CINXE.COM

Undang-undang antarabangsa - Wikipedia Bahasa Melayu, ensiklopedia bebas

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="ms" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Undang-undang antarabangsa - Wikipedia Bahasa Melayu, ensiklopedia bebas</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )mswikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy" ,"wgMonthNames":["","Januari","Februari","Mac","April","Mei","Jun","Julai","Ogos","September","Oktober","November","Disember"],"wgRequestId":"9407cf93-2180-49b2-9510-5c0f49e369b1","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Undang-undang_antarabangsa","wgTitle":"Undang-undang antarabangsa","wgCurRevisionId":6378636,"wgRevisionId":6378636,"wgArticleId":29085,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Undang-undang antarabangsa","Hubungan antarabangsa","Perdagangan antarabangsa","Buruh"],"wgPageViewLanguage":"ms","wgPageContentLanguage":"ms","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Undang-undang_antarabangsa","wgRelevantArticleId":29085,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true, "wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"ms","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"ms"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":30000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q4394526","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles": "ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.teahouse","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.watchlist-notice","ext.gadget.DRN-wizard","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.extra-toolbar-buttons","ext.gadget.MenuKedaiKopi","ext.gadget.mySandbox","ext.gadget.AdvancedSiteNotices","ext.gadget.switcher","ext.gadget.featured-articles-links","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap", "ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ms&amp;modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=ms&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ms&amp;modules=ext.gadget.charinsert-styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ms&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Undang-undang antarabangsa - Wikipedia Bahasa Melayu, ensiklopedia bebas"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//ms.m.wikipedia.org/wiki/Undang-undang_antarabangsa"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Sunting" href="/w/index.php?title=Undang-undang_antarabangsa&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (ms)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//ms.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Undang-undang_antarabangsa"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ms"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Suapan Atom Wikipedia" href="/w/index.php?title=Khas:Perubahan_terkini&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Undang-undang_antarabangsa rootpage-Undang-undang_antarabangsa skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Pergi ke kandungan</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Tapak"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu utama" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu utama</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu utama</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">alih ke bar sisi</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">sorokkan</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Pandu arah </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Laman-Utama" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Laman_Utama"><span>Laman Utama</span></a></li><li id="n-Tinjau" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tinjau"><span>Tinjau</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Hal_semasa" title="Cari maklumat latar belakang mengenai peristiwa semasa"><span>Hal semasa</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Khas:Rawak" title="Muat laman rawak [x]" accesskey="x"><span>Rencana rawak</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> Perhubungan </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Tentang-Wikipedia" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Perihal"><span>Tentang Wikipedia</span></a></li><li id="n-Gerbang-komuniti" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gerbang_Komuniti"><span>Gerbang komuniti</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Khas:Perubahan_terkini" title="Senarai perubahan terkini dalam wiki [r]" accesskey="r"><span>Perubahan terkini</span></a></li><li id="n-Hubungi-kami" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Hubungi_kami"><span>Hubungi kami</span></a></li><li id="n-Menderma" class="mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&amp;utm_medium=sidebar&amp;utm_campaign=C13_ms.wikipedia.org&amp;uselang=ms"><span>Menderma</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/Special:MyLanguage/Help:Contents" title="Tempat mencari jawapan"><span>Bantuan</span></a></li><li id="n-Kedai-Kopi" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kedai_Kopi"><span>Kedai Kopi</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Laman_Utama" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Ensiklopedia Bebas" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-ms.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Khas:Cari" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Cari di wiki ini [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Cari</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Cari Wikipedia" aria-label="Cari Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Cari di wiki ini [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Khas:Cari"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Cari</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Alat peribadi"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Penampilan"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Tukar penampilan saiz, lebar dan warna fon laman" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Penampilan" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Penampilan</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&amp;utm_medium=sidebar&amp;utm_campaign=C13_ms.wikipedia.org&amp;uselang=ms" class=""><span>Derma</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Khas:Buka_akaun&amp;returnto=Undang-undang+antarabangsa" title="Anda digalakkan untuk membuka akaun dan melog masuk; walau bagaimanapun, ianya tidak wajib" class=""><span>Buka akaun</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Khas:Log_masuk&amp;returnto=Undang-undang+antarabangsa" title="Anda digalakkan untuk melog masuk; walau bagaimanapun, ia tidak wajib. [o]" accesskey="o" class=""><span>Log masuk</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Lebih pilihan" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Alat peribadi" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Alat peribadi</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu pengguna" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&amp;utm_medium=sidebar&amp;utm_campaign=C13_ms.wikipedia.org&amp;uselang=ms"><span>Derma</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Khas:Buka_akaun&amp;returnto=Undang-undang+antarabangsa" title="Anda digalakkan untuk membuka akaun dan melog masuk; walau bagaimanapun, ianya tidak wajib"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Buka akaun</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Khas:Log_masuk&amp;returnto=Undang-undang+antarabangsa" title="Anda digalakkan untuk melog masuk; walau bagaimanapun, ia tidak wajib. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Log masuk</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Laman untuk penyunting log keluar <a href="/wiki/Bantuan:Pengenalan" aria-label="Ketahui lebih lanjut tentang menyunting"><span>Ketahui lebih lanjut</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Khas:Sumbangan_saya" title="Senarai suntingan yang dibuat daripada alamat IP ini [y]" accesskey="y"><span>Sumbangan</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Khas:Perbincangan_saya" title="Perbincangan mengenai penyuntingan daripada alamat IP anda [n]" accesskey="n"><span>Perbincangan</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Tapak"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Kandungan" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Kandungan</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">alih ke bar sisi</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">sorokkan</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Permulaan</div> </a> </li> <li id="toc-Skop_undang-undang_antarabangsa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Skop_undang-undang_antarabangsa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Skop undang-undang antarabangsa</span> </div> </a> <ul id="toc-Skop_undang-undang_antarabangsa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Konflik_pada_asas_undang-undang_antarabangsa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Konflik_pada_asas_undang-undang_antarabangsa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Konflik pada asas undang-undang antarabangsa</span> </div> </a> <ul id="toc-Konflik_pada_asas_undang-undang_antarabangsa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Sumber_undang-undang_antarabangsa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Sumber_undang-undang_antarabangsa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Sumber undang-undang antarabangsa</span> </div> </a> <ul id="toc-Sumber_undang-undang_antarabangsa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tafsiran_undang-undang_antarabangsa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Tafsiran_undang-undang_antarabangsa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Tafsiran undang-undang antarabangsa</span> </div> </a> <ul id="toc-Tafsiran_undang-undang_antarabangsa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Penguatkuasaan_oleh_negara-negara" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Penguatkuasaan_oleh_negara-negara"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Penguatkuasaan oleh negara-negara</span> </div> </a> <ul id="toc-Penguatkuasaan_oleh_negara-negara-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Penguatkuasaan_oleh_badan_antarabangsa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Penguatkuasaan_oleh_badan_antarabangsa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Penguatkuasaan oleh badan antarabangsa</span> </div> </a> <ul id="toc-Penguatkuasaan_oleh_badan_antarabangsa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Sejarah" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Sejarah"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Sejarah</span> </div> </a> <ul id="toc-Sejarah-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Teori_perundangan_antarabangsa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Teori_perundangan_antarabangsa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Teori perundangan antarabangsa</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Teori_perundangan_antarabangsa-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Togol subbahagian Teori perundangan antarabangsa</span> </button> <ul id="toc-Teori_perundangan_antarabangsa-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Undang-undang_alam" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Undang-undang_alam"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1</span> <span>Undang-undang alam</span> </div> </a> <ul id="toc-Undang-undang_alam-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Sekolah_Eklektik" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Sekolah_Eklektik"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.2</span> <span>Sekolah Eklektik</span> </div> </a> <ul id="toc-Sekolah_Eklektik-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Perundangan_Positivisme" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Perundangan_Positivisme"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.3</span> <span>Perundangan Positivisme</span> </div> </a> <ul id="toc-Perundangan_Positivisme-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Cabang_undang-undang_antarabangsa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Cabang_undang-undang_antarabangsa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Cabang undang-undang antarabangsa</span> </div> </a> <ul id="toc-Cabang_undang-undang_antarabangsa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Nota_dan_rujukan" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Nota_dan_rujukan"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Nota dan rujukan</span> </div> </a> <ul id="toc-Nota_dan_rujukan-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Lihat_juga" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Lihat_juga"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Lihat juga</span> </div> </a> <ul id="toc-Lihat_juga-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Kandungan" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Togol isi kandungan" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Togol isi kandungan</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Undang-undang antarabangsa</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Pergi ke rencana dalam bahasa lain. Tersedia dalam 88 bahasa" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-88" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">88 bahasa</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Internasionale_reg" title="Internasionale reg – Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Internasionale reg" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/V%C3%B6lkerrecht" title="Völkerrecht – Jerman Switzerland" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Völkerrecht" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="Jerman Switzerland" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%8A" title="قانون دولي – Arab" lang="ar" hreflang="ar" data-title="قانون دولي" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arab" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Derechu_internacional" title="Derechu internacional – Asturia" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Derechu internacional" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Asturia" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Beyn%C9%99lxalq_h%C3%BCquq" title="Beynəlxalq hüquq – Azerbaijan" lang="az" hreflang="az" data-title="Beynəlxalq hüquq" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbaijan" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%AA%D9%84%D8%B1%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AD%D9%88%D9%82%D9%88%D9%82%D9%88" title="میلتلرآراسی حوقوقو – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="میلتلرآراسی حوقوقو" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Hukum_internasional" title="Hukum internasional – Indonesia" lang="id" hreflang="id" data-title="Hukum internasional" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Indonesia" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%9C%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%86%E0%A6%87%E0%A6%A8" title="আন্তর্জাতিক আইন – Benggali" lang="bn" hreflang="bn" data-title="আন্তর্জাতিক আইন" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Benggali" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Kok-ch%C3%A8-hoat" title="Kok-chè-hoat – Cina Min Nan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Kok-chè-hoat" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Cina Min Nan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%B6%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0" title="Міжнароднае права – Belarus" lang="be" hreflang="be" data-title="Міжнароднае права" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Belarus" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%B6%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0" title="Міжнароднае права – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Міжнароднае права" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Me%C4%91unarodno_pravo" title="Međunarodno pravo – Bosnia" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Međunarodno pravo" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Bosnia" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%B6%D0%B4%D1%83%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%BE_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE" title="Международно право – Bulgaria" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Международно право" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgaria" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Dret_internacional" title="Dret internacional – Catalonia" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Dret internacional" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Catalonia" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%C4%95%D0%BD%D1%87%D0%B5_%D1%82%D0%B8%D0%B2%C4%95%C3%A7-%D0%B8%D1%80%C4%95%D0%BA%C4%95" title="Тĕнче тивĕç-ирĕкĕ – Chuvash" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Тĕнче тивĕç-ирĕкĕ" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Chuvash" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Mezin%C3%A1rodn%C3%AD_pr%C3%A1vo" title="Mezinárodní právo – Czech" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Mezinárodní právo" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Czech" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Cyfraith_ryngwladol" title="Cyfraith ryngwladol – Wales" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Cyfraith ryngwladol" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Wales" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Folkeret" title="Folkeret – Denmark" lang="da" hreflang="da" data-title="Folkeret" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Denmark" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/V%C3%B6lkerrecht" title="Völkerrecht – Jerman" lang="de" hreflang="de" data-title="Völkerrecht" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Jerman" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Rahvusvaheline_%C3%B5igus" title="Rahvusvaheline õigus – Estonia" lang="et" hreflang="et" data-title="Rahvusvaheline õigus" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estonia" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CE%B9%CE%B5%CE%B8%CE%BD%CE%AD%CF%82_%CE%94%CE%AF%CE%BA%CE%B1%CE%B9%CE%BF" title="Διεθνές Δίκαιο – Greek" lang="el" hreflang="el" data-title="Διεθνές Δίκαιο" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Greek" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/International_law" title="International law – Inggeris" lang="en" hreflang="en" data-title="International law" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Inggeris" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Derecho_internacional_p%C3%BAblico" title="Derecho internacional público – Sepanyol" lang="es" hreflang="es" data-title="Derecho internacional público" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Sepanyol" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Internacia_juro" title="Internacia juro – Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Internacia juro" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Nazioarteko_zuzenbide" title="Nazioarteko zuzenbide – Basque" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Nazioarteko zuzenbide" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Basque" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84" title="حقوق بین‌الملل – Parsi" lang="fa" hreflang="fa" data-title="حقوق بین‌الملل" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Parsi" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Droit_international" title="Droit international – Perancis" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Droit international" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Perancis" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Dl%C3%AD_idirn%C3%A1isi%C3%BAnta" title="Dlí idirnáisiúnta – Ireland" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Dlí idirnáisiúnta" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Ireland" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Dereito_internacional" title="Dereito internacional – Galicia" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Dereito internacional" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galicia" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EA%B5%AD%EC%A0%9C%EB%B2%95" title="국제법 – Korea" lang="ko" hreflang="ko" data-title="국제법" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Korea" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%AB%D5%BB%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84" title="Միջազգային իրավունք – Armenia" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Միջազգային իրավունք" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Armenia" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%B0%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%9F%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%80%E0%A4%AF_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%A7%E0%A4%BF" title="अन्तरराष्ट्रीय विधि – Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="अन्तरराष्ट्रीय विधि" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Me%C4%91unarodno_pravo" title="Međunarodno pravo – Croatia" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Međunarodno pravo" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Croatia" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Al%C3%BEj%C3%B3%C3%B0ar%C3%A9ttur" title="Alþjóðaréttur – Iceland" lang="is" hreflang="is" data-title="Alþjóðaréttur" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="Iceland" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Diritto_internazionale" title="Diritto internazionale – Itali" lang="it" hreflang="it" data-title="Diritto internazionale" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Itali" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%A9%D7%A4%D7%98_%D7%91%D7%99%D7%9F-%D7%9C%D7%90%D7%95%D7%9E%D7%99_%D7%A4%D7%95%D7%9E%D7%91%D7%99" title="משפט בין-לאומי פומבי – Ibrani" lang="he" hreflang="he" data-title="משפט בין-לאומי פומבי" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Ibrani" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%A8%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%9D_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98" title="საერთაშორისო სამართალი – Georgia" lang="ka" hreflang="ka" data-title="საერთაშორისო სამართალი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Georgia" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D2%9B%D2%B1%D2%9B%D1%8B%D2%9B" title="Халықаралық құқық – Kazakhstan" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Халықаралық құқық" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Kazakhstan" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BB_%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BA_%D1%83%D0%BA%D1%83%D0%BA" title="Эл аралык укук – Kirghiz" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Эл аралык укук" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="Kirghiz" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Sheria_ya_kimataifa" title="Sheria ya kimataifa – Swahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Sheria ya kimataifa" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="Swahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Hiq%C3%BBqa_navnetewey%C3%AE" title="Hiqûqa navneteweyî – Kurdish" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Hiqûqa navneteweyî" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Kurdish" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Ius_gentium" title="Ius gentium – Latin" lang="la" hreflang="la" data-title="Ius gentium" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Latin" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Starptautisk%C4%81s_ties%C4%ABbas" title="Starptautiskās tiesības – Latvia" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Starptautiskās tiesības" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Latvia" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Tarptautin%C4%97_teis%C4%97" title="Tarptautinė teisė – Lithuania" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Tarptautinė teisė" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Lithuania" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Volkerrech" title="Volkerrech – Limburgish" lang="li" hreflang="li" data-title="Volkerrech" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="Limburgish" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Nemzetk%C3%B6zi_jog" title="Nemzetközi jog – Hungary" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Nemzetközi jog" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Hungary" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B5%D1%93%D1%83%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%BE_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE" title="Меѓународно право – Macedonia" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Меѓународно право" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Macedonia" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%85%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%B0_%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%AF%E0%B4%AE%E0%B4%82" title="അന്താരാഷ്ട്ര നിയമം – Malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="അന്താരാഷ്ട്ര നിയമം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Dritt_Internazzjonali" title="Dritt Internazzjonali – Malta" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Dritt Internazzjonali" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="Malta" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%9D%E1%83%A8%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A8%E1%83%94_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98" title="ერეფოშქაშე სამართალი – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ერეფოშქაშე სამართალი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%89" title="القانون الدولى – Arab Mesir" lang="arz" hreflang="arz" data-title="القانون الدولى" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Arab Mesir" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Hukum_antarobanso" title="Hukum antarobanso – Minangkabau" lang="min" hreflang="min" data-title="Hukum antarobanso" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="Minangkabau" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BB%D0%BE%D0%BD_%D1%83%D0%BB%D1%81%D1%8B%D0%BD_%D1%8D%D1%80%D1%85_%D0%B7%D2%AF%D0%B9" title="Олон улсын эрх зүй – Mongolia" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Олон улсын эрх зүй" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="Mongolia" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Internationaal_recht" title="Internationaal recht – Belanda" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Internationaal recht" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Belanda" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E5%9B%BD%E9%9A%9B%E6%B3%95" title="国際法 – Jepun" lang="ja" hreflang="ja" data-title="国際法" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Jepun" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Fulkenrocht" title="Fulkenrocht – Frisian Utara" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Fulkenrocht" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="Frisian Utara" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Folkerett" title="Folkerett – Bokmal Norway" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Folkerett" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Bokmal Norway" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Folkeretten" title="Folkeretten – Nynorsk Norway" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Folkeretten" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Nynorsk Norway" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Drech_internacional" title="Drech internacional – Occitania" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Drech internacional" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Occitania" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Xalqaro_huquq" title="Xalqaro huquq – Uzbekistan" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Xalqaro huquq" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Uzbekistan" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%95%E0%A9%8C%E0%A8%AE%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%A4%E0%A8%B0%E0%A9%80_%E0%A8%95%E0%A8%BE%E0%A8%A8%E0%A9%82%E0%A9%B0%E0%A8%A8" title="ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਕਾਨੂੰਨ – Punjabi" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਕਾਨੂੰਨ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%86%DA%93%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%84_%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86" title="نړیوال قانون – Pashto" lang="ps" hreflang="ps" data-title="نړیوال قانون" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="Pashto" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Prawo_mi%C4%99dzynarodowe" title="Prawo międzynarodowe – Poland" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Prawo międzynarodowe" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Poland" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Direito_internacional" title="Direito internacional – Portugis" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Direito internacional" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portugis" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Xal%C4%B1qaral%C4%B1q_huq%C4%B1q" title="Xalıqaralıq huqıq – Kara-Kalpak" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Xalıqaralıq huqıq" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="Kara-Kalpak" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Drept_interna%C8%9Bional" title="Drept internațional – Romania" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Drept internațional" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Romania" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%B6%D0%B4%D1%83%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE" title="Международное право – Rusia" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Международное право" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Rusia" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Ligji_nd%C3%ABrkomb%C3%ABtar" title="Ligji ndërkombëtar – Albania" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Ligji ndërkombëtar" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Albania" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%A2%E0%B7%8F%E0%B6%AD%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BA%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AD%E0%B6%BB_%E0%B6%B1%E0%B7%93%E0%B6%AD%E0%B7%92%E0%B6%BA" title="ජාත්‍යන්තර නීතිය – Sinhala" lang="si" hreflang="si" data-title="ජාත්‍යන්තර නීතිය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="Sinhala" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/International_law" title="International law – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="International law" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Mednarodno_pravo" title="Mednarodno pravo – Slovenia" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Mednarodno pravo" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Slovenia" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%86%DB%8E%D9%88%D8%AF%DB%95%D9%88%DA%B5%DB%95%D8%AA%DB%8C" title="یاسای نێودەوڵەتی – Kurdi Tengah" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="یاسای نێودەوڵەتی" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Kurdi Tengah" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B5%D1%92%D1%83%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%BE_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE" title="Међународно право – Serbia" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Међународно право" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Serbia" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Me%C4%91unarodno_pravo" title="Međunarodno pravo – SerboCroatia" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Međunarodno pravo" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="SerboCroatia" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Kansainv%C3%A4linen_oikeus" title="Kansainvälinen oikeus – Finland" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Kansainvälinen oikeus" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Finland" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Internationell_r%C3%A4tt" title="Internationell rätt – Sweden" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Internationell rätt" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Sweden" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%B0_%D1%85%D0%BE%D0%BA%D1%83%D0%BA" title="Халыкара хокук – Tatar" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Халыкара хокук" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="Tatar" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%8E%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AB%E0%B8%A7%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8" title="กฎหมายระหว่างประเทศ – Thai" lang="th" hreflang="th" data-title="กฎหมายระหว่างประเทศ" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Thai" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Lu%E1%BA%ADt_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" title="Luật quốc tế – Vietnam" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Luật quốc tế" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnam" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D2%B2%D1%83%D2%9B%D1%83%D2%9B%D0%B8_%D0%B1%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%BC%D0%B8%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D3%A3" title="Ҳуқуқи байналмилалӣ – Tajik" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Ҳуқуқи байналмилалӣ" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="Tajik" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Uluslararas%C4%B1_hukuk" title="Uluslararası hukuk – Turki" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Uluslararası hukuk" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Turki" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%B6%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE" title="Міжнародне право – Ukraine" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Міжнародне право" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Ukraine" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Balaod_pankanasodnon" title="Balaod pankanasodnon – Waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Balaod pankanasodnon" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%9B%BD%E9%99%85%E6%B3%95" title="国际法 – Cina Wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="国际法" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Cina Wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%A4%D7%A2%D7%9C%D7%A7%D7%A2%D7%A8%D7%A8%D7%A2%D7%9B%D7%98" title="פעלקעררעכט – Yiddish" lang="yi" hreflang="yi" data-title="פעלקעררעכט" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="Yiddish" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E8%90%AC%E5%9C%8B%E5%85%AC%E6%B3%95" title="萬國公法 – Kantonis" lang="yue" hreflang="yue" data-title="萬國公法" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Kantonis" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/H%C4%B1quqo_miyan%C5%9Faran" title="Hıquqo miyanşaran – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Hıquqo miyanşaran" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%9B%BD%E9%99%85%E6%B3%95" title="国际法 – Cina" lang="zh" hreflang="zh" data-title="国际法" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Cina" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q4394526#sitelinks-wikipedia" title="Sunting pautan antara bahasa" class="wbc-editpage">Sunting pautan</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Ruang nama"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Undang-undang_antarabangsa" title="Lihat laman kandungan [c]" accesskey="c"><span>Rencana</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Perbincangan:Undang-undang_antarabangsa" rel="discussion" title="Perbincangan mengenai laman kandungan [t]" accesskey="t"><span>Perbincangan</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Tukar kelainan bahasa" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Bahasa Melayu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Rupa"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Undang-undang_antarabangsa"><span>Baca</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Undang-undang_antarabangsa&amp;veaction=edit" title="Sunting laman ini [v]" accesskey="v"><span>Sunting</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Undang-undang_antarabangsa&amp;action=edit" title="Sunting kod sumber untuk laman ini [e]" accesskey="e"><span>Sunting sumber</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Undang-undang_antarabangsa&amp;action=history" title="Semakan terdahulu bagi laman ini [h]" accesskey="h"><span>Lihat sejarah</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Alatan laman"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Peralatan" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Peralatan</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Peralatan</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">alih ke bar sisi</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">sorokkan</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Lagi pilihan" > <div class="vector-menu-heading"> Tindakan </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Undang-undang_antarabangsa"><span>Baca</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Undang-undang_antarabangsa&amp;veaction=edit" title="Sunting laman ini [v]" accesskey="v"><span>Sunting</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Undang-undang_antarabangsa&amp;action=edit" title="Sunting kod sumber untuk laman ini [e]" accesskey="e"><span>Sunting sumber</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Undang-undang_antarabangsa&amp;action=history"><span>Lihat sejarah</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Umum </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Khas:Pautan_ke_sini/Undang-undang_antarabangsa" title="Senarai semua laman wiki yang mengandungi pautan ke laman ini [j]" accesskey="j"><span>Pautan ke laman ini</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Khas:Perubahan_berkaitan/Undang-undang_antarabangsa" rel="nofollow" title="Perubahan terkini bagi laman yang dipaut dari laman ini [k]" accesskey="k"><span>Perubahan berkaitan</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=ms" title="Muat naik fail [u]" accesskey="u"><span>Muat naik fail</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Khas:Laman_khas" title="Senarai semua laman khas [q]" accesskey="q"><span>Laman khas</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Undang-undang_antarabangsa&amp;oldid=6378636" title="Pautan kekal ke semakan laman ini"><span>Pautan kekal</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Undang-undang_antarabangsa&amp;action=info" title="Maklumat lanjut mengenai laman ini"><span>Maklumat laman</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Khas:Petik_laman_ini&amp;page=Undang-undang_antarabangsa&amp;id=6378636&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="Maklumat tentang cara memetik laman ini"><span>Petik laman ini</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Khas:UrlShortener&amp;url=https%3A%2F%2Fms.wikipedia.org%2Fwiki%2FUndang-undang_antarabangsa"><span>Dapatkan URL pendek</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Khas:QrCode&amp;url=https%3A%2F%2Fms.wikipedia.org%2Fwiki%2FUndang-undang_antarabangsa"><span>Muat turun kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Cetak/eksport </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Khas:Buku&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=Undang-undang+antarabangsa"><span>Cipta buku</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Khas:DownloadAsPdf&amp;page=Undang-undang_antarabangsa&amp;action=show-download-screen"><span>Muat turun sebagai PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Undang-undang_antarabangsa&amp;printable=yes" title="Versi boleh cetak bagi laman ini [p]" accesskey="p"><span>Versi boleh cetak</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Dalam projek lain </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:International_law" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q4394526" title="Pautan ke item repositori data yang bersambung [g]" accesskey="g"><span>Butir Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Alatan laman"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Penampilan"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Penampilan</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">alih ke bar sisi</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">sorokkan</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="ms" dir="ltr"><p><b>Undang-undang dalam halangan perdagangan antarabangsa</b> ialah badan <a href="/wiki/Undang-undang_hak_asasi_manusia_antarabangsa" title="Undang-undang hak asasi manusia antarabangsa">undang-undang</a> yang "mengawal kegiatan-kegiatan entiti yang mempunyai keperibadian antarabangsa". Secara tradisi, itu bermaksud kelakuan dan hubungan dua hala antara <a href="/wiki/Negara" class="mw-disambig" title="Negara">negara-negara</a> dunia. Akan tetapi, sekarang undang-undang antarabangsa juga difahami sebagai meliputi struktur dan kelakuan <a href="/wiki/Pertubuhan_antarabangsa" title="Pertubuhan antarabangsa">pertubuhan antarabangsa</a> dan, setakat tertentu, perbadanan-<a href="/wiki/Perbadanan_multinasional" title="Perbadanan multinasional">perbadanan multinasional</a> dan individu-individu. Sebagai contoh, rangkaian restoran McDonald's ialah badan korporat antarabangsa manakala George Soros ialah salah satu contoh individu berpengaruh di peringkat antarabangsa. </p><p>Sebagaimana dikatakan oleh Rosalyn Higgins dalam bukunya "Masalah-masalah dan Proses: Undang-undang Antarabangsa dan bagaimana kita menggunakannya" (<i>Problems and process: <a href="/w/index.php?title=International_law&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="International law (laman tidak wujud)">International law</a> and how we use it</i>), undang-undang antarabangsa ialah sistem normatif "yang digubal berdasarkan prinsip-prinsip yang sama, prinsip yang diikuti semua, tidak kira sama ada kita kaya atau miskin, berkulit putih atau hitam, beragama atau tidak, atau datang dari negara yang maju atau sedang membangun". Keperluan undang-undang antarabangsa ketara apabila berlakunya keinginan-keinginan dan kehendak berbeza mengikut negara di peringkat antarabangsa. Undang-undang antarabangsa adalah perlu bagi mengatur keinginan dan kehendak antara negara yang sering bercanggah ini. </p><p>Istilah "<b>Undang-undang antarabangsa umum</b>" harus dibezakan dengan <a href="/wiki/Undang-undang_antarabangsa_khusus" title="Undang-undang antarabangsa khusus">"<b>Undang-undang antarabangsa khusus</b>"</a>. Kedua-duanya merupakan sistem undang-undang <a href="/w/index.php?title=Supranasionalisme&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Supranasionalisme (laman tidak wujud)">supranasional</a>. Undang-undang antarabangsa umum merujuk kepada <a href="/w/index.php?title=Hubungan_atara_negara&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Hubungan atara negara (laman tidak wujud)">hubungan atara negara</a> dan entiti antarabangsa manakala undang-undang antarabangsa khusus merujuk kepada percanggahan undang-undang munisipal antara undang-undang negara yang berbeza apabila berlaku, umpamanya, masalah <a href="/wiki/Perceraian" title="Perceraian">perceraian</a> dan hak penjagaan anak yang berlaku antara keluarga yang ahlinya berlainan warganegara. Dalam konteks ini, ia merujuk kepada hubungan khusus individu dalam negara berasingan mereka serta <a href="/wiki/Undang-undang" title="Undang-undang">undang-undang</a> yang manakah harus dipakai dalam keadaan ini. Undang-undang antarabangsa umum biasanya dipanggil undang-undang antarabangsa sahaja. </p><p><br /> </p> <table cellspacing="0" cellpadding="0" style="clear: left; margin-bottom: .5em; float: left; padding: .5em 1.4em .8em 0; background: none; width: auto;"> <tbody><tr> <td><meta property="mw:PageProp/toc" /> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Skop_undang-undang_antarabangsa">Skop undang-undang antarabangsa</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Undang-undang_antarabangsa&amp;veaction=edit&amp;section=1" title="Sunting bahagian: Skop undang-undang antarabangsa" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Undang-undang_antarabangsa&amp;action=edit&amp;section=1" title="Sunting kod sumber bahagian: Skop undang-undang antarabangsa"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Undang-undang antarabangsa mengenalpasti dan meletakkan <a href="/wiki/Negara" class="mw-disambig" title="Negara">negara</a> sebagai aktor utama di pentas antarabangsa. Oleh sebab kewujudan negara membuat anggapan bahawa adanya kawalan dan terhadap sesuatu kawasan, undang-undang antarabangsa berkait dengan pengambilan sesuatu kawasan, <a href="/w/index.php?title=Immuniti_negara&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Immuniti negara (laman tidak wujud)">immuniti negara</a> dan tanggungjawab undang-undang negara dalam perhubungan mereka sesama sendiri. Undang-undang juga mengambil berat akan layanan sesuatu negara terhadap rakyatnya dalam kawasan jajahan mereka sendiri. Secara langsung, wujudnya rejim komprehensif yang mengenai hak kumpulan, layanan terhadap pendatang asing, hak <a href="/wiki/Pelarian" title="Pelarian">pelarian</a>, <a href="/w/index.php?title=Jenayah_antarabangsa&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Jenayah antarabangsa (laman tidak wujud)">jenayah pada peringkat antarabangsa</a>, masalah kewarganegaraan dan <a href="/wiki/Hak_asasi_manusia" title="Hak asasi manusia">hak asasi manusia</a> secara amnya. Ia juga meliputi penjagaan <a href="/wiki/Sekuriti" class="mw-redirect" title="Sekuriti">sekuriti</a>, stabiliti dan keamanan di peringkat antarabangsa, kawalan senjata, penyelesaian diplomatik pertikaian yang berlaku dan pengaturan <a href="/w/index.php?title=Penggunaan_kekerasan&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Penggunaan kekerasan (laman tidak wujud)">penggunaan kekerasan</a> dalam hubungan antarabangsa. Sekalipun undang-undang antarabangsa ada masanya tidak dapat menggelakkan perperangan, ia sekurang-kurangnya dapat mengawal kelakuan antara pihak-pihak yang berbalah dan menggariskan layanan terhadap <a href="/w/index.php?title=Tahanan_perang&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Tahanan perang (laman tidak wujud)">tahanan perang</a>. Antara fungsi-fungsi lain undang-undang antarabangsa adalah untuk regulasi isu-isu berkait alam sekitar global, perkongsian global seperti <a href="/wiki/Perairan_antarabangsa" title="Perairan antarabangsa">perairan antarabangsa</a>, <a href="/wiki/Angkasa_lepas" title="Angkasa lepas">angkasa lepas</a>, <a href="/w/index.php?title=Komunikasi_global&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Komunikasi global (laman tidak wujud)">komunikasi global</a> dan <a href="/w/index.php?title=Perdagangan_antarabangsa&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Perdagangan antarabangsa (laman tidak wujud)">perdagangan antarabangsa</a>. </p><p>Sementara <a href="/w/index.php?title=Undang-undang_munisipaliti&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Undang-undang munisipaliti (laman tidak wujud)">undang-undang munisipaliti</a> di dalam sesuatu negara bersifat hierarchikal ataupun vertikal, dengan <a href="/w/index.php?title=Badan_penggubalan_undang-undang&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Badan penggubalan undang-undang (laman tidak wujud)">badan penggubalan undang-undang</a> (seperti <a href="/wiki/Parlimen" title="Parlimen">parlimen</a>) yang boleh menguatkuasakan <a href="/wiki/Undang-undang" title="Undang-undang">undang-undang</a> terhadap semua, undang-undang antarabangsa pula bersifat horizontal, dengan semua negara <a href="/w/index.php?title=Berdaulat&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Berdaulat (laman tidak wujud)">berdaulat</a> dan secara teorinya <a href="/w/index.php?title=Sama_taraf&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sama taraf (laman tidak wujud)">sama taraf</a>. Disebabkan oleh keadaan ini, terdapat masalah asas dalam penguatkuasaan undang-undang di peringkat antarabangsa kerana penguatkuasaannya tertahluk kepada kemahuan negara-negara bersama dan kekuatan negara-negara tersebut dalam penggubalan, kepatuhan dan penguatkuasaan sebarang undang-undang. Walaupun terdapat pengecualian, secara amnya negara memasuki sesuatu perjanjian berdasarkan kepentingan sendirinya dan keuntungan yang bakal diperoleh, dan bukan disebabkan oleh tanggungjawabnya. Sebagaimanya yang diperkatakan oleh D.W. Greig, "undang-undang antarabangsa tidak bolehlah dianggap berasingan daripada faktor politik yang beroperasi dalam perhubungan antarabangsa". </p><p>Walaupun terdapat cabang, undang-undang antarabangsa secara lazimnya tidak mempunyai <a href="/w/index.php?title=Sistem_kehakiman&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sistem kehakiman (laman tidak wujud)">sistem kehakiman</a> yang wajib bagi mereka yang melanggar undang-undang ini atau bagi negara-negara yang ingin membawa pertikaian sesama mereka untuk diadili. Ini tidak menafikan wujudnya tiada tribunal-tribunal dalam perundangan antarabangsa. Sebagai contoh, kewujudan <a href="/wiki/Pertubuhan_Bangsa-Bangsa_Bersatu" title="Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu">Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu</a> ialah sebagai satu cara bagi masyarakat dunia untuk menguatkuasakan <a href="/wiki/Undang-undang" title="Undang-undang">undang-undang</a> ke atas mereka yang melanggarnya. </p><p>Secara tradisi, hanya <a href="/wiki/Negara" class="mw-disambig" title="Negara">negaralah</a> yang merupakan subjek undang-undang antarabangsa. Akan tetapi, dengan prolifirasi badan-badan yang mempunyai status dwikewarganegaraan ataupun <i>multinasional</i> dalam beberapa dekad kebelakangan ini, mereka telah diiktiraf sebagai pihak-pihak yang relevan juga. Beberapa intepretasi <a href="/w/index.php?title=Undang-undang_hak_asasi_antarabangsa&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Undang-undang hak asasi antarabangsa (laman tidak wujud)">undang-undang hak asasi antarabangsa</a>, <a href="/w/index.php?title=Undang-undang_kemanusiaan_antarabangsa&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Undang-undang kemanusiaan antarabangsa (laman tidak wujud)">undang-undang kemanusiaan antarabangsa</a> dan <a href="/w/index.php?title=Undang-undang_perdagangan_antarabangsa&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Undang-undang perdagangan antarabangsa (laman tidak wujud)">undang-undang perdagangan antarabangsa</a> (contohnya NAFTA Bahagian 11) telah turut menyenaraikan badan-badan koperat, dan juga individu. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Konflik_pada_asas_undang-undang_antarabangsa">Konflik pada asas undang-undang antarabangsa</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Undang-undang_antarabangsa&amp;veaction=edit&amp;section=2" title="Sunting bahagian: Konflik pada asas undang-undang antarabangsa" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Undang-undang_antarabangsa&amp;action=edit&amp;section=2" title="Sunting kod sumber bahagian: Konflik pada asas undang-undang antarabangsa"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Abad ke-17, 18 dan ke-19 menampakkan penularan konsep <a href="/wiki/Negara" class="mw-disambig" title="Negara">negara</a> <i>nation-state</i>, iaitu sebagaimana kita kenali pada hari ini diperintah berdasarkan pemusatan kuasa di kerajaan pusat (Contoh: <a href="/wiki/Malaysia" title="Malaysia">Persekutuan Malaysia</a> merupakan contoh konsep negara yang moden berbanding <a href="/w/index.php?title=Empayar_Melaka&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Empayar Melaka (laman tidak wujud)">empayar Melaka</a> yang kuno). Konsep begini wujud disebabkan oleh penularkan sifat <a href="/wiki/Nasionalisme" title="Nasionalisme">nasionalisme</a>, yang menekankan persamaan keturunan dan bangsa sebagai sebab untuk bersatu membentuk suatu negara (Contoh: diasaskan dengan anggapan bahawa China ialah satu negara bersama untuk semua orang Cina). Sehingga permulaan abad ke-20, hubungan antara negara diatur dengan Triti, iaitu perjanjian bagaimana hendak berlaku kepada negara lainnya. Masalah cara ini ialah perjanjian tersebut tidak dapat dikuatkuasakan, dan negara seringkali bertindak sesuka hati mereka meskipun telah berjanji untuk berlaku baik. Kebanyakan orang kini menganggap bahawa negaralah unit utama perihal antarabangsa. Negara boleh memilih untuk secara rela melibatkan diri dalam komitmen di bawah undang-undang antarabangsa, akan tetapi akan mengikut nasihat peguam mereka sendiri apabila soal interpretasi timbul. </p><p>Dengan berlalunya abad ke-20, jumlah konflik yang ganas dan bersenjata, terutama semasa Perang Dunia Kedua dan Perang Dunia Pertama menyebabkan ramai sedar akan kelemahan sistem triti antarabangsa. Dalam satu percubaan untuk mewujudkan sistem perundangan yang lebih gental di peringkat antarabangsa, satu kenderaan untuk penguatkuasaan undang-undang antarabangsa, iaitu Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu, ditubuhkan dan undang-undang jenayah antarabangsa yang baru diaplikasikan di Perbicaraan Nuremberg. Dalam 50 tahun kebelakangan ini, lebih banyak undang-undang antarabangsa dan badan penggubal undang-undang antarabangsa diwujudkan, seperti <a href="/wiki/Mahkamah_Keadilan_Antarabangsa" title="Mahkamah Keadilan Antarabangsa">Mahkamah Keadilan Antarabangsa</a> di The Hague, Belanda. </p><p>Terdapat sebilangan orang yang berpendapat bahawa perkembangan semasa ini bahaya kepada konsep negara dengan mengambil kuasa daripada kerajaan negara dan memberikannya kepada badan penggubalan antarabangsa seperti PBB dan Bank Dunia. Sesetengah cendakiawan kini berpendapat bahawa undang-undang antarabangsa telah berkembang menjadi sesuatu yang lebih daripada hanyalah persetujuan negara-negara. Terdapat trend baru untuk mengadili tindak-tanduk sesebuah negara dari segi undang-undang antarabangsa (lihat kerajaan dunia untuk anjakan dan pergerakan ke arah ini). Sesetengah negara lainnya termasuk Amerika Syarikat menentang idea-idea ini dan menekankan bahawa hanya kedaulatan ialah undang-undang antarabangsa sebenar dan negara mempunyai hak mutlak mentadbir perihal mereka sendiri. Sesetengah cendakiawan juga membezakan proses penggubalan dan kehakiman di peringkat antarabangsa dengan proses penggubalan dan kehakiman dalam negara. Para penentang pendapat ini mengatakan bahawa negara hanya memberi komitmen kepada undang-undang antarabangsa dengan kerelaan sendiri dan mahkamah antarabangsa hanya berfungsi dengan persetujuan negara-negara. Disebabkan undang-undang antarabangsa ialah satu cabang undang-undang yang baru perkembangannya tidak dapat dinilai dan kerelevanan dan proprietinya hangat dipertikaikan. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Sumber_undang-undang_antarabangsa">Sumber undang-undang antarabangsa</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Undang-undang_antarabangsa&amp;veaction=edit&amp;section=3" title="Sunting bahagian: Sumber undang-undang antarabangsa" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Undang-undang_antarabangsa&amp;action=edit&amp;section=3" title="Sunting kod sumber bahagian: Sumber undang-undang antarabangsa"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r5614044">.mw-parser-output .hatnote{font-style:italic}.mw-parser-output div.hatnote{padding-left:1.6em;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .hatnote i{font-style:normal}.mw-parser-output .hatnote+link+.hatnote{margin-top:-0.5em}</style><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Rencana utama: <a href="/wiki/Sumber_undang-undang_antarabangsa" title="Sumber undang-undang antarabangsa">Sumber undang-undang antarabangsa</a></div> <p>Undang-undang antarabangsa mempunyai tiga sumber utama: triti antarabangsa, adat dan prinsip-prinsip am perundangan (daripada Artikel, Akta Mahkamah Keadilan Antarabangsa). Triti antarabangsa adalah berteraskan kemestian negara-negara secara expresif dan secara sukarela yang diterima antara mereka dalam bentuk <a href="/wiki/Perjanjian" title="Perjanjian">perjanjian</a>. Adat undang-undang antarabangsa adalah bersumberkan amalan-amalan biasa negara dalam arena antarabangsa yang diikuti oleh <i>opinio juris</i> iaitu kepercayaan negara-negara yang amalan-amalan ini perlu dikuatkuasakan oleh undang-undang. Keputusan-keputusan kes mahkamah di peringkat antarabangsa dan tulisan para cendakiawan juga dilihat sebagai sumber persuasif adat dan amalan undang-undang antarabangsa di samping juga sebagai bukti kelakuan negara itu sendiri. Cubaan untuk menghuraikan adat dan amalan undang-undang antarabangsa diperkasakan selepas Perang Dunia Kedua dengan penubuhan <a href="/w/index.php?title=Suruhanjaya_Undang-Undang_Antarabangsa&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Suruhanjaya Undang-Undang Antarabangsa (laman tidak wujud)">Suruhanjaya Undang-Undang Antarabangsa</a> (ILC). Adat yang telah dikodifikasikan itu dijadikan wajib dalam mengintepretasikan sesuatu adat yang tersorok dalam sesuatu perjanjian. Untuk negara yang tidak menjadi anggota bagi triti, kerja ILC masih boleh diterima sebagai adat yang diaplikasikan terhadap negara-negara berkenaan. Prinsip-prinsip am perundangan pula ialah prinsip-prinsip yang wujud dalam semua sistem perundangan yang diamalkan di dunia. Sesetengah kebiasaan undang-undang antarabangsa mencapai status <a href="/w/index.php?title=Kebiasaan_utama&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Kebiasaan utama (laman tidak wujud)">kebiasaan utama</a> <i>jus cogens</i> dan berkuatkuasa ke atas semua negara dengan tiada pengecualian. Prinsip-prinsip am semua sistem perundangan dunia juga diaplikasi apabila diperlukan. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tafsiran_undang-undang_antarabangsa">Tafsiran undang-undang antarabangsa</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Undang-undang_antarabangsa&amp;veaction=edit&amp;section=4" title="Sunting bahagian: Tafsiran undang-undang antarabangsa" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Undang-undang_antarabangsa&amp;action=edit&amp;section=4" title="Sunting kod sumber bahagian: Tafsiran undang-undang antarabangsa"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Dimana terdapat pertikaian mengenai maksud sebenar dan setakat mana aplikasi undang-undang kebangsaan, ia merupakan tanggungjawab mahkamah-mahkamah untuk menentukan apakah maksud tepat undang-undang yang dipertikaikan ini. Dalam undang-undang antarabangsa secara keseluruhannya, tidak terdapat mahkamah yang mempunyai kuasa untuk melakukan ini. Secara amnya ia ialah tanggungjawab negara-negara itu sendiri untuk mengintepretasikan undang-undang itu untuk dirinya sendiri. Oleh sebab ini, tidak hairanlah kata sepakat jarang dicapai dalam satu pertikaian. </p><p>Apa yang terdapat dalam <a href="/w/index.php?title=Konvensyen_Vienna_ke_atas_Undang-undang_Triti&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Konvensyen Vienna ke atas Undang-undang Triti (laman tidak wujud)">Konvensyen Vienna ke atas Undang-undang Triti</a> ialah: </p> <dl><dd>"Satu triti itu akan diintepretasi dengan <a href="/wiki/Niat_baik" title="Niat baik">niat baik</a> (<i>Bona fide</i> dalam <a href="/wiki/Bahasa_Latin" title="Bahasa Latin">Bahasa Latin</a>; <i>Good faith</i> dalam <a href="/wiki/Bahasa_Inggeris" title="Bahasa Inggeris">Bahasa Inggeris</a>)<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">&#91;</span>1<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> dengan mengikut maksud biasanya yang diberi kepada triti dalam konteks dan tujuan sebenarnya." (Artikel 31(1))</dd></dl> <p>Ini sebenarnya ialah kompromi antara tiga teori intepretasi yang berbeza: </p> <ul><li>Pendekatan teks atau biasa menggangap satu triti haruslah diintepretasi dalam "maksud biasa" teks triti tersebut. Sebagai contoh, satu perjanjian antara Malaysia dan Kanada untuk menjual getah dengan gandum sebagai tukaran haruslah dilihat dalam tukaran kedua-dua komoditi itu sahaja dan tiada maksud lain daripada itu.</li></ul> <ul><li>Pendekatan subjektif iaitu mengira niat di sebalik triti tersebut, atau "konteks" yang dimaksudkan semasa penulis triti menulisnya. Contoh: Apakah niat Malaysia dalam menjual getah kepada Kanada? Apakah niat Kanada memberi gandum sebagai tukaran?</li></ul> <ul><li>Pendekatan objektif atau matlamat triti tersebut, iaitu intepretasi yang paling sesuai untuk sebab triti. Contoh: Malaysia mahukan gandum untuk rakyatnya yang sukakan roti canai, maka gandum diperlukan untuk membuat roti tersebut. Kanada pula negara yang berbukit-bukau, maka ia perlukan getah untuk membuat tayar yang berkualiti. Triti antara mereka mestilah berhaluan matlamat kedua-dua negara ini. Dalam maksud ini, kedua-dua negara ini mesti dapat apa yang mereka hajatkan. Pendekatan ini juga diberikan nama "Pendekatan berkesan".</li></ul> <p>Apa yang dihuraikan di atas hanyalah peraturan am sahaja; peraturan khusus masih terdapat dalam cabang-cabang khusus undang-undang antarabangsa. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Penguatkuasaan_oleh_negara-negara">Penguatkuasaan oleh negara-negara</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Undang-undang_antarabangsa&amp;veaction=edit&amp;section=5" title="Sunting bahagian: Penguatkuasaan oleh negara-negara" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Undang-undang_antarabangsa&amp;action=edit&amp;section=5" title="Sunting kod sumber bahagian: Penguatkuasaan oleh negara-negara"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Selain daripada kecenderungan sesuatu negara untuk menegakkan sesetengah norma-norma tertentu, penguatkuasaan undang-undang antarabangsa sentiasa bersumberkan tekanan ke atas satu sama lain untuk berlaku secara konsisten dan mengotakan janji-janji mereka. Sebagaimana sebarang undang-undang sekalipun, terdapat banyak juga pencabulan undang-undang antarabangsa yang tidak dipedulikan. Yang dipedulikan sekalipun, ia sentiasa diselesaikan melalui <a href="/wiki/Diplomasi" title="Diplomasi">diplomasi</a> dan kesan pencabulan itu terhadap imej negara berkenaan. Semasa pencabulan telah menjadi satu kebiasaan dalam realiti, negara-negara secara biasa cuba mengelak daripada dinampakkan sebagai telah melanggar komitmen mereka. Negara juga boleh bertindak sendiri dengan memutuskan perhubungan diplomatik atau mengenakan sekatan tehadap mereka sesama sendiri. Dalam sesetengah kes, mahkamah dalam negara mungkin boleh memberi keputusan yang tidak memihak kepada suatu negara asing (berkenaan undang-undang antarabangsa khusus) dalam satu perbicaraan, akan tetapi cabang ini adalah kompleks iaitu melibatkan pertembungan undang-undang antarabangsa dengan undang-undang kebangsaan. </p><p>Negara-negara mempunyai hak mempertahankan diri jika adanya negara lain yang bertindak menggunakan kekerasan untuk menyerang kawasan tahlukan negaranya atau kedaulatannya. Negara juga boleh bergabung dengan negara rakan yang lain untuk berkerjasama menyerang kembali pihak lawannya. Negara yang telah dicabuli kedaulatannya itu mesti memberikan persetujuannya ke atas sebarang gabungan bersama tersebut. Hak ini diiktiraf dalam <a href="/wiki/Piagam_Pertubuhan_Bangsa-Bangsa_Bersatu" title="Piagam Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu">Piagam Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu</a> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Penguatkuasaan_oleh_badan_antarabangsa">Penguatkuasaan oleh badan antarabangsa</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Undang-undang_antarabangsa&amp;veaction=edit&amp;section=6" title="Sunting bahagian: Penguatkuasaan oleh badan antarabangsa" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Undang-undang_antarabangsa&amp;action=edit&amp;section=6" title="Sunting kod sumber bahagian: Penguatkuasaan oleh badan antarabangsa"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Pencabulan <a href="/wiki/Piagam_PBB" class="mw-redirect" title="Piagam PBB">Piagam PBB</a> oleh mana-mana ahli Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu boleh diungkitkan oleh negara yang tidak puas hati dalam <a href="/w/index.php?title=Persidangan_PBB&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Persidangan PBB (laman tidak wujud)">Persidangan PBB</a> untuk tindakan lanjut. Persidangan tidak boleh membuat resolusi yang wajib, tetapi di bawah "<a href="/w/index.php?title=Resolusi_Persidangan_PBB_ke-377&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Resolusi Persidangan PBB ke-377 (laman tidak wujud)">resolusi Bersatu Untuk Keamanan</a>" Persidangan PBB telah mengistiharkan bahawa dirinya layak memberi kelulusan penggunakan kekerasan jika Majlis Keselamatan PBB gagal bertindak disebabkan tindakan veto salah seorang anggota Majlis itu. Persidangan PBB juga boleh mengenakan tindakan lain (seperti sekatan ekonomi) jika situasi memanggil untuknya. Akan tetapi, kesignifikanan kesahan resolusi seperti ini masih menjadi tanda tanya kerana Persidangan PBB tidak boleh membuat resolusi yang wajib. </p><p>Negara yang tercabar oleh pencabulan tersebut juga boleh mengadu kepada <a href="/wiki/Majlis_Keselamatan" class="mw-redirect" title="Majlis Keselamatan">Majlis Keselamatan</a>. Majlis Keselamatan boleh meluluskan resolusi di bawah Bahagian VI Piagam PBB untuk mengsyorkan "Penyelesaian Pasifik Pertikaian". Resolusi sedemikian tidak wajib di bawah undang-undang antarabangsa, akan tetapi ia dilihat sebagai kehendak Majlis Keselamatan. Dalam sesetengah kes yang jarang, Majlis Keselamatan boleh meluluskan tindakan penggunaan kekerasan, sekatan ekonomi dan tindakan serupa dalam pada tindakan sesorang entiti antarabangsa bertindak "mencabuli Keamanan dan melakukan aksi aggressif" di bawah Bahagian VII Piagam PBB dan ini adalah wajib di bawah undang-undang antarabangsa. </p><p>Ia telah dikatakan bahawa resolusi-resolusi yang diluluskan di luar Bahagian VII juga boleh mengikat, dengan asas kepada ini ialah kuasa besar yang diberikan kepada <a href="/wiki/Majlis_Keselamatan" class="mw-redirect" title="Majlis Keselamatan">Majlis Keselamatan</a> di bawah Artikel 24(2) yang mengatakan bahawa "dalam menjalankan tanggungjawab ini (menjaga keamanan dan sekuriti antarabangsa), ia akan bertindak dengan Prinsip-prinsip dan Matlamat Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu". Sifat mandatori resolusi-resolusi seakan ini telah disahkan oleh <a href="/wiki/Mahkamah_Keadilan_Antarabangsa" title="Mahkamah Keadilan Antarabangsa">Mahkamah Keadilan Antarabangsa</a> dalam pendapat nasihatnya ke atas <a href="/wiki/Namibia" title="Namibia">Namibia</a>. Sifat mengikat resolusi berkenaan juga boleh dilihat daripada intepretasi dan gaya bahasa yang digunakan, serta maksudnya. </p><p>Jika kedua-dua pihak setuju, negara juga boleh membawa pertikaian sebegini ke perbicaraan oleh <a href="/wiki/Mahkamah_Keadilan_Antarabangsa" title="Mahkamah Keadilan Antarabangsa">Mahkamah Keadilan Antarabangsa</a> (ICJ) di <a href="/wiki/The_Hague" class="mw-redirect" title="The Hague">The Hague</a>, <a href="/wiki/Belanda" title="Belanda">Belanda</a>. Keputusan-keputusan yang diberikan Mahkamah dalam kes sebegini adalah mengikat, walaupun ia tidak mempunyai cara menguatkuasakan keputusannya. Mahkamah juga boleh memberikan pendapat nasihatnya ke atas apa-apa persoalan undang-undang yang timbul oleh mana-mana organisasi yang diberikan kelulusan melakukan sedemikian di bawah Piagam PBB. Sesetengah kes nasihat yang dibawa ke muka mahkamah telah mencetuskan kontroversi dengan kesahihan mahkamah tersebut membuat perbicaraan. </p><p>Biasanya kes-kes yang rumit (yang mana berjumlah kurang daripada 150 sejak mahkamah ini diwujudkan daripada <a href="/w/index.php?title=Mahkamah_Tetap_Keadilan&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Mahkamah Tetap Keadilan (laman tidak wujud)">Mahkamah Tetap Keadilan</a> pada tahun 1945) boleh memakan masa bertahun lamanya dan secara amnya melibatkan beribu-ribu muka surat rayuan, bukti, dan peguam yang mempunyai pengkhususan dalam undang-undang antarabangsa yang paling baik di dunia. Dari tahun <a href="/wiki/2006" title="2006">2006</a>, masih terdapat 12 kes yang menunggu di ICJ. Keputusan yang dibuat melalui arbitrasi lain mungkin atau tidak mengikat mengikut sifat perjanjian arbitrasi, dengan keputusan yang berpunca kes-kes kontentious yang dilawan di hadapan ICJ mempunyai sifat mengikat ke atas negara-negara yang terbabit. </p><p>Walaupun negara atau <a href="/wiki/Organisasi_antarabangsa" class="mw-redirect" title="Organisasi antarabangsa">organisasi antarabangsa</a> secara biasanya ialah pihak-pihak yang terlibat dalam satu pertikaian, sesetengah triti seperti <a href="/w/index.php?title=Konvensyen_Antarabangsa_berkenaan_Hak_Sivil_dan_Politik&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Konvensyen Antarabangsa berkenaan Hak Sivil dan Politik (laman tidak wujud)">Konvensyen Antarabangsa berkenaan Hak Sivil dan Politik</a> terdapat satu pilihan <a href="/w/index.php?title=Protokol_(triti)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Protokol (triti) (laman tidak wujud)">protokol</a> yang membenarkan individu yang hak asasinya dicabuli untuk mengemukakan petisyen kepada <a href="/w/index.php?title=Komiti_Hak_Asasi_Manusia&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Komiti Hak Asasi Manusia (laman tidak wujud)">Komiti Hak Asasi Manusia</a> antarabangsa. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Sejarah">Sejarah</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Undang-undang_antarabangsa&amp;veaction=edit&amp;section=7" title="Sunting bahagian: Sejarah" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Undang-undang_antarabangsa&amp;action=edit&amp;section=7" title="Sunting kod sumber bahagian: Sejarah"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Sepanjang peredaran zaman, satu kod telah beransur-ansur wujud yang menekankan hubungan antara negara. Walaupun semasa di ambang <a href="/wiki/Peperangan" title="Peperangan">peperangan</a>, <a href="/w/index.php?title=Envoi&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Envoi (laman tidak wujud)">envoi</a> dikira sebagai terlindung daripada keganasan. Cubaan-cubaan pertama ke arah ini yang telah berevolusi menjadi undang-undang antarabangsa pada hari ini berasal daripada era <a href="/wiki/Renaissance" class="mw-redirect" title="Renaissance">Renaissance</a> di <a href="/wiki/Eropah" title="Eropah">Eropah</a>. Pada era <a href="/wiki/Zaman_Pertengahan" title="Zaman Pertengahan">Zaman Pertengahan</a>, ia dianggap menjadi tanggungjawab <a href="/wiki/Gereja" title="Gereja">Gereja</a> untuk menjadi orang tengah dalam satu pertikaian pada peringkat antarabangsa. Semasa <a href="/w/index.php?title=Majlis_Constance&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Majlis Constance (laman tidak wujud)">Majlis Constance</a>, satu pemikir agama, peguam dan diplomat terkenal, <a href="/w/index.php?title=Pawel_Wlodkowic&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Pawel Wlodkowic (laman tidak wujud)">Pawel Wlodkowic</a>, yang merupakan <a href="/wiki/Rektor" title="Rektor">rektor</a> di <a href="/w/index.php?title=Universiti_Jagiellonia&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Universiti Jagiellonia (laman tidak wujud)">Universiti Jagiellonia</a> di bandar <a href="/wiki/Krakow" class="mw-redirect" title="Krakow">Krakow</a> negara <a href="/wiki/Poland" title="Poland">Poland</a> mengemukakan teori bahawa semua, temasuk negara-negara bukan Kristian, mempunyai hak memerintah di dalam kawasan pentadbiran mereka sendiri dan hidup secara aman dan harmoni di atas tanah mereka. </p><p>Pada permulaan abad ke-17, beberapa perkara am boleh didapati daripada situasi politik: </p> <ol><li>Negara-negara bebas dan memerintah sendiri wujud.</li> <li>Hampir kesemuanya diperintah raja.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Triti_Wesphalia&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Triti Wesphalia (laman tidak wujud)">Triti Wesphalia</a> dikatakan menjadi dalang di sebalik penularan konsep sesebuah negara moden negara bangsa dengan meletakkan negara sebagai berdaulat dan tidak bertanggungjawab terhadap sesiapa di dalam sempadan sendiri.</li> <li>Topik-topik perperangan seringkali berkait dengan perluasan tanah jajahan, kekayaan dan hak perdagangan.</li></ol> <p>Sesetengah orang menggariskan bahawa undang-undang antarabangsa berevolusi untuk menyentuh mengenai negara-negara baru yang bebas daripada pengaruh <a href="/wiki/Paus" class="mw-disambig" title="Paus">Paus</a> dan <a href="/wiki/Gereja_Katolik" title="Gereja Katolik">Gereja Katolik</a> dan keadaan ini membawa keperluan kod-kod baru kelakuan antara negara di Eropah. </p><p>Mubaligh Kristian berbangsa Perancis, <a href="/w/index.php?title=Emeric_Cruce&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Emeric Cruce (laman tidak wujud)">Emeric Cruce</a> (<a href="/wiki/1590" title="1590">1590</a>-<a href="/wiki/1648" title="1648">1648</a>) mecadangankan mengadakan wakil-wakil daripada kesemua negara berkumpul di satu tempat untuk mengadakan perbincangan tentang konflik-konflik antara mereka untuk mengelakkan perperangan dan mewujudkan lebih keamanan. Beliau menulis tentang idea ini dalam bukunya <i>Cyneas Baru</i> (<a href="/wiki/1623" title="1623">1623</a>) dan memilih <a href="/wiki/Venice" title="Venice">Venice</a> sebagai bandar tempat pertemuan tersebut. Beliau juga mencadangkan bahawa Paus megetuai perjumpaan itu dan ini ditolak oleh negara-negara Protestan kerana berlakunya <a href="/w/index.php?title=Perang_Tigapuluh_Tahun&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Perang Tigapuluh Tahun (laman tidak wujud)">Perang Tigapuluh Tahun</a> pada masa yang sama. Cadangan beliau ini melibatkan penghampusan <a href="/wiki/Ketenteraan" class="mw-redirect" title="Ketenteraan">ketenteraan</a> dan ini tidak dipandang secara berat oleh mana-mana pihak. Meskipun begini, beliau tetap diberikan tempat dalam sejarah kerana membuat ramalan bahawa hubungan antarabangsa merupakan suatu keperluan dalam menyelesaikan pertikaian. </p><p>Negarawan-negarawan yang wujud pada ketika itu mempercayai bahawa tiada negara yang boleh mengelakkan daripada berlaku perperangan dan semua haruslah bersiap-sedia menghadapi keadaan tersebut. Ketua Menteri <a href="/w/index.php?title=Raja_Henry_VII_Perancis&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Raja Henry VII Perancis (laman tidak wujud)">Raja Henry VII</a>, <a href="/w/index.php?title=Maximilien_de_Bethune,_duc_de_Sully&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Maximilien de Bethune, duc de Sully (laman tidak wujud)">Maximilien de Bethune</a> mencadangkan satu perikatan antara negara-negara Eropah untuk perbincangan penyelesaian masalah antara negara dan melakukan perang bersama ke atas <a href="/w/index.php?title=Kerajaan_Uthmaniyyah&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Kerajaan Uthmaniyyah (laman tidak wujud)">Kerajaan Uthmaniyyah</a> Islam di Turki. Beliau memanggi rancangan ini sebagai Rancangan Besar (<i>Grand Design</i>) akan tetapi ia tidak pernah dilaksanakan. </p><p>Selepas <a href="/wiki/Perang_Dunia_I" class="mw-redirect" title="Perang Dunia I">Perang Dunia I</a>, negara-negara di dunia membuat keputusan bergabung membentuk badan antarabangsa. <a href="/wiki/Presiden_Amerika_Syarikat" title="Presiden Amerika Syarikat">Presiden Amerika Syarikat</a> <a href="/wiki/Woodrow_Wilson" title="Woodrow Wilson">Woodrow Wilson</a> mencadangkan idea <a href="/wiki/Liga_Bangsa-Bangsa" class="mw-redirect" title="Liga Bangsa-Bangsa">Liga Bangsa-Bangsa</a> akan tetapi selepas ia dibentuk <a href="/wiki/Amerika_Syarikat" title="Amerika Syarikat">Amerika Syarikat</a> tidak pula menyertainya. </p><p><a href="/wiki/Liga_Bangsa-Bangsa" class="mw-redirect" title="Liga Bangsa-Bangsa">Liga Bangsa-Bangsa</a> lenyap selepas <a href="/wiki/Perang_Dunia_II" class="mw-redirect" title="Perang Dunia II">Perang Dunia II</a> meletus. Pada masa yang sama, badan antarabangsa <a href="/wiki/Pertubuhan_Bangsa-Bangsa_Bersatu" title="Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu">Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu</a> sedang ditubuhkan. Pada tarikh <a href="/wiki/1" title="1">1</a> <a href="/wiki/Januari" title="Januari">Januari</a> <a href="/wiki/1942" title="1942">1942</a>, Presiden <a href="/wiki/Amerika_Syarikat" title="Amerika Syarikat">Amerika Syarikat</a> <a href="/wiki/Franklin_D._Roosevelt" title="Franklin D. Roosevelt">Franklin D. Roosevelt</a> mengistiharkan "<a href="/w/index.php?title=Deklarasi_oleh_Pertubuhan_Bangsa-Bangsa_Bersatu&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Deklarasi oleh Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (laman tidak wujud)">Deklarasi oleh Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu</a>" mewakili 26 negara yang meyatakan kesediaan mereka menentang <a href="/w/index.php?title=Kuasa-kuasa_Paksi&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Kuasa-kuasa Paksi (laman tidak wujud)">kuasa-kuasa Paksi</a>. Sebelum perang itu berakhir, wakil-wakil 50 negara bermesyuarat di bandar <a href="/wiki/San_Francisco" title="San Francisco">San Francisco</a> untuk menulis piagam bagi badan antarabangsa untuk menggantikan <a href="/wiki/Liga_Bangsa-Bangsa" class="mw-redirect" title="Liga Bangsa-Bangsa">Liga Bangsa-Bangsa</a>. Pada tarikh <a href="/wiki/24" title="24">24hb</a> <a href="/wiki/Oktober" title="Oktober">Oktober</a> <a href="/wiki/1945" title="1945">1945</a>, <a href="/wiki/Pertubuhan_Bangsa-Bangsa_Bersatu" title="Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu">Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu</a> menjadi kenyataan dengan harapan untuk menghilangkan peperangan dan mewujudkan keamanan buat selama-lamanya. </p><p>Prinsip-prinsip pelayaran <a href="/wiki/India" title="India">India</a> menjadi sumber peraturan-peraturan navigasi di lautan dan perdagangan serantau. </p><p>Sistem <a href="/w/index.php?title=Bandar-negara&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Bandar-negara (laman tidak wujud)">bandar-negara</a> yang diamalkan bangsa Greek kuno amat dekat konsepnya kepada sistem <a href="/wiki/Negara" class="mw-disambig" title="Negara">negara</a> <i>nation-state</i> yang diamalkan di zaman moden. <a href="/w/index.php?title=Liga_Aetolia&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Liga Aetolia (laman tidak wujud)">Liga Aetolia</a> dan <a href="/w/index.php?title=Liga_Achaea&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Liga Achaea (laman tidak wujud)">Liga Achaea</a> <a href="/w/index.php?title=3_tahun_S.M.&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="3 tahun S.M. (laman tidak wujud)">3 tahun S.M.</a> mewakili cara-cara awal untuk mewujudkan kerjasama di peringkat antarabangsa dan memudahkan kewujudan sistem perbicaraan sebagai cara menyelesaikan pertikaian. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Teori_perundangan_antarabangsa">Teori perundangan antarabangsa</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Undang-undang_antarabangsa&amp;veaction=edit&amp;section=8" title="Sunting bahagian: Teori perundangan antarabangsa" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Undang-undang_antarabangsa&amp;action=edit&amp;section=8" title="Sunting kod sumber bahagian: Teori perundangan antarabangsa"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Undang-undang_alam">Undang-undang alam</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Undang-undang_antarabangsa&amp;veaction=edit&amp;section=9" title="Sunting bahagian: Undang-undang alam" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Undang-undang_antarabangsa&amp;action=edit&amp;section=9" title="Sunting kod sumber bahagian: Undang-undang alam"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Benih undang-undang antarabangsa sepertimana dikenali pada hari ini ditanam pada abad ke-16 dan abad ke-17, apabila pengaruh <a href="/wiki/Gereja_Roman_Katolik" class="mw-redirect" title="Gereja Roman Katolik">Gereja Roman Katolik</a> di peringkat antarabangsa Eropah semakin menapis. Ramai penggubal teori-teori undang-undang antarabangsa pada masa itu hanya mempedulikan kebenaran-kebenaran <a href="/w/index.php?title=Axiomatik&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Axiomatik (laman tidak wujud)">axiomatik</a> yang difikir terletak dalam <a href="/w/index.php?title=Undang-undang_alam&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Undang-undang alam (laman tidak wujud)">undang-undang alam</a>. <a href="/w/index.php?title=Francisco_de_Vitoria&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Francisco de Vitoria (laman tidak wujud)">Francisco de Vitoria</a>, Profesor <a href="/w/index.php?title=Orde_Dominica&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Orde Dominica (laman tidak wujud)">Dominica</a> <a href="/w/index.php?title=Keagamaan&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Keagamaan (laman tidak wujud)">keagamaan</a> di Universiti <a href="/wiki/Salamanca" title="Salamanca">Salamanca</a>, menelitikan apanya yang dikatakan <a href="/w/index.php?title=Perang_yang_adil&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Perang yang adil (laman tidak wujud)">perang yang adil</a> dan kesahan pemerintahan Sepanyol di <a href="/wiki/Benua_Amerika" title="Benua Amerika">Benua Amerika</a>. Beliau berbuat demikian semasa kegemilangan penjajahan <a href="/wiki/Sepanyol" title="Sepanyol">Sepanyol</a> selepas ketumpasan <a href="/wiki/Peru" title="Peru">Peru</a> yang ganas pada tahun <a href="/wiki/1536" title="1536">1536</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Sekolah_Eklektik">Sekolah Eklektik</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Undang-undang_antarabangsa&amp;veaction=edit&amp;section=10" title="Sunting bahagian: Sekolah Eklektik" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Undang-undang_antarabangsa&amp;action=edit&amp;section=10" title="Sunting kod sumber bahagian: Sekolah Eklektik"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/w/index.php?title=Hugo_Grotius&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Hugo Grotius (laman tidak wujud)">Hugo Grotius</a> merupakan ahli agama <a href="/wiki/Belanda" title="Belanda">Belanda</a> dan juga <a href="/wiki/Humanis" class="mw-redirect" title="Humanis">humanis</a> dan <a href="/wiki/Perundangan" title="Perundangan">perundangan</a> yang menulis <i>De jure belli ac Pacis Libri Tres</i> ("Tiga Buku berkenaan Perang dan Aman") pada tahun <a href="/wiki/1625" title="1625">1625</a> mengatakan bahawa negara juga seperti individu perlulah dikawal prinsip berdasarkan nilai-nilai <a href="/wiki/Moral" title="Moral">moral</a> dan <a href="/w/index.php?title=Keadilan_Tuhan&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Keadilan Tuhan (laman tidak wujud)">keadilan Tuhan</a>. Kebanyakan isi buku beliau berdasarkan buku <a href="/wiki/Bible" title="Bible">Bible</a> dan sejarah klasik <a href="/w/index.php?title=Perang_yang_adil&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Perang yang adil (laman tidak wujud)">perang yang adil</a> teori <a href="/w/index.php?title=Augustine_dari_Hippo&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Augustine dari Hippo (laman tidak wujud)">Augustine dari Hippo</a>. Dia juga bersumberkan undang-undang dalam negara iaitu <a href="/w/index.php?title=Undang-undang_kontrak&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Undang-undang kontrak (laman tidak wujud)">undang-undang kontrak</a> apabila dia menotakan bahawa perhubungan dikawal oleh <i><a href="/w/index.php?title=Jus_gentium&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Jus gentium (laman tidak wujud)">jus gentium</a></i> iaitu undang-undang rakyat yang didirikan dengan persetujuan komuniti negara. Lihat <i><a href="/w/index.php?title=Pacta_sunt_servanda&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Pacta sunt servanda (laman tidak wujud)">pacta sunt servanda</a></i> untuk keterangan lanjut. </p><p>Prinsip-prinsip sekolah <a href="/w/index.php?title=Eklektik&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Eklektik (laman tidak wujud)">eklektik</a> ini kemudiannya menjadi definasi undang-undang antarabangsa di Eropah, terutama doktrin-doktrin kedaulatan dan kemerdekaan negara. Prinsip-prinsip ini diiktiraf dalam <a href="/w/index.php?title=Triti_Westphalia&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Triti Westphalia (laman tidak wujud)">Triti Westphalia</a> dan menjadi asas kepada triti-triti lainnya seperti <a href="/w/index.php?title=Triti_Osnabr%C3%BCck&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Triti Osnabrück (laman tidak wujud)">Triti Osnabrück</a> dan <a href="/w/index.php?title=Triti_M%C3%BCnster&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Triti Münster (laman tidak wujud)">Triti Münster</a>. </p><p>Satu lagi pemikir ekliktik, ahli falsafah <a href="/wiki/Jerman" title="Jerman">Jerman</a> <a href="/w/index.php?title=Christian_von_Wolff&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Christian von Wolff (laman tidak wujud)">Christian von Wolff</a> mengatakan bahawa asas kepada komuniti antarabagsa mestilah satu negara kuasa besar dunia yang mempunyai hak memerintah ke atas negara-negara lain atau <i>civitas maxima</i>. Pendapat ini ditolak kerana sifat penjajahannya oleh diplomat <a href="/wiki/Swiss" class="mw-redirect" title="Swiss">Swiss</a> <a href="/w/index.php?title=Emmerich_de_Vattel&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Emmerich de Vattel (laman tidak wujud)">Emmerich de Vattel</a> yang lebih sukakan prinsip negara-negara yang sama taraf seperti yang diartikulasi undang-undang alam abad ke-18. Vattel dalam bukunya <i>Le droit des gens</i> mengatakan bahawa undang-undang negara bersumberkan adat pada satu belahnya, dan undang-undang alam pada belahnya yang lain. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Perundangan_Positivisme">Perundangan Positivisme</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Undang-undang_antarabangsa&amp;veaction=edit&amp;section=11" title="Sunting bahagian: Perundangan Positivisme" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Undang-undang_antarabangsa&amp;action=edit&amp;section=11" title="Sunting kod sumber bahagian: Perundangan Positivisme"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Sekolah positivisme awal menekankan kepentingan adat dan triti sebagai sumber undang-undang antarabangsa. Para pemikir sekolah ini antaranya ialah <a href="/w/index.php?title=Alberico_Gentilis&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Alberico Gentilis (laman tidak wujud)">Alberico Gentilis</a>, seorang profesor <a href="/wiki/Undang-undang_sivil" title="Undang-undang sivil">undang-undang sivil</a> di universiti <a href="/wiki/Oxford" title="Oxford">Oxford</a> yang menggunakan contoh-contoh dalam sejarah untuk menegak bahawa undang-undang positif <i>jus voluntarium</i> ditentukan melalui persetujuan umum. Satu lagi profesor di Oxford, <a href="/w/index.php?title=Richard_Zouche&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Richard Zouche (laman tidak wujud)">Richard Zouche</a>, menerbitkan panduan pertama undang-undang antarabangsa pada tahun <a href="/wiki/1650" title="1650">1650</a>. </p><p>Pada abad ke-18, <a href="/w/index.php?title=Perundangan_positivisme&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Perundangan positivisme (laman tidak wujud)">perundangan positivisme</a> menjadi popular dan menjadi sehahagian daripada falsafah perundangan antarabangsa. Ahli falsafah sekolah positif paling utama ialah <a href="/w/index.php?title=Cornelius_van_Bykershoek&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Cornelius van Bykershoek (laman tidak wujud)">Cornelius van Bykershoek</a>, satu penggubal undang-undang masyhur yang menekankan bahawa sumber undang-undang antarabangsa ialah adat dan triti yang dipersetujui ramai oleh negara-negara. Satu lagi ahli positif, <a href="/w/index.php?title=John_Jacob_Moser&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="John Jacob Moser (laman tidak wujud)">John Jacob Moser</a> ialah penulis terkenal Jerman yang menekankan kepentingan amalan negara dalam undang-undang antarabangsa. Ahli positif zaman kini, <a href="/w/index.php?title=Georg_Friedrich_von_Martens&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Georg Friedrich von Martens (laman tidak wujud)">Georg Friedrich von Martens</a> menerbitkan panduan pertama yang sistematik berkenaan undang-undang antarabangsa, <i>Percis du droit des gens moderne de l'Europe</i>. </p><p>Perkembangan <a href="/wiki/Nasionalisme" title="Nasionalisme">nasionalisme</a> dan falsafah <a href="/w/index.php?title=Hegelia&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Hegelia (laman tidak wujud)">Hegelia</a> pada abad ke-19 menolak undang-undang alam semakin ke tepi daripada perundangan semasa. <a href="/w/index.php?title=Undang-undang_komersial&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Undang-undang komersial (laman tidak wujud)">Undang-undang komersial</a> dinasionalkan ke dalam <a href="/wiki/Undang-undang_antarabangsa_khusus" title="Undang-undang antarabangsa khusus">undang-undang antarabangsa khusus</a> yang lain daripada undang-undang antarabangsa umum. Positivisme menekankan kepentingan <a href="/w/index.php?title=Rasional&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Rasional (laman tidak wujud)">rasional</a> lebih daripada nilai-nilai <a href="/wiki/Moral" title="Moral">moral</a> dan <a href="/wiki/Kelakuan" class="mw-redirect" title="Kelakuan">kelakuan</a>. <a href="/wiki/Kongres_Vienna" title="Kongres Vienna">Kongres Vienna</a> pada tahun <a href="/wiki/1815" title="1815">1815</a> mengiktiraf sistem perundangan antarabangsa dan politik yang berdasarkan keadaan di Eropah pada masa itu. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Cabang_undang-undang_antarabangsa">Cabang undang-undang antarabangsa</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Undang-undang_antarabangsa&amp;veaction=edit&amp;section=12" title="Sunting bahagian: Cabang undang-undang antarabangsa" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Undang-undang_antarabangsa&amp;action=edit&amp;section=12" title="Sunting kod sumber bahagian: Cabang undang-undang antarabangsa"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Undang-undang_jenayah_antarabangsa" title="Undang-undang jenayah antarabangsa">Undang-undang jenayah antarabangsa</a></li> <li>Undang-undang mengenai <a href="/w/index.php?title=Penggunaan_kekerasan&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Penggunaan kekerasan (laman tidak wujud)">penggunaan kekerasan</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Undang-undang_kemanusiaan_antarabangsa&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Undang-undang kemanusiaan antarabangsa (laman tidak wujud)">Undang-undang kemanusiaan antarabangsa</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Undang-undang_laut&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Undang-undang laut (laman tidak wujud)">Undang-undang laut</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Undang-undang_diplomatik&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Undang-undang diplomatik (laman tidak wujud)">Undang-undang diplomatik</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Undang-undang_konsular&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Undang-undang konsular (laman tidak wujud)">Undang-undang konsular</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Undang-undang_Tanggungjawab_Negeri&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Undang-undang Tanggungjawab Negeri (laman tidak wujud)">Undang-undang Tanggungjawab Negeri</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Undang-undang_alam_sekitar_antarabangsa&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Undang-undang alam sekitar antarabangsa (laman tidak wujud)">Undang-undang alam sekitar antarabangsa</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Nota_dan_rujukan">Nota dan rujukan</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Undang-undang_antarabangsa&amp;veaction=edit&amp;section=13" title="Sunting bahagian: Nota dan rujukan" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Undang-undang_antarabangsa&amp;action=edit&amp;section=13" title="Sunting kod sumber bahagian: Nota dan rujukan"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div style="font-size: 90%"> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-1">^</a></b></span> <span class="reference-text">bonaface</span> </li> </ol></div> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Lihat_juga">Lihat juga</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Undang-undang_antarabangsa&amp;veaction=edit&amp;section=14" title="Sunting bahagian: Lihat juga" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Undang-undang_antarabangsa&amp;action=edit&amp;section=14" title="Sunting kod sumber bahagian: Lihat juga"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Mahkamah_Keadilan_Antarabangsa" title="Mahkamah Keadilan Antarabangsa">Mahkamah Keadilan Antarabangsa</a></li> <li><a href="/wiki/Mahkamah_Jenayah_Antarabangsa" title="Mahkamah Jenayah Antarabangsa">Mahkamah Jenayah Antarabangsa</a></li> <li><a href="/wiki/Pertubuhan_Buruh_Antarabangsa" title="Pertubuhan Buruh Antarabangsa">Pertubuhan Buruh Antarabangsa</a></li> <li><a href="/wiki/Bangsa-Bangsa_Bersatu" class="mw-redirect" title="Bangsa-Bangsa Bersatu">Bangsa-Bangsa Bersatu</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://untreaty.un.org">Koleksi Triti Bangsa-Bangsa Bersatu</a></li></ul> <p><i>Topik-topik berkaitan</i>: <a href="/w/index.php?title=Komuniti_antarabangsa&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Komuniti antarabangsa (laman tidak wujud)">komuniti antarabangsa</a>, <a href="/wiki/Kerajaan_dunia" title="Kerajaan dunia">kerajaan dunia</a>, <a href="/wiki/Kerakyatan" title="Kerakyatan">kerakyatan</a>, <a href="/wiki/Keganasan" title="Keganasan">keganasan</a>, <a href="/w/index.php?title=Persetujuan_alam_sekitar&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Persetujuan alam sekitar (laman tidak wujud)">persetujuan alam sekitar</a>, <a href="/wiki/Bahasa_perantaraan_antarabangsa" title="Bahasa perantaraan antarabangsa">bahasa perantaraan antarabangsa</a>, <a href="/wiki/Negara" class="mw-disambig" title="Negara">negara</a>, <a href="/w/index.php?title=Keutuhan_wilayah&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Keutuhan wilayah (laman tidak wujud)">keutuhan wilayah</a>, <a href="/w/index.php?title=Prinsip_tidak_campur_tangan&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Prinsip tidak campur tangan (laman tidak wujud)">Prinsip tidak campur tangan</a>. </p><p><br /> </p> <table width="85%" class="toccolours" style="margin:0 auto;" align="center" cellspacing="0"> <tbody><tr> <td align="center" style="background:#ccccff;" colspan="3"><b><a href="/wiki/Undang-undang" title="Undang-undang">Undang-undang</a></b> </td></tr> <tr> <td rowspan="12" width="10%" align="center"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fail:Scale_of_justice_2.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Scale_of_justice_2.svg/40px-Scale_of_justice_2.svg.png" decoding="async" width="40" height="41" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Scale_of_justice_2.svg/60px-Scale_of_justice_2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Scale_of_justice_2.svg/80px-Scale_of_justice_2.svg.png 2x" data-file-width="204" data-file-height="208" /></a></span> </td></tr> <tr> <th width="20%"><a href="/w/index.php?title=Sistem_perundangan_dunia&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sistem perundangan dunia (laman tidak wujud)">Sistem perundangan</a> </th> <td style="font-size:90%"><a href="/wiki/Common_law" title="Common law">Common law</a> | <a href="/wiki/Undang-undang_sivil_(sistem_perundangan)" title="Undang-undang sivil (sistem perundangan)">Undang-undang sivil</a> | <a href="/wiki/Undang-undang_adat" title="Undang-undang adat">Undang-undang adat</a> | <a href="/wiki/Undang-undang_agama" title="Undang-undang agama">Undang-undang agama</a> | <a href="/w/index.php?title=Undang-undang_sosialis&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Undang-undang sosialis (laman tidak wujud)">Undang-undang sosialis</a> | <a class="mw-selflink selflink">Undang-undang antarabangsa</a> </td></tr> <tr> <td colspan="2"> <hr /> </td></tr> <tr> <th rowspan="2">Sumber undang-undang </th> <td style="font-size:90%"><a href="/wiki/Undang-undang_statut" class="mw-redirect" title="Undang-undang statut">Undang-undang statut</a> (<a href="/wiki/Perundangan" title="Perundangan">Perundangan</a> | <a href="/w/index.php?title=Kod_sivil&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Kod sivil (laman tidak wujud)">Kod sivil</a> | <a href="/w/index.php?title=Pentafsiran_statut&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Pentafsiran statut (laman tidak wujud)">Pentafsiran statut</a>) </td></tr> <tr> <td style="font-size:90%"><a href="/w/index.php?title=Undang-undang_bukan_statut&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Undang-undang bukan statut (laman tidak wujud)">Undang-undang bukan statut</a> (<a href="/w/index.php?title=Adat_(undang-undang)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Adat (undang-undang) (laman tidak wujud)">Adat</a> | <a href="/wiki/Undang-undang_kes" title="Undang-undang kes">Undang-undang kes</a> | <a href="/wiki/Ekuiti_(undang-undang)" title="Ekuiti (undang-undang)">Ekuiti</a>) </td></tr> <tr> <td colspan="2"> <hr /> </td></tr> <tr> <th rowspan="3"><a href="/w/index.php?title=Penghukuman&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Penghukuman (laman tidak wujud)">Penghukuman</a> </th> <td style="font-size:90%"><a href="/w/index.php?title=Undang-undang_umum&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Undang-undang umum (laman tidak wujud)">Undang-undang umum</a> (<a href="/wiki/Undang-undang_jenayah" title="Undang-undang jenayah">Undang-undang jenayah</a> | <a href="/wiki/Undang-undang_perlembagaan" title="Undang-undang perlembagaan">Undang-undang perlembagaan</a> | <a href="/w/index.php?title=Undang-undang_pentadbiran&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Undang-undang pentadbiran (laman tidak wujud)">Undang-undang pentadbiran</a>) </td></tr> <tr> <td style="font-size:90%"><a href="/w/index.php?title=Undang-undang_khusus&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Undang-undang khusus (laman tidak wujud)">Undang-undang khusus</a> (<a href="/w/index.php?title=Undang-undang_sivil_(common_law)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Undang-undang sivil (common law) (laman tidak wujud)">Undang-undang sivil</a> | <a href="/w/index.php?title=Undang-undang_kewajipan&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Undang-undang kewajipan (laman tidak wujud)">Undang-undang kewajipan</a> | <a href="/wiki/Kontrak" title="Kontrak">Kontrak</a> | <a href="/wiki/Tort" title="Tort">Tort</a> | <a href="/wiki/Wasiat" title="Wasiat">Wasiat</a> dan <a href="/w/index.php?title=Pegangan_dan_estat&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Pegangan dan estat (laman tidak wujud)">Pegangan</a>) </td></tr> <tr> <td style="font-size:90%"><a href="/wiki/Mahkamah" title="Mahkamah">Mahkamah</a> (<a href="/w/index.php?title=Sistem_perseteruan&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sistem perseteruan (laman tidak wujud)">Sistem perseteruan</a> | <a href="/w/index.php?title=Sistem_penyiasiatan&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sistem penyiasiatan (laman tidak wujud)">Sistem penyiasiatan</a> | <a href="/w/index.php?title=Bukti_(undang-undang)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Bukti (undang-undang) (laman tidak wujud)">Bukti</a> | <a href="/wiki/Kehakiman" title="Kehakiman">Kehakiman</a> | <a href="/wiki/Peguam" title="Peguam">Peguam</a>) </td></tr> <tr> <td colspan="2"> <hr /> </td></tr> <tr> <th><a href="/w/index.php?title=Falsafah_perundangan&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Falsafah perundangan (laman tidak wujud)">Falsafah perundangan</a> </th> <td style="font-size:90%"><a href="/w/index.php?title=Falsafah_undang-undang&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Falsafah undang-undang (laman tidak wujud)">Falsafah undang-undang</a> | <a href="/w/index.php?title=Undang-undang_semulajadi&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Undang-undang semulajadi (laman tidak wujud)">Undang-undang semulajadi</a> | <a href="/w/index.php?title=Perundangan_positivisme&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Perundangan positivisme (laman tidak wujud)">Perundangan positivisme</a> | <a href="/w/index.php?title=Perundangan_formal&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Perundangan formal (laman tidak wujud)">Perundangan formal</a> | <a href="/w/index.php?title=Perundangan_realiti&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Perundangan realiti (laman tidak wujud)">Perundangan realiti</a> | <a href="/w/index.php?title=Penafsiran_undang-undang&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Penafsiran undang-undang (laman tidak wujud)">Penafsiran undang-undang</a> | <a href="/w/index.php?title=Teori_perundangan_feminis&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Teori perundangan feminis (laman tidak wujud)">Teori perundangan feminis</a> | <a href="/w/index.php?title=Undang-undang_dan_ekonomi&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Undang-undang dan ekonomi (laman tidak wujud)">Undang-undang dan ekonomi</a> | <a href="/w/index.php?title=Pengajian_undang-undang_kritikal&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Pengajian undang-undang kritikal (laman tidak wujud)">Pengajian undang-undang kritikal</a> | <a href="/w/index.php?title=Perbandingan_undang-undang&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Perbandingan undang-undang (laman tidak wujud)">Perbandingan undang-undang</a> </td></tr> <tr> <td colspan="2" align="right" style="font-size:90%"><i>Lihat juga:<a href="/w/index.php?title=Senarai_cabang_undang-undang&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Senarai cabang undang-undang (laman tidak wujud)">Senarai cabang undang-undang</a></i> </td></tr></tbody></table> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐api‐ext.codfw.main‐5cdc748f46‐9sc44 Cached time: 20241120094406 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.075 seconds Real time usage: 0.115 seconds Preprocessor visited node count: 260/1000000 Post‐expand include size: 2342/2097152 bytes Template argument size: 0/2097152 bytes Highest expansion depth: 4/100 Expensive parser function count: 1/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 686/5000000 bytes Lua time usage: 0.017/10.000 seconds Lua memory usage: 633708/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 0/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 54.235 1 -total 75.61% 41.006 1 Templat:Main 12.39% 6.722 1 Templat:TOCkiri 7.62% 4.135 1 Templat:Undang-undang --> <!-- Saved in parser cache with key mswiki:pcache:idhash:29085-0!canonical and timestamp 20241120094407 and revision id 6378636. Rendering was triggered because: edit-page --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Diambil daripada "<a dir="ltr" href="https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Undang-undang_antarabangsa&amp;oldid=6378636">https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Undang-undang_antarabangsa&amp;oldid=6378636</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Khas:Kategori" title="Khas:Kategori">Kategori</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategori:Undang-undang_antarabangsa" title="Kategori:Undang-undang antarabangsa">Undang-undang antarabangsa</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Hubungan_antarabangsa" title="Kategori:Hubungan antarabangsa">Hubungan antarabangsa</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Perdagangan_antarabangsa" title="Kategori:Perdagangan antarabangsa">Perdagangan antarabangsa</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Buruh" title="Kategori:Buruh">Buruh</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Laman ini kali terakhir disunting pada 09:44, 20 November 2024.</li> <li id="footer-info-copyright">Teks disediakan di bawah <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ms">Lesen Creative Commons Pengiktirafan/Perkongsian Serupa</a>; terma tambahan mungkin digunapakai. Lihat <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Terma Penggunaan</a> untuk butiran lanjut.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Dasar privasi</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Perihal">Perihal Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Penafian_umum">Penafian</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Kod Tatakelakuan</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Pembangun</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/ms.wikipedia.org">Statistik</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Kenyataan kuki</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//ms.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Undang-undang_antarabangsa&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Paparan mudah alih</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-694cf4987f-r7w9s","wgBackendResponseTime":125,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.075","walltime":"0.115","ppvisitednodes":{"value":260,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":2342,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":0,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":4,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":1,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":686,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 54.235 1 -total"," 75.61% 41.006 1 Templat:Main"," 12.39% 6.722 1 Templat:TOCkiri"," 7.62% 4.135 1 Templat:Undang-undang"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.017","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":633708,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-api-ext.codfw.main-5cdc748f46-9sc44","timestamp":"20241120094406","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Undang-undang antarabangsa","url":"https:\/\/ms.wikipedia.org\/wiki\/Undang-undang_antarabangsa","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q4394526","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q4394526","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Yayasan Wikimedia Bhd.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2006-04-29T07:56:33Z","dateModified":"2024-11-20T09:44:06Z"}</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10