CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="oc" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Sègle XIV — Wikipèdia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )ocwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"oc normal","wgMonthNames":["","genièr","febrièr","març","abril","mai","junh","julhet","agost","setembre","octobre","novembre","decembre"],"wgRequestId":"9ce7d93f-cc51-4efa-8657-cf099299cfb6","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Sègle_XIV","wgTitle":"Sègle XIV","wgCurRevisionId":2424075,"wgRevisionId":2424075,"wgArticleId":38843,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Pàgines amb mides d'imatge que contenen px addicionals","Article redigit en provençau","Sègle"],"wgPageViewLanguage":"oc","wgPageContentLanguage":"oc","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Sègle_XIV","wgRelevantArticleId":38843,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgRedirectedFrom":"1352","wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true, "wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"oc","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"oc"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":40000,"wgInternalRedirectTargetUrl":"/wiki/S%C3%A8gle_XIV","wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q7034","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready", "site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.action.view.redirect","ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ArchiveLinks","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns", "ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=oc&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=oc&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=oc&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Sègle XIV — Wikipèdia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//oc.m.wikipedia.org/wiki/S%C3%A8gle_XIV"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Modificar" href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIV&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipèdia (oc)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//oc.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://oc.wikipedia.org/wiki/S%C3%A8gle_XIV"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.oc"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Flux Atom de Wikipèdia" href="/w/index.php?title=Especial:Darri%C3%A8rs_cambiaments&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Sègle_XIV rootpage-Sègle_XIV skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Vejatz lo contengut</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Lloc"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menut principal/Menut principau" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menut principal/Menut principau</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menut principal/Menut principau</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">mòu a la barra laterala</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">Escondre</button> </div> <div id="p-Navigacion" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Navigacion" > <div class="vector-menu-heading"> Navigacion </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Acuèlh" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Acu%C3%A8lh"><span>Acuèlh</span></a></li><li id="n-La-tavèrna" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A8dia:La_tav%C3%A8rna"><span>La tavèrna</span></a></li><li id="n-thema" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Acu%C3%A8lh"><span>Portals tematics</span></a></li><li id="n-alphindex" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Totas_las_paginas"><span>Indèx alfabetic</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Pagina_a_l%27azard" title="Afichar una pagina a l'azard [x]" accesskey="x"><span>Una pagina a l'azard</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Contact-url"><span>contact</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Contribuir" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Contribuir" > <div class="vector-menu-heading"> Contribuir </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Ajuda:Somari" title="L'endrech per s'assabentar."><span>Ajuda</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A8dia:Acu%C3%A8lh" title="A prepaus del projècte, çò que podètz far, ont trobar d'informacions"><span>Comunautat</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Darri%C3%A8rs_cambiaments" title="Lista dels darrièrs cambiaments sul wiki [r]" accesskey="r"><span>Darrièrs cambiaments</span></a></li><li id="n-aboutwp" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A8dia:Acu%C3%A8lh_dels_nov%C3%A8ls_venguts"><span>Acuèlh dels novèls venguts</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Acu%C3%A8lh" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipèdia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-oc.svg" style="width: 7.5em; height: 1.1875em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="l'enciclopèdia liura" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-oc.svg" width="120" height="14" style="width: 7.5em; height: 0.875em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Especial:Rec%C3%A8rca" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Cercar dins Wikipèdia [C]" accesskey="C"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Recercar</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Recercar sus Wikipèdia" aria-label="Recercar sus Wikipèdia" autocapitalize="sentences" title="Cercar dins Wikipèdia [C]" accesskey="C" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Especial:Recèrca"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Recercar</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Aisinas personalas"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Aparença"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Modifier l'apparence de la taille, de la largeur et de la couleur de la police de la page" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Aparença" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Aparença</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_oc.wikipedia.org&uselang=oc" class=""><span>Far un don</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Especial:Crear_un_compte&returnto=S%C3%A8gle+XIV" title="Vos es conselhat de crear un compte e de vos connectar ; pasmens, es pas obligatòri" class=""><span>Crear un compte</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Especial:Nom_d%27utilizaire&returnto=S%C3%A8gle+XIV" title="Sètz convidat(ada) a vos identificar, mas es pas obligatòri. [o]" accesskey="o" class=""><span>Se connectar</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Més opcions" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Aisinas personalas" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Aisinas personalas</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menú d'usuari" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_oc.wikipedia.org&uselang=oc"><span>Far un don</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Crear_un_compte&returnto=S%C3%A8gle+XIV" title="Vos es conselhat de crear un compte e de vos connectar ; pasmens, es pas obligatòri"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Crear un compte</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Nom_d%27utilizaire&returnto=S%C3%A8gle+XIV" title="Sètz convidat(ada) a vos identificar, mas es pas obligatòri. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Se connectar</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pàgines per a editors no registrats <a href="/wiki/Ajuda:Introducci%C3%B3" aria-label="Vegeu més informació sobre l'edició"><span>més informació</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Mas_contribucions" title="Una llista de les modificacions fetes des d'aquesta adreça IP [y]" accesskey="y"><span>Contribucions</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Mas_discussions" title="La pagina de discussion per aquesta adreça IP [n]" accesskey="n"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Lloc"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Somari" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Somari</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">mòu a la barra laterala</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">Escondre</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Començament</div> </a> </li> <li id="toc-Istòria" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Istòria"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Istòria</span> </div> </a> <ul id="toc-Istòria-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Cultura" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Cultura"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Cultura</span> </div> </a> <ul id="toc-Cultura-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Sciéncias_e_tecnicas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Sciéncias_e_tecnicas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Sciéncias e tecnicas</span> </div> </a> <ul id="toc-Sciéncias_e_tecnicas-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Decès" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Decès"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Decès</span> </div> </a> <ul id="toc-Decès-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Liames_intèrnes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Liames_intèrnes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Liames intèrnes</span> </div> </a> <ul id="toc-Liames_intèrnes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Bibliografia</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliografia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Nòtas_e_referéncias" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Nòtas_e_referéncias"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Nòtas e referéncias</span> </div> </a> <ul id="toc-Nòtas_e_referéncias-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Somari" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Commuta la taula de continguts." > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Commuta la taula de continguts.</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Sègle XIV</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Vés a un article en una altra llengua. Disponible en 136 llengües" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-136" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">136 lengas</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/14de_eeu" title="14de eeu - afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="14de eeu" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/14._Jahrhundert" title="14. Jahrhundert - aleman de Soïssa" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="14. Jahrhundert" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="aleman de Soïssa" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/14%E1%8A%9B%E1%8B%8D_%E1%88%9D%E1%8B%95%E1%89%B0_%E1%8B%93%E1%88%98%E1%89%B5" title="14ኛው ምዕተ ዓመት - amaric" lang="am" hreflang="am" data-title="14ኛው ምዕተ ዓመት" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="amaric" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Sieglo_XIV" title="Sieglo XIV - aragonés" lang="an" hreflang="an" data-title="Sieglo XIV" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragonés" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B1%D9%86_14" title="القرن 14 - arabi" lang="ar" hreflang="ar" data-title="القرن 14" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabi" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B1%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B9%D8%AA%D8%A7%D8%B4%D8%B1" title="القرن الاربعتاشر - àrab egipci" lang="arz" hreflang="arz" data-title="القرن الاربعتاشر" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="àrab egipci" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Sieglu_XIV" title="Sieglu XIV - asturian" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Sieglu XIV" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturian" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/XIV_%D0%B3%D3%80%D0%B0%D1%81%D1%80%D1%83" title="XIV гӀасру - àvar" lang="av" hreflang="av" data-title="XIV гӀасру" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="àvar" class="interlanguage-link-target"><span>Авар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-avk mw-list-item"><a href="https://avk.wikipedia.org/wiki/14-eafa_decemda" title="14-eafa decemda - kotava" lang="avk" hreflang="avk" data-title="14-eafa decemda" data-language-autonym="Kotava" data-language-local-name="kotava" class="interlanguage-link-target"><span>Kotava</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/XIV_%C9%99sr" title="XIV əsr - azerbaijani" lang="az" hreflang="az" data-title="XIV əsr" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%DB%B1%DB%B4._%DB%8C%D9%88%D8%B2_%D8%A7%DB%8C%D9%84" title="۱۴. یوز ایل - South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="۱۴. یوز ایل" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/XIV_%D0%B1%D1%8B%D1%83%D0%B0%D1%82" title="XIV быуат - baixkir" lang="ba" hreflang="ba" data-title="XIV быуат" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="baixkir" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Abad_ka-14" title="Abad ka-14 - balinés" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Abad ka-14" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="balinés" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/XIV_om%C5%BEios" title="XIV omžios - samogitien" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="XIV omžios" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="samogitien" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/XIV_%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B4%D0%B7%D0%B5" title="XIV стагоддзе - belarús" lang="be" hreflang="be" data-title="XIV стагоддзе" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="belarús" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/XIV_%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B7%D1%8C%D0%B4%D0%B7%D0%B5" title="XIV стагодзьдзе - Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="XIV стагодзьдзе" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/14_%D0%B2%D0%B5%D0%BA" title="14 век - bulgar" lang="bg" hreflang="bg" data-title="14 век" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bulgar" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%9A%E0%A6%A4%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A6%E0%A6%B6_%E0%A6%B6%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="চতুর্দশ শতাব্দী - bengalin" lang="bn" hreflang="bn" data-title="চতুর্দশ শতাব্দী" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengalin" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/XIVvet_kantved" title="XIVvet kantved - breton" lang="br" hreflang="br" data-title="XIVvet kantved" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="breton" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/14._vijek" title="14. vijek - bosniac" lang="bs" hreflang="bs" data-title="14. vijek" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bosniac" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Segle_XIV" title="Segle XIV - catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Segle XIV" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/14_si%C3%A9-g%C4%AB" title="14 sié-gī - Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="14 sié-gī" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/XIV_%D0%B1%D3%80%D0%B5%D1%88%D0%BE" title="XIV бӀешо - chechen" lang="ce" hreflang="ce" data-title="XIV бӀешо" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="chechen" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%DB%95%D8%AF%DB%95%DB%8C_%D9%A1%D9%A4%DB%8C%DB%95%D9%85" title="سەدەی ١٤یەم - kurd central" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="سەدەی ١٤یەم" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="kurd central" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/14._stolet%C3%AD" title="14. století - chèc" lang="cs" hreflang="cs" data-title="14. století" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="chèc" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/XIV_%C4%95%D0%BC%C4%95%D1%80" title="XIV ĕмĕр - chovash" lang="cv" hreflang="cv" data-title="XIV ĕмĕр" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="chovash" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/14eg_ganrif" title="14eg ganrif - gal·lès" lang="cy" hreflang="cy" data-title="14eg ganrif" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="gal·lès" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/14._%C3%A5rhundrede" title="14. århundrede - danés" lang="da" hreflang="da" data-title="14. århundrede" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="danés" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/14._Jahrhundert" title="14. Jahrhundert - alemand" lang="de" hreflang="de" data-title="14. Jahrhundert" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="alemand" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Seserra_14%C4%B1ne" title="Seserra 14ıne - Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Seserra 14ıne" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/14%CE%BF%CF%82_%CE%B1%CE%B9%CF%8E%CE%BD%CE%B1%CF%82" title="14ος αιώνας - grèc" lang="el" hreflang="el" data-title="14ος αιώνας" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grèc" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eml mw-list-item"><a href="https://eml.wikipedia.org/wiki/XIV_s%C3%A9col" title="XIV sécol - Emiliano-Romagnolo" lang="egl" hreflang="egl" data-title="XIV sécol" data-language-autonym="Emiliàn e rumagnòl" data-language-local-name="Emiliano-Romagnolo" class="interlanguage-link-target"><span>Emiliàn e rumagnòl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/14th_century" title="14th century - anglés" lang="en" hreflang="en" data-title="14th century" data-language-autonym="English" data-language-local-name="anglés" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/14-a_jarcento" title="14-a jarcento - esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="14-a jarcento" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Siglo_XIV" title="Siglo XIV - espanhòl" lang="es" hreflang="es" data-title="Siglo XIV" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="espanhòl" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/14._sajand" title="14. sajand - estonian" lang="et" hreflang="et" data-title="14. sajand" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estonian" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/XIV._mendea" title="XIV. mendea - basc" lang="eu" hreflang="eu" data-title="XIV. mendea" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="basc" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Sigru_XIV" title="Sigru XIV - extremeny" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Sigru XIV" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="extremeny" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%AF%D9%87_%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%87%D9%85_%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="سده چهاردهم میلادی - perse" lang="fa" hreflang="fa" data-title="سده چهاردهم میلادی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="perse" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/1300-luku" title="1300-luku - finlandés" lang="fi" hreflang="fi" data-title="1300-luku" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="finlandés" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/14._aastagasada" title="14. aastagasada - võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="14. aastagasada" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/14._%C3%B8ld" title="14. øld - feroés" lang="fo" hreflang="fo" data-title="14. øld" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="feroés" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/XIVe_si%C3%A8cle" title="XIVe siècle - francés" lang="fr" hreflang="fr" data-title="XIVe siècle" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francés" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/14._juarhunert" title="14. juarhunert - frisó septentrional" lang="frr" hreflang="frr" data-title="14. juarhunert" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="frisó septentrional" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/14e_iuw" title="14e iuw - frisó occidental" lang="fy" hreflang="fy" data-title="14e iuw" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="frisó occidental" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/14%C3%BA_haois" title="14ú haois - irlandés" lang="ga" hreflang="ga" data-title="14ú haois" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlandés" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/14%E4%B8%96%E7%B4%80" title="14世紀 - xinès gan" lang="gan" hreflang="gan" data-title="14世紀" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="xinès gan" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/14mh_Linn" title="14mh Linn - gaelic escossés" lang="gd" hreflang="gd" data-title="14mh Linn" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="gaelic escossés" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/S%C3%A9culo_XIV" title="Século XIV - galician" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Século XIV" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galician" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/14oo_eash" title="14oo eash - manx" lang="gv" hreflang="gv" data-title="14oo eash" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="manx" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%94%D7%9E%D7%90%D7%94_%D7%94-14" title="המאה ה-14 - ebrèu" lang="he" hreflang="he" data-title="המאה ה-14" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="ebrèu" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A5%A7%E0%A5%AA%E0%A4%B5%E0%A5%80%E0%A4%82_%E0%A4%B6%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%AC%E0%A5%8D%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="१४वीं शताब्दी - Indi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="१४वीं शताब्दी" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Indi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/14._stolje%C4%87e" title="14. stoljeće - croat" lang="hr" hreflang="hr" data-title="14. stoljeće" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="croat" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/14._sz%C3%A1zad" title="14. század - ongrés" lang="hu" hreflang="hu" data-title="14. század" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="ongrés" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/14-%D6%80%D5%A4_%D5%A4%D5%A1%D6%80" title="14-րդ դար - armèni" lang="hy" hreflang="hy" data-title="14-րդ դար" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="armèni" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Seculo_14" title="Seculo 14 - interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Seculo 14" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="interlingua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Abad_ke-14" title="Abad ke-14 - indonesian" lang="id" hreflang="id" data-title="Abad ke-14" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonesian" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/14ma_yarcento" title="14ma yarcento - ido" lang="io" hreflang="io" data-title="14ma yarcento" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/14._%C3%B6ldin" title="14. öldin - islandés" lang="is" hreflang="is" data-title="14. öldin" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandés" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/XIV_secolo" title="XIV secolo - italian" lang="it" hreflang="it" data-title="XIV secolo" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="italian" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/14%E4%B8%96%E7%B4%80" title="14世紀 - japonés" lang="ja" hreflang="ja" data-title="14世紀" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japonés" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Abad_ping_14" title="Abad ping 14 - javanés" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Abad ping 14" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="javanés" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/XIV_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94" title="XIV საუკუნე - georgian" lang="ka" hreflang="ka" data-title="XIV საუკუნე" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="georgian" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/XIV_%D2%93%D0%B0%D1%81%D1%8B%D1%80" title="XIV ғасыр - cazac" lang="kk" hreflang="kk" data-title="XIV ғасыр" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="cazac" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/14%EC%84%B8%EA%B8%B0" title="14세기 - corean" lang="ko" hreflang="ko" data-title="14세기" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="corean" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Sedsala_14an" title="Sedsala 14an - curd" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Sedsala 14an" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="curd" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/14ves_kansbledhen" title="14ves kansbledhen - cornic" lang="kw" hreflang="kw" data-title="14ves kansbledhen" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="cornic" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Saeculum_14" title="Saeculum 14 - latin" lang="la" hreflang="la" data-title="Saeculum 14" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="latin" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/14._Joerhonnert" title="14. Joerhonnert - luxemborgés" lang="lb" hreflang="lb" data-title="14. Joerhonnert" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="luxemborgés" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/XIV_%D0%B2%D0%B8%D1%88_%D0%B9%D0%B8%D1%81" title="XIV виш йис - lesguià" lang="lez" hreflang="lez" data-title="XIV виш йис" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="lesguià" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Sentenio_14" title="Sentenio 14 - lingua franca nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Sentenio 14" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="lingua franca nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Veertiende_iew" title="Veertiende iew - limburguès" lang="li" hreflang="li" data-title="Veertiende iew" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="limburguès" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/XIV_secolo" title="XIV secolo - lígur" lang="lij" hreflang="lij" data-title="XIV secolo" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="lígur" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/S%C3%A9cul_XIV" title="Sécul XIV - llombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Sécul XIV" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="llombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/XIV_am%C5%BEius" title="XIV amžius - lituan" lang="lt" hreflang="lt" data-title="XIV amžius" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="lituan" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/14._gadsimts" title="14. gadsimts - leton" lang="lv" hreflang="lv" data-title="14. gadsimts" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="leton" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-map-bms mw-list-item"><a href="https://map-bms.wikipedia.org/wiki/Abad_kaping-14" title="Abad kaping-14 - Banyumasan" lang="jv-x-bms" hreflang="jv-x-bms" data-title="Abad kaping-14" data-language-autonym="Basa Banyumasan" data-language-local-name="Banyumasan" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Banyumasan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/XIV_%D0%BA%D1%83%D1%80%D1%8B%D0%BC" title="XIV курым - Eastern Mari" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="XIV курым" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="Eastern Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Олык марий</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mi mw-list-item"><a href="https://mi.wikipedia.org/wiki/Rautau_14" title="Rautau 14 - maòri" lang="mi" hreflang="mi" data-title="Rautau 14" data-language-autonym="Māori" data-language-local-name="maòri" class="interlanguage-link-target"><span>Māori</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/14_%D0%B2%D0%B5%D0%BA" title="14 век - macedonian" lang="mk" hreflang="mk" data-title="14 век" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macedonian" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87.%E0%A4%B8.%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A5%A7%E0%A5%AA_%E0%A4%B5%E0%A5%87_%E0%A4%B6%E0%A4%A4%E0%A4%95" title="इ.स.चे १४ वे शतक - marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="इ.स.चे १४ वे शतक" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Abad_ke-14" title="Abad ke-14 - malai" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Abad ke-14" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malai" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%81%E1%81%84_%E1%80%9B%E1%80%AC%E1%80%85%E1%80%AF%E1%80%94%E1%80%BE%E1%80%85%E1%80%BA" title="၁၄ ရာစုနှစ် - birman" lang="my" hreflang="my" data-title="၁၄ ရာစုနှစ်" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="birman" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/XIV_%D0%BF%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%B5" title="XIV пинге - mordovià erza" lang="myv" hreflang="myv" data-title="XIV пинге" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="mordovià erza" class="interlanguage-link-target"><span>Эрзянь</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nah mw-list-item"><a href="https://nah.wikipedia.org/wiki/Macuilpohualxihuitl_XIV" title="Macuilpohualxihuitl XIV - Nahuatl" lang="nah" hreflang="nah" data-title="Macuilpohualxihuitl XIV" data-language-autonym="Nāhuatl" data-language-local-name="Nahuatl" class="interlanguage-link-target"><span>Nāhuatl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/XIV_seculo" title="XIV seculo - napolità" lang="nap" hreflang="nap" data-title="XIV seculo" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="napolità" class="interlanguage-link-target"><span>Napulitano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/14._Johrhunnert" title="14. Johrhunnert - baix alemany" lang="nds" hreflang="nds" data-title="14. Johrhunnert" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="baix alemany" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/14e_eeuw" title="14e eeuw - baix saxó" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="14e eeuw" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="baix saxó" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/14e_eeuw" title="14e eeuw - neerlandés" lang="nl" hreflang="nl" data-title="14e eeuw" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="neerlandés" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/1300-talet" title="1300-talet - norvegian nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="1300-talet" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norvegian nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/14._%C3%A5rhundre" title="14. århundre - norvegian bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="14. århundre" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norvegian bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/XIVe_s." title="XIVe s. - Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="XIVe s." data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target"><span>Nouormand</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nso mw-list-item"><a href="https://nso.wikipedia.org/wiki/Ngwagakgolo_14" title="Ngwagakgolo 14 - sotho septentrional" lang="nso" hreflang="nso" data-title="Ngwagakgolo 14" data-language-autonym="Sesotho sa Leboa" data-language-local-name="sotho septentrional" class="interlanguage-link-target"><span>Sesotho sa Leboa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/XIV_%C3%A6%D0%BD%D1%83%D1%81" title="XIV æнус - osseta" lang="os" hreflang="os" data-title="XIV æнус" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="osseta" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Siglo_14" title="Siglo 14 - papiament" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Siglo 14" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="papiament" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/XIV_wiek" title="XIV wiek - polonés" lang="pl" hreflang="pl" data-title="XIV wiek" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="polonés" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%DA%86%D9%88%D8%AF%DB%81%D9%88%DB%8C%DA%BA_%D8%B5%D8%AF%DB%8C" title="چودہویں صدی - Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="چودہویں صدی" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/S%C3%A9culo_XIV" title="Século XIV - portugués" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Século XIV" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugués" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/14_%C3%B1iqin_pachakwata" title="14 ñiqin pachakwata - quechua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="14 ñiqin pachakwata" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="quechua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Secolul_al_XIV-lea" title="Secolul al XIV-lea - romanés" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Secolul al XIV-lea" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="romanés" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/XIV_%D0%B2%D0%B5%D0%BA" title="XIV век - rus" lang="ru" hreflang="ru" data-title="XIV век" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rus" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/XIV._%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%BE%D1%87%D0%B0" title="XIV. стороча - ruthène" lang="rue" hreflang="rue" data-title="XIV. стороча" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="ruthène" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/XIV_%D2%AF%D0%B9%D1%8D" title="XIV үйэ - iacut" lang="sah" hreflang="sah" data-title="XIV үйэ" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="iacut" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/S%C3%A8culu_XIV" title="Sèculu XIV - sicilian" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Sèculu XIV" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="sicilian" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/14._vijek" title="14. vijek - serbocroat" lang="sh" hreflang="sh" data-title="14. vijek" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbocroat" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shn mw-list-item"><a href="https://shn.wikipedia.org/wiki/%E1%80%95%E1%80%AE%E1%82%81%E1%80%B0%E1%80%9D%E1%80%BA%E1%80%95%E1%81%A2%E1%81%B5%E1%80%BA%E1%82%87_14" title="ပီႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 14 - xan" lang="shn" hreflang="shn" data-title="ပီႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 14" data-language-autonym="ၽႃႇသႃႇတႆး " data-language-local-name="xan" class="interlanguage-link-target"><span>ၽႃႇသႃႇတႆး </span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/14th_century" title="14th century - Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="14th century" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/14._storo%C4%8Die" title="14. storočie - eslovac" lang="sk" hreflang="sk" data-title="14. storočie" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="eslovac" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/14._stoletje" title="14. stoletje - eslovèn" lang="sl" hreflang="sl" data-title="14. stoletje" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="eslovèn" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Shekulli_XIV" title="Shekulli XIV - albanés" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Shekulli XIV" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albanés" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/14._%D0%B2%D0%B5%D0%BA" title="14. век - serbi" lang="sr" hreflang="sr" data-title="14. век" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbi" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/14._Jierhunnert" title="14. Jierhunnert - saterlandais" lang="stq" hreflang="stq" data-title="14. Jierhunnert" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="saterlandais" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Abad_ka-14" title="Abad ka-14 - sondanès" lang="su" hreflang="su" data-title="Abad ka-14" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="sondanès" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/1300-talet" title="1300-talet - suedés" lang="sv" hreflang="sv" data-title="1300-talet" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="suedés" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Karne_ya_14" title="Karne ya 14 - swahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Karne ya 14" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="swahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/14-%E0%AE%86%E0%AE%AE%E0%AF%8D_%E0%AE%A8%E0%AF%82%E0%AE%B1%E0%AF%8D%E0%AE%B1%E0%AE%BE%E0%AE%A3%E0%AF%8D%E0%AE%9F%E0%AF%81" title="14-ஆம் நூற்றாண்டு - tamol" lang="ta" hreflang="ta" data-title="14-ஆம் நூற்றாண்டு" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamol" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D0%B8_XIV" title="Садаи XIV - tajic" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Садаи XIV" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="tajic" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B9%8C%E0%B8%A8%E0%B8%95%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A9%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88_14" title="คริสต์ศตวรรษที่ 14 - tai" lang="th" hreflang="th" data-title="คริสต์ศตวรรษที่ 14" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tai" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/14-nji_asyr" title="14-nji asyr - turcmèn" lang="tk" hreflang="tk" data-title="14-nji asyr" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="turcmèn" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Ika-14_na_dantaon" title="Ika-14 na dantaon - tagal" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Ika-14 na dantaon" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagal" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/14._y%C3%BCzy%C4%B1l" title="14. yüzyıl - turc" lang="tr" hreflang="tr" data-title="14. yüzyıl" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turc" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/XIV_%D0%B3%D0%B0%D1%81%D1%8B%D1%80" title="XIV гасыр - tatar" lang="tt" hreflang="tt" data-title="XIV гасыр" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="tatar" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/XIV_%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BB%D1%96%D1%82%D1%82%D1%8F" title="XIV століття - ucrainés" lang="uk" hreflang="uk" data-title="XIV століття" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ucrainés" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%DA%86%D9%88%D8%AF%DB%81%D9%88%DB%8C%DA%BA_%D8%B5%D8%AF%DB%8C" title="چودہویں صدی - ordó" lang="ur" hreflang="ur" data-title="چودہویں صدی" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="ordó" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/XIV_asr" title="XIV asr - ozbèc" lang="uz" hreflang="uz" data-title="XIV asr" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ozbèc" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/XIV_secolo" title="XIV secolo - vènet" lang="vec" hreflang="vec" data-title="XIV secolo" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="vènet" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Th%E1%BA%BF_k%E1%BB%B7_14" title="Thế kỷ 14 - vietnamian" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Thế kỷ 14" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vietnamian" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/14inme_sieke" title="14inme sieke - való" lang="wa" hreflang="wa" data-title="14inme sieke" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="való" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Ika-14_nga_gatostuig" title="Ika-14 nga gatostuig - waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Ika-14 nga gatostuig" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/14%E4%B8%96%E7%BA%AA" title="14世纪 - xinès wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="14世纪" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="xinès wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/XIV_%E1%83%9D%E1%83%A8%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%90" title="XIV ოშწანურა - mingrelià" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="XIV ოშწანურა" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="mingrelià" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/14%D7%98%D7%A2%D7%A8_%D7%99%22%D7%94" title="14טער י"ה - yiddish" lang="yi" hreflang="yi" data-title="14טער י"ה" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="yiddish" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://zea.wikipedia.org/wiki/14e_e%C3%AAuw" title="14e eêuw - zelandès" lang="zea" hreflang="zea" data-title="14e eêuw" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="zelandès" class="interlanguage-link-target"><span>Zeêuws</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/14%E4%B8%96%E7%BA%AA" title="14世纪 - chinés" lang="zh" hreflang="zh" data-title="14世纪" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chinés" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/14_s%C3%A8-k%C3%AD" title="14 sè-kí - xinès min del sud" lang="nan" hreflang="nan" data-title="14 sè-kí" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="xinès min del sud" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/14%E4%B8%96%E7%B4%80" title="14世紀 - cantonés" lang="yue" hreflang="yue" data-title="14世紀" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="cantonés" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q7034#sitelinks-wikipedia" title="Modificar los ligams interlenga" class="wbc-editpage">Modificar los ligams</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Espacis de noms"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/S%C3%A8gle_XIV" title="Veire l’article [c]" accesskey="c"><span>Article</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Discutir:S%C3%A8gle_XIV&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Discussion a prepaus d'aquesta pagina (la pagina existís pas) [t]" accesskey="t"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Canvia la variant de llengua" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">occitan</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Afichatges"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/S%C3%A8gle_XIV"><span>Legir</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIV&veaction=edit" title="Modificar aquela pagina [v]" accesskey="v"><span>Modificar</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIV&action=edit" title="Modificar lo còdi font d'aquela pagina [e]" accesskey="e"><span>Modificar lo còdi</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIV&action=history" title="Los autors e versions precedentas d'aquesta pagina. [h]" accesskey="h"><span>Veire l'istoric</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Eines de la pàgina"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Bóstia d'aisinas" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Bóstia d'aisinas</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Aisinas</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">mòu a la barra laterala</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">Escondre</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Mai d'opcions" > <div class="vector-menu-heading"> Accions </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/S%C3%A8gle_XIV"><span>Legir</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIV&veaction=edit" title="Modificar aquela pagina [v]" accesskey="v"><span>Modificar</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIV&action=edit" title="Modificar lo còdi font d'aquela pagina [e]" accesskey="e"><span>Modificar lo còdi</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIV&action=history"><span>Veire l'istoric</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Generau </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Paginas_ligadas/S%C3%A8gle_XIV" title="Lista de las paginas ligadas a aquesta. [j]" accesskey="j"><span>Paginas connèxas</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Seguit_dels_ligams/S%C3%A8gle_XIV" rel="nofollow" title="Lista dels darrièrs cambiaments de las paginas ligadas a aquesta [k]" accesskey="k"><span>Seguit dels ligams</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=oc" title="Mandar un imatge o fichièr mèdia sul servidor [u]" accesskey="u"><span>Importar un fichièr</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Paginas_especialas" title="Lista de totas las paginas especialas [q]" accesskey="q"><span>Paginas especialas</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIV&oldid=2424075" title="Ligam permanent cap a aquesta version de la pagina"><span>Ligam permanent</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIV&action=info" title="Mai d’informacion sus aquesta pagina"><span>Informacion sus la pagina</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Citar&page=S%C3%A8gle_XIV&id=2424075&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacions sus cossí citar aquesta pagina"><span>Citar aqueste article</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Foc.wikipedia.org%2Fwiki%2FS%25C3%25A8gle_XIV"><span>Obténer una URL acorchida</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:QrCode&url=https%3A%2F%2Foc.wikipedia.org%2Fwiki%2FS%25C3%25A8gle_XIV"><span>Telecargar lo còdi QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Imprimir / exportar </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Libre&bookcmd=book_creator&referer=S%C3%A8gle+XIV"><span>Crear un libre</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:DownloadAsPdf&page=S%C3%A8gle_XIV&action=show-download-screen"><span>Telecargar coma PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIV&printable=yes" title="Version imprimibla d'aquesta pagina [p]" accesskey="p"><span>Version imprimibla</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Dins d'autres projèctes </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:14th_century" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q7034" title="Ligam cap a l’element de referencial de las donadas connectadas [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Eines de la pàgina"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Aparença"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Aparença</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">mòu a la barra laterala</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">Escondre</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-dialecte-provençau" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span title="Aqueste article es redigit en provençau."><span class="mw-default-size mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="//oc.wikipedia.org/wiki/Proven%C3%A7au"><img alt="Aqueste article es redigit en provençau." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Flag_of_Provence.svg/30px-Flag_of_Provence.svg.png" decoding="async" width="30" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Flag_of_Provence.svg/45px-Flag_of_Provence.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Flag_of_Provence.svg/60px-Flag_of_Provence.svg.png 2x" data-file-width="1125" data-file-height="750" /></a></span></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"><span class="mw-redirectedfrom">(Redirigit dempuèi <a href="/w/index.php?title=1352&redirect=no" class="mw-redirect" title="1352">1352</a>)</span></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="oc" dir="ltr"><p class="mw-empty-elt"> </p> <center><a href="/wiki/S%C3%A8gle_XI" title="Sègle XI">../..</a> | <a href="/wiki/S%C3%A8gle_XII" title="Sègle XII">Sègle XII</a> | <a href="/wiki/S%C3%A8gle_XIII" title="Sègle XIII">Sègle XIII</a> | <b> Sègle XIV</b> | <a href="/wiki/Ans_1400" title="Ans 1400">Ans 1400</a> | <a href="/wiki/Ans_1410" title="Ans 1410">Ans 1410</a> | <a href="/wiki/Ans_1420" title="Ans 1420">../..</a></center> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Istòria"><span id="Ist.C3.B2ria"></span>Istòria</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIV&veaction=edit&section=1" title="Modificar la seccion : Istòria" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modificar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIV&action=edit&section=1" title="Edita el codi de la secció: Istòria"><span>Modificar lo còdi</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><b>1296-1302</b> : aprofichant lei problemas de l'<a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Bizantin" title="Empèri Bizantin">Empèri Bizantin</a>, <a href="/wiki/Republica_de_Ven%C3%A8cia" title="Republica de Venècia">Venècia</a> ataquèt <a href="/wiki/Constantin%C3%B2ble" class="mw-redirect" title="Constantinòble">Constantinòble</a>. Se turtèt a una resisténcia acarnada fins a <a href="/wiki/1299" class="mw-redirect" title="1299">1299</a> car <a href="/wiki/Republica_de_G%C3%A8noa" title="Republica de Gènoa">Gènoa</a> mandèt d'ajuda ai Bizantins. Pasmens, après aquela data, la flòta bizantina poguèt pas s'opausar a son adversari e <a href="/wiki/Constantin%C3%B2ble" class="mw-redirect" title="Constantinòble">Constantinòble</a> deguèt pagar una importanta indemnitat e cedir plusors illas. <br /> <b>1302</b> : en <a href="/wiki/Anatolia" title="Anatolia">Anatolia</a>, abandon de <a href="/w/index.php?title=Magn%C3%A8sia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Magnèsia (la pagina existís pas)">Magnèsia</a> per lei <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Bizantin" title="Empèri Bizantin">Bizantins</a>. Aquela desfacha empediguèt desenant lei Bizantins de protegir lei zònas ruralas anatolianas, çò qu'entraïna la fugida de miliers de païsans dins lei regions europèas de l'Empèri. <br /> <b>1302</b> : sensa eiretier, <a href="/w/index.php?title=Ivan_de_Pereslavl&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ivan de Pereslavl (la pagina existís pas)">Ivan de Pereslavl</a> leguèt son territòri a <a href="/w/index.php?title=Dani%C3%A8l_de_Mosc%C3%B2u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danièl de Moscòu (la pagina existís pas)">Danièl de Moscòu</a> entraïnant un agrandiment important dau <a href="/w/index.php?title=Principat_de_Mosc%C3%B2u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Principat de Moscòu (la pagina existís pas)">Principat de Moscòu</a>. <br /> <b>1303</b> : destruccion d'una partida de <a href="/wiki/Constantin%C3%B2ble" class="mw-redirect" title="Constantinòble">Constantinòble</a> per un <a href="/wiki/T%C3%A8rratrem" title="Tèrratrem">tèrratrem</a>. Aquò permetèt a l'emperaire <a href="/w/index.php?title=Andronic_II_Pale%C3%B2leg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Andronic II Paleòleg (la pagina existís pas)">Andronic II</a> de restaurar lo patriarca <a href="/w/index.php?title=Atanasi_I%C3%A8r_de_Constantin%C3%B2ble&action=edit&redlink=1" class="new" title="Atanasi Ièr de Constantinòble (la pagina existís pas)">Atanasi I<sup>èr</sup></a> qu'èra partisan d'una politica anti-corrupcion dura au sen dau <a href="/wiki/Clergat" title="Clergat">clergat</a> <a href="/wiki/Ortodoxia" title="Ortodoxia">ortodòx</a>. <br /> <b>1303</b> : mòrt dau prince <a href="/w/index.php?title=Dani%C3%A8l_de_Mosc%C3%B2u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danièl de Moscòu (la pagina existís pas)">Danièl de Moscòu</a> que foguèt remplaçat per fiu <a href="/w/index.php?title=Iuri_III_de_Mosc%C3%B2u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Iuri III de Moscòu (la pagina existís pas)">Iuri III</a>. <br /> <b>1304-1305</b> : engatjament de la <a href="/w/index.php?title=Companhi%C3%A1_catalana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Companhiá catalana (la pagina existís pas)">companhiá catalana</a> per lei Bizantins. Fòrça eficaç, aquelei <a href="/wiki/Mercenari" title="Mercenari">mercenaris</a> comencèron una campanha còntra lei Turcs en <a href="/wiki/Anatolia" title="Anatolia">Anatolia</a> que deguèron se retirar dins lei <a href="/wiki/Monts_Taurus" title="Monts Taurus">Monts Taurus</a>. Pasmens, lei relacions marridas entre <a href="/wiki/Gr%C3%A8cia" title="Grècia">Grècs</a> e <a href="/wiki/Catalonha" class="mw-redirect mw-disambig" title="Catalonha">Catalans</a> entraïnèron una revòuta dei mercenaris (→ <a href="/wiki/1307" class="mw-redirect" title="1307">1307</a>) e lei Turcs reconquistèron lei territòris perduts. <br /> <b>1306</b> : mandadís d'una importanta ambaissada en <a href="/wiki/Eur%C3%B2pa" title="Euròpa">Euròpa</a> per lo negus <a href="/w/index.php?title=Wedem_Arad&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wedem Arad (la pagina existís pas)">Wedem Arad</a> (<a href="/wiki/1299" class="mw-redirect" title="1299">1299</a>-<a href="/wiki/1314" class="mw-redirect" title="1314">1314</a>). Son objectiu es desconegut mai èra probablament liat a l'establiment de relacions militaras per se defendre còntra leis estats <a href="/wiki/Islam" title="Islam">musulmans</a> dau sud-èst de la <a href="/wiki/Mar_Mediterran%C3%A8a" title="Mar Mediterranèa">Mar Mediterranèa</a>. La mission anèt au mens en <a href="/wiki/Roma" title="Roma">Roma</a> e en <a href="/wiki/Avinhon" title="Avinhon">Avinhon</a> mai sei resultats son pas coneguts. Foguèt benlèu a l'origina de la legenda europèa dau <a href="/wiki/Pr%C3%A8ire_Joan" title="Prèire Joan">Prèire Joan</a>. <br /> <b>1307</b> : revirada d'una ataca de la <a href="/w/index.php?title=Companhi%C3%A1_catalana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Companhiá catalana (la pagina existís pas)">companhiá catalana</a> còntra <a href="/wiki/Constantin%C3%B2ble" class="mw-redirect" title="Constantinòble">Constantinòble</a>. Pasmens, lei mercenaris pilhèron <a href="/wiki/Tr%C3%A0cia" title="Tràcia">Tràcia</a> e se dirigiguèron vèrs lei regions europèas de l'Empèri. <br /> <b>1308</b> : après la retirada de la <a href="/w/index.php?title=Companhi%C3%A1_catalana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Companhiá catalana (la pagina existís pas)">companhiá catalana</a>, conquista de l'illa d'Imrali en <a href="/wiki/Mar_de_Marmara" title="Mar de Marmara">Mar de Marmara</a> per lei <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Otoman" title="Empèri Otoman">Turcs Otomans</a>. I fondèron una basa navala que li permetèt de blocar lei liasons <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Bizantin" title="Empèri Bizantin">bizantinas</a> entre <a href="/wiki/Eur%C3%B2pa" title="Euròpa">Euròpa</a> e <a href="/wiki/Asia" title="Asia">Asia</a>. <br /> <b>1309</b> : en <a href="/w/index.php?title=Majapahit&action=edit&redlink=1" class="new" title="Majapahit (la pagina existís pas)">Majapahit</a>, mòrt dau rèi <a href="/w/index.php?title=Raden_Vijaya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Raden Vijaya (la pagina existís pas)">Raden Vijaya</a> que foguèt remplaçat per fiu <a href="/w/index.php?title=Jayanegara&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jayanegara (la pagina existís pas)">Jayanegara</a>. <br /> <b>1312</b> : ajudadas per lei <a href="/wiki/Serbia" title="Serbia">Sèrbes</a>, lei tropas <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Bizantin" title="Empèri Bizantin">bizantinas</a> capitèron de reconquistar <a href="/w/index.php?title=Call%C3%ADpolis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Callípolis (la pagina existís pas)">Callípolis</a>. <br /> <b>1312</b> : refús dau rèi <a href="/w/index.php?title=Karanbas&action=edit&redlink=1" class="new" title="Karanbas (la pagina existís pas)">Karanbas</a> de contuniar lo pagament dau tribut ais Egipcians previst per lo tractat de <a href="/wiki/652" class="mw-redirect" title="652">652</a> renovelat en <a href="/wiki/1286" class="mw-redirect" title="1286">1286</a>. Aquò entraïnèt una expedicion militara dei <a href="/wiki/Mamelocs" title="Mamelocs">Mamelocs</a> que conquistèron lo Reiaume. Placèron a sa tèsta un prince de la dinastia reiala qu'èra convertit a l'<a href="/wiki/Islam" title="Islam">islam</a>, <a href="/w/index.php?title=Sayf_al-Din_Abdullah_Barshambu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sayf al-Din Abdullah Barshambu (la pagina existís pas)">Sayf al-Din Abdullah Barshambu</a>. <br /> <b>1314</b> : mòrt dau negus <a href="/w/index.php?title=Wedem_Arad&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wedem Arad (la pagina existís pas)">Wedem Arad</a> que foguèt remplaçat per son fiu <a href="/w/index.php?title=Amda_Seyon_I%C3%A8r&action=edit&redlink=1" class="new" title="Amda Seyon Ièr (la pagina existís pas)">Amda Seyon I<sup>èr</sup></a>. <br /> <b>1315</b> : abolicion de l'esclavatge dins lo <a href="/wiki/Reiaume_de_Fran%C3%A7a" title="Reiaume de França">Reiaume de França</a> per <a href="/wiki/Lo%C3%ADs_X_de_Fran%C3%A7a" title="Loís X de França">Loís X</a>. Lo comèrci d'esclaus foguèt tanben enebit. Aquela lèi aviá per objectiu de liberar lei darriereis esclaus presents dins lo reiaume e d'empedir lo passatge de presoniers eslaus destinats a la venda dins la <a href="/wiki/Peninsula_Iberica" title="Peninsula Iberica">Peninsula Iberica</a> o en <a href="/wiki/Mar_Mediterran%C3%A8a" title="Mar Mediterranèa">Mar Mediterranèa</a>. Foguèt pas abolida durant lo periòde coloniau mai foguèt pas estenduda ai colonias. <br /> <b>1315-1317</b> : en <a href="/wiki/Fran%C3%A7a" title="França">França</a>, <a href="/w/index.php?title=Granda_famina_de_1315-1317&action=edit&redlink=1" class="new" title="Granda famina de 1315-1317 (la pagina existís pas)">famina grèva</a> que tuèt probablament de centenaus de miliers d'abitants. <br /> <b>1316</b> : en <a href="/w/index.php?title=Majapahit&action=edit&redlink=1" class="new" title="Majapahit (la pagina existís pas)">Majapahit</a>, revòuta dau generau Nambi que foguèt reprimida per lei fòrças reialas. <br /> <b>1317</b> : en <a href="/w/index.php?title=Makuria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Makuria (la pagina existís pas)">Makuria</a>, decision dau rèi <a href="/w/index.php?title=Sayf_al-Din_Abdullah_Barshambu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sayf al-Din Abdullah Barshambu (la pagina existís pas)">Sayf al-Din Abdullah Barshambu</a> de transformar la <a href="/wiki/Catedrala" title="Catedrala">catedrala</a> principala de <a href="/wiki/Dongola" title="Dongola">Dongola</a> en <a href="/wiki/Mosqueta" title="Mosqueta">mosqueta</a>. Aquò fasiá partida de la politica d'<a href="/wiki/Islam" title="Islam">islamizacion</a> dau Reiaume començada per lo rèi dempuei lo començament de son rèine en <a href="/wiki/1312" class="mw-redirect" title="1312">1312</a>. Pasmens, se turtèt a la majoritat crestiana de sa populacion e una guèrra civila comencèt entre crestians e musulmans. Entraïnèt lo declin dau Reiaume que foguèt d'ara endavant gaire mencionat dins lei cronicas. <br /> <b>1318</b> : aprofichant una crisi de succession dins lo <a href="/wiki/Despotat_d%27Epira" class="mw-redirect" title="Despotat d'Epira">Despotat d'Epira</a>, l'<a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Bizantin" title="Empèri Bizantin">Empèri Bizantin</a> capitèt de conquistar lo sud de la region. <br /> <b>1319</b>: en <a href="/w/index.php?title=Majapahit&action=edit&redlink=1" class="new" title="Majapahit (la pagina existís pas)">Majapahit</a>, novèla revòuta militara menada per lo <a href="/wiki/Generau" title="Generau">generau</a> <a href="/w/index.php?title=Kuti&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kuti (la pagina existís pas)">Kuti</a>. Pasmens, sensa sostèn popular e aristocratic, foguèt aisament reprimida per lo ministre <a href="/w/index.php?title=Gajah_Mada&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gajah Mada (la pagina existís pas)">Gajah Mada</a>. <br /> <b>1320-1322</b> : en <a href="/wiki/Anatolia" title="Anatolia">Anatolia</a>, presa d'<a href="/wiki/Esmirna" title="Esmirna">Esmirna</a> per lei Turcs d'<a href="/w/index.php?title=Emirat_d%27Aydin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Emirat d'Aydin (la pagina existís pas)">Aydin</a>. Dins la capitala imperiala, la volontat de l'emperaire <a href="/w/index.php?title=Andronic_II_Pale%C3%B2leg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Andronic II Paleòleg (la pagina existís pas)">Andronic II</a> d'escartar lo futur <a href="/w/index.php?title=Andronic_III_Pale%C3%B2leg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Andronic III Paleòleg (la pagina existís pas)">Andronic III Paleòleg</a> de la sucession entraïnèt una importanta revòuta. La guèrra civila agravèt lo declin bizantin e s'acabèt per un acòrdi precari : <a href="/w/index.php?title=Andronic_II_Pale%C3%B2leg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Andronic II Paleòleg (la pagina existís pas)">Andronic II</a> gardèt la direccion de l'Estat e lo prince <a href="/w/index.php?title=Andronic_III_Pale%C3%B2leg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Andronic III Paleòleg (la pagina existís pas)">Andronic</a> foguèt cargat de la defensa dei <a href="/wiki/Frontiera" title="Frontiera">frontieras</a> (→ <a href="/wiki/1328" class="mw-redirect" title="1328">1328</a>). <br /> <b>1320</b> : en <a href="/wiki/Etiopia" title="Etiopia">Etiopia</a>, revòuta de Yabika-Egzi dins la region de Tigre. Sostenguda per lo <a href="/wiki/Monast%C3%A8ri" title="Monastèri">monastèri</a> de Debra-Libanos de Ham, l'insureccion foguèt vencuda per l'armada reiala. Debra-Libanos tombèt en desgràcia, çò que favorizèt lo desvolopament dau <a href="/w/index.php?title=Monast%C3%A8ri_de_Debre_Damo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Monastèri de Debre Damo (la pagina existís pas)">monastèri de Debre Damo</a>. <br /> <b>1323</b> : començament d'una lònga guèrra entre <a href="/wiki/Reialme_d%27Aragon" class="mw-redirect" title="Reialme d'Aragon">Aragon</a> e <a href="/wiki/Pisa" title="Pisa">Pisa</a> per lo contraròtle de <a href="/wiki/Sardenha" title="Sardenha">Sardenha</a>. <br /> <b>1324</b> : represa de la vila <a href="/wiki/Anatolia" title="Anatolia">anatoliana</a> de <a href="/w/index.php?title=Filad%C3%A8lfia_(Anatolia)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Filadèlfia (Anatolia) (la pagina existís pas)">Filadèlfia</a> per lo generau bizantin <a href="/w/index.php?title=Alexis_Philanthropenos&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alexis Philanthropenos (la pagina existís pas)">Philanthropenos</a>. <br /> <b>v. 1325</b> : dins la region dau <a href="/w/index.php?title=Lac_Patzcuaro&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lac Patzcuaro (la pagina existís pas)">lac Patzcuaro</a>, organizacion d'un estat poderós per un senhor locau dich <a href="/w/index.php?title=Tar%C3%ADacuri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Taríacuri (la pagina existís pas)">Taríacuri</a> a l'entorn dei <a href="/wiki/Vila" title="Vila">vilas</a> d'<a href="/w/index.php?title=Ihuatzio&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ihuatzio (la pagina existís pas)">Ihuatzio</a>, de <a href="/w/index.php?title=Tzintzuntzan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tzintzuntzan (la pagina existís pas)">Tzintzuntzan</a> e de <a href="/wiki/P%C3%A1tzcuaro" title="Pátzcuaro">Pátzcuaro</a> (que venguèt sa <a href="/wiki/Capitala" title="Capitala">capitala</a>). Aquò foguèt a l'origina dau <a href="/w/index.php?title=Reiaume_Tarasc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Reiaume Tarasc (la pagina existís pas)">Reiaume Tarasc</a> que venguèt una poissança importanta de <a href="/wiki/Mesoamerica" title="Mesoamerica">Mesoamerica</a>. <br /> <b>1325</b> : <a href="/wiki/Assassinat" title="Assassinat">assassinat</a> dau prince <a href="/w/index.php?title=Iuri_III_de_Mosc%C3%B2u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Iuri III de Moscòu (la pagina existís pas)">Iuri III de Moscòu</a> a l'iniciativa de <a href="/w/index.php?title=Dimitri_II_de_Vladimir&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dimitri II de Vladimir (la pagina existís pas)">Dimitri II de Vladimir</a>. <a href="/w/index.php?title=Ivan_I%C3%A8r_de_Mosc%C3%B2u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ivan Ièr de Moscòu (la pagina existís pas)">Ivan I<sup>èr</sup></a> venguèt prince de <a href="/wiki/Mosc%C3%B2u" title="Moscòu">Moscòu</a>. <br /> <b>1326</b> : presa de la vila <a href="/wiki/Anatolia" title="Anatolia">anatoliana</a> de <a href="/wiki/Bursa" class="mw-redirect" title="Bursa">Bursa</a> per lei <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Otoman" title="Empèri Otoman">Turcs Otomans</a>. La ciutat, situada a mens de 100 km de <a href="/wiki/Constantin%C3%B2ble" class="mw-redirect" title="Constantinòble">Constantinòble</a>, venguèt la capitala novèla de la <a href="/wiki/Dinastia" title="Dinastia">dinastia</a> turc. <br /> <b>1327</b> : premiera fabricacion d'una <a href="/wiki/Arma_de_fu%C3%B2c" title="Arma de fuòc">arma de fuòc</a> en <a href="/wiki/Eur%C3%B2pa" title="Euròpa">Euròpa</a><sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. <br /> <b>1328</b> : dins l'<a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Bizantin" title="Empèri Bizantin">Empèri Bizantin</a>, reversament de l'emperaire <a href="/w/index.php?title=Andronic_II_Pale%C3%B2leg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Andronic II Paleòleg (la pagina existís pas)">Andronic II</a> per son felen, que venguèt emperaire sota lo nom d'<a href="/w/index.php?title=Andronic_III_Pale%C3%B2leg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Andronic III Paleòleg (la pagina existís pas)">Andronic III</a>, après una brèva guèrra civila. <br /> <b>1328</b> : dins lei regions russas, lo prince <a href="/w/index.php?title=Ivan_I%C3%A8r_de_Mosc%C3%B2u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ivan Ièr de Moscòu (la pagina existís pas)">Ivan de Moscòu</a> obtenguèt lo títol de <a href="/w/index.php?title=Principat_de_Vladimir&action=edit&redlink=1" class="new" title="Principat de Vladimir (la pagina existís pas)">prince de Vladimir</a> e lo drech de collectar l'<a href="/wiki/Imp%C3%B2st" title="Impòst">impòst</a> de part dau khan de l'<a href="/wiki/Khanat_de_l%27%C3%92rda_d%27Aur" title="Khanat de l'Òrda d'Aur">Òrda d'Aur</a>. Aquò foguèt una etapa importanta dins l'emergéncia de la poissança de <a href="/wiki/Mosc%C3%B2u" title="Moscòu">Moscòu</a> en <a href="/wiki/Russia" title="Russia">Russia</a>. <br /> <b>1328</b> : après quauqueis annadas de tensions entraïnadas per la represa dei persecucions còntra lei còptes per lei <a href="/wiki/Mamelocs" title="Mamelocs">Mamelocs</a> d'<a href="/wiki/Egipte" title="Egipte">Egipte</a>, lo poder egipcian capitèt d'organizar una coalicion larga centrada sus lo <a href="/w/index.php?title=Sultanat_d%27Ifat&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sultanat d'Ifat (la pagina existís pas)">Sultanat d'Ifat</a> per atacar <a href="/wiki/Etiopia" title="Etiopia">Etiopia</a>. Pasmens, la repòsta dau negus <a href="/w/index.php?title=Amda_Seyon_I%C3%A8r&action=edit&redlink=1" class="new" title="Amda Seyon Ièr (la pagina existís pas)">Amda Seyon I<sup>èr</sup></a> (<a href="/wiki/1314" class="mw-redirect" title="1314">1314</a>-<a href="/wiki/1344" class="mw-redirect" title="1344">1344</a>) foguèt pus rapida e sei tropas conquistèron aisament <a href="/w/index.php?title=Ifat&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ifat (la pagina existís pas)">Ifat</a> e <a href="/w/index.php?title=Fatajar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fatajar (la pagina existís pas)">Fatajar</a>. Per assegurar son contraròtle sus la region, Amba Seyon remplacèt lo sultan <a href="/w/index.php?title=Haqq-ed-Din&action=edit&redlink=1" class="new" title="Haqq-ed-Din (la pagina existís pas)">Haqq-ed-Din</a> per son fraire <a href="/w/index.php?title=Sabr-ed-Din&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sabr-ed-Din (la pagina existís pas)">Sabr-ed-Din</a> que reconoguèt la senhoriá etiopiana. <br /> <b>1328</b> : <a href="/wiki/Assassinat" title="Assassinat">assassinat</a> dau rèi <a href="/w/index.php?title=Jayanegara&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jayanegara (la pagina existís pas)">Jayanegara</a> de <a href="/w/index.php?title=Majapahit&action=edit&redlink=1" class="new" title="Majapahit (la pagina existís pas)">Majapahit</a> siá en causa d'una venjança de son mètge siá en causa d'un complòt de <a href="/w/index.php?title=Gajah_Mada&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gajah Mada (la pagina existís pas)">Gajah Mada</a>. Foguèt remplaçat per sa sòrre <a href="/w/index.php?title=Tribhuwana_Wijayatunggadewi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tribhuwana Wijayatunggadewi (la pagina existís pas)">Tribhuwana Wijayatunggadewi</a>, sostenguda per <a href="/w/index.php?title=Gajah_Mada&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gajah Mada (la pagina existís pas)">Gajah Mada</a> que venguèt premier ministre. <br /> <b>1329</b> : en <a href="/wiki/Anatolia" title="Anatolia">Anatolia</a>, darriera temptativa <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Bizantin" title="Empèri Bizantin">bizantina</a> per reconquistar sei províncias <a href="/wiki/Asia" title="Asia">asiaticas</a>. Dins aquò, l'emperaire <a href="/w/index.php?title=Andronic_III_Pale%C3%B2leg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Andronic III Paleòleg (la pagina existís pas)">Andronic III</a> foguèt batut per leis <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Otoman" title="Empèri Otoman">Otomans</a> a la <a href="/w/index.php?title=Batalha_de_Pelekanon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Batalha de Pelekanon (la pagina existís pas)">batalha de Pelekanon</a> e obligat de pagar un <a href="/wiki/Tribut" title="Tribut">tribut</a> per gardar lo rèsta de sei territòris orientaus (→ <a href="/wiki/1331" class="mw-redirect" title="1331">1331</a>). <br /> <b>1329</b> : per demenir la <a href="/wiki/Corrupcion" title="Corrupcion">corrupcion</a>, importanta reforma judiciària dins l'<a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Bizantin" title="Empèri Bizantin">Empèri Bizantin</a> amb la creacion d'una cort suprèma dicha « Jutges Universaus dei Romans ». <br /> <b>1330</b> : gràcias a una tiera de succès militars, lei Bizantins capitèron d'impausar un tractat de <a href="/wiki/Patz" title="Patz">patz</a> ai <a href="/wiki/Bulgaria" title="Bulgaria">Bulgars</a> e d'estabilizar sa frontiera septentrionala. <br /> <b>1331</b> : en despiech de l'acòrdi signat en <a href="/wiki/1329" class="mw-redirect" title="1329">1329</a>, leis <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Otoman" title="Empèri Otoman">Turcs Otomans</a> aprofichèron lei trèbols intèrnes <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Bizantin" title="Empèri Bizantin">bizantins</a> per conquistar <a href="/w/index.php?title=Nic%C3%A8a&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nicèa (la pagina existís pas)">Nicèa</a> e i installar sa <a href="/wiki/Capitala" title="Capitala">capitala</a>. <br /> <b>1332-1334</b> : en <a href="/wiki/Gr%C3%A8cia" title="Grècia">Grècia</a>, tiera de guèrras caoticas implicant lei <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Bizantin" title="Empèri Bizantin">Bizantins</a>, lei <a href="/wiki/Serbia" title="Serbia">Sèrbes</a> e divèrsei principats locaus. Lei Bizantins capitèron d'ocupar <a href="/w/index.php?title=Tessalia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tessalia (la pagina existís pas)">Tessalia</a> e lei <a href="/wiki/Serbia" title="Serbia">Sèrbes</a> una partida importanta de <a href="/wiki/Maced%C3%B2nia" class="mw-redirect" title="Macedònia">Macedònia</a>. <br /> <b>1334</b> : en <a href="/wiki/Polonha" title="Polonha">Polonha</a>, adopcion d'una <a href="/wiki/Politica" title="Politica">politica</a> d'encoratjament a l'installacion dei <a href="/wiki/Juda%C3%AFsme" title="Judaïsme">josieus</a> d'<a href="/wiki/Eur%C3%B2pa" title="Euròpa">Euròpa</a> per lo rèi <a href="/wiki/Casimir_III_de_Polonha" title="Casimir III de Polonha">Casimir III</a>. L'objectiu èra de desvolopar l'economia dau reiaume e, en causa de la multiplicacion dei mesuras ostilas ai <a href="/wiki/Juda%C3%AFsme" title="Judaïsme">Josieus</a> dins la màger part dau <a href="/wiki/Continent" title="Continent">continent</a>, aguèt un succès important. Foguèt ansin a l'origina dei comunautats josievas de Polonha que demorèron dins lo país fins au <a href="/wiki/Olocaust" title="Olocaust">genocidi nazi</a> deis ans 1940. <br /> <b>1335</b> : après sa victòria de <a href="/wiki/1328" class="mw-redirect" title="1328">1328</a> e la vassalizacion dau <a href="/w/index.php?title=Sultanat_d%27Ifat&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sultanat d'Ifat (la pagina existís pas)">Sultanat d'Ifat</a>, lo negus <a href="/w/index.php?title=Amda_Seyon_I%C3%A8r&action=edit&redlink=1" class="new" title="Amda Seyon Ièr (la pagina existís pas)">Amda Seyon I<sup>èr</sup></a> (<a href="/wiki/1314" class="mw-redirect" title="1314">1314</a>-<a href="/wiki/1344" class="mw-redirect" title="1344">1344</a>) deguèt reprimir una revòuta organizada per lo sultan <a href="/w/index.php?title=Sabr-ed-Din&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sabr-ed-Din (la pagina existís pas)">Sabr-ed-Din</a>, plaçat au poder per lo negus en <a href="/wiki/1328" class="mw-redirect" title="1328">1328</a>, e gropant Ifat, Hadya, Dauro e lei Agao dau <a href="/wiki/Lac_Tana" title="Lac Tana">lac Tana</a>. Coma en <a href="/wiki/1328" class="mw-redirect" title="1328">1328</a>, <a href="/w/index.php?title=Amda_Seyon_I%C3%A8r&action=edit&redlink=1" class="new" title="Amda Seyon Ièr (la pagina existís pas)">Amda Seyon I<sup>èr</sup></a> aprofichèt la velocitat de sei tropas per atacar lo premier e ravatgar lo territòri de seis adversaris que foguèron rapidament obligats de se sometre. <a href="/w/index.php?title=Sabr-ed-Din&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sabr-ed-Din (la pagina existís pas)">Sabr-ed-Din</a> foguèt remplaçat per son fraire <a href="/w/index.php?title=Gamal_ed-Din&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gamal ed-Din (la pagina existís pas)">Gamal ed-Din</a> que reconoguèt la senhoriá etiopiana. Pasmens, coma sei predecessors, assaièt rapidament de se liberar d'aquela tutèla. <br /> <b>1335</b> : mòrt d'<a href="/w/index.php?title=Abu_Sa%C3%AFd_Bahadur&action=edit&redlink=1" class="new" title="Abu Saïd Bahadur (la pagina existís pas)">Abu Saïd Bahadur</a> (30 de novembre) e disparicion de l'<a href="/wiki/Ilkhanat" title="Ilkhanat">Ilkhanat</a> que foguèt partejat entre divèrsei senhors locaus. <br /> <b>1336</b> : aprofichant lei trèbols politics eissits de la fragmentacion de l'<a href="/wiki/Ilkhanat" title="Ilkhanat">Ilkhanat</a>, un grop de Turcomans <a href="/wiki/Emp%C3%A8ris_nomadas" title="Empèris nomadas">nomadas</a> formèt la federacion tribala dau <a href="/wiki/Turcomans_dau_Moton_Negre" title="Turcomans dau Moton Negre">Moton Negre</a>. <br /> </p> <div class="bandeau-section bandeau-niveau-detail loupe">Article detalhat: <a href="/wiki/Gu%C3%A8rra_de_Cent_Ans" title="Guèrra de Cent Ans">Guèrra de Cent Ans</a>.</div> <p><b>1337</b> : revòuta novèla en <a href="/wiki/Flandra" class="mw-redirect" title="Flandra">Flandra</a> còntra leis interés <a href="/wiki/Fran%C3%A7a" title="França">francés</a>. Sostenguda per leis <a href="/wiki/Anglat%C3%A8rra" title="Anglatèrra">Anglés</a>, entraïnèt una crisi grèva entre <a href="/wiki/Fran%C3%A7a" title="França">França</a> e <a href="/wiki/Anglat%C3%A8rra" title="Anglatèrra">Anglatèrra</a>. D'efiech, lo rèi <a href="/wiki/Felip_VI_de_Fran%C3%A7a" title="Felip VI de França">Felip VI de França</a> jutjèt <a href="/wiki/Edoard_III_d%27Anglat%C3%A8rra" title="Edoard III d'Anglatèrra">Edoard III d'Anglatèrra</a> copable de <a href="/w/index.php?title=Felonia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Felonia (la pagina existís pas)">felonia</a> e decidèt de sasir <a href="/wiki/Guiana" title="Guiana">Guiana</a>. De son caire, Edoard decidèt de revendicar lo corona de <a href="/wiki/Fran%C3%A7a" title="França">França</a>. Aquò marquèt lo començament de la lònga <a href="/wiki/Gu%C3%A8rra_de_Cent_Ans" title="Guèrra de Cent Ans">guèrra de Cent Ans</a>. <br /> <b>1337</b> : presa de <a href="/w/index.php?title=Nicom%C3%A8dia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nicomèdia (la pagina existís pas)">Nicomèdia</a>, darriera vila importanta tenguda per lei <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Bizantin" title="Empèri Bizantin">Bizantins</a> en <a href="/wiki/Asia" title="Asia">Asia</a>, per lei <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Otoman" title="Empèri Otoman">Turcs Otomans</a>. En revènge, en <a href="/wiki/Eur%C3%B2pa" title="Euròpa">Euròpa</a>, lei tropas de l'emperaire <a href="/w/index.php?title=Andronic_III_Pal%C3%A8oleg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Andronic III Palèoleg (la pagina existís pas)">Andronic III</a> capitèron de conquistar lo <a href="/wiki/Despotat_d%27Epira" class="mw-redirect" title="Despotat d'Epira">Despotat d'Epira</a>. <br /> <b>1337</b> : dins la region d'<a href="/wiki/Etiopia" title="Etiopia">Etiopia</a>, organizacion campanhas d'evangelizacion dei pòbles vesins d'<a href="/wiki/Etiopia" title="Etiopia">Etiopia</a>, especialament en <a href="/w/index.php?title=Choa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Choa (la pagina existís pas)">Choa</a> e <a href="/w/index.php?title=Godjam&action=edit&redlink=1" class="new" title="Godjam (la pagina existís pas)">Godjam</a>, per l'abuna Yabub. <br /> <b>1338</b> : en <a href="/wiki/Russia" title="Russia">Russia</a>, presa de contraròtle de la vila de <a href="/w/index.php?title=Belozero&action=edit&redlink=1" class="new" title="Belozero (la pagina existís pas)">Belozero</a> per lo prince de <a href="/wiki/Mosc%C3%B2u" title="Moscòu">Moscòu</a>. Aquò permetèt a la ciutat d'estendre son influéncia vèrs lo nòrd. <br /> <b>1340</b> : reconquista de <a href="/wiki/Foc%C3%A8a" title="Focèa">Focèa</a>, tenguda per un <a href="/wiki/Corsari" title="Corsari">corsari</a> <a href="/wiki/Republica_de_G%C3%A8noa" title="Republica de Gènoa">genoés</a>, per lei <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Bizantin" title="Empèri Bizantin">Bizantins</a> (ajudats per lei Turcs). <br /> </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichi%C3%A8r:BattleofSluys.jpeg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/BattleofSluys.jpeg/220px-BattleofSluys.jpeg" decoding="async" width="220" height="206" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/BattleofSluys.jpeg/330px-BattleofSluys.jpeg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/BattleofSluys.jpeg/440px-BattleofSluys.jpeg 2x" data-file-width="1665" data-file-height="1560" /></a><figcaption>Miniatura dau sègle XIV representant la <a href="/wiki/Batalha_de_la_Resclausa" title="Batalha de la Resclausa">batalha de la Resclausa</a>.</figcaption></figure> <p><b>1340</b> : destruccion d'una importanta flòta <a href="/wiki/Fran%C3%A7a" title="França">francesa</a> (170 naviris perduts sus 190) a la <a href="/wiki/Batalha_de_la_Resclausa" title="Batalha de la Resclausa">batalha de la Resclausa</a>. Aqueu resultat permetèt ais <a href="/wiki/Anglat%C3%A8rra" title="Anglatèrra">Anglés</a> de desbarcar liurament sus lo <a href="/wiki/Continent" title="Continent">continent</a> per i menar d'incursions. <br /> <b>1341-1347</b> : mòrt de l'emperaire <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Bizantin" title="Empèri Bizantin">bizantin</a> <a href="/w/index.php?title=Andronic_III_Pal%C3%A8oleg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Andronic III Palèoleg (la pagina existís pas)">Andronic III</a>. Aquò entraïnèt una guèrra civila entre <a href="/w/index.php?title=Joan_VI_Cantacuz%C3%A8n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Joan VI Cantacuzèn (la pagina existís pas)">Joan VI Cantacuzèn</a>, <a href="/wiki/Reg%C3%A9ncia" title="Regéncia">regent</a> autoproclamat de l'emperaire <a href="/w/index.php?title=Joan_V_Pale%C3%B2leg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Joan V Paleòleg (la pagina existís pas)">Joan V Paleòleg</a> (un enfant de 9 ans), e una coalicion gropant l'imperatritz, lo patriarca e divèrsei senhors e <a href="/wiki/Generau" title="Generau">generaus</a>. S'acabèt per una victòria dei partisans de <a href="/w/index.php?title=Joan_VI_Cantacuz%C3%A8n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Joan VI Cantacuzèn (la pagina existís pas)">Joan VI</a> mai afebliguèt grèvament l'Empèri car lei <a href="/wiki/Serbia" title="Serbia">Sèrbes</a> aprofichèron la situacion per conquistar la mitat dei províncias europèas de <a href="/wiki/Constantin%C3%B2ble" class="mw-redirect" title="Constantinòble">Constantinòble</a>. <br /> <b>1343</b> : en <a href="/wiki/Republica_de_Ven%C3%A8cia" title="Republica de Venècia">Venècia</a>, creacion de la premiera comission de santat publica. <br /> <b>1343</b> : en <a href="/wiki/Insul%C3%ADndia" title="Insulíndia">Insulíndia</a>, conquista de Pejeng, de Dalem Bedahulu e de l'illa de <a href="/wiki/Bali" title="Bali">Bali</a> per lei tropas de <a href="/w/index.php?title=Majapahit&action=edit&redlink=1" class="new" title="Majapahit (la pagina existís pas)">Majapahit</a>. <br /> <b>1344</b> : <a href="/wiki/M%C3%B2rt" title="Mòrt">mòrt</a> dau negus <a href="/w/index.php?title=Amda_Seyon_I%C3%A8r&action=edit&redlink=1" class="new" title="Amda Seyon Ièr (la pagina existís pas)">Amda Seyon I<sup>èr</sup></a> qu'aviá acomençat l'estructuracion de l'estat etiopian amb la redaccion dau <i><a href="/w/index.php?title=Kabra_Nagast&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kabra Nagast (la pagina existís pas)">Kabra Nagast</a></i>, epopèia literària depintant leis originas mitologicas de la <a href="/wiki/Dinastia_salomoniana" title="Dinastia salomoniana">dinastia salomoniana</a>, e amb l'adopcion d'una regla de succession clara (institucion de la Montanha dei Rèis) permetent de defugir una guèrra entre pretendents. Foguèt remplaçat per son fiu <a href="/w/index.php?title=Newaya_Krestos&action=edit&redlink=1" class="new" title="Newaya Krestos (la pagina existís pas)">Newaya Krestos</a>. <br /> <b>1346-1347</b> : en <a href="/wiki/Fran%C3%A7a" title="França">França</a>, desfacha importanta de l'armada reiala còntra leis <a href="/wiki/Anglat%C3%A8rra" title="Anglatèrra">Anglés</a> a la <a href="/w/index.php?title=Batalha_de_Cr%C3%A9cy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Batalha de Crécy (la pagina existís pas)">batalha de Crécy</a> (26 d'aost de <a href="/wiki/1346" class="mw-redirect" title="1346">1346</a>). Aquò permetèt au rèi <a href="/wiki/Edoard_III_d%27Anglat%C3%A8rra" title="Edoard III d'Anglatèrra">Edoard III d'Anglatèrra</a> de conquistar lo <a href="/wiki/P%C3%B2rt" class="mw-disambig" title="Pòrt">pòrt</a> de <a href="/wiki/Calais" title="Calais">Calais</a>. <br /> <b>1347</b> : arribada de la <a href="/w/index.php?title=P%C3%A8sta_Negra&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pèsta Negra (la pagina existís pas)">Pèsta Negra</a> dins lo <a href="/wiki/P%C3%B2rt" class="mw-disambig" title="Pòrt">pòrt</a> de <a href="/wiki/Marselha" title="Marselha">Marselha</a>. <br /> <b>1347</b> : en <a href="/wiki/Insul%C3%ADndia" title="Insulíndia">Insulíndia</a>, començament d'una tiera de campanhas menadas per <a href="/w/index.php?title=Adityawarman&action=edit&redlink=1" class="new" title="Adityawarman (la pagina existís pas)">Adityawarman</a>, cosin de la rèina <a href="/w/index.php?title=Tribhuwana_Wijayatunggadewi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tribhuwana Wijayatunggadewi (la pagina existís pas)">Tribhuwana Wijayatunggadewi</a>, dins l'illa de <a href="/wiki/Sumatra" title="Sumatra">Sumatra</a>. I conquistèt plusors vilas importantas, compres <a href="/w/index.php?title=Srivijaya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Srivijaya (la pagina existís pas)">Srivijaya</a>, e foguèt nomat <a href="/w/index.php?title=Uparaja&action=edit&redlink=1" class="new" title="Uparaja (la pagina existís pas)">uparaja</a> (« vice-rèi ») de l'illa. Aquò permetèt d'estendre la zòna d'influéncia de <a href="/w/index.php?title=Mahajapit&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mahajapit (la pagina existís pas)">Mahajapit</a> en direccion de l'importanta region comerciala deis Estrechs. <br /> <b>1348</b> : creacion de l'<a href="/w/index.php?title=Universitat_de_Praga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Universitat de Praga (la pagina existís pas)">Universitat de Praga</a>, premiera institucion d'aqueu tipe en <a href="/wiki/Eur%C3%B2pa" title="Euròpa">Euròpa</a>. <br /> <b>v. 1350</b> : mòrt dau sobeiran <a href="/w/index.php?title=Tar%C3%ADacuri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Taríacuri (la pagina existís pas)">Taríacuri</a>, fondator dau <a href="/w/index.php?title=Reiaume_Tarasc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Reiaume Tarasc (la pagina existís pas)">Reiaume Tarasc</a> vèrs <a href="/wiki/1325" class="mw-redirect" title="1325">1325</a>. Sei successors contunièron sa politica de renfòrçament de l'estat e d'expansion militara en direccion dau <a href="/w/index.php?title=Lac_Cuitzeo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lac Cuitzeo (la pagina existís pas)">lac Cuitzeo</a>. <br /> <b>1350</b> : en Asia dau Sud-Èst, <a href="/wiki/M%C3%B2rt" title="Mòrt">mòrt</a> de la rèina <a href="/w/index.php?title=Tribhuwana_Wijayatunggadewi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tribhuwana Wijayatunggadewi (la pagina existís pas)">Tribhuwana Wijayatunggadewi</a> de <a href="/w/index.php?title=Majapahit&action=edit&redlink=1" class="new" title="Majapahit (la pagina existís pas)">Majapahit</a>. Foguèt remplaçada per son fiu <a href="/w/index.php?title=Rajasanagara&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rajasanagara (la pagina existís pas)">Rajasanagara</a>. Lo sobeiran novèu gardèt <a href="/w/index.php?title=Gajah_Mada&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gajah Mada (la pagina existís pas)">Gajah Mada</a> coma premier ministre e contunièt la politica de sa maire. <br /> <b>1351-1354</b> : guèrra civila novèla dins l'<a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Bizantin" title="Empèri Bizantin">Empèri Bizantin</a> entre leis emperaires <a href="/w/index.php?title=Joan_V_Pale%C3%B2leg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Joan V Paleòleg (la pagina existís pas)">Joan V Paleòleg</a> e <a href="/w/index.php?title=Joan_VI_Cantacuz%C3%A8n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Joan VI Cantacuzèn (la pagina existís pas)">Joan VI Cantacuzèn</a>. S'acabèt amb lo retirament negociat dau segond que venguèt monge. Aprofichant aqueu conflicte, leis <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Otoman" title="Empèri Otoman">Otmans</a> ocupèron la riba occidentala dei <a href="/wiki/Dardan%C3%A8ls" title="Dardanèls">Dardanèls</a> e passèron ansin en <a href="/wiki/Eur%C3%B2pa" title="Euròpa">Euròpa</a>. <br /> <b>1352</b> : difusion de la <a href="/w/index.php?title=P%C3%A8sta_Negra&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pèsta Negra (la pagina existís pas)">Pèsta Negra</a> dins lei vilas principalas de <a href="/wiki/Russia" title="Russia">Russia</a> (<a href="/wiki/Mosc%C3%B2u" title="Moscòu">Moscòu</a>, [(Novgorod]], <a href="/w/index.php?title=Pskov&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pskov (la pagina existís pas)">Pskov</a>...). Dins lei cas pus grèus, la <a href="/wiki/Malauti%C3%A1" title="Malautiá">malautiá</a> i tuèt dos tèrç deis abitants avans la fin de l'<a href="/wiki/Annada" title="Annada">annada</a>. <br /> <b>1352</b> : crisi diplomatica novèla entre <a href="/wiki/Etiopia" title="Etiopia">Etiopia</a> e lei <a href="/wiki/Mamelocs" title="Mamelocs">Mamelocs</a> d'<a href="/wiki/Egipte" title="Egipte">Egipte</a> amb l'arrestacion dau <a href="/wiki/Patriarca" title="Patriarca">patriarca</a> d'<a href="/wiki/Alex%C3%A0ndria" title="Alexàndria">Alexàndria</a>. Lo negus <a href="/w/index.php?title=Newaya_Krestos&action=edit&redlink=1" class="new" title="Newaya Krestos (la pagina existís pas)">Newaya Krestos</a> ordonèt l'arrestacion e la conversion fòrçada dei marchands musulmans presents sus son territòri e reüniguèt una armada per atacar lo sud d'<a href="/wiki/Egipte" title="Egipte">Egipte</a>. Lei <a href="/wiki/Mamelocs" title="Mamelocs">Mamelocs</a> preferiguèron cedir e liberèron lo patriarca que foguèt cargat de mandar una ambaissada au negus. <br /> <b>1353</b> : mòrt dau Grand Prince <a href="/w/index.php?title=Simeon_I%C3%A8r_de_Mosc%C3%B2u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Simeon Ièr de Moscòu (la pagina existís pas)">Simeon de Moscòu</a> (victima de la <a href="/wiki/P%C3%A8sta" title="Pèsta">pèsta</a>) que foguèt remplaçat per son fraire <a href="/w/index.php?title=Ivan_II_de_Mosc%C3%B2u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ivan II de Moscòu (la pagina existís pas)">Ivan II</a>. Dins lei fachs, lo metropolita Alexis assegurèt una partida importanta dau poder. <br /> <b>1356</b> : <a href="/wiki/Batalha_de_Peitieus_(1356)" title="Batalha de Peitieus (1356)">batalha de Peitieus</a> entre <a href="/wiki/Fran%C3%A7a" title="França">Francés</a> e <a href="/wiki/Anglat%C3%A8rra" title="Anglatèrra">Anglés</a>. Lei Francés i foguèron tornarmai durament batuts amb la mòrt de plusors miliers de chivaliers e la captura dau rèi <a href="/wiki/Joan_II_de_Fran%C3%A7a" title="Joan II de França">Joan II</a>. <br /> <b>1357</b> : en <a href="/wiki/Insul%C3%ADndia" title="Insulíndia">Insulíndia</a>, complòt organizat per lo ministre <a href="/w/index.php?title=Gajah_Mada&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gajah Mada (la pagina existís pas)">Gajah Mada</a> de <a href="/w/index.php?title=Majapahit&action=edit&redlink=1" class="new" title="Majapahit (la pagina existís pas)">Majapahit</a> per afeblir lo <a href="/w/index.php?title=Reiaume_de_Sunda&action=edit&redlink=1" class="new" title="Reiaume de Sunda (la pagina existís pas)">reiaume de Sunda</a>. Aprofichant la preséncia d'una ambaissada menada per lo rèi <a href="/w/index.php?title=Linggabuanawisesa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Linggabuanawisesa (la pagina existís pas)">Linggabuanawisesa</a>, metèt en plaça una provocacion diplomatica que s'acabèt per lo chaple de la mission diplomatica. Pasmens, maugrat la pèrda de son cap, Sunda refusèt de se sometre. <br /> <b>1364</b> : en <a href="/wiki/Fran%C3%A7a" title="França">França</a>, <a href="/wiki/M%C3%B2rt" title="Mòrt">mòrt</a> dau rèi <a href="/wiki/Joan_II_de_Fran%C3%A7a" title="Joan II de França">Joan II</a> que foguèt remplaçat per son fiu <a href="/wiki/Carles_V_de_Fran%C3%A7a" title="Carles V de França">Carles V</a>. Dirigidas per <a href="/w/index.php?title=Bertrand_du_Guesclin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bertrand du Guesclin (la pagina existís pas)">Bertrand du Guesclin</a>, lei tropas francesas destruguèron una armada anglonavaresa a la <a href="/w/index.php?title=Batalha_de_Cocherel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Batalha de Cocherel (la pagina existís pas)">batalha de Cocherel</a> (16 de mai). Aquò permetèt au rèi novèu d'estabilizar son poder. <br /> <b>1364</b> : creacion de l'<a href="/wiki/Universitat_Jagellon" title="Universitat Jagellon">Universitat Jagellon</a> de <a href="/wiki/Crac%C3%B2via" title="Cracòvia">Cracòvia</a> per lo rèi <a href="/wiki/Casimir_III_de_Polonha" title="Casimir III de Polonha">Casimir III</a>. Es la segonda universitat vertadiera d'<a href="/wiki/Eur%C3%B2pa" title="Euròpa">Euròpa</a> après aquela de Praga fondada en <a href="/wiki/1348" class="mw-redirect" title="1348">1348</a>. <br /> <b>1366</b> : reconquista bizantina de <a href="/w/index.php?title=Gall%C3%ADpoli&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gallípoli (la pagina existís pas)">Gallípoli</a>. <br /> <b>1369</b> : installacion de <a href="/wiki/Tamburlan" title="Tamburlan">Tamburlan</a> dins la vila de <a href="/wiki/Samarcanda" title="Samarcanda">Samarcanda</a>. <br /> <b>1370</b> : en <a href="/wiki/Polonha" title="Polonha">Polonha</a>, mòrt dau rèi <a href="/wiki/Casimir_III_de_Polonha" title="Casimir III de Polonha">Casimir III</a>. Foguèt remplaçat <a href="/w/index.php?title=Lo%C3%ADs_I%C3%A8r_d%27Ongria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Loís Ièr d'Ongria (la pagina existís pas)">Loís d'Anjau</a> qu'èra egalament rèi d'<a href="/wiki/Ongria" title="Ongria">Ongria</a>. Lei dos reiaumes demorèron ansin dirigits segon una <a href="/wiki/Union_personala" title="Union personala">union personala</a> fins a <a href="/wiki/1382" class="mw-redirect" title="1382">1382</a>. <br /> <b>1371</b> : importanta desfacha sèrba còntra leis <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Otoman" title="Empèri Otoman">Otomans</a> lòng dau <a href="/wiki/Riu" title="Riu">riu</a> <a href="/w/index.php?title=Maritsa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Maritsa (la pagina existís pas)">Maritsa</a>. Aprofichant la situacion, lei <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Bizantin" title="Empèri Bizantin">Bizantins</a> reconquistèron <a href="/wiki/Serres" class="mw-disambig" title="Serres">Serres</a>. <br /> <b>1372</b> : en <a href="/wiki/Etiopia" title="Etiopia">Etiopia</a>, mòrt dau negus <a href="/w/index.php?title=Newaya_Krestos&action=edit&redlink=1" class="new" title="Newaya Krestos (la pagina existís pas)">Newaya Krestos</a> que foguèt remplaçat per son fiu <a href="/w/index.php?title=Newaya_Maryam&action=edit&redlink=1" class="new" title="Newaya Maryam (la pagina existís pas)">Newaya Maryam</a>. <br /> <b>1372-1373</b> : en <a href="/wiki/Asia_Centrala" title="Asia Centrala">Asia Centrala</a>, victòria de <a href="/wiki/Tamburlan" title="Tamburlan">Tamburlan</a> còntra <a href="/w/index.php?title=Kharezm&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kharezm (la pagina existís pas)">Kharezm</a> dins una guèrra per lo contraròtle de <a href="/w/index.php?title=Khiva&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khiva (la pagina existís pas)">Khiva</a> e de <a href="/w/index.php?title=Kath&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kath (la pagina existís pas)">Kath</a><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. <br /> <b>1374</b> : afeblit, l'emperaire bizantin <a href="/w/index.php?title=Joan_V_Pal%C3%A8oleg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Joan V Palèoleg (la pagina existís pas)">Joan V Palèoleg</a> acceptèt la senhoriá dei <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Otoman" title="Empèri Otoman">Turcs Otomans</a>. <br /> <b>v. 1375</b> : començament dau rèine dau <a href="/wiki/Tlatoani" title="Tlatoani">tlatoani</a> <a href="/w/index.php?title=Acamapichtli&action=edit&redlink=1" class="new" title="Acamapichtli (la pagina existís pas)">Acamapichtli</a>, premier sobeiran <a href="/wiki/Civilizacion_ast%C3%A8ca" title="Civilizacion astèca">astèc</a> istoricament identificat. Probablament d'origina toltèca, venguèt lo senhor de la vila de <a href="/wiki/Tenochtitlan" title="Tenochtitlan">Tenochtitlan</a>. <br /> <b>1375-1376</b> : en Asia Centrala, victòria parciala de <a href="/wiki/Tamburlan" title="Tamburlan">Tamburlan</a> còntra lo cap tribau <a href="/w/index.php?title=Kamar_al-Din&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kamar al-Din (la pagina existís pas)">Kamar al-Din</a>. Aquò li permetèt de ganhar un prestigi important. Pasmens, <a href="/w/index.php?title=Kamar_al-Din&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kamar al-Din (la pagina existís pas)">Kamar al-Din</a> aviá gardat de fòrças e sei fidèus demorèron una menaça lòng de la frontiera nòrd-èst dau domeni timurida fins a la mòrt de <a href="/wiki/Tamburlan" title="Tamburlan">Tamburlan</a><sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. <br /> <b>1376</b> : assaiant d'obtenir l'aliança de <a href="/wiki/Republica_de_Ven%C3%A8cia" title="Republica de Venècia">Republica de Venècia</a>, l'emperaire <a href="/w/index.php?title=Joan_V_Pal%C3%A8oleg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Joan V Palèoleg (la pagina existís pas)">Joan V Palèoleg</a> foguèt arrestat per leis <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Otoman" title="Empèri Otoman">Otomans</a> e lei <a href="/wiki/Republica_de_G%C3%A8noa" title="Republica de Gènoa">Genoés</a>. Foguèt remplaçat per <a href="/w/index.php?title=Andronic_IV_Pale%C3%B2leg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Andronic IV Paleòleg (la pagina existís pas)">Andronic IV Paleòleg</a> que deguèt cedir l'illa de <a href="/w/index.php?title=Tenedos&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tenedos (la pagina existís pas)">Tenedos</a> ai Genoès e <a href="/w/index.php?title=Gall%C3%ADpoli&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gallípoli (la pagina existís pas)">Gallípoli</a> ais Otomans. Maucontents, lei Venecians declarèron la guèrra a <a href="/wiki/Constantin%C3%B2ble" class="mw-redirect" title="Constantinòble">Constantinòble</a> (→ <a href="/wiki/1379" class="mw-redirect" title="1379">1379</a>). <br /> <b>1376</b> : crisi diplomatica grèva entre <a href="/wiki/Tamburlan" title="Tamburlan">Tamburlan</a> e lo <a href="/w/index.php?title=Khanat_de_l%27%C3%92rda_Blanca&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khanat de l'Òrda Blanca (la pagina existís pas)">Khanat de l'Òrda Blanca</a> après un raprochament entre <a href="/wiki/Tamburlan" title="Tamburlan">Tamburlan</a> e lo cap mongòl <a href="/w/index.php?title=Toktamich&action=edit&redlink=1" class="new" title="Toktamich (la pagina existís pas)">Toktamich</a>, un descendent de <a href="/w/index.php?title=Gengis_Khan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gengis Khan (la pagina existís pas)">Gengis Khan</a> qu'èra pretendent au khanat d'aquelei tribüs<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. <br /> <b>1379-1381</b> : crisi militara a l'entorn de <a href="/wiki/Constantin%C3%B2ble" class="mw-redirect" title="Constantinòble">Constantinòble</a> amb la conquista de <a href="/w/index.php?title=Tenedos&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tenedos (la pagina existís pas)">Tenedos</a> per <a href="/wiki/Republica_de_Ven%C3%A8cia" title="Republica de Venècia">Venècia</a>. Aquò entraïnèt una guèrra civila au sen de l'<a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Bizantin" title="Empèri Bizantin">Empèri Bizantin</a> que s'acabèt amb lo restabliment de l'emperaire <a href="/w/index.php?title=Joan_V_Pal%C3%A8oleg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Joan V Palèoleg (la pagina existís pas)">Joan V Palèoleg</a>. Durant aqueleis eveniments, la vila de <a href="/w/index.php?title=Filad%C3%A8lfia_(Anatolia)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Filadèlfia (Anatolia) (la pagina existís pas)">Filadèlfia</a> foguèt cedida ais <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Otoman" title="Empèri Otoman">Otomans</a>. Leis abitants refusèron entraïnant lo començament d'un lòng sètge. <br /> <b>1381-1382</b> : conquista de <a href="/wiki/Yunnan" title="Yunnan">Yunnan</a> per lei tropas <a href="/wiki/Dinastia_Ming" title="Dinastia Ming">Ming</a> que laissèron una importanta garnison dins la region. <br /> </p> <div class="bandeau-section bandeau-niveau-detail loupe">Article detalhat: <a href="/wiki/Gu%C3%A8rra_de_l%27Union_d%27Ais" title="Guèrra de l'Union d'Ais">Guèrra de l'Union d'Ais</a>.</div> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichi%C3%A8r:Flag_of_Occitania_(with_star).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/20px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/30px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/40px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png 2x" data-file-width="798" data-file-height="531" /></a></span> <b>1382-1387</b> : guèrra de succession en <a href="/wiki/Proven%C3%A7a" title="Provença">Provença</a> entre lei partisans de la rèina <a href="/wiki/Joana_I_de_N%C3%A0pols" title="Joana I de Nàpols">Joana</a> e de <a href="/w/index.php?title=Carles_III_de_Dur%C3%A0s&action=edit&redlink=1" class="new" title="Carles III de Duràs (la pagina existís pas)">Carles III de Duràs</a> (gropats a l'entorn d'<a href="/wiki/Ais_de_Proven%C3%A7a" class="mw-redirect" title="Ais de Provença">Ais</a>) e aquelei de <a href="/w/index.php?title=Lo%C3%ADs_Ier_de_N%C3%A0pols&action=edit&redlink=1" class="new" title="Loís Ier de Nàpols (la pagina existís pas)">Loís d'Anjau</a> (sostenguts par <a href="/wiki/Marselha" title="Marselha">Marselha</a>). S'acabèt per lo succès de l'Ostau d'Anjau que prenguèt possession dau <a href="/wiki/Comtat_de_Proven%C3%A7a" title="Comtat de Provença">Comtat de Provença</a>. Refusant aqueu resultat, <a href="/wiki/Ni%C3%A7a" title="Niça">Niça</a> quitèt <a href="/wiki/Proven%C3%A7a" title="Provença">Provença</a> e integrèt <a href="/w/index.php?title=S%C3%A0voia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sàvoia (la pagina existís pas)">Sàvoia</a>. <br /> <b>1382</b> : rompedura de l'<a href="/wiki/Union_personala" title="Union personala">union personala</a> ongropolonesa après la mòrt de <a href="/w/index.php?title=Lo%C3%ADs_I%C3%A8r_d%27Ongria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Loís Ièr d'Ongria (la pagina existís pas)">Loís d'Anjau</a>. Foguèt remplaçat per sa filha ainada, <a href="/w/index.php?title=Maria_d%27Ongria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Maria d'Ongria (la pagina existís pas)">Maria</a>, en <a href="/wiki/Ongria" title="Ongria">Ongria</a> e per sa filha cadeta, <a href="/w/index.php?title=Edvija_de_Polonha&action=edit&redlink=1" class="new" title="Edvija de Polonha (la pagina existís pas)">Edvija</a>, en <a href="/wiki/Polonha" title="Polonha">Polonha</a>. <br /> <b>1383-1387</b> : sètge e presa de <a href="/wiki/Tessalonica" title="Tessalonica">Tessalonica</a> per lei <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Otoman" title="Empèri Otoman">Turcs Otomans</a> (→ <a href="/wiki/1403" class="mw-redirect" title="1403">1403</a>). <br /> <b>1385</b> : maridatge entre <a href="/w/index.php?title=Edvija_de_Polonha&action=edit&redlink=1" class="new" title="Edvija de Polonha (la pagina existís pas)">Edvija de Polonha</a> e lo grand-duc de Lituània <a href="/wiki/Ladislau_II_Jagellon" title="Ladislau II Jagellon">Jogaila</a> que prenguèt lo nom de <a href="/wiki/Ladislau_II_Jagellon" title="Ladislau II Jagellon">Ladislau II Jagellon</a>. Aquò marquèt lo raprochament entre <a href="/wiki/Polonha" title="Polonha">Polonha</a> e <a href="/wiki/Litu%C3%A0nia" title="Lituània">Lituània</a>, especialament per contrar la menaça dei Chivaliers Teutonics. <br /> <b>1386</b> : campanha etiopiana còntra lo <a href="/w/index.php?title=Sultanat_d%27Ifat&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sultanat d'Ifat (la pagina existís pas)">Sultanat d'Ifat</a> que sei tropas foguèron esquichadas. La màger part dau Sultanat foguèt ocupat e ravatjat per lei fòrças dau negus <a href="/w/index.php?title=Dawit_I%C3%A8r&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dawit Ièr (la pagina existís pas)">Dawit I<sup>èr</sup></a> (<a href="/wiki/1382" class="mw-redirect" title="1382">1382</a>-<a href="/wiki/1413" class="mw-redirect" title="1413">1413</a>). Pasmens, lo sultan <a href="/w/index.php?title=Saad_ed-Din_II&action=edit&redlink=1" class="new" title="Saad ed-Din II (la pagina existís pas)">Saad ed-Din II</a> capitèt de se retirar dins lo pòrt de <a href="/w/index.php?title=Zeila&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zeila (la pagina existís pas)">Zeila</a> onte resistèt fins a <a href="/wiki/1415" class="mw-redirect" title="1415">1415</a>. <br /> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichi%C3%A8r:Facial_Chronicle_-_b.10,_p.299_-_Battle_of_Kosovo_(1389).png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Facial_Chronicle_-_b.10%2C_p.299_-_Battle_of_Kosovo_%281389%29.png/220px-Facial_Chronicle_-_b.10%2C_p.299_-_Battle_of_Kosovo_%281389%29.png" decoding="async" width="220" height="381" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Facial_Chronicle_-_b.10%2C_p.299_-_Battle_of_Kosovo_%281389%29.png/330px-Facial_Chronicle_-_b.10%2C_p.299_-_Battle_of_Kosovo_%281389%29.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Facial_Chronicle_-_b.10%2C_p.299_-_Battle_of_Kosovo_%281389%29.png/440px-Facial_Chronicle_-_b.10%2C_p.299_-_Battle_of_Kosovo_%281389%29.png 2x" data-file-width="1651" data-file-height="2860" /></a><figcaption>Representacion de la batalha de Kosovo Polje.</figcaption></figure> <p><b>1389</b> : dins lei <a href="/wiki/Balcans" title="Balcans">Balcans</a>, <a href="/w/index.php?title=Batalha_de_Kosovo_Polje&action=edit&redlink=1" class="new" title="Batalha de Kosovo Polje (la pagina existís pas)">batalha de Kosovo Polje</a> entre leis armadas otomanas de <a href="/w/index.php?title=Murad_Ier&action=edit&redlink=1" class="new" title="Murad Ier (la pagina existís pas)">Murad I<sup>èr</sup></a> e sèrbas de <a href="/w/index.php?title=Lazar_Hrebeljanovi%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lazar Hrebeljanović (la pagina existís pas)">Lazar Hrebeljanović</a> e de <a href="/w/index.php?title=Tvrtko_Ier_de_Bosnia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tvrtko Ier de Bosnia (la pagina existís pas)">Tvrtko I<sup>èr</sup></a>. Fòrça saunosa, s'acabèt per una victòria militara turca mai la mòrt de <a href="/w/index.php?title=Murad_Ier&action=edit&redlink=1" class="new" title="Murad Ier (la pagina existís pas)">Murad I<sup>èr</sup></a> empediguèt leis Otomans d'aprofichar son succès. Après la signatura d'una trèva, una guèrra civila de succession permetèt a <a href="/w/index.php?title=Bajazet_I%C3%A8r&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bajazet Ièr (la pagina existís pas)">Bajazet I<sup>èr</sup></a> de prendre lo poder. <br /> <b>1389</b> : en <a href="/w/index.php?title=Majapahit&action=edit&redlink=1" class="new" title="Majapahit (la pagina existís pas)">Majapahit</a>, <a href="/wiki/M%C3%B2rt" title="Mòrt">mòrt</a> dau rèi <a href="/w/index.php?title=Rajasanagara&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rajasanagara (la pagina existís pas)">Rajasanagara</a> que foguèt remplaçat per son nebòt <a href="/w/index.php?title=Wikramawardhana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wikramawardhana (la pagina existís pas)">Wikramawardhana</a>. Sa disparicion marca lo començament dau declin dau reiaume. <br /> <b>1391</b> : <a href="/wiki/M%C3%B2rt" title="Mòrt">mòrt</a> de l'emperaire <a href="/w/index.php?title=Joan_V_Pale%C3%B2leg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Joan V Paleòleg (la pagina existís pas)">Joan V Paleòleg</a> que son rèine es considerat coma una catastròfa per l'<a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Bizantin" title="Empèri Bizantin">Empèri Bizantin</a> qu'aviá perdut son <a href="/wiki/Independ%C3%A9ncia" title="Independéncia">independéncia</a> e la màger part de son territòri. Son fiu <a href="/wiki/Manual_II_Pale%C3%B2leg" title="Manual II Paleòleg">Manual II Paleòleg</a> li succediguèt. <br /> <b>1394</b> : rompedura entre <a href="/wiki/Manual_II_Pale%C3%B2leg" title="Manual II Paleòleg">Manual II Paleòleg</a> e <a href="/w/index.php?title=Bajazet_I%C3%A8r&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bajazet Ièr (la pagina existís pas)">Bajazet I<sup>èr</sup></a>. Aquò marquèt la restauracion de l'<a href="/wiki/Independ%C3%A9ncia" title="Independéncia">independéncia</a> <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Bizantin" title="Empèri Bizantin">bizantina</a> mai entraïnèt un <a href="/w/index.php?title=S%C3%A8tge_de_Constantin%C3%B2ble_(1394-1402)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sètge de Constantinòble (1394-1402) (la pagina existís pas)">sètge de la vila per lei Turcs</a>. Pasmens, la vila resistiguèt gràcias a sei <a href="/wiki/Fortificacion" title="Fortificacion">fortificacions</a> (→ <a href="/wiki/1396" class="mw-redirect" title="1396">1396</a> e <a href="/wiki/1402" class="mw-redirect" title="1402">1402</a>). <br /> <b>1396</b> : revirada d'una <a href="/wiki/Crosada" title="Crosada">Crosada</a> organizada per liberar <a href="/wiki/Constantin%C3%B2ble" class="mw-redirect" title="Constantinòble">Constantinòble</a> (<a href="/wiki/Batalha_de_Nic%C3%B2polis" title="Batalha de Nicòpolis">batalha de Nicòpolis</a>). <br /> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichi%C3%A8r:Flag_of_Occitania_(with_star).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/20px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/30px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/40px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png 2x" data-file-width="798" data-file-height="531" /></a></span> <b>1397-1399</b> : epidemia de <a href="/wiki/P%C3%A8sta" title="Pèsta">pèsta</a> dins la region d'<a href="/wiki/Arle" title="Arle">Arle</a>. <br /> <b>1398</b> : conquista de <a href="/wiki/Delhi" title="Delhi">Delhi</a> per lei tropas de <a href="/wiki/Tamburlan" title="Tamburlan">Tamburlan</a>. Aquò entraïnèt la vassalizacion dau sultanat e un periòde de caòs dins lo nòrd-oèst de la Peninsula Indiana. <br /> </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichi%C3%A8r:Polonha_-_Dinastia_Jagellon.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Polonha_-_Dinastia_Jagellon.png/220px-Polonha_-_Dinastia_Jagellon.png" decoding="async" width="220" height="231" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Polonha_-_Dinastia_Jagellon.png/330px-Polonha_-_Dinastia_Jagellon.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Polonha_-_Dinastia_Jagellon.png/440px-Polonha_-_Dinastia_Jagellon.png 2x" data-file-width="1030" data-file-height="1083" /></a><figcaption>Territòri de <a href="/wiki/Polonha" title="Polonha">Polonha</a>-<a href="/wiki/Litu%C3%A0nia" title="Lituània">Lituània</a> sota la <a href="/wiki/Dinastia" title="Dinastia">dinastia</a> Jagellon.</figcaption></figure> <p><b>1399</b> : en <a href="/wiki/Polonha" title="Polonha">Polonha</a>, mòrt d'<a href="/w/index.php?title=Edvija_de_Polonha&action=edit&redlink=1" class="new" title="Edvija de Polonha (la pagina existís pas)">Edvija de Polonha</a>. Son marit, <a href="/wiki/Ladislau_II_Jagellon" title="Ladislau II Jagellon">Ladislau II Jagellon</a>, foguèt elegit rèi de Polonha per l'<a href="/wiki/Aristocracia" title="Aristocracia">aristocracia</a> per la remplaçar. Aquò foguèt una etapa importanta de la formacion de l'Union entre <a href="/wiki/Polonha" title="Polonha">Polonha</a> e <a href="/wiki/Litu%C3%A0nia" title="Lituània">Lituània</a> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Cultura">Cultura</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIV&veaction=edit&section=2" title="Modificar la seccion : Cultura" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modificar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIV&action=edit&section=2" title="Edita el codi de la secció: Cultura"><span>Modificar lo còdi</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><b>1320</b> : data supausada de la publicacion dau <i><a href="/w/index.php?title=Kebra_Nagast&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kebra Nagast (la pagina existís pas)">Kebra Nagast</a></i> — que sa redaccion aviá probablament començat vèrs <a href="/wiki/1314" class="mw-redirect" title="1314">1314</a> — que venguèt una basa de la legitimitat de la <a href="/wiki/Dinastia_salomoniana" title="Dinastia salomoniana">dinastia salomoniana</a> d'<a href="/wiki/Etiopia" title="Etiopia">Etiopia</a>. D'efiech, l'obratge es una epopèia que depintèt leis originas mitologicas revendicadas per la dinastia que seriá eissida dau rèi ebrieu Salomon. <br /> </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichi%C3%A8r:La_Descente_du_Saint-Esprit.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/La_Descente_du_Saint-Esprit.jpg/220px-La_Descente_du_Saint-Esprit.jpg" decoding="async" width="220" height="294" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/La_Descente_du_Saint-Esprit.jpg/330px-La_Descente_du_Saint-Esprit.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/La_Descente_du_Saint-Esprit.jpg/440px-La_Descente_du_Saint-Esprit.jpg 2x" data-file-width="2730" data-file-height="3654" /></a><figcaption>Enluminura realizada au sègle XIV per lo pintor <a href="/w/index.php?title=Jean_Fouquet&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jean Fouquet (la pagina existís pas)">Jean Fouquet</a> representant la <a href="/wiki/Catedrau_de_Nosta_Dauna_de_Par%C3%ADs" title="Catedrau de Nosta Dauna de París">Catedrala de Nòstra Dama de París</a>.</figcaption></figure> <p><b>1345</b> : acabament dei trabalhs principaus de la bastida de la <a href="/wiki/Catedrau_de_Nosta_Dauna_de_Par%C3%ADs" title="Catedrau de Nosta Dauna de París">Catedrala de Nòstra Dama de París</a>. Presentant d'estiles gotics variats en causa de sa lònga construccion començada en <a href="/wiki/1163" class="mw-redirect" title="1163">1163</a>, lo bastiment foguèt classat <a href="/wiki/Monument_istoric_en_Fran%C3%A7a" title="Monument istoric en França">Monument Istoric</a> en <a href="/wiki/1862" class="mw-redirect" title="1862">1862</a> e <a href="/wiki/Patrim%C3%B2ni_Mondial_de_l%27Umanitat" title="Patrimòni Mondial de l'Umanitat">Patrimòni Mondiau de l'Umanitat</a> en <a href="/wiki/1991" title="1991">1991</a>. <br /> <b>1347</b> : fin de la bastida de la <a href="/wiki/Basilica_Santa_Maria_de_Crac%C3%B2via" title="Basilica Santa Maria de Cracòvia">Basilica Santa Maria de Cracòvia</a>. D'estile gotic, lo bastiment venguèt la <a href="/wiki/Gl%C3%A8isa" class="mw-disambig" title="Glèisa">glèisa</a> principala de la <a href="/wiki/Capitala" title="Capitala">capitala</a> polonesa e foguèt a cha pauc completat per d'ajusts d'estiles gotic e <a href="/wiki/Renaissen%C3%A7a" title="Renaissença">Renaissença</a> fins ai sègles XV-XVI. <br /> <b>1365</b> : trabalhs importants d'agrandiment dau <a href="/wiki/Sanctuari_d%27Al-Hussayn_ibn_Ali" title="Sanctuari d'Al-Hussayn ibn Ali">Sanctuari d'Al-Hussayn ibn Ali</a> a l'iniciativa dau sultan <a href="/w/index.php?title=Dinastia_jalay%C3%ADrida&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dinastia jalayírida (la pagina existís pas)">jalayírida</a> <a href="/w/index.php?title=Uways_ibn_Hasan_Jalayiri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Uways ibn Hasan Jalayiri (la pagina existís pas)">Uways ibn Hasan Jalayiri</a>. Lo dòme e lei muralhas dau bastiment principau foguèron restaurats e l'encencha enviroutant la <a href="/wiki/Mosqueta" title="Mosqueta">mosqueta</a> foguèt bastida. <br /> <b>1365</b> : acabament de l'<a href="/wiki/Escritura" title="Escritura">escritura</a> dau <i><a href="/w/index.php?title=Nagarakertagama&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nagarakertagama (la pagina existís pas)">Nagarakertagama</a></i> qu'es l'òbra de <a href="/w/index.php?title=Mpu_Prapanca&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mpu Prapanca (la pagina existís pas)">Mpu Prapanca</a>. Es un elògi dau rèi <a href="/w/index.php?title=Hayam_Wuruk&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hayam Wuruk (la pagina existís pas)">Hayam Wuruk</a> de <a href="/w/index.php?title=Majapahit&action=edit&redlink=1" class="new" title="Majapahit (la pagina existís pas)">Majapahit</a> e una òbra majora de la literatura <a href="/wiki/Java" title="Java">javanesa</a> d'avans lo sègle XV. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Sciéncias_e_tecnicas"><span id="Sci.C3.A9ncias_e_tecnicas"></span>Sciéncias e tecnicas</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIV&veaction=edit&section=3" title="Modificar la seccion : Sciéncias e tecnicas" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modificar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIV&action=edit&section=3" title="Edita el codi de la secció: Sciéncias e tecnicas"><span>Modificar lo còdi</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><b>1304</b> : data d'escritura dau document pus ancian escrich en <a href="/wiki/Arabi" title="Arabi">arabi</a> que menciona e depinta l'utilizacion d'un <a href="/wiki/Canon" title="Canon">canon</a>. <br /> <b>1312</b> : publicacion per lo mètge <a href="/wiki/Fran%C3%A7a" title="França">francés</a> <a href="/w/index.php?title=Henri_de_Mondeville&action=edit&redlink=1" class="new" title="Henri de Mondeville (la pagina existís pas)">Henri de Mondeville</a> (<a href="/wiki/1260" class="mw-redirect" title="1260">1260</a>-<a href="/wiki/1320" class="mw-redirect" title="1320">1320</a>) d'un obratge dich <i>Cirurgia</i> sus lei tractaments e l'<a href="/wiki/Anatomia" title="Anatomia">anatomia</a>. Premiera òbra medicala en <a href="/wiki/Franc%C3%A9s" title="Francés">francés</a>, aqueu libre aguèt un succès important e una lònga influéncia. <br /> <b>1315</b> : realizacion d'una <a href="/w/index.php?title=Disseccion&action=edit&redlink=1" class="new" title="Disseccion (la pagina existís pas)">disseccion</a> publica a <a href="/wiki/Bolonha" title="Bolonha">Bolonha</a> per lo mètge <a href="/wiki/It%C3%A0lia" title="Itàlia">italian</a> <a href="/wiki/Mondino_dei_Luzzi" title="Mondino dei Luzzi">Mondino dei Luzzi</a>. Aquò suscitèt un interès important per l'<a href="/wiki/Anatomia" title="Anatomia">anatomia</a> en <a href="/wiki/Eur%C3%B2pa" title="Euròpa">Euròpa</a>. <br /> <b>1319</b> : premiera utilizacion d'un <a href="/wiki/Canon" title="Canon">canon</a> sus lo <a href="/wiki/Continent" title="Continent">continent</a> <a href="/wiki/Eur%C3%B2pa" title="Euròpa">europèu</a>. <br /> <b>1327</b> : premiera fabricacion d'una <a href="/wiki/Arma_de_fu%C3%B2c" title="Arma de fuòc">arma de fuòc</a> en <a href="/wiki/Eur%C3%B2pa" title="Euròpa">Euròpa</a>. <br /> <b>1330</b> : per lo premier còp en <a href="/wiki/Eur%C3%B2pa" title="Euròpa">Euròpa</a> dempuei la fin de l'<a href="/wiki/Antiquitat" title="Antiquitat">Antiquitat</a>, un sabent, lo <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Bizantin" title="Empèri Bizantin">bizantin</a> <a href="/wiki/Nic%C3%A8for_Gregoras" title="Nicèfor Gregoras">Nicèfor Gregoras</a>, capitèt de calcular d'un biais precís un eclipsi solara totala (16 de julhet)<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. <br /> <b>1345</b> : mencion de l'utilizacion de <a href="/wiki/Molin_de_vent" title="Molin de vent">molins de vent</a> en <a href="/wiki/Olanda" title="Olanda">Olanda</a> per accelerar l'assecament de tèrras. <br /> <b>1348</b> : resolucion d'<a href="/wiki/Equacion" title="Equacion">equacions</a> liadas au desplaçament de còrs aguent una velocitat uniforma per lo sabent <a href="/wiki/Anglat%C3%A8rra" title="Anglatèrra">anglés</a> <a href="/w/index.php?title=Richard_Swineshead&action=edit&redlink=1" class="new" title="Richard Swineshead (la pagina existís pas)">Richard Swineshead</a>. Aquò foguèt publicat dins una tiera de tractats dichs <i>Liber calculationum</i> (« Libres de calcul » en <a href="/wiki/Occitan" title="Occitan">occitan</a>). <br /> <b>1357</b> : en <a href="/wiki/Fran%C3%A7a" title="França">França</a>, redescubèrta de la teoria de l'<a href="/wiki/Impetus" class="mw-redirect" title="Impetus">impetus</a> per lo prèire <a href="/wiki/Fran%C3%A7a" title="França">francés</a> <a href="/w/index.php?title=Jean_Buridan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jean Buridan (la pagina existís pas)">Jean Buridan</a> (vèrs <a href="/wiki/1295" class="mw-redirect" title="1295">1295</a>/<a href="/wiki/1300" class="mw-redirect" title="1300">1300</a> -<a href="/wiki/1358" class="mw-redirect" title="1358">1358</a>). Basat sus l'estudi dau git d'un objècte, postulava la transmission de la fòrça dau gitaire a l'objècte per explicar la perseguida dau movement après la rompedura dau movement e avans son aplant per la resisténcia de l'èr. De mai, <a href="/w/index.php?title=Jean_Buridan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jean Buridan (la pagina existís pas)">Buridan</a> postulava que la quantitat d'<a href="/wiki/Impetus" class="mw-redirect" title="Impetus">impetus</a> transmesa foguèsse despendenta de la <a href="/wiki/Massa" title="Massa">massa</a> de l'objècte. Ansin, un objècte leugier aviá una velocitat de desplaçament pus febla qu'un objècte pesuc. <br /> <b>1363</b> : acabament de l'escritura de <i><a href="/w/index.php?title=Chirurgia_Magna&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chirurgia Magna (la pagina existís pas)">Chirurgia Magna</a></i> (« Granda Cirurgia » en <a href="/wiki/Occitan" title="Occitan">occitan</a>) , obratge dau cirurgian <a href="/wiki/Occit%C3%A0nia" title="Occitània">occitan</a> <a href="/wiki/Gui_de_Chaulhac" title="Gui de Chaulhac">Gui de Chaulhac</a> (vèrs <a href="/wiki/1298" class="mw-redirect" title="1298">1298</a> - <a href="/wiki/1368" class="mw-redirect" title="1368">1368</a>). Devesit entre una partida teorica e una partida practica, aqueu tractat depintava de tecnicas d'<a href="/w/index.php?title=Anestesia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anestesia (la pagina existís pas)">anestesia</a>, d'operacions cirurgicalas e divèrsei <a href="/wiki/Malauti%C3%A1" title="Malautiá">malautiás</a>. Venguèt lo classic de la medecina <a href="/wiki/Edat_Mejana" title="Edat Mejana">medievala</a>. <br /> <b>1369</b> : acabament de la redaccion dei <i>Memòrias</i> per l'emperaire <a href="/w/index.php?title=Joan_VI_Cantacuz%C3%A8n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Joan VI Cantacuzèn (la pagina existís pas)">Joan VI Cantacuzèn</a>. Aqueu trabalh fa partida dei darriereis òbras majoras dau corrent istoriografic de la <a href="/wiki/Literatura_bizantina" title="Literatura bizantina">literatura bizantina</a>. <br /> <b>1370</b> : invencion d'un tipe novèu de <a href="/w/index.php?title=Seringa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Seringa (la pagina existís pas)">seringa</a> per lo mètge <a href="/wiki/Anglat%C3%A8rra" title="Anglatèrra">anglés</a> <a href="/w/index.php?title=John_Arderne&action=edit&redlink=1" class="new" title="John Arderne (la pagina existís pas)">John Arderne</a>. <br /> <b>1377</b> : premiera utilizacion eficaça d'un <a href="/wiki/Canon" title="Canon">canon</a> sus un prat batalhier en <a href="/wiki/Eur%C3%B2pa" title="Euròpa">Euròpa</a>. <br /> <b>1377</b> : formulacion de l'ipotèsi d'una rotacion de la <a href="/wiki/T%C3%A8rra" title="Tèrra">Tèrra</a> a l'entorn de son axe per l'evesque e erudit <a href="/wiki/Fran%C3%A7a" title="França">francés</a> <a href="/w/index.php?title=Nicole_Oresme&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nicole Oresme (la pagina existís pas)">Nicole Oresme</a>. Pasmens, son autor trobèt ges de solucion per verificar son idèa. <br /> <b>1377</b> : premiera adopcion de <a href="/wiki/Lei" title="Lei">lèis</a> de <a href="/wiki/Quarantena" title="Quarantena">quarantena</a> per la <a href="/w/index.php?title=Republica_de_Ragusa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Republica de Ragusa (la pagina existís pas)">Republica de Ragusa</a> per s'aparar còntra lo risc d'<a href="/wiki/Epidemia" class="mw-redirect" title="Epidemia">epidemia</a> liat au comèrci <a href="/wiki/Mar" title="Mar">maritim</a> (→ <a href="/wiki/1383" class="mw-redirect" title="1383">1383</a>). <br /> <b>1377</b> : dins la premiera seccion de « Sus la civilizacion en generau » dei <i><a href="/w/index.php?title=Muqaddima&action=edit&redlink=1" class="new" title="Muqaddima (la pagina existís pas)">Muqaddima</a></i> (« Prolegomens de l'istòria universala » en <a href="/wiki/Occitan" title="Occitan">occitan</a>), l'istorian e filosòf arabe <a href="/wiki/Ibn_Khaldun" title="Ibn Khaldun">Ibn Khaldun</a> (<a href="/wiki/1332" class="mw-redirect" title="1332">1332</a>-<a href="/wiki/1406" class="mw-redirect" title="1406">1406</a>) utilizèt la <a href="/w/index.php?title=Teoria_dei_climats&action=edit&redlink=1" class="new" title="Teoria dei climats (la pagina existís pas)">teoria dei climats</a> per depintar lo caractèr generau deis òmes. <br /> <b>1383</b> : introduccion dau principi de la <a href="/wiki/Quarantena" title="Quarantena">quarantena</a> dins lo <a href="/wiki/P%C3%B2rt" class="mw-disambig" title="Pòrt">pòrt</a> de <a href="/wiki/Marselha" title="Marselha">Marselha</a>. Après la <a href="/w/index.php?title=Republica_de_Ragusa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Republica de Ragusa (la pagina existís pas)">Republica de Ragusa</a> en <a href="/wiki/1377" class="mw-redirect" title="1377">1377</a>, aquò illustrèt lei progrès dins la prevencion deis epidemias a la fin de l'<a href="/wiki/Edat_Mejana" title="Edat Mejana">Edat Mejana</a> en <a href="/wiki/Eur%C3%B2pa" title="Euròpa">Euròpa</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Decès"><span id="Dec.C3.A8s"></span>Decès</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIV&veaction=edit&section=4" title="Modificar la seccion : Decès" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modificar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIV&action=edit&section=4" title="Edita el codi de la secció: Decès"><span>Modificar lo còdi</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div style="-moz-column-count:3; column-count:3;"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Acamapichtli&action=edit&redlink=1" class="new" title="Acamapichtli (la pagina existís pas)">Acamapichtli</a>, <a href="/wiki/Tlatoani" title="Tlatoani">tlatoani</a> <a href="/wiki/Civilizacion_ast%C3%A8ca" title="Civilizacion astèca">astèc</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Alexis_Philanthropenos&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alexis Philanthropenos (la pagina existís pas)">Alexis Philanthropenos</a>, generau <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Bizantin" title="Empèri Bizantin">bizantin</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Amda_Seyon_I%C3%A8r&action=edit&redlink=1" class="new" title="Amda Seyon Ièr (la pagina existís pas)">Amda Seyon I<sup>èr</sup></a>, negus d'<a href="/wiki/Etiopia" title="Etiopia">Etiopia</a>.</li> <li><a href="/wiki/Amir_Khusrow" title="Amir Khusrow">Amir Khusrow</a>, escrivan <a href="/wiki/%C3%8Dndia" title="Índia">indian</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Andronic_II_Pale%C3%B2leg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Andronic II Paleòleg (la pagina existís pas)">Andronic II Paleòleg</a>, emperaire <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Bizantin" title="Empèri Bizantin">bizantin</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Atanasi_I%C3%A8r_de_Constantin%C3%B2ble&action=edit&redlink=1" class="new" title="Atanasi Ièr de Constantinòble (la pagina existís pas)">Atanasi I<sup>èr</sup></a>, patriarca de <a href="/wiki/Constantin%C3%B2ble" class="mw-redirect" title="Constantinòble">Constantinòble</a>.</li> <li><a href="/wiki/Carles_V_de_Fran%C3%A7a" title="Carles V de França">Carles V</a>, rèi de <a href="/wiki/Fran%C3%A7a" title="França">França</a>.</li> <li><a href="/wiki/Casimir_III_de_Polonha" title="Casimir III de Polonha">Casimir III</a>, rèi de <a href="/wiki/Polonha" title="Polonha">Polonha</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Dani%C3%A8l_de_Mosc%C3%B2u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danièl de Moscòu (la pagina existís pas)">Danièl de Moscòu</a>, prince de <a href="/w/index.php?title=Principat_de_Mosc%C3%B2u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Principat de Moscòu (la pagina existís pas)">Moscòu</a>.</li> <li><a href="/wiki/Dante_Alighieri" title="Dante Alighieri">Dante Alighieri</a>, <a href="/wiki/Poesia" title="Poesia">poèta</a> <a href="/wiki/It%C3%A0lia" title="Itàlia">italian</a>.</li> <li><a href="/wiki/Edoard_III_d%27Anglat%C3%A8rra" title="Edoard III d'Anglatèrra">Edoard III</a>, rèi d'<a href="/wiki/Anglat%C3%A8rra" title="Anglatèrra">Anglatèrra</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Edvija_de_Polonha&action=edit&redlink=1" class="new" title="Edvija de Polonha (la pagina existís pas)">Edvija de Polonha</a>, rèina de <a href="/wiki/Polonha" title="Polonha">Polonha</a>.</li> <li><a href="/wiki/Felip_VI_de_Fran%C3%A7a" title="Felip VI de França">Felip VI</a>, rèi de <a href="/wiki/Fran%C3%A7a" title="França">França</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Gajah_Mada&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gajah Mada (la pagina existís pas)">Gajah Mada</a>, ministre de <a href="/w/index.php?title=Majapahit&action=edit&redlink=1" class="new" title="Majapahit (la pagina existís pas)">Majapahit</a>.</li> <li><a href="/wiki/Greg%C3%B2ri_Palamas" title="Gregòri Palamas">Gregòri Palamas</a>, <a href="/wiki/Teologia" title="Teologia">teologian</a> <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Bizantin" title="Empèri Bizantin">bizantin</a>.</li> <li><a href="/wiki/Gui_de_Chaulhac" title="Gui de Chaulhac">Gui de Chaulhac</a>, <a href="/wiki/Cirurgia" title="Cirurgia">cirurgian</a> <a href="/wiki/Occit%C3%A0nia" title="Occitània">occitan</a>.</li> <li><a href="/wiki/Guilh%C3%A8m_d%27Occam" title="Guilhèm d'Occam">Guilhèm d'Occam</a>, <a href="/wiki/Filosofia" title="Filosofia">filosòf</a> e <a href="/wiki/Teologia" title="Teologia">teologian</a> <a href="/wiki/Anglat%C3%A8rra" title="Anglatèrra">anglés</a>.</li> <li><a href="/wiki/Guillaume_de_Machaut" title="Guillaume de Machaut">Guillaume de Machaut</a>, <a href="/wiki/Musica" title="Musica">musician</a> <a href="/wiki/Fran%C3%A7a" title="França">francés</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Henri_de_Mondeville&action=edit&redlink=1" class="new" title="Henri de Mondeville (la pagina existís pas)">Henri de Mondeville</a>, mètge <a href="/wiki/Fran%C3%A7a" title="França">francés</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Iuri_III_de_Mosc%C3%B2u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Iuri III de Moscòu (la pagina existís pas)">Iuri III de Moscòu</a>, prince de <a href="/w/index.php?title=Principat_de_Mosc%C3%B2u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Principat de Moscòu (la pagina existís pas)">Moscòu</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Ivan_I%C3%A8r_de_Mosc%C3%B2u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ivan Ièr de Moscòu (la pagina existís pas)">Ivan Ièr de Moscòu</a>, prince de <a href="/w/index.php?title=Principat_de_Mosc%C3%B2u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Principat de Moscòu (la pagina existís pas)">Moscòu</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Ivan_II_de_Mosc%C3%B2u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ivan II de Moscòu (la pagina existís pas)">Ivan II de Moscòu</a>, prince de <a href="/w/index.php?title=Principat_de_Mosc%C3%B2u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Principat de Moscòu (la pagina existís pas)">Moscòu</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Jayanegara&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jayanegara (la pagina existís pas)">Jayanegara</a>, rèi de <a href="/w/index.php?title=Majapahit&action=edit&redlink=1" class="new" title="Majapahit (la pagina existís pas)">Majapahit</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Jean_Buridan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jean Buridan (la pagina existís pas)">Jean Buridan</a>, <a href="/wiki/Teologia" title="Teologia">teologian</a> e sabent <a href="/wiki/Fran%C3%A7a" title="França">francés</a>.</li> <li><a href="/wiki/Joan_II_de_Fran%C3%A7a" title="Joan II de França">Joan II</a>, rèi de <a href="/wiki/Fran%C3%A7a" title="França">França</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Joan_V_Pal%C3%A8oleg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Joan V Palèoleg (la pagina existís pas)">Joan V Palèoleg</a>, emperaire <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Bizantin" title="Empèri Bizantin">bizantin</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Joan_VI_Cantacuz%C3%A8n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Joan VI Cantacuzèn (la pagina existís pas)">Joan VI Cantacuzèn</a>, emperaire <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Bizantin" title="Empèri Bizantin">bizantin</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=John_Arderne&action=edit&redlink=1" class="new" title="John Arderne (la pagina existís pas)">John Arderne</a>, mètge <a href="/wiki/Anglat%C3%A8rra" title="Anglatèrra">anglés</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Karanbas&action=edit&redlink=1" class="new" title="Karanbas (la pagina existís pas)">Karanbas</a>, rèi de <a href="/w/index.php?title=Makuria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Makuria (la pagina existís pas)">Makuria</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Linggabuanawisesa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Linggabuanawisesa (la pagina existís pas)">Linggabuanawisesa</a>, rèi de <a href="/w/index.php?title=Reiaume_de_Sunda&action=edit&redlink=1" class="new" title="Reiaume de Sunda (la pagina existís pas)">Sunda</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Lo%C3%ADs_I%C3%A8r_d%27Ongria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Loís Ièr d'Ongria (la pagina existís pas)">Loís d'Anjau</a>, rèi d'<a href="/wiki/Ongria" title="Ongria">Ongria</a> e de <a href="/wiki/Polonha" title="Polonha">Polonha</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Miqu%C3%A8u_IX_Pale%C3%B2leg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Miquèu IX Paleòleg (la pagina existís pas)">Miquèu IX Paleòleg</a>, coemperaire <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Bizantin" title="Empèri Bizantin">bizantin</a>.</li> <li><a href="/wiki/Mondino_dei_Luzzi" title="Mondino dei Luzzi">Mondino dei Luzzi</a>, mètge <a href="/wiki/It%C3%A0lia" title="Itàlia">italian</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Newaya_Krestos&action=edit&redlink=1" class="new" title="Newaya Krestos (la pagina existís pas)">Newaya Krestos</a>, negus d'<a href="/wiki/Etiopia" title="Etiopia">Etiopia</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Newaya_Maryam&action=edit&redlink=1" class="new" title="Newaya Maryam (la pagina existís pas)">Newaya Maryam</a>, negus d'<a href="/wiki/Etiopia" title="Etiopia">Etiopia</a>.</li> <li><a href="/wiki/Nic%C3%A8for_Gregoras" title="Nicèfor Gregoras">Nicèfor Gregoras</a>, <a href="/wiki/Teologia" title="Teologia">teologian</a> e sabent <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Bizantin" title="Empèri Bizantin">bizantin</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Nicole_Oresme&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nicole Oresme (la pagina existís pas)">Nicole Oresme</a>, evesque e sabent <a href="/wiki/Fran%C3%A7a" title="França">francés</a>.</li> <li><a href="/wiki/Petrarca" class="mw-redirect" title="Petrarca">Petrarca</a>, <a href="/wiki/Poesia" title="Poesia">poèta</a> <a href="/wiki/It%C3%A0lia" title="Itàlia">italian</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Philippe_de_Vitry&action=edit&redlink=1" class="new" title="Philippe de Vitry (la pagina existís pas)">Philippe de Vitry</a>, <a href="/wiki/Musica" title="Musica">musician</a> <a href="/wiki/Fran%C3%A7a" title="França">francés</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Raden_Vijaya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Raden Vijaya (la pagina existís pas)">Raden Vijaya</a>, rèi de <a href="/w/index.php?title=Majapahit&action=edit&redlink=1" class="new" title="Majapahit (la pagina existís pas)">Majapahit</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Rajasanagara&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rajasanagara (la pagina existís pas)">Rajasanagara</a>, rèi de <a href="/w/index.php?title=Majapahit&action=edit&redlink=1" class="new" title="Majapahit (la pagina existís pas)">Majapahit</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Richard_Swineshead&action=edit&redlink=1" class="new" title="Richard Swineshead (la pagina existís pas)">Richard Swineshead</a>, sabent <a href="/wiki/Anglat%C3%A8rra" title="Anglatèrra">anglés</a>.</li> <li><a href="/wiki/Roger_de_Flor" title="Roger de Flor">Roger de Flor</a>, cap <a href="/wiki/Mercenari" title="Mercenari">mercenari</a> <a href="/wiki/Catalonha" class="mw-redirect mw-disambig" title="Catalonha">catalan</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Sayf_al-Din_Abdullah_Barshambu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sayf al-Din Abdullah Barshambu (la pagina existís pas)">Sayf al-Din Abdullah Barshambu</a>, rèi de <a href="/w/index.php?title=Makuria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Makuria (la pagina existís pas)">Makuria</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Simeon_I%C3%A8r_de_Mosc%C3%B2u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Simeon Ièr de Moscòu (la pagina existís pas)">Simeon Ièr de Moscòu</a>, prince de <a href="/w/index.php?title=Principat_de_Mosc%C3%B2u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Principat de Moscòu (la pagina existís pas)">Moscòu</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Tar%C3%ADacuri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Taríacuri (la pagina existís pas)">Taríacuri</a>, <a href="/w/index.php?title=Caconzi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Caconzi (la pagina existís pas)">caconzi</a> <a href="/w/index.php?title=Reiaume_Tarasc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Reiaume Tarasc (la pagina existís pas)">tarasc</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Te%C3%B2dor_Meliteniotes&action=edit&redlink=1" class="new" title="Teòdor Meliteniotes (la pagina existís pas)">Teòdor Meliteniotes</a>, <a href="/wiki/Astronomia" title="Astronomia">astronòm</a> <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Bizantin" title="Empèri Bizantin">bizantin</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Tribhuwana_Wijayatunggadewi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tribhuwana Wijayatunggadewi (la pagina existís pas)">Tribhuwana Wijayatunggadewi</a>, rèina de <a href="/w/index.php?title=Majapahit&action=edit&redlink=1" class="new" title="Majapahit (la pagina existís pas)">Majapahit</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Ulugh_Beg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ulugh Beg (la pagina existís pas)">Ulugh Beg</a>, sultan e <a href="/wiki/Astronomia" title="Astronomia">astronòm</a> de <a href="/wiki/Samarcanda" title="Samarcanda">Samarcanda</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Wedem_Arad&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wedem Arad (la pagina existís pas)">Wedem Arad</a>, negus d'<a href="/wiki/Etiopia" title="Etiopia">Etiopia</a>.</li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Liames_intèrnes"><span id="Liames_int.C3.A8rnes"></span>Liames intèrnes</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIV&veaction=edit&section=5" title="Modificar la seccion : Liames intèrnes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modificar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIV&action=edit&section=5" title="Edita el codi de la secció: Liames intèrnes"><span>Modificar lo còdi</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Gu%C3%A8rra_de_Cent_Ans" title="Guèrra de Cent Ans">Guèrra de Cent Ans</a>.</li> <li><a href="/wiki/Tamburlan" title="Tamburlan">Tamburlan</a>.</li> <li><a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Otoman" title="Empèri Otoman">Turcs Otomans</a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliografia">Bibliografia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIV&veaction=edit&section=6" title="Modificar la seccion : Bibliografia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modificar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIV&action=edit&section=6" title="Edita el codi de la secció: Bibliografia"><span>Modificar lo còdi</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Nòtas_e_referéncias"><span id="N.C3.B2tas_e_refer.C3.A9ncias"></span>Nòtas e referéncias</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIV&veaction=edit&section=7" title="Modificar la seccion : Nòtas e referéncias" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modificar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIV&action=edit&section=7" title="Edita el codi de la secció: Nòtas e referéncias"><span>Modificar lo còdi</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><b><a href="/wiki/Angl%C3%A9s" title="Anglés">(en)</a></b> Tonio Andrade, <i>The Gunpowder Age: China, Military Innovation, and the Rise of the West in World History</i>, Princeton University Press, 2016, p. 75.</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><b><a href="/wiki/Franc%C3%A9s" title="Francés">(fr)</a></b> Jean-Paul Roux, <i>Tamerlan</i>, Fayard, 1991, p. 77.</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><b><a href="/wiki/Franc%C3%A9s" title="Francés">(fr)</a></b> Jean-Paul Roux, <i>Tamerlan</i>, Fayard, 1991, p. 78.</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><b><a href="/wiki/Franc%C3%A9s" title="Francés">(fr)</a></b> Jean-Paul Roux, <i>Tamerlan</i>, Fayard, 1991, p. 79.</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"> J. Mogenet, A. Tihon, R. Royez, A. Berg, <i>Nicéphore Grégoras - Calcul de l’éclipse de soleil du 16 Juillet 1330</i>, <i>Corpus des astronomes byzantins</i>, I, Gleben, 1983.</span> </li> </ol>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Recuperada de « <a dir="ltr" href="https://oc.wikipedia.org/w/index.php?title=Sègle_XIV&oldid=2424075">https://oc.wikipedia.org/w/index.php?title=Sègle_XIV&oldid=2424075</a> »</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Especial:Categorias" title="Especial:Categorias">Categorias de la pagina</a> : <ul><li><a href="/w/index.php?title=Categoria:P%C3%A0gines_amb_mides_d%27imatge_que_contenen_px_addicionals&action=edit&redlink=1" class="new" title="Categoria:Pàgines amb mides d'imatge que contenen px addicionals (la pagina existís pas)">Pàgines amb mides d'imatge que contenen px addicionals</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Article_redigit_en_proven%C3%A7au" title="Categoria:Article redigit en provençau">Article redigit en provençau</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:S%C3%A8gle" title="Categoria:Sègle">Sègle</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Aquela pagina es estada modificada pel darrièr còp lo 21 febrièr de 2024 a 17.48.</li> <li id="footer-info-copyright"><span style="white-space: normal"><a href="/wiki/Wikip%C3%A8dia:Drech_d%27autor" title="Wikipèdia:Drech d'autor">Drech d'autor</a> : Los tèxtes son disponibles jos <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr">licéncia Creative Commons paternitat pertatge a l’identic</a> ; d’autras condicions se pòdon aplicar. Vejatz las <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">condicions d’utilizacion</a> per mai de detalhs, e mai los credits grafics.<br /> Wikipedia® es una marca depausada de la <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organizacion de benfasença regida pel paragraf 501(c)(3) del còde fiscal dels Estats Units.</span><br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr">Politica de confidencialitat</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikip%C3%A8dia:Avertiments_generals">Avertiments</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Còdi de conducta</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Desvolopaires</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/oc.wikipedia.org">Estatisticas</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Declaracion suls cookies</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//oc.m.wikipedia.org/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIV&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Afichatge mobil</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5c59558b9d-g9zqz","wgBackendResponseTime":170,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.121","walltime":"0.152","ppvisitednodes":{"value":948,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":1044,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":251,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":7,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":2036,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 40.964 1 -total"," 49.62% 20.326 2 Modèl:Veire"," 39.67% 16.250 2 Modèl:Multiparamètres-Ligam"," 27.07% 11.091 1 Modèl:Dialècte_Provençau"," 22.48% 9.208 1 Modèl:Icòna_de_títol"," 8.91% 3.649 15 Modèl:Èr"," 3.83% 1.571 1 Modèl:Exp"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.004","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":634036,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-api-int.codfw.main-849f99967d-jvb4j","timestamp":"20241124194845","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"S\u00e8gle XIV","url":"https:\/\/oc.wikipedia.org\/wiki\/S%C3%A8gle_XIV","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q7034","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q7034","author":{"@type":"Organization","name":"Contributeurs aux projets Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Fondation Wikimedia, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2008-04-26T15:11:51Z","dateModified":"2024-02-21T17:48:45Z","headline":"s\u00e8gle"}</script> </body> </html>