CINXE.COM

<!DOCTYPE html><html lang="it"><head><meta charSet="utf-8" data-next-head=""/><meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1, maximum-scale=5" data-next-head=""/><meta name="robots" content="index, follow" data-next-head=""/><title data-next-head="">Fiducia parlamentare - Enciclopedia - Treccani</title><meta name="description" content="Nell&#x27;Enciclopedia Treccani troverai tutto quello che devi sapere su Fiducia parlamentare. Entra subito su Treccani.it, il portale del sapere." data-next-head=""/><link rel="canonical" href="https://www.treccani.it/enciclopedia/fiducia-parlamentare/" data-next-head=""/><meta property="og:site_name" content="Treccani" data-next-head=""/><meta property="og:title" content="Fiducia parlamentare - Enciclopedia - Treccani" data-next-head=""/><meta property="og:description" content="Nell&#x27;Enciclopedia Treccani troverai tutto quello che devi sapere su Fiducia parlamentare. Entra subito su Treccani.it, il portale del sapere." data-next-head=""/><meta property="og:image" content="https://images.treccani.it/enc/media/images/social=200x200.jpg" data-next-head=""/><link rel="manifest" href="/manifest.json" crossorigin="use-credentials" data-next-head=""/><link rel="apple-touch-icon" href="/logo-96x96.png" data-next-head=""/><meta name="theme-color" content="#000" data-next-head=""/><meta name="apple-mobile-web-app-status-bar" content="#000" data-next-head=""/><link rel="preload" href="/_next/static/css/d609493d159cc280.css" as="style"/><link rel="stylesheet" href="/_next/static/css/d609493d159cc280.css" data-n-g=""/><link rel="preload" href="/_next/static/css/d7311dc9f1a5f92f.css" as="style"/><link rel="stylesheet" href="/_next/static/css/d7311dc9f1a5f92f.css"/><link rel="preload" href="/_next/static/css/28fc52efe7f7548a.css" as="style"/><link rel="stylesheet" href="/_next/static/css/28fc52efe7f7548a.css" data-n-p=""/><link rel="preload" href="/_next/static/css/91ed17ff2d6d56d2.css" as="style"/><link rel="stylesheet" href="/_next/static/css/91ed17ff2d6d56d2.css" data-n-p=""/><link rel="preload" href="/_next/static/css/3f692185698fa574.css" as="style"/><link rel="stylesheet" href="/_next/static/css/3f692185698fa574.css"/><noscript data-n-css=""></noscript><script defer="" nomodule="" src="/_next/static/chunks/polyfills-42372ed130431b0a.js"></script><script src="//app.storyblok.com/f/storyblok-v2-latest.js" defer="" data-nscript="beforeInteractive"></script><script defer="" src="/_next/static/chunks/3372-099c8f8e5585e615.js"></script><script defer="" src="/_next/static/chunks/235-bd4adeb7dd8e0522.js"></script><script defer="" src="/_next/static/chunks/5451-3514921f1ed9b963.js"></script><script defer="" src="/_next/static/chunks/4820-30bb6117ba941b33.js"></script><script defer="" src="/_next/static/chunks/7397-995a28592faa0658.js"></script><script defer="" src="/_next/static/chunks/2221-502580e4f6cbf758.js"></script><script defer="" src="/_next/static/chunks/7604.78160727bdcbb7d2.js"></script><script defer="" src="/_next/static/chunks/1906.2a90585aaaa9bdb2.js"></script><script defer="" src="/_next/static/chunks/8862-4561112bc416a5be.js"></script><script defer="" src="/_next/static/chunks/368-a38f74ab70bbe2f9.js"></script><script defer="" src="/_next/static/chunks/3382.0c7c2c569e307d32.js"></script><script src="/_next/static/chunks/webpack-5697560d752246df.js" defer=""></script><script src="/_next/static/chunks/framework-19baaf6675f9027b.js" defer=""></script><script src="/_next/static/chunks/main-a8c8295c8f6070c9.js" defer=""></script><script src="/_next/static/chunks/pages/_app-3d5bf480264c27b2.js" defer=""></script><script src="/_next/static/chunks/6455-6be023ff0c570368.js" defer=""></script><script src="/_next/static/chunks/8960-9fdb166b3e527154.js" defer=""></script><script src="/_next/static/chunks/5480-04bdbf1a37cb90cf.js" defer=""></script><script src="/_next/static/chunks/8009-d77b6cf19cc52459.js" defer=""></script><script src="/_next/static/chunks/2598-aa27c494c9c8c389.js" defer=""></script><script src="/_next/static/chunks/1954-6e76c5e7d617ae1a.js" defer=""></script><script src="/_next/static/chunks/9419-956f3fa8a405611f.js" defer=""></script><script src="/_next/static/chunks/5255-ab9769407a3760fe.js" defer=""></script><script src="/_next/static/chunks/7820-69c10cf043618126.js" defer=""></script><script src="/_next/static/chunks/1514-84df5d3984b099bf.js" defer=""></script><script src="/_next/static/chunks/2726-5db16e615f99559c.js" defer=""></script><script src="/_next/static/chunks/9191-d7a9d488c89fa397.js" defer=""></script><script src="/_next/static/chunks/490-3b91c607f7244709.js" defer=""></script><script src="/_next/static/chunks/7907-b3d29bdefcdc53ed.js" defer=""></script><script src="/_next/static/chunks/3543-75fdf6020c909c33.js" defer=""></script><script src="/_next/static/chunks/8048-e57e47b9ca56f139.js" defer=""></script><script src="/_next/static/chunks/5010-3920d2c82100bf6b.js" defer=""></script><script src="/_next/static/chunks/2942-8fe773ac772f9a07.js" defer=""></script><script src="/_next/static/chunks/7036-c4f4c6256ee2daa6.js" defer=""></script><script src="/_next/static/chunks/pages/enciclopedia/%5BtermOrCategory%5D-04a2e5a736c22585.js" defer=""></script><script src="/_next/static/oDm15oNOV8b-zXaktjove/_buildManifest.js" defer=""></script><script src="/_next/static/oDm15oNOV8b-zXaktjove/_ssgManifest.js" defer=""></script></head><body><div id="__next"><style> #nprogress { pointer-events: none; } #nprogress .bar { background: #584446; position: fixed; z-index: 9999; top: 0; left: 0; width: 100%; height: 3px; } #nprogress .peg { display: block; position: absolute; right: 0px; width: 100px; height: 100%; box-shadow: 0 0 10px #584446, 0 0 5px #584446; opacity: 1; -webkit-transform: rotate(3deg) translate(0px, -4px); -ms-transform: rotate(3deg) translate(0px, -4px); transform: rotate(3deg) translate(0px, -4px); } #nprogress .spinner { display: block; position: fixed; z-index: 1031; top: 15px; right: 15px; } #nprogress .spinner-icon { width: 18px; height: 18px; box-sizing: border-box; border: solid 2px transparent; border-top-color: #584446; border-left-color: #584446; border-radius: 50%; -webkit-animation: nprogresss-spinner 400ms linear infinite; animation: nprogress-spinner 400ms linear infinite; } .nprogress-custom-parent { overflow: hidden; position: relative; } .nprogress-custom-parent #nprogress .spinner, .nprogress-custom-parent #nprogress .bar { position: absolute; } @-webkit-keyframes nprogress-spinner { 0% { -webkit-transform: rotate(0deg); } 100% { -webkit-transform: rotate(360deg); } } @keyframes nprogress-spinner { 0% { transform: rotate(0deg); } 100% { transform: rotate(360deg); } } </style><style data-emotion="css 1npbk5i">.css-1npbk5i{-webkit-text-decoration:underline;text-decoration:underline;text-decoration-color:rgba(0, 0, 0, 0.4);-webkit-text-decoration:none;text-decoration:none;}.css-1npbk5i:hover{text-decoration-color:inherit;}</style><style data-emotion="css 1a0edoa">.css-1a0edoa{margin:0;font:inherit;color:#000;-webkit-text-decoration:underline;text-decoration:underline;text-decoration-color:rgba(0, 0, 0, 0.4);-webkit-text-decoration:none;text-decoration:none;}.css-1a0edoa:hover{text-decoration-color:inherit;}</style><a class="MuiTypography-root MuiTypography-inherit MuiLink-root MuiLink-underlineAlways skipLink css-1a0edoa" href="#mainContent" aria-label="Passa al contenuto principale"><style data-emotion="css 6lsapv">.css-6lsapv{margin:0;font-family:"Avenir",sans-serif;font-weight:400;font-size:1rem;line-height:1.5;}</style><p class="MuiTypography-root MuiTypography-body1 css-6lsapv">Salta al contenuto</p></a><style data-emotion="css opgqnl">.css-opgqnl{display:-webkit-box;display:-webkit-flex;display:-ms-flexbox;display:flex;-webkit-box-pack:justify;-webkit-justify-content:space-between;justify-content:space-between;background-color:#ffffff;padding:1rem 0.75rem;}</style><div class="MuiBox-root css-opgqnl"><style data-emotion="css k008qs">.css-k008qs{display:-webkit-box;display:-webkit-flex;display:-ms-flexbox;display:flex;}</style><div class="MuiBox-root css-k008qs"><div class="MuiBox-root css-k008qs"><style data-emotion="css 1t1q4xb">.css-1t1q4xb{text-align:center;-webkit-flex:0 0 auto;-ms-flex:0 0 auto;flex:0 0 auto;font-size:1.5rem;padding:8px;border-radius:50%;overflow:visible;color:rgba(0, 0, 0, 0.54);-webkit-transition:background-color 150ms cubic-bezier(0.4, 0, 0.2, 1) 0ms;transition:background-color 150ms cubic-bezier(0.4, 0, 0.2, 1) 0ms;padding:0rem;}.css-1t1q4xb:hover{background-color:rgba(0, 0, 0, 0.04);}@media (hover: none){.css-1t1q4xb:hover{background-color:transparent;}}.css-1t1q4xb.Mui-disabled{background-color:transparent;color:rgba(0, 0, 0, 0.26);}</style><style data-emotion="css 1dulo8i">.css-1dulo8i{display:-webkit-inline-box;display:-webkit-inline-flex;display:-ms-inline-flexbox;display:inline-flex;-webkit-align-items:center;-webkit-box-align:center;-ms-flex-align:center;align-items:center;-webkit-box-pack:center;-ms-flex-pack:center;-webkit-justify-content:center;justify-content:center;position:relative;box-sizing:border-box;-webkit-tap-highlight-color:transparent;background-color:transparent;outline:0;border:0;margin:0;border-radius:0;padding:0;cursor:pointer;-webkit-user-select:none;-moz-user-select:none;-ms-user-select:none;user-select:none;vertical-align:middle;-moz-appearance:none;-webkit-appearance:none;-webkit-text-decoration:none;text-decoration:none;color:inherit;text-align:center;-webkit-flex:0 0 auto;-ms-flex:0 0 auto;flex:0 0 auto;font-size:1.5rem;padding:8px;border-radius:50%;overflow:visible;color:rgba(0, 0, 0, 0.54);-webkit-transition:background-color 150ms cubic-bezier(0.4, 0, 0.2, 1) 0ms;transition:background-color 150ms cubic-bezier(0.4, 0, 0.2, 1) 0ms;padding:0rem;}.css-1dulo8i::-moz-focus-inner{border-style:none;}.css-1dulo8i.Mui-disabled{pointer-events:none;cursor:default;}@media print{.css-1dulo8i{-webkit-print-color-adjust:exact;color-adjust:exact;}}.css-1dulo8i:hover{background-color:rgba(0, 0, 0, 0.04);}@media (hover: none){.css-1dulo8i:hover{background-color:transparent;}}.css-1dulo8i.Mui-disabled{background-color:transparent;color:rgba(0, 0, 0, 0.26);}</style><button class="MuiButtonBase-root MuiIconButton-root MuiIconButton-sizeMedium css-1dulo8i" tabindex="0" type="button" aria-label="Close"><style data-emotion="css 3v3quw">.css-3v3quw{-webkit-user-select:none;-moz-user-select:none;-ms-user-select:none;user-select:none;width:1em;height:1em;overflow:hidden;display:inline-block;text-align:center;-webkit-flex-shrink:0;-ms-flex-negative:0;flex-shrink:0;font-size:1.5rem;color:#000000;font-size:24px;}</style><span class="notranslate MuiIcon-root MuiIcon-fontSizeMedium icon-e-remove css-3v3quw" aria-hidden="true"></span></button></div><style data-emotion="css 1i92udt">.css-1i92udt{display:-webkit-box;display:-webkit-flex;display:-ms-flexbox;display:flex;margin-left:1rem;}</style><div class="MuiBox-root css-1i92udt"><style data-emotion="css 70qvj9">.css-70qvj9{display:-webkit-box;display:-webkit-flex;display:-ms-flexbox;display:flex;-webkit-align-items:center;-webkit-box-align:center;-ms-flex-align:center;align-items:center;}</style><div class="MuiBox-root css-70qvj9"><svg width="48" height="48" viewBox="0 0 48 48" fill="none" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg"><rect width="48" height="48" rx="8" fill="black"></rect><path d="M7.19995 17.173V15.2779C7.19995 15.2309 7.21675 15.1839 7.25371 15.157C10.3382 12.4354 14.5315 10.5571 18.036 10.5571C20.7945 10.5571 23.1196 11.7298 24.1344 14.5791H24.1814C25.1894 11.7298 27.5179 10.5571 30.2731 10.5571C33.7775 10.5571 37.9675 12.4354 41.0553 15.157C41.0923 15.1872 41.1091 15.2309 41.1091 15.2779V17.173C41.1091 17.2267 41.052 17.2536 41.0083 17.2267C38.2262 15.2746 34.3252 13.7021 31.2038 13.7021C28.284 13.7021 26.0428 15.0763 26.0428 18.7925V37.0944H22.2696V18.7925C22.2696 15.0763 20.0284 13.7021 17.1086 13.7021C13.9872 13.7021 10.0828 15.2746 7.30411 17.2267C7.26379 17.257 7.20331 17.2267 7.20331 17.173" fill="white"></path></svg></div><style data-emotion="css cz9jba">.css-cz9jba{display:-webkit-box;display:-webkit-flex;display:-ms-flexbox;display:flex;-webkit-align-items:center;-webkit-box-align:center;-ms-flex-align:center;align-items:center;margin-left:1rem;margin-right:1rem;}</style><div class="MuiBox-root css-cz9jba"><style data-emotion="css 1qf1txo">.css-1qf1txo{margin:0;font-weight:900;font-family:Avenir,sans-serif;letter-spacing:-2%;font-size:0.875rem;line-height:1.375rem;line-height:1.25rem;}@media (min-width:992px){.css-1qf1txo{font-size:1rem;line-height:1.75rem;}}</style><span class="MuiTypography-root MuiTypography-bodyMBold css-1qf1txo">Scarica l&#x27;App Treccani:<br/> la cultura a portata di mano!</span></div></div></div><style data-emotion="css 7i7bwd">.css-7i7bwd{margin-left:1rem;display:-webkit-box;display:-webkit-flex;display:-ms-flexbox;display:flex;-webkit-align-items:center;-webkit-box-align:center;-ms-flex-align:center;align-items:center;}</style><div class="MuiBox-root css-7i7bwd"><style data-emotion="css 1npbk5i">.css-1npbk5i{-webkit-text-decoration:underline;text-decoration:underline;text-decoration-color:rgba(0, 0, 0, 0.4);-webkit-text-decoration:none;text-decoration:none;}.css-1npbk5i:hover{text-decoration-color:inherit;}</style><style data-emotion="css 1a0edoa">.css-1a0edoa{margin:0;font:inherit;color:#000;-webkit-text-decoration:underline;text-decoration:underline;text-decoration-color:rgba(0, 0, 0, 0.4);-webkit-text-decoration:none;text-decoration:none;}.css-1a0edoa:hover{text-decoration-color:inherit;}</style><a class="MuiTypography-root MuiTypography-inherit MuiLink-root MuiLink-underlineAlways css-1a0edoa" href="https://qr.codes/f9eOZ1"><style data-emotion="css 1gs29hi">.css-1gs29hi{margin:0;font-weight:300;font-family:Avenir,sans-serif;letter-spacing:-2%;font-size:0.875rem;line-height:1.375rem;text-transform:uppercase;}@media (min-width:992px){.css-1gs29hi{font-size:1rem;line-height:1.75rem;}}</style><span class="MuiTypography-root MuiTypography-bodyM DownloadAppHeader_scaricaButton__5ePRQ css-1gs29hi">Scarica</span></a></div></div><header data-nosnippet="true"><style data-emotion="css w885m2">.css-w885m2{background-color:transparent;display:-webkit-box;display:-webkit-flex;display:-ms-flexbox;display:flex;-webkit-align-items:center;-webkit-box-align:center;-ms-flex-align:center;align-items:center;position:absolute;left:0;width:100%;margin-right:0rem;z-index:100;top:unset;}@media (min-width:0px){.css-w885m2{padding-top:0.625rem;padding-bottom:0.625rem;}}@media (min-width:992px){.css-w885m2{padding-top:1.25rem;padding-bottom:0rem;}}</style><div class="MuiBox-root css-w885m2"><style data-emotion="css sknu2o">.css-sknu2o{width:100%;margin-left:auto;box-sizing:border-box;margin-right:auto;display:block;padding-left:0.125rem;padding-right:0.125rem;}@media (min-width:576px){.css-sknu2o{padding-left:0.1875rem;padding-right:0.1875rem;}}@media (min-width:0px){.css-sknu2o{padding-left:1.6875rem;padding-right:1.6875rem;}}@media (min-width:1921px){.css-sknu2o{padding-left:4rem;padding-right:4rem;}}</style><div class="MuiContainer-root css-sknu2o"><style data-emotion="css 1c00rxr">.css-1c00rxr{box-sizing:border-box;display:-webkit-box;display:-webkit-flex;display:-ms-flexbox;display:flex;-webkit-box-flex-wrap:wrap;-webkit-flex-wrap:wrap;-ms-flex-wrap:wrap;flex-wrap:wrap;width:100%;-webkit-flex-direction:row;-ms-flex-direction:row;flex-direction:row;-webkit-box-pack:justify;-webkit-justify-content:space-between;justify-content:space-between;}@media (min-width:0px){.css-1c00rxr{width:calc(100% + 0.5rem);margin-left:-0.5rem;}.css-1c00rxr>.MuiGrid-item{padding-left:0.5rem;}}@media (min-width:768px){.css-1c00rxr{width:calc(100% + 1rem);margin-left:-1rem;}.css-1c00rxr>.MuiGrid-item{padding-left:1rem;}}@media (min-width:1400px){.css-1c00rxr{width:calc(100% + 1.5rem);margin-left:-1.5rem;}.css-1c00rxr>.MuiGrid-item{padding-left:1.5rem;}}</style><div class="MuiGrid-root MuiGrid-container css-1c00rxr"><style data-emotion="css 250y1q">.css-250y1q{box-sizing:border-box;margin:0;-webkit-flex-direction:row;-ms-flex-direction:row;flex-direction:row;-webkit-flex-basis:25%;-ms-flex-preferred-size:25%;flex-basis:25%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:25%;display:-webkit-box;display:-webkit-flex;display:-ms-flexbox;display:flex;-webkit-box-pack:start;-ms-flex-pack:start;-webkit-justify-content:flex-start;justify-content:flex-start;-webkit-align-items:center;-webkit-box-align:center;-ms-flex-align:center;align-items:center;}@media (min-width:576px){.css-250y1q{-webkit-flex-basis:25%;-ms-flex-preferred-size:25%;flex-basis:25%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:25%;}}@media (min-width:768px){.css-250y1q{-webkit-flex-basis:25%;-ms-flex-preferred-size:25%;flex-basis:25%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:25%;}}@media (min-width:992px){.css-250y1q{-webkit-flex-basis:25%;-ms-flex-preferred-size:25%;flex-basis:25%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:25%;}}@media (min-width:1200px){.css-250y1q{-webkit-flex-basis:25%;-ms-flex-preferred-size:25%;flex-basis:25%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:25%;}}@media (min-width:1400px){.css-250y1q{-webkit-flex-basis:25%;-ms-flex-preferred-size:25%;flex-basis:25%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:25%;}}@media (min-width:1921px){.css-250y1q{-webkit-flex-basis:25%;-ms-flex-preferred-size:25%;flex-basis:25%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:25%;}}</style><div class="MuiGrid-root MuiGrid-item MuiGrid-grid-xs-3 MuiGrid-grid-lg-3 css-250y1q"><style data-emotion="css 152skm1">.css-152skm1{display:-webkit-box;display:-webkit-flex;display:-ms-flexbox;display:flex;-webkit-flex-direction:column;-ms-flex-direction:column;flex-direction:column;-webkit-flex-direction:row;-ms-flex-direction:row;flex-direction:row;-webkit-box-pack:start;-ms-flex-pack:start;-webkit-justify-content:flex-start;justify-content:flex-start;-webkit-align-items:center;-webkit-box-align:center;-ms-flex-align:center;align-items:center;gap:0.5rem;cursor:pointer;}</style><div class="MuiStack-root css-152skm1"><style data-emotion="css 1wf493t">.css-1wf493t{text-align:center;-webkit-flex:0 0 auto;-ms-flex:0 0 auto;flex:0 0 auto;font-size:1.5rem;padding:8px;border-radius:50%;overflow:visible;color:rgba(0, 0, 0, 0.54);-webkit-transition:background-color 150ms cubic-bezier(0.4, 0, 0.2, 1) 0ms;transition:background-color 150ms cubic-bezier(0.4, 0, 0.2, 1) 0ms;}.css-1wf493t:hover{background-color:rgba(0, 0, 0, 0.04);}@media (hover: none){.css-1wf493t:hover{background-color:transparent;}}.css-1wf493t.Mui-disabled{background-color:transparent;color:rgba(0, 0, 0, 0.26);}</style><style data-emotion="css 1yxmbwk">.css-1yxmbwk{display:-webkit-inline-box;display:-webkit-inline-flex;display:-ms-inline-flexbox;display:inline-flex;-webkit-align-items:center;-webkit-box-align:center;-ms-flex-align:center;align-items:center;-webkit-box-pack:center;-ms-flex-pack:center;-webkit-justify-content:center;justify-content:center;position:relative;box-sizing:border-box;-webkit-tap-highlight-color:transparent;background-color:transparent;outline:0;border:0;margin:0;border-radius:0;padding:0;cursor:pointer;-webkit-user-select:none;-moz-user-select:none;-ms-user-select:none;user-select:none;vertical-align:middle;-moz-appearance:none;-webkit-appearance:none;-webkit-text-decoration:none;text-decoration:none;color:inherit;text-align:center;-webkit-flex:0 0 auto;-ms-flex:0 0 auto;flex:0 0 auto;font-size:1.5rem;padding:8px;border-radius:50%;overflow:visible;color:rgba(0, 0, 0, 0.54);-webkit-transition:background-color 150ms cubic-bezier(0.4, 0, 0.2, 1) 0ms;transition:background-color 150ms cubic-bezier(0.4, 0, 0.2, 1) 0ms;}.css-1yxmbwk::-moz-focus-inner{border-style:none;}.css-1yxmbwk.Mui-disabled{pointer-events:none;cursor:default;}@media print{.css-1yxmbwk{-webkit-print-color-adjust:exact;color-adjust:exact;}}.css-1yxmbwk:hover{background-color:rgba(0, 0, 0, 0.04);}@media (hover: none){.css-1yxmbwk:hover{background-color:transparent;}}.css-1yxmbwk.Mui-disabled{background-color:transparent;color:rgba(0, 0, 0, 0.26);}</style><button class="MuiButtonBase-root MuiIconButton-root MuiIconButton-sizeMedium css-1yxmbwk" tabindex="0" type="button" aria-label="Menù" aria-expanded="false"><style data-emotion="css e3aya5">.css-e3aya5{-webkit-user-select:none;-moz-user-select:none;-ms-user-select:none;user-select:none;width:1em;height:1em;overflow:hidden;display:inline-block;text-align:center;-webkit-flex-shrink:0;-ms-flex-negative:0;flex-shrink:0;font-size:1.5rem;font-size:32px;color:#ffffff;}</style><span class="notranslate MuiIcon-root MuiIcon-fontSizeMedium icon-menu-8 css-e3aya5" aria-hidden="true"></span></button></div></div><style data-emotion="css sjbee7">.css-sjbee7{box-sizing:border-box;margin:0;-webkit-flex-direction:row;-ms-flex-direction:row;flex-direction:row;-webkit-flex-basis:50%;-ms-flex-preferred-size:50%;flex-basis:50%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:50%;display:-webkit-box;display:-webkit-flex;display:-ms-flexbox;display:flex;-webkit-box-pack:center;-ms-flex-pack:center;-webkit-justify-content:center;justify-content:center;-webkit-align-items:center;-webkit-box-align:center;-ms-flex-align:center;align-items:center;}@media (min-width:576px){.css-sjbee7{-webkit-flex-basis:50%;-ms-flex-preferred-size:50%;flex-basis:50%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:50%;}}@media (min-width:768px){.css-sjbee7{-webkit-flex-basis:50%;-ms-flex-preferred-size:50%;flex-basis:50%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:50%;}}@media (min-width:992px){.css-sjbee7{-webkit-flex-basis:50%;-ms-flex-preferred-size:50%;flex-basis:50%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:50%;}}@media (min-width:1200px){.css-sjbee7{-webkit-flex-basis:50%;-ms-flex-preferred-size:50%;flex-basis:50%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:50%;}}@media (min-width:1400px){.css-sjbee7{-webkit-flex-basis:50%;-ms-flex-preferred-size:50%;flex-basis:50%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:50%;}}@media (min-width:1921px){.css-sjbee7{-webkit-flex-basis:50%;-ms-flex-preferred-size:50%;flex-basis:50%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:50%;}}</style><div class="MuiGrid-root MuiGrid-item MuiGrid-grid-xs-6 MuiGrid-grid-lg-6 css-sjbee7"><style data-emotion="css 1u5dce0">@media (min-width:0px){.css-1u5dce0{padding-left:0rem;padding-right:0rem;}}@media (min-width:992px){.css-1u5dce0{padding-left:0.5rem;padding-right:0.5rem;}}@media (min-width:1200px){.css-1u5dce0{padding-left:1rem;padding-right:1rem;}}</style><div class="MuiBox-root css-1u5dce0"><style data-emotion="css 1npbk5i">.css-1npbk5i{-webkit-text-decoration:underline;text-decoration:underline;text-decoration-color:rgba(0, 0, 0, 0.4);-webkit-text-decoration:none;text-decoration:none;}.css-1npbk5i:hover{text-decoration-color:inherit;}</style><style data-emotion="css 1a0edoa">.css-1a0edoa{margin:0;font:inherit;color:#000;-webkit-text-decoration:underline;text-decoration:underline;text-decoration-color:rgba(0, 0, 0, 0.4);-webkit-text-decoration:none;text-decoration:none;}.css-1a0edoa:hover{text-decoration-color:inherit;}</style><a class="MuiTypography-root MuiTypography-inherit MuiLink-root MuiLink-underlineAlways css-1a0edoa" href="/" aria-label="Treccani"><svg xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" width="183" height="28" viewBox="100 150 6000 800" id="logoCentenario"><path d="M399 159.605c-93.37 6.156-193.821 49.587-278.123 120.25-11.618 9.739-10.847 7.053-10.863 37.813-.018 32.681-.66 31.419 11.656 22.945 162.232-111.625 348.17-123.144 393.795-24.395 15.112 32.708 14.53 19.617 14.533 326.541L530 899.018l52.75-.259 52.75-.259.549-268.5c.604-295.67.068-271.468 6.52-294.5 32.569-116.277 216.033-115.938 394.181.728 19.941 13.059 18.25 14.832 18.25-19.144v-27.979l-7.921-6.856C868.44 127.626 637.934 118.763 585.469 264.5c-2.629 7.303-2.769 7.265-6.385-1.748C551.092 192.994 483.117 154.06 399 159.605m2428.5 286.431c-160.192 13.131-254.204 160.099-201.377 314.812 52.634 154.15 278.735 201.913 377.561 79.758 8.014-9.904 12.063-5.2-34.242-39.777-44.972-33.581-40.471-30.743-42.717-26.94-21.018 35.58-78.588 53.477-124.164 38.599-108.151-35.304-119.486-210.759-17.004-263.191 45.736-23.4 106.834-15.034 135.595 18.567l3.574 4.176 36.887-30.111c20.288-16.562 37.23-30.436 37.649-30.832 1.178-1.114-11.108-14.842-19.884-22.218-37.993-31.93-93.611-47.619-151.878-42.843m504 0C3171.018 459.191 3077.269 605.872 3130.196 761c40.214 117.867 183.088 180.032 304.444 132.466 32.499-12.739 85.967-55.259 78.666-62.56-1.652-1.652-79.753-59.872-80.34-59.89-.294-.009-1.303 1.284-2.241 2.873-49.969 84.59-185.087 44.048-208.987-62.706-28.688-128.138 114.756-232.683 200.444-146.087l6.682 6.753 37.506-30.607 37.506-30.607-2.112-2.967c-29.153-40.941-101.814-67.242-170.264-61.632m-2155.833 10.631c-.367.366-.667 19.941-.667 43.5V543h126v354h98V543h125v-87h-173.833c-95.609 0-174.134.3-174.5.667m493.083-.084c-.412.413-.75 99.675-.75 220.584V897h98V722l23.75.007 23.75.006 45.618 87.244 45.617 87.243 58.633.258c32.247.142 58.632.064 58.632-.172 0-.237-24.992-41.924-55.537-92.638-30.545-50.714-55.407-92.271-55.25-92.349.158-.078 4.19-1.116 8.96-2.306 57.328-14.307 88.897-63.441 84.716-131.85-4.243-69.433-46.177-108.158-128.92-119.057-13.394-1.764-205.586-3.437-207.219-1.803m501.917.084c-.367.366-.667 99.591-.667 220.5V897h312v-90h-214v-89h191v-90h-191v-81h202v-91h-149.333c-82.134 0-149.634.3-150 .667M3694.589 675.74c-52.201 120.868-95.092 220.101-95.314 220.519-.222.417 23.975.642 53.771.5l54.174-.259 18.14-46.242 18.14-46.241 85.021-.009 85.022-.008 18.866 46.5 18.866 46.5h110.682l-1.015-2.25c-.558-1.237-43.688-100.35-95.844-220.25l-94.83-218-40.384-.26-40.384-.26-94.911 219.76m480.078-219.073c-.367.366-.667 99.591-.667 220.5V897h97.994l.253-156.579.253-156.579 95.998 156.579L4464.496 897H4592V455.981l-48.75.259-48.75.26-.5 152.422-.5 152.421-93.389-152.671L4306.723 456h-65.695c-36.132 0-65.995.3-66.361.667M1766 589v50l27.75-.034c85.116-.105 104.595-7.374 109.475-40.852 6.571-45.088-18.789-59.032-107.475-59.093L1766 539v50m2034.692 64.779c-14.131 36.179-25.692 66.104-25.692 66.5 0 .397 23.662.721 52.583.721 30.432 0 52.443-.376 52.25-.893-55.023-147.388-49.341-142.625-79.141-66.328" fill="#ffffff" fill-rule="evenodd" id="svgLogoFirstPath"></path><path d="M5211.5 445.098c-75.438 6.174-138.62 41.588-175.911 98.599-36.132 55.241-46.864 135.308-27.438 204.707 60.312 215.468 399.054 214.374 458.213-1.479 47.321-172.659-74.233-316.61-254.864-301.827m586-.073c-127.435 11.359-209.664 98.412-212.255 224.707-2.935 143.05 92.194 238.462 237.755 238.462 143.671 0 237.472-91.509 237.495-231.694.025-148.508-109.759-245.134-262.995-231.475M4759 676.5V897h98V456h-98v220.5m456.635-140.433c-150.132 20.749-155.241 253.448-6.135 279.409 92.055 16.027 163.7-44.764 163.788-138.976.085-91.607-68.552-152.746-157.653-140.433m586 0c-150.1 20.745-155.21 253.453-6.135 279.409 92.055 16.027 163.759-44.825 163.759-138.976 0-91.726-68.495-152.75-157.624-140.433" fill="#A8A8A8" fill-rule="evenodd" id="svgLogoSecondPath"></path></svg></a></div></div><style data-emotion="css 1evek1w">.css-1evek1w{box-sizing:border-box;margin:0;-webkit-flex-direction:row;-ms-flex-direction:row;flex-direction:row;-webkit-flex-basis:25%;-ms-flex-preferred-size:25%;flex-basis:25%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:25%;display:-webkit-box;display:-webkit-flex;display:-ms-flexbox;display:flex;-webkit-box-pack:end;-ms-flex-pack:end;-webkit-justify-content:flex-end;justify-content:flex-end;-webkit-align-items:center;-webkit-box-align:center;-ms-flex-align:center;align-items:center;}@media (min-width:576px){.css-1evek1w{-webkit-flex-basis:25%;-ms-flex-preferred-size:25%;flex-basis:25%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:25%;}}@media (min-width:768px){.css-1evek1w{-webkit-flex-basis:25%;-ms-flex-preferred-size:25%;flex-basis:25%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:25%;}}@media (min-width:992px){.css-1evek1w{-webkit-flex-basis:25%;-ms-flex-preferred-size:25%;flex-basis:25%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:25%;}}@media (min-width:1200px){.css-1evek1w{-webkit-flex-basis:25%;-ms-flex-preferred-size:25%;flex-basis:25%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:25%;}}@media (min-width:1400px){.css-1evek1w{-webkit-flex-basis:25%;-ms-flex-preferred-size:25%;flex-basis:25%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:25%;}}@media (min-width:1921px){.css-1evek1w{-webkit-flex-basis:25%;-ms-flex-preferred-size:25%;flex-basis:25%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:25%;}}</style><div class="MuiGrid-root MuiGrid-item MuiGrid-grid-xs-3 MuiGrid-grid-lg-3 css-1evek1w"><style data-emotion="css 1ckcobp">.css-1ckcobp{display:-webkit-box;display:-webkit-flex;display:-ms-flexbox;display:flex;-webkit-flex-direction:row;-ms-flex-direction:row;flex-direction:row;-webkit-box-pack:end;-ms-flex-pack:end;-webkit-justify-content:flex-end;justify-content:flex-end;-webkit-align-items:center;-webkit-box-align:center;-ms-flex-align:center;align-items:center;}@media (min-width:992px){.css-1ckcobp{gap:0rem;}}@media (min-width:1200px){.css-1ckcobp{gap:0.5rem;}}@media (min-width:1300px){.css-1ckcobp{gap:1.5rem;}}</style><div class="MuiStack-root css-1ckcobp"></div></div></div><style data-emotion="css fp5fyp">.css-fp5fyp{box-sizing:border-box;display:-webkit-box;display:-webkit-flex;display:-ms-flexbox;display:flex;-webkit-box-flex-wrap:wrap;-webkit-flex-wrap:wrap;-ms-flex-wrap:wrap;flex-wrap:wrap;width:100%;-webkit-flex-direction:row;-ms-flex-direction:row;flex-direction:row;position:relative;z-index:99999;}@media (min-width:0px){.css-fp5fyp{width:calc(100% + 0.5rem);margin-left:-0.5rem;}.css-fp5fyp>.MuiGrid-item{padding-left:0.5rem;}}@media (min-width:768px){.css-fp5fyp{width:calc(100% + 1rem);margin-left:-1rem;}.css-fp5fyp>.MuiGrid-item{padding-left:1rem;}}@media (min-width:1400px){.css-fp5fyp{width:calc(100% + 1.5rem);margin-left:-1.5rem;}.css-fp5fyp>.MuiGrid-item{padding-left:1.5rem;}}</style><div class="MuiGrid-root MuiGrid-container css-fp5fyp"><style data-emotion="css 17ycbya">.css-17ycbya{box-sizing:border-box;margin:0;-webkit-flex-direction:row;-ms-flex-direction:row;flex-direction:row;-webkit-flex-basis:100%;-ms-flex-preferred-size:100%;flex-basis:100%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:100%;position:relative;padding-top:0.5rem;padding-bottom:0.5rem;min-height:5rem;}@media (min-width:576px){.css-17ycbya{-webkit-flex-basis:100%;-ms-flex-preferred-size:100%;flex-basis:100%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:100%;}}@media (min-width:768px){.css-17ycbya{-webkit-flex-basis:100%;-ms-flex-preferred-size:100%;flex-basis:100%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:100%;}}@media (min-width:992px){.css-17ycbya{-webkit-flex-basis:100%;-ms-flex-preferred-size:100%;flex-basis:100%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:100%;}}@media (min-width:1200px){.css-17ycbya{-webkit-flex-basis:100%;-ms-flex-preferred-size:100%;flex-basis:100%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:100%;}}@media (min-width:1400px){.css-17ycbya{-webkit-flex-basis:100%;-ms-flex-preferred-size:100%;flex-basis:100%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:100%;}}@media (min-width:1921px){.css-17ycbya{-webkit-flex-basis:100%;-ms-flex-preferred-size:100%;flex-basis:100%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:100%;}}</style><div class="MuiGrid-root MuiGrid-item MuiGrid-grid-xs-12 MuiGrid-grid-lg-12 css-17ycbya"><style data-emotion="css mf2yrx">.css-mf2yrx{position:absolute;z-index:100;border-radius:2rem;-webkit-backdrop-filter:blur(0.625rem);backdrop-filter:blur(0.625rem);border:0.0625rem solid #ffffff;background-color:theme.palette.alphaWhite[10];overflow:hidden;}@media (min-width:0px){.css-mf2yrx{width:calc(100% - 0.625rem);}}@media (min-width:992px){.css-mf2yrx{width:calc(100% - 1rem);}}@media (min-width:1400px){.css-mf2yrx{width:calc(100% - 1.5rem);}}@media (min-width:1921px){.css-mf2yrx{width:calc(100% - 1.6875rem);}}</style><div class="search-wrapper search-wrapper-closed MuiBox-root css-mf2yrx"><style data-emotion="css y823ku">.css-y823ku .MuiInputBase-root{padding-left:1.5rem;padding-right:1.5rem;color:#ffffff;gap:0.5rem;font-weight:400;background-color:transparent;border-width:0px!important;-webkit-transition:all 0.25s ease-in-out;transition:all 0.25s ease-in-out;}.css-y823ku .MuiInputBase-root .MuiInputBase-input::-webkit-input-placeholder{color:white;opacity:1;}.css-y823ku .MuiInputBase-root .MuiInputBase-input::-moz-placeholder{color:white;opacity:1;}.css-y823ku .MuiInputBase-root .MuiInputBase-input:-ms-input-placeholder{color:white;opacity:1;}.css-y823ku .MuiInputBase-root .MuiInputBase-input::placeholder,.css-y823ku .MuiInputBase-root .MuiInputBase-input::-webkit-input-placeholder{color:white;opacity:1;}.css-y823ku .MuiInputBase-root .MuiInputAdornment-root{color:#ffffff;}.css-y823ku.open .MuiInputBase-root{color:#000000;}.css-y823ku.open .MuiInputBase-input::-webkit-input-placeholder{color:#000000;}.css-y823ku.open .MuiInputBase-input::-moz-placeholder{color:#000000;}.css-y823ku.open .MuiInputBase-input:-ms-input-placeholder{color:#000000;}.css-y823ku.open .MuiInputBase-input::placeholder,.css-y823ku.open .MuiInputBase-input::-webkit-input-placeholder{color:#000000;}.css-y823ku.open .MuiInputAdornment-root{color:#000000;}.css-y823ku fieldset{border-width:0px!important;}.css-y823ku input{font-weight:350;padding:1.28125rem 0.875rem 1.03125rem 0rem;text-overflow:ellipsis;}.css-y823ku input::-webkit-input-placeholder{opacity:1;}.css-y823ku input::-moz-placeholder{opacity:1;}.css-y823ku input:-ms-input-placeholder{opacity:1;}.css-y823ku input::placeholder{opacity:1;}</style><style data-emotion="css 1fxho4m">.css-1fxho4m{display:-webkit-inline-box;display:-webkit-inline-flex;display:-ms-inline-flexbox;display:inline-flex;-webkit-flex-direction:column;-ms-flex-direction:column;flex-direction:column;position:relative;min-width:0;padding:0;margin:0;border:0;vertical-align:top;width:100%;}.css-1fxho4m .Mui-focused.MuiInputLabel-root,.css-1fxho4m:hover .MuiInputLabel-root{color:#000;}.css-1fxho4m .MuiInput-root{margin-top:0.75rem;}.css-1fxho4m .MuiInput-root:before,.css-1fxho4m .MuiInput-root:after{border-bottom:0.0625rem solid #545454;}.css-1fxho4m .MuiInput-root.Mui-focused:after,.css-1fxho4m .MuiInput-root.Mui-focused:before{border-bottom-color:#000;}.css-1fxho4m .MuiInput-root.Mui-disabled:after,.css-1fxho4m .MuiInput-root.Mui-disabled:before{border-bottom-color:#9A9999;}.css-1fxho4m .MuiInput-root .MuiIcon-root{color:#000;}.css-1fxho4m .MuiInput-root.Mui-disabled .MuiIcon-root{color:#9A9999;}.css-1fxho4m .MuiInputLabel-standard{color:#545454;}.css-1fxho4m .MuiInputLabel-standard.MuiFormLabel-filled{color:#000;}.css-1fxho4m .MuiInputLabel-standard.Mui-focused+.MuiInput-root>.MuiInputBase-input{color:#545454;}.css-1fxho4m .MuiInputLabel-standard:not(.Mui-focused).Mui-filled+.MuiInput-root>.MuiInputBase-input{color:#000;}.css-1fxho4m .MuiInputLabel-standard.Mui-disabled{color:#9A9999;}.css-1fxho4m .MuiInputLabel-standard.Mui-disabled .MuiIcon-root{color:#9A9999;}.css-1fxho4m .MuiFormHelperText-root{font-family:"Avenir",sans-serif;font-weight:400;font-size:0.75rem;line-height:1.66;margin-top:0.25rem;color:#7D7D7D;}.css-1fxho4m .MuiFormHelperText-root.Mui-disabled{color:#9A9999;}.css-1fxho4m .MuiInputBase-root{border-radius:2rem;max-height:3.375rem;padding-left:0.625rem;min-height:3.375rem;}.css-1fxho4m .MuiInputBase-root.MuiInputBase-multiline{max-height:none;}.css-1fxho4m .MuiOutlinedInput-notchedOutline{font-family:Avenir-roman,sans-serif;border-color:#3D3D3D;}.css-1fxho4m .MuiFormLabel-root.Mui-error,.css-1fxho4m .MuiFormHelperText-root.Mui-error{color:#CC0000;}.css-1fxho4m .MuiInputLabel-outlined[data-shrink=false]{left:0.625rem!important;}.css-1fxho4m .MuiInput-root.Mui-error:before,.css-1fxho4m .MuiInput-root.Mui-error:after{border-bottom:0.0625rem solid #CC0000;}.css-1fxho4m .MuiInput-root.Mui-error .MuiIcon-root{color:#CC0000;}.css-1fxho4m .MuiFormLabel-root{top:0.125rem;left:0;font-family:Avenir,sans-serif;font-size:1rem;}.css-1fxho4m .MuiFormLabel-root[data-shrink=true]{top:0rem 0rem;}.css-1fxho4m .MuiInputBase-root{padding-left:1.5rem;padding-right:1.5rem;color:#ffffff;gap:0.5rem;font-weight:400;background-color:transparent;border-width:0px!important;-webkit-transition:all 0.25s ease-in-out;transition:all 0.25s ease-in-out;}.css-1fxho4m .MuiInputBase-root .MuiInputBase-input::-webkit-input-placeholder{color:white;opacity:1;}.css-1fxho4m .MuiInputBase-root .MuiInputBase-input::-moz-placeholder{color:white;opacity:1;}.css-1fxho4m .MuiInputBase-root .MuiInputBase-input:-ms-input-placeholder{color:white;opacity:1;}.css-1fxho4m .MuiInputBase-root .MuiInputBase-input::placeholder,.css-1fxho4m .MuiInputBase-root .MuiInputBase-input::-webkit-input-placeholder{color:white;opacity:1;}.css-1fxho4m .MuiInputBase-root .MuiInputAdornment-root{color:#ffffff;}.css-1fxho4m.open .MuiInputBase-root{color:#000000;}.css-1fxho4m.open .MuiInputBase-input::-webkit-input-placeholder{color:#000000;}.css-1fxho4m.open .MuiInputBase-input::-moz-placeholder{color:#000000;}.css-1fxho4m.open .MuiInputBase-input:-ms-input-placeholder{color:#000000;}.css-1fxho4m.open .MuiInputBase-input::placeholder,.css-1fxho4m.open .MuiInputBase-input::-webkit-input-placeholder{color:#000000;}.css-1fxho4m.open .MuiInputAdornment-root{color:#000000;}.css-1fxho4m fieldset{border-width:0px!important;}.css-1fxho4m input{font-weight:350;padding:1.28125rem 0.875rem 1.03125rem 0rem;text-overflow:ellipsis;}.css-1fxho4m input::-webkit-input-placeholder{opacity:1;}.css-1fxho4m input::-moz-placeholder{opacity:1;}.css-1fxho4m input:-ms-input-placeholder{opacity:1;}.css-1fxho4m input::placeholder{opacity:1;}</style><div class="MuiFormControl-root MuiFormControl-fullWidth MuiTextField-root closed css-1fxho4m"><style data-emotion="css-global 1prfaxn">@-webkit-keyframes mui-auto-fill{from{display:block;}}@keyframes mui-auto-fill{from{display:block;}}@-webkit-keyframes mui-auto-fill-cancel{from{display:block;}}@keyframes mui-auto-fill-cancel{from{display:block;}}</style><style data-emotion="css 1kyco5u">.css-1kyco5u{font-family:"Avenir",sans-serif;font-weight:400;font-size:1rem;line-height:1.4375em;color:rgba(0, 0, 0, 0.87);box-sizing:border-box;position:relative;cursor:text;display:-webkit-inline-box;display:-webkit-inline-flex;display:-ms-inline-flexbox;display:inline-flex;-webkit-align-items:center;-webkit-box-align:center;-ms-flex-align:center;align-items:center;width:100%;position:relative;border-radius:4px;padding-left:14px;}.css-1kyco5u.Mui-disabled{color:rgba(0, 0, 0, 0.38);cursor:default;}.css-1kyco5u:hover .MuiOutlinedInput-notchedOutline{border-color:rgba(0, 0, 0, 0.87);}@media (hover: none){.css-1kyco5u:hover .MuiOutlinedInput-notchedOutline{border-color:rgba(0, 0, 0, 0.23);}}.css-1kyco5u.Mui-focused .MuiOutlinedInput-notchedOutline{border-color:#000;border-width:2px;}.css-1kyco5u.Mui-error .MuiOutlinedInput-notchedOutline{border-color:#800000;}.css-1kyco5u.Mui-disabled .MuiOutlinedInput-notchedOutline{border-color:rgba(0, 0, 0, 0.26);}</style><div class="MuiInputBase-root MuiOutlinedInput-root MuiInputBase-colorPrimary MuiInputBase-fullWidth MuiInputBase-formControl MuiInputBase-adornedStart css-1kyco5u"><style data-emotion="css 1mivseu">.css-1mivseu{display:-webkit-box;display:-webkit-flex;display:-ms-flexbox;display:flex;height:0.01em;max-height:2em;-webkit-align-items:center;-webkit-box-align:center;-ms-flex-align:center;align-items:center;white-space:nowrap;color:rgba(0, 0, 0, 0.54);margin-right:8px;margin-left:-0.25rem;}</style><div class="MuiInputAdornment-root MuiInputAdornment-positionStart MuiInputAdornment-outlined MuiInputAdornment-sizeMedium css-1mivseu" color="primaryOnDark"><span class="notranslate">​</span><button class="MuiButtonBase-root MuiIconButton-root MuiIconButton-sizeMedium css-1yxmbwk" tabindex="0" type="button" aria-label="Cerca"><svg aria-label="" class="Search_SearchIconClose__WfoB0" width="22" height="22" viewBox="0 0 22 22" fill="none" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg"><g id="Group"><path id="Vector" d="M21 21L14.656 14.656" stroke="white" stroke-miterlimit="10" stroke-linecap="square"></path><path id="Vector_2" d="M9 17C13.4183 17 17 13.4183 17 9C17 4.58172 13.4183 1 9 1C4.58172 1 1 4.58172 1 9C1 13.4183 4.58172 17 9 17Z" stroke="white" stroke-miterlimit="10" stroke-linecap="square"></path></g></svg></button></div><style data-emotion="css 1ixds2g">.css-1ixds2g{font:inherit;letter-spacing:inherit;color:currentColor;padding:4px 0 5px;border:0;box-sizing:content-box;background:none;height:1.4375em;margin:0;-webkit-tap-highlight-color:transparent;display:block;min-width:0;width:100%;-webkit-animation-name:mui-auto-fill-cancel;animation-name:mui-auto-fill-cancel;-webkit-animation-duration:10ms;animation-duration:10ms;padding:16.5px 14px;padding-left:0;}.css-1ixds2g::-webkit-input-placeholder{color:currentColor;opacity:0.42;-webkit-transition:opacity 200ms cubic-bezier(0.4, 0, 0.2, 1) 0ms;transition:opacity 200ms cubic-bezier(0.4, 0, 0.2, 1) 0ms;}.css-1ixds2g::-moz-placeholder{color:currentColor;opacity:0.42;-webkit-transition:opacity 200ms cubic-bezier(0.4, 0, 0.2, 1) 0ms;transition:opacity 200ms cubic-bezier(0.4, 0, 0.2, 1) 0ms;}.css-1ixds2g:-ms-input-placeholder{color:currentColor;opacity:0.42;-webkit-transition:opacity 200ms cubic-bezier(0.4, 0, 0.2, 1) 0ms;transition:opacity 200ms cubic-bezier(0.4, 0, 0.2, 1) 0ms;}.css-1ixds2g::-ms-input-placeholder{color:currentColor;opacity:0.42;-webkit-transition:opacity 200ms cubic-bezier(0.4, 0, 0.2, 1) 0ms;transition:opacity 200ms cubic-bezier(0.4, 0, 0.2, 1) 0ms;}.css-1ixds2g:focus{outline:0;}.css-1ixds2g:invalid{box-shadow:none;}.css-1ixds2g::-webkit-search-decoration{-webkit-appearance:none;}label[data-shrink=false]+.MuiInputBase-formControl .css-1ixds2g::-webkit-input-placeholder{opacity:0!important;}label[data-shrink=false]+.MuiInputBase-formControl .css-1ixds2g::-moz-placeholder{opacity:0!important;}label[data-shrink=false]+.MuiInputBase-formControl .css-1ixds2g:-ms-input-placeholder{opacity:0!important;}label[data-shrink=false]+.MuiInputBase-formControl .css-1ixds2g::-ms-input-placeholder{opacity:0!important;}label[data-shrink=false]+.MuiInputBase-formControl .css-1ixds2g:focus::-webkit-input-placeholder{opacity:0.42;}label[data-shrink=false]+.MuiInputBase-formControl .css-1ixds2g:focus::-moz-placeholder{opacity:0.42;}label[data-shrink=false]+.MuiInputBase-formControl .css-1ixds2g:focus:-ms-input-placeholder{opacity:0.42;}label[data-shrink=false]+.MuiInputBase-formControl .css-1ixds2g:focus::-ms-input-placeholder{opacity:0.42;}.css-1ixds2g.Mui-disabled{opacity:1;-webkit-text-fill-color:rgba(0, 0, 0, 0.38);}.css-1ixds2g:-webkit-autofill{-webkit-animation-duration:5000s;animation-duration:5000s;-webkit-animation-name:mui-auto-fill;animation-name:mui-auto-fill;}.css-1ixds2g:-webkit-autofill{border-radius:inherit;}</style><input aria-invalid="false" autoComplete="off" id="search" name="search" type="text" aria-label="Search" class="MuiInputBase-input MuiOutlinedInput-input search-input MuiInputBase-inputAdornedStart css-1ixds2g" value=""/><style data-emotion="css 19w1uun">.css-19w1uun{border-color:rgba(0, 0, 0, 0.23);}</style><style data-emotion="css igs3ac">.css-igs3ac{text-align:left;position:absolute;bottom:0;right:0;top:-5px;left:0;margin:0;padding:0 8px;pointer-events:none;border-radius:inherit;border-style:solid;border-width:1px;overflow:hidden;min-width:0%;border-color:rgba(0, 0, 0, 0.23);}</style><fieldset aria-hidden="true" class="MuiOutlinedInput-notchedOutline css-igs3ac"><style data-emotion="css ihdtdm">.css-ihdtdm{float:unset;width:auto;overflow:hidden;padding:0;line-height:11px;-webkit-transition:width 150ms cubic-bezier(0.0, 0, 0.2, 1) 0ms;transition:width 150ms cubic-bezier(0.0, 0, 0.2, 1) 0ms;}</style><legend class="css-ihdtdm"><span class="notranslate">​</span></legend></fieldset></div></div><style data-emotion="css a0y2e3">.css-a0y2e3{height:0;overflow:hidden;-webkit-transition:height 300ms cubic-bezier(0.4, 0, 0.2, 1) 0ms;transition:height 300ms cubic-bezier(0.4, 0, 0.2, 1) 0ms;visibility:hidden;}</style><div class="MuiCollapse-root MuiCollapse-vertical MuiCollapse-hidden css-a0y2e3" style="min-height:0px"><style data-emotion="css hboir5">.css-hboir5{display:-webkit-box;display:-webkit-flex;display:-ms-flexbox;display:flex;width:100%;}</style><div class="MuiCollapse-wrapper MuiCollapse-vertical css-hboir5"><style data-emotion="css 8atqhb">.css-8atqhb{width:100%;}</style><div class="MuiCollapse-wrapperInner MuiCollapse-vertical css-8atqhb"><style data-emotion="css 82g95e">.css-82g95e{position:relative;}.css-82g95e:after{max-height:25rem;position:absolute;content:"";bottom:0;width:100%;height:1.875rem;background:linear-gradient(0, white, transparent);pointer-events:none;}</style><div class="MuiBox-root css-82g95e"><style data-emotion="css 1ooienb">.css-1ooienb{margin:0;-webkit-flex-shrink:0;-ms-flex-negative:0;flex-shrink:0;border-width:0;border-style:solid;border-color:rgba(0, 0, 0, 0.12);border-bottom-width:thin;margin-left:1.5rem;margin-right:1.5rem;}</style><hr class="MuiDivider-root MuiDivider-fullWidth css-1ooienb"/><style data-emotion="css wfrk2u">.css-wfrk2u{display:-webkit-box;display:-webkit-flex;display:-ms-flexbox;display:flex;-webkit-flex-direction:column;-ms-flex-direction:column;flex-direction:column;overflow-y:auto;max-height:25rem;}</style><div class="MuiStack-root css-wfrk2u"></div></div></div></div></div></div></div></div></div><style data-emotion="css 3cyuig">.css-3cyuig{z-index:1200;}@media (min-width:0px){.css-3cyuig{display:block;}}@media (min-width:992px){.css-3cyuig{display:none;}}.css-3cyuig .MuiDrawer-paper{position:relative;box-sizing:border-box;width:100%;background-color:rgba(255, 255, 255, .8);-webkit-backdrop-filter:blur(3.75rem);backdrop-filter:blur(3.75rem);overflow:hidden;}</style></div></header><div class="mainContent MuiBox-root css-0" id="mainContent"><div class="Term_termBox__DGxd6 MuiBox-root css-0" data-component-name="term"><style data-emotion="css 1jcqrew">.css-1jcqrew{padding-bottom:2.5rem;background-color:#385153;}</style><div class="HeroBase_heroCarousel__xHTNH MuiBox-root css-1jcqrew"><style data-emotion="css sknu2o">.css-sknu2o{width:100%;margin-left:auto;box-sizing:border-box;margin-right:auto;display:block;padding-left:0.125rem;padding-right:0.125rem;}@media (min-width:576px){.css-sknu2o{padding-left:0.1875rem;padding-right:0.1875rem;}}@media (min-width:0px){.css-sknu2o{padding-left:1.6875rem;padding-right:1.6875rem;}}@media (min-width:1921px){.css-sknu2o{padding-left:4rem;padding-right:4rem;}}</style><div class="MuiContainer-root HeroBase_heroCarouselSlide__ZupcZ css-sknu2o"><style data-emotion="css k6ilad">.css-k6ilad{box-sizing:border-box;display:-webkit-box;display:-webkit-flex;display:-ms-flexbox;display:flex;-webkit-box-flex-wrap:wrap;-webkit-flex-wrap:wrap;-ms-flex-wrap:wrap;flex-wrap:wrap;width:100%;-webkit-flex-direction:row;-ms-flex-direction:row;flex-direction:row;}@media (min-width:0px){.css-k6ilad{width:calc(100% + 0.5rem);margin-left:-0.5rem;}.css-k6ilad>.MuiGrid-item{padding-left:0.5rem;}}@media (min-width:768px){.css-k6ilad{width:calc(100% + 1rem);margin-left:-1rem;}.css-k6ilad>.MuiGrid-item{padding-left:1rem;}}@media (min-width:1400px){.css-k6ilad{width:calc(100% + 1.5rem);margin-left:-1.5rem;}.css-k6ilad>.MuiGrid-item{padding-left:1.5rem;}}</style><div class="MuiGrid-root MuiGrid-container css-k6ilad"><style data-emotion="css n9ghht">.css-n9ghht{box-sizing:border-box;margin:0;-webkit-flex-direction:row;-ms-flex-direction:row;flex-direction:row;-webkit-flex-basis:100%;-ms-flex-preferred-size:100%;flex-basis:100%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:100%;}@media (min-width:576px){.css-n9ghht{-webkit-flex-basis:100%;-ms-flex-preferred-size:100%;flex-basis:100%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:100%;}}@media (min-width:768px){.css-n9ghht{-webkit-flex-basis:100%;-ms-flex-preferred-size:100%;flex-basis:100%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:100%;}}@media (min-width:992px){.css-n9ghht{-webkit-flex-basis:83.333333%;-ms-flex-preferred-size:83.333333%;flex-basis:83.333333%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:83.333333%;}}@media (min-width:1200px){.css-n9ghht{-webkit-flex-basis:83.333333%;-ms-flex-preferred-size:83.333333%;flex-basis:83.333333%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:83.333333%;}}@media (min-width:1400px){.css-n9ghht{-webkit-flex-basis:83.333333%;-ms-flex-preferred-size:83.333333%;flex-basis:83.333333%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:83.333333%;}}@media (min-width:1921px){.css-n9ghht{-webkit-flex-basis:83.333333%;-ms-flex-preferred-size:83.333333%;flex-basis:83.333333%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:83.333333%;}}</style><div class="MuiGrid-root MuiGrid-item MuiGrid-grid-xs-12 MuiGrid-grid-lg-10 css-n9ghht"><style data-emotion="css 1dwlpgj">.css-1dwlpgj{font-weight:900;text-transform:uppercase;font-family:Avenir,sans-serif;letter-spacing:-2%;font-size:0.875rem;line-height:1em;background-color:rgba(0, 0, 0, .3);padding:0.375rem 1rem 0.0625rem;display:-webkit-box;display:-webkit-flex;display:-ms-flexbox;display:flex;border-radius:1rem;width:-webkit-fit-content;width:-moz-fit-content;width:fit-content;-webkit-align-items:center;-webkit-box-align:center;-ms-flex-align:center;align-items:center;margin-bottom:2rem;margin-left:0rem;margin-right:0rem;background-color:rgba(0, 0, 0, 0.7);}@media (min-width:992px){.css-1dwlpgj{font-size:1rem;line-height:1.25rem;}}@media (max-width:991.95px){.css-1dwlpgj{padding-bottom:0.25rem;}}.css-1dwlpgj a{display:-webkit-inline-box;display:-webkit-inline-flex;display:-ms-inline-flexbox;display:inline-flex;font-size:0.75rem;-webkit-box-pack:center;-ms-flex-pack:center;-webkit-justify-content:center;justify-content:center;-webkit-align-items:center;-webkit-box-align:center;-ms-flex-align:center;align-items:center;}</style><style data-emotion="css zmi5yr">.css-zmi5yr{margin:0;font-family:"Avenir",sans-serif;font-weight:400;font-size:1rem;line-height:1.5;color:rgba(0, 0, 0, 0.6);font-weight:900;text-transform:uppercase;font-family:Avenir,sans-serif;letter-spacing:-2%;font-size:0.875rem;line-height:1em;background-color:rgba(0, 0, 0, .3);padding:0.375rem 1rem 0.0625rem;display:-webkit-box;display:-webkit-flex;display:-ms-flexbox;display:flex;border-radius:1rem;width:-webkit-fit-content;width:-moz-fit-content;width:fit-content;-webkit-align-items:center;-webkit-box-align:center;-ms-flex-align:center;align-items:center;margin-bottom:2rem;margin-left:0rem;margin-right:0rem;background-color:rgba(0, 0, 0, 0.7);}@media (min-width:992px){.css-zmi5yr{font-size:1rem;line-height:1.25rem;}}@media (max-width:991.95px){.css-zmi5yr{padding-bottom:0.25rem;}}.css-zmi5yr a{display:-webkit-inline-box;display:-webkit-inline-flex;display:-ms-inline-flexbox;display:inline-flex;font-size:0.75rem;-webkit-box-pack:center;-ms-flex-pack:center;-webkit-justify-content:center;justify-content:center;-webkit-align-items:center;-webkit-box-align:center;-ms-flex-align:center;align-items:center;}</style><nav class="MuiTypography-root MuiTypography-body1 MuiBreadcrumbs-root css-zmi5yr" aria-label="breadcrumb"><style data-emotion="css nhb8h9">.css-nhb8h9{display:-webkit-box;display:-webkit-flex;display:-ms-flexbox;display:flex;-webkit-box-flex-wrap:wrap;-webkit-flex-wrap:wrap;-ms-flex-wrap:wrap;flex-wrap:wrap;-webkit-align-items:center;-webkit-box-align:center;-ms-flex-align:center;align-items:center;padding:0;margin:0;list-style:none;}</style><ol class="MuiBreadcrumbs-ol css-nhb8h9"><li class="MuiBreadcrumbs-li"><style data-emotion="css 1npbk5i">.css-1npbk5i{-webkit-text-decoration:underline;text-decoration:underline;text-decoration-color:rgba(0, 0, 0, 0.4);-webkit-text-decoration:none;text-decoration:none;}.css-1npbk5i:hover{text-decoration-color:inherit;}</style><style data-emotion="css 1a0edoa">.css-1a0edoa{margin:0;font:inherit;color:#000;-webkit-text-decoration:underline;text-decoration:underline;text-decoration-color:rgba(0, 0, 0, 0.4);-webkit-text-decoration:none;text-decoration:none;}.css-1a0edoa:hover{text-decoration-color:inherit;}</style><a class="MuiTypography-root MuiTypography-inherit MuiLink-root MuiLink-underlineAlways css-1a0edoa" href="/" aria-label="Treccani"><span><svg width="16" height="13" viewBox="0 0 16 13" fill="none" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg"><path d="M0 3.95203V3.10603C0 3.08504 0.0075 3.06403 0.024 3.05203C1.401 1.83704 3.273 0.998535 4.8375 0.998535C6.069 0.998535 7.107 1.52204 7.56 2.79404H7.581C8.031 1.52204 9.0705 0.998535 10.3005 0.998535C11.865 0.998535 13.7355 1.83704 15.114 3.05203C15.1305 3.06554 15.138 3.08504 15.138 3.10603V3.95203C15.138 3.97604 15.1125 3.98803 15.093 3.97604C13.851 3.10454 12.1095 2.40253 10.716 2.40253C9.4125 2.40253 8.412 3.01604 8.412 4.67503V12.8455H6.7275V4.67503C6.7275 3.01604 5.727 2.40253 4.4235 2.40253C3.03 2.40253 1.287 3.10454 0.0465 3.97604C0.0285 3.98954 0.0015 3.97604 0.0015 3.95203" fill="#fff"></path></svg></span></a></li></ol></nav><style data-emotion="css h5rga0">.css-h5rga0{-webkit-flex-direction:column;-ms-flex-direction:column;flex-direction:column;display:-webkit-box;display:-webkit-flex;display:-ms-flexbox;display:flex;}</style><div class="MuiBox-root css-h5rga0"><style data-emotion="css t21enm">.css-t21enm{margin:0;font-weight:400;font-family:Imprint,Times New Roman;letter-spacing:-4%;text-transform:uppercase;font-size:2.5rem;line-height:2.5rem;padding-left:0rem;padding-bottom:0.5rem;margin-bottom:0.625rem;color:#ffffff;text-transform:none;letter-spacing:-0.195rem;-webkit-hyphens:auto;-moz-hyphens:auto;-ms-hyphens:auto;hyphens:auto;}@media (min-width:992px){.css-t21enm{font-size:4.875rem;line-height:4.875rem;}}</style><h1 class="MuiTypography-root MuiTypography-h2 css-t21enm">Fiducia parlamentare</h1><style data-emotion="css 1m36rd1">.css-1m36rd1{margin:0;font-weight:700;font-family:Avenir,sans-serif;letter-spacing:-2%;text-transform:uppercase;font-size:1.4375rem;line-height:2rem;padding-top:0.625rem;padding-bottom:1rem;color:#ffffff;}@media (min-width:992px){.css-1m36rd1{font-size:2.125rem;line-height:2.5rem;}}</style><h5 class="MuiTypography-root MuiTypography-h5 HeroBase_leadP__0yoSv css-1m36rd1">Enciclopedia on line</h5></div></div><style data-emotion="css al93w7">.css-al93w7{box-sizing:border-box;margin:0;-webkit-flex-direction:row;-ms-flex-direction:row;flex-direction:row;-webkit-flex-basis:100%;-ms-flex-preferred-size:100%;flex-basis:100%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:100%;gap:0.5rem;display:-webkit-box;display:-webkit-flex;display:-ms-flexbox;display:flex;-webkit-box-pack:start;-ms-flex-pack:start;-webkit-justify-content:flex-start;justify-content:flex-start;-webkit-align-items:flex-end;-webkit-box-align:flex-end;-ms-flex-align:flex-end;align-items:flex-end;-webkit-flex-direction:column;-ms-flex-direction:column;flex-direction:column;}@media (min-width:576px){.css-al93w7{-webkit-flex-basis:100%;-ms-flex-preferred-size:100%;flex-basis:100%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:100%;}}@media (min-width:768px){.css-al93w7{-webkit-flex-basis:100%;-ms-flex-preferred-size:100%;flex-basis:100%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:100%;}}@media (min-width:992px){.css-al93w7{-webkit-flex-basis:16.666667%;-ms-flex-preferred-size:16.666667%;flex-basis:16.666667%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:16.666667%;}}@media (min-width:1200px){.css-al93w7{-webkit-flex-basis:16.666667%;-ms-flex-preferred-size:16.666667%;flex-basis:16.666667%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:16.666667%;}}@media (min-width:1400px){.css-al93w7{-webkit-flex-basis:16.666667%;-ms-flex-preferred-size:16.666667%;flex-basis:16.666667%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:16.666667%;}}@media (min-width:1921px){.css-al93w7{-webkit-flex-basis:16.666667%;-ms-flex-preferred-size:16.666667%;flex-basis:16.666667%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:16.666667%;}}@media (min-width:0px){.css-al93w7{margin-top:0.5rem!important;}}@media (min-width:992px){.css-al93w7{margin-top:inherit;}}</style><div class="MuiGrid-root MuiGrid-item MuiGrid-grid-xs-12 MuiGrid-grid-lg-2 css-al93w7"><style data-emotion="css 1bxgxsy">.css-1bxgxsy{display:-webkit-box;display:-webkit-flex;display:-ms-flexbox;display:flex;-webkit-flex-direction:row;-ms-flex-direction:row;flex-direction:row;gap:1rem;position:relative;}</style><div class="MuiStack-root ContributionButtons_iconContrib__1z6mn css-1bxgxsy"><style data-emotion="css 11raug4">.css-11raug4{text-align:center;-webkit-flex:0 0 auto;-ms-flex:0 0 auto;flex:0 0 auto;font-size:1.5rem;padding:8px;border-radius:50%;overflow:visible;color:rgba(0, 0, 0, 0.54);-webkit-transition:background-color 150ms cubic-bezier(0.4, 0, 0.2, 1) 0ms;transition:background-color 150ms cubic-bezier(0.4, 0, 0.2, 1) 0ms;padding:12px;font-size:1.75rem;padding:0rem;width:3rem;height:3rem;}.css-11raug4:hover{background-color:rgba(0, 0, 0, 0.04);}@media (hover: none){.css-11raug4:hover{background-color:transparent;}}.css-11raug4.Mui-disabled{background-color:transparent;color:rgba(0, 0, 0, 0.26);}@media (min-width:0px){.css-11raug4{margin-right:.5rem;}}@media (min-width:992px){.css-11raug4{margin-right:inherit;}}</style><style data-emotion="css 6ypq5u">.css-6ypq5u{display:-webkit-inline-box;display:-webkit-inline-flex;display:-ms-inline-flexbox;display:inline-flex;-webkit-align-items:center;-webkit-box-align:center;-ms-flex-align:center;align-items:center;-webkit-box-pack:center;-ms-flex-pack:center;-webkit-justify-content:center;justify-content:center;position:relative;box-sizing:border-box;-webkit-tap-highlight-color:transparent;background-color:transparent;outline:0;border:0;margin:0;border-radius:0;padding:0;cursor:pointer;-webkit-user-select:none;-moz-user-select:none;-ms-user-select:none;user-select:none;vertical-align:middle;-moz-appearance:none;-webkit-appearance:none;-webkit-text-decoration:none;text-decoration:none;color:inherit;text-align:center;-webkit-flex:0 0 auto;-ms-flex:0 0 auto;flex:0 0 auto;font-size:1.5rem;padding:8px;border-radius:50%;overflow:visible;color:rgba(0, 0, 0, 0.54);-webkit-transition:background-color 150ms cubic-bezier(0.4, 0, 0.2, 1) 0ms;transition:background-color 150ms cubic-bezier(0.4, 0, 0.2, 1) 0ms;padding:12px;font-size:1.75rem;padding:0rem;width:3rem;height:3rem;}.css-6ypq5u::-moz-focus-inner{border-style:none;}.css-6ypq5u.Mui-disabled{pointer-events:none;cursor:default;}@media print{.css-6ypq5u{-webkit-print-color-adjust:exact;color-adjust:exact;}}.css-6ypq5u:hover{background-color:rgba(0, 0, 0, 0.04);}@media (hover: none){.css-6ypq5u:hover{background-color:transparent;}}.css-6ypq5u.Mui-disabled{background-color:transparent;color:rgba(0, 0, 0, 0.26);}@media (min-width:0px){.css-6ypq5u{margin-right:.5rem;}}@media (min-width:992px){.css-6ypq5u{margin-right:inherit;}}</style><button class="MuiButtonBase-root MuiIconButton-root MuiIconButton-sizeLarge css-6ypq5u" tabindex="0" type="button" aria-label="Partecipa alle attività della redazione"><svg xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" height="24" width="24" viewBox="0 0 24 24"><g stroke-linecap="square" stroke-width="1" stroke-miterlimit="10" fill="none" stroke="#fff" stroke-linejoin="miter" class="nc-icon-wrapper" transform="translate(0.5 0.5)"><circle cx="5" cy="13" r="2"></circle><path d="M5,18c-2.209,0-4,1.791-4,4H9c0-2.209-1.791-4-4-4Z"></path><circle cx="19" cy="13" r="2"></circle><path d="M19,18c-2.209,0-4,1.791-4,4h8c0-2.209-1.791-4-4-4Z"></path><circle cx="12" cy="3" r="2" stroke="#fff"></circle><path d="M15,9.354c-.733-.831-1.805-1.354-3-1.354s-2.267,.524-3,1.354" stroke="#fff"></path></g></svg></button><style data-emotion="css 1e2dcm1">.css-1e2dcm1{z-index:1500;pointer-events:none;}</style><style data-emotion="css okvapm">.css-okvapm{z-index:1500;pointer-events:none;}</style><style data-emotion="css ttazfb">.css-ttazfb{display:-webkit-box;display:-webkit-flex;display:-ms-flexbox;display:flex;-webkit-flex-direction:row;-ms-flex-direction:row;flex-direction:row;gap:1rem;position:absolute;right:100%;margin-right:1rem;}</style><div class="MuiStack-root css-ttazfb"></div></div></div></div></div></div><style data-emotion="css nvagj6">.css-nvagj6{margin:auto;padding:1rem;}</style><div class="gmp banner-external-body MuiBox-root css-nvagj6" id="gmp-masthead"></div><div class="MuiContainer-root css-sknu2o"><div class="MuiGrid-root MuiGrid-container css-k6ilad"><style data-emotion="css ljmp5d">.css-ljmp5d{box-sizing:border-box;margin:0;-webkit-flex-direction:row;-ms-flex-direction:row;flex-direction:row;-webkit-flex-basis:100%;-ms-flex-preferred-size:100%;flex-basis:100%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:100%;}@media (min-width:576px){.css-ljmp5d{-webkit-flex-basis:100%;-ms-flex-preferred-size:100%;flex-basis:100%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:100%;}}@media (min-width:768px){.css-ljmp5d{-webkit-flex-basis:100%;-ms-flex-preferred-size:100%;flex-basis:100%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:100%;}}@media (min-width:992px){.css-ljmp5d{-webkit-flex-basis:16.666667%;-ms-flex-preferred-size:16.666667%;flex-basis:16.666667%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:16.666667%;}}@media (min-width:1200px){.css-ljmp5d{-webkit-flex-basis:16.666667%;-ms-flex-preferred-size:16.666667%;flex-basis:16.666667%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:16.666667%;}}@media (min-width:1400px){.css-ljmp5d{-webkit-flex-basis:16.666667%;-ms-flex-preferred-size:16.666667%;flex-basis:16.666667%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:16.666667%;}}@media (min-width:1921px){.css-ljmp5d{-webkit-flex-basis:16.666667%;-ms-flex-preferred-size:16.666667%;flex-basis:16.666667%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:16.666667%;}}</style><div class="MuiGrid-root MuiGrid-item MuiGrid-grid-xs-12 MuiGrid-grid-md-12 MuiGrid-grid-lg-2 Term_termNavigation___AsJE css-ljmp5d" data-nosnippet="true"><div class="MuiBox-root css-0" id="categorie"><style data-emotion="css kp7sva">.css-kp7sva{padding-bottom:0.5rem;margin-top:1.5rem;}</style><div class="MuiBox-root css-kp7sva"><style data-emotion="css 1oz9gu8">.css-1oz9gu8{margin:0;font-weight:900;font-family:Avenir,sans-serif;letter-spacing:-2%;font-size:0.75rem;line-height:1.125rem;}@media (min-width:992px){.css-1oz9gu8{font-size:0.875rem;line-height:1.375rem;}}</style><span class="MuiTypography-root MuiTypography-bodySBold css-1oz9gu8">CATEGORIE</span></div><div class="MuiBox-root css-0"><a style="margin-bottom:0.5rem;display:block" href="/enciclopedia/scienze_sociali_e_storia/diritto/diritto_costituzionale/"><style data-emotion="css tg1524">.css-tg1524{margin:0;font-weight:900;text-transform:uppercase;font-family:Avenir,sans-serif;letter-spacing:-2%;font-size:0.875rem;line-height:1em;background-color:rgba(0, 0, 0, .3);padding:0.375rem 1rem 0.0625rem;display:-webkit-inline-box;display:-webkit-inline-flex;display:-ms-inline-flexbox;display:inline-flex;display:inline-block;color:#fff;}@media (min-width:992px){.css-tg1524{font-size:1rem;line-height:1.25rem;}}@media (max-width:991.95px){.css-tg1524{padding-bottom:0.25rem;}}</style><span class="MuiTypography-root MuiTypography-overlineLabel css-tg1524">diritto costituzionale<!-- --> in <!-- -->diritto</span></a></div></div><div class="MuiBox-root css-0" id="tags"><style data-emotion="css nmceeh">.css-nmceeh{margin-top:1.25rem;}</style><div class="MuiBox-root css-nmceeh"><span class="MuiTypography-root MuiTypography-bodySBold css-1oz9gu8">TAG</span></div><a class="Term_tag__j_oGT" style="padding-top:0.25rem;color:#424242;display:flex;align-items:center" href="/enciclopedia/tag/forme-di-stato-e-forme-di-governo/"><style data-emotion="css 1fiyhv5">.css-1fiyhv5{margin:0;font-weight:300;font-family:Avenir,sans-serif;letter-spacing:-2%;font-size:0.875rem;line-height:1.375rem;}@media (min-width:992px){.css-1fiyhv5{font-size:1rem;line-height:1.75rem;}}</style><p class="MuiTypography-root MuiTypography-bodyM css-1fiyhv5">Forme di stato e forme di governo</p><style data-emotion="css xfgsgz">.css-xfgsgz{-webkit-user-select:none;-moz-user-select:none;-ms-user-select:none;user-select:none;width:1em;height:1em;overflow:hidden;display:inline-block;text-align:center;-webkit-flex-shrink:0;-ms-flex-negative:0;flex-shrink:0;font-size:1.5rem;font-size:.8rem;margin-left:10px;}</style><span class="notranslate MuiIcon-root MuiIcon-fontSizeMedium icon-right-arrow css-xfgsgz" aria-hidden="true"></span></a><a class="Term_tag__j_oGT" style="padding-top:0.25rem;color:#424242;display:flex;align-items:center" href="/enciclopedia/tag/camera-dei-comuni/"><p class="MuiTypography-root MuiTypography-bodyM css-1fiyhv5">Camera dei comuni</p><span class="notranslate MuiIcon-root MuiIcon-fontSizeMedium icon-right-arrow css-xfgsgz" aria-hidden="true"></span></a><a class="Term_tag__j_oGT" style="padding-top:0.25rem;color:#424242;display:flex;align-items:center" href="/enciclopedia/tag/potere-esecutivo/"><p class="MuiTypography-root MuiTypography-bodyM css-1fiyhv5">Potere esecutivo</p><span class="notranslate MuiIcon-root MuiIcon-fontSizeMedium icon-right-arrow css-xfgsgz" aria-hidden="true"></span></a><a class="Term_tag__j_oGT" style="padding-top:0.25rem;color:#424242;display:flex;align-items:center" href="/enciclopedia/tag/gran-bretagna/"><p class="MuiTypography-root MuiTypography-bodyM css-1fiyhv5">Gran bretagna</p><span class="notranslate MuiIcon-root MuiIcon-fontSizeMedium icon-right-arrow css-xfgsgz" aria-hidden="true"></span></a><a class="Term_tag__j_oGT" style="padding-top:0.25rem;color:#424242;display:flex;align-items:center" href="/enciclopedia/tag/germania/"><p class="MuiTypography-root MuiTypography-bodyM css-1fiyhv5">Germania</p><span class="notranslate MuiIcon-root MuiIcon-fontSizeMedium icon-right-arrow css-xfgsgz" aria-hidden="true"></span></a></div></div><style data-emotion="css 1t9ge1w">.css-1t9ge1w{box-sizing:border-box;margin:0;-webkit-flex-direction:row;-ms-flex-direction:row;flex-direction:row;-webkit-flex-basis:100%;-ms-flex-preferred-size:100%;flex-basis:100%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:100%;}@media (min-width:576px){.css-1t9ge1w{-webkit-flex-basis:100%;-ms-flex-preferred-size:100%;flex-basis:100%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:100%;}}@media (min-width:768px){.css-1t9ge1w{-webkit-flex-basis:100%;-ms-flex-preferred-size:100%;flex-basis:100%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:100%;}}@media (min-width:992px){.css-1t9ge1w{-webkit-flex-basis:58.333333%;-ms-flex-preferred-size:58.333333%;flex-basis:58.333333%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:58.333333%;}}@media (min-width:1200px){.css-1t9ge1w{-webkit-flex-basis:58.333333%;-ms-flex-preferred-size:58.333333%;flex-basis:58.333333%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:58.333333%;}}@media (min-width:1400px){.css-1t9ge1w{-webkit-flex-basis:58.333333%;-ms-flex-preferred-size:58.333333%;flex-basis:58.333333%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:58.333333%;}}@media (min-width:1921px){.css-1t9ge1w{-webkit-flex-basis:58.333333%;-ms-flex-preferred-size:58.333333%;flex-basis:58.333333%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:58.333333%;}}</style><div class="MuiGrid-root MuiGrid-item MuiGrid-grid-xs-12 MuiGrid-grid-lg-7 Term_termContent__UHoTq term-content css-1t9ge1w"><div class="paywall term-paragraph0 Term_elTermParagraph__jPdF6 MuiBox-root css-0"><style data-emotion="css d8t48w">.css-d8t48w{margin:0;font-weight:300;font-family:Avenir,sans-serif;letter-spacing:-2%;font-size:1rem;line-height:1.75rem;}@media (min-width:992px){.css-d8t48w{font-size:1.25rem;line-height:2rem;}}.css-d8t48w:not(:last-of-type){margin-bottom:1.5rem;}</style><p class="MuiTypography-root MuiTypography-bodyL css-d8t48w">Il rapporto fiduciario tra il <a style="vertical-align:baseline;font-size:inherit;text-decoration:underline;color:#93282C" href="/enciclopedia/parlamento/">Parlamento e</a> il <a style="vertical-align:baseline;font-size:inherit;text-decoration:underline;color:#93282C" href="/enciclopedia/governo/">Governo</a>, cioè il fatto che il <a style="vertical-align:baseline;font-size:inherit;text-decoration:underline;color:#93282C" href="/enciclopedia/governo/">Governo</a> rimanga in carica se e solo fin quando gode della <a style="vertical-align:baseline;font-size:inherit;text-decoration:underline;color:#93282C" href="/enciclopedia/fiducia/">fiducia</a> del <a style="vertical-align:baseline;font-size:inherit;text-decoration:underline;color:#93282C" href="/enciclopedia/parlamento/">Parlamento</a>, è un elemento caratteristico della <a style="vertical-align:baseline;font-size:inherit;text-decoration:underline;color:#93282C" href="/enciclopedia/forma/">forma</a> di governo parlamentare (<a style="vertical-align:baseline;font-size:inherit;text-decoration:underline;color:#93282C" href="/enciclopedia/forme-di-stato-e-forme-di-governo/">Forme di Stato e forme di governo</a>). In linea di massima, i sistemi di tipo presidenziale (in particolare, quello statunitense) non prevedono questa forma di collegamento tra il <a style="vertical-align:baseline;font-size:inherit;text-decoration:underline;color:#93282C" href="/enciclopedia/potere/">potere</a> legislativo e il potere esecutivo, anche se ciò non è sempre vero (basti pensare alla II <a style="vertical-align:baseline;font-size:inherit;text-decoration:underline;color:#93282C" href="/enciclopedia/repubblica/">Repubblica</a> francese o ad alcune esperienze latino-americane). D’altra parte, va osservato anche che il mantenimento del rapporto fiduciario tra il Governo e il Parlamento, abbinato a una partecipazione diretta del <a style="vertical-align:baseline;font-size:inherit;text-decoration:underline;color:#93282C" href="/enciclopedia/presidente-della-repubblica/">Presidente della Repubblica</a> al potere esecutivo (c.d. <style data-emotion="css uehu9e">.css-uehu9e{margin:0;font-style:italic;font-size:inherit;}</style><em class="MuiTypography-root MuiTypography-italic css-uehu9e">esecutivo bicefalo</em>), costituisce l’elemento distintivo, secondo le odierne classificazioni degli studiosi, della c.d. forma di governo semipresidenziale. </p></div><div class="paywall term-paragraph1 Term_elTermParagraph__jPdF6 MuiBox-root css-0"><p class="MuiTypography-root MuiTypography-bodyL css-d8t48w">L’affermazione della fiducia parlamentare è il risultato di un <a style="vertical-align:baseline;font-size:inherit;text-decoration:underline;color:#93282C" href="/enciclopedia/processo/">processo</a> storico che, dalla <a style="vertical-align:baseline;font-size:inherit;text-decoration:underline;color:#93282C" href="/enciclopedia/monarchia/">monarchia</a> costituzionale (in cui i Ministri rispondevano del proprio operato esclusivamente al Re, vertice dell’esecutivo; <a style="vertical-align:baseline;font-size:inherit;text-decoration:underline;color:#93282C" href="/enciclopedia/capo-dello-stato/">Capo dello Stato</a>), approda alla forma di governo parlamentare, in cui i Ministri rispondono del proprio operato di fronte alle Camere, e, in particolare, di fronte alla Camera elettiva (<a style="vertical-align:baseline;font-size:inherit;text-decoration:underline;color:#93282C" href="/enciclopedia/controfirma-ministeriale/">Controfirma ministeriale</a>). Il primo Paese dove si è verificato questo passaggio è <a style="vertical-align:baseline;font-size:inherit;text-decoration:underline;color:#93282C" href="/enciclopedia/stato_res-fd6c0332-edd7-11df-9962-d5ce3506d72e/">stato</a> la Gran Bretagna, che ha operato una simile trasformazione nell’arco di circa un secolo: dalla Rivoluzione del 1688, che ha sancito l’affermazione della monarchia costituzionale, alle dimissioni di North come <a style="vertical-align:baseline;font-size:inherit;text-decoration:underline;color:#93282C" href="/enciclopedia/capo/">capo</a> del governo (1782), che ha segnato l’affermazione della fiducia parlamentare (questi si dimise, infatti, perché riteneva di non avere più l’appoggio della Camera dei comuni; <a style="vertical-align:baseline;font-size:inherit;text-decoration:underline;color:#93282C" href="/enciclopedia/crisi-di-governo/">Crisi di governo</a>). Negli altri Paesi del continente europeo, l’affermazione di questo principio è avvenuto più tardi e con tempi e modalità diverse, al punto che in <a style="vertical-align:baseline;font-size:inherit;text-decoration:underline;color:#93282C" href="/enciclopedia/[termOrCategory]/">Germania</a> il principio della fiducia parlamentare si è affermato solo nel 1918, negli ultimi mesi del <em class="MuiTypography-root MuiTypography-italic css-uehu9e">Reich</em> guglielmino. </p></div><div class="paywall term-paragraph2 Term_elTermParagraph__jPdF6 MuiBox-root css-0"><p class="MuiTypography-root MuiTypography-bodyL css-d8t48w">I modi attraverso cui può esplicitarsi il rapporto fiduciario sono molteplici. Nel <a style="vertical-align:baseline;font-size:inherit;text-decoration:underline;color:#93282C" href="/enciclopedia/caso/">caso</a> di un Parlamento bicamerale, esso può intercorrere tra una sola Camera e il Governo: così accade nell’esperienza britannica, dove, in virtù di una <a style="vertical-align:baseline;font-size:inherit;text-decoration:underline;color:#93282C" href="/enciclopedia/convenzione-costituzionale/">convenzione costituzionale</a>, esso investe solamente il Governo e la Camera dei comuni, o in Francia, dove esso riguarda solo l’Assemblea nazionale e il Governo (artt. 20, 49 e 50 Cost. Francia 1958). Diverso è invece il caso dell’esperienza costituzionale italiana, in cui il rapporto di fiducia coinvolge il Governo ed <em class="MuiTypography-root MuiTypography-italic css-uehu9e">entrambe</em> le Camere (art. 94 Cost.). Il rapporto fiduciario, inoltre, può presupporre la <a style="vertical-align:baseline;font-size:inherit;text-decoration:underline;color:#93282C" href="/enciclopedia/necessita/">necessità</a> di un <a style="vertical-align:baseline;font-size:inherit;text-decoration:underline;color:#93282C" href="/enciclopedia/voto/">voto</a> preventivo di investitura (art. 76 Cost. Francia 1946; art. 94 Cost.), oppure la fiducia può <a style="vertical-align:baseline;font-size:inherit;text-decoration:underline;color:#93282C" href="/enciclopedia/essere/">essere</a> presunta, restando salva, però, la possibilità di sfiduciare il Governo in carica (artt. 53-54 Cost. Germania 1919; artt. 49-50 Cost. Francia 1958). Infine, il rapporto fiduciario può riguardare il Governo nella sua totalità (art. 94 Cost.), oppure il solo suo vertice, che ha un potere di nomina e revoca dei singoli Ministri (così in Germania, in Spagna o nello stesso Regno Unito: artt. 63-64 Legge fondamentale Germania 1949; artt. 99-100 Cost. Spagna 1978). </p></div><div class="paywall term-paragraph3 Term_elTermParagraph__jPdF6 MuiBox-root css-0"><p class="MuiTypography-root MuiTypography-bodyL css-d8t48w"><em class="MuiTypography-root MuiTypography-italic css-uehu9e"><style data-emotion="css 1rmcmsc">.css-1rmcmsc{margin:0;font-family:"Avenir",sans-serif;font-weight:400;font-size:1rem;line-height:1.5;font-weight:700;font-size:inherit;}</style><strong class="MuiTypography-root MuiTypography-body1 css-1rmcmsc">La fiducia parlamentare nell’esperienza repubblicana. -</strong></em> Per quanto riguarda l’esperienza italiana, i mezzi attraverso cui verificare la sussistenza del rapporto di fiducia, oltre al voto di investitura fiduciaria (detto anche <em class="MuiTypography-root MuiTypography-italic css-uehu9e">mozione di fiducia</em>), sono la <em class="MuiTypography-root MuiTypography-italic css-uehu9e">questione di fiducia</em> e la <em class="MuiTypography-root MuiTypography-italic css-uehu9e">mozione di sfiducia</em>. La differenza tra essi sta nel fatto che, mentre la mozione di sfiducia, come la mozione di fiducia, è un <a style="vertical-align:baseline;font-size:inherit;text-decoration:underline;color:#93282C" href="/enciclopedia/atto/">atto</a> <em class="MuiTypography-root MuiTypography-italic css-uehu9e">parlamentare</em> (può, cioè, essere presentata soltanto da parlamentari), la questione di fiducia è un atto <em class="MuiTypography-root MuiTypography-italic css-uehu9e">governativo</em> (può essere posta solo dal Governo). Per quanto riguarda la questione di fiducia, la <a style="vertical-align:baseline;font-size:inherit;text-decoration:underline;color:#93282C" href="/enciclopedia/costituzione_res-80652212-45fd-11e2-8bbb-00271042e8d9/">Costituzione</a> vigente, a differenza di quel che accade in altre esperienze europee (art. 68 Legge fondamentale Germania 1949; art. 49, co. 3, Cost. Francia 1958; art. 112 Cost. Spagna 1978), non fa riferimento in alcun <a style="vertical-align:baseline;font-size:inherit;text-decoration:underline;color:#93282C" href="/enciclopedia/modo/">modo</a> ad essa, previsto nei soli regolamenti parlamentari (art. 116 reg. Camera; art. 161, co. 4, reg. Senato). Tale questione può avere ad <a style="vertical-align:baseline;font-size:inherit;text-decoration:underline;color:#93282C" href="/enciclopedia/oggetto/">oggetto</a> ogni atto che impegni la <a style="vertical-align:baseline;font-size:inherit;text-decoration:underline;color:#93282C" href="/enciclopedia/responsabilita/">responsabilità</a> politica del Governo (un d.d.l., una mozione, una risoluzione ecc.). In linea di massima, la questione di fiducia viene utilizzata durante il <a style="vertical-align:baseline;font-size:inherit;text-decoration:underline;color:#93282C" href="/enciclopedia/procedimento-legislativo/">procedimento legislativo</a>, quando il <a style="vertical-align:baseline;font-size:inherit;text-decoration:underline;color:#93282C" href="/enciclopedia/governo/">Governo intenda</a> imporre alla maggioranza il proprio <a style="vertical-align:baseline;font-size:inherit;text-decoration:underline;color:#93282C" href="/enciclopedia/indirizzo/">indirizzo</a> o superare le pratiche ostruzionistiche: infatti, quando viene posta una questione di fiducia, tutti gli emendamenti presentati decadono e si vota soltanto sul testo presentato dal Governo. Va sottolineato, tuttavia, che l’abuso di questo strumento, soprattutto nell’ultimo decennio, comporta il rischio di ridurre eccessivamente il dibattito parlamentare. </p></div><div class="paywall term-paragraph4 Term_elTermParagraph__jPdF6 MuiBox-root css-0"><p class="MuiTypography-root MuiTypography-bodyL css-d8t48w">Per quanto riguarda le mozioni di fiducia e di sfiducia, esse devono essere votate per <a style="vertical-align:baseline;font-size:inherit;text-decoration:underline;color:#93282C" href="/enciclopedia/appello/">appello</a> nominale. Non sono previsti <em class="MuiTypography-root MuiTypography-italic css-uehu9e">quorum</em> particolari per la loro approvazione e, quindi, è sufficiente la maggioranza semplice (la metà più uno dei votanti). Inoltre, la mozione di sfiducia deve essere presentata da non meno di un decimo dei componenti di una Camera e non può essere messa in discussione prima di tre giorni dalla sua presentazione. </p></div><div class="paywall term-paragraph5 Term_elTermParagraph__jPdF6 MuiBox-root css-0"><p class="MuiTypography-root MuiTypography-bodyL css-d8t48w">Una peculiare forma di mozione di sfiducia è poi la c.d. mozione di sfiducia costruttiva, il cui scopo è quello di rafforzare la stabilità governativa, impedendo le <a style="vertical-align:baseline;font-size:inherit;text-decoration:underline;color:#93282C" href="/enciclopedia/crisi/">crisi</a> di governo determinate da convergenze puramente occasionali delle forze politiche. Ove applicata, è previsto un <em class="MuiTypography-root MuiTypography-italic css-uehu9e">quorum</em> più alto della semplice mozione di sfiducia (la maggioranza assoluta, ovvero la metà più uno dei componenti dell’assemblea) e la mozione deve anche indicare il capo del Governo destinato a succedere a quello sfiduciato (art. 67 Legge fondamentale Germania 1949; art. 113 Cost. Spagna 1978). </p></div><div class="paywall term-paragraph6 Term_elTermParagraph__jPdF6 MuiBox-root css-0"> <style data-emotion="css ua2ada">.css-ua2ada{margin:0;font-weight:300;font-family:Avenir,sans-serif;letter-spacing:auto;font-size:1.1875rem;line-height:1.8125rem;padding-top:2.5rem;margin-bottom:1.25rem;}@media (min-width:992px){.css-ua2ada{font-size:1.625rem;line-height:2.25rem;}}</style><h2 class="MuiTypography-root MuiTypography-leadP css-ua2ada"><span id="Voci_correlate" class="mw-headline">Voci correlate</span></h2> <p class="MuiTypography-root MuiTypography-bodyL css-d8t48w"><a style="vertical-align:baseline;font-size:inherit;text-decoration:underline;color:#93282C" href="/enciclopedia/parlamento/">Parlamento</a> </p></div><div class="paywall term-paragraph7 Term_elTermParagraph__jPdF6 MuiBox-root css-0"> <table summary="Tabella sinottica che riassume i principali dati del soggetto" class="sinottico"></table> </div><style data-emotion="css fm1z82">.css-fm1z82{width:100%;margin-left:auto;box-sizing:border-box;margin-right:auto;display:block;padding-left:0.125rem;padding-right:0.125rem;padding-left:0!important;padding-right:0!important;}@media (min-width:576px){.css-fm1z82{padding-left:0.1875rem;padding-right:0.1875rem;}}@media (min-width:0px){.css-fm1z82{padding-left:1.6875rem;padding-right:1.6875rem;}}@media (min-width:1921px){.css-fm1z82{padding-left:4rem;padding-right:4rem;}}</style><div class="MuiContainer-root css-fm1z82"><style data-emotion="css 1jy711f">.css-1jy711f{box-sizing:border-box;display:-webkit-box;display:-webkit-flex;display:-ms-flexbox;display:flex;-webkit-box-flex-wrap:wrap;-webkit-flex-wrap:wrap;-ms-flex-wrap:wrap;flex-wrap:wrap;width:100%;-webkit-flex-direction:row;-ms-flex-direction:row;flex-direction:row;margin-top:2rem;margin-bottom:1rem;}@media (min-width:0px){.css-1jy711f{width:calc(100% + 0.5rem);margin-left:-0.5rem;}.css-1jy711f>.MuiGrid-item{padding-left:0.5rem;}}@media (min-width:768px){.css-1jy711f{width:calc(100% + 1rem);margin-left:-1rem;}.css-1jy711f>.MuiGrid-item{padding-left:1rem;}}@media (min-width:1400px){.css-1jy711f{width:calc(100% + 1.5rem);margin-left:-1.5rem;}.css-1jy711f>.MuiGrid-item{padding-left:1.5rem;}}</style><div class="MuiGrid-root MuiGrid-container css-1jy711f"><style data-emotion="css vl65zu">.css-vl65zu{box-sizing:border-box;margin:0;-webkit-flex-direction:row;-ms-flex-direction:row;flex-direction:row;-webkit-flex-basis:100%;-ms-flex-preferred-size:100%;flex-basis:100%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:100%;}@media (min-width:576px){.css-vl65zu{-webkit-flex-basis:100%;-ms-flex-preferred-size:100%;flex-basis:100%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:100%;}}@media (min-width:768px){.css-vl65zu{-webkit-flex-basis:100%;-ms-flex-preferred-size:100%;flex-basis:100%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:100%;}}@media (min-width:992px){.css-vl65zu{-webkit-flex-basis:100%;-ms-flex-preferred-size:100%;flex-basis:100%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:100%;}}@media (min-width:1200px){.css-vl65zu{-webkit-flex-basis:100%;-ms-flex-preferred-size:100%;flex-basis:100%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:100%;}}@media (min-width:1400px){.css-vl65zu{-webkit-flex-basis:100%;-ms-flex-preferred-size:100%;flex-basis:100%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:100%;}}@media (min-width:1921px){.css-vl65zu{-webkit-flex-basis:100%;-ms-flex-preferred-size:100%;flex-basis:100%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:100%;}}</style><div class="MuiGrid-root MuiGrid-item MuiGrid-grid-xs-12 css-vl65zu"><style data-emotion="css vcmafi">.css-vcmafi{margin:0;font-weight:300;font-family:Avenir,sans-serif;letter-spacing:-2%;font-size:1rem;line-height:1.75rem;}@media (min-width:992px){.css-vcmafi{font-size:1.25rem;line-height:2rem;}}</style><p class="MuiTypography-root MuiTypography-bodyL css-vcmafi">© Istituto della Enciclopedia Italiana fondata da Giovanni Treccani - Riproduzione riservata</p></div></div></div><div class="MuiContainer-root css-sknu2o"><div class="MuiGrid-root MuiGrid-container css-k6ilad"><div class="MuiGrid-root MuiGrid-item MuiGrid-grid-xs-12 css-vl65zu"><div class="gmp banner-external-body MuiBox-root css-0" id="gmp-native"></div></div></div></div></div><style data-emotion="css 18vsz11">.css-18vsz11{box-sizing:border-box;margin:0;-webkit-flex-direction:row;-ms-flex-direction:row;flex-direction:row;-webkit-flex-basis:100%;-ms-flex-preferred-size:100%;flex-basis:100%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:100%;padding-left:1.25rem;padding-right:1.25rem;justify-items:center;}@media (min-width:576px){.css-18vsz11{-webkit-flex-basis:100%;-ms-flex-preferred-size:100%;flex-basis:100%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:100%;}}@media (min-width:768px){.css-18vsz11{-webkit-flex-basis:100%;-ms-flex-preferred-size:100%;flex-basis:100%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:100%;}}@media (min-width:992px){.css-18vsz11{-webkit-flex-basis:25%;-ms-flex-preferred-size:25%;flex-basis:25%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:25%;}}@media (min-width:1200px){.css-18vsz11{-webkit-flex-basis:25%;-ms-flex-preferred-size:25%;flex-basis:25%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:25%;}}@media (min-width:1400px){.css-18vsz11{-webkit-flex-basis:25%;-ms-flex-preferred-size:25%;flex-basis:25%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:25%;}}@media (min-width:1921px){.css-18vsz11{-webkit-flex-basis:25%;-ms-flex-preferred-size:25%;flex-basis:25%;-webkit-box-flex:0;-webkit-flex-grow:0;-ms-flex-positive:0;flex-grow:0;max-width:25%;}}</style><div class="MuiGrid-root MuiGrid-item MuiGrid-grid-xs-12 MuiGrid-grid-md-12 MuiGrid-grid-lg-3 css-18vsz11" data-nosnippet="true" data-component-name="term_aside"><style data-emotion="css nowvb1">.css-nowvb1{margin-bottom:0rem;max-width:100%;}@media (min-width:0px){.css-nowvb1{margin-top:1.25rem;}}@media (min-width:992px){.css-nowvb1{margin-top:0rem;}}</style><div class="Term_customAdvCard__dWuO_ MuiBox-root css-nowvb1" data-component-name="custom-adv-card"><style data-emotion="css 47rmgs">.css-47rmgs{max-width:100%;-webkit-transition:all .25s ease .15s;transition:all .25s ease .15s;}</style><a class="format_333x250 position_sidebar imagetitle_banner-centenario AdvCard_card__70CVz AdvCard_cardImage__dv5OW MuiBox-root css-47rmgs" href="/istituto/centenario-treccani/"><div class="AdvCard_imageWrapper__l25lB MuiBox-root css-0"><img src="https://a.storyblok.com/f/241562/9439x7087/88d915af33/banner-centenario.jpg/m/333x0" alt="-ALT" width="100%"/></div></a></div><style data-emotion="css bm29qb">.css-bm29qb{margin-bottom:2.5rem;}</style><div class="gmp banner-external-sidebar MuiBox-root css-bm29qb" id="gmp-topright"></div><style data-emotion="css 1fobf8d">.css-1fobf8d{margin-bottom:1.5rem;}</style><div class="Term_customAdvCard__dWuO_ MuiBox-root css-1fobf8d"></div><style data-emotion="css 1lvhyyh">.css-1lvhyyh{max-width:100%;margin-top:1.5rem;margin-bottom:1.5rem;}</style><div class="Term_customAdvCard__dWuO_ MuiBox-root css-1lvhyyh" data-component-name="custom-adv-card"><a class="format_333x250 position_sidebar imagetitle_banner-treccani-dentro-enciclopedia-e-vocabolario AdvCard_card__70CVz AdvCard_cardImage__dv5OW MuiBox-root css-47rmgs" href="https://emporium.treccani.it/it/il-dizionario-italiano-3012242.html"><div class="AdvCard_imageWrapper__l25lB MuiBox-root css-0"><img src="https://a.storyblok.com/f/241562/2664x2000/263d4da3b0/banner-treccani-dentro-enciclopedia-e-vocabolario.jpg/m/333x0" alt="-ALT" width="100%"/></div></a><a class="format_333x250 position_sidebar imagetitle_voci-immagini_treccani-website_333x250px AdvCard_card__70CVz AdvCard_cardImage__dv5OW MuiBox-root css-47rmgs" href="https://open.spotify.com/show/0M7hnMfovQJlMoOxycmC1s?si=SkiAqPz8TdO3-Wxl3JUqNQ"><div class="AdvCard_imageWrapper__l25lB MuiBox-root css-0"><img src="https://a.storyblok.com/f/241562/333x250/e1fd28c4cc/voci-immagini_treccani-website_333x250px.jpg/m/333x0" alt="-ALT" width="100%"/></div></a><a class="format_333x250 position_sidebar imagetitle_banner-459x459-new AdvCard_card__70CVz AdvCard_cardImage__dv5OW MuiBox-root css-47rmgs" href="https://treccanilandingadv.com/treccani-store/"><div class="AdvCard_imageWrapper__l25lB MuiBox-root css-0"><img src="https://a.storyblok.com/f/241562/459x459/e3ee241453/banner-459x459-new.jpg/m/333x0" alt="-ALT" width="100%"/></div></a><a class="format_333x250 position_sidebar imagetitle_questioni-di-scuola_treccani-website_333x250px AdvCard_card__70CVz AdvCard_cardImage__dv5OW MuiBox-root css-47rmgs" href="https://open.spotify.com/show/5j4yn48IsnlRjjjulp682I?si=02a998ea912b4a61"><div class="AdvCard_imageWrapper__l25lB MuiBox-root css-0"><img src="https://a.storyblok.com/f/241562/333x250/987fb76e26/questioni-di-scuola_treccani-website_333x250px.jpg/m/333x0" alt="-ALT" width="100%"/></div></a></div><style data-emotion="css i51og3">.css-i51og3{margin-top:2rem;}</style><div class="MuiBox-root css-i51og3"></div></div></div></div><div class="gmp banner-external-body MuiBox-root css-0" id="gmp-insidepostmiddle"></div></div></div><style data-emotion="css xuaqpw">.css-xuaqpw{position:fixed;display:-webkit-box;display:-webkit-flex;display:-ms-flexbox;display:flex;-webkit-align-items:center;-webkit-box-align:center;-ms-flex-align:center;align-items:center;-webkit-box-pack:center;-ms-flex-pack:center;-webkit-justify-content:center;justify-content:center;right:0;bottom:0;top:0;left:0;background-color:rgba(0, 0, 0, 0.5);-webkit-tap-highlight-color:transparent;color:#fff;z-index:1201;}</style><div aria-hidden="true" class="MuiBackdrop-root css-xuaqpw" style="opacity:0;visibility:hidden"><style data-emotion="css 8yzpf7 animation-61bdi0">.css-8yzpf7{display:inline-block;-webkit-animation:animation-61bdi0 1.4s linear infinite;animation:animation-61bdi0 1.4s linear infinite;}@-webkit-keyframes animation-61bdi0{0%{-webkit-transform:rotate(0deg);-moz-transform:rotate(0deg);-ms-transform:rotate(0deg);transform:rotate(0deg);}100%{-webkit-transform:rotate(360deg);-moz-transform:rotate(360deg);-ms-transform:rotate(360deg);transform:rotate(360deg);}}@keyframes animation-61bdi0{0%{-webkit-transform:rotate(0deg);-moz-transform:rotate(0deg);-ms-transform:rotate(0deg);transform:rotate(0deg);}100%{-webkit-transform:rotate(360deg);-moz-transform:rotate(360deg);-ms-transform:rotate(360deg);transform:rotate(360deg);}}</style><span class="MuiCircularProgress-root MuiCircularProgress-indeterminate MuiCircularProgress-colorInherit css-8yzpf7" style="width:40px;height:40px" role="progressbar"><style data-emotion="css 13o7eu2">.css-13o7eu2{display:block;}</style><svg class="MuiCircularProgress-svg css-13o7eu2" viewBox="22 22 44 44"><style data-emotion="css 14891ef animation-1p2h4ri">.css-14891ef{stroke:currentColor;stroke-dasharray:80px,200px;stroke-dashoffset:0;-webkit-animation:animation-1p2h4ri 1.4s ease-in-out infinite;animation:animation-1p2h4ri 1.4s ease-in-out infinite;}@-webkit-keyframes animation-1p2h4ri{0%{stroke-dasharray:1px,200px;stroke-dashoffset:0;}50%{stroke-dasharray:100px,200px;stroke-dashoffset:-15px;}100%{stroke-dasharray:100px,200px;stroke-dashoffset:-125px;}}@keyframes animation-1p2h4ri{0%{stroke-dasharray:1px,200px;stroke-dashoffset:0;}50%{stroke-dasharray:100px,200px;stroke-dashoffset:-15px;}100%{stroke-dasharray:100px,200px;stroke-dashoffset:-125px;}}</style><circle class="MuiCircularProgress-circle MuiCircularProgress-circleIndeterminate css-14891ef" cx="44" cy="44" r="20.2" fill="none" stroke-width="3.6"></circle></svg></span></div></div><script id="__NEXT_DATA__" type="application/json">{"props":{"pageProps":{"data":{"published_images":[],"titolo4url":"fiducia-parlamentare","voc_matches":[{"query":"fiducia","url":"https://www.treccani.it/vocabolario/fiducia","section":"vocabolario","title":"fiducia","abstract":" fiducia \n \nfidùcia s. f. [dal lat. fiducia, der. di fidĕre «fidare, confidare»] (pl., raro, -cie). – 1. Atteggiamento, verso altri o verso sé stessi, che risulta da una valutazione positiva di fatti, circostanze, relazioni, per cui si confida ...","opera":""},{"query":"parlamentare2","url":"https://www.treccani.it/vocabolario/parlamentare2","section":"vocabolario","title":"parlamentare²","abstract":" parlamentare2 \n \nparlamentare2 v. intr. [der. di parlamento nel sign. ant. e generico] (io parlaménto, ecc.; aus. avere). – 1. Trattare a voce con i membri di un organo nemico per decidere sulla condotta delle operazioni, concludere una tregua, ...","opera":""}],"content":"\u003cp\u003eIl rapporto fiduciario tra il \u003ca href=\"/enciclopedia/parlamento\"\u003eParlamento e\u003c/a\u003e il \u003ca href=\"/enciclopedia/governo\"\u003eGoverno\u003c/a\u003e, cioè il fatto che il \u003ca href=\"/enciclopedia/governo\"\u003eGoverno\u003c/a\u003e rimanga in carica se e solo fin quando gode della \u003ca href=\"/enciclopedia/fiducia\"\u003efiducia\u003c/a\u003e del \u003ca href=\"/enciclopedia/parlamento\"\u003eParlamento\u003c/a\u003e, è un elemento caratteristico della \u003ca href=\"/enciclopedia/forma\"\u003eforma\u003c/a\u003e di governo parlamentare (\u003ca href=\"/enciclopedia/forme-di-stato-e-forme-di-governo\"\u003eForme di Stato e forme di governo\u003c/a\u003e). In linea di massima, i sistemi di tipo presidenziale (in particolare, quello statunitense) non prevedono questa forma di collegamento tra il \u003ca href=\"/enciclopedia/potere\"\u003epotere\u003c/a\u003e legislativo e il potere esecutivo, anche se ciò non è sempre vero (basti pensare alla II \u003ca href=\"/enciclopedia/repubblica\"\u003eRepubblica\u003c/a\u003e francese o ad alcune esperienze latino-americane). D’altra parte, va osservato anche che il mantenimento del rapporto fiduciario tra il Governo e il Parlamento, abbinato a una partecipazione diretta del \u003ca href=\"/enciclopedia/presidente-della-repubblica\"\u003ePresidente della Repubblica\u003c/a\u003e al potere esecutivo (c.d. \u003ci\u003eesecutivo bicefalo\u003c/i\u003e), costituisce l’elemento distintivo, secondo le odierne classificazioni degli studiosi, della c.d. forma di governo semipresidenziale.\n\u003c/p\u003e\u003cp\u003eL’affermazione della fiducia parlamentare è il risultato di un \u003ca href=\"/enciclopedia/processo\"\u003eprocesso\u003c/a\u003e storico che, dalla \u003ca href=\"/enciclopedia/monarchia\"\u003emonarchia\u003c/a\u003e costituzionale (in cui i Ministri rispondevano del proprio operato esclusivamente al Re, vertice dell’esecutivo; \u003ca href=\"/enciclopedia/capo-dello-stato\"\u003eCapo dello Stato\u003c/a\u003e), approda alla forma di governo parlamentare, in cui i Ministri rispondono del proprio operato di fronte alle Camere, e, in particolare, di fronte alla Camera elettiva (\u003ca href=\"/enciclopedia/controfirma-ministeriale\"\u003eControfirma ministeriale\u003c/a\u003e). Il primo Paese dove si è verificato questo passaggio è \u003ca href=\"/enciclopedia/stato_res-fd6c0332-edd7-11df-9962-d5ce3506d72e\"\u003estato\u003c/a\u003e la Gran Bretagna, che ha operato una simile trasformazione nell’arco di circa un secolo: dalla Rivoluzione del 1688, che ha sancito l’affermazione della monarchia costituzionale, alle dimissioni di North come \u003ca href=\"/enciclopedia/capo\"\u003ecapo\u003c/a\u003e del governo (1782), che ha segnato l’affermazione della fiducia parlamentare (questi si dimise, infatti, perché riteneva di non avere più l’appoggio della Camera dei comuni; \u003ca href=\"/enciclopedia/crisi-di-governo\"\u003eCrisi di governo\u003c/a\u003e). Negli altri Paesi del continente europeo, l’affermazione di questo principio è avvenuto più tardi e con tempi e modalità diverse, al punto che in \u003ca href=\"\"\u003eGermania\u003c/a\u003e il principio della fiducia parlamentare si è affermato solo nel 1918, negli ultimi mesi del \u003ci\u003eReich\u003c/i\u003e guglielmino.\n\u003c/p\u003e\u003cp\u003eI modi attraverso cui può esplicitarsi il rapporto fiduciario sono molteplici. Nel \u003ca href=\"/enciclopedia/caso\"\u003ecaso\u003c/a\u003e di un Parlamento bicamerale, esso può intercorrere tra una sola Camera e il Governo: così accade nell’esperienza britannica, dove, in virtù di una \u003ca href=\"/enciclopedia/convenzione-costituzionale\"\u003econvenzione costituzionale\u003c/a\u003e, esso investe solamente il Governo e la Camera dei comuni, o in Francia, dove esso riguarda solo l’Assemblea nazionale e il Governo (artt. 20, 49 e 50 Cost. Francia 1958). Diverso è invece il caso dell’esperienza costituzionale italiana, in cui il rapporto di fiducia coinvolge il Governo ed \u003ci\u003eentrambe\u003c/i\u003e le Camere (art. 94 Cost.). Il rapporto fiduciario, inoltre, può presupporre la \u003ca href=\"/enciclopedia/necessita\"\u003enecessità\u003c/a\u003e di un \u003ca href=\"/enciclopedia/voto\"\u003evoto\u003c/a\u003e preventivo di investitura (art. 76 Cost. Francia 1946; art. 94 Cost.), oppure la fiducia può \u003ca href=\"/enciclopedia/essere\"\u003eessere\u003c/a\u003e presunta, restando salva, però, la possibilità di sfiduciare il Governo in carica (artt. 53-54 Cost. Germania 1919; artt. 49-50 Cost. Francia 1958). Infine, il rapporto fiduciario può riguardare il Governo nella sua totalità (art. 94 Cost.), oppure il solo suo vertice, che ha un potere di nomina e revoca dei singoli Ministri (così in Germania, in Spagna o nello stesso Regno Unito: artt. 63-64 Legge fondamentale Germania 1949; artt. 99-100 Cost. Spagna 1978).\n\u003c/p\u003e\u003cp\u003e\u003ci\u003e\u003cb\u003eLa fiducia parlamentare nell’esperienza repubblicana. -\u003c/b\u003e\u003c/i\u003e Per quanto riguarda l’esperienza italiana, i mezzi attraverso cui verificare la sussistenza del rapporto di fiducia, oltre al voto di investitura fiduciaria (detto anche \u003ci\u003emozione di fiducia\u003c/i\u003e), sono la \u003ci\u003equestione di fiducia\u003c/i\u003e e la \u003ci\u003emozione di sfiducia\u003c/i\u003e. La differenza tra essi sta nel fatto che, mentre la mozione di sfiducia, come la mozione di fiducia, è un \u003ca href=\"/enciclopedia/atto\"\u003eatto\u003c/a\u003e \u003ci\u003eparlamentare\u003c/i\u003e (può, cioè, essere presentata soltanto da parlamentari), la questione di fiducia è un atto \u003ci\u003egovernativo\u003c/i\u003e (può essere posta solo dal Governo). Per quanto riguarda la questione di fiducia, la \u003ca href=\"/enciclopedia/costituzione_res-80652212-45fd-11e2-8bbb-00271042e8d9\"\u003eCostituzione\u003c/a\u003e vigente, a differenza di quel che accade in altre esperienze europee (art. 68 Legge fondamentale Germania 1949; art. 49, co. 3, Cost. Francia 1958; art. 112 Cost. Spagna 1978), non fa riferimento in alcun \u003ca href=\"/enciclopedia/modo\"\u003emodo\u003c/a\u003e ad essa, previsto nei soli regolamenti parlamentari (art. 116 reg. Camera; art. 161, co. 4, reg. Senato). Tale questione può avere ad \u003ca href=\"/enciclopedia/oggetto\"\u003eoggetto\u003c/a\u003e ogni atto che impegni la \u003ca href=\"/enciclopedia/responsabilita\"\u003eresponsabilità\u003c/a\u003e politica del Governo (un d.d.l., una mozione, una risoluzione ecc.). In linea di massima, la questione di fiducia viene utilizzata durante il \u003ca href=\"/enciclopedia/procedimento-legislativo\"\u003eprocedimento legislativo\u003c/a\u003e, quando il \u003ca href=\"/enciclopedia/governo\"\u003eGoverno intenda\u003c/a\u003e imporre alla maggioranza il proprio \u003ca href=\"/enciclopedia/indirizzo\"\u003eindirizzo\u003c/a\u003e o superare le pratiche ostruzionistiche: infatti, quando viene posta una questione di fiducia, tutti gli emendamenti presentati decadono e si vota soltanto sul testo presentato dal Governo. Va sottolineato, tuttavia, che l’abuso di questo strumento, soprattutto nell’ultimo decennio, comporta il rischio di ridurre eccessivamente il dibattito parlamentare.\n\u003c/p\u003e\u003cp\u003ePer quanto riguarda le mozioni di fiducia e di sfiducia, esse devono essere votate per \u003ca href=\"/enciclopedia/appello\"\u003eappello\u003c/a\u003e nominale. Non sono previsti \u003ci\u003equorum\u003c/i\u003e particolari per la loro approvazione e, quindi, è sufficiente la maggioranza semplice (la metà più uno dei votanti). Inoltre, la mozione di sfiducia deve essere presentata da non meno di un decimo dei componenti di una Camera e non può essere messa in discussione prima di tre giorni dalla sua presentazione.\n\u003c/p\u003e\u003cp\u003eUna peculiare forma di mozione di sfiducia è poi la c.d. mozione di sfiducia costruttiva, il cui scopo è quello di rafforzare la stabilità governativa, impedendo le \u003ca href=\"/enciclopedia/crisi\"\u003ecrisi\u003c/a\u003e di governo determinate da convergenze puramente occasionali delle forze politiche. Ove applicata, è previsto un \u003ci\u003equorum\u003c/i\u003e più alto della semplice mozione di sfiducia (la maggioranza assoluta, ovvero la metà più uno dei componenti dell’assemblea) e la mozione deve anche indicare il capo del Governo destinato a succedere a quello sfiduciato (art. 67 Legge fondamentale Germania 1949; art. 113 Cost. Spagna 1978).\n\u003c/p\u003e\n\u003ch2 class=\"sc-paragraph\"\u003e\u003cspan class=\"mw-headline\" id=\"Voci_correlate\"\u003eVoci correlate\u003c/span\u003e\u003c/h2\u003e\n\u003cp\u003e\u003ca href=\"/enciclopedia/parlamento\"\u003eParlamento\u003c/a\u003e\n\u003c/p\u003e\n\u003ctable class=\"sinottico\" style=\"\" summary=\"Tabella sinottica che riassume i principali dati del soggetto\"\u003e\u003c/table\u003e\u003c!-- DEBUG --\u003e\n \u003c!-- c04696b2-45fd-11e2-8bbb-00271042e8d9 --\u003e\n \u003c!-- /sites/default/BancaDati/Enciclopedia_online/00_Diritto_Voci_Piccola/giuridica-ol_000191_Fiducia_parlamentare.xml --\u003e","categories":[{"cat3_label":"diritto costituzionale","cat2":"diritto","cat3":"diritto_costituzionale","cat1":"scienze_sociali_e_storia","section":"enciclopedia","cat1_label":"scienze sociali e storia","url":"https://www.treccani.it/enciclopedia/scienze_sociali_e_storia/diritto/diritto_costituzionale","cat2_label":"diritto"}],"author":"","opera":"Enciclopedie on line","meta":{"html":{"title":"Fiducia parlamentare nell'Enciclopedia Treccani","description":"Il rapporto fiduciario tra il Parlamento e il Governo, cioè il fatto che il Governo rimanga in carica se e solo fin quando gode della fiducia del Parlamento, è un elemento caratteristico della forma di governo parlamentare (Forme di Stato e forme di governo). In linea di massima, i sistemi di tipo presidenziale (in particolare, quello statunitense) non prevedono questa forma di collegamento tra il potere legislativo e il potere esecutivo, anche se ciò non è sempre vero (basti pensare alla II Rep"},"twitter":{"card":"summary","site":"@Treccani","url":"https://www.treccani.it/enciclopedia/fiducia-parlamentare","title":"Fiducia parlamentare","description":"Il rapporto fiduciario tra il Parlamento e il Governo, cioè il fatto che il Governo rimanga in carica se e solo fin quando gode della fiducia del Parlamento, è un elemento caratteristico della forma di governo parlamentare (Forme di Stato e forme di governo). In linea di massima, i sistemi di tipo presidenziale (in particolare, quello statunitense) non prevedono questa forma di collegamento tra il potere legislativo e il potere esecutivo, anche se ciò non è sempre vero (basti pensare alla II Rep","image":"https://images.treccani.it/enc/media/images/social-120x120.jpg"},"facebook":{"url":"https://www.treccani.it/enciclopedia/fiducia-parlamentare","type":"website","title":"Fiducia parlamentare","description":"Il rapporto fiduciario tra il Parlamento e il Governo, cioè il fatto che il Governo rimanga in carica se e solo fin quando gode della fiducia del Parlamento, è un elemento caratteristico della forma di governo parlamentare (Forme di Stato e forme di governo). In linea di massima, i sistemi di tipo presidenziale (in particolare, quello statunitense) non prevedono questa forma di collegamento tra il potere legislativo e il potere esecutivo, anche se ciò non è sempre vero (basti pensare alla II Rep","image":"https://images.treccani.it/enc/media/images/social=200x200.jpg"}},"tags":[{"query":"forme-di-stato-e-forme-di-governo","url":"https://www.treccani.it/enciclopedia/tag/forme-di-stato-e-forme-di-governo","section":"enciclopedia","label":"FORME DI STATO E FORME DI GOVERNO"},{"query":"camera-dei-comuni","url":"https://www.treccani.it/enciclopedia/tag/camera-dei-comuni","section":"enciclopedia","label":"CAMERA DEI COMUNI"},{"query":"potere-esecutivo","url":"https://www.treccani.it/enciclopedia/tag/potere-esecutivo","section":"enciclopedia","label":"POTERE ESECUTIVO"},{"query":"gran-bretagna","url":"https://www.treccani.it/enciclopedia/tag/gran-bretagna","section":"enciclopedia","label":"GRAN BRETAGNA"},{"query":"germania","url":"https://www.treccani.it/enciclopedia/tag/germania","section":"enciclopedia","label":"GERMANIA"}],"related":[{"query":"tangentopoli","url":"https://www.treccani.it/enciclopedia/tangentopoli","section":"enciclopedia","treccani_id":"ea253648-079a-11e0-9962-d5ce3506d72e","title":"tangentopoli","abstract":"Nel linguaggio giornalistico, città in cui è diffuso il malcostume di pretendere e incassare tangenti, ossia somme di denaro richieste in cambio di favori, concessioni o altre forme d’intermediazione illecite da parte di chi è in grado d’influenzare la buona riuscita di tali affari o pratiche. Per estensione, ...","opera":"Enciclopedie on line"},{"query":"lussemburgo","url":"https://www.treccani.it/enciclopedia/lussemburgo","section":"enciclopedia","treccani_id":"a9baba02-cfae-11df-8719-d5ce3506d72e","title":"Lussemburgo","abstract":"Stato dell’Europa occidentale, uno dei più piccoli del continente; confina a N e a O con il Belgio, a E con la Germania, a S con la Francia. \n1. Caratteri fisici\nNel territorio dello Stato si distinguono due diverse regioni morfologiche: quella settentrionale (Ösling), la più elevata del paese (400-500 ...","opera":"Enciclopedie on line"},{"query":"portogallo","url":"https://www.treccani.it/enciclopedia/portogallo","section":"enciclopedia","treccani_id":"76b8b6d2-e1d3-11df-9ef0-d5ce3506d72e","title":"Portogallo","abstract":"Stato dell’Europa meridionale, il cui territorio, affacciato per circa 850 km sull’Oceano Atlantico, occupa il margine occidentale della Penisola Iberica. Al territorio metropolitano vanno uniti gli arcipelaghi atlantici delle Azzorre (➔) e di Madeira (➔). \n1. Caratteristiche fisiche \n1.1 Morfologia. ...","opera":"Enciclopedie on line"},{"query":"italia","url":"https://www.treccani.it/enciclopedia/italia","section":"enciclopedia","treccani_id":"18a5a595-ba90-11df-9cd8-d5ce3506d72e","title":"Italia","abstract":"Stato dell’Europa meridionale, corrispondente a una delle regioni naturali europee meglio individuate, data la nettezza dei confini marittimi e di quello terrestre: la catena alpina, con la quale si collega all’Europa centrale (da O a E: Francia, Svizzera, Austria, Slovenia). Come regione naturale, tra ...","opera":"Enciclopedie on line"},{"query":"francia","url":"https://www.treccani.it/enciclopedia/francia","section":"enciclopedia","treccani_id":"be3d6654-a848-11de-baff-0016357eee51","title":"Francia","abstract":"Stato dell’Europa centro-occidentale; abbraccia quasi interamente la regione geografica francese, compresa fra i Pirenei a S, la parte più accidentata ed elevata della catena alpina a SE, la valle del Reno a NE e il mare sugli altri lati: l’oceano Atlantico a O, il Canale della Manica a N e il Mediterraneo ...","opera":"Enciclopedie on line"},{"query":"forme-di-stato-e-forme-di-governo","url":"https://www.treccani.it/enciclopedia/forme-di-stato-e-forme-di-governo","section":"enciclopedia","treccani_id":"af5bd76e-45f2-11e2-8bbb-00271042e8d9","title":"Forme di Stato e forme di governo","abstract":"La problematica riguardante le forme di Stato e le forme di governo è uno dei temi classici della riflessione costituzionalistica: secondo un’opinione risalente, anzi, ne costituirebbe uno dei profili essenziali (Diritto costituzionale). Nella prospettiva schmittiana (C. Schmitt) della costituzione come ...","opera":"Enciclopedie on line"},{"query":"controfirma-ministeriale","url":"https://www.treccani.it/enciclopedia/controfirma-ministeriale","section":"enciclopedia","treccani_id":"7a8adfb2-45fd-11e2-8bbb-00271042e8d9","title":"Controfirma ministeriale","abstract":"La controfirma ministeriale è uno degli istituti caratterizzanti la forma di governo parlamentare (Forme di Stato e forme di governo): tramite essa, si cerca di conciliare l’idea dell’irresponsabilità giuridica e soprattutto politica del Capo dello Stato – secondo il brocardo inglese «il re non può far ...","opera":"Enciclopedie on line"},{"query":"benito-mussolini","url":"https://www.treccani.it/enciclopedia/benito-mussolini","section":"enciclopedia","treccani_id":"ef584128-bace-11dc-a0cf-0016357eee51","title":"Benito Mussolini","abstract":"Uomo politico (Dovia di Predappio 1883 - Giulino di Mezzegra, Dongo, 1945). Socialista, si andò staccando dal partito, fino a fondare i Fasci da combattimento (1919). Figura emergente nell’ambito del neoformato Partito nazionale fascista, subito dopo la “marcia su Roma” (1922) venne incaricato dal re ...","opera":"Enciclopedie on line"},{"query":"repubblica-ceca","url":"https://www.treccani.it/enciclopedia/repubblica-ceca","section":"enciclopedia","treccani_id":"49837c60-962a-11de-baff-0016357eee51","title":"Repubblica Ceca","abstract":"Stato dell’Europa centrale. Confina a O e NO con la Germania, a S con l’Austria, a SE con la Slovacchia e a NE con la Polonia. \n1. Caratteristiche fisiche\nIl suo territorio, corrispondente a quello delle due regioni storiche della Boemia e della Moravia, comprende la pianura formata dall’alto corso dell’Elba ...","opera":"Enciclopedie on line"},{"query":"canada","url":"https://www.treccani.it/enciclopedia/canada","section":"enciclopedia","treccani_id":"a65cf9d7-9629-11de-baff-0016357eee51","title":"Canada","abstract":"Stato dell’America Settentrionale. Secondo Stato del mondo per estensione dopo la Russia, occupa poco meno della metà del Nordamerica, all’incirca tra i 41° e gli 83° latitudine N e tra i 52° e i 141° di longitudine O Gr., comprendendo numerose e grandi isole (Terranova a E; Baffin, Ellesmere, Vittoria ...","opera":"Enciclopedie on line"}],"insights":[],"title":"Fiducia parlamentare","type":"term","config":{"story":{"name":"config","created_at":"2023-07-28T11:10:14.511Z","published_at":"2025-02-27T17:42:41.582Z","updated_at":"2025-02-27T17:42:41.613Z","id":347287484,"uuid":"70358df3-455e-45b8-a37c-82ef288e27cb","content":{"_uid":"087f49a1-6097-4955-acde-817c0fa8faf8","cart":{"id":"549875b2-37b6-4bc3-a8a2-3e422f25744f","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"galassia-treccani/treccani-emporium"},"MagAds":[{"_uid":"3545a2af-b651-4584-8576-f43916c4d9e2","position":"MaxTicker_Middle|728x90","component":"Adv"}],"CustomAds":[{"_uid":"c2114ba5-0da7-4350-a24f-fa265d8d2130","link":{"id":"","rel":"","url":"/contribuzione/suggerisci-una-nuova-voce","title":"Suggerisci una nuova voce","linktype":"url","fieldtype":"multilink","cached_url":"/contribuzione/suggerisci-una-nuova-voce"},"image":{"id":null,"alt":null,"name":"","focus":null,"title":null,"filename":null,"copyright":null,"fieldtype":"asset","meta_data":{},"is_external_url":false},"label":"","title":"Partecipa alle attività della redazione","bgColor":"celeste-dark-50","variant":"contribution","component":"AdvCustom","description":"","secondaryLink":{"id":"","rel":"","url":"/contribuzione/suggerisci-una-integrazione","title":"Suggerisci un’integrazione","linktype":"url","fieldtype":"multilink","cached_url":"/contribuzione/suggerisci-una-integrazione"}}],"FooterAds":[{"_uid":"2da37086-b767-47d8-9587-cb599a2f0a99","position":"Overlay|1x1","component":"Adv"}],"HeaderAds":[{"_uid":"2f23cc76-778d-4343-ab70-0cdefc2077d4","position":"MaxTicker|990x30","component":"Adv"}],"component":"Config","footer_menu":[{"_uid":"073e253e-ed99-49f5-93b3-02cef6758bb0","items":[{"_uid":"9e4cc6f3-7542-4e8f-982c-0e27fa57bbeb","link":{"id":"","url":"/istituto/","target":"_blank","linktype":"url","fieldtype":"multilink","cached_url":"/istituto/"},"items":[],"label":"ISTITUTO","accordion":false,"component":"MenuLink","description":""},{"_uid":"c8b589d1-cb56-4ff8-b661-3bf25aa8a34c","link":{"id":"","url":"/fondazione/","target":"_blank","linktype":"url","fieldtype":"multilink","cached_url":"/fondazione/"},"items":[],"label":"FONDAZIONE","accordion":false,"component":"MenuLink","description":""},{"_uid":"afca5e7f-decb-49cb-b52a-4278ec4bc084","link":{"id":"","url":"/corporate/","target":"_blank","linktype":"url","fieldtype":"multilink","cached_url":"/corporate/"},"items":[],"label":"CORPORATE","accordion":false,"component":"MenuLink","description":""},{"_uid":"5da20855-34d6-4ca2-9d06-a8b26aab62c5","link":{"id":"","url":"/eventi/","target":"_blank","linktype":"url","fieldtype":"multilink","cached_url":"/eventi/"},"items":[],"label":"EVENTI","accordion":false,"component":"MenuLink","description":""}],"title":"","component":"Menu","title_url":{"id":"46391937-6f33-40f3-a597-62ac86805a95","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"homepage"}},{"_uid":"2a9802f9-80a8-4e94-9d1d-551d1c236790","items":[{"_uid":"da9cb84f-8f1f-40ac-9517-3d3ec88a8807","link":{"id":"","url":"/enciclopedia/","target":"_blank","linktype":"url","fieldtype":"multilink","cached_url":"/enciclopedia/"},"image":{"id":null,"alt":null,"name":"","focus":null,"title":null,"source":null,"filename":"","copyright":null,"fieldtype":"asset","meta_data":{}},"items":[],"label":"ENCICLOPEDIA","component":"MenuLink","description":""},{"_uid":"3f0d1c4b-4ba8-4ed7-8e1f-dfe0d8cc4704","link":{"id":"","url":"/vocabolario/","target":"_blank","linktype":"url","fieldtype":"multilink","cached_url":"/vocabolario/"},"image":{"id":null,"alt":null,"name":"","focus":null,"title":null,"source":null,"filename":"","copyright":null,"fieldtype":"asset","meta_data":{}},"items":[],"label":"VOCABOLARIO","component":"MenuLink","description":""},{"_uid":"5305afb7-85f5-4be5-9c2b-a92af01eb04e","link":{"id":"","url":"/sinonimi/","target":"_blank","linktype":"url","fieldtype":"multilink","cached_url":"/sinonimi/"},"image":{"id":null,"alt":null,"name":"","focus":null,"title":null,"source":null,"filename":"","copyright":null,"fieldtype":"asset","meta_data":{}},"items":[],"label":"SINONIMI","component":"MenuLink","description":""},{"_uid":"c27465fa-1573-4fd7-b6c5-8207acdfd0f7","link":{"id":"","url":"/biografico/","target":"_blank","linktype":"url","fieldtype":"multilink","cached_url":"/biografico/"},"image":{"id":null,"alt":null,"name":"","focus":null,"title":null,"source":null,"filename":"","copyright":null,"fieldtype":"asset","meta_data":{}},"items":[],"label":"DIZIONARIO BIOGRAFICO","component":"MenuLink","description":""},{"_uid":"567c04d4-0c31-4d84-9bfb-0d2d8734f459","link":{"id":"","url":"/magazine/","linktype":"url","fieldtype":"multilink","cached_url":"/magazine/"},"image":{"id":null,"alt":null,"name":"","focus":null,"title":null,"source":null,"filename":"","copyright":null,"fieldtype":"asset","meta_data":{}},"items":[],"label":"MAGAZINE","component":"MenuLink","description":""},{"_uid":"f0fe48b6-214d-4f19-8986-34deecbd934e","link":{"id":"","url":"/galassia-treccani/","target":"_blank","linktype":"url","fieldtype":"multilink","cached_url":"/galassia-treccani/"},"image":{"id":null,"alt":null,"name":"","focus":null,"title":null,"source":null,"filename":"","copyright":null,"fieldtype":"asset","meta_data":{}},"items":[],"label":"GALASSIA TRECCANI","component":"MenuLink","description":""}],"title":"","component":"Menu","title_url":{"id":"","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":""}},{"_uid":"f493f7c6-df11-4c11-964b-6098b6944109","items":[{"_uid":"1415811c-1b86-4edb-93a1-a4bd58253599","link":{"id":"","url":"/user/register/","target":"_blank","linktype":"url","fieldtype":"multilink","cached_url":"/user/register/"},"image":{"id":null,"alt":null,"name":"","focus":null,"title":null,"source":null,"filename":"","copyright":null,"fieldtype":"asset","meta_data":{}},"items":[],"label":"Registrati","component":"MenuLink","description":""},{"_uid":"42d5fbcb-17b7-4f84-a489-e0bc6950c794","link":{"id":"","url":"/user/login/","target":"_blank","linktype":"url","fieldtype":"multilink","cached_url":"/user/login/"},"image":{"id":null,"alt":null,"name":"","focus":null,"title":null,"source":null,"filename":"","copyright":null,"fieldtype":"asset","meta_data":{}},"items":[],"label":"Accedi","component":"MenuLink","description":""},{"_uid":"8a45b7fb-4293-4caa-8a6a-f9be09de20fe","link":{"id":"","url":"/user/forgotPassword/","target":"_blank","linktype":"url","fieldtype":"multilink","cached_url":"/user/forgotPassword/"},"image":{"id":null,"alt":null,"name":"","focus":null,"title":null,"source":null,"filename":"","copyright":null,"fieldtype":"asset","meta_data":{}},"items":[],"label":"Password dimenticata","component":"MenuLink","description":""},{"_uid":"6e6079e8-5f1b-40d5-b4de-5acd51aa8d65","link":{"id":"63d6e4ea-a63d-4753-9781-77c947bb364d","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"lavora-con-noi/"},"image":{"id":null,"alt":null,"name":"","focus":null,"title":null,"source":null,"filename":"","copyright":null,"fieldtype":"asset","meta_data":{}},"items":[],"label":"Lavora con noi","component":"MenuLink","description":""},{"_uid":"ca13f490-04cd-42f5-9778-7fb90925a9f8","link":{"id":"853d703a-e1cf-4673-bc51-1a18aca0e0c1","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"whistleblowing/"},"image":{"id":null,"alt":null,"name":"","focus":null,"title":null,"source":null,"filename":"","copyright":null,"fieldtype":"asset","meta_data":{}},"items":[],"label":"Whistleblowing","component":"MenuLink","description":""}],"title":"","component":"Menu","title_url":{"id":"","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":""}}],"header_menu":[{"_uid":"1529d2b0-81e3-4dd7-b7a0-edc65eaa3a09","link":{"id":"88706b0e-540d-40ec-903d-eab006377fb3","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"istituto/centenario-treccani/"},"image":{"id":20942668,"alt":"","name":"","focus":"","title":"","source":"","filename":"https://a.storyblok.com/f/241562/900x401/495fe67b3d/istituto_menu.jpg","copyright":"","fieldtype":"asset","meta_data":{},"is_external_url":false},"items":[{"_uid":"664298f4-d457-4cee-b4e1-be5d86827ef6","link":{"id":"62d80838-a240-4ac1-85e6-f8d05182e577","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"istituto/chi-siamo/"},"items":[],"label":"Chi siamo","component":"MenuLinkSecondary"},{"_uid":"e6fde359-5864-4e57-ac81-3baad6d76a43","link":{"id":"a33dd752-a75b-4e07-b75e-849a6230dcc8","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"istituto/la-nostra-storia"},"items":[],"label":"La nostra storia","component":"MenuLinkSecondary"},{"_uid":"a365e151-018e-46d9-8208-5b201c3eede4","link":{"id":"99dfc2da-f728-4759-aa1f-04ccafc195fe","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"istituto/biblioteca"},"items":[],"label":"Biblioteca","component":"MenuLinkSecondary"},{"_uid":"b71c43f5-ee45-4fa1-ab39-37ea208c5afa","link":{"id":"b44ccddc-b6ff-4516-82d2-3bbfe035a7dd","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"istituto/archivio-storico"},"items":[],"label":"Archivio storico","component":"MenuLinkSecondary"},{"_uid":"08ebf597-ea4a-4307-8be4-7bd5f4857874","link":{"id":"793b4e77-c87f-470e-bcc3-dc510224172c","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"istituto/catalogo_storico/"},"items":[],"label":"Catalogo storico","component":"MenuLinkSecondary"},{"_uid":"9255198f-8a4c-424f-924a-9f6091006064","link":{"id":"bbd32b56-a523-4467-ab33-4cfe5e64f1ea","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"istituto/presidenti/"},"items":[],"label":"Presidenti","component":"MenuLinkSecondary"},{"_uid":"a015df02-e965-44d7-9a69-10a717dd2cae","link":{"id":"b52d911f-f14b-4f0c-9b51-69b7e22820c4","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"istituto/protagonisti/"},"items":[],"label":"Protagonisti","component":"MenuLinkSecondary"},{"_uid":"55d7e5c6-ce0f-4d80-bb05-6b193fae592b","link":{"id":"5795b6ac-8d4d-405a-af00-3eda44c8d815","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"istituto/comitato_donore/"},"items":[],"label":"Comitato d'onore","component":"MenuLinkSecondary"},{"_uid":"a2d47289-ab22-4553-a293-65f229278022","link":{"id":"dbc7e817-51f8-4079-b72e-2203a9df73c7","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"istituto/autori/"},"items":[],"label":"Autori","component":"MenuLinkSecondary"},{"_uid":"9d66f2fb-17d6-4b37-88b9-dabfc7babe47","link":{"id":"d9e903b5-01c5-4d1b-bf0e-c8d115eff59e","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"istituto/organi_sociali/"},"items":[],"label":"Organi sociali","component":"MenuLinkSecondary"},{"_uid":"c1c75244-2f1c-4324-86c2-9cffaa15e622","link":{"id":"df88b860-e6f9-4b1d-be59-57e6ce302820","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"istituto/soci"},"items":[],"label":"Soci","component":"MenuLinkSecondary"},{"_uid":"4af901f7-2fec-4eb0-9c8b-d13ed84b6f12","link":{"id":"63767a1d-2540-4f7b-a59c-b71e9038bdc2","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"istituto/amministrazione-trasparente"},"items":[],"label":"Amministrazione trasparente","component":"MenuLinkSecondary"},{"_uid":"82360279-7e28-4f37-b018-b0db3e746db2","link":{"id":"853d703a-e1cf-4673-bc51-1a18aca0e0c1","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"whistleblowing/"},"items":[],"label":"Whistleblowing","component":"MenuLinkSecondary"}],"label":"istituto","component":"MenuLink","description":"Il cuore di Treccani: il nostro statuto e la nostra storia per un secolo di sapere.","internalLabel":"l’istituto COMPIE 100 anni","customLabelCTA":"vivi il centenario","secondaryDescription":"ESPLORA L'ISTITUTO"},{"_uid":"35a4ebef-1470-4417-bf94-95c23c1857fa","link":{"id":"cbd6492b-b3d4-4617-8a70-fcdc9bbeb7c4","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"fondazione/"},"image":{"id":12658826,"alt":"","name":"","focus":"","title":"","source":"","filename":"https://a.storyblok.com/f/241562/900x400/8b0106e312/mdd_fondazione-900x400.png","copyright":"","fieldtype":"asset","meta_data":{},"is_external_url":false},"items":[{"_uid":"b88d58be-bbdf-4a38-80d6-53dc2e3c654b","link":{"id":"362d9e55-469d-4da5-ab68-04aa4089cee2","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"fondazione/cos-e"},"items":[],"label":"Cos'è la Fondazione","component":"MenuLinkSecondary"},{"_uid":"26e9bcbc-ce45-4117-9f23-471e497cb529","link":{"id":"d7e40882-1d3d-4730-bb31-8af94c760a9c","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"fondazione/come-aderire"},"items":[],"label":"Come aderire","component":"MenuLinkSecondary"},{"_uid":"9b868981-b0ce-4bda-b361-52e956e6ea1d","link":{"id":"c4091a3d-7ecd-4df3-8c2d-86f73e414edd","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"fondazione/progetti/"},"items":[],"label":"Progetti","component":"MenuLinkSecondary"},{"_uid":"198e6b93-7672-4632-8869-647b75d6016c","link":{"id":"6573d1e3-b618-45e7-b9a0-8e4c1c5bc04e","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"fondazione/iniziative_culturali/"},"items":[],"label":"Iniziative culturali","component":"MenuLinkSecondary"},{"_uid":"0bbb3abc-4f61-47af-96de-745b32be47c3","link":{"id":"6f81565f-d346-4bce-bd28-a00dd7393ba6","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"fondazione/borse-di-studio/"},"items":[],"label":"Borse di studio","component":"MenuLinkSecondary"}],"label":"Fondazione","component":"MenuLink","description":"L’ente creato da Treccani che stabilisce e sviluppa nuove sinergie tra i mondi di cultura, scienza, economia e imprenditoria e l’Istituto della Enciclopedia Italiana."},{"_uid":"0358da0e-337a-47d4-8c12-fad059442f9a","link":{"id":"d3b86b0e-adc7-43d1-96cc-7c97f68a3fc9","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"corporate/"},"image":{"id":12658827,"alt":"","name":"","focus":"","title":"","source":"","filename":"https://a.storyblok.com/f/241562/900x400/499cb055de/mdd_corporate-900x400.png","copyright":"","fieldtype":"asset","meta_data":{},"is_external_url":false},"items":[{"_uid":"0c54adac-5299-4be7-b27f-2b062d087a5b","link":{"id":"5b2982c3-291a-43c6-b52e-e1a651ca7026","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"corporate/prodotti-e-servizi-per-le-aziende"},"items":[],"label":"Prodotti e servizi per le aziende","component":"MenuLinkSecondary"},{"_uid":"237785e1-e63e-41ad-bef1-8f06488e5ae2","link":{"id":"c0ede34e-c9c5-413c-a486-a419ada0666d","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"corporate/linea-definizione-b2b"},"items":[],"label":"Linea definizione","component":"MenuLinkSecondary"},{"_uid":"924cb857-a79f-4c4d-9b1a-224880a93a60","link":{"id":"","url":"/corporate/contattaci","linktype":"url","fieldtype":"multilink","cached_url":"/corporate/contattaci"},"items":[],"label":"Contattaci","component":"MenuLinkSecondary"}],"label":"Corporate","component":"MenuLink","description":"Tutti i nostri servizi di consulenza e sviluppo\u2028di prodotti dedicati alle aziende."},{"_uid":"d30c078d-3b37-41f7-93a9-8380bb13192b","link":{"id":"a23dbdd2-c71d-414e-adf3-bcf7ad383ce5","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"eventi/"},"image":{"id":12658825,"alt":"","name":"","focus":"","title":"","source":"","filename":"https://a.storyblok.com/f/241562/900x400/7a997f8ec8/mdd_eventi-900x400.png","copyright":"","fieldtype":"asset","meta_data":{},"is_external_url":false},"items":[{"_uid":"43a21c7a-03aa-463c-8353-d0bc42953dc3","link":{"id":"601f13f8-e4cc-4cac-9c16-f359ddddcdbc","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"eventi/calendario/"},"items":[],"label":"Calendario","component":"MenuLinkSecondary"},{"_uid":"522e30db-688a-43a6-b26c-5f6e8c382ac0","link":{"id":"","url":"https://www.festivaltreccanidellalinguaitaliana.it/","linktype":"url","fieldtype":"multilink","cached_url":"https://www.festivaltreccanidellalinguaitaliana.it/"},"items":[],"label":"Festival Treccani della lingua italiana","component":"MenuLinkSecondary"},{"_uid":"5697939d-95cb-41b5-bcde-dd0df7463bf8","link":{"id":"19525234-e39e-4576-9af2-204866232902","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"eventi/programmazione-sala-igea/"},"items":[],"label":"Programmazione Sala Igea","component":"MenuLinkSecondary"}],"label":"Eventi","component":"MenuLink","description":"In questa sezione puoi informarti o aggiornarti sugli eventi organizzati o patrocinati da Treccani."}],"social_menu":[{"_uid":"336be468-0089-4ad6-8d67-b5adc6047555","link":{"id":"","url":"https://www.facebook.com/treccani","target":"_blank","linktype":"url","fieldtype":"multilink","cached_url":"https://www.facebook.com/treccani"},"items":[],"label":"facebook","accordion":false,"component":"MenuLink","description":""},{"_uid":"66653085-6f81-4452-8041-cc7a4c9bc9af","link":{"id":"","url":"https://twitter.com/i/flow/login?redirect_after_login=%2FTreccani","target":"_blank","linktype":"url","fieldtype":"multilink","cached_url":"https://twitter.com/i/flow/login?redirect_after_login=%2FTreccani"},"items":[],"label":"Twitter","accordion":false,"component":"MenuLink","description":""},{"_uid":"f2a44493-b5fc-4423-8430-09bdec4a8a11","link":{"id":"","url":"https://www.instagram.com/treccanigram/","linktype":"url","fieldtype":"multilink","cached_url":"https://www.instagram.com/treccanigram/"},"items":[],"label":"Instagram","accordion":false,"component":"MenuLink","description":""},{"_uid":"44688a74-03be-4094-99b4-e5366cb539e1","link":{"id":"","url":"https://www.youtube.com/user/TreccaniChannel","linktype":"url","fieldtype":"multilink","cached_url":"https://www.youtube.com/user/TreccaniChannel"},"items":[],"label":"Youtube","accordion":false,"component":"MenuLink","description":""}],"DizionarioAds":[{"_uid":"2a521109-bd0e-4792-ab84-8e23dc4b6cd6","link":{"id":"88706b0e-540d-40ec-903d-eab006377fb3","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"istituto/centenario-treccani/"},"image":{"id":20889156,"alt":"","name":"","focus":"","title":"","source":"","filename":"https://a.storyblok.com/f/241562/9439x7087/88d915af33/banner-centenario.jpg","copyright":"","fieldtype":"asset","meta_data":{},"is_external_url":false},"label":"","title":"","bgColor":"","variant":"image","component":"AdvCustom","description":"","secondaryLink":{"id":"","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":""}},{"_uid":"823cc364-c1af-4c1c-aa61-fb42834e0b7f","link":{"id":"","url":"https://emporium.treccani.it/it/il-dizionario-italiano-3012242.html","linktype":"url","fieldtype":"multilink","cached_url":"https://emporium.treccani.it/it/il-dizionario-italiano-3012242.html"},"image":{"id":17669752,"alt":"","name":"","focus":"","title":"","source":"","filename":"https://a.storyblok.com/f/241562/2664x2000/263d4da3b0/banner-treccani-dentro-enciclopedia-e-vocabolario.jpg","copyright":"","fieldtype":"asset","meta_data":{},"is_external_url":false},"label":"","title":"","bgColor":"","variant":"image","component":"AdvCustom","description":"","secondaryLink":{"id":"","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":""}},{"_uid":"fc14d620-033a-46be-9ecf-994fdb491244","link":{"id":"","url":"https://open.spotify.com/show/0M7hnMfovQJlMoOxycmC1s?si=SkiAqPz8TdO3-Wxl3JUqNQ","linktype":"url","fieldtype":"multilink","cached_url":"https://open.spotify.com/show/0M7hnMfovQJlMoOxycmC1s?si=SkiAqPz8TdO3-Wxl3JUqNQ"},"image":{"id":21165022,"alt":"","name":"","focus":"","title":"","source":"","filename":"https://a.storyblok.com/f/241562/333x250/e1fd28c4cc/voci-immagini_treccani-website_333x250px.jpg","copyright":"","fieldtype":"asset","meta_data":{},"is_external_url":false},"label":"","title":"","bgColor":"","variant":"image","component":"AdvCustom","description":"","secondaryLink":{"id":"","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":""}},{"_uid":"ff8ca6e9-292f-4f4e-b28d-39ec95c5721b","link":{"id":"","url":"https://treccanilandingadv.com/treccani-store/","linktype":"url","fieldtype":"multilink","cached_url":"https://treccanilandingadv.com/treccani-store/"},"image":{"id":17425720,"alt":"","name":"","focus":"","title":"","source":"","filename":"https://a.storyblok.com/f/241562/459x459/e3ee241453/banner-459x459-new.jpg","copyright":"","fieldtype":"asset","meta_data":{},"is_external_url":false},"label":"","title":"","bgColor":"viola-dark-50","variant":"image","component":"AdvCustom","description":"","secondaryLink":{"id":"","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":""}},{"_uid":"8198e595-c5ec-45a5-bb06-6af610dc25fc","link":{"id":"","url":"https://open.spotify.com/show/5j4yn48IsnlRjjjulp682I?si=02a998ea912b4a61","linktype":"url","fieldtype":"multilink","cached_url":"https://open.spotify.com/show/5j4yn48IsnlRjjjulp682I?si=02a998ea912b4a61"},"image":{"id":17501097,"alt":"","name":"","focus":"","title":"","source":"","filename":"https://a.storyblok.com/f/241562/333x250/987fb76e26/questioni-di-scuola_treccani-website_333x250px.jpg","copyright":"","fieldtype":"asset","meta_data":{},"is_external_url":false},"label":"","title":"","bgColor":"","variant":"image","component":"AdvCustom","description":"","secondaryLink":{"id":"","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":""}}],"newsletter_on":false,"secondary_menu":[{"_uid":"75bd959d-3a57-4ad7-a8e5-98ef3d140529","link":{"id":"906ade43-dbf9-423f-99e6-8a9dc58a4a1b","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"galassia-treccani/treccani-esperienze"},"items":[],"label":"Treccani Esperienze","component":"MenuLink","description":""},{"_uid":"19fb7fe9-ab9d-4a80-92f7-3540b1d33bb8","link":{"id":"559aa7e2-3300-4ad1-9507-cf13f9056258","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"galassia-treccani/linea-definizione"},"items":[],"label":"Linea Definizione","component":"MenuLink","description":""},{"_uid":"addc962f-0c75-44f3-9aaa-3b04b5bb3533","link":{"id":"97774a8c-b723-40c0-88a2-e6bbec367e57","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"magazine/"},"image":{"id":null,"alt":null,"name":"","focus":null,"title":null,"source":null,"filename":"","copyright":null,"fieldtype":"asset","meta_data":{}},"items":[],"label":"Magazine","component":"MenuLink","description":""},{"_uid":"e984c4e1-8b47-49e0-8170-ddb728b52801","link":{"id":"53e95f4d-2f02-4426-a28f-df5dbf3f5f0d","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"galassia-treccani/treccani-arte"},"image":{"id":null,"alt":null,"name":"","focus":null,"title":null,"source":null,"filename":"","copyright":null,"fieldtype":"asset","meta_data":{}},"items":[],"label":"Arte","component":"MenuLink","description":""},{"_uid":"2bf815cc-d678-45d1-8aae-6edb8e9b012a","link":{"id":"f72b8a54-886a-4376-9723-03c67d6715b6","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"galassia-treccani/cataloghi"},"image":{"id":null,"alt":null,"name":"","focus":null,"title":null,"source":null,"filename":"","copyright":null,"fieldtype":"asset","meta_data":{}},"items":[],"label":"Cataloghi","component":"MenuLink","description":""},{"_uid":"4133e6bd-30ec-4870-bcc9-c52db9e2d9eb","link":{"id":"63d6e4ea-a63d-4753-9781-77c947bb364d","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"lavora-con-noi/"},"image":{"id":null,"alt":null,"name":"","focus":null,"title":null,"source":null,"filename":"","copyright":null,"fieldtype":"asset","meta_data":{}},"items":[],"label":"Lavora con noi","component":"MenuLink","description":""}],"navigation_menu":[{"_uid":"4f5ed6c6-b678-4b49-a8f9-95630897ae99","link":{"id":"8cf5bc73-4571-4c98-92c3-7a5ddc4948ae","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"enciclopedia/"},"image":{"id":null,"alt":null,"name":"","focus":null,"title":null,"source":null,"filename":"","copyright":null,"fieldtype":"asset","meta_data":{}},"items":[{"_uid":"095011b5-c225-412a-8eb1-ca0587dfdb96","link":{"id":"a7cc95bb-26b4-48bb-8887-fc77595f54f5","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"enciclopedia/arte_lingua_e_letteratura/"},"items":[],"label":"Arte lingua e letteratura","component":"MenuLinkSecondary"},{"_uid":"c5a3a333-51dc-418d-bfce-320e22296004","link":{"id":"","url":"/enciclopedia/scienze_sociali_e_storia/","linktype":"url","fieldtype":"multilink","cached_url":"/enciclopedia/scienze_sociali_e_storia/"},"items":[],"label":"Scienze sociali e storia","component":"MenuLinkSecondary"},{"_uid":"64f34b7c-9ad8-4237-a466-4c1da6c5d068","link":{"id":"fdaaa30b-feea-44c0-91b0-861edce1f945","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"enciclopedia/tecnologia_e_scienze_applicate/"},"items":[],"label":"Tecnologia e scienze applicate","component":"MenuLinkSecondary"},{"_uid":"dd5fff18-8455-4b8c-b686-dd5400375214","link":{"id":"c2bfd058-ae77-4b3f-8501-6ec52945af0b","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"enciclopedia/scienze_naturali_e_matematiche/"},"items":[],"label":"Scienze naturali e matematiche","component":"MenuLinkSecondary"},{"_uid":"7cd8d485-6bed-4677-b107-26d64ed6251b","link":{"id":"","url":"/enciclopedia/sport_e_tempo_libero/","linktype":"url","fieldtype":"multilink","cached_url":"/enciclopedia/sport_e_tempo_libero/"},"items":[],"label":"Sport e tempo libero","component":"MenuLinkSecondary"}],"label":"Enciclopedia","component":"MenuLink","description":""},{"_uid":"2ee6f862-51b1-4a3e-9ecd-7eb4b7c39230","link":{"id":"4644f53d-bfcb-4200-90f0-03d058d90fd4","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"vocabolario/"},"items":[],"label":"Vocabolario","component":"MenuLink","description":""},{"_uid":"44349c00-9edf-48c5-992d-23f77f5afa3d","link":{"id":"91d9c694-3447-4867-9aa3-1b345ec8cf01","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"sinonimi/"},"items":[],"label":"Sinonimi","component":"MenuLink","description":""},{"_uid":"8b3789d0-198f-4fde-b5a9-db174344d6f3","link":{"id":"934ccdd1-5632-40e5-864b-dd8474605b31","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"biografico/"},"items":[],"label":"Dizionario biografico","component":"MenuLink","description":""},{"_uid":"aafff55d-b59f-4a6a-b3ac-2e73ecbe322f","link":{"id":"97774a8c-b723-40c0-88a2-e6bbec367e57","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"magazine/"},"items":[{"_uid":"1dc33305-ecc6-406c-9a79-3b98f84835aa","link":{"id":"925a4017-1d4e-421d-a88f-5f069bff9091","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"magazine/agenda/"},"items":[],"label":"Agenda","component":"MenuLinkSecondary"},{"_uid":"d317aeda-c88a-4827-8600-06c0c47c9874","link":{"id":"52a04c7e-6514-4cd8-866b-9e1ecb73ab65","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"magazine/atlante/"},"items":[],"label":"Atlante","component":"MenuLinkSecondary"},{"_uid":"a33cada4-1b72-4337-90b3-99823bd0a980","link":{"id":"4a998b1c-3376-4586-8c60-ed84f47ba7cd","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"magazine/faro/"},"items":[],"label":"Il faro","component":"MenuLinkSecondary"},{"_uid":"5dd2d2ed-cdf8-445a-84ef-4cd58f5e5fde","link":{"id":"1bfacb82-2b50-4751-9db7-31e34101c3bc","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"magazine/chiasmo/"},"items":[],"label":"Il chiasmo","component":"MenuLinkSecondary"},{"_uid":"7e203ac8-9385-46d3-a707-3df84e5b59ce","link":{"id":"b6f90d21-3288-437b-a9d4-6642dca6d4fb","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"magazine/diritto/"},"items":[],"label":"Diritto","component":"MenuLinkSecondary"},{"_uid":"6556430a-572f-4d1a-b7e0-291add202765","link":{"id":"","url":"https://www.iltascabile.com/","linktype":"url","fieldtype":"multilink","cached_url":"https://www.iltascabile.com/"},"items":[],"label":"Il tascabile","component":"MenuLinkSecondary"},{"_uid":"0abac2c6-3a2b-4fb9-9b5f-2b0badae197a","link":{"id":"626d7b6c-a563-41a4-b89d-33f65aac6ad0","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"magazine/lingua_italiana/"},"items":[],"label":"Lingua italiana","component":"MenuLinkSecondary"},{"_uid":"f86425f8-4fbf-4e87-8acf-8bd613b534e4","link":{"id":"0fdd63e8-d3dd-47aa-b553-65d1cdfb84a7","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"magazine/parolevalgono/"},"items":[],"label":"Le parole valgono","component":"MenuLinkSecondary"},{"_uid":"68f029f3-ad5e-4ee6-b6f2-e541a4a97873","link":{"id":"6c49c9bc-ac3b-4529-84b2-43bf84ba19ce","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"magazine/webtv/"},"items":[],"label":"Web TV","component":"MenuLinkSecondary"}],"label":"Magazine","component":"MenuLink","description":""},{"_uid":"e2a0b517-27d8-4984-9ea8-0aa2a759fbf4","link":{"id":"10f18cc1-bd17-4358-94ce-d13fdc2359fc","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"galassia-treccani/"},"items":[{"_uid":"bac65f0f-b6b2-46df-be20-df3f8e2e5a0e","link":{"id":"","url":"https://www.treccani.it/galassia-treccani/treccani-esperienze.html","linktype":"url","fieldtype":"multilink","cached_url":"https://www.treccani.it/galassia-treccani/treccani-esperienze.html"},"items":[],"label":"Treccani Esperienze","component":"MenuLinkSecondary"},{"_uid":"588e81e4-32ce-4291-b36d-553d2cfddd5e","link":{"id":"63e80da6-fc43-485e-97c4-82d7c27af742","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"galassia-treccani/scuola-e-formazione/"},"items":[],"label":"Scuola e formazione","component":"MenuLinkSecondary"},{"_uid":"57328829-6972-4b45-9618-dbed39cd1606","link":{"id":"53e95f4d-2f02-4426-a28f-df5dbf3f5f0d","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"galassia-treccani/treccani-arte"},"items":[],"label":"Treccani Arte","component":"MenuLinkSecondary"},{"_uid":"55e0b7c7-ad2b-486d-b227-97a65b44051a","link":{"id":"ef8bcaf1-b024-468f-a85d-a13ac7a9a9cc","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"galassia-treccani/treccani-libri"},"items":[],"label":"Treccani Libri","component":"MenuLinkSecondary"},{"_uid":"6e08392e-f6bb-4785-8349-f59bb2eac331","link":{"id":"559aa7e2-3300-4ad1-9507-cf13f9056258","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"galassia-treccani/linea-definizione"},"items":[],"label":"Linea definizione","component":"MenuLinkSecondary"},{"_uid":"04e0fe15-b619-4144-a849-5175a6d583d6","link":{"id":"549875b2-37b6-4bc3-a8a2-3e422f25744f","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"galassia-treccani/treccani-emporium"},"items":[],"label":"Treccani Emporium","component":"MenuLinkSecondary"},{"_uid":"e7d18856-12a4-41f7-8dc7-c9ac36719bb4","link":{"id":"f72b8a54-886a-4376-9723-03c67d6715b6","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"galassia-treccani/cataloghi"},"items":[],"label":"Cataloghi","component":"MenuLinkSecondary"},{"_uid":"132ebc17-a828-4a59-8551-d7077d59785f","link":{"id":"6af05c2b-49bc-4039-8c95-a5cc93475951","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":"galassia-treccani/rete-di-vendita/"},"items":[],"label":"Rete di Vendita","component":"MenuLinkSecondary"}],"label":"Galassia treccani","component":"MenuLink","description":""}],"footer_bottom_menu":[{"_uid":"4b526d14-b248-4003-8d6a-5c49160241b5","link":{"id":"","url":"/footer/contatti","target":"_blank","linktype":"url","fieldtype":"multilink","cached_url":"/footer/contatti"},"items":[],"label":"Contatti","accordion":false,"component":"MenuLink","description":""},{"_uid":"652c1262-ff03-42ec-a471-7fa97667fa84","link":{"id":"","url":"/footer/chi-siamo","target":"_blank","linktype":"url","fieldtype":"multilink","cached_url":"/footer/chi-siamo"},"items":[],"label":"Chi siamo","accordion":false,"component":"MenuLink","description":""},{"_uid":"5f4877ae-c556-439b-8e9d-3920af1d174c","link":{"id":"","url":"/footer/termine-condizioni","target":"_blank","linktype":"url","fieldtype":"multilink","cached_url":"/footer/termine-condizioni"},"items":[],"label":"Termini e condizioni generali","accordion":false,"component":"MenuLink","description":""},{"_uid":"4dfa0358-a8cf-4d17-bd15-02c298154e6a","link":{"id":"","url":"/footer/condizioni","target":"_blank","linktype":"url","fieldtype":"multilink","cached_url":"/footer/condizioni"},"items":[],"label":"Condizioni di utilizzo dei servizi","accordion":false,"component":"MenuLink","description":""},{"_uid":"88b921df-49f2-41ee-9c65-caeb082aa93d","link":{"id":"","url":"/footer/cookie-policy","target":"_blank","linktype":"url","fieldtype":"multilink","cached_url":"/footer/cookie-policy"},"items":[],"label":"Cookie Policy","accordion":false,"component":"MenuLink","description":""},{"_uid":"c554bb41-5c7a-4c1e-b45c-6d2e73ddde33","link":{"id":"","url":"/footer/privacy","target":"_blank","linktype":"url","fieldtype":"multilink","cached_url":"/footer/privacy"},"items":[],"label":"Privacy Policy","accordion":false,"component":"MenuLink","description":""}],"footer_description":[{"_uid":"5fe29052-5de3-4703-b47b-30765b631e74","content":"Istituto della Enciclopedia Italiana\u2028fondata da Giovanni Treccani S.p.A.","component":"Paragraph"},{"_uid":"ec675193-3c03-4352-8e57-e699cd240657","content":"Partita Iva 00892411000","component":"Paragraph"}],"search_placeholder":"","newsletter_modal_on":false,"login_register_active":true,"newsletter_modal_delay":"5","newsletter_modal_paths":"/enciclopedia,/magazine","DizionarioAdsOrizzontale":[{"_uid":"ff481c03-45fc-4190-a551-67b0f85fc845","link":{"id":"","url":"https://bit.ly/ArteCultura_TreccaniAccademia","linktype":"url","fieldtype":"multilink","cached_url":"https://bit.ly/ArteCultura_TreccaniAccademia"},"image":{"id":17300560,"alt":"","name":"","focus":"","title":"","source":"","filename":"https://a.storyblok.com/f/241562/990x250/9ebcb8dbb8/banner-990x250-arte-e-cultura_treccaniaccademia.png","copyright":"","fieldtype":"asset","meta_data":{},"is_external_url":false},"label":"","title":"","bgColor":"","variant":"image","component":"AdvCustom","description":"","secondaryLink":{"id":"","url":"","linktype":"story","fieldtype":"multilink","cached_url":""}}],"abbonamento_banner_title":"NAVIGA IN TUTTO IL NOSTRO SAPERE SENZA INTERRUZIONI.","newsletter_modal_content":{"type":"doc","content":[{"type":"paragraph","content":[{"text":"Inserisci la tua mail e iscriviti alla newsletter Treccani","type":"text","marks":[{"type":"textStyle","attrs":{"color":""}}]},{"type":"hard_break","marks":[{"type":"textStyle","attrs":{"color":""}}]},{"text":"per ricevere aggiornamenti su tutti i nostri nuovi contenuti.","type":"text","marks":[{"type":"textStyle","attrs":{"color":""}}]}]}]},"newsletter_section_label":"la newsletter treccani","newsletter_section_title":"Ogni settimana nella tua email cultura, idee e molto altro.","stickybar_abbonati_paths":"/magazine,/enciclopedia","abbonamento_banner_enable":true,"stickybar_abbonati_enable":true,"abbonamento_banner_content":"Sai che non stai fruendo appieno di tutto il sapere Treccani? Abbonati e crea un profilo Premium per accedere a tutti i nostri contenuti senza pubblicità.","newsletter_banner_right_on":false,"stickybar_abbonati_content":"Naviga in tutto il nostro sapere senza interruzioni. Abbonati per non vedere contenuti pubblicitari.","stickybar_registrati_paths":"","stickybar_registrati_enable":true,"stickybar_registrati_content":"Registrati ora per migliorare la tua esperienza utente.","newsletter_banner_right_label":"NON PERDERTI LA NEWSLETTER DI TRECCANI","abbonamento_banner_right_title":"Il Tascabile, tra divulgazione ed esperienza.","abbonamento_banner_right_enable":true,"abbonamento_banner_right_content":"Tutti gli approfondimenti,\ni temi e le interviste Treccani."},"slug":"config","full_slug":"config","sort_by_date":null,"position":10,"tag_list":[],"is_startpage":false,"parent_id":0,"meta_data":null,"group_id":"084bd6dc-fcca-45ae-8a5b-8ed17fa77594","first_published_at":"2023-07-28T11:19:41.744Z","release_id":null,"lang":"default","path":null,"alternates":[],"default_full_slug":null,"translated_slugs":null},"cv":1741515887,"rels":[],"links":[]}}},"__N_SSP":true},"page":"/enciclopedia/[termOrCategory]","query":{"termOrCategory":"fiducia-parlamentare"},"buildId":"oDm15oNOV8b-zXaktjove","isFallback":false,"isExperimentalCompile":false,"dynamicIds":[43760],"gssp":true,"scriptLoader":[]}</script></body></html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10