CINXE.COM
وی‌اچ‌دی‌ال - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="fa" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>وی‌اچ‌دی‌ال - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )fawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":[ "0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9\t%","۰\t۱\t۲\t۳\t۴\t۵\t۶\t۷\t۸\t۹\t٪"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","ژانویه","فوریه","مارس","آوریل","مه","ژوئن","ژوئیه","اوت","سپتامبر","اکتبر","نوامبر","دسامبر"],"wgRequestId":"343a7f45-9f5a-4640-9bc1-577cd3ac4e3a","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"وی‌اچ‌دی‌ال","wgTitle":"وی‌اچ‌دی‌ال","wgCurRevisionId":38112490,"wgRevisionId":38112490,"wgArticleId":350617,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["پیوند رده انبار در ویکی‌داده است","استانداردهای آی‌تریپل‌ئی","استانداردهای آی‌ئی‌سی","زبان‌های برنامه‌نویسی دامنه-مشخص", "زبان‌های برنامه‌نویسی ساخته‌شده در ۱۹۸۳ (میلادی)","زبان‌های توصیف سخت‌افزار"],"wgPageViewLanguage":"fa","wgPageContentLanguage":"fa","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"وی‌اچ‌دی‌ال","wgRelevantArticleId":350617,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"status":{"levels":1}}},"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fa","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"fa"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":8000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true, "wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q209455","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.pygments":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"}; RLPAGEMODULES=["ext.pygments.view","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Edittools","ext.gadget.EasyNewSection","ext.gadget.signit","ext.gadget.decodesummary","ext.gadget.Watchlist","ext.gadget.switcher","ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=ext.pygments%2CwikimediaBadges%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fa&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="وی‌اچ‌دی‌ال - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fa.m.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%86%E2%80%8C%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="ویرایش" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%86%E2%80%8C%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ویکی‌پدیا (fa)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fa.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%86%E2%80%8C%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fa"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="خوراک اتم برای ویکی‌پدیا" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-وی‌اچ‌دی‌ال rootpage-وی‌اچ‌دی‌ال skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">پرش به محتوا</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="منوی اصلی" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">منوی اصلی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">منوی اصلی</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> بازدید محتوا </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="مشاهدهٔ صفحهٔ اصلی [z]" accesskey="z"><span>صفحهٔ اصلی</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C" title="یافتن اطلاعات پس‌زمینه پیرامون رویدادهای کنونی"><span>رویدادهای کنونی</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C" title="آوردن یک صفحهٔ تصادفی [x]" accesskey="x"><span>مقالهٔ تصادفی</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-collaboration" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-collaboration" > <div class="vector-menu-heading"> همکاری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1" title="فهرستی از تغییرات اخیر ویکی [r]" accesskey="r"><span>تغییرات اخیر</span></a></li><li id="n-cooperateing" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C"><span>ویکی‌نویس شوید!</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA" title="مکانی برای دریافتن"><span>راهنما</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="//fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%D8%A7"><span>تماس با ویکی‌پدیا</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ویکی‌پدیا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fa.svg" style="width: 6em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="دانشنامهٔ آزاد" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fa.svg" width="72" height="18" style="width: 4.5em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D9%88" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>جستجو</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="جستجو در ویکی‌پدیا" aria-label="جستجو در ویکی‌پدیا" autocapitalize="sentences" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="ویژه:جستجو"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">جستجو</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="ابزارهای شخصی"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="تغییر ظاهر اندازهٔ قلم، عرض و رنگ صفحه" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ظاهر" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ظاهر</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa" class=""><span>کمک مالی</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%86%E2%80%8C%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است." class=""><span>ایجاد حساب</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%86%E2%80%8C%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o" class=""><span>ورود</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="گزینه‌های بیشتر" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارهای شخصی" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ابزارهای شخصی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="منوی کاربری" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa"><span>کمک مالی</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%86%E2%80%8C%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>ایجاد حساب</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%86%E2%80%8C%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>ورود</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> صفحه‌هایی برای ویرایشگرانی که از سامانه خارج شدند <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87" aria-label="دربارهٔ ویرایش‌کردن بیشتر بدانید"><span>بیشتر بدانید</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86" title="فهرست ویرایش‌ها انجام شده از این نشانی آی‌پی [y]" accesskey="y"><span>مشارکت‌ها</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D9%85%D9%86" title="بحث پیرامون ویرایش‌های این نشانی آی‌پی [n]" accesskey="n"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="فهرست" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">فهرست</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">نهفتن</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">بخش آغازین</div> </a> </li> <li id="toc-مثال‌هایی_از_برنامه" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#مثال‌هایی_از_برنامه"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱</span> <span>مثال‌هایی از برنامه</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-مثال‌هایی_از_برنامه-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های مثال‌هایی از برنامه</span> </button> <ul id="toc-مثال‌هایی_از_برنامه-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-پیاده‌سازی_گیت_AND" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#پیاده‌سازی_گیت_AND"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۱</span> <span>پیاده‌سازی گیت AND</span> </div> </a> <ul id="toc-پیاده‌سازی_گیت_AND-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پیاده‌سازی_مالتی_پلکسر" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#پیاده‌سازی_مالتی_پلکسر"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۲</span> <span>پیاده‌سازی مالتی پلکسر</span> </div> </a> <ul id="toc-پیاده‌سازی_مالتی_پلکسر-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پیاده‌سازی_فلیپ_فلاپ_نوع_D" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#پیاده‌سازی_فلیپ_فلاپ_نوع_D"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۳</span> <span>پیاده‌سازی فلیپ فلاپ نوع D</span> </div> </a> <ul id="toc-پیاده‌سازی_فلیپ_فلاپ_نوع_D-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پیاده‌سازی_شمارنده" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#پیاده‌سازی_شمارنده"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۴</span> <span>پیاده‌سازی شمارنده</span> </div> </a> <ul id="toc-پیاده‌سازی_شمارنده-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-پیوند_مرتبط" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#پیوند_مرتبط"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲</span> <span>پیوند مرتبط</span> </div> </a> <ul id="toc-پیوند_مرتبط-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-منابع" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#منابع"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳</span> <span>منابع</span> </div> </a> <ul id="toc-منابع-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="فهرست" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر وضعیت فهرست محتویات" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">تغییر وضعیت فهرست محتویات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">وی‌اچ‌دی‌ال</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="به مقاله‌ای به یک زبان دیگر بروید. به ۳۶ زبان در دسترس است." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-36" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">۳۶ زبان</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%AA_%E1%8A%A4%E1%89%BD_%E1%8B%B2_%E1%8A%A4%E1%88%8D" title="ቪ ኤች ዲ ኤል–امهری" lang="am" hreflang="am" data-title="ቪ ኤች ዲ ኤል" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="امهری" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%8A_%D8%A5%D8%AA%D8%B4_%D8%AF%D9%8A_%D8%A5%D9%84" title="في إتش دي إل–عربی" lang="ar" hreflang="ar" data-title="في إتش دي إل" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="عربی" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AD%E0%A6%BF_%E0%A6%8F%E0%A6%87%E0%A6%9A_%E0%A6%A1%E0%A6%BF_%E0%A6%8F%E0%A6%B2" title="ভি এইচ ডি এল–بنگالی" lang="bn" hreflang="bn" data-title="ভি এইচ ডি এল" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="بنگالی" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/VHDL" title="VHDL–کاتالان" lang="ca" hreflang="ca" data-title="VHDL" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="کاتالان" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/VHDL" title="VHDL–چکی" lang="cs" hreflang="cs" data-title="VHDL" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="چکی" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/VHDL" title="VHDL–دانمارکی" lang="da" hreflang="da" data-title="VHDL" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="دانمارکی" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Very_High_Speed_Integrated_Circuit_Hardware_Description_Language" title="Very High Speed Integrated Circuit Hardware Description Language–آلمانی" lang="de" hreflang="de" data-title="Very High Speed Integrated Circuit Hardware Description Language" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="آلمانی" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/VHDL" title="VHDL–یونانی" lang="el" hreflang="el" data-title="VHDL" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="یونانی" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/VHDL" title="VHDL–انگلیسی" lang="en" hreflang="en" data-title="VHDL" data-language-autonym="English" data-language-local-name="انگلیسی" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/VHDL" title="VHDL–اسپانیایی" lang="es" hreflang="es" data-title="VHDL" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="اسپانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/VHDL" title="VHDL–استونیایی" lang="et" hreflang="et" data-title="VHDL" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="استونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/VHDL" title="VHDL–باسکی" lang="eu" hreflang="eu" data-title="VHDL" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="باسکی" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/VHDL" title="VHDL–فنلاندی" lang="fi" hreflang="fi" data-title="VHDL" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="فنلاندی" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/VHDL" title="VHDL–فرانسوی" lang="fr" hreflang="fr" data-title="VHDL" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="فرانسوی" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/VHDL" title="VHDL–عبری" lang="he" hreflang="he" data-title="VHDL" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="عبری" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/VHDL" title="VHDL–مجاری" lang="hu" hreflang="hu" data-title="VHDL" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="مجاری" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/VHDL" title="VHDL–اندونزیایی" lang="id" hreflang="id" data-title="VHDL" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="اندونزیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/VHDL" title="VHDL–ایسلندی" lang="is" hreflang="is" data-title="VHDL" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ایسلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/VHDL" title="VHDL–ایتالیایی" lang="it" hreflang="it" data-title="VHDL" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ایتالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/VHDL" title="VHDL–ژاپنی" lang="ja" hreflang="ja" data-title="VHDL" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ژاپنی" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/VHDL" title="VHDL–کره‌ای" lang="ko" hreflang="ko" data-title="VHDL" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="کره‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/VHDL" title="VHDL–مغولی" lang="mn" hreflang="mn" data-title="VHDL" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="مغولی" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/VHDL" title="VHDL–مالایی" lang="ms" hreflang="ms" data-title="VHDL" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="مالایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%97%E1%80%BD%E1%80%AE%E1%80%A1%E1%80%AD%E1%80%90%E1%80%BA%E1%80%81%E1%80%BB%E1%80%BA%E1%80%92%E1%80%AE%E1%80%A1%E1%80%9A%E1%80%BA%E1%80%9C%E1%80%BA" title="ဗွီအိတ်ချ်ဒီအယ်လ်–برمه‌ای" lang="my" hreflang="my" data-title="ဗွီအိတ်ချ်ဒီအယ်လ်" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="برمه‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/VHDL" title="VHDL–هلندی" lang="nl" hreflang="nl" data-title="VHDL" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="هلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/VHDL" title="VHDL–نروژی بوک‌مُل" lang="nb" hreflang="nb" data-title="VHDL" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="نروژی بوک‌مُل" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/VHDL" title="VHDL–لهستانی" lang="pl" hreflang="pl" data-title="VHDL" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="لهستانی" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/VHDL" title="VHDL–پرتغالی" lang="pt" hreflang="pt" data-title="VHDL" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="پرتغالی" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/VHDL" title="VHDL–رومانیایی" lang="ro" hreflang="ro" data-title="VHDL" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="رومانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/VHDL" title="VHDL–روسی" lang="ru" hreflang="ru" data-title="VHDL" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="روسی" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/VHDL" title="VHDL–صربی" lang="sr" hreflang="sr" data-title="VHDL" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="صربی" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/VHDL" title="VHDL–سوئدی" lang="sv" hreflang="sv" data-title="VHDL" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="سوئدی" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/VHDL" title="VHDL–ترکی استانبولی" lang="tr" hreflang="tr" data-title="VHDL" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ترکی استانبولی" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/VHDL" title="VHDL–اوکراینی" lang="uk" hreflang="uk" data-title="VHDL" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="اوکراینی" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/VHDL" title="VHDL–ویتنامی" lang="vi" hreflang="vi" data-title="VHDL" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ویتنامی" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/VHDL" title="VHDL–چینی" lang="zh" hreflang="zh" data-title="VHDL" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="چینی" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q209455#sitelinks-wikipedia" title="ویرایش پیوندهای بین‌زبانی" class="wbc-editpage">ویرایش پیوندها</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="فضاهای نام"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%86%E2%80%8C%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84" title="دیدن صفحهٔ محتویات [c]" accesskey="c"><span>مقاله</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB:%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%86%E2%80%8C%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84" rel="discussion" title="گفتگو پیرامون محتوای صفحه [t]" accesskey="t"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر گونهٔ زبان" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">فارسی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="بازدیدها"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%86%E2%80%8C%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%86%E2%80%8C%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%86%E2%80%8C%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84&action=history" title="نسخه‌های پیشین این صفحه [h]" accesskey="h"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارها" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ابزارها</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ابزارها</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="گزینه‌های بیشتر" > <div class="vector-menu-heading"> عمل‌ها </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%86%E2%80%8C%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%86%E2%80%8C%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%86%E2%80%8C%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84&action=history"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> عمومی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%86%E2%80%8C%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84" title="فهرست همهٔ صفحه‌هایی که به این صفحه پیوند می‌دهند [j]" accesskey="j"><span>پیوندها به این صفحه</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7/%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%86%E2%80%8C%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84" rel="nofollow" title="تغییرات اخیر صفحه‌هایی که این صفحه به آن‌ها پیوند دارد [k]" accesskey="k"><span>تغییرات مرتبط</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/ویکی‌پدیا:بارگذاری" title="بارگذاری تصاویر و پرونده‌های دیگر [u]" accesskey="u"><span>بارگذاری پرونده</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87" title="فهرستی از همهٔ صفحه‌های ویژه [q]" accesskey="q"><span>صفحه‌های ویژه</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%86%E2%80%8C%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84&oldid=38112490" title="پیوند پایدار به این نسخه از این صفحه"><span>پیوند پایدار</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%86%E2%80%8C%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84&action=info" title="اطلاعات بیشتر دربارهٔ این صفحه"><span>اطلاعات صفحه</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF&page=%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%86%E2%80%8C%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84&id=38112490&wpFormIdentifier=titleform" title="اطلاعات در خصوص چگونگی یادکرد این صفحه"><span>یادکرد این صفحه</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D9%2588%25DB%258C%25E2%2580%258C%25D8%25A7%25DA%2586%25E2%2580%258C%25D8%25AF%25DB%258C%25E2%2580%258C%25D8%25A7%25D9%2584"><span>دریافت نشانی کوتاه‌شده</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D9%2588%25DB%258C%25E2%2580%258C%25D8%25A7%25DA%2586%25E2%2580%258C%25D8%25AF%25DB%258C%25E2%2580%258C%25D8%25A7%25D9%2584"><span>بارگیری کد QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> نسخه‌برداری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:DownloadAsPdf&page=%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%86%E2%80%8C%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84&action=show-download-screen"><span>بارگیری به‌صورت PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%86%E2%80%8C%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84&printable=yes" title="نسخهٔ قابل چاپ این صفحه [p]" accesskey="p"><span>نسخهٔ قابل چاپ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> در پروژه‌های دیگر </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:VHDL" hreflang="en"><span>ویکی‌انبار</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q209455" title="پیوند به آیتم متصل‌شدۀ مخزن داده‌ها [g]" accesskey="g"><span>آیتم ویکی‌داده</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ظاهر</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">نهفتن</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="fa" dir="rtl"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r35359648">.mw-parser-output .infobox-subbox{padding:0;border:none;margin:-3px;width:auto;min-width:100%;font-size:100%;clear:none;float:none;background-color:transparent}.mw-parser-output .infobox-3cols-child{margin:auto}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-header,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-subheader,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-above,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-title,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-image,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-full-data,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-below{text-align:center}</style><table class="infobox vevent"><caption class="infobox-title summary">وی‌اچ‌دی‌ال</caption><tbody><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="padding-left:0.65em;"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D9%85_%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="پارادایم برنامه‌نویسی">پارادایم برنامه‌نویسی</a></th><td class="infobox-data">concurrent, reactive</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="padding-left:0.65em;">ظهوریافته در</th><td class="infobox-data">1980s</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="padding-left:0.65em;"><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;"><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85_%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B9" class="mw-redirect" title="سیستم انواع">شیوه نوع‌دهی</a></div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B3%D8%AA%DA%AF%DB%8C_%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D9%88_%DA%A9%D9%85_%D8%A8%D9%87_%D9%86%D9%88%D8%B9" class="mw-redirect" title="وابستگی زیاد و کم به نوع">وابستگی زیاد و کم به نوع</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="padding-left:0.65em;">وبگاه</th><td class="infobox-data"><div style="direction: ltr; text-align:left;"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.eda.org/twiki/bin/view.cgi/P1076/WebHome">IEEE VASG</a></div></td></tr><tr><th colspan="2" class="infobox-header" style="background-color: #eee;">متأثر از</th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A7_(%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C)" title="ایدا (زبان برنامه‌نویسی)">ایدا (زبان برنامه‌نویسی)</a>، <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%84_(%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C)" title="پاسکال (زبان برنامه‌نویسی)">پاسکال (زبان برنامه‌نویسی)</a></td></tr></tbody></table> <p><b>وی‌اچ‌دی‌ال</b> (<i>به انگلیسی VHDL</i>) یک <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D9%88%D8%B5%DB%8C%D9%81_%D8%B3%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1" title="زبان توصیف سخت‌افزار">زبان توصیف سخت‌افزار</a> برای بیان مشخصات <a href="/wiki/%D8%B3%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1" class="mw-redirect" title="سخت‌افزار">سخت‌افزار</a> است. زبان VHDL نخستین بار توسط <a href="/wiki/%D9%88%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B9_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" class="mw-redirect" title="وزارت دفاع آمریکا">وزارت دفاع آمریکا</a> به منظور طراحی و توصیف <a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%B9" class="mw-redirect" title="مدارهای مجتمع">مدارهای مجتمع</a> سرعت بالا طراحی شد و مورد استفاده قرار گرفت. سپس در سال ۱۹۸۷ توسط انجمن IEEE (<a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AC%D9%85%D9%86_%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B1%D9%82_%D9%88_%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%A9" class="mw-redirect" title="انجمن مهندسان برق و الکترونیک">انجمن مهندسان برق و الکترونیک</a>) در قالب استاندارد IEEE 1076-1987 ارائه گردید. پس از گذشت چند سال و انجام پاره‌ای از تصحیحات، استاندارد دوم این زبان تحت عنوان IEEE 1076-1993 در اختیار عموم قرار گرفت. به‌طور کلی می‌توان مزایای زیر را در استفاده از زبان VHDL عنوان نمود: </p> <ul><li>با توجه به این که VHDL یک زبان استاندارد می‌باشد، کد نوشته توسط آن را می‌توان به روی سنتزکننده‌ها و <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B4%D9%87" class="mw-redirect" title="تراشه">تراشه‌های</a> تولیدکنندگان مختلف پیاده‌سازی نمود و نیازی به تغییر کد وجود ندارد.</li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="شبیه‌سازی">شبیه‌سازها</a> و <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%B1" title="کامپایلر">کامپایلر‌های</a> این زبان در دسترس و ارزان قیمت می‌باشند.</li> <li>با استفاده از این زبان می‌توان سیستم‌ها را به صورت ساختاری یا رفتاری <a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="مدل‌سازی">مدل‌سازی</a> نمود. توصیف رفتاری نشان دهنده عملکرد سیستم و چگونگی تولید خروجی‌ها بر اساس سیگنال‌های ورودی می‌باشد. با استفاده از این توصیف می‌توان عملکرد کلی سیستم را بیان کرد و از درگیر شدن با جزئیات بلوک‌های سازنده سیستم که در طرح‌های بزرگ به پیچیدگی توصیف سیستم منجر شود، اجتناب نمود. در مقابل مدل ساختاری نشان دهنده نحوه ارتباط بلوک‌های سازنده سیستم است و بیانگر جزئیات بیشتری از <a href="/wiki/%D8%B3%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1" class="mw-redirect" title="سخت‌افزار">سخت‌افزار</a> می‌باشد. به این ترتیب با استفاده از این زبان امکان توصیف <a href="/wiki/%D8%B3%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1" class="mw-redirect" title="سخت‌افزار">سخت‌افزار</a> از سطح <a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D8%AA" class="mw-disambig" title="گیت">گیت</a> تا سیستم فراهم می‌شود.</li> <li>با استفاده از توصیف سخت‌افزاری می‌توان سیستم‌های پیچیده را توسط ارتباط بین بلوک‌های سازنده آن‌ها مدل‌سازی نمود؛ به این ترتیب پیاده‌سازی این سیستم‌ها توسط زبان VHDL ساده‌تر از زبان‌های <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="برنامه‌نویسی">برنامه‌نویسی</a> از قبیل <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C_%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="زبان برنامه‌نویسی سی">c</a> می‌باشد.</li> <li>با بکارگیری کتابخانه‌ها و componentها در زبان VHDL، می‌توان از المان‌های موجود و نوشته شده در سایر طراحی‌ها استفاده نمود. در واقع عملکرد آن‌ها شبیه DLLها و توابع در زبان‌های برنامه‌نویسی نرم‌افزاری می‌باشد.</li> <li>سرعت طراحی و پیاده‌سازی سیستم‌های پیچیده توسط این زبان بسیار بیشتر از طراحی شماتیک است زیرا چگونگی اتصال <a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D8%AA" class="mw-disambig" title="گیت">گیت‌ها</a> و بلوک‌ها، توسط نرم‌افزار سنتزکننده تعیین می‌شود. به این ترتیب می‌توان سیستم‌های پیچیده را در مدت زمان کوتاهی پیاده‌سازی کرده، تغییرات و اصطلاحات مورد نیاز را در برنامه اعمال نمود.</li> <li>استفاده از این زبان بستر مناسبی برای شبیه‌سازی سیستم مورد توصیف ایجاد می‌کند و پس از اطمینان از صحت عملکرد کد نوشته شده در محیط شبیه‌ساز، می‌توان توصیف سیستم را به روی تراشه مورد نظر پیاده کرد.</li></ul> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="مثال‌هایی_از_برنامه"><span id=".D9.85.D8.AB.D8.A7.D9.84.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C.DB.8C_.D8.A7.D8.B2_.D8.A8.D8.B1.D9.86.D8.A7.D9.85.D9.87"></span>مثال‌هایی از برنامه</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%86%E2%80%8C%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84&action=edit&section=1" title="ویرایش بخش: مثال‌هایی از برنامه"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="پیاده‌سازی_گیت_AND"><span id=".D9.BE.DB.8C.D8.A7.D8.AF.D9.87.E2.80.8C.D8.B3.D8.A7.D8.B2.DB.8C_.DA.AF.DB.8C.D8.AA_AND"></span>پیاده‌سازی گیت AND</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%86%E2%80%8C%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84&action=edit&section=2" title="ویرایش بخش: پیاده‌سازی گیت AND"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-highlight mw-highlight-lang-vhdl mw-content-ltr" dir="ltr"><pre><span></span><span class="c1">-- (this is a VHDL comment)</span> <span class="c1">-- import std_logic from the IEEE library</span> <span class="k">library</span><span class="w"> </span><span class="nn">IEEE</span><span class="p">;</span> <span class="k">use</span><span class="w"> </span><span class="nn">IEEE.std_logic_1164.</span><span class="k">all</span><span class="p">;</span> <span class="c1">-- this is the entity</span> <span class="k">entity</span><span class="w"> </span><span class="nc">ANDGATE</span><span class="w"> </span><span class="k">is</span> <span class="w"> </span><span class="k">port</span><span class="w"> </span><span class="p">(</span> <span class="w"> </span><span class="n">IN1</span><span class="w"> </span><span class="o">:</span><span class="w"> </span><span class="k">in</span><span class="w"> </span><span class="kt">std_logic</span><span class="p">;</span> <span class="w"> </span><span class="n">IN2</span><span class="w"> </span><span class="o">:</span><span class="w"> </span><span class="k">in</span><span class="w"> </span><span class="kt">std_logic</span><span class="p">;</span> <span class="w"> </span><span class="n">OUT1</span><span class="o">:</span><span class="w"> </span><span class="k">out</span><span class="w"> </span><span class="kt">std_logic</span><span class="p">);</span> <span class="k">end</span><span class="w"> </span><span class="nc">ANDGATE</span><span class="p">;</span> <span class="k">architecture</span><span class="w"> </span><span class="nc">RTL</span><span class="w"> </span><span class="k">of</span><span class="w"> </span><span class="nc">ANDGATE</span><span class="w"> </span><span class="k">is</span> <span class="k">begin</span> <span class="w"> </span><span class="n">OUT1</span><span class="w"> </span><span class="o"><=</span><span class="w"> </span><span class="n">IN1</span><span class="w"> </span><span class="k">and</span><span class="w"> </span><span class="n">IN2</span><span class="p">;</span> <span class="k">end</span><span class="w"> </span><span class="nc">RTL</span><span class="p">;</span> </pre></div> <hr /> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="پیاده‌سازی_مالتی_پلکسر"><span id=".D9.BE.DB.8C.D8.A7.D8.AF.D9.87.E2.80.8C.D8.B3.D8.A7.D8.B2.DB.8C_.D9.85.D8.A7.D9.84.D8.AA.DB.8C_.D9.BE.D9.84.DA.A9.D8.B3.D8.B1"></span>پیاده‌سازی مالتی پلکسر</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%86%E2%80%8C%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84&action=edit&section=3" title="ویرایش بخش: پیاده‌سازی مالتی پلکسر"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-highlight mw-highlight-lang-vhdl mw-content-ltr" dir="ltr"><pre><span></span><span class="c1">-- template 1:</span> <span class="n">X</span><span class="w"> </span><span class="o"><=</span><span class="w"> </span><span class="n">A</span><span class="w"> </span><span class="k">when</span><span class="w"> </span><span class="n">S</span><span class="w"> </span><span class="o">=</span><span class="w"> </span><span class="sc">'1'</span><span class="w"> </span><span class="k">else</span><span class="w"> </span><span class="n">B</span><span class="p">;</span> <span class="c1">-- template 2:</span> <span class="k">with</span><span class="w"> </span><span class="n">S</span><span class="w"> </span><span class="k">select</span> <span class="w"> </span><span class="n">X</span><span class="w"> </span><span class="o"><=</span><span class="w"> </span><span class="n">A</span><span class="w"> </span><span class="k">when</span><span class="w"> </span><span class="sc">'1'</span><span class="p">,</span> <span class="w"> </span><span class="n">B</span><span class="w"> </span><span class="k">when</span><span class="w"> </span><span class="k">others</span><span class="p">;</span> <span class="c1">-- template 3:</span> <span class="k">process</span><span class="p">(</span><span class="n">A</span><span class="p">,</span><span class="n">B</span><span class="p">,</span><span class="n">S</span><span class="p">)</span> <span class="k">begin</span> <span class="w"> </span><span class="k">case</span><span class="w"> </span><span class="n">S</span><span class="w"> </span><span class="k">is</span> <span class="w"> </span><span class="k">when</span><span class="w"> </span><span class="sc">'1'</span><span class="w"> </span><span class="o">=></span><span class="w"> </span><span class="n">X</span><span class="w"> </span><span class="o"><=</span><span class="w"> </span><span class="n">A</span><span class="p">;</span> <span class="w"> </span><span class="k">when</span><span class="w"> </span><span class="k">others</span><span class="w"> </span><span class="o">=></span><span class="w"> </span><span class="n">X</span><span class="w"> </span><span class="o"><=</span><span class="w"> </span><span class="n">B</span><span class="p">;</span> <span class="w"> </span><span class="k">end</span><span class="w"> </span><span class="k">case</span><span class="p">;</span> <span class="k">end</span><span class="w"> </span><span class="k">process</span><span class="p">;</span> <span class="c1">-- template 4:</span> <span class="k">process</span><span class="p">(</span><span class="n">A</span><span class="p">,</span><span class="n">B</span><span class="p">,</span><span class="n">S</span><span class="p">)</span> <span class="k">begin</span> <span class="w"> </span><span class="k">if</span><span class="w"> </span><span class="n">S</span><span class="w"> </span><span class="o">=</span><span class="w"> </span><span class="sc">'1'</span><span class="w"> </span><span class="k">then</span> <span class="w"> </span><span class="n">X</span><span class="w"> </span><span class="o"><=</span><span class="w"> </span><span class="n">A</span><span class="p">;</span> <span class="w"> </span><span class="k">else</span> <span class="w"> </span><span class="n">X</span><span class="w"> </span><span class="o"><=</span><span class="w"> </span><span class="n">B</span><span class="p">;</span> <span class="w"> </span><span class="k">end</span><span class="w"> </span><span class="k">if</span><span class="p">;</span> <span class="k">end</span><span class="w"> </span><span class="k">process</span><span class="p">;</span> <span class="c1">-- template 5 - 4:1 MUX, where S is a 2-bit std_logic_vector :</span> <span class="k">process</span><span class="p">(</span><span class="n">A</span><span class="p">,</span><span class="n">B</span><span class="p">,</span><span class="n">C</span><span class="p">,</span><span class="n">D</span><span class="p">,</span><span class="n">S</span><span class="p">)</span> <span class="k">begin</span> <span class="w"> </span><span class="k">case</span><span class="w"> </span><span class="n">S</span><span class="w"> </span><span class="k">is</span> <span class="w"> </span><span class="k">when</span><span class="w"> </span><span class="s">"00"</span><span class="w"> </span><span class="o">=></span><span class="w"> </span><span class="n">X</span><span class="w"> </span><span class="o"><=</span><span class="w"> </span><span class="n">A</span><span class="p">;</span> <span class="w"> </span><span class="k">when</span><span class="w"> </span><span class="s">"01"</span><span class="w"> </span><span class="o">=></span><span class="w"> </span><span class="n">X</span><span class="w"> </span><span class="o"><=</span><span class="w"> </span><span class="n">B</span><span class="p">;</span> <span class="w"> </span><span class="k">when</span><span class="w"> </span><span class="s">"10"</span><span class="w"> </span><span class="o">=></span><span class="w"> </span><span class="n">X</span><span class="w"> </span><span class="o"><=</span><span class="w"> </span><span class="n">C</span><span class="p">;</span> <span class="w"> </span><span class="k">when</span><span class="w"> </span><span class="k">others</span><span class="w"> </span><span class="o">=></span><span class="w"> </span><span class="n">X</span><span class="w"> </span><span class="o"><=</span><span class="w"> </span><span class="n">D</span><span class="p">;</span> <span class="w"> </span><span class="k">end</span><span class="w"> </span><span class="k">case</span><span class="p">;</span> <span class="k">end</span><span class="w"> </span><span class="k">process</span><span class="p">;</span> </pre></div> <hr /> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="پیاده‌سازی_فلیپ_فلاپ_نوع_D"><span id=".D9.BE.DB.8C.D8.A7.D8.AF.D9.87.E2.80.8C.D8.B3.D8.A7.D8.B2.DB.8C_.D9.81.D9.84.DB.8C.D9.BE_.D9.81.D9.84.D8.A7.D9.BE_.D9.86.D9.88.D8.B9_D"></span>پیاده‌سازی <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%BE_%D9%81%D9%84%D8%A7%D9%BE_(%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%A9)" class="mw-redirect" title="فیلیپ فلاپ (الکترونیک)">فلیپ فلاپ</a> نوع D</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%86%E2%80%8C%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84&action=edit&section=4" title="ویرایش بخش: پیاده‌سازی فلیپ فلاپ نوع D"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-highlight mw-highlight-lang-vhdl mw-content-ltr" dir="ltr"><pre><span></span><span class="c1">-- simplest DFF template (not recommended)</span> <span class="n">Q</span><span class="w"> </span><span class="o"><=</span><span class="w"> </span><span class="n">D</span><span class="w"> </span><span class="k">when</span><span class="w"> </span><span class="n">rising_edge</span><span class="p">(</span><span class="n">CLK</span><span class="p">);</span> <span class="c1">-- recommended DFF template:</span> <span class="k">process</span><span class="p">(</span><span class="n">CLK</span><span class="p">)</span> <span class="k">begin</span> <span class="w"> </span><span class="c1">-- use falling_edge(CLK) to sample at the falling edge instead</span> <span class="w"> </span><span class="k">if</span><span class="w"> </span><span class="n">rising_edge</span><span class="p">(</span><span class="n">CLK</span><span class="p">)</span><span class="w"> </span><span class="k">then</span> <span class="w"> </span><span class="n">Q</span><span class="w"> </span><span class="o"><=</span><span class="w"> </span><span class="n">D</span><span class="p">;</span> <span class="w"> </span><span class="k">end</span><span class="w"> </span><span class="k">if</span><span class="p">;</span> <span class="k">end</span><span class="w"> </span><span class="k">process</span><span class="p">;</span> <span class="c1">-- alternative DFF template:</span> <span class="k">process</span> <span class="k">begin</span> <span class="w"> </span><span class="k">wait</span><span class="w"> </span><span class="k">until</span><span class="w"> </span><span class="n">CLK</span><span class="o">=</span><span class="sc">'1'</span><span class="p">;</span> <span class="w"> </span><span class="n">Q</span><span class="w"> </span><span class="o"><=</span><span class="w"> </span><span class="n">D</span><span class="p">;</span> <span class="k">end</span><span class="w"> </span><span class="k">process</span><span class="p">;</span> <span class="c1">-- alternative template expands the ''rising_edge'' function above:</span> <span class="k">process</span><span class="p">(</span><span class="n">CLK</span><span class="p">)</span> <span class="k">begin</span> <span class="w"> </span><span class="k">if</span><span class="w"> </span><span class="n">CLK</span><span class="w"> </span><span class="o">=</span><span class="w"> </span><span class="sc">'1'</span><span class="w"> </span><span class="k">and</span><span class="w"> </span><span class="n">CLK</span><span class="na">'event</span><span class="w"> </span><span class="k">then</span><span class="c1">--use rising edge, use "if CLK = '0' and CLK'event" instead for falling edge</span> <span class="w"> </span><span class="n">Q</span><span class="w"> </span><span class="o"><=</span><span class="w"> </span><span class="n">D</span><span class="p">;</span> <span class="w"> </span><span class="k">end</span><span class="w"> </span><span class="k">if</span><span class="p">;</span> <span class="k">end</span><span class="w"> </span><span class="k">process</span><span class="p">;</span> </pre></div> <hr /> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="پیاده‌سازی_شمارنده"><span id=".D9.BE.DB.8C.D8.A7.D8.AF.D9.87.E2.80.8C.D8.B3.D8.A7.D8.B2.DB.8C_.D8.B4.D9.85.D8.A7.D8.B1.D9.86.D8.AF.D9.87"></span>پیاده‌سازی شمارنده</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%86%E2%80%8C%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84&action=edit&section=5" title="ویرایش بخش: پیاده‌سازی شمارنده"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-highlight mw-highlight-lang-vhdl mw-content-ltr" dir="ltr"><pre><span></span><span class="k">library</span><span class="w"> </span><span class="nn">IEEE</span><span class="p">;</span> <span class="k">use</span><span class="w"> </span><span class="nn">IEEE.std_logic_1164.</span><span class="k">all</span><span class="p">;</span> <span class="k">use</span><span class="w"> </span><span class="nn">IEEE.numeric_std.</span><span class="k">all</span><span class="p">;</span><span class="w"> </span><span class="c1">-- for the unsigned type</span> <span class="k">entity</span><span class="w"> </span><span class="nc">counter_example</span><span class="w"> </span><span class="k">is</span> <span class="k">generic</span><span class="w"> </span><span class="p">(</span><span class="w"> </span><span class="n">WIDTH</span><span class="w"> </span><span class="o">:</span><span class="w"> </span><span class="kt">integer</span><span class="w"> </span><span class="o">:=</span><span class="w"> </span><span class="mi">32</span><span class="p">);</span> <span class="k">port</span><span class="w"> </span><span class="p">(</span> <span class="w"> </span><span class="n">CLK</span><span class="p">,</span><span class="w"> </span><span class="n">RESET</span><span class="p">,</span><span class="w"> </span><span class="n">LOAD</span><span class="w"> </span><span class="o">:</span><span class="w"> </span><span class="k">in</span><span class="w"> </span><span class="kt">std_logic</span><span class="p">;</span> <span class="w"> </span><span class="n">DATA</span><span class="w"> </span><span class="o">:</span><span class="w"> </span><span class="k">in</span><span class="w"> </span><span class="kt">unsigned</span><span class="p">(</span><span class="n">WIDTH</span><span class="o">-</span><span class="mi">1</span><span class="w"> </span><span class="k">downto</span><span class="w"> </span><span class="mi">0</span><span class="p">);</span> <span class="w"> </span><span class="n">Q</span><span class="w"> </span><span class="o">:</span><span class="w"> </span><span class="k">out</span><span class="w"> </span><span class="kt">unsigned</span><span class="p">(</span><span class="n">WIDTH</span><span class="o">-</span><span class="mi">1</span><span class="w"> </span><span class="k">downto</span><span class="w"> </span><span class="mi">0</span><span class="p">));</span> <span class="k">end</span><span class="w"> </span><span class="k">entity</span><span class="w"> </span><span class="nc">counter_example</span><span class="p">;</span> <span class="k">architecture</span><span class="w"> </span><span class="nc">counter_example_a</span><span class="w"> </span><span class="k">of</span><span class="w"> </span><span class="nc">counter_example</span><span class="w"> </span><span class="k">is</span> <span class="k">signal</span><span class="w"> </span><span class="n">cnt</span><span class="w"> </span><span class="o">:</span><span class="w"> </span><span class="kt">unsigned</span><span class="p">(</span><span class="n">WIDTH</span><span class="o">-</span><span class="mi">1</span><span class="w"> </span><span class="k">downto</span><span class="w"> </span><span class="mi">0</span><span class="p">);</span> <span class="k">begin</span> <span class="w"> </span><span class="k">process</span><span class="p">(</span><span class="n">RESET</span><span class="p">,</span><span class="w"> </span><span class="n">CLK</span><span class="p">)</span><span class="w"> </span><span class="k">is</span> <span class="w"> </span><span class="k">begin</span> <span class="w"> </span><span class="k">if</span><span class="w"> </span><span class="n">RESET</span><span class="w"> </span><span class="o">=</span><span class="w"> </span><span class="sc">'1'</span><span class="w"> </span><span class="k">then</span> <span class="w"> </span><span class="n">cnt</span><span class="w"> </span><span class="o"><=</span><span class="w"> </span><span class="p">(</span><span class="k">others</span><span class="w"> </span><span class="o">=></span><span class="w"> </span><span class="sc">'0'</span><span class="p">);</span> <span class="w"> </span><span class="k">elsif</span><span class="w"> </span><span class="n">rising_edge</span><span class="p">(</span><span class="n">CLK</span><span class="p">)</span><span class="w"> </span><span class="k">then</span> <span class="w"> </span><span class="k">if</span><span class="w"> </span><span class="n">LOAD</span><span class="w"> </span><span class="o">=</span><span class="w"> </span><span class="sc">'1'</span><span class="w"> </span><span class="k">then</span> <span class="w"> </span><span class="n">cnt</span><span class="w"> </span><span class="o"><=</span><span class="w"> </span><span class="n">DATA</span><span class="p">;</span> <span class="w"> </span><span class="k">else</span> <span class="w"> </span><span class="n">cnt</span><span class="w"> </span><span class="o"><=</span><span class="w"> </span><span class="n">cnt</span><span class="w"> </span><span class="o">+</span><span class="w"> </span><span class="mi">1</span><span class="p">;</span> <span class="w"> </span><span class="k">end</span><span class="w"> </span><span class="k">if</span><span class="p">;</span> <span class="w"> </span><span class="k">end</span><span class="w"> </span><span class="k">if</span><span class="p">;</span> <span class="w"> </span><span class="k">end</span><span class="w"> </span><span class="k">process</span><span class="p">;</span> <span class="w"> </span><span class="n">Q</span><span class="w"> </span><span class="o"><=</span><span class="w"> </span><span class="n">cnt</span><span class="p">;</span> <span class="k">end</span><span class="w"> </span><span class="k">architecture</span><span class="w"> </span><span class="nc">counter_example_a</span><span class="p">;</span> </pre></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پیوند_مرتبط"><span id=".D9.BE.DB.8C.D9.88.D9.86.D8.AF_.D9.85.D8.B1.D8.AA.D8.A8.D8.B7"></span>پیوند مرتبط</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%86%E2%80%8C%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84&action=edit&section=6" title="ویرایش بخش: پیوند مرتبط"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%AF%D8%B1%DB%8C%DA%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1_%D9%85%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="آرایه دریچه‌ای برنامه‌پذیر میدانی">FPGAها</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="منابع"><span id=".D9.85.D9.86.D8.A7.D8.A8.D8.B9"></span>منابع</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%86%E2%80%8C%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84&action=edit&section=7" title="ویرایش بخش: منابع"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r37199623">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist"> </div> <ul><li>آشنایی با تراشه‌های FPGA و زبان VHDL - مؤلف: کاوه فارغی - ناشر: کامپیوتر پایتخت - چاپ اول ۱۳۸۶</li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/VHDL" class="extiw" title="en:VHDL">ویکی‌پدیای انگلیسی</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.seas.upenn.edu/~ese201/vhdl/vhdl_primer.html">خود آموز وی‌اچ‌دی‌ال</a></li></ul> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39940593">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-left{clear:left;float:left;margin-right:1em}.mw-parser-output .side-box-right{margin-left:1em}}</style><div class="side-box side-box-left plainlinks sistersitebox"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r38264903">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">در <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B1" title="ویکی‌انبار">ویکی‌انبار</a> پرونده‌هایی دربارهٔ <span style="font-weight: bold; font-style: italic;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:VHDL" class="extiw" title="commons:Category:VHDL">وی‌اچ‌دی‌ال</a></span> موجود است.</div></div> </div> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40355799">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39648996">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:right;border-left-width:2px;border-right-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#b3ccff}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#dbe7ff}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e5edff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:right;text-align:right;margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox-list li{unicode-bidi:isolate}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="استانداردهای_آی‌تریپل‌ئی" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40261389">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:right;text-align:right}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-left:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-right:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media print{.mw-parser-output .navbar{display:none!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%BE%D9%84%E2%80%8C%D8%A6%DB%8C" title="الگو:استانداردهای آی‌تریپل‌ئی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%BE%D9%84%E2%80%8C%D8%A6%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:استانداردهای آی‌تریپل‌ئی (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%BE%D9%84%E2%80%8C%D8%A6%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:استانداردهای آی‌تریپل‌ئی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="استانداردهای_آی‌تریپل‌ئی" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/w/index.php?title=IEEE_Standards_Association&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE Standards Association (صفحه وجود ندارد)">استانداردهای آی‌تریپل‌ئی</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">کنونی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B0%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%88%D8%A7%D8%B3%D8%B7_%D9%87%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%85%D9%86%D8%B8%D9%88%D8%B1%D9%87" title="گذرگاه واسط همه‌منظوره">488</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B6%D9%85%DB%8C%D9%86_%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C%D8%AA_%D9%86%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1" class="mw-redirect" title="تضمین کیفیت نرم افزار">730</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_floating_point&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE floating point (صفحه وجود ندارد)">754</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=IEEE_754_revision&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 754 revision (صفحه وجود ندارد)">Revision</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_854-1987&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 854-1987 (صفحه وجود ندارد)">854</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA_%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C_%D9%86%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1" title="مدیریت پیکربندی نرم‌افزار">828</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Software_test_documentation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Software test documentation (صفحه وجود ندارد)">829</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Futurebus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Futurebus (صفحه وجود ندارد)">896</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Single_UNIX_Specification&action=edit&redlink=1" class="new" title="Single UNIX Specification (صفحه وجود ندارد)">1003</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=VMEbus&action=edit&redlink=1" class="new" title="VMEbus (صفحه وجود ندارد)">1014</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Software_design_description&action=edit&redlink=1" class="new" title="Software design description (صفحه وجود ندارد)">1016</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">1076</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Joint_Test_Action_Group&action=edit&redlink=1" class="new" title="Joint Test Action Group (صفحه وجود ندارد)">1149.1</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=PILOT&action=edit&redlink=1" class="new" title="PILOT (صفحه وجود ندارد)">1154</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_1164&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 1164 (صفحه وجود ندارد)">1164</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Open_Firmware&action=edit&redlink=1" class="new" title="Open Firmware (صفحه وجود ندارد)">1275</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Distributed_Interactive_Simulation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Distributed Interactive Simulation (صفحه وجود ندارد)">1278</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%A8%D9%84_%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%B3%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%A9%D8%B3" title="کابل موازی سنترونیکس">1284</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_1355&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 1355 (صفحه وجود ندارد)">1355</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%B1" title="فایروایر">1394</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_1451&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 1451 (صفحه وجود ندارد)">1451</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Standard_Delay_Format&action=edit&redlink=1" class="new" title="Standard Delay Format (صفحه وجود ندارد)">1497</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=High-level_architecture_(simulation)&action=edit&redlink=1" class="new" title="High-level architecture (simulation) (صفحه وجود ندارد)">1516</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_1541-2002&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 1541-2002 (صفحه وجود ندارد)">1541</a></li> <li><a href="/wiki/IEEE_1547" class="mw-redirect" title="IEEE 1547">1547</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_1584&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 1584 (صفحه وجود ندارد)">1584</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Precision_Time_Protocol&action=edit&redlink=1" class="new" title="Precision Time Protocol (صفحه وجود ندارد)">1588</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Scalable_Coherent_Interface&action=edit&redlink=1" class="new" title="Scalable Coherent Interface (صفحه وجود ندارد)">1596</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Advanced_Library_Format&action=edit&redlink=1" class="new" title="Advanced Library Format (صفحه وجود ندارد)">1603</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_1613&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 1613 (صفحه وجود ندارد)">1613</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=SystemC&action=edit&redlink=1" class="new" title="SystemC (صفحه وجود ندارد)">1666</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_1667&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 1667 (صفحه وجود ندارد)">1667</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_1675-2008&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 1675-2008 (صفحه وجود ندارد)">1675</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IP-XACT&action=edit&redlink=1" class="new" title="IP-XACT (صفحه وجود ندارد)">1685</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=SystemVerilog&action=edit&redlink=1" class="new" title="SystemVerilog (صفحه وجود ندارد)">1800</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Unified_Power_Format&action=edit&redlink=1" class="new" title="Unified Power Format (صفحه وجود ندارد)">1801</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=DNP3&action=edit&redlink=1" class="new" title="DNP3 (صفحه وجود ندارد)">1815</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Property_Specification_Language&action=edit&redlink=1" class="new" title="Property Specification Language (صفحه وجود ندارد)">1850</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=DySPAN&action=edit&redlink=1" class="new" title="DySPAN (صفحه وجود ندارد)">1900</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_1901&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 1901 (صفحه وجود ندارد)">1901</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=RuBee&action=edit&redlink=1" class="new" title="RuBee (صفحه وجود ندارد)">1902</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Service_Interoperability_in_Ethernet_Passive_Optical_Networks&action=edit&redlink=1" class="new" title="Service Interoperability in Ethernet Passive Optical Networks (صفحه وجود ندارد)">1904</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_1905&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 1905 (صفحه وجود ندارد)">1905</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_2030&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 2030 (صفحه وجود ندارد)">2030</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=ISO/IEEE_11073&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISO/IEEE 11073 (صفحه وجود ندارد)">11073</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_12207&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 12207 (صفحه وجود ندارد)">12207</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%D9%85%DB%8C%D8%B1_%D9%88_%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%86%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1" class="mw-redirect" title="تعمیر و نگهداری نرم‌افزار">تعمیر و نگهداری نرم‌افزار</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA_%D8%B1%DB%8C%D8%B3%DA%A9" title="مدیریت ریسک">16085</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA_%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%87" title="مدیریت پروژه">16326</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="مهندسی نیازمندی‌ها">29148</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=ISO/IEC_42010&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISO/IEC 42010 (صفحه وجود ندارد)">42010</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%BE%D9%84%E2%80%8C%D8%A6%DB%8C_%DB%B8%DB%B0%DB%B2" title="آی‌تریپل‌ئی ۸۰۲">آی‌تریپل‌ئی ۸۰۲</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="802.1" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/w/index.php?title=IEEE_802.1&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 802.1 (صفحه وجود ندارد)">802.1</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=IEEE_802.1D&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 802.1D (صفحه وجود ندارد)">D</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_P802.1p&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE P802.1p (صفحه وجود ندارد)">p</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_802.1Q&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 802.1Q (صفحه وجود ندارد)">Q</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Stream_Reservation_Protocol&action=edit&redlink=1" class="new" title="Stream Reservation Protocol (صفحه وجود ندارد)">Qat</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Provider_Backbone_Bridge_Traffic_Engineering&action=edit&redlink=1" class="new" title="Provider Backbone Bridge Traffic Engineering (صفحه وجود ندارد)">Qay</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%AA%DA%A9%D9%84_%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%AA_%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7" title="پروتکل درخت پوشا">w</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_802.1X&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 802.1X (صفحه وجود ندارد)">X</a></li> <li><a href="/wiki/Link_Layer_Discovery_Protocol" class="mw-redirect" title="Link Layer Discovery Protocol">ab</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_802.1ad&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 802.1ad (صفحه وجود ندارد)">ad</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_802.1AE&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 802.1AE (صفحه وجود ندارد)">AE</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_802.1ag&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 802.1ag (صفحه وجود ندارد)">ag</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_802.1ah-2008&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 802.1ah-2008 (صفحه وجود ندارد)">ah</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%AA%DA%A9%D9%84_%D8%AB%D8%A8%D8%AA_%DA%86%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87" title="پروتکل ثبت چندگانه">ak</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_802.1aq&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 802.1aq (صفحه وجود ندارد)">aq</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Link_aggregation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Link aggregation (صفحه وجود ندارد)">ax</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Data_center_bridging&action=edit&redlink=1" class="new" title="Data center bridging (صفحه وجود ندارد)">az</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%BE%D9%84%E2%80%8C%D8%A6%DB%8C_%DB%B8%DB%B0%DB%B2%D9%AB%DB%B1%DB%B1" title="آی‌تریپل‌ئی ۸۰۲٫۱۱">802.11</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=IEEE_802.11a-1999&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 802.11a-1999 (صفحه وجود ندارد)">a</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%BE%D9%84%E2%80%8C%D8%A6%DB%8C_%DB%B8%DB%B0%DB%B2%D9%AB%DB%B1%DB%B1%D8%A8%DB%8C" title="آی‌تریپل‌ئی ۸۰۲٫۱۱بی">b</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_802.11c&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 802.11c (صفحه وجود ندارد)">c</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_802.11d-2001&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 802.11d-2001 (صفحه وجود ندارد)">d</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_802.11e-2005&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 802.11e-2005 (صفحه وجود ندارد)">e</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Inter-Access_Point_Protocol&action=edit&redlink=1" class="new" title="Inter-Access Point Protocol (صفحه وجود ندارد)">f</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%BE%D9%84%E2%80%8C%D8%A6%DB%8C_%DB%B8%DB%B0%DB%B2%D9%AB%DB%B1%DB%B1%D8%AC%DB%8C" title="آی‌تریپل‌ئی ۸۰۲٫۱۱جی">g</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_802.11h-2003&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 802.11h-2003 (صفحه وجود ندارد)">h</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_802.11i-2004&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 802.11i-2004 (صفحه وجود ندارد)">i</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_802.11j-2004&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 802.11j-2004 (صفحه وجود ندارد)">j</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_802.11k-2008&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 802.11k-2008 (صفحه وجود ندارد)">k</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%BE%D9%84%E2%80%8C%D8%A6%DB%8C_%DB%B8%DB%B0%DB%B2%D9%AB%DB%B1%DB%B1%D8%A7%D9%86" title="آی‌تریپل‌ئی ۸۰۲٫۱۱ان">n</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_802.11p&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 802.11p (صفحه وجود ندارد)">p</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_802.11r-2008&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 802.11r-2008 (صفحه وجود ندارد)">r</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_802.11s&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 802.11s (صفحه وجود ندارد)">s</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_802.11u&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 802.11u (صفحه وجود ندارد)">u</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_802.11v&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 802.11v (صفحه وجود ندارد)">v</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_802.11w-2009&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 802.11w-2009 (صفحه وجود ندارد)">w</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_802.11y-2008&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 802.11y-2008 (صفحه وجود ندارد)">y</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%BE%D9%84%E2%80%8C%D8%A6%DB%8C_%DB%B8%DB%B0%DB%B2%D9%AB%DB%B1%DB%B1%D8%A7%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C" title="آی‌تریپل‌ئی ۸۰۲٫۱۱ای‌سی">ac</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%DB%8C%DA%AF" title="وای‌گیگ">ad</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_802.11af&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 802.11af (صفحه وجود ندارد)">af</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_802.11ah&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 802.11ah (صفحه وجود ندارد)">ah</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_802.11ai&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 802.11ai (صفحه وجود ندارد)">ai</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_802.11ax&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 802.11ax (صفحه وجود ندارد)">ax</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D8%A7%DB%8C_7" class="mw-redirect" title="وای فای 7">be</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=IEEE_802.2&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 802.2 (صفحه وجود ندارد)">.2</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_802.3&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 802.3 (صفحه وجود ندارد)">.3</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Token_bus_network&action=edit&redlink=1" class="new" title="Token bus network (صفحه وجود ندارد)">.4</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%A8%DA%A9%D9%87_%D8%AD%D9%84%D9%82%D9%87_Token&action=edit&redlink=1" class="new" title="شبکه حلقه Token (صفحه وجود ندارد)">.5</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_802.6&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 802.6 (صفحه وجود ندارد)">.6</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_802.7&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 802.7 (صفحه وجود ندارد)">.7</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_802.8&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 802.8 (صفحه وجود ندارد)">.8</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_802.9&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 802.9 (صفحه وجود ندارد)">.9</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_802.10&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 802.10 (صفحه وجود ندارد)">.10</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=100BaseVG&action=edit&redlink=1" class="new" title="100BaseVG (صفحه وجود ندارد)">.12</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cable_modem&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cable modem (صفحه وجود ندارد)">.14</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_802.15&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 802.15 (صفحه وجود ندارد)">.15</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D9%88%D8%AA%D9%88%D8%AB" title="بلوتوث">.1</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_802.15.4&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 802.15.4 (صفحه وجود ندارد)">.4</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_802.15.4a&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 802.15.4a (صفحه وجود ندارد)">.4a</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%BE%D9%84%E2%80%8C%D8%A6%DB%8C_%DB%B8%DB%B0%DB%B2%D9%AB%DB%B1%DB%B6" title="آی‌تریپل‌ئی ۸۰۲٫۱۶">16</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%DB%8C%E2%80%8C%D9%85%DA%A9%D8%B3" title="وای‌مکس">e</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Resilient_Packet_Ring&action=edit&redlink=1" class="new" title="Resilient Packet Ring (صفحه وجود ندارد)">.17</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_802.18&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 802.18 (صفحه وجود ندارد)">.18</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_802.20&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 802.20 (صفحه وجود ندارد)">.20</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_802.21&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 802.21 (صفحه وجود ندارد)">.21</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_802.22&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 802.22 (صفحه وجود ندارد)">.22</a></li></ul></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Proposed</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_P1363&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE P1363 (صفحه وجود ندارد)">P1363</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_P1619&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE P1619 (صفحه وجود ندارد)">P1619</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Rosetta-lang&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rosetta-lang (صفحه وجود ندارد)">P1699</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Universal_Power_Adapter_for_Mobile_Devices&action=edit&redlink=1" class="new" title="Universal Power Adapter for Mobile Devices (صفحه وجود ندارد)">P1823</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_P1906.1&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE P1906.1 (صفحه وجود ندارد)">P1906.1</a></li> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">جایگزین</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=IEEE_754-1985&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 754-1985 (صفحه وجود ندارد)">754-1985</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B4%D8%AE%D8%B5%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AF_%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2_%D9%86%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1" title="مشخصات مورد نیاز نرم‌افزار">830</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_1219&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 1219 (صفحه وجود ندارد)">1219</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B4%D8%AE%D8%B5%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AF_%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2_%D9%86%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1" title="مشخصات مورد نیاز نرم‌افزار">1233</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Concept_of_operations&action=edit&redlink=1" class="new" title="Concept of operations (صفحه وجود ندارد)">1362</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Verilog&action=edit&redlink=1" class="new" title="Verilog (صفحه وجود ندارد)">1364</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=IEEE_1471&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE 1471 (صفحه وجود ندارد)">1471</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow hlist" colspan="2"><div> <dl><dt><i>See also</i></dt> <dd><a href="/w/index.php?title=IEEE_Standards_Association&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE Standards Association (صفحه وجود ندارد)">IEEE Standards Association</a></dd> <dd></dd></dl> </div></td></tr></tbody></table></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.eqiad.main‐587f7d4878‐b47sd Cached time: 20241120144825 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.226 seconds Real time usage: 0.600 seconds Preprocessor visited node count: 1234/1000000 Post‐expand include size: 33714/2097152 bytes Template argument size: 2503/2097152 bytes Highest expansion depth: 13/100 Expensive parser function count: 6/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 28434/5000000 bytes Lua time usage: 0.118/10.000 seconds Lua memory usage: 1757685/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 547.067 1 -total 18.34% 100.331 2 الگو:Navbox 18.27% 99.966 1 الگو:استانداردهای_آی‌تریپل‌ئی 13.25% 72.505 1 الگو:ویکی‌انبار-رده 12.56% 68.735 1 الگو:پروژه_خواهر 12.17% 66.598 1 الگو:Side_box 10.96% 59.977 1 الگو:Infobox_programming_language 8.56% 46.830 1 الگو:Infobox 2.39% 13.100 1 الگو:پانویس 1.41% 7.720 1 الگو:Infobox_software/simple --> <!-- Saved in parser cache with key fawiki:pcache:idhash:350617-0!canonical and timestamp 20241120144825 and revision id 38112490. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">برگرفته از «<a dir="ltr" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=وی‌اچ‌دی‌ال&oldid=38112490">https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=وی‌اچ‌دی‌ال&oldid=38112490</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ویژه:رده‌ها">رده‌ها</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%BE%D9%84%E2%80%8C%D8%A6%DB%8C" title="رده:استانداردهای آی‌تریپل‌ئی">استانداردهای آی‌تریپل‌ئی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%A6%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C" title="رده:استانداردهای آی‌ئی‌سی">استانداردهای آی‌ئی‌سی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D9%85%D9%86%D9%87-%D9%85%D8%B4%D8%AE%D8%B5" title="رده:زبان‌های برنامه‌نویسی دامنه-مشخص">زبان‌های برنامه‌نویسی دامنه-مشخص</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C_%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%DB%B1%DB%B9%DB%B8%DB%B3_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="رده:زبان‌های برنامه‌نویسی ساخته‌شده در ۱۹۸۳ (میلادی)">زبان‌های برنامه‌نویسی ساخته‌شده در ۱۹۸۳ (میلادی)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D9%88%D8%B5%DB%8C%D9%81_%D8%B3%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1" title="رده:زبان‌های توصیف سخت‌افزار">زبان‌های توصیف سخت‌افزار</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">ردهٔ پنهان: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D8%AF%D8%B1_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="رده:پیوند رده انبار در ویکی‌داده است">پیوند رده انبار در ویکی‌داده است</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> این صفحه آخرین‌بار در ۲۰ اکتبر ۲۰۲۳ ساعت ۰۹:۰۵ ویرایش شده است.</li> <li id="footer-info-copyright">همهٔ نوشته‌ها تحت <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ar">مجوز Creative Commons Attribution/Share-Alike</a> در دسترس است؛ برای جزئیات بیشتر <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">شرایط استفاده</a> را بخوانید.<br /> ویکی‌پدیا® علامتی تجاری متعلق به سازمان غیرانتفاعی <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">بنیاد ویکی‌مدیا</a> است.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">سیاست حفظ حریم خصوصی</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87">دربارهٔ ویکی‌پدیا</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%DA%A9%D8%B0%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C">تکذیب‌نامه‌ها</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">آیین‌نامه رفتاری</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/How_to_contribute/fa?uselang=fa">توسعه‌دهندگان</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fa.wikipedia.org">آمار</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">بیانیهٔ کوکی</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fa.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%86%E2%80%8C%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">نمای موبایل</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6b7f745dd4-8z882","wgBackendResponseTime":168,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.226","walltime":"0.600","ppvisitednodes":{"value":1234,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":33714,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":2503,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":13,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":6,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":28434,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 547.067 1 -total"," 18.34% 100.331 2 الگو:Navbox"," 18.27% 99.966 1 الگو:استانداردهای_آی‌تریپل‌ئی"," 13.25% 72.505 1 الگو:ویکی‌انبار-رده"," 12.56% 68.735 1 الگو:پروژه_خواهر"," 12.17% 66.598 1 الگو:Side_box"," 10.96% 59.977 1 الگو:Infobox_programming_language"," 8.56% 46.830 1 الگو:Infobox"," 2.39% 13.100 1 الگو:پانویس"," 1.41% 7.720 1 الگو:Infobox_software/simple"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.118","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":1757685,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-587f7d4878-b47sd","timestamp":"20241120144825","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0648\u06cc\u200c\u0627\u0686\u200c\u062f\u06cc\u200c\u0627\u0644","url":"https:\/\/fa.wikipedia.org\/wiki\/%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%86%E2%80%8C%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q209455","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q209455","author":{"@type":"Organization","name":"\u0645\u0634\u0627\u0631\u06a9\u062a\u200c\u06a9\u0646\u0646\u062f\u06af\u0627\u0646 \u067e\u0631\u0648\u0698\u0647\u0654 \u0648\u06cc\u06a9\u06cc\u200c\u0645\u062f\u06cc\u0627"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2009-07-13T20:04:59Z","dateModified":"2023-10-20T09:05:14Z","headline":"\u0632\u0628\u0627\u0646 \u062a\u0648\u0635\u06cc\u0641 \u0633\u062e\u062a\u200c\u0627\u0641\u0632\u0627\u0631"}</script> </body> </html>