CINXE.COM

ئەخۆل - ویکیپیدیا، ئینسایکڵۆپیدیای ئازاد

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="ckb" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>ئەخۆل - ویکیپیدیا، ئینسایکڵۆپیدیای ئازاد</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )ckbwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":[ "0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9","٠\t١\t٢\t٣\t٤\t٥\t٦\t٧\t٨\t٩"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","کانوونی دووەم","شوبات","ئازار","نیسان","ئایار","حوزەیران","تەممووز","ئاب","ئەیلوول","تشرینی یەکەم","تشرینی دووەم","کانوونی یەکەم"],"wgRequestId":"84e73b2a-abb4-42a7-87d3-f32d38edcfae","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"ئەخۆل","wgTitle":"ئەخۆل","wgCurRevisionId":1193285,"wgRevisionId":1193285,"wgArticleId":17447,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["ھەموو وتارەکان بە بەستەرە دەرەکییە مردووەکان","Articles with invalid date parameter in template","وتارەکان بە بەستەرە دەرەکییە مردووە ھەمیشەیییەکان", "دەروازەی شیعر/وتارە پەیوەندیدارەکان","دەروازەی وێژەی کوردی/وتارە پەیوەندیدارەکان","ھەموو ئەو وتارانەی تووڵی دەروازەیان بەکارھێناوە","Pages using the JsonConfig extension","وتارەکان بە بەستەرە دەرەکییە مردووەکان لە تشرینی دووەمی ٢٠١٨","وتارەکان بە بەستەرە دەرەکییە مردووەکان لە ئەیلوولی ٢٠١٧","شاعیرانی کورد","شاعیرانی عێراقی بە زمانی کوردی"],"wgPageViewLanguage":"ckb","wgPageContentLanguage":"ckb","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"ئەخۆل","wgRelevantArticleId":17447,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"status":{"levels":1}}}, "wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"ckb","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"ckb"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":10000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q5990254","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready", "ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.CommonsDirect","ext.gadget.cgiircbox","ext.gadget.markAdmins","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.defaultsummaries","ext.gadget.AdvancedSiteNotices","ext.gadget.NotifCountTitle","ext.gadget.autosign","ext.gadget.switcher","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap", "ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ckb&amp;modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=ckb&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ckb&amp;modules=ext.gadget.charinsert-styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ckb&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="ئەخۆل - ویکیپیدیا، ئینسایکڵۆپیدیای ئازاد"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//ckb.m.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%DB%95%D8%AE%DB%86%D9%84"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="دەستکاری" href="/w/index.php?title=%D8%A6%DB%95%D8%AE%DB%86%D9%84&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ویکیپیدیا (ckb)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//ckb.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%DB%95%D8%AE%DB%86%D9%84"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ckb"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="فیدی Atom بۆ ویکیپیدیا" href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%D8%AF%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86_%DA%AF%DB%86%DA%95%D8%A7%D9%86%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C%DB%8C%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-ئەخۆل rootpage-ئەخۆل skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">بۆ ناوەڕۆک بازبدە</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="پێگە"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="پێڕستی سەرەکی" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">پێڕستی سەرەکی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">پێڕستی سەرەکی</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">بخە لاتەنیشت</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">بشارەوە</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> ڕێدۆزی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AF%DB%95%D8%B3%D8%AA%D9%BE%DB%8E%DA%A9" title="سەردانی پەڕەی سەرەکی بکە [z]" accesskey="z"><span>دەستپێک</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%DA%95%D9%88%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%88%DB%95_%D8%A8%DB%95%D8%B1%D8%AF%DB%95%D9%88%D8%A7%D9%85%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="زانیاری پێشینە بەدەست بھێنە دەربارەی بۆنە ھەنووکەییەکان"><span>ڕووداوە ھەنووکەیییەکان</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%DA%BE%DB%95%DA%B5%DA%A9%DB%95%D9%88%D8%AA%D8%8C%D9%BE%DB%95%DA%95%DB%95%DB%8C_%D8%A8%DB%95_%DA%BE%DB%95%D8%B1%D9%85%DB%95%DA%A9%DB%8C" title="پەڕەیەک بە هەڵکەوت نیشان بدە [x]" accesskey="x"><span>وتارێک بە ھەڵکەوت</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> ھەڵسوکەوت </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D9%85%DB%95%D8%AA%DB%8C:%D9%86%D8%A7%D9%88%DB%95%DA%95%DB%86%DA%A9" title="شوێنی تێگەیشتن"><span>یارمەتی</span></a></li><li id="n-aboutsite" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%B3%DB%95%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%95%D8%AA"><span>دەربارەی ویکیپیدیا</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95%DB%8C_%DA%A9%DB%86%D9%85%DB%95%DA%B5%DA%AF%D8%A7" title="سەبارەت بە پڕۆژەکە، چی دەتوانی بکەیت، لە کوێ شتەکان بدۆزیتەوە"><span>دەروازەی کۆمەڵگە</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%D8%AF%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86_%DA%AF%DB%86%DA%95%D8%A7%D9%86%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C%DB%8C%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="لیستی دوایین گۆڕانکارییەکان لەم ویکییەدا [r]" accesskey="r"><span>دوایین گۆڕانکارییەکان</span></a></li><li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%BE%DB%95%DB%8C%D9%88%DB%95%D9%86%D8%AF%DB%8C"><span>پەڕەی پەیوەندی</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D8%AF%DB%95%D8%B3%D8%AA%D9%BE%DB%8E%DA%A9" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ویکیپیدیا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-ckb.svg" style="width: 5.25em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="ئینسایکڵۆپیدیای ئازاد" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-ckb.svg" width="83" height="17" style="width: 5.1875em; height: 1.0625em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%DA%AF%DB%95%DA%95%D8%A7%D9%86" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="لە ویکیپیدیا بگەڕێ [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>گەڕان</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="لە ویکیپیدیادا بگەڕێ" aria-label="لە ویکیپیدیادا بگەڕێ" autocapitalize="sentences" title="لە ویکیپیدیا بگەڕێ [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="تایبەت:گەڕان"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">بگەڕێ</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="ئامڕازە تاکەکەسییەکان"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ڕواڵەت"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page&#039;s font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ڕواڵەت" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ڕواڵەت</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&amp;utm_medium=sidebar&amp;utm_campaign=C13_ckb.wikipedia.org&amp;uselang=ckb" class=""><span>بەخشین بە ویکیپیدیا</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%BE%DB%95%DA%98%D9%85%D8%A7%D8%B1&amp;returnto=%D8%A6%DB%95%D8%AE%DB%86%D9%84" title="تۆ ھان دەدرێیت کە ھەژمارێک دروست بکەیت و بچیتە ژوورەوە، ئەمە سەرەکی نییە بەھەرحاڵ" class=""><span>ھەژمار دروست بکە</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%DA%86%D9%88%D9%88%D9%86%DB%95%DA%98%D9%88%D9%88%D8%B1%DB%95%D9%88%DB%95%DB%8C_%D8%A8%DB%95%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%BE%DB%8E%D9%86%DB%95%D8%B1&amp;returnto=%D8%A6%DB%95%D8%AE%DB%86%D9%84" title="پێشنیارت پێدەکرێ بچیتە ژوورەوە؛ ھەرچەندە زۆرت لێناکرێ [o]" accesskey="o" class=""><span>بچۆ ژوورەوە</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="ھەڵبژاردەی زیاتر" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ئامڕازە تاکەکەسییەکان" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ئامڕازە تاکەکەسییەکان</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="User menu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&amp;utm_medium=sidebar&amp;utm_campaign=C13_ckb.wikipedia.org&amp;uselang=ckb"><span>بەخشین بە ویکیپیدیا</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%BE%DB%95%DA%98%D9%85%D8%A7%D8%B1&amp;returnto=%D8%A6%DB%95%D8%AE%DB%86%D9%84" title="تۆ ھان دەدرێیت کە ھەژمارێک دروست بکەیت و بچیتە ژوورەوە، ئەمە سەرەکی نییە بەھەرحاڵ"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>ھەژمار دروست بکە</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%DA%86%D9%88%D9%88%D9%86%DB%95%DA%98%D9%88%D9%88%D8%B1%DB%95%D9%88%DB%95%DB%8C_%D8%A8%DB%95%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%BE%DB%8E%D9%86%DB%95%D8%B1&amp;returnto=%D8%A6%DB%95%D8%AE%DB%86%D9%84" title="پێشنیارت پێدەکرێ بچیتە ژوورەوە؛ ھەرچەندە زۆرت لێناکرێ [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>بچۆ ژوورەوە</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> ئەو پەڕانەی بۆ ئەو دەستکاریکەرانەن کە لەدەرەوەن <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%86" aria-label="زیاتر لەسەر دەستکاریکردن فێر بە"><span>زیاتر فێر بە</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%D8%A8%DB%95%D8%B4%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C%DB%8C%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%D9%85" title="پێڕستی ئەو دەستکارییانەی لەم ناونیشانی ئای-پییەوە کراوە [y]" accesskey="y"><span>بەشدارییەکان</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%D9%84%DB%8E%D8%AF%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85" title="لێدوان لەسەر دەستکارییەکان لەم ئایپی ئەدرەسەوە [n]" accesskey="n"><span>لێدوان</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="پێگە"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="ناوەڕۆکەکان" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">ناوەڕۆکەکان</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">بخە لاتەنیشت</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">بشارەوە</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">دەستپێک</div> </a> </li> <li id="toc-سەرەتای_ژیان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#سەرەتای_ژیان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">١</span> <span>سەرەتای ژیان</span> </div> </a> <ul id="toc-سەرەتای_ژیان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-نازناوی_ئەخۆل" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#نازناوی_ئەخۆل"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٢</span> <span>نازناوی ئەخۆل</span> </div> </a> <ul id="toc-نازناوی_ئەخۆل-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ژیان_و_ھونەر" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ژیان_و_ھونەر"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٣</span> <span>ژیان و ھونەر</span> </div> </a> <ul id="toc-ژیان_و_ھونەر-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-مردن" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#مردن"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٤</span> <span>مردن</span> </div> </a> <ul id="toc-مردن-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-بەرھەمەکان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#بەرھەمەکان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٥</span> <span>بەرھەمەکان</span> </div> </a> <ul id="toc-بەرھەمەکان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-سەرچاوەکان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#سەرچاوەکان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٦</span> <span>سەرچاوەکان</span> </div> </a> <ul id="toc-سەرچاوەکان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-بەستەرە_دەرەکییەکان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#بەستەرە_دەرەکییەکان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٧</span> <span>بەستەرە دەرەکییەکان</span> </div> </a> <ul id="toc-بەستەرە_دەرەکییەکان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="ناوەڕۆکەکان" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="خشتەی ناوەڕۆکەکان بگۆڕە" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">خشتەی ناوەڕۆکەکان بگۆڕە</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">ئەخۆل</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="ئەم وتارە تەنیا بەم زمانە ھەیە. وتارەکە بۆ زمانەکانی تر زیاد بکە" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-0" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">زمانەکان زیاد بکە</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="uls-after-portlet-link"></span><span class="wb-langlinks-add wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q5990254#sitelinks-wikipedia" title="Add interlanguage links" class="wbc-editpage">گرێدانەکان زیاد بکە</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="شوێنناوەکان"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A6%DB%95%D8%AE%DB%86%D9%84" title="بینینی پەڕەی ناوەڕۆک [c]" accesskey="c"><span>وتار</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%D8%AA%D9%88%D9%88%DB%8E%DA%98:%D8%A6%DB%95%D8%AE%DB%86%D9%84&amp;action=edit&amp;redlink=1" rel="discussion" class="new" title="وتووێژ سەبارەت بە پەڕەی ناوەڕۆک (ئەم پەڕەیە نییە) [t]" accesskey="t"><span>وتووێژ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Change language variant" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">کوردی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="بینینەکان"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A6%DB%95%D8%AE%DB%86%D9%84"><span>خوێندنەوە</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A6%DB%95%D8%AE%DB%86%D9%84&amp;action=edit" title="کۆدی سەرچاوەی ئەم پەڕەیە دەستکاری بکە [e]" accesskey="e"><span>دەستکاری</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A6%DB%95%D8%AE%DB%86%D9%84&amp;action=history" title="وەشانەکانی پێشووی ئەم پەڕەیە [h]" accesskey="h"><span>مێژوو</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ئامرازەکانی پەڕە"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ئامرازەکان" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ئامرازەکان</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ئامرازەکان</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">بخە لاتەنیشت</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">بشارەوە</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="More options" > <div class="vector-menu-heading"> کردەوەکان </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A6%DB%95%D8%AE%DB%86%D9%84"><span>خوێندنەوە</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A6%DB%95%D8%AE%DB%86%D9%84&amp;action=edit" title="کۆدی سەرچاوەی ئەم پەڕەیە دەستکاری بکە [e]" accesskey="e"><span>دەستکاری</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A6%DB%95%D8%AE%DB%86%D9%84&amp;action=history"><span>مێژوو</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> گشتی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%DA%86%DB%8C_%D8%A8%DB%95%D8%B3%D8%AA%DB%95%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D9%88%DB%95_%D8%A8%DB%8E%D8%B1%DB%95/%D8%A6%DB%95%D8%AE%DB%86%D9%84" title="پێڕستی ھەموو پەڕەکانی ویکی کە بەستەر دراون بۆ ئێرە [j]" accesskey="j"><span>بەستەرەکان بە ئێرەوە</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:RecentChangesLinked/%D8%A6%DB%95%D8%AE%DB%86%D9%84" rel="nofollow" title="دوایین گۆڕانکارییەکان لەو پەڕانە کە بەگرەوە گرێ دراون [k]" accesskey="k"><span>گۆڕانکارییە پەیوەندیدارەکان</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=ckb" title="پەڕگەکان بار بکە [u]" accesskey="u"><span>پەڕگەیەک بار بکە</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%D9%BE%DB%95%DA%95%DB%95_%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="پێڕستی ھەموو پەڕە تایبەتەکان [q]" accesskey="q"><span>پەڕە تایبەتەکان</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A6%DB%95%D8%AE%DB%86%D9%84&amp;oldid=1193285" title="بەستەری ھەمیشەیی بۆ ئەم پێداچوونەوەیەی ئەم پەڕەیە"><span>بەستەری ھەمیشەیی</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A6%DB%95%D8%AE%DB%86%D9%84&amp;action=info" title="زانیاری زیاتر لەبارەی ئەم پەڕەیەوە"><span>زانیاریی پەڕە</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:CiteThisPage&amp;page=%D8%A6%DB%95%D8%AE%DB%86%D9%84&amp;id=1193285&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="زانیاری سەبارەت بە چۆنیەتیی بە ژێدەر کردنی ئەم پەڕە"><span>ئەم پەڕەیە بکە بە ژێدەر</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:UrlShortener&amp;url=https%3A%2F%2Fckb.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25A6%25DB%2595%25D8%25AE%25DB%2586%25D9%2584"><span>بەستەری کورتکراوە بەدەست بێنە</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:QrCode&amp;url=https%3A%2F%2Fckb.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25A6%25DB%2595%25D8%25AE%25DB%2586%25D9%2584"><span>کۆدی کیوئاڕ داگرە</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> چاپکردن/ھەناردەکردن </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:Book&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=%D8%A6%DB%95%D8%AE%DB%86%D9%84"><span>دروستکردنی کتێبێک</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:DownloadAsPdf&amp;page=%D8%A6%DB%95%D8%AE%DB%86%D9%84&amp;action=show-download-screen"><span>داگرتن بە PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A6%DB%95%D8%AE%DB%86%D9%84&amp;printable=yes" title="وەشانی چاپی ئەم پەڕەیە [p]" accesskey="p"><span>وەشانی ئامادەی چاپ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> لە پڕۆژەکانی تر </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q5990254" title="بەستەر بۆ بەندی خەزێنەی دراوەی پەیوەندیدار [g]" accesskey="g"><span>بەندی ویکیدراوە</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ئامرازەکانی پەڕە"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ڕواڵەت"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ڕواڵەت</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">بخە لاتەنیشت</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">بشارەوە</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="ckb" dir="rtl"><p><b>ئەحمەد دەروێش عەبدوڵڵا</b> ناسراو بە <b>ئەخۆل</b> <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D8%B1" title="شاعیر">شاعیرێکی</a> بەناوبانگی کوردە. لە ساڵی ١٩١١ لە شاری <a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%DB%8E%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="سلێمانی">سلێمانی</a> لە گەڕەکی دەرگەزێن لە ناوچەی سەرگوڵ ھاتۆتە دنیاوە.<sup id="cite_ref-:0_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-1"><span class="cite-bracket">&#91;</span>١<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> لە ساڵی ١٩٨٨ کۆچی دوایی کردووە، ئێستاش گۆڕەکەی لە <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%AF%DB%8C_%D8%B3%DB%95%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86" title="گردی سەیوان">گردی سەیوانی</a> سلێمانییە. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="سەرەتای_ژیان"><span id=".D8.B3.DB.95.D8.B1.DB.95.D8.AA.D8.A7.DB.8C_.DA.98.DB.8C.D8.A7.D9.86"></span>سەرەتای ژیان</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A6%DB%95%D8%AE%DB%86%D9%84&amp;action=edit&amp;section=1" title="دەستکاریکردنی بەش: سەرەتای ژیان"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ئەخۆل لە بارەی ژیانی خۆیەوە دەڵێت: </p> <blockquote> <p>١- ناوم ئەحمەد، باوکم دەروێش، باپیرم عەبدوڵڵایە؛ ناوبانگم «ئەخۆل»ە و لە ساڵی ١٩١١ز لە شاری سلێمانی لە گەڕەکی دەرگەزێن لە ناوچەی سەرگوڵ ھاتوومەتە دنیاوە.<br /> </p><p> ٢- پایەی خوێندەواریم<br />پایەی خوێندەواریم بەداخەوە زۆر کەمە چونکە ئەو کاتەی من گەیشتوومەتە تەمەنی خوێندن، پاش <a href="/wiki/%D8%B4%DB%95%DA%95%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%DA%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85" class="mw-redirect" title="شەڕی جیھانیی یەکەم">جەنگی جیھانی یەکەم</a> بوو، گرانی و پشێوی لە سلێمانیدا ھەبووە و قوتابخانەش نەبوو لە لایەنی مامۆستایەکی ناوخۆیی، حوجرە ھەبوو، توانیم <a href="/wiki/%D9%82%D9%88%D8%B1%D8%A6%D8%A7%D9%86" title="قورئان">قورئانی</a> پیرۆز بخوێنم، ئینجا کە لەشکری ئینگلیز ھاتە سلێمانییەوە <a href="/wiki/%D9%82%D9%88%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%95" title="قوتابخانە">قوتابخانەیەک</a> بەناوی <a href="/w/index.php?title=%D9%86%D9%85%D9%88%D9%88%D9%86%DB%95%DB%8C_%D8%B3%DB%95%D8%B9%D8%A7%D8%AF%DB%95%D8%AA&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="نموونەی سەعادەت (ئەم پەڕەیە نییە)">نموونەی سەعادەت</a> کرایەوە، چوومە ئەو قوتابخانەیە لەوێ مامەوە ھەتا پۆلی یەکەمم تەواو کرد.<sup id="cite_ref-:0_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-:0-1"><span class="cite-bracket">&#91;</span>١<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup></p></blockquote> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%95%DA%95%DA%AF%DB%95:%D8%A6%DB%95%D8%AE%DB%86%D9%84.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/%D8%A6%DB%95%D8%AE%DB%86%D9%84.jpg/220px-%D8%A6%DB%95%D8%AE%DB%86%D9%84.jpg" decoding="async" width="220" height="307" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/%D8%A6%DB%95%D8%AE%DB%86%D9%84.jpg/330px-%D8%A6%DB%95%D8%AE%DB%86%D9%84.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/%D8%A6%DB%95%D8%AE%DB%86%D9%84.jpg/440px-%D8%A6%DB%95%D8%AE%DB%86%D9%84.jpg 2x" data-file-width="2273" data-file-height="3170" /></a><figcaption><b>ئەخۆل</b></figcaption></figure> <pre>لەسەردەمی شۆڕشەکەی خوارووی <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="کوردستان">کوردستاندا</a> بەھۆی بۆمبارانەوە خوێندنگەکە نامێنێ و تا دوای گەڕانەوەی شۆڕشگێڕان بۆ شاری سلێمانی و کرانەوەی ھەردوو <a href="/w/index.php?title=%D9%82%D9%88%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%95%DB%8C_%D9%85%DB%95%D8%AD%D9%85%D9%88%D9%88%D8%AF%DB%8C%DB%95&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="قوتابخانەی مەحموودیە (ئەم پەڕەیە نییە)">قوتابخانەی مەحموودیە</a> و <a href="/w/index.php?title=%D9%82%D9%88%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%95%DB%8C_%D9%82%D8%A7%D8%AF%D8%B1%DB%8C&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="قوتابخانەی قادری (ئەم پەڕەیە نییە)">قادری</a> ئەخۆل دەچێتە قوتابخانەی قادری تا پۆلی سێیەم دەخوێنێت دیسان شاری سلێمانی دەکەوێتە ژێر تۆپبارانی ھێزەکانی ئینگلیزەوە و شار چۆڵ دەکرێ قوتابخانەکەش دادەخرێت. دوایی ھاتنەوە تا پۆلی پێنجەم لەھەمان قوتابخانە تەواو دەکات. </pre> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="نازناوی_ئەخۆل"><span id=".D9.86.D8.A7.D8.B2.D9.86.D8.A7.D9.88.DB.8C_.D8.A6.DB.95.D8.AE.DB.86.D9.84"></span>نازناوی ئەخۆل</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A6%DB%95%D8%AE%DB%86%D9%84&amp;action=edit&amp;section=2" title="دەستکاریکردنی بەش: نازناوی ئەخۆل"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div><p> وەک خۆی دەڵێ:</p><blockquote><p> کە لە دایکبووم باوکم و دایکم و خێزانەکەمان لە جیاتی ئەحمەد پێیان وتووم «ئەحۆل» و ھەر لەو کاتەدا ئامۆزایەکم بووە زمانی گرتووە بەڵام زمانی باش نەپژاوە نەیتوانیوە بڵێ «ئەحۆل»، پێی وتووم «ئەخۆل»، ئیتر لەو کاتەوە لە ناو خێزان و خزم و گەڕەکدا ھەر بە «ئەخۆل» ناویان بردووم ھەتا ئێستا.<sup id="cite_ref-:0_1-2" class="reference"><a href="#cite_note-:0-1"><span class="cite-bracket">&#91;</span>١<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup></p></blockquote><p> بنەماڵەکەشی لەئێستادا ئەم نازناوەیان ھەڵگرتووە. </p><div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ژیان_و_ھونەر"><span id=".DA.98.DB.8C.D8.A7.D9.86_.D9.88_.DA.BE.D9.88.D9.86.DB.95.D8.B1"></span>ژیان و ھونەر</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A6%DB%95%D8%AE%DB%86%D9%84&amp;action=edit&amp;section=3" title="دەستکاریکردنی بەش: ژیان و ھونەر"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ئەخۆلی شاعیر لەساڵی <a href="/wiki/%D9%A1%D9%A9%D9%A2%D9%A9" title="١٩٢٩">١٩٢٩</a> ل ەچاپخانەی <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DB%95%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="شارەوانی">شارەوانی</a> لەشاری سلێمانی کە <a href="/w/index.php?title=%D8%B1%DB%86%DA%98%D9%86%D8%A7%D9%85%DB%95%DB%8C_%DA%98%DB%8C%D9%86_%D9%88_%DA%98%DB%8C%D8%A7%D9%86&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="رۆژنامەی ژین و ژیان (ئەم پەڕەیە نییە)">رۆژنامەی ژین و ژیانی</a> دەردەکرد، چوار ساڵان لەو چاپخانەیە کاری کرد ھەتا ڕۆژی داخستنی، دواتر دەبێ بە نووسەر لە دادگا ھەتا ساڵی <a href="/wiki/%D9%A1%D9%A9%D9%A7%D9%A0" title="١٩٧٠">١٩٧٠</a> خانەنشین بووە. </p><p>ئەخۆلی شاعیر دۆستایەتی لەگەڵ شێخانی بیارە ھەبووە ھەروەھا پەیوەندیی زۆری نزیکی لەگەڵ شاعیرانی سەردەمی خۆی ھەبووە لەوانە <a href="/wiki/%D9%85%DB%95%D8%AF%DA%BE%DB%86%D8%B4" title="مەدھۆش">مەدھۆش</a> کە زۆر ھاوەڵی بووە ھەروەھا <a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%DB%8C%DB%95%D9%82_%D8%A8%DB%8E%DA%A9%DB%95%D8%B3" title="فایەق بێکەس">فایەق بێکەس</a> و <a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8E%D8%AE_%D9%86%D9%88%D8%B1%DB%8C&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="شێخ نوری (ئەم پەڕەیە نییە)">شێخ نوری</a> <a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8E%D8%AE_%D8%B3%D8%A7%DA%B5%D8%AD&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="شێخ ساڵح (ئەم پەڕەیە نییە)">شێخ ساڵح</a> و <a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8E%D8%AE_%D8%B3%DB%95%D9%84%D8%A7%D9%85&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="شێخ سەلام (ئەم پەڕەیە نییە)">شێخ سەلامی شاعیر</a> و <a href="/wiki/%D8%A6%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DA%BE%DB%8C%D9%85_%D8%A6%DB%95%D8%AD%D9%85%DB%95%D8%AF" title="ئیبراھیم ئەحمەد">ئیبراھیم ئەحمەد</a> و <a href="/w/index.php?title=%D8%B1%DB%95%D9%85%D8%B2%DB%8C_%D9%82%DB%95%D8%B2%D8%A7%D8%B2&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="رەمزی قەزاز (ئەم پەڕەیە نییە)">رەمزی قەزاز</a> و <a href="/wiki/%D8%B9%DB%95%D9%84%DB%8C_%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81_%D8%A6%D8%A7%D8%BA%D8%A7" title="عەلی عارف ئاغا">عەلی عارف ئاغا</a> و چەندانی تر بەمەش توانیویەتی زیاتر بچێتە ناو وێژە و فەرھەنگی کوردییەوە، ھەر ئەمەش وایکرد کە دواتر بابەت بۆ رۆژنامەی ژین و ژیان و <a href="/wiki/%DA%AF%DB%86%DA%A4%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DA%AF%DB%95%D9%84%D8%A7%D9%88%DB%8E%DA%98" class="mw-redirect" title="گۆڤاری گەلاوێژ">گۆڤاری گەلاوێژ</a> و <a href="/w/index.php?title=%DA%AF%DB%86%DA%A4%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%DB%86%DA%98%DB%8C_%D9%86%D9%88%DB%8E&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="گۆڤاری رۆژی نوێ (ئەم پەڕەیە نییە)">ڕۆژی نوێ</a> بنووسێ و تا ئەوە بوو لەساڵی ١٩٧٠ یەکەم بەرھەمی ئەخۆلی شاعیر بەناوی <a href="/w/index.php?title=%D9%BE%DB%95%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D8%B4%DB%8C%D9%88%DB%95%D9%86&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="پەیمان و شیوەن (ئەم پەڕەیە نییە)">پەیمان و شیوەن</a> کە دیوانە شیعرێک بوو لە دایک بوو. </p><p>بەھرەی شیعر نووسینی ئەخۆل لەتەمەنی ٢٠ ساڵییەوە دەستی پێکردووە ئەویش بەھۆی باری ناھەمواری ژیانییەوە بووە کە ھەر لە منداڵییەوە بێ باوک بووە و باوکی لە <a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%95%DA%95%DB%8C_%D8%B3%DB%95%D9%81%DB%95%D8%B1_%D8%A8%DB%95%D8%B1%D9%84%DA%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="شەڕی سەفەر بەرلک (ئەم پەڕەیە نییە)">شەڕی سەفەر بەرلکدا</a> شەھید کراوە و لەلای مامەکانی پەروەردە بووە. ئەو شیعرانەی لە ساڵانی <a href="/wiki/%D9%A1%D9%A9%D9%A3%D9%A0" title="١٩٣٠">١٩٣٠</a> تا <a href="/wiki/%D9%A1%D9%A9%D9%A3%D9%A0" title="١٩٣٠">١٩٣٠دا</a> نووسیویەتی شێوەی ئەو سەردەمەی پێوە دیارە ئەخۆل بەڕاستی کەسێکی <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DB%86%D9%86%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B2%D9%85" title="ناسیۆنالیزم">ناسیۆنالیزم</a> و نەتەوەدۆست بووە برای گەورەی شۆڕشگێڕیی نەتەوەیی <a href="/w/index.php?title=%D9%86%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A6%DB%95%D8%AD%D9%85%DB%95%D8%AF_%D8%AA%DB%95%DA%BE%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="نوری ئەحمەد تەھا (ئەم پەڕەیە نییە)">نوری ئەحمەد تەھا</a> و شاعیری گەورە و کوردپەروەر <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%85%DB%95%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%DB%8C" title="کامەران موکری">کامەران موکری</a> بووە ئەم کوڕانەی لەسەر دەستی خۆی لە جێگەی باوک پەروەردە کردووە بەرۆحێکی زۆر کوردانە و نیشتمان پەروەرانەوە ھەمیشە لەگەڵ ئازاری نیشتمانەکەیدا بووە و ڕەنگدانەوەی زوڵم و زۆر لە نەتەوەکەی بەشیعرەکانیەوە دیارە. ئەخۆلی شاعیر ھەمیشە براکانی بەو گیانە گۆش کردووە کە تۆوی نەتەوەیی لە گیانیاندا بچێنن قەت رێگر نەبووە لەبەردەم کاری نھێنی و رێکخراوەیی کە لە پێناوی نیشتماندا بەئەنجامی بگەیەنن. </p><p>ئەخۆل وێڕای ئەوەی کە پلەی خوێندەواریی کەم بووە بەڵام شارەزاییەکی تەواوی لەزمانەکانی <a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="زمانی کوردی">کوردی</a>، <a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B9%DB%95%D8%B1%DB%95%D8%A8%DB%8C" title="زمانی عەرەبی">عەرەبی</a>، <a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AA%D9%88%D8%B1%DA%A9%DB%8C" title="زمانی تورکی">تورکی</a>، و <a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C" title="زمانی فارسی">فارسی</a> دا ھەبووە و کەمێکیش <a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A6%DB%8C%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="زمانی ئینگلیزی">ئینگلیزی</a> زانیوە تەنانەت ھەندێ جاریش شیعری فارسی ئەگۆڕییە سەر زمانی کوردی یان تێکەڵکێشی دەکرد. </p><p>ئەخۆلی شاعیر جگە لەنووسینی شیعری <a href="/wiki/%D8%A6%DB%95%D9%88%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="ئەوین">ئەوین</a>، شیعری شیوەنیشی بۆ شاعیران و گەورەپیاوانی کورد نووسیوە و زۆر بەئاواتەوە بووە کە <a href="/wiki/%D8%A6%D8%A7%DA%B5%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ئاڵای کوردستان">ئاڵای کوردستان</a> ھەڵکرێ و ھەمیشە شەکاوە بێ ئەوەتا لە <a href="/w/index.php?title=%DA%86%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%86%DB%95&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="چوارینە (ئەم پەڕەیە نییە)">چوارینەیەکدا</a> ڕازی دڵی دەرخستووە کە دەڵێ: </p> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r1193080">.mw-parser-output .b{text-align:justify;text-align-last:justify;border:0}.mw-parser-output .beyt{white-space:nowrap}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r1194924">.mw-parser-output .nastaliq{line-height:200%;font-size:120%;font-family:"Nizar Nastaliq Kurdish",sans-serif;text-justify:inter-word;font-weight:normal}.mw-parser-output .nastaliq .b{text-justify:inter-word}</style><div class="poem"><table class="" style="margin: 0 auto;"> <tbody><tr><td class="b"><span class="beyt">لەو شوێنەی رێک کەوت، ئاڵای کورد ھەڵکەن</span></td><td style="width:2em;"></td><td class="b"><span class="beyt">شایەد ئەو جێیە سەخت بوو و ڕەقەن</span></td></tr> <tr><td class="b"><span class="beyt">بێن سەرم بەرن بە خوێناوەکەم</span></td><td style="width:2em;"></td><td class="b"><span class="beyt">بیخوێننەوە جێگای بۆ خۆشکەن</span></td></tr> </tbody></table></div> <p>یان دەڵێ: </p> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1193080"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1194924"><div class="poem"><table class="" style="margin: 0 auto;"> <tbody><tr><td class="b"><span class="beyt">خۆ ئەگەر چووبمە ڕیزی مردووان</span></td><td style="width:2em;"></td><td class="b"><span class="beyt">ھەڵکەنن گۆڕم لە گردی سەیوان</span></td></tr> <tr><td class="b"><span class="beyt">بە ئێسکی لەشی پڕ لە ژانی گەل</span></td><td style="width:2em;"></td><td class="b"><span class="beyt">ھەڵکەنن جێگای ئاڵای کوردستان</span></td></tr> </tbody></table></div> <p><a href="/wiki/%D8%B9%DB%8C%D8%B2%DB%95%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D9%85%D8%B3%D8%AA%DB%95%D9%81%D8%A7_%DA%95%DB%95%D8%B3%D9%88%D9%88%DA%B5" title="عیزەدین مستەفا ڕەسووڵ">عیزەدین مستەفا ڕەسووڵ</a> لەسەر بەرھەمەکانی ئەخۆل دەڵێ:</p><blockquote><p>چوارینەکانی ئەخۆل نابن بە پارچەیەکی تەواو، بەڵکو شاعیر دێت و بیرێکی خۆی لە یەک چوارینەدا خەست ئەکاتەوە و دەری ئەبڕێت و بیرەکەی خۆی تەنیا لە سنووری ئەو چوارینەیەدا جێگە ئەکاتەوە و ھەر چوارینە لە ڕووی بیر و ناوەڕۆک و ڕووخسارەوە بەشێکی تەواو سەربەخۆیە</p></blockquote><p> ھەروەک دەڵێ: <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1193080"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1194924"></p><div class="poem"><table class="" style="margin: 0 auto;"> <tbody><tr><td class="b"><span class="beyt">لەخوێن و خۆڵا گەر بتلێمەوە</span></td><td style="width:2em;"></td><td class="b"><span class="beyt">ناگریم، ناناڵم، ناکڕووزێمەوە</span></td></tr> <tr><td class="b"><span class="beyt">چاوم تاریک بێ گەر لە برسانا</span></td><td style="width:2em;"></td><td class="b"><span class="beyt">لە ھیچ نامەردێ ناپاڕێمەوە</span></td></tr> </tbody></table></div> <p>شاعیر بیری کۆڵنەدان و سەرشۆڕنەکردن و پتەوی لەم چوار نیوەدێڕەوە و لەم ھاواری نەبەزینەدا جێگە کردوەتەوە. ھەروەھا عیزەدین مستەفا لە لێکدانەوەکەیدا دەڵێ: مەیدانی ھەست و سۆزی نیشتمانی و گیانی خوێن گەرمی تیژکردن و کۆڵنەدان دەربڕین و مەیدانی شیعری رۆمانتیکی و سۆزی عەشق و ئەڤینێکی راستەقینە و ھەست دەربڕینێکی شاعیرانە، ھەر لەسەر پێڕەوی پارچەی گردی سەیوان بۆ تەواو کردنی بیری ئەو پارچەیە شاعیر دەڵێ: </p> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1193080"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r1194924"><div class="poem"><table class="" style="margin: 0 auto;"> <tbody><tr><td class="b"><span class="beyt">ئەم خاکە پاکە: ھی تۆیەو ھی من</span></td><td style="width:2em;"></td><td class="b"><span class="beyt">تیایا ڕزیوە بەحەو جۆر مردن</span></td></tr> <tr><td class="b"><span class="beyt">ئێسک و پروسکی باووباپیرمان</span></td><td style="width:2em;"></td><td class="b"><span class="beyt">نایدەین بەفیڕۆ و تاڵان بە دوژمن</span></td></tr> </tbody></table></div> <p>ئەخۆل کەسێکی جوامێر و قسەخۆش بوو، سەرگوزشتە و باس و خواسی زۆر لەلا بوو، زۆر کات لە دەوری کۆ دەبوونەوەو گوێیان لە قسە خۆشەکانی دەگرت. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="مردن"><span id=".D9.85.D8.B1.D8.AF.D9.86"></span>مردن</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A6%DB%95%D8%AE%DB%86%D9%84&amp;action=edit&amp;section=4" title="دەستکاریکردنی بەش: مردن"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ئەخۆل لە ڕۆژی ٢٩ی حوزەیرانی ١٩٨٨ لە سلێمانی کۆچی دوایی کردوو و لەسەر وەسیەتی خۆی لە <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%AF%DB%8C_%D8%B3%DB%95%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86" title="گردی سەیوان">گردی سەیوان</a> بەخاک سپێردرا. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="بەرھەمەکان"><span id=".D8.A8.DB.95.D8.B1.DA.BE.DB.95.D9.85.DB.95.DA.A9.D8.A7.D9.86"></span>بەرھەمەکان</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A6%DB%95%D8%AE%DB%86%D9%84&amp;action=edit&amp;section=5" title="دەستکاریکردنی بەش: بەرھەمەکان"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>دیوانە شیعری <a href="/w/index.php?title=%D9%BE%DB%95%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D8%B4%DB%8C%D9%88%DB%95%D9%86&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="پەیمان و شیوەن (ئەم پەڕەیە نییە)">پەیمان و شیوەن</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="سەرچاوەکان"><span id=".D8.B3.DB.95.D8.B1.DA.86.D8.A7.D9.88.DB.95.DA.A9.D8.A7.D9.86"></span>سەرچاوەکان</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A6%DB%95%D8%AE%DB%86%D9%84&amp;action=edit&amp;section=6" title="دەستکاریکردنی بەش: سەرچاوەکان"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r1215796">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-:0-1"><span class="mw-cite-backlink">^ <a href="#cite_ref-:0_1-0"><sup><i><b>ئ</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_1-1"><sup><i><b>ا</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_1-2"><sup><i><b>ب</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r1314163">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free.id-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited.id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration.id-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription.id-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-free a,body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-limited a,body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-registration a,body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-subscription a,body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background-size:contain;padding:0 1em 0 0}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#085;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}@media screen{.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .cs1-maint{color:#18911f}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .cs1-maint{color:#18911f}}</style><cite class="citation book cs1"><i>دیوانی ئەخۆل</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=%D8%AF%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%A6%DB%95%D8%AE%DB%86%D9%84&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fckb.wikipedia.org%3A%D8%A6%DB%95%D8%AE%DB%86%D9%84" class="Z3988"></span></span> </li> </ol></div></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.puk-uk.org/news/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=195:2012-01-16-12-24-36&amp;catid=39:zhyani-nawdarek&amp;Itemid=185">ماڵپەڕی مەکتەبی بریتانیای ی.ن.ک</a><sup class="noprint Inline-Template"><span style="white-space: nowrap;">&#91;<i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/*/http://www.puk-uk.org/news/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=195:2012-01-16-12-24-36&amp;catid=39:zhyani-nawdarek&amp;Itemid=185"><span title="&#160;since تشرینی دووەمی ٢٠١٨">بەستەری مردوو</span></a></i>&#93;</span></sup><sup class="noprint Inline-Template"><span style="white-space: nowrap;">&#91;<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%A8%DB%95%D8%B3%D8%AA%DB%95%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%88%D9%88" title="ویکیپیدیا:بەستەری مردوو"><span title="&#160;بەستەری مردوو لەوەتەی ئەیلوولی ٢٠١٧">بەستەری مردووی ھەمیشەیی</span></a></i>&#93;</span></sup></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="بەستەرە_دەرەکییەکان"><span id=".D8.A8.DB.95.D8.B3.D8.AA.DB.95.D8.B1.DB.95_.D8.AF.DB.95.D8.B1.DB.95.DA.A9.DB.8C.DB.8C.DB.95.DA.A9.D8.A7.D9.86"></span>بەستەرە دەرەکییەکان</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A6%DB%95%D8%AE%DB%86%D9%84&amp;action=edit&amp;section=7" title="دەستکاریکردنی بەش: بەستەرە دەرەکییەکان"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.vejin.net/ck/author/55">ئەخۆل</a></i> لە <a href="/wiki/%DA%A4%DB%95%DA%98%DB%8C%D9%86%D8%A8%D9%88%DA%A9%D8%B3" title="ڤەژینبوکس">ڤەژینبوکس</a></li></ul> <ul class="bandeau-portail وێنۆچکەکان" id="bandeau-portail"> <li class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone" style="margin-right:1em"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95:%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D8%B1" title="دەروازە:شیعر"><img alt="ھێمای دەروازە" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/Quill_and_ink.svg/28px-Quill_and_ink.svg.png" decoding="async" width="28" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/Quill_and_ink.svg/42px-Quill_and_ink.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/Quill_and_ink.svg/56px-Quill_and_ink.svg.png 2x" data-file-width="152" data-file-height="152" /></a></span></span><span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95:%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D8%B1" title="دەروازە:شیعر">دەروازەی شیعر</a></span></li> <li class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone" style="margin-right:1em"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95:%D9%88%DB%8E%DA%98%DB%95%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="دەروازە:وێژەی کوردی"><img alt="ھێمای دەروازە" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/W%C3%AAjey_Kurd%C3%AE.png/22px-W%C3%AAjey_Kurd%C3%AE.png" decoding="async" width="22" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/W%C3%AAjey_Kurd%C3%AE.png/33px-W%C3%AAjey_Kurd%C3%AE.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/W%C3%AAjey_Kurd%C3%AE.png/44px-W%C3%AAjey_Kurd%C3%AE.png 2x" data-file-width="2536" data-file-height="3224" /></a></span></span><span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95:%D9%88%DB%8E%DA%98%DB%95%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="دەروازە:وێژەی کوردی">دەروازەی وێژەی کوردی</a></span></li></ul> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.eqiad.main‐7c479b968‐gld2b Cached time: 20241115015119 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [vary‐revision‐sha1, show‐toc] CPU time usage: 0.274 seconds Real time usage: 0.439 seconds Preprocessor visited node count: 1085/1000000 Post‐expand include size: 21202/2097152 bytes Template argument size: 4598/2097152 bytes Highest expansion depth: 19/100 Expensive parser function count: 5/500 Unstrip recursion depth: 1/20 Unstrip post‐expand size: 6454/5000000 bytes Lua time usage: 0.163/10.000 seconds Lua memory usage: 4604191/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 397.206 1 -total 38.28% 152.047 1 داڕێژە:Reflist 33.66% 133.689 2 داڕێژە:Fix 32.93% 130.813 1 داڕێژە:Cite_book 32.07% 127.372 4 داڕێژە:Category_handler 31.93% 126.838 1 داڕێژە:بەستەری_مردوو 22.02% 87.449 2 داڕێژە:بێپۆل 18.59% 73.840 1 داڕێژە:تووڵی_دەروازە 16.23% 64.477 2 داڕێژە:Mbox 10.59% 42.082 8 داڕێژە:Pagetype --> <!-- Saved in parser cache with key ckbwiki:pcache:idhash:17447-0!canonical and timestamp 20241115015119 and revision id 1193285. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">وەرگیراو لە «<a dir="ltr" href="https://ckb.wikipedia.org/w/index.php?title=ئەخۆل&amp;oldid=1193285">https://ckb.wikipedia.org/w/index.php?title=ئەخۆل&amp;oldid=1193285</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%D9%BE%DB%86%D9%84%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="تایبەت:پۆلەکان">پۆلەکان</a>: <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%DB%86%D9%84:Pages_using_the_JsonConfig_extension&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="پۆل:Pages using the JsonConfig extension (ئەم پەڕەیە نییە)">Pages using the JsonConfig extension</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%DB%86%D9%84:%D9%88%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86_%D8%A8%DB%95_%D8%A8%DB%95%D8%B3%D8%AA%DB%95%D8%B1%DB%95_%D8%AF%DB%95%D8%B1%DB%95%DA%A9%DB%8C%DB%8C%DB%95_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%88%D9%88%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86_%D9%84%DB%95_%D8%AA%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%86%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D9%88%DB%95%D9%85%DB%8C_%D9%A2%D9%A0%D9%A1%D9%A8&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="پۆل:وتارەکان بە بەستەرە دەرەکییە مردووەکان لە تشرینی دووەمی ٢٠١٨ (ئەم پەڕەیە نییە)">وتارەکان بە بەستەرە دەرەکییە مردووەکان لە تشرینی دووەمی ٢٠١٨</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%DB%86%D9%84:%D9%88%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86_%D8%A8%DB%95_%D8%A8%DB%95%D8%B3%D8%AA%DB%95%D8%B1%DB%95_%D8%AF%DB%95%D8%B1%DB%95%DA%A9%DB%8C%DB%8C%DB%95_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%88%D9%88%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86_%D9%84%DB%95_%D8%A6%DB%95%DB%8C%D9%84%D9%88%D9%88%D9%84%DB%8C_%D9%A2%D9%A0%D9%A1%D9%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="پۆل:وتارەکان بە بەستەرە دەرەکییە مردووەکان لە ئەیلوولی ٢٠١٧ (ئەم پەڕەیە نییە)">وتارەکان بە بەستەرە دەرەکییە مردووەکان لە ئەیلوولی ٢٠١٧</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D8%B4%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF" title="پۆل:شاعیرانی کورد">شاعیرانی کورد</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D8%B4%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B9%DB%8E%D8%B1%D8%A7%D9%82%DB%8C_%D8%A8%DB%95_%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="پۆل:شاعیرانی عێراقی بە زمانی کوردی">شاعیرانی عێراقی بە زمانی کوردی</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">پۆلە شاردراوەکان: <ul><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%DA%BE%DB%95%D9%85%D9%88%D9%88_%D9%88%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86_%D8%A8%DB%95_%D8%A8%DB%95%D8%B3%D8%AA%DB%95%D8%B1%DB%95_%D8%AF%DB%95%D8%B1%DB%95%DA%A9%DB%8C%DB%8C%DB%95_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%88%D9%88%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="پۆل:ھەموو وتارەکان بە بەستەرە دەرەکییە مردووەکان">ھەموو وتارەکان بە بەستەرە دەرەکییە مردووەکان</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:Articles_with_invalid_date_parameter_in_template" title="پۆل:Articles with invalid date parameter in template">Articles with invalid date parameter in template</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D9%88%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86_%D8%A8%DB%95_%D8%A8%DB%95%D8%B3%D8%AA%DB%95%D8%B1%DB%95_%D8%AF%DB%95%D8%B1%DB%95%DA%A9%DB%8C%DB%8C%DB%95_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%88%D9%88%DB%95_%DA%BE%DB%95%D9%85%DB%8C%D8%B4%DB%95%DB%8C%DB%8C%DB%8C%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="پۆل:وتارەکان بە بەستەرە دەرەکییە مردووە ھەمیشەیییەکان">وتارەکان بە بەستەرە دەرەکییە مردووە ھەمیشەیییەکان</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D8%B1/%D9%88%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%95_%D9%BE%DB%95%DB%8C%D9%88%DB%95%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="پۆل:دەروازەی شیعر/وتارە پەیوەندیدارەکان">دەروازەی شیعر/وتارە پەیوەندیدارەکان</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95%DB%8C_%D9%88%DB%8E%DA%98%DB%95%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C/%D9%88%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%95_%D9%BE%DB%95%DB%8C%D9%88%DB%95%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="پۆل:دەروازەی وێژەی کوردی/وتارە پەیوەندیدارەکان">دەروازەی وێژەی کوردی/وتارە پەیوەندیدارەکان</a></li><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%DA%BE%DB%95%D9%85%D9%88%D9%88_%D8%A6%DB%95%D9%88_%D9%88%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%95%DB%8C_%D8%AA%D9%88%D9%88%DA%B5%DB%8C_%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A8%DB%95%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%BE%DB%8E%D9%86%D8%A7%D9%88%DB%95" title="پۆل:ھەموو ئەو وتارانەی تووڵی دەروازەیان بەکارھێناوە">ھەموو ئەو وتارانەی تووڵی دەروازەیان بەکارھێناوە</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> ئەم پەڕەیە دواجار لە ‏١٥:١٦ی ‏١٣ی شوباتی ٢٠٢٤ نوێ کراوەتەوە.</li> <li id="footer-info-copyright">دەق لەژێر <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">Creative Commons Attribution-ShareAlike License</a> لەبەردەستە؛ لەوانەیە مەرجی تریشی پێوە ببێت. بۆ وردەکاری <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">مەرجەکانی بەکارھێنان</a> ببینە.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">سیاسەتی تایبەتێتی</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%B3%DB%95%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%95%D8%AA">دەربارەی ویکیپیدیا</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%A8%DB%95%D8%B1%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D9%86%DB%95%D8%A8%D9%88%D9%88%D9%86">نابەرپرسییەکان</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">پەرەپێدەران</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/ckb.wikipedia.org">ئامارەکان</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">ڕوونکردنەوەی کوکی</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//ckb.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A6%DB%95%D8%AE%DB%86%D9%84&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">بینینی مۆبایلی</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-mczm2","wgBackendResponseTime":117,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.274","walltime":"0.439","ppvisitednodes":{"value":1085,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":21202,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":4598,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":19,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":5,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":6454,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 397.206 1 -total"," 38.28% 152.047 1 داڕێژە:Reflist"," 33.66% 133.689 2 داڕێژە:Fix"," 32.93% 130.813 1 داڕێژە:Cite_book"," 32.07% 127.372 4 داڕێژە:Category_handler"," 31.93% 126.838 1 داڕێژە:بەستەری_مردوو"," 22.02% 87.449 2 داڕێژە:بێپۆل"," 18.59% 73.840 1 داڕێژە:تووڵی_دەروازە"," 16.23% 64.477 2 داڕێژە:Mbox"," 10.59% 42.082 8 داڕێژە:Pagetype"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.163","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":4604191,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-7c479b968-gld2b","timestamp":"20241115015119","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0626\u06d5\u062e\u06c6\u0644","url":"https:\/\/ckb.wikipedia.org\/wiki\/%D8%A6%DB%95%D8%AE%DB%86%D9%84","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q5990254","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q5990254","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2012-05-06T08:39:28Z","dateModified":"2024-02-13T15:16:53Z"}</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10