CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html lang="tr"> <head> <title>脺R脺N Sosyalist Dergi</title> <meta charset="utf-8" /> <META NAME="KEYWORDS" CONTENT="TKP, T眉rkiye Kom眉nist Partisi, Kom眉nist, Parti, 陌smail Bilen, Naz谋m Hikmet, Mustafa As谋m Hayrullaho臒lu, Deniz yolda艧, yolumuz i艧莽i s谋n谋f谋n谋n yoludur, m眉zik, muzik, sanat, Marksizm, sosyalizm, marksist, devrim, devrimci, yolda艧, sol, haber, k眉lt眉r, d眉nyadan, eylem, k眉reselle艧me, ayd谋n, politika, siyaset, kom眉nist, gen莽lik, marksizm, marxism, marxist, socialist, igd, t眉m-igd, 陌KD, ild, 莽谋rak-der, ilerici gen莽lik, ilerici gen莽ler derne臒i, yurtsever, enternasyonalist, communist, marx, engels, lenin, bilimsel kom眉nizm, maden-i艧, sendika, sendikal dersler, i艧莽i s谋n谋f谋, 陌GD, 陌lerici Gen莽ler Derne臒i, 陌lerici Gen莽lik Derne臒i, mustafa suphi, al谋nteri, dergi, sosyalist, socialism, proletarya, b眉t眉n 眉lkelerin i艧莽ileri birle艧iniz, workers of all countries unite, proletarians of all the world unite, revolution, party"> <meta NAME="ROBOTS" CONTENT="INDEX, FOLLOW"><meta NAME="REVISIT-AFTER" CONTENT="0"> <meta NAME="RATING" CONTENT="GENERAL">  <link rel="apple-touch-icon" sizes="180x180" href="/fav/apple-touch-icon.png"> <link rel="icon" type="image/png" sizes="120x120" href="/fav/favicon-120x120.png"> <link rel="icon" type="image/png" sizes="32x32" href="/fav/favicon-32x32.png"> <link rel="icon" type="image/png" sizes="16x16" href="/fav/favicon-16x16.png"> <link rel="icon" type="image/svg+xml" sizes="any" href="/fav/urun-logo.svg"> <link rel="manifest" href="/fav/site.webmanifest"><link rel="mask-icon" href="/fav/safari-pinned-tab.svg" color="#e41821"> <link rel="shortcut icon" href="/fav/favicon.ico"><meta name="msapplication-TileColor" content="#ffffff"> <meta name="msapplication-config" content="/fav/browserconfig.xml"><meta name="theme-color" content="#ffffff">  <link rel="stylesheet" type="text/css" href="includes/css/niftyCorners.css"><link rel="stylesheet" type="text/css" href="includes/css/style.css"> <link rel="stylesheet" href="includes/css/lightbox.css" type="text/css" media="screen" /> <script type="text/javascript" src="includes/js/nifty.js"></script> <script type="text/javascript"> window.onload=function(){ if(!NiftyCheck()) return; Rounded("div#ana_tasiyici","#CCD2C3","#ffffff"); } </script> <script type="text/javascript" src="includes/js/prototype.js"></script> <script type="text/javascript" src="includes/js/scriptaculous.js?load=effects"></script> <script type="text/javascript" src="includes/js/lightbox.js"></script> </head> <body id="dergiarsiv"><br><div id="ana_tasiyici"> <div class="bosluk"> <table bgcolor="#ffffff" cellpadding="0" cellspacing="2" width="740"> <tr> <td width="620" bgcolor="#FFFFFF"><img src="images/logo.gif"></td> <form action="arsiv.php" method="GET"> <td width="120" valign="top"> <img src="images/uclu.gif"> <select name="cat_id"onChange='submit()'> <option value="0">Haber kategorileri</option> <option value="4">Bildiri</option><option value="2">Duyuru</option><option value="1">Haberler</option><option value="3">Sonu莽 Bildirgeleri</option> </select> <input type="hidden" name="action" value="kategori"> </td> </form> </tr> <tr class="v10px"> <td class="ustmenutasiyici" colspan="2"> <ul id="navigasyon"> <li id="menu-anasayfa"><a href="index.php"></a></li> <li id="menu-iletisim"><a href="iletisim.php"></a></li> <li id="menu-arsiv"><a href="arsiv.php"></a></li> <li id="menu-dergiarsiv"><a href="dergiarsiv.php"></a></li> <li id="menu-yazar"><a href="yazarlar.php"></a></li> <li id="menu-yayinevi"><a href="yayinevi.php"></a></li> <li id="menu-video"><a href="video_izle.php"></a></li> <li id="menu-oneylul"><a href="/10eylul/" target="_blank"></a></li> </ul> <div class="tarih"> </td></tr> </table> <table bgcolor="#ffffff" cellpadding="0" cellspacing="2" width="740"> <tr><td valign="top"> <table bgcolor="#ffffff" cellpadding="0" cellspacing="0" width="150"> <tr><td class="menu_baslik">Deniz Yolda艧谋n An谋s谋na</td></tr> <tr><td class="sol_menu_ic"><center><img src="images/hay.jpg" align="center"></center> <ul class="sekmeli-sol"> <li><a href="icerik/sound/hayrullahoglu_1.ogg">Biyografi B枚l眉m 1</a></li> <li><a href="icerik/sound/hayrullahoglu_2.ogg">Biyografi B枚l眉m 2</a></li> <li><a href="icerik/sound/TKP_marsi.mp3">TKP Mar艧谋</a></li> </ul> </td></tr>  <tr><td class="menu_baslik">Arama</td></tr> <tr> <td class="sol_menu_ic"> <div class="customSearch">  <form action="https://duckduckgo.com/" id="ddgSearch" method="get" width="144px"> <input name="sites" type="hidden" value="https://urundergisi.com"/> <input name="k7" type="hidden" value="#ffffff"/>  <input name="k8" type="hidden" value="#212121"/>  <input name="k9" type="hidden" value="#00278e"/>  <input name="kx" type="hidden" value="#20692b"/>  <input name="kj" type="hidden" value="#2d5401"/>  <input name="kt" type="hidden" value="p"/> <input aria-label="Search https://urundergisi.com/ on DuckDuckGo" class="" name="q" placeholder="site i莽i arama..." type="text"/> <button class="" type="submit">ara</button> </form>  </div> </td> </tr> </table> <table id="belgelerkutusu" border="0"> <tr><td class="menu_baslik">Dosya konular谋</td></tr> <tr><td class="sol_menu_ic"> <ul class="sekmeli-sol"> <li><a href="http://urundergisi.com/dosya_1mayis.php">1 May谋s</a></li> <li><a href="http://urundergisi.com/dosya_avrupa_birligi.php">Avrupa Birli臒i</a></li> <li><a href="http://urundergisi.com/dosya_din_laiklik.php">Din - Laiklik</a></li> <li><a href="http://urundergisi.com/dosya_emep.php">EMEP 眉zerine</a></li> <li><a href="http://urundergisi.com/dosya_emperyalizm.php">Emperyalizm</a></li> <li><a href="http://urundergisi.com/dosya_genclik.php">Gen莽lik</a></li> <li><a href="http://urundergisi.com/dosya_isci_sinifi_sendika.php">陌艧莽i s谋n谋f谋 - Sendika</a></li> <li><a href="http://urundergisi.com/dosya_kadin_hareketi.php">Kad谋n Hareketi</a></li> <li><a href="http://urundergisi.com/dosya_kapitalizm.php">Kapitalizm</a></li> <li><a href="http://urundergisi.com/dosya_kemalizm.php">Kemalizm</a></li> <li><a href="http://urundergisi.com/dosya_kurt_hareketi.php">K眉rt Hareketi</a></li> <li><a href="http://urundergisi.com/dosya_libya.php">Libya 眉zerine</a></li> <li><a href="http://urundergisi.com/dosya_sanat_edebiyat.php">Sanat-Edebiyat 眉zerine</a></li> <li><a href="http://urundergisi.com/dosya_secimler.php">Se莽imler 眉zerine</a></li> <li><a href="http://urundergisi.com/dosya_sip.php">S陌P 眉zerine</a></li> <li><a href="http://urundergisi.com/dosya_sosyal_guvenlik.php">Sosyal G眉venlik</a></li> <li><a href="http://urundergisi.com/dosya_sosyalizm.php">Sosyalizm</a></li> <li><a href="http://urundergisi.com/dosya_tbkp.php">TBKP 眉zerine</a></li> <li><a href="http://urundergisi.com/dosya_tkp.php">TKP 眉zerine</a></li> <li><a href="http://urundergisi.com/dosya_turkiye_tarihi.php">T眉rkiye tarihi</a></li> <li><a href="http://urundergisi.com/dosya_ortadogu.php">Ortado臒u 眉zerine</a></li> <li><a href="http://urundergisi.com/dosya_odp_uzerine.php">脰DP 眉zerine</a></li> <li><a href="http://urundergisi.com/dosya_ozellestirme.php">脰zelle艧tirme 眉zerine</a></li> </ul></td></tr> </table> <table id="oneylul" border="0"> <tr><td class="menu_baslik">10 Eyl眉l Dergisi</td></tr> <tr><td ><a href="/10eylul/" target="_blank"><img src="images/10eylulinternette.jpg" border="0"></a></td></tr> <tr><td class="menu_baslik">Dergi Ar艧ivi</td></tr> <tr> <td class="sol_menu_ic"> <ul class="sekmeli-sol"> <li> <a href="dergi_goruntule.php?cat_id=41">Sosyalist Dergi: 33</a> </li> <li> <a href="dergi_goruntule.php?cat_id=40">Sosyalist Dergi: 32</a> </li> <li> <a href="dergi_goruntule.php?cat_id=39">Sosyalist Dergi: 31</a> </li> </ul> <div align="right" class="v10px"><a href="dergiarsiv.php"> <b>Di臒er Say谋lar</b></a> </div> </td> </tr> </table> </td> <td width="10"><img src="images/1px.gif" width="10"></td> <td width="580" valign="top"> <table bgcolor="#ffffff" cellpadding="0" cellspacing="0" width="100%"> <tr><td> <div id="haber_detay"> <div class="v10px"> <img src="images/kategori.gif" align="top" border="0"> <a href="dergi_goruntule.php?cat_id=10">Sosyalist Dergi: 4</a> | <img src="images/kategori.gif" align="top" border="0"> <a href="yazarlar.php?action=kategori&cat_id=14">Fatih Ayd谋n</a> | <div class="alt_cizgi"></div> <span class="v16px"><b>Karanl谋k y谋llar谋n panoramas谋: G眉ven</b></span><br><br> </div><div class="v11px">     Vedat T眉rkali'nin son bir ka莽 ayd谋r 莽ok ses getiren ve 莽ok satan kitab谋 "G眉ven", E adl谋 edebiyat dergisinin yazarlar aras谋nda yapt谋臒谋 anket taraf谋ndan "Y谋l谋n Roman谋" dal谋nda en iyi kitap se莽ildi. Hem kitab谋, hem de E dergisini Genda艧 adl谋艧irket yay谋nl谋yor; bu nedenle yazar ve 莽izerlerin en iyiyi se莽erken bu durumu g枚z枚n眉ne al谋p almad谋klar谋n谋 bilmiyoruz, ama, G眉ven'in 莽ok satan kitaplar aras谋nda yer ald谋臒谋 kesin. T眉rkiye'nin k眉lt眉r hayat谋na katk谋 koyan, edebiyat alan谋na yeni a莽谋l谋mlar getiren kitaplar谋n yo臒un bir reklam kampanyas谋 sonucu olsa bile bir 艧ekilde 莽ok satar hale gelmesi bizleri de sevindirdi. Bilindi臒i gibi Vedat T眉rkali daha kitab谋 yazma a艧amas谋ndayken bas谋nda bir 莽ok r枚portaj yapm谋艧 ve kitab谋n谋n ne t眉rden yank谋lar yaratabilece臒ini hafif莽e 莽谋tlatm谋艧t谋. Kitap bas谋lma a艧amas谋na geldi臒inde, onun anla艧t谋臒谋 ilk yay谋nevinin "sak谋ncal谋" olabilece臒i gerek莽esiyle kitab谋 basmaktan vazge莽mesi, yazarlar ve yay谋nc谋lar aras谋nda tart谋艧maya ve polemi臒e yol a莽m谋艧t谋. B枚ylesi de臒erlendirmeler de hem yazar谋n hem de G眉ven'in ilgi oda臒谋 olmas谋n谋 sa臒lam谋艧t谋.<br><br><br>     Kitab谋n ilgi 莽ekmesinde, yazar谋n 1930 ve 40'lar谋n TKP'sini "hem de birinci a臒谋zdan" anlataca臒谋n谋, "kitab谋n 眉zerinde 10 y谋ldan fazlad谋r u臒ra艧t谋臒谋n谋", d枚nem hakk谋nda "bilinmeyenlere" 谋艧谋k tutaca臒谋n谋 s枚ylemesi, ula艧谋lamayan bilgiler i莽in Komintern belgelerine ba艧vurdu臒u t眉r眉nden beyanlar谋 da etkili olmu艧tur diye d眉艧眉n眉yoruz. <br>     Ger莽ekten de T眉rkali'nin TKP'ye ili艧kin bir kitap yazmaya ba艧lad谋臒谋 uzun zamand谋r biliniyordu. Hatta, 眉lkenin politik atmosferinden uzakla艧mak ve daha rahat yazabilmek i莽in evini bile Londra'ya ta艧谋m谋艧t谋. Arada bir T眉rkiye'ye u臒rad谋臒谋nda kitab谋n hangi a艧amada oldu臒una dair kimi bilgileri de gene bas谋n arac谋l谋臒谋yla kamuoyuna iletiyordu. Yaln谋z, bu beyanlar谋ndan edinilen izlenim, kitab谋n bir t眉r otobiyografi olaca臒谋 y枚n眉ndeydi. Kitab谋n kurgusu i莽inde Vedat T眉rkali'nin daha fazla yer alaca臒谋, hatta kendi 莽evresinde geli艧en olaylardan yola 莽谋karak tarihte yer alan insanlar谋m谋z谋 aktaraca臒谋 san谋l谋yordu. Belki de bu yan谋lg谋ya yak谋n zamanlarda Mina Urgan'谋n da benzer bir an谋 kitab谋莽谋kartmas谋 neden olmu艧tur. <br>     Bildi臒iniz gibi 脺r眉n'de, bizce 莽ok gerekli g枚r眉len kimi incelemeler d谋艧谋nda 枚zel olarak kitap ele艧tirileri yer alm谋yor. Kitap tan谋t谋mlar谋 yapt谋k, ama s眉rekli bir kitap ele艧tirisi k枚艧emiz yok. Bu kitaba g枚sterdi臒imiz ilgi, tahmin edilebilece臒i gibi G眉ven'in konusu. TKP'nin tarihine, bu anlamda T眉rkiye solunun tarihine ili艧kin her eser, her belge, her bilgi do臒al olarak bizim ilgi alan谋m谋za giriyor. Parti tarihine y枚nelik yay谋nlar dergimizde tan谋t谋l谋yor; objektif ve belli bir niteli臒e sahip yay谋nlar, bu alanda yeni ara艧t谋rmac谋lar 莽谋kmas谋n谋 te艧vik etmek i莽in destekleniyor. Ge莽mi艧in bilinmeyenlerine -en az谋ndan geni艧 kitleler taraf谋ndan bilinmeyenlerine- e臒ilen, ya艧an谋lanlara 谋艧谋k tutabilecek t眉m ara艧t谋rmalar, yeni bilgi ve belgeler tarihimizin daha rahat ve objektif de臒erlendirilebilmesini, gen莽 ku艧aklar谋n el yordam谋yla de臒il, ya艧an谋lanlar谋n 谋艧谋臒谋nda daha rahat ileriye do臒ru y眉r眉mesini sa臒layacakt谋r. <br>     T眉rkiye yay谋n d眉nyas谋na bak谋ld谋臒谋nda, son d枚nemde an谋 kitaplar谋n谋n belli bir ilgi oda臒谋 haline geldi臒i farkedilir. Yukar谋da s枚z眉n眉 etti臒imiz gibi, Mina Urgan'dan "Bir Dinozorun An谋lar谋" iki kitap olarak 莽谋kt谋. O da Abidin Dino'dan Naz谋m'a varan bir dizi simayla ge莽irdi臒i g眉nleri anlatt谋. Yap谋 Kredi yay谋nlar谋ndan 莽谋kan Mina Urgan'谋n kitaplar谋 da 莽ok satt谋. Mina Urgan'谋n kitab谋莽谋kt谋ktan sonra, eski 陌GD'li polisiye roman yazar谋 Ahmet 脺mit, fonda Moskova'n谋n ve TKP'nin oldu臒u t眉r眉 farkl谋 bir roman yazd谋. G眉ven t眉m bunlar谋n 眉st眉ne geldi. 陌lginin b枚yle artarak devam etmesi umulur. Sayd谋臒谋m谋z yazarlar谋n ortak 枚zelli臒i belli bir politik ge莽mi艧e sahip olmalar谋d谋r. Bu nedenle, farkl谋 g眉ndemlere sahip oldu臒umuz i莽in hen眉z ele alamad谋臒谋m谋z bu t眉rden "politik" yazarlar谋m谋z, belki ileride kendilerini dergimiz sayfalar谋nda g枚rebilirler. Buna da 莽ok 艧a艧谋rmas谋nlar. 脟眉nk眉, insana bir ev kad谋n谋n谋n an谋lar谋 da ilgi 莽ekici gelebilir; ama, e臒er edebi bir 枚zellik ta艧谋m谋yorsa, bu 莽o臒unlukla sadece onun 莽evresini etkisi alt谋na al谋r. Ya da kalemine ve edebiyat bilgisine g眉venen her insan bir polisiye roman yazabilir. Ama, e臒er yazarlar politik bir arka plana sahip eserler verme niyeti ta艧谋rlarsa, kendilerine gelebilecek ele艧tiri ve 枚vg眉lerin edebiyat s谋n谋rlar谋 d谋艧谋na ta艧aca臒谋n谋 da unutmamal谋d谋rlar. Bu ba臒lamda, bir partinin tarihine ili艧kin iyi veya k枚t眉 bir 艧eyler yaz谋l谋rsa, bunun 枚ncelikle o parti yanda艧lar谋n谋n ilgisini 莽ekmesinden daha do臒al bir 艧ey olamaz herhalde. <br>     Vedat T眉rkali'nin G眉ven roman谋na gelecek olursak, kitap iki ciltten ve birbirini takip eden 5 kitaptan olu艧uyor. Roman asl谋nda 4 kitap; be艧inci kitap sadece 眉莽 d枚rt sayfadan olu艧uyor ve T眉rkali okurlar谋na 枚yk眉n眉n devam谋n谋 yazmalar谋 dile臒inde bulunuyor. Ayn谋 yerde, roman kahramanlar谋n谋n kitab谋n anlatt谋臒谋 kesitlerden sonra ger莽ek ya艧amda neler yapt谋klar谋n谋 da aktar谋yor. T眉rkali'nin ba艧ar谋l谋 bir 枚yk眉lemeci, roman yazar谋 oldu臒unu kabul etmek laz谋m. Ortalama bir okuyucunun ilgisini 莽ekebilecek hemen her 艧ey mevcut. Bir yanda TKP gibi illegal bir partinin ve 眉yelerinin gizlilik alt谋nda 莽al谋艧malar y眉r眉tmeleri. Di臒er yanda kad谋n kahramanlardan birinin, g枚zalt谋 sonras谋nda politik m眉cadeleden vazge莽mesi ve e艧cinsel ili艧kiyi tercih etmesi. Kad谋n erkek cinselli臒inin alabildi臒ine ayr谋nt谋l谋 aktar谋lmas谋. Hemen her karakterin kar艧谋 cinsle 莽ok rahat bir ili艧kiye ge莽mesi. Kimisi a莽谋s谋ndan bu durumun abart谋ya ka莽mas谋, vs. <br>     Romanda diyaloglardan olabildi臒ince ka莽谋nan bir tarz se莽ilmi艧. Olaylar谋n geli艧imini ve olaylar aras谋ndaki ba臒lant谋lar谋, kitab谋n b枚l眉mlemeleri arac谋l谋臒谋yla her seferinde bir ba艧ka karakterin a臒z谋ndan, monologlar yoluyla 枚臒reniyoruz. T眉rkali'nin se莽ti臒i karakterler bir d枚nemin toplumsal ve ekonomik panoramas谋n谋 -T眉rkiye'nin en b眉y眉k 艧ehri 陌stanbul'da ya艧ayanlar谋n g枚z眉yle- neredeyse b眉t眉n眉yle yans谋tabilecek bir 莽e艧itlili臒e sahip. Kitab谋n arka kapak tan谋t谋mda da belirtildi臒i gibi devrimci gen莽lerden, i艧adamlar谋na, MAH (bug眉nk眉 M陌T) 眉yesi sivil polislerden burjuva bir ailenin sola e臒ilimli k谋z谋na kadar hemen her kesim bir ya da iki 枚rnek karakterle de臒erlendirilmi艧. <br>     T眉rkali, roman谋n ana omurgas谋n谋 TKP'yi arayan gen莽ler 眉zerine oturtmu艧. 脟o臒u Naz谋m'谋n 艧iirlerini gizlice okuyarak kom眉nist d眉艧眉nceyle tan谋艧an bu gen莽lerin el yordam谋yla partiyi aramalar谋 kitab谋n ana eksenini olu艧turuyor. Bu gen莽lerin, bildikleri veya duyduklar谋 "eskilerle" ili艧kileri, partiyi arama ve bulma s眉recinde ya艧ad谋klar谋 i莽 gerilimler, d枚nem d枚nem umutsuzlu臒a kap谋lmalar谋, kimi zaman ise co艧ku dolu ya艧ad谋klar谋 tart谋艧malar ger莽ek莽i bi莽imde yans谋t谋lm谋艧. Bu anlam谋yla, kitab谋n TKP'li kom眉nistlerin ya艧amlar谋n谋 objektif bir anlat谋mla romanla艧t谋rd谋臒谋 s枚ylenebilir. <br>     Kitapta, 枚zellikle gen莽 okuyucular a莽谋s谋ndan yararl谋 olabilecek pek 莽ok nokta var. T眉rkali'nin olumsuz karakter olarak kitaba ald谋臒谋 MAH 眉yesi, Hitler hayran谋 i艧adam谋n谋n di臒er istihbarat莽谋larla yapt谋臒谋 konu艧malar, onun gizli polise girme s眉reci, te艧kilat 眉yelerinin kendi aralar谋ndaki yozla艧m谋艧 ve tamamen maddi 莽谋kara dayal谋 ili艧kiler, kom眉nistlere dair d眉艧眉nceleri vs. polisin 莽al谋艧ma ve eylem y枚ntemi konusunda belirli bir ayd谋nlanma sa臒l谋yor. Polisin iz 眉zerindeyken nas谋l davrand谋臒谋, bildi臒i kimi olaylarda erken m眉dahale etmeyip kendi deyimiyle "i艧"in olgunla艧mas谋n谋 bekledi臒i, sorgulama ve takip y枚ntemleri, farkl谋 emniyet birimlerinin birbirleriyle ili艧kileri yararl谋 bir bilgi kayna臒谋 sunuyor. <br>     Bunlar谋n d谋艧谋nda, romanda pek 莽ok tan谋d谋k sima ya diyaloglar yoluyla aktar谋l谋yor; ya da roman kahramanlar谋n谋n i莽 monologlar谋ndan s枚zkonusu ki艧iler hakk谋nda bilgi sahibi olunuyor. Doktor 艦efik H眉sn眉 ile Re艧at Fuat kitapta anlat谋lan b枚l眉mlerde do臒rudan yer al谋yorlar. 陌. Bilen, Zeki Ba艧t谋mar, Hikmet K谋v谋lc谋ml谋, Mihri Belli, Mehmet Boz谋艧谋k ise haklar谋nda kimi karakterlerin s枚yledikleriyle an谋l谋yorlar. Bunlar d谋艧谋nda, kamuoyunca pek bilinmeyen ancak kom眉nist m眉cadeleye eme臒i ge莽mi艧 pek 莽ok dost insan, bir de臒erbilirlik g枚sterilerek adlar谋yla an谋lm谋艧. <br>     TKP'yle ba臒lant谋l谋 t眉m roman karakterleri topluca ele al谋nd谋臒谋nda T眉rkali'nin genellikle olumlu ve 枚vg眉ye de臒er bir yakla艧谋m sergiledi臒i s枚ylenebilir. TKP'nin, d枚nem g枚z枚n眉ne al谋nd谋臒谋nda 莽ok b眉y眉k zorluk ve 枚zverilerle ge莽en m眉cadelesi farkl谋 karakterlerin de臒erlendirmesiyle verilmi艧. TKP'nin a臒谋r bask谋 ko艧ullar谋 alt谋nda y眉r眉tmeye 莽al谋艧t谋臒谋 sava艧 sadece parti 眉yelerinin g枚z眉yle de臒il, parti d谋艧谋nda duran, ama kendisini kom眉nist sayan bir k眉莽眉k burjuva ayd谋n谋n谋n g枚z眉yle de aktar谋lmaya gayret edilmi艧. Yurtd谋艧谋ndayken Frans谋z Kom眉nist Partisi'ne 眉ye olmu艧, 眉lkeye d枚n眉nce ise, k谋smen Stalin'e y枚nelik ele艧tirileri nedeniyle, k谋smen de a艧amad谋臒谋 konformizmi nedeniyle kom眉nistlerden uzak kalm谋艧 bir ayd谋n谋 tasvir eden Sahir Hoca karakterinin partili m眉cadeleye uzak kalmas谋, Sahir Hocan谋n kendince bunu gerek莽elendirmeye 莽al谋艧mas谋, ya艧ad谋臒谋莽eli艧kiler, legal 莽al谋艧ma-illegal 莽al谋艧ma kar艧谋tl谋臒谋nda verilmi艧. <br>     Hem romanda aktar谋ld谋臒谋 bi莽imiyle, hem de T眉rkali'nin kitab谋n sonuna ekledi臒i "ne oldular" sorusuna verdi臒i cevaptan 枚臒renildi臒i kadar谋yla her anlamda en olumlu karakter olarak partili i艧莽i Rahmi Usta g枚steriliyor. Desantralizasyon karar谋 sonras谋nda uzun s眉redir at谋l duran partiyi Re艧at Fuat 枚nc眉l眉臒眉nde aya臒a kald谋rmaya 莽al谋艧anlardan Rahmi Ustan谋n, Sahir Hoca ile girdi臒i, ad谋 tam konmam谋艧 bir Stalin-Tro莽ki tart谋艧mas谋, fa艧ist i艧gal alt谋ndaki Sovyetler Birli臒i'nin mutlaka savunulmas谋n谋n gereklili臒i gibi konular ikinci d眉nya sava艧谋 s谋ras谋ndaki d眉nya ayd谋nlar谋n谋n da belirli 枚l莽眉lerde ayr谋艧mas谋na yol a莽m谋艧 bir tart谋艧may谋 yans谋t谋yor. Parti 眉yesi Rahmi Ustan谋n romandaki 枚zelliklerinden birisi de, T眉rkali'nin Komintern belgelerini onun a臒z谋ndan yans谋tmay谋 tercih etmesi olmu艧. Gerek Komintern'in TKP hakk谋nda ald谋臒谋 "desantralizasyon" veya, di臒er bir deyi艧le "separat" karar谋, gerek Naz谋m'谋n ba艧谋n谋莽ekti臒i parti i莽indeki "陌艧莽i Muhalefeti" hareketi hep Rahmi Ustan谋n a臒z谋ndan aktar谋l谋yor. Hem i艧莽ili臒i boyunca girdi臒i ili艧kilerle, hem de g枚zalt谋nda sergiledi臒i tav谋rla, partili bir kom眉niste 枚rnek g枚sterebilecek 枚zellikler ta艧谋yor Rahmi Usta. <br>     脰rg眉tl眉 bir devrimci m眉cadeleye girmek isteyen ve bunun i莽in de partiyi arayan gen莽lerin T眉rkali taraf谋ndan se莽imi, adeta bir parti i莽inde temsil edilebilecek t眉m toplumsal katmanlar谋n aynas谋 i艧levini g枚rm眉艧. Biri k枚yl眉 ve "k枚yl眉" tav谋rlar谋n谋 s眉rd眉rmekte 谋srarl谋, heyecanl谋, yap谋lanlar谋 yetersiz bulan bir yap谋da. Di臒eri, orta s谋n谋f bir aileden gelen, belli 枚l莽眉lerde l眉ks ya艧amay谋 seven bir ki艧ilik. Ayr谋nt谋l谋 anlat谋lan ba艧 kahramanlardan biri ise 枚臒renci bir gen莽 kad谋n. Kad谋n谋n 枚zelli臒i CHP'nin 枚nde gelen milletvekillerinden birinin k谋z谋 olmas谋. Bu k谋z谋n TKP'lilerle ili艧kisi ise bir g枚n眉l ba臒谋 sonucunda, macera hevesiyle ba艧l谋yor. <br>     Roman谋 okumak isteyenlerin ilgisini t眉m眉yle yok etmemek i莽in kahramanlar谋n daha ayr谋nt谋l谋 bir anlat谋m谋n谋 yapm谋yoruz. Bu y眉zden, de臒erlendirmemizi T眉rkali'nin kimi yakla艧谋mlar谋n谋 vererek sonland谋r谋yoruz. <br>     Yukar谋da de臒indi臒imiz gibi, romanda s枚z眉 edilen aray谋艧 i莽indeki gen莽ler, kom眉nist d眉艧眉nceyle Naz谋m'谋n 艧iirlerini okuyarak ba艧l谋yorlar. Roman谋n ge莽ti臒i ikinci d眉nya sava艧谋 esnas谋ndaki y谋llarda Naz谋m hep hapishanede ve hem ayd谋nlar hem de 眉niversite 枚臒rencileri g枚z眉nde bir efsane. Naz谋m'谋n ayn谋艧ekilde iktidar谋n da b眉t眉n dikkatiyle e臒ildi臒i bir ki艧i oldu臒unu unutmayal谋m. Kitaptaki karakterlerin a臒z谋ndan s眉rekli olarak "Naz谋m" s枚z眉n眉, "onun i莽in bir 艧ey de yapamad谋k" yak谋nmas谋n谋 ve onun 艧iirlerini duyuyoruz. Ancak, romanda ge莽en "Naz谋m'dan 艧iirler okudular" gibi bir tan谋mlaman谋n d谋艧谋nda, T眉rkali onun sadece bir 艧iirini kitaba almay谋 tercih etmi艧. O da hangi 艧iiri dersiniz. Bug眉n t眉m kemalistlerin ve Naz谋m'谋 evcille艧tirme kampanyas谋n谋n bir par莽as谋 olmak isteyenlerin dillerine pelesenk ettikleri o bir par莽ac谋k 枚vg眉: "...sar谋艧谋n bir kurda benziyordu, / mavi g枚zleri 莽akmak 莽akmakt谋 / b谋raksalar..." (sayfa 154) <br>     Mustafa Kemal ve 枚l眉m眉ne kadarki Atat眉rk d枚nemi 枚zellikle gen莽lerin a臒z谋ndan bir ka莽 kez aktar谋l谋yor. 脰rne臒in, gen莽ler aralar谋nda Mustafa Suphilerin katlini konu艧urken, bunun Karabekir tayfas谋n谋n, gerici ve yobazlar谋n i艧i oldu臒unu s枚yl眉yorlar. "Burjuva devrimcisi" olarak niteledikleri Atat眉rk'眉n Rauf Beylere, Fethi Beylere oranla daha ilerici oldu臒u sonucuna da var谋yorlar. Sonunda da "o 枚ld眉kten sonra ba艧lad谋k geri geri gitmeye" tespitini yap谋yorlar. (s. 153) <br>     Ger莽i haks谋zl谋k etmeyelim. T眉rkali, d枚nemi aktar谋rken, kemalizmin iki y眉z眉nden de, TKP i莽erisinde tek parti d枚nemine y枚nelik farkl谋 kimi de臒erlendirmelerden bahsetmi艧. Bu kez, parti s枚zc眉s眉 gibi rol oynayan Rahmi Ustan谋n a臒z谋ndan ilerici y枚n ta艧谋d谋臒谋 iddia edilen kemalizmin Hikmet K谋v谋lc谋ml谋'ya ve Naz谋m'a yapt谋klar谋 anlat谋lm谋艧. "...Kar艧谋na devlet g眉c眉yle karabasan gibi Kemalizm dikilmi艧, neyi, nas谋l de臒i艧tirebilirsin? 陌lerici Kemalizm! '36'da Marksizm Bibliote臒i'ni kurdu Doktor Hikmet. Parti karar谋; yasal yay谋n yapaca臒谋z! Kapital 莽evirisine ba艧land谋 forma forma. G眉zel kitap莽谋klar 莽谋kar谋l谋yor. Dayanamad谋lar; tuz buz etti her 艧eyi namussuzlar. Naz谋m gibi dev bir ozan谋 sindiremiyorlar; hi莽 bize g枚z a莽t谋r谋rlar m谋?..." (s. 598) <br>     Romanda T眉rkali'nin dikkati 莽eken bir di臒er y枚n眉, Boz Memet'ten Mihri Belli'ye, Doktor Hikmet'ten Re艧at Fuat'a kadar tarafs谋z davranmaya 莽al谋艧mas谋 olmu艧. Boz谋艧谋k hakk谋nda 陌stanbul'a gelebilmi艧 olsayd谋 t眉t眉n i艧莽ilerini toparlayabilecek insan diye bahsediliyor. Mihri Belli i莽in 莽al谋艧kan, gen莽 gibi s谋fatlar kullan谋l谋yor. Ama olumlu 枚rneklerin yan谋s谋ra, Zeki Ba艧t谋mar gibi TKP genel sekreterli臒ini yapan bir yolda艧 hakk谋nda, belki de sadece T眉rkali'nin kafas谋nda bulunan olumsuz yarg谋larda bulunulmu艧. Zeki Ba艧t谋mar i莽in, "evinde polisle pazarl谋k yapan" ve "birilerinin onay谋n谋 almadan b枚yle bir 艧eyi yapacak kadar y眉rekli giri艧imci de臒ildi" (s. 388) diyerek, sadece dedikodudan ibaret olaylar谋 yeniden 谋s谋tmaya 莽al谋艧mas谋 en az谋ndan hi莽 ho艧 ka莽mam谋艧. Vedat T眉rkali'nin kendince tutturdu臒u bir denge i莽erisinde, hem olumlanan hem de olumsuzlanan y枚nleriyle aktard谋臒谋 t眉m bu karakterlerden sonra, s谋ra 陌. Bilen'in anlat谋lmas谋na gelince, T眉rkali'nin anlat谋m谋 nedense birden b眉t眉n眉yle olumsuzlayan bir tavra b眉r眉nm眉艧. Roman谋n geli艧imi i莽erisinde 莽ok 莽ok dolayl谋 bir yere sahip olan 陌. Bilen, 眉stelik de Rahmi Ustan谋n a臒z谋ndan hakaretlere u臒ruyor. 脺st眉ne 眉stl眉k, bu hakaretler sayfalarca tekrar ediliyor. (birinci cilt, s. 389; ikinci cilt s. 74; s. 89) Hani, kurgunun zorlamas谋 dense, gene itiraz edilmeyecek; ama Bilen'le ilgili ele艧tiri 枚tesi k眉f眉rler 枚yle bir 艧ekilde yerle艧tirilmi艧 ki, a莽谋k莽a insanda "araya par莽a al谋nm谋艧" duygusu uyand谋r谋yor. B枚yle olunca da insan haliyle sebebini merak etmekten kendini alam谋yor ve T眉rkali'nin roman谋n b眉t眉n眉nde devam eden olgun tavr谋na yak谋艧t谋ram谋yor. <br>     Acaba, T眉rkali'nin 陌. Bilen'e b枚ylesine a臒谋r y眉klenmesinin alt谋nda yatan neden, ger莽ek ya艧amlar谋nda bir d枚nemler ayr谋 saflarda yer alan Hikmet K谋v谋lc谋ml谋 ile 陌smail Bilen ayr谋艧mas谋nda, T眉rkali'nin K谋v谋lc谋ml谋 yan谋nda saf tutmas谋 olabilir mi? Nedeni ne olursa olsun, bunca y谋l sonra art谋k nesnel de臒erlendirilmeyi hak etmi艧 insanlar谋m谋z谋n bu denli 枚l莽眉s眉zce k枚t眉 tan谋t谋lmas谋, bundan sonra yok olmas谋n谋 diledi臒imiz, ki艧ilere dayal谋 safla艧man谋n yeniden ve yeniden 眉retilmesi anlam谋na gelmez mi? Bir d枚nem 莽ok yak谋n m眉cadele y眉r眉tm眉艧 ve defalarca soru艧turmaya u臒ram谋艧 insanlar aras谋nda gerilimlerin do臒mas谋n谋 normal kar艧谋lamak gerekmez mi? Herkesin sa臒duyulu ve olgun davranmas谋n谋 beklemenin gerekli oldu臒unu biz de biliyoruz; ancak ger莽ek hayatta durumun bu 艧ekilde geli艧medi臒inin de fark谋nday谋z. Bug眉n bile, b眉y眉k 莽apl谋 operasyonlar谋n ard谋ndan ayn谋 yap谋daki insanlar aras谋nda bile grupla艧malar oluyor. Taraflar谋n siyasi bilincine ba臒l谋 olarak bu grupla艧malar keskinle艧ebiliyor da, k眉llenip yok olabiliyor da. Ki, ki艧isel bir sorundan kaynaklanan kimi tarafla艧malar谋n, y谋llar sonra kar艧谋m谋za farkl谋 siyasi gruplar olarak 莽谋kt谋臒谋n谋 en iyi bilebilecek insanlardan birisi de, herhalde T眉rkali'dir. <br>     Bu konuda daha 莽ok 艧ey s枚ylenebilir. T眉rkali'nin kitab谋n yeni bas谋mlar谋nda veya bundan sonra yazmay谋 planlad谋臒谋 romanlar谋nda biraz daha dikkatli olmas谋n谋 beklemek, 枚zellikle 枚nderlerin simgesel anlam谋na 枚nem verenler a莽谋s谋ndan bir hak olsa gerek. <br>     Vedat T眉rkali, N芒z谋m'谋n yanl谋艧 anlamas谋 y眉z眉nden ba艧lat谋lan tutuklamalardan da bahsetmi艧. Olay谋 bilmeyenler i莽in 枚zetleyelim. Naz谋m'谋n hapisten 莽谋kt谋臒谋 ama s眉rekli polis takibi alt谋nda oldu臒u g眉nlerde, bir harbiye 枚臒rencisi, arkada艧lar谋 ad谋na Naz谋m'a gidip marksist kitaplar istiyor. Naz谋m da, bunun bir polis oyunu oldu臒undan 艧眉phelenip "al谋n 艧unu ba艧谋mdan" diye emniyete telefon a莽谋yor. Bunun 眉zerine ba艧lat谋lan soru艧turma geni艧liyor. Vedat T眉rkali, romanda bu olay 眉zerine, Hikmet K谋v谋lc谋ml谋'n谋n Naz谋m'谋 b眉y眉k sorumsuzlukla su莽lad谋臒谋n谋 iddia ediyor. (ikinci cilt, s. 193) <br>     Sonu莽 olarak, nas谋l bir kitap sorusuna gelecek olursak, bu kitap, bizim yukar谋da anlatt谋臒谋m谋z konularda g枚sterdi臒imiz hassasiyetin g枚z枚n眉ne al谋nmas谋 ko艧uluyla, tarihimizi 枚臒renmeye istekli herkese tavsiye edilebilecek nitelikte diye d眉艧眉n眉yoruz. T眉rkali'nin belgelere dayand谋rd谋臒谋 parti i莽i tart谋艧malar, d眉nya kom眉nist hareketinin kemalizm de臒erlendirmesi, Komintern-TKP ili艧kileri, partinin kapkaranl谋k bask谋 y谋llar谋nda bile tek muhalefet oda臒谋 olmay谋 ba艧arabilmesi, 艦eyh Sait isyan谋ndan, Dersim olaylar谋na kadar TKP'nin tutumu, CHP'nin bir ka莽 farkl谋 a莽谋dan de臒erlendirilmesi, bilmeyenlere oldu臒u kadar bilenlere de ilgin莽 gelecek kan谋s谋nday谋z. <br>     D眉艧眉ncelerini bir t眉rl眉 yayg谋nla艧t谋rabilme olana臒谋 bulamayan, hi莽bir zaman yasal yay谋n 莽谋kartmas谋na m眉saade edilmeyen TKP'nin, her 艧eye ra臒men toparlanmay谋 ba艧arabilmesi, 枚rg眉tl眉 m眉cadeleye kat谋lacak insanlar谋n say谋s谋 ne kadar az olursa olsun, mutlaka partili bir m眉cadeleye ba艧lanmas谋, da臒谋n谋kl谋臒谋n tercih edilen bir durum sonucunda de臒il, zorunluluklardan dolay谋 ya艧anmas谋, gen莽lere, az谋nl谋klara, ezilenlere verilen 枚nem kitap boyunca ayr谋nt谋lar谋yla aktar谋l谋yor. <br>     Hem bu bilgilerden mahrum kalmamak, hem tarihimizi daha farkl谋 y枚nlerden de臒erlendirebilmek, hem ge莽mi艧imize bir ayna tutabilmek ve bunu gelece臒e yans谋tabilmek i莽in her belgenin, her bilginin alabildi臒ine ayr谋nt谋l谋 irdelenmesine ihtiyac谋m谋z var. T眉rkali bu dediklerimizi belli 枚l莽眉lerde sa臒lamay谋 ba艧arm谋艧. Umar谋z, T眉rkali'nin kitab谋, o d枚nemi do臒rudan ya艧ayanlar taraf谋ndan da de臒erlendirilir ve bir d枚nemin ac谋lar谋, 枚zverileri, kahramanl谋klar谋, korkakl谋klar谋, k谋sacas谋, bir d枚nemin o sevilesi insanlar谋 g眉n 谋艧谋臒谋na 莽谋kart谋l谋r.<br><br> <strong>G眉ven, (iki cilt), Genda艧 Yay谋nlar谋, 1999 陌stanbul</strong> </div> </td><td width="10"><img src="images/1px.gif" width="10"></td><tr><td> </td></tr> <tr><td colspan="4"> <div id="bolumler"> <div class="bolum_ana_baslik">Yazar谋n Di臒er Yaz谋lar谋</div> <div class="alt_cizgi"></div> </div> </td></tr> <tr><td class="v11px" colspan="4"> <img src="images/ok.gif" height="6" width="4"> <a href="makaleler.php?ID=1928">Petrol‑陌艧 Sendikas谋nda Yeni Bir D枚nem</a><br><img src="images/ok.gif" height="6" width="4"> <a href="makaleler.php?ID=1898">Petkim Dersleri</a><br><img src="images/ok.gif" height="6" width="4"> <a href="makaleler.php?ID=1864">Zavall谋 H芒le Gelen T眉rk‑陌艧 Y枚netimi</a><br><img src="images/ok.gif" height="6" width="4"> <a href="makaleler.php?ID=1841">Torbadan Neler 脟谋kt谋</a><br><img src="images/ok.gif" height="6" width="4"> <a href="makaleler.php?ID=1802">Yeni "Sendikalar Yasas谋" Ne Getiriyor?</a><br><img src="images/ok.gif" height="6" width="4"> <a href="makaleler.php?ID=1712">脰DP, EMEP, S陌P ve K眉resel BAK Nereye?</a><br><img src="images/ok.gif" height="6" width="4"> <a href="makaleler.php?ID=1696">Mustafa 脰zbek Patron mudur, Sendikac谋 m谋d谋r?</a><br><img src="images/ok.gif" height="6" width="4"> <a href="makaleler.php?ID=1679">Saat Geri D枚nm眉yor</a><br><img src="images/ok.gif" height="6" width="4"> <a href="makaleler.php?ID=1657">Do臒u艧undan G眉n眉m眉ze 1 May谋s </a><br><img src="images/ok.gif" height="6" width="4"> <a href="makaleler.php?ID=1614">T眉rk-陌艧 AKP'nin Arka Bah莽esi Mi?</a><br><img src="images/ok.gif" height="6" width="4"> <a href="makaleler.php?ID=1604">陌艧莽i S谋n谋f谋n谋n M眉cadelesi</a><br><img src="images/ok.gif" height="6" width="4"> <a href="makaleler.php?ID=1568">T眉pra艧 Halk谋nd谋r, Gasp Edemeyeceksiniz</a><br><img src="images/ok.gif" height="6" width="4"> <a href="makaleler.php?ID=306">Sendikal Hareketin Baraj Sorunu</a><br><img src="images/ok.gif" height="6" width="4"> <a href="makaleler.php?ID=283">Karanl谋k y谋llar谋n panoramas谋: G眉ven</a><br><img src="images/ok.gif" height="6" width="4"> <a href="makaleler.php?ID=274">Sendika Genel Kurullar谋n谋n G枚sterdi臒i<br> Yeni Umutlar</a><br><br><div class="v9px"><span class=pagenav><b>1</b></span> <a href="/makaleler.php?ID=283&page=2" class="pagenav">2</a> <a href="/makaleler.php?ID=283&page=2" class="pagenav"><b>Sonraki</b></a> </td></tr> </table> </td> </tr> <tr><td> </td></tr> <tr> <td colspan="4" bgcolor="#cccccc"> <div class="v10px" align="center"> <br> <b>E-posta:</b> <a href="mailto:posta@urundergisi.com">posta@urundergisi.com</a> </div>  <script type="text/javascript" > (function(m,e,t,r,i,k,a){m[i]=m[i]||function(){(m[i].a=m[i].a||[]).push(arguments)}; m[i].l=1*new Date();k=e.createElement(t),a=e.getElementsByTagName(t)[0],k.async=1,k.src=r,a.parentNode.insertBefore(k,a)}) (window, document, "script", "https://mc.yandex.ru/metrika/tag.js", "ym"); ym(23668378, "init", { clickmap:true, trackLinks:true, accurateTrackBounce:true, webvisor:true }); </script> <noscript><div><img src="https://mc.yandex.ru/watch/23668378" style="position:absolute; left:-9999px;" alt="" /></div></noscript>  </td></tr></table> </div></div> <br><br> </body> </html>