CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="fa" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>پلیستوسن - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )fawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":[ "0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9\t%","۰\t۱\t۲\t۳\t۴\t۵\t۶\t۷\t۸\t۹\t٪"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","ژانویه","فوریه","مارس","آوریل","مه","ژوئن","ژوئیه","اوت","سپتامبر","اکتبر","نوامبر","دسامبر"],"wgRequestId":"ed6ae57a-567d-446c-9df4-a4b6b8561674","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"پلیستوسن","wgTitle":"پلیستوسن","wgCurRevisionId":38216793,"wgRevisionId":38216793,"wgArticleId":353795,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["پیوند رده انبار در ویکی‌داده است","همه مقاله‌های خرد","مقاله‌های خرد زیست‌شناسی","یخ آب","یخچال‌های طبیعی","پلیستوسن","دوران‌های زمین‌شناسی","دورهای زمین‌شناسی","کواترنری","نوزیستی", "زمین‌گاه‌شناسی کواترنری","نوواژه‌های دهه ۱۸۳۰ (میلادی)"],"wgPageViewLanguage":"fa","wgPageContentLanguage":"fa","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"پلیستوسن","wgRelevantArticleId":353795,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"status":{"levels":1}}},"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fa","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"fa"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":3000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage", "wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q25546","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=[ "ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Edittools","ext.gadget.EasyNewSection","ext.gadget.signit","ext.gadget.decodesummary","ext.gadget.Watchlist","ext.gadget.switcher","ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fa&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Ice_age_fauna_of_northern_Spain_-_Mauricio_Ant%C3%B3n.jpg/1200px-Ice_age_fauna_of_northern_Spain_-_Mauricio_Ant%C3%B3n.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="587"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Ice_age_fauna_of_northern_Spain_-_Mauricio_Ant%C3%B3n.jpg/800px-Ice_age_fauna_of_northern_Spain_-_Mauricio_Ant%C3%B3n.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="391"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Ice_age_fauna_of_northern_Spain_-_Mauricio_Ant%C3%B3n.jpg/640px-Ice_age_fauna_of_northern_Spain_-_Mauricio_Ant%C3%B3n.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="313"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="پلیستوسن - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fa.m.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%86"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="ویرایش" href="/w/index.php?title=%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%86&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ویکی‌پدیا (fa)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fa.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%86"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fa"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="خوراک اتم برای ویکی‌پدیا" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-پلیستوسن rootpage-پلیستوسن skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">پرش به محتوا</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="منوی اصلی" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">منوی اصلی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">منوی اصلی</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> بازدید محتوا </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="مشاهدهٔ صفحهٔ اصلی [z]" accesskey="z"><span>صفحهٔ اصلی</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C" title="یافتن اطلاعات پس‌زمینه پیرامون رویدادهای کنونی"><span>رویدادهای کنونی</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C" title="آوردن یک صفحهٔ تصادفی [x]" accesskey="x"><span>مقالهٔ تصادفی</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-collaboration" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-collaboration" > <div class="vector-menu-heading"> همکاری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1" title="فهرستی از تغییرات اخیر ویکی [r]" accesskey="r"><span>تغییرات اخیر</span></a></li><li id="n-cooperateing" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C"><span>ویکی‌نویس شوید!</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA" title="مکانی برای دریافتن"><span>راهنما</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="//fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%D8%A7"><span>تماس با ویکی‌پدیا</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ویکی‌پدیا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fa.svg" style="width: 6em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="دانشنامهٔ آزاد" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fa.svg" width="72" height="18" style="width: 4.5em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D9%88" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>جستجو</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="جستجو در ویکی‌پدیا" aria-label="جستجو در ویکی‌پدیا" autocapitalize="sentences" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="ویژه:جستجو"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">جستجو</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="ابزارهای شخصی"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="تغییر ظاهر اندازهٔ قلم، عرض و رنگ صفحه" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ظاهر" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ظاهر</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa" class=""><span>کمک مالی</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%86" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است." class=""><span>ایجاد حساب</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%86" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o" class=""><span>ورود</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="گزینه‌های بیشتر" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارهای شخصی" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ابزارهای شخصی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="منوی کاربری" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa"><span>کمک مالی</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%86" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>ایجاد حساب</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%86" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>ورود</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> صفحه‌هایی برای ویرایشگرانی که از سامانه خارج شدند <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87" aria-label="دربارهٔ ویرایش‌کردن بیشتر بدانید"><span>بیشتر بدانید</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86" title="فهرست ویرایش‌ها انجام شده از این نشانی آی‌پی [y]" accesskey="y"><span>مشارکت‌ها</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D9%85%D9%86" title="بحث پیرامون ویرایش‌های این نشانی آی‌پی [n]" accesskey="n"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="فهرست" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">فهرست</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">نهفتن</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">بخش آغازین</div> </a> </li> <li id="toc-منابع" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#منابع"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱</span> <span>منابع</span> </div> </a> <ul id="toc-منابع-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="فهرست" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر وضعیت فهرست محتویات" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">تغییر وضعیت فهرست محتویات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">پلیستوسن</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="به مقاله‌ای به یک زبان دیگر بروید. به ۹۳ زبان در دسترس است." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-93" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">۹۳ زبان</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Pleistoseen" title="Pleistoseen–آفریکانس" lang="af" hreflang="af" data-title="Pleistoseen" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="آفریکانس" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Pleistoz%C3%A4n" title="Pleistozän–آلمانی سوئیسی" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Pleistozän" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="آلمانی سوئیسی" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%AD%E0%A4%BF%E0%A4%A8%E0%A5%82%E0%A4%A4%E0%A4%A8_%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%97" title="अभिनूतन युग–آنگیکا" lang="anp" hreflang="anp" data-title="अभिनूतन युग" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="آنگیکا" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%AF%D9%8A%D8%AB_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%82%D8%B1%D8%A8" title="العصر الحديث الأقرب–عربی" lang="ar" hreflang="ar" data-title="العصر الحديث الأقرب" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="عربی" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%84%D9%8A%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%8A%D9%86" title="بليستوسين–عربی مصری" lang="arz" hreflang="arz" data-title="بليستوسين" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="عربی مصری" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Pleistocenu" title="Pleistocenu–آستوری" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Pleistocenu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="آستوری" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Pleystosen_epoxas%C4%B1" title="Pleystosen epoxası–ترکی آذربایجانی" lang="az" hreflang="az" data-title="Pleystosen epoxası" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ترکی آذربایجانی" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BB%D0%B5%D0%B9%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%86%D1%8D%D0%BD" title="Плейстацэн–بلاروسی" lang="be" hreflang="be" data-title="Плейстацэн" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="بلاروسی" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BB%D0%B5%D0%B9%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%86%D0%B5%D0%BD" title="Плейстоцен–بلغاری" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Плейстоцен" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="بلغاری" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%87%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%9F%E0%A7%8B%E0%A6%B8%E0%A6%BF%E0%A6%A8" title="প্লাইস্টোসিন–بنگالی" lang="bn" hreflang="bn" data-title="প্লাইস্টোসিন" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="بنگالی" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Pleistosen" title="Pleistosen–برتون" lang="br" hreflang="br" data-title="Pleistosen" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="برتون" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Pleistocen" title="Pleistocen–بوسنیایی" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Pleistocen" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="بوسنیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Plistoc%C3%A8" title="Plistocè–کاتالان" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Plistocè" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="کاتالان" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Pleistoc%C3%A9n" title="Pleistocén–چکی" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Pleistocén" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="چکی" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Pleistosen" title="Pleistosen–ولزی" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Pleistosen" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="ولزی" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Pleistoc%C3%A6n" title="Pleistocæn–دانمارکی" lang="da" hreflang="da" data-title="Pleistocæn" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="دانمارکی" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Pleistoz%C3%A4n" title="Pleistozän–آلمانی" lang="de" hreflang="de" data-title="Pleistozän" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="آلمانی" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%BB%CE%B5%CE%B9%CF%83%CF%84%CF%8C%CE%BA%CE%B1%CE%B9%CE%BD%CE%BF" title="Πλειστόκαινο–یونانی" lang="el" hreflang="el" data-title="Πλειστόκαινο" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="یونانی" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Pleistocene" title="Pleistocene–انگلیسی" lang="en" hreflang="en" data-title="Pleistocene" data-language-autonym="English" data-language-local-name="انگلیسی" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Pleistoceno" title="Pleistoceno–اسپرانتو" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Pleistoceno" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="اسپرانتو" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Pleistoceno" title="Pleistoceno–اسپانیایی" lang="es" hreflang="es" data-title="Pleistoceno" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="اسپانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Pleistotseen" title="Pleistotseen–استونیایی" lang="et" hreflang="et" data-title="Pleistotseen" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="استونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Pleistozeno" title="Pleistozeno–باسکی" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Pleistozeno" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="باسکی" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Pleistoseeni" title="Pleistoseeni–فنلاندی" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Pleistoseeni" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="فنلاندی" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Pl%C3%A9istoc%C3%A8ne" title="Pléistocène–فرانسوی" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Pléistocène" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="فرانسوی" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Pleistoz%C3%A4n" title="Pleistozän–فریزی شمالی" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Pleistozän" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="فریزی شمالی" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Pleistoseen" title="Pleistoseen–فریسی غربی" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Pleistoseen" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="فریسی غربی" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/An_Sealad_Pl%C3%A9istic%C3%A9ineach" title="An Sealad Pléisticéineach–ایرلندی" lang="ga" hreflang="ga" data-title="An Sealad Pléisticéineach" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ایرلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Plistoceno" title="Plistoceno–گالیسیایی" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Plistoceno" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="گالیسیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A4%D7%9C%D7%99%D7%99%D7%A1%D7%98%D7%95%D7%A7%D7%9F" title="פלייסטוקן–عبری" lang="he" hreflang="he" data-title="פלייסטוקן" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="عبری" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%82%E0%A4%A4%E0%A4%A8%E0%A5%82%E0%A4%A4%E0%A4%A8_%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%97" title="अत्यंतनूतन युग–هندی" lang="hi" hreflang="hi" data-title="अत्यंतनूतन युग" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="هندی" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Pleistocen" title="Pleistocen–کروات" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Pleistocen" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="کروات" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Pleisztoc%C3%A9n" title="Pleisztocén–مجاری" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Pleisztocén" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="مجاری" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8A%D5%AC%D5%A5%D5%B5%D5%BD%D5%BF%D5%B8%D6%81%D5%A5%D5%B6" title="Պլեյստոցեն–ارمنی" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Պլեյստոցեն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ارمنی" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Pleistoceno" title="Pleistoceno–اینترلینگوا" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Pleistoceno" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="اینترلینگوا" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Pleistosen" title="Pleistosen–اندونزیایی" lang="id" hreflang="id" data-title="Pleistosen" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="اندونزیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Pleistoceno" title="Pleistoceno–ایدو" lang="io" hreflang="io" data-title="Pleistoceno" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ایدو" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Pleist%C3%B3sent%C3%ADmabili%C3%B0" title="Pleistósentímabilið–ایسلندی" lang="is" hreflang="is" data-title="Pleistósentímabilið" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ایسلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Pleistocene" title="Pleistocene–ایتالیایی" lang="it" hreflang="it" data-title="Pleistocene" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ایتالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E6%9B%B4%E6%96%B0%E4%B8%96" title="更新世–ژاپنی" lang="ja" hreflang="ja" data-title="更新世" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ژاپنی" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Pleistosen" title="Pleistosen–جاوه‌ای" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Pleistosen" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="جاوه‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9E%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%AA%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%98" title="პლეისტოცენი–گرجی" lang="ka" hreflang="ka" data-title="პლეისტოცენი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="گرجی" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BB%D0%B5%D0%B9%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%86%D0%B5%D0%BD" title="Плейстоцен–قزاقی" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Плейстоцен" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="قزاقی" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%ED%94%8C%EB%9D%BC%EC%9D%B4%EC%8A%A4%ED%86%A0%EC%84%B8" title="플라이스토세–کره‌ای" lang="ko" hreflang="ko" data-title="플라이스토세" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="کره‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Pley%C3%AEstosen" title="Pleyîstosen–کردی" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Pleyîstosen" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="کردی" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Oos_an_Rew" title="Oos an Rew–کورنی" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Oos an Rew" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="کورنی" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Pleistocaenum" title="Pleistocaenum–لاتین" lang="la" hreflang="la" data-title="Pleistocaenum" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="لاتین" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/%C3%84isz%C3%A4italter" title="Äiszäitalter–لوگزامبورگی" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Äiszäitalter" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="لوگزامبورگی" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Plestosene" title="Plestosene–Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Plestosene" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Pleistocenas" title="Pleistocenas–لیتوانیایی" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Pleistocenas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="لیتوانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Pleistoc%C4%93ns" title="Pleistocēns–لتونیایی" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Pleistocēns" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="لتونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-map-bms mw-list-item"><a href="https://map-bms.wikipedia.org/wiki/Pleistocen" title="Pleistocen–Banyumasan" lang="jv-x-bms" hreflang="jv-x-bms" data-title="Pleistocen" data-language-autonym="Basa Banyumasan" data-language-local-name="Banyumasan" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Banyumasan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BB%D0%B5%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%86%D0%B5%D0%BD" title="Плеистоцен–مقدونی" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Плеистоцен" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="مقدونی" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B2%E0%B5%80%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8B%E0%B4%B8%E0%B5%80%E0%B5%BB_%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B2%E0%B4%98%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B4%82" title="പ്ലീസ്റ്റോസീൻ കാലഘട്ടം–مالایالامی" lang="ml" hreflang="ml" data-title="പ്ലീസ്റ്റോസീൻ കാലഘട്ടം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="مالایالامی" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Pleistosen" title="Pleistosen–مالایی" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Pleistosen" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="مالایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D9%84%D8%B4%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%86" title="پلشیستوسن–مازندرانی" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="پلشیستوسن" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="مازندرانی" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Pleistoz%C3%A4n" title="Pleistozän–آلمانی سفلی" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Pleistozän" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="آلمانی سفلی" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%A8%E0%A5%82%E0%A4%A4%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%AE" title="प्रातिनूतनाश्म–نپالی" lang="ne" hreflang="ne" data-title="प्रातिनूतनाश्म" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="نپالی" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Pleistoceen" title="Pleistoceen–هلندی" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Pleistoceen" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="هلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Pleistocen" title="Pleistocen–نروژی نی‌نُشک" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Pleistocen" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="نروژی نی‌نُشک" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Pleistocen" title="Pleistocen–نروژی بوک‌مُل" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Pleistocen" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="نروژی بوک‌مُل" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Pleistoc%C3%A8n" title="Pleistocèn–اکسیتان" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Pleistocèn" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="اکسیتان" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Plejstocen" title="Plejstocen–لهستانی" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Plejstocen" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="لهستانی" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Pleistoceno" title="Pleistoceno–پرتغالی" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Pleistoceno" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="پرتغالی" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Pleistocen" title="Pleistocen–رومانیایی" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Pleistocen" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="رومانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BB%D0%B5%D0%B9%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%86%D0%B5%D0%BD" title="Плейстоцен–روسی" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Плейстоцен" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="روسی" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Pleistocene" title="Pleistocene–اسکاتلندی" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Pleistocene" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="اسکاتلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/Pleistosena" title="Pleistosena–سامی شمالی" lang="se" hreflang="se" data-title="Pleistosena" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="سامی شمالی" class="interlanguage-link-target"><span>Davvisámegiella</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Pleistocen" title="Pleistocen–صرب و کرواتی" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Pleistocen" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="صرب و کرواتی" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%B4%E0%B7%8A%E0%B6%BD%E0%B7%9B%E0%B7%83%E0%B7%8A%E0%B6%A7%E0%B7%9C%E0%B7%83%E0%B7%93%E0%B6%B1_%E0%B6%85%E0%B7%80%E0%B6%B0%E0%B7%92%E0%B6%BA" title="ප්ලෛස්ටොසීන අවධිය–سینهالی" lang="si" hreflang="si" data-title="ප්ලෛස්ටොසීන අවධිය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="سینهالی" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Pleistocene" title="Pleistocene–انگلیسی ساده" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Pleistocene" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="انگلیسی ساده" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Pleistoc%C3%A9n" title="Pleistocén–اسلواکی" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Pleistocén" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="اسلواکی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Pleistocen" title="Pleistocen–اسلوونیایی" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Pleistocen" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="اسلوونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-smn mw-list-item"><a href="https://smn.wikipedia.org/wiki/Pleistoseen" title="Pleistoseen–ایناری سامی" lang="smn" hreflang="smn" data-title="Pleistoseen" data-language-autonym="Anarâškielâ" data-language-local-name="ایناری سامی" class="interlanguage-link-target"><span>Anarâškielâ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Pleistoceni" title="Pleistoceni–آلبانیایی" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Pleistoceni" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="آلبانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BB%D0%B5%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%86%D0%B5%D0%BD" title="Плеистоцен–صربی" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Плеистоцен" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="صربی" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Pleistoz%C3%A4n" title="Pleistozän–Saterland Frisian" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Pleistozän" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterland Frisian" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Pleistocen" title="Pleistocen–سوئدی" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Pleistocen" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="سوئدی" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AA%E0%AE%BF%E0%AE%B2%E0%AE%BF%E0%AE%9A%E0%AF%81%E0%AE%9F%E0%AF%8B%E0%AE%9A%E0%AE%BF%E0%AE%A9%E0%AF%8D" title="பிலிசுடோசின்–تامیلی" lang="ta" hreflang="ta" data-title="பிலிசுடோசின்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="تامیلی" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B1%88%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%8B%E0%B0%B8%E0%B1%80%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="ప్లైస్టోసీన్–تلوگویی" lang="te" hreflang="te" data-title="ప్లైస్టోసీన్" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="تلوگویی" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B9%84%E0%B8%9E%E0%B8%A5%E0%B8%AA%E0%B9%82%E0%B8%95%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B8%99" title="สมัยไพลสโตซีน–تایلندی" lang="th" hreflang="th" data-title="สมัยไพลสโตซีน" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="تایلندی" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Pleistoseno" title="Pleistoseno–تاگالوگی" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Pleistoseno" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="تاگالوگی" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Pleistosen" title="Pleistosen–ترکی استانبولی" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Pleistosen" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ترکی استانبولی" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BB%D0%B5%D0%B9%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%86%D0%B5%D0%BD" title="Плейстоцен–اوکراینی" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Плейстоцен" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="اوکراینی" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D8%B3%D8%B7_%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D8%B1" title="وسط حیاتی دور–اردو" lang="ur" hreflang="ur" data-title="وسط حیاتی دور" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="اردو" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Pleystotsen" title="Pleystotsen–ازبکی" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Pleystotsen" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ازبکی" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Th%E1%BA%BF_Pleistocen" title="Thế Pleistocen–ویتنامی" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Thế Pleistocen" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ویتنامی" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Pleistocen" title="Pleistocen–وارایی" lang="war" hreflang="war" data-title="Pleistocen" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="وارایی" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E6%9B%B4%E6%96%B0%E4%B8%96" title="更新世–وو" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="更新世" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="وو" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9E%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%AA%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%98" title="პლეისტოცენი–Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="პლეისტოცენი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%9B%B4%E6%96%B0%E4%B8%96" title="更新世–چینی" lang="zh" hreflang="zh" data-title="更新世" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="چینی" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Keng-sin-s%C3%A8" title="Keng-sin-sè–مین نان" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Keng-sin-sè" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="مین نان" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%9B%B4%E6%96%B0%E4%B8%96" title="更新世–کانتونی" lang="yue" hreflang="yue" data-title="更新世" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="کانتونی" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q25546#sitelinks-wikipedia" title="ویرایش پیوندهای بین‌زبانی" class="wbc-editpage">ویرایش پیوندها</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="فضاهای نام"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%86" title="دیدن صفحهٔ محتویات [c]" accesskey="c"><span>مقاله</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB:%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%86" rel="discussion" title="گفتگو پیرامون محتوای صفحه [t]" accesskey="t"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر گونهٔ زبان" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">فارسی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="بازدیدها"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%86"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%86&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%86&action=history" title="نسخه‌های پیشین این صفحه [h]" accesskey="h"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارها" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ابزارها</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ابزارها</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="گزینه‌های بیشتر" > <div class="vector-menu-heading"> عمل‌ها </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%86"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%86&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%86&action=history"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> عمومی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%86" title="فهرست همهٔ صفحه‌هایی که به این صفحه پیوند می‌دهند [j]" accesskey="j"><span>پیوندها به این صفحه</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7/%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%86" rel="nofollow" title="تغییرات اخیر صفحه‌هایی که این صفحه به آن‌ها پیوند دارد [k]" accesskey="k"><span>تغییرات مرتبط</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/ویکی‌پدیا:بارگذاری" title="بارگذاری تصاویر و پرونده‌های دیگر [u]" accesskey="u"><span>بارگذاری پرونده</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87" title="فهرستی از همهٔ صفحه‌های ویژه [q]" accesskey="q"><span>صفحه‌های ویژه</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%86&oldid=38216793" title="پیوند پایدار به این نسخه از این صفحه"><span>پیوند پایدار</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%86&action=info" title="اطلاعات بیشتر دربارهٔ این صفحه"><span>اطلاعات صفحه</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF&page=%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%86&id=38216793&wpFormIdentifier=titleform" title="اطلاعات در خصوص چگونگی یادکرد این صفحه"><span>یادکرد این صفحه</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D9%25BE%25D9%2584%25DB%258C%25D8%25B3%25D8%25AA%25D9%2588%25D8%25B3%25D9%2586"><span>دریافت نشانی کوتاه‌شده</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D9%25BE%25D9%2584%25DB%258C%25D8%25B3%25D8%25AA%25D9%2588%25D8%25B3%25D9%2586"><span>بارگیری کد QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> نسخه‌برداری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:DownloadAsPdf&page=%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%86&action=show-download-screen"><span>بارگیری به‌صورت PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%86&printable=yes" title="نسخهٔ قابل چاپ این صفحه [p]" accesskey="p"><span>نسخهٔ قابل چاپ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> در پروژه‌های دیگر </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Pleistocene" hreflang="en"><span>ویکی‌انبار</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q25546" title="پیوند به آیتم متصل‌شدۀ مخزن داده‌ها [g]" accesskey="g"><span>آیتم ویکی‌داده</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ظاهر</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">نهفتن</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="fa" dir="rtl"><table class="wikitable float-right" width="10%" rules="all" cellpadding="1" style="float:left; border:1px solid #000000; margin-left:20px; font-size:90%;"> <tbody><tr> <th colspan="5"><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%A7%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%B1%DB%8C" title="کواترنری">کواترنری</a> </th></tr> <tr> <th><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87_(%DA%86%DB%8C%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="سامانه (چینه‌شناسی)">سامانه</a>/<a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_(%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="دوره (زمین‌شناسی)">دوره</a> </th> <th><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D9%81_(%DA%86%DB%8C%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="ردیف (چینه‌شناسی)">ردیف</a>/<a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1_(%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="دور (زمین‌شناسی)">دور</a> </th> <th><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B4%DA%A9%D9%88%D8%A8_(%DA%86%DB%8C%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="اشکوب (چینه‌شناسی)">اشکوب</a>/<a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%B1_(%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="عصر (زمین‌شناسی)">عصر</a> </th> <th colspan="2"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%E2%80%8C%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D8%B7%D9%84%D9%82" title="تاریخ‌گذاری مطلق">سن</a> <br /><small style="font-size:85%;">(<a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%84" title="سال">میلیون سال</a>)</small> </th></tr> <tr> <td rowspan="7" style="background-color: rgb(254,246,145);"><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%A7%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%B1%DB%8C" title="کواترنری">کواترنری</a> </td> <td rowspan="3" style="background-color: rgb(254,241,224);"><a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D9%84%D9%88%D8%B3%D9%86" title="هولوسن">هولوسن</a> </td> <td style="background-color: ;"><a href="/wiki/%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="مگالاین">مگالاین</a> </td> <td>۰ </td> <td>۰/۰۰۴۲ </td></tr> <tr> <td style="background-color: ;"><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%AB%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D9%86" title="نورث‌گریپین">نورث‌گریپین</a> </td> <td>۰/۰۰۴۲ </td> <td>۰/۰۰۸۲ </td></tr> <tr> <td style="background-color: ;"><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%DB%8C%D9%86%D9%84%D9%86%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="گرینلندین">گرینلندین</a> </td> <td>۰/۰۰۸۲ </td> <td>۰/۰۱۱۷ </td></tr> <tr> <td rowspan="4" style="background-color: rgb(254,239,184);"><a class="mw-selflink selflink">پلیستوسن</a> </td> <td style="background-color: rgb(254,241,214);"><a href="/wiki/%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%86_%D9%BE%D8%B3%DB%8C%D9%86" title="پلیستوسن پسین">تارانشین</a> </td> <td>۰/۰۱۱۷ </td> <td>۰/۱۲۶ </td></tr> <tr> <td style="background-color: rgb(254,240,204);"><a href="/wiki/%DA%86%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86" title="چیبانین">چیبانین</a> </td> <td>۰/۱۲۶ </td> <td>۰/۷۸۱ </td></tr> <tr> <td style="background-color: rgb(254,239,193);"><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="کالابرین">کالابرین</a> </td> <td>۰/۷۸۱ </td> <td>۱/۸۰ </td></tr> <tr> <td style="background-color: rgb(254,238,173);"><a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%86" title="گلاسین">گلاسین</a> </td> <td>۱/۸۰ </td> <td>۲/۵۸ </td></tr> <tr> <td style="background-color: rgb(254,221,45);"><small><a href="/wiki/%D9%86%D8%A6%D9%88%DA%98%D9%86" title="نئوژن">نئوژن</a></small> </td> <td style="background-color: rgb(254,248,166);"><small><a href="/wiki/%D9%BE%D9%84%DB%8C%D9%88%D8%B3%D9%86" title="پلیوسن">پلیوسن</a></small> </td> <td style="background-color: rgb(254,250,200);"><small><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D9%86%D8%B2%DB%8C%D9%86" title="پیاسنزین">پیاسنزین</a></small> </td> <td colspan="2" style="text-align:center;"><small><b> پیش از آن</b></small> </td></tr> </tbody></table> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Ice_age_fauna_of_northern_Spain_-_Mauricio_Ant%C3%B3n.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Ice_age_fauna_of_northern_Spain_-_Mauricio_Ant%C3%B3n.jpg/382px-Ice_age_fauna_of_northern_Spain_-_Mauricio_Ant%C3%B3n.jpg" decoding="async" width="382" height="187" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Ice_age_fauna_of_northern_Spain_-_Mauricio_Ant%C3%B3n.jpg/573px-Ice_age_fauna_of_northern_Spain_-_Mauricio_Ant%C3%B3n.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Ice_age_fauna_of_northern_Spain_-_Mauricio_Ant%C3%B3n.jpg/764px-Ice_age_fauna_of_northern_Spain_-_Mauricio_Ant%C3%B3n.jpg 2x" data-file-width="2584" data-file-height="1263" /></a><figcaption>دور پلیستوسن در <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="سیبری">سیبری</a>. در این نگاره، <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%AA_%D9%BE%D8%B4%D9%85%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="ماموت پشمین (صفحه وجود ندارد)">ماموت‌های پشمین</a> و <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B1_%D8%BA%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="شیر غارنشین">شیرهای غارنشین</a> در حال شکار <a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%B2%D9%86" title="گوزن">گوزن</a>، <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%BE%D8%A7%D9%86" title="تارپان">تارپان</a> و <a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D8%B1%DA%AF%D8%AF%D9%86_%D9%BE%D8%B4%D9%85%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="کرگدن پشمین (صفحه وجود ندارد)">کرگدن پشمین</a> هستند.</figcaption></figure> <p><b>پلیستوسن</b> (Pleistocene) یکی از <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1_(%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="دور (زمین‌شناسی)">دورهای زمین‌شناسی</a> است که از ۲٫۵ میلیون سال پیش تا ۱۰ هزار سال پیش را پوشش می‌دهد. </p><p>انقراض گروه بزرگی از <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="پستانداران">پستانداران</a> و شمار زیادی از گونه‌های پرندگان از اواخر دور پلیستوسن (حدود ۱۰۰۰۰ سال پیش) آغاز شد و تا دور <a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D9%84%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="هولوسین">هولوسین</a> ادامه یافت که شاید دلیل آن پایان <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%DB%8C%D8%AE%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="عصر یخبندان">عصر یخبندان</a> بوده‌است. <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%AA" title="ماموت">ماموت</a>، <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DA%A9%E2%80%8C%D8%AF%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="پستانک‌دندان">پستانک‌دندان</a>، <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A8%D8%B1_%D8%AE%D9%86%D8%AC%D8%B1%D8%AF%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="ببر خنجردندان">ببر خنجردندان</a>، <a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%D8%A8%D9%84_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="تنبل زمینی">تنبل زمینی</a>، <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="شیاردندان">شیاردندان</a> <sup>Glyptodon</sup>، <a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D9%88%D8%B2%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D9%84%D9%86%D8%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="گوزن ایرلندی (صفحه وجود ندارد)">گوزن ایرلندی</a> و <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%B3_%D8%BA%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86" title="خرس غارنشین">خرس غارنشین</a> از جمله حیوانات منقرض شده در اواخر پلیستوسن بودند. </p><p>در اوایل این دوره، استفاده از ابزارهای سنگی ساده در <a href="/wiki/%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%82%D8%A7" title="آفریقا">آفریقا</a> در بین گونه <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%A7%D9%87%D8%B1" title="انسان ماهر">انسان ماهر</a>، گسترش یافت.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>گونه <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D8%B1%D8%AF%D9%85%D9%86%D8%AF" title="انسان خردمند">انسان خردمند</a> (<a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D9%85%D9%88%D8%B3%D8%A7%D9%BE%DB%8C%D9%86%D8%B3" class="mw-redirect" title="هوموساپینس">هوموساپینس</a>)، در اواخر پلیستوسن، در <a href="/wiki/%D8%B4%D8%B1%D9%82_%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%82%D8%A7" title="شرق آفریقا">شرق آفریقا</a> تکامل یافت.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="منابع"><span id=".D9.85.D9.86.D8.A7.D8.A8.D8.B9"></span>منابع</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%86&action=edit&section=1" title="ویرایش بخش: منابع"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39940593">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-left{clear:left;float:left;margin-right:1em}.mw-parser-output .side-box-right{margin-left:1em}}</style><div class="side-box side-box-left plainlinks sistersitebox"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r38264903">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">در <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B1" title="ویکی‌انبار">ویکی‌انبار</a> پرونده‌هایی دربارهٔ <span style="font-weight: bold; font-style: italic;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Pleistocene" class="extiw" title="commons:Category:Pleistocene">پلیستوسن</a></span> موجود است.</div></div> </div> <p>Turner, C. (ed.), 1996. The early Middle Pleistocene in Europe. Balkema (Rotterdam/Brookfield), 329 pp. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/90-5410-600-X" title="ویژه:منابع کتاب/90-5410-600-X">90-5410-600-X</a> </p> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r37199623">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFEvans" class="citation web">Evans، Laurence. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060315173623/http://www.ecotao.com/holism/hu_habilis.htm">«Homo habilis & Homo erectus, first stone tool users»</a>. <i>www.ecotao.com</i>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ecotao.com/holism/hu_habilis.htm">اصلی</a> در ۱۵ مارس ۲۰۰۶<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۱۸-۰۵-۱۶</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.ecotao.com&rft.atitle=Homo+habilis+%26+Homo+erectus%2C+first+stone+tool+users&rft.aulast=Evans&rft.aufirst=Laurence&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ecotao.com%2Fholism%2Fhu_habilis.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%86" class="Z3988"></span><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r28290294">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-free a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-subscription a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-registration a{background-position:left .1em center;padding-left:1em;padding-right:0}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</style></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text">Wall, J.D. and Przeworski, M. (2000) "When did the human population start increasing?" Genetics 155: pp. 1865–1874</span> </li> </ol></div></div> <table class="toccolours" style="margin-left:auto; margin-right:auto;"> <tbody><tr> <th style="background:rgb(254,246,145);" colspan="3"><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%A7%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%B1%DB%8C" title="کواترنری">دوره کواترنری</a> </th></tr> <tr> <th style="background:rgb(254,239,184)"><a class="mw-selflink selflink">دور پلیستوسن</a> </th> <th style="background:rgb(254,241,224)"><a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D9%84%D9%88%D8%B3%D9%86" title="هولوسن">دور هولوسن</a> </th></tr> <tr> <td style="background:rgb(254,239,184);text-align:center;font-size: 90%;"><a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%86" title="گلاسین">گلاسین</a> | <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="کالابرین">کالابرین</a> | <a href="/wiki/%DA%86%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86" title="چیبانین">چیبانین</a> | <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="تارانشین">تارانشین</a> </td> <td style="background:rgb(254,241,224);text-align:center;font-size: 90%;"><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%DB%8C%D9%86%D9%84%D9%86%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="گرینلندین">گرینلندین</a> | <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%AB%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D9%86" title="نورث‌گریپین">نورث‌گریپین</a> | <a href="/wiki/%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="مگالاین">مگالاین</a> <br /><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%D9%86" title="پیشاشمالگون">پیشاشمالگون</a> | <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%D9%86" title="شمالگون">شمالگون</a> | <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%B3%DB%8C_(%D8%A7%D9%82%D9%84%DB%8C%D9%85)" title="اطلسی (اقلیم)">اطلسی</a> | <a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%D9%86" title="زیرشمالگون">زیرشمالگون</a> | <a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%B3%DB%8C" title="زیراطلسی">زیراطلسی</a> </td></tr></tbody></table> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40355799">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39648996">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:right;border-left-width:2px;border-right-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#b3ccff}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#dbe7ff}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e5edff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:right;text-align:right;margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox-list li{unicode-bidi:isolate}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="زمان‌های_زمین‌شناسی" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:#ffcc99;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40261389">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:right;text-align:right}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-left:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-right:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media print{.mw-parser-output .navbar{display:none!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="الگو:زمان‌های زمین‌شناسی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:زمان‌های زمین‌شناسی (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:زمان‌های زمین‌شناسی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="زمان‌های_زمین‌شناسی" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="زمان‌های زمین‌شناسی">زمان‌های زمین‌شناسی</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#ffcc99;;width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ابردوران">ابردوران‌ها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;background:#ffeebb; padding:0.25em 0; line-height:1.4em;"><div style="padding:0 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%A6%D9%86" class="mw-redirect" title="هادئن">پیشازیستی</a> (هادئن) •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="نخست‌زیستی">نخست‌زیستی</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="پیشین‌زیستی">پیشین‌زیستی</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="پیدازیستی">پیدازیستی</a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#ffcc99;;width:1%"><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_(%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="دوران (زمین‌شناسی)">دوران‌ها</a> (در پیدازیستی)</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;background:#ffeebb; padding:0.25em 0; line-height:1.4em;;background:#fff3bb;"><div style="padding:0 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="دیرینه‌زیستی">دیرینه‌زیستی</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="میانه‌زیستی">میانه‌زیستی</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="نوزیستی">نوزیستی</a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#ffcc99;;width:1%"><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_(%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="دوره (زمین‌شناسی)">دوره‌ها</a> (در پیدازیستی)</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;background:#ffeebb; padding:0.25em 0; line-height:1.4em;"><div style="padding:0 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="کامبرین">کامبرین</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D9%86" title="اردویسین">اردویسین</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D9%84%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="سیلورین">سیلورین</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%86" title="دوونین">دوونین</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%86%DB%8C%D9%81%D8%B1" title="کربنیفر">کربنیفر</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%85%DB%8C%D9%86" title="پرمین">پرمین</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D9%87" class="mw-redirect" title="تریاسه">تریاسه</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%DA%98%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="ژوراسیک">ژوراسیک</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AA%D8%A7%D8%B3%D9%87" title="کرتاسه">کرتاسه</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%84%D8%A6%D9%88%DA%98%D9%86" title="پالئوژن">پالئوژن</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%86%D8%A6%D9%88%DA%98%D9%86" title="نئوژن">نئوژن</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%A7%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%B1%DB%8C" title="کواترنری">کواترنری</a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#ffcc99;;width:1%"><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1_(%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="دور (زمین‌شناسی)">دورها</a> (در نوزیستی)</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;background:#ffeebb; padding:0.25em 0; line-height:1.4em;;background:#fff3bb;"><div style="padding:0 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%84%D8%A6%D9%88%D8%B3%D9%86" title="پالئوسن">پالئوسن</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A6%D9%88%D8%B3%D9%86" title="ائوسن">ائوسن</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DB%8C%DA%AF%D9%88%D8%B3%D9%86" title="الیگوسن">الیگوسن</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%88%D8%B3%D9%86" title="میوسن">میوسن</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%BE%D9%84%DB%8C%D9%88%D8%B3%D9%86" title="پلیوسن">پلیوسن</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a class="mw-selflink selflink">پلیستوسن</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D9%84%D9%88%D8%B3%D9%86" title="هولوسن">هولوسن</a></span> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="روند_تکاملی_کیسه‌داران_در_دوره‌های_زمین‌شناسی" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87_%DA%A9%DB%8C%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="الگو:تاریخچه کیسه‌داران"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87_%DA%A9%DB%8C%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:تاریخچه کیسه‌داران (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87_%DA%A9%DB%8C%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:تاریخچه کیسه‌داران"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="روند_تکاملی_کیسه‌داران_در_دوره‌های_زمین‌شناسی" style="font-size:114%;margin:0 4em">روند تکاملی <a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="کیسه‌داران">کیسه‌داران</a> در دوره‌های زمین‌شناسی</div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="پیدازیستی">پیدازیستی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="نوزیستی" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="نوزیستی">نوزیستی</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;background:#f8f9fa;"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%A7%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%B1%DB%8C" title="کواترنری">کواترنری</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D9%84%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="هولوسین">هولوسین</a> ۱۰٬۰۰۰ س.پ. – کنون</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em">نخستین اروپاییان در ۱۶۰۶ از استرالیا بازدید کردند. سکونت آن‌ها از ۱۷۸۸ آغاز شد. <br /> <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%86%DA%AF%D9%88" title="دینگو">دینگو</a> در ۴۰۰۰-۳۵۰۰ س.پ. به استرالیا معرفی شد و در پی آن <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%DA%AF_%D8%AA%D8%A7%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="گرگ تاسمانی">گرگ تاسمانی</a> و <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B7%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%A7%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="شیطان تاسمانی">شیطان تاسمانی</a> در خاک اصلی قاره منقرض شدند.</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a class="mw-selflink selflink">پلیستوسن</a> ۱٫۷۵ م.س.پ. – ۱۰٬۰۰۰ س.پ.</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em">واپسین عصر یخبندان ۲۰٬۰۰۰–۱۸٬۰۰۰ س.پ. <br /> انقراض ابرزیاگان در ۵۵٬۰۰۰–۴۵٬۰۰۰ س.پ. <br /> نخستین انسان‌ها در ۴۵٬۰۰۰ س.پ. به استرالیا رسیدند.</div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="ترشیاری">ترشیاری</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D9%BE%D9%84%DB%8C%D9%88%D8%B3%D9%86" title="پلیوسن">پلیوسن</a> ۱٫۷-۵٫۳ م.س.پ.</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em">تنوع در میان کیسه‌داران علفخوار پس از زیاد شدن مناطق چمنزاری و خشک، افزایش پیدا می‌کند. <br /> نخستین پدیدار شدن کیسه‌داران بزرگ‌جثه.</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%88%D8%B3%D9%86" title="میوسن">میوسن</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;">میوسن پسین ۵٫۳–۱۱ م.س.پ.</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em">دوره مبهم در خط زمانی کیسه‌داران استرالیا. جنگل‌نشینان آرام‌آرام محو می‌شوند.</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;">میوسن میانی ۱۶٫۴۱۱ م.س.پ.</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em">شرایط یخبندان باعث کاهش تعداد کیسه‌داران جنگلی و جنگل‌نشین می‌شود.</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;">میوسن پیشین ۱۶٫۴–۲۳٫۵ م.س.پ.</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em">شرایط گلخانه‌ای در استرالیا باعث ایجاد تنوع بسیار در کیسه‌داران این قاره شد.</div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DB%8C%DA%AF%D9%88%D8%B3%D9%86" title="الیگوسن">الیگوسن</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em">کیسه‌داران در مدارک سنگواره‌ای استرالیا ظاهر شدند.</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A6%D9%88%D8%B3%D9%86" title="ائوسن">ائوسن</a> ۳۳٫۷–۵۳ م.س.پ.</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em">استرالیا از <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="جنوبگان">جنوبگان</a> جدا شد.</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%84%D8%A6%D9%88%D8%B3%D9%86" title="پالئوسن">پالئوسن</a> ۵۳–۶۵ م.س.پ.</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em">تنوع زیاد کیسه‌داران در آمریکای جنوبی. کهن‌ترین کیسه‌داران در پالئوسن پسین ظاهر شدند. <br /> پس از برخورد یک شهاب‌سنگ به زمین، دایناسورها منقرض شدند.</div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;background:transparent;"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;background:#f8f9fa;"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="میانه‌زیستی" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="میانه‌زیستی">میانه‌زیستی</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AA%D8%A7%D8%B3%D9%87" title="کرتاسه">کرتاسه</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;">کرتاسه پسین ۶۵–۹۷ م.س.پ.</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em">کیسه‌داران در سرزمین بزرگ شمالی، <a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="لوراسیا">لوراسیا</a>، ساکن شدند. بعضی از آن‌ها در آمریکای جنوبی پراکنده می‌شوند.</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;">کرتاسه پیشین ۹۷–۱۳۵ م.س.پ.</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em">سنگواره‌های کیسه‌داران و جفت‌داران برای نخستین بار ظاهر شدند.</div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%DA%98%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="ژوراسیک">ژوراسیک</a> ۱۳۵–۲۰۳ م.س.پ.</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em">قاره بزرگ جنوبی <a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7" title="گوندوانا">گوندوانا</a> جدا می‌شود، خط فرگشتی کیسه‌داران و جفت‌داران از هم جدا می‌شود.</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3" title="تریاس">تریاس</a> ۲۰۳–۲۰۵ م.س.پ.</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em">نخستین پستانداران در ابرقاره <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%86%D8%AC%D9%87%E2%80%8C%D8%A2" class="mw-redirect" title="پانجه‌آ">پانجه‌آ</a> ظاهر شدند.</div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="تاریخ_زمین‌شناختی_زمین_بر_پایه_مقیاس_زمانی_زمین‌شناسی" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:#ee9;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C" title="الگو:تاریخ زمین‌شناختی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:تاریخ زمین‌شناختی (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:تاریخ زمین‌شناختی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="تاریخ_زمین‌شناختی_زمین_بر_پایه_مقیاس_زمانی_زمین‌شناسی" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86" title="تاریخ زمین‌شناختی زمین">تاریخ زمین‌شناختی زمین</a> بر پایه <a href="/wiki/%D9%85%D9%82%DB%8C%D8%A7%D8%B3_%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="مقیاس زمانی زمین‌شناسی">مقیاس زمانی زمین‌شناسی</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible uncollapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:#dd9;background:rgb(111,218,237);"><div id="ابردوران_پیدازیستی_(۵۴۱_م.س.پ_تا_کنون)" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="پیدازیستی">ابردوران پیدازیستی <small>(۵۴۱ م.س.پ تا کنون)</small></a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible uncollapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style=";background:rgb(246,236,57);"><div id="دوران_نوزیستی_(۶۶_م.س.پ_تا_کنون)" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="نوزیستی">دوران نوزیستی <small>(۶۶ م.س.پ تا کنون)</small></a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:11em;;background:rgb(246,236,57);"><div style="padding:0em 0.75em;"><span class="nobold"><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_(%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="دوره (زمین‌شناسی)">دوره‌ها</a></span></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="دورها" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;background:rgb(246,236,57);"><div style="padding:0em 0.75em;"><span class="nobold"><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1_(%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="دور (زمین‌شناسی)">دورها</a></span></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;background:rgb(246,236,57);"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%B1_(%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="عصر (زمین‌شناسی)">عصرها</a> <small>(موارد <i>ایتالیک</i> <a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%87" title="گاه‌بازه">گاه‌بازه</a> هستند)</small></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:11em;;background:rgb(254,246,145);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%A7%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%B1%DB%8C" title="کواترنری">کواترنری<br /> <small>(۲,۵۸ م.س.پ تا کنون)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;;background:rgb(254,241,224);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D9%84%D9%88%D8%B3%D9%86" title="هولوسن">هولوسن <small>(۱۱,۷ ه.س.پ تا کنون)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%DB%8C%D9%86%D9%84%D9%86%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="گرینلندین">گرینلندین <small>(۱۱,۷ تا ۸,۲۳۶ ه.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%AB%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D9%86" title="نورث‌گریپین">نورث‌گریپین <small>(۸,۲۳۶ تا ۴,۲ ه.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="مگالاین">مگالاین <small>(۴,۲ ه.س.پ تا کنون)</small></a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;;background:rgb(254,239,184);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a class="mw-selflink selflink">پلیستوسن <small>(۲,۵۸ م.س.پ تا ۱۱,۷ ه.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%86" title="گلاسین">گلاسین <small>(۲,۵۸ م.س.پ تا ۱,۸ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="کالابرین">کالابرین <small>(۱,۸ م.س.پ تا ۷۸۱ ه.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86" title="چیبانین">چیبانین <small>(۷۸۱ تا ۱۲۶ ه.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%86_%D9%BE%D8%B3%DB%8C%D9%86" title="پلیستوسن پسین">پسین (تارانشین)* <small>(۱۲۶ تا ۱۱,۷ ه.س.پ)</small></a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:11em;;background:rgb(254,221,45);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D9%86%D8%A6%D9%88%DA%98%D9%86" title="نئوژن">نئوژن<br /> <small>(۲۳,۰۳ تا ۲,۵۸ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;;background:rgb(254,248,166);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D9%BE%D9%84%DB%8C%D9%88%D8%B3%D9%86" title="پلیوسن">پلیوسن <small>(۵,۳۳۳ تا ۲,۵۸ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A7%D9%86%DA%A9%D9%84%DB%8C%D9%86" title="زانکلین">زانکلین <small>(۵,۳۳۳ تا ۳,۶ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D9%86%D8%B2%DB%8C%D9%86" title="پیاسنزین">پیاسنزین <small>(۳,۶ تا ۲,۵۸ م.س.پ)</small></a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;;background:rgb(254,239,0);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%88%D8%B3%D9%86" title="میوسن">میوسن <small>(۲۳,۰۳ تا ۵,۳۳۳ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%DA%A9%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86" title="آکوئیتانین">آکوئیتانین <small>(۲۳,۰۳ تا ۲۰,۴۴ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%86" title="بوردیگالین">بوردیگالین <small>(۲۰,۴۴ تا ۱۵,۹۷ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C%D9%86" title="لانگین">لانگین <small>(۱۵,۹۷ تا ۱۳,۸۲ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%86" title="سراوالین">سراوالین <small>(۱۳,۸۲ تا ۱۱,۶۳ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%B1%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%86" title="تورتونین">تورتونین <small>(۱۱,۶۳ تا ۷,۲۴۶ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DB%8C%D9%86%DB%8C%D9%86" title="مسینین">مسینین <small>(۷,۲۴۶ تا ۵,۳۳۳ م.س.پ)</small></a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:11em;;background:rgb(254,161,99);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%84%D8%A6%D9%88%DA%98%D9%86" title="پالئوژن">پالئوژن<br /> <small>(۶۶ تا ۲۳,۰۳ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;;background:rgb(254,195,134);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DB%8C%DA%AF%D9%88%D8%B3%D9%86" title="الیگوسن">الیگوسن <small>(۳۳,۹ تا ۲۳,۰۳ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D9%BE%D9%84%DB%8C%D9%86" title="روپلین">روپلین <small>(۳۳,۹ تا ۲۸,۱ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%86_(%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="چاتین (زمین‌شناسی)">چاتین <small>(۲۸,۱ تا ۲۳,۰۳ م.س.پ)</small></a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;;background:rgb(254,185,121);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A6%D9%88%D8%B3%D9%86" title="ائوسن">ائوسن <small>(۵۶ تا ۳۳,۹ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%BE%D8%B1%D8%B2%DB%8C%D9%86" title="ایپرزین">ایپرزین <small>(۵۶ تا ۴۷,۸ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AA%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="لوتتین">لوتتین <small>(۴۷,۸ تا ۴۱,۲ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%86" title="بارتونین">بارتونین <small>(۴۱,۲ تا ۳۷,۸ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%86" title="پریابونین">پریابونین <small>(۳۷,۸ تا ۳۳,۹ م.س.پ)</small></a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;;background:rgb(254,173,110);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%84%D8%A6%D9%88%D8%B3%D9%86" title="پالئوسن">پالئوسن <small>(۶۶ تا ۵۶ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86" title="دانین">دانین <small>(۶۶ تا ۶۱,۶ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="سلاندین">سلاندین <small>(۶۱,۶ تا ۵۹,۲ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="تانتین">تانتین <small>(۵۹,۲ تا ۵۶ م.س.پ)</small></a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2" style="background:rgb(254,246,145);"><div><small>بر پایه تقسیم‌بندی قدیمی، <b><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%84%D8%A6%D9%88%DA%98%D9%86" title="پالئوژن">پالئوژن</a></b>، <b><a href="/wiki/%D9%86%D8%A6%D9%88%DA%98%D9%86" title="نئوژن">نئوژن</a></b> و <b><a href="/wiki/%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%86_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86" title="پلیستوسن پیشین">پلیستوسن پیشین</a></b>، دوره <b><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="ترشیاری">ترشیاری</a></b> پیشین را تشکیل می‌دهند.</small></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style=";background:rgb(7,202,234);"><div id="دوران_میانه‌زیستی_(۲۵۲,۱۷_تا_۶۶_م.س.پ)" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="میانه‌زیستی">دوران میانه‌زیستی <small>(۲۵۲,۱۷ تا ۶۶ م.س.پ)</small></a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:11em;;background:rgb(7,202,234);"><div style="padding:0em 0.75em;"><span class="nobold"><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_(%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="دوره (زمین‌شناسی)">دوره‌ها</a></span></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="دورها" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;background:rgb(7,202,234);"><div style="padding:0em 0.75em;"><span class="nobold"><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1_(%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="دور (زمین‌شناسی)">دورها</a></span></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;background:rgb(7,202,234);"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%B1_(%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="عصر (زمین‌شناسی)">عصرها</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:11em;;background:rgb(111,200,107);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AA%D8%A7%D8%B3%D9%87" title="کرتاسه">کرتاسه<br /> <small>(۱۴۵ تا ۶۶ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;;background:rgb(166,212,104);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AA%D8%A7%D8%B3%D9%87_%D9%BE%D8%B3%DB%8C%D9%86" title="کرتاسه پسین">پسین <small>(۱۰۰,۵ تا ۶۶ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86" title="سنومانین">سنومانین <small>(۱۰۰,۵ تا ۹۳,۹ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%86" title="تورونین">تورونین <small>(۹۳,۹ تا ۸۹,۸ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%86" title="کنیاسین">کنیاسین <small>(۸۹,۸ تا ۸۶,۳ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%86_(%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="سانتونین (زمین‌شناسی)">سانتونین <small>(۸۶,۳ تا ۸۳,۶ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86" title="کامپانین">کامپانین <small>(۸۳,۶ تا ۷۲,۱ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="ماستریختین">ماستریختین <small>(۷۲,۱ تا ۶۶ م.س.پ)</small></a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;;background:rgb(126,205,116);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AA%D8%A7%D8%B3%D9%87_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86" title="کرتاسه پیشین">پیشین <small>(۱۴۵ تا ۱۰۰,۵ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%86" title="بریاسین">بریاسین <small>(۱۴۵ تا ۱۳۹,۸ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%AC%DB%8C%D9%86%DB%8C%D9%86" title="والانجینین">والانجینین <small>(۱۳۹,۸ تا ۱۳۲,۹ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%88%DB%8C%D9%86" title="هاتریوین">هاتریوین <small>(۱۳۲,۹ تا ۱۲۹,۴ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%85%DB%8C%D9%86" title="بارمین">بارمین <small>(۱۲۹,۴ تا ۱۲۵ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%BE%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="آپتین">آپتین <small>(۱۲۵ تا ۱۱۳ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D8%A8%DB%8C%D9%86" title="آلبین">آلبین <small>(۱۱۳ تا ۱۰۰,۵ م.س.پ)</small></a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:11em;;background:rgb(0,187,231);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%DA%98%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="ژوراسیک">ژوراسیک<br /> <small>(۲۰۱,۳ تا ۱۴۵ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;;background:rgb(151,227,250);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%DA%98%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9_%D9%BE%D8%B3%DB%8C%D9%86" title="ژوراسیک پسین">پسین <small>(۱۶۳,۵ تا ۱۴۵ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%DA%A9%D8%B3%D9%81%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="آکسفوردین">آکسفوردین <small>(۱۶۳,۵ تا ۱۵۷,۳ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%85%D8%B1%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D9%86" title="کیمریجین">کیمریجین <small>(۱۵۷,۳ تا ۱۵۲,۱ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%86" title="تیتونین">تیتونین <small>(۱۵۲,۱ تا ۱۴۵ م.س.پ)</small></a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;;background:rgb(52,209,235);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%DA%98%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9_%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="ژوراسیک میانه">میانه <small>(۱۷۴,۱ تا ۱۶۳,۵ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%86" title="آلنین">آلنین <small>(۱۷۴,۱ تا ۱۷۰,۳ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%AC%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%86" title="باجوسین">باجوسین <small>(۱۷۰,۳ تا ۱۶۸,۳ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%86" title="باتونین">باتونین <small>(۱۶۸,۳ تا ۱۶۶,۱ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%88%DB%8C%D9%86" title="کالووین">کالووین <small>(۱۶۶,۱ تا ۱۶۳,۵ م.س.پ)</small></a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;;background:rgb(0,183,234);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%DA%98%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86" title="ژوراسیک پیشین">پیشین <small>(۲۰۱,۳ تا ۱۷۴,۱ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%87%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AC%DB%8C%D9%86" title="هتانجین">هتانجین <small>(۲۰۱,۳ تا ۱۹۹,۳ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D9%86%D9%85%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="سینمورین">سینمورین <small>(۱۹۹,۳ تا ۱۹۰,۸ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%84%DB%8C%D9%86%D8%B3%D8%A8%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D9%86" title="پلینسباخین">پلینسباخین <small>(۱۹۰,۸ تا ۱۸۲,۷ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%A2%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D9%86" title="توآرسین">توآرسین <small>(۱۸۲,۷ تا ۱۷۴,۱ م.س.پ)</small></a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:11em;;background:rgb(153,78,150);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3" title="تریاس">تریاس<br /> <small>(۲۵۲,۱۷ تا ۲۰۱,۳ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;;background:rgb(198,152,194);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3_%D9%BE%D8%B3%DB%8C%D9%86" title="تریاس پسین">پسین <small>(۲۳۷ تا ۲۰۱,۳ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%86%DB%8C%D9%86" title="کارنین">کارنین <small>(۲۳۷ تا ۲۲۷ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%86_(%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="نورین (زمین‌شناسی)">نورین <small>(۲۲۷ تا ۲۰۸,۵ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="راتین">راتین <small>(۲۰۸,۵ تا ۲۰۱,۳ م.س.پ)</small></a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;;background:rgb(191,124,177);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3_%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="تریاس میانه">میانه <small>(۲۴۷,۲ تا ۲۳۷ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D9%86" title="آنیسین">آنیسین <small>(۲۴۷,۲ تا ۲۴۲ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C%D9%86" title="لادینین">لادینین <small>(۲۴۲ تا ۲۳۷ م.س.پ)</small></a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;;background:rgb(173,87,154);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86" title="تریاس پیشین">پیشین <small>(۲۵۲,۱۷ تا ۲۴۷,۲ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D9%86" title="ایندون">ایندون <small>(۲۵۲,۱۷ تا ۲۵۱,۲ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D9%84%D9%86%DA%A9%DB%8C%D9%86" title="اولنکین">اولنکین <small>(۲۵۱,۲ تا ۲۴۷,۲ م.س.پ)</small></a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style=";background:rgb(146,195,160);"><div id="دوران_دیرینه‌زیستی_(۵۴۱_تا_۲۵۲,۱۷_م.س.پ)" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="دیرینه‌زیستی">دوران دیرینه‌زیستی <small>(۵۴۱ تا ۲۵۲,۱۷ م.س.پ)</small></a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:11em;;background:rgb(146,195,160);"><div style="padding:0em 0.75em;"><span class="nobold"><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_(%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="دوره (زمین‌شناسی)">دوره‌ها</a></span></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="دورها" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;background:rgb(146,195,160);"><div style="padding:0em 0.75em;"><span class="nobold"><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1_(%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="دور (زمین‌شناسی)">دورها</a></span></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;background:rgb(146,195,160);"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%B1_(%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="عصر (زمین‌شناسی)">عصرها</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:11em;;background:rgb(247,88,60);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%85%DB%8C%D9%86" title="پرمین">پرمین<br /> <small>(۲۹۸,۹ تا ۲۵۲,۱۷ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;;background:rgb(254,175,151);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D9%BE%DB%8C%D9%86%DA%AF%DB%8C%D9%86" title="لوپینگین">لوپینگین <small>(۲۵۹,۸ تا ۲۵۲,۱۷ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%88%D9%88%DA%86%DB%8C%D8%A7%D9%BE%DB%8C%D9%86%DA%AF%DB%8C%D9%86" title="ووچیاپینگین">ووچیاپینگین <small>(۲۵۹,۸ تا ۲۵۴,۱۴ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%B3%DB%8C%D9%86%DA%AF%DB%8C%D9%86" title="چانگسینگین">چانگسینگین <small>(۲۵۴,۱۴ تا ۲۵۲,۱۷ م.س.پ)</small></a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;;background:rgb(254,131,103);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%BE%DB%8C%D9%86" title="گوادالوپین">گوادالوپین <small>(۲۷۲,۳ تا ۲۵۹,۸ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="رودین">رودین <small>(۲۷۲,۳ تا ۲۶۸,۸ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="ووردین">ووردین <small>(۲۶۸,۸ تا ۲۶۵,۱ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%BE%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86" title="کاپیتانین">کاپیتانین <small>(۲۶۵,۱ تا ۲۵۹,۸ م.س.پ)</small></a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;;background:rgb(247,110,84);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%86" title="سیسورالین">سیسورالین <small>(۲۹۸,۹ تا ۲۷۲,۳ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B3%D9%84%DB%8C%D9%86" title="آسلین">آسلین <small>(۲۹۸,۹ تا ۲۹۵ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%DA%A9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="ساکمارین">ساکمارین <small>(۲۹۵ تا ۲۹۰,۱ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D9%86%D8%B3%DA%A9%DB%8C%D9%86" title="آرتینسکین">آرتینسکین <small>(۲۹۰,۱ تا ۲۸۳,۵ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%86%DA%AF%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="کونگورین">کونگورین <small>(۲۸۳,۵ تا ۲۷۲,۳ م.س.پ)</small></a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:11em;;background:rgb(63,174,173);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%86%DB%8C%D9%81%D8%B1" title="کربنیفر">کربنیفر<br /> <small>(۳۵۸,۹ تا ۲۹۸,۹ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;;background:rgb(138,198,195);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D9%BE%D9%86%D8%B3%DB%8C%D9%84%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86" title="پنسیلوانین">پنسیلوانین <small>(۳۲۳,۲ تا ۲۹۸,۹ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B4%DA%A9%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="باشکیرین">باشکیرین <small>(۳۲۳,۲ تا ۳۱۵,۲ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%88%DB%8C%D9%86" title="مسکوین">مسکوین <small>(۳۱۵,۲ تا ۳۰۷ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B2%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%88%DB%8C%D9%86" title="کازیمووین">کازیمووین <small>(۳۰۷ تا ۳۰۳,۷ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%DA%98%D9%84%DB%8C%D9%86" title="گژلین">گژلین <small>(۳۰۳,۷ تا ۲۹۸,۹ م.س.پ)</small></a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;;background:rgb(97,157,126);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D9%86" title="میسیسیپین">میسیسیپین <small>(۳۵۸,۹ تا ۳۲۳,۲ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%B1%D9%86%D8%B2%DB%8C%D9%86" title="تورنزین">تورنزین <small>(۳۵۸,۹ تا ۳۴۶,۷ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D8%B2%DB%8C%D9%86" title="ویزین">ویزین <small>(۳۴۶,۷ تا ۳۳۰,۹ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D9%BE%D9%88%D8%AE%D9%88%DB%8C%D9%86" title="سرپوخوین">سرپوخووین <small>(۳۳۰,۹ تا ۳۲۳,۲ م.س.پ)</small></a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:11em;;background:rgb(221,150,81);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%86" title="دوونین">دوونین<br /> <small>(۴۱۹,۲ تا ۳۵۸,۹ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;;background:rgb(244,224,169);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%86_%D9%BE%D8%B3%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="دوونین پسین">پسین <small>(۳۸۲,۷ تا ۳۵۸,۹ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%86%DB%8C%D9%86" title="فراسنین">فراسنین <small>(۳۸۲,۷ تا ۳۷۲,۷ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D9%86_(%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="فامنین (زمین‌شناسی)">فامنین <small>(۳۷۲,۷ تا ۳۵۸,۹ م.س.پ)</small></a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;;background:rgb(246,200,122);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%86_%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" class="mw-redirect" title="دوونین میانه">میانه <small>(۳۹۳,۳ تا ۳۸۲,۷ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%81%D9%84%DB%8C%D9%86" title="ایفلین">ایفلین <small>(۳۹۳,۳ تا ۳۸۷,۷ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%DB%8C%D9%88%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="ژیوتین">ژیوتین <small>(۳۸۷,۷ تا ۳۸۲,۷ م.س.پ)</small></a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;;background:rgb(239,176,99);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%86_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86" title="دوونین پیشین">پیشین <small>(۴۱۹,۲ تا ۳۹۳,۳ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%84%D8%A7%D8%AE%DA%A9%D9%88%D9%88%DB%8C%D9%86" title="لاخکووین">لاخکووین <small>(۴۱۹,۲ تا ۴۱۰,۸ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%A7%DA%AF%DB%8C%D9%86" title="پراگین">پراگین <small>(۴۱۰,۸ تا ۴۰۷,۶ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%B3%DB%8C%D9%86_(%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="امسین (زمین‌شناسی)">امسین <small>(۴۰۷,۶ تا ۳۹۳,۳ م.س.پ)</small></a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:11em;;background:rgb(166,223,197);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D9%84%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="سیلورین">سیلورین<br /> <small>(۴۴۳,۸ تا ۴۱۹,۲ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;;background:rgb(228,242,230);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D9%88%D9%84%DB%8C" class="mw-redirect" title="پریدولی">پریدولی <small>(۴۲۳ تا ۴۱۹,۲ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li class="mw-empty-elt"></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;;background:rgb(180,229,219);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%84%D9%88%D9%88" class="mw-redirect" title="لودلوو">لودلوو <small>(۴۲۷,۴ تا ۴۲۳ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="گورستین">گورستین <small>(۴۲۷,۴ تا ۴۲۵,۶ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%81%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="لودفوردین">لودفوردین <small>(۴۲۵,۶ تا ۴۲۳ م.س.پ)</small></a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;;background:rgb(164,224,208);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D9%88%D9%86%D9%84%D8%A7%DA%A9" title="ونلاک">ونلاک <small>(۴۳۳,۴ تا ۴۲۷,۴ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D9%86%D9%88%D9%88%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="شینوودین">شینوودین <small>(۴۳۳,۴ تا ۴۳۰,۵ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="هومرین">هومرین <small>(۴۳۰,۵ تا ۴۲۷,۴ م.س.پ)</small></a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;;background:rgb(126,215,198);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%88%D9%88%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="لاندووری">لاندووری <small>(۴۴۳,۸ تا ۴۳۳,۴ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86_(%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="رودانین (زمین‌شناسی)">رودانین <small>(۴۴۳,۸ تا ۴۴۰,۸ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%A6%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%86" title="آئرونین">آئرونین <small>(۴۴۰,۸ تا ۴۳۸,۵ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%84%DB%8C%DA%86%DB%8C%D9%86" title="تلیچین">تلیچین <small>(۴۳۸,۵ تا ۴۳۳,۴ م.س.پ)</small></a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:11em;;background:rgb(0,169,138);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D9%86" title="اردویسین">اردویسین<br /> <small>(۴۸۵,۴ تا ۴۴۳,۸ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;;background:rgb(94,204,169);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D9%86_%D9%BE%D8%B3%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="اردویسین پسین">پسین <small>(۴۵۸,۴ تا ۴۴۳,۸ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D9%86" title="سندبین">سندبین <small>(۴۵۸,۴ تا ۴۵۳ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%86_(%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="کاتین (زمین‌شناسی)">کاتین <small>(۴۵۳ تا ۴۴۵,۲ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="هیرنانتین">هیرنانتین <small>(۴۴۵,۲ تا ۴۴۳,۸ م.س.پ)</small></a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;;background:rgb(0,189,151);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D9%86_%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" class="mw-redirect" title="اردویسین میانه">میانه <small>(۴۷۰ تا ۴۵۸,۴ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%BE%DB%8C%D9%86%DA%AF%DB%8C%D9%86" title="داپینگین">داپینگین <small>(۴۷۰ تا ۴۶۷,۳ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%86" title="داریویلین">داریویلین <small>(۴۶۷,۳ تا ۴۵۸,۴ م.س.پ)</small></a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;;background:rgb(0,175,137);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D9%86_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="اردویسین پیشین">پیشین <small>(۴۸۵,۴ تا ۴۷۰ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%86" title="ترمادوسین">ترمادوسین <small>(۴۸۵,۴ تا ۴۷۷,۷ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D9%88%D8%A6%DB%8C%D9%86" title="فلوئین">فلوئین <small>(۴۷۷,۷ تا ۴۷۰ م.س.پ)</small></a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:11em;;background:rgb(129,170,114);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="کامبرین">کامبرین<br /> <small>(۵۴۱ تا ۴۸۵,۴ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;;background:rgb(173,221,168);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D9%81%D9%88%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AC%DB%8C%D9%86" title="فورونجین">فورونجین <small>(۴۹۷ تا ۴۸۵,۴ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%8C%D9%86" title="پایبین">پایبین <small>(۴۹۷ تا ۴۹۴ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%DB%8C%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86" title="ژیانگشانین">ژیانگشانین <small>(۴۹۴ تا ۴۸۹,۵ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B4%DA%A9%D9%88%D8%A8_%DB%B1%DB%B0_%DA%A9%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="اشکوب ۱۰ کامبرین">عصر ۱۰* <small>(۴۸۹,۵ تا ۴۸۵,۴ م.س.پ)</small></a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;;background:rgb(161,207,155);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%A7%D8%A6%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%86%DA%AF%DB%8C%D9%86" title="میائولینگین">میائولینگین <small>(۵۰۹ تا ۴۹۷ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%88%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%88%D8%A6%D9%86" title="وولیوئن">وولیوئن <small>(۵۰۹ تا ۵۰۴,۵ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%86" title="درومین">درومین <small>(۵۰۴,۵ تا ۵۰۰,۵ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%DA%98%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C%D9%86" title="گوژانگین">گوژانگین <small>(۵۰۰,۵ تا ۴۹۷ م.س.پ)</small></a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;;background:rgb(149,194,143);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D9%81_%DB%B2_%DA%A9%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="ردیف ۲ کامبرین">دور ۲* <small>(۵۲۱ تا ۵۰۹ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B4%DA%A9%D9%88%D8%A8_%DB%B3_%DA%A9%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="اشکوب ۳ کامبرین">عصر ۳* <small>(۵۲۱ تا ۵۱۴ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B4%DA%A9%D9%88%D8%A8_%DB%B4_%DA%A9%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="اشکوب ۴ کامبرین">عصر ۴* <small>(۵۱۴ تا ۵۰۹ م.س.پ)</small></a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;;background:rgb(138,181,132);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%86%D9%88%D9%88%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="ترنووین">ترنووین <small>(۵۴۱ تا ۵۲۱ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%88%D8%B1%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%86" title="فورتونین">فورتونین <small>(۵۴۱ تا ۵۲۹ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B4%DA%A9%D9%88%D8%A8_%DB%B2_%DA%A9%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="اشکوب ۲ کامبرین">عصر ۲* <small>(۵۲۹ تا ۵۲۱ م.س.پ)</small></a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2" style="background:rgb(63,174,173);"><div><small><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B2%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%88%DB%8C%D9%86" title="کازیمووین">کازیمووین</a> و <a href="/wiki/%DA%AF%DA%98%D9%84%DB%8C%D9%86" title="گژلین">گژلین</a> زیردور <b><a href="/wiki/%D9%BE%D9%86%D8%B3%DB%8C%D9%84%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86" title="پنسیلوانین">پنسیلوانین پسین <small>(۳۰۷ تا ۲۹۸,۹ م.س.پ)</small></a></b> را تشکیل می‌دهند.</small></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:#dd9;background:rgb(254,91,113);"><div id="بزرگ‌ابردوران_پرکامبرین_(۴۵۶۷_تا_۵۴۱_م.س.پ)" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="پرکامبرین">بزرگ‌ابردوران پرکامبرین <small>(۴۵۶۷ تا ۵۴۱ م.س.پ)</small></a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:9em;;background:rgb(254,91,113);"><span class="nobold"><a href="/wiki/%D9%85%D9%82%DB%8C%D8%A7%D8%B3_%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="مقیاس زمانی زمین‌شناسی">ابردوران‌ها</a></span></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="دوران‌ها" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;background:rgb(254,91,113);"><div style="padding:0em 0.75em;"><span class="nobold"><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_(%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="دوران (زمین‌شناسی)">دوران‌ها</a></span></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;background:rgb(254,91,113);"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_(%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="دوره (زمین‌شناسی)">دوره‌ها</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:9em;;background:rgb(254,76,104);"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="پیشین‌زیستی">پیشین‌زیستی<br /><small>(۲۵۰۰ تا ۵۴۱ م.س.پ)</small></a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;;background:rgb(254,183,87);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C_%D9%86%D9%88" title="پیشین‌زیستی نو">نو <small>(۱۰۰۰ تا ۵۴۱ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%86" title="تونین">تونین <small>(۱۰۰۰ تا ۷۲۰ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%88%DA%98%D9%86%DB%8C%D9%86" title="کریوژنین">کریوژنین <small>(۷۲۰ تا ۶۳۵ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ادیاکاران">ادیاکاران <small>(۶۳۵ تا ۵۴۱ م.س.پ)</small></a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;;background:rgb(254,184,114);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C_%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="پیشین‌زیستی میانه">میانه <small>(۱۶۰۰ تا ۱۰۰۰ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%85%DB%8C%D9%86" title="کالیمین">کالیمین <small>(۱۶۰۰ تا ۱۴۰۰ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%86" title="اکتاسین">اکتاسین <small>(۱۴۰۰ تا ۱۲۰۰ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%86%DB%8C%D9%86" title="استنین">استنین <small>(۱۲۰۰ تا ۱۰۰۰ م.س.پ)</small></a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;;background:rgb(254,91,113);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86%D9%87" title="پیشین‌زیستی دیرینه">دیرینه <small>(۲۵۰۰ تا ۱۶۰۰ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="سیدرین">سیدرین <small>(۲۵۰۰ تا ۲۳۰۰ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%86" title="ریاسین">ریاسین <small>(۲۳۰۰ تا ۲۰۵۰ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="اوروسیرین">اوروسیرین <small>(۲۰۵۰ تا ۱۸۰۰ م.س.پ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="استاترین">استاترین <small>(۱۸۰۰ تا ۱۶۰۰ م.س.پ)</small></a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:9em;;background:rgb(254,0,124);"><a href="/wiki/%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="نخست‌زیستی">نخست‌زیستی<br /> <small>(۴۰۰۰ تا ۲۵۰۰ م.س.پ)</small></a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;;background:rgb(254,166,186);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C_%D9%86%D9%88" title="نخست‌زیستی نو">نو <small>(۲۸۰۰ تا ۲۵۰۰ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li class="mw-empty-elt"></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;;background:rgb(254,124,163);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C_%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="نخست‌زیستی میانه">میانه <small>(۳۲۰۰ تا ۲۸۰۰ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li class="mw-empty-elt"></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;;background:rgb(254,91,151);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86%D9%87" title="نخست‌زیستی دیرینه">دیرینه <small>(۳۶۰۰ تا ۳۲۰۰ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li class="mw-empty-elt"></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;;background:rgb(238,0,125);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%B3%D9%BE%DB%8C%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D9%85_%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="سپیده‌دم نخست‌زیستی">سپیده‌دم <small>(۴۰۰۰ تا ۳۶۰۰ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li class="mw-empty-elt"></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:9em;;background:rgb(203,3,129);"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="پیشازیستی">پیشازیستی <br /><small>(۴۵۶۷ تا ۴۰۰۰ م.س.پ)</small></a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;;background:rgb(203,3,129);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="پیشازیستی">نو <small>(۴۱۰۰ تا ۴۰۰۰ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li class="mw-empty-elt"></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;;background:rgb(203,3,129);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="پیشازیستی">میانه <small>(۴۳۰۰ تا ۴۱۰۰ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li class="mw-empty-elt"></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:17.5em;;background:rgb(203,3,129);"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="پیشازیستی">دیرینه <small>(۴۵۶۷ تا ۴۳۰۰ م.س.پ)</small></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li class="mw-empty-elt"></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2" style="background:#dd9;"><div><small>م.س.پ = میلیون سال پیش - ه.س.پ = هزار سال پیش - <b>*</b>توسط <a href="/wiki/%DA%A9%D9%85%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%86%DB%8C%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="کمیسیون بین‌المللی چینه‌شناسی">کمیسیون بین‌المللی چینه‌شناسی</a> به رسمیت شناخته نشده‌ است.</small></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="عصرهای_یخبندان" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3" style="background:#bbab85;;background:#abaa75;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B9%D8%B5%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D8%AE%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="الگو:عصرهای یخبندان"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B9%D8%B5%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D8%AE%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:عصرهای یخبندان (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B9%D8%B5%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D8%AE%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:عصرهای یخبندان"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="عصرهای_یخبندان" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%DB%8C%D8%AE%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="عصر یخبندان">عصرهای یخبندان</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#bbab85;;width:1%"><a href="/wiki/%DB%8C%D8%AE%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%B1%DB%8C" title="یخبندان کواترنری">کواترنری</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#bbab85;;width:1%;width:7.0em;"><a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D9%84%D9%88%D8%B3%D9%86" title="هولوسن">کنونی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="جنوبگان">جنوبگان</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%DB%8C%D9%86%D9%84%D9%86%D8%AF" title="گرینلند">گرینلند</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D9%84%D9%86%D8%AF" title="ایسلند">ایسلند</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#bbab85;;width:1%;width:7.0em;"><a class="mw-selflink selflink">پلیستوسن</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D9%86_%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%DB%8C%D8%AE%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="آخرین عصر یخبندان">آخرین عصر یخبندان</a><br /></li> <li>نخستین: <a href="/wiki/%DB%8C%D8%AE%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%88%D9%88%D8%B1%D9%85" title="یخبندان وورم">وورم</a>، <a href="/w/index.php?title=%DB%8C%D8%AE%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%88%DB%8C%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="یخبندان ویسکانسین (صفحه وجود ندارد)">ویسکانسین</a>، <a href="/w/index.php?title=%DB%8C%D8%AE%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%88%DB%8C%DA%86%D8%B3%D9%84%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="یخبندان ویچسلین (صفحه وجود ندارد)">ویچسلین</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D9%86_%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%DB%8C%D8%AE%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="آخرین عصر یخبندان">دونسین</a>/<a href="/wiki/%DB%8C%D8%AE%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="یخبندان">میدلندین</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D9%86_%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%DB%8C%D8%AE%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="آخرین عصر یخبندان">پیندال</a>/<a href="/wiki/%D8%A2%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D9%86_%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%DB%8C%D8%AE%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="آخرین عصر یخبندان">فراسر</a>، <a href="/w/index.php?title=%DB%8C%D8%AE%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D8%B1%DB%8C%D9%86%D9%84%D9%86%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="یخبندان گرینلند (صفحه وجود ندارد)">گرینلند</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D9%86_%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%DB%8C%D8%AE%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="آخرین عصر یخبندان">مریدا</a>، <a href="/w/index.php?title=%DB%8C%D8%AE%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%A7%D9%86%DA%A9%DB%8C%D9%87%D9%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="یخبندان لانکیهو (صفحه وجود ندارد)">لانکیهو</a><br /></li> <li>دومین: <a href="/wiki/%DB%8C%D8%AE%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%B1%DB%8C%D8%B3" title="یخبندان ریس">ریس</a>، <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%A6%DB%8C%D9%86_(%D8%A7%D8%B4%DA%A9%D9%88%D8%A8)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ایلینوئین (اشکوب) (صفحه وجود ندارد)">ایلینوئین</a>، <a href="/w/index.php?title=%DB%8C%D8%AE%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%A7%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="یخبندان سال (صفحه وجود ندارد)">سال</a>، <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B4%DA%A9%D9%88%D8%A8_%D9%88%D9%84%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="اشکوب ولستونین (صفحه وجود ندارد)">ولستونین</a>، <a href="/w/index.php?title=%DB%8C%D8%AE%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%A7_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="یخبندان سانتا ماریا (صفحه وجود ندارد)">سانتا ماریا</a><br /></li> <li>سومین تا ششمین: <a href="/wiki/%DB%8C%D8%AE%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%85%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%84" title="یخبندان میندل">میندل</a>، <a href="/w/index.php?title=%D9%BE%DB%8C%D8%B4-%D8%A7%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%A6%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="پیش-ایلینوئین (صفحه وجود ندارد)">پیش-ایلینوئین</a>، <a href="/w/index.php?title=%DB%8C%D8%AE%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="یخبندان الستر (صفحه وجود ندارد)">الستر</a>، <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B4%DA%A9%D9%88%D8%A8_%D8%A2%D9%86%D8%AC%D9%84%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="اشکوب آنجلین (صفحه وجود ندارد)">آنجلین</a>، <a href="/w/index.php?title=%DB%8C%D8%AE%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%B1%DB%8C%D9%88_%D9%84%DB%8C%DA%A9%D9%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="یخبندان ریو لیکو (صفحه وجود ندارد)">ریو لیکو</a><br /></li> <li>هفتمین و هشتمین: <a href="/wiki/%DB%8C%D8%AE%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%88%D9%86%D8%B2" title="یخبندان گونز">گونز</a>، <a href="/w/index.php?title=%D9%BE%DB%8C%D8%B4-%D8%A7%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%A6%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="پیش-ایلینوئین (صفحه وجود ندارد)">پیش-ایلینوئین</a>، <a href="/w/index.php?title=%DB%8C%D8%AE%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%A8&action=edit&redlink=1" class="new" title="یخبندان الب (صفحه وجود ندارد)">الب</a> یا <a href="/w/index.php?title=%DB%8C%D8%AE%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%BE%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="یخبندان مناپین (صفحه وجود ندارد)">مناپین</a>، <a href="/w/index.php?title=%DB%8C%D8%AE%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="یخبندان بیستونین (صفحه وجود ندارد)">بیستونین</a>، <a href="/w/index.php?title=%DB%8C%D8%AE%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="یخبندان کاراکل (صفحه وجود ندارد)">کاراکل</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="7" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Iceage_north-glacial_hg.png" class="mw-file-description" title="Maximum Quaternary northern-hemisphere glaciation"><img alt="Maximum Quaternary northern-hemisphere glaciation" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Iceage_north-glacial_hg.png/60px-Iceage_north-glacial_hg.png" decoding="async" width="60" height="60" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Iceage_north-glacial_hg.png/90px-Iceage_north-glacial_hg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Iceage_north-glacial_hg.png/120px-Iceage_north-glacial_hg.png 2x" data-file-width="3000" data-file-height="3000" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#bbab85;;width:1%"><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%86%DB%8C%D9%81%D8%B1" title="کربنیفر">کربنیفر</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%DB%8C%D8%AE%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="عصر یخبندان کارو (صفحه وجود ندارد)">کارو</a> (۳۶۰ تا ۲۶۰ میلیون سال پیش)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#bbab85;;width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D9%86" title="اردویسین">اردویسین</a>-<a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D9%84%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="سیلورین">سیلورین</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%DB%8C%D8%AE%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D9%86%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D8%B3%D8%A7%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="یخبندان آندین-ساهارن (صفحه وجود ندارد)">آندین-ساهارن</a> (۵۶۰ تا ۴۳۰ میلیون سال پیش)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#bbab85;;width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ادیاکاران">ادیاکاران</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%DB%8C%D8%AE%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D8%A7%D8%B3%DA%A9%DB%8C%D8%B1%D8%B2_(%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)&action=edit&redlink=1" class="new" title="یخبندان گاسکیرز (زمین‌شناسی) (صفحه وجود ندارد)">گاسکیرز</a> (۵۸۲ تا ۵۸۰ میلیون سال پیش)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#bbab85;;width:1%"><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%88%DA%98%D9%86%DB%8C%D9%86" title="کریوژنین">کریوژنین</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D8%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="کایگاس (صفحه وجود ندارد)">کایگاس</a>; <a href="/wiki/%DB%8C%D8%AE%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="یخبندان استورتین">استورتین</a> (۷۲۰ تا ۶۶۰ میلیون سال پیش); <a href="/w/index.php?title=%DB%8C%D8%AE%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%86%D9%88%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="یخبندان مارینون (صفحه وجود ندارد)">مارینون</a> (۶۵۰ تا ۶۳۵ میلیون سال پیش)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#bbab85;;width:1%"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86%D9%87" title="پیشین‌زیستی دیرینه">پیشین‌زیستی دیرینه</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%AE%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%88%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C" title="یخبندان هورونی">یخبندان هورونی</a> (۲۴۰۰ تا ۲۱۰۰ میلیون سال پیش)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#bbab85;;width:1%">موضوعات وابسته</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86_%DA%AF%D9%84%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D9%88_%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="زمین گلخانه‌ای و سردخانه‌ای">زمین گلخانه‌ای و سردخانه‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF_%D8%A7%DA%A9%D8%B3%DB%8C%DA%98%D9%86%DB%8C" title="رویداد بزرگ اکسیژنی">رویداد بزرگ اکسیژنی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DB%8C%D8%AE%DA%86%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="میان‌یخچالی">میان‌یخچالی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%B1%D8%AE%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%86%DA%A9%D9%88%D9%88%DB%8C%DA%86" title="چرخه‌های میلانکوویچ">چرخه‌های میلانکوویچ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D8%B3%D8%B1%D9%88%DB%8C_%DB%8C%D8%AE%DA%86%D8%A7%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="پسروی یخچال (صفحه وجود ندارد)">پسروی یخچال</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3" style="background:#bbab85;"><div><b><a href="/w/index.php?title=Timeline_of_glaciation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Timeline of glaciation (صفحه وجود ندارد)">Timeline of glaciation</a></b></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="یخ" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%DB%8C%D8%AE" title="الگو:یخ"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%DB%8C%D8%AE&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:یخ (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%DB%8C%D8%AE" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:یخ"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="یخ" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%DB%8C%D8%AE" title="یخ">یخ</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B2%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87" class="mw-redirect" title="فازهای ماده">فازهای</a> <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%AF" title="جامد">جامد</a> <a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8" title="آب">آب</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%DB%8C%D8%AE" title="یخ">یخ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Ice_Ih&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ice Ih (صفحه وجود ندارد)">I<span style="position:relative; top:0.2em;"><span style="font-size:85%;">h</span></span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ice_Ic&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ice Ic (صفحه وجود ندارد)">I<span style="position:relative; top:0.2em;"><span style="font-size:85%;">c</span></span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ice_II&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ice II (صفحه وجود ندارد)">II</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ice_III&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ice III (صفحه وجود ندارد)">III</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%AE" title="یخ">یخ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ice_V&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ice V (صفحه وجود ندارد)">V</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ice_VI&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ice VI (صفحه وجود ندارد)">VI</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ice_VII&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ice VII (صفحه وجود ندارد)">VII</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ice_VIII&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ice VIII (صفحه وجود ندارد)">VIII</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ice_IX&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ice IX (صفحه وجود ندارد)">IX</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%AE" title="یخ">یخ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ice_XI&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ice XI (صفحه وجود ندارد)">XI</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ice_XII&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ice XII (صفحه وجود ندارد)">XII</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%AE" title="یخ">یخ</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%AE" title="یخ">یخ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ice_XV&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ice XV (صفحه وجود ندارد)">XV</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ice_XVI&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ice XVI (صفحه وجود ندارد)">XVI</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ice_XVII&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ice XVII (صفحه وجود ندارد)">XVII</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ice_XVIII&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ice XVIII (صفحه وجود ندارد)">XVIII</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D8%AE" title="بلورهای یخ">بلورهای یخ</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">سازندها و<br />پدیده‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Amorphous_ice&action=edit&redlink=1" class="new" title="Amorphous ice (صفحه وجود ندارد)">Amorphous solid</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anchor_ice&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anchor ice (صفحه وجود ندارد)">Anchor</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%AE_%D8%B4%D9%81%D8%A7%D9%81" title="یخ شفاف">یخ شفاف</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%DA%AF%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="هیدرات گازی">هیدرات گازی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%87%DA%A9_%DB%8C%D8%AE%DB%8C" title="کلاهک یخی">کلاهک یخی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%BA%D8%A7%D8%B1_%DB%8C%D8%AE%DB%8C" title="غار یخی">غار یخی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ice_circle&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ice circle (صفحه وجود ندارد)">Circle or disc</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Clear_ice&action=edit&redlink=1" class="new" title="Clear ice (صفحه وجود ندارد)">Clear</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D8%AE" title="بلورهای یخ">بلورهای یخ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ice_dam_(roof)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ice dam (roof) (صفحه وجود ندارد)">Dam</a> (roof)</li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%B3" title="گرد الماس">گرد الماس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%DB%8C%D8%AE" title="رانه‌یخ">رانه‌یخ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ice_dune&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ice dune (صفحه وجود ندارد)">Dune</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D8%AE%DA%86%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="میدان یخچالی">میدان یخچالی</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%AE%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1%D9%81" title="یخ‌برف">یخ‌برف</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87_%DB%8C%D8%AE" class="mw-redirect" title="مه یخ">مه یخ</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D8%B3%D9%81%D9%86%D8%AC%DB%8C" title="یخ اسفنجی">یخ اسفنجی</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%AE%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="یخبندان">یخبندان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Frost_heaving&action=edit&redlink=1" class="new" title="Frost heaving (صفحه وجود ندارد)">Frost heave</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Frost_flower&action=edit&redlink=1" class="new" title="Frost flower (صفحه وجود ندارد)">Frost flower</a> (<a href="/w/index.php?title=Frost_flower_(sea_ice)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Frost flower (sea ice) (صفحه وجود ندارد)">sea ice</a>)</li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%AE%DA%86%D8%A7%D9%84_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="یخچال طبیعی">یخچال طبیعی</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%AE%E2%80%8C%D9%BE%D9%88%D8%B4%D9%87_%D8%B4%D9%81%D8%A7%D9%81" title="یخ‌پوشه شفاف">یخ‌پوشه شفاف</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hair_ice&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hair ice (صفحه وجود ندارد)">Hair ice</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%87_%DB%8C%D8%AE%DB%8C" class="mw-redirect" title="کوه یخی">کوه یخی</a> (<a href="/wiki/%DB%8C%D8%AE%D8%B2%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="یخزایی">یخزایی</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%86%D8%AF%DB%8C%D9%84_%DB%8C%D8%AE" title="قندیل یخ">قندیل یخ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B2%D8%AF%DA%AF%DB%8C_%DB%8C%D8%AE" title="بالازدگی یخ">بالازدگی یخ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ice_jam&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ice jam (صفحه وجود ندارد)">Jam</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87_%DB%8C%D8%AE%DB%8C" title="هسته یخی">هسته یخی</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%AE%D8%B3%D8%A7%D8%B1" title="یخسار">یخسار</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ice_shove&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ice shove (صفحه وجود ندارد)">Shove</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D9%85%DB%8C%D8%AE_%DB%8C%D8%AE%DB%8C" title="گل‌میخ یخی">گل‌میخ یخی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%DA%A9%D9%86%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D9%86%DA%AF" title="چکنده‌سنگ">چکنده‌سنگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C_%D9%85%D8%A7%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%BE%DB%8C%DA%A9" class="mw-redirect" title="پدیده‌های کوانتومی ماکروسکوپیک">پدیده‌های کوانتومی ماکروسکوپیک</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=N%C3%A9v%C3%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Névé (صفحه وجود ندارد)">Névé</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Needle_ice&action=edit&redlink=1" class="new" title="Needle ice (صفحه وجود ندارد)">Needle</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%AE%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="یخبندان">یخبندان</a> <ul><li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%AE%E2%80%8C%D9%BE%D9%88%D8%B4%D9%87_%D9%85%D8%A7%D8%AA" class="mw-redirect" title="یخ‌پوشه مات">یخ‌پوشه مات</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%AE%E2%80%8C%D9%BE%D9%88%D8%B4%D9%87_%D9%85%D8%A7%D8%AA" class="mw-redirect" title="یخ‌پوشه مات">یخ‌پوشه مات</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%AE_%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7" class="mw-redirect" title="یخ دریا">یخ دریا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Slurry_ice&action=edit&redlink=1" class="new" title="Slurry ice (صفحه وجود ندارد)">Slurry</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%81%D8%A7%D8%A8%D9%87" title="برفابه">برفابه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D8%AE" title="توفان یخ">توافان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Superionic_water&action=edit&redlink=1" class="new" title="Superionic water (صفحه وجود ندارد)">Superionic</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ice_volcano&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ice volcano (صفحه وجود ندارد)">Volcano</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مربوط به یخ<br />فعالیت‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Ice_bath&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ice bath (صفحه وجود ندارد)">Bath</a>ing</li> <li><a href="/w/index.php?title=Ice_blasting&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ice blasting (صفحه وجود ندارد)">Blasting</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ice_blocking&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ice blocking (صفحه وجود ندارد)">Blocking</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%AE%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="یخ‌نوردی">یخ‌نوردی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%87%DB%8C%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D9%88%DB%8C_%DB%8C%D8%AE" title="ماهیگیری روی یخ">ماهیگیری روی یخ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ice_rafting&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ice rafting (صفحه وجود ندارد)">Rafting</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ice_sculpture&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ice sculpture (صفحه وجود ندارد)">Sculpture</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%DA%A9%DB%8C%D8%AA_%D8%B1%D9%88%DB%8C_%DB%8C%D8%AE" title="اسکیت روی یخ">اسکیت روی یخ</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight: normal;"><a href="/wiki/%D9%88%D8%B1%D8%B2%D8%B4_%D8%B2%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ورزش زمستانی">ورزش زمستانی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="باندی">باندی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%DB%8C%D9%82_%DB%8C%D8%AE" title="قایق یخ">قایق یخ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ice_cricket&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ice cricket (صفحه وجود ندارد)">Cricket</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%84%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="کرلینگ">کرلینگ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Icetrack_cycling&action=edit&redlink=1" class="new" title="Icetrack cycling (صفحه وجود ندارد)">Cycling</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%DA%A9%DB%8C%D8%AA_%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4%DB%8C" title="اسکیت نمایشی">اسکیت نمایشی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%DA%A9%DB%8C_%D8%B1%D9%88%DB%8C_%DB%8C%D8%AE" title="هاکی روی یخ">هاکی روی یخ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ice_racing&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ice racing (صفحه وجود ندارد)">Racing</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tour_skating&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tour skating (صفحه وجود ندارد)">Tour skating</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">ساخت‌وسازها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Ice_bar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ice bar (صفحه وجود ندارد)">Bar</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ice_bridge&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ice bridge (صفحه وجود ندارد)">Bridge</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ice_hotel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ice hotel (صفحه وجود ندارد)">Hotel</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D9%84%D9%88" title="ایگلو">ایگلو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ice_palace&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ice palace (صفحه وجود ندارد)">Palace</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ice_pier&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ice pier (صفحه وجود ندارد)">Pier</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%AA" title="پایکریت">پایکریت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ice_road&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ice road (صفحه وجود ندارد)">Road</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">کارها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Ice_cutting&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ice cutting (صفحه وجود ندارد)">Cutting</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%85%D8%AF_%D8%B3%D8%B1%D9%85%D8%A7" title="کمد سرما">کمد سرما</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_(%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C)" title="سردخانه (معماری)">سردخانه (معماری)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Iceman_(occupation)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Iceman (occupation) (صفحه وجود ندارد)">Iceman (occupation)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ice_pick&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ice pick (صفحه وجود ندارد)">Pick</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ice_trade&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ice trade (صفحه وجود ندارد)">Trade</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">دیگر کاربردها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Ice_chips&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ice chips (صفحه وجود ندارد)">Chips</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%BA%D8%B2%D9%87_%DB%8C%D8%AE%DB%8C" title="مغزه یخی">مغزه یخی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D9%86%DB%8C" title="بستنی">بستنی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ice_cube&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ice cube (صفحه وجود ندارد)">Cube</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ice_pack&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ice pack (صفحه وجود ندارد)">Pack</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%DB%8C%D8%AE%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="عصر یخبندان">عصر یخبندان</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%AE%DA%86%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="یخچال‌شناسی">یخچال‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%DB%8C%D8%AE%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%88%DA%86%DA%A9" title="عصر یخبندان کوچک">عصر یخبندان کوچک</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">پلیستوسن</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Symbol_category_class.svg" class="mw-file-description" title="رده"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/16px-Symbol_category_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/23px-Symbol_category_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/31px-Symbol_category_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Commons-logo.svg" class="mw-file-description" title="صفحهٔ ویکی‌انبار"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/12px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="12" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/24px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Ice" class="extiw" title="commons:Category:Ice">Wikimedia Commons</a></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Wiktionary-logo.svg" class="mw-file-description" title="صفحهٔ ویکی‌واژه"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/16px-Wiktionary-logo.svg.png" decoding="async" width="16" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/24px-Wiktionary-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/32px-Wiktionary-logo.svg.png 2x" data-file-width="370" data-file-height="350" /></a></span> <a href="https://fa.wiktionary.org/wiki/ice" class="extiw" title="wikt:ice">Wiktionary</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r37527932">.mw-parser-output .asbox{position:relative;overflow:hidden}.mw-parser-output .asbox table{background:transparent}.mw-parser-output .asbox p{margin:0}.mw-parser-output .asbox p+p{margin-top:0.25em}.mw-parser-output .asbox-body{font-style:italic}.mw-parser-output .asbox-note{font-size:smaller}.mw-parser-output .asbox .navbar{position:absolute;top:-0.75em;left:1em;display:none}</style><div role="note" class="metadata plainlinks asbox stub"><table role="presentation"><tbody><tr class="noresize"><td style="padding-left:0.4em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Panda_Mark.svg" class="mw-file-description"><img alt="آیکون خرد" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Panda_Mark.svg/40px-Panda_Mark.svg.png" decoding="async" width="40" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Panda_Mark.svg/60px-Panda_Mark.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Panda_Mark.svg/80px-Panda_Mark.svg.png 2x" data-file-width="2400" data-file-height="2400" /></a></span></td><td><p class="asbox-body">این یک <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AE%D8%B1%D8%AF" class="mw-redirect" title="ویکی‌پدیا:خرد">مقالهٔ خرد</a> <a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="زیست‌شناسی">زیست‌شناسی</a> است. می‌توانید با <a class="external text" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%86&action=edit">گسترش آن</a> به ویکی‌پدیا کمک کنید.</p></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="یخبندان‌های_قاره‌ای" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:#bbeb85;;background:#abdb75;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%DB%8C%D8%AE%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="الگو:یخبندان‌های قاره‌ای"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%DB%8C%D8%AE%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:یخبندان‌های قاره‌ای (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%DB%8C%D8%AE%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:یخبندان‌های قاره‌ای"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="یخبندان‌های_قاره‌ای" style="font-size:114%;margin:0 4em">یخبندان‌های قاره‌ای</div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#bbeb85;;width:1%">عمومی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Cordilleran_ice_sheet&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cordilleran ice sheet (صفحه وجود ندارد)">Cordilleran ice sheet</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%AE%D8%B3%D8%A7%D8%B1_%D9%84%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%AA%DB%8C" title="یخسار لارنتی">یخسار لارنتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D9%86_%D8%A8%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86%D9%87_%DB%8C%D8%AE%DA%86%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="آخرین بیشینه یخچالی">آخرین بیشینه یخچالی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%BE%D8%B1_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%A7" title="سپر کانادا">سپر کانادا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Glacial_history_of_Minnesota&action=edit&redlink=1" class="new" title="Glacial history of Minnesota (صفحه وجود ندارد)">Glacial history of Minnesota</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=List_of_prehistoric_lakes&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of prehistoric lakes (صفحه وجود ندارد)">List of prehistoric lakes</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DA%86%D9%87_%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%AE%DA%86%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="دریاچه پیرایخچالی">دریاچه پیرایخچالی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lake_Agassiz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lake Agassiz (صفحه وجود ندارد)">Lake Agassiz</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lake_Chicago&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lake Chicago (صفحه وجود ندارد)">Lake Chicago</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lake_Tight&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lake Tight (صفحه وجود ندارد)">Lake Tight</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Teays_River&action=edit&redlink=1" class="new" title="Teays River (صفحه وجود ندارد)">Teays River</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AE%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D9%BE%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%AE%DA%86%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="برخاست پسایخچالی">برخاست پسایخچالی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Timeline_of_glaciation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Timeline of glaciation (صفحه وجود ندارد)">Timeline of glaciation</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#bbeb85;;width:1%">زمین‌چهرها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#bbeb85;">فرسایشی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8%D8%AF%D8%B1%D9%87" title="آبدره">آبدره</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Glacial_striation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Glacial striation (صفحه وجود ندارد)">Glacial striae</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ribbon_lake&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ribbon lake (صفحه وجود ندارد)">Ribbon lake</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Roche_moutonn%C3%A9e&action=edit&redlink=1" class="new" title="Roche moutonnée (صفحه وجود ندارد)">Roche moutonnée</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D9%87_%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="دره دالانی">دره دالانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D9%87_%D9%86%D8%B9%D9%84_%D8%A7%D8%B3%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="دره نعل اسبی">دره نعل اسبی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#bbeb85;">نهشته‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%BE%D9%87_%DB%8C%D8%AE%D8%B3%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="تپه یخساری">تپه یخساری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D8%AE%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="سرگردان یخبندانی">سرگردان یخبندانی</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%AE%E2%80%8C%D8%B1%D9%81%D8%AA" title="یخ‌رفت">یخ‌رفت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Pulju_Wilderness_Area&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pulju Wilderness Area (صفحه وجود ندارد)">Pulju moraine</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Rogen_moraine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rogen moraine (صفحه وجود ندارد)">Rogen moraine</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Terminal_moraine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Terminal moraine (صفحه وجود ندارد)">Terminal moraine</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B4%D8%AA_%DB%8C%D8%AE%E2%80%8C%D9%86%D9%87%D8%B4%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="دشت یخ‌نهشته‌ای">دشت یخ‌نهشته‌ای</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Veiki_moraine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Veiki moraine (صفحه وجود ندارد)">Veiki moraine</a></li></ul> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#bbeb85;">یخچال‌رفت‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D9%84%E2%80%8C%D8%B1%D9%81%D8%AA" class="mw-redirect" title="سیل‌رفت">سیل‌رفت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D9%BE%D9%87" class="mw-redirect" title="مارتپه">مارتپه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Giant_current_ripples&action=edit&redlink=1" class="new" title="Giant current ripples (صفحه وجود ندارد)">Giant current ripples</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B4%D8%AA%D9%87_%DB%8C%D8%AE%DA%86%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="پشته یخچالی">پشته یخچالی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kame_delta&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kame delta (صفحه وجود ندارد)">Kame delta</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%DA%AF%DA%86%D8%A7%D9%84" title="دیگچال">دیگچال</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Outwash_fan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Outwash fan (صفحه وجود ندارد)">Outwash fan</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Outwash_plain&action=edit&redlink=1" class="new" title="Outwash plain (صفحه وجود ندارد)">Sandur</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#bbeb85;;width:1%">آمریکای شمالی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%DB%8C%D9%86%D9%84%D9%86%D8%AF" title="گرینلند">گرینلند</a></li></ul> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#bbeb85;">کانادا</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Arrowhead_Provincial_Park&action=edit&redlink=1" class="new" title="Arrowhead Provincial Park (صفحه وجود ندارد)">Arrowhead Provincial Park</a>, Ontario</li> <li><a href="/w/index.php?title=Big_Rock_(glacial_erratic)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Big Rock (glacial erratic) (صفحه وجود ندارد)">Big Rock (glacial erratic)</a>, Alberta</li> <li><a href="/w/index.php?title=Cypress_Hills_(Canada)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cypress Hills (Canada) (صفحه وجود ندارد)">Cypress Hills (Canada)</a>, Saskatchewan</li> <li><a href="/w/index.php?title=Eramosa_River&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eramosa River (صفحه وجود ندارد)">Eramosa River</a>, Ontario</li> <li><a href="/w/index.php?title=Eskers_Provincial_Park&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eskers Provincial Park (صفحه وجود ندارد)">Eskers Provincial Park</a>, British Columbia</li> <li><a href="/w/index.php?title=Foothills_Erratics_Train&action=edit&redlink=1" class="new" title="Foothills Erratics Train (صفحه وجود ندارد)">Foothills Erratics Train</a>, Alberta</li> <li><a href="/w/index.php?title=Lion%27s_Head_Provincial_Park&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lion's Head Provincial Park (صفحه وجود ندارد)">Lion's Head Provincial Park</a>, Ontario</li> <li><a href="/w/index.php?title=Origin_of_the_Oak_Ridges_Moraine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Origin of the Oak Ridges Moraine (صفحه وجود ندارد)">Origin of the Oak Ridges Moraine</a>, Ontario</li> <li><a href="/w/index.php?title=Ovayok_Territorial_Park&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ovayok Territorial Park (صفحه وجود ندارد)">Ovayok Territorial Park</a>, Nunavut</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#bbeb85;">ایالات متحده</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Chippewa_Moraine_State_Recreation_Area&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chippewa Moraine State Recreation Area (صفحه وجود ندارد)">Chippewa Moraine State Recreation Area</a>, Wisconsin</li> <li><a href="/w/index.php?title=Coteau_des_Prairies&action=edit&redlink=1" class="new" title="Coteau des Prairies (صفحه وجود ندارد)">Coteau des Prairies</a>, South Dakota</li> <li><a href="/w/index.php?title=Devil%27s_Lake_State_Park_(Wisconsin)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Devil's Lake State Park (Wisconsin) (صفحه وجود ندارد)">Devil's Lake State Park</a>, Wisconsin</li> <li><a href="/w/index.php?title=Glacial_Lake_Wisconsin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Glacial Lake Wisconsin (صفحه وجود ندارد)">Glacial Lake Wisconsin</a>, Wisconsin</li> <li><a href="/w/index.php?title=Glacial_Lakes_State_Park&action=edit&redlink=1" class="new" title="Glacial Lakes State Park (صفحه وجود ندارد)">Glacial Lakes State Park</a>, Minnesota</li> <li><a href="/w/index.php?title=Horicon_Marsh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Horicon Marsh (صفحه وجود ندارد)">Horicon Marsh State Wildlife Area</a>, Wisconsin</li> <li><a href="/w/index.php?title=Ice_Age_Floods_National_Geologic_Trail&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ice Age Floods National Geologic Trail (صفحه وجود ندارد)">Ice Age Floods National Geologic Trail</a>, Idaho, Oregon & Washington</li> <li><a href="/w/index.php?title=Ice_Age_National_Scientific_Reserve&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ice Age National Scientific Reserve (صفحه وجود ندارد)">Ice Age National Scientific Reserve</a>, Wisconsin</li> <li><a href="/w/index.php?title=Ice_Age_Trail&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ice Age Trail (صفحه وجود ندارد)">Ice Age Trail</a>, Wisconsin</li> <li><a href="/w/index.php?title=Interstate_Park&action=edit&redlink=1" class="new" title="Interstate Park (صفحه وجود ندارد)">Interstate State Park</a>, Minnesota & Wisconsin</li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3_%D8%A2%DB%8C%D9%84%D9%86%D8%AF%D8%8C_%D8%A7%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C%D9%88" title="کلیس آیلند، اوهایو">کلیس آیلند، اوهایو</a>, Ohio</li> <li><a href="/w/index.php?title=Kettle_Moraine_State_Forest&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kettle Moraine State Forest (صفحه وجود ندارد)">Kettle Moraine State Forest</a>, Wisconsin</li> <li><a href="/w/index.php?title=Lake_Bonneville&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lake Bonneville (صفحه وجود ندارد)">Lake Bonneville</a>, Utah</li> <li><a href="/w/index.php?title=Lake_Lahontan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lake Lahontan (صفحه وجود ندارد)">Lake Lahontan</a>, Nevada</li> <li><a href="/w/index.php?title=Lake_Missoula&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lake Missoula (صفحه وجود ندارد)">Lake Missoula</a>, Montana</li> <li><a href="/w/index.php?title=Mill_Bluff_State_Park&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mill Bluff State Park (صفحه وجود ندارد)">Mill Bluff State Park</a>, Wisconsin</li> <li><a href="/w/index.php?title=Oneida_Lake&action=edit&redlink=1" class="new" title="Oneida Lake (صفحه وجود ندارد)">Oneida Lake</a>, New York</li> <li><a href="/w/index.php?title=Two_Creeks_Buried_Forest_State_Natural_Area&action=edit&redlink=1" class="new" title="Two Creeks Buried Forest State Natural Area (صفحه وجود ندارد)">Two Creeks Buried Forest State Natural Area</a>, Wisconsin</li> <li><a href="/w/index.php?title=Withrow_Moraine_and_Jameson_Lake_Drumlin_Field&action=edit&redlink=1" class="new" title="Withrow Moraine and Jameson Lake Drumlin Field (صفحه وجود ندارد)">Withrow Moraine and Jameson Lake Drumlin Field</a>, Washington</li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DA%A9_%D9%85%D9%84%DB%8C_%DB%8C%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%AA%DB%8C" title="پارک ملی یوسیمیتی">پارک ملی یوسیمیتی</a>, California</li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#bbeb85;;width:1%">اوراسیا و جنوبگان</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="جنوبگان">جنوبگان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%81%DB%8C%D9%88%D8%B1%D8%AF" title="هاردان‌گرفیورد">هاردان‌گرفیورد</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Killary_Harbour&action=edit&redlink=1" class="new" title="Killary Harbour (صفحه وجود ندارد)">Killary Harbour</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lambert_Glacier&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lambert Glacier (صفحه وجود ندارد)">Lambert Glacier</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AA%D9%87_%D8%B1%D9%88%D8%B2%D8%A7" title="مونته روزا">مونته روزا</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%AE%E2%80%8C%D8%AA%D8%A7%D9%82_%D8%B1%D8%A7%D8%B3" title="یخ‌تاق راس">یخ‌تاق راس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B1" title="سوالبار">سوالبار</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#bbeb85;;width:1%">دوره‌های زمانی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%AE%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%B1%DB%8C" title="یخبندان کواترنری">یخبندان کواترنری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Illinoian_(stage)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Illinoian (stage) (صفحه وجود ندارد)">Illinoian Stage</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DB%8C%D8%AE%DA%86%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="میان‌یخچالی">میان‌یخچالی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Stadial&action=edit&redlink=1" class="new" title="Stadial (صفحه وجود ندارد)">Interstadial</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Penultimate_Glacial_Period&action=edit&redlink=1" class="new" title="Penultimate Glacial Period (صفحه وجود ندارد)">Penultimate Glacial Period</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D9%86_%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%DB%8C%D8%AE%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="آخرین عصر یخبندان">آخرین عصر یخبندان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D9%86_%D8%A8%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86%D9%87_%DB%8C%D8%AE%DA%86%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="آخرین بیشینه یخچالی">آخرین بیشینه یخچالی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mousterian_Pluvial&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mousterian Pluvial (صفحه وجود ندارد)">Mousterian Pluvial</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Holocene_glacial_retreat&action=edit&redlink=1" class="new" title="Holocene glacial retreat (صفحه وجود ندارد)">Holocene glacial retreat</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D9%84%D8%AF%D8%B3%D8%AA_%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3" class="mw-redirect" title="اولدست دریاس">اولدست دریاس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D9%84%D8%AF%D8%B1_%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3" class="mw-redirect" title="اولدر دریاس">اولدر دریاس</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">پلیستوسن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Pre-Illinoian&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pre-Illinoian (صفحه وجود ندارد)">Pre-Illinoian Stage</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%AE%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%B1%DB%8C" title="یخبندان کواترنری">یخبندان کواترنری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sangamonian&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sangamonian (صفحه وجود ندارد)">Sangamonian Stage</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Wisconsin_glaciation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wisconsin glaciation (صفحه وجود ندارد)">Wisconsin glaciation</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=B%C3%B8lling-Aller%C3%B8d_warming&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bølling-Allerød warming (صفحه وجود ندارد)">Bølling-Allerød warming</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Late_Glacial_Interstadial&action=edit&redlink=1" class="new" title="Late Glacial Interstadial (صفحه وجود ندارد)">Late Glacial Interstadial</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Huelmo%E2%80%93Mascardi_Cold_Reversal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Huelmo–Mascardi Cold Reversal (صفحه وجود ندارد)">Huelmo–Mascardi Cold Reversal</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%B1_%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D8%B3" class="mw-redirect" title="یانگر درایاس">یانگر درایاس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF_%DB%B8%DB%B2%DB%B0%DB%B0_%D8%B3%D8%A7%D9%84%D9%87" title="رویداد ۸۲۰۰ ساله">رویداد ۸۲۰۰ ساله</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=4.2_kiloyear_event&action=edit&redlink=1" class="new" title="4.2 kiloyear event (صفحه وجود ندارد)">4.2 kiloyear event</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Piora_Oscillation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Piora Oscillation (صفحه وجود ندارد)">Piora Oscillation</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%DB%8C%D8%AE%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%88%DA%86%DA%A9" title="عصر یخبندان کوچک">عصر یخبندان کوچک</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2" style="background:#bbeb85;"><div> <ul><li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Symbol_category_class.svg" class="mw-file-description" title="رده"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/16px-Symbol_category_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/23px-Symbol_category_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/31px-Symbol_category_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">برگرفته از «<a dir="ltr" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=پلیستوسن&oldid=38216793">https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=پلیستوسن&oldid=38216793</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ویژه:رده‌ها">رده‌ها</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DB%8C%D8%AE_%D8%A2%D8%A8" title="رده:یخ آب">یخ آب</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DB%8C%D8%AE%DA%86%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="رده:یخچال‌های طبیعی">یخچال‌های طبیعی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%86" title="رده:پلیستوسن">پلیستوسن</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="رده:دوران‌های زمین‌شناسی">دوران‌های زمین‌شناسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="رده:دورهای زمین‌شناسی">دورهای زمین‌شناسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%A9%D9%88%D8%A7%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%B1%DB%8C" title="رده:کواترنری">کواترنری</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="رده:نوزیستی">نوزیستی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%B1%DB%8C" title="رده:زمین‌گاه‌شناسی کواترنری">زمین‌گاه‌شناسی کواترنری</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D9%88%D9%88%D8%A7%DA%98%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D9%87%D9%87_%DB%B1%DB%B8%DB%B3%DB%B0_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="رده:نوواژه‌های دهه ۱۸۳۰ (میلادی)">نوواژه‌های دهه ۱۸۳۰ (میلادی)</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">رده‌های پنهان: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D8%AF%D8%B1_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="رده:پیوند رده انبار در ویکی‌داده است">پیوند رده انبار در ویکی‌داده است</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%87%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%B1%D8%AF" title="رده:همه مقاله‌های خرد">همه مقاله‌های خرد</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%B1%D8%AF_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="رده:مقاله‌های خرد زیست‌شناسی">مقاله‌های خرد زیست‌شناسی</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> این صفحه آخرین‌بار در ۹ نوامبر ۲۰۲۳ ساعت ۰۶:۵۷ ویرایش شده است.</li> <li id="footer-info-copyright">همهٔ نوشته‌ها تحت <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ar">مجوز Creative Commons Attribution/Share-Alike</a> در دسترس است؛ برای جزئیات بیشتر <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">شرایط استفاده</a> را بخوانید.<br /> ویکی‌پدیا® علامتی تجاری متعلق به سازمان غیرانتفاعی <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">بنیاد ویکی‌مدیا</a> است.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">سیاست حفظ حریم خصوصی</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87">دربارهٔ ویکی‌پدیا</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%DA%A9%D8%B0%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C">تکذیب‌نامه‌ها</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">آیین‌نامه رفتاری</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/How_to_contribute/fa?uselang=fa">توسعه‌دهندگان</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fa.wikipedia.org">آمار</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">بیانیهٔ کوکی</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fa.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%86&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">نمای موبایل</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6b7f745dd4-k78cw","wgBackendResponseTime":176,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.716","walltime":"1.066","ppvisitednodes":{"value":36953,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":673735,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":81617,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":25,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":55214,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 726.868 1 -total"," 92.46% 672.050 42 الگو:Navbox"," 60.25% 437.953 31 الگو:Navbox_subgroup"," 57.34% 416.809 2 الگو:Navbox_with_collapsible_groups"," 34.51% 250.856 1 الگو:تاریخ_زمین‌شناختی"," 16.73% 121.620 97 الگو:Period_color"," 15.36% 111.623 1 الگو:ویکی‌انبار-رده"," 14.84% 107.860 1 الگو:پروژه_خواهر"," 14.56% 105.805 1 الگو:Side_box"," 14.32% 104.100 1 الگو:زمان‌های_زمین‌شناسی"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.250","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":5053817,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-587f7d4878-jhm9p","timestamp":"20241120124613","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u067e\u0644\u06cc\u0633\u062a\u0648\u0633\u0646","url":"https:\/\/fa.wikipedia.org\/wiki\/%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%86","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q25546","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q25546","author":{"@type":"Organization","name":"\u0645\u0634\u0627\u0631\u06a9\u062a\u200c\u06a9\u0646\u0646\u062f\u06af\u0627\u0646 \u067e\u0631\u0648\u0698\u0647\u0654 \u0648\u06cc\u06a9\u06cc\u200c\u0645\u062f\u06cc\u0627"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2009-07-26T21:36:15Z","dateModified":"2023-11-09T06:57:21Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/e\/e6\/Ice_age_fauna_of_northern_Spain_-_Mauricio_Ant%C3%B3n.jpg"}</script> </body> </html>