CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Christendemocratie - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )nlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy", "wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"4768ea81-aa1a-483e-be79-faa6b5f3d5b6","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Christendemocratie","wgTitle":"Christendemocratie","wgCurRevisionId":67576501,"wgRevisionId":67576501,"wgArticleId":108967,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Christendemocratie"],"wgPageViewLanguage":"nl","wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Christendemocratie","wgRelevantArticleId":108967,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode": "nl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q209158","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons": "ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Direct-link-to-Commons","ext.gadget.ProtectionTemplates","ext.gadget.InterProjectLinks","ext.gadget.hoofdbetekenis-titelwijziging","ext.gadget.switcher","ext.gadget.OpenStreetMapFrame","ext.gadget.subpages","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=ext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=nl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.17"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Orange_flag_waving.svg/1200px-Orange_flag_waving.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1292"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Orange_flag_waving.svg/800px-Orange_flag_waving.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="861"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Orange_flag_waving.svg/640px-Orange_flag_waving.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="689"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Christendemocratie - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//nl.m.wikipedia.org/wiki/Christendemocratie"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Bewerken" href="/w/index.php?title=Christendemocratie&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (nl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//nl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Christendemocratie"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom-feed" href="/w/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Christendemocratie rootpage-Christendemocratie skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Naar inhoud springen</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Hoofdmenu" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hoofdmenu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Hoofdmenu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hoofdmenu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Hoofdpagina" title="Naar de hoofdpagina gaan [z]" accesskey="z"><span>Hoofdpagina</span></a></li><li id="n-zoekartikel" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Navigatie"><span>Vind een artikel</span></a></li><li id="n-today" class="mw-list-item"><a href="/wiki/22_februari"><span>Vandaag</span></a></li><li id="n-Etalage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage"><span>Etalage</span></a></li><li id="n-categories" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Categorie:Alles"><span>Categorieën</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingen" title="Een lijst met recente wijzigingen in deze wiki. [r]" accesskey="r"><span>Recente wijzigingen</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:NieuwePaginas"><span>Nieuwe artikelen</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:Willekeurig" title="Een willekeurige pagina bekijken [x]" accesskey="x"><span>Willekeurige pagina</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:SpecialePaginas"><span>Speciale pagina's</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation2" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation2" > <div class="vector-menu-heading"> Informatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Gebruikersportaal" title="Informatie over het project: wat u kunt doen, waar u dingen kunt vinden"><span>Gebruikersportaal</span></a></li><li id="n-Snelcursus" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Snelcursus"><span>Snelcursus</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Hulp_en_beheer" title="Hulpinformatie over deze wiki"><span>Hulp en contact</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Hoofdpagina" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="de vrije encyclopedie" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-nl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciaal:Zoeken" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia" aria-label="Doorzoek Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="De lettergrootte, breedte en kleur van de pagina wijzigen" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Uiterlijk" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Uiterlijk</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=nl.wikipedia.org&uselang=nl" class=""><span>Doneren</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Christendemocratie" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht." class=""><span>Account aanmaken</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Christendemocratie" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o" class=""><span>Aanmelden</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Meer opties" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Persoonlijke hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Gebruikersmenu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=nl.wikipedia.org&uselang=nl"><span>Doneren</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Christendemocratie" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Account aanmaken</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Christendemocratie" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Aanmelden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagina's voor uitgelogde redacteuren <a href="/wiki/Help:Inleiding" aria-label="Meer leren over bewerken"><span>meer lezen</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnBijdragen" title="Bijdragen IP-adres [y]" accesskey="y"><span>Bijdragen</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnOverleg" title="Overlegpagina van de anonieme gebruiker van dit IP-adres [n]" accesskey="n"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Inhoud" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Inhoud</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">verbergen</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Top</div> </a> </li> <li id="toc-Geschiedenis" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Geschiedenis"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Geschiedenis</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Geschiedenis-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Geschiedenis-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Geschiedenis-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-De_christendemocratie_in_Nederland" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#De_christendemocratie_in_Nederland"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>De christendemocratie in Nederland</span> </div> </a> <ul id="toc-De_christendemocratie_in_Nederland-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-De_christendemocratie_in_België" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#De_christendemocratie_in_België"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>De christendemocratie in België</span> </div> </a> <ul id="toc-De_christendemocratie_in_België-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Zie_ook" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Zie_ook"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Zie ook</span> </div> </a> <ul id="toc-Zie_ook-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Inhoudsopgave" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Christendemocratie</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ga naar een artikel in een andere taal. Beschikbaar in 54 talen" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-54" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">54 talen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D9%8A%D9%85%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B7%D9%8A%D8%A9_%D9%85%D8%B3%D9%8A%D8%AD%D9%8A%D8%A9" title="ديمقراطية مسيحية – Arabisch" lang="ar" hreflang="ar" data-title="ديمقراطية مسيحية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Democracia_cristiana" title="Democracia cristiana – Asturisch" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Democracia cristiana" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Asturisch" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%B0%D0%BD_%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Христиан демократияһы – Basjkiers" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Христиан демократияһы" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="Basjkiers" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%80%D1%8B%D1%81%D1%86%D1%96%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B4%D1%8D%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%8F" title="Хрысціянская дэмакратыя – Belarussisch" lang="be" hreflang="be" data-title="Хрысціянская дэмакратыя" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Belarussisch" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%8F%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Християндемокрация – Bulgaars" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Християндемокрация" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgaars" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Democr%C3%A0cia_cristiana" title="Democràcia cristiana – Catalaans" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Democràcia cristiana" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Catalaans" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D9%85%DB%95%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%AA" title="مەسیحی دیموکرات – Soranî" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="مەسیحی دیموکرات" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Soranî" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/K%C5%99es%C5%A5ansk%C3%A1_demokracie" title="Křesťanská demokracie – Tsjechisch" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Křesťanská demokracie" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tsjechisch" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Democratiaeth_Gristnogol" title="Democratiaeth Gristnogol – Welsh" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Democratiaeth Gristnogol" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Welsh" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Kristendemokrati" title="Kristendemokrati – Deens" lang="da" hreflang="da" data-title="Kristendemokrati" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Deens" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Christdemokratie" title="Christdemokratie – Duits" lang="de" hreflang="de" data-title="Christdemokratie" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Duits" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%BF%CE%B4%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%AF%CE%B1" title="Χριστιανοδημοκρατία – Grieks" lang="el" hreflang="el" data-title="Χριστιανοδημοκρατία" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Grieks" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Christian_democracy" title="Christian democracy – Engels" lang="en" hreflang="en" data-title="Christian democracy" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Engels" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Kristana_demokratio" title="Kristana demokratio – Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Kristana demokratio" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Democracia_cristiana" title="Democracia cristiana – Spaans" lang="es" hreflang="es" data-title="Democracia cristiana" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Spaans" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Kristlik_demokraatia" title="Kristlik demokraatia – Estisch" lang="et" hreflang="et" data-title="Kristlik demokraatia" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estisch" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Kristau-demokrazia" title="Kristau-demokrazia – Baskisch" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Kristau-demokrazia" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskisch" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C" title="دموکراسی مسیحی – Perzisch" lang="fa" hreflang="fa" data-title="دموکراسی مسیحی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Perzisch" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Kristillisdemokratia" title="Kristillisdemokratia – Fins" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Kristillisdemokratia" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fins" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/D%C3%A9mocratie_chr%C3%A9tienne" title="Démocratie chrétienne – Frans" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Démocratie chrétienne" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Frans" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Kristendemokrasy" title="Kristendemokrasy – Fries" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Kristendemokrasy" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Fries" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Democracia_cristi%C3%A1" title="Democracia cristiá – Galicisch" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Democracia cristiá" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galicisch" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%93%D7%9E%D7%95%D7%A7%D7%A8%D7%98%D7%99%D7%94_%D7%A0%D7%95%D7%A6%D7%A8%D7%99%D7%AA" title="דמוקרטיה נוצרית – Hebreeuws" lang="he" hreflang="he" data-title="דמוקרטיה נוצרית" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Hebreeuws" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Demokr%C5%A1%C4%87anstvo" title="Demokršćanstvo – Kroatisch" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Demokršćanstvo" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Kereszt%C3%A9nydemokr%C3%A1cia" title="Kereszténydemokrácia – Hongaars" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Kereszténydemokrácia" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Hongaars" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Demokrasi_Kristen" title="Demokrasi Kristen – Indonesisch" lang="id" hreflang="id" data-title="Demokrasi Kristen" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Indonesisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Kristandemokratio" title="Kristandemokratio – Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Kristandemokratio" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Cristianesimo_democratico" title="Cristianesimo democratico – Italiaans" lang="it" hreflang="it" data-title="Cristianesimo democratico" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Italiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%AD%E3%83%AA%E3%82%B9%E3%83%88%E6%95%99%E6%B0%91%E4%B8%BB%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="キリスト教民主主義 – Japans" lang="ja" hreflang="ja" data-title="キリスト教民主主義" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japans" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A5%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%99%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%90" title="ქრისტიანული დემოკრატია – Georgisch" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ქრისტიანული დემოკრატია" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Georgisch" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EA%B8%B0%EB%8F%85%EA%B5%90_%EB%AF%BC%EC%A3%BC%EC%A3%BC%EC%9D%98" title="기독교 민주주의 – Koreaans" lang="ko" hreflang="ko" data-title="기독교 민주주의" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Koreaans" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Christendemocratie" title="Christendemocratie – Limburgs" lang="li" hreflang="li" data-title="Christendemocratie" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="Limburgs" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Krik%C5%A1%C4%8Dioni%C5%A1koji_demokratija" title="Krikščioniškoji demokratija – Litouws" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Krikščioniškoji demokratija" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Litouws" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Krist%C4%ABg%C4%81_demokr%C4%81tija" title="Kristīgā demokrātija – Lets" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Kristīgā demokrātija" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Lets" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D1%85%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Демохристијанство – Macedonisch" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Демохристијанство" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Macedonisch" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Demokrasi_Kristian" title="Demokrasi Kristian – Maleis" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Demokrasi Kristian" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Maleis" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Kristendemokrati" title="Kristendemokrati – Noors - Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Kristendemokrati" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Noors - Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%95%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%BF%E0%A8%B8%E0%A8%BC%E0%A8%9A%E0%A9%80%E0%A8%85%E0%A8%A8_%E0%A8%A1%E0%A9%88%E0%A8%AE%E0%A9%8B%E0%A8%95%E0%A8%B0%E0%A9%87%E0%A8%B8%E0%A9%80" title="ਕ੍ਰਿਸ਼ਚੀਅਨ ਡੈਮੋਕਰੇਸੀ – Punjabi" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਕ੍ਰਿਸ਼ਚੀਅਨ ਡੈਮੋਕਰੇਸੀ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Chrze%C5%9Bcija%C5%84ska_demokracja" title="Chrześcijańska demokracja – Pools" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Chrześcijańska demokracja" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Pools" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Democracia_crist%C3%A3" title="Democracia cristã – Portugees" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Democracia cristã" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portugees" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Cre%C8%99tin-democra%C8%9Bie" title="Creștin-democrație – Roemeens" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Creștin-democrație" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Roemeens" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="goed artikel"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%8F" title="Христианская демократия – Russisch" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Христианская демократия" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Russisch" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Kr%C5%A1%C4%87anska_demokratija" title="Kršćanska demokratija – Servo-Kroatisch" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Kršćanska demokratija" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Servo-Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Christian_democracy" title="Christian democracy – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Christian democracy" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Kres%C5%A5ansk%C3%A1_demokracia" title="Kresťanská demokracia – Slowaaks" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Kresťanská demokracia" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Slowaaks" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Kr%C5%A1%C4%8Danska_demokracija" title="Krščanska demokracija – Sloveens" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Krščanska demokracija" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Sloveens" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%80%D0%B8%D1%88%D1%9B%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Хришћанска демократија – Servisch" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Хришћанска демократија" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Servisch" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Kristdemokrati" title="Kristdemokrati – Zweeds" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Kristdemokrati" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Zweeds" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Hristiyan_demokrasi" title="Hristiyan demokrasi – Turks" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Hristiyan demokrasi" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Turks" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%8F%D0%BD%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%B0_%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%96%D1%8F" title="Християнська демократія – Oekraïens" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Християнська демократія" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Oekraïens" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Cristian%C3%A8zemo_democratego" title="Cristianèzemo democratego – Venetiaans" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Cristianèzemo democratego" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_Kit%C3%B4_gi%C3%A1o" title="Dân chủ Kitô giáo – Vietnamees" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Dân chủ Kitô giáo" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamees" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/P%C3%A5rti_catolike" title="Pårti catolike – Waals" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Pårti catolike" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="Waals" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%9F%BA%E7%9D%A3%E6%95%99%E6%B0%91%E4%B8%BB%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="基督教民主主義 – Chinees" lang="zh" hreflang="zh" data-title="基督教民主主義" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Chinees" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q209158#sitelinks-wikipedia" title="Taalkoppelingen bewerken" class="wbc-editpage">Koppelingen bewerken</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Naamruimten"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Christendemocratie" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c"><span>Artikel</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Overleg:Christendemocratie" rel="discussion" title="Overleg over deze pagina [t]" accesskey="t"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Taalvariant wijzigen" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Nederlands</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Weergaven"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Christendemocratie"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Christendemocratie&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Christendemocratie&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Christendemocratie&action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hulpmiddelen" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hulpmiddelen</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Meer opties" > <div class="vector-menu-heading"> Handelingen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Christendemocratie"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Christendemocratie&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Christendemocratie&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Christendemocratie&action=history"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Algemeen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/Christendemocratie" title="Lijst met alle pagina's die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j"><span>Links naar deze pagina</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/Christendemocratie" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina's waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k"><span>Gerelateerde wijzigingen</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=nl" title="Bestanden uploaden [u]" accesskey="u"><span>Bestand uploaden</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Christendemocratie&oldid=67576501" title="Permanente koppeling naar deze versie van deze pagina"><span>Permanente koppeling</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Christendemocratie&action=info" title="Meer informatie over deze pagina"><span>Paginagegevens</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Citeren&page=Christendemocratie&id=67576501&wpFormIdentifier=titleform" title="Informatie over hoe u deze pagina kunt citeren"><span>Deze pagina citeren</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FChristendemocratie"><span>Verkorte URL verkrijgen</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:QrCode&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FChristendemocratie"><span>QR-code downloaden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Afdrukken/exporteren </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Boek&bookcmd=book_creator&referer=Christendemocratie"><span>Boek aanmaken</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:DownloadAsPdf&page=Christendemocratie&action=show-download-screen"><span>Downloaden als PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Christendemocratie&printable=yes" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p"><span>Afdrukversie</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In andere projecten </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Christian_Democracy" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q209158" title="Koppeling naar item in verbonden gegevensrepository [g]" accesskey="g"><span>Wikidata-item</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Uiterlijk</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">verbergen</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="nl" dir="ltr"><table class="infobox" cellpadding="1" cellspacing="1"> <tbody><tr> <th class="infobox-kop notheme" style="background-color:#DC143C; color:white; text-align:center; font-size:120%;" colspan="3">Christendemocratie </th></tr> <tr> <td style="text-align:center; padding:0;" colspan="3"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Orange_flag_waving.svg" class="mw-file-description"><img alt="Christendemocratie" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Orange_flag_waving.svg/266px-Orange_flag_waving.svg.png" decoding="async" width="266" height="286" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Orange_flag_waving.svg/399px-Orange_flag_waving.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Orange_flag_waving.svg/532px-Orange_flag_waving.svg.png 2x" data-file-width="249" data-file-height="268" /></a></span> </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" style="background-color:#DC143C; color:white;" colspan="3">Algemene info </th></tr> <tr> <th>Ontstaan </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/19de_eeuw" class="mw-redirect" title="19de eeuw">19de eeuw</a> </td></tr> <tr> <th>Locatie </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Europa_(werelddeel)" title="Europa (werelddeel)">Europa</a>/<a href="/wiki/Latijns_Amerika" class="mw-redirect" title="Latijns Amerika">Latijns Amerika</a> </td></tr> <tr> <th>Ideologen </th> <td colspan="2"><a href="/w/index.php?title=Wilhelm_Emmanuel_Freiherr_von_Ketteler&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wilhelm Emmanuel Freiherr von Ketteler (de pagina bestaat niet)">Wilhelm Emmanuel Freiherr von Ketteler</a><br /><a href="/wiki/Paus_Leo_XIII" title="Paus Leo XIII">Paus Leo XIII</a><br /><a href="/w/index.php?title=Ludwig_Windthorst&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ludwig Windthorst (de pagina bestaat niet)">Ludwig Windthorst</a><br /><a href="/wiki/Benjamin_Disraeli" title="Benjamin Disraeli">Benjamin Disraeli</a><br /><a href="/wiki/Abraham_Kuyper" title="Abraham Kuyper">Abraham Kuyper</a><br /><a href="/wiki/Luigi_Sturzo" title="Luigi Sturzo">Luigi Sturzo</a><br /><a href="/wiki/Iuliu_Maniu" title="Iuliu Maniu">Iuliu Maniu</a><br /><a href="/wiki/Alcide_De_Gasperi" title="Alcide De Gasperi">Alcide De Gasperi</a><br /><a href="/wiki/Jakob_Kaiser" title="Jakob Kaiser">Jakob Kaiser</a><br /><a href="/wiki/Konrad_Adenauer" title="Konrad Adenauer">Konrad Adenauer</a><br /><a href="/wiki/Otto_Nuschke" title="Otto Nuschke">Otto Nuschke</a><br /><a href="/wiki/Robert_Schuman" title="Robert Schuman">Robert Schuman</a><br /><a href="/wiki/Eduardo_Frei_Montalva" title="Eduardo Frei Montalva">Eduardo Frei Montalva</a><br /><a href="/wiki/Rafael_Caldera" title="Rafael Caldera">Rafael Caldera</a><br /><a href="/wiki/Herman_Van_Rompuy" title="Herman Van Rompuy">Herman Van Rompuy</a><br /><a href="/wiki/Romano_Prodi" title="Romano Prodi">Romano Prodi</a><br /><a href="/wiki/Paus_Johannes_Paulus_II" title="Paus Johannes Paulus II">Paus Johannes Paulus II</a><br /><a href="/wiki/Paus_Franciscus_I" class="mw-redirect" title="Paus Franciscus I">Paus Franciscus I</a> </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" style="background-color:#DC143C; color:white;" colspan="3">Stromingen </th></tr> <tr> <td class="ta-center" colspan="3"><a href="/wiki/Centrisme" class="mw-redirect" title="Centrisme">Centrisme</a><br /><a href="/w/index.php?title=Christelijk_sociaal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Christelijk sociaal (de pagina bestaat niet)">Christelijk sociaal</a><br /><a href="/wiki/Sociale_markteconomie" title="Sociale markteconomie">sociale markteconomie</a><br /><a href="/wiki/Subsidiariteitsbeginsel" title="Subsidiariteitsbeginsel">Subsidiariteitsbeginsel</a><br /><a href="/wiki/Soevereiniteit_in_eigen_kring" title="Soevereiniteit in eigen kring">soevereiniteit in eigen kring</a><br /><a href="/wiki/Popolarismo" title="Popolarismo">popolarismo</a><br /><a href="/wiki/Conservatisme" title="Conservatisme">conservatisme</a><br /><a href="/wiki/One-nation_conservatism" title="One-nation conservatism">One-nation conservatism</a><br /><a href="/wiki/Corporatisme" title="Corporatisme">corporatisme</a><br /><a href="/wiki/Sociale_leer_van_de_Rooms-Katholieke_Kerk" title="Sociale leer van de Rooms-Katholieke Kerk">sociale leer van de Rooms-Katholieke Kerk</a><br /><a href="/wiki/Neocalvinisme" title="Neocalvinisme">neocalvinisme</a> </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" style="background-color:#DC143C; color:white;" colspan="3">Organisaties </th></tr> <tr> <th>Politieke partijen </th> <td colspan="2"><small><b>België:</b> <a href="/wiki/Christen-Democratisch_en_Vlaams" title="Christen-Democratisch en Vlaams">CD&V</a> · <a href="/wiki/Vlaamse_Christen_Partij" title="Vlaamse Christen Partij">VCP</a> · <a href="/wiki/Centre_d%C3%A9mocrate_humaniste" class="mw-redirect" title="Centre démocrate humaniste">cdH</a> · <a href="/wiki/Mouvement_des_Citoyens_pour_le_Changement" title="Mouvement des Citoyens pour le Changement">MCC</a> · <a href="/wiki/Christlich_Soziale_Partei_(Belgi%C3%AB)" title="Christlich Soziale Partei (België)">CSP</a></small><br /><small><b>Nederland:</b> <a href="/wiki/Christen-Democratisch_App%C3%A8l" title="Christen-Democratisch Appèl">CDA</a></small><br /><small><b>Luxemburg:</b> <a href="/wiki/Chr%C3%ABschtlech_Sozial_Vollekspartei" title="Chrëschtlech Sozial Vollekspartei">CSV</a></small> </td></tr> <tr> <th>Vakbonden </th> <td colspan="2"><small><b>België:</b> <a href="/wiki/Algemeen_Christelijk_Vakverbond" title="Algemeen Christelijk Vakverbond">ACV</a></small><br /><small><b>Nederland:</b> <a href="/wiki/Christelijk_Nationaal_Vakverbond" title="Christelijk Nationaal Vakverbond">CNV</a> · <a href="/wiki/CGMV" title="CGMV">CGMV</a> · <a href="/wiki/Reformatorisch_Maatschappelijke_Unie" title="Reformatorisch Maatschappelijke Unie">RMU</a></small><br /><small><b>Luxemburg:</b> <a href="/w/index.php?title=L%C3%ABtzebuerger_Chr%C3%ABschtleche_Gewerkschaftsbond&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lëtzebuerger Chrëschtleche Gewerkschaftsbond (de pagina bestaat niet)">LCGB</a></small> </td></tr> <tr> <th>Mutualiteiten </th> <td colspan="2"><small><b>België:</b> <a href="/wiki/Landsbond_der_Christelijke_Mutualiteiten" title="Landsbond der Christelijke Mutualiteiten">LCM (CM)</a></small> </td></tr> <tr> <td class="infobox-kop notheme center" style="background-color:#DC143C; color:white;" colspan="3"> <table cellspacing="0" cellpadding="0"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle;"><b>Portaal</b>  <span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Portal.svg" class="mw-file-description" title="Portaalicoon"><img alt="Portaalicoon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/22px-Portal.svg.png" decoding="async" width="22" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/33px-Portal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/44px-Portal.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="32" /></a></span>   </td> <td class="ta-left"><b><a href="/wiki/Portaal:Politiek" title="Portaal:Politiek"><span style="color:white">Politiek</span></a> </b> </td></tr></tbody></table> </td></tr> </tbody></table> <table class="infobox" cellpadding="1" cellspacing="1"> <tbody><tr> <th class="infobox-kop notheme" colspan="3">Politieke ideologieën </th></tr> <tr> <td class="ta-center" colspan="3"> <p>Dit artikel is een deel van de reeks over <a href="/wiki/Politiek" title="Politiek">politiek</a> </p> </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" colspan="3"><a href="/wiki/Ideologie" title="Ideologie">Ideologie</a> </th></tr> <tr> <td colspan="3"> <dl><dd><a href="/wiki/Anarchisme" title="Anarchisme">Anarchisme</a></dd> <dd><a class="mw-selflink selflink">Christendemocratie</a></dd> <dd><a href="/wiki/Communisme" title="Communisme">Communisme</a></dd> <dd><a href="/wiki/Communitarisme" title="Communitarisme">Communitarisme</a></dd> <dd><a href="/wiki/Conservatief-liberalisme" title="Conservatief-liberalisme">Conservatief-liberalisme</a></dd> <dd><a href="/wiki/Conservatisme" title="Conservatisme">Conservatisme</a></dd> <dd><a href="/wiki/Ecologisme" title="Ecologisme">Ecologisme</a></dd> <dd><a href="/wiki/Fascisme" title="Fascisme">Fascisme</a></dd> <dd><a href="/wiki/Franquisme" title="Franquisme">Franquisme</a></dd> <dd><a href="/wiki/Feminisme" title="Feminisme">Feminisme</a></dd> <dd><a href="/wiki/Geo%C3%AFsme" title="Geoïsme">Geoïsme</a></dd> <dd><a href="/wiki/Islamisme" title="Islamisme">Islamisme</a></dd> <dd><a href="/wiki/Klassiek_liberalisme" title="Klassiek liberalisme">Klassiek liberalisme</a></dd> <dd><a href="/wiki/Liberalisme" title="Liberalisme">Liberalisme</a></dd> <dd><a href="/wiki/Libertarisme" title="Libertarisme">Libertarisme</a></dd> <dd><a href="/wiki/Linksnationalisme" title="Linksnationalisme">Linksnationalisme</a></dd> <dd><a href="/wiki/Nationalisme" title="Nationalisme">Nationalisme</a></dd> <dd><a href="/wiki/Ordoliberalisme" title="Ordoliberalisme">Ordoliberalisme</a></dd> <dd><a href="/wiki/Pan-nationalisme" title="Pan-nationalisme">Pan-nationalisme</a></dd> <dd><a href="/wiki/Nationaalsocialisme" title="Nationaalsocialisme">Nationaalsocialisme</a></dd> <dd><a href="/wiki/Sociaaldemocratie" title="Sociaaldemocratie">Sociaaldemocratie</a></dd> <dd><a href="/wiki/Sociaalliberalisme" title="Sociaalliberalisme">Sociaalliberalisme</a></dd> <dd><a href="/wiki/Socialisme" title="Socialisme">Socialisme</a></dd></dl> </td></tr> <tr> <td class="infobox-kop center notheme" colspan="3"> <table cellspacing="0" cellpadding="0"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle;"><b>Portaal</b>  <span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Portal.svg" class="mw-file-description" title="Portaalicoon"><img alt="Portaalicoon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/22px-Portal.svg.png" decoding="async" width="22" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/33px-Portal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/44px-Portal.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="32" /></a></span>   </td> <td class="ta-left"><b><a href="/wiki/Portaal:Politiek" title="Portaal:Politiek">Politiek</a> </b> </td></tr></tbody></table> </td></tr> </tbody></table> <p><b>Christendemocratie</b> is een <a href="/wiki/Politiek" title="Politiek">politieke</a> stroming. Ze baseert zich op de <a href="/wiki/Bijbel_(christendom)" title="Bijbel (christendom)">Bijbel</a>, de <a href="/wiki/Christendom" title="Christendom">christelijke</a> traditie en de <a href="/wiki/Democratie" title="Democratie">democratie</a>. Samen met de <a href="/wiki/Liberalisme" title="Liberalisme">liberaal-democratie</a> en de <a href="/wiki/Sociaaldemocratie" title="Sociaaldemocratie">sociaaldemocratie</a> behoort de christendemocratie in veel <a href="/wiki/Europa_(continent)" class="mw-redirect" title="Europa (continent)">Europese</a> landen tot de voornaamste politieke richtingen. De naam werd tijdens de <a href="/wiki/Franse_Revolutie" title="Franse Revolutie">Franse Revolutie</a> bedacht door <a href="/wiki/Antoine-Adrien_Lamourette" title="Antoine-Adrien Lamourette">Antoine-Adrien Lamourette</a>. </p><p>Aanvankelijk was de christendemocratie een strekking binnen het <a href="/wiki/Conservatisme" title="Conservatisme">conservatisme</a>, maar op het einde van de 19de eeuw positioneerden zij zich als een linkse vleugel van de katholieke partijen en verschoven die in het <a href="/wiki/Politiek_spectrum" title="Politiek spectrum">politiek spectrum</a> naar <a href="/wiki/Links_(politiek)" title="Links (politiek)">links</a>, en werden zo <a href="/wiki/Politiek_centrum" title="Politiek centrum">centrum</a>. </p><p>De christendemocratie in Nederland en België houdt sociaaleconomisch een middenpositie in tussen het <a href="/wiki/Laissez_faire" class="mw-redirect" title="Laissez faire">laissez faire</a>-<a href="/wiki/Liberalisme" title="Liberalisme">liberalisme</a> en het <a href="/wiki/Socialisme" title="Socialisme">socialisme</a>. Opvallend is ook het verzet tegen de groeiende individualisering in de samenleving. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Geschiedenis">Geschiedenis</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Christendemocratie&veaction=edit&section=1" title="Bewerk dit kopje: Geschiedenis" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Christendemocratie&action=edit&section=1" title="De broncode bewerken van de sectie: Geschiedenis"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De christendemocratie komt voort uit de <a href="/wiki/Politiek" title="Politiek">politieke</a> vertaling van de <a href="/wiki/Sociale_leer_van_de_Rooms-Katholieke_Kerk" title="Sociale leer van de Rooms-Katholieke Kerk">sociale leer van de Rooms-Katholieke Kerk</a> en de diverse <a href="/wiki/Protestant" class="mw-redirect" title="Protestant">protestantse</a> kerken. Antoine-Adrien Lamourette, een progressief Frans katholiek, wordt beschouwd als de bedenker van de term 'christendemocratie'. Hij was tijdens de Franse Revolutie de door het <a href="/wiki/Heilige_Stoel" title="Heilige Stoel">Vaticaan</a> niet erkende bisschop van Lyon, van 1791 tot 1794. In 1794 werd hij tijdens de zogenaamde <a href="/wiki/Terreur_(Franse_Revolutie)" title="Terreur (Franse Revolutie)">Terreur</a> gedood door de <a href="/wiki/Jacobijnen" class="mw-redirect" title="Jacobijnen">Jacobijnen</a>. </p><p>In 1891 schreef <a href="/wiki/Paus_Leo_XIII" title="Paus Leo XIII">paus Leo XIII</a> een <a href="/wiki/Encycliek" title="Encycliek">encycliek</a> met de naam <i><a href="/wiki/Rerum_Novarum" title="Rerum Novarum">Rerum Novarum</a></i> ('Over de nieuwe dingen'). In deze encycliek stelde de paus de onderdrukking van de sinds de <a href="/wiki/Industri%C3%ABle_revolutie" title="Industriële revolutie">industriële revolutie</a> opgekomen <a href="/wiki/Werkende_klasse" title="Werkende klasse">arbeidersklasse</a> aan de kaak, en riep hij katholieken op om zich in te zetten voor hun welzijn. De paus riep ook op tot de vorming van <a href="/wiki/Vakbond" title="Vakbond">vakbonden</a> en tot katholieke <a href="/w/index.php?title=Standenorganisatie&action=edit&redlink=1" class="new" title="Standenorganisatie (de pagina bestaat niet)">standenorganisaties</a>. Na de <a href="/wiki/Eerste_Wereldoorlog" title="Eerste Wereldoorlog">Eerste Wereldoorlog</a> ontstonden de <a href="/w/index.php?title=Partito_Popolare&action=edit&redlink=1" class="new" title="Partito Popolare (de pagina bestaat niet)">Partito Popolare</a> van <a href="/wiki/Luigi_Sturzo" title="Luigi Sturzo">Don Luigi Sturzo</a> in Italië en de tot een christendemocratische partij omgevormde <a href="/wiki/Katholiek_Verbond_van_Belgi%C3%AB" title="Katholiek Verbond van België">Katholieke Partij</a> in België. Vanaf 1926 was er een democratische tendens zichtbaar in de <a href="/wiki/Roomsch-Katholieke_Staatspartij" title="Roomsch-Katholieke Staatspartij">RKSP</a> in Nederland. In de <a href="/wiki/1930-1939" title="1930-1939">jaren dertig</a> was er sprake van een <a href="/wiki/Nationalisme" title="Nationalisme">nationalistische</a> ruk naar rechts binnen de christendemocratie. </p><p>Na de Tweede Wereldoorlog werd in Duitsland de <a href="/wiki/Christlich_Demokratische_Union_Deutschlands_(Bondsrepubliek)" title="Christlich Demokratische Union Deutschlands (Bondsrepubliek)">CDU</a> opgericht. Veel oprichters waren voorheen lid van de katholieke Zentrumspartei, maar de nieuwe partij wist ook protestanten aan zich te binden. De eerste bondskanselier van de Bondsrepubliek Duitsland (BRD), <a href="/wiki/Konrad_Adenauer" title="Konrad Adenauer">Konrad Adenauer</a>, was lid van de CDU. De krachtige progressieve stroming van <a href="/wiki/Jakob_Kaiser" title="Jakob Kaiser">Jakob Kaiser</a>, <a href="/wiki/Ernst_Lemmer" title="Ernst Lemmer">Ernst Lemmer</a> en <a href="/wiki/Andreas_Hermes" title="Andreas Hermes">Andreas Hermes</a> moest het onderspit delven. In Italië werd de <a href="/wiki/Democrazia_Cristiana" title="Democrazia Cristiana">Democrazia Cristiana</a> opgericht, de grootste christendemocratische partij van Europa. </p><p>De Italiaanse Democrazia Christiana (DC) bleef gedurende de <a href="/wiki/Koude_Oorlog" title="Koude Oorlog">Koude Oorlog</a> de dominante partij van Italië en werd daar als bastion tegen het <a href="/wiki/Communisme" title="Communisme">communisme</a> beschouwd. Het Vaticaan gebruikte haar maatschappelijke invloed om DC een steun in de rug te geven waardoor DC steevast 40% van het electoraat in handen wist te houden. Leiders uit deze periode waren met name <a href="/wiki/Alcide_de_Gasperi" class="mw-redirect" title="Alcide de Gasperi">Alcide de Gasperi</a> en <a href="/wiki/Amintore_Fanfani" title="Amintore Fanfani">Amintore Fanfani</a>. Vanaf de jaren zeventig werd DC echter geteisterd door corruptie en banden met de maffia. Berucht in dat verband was veelvoudig premier <a href="/wiki/Giulio_Andreotti" title="Giulio Andreotti">Giulio Andreotti</a>. Zijn progressieve, maar eveneens christendemocratische, tegenvoeter <a href="/wiki/Aldo_Moro" title="Aldo Moro">Aldo Moro</a> werd in 1978 door de <a href="/wiki/Rode_Brigades" title="Rode Brigades">Rode Brigades</a> ontvoerd en vermoord. Toen de Koude Oorlog ten einde liep, begon de partij stemmen te verliezen en braken er interne ruzies uit. In 1994 viel DC uiteen. Hoewel DC niet meer bestaat zijn er nog veel christendemocratische partijen die zich zowel links (aangesloten bij de Democraten) en rechts (aangesloten bij het Huis van Vrijheden) van het centrum bevinden. Een voorbeeld is de <a href="/wiki/Unie_van_het_Centrum" title="Unie van het Centrum">Unie van het Centrum</a>, die echter geen rol van betekenis meer speelt. </p><p>Na de <a href="/wiki/Tweede_Wereldoorlog" title="Tweede Wereldoorlog">Tweede Wereldoorlog</a> ontstonden er ook in Zuid-Amerikaanse landen invloedrijke christendemocratische partijen: de <a href="/wiki/Christendemocratische_Partij_van_Chili" title="Christendemocratische Partij van Chili">Christendemocratische Partij van Chili</a> en de Venezolaanse <a href="/wiki/COPEI" class="mw-redirect" title="COPEI">COPEI</a>. Ook de <a href="/wiki/Nationale_Actiepartij" title="Nationale Actiepartij">Nationale Actiepartij</a> in Mexico telt christendemocraten onder haar leden. De <a href="/wiki/Arubaanse_Volkspartij" title="Arubaanse Volkspartij">Arubaanse Volkspartij</a> (AVP) heeft een nauwe band met het Nederlandse CDA. </p><p>Doordat het Iberisch schiereiland van de jaren dertig tot aan de jaren zeventig gebukt ging onder dictatuur, werden er in Spanje en Portugal na de Tweede Wereldoorlog geen christendemocratische partijen opgericht. Dit veranderde na de val van deze dictaturen. In Portugal ontstonden na de <a href="/wiki/Anjerrevolutie" title="Anjerrevolutie">Anjerrevolutie</a> de <a href="/wiki/Partido_Social_Democrata_(Portugal)" title="Partido Social Democrata (Portugal)">Sociaaldemocratische Partij</a>, anders dan de naam doet vermoeden een christendemocratische partij, en het <a href="/wiki/Partido_Popular_(Portugal)" title="Partido Popular (Portugal)">Democratisch Sociaal Centrum</a>. In Spanje vormden <a href="/wiki/Falange" class="mw-redirect" title="Falange">falangisten</a> die de democratie accepteerden de Allianza Popular, thans de <a href="/wiki/Partido_Popular_(Spanje)" title="Partido Popular (Spanje)">Partido Popular</a>. Deze conservatieve partij is op katholieke waarden gestoeld. </p><p>Ook in <a href="/wiki/Scandinavi%C3%AB" title="Scandinavië">Scandinavië</a> zijn er christendemocratische partijen, zoals de <a href="/wiki/Christelijke_Volkspartij_van_Noorwegen" class="mw-redirect" title="Christelijke Volkspartij van Noorwegen">Christelijke Volkspartij van Noorwegen</a>. Deze partijen hebben vooral veel aanhang onder leden van de <a href="/wiki/Pinkstergemeente" class="mw-redirect" title="Pinkstergemeente">pinkstergemeente</a>, maar hun invloed in de politiek is vergeleken met de christendemocraten elders gering. In <a href="/wiki/Zweden" title="Zweden">Zweden</a> maken de christendemocraten deel uit van de alliantieregering van <a href="/wiki/Fredrik_Reinfeldt" title="Fredrik Reinfeldt">Fredrik Reinfeldt</a>. </p><p>In de Angelsaksische wereld is de christendemocratie nagenoeg afwezig. Religieuze waarden worden daar doorgaans verdedigd door grote conservatieve partijen zoals de <a href="/wiki/Conservative_Party_(Verenigd_Koninkrijk)" title="Conservative Party (Verenigd Koninkrijk)">Conservatieve Partij</a> in het Verenigd Koninkrijk, de <a href="/wiki/Republikeinse_Partij_van_de_Verenigde_Staten" class="mw-redirect" title="Republikeinse Partij van de Verenigde Staten">Republikeinse Partij</a> in de Verenigde Staten en de Nationale Partij in <a href="/wiki/Australi%C3%AB_(land)" title="Australië (land)">Australië</a>. Een uitzondering op deze regel is Ierland, dat een christendemocratische partij kent: <a href="/wiki/Fine_Gael" title="Fine Gael">Fine Gael</a>. </p><p>De Italiaanse DC en de Zuid-Amerikaanse (met name de Chileense) christendemocratische partijen verschoven in de jaren zestig naar links en verkozen sociaaldemocratische en links-liberale regeringspartners boven rechtse liberalen en conservatieven. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="De_christendemocratie_in_Nederland">De christendemocratie in Nederland</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Christendemocratie&veaction=edit&section=2" title="Bewerk dit kopje: De christendemocratie in Nederland" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Christendemocratie&action=edit&section=2" title="De broncode bewerken van de sectie: De christendemocratie in Nederland"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De protestanten volgden ook spoedig met de oprichting van christendemocratische partijen, waaronder de <a href="/wiki/Anti-Revolutionaire_Partij" title="Anti-Revolutionaire Partij">ARP</a> (Anti-Revolutionaire Partij) in Nederland. Deze partij zette zich vooral onder het voorzitterschap van <a href="/wiki/Abraham_Kuyper" title="Abraham Kuyper">Abraham Kuyper</a> in voor de emancipatie van de <a href="/wiki/Gereformeerde_Kerken_in_Nederland" title="Gereformeerde Kerken in Nederland">gereformeerde</a> "<a href="/wiki/Kleine_luyden" class="mw-redirect" title="Kleine luyden">Kleine luyden</a>" (de kleine man). De Nederlandse <a href="/wiki/Christelijk_Democratische_Unie" class="mw-redirect" title="Christelijk Democratische Unie">CDU</a> sloot qua economisch gedachtegoed sterk aan bij de <a href="/wiki/SDAP" class="mw-redirect" title="SDAP">SDAP</a> en was <a href="/wiki/Pacifisme" title="Pacifisme">pacifistisch</a>. De CDU is opgegaan in de <a href="/wiki/Partij_van_de_Arbeid_(Nederland)" title="Partij van de Arbeid (Nederland)">PvdA</a>. </p><p>In het naoorlogse Nederland herleefden de ARP, de <a href="/wiki/Christelijk-Historische_Unie" title="Christelijk-Historische Unie">CHU</a> en werd de <a href="/wiki/Katholieke_Volkspartij_(Nederland)" title="Katholieke Volkspartij (Nederland)">Katholieke Volkspartij</a> (KVP) opgericht. Zeker in de eerste jaren van haar bestaan en tijdens de latere jaren zestig was de KVP, maar ook de ARP tamelijk progressieve partijen die meehielpen in de totstandkoming van de <a href="/wiki/Verzorgingsstaat" title="Verzorgingsstaat">verzorgingsstaat</a>. </p><p>Eind <a href="/wiki/1960-1969" title="1960-1969">jaren zestig</a> ontstond in Nederland de <a href="/wiki/Politieke_Partij_Radikalen" title="Politieke Partij Radikalen">Politieke Partij Radikalen</a> (PPR). De PPR was weliswaar geen confessionele partij, maar stond zeker in haar beginjaren onder invloed van de "<a href="/w/index.php?title=Christen-Radikalen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Christen-Radikalen (de pagina bestaat niet)">Christen-Radikalen</a>", een linkse stroming die zich had afgescheiden van de KVP. </p><p>In de <a href="/wiki/1980-1989" title="1980-1989">jaren tachtig</a> werd in Nederland de Christen-Radikale <a href="/wiki/Evangelische_Volkspartij_(Nederland)" title="Evangelische Volkspartij (Nederland)">Evangelische Volkspartij</a> (EVP) opgericht. Desondanks was er toen sprake van een ruk naar rechts binnen de christendemocratische partijen van Europa. Het in <a href="/wiki/1980" title="1980">1980</a> in Nederland uit een fusie van de KVP, CHU en ARP voortgekomen <a href="/wiki/Christen-Democratisch_App%C3%A8l" title="Christen-Democratisch Appèl">CDA</a> was volgens de oorspronkelijke bedoelingen een sociale partij, onder andere gebaseerd op de <a href="/wiki/Sociale_leer_van_de_Rooms-Katholieke_Kerk" title="Sociale leer van de Rooms-Katholieke Kerk">sociale leer van de Rooms-Katholieke Kerk</a>, en vanuit het protestantisme op de leer van de Jezus uit de Bijbel. </p><p>Aan het eind van de twintigste eeuw kwam er een fusie tussen de <a href="/wiki/Reformatorische_Politieke_Federatie" title="Reformatorische Politieke Federatie">RPF</a> en de <a href="/wiki/GPV" class="mw-redirect" title="GPV">GPV</a> tot de <a href="/wiki/ChristenUnie" title="ChristenUnie">ChristenUnie</a>. Bij de verkiezingen in 2006 behaalde de CU het aantal zetels dat de twee voormalige christelijke partijen los van elkaar haalden. Net als bij het CDA heeft deze fusie een vorm van stabiliteit veroorzaakt. Strikt genomen behoren de SGP en de CU niet tot de christendemocratie, maar tot de christelijke politiek (SGP), of tot de christelijk sociale politiek (CU). Het verschil hierin is dat deze partijen direct vanuit de christelijke geschriften een politieke mening formuleren. Bij de christendemocratie wordt de christelijke leer alleen als inspiratiebron gebruik (zoals in Nederland bij het CDA), dat is een belangrijk verschil tussen deze groepen. Sinds 2023 is de afsplitsing van het CDA, <a href="/wiki/Nieuw_Sociaal_Contract" title="Nieuw Sociaal Contract">Nieuw Sociaal Contract</a> (NSC), een nieuwe partij in het parlement met christendemocratische uitgangspunten. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="De_christendemocratie_in_België"><span id="De_christendemocratie_in_Belgi.C3.AB"></span>De christendemocratie in België</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Christendemocratie&veaction=edit&section=3" title="Bewerk dit kopje: De christendemocratie in België" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Christendemocratie&action=edit&section=3" title="De broncode bewerken van de sectie: De christendemocratie in België"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In 1869 werd er in België, met de oprichting van de <a href="/wiki/F%C3%A9d%C3%A9ration_des_Cercles_catholiques_et_des_Associations_conservatrices" class="mw-redirect" title="Fédération des Cercles catholiques et des Associations conservatrices">Katholieke Partij</a>, de eerste aanzet gegeven voor confessionele politiek. De partij was echter geen voorstander van staatsingrijpen en echt christendemocratisch was ze nog niet. In 1884 veroverden de katholieken onder hun voorman <a href="/wiki/Charles_Woeste" title="Charles Woeste">Charles Woeste</a> de absolute meerderheid in het Belgische parlement. Veel katholieken hadden kennisgenomen van de enorme armoede die aanwezig was in het zich snel industrialiserende België en maakten zich zorgen over het socialisme dat om zich heen greep. Onder aanvoering van de priester <a href="/wiki/Adolf_Daens" title="Adolf Daens">Adolf Daens</a> werd er in 1893 de eerste zuiver christendemocratische partij van België opgericht, de <a href="/wiki/Christene_Volkspartij" title="Christene Volkspartij">Christene Volkspartij</a>. Ze was gericht op sociale hervormingen en haar aanhang groeide door de invoering van het algemeen meervoudig kiesrecht in 1893. Charles Woeste verzette zich tegen deze solidaristische en democratische tendensen, maar hij kon de democratisering van de Katholieke Partij niet tegenhouden, en vanaf 1900 begon de Katholieke Partij een transformatie naar een christendemocratische partij. Na de dood van Daens liep de grotendeels Vlaamsgezinde Christene Volkspartij langzaam leeg en sloten veel leden zich (weer) aan bij de nu hervormde Katholieke Partij. Andere leden stapten dan weer over naar de liberale of socialistische partij, of werden een van de drijvende krachten achter de <a href="/wiki/Vlaamse_Beweging" title="Vlaamse Beweging">Vlaamse Beweging</a>. De Katholieke Partij wijzigde in 1921 haar naam in de Katholieke Unie en na een verkiezingsnederlaag in 1936 in Katholiek Blok. </p><p>Net als in Nederland vormde de Tweede Wereldoorlog een breuk. De <a href="/wiki/Christen-Democratisch_en_Vlaams" title="Christen-Democratisch en Vlaams">Christelijke Volkspartij</a> werd opgericht en sloeg een progressieve weg in. Van 1947 tot aan 1999 zaten de christendemocraten vrijwel onafgebroken in de regering (met uitzondering van de jaren 1954-1958). Van 1950 tot 1954 had de CVP een absolute meerderheid in het parlement en kon ze in haar eentje de regering vormen. In die tijd werd de <a href="/wiki/Koningskwestie" title="Koningskwestie">koningskwestie</a> opgelost. Aan het einde van de jaren vijftig werd de Belgische <a href="/wiki/Schoolstrijd_(Belgi%C3%AB)" title="Schoolstrijd (België)">schoolstrijd</a> definitief beslecht. In 1961 verloor de CVP veel aanhang door de door haar gevoerde economische politiek, met name door de <a href="/wiki/Eenheidswet" title="Eenheidswet">Eenheidswet</a>. </p><p>De <a href="/wiki/Taalstrijd" title="Taalstrijd">taalstrijd</a> leidde ook tot spanning binnen de CVP en in 1972 besloten de Nederlandstaligen en de Franstaligen uit elkaar te gaan. De Vlaamse groep ging verder onder de oude naam, terwijl de Franstalige groep werd omgedoopt tot <a href="/wiki/Centre_D%C3%A9mocrate_Humaniste" class="mw-redirect" title="Centre Démocrate Humaniste">Christelijk Sociale Partij</a> (PSC). In 1976 behaalde de CVP onder leiding van <a href="/wiki/Leo_Tindemans" title="Leo Tindemans">Leo Tindemans</a> een eclatante verkiezingsoverwinning en de jaren tachtig leidde de christendemocraat <a href="/wiki/Wilfried_Martens" title="Wilfried Martens">Wilfried Martens</a> negen kabinetten. Het regeren was moeilijk door de onenigheid die was ontstaan rondom het <a href="/wiki/Egmontpact" title="Egmontpact">Egmontpact</a>, dat de federalisering van België in goede banen moest leiden. Aan het begin van de jaren negentig hield de abortuskwestie het land in haar greep en moest Martens <a href="/wiki/Boudewijn_van_Belgi%C3%AB" title="Boudewijn van België">koning Boudewijn</a> voor 24 uur ongeschikt tot regeren verklaren om de abortuswet in werking te laten treden. In 1998 stond België in het teken van de dioxinecrisis en in de verkiezingen van 1999 leed de CVP een gevoelige nederlaag. De partij begon met een innerlijke herbronning en wijzigde haar naam in Christen-Democratisch en Vlaams (CD&V) om haar banden met Vlaanderen aan te duiden. In 2004 werden de verkiezingen voor het Vlaamse parlement door de CD&V gewonnen en de nieuwe leider, <a href="/wiki/Yves_Leterme" title="Yves Leterme">Yves Leterme</a>, werd Vlaams minister-president. Voor de federale verkiezingen van 2007 vormde de CD&V een kartel met de Vlaams-nationalistische <a href="/wiki/Nieuw-Vlaamse_Alliantie" title="Nieuw-Vlaamse Alliantie">Nieuw-Vlaamse Alliantie</a> (N-VA). De verkiezingen van 2007 leverde een overwinning op voor de combinatie van CD&V en N-VA. </p><p>In Wallonië, waar de PSC actief was, was de christendemocratie minder sterk dan in Vlaanderen en de partij verloor langzaam steeds meer terrein. Om het tij te keren veranderde PSC in 2002 haar naam in Humanistisch Democratisch Centrum (cdH), waardoor naast het christendom ook het <a href="/wiki/Humanisme" title="Humanisme">humanisme</a> als inspiratiebron werd aangenomen. Enkele christelijke leden scheidden zich af en vormden de <a href="/wiki/Chr%C3%A9tiens_D%C3%A9mocrates_F%C3%A9d%C3%A9raux" class="mw-redirect" title="Chrétiens Démocrates Fédéraux">Franstalige Christendemocraten</a>, thans Federale Christen Democraten. </p><p>Bij de regionale en Europese verkiezingen van 2009 won <a href="/wiki/CD%26V" class="mw-redirect" title="CD&V">CD&V</a> de vierde verkiezingen op rij. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zie_ook">Zie ook</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Christendemocratie&veaction=edit&section=4" title="Bewerk dit kopje: Zie ook" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Christendemocratie&action=edit&section=4" title="De broncode bewerken van de sectie: Zie ook"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Lijst_van_christendemocratische_partijen" title="Lijst van christendemocratische partijen">Lijst van christendemocratische partijen</a></li></ul> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67837862">.mw-parser-output .navigatie{position:relative;clear:both;overflow:auto;margin:1em auto -0.5em;padding:2px;background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:87%}.mw-parser-output .navigatie-bewerken{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-bewerken .mw-ui-icon::before{background-size:0.9em}.mw-parser-output .navigatie-afb-links,.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{position:absolute}.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{right:2px}.mw-parser-output .navigatie-afb-groot{float:right;padding-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:#ddeef8;padding:2px 5.5em;font-weight:bold}.mw-parser-output .navigatie-inhoud{padding:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-inhoud p:first-child{margin:0}.mw-parser-output .navigatie div[style*="background-color"],.mw-parser-output .navigatie div[style*="background"]{color:inherit}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}</style> <div class="navigatie" role="navigation" aria-labelledby="Christendemocratie"> <div class="navigatie-afb-links noviewer"><div class="navigatie-bewerken show-autoconfirmed nomobile"><span class="nowrap skin-invert-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Sjabloon:Navigatie_christendemocratie" title="Sjabloon:Navigatie christendemocratie"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> · <span class="ui-state-disabled" typeof="mw:File"><span title="Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet)"><img alt="Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></span></span> · <span typeof="mw:File"><a href="//nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Navigatie_christendemocratie&action=edit" title="Sjabloon bewerken"><img alt="Sjabloon bewerken" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></span></div></div> <div id="Christendemocratie" class="navigatie-titel"><a class="mw-selflink selflink">Christendemocratie</a></div> <div class="navigatie-inhoud"> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67785531">.mw-parser-output .navigatie-tabel{margin:0 auto 0 auto;text-align:left}.mw-parser-output .navigatie-tabel .links{text-align:right}.mw-parser-output .navigatie-tabel .rechts{padding-left:0.5em}@media screen and (max-width:640px){.mw-parser-output .navigatie-tabel tr{display:grid;grid-template-columns:1fr;width:100%;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-tabel tr:last-of-type{margin-bottom:0}.mw-parser-output .navigatie-tabel .links{text-align:unset}.mw-parser-output .navigatie-tabel .rechts{padding:unset}}</style><table class="navigatie-tabel vatop" cellpadding="0" cellspacing="0" style=""><tbody><tr><td class="links" style=""><b><a href="/wiki/Lijst_van_christendemocratische_partijen" title="Lijst van christendemocratische partijen">Partijen</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Centrumdemocratische_Internationale" title="Centrumdemocratische Internationale">Centrumdemocratische Internationale (CDI)</a> · <a href="/wiki/Europese_Volkspartij" title="Europese Volkspartij">Europese Volkspartij (EVP)</a> · <a href="/wiki/Christendemocratische_Organisatie_van_Amerika" title="Christendemocratische Organisatie van Amerika">Christendemocratische Organisatie van Amerika (ODCA)</a> · <a href="/wiki/Christen-Democratisch_App%C3%A8l" title="Christen-Democratisch Appèl">Christen-Democratisch Appèl (CDA)</a> · <a href="/wiki/Christen-Democratisch_en_Vlaams" title="Christen-Democratisch en Vlaams">Christen-Democratisch en Vlaams (CD&V)</a> · <a href="/wiki/Les_Engag%C3%A9s" title="Les Engagés">Les Engagés</a> · <a href="/wiki/Christlich_Soziale_Partei_(Belgi%C3%AB)" title="Christlich Soziale Partei (België)">Christlich Soziale Partei (CSP)</a> · <a href="/wiki/Christlich_Demokratische_Union_Deutschlands_(Bondsrepubliek)" title="Christlich Demokratische Union Deutschlands (Bondsrepubliek)">Christlich Demokratische Union (CDU)</a> · <a href="/wiki/Christlich-Soziale_Union" title="Christlich-Soziale Union">Christlich-Soziale Union (CSU)</a> · <a href="/wiki/Chr%C3%ABschtlech_Sozial_Vollekspartei" title="Chrëschtlech Sozial Vollekspartei">Chrëschtlech Sozial Vollekspartei (CSV)</a> · <a href="/wiki/Union_pour_un_Mouvement_Populaire" class="mw-redirect" title="Union pour un Mouvement Populaire">Union pour un Mouvement Populaire (UMP)</a> · <a href="/wiki/Partido_Popular_(Spanje)" title="Partido Popular (Spanje)">Partido Popular (PP)</a> · <a href="/wiki/Partido_Social_Democrata_(Portugal)" title="Partido Social Democrata (Portugal)">Partido Social Democrata (PSD)</a> · <a href="/wiki/Nea_Dimokratia" title="Nea Dimokratia">Nea Dimokratia (ND)</a> · <a href="/wiki/Nieuw_Sociaal_Contract" title="Nieuw Sociaal Contract">Nieuw Sociaal Contract (NSC)</a> · <a href="/wiki/Oostenrijkse_Volkspartij" title="Oostenrijkse Volkspartij">Österreichische Volkspartei (ÖVP)</a> · <a href="/wiki/Kristdemokraterna" title="Kristdemokraterna">Kristdemokraterna (KD)</a> · <a href="/wiki/Christendemocraten_(Finland)" title="Christendemocraten (Finland)">Kristillisdemokraatit (KD)</a></td></tr><tr><td class="links"><b>Ideeën:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Politiek_centrum" title="Politiek centrum">Centrisme</a> · <a href="/wiki/Communitarisme" title="Communitarisme">Communitarisme</a> · <a href="/wiki/Conservatisme" title="Conservatisme">Conservatisme</a> · <a href="/wiki/Corporatisme" title="Corporatisme">Corporatisme</a> · <a href="/wiki/Sociale_leer_van_de_Rooms-Katholieke_Kerk" title="Sociale leer van de Rooms-Katholieke Kerk">Katholieke sociale leer</a> · <a href="/wiki/Menselijke_waardigheid" title="Menselijke waardigheid">Menselijke waardigheid</a> · <a href="/wiki/Neothomisme" title="Neothomisme">Neothomisme</a> · <a href="/wiki/Personalisme" title="Personalisme">Personalisme</a> · <a href="/wiki/Rechtvaardigheid" title="Rechtvaardigheid">Rechtvaardigheid</a> · <a href="/wiki/Rentmeester_(beroep)" title="Rentmeester (beroep)">Rentmeesterschap</a> · <a href="/wiki/Sociale_markteconomie" title="Sociale markteconomie">Sociale markteconomie</a> · <a href="/wiki/Sociale_rechtvaardigheid" title="Sociale rechtvaardigheid">Sociale rechtvaardigheid</a> · <a href="/wiki/Soevereiniteit_in_eigen_kring" title="Soevereiniteit in eigen kring">Soevereiniteit in eigen kring</a> · <a href="/wiki/Solidariteit_(begrip)" title="Solidariteit (begrip)">Solidariteit</a> · <a href="/wiki/Subsidiariteitsbeginsel" title="Subsidiariteitsbeginsel">Subsidiariteitsbeginsel</a></td></tr><tr><td class="links"><b>Documenten:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Rerum_Novarum" title="Rerum Novarum">Rerum Novarum</a> · <a href="/w/index.php?title=Graves_de_Communi_Re&action=edit&redlink=1" class="new" title="Graves de Communi Re (de pagina bestaat niet)">Graves de Communi Re</a> · <a href="/wiki/Quadragesimo_Anno" title="Quadragesimo Anno">Quadragesimo Anno</a> · <a href="/wiki/Laborem_Exercens" title="Laborem Exercens">Laborem Exercens</a> · <a href="/wiki/Sollicitudo_Rei_Socialis" title="Sollicitudo Rei Socialis">Sollicitudo Rei Socialis</a> · <a href="/wiki/Centesimus_Annus" title="Centesimus Annus">Centesimus Annus</a></td></tr><tr><td class="links"><b>Personen:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Thomas_van_Aquino" title="Thomas van Aquino">Thomas van Aquino</a> · <a href="/wiki/Johannes_Calvijn" title="Johannes Calvijn">Johannes Calvijn</a> · <a href="/wiki/Paus_Leo_XIII" title="Paus Leo XIII">Paus Leo XIII</a> · <a href="/wiki/Abraham_Kuyper" title="Abraham Kuyper">Abraham Kuyper</a> · <a href="/wiki/Jacques_Maritain" title="Jacques Maritain">Jacques Maritain</a> · <a href="/wiki/Konrad_Adenauer" title="Konrad Adenauer">Konrad Adenauer</a> · <a href="/wiki/Alcide_De_Gasperi" title="Alcide De Gasperi">Alcide De Gasperi</a> · <a href="/wiki/Paus_Pius_XI" title="Paus Pius XI">Paus Pius XI</a> · <a href="/wiki/Robert_Schuman" title="Robert Schuman">Robert Schuman</a> · <a href="/wiki/Eduardo_Frei_Montalva" title="Eduardo Frei Montalva">Eduardo Frei</a> · <a href="/wiki/Paus_Johannes_Paulus_II" title="Paus Johannes Paulus II">Paus Johannes Paulus II</a> · <a href="/wiki/Helmut_Kohl" title="Helmut Kohl">Helmut Kohl</a> · <a href="/wiki/Angela_Merkel" title="Angela Merkel">Angela Merkel</a> · <a href="/wiki/Herman_Van_Rompuy" title="Herman Van Rompuy">Herman Van Rompuy</a></td></tr></tbody></table> </div></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67837862"> <div class="navigatie" role="navigation" aria-labelledby="Politieke_stromingen"> <div class="navigatie-afb-links noviewer"><div class="navigatie-bewerken show-autoconfirmed nomobile"><span class="nowrap skin-invert-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Sjabloon:Navigatie_politiek" title="Sjabloon:Navigatie politiek"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> · <span typeof="mw:File"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/nl:Overleg_sjabloon:Navigatie_politiek" title="Overleg sjabloon"><img alt="Overleg sjabloon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> · <span typeof="mw:File"><a href="//nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Navigatie_politiek&action=edit" title="Sjabloon bewerken"><img alt="Sjabloon bewerken" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></span></div></div> <div id="Politieke_stromingen" class="navigatie-titel"><a href="/wiki/Politiek" title="Politiek">Politieke stromingen</a></div> <div class="navigatie-inhoud"> <p><a href="/wiki/Extreemlinks" title="Extreemlinks">extreemlinks</a> · <a href="/wiki/Radicaal-links" class="mw-redirect" title="Radicaal-links">radicaal-links</a> · <a href="/wiki/Links_(politiek)" title="Links (politiek)">links</a> · <a href="/wiki/Politiek_centrum" title="Politiek centrum">centrum</a> · <a href="/wiki/Rechts_(politiek)" title="Rechts (politiek)">rechts</a> · <a href="/wiki/Radicaal-rechts" class="mw-redirect" title="Radicaal-rechts">radicaal-rechts</a> · <a href="/wiki/Extreemrechts" title="Extreemrechts">extreemrechts</a> <br /> <a href="/wiki/Confessionalisme" title="Confessionalisme">confessionalisme</a> · <a class="mw-selflink selflink">christendemocratie</a> · <a href="/wiki/Conservatisme" title="Conservatisme">conservatisme</a> · <a href="/wiki/Neoconservatisme" title="Neoconservatisme">neoconservatisme</a> · <a href="/wiki/Paleoconservatisme" title="Paleoconservatisme">paleoconservatisme</a> · <a href="/wiki/Islamisme" title="Islamisme">islamisme</a><br /> <a href="/wiki/Liberalisme" title="Liberalisme">liberalisme</a> · <a href="/wiki/Klassiek_liberalisme" title="Klassiek liberalisme">klassiek liberalisme</a> · <a href="/wiki/Economisch_liberalisme" title="Economisch liberalisme">economisch liberalisme</a> · <a href="/wiki/Conservatief-liberalisme" title="Conservatief-liberalisme">conservatief-liberalisme</a> · <a href="/wiki/Progressief_liberalisme" class="mw-redirect" title="Progressief liberalisme">progressief liberalisme</a> · <a href="/wiki/Ordoliberalisme" title="Ordoliberalisme">neoliberalisme</a> · <a href="/wiki/Libertarisme" title="Libertarisme">libertarisme</a> · <a href="/wiki/Groenliberalisme" title="Groenliberalisme">groenliberalisme</a> · <a href="/wiki/Geo%C3%AFsme" title="Geoïsme">geoïsme</a><br /> <a href="/wiki/Anarchisme" title="Anarchisme">anarchisme</a> · <a href="/wiki/Syndicalisme" title="Syndicalisme">syndicalisme</a> · <a href="/wiki/Feminisme" title="Feminisme">feminisme</a> · <a href="/wiki/Ecologisme" title="Ecologisme">ecologisme</a> · <a href="/wiki/Ecofascisme" title="Ecofascisme">ecofascisme</a> · <a href="/wiki/Agrarisme" title="Agrarisme">agrarisme</a> · <a href="/wiki/Progressivisme" title="Progressivisme">progressivisme</a> <br /> <a href="/wiki/Marxisme" title="Marxisme">marxisme</a> · <a href="/wiki/Communisme" title="Communisme">communisme</a> · <a href="/wiki/Trotskisme" title="Trotskisme">trotskisme</a> · <a href="/wiki/Leninisme" title="Leninisme">leninisme</a> · <a href="/wiki/Stalinisme" title="Stalinisme">stalinisme</a> · <a href="/wiki/Mao%C3%AFsme" title="Maoïsme">maoïsme</a> · <a href="/wiki/Socialisme" title="Socialisme">socialisme</a> · <a href="/wiki/Sociaaldemocratie" title="Sociaaldemocratie">sociaaldemocratie</a> · <a href="/wiki/Communitarisme" title="Communitarisme">communitarisme</a><br /> <a href="/wiki/Populisme" title="Populisme">populisme</a> · <a href="/wiki/Fortuynisme" title="Fortuynisme">fortuynisme</a> · <a href="/wiki/Solidarisme" title="Solidarisme">solidarisme</a> · <a href="/wiki/Nationalisme" title="Nationalisme">nationalisme</a> · <a href="/wiki/Linksnationalisme" title="Linksnationalisme">linksnationalisme</a> · <a href="/wiki/Fascisme" title="Fascisme">fascisme</a> · <a href="/wiki/Nationaalsocialisme" title="Nationaalsocialisme">nationaalsocialisme</a><br /> </p> </div></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Overgenomen van "<a dir="ltr" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Christendemocratie&oldid=67576501">https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Christendemocratie&oldid=67576501</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categorie:Alles" title="Categorie:Alles">Categorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Christendemocratie" title="Categorie:Christendemocratie">Christendemocratie</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 24 mei 2024 om 18:35.</li> <li id="footer-info-copyright">De tekst is beschikbaar onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a>, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/nl">gebruiksvoorwaarden</a> voor meer informatie.<br /> Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, een organisatie zonder winstoogmerk.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia">Over Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Algemeen_voorbehoud">Disclaimers</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Gedragscode</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ontwikkelaars</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/nl.wikipedia.org">Statistieken</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieverklaring</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//nl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Christendemocratie&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobiele weergave</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Christendemocratie</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>54 talen</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Onderwerp toevoegen</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-d8647bfd6-dl766","wgBackendResponseTime":135,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.114","walltime":"0.289","ppvisitednodes":{"value":1692,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":31919,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":15783,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":10,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":2,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":3383,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 87.853 1 -total"," 55.61% 48.856 1 Sjabloon:Infobox_ideologie"," 53.27% 46.800 1 Sjabloon:Infobox_generiek"," 30.79% 27.048 1 Sjabloon:Navigatie_christendemocratie"," 30.74% 27.008 2 Sjabloon:Navigatie"," 17.48% 15.359 1 Sjabloon:Wikidata_afbeelding"," 14.99% 13.165 1 Sjabloon:PAGENAMEBASE"," 11.01% 9.676 1 Sjabloon:Navigatie/Tabel"," 8.79% 7.722 1 Sjabloon:Zijbalk_politieke_ideologieën"," 5.53% 4.856 1 Sjabloon:Zijbalk_generiek"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.002","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":586369,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-868759585b-gv46j","timestamp":"20250216175359","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Christendemocratie","url":"https:\/\/nl.wikipedia.org\/wiki\/Christendemocratie","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q209158","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q209158","author":{"@type":"Organization","name":"Bijdragers aan Wikimedia-projecten"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-12-02T11:47:21Z","dateModified":"2024-05-24T17:35:45Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/4\/4e\/Orange_flag_waving.svg"}</script> </body> </html>