me_d%27exploitation" title="Système d'exploitation">système d'exploitation</a> <a href="/wiki/Logiciel_libre" title="Logiciel libre">libre</a> compatible <a href="/wiki/UNIX" class="mw-redirect" title="UNIX">UNIX</a> appelé GNU<sup id="cite_ref-annonce-initiale_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-annonce-initiale-6"><span class="cite_crochet">[</span>6<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, en invitant la <a href="/wiki/Communaut%C3%A9_hacker" class="mw-redirect" title="Communauté hacker">communauté hacker</a> à le rejoindre et participer à son développement. Dès <a href="/wiki/1985_en_informatique" title="1985 en informatique">1985</a>, certaines pièces maîtresses sont opérationnelles, dont le compilateur <a href="/wiki/GNU_Compiler_Collection" title="GNU Compiler Collection">GCC</a><sup id="cite_ref-nouvelle-communauté_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-nouvelle-communauté-7"><span class="cite_crochet">[</span>7<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Le projet GNU commence vers 1990 à travailler sur le <a href="/wiki/Noyau_de_syst%C3%A8me_d%27exploitation" title="Noyau de système d'exploitation">noyau de système d'exploitation</a> <a href="/wiki/GNU_Hurd" title="GNU Hurd">Hurd</a>, mais son développement prendra plus de dix ans. </p><p><a href="/wiki/Minix" title="Minix">Minix</a> est un système d'exploitation de <a href="/wiki/Type_Unix" title="Type Unix">type Unix</a> fondé sur un <a href="/wiki/Micro-noyau" class="mw-redirect" title="Micro-noyau">micro-noyau</a>. Il a été créé en 1987 par le professeur <a href="/wiki/Andrew_Tanenbaum" title="Andrew Tanenbaum">Andrew Tanenbaum</a> à des fins pédagogiques. La licence de Minix était bon marché afin d'être accessible aux étudiants, mais Minix n'était pas librement distribuable. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="1991_:_naissance_du_noyau_Linux">1991 : naissance du noyau Linux</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=4" title="Modifier la section : 1991 : naissance du noyau Linux" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=4" title="Modifier le code source de la section : 1991 : naissance du noyau Linux"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Linus_Torvalds.jpeg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Linus_Torvalds.jpeg/250px-Linus_Torvalds.jpeg" decoding="async" width="140" height="191" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Linus_Torvalds.jpeg/330px-Linus_Torvalds.jpeg 2x" data-file-width="600" data-file-height="819" /></a><figcaption><a href="/wiki/Linus_Torvalds" title="Linus Torvalds">Linus Torvalds</a>, initiateur et coordinateur du <a href="/wiki/Noyau_Linux" title="Noyau Linux">noyau Linux</a>.</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Tux.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Tux.svg/140px-Tux.svg.png" decoding="async" width="140" height="166" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Tux.svg/210px-Tux.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Tux.svg/280px-Tux.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="607" /></a><figcaption><a href="/wiki/Tux" title="Tux">Tux</a>, le manchot mascotte de Linux.</figcaption></figure> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé : <a href="/wiki/Noyau_Linux" title="Noyau Linux">Noyau Linux</a>.</div></div> <p>En <a href="/wiki/1991_en_informatique" title="1991 en informatique">1991</a>, l'étudiant <a href="/wiki/Finlande" title="Finlande">finlandais</a> <a href="/wiki/Linus_Torvalds" title="Linus Torvalds">Linus Torvalds</a>, indisposé par la faible disponibilité du <a href="/wiki/Serveur_informatique" title="Serveur informatique">serveur informatique</a> <a href="/wiki/UNIX" class="mw-redirect" title="UNIX">UNIX</a> de l'<a href="/wiki/Universit%C3%A9_d%27Helsinki" title="Université d'Helsinki">université d'Helsinki</a>, entreprend le développement d'un <a href="/wiki/Noyau_de_syst%C3%A8me_d%27exploitation" title="Noyau de système d'exploitation">noyau de système d'exploitation</a>, qui prendra le nom de « <a href="/wiki/Noyau_Linux" title="Noyau Linux">noyau Linux</a> ». </p><p>Linus Torvalds utilisait et appréciait Minix. Le <time class="nowrap" datetime="1991-08-25" data-sort-value="1991-08-25">25 août 1991</time>, il annonce sur le forum <a href="/wiki/Usenet" title="Usenet">Usenet</a> <i>comp.os.minix</i> le développement du noyau Linux<sup id="cite_ref-groups.google.com_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-groups.google.com-8"><span class="cite_crochet">[</span>8<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Bien qu'il appelait son projet « Linux » en privé, Linus l'a d'abord appelé « Freax » en public, car il trouvait « Linux » trop égocentrique. Toutefois, lors de la première publication sur le site <a href="/wiki/File_Transfer_Protocol" title="File Transfer Protocol">FTP</a> <a rel="nofollow" class="external free" href="ftp://ftp.funet.fi">ftp://ftp.funet.fi</a>, l'administrateur du serveur <a href="/wiki/Ari_Lemmke" title="Ari Lemmke">Ari Lemmke</a> n'aimait pas « Freax » et a créé un répertoire <code>pub/OS/Linux</code><sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite_crochet">[</span>9<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Linus Torvalds choisit rapidement de publier son noyau sous licence <a href="/wiki/GNU_GPL" class="mw-redirect" title="GNU GPL">GNU GPL</a>. Cette décision rend les logiciels <a href="/wiki/GNU" title="GNU">GNU</a> et le <a href="/wiki/Noyau_Linux" title="Noyau Linux">noyau Linux</a> juridiquement compatibles. Dès lors, pour combler le vide causé par le développement inachevé de Hurd, GNU et le noyau Linux sont associés pour former un nouveau système d'exploitation (parfois considéré comme variante de <a href="/wiki/GNU" title="GNU">GNU</a>) : <i>GNU/Linux</i> ou <i>Linux</i>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Depuis_1991_:_évolution_et_diffusion_du_système"><span id="Depuis_1991_:_.C3.A9volution_et_diffusion_du_syst.C3.A8me"></span>Depuis 1991 : évolution et diffusion du système</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=5" title="Modifier la section : Depuis 1991 : évolution et diffusion du système" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=5" title="Modifier le code source de la section : Depuis 1991 : évolution et diffusion du système"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>À l'origine, l'installation d'un système opérationnel GNU/Linux nécessitait des connaissances solides en informatique et obligeait à trouver et installer les logiciels un à un. </p><p>Rapidement, des ensembles de logiciels formant un système complet prêt à l'usage ont été disponibles : ce sont les premières <a href="/wiki/Distributions_Linux" class="mw-redirect" title="Distributions Linux">distributions Linux</a>. On peut citer par ordre chronologique<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite_crochet">[</span>10<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> : </p> <ul><li>deux <a href="/wiki/Disquette" title="Disquette">disquettes</a> 5,25 <a href="/wiki/Pouce_(unit%C3%A9)" title="Pouce (unité)">pouces</a> <i>boot</i> et <i>root</i> créées par <a href="/w/index.php?title=HJ_Lu&action=edit&redlink=1" class="new" title="HJ Lu (page inexistante)">HJ Lu</a>, et contenant un minimum de logiciels ;</li> <li><a href="/w/index.php?title=MCC_Interim_Linux&action=edit&redlink=1" class="new" title="MCC Interim Linux (page inexistante)">MCC Interim Linux</a>, collection de disquettes sortie en <time class="nowrap" datetime="1992-02" data-sort-value="1992-02">février 1992</time> ;</li> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=TAMU&action=edit&redlink=1" class="new" title="TAMU (page inexistante)">TAMU</a> 1.0A</span>, faite par l'<a href="/wiki/Universit%C3%A9_A%26M_du_Texas" title="Université A&M du Texas">université A&M du Texas</a> pour ses besoins internes, mais distribuée, et première distribution incluant <a href="/wiki/X_Window" class="mw-redirect" title="X Window">X Window</a> ;</li> <li><a href="/wiki/Softlanding_Linux_System" title="Softlanding Linux System">Softlanding Linux System</a> sortie en <time class="nowrap" datetime="1992-05" data-sort-value="1992-05">mai 1992</time>, qui sera reprise pour faire <a href="/wiki/Slackware" title="Slackware">Slackware</a> ;</li> <li><a href="/wiki/Yggdrasil_Linux/GNU/X" title="Yggdrasil Linux/GNU/X">Yggdrasil Linux/GNU/X</a> sortie en <time class="nowrap" datetime="1992-12" data-sort-value="1992-12">décembre 1992</time>, première distribution avec possibilité de <a href="/wiki/Live_CD" title="Live CD">live CD</a> ;</li> <li><a href="/wiki/Slackware" title="Slackware">Slackware</a>, sortie en <time class="nowrap" datetime="1993-07" data-sort-value="1993-07">juillet 1993</time>, qui est la plus ancienne distribution encore maintenue ;</li> <li><a href="/wiki/Debian" title="Debian">Debian</a>, sortie en <time class="nowrap" datetime="1993-08" data-sort-value="1993-08">août 1993</time>, qui est une des principales distributions actuelles.</li></ul> <p>Dans la prise en compte progressive de l'intérêt commercial de Linux et des <a href="/wiki/Logiciels_libres" class="mw-redirect" title="Logiciels libres">logiciels libres</a>, on peut citer quelques manifestations : </p> <ul><li>le lancement en <time class="nowrap" datetime="1998-02" data-sort-value="1998-02">février 1998</time> de l'<i><a href="/wiki/Open_Source_Initiative" title="Open Source Initiative">Open Source Initiative</a></i> ;</li> <li>l'annonce en <time class="nowrap" datetime="1998-07" data-sort-value="1998-07">juillet 1998</time> du support d'<i><a href="/wiki/Oracle_Corporation" class="mw-redirect" title="Oracle Corporation">Oracle Corporation</a></i>, qui porte et supporte sa célèbre <a href="/wiki/Base_de_donn%C3%A9es" title="Base de données">base de données</a> sous GNU/Linux ;</li> <li>l'entrée en bourse de <a href="/wiki/Red_Hat" title="Red Hat">Red Hat</a> le <time class="nowrap" datetime="1999-11-11" data-sort-value="1999-11-11">11 novembre 1999</time> ; celle de <a href="/wiki/VA_Linux" class="mw-redirect" title="VA Linux">VA Linux</a> le mois suivant qui marque le sommet d'une <a href="/wiki/Bulle_(%C3%A9conomie)" title="Bulle (économie)">bulle spéculative</a> ;</li> <li>le support massif apporté par le géant <a href="/wiki/IBM" title="IBM">IBM</a>, qui y dépense son premier milliard de dollars en 2001<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite_crochet">[</span>11<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, emploie en 2005 près de trois-cents développeurs du noyau Linux et organise à partir de 2003 la riposte légale lors de l'attaque du <a href="/wiki/SCO_Group" title="SCO Group">SCO Group</a> qui affirmait posséder des droits d'auteurs sur le noyau Linux (voir l'article <a href="/wiki/SCO_contre_Linux" title="SCO contre Linux">SCO contre Linux</a>) ; l'acquisition en octobre et <time class="nowrap" datetime="2003-11" data-sort-value="2003-11">novembre 2003</time> de <a href="/wiki/Ximian" title="Ximian">Ximian</a> puis de <a href="/wiki/SUSE" title="SUSE">SUSE</a> par l'entreprise américaine <a href="/wiki/Novell" title="Novell">Novell</a><sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite_crochet">[</span>12<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite_crochet">[</span>13<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.</li></ul> <p>C'est dans le monde des <a href="/wiki/Serveur_informatique" title="Serveur informatique">serveurs informatiques</a> que GNU/Linux a eu le plus d'impact, notamment avec le très populaire <a href="/wiki/LAMP" title="LAMP">LAMP</a>. Sur les serveurs, GNU/Linux a souvent été utilisé pour remplacer d'autres systèmes de <a href="/wiki/Type_Unix" title="Type Unix">type Unix</a> ou éviter l'achat de licences <a href="/wiki/Windows_NT" title="Windows NT">Windows NT</a> et est un des acteurs majeurs. Dès 2003, Microsoft semble faire appel lui-même en partie à GNU/Linux<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite_crochet">[</span>14<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>En octobre 2024, <a href="/wiki/Linus_Torvalds" title="Linus Torvalds">Linus Torvalds</a> exclut du développement du noyau de Linux douze développeurs russes, surtout présents dans la maintenance de pilotes pour le noyau. La raison officielle évoquée est la volonté d'appliquer les <a href="/wiki/Sanctions_contre_la_Russie" title="Sanctions contre la Russie">sanctions contre la Russie</a><sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite_crochet">[</span>15<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Philosophie_du_projet_:_esprit_hacker_et_logiciel_libre">Philosophie du projet : esprit hacker et logiciel libre</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=6" title="Modifier la section : Philosophie du projet : esprit hacker et logiciel libre" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=6" title="Modifier le code source de la section : Philosophie du projet : esprit hacker et logiciel libre"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Dans son ouvrage intitulé <i>The Daemon, the Gnu, and the Penguin</i>, Peter Salus explique que ce système est né de la rencontre du mode opératoire « <a href="/wiki/Hacker_(universit%C3%A9)" class="mw-redirect" title="Hacker (université)">hacker</a> » avec les principes du mouvement du <a href="/wiki/Logiciel_libre" title="Logiciel libre">logiciel libre</a>, les philosophies hacker et du logiciel libre y sont décrites comme deux facettes du même objet. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Logiciel_libre">Logiciel libre</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=7" title="Modifier la section : Logiciel libre" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=7" title="Modifier le code source de la section : Logiciel libre"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé : <a href="/wiki/Logiciel_libre" title="Logiciel libre">Logiciel libre</a>.</div></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Copyleft.svg" class="mw-file-description"><img alt="C inversé, symbole du copyleft" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Copyleft.svg/90px-Copyleft.svg.png" decoding="async" width="90" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Copyleft.svg/135px-Copyleft.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Copyleft.svg/180px-Copyleft.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a><figcaption>Le C « inversé » est le symbole du <i><a href="/wiki/Copyleft" title="Copyleft">copyleft</a></i>, l'« opposé » du symbole <i><a href="/wiki/Fichier:Copyright.svg" title="Fichier:Copyright.svg">copyright</a></i>.</figcaption></figure> <p>La différence essentielle des distributions Linux certifiées par la <span class="lang-en" lang="en"><a href="/wiki/Free_Software_Foundation" title="Free Software Foundation">Free Software Foundation</a></span> par rapport à d'autres systèmes d'exploitation concurrents — comme <a href="/wiki/Mac_OS" class="mw-redirect" title="Mac OS">Mac OS</a>, <a href="/wiki/Microsoft_Windows" title="Microsoft Windows">Microsoft Windows</a> et <a href="/wiki/Solaris_(syst%C3%A8me_d%27exploitation)" title="Solaris (système d'exploitation)">Solaris</a> — est d'être des <a href="/wiki/Syst%C3%A8me_d%27exploitation" title="Système d'exploitation">systèmes d'exploitation</a> libres, apportant <a href="/wiki/Logiciel_libre#Définition_de_la_Free_Software_Fondation_(FSF)" title="Logiciel libre">quatre libertés</a> aux utilisateurs, définies par la <a href="/wiki/Licence_publique_g%C3%A9n%C3%A9rale_GNU" title="Licence publique générale GNU">licence publique générale GNU</a> (GPL), les rendant indépendants de tout éditeur et encourageant l'entraide et le partage. </p><p>Un logiciel libre n'est pas nécessairement gratuit, et inversement un <a href="/wiki/Freeware" title="Freeware">logiciel gratuit</a> n'est pas forcément libre<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite_crochet">[</span>16<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Ce ne sont pas non plus des logiciels libres de droits : c'est en vertu de leurs droits d'auteurs que les contributeurs d'un logiciel libre accordent les quatre libertés, qui sont d'« utiliser le logiciel sans restriction », d'« étudier le logiciel », de le « modifier pour l'adapter à ses besoins » et de le « redistribuer sous certaines conditions précises », leur non-respect pouvant conduire à des condamnations<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite_crochet">[</span>17<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Certaines licences sont fondées sur le principe du <i>copyleft</i>, c'est-à-dire sur le principe de réciprocité : une œuvre dérivée d'un logiciel sous <i>copyleft</i> doit à son tour être libre. C'est le cas de la licence libre la plus utilisée, notamment par le <a href="/wiki/Noyau_Linux" title="Noyau Linux">noyau Linux</a> lui-même à l'exception de certains micro-blobs propriétaires : la licence GNU GPL écrite par <a href="/wiki/Richard_Stallman" title="Richard Stallman">Richard Stallman</a>. </p><p>L'ouverture du <a href="/wiki/Code_source" title="Code source">code source</a>, l'un des quatre critères correspondant à la notion de <a href="/wiki/Logiciel_libre" title="Logiciel libre">logiciel libre</a>, a des avantages théorisés entre autres par <a href="/wiki/Eric_Raymond" title="Eric Raymond">Eric Raymond</a>, comme la correction rapide des <a href="/wiki/Bug_(informatique)" title="Bug (informatique)">bogues</a>, et notamment la correction des <a href="/wiki/Vuln%C3%A9rabilit%C3%A9_(informatique)" title="Vulnérabilité (informatique)">failles de sécurité</a>. C'est le refus du principe de <a href="/wiki/S%C3%A9curit%C3%A9_par_l%27obscurit%C3%A9" title="Sécurité par l'obscurité">sécurité par l'obscurité</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Interopérabilité"><span id="Interop.C3.A9rabilit.C3.A9"></span>Interopérabilité</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=8" title="Modifier la section : Interopérabilité" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=8" title="Modifier le code source de la section : Interopérabilité"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Linux n'aurait pu se développer sans la présence de <a href="/wiki/Protocole_de_communication" title="Protocole de communication">protocoles</a> standardisés utilisés sur <a href="/wiki/Internet" title="Internet">Internet</a>. Un bon nombre de <a href="/wiki/Logiciel_libre" title="Logiciel libre">logiciels libres</a> sont d'ailleurs des implémentations de référence, comme <a href="/wiki/Apache_HTTP_Server" title="Apache HTTP Server">Apache</a>. </p><p>Les partisans des logiciels libres sont donc des partisans constants de l'<a href="/wiki/Interop%C3%A9rabilit%C3%A9" title="Interopérabilité">interopérabilité</a>. Ils mettent en avant les <a href="/wiki/Format_ouvert" title="Format ouvert">formats ouverts</a>, des formats de données dont les spécifications techniques sont publiques et sans restriction d'accès ni de mise en œuvre, afin de ne pas dépendre d'un seul logiciel. </p><p>Citons dans cette optique <a href="/wiki/Mozilla_Firefox" title="Mozilla Firefox">Mozilla Firefox</a>, qui tente de respecter scrupuleusement les recommandations émises par le <i><a href="/wiki/World_Wide_Web_Consortium" title="World Wide Web Consortium">World Wide Web Consortium</a></i>, <a href="/wiki/Extensible_Messaging_and_Presence_Protocol" title="Extensible Messaging and Presence Protocol">Jabber</a>, qui a donné naissance au standard <a href="/wiki/Extensible_messaging_and_presence_protocol" class="mw-redirect" title="Extensible messaging and presence protocol">XMPP</a> reconnu par l'<a href="/wiki/Internet_Engineering_Task_Force" title="Internet Engineering Task Force">Internet Engineering Task Force</a> dans le domaine de la <a href="/wiki/Messagerie_instantan%C3%A9e" title="Messagerie instantanée">messagerie instantanée</a> ou encore les suites <a href="/wiki/LibreOffice" title="LibreOffice">LibreOffice</a> et <a href="/wiki/Calligra_Suite" title="Calligra Suite">Calligra</a>, qui ont lancé le standard <a href="/wiki/OpenDocument" title="OpenDocument">OpenDocument</a> dans le domaine de la <a href="/wiki/Bureautique" title="Bureautique">bureautique</a>. </p><p>Dans d'autres domaines, il n'existe pas d'organisme ou d'accord de standardisation reconnus. Le marché est alors morcelé entre divers vendeurs qui ont chacun leur technologie ou sous la domination d'un acteur économique prédominant qui ferme ses <a href="/wiki/Format_de_donn%C3%A9es" title="Format de données">formats</a> ou protocoles. </p><p>Le premier cas de figure prévaut dans la guerre des messageries instantanées et est en partie résolu par des logiciels multiprotocoles comme <a href="/wiki/Pidgin_(logiciel)" title="Pidgin (logiciel)">Pidgin</a> ou Kopete. Les formats des suites <a href="/wiki/Microsoft_Office" title="Microsoft Office">Microsoft Office</a> successives et le protocole <a href="/wiki/Server_Message_Block" title="Server Message Block">Server Message Block</a> qui permet de partager des fichiers et des imprimantes entre différents ordinateurs d'un réseau <a href="/wiki/Microsoft_Windows" title="Microsoft Windows">Microsoft Windows</a> tombent dans la deuxième catégorie (ceci n'est plus vrai depuis que la suite Office utilise des fichiers <a href="/wiki/XML" class="mw-redirect" title="XML">XML</a>). Ces formats et protocoles ne sont souvent pas ou mal documentés. L'interopérabilité passe alors nécessairement par la <a href="/wiki/R%C3%A9tro-ing%C3%A9nierie" title="Rétro-ingénierie">rétro-ingénierie</a>. </p><p>Cela peut nécessiter un travail important, travail par ailleurs illégal aux États-Unis mais légal en Europe (tant qu'on reste dans le cadre de l'interopérabilité) ; aujourd'hui, OpenOffice.org (<a href="/wiki/LibreOffice" title="LibreOffice">LibreOffice</a> depuis <time class="nowrap" datetime="2010-09" data-sort-value="2010-09">septembre 2010</time>) permet de lire la très grande majorité des fichiers aux différents formats DOC, et le logiciel <a href="/wiki/Samba_(informatique)" title="Samba (informatique)">Samba</a> permet d'utiliser les partages réseaux Windows du protocole <a href="/wiki/Server_Message_Block" title="Server Message Block">SMB</a>. </p><p>Plus problématique du point de vue des logiciels libres sont les formats et protocoles nécessaires à l'interopérabilité, mais verrouillés techniquement ou légalement : <a href="/wiki/Gestion_des_droits_num%C3%A9riques" title="Gestion des droits numériques">gestion des droits numériques</a>, <a href="/wiki/Brevet_logiciel" title="Brevet logiciel">brevets logiciels</a>, <a href="/wiki/Directive_europ%C3%A9enne_sur_l%27harmonisation_de_certains_aspects_du_droit_d%27auteur_et_des_droits_voisins_dans_la_soci%C3%A9t%C3%A9_de_l%27information_(2001)" title="Directive européenne sur l'harmonisation de certains aspects du droit d'auteur et des droits voisins dans la société de l'information (2001)">Directive EUCD</a>, <a href="/wiki/Digital_Millennium_Copyright_Act" title="Digital Millennium Copyright Act">Digital Millennium Copyright Act</a>, etc. </p><p>Sur le site <a href="/wiki/Debian" title="Debian">Debian</a>, il est expliqué que « les normes de <a href="/wiki/POSIX" title="POSIX">POSIX</a> ne sont pas gratuites et la certification POSIX.1 (et FIPS 151-2) est très chère »<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite_crochet">[</span>18<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Communautés"><span id="Communaut.C3.A9s"></span>Communautés</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=9" title="Modifier la section : Communautés" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=9" title="Modifier le code source de la section : Communautés"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De nombreuses associations, connues sous le nom de <a href="/wiki/Groupe_d%27utilisateurs_Linux" class="mw-redirect" title="Groupe d'utilisateurs Linux">Groupe d'utilisateurs Linux</a> (<i>Linux Users Group</i> en anglais), cherchent à promouvoir GNU/Linux et, par extension, les logiciels libres, par le biais de rencontres où des démonstrations de GNU/Linux sont faites, des formations, et pour ceux qui le souhaitent des installations sur leur ordinateur. </p><p>De nombreuses communautés existent sur <a href="/wiki/Internet" title="Internet">Internet</a> afin d'aider les débutants comme les professionnels. Citons le site <a href="/wiki/L%C3%A9a-Linux" title="Léa-Linux">Léa-Linux</a>, le site d'informations collaboratif <a href="/wiki/Linuxfr.org" class="mw-redirect" title="Linuxfr.org">Linuxfr.org</a>, qui aide les utilisateurs dans leur apprentissage des bases de GNU/Linux grâce à un réseau <a href="/wiki/Internet_Relay_Chat" title="Internet Relay Chat">IRC</a> très actif, ou encore le site <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.journalduhacker.net/">Le Journal du Hacker</a><sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite_crochet">[</span>19<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Et les projets Proselux<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite_crochet">[</span>20<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, Groupe de parrains Linux<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite_crochet">[</span>21<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> ou encore Parrain-Linux<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite_crochet">[</span>22<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> permettent aux « linuxiens » de se rencontrer pour s'entraider. De même, il existe de nombreux sites regroupant des <a href="/wiki/Tutoriel" title="Tutoriel">tutoriels</a> ainsi que des <a href="/wiki/Howto" title="Howto">howto</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Distributions">Distributions</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=10" title="Modifier la section : Distributions" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=10" title="Modifier le code source de la section : Distributions"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Linux_Distribution_Timeline.svg" class="mw-file-description"><img alt="Graphique présentant l’histoire temporelle des distributions GNU/Linux" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Linux_Distribution_Timeline.svg/220px-Linux_Distribution_Timeline.svg.png" decoding="async" width="220" height="782" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Linux_Distribution_Timeline.svg/330px-Linux_Distribution_Timeline.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Linux_Distribution_Timeline.svg/440px-Linux_Distribution_Timeline.svg.png 2x" data-file-width="3520" data-file-height="12510" /></a><figcaption>Ligne temporelle des distributions Linux.</figcaption></figure> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé : <a href="/wiki/Distribution_Linux" title="Distribution Linux">Distribution Linux</a>.</div></div><p>Les logiciels libres sont développés de manière collaborative, souvent indépendamment les uns des autres, et peuvent être librement redistribués. Il s'ensuit une particularité du monde GNU/Linux : la séparation fréquente entre ceux qui développent les logiciels et ceux qui les distribuent. </p><p>On appelle <a href="/wiki/Distribution_Linux" title="Distribution Linux">distribution Linux</a> une solution prête à être installée par l'utilisateur final comprenant le <a href="/wiki/Noyau_Linux" title="Noyau Linux">noyau Linux</a>, des programmes d'installation et d'administration de l'ordinateur, un mécanisme facilitant l'installation et la mise à jour des logiciels comme <a href="/wiki/RPM_Package_Manager" title="RPM Package Manager">RPM</a> ou <a href="/wiki/Advanced_Packaging_Tool" title="Advanced Packaging Tool">APT</a> ainsi qu'une sélection de logiciels produits par d'autres développeurs. </p><p>Une distribution peut par exemple choisir de se spécialiser sur l'environnement de bureau <a href="/wiki/GNOME" title="GNOME">GNOME</a> ou <a href="/wiki/KDE" title="KDE">KDE</a>. Elle est également responsable de la configuration par défaut du système (graphisme, simplicité…), du suivi de sécurité (installations de mise à jour) et plus généralement de l'intégration de l'ensemble. </p><p>La diversité des distributions permet de répondre à des besoins divers, qu'elles soient à but commercial ou non ; orientée serveur, bureautique ou embarqué ; orientée grand public ou public averti ; généraliste ou spécialisée pour un usage spécifique (pare-feu, routeur réseau, grappe de calcul, etc.) ; certifiées sur un matériel donné ; ou tout simplement entièrement libres, c'est-à-dire dépourvues de tout code propriétaire. </p><p>La plupart des distributions sont dérivées d'une autre distribution. Ainsi, comme illustré dans la <i>ligne temporelle des distributions Linux</i>, trois distributions sont à l'origine de la plupart des autres : </p> <ul><li><a href="/wiki/Slackware" title="Slackware">Slackware</a>, apparue en 1993, qui est aujourd'hui la plus ancienne distribution encore en activité, toujours maintenue par <a href="/wiki/Patrick_Volkerding" title="Patrick Volkerding">Patrick Volkerding</a> ;</li> <li><a href="/wiki/Debian" title="Debian">Debian</a>, éditée par une communauté de développeurs ;</li> <li><a href="/wiki/Red_Hat" title="Red Hat">Red Hat</a>, éditée par l'entreprise américaine du même nom qui participe également au développement de <a href="/wiki/Fedora_Project" title="Fedora Project">Fedora</a></li></ul> <p>De nombreuses autres distributions plus ou moins spécialisées existent, étant pour la plupart dérivées des projets précités. Par exemple voici quelques distributions spécialisées « <a href="/wiki/Environnement_de_bureau" title="Environnement de bureau">environnement de bureau</a> » : <a href="/wiki/Ubuntu_(syst%C3%A8me_d%27exploitation)" title="Ubuntu (système d'exploitation)">Ubuntu</a>, éditée par <a href="/wiki/Canonical_Ltd." class="mw-redirect" title="Canonical Ltd.">Canonical Ltd.</a> qui est dérivée de <a href="/wiki/Debian" title="Debian">Debian</a> ; <a href="/wiki/MEPIS" title="MEPIS">MEPIS</a>, également fondée sur <a href="/wiki/Debian" title="Debian">Debian</a> ; <a href="/wiki/Zenwalk" title="Zenwalk">Zenwalk</a>, dérivée de <a href="/wiki/Slackware" title="Slackware">Slackware</a> ; OpenMandriva Lx et <a href="/wiki/Mageia" title="Mageia">Mageia</a> éditées par des <a href="/wiki/Associations_%C3%A0_but_non_lucratif" class="mw-redirect" title="Associations à but non lucratif">associations à but non lucratif</a>, dérivées de feu <a href="/wiki/Mandriva_Linux" title="Mandriva Linux">Mandriva Linux</a> elle-même dérivée de <a href="/wiki/Red_Hat_Linux" title="Red Hat Linux">Red Hat</a>. Il existe également pour beaucoup de distributions des éditions dites <i><a href="/wiki/Live_CD" title="Live CD">Live CD</a></i>, l'une des plus célèbres est <a href="/wiki/Knoppix" title="Knoppix">Knoppix</a><sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite_crochet">[</span>23<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, elles offrent la possibilité de démarrer un système d'exploitation Linux complet et d'accéder à de nombreux logiciels à partir du support (CD, DVD ou <a href="/wiki/Cl%C3%A9_USB" title="Clé USB">clé USB</a>) sans installation préalable sur <a href="/wiki/M%C3%A9moire_de_masse" title="Mémoire de masse">mémoire de masse</a>, et sans altérer son contenu. Cette souplesse d'utilisation les rend très populaires pour les démonstrations d'utilisation de Linux, et sont même utilisées comme outils de maintenance système. Parmi les distributions Linux entièrement libres recommandées par la <a href="/wiki/Free_Software_Foundation" title="Free Software Foundation">Free Software Foundation</a>, on peut citer <a href="/wiki/Trisquel" title="Trisquel">Trisquel</a> et <a href="/wiki/GNewSense" title="GNewSense">gNewSense</a>. </p><p>Enfin, <i><a href="/wiki/Linux_From_Scratch" title="Linux From Scratch">Linux From Scratch</a></i> est un livre qui, à partir du <a href="/wiki/Code_source" title="Code source">code source</a> des logiciels, propose au lecteur de construire sa propre distribution. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Principales_distributions_Linux">Principales distributions Linux</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=11" title="Modifier la section : Principales distributions Linux" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=11" title="Modifier le code source de la section : Principales distributions Linux"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé : <a href="/wiki/Liste_des_distributions_Linux" class="mw-redirect" title="Liste des distributions Linux">Liste des distributions Linux</a>.</div></div> <p>En reprenant les distributions parentes de nombreuses autres distributions dans l'illustration des lignes temporelles : </p> <ul><li><a href="/wiki/Debian" title="Debian">Debian</a> <ul><li><a href="/wiki/Knoppix" title="Knoppix">Knoppix</a></li> <li><a href="/wiki/Ubuntu_(syst%C3%A8me_d%27exploitation)" title="Ubuntu (système d'exploitation)">Ubuntu</a> <ul><li><a href="/wiki/Linux_Mint" title="Linux Mint">Linux Mint</a></li></ul></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Slackware" title="Slackware">Slackware</a> <ul><li><a href="/wiki/OpenSUSE" title="OpenSUSE">openSUSE</a> (originellement SuSE)</li></ul></li> <li><a href="/wiki/Red_Hat_Linux" title="Red Hat Linux">Red Hat Linux</a> <ul><li><a href="/wiki/Red_Hat_Enterprise_Linux" title="Red Hat Enterprise Linux">Red Hat Enterprise Linux</a></li> <li><a href="/wiki/Fedora_(Linux)" class="mw-redirect" title="Fedora (Linux)">Fedora</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Gentoo" class="mw-redirect" title="Gentoo">Gentoo</a> <ul><li><a href="/wiki/Chromium_OS" title="Chromium OS">Chromium OS</a> est basé originellement sur <a href="/wiki/Gentoo" class="mw-redirect" title="Gentoo">Gentoo</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Arch_Linux" title="Arch Linux">Arch Linux</a> <ul><li><a href="/wiki/Manjaro_Linux" title="Manjaro Linux">Manjaro</a></li> <li><a href="/wiki/SteamOS" title="SteamOS">SteamOS</a></li></ul></li></ul> <table class="wikitable"> <caption> </caption> <tbody><tr> <th colspan="2">Classement Similarweb (mai 2023) </th></tr> <tr> <th>Distribution </th> <th>Visites totales </th></tr> <tr> <th>RedHat </th> <td>6,7 millions </td></tr> <tr> <th>Ubuntu </th> <td>6,4 millions </td></tr> <tr> <th>Archlinux </th> <td>3 millions </td></tr> <tr> <th>Kali linux </th> <td>3 millions </td></tr> <tr> <th>Linux Mint </th> <td>2,4 millions </td></tr> <tr> <th>Debian </th> <td>2 millions </td></tr> <tr> <th>Fedora Linux </th> <td>1,3 million </td></tr> <tr> <th>Manjaro </th> <td>1,1 million </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Diffusion_du_système"><span id="Diffusion_du_syst.C3.A8me"></span>Diffusion du système</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=12" title="Modifier la section : Diffusion du système" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=12" title="Modifier le code source de la section : Diffusion du système"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Contrats_OEM_et_détaxe_Windows"><span id="Contrats_OEM_et_d.C3.A9taxe_Windows"></span>Contrats OEM et détaxe Windows</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=13" title="Modifier la section : Contrats OEM et détaxe Windows" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=13" title="Modifier le code source de la section : Contrats OEM et détaxe Windows"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article connexe : <a href="/wiki/Vente_li%C3%A9e" title="Vente liée">Vente liée</a>.</div></div> <p>Un des enjeux qui se posent pour les distributions GNU/Linux est de nouer des partenariats avec des fabricants d'ordinateurs afin qu'il devienne plus facile de trouver un ordinateur vendu avec un système fondé sur GNU/Linux pré-installé. Car même si certaines distributions affirment avoir rendu l'installation d'un système fondé sur GNU/Linux aussi simple que celle des systèmes d'exploitation concurrents, le simple fait d'avoir à être au courant que d'autres systèmes existent, d'être prêt à accepter des changements dans ses habitudes et d'avoir à installer soi-même le système constitue un désavantage indéniable par rapport à la situation privilégiée dont jouissent les distributeurs de <a href="/wiki/Microsoft_Windows" title="Microsoft Windows">Microsoft Windows</a> et de <a href="/wiki/Mac_OS_X" class="mw-redirect" title="Mac OS X">Mac OS X</a>. Le système de Microsoft est en effet omniprésent et <a href="/wiki/Apple" title="Apple">Apple</a> est en même temps le fabricant des <a href="/wiki/Macintosh" title="Macintosh">Macintosh</a>. </p><p>À défaut, les utilisateurs de GNU/Linux peuvent réclamer le remboursement de la part correspondante au prix du système d'exploitation et des logiciels qu'ils n'ont pas l'intention d'utiliser, lors de l'achat d'un ordinateur neuf, comme la loi de certains pays le permet<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite_crochet">[</span>24<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Si la société Apple s'est montrée plusieurs fois coopérative face à de telles demandes, le remboursement de Microsoft Windows est en général long et difficile bien qu'actuellement une série de décisions de justice ait permis à certains consommateurs de se faire rembourser par les fabricants. Devant la difficulté d'obtenir ce remboursement fondé sur le <a href="/wiki/Licence_de_logiciel#Contrat_de_licence_utilisateur_final" title="Licence de logiciel">CLUF</a>, dès 1998, les associations Linuxfrench et <a href="/wiki/Association_francophone_des_utilisateurs_de_logiciels_libres" title="Association francophone des utilisateurs de logiciels libres">AFUL</a> ainsi que <a href="/wiki/Roberto_Di_Cosmo" title="Roberto Di Cosmo">Roberto Di Cosmo</a> ont lancé en réaction une action pour la <i>détaxe Windows</i><sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite_crochet">[</span>25<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Cette situation existe en <a href="/wiki/Europe" title="Europe">Europe</a> et en <a href="/wiki/Am%C3%A9rique_du_Nord" title="Amérique du Nord">Amérique du Nord</a>, mais pas dans certains pays d'<a href="/wiki/Am%C3%A9rique_du_Sud" title="Amérique du Sud">Amérique du Sud</a>, où les distributions GNU/Linux ont plus de part de marché que Windows<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite_crochet">[</span>26<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Cette situation de quasi-monopole explique en partie la faible diffusion en Europe et en Amérique du Nord de GNU/Linux chez les particuliers. Un autre frein à l'adoption de GNU/Linux est l'<a href="/wiki/Compatibilit%C3%A9_ascendante_et_descendante" title="Compatibilité ascendante et descendante">incompatibilité</a> avec les programmes binaires Windows (le développement de <a href="/wiki/Wine" title="Wine">Wine</a> permet de remédier partiellement à cette incompatibilité). La faible ressemblance entre GNU/Linux et Windows rend de plus nécessaire une certaine adaptation, mais des distributions comme <a href="/wiki/Zorin_OS" title="Zorin OS">Zorin OS</a> rendent l'interface de Linux très proche de celle de Windows. Les distributions <a href="/wiki/Ubuntu_(syst%C3%A8me_d%27exploitation)" title="Ubuntu (système d'exploitation)">Ubuntu</a> (2004) et <a href="/wiki/MandrakeLinux" class="mw-redirect" title="MandrakeLinux">MandrakeLinux</a> (1998) devenue <a href="/wiki/Mandriva_Linux" title="Mandriva Linux">Mandriva Linux</a> sont parmi les premières à s'être orientées vers une utilisation bureautique destinée au grand public<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite_crochet">[</span>27<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite_crochet">[</span>28<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:2010_linux-solutions_3_speakers_Tom_Hanrahan_Alfonso_Castro_at_Paris_France.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/2010_linux-solutions_3_speakers_Tom_Hanrahan_Alfonso_Castro_at_Paris_France.JPG/220px-2010_linux-solutions_3_speakers_Tom_Hanrahan_Alfonso_Castro_at_Paris_France.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/2010_linux-solutions_3_speakers_Tom_Hanrahan_Alfonso_Castro_at_Paris_France.JPG/330px-2010_linux-solutions_3_speakers_Tom_Hanrahan_Alfonso_Castro_at_Paris_France.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/2010_linux-solutions_3_speakers_Tom_Hanrahan_Alfonso_Castro_at_Paris_France.JPG/440px-2010_linux-solutions_3_speakers_Tom_Hanrahan_Alfonso_Castro_at_Paris_France.JPG 2x" data-file-width="2816" data-file-height="2112" /></a><figcaption>Déclaration de <a href="/wiki/Microsoft" title="Microsoft">Microsoft</a> au salon <a href="/wiki/Solutions_Linux" title="Solutions Linux">Solutions Linux</a> 2010.</figcaption></figure> <p>Depuis <time class="nowrap" datetime="2009-07" data-sort-value="2009-07">juillet 2009</time>, <a href="/wiki/Microsoft" title="Microsoft">Microsoft</a> contribue au <a href="/wiki/Noyau_Linux" title="Noyau Linux">noyau Linux</a>. En effet, Microsoft a publié plusieurs pilotes pour Linux, sous licence GPLv2, destinés à améliorer le support de son système de virtualisation propriétaire <a href="/wiki/Hyper-V" title="Hyper-V">Hyper-V</a><sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite_crochet">[</span>29<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite_crochet">[</span>30<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Parts_de_marché"><span id="Parts_de_march.C3.A9"></span>Parts de marché</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=14" title="Modifier la section : Parts de marché" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=14" title="Modifier le code source de la section : Parts de marché"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Le concept de part de marché est un peu particulier dans le cas du <a href="/wiki/Noyau_Linux" title="Noyau Linux">noyau Linux</a>. En effet comme les systèmes d'exploitation qui l'utilisent sont rarement « vendus », la mesure financière n'a aucun sens. </p><p>Seul le nombre de machines l'utilisant régulièrement peut être compté. Si cela est aisé pour les <a href="/wiki/Superordinateur" title="Superordinateur">superordinateurs</a> (peu nombreux), cela devient plus difficile pour les postes clients (statistiques fondées sur le <a href="/wiki/User_agent" title="User agent">user agent</a> HTTP), et encore plus incertain pour les systèmes embarqués, à l'exception des baladeurs, téléphones, et tablettes numériques. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Part_de_marché_sur_les_systèmes_embarqués"><span id="Part_de_march.C3.A9_sur_les_syst.C3.A8mes_embarqu.C3.A9s"></span>Part de marché sur les systèmes embarqués</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=15" title="Modifier la section : Part de marché sur les systèmes embarqués" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=15" title="Modifier le code source de la section : Part de marché sur les systèmes embarqués"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé : <a href="/wiki/Linux_embarqu%C3%A9" title="Linux embarqué">Linux embarqué</a>.</div></div> <p>Les OS utilisant le noyau Linux équipent de nombreux <a href="/wiki/Syst%C3%A8me_embarqu%C3%A9" title="Système embarqué">systèmes embarqués</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Part_de_marché_sur_les_téléphones_portables_et_tablettes"><span id="Part_de_march.C3.A9_sur_les_t.C3.A9l.C3.A9phones_portables_et_tablettes"></span>Part de marché sur les téléphones portables et tablettes</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=16" title="Modifier la section : Part de marché sur les téléphones portables et tablettes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=16" title="Modifier le code source de la section : Part de marché sur les téléphones portables et tablettes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé : <a href="/wiki/Android" title="Android">Android</a>.</div></div> <p>Le <a href="/wiki/Syst%C3%A8me_d%27exploitation_mobile" title="Système d'exploitation mobile">système d'exploitation mobile</a> Android développé par la firme <a href="/wiki/Google" title="Google">Google</a> à partir du noyau Linux, équipe la majorité des <a href="/wiki/Smartphone" title="Smartphone">smartphones</a> et <a href="/wiki/Tablette_tactile" title="Tablette tactile">tablettes</a>. En 2020, 85 % de ces appareils utilisaient Android<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite_crochet">[</span>31<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Part_de_marché_sur_les_super_calculateurs"><span id="Part_de_march.C3.A9_sur_les_super_calculateurs"></span>Part de marché sur les super calculateurs</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=17" title="Modifier la section : Part de marché sur les super calculateurs" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=17" title="Modifier le code source de la section : Part de marché sur les super calculateurs"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Les Linux y sont très largement majoritaires<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite_crochet">[</span>32<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <ul><li><time class="nowrap" datetime="2011-11" data-sort-value="2011-11">novembre 2011</time> : 91,40 % des TOP500<sup id="cite_ref-li_33-0" class="reference"><a href="#cite_note-li-33"><span class="cite_crochet">[</span>33<span class="cite_crochet">]</span></a></sup></li> <li><time class="nowrap" datetime="2012-11" data-sort-value="2012-11">novembre 2012</time> : 93,80 % des TOP500<sup id="cite_ref-li_33-1" class="reference"><a href="#cite_note-li-33"><span class="cite_crochet">[</span>33<span class="cite_crochet">]</span></a></sup></li> <li><time class="nowrap" datetime="2013-11" data-sort-value="2013-11">novembre 2013</time> : 96,40 % des TOP500<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite_crochet">[</span>34<span class="cite_crochet">]</span></a></sup></li> <li><time class="nowrap" datetime="2014-11" data-sort-value="2014-11">novembre 2014</time> : 97,00 % des TOP500 (un seul sur Windows)<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite_crochet">[</span>35<span class="cite_crochet">]</span></a></sup></li> <li><time class="nowrap" datetime="2016-11" data-sort-value="2016-11">novembre 2016</time> : 99,60 % des TOP500 (498 Linux, 2 <a href="/wiki/AIX" title="AIX">AIX</a>)</li> <li><time class="nowrap" datetime="2017-11" data-sort-value="2017-11">novembre 2017</time> : 100 % des TOP500 (500 Linux)<sup id="cite_ref-zdnet_20171114_36-0" class="reference"><a href="#cite_note-zdnet_20171114-36"><span class="cite_crochet">[</span>36<span class="cite_crochet">]</span></a></sup></li> <li>2020 : 100 % des TOP500<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite_crochet">[</span>37<span class="cite_crochet">]</span></a></sup></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Part_de_marché_sur_les_serveurs"><span id="Part_de_march.C3.A9_sur_les_serveurs"></span>Part de marché sur les serveurs</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=18" title="Modifier la section : Part de marché sur les serveurs" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=18" title="Modifier le code source de la section : Part de marché sur les serveurs"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>En 2010, GNU/Linux totalise 16,8 % des parts de marché pour les serveurs, toute utilisation confondue<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite_crochet">[</span>38<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, selon une étude de l'International Data Corporation (IDC), en s'appuyant sur les revenus générés. </p> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="Part_de_marché_sur_les_serveurs_web"><span id="Part_de_march.C3.A9_sur_les_serveurs_web"></span>Part de marché sur les <a href="/wiki/Serveurs_web" class="mw-redirect" title="Serveurs web">serveurs web</a></h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=19" title="Modifier la section : Part de marché sur les serveurs web" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=19" title="Modifier le code source de la section : Part de marché sur les serveurs web"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Les systèmes d'exploitation de <a href="/wiki/Type_Unix" title="Type Unix">type Unix</a> (donc en comptant aussi les * <a href="/wiki/Berkeley_Software_Distribution" title="Berkeley Software Distribution">BSD</a>) sont largement majoritaires, à 63,7 % le <time class="nowrap" datetime="2012-04-27" data-sort-value="2012-04-27">27 avril 2012</time><sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite_crochet">[</span>39<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> : </p> <ul><li><time class="nowrap" datetime="2012-04-27" data-sort-value="2012-04-27">27 avril 2012</time> : 32,6 % Linux<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite_crochet">[</span>40<span class="cite_crochet">]</span></a></sup></li></ul> <p>En effet, les serveurs de type UNIX (et en l'occurrence, GNU/Linux) sont très facilement sécurisables, et gratuits en ce qui concerne les libres, comme GNU/Linux. Cependant, s'agissant de part de marché, il est difficile de comptabiliser l'utilisation d'un logiciel gratuit. </p> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="Part_de_marché_sur_les_serveurs_de_réseau"><span id="Part_de_march.C3.A9_sur_les_serveurs_de_r.C3.A9seau"></span>Part de marché sur les serveurs de réseau</h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=20" title="Modifier la section : Part de marché sur les serveurs de réseau" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=20" title="Modifier le code source de la section : Part de marché sur les serveurs de réseau"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone"><span class="mw-valign-text-top noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Logo_travaux_orange-simple.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Logo_travaux_orange-simple.svg/15px-Logo_travaux_orange-simple.svg.png" decoding="async" width="15" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Logo_travaux_orange-simple.svg/22px-Logo_travaux_orange-simple.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Logo_travaux_orange-simple.svg/29px-Logo_travaux_orange-simple.svg.png 2x" data-file-width="190" data-file-height="219" /></a></span></div><div class="bandeau-cell">Cette section est vide, insuffisamment détaillée ou incomplète. <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:EditPage/Linux" title="Spécial:EditPage/Linux">Votre aide</a> est la bienvenue ! <a href="/wiki/Aide:Comment_modifier_une_page" title="Aide:Comment modifier une page">Comment faire ?</a></div></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Part_de_marché_sur_les_postes_clients"><span id="Part_de_march.C3.A9_sur_les_postes_clients"></span>Part de marché sur les postes clients</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=21" title="Modifier la section : Part de marché sur les postes clients" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=21" title="Modifier le code source de la section : Part de marché sur les postes clients"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>En <time class="nowrap" datetime="2014-05" data-sort-value="2014-05">mai 2014</time>, une étude de <a href="/wiki/XiTi" class="mw-redirect" title="XiTi">XiTi</a> réalisée régulièrement sur les systèmes utilisés par les visiteurs de 17 000 sites web professionnels européens donne 91,9 % de <a href="/wiki/Part_de_march%C3%A9" title="Part de marché">part de marché</a> à <a href="/wiki/Microsoft_Windows" title="Microsoft Windows">Windows</a> (39,2 % à <a href="/wiki/Windows_XP" title="Windows XP">Windows XP</a>, 21,0 % à <a href="/wiki/Windows_Vista" title="Windows Vista">Windows Vista</a>, 18,3 % à <a href="/wiki/Windows_7" title="Windows 7">Windows 7</a>, 16,3 % à <a href="/wiki/Windows_8" title="Windows 8">Windows 8</a> et 4,2 % à <a href="/wiki/Windows_10" title="Windows 10">Windows 10</a>), 5,3 % à <a href="/wiki/Mac_OS_X" class="mw-redirect" title="Mac OS X">Mac OS X</a> et 0,9 % à GNU/Linux. </p><p>Statistiques publiées par le site <a href="/wiki/StatCounter" title="StatCounter">StatCounter</a> et NetMarketShare sur la part de GNU/Linux sur les postes clients dans le monde : </p> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>Année</th> <th>StatCounter<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite_crochet">[</span>41<span class="cite_crochet">]</span></a></sup></th> <th>NetMarketShare </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/2007" title="2007">2007</a></td> <td>-</td> <td>0,67 %<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite_crochet">[</span>42<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/2008" title="2008">2008</a></td> <td>0,69 %</td> <td>0,83 %<sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite_crochet">[</span>43<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/2009" title="2009">2009</a></td> <td>0,69 %</td> <td>1,01 %<sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite_crochet">[</span>44<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/2010" title="2010">2010</a></td> <td>0,78 %</td> <td>1,00 %<sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span class="cite_crochet">[</span>45<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/2011" title="2011">2011</a></td> <td>0,79 %</td> <td>1,06 %<sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite_crochet">[</span>46<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/2012" title="2012">2012</a></td> <td>0,84 %</td> <td>1,16 %<sup id="cite_ref-47" class="reference"><a href="#cite_note-47"><span class="cite_crochet">[</span>47<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/2013" title="2013">2013</a></td> <td>1,16 %</td> <td>1,38 %<sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite_crochet">[</span>48<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/2014" title="2014">2014</a></td> <td>1,43 %</td> <td>1,55 %<sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49"><span class="cite_crochet">[</span>49<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/2015" title="2015">2015</a></td> <td>1,67 %</td> <td>1,57 %<sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50"><span class="cite_crochet">[</span>50<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/2016" title="2016">2016</a> </td> <td>/<sup id="cite_ref-51" class="reference"><a href="#cite_note-51"><span class="cite_crochet">[</span>51<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> </td> <td>2,31 %<sup id="cite_ref-:21_52-0" class="reference"><a href="#cite_note-:21-52"><span class="cite_crochet">[</span>52<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/2017" title="2017">2017</a> </td> <td>/ </td> <td>2,24 %<sup id="cite_ref-:21_52-1" class="reference"><a href="#cite_note-:21-52"><span class="cite_crochet">[</span>52<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/2018" title="2018">2018</a> </td> <td>/ </td> <td>2,02 %<sup id="cite_ref-:21_52-2" class="reference"><a href="#cite_note-:21-52"><span class="cite_crochet">[</span>52<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/2019" title="2019">2019</a> </td> <td>1,85 %<sup id="cite_ref-53" class="reference"><a href="#cite_note-53"><span class="cite_crochet">[</span>53<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> </td> <td>1,92 %<sup id="cite_ref-:21_52-3" class="reference"><a href="#cite_note-:21-52"><span class="cite_crochet">[</span>52<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/2020" title="2020">2020</a> </td> <td>1,93 % </td> <td>3,17 %<sup id="cite_ref-:21_52-4" class="reference"><a href="#cite_note-:21-52"><span class="cite_crochet">[</span>52<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/2021" title="2021">2021</a> </td> <td>2,09 %<sup id="cite_ref-54" class="reference"><a href="#cite_note-54"><span class="cite_crochet">[</span>54<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> </td> <td>/ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/2022" title="2022">2022</a> </td> <td>2,93 %<sup id="cite_ref-55" class="reference"><a href="#cite_note-55"><span class="cite_crochet">[</span>55<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> </td> <td>/ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/2023" title="2023">2023</a> </td> <td>3,83 %<sup id="cite_ref-56" class="reference"><a href="#cite_note-56"><span class="cite_crochet">[</span>56<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> </td> <td>/ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/2024" title="2024">2024</a> </td> <td>/ </td> <td>/ </td></tr></tbody></table> <p>La <a href="/wiki/Vente_li%C3%A9e" title="Vente liée">vente liée</a> au grand public de nombreux ordinateurs pré-installés avec Windows explique en partie la faible part de marché de GNU/Linux sur les postes clients bien que celle-ci tende à augmenter. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Caractéristiques_techniques"><span id="Caract.C3.A9ristiques_techniques"></span>Caractéristiques techniques</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=22" title="Modifier la section : Caractéristiques techniques" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=22" title="Modifier le code source de la section : Caractéristiques techniques"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Interfaces">Interfaces</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=23" title="Modifier la section : Interfaces" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=23" title="Modifier le code source de la section : Interfaces"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="La_ligne_de_commande">La ligne de commande</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=24" title="Modifier la section : La ligne de commande" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=24" title="Modifier le code source de la section : La ligne de commande"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé : <a href="/wiki/Commandes_Unix" title="Commandes Unix">Commandes Unix</a>.</div></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Articles connexes : <a href="/wiki/Shell_Unix" title="Shell Unix">Shell Unix</a> et <a href="/wiki/Bourne-Again_shell" title="Bourne-Again shell">Bourne-Again shell</a>.</div></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Konsole..png" class="mw-file-description"><img alt="Capture d’écran de l'émulateur de terminal Konsole." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Konsole..png/220px-Konsole..png" decoding="async" width="220" height="124" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Konsole..png/330px-Konsole..png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Konsole..png/440px-Konsole..png 2x" data-file-width="1366" data-file-height="768" /></a><figcaption>L'émulateur de terminal Konsole.</figcaption></figure> <p>Du fait de la filiation avec <a href="/wiki/UNIX" class="mw-redirect" title="UNIX">UNIX</a>, la <a href="/wiki/Interpr%C3%A9teur_de_commandes" title="Interpréteur de commandes">ligne de commande</a> (ou <a href="/wiki/Shell_(informatique)" class="mw-redirect" title="Shell (informatique)">shell</a> <a href="/wiki/Unix" title="Unix">Unix</a>) est toujours disponible dans GNU/Linux, quelle que soit la distribution. </p><p>Elle est restée longtemps incontournable, mais ce n'est plus vrai avec les distributions récentes et simples d'utilisation destinées à l'usage personnel, telles que <a href="/wiki/Ubuntu_(syst%C3%A8me_d%27exploitation)" title="Ubuntu (système d'exploitation)">Ubuntu</a> ou <a href="/wiki/Kubuntu" title="Kubuntu">Kubuntu</a>. Néanmoins, les aides en ligne mentionnent souvent la marche à suivre en ligne de commande, même lorsqu'une configuration graphique est possible : cette méthode est plus <i>universelle</i> dans le monde GNU/Linux, et souvent plus facile à expliquer pour la personne qui aide, et son interlocuteur n'a qu'à <a href="/wiki/Copier-coller" title="Copier-coller">copier-coller</a> l'indication. </p><p>Une interface graphique bien conçue permet de nos jours d'accomplir la grande majorité des tâches bien plus agréablement, mais ce n'est pas toujours le cas, particulièrement lorsque la tâche a un aspect répétitif ou non prévu. La ligne de commande, qui tire sa puissance de sa possibilité de combiner à l'infini des sous-tâches automatiques, et qui permet presque naturellement d'automatiser la tâche ainsi accomplie, peut alors se révéler plus efficace que l'interface graphique. Scientifiques, ingénieurs et développeurs comptent parmi ses plus fréquents utilisateurs. </p><p>Interface graphique et ligne de commande peuvent aussi se compléter l'une et l'autre : <a href="/wiki/KDE" title="KDE">KDE</a> et <a href="/wiki/GNOME" title="GNOME">GNOME</a> sont livrés avec un terminal pour piloter, et donc, automatiser toutes les applications graphiques depuis la ligne de commande. </p><p><a href="/wiki/Apple" title="Apple">Apple</a>, très réputé pour ses interfaces graphiques — MacOS étant le premier système commercialisé avec la gestion des fenêtres et de la souris — a également intégré un terminal en ligne de commandes compatible UNIX sur Mac OS X. </p><p>Certaines distributions, notamment celles spécialisées dans les serveurs ou certaines tâches d'administration, utilisent uniquement la ligne de commande, en particulier pour sa faible consommation de ressources, due à l'absence d'<a href="/wiki/Interface_graphique" title="Interface graphique">interface graphique</a>, mais surtout pour sa puissance d'action, liée à l'<a href="/wiki/Interop%C3%A9rabilit%C3%A9" title="Interopérabilité">interopérabilité</a> des commandes et la possibilité de générer des <a href="/wiki/Langage_de_script" title="Langage de script">scripts</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="Applications">Applications</h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=25" title="Modifier la section : Applications" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=25" title="Modifier le code source de la section : Applications"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Les distributions simples d'utilisation destinées au grand public telles qu'<a href="/wiki/Ubuntu_(syst%C3%A8me_d%27exploitation)" title="Ubuntu (système d'exploitation)">Ubuntu</a> et ses dérivées utilisant les <a href="/wiki/Paquet_(logiciel)" title="Paquet (logiciel)">paquets</a> .<a href="/wiki/Deb" title="Deb">deb</a>, <a href="/wiki/Mageia" title="Mageia">Mageia</a> utilisant les <a href="/wiki/Paquet_(logiciel)" title="Paquet (logiciel)">paquets</a> <a href="/wiki/RPM_Package_Manager" title="RPM Package Manager">.rpm</a>, etc. bénéficient de nombreux programmes gratuits, libres, ergonomiques et en mode graphique. Ils permettent d'effectuer toutes tâches effectuées au quotidien : bureautique, visualisation de photos, traitement d'images, lecture de musiques, visualisation et édition de vidéos, navigateurs Web, messagerie et <a href="/wiki/Voix_sur_IP" title="Voix sur IP">voix sur IP</a> (skype, <a href="/wiki/XMPP" class="mw-redirect" title="XMPP">XMPP</a>, etc.). Certains programmes permettent également un usage professionnel : programmation, comptabilité, dessin 3D, CAO, FTP, etc. </p><p>De nombreux programmes peuvent s'utiliser depuis un terminal seul. On peut citer les éditeurs <a href="/wiki/Vim" title="Vim">Vim</a>, <a href="/wiki/Emacs" title="Emacs">Emacs</a>, Nano et <a href="/wiki/Stream_Editor" class="mw-redirect" title="Stream Editor">sed</a>, ou les <a href="/wiki/Gestionnaire_de_paquets" title="Gestionnaire de paquets">gestionnaires de paquets</a> <a href="/wiki/Advanced_Packaging_Tool" title="Advanced Packaging Tool">apt</a> et <a href="/wiki/RPM_Package_Manager" title="RPM Package Manager">rpm</a>. Certains de ces programmes peuvent aussi s'utiliser par l'intermédiaire d'une interface graphique. </p><p>De multiples raisons expliquent la foule de programmes fonctionnant en mode console : </p> <ul><li>raison historique : à l'origine, GNU/Linux était dépourvu d'<a href="/wiki/Environnement_graphique" class="mw-redirect" title="Environnement graphique">environnement graphique</a> ;</li> <li>souci d'efficacité : les programmes qui n'utilisent pas l'environnement graphique demandent moins de ressources ;</li> <li>souci de rapidité : ouvrir une console pour y taper une commande est souvent bien moins long que de passer par les divers menus d'un <a href="/wiki/Gestionnaire_de_fen%C3%AAtres" title="Gestionnaire de fenêtres">gestionnaire de fenêtres</a> ou d'un environnement graphique ;</li> <li>souci d'un meilleur contrôle ;</li> <li>possibilité de les intégrer facilement dans des programmes plus complexes via des scripts ou dans des exécutions programmées (batch, sh)</li></ul> <p>L'utilisation de ces programmes peut s'avérer difficile pour une personne n'étant pas habituée à travailler en mode texte. Ils sont cependant très prisés par les administrateurs et développeurs expérimentés, et deviennent incontournables lors de hautes exigences dans ces domaines. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Gestionnaires_X_Window">Gestionnaires X Window</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=26" title="Modifier la section : Gestionnaires X Window" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=26" title="Modifier le code source de la section : Gestionnaires X Window"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>L'emploi du terme générique <i>GNU/Linux</i> est trompeur s'agissant de l'utilisation d'un ordinateur personnel. En effet, il existe plusieurs interfaces (ou <a href="/wiki/Environnement_de_bureau" title="Environnement de bureau">environnement de bureau</a>) aux caractéristiques différentes, comme <a href="/wiki/KDE" title="KDE">KDE</a>, <a href="/wiki/GNOME" title="GNOME">GNOME</a> ou <a href="/wiki/Xfce" title="Xfce">Xfce</a>. </p><p>Cependant, comme toutes ces interfaces sont fondées sur <a href="/wiki/X_Window_System" title="X Window System">X Window</a>, leurs applications peuvent cohabiter et elles offrent des points communs dont l'affichage de fenêtres à distance (y compris via des protocoles compressés et chiffrés comme <a href="/wiki/Secure_Shell" title="Secure Shell">ssh</a> et nox) et le <a href="/wiki/Copier-coller" title="Copier-coller">copier-coller</a> simplifié : un texte sélectionné par la souris est automatiquement copié, un clic milieu (ou un clic molette, ou sur les deux boutons en même temps) suffit alors pour coller le texte à l'endroit désiré. Il n'y a donc jamais besoin du clavier pour effectuer un copier-coller sous X. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Window_maker_freebsd_screenshot.jpg" class="mw-file-description"><img alt="Capture d’écran d’un bureau utilisant l’environnement graphique Window Maker" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/Window_maker_freebsd_screenshot.jpg/253px-Window_maker_freebsd_screenshot.jpg" decoding="async" width="253" height="190" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/Window_maker_freebsd_screenshot.jpg/380px-Window_maker_freebsd_screenshot.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/Window_maker_freebsd_screenshot.jpg/506px-Window_maker_freebsd_screenshot.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="768" /></a><figcaption>Environnement graphique traditionnel (<a href="/wiki/Window_Maker" title="Window Maker">Window Maker</a>) sous GNU/Linux avec un simple <a href="/wiki/Gestionnaire_de_fen%C3%AAtres" title="Gestionnaire de fenêtres">gestionnaire de fenêtres</a> et une suite hétéroclite d'applications.</figcaption></figure> <p>Traditionnellement, l'interface d'un système d'exploitation fondé sur le <a href="/wiki/Noyau_Linux" title="Noyau Linux">noyau Linux</a> était une interface sobre voire spartiate, centrée autour d'un gestionnaire de fenêtres (il en existe beaucoup, comme <a href="/wiki/Window_Maker" title="Window Maker">Window Maker</a> ou <a href="/wiki/IceWM" title="IceWM">IceWM</a>) et d'une suite assez hétéroclite d'applications. </p><p>L'inconvénient de ce système traditionnel est le temps nécessaire à personnaliser un tel environnement, et surtout la non standardisation des applications ainsi utilisées. Les applications que l'on peut voir sur la copie d'écran de droite (<a href="/wiki/XMMS" title="XMMS">XMMS</a>, <a href="/wiki/RealPlayer" title="RealPlayer">RealPlayer</a>, <a href="/wiki/Mozilla_Firefox" title="Mozilla Firefox">Mozilla Firefox</a>, <a href="/wiki/Xterm" title="Xterm">xterm</a>, <a href="/wiki/Pidgin_(logiciel)" title="Pidgin (logiciel)">Gaim</a>, <a href="/wiki/Konqueror" title="Konqueror">Konqueror</a>) suivent chacune leurs propres conventions : aspect, comportements, <a href="/wiki/Raccourci_clavier" title="Raccourci clavier">raccourcis clavier</a> différents ; les copier-coller et <a href="/wiki/Glisser-d%C3%A9poser" title="Glisser-déposer">glisser-déposer</a> sont disparates… </p><p>Si individuellement des applications comme <a href="/wiki/Vim" title="Vim">Vim</a> ou <a href="/wiki/Emacs" title="Emacs">Emacs</a> peuvent effectivement avoir des aspects brillants, l'ensemble disparate de toutes ces applications en fait un système difficile à appréhender pour des utilisateurs débutants. Le temps consacré à apprendre une application et les réflexes ainsi acquis ne peuvent être appliqués aux autres applications, un avantage qu'apporte la standardisation de comportement des interfaces comme l'avait montré le <a href="/wiki/Macintosh" title="Macintosh">Macintosh</a>, avec par exemple le raccourci clavier utilisé pour quitter une application : <kbd style="font-size: 0.85em; border:1px solid; border-bottom-width: 2px; border-color: var(--border-color-subtle, #c8ccd1) var(--border-color-base, #a2a9b1) var(--border-color-base, #a2a9b1) var(--border-color-subtle, #c8ccd1); background: var(--background-color-neutral-subtle, #f8f9fa); color:inherit; padding: 1px 3px; white-space:nowrap; border-radius:3px;"><a href="/wiki/Touche_Ctrl" class="mw-redirect" title="Touche Ctrl">Ctrl</a></kbd> + <kbd style="font-size: 0.85em; border:1px solid; border-bottom-width: 2px; border-color: var(--border-color-subtle, #c8ccd1) var(--border-color-base, #a2a9b1) var(--border-color-base, #a2a9b1) var(--border-color-subtle, #c8ccd1); background: var(--background-color-neutral-subtle, #f8f9fa); color:inherit; padding: 1px 3px; white-space:nowrap; border-radius:3px;">Q</kbd> ou <kbd style="font-size: 0.85em; border:1px solid; border-bottom-width: 2px; border-color: var(--border-color-subtle, #c8ccd1) var(--border-color-base, #a2a9b1) var(--border-color-base, #a2a9b1) var(--border-color-subtle, #c8ccd1); background: var(--background-color-neutral-subtle, #f8f9fa); color:inherit; padding: 1px 3px; white-space:nowrap; border-radius:3px;"><a href="/wiki/Touche_Ctrl" class="mw-redirect" title="Touche Ctrl">Ctrl</a></kbd> + <kbd style="font-size: 0.85em; border:1px solid; border-bottom-width: 2px; border-color: var(--border-color-subtle, #c8ccd1) var(--border-color-base, #a2a9b1) var(--border-color-base, #a2a9b1) var(--border-color-subtle, #c8ccd1); background: var(--background-color-neutral-subtle, #f8f9fa); color:inherit; padding: 1px 3px; white-space:nowrap; border-radius:3px;">X</kbd> - <kbd style="font-size: 0.85em; border:1px solid; border-bottom-width: 2px; border-color: var(--border-color-subtle, #c8ccd1) var(--border-color-base, #a2a9b1) var(--border-color-base, #a2a9b1) var(--border-color-subtle, #c8ccd1); background: var(--background-color-neutral-subtle, #f8f9fa); color:inherit; padding: 1px 3px; white-space:nowrap; border-radius:3px;"><a href="/wiki/Touche_Ctrl" class="mw-redirect" title="Touche Ctrl">Ctrl</a></kbd> + <kbd style="font-size: 0.85em; border:1px solid; border-bottom-width: 2px; border-color: var(--border-color-subtle, #c8ccd1) var(--border-color-base, #a2a9b1) var(--border-color-base, #a2a9b1) var(--border-color-subtle, #c8ccd1); background: var(--background-color-neutral-subtle, #f8f9fa); color:inherit; padding: 1px 3px; white-space:nowrap; border-radius:3px;">C</kbd> ou <kbd style="font-size: 0.85em; border:1px solid; border-bottom-width: 2px; border-color: var(--border-color-subtle, #c8ccd1) var(--border-color-base, #a2a9b1) var(--border-color-base, #a2a9b1) var(--border-color-subtle, #c8ccd1); background: var(--background-color-neutral-subtle, #f8f9fa); color:inherit; padding: 1px 3px; white-space:nowrap; border-radius:3px;"><a href="/wiki/Touche_Ctrl" class="mw-redirect" title="Touche Ctrl">Ctrl</a></kbd> + <kbd style="font-size: 0.85em; border:1px solid; border-bottom-width: 2px; border-color: var(--border-color-subtle, #c8ccd1) var(--border-color-base, #a2a9b1) var(--border-color-base, #a2a9b1) var(--border-color-subtle, #c8ccd1); background: var(--background-color-neutral-subtle, #f8f9fa); color:inherit; padding: 1px 3px; white-space:nowrap; border-radius:3px;">C</kbd> ou juste <kbd style="font-size: 0.85em; border:1px solid; border-bottom-width: 2px; border-color: var(--border-color-subtle, #c8ccd1) var(--border-color-base, #a2a9b1) var(--border-color-base, #a2a9b1) var(--border-color-subtle, #c8ccd1); background: var(--background-color-neutral-subtle, #f8f9fa); color:inherit; padding: 1px 3px; white-space:nowrap; border-radius:3px;">q</kbd> ou <kbd style="font-size: 0.85em; border:1px solid; border-bottom-width: 2px; border-color: var(--border-color-subtle, #c8ccd1) var(--border-color-base, #a2a9b1) var(--border-color-base, #a2a9b1) var(--border-color-subtle, #c8ccd1); background: var(--background-color-neutral-subtle, #f8f9fa); color:inherit; padding: 1px 3px; white-space:nowrap; border-radius:3px;">Esc</kbd> ou encore <i>:qa!</i>, <i>bye</i>, <i>quit</i> ou <i>exit</i>, etc. </p><p>L'utilisation de ce type d'environnement peut paraître déroutante aux utilisateurs habitués à d'autres solutions (telles KDE ou Gnome). Il présente en revanche l'avantage de la simplicité et de la souplesse de configuration et de personnalisation en fonction des besoins de chacun. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Environnements_de_bureau">Environnements de bureau</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=27" title="Modifier la section : Environnements de bureau" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=27" title="Modifier le code source de la section : Environnements de bureau"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Articles détaillés : <a href="/wiki/KDE" title="KDE">KDE</a>, <a href="/wiki/GNOME" title="GNOME">GNOME</a>, <a href="/wiki/Xfce" title="Xfce">Xfce</a>, <a href="/wiki/LXDE" title="LXDE">LXDE</a> et <a href="/wiki/MATE" title="MATE">MATE</a>.</div></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Manjaro_Linux_24.0_KDE_Plasma_Desktop_English.png" class="mw-file-description"><img alt="Capture d’écran de l'environnement graphique de bureau KDE 6 personnalisé avec l'émulateur de terminal Konsole et le nouveau "menu démarrer"." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Manjaro_Linux_24.0_KDE_Plasma_Desktop_English.png/220px-Manjaro_Linux_24.0_KDE_Plasma_Desktop_English.png" decoding="async" width="220" height="124" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Manjaro_Linux_24.0_KDE_Plasma_Desktop_English.png/330px-Manjaro_Linux_24.0_KDE_Plasma_Desktop_English.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Manjaro_Linux_24.0_KDE_Plasma_Desktop_English.png/440px-Manjaro_Linux_24.0_KDE_Plasma_Desktop_English.png 2x" data-file-width="1600" data-file-height="900" /></a><figcaption>L'environnement graphique de bureau <a href="/wiki/KDE" title="KDE">KDE 6</a> personnalisé avec <a href="/wiki/%C3%89mulateur_de_terminal" title="Émulateur de terminal">l'émulateur de terminal</a> Konsole et le nouveau "menu démarrer".</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:GNOME_Shell.png" class="mw-file-description"><img alt="Capture d'écran de l'environnement graphique de bureau GNOME, avec diverses applications ouvertes." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/GNOME_Shell.png/220px-GNOME_Shell.png" decoding="async" width="220" height="138" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/GNOME_Shell.png/330px-GNOME_Shell.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/GNOME_Shell.png/440px-GNOME_Shell.png 2x" data-file-width="2560" data-file-height="1600" /></a><figcaption>L'environnement graphique de bureau GNOME, avec diverses applications ouvertes.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:XFCE_4.18-1.png" class="mw-file-description"><img alt="Capture d’écran d’un bureau fonctionnant avec Xfce." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/XFCE_4.18-1.png/220px-XFCE_4.18-1.png" decoding="async" width="220" height="124" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/XFCE_4.18-1.png/330px-XFCE_4.18-1.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/XFCE_4.18-1.png/440px-XFCE_4.18-1.png 2x" data-file-width="1920" data-file-height="1080" /></a><figcaption>L'environnement <a href="/wiki/Xfce" title="Xfce">Xfce</a> avec le gestionnaire de fichiers <a href="/wiki/Thunar" title="Thunar">Thunar</a>, l'émulateur de terminal Terminal et divers autres logiciels.</figcaption></figure> <p>L'état des lieux du précédent chapitre est décrit dans un manifeste<sup id="cite_ref-57" class="reference"><a href="#cite_note-57"><span class="cite_crochet">[</span>57<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> datant de 1996 ayant poussé <a href="/wiki/Matthias_Ettrich" title="Matthias Ettrich">Matthias Ettrich</a> à fonder en réaction le projet <a href="/wiki/KDE" title="KDE">KDE</a>, puis <a href="/wiki/Miguel_de_Icaza" title="Miguel de Icaza">Miguel de Icaza</a> à fonder le projet <a href="/wiki/GNOME" title="GNOME">GNOME</a> l'année suivante, qui s'inspirent de <a href="/wiki/Mac_OS" class="mw-redirect" title="Mac OS">Mac OS</a> et de <a href="/wiki/Microsoft_Windows" title="Microsoft Windows">Windows</a> sur le plan de l'<a href="/wiki/Ergonomie" title="Ergonomie">ergonomie</a> logicielle et de la standardisation des comportements. </p><p>Ces deux projets sont devenus les fédérateurs de GNU/Linux sur le poste de travail. </p><p>Chacun offre en effet : </p> <ul><li>aux programmeurs, un environnement de programmation très productif ainsi que des recommandations d'interfaces (en anglais : <i>guidelines</i>) permettant de produire plus vite des applications plus simples à utiliser ;</li> <li>aux traducteurs, une infrastructure. Ces deux environnements et leur myriade de logiciels sont traduits en plusieurs dizaines de langues<sup id="cite_ref-58" class="reference"><a href="#cite_note-58"><span class="cite_crochet">[</span>58<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> ;</li> <li>aux artistes, des espaces de travail<sup id="cite_ref-59" class="reference"><a href="#cite_note-59"><span class="cite_crochet">[</span>59<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> pour exercer leurs talents ;</li> <li>aux spécialistes de l'ergonomie, la possibilité de le rendre plus simple et plus cohérent<sup id="cite_ref-60" class="reference"><a href="#cite_note-60"><span class="cite_crochet">[</span>60<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> ;</li> <li>aux applications externes, un environnement de référence dans lequel s'intégrer<sup id="cite_ref-61" class="reference"><a href="#cite_note-61"><span class="cite_crochet">[</span>61<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> ;</li> <li>et par conséquent, à l'utilisateur, un environnement complet, intégré et homogène ainsi qu'une suite d'applications essentielles : <a href="/wiki/Gestionnaire_de_fichiers" title="Gestionnaire de fichiers">explorateur de fichiers</a>, <a href="/wiki/Navigateur_Web" class="mw-redirect" title="Navigateur Web">navigateur web</a>, <a href="/wiki/Lecteur_multim%C3%A9dia" title="Lecteur multimédia">lecteur multimédia</a>, <a href="/wiki/Client_de_messagerie" title="Client de messagerie">client de messagerie</a>, carnet d'adresses, <a href="/wiki/Portable_Document_Format" title="Portable Document Format">lecteur PDF</a>, gestionnaire d'images.</li></ul> <p>Ces deux environnements de bureau ont atteint récemment une maturité certaine, citons l'année 2003 pour KDE<sup id="cite_ref-62" class="reference"><a href="#cite_note-62"><span class="cite_crochet">[</span>62<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, un peu plus tard pour GNOME. Très actifs, ces deux projets ont néanmoins l'intention de s'améliorer nettement pour leurs prochaines versions majeures ; les efforts dans ce sens sont concentrés au sein des projets Appeal pour KDE, et ToPaZ<sup id="cite_ref-63" class="reference"><a href="#cite_note-63"><span class="cite_crochet">[</span>63<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> pour GNOME. </p><p>Techniquement, ils reposent tous deux sur de nombreuses technologies communes, au premier rang desquelles le système de fenêtrage <a href="/wiki/X_Window_System" title="X Window System">X11</a>. Pour éviter de dupliquer certains efforts, une zone informelle de collaboration entre ces projets du nom de <a href="/wiki/Freedesktop.org" title="Freedesktop.org">Freedesktop.org</a> a été mise en place. </p><p>C'est dans l'approche de l'ergonomie (celle-ci étant relative au type d'utilisateur) et dans la conception du rôle d'un environnement de bureau qu'ils diffèrent : l'environnement KDE pousse loin la volonté d'intégration entre les applications, possède de très nombreuses fonctionnalités avancées et joue la carte de la configuration tout en veillant à avoir des bons choix par défaut ; GNOME se veut plus épuré et se consacre sur les tâches essentielles (reprenant la philosophie <i>making things just work</i>). Chacun plaît, par conséquent, à un public différent. </p><p>On peut noter également <span class="need_ref" title="Une source est souhaitée pour ce passage." style="cursor:help;">la montée en puissance</span><sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire">[<abbr class="abbr" title="référence">réf.</abbr> souhaitée]</a></sup>d'un troisième environnement de bureau appelé <a href="/wiki/Xfce" title="Xfce">Xfce</a>, qui vise à fournir un environnement complet fondé sur <a href="/wiki/GTK%2B" class="mw-redirect" title="GTK+">GTK+</a> comme GNOME, tout en restant plus léger que ce dernier ou KDE. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Offre_en_logiciels">Offre en logiciels</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=28" title="Modifier la section : Offre en logiciels" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=28" title="Modifier le code source de la section : Offre en logiciels"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé : <a href="/wiki/Liste_de_logiciels_libres" title="Liste de logiciels libres">Liste de logiciels libres</a>.</div></div> <p>La <a href="/wiki/Communaut%C3%A9_du_logiciel_libre" title="Communauté du logiciel libre">communauté du logiciel libre</a> a produit un grand nombre de logiciels utilisables dans de nombreux domaines.<br /> Voici des exemples de logiciels donnés à titre indicatif : </p> <ul><li>la bureautique avec <a href="/wiki/LibreOffice" title="LibreOffice">LibreOffice</a> ou <a href="/wiki/Calligra" class="mw-redirect" title="Calligra">Calligra</a> ;</li> <li>Internet avec <a href="/wiki/Mozilla_Firefox" title="Mozilla Firefox">Mozilla Firefox</a>, <a href="/wiki/Chromium" title="Chromium">Chromium</a>, <a href="/wiki/Konqueror" title="Konqueror">Konqueror</a>, <a href="/wiki/Epiphany" class="mw-redirect" title="Epiphany">Epiphany</a>, <a href="/wiki/Mozilla_Thunderbird" title="Mozilla Thunderbird">Mozilla Thunderbird</a>, <a href="/wiki/Pidgin_(logiciel)" title="Pidgin (logiciel)">Pidgin</a>, ou <a href="/wiki/Transmission_(logiciel)" title="Transmission (logiciel)">Transmission</a> ;</li> <li>le multimédia avec <a href="/wiki/Xine" title="Xine">Xine</a>, <a href="/wiki/MPlayer" title="MPlayer">MPlayer</a>, <a href="/wiki/VLC_media_player" title="VLC media player">VLC media player</a>, <a href="/wiki/XMMS" title="XMMS">XMMS</a>, <a href="/wiki/Totem_(logiciel)" class="mw-redirect" title="Totem (logiciel)">Totem</a> ou Amarok ;</li> <li>le graphisme, avec <a href="/wiki/GIMP" title="GIMP">GIMP</a>, <a href="/wiki/Inkscape" title="Inkscape">Inkscape</a> ou <a href="/wiki/Scribus" title="Scribus">Scribus</a> ;</li> <li>la 3D avec <a href="/wiki/Blender" title="Blender">Blender</a>.</li></ul> <p>La plupart des distributions GNU/Linux proposent un programme (comme Synaptic) permettant de naviguer dans une liste de logiciels testés et préconfigurés spécialement pour une distribution. Ces programmes sont alors téléchargés et installés en quelques clics, avec un système de signature électronique permettant de vérifier l'authenticité et l'intégrité des logiciels proposés. Ces programmes sont ensuite mis à jour automatiquement. </p><p>Certains logiciels propriétaires importants ont également une version GNU/Linux. C'est le cas de <a href="/wiki/Opera" title="Opera">Opera</a>, <a href="/wiki/Adobe_Flash_Player" title="Adobe Flash Player">Adobe Flash Player</a>, <a href="/wiki/Adobe_Acrobat" title="Adobe Acrobat">Adobe Acrobat Reader</a>, <a href="/wiki/Nero_Burning_ROM#NeroLinux" title="Nero Burning ROM">NeroLinux</a> ou <a href="/wiki/Skype" title="Skype">Skype</a> par exemple. </p><p>La notion de <a href="/wiki/Portabilit%C3%A9_(informatique)" title="Portabilité (informatique)">portabilité</a> désigne la capacité d'un programme à être utilisé sous différents systèmes d'exploitation ou architectures. </p><p>Enfin, il est possible d'utiliser des logiciels faits pour <a href="/wiki/Microsoft_Windows" title="Microsoft Windows">Microsoft Windows</a> sur un poste GNU/Linux grâce à une implémentation de l'<a href="/wiki/Interface_de_programmation" title="Interface de programmation">API</a> Windows sous GNU/Linux comme <a href="/wiki/Wine" title="Wine">Wine</a>. Des offres commerciales fondées sur Wine comme <a href="/wiki/CrossOver" title="CrossOver">CrossOver</a> permettent d'utiliser presque sans problèmes des logiciels tels <a href="/wiki/Microsoft_Office" title="Microsoft Office">Microsoft Office</a> et <a href="/wiki/Photoshop" class="mw-redirect" title="Photoshop">Photoshop</a> issus du monde Windows. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Jeux_vidéo"><span id="Jeux_vid.C3.A9o"></span>Jeux vidéo</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=29" title="Modifier la section : Jeux vidéo" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=29" title="Modifier le code source de la section : Jeux vidéo"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Articles détaillés : <a href="/wiki/Jeux_vid%C3%A9o_sous_GNU/Linux" class="mw-redirect" title="Jeux vidéo sous GNU/Linux">Jeux vidéo sous GNU/Linux</a> et <a href="/wiki/SteamOS" title="SteamOS">SteamOS</a>.</div></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Tux_Racer_Screenshot_2021.05.09_-_12.04.03.03.png" class="mw-file-description"><img alt="Tux dévalant la montagne dans Tux Racer" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Tux_Racer_Screenshot_2021.05.09_-_12.04.03.03.png/220px-Tux_Racer_Screenshot_2021.05.09_-_12.04.03.03.png" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Tux_Racer_Screenshot_2021.05.09_-_12.04.03.03.png/330px-Tux_Racer_Screenshot_2021.05.09_-_12.04.03.03.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Tux_Racer_Screenshot_2021.05.09_-_12.04.03.03.png/440px-Tux_Racer_Screenshot_2021.05.09_-_12.04.03.03.png 2x" data-file-width="640" data-file-height="480" /></a><figcaption><a href="/wiki/Tux_Racer" title="Tux Racer">Tux Racer</a>.</figcaption></figure> <p>Il existe de nombreux<sup id="cite_ref-64" class="reference"><a href="#cite_note-64"><span class="cite_crochet">[</span>64<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> jeux disponibles sous GNU/Linux, gratuits ou payants, libres ou propriétaires. L'offre comporte aussi bien des petits jeux de bureautique (cartes, démineur, échecs, golf) que des boutiques de jeux commerciaux populaires, tel que <a href="/wiki/Steam" title="Steam">Steam</a>. </p><p>Certains jeux sont conçus pour tourner nativement sous GNU/Linux (<a href="/wiki/Quake_III_Arena" title="Quake III Arena">Quake III Arena</a> ou <a href="/wiki/0_A.D." title="0 A.D.">0 A.D.</a> par exemple), et d'autres peuvent être lancés à l'aide de programmes implémentant l'<a href="/wiki/Interface_de_programmation" title="Interface de programmation">API</a> Windows sous GNU/Linux. Il en existe plusieurs <a href="/wiki/Mise_en_%C5%93uvre" title="Mise en œuvre">implémentations</a>, dont certaines spécialement pour les jeux, permettant ainsi de faire fonctionner de nombreux jeux conçus pour Windows, dans des environnements comme <a href="/wiki/Cedega" title="Cedega">Cedega</a> et <a href="/wiki/Wine" title="Wine">Wine</a> (par exemple <a href="/wiki/World_of_Warcraft" title="World of Warcraft">World of Warcraft</a>) mais les grands éditeurs de jeux vidéo ne distribuent aucun de leurs jeux vidéo en version 100 % compatible et supportant GNU/Linux. Le dernier recours des joueurs utilisant GNU/Linux consiste tout simplement à utiliser parallèlement Windows sur le même ordinateur grâce au <a href="/wiki/Multiboot" title="Multiboot">multiboot</a> ou à la <a href="/wiki/Virtualisation" title="Virtualisation">virtualisation</a>. </p><p>Le fabricant de cartes graphiques <a href="/wiki/ATI_Technologies" title="ATI Technologies">ATI</a> a pendant un temps développé ses propres pilotes pour GNU/Linux. À la suite de son rachat par <a href="/wiki/Advanced_Micro_Devices" title="Advanced Micro Devices">AMD</a>, ATI a ouvert les spécifications de ses cartes début 2008 afin que les développeurs de <a href="/wiki/Mesa_3D" title="Mesa 3D">Mesa 3D</a> puissent mieux intégrer la gestion de ses cartes. </p><p>En 2013, la plate-forme <a href="/wiki/Steam" title="Steam">Steam</a> de Valve est déclinée sur GNU/Linux, celle-ci permet à la ludothèque de s'étoffer de nombreux titres parmi lesquels <i><a href="/wiki/Team_Fortress_2" title="Team Fortress 2">Team Fortress 2</a></i>, <i><a href="/wiki/Half-Life_(jeu_vid%C3%A9o)" title="Half-Life (jeu vidéo)">Half-Life</a></i>, etc. soit l'ensemble de la bibliothèque <a href="/wiki/Valve_(entreprise)" class="mw-redirect" title="Valve (entreprise)">Valve</a>, de même <i><a href="/wiki/Amnesia:_The_Dark_Descent" title="Amnesia: The Dark Descent">Amnesia: The Dark Descent</a></i> ou bien <i><a href="/wiki/FTL:_Faster_Than_Light" title="FTL: Faster Than Light">FTL: Faster Than Light</a></i><sup id="cite_ref-65" class="reference"><a href="#cite_note-65"><span class="cite_crochet">[</span>65<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. En parallèle, Gabe Newell annonce la <a href="/wiki/Steam_Machine" title="Steam Machine">Steam Machine</a>, une console de salon qui sera proposée de base avec <a href="/wiki/SteamOS" title="SteamOS">SteamOS</a>, un système d'exploitation fondé sur la <a href="/wiki/Distribution_GNU/Linux" class="mw-redirect" title="Distribution GNU/Linux">distribution GNU/Linux</a> <a href="/wiki/Debian" title="Debian">Debian</a><sup id="cite_ref-66" class="reference"><a href="#cite_note-66"><span class="cite_crochet">[</span>66<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="clear" style="clear:both;"></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Bibliothèques_libres"><span id="Biblioth.C3.A8ques_libres"></span>Bibliothèques libres</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=30" title="Modifier la section : Bibliothèques libres" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=30" title="Modifier le code source de la section : Bibliothèques libres"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Les logiciels qui utilisent une <a href="/wiki/Biblioth%C3%A8que_logicielle" title="Bibliothèque logicielle">bibliothèque</a> libre peuvent fonctionner sur GNU/Linux et sur toutes les plates-formes où la bibliothèque est implantée. Ces bibliothèques peuvent ajouter une surcouche graphique sur des applications textuelles déjà existantes comme c'est le cas de <a href="/wiki/Vim" title="Vim">Vim</a>, mais elles servent surtout à développer des logiciels accessibles aux novices et disposant des fonctionnalités autorisées par les interfaces graphiques, comme le glisser-déposer, les manipulations à la souris, etc. </p><p>D'autres applications comme <a href="/wiki/Blender" title="Blender">Blender</a> ou <a href="/wiki/Google_Earth" title="Google Earth">Google Earth</a> sont un cas à part car ils utilisent la bibliothèque <a href="/wiki/OpenGL" title="OpenGL">OpenGL</a> destinée à la base à l'implémentation ainsi qu'à la gestion de programmes utilisant la 3D comme la 2D. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Émulation"><span id=".C3.89mulation"></span>Émulation</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=31" title="Modifier la section : Émulation" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=31" title="Modifier le code source de la section : Émulation"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Plusieurs logiciels d'<a href="/wiki/%C3%89mulation" title="Émulation">émulation</a> existent permettant de simuler le fonctionnement de systèmes d'exploitation concurrents ou des environnements de jeu. </p> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="Émulation_d'ordinateurs"><span id=".C3.89mulation_d.27ordinateurs"></span>Émulation d'ordinateurs</h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=32" title="Modifier la section : Émulation d'ordinateurs" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=32" title="Modifier le code source de la section : Émulation d'ordinateurs"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Les programmes <a href="/w/index.php?title=Steem&action=edit&redlink=1" class="new" title="Steem (page inexistante)">Steem</a> et <a href="/wiki/ARAnyM" title="ARAnyM">ARAnyM</a> émulent une bonne partie des applications écrites pour les machines <a href="/wiki/Atari" title="Atari">Atari</a>, notamment les <a href="/wiki/Atari_ST" title="Atari ST">Atari ST</a> et <a href="/wiki/Atari_TT" title="Atari TT">Atari TT</a>. <a href="/wiki/%C3%89mulateur" class="mw-redirect" title="Émulateur">UAE</a> (Unix Amiga Emulator) permet d'émuler le Commodore <a href="/wiki/Amiga" title="Amiga">Amiga</a>, Basilik les anciens Mac 68000 d'Apple. Tous ces émulateurs émulent les microprocesseurs de la famille 68000 de <a href="/wiki/Motorola" title="Motorola">Motorola</a> qui équipaient ces ordinateurs, ainsi que les coprocesseurs spécialisés de l'Amiga. </p><p><a href="/wiki/MESS" title="MESS">MESS</a> (souvent associé a MAME) permet d'émuler de la même façon un grand nombre d'<a href="/wiki/Ordinateur_personnel" title="Ordinateur personnel">ordinateurs personnels</a> <a href="/wiki/8_bits" class="mw-redirect" title="8 bits">8 bits</a>. Il existe également des émulateurs spécialisés pour chacun de ces ordinateurs : Euphoric pour les <a href="/wiki/Oric" title="Oric">Oric</a>, FMSX pour les <a href="/wiki/MSX" title="MSX">MSX</a>, mais aussi des émulateurs de <a href="/wiki/ZX_Spectrum" title="ZX Spectrum">ZX Spectrum</a>, <a href="/wiki/Commodore_64" title="Commodore 64">Commodore 64</a>, etc. </p> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="Utilisation_d'application_pour_Microsoft_Windows"><span id="Utilisation_d.27application_pour_Microsoft_Windows"></span>Utilisation d'application pour Microsoft Windows</h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=33" title="Modifier la section : Utilisation d'application pour Microsoft Windows" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=33" title="Modifier le code source de la section : Utilisation d'application pour Microsoft Windows"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Des applications développées pour Windows peuvent tourner sur un système GNU/Linux via l'application <a href="/wiki/Wine" title="Wine">Wine</a> (ou ses dérivés commerciaux <a href="/wiki/CrossOver" title="CrossOver">CrossOver</a> et <a href="/wiki/Cedega" title="Cedega">Cedega</a>) qui réimplémente<sup id="cite_ref-67" class="reference"><a href="#cite_note-67"><span class="cite_crochet">[</span>67<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> le fonctionnement des principales <a href="/wiki/Interface_de_programmation" title="Interface de programmation">API</a> de <a href="/wiki/Microsoft_Windows" title="Microsoft Windows">Microsoft Windows</a>. Le microprocesseur n'est pas émulé, seules les fonctions des APS sont remappées à la volée sur les API utilisées nativement dans GNU/Linux. Par exemple : DirectX utilise OpenGL, la gestion de l'impression est relayée à CUPS ou LPR, des périphériques USB à <a href="/w/index.php?title=Libusb&action=edit&redlink=1" class="new" title="Libusb (page inexistante)">libusb</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/libusb" class="extiw" title="en:libusb"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « libusb »">(en)</span></a>, les tablettes graphiques à XInput, etc. Cela permet dans de nombreux cas des performances proches de l'exécution native, tout en évitant les problèmes de certains pilotes de périphériques inhérents à Windows. Dans certains cas spécifiques, les performances de certaines applications peuvent se trouver dégradées. De nombreux utilitaires, applications de tous domaines et jeux s'exécutent parfaitement, mais pas tous. Le site de Wine référence les applications fonctionnant et celles posant problème. </p> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="Virtualisation">Virtualisation</h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=34" title="Modifier la section : Virtualisation" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=34" title="Modifier le code source de la section : Virtualisation"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>En outre, GNU/Linux ouvre également la possibilité d'obtenir une parfaite séparation entre plusieurs environnements virtuels tournant sur un seul ordinateur physique, en prenant en compte les modules de virtualisation présents dans les processeurs récents comme <a href="/wiki/Advanced_Micro_Devices#Pacifica/AMD-V" title="Advanced Micro Devices">AMD-V</a> sur AMD et <a href="/wiki/Intel_VT" title="Intel VT">Intel-VT</a> (ou IVT) sur Intel. Ces environnements de <a href="/wiki/Virtualisation" title="Virtualisation">virtualisation</a> permettent d'exécuter des environnements différents ou plusieurs environnements similaires sur une même machine, tout en assurant une certaine sécurité dans la séparation des accès. Ce système est utilisé depuis longtemps par les mainframes d'IBM. IBM a d'ailleurs porté GNU/Linux sur celles-ci afin de permettre à ses clients de continuer à les utiliser avec un système plus moderne. </p><p><a href="/wiki/Kernel-based_Virtual_Machine" title="Kernel-based Virtual Machine">KVM</a> est, depuis la version 2.6.20 du noyau Linux, le système de virtualisation par hyperviseur officiel de ce dernier. Couplé aux outils de <a href="/wiki/QEMU" title="QEMU">QEMU</a>, il permet de créer des ordinateurs virtuels tournant directement sur un noyau Linux non modifié et est capable d'accueillir un grand nombre de systèmes d'exploitation tels que <a href="/wiki/Microsoft_Windows" title="Microsoft Windows">Windows</a>, <a href="/wiki/Solaris_(syst%C3%A8me_d%27exploitation)" title="Solaris (système d'exploitation)">Solaris</a>, <a href="/wiki/Berkeley_Software_Distribution" title="Berkeley Software Distribution">BSD</a>, etc. KVM est au cœur de la stratégie de virtualisation de <a href="/wiki/Red_Hat" title="Red Hat">Red Hat</a>. </p><p>Grâce à son ouverture, le noyau Linux permet aussi, moyennant des modifications plus ou moins importantes, l'utilisation d'autres produits de virtualisation tels que : </p> <ul><li><a href="/wiki/Oracle_VM_VirtualBox" title="Oracle VM VirtualBox">Oracle VM VirtualBox</a>, développé par <a href="/wiki/Sun_Microsystems" title="Sun Microsystems">Sun</a> sous le nom de Virtualbox, avant que l'entreprise ne soit rachetée par <a href="/wiki/Oracle_Corporation" class="mw-redirect" title="Oracle Corporation">Oracle Corporation</a>, qui se distingue avant tout par une interface très conviviale permettant de gérer des machines virtuelles en environnement graphique. Virtualbox existe en version gratuite et en version payante, cette dernière offrant des fonctionnalités supplémentaires;</li> <li><a href="/wiki/Qemu" class="mw-redirect" title="Qemu">Qemu</a>, machine virtuelle libre</li> <li><a href="/wiki/Xen" title="Xen">Xen</a>, système de <a href="/wiki/Paravirtualisation" title="Paravirtualisation">paravirtualisation</a> orienté serveur, pouvant offrir des performances très élevées en ne recourant à aucune émulation matérielle, mais nécessitant que les systèmes d'exploitation « invités » soient modifiés afin d'atteindre ce niveau de performances. Xen est libre mais nécessite d'importantes modifications du noyau Linux;</li> <li><a href="/wiki/VMware" title="VMware">VMware</a>, système de virtualisation professionnel, non libre, décliné en versions serveur et poste de travail ;</li> <li><a href="/wiki/Docker_(logiciel)" title="Docker (logiciel)">Docker</a> ;</li> <li>OpenVZ ;</li> <li><a href="/wiki/Bochs" title="Bochs">Bochs</a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Prise_en_charge_du_matériel"><span id="Prise_en_charge_du_mat.C3.A9riel"></span>Prise en charge du matériel</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=35" title="Modifier la section : Prise en charge du matériel" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=35" title="Modifier le code source de la section : Prise en charge du matériel"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Les distributions grand public prennent en charge la grande majorité du matériel intégré aux ordinateurs personnels et des accessoires destinés aux particuliers (disques dur, webcams, souris, imprimantes, vidéoprojecteurs, lecteurs DVD, cartes graphiques et audios, bluetooth, etc.). </p><p>La prise en charge de l'équipement matériel est l'une des critiques principales faites à GNU/Linux. En effet, certains équipements spéciaux ne sont pas pris en charge directement par GNU/Linux et il n'existe pas toujours de <a href="/wiki/Pilote_informatique" title="Pilote informatique">pilote</a> développé par le constructeur et compatible avec GNU/Linux. Certains fabricants fournissent systématiquement des pilotes pour <a href="/wiki/Microsoft_Windows" title="Microsoft Windows">Microsoft Windows</a> et <a href="/wiki/Mac_OS_X" class="mw-redirect" title="Mac OS X">Mac OS X</a>, alors que pour GNU/Linux, c'est souvent la communauté qui les développe elle-même par <a href="/wiki/R%C3%A9tro-ing%C3%A9nierie" title="Rétro-ingénierie">rétro-ingénierie</a>. Parfois, la communauté préfère développer des pilotes libres stables bien que des pilotes propriétaires développés par les constructeurs existent (c'est le cas pour les cartes graphiques <a href="/wiki/ATI_Technologies" title="ATI Technologies">ATI</a> ou <a href="/wiki/Nvidia" title="Nvidia">Nvidia</a>). Dans cette optique, les pilotes nécessaires pour faire fonctionner pleinement un ordinateur sont intégrés à la plupart des distributions GNU/Linux. </p><p>Certains périphériques risquent de ne pas avoir de pilotes disponibles. Cependant, les utilisateurs de Windows ou Mac OS sont parfois également confrontés à des problèmes de pilotes lorsqu'ils installent une nouvelle version de leur système et l'absence de code source empêche une <a href="/wiki/Compilateur" title="Compilateur">recompilation</a> des pilotes propriétaires. Enfin, il arrive qu'il n'y ait des pilotes que pour GNU/Linux, et pas pour Windows ou Mac (supercalculateurs, serveurs Internet haut de gamme, consoles de jeu PlayStation, anciens périphériques dont le support a été arrêté par les constructeurs, etc.). Le matériel ancien peut être généralement recyclé sous GNU/Linux, car la pérennité des pilotes libres est également l'un des points forts de GNU/Linux. </p><p>La première raison de cette situation est le faible impact de GNU/Linux chez les particuliers, ce qui n'incite pas les fabricants à investir dans le développement de pilotes pour cet environnement. La seconde raison est le refus de certaines distributions (<a href="/wiki/Fedora_Project" title="Fedora Project">Fedora</a> ou <span class="need_ref" title="Ce passage nécessite une référence." style="cursor:help;"><a href="/wiki/Debian" title="Debian">Debian</a></span><sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire">[réf. nécessaire]</a></sup><sup id="cite_ref-68" class="reference"><a href="#cite_note-68"><span class="cite_crochet">[</span>68<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, par exemple) d'embarquer des pilotes sous licences propriétaires, même quand ceux-ci existent, ce qui oblige l'utilisateur à les trouver et à les installer manuellement. <span class="need_ref" title="Ce passage nécessite une référence." style="cursor:help;">Enfin, l’absence d’une <a href="/wiki/Interface_de_programmation" title="Interface de programmation">API</a> fixe dans le noyau Linux oblige les fabricants à délivrer des binaires des pilotes adaptés à chaque version du noyau</span><sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire">[réf. nécessaire]</a></sup>. </p><p>Les utilisateurs qui travaillent sur plusieurs plates-formes et qui ont besoin de ces pilotes peuvent trouver des versions développées par de tierces parties, mais de tels pilotes ne supportent généralement qu'un ensemble rudimentaire de fonctions, et n'apparaissent qu'après la sortie du matériel, avec un certain temps de latence. Il existe cependant des mécanismes pour faire fonctionner certains pilotes développés pour d'autres systèmes d'exploitation (comme <a href="/wiki/NdisWrapper" title="NdisWrapper">NdisWrapper</a>). </p><p>Les <a href="/wiki/Webcam" title="Webcam">webcams</a> sont, par exemple, particulièrement concernées par cette absence de pilotes, mais le protocole <a href="/wiki/USB_video_device_class" title="USB video device class">USB video device class</a> ou UVC permet de répondre à ce problème avec de nombreuses webcams supportant ce protocole<sup id="cite_ref-69" class="reference"><a href="#cite_note-69"><span class="cite_crochet">[</span>69<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Avec la démocratisation de GNU/Linux, certains grands constructeurs font des efforts pour développer ou fournir les informations nécessaires au développement de pilotes libres pour GNU/Linux, comme <a href="/wiki/Creative_Labs" class="mw-redirect" title="Creative Labs">Creative Labs</a> pour ses webcams ou cartes sons, Intel (processeurs, chipsets 3D, cartes réseau, etc.). Mais de nombreux autres composants nécessitent de vérifier la disponibilité de pilotes avant l'achat, s'ils sont destinés à une utilisation sous GNU/Linux. D'autre part, des assembleurs, tels que Dell<sup id="cite_ref-70" class="reference"><a href="#cite_note-70"><span class="cite_crochet">[</span>70<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, Asus — poussé par Intel et son projet <a href="/wiki/Moblin" title="Moblin">Moblin</a><sup id="cite_ref-71" class="reference"><a href="#cite_note-71"><span class="cite_crochet">[</span>71<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> — <a href="/w/index.php?title=Lineo_Inc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lineo Inc (page inexistante)">Lineo</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Lineo" class="extiw" title="en:Lineo"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Lineo »">(en)</span></a> ou <a href="/w/index.php?title=Everex&action=edit&redlink=1" class="new" title="Everex (page inexistante)">Everex</a>, vendent des ordinateurs avec GNU/Linux préinstallé. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Linux_et_la_sécurité"><span id="Linux_et_la_s.C3.A9curit.C3.A9"></span>Linux et la sécurité</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=36" title="Modifier la section : Linux et la sécurité" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=36" title="Modifier le code source de la section : Linux et la sécurité"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Linux permet une stricte <a href="/wiki/S%C3%A9paration_des_privil%C3%A8ges" class="mw-redirect" title="Séparation des privilèges">séparation des privilèges</a>. Une des conséquences est que, sauf faille de sécurité permettant une <a href="/wiki/%C3%89l%C3%A9vation_des_privil%C3%A8ges" title="Élévation des privilèges">élévation des privilèges</a><sup id="cite_ref-72" class="reference"><a href="#cite_note-72"><span class="cite_crochet">[</span>72<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, un <a href="/wiki/Ver_informatique" title="Ver informatique">ver</a> ou un <a href="/wiki/Virus_informatique" title="Virus informatique">virus informatique</a> ne peut accéder qu'à une partie des ressources et fonctionnalités d'un système Linux, mais ni aux données importantes du système, ni aux données d'éventuels autres utilisateurs<sup id="cite_ref-73" class="reference"><a href="#cite_note-73"><span class="cite_crochet">[</span>73<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Dans le domaine des serveurs, le degré de sécurité dépend, par comparaison, avant tout du degré d'expérience qu'a l'<a href="/wiki/Administrateur_syst%C3%A8mes" class="mw-redirect" title="Administrateur systèmes">administrateur systèmes</a>. Là, Linux marque des points grâce à sa liberté d'utilisation, qui permet sans risque et sans surcoût de tester abondamment divers scénarios sur d'autres ordinateurs, et d'y acquérir ainsi une expérience utile. </p><p>Il existe une série de <a href="/wiki/Distribution_GNU/Linux" class="mw-redirect" title="Distribution GNU/Linux">distributions</a> spécifiquement axées sur la sécurité, et des initiatives telles que <a href="/wiki/SELinux" title="SELinux">SELinux</a> de la <a href="/wiki/National_Security_Agency" title="National Security Agency">National Security Agency</a>. Mais il existe également une série de distributions axée sur l'anti-sécurité, comme <a href="/wiki/Damn_Vulnerable_Linux" title="Damn Vulnerable Linux">Damn Vulnerable Linux</a>, <a href="/wiki/BackTrack" title="BackTrack">BackTrack</a> ou plus récemment <a href="/wiki/Kali_Linux" title="Kali Linux">Kali Linux</a> pour sensibiliser les experts aux problématiques de sécurité sur ce système d'exploitation. </p><p>Linux supporte une grande variété de plates-formes matérielles, ainsi que de solutions logicielles. Une faille de sécurité touchant le plus populaire <a href="/wiki/Client_de_messagerie" title="Client de messagerie">client de messagerie</a> ne touchera qu'une fraction des utilisateurs de logiciels libres ; en revanche, une faille touchant <a href="/wiki/Outlook_Express" title="Outlook Express">Outlook Express</a> pouvait toucher d'un coup une proportion énorme des utilisateurs de Windows. Cette thèse est développée dans un rapport écrit par des sommités du domaine comme <a href="/wiki/Bruce_Schneier" title="Bruce Schneier">Bruce Schneier</a> pour le compte de la <a href="/wiki/CIA" class="mw-redirect" title="CIA">CIA</a> et reprise par la société <a href="/wiki/Gartner" title="Gartner">Gartner</a> dans un document<sup id="cite_ref-74" class="reference"><a href="#cite_note-74"><span class="cite_crochet">[</span>74<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Ce rapport énonce que puisque la plupart des ordinateurs tournent sous un système d'exploitation de <a href="/wiki/Microsoft" title="Microsoft">Microsoft</a>, la plupart des ordinateurs du monde sont vulnérables aux mêmes virus et aux mêmes vers au même moment. Il propose pour éviter cela d'éviter la monoculture logicielle dans le domaine des systèmes d'exploitation. </p><p>Enfin, le fait que Linux et nombre de logiciels tournant sous Linux soient des <a href="/wiki/Logiciel_libre" title="Logiciel libre">logiciels libres</a> permet que son <a href="/wiki/Code_source" title="Code source">code source</a> soit étudié d'un œil critique par quiconque désirant le faire, que ce soit pour effectuer des adaptations, dans un cadre éducatif, pour répondre aux intérêts privés d'une entreprise ou une institution ou par simple intérêt personnel (pour en rechercher les vulnérabilités par exemple, la plupart du temps dévoilée et corrigée extrêmement vite). En relation avec cela, on entend souvent l'argument que les failles de sécurité sont corrigées plus rapidement, affirmation approuvée et réfutée par diverses études, en fonction généralement de leur source de financement. Enfin, la liberté des logiciels rend inutile le recours au piratage des logiciels, aux <a href="/wiki/Crack_(informatique)" title="Crack (informatique)">cracks</a> ou autres sites de <i><a href="/wiki/Warez" title="Warez">warez</a></i> très populaires parmi les adeptes des autres systèmes d'exploitation, et qui constituent un vecteur d'infection des ordinateurs. </p><p>Reste que Linux n'est pas totalement insensible aux problèmes de sécurité, comme l'a montré le ver <a href="/w/index.php?title=Slapper&action=edit&redlink=1" class="new" title="Slapper (page inexistante)">Slapper</a> en <time class="nowrap" datetime="2002-09" data-sort-value="2002-09">septembre 2002</time>, premier du genre à toucher un nombre notable d'ordinateurs sous Linux, avant tout des serveurs web tournant sous <a href="/wiki/Apache_HTTP_Server" title="Apache HTTP Server">Apache</a> (six mille à l'apogée du ver<sup id="cite_ref-75" class="reference"><a href="#cite_note-75"><span class="cite_crochet">[</span>75<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>). La faille <a href="/wiki/Shellshock_(faille_informatique)" title="Shellshock (faille informatique)">Shellshock</a> sur l'interpréteur de commande Bash, par défaut sur de nombreuses <a href="/wiki/Distribution_GNU/Linux" class="mw-redirect" title="Distribution GNU/Linux">distributions</a> Linux est une autre faille (touchant au passage <a href="/wiki/Mac_OS" class="mw-redirect" title="Mac OS">Mac OS</a>) qui vient d'être découverte. Elle était déjà ancienne : elle daterait d'une vingtaine d'années. Elle n'aurait pas été découverte antérieurement. </p><p>De plus, Linux reste un système d'exploitation <span class="need_ref" title="Source insuffisante." style="cursor:help;">vulnérable<sup id="cite_ref-76" class="reference"><a href="#cite_note-76"><span class="cite_crochet">[</span>76<span class="cite_crochet">]</span></a></sup></span><sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:Source_insuffisante" title="Aide:Source insuffisante">[source insuffisante]</a></sup>, ainsi, près de quatre mille neuf cents vulnérabilités ont été recensées entre 2003 et 2008, celles-ci sont réparties sur les différentes distributions disponibles. Celles-ci ont été, pour la plupart, corrigées assez rapidement. </p><p>En revanche, le nombre de failles découvertes durant une période précise n'est pas une mesure fiable pour déterminer la sécurité d'un système d'exploitation, il faut déterminer : </p> <ul><li>leur impact sur le système ;</li> <li>et le temps de vulnérabilité du système<sup id="cite_ref-77" class="reference"><a href="#cite_note-77"><span class="cite_crochet">[</span>77<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.</li></ul> <p>Cependant, un article publié notamment sur <a href="/w/index.php?title=G%C3%A9n%C3%A9ration_NT&action=edit&redlink=1" class="new" title="Génération NT (page inexistante)">Génération NT</a> le <time class="nowrap" datetime="2013-06-26" data-sort-value="2013-06-26">26 juin 2013</time> indiquait qu'<a href="/wiki/Android" title="Android">Android</a> concentrait <b>92 %</b> de toutes les menaces dues aux malwares sur mobiles contredisant dans la pratique l'optimisme qui a <span class="need_ref" title="Ce passage nécessite une référence." style="cursor:help;">longtemps prévalu dans la communauté des Linuxiens</span><sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire">[réf. nécessaire]</a></sup><sup id="cite_ref-78" class="reference"><a href="#cite_note-78"><span class="cite_crochet">[</span>78<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-79" class="reference"><a href="#cite_note-79"><span class="cite_crochet">[</span>79<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Cette appréciation est modérée par le fait que Linux n'étant que le cœur d'Android, rien ne garantit la sécurité des applications Android d'origines diverses. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Gestion_numérique_des_droits"><span id="Gestion_num.C3.A9rique_des_droits"></span>Gestion numérique des droits</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=37" title="Modifier la section : Gestion numérique des droits" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=37" title="Modifier le code source de la section : Gestion numérique des droits"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>La <a href="/wiki/Gestion_des_droits_num%C3%A9riques" title="Gestion des droits numériques">gestion des droits numériques</a> (<i>Digital Rights Management - DRM</i> en anglais - les DRM sont très souvent appelés « Gestion des restrictions numérique », de l'anglais <i>Digital Restrictions Management</i> par la <a href="/wiki/Free_Software_Foundation" title="Free Software Foundation">Free Software Foundation</a> et les activistes du logiciel libre<sup id="cite_ref-Château_de_Castelculier_80-0" class="reference"><a href="#cite_note-Château_de_Castelculier-80"><span class="cite_crochet">[</span>80<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>) concerne le domaine du multimédia, et notamment la musique et les vidéos qui peuvent être achetées sur Internet. Certaines œuvres sont protégées par des <a href="/wiki/Verrou_(informatique)" title="Verrou (informatique)">verrous numériques</a>, visant à contrôler l'utilisation de l'œuvre, par exemple en limitant le nombre d'écoutes ou de copies possibles. Ces <i>DRM</i> nécessitent l'emploi d'une technologie particulière, qui est la propriété exclusive du fabricant et vendeur desdits <i>DRM</i>, ce qui explique que la lecture d'une œuvre protégée se trouve liée à l'utilisation d'un programme spécifique. Les deux plus grands fabricants de systèmes de gestion des droits numériques, <a href="/wiki/Microsoft" title="Microsoft">Microsoft</a> et <a href="/wiki/Apple" title="Apple">Apple</a>, conditionnent l'usage des œuvres protégées par leurs systèmes à l'utilisation respective du <a href="/wiki/Lecteur_Windows_Media" title="Lecteur Windows Media">lecteur Windows Media</a>, et de <a href="/wiki/ITunes" title="ITunes">iTunes</a>. Ces sociétés vendant leur propre système d'exploitation, elles ne souhaitent pas proposer de version de leurs programmes pour GNU/Linux. Ainsi, il n'est souvent pas possible pour les utilisateurs de GNU/Linux d'acheter en ligne de la musique sur un site de téléchargement payant, ou d'écouter de la musique déjà achetée et téléchargée. </p><p>Il existe aussi des <i>DRM</i> sur les CD audio, mais ceux-ci sont beaucoup moins standardisés et moins courants. La plupart sont conçus pour fonctionner avec les systèmes d'exploitation de Microsoft et sont donc susceptibles d'être inopérants pour un utilisateur de GNU/Linux. </p><p>Il ne s'agit pas de limitations techniques, puisque des systèmes de gestion libres existent<sup id="cite_ref-SUN-DRM_81-0" class="reference"><a href="#cite_note-SUN-DRM-81"><span class="cite_crochet">[</span>81<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Voir aussi <a href="/wiki/Linus_Torvalds" title="Linus Torvalds">Linus Torvalds</a>, selon lequel GNU/Linux et la gestion des droits ne sont pas incompatibles<sup id="cite_ref-lkml-DRM-linux_82-0" class="reference"><a href="#cite_note-lkml-DRM-linux-82"><span class="cite_crochet">[</span>82<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Utilisations">Utilisations</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=38" title="Modifier la section : Utilisations" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=38" title="Modifier le code source de la section : Utilisations"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Wikimedia-Server.jpg" class="mw-file-description"><img alt="Un serveur de la Wikimedia Foundation" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Wikimedia-Server.jpg/170px-Wikimedia-Server.jpg" decoding="async" width="170" height="256" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Wikimedia-Server.jpg/255px-Wikimedia-Server.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Wikimedia-Server.jpg/340px-Wikimedia-Server.jpg 2x" data-file-width="398" data-file-height="600" /></a><figcaption>De nombreux serveurs de la <a href="/wiki/Fondation_Wikim%C3%A9dia" title="Fondation Wikimédia">Fondation Wikimédia</a> fonctionnent sous <a href="/wiki/LAMP" title="LAMP">LAMP</a> (Linux-Apache-MySQL-PHP).</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Serveur">Serveur</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=39" title="Modifier la section : Serveur" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=39" title="Modifier le code source de la section : Serveur"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Articles détaillés : <a href="/wiki/Serveur_informatique" title="Serveur informatique">Serveur informatique</a> et <a href="/wiki/UNIX" class="mw-redirect" title="UNIX">UNIX</a>.</div></div> <p>En raison de la relation de GNU/Linux avec <a href="/wiki/Unix" title="Unix">Unix</a>, GNU/Linux s'est très rapidement imposé sur le marché des serveurs informatiques. Un point crucial a été la possibilité d'utiliser un système d'exploitation de <a href="/wiki/Type_Unix" title="Type Unix">type Unix</a> sur du matériel <a href="/wiki/Compatible_PC" title="Compatible PC">compatible PC</a>, beaucoup moins cher que les solutions à base d'Unix propriétaire et de matériel spécifique. De nombreux logiciels serveurs très demandés et très utilisés (<a href="/wiki/Serveur_HTTP" class="mw-redirect" title="Serveur HTTP">serveur HTTP</a>, <a href="/wiki/Base_de_donn%C3%A9es" title="Base de données">base de données</a>, <i><a href="/wiki/Groupware" title="Groupware">groupware</a></i>, <a href="/wiki/Serveur_de_messagerie_%C3%A9lectronique" title="Serveur de messagerie électronique">serveur de messagerie électronique</a>, etc.) étant disponibles gratuitement, en général sans aucune limitation, et fiables, la part de marché de GNU/Linux dans ce domaine a en conséquence crû rapidement. </p><p>GNU/Linux ayant <span class="need_ref" title="Une source est souhaitée pour ce passage." style="cursor:help;">une réputation de stabilité et d’efficacité dans la maintenance</span><sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire">[<abbr class="abbr" title="référence">réf.</abbr> souhaitée]</a></sup>, il remplit les exigences posées à tout système d'exploitation pour serveurs. De plus, la modularité d'un système fondé sur le <a href="/wiki/Noyau_Linux" title="Noyau Linux">noyau Linux</a> permet l'exploitation de serveurs destinés à une tâche particulière. Le portage du noyau Linux sur de nombreux composants matériels fait que GNU/Linux est aujourd'hui utilisable sur toutes les architectures utilisées dans ce domaine. Le matériel utilisable est en conséquence considérable. Les derniers <i>IBM eServer p5</i> et <i>IBM eServer i5</i> sont par exemple supportés par IBM avec un système d'exploitation GNU/Linux et permettent d'y exécuter plusieurs systèmes GNU/Linux en parallèle. </p><p>Les serveurs GNU/Linux sont exploités dans à peu près tous les domaines. Un des exemples les plus connus est résumé par l'acronyme <a href="/wiki/LAMP" title="LAMP">LAMP</a>, où GNU/Linux propulse un serveur web <a href="/wiki/Apache_HTTP_Server" title="Apache HTTP Server">Apache</a> associé à la base de données <a href="/wiki/MySQL" title="MySQL">MySQL</a> et au langage de programmation <a href="/wiki/PHP" title="PHP">PHP</a> (alternativement : <a href="/wiki/Perl_(langage)" title="Perl (langage)">Perl</a> ou <a href="/wiki/Python_(langage)" title="Python (langage)">Python</a>). GNU/Linux est également souvent utilisé comme serveur de fichiers, le plus souvent dans les réseaux Windows grâce au serveur <a href="/wiki/Samba_(informatique)" title="Samba (informatique)">Samba</a>, moins souvent sous <a href="/wiki/Network_File_System" title="Network File System">NFS</a> ou AppleShare. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Sécurité_réseau"><span id="S.C3.A9curit.C3.A9_r.C3.A9seau"></span>Sécurité réseau</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=40" title="Modifier la section : Sécurité réseau" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=40" title="Modifier le code source de la section : Sécurité réseau"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Linux, qui jouit d'une bonne réputation en matière de sécurité et de performance (passage à l'échelle) est très utilisé dans le domaine des réseaux informatiques, par exemple comme <a href="/wiki/Passerelle_(informatique)" title="Passerelle (informatique)">passerelle</a>, comme <a href="/wiki/Routeur" title="Routeur">routeur</a>, <a href="/wiki/Proxy" title="Proxy">proxy</a> ou comme <a href="/wiki/Pare-feu_(informatique)" title="Pare-feu (informatique)">pare-feu</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ordinateur_central">Ordinateur central</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=41" title="Modifier la section : Ordinateur central" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=41" title="Modifier le code source de la section : Ordinateur central"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>L'aspect libre du code source, et la possibilité qui en découle d'adapter le système à une tâche précise, a permis à GNU/Linux de faire son entrée dans les centres de calculs. Sur ce marché des <a href="/wiki/Ordinateur_central" title="Ordinateur central">ordinateurs centraux</a>, gros ordinateurs très fiables optimisés pour le traitement massif de données, omniprésents dans les banques, les sociétés d'assurances et les grandes entreprises, GNU/Linux fait de plus en plus concurrence aux systèmes UNIX propriétaires qui étaient autrefois la norme. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Grappes_de_serveurs">Grappes de serveurs</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=42" title="Modifier la section : Grappes de serveurs" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=42" title="Modifier le code source de la section : Grappes de serveurs"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>GNU/Linux a été très tôt utilisé dans le domaine des <a href="/wiki/Grappe_de_serveurs" title="Grappe de serveurs">grappes de serveurs</a> (en anglais : <i>clusters</i>), par exemple par le moteur de recherche <a href="/wiki/Google" title="Google">Google</a> à la fin des années 1990<sup id="cite_ref-83" class="reference"><a href="#cite_note-83"><span class="cite_crochet">[</span>83<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Dans cette configuration, associée à la notion de <a href="/wiki/Grille_informatique" title="Grille informatique">grille informatique</a>, de simples ordinateurs tournant sous une distribution spécialisée de GNU/Linux travaillent indépendamment au sein d'un grand réseau d'ordinateurs. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Superordinateurs">Superordinateurs</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=43" title="Modifier la section : Superordinateurs" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=43" title="Modifier le code source de la section : Superordinateurs"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Les <a href="/wiki/Superordinateur" title="Superordinateur">superordinateurs</a> sont conçus pour atteindre les plus hautes performances possibles avec les technologies connues, en particulier en matière de vitesse de calcul. En <time class="nowrap" datetime="2006-11" data-sort-value="2006-11">novembre 2006</time>, selon <a href="/wiki/TOP500" title="TOP500">TOP500</a>, GNU/Linux fait tourner 74 % des cinq cents plus puissants ordinateurs du monde<sup id="cite_ref-84" class="reference"><a href="#cite_note-84"><span class="cite_crochet">[</span>84<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> (contre 20 % pour UNIX) dont les plus puissants, les deux serveurs <a href="/wiki/Blue_Gene_(superordinateur)" title="Blue Gene (superordinateur)">Blue Gene</a> d'<a href="/wiki/IBM" title="IBM">IBM</a> (40 960 et 131 072 processeurs). En <time class="nowrap" datetime="2007-11" data-sort-value="2007-11">novembre 2007</time>, dans ce même TOP500, plus de 85 % des superordinateurs utilisent GNU/Linux, contre 6 % pour l'ancêtre UNIX et 1,20 % pour Windows. En <time class="nowrap" datetime="2008-11" data-sort-value="2008-11">novembre 2008</time>, 87,8 % des superordinateurs tournent sous GNU/Linux contre 4,60 % sous UNIX. En <time class="nowrap" datetime="2009-11" data-sort-value="2009-11">novembre 2009</time>, 446 superordinateurs (89,20 %) utilisent GNU/Linux et 5 seulement sont sous Windows (1 %)<sup id="cite_ref-85" class="reference"><a href="#cite_note-85"><span class="cite_crochet">[</span>85<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. En <time class="nowrap" datetime="2017-11" data-sort-value="2017-11">novembre 2017</time>, 100 % des TOP500<sup id="cite_ref-zdnet_20171114_36-1" class="reference"><a href="#cite_note-zdnet_20171114-36"><span class="cite_crochet">[</span>36<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> utilisent GNU/Linux pour système d'exploitation. </p><p>Le <a href="/wiki/Fugaku_415-PFLOPS" title="Fugaku 415-PFLOPS">Fugaku</a>, fabriqué par <a href="/wiki/Fujitsu" title="Fujitsu">Fujitsu</a>, est le plus puissant supercalculateur à ce jour (<time class="nowrap" datetime="2024-08" data-sort-value="2024-08">août 2024</time>) ; il fonctionne avec un noyau Linux basé sur une distribution <a href="/wiki/GNU/Linux" class="mw-redirect" title="GNU/Linux">GNU/Linux</a> <a href="/wiki/Red_Hat_Linux" title="Red Hat Linux">Red Hat Linux</a> 8<sup id="cite_ref-86" class="reference"><a href="#cite_note-86"><span class="cite_crochet">[</span>86<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Le <a href="/wiki/Roadrunner_(supercalculateur)" title="Roadrunner (supercalculateur)">Roadrunner</a> d'IBM, qui fut le premier à avoir officiellement dépassé la puissance symbolique de 1 péta<a href="/wiki/FLOPS" title="FLOPS">flop</a>, fonctionne sous la distribution Linux Fedora<sup id="cite_ref-87" class="reference"><a href="#cite_note-87"><span class="cite_crochet">[</span>87<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Embarqué"><span id="Embarqu.C3.A9"></span>Embarqué</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=44" title="Modifier la section : Embarqué" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=44" title="Modifier le code source de la section : Embarqué"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Sharp_Zaurus.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/Sharp_Zaurus.jpg/170px-Sharp_Zaurus.jpg" decoding="async" width="170" height="254" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/04/Sharp_Zaurus.jpg 1.5x" data-file-width="200" data-file-height="299" /></a><figcaption>PDA Sharp Zaurus SL-5500 avec l'interface graphique <a href="/wiki/Qt_Extended" title="Qt Extended">Qt Extended</a> et le logiciel <a href="/wiki/OpenZaurus" title="OpenZaurus">OpenZaurus</a> fondé sur Linux.</figcaption></figure> <p>Linux se trouve aussi au cœur de nombreux appareils informatiques ou électroniques grand public, et parfois sans que l'usager le sache. Il s'agit notamment d'équipement réseau et de petits appareils numériques destinés à la consommation de masse, équipés en général d'un processeur spécialisé économe en énergie et d'une <a href="/wiki/M%C3%A9moire_flash" title="Mémoire flash">mémoire flash</a>. </p><p>Le succès de Linux dans ce domaine tient, ici comme ailleurs, à ce que les fabricants apprécient de pouvoir d'une part adapter le logiciel à leurs besoins (consommation, interface, fonctions annexes, etc.) et d'autre part de bénéficier de l'expérience et du travail d'une communauté active. Linux est aussi apprécié dans ce domaine pour sa fiabilité, sa résistance aux attaques des pirates informatiques sur les réseaux et bien sûr sa gratuité. En embarqué, Linux est fréquemment utilisé avec les outils <a href="/wiki/UClibc" title="UClibc">uClibc</a> et <a href="/wiki/BusyBox" title="BusyBox">BusyBox</a> qui ont été développés pour le matériel particulièrement limité en capacité mémoire. </p><p>Des forums de coopération spécialisés aident les fabricants de ces produits en mettant à disposition instructions, programmes et exemples de codes, et en s'efforçant de standardiser les interfaces de programmations de Linux dans l'embarqué. L'<a href="/wiki/Open_Source_Development_Labs" title="Open Source Development Labs">OSDL</a> a lancé le <time class="nowrap" datetime="2005-10-17" data-sort-value="2005-10-17">17 octobre 2005</time> la <a href="/wiki/Mobile_Linux_Initiative" title="Mobile Linux Initiative">Mobile Linux Initiative</a> pour accélérer la progression de Linux dans ce domaine. </p> <dl><dt>Réseaux et communication</dt> <dd>Linux fait tourner plusieurs <a href="/wiki/Routeur" title="Routeur">routeurs</a> dont certains modèles de <a href="/wiki/Linksys" title="Linksys">Linksys</a>, ainsi que divers terminaux fournis par des <a href="/wiki/Fournisseur_d%27acc%C3%A8s_%C3%A0_Internet" title="Fournisseur d'accès à Internet">fournisseurs d'accès à Internet</a> (comme la <a href="/wiki/Freebox" title="Freebox">Freebox</a>, la <a href="/wiki/Box_de_SFR" title="Box de SFR">box de SFR</a> ou la <a href="/wiki/Livebox" title="Livebox">Livebox</a> en France).</dd> <dd><a href="/wiki/OpenWrt" title="OpenWrt">OpenWrt</a> est une version Linux minimaliste développée pour remplacer le firmware des routeurs basés sur une puce Broadcom (par exemple les routeurs WLAN d'Asus, Belkin, Dell, Linksys, US Robotics, Viewsonic).</dd> <dd>Linux se retrouve également sur une gamme de téléphones portables (<i><a href="/wiki/Linux_phone" title="Linux phone">Linux phones</a></i> : <a href="/wiki/Motorola" title="Motorola">Motorola</a>), sur l'<a href="/wiki/Assistant_personnel" title="Assistant personnel">assistant personnel</a> <a href="/wiki/Zaurus" title="Zaurus">Sharp Zaurus</a> et les tablettes Internet <a href="/wiki/Nokia_770" title="Nokia 770">Nokia 770</a>, <a href="/wiki/Nokia_N800" title="Nokia N800">Nokia N800</a> et <a href="/wiki/Nokia_N810" title="Nokia N810">Nokia N810</a>. Dans le domaine des <a href="/wiki/GPS_(assistant_de_navigation)" title="GPS (assistant de navigation)">assistants de navigation personnels</a>, les systèmes <a href="/wiki/R%C3%A9cepteur_GPS" title="Récepteur GPS">GPS</a> autonomes de <a href="/wiki/TomTom" title="TomTom">TomTom</a> sont conçus à partir d'une plate-forme Linux. Les systèmes d'exploitation pour mobile <a href="/wiki/Android" title="Android">Android</a>, <a href="/wiki/LG_webOS" title="LG webOS">webOS</a> (éditée par <a href="/wiki/Palm_(entreprise)" title="Palm (entreprise)">Palm</a> avant son rachat par <a href="/wiki/Hewlett-Packard" title="Hewlett-Packard">HP</a>), <a href="/wiki/Tizen" title="Tizen">Tizen</a> (anciennement <a href="/wiki/MeeGo" title="MeeGo">MeeGo</a>) mais aussi <a href="/wiki/Maemo" title="Maemo">Maemo</a>, utilisé sur le <a href="/wiki/Nokia_N900" title="Nokia N900">Nokia N900</a>, possèdent tous un <a href="/wiki/Noyau_Linux" title="Noyau Linux">noyau Linux</a>.</dd> <dt>Multimédia</dt> <dd>Linux est utilisé dans des lecteurs de salon <a href="/wiki/DivX" title="DivX">DivX</a>, de nombreux <a href="/wiki/Centre_multim%C3%A9dia" title="Centre multimédia">centres multimédia</a>, des téléviseurs et des <a href="/wiki/D%C3%A9codeur_TNT" title="Décodeur TNT">décodeurs TNT</a>, sur les démos "<abbr class="abbr" title="Troisième">3<sup>e</sup></abbr> génération" comme la <a href="/wiki/Dreambox" title="Dreambox">Dreambox</a> et Vu+, sur des <a href="/wiki/Baladeur_num%C3%A9rique" title="Baladeur numérique">baladeurs audios</a> comme ceux de <a href="/wiki/SanDisk" title="SanDisk">SanDisk</a> et sur les baladeurs multimédias d'<a href="/wiki/Archos" title="Archos">Archos</a>.</dd> <dt>Console de jeu</dt> <dd>La <a href="/wiki/GP2X" title="GP2X">GP2X</a> de GamePark, <a href="/wiki/Console_de_jeux_vid%C3%A9o" title="Console de jeux vidéo">console de jeux vidéo</a> portable.</dd> <dd>La <a href="/wiki/Pandora_(console_portable)" title="Pandora (console portable)">Pandora (console portable)</a>, console de jeu <i>open source</i> qui a un système d'exploitation Linux compilé pour processeurs ARM.</dd> <dd>La <a href="/wiki/PlayStation_3" title="PlayStation 3">PlayStation 3</a> de <a href="/wiki/Sony" title="Sony">Sony</a> pouvait utiliser Linux mais une mise à jour dite de sécurité a enlevé cette possibilité.</dd> <dd>Le <a href="/wiki/Steam_Deck" title="Steam Deck">Steam Deck</a>, console portable produite par <a href="/wiki/Valve_(entreprise)" class="mw-redirect" title="Valve (entreprise)">Valve</a> qui est sortie en février 2022, tourne sous <a href="/wiki/SteamOS" title="SteamOS">SteamOS</a> 3, une distribution Linux dérivée d'<a href="/wiki/Arch_Linux" title="Arch Linux">Arch Linux</a><sup id="cite_ref-88" class="reference"><a href="#cite_note-88"><span class="cite_crochet">[</span>88<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.</dd> <dt>Robotique</dt> <dd>Le marché décollant des systèmes de robots ludiques utilise un OS Linux<sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire">[<abbr class="abbr" title="référence">réf.</abbr> souhaitée]</a></sup>.</dd></dl> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Notes_et_références"><span id="Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9rences"></span>Notes et références</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=45" title="Modifier la section : Notes et références" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=45" title="Modifier le code source de la section : Notes et références"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="references-small decimal" style=""><div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-wikidata-a79d7be607088214eaa6c9e4eafc18e2a9d4ecfa-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-wikidata-a79d7be607088214eaa6c9e4eafc18e2a9d4ecfa_1-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="https://groups.google.com/group/comp.os.minix/msg/b813d52cbc5a044b"><cite style="font-style:normal;">https://groups.google.com/group/comp.os.minix/msg/b813d52cbc5a044b</cite></a> »</span></span> </li> <li id="cite_note-wikidata-0723040333cb5ed24903cf712053c1e6bbbbee26Q6555099-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-wikidata-0723040333cb5ed24903cf712053c1e6bbbbee26Q6555099_2-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><i><a href="/wiki/Liste_de_discussion_du_noyau_Linux" title="Liste de discussion du noyau Linux">Linux kernel mailing list</a></i> (site web), <span class="">consulté le <time class="nowrap date-lien" datetime="2024-02-28" data-sort-value="2024-02-28"><a href="/wiki/28_f%C3%A9vrier" title="28 février">28</a> <a href="/wiki/F%C3%A9vrier_2024" title="Février 2024">février</a> <a href="/wiki/2024" title="2024">2024</a></time>.<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q6555099?uselang=fr" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-wikidata-24e58c276fd423d3a09469b4d70317104d87a452-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-wikidata-24e58c276fd423d3a09469b4d70317104d87a452_3-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="https://kernel.org/"><cite style="font-style:normal;"><span class="lang-en" lang="en">mainline: 6.5-rc7 2023-08-20</span></cite></a> », <time class="nowrap" datetime="2023-08-20" data-sort-value="2023-08-20">20 août 2023</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2023-08-27" data-sort-value="2023-08-27">27 août 2023</time>)</small></span></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a> </span><span class="reference-text">Proposée par <a href="/wiki/Richard_Stallman" title="Richard Stallman">Richard Stallman</a>, cette variante est parfois utilisée en général et dans des noms, par exemple : <a href="/wiki/Devuan" title="Devuan">Devuan GNU+Linux</a> — à comparer avec <a href="/wiki/Debian_GNU/Linux" class="mw-redirect" title="Debian GNU/Linux">Debian GNU/Linux</a> — ou <a href="/wiki/Musix" title="Musix">Musix GNU+Linux</a> (une distribution intégralement libre). Comme avec la comparaison Devuan/Debian, le signe plus évoquant l'addition de GNU et Linux, plus explicite qu'un « / » pouvant être interprété comme un « ou ».</span> </li> <li id="cite_note-siteucb-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-siteucb_5-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="McKusick1999"><span class="ouvrage" id="Marshall_Kirk_McKusick1999"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais américain">(en-US)</abbr> Marshall Kirk <span class="nom_auteur">McKusick</span>, « <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.oreilly.com/openbook/opensources/book/kirkmck.html"><cite style="font-style:normal;" lang="en-us">Open Sources: Voices from the Open Source Revolution</cite></a> », sur <span class="italique">oreilly.com</span>, <time class="nowrap" datetime="1999-03-29" data-sort-value="1999-03-29">29 mars 1999</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2023-07-25" data-sort-value="2023-07-25">25 juillet 2023</time>)</small></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-annonce-initiale-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-annonce-initiale_6-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="https://groups.google.com/g/net.unix-wizards/c/8twfRPM79u0/m/1xlglzrWrU0J?pli=1"><cite style="font-style:normal;">new UNIX implementation</cite></a> », sur <span class="italique">groups.google.com</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2023-07-25" data-sort-value="2023-07-25">25 juillet 2023</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-nouvelle-communauté-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-nouvelle-communauté_7-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> <span class="ouvrage"><span class="noarchive">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://common-lisp.net/project/bknr/static/lmman/title.xml"><cite style="font-style:normal; color:var(--color-link-red, #d73333);">Personal note from Richard Stallman</cite></a> »<sup class="plainlinks">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/*/http://common-lisp.net/project/bknr/static/lmman/title.xml">Archive.org</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.wikiwix.com/cache/?url=http://common-lisp.net/project/bknr/static/lmman/title.xml">Wikiwix</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.is/http://common-lisp.net/project/bknr/static/lmman/title.xml">Archive.is</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://webcache.googleusercontent.com/search?hl=fr&q=cache:http://common-lisp.net/project/bknr/static/lmman/title.xml">Google</a> • <a href="/wiki/Projet:Correction_des_liens_externes#J'ai_trouvé_un_lien_mort,_que_faire_?" title="Projet:Correction des liens externes">Que faire ?</a>)</sup></span></span>, <i>Préface du manuel d’utilisation de la machine Lisp du MIT</i>, juin 1984.</span> </li> <li id="cite_note-groups.google.com-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-groups.google.com_8-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Torvalds1991"><span class="ouvrage" id="Linus_Benedict_Torvalds1991"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Linus Benedict <span class="nom_auteur">Torvalds</span>, « <a rel="nofollow" class="external text" href="https://groups.google.com/group/comp.os.minix/msg/b813d52cbc5a044b"><cite style="font-style:normal;" lang="en">comp.os.minix</cite></a> », sur <span class="italique">groups.google.com</span>, <time class="nowrap" datetime="1991-08" data-sort-value="1991-08">août 1991</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2009-09-06" data-sort-value="2009-09-06">6 septembre 2009</time>)</small></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="TorvaldsDiamond2001"><span class="ouvrage" id="Linus_TorvaldsDavid_Diamond2001">Linus Torvalds et David Diamond, <cite class="italique">Just for Fun, The Story of an Accidental Revolunatiory</cite>, <time>2001</time> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://raw.githubusercontent.com/limkokholefork/just-for-fun-linus-torvalds/master/just-for-fun.pdf">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Just+for+Fun%2C+The+Story+of+an+Accidental+Revolunatiory&rft.aulast=Torvalds&rft.aufirst=Linus&rft.au=David+Diamond&rft.date=2001&rft_id=https%3A%2F%2Fraw.githubusercontent.com%2Flimkokholefork%2Fjust-for-fun-linus-torvalds%2Fmaster%2Fjust-for-fun.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ALinux"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://lwn.net/Articles/91371/"><i>A Short History of Linux Distributions</i></a>, 30 juin 2004, <a href="/wiki/LWN.net" title="LWN.net">LWN.net</a> (consulté le 28 juillet 2011).</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="noarchive">« <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20030920075843/http://www.01net.com/article/133760.html">Turbolinux distribuera des logiciels IBM sous Linux</a> »</span>, sur <i><a href="/wiki/01net_(site_web)" title="01net (site web)">01net</a></i> <small>(version du <time class="nowrap" datetime="2003-09-20" data-sort-value="2003-09-20">20 septembre 2003</time> sur <i><a href="/wiki/Internet_Archive" title="Internet Archive">Internet Archive</a></i>)</small>.</span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Bouteiller2003"><span class="ouvrage" id="Jérôme_Bouteiller2003">Jérôme <span class="nom_auteur">Bouteiller</span>, « <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.clubic.com/actualite-46998-.html"><cite style="font-style:normal;">En rachetant Ximian, Novell se renforce dans les solutions Linux</cite></a> », sur <span class="italique">Clubic.com</span>, <time class="nowrap" datetime="2003-08-05" data-sort-value="2003-08-05">5 août 2003</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2023-11-25" data-sort-value="2023-11-25">25 novembre 2023</time>)</small></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Guillemin2003"><span class="ouvrage" id="Christophe_Guillemin2003">Christophe <span class="nom_auteur">Guillemin</span>, « <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.zdnet.fr/actualites/novell-rachete-suse-linux-39128807.htm"><cite style="font-style:normal;">Novell rachète Suse Linux</cite></a> », sur <span class="italique">ZDNet France</span>, <time class="nowrap" datetime="2003-11-04" data-sort-value="2003-11-04">4 novembre 2003</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2023-11-25" data-sort-value="2023-11-25">25 novembre 2023</time>)</small></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Wagner2003"><span class="ouvrage" id="Mitch_Wagner2003"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Mitch <span class="nom_auteur">Wagner</span>, « <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.crn.com/news/applications-os/18839747/microsoft-uses-linux-to-publish-its-own-web-site.htm"><cite style="font-style:normal;" lang="en">Microsoft Uses Linux To Publish Its Own Web Site</cite></a> », sur <span class="italique"><a href="/wiki/CRN_(magazine)" title="CRN (magazine)">CRN</a></span>, <time class="nowrap" datetime="2003-08-20" data-sort-value="2003-08-20">20 août 2003</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2023-11-25" data-sort-value="2023-11-25">25 novembre 2023</time>)</small></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Tyson2024"><span class="ouvrage" id="Mark_Tyson2024"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Mark Tyson, « <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.tomshardware.com/software/linux/linus-torvalds-kicked-the-russians-out-of-linux-now-theyre-creating-a-sovereign-linux-community-in-russia-ministry-of-digital-development-steps-in"><cite style="font-style:normal;" lang="en">Linus Torvalds kicked the Russians out of Linux, now they're creating a sovereign Linux community in Russia — Ministry of Digital Development steps in</cite></a> » <span class="skin-invert-image" typeof="mw:File"><span title="Accès libre au document"><img alt="Accès libre" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png" decoding="async" width="9" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/14px-Lock-green.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/18px-Lock-green.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="813" /></span></span>, <a href="/wiki/Tom%27s_Hardware" title="Tom's Hardware">Tom's Hardware</a>, <time class="nowrap" datetime="2024-11-03" data-sort-value="2024-11-03">3 novembre 2024</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2024-11-03" data-sort-value="2024-11-03">3 novembre 2024</time>)</small></span></span></span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a> </span><span class="reference-text">Le français possède ces deux traductions différentes de <i>free</i>, qui amènent les anglophones à les distinguer comme dans <i>free speech</i> (libre) et <i>free beer</i> (gratuite).</span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.softwarefreedom.org/resources/2008/shareware.html"><cite style="font-style:normal;">Shareware Redistribution of FOSS Software - Software Freedom Law Center</cite></a> », sur <span class="italique">softwarefreedom.org</span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.debian.org/doc/manuals/debian-faq/compatibility.en.html"><i>Chapter 4. Compatibility issues</i></a>, debian.org.</span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.journalduhacker.net/"><cite style="font-style:normal;">Journal du hacker</cite></a> », sur <span class="italique">journalduhacker.net</span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage"><span class="noarchive">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.linux-france.org/article/proselux/proselux.html"><cite style="font-style:normal; color:var(--color-link-red, #d73333);">Proselux</cite></a> »<sup class="plainlinks">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/*/http://www.linux-france.org/article/proselux/proselux.html">Archive.org</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.wikiwix.com/cache/?url=http://www.linux-france.org/article/proselux/proselux.html">Wikiwix</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.is/http://www.linux-france.org/article/proselux/proselux.html">Archive.is</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://webcache.googleusercontent.com/search?hl=fr&q=cache:http://www.linux-france.org/article/proselux/proselux.html">Google</a> • <a href="/wiki/Projet:Correction_des_liens_externes#J'ai_trouvé_un_lien_mort,_que_faire_?" title="Projet:Correction des liens externes">Que faire ?</a>)</sup></span>, sur <span class="italique">linux-france.org</span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Thrystan"><span class="nom_auteur">Thrystan</span>, « <a rel="nofollow" class="external text" href="http://parrains.linux.free.fr"><cite style="font-style:normal;">Trouver de l'aide grâce au Groupe des Parrains Linux</cite></a> », sur <span class="italique">parrains.linux.free.fr</span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.parrain-linux.com"><cite style="font-style:normal;">Accueil - Parrain-Linux</cite></a> », sur <span class="italique">parrain-linux.com</span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a> </span><span class="reference-text">Sur <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.livecdlist.com/?pick=All&sort=Votes&sm=1">livecdlist.com</a>, Knoppix est classé <abbr class="abbr" title="Cinquième">5<sup>e</sup></abbr> sur 315 (au <abbr class="abbr" title="Premier">1<sup>er</sup></abbr> février 2008)</span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a> </span><span class="reference-text">Pour la France, de 2007 à 2011 les articles <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.legifrance.gouv.fr/affichCodeArticle.do?idArticle=LEGIARTI000027012148&cidTexte=LEGITEXT000006069565">L113-3</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.legifrance.gouv.fr/affichCodeArticle.do?idArticle=LEGIARTI000022517087&cidTexte=LEGITEXT000006069565">L111-1</a> et <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.legifrance.gouv.fr/affichCodeArticle.do?idArticle=LEGIARTI000027012142&cidTexte=LEGITEXT000006069565">L122-1</a> du code de la consommation (sur <a href="/wiki/L%C3%A9gifrance" title="Légifrance">Légifrance</a>) permettaient un remboursement, mais depuis 2011 l'article <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.legifrance.gouv.fr/affichCodeArticle.do?cidTexte=LEGITEXT000006069565&idArticle=LEGIARTI000017960381">L120-1</a> restreint ce droit.</span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.detaxe.org/">Detaxe.org</a> - Non à la vente liée des logiciels - Oui à l’information des consommateurs.</span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a> </span><span class="reference-text">« Balade au pays ou Linux est préinstallé sur (presque) tous les ordinateurs », Roberto Di Cosmo, 2005, <a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.dicosmo.org/LPT/">http://www.dicosmo.org/LPT/</a>.</span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Canonical"><span class="nom_auteur">Canonical</span>, « <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ubuntu.com/project/about-ubuntu"><cite style="font-style:normal;">Community - Ubuntu</cite></a> », sur <span class="italique">ubuntu.com</span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Jerry2000">Jerry, « <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.clubic.com/article-13689-1-linux-mandrake-7-0.html"><cite style="font-style:normal;">Linux Mandrake 7.0</cite></a> », sur <span class="italique">clubic.com</span>, <time class="nowrap" datetime="2000-05-23" data-sort-value="2000-05-23">23 mai 2000</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2020-09-06" data-sort-value="2020-09-06">6 septembre 2020</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://linux.developpez.com/actu/14676/Microsoft-sera-present-a-Solutions-Linux-l-interoperabilite-au-menu-du-salon-de-l-Open-Source/"><cite style="font-style:normal;">Page introuvable</cite></a> », sur <span class="italique">Developpez.com</span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.microsoft.com/presspass/features/2009/Jul09/07-20LinuxQA.mspx">« <span class="lang-en" lang="en">Microsoft Contributes Linux Drivers to Linux Community</span> »</a>.</span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.zdnet.fr/actualites/chiffres-cles-les-os-pour-smartphones-39790245.htm"><cite style="font-style:normal;">Chiffres clés : les OS pour smartphones</cite></a> », sur <span class="italique">ZDNet France</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2021-05-10" data-sort-value="2021-05-10">10 mai 2021</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.top500.org/stats/list/34/osfam">Les supercalculateurs les plus puissants de la planète et leur système d’exploitation</a> et <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.top500.org/stats/28/osfam/">les précédentes statistiques (depuis 1993)</a>.</span> </li> <li id="cite_note-li-33"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-li_33-0">a</a> et <a href="#cite_ref-li_33-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.top500.org/statistics/list/"><cite style="font-style:normal;">List Statistics - TOP500 Supercomputer Sites</cite></a> », sur <span class="italique">top500.org</span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.developpez.com/actu/64718/Linux-equipe-plus-de-95-du-top-500-des-supercalculateurs-les-plus-puissants-du-monde-Tianhe-2-garde-son-trone/"><cite style="font-style:normal;">Linux équipe plus de 95 % du top 500 des supercalculateurs les plus puissants du monde, Tianhe-2 garde son trône</cite></a> »</span>.</span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Moody"><span class="ouvrage" id="Glyn_Moody">Glyn <span class="nom_auteur">Moody</span>, « <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.computerworlduk.com/blogs/open-enterprise/open-source-has-won-3592314/"><cite style="font-style:normal;">open source has won</cite></a> »</span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-zdnet_20171114-36"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-zdnet_20171114_36-0">a</a> et <a href="#cite_ref-zdnet_20171114_36-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.zdnet.com/article/linux-totally-dominates-supercomputers/">Linux totally dominates supercomputers</a>, ZDNet, 14 novembre 2017.</span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Prakash"><span class="ouvrage" id="Abhishek_Prakash"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais américain">(en-US)</abbr> Abhishek <span class="nom_auteur">Prakash</span>, « <a rel="nofollow" class="external text" href="https://itsfoss.com/linux-runs-top-supercomputers/"><cite style="font-style:normal;" lang="en-us">Linux Runs all of the Top 500 Fastest Supercomputers</cite></a> », sur <span class="italique">itsfoss.com</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2020-10-06" data-sort-value="2020-10-06">6 octobre 2020</time>)</small></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://unix.developpez.com/actu/20294/Windows-possede-46-5-du-marche-mondial-des-serveurs-et-Linux-progresse-fortement-au-detriment-d-Unix-selon-IDC/">[1]</a>.</span> </li> <li id="cite_note-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-39">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage"><span class="noarchive">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://w3techs.com/technologies/overview/operating_system/all."><cite style="font-style:normal; color:var(--color-link-red, #d73333);">Usage Statistics and Market Share of Operating Systems for Websites, October 2018</cite></a> »<sup class="plainlinks">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/*/http://w3techs.com/technologies/overview/operating_system/all.">Archive.org</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.wikiwix.com/cache/?url=http://w3techs.com/technologies/overview/operating_system/all.">Wikiwix</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.is/http://w3techs.com/technologies/overview/operating_system/all.">Archive.is</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://webcache.googleusercontent.com/search?hl=fr&q=cache:http://w3techs.com/technologies/overview/operating_system/all.">Google</a> • <a href="/wiki/Projet:Correction_des_liens_externes#J'ai_trouvé_un_lien_mort,_que_faire_?" title="Projet:Correction des liens externes">Que faire ?</a>)</sup></span>, sur <span class="italique">w3techs.com</span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-40">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> « <a rel="nofollow" class="external text" href="http://w3techs.com/technologies/details/os-unix/all/all"><cite style="font-style:normal;" lang="en">Usage Statistics and Market Share of Unix for Websites, May 2021</cite></a> », sur <span class="italique">w3techs.com</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2021-05-10" data-sort-value="2021-05-10">10 mai 2021</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://gs.statcounter.com/#os-ww-yearly-2008-2015"><cite style="font-style:normal;">StatCounter Global Stats - Browser, OS, Search Engine including Mobile Usage Share</cite></a> », sur <span class="italique">StatCounter Global Stats</span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-42">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.netmarketshare.com/operating-system-market-share.aspx?qprid=8&qpcustomd=0&qptimeframe=Y&qpsp=2007&qpnp=1"><cite style="font-style:normal;">Operating system market share</cite></a> », sur <span class="italique">netmarketshare.com</span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-43">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.netmarketshare.com/operating-system-market-share.aspx?qprid=8&qpcustomd=0&qptimeframe=Y&qpsp=2008&qpnp=1"><cite style="font-style:normal;">Operating system market share</cite></a> », sur <span class="italique">netmarketshare.com</span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-44">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.netmarketshare.com/operating-system-market-share.aspx?qprid=8&qpcustomd=0&qptimeframe=Y&qpsp=2009&qpnp=1"><cite style="font-style:normal;">Operating system market share</cite></a> », sur <span class="italique">netmarketshare.com</span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-45">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.netmarketshare.com/operating-system-market-share.aspx?qprid=8&qpcustomd=0&qptimeframe=Y&qpsp=2010&qpnp=1"><cite style="font-style:normal;">Operating system market share</cite></a> », sur <span class="italique">netmarketshare.com</span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-46">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.netmarketshare.com/operating-system-market-share.aspx?qprid=8&qpcustomd=0&qptimeframe=Y&qpsp=2011&qpnp=1"><cite style="font-style:normal;">Operating system market share</cite></a> », sur <span class="italique">netmarketshare.com</span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-47"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-47">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.netmarketshare.com/operating-system-market-share.aspx?qprid=8&qpcustomd=0&qptimeframe=Y&qpsp=2012&qpnp=1"><cite style="font-style:normal;">Operating system market share</cite></a> », sur <span class="italique">netmarketshare.com</span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-48">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.netmarketshare.com/operating-system-market-share.aspx?qprid=8&qpcustomd=0&qptimeframe=Y&qpsp=2013&qpnp=1"><cite style="font-style:normal;">Operating system market share</cite></a> », sur <span class="italique">netmarketshare.com</span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-49"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-49">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.netmarketshare.com/operating-system-market-share.aspx?qprid=8&qpcustomd=0&qptimeframe=Y&qpsp=2014&qpnp=1"><cite style="font-style:normal;">Operating system market share</cite></a> », sur <span class="italique">netmarketshare.com</span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-50"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-50">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.netmarketshare.com/operating-system-market-share.aspx?qprid=8&qpcustomd=0&qptimeframe=Y&qpsp=2015&qpnp=1"><cite style="font-style:normal;">Operating system market share</cite></a> », sur <span class="italique">netmarketshare.com</span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-51"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-51">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="StatCounter"><span class="nom_auteur">StatCounter</span>, « <a rel="nofollow" class="external text" href="http://gs.statcounter.com/#desktop-os-ww-monthly-201511-201611-bar"><cite style="font-style:normal;">StatCounter Global Stats - Browser, OS, Search Engine including Mobile Usage Share</cite></a> », sur <span class="italique">gs.statcounter.com</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2016-12-27" data-sort-value="2016-12-27">27 décembre 2016</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-:21-52"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-:21_52-0">a</a> <a href="#cite_ref-:21_52-1">b</a> <a href="#cite_ref-:21_52-2">c</a> <a href="#cite_ref-:21_52-3">d</a> et <a href="#cite_ref-:21_52-4">e</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.netmarketshare.com/operating-system-market-share.aspx?qprid=10&qpcustomd=0"><cite style="font-style:normal;">Operating system market share</cite></a> », sur <span class="italique">netmarketshare.com</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2016-12-27" data-sort-value="2016-12-27">27 décembre 2016</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-53"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-53">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> « <a rel="nofollow" class="external text" href="https://gs.statcounter.com/os-market-share/desktop/worldwide/2019"><cite style="font-style:normal;" lang="en">Desktop Operating System Market Share Worldwide</cite></a> », sur <span class="italique">StatCounter Global Stats</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2024-12-04" data-sort-value="2024-12-04">4 décembre 2024</time>)</small></span></span> </li> <li id="cite_note-54"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-54">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> « <a rel="nofollow" class="external text" href="https://gs.statcounter.com/os-market-share/desktop/worldwide/2021"><cite style="font-style:normal;" lang="en">Desktop Operating System Market Share Worldwide</cite></a> », sur <span class="italique">StatCounter Global Stats</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2024-12-04" data-sort-value="2024-12-04">4 décembre 2024</time>)</small></span></span> </li> <li id="cite_note-55"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-55">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> « <a rel="nofollow" class="external text" href="https://gs.statcounter.com/os-market-share/desktop/worldwide/2022"><cite style="font-style:normal;" lang="en">Desktop Operating System Market Share Worldwide</cite></a> », sur <span class="italique">StatCounter Global Stats</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2024-12-04" data-sort-value="2024-12-04">4 décembre 2024</time>)</small></span></span> </li> <li id="cite_note-56"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-56">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> « <a rel="nofollow" class="external text" href="https://gs.statcounter.com/os-market-share/desktop/worldwide/2023"><cite style="font-style:normal;" lang="en">Desktop Operating System Market Share Worldwide</cite></a> », sur <span class="italique">StatCounter Global Stats</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2024-12-04" data-sort-value="2024-12-04">4 décembre 2024</time>)</small></span></span> </li> <li id="cite_note-57"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-57">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kde.org/announcements/announcement.php">Le manifeste de 1996</a>, montrant la nécessité d’un environnement de travail.</span> </li> <li id="cite_note-58"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-58">↑</a> </span><span class="reference-text">Voir l’état des traductions de KDE sur <a rel="nofollow" class="external text" href="http://l10n.kde.org/stats/gui/stable-kde4/team/">l10n.kde.org</a> et de GNOME sur <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.gnome.org/i18n/">gnome.org</a></span> </li> <li id="cite_note-59"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-59">↑</a> </span><span class="reference-text">Voir les espaces de travail de KDE et de GNOME sur <a rel="nofollow" class="external text" href="http://art.gnome.org/">art.gnome.org</a></span> </li> <li id="cite_note-60"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-60">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://openusability.org/">openusability</a>, et sont destinés à rendre plus simple et plus cohérente l’interface homme-machine.</span> </li> <li id="cite_note-61"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-61">↑</a> </span><span class="reference-text">Deux projets : et <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.gnome.org/projects/ooo/">www.gnome.org/projects/ooo/</a> ont permis l’intégration d’<a href="/wiki/OpenOffice.org" title="OpenOffice.org">OpenOffice.org</a> dans les deux environnements.</span> </li> <li id="cite_note-62"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-62">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> <abbr class="abbr indicateur-format format-pdf" title="Document au format Portable Document Format (PDF)">[PDF]</abbr> évaluant la prise en main de <a href="/wiki/KDE" title="KDE">KDE</a> 3.1 par des utilisateurs habitués à <a href="/wiki/Microsoft_Windows" title="Microsoft Windows">Microsoft Windows</a>.</span> </li> <li id="cite_note-63"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-63">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://live.gnome.org/ThreePointZero"><cite style="font-style:normal;">ThreePointZero - GNOME Wiki!</cite></a> », sur <span class="italique">live.gnome.org</span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-64"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-64">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.linuxpedia.fr/doku.php/jeux"><cite style="font-style:normal;">Linux-pedia -liste de jeux</cite></a> »</span>.</span> </li> <li id="cite_note-65"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-65">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://store.steampowered.com/browse/linux/?l=french."><cite style="font-style:normal;">SteamOS + Linux on Steam</cite></a> », sur <span class="italique">store.steampowered.com</span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-66"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-66">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://store.steampowered.com/steamos/">SteamOS</a>.</span> </li> <li id="cite_note-67"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-67">↑</a> </span><span class="reference-text">Wine : <i>Wine Is Not An Emulator</i> (en français « Wine n’est pas un émulateur »)</span> </li> <li id="cite_note-68"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-68">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.debian.org/social_contract"><cite style="font-style:normal;">Debian Social Contract</cite></a> », sur <span class="italique">debian.org</span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-69"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-69">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://linux-uvc.berlios.de/"><cite style="font-style:normal;">Support UVC sur Linux et webcam supportées</cite></a> »</span>.</span> </li> <li id="cite_note-70"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-70">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www1.euro.dell.com/content/topics/topic.aspx/emea/segments/gen/client/fr/ubuntu_landing?c=fr&l=fr&s=dhs"><cite style="font-style:normal;">Ordinateurs Portables - Dell France</cite></a> », sur <span class="italique">www1.euro.dell.com</span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-71"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-71">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.blogeee.net/"><cite style="font-style:normal;">CNET France - Tests produits, news high tech et logiciels</cite></a> », sur <span class="italique">CNET France</span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-72"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-72">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://vigilance.fr/vulnerabilite/Noyau-Linux-elevation-de-privileges-via-perf-10932"><cite style="font-style:normal;">Vigil@nce vulnérabilité - Noyau Linux : élévation de privilèges via perf</cite></a> », sur <span class="italique">vigilance.fr</span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-73"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-73">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.gentoo.org/doc/en/handbook/draft/complete/handbook.xml?part=1&chap=2">http://www.gentoo.org/doc/en/handbook/draft/complete/handbook.xml?part=1&chap=2</a></span> </li> <li id="cite_note-74"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-74">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> <abbr class="abbr indicateur-format format-pdf" title="Document au format Portable Document Format (PDF)">[PDF]</abbr> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ccianet.org/papers/cyberinsecurity.pdf">CyberInsecurity: The cost of Monopoly</a>, un document du CCIA dénonçant des dangers d’un système monopolitaire.</span> </li> <li id="cite_note-75"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-75">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> en septembre 2002.</span> </li> <li id="cite_note-76"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-76">↑</a> </span><span class="reference-text"><a href="/wiki/Bruce_Schneier" title="Bruce Schneier">Bruce Schneier</a>, 3 mai 2007 : « […] les produits et services informatiques ne sont pas naturellement sûrs ».</span> </li> <li id="cite_note-77"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-77">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : français">(fr)</abbr> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.zdnet.fr/actualites/informatique/0,39040745,39301778,00.htm">Actualités ZDNET du 11 janvier 2006</a></span> </li> <li id="cite_note-78"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-78">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.generation-nt.com/juniper-android-malware-menace-securite-ios-actualite-1753062.html">Android pour 92 % de tous les malwares mobiles connus</a>, consulté le 26 juin 2013.</span> </li> <li id="cite_note-79"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-79">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.01net.com/editorial/598393/hausse-de-614pour-cent-des-malwares-mobiles-dont-la-cible-preferee-reste-android/">Hausse de 614 % des malwares mobiles, dont la cible préférée reste Android</a>, consulté le 26 juin 2013.</span> </li> <li id="cite_note-Château_de_Castelculier-80"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Château_de_Castelculier_80-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.fsf.org/campaigns/drm.html/">« Digital Restrictions Management and Treacherous Computing »</a>, <i>fsf.org</i>, 18 septembre 2006.</span> </li> <li id="cite_note-SUN-DRM-81"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-SUN-DRM_81-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : allemand">(de)</abbr> Julius Stiebert: <i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.golem.de/0603/44158.html">DRM-Spezifikationen von Sun</a></i> auf golem.de, 21. März 2006</span> </li> <li id="cite_note-lkml-DRM-linux-82"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-lkml-DRM-linux_82-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : allemand">(de)</abbr> Linus Torvalds: <i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://lkml.org/lkml/2003/4/23/365">Flame Linus to a crisp!</a></i> auf der LinuxKernel-Mailing-Liste, 23 avril 2003</span> </li> <li id="cite_note-83"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-83">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage"><span class="noarchive">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.come4news.com/google-utilise-plus-de-500000-serveurs-linux-pour-son-moteur-3.html"><cite style="font-style:normal; color:var(--color-link-red, #d73333);">50000 serveurs sous linux pour le moteur google</cite></a> »<sup class="plainlinks">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/*/http://www.come4news.com/google-utilise-plus-de-500000-serveurs-linux-pour-son-moteur-3.html">Archive.org</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.wikiwix.com/cache/?url=http://www.come4news.com/google-utilise-plus-de-500000-serveurs-linux-pour-son-moteur-3.html">Wikiwix</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.is/http://www.come4news.com/google-utilise-plus-de-500000-serveurs-linux-pour-son-moteur-3.html">Archive.is</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://webcache.googleusercontent.com/search?hl=fr&q=cache:http://www.come4news.com/google-utilise-plus-de-500000-serveurs-linux-pour-son-moteur-3.html">Google</a> • <a href="/wiki/Projet:Correction_des_liens_externes#J'ai_trouvé_un_lien_mort,_que_faire_?" title="Projet:Correction des liens externes">Que faire ?</a>)</sup></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-84"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-84">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.top500.org/stats/28/os/">Statistiques sur les systèmes d’exploitation</a> utilisés par les superordinateurs</span> </li> <li id="cite_note-85"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-85">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.top500.org/stats/list/34/osfam">Top 500 de novembre 2009</a>.</span> </li> <li id="cite_note-86"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-86">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nccs.gov/computing-resources/jaguar/">Jaguar sur le site du NCCS (National Center for Computational Sciences)</a>. Consulté le 4 août 2010.</span> </li> <li id="cite_note-87"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-87">↑</a> </span><span class="reference-text"><small>[<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.redbooks.ibm.com/redpapers/pdfs/redp4477.pdf">lire en ligne</a>]</small> <abbr class="abbr indicateur-format format-pdf" title="Document au format Portable Document Format (PDF)">[PDF]</abbr>.</span> </li> <li id="cite_note-88"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-88">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Pearson2021"><span class="ouvrage" id="Craig_Pearson2021"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Craig Pearson, « <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.rockpapershotgun.com/heres-why-steamos-switched-from-debian-to-arch-linux"><cite style="font-style:normal;" lang="en">Here’s why SteamOS switched from Debian to Arch Linux</cite></a> », sur <span class="italique">rockpapershotgun.com</span>, <time class="nowrap" datetime="2021-08-10" data-sort-value="2021-08-10">10 août 2021</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2021-11-11" data-sort-value="2021-11-11">11 novembre 2021</time>)</small></span></span>.</span> </li> </ol></div> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Annexes">Annexes</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=46" title="Modifier la section : Annexes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=46" title="Modifier le code source de la section : Annexes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Voir_aussi">Voir aussi</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=47" title="Modifier la section : Voir aussi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=47" title="Modifier le code source de la section : Voir aussi"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r194021218">.mw-parser-output .autres-projets>.titre{text-align:center;margin:0.2em 0}.mw-parser-output .autres-projets>ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .autres-projets>ul>li{list-style:none;margin:0.2em 0;text-indent:0;padding-left:24px;min-height:20px;text-align:left;display:block}.mw-parser-output .autres-projets>ul>li>a{font-style:italic}@media(max-width:720px){.mw-parser-output .autres-projets{float:none}}</style><div class="autres-projets boite-grise boite-a-droite noprint js-interprojets"> <p class="titre">Sur les autres projets Wikimedia :</p> <ul class="noarchive plainlinks"> <li class="commons"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Linux?uselang=fr">Linux</a>, sur <span class="project">Wikimedia Commons</span></li><li class="wiktionary"><a href="https://fr.wiktionary.org/wiki/Linux" class="extiw" title="wikt:Linux">Linux</a>, <span class="nowrap">sur le <span class="project">Wiktionnaire</span></span></li><li class="wikiversity"><a href="https://fr.wikiversity.org/wiki/Syst%C3%A8me_d%27exploitation/Linux" class="extiw" title="v:Système d'exploitation/Linux">Linux</a>, <span class="nowrap">sur <span class="project">Wikiversity</span></span></li><li class="wikibooks"><a href="https://fr.wikibooks.org/wiki/Cat%C3%A9gorie:GNU_Linux" class="extiw" title="b:Catégorie:GNU Linux">Linux</a>, <span class="nowrap">sur <span class="project">Wikibooks</span></span></li><li class="wikisource"><a href="https://fr.wikisource.org/wiki/Naissance_de_Linux" class="extiw" title="s:Naissance de Linux">Linux</a>, <span class="nowrap">sur <span class="project">Wikisource</span></span></li><li class="wikiquote"><a href="https://fr.wikiquote.org/wiki/Linux" class="extiw" title="q:Linux">Linux</a>, <span class="nowrap">sur <span class="project">Wikiquote</span></span></li><li class="wikinews"><a href="https://fr.wikinews.org/wiki/Cat%C3%A9gorie:Linux" class="extiw" title="n:Catégorie:Linux">Linux</a>, <span class="nowrap">sur <span class="project">Wikinews</span></span></li> </ul> </div> <ul><li><div class="liste-horizontale"><span class="wd_identifiers"><a href="/wiki/Autorit%C3%A9_(sciences_de_l%27information)" title="Autorité (sciences de l'information)">Notices d'autorité</a><span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q388?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span> : <ul><li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://viaf.org/viaf/185985901">VIAF</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb124906479">BnF</a></span> (<span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb124906479">données</a></span>)</li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.idref.fr/034116125">IdRef</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.loc.gov/authorities/n94087892">LCCN</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4337730-0">GND</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007289819405171">Israël</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph117043">Tchéquie</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.nlg.gr/Authority/Record?id=au.51688">Grèce</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.worldcat.org/identities/lccn-n94-087892">WorldCat</a></span></li> </ul></div></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bibliographie">Bibliographie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=48" title="Modifier la section : Bibliographie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=48" title="Modifier le code source de la section : Bibliographie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : français">(fr)</abbr> <span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.gnu.org/"><cite style="font-style:normal;">Site officiel du projet GNU</cite></a> », Projet GNU</span><div style="margin-left:2em; line-height:1.5;">Description du projet par son créateur</div></li> <li><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : français">(fr)</abbr> <span class="ouvrage" id="Stallman"><span class="ouvrage" id="Richard_Stallman"><a href="/wiki/Richard_Stallman" title="Richard Stallman">Richard Stallman</a>, « <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.gnu.org/gnu/why-gnu-linux.html"><cite style="font-style:normal;">Pourquoi les « systèmes Linux » doivent-ils être appelés GNU/Linux ?</cite></a> »</span></span><div style="margin-left:2em; line-height:1.5;">Plaidoyer pour l'utilisation de la terminologie GNU/Linux, toujours par le créateur de GNU</div></li> <li><a href="/wiki/Richard_Stallman_et_la_r%C3%A9volution_du_logiciel_libre" title="Richard Stallman et la révolution du logiciel libre">Richard Stallman et la révolution du logiciel libre</a>.</li> <li><span class="ouvrage" id="TorvaldsDiamond2001"><span class="ouvrage" id="Linus_TorvaldsDavid_Diamond2001"><a href="/wiki/Linus_Torvalds" title="Linus Torvalds">Linus <span class="nom_auteur">Torvalds</span></a> et David <span class="nom_auteur">Diamond</span> (<abbr class="abbr" title="traduction">trad.</abbr> de l'anglais), <cite class="italique">Il était une fois Linux : L’extraordinaire histoire d’une révolution accidentelle</cite>, Paris, Osman Eyrolles Multimédia, <time>2001</time>, 300 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-7464-0321-8" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-7464-0321-8"><span class="nowrap">2-7464-0321-8</span></a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Il+%C3%A9tait+une+fois+Linux&rft.place=Paris&rft.pub=Osman+Eyrolles+Multim%C3%A9dia&rft.stitle=L%E2%80%99extraordinaire+histoire+d%E2%80%99une+r%C3%A9volution+accidentelle&rft.aulast=Torvalds&rft.aufirst=Linus&rft.au=Diamond%2C+David&rft.date=2001&rft.tpages=300&rft.isbn=2-7464-0321-8&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ALinux"></span></span></span></li> <li><span class="ouvrage" id="Salus2008"><span class="ouvrage" id="Peter_H._Salus2008"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Peter H. <span class="nom_auteur">Salus</span>, <cite class="italique" lang="en">The Daemon, the Gnu, and the Penguin</cite>, Reed Media Services, <time>2008</time>, 204 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-0-9790342-3-7" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-0-9790342-3-7"><span class="nowrap">978-0-9790342-3-7</span></a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Daemon%2C+the+Gnu%2C+and+the+Penguin&rft.pub=Reed+Media+Services&rft.aulast=Salus&rft.aufirst=Peter+H.&rft.date=2008&rft.tpages=204&rft.isbn=978-0-9790342-3-7&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ALinux"></span></span></span></li> <li><span class="ouvrage" id="DiBona1999"><span class="ouvrage" id="Chris_DiBona1999">Chris <span class="nom_auteur">DiBona</span> (<abbr class="abbr" title="directeur de publication">dir.</abbr>) (<abbr class="abbr" title="traduction">trad.</abbr> de l'anglais), <cite class="italique">Tribune libre : Ténors de l’informatique libre</cite>, Pékin, O’Reilly, <time>1999</time>, 295 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-84177-084-2" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-84177-084-2"><span class="nowrap">2-84177-084-2</span></a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Tribune+libre&rft.place=P%C3%A9kin&rft.pub=O%E2%80%99Reilly&rft.stitle=T%C3%A9nors+de+l%E2%80%99informatique+libre&rft.aulast=DiBona&rft.aufirst=Chris&rft.date=1999&rft.tpages=295&rft.isbn=2-84177-084-2&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ALinux"></span></span></span></li> <li><a href="/wiki/Eric_Raymond" title="Eric Raymond">Eric Raymond</a>, <i><a href="/wiki/La_Cath%C3%A9drale_et_le_Bazar" title="La Cathédrale et le Bazar">La Cathédrale et le Bazar</a></i> <small>[<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.linux-france.org/article/these/cathedrale-bazar/">lire en ligne</a>]</small></li> <li><span class="ouvrage" id="Latrive2004"><span class="ouvrage" id="Florent_Latrive2004"><a href="/wiki/Florent_Latrive" title="Florent Latrive">Florent <span class="nom_auteur">Latrive</span></a>, <cite class="italique"><a href="/wiki/Du_bon_usage_de_la_piraterie" title="Du bon usage de la piraterie">Du bon usage de la piraterie</a> : culture libre, sciences ouvertes</cite>, Paris, Exils, <time>2004</time>, 170 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-912969-59-X" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-912969-59-X"><span class="nowrap">2-912969-59-X</span></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.freescape.eu.org/piraterie/">présentation en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Du+bon+usage+de+la+piraterie&rft.place=Paris&rft.pub=Exils&rft.stitle=culture+libre%2C+sciences+ouvertes&rft.aulast=Latrive&rft.aufirst=Florent&rft.date=2004&rft.tpages=170&rft.isbn=2-912969-59-X&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ALinux"></span></span></span></li> <li><span class="ouvrage" id="Aigrain2005"><span class="ouvrage" id="Philippe_Aigrain2005"><a href="/wiki/Philippe_Aigrain" title="Philippe Aigrain">Philippe <span class="nom_auteur">Aigrain</span></a>, <cite class="italique">Cause commune : L’Information en bien commun et propriété</cite>, <a href="/wiki/Librairie_Arth%C3%A8me_Fayard" title="Librairie Arthème Fayard">Fayard</a>, <abbr class="abbr" title="collection">coll.</abbr> « Transversales », <time>2005</time>, 283 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-213-62305-8" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-213-62305-8"><span class="nowrap">2-213-62305-8</span></a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Cause+commune&rft.pub=Fayard&rft.stitle=L%E2%80%99Information+en+bien+commun+et+propri%C3%A9t%C3%A9&rft.aulast=Aigrain&rft.aufirst=Philippe&rft.date=2005&rft.tpages=283&rft.isbn=2-213-62305-8&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ALinux"></span></span></span></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Articles_connexes">Articles connexes</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Linux&veaction=edit&section=49" title="Modifier la section : Articles connexes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Linux&action=edit&section=49" title="Modifier le code source de la section : Articles connexes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div style="column-width:19em;column-gap:1em;" class="colonnes"> <ul><li><a href="/wiki/GNU" title="GNU">GNU</a></li> <li><a href="/wiki/Projet_GNU" title="Projet GNU">Projet GNU</a></li> <li><a href="/wiki/Licence_publique_g%C3%A9n%C3%A9rale_GNU" title="Licence publique générale GNU">Licence publique générale GNU</a></li> <li><a href="/wiki/Noyau_Linux" title="Noyau Linux">Noyau Linux</a></li> <li><a href="/wiki/Distribution_Linux" title="Distribution Linux">Distribution Linux</a></li> <li><a href="/wiki/Copyleft" title="Copyleft">Copyleft</a></li> <li><a href="/wiki/Logiciel_libre" title="Logiciel libre">Logiciel libre</a></li> <li>Liste de logiciels populaires sur Linux</li> <li><a href="/wiki/Liste_de_logiciels_libres" title="Liste de logiciels libres">Liste de logiciels libres</a></li> <li><a href="#Principales_distributions_Linux">principales distributions linux</a></li> <li><a href="/wiki/Correspondance_entre_logiciels_libres_et_logiciels_propri%C3%A9taires" title="Correspondance entre logiciels libres et logiciels propriétaires">Correspondance entre logiciels libres et logiciels propriétaires</a></li> <li><a href="/wiki/Groupe_d%27utilisateurs_Linux" class="mw-redirect" title="Groupe d'utilisateurs Linux">Groupe d’utilisateurs Linux</a></li> <li><a href="/wiki/Astra_Linux" title="Astra Linux">Astra Linux</a></li> <li>Films documentaires : <i><a href="/wiki/Revolution_OS" title="Revolution OS">Revolution OS</a></i> et <i><a href="/wiki/Nom_de_code_:_Linux" title="Nom de code : Linux">Nom de code : Linux</a></i></li></ul> </div> <div class="navbox-container" style="clear:both;"> <table class="navbox collapsible noprint autocollapse" style=""> <tbody><tr><th class="navbox-title" colspan="3" style=""><div style="float:left; width:6em; text-align:left"><div class="noprint plainlinks nowrap tnavbar" style="padding:0; font-size:xx-small; color:var(--color-emphasized, #000000);"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Linux" title="Modèle:Palette Linux"><abbr class="abbr" title="Voir ce modèle.">v</abbr></a> · <a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Linux&action=edit"><abbr class="abbr" title="Modifier ce modèle. Merci de prévisualiser avant de sauvegarder.">m</abbr></a></div></div><div style="font-size:110%"><a class="mw-selflink selflink">GNU/Linux</a></div></th> </tr> <tr> <td class="navbox-banner" style="" colspan="3"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/GNU" title="GNU">GNU</a></li> <li><a href="/wiki/Noyau_Linux" title="Noyau Linux">Noyau Linux</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:110px;text-align:right;"><a href="/wiki/Histoire_du_logiciel_libre" title="Histoire du logiciel libre">Histoire</a></th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Projet_GNU" title="Projet GNU">Projet GNU</a></li> <li><a href="/wiki/Tux" title="Tux">Tux</a></li> <li><a href="/wiki/Linux_ou_GNU/Linux" title="Linux ou GNU/Linux">Controverse de nommage</a></li> <li><a href="/wiki/SCO_contre_Linux" title="SCO contre Linux">SCO et Linux</a></li></ul> </div></td> <td class="navbox-image" rowspan="8" style="vertical-align:middle;padding-left:7px"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:GNU_and_Tux.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/GNU_and_Tux.svg/150px-GNU_and_Tux.svg.png" decoding="async" width="150" height="105" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/GNU_and_Tux.svg/225px-GNU_and_Tux.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/GNU_and_Tux.svg/300px-GNU_and_Tux.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="434" /></a></span></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:110px;text-align:right;"><a href="/wiki/Noyau_Linux" title="Noyau Linux">Noyau Linux</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li>Pile graphique Linux <ul><li><a href="/wiki/Direct_rendering_infrastructure" title="Direct rendering infrastructure">DRI</a></li> <li><a href="/wiki/Kernel-based_mode-setting" title="Kernel-based mode-setting">KMS</a></li> <li><a href="/wiki/Video4Linux" title="Video4Linux">V4L2</a></li></ul></li> <li>Pile audio Linux <ul><li><a href="/wiki/Advanced_Linux_Sound_Architecture" title="Advanced Linux Sound Architecture">ALSA</a></li> <li><a href="/wiki/JACK_Audio_Connection_Kit" title="JACK Audio Connection Kit">JACK</a></li> <li><a href="/wiki/Open_Sound_System" title="Open Sound System">OSS</a></li> <li><a href="/wiki/PortAudio" title="PortAudio">PortAudio</a></li> <li><a href="/wiki/PipeWire" title="PipeWire">PipeWire</a></li> <li><a href="/wiki/PulseAudio" title="PulseAudio">PulseAudio</a></li></ul></li> <li>Réseau <ul><li><a href="/wiki/Netfilter" title="Netfilter">Netfilter</a></li> <li><a href="/wiki/Nftables" title="Nftables">nftables</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=BPfilter&action=edit&redlink=1" class="new" title="BPfilter (page inexistante)">BPfilter</a></li></ul></li> <li>autre <ul><li><a href="/wiki/Evdev" title="Evdev">evdev</a></li> <li><a href="/wiki/Inotify" title="Inotify">inotify</a></li> <li><a href="/wiki/Gestion_par_volumes_logiques" title="Gestion par volumes logiques">LVM</a></li></ul></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:110px;text-align:right;"><a href="/wiki/Distribution_Linux" title="Distribution Linux">Distributions</a></th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Liste_des_distributions_GNU/Linux" title="Liste des distributions GNU/Linux">Liste des distributions GNU/Linux</a></li> <li><a href="/wiki/Paquet_(logiciel)" title="Paquet (logiciel)">Paquets logiciels</a></li> <li><a href="/wiki/Gestionnaire_de_paquets" title="Gestionnaire de paquets">Gestionnaire de paquets</a></li> <li><a href="/wiki/Distribution_live" title="Distribution live">Distribution live</a> <ul><li>Liste de live CD</li></ul></li> <li><a href="/wiki/Live_USB" title="Live USB">Live USB</a></li> <li><a href="/wiki/Mini_Linux" title="Mini Linux">Mini Linux</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:110px;text-align:right;">Applications</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Advanced_Linux_Sound_Architecture" title="Advanced Linux Sound Architecture">ALSA</a></li> <li><a href="/wiki/LAMP" title="LAMP">LAMP</a></li> <li><a class="mw-selflink-fragment" href="#Les_environnements_de_bureau">Bureau</a></li> <li><a href="/wiki/Linux_embarqu%C3%A9" title="Linux embarqué">Embarqué</a></li> <li><a href="/wiki/Jeux_vid%C3%A9o_Linux" title="Jeux vidéo Linux">Jeux</a> <ul><li><a href="/wiki/Liste_de_jeux_Linux" title="Liste de jeux Linux">liste</a></li></ul></li> <li><a class="mw-selflink-fragment" href="#Prise_en_charge_du_matériel">Matériel</a></li> <li><a href="/wiki/Linux_Terminal_Server_Project" title="Linux Terminal Server Project">Client léger (LTSP)</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:110px;text-align:right;">Personnalités liées</th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Ulrich_Drepper" title="Ulrich Drepper">Ulrich Drepper</a></li> <li><a href="/wiki/Ga%C3%ABl_Duval" title="Gaël Duval">Gaël Duval</a></li> <li><a href="/wiki/Jon_Hall_(programmeur)" title="Jon Hall (programmeur)">Jon Hall</a></li> <li><a href="/wiki/Benjamin_Mako_Hill" title="Benjamin Mako Hill">Benjamin Mako Hill</a></li> <li><a href="/wiki/Ian_Murdock" title="Ian Murdock">Ian Murdock</a></li> <li><a href="/wiki/Bruce_Perens" title="Bruce Perens">Bruce Perens</a></li> <li><a href="/wiki/Lennart_Poettering" title="Lennart Poettering">Lennart Poettering</a></li> <li><a href="/wiki/Daniel_Robbins" title="Daniel Robbins">Daniel Robbins</a></li> <li><a href="/wiki/Mark_Shuttleworth" title="Mark Shuttleworth">Mark Shuttleworth</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jane_Silber&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jane Silber (page inexistante)">Jane Silber</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Jane_Silber" class="extiw" title="en:Jane Silber"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Jane Silber »">(en)</span></a></li> <li><a href="/wiki/Richard_Stallman" title="Richard Stallman">Richard Stallman</a></li> <li><a href="/wiki/Linus_Torvalds" title="Linus Torvalds">Linus Torvalds</a></li> <li><a href="/wiki/Patrick_Volkerding" title="Patrick Volkerding">Patrick Volkerding</a></li> <li>Jeff Waugh</li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:110px;text-align:right;">Médias</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Linuxfr" title="Linuxfr">Linuxfr</a></li> <li><a href="/wiki/Linux_Journal" title="Linux Journal">Linux Journal</a></li> <li><a href="/wiki/Linux_Pratique" title="Linux Pratique">Linux Pratique</a></li> <li><a href="/wiki/GNU/Linux_Magazine_France" title="GNU/Linux Magazine France">GNU/Linux magazine France</a></li> <li>OMG! Ubuntu!</li> <li><a href="/wiki/Phoronix" title="Phoronix">Phoronix</a></li> <li><a href="/wiki/Plan%C3%A8te_Linux" title="Planète Linux">Planète Linux</a></li> <li><a href="/wiki/LWN.net" title="LWN.net">LWN</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:110px;text-align:right;">Mobile</th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Access_Linux_Platform" title="Access Linux Platform">Access Linux Platform</a></li> <li><a href="/wiki/Android" title="Android">Android</a></li> <li><a href="/wiki/Bada" title="Bada">Bada</a></li> <li><a href="/wiki/Firefox_OS" title="Firefox OS">Firefox OS</a></li> <li><a href="/wiki/KaiOS" title="KaiOS">KaiOS</a></li> <li><a href="/wiki/LiMo_Foundation" title="LiMo Foundation">LiMo</a></li> <li><a href="/wiki/Ubuntu_Touch" title="Ubuntu Touch">Ubuntu Touch</a></li> <li><a href="/wiki/Ubuntu_Touch" title="Ubuntu Touch">UBports</a></li> <li><a href="/wiki/Linaro" title="Linaro">Linaro</a></li> <li><a href="/wiki/MeeGo" title="MeeGo">MeeGo</a></li> <li><a href="/wiki/Mer_(syst%C3%A8me_d%27exploitation)" title="Mer (système d'exploitation)">Mer</a></li> <li><a href="/wiki/Mobilinux" title="Mobilinux">Mobilinux</a></li> <li><a href="/wiki/OpenMoko" title="OpenMoko">OpenMoko</a></li> <li><a href="/wiki/Picotux" title="Picotux">Picotux</a></li> <li><a href="/wiki/Sailfish_OS" title="Sailfish OS">Sailfish OS</a></li> <li><a href="/wiki/Tizen" title="Tizen">Tizen</a></li> <li><a href="/wiki/Ubuntu_Netbook_Edition" title="Ubuntu Netbook Edition">Ubuntu Netbook Edition</a></li> <li><a href="/wiki/Yun_OS" title="Yun OS">Yun OS</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:110px;text-align:right;">Autres sujets</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Fondation_Linux" title="Fondation Linux">Fondation Linux</a></li> <li><a href="/wiki/Groupe_d%27utilisateurs_de_logiciels_libres#Groupe_d'utilisateurs_GNU_(GNU/Linux,_GNU/Hurd...)" title="Groupe d'utilisateurs de logiciels libres">Groupe d'utilisateurs Linux (GUL)</a></li> <li><a href="/wiki/Linux_Standard_Base" title="Linux Standard Base">Linux Standard Base (LSB)</a></li> <li><a href="/wiki/Compteur_Linux" title="Compteur Linux">Compteur Linux</a></li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table> <table class="navbox collapsible noprint autocollapse" style=""> <tbody><tr><th class="navbox-title" colspan="2" style=""><div style="float:left; width:6em; text-align:left"><div class="noprint plainlinks nowrap tnavbar" style="padding:0; font-size:xx-small; color:var(--color-emphasized, #000000);"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Syst%C3%A8mes_d%27exploitation" title="Modèle:Palette Systèmes d'exploitation"><abbr class="abbr" title="Voir ce modèle.">v</abbr></a> · <a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Syst%C3%A8mes_d%27exploitation&action=edit"><abbr class="abbr" title="Modifier ce modèle. Merci de prévisualiser avant de sauvegarder.">m</abbr></a></div></div><div style="font-size:110%"><a href="/wiki/Syst%C3%A8me_d%27exploitation" title="Système d'exploitation">Principaux systèmes d’exploitation</a></div></th> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Apple" title="Apple">Apple</a></th> <td class="navbox-list" style=""><table class="navbox-subgroup" style=""> <tbody><tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Mac_OS_Classic" title="Mac OS Classic">Mac OS <i>Classic</i></a></th> <td class="navbox-list" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Syst%C3%A8me_5" title="Système 5">Système 5</a></li> <li><a href="/wiki/Syst%C3%A8me_6" title="Système 6">Système 6</a></li> <li><a href="/wiki/Syst%C3%A8me_7" title="Système 7">Système 7</a></li> <li><a href="/wiki/Mac_OS_8" title="Mac OS 8">Mac OS 8</a></li> <li><a href="/wiki/Mac_OS_9" title="Mac OS 9">Mac OS 9</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Dérivés de NeXTSTEP</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/NeXTSTEP" title="NeXTSTEP">NeXTSTEP</a></li> <li><a href="/wiki/Rhapsody_(syst%C3%A8me_d%27exploitation)" title="Rhapsody (système d'exploitation)">Rhapsody</a></li> <li><a href="/wiki/Darwin_(informatique)" title="Darwin (informatique)">Darwin</a></li> <li><a href="/wiki/MacOS" title="MacOS">macOS</a></li> <li><a href="/wiki/IOS" title="IOS">iOS</a></li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Dérivés de <a href="/wiki/BeOS" title="BeOS">BeOS</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/BlueEyedOS" title="BlueEyedOS">BlueEyedOS</a></li> <li><a href="/wiki/Haiku_(syst%C3%A8me_d%27exploitation)" title="Haiku (système d'exploitation)">Haiku</a></li> <li><a href="/wiki/ZETA" title="ZETA">ZETA</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Disk_operating_system" title="Disk operating system">DOS</a></th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/DR-DOS" title="DR-DOS">DR-DOS</a></li> <li><a href="/wiki/FreeDOS" title="FreeDOS">FreeDOS</a></li> <li><a href="/wiki/MS-DOS" title="MS-DOS">MS-DOS</a></li> <li><a href="/wiki/DOS" title="DOS">PC-DOS</a></li> <li><a href="/wiki/Open_DOS" title="Open DOS">Open DOS</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/IBM" title="IBM">IBM</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/AIX" title="AIX">AIX</a></li> <li><a href="/wiki/Multiple_Virtual_Storage" title="Multiple Virtual Storage">MVS</a></li> <li><a href="/wiki/OS/2" title="OS/2">OS/2</a></li> <li><a href="/wiki/OS/360" title="OS/360">OS/360</a></li> <li><a href="/wiki/OS/390" title="OS/390">OS/390</a></li> <li><a href="/wiki/Z/OS" title="Z/OS">z/OS</a></li> <li><a href="/wiki/OS/400" title="OS/400">OS/400</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Microsoft_Windows" title="Microsoft Windows">Microsoft Windows</a></th> <td class="navbox-list" style=""><table class="navbox-subgroup" style=""> <tbody><tr> <th class="navbox-group" style="">Fondés sur MS-DOS</th> <td class="navbox-list" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Windows_1.0" title="Windows 1.0">1.0</a></li> <li><a href="/wiki/Windows_2.x" title="Windows 2.x">2.x</a></li> <li><a href="/wiki/Windows_3.x" title="Windows 3.x">3.x</a></li> <li><a href="/wiki/Windows_95" title="Windows 95">95</a></li> <li><a href="/wiki/Windows_98" title="Windows 98">98</a></li> <li><a href="/wiki/Windows_Millennium_Edition" title="Windows Millennium Edition">ME</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Branche NT</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Windows_NT_3.x" title="Windows NT 3.x">NT 3.x</a></li> <li><a href="/wiki/Windows_NT_4.0" title="Windows NT 4.0">NT 4.0</a></li> <li><a href="/wiki/Windows_2000" title="Windows 2000">2000</a></li> <li><a href="/wiki/Windows_XP" title="Windows XP">XP</a></li> <li><a href="/wiki/Windows_Server_2003" title="Windows Server 2003">2003</a></li> <li><a href="/wiki/Windows_Vista" title="Windows Vista">Vista</a></li> <li><a href="/wiki/Windows_Server_2008" title="Windows Server 2008">2008</a> <ul><li><a href="/wiki/Windows_Server_2008_R2" title="Windows Server 2008 R2">R2</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Windows_7" title="Windows 7">7</a></li> <li><a href="/wiki/Windows_Server_2012" title="Windows Server 2012">2012</a> <ul><li><a href="/wiki/Windows_Server_2012_R2" title="Windows Server 2012 R2">R2</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Windows_8" title="Windows 8">8 / 8.1</a></li> <li><a href="/wiki/Windows_Server_2016" title="Windows Server 2016">2016</a></li> <li><a href="/wiki/Windows_10" title="Windows 10">10</a></li> <li><a href="/wiki/Windows_Server_2019" title="Windows Server 2019">2019</a></li> <li><a href="/wiki/Windows_Server_2022" title="Windows Server 2022">2022</a></li> <li><a href="/wiki/Windows_11" title="Windows 11">11</a></li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/w/index.php?title=ReactOS_Foundation&action=edit&redlink=1" class="new" title="ReactOS Foundation (page inexistante)">ReactOS Foundation</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><table class="navbox-subgroup" style=""> <tbody><tr> <th class="navbox-group" style="">Branche NT (GPL/LGPL/AGPL) non-Microsoft</th> <td class="navbox-list" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/ReactOS" title="ReactOS">ReactOS</a></li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/POSIX" title="POSIX">POSIX</a> / <a href="/wiki/Unix" title="Unix">Unix</a></th> <td class="navbox-list" style=""><table class="navbox-subgroup" style=""> <tbody><tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/American_Telephone_%26_Telegraph" title="American Telephone & Telegraph">AT&T</a> / <a href="/wiki/Laboratoires_Bell" title="Laboratoires Bell">Laboratoires Bell</a></th> <td class="navbox-list" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Unix_version_6" title="Unix version 6">Unix version 6</a></li> <li><a href="/wiki/Unix_version_7" title="Unix version 7">Unix version 7</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=UNIX_System_III&action=edit&redlink=1" class="new" title="UNIX System III (page inexistante)"><span class="lang-en" lang="en">System</span> <abbr class="abbr" title="3"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">III</span></abbr></a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/UNIX_System_III" class="extiw" title="en:UNIX System III"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « UNIX System III »">(en)</span></a></li> <li><a href="/wiki/UNIX_System_V" title="UNIX System V"><span class="lang-en" lang="en">System</span> <abbr class="abbr" title="5"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">V</span></abbr></a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Berkeley_Software_Distribution" title="Berkeley Software Distribution">BSD</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/FreeBSD" title="FreeBSD">FreeBSD</a></li> <li><a href="/wiki/TrueOS" title="TrueOS">TrueOS</a></li> <li><a href="/wiki/GhostBSD" title="GhostBSD">GhostBSD</a></li> <li><a href="/wiki/DragonFly_BSD" title="DragonFly BSD">DragonFly BSD</a></li> <li><a href="/wiki/TrueNas" title="TrueNas">TrueNas</a></li> <li><a href="/wiki/OpenBSD" title="OpenBSD">OpenBSD</a></li> <li><a href="/wiki/NetBSD" title="NetBSD">NetBSD</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/GNU_Hurd" title="GNU Hurd">GNU Hurd</a></th> <td class="navbox-list" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Debian_GNU/Hurd" title="Debian GNU/Hurd">Debian GNU/Hurd</a></li> <li><a href="/wiki/Arch_Hurd" title="Arch Hurd">Arch Hurd</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a class="mw-selflink selflink">Linux</a> <small>(<a href="/wiki/Liste_des_distributions_GNU/Linux" title="Liste des distributions GNU/Linux">liste</a>)</small></th> <td class="navbox-list navbox-even" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Arch_Linux" title="Arch Linux">Arch Linux</a></li> <li><a href="/wiki/Calculate_Linux" title="Calculate Linux">Calculate Linux</a></li> <li><a href="/wiki/CentOS" title="CentOS">CentOS</a></li> <li><a href="/wiki/Debian" title="Debian">Debian</a></li> <li><a href="/wiki/Gentoo_Linux" title="Gentoo Linux">Gentoo</a></li> <li><a href="/wiki/GNU_Guix" title="GNU Guix">GNU Guix</a></li> <li><a href="/wiki/Fedora_Linux" title="Fedora Linux">Fedora</a></li> <li><a href="/wiki/Mageia" title="Mageia">Mageia</a></li> <li><a href="/wiki/Manjaro_Linux" title="Manjaro Linux">Manjaro</a></li> <li><a href="/wiki/Linux_Mint" title="Linux Mint">Mint</a></li> <li><a href="/wiki/OpenSUSE" title="OpenSUSE">openSUSE</a></li> <li><a href="/wiki/PCLinuxOS" title="PCLinuxOS">PCLinuxOS</a></li> <li><a href="/wiki/Puppy_Linux" title="Puppy Linux">Puppy</a></li> <li><a href="/wiki/Red_Hat_Enterprise_Linux" title="Red Hat Enterprise Linux">Red Hat</a></li> <li><a href="/wiki/Slackware" title="Slackware">Slackware</a></li> <li><a href="/wiki/Ubuntu_(syst%C3%A8me_d%27exploitation)" title="Ubuntu (système d'exploitation)">Ubuntu</a></li> <li><a href="/wiki/Raspberry_Pi_OS" title="Raspberry Pi OS">Raspberry Pi OS</a></li> <li><a href="/wiki/Chromium_OS" title="Chromium OS">Chromium OS</a>/<a href="/wiki/ChromeOS" title="ChromeOS">ChromeOS</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Autres dérivés</th> <td class="navbox-list" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/AIX" title="AIX">AIX</a></li> <li>Apache <a href="/wiki/NuttX" title="NuttX">NuttX</a></li> <li><a href="/wiki/ChorusOS" title="ChorusOS">ChorusOS</a></li> <li><a href="/wiki/Fuzix_OS" title="Fuzix OS">Fuzix OS</a></li> <li><a href="/wiki/HP-UX" title="HP-UX">HP-UX</a></li> <li><a href="/wiki/IRIX" title="IRIX">IRIX</a></li> <li><a href="/wiki/LynxOS" title="LynxOS">LynxOS</a></li> <li><a href="/wiki/MacOS" title="MacOS">macOS</a></li> <li><a href="/wiki/Minix" title="Minix">Minix</a></li> <li><a href="/wiki/Solaris_(syst%C3%A8me_d%27exploitation)" title="Solaris (système d'exploitation)">Oracle Solaris</a></li> <li><a href="/wiki/QNX" title="QNX">QNX</a></li> <li><a href="/wiki/Redox_(syst%C3%A8me_d%27exploitation)" title="Redox (système d'exploitation)">Redox</a></li> <li><a href="/wiki/Tru64_UNIX" title="Tru64 UNIX">Tru64</a></li> <li><a href="/wiki/Cray_UNICOS" title="Cray UNICOS">UNICOS</a></li> <li><a href="/wiki/UnixWare" title="UnixWare">UnixWare</a></li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Dérivés d'<a href="/wiki/AmigaOS" title="AmigaOS">AmigaOS</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/MorphOS" title="MorphOS">MorphOS</a></li> <li><a href="/wiki/AROS_research_operating_system" title="AROS research operating system">AROS</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Dérivés du <a href="/wiki/The_Operating_System" title="The Operating System">TOS</a></th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/EmuTOS" title="EmuTOS">EmuTOS</a></li> <li><a href="/wiki/MiNT#1994_:_FreeMiNT" title="MiNT">FreeMiNT</a></li> <li><a href="/wiki/Geneva_(informatique)" title="Geneva (informatique)">Geneva</a></li> <li><a href="/wiki/MagiC" title="MagiC">MagiC</a></li> <li><a href="/wiki/MiNT#1993_:_MiNT_is_Now_TOS_et_MultiTOS" title="MiNT">MultiTOS</a></li> <li><a href="/wiki/N.AES" title="N.AES">N.AES</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">D’importance historique</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Control_Program/Monitor" title="Control Program/Monitor">CP/M</a></li> <li><a href="/wiki/Compatible_Time_Sharing_System" title="Compatible Time Sharing System">CTSS</a></li> <li><a href="/wiki/General_Comprehensive_Operating_System" title="General Comprehensive Operating System">GCOS</a></li> <li><a href="/wiki/Genera" title="Genera">Genera</a></li> <li><a href="/wiki/Incompatible_Timesharing_System" title="Incompatible Timesharing System">ITS</a></li> <li><a href="/wiki/Multics" title="Multics">Multics</a></li> <li><a href="/wiki/Plan_9_from_Bell_Labs" title="Plan 9 from Bell Labs">Plan 9</a></li> <li><a href="/wiki/QDOS" title="QDOS">QDOS</a></li> <li><a href="/wiki/RSTS" title="RSTS">RSTS</a></li> <li><a href="/wiki/TENEX" title="TENEX">TENEX</a></li> <li><a href="/wiki/TOPS-20" title="TOPS-20">TOPS-20</a></li> <li><a href="/wiki/OpenVMS" title="OpenVMS">VMS</a></li> <li><a href="/wiki/Tarantella_(entreprise)" title="Tarantella (entreprise)">SCO</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Syst%C3%A8me_d%27exploitation_mobile" title="Système d'exploitation mobile">Mobile</a></th> <td class="navbox-list" style=""><table class="navbox-subgroup" style=""> <tbody><tr> <th class="navbox-group" style="">Noyau Linux</th> <td class="navbox-list" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Android" title="Android">Android</a></li> <li><a href="/wiki/Bada" title="Bada">Bada</a></li> <li><a href="/wiki/Firefox_OS" title="Firefox OS">Firefox OS</a></li> <li><a href="/wiki/HarmonyOS" title="HarmonyOS">HarmonyOS</a></li> <li><a href="/wiki/KaiOS" title="KaiOS">KaiOS</a></li> <li><a href="/wiki/LG_webOS" title="LG webOS">LG webOS</a></li> <li><a href="/wiki/Sailfish_OS" title="Sailfish OS">Sailfish OS</a></li> <li><a href="/wiki/Tizen" title="Tizen">Tizen</a></li> <li><a href="/wiki/Ubuntu_Touch" title="Ubuntu Touch">Ubuntu Touch</a></li> <li><a href="/wiki/Ubuntu_Touch" title="Ubuntu Touch">UBports</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Autres noyaux</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/BlackBerry_OS" title="BlackBerry OS">BlackBerry OS</a></li> <li><a href="/wiki/HarmonyOS" title="HarmonyOS">HarmonyOS</a></li> <li><a href="/wiki/IOS" title="IOS">iOS</a></li> <li><a href="/wiki/Palm_OS" title="Palm OS">Palm OS</a></li> <li><a href="/wiki/Symbian_OS" title="Symbian OS">Symbian OS</a></li> <li><a href="/wiki/Windows_Phone" title="Windows Phone">Windows Phone</a></li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Syst%C3%A8me_d%27exploitation_embarqu%C3%A9" title="Système d'exploitation embarqué">Embarqués</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><table class="navbox-subgroup" style=""> <tbody><tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Syst%C3%A8me_d%27exploitation_pour_capteur_en_r%C3%A9seau" title="Système d'exploitation pour capteur en réseau">Pour capteur en réseau</a></th> <td class="navbox-list" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Contiki" title="Contiki">Contiki</a></li> <li><a href="/wiki/TinyOS" title="TinyOS">TinyOS</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Syst%C3%A8me_d%27exploitation_pour_carte_%C3%A0_puce" title="Système d'exploitation pour carte à puce">Pour carte à puce</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Java_Card" title="Java Card">Java Card</a></li> <li><a href="/wiki/MULTOS" title="MULTOS">MULTOS</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Syst%C3%A8me_temps_r%C3%A9el" title="Système temps réel">Temps réel</a></th> <td class="navbox-list" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/ECos" title="ECos">eCos</a></li> <li><a href="/wiki/FreeRTOS" title="FreeRTOS">FreeRTOS</a></li> <li><a href="/wiki/Linux_embarqu%C3%A9" title="Linux embarqué">Linux embarqué</a></li> <li><a href="/wiki/LiteOS" title="LiteOS">LiteOS</a></li> <li><a href="/wiki/LynxOS" title="LynxOS">LynxOS</a></li> <li><a href="/wiki/MenuetOS" title="MenuetOS">MenuetOS</a></li> <li><a href="/wiki/NuttX" title="NuttX">NuttX</a></li> <li><a href="/wiki/OS-9" title="OS-9">OS-9</a></li> <li><a href="/wiki/PikeOS" title="PikeOS">PikeOS</a></li> <li><a href="/wiki/QNX" title="QNX">QNX</a></li> <li><a href="/wiki/RTEMS" title="RTEMS">RTEMS</a></li> <li><a href="/wiki/RTLinux" title="RTLinux">RTLinux</a></li> <li><a href="/wiki/RT-Thread" title="RT-Thread">RT-Thread</a></li> <li><a href="/wiki/RTX" title="RTX">RTX</a></li> <li><a href="/wiki/MicroC/OS-II" title="MicroC/OS-II">µC/OS-II</a></li> <li><a href="/wiki/VxWorks" title="VxWorks">VxWorks</a></li> <li><a href="/wiki/Zephyr_(syst%C3%A8me_d%27exploitation)" title="Zephyr (système d'exploitation)">Zephyr</a></li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Autres systèmes</th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/EyeOS" title="EyeOS">eyeOS</a></li> <li><a href="/wiki/Cisco_IOS" title="Cisco IOS">Cisco IOS</a></li> <li><a href="/wiki/Inferno_(syst%C3%A8me_d%27exploitation)" title="Inferno (système d'exploitation)">Inferno</a></li> <li><a href="/wiki/MenuetOS" title="MenuetOS">MenuetOS</a></li> <li><a href="/wiki/Orbis_OS" title="Orbis OS">Orbis OS</a></li> <li><a href="/wiki/CertiKOS" title="CertiKOS">CertiKOS</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <td class="navbox-banner" style="" colspan="2"><i>Pour une liste complète, voir la <a href="/wiki/Liste_des_syst%C3%A8mes_d%27exploitation" title="Liste des systèmes d'exploitation">liste des systèmes d’exploitation</a> et la <a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Syst%C3%A8me_d%27exploitation" title="Catégorie:Système d'exploitation">catégorie « Système d’exploitation »</a>.</i></td></tr></tbody></table> </div> <ul id="bandeau-portail" class="bandeau-portail"><li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Logiciels_libres" title="Portail des logiciels libres"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Heckert_GNU_white.svg/25px-Heckert_GNU_white.svg.png" decoding="async" width="25" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Heckert_GNU_white.svg/37px-Heckert_GNU_white.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Heckert_GNU_white.svg/49px-Heckert_GNU_white.svg.png 2x" data-file-width="535" data-file-height="523" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Logiciels_libres" title="Portail:Logiciels libres">Portail des logiciels libres</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:GNU/Linux" title="Portail GNU/Linux"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/NewTux.svg/20px-NewTux.svg.png" decoding="async" width="20" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/NewTux.svg/30px-NewTux.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/NewTux.svg/40px-NewTux.svg.png 2x" data-file-width="625" data-file-height="750" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:GNU/Linux" title="Portail:GNU/Linux">Portail GNU/Linux</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Informatique" title="Portail de l’informatique"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/Circle-icons-computer.svg/24px-Circle-icons-computer.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/Circle-icons-computer.svg/36px-Circle-icons-computer.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/Circle-icons-computer.svg/48px-Circle-icons-computer.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Informatique" title="Portail:Informatique">Portail de l’informatique</a></span> </span></li> </ul> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.codfw.main‐5886496d‐ppcmp Cached time: 20250314002700 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.866 seconds Real time usage: 1.181 seconds Preprocessor visited node count: 10262/1000000 Post‐expand include size: 261363/2097152 bytes Template argument size: 56436/2097152 bytes Highest expansion depth: 24/100 Expensive parser function count: 14/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 69923/5000000 bytes Lua time usage: 0.269/10.000 seconds Lua memory usage: 8000120/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 2/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 797.315 1 -total 30.68% 244.598 1 Modèle:Infobox_Système_d'exploitation 26.33% 209.948 28 Modèle:Wikidata 22.89% 182.528 1 Modèle:Références 17.53% 139.806 18 Modèle:Infobox/Ligne_mixte_optionnelle 9.05% 72.149 1 Modèle:Palette 8.80% 70.184 50 Modèle:Lien_web 7.58% 60.453 2 Modèle:Méta_palette_de_navigation 6.20% 49.468 1 Modèle:Palette_Systèmes_d'exploitation 5.61% 44.765 1 Modèle:Voir_homonymes --> <!-- Saved in parser cache with key frwiki:pcache:681356:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250314002700 and revision id 223672513. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Ce document provient de « <a dir="ltr" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Linux&oldid=223672513">https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Linux&oldid=223672513</a> ».</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil" title="Catégorie:Accueil">Catégories</a> : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:GNU" title="Catégorie:GNU">GNU</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Linux" title="Catégorie:Linux">Linux</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:GNU/Linux" title="Catégorie:GNU/Linux">GNU/Linux</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Catégories cachées : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_contenant_un_lien_mort" title="Catégorie:Article contenant un lien mort">Article contenant un lien mort</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_contenant_un_appel_%C3%A0_traduction_en_anglais" title="Catégorie:Article contenant un appel à traduction en anglais">Article contenant un appel à traduction en anglais</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P170" title="Catégorie:Page utilisant P170">Page utilisant P170</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P277" title="Catégorie:Page utilisant P277">Page utilisant P277</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P571" title="Catégorie:Page utilisant P571">Page utilisant P571</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P348" title="Catégorie:Page utilisant P348">Page utilisant P348</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_une_Infobox" title="Catégorie:Article utilisant une Infobox">Article utilisant une Infobox</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_avec_une_section_vide_ou_incompl%C3%A8te" title="Catégorie:Article avec une section vide ou incomplète">Article avec une section vide ou incomplète</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_%C3%A0_r%C3%A9f%C3%A9rence_souhait%C3%A9e" title="Catégorie:Article à référence souhaitée">Article à référence souhaitée</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_%C3%A0_r%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Catégorie:Article à référence nécessaire">Article à référence nécessaire</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_%C3%A0_r%C3%A9f%C3%A9rence_insuffisante" title="Catégorie:Article à référence insuffisante">Article à référence insuffisante</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Cat%C3%A9gorie_Commons_avec_lien_local_identique_sur_Wikidata" title="Catégorie:Catégorie Commons avec lien local identique sur Wikidata">Catégorie Commons avec lien local identique sur Wikidata</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_Wikip%C3%A9dia_avec_notice_d%27autorit%C3%A9" title="Catégorie:Article de Wikipédia avec notice d'autorité">Article de Wikipédia avec notice d'autorité</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Logiciels_libres/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Logiciels libres/Articles liés">Portail:Logiciels libres/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Logiciel/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Logiciel/Articles liés">Portail:Logiciel/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Informatique/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Informatique/Articles liés">Portail:Informatique/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:GNU/Linux/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:GNU/Linux/Articles liés">Portail:GNU/Linux/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Technologies/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Technologies/Articles liés">Portail:Technologies/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_qualit%C3%A9_en_allemand" title="Catégorie:Article de qualité en allemand">Article de qualité en allemand</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_qualit%C3%A9_en_hongrois" title="Catégorie:Article de qualité en hongrois">Article de qualité en hongrois</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> La dernière modification de cette page a été faite le 7 mars 2025 à 19:53.</li> <li id="footer-info-copyright"><span style="white-space: normal"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia" title="Wikipédia:Citation et réutilisation du contenu de Wikipédia">Droit d'auteur</a> : les textes sont disponibles sous <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr">licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions</a> ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr">conditions d’utilisation</a> pour plus de détails, ainsi que les <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques" title="Wikipédia:Crédits graphiques">crédits graphiques</a>. En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Linux" title="Spécial:Citer/Linux">comment citer les auteurs et mentionner la licence</a>.<br /> Wikipedia® est une marque déposée de la <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organisation de bienfaisance régie par le paragraphe <a href="/wiki/501c" title="501c">501(c)(3)</a> du code fiscal des États-Unis.</span><br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr">Politique de confidentialité</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia">À propos de Wikipédia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux">Avertissements</a></li> <li id="footer-places-contact"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact">Contact</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code de conduite</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Développeurs</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org">Statistiques</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Déclaration sur les témoins (cookies)</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Linux&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Version mobile</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Linux</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>159 langues</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Ajouter un sujet</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5886496d-vqj8v","wgBackendResponseTime":263,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.866","walltime":"1.181","ppvisitednodes":{"value":10262,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":261363,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":56436,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":24,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":14,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":69923,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":2,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 797.315 1 -total"," 30.68% 244.598 1 Modèle:Infobox_Système_d\u0026#039;exploitation"," 26.33% 209.948 28 Modèle:Wikidata"," 22.89% 182.528 1 Modèle:Références"," 17.53% 139.806 18 Modèle:Infobox/Ligne_mixte_optionnelle"," 9.05% 72.149 1 Modèle:Palette"," 8.80% 70.184 50 Modèle:Lien_web"," 7.58% 60.453 2 Modèle:Méta_palette_de_navigation"," 6.20% 49.468 1 Modèle:Palette_Systèmes_d\u0026#039;exploitation"," 5.61% 44.765 1 Modèle:Voir_homonymes"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.269","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":8000120,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-5886496d-ppcmp","timestamp":"20250314002700","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Linux","url":"https:\/\/fr.wikipedia.org\/wiki\/Linux","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q388","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q388","author":{"@type":"Organization","name":"Contributeurs aux projets Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Fondation Wikimedia, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2002-08-06T20:58:23Z","dateModified":"2025-03-07T18:53:57Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/a\/ac\/Ubuntu_22.04_LTS_Jammy_Jellyfish.png","headline":"syst\u00e8me d'exploitation libre \u00ab unix-like \u00bb, incluant GNU\/Linux"}</script> </body> </html>