CINXE.COM

ბაიკალი - ვიკიპედია

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="ka" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>ბაიკალი - ვიკიპედია</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )kawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy", "wgMonthNames":["","იანვარი","თებერვალი","მარტი","აპრილი","მაისი","ივნისი","ივლისი","აგვისტო","სექტემბერი","ოქტომბერი","ნოემბერი","დეკემბერი"],"wgRequestId":"26756d39-9ae6-4999-90e8-93715db3adc4","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"ბაიკალი","wgTitle":"ბაიკალი","wgCurRevisionId":4705391,"wgRevisionId":4705391,"wgArticleId":131207,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["გვერდები, რომლებიც შეიცავენ სქოლიოში შეცდომას","ყველა სტატია მკვდარი გარე ბმულით", "ყველა სტატია მკვდარი გარე ბმულით - იანვარი 2021","ყველა სტატია მკვდარი გარე ბმულით - სექტემბერი 2024","რჩეული სტატიები","ტბები ანბანის მიხედვით","მსოფლიო მემკვიდრეობა ანბანის მიხედვით","მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები რუსეთში","ბაიკალი","ბურიატეთის ტბები","ირკუტსკის ოლქის ტბები"],"wgPageViewLanguage":"ka","wgPageContentLanguage":"ka","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"ბაიკალი","wgRelevantArticleId":131207,"wgIsProbablyEditable":false,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":false,"wgRestrictionEdit":["autoconfirmed"],"wgRestrictionMove" :["autoconfirmed"],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":4705391,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"ka","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"ka"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":200000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q5513","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false, "wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.0"};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.directLinkToCommons","ext.gadget.switcher", "ext.gadget.pgnviewer","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ka&amp;modules=ext.cite.styles%7Cext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=ka&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ka&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.16"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/%D0%91%D1%83%D1%85%D1%82%D0%B0_%D0%91%D0%B0%D0%B1%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0_-_Babushka_bay_-_panoramio_%281%29.jpg/1200px-%D0%91%D1%83%D1%85%D1%82%D0%B0_%D0%91%D0%B0%D0%B1%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0_-_Babushka_bay_-_panoramio_%281%29.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="900"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/%D0%91%D1%83%D1%85%D1%82%D0%B0_%D0%91%D0%B0%D0%B1%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0_-_Babushka_bay_-_panoramio_%281%29.jpg/800px-%D0%91%D1%83%D1%85%D1%82%D0%B0_%D0%91%D0%B0%D0%B1%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0_-_Babushka_bay_-_panoramio_%281%29.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="600"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/%D0%91%D1%83%D1%85%D1%82%D0%B0_%D0%91%D0%B0%D0%B1%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0_-_Babushka_bay_-_panoramio_%281%29.jpg/640px-%D0%91%D1%83%D1%85%D1%82%D0%B0_%D0%91%D0%B0%D0%B1%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0_-_Babushka_bay_-_panoramio_%281%29.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="480"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="ბაიკალი - ვიკიპედია"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//ka.m.wikipedia.org/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ვიკიპედია (ka)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//ka.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ka"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="ვიკიპედია-ის არხი Atom" href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%91%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%AA%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject page-ბაიკალი rootpage-ბაიკალი skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">შინაარსზე გადასვლა</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="საიტი"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="მთავარი მენიუ" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="მთავარი მენიუ" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">მთავარი მენიუ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">მთავარი მენიუ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">გადატანა გვერდით ზოლზე</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">დამალვა</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> ნავიგაცია </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%92%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%98" title="გახსენით მთავარი გვერდი [z]" accesskey="z"><span>მთავარი გვერდი</span></a></li><li id="n-თემატური-ძიება" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98"><span>თემატური ძიება</span></a></li><li id="n-რჩეული-სტატიები" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A0%E1%83%A9%E1%83%94%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98"><span>რჩეული სტატიები</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%A8%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%97%E1%83%AE%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%97" title="შემთხვევითი გვერდის გახსნა. [x]" accesskey="x"><span>შემთხვევითი გვერდი</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%92%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98"><span>ახალი გვერდები</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%97%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%92%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98"><span>სპეციალური გვერდები</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-participation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-participation" > <div class="vector-menu-heading"> მონაწილეობა </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-ინფორმაცია" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%9D%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%92%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98"><span>ინფორმაცია</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90" title="სად გავიგოთ."><span>დახმარება</span></a></li><li id="n-ფორუმი" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A4%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98"><span>ფორუმი</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%91%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%AA%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ვიკიპედიაში ბოლო ცვლილებების სია. [r]" accesskey="r"><span>ბოლო ცვლილებები</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%92%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%98" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ვიკიპედია" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-ka.svg" style="width: 7.4375em; height: 1.5em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="თავისუფალი ენციკლოპედია" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-ka.svg" width="130" height="14" style="width: 8.125em; height: 0.875em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="ძიება ვიკიპედია [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>ძიება</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="ძიება ვიკიპედია" aria-label="ძიება ვიკიპედია" autocapitalize="sentences" title="ძიება ვიკიპედია [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="სპეციალური:ძიება"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">ძიება</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="პირადი ხელსაწყოები"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="იერსახე"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="გვერდის შრიფტის ზომის, სიგანისა და ფერის შეცვლა" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="იერსახე" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">იერსახე</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=ka.wikipedia.org&amp;uselang=ka" class=""><span>შემოწირულობები</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A8%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A8%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%9C%E1%83%90&amp;returnto=%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98" title="ჩვენ გთავაზობთ, შექმნათ ანგარიში და შეხვიდეთ სისტემაში; თუმცა ეს არ არის აუცილებელი" class=""><span>ანგარიშის შექმნა</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%A8%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%90&amp;returnto=%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98" title="სასურველია დარეგისტრირდეთ, თუმცა აუცილებელი არ არის. [o]" accesskey="o" class=""><span>შესვლა</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="მეტი შესაძლებლობა" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="პირადი ხელსაწყოები" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">პირადი ხელსაწყოები</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="მომხმარებლის მენიუ" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=ka.wikipedia.org&amp;uselang=ka"><span>შემოწირულობები</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A8%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A8%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%9C%E1%83%90&amp;returnto=%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98" title="ჩვენ გთავაზობთ, შექმნათ ანგარიში და შეხვიდეთ სისტემაში; თუმცა ეს არ არის აუცილებელი"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>ანგარიშის შექმნა</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%A8%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%90&amp;returnto=%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98" title="სასურველია დარეგისტრირდეთ, თუმცა აუცილებელი არ არის. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>შესვლა</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> გვერდები სისტემიდან გამოსული რედაქტორებისათვის <a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90" aria-label="რედაქტირების შესახებ მეტის გაგება"><span>გაიგეთ მეტი</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%A9%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%98_%E1%83%AC%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98" title="რედაქტირებების სია შესრულებული ამ IP მისამართიდან [y]" accesskey="y"><span>წვლილი</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%A9%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%AE%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%95%E1%83%90" title="დისკუსია ამ ip მისამართის წაშლის შესახებ [n]" accesskey="n"><span>განხილვა</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Eდამალვა\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"sitenotice\" lang=\"ka\" dir=\"ltr\"\u003E\u003Cdiv class=\"layout plainlinks\" align=\"right\"\u003E\u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"https://www.facebook.com/georgianwikipedia\" rel=\"nofollow\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/18px-Facebook_icon.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"18\" height=\"18\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/27px-Facebook_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/36px-Facebook_icon.svg.png 2x\" data-file-width=\"256\" data-file-height=\"256\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E \u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"https://www.instagram.com/georgianwiki\" rel=\"nofollow\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Instagram_icon.png/17px-Instagram_icon.png\" decoding=\"async\" width=\"17\" height=\"17\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Instagram_icon.png/26px-Instagram_icon.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Instagram_icon.png/34px-Instagram_icon.png 2x\" data-file-width=\"5001\" data-file-height=\"5001\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E \u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"https://www.twitter.com/georgianwiki\" rel=\"nofollow\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/X_logo_2023.svg/12px-X_logo_2023.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"12\" height=\"11\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/X_logo_2023.svg/18px-X_logo_2023.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/X_logo_2023.svg/24px-X_logo_2023.svg.png 2x\" data-file-width=\"300\" data-file-height=\"271\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E\n\u003Cp\u003E\u003Cbr /\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="საიტი"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="სარჩევი" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">სარჩევი</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">გადატანა გვერდით ზოლზე</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">დამალვა</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">შესავალი</div> </a> </li> <li id="toc-ეტიმოლოგია" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ეტიმოლოგია"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>ეტიმოლოგია</span> </div> </a> <ul id="toc-ეტიმოლოგია-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-კვლევის_ისტორია" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#კვლევის_ისტორია"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>კვლევის ისტორია</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-კვლევის_ისტორია-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>სექცია „კვლევის ისტორია“-ის გაშლა/ჩაკეცვა</span> </button> <ul id="toc-კვლევის_ისტორია-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-პირველი_პერიოდი" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#პირველი_პერიოდი"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>პირველი პერიოდი</span> </div> </a> <ul id="toc-პირველი_პერიოდი-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-მეორე_პერიოდი" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#მეორე_პერიოდი"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>მეორე პერიოდი</span> </div> </a> <ul id="toc-მეორე_პერიოდი-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-მესამე_პერიოდი" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#მესამე_პერიოდი"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>მესამე პერიოდი</span> </div> </a> <ul id="toc-მესამე_პერიოდი-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-მეოთხე_პერიოდი" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#მეოთხე_პერიოდი"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4</span> <span>მეოთხე პერიოდი</span> </div> </a> <ul id="toc-მეოთხე_პერიოდი-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-მეხუთე_პერიოდი" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#მეხუთე_პერიოდი"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.5</span> <span>მეხუთე პერიოდი</span> </div> </a> <ul id="toc-მეხუთე_პერიოდი-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-მეექვსე_პერიოდი" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#მეექვსე_პერიოდი"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.6</span> <span>მეექვსე პერიოდი</span> </div> </a> <ul id="toc-მეექვსე_პერიოდი-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-მსოფლიოს_უღრმესი_ტბები" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#მსოფლიოს_უღრმესი_ტბები"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>მსოფლიოს უღრმესი ტბები</span> </div> </a> <ul id="toc-მსოფლიოს_უღრმესი_ტბები-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-რელიეფი" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#რელიეფი"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>რელიეფი</span> </div> </a> <ul id="toc-რელიეფი-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ქვაბულის_მორფოლოგია" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ქვაბულის_მორფოლოგია"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>ქვაბულის მორფოლოგია</span> </div> </a> <ul id="toc-ქვაბულის_მორფოლოგია-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-წყლის_შედგენილობა" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#წყლის_შედგენილობა"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>წყლის შედგენილობა</span> </div> </a> <ul id="toc-წყლის_შედგენილობა-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-წყლის_ბალანსი" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#წყლის_ბალანსი"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>წყლის ბალანსი</span> </div> </a> <ul id="toc-წყლის_ბალანსი-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-კლიმატი" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#კლიმატი"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>კლიმატი</span> </div> </a> <ul id="toc-კლიმატი-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ყინული" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ყინული"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>ყინული</span> </div> </a> <ul id="toc-ყინული-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-სეისმოაქტიურობა" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#სეისმოაქტიურობა"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>სეისმოაქტიურობა</span> </div> </a> <ul id="toc-სეისმოაქტიურობა-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ფლორა" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ფლორა"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>ფლორა</span> </div> </a> <ul id="toc-ფლორა-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ფაუნა" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ფაუნა"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>ფაუნა</span> </div> </a> <ul id="toc-ფაუნა-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ეკოლოგია" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ეკოლოგია"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13</span> <span>ეკოლოგია</span> </div> </a> <ul id="toc-ეკოლოგია-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-წყლის_ტრანსპორტი" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#წყლის_ტრანსპორტი"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14</span> <span>წყლის ტრანსპორტი</span> </div> </a> <ul id="toc-წყლის_ტრანსპორტი-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ჰიდროენერგეტიკა" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ჰიდროენერგეტიკა"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">15</span> <span>ჰიდროენერგეტიკა</span> </div> </a> <ul id="toc-ჰიდროენერგეტიკა-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-დაკვირვების_შედეგები" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#დაკვირვების_შედეგები"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">16</span> <span>დაკვირვების შედეგები</span> </div> </a> <ul id="toc-დაკვირვების_შედეგები-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-თევზჭერა" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#თევზჭერა"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">17</span> <span>თევზჭერა</span> </div> </a> <ul id="toc-თევზჭერა-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ღირსშესანიშნაობები" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ღირსშესანიშნაობები"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">18</span> <span>ღირსშესანიშნაობები</span> </div> </a> <ul id="toc-ღირსშესანიშნაობები-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ტურიზმი" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ტურიზმი"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">19</span> <span>ტურიზმი</span> </div> </a> <ul id="toc-ტურიზმი-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-მითები_და_ლეგენდები" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#მითები_და_ლეგენდები"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">20</span> <span>მითები და ლეგენდები</span> </div> </a> <ul id="toc-მითები_და_ლეგენდები-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ფილმები" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ფილმები"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">21</span> <span>ფილმები</span> </div> </a> <ul id="toc-ფილმები-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ბაიკალი_და_ფილატელია" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ბაიკალი_და_ფილატელია"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">22</span> <span>ბაიკალი და ფილატელია</span> </div> </a> <ul id="toc-ბაიკალი_და_ფილატელია-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-გალერეა" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#გალერეა"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">23</span> <span>გალერეა</span> </div> </a> <ul id="toc-გალერეა-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-იხილეთ_აგრეთვე" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#იხილეთ_აგრეთვე"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">24</span> <span>იხილეთ აგრეთვე</span> </div> </a> <ul id="toc-იხილეთ_აგრეთვე-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-რესურსები_ინტერნეტში" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#რესურსები_ინტერნეტში"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">25</span> <span>რესურსები ინტერნეტში</span> </div> </a> <ul id="toc-რესურსები_ინტერნეტში-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ლიტერატურა" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ლიტერატურა"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">26</span> <span>ლიტერატურა</span> </div> </a> <ul id="toc-ლიტერატურა-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-სქოლიო" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#სქოლიო"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">27</span> <span>სქოლიო</span> </div> </a> <ul id="toc-სქოლიო-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="სარჩევი" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="სარჩევი" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="სარჩევის დამალვა/ჩვენება" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">სარჩევის დამალვა/ჩვენება</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">ბაიკალი</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="სხვაენოვან სტატიაზე გადასვლა. ხელმისაწვდომია 158 ენაზე" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-158" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">158 ენა</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Baikalmeer" title="Baikalmeer — აფრიკაანსი" lang="af" hreflang="af" data-title="Baikalmeer" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="აფრიკაანსი" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Baikalsee" title="Baikalsee — შვეიცარიული გერმანული" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Baikalsee" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="შვეიცარიული გერმანული" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%A3%E1%8B%AD%E1%8A%AB%E1%88%8D_%E1%88%90%E1%8B%AD%E1%89%85" title="ባይካል ሐይቅ — ამჰარული" lang="am" hreflang="am" data-title="ባይካል ሐይቅ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="ამჰარული" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Laco_Baikal" title="Laco Baikal — არაგონული" lang="an" hreflang="an" data-title="Laco Baikal" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="არაგონული" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%AD%D9%8A%D8%B1%D8%A9_%D8%A8%D8%A7%D9%8A%D9%83%D8%A7%D9%84" title="بحيرة بايكال — არაბული" lang="ar" hreflang="ar" data-title="بحيرة بايكال" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="არაბული" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D8%B6%D8%A7%D9%8A%D8%A9_%D8%A8%D8%A7%D9%8A%D9%83%D8%A7%D9%84" title="ضاية بايكال — Moroccan Arabic" lang="ary" hreflang="ary" data-title="ضاية بايكال" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Moroccan Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%AD%D9%8A%D8%B1%D8%A9_%D8%A8%D8%A7%D9%8A%D9%83%D8%A7%D9%84" title="بحيرة بايكال — Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="بحيرة بايكال" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%88%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%B2_%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A7%B0%E0%A6%A6" title="বৈকাল হ্ৰদ — ასამური" lang="as" hreflang="as" data-title="বৈকাল হ্ৰদ" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="ასამური" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Llagu_Baikal" title="Llagu Baikal — ასტურიული" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Llagu Baikal" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="ასტურიული" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Baykal" title="Baykal — აზერბაიჯანული" lang="az" hreflang="az" data-title="Baykal" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="აზერბაიჯანული" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%84_%DA%AF%D8%A4%D9%84%D9%88" title="بایکال گؤلو — South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="بایکال گؤلو" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="რჩეული სტატია"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%B0%D0%BB" title="Байкал — ბაშკირული" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Байкал" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="ბაშკირული" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Danu_Baikal" title="Danu Baikal — ბალინური" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Danu Baikal" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="ბალინური" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Baikalsee" title="Baikalsee — Bavarian" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Baikalsee" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Bavarian" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Baikals_(e%C5%BEers)" title="Baikals (ežers) — Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Baikals (ežers)" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bbc mw-list-item"><a href="https://bbc.wikipedia.org/wiki/Tao_Baikal" title="Tao Baikal — Batak Toba" lang="bbc" hreflang="bbc" data-title="Tao Baikal" data-language-autonym="Batak Toba" data-language-local-name="Batak Toba" class="interlanguage-link-target"><span>Batak Toba</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%B0%D0%BB" title="Байкал — ბელარუსული" lang="be" hreflang="be" data-title="Байкал" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="ბელარუსული" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%B0%D0%BB" title="Байкал — Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Байкал" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%B0%D0%BB" title="Байкал — ბულგარული" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Байкал" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="ბულგარული" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A5%88%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B2_%E0%A4%9D%E0%A5%80%E0%A4%B2" title="बैकाल झील — Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="बैकाल झील" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%88%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%B2_%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A6" title="বৈকাল হ্রদ — ბენგალური" lang="bn" hreflang="bn" data-title="বৈকাল হ্রদ" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="ბენგალური" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%94%E0%BD%BA%E0%BC%8B%E0%BD%82%E0%BD%A3%E0%BC%8B%E0%BD%98%E0%BD%9A%E0%BD%BA%E0%BD%A0%E0%BD%B4%E0%BC%8D" title="པེ་གལ་མཚེའུ། — ტიბეტური" lang="bo" hreflang="bo" data-title="པེ་གལ་མཚེའུ།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="ტიბეტური" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Lenn_Baikal" title="Lenn Baikal — ბრეტონული" lang="br" hreflang="br" data-title="Lenn Baikal" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="ბრეტონული" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Bajkalsko_jezero" title="Bajkalsko jezero — ბოსნიური" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Bajkalsko jezero" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="ბოსნიური" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%B3%D0%B0%D0%BB" title="Байгал — Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Байгал" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Llac_Baikal" title="Llac Baikal — კატალანური" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Llac Baikal" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="კატალანური" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%B0%D0%BB" title="Байкал — ჩეჩნური" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Байкал" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="ჩეჩნური" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%DB%95%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DA%86%DB%95%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%A7%DA%B5" title="دەریاچەی بایکاڵ — ცენტრალური ქურთული" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="دەریاچەی بایکاڵ" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="ცენტრალური ქურთული" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Lavu_Baikal" title="Lavu Baikal — კორსიკული" lang="co" hreflang="co" data-title="Lavu Baikal" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="კორსიკული" class="interlanguage-link-target"><span>Corsu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Baykal" title="Baykal — ყირიმულ-თურქული" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Baykal" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="ყირიმულ-თურქული" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Bajkal" title="Bajkal — ჩეხური" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Bajkal" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="ჩეხური" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%B0%D0%BB" title="Байкал — ჩუვაშური" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Байкал" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="ჩუვაშური" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Llyn_Baikal" title="Llyn Baikal — უელსური" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Llyn Baikal" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="უელსური" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Bajkals%C3%B8en" title="Bajkalsøen — დანიური" lang="da" hreflang="da" data-title="Bajkalsøen" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="დანიური" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Baikalsee" title="Baikalsee — გერმანული" lang="de" hreflang="de" data-title="Baikalsee" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="გერმანული" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Gol%C3%AA_Baykali" title="Golê Baykali — Dimli" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Golê Baykali" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Dimli" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dsb mw-list-item"><a href="https://dsb.wikipedia.org/wiki/Bajkal" title="Bajkal — ქვემოსორბული" lang="dsb" hreflang="dsb" data-title="Bajkal" data-language-autonym="Dolnoserbski" data-language-local-name="ქვემოსორბული" class="interlanguage-link-target"><span>Dolnoserbski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dv mw-list-item"><a href="https://dv.wikipedia.org/wiki/%DE%84%DE%A6%DE%87%DE%A8%DE%86%DE%A6%DE%8D%DE%B0_%DE%86%DE%AA%DE%85%DE%A8" title="ބައިކަލް ކުޅި — დივეჰი" lang="dv" hreflang="dv" data-title="ބައިކަލް ކުޅި" data-language-autonym="ދިވެހިބަސް" data-language-local-name="დივეჰი" class="interlanguage-link-target"><span>ދިވެހިބަސް</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%92%CE%B1%CF%8A%CE%BA%CE%AC%CE%BB%CE%B7" title="Βαϊκάλη — ბერძნული" lang="el" hreflang="el" data-title="Βαϊκάλη" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="ბერძნული" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Lake_Baikal" title="Lake Baikal — ინგლისური" lang="en" hreflang="en" data-title="Lake Baikal" data-language-autonym="English" data-language-local-name="ინგლისური" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Bajkalo" title="Bajkalo — ესპერანტო" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Bajkalo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="ესპერანტო" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Lago_Baikal" title="Lago Baikal — ესპანური" lang="es" hreflang="es" data-title="Lago Baikal" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="ესპანური" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Baikali_j%C3%A4rv" title="Baikali järv — ესტონური" lang="et" hreflang="et" data-title="Baikali järv" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="ესტონური" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Baikal" title="Baikal — ბასკური" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Baikal" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="ბასკური" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DA%86%D9%87_%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%84" title="دریاچه بایکال — სპარსული" lang="fa" hreflang="fa" data-title="دریاچه بایکال" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="სპარსული" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Baikalj%C3%A4rvi" title="Baikaljärvi — ფინური" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Baikaljärvi" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="ფინური" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Baikali_j%C3%A4rv" title="Baikali järv — Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Baikali järv" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Bajkalvatn" title="Bajkalvatn — ფარერული" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Bajkalvatn" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="ფარერული" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Lac_Ba%C3%AFkal" title="Lac Baïkal — ფრანგული" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Lac Baïkal" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="ფრანგული" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Baikalsia" title="Baikalsia — ჩრდილოფრიზიული" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Baikalsia" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="ჩრდილოფრიზიული" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Baikalmar" title="Baikalmar — დასავლეთფრიზიული" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Baikalmar" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="დასავლეთფრიზიული" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Loch_Baikal" title="Loch Baikal — ირლანდიური" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Loch Baikal" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ირლანდიური" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Lak_Ba%C3%AFkal" title="Lak Baïkal — Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Lak Baïkal" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Loch_Baikal" title="Loch Baikal — შოტლანდიური გელური" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Loch Baikal" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="შოტლანდიური გელური" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Lago_Baikal" title="Lago Baikal — გალისიური" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Lago Baikal" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="გალისიური" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Ypa_Vaik%C3%A1ly" title="Ypa Vaikály — გუარანი" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Ypa Vaikály" data-language-autonym="Avañe&#039;ẽ" data-language-local-name="გუარანი" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%99%D7%9E%D7%AA_%D7%91%D7%90%D7%99%D7%A7%D7%9C" title="ימת באיקל — ებრაული" lang="he" hreflang="he" data-title="ימת באיקל" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="ებრაული" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A4%AF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B2_%E0%A4%9D%E0%A5%80%E0%A4%B2" title="बयकाल झील — ჰინდი" lang="hi" hreflang="hi" data-title="बयकाल झील" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="ჰინდი" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Lake_Baikal" title="Lake Baikal — Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Lake Baikal" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Bajkalsko_jezero" title="Bajkalsko jezero — ხორვატული" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Bajkalsko jezero" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="ხორვატული" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Bajkal" title="Bajkal — ზემოსორბული" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Bajkal" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="ზემოსორბული" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Bajk%C3%A1l-t%C3%B3" title="Bajkál-tó — უნგრული" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Bajkál-tó" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="უნგრული" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B2%D5%A1%D5%B5%D5%AF%D5%A1%D5%AC_%D5%AC%D5%AB%D5%B3" title="Բայկալ լիճ — სომხური" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Բայկալ լիճ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="სომხური" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%B5%D6%84%D5%A1%D5%AC_%D4%BC%D5%AB%D5%B3" title="Պայքալ Լիճ — Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Պայքալ Լիճ" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Laco_Baikal" title="Laco Baikal — ინტერლინგუალური" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Laco Baikal" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="ინტერლინგუალური" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Danau_Baikal" title="Danau Baikal — ინდონეზიური" lang="id" hreflang="id" data-title="Danau Baikal" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="ინდონეზიური" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Danaw_Baikal" title="Danaw Baikal — ილოკო" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Danaw Baikal" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="ილოკო" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Baikal" title="Baikal — იდო" lang="io" hreflang="io" data-title="Baikal" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="იდო" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Bajkalvatn" title="Bajkalvatn — ისლანდიური" lang="is" hreflang="is" data-title="Bajkalvatn" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ისლანდიური" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Lago_Bajkal" title="Lago Bajkal — იტალიური" lang="it" hreflang="it" data-title="Lago Bajkal" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="იტალიური" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="კარგი სტატია"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%90%E3%82%A4%E3%82%AB%E3%83%AB%E6%B9%96" title="バイカル湖 — იაპონური" lang="ja" hreflang="ja" data-title="バイカル湖" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="იაპონური" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/baikal._zei_lalxu" title="baikal. zei lalxu — ლოჟბანი" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="baikal. zei lalxu" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="ლოჟბანი" class="interlanguage-link-target"><span>La .lojban.</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Tlaga_Baikal" title="Tlaga Baikal — იავური" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Tlaga Baikal" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="იავური" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Agelmim_n_Baykal" title="Agelmim n Baykal — კაბილური" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Agelmim n Baykal" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="კაბილური" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/Bay%C9%A9kal%C9%A9_Kujomuu" title="Bayɩkalɩ Kujomuu — Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Bayɩkalɩ Kujomuu" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D3%A9%D0%BB" title="Байкөл — ყაზახური" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Байкөл" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="ყაზახური" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AC%E0%B3%88%E0%B2%95%E0%B2%B2%E0%B3%8D_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0" title="ಬೈಕಲ್ ಸರೋವರ — კანადა" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಬೈಕಲ್ ಸರೋವರ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="კანადა" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%B0%94%EC%9D%B4%EC%B9%BC%ED%98%B8" title="바이칼호 — კორეული" lang="ko" hreflang="ko" data-title="바이칼호" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="კორეული" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kv mw-list-item"><a href="https://kv.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%B0%D0%BB" title="Байкал — კომი" lang="kv" hreflang="kv" data-title="Байкал" data-language-autonym="Коми" data-language-local-name="კომი" class="interlanguage-link-target"><span>Коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Lydn_Baikal" title="Lydn Baikal — კორნული" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Lydn Baikal" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="კორნული" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%B0%D0%BB" title="Байкал — ყირგიზული" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Байкал" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="ყირგიზული" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Lacus_Baical" title="Lacus Baical — ლათინური" lang="la" hreflang="la" data-title="Lacus Baical" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="ლათინური" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Baikals%C3%A9i" title="Baikalséi — ლუქსემბურგული" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Baikalséi" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="ლუქსემბურგული" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%B0%D0%BB" title="Байкал — ლეზგიური" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Байкал" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="ლეზგიური" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Lago_Baical" title="Lago Baical — Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Lago Baical" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Bajkalmaer" title="Bajkalmaer — ლიმბურგული" lang="li" hreflang="li" data-title="Bajkalmaer" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="ლიმბურგული" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Lagh_Bajkal" title="Lagh Bajkal — ლომბარდიული" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Lagh Bajkal" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="ლომბარდიული" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="კარგი სტატია"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Baikalo_e%C5%BEeras" title="Baikalo ežeras — ლიეტუვური" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Baikalo ežeras" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="ლიეტუვური" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Baik%C4%81ls" title="Baikāls — ლატვიური" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Baikāls" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="ლატვიური" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%B0%D0%BB" title="Байкал — მოქშა" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Байкал" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="მოქშა" class="interlanguage-link-target"><span>Мокшень</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%B0%D0%BB" title="Байкал — Eastern Mari" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Байкал" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="Eastern Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Олык марий</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%98%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%95%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%BE" title="Бајкалско Езеро — მაკედონური" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Бајкалско Езеро" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="მაკედონური" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AC%E0%B5%88%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B5%BD_%E0%B4%A4%E0%B4%9F%E0%B4%BE%E0%B4%95%E0%B4%82" title="ബൈകാൽ തടാകം — მალაიალამური" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ബൈകാൽ തടാകം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="მალაიალამური" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%B3%D0%B0%D0%BB_%D0%BD%D1%83%D1%83%D1%80" title="Байгал нуур — მონღოლური" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Байгал нуур" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="მონღოლური" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mni mw-list-item"><a href="https://mni.wikipedia.org/wiki/%EA%AF%95%EA%AF%A5%EA%AF%8F%EA%AF%80%EA%AF%A5%EA%AF%9C_%EA%AF%84%EA%AF%A5%EA%AF%A0" title="ꯕꯥꯏꯀꯥꯜ ꯄꯥꯠ — მანიპური" lang="mni" hreflang="mni" data-title="ꯕꯥꯏꯀꯥꯜ ꯄꯥꯠ" data-language-autonym="ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ" data-language-local-name="მანიპური" class="interlanguage-link-target"><span>ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A5%88%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B2_%E0%A4%B8%E0%A4%B0%E0%A5%8B%E0%A4%B5%E0%A4%B0" title="बैकाल सरोवर — მარათჰი" lang="mr" hreflang="mr" data-title="बैकाल सरोवर" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="მარათჰი" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mrj mw-list-item"><a href="https://mrj.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%B0%D0%BB" title="Байкал — Western Mari" lang="mrj" hreflang="mrj" data-title="Байкал" data-language-autonym="Кырык мары" data-language-local-name="Western Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Кырык мары</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Tasik_Baikal" title="Tasik Baikal — მალაიური" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Tasik Baikal" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="მალაიური" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Lag_ta%27_Baikal" title="Lag ta&#039; Baikal — მალტური" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Lag ta&#039; Baikal" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="მალტური" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Lago_Baikal" title="Lago Baikal — მირანდული" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Lago Baikal" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="მირანდული" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%98%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%80%E1%80%9A%E1%80%BA%E1%80%A1%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA" title="ဘိုင်ကယ်အိုင် — ბირმული" lang="my" hreflang="my" data-title="ဘိုင်ကယ်အိုင်" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="ბირმული" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%B0%D0%BB_(%D1%8D%D1%80%D1%8C%D0%BA%D0%B5)" title="Байкал (эрьке) — ერზია" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Байкал (эрьке)" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="ერზია" class="interlanguage-link-target"><span>Эрзянь</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%84" title="بایکال — მაზანდერანული" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="بایکال" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="მაზანდერანული" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Baikalsee" title="Baikalsee — ქვემოგერმანული" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Baikalsee" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="ქვემოგერმანული" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A5%88%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B2_%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%96%E0%A5%82" title="बैकाल पुखू — ნევარი" lang="new" hreflang="new" data-title="बैकाल पुखू" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="ნევარი" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Baikalmeer" title="Baikalmeer — ნიდერლანდური" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Baikalmeer" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="ნიდერლანდური" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Bajkalsj%C3%B8en" title="Bajkalsjøen — ნორვეგიული ნიუნორსკი" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Bajkalsjøen" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="ნორვეგიული ნიუნორსკი" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Bajkalsj%C3%B8en" title="Bajkalsjøen — ნორვეგიული ბუკმოლი" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Bajkalsjøen" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="ნორვეგიული ბუკმოლი" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Lac_Baikal" title="Lac Baikal — ოქსიტანური" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Lac Baikal" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="ოქსიტანური" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-olo mw-list-item"><a href="https://olo.wikipedia.org/wiki/Baikal" title="Baikal — Livvi-Karelian" lang="olo" hreflang="olo" data-title="Baikal" data-language-autonym="Livvinkarjala" data-language-local-name="Livvi-Karelian" class="interlanguage-link-target"><span>Livvinkarjala</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%B0%D0%BB" title="Байкал — ოსური" lang="os" hreflang="os" data-title="Байкал" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="ოსური" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AC%E0%A8%BE%E0%A8%88%E0%A8%95%E0%A8%BE%E0%A8%B2_%E0%A8%9D%E0%A9%80%E0%A8%B2" title="ਬਾਈਕਾਲ ਝੀਲ — პენჯაბური" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਬਾਈਕਾਲ ਝੀਲ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="პენჯაბური" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Bajka%C5%82" title="Bajkał — პოლონური" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Bajkał" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="პოლონური" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Lagh_Bajkal" title="Lagh Bajkal — Piedmontese" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Lagh Bajkal" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piedmontese" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%DA%BE%DB%8C%D9%84_%D8%A8%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%84" title="جھیل بیکال — Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="جھیل بیکال" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%84_%DA%A9%D9%88%DA%93%D9%85" title="بایکال کوړم — პუშტუ" lang="ps" hreflang="ps" data-title="بایکال کوړم" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="პუშტუ" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Lago_Baical" title="Lago Baical — პორტუგალიური" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Lago Baical" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="პორტუგალიური" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Paygal_qucha" title="Paygal qucha — კეჩუა" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Paygal qucha" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="კეჩუა" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Lacul_Baikal" title="Lacul Baikal — რუმინული" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Lacul Baikal" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="რუმინული" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-tara mw-list-item"><a href="https://roa-tara.wikipedia.org/wiki/Laghe_Bajkal" title="Laghe Bajkal — Tarantino" lang="nap-x-tara" hreflang="nap-x-tara" data-title="Laghe Bajkal" data-language-autonym="Tarandíne" data-language-local-name="Tarantino" class="interlanguage-link-target"><span>Tarandíne</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%B0%D0%BB" title="Байкал — რუსული" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Байкал" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="რუსული" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%B0%D0%BB" title="Байкал — Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Байкал" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B0%D0%B9_%D0%BA%D2%AF%D3%A9%D0%BB" title="Баай күөл — იაკუტური" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Баай күөл" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="იაკუტური" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Lagu_Baikal" title="Lagu Baikal — სარდინიული" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Lagu Baikal" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="სარდინიული" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Lacu_Baikal" title="Lacu Baikal — სიცილიური" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Lacu Baikal" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="სიცილიური" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%DA%8D%D9%86%DA%8D_%D8%A8%D9%8A%DA%AA%D8%A7%D9%84" title="ڍنڍ بيڪال — სინდჰური" lang="sd" hreflang="sd" data-title="ڍنڍ بيڪال" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="სინდჰური" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Bajkalsko_jezero" title="Bajkalsko jezero — სერბულ-ხორვატული" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Bajkalsko jezero" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="სერბულ-ხორვატული" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%B6%E0%B6%BA%E0%B7%92%E0%B6%9A%E0%B6%BD%E0%B7%8A_%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B6%BD" title="බයිකල් විල — სინჰალური" lang="si" hreflang="si" data-title="බයිකල් විල" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="სინჰალური" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Lake_Baikal" title="Lake Baikal — Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Lake Baikal" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Bajkalsk%C3%A9_jazero" title="Bajkalské jazero — სლოვაკური" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Bajkalské jazero" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="სლოვაკური" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Bajkalsko_jezero" title="Bajkalsko jezero — სლოვენური" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Bajkalsko jezero" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="სლოვენური" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Liqeni_Baikal" title="Liqeni Baikal — ალბანური" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Liqeni Baikal" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="ალბანური" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%98%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D1%98%D0%B5%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%BE" title="Бајкалско језеро — სერბული" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Бајкалско језеро" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="სერბული" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Bajkalsj%C3%B6n" title="Bajkalsjön — შვედური" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Bajkalsjön" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="შვედური" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Baikal" title="Baikal — სუაჰილი" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Baikal" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="სუაჰილი" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AA%E0%AF%88%E0%AE%95%E0%AF%8D%E0%AE%95%E0%AE%BE%E0%AE%B2%E0%AF%8D_%E0%AE%8F%E0%AE%B0%E0%AE%BF" title="பைக்கால் ஏரி — ტამილური" lang="ta" hreflang="ta" data-title="பைக்கால் ஏரி" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="ტამილური" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AC%E0%B1%88%E0%B0%95%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%B8%E0%B0%B0%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B1%81" title="బైకల్ సరస్సు — ტელუგუ" lang="te" hreflang="te" data-title="బైకల్ సరస్సు" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="ტელუგუ" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%B0%D0%BB" title="Байкал — ტაჯიკური" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Байкал" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="ტაჯიკური" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%97%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%9A%E0%B9%84%E0%B8%9A%E0%B8%84%E0%B8%B2%E0%B8%A5" title="ทะเลสาบไบคาล — ტაილანდური" lang="th" hreflang="th" data-title="ทะเลสาบไบคาล" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="ტაილანდური" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Ba%C3%BDkal" title="Baýkal — თურქმენული" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Baýkal" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="თურქმენული" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Lawa_ng_Baikal" title="Lawa ng Baikal — Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Lawa ng Baikal" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Bajkal" title="Bajkal — Talysh" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Bajkal" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="Talysh" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Baykal_G%C3%B6l%C3%BC" title="Baykal Gölü — თურქული" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Baykal Gölü" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="თურქული" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%B0%D0%BB" title="Байкал — თათრული" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Байкал" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="თათრული" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-udm mw-list-item"><a href="https://udm.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%B0%D0%BB" title="Байкал — უდმურტული" lang="udm" hreflang="udm" data-title="Байкал" data-language-autonym="Удмурт" data-language-local-name="უდმურტული" class="interlanguage-link-target"><span>Удмурт</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%B0%D0%BB" title="Байкал — უკრაინული" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Байкал" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="უკრაინული" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%DA%BE%DB%8C%D9%84_%D8%A8%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%84" title="جھیل بیکال — ურდუ" lang="ur" hreflang="ur" data-title="جھیل بیکال" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="ურდუ" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Baykal" title="Baykal — უზბეკური" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Baykal" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="უზბეკური" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/%C5%81ago_Baikal" title="Łago Baikal — ვენეციური" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Łago Baikal" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="ვენეციური" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Baikal" title="Baikal — Veps" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Baikal" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/H%E1%BB%93_Baikal" title="Hồ Baikal — ვიეტნამური" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Hồ Baikal" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ვიეტნამური" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Danaw_Baikal" title="Danaw Baikal — ვარაი" lang="war" hreflang="war" data-title="Danaw Baikal" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="ვარაი" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E8%B4%9D%E5%8A%A0%E5%B0%94%E6%B9%96" title="贝加尔湖 — ვუ" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="贝加尔湖" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="ვუ" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98" title="ბაიკალი — Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ბაიკალი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%91%D7%99%D7%99%D7%A7%D7%90%D7%9C_%D7%90%D7%96%D7%A2%D7%A8%D7%A2" title="בייקאל אזערע — იდიში" lang="yi" hreflang="yi" data-title="בייקאל אזערע" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="იდიში" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%B4%9D%E5%8A%A0%E5%B0%94%E6%B9%96" title="贝加尔湖 — ჩინური" lang="zh" hreflang="zh" data-title="贝加尔湖" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="ჩინური" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Baykal_%C3%94%CD%98" title="Baykal Ô͘ — Minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Baykal Ô͘" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E8%B2%9D%E5%8A%A0%E7%88%BE%E6%B9%96" title="貝加爾湖 — კანტონური" lang="yue" hreflang="yue" data-title="貝加爾湖" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="კანტონური" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q5513#sitelinks-wikipedia" title="ენათშორისი ბმულების რედაქტირება" class="wbc-editpage">ბმულების რედაქტირება</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="სახელთა სივრცე"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98" title="იხილეთ შიგთავსის გვერდი [c]" accesskey="c"><span>სტატია</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%AE%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%95%E1%83%90:%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98" rel="discussion" title="გვერდის შიგთავსის განხილვა [გ]" accesskey="გ"><span>განხილვა</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ენის ვარიანტის შეცვლა" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ქართული</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="გადახედვა"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98"><span>შემოწმებული სტატია</span></a></li><li id="ca-viewsource" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98&amp;action=edit" title="გვერდი დაცულია. შეგიძლიათ მისი წყარო იხილოთ. [e]" accesskey="e"><span>წყაროს ხილვა</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98&amp;action=history" title="ამ გვერდის ბოლო ვერსიები [ი]" accesskey="ი"><span>ისტორია</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ინსტრუმენტები გვერდებისთვის"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ხელსაწყოები" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ხელსაწყოები</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ხელსაწყოები</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">გადატანა გვერდით ზოლზე</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">დამალვა</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="More options" > <div class="vector-menu-heading"> მოქმედებები </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98"><span>შემოწმებული სტატია</span></a></li><li id="ca-more-viewsource" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98&amp;action=edit"><span>წყაროს ხილვა</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98&amp;action=history"><span>ისტორია</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> ძირითადი </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:WhatLinksHere/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98" title="ყველა ვიკი გვერდის სია, რომლებშიც ეს გვერდია მითითებული [j]" accesskey="j"><span>ბმულები გვერდზე</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:RecentChangesLinked/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98" rel="nofollow" title="ბოლო ცვლილებები ამ გვერდთან დაკავშირებულ გვერდებზე [k]" accesskey="k"><span>დაკავშირებული ცვლილებები</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98&amp;oldid=4705391" title="მუდმივი ბმული გვერდის ამ ვერსიაზე"><span>მუდმივი ბმული</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98&amp;action=info" title="მეტი ინფორმაცია ამ გვერდის შესახებ"><span>გვერდის ინფორმაცია</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:CiteThisPage&amp;page=%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98&amp;id=4705391&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="ინფორმაცია ამ გვერდის ციტირების შესახებ"><span>გვერდის ციტირება</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:UrlShortener&amp;url=https%3A%2F%2Fka.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E1%2583%2591%25E1%2583%2590%25E1%2583%2598%25E1%2583%2599%25E1%2583%2590%25E1%2583%259A%25E1%2583%2598"><span>შემოკლებული URL-ის მიღება</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:QrCode&amp;url=https%3A%2F%2Fka.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E1%2583%2591%25E1%2583%2590%25E1%2583%2598%25E1%2583%2599%25E1%2583%2590%25E1%2583%259A%25E1%2583%2598"><span>QR-კოდის ჩამოტვირთვა</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> ბეჭდვა/ექსპორტი </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98"><span>წიგნის შექმნა</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:DownloadAsPdf&amp;page=%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98&amp;action=show-download-screen"><span>გადაწერა PDF ფორმატში</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98&amp;printable=yes" title="ამ გვერდის დასაბეჭდი ვერსია [p]" accesskey="p"><span>დასაბეჭდი ვერსია</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> სხვა პროექტებში </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/%D0%9E%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%BE_%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%B0%D0%BB" hreflang="en"><span>ვიკისაწყობი</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q5513" title="მონაცემთა საცავის დაკავშირებული ელემენტის ბმული [g]" accesskey="g"><span>ვიკიმონაცემების ელემენტი</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ინსტრუმენტები გვერდებისთვის"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="იერსახე"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">იერსახე</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">გადატანა გვერდით ზოლზე</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">დამალვა</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="ka" dir="ltr"><div id="Vorlage_Dieser_Artikel" class="noprint"> <table cellspacing="8" cellpadding="0" class="hintergrundfarbe1 rahmenfarbe1" style="width: 100%; font-size: 95%; background-color: whitesmoke; border-bottom:1px dotted #8BCBFF; margin-bottom: 0.5em; position:relative;"> <tbody><tr> <td style="width: 26px; vertical-align: middle;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Cscr-featured.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Cscr-featured.svg/16px-Cscr-featured.svg.png" decoding="async" width="16" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Cscr-featured.svg/24px-Cscr-featured.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Cscr-featured.svg/32px-Cscr-featured.svg.png 2x" data-file-width="466" data-file-height="443" /></a></span> </td> <td><small>ვიკიპედიის რედაქტორების გადაწყვეტილებით, სტატიას „<b>ბაიკალი</b>“ მინიჭებული აქვს <a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A0%E1%83%A9%E1%83%94%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ვიკიპედია:რჩეული სტატიები">რჩეული სტატიის სტატუსი</a>. <i>ბაიკალი</i> ვიკიპედიის საუკეთესო სტატიების სიაშია.</small> </td></tr></tbody></table> </div> <table class="infobox" style="line-height: normal; width: 23em;"> <tbody><tr> <th colspan="2" style="background-color: #e0e8ff; text-align: center; font-size: 125%; color: #4877c8;">ბაიკალი </th></tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align: center; padding-top: 1px; padding-bottom: 1px;"><a href="/wiki/%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90" title="რუსული ენა">რუს.</a>&#160;<span lang="">Байкал</span> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align: center;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:%D0%91%D1%83%D1%85%D1%82%D0%B0_%D0%91%D0%B0%D0%B1%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0_-_Babushka_bay_-_panoramio_(1).jpg" class="mw-file-description" title="ბაბუშკას უბე"><img alt="ბაბუშკას უბე" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/%D0%91%D1%83%D1%85%D1%82%D0%B0_%D0%91%D0%B0%D0%B1%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0_-_Babushka_bay_-_panoramio_%281%29.jpg/270px-%D0%91%D1%83%D1%85%D1%82%D0%B0_%D0%91%D0%B0%D0%B1%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0_-_Babushka_bay_-_panoramio_%281%29.jpg" decoding="async" width="270" height="203" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/%D0%91%D1%83%D1%85%D1%82%D0%B0_%D0%91%D0%B0%D0%B1%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0_-_Babushka_bay_-_panoramio_%281%29.jpg/405px-%D0%91%D1%83%D1%85%D1%82%D0%B0_%D0%91%D0%B0%D0%B1%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0_-_Babushka_bay_-_panoramio_%281%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/%D0%91%D1%83%D1%85%D1%82%D0%B0_%D0%91%D0%B0%D0%B1%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0_-_Babushka_bay_-_panoramio_%281%29.jpg/540px-%D0%91%D1%83%D1%85%D1%82%D0%B0_%D0%91%D0%B0%D0%B1%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0_-_Babushka_bay_-_panoramio_%281%29.jpg 2x" data-file-width="2816" data-file-height="2112" /></a></span><br /><small>ბაბუშკას უბე</small> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align: center;"><small><a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="გეოგრაფიული კოორდინატები">კოორდინატები</a>: <span style="white-space: nowrap;"><span class="plainlinks nourlexpansion"><a class="external text" href="http://tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=ka&amp;pagename=%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98&amp;params=53_13__N_107_45__E_type:waterbody_region:RU"><span class="geo-default"><span class="geo-dms" title="ამ ადგილის რუკები, აეროფოტოები და სხვადასხვა მონაცემები"><span class="latitude">53°13′&#160;ჩ.&#160;გ.</span> <span class="longitude">107°45′&#160;ა.&#160;გ.</span></span></span><span class="geo-multi-punct">&#xfeff; / &#xfeff;</span><span class="geo-nondefault"><span class="geo-dec" title="ამ ადგილის რუკები, აეროფოტოები და სხვადასხვა მონაცემები">53.217°&#160;ჩ.&#160;გ. 107.750°&#160;ა.&#160;გ.</span><span style="display:none">&#xfeff; / <span class="geo">53.217; 107.750</span></span></span></a></span></span> </small> </td></tr> <tr> <td style="width: 58%; vertical-align: top; text-align:right; padding-right: 0.8em;"><b>მდებარეობა</b> </td> <td style="width: 42%; text-align: left;"><a href="/wiki/%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%98" title="ციმბირი">სამხრეთ-აღმოსავლეთ ციმბირი</a><br /><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Flag_of_Russia.svg" class="mw-file-description" title="რუსეთის დროშა"><img alt="რუსეთის დროშა" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/22px-Flag_of_Russia.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/33px-Flag_of_Russia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/44px-Flag_of_Russia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span>&#160;<a href="/wiki/%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="რუსეთი">რუსეთის ფედერაცია</a> </td></tr> <tr> <td style="width: 58%; vertical-align: top; text-align:right; padding-right: 0.8em;"><b>სიმაღლე ზღვის დონიდან</b> </td> <td style="width: 42%; text-align: left;">455,5<sup id="cite_ref-INTAS_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-INTAS-1"><span class="cite-bracket">&#91;</span>1<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>&#160;<a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%98" title="მეტრი">მ</a> </td></tr> <tr> <td style="width: 58%; vertical-align: top; text-align:right; padding-right: 0.8em;"><b>სიგრძე</b> </td> <td style="width: 42%; text-align: left;">636&#160;<a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%98" title="კილომეტრი">კმ</a> </td></tr> <tr> <td style="width: 58%; vertical-align: top; text-align:right; padding-right: 0.8em;"><b>სიგანე</b> </td> <td style="width: 42%; text-align: left;">80&#160;<a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%98" title="კილომეტრი">კმ</a> </td></tr> <tr> <td style="width: 58%; vertical-align: top; text-align:right; padding-right: 0.8em;"><b>ფართობი</b> </td> <td style="width: 42%; text-align: left;">31&#160;722<sup id="cite_ref-INTAS_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-INTAS-1"><span class="cite-bracket">&#91;</span>1<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>&#160;კმ² </td></tr> <tr> <td style="width: 58%; vertical-align: top; text-align:right; padding-right: 0.8em;"><b>მოცულობა</b> </td> <td style="width: 42%; text-align: left;">23&#160;615,390<sup id="cite_ref-INTAS_1-2" class="reference"><a href="#cite_note-INTAS-1"><span class="cite-bracket">&#91;</span>1<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>&#160;კმ³ </td></tr> <tr> <td style="width: 58%; vertical-align: top; text-align:right; padding-right: 0.8em;"><b>სანაპირო ზოლის სიგრძე</b> </td> <td style="width: 42%; text-align: left;">2100&#160;<a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%98" title="კილომეტრი">კმ</a> </td></tr> <tr> <td style="width: 58%; vertical-align: top; text-align:right; padding-right: 0.8em;"><b>საშუალო სიღრმე</b> </td> <td style="width: 42%; text-align: left;">744,4<sup id="cite_ref-INTAS_1-3" class="reference"><a href="#cite_note-INTAS-1"><span class="cite-bracket">&#91;</span>1<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>&#160;<a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%98" title="მეტრი">მ</a> </td></tr> <tr> <td style="width: 58%; vertical-align: top; text-align:right; padding-right: 0.8em;"><b>მაქსიმალური სიღრმე</b> </td> <td style="width: 42%; text-align: left;">1642&#160;<a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%98" title="მეტრი">მ</a> </td></tr> <tr> <td style="width: 58%; vertical-align: top; text-align:right; padding-right: 0.8em;"><b>გამჭვირვალობა</b> </td> <td style="width: 42%; text-align: left;">40 მ, სიღრმეზე — 60-მდე&#160;<a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%98" title="მეტრი">მ</a> </td></tr> <tr> <td style="width: 58%; vertical-align: top; text-align:right; padding-right: 0.8em;"><b><a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%96%E1%83%98" title="მდინარის აუზი">აუზის</a> ფართობი</b> </td> <td style="width: 42%; text-align: left;">570 000<sup id="cite_ref-Бухаров_А._А._Байкал_в_цифрах_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-Бухаров_А._А._Байкал_в_цифрах-2"><span class="cite-bracket">&#91;</span>2<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>&#160;კმ² </td></tr> <tr> <td style="width: 58%; vertical-align: top; text-align:right; padding-right: 0.8em;"><b>ჩამდინარე მდინარეები</b> </td> <td style="width: 42%; text-align: left;"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%90" title="სელენგა">სელენგა</a>, <a href="/wiki/%E1%83%96%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%9D_%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%90" title="ზემო ანგარა">ზემო ანგარა</a>, <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%98" title="ბარგუზინი">ბარგუზინი</a>, <a href="/wiki/%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%99%E1%83%90" title="ტურკა">ტურკა</a> და ა.შ.<br />სულ ერთვის 336 დიდი და პატარა მდინარე </td></tr> <tr> <td style="width: 58%; vertical-align: top; text-align:right; padding-right: 0.8em;"><b>გამომდინარე მდინარე</b> </td> <td style="width: 42%; text-align: left;"><a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%90" title="ანგარა">ანგარა</a> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="vertical-align: top; text-align: center; padding-right: 0.8em; padding-bottom: 5px"><i>მსოფლიოში ყველაზე ღრმა ტბა</i> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="vertical-align: top; text-align: center; padding-right: 0.8em; padding-bottom: 5px"><div class="center"><div style="width:250px;float:none;clear:both;margin-left:auto;margin-right:auto"><div style="width:250px;padding:0"><div style="position:relative;width:250px"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Russia_edcp_relief_location_map.jpg" class="mw-file-description" title="ბაიკალი — რუსეთი"><img alt="ბაიკალი — რუსეთი" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Russia_edcp_relief_location_map.jpg/250px-Russia_edcp_relief_location_map.jpg" decoding="async" width="250" height="135" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Russia_edcp_relief_location_map.jpg/375px-Russia_edcp_relief_location_map.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Russia_edcp_relief_location_map.jpg/500px-Russia_edcp_relief_location_map.jpg 2x" data-file-width="2362" data-file-height="1274" /></a></span><div style="position:absolute;top:78.102%;left:55.76%"><div style="position:absolute;left:-4px;top:-4px;line-height:0"><span typeof="mw:File"><span title="ბაიკალი"><img alt="ბაიკალი" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/Blue_pog.svg/8px-Blue_pog.svg.png" decoding="async" width="8" height="8" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/Blue_pog.svg/12px-Blue_pog.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/Blue_pog.svg/16px-Blue_pog.svg.png 2x" data-file-width="64" data-file-height="64" /></span></span></div></div></div></div></div></div> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align: center; border: 1px solid #e0e8ff"><span style="white-space: nowrap;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Commons-logo.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/16px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="16" height="22" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/24px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/32px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> <span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Lake_Baikal?uselang=ruგვერდი">მედიაფაილები</a></span>&#160;ვიკისაწყობში</span> </td></tr></tbody></table> <p><b>ბაიკალი</b> (<a href="/wiki/%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90" title="რუსული ენა">რუს.</a>&#160;<span lang="">Байкал;</span> <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90" title="ბურიატული ენა">ბურ.</a>&#160;<span lang="">Байгал далай, Байгал нуур</span>) — <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%A1_%E1%83%A3%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%98_%E1%83%A2%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%90" title="მსოფლიოს უდიდესი ტბების სია">მსოფლიოს ერთ-ერთი უდიდესი</a> <a href="/wiki/%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%A2%E1%83%91%E1%83%90" title="ტექტონიკური ტბა">ტექტონიკური წარმოშობის ტბა</a> <a href="/wiki/%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="რუსეთი">რუსეთში</a>, <a href="/wiki/%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%98" title="ციმბირი">აღმოსავლეთ ციმბირში</a>, <a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A2%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%A5%E1%83%98" title="ირკუტსკის ოლქი">ირკუტსკის ოლქისა</a> და <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="ბურიატეთი">ბურიატეთის</a> ტერიტორიაზე. <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%A1_%E1%83%A3%E1%83%A6%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%98_%E1%83%A2%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%90" title="მსოფლიოს უღრმესი ტბების სია">მსოფლიოში ყველაზე ღრმა ტბა</a>,<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">&#91;</span>3<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">&#91;</span>4<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%A2%E1%83%99%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%AC%E1%83%A7%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98" title="მტკნარი წყალი">მტკნარი წყლის</a> უდიდესი რეზერვუარი. მდებარეობს <a href="/wiki/%E1%83%96%E1%83%A6%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%93%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%94" title="ზღვის დონე">ზღვის დონიდან</a> 455,5 მ სიმაღლეზე,<sup id="cite_ref-INTAS_1-4" class="reference"><a href="#cite_note-INTAS-1"><span class="cite-bracket">&#91;</span>1<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">&#91;</span>5<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> <a href="/wiki/%E1%83%A5%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98" title="ქედი">ქედებით</a> გარშემორტყმულ ღრმა <a href="/wiki/%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90" title="ტექტონიკა">ტექტონიკურ</a> <a href="/wiki/%E1%83%A5%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98" title="ქვაბული">ქვაბულში</a>, რომელიც წარმოიქმნა და <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%A7%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98" title="წყალი">წყლით</a> ამოივსო <a href="/wiki/%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%98" class="mw-redirect" title="პალეოგენი">პალეოგენის</a> ბოლოსა და ქვედა <a href="/wiki/%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%98" class="mw-redirect" title="ნეოგენი">ნეოგენში</a>. წელიწადის ნახევარზე მეტი ხნით ბაიკალი იყინება.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">&#91;</span>6<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> ტბის <a href="/wiki/%E1%83%A5%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98" title="ქვაბული">ქვაბული</a> დაახლოებით 25 მლნ. წლის წინ წარმოიქმნა.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">&#91;</span>7<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>ტბა და ირგვლივ მდებარე <a href="/wiki/%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%98" title="ნაპირი">სანაპირო</a> გამოირჩევა <a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%90" title="ფლორა">ფლორისა</a> და <a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%90" title="ფაუნა">ფაუნის</a> უნიკალური მრავალფეროვნებით, რომელთაგან უმეტესობა <a href="/wiki/%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%9B%E1%83%98" class="mw-redirect" title="ენდემიზმი">ენდემურია</a>. <a href="/wiki/1956" title="1956">1956 წლიდან</a> მდინარე <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%90" title="ანგარა">ანგარაზე</a> ირკუტსკის ჰესის კაშხლის აშენების შედეგად, ბაიკალი გახდა <a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A2%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AC%E1%83%A7%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%98" title="ირკუტსკის წყალსაცავი">ირკუტსკის წყალსაცავის</a> აკვატორიის ნაწილი, რის გამოც ტბის საშუალო დონემ სხვადასხვა ცნობებით აიწია 0,8–1,4 მ-ით.<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">&#91;</span>8<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> ადგილობრივები და საერთოდ, <a href="/wiki/%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="რუსეთი">რუსეთის</a> მოსახლეობის დიდი ნაწილი ბაიკალს „ზღვას“ უწოდებს.<sup id="cite_ref-autogenerated2_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-autogenerated2-9"><span class="cite-bracket">&#91;</span>9<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>ბაიკალი <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%A1_%E1%83%A3%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%98_%E1%83%A2%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%90" title="მსოფლიოს უდიდესი ტბების სია">მსოფლიოში ტბებს შორის</a> ფართობით მე-6 ადგილზეა. <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%AB%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98" title="კუნძული">კუნძულების</a> გარეშე მისი ფართობია 31 722 <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%9B%C2%B2" class="mw-redirect" title="კმ²">კმ²</a>. <a href="/wiki/%E1%83%A9%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="ჩრდილოეთი">ჩრდილო</a>-<a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="აღმოსავლეთი">აღმოსავლეთიდან</a> <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="სამხრეთი">სამხრეთ</a>-<a href="/wiki/%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="დასავლეთი">დასავლეთისაკენ</a> გადაჭიმულია 620 <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%98" title="კილომეტრი">კილომეტრზე</a>. სიგანე მერყეობს 24-იდან 79 <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%9B" class="mw-redirect" title="კმ">კმ</a>-მდე. <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%9D_%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%98" title="სანაპირო ხაზი">სანაპირო ხაზის</a> სიგრძეა 2100 <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%9B" class="mw-redirect" title="კმ">კმ</a>. ტბის <a href="/wiki/%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="დასავლეთი">დასავლეთი</a> <a href="/wiki/%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%98" title="ნაპირი">სანაპირო</a> კლდოვანია და ციცაბო, ხოლო <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="აღმოსავლეთი">აღმოსავლეთი</a> — შედარებით ბრტყელი. ბაიკალი არის <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%A1_%E1%83%A3%E1%83%A6%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%98_%E1%83%A2%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%90" title="მსოფლიოს უღრმესი ტბების სია">დედამიწის უღრმესი ტბა</a>. თანამედროვე მისი მაქსიმალური სიღრმე — 1642 <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%98" title="მეტრი">მეტრი</a> დადგინდა სსრკ თავდაცვის სამინისტროს რუსეთის ჰიდროგრაფიული სამსახურის ექსპედიციის ჰიდროგრაფიული სამუშაოების შესრულებისას 1983 წელს. ბაიკალის მაქსიმალური სიღრმე რუკაზე დაიტანეს <a href="/wiki/1992" title="1992">1992 წელს</a>, ხოლო <a href="/wiki/2002" title="2002">2002 წელს</a> სიღრმე დადასტურდა <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%90" title="ბელგია">ბელგია</a>-<a href="/wiki/%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="ესპანეთი">ესპანეთი</a>-<a href="/wiki/%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="რუსეთი">რუსეთის</a> ერთობლივი პროექტის დროს, რომელიც მიმართული იყო ბაიკალის ტბის ახალი <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%99%E1%83%90" title="ბათიმეტრიული რუკა">ბათიმეტრიული რუკის</a> შედგენისაკენ. ბაიკალის საშუალო სიღრმე უდრის 744,4 მ-ს, რაც აგრეთვე დიდ მაჩვენებლად შეიძლება ჩაითვალოს. </p><p>ბაიკალის გარდა <a href="/wiki/%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%AC%E1%83%90" title="დედამიწა">დედამიწაზე</a> მხოლოდ ორადორი ტბა არსებობს (თუ მხედველობაში არ მივიღებთ ყინულისქვეშეთში მოქცეულ ტბა <a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A2%E1%83%91%E1%83%90" title="ვოსტოკის ტბა">ვოსტოკს</a>), რომელთა სიღრმე 1000 მ-ს სჭარბობს, ესენია: <a href="/wiki/%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90_(%E1%83%A2%E1%83%91%E1%83%90)" class="mw-redirect" title="ტანგანიიკა (ტბა)">ტანგანიიკა</a> (1470 მ)<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">&#91;</span>10<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> და <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%96%E1%83%A6%E1%83%95%E1%83%90" title="კასპიის ზღვა">კასპიის ზღვა-ტბა</a> (1025 მ).<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">&#91;</span>11<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> ბაიკალი მოიცავს ზედაპირული <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%A2%E1%83%99%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%AC%E1%83%A7%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98" title="მტკნარი წყალი">მტკნარი წყლის</a> მსოფლიო მარაგის 1/5-ს. <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%9D_%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%98" title="სანაპირო ხაზი">სანაპირო ხაზი</a> სუსტადაა დანაწევრებული. მკვეთრად გამოიყოფა ნახევარკუნძულები: <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%98-%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%AB%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98" title="სვიატოი-ნოსის ნახევარკუნძული">სვიატოი-ნოსი</a> და <a href="/wiki/%E1%83%AE%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%9C-%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%AB%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98" title="ხორინ-ირგის ნახევარკუნძული">ხორინ-ირგი</a>. აღსანიშნავია <a href="/wiki/%E1%83%A9%E1%83%98%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A7%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%94" title="ჩივირკუის ყურე">ჩივირკუის ყურე</a>, <a href="/wiki/%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A7%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%94" title="პროვალის ყურე">პროვალის ყურე</a> და სხვა. წყლის მოცულობა შეადგენს 23 615,39 კმ³-ს. წყალშემკრები აუზის ფართობი 570 000 კმ². საერთო მინერალიზაციის მაჩვენებელია 0,120 ‰. გამჭვირვალობა 40 მ-მდე.<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">&#91;</span>12<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> ბაიკალს მრავალი მდინარე ერთვის, რომელთაგან უდიდესია <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%90" title="სელენგა">სელენგა</a>, <a href="/wiki/%E1%83%96%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%9D_%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%90" title="ზემო ანგარა">ზემო ანგარა</a> და <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%98" title="ბარგუზინი">ბარგუზინი</a>. ტბიდან გამოედინება მდინარე <a href="/wiki/%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%98" title="ენისეი">ენისეის</a> მარჯვენა შენაკადი <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%90" title="ანგარა">ანგარა</a>. </p><p><a href="/wiki/1996" title="1996">1996 წელს</a> ბაიკალის ტბა <a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%9D" title="იუნესკო">იუნესკომ</a> შეიტანა <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9D_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%99%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%90" title="მსოფლიო მემკვიდრეობა">მსოფლიო მემკვიდრეობის სიაში</a>,<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">&#91;</span>13<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> როგორც <a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%90" title="ფლორა">ფლორისა</a> და <a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%90" title="ფაუნა">ფაუნის</a> უნიკალური ადგილი, რაც, უპირველეს ყოვლისა, ადგილობრივ <a href="/wiki/%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%9B%E1%83%98" class="mw-redirect" title="ენდემიზმი">ენდემიზმშია</a> გამოხატული. ტბის აღმოსავლეთ სანაპიროსთან ცხოვრობენ <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="ბურიატეთი">ბურიატეთის</a> მკვიდრი მოსახლეობა <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ბურიატები">ბურიატები</a>,<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">&#91;</span>14<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-animal_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-animal-15"><span class="cite-bracket">&#91;</span>15<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> რომლებიც მისდევენ <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%90" title="მეთხეობა">მეთხეობასა</a> და <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%90" title="მეაქლემეობა">მეაქლემეობას</a> და აგრეთვე დაკავებული არიან <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%A1%E1%83%AE%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%A0%E1%83%A5%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="მსხვილი რქოსანი საქონელი">მსხვილი რქოსანი საქონლისა</a> და <a href="/wiki/%E1%83%AA%E1%83%AE%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98" title="ცხვარი">ცხვრის</a> მოშენებით.<sup id="cite_ref-animal_15-1" class="reference"><a href="#cite_note-animal-15"><span class="cite-bracket">&#91;</span>15<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ეტიმოლოგია"><span id=".E1.83.94.E1.83.A2.E1.83.98.E1.83.9B.E1.83.9D.E1.83.9A.E1.83.9D.E1.83.92.E1.83.98.E1.83.90"></span>ეტიმოლოგია</h2></div> <p>ადგილობრივები ბაიკალის ტბას <a href="/wiki/%E1%83%96%E1%83%A6%E1%83%95%E1%83%90" title="ზღვა">ზღვას</a> უწოდებენ. სახელწოდების <a href="/wiki/%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%90" title="ეტიმოლოგია">ეტიმოლოგია</a> ზუსტად არ არის დადგენილი. ზოგიერთი ავტორი მიიჩნევს, რომ სახელწოდება მომდინარეობს <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%A6%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90" title="მონღოლური ენა">მონღოლური</a> „ბაიგალი“ („მდიდარი ცეცხლი“), ან <a href="/wiki/%E1%83%97%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%A5%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90" title="თურქული ენა">თურქული</a> — „ბაი-ყული“ („მდიდარი ტბა“) <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%90" title="სიტყვა">სიტყვებისაგან</a>. თუმცა აღნიშნული <a href="/wiki/%E1%83%B0%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%9D%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%96%E1%83%90" title="ჰიპოთეზა">ჰიპოთეზები</a> <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90" title="მეცნიერება">მეცნიერულად</a> საფუძველს მოკლებულია. ბაიკალს გააჩნია სხვა სახელწოდებებიც, ასე მაგალითად, ჩინეთის ისტორიაში ტბა მოიხსენიება „პეხაი“-ს სახელწოდებით, რაც ქართულ თარგმანში ჟღერს როგორც „ჩრდილოეთი ზღვა“. ტუნგუსები ბაიკალს „ლამუ“-ს უწოდებენ, ე.ი. <a href="/wiki/%E1%83%96%E1%83%A6%E1%83%95%E1%83%90" title="ზღვა">ზღვას</a>, ხოლო ბურიატ-მონღოლები „დალანორ“-ს, რაც „წმინდა ტბა“-ს ნიშნავს. შესაძლოა სწორედ ბურიტული „ბაიგალი“ გახდა რუსულ სიტყვახმარებაში დამკვიდრებული სახელწოდება <i>ბაიკალის</i> ფორმით. <a href="/wiki/XIX_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94" title="XIX საუკუნე">XIX საუკუნემდე</a> მისი ფართოდ გავრცელებული სახელწოდება იყო „ზღვა“. ტერმინი ბაიკალი განმტკიცდა მხოლოდ <a href="/wiki/XIX_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94" title="XIX საუკუნე">XIX საუკუნის</a> შუა ხანების შემდეგ.<sup id="cite_ref-guv_16-0" class="reference"><a href="#cite_note-guv-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="კვლევის_ისტორია"><span id=".E1.83.99.E1.83.95.E1.83.9A.E1.83.94.E1.83.95.E1.83.98.E1.83.A1_.E1.83.98.E1.83.A1.E1.83.A2.E1.83.9D.E1.83.A0.E1.83.98.E1.83.90"></span>კვლევის ისტორია</h2></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="პირველი_პერიოდი"><span id=".E1.83.9E.E1.83.98.E1.83.A0.E1.83.95.E1.83.94.E1.83.9A.E1.83.98_.E1.83.9E.E1.83.94.E1.83.A0.E1.83.98.E1.83.9D.E1.83.93.E1.83.98"></span>პირველი პერიოდი</h3></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Marco_Polo_portrait.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Marco_Polo_portrait.jpg/220px-Marco_Polo_portrait.jpg" decoding="async" width="220" height="297" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/54/Marco_Polo_portrait.jpg 1.5x" data-file-width="311" data-file-height="420" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%99%E1%83%9D_%E1%83%9E%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D" title="მარკო პოლო">მარკო პოლო</a>. (<a href="/wiki/1254" title="1254">1254</a>-<a href="/wiki/1324" title="1324">1324</a>).</figcaption></figure> <p>პირველად <a href="/wiki/%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%99%E1%83%90" class="mw-redirect" title="რუკა">რუკებზე</a> ბაიკალი დაიტანეს <a href="/wiki/XVII_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94" title="XVII საუკუნე">XVII საუკუნის</a> მეორე ნახევარში. ამ <a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%99%E1%83%90" title="გეოგრაფიული რუკა">რუკებზე</a> ტბის <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%A4%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%90_(%E1%83%96%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%98)" class="mw-redirect" title="მორფოლოგია (ზოგადი)">მორფოლოგია</a> არაზუსტად იყო გამოსახული. ტბის შედარებით ზუსტი გამოსახულება მოცემულია რემეზოვის <a href="/wiki/1701" title="1701">1701 წლის</a> წიგნში. ბაიკალის პირველი გამოუცემელი <a href="/wiki/%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%99%E1%83%90" class="mw-redirect" title="რუკა">რუკა</a> შეადგინა <a href="/wiki/%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%9A_%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%A2%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%91_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%A8%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%A2%E1%83%98" title="დანიელ გოტლიბ მესერშმიდტი">დანიელ გოტლიბ მესერშმიდტმა</a> თავისი მეორე მოგზაურობის დროს <a href="/wiki/1719" title="1719">1719</a>-<a href="/wiki/1729" title="1729">1729</a> წლებში. <a href="/wiki/1772" title="1772">1772</a>-<a href="/wiki/1772" title="1772">1772 წლებში</a>, ბაიკალის ტბის სანაპიროების პირველი სპეციალური აგეგმვა შეასრულა პუშკარევმა; მანვე მოგვცა ბაიკალის რუკა <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%A8%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%98" title="მასშტაბი">მასშტაბში</a> 10 ვერსტი დიუმში. თუმცა აღნიშნული რუკა არასოდეს არ ყოფილა გამოცემული, ხოლო მისი ორი დეტალური ხელნაწერის ეგზემპლარი: ერთი რუსული, ხოლო მეორე — გერმანული ტექსტებით, დღემდე ინახება <a href="/wiki/%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%90" title="რუსეთის მეცნიერებათა აკადემია">რუსეთის მეცნიერებათა აკადემიის</a> ბიბლიოთეკის ხელნაწერთა განყოფილებაში. პუშკარევის მიერ დიუმში 5 ვერსტამდე შემცირებული რუკა გამოიცა <a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%B0%E1%83%90%E1%83%9C_%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%A2%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%91_%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98" class="mw-redirect" title="იოჰან გოტლიბ გეორგი">იოჰან გოტლიბ გეორგის</a> მიერ <a href="/wiki/1775" title="1775">1775 წელს</a>.<sup id="cite_ref-guv_16-1" class="reference"><a href="#cite_note-guv-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>ბაიკალის <a href="/wiki/%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%98" title="ნაპირი">სანაპიროს</a> დეტალური აგეგმვა განხორციელდა <a href="/wiki/1849" title="1849">1849</a>-<a href="/wiki/1850" title="1850">1850 წლებში</a>. აღნიშნული რუკა, რომელიც დაზუსტებული იყო დამატებითი მონაცემებით <a href="/wiki/%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%9D%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90" title="რუსეთის გეოგრაფიული საზოგადოება">რუსეთის გეოგრაფიული საზოგადოების</a> ციმბირის განყოფილების მიერ, გამოიცა <a href="/wiki/1864" title="1864">1864 წელს</a>. იგი საფუძვლად დაედო ბაიკალის ტბის <a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%99%E1%83%90" title="გეოლოგიური რუკა">გეოლოგიურ რუკას</a>, რომელიც გამოქვეყნდა <a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%94_%E1%83%A9%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%98" class="mw-redirect" title="ივანე ჩერსკი">ივანე ჩერსკის</a> მიერ <a href="/wiki/1886" title="1886">1886 წელს</a>. ბაიკალის ძირითადი <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%98%E1%83%90" title="კარტოგრაფია">კარტოგრაფიული მასალა</a> მიღებული იქნა <a href="/wiki/1898" title="1898">1898</a>-<a href="/wiki/1903" title="1903">1903 წლებში</a> ჰიდროგრაფიული ექსპედიციის დროს, რომელსაც <a href="/wiki/%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%94_%E1%83%93%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%9F%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%99%E1%83%9D" title="თედორე დრიჟენკო">თედორე დრიჟენკო</a> ხელმძღვანელობდა.<sup id="cite_ref-guv_16-2" class="reference"><a href="#cite_note-guv-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/1876" title="1876">1876 წელს</a> ბ. დიბოვსკისა და ვ. გოდლევსკის მიერ პირველად იქნა შედგენილი ბაიკალის სიღრმული რუკა, რომელიც მოიცავდა ტბის მხოლოდ სამხრეთ ნაწილს <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94" title="მდინარე">მდინარე</a> <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%90" title="სელენგა">სელენგის</a> <a href="/wiki/%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%A2%E1%83%90" title="დელტა">დელტამდე</a>. <a href="/wiki/1908" title="1908">1908 წელს</a> <a href="/wiki/%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%94_%E1%83%93%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%9F%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%99%E1%83%9D" title="თედორე დრიჟენკო">თედორე დრიჟენკოს</a> ჰიდროგრაფიული ექსპედიციის შედეგად შესაძლებელი გახდა მთელი ბაიკალის სიღრმული რუკის გამოცემა. საბოლოოდ, <a href="/wiki/1926" title="1926">1926</a>-<a href="/wiki/1934" title="1934">1934 წლებში</a> <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%A1%E1%83%A0%E1%83%99_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%90" class="mw-redirect" title="სსრკ მეცნიერებათა აკადემია">სსრკ მეცნიერებათა აკადემიის</a> ბაიკალის <a href="/wiki/%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%90" title="ლიმნოლოგია">ლიმნოლოგიური</a> სადგურის მიერ შესრულდა სიღრმის ახალი გაზომვა ტბის მრავალ რაიონში, რის შედეგადაც <a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91_%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%A8%E1%83%A9%E1%83%90%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%98" title="გლებ ვერეშჩაგინი">გლებ ვერეშჩაგინმა</a> 1 სმ-ში 2,5 კმ-იან <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%A8%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%98" title="მასშტაბი">მასშტაბში</a> შეადგინა ბაიკალის სიღრმეების ახალი რუკა, 4 ფურცელზე.<sup id="cite_ref-guv_16-3" class="reference"><a href="#cite_note-guv-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Peter_der-Grosse_1838.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Peter_der-Grosse_1838.jpg/220px-Peter_der-Grosse_1838.jpg" decoding="async" width="220" height="295" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Peter_der-Grosse_1838.jpg/330px-Peter_der-Grosse_1838.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Peter_der-Grosse_1838.jpg/440px-Peter_der-Grosse_1838.jpg 2x" data-file-width="894" data-file-height="1200" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%94_I_%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%98" title="პეტრე I დიდი">პეტრე I დიდი</a>. (<a href="/wiki/1672" title="1672">1672</a>-<a href="/wiki/1725" title="1725">1725</a>).</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Benedykt_Dybowski_1.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Benedykt_Dybowski_1.PNG/220px-Benedykt_Dybowski_1.PNG" decoding="async" width="220" height="295" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Benedykt_Dybowski_1.PNG/330px-Benedykt_Dybowski_1.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Benedykt_Dybowski_1.PNG/440px-Benedykt_Dybowski_1.PNG 2x" data-file-width="595" data-file-height="799" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%A5%E1%83%A2_%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%91%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%98" title="ბენედიქტ დიბოვსკი">ბენედიქტ დიბოვსკი</a>. (<a href="/wiki/1833" title="1833">1833</a>-<a href="/wiki/1930" title="1930">1930</a>).</figcaption></figure> <p>ბაიკალის მიმართ გაღვივებული ინტერესი მჭიდროდ არის დაკავშირებული ტბის კვლევის ისტორიასთან, ამასთანავე, აღნიშნული ინტერესი უწყვეტად ვითარდებოდა და უკავშირდებოდა ბაიკალზე ჩატარებული ახალი კვლევების თავისებურებების გამორკვევას, ხოლო ბაიკალის ათვისების შემდეგ, გაიშალა ყველა ახალი შესაძლებლობა საიმისოდ, რომ ტბა <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%AE%E1%83%9D_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%90" title="სახალხო მეურნეობა">სახალხო მეურნეობის</a> მიზნებისათვის ყოფილიყო გამოყენებული.<sup id="cite_ref-guv_16-4" class="reference"><a href="#cite_note-guv-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>ბაიკალი ჩვენს წელთაღრიცხვამდე დაწერილ ერთ-ერთ ჩინურ ხელნაწერში მოიხსენიება. მის შესახებ ცნობებს გვაწვდის აგრეთვე გამოჩენილი იტალიელი მოგზაური <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%99%E1%83%9D_%E1%83%9E%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D" title="მარკო პოლო">მარკო პოლო</a>. <a href="/wiki/1643" title="1643">1643 წელს</a> ტობოლელმა კაზაკმა <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A2_%E1%83%98%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%98" title="კურბატ ივანოვი">კურბატ ივანოვმა</a> მოინახულა <a href="/wiki/%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%AE%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%AB%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98" class="mw-redirect" title="ოლხონის კუნძული">ოლხონის კუნძული</a>. <a href="/wiki/1645" title="1645">1645 წელს</a> ატამანმა ვასილი კოლესნიკოვმა მოახერხა და მივიდა <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94" title="მდინარე">მდინარე</a> <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%90" title="ანგარა">ანგარის</a> <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%94" title="სათავე">სათავესთან</a>. <a href="/wiki/1650" title="1650">1650 წელს</a> კოლესნიკოვმა ხელმეორედ მოინახულა ბაიკალის ტბა, ამჯერად იგი თან ახლდა ე. ზაბოლოცკის, რომელიც ბაიკალზე გამოგზავნილი იყო დიპლომატიური მისიით — მოსკოვის სახელმწიფოს, <a href="/wiki/%E1%83%A9%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="ჩინეთი">ჩინეთთან</a> და <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%A6%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="მონღოლეთი">მონღოლეთთან</a> ურთიერთობის დასამყარებლად. ბაიკალზე გადაადგილების შემდეგ, მოგზაურები დასახლდნენ იმ ადგილას, რომელსაც დღეს პოსოლსკი ეწოდება. აქ მათ თავს დაესხნენ <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ბურიატები">ბურიატები</a> და ყველანი დახოცეს, მათ შორის ზაბოლოცკიც. <a href="/wiki/1681" title="1681">1681 წელს</a> ამ ბრძოლის ადგილას დაარსდა <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98" title="მონასტერი">მონასტერი</a>, რომელსაც ზაბოლოცკის ხსოვნის უკვდავსაყოფად „პოსოლსკი“ ეწოდა. <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98" title="მონასტერი">მონასტერის</a> ირგვლივ, მოგვიანებით დასახლება შეიქმნა, ხოლო მიმდებარე ტერიტორიაზე დღემდე არის შემონახული ზობოლოცკის საფლავი.<sup id="cite_ref-guv_16-5" class="reference"><a href="#cite_note-guv-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>ბაიკალის პირველი, თუმცა მოკლე აღწერა ეკუთვნით <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98" title="აბაკუმი">აბაკუმს</a> (<a href="/wiki/1662" title="1662">1662</a>),<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">&#91;</span>17<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> <a href="/wiki/%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%94_%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%A3" title="ნიკოლაე მილესკუ">ნიკოლაე მილესკუსა</a> (<a href="/wiki/1675" title="1675">1675</a>)<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">&#91;</span>18<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> და <a href="/wiki/%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%B0%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%93_%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%91%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%A2_%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%98" title="ებერჰარდ იზბრანტ იდესი">ებერჰარდ იზბრანტ იდესს</a> (<a href="/wiki/1692" title="1692">1692</a>).<sup id="cite_ref-guv_16-6" class="reference"><a href="#cite_note-guv-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%94_I" class="mw-redirect" title="პეტრე I">პეტრე I</a>-ს კარგად ესმოდა, რომ აუცილებელი იყო საერთოდ <a href="/wiki/%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%98" title="ციმბირი">ციმბირის</a> ტერიტორიაზე დიდი რუსული სამფლობელოების განმტკიცება და ამ ტერიტორიების ბუნებრივი სიმდიდრეების დეტალურად შესწავლა, მათ შორის ბაიკალისა. კვლევები გაგრძელდა თითქმის მთელი <a href="/wiki/XVIII_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94" title="XVIII საუკუნე">XVIII საუკუნის</a> განმავლობაში. ამ პერიოდში <a href="/wiki/%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%98" title="ციმბირი">ციმბირში</a> და კერძოდ, ბაიკალის ტბაზე გაიგზავნა პირველი სამეცნიერო ექსპედიციები, რომლებმაც შეისწავლეს <a href="/wiki/%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%98" title="ციმბირი">ციმბირის ტერიტორია</a> და მათ შორის ბაიკალის ტბა. <a href="/wiki/%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%94_I" class="mw-redirect" title="პეტრე I">პეტრე I</a>-ის განკარგულებით, პირველად ბაიკალზე სამეცნიერო თვალსაზრისით, გაემგზავრა <a href="/wiki/%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%9A_%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%A2%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%91_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%A8%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%A2%E1%83%98" title="დანიელ გოტლიბ მესერშმიდტი">დანიელ გოტლიბ მესერშმიდტი</a>, რომელმაც ტბა თავისი ათწლიანი მოგზაურობის (<a href="/wiki/1719" title="1719">1719</a>-<a href="/wiki/1729" title="1729">1729</a>) დროს მოინახულა და პირველად შეისწავლა ბაიკალი მეცნიერული თვალსაზრისით. მანვე მოგვცა ტბის პირველი <a href="/wiki/%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%99%E1%83%90" class="mw-redirect" title="რუკა">რუკა</a> და აღწერა.<sup id="cite_ref-guv_16-7" class="reference"><a href="#cite_note-guv-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/1725" title="1725">1725 წელს</a> მეცნიერებათა აკადემიის დაარსებასთან ერთად, იმთავითვე დაიწყო <a href="/wiki/%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%98" title="ციმბირი">ციმბირის ტერიტორიის</a> ინტენსიური შესწავლა, რომელიც ბაიკალის ტბასაც შეეხო. ეგრეთ წოდებული კამჩატკის მეორე ექსპედიცია, რომელსაც <a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%A1_%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%98" title="ვიტუს ბერინგი">ბერინგი</a> ხელმძღვანელობდა <a href="/wiki/1732" title="1732">1732</a>-<a href="/wiki/1743" title="1743">1743 წლებს</a> შორის, მოგვცა გმელინის მიერ შედგენილი ბაიკალის ტბის პირველი მეცნიერული აღწერა. <a href="/wiki/1771" title="1771">1771</a>-<a href="/wiki/1772" title="1772">1772 წლებში</a> ბაიკალზე მუშაობდა ექსპედიციის სპეციალური განყოფილება, რომელიც აღჭურვილი იყო მეცნიერებათა აკადემიით <a href="/wiki/%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%94_%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%98" class="mw-redirect" title="პეტრე პალასი">პეტრე პალასის</a> ხელმძღვანელობით.<sup id="cite_ref-guv_16-8" class="reference"><a href="#cite_note-guv-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>განყოფილებას, რომელიც ბაიკალზე მუშაობდა ხელმძღვანელობდა <a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%B0%E1%83%90%E1%83%9C_%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%A2%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%91_%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98" class="mw-redirect" title="იოჰან გოტლიბ გეორგი">იოჰან გოტლიბ გეორგი</a>, რომელმაც ტბა ნავით გადაცურა და მოგვცა ამ ვოიაჟის დეტალური აღწერა. ამავდროულად, <a href="/wiki/%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%94_%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%98" class="mw-redirect" title="პეტრე პალასი">პეტრე პალასის</a> განკარგულებით, პუშკარევმა შეასრულა ბიაკალის პირველი <a href="/wiki/%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%9E%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%90%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%9B%E1%83%95%E1%83%90" title="ტოპოგრაფიული აგეგმვა">ტოპოგრაფიული აგეგმვა</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="მეორე_პერიოდი"><span id=".E1.83.9B.E1.83.94.E1.83.9D.E1.83.A0.E1.83.94_.E1.83.9E.E1.83.94.E1.83.A0.E1.83.98.E1.83.9D.E1.83.93.E1.83.98"></span>მეორე პერიოდი</h3></div> <p>ბაიკალის კვლევის მეორე პერიოდი მოიცავს <a href="/wiki/XIX_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94" title="XIX საუკუნე">XIX საუკუნის</a> პირველ 2/3-ს და ხასიათდება საკუთრივ ბაიკალის შედარებით სუსტი შესწავლით. იმ პერიოდში ძირითადი აქცენტი გადაიტანეს არა ტბაზე, არამედ მისი გარემომცველი ტერიტორიების შესწავლაზე. რიგი გეოგნოსტიკური ექსპედიციის შედეგად, გამოკვლეული იქნა ბაიკალის სანაპირო რაიონების <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%9A%E1%83%9D_%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98" title="სასარგებლო წიაღისეული">სასარგებლო წიაღისეულები</a>. აღსანიშნავია აგრეთვე გეოგრაფიული საზოგადოების ციმბირის განყოფილების მიერ <a href="/wiki/1855" title="1855">1855</a>-<a href="/wiki/1857" title="1857">1857 წლებში</a> შესრულებული კვლევები საკუთრივ ბაიკალის ტბაზე.<sup id="cite_ref-guv_16-9" class="reference"><a href="#cite_note-guv-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/1855" title="1855">1855 წელს</a> ცნობილ ნატურალისტს <a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%95_%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%94" title="გუსტავ რადე">გუსტავ რადეს</a> დაეკისრა ბაიკალის შესწავლა. რადემ ნავით მთელი ბაიკალი მოიარა და მოგვცა ტბის შესახებ დეტალური და საყურადღებო ცნობები. სხვათა შორის, რადეს შეცდომით მიაჩნდა, რომ ბაიკალის უხერხემლოების ფაუნა ღარიბია, რამაც დიდი ხნის განმავლობაში შეუშალა ხელი ტბაზე ფაუნის შესწავლის საქმეს. იმავე პერიოდში იკვლევდნენ თევზჭერის საკითხებს და აგრეთვე, ჩატარდა სიღრმის გაზომვები.<sup id="cite_ref-guv_16-10" class="reference"><a href="#cite_note-guv-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="მესამე_პერიოდი"><span id=".E1.83.9B.E1.83.94.E1.83.A1.E1.83.90.E1.83.9B.E1.83.94_.E1.83.9E.E1.83.94.E1.83.A0.E1.83.98.E1.83.9D.E1.83.93.E1.83.98"></span>მესამე პერიოდი</h3></div> <p>ბაიკალის კვლევის მესამე პერიოდი მოიცავს <a href="/wiki/XIX_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94" title="XIX საუკუნე">XIX საუკუნის</a> დაახლოებით ორ ათეულ წელიწადს (<a href="/wiki/1866" title="1866">1866</a>-<a href="/wiki/1890" title="1890">1890</a>) და ხასიათდება ინტენსიური კვლევებითა და დიდძალი ინფორმაციის მოპოვებით. იმ დროს გაიზარდა ეკონომიკური ინტერესი აღმოსავლეთ ციმბირის მიმართ. იმ პერიოდის მკვლევართაგან უნდა დასახელდეს: ბ. დიბოსვსკი, ი. ჩერსკი, ა. ჩეკანოვსკი, ვ. გოდლევსკი და ვ. კსენჟოპოლსკი, რომელთა კვლევებმა მოიცვა ბაიკალი და მისი მიმდებარე ტერიტორია. განსაკუთრებით აღსანიშნავია <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%A5%E1%83%A2_%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%91%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%98" title="ბენედიქტ დიბოვსკი">ბენედიქტ დიბოვსკისა</a> (<a href="/wiki/1833" title="1833">1833</a>-<a href="/wiki/1930" title="1930">1930</a>) და <a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%94_%E1%83%A9%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%98" class="mw-redirect" title="ივანე ჩერსკი">ივანე ჩერსკის</a> (<a href="/wiki/1845" title="1845">1845</a>-<a href="/wiki/1892" title="1892">1892</a>) შრომები. <a href="/wiki/1867" title="1867">1867</a>-<a href="/wiki/1868" title="1868">1868</a> და <a href="/wiki/1875" title="1875">1875</a>-<a href="/wiki/1876" title="1876">1876</a> წლებში <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%A5%E1%83%A2_%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%91%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%98" title="ბენედიქტ დიბოვსკი">ბენედიქტ დიბოვსკი</a> იკვლევდა ბაიკალის ბუნებრივ თავისებურებებს; ამასთანავე გაზომა ტბის სიღრმეები, პირველმა შეისწავლა სხვადასხვა სიღრმეში არსებული წყლის <a href="/wiki/%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%90" title="ტემპერატურა">ტემპერატურები</a> და წყლის დონის რყევები; დაადგინა ბაიკალის ტბის <a href="/wiki/%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%9B%E1%83%98" class="mw-redirect" title="ენდემიზმი">ენდემიზმის</a> ხასიათი და მანვე შეისწავლა და მეცნიერულად დაამუშავა <a href="/wiki/%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%9B%E1%83%98" class="mw-redirect" title="ენდემიზმი">ენდემური</a> <a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%90" title="ფაუნა">ფაუნის</a> ძირითადი ჯგუფები.<sup id="cite_ref-guv_16-11" class="reference"><a href="#cite_note-guv-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>უნდა აღინიშნოს, რომ <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%A5%E1%83%A2_%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%91%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%98" title="ბენედიქტ დიბოვსკი">ბენედიქტ დიბოვსკისა</a> და <a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A5%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%A0_%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%93%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%98" title="ვიქტორ გოდლევსკი">ვიქტორ გოდლევსკის</a> ჩატარებული სამუშაოები ბაიკალზე მძიმე პირობებში მიმდინარეობდა. თავის ავტობიოგრაფიაში ბ. დიბოვსკი წერდა: </p> <table cellpadding="0" style="width:auto; background:white; margin-bottom:.5em; font-size:95%; color:#606060; text-align:left"> <tbody><tr> <td style="padding:0 1.2em; vertical-align:top"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Wikiquote-logo.svg" class="mw-file-description" title="ვიკიციტატა"><img alt="ვიკიციტატა" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/15px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/23px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/30px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></a></span> </td> <td style="padding:0 1.2em 0 0"><div style="font-style:normal">„კვლევები განხორციელდა ჩვენი ძალებითა და სახსრებით, უფრო სწორად, ყველანაირი სახსრების გარეშე.“</div> </td></tr> <tr class="hiddenStructure noprint"> <td style="padding:0 1.2em"> </td> <td style="padding:0 1.2em 0 0"> </td></tr></tbody></table><p> საქმე იქამდეც მიდიოდა, რომ სიღრმის გამოსაკვლევად განკუთვნილი ხვეული თოკების დიდ ნაწილს ისინი თავადვე ამზადებდნენ. <a href="/wiki/%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%9D%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90" title="რუსეთის გეოგრაფიული საზოგადოება">რუსეთის გეოგრაფიული საზოგადოების</a> აღმოსავლეთ ციმბირის განყოფილებამ მკვლევარებს მხარდაჭერა მხოლოდ ბოლო ხანებში გაუწია. იმავე პერიოდში ორლოვის მიერ შესწავლილი იქნა ბაიკალის წყლის დონის მდგომარეობა, ხოლო <a href="/wiki/%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%96%E1%83%98" class="mw-redirect" title="თევზი">თევზის</a> წარმოების დაცემასთან დაკავშირებით, საბუროვმა, კირილოვმა და ელეზინმა შეისწავლეს ბაიკალის თევზჭერის საკითხები.<sup id="cite_ref-guv_16-12" class="reference"><a href="#cite_note-guv-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="მეოთხე_პერიოდი"><span id=".E1.83.9B.E1.83.94.E1.83.9D.E1.83.97.E1.83.AE.E1.83.94_.E1.83.9E.E1.83.94.E1.83.A0.E1.83.98.E1.83.9D.E1.83.93.E1.83.98"></span>მეოთხე პერიოდი</h3></div> <p>ბაიკალის კვლევის მეოთხე პერიოდი გრძელდება <a href="/wiki/XIX_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94" title="XIX საუკუნე">XIX საუკუნის</a> 90-იანი წლებიდან <a href="/wiki/%E1%83%9D%E1%83%A5%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%91%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90" title="ოქტომბრის რევოლუცია">ოქტომბრის რევოლუციამდე</a>, ე.ი. <a href="/wiki/1917" title="1917">1917 წლამდე</a> და ხასიათდება გამოკვლევითი სამუშაოებით, რომელიც უკავშირდებოდა ბაიკალის სანაპიროსთან რკინიგზის გაყვანას და ამ მხარის ბუნებრივი სიმდიდრეების გარკვევას. დიდი ჰიდროგრაფიული ექსპედიცია, რომელიც მუშაობდა დრიჟენკოს ხელმძღვანელობით <a href="/wiki/1896" title="1896">1896</a>-<a href="/wiki/1902" title="1902">1902 წლებში</a> მოგვცა ბაიკალის ტბის სიღრმეების დეტალური ატლასი და ლოცია. თ. დრიჟენკოს, ა. ვოზნესენსკისა და ბ. შოსტაკოვიჩის მიერ პირველად იყო აღწერილი ტბის კლიმატური თავისებურებები, თერმიკული, მყინვარული საფრისა და წყლის გამჭვირვალობის საკითხები. ჰიდროგრაფიული ექსპედიციის დამოუკიდებლად, <a href="/wiki/1900" title="1900">1900</a>-<a href="/wiki/1902" title="1902">1902</a> წლებში მუშაობდა სპეციალური ზოოლოგიური ექსპედიცია, რომელსაც ა. კოროტნევი ხელმძღვანელობდა. ექსპედიცია აღჭურვილი იყო <a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%98" title="გემი">გემით</a>, თავისი ვოიაჟით მთელი ბაიკალის ტბის სანაპიროები მოიარეს და შეკრიბეს დიდძალი ფაუნისტური მასალა, რომელიც მოგვიანებით საფუძვლად დაედო არაერთი <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%98%E1%83%90" title="მონოგრაფია">მონოგრაფიის</a> შექმნას. განსაკუთრებით აღსანიშნავია გეოგრაფისა და ზოოლოგის <a href="/wiki/%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%95_%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98" title="ლევ ბერგი">ლევ ბერგის</a> შრომები.<sup id="cite_ref-guv_16-13" class="reference"><a href="#cite_note-guv-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>ბაიკალისპირეთში ჩატარდა ასევე მნიშვნელოვანი <a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%90" title="გეოლოგია">გეოლოგიური გამოკვლევები</a>, რომელთაგან განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია <a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A0_%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A9%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%98" title="ვლადიმერ ობრუჩევი">ვლადიმერ ობრუჩევის</a> <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%98%E1%83%90" title="მონოგრაფია">მონოგრაფია</a>. ბაიკალისპირეთში სპეციალურ გამოკვლევებს ატარებდნენ პ. პრეობრაჟენსკი და ვ. კატულსკი.<sup id="cite_ref-guv_16-14" class="reference"><a href="#cite_note-guv-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/1916" title="1916">1916 წელს</a> მეცნიერებათა აკადემიაში დაარსდა კომისია, რომელსაც ბაიკალის ყოველმხრივი შესწავლა დაეკისრა. კომისიამ თავისი მოღვაწეობა დაიწყო ვ. დოროგოსტაისკის ხელმძღვანელობის ქვეშ მყოფი ექსპედიციით, რომელმაც გაარკვია მუდმივი სადგურისთვის განკუთვნილი ადგილი. იმავე წელს ბაიკალზე პირველად აშენდა სამეცნიერო-გამოკვლევებისათვის განკუთვნილი ნავი — მოტორული კატერი „ჩაიკა“.<sup id="cite_ref-guv_16-15" class="reference"><a href="#cite_note-guv-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="მეხუთე_პერიოდი"><span id=".E1.83.9B.E1.83.94.E1.83.AE.E1.83.A3.E1.83.97.E1.83.94_.E1.83.9E.E1.83.94.E1.83.A0.E1.83.98.E1.83.9D.E1.83.93.E1.83.98"></span>მეხუთე პერიოდი</h3></div> <p>ბაიკალის კვლევის მეხუთე პერიოდი გაგრძელდა <a href="/wiki/1917" title="1917">1917 წლიდან</a> <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%AD%E1%83%9D%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%A8%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%98" class="mw-redirect" title="საბჭოთა კავშირი">საბჭოთა კავშირის</a> დაშლამდე. ამ მონაკვეთში შეიქმნა კომპლექსური ექსპედიციები, რომელიც ფართო თვალსაზრისით, აწარმოებდა ტბის შესწავლას. გარდა ამისა, შეიქმნა საყურადღებო შრომები კვლევის ცალკეულ და სპეციალურ დარგებში. ტბის კომპლექსურ შესწავლას ხელი მოჰკიდა ბაიკალის ექსპედიციამ, სსრკ მეცნიერებათა აკადემიის სადგურმა და ირკუტსკის სახელმწიფო უნივერსიტეტთან არსებულმა ბიოლოგიურ-გეოგრაფიულმა ინსტიტუტმა. ბაიკალის ექსპედიციამ მუშაობა დაიწყო <a href="/wiki/1925" title="1925">1925 წლის</a> <a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%95%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%98" title="ივნისი">ივნისში</a>, ხოლო <a href="/wiki/1928" title="1928">1928 წელს</a> აღნიშნული ექსპედიცია რეორგანიზებული იყო ბაიკალის ლიმნოლოგიური (თავდაპირველად ბიოლოგიური) სადგურის სახით. ექსპედიციისა და მოგვიანებით სადგურის კვლევებმა მოიცვა მთელი ბაიკალი და მისი სანაპიროები. სხვადასხვა დროს ამ ექსპედიციებს <a href="/wiki/1944" title="1944">1944 წლამდე</a> უცვლელად ხელმძღვანელობდა <a href="/w/index.php?title=%E1%83%92%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91_%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%A8%E1%83%90%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%98&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="გლებ ვერეშაგინი (ჯერ არაა დაწერილი)">გლებ ვერეშაგინი</a>.<sup id="cite_ref-guv_16-16" class="reference"><a href="#cite_note-guv-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="მეექვსე_პერიოდი"><span id=".E1.83.9B.E1.83.94.E1.83.94.E1.83.A5.E1.83.95.E1.83.A1.E1.83.94_.E1.83.9E.E1.83.94.E1.83.A0.E1.83.98.E1.83.9D.E1.83.93.E1.83.98"></span>მეექვსე პერიოდი</h3></div> <p><a href="/wiki/1992" title="1992">1992 წელს</a> ბუგულდეიკის შესართავიდან სამხრეთ-აღმოსავლეთით 7 <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%9B" class="mw-redirect" title="კმ">კმ</a>-ში განხორციელდა <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%A6%E1%83%95%E1%83%90" title="ბურღვა">ბურღვა</a>, რის შედეგად გამოვლინდა 120 მ სიგრძის ფსკერის დანალექი <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%9C%E1%83%98" title="კერნი">კერნი</a>. დანალექების ასაკი განისაზღვრა 30 ათ. წლით. <a href="/wiki/1993" title="1993">1993 წელს</a> გამოიცა <a href="/wiki/%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%90" title="რუსეთის მეცნიერებათა აკადემია">რუსეთის მეცნიერებათა აკადემიის</a> სამეცნიერო-საცნობარო ატლასი „ბაიკალი“, სადაც შეჯამებულია <a href="/wiki/1961" title="1961">1961</a>-<a href="/wiki/1985" title="1985">1985</a> წლებში შესრულებული მრავალწლიანი გამოკვლევები. <a href="/wiki/1995" title="1995">1995 წელს</a> შედგა პირველი ტურისტული იარმარკა „ბაიკალი-ტური-95“, რომელიც ამჟამად ყოველწლიურად იმართება. <a href="/wiki/1997" title="1997">1997 წელს</a> ბაიკალის ტბა შეიტანეს <a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%9D" title="იუნესკო">იუნესკოს</a> <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9D_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%99%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%90" title="მსოფლიო მემკვიდრეობა">მსოფლიო მემკვიდრეობის სიაში</a>. <a href="/wiki/2008" title="2008">2008</a> წლის <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98" title="აპრილი">აპრილისთვის</a> დაიწყო ღრმაწყლიანი აპარატების „მირ“-1-ისა და „მირ-2“-ის სამწლიანი ექსპედიცია. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="მსოფლიოს_უღრმესი_ტბები"><span id=".E1.83.9B.E1.83.A1.E1.83.9D.E1.83.A4.E1.83.9A.E1.83.98.E1.83.9D.E1.83.A1_.E1.83.A3.E1.83.A6.E1.83.A0.E1.83.9B.E1.83.94.E1.83.A1.E1.83.98_.E1.83.A2.E1.83.91.E1.83.94.E1.83.91.E1.83.98"></span>მსოფლიოს უღრმესი ტბები</h2></div> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th></th> <th>ტბა</th> <th>სიღრმე<br />მ</th> <th>ადგილმდებარეობა </th></tr> <tr> <td>1</td> <td>ბაიკალი</td> <td>1642</td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Flag_of_Russia.svg" class="mw-file-description" title="დროშა: რუსეთი"><img alt="დროშა: რუსეთი" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/22px-Flag_of_Russia.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/33px-Flag_of_Russia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/44px-Flag_of_Russia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span>&#160;<a href="/wiki/%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="რუსეთი">რუსეთი</a> </td></tr> <tr> <td>2</td> <td><a href="/wiki/%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90_(%E1%83%A2%E1%83%91%E1%83%90)" class="mw-redirect" title="ტანგანიიკა (ტბა)">ტანგანიიკა</a></td> <td>1470</td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Flag_of_Burundi.svg" class="mw-file-description" title="ბურუნდის დროშა"><img alt="ბურუნდის დროშა" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Flag_of_Burundi.svg/22px-Flag_of_Burundi.svg.png" decoding="async" width="22" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Flag_of_Burundi.svg/33px-Flag_of_Burundi.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Flag_of_Burundi.svg/44px-Flag_of_Burundi.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span>&#160;<a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%98" title="ბურუნდი">ბურუნდი</a>, <span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Flag_of_the_Democratic_Republic_of_the_Congo.svg" class="mw-file-description" title="კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკის დროშა"><img alt="კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკის დროშა" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Flag_of_the_Democratic_Republic_of_the_Congo.svg/22px-Flag_of_the_Democratic_Republic_of_the_Congo.svg.png" decoding="async" width="22" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Flag_of_the_Democratic_Republic_of_the_Congo.svg/33px-Flag_of_the_Democratic_Republic_of_the_Congo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Flag_of_the_Democratic_Republic_of_the_Congo.svg/44px-Flag_of_the_Democratic_Republic_of_the_Congo.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="600" /></a></span>&#160;<a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%A1_%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%99%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%A3%E1%83%91%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90" title="კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკა">კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკა</a>, <span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Flag_of_Tanzania.svg" class="mw-file-description" title="ტანზანიის დროშა"><img alt="ტანზანიის დროშა" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Flag_of_Tanzania.svg/22px-Flag_of_Tanzania.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Flag_of_Tanzania.svg/33px-Flag_of_Tanzania.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Flag_of_Tanzania.svg/44px-Flag_of_Tanzania.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span>&#160;<a href="/wiki/%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%90" title="ტანზანია">ტანზანია</a>, <span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Flag_of_Zambia.svg" class="mw-file-description" title="ზამბიის დროშა"><img alt="ზამბიის დროშა" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Flag_of_Zambia.svg/22px-Flag_of_Zambia.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Flag_of_Zambia.svg/33px-Flag_of_Zambia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Flag_of_Zambia.svg/44px-Flag_of_Zambia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span>&#160;<a href="/wiki/%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%90" title="ზამბია">ზამბია</a> </td></tr> <tr> <td>3</td> <td><a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%96%E1%83%A6%E1%83%95%E1%83%90" title="კასპიის ზღვა">კასპიის ზღვა</a></td> <td>1025</td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Flag_of_Azerbaijan.svg" class="mw-file-description" title="აზერბაიჯანის დროშა"><img alt="აზერბაიჯანის დროშა" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/22px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/33px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/44px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span>&#160;<a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%AF%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98" title="აზერბაიჯანი">აზერბაიჯანი</a>, <span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Flag_of_Russia.svg" class="mw-file-description" title="რუსეთის დროშა"><img alt="რუსეთის დროშა" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/22px-Flag_of_Russia.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/33px-Flag_of_Russia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/44px-Flag_of_Russia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span>&#160;<a href="/wiki/%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="რუსეთი">რუსეთი</a>, <span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Flag_of_Kazakhstan.svg" class="mw-file-description" title="ყაზახეთის დროშა"><img alt="ყაზახეთის დროშა" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/22px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/33px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/44px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></a></span>&#160;<a href="/wiki/%E1%83%A7%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="ყაზახეთი">ყაზახეთი</a>, <span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Flag_of_Turkmenistan.svg" class="mw-file-description" title="თურქმენეთის დროშა"><img alt="თურქმენეთის დროშა" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Turkmenistan.svg/22px-Flag_of_Turkmenistan.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Turkmenistan.svg/33px-Flag_of_Turkmenistan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Turkmenistan.svg/44px-Flag_of_Turkmenistan.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span>&#160;<a href="/wiki/%E1%83%97%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="თურქმენეთი">თურქმენეთი</a>, <span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Flag_of_Iran.svg" class="mw-file-description" title="ირანის დროშა"><img alt="ირანის დროშა" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/22px-Flag_of_Iran.svg.png" decoding="async" width="22" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/33px-Flag_of_Iran.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/44px-Flag_of_Iran.svg.png 2x" data-file-width="630" data-file-height="360" /></a></span>&#160;<a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98" title="ირანი">ირანი</a> </td></tr> <tr> <td>4</td> <td><a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A2%E1%83%91%E1%83%90" title="ვოსტოკის ტბა">ვოსტოკის ტბა</a></td> <td>~1000</td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Proposed_flag_of_Antarctica_(Graham_Bartram).svg" class="mw-file-description" title="ანტარქტიდის დროშა"><img alt="ანტარქტიდის დროშა" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Proposed_flag_of_Antarctica_%28Graham_Bartram%29.svg/22px-Proposed_flag_of_Antarctica_%28Graham_Bartram%29.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Proposed_flag_of_Antarctica_%28Graham_Bartram%29.svg/33px-Proposed_flag_of_Antarctica_%28Graham_Bartram%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Proposed_flag_of_Antarctica_%28Graham_Bartram%29.svg/44px-Proposed_flag_of_Antarctica_%28Graham_Bartram%29.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span>&#160;<a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A5%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%90" title="ანტარქტიდა">ანტარქტიდა</a> </td></tr> <tr> <td>5</td> <td><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9C-%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%98_(%E1%83%A2%E1%83%91%E1%83%90)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="სან-მარტინი (ტბა) (ჯერ არაა დაწერილი)">სან-მარტინი</a></td> <td>836</td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Flag_of_Argentina.svg" class="mw-file-description" title="არგენტინის დროშა"><img alt="არგენტინის დროშა" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Flag_of_Argentina.svg/22px-Flag_of_Argentina.svg.png" decoding="async" width="22" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Flag_of_Argentina.svg/33px-Flag_of_Argentina.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Flag_of_Argentina.svg/44px-Flag_of_Argentina.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="500" /></a></span>&#160;<a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90" title="არგენტინა">არგენტინა</a>, <span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Flag_of_Chile.svg" class="mw-file-description" title="ჩილეს დროშა"><img alt="ჩილეს დროშა" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Flag_of_Chile.svg/22px-Flag_of_Chile.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Flag_of_Chile.svg/33px-Flag_of_Chile.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Flag_of_Chile.svg/44px-Flag_of_Chile.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span>&#160;<a href="/wiki/%E1%83%A9%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%94" title="ჩილე">ჩილე</a> </td></tr> <tr> <td>6</td> <td><a href="/wiki/%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%90" title="ნიასა">ნიასა</a></td> <td>706</td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Flag_of_Malawi.svg" class="mw-file-description" title="მალავის დროშა"><img alt="მალავის დროშა" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Flag_of_Malawi.svg/22px-Flag_of_Malawi.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Flag_of_Malawi.svg/33px-Flag_of_Malawi.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Flag_of_Malawi.svg/44px-Flag_of_Malawi.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span>&#160;<a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%98" title="მალავი">მალავი</a>, <span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Flag_of_Mozambique.svg" class="mw-file-description" title="მოზამბიკის დროშა"><img alt="მოზამბიკის დროშა" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Flag_of_Mozambique.svg/22px-Flag_of_Mozambique.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Flag_of_Mozambique.svg/33px-Flag_of_Mozambique.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Flag_of_Mozambique.svg/44px-Flag_of_Mozambique.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span>&#160;<a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98" title="მოზამბიკი">მოზამბიკი</a>, <span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Flag_of_Tanzania.svg" class="mw-file-description" title="ტანზანიის დროშა"><img alt="ტანზანიის დროშა" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Flag_of_Tanzania.svg/22px-Flag_of_Tanzania.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Flag_of_Tanzania.svg/33px-Flag_of_Tanzania.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Flag_of_Tanzania.svg/44px-Flag_of_Tanzania.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span>&#160;<a href="/wiki/%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%90" title="ტანზანია">ტანზანია</a> </td></tr> <tr> <td>7</td> <td><a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%A5-%E1%83%A5%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%98" title="ისიქ-ქოლი">ისიქ-ქოლი</a></td> <td>668</td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Flag_of_Kyrgyzstan.svg" class="mw-file-description" title="ყირგიზეთის დროშა"><img alt="ყირგიზეთის დროშა" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Flag_of_Kyrgyzstan.svg/22px-Flag_of_Kyrgyzstan.svg.png" decoding="async" width="22" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Flag_of_Kyrgyzstan.svg/33px-Flag_of_Kyrgyzstan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Flag_of_Kyrgyzstan.svg/44px-Flag_of_Kyrgyzstan.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span>&#160;<a href="/wiki/%E1%83%A7%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="ყირგიზეთი">ყირგიზეთი</a> </td></tr> <tr> <td>8</td> <td><a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%98_%E1%83%A2%E1%83%91%E1%83%90" title="მონების დიდი ტბა">მონების დიდი ტბა</a></td> <td>614</td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Flag_of_Canada.svg" class="mw-file-description" title="კანადის დროშა"><img alt="კანადის დროშა" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Flag_of_Canada.svg/22px-Flag_of_Canada.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Flag_of_Canada.svg/33px-Flag_of_Canada.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Flag_of_Canada.svg/44px-Flag_of_Canada.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span>&#160;<a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%90" title="კანადა">კანადა</a> </td></tr> <tr> <td>9</td> <td><a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A2%E1%83%91%E1%83%90" title="კრატერის ტბა">კრატერის ტბა</a></td> <td>594</td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Flag_of_the_United_States.svg" class="mw-file-description" title="აშშ-ის დროშა"><img alt="აშშ-ის დროშა" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/22px-Flag_of_the_United_States.svg.png" decoding="async" width="22" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/33px-Flag_of_the_United_States.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/44px-Flag_of_the_United_States.svg.png 2x" data-file-width="1235" data-file-height="650" /></a></span>&#160;<a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A8%E1%83%94%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%A8%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ამერიკის შეერთებული შტატები">აშშ</a> </td></tr> <tr> <td>10</td> <td><a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%A1_%E1%83%A2%E1%83%91%E1%83%90" title="მატანოს ტბა">მატანოს ტბა</a></td> <td>590</td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Flag_of_Indonesia.svg" class="mw-file-description" title="ინდონეზიის დროშა"><img alt="ინდონეზიის დროშა" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/Flag_of_Indonesia.svg/22px-Flag_of_Indonesia.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/Flag_of_Indonesia.svg/33px-Flag_of_Indonesia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/Flag_of_Indonesia.svg/44px-Flag_of_Indonesia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span>&#160;<a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%90" title="ინდონეზია">ინდონეზია</a> </td></tr> </tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="რელიეფი"><span id=".E1.83.A0.E1.83.94.E1.83.9A.E1.83.98.E1.83.94.E1.83.A4.E1.83.98"></span>რელიეფი</h2></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Ruchey_vpadayuschij_v_Bajkal_01.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Ruchey_vpadayuschij_v_Bajkal_01.jpg/220px-Ruchey_vpadayuschij_v_Bajkal_01.jpg" decoding="async" width="220" height="293" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Ruchey_vpadayuschij_v_Bajkal_01.jpg/330px-Ruchey_vpadayuschij_v_Bajkal_01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Ruchey_vpadayuschij_v_Bajkal_01.jpg/440px-Ruchey_vpadayuschij_v_Bajkal_01.jpg 2x" data-file-width="1512" data-file-height="2016" /></a><figcaption>ბაიკალის ერთ-ერთი მცირე შემდინარე.</figcaption></figure> <p>ბაიკალის ტბას გააჩნია წაგრძელებული <a href="/wiki/%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98" title="ნამგალი">ნამგლისებური</a> ფორმა. მისი უკიდურესი წერტილები მდებარეობს ჩრდილოეთ განედის 51° 29′ (მურინო) და 55° 46′ (კიჩერის შესართავი) და სამხრეთ გრძედის 103° 44′ (კულტუკი) და 109° 51′ (დაგარის უბე) შორის. ტბის უდიდესი სიგრძეა 636 <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%9B" class="mw-redirect" title="კმ">კმ</a>, მაქსიმალური სიგანე 79,5 <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%9B" class="mw-redirect" title="კმ">კმ</a>, მინიმალური სიგანე 25 <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%9B" class="mw-redirect" title="კმ">კმ</a>.<sup id="cite_ref-guv_16-17" class="reference"><a href="#cite_note-guv-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>წყალშემკრები აუზის ფართობია 570 <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%9B%C2%B2" class="mw-redirect" title="კმ²">კმ²</a>, რომელიც საკუთრივ ტბის ფართობთან მიმართებაში ძალზე არათანაბრადაა გავრცელებული. მთელი დასავლეთ სანაპიროს გასწვრივ ამ <a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%98" title="ფართობი">ფართობის</a> <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%A6%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98" class="mw-disambig" title="საზღვარი">საზღვარი</a> გადის ტბის სანაპიროდან რამდენიმე <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%98" title="კილომეტრი">კილომეტრში</a>. იგი შემოზღუდულია თითქმის ყველგან <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%A7%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%A7%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%98" title="წყალგამყოფი">წყალგამყოფი მთებით</a>, რომელიც ტბიდანაც მოჩანს. უშუალოდ ამ <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%A7%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%A7%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%98" title="წყალგამყოფი">წყალგამყოფთან</a> მიდის მდინარე <a href="/wiki/%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90_(%E1%83%9B%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94)" class="mw-redirect" title="ლენა (მდინარე)">ლენის აუზი</a>, რომელიც ბაიკალის ტბის <a href="/wiki/%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%98" title="ნაპირი">სანაპიროდან</a> სულ რაღაც 7 <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%98" title="კილომეტრი">კილომეტრში</a> იღებს სათავეს, პოკოინიკის კონცხთან. წყალშემკრები აუზი ყველაზე მეტად გავრცელებულია <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="სამხრეთი">სამხრეთით</a> და <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="სამხრეთი">სამხრეთ</a>-<a href="/wiki/%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="დასავლეთი">დასავლეთით</a> მდინარე <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%90" title="სელენგა">სელენგის</a> აუზის მხარეს. მდინარე <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%90" title="სელენგა">სელენგის</a> აუზის ფართობია 469940 <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%9B%C2%B2" class="mw-redirect" title="კმ²">კმ²</a>, რომელზედაც მოდის მთელი ბაიკალის ტბის წყალშემკრები აუზის 83.4%. შემდეგ მოდის მდინარე <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%98" title="ბარგუზინი">ბარგუზინი</a>, რომლის აუზის ფართობი შეადგენს 20025 კმ²-ს და შეადგენს ბაიკალის ტბის წყალშემკრები აუზის 3.5%-ს. დანარჩენ შენაკადებს უკავიათ 72035 <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%9B%C2%B2" class="mw-redirect" title="კმ²">კმ²</a>, რაც პროცენტული მაჩვენებლით შეადგენს 13.1-ს.<sup id="cite_ref-guv_16-18" class="reference"><a href="#cite_note-guv-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Ferroviacircolarebaikal.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Ferroviacircolarebaikal.jpg/220px-Ferroviacircolarebaikal.jpg" decoding="async" width="220" height="145" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Ferroviacircolarebaikal.jpg/330px-Ferroviacircolarebaikal.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Ferroviacircolarebaikal.jpg/440px-Ferroviacircolarebaikal.jpg 2x" data-file-width="1154" data-file-height="759" /></a><figcaption>ბაიკალის სანაპირო.</figcaption></figure> <p>საკუთრივ ბაიკალის ტბა მდებარეობს შედარებით არაფართო <a href="/wiki/%E1%83%A5%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98" title="ქვაბული">ქვაბულში</a>, რომელიც შემოსაზღვრულია კლდოვანი მთათა ჯგუფით, კერძოდ, <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98" title="საიანი">საიანის</a> განშტოებებით, რომელიც ადგილ-ადგილ ჩაჭრილია შედარებით ვიწრო <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94" title="მდინარე">მდინარეული</a> <a href="/wiki/%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%90" title="ხეობა">ხეობებით</a>, რომლებიც ტბაში ჩაედინებიან. <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="სამხრეთი">სამხრეთით</a>, აღმოსავლეთ სანაპიროს გასწვრივ, გადაჭიმულია <a href="/wiki/%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0-%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98" title="ხამარ-დაბანი">ხამარ-დაბანის ქედი</a> (სიმაღლე 2000 მ-მდე), რომლის <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%AC%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98" title="მწვერვალი">მწვერვალები</a> თითქმის <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%98" class="mw-redirect" title="წელიწადი">მთელი წლის განმავლობაში</a> <a href="/wiki/%E1%83%97%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%98" title="თოვლი">თოვლითაა</a> დაფარული.<sup id="cite_ref-guv_16-19" class="reference"><a href="#cite_note-guv-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>სამხრეთი ბაიკალის დასავლეთ ნაპირებთან ვრცელდება <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A5%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98" class="mw-redirect" title="ბაიკალისპირეთის ქედი">ბაიკალისპირეთის ქედი</a>, რომლის სიმაღლე <a href="/wiki/%E1%83%96%E1%83%A6%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%93%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%94" title="ზღვის დონე">ზღვის დონიდან</a> 1200-1300 მეტრია. მცირე ზღვიდან დაწყებული ბაიკალის დასავლეთი ნაპირების უკიდურეს ჩრდილოეთ დაბოლოებამდე გადაჭიმულია <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A5%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98" title="ბაიკალის ქედი">ბაიკალის ქედი</a>, რომლის სიგრძე 300 კმ-ია, ხოლო სიმაღლე 2572 მ-მდე (მთა <a href="/wiki/%E1%83%A9%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%98" title="ჩერსკი">ჩერსკი</a>). ბაიკალის ტბისკენ მოქცეული კალთები ციცაბოა, 900-1000 მ-მდე დაფარულია ტყესტეპით და ფიჭვის კორომებით. ბაიკალის ქედის თითქმის მთელ სიგრძეზე აღმართული <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%AC%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98" title="მწვერვალი">მწვერვალები</a> მარადი <a href="/wiki/%E1%83%97%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%98" title="თოვლი">თოვლითაა</a> დაფარული, ხოლო მრავალ ადგილას შეინიშნება ძველი მყინვარების კვლები.<sup id="cite_ref-guv_16-20" class="reference"><a href="#cite_note-guv-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>ქედი გადაკვეთილია რიგი ღრმა ჩაჭრილი <a href="/wiki/%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%90" title="ხეობა">ხეობით</a>, რომლებშიც მთის <a href="/wiki/%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98" title="ნაკადული">ნაკადები</a> გაედინება. ლანდშაფტების თვალსაზრისით ბაიკალის ტბის ჩრდილოეთის მონაკვეთის დასავლეთი ნაპირები არის ერთ-ერთი ყველაზე თვალწარმტაცი რაიონი მთელ ბაიკალზე. აღმოსავლეთ ნაპირებთან, დაწყებული ჩივირკუის ყურიდან ტბის უკიდურეს ჩრდილოეთ დაბოლოებამდე გადაჭიმულია <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A5%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98" title="ბარგუზინის ქედი">ბარგუზინის ქედი</a>, რომლის სიმაღლე <a href="/wiki/%E1%83%96%E1%83%A6%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%93%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%94" title="ზღვის დონე">ზღვის დონიდან</a> 2700 <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%98" title="მეტრი">მეტრია</a>. ქედის მთისწინეთები მიკრულია ტბის ნაპირებთან, რომლებიც ადგილ-ადგილ ქმნიან კლდოვან მთებს.<sup id="cite_ref-guv_16-21" class="reference"><a href="#cite_note-guv-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%B0%D0%BB_2008_%D0%B2%D0%B8%D0%B4_%D1%81_%D1%81%D0%BE%D0%BF%D0%BA%D0%B8.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%B0%D0%BB_2008_%D0%B2%D0%B8%D0%B4_%D1%81_%D1%81%D0%BE%D0%BF%D0%BA%D0%B8.jpg/220px-%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%B0%D0%BB_2008_%D0%B2%D0%B8%D0%B4_%D1%81_%D1%81%D0%BE%D0%BF%D0%BA%D0%B8.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%B0%D0%BB_2008_%D0%B2%D0%B8%D0%B4_%D1%81_%D1%81%D0%BE%D0%BF%D0%BA%D0%B8.jpg/330px-%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%B0%D0%BB_2008_%D0%B2%D0%B8%D0%B4_%D1%81_%D1%81%D0%BE%D0%BF%D0%BA%D0%B8.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%B0%D0%BB_2008_%D0%B2%D0%B8%D0%B4_%D1%81_%D1%81%D0%BE%D0%BF%D0%BA%D0%B8.jpg/440px-%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%B0%D0%BB_2008_%D0%B2%D0%B8%D0%B4_%D1%81_%D1%81%D0%BE%D0%BF%D0%BA%D0%B8.jpg 2x" data-file-width="600" data-file-height="450" /></a><figcaption>ბაიკალი გაზაფხულზე.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Baikal-S1999276045323.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Baikal-S1999276045323.png/220px-Baikal-S1999276045323.png" decoding="async" width="220" height="155" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Baikal-S1999276045323.png/330px-Baikal-S1999276045323.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Baikal-S1999276045323.png/440px-Baikal-S1999276045323.png 2x" data-file-width="1220" data-file-height="858" /></a><figcaption>ბაიკალის სატელიტური ფოტოსურათი.</figcaption></figure> <p>ბაიკალის ტბის სანაპირო ხაზის ყველაზე უფრო მეტად გამოკვეთილი ნახევარკუნძულია <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%98-%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%AB%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98" title="სვიატოი-ნოსის ნახევარკუნძული">სვიატოი-ნოსი</a>, რომელიც ბარგუზინისა და ჩივირკუის ყურეებს შორისაა მოქცეული. სვიატოი-ნოსის ნახევარკუნძული, რომელიც მასიური კლდოვანი სახითაა წარმოდგენილი და <a href="/wiki/%E1%83%96%E1%83%A6%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%93%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%94" title="ზღვის დონე">ზღვის დონიდან</a> ამაღლებულია 1684 <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%98" title="მეტრი">მეტრამდე</a> ტბის ნაპირებთან ეშვება ციცაბო კლდოვანი კალთებით. ეჭვს არ იწვევს, რომ წარსულში სვიატოი-ნონის ნახევარკუნძული იყო კუნძული, ხოლო ჩივირკუისა და ბარგუზინის ყურეების წყლები ქმნიდნენ საერთო <a href="/wiki/%E1%83%A7%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%94" title="ყურე">ყურეს</a>, რომლებიც შემდგომ აივსო მდინარე <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%98" title="ბარგუზინი">ბარგუზინის</a> ნაყარით.<sup id="cite_ref-guv_16-22" class="reference"><a href="#cite_note-guv-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>ბაიკალის ტბაში არის 19 მუდმივი <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%AB%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98" title="კუნძული">კუნძული</a>, რომელთაგან უდიდესია <a href="/wiki/%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%AE%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%98" title="ოლხონი">ოლხონი</a>. უკანასკნელის სიგრძეა 71,7 კმ, ფართობი 729, 4 კვ.კმ. </p><p>ოლხონი <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%98" title="კონტინენტი">კონტინეტისაგან</a> გამოყოფილია ერთ <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%9B" class="mw-redirect" title="კმ">კილომეტრზე</a> ნაკლები სიგანის სრუტით, რომელსაც „ოლხონის ჭიშკარი“ ეწოდება. აღსანიშნავია აგრეთვე უშკანის კუნძულების ჯგუფი, რომელიც ტბის დაახლოებით შუა ნაწილშია განლაგებული. აღნიშნული კუნძულთა ჯგუფი შედგება ოთხი კუნძულისაგან, რომელთაგან უდიდესია <a href="/wiki/%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%98_%E1%83%A3%E1%83%A8%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%AB%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98" class="mw-redirect" title="დიდი უშკანის კუნძული">დიდი უშკანის კუნძული</a> (ფართობი 9,41 კვ. კმ). დანარჩენი (ვიწრო, მრგვალი და გრძელი უშკანის კუნძულების) ფართობი არ აღემატება ნახევარ <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%98" title="კვადრატული კილომეტრი">კვადრატულ კილომეტრსაც</a>.<sup id="cite_ref-guv_16-23" class="reference"><a href="#cite_note-guv-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%98_%E1%83%A3%E1%83%A8%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%AB%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98" class="mw-redirect" title="დიდი უშკანის კუნძული">დიდი უშკანის კუნძულის</a> სიმაღლეა 150 <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%98" title="მეტრი">მეტრი</a>, ხოლო დანარჩენი <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%AB%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98" title="კუნძული">კუნძულების</a> სიმაღლე სულ რამდენიმე <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%98" title="მეტრი">მეტრია</a>. უშკანის კუნძულების ჯგუფი კლდოვანია, აგებულია ძირითადად <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%A5%E1%83%95%E1%83%90" title="კირქვა">კირქვებით</a>, დაფარულია ხშირი <a href="/wiki/%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%94" title="ტყე">ტყით</a>. აღნიშნული ყველა <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%AB%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98" title="კუნძული">კუნძული</a> ძლიერ ნგრევას ექვემდებარება.<sup id="cite_ref-guv_16-24" class="reference"><a href="#cite_note-guv-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>სულ ბაიკალის ტბაში 27 <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%AB%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98" title="კუნძული">კუნძულია</a>, რომელთაგან 5 ხანგამოშვებით <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%A7%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98" title="წყალი">წყლის</a> იფარება, ხოლო დანარჩენი კუნძულები მუდმივია. <a href="/wiki/%E1%83%A9%E1%83%98%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A7%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%94" title="ჩივირკუის ყურე">ჩივირკუის ყურეში</a> მდებარეობს 4 მომცრო <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%AB%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98" title="კუნძული">კუნძული</a>, მცირე ზღვაში 6 კუნძულია, დანარჩენი მომცრო კუნძულები ბაიკალის ტბის ნაპირების სიახლოვესაა. ბაიკალის ტბის კუნძულების საერთო ფართობია 742 კვ.კმ. მათი დიდი ნაწილი დიდი <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%AA%E1%83%AE%E1%83%98" title="კონცხი">კონცხების</a> ერთობლიობაა, გარდა ამისა, ბაიკალზე არის რამდენიმე დაბალი ქვიშიანი <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%AB%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98" title="კუნძული">კუნძული</a>, რომელიც <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%A7%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98" title="წყალი">წყლით</a> იფარება.<sup id="cite_ref-guv_16-25" class="reference"><a href="#cite_note-guv-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/%E1%83%A7%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%94" title="ყურე">ყურეები</a> და <a href="/wiki/%E1%83%A3%E1%83%91%E1%83%94" title="უბე">უბეები</a>, რომლებიც ესოდენ მნიშვნელოვანია მცირე <a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%98" title="გემი">გემების</a> სადგომად, ბაიკალის ტბაზე იშვიათი მოვლენაა, ამასთანავე ისინი განლაგებული არიან <a href="/wiki/%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%98" title="ნაპირი">სანაპიროს</a> გასწვრივ ძალზე არათანაბრად. ყველაზე დიდი ყურეები <a href="/wiki/%E1%83%A9%E1%83%98%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A7%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%94" title="ჩივირკუის ყურე">ჩივირკუისა</a> და <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A7%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%94" title="ბარგუზინის ყურე">ბარგუზინისა</a> წარმოქმნილი არიან <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%98-%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%AB%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98" title="სვიატოი-ნოსის ნახევარკუნძული">სვიატოი-ნოსის ნახევარკუნძულის</a> ტბაში ღრმად შემოჭრის ხარჯზე. თითქმის <a href="/wiki/%E1%83%A7%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%94" title="ყურე">ყურეს</a> წარმოადგენს ეგრეთ წოდებული <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%94_%E1%83%96%E1%83%A6%E1%83%95%E1%83%90" title="მცირე ზღვა">მცირე ზღვა</a>, რომელიც ღია ბაიკალიდან გამოყოფილია <a href="/wiki/%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%AE%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%98" title="ოლხონი">ოლხონის კუნძულით</a> და <a href="/wiki/%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A7%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%94" title="პროვალის ყურე">პროვალის ყურით</a>.<sup id="cite_ref-guv_16-26" class="reference"><a href="#cite_note-guv-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> თვალწარმტაცი <a href="/wiki/%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%A8%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%A2%E1%83%98" title="ლანდშაფტი">ლანდშაფტებით</a> არის განთქმული პესჩანაიას და ბაბუშკის ყურეები სამხრეთ ბაიკალში. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:%D0%A8%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D0%BD-%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%B0.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/%D0%A8%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D0%BD-%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%B0.JPG/220px-%D0%A8%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D0%BD-%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%B0.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/%D0%A8%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D0%BD-%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%B0.JPG/330px-%D0%A8%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D0%BD-%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%B0.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/%D0%A8%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D0%BD-%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%B0.JPG/440px-%D0%A8%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D0%BD-%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%B0.JPG 2x" data-file-width="3264" data-file-height="2448" /></a><figcaption>კუნძული ოლხონი.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:%D0%9E%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%BE_%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%B0%D0%BB.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/%D0%9E%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%BE_%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%B0%D0%BB.JPG/220px-%D0%9E%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%BE_%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%B0%D0%BB.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/%D0%9E%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%BE_%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%B0%D0%BB.JPG/330px-%D0%9E%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%BE_%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%B0%D0%BB.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/%D0%9E%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%BE_%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%B0%D0%BB.JPG/440px-%D0%9E%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%BE_%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%B0%D0%BB.JPG 2x" data-file-width="2276" data-file-height="1704" /></a><figcaption>ბაიკალის სანაპირო.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Olchon_Shaman_Rock.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Olchon_Shaman_Rock.jpg/220px-Olchon_Shaman_Rock.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Olchon_Shaman_Rock.jpg/330px-Olchon_Shaman_Rock.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Olchon_Shaman_Rock.jpg/440px-Olchon_Shaman_Rock.jpg 2x" data-file-width="1800" data-file-height="1200" /></a><figcaption>ოლხონი.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Lago_Baikal_en_Invierno.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Lago_Baikal_en_Invierno.jpg/220px-Lago_Baikal_en_Invierno.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Lago_Baikal_en_Invierno.jpg/330px-Lago_Baikal_en_Invierno.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Lago_Baikal_en_Invierno.jpg/440px-Lago_Baikal_en_Invierno.jpg 2x" data-file-width="721" data-file-height="541" /></a><figcaption>ზამთარი ბაიკალზე.</figcaption></figure> <p>თავისებურ ყურეების ჯგუფს ქმნიან (უფრო ზუსტად <a href="/wiki/%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%90" title="ლაგუნა">ლაგუნებს</a>) პოსოლისა და ისტოკის უბეები (ბაიკალზე მათ „სორებს“ უწოდებენ), რომლებიც ბაიკალიდან გამოყოფილი არიან ხმელეთის ვიწრო მონაკვეთებით. აღსანიშნავია ანგარის სორი. სორები გვხვდება აგრეთვე <a href="/wiki/%E1%83%A9%E1%83%98%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A7%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%94" title="ჩივირკუის ყურე">ჩივირკუის ყურეში</a>. თითოეული მათგანი ბაიკალიდან გამოყოფილია ვიწრო ხაზობრივი ნაყარით; ზოგჯერ სორები დიდწყლიანობის დროს სავსებით <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%A7%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98" title="წყალი">წყლითაა</a> დაფარული. ბაიკალის ტბის სანაპიროს მრავალ ადგილას ეშვება რამდენიმე ათეული <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%98" title="მეტრი">მეტრის</a> სიმაღლის კლდე. განსაკუთრებით აღსანიშნავია <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A7%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%94" class="mw-redirect" title="სოსნოვკის ყურე">სოსნოვკისა</a> და <a href="/wiki/%E1%83%A9%E1%83%98%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A7%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%94" title="ჩივირკუის ყურე">ჩივირკუის ყურის</a> მონაკვეთი, აგრეთვე მონაკვეთი ონგურენისა და კოჩერიკოვსკის კონცხს შორის.<sup id="cite_ref-guv_16-27" class="reference"><a href="#cite_note-guv-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>ბაიკალის ტბის ფსკერის <a href="/wiki/%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%98" title="რელიეფი">რელიეფი</a> იყოფა 3 ძირითად ნაწილად: სამხრეთის ღრმული, შუა ღრმული და ჩრდილოეთის ღრმული. </p><p>პირველი მათგანია — სამხრეთი ღრმული, რომელიც იკავებს მთელ სამხრეთ ბაიკალს. ამ ღრმულის მაქსიმალური სიღრმე აღწევს 1473 <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%98" title="მეტრი">მეტრს</a>, საშუალო სიღრმე 810 <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%98" title="მეტრი">მეტრია</a>. სამხრეთ ღრმულში ტბის დანალექებმა არც თუ ისე შეარბილეს ფსკერის პირვანდელი <a href="/wiki/%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%98" title="რელიეფი">რელიეფი</a>. ფსკერზე გვხვდება წყალქვეშა ჭიუხები, რომლებიც მკვეთად არის გამოყოფილი ღრმულის იმ ნაწილში, რომელიც მდინარე <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%90" title="სელენგა">სელენგის</a> <a href="/wiki/%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%A2%E1%83%90" title="დელტა">დელტისკენაა</a> მიქცეული; ჭიუხები აქ სელენგის ნაყარითაა დაფარული. ერთ-ერთი ჭიუხი ზედაპირზე იმდენად არის ამოწეული, რომ სოფლებს გოლოუსტნისა და პოსოლსკის შორის წარმოქმნის <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A9%E1%83%AE%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%98" title="მარჩხობი">თავთხელს</a>, რომელშიც სიღრმე მხოლოდ 94 <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%98" title="მეტრი">მეტრია</a>. აღნიშნული თავთხელი, სავარაუდოდ, წარმოადგენს კუნძულ სტოლბოვის რელიქტს, რომელიც ბაიკალის წყლებით იყო დანგრეული.<sup id="cite_ref-guv_16-28" class="reference"><a href="#cite_note-guv-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>ბაიკალის ტბაში გამოიყოფა აგრეთვე შუა ღრმული, რომელიც სამხრეთის ღრმულის გადაკვეთის ადგილზე სიღრმეში 428 <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%98" title="მეტრი">მეტრს</a> აღწევს. შუა ღრმულში ბაიკალის ტბა აღწევს თავის მაქსიმალურ სიღრმეს — 1642 მ-ს. აღნიშნული სიღრმე განლაგებულია <a href="/wiki/%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%AE%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%AB%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98" class="mw-redirect" title="ოლხონის კუნძული">ოლხონის კუნძულზე</a> მდებარე უხანის კონცხის საპირისპიროდ 10 <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%98" title="კილომეტრი">კილომეტრის</a> მანძილზე. შუა ღრმულის საშუალო სიღრმეა 803 მ. </p><p>გამოკვეთილი ჩაღრმავებები მდებარეობს <a href="/wiki/%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%AE%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%AB%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98" class="mw-redirect" title="ოლხონის კუნძული">ოლხონის კუნძულის</a> <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="აღმოსავლეთი">აღმოსავლეთით</a> მდებარე ფსკერზე; დიდი სიღრმეები აღრიცხულია აგრეთვე <a href="/wiki/%E1%83%A3%E1%83%A8%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%AB%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="უშკანის კუნძულები">უშკანის კუნძულების</a> აღმოსავლეთ რაიონში, სადაც ფსკერის ზოგიერთ მონაკვეთზე დახრის კუთხის სიდიდე 80°-ზე <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%98" title="მეტრი">მეტრია</a>. ფსკერის რელიეფის განსაკუთრებული სირთულე ახასიათებს <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A7%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%94" title="ბარგუზინის ყურე">ბარგუზინის ყურეს</a>, რომელიც წარმოადგენს შუა ღრმულის შემადგენელ ნაწილს. წყალქვეშა ქედებით იგი გაყოფილია ორ ღრმულად.<sup id="cite_ref-guv_16-29" class="reference"><a href="#cite_note-guv-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>შუა ღრმული ჩრდილოეთი ღრმულისაგან გამოყოფილია <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A5%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98" title="აკადემიის ქედი">აკადემიის ქედის</a> მეშვეობით, რომელიც გადაჭიმულია <a href="/wiki/%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%AE%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%AB%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98" class="mw-redirect" title="ოლხონის კუნძული">ოლხონის კუნძულის</a> ჩრდილოეთი დაბოლოებიდან უშკანის კუნძულებამდე და შემდეგ გრძელდება ვალუკანის კონცხამდე. </p><p>ამრიგად, <a href="/wiki/%E1%83%A3%E1%83%A8%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%AB%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="უშკანის კუნძულები">უშკანის კუნძულები</a> წარმოადგენს მხოლოდ და მხოლოდ წყლის ზედაპირზე ამოზიდულ <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A5%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98" title="აკადემიის ქედი">აკადემიის ქედის</a> ჩრდილოეთ ნაწილს. ქედის კალთები ციცაბოდ ეშვება სამხრეთ-აღმოსავლეთისაკენ ბაიკალის ტბის შუა ღრმულის რაიონამდე და ჩრდილო-დასავლეთისაკენ ჩრდილოეთი ღრმულისაკენ. </p><p>ჩრდილოეთი ღრმული იკავებს სივრცეს, რომელიც ვრცელდება <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A5%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98" title="აკადემიის ქედი">აკადემიის ქედის</a> <a href="/wiki/%E1%83%A9%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="ჩრდილოეთი">ჩრდილოეთით</a> და მოიცავს <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%94_%E1%83%96%E1%83%A6%E1%83%95%E1%83%90" title="მცირე ზღვა">„მცირე ზღვის“</a> აკვატორიას. ღრმულის მაქსიმალური სიღრმე უდრის 988 მ-ს, საშუალო სიღრმე — 564 მ-ს. ჩრდილოეთი ღრმულისათვის დამახასიათებელია ფსკერის ნაზი <a href="/wiki/%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%98" title="რელიეფი">რელიეფი</a>, რომლის სიღრმეები იზრდება მცირე ზღვის სამხრეთი მონაკვეთიდან კოტელნიკოვის კონცხის რაიონამდე. ღრმულის დასავლეთი ნაპირების სიახლოვეს ფსკერი უფრო ციცაბოდ ეშვება სიღრმეში, ვიდრე აღმოსავლეთ ნაპირებთან, სადაც დამახასიათებელია მნიშვნელოვანი მცირე სიღრმეები.<sup id="cite_ref-guv_16-30" class="reference"><a href="#cite_note-guv-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>ბაიკალის ტბის ფსკერის ზედაპირის დიდი ნაწილი (100 <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%98" title="მეტრი">მეტრზე</a> მეტი სიღრმეები) დაფარულია სქელი ფენის დანალექი შლამით, რომელიც ძირითადად შედგება მრავალრიცხოვანი მცენარეული ნარჩენებისაგან. ზოგან, მაგალითად, <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A5%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98" title="აკადემიის ქედი">აკადემიის ქედზე</a>, ბაიკალის ფსკერი შედგება <a href="/wiki/%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98" title="დედაქანი">დედაქანისაგან</a>, მოიპოვება აგრეთვე ფსკერის ისეთი მონაკვეთები, სადაც დიდ სიღრმეებზე შეიძლება შევხვდეთ <a href="/wiki/%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A7%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A5%E1%83%95%E1%83%90" title="რიყის ქვა">რიყის ქვებსა</a> და <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%AD%E1%83%98" title="კენჭი">კენჭებს</a>.<sup id="cite_ref-guv_16-31" class="reference"><a href="#cite_note-guv-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>ბაიკალის მცირე სიღრმეების დიდი ნაწილი (განსაკუთრებით <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94" title="მდინარე">მდინარეთა</a> <a href="/wiki/%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%A2%E1%83%90" title="დელტა">დელტისკენ</a> მოქცეული მონაკვეთები) შედგება <a href="/wiki/%E1%83%A5%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A8%E1%83%90" title="ქვიშა">ქვიშისგან</a> ან ისეთი ქვიშისაგან, რომელიც შლამთან ერთადაა აღრეული. ნაპირებთან უფრო ახლოს მდებარე ფსკერის მონაკვეთები უმეტესწილად დაფარულია <a href="/wiki/%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98_(%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%90)" title="ქანი (გეოლოგია)">ქვებით</a> და ასე თუ ისე მსხვილი <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%AD%E1%83%98" title="კენჭი">კენჭით</a>. მხოლოდ ფსკერის მცირეოდენი მონაკვეთია ისეთი, რომლებიც <a href="/wiki/%E1%83%A5%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A8%E1%83%90" title="ქვიშა">ქვიშითაა</a> დაფარული.<sup id="cite_ref-guv_16-32" class="reference"><a href="#cite_note-guv-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="center"> <div class="thumb" style="margin: 0.5em 1.4em 0.8em; clear: both;"> <div class="thumbinner" style="max-width: 2000პქ;"> <div class="noresize" style="overflow: auto; width: 100%;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Baikal_panorama.jpg" class="mw-file-description" title="ბაიკალი."><img alt="ბაიკალი." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Baikal_panorama.jpg/2000px-Baikal_panorama.jpg" decoding="async" width="2000" height="189" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Baikal_panorama.jpg/3000px-Baikal_panorama.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Baikal_panorama.jpg/4000px-Baikal_panorama.jpg 2x" data-file-width="22089" data-file-height="2088" /></a></span></div> <div class="thumbcaption">ბაიკალი.</div> </div> </div> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ქვაბულის_მორფოლოგია"><span id=".E1.83.A5.E1.83.95.E1.83.90.E1.83.91.E1.83.A3.E1.83.9A.E1.83.98.E1.83.A1_.E1.83.9B.E1.83.9D.E1.83.A0.E1.83.A4.E1.83.9D.E1.83.9A.E1.83.9D.E1.83.92.E1.83.98.E1.83.90"></span>ქვაბულის მორფოლოგია</h2></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Baikal.Zmeinaya_buhta.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Baikal.Zmeinaya_buhta.JPG/220px-Baikal.Zmeinaya_buhta.JPG" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Baikal.Zmeinaya_buhta.JPG/330px-Baikal.Zmeinaya_buhta.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Baikal.Zmeinaya_buhta.JPG/440px-Baikal.Zmeinaya_buhta.JPG 2x" data-file-width="3888" data-file-height="2592" /></a><figcaption>ბაიკალის სანაპირო.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Baikal_1739.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Baikal_1739.jpg/220px-Baikal_1739.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Baikal_1739.jpg/330px-Baikal_1739.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Baikal_1739.jpg/440px-Baikal_1739.jpg 2x" data-file-width="1632" data-file-height="1224" /></a><figcaption>ბაიკალის წყალი.</figcaption></figure> <p>არა მუდმივად, თუმცა, დიდ ნაწილში ბაიკალის ტბის ფსკერის <a href="/wiki/%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%98" title="რელიეფი">რელიეფი</a> და მოხაზულობის ფორმა უცვლელი რჩებოდა მრავალი საუკუნის განმავლობაში. <a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%90" title="გეოლოგია">გეოლოგიური</a> თვალსაზრისით, ბაიკალის ტბა თანამედროვე სახით ჩამოყალიბდა <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%90" title="მესამეული სისტემა">მესამეულის ბოლოს</a> ან <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%97%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%90" title="მეოთხეული სისტემა">მეოთხეული პერიოდის</a> დასაწყისში. ამ დროისათვის, თანამედროვე გეოლოგების ვარაუდით, ჩამოყალიბდა ბაიკალის ტბის დიდი ვარდნობები და მოზრდილი მთათა ჯგუფები. ბაიკალამდე არსებული <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%A7%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%98" title="წყალსატევი">წყალსატევის</a> შესახებ, ინფორმაცია ჯერ კიდევ მცირეა. სავარაუდოდ, ეს იყო ტბების რთული სისტემა, რომლებიც ერთმანეთს <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A2%E1%83%94" title="სრუტე">სრუტეებით</a> უკავშირდებოდნენ; გარდა ამისა, ტბების სისტემას თანამედროვე ბაიკალზე მეტი ფართობი ეკავა. </p><p>არსებობს საფუძველი იმისა, რომ აღნიშნული ტბების სისტემა ვრცელდებოდა <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="ბაიკალისპირეთი">ბაიკალისპირეთში</a>, <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%A6%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="მონღოლეთი">მონღოლეთსა</a> და შესაძლოა <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%AF%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90" title="მანჯურია">მანჯურიასა</a> და <a href="/wiki/%E1%83%A9%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="ჩინეთი">ჩრდილოეთ ჩინეთში</a>. ამრიგად, ბაიკალი მისი თანამედროვე მდგომარეობით, წარმოადგენს <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%A7%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%98" title="წყალსატევი">წყალსატევის</a> ნაშთს, რომელიც ოდესღაც მოზრდილ ფართობს იკავებდა და არაერთხელ განიცდიდა სხვადასხვა პროცესებით გამოწვეულ ცვლილებებს.<sup id="cite_ref-guv_16-33" class="reference"><a href="#cite_note-guv-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>გამყინვარების პერიოდში, როდესაც მძლავრი <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%A7%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98" title="მყინვარი">მყინვარები</a> ფართოდ ვრცელდებოდნენ <a href="/wiki/%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%98" title="ციმბირი">ციმბირის</a> ზოგიერთ რაიონში, ბაიკალისპირეთში ამ დროს გამყინვარება ნაწილობრივ იყო წარმოდგენილი, ხოლო მყინვარები ბაიკალის სანაპირომდე მხოლოდ გარკვეულ ადგილებამდე აღწევდნენ. ქვებისა და ქვიშების მორიგეობა მყინვარების მიერ იყო მოტანილი ჩრდილოეთ ბაიკალში თვით ტბის სანაპირომდე. ასეთი <a href="/wiki/%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98_(%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%90)" title="ქანი (გეოლოგია)">ნატეხი ქანების</a> გროვას <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90" title="მორენა">მორენებს</a> უწოდებენ, რომელსაც ტბის ზედაპირის მთელი <a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%98" title="ფართობი">ფართობი</a> არასოდეს არ დაუფარია. თუმცა გამყინვარების პერიოდის შემდეგ შემორჩენილმა მორენებმა დიდი როლი ითამაშეს ჩრდილოეთ ბაიკალის სანაპიროს ფორმირებაში, ხოლო <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%A7%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98" title="მყინვარი">მყინვარების</a> მიერ გადამუშავებული ნატეხი ქანებისგან აგებულია ჩრდილოეთი ბაიკალის ზოგიერთი <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%AA%E1%83%AE%E1%83%98" title="კონცხი">კონცხი</a>, მაგალითად, <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%98" title="ბოლსოდეი">ბოლსოდეი</a>. უფრო წვრილი ლოდები და ფხვიერი მასალები წაირეცხა, ხოლო მოზრდილი ლოდები შემორჩა ამ რაიონში დიდი წყალქვეშა ქვების სახით, რომელიც ნაოსნობისათვის არის სახიფათო.<sup id="cite_ref-guv_16-34" class="reference"><a href="#cite_note-guv-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/XVIII_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94" title="XVIII საუკუნე">XVIII საუკუნის</a> განმავლობაში და <a href="/wiki/XIX_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94" title="XIX საუკუნე">XIX საუკუნის</a> დასაწყისში გეოლოგების ვარაუდით, ბაიკალის <a href="/wiki/%E1%83%A5%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98" title="ქვაბული">ქვაბული</a> წარმოადგენს <a href="/wiki/%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A5%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%A5%E1%83%98" title="დედამიწის ქერქი">დედამიწის ქერქის</a> ღრმულს, რომელიც წარმოიშვა <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98" class="mw-redirect" title="მატერიკი">მატერიკის</a> ამ ადგილზე არსებული ძლიერი <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%90" title="კატასტროფა">კატასტროფის</a> ხარჯზე. ცნობილმა გეოლოგმა და გეომორფოლოგმა <a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%94_%E1%83%A9%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%98" class="mw-redirect" title="ივანე ჩერსკი">ივანე ჩერსკიმ</a> არსებითად შეცვალა აღნიშნული წარმოდგენა. ჩერსკის მიხედვით, ბაიკალი არის არა ღრმული, არამედ უძველესი <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%A7%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%98" title="წყალსატევი">წყალსატევი</a>, რომელიც სილურული ზღვის დროიდან შემორჩა, თანდათანობით ჩაღრმავდა <a href="/wiki/%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A5%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%A5%E1%83%98" title="დედამიწის ქერქი">დედამიწის ქერქის</a> დაძირვის შედეგად.<sup id="cite_ref-guv_16-35" class="reference"><a href="#cite_note-guv-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>მოგვიანებით <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%98" title="აკადემიკოსი">აკადემიკოსი</a> <a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A0_%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A9%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%98" title="ვლადიმერ ობრუჩევი">ვლადიმერ ობრუჩევი</a> დაუბრუნდა უწინდელ წარმოდგენას <a href="/wiki/%E1%83%A5%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98" title="ქვაბული">ქვაბულის</a> წარმოშობის შესახებ, კერძოდ, იგი მიიჩნევდა, რომ ტბის ქვაბული არსებითად <a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%98" title="გრაბენი">გრაბენია</a>. დაძირვა მიმდინარეობდა აზევებასთან ერთად, რომლებმაც ბაიკალის სანაპიროზე შექმნეს მთიანი ქვეყანა. ე. პავლოვსკის შეხედულებით, ბაიკალის ვარდნობები და მათი გამყოფი ქედები წარმოადგენენ ეგრეთ წოდებული <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%99%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%98" title="სინკლინი">სინკლინებისა</a> და <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%98" title="ანტიკლინი">ანტიკლინების</a> ერთობლიობას. ცნობილი გეოლოგის ნ. დუმიტრაშკოს შეხედულებით, ბაიკალი არის 3 ქვაბულის რთული სისტემა. სამხრეთი — შეიქმნა <a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%90" title="იურული სისტემა">ზედა იურულის</a> განმავლობაში, შუა — <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%90" title="მესამეული სისტემა">მესამეულის პერიოდში</a>, ჩრდილოეთი — <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%90" title="მესამეული სისტემა">მესამეულსა</a> და <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%97%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%90" title="მეოთხეული სისტემა">მეოთხეულ პერიოდებს</a> შორის.<sup id="cite_ref-guv_16-36" class="reference"><a href="#cite_note-guv-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Baikal_south.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Baikal_south.jpg/220px-Baikal_south.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Baikal_south.jpg/330px-Baikal_south.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Baikal_south.jpg/440px-Baikal_south.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a><figcaption>ბაიკალის სანაპირო.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Lake_Baikal-Listwjanka.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Lake_Baikal-Listwjanka.jpg/220px-Lake_Baikal-Listwjanka.jpg" decoding="async" width="220" height="164" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Lake_Baikal-Listwjanka.jpg/330px-Lake_Baikal-Listwjanka.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Lake_Baikal-Listwjanka.jpg/440px-Lake_Baikal-Listwjanka.jpg 2x" data-file-width="2559" data-file-height="1903" /></a><figcaption>ჩივირკუის ყურე.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Olchon_prom.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Olchon_prom.jpg/220px-Olchon_prom.jpg" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Olchon_prom.jpg/330px-Olchon_prom.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Olchon_prom.jpg/440px-Olchon_prom.jpg 2x" data-file-width="875" data-file-height="581" /></a><figcaption>ოლხონი.</figcaption></figure> <p>არსებობს დამამტკიცებელი ფაქტები იმისა, რომ ბაიკალის ქვაბულის ფორმირება თანადროულ დროშიც გრძელდება, ხოლო ქვაბულის ფსკერი დღესაც განიცდის დაძირვას. ყველაზე კარგად სანაპიროს დაძირვა შეინიშნება იმ ადგილებში, სადაც <a href="/wiki/%E1%83%A5%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98" title="ქვაბული">ქვაბული</a> სცილდება ნაპირების საზღვარს. ასეთი ადგილება გვაქვს <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A7%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%94" title="ბარგუზინის ყურე">ბარგუზინის ყურესთან</a>, მდინარეების კიჩერისა და ზემო ანგარის რაიონთან და სხვ. ამ ადგილებში შეინიშნება სანაპირო ხაზის თავისებურება, რომელიც მიუთითებს ტბის დონეზე დაბლა მდებარე ნაპირების დაძირვისაკენ. მოიპოვება აგრეთვე ისტორიული ფაქტები დაძირვასთან დაკავშირებით. ასე მაგალითად, სოფელ უსტ-ბარგუზინმა რამდენიმეჯერ შეიცვალა თავისი მდებარეობა. ამჟამად სოფელი ნახევრად დატბორილია. ანალოგიური სიტუაცია შეინიშნება მდინარე კიჩერის შესართავის რაიონში. <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94" title="მდინარე">მდინარე</a> <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%90" title="სელენგა">სელენგის</a> <a href="/wiki/%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%A2%E1%83%90" title="დელტა">დელტაში</a> <a href="/wiki/%E1%83%AE%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="ხმელეთი">ხმელეთის</a> დადაბლება განპირობებულია თანდათანობითი დატბორვით, რომელსაც მოჰყვა <a href="/wiki/%E1%83%AE%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="ხმელეთი">ხმელეთის მასების</a> <a href="/wiki/%E1%83%AD%E1%83%90%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%98" title="ჭაობი">ჭაობად</a> გადაქცევა.<sup id="cite_ref-guv_16-37" class="reference"><a href="#cite_note-guv-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/1861" title="1861">1861 წლის</a> <a href="/wiki/%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%99%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98" title="დეკემბერი">დეკემბერში</a> მდინარე სელენგის რაიონში დაფიქსირდა ხმელეთის მნიშვნელოვანი დადაბლება, რომელიც ყურის წარმოქმნით დაგვირგვინდა. იმ დროს ბაიკალის წყლის ქვეშ მოექცა მდინარე სელენგის დელტის ჩრდილოეთი მონაკვეთი (წყლით დაიფარა 190 <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%98" title="კვადრატული კილომეტრი">კვადრატული კილომეტრი</a>). მანამდე დაფიქსირდა <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%A0%E1%83%90" title="მიწისძვრა">მიწისძვრა</a>, ამასთანავე შეინიშნებოდა ძლიერი ვერტიკალური დარტყმა, რომელმაც ნაპრალები შექმნა. სტეპი წყლით დაიფარა, 2 <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%98" title="მეტრი">მეტრის</a> სიმაღლის ყოფილი შადრევნებით. მეორე დღეს ბაიკალის <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%A7%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98" title="წყალი">წყლით</a> დაიტბორა ყველა დადაბლებული მონაკვეთი ბორტოგოის სტეპამდე. სტეპის ადგილას კი 3 <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%98" title="მეტრი">მეტრის</a> სიღრმის <a href="/wiki/%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A7%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%94" title="პროვალის ყურე">პროვალის ყურე</a> შეიქმნა.<sup id="cite_ref-guv_16-38" class="reference"><a href="#cite_note-guv-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/XX_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94" title="XX საუკუნე">XX საუკუნის</a> დასაწყისში და ცოტა მოგვიანებით რკინიგზის გასწვრივ ჩატარებული ნიველირების ხარჯზე გამოირკვა ზოგიერთი ხმელეთის მონაკვეთის დადაბლებისა და აზევების სიჩქარე. ბაიკალისპირეთის რაიონში <a href="/wiki/%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A5%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%A5%E1%83%98" title="დედამიწის ქერქი">დედამიწის ქერქი</a> მშვიდ მდგომარეობაში არ იმყოფება, რაზეც მეტყველებს ამ რაიონში ხშირი მიწისძვრების, ცხელი წყაროებისა და სხვ. ბუნებრივი მოვლენების ერთობლიობა. ბაიკალის სანაპიროზე შეინიშნება რამდენიმე წყაროს არსებობა.<sup id="cite_ref-guv_16-39" class="reference"><a href="#cite_note-guv-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>მნიშვნელოვანია აგრეთვე მდინარე <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%98" title="ბარგუზინი">ბარგუზინის</a> <a href="/wiki/%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%90" title="ხეობა">ხეობაში</a> არსებული ცხელი წყაროების გამოსავლები. სოფელ უსტ-ბარგუზინის რაიონში ჩადგეს <a href="/wiki/%E1%83%AD%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%A6%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98" title="ჭაბურღილი">ჭაბურღილი</a>, რომელმაც 400 მ სიღრმეზე დანალექებში გამოავლინა მცირე ასაკის <a href="/wiki/%E1%83%AE%E1%83%94" title="ხე">ხეების</a> <a href="/wiki/%E1%83%A6%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%9D" title="ღერო">ღერო</a>. მდინარეების მიერ შემოტანილი ნაყარის გამო მნიშვნელოვან ცვლილებას განიცდის აგრეთვე სანაპირო ფორმები, რის გამოც <a href="/wiki/%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%A2%E1%83%90" title="დელტა">დელტებიც</a> კი იქმნება. ყველაზე მსხვილ დელტას წარმოშობს მდინარე <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%90" title="სელენგა">სელენგა</a>, რომელიც თანდათან გაფართოებას განიცდის. საპირისპირო სურათია მდინარე <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%98" title="ბარგუზინი">ბარგუზინის</a> შესართავის რაიონში. ეს უკანასკნელი არ ქმნის ტიპურ დელტებს. ნაყარი დიდი რაოდენობით გროვდება სვიატოი-ნოსთან, იმ ადგილში, სადაც იგი <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%97%E1%83%90" title="მთა">მთებს</a> ებჯინება. კარგად გამკვეთილი დელტები გამომუშავებულია ბაიკალის ჩრდილო-დასავლეთ ნაწილში, იმ ტერიტორიაზე, სადაც ნაპირები აზევებას განიცდის. ასეთი მდინარეებია ბუგულდეიკა, რელი, ტია და სხვ.<sup id="cite_ref-guv_16-40" class="reference"><a href="#cite_note-guv-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>მთის ნაკადებს წარსულის ეპოქაში როგორც ჩანს მეტი წყალი მოჰქონდათ, ვიდრე დღეს, მოაქვთ დიდი რაოდენობით ნაყარი, აქვეა გამომუშავებული თავისებური <a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%98" title="გამოზიდვის კონუსი">გამოზიდვის კონუსები</a>, რომლებიც განვითარებულია დასავლეთ სანაპიროს აზევებულ რაიონში. მრავალრიცხოვანი კონცხები სწორედ გამოზიდვის კონუსებს წარმოადგენენ, რომლებიც თანდათან ეშვებიან ბაიკალის ტბის დონემდე; ასეთი ნახევრად მომრგვალო გამოშვერილი ნაპირების სიგრძე იშვიათად აღწევს 7 <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%98" title="კილომეტრი">კილომეტრს</a>, სიმაღლე 200 მ-მდეა.<sup id="cite_ref-guv_16-41" class="reference"><a href="#cite_note-guv-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="წყლის_შედგენილობა"><span id=".E1.83.AC.E1.83.A7.E1.83.9A.E1.83.98.E1.83.A1_.E1.83.A8.E1.83.94.E1.83.93.E1.83.92.E1.83.94.E1.83.9C.E1.83.98.E1.83.9A.E1.83.9D.E1.83.91.E1.83.90"></span>წყლის შედგენილობა</h2></div> <p>თითოეული ტბის ქიმიური შედგენილობა, დონე, ტემპერატურა და წყლის სხვა შემადგენლობები განისაზღვრება არა მხოლოდ <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%A7%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98" title="წყალი">წყლით</a>, არამედ წყლის მასების ურთიერთკავშირით ახლომდებარე გარემო პირობებთან, ე.ი. <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%A4%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%9D_(%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%AC%E1%83%90)" class="mw-redirect" title="ატმოსფერო (დედამიწა)">ატმოსფეროსთან</a>, ფსკერთან და ნაპირებთან. რაც უფრო მეტად არის ურთიერთკავშირის ინტენსივობა, მით უფრო მეტ შესაბამისობაში იმყოფება დონის ყველა ცვლილება, ტბის წყლის მასის <a href="/wiki/%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%90" title="ტემპერატურა">ტემპერატურა</a> და ქიმიური შედგენილობა. ბაიკალის ყველაზე დიდი შენაკადია <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94" title="მდინარე">მდინარე</a> <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%90" title="სელენგა">სელენგა</a>, რომლის წყალშემკრები აუზი შეადგენს 447 000 <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%9B%C2%B2" class="mw-redirect" title="კმ²">კმ²</a>-ს, სიგრძე 1024 <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%9B" class="mw-redirect" title="კმ">კმ</a>-ს. ყოველწლიურად სელენგას შეაქვს ბაიკალის ყველა არსებული წყლის მასის დაახლოებით 50%. მეორე დიდი შენაკადია <a href="/wiki/%E1%83%96%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%9D_%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%90" title="ზემო ანგარა">ზემო ანგარა</a>, წყალშემკრები აუზის ფართობი 21 400 <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%9B%C2%B2" class="mw-redirect" title="კმ²">კმ²</a>-ია, სიგრძე 438 <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%9B" class="mw-redirect" title="კმ">კმ</a>.<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">&#91;</span>19<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>მნიშვნელოვანია აგრეთვე <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94" title="მდინარე">მდინარე</a> <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%98" title="ბარგუზინი">ბარგუზინი</a> (წყალშემკრები აუზი 21 100 კმ², სიგრძე 480 კმ). ბაიკალის შენაკადების უმეტესობა პატარა <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94" title="მდინარე">მდინარეები</a> და <a href="/wiki/%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98" title="ნაკადული">ნაკადულებია</a>, ზოგიერთი მათგანი შრობადი ტიპისაა, ზოგიც მხოლოდ წვიმიან სეზონში წარმოიქმნება. ბაიკალის ტბიდან მხოლოდ 1 <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94" title="მდინარე">მდინარე</a> გამოედინება — <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%90" title="ანგარა">ანგარა</a>, რომლის სიგრძე 1779 <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%9B" class="mw-redirect" title="კმ">კმ</a>, ხოლო წყალშემკრები აუზის ფართობი 1 040 000 <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%9B%C2%B2" class="mw-redirect" title="კმ²">კმ²</a>-ია. სულ ბაიკალის ტბას 336 დიდი თუ პატარა მდინარე ერთვის.<sup id="cite_ref-guv_16-42" class="reference"><a href="#cite_note-guv-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="წყლის_ბალანსი"><span id=".E1.83.AC.E1.83.A7.E1.83.9A.E1.83.98.E1.83.A1_.E1.83.91.E1.83.90.E1.83.9A.E1.83.90.E1.83.9C.E1.83.A1.E1.83.98"></span>წყლის ბალანსი</h2></div> <p>ძლიერი და ხანგრძლივი დონეების გადახრა გამოწვეულია ძლიერი <a href="/wiki/%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98" title="ქარი">ქარებითა</a> და ტბის ზედაპირზე არსებული ბარომეტრიული წნევის არათანაბარი გავრცელებით. ბაიკალი განსაკუთრებით ღელავს გაფართოებულ შუა ნაწილში, რომელიც სახიფათოა მცირე <a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%98" title="გემი">გემებისათვის</a>. <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%93%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="წელიწადის დროები">წელიწადის დროების</a> მიხედვით, ტბაზე წარმოქმნილი ღელვები უთანასწოროა. უფრო ხშირად გამოხატულია <a href="/wiki/%E1%83%A8%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%93%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%90" title="შემოდგომა">შემოდგომის</a> <a href="/wiki/%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94" title="თვე">თვეებში</a>, სადაც იგი თავისი სიძლიერის პიკს აღწევს. ამა თუ იმ რაიონში ძლიერი ქარის არსებობა ღელვას იწვევს მაზობლად მდებარე რაიონებშიც, სადაც მოცემული ქარი საერთოდ არ აღინიშნება ან ქრის სხვადასხვა მიმართულებით. აღნიშნული ღელვის არსებობა, იმ რაიონში, სადაც არ არის დამახასიათებელი ქარი (ეგრეთ წოდებული „მკვდარი ლივლივი“) ნიშანდობლივია ბაიკალის მრავალი რაიონისთვის.<sup id="cite_ref-guv_16-43" class="reference"><a href="#cite_note-guv-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="კლიმატი"><span id=".E1.83.99.E1.83.9A.E1.83.98.E1.83.9B.E1.83.90.E1.83.A2.E1.83.98"></span>კლიმატი</h2></div> <p>ბაიკალის წყლის მასა გავლენას ახდენს და არბილებს სანაპირო <a href="/wiki/%E1%83%B0%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%90" class="mw-redirect" title="ჰავა">ჰავას</a>.<sup id="cite_ref-qse_20-0" class="reference"><a href="#cite_note-qse-20"><span class="cite-bracket">&#91;</span>20<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> <a href="/wiki/%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98" title="ზამთარი">ზამთარი</a> შედარებით რბილია, <a href="/wiki/%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98" title="ზაფხული">ზაფხული</a> გრილი. ჰაერის საშუალო ტემპერატურა <a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98" title="იანვარი">იანვარ</a>-<a href="/wiki/%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98" title="თებერვალი">თებერვალში</a> დაახლოებით –19&#160;°C, <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%92%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%9D" title="აგვისტო">აგვისტოში</a> დაახლოებით 11&#160;°C. <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%92%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%9D" title="აგვისტო">აგვისტოში</a> წყლის <a href="/wiki/%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%90" title="ტემპერატურა">ტემპერატურა</a> ზედაპირზე (ტბის ღია ნაწილში) 9-12&#160;°C, ნაპირებთან ზოგჯერ 20&#160;°C. წყლის ტემპერატურის სეზონური რყევა 250-300 მ სიღრმემდე შეინიშნება, ქვემოთ კი <a href="/wiki/%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%90" title="ტემპერატურა">ტემპერატურა</a> შედარებით მუდმივია 3,2-3,5&#160;°C.<sup id="cite_ref-qse_20-1" class="reference"><a href="#cite_note-qse-20"><span class="cite-bracket">&#91;</span>20<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> ბაიკალი <a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98" title="იანვარი">იანვარში</a> იყინება, ყინულძვრა <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%98" title="მაისი">მაისშია</a> დამახასიათებელი. <a href="/wiki/%E1%83%A7%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98" title="ყინული">ყინულის</a> სისქე 70-115 სმ. <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%A4%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ატმოსფერული ნალექები">ატმოსფერული ნალექები</a> ტბის შუა და ჩრდილოეთ ნაწილში 200-350 მმ წელიწადში, სამხრეთით 500-900 მმ. სანაპიროებიდან ტბისკენ ქრის სხვადასხვა მიმართულების ძლიერი <a href="/wiki/%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98" title="ქარი">ქარები</a> (ზოგიერთის სიჩქარე <a href="/wiki/%E1%83%A8%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%93%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%90" title="შემოდგომა">შემოდგომაზე</a> და <a href="/wiki/%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98" title="ზამთარი">ზამთრის</a> დასაწყისში 30-40 მ/წმ აღწევს).<sup id="cite_ref-qse_20-2" class="reference"><a href="#cite_note-qse-20"><span class="cite-bracket">&#91;</span>20<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> ქარით გამოწვეული <a href="/wiki/%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A6%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ტალღები">ტალღების</a> სიმაღლეა 1-3 მ, ზოგჯერ 4-5 მ. ბაიკალისთვის ნიშანდობლივია ტიპური ქარები, რომლებსაც თავიანთი ადგილობრივი სახელწოდება აქვთ: ბარგუზინი, სარმა, ვერხოვიკი და კულტუკი. მზის ნათების ხანგრძლივობა დიდია. ბოლშოე-გოლოუსტნოეს დასახლებაში იგი 2524 სთ. აღწევს.<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">&#91;</span>21<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ყინული"><span id=".E1.83.A7.E1.83.98.E1.83.9C.E1.83.A3.E1.83.9A.E1.83.98"></span>ყინული</h2></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:View_on_Angara_and_Baikal_from_Chersky_Stone.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/View_on_Angara_and_Baikal_from_Chersky_Stone.jpg/220px-View_on_Angara_and_Baikal_from_Chersky_Stone.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/View_on_Angara_and_Baikal_from_Chersky_Stone.jpg/330px-View_on_Angara_and_Baikal_from_Chersky_Stone.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/View_on_Angara_and_Baikal_from_Chersky_Stone.jpg/440px-View_on_Angara_and_Baikal_from_Chersky_Stone.jpg 2x" data-file-width="2576" data-file-height="1932" /></a><figcaption>ბაიკალის ყონულოვანი წარმონაქმნები.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Lakebaikalwinter.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Lakebaikalwinter.jpg/220px-Lakebaikalwinter.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Lakebaikalwinter.jpg/330px-Lakebaikalwinter.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Lakebaikalwinter.jpg/440px-Lakebaikalwinter.jpg 2x" data-file-width="3072" data-file-height="2304" /></a><figcaption>ბაიკალი ზამთარში.</figcaption></figure> <p>ბაიკალი <a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%AB%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%A4%E1%83%95%E1%83%90" title="გაძგიფვა">გაძგიფვის</a> პერიოდში (საშუალოდ <a href="/wiki/9_%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98" title="9 იანვარი">9 იანვრიდან</a> — <a href="/wiki/4_%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%98" title="4 მაისი">4 მაისამდე</a>) თითქმის მთლიანად იყინება. ნაოსნობის სამგზავრო და სატვირთო გემების პერიოდი ჩვეულებრივ გახსნილია <a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%95%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%98" title="ივნისი">ივნისიდან</a> <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98" title="სექტემბერი">სექტემბრის</a> ჩათვლით. სამეცნიერო საკვლევი გემები ნავიგაციას <a href="/wiki/%E1%83%A7%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98" title="ყინული">ყინულის</a> გათავისუფლებასთან ერთად იწყებენ და ასრულებენ მას ბაიკალის გაყინვამდე, ე.ი. <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%98" title="მაისი">მაისიდან</a> <a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98" title="იანვარი">იანვრის</a> ჩათვლით.<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">&#91;</span>22<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> <a href="/wiki/%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98" title="ზამთარი">ზამთრის</a> ბოლოს ყინულის სისქე ბაიკალზე 1 მ აღწევს, ხოლო <a href="/wiki/%E1%83%A7%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%94" title="ყურე">ყურეებში</a> — 1,5-2 მ-ს. ძლიერი ყინვების დროს აქ არსებული ბზარები ყინულს ცალკეულ ველებზე აღვივებენ. ასეთი ბზარების სიგრძე უდრის 10-30 <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%9B" class="mw-redirect" title="კმ">კმ</a>-ს, სიგანე 2-3 <a href="/wiki/%E1%83%9B" class="mw-redirect" title="მ">მ</a>-ს. რღვევები წარმოიქმნება ყოველწლიურად, ტბის დაახლოებით ერთსა და იმავე ადგილზე. ბაიკალის ყინულები მეტად გამჭვირვალეა, ამასთანავე მას ჭრის მზის სხვივები, რის გამოც წყალში უხვად იზრდება პლანქტონური მცენარეულობა, რომლებიც <a href="/wiki/%E1%83%9F%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%98" title="ჟანგბადი">ჟანგბადს</a> გამოყოფენ.<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">&#91;</span>23<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> <a href="/wiki/%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98" title="ზამთარი">ზამთრის</a> პერიოდში სანაპიროებზე შეიმჩნევა ყინულოვანი <a href="/wiki/%E1%83%94%E1%83%AE%E1%83%98" title="ეხი">გროტები</a> და შხეფები. </p><p><a href="/wiki/1930" title="1930">1930</a>-იან წლებში ბაიკალის ლიმნოლოგიური სადგურის სპეცილისტებმა აღმოაჩინეს მხოლოდ ბაიკალისთვის ნიშანდობლივი ყინულოვანი საფრის უჩვეულო ფორმები. მაგ., ეგრეთ წოდებული „სოპკები“ — 6 მ სიმაღლის კონუსისებრი ყინულოვანი ბორცვები, რომლებიც გარეგნულად მოგვაგონებენ ყინულოვან კარვებს. „სოპკები“ განკერძოებულად ვრცელდება, ზოგჯერ კი მინიატურულ ქედებს ქმნიან. გარდა ამისა, ბაიკალზე გვხვდება რამდენიმე სხვა ტიპის ყინული. </p><p>ბაიკალის ყინულოვან საფარზე დაკვირვებები ჯერ კიდევ <a href="/wiki/XVII_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94" title="XVII საუკუნე">XVII საუკუნის</a> მეორე ნახევრიდან დაიწყო. ყინულოვანი წარმონაქმნების შესახებ ცნობებს გვაწვდის <a href="/wiki/%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%94_%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%A3" title="ნიკოლაე მილესკუ">ნიკოლაე მილესკუ</a> (<a href="/wiki/1636" title="1636">1636</a>-<a href="/wiki/1708" title="1708">1708</a>). ყინულოვანი რეჟიმის სისტემატური კვლევა დაიწყო <a href="/wiki/1869" title="1869">1869</a>-<a href="/wiki/1876" title="1876">1876</a> წლებში. ყინულოვანი საფრისა და მოვლენების შესწავლა განაგრძო მეცნიერებათა აკადემიის ბაიკალის ლიმნოლოგიურმა სადგურმა, რომელიც <a href="/wiki/1925" title="1925">1925 წელს</a> დაარსდა.<sup id="cite_ref-bkl_24-0" class="reference"><a href="#cite_note-bkl-24"><span class="cite-bracket">&#91;</span>24<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>თანამგზავრული გამოსახულებების ხარჯზე, შესაძლებელი გახდა ბაიკალზე წარმოქმნილი და დანგრეული ყინულოვანი საფრის შესახებ ინფორმაციის მოპოვება. <a href="/wiki/2003" title="2003">2003</a> წლის <a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98" title="გაზაფხული">გაზაფხულზე</a> კოსმოსიდან მიღებული გამოსახულებების შედეგად მეცნიერებმა ყინულის ზედაპირზე აღმოაჩინეს უჩვეულო <i>ბეჭედისებური სტრუქტურები</i>. თანამგზავრული ინფორმაციის ანალიზმა უჩვენა, რომ აღნიშნული სტრუქტურები ტბაზე <a href="/wiki/1999" title="1999">1999 წელსაც</a> შეინიშნებოდა.<sup id="cite_ref-bkl_24-1" class="reference"><a href="#cite_note-bkl-24"><span class="cite-bracket">&#91;</span>24<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="სეისმოაქტიურობა"><span id=".E1.83.A1.E1.83.94.E1.83.98.E1.83.A1.E1.83.9B.E1.83.9D.E1.83.90.E1.83.A5.E1.83.A2.E1.83.98.E1.83.A3.E1.83.A0.E1.83.9D.E1.83.91.E1.83.90"></span>სეისმოაქტიურობა</h2></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:KhovsgolNuur.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/KhovsgolNuur.jpg/220px-KhovsgolNuur.jpg" decoding="async" width="220" height="145" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/KhovsgolNuur.jpg/330px-KhovsgolNuur.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/KhovsgolNuur.jpg/440px-KhovsgolNuur.jpg 2x" data-file-width="1653" data-file-height="1089" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%91%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A2%E1%83%91%E1%83%90" class="mw-redirect" title="ხუბსუგულის ტბა">ხუბსუგულის ტბა</a>, რომელიც მოქცეულია ბაიკალის რიფტული ზონის ტერიტორიაზე.</figcaption></figure> <p>ბაიკალის ტბა მდებარეობს <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A4%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%96%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%90" title="ბაიკალის რიფტული ზონა">ბაიკალის რიფტული ზონის</a> შუა ნაწილში, რომელმაც ფორმირება დაიწყო ჯერ კიდევ <a href="/wiki/%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%AA%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%98" title="ოლიგოცენი">ოლიგოცენის</a> დასაწყისში, დაახლოებით 40 <i>მლნ</i>. წლის წინ.<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">&#91;</span>25<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> დამახასიათებელია რეგულარული ხასიათის <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%A0%E1%83%90" title="მიწისძვრა">მიწისძვრები</a>, რომელთა ძალა <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%98-%E1%83%A8%E1%83%9E%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%B0%E1%83%9D%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98-%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90" title="მედვედევი-შპონჰოიერი-კარნიკის სკალა">MSK-64 ინტენსივობის სკალის</a> შესაბამისად უმეტეს შემთხვევაში 1-2 ბალია; ზოგჯერ უფრო ძლიერი ხასიათის მიწისძვრებიც იცის. ასე მაგ., <a href="/wiki/1862" title="1862">1862 წელს</a> მდინარე <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%90" title="სელენგა">სელენგის</a> <a href="/wiki/%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%A2%E1%83%90" title="დელტა">დელტის</a> ჩრდილოეთ ნაწილში მოხდა ე.წ. <i>კუდარინსკის მიწისძვრა</i>, რომელმაც დაძირა <a href="/wiki/%E1%83%AE%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="ხმელეთი">ხმელეთის</a> მონაკვეთი ფართობით 200 <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%9B%C2%B2" class="mw-redirect" title="კმ²">კმ²</a>. მიწისძვრის შედეგად წარმოიქმნა <a href="/wiki/%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A7%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%94" title="პროვალის ყურე">პროვალის ყურე</a>.<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">&#91;</span>26<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>ძლიერი მიწისძვრა დაფიქსირდა აგრეთვე <a href="/wiki/1903" title="1903">1903</a>, <a href="/wiki/1950" title="1950">1950</a>, <a href="/wiki/1957" title="1957">1957</a> და <a href="/wiki/1959" title="1959">1959 წლებში</a>.<sup id="cite_ref-lbk_27-0" class="reference"><a href="#cite_note-lbk-27"><span class="cite-bracket">&#91;</span>27<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> შუაბაიკალის მიწისძვრის <a href="/w/index.php?title=%E1%83%94%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%AA%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%98&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ეპიცენტრი (ჯერ არაა დაწერილი)">ეპიცენტრი</a> მდებარეობდა ბაიკალის ტბის ფსკერზე, სოფელ სუხაიას რაიონში (სამხრეთ-აღმოსავლეთი სანაპირო), სადაც მიწისძვრამ 9 ბალს მიაღწია. ქალაქებს <a href="/wiki/%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%9C-%E1%83%A3%E1%83%93%E1%83%94" title="ულან-უდე">ულან-უდესა</a> და <a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A2%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%98" title="ირკუტსკი">ირკუტსკში</a> მთავარი ბიძგის სიმძლავრემ 5-6 ბალი შეადგინა. წარმოიქმნა ნაპრალები და აღინიშნებოდა შენობა-ნაგებობების უმნიშვნელო ნგრევა. </p><p>უკანასკნელი ძლიერი <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%A0%E1%83%90" title="მიწისძვრა">მიწისძვრა</a> ბაიკალზე აღინიშნა <a href="/wiki/2008" title="2008">2008</a> წლის <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%92%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%9D" title="აგვისტო">აგვისტოსა</a><sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">&#91;</span>28<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> და <a href="/wiki/2010" title="2010">2010</a> წლის <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A2%E1%83%98" title="მარტი">მარტში</a>.<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">&#91;</span>29<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> <a href="/wiki/%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90" title="ტექტონიკა">ტექტონიკური მოძრაობა</a> თანადროულ დროშიც გრძელდება.<sup id="cite_ref-lbk_27-1" class="reference"><a href="#cite_note-lbk-27"><span class="cite-bracket">&#91;</span>27<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ფლორა"><span id=".E1.83.A4.E1.83.9A.E1.83.9D.E1.83.A0.E1.83.90"></span>ფლორა</h2></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Anemone_nemorosa_01012005.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Anemone_nemorosa_01012005.jpg/220px-Anemone_nemorosa_01012005.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Anemone_nemorosa_01012005.jpg/330px-Anemone_nemorosa_01012005.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Anemone_nemorosa_01012005.jpg/440px-Anemone_nemorosa_01012005.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="768" /></a><figcaption>Anemone nemorosa.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Thymus_serpyllum_flowering_plants.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Thymus_serpyllum_flowering_plants.jpg/220px-Thymus_serpyllum_flowering_plants.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Thymus_serpyllum_flowering_plants.jpg/330px-Thymus_serpyllum_flowering_plants.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Thymus_serpyllum_flowering_plants.jpg/440px-Thymus_serpyllum_flowering_plants.jpg 2x" data-file-width="1025" data-file-height="769" /></a><figcaption>მხოხავი ბეგქონდარა.</figcaption></figure> <p>ბაიკალის <a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%90" title="ფლორა">ფლორა</a> მრავალფეროვანია. იგი მოქცეულია ზომიერ მკვეთრკონტინეტურ კლიმატურ ზონაში, რომელიც გავლენას ახდენს სანაპირო მცენარეულობაზე. დასავლეთი სანაპირო დაფარულია შერეული ტყით, სადაც ხარობს <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A7%E1%83%98" title="არყი">არყი</a>, <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%97%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%98_%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%AE%E1%83%95%E1%83%98" title="მთრთოლავი ვერხვი">მთრთოლავი ვერხვი</a>, <a href="/wiki/%E1%83%A9%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%95%E1%83%98_%E1%83%A4%E1%83%98%E1%83%AD%E1%83%95%E1%83%98" class="mw-redirect" title="ჩვეულებრივი ფიჭვი">ჩვეულებრივი ფიჭვი</a>, <a href="/wiki/%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A5%E1%83%A1%E1%83%98" title="ციმბირული ლარიქსი">ციმბირული ლარიქსი</a>. ქვეტყეს ქმნის: <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%A7%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98" title="მურყანი">მურყანი</a>, <a href="/wiki/%E1%83%A8%E1%83%9D%E1%83%97%E1%83%AE%E1%83%95%E1%83%98" title="შოთხვი">შოთხვი</a>, <a href="/wiki/%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%AA%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="ცირცელი">ცირცელი</a>, <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%A7%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="წყლის იელი">წყლის იელი</a>. <a href="/wiki/%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%94" title="ტყე">ტყეში</a> ბევრია ლამაზი ყვავილი. ადრეულ <a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98" title="გაზაფხული">გაზაფხულზე</a> პირველი იზრდება <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%90" title="მედგარა">მედგარა</a> და <a href="/wiki/%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%A0%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%90" title="თეთრყვავილა">თეთრყვავილა</a>, რომლებიც ფარავენ მშრალ ფერდობებს.<sup id="cite_ref-blf_30-0" class="reference"><a href="#cite_note-blf-30"><span class="cite-bracket">&#91;</span>30<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> მათ შემცვლელად გვევლიანებიან <a href="/wiki/%E1%83%A3%E1%83%AB%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%90" title="უძოვარა">უძოვარა</a>, <a href="/wiki/Anemone_nemorosa" title="Anemone nemorosa">Anemone nemorosa</a>. ხშირად გვხვდება უიშვიათესი დაცული მცენარე — ორქიდეას ერთ-ერთი სახეობა <a href="/wiki/Cypripedium_macranthos" title="Cypripedium macranthos">Cypripedium macranthos</a>. <a href="/wiki/%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98" title="ზაფხული">ზაფხულის</a> ბოლოს მწიფდება ციმბირული კენკრები: <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%AA%E1%83%95%E1%83%98" title="მოცვი">მოცვი</a>, <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%AA%E1%83%95%E1%83%98" title="წითელი მოცვი">წითელი მოცვი</a>, <a href="/wiki/%E1%83%9F%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D" title="ჟოლო">ჟოლო</a>, <a href="/wiki/%E1%83%A8%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%98_%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%AA%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98" title="შავი მოცხარი">შავი</a> და <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%AA%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98" title="წითელი მოცხარი">წითელი მოცხარი</a>, <a href="/wiki/%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%AF%E1%83%98_%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%AA%E1%83%95%E1%83%98" title="ლურჯი მოცვი">ლურჯი მოცვი</a>, <a href="/wiki/%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%90" title="ხახამა">ხახამა</a>, <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A5%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98" title="არქტიკული მაყვალი">არქტიკული მაყვალი</a>.<sup id="cite_ref-blf_30-1" class="reference"><a href="#cite_note-blf-30"><span class="cite-bracket">&#91;</span>30<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A5%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98" title="ბაიკალის ქედი">ბაიკალის ქედის</a> ტბისკენ მიქცეული კალთები ციცაბოა, <a href="/wiki/%E1%83%96%E1%83%A6%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%93%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%94" title="ზღვის დონე">ზღვის დონიდან</a> 900-1000 მ-მდე გაბატონებულია ტყესტეპი და ფიჭვის კორომები. უფრო ზემოთ მუქწიწვიანი ტაიგაა, შუა და ჩრდილოეთ ნაწილში ლარიქსიანი ტაიგა. 1400 მ მაღლა ლარიქსის მეჩხერი ტყეა ქონდარა ფიჭვის რაყებით, <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%AC%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98" title="მწვერვალი">მწვერვალებზე</a> ტყის ტუნდრა და ქვაყრილებია. <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A5%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98" title="ბარგუზინის ქედი">ბარგუზინის ქედის</a> დასავლეთ კალთებზე, <a href="/wiki/%E1%83%96%E1%83%A6%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%93%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%94" title="ზღვის დონე">ზღვის დონიდან</a> 1200-1400 მ-მდე განვითარებულია <a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%98%E1%83%AD%E1%83%95%E1%83%98" title="ფიჭვი">ფიჭვისა</a> და <a href="/wiki/%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A5%E1%83%A1%E1%83%98" title="ლარიქსი">ლარიქსის</a>, <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AD%E1%83%98_(%E1%83%9B%E1%83%AA%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94)" class="mw-redirect" title="სოჭი (მცენარე)">სოჭისა</a> და <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98" title="კედარი">კედრის</a> <a href="/wiki/%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%90" title="ტაიგა">ტაიგა</a>, ზემოთ მეჩხერი ტყე, ალპური მდელოები და მთის ტუნდრაა, აღმოსავლეთ კალთაზე, 1400-1800 მ-მდე ჭარბობს ლარიქსიანი ტაიგა. <a href="/wiki/%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0-%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A5%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98" class="mw-redirect" title="ხამარ-დაბანის ქედი">ხამარ-დაბანის ქედის</a> კალთები, <a href="/wiki/%E1%83%96%E1%83%A6%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%93%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%94" title="ზღვის დონე">ზღვის დონიდან</a> 1500-1800 მ-მდე შემოსილია <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98" title="კედარი">კედრის</a>, <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AD%E1%83%98_(%E1%83%9B%E1%83%AA%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94)" class="mw-redirect" title="სოჭი (მცენარე)">სოჭისა</a> და <a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%98%E1%83%AD%E1%83%95%E1%83%98" title="ფიჭვი">ფიჭვის</a> ტყით. </p> <ul><li><a href="/wiki/%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A4%E1%83%98%E1%83%AD%E1%83%95%E1%83%98" class="mw-redirect" title="ციმბირის ფიჭვი">ციმბირის ფიჭვი</a>, სიმაღლე 35-40 მ, ღეროს დიამეტრი 1,8 მ. ცოცხლობს 500 წლამდე. უპირველეს ყოვლისა, ცნობილია თავისი კაკლით, რომლის უხვი მოსავალი იცის ყოველი 5-6 წლის შემდეგ. ადგილობრივი მოსახლეობა მას <i>„ციმბირის პურის ხეს“</i> უწოდებს. გირჩები <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98" title="სექტემბერი">სექტემბერში</a> მწიფდება.<sup id="cite_ref-bbf_31-0" class="reference"><a href="#cite_note-bbf-31"><span class="cite-bracket">&#91;</span>31<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%A7%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="წყლის იელი">წყლის იელი</a>, რომელიც ბაიკალის სანაპიროზე ქმნის „აყვავებულ ბაღს“. აქვს მოვარდისფრო <a href="/wiki/%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" class="mw-redirect" title="ყვავილები">ყვავილები</a>.<sup id="cite_ref-bbf_31-1" class="reference"><a href="#cite_note-bbf-31"><span class="cite-bracket">&#91;</span>31<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%98_%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%A5%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%90" title="მხოხავი ბეგქონდარა">მხოხავი ბეგქონდარა</a>, იზრდება ქვიან ადგილებში, ღია ადგილებსა და სტეპის მდელოებში. ყვავის <a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%95%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%98" title="ივნისი">ივნისიდან</a> <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%92%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%9D" title="აგვისტო">აგვისტოს</a> ჩათვლით.<sup id="cite_ref-bbf_31-2" class="reference"><a href="#cite_note-bbf-31"><span class="cite-bracket">&#91;</span>31<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%A6%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98" title="ღანძილი">ღანძილი</a>, ბაიკალის თითქმის ყველა რაიონში გვხვდება.<sup id="cite_ref-bbf_31-3" class="reference"><a href="#cite_note-bbf-31"><span class="cite-bracket">&#91;</span>31<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ფაუნა"><span id=".E1.83.A4.E1.83.90.E1.83.A3.E1.83.9C.E1.83.90"></span>ფაუნა</h2></div> <p><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%90" title="ფაუნა">ფაუნა</a> მდიდარი და მრავალფეროვანია. სანაპირო ფაუნა ტიპურია აღმოსავლეთ-ციმბირის რეგიონისათვის.<sup id="cite_ref-bfl_32-0" class="reference"><a href="#cite_note-bfl-32"><span class="cite-bracket">&#91;</span>32<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> ბაიკალის <a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%90" title="ფაუნა">ფაუნა</a> ითვლის 1550 <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%90" title="სახეობა">სახეობას</a>,<sup id="cite_ref-bfl_32-1" class="reference"><a href="#cite_note-bfl-32"><span class="cite-bracket">&#91;</span>32<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> რომელთაგან 80%-ზე მეტი <a href="/wiki/%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%9B%E1%83%98" class="mw-redirect" title="ენდემიზმი">ენდემურია</a>. მტაცებლებიდან აღსანიშნავია: <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="მგელი">მგელი</a>, <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%90" title="მელა">მელა</a>, <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98" title="სიასამური">სიასამური</a>. <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%90_%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%98" title="მურა დათვი">მურა დათვი</a> ფართოდაა გავრცელებული, გვხვდება იმ ადგილებში, სადაც არ არის განვითარებული ტურისტული ინფრასტრუქტურა.<sup id="cite_ref-bfl_32-2" class="reference"><a href="#cite_note-bfl-32"><span class="cite-bracket">&#91;</span>32<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98" title="სიასამური">სიასამური</a> და <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%9C%E1%83%90" title="კვერნა">კვერნა</a> წიწვოვანი ტაიგის ტიპური წარმომადგენლები არიან. იკვებებიან მღრღნელებით, კენკრითა და კაკლით. <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98" title="სიასამური">სიასამურის</a> დასაცავად <a href="/wiki/1916" title="1916">1916</a> წლის <a href="/wiki/29_%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%99%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98" title="29 დეკემბერი">29 დეკემბერს</a> შეიქმნა <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%A0%E1%83%AB%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98" title="ბარგუზინის ნაკრძალი">ბარგუზინის ნაკრძალი</a>. <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%98" title="სამურავი">სამურავი</a> იშვიათად გვხვდება. ტყის საზღვრის ზემოთ ფართოდ არის გავრცელებული <a href="/wiki/%E1%83%A7%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A7%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98" title="ყარყუმი">ყარყუმი</a> და <a href="/wiki/%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90" title="დედოფალა">დედოფალა</a>. ბაიკალისპირეთში მეტად იშვიათია <a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%98" title="ირბისი">ირბისი</a>. ჩლიქოსნებიდან ყველაზე მეტად გვხვდება <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98" title="მარალი">მარალი</a>. აღსანიშნავია აგრეთვე <a href="/wiki/%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%98" title="ლოსი">ლოსი</a>. მაღალ მთებში ბინადრობს <a href="/wiki/%E1%83%A9%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%98" title="ჩრდილოეთის ირემი">ჩრდილოეთის ირემის</a> ქვესახეობა. წვრილი ცხოველებიდან მნიშვნელოვანია: <a href="/wiki/%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%98" title="ციყვი">ციყვი</a>, <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%A3%E1%83%99%E1%83%98" title="ბურუნდუკი">ბურუნდუკი</a>, <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%95%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="მემინდვრიები">მემინდვრია</a>, <a href="/wiki/%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%92%E1%83%95%E1%83%98" title="ტყის თაგვი">ტყის თაგვი</a>, <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%A0%E1%83%9C%E1%83%98" title="მებულულესებრნი">მებულულესებრნი</a> და სხვ.<sup id="cite_ref-bfl_32-3" class="reference"><a href="#cite_note-bfl-32"><span class="cite-bracket">&#91;</span>32<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> <a href="/wiki/%E1%83%AB%E1%83%A3%E1%83%AB%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%AC%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ძუძუმწოვრები">ძუძუმწოვრებიდან</a> აღსანიშნავია <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%9E%E1%83%98" title="ბაიკალის სელაპი">ბაიკალის სელაპი</a> — <a href="/wiki/%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%9E%E1%83%90" title="ნერპა">ნერპა</a>. </p><p>ბაიკალის ტბაში გვხვდება 54 სახეობის <a href="/wiki/%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%96%E1%83%98" class="mw-redirect" title="თევზი">თევზი</a>.<sup id="cite_ref-bjl_33-0" class="reference"><a href="#cite_note-bjl-33"><span class="cite-bracket">&#91;</span>33<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> ამათგან 27 <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%90" title="სახეობა">სახეობა</a> მხოლოდ ამ ტბისთვის არის ნიშანდობლივი.<sup id="cite_ref-baikal-nature_34-0" class="reference"><a href="#cite_note-baikal-nature-34"><span class="cite-bracket">&#91;</span>34<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> ბევრია <a href="/wiki/%E1%83%A6%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%AF%E1%83%9D" class="mw-redirect" title="ღორჯო">ღორჯო</a>. სამრეწველო მნიშვნელობისაა <a href="/wiki/%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98" title="ომული">ომული</a>, <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9E%E1%83%9D%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%98" class="mw-redirect" title="კაპოეტი">კაპოეტი</a> და <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%98" title="სიგი">სიგი</a>. აქაური <a href="/wiki/%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%98" title="თართი">თართი</a> სიგრძით 180 სმ, წონით 100-120 კგ აღწევს. ენდემურია <a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%99%E1%83%90" title="გოლომიანკა">გოლომიანკა</a> — ცოცხლადმშობი თევზი. აქვთ მომკრთალო-მოვარდისფრო შეფერილობა. გამოიყოფა მათი 2 სახეობა: დიდი გოლომიანკა და დიბოვსკის ანუ პატარა გოლომიანკა. ორივე სახეობა სხვადასხვა სიღრმეებზე გვხვდება. აღწევენ ფსკერამდე. დღის საათებში პატარა გოლომიანკა უმეტესწილად 250-500 მ-მდე ბინადრობს, ღამით ამოდის 50-100 მ სიღრმემდე.<sup id="cite_ref-bfl_32-4" class="reference"><a href="#cite_note-bfl-32"><span class="cite-bracket">&#91;</span>32<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> ყველაზე დიდი ეგზემპლარის სიგრძეა 25 სმ. იგი ბაიკალის ერთადერთი ცოცხლადმშობი თევზია. ტბებს შორის ბაიკალი უნიკალურია იმითაც, რომ აქ დიდ სიღრმეებზე გვხვდება მტკნარი წყლის <a href="/wiki/%E1%83%A6%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%91%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98_(%E1%83%AA%E1%83%AE%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98)" title="ღრუბლები (ცხოველები)">ღრუბლები</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ეკოლოგია"><span id=".E1.83.94.E1.83.99.E1.83.9D.E1.83.9A.E1.83.9D.E1.83.92.E1.83.98.E1.83.90"></span>ეკოლოგია</h2></div> <p>ბაიკალის ტბა უნიკალური <a href="/wiki/%E1%83%94%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%90" title="ეკოსისტემა">ეკოლოგიური სისტემაა</a>. დაცვის უფლების საფუძვლები რეგულირებულია <a href="/wiki/1999" title="1999">1999 წელს</a> მიღებული ფედერალური კანონის „ბაიკალის ტბის დაცვის“ შესახებ.<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">&#91;</span>35<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> ამ კანონის შესაბამისად, ბაიკალის ბუნებრივ ტერიტორიაზე დაწესებულია განსაკუთრებული საწარმოო და სხვა საქმიანობის რეჟიმი. ბაიკალის ბუნებრივ ტერიტორიაზე გაძლიერდა ანთროპოგენური გავლენა, რაც ნეგატიურ გავლენას ახდენს ტბის ეკოლოგიაზე. ყველაზე მეტად ტბას აბინძურებს <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AA%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%96%E1%83%90-%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%98" title="ბაიკალის ცელულოზა-ქაღალდის კომბინატი">ბაიკალის ცელულოზა-ქაღალდის კომბინატი</a> და აგრეთვე <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94" title="მდინარე">მდინარე</a> <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%90" title="სელენგა">სელენგა</a>.<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">&#91;</span>36<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="წყლის_ტრანსპორტი"><span id=".E1.83.AC.E1.83.A7.E1.83.9A.E1.83.98.E1.83.A1_.E1.83.A2.E1.83.A0.E1.83.90.E1.83.9C.E1.83.A1.E1.83.9E.E1.83.9D.E1.83.A0.E1.83.A2.E1.83.98"></span>წყლის ტრანსპორტი</h2></div> <p><a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%A7%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%A2%E1%83%98" title="წყლის ტრანსპორტი">წყლის ტრანსპორტი</a> დიდი მნიშვნელობისაა, სხვადასხვა მარშრუტების შესრულებით შესაძლებელია გადაადგილება მთელი ბაიკალის ტერიტორიაზე. <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94" title="მდინარე">მდინარე</a> <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%90" title="სელენგა">სელენგა</a> სანაოსნოა მრავალ <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%98" title="კილომეტრი">კილომეტრზე</a>; <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%98" title="ბარგუზინი">ბარგუზინზე</a> ნაოსნობა შენაკად გარგამდეა, ამასთანავე მისი <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%A7%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98" title="წყალი">წყლები</a> სარწყავადაც გამოიყენება. <a href="/wiki/%E1%83%AE%E1%83%94-%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90" title="ხე-ტყის დაცურება">ხე-ტყის დაცურება</a> საკუთრივ ტბაზე და მრავალ <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94" title="მდინარე">მდინარეზეა</a> შესაძლებელი. ბაიკალი ერთგვარი დიდი აუზია, სადაც თავს იყრიან სანაოსნო და მოძრავი გზები.<sup id="cite_ref-guv_16-44" class="reference"><a href="#cite_note-guv-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ჰიდროენერგეტიკა"><span id=".E1.83.B0.E1.83.98.E1.83.93.E1.83.A0.E1.83.9D.E1.83.94.E1.83.9C.E1.83.94.E1.83.A0.E1.83.92.E1.83.94.E1.83.A2.E1.83.98.E1.83.99.E1.83.90"></span>ჰიდროენერგეტიკა</h2></div> <p>დიდი <a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%98" title="ფართობი">ფართობის</a> გამო, ბაიკალი ჩამონადენის ერთადერთი რეგულატორია <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94" title="მდინარე">მდინარე</a> <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%90" title="ანგარა">ანგარისათვის</a>. წყლის უეცარი დაცემა და აწევა შეინიშნება ბაიკალის <a href="/wiki/%E1%83%A8%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%98" title="შენაკადი">შენაკადებზე</a>, მათ შორის <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%90" title="სელენგა">სელენგაზე</a>, თუმცა საერთოდ არ აღინიშნება <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94" title="მდინარე">მდინარე</a> <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%90" title="ანგარა">ანგარაზე</a>.<sup id="cite_ref-guv_16-45" class="reference"><a href="#cite_note-guv-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> უპირველეს ყოვლისა, აღსანიშნავია <a href="/w/index.php?title=%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%98&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ანგარის კასკადი (ჯერ არაა დაწერილი)">ანგარის კასკადი</a> — მძლავრი ჰიდროტექნიკური კასკადი მდინარე ანგარაზე, რომელსაც წყლის ენერგიის უდიდესი პოტენციური მარაგი აქვს. ხელსაყრელი ადგილმდებარეობის გამო ანგარის კასკადის მაღალდაწნევიანი <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A8%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98" title="კაშხალი">კაშხლების</a> მშენებლობაში სამშენებლო სამუშაოების ხვედრითი მოცულობა შედარებით უმნიშვნელოა.<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">&#91;</span>37<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> სულ 7 საფეხური გამოიყოფა: </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A2%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%B0%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ირკუტსკის ჰიდროელექტროსადგური (ჯერ არაა დაწერილი)">ირკუტსკის ჰიდროელექტროსადგური</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%B0%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98" title="ბრატსკის ჰიდროელექტროსადგური">ბრატსკის ჰიდროელექტროსადგური</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%A2-%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%B0%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="უსტ-ილიმსკის ჰიდროელექტროსადგური (ჯერ არაა დაწერილი)">უსტ-ილიმსკის ჰიდროელექტროსადგური</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E1%83%91%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%A9%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%B0%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ბოგუჩანის ჰიდროელექტროსადგური (ჯერ არაა დაწერილი)">ბოგუჩანის ჰიდროელექტროსადგური</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A5%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%A9%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%B0%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ქვემობოგუჩანის ჰიდროელექტროსადგური (ჯერ არაა დაწერილი)">ქვემობოგუჩანის ჰიდროელექტროსადგური</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%B0%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="მოტიგინის ჰიდროელექტროსადგური (ჯერ არაა დაწერილი)">მოტიგინის ჰიდროელექტროსადგური</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%B0%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="სტრელკოვსკის ჰიდროელექტროსადგური (ჯერ არაა დაწერილი)">სტრელკოვსკის ჰიდროელექტროსადგური</a></li></ul> <p>ანგარის კასკადის ელექტროენერგიის ბაზაზე მდინარე <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%96%E1%83%98" title="მდინარის აუზი">ანგარის აუზში</a> ვითარდება ენერგოტევადი დიდი სამრეწველო კომპლექსები. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="დაკვირვების_შედეგები"><span id=".E1.83.93.E1.83.90.E1.83.99.E1.83.95.E1.83.98.E1.83.A0.E1.83.95.E1.83.94.E1.83.91.E1.83.98.E1.83.A1_.E1.83.A8.E1.83.94.E1.83.93.E1.83.94.E1.83.92.E1.83.94.E1.83.91.E1.83.98"></span>დაკვირვების შედეგები</h2></div> <p><a href="/wiki/2002" title="2002">2002</a>-<a href="/wiki/2007" title="2007">2007</a> წლებში მრავალჯერ დაფიქსირდა სხვადასხვა მაჩვენებლების მიხედვით ზღვრულად დასაშვები კონცენტრაციის გადაჭარბება. ცხრილში მოცემულია ზღვრულად დასაშვები კონცენტრაციის გადაჭარბების სიხშირე პროცენტებში:<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">&#91;</span>38<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <table class="wikitable" style="font-size: 90%; text-align:center"> <tbody><tr> <th>მაჩვენებელი </th> <th>2002 </th> <th>2003 </th> <th>2004 </th> <th>2005 </th> <th>2006 </th> <th>2007 </th></tr> <tr> <th><a href="/w/index.php?title=%E1%83%9F%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A5%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ჟანგბადის ქიმიური მოხმარება (ჯერ არაა დაწერილი)">ჟქმ</a> </th> <td>30 </td> <td>24 </td> <td>25 </td> <td>29 </td> <td>26 </td> <td>30 </td></tr> <tr> <th><a href="/w/index.php?title=%E1%83%9F%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%A5%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ჟანგბადის ბიოქიმიური მოხმარება (ჯერ არაა დაწერილი)">ჟბმ5</a> </th> <td>24 </td> <td>31 </td> <td>26 </td> <td>17 </td> <td>9 </td> <td>15 </td></tr> <tr> <th>რკინა </th> <td>85 </td> <td>91 </td> <td>89 </td> <td>83 </td> <td>87 </td> <td>88 </td></tr> <tr> <th>სპილენძი </th> <td>70 </td> <td>79 </td> <td>93 </td> <td>85 </td> <td>96 </td> <td>97 </td></tr> <tr> <th>თუთია </th> <td>22 </td> <td>18 </td> <td>15 </td> <td>15 </td> <td>9 </td> <td>9 </td></tr> <tr> <th>ალუმინი </th> <td>0 </td> <td>3 </td> <td>20 </td> <td>51 </td> <td>0 </td> <td>7 </td></tr> <tr> <th>მანგანუმი </th> <td>0 </td> <td>80 </td> <td>80 </td> <td>100 </td> <td>0 </td> <td>93 </td></tr> <tr> <th>ფენოლი </th> <td>25 </td> <td>14 </td> <td>36 </td> <td>29 </td> <td>26 </td> <td>3 </td></tr> <tr> <th>ნავთობპროდუქტები </th> <td>19 </td> <td>12 </td> <td>18 </td> <td>24 </td> <td>0 </td> <td>28 </td></tr> <tr> <th>ფთორიდები </th> <td>0 </td> <td>31 </td> <td>40 </td> <td>40 </td> <td>0 </td> <td>57 </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="თევზჭერა"><span id=".E1.83.97.E1.83.94.E1.83.95.E1.83.96.E1.83.AD.E1.83.94.E1.83.A0.E1.83.90"></span>თევზჭერა</h2></div> <p>ბაიკალის <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%AE%E1%83%9D_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%90" title="სახალხო მეურნეობა">სახალხო მეურნეობაში</a> გამოყენების ერთ-ერთი ძირითადი ფორმაა მისი ნედლეული რესურსების, მათ შორის, უპირველეს ყოვლისა მისი <a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%A5%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%90" title="იქთიოფაუნა">იქთიოფაუნის</a> ათვისება. ბაიკალის სანაპიროებისადმი <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98" title="ადამიანი">ადამიანის</a> ინტერესი დიდი ხანია გაღვივდა. მრავალი წლის განმავლობაში ბაიკალის თევზის მრეწველობა ადგილობრივი მნიშვნელობისა იყო. მხოლოდ <a href="/wiki/1943" title="1943">1943 წლიდან</a> მიეცა თევზის წარმოებას საკავშირო მნიშვნელობა. ადრეული ცნობები ბაიკალის თევზჭერის შესახებ მიეკუთვნება <a href="/wiki/XIX_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94" title="XIX საუკუნე">XIX საუკუნის</a> 30-იან წლებს. იმ პერიოდში დიდი რაოდენობით იჭერდნენ ომულს. <a href="/wiki/1923" title="1923">1923</a>-<a href="/wiki/1927" title="1927">1927</a> წლებში <a href="/wiki/%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%96%E1%83%98" class="mw-redirect" title="თევზი">თევზის</a> რეწვა შემცირდა, თუმცა აღნიშნული მაჩვენებელი <a href="/wiki/1937" title="1937">1937 წლიდან</a> ისევ გაიზარდა. სარეწაო მნიშვნელობის თევზებია: <a href="/wiki/%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98" title="ომული">ომული</a>, <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9E%E1%83%9D%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%98" class="mw-redirect" title="კაპოეტი">კაპოეტი</a> და <a href="/w/index.php?title=%E1%83%A2%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%98&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ტბის სიგი (ჯერ არაა დაწერილი)">ტბის სიგი</a>. მოიპოვება აგრეთვე <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98" title="წერი">წერი</a>, <a href="/wiki/%E1%83%A5%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%AD%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%90" title="ქორჭილა">ქორჭილა</a>, <a href="/wiki/%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%9D%E1%83%A2%E1%83%90" title="ნაფოტა">ნაფოტა</a> და სხვ.<sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">&#91;</span>39<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ღირსშესანიშნაობები"><span id=".E1.83.A6.E1.83.98.E1.83.A0.E1.83.A1.E1.83.A8.E1.83.94.E1.83.A1.E1.83.90.E1.83.9C.E1.83.98.E1.83.A8.E1.83.9C.E1.83.90.E1.83.9D.E1.83.91.E1.83.94.E1.83.91.E1.83.98"></span>ღირსშესანიშნაობები</h2></div> <p>ბაიკალზე და მის გარშემო ტერიტორიაზე მდებარეობს მრავალრიცხოვანი <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90" title="ბუნება">ბუნებისა</a> და <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%90" title="კულტურა">კულტურის</a> ძეგლი, <a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90" title="ისტორია">ისტორიული</a> და <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A5%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%90" title="არქეოლოგია">არქეოლოგიური</a> ღირსშესანიშნაობანი. აღსანიშნავია: </p> <ul><li><a href="/wiki/%E1%83%A8%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%99%E1%83%9A%E1%83%93%E1%83%94" title="შამანკის კლდე">შამანკის კლდე</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%A8%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%9C-%E1%83%A5%E1%83%95%E1%83%90" title="შამან-ქვა">შამან-ქვა</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%A9%E1%83%98%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A7%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%94" title="ჩივირკუის ყურე">ჩივირკუის ყურე</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%A3%E1%83%A8%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%AB%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98" class="mw-redirect" title="უშკანის კუნძული">უშკანის კუნძული</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%AA%E1%83%AE%E1%83%98" title="ლუდარის კონცხი">ლუდარის კონცხი</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%A9%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%AC%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98" class="mw-redirect" title="ჩერსკის მწვერვალი">ჩერსკის მწვერვალი</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ტურიზმი"><span id=".E1.83.A2.E1.83.A3.E1.83.A0.E1.83.98.E1.83.96.E1.83.9B.E1.83.98"></span>ტურიზმი</h2></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Listvyanka.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Listvyanka.jpg/220px-Listvyanka.jpg" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Listvyanka.jpg/330px-Listvyanka.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Listvyanka.jpg/440px-Listvyanka.jpg 2x" data-file-width="1500" data-file-height="998" /></a><figcaption>ლისტვიანკა დეკემბერში.</figcaption></figure> <p>ბაიკალი ცნობილია როგორც „ციმბირის მარგალიტი“. <a href="/wiki/%E1%83%A2%E1%83%91%E1%83%90" title="ტბა">ტბაზე</a> მოხვედრა შესაძლებელია სხვადასხვა <a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%96%E1%83%90" title="გზა">გზით</a>. როგორც წესი ტბის მნახველები თავდაპირველად მიემგზავრებიან ახლომდებარე რომელიმე მსხვილ ქალაქში: <a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A2%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%98" title="ირკუტსკი">ირკუტსკში</a>, <a href="/wiki/%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%9C-%E1%83%A3%E1%83%93%E1%83%94" title="ულან-უდე">ულან-უდეში</a> ან <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%98" title="სევერობაიკალსკი">სევერობაიკალსკში</a>, საიდანაც შესაძლებელია დეტალურად დაიგეგმოს მოგზაურობის მარშრუტი. <a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A2%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%98" title="ირკუტსკი">ირკუტსკიდან</a> 70 <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%9B" class="mw-redirect" title="კმ">კმ</a>-ში, ბაიკალის სანაპიროზე, <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94" title="მდინარე">მდინარე</a> <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%90" title="ანგარა">ანგარის</a> <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%94" title="სათავე">სათავის</a> სიახლოვეს მდებარეობს სოფელი <a href="/wiki/%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%99%E1%83%90" title="ლისტვიანკა">ლისტვიანკა</a> — ბაიკალის ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი ტურისტული პუნქტი, რომელშიც აშენებულია შვიდსართულიანი სასტუმრო — „მაიაკი“. საოლქო ცენტრიდან აქ მოხვედრა შესაძლებელია <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%98" title="ავტობუსი">ავტობუსით</a> ან <a href="/wiki/%E1%83%97%E1%83%91%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98_(%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%98)" title="თბომავალი (გემი)">თბომავალით</a>. ტბის ირგვლივ სხვადასხვა მონაკვეთზე გადის <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%98_%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98" title="ბაიკალის დიდი ბილიკი">ბაიკალის დიდი ბილიკი</a> — ეკოლოგიური ბილიკების სისტემა. ლისტვიანკიდან ყველაზე პოპულარული მარშრუტები გადის ბოლშიე-კოტიში, <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%98-%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%AB%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98" title="სვიატოი-ნოსის ნახევარკუნძული">სვიატოი-ნოსის ნახევარკუნძულზე</a>, და სხვა ადგილებში, სადაც ტურისტებს მისვლა შეუძლიათ. აღმოსავლეთ სანაპიროზე პოპულარობით სარგებლობს <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A7%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%94" title="ბარგუზინის ყურე">ბარგუზინის ყურე</a>, სადაც გრძელდება ტურისტულ-რეკრეაციული ზონის მშენებლობა. ვიქტორ გრიგოროვმა ქალაქ <a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A2%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%98" title="ირკუტსკი">ირკუტსკში</a>, როგორც ერთ-ერთმა ინვესტორმა დაგეგმა 3 სასტუმროს აშენება, სადაც შეიქმნება 570 სამუშაო ადგილი. <a href="/wiki/2007" title="2007">2007 წელს</a> <a href="/wiki/%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="რუსეთი">რუსეთის ხელისუფლებამ</a> ბაიკალის რეგიონი გამოაცხადა განსაკუთრებულ ეკონომიკურ ზონად. <a href="/wiki/1996" title="1996">1996 წელს</a> <a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%9D" title="იუნესკო">იუნესკომ</a> ბაიკალი <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9D_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%99%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%90" title="მსოფლიო მემკვიდრეობა">მსოფლიო მემკვიდრეობის სიაში</a> შეიტანა.<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">&#91;</span>40<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> ტბის ჩრდილოეთ ნაწილში გაშენებულია კურორტი ხაკუსი.<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">&#91;</span>41<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="მითები_და_ლეგენდები"><span id=".E1.83.9B.E1.83.98.E1.83.97.E1.83.94.E1.83.91.E1.83.98_.E1.83.93.E1.83.90_.E1.83.9A.E1.83.94.E1.83.92.E1.83.94.E1.83.9C.E1.83.93.E1.83.94.E1.83.91.E1.83.98"></span>მითები და ლეგენდები</h2></div> <ul><li>მიჩნეულია, რომ ბაიკალის მამას ჰყავდა 336 მდინარე-ბიჭი და 1 გოგო-ანგარა. ისინი ერთვოდნენ თავიანთ მამას, რამეთუ შეევსოთ მისი წყლები, თუმცა გოგოს შეუყვარდა მდინარე <a href="/wiki/%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%98" title="ენისეი">ენისეი</a> და მანაც მამამისის წყლების გატანა დაიწყო შეყვარებულთან. ამის საპასუხოდ, მამა ბაიკალმა საკუთარ შვილს ესროლა კლდის დიდი ნაგლეჯი და დაწყევლა იგი. ამ კლდეს <a href="/wiki/%E1%83%A8%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%9C-%E1%83%A5%E1%83%95%E1%83%90" title="შამან-ქვა">შამან-ქვა</a> ეწოდება, რომელიც მდებარეობს <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94" title="მდინარე">მდინარე</a> <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%90" title="ანგარა">ანგარის</a> <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%94" title="სათავე">სათავესთან</a>.</li> <li>ლეგენდის ვარიაციის სხვა შემთხვევაში ნათქვამია, რომ ბაიკალს მხოლოდ 1 შვილი ჰყავდა — <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%90" title="ანგარა">ანგარა</a>. მას შეუყვარდა <a href="/wiki/%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%98" title="ენისეი">ენისეი</a> და გადაწყვიტა მასთან ერთად გაქცევა. როდესაც ბაიკალმა ამის შესახებ გაიგო შეეცადა მისთვის <a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%96%E1%83%90" title="გზა">გზის</a> გადაღობვა და ამისათვის <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%94" title="სათავე">სათავესთან</a> გადააგდო შამან-ქვა. თუმცა ანგარამ მაინც მოახერხა სვლის გაგრძელება და ამის შემდეგ ბაიკალმა მის დასაჭერად გაუშვა <a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A2%E1%83%98" title="ირკუტი">ირკუტი</a>, რომელმაც შეიბრალა ანგარა და გზიდან გადაუხვია. <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%90" title="ანგარა">ანგარა</a> შეხვდა <a href="/wiki/%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%98" title="ენისეი">ენისეის</a> და <a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%96%E1%83%90" title="გზა">გზა</a> განაგრძო მასთან ერთად.<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">&#91;</span>42<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ფილმები"><span id=".E1.83.A4.E1.83.98.E1.83.9A.E1.83.9B.E1.83.94.E1.83.91.E1.83.98"></span>ფილმები</h2></div> <ul><li><a href="/wiki/1969" title="1969">1969 წელს</a> გორკის სახელობის კინოსტუდიამ გამოუშვა <a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%98_%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%98&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="სერგეი გერასიმოვი (ჯერ არაა დაწერილი)">სერგეი გერასიმოვის</a> ფილმი „ტბასთან“;<sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite-bracket">&#91;</span>43<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup></li> <li><a href="/wiki/1992" title="1992">1992 წელს</a> „ლენაუჩფილმმა“ გამოუშვა სამეცნიერო-პოპულარული ფილმი „ბაიკალის თქმულება“;<sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite-bracket">&#91;</span>44<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup></li> <li><a href="/wiki/2011" title="2011">2011 წელს</a> გამოდის მხატვრული ფილმი „სატისფაქცია“. მოვლენები ვითარდება ბაიკალის სანაპიროზე;<sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span class="cite-bracket">&#91;</span>45<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup></li> <li><a href="/wiki/2011" title="2011">2011 წელს</a> გამოდის მხატვრული ფილმი „ბაიკალზე“.<sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">&#91;</span>46<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ბაიკალი_და_ფილატელია"><span id=".E1.83.91.E1.83.90.E1.83.98.E1.83.99.E1.83.90.E1.83.9A.E1.83.98_.E1.83.93.E1.83.90_.E1.83.A4.E1.83.98.E1.83.9A.E1.83.90.E1.83.A2.E1.83.94.E1.83.9A.E1.83.98.E1.83.90"></span>ბაიკალი და ფილატელია</h2></div> <center><ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerycaption"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%A1%E1%83%A0%E1%83%99" class="mw-redirect" title="სსრკ">სსრკ</a> <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%9D_%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%99%E1%83%90" title="საფოსტო მარკა">საფოსტო მარკები</a></li> <li class="gallerybox" style="width: 215px"> <div class="thumb" style="width: 210px; height: 210px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:1959_CPA_2386.jpg" class="mw-file-description" title="1959 წელი: ბაიკალის ტბა"><img alt="1959 წელი: ბაიკალის ტბა" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/1959_CPA_2386.jpg/180px-1959_CPA_2386.jpg" decoding="async" width="180" height="124" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/1959_CPA_2386.jpg/270px-1959_CPA_2386.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/1959_CPA_2386.jpg/360px-1959_CPA_2386.jpg 2x" data-file-width="1792" data-file-height="1230" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><small><a href="/wiki/1959" title="1959">1959 წელი</a>: ბაიკალის ტბა</small></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 215px"> <div class="thumb" style="width: 210px; height: 210px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:1966_CPA_3401.jpg" class="mw-file-description" title="1966 წელი: ბაიკალის სარეწაო თევზები"><img alt="1966 წელი: ბაიკალის სარეწაო თევზები" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/1966_CPA_3401.jpg/126px-1966_CPA_3401.jpg" decoding="async" width="126" height="180" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/1966_CPA_3401.jpg/189px-1966_CPA_3401.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/1966_CPA_3401.jpg/252px-1966_CPA_3401.jpg 2x" data-file-width="671" data-file-height="957" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><small><a href="/wiki/1966" title="1966">1966 წელი</a>: ბაიკალის სარეწაო თევზები</small></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 215px"> <div class="thumb" style="width: 210px; height: 210px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:1966_CPA_3400.jpg" class="mw-file-description" title="1966 წელი: ბაიკალის ზუთხი"><img alt="1966 წელი: ბაიკალის ზუთხი" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/1966_CPA_3400.jpg/180px-1966_CPA_3400.jpg" decoding="async" width="180" height="126" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/1966_CPA_3400.jpg/270px-1966_CPA_3400.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/1966_CPA_3400.jpg/360px-1966_CPA_3400.jpg 2x" data-file-width="955" data-file-height="669" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><small><a href="/wiki/1966" title="1966">1966 წელი</a>: ბაიკალის ზუთხი</small></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 215px"> <div class="thumb" style="width: 210px; height: 210px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:1966_CPA_3399.jpg" class="mw-file-description" title="1966 წელი: ბაიკალის იქთიოფაუნის წარმომადგენელი"><img alt="1966 წელი: ბაიკალის იქთიოფაუნის წარმომადგენელი" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/1966_CPA_3399.jpg/180px-1966_CPA_3399.jpg" decoding="async" width="180" height="125" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/1966_CPA_3399.jpg/270px-1966_CPA_3399.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/1966_CPA_3399.jpg/360px-1966_CPA_3399.jpg 2x" data-file-width="953" data-file-height="661" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><small><a href="/wiki/1966" title="1966">1966 წელი</a>: ბაიკალის იქთიოფაუნის წარმომადგენელი</small></div> </li> </ul></center> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="გალერეა"><span id=".E1.83.92.E1.83.90.E1.83.9A.E1.83.94.E1.83.A0.E1.83.94.E1.83.90"></span>გალერეა</h2></div> <ul class="gallery mw-gallery-traditional" style="max-width: 892px;"> <li class="gallerybox" style="width: 215px"> <div class="thumb" style="width: 210px; height: 220px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Tourists_on_Baikal.jpg" class="mw-file-description" title="ტურისტები ბაიკალზე"><img alt="ტურისტები ბაიკალზე" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Tourists_on_Baikal.jpg/180px-Tourists_on_Baikal.jpg" decoding="async" width="180" height="135" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Tourists_on_Baikal.jpg/270px-Tourists_on_Baikal.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Tourists_on_Baikal.jpg/360px-Tourists_on_Baikal.jpg 2x" data-file-width="1632" data-file-height="1224" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><center>ტურისტები ბაიკალზე </center></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 215px"> <div class="thumb" style="width: 210px; height: 220px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Baikalsk_pulp_and_paper_mill.jpg" class="mw-file-description" title="ბაიკალის ცელულოზა-ქაღალდის კომბინატი"><img alt="ბაიკალის ცელულოზა-ქაღალდის კომბინატი" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Baikalsk_pulp_and_paper_mill.jpg/180px-Baikalsk_pulp_and_paper_mill.jpg" decoding="async" width="180" height="135" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Baikalsk_pulp_and_paper_mill.jpg/270px-Baikalsk_pulp_and_paper_mill.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Baikalsk_pulp_and_paper_mill.jpg/360px-Baikalsk_pulp_and_paper_mill.jpg 2x" data-file-width="640" data-file-height="480" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><center>ბაიკალის ცელულოზა-ქაღალდის კომბინატი </center></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 215px"> <div class="thumb" style="width: 210px; height: 220px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Bajkal_vblizi_Slyudyanki_01.jpg" class="mw-file-description" title="ბაიკალის ტბა"><img alt="ბაიკალის ტბა" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Bajkal_vblizi_Slyudyanki_01.jpg/180px-Bajkal_vblizi_Slyudyanki_01.jpg" decoding="async" width="180" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Bajkal_vblizi_Slyudyanki_01.jpg/270px-Bajkal_vblizi_Slyudyanki_01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Bajkal_vblizi_Slyudyanki_01.jpg/360px-Bajkal_vblizi_Slyudyanki_01.jpg 2x" data-file-width="1536" data-file-height="1024" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><center>ბაიკალის ტბა </center></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 215px"> <div class="thumb" style="width: 210px; height: 220px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Chayki_v_Chivyrkuyskom_zalive.JPG" class="mw-file-description" title="ბაიკალის ფაუნა"><img alt="ბაიკალის ფაუნა" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Chayki_v_Chivyrkuyskom_zalive.JPG/180px-Chayki_v_Chivyrkuyskom_zalive.JPG" decoding="async" width="180" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Chayki_v_Chivyrkuyskom_zalive.JPG/270px-Chayki_v_Chivyrkuyskom_zalive.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Chayki_v_Chivyrkuyskom_zalive.JPG/360px-Chayki_v_Chivyrkuyskom_zalive.JPG 2x" data-file-width="3821" data-file-height="2547" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><center>ბაიკალის ფაუნა </center></div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="იხილეთ_აგრეთვე"><span id=".E1.83.98.E1.83.AE.E1.83.98.E1.83.9A.E1.83.94.E1.83.97_.E1.83.90.E1.83.92.E1.83.A0.E1.83.94.E1.83.97.E1.83.95.E1.83.94"></span>იხილეთ აგრეთვე</h2></div> <ul><li><a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%A1_%E1%83%A3%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%98_%E1%83%A2%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%90" title="მსოფლიოს უდიდესი ტბების სია">მსოფლიოს უდიდესი ტბების სია</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A2%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="რუსეთის ტბები">რუსეთის ტბები</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A3%E1%83%A6%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%98_%E1%83%A2%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%90&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="რუსეთის უღრმესი ტბების სია (ჯერ არაა დაწერილი)">რუსეთის უღრმესი ტბების სია</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%97%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ბაიკალის ნეოლითური კულტურები (ჯერ არაა დაწერილი)">ბაიკალის ნეოლითური კულტურები</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%9D%E1%83%AD%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90" title="ბაიკალური დანაოჭება">ბაიკალური დანაოჭება</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9D_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%99%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AB%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98_%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%A8%E1%83%98" title="იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები რუსეთში">იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები რუსეთში</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="რესურსები_ინტერნეტში"><span id=".E1.83.A0.E1.83.94.E1.83.A1.E1.83.A3.E1.83.A0.E1.83.A1.E1.83.94.E1.83.91.E1.83.98_.E1.83.98.E1.83.9C.E1.83.A2.E1.83.94.E1.83.A0.E1.83.9C.E1.83.94.E1.83.A2.E1.83.A8.E1.83.98"></span>რესურსები ინტერნეტში</h2></div> <div class="infobox sisterproject"><figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%AC%E1%83%A7%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%98" title="ვიკისაწყობი"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/35px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="35" height="47" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/53px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/70px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a><figcaption></figcaption></figure> <div style="margin-left: 50px;"><a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%AC%E1%83%A7%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%98" title="ვიკისაწყობი"><span id="fact">ვიკისაწყობში</span></a> არის გვერდი თემაზე: <div style="margin-left: 10px;"><i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Lake_Baikal" class="extiw" title="commons:Category:Lake Baikal">ბაიკალი</a></b></i></div> </div> </div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://old.bigenc.ru/text/3866681">ბაიკალი</a> — სტატია <a href="/wiki/%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%98_%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90" title="დიდი რუსული ენციკლოპედია">დიდი რუსული ენციკლოპედიიდან</a> <span style="font-size: 0.95em; font-weight: bold; color:var(--color-subtle, #555); position: relative;">(<a href="/wiki/%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98" class="mw-redirect" title="რუსული"><span style="color:var(--color-subtle, #555);">რუსული</span></a>)</span></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.britannica.com/place/49177">ბაიკალი</a> — სტატია <a href="/wiki/%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90_%E1%83%91%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90" title="ენციკლოპედია ბრიტანიკა">ენციკლოპედია ბრიტანიკიდან</a> <span style="font-size: 0.95em; font-weight: bold; color:var(--color-subtle, #555); position: relative;">(<a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98" class="mw-redirect" title="ინგლისური"><span style="color:var(--color-subtle, #555);">ინგლისური</span></a>)</span></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ლიტერატურა"><span id=".E1.83.9A.E1.83.98.E1.83.A2.E1.83.94.E1.83.A0.E1.83.90.E1.83.A2.E1.83.A3.E1.83.A0.E1.83.90"></span>ლიტერატურა</h2></div> <ul><li>Берг Л. С., Байкал, его природа и значение в народном хозяйстве, М., 1948;</li> <li>Верещагин Г. Ю., Байкал, М., 1949;</li> <li>Павловский Е. В., Геологическая история и геологическая структура Байкальской горной области, М., 1948;</li> <li>Россолимо Л. Л., Байкал, М., 1966;</li> <li>Ламакин В. В., Неотектоника Байкальской впадины, М., 1968;</li> <li>Думитрашко Н. В., Основные вопросы геоморфологии и палеогеографии Байкальской горной области, "Тр. Института географии АН СССР", 1948, в. 42;</li> <li>Геоморфология дна Байкала и его берегов, М., 1964;</li> <li>Афанасьев А. Н., Водный баланс Байкала, "Тр. Байкальской лимнологической станции", 1960, т. 18:</li> <li>Верболов В. И., Сокольников В. М., Шимараев М. Н., Гидрометеорологический режим и тепловой баланс озера Байкала, М.—Л., 1965;</li> <li>Вотинцев К. К., Гидрохимия озера Байкал, М., 1961;</li> <li>Кожов М. М., Биология озера Байкала, М., 1962;</li> <li>Рыбы и рыбное хозяйство в бассейне озера Байкал, [Сб. ст.], Иркутск, 1958;</li> <li>Мартинсон Г. Г., В поисках предков фауны Байкала, М., 1959; "Тр. Байкальской лимнологической станции", 1931—61, т. 1—20; "Тр. Лимнологического Института СО АН СССР", 1962 — 68, т. 21—30;</li> <li>Флоренсов Н. А., Мезозойские и кайнозойские впадины Прибайкалья, "Тр. Восточно-Сибирского филиала АН СССР. Сер. геол.", 1960, в. 19;</li> <li>Атлас Байкала, Иркутск — М., 1969.</li> <li>Галазий Г. И. Байкал в вопросах и ответах. 1989;</li> <li>Графов С. В., Колотило Л. Г., Поташко А. Е. Лоция озера Байкал. Адмиралтейский № 1007. — СПб.: ГУНиО, 1993;</li> <li>Гусев О. К. Священный Байкал. Заповедные земли Байкала. — М.: Агропромиздат, 1986. — 184 с;</li> <li>Колотило Л. Г. Байкал // Морской энциклопедический словарь. — СПб.: Судостроение, 1991. — Т. 1. — С. 108;</li> <li>Колотило Л. Г. Дриженко Ф. К. // Морской энциклопедический словарь. — СПб.: Судостроение, 1991. — Т. 1. — С. 426;</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="სქოლიო"><span id=".E1.83.A1.E1.83.A5.E1.83.9D.E1.83.9A.E1.83.98.E1.83.9D"></span>სქოლიო</h2></div> <div style="height:250px; overflow:auto; padding:3px; border:1px solid #aaa;" class="scrollbox"> <div class="reflist columns references-column-width" style="font-size: 90%; -moz-column-width: 30em; -webkit-column-width: 30em; column-width: 30em; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-INTAS-1">↑ <a href="#cite_ref-INTAS_1-0"><sup>1.0</sup></a> <a href="#cite_ref-INTAS_1-1"><sup>1.1</sup></a> <a href="#cite_ref-INTAS_1-2"><sup>1.2</sup></a> <a href="#cite_ref-INTAS_1-3"><sup>1.3</sup></a> <a href="#cite_ref-INTAS_1-4"><sup>1.4</sup></a> <span class="reference-text">A new bathymetric map of Lake Baikal. INTAS Project 99-1669. Ghent University, Ghent, Belgium; Consolidated Research Group on Marine Geosciences (CRG-MG), University of Barcelona, Spain; Limnological Institute of the Siberian Branch of the Russian Academy of Sciences, Irkutsk, Russian Federation; State Science Research Navigation-Hydrographic Institute of the Ministry of Defense, St. Petersburg, Russian Federation. Morphometric data. <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://users.ugent.be/~mdbatist/intas/morphometry.htm">[1]</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160521143844/http://users.ugent.be/~mdbatist/intas/morphometry.htm">დაარქივებული</a> 2016-05-21 საიტზე <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>. </span> </li> <li id="cite_note-Бухаров_А._А._Байкал_в_цифрах-2"><a href="#cite_ref-Бухаров_А._А._Байкал_в_цифрах_2-0">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="book" style="font-style:normal"><i>Бухаров А. А.</i>,&#32;Байкал в цифрах (краткий справочник), Изд-во ИП «Макаров С. Е.», 2001.&#160;—&#160;გვ.&#160;72.</cite> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.obaykale.ru/baykal-obshie-dannye_15_1.htm">Выборочные данные из этого справочника</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090106202431/http://www.obaykale.ru/baykal-obshie-dannye_15_1.htm">დაარქივებული</a> 2009-01-06 საიტზე <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>. </span> </li> <li id="cite_note-3"><a href="#cite_ref-3">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="web" style="font-style:normal"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://geology.com/records/deepest-lake.shtml">მსოფლიოს ყველაზე ღრმა ტბები</a>.&#32;geology.com.&#32;<small style="color:grey">ციტირების თარიღი: 18 აგვისტო, 2007.</small></cite></span> </li> <li id="cite_note-4"><a href="#cite_ref-4">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="web" style="font-style:normal"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20111006112752/http://www.istok.angara.ru/Baikal_from_spase/Baikal_from_space.htm">ბაიკალის ტბა – მსოფლიოს ყველაზე ღრმა ტბა. მომზადებულია ე. ანდრიაშინის მიერ, 1998 წ.</a>.&#32; დაარქივებულია <a rel="nofollow" class="external text" href="http://istok.angara.ru/Baikal_from_spase/Baikal_from_space.htm">ორიგინალიდან</a> — 2011-10-06.&#32;<small style="color:grey">ციტირების თარიღი: 2012-07-05.</small></cite></span> </li> <li id="cite_note-5"><a href="#cite_ref-5">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="web" style="font-style:normal"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.eoearth.org/article/Lake_Baikal_Basin,_Russian_Federation?topic=49560">დედამიწის ენციკლოპედია. ბაიკალის ტბა – ლიმნოლოგიური დახასიათება</a>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-6"><a href="#cite_ref-6">↑</a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://myedge.ru/baikal.php">Озеро Байкал</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100527192112/http://myedge.ru/baikal.php">დაარქივებული</a> 2010-05-27 საიტზე <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>. , <i>myedge.ru — ირკუტსკის ოლქის ღირსშესან. <span style="font-size: 0.95em; font-weight: bold; color:var(--color-subtle, #555); position: relative;">(<a href="/wiki/%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98" class="mw-redirect" title="რუსული"><span style="color:var(--color-subtle, #555);">რუსული</span></a>)</span></i></span> </li> <li id="cite_note-7"><a href="#cite_ref-7">↑</a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://water-rf.ru/Водные_объекты/5/Байкал">Байкал // Научно-популярная энциклопедия «Вода России»</a></span> </li> <li id="cite_note-8"><a href="#cite_ref-8">↑</a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://szmn.sbras.ru/win/elbib/hbc/article.phtml?nid=171&amp;id=15">ირკუტსკის ოლქის ელექტროენერგია</a><sup class="noprint Inline-Template"><span style="white-space: nowrap;">&#91;<i><a href="/w/index.php?title=%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%9B%E1%83%99%E1%83%95%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%91%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ვიკიპედია:მკვდარი ბმული (ჯერ არაა დაწერილი)"><span title="&#160;მკვდარი ბმული მოინიშნა: იანვარი 2021">მკვდარი ბმული</span></a></i>&#93;</span></sup>, <i>მეცნიერება ციმბირში <span style="font-size: 0.95em; font-weight: bold; color:var(--color-subtle, #555); position: relative;">(<a href="/wiki/%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98" class="mw-redirect" title="რუსული"><span style="color:var(--color-subtle, #555);">რუსული</span></a>)</span></i></span> </li> <li id="cite_note-autogenerated2-9"><a href="#cite_ref-autogenerated2_9-0">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="book" style="font-style:normal"><i><a href="/wiki/%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%93_%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%9D" title="ლეონიდ კოლოტილო">ლ. კოლოტილო</a></i>,&#32;Военные моряки Байкала: проблемы исторической реконструкции деятельности военных моряков российского флота по физико-географическому изучению и освоению озера Байкал в XVIII—XX вв, Наука, 2004.&#160;—&#160;გვ.&#160;560,&#32;<a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%A8%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%9D_%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98" title="წიგნის საერთაშორისო სტანდარტული ნომერი">ISBN</a> <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:BookSources/5-02-025048-1" title="სპეციალური:BookSources/5-02-025048-1">5-02-025048-1</a>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-10"><a href="#cite_ref-10">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="web" style="font-style:normal"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080328152837/http://www.ilec.or.jp/database/afr/afr-06.html">ტანგანიიკის ტბა – მსოფლიოს ერთ-ერთ უღრმესი ტბა. მდებარეობა, აღწერა</a>.&#32; დაარქივებულია <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ilec.or.jp/database/afr/afr-06.html">ორიგინალიდან</a> — 2008-03-28.&#32;<small style="color:grey">ციტირების თარიღი: 2012-07-05.</small></cite></span> </li> <li id="cite_note-11"><a href="#cite_ref-11">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="web" style="font-style:normal"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.worldatlas.com/aatlas/infopage/caspiansea.htm">მსოფლიოს ატლასი – საერთო მონაცემები – კასპიის ზღვა. მდებარეობა, აღწერა</a>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-12"><a href="#cite_ref-12">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="web" style="font-style:normal"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://az-kozin.narod.ru/kniga_o_baikale.html">ბაიკალის ტბა – შეკითხვებსა და პასუხებში. საერთო ცნობები</a>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-13"><a href="#cite_ref-13">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="web" style="font-style:normal"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://whc.unesco.org/en/list/754">Lake Baikal — World Heritage Site</a>.&#32;World Heritage.&#32;<small style="color:grey">ციტირების თარიღი: January 13, 2007.</small></cite></span> </li> <li id="cite_note-14"><a href="#cite_ref-14">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="web" style="font-style:normal">Hammer, M..&#32;;&#32;Karafet, T.&#32;(1995)<a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20151224202140/http://www.mnh.si.edu/arctic//html/peopling_siberia.html">DNA &amp; the peopling of Siberia</a>.&#32;Smithsonian Institution.&#32; დაარქივებულია <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mnh.si.edu/arctic/html/peopling_siberia.html">ორიგინალიდან</a> — დეკემბერი 24, 2015.&#32;<small style="color:grey">ციტირების თარიღი: August 9, 2009.</small></cite></span> </li> <li id="cite_note-animal-15">↑ <a href="#cite_ref-animal_15-0"><sup>15.0</sup></a> <a href="#cite_ref-animal_15-1"><sup>15.1</sup></a> <span class="reference-text"><cite class="book" style="font-style:normal">Hudgins, S.&#32;(2003). <i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.tamupress.com/product/Other-Side-of-Russia,4080.aspx">The Other Side of Russia: A Slice of Life in Siberia and the Russian Far East</a></i>&#32;(PDF),&#32; Texas A&amp;M University Press. <small style="color:grey">ციტირების თარიღი: August 9, 2009</small>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=The+Other+Side+of+Russia%3A+A+Slice+of+Life+in+Siberia+and+the+Russian+Far+East&amp;rft.aulast=Hudgins&amp;rft.aufirst=S.&amp;rft.date=2003&amp;rft.pub=Texas+A%26M+University+Press&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.tamupress.com%2Fproduct%2FOther-Side-of-Russia%2C4080.aspx">&#160;</span></span> </li> <li id="cite_note-guv-16">↑ <a href="#cite_ref-guv_16-0"><sup>16.00</sup></a> <a href="#cite_ref-guv_16-1"><sup>16.01</sup></a> <a href="#cite_ref-guv_16-2"><sup>16.02</sup></a> <a href="#cite_ref-guv_16-3"><sup>16.03</sup></a> <a href="#cite_ref-guv_16-4"><sup>16.04</sup></a> <a href="#cite_ref-guv_16-5"><sup>16.05</sup></a> <a href="#cite_ref-guv_16-6"><sup>16.06</sup></a> <a href="#cite_ref-guv_16-7"><sup>16.07</sup></a> <a href="#cite_ref-guv_16-8"><sup>16.08</sup></a> <a href="#cite_ref-guv_16-9"><sup>16.09</sup></a> <a href="#cite_ref-guv_16-10"><sup>16.10</sup></a> <a href="#cite_ref-guv_16-11"><sup>16.11</sup></a> <a href="#cite_ref-guv_16-12"><sup>16.12</sup></a> <a href="#cite_ref-guv_16-13"><sup>16.13</sup></a> <a href="#cite_ref-guv_16-14"><sup>16.14</sup></a> <a href="#cite_ref-guv_16-15"><sup>16.15</sup></a> <a href="#cite_ref-guv_16-16"><sup>16.16</sup></a> <a href="#cite_ref-guv_16-17"><sup>16.17</sup></a> <a href="#cite_ref-guv_16-18"><sup>16.18</sup></a> <a href="#cite_ref-guv_16-19"><sup>16.19</sup></a> <a href="#cite_ref-guv_16-20"><sup>16.20</sup></a> <a href="#cite_ref-guv_16-21"><sup>16.21</sup></a> <a href="#cite_ref-guv_16-22"><sup>16.22</sup></a> <a href="#cite_ref-guv_16-23"><sup>16.23</sup></a> <a href="#cite_ref-guv_16-24"><sup>16.24</sup></a> <a href="#cite_ref-guv_16-25"><sup>16.25</sup></a> <a href="#cite_ref-guv_16-26"><sup>16.26</sup></a> <a href="#cite_ref-guv_16-27"><sup>16.27</sup></a> <a href="#cite_ref-guv_16-28"><sup>16.28</sup></a> <a href="#cite_ref-guv_16-29"><sup>16.29</sup></a> <a href="#cite_ref-guv_16-30"><sup>16.30</sup></a> <a href="#cite_ref-guv_16-31"><sup>16.31</sup></a> <a href="#cite_ref-guv_16-32"><sup>16.32</sup></a> <a href="#cite_ref-guv_16-33"><sup>16.33</sup></a> <a href="#cite_ref-guv_16-34"><sup>16.34</sup></a> <a href="#cite_ref-guv_16-35"><sup>16.35</sup></a> <a href="#cite_ref-guv_16-36"><sup>16.36</sup></a> <a href="#cite_ref-guv_16-37"><sup>16.37</sup></a> <a href="#cite_ref-guv_16-38"><sup>16.38</sup></a> <a href="#cite_ref-guv_16-39"><sup>16.39</sup></a> <a href="#cite_ref-guv_16-40"><sup>16.40</sup></a> <a href="#cite_ref-guv_16-41"><sup>16.41</sup></a> <a href="#cite_ref-guv_16-42"><sup>16.42</sup></a> <a href="#cite_ref-guv_16-43"><sup>16.43</sup></a> <a href="#cite_ref-guv_16-44"><sup>16.44</sup></a> <a href="#cite_ref-guv_16-45"><sup>16.45</sup></a> <span class="reference-text"><cite class="book" style="font-style:normal">Верещагин Г.Ю.&#32;(1949). <i>Байкал. Государственное издательство географической литературы</i>.&#32;Москва, &#32; გვ. 3-226.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%B0%D0%BB.+%D0%93%D0%BE%D1%81%D1%83%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B5+%D0%B8%D0%B7%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE+%D0%B3%D0%B5%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%D1%8B&amp;rft.au=%D0%92%D0%B5%D1%80%D0%B5%D1%89%D0%B0%D0%B3%D0%B8%D0%BD+%D0%93.%D0%AE.&amp;rft.date=1949&amp;rft.place=%D0%9C%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%B2%D0%B0">&#160;</span></span> </li> <li id="cite_note-17"><a href="#cite_ref-17">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="web" style="font-style:normal"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120702101157/http://www.baikal2020.ru/baikal.php">ბაიკალის ტბა. საინტერესო ცნობები.</a>.&#32; დაარქივებულია <a rel="nofollow" class="external text" href="http://baikal2020.ru/baikal.php">ორიგინალიდან</a> — 2012-07-02.</cite></span> </li> <li id="cite_note-18"><a href="#cite_ref-18">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="web" style="font-style:normal"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://sea.irk.ru/o-passazhirah-str4.html">ბაიკალის ტბა. საინტერესო ცნობები.</a>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-19"><a href="#cite_ref-19">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="web" style="font-style:normal"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://dic.academic.ru/dic.nsf/enc_geo/1178/Верхняя">ზემო ანგარა — აღწერა. ინფორმაცია</a>.&#32;გეოგრაფიული ენციკლოპედია.</cite></span> </li> <li id="cite_note-qse-20">↑ <a href="#cite_ref-qse_20-0"><sup>20.0</sup></a> <a href="#cite_ref-qse_20-1"><sup>20.1</sup></a> <a href="#cite_ref-qse_20-2"><sup>20.2</sup></a> <span class="reference-text"><cite class="book" style="font-style:normal" id="CITEREFქსე1977">&#32;<a href="/wiki/%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%AD%E1%83%9D%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90" title="ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია">ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია</a>,&#32;ტ. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://georgianencyclopedia.ge/pdf/2.pdf">2</a>, <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r3722932">.mw-parser-output .ts-comment-commentedText{border-bottom:1px dotted;cursor:help}@media(hover:none){.mw-parser-output .ts-comment-commentedText:not(.rt-commentedText){border-bottom:0;cursor:auto}}</style><span class="ts-comment-commentedText" title="ბეჭდვითი სიტყვის კომბინატი">თბ.</span>, 1977.&#160;—&#160;გვ.&#160;155.</cite></span> </li> <li id="cite_note-21"><a href="#cite_ref-21">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="web" style="font-style:normal"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110918183810/http://vashmir.tomsk.ru/index.php?option=com_k2&amp;view=item&amp;layout=item&amp;id=263&amp;Itemid=201">ბაიკალის ტბა. გეოგრაფიული ცნობები.</a>.&#32; დაარქივებულია <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.vashmir.tomsk.ru/index.php?option=com_k2&amp;view=item&amp;layout=item&amp;id=263&amp;Itemid=201">ორიგინალიდან</a> — 2011-09-18.</cite></span> </li> <li id="cite_note-22"><a href="#cite_ref-22">↑</a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://az-kozin.narod.ru/kniga_o_baikale.html">ბაიკალის ტბა შეკითხვებსა და პასუხებში</a></span> </li> <li id="cite_note-23"><a href="#cite_ref-23">↑</a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://dic.academic.ru/dic.nsf/enc_biology/1515/Планктонные">პლანქტონური მცენარეულობა</a>&#160;— <i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://dic.academic.ru/">ლექსიკონი „აკადემიკი“</a></i></span> </li> <li id="cite_note-bkl-24">↑ <a href="#cite_ref-bkl_24-0"><sup>24.0</sup></a> <a href="#cite_ref-bkl_24-1"><sup>24.1</sup></a> <span class="reference-text"><cite class="web" style="font-style:normal"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090815221502/http://www.sciencefirsthand.ru/pdf/sfh_27_22-23.pdf">ბეჭდისებური ბაიკალი. უჩვეულო ბეჭედისებური სტრუქტურების შესახებ</a>.&#32; დაარქივებულია <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sciencefirsthand.ru/pdf/sfh_27_22-23.pdf">ორიგინალიდან</a> — 2009-08-15.&#32;<small style="color:grey">ციტირების თარიღი: 2012-08-02.</small></cite></span> </li> <li id="cite_note-25"><a href="#cite_ref-25">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="web" style="font-style:normal"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.magicbaikal.ru/info/earthquake.htm">ბაიკალის ტბის მიწისძვრების შესახებ. ბაიკალის მაგია.</a>.&#32;www.magicbaikal.ru.</cite></span> </li> <li id="cite_note-26"><a href="#cite_ref-26">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="web" style="font-style:normal"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.vostok-sibir.ru/zhemchuzhina-sibiri/444-kudarinskoe-zemlyatresenie.html">კუდარინსკის მიწისძვრა. აღმოსავლეთი ციმბირი. აღმოსავლეთ ციმბირის გეოგრაფიული აღწერილობა</a>.&#32;www.vostok-sibir.ru.</cite></span> </li> <li id="cite_note-lbk-27">↑ <a href="#cite_ref-lbk_27-0"><sup>27.0</sup></a> <a href="#cite_ref-lbk_27-1"><sup>27.1</sup></a> <span class="reference-text"><cite class="web" style="font-style:normal"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://baikal.ru/ru/museum/exposition_p1.html">ბაიკალის ტბის სეისმოაქტიურობის შესახებ. ბაიკალის ტბის აღწერა.</a>.&#32;www.baikal.ru.</cite></span> </li> <li id="cite_note-28"><a href="#cite_ref-28">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="web" style="font-style:normal"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120707150616/http://ust-ilimsk.mobi/news/2008-08-28-37">ბაიკალის ტბაზე, 2008 წლის 27 აგვისტოს მომხდარი მიწისძვრის შესახებ</a>.&#32;www.ust-ilimsk.mobi.&#32; დაარქივებულია <a rel="nofollow" class="external text" href="http://ust-ilimsk.mobi/news/2008-08-28-37">ორიგინალიდან</a> — 2012-07-07.</cite></span> </li> <li id="cite_note-29"><a href="#cite_ref-29">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="web" style="font-style:normal"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120622182433/http://vtinform.ru/vti/187/56995.php">2010 წელს ბაიკალზე რეგისტრირებული იქნა 8 ათასზე მეტი მიწისძვრა.</a>.&#32;www.vtinform.ru.&#32; დაარქივებულია <a rel="nofollow" class="external text" href="http://vtinform.ru/vti/187/56995.php">ორიგინალიდან</a> — 22.06.2012.&#32;<small style="color:grey">ციტირების თარიღი: 24.02.2012.</small></cite></span> </li> <li id="cite_note-blf-30">↑ <a href="#cite_ref-blf_30-0"><sup>30.0</sup></a> <a href="#cite_ref-blf_30-1"><sup>30.1</sup></a> <span class="reference-text"><cite class="web" style="font-style:normal"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160304134356/http://www.baikalnature.ru/info/86589">ბაიკალის ტბის ფლორა. ბაიკალის ფლორისტიკული აღწერა.</a>.&#32;www.baikalnature.ru.&#32; დაარქივებულია <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.baikalnature.ru/info/86589">ორიგინალიდან</a> — 2016-03-04.</cite></span> </li> <li id="cite_note-bbf-31">↑ <a href="#cite_ref-bbf_31-0"><sup>31.0</sup></a> <a href="#cite_ref-bbf_31-1"><sup>31.1</sup></a> <a href="#cite_ref-bbf_31-2"><sup>31.2</sup></a> <a href="#cite_ref-bbf_31-3"><sup>31.3</sup></a> <span class="reference-text"><cite class="web" style="font-style:normal"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.delfin-tour.ru/direction/active/txt/bajkal-flora">ბაიკალის ტბის ფლორა და ფაუნა. ბაიკალის ფლორისტიკულ-ფაუნისტური აღწერა.</a>.&#32;www.delfin-tour.ru.</cite><sup class="noprint Inline-Template"><span style="white-space: nowrap;">&#91;<i><a href="/w/index.php?title=%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%9B%E1%83%99%E1%83%95%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%91%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ვიკიპედია:მკვდარი ბმული (ჯერ არაა დაწერილი)"><span title="&#160;მკვდარი ბმული მოინიშნა: იანვარი 2021">მკვდარი ბმული</span></a></i>&#93;</span></sup></span> </li> <li id="cite_note-bfl-32">↑ <a href="#cite_ref-bfl_32-0"><sup>32.0</sup></a> <a href="#cite_ref-bfl_32-1"><sup>32.1</sup></a> <a href="#cite_ref-bfl_32-2"><sup>32.2</sup></a> <a href="#cite_ref-bfl_32-3"><sup>32.3</sup></a> <a href="#cite_ref-bfl_32-4"><sup>32.4</sup></a> <span class="reference-text"><cite class="web" style="font-style:normal"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160309025709/http://baikaldiving.ru/baikal/nature">ბაიკალის ტბის ფლორა და ფაუნა. აღწერა, ინფორმაცია.</a>.&#32; დაარქივებულია <a rel="nofollow" class="external text" href="http://baikaldiving.ru/baikal/nature/">ორიგინალიდან</a> — 2016-03-09.</cite></span> </li> <li id="cite_note-bjl-33"><a href="#cite_ref-bjl_33-0">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="web" style="font-style:normal"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130114222900/http://zooex.baikal.ru/vertebrata/fish1.htm">ბაიკალის ტბის თევზები. ბაიკალის ზოოლოგიური ექსკურსია. თევზები.</a>.&#32; დაარქივებულია <a rel="nofollow" class="external text" href="http://zooex.baikal.ru/vertebrata/fish1.htm">ორიგინალიდან</a> — 2013-01-14.</cite></span> </li> <li id="cite_note-baikal-nature-34"><a href="#cite_ref-baikal-nature_34-0">↑</a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://baikal.ru/ru/baikal/faqs/baikal_info_nature.html">ტბის ცოცხალი სამყარო.</a> ЦНИТ ИГУ.&#160;— Baikal.ru</span> </li> <li id="cite_note-35"><a href="#cite_ref-35">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="web" style="font-style:normal"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.consultant.ru/document/cons_doc_LAW_121962/">ბაიკალის ტბის დაცვის შესახებ.</a>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-36"><a href="#cite_ref-36">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="web" style="font-style:normal"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190209122346/http://fcp.economy.gov.ru/cgi-bin/cis/fcp.cgi/Fcp/ViewFcp/View/2012/359/">„ბაიკალის ტბის დაცვა და ბაიკალის ბუნებრივი ტერიტორიის სოციალურ-ეკონომიკური განვითარება 2012-2020 წლებში“.</a>.&#32; დაარქივებულია <a rel="nofollow" class="external text" href="http://fcp.economy.gov.ru/cgi-bin/cis/fcp.cgi/Fcp/ViewFcp/View/2012/359/">ორიგინალიდან</a> — 2019-02-09.</cite></span> </li> <li id="cite_note-37"><a href="#cite_ref-37">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="web" style="font-style:normal"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://bse.sci-lib.com/article056358.html">ანგარის კასკადი. დიდი საბჭოთა ენციკლოპედია.</a>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-38"><a href="#cite_ref-38">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="web" style="font-style:normal"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.webcitation.org/60qJBy4KS?url=http://www.mnr.gov.ru/files/part/9921_part2.1.doc">მდინარეების წყლის რესურსები და მათი ხარისხი</a>.&#32; დაარქივებულია <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mnr.gov.ru/files/part/9921_part2.1.doc">ორიგინალიდან</a> — 2011-08-10.&#32;<small style="color:grey">ციტირების თარიღი: 2012-08-07.</small></cite></span> </li> <li id="cite_note-39"><a href="#cite_ref-39">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="web" style="font-style:normal"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.magicbaikal.ru/rest/fishing.htm">თევზაობა ბაიკალის ტბაზე. საინტერესო ცნობები.</a>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-40"><a href="#cite_ref-40">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="web" style="font-style:normal"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120919215323/http://www.baikaltravel.ru/tourism/Sevbaikal/about/">ბაიკალის ტბა. ტურიზმი და დასვენება ბურიატიაში.</a>.&#32; დაარქივებულია <a rel="nofollow" class="external text" href="http://baikaltravel.ru/tourism/Sevbaikal/about/">ორიგინალიდან</a> — 2012-09-19.</cite></span> </li> <li id="cite_note-41"><a href="#cite_ref-41">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="web" style="font-style:normal"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120529010743/http://baikaltour.irkutsk.ru/terhak.htm">ბაიკალის ტბა. ხაკუსის თერმული წყარო.</a>.&#32; დაარქივებულია <a rel="nofollow" class="external text" href="http://baikaltour.irkutsk.ru/terhak.htm">ორიგინალიდან</a> — 2012-05-29.</cite></span> </li> <li id="cite_note-42"><a href="#cite_ref-42">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="web" style="font-style:normal"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160305130447/http://baikal-center.ru/books/element.php?id=97741">ბაიკალის შვილი ანგარა და ენისეი.</a>.&#32;www.baikal-center.ru.&#32; დაარქივებულია <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.baikal-center.ru/books/element.php?ID=97741">ორიგინალიდან</a> — 2016-03-05.</cite></span> </li> <li id="cite_note-43"><a href="#cite_ref-43">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="web" style="font-style:normal"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://kino-teatr.ru/kino/movie/sov/7366/annot/">ფილმი „ტბასთან“.</a>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-44"><a href="#cite_ref-44">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="web" style="font-style:normal"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.people.su/112093">ვიქტორ პეტროვი. ბიოგრაფია, ფილმოგრაფია.</a>.</cite><sup class="noprint Inline-Template"><span style="white-space: nowrap;">&#91;<i><a href="/w/index.php?title=%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%9B%E1%83%99%E1%83%95%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%91%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ვიკიპედია:მკვდარი ბმული (ჯერ არაა დაწერილი)"><span title="&#160;მკვდარი ბმული მოინიშნა: სექტემბერი 2024">მკვდარი ბმული</span></a></i>&#93;</span></sup></span> </li> <li id="cite_note-45"><a href="#cite_ref-45">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="web" style="font-style:normal"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20111111010851/http://www.film.ru/afisha/movie.asp?code=SATISF">ფილმი „სატისფაქცია“.</a>.&#32; დაარქივებულია <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.film.ru/afisha/movie.asp?code=SATISF">ორიგინალიდან</a> — 2011-11-11.</cite></span> </li> <li id="cite_note-46"><a href="#cite_ref-46">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="web" style="font-style:normal"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.izhtime.ru/tourmarket/prs14023/">ფილმი „ბაიკალზე“.</a>.</cite><sup class="noprint Inline-Template"><span style="white-space: nowrap;">&#91;<i><a href="/w/index.php?title=%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%9B%E1%83%99%E1%83%95%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%91%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ვიკიპედია:მკვდარი ბმული (ჯერ არაა დაწერილი)"><span title="&#160;მკვდარი ბმული მოინიშნა: იანვარი 2021">მკვდარი ბმული</span></a></i>&#93;</span></sup></span> </li> </ol></div> </div> <table class="infobox" style="width:250px;"> <tbody><tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Flag_of_UNESCO.svg" class="mw-file-description" title="იუნესკოს დროშა"><img alt="იუნესკოს დროშა" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Flag_of_UNESCO.svg/75px-Flag_of_UNESCO.svg.png" decoding="async" width="75" height="50" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Flag_of_UNESCO.svg/113px-Flag_of_UNESCO.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Flag_of_UNESCO.svg/150px-Flag_of_UNESCO.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> </td> <td style="text-align:center; background:#ccf; width:100%; vertical-align:middle;"><a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9D_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%99%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%90" title="მსოფლიო მემკვიდრეობა">მსოფლიო მემკვიდრეობა</a> <a href="/wiki/UNESCO" class="mw-redirect" title="UNESCO">UNESCO</a>, ობიექტი <span style="white-space: nowrap; word-spacing:-0.15em">№ 754</span><br /><a rel="nofollow" class="external text" href="http://whc.unesco.org/en/list/754">ინგლ.</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="http://whc.unesco.org/ru/list/754">რუს.</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="http://whc.unesco.org/fr/list/754">ფრ.</a> </td></tr></tbody></table> <table cellspacing="0" class="navbox" style="border-spacing:0;;"><tbody><tr><td style="padding:2px;"><table cellspacing="0" class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="width:100%;border-spacing:0;background:transparent;color:inherit;;"><tbody><tr><th scope="col" style=";background:#d52b1e" class="navbox-title" colspan="3"><div style="float:left; width:6em;text-align:left;"><div class="noprint plainlinksneverexpand" style="background-color:transparent; padding:0; font-weight:normal; font-size:xx-small; color:#000000; white-space:nowrap;"><a href="/wiki/%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98:%E1%83%9B%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9D_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%99%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AB%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98_%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%A8%E1%83%98" title="თარგი:მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები რუსეთში"><span title="იხილე თარგი">ხ</span></a>&#160;<span style="font-size:80%;">•</span>&#160;<a href="/w/index.php?title=%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%AE%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%95%E1%83%90:%E1%83%9B%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9D_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%99%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AB%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98_%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%A8%E1%83%98&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="თარგის განხილვა:მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები რუსეთში (ჯერ არაა დაწერილი)"><span style="color: #002bb8;" title="თარგის განხილვა">გ</span></a>&#160;<span style="font-size:80%;">•</span>&#160;<a class="external text" href="https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98:%E1%83%9B%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9D_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%99%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AB%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98_%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%A8%E1%83%98&amp;action=edit"><span style="color: #002bb8;" title="შეგიძლიათ თარგის რედაქტირება. გამოიყენეთ წინასწარი გადახედვის ღილაკი შენახვამდე.">რ</span></a></div></div><div class="" style="font-size:110%;"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Flag_of_UNESCO.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Flag_of_UNESCO.svg/30px-Flag_of_UNESCO.svg.png" decoding="async" width="30" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Flag_of_UNESCO.svg/45px-Flag_of_UNESCO.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Flag_of_UNESCO.svg/60px-Flag_of_UNESCO.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9D_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%99%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AB%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98_%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%A8%E1%83%98" title="იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები რუსეთში"><span style="color:white;">მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები რუსეთში</span></a> <span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Flag_of_Russia.svg" class="mw-file-description" title="რუსეთის დროშა"><img alt="რუსეთის დროშა" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/22px-Flag_of_Russia.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/33px-Flag_of_Russia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/44px-Flag_of_Russia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></div></th></tr><tr style="height:2px;"><td></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style=";background:#d52b1e;"><span style="color:white;">კულტურული</span></th><td style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;;;" class="navbox-list navbox-odd"><div style="padding:0em 0.25em"> <p><a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%90_%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%A0%E1%83%90" title="წმინდა სერგის სამების ლავრა">წმინდა სერგის სამების ლავრა</a> <span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%94%E1%83%A1_%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%94%E1%83%99%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%90" title="კოლომენსკოეს ამაღლების ეკლესია">კოლომენსკოეს ამაღლების ეკლესია</a> <span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%98" title="დერბენტი">დერბენტი</a> <span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%AB%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="სოლოვეცკის კუნძულები">სოლოვეცკის კუნძულების კულტურული და ისტორიული ანსამბლი</a> <span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%A8%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AA%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%90" title="კურშის ცელა">კურშის ცელა</a> <span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%9E%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98" title="ფერაპონტოვის მონასტერი">ფერაპონტოვის მონასტერი</a> <span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%9D%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A9%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98" title="ნოვოდევიჩის მონასტერი">ნოვოდევიჩის მონასტერი</a> <span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%A7%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%99%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%9A%E1%83%98" title="ყაზანის კრემლი">ყაზანის კრემლი</a> <span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%A5%E1%83%A2-%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%AA%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%93%E1%83%90_%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%9C_%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%A8%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%AB%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%9A%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%9E%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="სანქტ-პეტერბურგის ისტორიული ცენტრი და მასთან დაკავშირებული ძეგლთა კომპლექსები">სანქტ-პეტერბურგის ისტორიული ცენტრი და მასთან დაკავშირებული ძეგლთა კომპლექსები</a>: <small>(<a href="/wiki/%E1%83%AA%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%94-%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D" title="ცარსკოე-სელო">ცარსკოე-სელო</a>, <a href="/wiki/%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%9A%E1%83%94" title="პეტერგოფის სასახლე">პეტერგოფი</a>, <a href="/wiki/%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%98_(%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%A5%E1%83%A2-%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98)" title="პავლოვსკი (სანქტ-პეტერბურგი)">პავლოვსკი</a>, <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9C%E1%83%90" title="სტრელნა">სტრელნა</a>, <a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%A9%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90" title="გატჩინა">გატჩინა</a>, <a href="/wiki/%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%98_(%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%98)" title="ლომონოსოვი (ქალაქი)">ლომონოსოვი</a>, <a href="/wiki/%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%9E%E1%83%A8%E1%83%90" title="როპშა">როპშა</a>, <a href="/wiki/%E1%83%9E%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%9D%E1%83%A1_%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90" title="პულკოვოს ობსერვატორია">პულკოვო</a>, <a href="/wiki/%E1%83%A8%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98" title="შლისელბურგი">შლისელბურგი</a>, <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%A8%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%A2%E1%83%98" title="კრონშტადტი">კრონშტადტი</a>)</small> <span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%98" title="იაროსლავლი">იაროსლავლის</a> ისტორიული ცენტრი <span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%98_%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%93%E1%83%98" title="დიდი ნოვგოროდი">ნოვგოროდის ისტორიული მონუმენტები</a> <span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9F%E1%83%98" title="კიჟი">კიჟი</a> <span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%99%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%9A%E1%83%98" title="მოსკოვის კრემლი">მოსკოვის კრემლი</a> და <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98" title="წითელი მოედანი">წითელი მოედანი</a> <span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A1_%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%A0%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98" title="სტრუვეს გეოდეზიური რკალი">სტრუვეს გეოდეზიური რკალი</a> <span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%90_%E1%83%93%E1%83%90_%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%96%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ვლადიმირისა და სუზდალის თეთრი მონუმენტები">ვლადიმირისა და სუზდალის თეთრი მონუმენტები</a> <span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98" title="ბულგარი">ბულგარი</a> <span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9F%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98" title="სვიაჟსკის მიძინების მონასტერი">სვიაჟსკის მიძინების მონასტერი</a> <span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/w/index.php?title=%E1%83%A4%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A5%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%94%E1%83%99%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ფსკოვის არქიტექტურული სკოლის ეკლესიები (ჯერ არაა დაწერილი)">ფსკოვის არქიტექტურული სკოლის ეკლესიები</a> <span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/w/index.php?title=%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A2%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%90_%E1%83%93%E1%83%90_%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%96%E1%83%A6%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A4%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ონეგის ტბისა და თეთრი ზღვის პეტროგლიფები (ჯერ არაა დაწერილი)">ონეგის ტბისა და თეთრი ზღვის პეტროგლიფები</a> <span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/w/index.php?title=%E1%83%A7%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A4%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ყაზანის ფედერალური უნივერსიტეტის ასტრონომიული ობსერვატორია (ჯერ არაა დაწერილი)">ყაზანის ფედერალური უნივერსიტეტის ასტრონომიული ობსერვატორია</a> </p> </div></td><td class="navbox-image" style="width:0%;padding:0px 0px 0px 2px;" rowspan="3"><div> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Russie_-_Moscou_-_Novodevichy_4.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Russie_-_Moscou_-_Novodevichy_4.jpg/120px-Russie_-_Moscou_-_Novodevichy_4.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Russie_-_Moscou_-_Novodevichy_4.jpg/180px-Russie_-_Moscou_-_Novodevichy_4.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Russie_-_Moscou_-_Novodevichy_4.jpg/240px-Russie_-_Moscou_-_Novodevichy_4.jpg 2x" data-file-width="855" data-file-height="642" /></a></span></div></td></tr><tr style="height:2px"><td></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style=";background:#d52b1e;"><span style="color:white;">ბუნებრივი</span></th><td style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;;;" class="navbox-list navbox-even"><div style="padding:0em 0.25em"> <p><a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A3%E1%83%A6%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%94%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="კომის უღრანი ტყეები">კომის უღრანი ტყეები</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98_%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%98" title="დასავლეთი კავკასიონი">დასავლეთი კავკასიონი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%9D%E1%83%A2%E1%83%94-%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%98" title="სიხოტე-ალინი">სიხოტე-ალინი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9D%E1%83%A5%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ალთაის ოქროს მთები">ალთაის ოქროს მთები</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a class="mw-selflink selflink">ბაიკალი</a> <span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%AB%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98" title="ვრანგელის კუნძული">ვრანგელის კუნძული</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%A3%E1%83%91%E1%83%A1%E1%83%A3-%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98" title="უბსუ-ნური">უბსუ-ნური</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%A9%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%95%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="კამჩატკის ვულკანები">კამჩატკის ვულკანები</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%9E%E1%83%A3%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9E%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%9D" title="პუტორანის პლატო">პუტორანის პლატო</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A1%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ლენის სვეტები">ლენის სვეტები</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/w/index.php?title=%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%A8%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%A2%E1%83%98&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="დაურიის ლანდშაფტი (ჯერ არაა დაწერილი)">დაურიის ლანდშაფტი</a> </p> </div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <table cellspacing="0" class="navbox" style="border-spacing:0;;"><tbody><tr><td style="padding:2px;"><table cellspacing="0" class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="width:100%;border-spacing:0;background:transparent;color:inherit;;"><tbody><tr><th scope="col" style=";" class="navbox-title" colspan="3"><div style="float:left; width:6em;text-align:left;"><div class="noprint plainlinksneverexpand" style="background-color:transparent; padding:0; font-weight:normal; font-size:xx-small; color:#000000; white-space:nowrap;"><a href="/wiki/%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98:%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98" title="თარგი:ბაიკალი"><span title="იხილე თარგი">ხ</span></a>&#160;<span style="font-size:80%;">•</span>&#160;<a href="/w/index.php?title=%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%AE%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%95%E1%83%90:%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="თარგის განხილვა:ბაიკალი (ჯერ არაა დაწერილი)"><span style="color: #002bb8;" title="თარგის განხილვა">გ</span></a>&#160;<span style="font-size:80%;">•</span>&#160;<a class="external text" href="https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98:%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98&amp;action=edit"><span style="color: #002bb8;" title="შეგიძლიათ თარგის რედაქტირება. გამოიყენეთ წინასწარი გადახედვის ღილაკი შენახვამდე.">რ</span></a></div></div><div class="" style="font-size:110%;"> <a class="mw-selflink selflink">ბაიკალი</a></div></th></tr><tr style="height:2px;"><td></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style=";;">აუზი</th><td style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;;;" class="navbox-list navbox-odd hlist"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%90" title="ანგარა">ანგარა</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%98" title="ბარგუზინი">ბარგუზინი</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%96%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%9D_%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%90" title="ზემო ანგარა">ზემო ანგარა</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%A9%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%90&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="კიჩერა (ჯერ არაა დაწერილი)">კიჩერა</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%90" class="mw-redirect" title="სარმა">სარმა</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%90" title="სელენგა">სელენგა</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%9F%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%90&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="სნეჟნაია (ჯერ არაა დაწერილი)">სნეჟნაია</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%9E%E1%83%A3%E1%83%93%E1%83%90&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ტომპუდა (ჯერ არაა დაწერილი)">ტომპუდა</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%99%E1%83%90" title="ტურკა">ტურკა</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A3%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="უტულიკი (ჯერ არაა დაწერილი)">უტულიკი</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%90-%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%98&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ხარა-მარუნი (ჯერ არაა დაწერილი)">ხარა-მარუნი</a></li></ul> </div></td><td class="navbox-image" style="width:0%;padding:0px 0px 0px 2px;" rowspan="11"><div> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Olchon_Shaman_Rock.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Olchon_Shaman_Rock.jpg/100px-Olchon_Shaman_Rock.jpg" decoding="async" width="100" height="67" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Olchon_Shaman_Rock.jpg/150px-Olchon_Shaman_Rock.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Olchon_Shaman_Rock.jpg/200px-Olchon_Shaman_Rock.jpg 2x" data-file-width="1800" data-file-height="1200" /></a></span></div></td></tr><tr style="height:2px"><td></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style=";;">კუნძულები</th><td style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;;;" class="navbox-list navbox-even hlist"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%98&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ოგოი (ჯერ არაა დაწერილი)">ოგოი</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%AE%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%98" title="ოლხონი">ოლხონი</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%A3%E1%83%A8%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%AB%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="უშკანის კუნძულები">უშკანი</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%99%E1%83%98&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="იარკი (ჯერ არაა დაწერილი)">იარკი</a></li></ul> </div></td></tr><tr style="height:2px"><td></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style=";;">კონცხები და ნახევარკუნძულები</th><td style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;;;" class="navbox-list navbox-odd hlist"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%E1%83%91%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%A8%E1%83%9D%E1%83%98-%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%9C%E1%83%98&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ბოლშოი-კადილნი (ჯერ არაა დაწერილი)">ბოლშოი-კადილნი</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%AE%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%9C-%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%AB%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98" title="ხორინ-ირგის ნახევარკუნძული">ხორინ-ირგი</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%AA%E1%83%AE%E1%83%98&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="კოტელნიკოვის კონცხი (ჯერ არაა დაწერილი)">კოტელნიკოვი</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%AA%E1%83%AE%E1%83%98" title="ლუდარის კონცხი">ლუდარი</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%AA%E1%83%AE%E1%83%98&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="რიტის კონცხი (ჯერ არაა დაწერილი)">რიტი</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%98-%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%AB%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98" title="სვიატოი-ნოსის ნახევარკუნძული">სვიატოი-ნოსი</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%A8%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%99%E1%83%9A%E1%83%93%E1%83%94" title="შამანკის კლდე">შამანკის კლდე</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E1%83%AE%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%9D%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%AA%E1%83%AE%E1%83%98&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ხობოის კონცხი (ჯერ არაა დაწერილი)">ხობოი</a></li></ul> </div></td></tr><tr style="height:2px"><td></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style=";;">რელიეფი</th><td style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;;;" class="navbox-list navbox-even hlist"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A5%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98" title="აკადემიის ქედი">აკადემიის ქედი</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A5%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="სელენგის ქედი (ჯერ არაა დაწერილი)">სელენგის ქედი</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0-%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98" title="ხამარ-დაბანი">ხამარ-დაბანი</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%96%E1%83%A6%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%90_%E1%83%A5%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98" title="ზღვისპირა ქედი">ზღვისპირა ქედი</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A5%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98" title="ბაიკალის ქედი">ბაიკალის ქედი</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A5%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98" title="ბარგუზინის ქედი">ბარგუზინის ქედი</a></li></ul> </div></td></tr><tr style="height:2px"><td></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style=";;">აკვატორია</th><td style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;;;" class="navbox-list navbox-odd hlist"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A2%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AC%E1%83%A7%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%98" title="ირკუტსკის წყალსაცავი">ირკუტსკის წყალსაცავი</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%94_%E1%83%96%E1%83%A6%E1%83%95%E1%83%90" title="მცირე ზღვა">მცირე ზღვა</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%AE%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="მუხორი (ჯერ არაა დაწერილი)">მუხორი</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%AE%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AD%E1%83%98%E1%83%A8%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ოლხონის ჭიშკარი (ჯერ არაა დაწერილი)">ოლხონის ჭიშკარი</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%A9%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%90&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="პესჩანაია (ჯერ არაა დაწერილი)">პესჩანაია</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A7%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%94" title="პროვალის ყურე">პროვალი</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%A9%E1%83%98%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A7%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%94" title="ჩივირკუის ყურე">ჩივირკუი</a></li></ul> </div></td></tr><tr style="height:2px"><td></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style=";;">ბუნების ძეგლები</th><td style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;;;" class="navbox-list navbox-even hlist"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AD%E1%83%90%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%98&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="კულინის ჭაობი (ჯერ არაა დაწერილი)">კულინის ჭაობი</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A9%E1%83%98%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A7%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ჩივირკუის ყელი (ჯერ არაა დაწერილი)">ჩივირკუის ყელი</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%A8%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%9C-%E1%83%A5%E1%83%95%E1%83%90" title="შამან-ქვა">შამან-ქვა</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <table cellspacing="0" class="navbox" style="border-spacing:0;;"><tbody><tr><td style="padding:2px;"><table cellspacing="0" class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="width:100%;border-spacing:0;background:transparent;color:inherit;;"><tbody><tr><th scope="col" style=";background:#d52b1e" class="navbox-title" colspan="2"><div style="float:left; width:6em;text-align:left;"><div class="noprint plainlinksneverexpand" style="background-color:transparent; padding:0; font-weight:normal; font-size:xx-small; color:#000000; white-space:nowrap;"><a href="/wiki/%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98:%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A8%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%98_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9D%E1%83%AA%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90" title="თარგი:რუსეთის შვიდი საოცრება"><span title="იხილე თარგი">ხ</span></a>&#160;<span style="font-size:80%;">•</span>&#160;<a href="/w/index.php?title=%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%AE%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%95%E1%83%90:%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A8%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%98_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9D%E1%83%AA%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="თარგის განხილვა:რუსეთის შვიდი საოცრება (ჯერ არაა დაწერილი)"><span style="color: #002bb8;" title="თარგის განხილვა">გ</span></a>&#160;<span style="font-size:80%;">•</span>&#160;<a class="external text" href="https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98:%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A8%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%98_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9D%E1%83%AA%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90&amp;action=edit"><span style="color: #002bb8;" title="შეგიძლიათ თარგის რედაქტირება. გამოიყენეთ წინასწარი გადახედვის ღილაკი შენახვამდე.">რ</span></a></div></div><div class="" style="font-size:110%;"> <a href="/w/index.php?title=%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A8%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%98_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9D%E1%83%AA%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="რუსეთის შვიდი საოცრება (ჯერ არაა დაწერილი)"><span style="color:white;">რუსეთის შვიდი საოცრება</span></a></div></th></tr><tr style="height:2px;"><td></td></tr><tr><td colspan="2" style="width:100%;padding:0px;;;" class="navbox-list navbox-odd hlist"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">ბაიკალი</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%90" title="გეიზერების ხეობა">გეიზერების ხეობა</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A7%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%A6%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98" title="მამაის ყორღანი">მამაის ყორღანი</a> და <a href="/wiki/%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%90-%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%A8%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%9A%E1%83%9D_(%E1%83%95%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%98)" title="დედა-სამშობლო (ვოლგოგრადი)">დედა-სამშობლო</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%9A%E1%83%94" title="პეტერგოფის სასახლე">პეტერგოფის სასახლე</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%AB%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98" title="ვასილი ნეტარის ტაძარი">ვასილი ნეტარის ტაძარი</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%9E%E1%83%A3%E1%83%9E%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98" title="მანპუპუნიორი">მანპუპუნიორი</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%96%E1%83%98" title="იალბუზი">იალბუზი</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table></div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.log.warn("Gadget \"ReferenceTooltips\" was not loaded. Please migrate it to use ResourceLoader. See \u003Chttps://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:Gadgets\u003E.");});</script><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&amp;type=1x1&amp;usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">მოძიებულია „<a dir="ltr" href="https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=ბაიკალი&amp;oldid=4705391">https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=ბაიკალი&amp;oldid=4705391</a>“-დან</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="სპეციალური:კატეგორიები">კატეგორია</a>: <ul><li><a href="/w/index.php?title=%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%90_%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%90_%E1%83%9B%E1%83%99%E1%83%95%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94_%E1%83%91%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%97_-_%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98_2024&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="კატეგორია:ყველა სტატია მკვდარი გარე ბმულით - სექტემბერი 2024 (ჯერ არაა დაწერილი)">ყველა სტატია მკვდარი გარე ბმულით - სექტემბერი 2024</a></li><li><a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A0%E1%83%A9%E1%83%94%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="კატეგორია:რჩეული სტატიები">რჩეული სტატიები</a></li><li><a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A2%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98_%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%97" title="კატეგორია:ტბები ანბანის მიხედვით">ტბები ანბანის მიხედვით</a></li><li><a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%9B%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9D_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%99%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%90_%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%97" title="კატეგორია:მსოფლიო მემკვიდრეობა ანბანის მიხედვით">მსოფლიო მემკვიდრეობა ანბანის მიხედვით</a></li><li><a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%9B%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9D_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%99%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AB%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98_%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%A8%E1%83%98" title="კატეგორია:მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები რუსეთში">მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები რუსეთში</a></li><li><a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98" title="კატეგორია:ბაიკალი">ბაიკალი</a></li><li><a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A2%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="კატეგორია:ბურიატეთის ტბები">ბურიატეთის ტბები</a></li><li><a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A2%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%A5%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A2%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="კატეგორია:ირკუტსკის ოლქის ტბები">ირკუტსკის ოლქის ტბები</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">დამალული კატეგორია: <ul><li><a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%92%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98,_%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%AA_%E1%83%A8%E1%83%94%E1%83%98%E1%83%AA%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9C_%E1%83%A1%E1%83%A5%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%A8%E1%83%98_%E1%83%A8%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%93%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A1" title="კატეგორია:გვერდები, რომლებიც შეიცავენ სქოლიოში შეცდომას">გვერდები, რომლებიც შეიცავენ სქოლიოში შეცდომას</a></li><li><a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%90_%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%90_%E1%83%9B%E1%83%99%E1%83%95%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94_%E1%83%91%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%97" title="კატეგორია:ყველა სტატია მკვდარი გარე ბმულით">ყველა სტატია მკვდარი გარე ბმულით</a></li><li><a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%90_%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%90_%E1%83%9B%E1%83%99%E1%83%95%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94_%E1%83%91%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%97_-_%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98_2021" title="კატეგორია:ყველა სტატია მკვდარი გარე ბმულით - იანვარი 2021">ყველა სტატია მკვდარი გარე ბმულით - იანვარი 2021</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> ეს გვერდი ბოლოს დარედაქტირდა: 23:29, 23 სექტემბერი 2024.</li> <li id="footer-info-copyright"><div>ტექსტი ვრცელდება <a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Creative_Commons_Attribution-ShareAlike_4.0_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%A8%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%9D_%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%AA%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%98" title="ვიკიპედია:Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 საერთაშორისო ლიცენზიის ტექსტი">Creative Commons Attribution-ShareAlike ლიცენზიით</a> და შესაძლოა არსებობდეს დამატებითი პირობები. ამ საიტის გამოყენებით, თქვენ ეთანხმებით <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">გამოყენების პირობებსა</a> და <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Privacy_policy">კონფიდენციალურობის პოლიტიკას</a>.</div> <div>ვიკიპედია&#174; არის არაკომერციული ორგანიზაცია <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>-ის რეგისტრირებული სავაჭრო ნიშანი.</div> <div class="noprint"><br /><a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A4%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98/%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90" title="ვიკიპედია:ფორუმი/დახმარება">დაგვიკავშირდით</a></div></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">კონფიდენციალურობის პოლიტიკა</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A8%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%91">ვიკიპედიის შესახებ</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%A2%E1%83%98:%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%AE%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%9B%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A3%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A7%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%90">პასუხისმგებლობის უარყოფა</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">ქცევის კოდექსი</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">შემქმნელები</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/ka.wikipedia.org">სტატისტიკა</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">მზა ფაილების პოლიტიკა</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//ka.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">მობილური ვერსია</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>ძიება</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="ძიება ვიკიპედია"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="სპეციალური:ძიება"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">ძიება</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="სარჩევი" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="სარჩევის დამალვა/ჩვენება" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">სარჩევის დამალვა/ჩვენება</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">ბაიკალი</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>158 ენა</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>თემის ჩამატება</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-54bc5bdf84-bxzzz","wgBackendResponseTime":167,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.830","walltime":"1.328","ppvisitednodes":{"value":11102,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":166392,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":72551,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":15,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":4,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":55883,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 480.062 1 -total"," 28.37% 136.199 1 თარგი:Reflist"," 16.05% 77.047 1 თარგი:ინფოდაფა_ტბა"," 14.73% 70.710 20 თარგი:დროშა"," 8.30% 39.832 3 თარგი:ნავდაფა"," 7.99% 38.361 34 თარგი:Cite_web"," 7.26% 34.865 1 თარგი:მსოფლიო_მემკვიდრეობის_ძეგლები_რუსეთში"," 6.51% 31.246 3 თარგი:წიგნი"," 4.76% 22.870 1 თარგი:პოზრუკა"," 4.73% 22.695 1 თარგი:ქსე"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.016","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":1045148,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-976d8f46b-m8glw","timestamp":"20250126134816","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u10d1\u10d0\u10d8\u10d9\u10d0\u10da\u10d8","url":"https:\/\/ka.wikipedia.org\/wiki\/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q5513","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q5513","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2010-05-23T11:41:49Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/2\/21\/%D0%91%D1%83%D1%85%D1%82%D0%B0_%D0%91%D0%B0%D0%B1%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0_-_Babushka_bay_-_panoramio_%281%29.jpg"}</script> </body> </html>

Pages： 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10