CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="gl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Tabaco - Wikipedia, a enciclopedia libre</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )glwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","xaneiro","febreiro","marzo","abril","maio","xuño","xullo","agosto","setembro","outubro","novembro","decembro"],"wgRequestId":"580935e5-92ee-4b5a-a3b2-c38bbff09a68","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Tabaco","wgTitle":"Tabaco","wgCurRevisionId":6831364,"wgRevisionId":6831364,"wgArticleId":20168,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Artigos que toda Wikipedia debería ter (máis de 10 kB)","Wikiproxecto 1000 artigos de calidade para alumnado de 12 a 16 anos/Educación corporal","Todos os artigos con ligazóns externas rotas","Artigos con ligazóns externas rotas desde setembro de 2018","Artigos que toda Wikipedia debería ter (Ciencia)","Drogas","Tabaco"],"wgPageViewLanguage":"gl","wgPageContentLanguage":"gl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Tabaco","wgRelevantArticleId":20168,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"gl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"gl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q44106","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false}; RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.gadget.PortalClass":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.charinsert","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=gl&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=gl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=gl&modules=ext.gadget.PortalClass%2Ccharinsert-styles&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=gl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.21"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/32/Zigarre.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="900"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/32/Zigarre.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="600"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="480"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Tabaco - Wikipedia, a enciclopedia libre"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//gl.m.wikipedia.org/wiki/Tabaco"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Editar" href="/w/index.php?title=Tabaco&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (gl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//gl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Tabaco"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.gl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Fonte Atom de novas de Wikipedia" href="/w/index.php?title=Especial:Cambios_recentes&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Tabaco rootpage-Tabaco skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Saltar ao contido</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Sitio"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Menú principal" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menú principal" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menú principal</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menú principal</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">mover á barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">agochar</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navegación </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portada" title="Visitar a páxina principal [z]" accesskey="z"><span>Portada</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_da_comunidade" title="Información acerca do proxecto, do que pode facer e dos lugares onde atopar as cousas"><span>Portal da comunidade</span></a></li><li id="n-A-Taberna" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:A_Taberna"><span>A Taberna</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Actualidade" title="Información acerca de acontecementos de actualidade"><span>Actualidade</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Cambios_recentes" title="A lista de modificacións recentes no wiki [r]" accesskey="r"><span>Cambios recentes</span></a></li><li id="n-Artigos-de-calidade" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Artigos_de_calidade"><span>Artigos de calidade</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Ao_chou" title="Cargar unha páxina ao chou [x]" accesskey="x"><span>Páxina ao chou</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Axuda" title="O lugar para informarse"><span>Axuda</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:P%C3%A1xinas_especiais"><span>Páxinas especiais</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Portada" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="a Wikipedia en galego" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-gl.svg" width="118" height="13" style="width: 7.375em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Especial:Procurar" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Procurar neste wiki [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Procura</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Procurar en Wikipedia" aria-label="Procurar en Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Procurar neste wiki [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Especial:Procurar"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Procurar</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Ferramentas persoais"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Aparencia"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Cambia a aparencia do tamaño da fonte, o ancho e a cor da páxina" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Aparencia" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Aparencia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=gl.wikipedia.org&uselang=gl" class=""><span>Doazóns</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Especial:Crear_unha_conta&returnto=Tabaco" title="É recomendable que cree unha conta e acceda ao sistema, se ben non é obrigatorio" class=""><span>Crear unha conta</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Especial:Iniciar_sesi%C3%B3n&returnto=Tabaco" title="É recomendable que se rexistre, se ben non é obrigatorio [o]" accesskey="o" class=""><span>Acceder ao sistema</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Máis opcións" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ferramentas persoais" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Ferramentas persoais</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menú de usuario" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=gl.wikipedia.org&uselang=gl"><span>Doazóns</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Crear_unha_conta&returnto=Tabaco" title="É recomendable que cree unha conta e acceda ao sistema, se ben non é obrigatorio"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Crear unha conta</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Iniciar_sesi%C3%B3n&returnto=Tabaco" title="É recomendable que se rexistre, se ben non é obrigatorio [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Acceder ao sistema</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Páxinas para os editores sen a sesión iniciada <a href="/wiki/Axuda:Introduci%C3%B3n" aria-label="Máis información sobre a edición"><span>máis información</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:As_mi%C3%B1as_contribuci%C3%B3ns" title="Unha lista das modificacións feitas desde este enderezo IP [y]" accesskey="y"><span>Contribucións</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:A_mi%C3%B1a_conversa" title="Conversa acerca de edicións feitas desde este enderezo IP [n]" accesskey="n"><span>Conversa</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Sitio"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Contidos" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Contidos</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">mover á barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">agochar</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Inicio</div> </a> </li> <li id="toc-Historia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Historia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Historia</span> </div> </a> <ul id="toc-Historia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Formas_de_consumo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Formas_de_consumo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Formas de consumo</span> </div> </a> <ul id="toc-Formas_de_consumo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tabaquismo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Tabaquismo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Tabaquismo</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Tabaquismo-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Mostrar ou agochar a subsección "Tabaquismo"</span> </button> <ul id="toc-Tabaquismo-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Epidemioloxía" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Epidemioloxía"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Epidemioloxía</span> </div> </a> <ul id="toc-Epidemioloxía-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Loita_contra_o_consumo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Loita_contra_o_consumo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Loita contra o consumo</span> </div> </a> <ul id="toc-Loita_contra_o_consumo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tabaco_e_saúde" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Tabaco_e_saúde"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Tabaco e saúde</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Tabaco_e_saúde-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Mostrar ou agochar a subsección "Tabaco e saúde"</span> </button> <ul id="toc-Tabaco_e_saúde-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Tabaco_e_cancro" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tabaco_e_cancro"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Tabaco e cancro</span> </div> </a> <ul id="toc-Tabaco_e_cancro-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tabaco_e_patoloxía_vascular" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tabaco_e_patoloxía_vascular"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Tabaco e patoloxía vascular</span> </div> </a> <ul id="toc-Tabaco_e_patoloxía_vascular-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tabaco_e_enfermidade_respiratoria_non_tumoral" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tabaco_e_enfermidade_respiratoria_non_tumoral"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.3</span> <span>Tabaco e enfermidade respiratoria non tumoral</span> </div> </a> <ul id="toc-Tabaco_e_enfermidade_respiratoria_non_tumoral-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tabaco_e_patoloxía_dermatolóxica" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tabaco_e_patoloxía_dermatolóxica"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.4</span> <span>Tabaco e patoloxía dermatolóxica</span> </div> </a> <ul id="toc-Tabaco_e_patoloxía_dermatolóxica-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tabaco_e_enfermidade_dental_e_periodontal" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tabaco_e_enfermidade_dental_e_periodontal"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.5</span> <span>Tabaco e enfermidade dental e periodontal</span> </div> </a> <ul id="toc-Tabaco_e_enfermidade_dental_e_periodontal-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Dependencia_física_da_nicotina" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Dependencia_física_da_nicotina"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Dependencia física da nicotina</span> </div> </a> <ul id="toc-Dependencia_física_da_nicotina-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Lexislación_internacional" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Lexislación_internacional"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Lexislación internacional</span> </div> </a> <ul id="toc-Lexislación_internacional-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Lexislación_europea" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Lexislación_europea"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Lexislación europea</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Lexislación_europea-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Mostrar ou agochar a subsección "Lexislación europea"</span> </button> <ul id="toc-Lexislación_europea-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Lexislación_española" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Lexislación_española"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1</span> <span>Lexislación española</span> </div> </a> <ul id="toc-Lexislación_española-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Galería_de_imaxes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Galería_de_imaxes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Galería de imaxes</span> </div> </a> <ul id="toc-Galería_de_imaxes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Notas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Notas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Notas</span> </div> </a> <ul id="toc-Notas-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Véxase_tamén" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Véxase_tamén"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Véxase tamén</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Véxase_tamén-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Mostrar ou agochar a subsección "Véxase tamén"</span> </button> <ul id="toc-Véxase_tamén-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Outros_artigos" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Outros_artigos"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.1</span> <span>Outros artigos</span> </div> </a> <ul id="toc-Outros_artigos-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ligazóns_externas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ligazóns_externas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.2</span> <span>Ligazóns externas</span> </div> </a> <ul id="toc-Ligazóns_externas-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Contidos" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Táboa de contidos" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Mostrar ou agochar a táboa de contidos" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Mostrar ou agochar a táboa de contidos</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Tabaco</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ir a un artigo noutra lingua. Dispoñible en 10 linguas" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-10" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">10 linguas</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%A6%D9%85%D8%A9_%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A8%D8%BA" title="قائمة منتجات التبغ – árabe" lang="ar" hreflang="ar" data-title="قائمة منتجات التبغ" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="árabe" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chr mw-list-item"><a href="https://chr.wikipedia.org/wiki/%E1%8F%A6%E1%8E%B3" title="ᏦᎳ – cherokee" lang="chr" hreflang="chr" data-title="ᏦᎳ" data-language-autonym="ᏣᎳᎩ" data-language-local-name="cherokee" class="interlanguage-link-target"><span>ᏣᎳᎩ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_tobacco_products" title="List of tobacco products – inglés" lang="en" hreflang="en" data-title="List of tobacco products" data-language-autonym="English" data-language-local-name="inglés" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Tupakkatuote" title="Tupakkatuote – finés" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Tupakkatuote" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="finés" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Doh%C3%A1nyterm%C3%A9kek" title="Dohánytermékek – húngaro" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Dohánytermékek" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="húngaro" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Prodotti_del_tabacco" title="Prodotti del tabacco – italiano" lang="it" hreflang="it" data-title="Prodotti del tabacco" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="italiano" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%8B%B4%EB%B0%B0" title="담배 – coreano" lang="ko" hreflang="ko" data-title="담배" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="coreano" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%87%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D0%B8%D0%B7%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Табачные изделия – ruso" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Табачные изделия" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="ruso" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Tobaksprodukt" title="Tobaksprodukt – sueco" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Tobaksprodukt" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="sueco" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%8E%D1%82%D1%8E%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D1%96_%D0%B2%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B1%D0%B8" title="Тютюнові вироби – ucraíno" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Тютюнові вироби" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ucraíno" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q44106#sitelinks-wikipedia" title="Editar as ligazóns interlingüísticas" class="wbc-editpage">Editar as ligazóns</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Espazos de nomes"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Tabaco" title="Ver o contido da páxina [c]" accesskey="c"><span>Artigo</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Conversa:Tabaco" rel="discussion" title="Conversa acerca do contido desta páxina [t]" accesskey="t"><span>Conversa</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Cambiar a variante de lingua" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">galego</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Vistas"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Tabaco"><span>Ler</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tabaco&veaction=edit" title="Editar esta páxina [v]" accesskey="v"><span>Editar</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tabaco&action=edit" title="Editar o código fonte desta páxina [e]" accesskey="e"><span>Editar a fonte</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tabaco&action=history" title="Versións anteriores desta páxina [h]" accesskey="h"><span>Ver o historial</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Ferramentas das páxinas"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ferramentas" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Ferramentas</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Ferramentas</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">mover á barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">agochar</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Máis opcións" > <div class="vector-menu-heading"> Accións </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Tabaco"><span>Ler</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tabaco&veaction=edit" title="Editar esta páxina [v]" accesskey="v"><span>Editar</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tabaco&action=edit" title="Editar o código fonte desta páxina [e]" accesskey="e"><span>Editar a fonte</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tabaco&action=history"><span>Ver o historial</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Xeral </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:P%C3%A1xinas_que_ligan_con_esta/Tabaco" title="Lista de todas as páxinas do wiki que ligan cara a aquí [j]" accesskey="j"><span>Páxinas que ligan con esta</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Cambios_relacionados/Tabaco" rel="nofollow" title="Cambios recentes nas páxinas ligadas desde esta [k]" accesskey="k"><span>Cambios relacionados</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tabaco&oldid=6831364" title="Ligazón permanente a esta versión desta páxina"><span>Ligazón permanente</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tabaco&action=info" title="Máis información sobre esta páxina"><span>Información da páxina</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Cita&page=Tabaco&id=6831364&wpFormIdentifier=titleform" title="Información sobre como citar esta páxina"><span>Citar esta páxina</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fgl.wikipedia.org%2Fwiki%2FTabaco"><span>Xerar URL acurtado</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:QrCode&url=https%3A%2F%2Fgl.wikipedia.org%2Fwiki%2FTabaco"><span>Descargar o código QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Imprimir/exportar </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Libro&bookcmd=book_creator&referer=Tabaco"><span>Crear un libro</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:DownloadAsPdf&page=Tabaco&action=show-download-screen"><span>Descargar como PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tabaco&printable=yes" title="Versión para imprimir da páxina [p]" accesskey="p"><span>Versión para imprimir</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Noutros proxectos </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q44106" title="Ligazón ao elemento conectado no repositorio de datos [g]" accesskey="g"><span>Elemento de Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Ferramentas das páxinas"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Aparencia"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Aparencia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">mover á barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">agochar</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-03-1000" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span typeof="mw:File"><a href="//gl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Lista_de_artigos_que_toda_Wikipedia_deber%C3%ADa_ter" title="Este é un dos 1000 artigos que toda Wikipedia debería ter"><img alt="Este é un dos 1000 artigos que toda Wikipedia debería ter" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/AD_%2B10.svg/22px-AD_%2B10.svg.png" decoding="async" width="22" height="22" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/AD_%2B10.svg/33px-AD_%2B10.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/AD_%2B10.svg/44px-AD_%2B10.svg.png 2x" data-file-width="10" data-file-height="10" /></a></span></div></div> <div id="mw-indicator-04-1000_artigos_icona_título" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span typeof="mw:File"><a href="//gl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Wikiproxecto_1000_artigos_de_calidade_para_alumnado_de_12_a_16_anos" title="1000 12/16"><img alt="1000 12/16" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Hezkuntza_Programa_12-16_ikonoa.png/19px-Hezkuntza_Programa_12-16_ikonoa.png" decoding="async" width="19" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Hezkuntza_Programa_12-16_ikonoa.png/28px-Hezkuntza_Programa_12-16_ikonoa.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Hezkuntza_Programa_12-16_ikonoa.png/38px-Hezkuntza_Programa_12-16_ikonoa.png 2x" data-file-width="747" data-file-height="794" /></a></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Na Galipedia, a Wikipedia en galego.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="gl" dir="ltr"><p> <i>Este artigo trata sobre a manufactura, para as plantas véxase o artigo: <b><a href="/wiki/Plantas_do_tabaco" title="Plantas do tabaco">Plantas do tabaco</a></b>, e <b><a href="/wiki/Nicotiana_rustica" title="Nicotiana rustica">Nicotiana rustica</a></b>, e en particular para a <a href="/wiki/Nicotiana_tabacum" class="mw-redirect" title="Nicotiana tabacum">Nicotiana tabacum</a> véxase</i> <i><b><a href="/wiki/Tabaco_(planta)" title="Tabaco (planta)">Tabaco (planta)</a>.</b></i> </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Zigarre.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Zigarre.jpg/250px-Zigarre.jpg" decoding="async" width="250" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Zigarre.jpg/375px-Zigarre.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Zigarre.jpg/500px-Zigarre.jpg 2x" data-file-width="640" data-file-height="480" /></a><figcaption>Cigarro puro.</figcaption></figure> <p>O <b>tabaco</b> é a manufactura en diferentes presentacións (picado, en po e, particularmente, en <a href="/wiki/Cigarro" title="Cigarro">cigarros</a>), das follas secas da <a href="/wiki/Tabaco_(planta)" title="Tabaco (planta)">planta do tabaco</a> (<i>Nicotiana tabacum L.</i>); considérase hoxe en día unha <a href="/wiki/Droga" title="Droga">droga</a> legal. O seu consumo está moi estendido por todo o mundo. É unha herba perenne, robusta, de 50 a 120 cm de altura, pegañenta ó tacto. Ten follas grandes e sésiles, e flores verde amarelentas. É unha planta oriúnda de <a href="/wiki/Am%C3%A9rica" title="América">América</a> tropical. O tabaco moderno deriva case na súa maioría da <i>Nicotiana tabacum</i>. O compoñente máis característico do tabaco é a <a href="/wiki/Nicotina" title="Nicotina">nicotina</a>, un <a href="/wiki/Alcaloide" title="Alcaloide">alcaloide</a> que se encontra nas follas en proporcions variables (dende menos do 1 % ata o 12 %). </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Historia">Historia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tabaco&veaction=edit&section=1" title="Editar a sección: «Historia»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tabaco&action=edit&section=1" title="Editar o código fonte da sección: Historia"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Tanto a <i>Nicotiana rustica</i> como a <i>Nicotiana tabacum</i> son orixinarias de América, e alí as coñeceu o home hai aproximadamente 18.000 anos. </p><p>Expertos en <a href="/wiki/Xen%C3%A9tica" title="Xenética">xenética</a> vexetal determinaron que o centro da orixe do tabaco, o lugar onde se cultivou por primeira vez, sitúase na zona <a href="/wiki/Andes" title="Andes">andina</a> entre <a href="/wiki/Per%C3%BA" title="Perú">Perú</a> e <a href="/wiki/Ecuador" title="Ecuador">Ecuador</a>. Os primeiros cultivos deberon ter lugar entre cinco mil e tres mil anos a.C. Posteriormente o consumo estendeuse cara ó norte. Cando os europeos chegaron a América, o consumo estaba estendido por todo o continente. </p><p>Fumar (inhalar o fume do tabaco) era unha das moitas variedades de consumo en América do Sur. Amais de fumarse, o tabaco aspirábase polo nariz, mastigábase, comíase, bebíase, untábase sobre o corpo, empregábase en gotas nos ollos e usábase en <a href="/wiki/Enema" title="Enema">enemas</a>. Utilizábase en ritos soprándoo sobre o rostro de guerreiros antes da loita, esparexíase en campos antes de sementar, ofrecíase ós deuses, derramábase sobre as mulleres antes dunha relación sexual, e tanto homes como mulleres utilizabano como <a href="/wiki/Narc%C3%B3tico" title="Narcótico">narcótico</a> </p><p>Usado polos <a href="/wiki/Maias" class="mw-redirect" title="Maias">maias</a> para celebracións rituais e relixiosas, foi descuberto polos occidentais en <a href="/wiki/1492" title="1492">1492</a>. </p><p>A variedade maia coñecida como Cikar (fumar), estendeuse por todo o continente grazas ó comercio. <a href="/w/index.php?title=Rodrigo_de_Jerez&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rodrigo de Jerez (a páxina aínda non existe)">Rodrigo de Jerez</a> e <a href="/w/index.php?title=Luis_de_la_Torre&action=edit&redlink=1" class="new" title="Luis de la Torre (a páxina aínda non existe)">Luis de la Torre</a>, compañeiros de <a href="/wiki/Cristovo_Col%C3%B3n" title="Cristovo Colón">Cristovo Colón</a>, foron os primeiros occidentais en coñecer a súa existencia. Rodrigo, á súa volta a España, foi encarcerado pola <a href="/wiki/Inquisici%C3%B3n" title="Inquisición">Inquisición</a> acusado de bruxería, xa que <i>só o diabo podía dar a un home o poder de sacar fume pola boca</i>. </p><p>A primeira obra escrita en que se relata a forma nativa de aspirar o fume proveniente de rolos de follas acendidas é <i>Apoloxética historia das Indias</i> de <a href="/wiki/Bartolom%C3%A9_de_las_Casas" title="Bartolomé de las Casas">Bartolomé de las Casas</a> (1527). Posteriormente Gonzalo de Oviedo e Velázquez, na <i>Historia Xeral das Indias</i>, describen a planta e os seus usos (1535). </p><p>A súa extensión polo continente europeo foi grazas ó embaixador francés en <a href="/wiki/Portugal" title="Portugal">Portugal</a> Jean Nicot <a href="/wiki/1530" title="1530">1530</a> - <a href="/wiki/1600" title="1600">1600</a>, que deu nome á nicotina. Este introduciuno na súa forma aspirada (rapé) e popularizouna ó, supostamente, «curar» a <a href="/wiki/Catarina_de_Medici" title="Catarina de Medici">Catarina de Medici</a> (esposa de <a href="/wiki/Henrique_II_de_Francia" title="Henrique II de Francia">Henrique II</a> dunhas <a href="/wiki/Xaqueca" title="Xaqueca">xaquecas</a>, polo que se lle denominou <i>herba da raíña</i>, <i>Catalinaria Nuduca</i> e <i>herba do embaixador</i>. </p><p>Durante o <a href="/wiki/S%C3%A9culo_XX" title="Século XX">século XX</a>, numerosos estudos médicos foron demostrando os prexuízos do tabaco, e negando a súa posible utilidade terapéutica. Por outro lado, o seu consumo pasou de ser maioritariamente masculino a un maior equilibrio entre sexos. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Formas_de_consumo">Formas de consumo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tabaco&veaction=edit&section=2" title="Editar a sección: «Formas de consumo»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tabaco&action=edit&section=2" title="Editar o código fonte da sección: Formas de consumo"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Hai moitas formas de consumo, aínda que a principal sexa a de aspirar o seu fume, tamén se pode mascar e antigamente se aspiraba en po. </p><p>Para fumar, o tabaco picado envólvese nunha folla de tabaco (puro ou cigarro), en papel (pito) ou cunha <a href="/w/index.php?title=Pipa_(de_fumar)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pipa (de fumar) (a páxina aínda non existe)">pipa</a>. </p><p>No mundo árabe é habitual o tabaco en pipa de auga. Aromatizado con froitas (pexego, mazá) ou outras <a href="/wiki/Planta_arom%C3%A1tica" class="mw-redirect" title="Planta aromática">plantas aromáticas</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tabaquismo">Tabaquismo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tabaco&veaction=edit&section=3" title="Editar a sección: «Tabaquismo»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tabaco&action=edit&section=3" title="Editar o código fonte da sección: Tabaquismo"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Tabaco_2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Tabaco_2.jpg/250px-Tabaco_2.jpg" decoding="async" width="250" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Tabaco_2.jpg/375px-Tabaco_2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Tabaco_2.jpg/500px-Tabaco_2.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="600" /></a><figcaption><i>pavas</i> ou <i>cabichas</i> de cigarros.</figcaption></figure> <div class="detail principal"> <dl><dd><span><span><i>Artigo principal</i><i>:</i> <a href="/wiki/Tabaquismo" title="Tabaquismo">Tabaquismo</a>.</span></span></dd></dl></div> <p>Ten un alto poder aditivo debido principalmente ó seu compoñente activo, a <a href="/wiki/Nicotina" title="Nicotina">nicotina</a>, que actúa sobre o <a href="/wiki/Sistema_nervioso_central" title="Sistema nervioso central">sistema nervioso central</a>. O <a href="/wiki/Tabaquismo" title="Tabaquismo">fumador</a> sofre unha manifesta dependencia física e psicolóxica que xera un importante <a href="/w/index.php?title=S%C3%ADndrome_de_abstinencia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Síndrome de abstinencia (a páxina aínda non existe)">síndrome de abstinencia</a>, denominado tabaquismo. </p><p>O tabaco é responsable de multitude de <a href="/wiki/Enfermidade" class="mw-redirect" title="Enfermidade">enfermidades</a> <a href="/wiki/Pulm%C3%B3n" title="Pulmón">respiratorias</a>, <a href="/w/index.php?title=Cardiovascular&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cardiovascular (a páxina aínda non existe)">cardiovasculares</a>, distintos tipos de <a href="/wiki/Cancro" title="Cancro">cancro</a>, e é moi prexudicial durante o <a href="/wiki/Embarazo" title="Embarazo">embarazo</a>. </p><p>Amais, non só prexudica os fumadores, senón tamén os que respiran o mesmo aire, (<a href="/wiki/Fumador_pasivo" title="Fumador pasivo">fumadores pasivos</a>), inda que non sexan eles mesmos fumadores. </p><p>O tabaquismo é a principal causa de <a href="/w/index.php?title=Morbimortalidade&action=edit&redlink=1" class="new" title="Morbimortalidade (a páxina aínda non existe)">morbimortalidade</a> a principios do século XXI. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Epidemioloxía"><span id="Epidemiolox.C3.ADa"></span>Epidemioloxía</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tabaco&veaction=edit&section=4" title="Editar a sección: «Epidemioloxía»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tabaco&action=edit&section=4" title="Editar o código fonte da sección: Epidemioloxía"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Segundo a <a href="/wiki/OMS" class="mw-redirect" title="OMS">OMS</a> existen no mundo máis de 1.100 millóns de fumadores (2002), o que representa aproximadamente un terzo da poboación maior de 15 anos. Por sexos o 47 % dos homes e un 11 % das mulleres neste rango de idade consomen unha media de 14 cigarros/día, o que supón un total de 5,827 billóns de cigarros ó ano. O 74 % de tódolos cigarros consómense en países de baixo-medio nivel de ingresos (<a href="/wiki/Banco_Mundial" title="Banco Mundial">Banco Mundial</a>). Tanto para homes como para mulleres, o segmento de idade na que fuma maior proporción é o comprendido entre 30 e 49 anos. </p><p>As maiores <a href="/wiki/Prevalencia" title="Prevalencia">prevalencias</a> mundiais encóntranse en <a href="/wiki/Vietnam" title="Vietnam">Vietnam</a>, <a href="/wiki/Corea" title="Corea">Corea</a> e a <a href="/wiki/Rep%C3%BAblica_Dominicana" title="República Dominicana">República Dominicana</a> en homes (73, 68 e 66 %, respectivamente), mentres que <a href="/wiki/Dinamarca" title="Dinamarca">Dinamarca</a> e <a href="/wiki/Noruega" title="Noruega">Noruega</a> preséntana na poboación feminina (37 e 36 % respectivamente). Polo seu elevado volume de poboación, a <a href="/wiki/China" class="mw-redirect" title="China">China</a>, a <a href="/wiki/India" title="India">India</a> e a <a href="/wiki/Federaci%C3%B3n_Rusa" class="mw-redirect" title="Federación Rusa">Federación Rusa</a> son as que agrupan a maior parte de fumadores do mundo. </p><p>Na <a href="/wiki/Uni%C3%B3n_Europea" title="Unión Europea">Unión Europea</a> existe unha redución progresiva do consumo e mantense a maior prevalencia en homes que en mulleres, excepto en <a href="/wiki/Suecia" title="Suecia">Suecia</a>, onde o consumo é algo maior en mulleres (22 % homes, 24 % mulleres). A maior proporción de fumadores áchase nos países mediterráneos. </p><p>A prevalencia en <a href="/wiki/Espa%C3%B1a" title="España">España</a> tamén evidencia unha redución progresiva. Segundo a <i>Enquisa Nacional de Saúde 2011-2012</i> entre españois maiores de 15 anos, a porcentaxe dos que recoñecían fumar a diario baixou do 32,06% en 1993 (44,0% homes e 20,8% mulleres), a un 28,12% en 2003 (34,2% e 22,4% respectivamente) e a un 23,95% en 2012 (27,9% e 20,2% respectivamente). Concretando a 2012, o 64,5% das mulleres e o 41,9% dos homes admitiron que nunca fumaran; e o 26,8% dos homes e o 12,7% das mulleres confesábanse exfumadores. </p><p>En Galicia, a Dirección Xeral de Saúde Pública estudou a prevalencia á exposición ó fume de tabaco en 2007<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span>[</span>1<span>]</span></a></sup>, dous anos despois da entrada en vixencia da Lei 28/2005 fronte ó tabaquismo. Algúns dos resultados deste estudo son os seguintes: </p> <ul><li>O 63,8 % dos galegos non fumadores e o 87,7 % dos fumadores declaran estar expostos ó fume do tabaco de xeito diario ou frecuente, no seu traballo, no fogar ou nas actividades de lecer.</li> <li>No tramo de idade entre 16 e 24 anos, as porcentaxes son o 91 e o 96,9 %, respectivamente.</li> <li>En 2005, o 95,2 % dos galegos (fumadores e non fumadores) declarábanse expostos ó fume do tabaco. En 2007, esta porcentaxe reduciuse ó 70,6 %.</li> <li>A redución só é significativa no ámbito laboral, no que as porcentaxes baixaron desde o 41,4 % en 2005 ata o 13,8 en 2007, se ben tamén houbo un claro descenso no fogar (desde o 24 ó 16,3 %) e nas actividades de lecer (desde o 25,7 ó 16,9 %).</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Loita_contra_o_consumo">Loita contra o consumo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tabaco&veaction=edit&section=5" title="Editar a sección: «Loita contra o consumo»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tabaco&action=edit&section=5" title="Editar o código fonte da sección: Loita contra o consumo"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Actualmente, a <a href="/wiki/Organizaci%C3%B3n_Mundial_da_Sa%C3%BAde" title="Organización Mundial da Saúde">Organización Mundial da Saúde</a> e moitos gobernos loitan contra o tabaquismo por medio da concienciación da poboación (<a href="/w/index.php?title=D%C3%ADa_Mundial_Sen_Tabaco&action=edit&redlink=1" class="new" title="Día Mundial Sen Tabaco (a páxina aínda non existe)">Día Mundial Sen Tabaco</a>, publicidade etc.), e a prohibición de fumar en lugares públicos ou cerrados. </p><p>Contra a industria tabaqueira loitan tamén numerosas asociacións, gañándose importantes xuízos en <a href="/wiki/Estados_Unidos_de_Am%C3%A9rica" title="Estados Unidos de América">Estados Unidos</a>, por prácticas como agregar nicotina extra ó tabaco natural. Amais, criticouse duramente a estas empresas por dirixir a súa publicidade cara a nenos e adolescentes, utilizar intensamente <a href="/w/index.php?title=Publicidade_enganosa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Publicidade enganosa (a páxina aínda non existe)">publicidade enganosa</a>, como no caso dos cigarros light, e patrocinar numerosos estudos supostamente científicos que demostrarían efectos beneficiosos do tabaco, que logo resultarían non ser válidos. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tabaco_e_saúde"><span id="Tabaco_e_sa.C3.BAde"></span>Tabaco e saúde</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tabaco&veaction=edit&section=6" title="Editar a sección: «Tabaco e saúde»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tabaco&action=edit&section=6" title="Editar o código fonte da sección: Tabaco e saúde"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table align="right" id="toc" style="margin-left: 15px;"> <tbody><tr> <td align="center" bgcolor="#ccccff"> </td></tr> <tr bgcolor="#E8E7DB"> <th>Carcinóxenos humanos coñecidos </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Benceno" title="Benceno">Benceno</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=2-Naftilamina&action=edit&redlink=1" class="new" title="2-Naftilamina (a páxina aínda non existe)">2-Naftilamina</a> </td></tr> <tr> <td>4-Aminobifenil </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/N%C3%ADquel" title="Níquel">Níquel</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Polonio" title="Polonio">Polonio</a> </td></tr> <tr bgcolor="#E8E7DD"> <th>Carcinóxenos humanos probables </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Formaldehido" title="Formaldehido">Formaldehido</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=Hidrazida&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hidrazida (a páxina aínda non existe)">Hidrazida</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Benzopireno" title="Benzopireno">Benzopireno</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=Anilina&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anilina (a páxina aínda non existe)">Anilina</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Cadmio" title="Cadmio">Cadmio</a> </td></tr> <tr bgcolor="#E8E7DD"> <th>Substancias tóxicas </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Mon%C3%B3xido_de_carbono" title="Monóxido de carbono">Monóxido de carbono</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Acrole%C3%ADna" title="Acroleína">Acroleína</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Amonio" title="Amonio">Amonio</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%C3%93xidos_de_nitr%C3%B3xeno&action=edit&redlink=1" class="new" title="Óxidos de nitróxeno (a páxina aínda non existe)">Óxidos de nitróxeno</a> </td></tr> <tr bgcolor="#E8E7DD"> <th>Tabaco e <a href="/wiki/C%C3%A1ncer_de_pulm%C3%B3n" class="mw-redirect" title="Cáncer de pulmón">cáncer de pulmón</a> </th></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:Tobacco_consumption_against_cancer_incidence.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/Tobacco_consumption_against_cancer_incidence.jpg/200px-Tobacco_consumption_against_cancer_incidence.jpg" decoding="async" width="200" height="190" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/02/Tobacco_consumption_against_cancer_incidence.jpg 1.5x" data-file-width="277" data-file-height="263" /></a></span> </td></tr> <tr> <th>Principais compoñentes de fase de<br />partículas do fume do tabaco </th></tr> <tr> <td><i>Compoñente</i></td> <td><i>Concentración</i> </td></tr> <tr> <td>Alcatrán</td> <td>1-40 mgr </td></tr> <tr> <td>Nicotina</td> <td>1-2,5 mgr </td></tr> <tr> <td>Fenol</td> <td>20-150 mcgr </td></tr> <tr> <td>CAMECOL</td> <td>130-280 mcgr </td></tr> <tr> <td>Pireno</td> <td>50-200 mcgr </td></tr> <tr> <td>Benzo pireno</td> <td>20-40 mcgr </td></tr></tbody></table> <p>O fume do tabaco componse dunha corrente primaria ou principal, que é a que inhala directamente o fumador, e unha corrente secundaria, xerada mediante a combustión espontánea do cigarro. Identificáronse máis de 4.000 substancias nocivas no fume do pito, dos cales polos menos 60 son probables <a href="/wiki/Carcin%C3%B3xeno" title="Carcinóxeno">carcinóxenos</a> humanos, como os 4-<a href="/w/index.php?title=Aminobifenol&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aminobifenol (a páxina aínda non existe)">aminobifenolé</a>, <a href="/wiki/Benceno" title="Benceno">benceno</a>, <a href="/wiki/N%C3%ADquel" title="Níquel">níquel</a>, outras substancias tóxicas son <a href="/wiki/Mon%C3%B3xido_de_carbono" title="Monóxido de carbono">monóxido de carbono</a>, <a href="/wiki/Di%C3%B3xido_de_carbono" title="Dióxido de carbono">dióxido de carbono</a>, <a href="/w/index.php?title=Nitrosamida&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nitrosamida (a páxina aínda non existe)">nitrosamidas</a>, <a href="/wiki/Amon%C3%ADaco" title="Amoníaco">amoníaco</a>, e outras están como <a href="/w/index.php?title=Part%C3%ADcula_(qu%C3%ADmica)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Partícula (química) (a páxina aínda non existe)">partículas</a> en suspensión (<a href="/wiki/Alcatr%C3%A1n" title="Alcatrán">alcatrán</a> e <a href="/wiki/Nicotina" title="Nicotina">nicotina</a>). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tabaco_e_cancro">Tabaco e cancro</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tabaco&veaction=edit&section=7" title="Editar a sección: «Tabaco e cancro»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tabaco&action=edit&section=7" title="Editar o código fonte da sección: Tabaco e cancro"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>A primeira evidencia que se ten da súa relación foi suxerida en <a href="/wiki/1761" title="1761">1761</a> por <a href="/w/index.php?title=John_Hill&action=edit&redlink=1" class="new" title="John Hill (a páxina aínda non existe)">John Hill</a>, que describiu o desenvolvemento de <a href="/w/index.php?title=P%C3%B3lipo_(medicina)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pólipo (medicina) (a páxina aínda non existe)">pólipos</a> larínxeos nos fumadores de <a href="/w/index.php?title=Rap%C3%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rapé (a páxina aínda non existe)">rapé</a>; dous dos casos que describiu presentaban transformación maligna; esta asociación foi acreditada en multitude de ocasións dende esa época. </p><p>En <a href="/wiki/1941" title="1941">1941</a> os traballos de Yamagawa e Ichikawa, demostran por primeira vez a natureza carcinóxena de diferentes <a href="/wiki/Hidrocarburo" title="Hidrocarburo">hidrocarburos</a> do fume de cigarros. </p><p>Posteriormente en <a href="/wiki/1950" title="1950">1950</a> e <a href="/wiki/1952" title="1952">1952</a> os traballos de Doll e Hill publicados en <a href="/w/index.php?title=BMJ&action=edit&redlink=1" class="new" title="BMJ (a páxina aínda non existe)">BMJ</a> e usando metodoloxía do tipo <a href="/w/index.php?title=Estudo_caso_control&action=edit&redlink=1" class="new" title="Estudo caso control (a páxina aínda non existe)">estudo caso-control</a> xa suxiren que o tabaco é a principal causa de cancro de pulmón. </p><p>O tabaco relacionouse con diferentes cancros: <a href="/wiki/Cancro_de_pulm%C3%B3n" title="Cancro de pulmón">cancro de pulmón</a>, <a href="/wiki/Larinxe" title="Larinxe">larinxe</a>, <a href="/wiki/Orofarinxe" class="mw-redirect" title="Orofarinxe">orofarinxe</a>, <a href="/wiki/Es%C3%B3fago" title="Esófago">esófago</a>, <a href="/wiki/Est%C3%B3mago" title="Estómago">estómago</a>, <a href="/wiki/P%C3%A1ncreas" title="Páncreas">páncreas</a>, <a href="/wiki/F%C3%ADgado" title="Fígado">fígado</a>, <a href="/wiki/Colon" title="Colon">colón</a>, <a href="/wiki/Recto" title="Recto">recto</a>, <a href="/wiki/Ril" title="Ril">ril</a>, <a href="/wiki/Vexiga_urinaria" title="Vexiga urinaria">vexiga</a>, <a href="/wiki/Cancro_de_mama" title="Cancro de mama">mama</a>, <a href="/wiki/Aparato_xenital" class="mw-redirect" title="Aparato xenital">aparato xenital</a> e <a href="/wiki/Sistema_linf%C3%A1tico" title="Sistema linfático">linfático</a>. </p><p>No fume do tabaco hai numerosos compostos químicos canceríxenos que proveñen da combustión, como o <a href="/wiki/Benceno" title="Benceno">benceno</a>, o <a href="/wiki/Benzopireno" title="Benzopireno">benzopireno</a>, o <a href="/wiki/%C3%93xido_n%C3%ADtrico" title="Óxido nítrico">óxido nítrico</a>, os derivados fenólicos e <a href="/wiki/Nitrosamina" title="Nitrosamina">nitrosaminas</a>, amais de ser unha fonte importante da <a href="/wiki/Nicotina" title="Nicotina">nicotina</a>, que se considera un fármaco psicoadictivo. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tabaco_e_patoloxía_vascular"><span id="Tabaco_e_patolox.C3.ADa_vascular"></span>Tabaco e patoloxía vascular</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tabaco&veaction=edit&section=8" title="Editar a sección: «Tabaco e patoloxía vascular»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tabaco&action=edit&section=8" title="Editar o código fonte da sección: Tabaco e patoloxía vascular"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>As enfermidades do aparato circulatorio constitúen a primeira causa de morte na sociedade occidental. Os dous compoñentes máis importantes son as <a href="/w/index.php?title=Enfermidade_cerebrovascular&action=edit&redlink=1" class="new" title="Enfermidade cerebrovascular (a páxina aínda non existe)">enfermidades cerebrovasculares</a> e a enfermidade isquémica do <a href="/wiki/Coraz%C3%B3n" title="Corazón">corazón</a> ou enfermidade coronaria. </p><p>Está demostrado que a mortalidade por enfermidades vasculares aumenta nos fumadores. O tabaco multiplica por catro a probabilidade de padecer unha enfermidade coronaria ou cerebrovascular. </p><p>Entre as múltiples substancias do fume do pito, as que presentan un maior <a href="/wiki/Efecto_adverso_(medicina)" title="Efecto adverso (medicina)">efecto adverso</a> son a nicotina e o monóxido de carbono (CO). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tabaco_e_enfermidade_respiratoria_non_tumoral">Tabaco e enfermidade respiratoria non tumoral</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tabaco&veaction=edit&section=9" title="Editar a sección: «Tabaco e enfermidade respiratoria non tumoral»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tabaco&action=edit&section=9" title="Editar o código fonte da sección: Tabaco e enfermidade respiratoria non tumoral"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="detail principal"> <dl><dd><span><span><i>Véxase tamén</i><i>:</i> <a href="/wiki/Doenza_pulmonar_obstrutiva_cr%C3%B3nica" title="Doenza pulmonar obstrutiva crónica">Doenza pulmonar obstrutiva crónica</a>.</span></span></dd></dl></div> <div class="detail principal"> <dl><dd><span><span><i>Véxase tamén</i><i>:</i> <a href="/w/index.php?title=S%C3%ADndrome_de_apnea-hipopnea_durante_o_sono&action=edit&redlink=1" class="new" title="Síndrome de apnea-hipopnea durante o sono (a páxina aínda non existe)">Síndrome de apnea-hipopnea durante o sono</a>.</span></span></dd></dl></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tabaco_e_patoloxía_dermatolóxica"><span id="Tabaco_e_patolox.C3.ADa_dermatol.C3.B3xica"></span>Tabaco e patoloxía dermatolóxica</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tabaco&veaction=edit&section=10" title="Editar a sección: «Tabaco e patoloxía dermatolóxica»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tabaco&action=edit&section=10" title="Editar o código fonte da sección: Tabaco e patoloxía dermatolóxica"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Fundamentalmente cun efecto de avellentamento precoz e aparición de engurras faciais (<i>rostro de fumador</i>) </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tabaco_e_enfermidade_dental_e_periodontal">Tabaco e enfermidade dental e periodontal</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tabaco&veaction=edit&section=11" title="Editar a sección: «Tabaco e enfermidade dental e periodontal»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tabaco&action=edit&section=11" title="Editar o código fonte da sección: Tabaco e enfermidade dental e periodontal"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Dependencia_física_da_nicotina"><span id="Dependencia_f.C3.ADsica_da_nicotina"></span>Dependencia física da nicotina</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tabaco&veaction=edit&section=12" title="Editar a sección: «Dependencia física da nicotina»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tabaco&action=edit&section=12" title="Editar o código fonte da sección: Dependencia física da nicotina"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><i>Dependencia moderada-intensa</i>: consumo de máis de 20 <a href="/w/index.php?title=Pito&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pito (a páxina aínda non existe)">pitos</a> ó día, fuman o primeiro pito na primeira media hora despois de levantarse.</li> <li><i>Dependencia leve</i>: consumo de menos de 20 cigarros ó día, fuman o primeiro pito despois de media hora de levantarse</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Lexislación_internacional"><span id="Lexislaci.C3.B3n_internacional"></span>Lexislación internacional</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tabaco&veaction=edit&section=13" title="Editar a sección: «Lexislación internacional»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tabaco&action=edit&section=13" title="Editar o código fonte da sección: Lexislación internacional"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>A <a href="/wiki/Organizaci%C3%B3n_Mundial_da_Sa%C3%BAde" title="Organización Mundial da Saúde">Organización Mundial da Saúde</a> (OMS) é o organismo internacional que abandeira e estimula o cambio de actitudes de moitos gobernos á vez que trata de crear un convenio marco que subscriban os gobernos e se comprometan a desenvolver accións máis decididas na <a href="/w/index.php?title=Prevenci%C3%B3n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Prevención (a páxina aínda non existe)">prevención</a> e control do <a href="/wiki/Tabaquismo" title="Tabaquismo">tabaquismo</a>. O <a href="/wiki/Banco_Mundial" title="Banco Mundial">Banco Mundial</a> nun informe redactado e publicado en <a href="/wiki/1999" title="1999">1999</a>, tamén se incorporou ás políticas internacionais de prevención. </p><p>As medidas iniciais da OMS, baseáronse en: </p> <ul><li>Elaboración de informes científicos por comités de expertos</li> <li>O desenvolvemento dos programas <i>Tabaco e Saúde</i> (<a href="/wiki/1988" title="1988">1988</a> - <a href="/wiki/1995" title="1995">1995</a> ; <a href="/wiki/1996" title="1996">1996</a> - <a href="/wiki/2000" title="2000">2000</a>.</li> <li>A adopción de resolucións, a última adoptada en <a href="/wiki/1996" title="1996">1996</a>, insta a elaborar un <i>Convenio Marco para a Loita Antitabáquica</i> (CMLA), e de uso como instrumento xurídico internacional <ul><li>O <i><a href="/w/index.php?title=Convenio_marco_para_o_control_do_tabaco&action=edit&redlink=1" class="new" title="Convenio marco para o control do tabaco (a páxina aínda non existe)">convenio marco para o control do tabaco</a></i> é un tratado antitabaco promovido pola <a href="/wiki/Organizaci%C3%B3n_Mundial_do_Comercio" title="Organización Mundial do Comercio">Organización Mundial do Comercio</a> (OMC) que entrou en vixencia o <a href="/wiki/27_de_febreiro" title="27 de febreiro">27 de febreiro</a> de <a href="/wiki/2005" title="2005">2005</a>, tras anos de oposición e intentos de negociación da industria tabaqueira.</li> <li>Países <a href="/wiki/Europa" title="Europa">europeos</a> ratificaron o tratado, entre eles <a href="/wiki/Alema%C3%B1a" title="Alemaña">Alemaña</a>, <a href="/wiki/Francia" title="Francia">Francia</a>, o <a href="/wiki/Reino_Unido" title="Reino Unido">Reino Unido</a> e <a href="/wiki/Espa%C3%B1a" title="España">España</a>.</li> <li>Tamén o ratificaron <a href="/wiki/Australia" title="Australia">Australia</a>, o <a href="/wiki/Xap%C3%B3n" title="Xapón">Xapón</a>, a <a href="/wiki/India" title="India">India</a> e o <a href="/wiki/Canad%C3%A1" title="Canadá">Canadá</a>.</li></ul></li></ul> <p>Nun prazo de cinco anos, estas nacións deberán prohibir a publicidade, a promoción e o patrocinio do consumo de tabaco. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Lexislación_europea"><span id="Lexislaci.C3.B3n_europea"></span>Lexislación europea</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tabaco&veaction=edit&section=14" title="Editar a sección: «Lexislación europea»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tabaco&action=edit&section=14" title="Editar o código fonte da sección: Lexislación europea"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Lexislación_española"><span id="Lexislaci.C3.B3n_espa.C3.B1ola"></span>Lexislación española</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tabaco&veaction=edit&section=15" title="Editar a sección: «Lexislación española»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tabaco&action=edit&section=15" title="Editar o código fonte da sección: Lexislación española"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>En xaneiro de <a href="/wiki/2003" title="2003">2003</a> o <a href="/w/index.php?title=Consello_Interterritorial_do_Sistema_Nacional_de_Sa%C3%BAde&action=edit&redlink=1" class="new" title="Consello Interterritorial do Sistema Nacional de Saúde (a páxina aínda non existe)">Consello Interterritorial do Sistema Nacional de Saúde</a> aprobou o <a href="/w/index.php?title=Plan_Nacional_de_Prevenci%C3%B3n_e_Control_do_Tabaquismo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Plan Nacional de Prevención e Control do Tabaquismo (a páxina aínda non existe)">Plan Nacional de Prevención e Control do Tabaquismo</a> para o período 2003-2007 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Galería_de_imaxes"><span id="Galer.C3.ADa_de_imaxes"></span>Galería de imaxes</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tabaco&veaction=edit&section=16" title="Editar a sección: «Galería de imaxes»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tabaco&action=edit&section=16" title="Editar o código fonte da sección: Galería de imaxes"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:Borralleira_e_cigarro,_A_Coru%C3%B1a.jpg" class="mw-file-description" title="Borralleiro e cigarro"><img alt="Borralleiro e cigarro" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Borralleira_e_cigarro%2C_A_Coru%C3%B1a.jpg/120px-Borralleira_e_cigarro%2C_A_Coru%C3%B1a.jpg" decoding="async" width="120" height="88" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Borralleira_e_cigarro%2C_A_Coru%C3%B1a.jpg/250px-Borralleira_e_cigarro%2C_A_Coru%C3%B1a.jpg 1.5x" data-file-width="2209" data-file-height="1623" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Borralleiro e cigarro</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:Filtros.jpg" class="mw-file-description" title="Filtros para facer pitos"><img alt="Filtros para facer pitos" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Filtros.jpg/120px-Filtros.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Filtros.jpg/180px-Filtros.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Filtros.jpg/240px-Filtros.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="600" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Filtros para facer pitos</div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Notas">Notas</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tabaco&veaction=edit&section=17" title="Editar a sección: «Notas»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tabaco&action=edit&section=17" title="Editar o código fonte da sección: Notas"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">"A exposición ao fume ambiental de tabaco en Galicia dous anos despois da Lei 28/2005", en <i>Boletín Epidemiolóxico de Galicia</i>, vol. XXI, nº 3, 2008.</span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Véxase_tamén"><span id="V.C3.A9xase_tam.C3.A9n"></span>Véxase tamén</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tabaco&veaction=edit&section=18" title="Editar a sección: «Véxase tamén»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tabaco&action=edit&section=18" title="Editar o código fonte da sección: Véxase tamén"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table role="presentation" class="mbox-small plainlinks sistersitebox" style="background-color:var(--background-color-neutral-subtle, #f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1);color:inherit"> <tbody><tr> <td class="mbox-image"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/40px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/60px-Commons-logo.svg.png 1.5x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></td> <td class="mbox-text plainlist"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Portada_galega" class="extiw" title="commons:Portada galega">Wikimedia Commons</a> ten máis contidos multimedia na categoría:  <i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Tobacco" class="extiw" title="commons:Category:Tobacco">Tabaco</a></b></i></td></tr> </tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Outros_artigos">Outros artigos</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tabaco&veaction=edit&section=19" title="Editar a sección: «Outros artigos»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tabaco&action=edit&section=19" title="Editar o código fonte da sección: Outros artigos"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Plantas_do_tabaco" title="Plantas do tabaco">Plantas do tabaco</a></li> <li><a href="/wiki/Tabaco_(planta)" title="Tabaco (planta)">Planta máis cultivada do tabaco (<i>Nicotiana tabacum</i>)</a></li> <li><a href="/wiki/Cigarro" title="Cigarro">Cigarro</a></li> <li><a href="/wiki/Lei_antitabaco_en_Espa%C3%B1a" class="mw-redirect" title="Lei antitabaco en España">Lei antitabaco en España</a></li> <li><a href="/wiki/Lei_antitabaco_28/2005" title="Lei antitabaco 28/2005">Lei antitabaco 28/2005</a></li> <li><a href="/wiki/Lei_antitabaco_42/2010" title="Lei antitabaco 42/2010">Lei antitabaco 42/2010</a></li> <li><a href="/wiki/O_tabaco_na_cultura_popular_galega" title="O tabaco na cultura popular galega">O tabaco na cultura popular galega</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ligazóns_externas"><span id="Ligaz.C3.B3ns_externas"></span>Ligazóns externas</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tabaco&veaction=edit&section=20" title="Editar a sección: «Ligazóns externas»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tabaco&action=edit&section=20" title="Editar o código fonte da sección: Ligazóns externas"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://tobaccopedia.org/">TabacoPedia (Universidade de Sidney)</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20051104084353/http://www.tobaccopedia.org/">Arquivado</a> 04 de novembro de 2005 en <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>. <i>(en <a href="/wiki/Lingua_inglesa" title="Lingua inglesa">inglés</a>)</i></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.who.int/tobacco/en/smokers_es_po.pdf">Documento OMS sobre tabaco-saúde</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060211201310/http://www-cie.iarc.fr/htdocs/indexes/vol83index.html">Informe "Tobacco Smoke and Involuntary Smoking" da IARC</a> (Axencia Internacional para a Investigación do Cáncer) <i>(en <a href="/wiki/Lingua_inglesa" title="Lingua inglesa">inglés</a>)</i></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.greenfacts.org/es/tabaco/index.htm">Resumo en español do informe da IARC</a> resumido por GreenFacts. <i>(en <a href="/wiki/Lingua_castel%C3%A1" title="Lingua castelá">castelán</a>)</i></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.aesa.msc.es/AESAN/docs/docs/notas_prensa/presentancion_ense.pdf">Enquisa Nacional de Saúde 2011-2012</a><sup>[<i><a href="/wiki/Wikipedia:Ligaz%C3%B3ns_mortas" title="Wikipedia:Ligazóns mortas">Ligazón morta</a></i>]</sup> (Ministerio de Sanidade, 14.03.2013) <i>(en <a href="/wiki/Lingua_castel%C3%A1" title="Lingua castelá">castelán</a>)</i></li></ul> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Control_de_autoridades" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="Control_de_autoridades" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width: 12%; text-align:center;"><a href="/wiki/Axuda:Control_de_autoridades" title="Axuda:Control de autoridades">Control de autoridades</a></th><td class="navbox-list navbox-odd plainlinks" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span style="white-space:nowrap;"><span typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:Main_Page" title="Wikidata"><img alt="Wd" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/20px-Wikidata-logo.svg.png" decoding="async" width="20" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/30px-Wikidata-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/40px-Wikidata-logo.svg.png 2x" data-file-width="1050" data-file-height="590" /></a></span>: <span class="uid"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q44106" class="extiw" title="wikidata:Q44106">Q44106</a></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Encyclop%C3%A6dia_Britannica" title="Encyclopædia Britannica">EBID</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/technology/tobacco-product">ID</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/JSTOR" title="JSTOR">JSTOR</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/*/https://www.jstor.org/topic/tobacco-products">tobacco-products</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Biblioteca_Nacional_da_Rep%C3%BAblica_Checa" title="Biblioteca Nacional da República Checa">NKC</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph126411">ph126411</a></span></span></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Identificadores" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="Identificadores" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width: 12%; text-align:center;">Identificadores</th><td class="navbox-list navbox-odd plainlinks" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Medical_Subject_Headings" title="Medical Subject Headings">MeSH</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://meshb.nlm.nih.gov/record/ui?ui=D062789">D062789</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Medical_Subject_Headings" title="Medical Subject Headings">MeSH</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.nlm.nih.gov/mesh/J01.637.767.844">J01.637.767.844</a></span></span></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Traído desde «<a dir="ltr" href="https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tabaco&oldid=6831364">https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tabaco&oldid=6831364</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Especial:Categor%C3%ADas" title="Especial:Categorías">Categorías</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Drogas" title="Categoría:Drogas">Drogas</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Tabaco" title="Categoría:Tabaco">Tabaco</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Categorías agochadas: <ul><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Artigos_que_toda_Wikipedia_deber%C3%ADa_ter_(m%C3%A1is_de_10_kB)" title="Categoría:Artigos que toda Wikipedia debería ter (máis de 10 kB)">Artigos que toda Wikipedia debería ter (máis de 10 kB)</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Wikiproxecto_1000_artigos_de_calidade_para_alumnado_de_12_a_16_anos/Educaci%C3%B3n_corporal" title="Categoría:Wikiproxecto 1000 artigos de calidade para alumnado de 12 a 16 anos/Educación corporal">Wikiproxecto 1000 artigos de calidade para alumnado de 12 a 16 anos/Educación corporal</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Todos_os_artigos_con_ligaz%C3%B3ns_externas_rotas" title="Categoría:Todos os artigos con ligazóns externas rotas">Todos os artigos con ligazóns externas rotas</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Artigos_con_ligaz%C3%B3ns_externas_rotas_desde_setembro_de_2018" title="Categoría:Artigos con ligazóns externas rotas desde setembro de 2018">Artigos con ligazóns externas rotas desde setembro de 2018</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Artigos_que_toda_Wikipedia_deber%C3%ADa_ter_(Ciencia)" title="Categoría:Artigos que toda Wikipedia debería ter (Ciencia)">Artigos que toda Wikipedia debería ter (Ciencia)</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> A última edición desta páxina foi o 11 de setembro de 2024 ás 19:46.</li> <li id="footer-info-copyright">Todo o texto está dispoñible baixo a <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">licenza Creative Commons recoñecemento compartir igual 4.0</a>; pódense aplicar termos adicionais. Consulte os <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/gl">termos de uso</a> para obter máis información.<br />Wikipedia® é unha marca rexistrada da <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, unha organización sen fins lucrativos.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Normas de protección de datos</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Acerca_de">Acerca de Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Advertencia_xeral">Advertencias</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Código de conduta</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Desenvolvedores</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/gl.wikipedia.org">Estatísticas</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Declaración de cookies</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//gl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Tabaco&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Vista móbil</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Procura</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Procurar en Wikipedia"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Especial:Procurar"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Procurar</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Contidos" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Mostrar ou agochar a táboa de contidos" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Mostrar ou agochar a táboa de contidos</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Tabaco</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>10 linguas</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Nova sección</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.eqiad.main-75687f9f4b-tk9b4","wgBackendResponseTime":228,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.187","walltime":"0.360","ppvisitednodes":{"value":778,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":10853,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":1496,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":11,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":5,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":2121,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":6,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 178.441 1 -total"," 53.39% 95.266 1 Modelo:Control_de_autoridades"," 18.17% 32.414 1 Modelo:Commonscat"," 17.30% 30.868 1 Modelo:Irmáns"," 16.63% 29.668 1 Modelo:Caixa_lateral"," 6.09% 10.864 2 Modelo:Es"," 4.53% 8.088 2 Modelo:Icona_en_título"," 3.79% 6.761 1 Modelo:1000"," 2.49% 4.450 1 Modelo:Webarchive"," 2.35% 4.187 2 Modelo:VT"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.074","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":2778194,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-7d474dccd8-78rz4","timestamp":"20250317212631","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Tabaco","url":"https:\/\/gl.wikipedia.org\/wiki\/Tabaco","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q44106","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q44106","author":{"@type":"Organization","name":"Colaboradores dos proxectos da Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-11-02T23:43:54Z","dateModified":"2024-09-11T19:46:00Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/3\/32\/Zigarre.jpg"}</script> </body> </html>