CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="hyw" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Շաքար — Ուիքիփետիա</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )hywwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","Յունուար","Փետրուար","Մարտ","Ապրիլ","Մայիս","Յունիս","Յուլիս","Օգոստոս","Սեպտեմբեր","Հոկտեմբեր","Նոյեմբեր","Դեկտեմբեր"],"wgRequestId":"43fa89c0-f5d4-4ac1-ba9a-664a57488eff","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Շաքար","wgTitle":"Շաքար","wgCurRevisionId":234292,"wgRevisionId":234292,"wgArticleId":28013,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Սննդամթերք","Սնունդ"],"wgPageViewLanguage":"hyw","wgPageContentLanguage":"hyw","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Շաքար","wgRelevantArticleId":28013,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true, "wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"hyw","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"hyw"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q11002","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready", "ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022", "ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hyw&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=hyw&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hyw&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Sugar_2xmacro.jpg/1200px-Sugar_2xmacro.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="800"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Sugar_2xmacro.jpg/800px-Sugar_2xmacro.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="533"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Sugar_2xmacro.jpg/640px-Sugar_2xmacro.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="427"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Շաքար — Ուիքիփետիա"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//hyw.m.wikipedia.org/wiki/%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Խմբագրել" href="/w/index.php?title=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Ուիքիփետիա (hyw)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//hyw.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.hyw"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Ուիքիփետիա Atom սնուցում" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8E%D5%A5%D6%80%D5%BB%D5%AB%D5%B6%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Շաքար rootpage-Շաքար skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Jump to content</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Հիմնական ընտրացանկ" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Հիմնական ընտրացանկ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Հիմնական ընտրացանկ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">պահել</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Նաւարկութիւն </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D6%82%D5%B8%D6%80_%D4%B7%D5%BB" title="Այցելել գլխաւոր էջը [z]" accesskey="z"><span>Գլխաւոր Էջ</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%86%D5%B8%D6%80%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8"><span>Նոր էջեր</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%A7%D5%BB" title="Այցելել պատահական էջ մը [x]" accesskey="x"><span>Պատահական էջ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-participation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-participation" > <div class="vector-menu-heading"> Մասնակցութիւն </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%88%D6%82%D5%AB%D6%84%D5%AB%D6%83%D5%A5%D5%BF%D5%AB%D5%A1:%D5%80%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%B5%D5%B6%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%BA%D5%A1%D5%BD" title="Նախագիծին մասին. ինչ կրնաս ընել, ուր կրնաս գտնել"><span>Զրուցարան</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8E%D5%A5%D6%80%D5%BB%D5%AB%D5%B6%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Ուիքիին մէջ կատարուած վերջին փոփոխութիւններու ցանկը [r]" accesskey="r"><span>Վերջին փոփոխութիւնները</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/Special:MyLanguage/Help:Contents" title="Գտնելու տեղը"><span>Օգնութիւն</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D6%82%D5%B8%D6%80_%D4%B7%D5%BB" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Ուիքիփետիա" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-hyw.svg" style="width: 7.5em; height: 1.0625em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-hyw.svg" width="120" height="10" style="width: 7.5em; height: 0.625em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%88%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%A5%D5%AC" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Որոնել Ուիքիփետիա կայքին մէջ [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Որոնել</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Որոնել Ուիքիփետիա կայքին մէջ" aria-label="Որոնել Ուիքիփետիա կայքին մէջ" autocapitalize="sentences" title="Որոնել Ուիքիփետիա կայքին մէջ [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Սպասարկող:Որոնել"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Որոնել</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Անձնական գործիքներ"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Արտաքին տեսք"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Արտաքին տեսք" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Արտաքին տեսք</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=hyw.wikipedia.org&uselang=hyw" class=""><span>Նուիրել</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CreateAccount&returnto=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80" title="Կը քաջալերենք հաշիւ ստեղծել եւ անով մուտք գործել համակարգ, թէեւ պարտադիր չէ" class=""><span>Հաշիւ ստեղծել</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%BF%D6%84&returnto=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80" title="Կը քաջալերենք մուտք գործել համակարգ, թէեւ պարտադիր չէ [o]" accesskey="o" class=""><span>Մուտք գործել</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Այլ ընտրանքներ" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Անձնական գործիքներ" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Անձնական գործիքներ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal" title="Օգտվողի ընտրացանկ" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=hyw.wikipedia.org&uselang=hyw"><span>Նուիրել</span></a></li><li id="pt-contribute" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:Contribute"><span class="vector-icon mw-ui-icon-edit mw-ui-icon-wikimedia-edit"></span> <span>Contribute</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CreateAccount&returnto=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80" title="Կը քաջալերենք հաշիւ ստեղծել եւ անով մուտք գործել համակարգ, թէեւ պարտադիր չէ"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Հաշիւ ստեղծել</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%BF%D6%84&returnto=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80" title="Կը քաջալերենք մուտք գործել համակարգ, թէեւ պարտադիր չէ [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Մուտք գործել</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Էջեր չգրանցված խմբագիրների համար <a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF" aria-label="Learn more about editing"><span>իմանալ ավելին</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BB%D5%B4%D6%84%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="IP-հասցեից կատարված խմբագրումների քննարկում [n]" accesskey="n"><span>Քննարկել</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Բովանդակութիւն" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Բովանդակութիւն</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">պահել</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Սկսիլ</div> </a> </li> <li id="toc-Պատմութիւն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Պատմութիւն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Պատմութիւն</span> </div> </a> <ul id="toc-Պատմութիւն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Շաքարի_օգտագործում" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Շաքարի_օգտագործում"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Շաքարի օգտագործում</span> </div> </a> <ul id="toc-Շաքարի_օգտագործում-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Շաքարի_առկայութիւնը" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Շաքարի_առկայութիւնը"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Շաքարի առկայութիւնը</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Շաքարի_առկայութիւնը-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle Շաքարի առկայութիւնը subsection</span> </button> <ul id="toc-Շաքարի_առկայութիւնը-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Ուտելիքներու_մէջ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ուտելիքներու_մէջ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Ուտելիքներու մէջ</span> </div> </a> <ul id="toc-Ուտելիքներու_մէջ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Շաքարին_պատճառած_հիւանդութիւնները" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Շաքարին_պատճառած_հիւանդութիւնները"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Շաքարին պատճառած հիւանդութիւնները</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Շաքարին_պատճառած_հիւանդութիւնները-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle Շաքարին պատճառած հիւանդութիւնները subsection</span> </button> <ul id="toc-Շաքարին_պատճառած_հիւանդութիւնները-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Շաքարը_գիրութիւն_կը_պատճառէ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Շաքարը_գիրութիւն_կը_պատճառէ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span><b>Շաքարը</b> <b>գիրութիւն</b> <b>կը</b> <b>պատճառէ</b></span> </div> </a> <ul id="toc-Շաքարը_գիրութիւն_կը_պատճառէ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Շաքարը_սիրտի_հիւանդութիւններ_կը_պատճառէ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Շաքարը_սիրտի_հիւանդութիւններ_կը_պատճառէ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span><b>Շաքարը</b> <b>սիրտի</b> <b>հիւանդութիւններ</b> <b>կը</b> <b>պատճառէ</b></span> </div> </a> <ul id="toc-Շաքարը_սիրտի_հիւանդութիւններ_կը_պատճառէ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Շաքարը_շաքարախտ_կը_պատճառէ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Շաքարը_շաքարախտ_կը_պատճառէ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span><b>Շաքարը</b> <b>շաքարախտ</b> <b>կը</b> <b>պատճառէ</b></span> </div> </a> <ul id="toc-Շաքարը_շաքարախտ_կը_պատճառէ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Շաքարը_կը_բարձրացնէ_քաղցկեղի_վտանգը" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Շաքարը_կը_բարձրացնէ_քաղցկեղի_վտանգը"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.4</span> <span><b>Շաքարը</b> <b>կը</b> <b>բարձրացնէ</b> <b>քաղցկեղի</b> <b>վտանգը</b></span> </div> </a> <ul id="toc-Շաքարը_կը_բարձրացնէ_քաղցկեղի_վտանգը-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Շաքարը_կը_պատճառէ_մորթի_ծերացում" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Շաքարը_կը_պատճառէ_մորթի_ծերացում"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.5</span> <span><b>Շաքարը</b> <b>կը</b> <b>պատճառէ</b> <b>մորթի</b> <b>ծերացում</b></span> </div> </a> <ul id="toc-Շաքարը_կը_պատճառէ_մորթի_ծերացում-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Շաքարը_կը_պատճառէ_ժամանակաւոր_ջերմուժ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Շաքարը_կը_պատճառէ_ժամանակաւոր_ջերմուժ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.6</span> <span><b>Շաքարը</b> <b>կը</b> <b>պատճառէ</b> <b>ժամանակաւոր</b> <b>ջերմուժ</b></span> </div> </a> <ul id="toc-Շաքարը_կը_պատճառէ_ժամանակաւոր_ջերմուժ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ի՛նչպէս_նուազեցնել_շաքարի_սպառումը" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ի՛նչպէս_նուազեցնել_շաքարի_սպառումը"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.7</span> <span><b>Ի՛նչպէս</b> <b>նուազեցնել</b> <b>շաքարի</b> <b>սպառումը</b></span> </div> </a> <ul id="toc-Ի՛նչպէս_նուազեցնել_շաքարի_սպառումը-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Պատկերասրահ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Պատկերասրահ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Պատկերասրահ</span> </div> </a> <ul id="toc-Պատկերասրահ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ծանօթագրութիւններ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ծանօթագրութիւններ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Ծանօթագրութիւններ</span> </div> </a> <ul id="toc-Ծանօթագրութիւններ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Բովանդակութիւն" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Toggle the table of contents" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Toggle the table of contents</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Շաքար</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Go to an article in another language. Available in 173 languages" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-173" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">173 լեզու</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Suikers" title="Suikers – աֆրիկաանս" lang="af" hreflang="af" data-title="Suikers" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="աֆրիկաանս" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Zucker" title="Zucker – շվեյցարական գերմաներեն" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Zucker" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="շվեյցարական գերմաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B5%E1%8A%B3%E1%88%AD" title="ስኳር – ամհարերեն" lang="am" hreflang="am" data-title="ስኳር" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="ամհարերեն" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Zucre" title="Zucre – արագոներեն" lang="an" hreflang="an" data-title="Zucre" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="արագոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Swe%C4%A1e" title="Sweġe – հին անգլերեն" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Sweġe" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="հին անգլերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%83%D8%B1" title="سكر – արաբերեն" lang="ar" hreflang="ar" data-title="سكر" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="արաբերեն" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%AB%DC%9F%DC%AA" title="ܫܟܪ – արամեերեն" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܫܟܪ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="արամեերեն" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%83%D8%B1" title="سكر – եգիպտական արաբերեն" lang="arz" hreflang="arz" data-title="سكر" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="եգիպտական արաբերեն" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%9A%E0%A7%87%E0%A6%A8%E0%A6%BF" title="চেনি – ասամերեն" lang="as" hreflang="as" data-title="চেনি" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="ասամերեն" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Azucre" title="Azucre – աստուրերեն" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Azucre" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="աստուրերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/%C5%9E%C9%99k%C9%99r" title="Şəkər – ադրբեջաներեն" lang="az" hreflang="az" data-title="Şəkər" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ադրբեջաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DA%A9%D8%B1" title="شکر – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="شکر" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A8%D3%99%D0%BA%D3%99%D1%80" title="Шәкәр – բաշկիրերեն" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Шәкәр" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="բաշկիրերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Gula" title="Gula – բալիերեն" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Gula" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="բալիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Zugga" title="Zugga – Bavarian" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Zugga" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Bavarian" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Sokros" title="Sokros – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Sokros" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Asukar" title="Asukar – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Asukar" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D1%83%D0%BA%D0%B0%D1%80" title="Цукар – բելառուսերեն" lang="be" hreflang="be" data-title="Цукар" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="բելառուսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D1%83%D0%BA%D0%B0%D1%80" title="Цукар – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Цукар" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/Gula" title="Gula – Betawi" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Gula" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="Betawi" class="interlanguage-link-target"><span>Betawi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D1%85%D0%B0%D1%80" title="Захар – բուլղարերեն" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Захар" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="բուլղարերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9A%E0%A5%80%E0%A4%A8%E0%A5%80" title="चीनी – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="चीनी" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bjn mw-list-item"><a href="https://bjn.wikipedia.org/wiki/Gula" title="Gula – Banjar" lang="bjn" hreflang="bjn" data-title="Gula" data-language-autonym="Banjar" data-language-local-name="Banjar" class="interlanguage-link-target"><span>Banjar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%9A%E0%A6%BF%E0%A6%A8%E0%A6%BF" title="চিনি – բենգալերեն" lang="bn" hreflang="bn" data-title="চিনি" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="բենգալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Sukr" title="Sukr – բրետոներեն" lang="br" hreflang="br" data-title="Sukr" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="բրետոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/%C5%A0e%C4%87er" title="Šećer – բոսնիերեն" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Šećer" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="բոսնիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Sucre" title="Sucre – կատալաներեն" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Sucre" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="կատալաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/T%C3%B2ng" title="Tòng – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Tòng" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%A8%D0%B5%D0%BA%D0%B0%D1%80" title="Шекар – չեչեներեն" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Шекар" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="չեչեներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Asukal" title="Asukal – սեբուերեն" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Asukal" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="սեբուերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chy mw-list-item"><a href="https://chy.wikipedia.org/wiki/V%C3%A9%27keemahpe" title="Vé'keemahpe – շայեն" lang="chy" hreflang="chy" data-title="Vé'keemahpe" data-language-autonym="Tsetsêhestâhese" data-language-local-name="շայեն" class="interlanguage-link-target"><span>Tsetsêhestâhese</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%95%DA%A9%D8%B1" title="شەکر – սորանի քրդերեն" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="شەکر" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="սորանի քրդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Cukr" title="Cukr – չեխերեն" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Cukr" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="չեխերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%85%C4%83%D1%80" title="Сахăр – չուվաշերեն" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Сахăр" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="չուվաշերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Siwgr" title="Siwgr – ուելսերեն" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Siwgr" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="ուելսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Sukker" title="Sukker – դանիերեն" lang="da" hreflang="da" data-title="Sukker" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="դանիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Zucker" title="Zucker – գերմաներեն" lang="de" hreflang="de" data-title="Zucker" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="գերմաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%96%CE%AC%CF%87%CE%B1%CF%81%CE%B7" title="Ζάχαρη – հունարեն" lang="el" hreflang="el" data-title="Ζάχαρη" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="հունարեն" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="Վիքիպեդիա:Լավ հոդվածներ"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sugar" title="Sugar – անգլերեն" lang="en" hreflang="en" data-title="Sugar" data-language-autonym="English" data-language-local-name="անգլերեն" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Sukero" title="Sukero – էսպերանտո" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Sukero" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="էսպերանտո" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Az%C3%BAcar" title="Azúcar – իսպաներեն" lang="es" hreflang="es" data-title="Azúcar" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="իսպաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Suhkrud" title="Suhkrud – էստոներեն" lang="et" hreflang="et" data-title="Suhkrud" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="էստոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Azukre" title="Azukre – բասկերեն" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Azukre" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="բասկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/A%C3%A7uca" title="Açuca – Extremaduran" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Açuca" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Extremaduran" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DA%A9%D8%B1" title="شکر – պարսկերեն" lang="fa" hreflang="fa" data-title="شکر" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="պարսկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Sokerit" title="Sokerit – ֆիններեն" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Sokerit" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="ֆիններեն" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fj mw-list-item"><a href="https://fj.wikipedia.org/wiki/Dovu" title="Dovu – ֆիջիերեն" lang="fj" hreflang="fj" data-title="Dovu" data-language-autonym="Na Vosa Vakaviti" data-language-local-name="ֆիջիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Na Vosa Vakaviti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Sukur" title="Sukur – ֆարյորերեն" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Sukur" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="ֆարյորերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fon mw-list-item"><a href="https://fon.wikipedia.org/wiki/Sukl%C3%A8" title="Suklè – ֆոն" lang="fon" hreflang="fon" data-title="Suklè" data-language-autonym="Fɔ̀ngbè" data-language-local-name="ֆոն" class="interlanguage-link-target"><span>Fɔ̀ngbè</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Sucre" title="Sucre – ֆրանսերեն" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Sucre" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="ֆրանսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/S%C3%BBker" title="Sûker – արևմտաֆրիզերեն" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Sûker" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="արևմտաֆրիզերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Si%C3%BAcra" title="Siúcra – իռլանդերեն" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Siúcra" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="իռլանդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Souk" title="Souk – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Souk" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Si%C3%B9car" title="Siùcar – շոտլանդական գաելերեն" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Siùcar" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="շոտլանդական գաելերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Azucre" title="Azucre – գալիսերեն" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Azucre" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="գալիսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Eirat%C3%A3" title="Eiratã – գուարանի" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Eiratã" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="գուարանի" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-guc mw-list-item"><a href="https://guc.wikipedia.org/wiki/Suukala" title="Suukala – վայուու" lang="guc" hreflang="guc" data-title="Suukala" data-language-autonym="Wayuunaiki" data-language-local-name="վայուու" class="interlanguage-link-target"><span>Wayuunaiki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Sukari" title="Sukari – հաուսա" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Sukari" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="հաուսա" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Th%C3%B2ng" title="Thòng – Hakka Chinese" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Thòng" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A1%D7%95%D7%9B%D7%A8" title="סוכר – եբրայերեն" lang="he" hreflang="he" data-title="סוכר" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="եբրայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B6%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A4%B0%E0%A4%BE" title="शर्करा – հինդի" lang="hi" hreflang="hi" data-title="शर्करा" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="հինդի" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Chini" title="Chini – Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Chini" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/%C5%A0e%C4%87eri" title="Šećeri – խորվաթերեն" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Šećeri" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="խորվաթերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Sik_(materyo)" title="Sik (materyo) – խառնակերտ հայիթերեն" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Sik (materyo)" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="խառնակերտ հայիթերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Cukor" title="Cukor – հունգարերեն" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Cukor" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="հունգարերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80" title="Շաքար – հայերեն" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Շաքար" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="հայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Sucro" title="Sucro – ինտերլինգուա" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Sucro" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="ինտերլինգուա" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Gula" title="Gula – ինդոնեզերեն" lang="id" hreflang="id" data-title="Gula" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="ինդոնեզերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ig mw-list-item"><a href="https://ig.wikipedia.org/wiki/%C5%83n%C3%BA_od%E1%BA%B9ne" title="Ńnú odẹne – իգբո" lang="ig" hreflang="ig" data-title="Ńnú odẹne" data-language-autonym="Igbo" data-language-local-name="իգբո" class="interlanguage-link-target"><span>Igbo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ik mw-list-item"><a href="https://ik.wikipedia.org/wiki/Avu" title="Avu – Inupiaq" lang="ik" hreflang="ik" data-title="Avu" data-language-autonym="Iñupiatun" data-language-local-name="Inupiaq" class="interlanguage-link-target"><span>Iñupiatun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Asukar" title="Asukar – իլոկերեն" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Asukar" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="իլոկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%A8%D0%B5%D0%BA%D0%B0%D1%80" title="Шекар – ինգուշերեն" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Шекар" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="ինգուշերեն" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Sukro" title="Sukro – իդո" lang="io" hreflang="io" data-title="Sukro" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="իդո" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Sykur" title="Sykur – իսլանդերեն" lang="is" hreflang="is" data-title="Sykur" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="իսլանդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iu mw-list-item"><a href="https://iu.wikipedia.org/wiki/%E1%93%B1%E1%91%B2%E1%92%83" title="ᓱᑲᒃ – ինուկտիտուտ" lang="iu" hreflang="iu" data-title="ᓱᑲᒃ" data-language-autonym="ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ / inuktitut" data-language-local-name="ինուկտիտուտ" class="interlanguage-link-target"><span>ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ / inuktitut</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E7%B3%96" title="糖 – ճապոներեն" lang="ja" hreflang="ja" data-title="糖" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ճապոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/sakta" title="sakta – լոժբան" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="sakta" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="լոժբան" class="interlanguage-link-target"><span>La .lojban.</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Gula" title="Gula – ճավայերեն" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Gula" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="ճավայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A8%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98" title="შაქარი – վրացերեն" lang="ka" hreflang="ka" data-title="შაქარი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="վրացերեն" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kge mw-list-item"><a href="https://kge.wikipedia.org/wiki/Gula" title="Gula – Komering" lang="kge" hreflang="kge" data-title="Gula" data-language-autonym="Kumoring" data-language-local-name="Komering" class="interlanguage-link-target"><span>Kumoring</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%BD%D1%82" title="Қант – ղազախերեն" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Қант" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="ղազախերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B8%E0%B2%95%E0%B3%8D%E0%B2%95%E0%B2%B0%E0%B3%86" title="ಸಕ್ಕರೆ – կաննադա" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಸಕ್ಕರೆ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="կաննադա" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%84%A4%ED%83%95" title="설탕 – կորեերեն" lang="ko" hreflang="ko" data-title="설탕" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="կորեերեն" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%DA%BE%D9%86%D9%9B%DA%88" title="کھنٛڈ – քաշմիրերեն" lang="ks" hreflang="ks" data-title="کھنٛڈ" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="քաշմիրերեն" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/%C5%9Eekir" title="Şekir – քրդերեն" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Şekir" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="քրդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Sugra" title="Sugra – կոռներեն" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Sugra" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="կոռներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Saccharum_(alimentum)" title="Saccharum (alimentum) – լատիներեն" lang="la" hreflang="la" data-title="Saccharum (alimentum)" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="լատիներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Asukar" title="Asukar – լադինո" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Asukar" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="լադինո" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Zucar" title="Zucar – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Zucar" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/S%C3%B3kker" title="Sókker – լիմբուրգերեն" lang="li" hreflang="li" data-title="Sókker" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="լիմբուրգերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Zuqer" title="Zuqer – Lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Zuqer" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/Suk%C3%A1li" title="Sukáli – լինգալա" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Sukáli" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="լինգալա" class="interlanguage-link-target"><span>Lingála</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Cukrus" title="Cukrus – լիտվերեն" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Cukrus" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="լիտվերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Cukurs" title="Cukurs – լատվիերեն" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Cukurs" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="լատվիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%BF%E0%A4%A8%E0%A5%80" title="चिनी – մայթիլի" lang="mai" hreflang="mai" data-title="चिनी" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="մայթիլի" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-map-bms mw-list-item"><a href="https://map-bms.wikipedia.org/wiki/Gula" title="Gula – Banyumasan" lang="jv-x-bms" hreflang="jv-x-bms" data-title="Gula" data-language-autonym="Basa Banyumasan" data-language-local-name="Banyumasan" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Banyumasan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D1%85%D0%B0%D1%80" title="Захар – մոկշայերեն" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Захар" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="մոկշայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Мокшень</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Siramamy" title="Siramamy – մալգաշերեն" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Siramamy" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="մալգաշերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Gulo" title="Gulo – մինանգկաբաու" lang="min" hreflang="min" data-title="Gulo" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="մինանգկաբաու" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A8%D0%B5%D1%9C%D0%B5%D1%80" title="Шеќер – մակեդոներեն" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Шеќер" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="մակեդոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AA%E0%B4%9E%E0%B5%8D%E0%B4%9A%E0%B4%B8%E0%B4%BE%E0%B4%B0" title="പഞ്ചസാര – մալայալամ" lang="ml" hreflang="ml" data-title="പഞ്ചസാര" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="մալայալամ" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D0%B8%D1%85%D1%8D%D1%80" title="Чихэр – մոնղոլերեն" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Чихэр" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="մոնղոլերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%96%E0%A4%B0" title="साखर – մարաթի" lang="mr" hreflang="mr" data-title="साखर" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="մարաթի" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Gula" title="Gula – մալայերեն" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Gula" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="մալայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9E%E1%80%80%E1%80%BC%E1%80%AC%E1%80%B8" title="သကြား – բիրմայերեն" lang="my" hreflang="my" data-title="သကြား" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="բիրմայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D0%BC%D0%B1%D0%BE" title="Ламбо – էրզյա" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Ламбо" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="էրզյա" class="interlanguage-link-target"><span>Эрзянь</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nah mw-list-item"><a href="https://nah.wikipedia.org/wiki/Caxtillan_chiyancaca" title="Caxtillan chiyancaca – Nahuatl" lang="nah" hreflang="nah" data-title="Caxtillan chiyancaca" data-language-autonym="Nāhuatl" data-language-local-name="Nahuatl" class="interlanguage-link-target"><span>Nāhuatl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Zucker" title="Zucker – ստորին գերմաներեն" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Zucker" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="ստորին գերմաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%BF%E0%A4%A8%E0%A5%80" title="चिनी – նեպալերեն" lang="ne" hreflang="ne" data-title="चिनी" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="նեպալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%BF%E0%A4%A8%E0%A5%80" title="चिनी – նեվարերեն" lang="new" hreflang="new" data-title="चिनी" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="նեվարերեն" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Tafelsuiker" title="Tafelsuiker – հոլանդերեն" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Tafelsuiker" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="հոլանդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Sukker" title="Sukker – նոր նորվեգերեն" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Sukker" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="նոր նորվեգերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Sukker" title="Sukker – գրքային նորվեգերեն" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Sukker" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="գրքային նորվեգերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/Chucre" title="Chucre – Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Chucre" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target"><span>Nouormand</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nv mw-list-item"><a href="https://nv.wikipedia.org/wiki/%C3%81sh%C4%AF%C4%AFh_%C5%82ikan" title="Áshįįh łikan – նավախո" lang="nv" hreflang="nv" data-title="Áshįįh łikan" data-language-autonym="Diné bizaad" data-language-local-name="նավախո" class="interlanguage-link-target"><span>Diné bizaad</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Sucre" title="Sucre – օքսիտաներեն" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Sucre" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="օքսիտաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%9A%E0%AC%BF%E0%AC%A8%E0%AC%BF" title="ଚିନି – օրիյա" lang="or" hreflang="or" data-title="ଚିନି" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="օրիյա" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%C3%A6%D0%BA%C3%A6%D1%80" title="Сæкæр – օսերեն" lang="os" hreflang="os" data-title="Сæкæр" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="օսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%96%E0%A9%B0%E0%A8%A1" title="ਖੰਡ – փենջաբերեն" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਖੰਡ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="փենջաբերեն" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Cukier_spo%C5%BCywczy" title="Cukier spożywczy – լեհերեն" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Cukier spożywczy" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="լեհերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DA%A9%D8%B1" title="شکر – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="شکر" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%B1%D9%87" title="بوره – փուշթու" lang="ps" hreflang="ps" data-title="بوره" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="փուշթու" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/A%C3%A7%C3%BAcar" title="Açúcar – պորտուգալերեն" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Açúcar" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="պորտուգալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Asukar" title="Asukar – կեչուա" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Asukar" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="կեչուա" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Zah%C4%83r" title="Zahăr – ռումիներեն" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Zahăr" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="ռումիներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-rup mw-list-item"><a href="https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/Zahari" title="Zahari – արոմաներեն" lang="rup" hreflang="rup" data-title="Zahari" data-language-autonym="Armãneashti" data-language-local-name="արոմաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Armãneashti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%85%D0%B0%D1%80" title="Сахар – ռուսերեն" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Сахар" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="ռուսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rw mw-list-item"><a href="https://rw.wikipedia.org/wiki/Isukari" title="Isukari – կինյառուանդա" lang="rw" hreflang="rw" data-title="Isukari" data-language-autonym="Ikinyarwanda" data-language-local-name="կինյառուանդա" class="interlanguage-link-target"><span>Ikinyarwanda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B6%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A4%B0%E0%A4%BE" title="शर्करा – սանսկրիտ" lang="sa" hreflang="sa" data-title="शर्करा" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="սանսկրիտ" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%B0%D1%85%D0%B0%D1%80" title="Саахар – յակուտերեն" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Саахар" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="յակուտերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%AA%E1%B1%A4%E1%B1%B1%E1%B1%A4" title="ᱪᱤᱱᱤ – սանտալի" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱪᱤᱱᱤ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="սանտալի" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Z%C3%B9ccaru" title="Zùccaru – սիցիլիերեն" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Zùccaru" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="սիցիլիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Succar" title="Succar – շոտլանդերեն" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Succar" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="շոտլանդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D9%86%DA%8A" title="کنڊ – սինդհի" lang="sd" hreflang="sd" data-title="کنڊ" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="սինդհի" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/%C5%A0e%C4%87er" title="Šećer – սերբա-խորվաթերեն" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Šećer" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="սերբա-խորվաթերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B7%83%E0%B7%93%E0%B6%B1%E0%B7%92" title="සීනි – սինհալերեն" lang="si" hreflang="si" data-title="සීනි" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="սինհալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Sugar" title="Sugar – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Sugar" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Cukor_(sladidlo)" title="Cukor (sladidlo) – սլովակերեն" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Cukor (sladidlo)" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="սլովակերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Sladkor" title="Sladkor – սլովեներեն" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Sladkor" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="սլովեներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Shuga" title="Shuga – շոնա" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Shuga" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="շոնա" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Sonkor" title="Sonkor – սոմալիերեն" lang="so" hreflang="so" data-title="Sonkor" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="սոմալիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Sheqeri" title="Sheqeri – ալբաներեն" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Sheqeri" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="ալբաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A8%D0%B5%D1%9B%D0%B5%D1%80" title="Шећер – սերբերեն" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Шећер" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="սերբերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Gula" title="Gula – սունդաներեն" lang="su" hreflang="su" data-title="Gula" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="սունդաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Socker" title="Socker – շվեդերեն" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Socker" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="շվեդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Sukari" title="Sukari – սուահիլի" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Sukari" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="սուահիլի" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%9A%E0%AF%80%E0%AE%A9%E0%AE%BF" title="சீனி – թամիլերեն" lang="ta" hreflang="ta" data-title="சீனி" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="թամիլերեն" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%82%E0%B0%9A%E0%B0%A6%E0%B0%BE%E0%B0%B0" title="పంచదార – թելուգու" lang="te" hreflang="te" data-title="పంచదార" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="թելուգու" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%BD%D0%B4" title="Қанд – տաջիկերեն" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Қанд" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="տաջիկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3%E0%B8%95%E0%B8%B2%E0%B8%A5" title="น้ำตาล – թայերեն" lang="th" hreflang="th" data-title="น้ำตาล" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="թայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Asukal" title="Asukal – տագալերեն" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Asukal" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="տագալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Q%C9%99nd" title="Qənd – թալիշերեն" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Qənd" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="թալիշերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/%C5%9Eeker" title="Şeker – թուրքերեն" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Şeker" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="թուրքերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%A8%D0%B8%D0%BA%D3%99%D1%80" title="Шикәр – թաթարերեն" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Шикәр" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="թաթարերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%90%D9%83%DB%95%D8%B1" title="شېكەر – ույղուրերեն" lang="ug" hreflang="ug" data-title="شېكەر" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="ույղուրերեն" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D1%83%D0%BA%D0%BE%D1%80" title="Цукор – ուկրաիներեն" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Цукор" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ուկրաիներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DA%A9%D9%91%D8%B1" title="شکّر – ուրդու" lang="ur" hreflang="ur" data-title="شکّر" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="ուրդու" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Qand" title="Qand – ուզբեկերեն" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Qand" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ուզբեկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/S%C3%B9caro" title="Sùcaro – վենետերեն" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Sùcaro" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="վենետերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Sahar_(produkt)" title="Sahar (produkt) – վեպսերեն" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Sahar (produkt)" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="վեպսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%C6%B0%E1%BB%9Dng_(th%E1%BB%B1c_ph%E1%BA%A9m)" title="Đường (thực phẩm) – վիետնամերեն" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Đường (thực phẩm)" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="վիետնամերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Suyker" title="Suyker – արևմտաֆլամանդերեն" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Suyker" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="արևմտաֆլամանդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Souke" title="Souke – վալոներեն" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Souke" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="վալոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Asukar" title="Asukar – վարայերեն" lang="war" hreflang="war" data-title="Asukar" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="վարայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wo mw-list-item"><a href="https://wo.wikipedia.org/wiki/Sukar" title="Sukar – վոլոֆ" lang="wo" hreflang="wo" data-title="Sukar" data-language-autonym="Wolof" data-language-local-name="վոլոֆ" class="interlanguage-link-target"><span>Wolof</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E9%A3%9F%E7%B3%96" title="食糖 – վու չինարեն" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="食糖" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="վու չինարեն" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%AD%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90" title="ჭაფურია – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ჭაფურია" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%A6%D7%95%D7%A7%D7%A2%D7%A8" title="צוקער – իդիշ" lang="yi" hreflang="yi" data-title="צוקער" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="իդիշ" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Dangz" title="Dangz – ժուանգ" lang="za" hreflang="za" data-title="Dangz" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="ժուանգ" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%B3%96" title="糖 – չինարեն" lang="zh" hreflang="zh" data-title="糖" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="չինարեն" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Thn%CC%82g" title="Thn̂g – Minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Thn̂g" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E7%B3%96" title="糖 – կանտոներեն" lang="yue" hreflang="yue" data-title="糖" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="կանտոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/Ushukela" title="Ushukela – զուլուերեն" lang="zu" hreflang="zu" data-title="Ushukela" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="զուլուերեն" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q11002#sitelinks-wikipedia" title="‎Խմբագրել միջլեզուական յղումները" class="wbc-editpage">Խմբագրել յղումները</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Անուանատարածքներ"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80" title="Տեսնել բովանդակութեան էջը [c]" accesskey="c"><span>Էջ</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%94%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4:%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Բովանդակութեան էջի քննարկում (էջը գոյութիւն չունի) [t]" accesskey="t"><span>Քննարկում</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Change language variant" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Արեւմտահայերէն</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Տեսնուած"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80"><span>Կարդալ</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80&veaction=edit" title="Խմբագրել այս էջը [v]" accesskey="v"><span>Խմբագրել</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80&action=edit" title="Խմբագրել այս էջի ելատեքստը [e]" accesskey="e"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80&action=history" title="Այս էջի նախորդ խմբագրումները [h]" accesskey="h"><span>Տեսնել պատմութիւնը</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Գործիքներ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Գործիքներ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Գործիքներ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">պահել</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Այլ ընտրանքներ" > <div class="vector-menu-heading"> Գործողություններ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80"><span>Կարդալ</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80&veaction=edit" title="Խմբագրել այս էջը [v]" accesskey="v"><span>Խմբագրել</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80&action=edit" title="Խմբագրել այս էջի ելատեքստը [e]" accesskey="e"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80&action=history"><span>Տեսնել պատմութիւնը</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ընհդանուր </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B1%D5%B5%D5%BD%D5%BF%D5%A5%D5%B2%D5%B0%D5%B2%D5%BE%D5%B8%D5%B2%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8/%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80" title="Այս էջին յղուող բոլոր ուիքի էջերու ցանկը [j]" accesskey="j"><span>Այստեղ յղող էջեր</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BF%D5%A1%D5%BA%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%AB%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80" rel="nofollow" title="Այս էջին կապուած էջերուն վերջին փոփոխութիւնները [k]" accesskey="k"><span>Առնչուող փոփոխութիւններ</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Բոլոր յատուկ էջերու ցանկ [q]" accesskey="q"><span>Յատուկ էջեր</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80&oldid=234292" title="Էջի այս տարբերակին մնայուն յղումը"><span>Մնայուն յղում</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80&action=info" title="Վիճակագրական տվյալներ էջի մասին"><span>‎Էջի մասին տեղեկութիւն</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CiteThisPage&page=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80&id=234292&wpFormIdentifier=titleform" title="Այս էջը մէջբերելու մասին տեղեկութիւն"><span>Մէջբերել այս էջը</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fhyw.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D5%2587%25D5%25A1%25D6%2584%25D5%25A1%25D6%2580"><span>Ստանալ կարճացած URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:QrCode&url=https%3A%2F%2Fhyw.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D5%2587%25D5%25A1%25D6%2584%25D5%25A1%25D6%2580"><span>QR քոտը ներբեռնել</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Տպել/արտածել </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:Book&bookcmd=book_creator&referer=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80"><span>Գիրք ստեղծել</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:DownloadAsPdf&page=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80&action=show-download-screen"><span>Ներբեռնել որպէս PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80&printable=yes" title="Այս էջին տպագրելի տարբերակը [p]" accesskey="p"><span>Տպագրելի տարբերակ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Այլ նախագիծերու մէջ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Sugar" hreflang="en"><span>Ուիքիպահեստ</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q11002" title="Յղում տուեալներու աղբիւրի համապատասխան գրառման [g]" accesskey="g"><span>Ուիքիտուեալների տարր</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Արտաքին տեսք"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Արտաքին տեսք</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">պահել</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint"></div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="hyw" dir="ltr"><figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Sugar_2xmacro.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Sugar_2xmacro.jpg/250px-Sugar_2xmacro.jpg" decoding="async" width="250" height="167" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Sugar_2xmacro.jpg/375px-Sugar_2xmacro.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Sugar_2xmacro.jpg/500px-Sugar_2xmacro.jpg 2x" data-file-width="3456" data-file-height="2304" /></a><figcaption></figcaption></figure> <p><b>Շաքար,</b> Քաղցր եւ ախորժելի համով նիւթ, զոր կը հանեն զանազան բոյսերէ, մանաւանդ <a href="/w/index.php?title=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80%D5%A5%D5%B2%D5%A7%D5%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Շաքարեղէգ (էջը գոյութիւն չունի)">շաքարեղէգէն</a> ու <a href="/w/index.php?title=%D5%83%D5%A1%D5%AF%D5%B6%D5%A4%D5%A5%D5%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ճակնդեղ (էջը գոյութիւն չունի)">ճակնդեղէն</a>, եւ գործարաններուն մէջ մշակելով, կը վերածեն սպիտակ կարծր բիւրեղային վիճակի եւ յաճախ կը վաճառեն իբրեւ աւազ։ </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Պատմութիւն"><span id=".D5.8A.D5.A1.D5.BF.D5.B4.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.AB.D6.82.D5.B6"></span>Պատմութիւն</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80&veaction=edit&section=1" title=" Խմբագրել <Պատմութիւն> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80&action=edit&section=1" title="Edit section's source code: Պատմութիւն"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Մոլորակին հեռաւոր անկիւններուն մէջ է, որ մարդ արարածը սկսած է մշակել շաքարեղէգը` <a href="/wiki/%D4%BD%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%88%D5%BE%D5%AF%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D5%BD" title="Խաղաղական Ովկիանոս">Խաղաղական ովկիանոսին</a> <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%AB%D6%82_%D4%BF%D5%AB%D5%B6%D5%A7%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Նիւ Կինէա (էջը գոյութիւն չունի)">Նիւ Կինէայի</a> եւ զայն շրջապատող կղզիներուն մէջ: Ապա ան կը հասնի <a href="/wiki/%D5%80%D5%B6%D5%A4%D5%AF%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Հնդկաստան">Հնդկաստան</a>: Հոնկէ է, որ կու գայ շաքարին անունը. հնդիկներուն <a href="/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%AF%D6%80%D5%AB%D5%A4" title="Սանսկրիդ">սանսկրիտ լեզուով</a> անոր անունը սարքարա է<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>: </p><p>Ժամանակի ընթացքին եւ հետախուզական արշաւանքներուն միջոցով շաքարեղէգը կը շրջի ամբողջ աշխարհի տարածքին: Հին ժամանակներուն, երբ շաքարը եւ <a href="/wiki/%D5%84%D5%A5%D5%B2%D6%80" title="Մեղր">մեղրը</a> միակ ծանօթ աղբիւրներն են քաղցր համը ստանալու համար, ան կը ներկայացուի իբրեւ` «եղէգը, որ մեղր կ'արտադրէ առանց մեղուներու օգնութեան»: </p><p>ԺԶ. դարուն երկրագործութեան մասնագէտ Օլիվիէ տը Սեր առաջին անգամ չի յաջողիր շաքար արտադրել ճակնդեղի հիւթին շնորհիւ: Սակայն ԺԸ. դարուն է միայն, որ քիմիագէտ մը կը փաստէ, որ շաքարեղէգէն եւ ճակնդեղէն ստացուած շաքարը նոյնն է: Շաքարի առեւտուրը շատ դրամ կը բերէ: Շաքարին պատճառով տեղի կ'ունենան պատերազմներ: Պատերազմներ` երկիրներու միջեւ, որոնք կ'ուզեն իրենց իշխանութեան տակ պահել այն շրջանները, ուր կը մշակուի շաքարեղէգը: </p><p>Ներկայիս շաքար ստանալը շատ աւելի դիւրին դարձած է: Անիկա սուղ չէ եւ, հետեւաբար, շատ գործածուած: </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Շաքարի_օգտագործում"><span id=".D5.87.D5.A1.D6.84.D5.A1.D6.80.D5.AB_.D6.85.D5.A3.D5.BF.D5.A1.D5.A3.D5.B8.D6.80.D5.AE.D5.B8.D6.82.D5.B4"></span>Շաքարի օգտագործում</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80&veaction=edit&section=2" title=" Խմբագրել <Շաքարի օգտագործում> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80&action=edit&section=2" title="Edit section's source code: Շաքարի օգտագործում"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Raw_sugar_closeup.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Raw_sugar_closeup.jpg/220px-Raw_sugar_closeup.jpg" decoding="async" width="220" height="181" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Raw_sugar_closeup.jpg/330px-Raw_sugar_closeup.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Raw_sugar_closeup.jpg/440px-Raw_sugar_closeup.jpg 2x" data-file-width="1696" data-file-height="1392" /></a><figcaption></figcaption></figure> <p>Ըստ համաշխարհային առողջապահական կազմակերպութեան զեկուցման, առողջ կերակրականոնը օրական պէտք է պարունակէ ոչ աւելի քան 10% շաքար, քանի որ 10%-էն աւելի սպառումը կրնայ պատճառ դառնալ գիրութեան, քրոնիկ հիւանդութիւններու եւ յատկապէս՝ շաքարախտի: </p><p>Առողջութեան միջազգային կազմակերպութիւնը (OMS) կը յանձնարարէ օրական 50 կրամէն աւելի շաքար չսպառել: 50 կրամ շաքարը համապատասխան է 10 կտոր շաքարի: Դժբախտաբար շատեր օրական 100 կրամ շաքարի սահմանները կ'անցնին: </p><p>Ի. դարու սկիզբը անձ մը տարեկան մօտաւորապէս 1 քիլօ շաքար կը սպառէր: Այժմ ան կը սպառէ մօտաւորապէս 35 քիլօ<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>: </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Շաքարի_առկայութիւնը"><span id=".D5.87.D5.A1.D6.84.D5.A1.D6.80.D5.AB_.D5.A1.D5.BC.D5.AF.D5.A1.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.AB.D6.82.D5.B6.D5.A8"></span>Շաքարի առկայութիւնը</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80&veaction=edit&section=3" title=" Խմբագրել <Շաքարի առկայութիւնը> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80&action=edit&section=3" title="Edit section's source code: Շաքարի առկայութիւնը"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Իր բնական կերպարանքին տակ ան կը գտնուի պտուղներուն մէջ, սակայն նաեւ` բանջարեղէններուն մէջ: Իսկ իբրեւ աւելցուած շաքար` ան ներկայ է շուկան ծախուած 10 պատրաստ ուտելիքներէն 7-ին մէջ: </p><p>Այդ ուտելիքներուն մէջ ան կը գտնուի տարբեր անուններու տակ` կլիւքոզ, ֆրիւքթոզ, <a href="/wiki/%D5%84%D5%A5%D5%B2%D6%80" title="Մեղր">մեղր</a>, եգիպտացորենի օշարակ, տեքթրոզ, մալթոտեքսթրին եւ այլն: </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:W%C3%BCrfelzucker_--_2018_--_3561.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/W%C3%BCrfelzucker_--_2018_--_3561.jpg/220px-W%C3%BCrfelzucker_--_2018_--_3561.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/W%C3%BCrfelzucker_--_2018_--_3561.jpg/330px-W%C3%BCrfelzucker_--_2018_--_3561.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/W%C3%BCrfelzucker_--_2018_--_3561.jpg/440px-W%C3%BCrfelzucker_--_2018_--_3561.jpg 2x" data-file-width="5472" data-file-height="3648" /></a><figcaption></figcaption></figure> <p>Շաքարը սուղ չէ եւ ունի բազմաթիւ առաւելութիւններ: Ան կարելիութիւնը կու տայ ուտելիքները աւելի լաւ պահելու, որովհետեւ ան կը նուազեցնէ մանրէներուն աշխատանքը ուտելիքներու ջուրին մէջ: Շաքարը կը ծածկէ նաեւ այն համերը, որոնք տհաճ կրնան թուիլ, ինչպէս` լեղին, թթուն կամ շատ աղին: Բազմաթիւ պատրաստի ճաշերու մէջ, ան կը բերէ աւելորդ քաղցրութիւն մը, որ մարդը կը մղէ այդ ուտելիքները գնելու: Շաքարը կրնայ նաեւ ուտելիք մը աւելի գեղեցիկ ցոյց տալ, երբ անոր վրայ քսուի, զայն փայլուն եւ ախորժաբեր դարձնելով<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>: </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ուտելիքներու_մէջ"><span id=".D5.88.D6.82.D5.BF.D5.A5.D5.AC.D5.AB.D6.84.D5.B6.D5.A5.D6.80.D5.B8.D6.82_.D5.B4.D5.A7.D5.BB"></span>Ուտելիքներու մէջ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80&veaction=edit&section=4" title=" Խմբագրել <Ուտելիքներու մէջ> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80&action=edit&section=4" title="Edit section's source code: Ուտելիքներու մէջ"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><b>Չոր Պտուղները</b> </p><p>Ծիրան, չամիչ, սալոր, թուզ, հայթայթող եւ անօթութիւնը «սանձող» այս պտուղները մեծ քանակութեամբ շաքար կը պարունակեն, մինչդեռ թարմ վիճակի մէջ համեմատութիւնը նոյնը չէ: Թելադրելի է, որ անոնց սպառումը փոքրիկ ափի մը սահմանը չանցնի: </p><p><b>«Սուշի»ն</b> </p><p>«Սուշի»ին եւ «համպըրկըր»ին ջերմուժի քանակը գրեթէ նոյնն է: </p><p>Ամէն անգամ որ պատառիկը թաթխուի թացանին մէջ, <a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%AB%D5%B6%D5%B1" title="Բրինձ">բրինձը</a> կը ծծէ զայն եւ կարեւոր քանակութեամբ շաքար կը մտնէ մարմինին մէջ թէ՛ ճերմակ բրինձին, եւ թէ՛ քաղցր թացանին ճամբով: </p><p><b>Մածունը</b> </p><p>Ուտելիքներուն իւղի քանակի պակսեցման դիմաց, սովորաբար, շաքարի քանակն է, որ կ'աւելնայ: Բացի մածունէն, նոյնն է շաքարի քանակն է, որ կ'աւելնայ: Բացի մածունէն, նոյնն է պարագան «լայթ» մայոնէզներուն, պանրեղէնին, եւ այլն: Գնումի ատեն պէտք է ուշադիր կարդալ սննդական արժէքի պիտակը: </p><p><b>Հացահատիկի ցպիկները</b> </p><p>Ասոնք 0.4-էն մինչեւ 20 կրամ շաքար կրնան պարունակել: Այս պարագային եւս պէտք է ուշադիր կարդալ պիտակը եւ հրաժարիլ 5.5 կրամ շաքար պարունակողէն տարբեր տեսականին: 5.5 կրամ շաքարը համազօր է շուրջ մէկ կտոր շաքարի: </p><p><b>Պահածոյ բանջարեղէնները</b> </p><p>Բանջարեղէնները բոլոր տեսակի սննդականոններու լաւագոյն ուտելիքներն են, սակայն պէտք է ճիշդ ընտրութիւն կատարել: Պահածոյացուած բանջարեղէններուն համը պահպանելու համար յաւելեալ շաքար կ'աւելցուի: Թելադրելի է հրաժարիլ պահածոյացուած ոլոռնէն, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BF%D5%A5%D5%BA%D5%B2%D5%AB%D5%B6" title="Ստեպղին">ստեպղինէն</a>, <a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%A2%D5%AB%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Լուբիա (էջը գոյութիւն չունի)">լուբիայէն</a> եւ այլն: </p><p><b>Բրինձով Շօթերը</b> </p><p>Որպէս անօթութիւնը սանձող` բրինձով շոթերը եւս մեծ ընդունելութիւն գտած են. մինչդեռ անոնք կը պարունակեն նոյնքան շաքար, որքան «փէն տը մի»ն (ֆրանսական քառակուսի հացը): Հետեւաբար պէտք է չափաւորել անոնց սպառումը: </p><p><b>Խեչափառի ցպիկները</b> </p><p>Անվնաս համարուած խեչափառի ցպիկները (քրապ սթիքս), այդքան ալ անմեղ ուտելիքներ չեն: Արուեստական ձեւով պատրաստուած խեչափառի ցպիկներուն մէջ կան շաքարով հարուստ պահպանիչներ: </p><p><b>Տաշուած ստեպղինը</b> </p><p>Շատեր կը մտածեն, որ տաշուած ստեպղինի աղցան մը կրնայ փոխարինել ճաշի ժում մը` հայթայթելով այլազան կենսանիւթեր եւ հանքայիններ: Ասիկա ճիշդ է այն պարագային, երբ տունը տաշուած եւ պատրաստուած է, առանց շաքարով հարուստ թացան կամ պահպանիչ օգտագործելու: Մինչդեռ պատրաստի վաճառուող տեսակները յաւելեալ շաքար մը պարունակեն: </p><p><b>Պաղ թէյերը</b> </p><p>Տունը պատրաստուած թէյը, այո՛, օժտուած է թէյին բոլոր լաւ յատկութիւններով, մինչդեռ շուկայէն գնուածները մեծ քանակութեամբ սոտա եւ բնականաբար շաքար կը պարունակեն: </p><p><b>Հացահատիկները</b> </p><p>Ասոնք ո՛չ միայն վնասակար են մարմին այլ նաեւ` ակռաներուն, քանի որ մեծ քանակութեամբ շաքար կը պարունակեն: Գնելու ժամանակ պէտք չէ խաբուիլ անոնց տեսքէն, այլ պէտք է ուշադիր կարդալ պիտակը: </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Շաքարին_պատճառած_հիւանդութիւնները"><span id=".D5.87.D5.A1.D6.84.D5.A1.D6.80.D5.AB.D5.B6_.D5.BA.D5.A1.D5.BF.D5.B3.D5.A1.D5.BC.D5.A1.D5.AE_.D5.B0.D5.AB.D6.82.D5.A1.D5.B6.D5.A4.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.AB.D6.82.D5.B6.D5.B6.D5.A5.D6.80.D5.A8"></span>Շաքարին պատճառած հիւանդութիւնները</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80&veaction=edit&section=5" title=" Խմբագրել <Շաքարին պատճառած հիւանդութիւնները> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80&action=edit&section=5" title="Edit section's source code: Շաքարին պատճառած հիւանդութիւնները"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Canaviais_Sao_Paulo_01_2008_06.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/57/Canaviais_Sao_Paulo_01_2008_06.jpg/220px-Canaviais_Sao_Paulo_01_2008_06.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/57/Canaviais_Sao_Paulo_01_2008_06.jpg/330px-Canaviais_Sao_Paulo_01_2008_06.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/57/Canaviais_Sao_Paulo_01_2008_06.jpg/440px-Canaviais_Sao_Paulo_01_2008_06.jpg 2x" data-file-width="1880" data-file-height="1253" /></a><figcaption>Շաքարեղէգ</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading6"><h6 id="Շաքարը_գիրութիւն_կը_պատճառէ"><span id=".D5.87.D5.A1.D6.84.D5.A1.D6.80.D5.A8_.D5.A3.D5.AB.D6.80.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.AB.D6.82.D5.B6_.D5.AF.D5.A8_.D5.BA.D5.A1.D5.BF.D5.B3.D5.A1.D5.BC.D5.A7"></span><b>Շաքարը</b> <b>գիրութիւն</b> <b>կը</b> <b>պատճառէ</b></h6><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80&veaction=edit&section=6" title=" Խմբագրել <Շաքարը գիրութիւն կը պատճառէ> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80&action=edit&section=6" title="Edit section's source code: Շաքարը գիրութիւն կը պատճառէ"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Գէր անձերու թիւի աճը դարձած է համաշխարհային աղէտ, որուն մեղաւորներէն առաջինը կը համարուի շաքարը կամ քաղցր ըմպելիքները, ինչպէս՝ սոտան, պտղահիւթերը, քաղցր թէյերը, որոնք յագեցած են ֆրուքթոզով, որ շաքարի պարզ ձեւերէն մէկն է: Առատ ֆրուքթոզի սպառման պարագային կ'աճի ուտելիքի ցանկութիւնը եւ անօթութեան զգացողութիւնը. դեռ աւելին՝ կը պատճառէ լեպթինի դիմադրութիւն. հորմոն մը, որ կը կարգաւորէ անօթութեան կեդրոնը եւ մարմինին կը փոխանցէ ուտելու կամ չուտելու հրահանգը: </p><p>Բացի գիրութենէն, քաղցր ըմպելիքներու օգտագործումը կը պատճառէ նաեւ ընդերային ճարպի կուտակում՝ այսինքն փորի խորունկ ճարպերու յաւելում, որ սերտօրէն կապուած է շաքարախտի եւ սրտի հիւանդութիւններու հետ<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>: </p> <div class="mw-heading mw-heading6"><h6 id="Շաքարը_սիրտի_հիւանդութիւններ_կը_պատճառէ"><span id=".D5.87.D5.A1.D6.84.D5.A1.D6.80.D5.A8_.D5.BD.D5.AB.D6.80.D5.BF.D5.AB_.D5.B0.D5.AB.D6.82.D5.A1.D5.B6.D5.A4.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.AB.D6.82.D5.B6.D5.B6.D5.A5.D6.80_.D5.AF.D5.A8_.D5.BA.D5.A1.D5.BF.D5.B3.D5.A1.D5.BC.D5.A7"></span><b>Շաքարը</b> <b>սիրտի</b> <b>հիւանդութիւններ</b> <b>կը</b> <b>պատճառէ</b></h6><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80&veaction=edit&section=7" title=" Խմբագրել <Շաքարը սիրտի հիւանդութիւններ կը պատճառէ> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80&action=edit&section=7" title="Edit section's source code: Շաքարը սիրտի հիւանդութիւններ կը պատճառէ"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Աշխարհի տարածքին մահերու թիւին մէկ պատճառը <a href="/wiki/%D5%8D%D5%AB%D6%80%D5%BF" title="Սիրտ">սրտային հիւանդութիւններն</a> են, որոնք սերտօրէն կապուած են շաքարային սննդակարգին հետ: </p><p>Բազմաթիւ ուսումնասիրութիւններ եւ վկայութիւններ ցոյց կու տան, որ շաքարը կը յառաջացնէ բորբոքում, բարձր թրիկլիսերիտ, <a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%A5%D5%A1%D5%B6_%D5%A3%D5%A5%D6%80%D5%B3%D5%B6%D5%B7%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Արեան գերճնշում">արեան բարձր գերճնշում</a>, <a href="/wiki/%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AD%D5%BF" title="Շաքարախտ">շաքարախտ</a> եւ աթերսքլերոզ (երակներու խցանում): </p><p>Յիշեցման կարգով յայտնենք, որ 1 թիթեղ սոտան կը պարունակէ 52 կրամ շաքար, որ արդէն կը կազմէ օրուան քալորիներու ընդունման չափին 10 տոկոսը (2000 քալ/ օր չափանիշով), ինչ որ կը նշանակէ, թէ 1 թիթեղով օրուան թելադրելի քանակին արդէն հասած է: </p><p><b>Շաքարը</b> <b>բշտիկներ</b> <b>կը</b> <b>պատճառէ</b> </p><p>Շաքարային սնունդը կրնայ ունենալ բարձր կլիսեմիք կամ ցած կլիսեմիք ինտեքս: </p><p>Բարձր կլիսեմիք ինտեքսով շաքարները շատ աւելի արագ կը բարձրացնեն կլուքոզը, քան ցած կլիսեմիք ինտեքսով սնունդը: Արեան շաքարի բարձրացման հետ կը բարձրանայ նաեւ ինսուլինը, որուն հետեւանքով կը բարձրանայ անտրոժեն հորմոնի արտադրութիւնը, իւղի գոյացումը եւ բորբոքումի յառաջացումը: Այս բոլորը կը յանգեցնէ բշտիկի զարգացման: Ուսումնասիրութիւնները ցոյց տուած են, որ ցած կլիսեմիք ինտեքս ունեցող սնունդը նուազ վտանգ է բշտիկի յառաջացման գործընթացին: </p> <div class="mw-heading mw-heading6"><h6 id="Շաքարը_շաքարախտ_կը_պատճառէ"><span id=".D5.87.D5.A1.D6.84.D5.A1.D6.80.D5.A8_.D5.B7.D5.A1.D6.84.D5.A1.D6.80.D5.A1.D5.AD.D5.BF_.D5.AF.D5.A8_.D5.BA.D5.A1.D5.BF.D5.B3.D5.A1.D5.BC.D5.A7"></span><b>Շաքարը</b> <b>շաքարախտ</b> <b>կը</b> <b>պատճառէ</b></h6><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80&veaction=edit&section=8" title=" Խմբագրել <Շաքարը շաքարախտ կը պատճառէ> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80&action=edit&section=8" title="Edit section's source code: Շաքարը շաքարախտ կը պատճառէ"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Վերջին 30 տարիներուն, <a href="/wiki/%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AD%D5%BF" title="Շաքարախտ">շաքարախտով</a> հիւանդներուն թիւը կրկնապատկուած է: </p><p>Թէեւ այլ պատճառներ կան, սակայն շատ յստակ կապ գոյութիւն ունի շաքարի սպառումի եւ շաքարախտի միջեւ: </p><p>Շաքարախտի զարգացման ամէնէն զօրաւոր գործօնը գիրութիւնն է, որ շատ յաճախ կապուած է առատ շաքարի ընդունման հետ: Իսկ շաքարի երկարատեւ օգտագործումը կը յանգեցնէ ինսուլինի դիմադրութեան, հորմոն մը` որ կ'արտադրուի ենթաստամոքսային գեղձին (pancreas)ի կողմէ եւ որ կը կարգաւորէ արեան շաքարի մակարդակը: Ինսուլինի դիմադրութեան պատճառով կը բարձրանայ արեան շաքարի մակարդակը եւ հետեւաբար՝ շաքարախտի վտանգը: </p><p>Մարդոց վրայ կատարուած ուսումնասիրութիւն մը պարզած է, որ օրական 1 թիթեղ սոտա խմելու պարագային շաքարախտ ունենալու վտանգը կ'աւելնայ 1.1 տոկոսով: </p> <div class="mw-heading mw-heading6"><h6 id="Շաքարը_կը_բարձրացնէ_քաղցկեղի_վտանգը"><span id=".D5.87.D5.A1.D6.84.D5.A1.D6.80.D5.A8_.D5.AF.D5.A8_.D5.A2.D5.A1.D6.80.D5.B1.D6.80.D5.A1.D6.81.D5.B6.D5.A7_.D6.84.D5.A1.D5.B2.D6.81.D5.AF.D5.A5.D5.B2.D5.AB_.D5.BE.D5.BF.D5.A1.D5.B6.D5.A3.D5.A8"></span><b>Շաքարը</b> <b>կը</b> <b>բարձրացնէ</b> <b>քաղցկեղի</b> <b>վտանգը</b></h6><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80&veaction=edit&section=9" title=" Խմբագրել <Շաքարը կը բարձրացնէ քաղցկեղի վտանգը> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80&action=edit&section=9" title="Edit section's source code: Շաքարը կը բարձրացնէ քաղցկեղի վտանգը"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Չափազանցուած քանակներով շաքար ուտելը կը բարձրացնէ <a href="/wiki/%D5%94%D5%A1%D5%B2%D6%81%D5%AF%D5%A5%D5%B2" title="Քաղցկեղ">քաղցկեղէ</a> տառապելու վտանգը: Շաքարը կը պատճառէ գիրութիւն, ինսուլինի դիմադրութիւն, բորբոքումներ, որոնք, իրենց կարգին, կը պատճառեն տարբեր տեսակի քաղցկեղներ: </p><p>Շաքարի եւ քաղցկեղի միջեւ կապը դեռ եւս ուսումնասիրութեան մէջ է եւ լիովին հասկնալու համար այս բարդ յարաբերութիւնը անհրաժեշտ են յաւելեալ հետազօտութիւններ: </p><p><b>Շաքարը ընկճուածութիւն կը պատճառէ</b> </p><p>Առողջ սննդականոնը պէտք է բարելաւէ տրամադութիւնը, մինչդեռ շաքարի եւ վերամշակուած պատրաստի ուտելիքներու օգտագործումը (կարկանդակներ, շաքարային խմիչքներ) կը բարձրացնեն ընկճուածութեան վտանգը: </p><p>Ըստ հետազօտութիւններու, արեան շաքարի մնայուն տատանումները եւ բորբոքումներու առկայութիւնը կրնան պատճառ դառնալ հոգեկան առողջութեան վատթարացման եւ զարգացնել ընկճուածութիւն թէ՛ տղամարդոց, եւ թէ կիներուն մօտ: </p> <div class="mw-heading mw-heading6"><h6 id="Շաքարը_կը_պատճառէ_մորթի_ծերացում"><span id=".D5.87.D5.A1.D6.84.D5.A1.D6.80.D5.A8_.D5.AF.D5.A8_.D5.BA.D5.A1.D5.BF.D5.B3.D5.A1.D5.BC.D5.A7_.D5.B4.D5.B8.D6.80.D5.A9.D5.AB_.D5.AE.D5.A5.D6.80.D5.A1.D6.81.D5.B8.D6.82.D5.B4"></span><b>Շաքարը</b> <b>կը</b> <b>պատճառէ</b> <b>մորթի</b> <b>ծերացում</b></h6><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80&veaction=edit&section=10" title=" Խմբագրել <Շաքարը կը պատճառէ մորթի ծերացում> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80&action=edit&section=10" title="Edit section's source code: Շաքարը կը պատճառէ մորթի ծերացում"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Կնճիռները ծերացման բնական նշան են: Աղքատ սնունդը կրնայ արագացնել կնճիռներու յառաջացումը եւ ծերացման գործընթացը: Կլիքաթիոնը բաղադրիչ մըն է, որ կը ձեւաւորուի մարմինին մէջ շաքարի եւ սպիտակուցի փոխազդեցութեան ընթացքին եւ առանցքային մեծ դեր կը խաղայ ծերացման գործընթացին մէջ: Հետեւաբար, ածխաջրերու եւ շաքարի օգտագործումը կ'առաջնորդէ կլիքաթիոնի արտադրման եւ բնականաբար`վաղաժամ ծերացման: Կլիքաթիոնը կը վնասէ քոլաժենին ու  էլասթինին, եւ <a href="/wiki/%D5%84%D5%B8%D6%80%D5%A9" title="Մորթ">մորթը</a> կը կորսնցնէ իր ամրութիւնն ու երիտասարդութիւնը: </p><p><b>Շաքարը</b> <b>բջիջային</b> <b>ծերացում</b> <b>կը</b> <b>պատճառէ</b> </p><p>Թելոմերները, քրոմոզոմներու ծայրը գտնուող կառոյցներ են, որոնք մաս կը կազմեն ծինային համակարգին: Անոնք հանդէս կու գան իբրեւ պաշտպանիչ գլխարկներ, կանխելով քրոմոզոմներու միաձուլումը: </p><p>Թէեւ տարիքի հետ թելոմերներու կրճատումը բնական գործընթաց է, սակայն վատառողջ ապրելակերպը կրնայ արագացնել այս բջիջներու ծերացումը: </p><p>Մեծ քանակութեամբ շաքարի սպառումը կրնայ արագացնել թելոմերներու կրճատումը, հետեւաբար կը զարգանայ վաղաժամ բջիջային ծերացում: </p> <div class="mw-heading mw-heading6"><h6 id="Շաքարը_կը_պատճառէ_ժամանակաւոր_ջերմուժ"><span id=".D5.87.D5.A1.D6.84.D5.A1.D6.80.D5.A8_.D5.AF.D5.A8_.D5.BA.D5.A1.D5.BF.D5.B3.D5.A1.D5.BC.D5.A7_.D5.AA.D5.A1.D5.B4.D5.A1.D5.B6.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D6.82.D5.B8.D6.80_.D5.BB.D5.A5.D6.80.D5.B4.D5.B8.D6.82.D5.AA"></span><b>Շաքարը</b> <b>կը</b> <b>պատճառէ</b> <b>ժամանակաւոր</b> <b>ջերմուժ</b></h6><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80&veaction=edit&section=11" title=" Խմբագրել <Շաքարը կը պատճառէ ժամանակաւոր ջերմուժ> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80&action=edit&section=11" title="Edit section's source code: Շաքարը կը պատճառէ ժամանակաւոր ջերմուժ"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Շաքարային սննդամթերքները արագօրէն կը բարձրացնեն արեան շաքարի եւ ինսուլինի մակարդակը, որ իր կարգին կը յանգեցնէ ջերմուժի արագ բարձրացման: Սակայն ջերմուժի այս արագ աւելացումը կարճ թռիչք մըն է, որուն կը յաջորդէ արեան մէջ շաքարի մակարդակի կտրուկ անկում: Ջերմուժի տատանումներէն խուսափելու եւ ջերմուժի  մակարդակը պահելու համար, անհրաժեշտ է ընտրել ուտելիքներ, որոնք աղքատ են շաքարով բայց հարուստ են մանրաթելերով (fibers), սպիտակուցներով եւ ճարպերով: Օրինակ՝  <a href="/wiki/%D4%BD%D5%B6%D5%B1%D5%B8%D6%80" title="Խնձոր">խնձոր</a> մը եւ ափ մը նուշը հիանալի խորտիկ են երկար եւ հետեւողական ջերմուժ ապահովելու համար: </p><p><b>Շաքարը</b> <b>կը</b> <b>պատճառէ</b> <b>լեարդի</b> <b>ճարպակալում</b> </p><p>Ֆրուքթոզի հետեւողական ընդունումը կապուած է <a href="/wiki/%D4%BC%D5%A5%D5%A1%D6%80%D5%A4" title="Լեարդ">լեարդի</a> ճարպակալման եւ վտանգին հետ: Ի տարբերութիւն շաքարի այլ տեսակներուն, որոնք կը ներծծուին մարմինի բազմաթիւ բջիջներուն կողմէ, ֆրուքթոզի ճեղքումը բացառաբար տեղի կ'ունենայ լեարդին մէջ, ուր ֆրուքթոզը կը վերածուի կլիքոժենի, եւ որոշ քանակ մը կը պահուի իբրեւ ջերմուժ, իսկ մնացածը կը վերածուի ճարպի: </p><p>Ֆրուքթոզի տեսքով մեծ քանակութեամբ շաքարը կը ծանրաբեռնէ լեարդը եւ կը յառաջացնէ լեարդի ճարպակալում՝ պայմանաւորուած աւելորդ իւղերով: </p><p><b>Շաքարը</b> <b>կը</b> <b>պատճառէ</b> <b>երիկամներու</b> <b>հիւանդութիւն</b> </p><p>Երկարատեւ արեան շաքարի բարձր մակարդակը կրնայ վնասել <a href="/wiki/%D4%B5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B4" title="Երիկամ">երիկամներու</a> արեան նուրբ անօթները եւ բարձրացնել երիկամային հիւանդութեան վտանգը: </p><p><b>Շաքարը</b> <b>կը</b> <b>պատճառէ</b> <b>ակռաներու</b> <b>վատառողջութիւն</b> </p><p>Չափէն աւելի շաքար ուտելը կրնայ յառաջացնել <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%AF%D5%BC%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ակռաներ (էջը գոյութիւն չունի)">ակռաներու</a> խոռոչներ. բերանի մանրէները կը կերակրուին շաքարով եւ կ'արտադրեն թթուներ, որոնք կը փճացնեն ակռաները: </p><p><b>Շաքարը</b> <b>կը</b> <b>պատճառէ</b> <b>յօդատապ (gout)</b> </p><p><a href="/w/index.php?title=%D5%85%D6%85%D5%A4%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Յօդատապ (էջը գոյութիւն չունի)">Յօդատապը</a> բորբոքային վիճակ է, որ կը բնորոշուի յօդերու ցաւով: Շաքարը կը բարձրացնէ արեան միզաթթուի (uric acid) մակարդակը, ուստի կը բարձրացնէ նաեւ յօդատապի վտանգը: </p><p><b>Շաքարը</b> <b>կը</b> <b>պատճառէ</b> <b>ճանաչողական</b> <b>յատկութիւններու</b> <b>անկում</b> </p><p>Առատ շաքարային սննդականոնը կրնայ զարգացնել յիշողութեան կորուստ եւ մտագարութիւն (dimentia): </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ի՛նչպէս_նուազեցնել_շաքարի_սպառումը"><span id=".D4.BB.D5.9B.D5.B6.D5.B9.D5.BA.D5.A7.D5.BD_.D5.B6.D5.B8.D6.82.D5.A1.D5.A6.D5.A5.D6.81.D5.B6.D5.A5.D5.AC_.D5.B7.D5.A1.D6.84.D5.A1.D6.80.D5.AB_.D5.BD.D5.BA.D5.A1.D5.BC.D5.B8.D6.82.D5.B4.D5.A8"></span><b>Ի՛նչպէս</b> <b>նուազեցնել</b> <b>շաքարի</b> <b>սպառումը</b></h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80&veaction=edit&section=12" title=" Խմբագրել <Ի՛նչպէս նուազեցնել շաքարի սպառումը> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80&action=edit&section=12" title="Edit section's source code: Ի՛նչպէս նուազեցնել շաքարի սպառումը"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Փոխարինել սոտան, ջերմուժային խմիչքները, հիւթերը, քաղցր <a href="/wiki/%D4%B9%D5%A7%D5%B5" title="Թէյ">թէյերը</a>՝ ջուրով:</li> <li><a href="/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B3" title="Սուրճ">Սուրճը</a> խմել սեւ, առանց շաքարի:</li> <li>Քաղցր <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%AE%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Մածուն">մածունը</a> փոխարինել պարզ մածուն-պտուղներով:</li> <li>Պտղահիւթերը փոխարինել պտուղներով:</li> <li>Պատրաստի քաղցր թացանները (sauce) փոխարինել <a href="/wiki/%D5%81%D5%AB%D5%A9%D5%A1%D5%BA%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%B2%D5%AB_%D5%B1%D5%A7%D5%A9" title="Ձիթապտուղի ձէթ">ձիթապտուղի ձէթով</a> եւ <a href="/wiki/%D5%94%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%AD" title="Քացախ">քացախով</a>:</li> <li>Գնել թացաններ, թթուաշներ, ketchup, <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%A3" title="Կարագ">կարագ</a>՝ առանց աւելցուած շաքարի:</li> <li>Փոխարինել առաւօտեան <a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%BF%D5%AB%D5%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հացահատիկ (էջը գոյութիւն չունի)">հացահատիկային</a> (cereals) <a href="/wiki/%D5%86%D5%A1%D5%AD%D5%A1%D5%B3%D5%A1%D5%B7" title="Նախաճաշ">նախաճաշը</a> ձուածեղով, թարմ պտուղներով, թարմ կանաչիներով:</li> <li>Խուսափիլ ալքոհոլային խմիչքներէ:</li> <li>Ուտել թարմ սնունդ:</li> <li>Լաւագոյն ձեւը՝ տունը պատրաստել թարմ եւ առողջ ուտելիք<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>:</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Պատկերասրահ"><span id=".D5.8A.D5.A1.D5.BF.D5.AF.D5.A5.D6.80.D5.A1.D5.BD.D6.80.D5.A1.D5.B0"></span>Պատկերասրահ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80&veaction=edit&section=13" title=" Խմբագրել <Պատկերասրահ> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80&action=edit&section=13" title="Edit section's source code: Պատկերասրահ"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Sa_brownsugar.jpg" class="mw-file-description" title="Սրճագոյն շաքարի հատիկներ"><img alt="Սրճագոյն շաքարի հատիկներ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Sa_brownsugar.jpg/120px-Sa_brownsugar.jpg" decoding="async" width="120" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Sa_brownsugar.jpg/180px-Sa_brownsugar.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Sa_brownsugar.jpg/240px-Sa_brownsugar.jpg 2x" data-file-width="1280" data-file-height="853" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Սրճագոյն շաքարի հատիկներ</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Vollrohrzucker_Dattelpalme.JPG" class="mw-file-description" title="Արմաւի շաքար"><img alt="Արմաւի շաքար" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Vollrohrzucker_Dattelpalme.JPG/120px-Vollrohrzucker_Dattelpalme.JPG" decoding="async" width="120" height="78" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Vollrohrzucker_Dattelpalme.JPG/180px-Vollrohrzucker_Dattelpalme.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Vollrohrzucker_Dattelpalme.JPG/240px-Vollrohrzucker_Dattelpalme.JPG 2x" data-file-width="1638" data-file-height="1065" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Արմաւի շաքար</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Vollrohrzucker_grau.JPG" class="mw-file-description" title="Շաքարեղէգէ յառաջացած շաքար"><img alt="Շաքարեղէգէ յառաջացած շաքար" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Vollrohrzucker_grau.JPG/120px-Vollrohrzucker_grau.JPG" decoding="async" width="120" height="83" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Vollrohrzucker_grau.JPG/180px-Vollrohrzucker_grau.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Vollrohrzucker_grau.JPG/240px-Vollrohrzucker_grau.JPG 2x" data-file-width="1590" data-file-height="1101" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Շաքարեղէգէ յառաջացած շաքար</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Vollrohrzucker_braun.JPG" class="mw-file-description" title="Շաքարեղէգէ յառաջացած սրճագոյն շաքար"><img alt="Շաքարեղէգէ յառաջացած սրճագոյն շաքար" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Vollrohrzucker_braun.JPG/120px-Vollrohrzucker_braun.JPG" decoding="async" width="120" height="83" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Vollrohrzucker_braun.JPG/180px-Vollrohrzucker_braun.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Vollrohrzucker_braun.JPG/240px-Vollrohrzucker_braun.JPG 2x" data-file-width="1605" data-file-height="1104" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Շաքարեղէգէ յառաջացած սրճագոյն շաքար</div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ծանօթագրութիւններ"><span id=".D4.BE.D5.A1.D5.B6.D6.85.D5.A9.D5.A1.D5.A3.D6.80.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.AB.D6.82.D5.B6.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Ծանօթագրութիւններ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80&veaction=edit&section=14" title=" Խմբագրել <Ծանօթագրութիւններ> բաժինը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80&action=edit&section=14" title="Edit section's source code: Ծանօթագրութիւններ"><span>Խմբագրել աղբիւրը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com.lb/books?id=sVWItAEACAAJ&redir_esc=y">Շաքարեղէգի մշակում</a></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.aztagdaily.com/archives/389959">Շաքարի օգտագործում</a></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.aztagdaily.com/archives/397676">Շաքարը ուտելիքներու մէջ</a></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://afhil.com/e-zkoush/%d5%ab%d5%b6%d5%b9%d5%b8%d5%9e%d6%82-%d5%ba%d5%a7%d5%bf%d6%84-%d5%b9%d5%a7-%d5%b7%d5%a1%d6%84%d5%a1%d6%80-%d5%b8%d6%82%d5%bf%d5%a5%d5%ac/">Շաքարին պատճառած վնասները</a></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://afhil.com/e-zkoush/%d5%ab%d5%b6%d5%b9%d5%b8%d5%9e%d6%82-%d5%ba%d5%a7%d5%bf%d6%84-%d5%b9%d5%a7-%d5%b7%d5%a1%d6%84%d5%a1%d6%80-%d5%b8%d6%82%d5%bf%d5%a5%d5%ac/">Շաքար</a></span> </li> </ol></div></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Վերցուած է «<a dir="ltr" href="https://hyw.wikipedia.org/w/index.php?title=Շաքար&oldid=234292">https://hyw.wikipedia.org/w/index.php?title=Շաքար&oldid=234292</a>» էջէն</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Սպասարկող:Կատեգորիաները">Ստորոգութիւններ</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BF%D5%B8%D6%80%D5%B8%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6:%D5%8D%D5%B6%D5%B6%D5%A4%D5%A1%D5%B4%D5%A9%D5%A5%D6%80%D6%84" title="Ստորոգութիւն:Սննդամթերք">Սննդամթերք</a></li><li><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BF%D5%B8%D6%80%D5%B8%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6:%D5%8D%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A4" title="Ստորոգութիւն:Սնունդ">Սնունդ</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Այս էջը վերջին անգամ խմբագրուած է 16 Սեպտեմբեր 2024 թուականի ժամը 13:27ին:</li> <li id="footer-info-copyright">Գրութիւնը հասանելի է <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.hy">Creative Commons Attribution-ShareAlike License</a> թույլատրագրի մէջ, առանձին դեպքերով հնարաւոր է յաւելեալ պայմաններ ունենալ։ Մանրամասնութիւններու համար այցելեցէք՝ <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Օգտագործման պայմաններ</a>։</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Սեփական տուեալներու պահպանման քաղաքականութիւն</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D5%88%D6%82%D5%AB%D6%84%D5%AB%D6%83%D5%A5%D5%BF%D5%AB%D5%A1:%D5%88%D6%82%D5%AB%D6%84%D5%AB%D6%83%D5%A5%D5%BF%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%AB%D5%B6">Ուիքիփետիայի մասին</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D5%88%D6%82%D5%AB%D6%84%D5%AB%D6%83%D5%A5%D5%BF%D5%AB%D5%A1:%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%BD%D5%AD%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%A5%D5%A1%D5%B6_%D5%A8%D5%B6%D5%A4%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D6%80_%D5%A2%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%BD%D5%B8%D6%82%D5%B4">Պատասխանատուութենէ Հրաժարում</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ծրագրաւորողներ</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/hyw.wikipedia.org">Վիճակագրութիւն</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Քուքիներու հաստատում</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//hyw.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Բջիջային տեսք</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-7fc47fc68d-xgzkz","wgBackendResponseTime":218,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.059","walltime":"0.110","ppvisitednodes":{"value":207,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":314,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":74,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":8,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":6227,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 27.241 1 -total","100.00% 27.241 1 Կաղապար:Ծնթ․ցանկ"," 15.12% 4.119 1 Կաղապար:Main_other"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.003","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":571726,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-zpn8c","timestamp":"20241122235357","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0547\u0561\u0584\u0561\u0580","url":"https:\/\/hyw.wikipedia.org\/wiki\/%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q11002","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q11002","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2024-09-16T12:18:30Z","dateModified":"2024-09-16T13:27:01Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/5\/56\/Sugar_2xmacro.jpg"}</script> </body> </html>