CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="hy" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>ჟ - Վիքիպեդիա</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )hywikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","Հունվար","Փետրվար","Մարտ","Ապրիլ","Մայիս","Հունիս","Հուլիս","Օգոստոս","Սեպտեմբեր","Հոկտեմբեր","Նոյեմբեր","Դեկտեմբեր"],"wgRequestId":"2c79299d-c5e5-40ea-9eb2-4aa4b42bc0fc","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"ჟ","wgTitle":"ჟ","wgCurRevisionId":9267823,"wgRevisionId":9267823,"wgArticleId":97642,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Վրացական տառեր"],"wgPageViewLanguage":"hy","wgPageContentLanguage":"hy","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"ჟ","wgRelevantArticleId":97642,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true, "wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"hy","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"hy"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":3000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q879552","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.relatedIcons":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready", "ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ondemand-pgn","ext.gadget.ArmSpelling","ext.gadget.HotCat","ext.gadget.Provelt","ext.gadget.easyTranslate","ext.gadget.edittop","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns", "ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hy&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=hy&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hy&modules=ext.gadget.relatedIcons&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hy&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="ჟ - Վիքիպեդիա"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//hy.m.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9F"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Խմբագրել" href="/w/index.php?title=%E1%83%9F&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Վիքիպեդիա (hy)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//hy.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9F"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.hy"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Վիքիպեդիա Atom Սնուցում" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8E%D5%A5%D6%80%D5%BB%D5%AB%D5%B6%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-ჟ rootpage-ჟ skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Jump to content</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Հիմնական ընտրացանկ" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Հիմնական ընտրացանկ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Հիմնական ընտրացանկ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">թաքցնել</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Նավարկում </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Գլխավոր-էջ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80_%D5%A7%D5%BB"><span>Գլխավոր էջ</span></a></li><li id="n-browse" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%88%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%A8%D5%BD%D5%BF_%D5%AF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB"><span>Կատեգորիաներ</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%A7%D5%BB" title="Այցելեք պատահական էջ [x]" accesskey="x"><span>Պատահական հոդված</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%86%D5%B8%D6%80%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8"><span>Նոր էջեր</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B8%D5%B6%D5%A9%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%AF_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%B1%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Տեղեկություններ ընթացիկ իրադարձությունների մասին"><span>Ընթացիկ իրադարձություններ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-participation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-participation" > <div class="vector-menu-heading"> Մասնակցել </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Էությունը" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B7%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8"><span>Էությունը</span></a></li><li id="n-Խորհրդարան" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D6%80%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6"><span>Խորհրդարան</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8E%D5%A5%D6%80%D5%BB%D5%AB%D5%B6%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Վիքիում կատարված վերջին փոփոխությունների ցանկը [r]" accesskey="r"><span>Վերջին փոփոխություններ</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF" title="Վիքիպեդիա նախագծի ուղեցույց"><span>Օգնություն</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80_%D5%A7%D5%BB" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Վիքիպեդիա" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-hy.svg" style="width: 8.625em; height: 1.375em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-hy.svg" width="150" height="15" style="width: 9.375em; height: 0.9375em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%88%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%A5%D5%AC" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Որոնել</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում" aria-label="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում" autocapitalize="sentences" title="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Սպասարկող:Որոնել"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Որոնել</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Անձնական գործիքներ"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Արտաքին տեսք"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Արտաքին տեսք" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Արտաքին տեսք</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_hy.wikipedia.org&uselang=hy" class=""><span>Նվիրաբերել</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CreateAccount&returnto=%E1%83%9F" title="Խորհուրդ է տրվում ստեղծել մասնակցային հաշիվ և մուտք գործել համակարգ, սակայն դա անելը պարտադիր չէ։" class=""><span>Ստեղծել հաշիվ</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%BF%D6%84&returnto=%E1%83%9F" title="Կոչ ենք անում մտնել համակարգ, սակայն դա պարտադիր չէ [o]" accesskey="o" class=""><span>Մտնել</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Այլ ընտրանքներ" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Անձնական գործիքներ" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Անձնական գործիքներ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Օգտվողի ընտրացանկ" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_hy.wikipedia.org&uselang=hy"><span>Նվիրաբերել</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CreateAccount&returnto=%E1%83%9F" title="Խորհուրդ է տրվում ստեղծել մասնակցային հաշիվ և մուտք գործել համակարգ, սակայն դա անելը պարտադիր չէ։"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Ստեղծել հաշիվ</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%BF%D6%84&returnto=%E1%83%9F" title="Կոչ ենք անում մտնել համակարգ, սակայն դա պարտադիր չէ [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Մտնել</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Էջեր չգրանցված խմբագիրների համար <a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF" aria-label="Learn more about editing"><span>իմանալ ավելին</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BB%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A4%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="A list of edits made from this IP address [y]" accesskey="y"><span>Ներդրումներ</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BB%D5%B4%D6%84%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="IP-հասցեից կատարված խմբագրումների քննարկում [n]" accesskey="n"><span>Քննարկում</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Բովանդակություն" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Բովանդակություն</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">թաքցնել</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Ներածություն</div> </a> </li> <li id="toc-Գիր" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Գիր"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Գիր</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Գիր-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle Գիր subsection</span> </button> <ul id="toc-Գիր-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Գրի_տարբերակներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Գրի_տարբերակներ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Գրի տարբերակներ</span> </div> </a> <ul id="toc-Գրի_տարբերակներ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Համակարգչային_կոդավորում" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Համակարգչային_կոդավորում"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Համակարգչային կոդավորում</span> </div> </a> <ul id="toc-Համակարգչային_կոդավորում-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Բրայլ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Բրայլ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Բրայլ</span> </div> </a> <ul id="toc-Բրայլ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Տես_նաև" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Տես_նաև"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Տես նաև</span> </div> </a> <ul id="toc-Տես_նաև-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ծանոթագրություններ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ծանոթագրություններ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Ծանոթագրություններ</span> </div> </a> <ul id="toc-Ծանոթագրություններ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Մատենագիտություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Մատենագիտություն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Մատենագիտություն</span> </div> </a> <ul id="toc-Մատենագիտություն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Բովանդակություն" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Toggle the table of contents" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Toggle the table of contents</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">ჟ</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Go to an article in another language. Available in 13 languages" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-13" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">13 լեզու</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%96%D0%B0%D0%BD_(%D0%BB%D1%96%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0)" title="Жан (літара) – բելառուսերեն" lang="be" hreflang="be" data-title="Жан (літара)" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="բելառուսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9F" title="ჟ – գերմաներեն" lang="de" hreflang="de" data-title="ჟ" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="գերմաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Zhani" title="Zhani – անգլերեն" lang="en" hreflang="en" data-title="Zhani" data-language-autonym="English" data-language-local-name="անգլերեն" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9F" title="ჟ – իսպաներեն" lang="es" hreflang="es" data-title="ჟ" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="իսպաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/%C5%BDani" title="Žani – ֆիններեն" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Žani" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="ֆիններեն" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Zhan" title="Zhan – ֆրանսերեն" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Zhan" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="ֆրանսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9F" title="ჟ – ճապոներեն" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ჟ" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ճապոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9F" title="ჟ – վրացերեն" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ჟ" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="վրացերեն" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9F" title="ჟ – ռումիներեն" lang="ro" hreflang="ro" data-title="ჟ" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="ռումիներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%96%D0%B0%D0%BD%D0%B8" title="Жани – ռուսերեն" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Жани" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="ռուսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%96%D0%B0%D0%BD_(%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%B7%D0%B8%D0%BD%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%B0_%D0%BB%D1%96%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0)" title="Жан (грузинська літера) – ուկրաիներեն" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Жан (грузинська літера)" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ուկրաիներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9F" title="ჟ – վիետնամերեն" lang="vi" hreflang="vi" data-title="ჟ" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="վիետնամերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9F" title="ჟ – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ჟ" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q879552#sitelinks-wikipedia" title="Խմբագրել միջլեզվային հղումները" class="wbc-editpage">Փոխել հղումները</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Անվանատարածքներ"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%9F" title="Դիտել հոդվածը [c]" accesskey="c"><span>Հոդված</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%94%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4:%E1%83%9F" rel="discussion" title="Քննարկումներ այս էջի բովանդակության մասին [t]" accesskey="t"><span>քննարկում</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Change language variant" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">հայերեն</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Դիտումները"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%9F"><span>Կարդալ</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%9F&veaction=edit" title="Խմբագրել այս էջը [v]" accesskey="v"><span>Խմբագրել</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%9F&action=edit" title="Խմբագրել այս էջի ելատեքստը [e]" accesskey="e"><span>Խմբագրել կոդը</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%9F&action=history" title="Այս էջի խմբագրումների պատմությունը [h]" accesskey="h"><span>Դիտել պատմությունը</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Գործիքներ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Գործիքներ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Գործիքներ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">թաքցնել</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Այլ ընտրանքներ" > <div class="vector-menu-heading"> Գործողություններ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%9F"><span>Կարդալ</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%9F&veaction=edit" title="Խմբագրել այս էջը [v]" accesskey="v"><span>Խմբագրել</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%9F&action=edit" title="Խմբագրել այս էջի ելատեքստը [e]" accesskey="e"><span>Խմբագրել կոդը</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%9F&action=history"><span>Դիտել պատմությունը</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ընդհանուր </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B1%D5%B5%D5%BD%D5%BF%D5%A5%D5%B2%D5%B0%D5%B2%D5%BE%D5%B8%D5%B2%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8/%E1%83%9F" title="Այս էջին հղվող բոլոր վիքի էջերի ցանկը [j]" accesskey="j"><span>Այստեղ հղվող էջերը</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BF%D5%A1%D5%BA%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%AB%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/%E1%83%9F" rel="nofollow" title="Այս էջից կապված էջերի վերջին փոփոխությունները [k]" accesskey="k"><span>Կապված փոփոխություններ</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Բոլոր սպասարկող էջերի ցանկը [q]" accesskey="q"><span>Սպասարկող էջեր</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%9F&oldid=9267823" title="Էջի այս տարբերակի մշտական հղում"><span>Մշտական հղում</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%9F&action=info" title="Վիճակագրական տվյալներ էջի մասին"><span>Էջի վիճակագրություն</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CiteThisPage&page=%E1%83%9F&id=9267823&wpFormIdentifier=titleform" title="Տեղեկատվություն, թե ինչպես պետք է մեջբերել այս էջը"><span>Մեջբերել այս էջը</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fhy.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E1%2583%259F"><span>Ստանալ կարճ URL հասցե</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:QrCode&url=https%3A%2F%2Fhy.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E1%2583%259F"><span>Download QR code</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Տպել/արտահանել </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:Book&bookcmd=book_creator&referer=%E1%83%9F"><span>Ստեղծել գիրք</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:DownloadAsPdf&page=%E1%83%9F&action=show-download-screen"><span>Ներբեռնել որպես PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%9F&printable=yes" title="Այս էջի տպելու տարբերակ [p]" accesskey="p"><span>Տպելու տարբերակ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Այլ նախագծերում </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Georgian_letter_Zhani" hreflang="en"><span>Վիքիպահեստ</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q879552" title="Հղում Վիքիտվյալի համապատասխան էջին [g]" accesskey="g"><span>Վիքիտվյալների տարր</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Արտաքին տեսք"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Արտաքին տեսք</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">թաքցնել</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="hy" dir="ltr"><table class="infobox" width="200px"> <tbody><tr> <th bgcolor="#ccccff" colspan="3" style="text-align:center;"><a href="/wiki/%D5%8E%D6%80%D5%A1%D6%81%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6%D5%AB_%D5%A1%D5%B5%D5%A2%D5%B8%D6%82%D5%A2%D5%A5%D5%B6" title="Վրացերենի այբուբեն">Վրացերենի այբուբեն</a> </th></tr> <tr style="font-size:90%;"> <td width="33%"><a href="/wiki/%E1%83%90" title="ა"><b><span lang="ka">ა</span>՝</b> Ան</a> </td> <td width="33%"><a href="/wiki/%E1%83%9B" title="მ"><b><span lang="ka">მ</span>՝</b> Ման</a> </td> <td width="33%"><a href="/wiki/%E1%83%A6" title="ღ"><b><span lang="ka">ღ</span>՝</b> Ղան</a> </td></tr> <tr style="font-size:90%;"> <td><a href="/wiki/%E1%83%91" title="ბ"><b><span lang="ka">ბ</span>՝</b> Բան</a> </td> <td><a href="/wiki/%E1%83%9C" title="ნ"><b><span lang="ka">ნ</span>՝</b> Նար</a> </td> <td><a href="/wiki/%E1%83%A7" title="ყ"><b><span lang="ka">ყ</span>՝</b> Ղար</a> </td></tr> <tr style="font-size:90%;"> <td><a href="/wiki/%E1%83%92" title="გ"><b><span lang="ka">გ</span>՝</b> Գան</a> </td> <td><a href="/wiki/%E1%83%9D" title="ო"><b><span lang="ka">ო</span>՝</b> Օն</a> </td> <td><a href="/wiki/%E1%83%A8" title="შ"><b><span lang="ka">შ</span>՝</b> Շին</a> </td></tr> <tr style="font-size:90%;"> <td><a href="/wiki/%E1%83%93" title="დ"><b><span lang="ka">დ</span>՝</b> Դոն</a> </td> <td><a href="/wiki/%E1%83%9E" title="პ"><b><span lang="ka">პ</span>՝</b> Պար</a> </td> <td><a href="/wiki/%E1%83%A9" title="ჩ"><b><span lang="ka">ჩ</span>՝</b> Չոն</a> </td></tr> <tr style="font-size:90%;"> <td><a href="/wiki/%E1%83%94" title="ე"><b><span lang="ka">ე</span>՝</b> Էն</a> </td> <td><a class="mw-selflink selflink"><b><span lang="ka">ჟ</span>՝</b> Ժան</a> </td> <td><a href="/wiki/%E1%83%AA" title="ც"><b><span lang="ka">ც</span>՝</b> Ցան</a> </td></tr> <tr style="font-size:90%;"> <td><a href="/wiki/%E1%83%95" title="ვ"><b><span lang="ka">ვ</span>՝</b> Վին</a> </td> <td><a href="/wiki/%E1%83%A0" title="რ"><b><span lang="ka">რ</span>՝</b> Ռաե</a> </td> <td><a href="/wiki/%E1%83%AB" title="ძ"><b><span lang="ka">ძ</span>՝</b> Ձիլ</a> </td></tr> <tr style="font-size:90%;"> <td><a href="/wiki/%E1%83%96" title="ზ"><b><span lang="ka">ზ</span>՝</b> Զեն</a> </td> <td><a href="/wiki/%E1%83%A1" title="ს"><b><span lang="ka">ს</span>՝</b> Սան</a> </td> <td><a href="/wiki/%E1%83%AC" title="წ"><b><span lang="ka">წ</span>՝</b> Ծիլ</a> </td></tr> <tr style="font-size:90%;"> <td><a href="/wiki/%E1%83%97" title="თ"><b><span lang="ka">თ</span>՝</b> Թան</a> </td> <td><a href="/wiki/%E1%83%A2" title="ტ"><b><span lang="ka">ტ</span>՝</b> Տար</a> </td> <td><a href="/wiki/%E1%83%AD" title="ჭ"><b><span lang="ka">ჭ</span>՝</b> Ճար</a> </td></tr> <tr style="font-size:90%;"> <td><a href="/wiki/%E1%83%98" title="ი"><b><span lang="ka">ი</span>՝</b> Ին</a> </td> <td><a href="/wiki/%E1%83%A3" title="უ"><b><span lang="ka">უ</span>՝</b> Ուն</a> </td> <td><a href="/wiki/%E1%83%AE" title="ხ"><b><span lang="ka">ხ</span>՝</b> Խան</a> </td></tr> <tr style="font-size:90%;"> <td><a href="/wiki/%E1%83%99" title="კ"><b><span lang="ka">კ</span>՝</b> Կան</a> </td> <td><a href="/wiki/%E1%83%A4" title="ფ"><b><span lang="ka">ფ</span>՝</b> Փար</a> </td> <td><a href="/wiki/%E1%83%AF" title="ჯ"><b><span lang="ka">ჯ</span>՝</b> Ջան</a> </td></tr> <tr style="font-size:90%;"> <td><a href="/wiki/%E1%83%9A" title="ლ"><b><span lang="ka">ლ</span>՝</b> Լաս</a> </td> <td><a href="/wiki/%E1%83%A5" title="ქ"><b><span lang="ka">ქ</span>՝</b> Քան</a> </td> <td><a href="/wiki/%E1%83%B0" title="ჰ"><b><span lang="ka">ჰ</span>՝</b> Հաե</a> </td></tr> <tr style="font-size:90%;"> <th bgcolor="#ccccff" colspan="3" style="text-align:center;">Հնամենի տառեր </th></tr> <tr style="font-size:90%;"> <td><a href="/wiki/%E1%83%B1" title="ჱ"><b><span lang="ka">ჱ</span>՝</b> ეჲ</a> </td> <td><a href="/w/index.php?title=%E1%83%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="ჲ (դեռ գրված չէ)"><b><span lang="ka">ჲ</span>՝</b> ჲე</a> </td> <td><a href="/w/index.php?title=%E1%83%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="ჳ (դեռ գրված չէ)"><b><span lang="ka">ჳ</span>՝</b> ჳე</a> </td></tr> <tr style="font-size:90%;"> <td><a href="/w/index.php?title=%E1%83%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="ჴ (դեռ գրված չէ)"><b><span lang="ka">ჴ</span>՝</b> ჴარ</a> </td> <td><a href="/w/index.php?title=%E1%83%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="ჵ (դեռ գրված չէ)"><b><span lang="ka">ჵ</span>՝</b> ჰოე</a> </td></tr> <tr style="font-size:90%;"> <th bgcolor="#ccccff" colspan="3" style="text-align:center;">Լրացուցիչ տառեր </th></tr> <tr style="font-size:90%;"> <td><a href="/w/index.php?title=%E1%83%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="ჶ (դեռ գրված չէ)"><b><span lang="ka">ჶ</span>՝</b> ჶი</a> </td> <td><a href="/w/index.php?title=%E1%83%B7&action=edit&redlink=1" class="new" title="ჷ (դեռ գրված չէ)"><b><span lang="ka">ჷ</span>՝</b> ჷნ</a> </td> <td><a href="/w/index.php?title=%E1%83%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="ჸ (դեռ գրված չէ)"><b><span lang="ka">ჸ</span>՝</b> ჸინ</a> </td></tr> <tr style="font-size:90%;"> <td><a href="/w/index.php?title=%E1%83%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="ჹ (դեռ գրված չէ)"><b><span lang="ka">ჹ</span>՝</b> -</a> </td> <td><a href="/w/index.php?title=%E1%83%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="ჺ (դեռ գրված չէ)"><b><span lang="ka">ჺ</span>՝</b> -</a> </td></tr></tbody></table> <div style="float:right; margin: 0 0 0.2em 0.2em; padding: 0.2em 0.6em; font-size: 350%; font-face: GHEA Grapalat; line-height: 1.1em; background-color: #ddddff; border: 1px solid #aaaaff;"><span class="Unicode">ჟ</span></div> <p><b>Ժան</b> (<a href="/wiki/%D5%8E%D6%80%D5%A1%D6%81%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Վրացերեն">վրացերեն</a>՝ <b>ჟანი</b>), <a href="/wiki/%D5%8E%D6%80%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%B5%D5%A2%D5%B8%D6%82%D5%A2%D5%A5%D5%B6" class="mw-redirect" title="Վրացական այբուբեն">վրացական այբուբենի</a> 16-րդ տառը<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Համապատասխանում է հայերեն <i>Ժ ժ</i> տառին։ </p><p>Վրացական թվային համակարգում համապատասխանում է 90 արժեքին<sup id="cite_ref-Mched2_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-Mched2-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Գիր"><span id=".D4.B3.D5.AB.D6.80"></span>Գիր</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%9F&veaction=edit&section=1" title="Խմբագրել բաժինը. Գիր" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%9F&action=edit&section=1" title="Edit section's source code: Գիր"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable"> <tbody><tr style="background-color:#EEEEEE; text-align:center;"> <th>Ասոմթավլուրի </th> <th>Նուսխորի </th> <th>Մխեդրուլի </th></tr> <tr style="background-color:white; text-align:center;"> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Asomtavruli_zh.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Asomtavruli_zh.svg/50px-Asomtavruli_zh.svg.png" decoding="async" width="50" height="74" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Asomtavruli_zh.svg/75px-Asomtavruli_zh.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Asomtavruli_zh.svg/100px-Asomtavruli_zh.svg.png 2x" data-file-width="125" data-file-height="186" /></a></span> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Nuskhuri_zh.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/Nuskhuri_zh.svg/50px-Nuskhuri_zh.svg.png" decoding="async" width="50" height="55" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/Nuskhuri_zh.svg/75px-Nuskhuri_zh.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/Nuskhuri_zh.svg/100px-Nuskhuri_zh.svg.png 2x" data-file-width="198" data-file-height="219" /></a></span> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Mkhedruli_zh.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Mkhedruli_zh.svg/50px-Mkhedruli_zh.svg.png" decoding="async" width="50" height="73" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Mkhedruli_zh.svg/75px-Mkhedruli_zh.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Mkhedruli_zh.svg/100px-Mkhedruli_zh.svg.png 2x" data-file-width="105" data-file-height="154" /></a></span> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Գրի_տարբերակներ"><span id=".D4.B3.D6.80.D5.AB_.D5.BF.D5.A1.D6.80.D5.A2.D5.A5.D6.80.D5.A1.D5.AF.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Գրի տարբերակներ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%9F&veaction=edit&section=2" title="Խմբագրել բաժինը. Գրի տարբերակներ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%9F&action=edit&section=2" title="Edit section's source code: Գրի տարբերակներ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="navbox collapsible collapsed" style="text-align: left; border: 1px; margin-top: 1em;"> <tbody><tr> <th style="background-color:#ccddff;"><center>Ասոմթավրուլի<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></center> </th></tr> <tr> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Asomtavruli.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Asomtavruli.svg/550px-Asomtavruli.svg.png" decoding="async" width="550" height="480" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Asomtavruli.svg/825px-Asomtavruli.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Asomtavruli.svg/1100px-Asomtavruli.svg.png 2x" data-file-width="674" data-file-height="588" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td></tr></tbody></table> <table class="navbox collapsible collapsed" style="text-align: left; border: 1px; margin-top: 1em;"> <tbody><tr> <th style="background-color:#ffccdd;"><center>Նուսխուրի<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></center> </th></tr> <tr> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Nuskhuri.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Nuskhuri.svg/550px-Nuskhuri.svg.png" decoding="async" width="550" height="526" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Nuskhuri.svg/825px-Nuskhuri.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Nuskhuri.svg/1100px-Nuskhuri.svg.png 2x" data-file-width="680" data-file-height="650" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td></tr></tbody></table> <table class="navbox collapsible collapsed" style="text-align: left; border: 1px; margin-top: 1em;"> <tbody><tr> <th style="background-color:#bbfa69;"><center>Մխեդրուլի<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></center> </th></tr> <tr> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Mkhedruli.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Mkhedruli.svg/700px-Mkhedruli.svg.png" decoding="async" width="700" height="348" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Mkhedruli.svg/1050px-Mkhedruli.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Mkhedruli.svg/1400px-Mkhedruli.svg.png 2x" data-file-width="1131" data-file-height="562" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Համակարգչային_կոդավորում"><span id=".D5.80.D5.A1.D5.B4.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D6.80.D5.A3.D5.B9.D5.A1.D5.B5.D5.AB.D5.B6_.D5.AF.D5.B8.D5.A4.D5.A1.D5.BE.D5.B8.D6.80.D5.B8.D6.82.D5.B4"></span>Համակարգչային կոդավորում</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%9F&veaction=edit&section=3" title="Խմբագրել բաժինը. Համակարգչային կոդավորում" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%9F&action=edit&section=3" title="Edit section's source code: Համակարգչային կոդավորում"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable" style="width:100"> <tbody><tr> <th width="100"><a href="/wiki/%D4%B1%D5%BD%D5%B8%D5%B4%D5%A9%D5%A1%D5%BE%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%AB" title="Ասոմթավրուլի">Ասոմթավրուլի</a> </th> <th width="100"><a href="/wiki/%D5%86%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%AD%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%AB" title="Նուսխուրի">Նուսխուրի</a> </th> <th width="100"><a href="/wiki/%D5%84%D5%AD%D5%A5%D5%A4%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%AB" title="Մխեդրուլի">Մխեդրուլի</a> </th></tr> <tr> <td align="center">U+10AD<sup id="cite_ref-UnicAsoMkh_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-UnicAsoMkh-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td align="center">U+2D0D<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td align="center">U+10DD<sup id="cite_ref-UnicAsoMkh_6-1" class="reference"><a href="#cite_note-UnicAsoMkh-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Բրայլ"><span id=".D4.B2.D6.80.D5.A1.D5.B5.D5.AC"></span>Բրայլ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%9F&veaction=edit&section=4" title="Խմբագրել բաժինը. Բրայլ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%9F&action=edit&section=4" title="Edit section's source code: Բրայլ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable" style="width:100"> <tbody><tr> <th width="100">Մխեդրուլի<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </th></tr> <tr> <td align="center"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Braille_J0.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Braille_J0.svg/80px-Braille_J0.svg.png" decoding="async" width="80" height="112" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Braille_J0.svg/120px-Braille_J0.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Braille_J0.svg/160px-Braille_J0.svg.png 2x" data-file-width="154" data-file-height="215" /></a></span> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Տես_նաև"><span id=".D5.8F.D5.A5.D5.BD_.D5.B6.D5.A1.D6.87"></span>Տես նաև</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%9F&veaction=edit&section=5" title="Խմբագրել բաժինը. Տես նաև" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%9F&action=edit&section=5" title="Edit section's source code: Տես նաև"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ж (դեռ գրված չէ)">Ж</a>, կյուղերյան տառ</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ծանոթագրություններ"><span id=".D4.BE.D5.A1.D5.B6.D5.B8.D5.A9.D5.A1.D5.A3.D6.80.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Ծանոթագրություններ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%9F&veaction=edit&section=6" title="Խմբագրել բաժինը. Ծանոթագրություններ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%9F&action=edit&section=6" title="Edit section's source code: Ծանոթագրություններ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r9141943">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">Machavariani, p. 136</span> </li> <li id="cite_note-Mched2-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Mched2_2-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Mchedlidze, (2) p. 61</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text">Mchedlidze, I, p. 105</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text">Mchedlidze, I, p. 107</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text">Mchedlidze, I, p. 110</span> </li> <li id="cite_note-UnicAsoMkh-6"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-UnicAsoMkh_6-0">6,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-UnicAsoMkh_6-1">6,1</a></sup></span> <span class="reference-text">Unicode (1)</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text">Unicode (2)</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text">UNESCO, World Braille Usage, Third Edition, Washington, D.C. p. 45</span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Մատենագիտություն"><span id=".D5.84.D5.A1.D5.BF.D5.A5.D5.B6.D5.A1.D5.A3.D5.AB.D5.BF.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6"></span>Մատենագիտություն</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%9F&veaction=edit&section=7" title="Խմբագրել բաժինը. Մատենագիտություն" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%9F&action=edit&section=7" title="Edit section's source code: Մատենագիտություն"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Mchedlidze, T. (1) The restored Georgian alphabet, Fulda, Germany, 2013</li> <li>Mchedlidze, T. (2) The Georgian script; Dictionary and guide, Fulda, Germany, 2013</li> <li>Machavariani, E. Georgian manuscripts, Tbilisi, 2011</li> <li>The Unicode Standard, Version 6.3, (1) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.unicode.org/charts/PDF/U10A0.pdf">Georgian</a>, 1991-2013</li> <li>The Unicode Standard, Version 6.3, (2) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.unicode.org/charts/PDF/U2D00.pdf">Georgian Supplement</a>, 1991-2013</li></ul> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:%D5%8E%D6%80%D5%A1%D6%81%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6%D5%AB_%D5%A1%D5%B5%D5%A2%D5%B8%D6%82%D5%A2%D5%A5%D5%B6" title="Կաղապար:Վրացերենի այբուբեն"><span title="Դիտել կաղապարը" style=";;background:none transparent;color:inherit;border:none;">դ</span></a></li><li class="nv-talk"><a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%AB_%D6%84%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4:%D5%8E%D6%80%D5%A1%D6%81%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6%D5%AB_%D5%A1%D5%B5%D5%A2%D5%B8%D6%82%D5%A2%D5%A5%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կաղապարի քննարկում:Վրացերենի այբուբեն (դեռ գրված չէ)"><span title="Քննարկել կաղապարը" style=";;background:none transparent;color:inherit;border:none;">ք</span></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:%D5%8E%D6%80%D5%A1%D6%81%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6%D5%AB_%D5%A1%D5%B5%D5%A2%D5%B8%D6%82%D5%A2%D5%A5%D5%B6&action=edit"><span title="Խմբագրել կաղապարը" style=";;background:none transparent;color:inherit;border:none;">խ</span></a></li></ul></div><div style="font-size:114%"><center><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Asomtavruli_a.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Asomtavruli_a.svg/20px-Asomtavruli_a.svg.png" decoding="async" width="20" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Asomtavruli_a.svg/30px-Asomtavruli_a.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Asomtavruli_a.svg/40px-Asomtavruli_a.svg.png 2x" data-file-width="118" data-file-height="146" /></a></span><a href="/wiki/%D5%8E%D6%80%D5%A1%D6%81%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6%D5%AB_%D5%A1%D5%B5%D5%A2%D5%B8%D6%82%D5%A2%D5%A5%D5%B6" title="Վրացերենի այբուբեն"><span style="color:#555555;">Վրացերենի այբուբեն</span></a></center></div></th></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #eaecf0;">Հիմնական տառեր</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;font-size:150%; text-align:center;"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/%E1%83%90" title="ა">ა</a> · <a href="/wiki/%E1%83%91" title="ბ">ბ</a> · <a href="/wiki/%E1%83%92" title="გ">გ</a> · <a href="/wiki/%E1%83%93" title="დ">დ</a> · <a href="/wiki/%E1%83%94" title="ე">ე</a> · <a href="/wiki/%E1%83%95" title="ვ">ვ</a> · <a href="/wiki/%E1%83%96" title="ზ">ზ</a> · <a href="/wiki/%E1%83%97" title="თ">თ</a> · <a href="/wiki/%E1%83%98" title="ი">ი</a>· <a href="/wiki/%E1%83%99" title="კ">კ</a> · <a href="/wiki/%E1%83%9A" title="ლ">ლ</a> · <a href="/wiki/%E1%83%9B" title="მ">მ</a> · <a href="/wiki/%E1%83%9C" title="ნ">ნ</a> · <a href="/wiki/%E1%83%9D" title="ო">ო</a> · <a href="/wiki/%E1%83%9E" title="პ">პ</a> · <a class="mw-selflink selflink">ჟ</a> · <a href="/wiki/%E1%83%A0" title="რ">რ</a> · <a href="/wiki/%E1%83%A1" title="ს">ს</a>· <a href="/wiki/%E1%83%A2" title="ტ">ტ</a> · <a href="/wiki/%E1%83%A3" title="უ">უ</a> · <a href="/wiki/%E1%83%A4" title="ფ">ფ</a>· <a href="/wiki/%E1%83%A5" title="ქ">ქ</a> · <a href="/wiki/%E1%83%A6" title="ღ">ღ</a> · <a href="/wiki/%E1%83%A7" title="ყ">ყ</a> · <a href="/wiki/%E1%83%A8" title="შ">შ</a>· <a href="/wiki/%E1%83%A9" title="ჩ">ჩ</a> · <a href="/wiki/%E1%83%AA" title="ც">ც</a> · <a href="/wiki/%E1%83%AB" title="ძ">ძ</a> · <a href="/wiki/%E1%83%AC" title="წ">წ</a>· <a href="/wiki/%E1%83%AD" title="ჭ">ჭ</a> · <a href="/wiki/%E1%83%AE" title="ხ">ხ</a> · <a href="/wiki/%E1%83%AF" title="ჯ">ჯ</a> · <a href="/wiki/%E1%83%B0" title="ჰ">ჰ</a></div></td><td class="navbox-image" rowspan="5" style="width:0%;padding:0px 0px 0px 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Mokvi_Gospels_1300.jpg" class="mw-file-description" title="Մոկվյան ավետարան"><img alt="Մոկվյան ավետարան" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Mokvi_Gospels_1300.jpg/120px-Mokvi_Gospels_1300.jpg" decoding="async" width="120" height="96" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Mokvi_Gospels_1300.jpg/180px-Mokvi_Gospels_1300.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Mokvi_Gospels_1300.jpg/240px-Mokvi_Gospels_1300.jpg 2x" data-file-width="500" data-file-height="400" /></a></span></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #eaecf0;">Լրացուցիչ տառեր</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;font-size:150%; text-align:center;"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="ჶ (դեռ գրված չէ)">ჶ</a> · <a href="/w/index.php?title=%E1%83%B7&action=edit&redlink=1" class="new" title="ჷ (դեռ գրված չէ)">ჷ</a> · <a href="/w/index.php?title=%E1%83%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="ჸ (դեռ գրված չէ)">ჸ</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #eaecf0;">Հնամենի տառեր</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;font-size:150%; text-align:center;"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/%E1%83%B1" title="ჱ">ჱ</a> · <a href="/w/index.php?title=%E1%83%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="ჲ (դեռ գրված չէ)">ჲ</a>· <a href="/w/index.php?title=%E1%83%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="ჳ (դեռ գրված չէ)">ჳ</a>· <a href="/w/index.php?title=%E1%83%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="ჴ (դեռ գրված չէ)">ჴ</a>· <a href="/w/index.php?title=%E1%83%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="ჵ (դեռ գրված չէ)">ჵ</a></div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Ստացված է «<a dir="ltr" href="https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=ჟ&oldid=9267823">https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=ჟ&oldid=9267823</a>» էջից</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Սպասարկող:Կատեգորիաները">Կատեգորիա</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%8E%D6%80%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BF%D5%A1%D5%BC%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Վրացական տառեր">Վրացական տառեր</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Այս էջը վերջին անգամ փոփոխվել է 28 փետրվարի 2024-ի ժամը 17:30-ին:</li> <li id="footer-info-copyright">Տեքստը հասանելի է <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.hy">Քրիեյթիվ Քոմոնս Հղման-Համանման տարածման</a> թույլատրագրի ներքո, առանձին դեպքերում հնարավոր են հավելյալ պայմաններ։ Մանրամասնությունների համար այցելեք՝ <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Օգտագործման պայմաններ</a>։</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Գաղտնիության քաղաքականություն</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B7%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8">Վիքիպեդիայի մասին</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B1%D5%A6%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%BD%D5%AD%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BF%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%AB%D6%81">Հրաժարագրեր</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ծրագրավորողներ</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/hy.wikipedia.org">Վիճակագրություն</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookie statement</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//hy.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%9F&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Տեսքը բջջայինով</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5c59558b9d-hxnl4","wgBackendResponseTime":133,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.080","walltime":"0.114","ppvisitednodes":{"value":634,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":15175,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":471,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":8,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":3765,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 64.185 1 -total"," 44.34% 28.457 1 Կաղապար:Ծանցանկ"," 25.23% 16.197 1 Կաղապար:Վրացերենի_այբուբեն"," 21.07% 13.526 1 Կաղապար:Տեղեկաաղյուսակ"," 14.15% 9.082 1 Կաղապար:Վրացական_այբուբեն"," 8.33% 5.346 1 Կաղապար:Նշան"," 5.85% 3.757 43 Կաղապար:Lang"," 3.27% 2.098 1 Կաղապար:Unicode"," 3.01% 1.929 1 Կաղապար:Main_other"," 2.06% 1.322 4 Կաղապար:Հիմնական_գույն"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.006","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":755313,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-5c59558b9d-s6hkz","timestamp":"20241129075921","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u10df","url":"https:\/\/hy.wikipedia.org\/wiki\/%E1%83%9F","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q879552","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q879552","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2012-12-13T22:31:30Z","dateModified":"2024-02-28T17:30:19Z"}</script> </body> </html>