CINXE.COM
تبر - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="fa" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>تبر - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )fawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":[ "0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9\t%","۰\t۱\t۲\t۳\t۴\t۵\t۶\t۷\t۸\t۹\t٪"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","ژانویه","فوریه","مارس","آوریل","مه","ژوئن","ژوئیه","اوت","سپتامبر","اکتبر","نوامبر","دسامبر"],"wgRequestId":"bb528970-c9b4-4676-8255-bdf75a9272f9","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"تبر","wgTitle":"تبر","wgCurRevisionId":39798755,"wgRevisionId":39798755,"wgArticleId":282105,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی","مقاله‌های دارای واژگان به زبان انگلیسی","پیوند رده انبار در ویکی‌داده است","مقاله‌های دارای الگوی یادکرد-ویکی","همه مقاله‌های خرد","مقاله‌های خرد ابزار", "ابزار باغبانی","ابزارها","ابزارهای باغبانی","ابزارهای جنگل‌داری","ابزارهای دستی نجاری","اختراع‌های آمریکایی","تبرها","تجهیزات اردو زدن","هیزم‌شکنی"],"wgPageViewLanguage":"fa","wgPageContentLanguage":"fa","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"تبر","wgRelevantArticleId":282105,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"status":{"levels":1}}},"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fa","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"fa"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":6000, "wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q39397","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript": "ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Edittools","ext.gadget.EasyNewSection","ext.gadget.signit","ext.gadget.decodesummary","ext.gadget.Watchlist","ext.gadget.switcher","ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fa&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Axt_Handwerk.jpg/1200px-Axt_Handwerk.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="900"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Axt_Handwerk.jpg/800px-Axt_Handwerk.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="600"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Axt_Handwerk.jpg/640px-Axt_Handwerk.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="480"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="تبر - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fa.m.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%B1"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="ویرایش" href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A8%D8%B1&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ویکی‌پدیا (fa)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fa.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%B1"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fa"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="خوراک اتم برای ویکی‌پدیا" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-تبر rootpage-تبر skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">پرش به محتوا</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="منوی اصلی" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">منوی اصلی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">منوی اصلی</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> بازدید محتوا </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="مشاهدهٔ صفحهٔ اصلی [z]" accesskey="z"><span>صفحهٔ اصلی</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C" title="یافتن اطلاعات پس‌زمینه پیرامون رویدادهای کنونی"><span>رویدادهای کنونی</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C" title="آوردن یک صفحهٔ تصادفی [x]" accesskey="x"><span>مقالهٔ تصادفی</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-collaboration" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-collaboration" > <div class="vector-menu-heading"> همکاری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1" title="فهرستی از تغییرات اخیر ویکی [r]" accesskey="r"><span>تغییرات اخیر</span></a></li><li id="n-cooperateing" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C"><span>ویکی‌نویس شوید!</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA" title="مکانی برای دریافتن"><span>راهنما</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="//fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%D8%A7"><span>تماس با ویکی‌پدیا</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ویکی‌پدیا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fa.svg" style="width: 6em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="دانشنامهٔ آزاد" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fa.svg" width="72" height="18" style="width: 4.5em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D9%88" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>جستجو</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="جستجو در ویکی‌پدیا" aria-label="جستجو در ویکی‌پدیا" autocapitalize="sentences" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="ویژه:جستجو"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">جستجو</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="ابزارهای شخصی"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="تغییر ظاهر اندازهٔ قلم، عرض و رنگ صفحه" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ظاهر" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ظاهر</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa" class=""><span>کمک مالی</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%AA%D8%A8%D8%B1" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است." class=""><span>ایجاد حساب</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%AA%D8%A8%D8%B1" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o" class=""><span>ورود</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="گزینه‌های بیشتر" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارهای شخصی" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ابزارهای شخصی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="منوی کاربری" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa"><span>کمک مالی</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%AA%D8%A8%D8%B1" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>ایجاد حساب</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%AA%D8%A8%D8%B1" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>ورود</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> صفحه‌هایی برای ویرایشگرانی که از سامانه خارج شدند <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87" aria-label="دربارهٔ ویرایش‌کردن بیشتر بدانید"><span>بیشتر بدانید</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86" title="فهرست ویرایش‌ها انجام شده از این نشانی آی‌پی [y]" accesskey="y"><span>مشارکت‌ها</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D9%85%D9%86" title="بحث پیرامون ویرایش‌های این نشانی آی‌پی [n]" accesskey="n"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="فهرست" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">فهرست</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">نهفتن</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">بخش آغازین</div> </a> </li> <li id="toc-جستارهای_وابسته" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#جستارهای_وابسته"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱</span> <span>جستارهای وابسته</span> </div> </a> <ul id="toc-جستارهای_وابسته-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-منابع" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#منابع"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲</span> <span>منابع</span> </div> </a> <ul id="toc-منابع-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="فهرست" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر وضعیت فهرست محتویات" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">تغییر وضعیت فهرست محتویات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">تبر</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="به مقاله‌ای به یک زبان دیگر بروید. به ۱۴۱ زبان در دسترس است." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-141" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">۱۴۱ زبان</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Byl" title="Byl–آفریکانس" lang="af" hreflang="af" data-title="Byl" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="آفریکانس" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%98%E1%8C%A5%E1%88%A8%E1%89%A2%E1%8B%AB" title="መጥረቢያ–امهری" lang="am" hreflang="am" data-title="መጥረቢያ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="امهری" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Estral" title="Estral–آراگونی" lang="an" hreflang="an" data-title="Estral" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="آراگونی" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/%C3%86cs" title="Æcs–انگلیسی باستان" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Æcs" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="انگلیسی باستان" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%A3%D8%B3" title="فأس–عربی" lang="ar" hreflang="ar" data-title="فأس" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="عربی" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%84%D8%B7%D9%87" title="البلطه–عربی مصری" lang="arz" hreflang="arz" data-title="البلطه" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="عربی مصری" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Hachu" title="Hachu–آستوری" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Hachu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="آستوری" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Balta" title="Balta–ترکی آذربایجانی" lang="az" hreflang="az" data-title="Balta" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ترکی آذربایجانی" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7" title="بالتا–South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="بالتا" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BB%D1%82%D0%B0" title="Балта–باشقیری" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Балта" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="باشقیری" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Hogg" title="Hogg–باواریایی" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Hogg" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="باواریایی" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/K%C4%97rvis" title="Kėrvis–ساموگیتی" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Kėrvis" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="ساموگیتی" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%8F%D0%BA%D0%B5%D1%80%D0%B0" title="Сякера–بلاروسی" lang="be" hreflang="be" data-title="Сякера" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="بلاروسی" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%8F%D0%BA%D0%B5%D1%80%D0%B0" title="Сякера–بلاروسی (دستورخط کلاسیک)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Сякера" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="بلاروسی (دستورخط کلاسیک)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B2%D0%B0" title="Брадва–بلغاری" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Брадва" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="بلغاری" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bi mw-list-item"><a href="https://bi.wikipedia.org/wiki/Akis" title="Akis–بیسلاما" lang="bi" hreflang="bi" data-title="Akis" data-language-autonym="Bislama" data-language-local-name="بیسلاما" class="interlanguage-link-target"><span>Bislama</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%95%E0%A7%81%E0%A6%A0%E0%A6%BE%E0%A6%B0" title="কুঠার–بنگالی" lang="bn" hreflang="bn" data-title="কুঠার" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="بنگالی" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bpy mw-list-item"><a href="https://bpy.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%9A%E0%A6%BE%E0%A6%A1%E0%A7%8B" title="মাচাডো–Bishnupriya" lang="bpy" hreflang="bpy" data-title="মাচাডো" data-language-autonym="বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী" data-language-local-name="Bishnupriya" class="interlanguage-link-target"><span>বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Bouc%27hal" title="Bouc'hal–برتون" lang="br" hreflang="br" data-title="Bouc'hal" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="برتون" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Sjekira" title="Sjekira–بوسنیایی" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Sjekira" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="بوسنیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Destral" title="Destral–کاتالان" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Destral" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="کاتالان" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Pu%C5%8D-t%C3%A0u" title="Puō-tàu–چینی مین شرقی" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Puō-tàu" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="چینی مین شرقی" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Sekera" title="Sekera–چکی" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Sekera" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="چکی" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%83%D1%80%D1%82%C4%83" title="Пуртă–چوواشی" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Пуртă" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="چوواشی" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Bwyell" title="Bwyell–ولزی" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Bwyell" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="ولزی" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/%C3%98kse" title="Økse–دانمارکی" lang="da" hreflang="da" data-title="Økse" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="دانمارکی" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Axt" title="Axt–آلمانی" lang="de" hreflang="de" data-title="Axt" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="آلمانی" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Torz%C3%AAn" title="Torzên–Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Torzên" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CF%83%CE%B5%CE%BA%CE%BF%CF%8D%CF%81%CE%B9" title="Τσεκούρι–یونانی" lang="el" hreflang="el" data-title="Τσεκούρι" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="یونانی" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Axe" title="Axe–انگلیسی" lang="en" hreflang="en" data-title="Axe" data-language-autonym="English" data-language-local-name="انگلیسی" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Hakilo" title="Hakilo–اسپرانتو" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Hakilo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="اسپرانتو" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Hacha" title="Hacha–اسپانیایی" lang="es" hreflang="es" data-title="Hacha" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="اسپانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Kirves" title="Kirves–استونیایی" lang="et" hreflang="et" data-title="Kirves" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="استونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Aizkora" title="Aizkora–باسکی" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Aizkora" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="باسکی" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Kirves" title="Kirves–فنلاندی" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Kirves" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="فنلاندی" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Kirv%C3%B5s" title="Kirvõs–Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Kirvõs" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Hache" title="Hache–فرانسوی" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Hache" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="فرانسوی" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/%C3%84%C3%A4ks" title="Ääks–فریزی شمالی" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Ääks" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="فریزی شمالی" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Bile" title="Bile–فریسی غربی" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Bile" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="فریسی غربی" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Machada" title="Machada–گالیسیایی" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Machada" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="گالیسیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Jyak%C3%A3ngua" title="Jyakãngua–گوارانی" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Jyakãngua" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="گوارانی" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-got mw-list-item"><a href="https://got.wikipedia.org/wiki/%F0%90%8C%B0%F0%90%8C%B5%F0%90%8C%B9%F0%90%8C%B6%F0%90%8C%B9" title="𐌰𐌵𐌹𐌶𐌹–گوتی" lang="got" hreflang="got" data-title="𐌰𐌵𐌹𐌶𐌹" data-language-autonym="𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺" data-language-local-name="گوتی" class="interlanguage-link-target"><span>𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%95%E0%AB%81%E0%AA%B9%E0%AA%BE%E0%AA%A1%E0%AB%80" title="કુહાડી–گجراتی" lang="gu" hreflang="gu" data-title="કુહાડી" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="گجراتی" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Gatari" title="Gatari–هوسایی" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Gatari" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="هوسایی" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%92%D7%A8%D7%96%D7%9F" title="גרזן–عبری" lang="he" hreflang="he" data-title="גרזן" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="عبری" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A5%81%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%A1%E0%A4%BC%E0%A5%80" title="कुल्हाड़ी–هندی" lang="hi" hreflang="hi" data-title="कुल्हाड़ी" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="هندی" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Sjekira" title="Sjekira–کروات" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Sjekira" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="کروات" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Rach" title="Rach–هائیتیایی" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Rach" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="هائیتیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Fejsze" title="Fejsze–مجاری" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Fejsze" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="مجاری" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BF%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%B6" title="Կացին–ارمنی" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Կացին" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ارمنی" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Kapak" title="Kapak–اندونزیایی" lang="id" hreflang="id" data-title="Kapak" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="اندونزیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B8%D0%B3" title="Диг–اینگوشی" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Диг" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="اینگوشی" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Hakilo" title="Hakilo–ایدو" lang="io" hreflang="io" data-title="Hakilo" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ایدو" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/%C3%96xi" title="Öxi–ایسلندی" lang="is" hreflang="is" data-title="Öxi" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ایسلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Scure" title="Scure–ایتالیایی" lang="it" hreflang="it" data-title="Scure" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ایتالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E6%96%A7" title="斧–ژاپنی" lang="ja" hreflang="ja" data-title="斧" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ژاپنی" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Kampak" title="Kampak–جاوه‌ای" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Kampak" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="جاوه‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%AF%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%98" title="ნაჯახი–گرجی" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ნაჯახი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="گرجی" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/La%C9%96%C9%A9y%C9%9B" title="Laɖɩyɛ–Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Laɖɩyɛ" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kcg mw-list-item"><a href="https://kcg.wikipedia.org/wiki/A%CC%B1khwon" title="A̱khwon–تیاپی" lang="kcg" hreflang="kcg" data-title="A̱khwon" data-language-autonym="Tyap" data-language-local-name="تیاپی" class="interlanguage-link-target"><span>Tyap</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kg mw-list-item"><a href="https://kg.wikipedia.org/wiki/Soka" title="Soka–کنگویی" lang="kg" hreflang="kg" data-title="Soka" data-language-autonym="Kongo" data-language-local-name="کنگویی" class="interlanguage-link-target"><span>Kongo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B9%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D1%82%D0%B0" title="Айбалта–قزاقی" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Айбалта" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="قزاقی" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%95%E0%B3%8A%E0%B2%A1%E0%B2%B2%E0%B2%BF" title="ಕೊಡಲಿ–کانارا" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಕೊಡಲಿ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="کانارا" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%8F%84%EB%81%BC" title="도끼–کره‌ای" lang="ko" hreflang="ko" data-title="도끼" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="کره‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Bivir" title="Bivir–کردی" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Bivir" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="کردی" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kv mw-list-item"><a href="https://kv.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D0%B5%D1%80" title="Чер–کومیایی" lang="kv" hreflang="kv" data-title="Чер" data-language-autonym="Коми" data-language-local-name="کومیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BB%D1%82%D0%B0" title="Балта–قرقیزی" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Балта" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="قرقیزی" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Securis" title="Securis–لاتین" lang="la" hreflang="la" data-title="Securis" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="لاتین" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Aaxt" title="Aaxt–لوگزامبورگی" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Aaxt" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="لوگزامبورگی" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Axa" title="Axa–Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Axa" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Seg%C3%B9" title="Segù–لومبارد" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Segù" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="لومبارد" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/Ns%C3%B3ka" title="Nsóka–لینگالا" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Nsóka" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="لینگالا" class="interlanguage-link-target"><span>Lingála</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Kirvis" title="Kirvis–لیتوانیایی" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Kirvis" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="لیتوانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Cirvis" title="Cirvis–لتونیایی" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Cirvis" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="لتونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Famaky" title="Famaky–مالاگاسی" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Famaky" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="مالاگاسی" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%BA%D0%B8%D1%80%D0%B0" title="Секира–مقدونی" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Секира" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="مقدونی" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AE%E0%B4%B4%E0%B5%81" title="മഴു–مالایالامی" lang="ml" hreflang="ml" data-title="മഴു" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="مالایالامی" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D2%AF%D1%85" title="Сүх–مغولی" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Сүх" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="مغولی" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A5%81%E0%A4%B1%E0%A5%8D%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%A1" title="कुऱ्हाड–مراتی" lang="mr" hreflang="mr" data-title="कुऱ्हाड" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="مراتی" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mrj mw-list-item"><a href="https://mrj.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%80" title="Тавар–هیل ماری" lang="mrj" hreflang="mrj" data-title="Тавар" data-language-autonym="Кырык мары" data-language-local-name="هیل ماری" class="interlanguage-link-target"><span>Кырык мары</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Kapak" title="Kapak–مالایی" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Kapak" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="مالایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%B1" title="تر–مازندرانی" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="تر" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="مازندرانی" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/%C3%84x" title="Äx–آلمانی سفلی" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Äx" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="آلمانی سفلی" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%9A%E0%A4%B0%E0%A5%8B" title="बन्चरो–نپالی" lang="ne" hreflang="ne" data-title="बन्चरो" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="نپالی" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%83" title="पाः–نواریایی" lang="new" hreflang="new" data-title="पाः" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="نواریایی" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Bijl" title="Bijl–هلندی" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Bijl" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="هلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/%C3%98ks" title="Øks–نروژی نی‌نُشک" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Øks" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="نروژی نی‌نُشک" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/%C3%98ks" title="Øks–نروژی بوک‌مُل" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Øks" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="نروژی بوک‌مُل" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nso mw-list-item"><a href="https://nso.wikipedia.org/wiki/Selepe" title="Selepe–سوتویی شمالی" lang="nso" hreflang="nso" data-title="Selepe" data-language-autonym="Sesotho sa Leboa" data-language-local-name="سوتویی شمالی" class="interlanguage-link-target"><span>Sesotho sa Leboa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Destral" title="Destral–اکسیتان" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Destral" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="اکسیتان" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-olo mw-list-item"><a href="https://olo.wikipedia.org/wiki/Kirves" title="Kirves–لیوی-کارلیان" lang="olo" hreflang="olo" data-title="Kirves" data-language-autonym="Livvinkarjala" data-language-local-name="لیوی-کارلیان" class="interlanguage-link-target"><span>Livvinkarjala</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%95%E0%A9%81%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A9%9C%E0%A8%BE" title="ਕੁਹਾੜਾ–پنجابی" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਕੁਹਾੜਾ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="پنجابی" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/Palakul" title="Palakul–پامپانگایی" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Palakul" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="پامپانگایی" class="interlanguage-link-target"><span>Kapampangan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Top%C3%B3r" title="Topór–لهستانی" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Topór" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="لهستانی" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%DB%81%D8%A7%DA%91%DB%8C" title="کہاڑی–پنجابی" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="کہاڑی" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="پنجابی" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%B1" title="تبر–پشتو" lang="ps" hreflang="ps" data-title="تبر" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="پشتو" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Machado" title="Machado–پرتغالی" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Machado" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="پرتغالی" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Ayri" title="Ayri–کچوایی" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Ayri" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="کچوایی" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Secure" title="Secure–رومانیایی" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Secure" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="رومانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D1%80" title="Топор–روسی" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Топор" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="روسی" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BB%D1%82%D0%B0" title="Балта–Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Балта" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D2%AF%D0%B3%D1%8D" title="Сүгэ–یاقوتی" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Сүгэ" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="یاقوتی" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%B4%E1%B1%AE%E1%B1%B8%E1%B1%9C%E1%B1%9A%E1%B1%A1" title="ᱴᱮᱸᱜᱚᱡ–سانتالی" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱴᱮᱸᱜᱚᱡ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="سانتالی" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Accetta" title="Accetta–سیسیلی" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Accetta" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="سیسیلی" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%DA%AA%D9%87%D8%A7%DA%99%D9%8A" title="ڪهاڙي–سندی" lang="sd" hreflang="sd" data-title="ڪهاڙي" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="سندی" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/%C3%81k%C5%A1u" title="Ákšu–سامی شمالی" lang="se" hreflang="se" data-title="Ákšu" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="سامی شمالی" class="interlanguage-link-target"><span>Davvisámegiella</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Sjekira" title="Sjekira–صرب و کرواتی" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Sjekira" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="صرب و کرواتی" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Axe" title="Axe–انگلیسی ساده" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Axe" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="انگلیسی ساده" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Sekera" title="Sekera–اسلواکی" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Sekera" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="اسلواکی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Sekira" title="Sekira–اسلوونیایی" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Sekira" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="اسلوونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/S%C3%ABpata" title="Sëpata–آلبانیایی" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Sëpata" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="آلبانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%BA%D0%B8%D1%80%D0%B0" title="Секира–صربی" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Секира" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="صربی" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/%C3%84kse" title="Äkse–Saterland Frisian" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Äkse" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterland Frisian" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Kampak" title="Kampak–سوندایی" lang="su" hreflang="su" data-title="Kampak" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="سوندایی" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Yxa" title="Yxa–سوئدی" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Yxa" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="سوئدی" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Shoka" title="Shoka–سواحیلی" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Shoka" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="سواحیلی" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szy mw-list-item"><a href="https://szy.wikipedia.org/wiki/pulun" title="pulun–Sakizaya" lang="szy" hreflang="szy" data-title="pulun" data-language-autonym="Sakizaya" data-language-local-name="Sakizaya" class="interlanguage-link-target"><span>Sakizaya</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%95%E0%AF%8B%E0%AE%9F%E0%AE%B0%E0%AE%BF" title="கோடரி–تامیلی" lang="ta" hreflang="ta" data-title="கோடரி" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="تامیلی" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tcy mw-list-item"><a href="https://tcy.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%95%E0%B3%81%E0%B2%A1%E0%B2%BE%E0%B2%B0%E0%B2%BF" title="ಕುಡಾರಿ–تولو" lang="tcy" hreflang="tcy" data-title="ಕುಡಾರಿ" data-language-autonym="ತುಳು" data-language-local-name="تولو" class="interlanguage-link-target"><span>ತುಳು</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%97%E0%B1%8A%E0%B0%A1%E0%B1%8D%E0%B0%A1%E0%B0%B2%E0%B0%BF" title="గొడ్డలి–تلوگویی" lang="te" hreflang="te" data-title="గొడ్డలి" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="تلوگویی" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%80" title="Табар–تاجیکی" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Табар" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="تاجیکی" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%82%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%99" title="ขวาน–تایلندی" lang="th" hreflang="th" data-title="ขวาน" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="تایلندی" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Palakol" title="Palakol–تاگالوگی" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Palakol" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="تاگالوگی" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tn mw-list-item"><a href="https://tn.wikipedia.org/wiki/Selepe" title="Selepe–تسوانایی" lang="tn" hreflang="tn" data-title="Selepe" data-language-autonym="Setswana" data-language-local-name="تسوانایی" class="interlanguage-link-target"><span>Setswana</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Balta" title="Balta–ترکی استانبولی" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Balta" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ترکی استانبولی" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-trv mw-list-item"><a href="https://trv.wikipedia.org/wiki/Pupu" title="Pupu–تاروکویی" lang="trv" hreflang="trv" data-title="Pupu" data-language-autonym="Seediq" data-language-local-name="تاروکویی" class="interlanguage-link-target"><span>Seediq</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-udm mw-list-item"><a href="https://udm.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D3%A5%D1%80" title="Тӥр–اودمورتی" lang="udm" hreflang="udm" data-title="Тӥр" data-language-autonym="Удмурт" data-language-local-name="اودمورتی" class="interlanguage-link-target"><span>Удмурт</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BA%D0%B8%D1%80%D0%B0" title="Сокира–اوکراینی" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Сокира" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="اوکراینی" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%81%D8%A7%DA%91%DB%8C" title="کلہاڑی–اردو" lang="ur" hreflang="ur" data-title="کلہاڑی" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="اردو" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Bolta" title="Bolta–ازبکی" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Bolta" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ازبکی" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/R%C3%ACu" title="Rìu–ویتنامی" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Rìu" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ویتنامی" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Bylle" title="Bylle–West Flemish" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Bylle" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="West Flemish" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Hepe" title="Hepe–والونی" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Hepe" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="والونی" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Parakol" title="Parakol–وارایی" lang="war" hreflang="war" data-title="Parakol" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="وارایی" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E6%96%A7%E5%A4%B4" title="斧头–وو" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="斧头" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="وو" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xal mw-list-item"><a href="https://xal.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D2%AF%D0%BA" title="Сүк–قلموقی" lang="xal" hreflang="xal" data-title="Сүк" data-language-autonym="Хальмг" data-language-local-name="قلموقی" class="interlanguage-link-target"><span>Хальмг</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xh mw-list-item"><a href="https://xh.wikipedia.org/wiki/Izembe" title="Izembe–خوسایی" lang="xh" hreflang="xh" data-title="Izembe" data-language-autonym="IsiXhosa" data-language-local-name="خوسایی" class="interlanguage-link-target"><span>IsiXhosa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%96%A7" title="斧–چینی" lang="zh" hreflang="zh" data-title="斧" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="چینی" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/P%C3%B3%CD%98-th%C3%A2u" title="Pó͘-thâu–مین نان" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Pó͘-thâu" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="مین نان" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%96%A7%E9%A0%AD" title="斧頭–کانتونی" lang="yue" hreflang="yue" data-title="斧頭" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="کانتونی" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/Ngembazo" title="Ngembazo–زولویی" lang="zu" hreflang="zu" data-title="Ngembazo" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="زولویی" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q39397#sitelinks-wikipedia" title="ویرایش پیوندهای بین‌زبانی" class="wbc-editpage">ویرایش پیوندها</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="فضاهای نام"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%B1" title="دیدن صفحهٔ محتویات [c]" accesskey="c"><span>مقاله</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB:%D8%AA%D8%A8%D8%B1" rel="discussion" title="گفتگو پیرامون محتوای صفحه [t]" accesskey="t"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر گونهٔ زبان" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">فارسی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="بازدیدها"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%B1"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A8%D8%B1&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A8%D8%B1&action=history" title="نسخه‌های پیشین این صفحه [h]" accesskey="h"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارها" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ابزارها</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ابزارها</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="گزینه‌های بیشتر" > <div class="vector-menu-heading"> عمل‌ها </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%B1"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A8%D8%B1&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A8%D8%B1&action=history"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> عمومی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%AA%D8%A8%D8%B1" title="فهرست همهٔ صفحه‌هایی که به این صفحه پیوند می‌دهند [j]" accesskey="j"><span>پیوندها به این صفحه</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7/%D8%AA%D8%A8%D8%B1" rel="nofollow" title="تغییرات اخیر صفحه‌هایی که این صفحه به آن‌ها پیوند دارد [k]" accesskey="k"><span>تغییرات مرتبط</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/ویکی‌پدیا:بارگذاری" title="بارگذاری تصاویر و پرونده‌های دیگر [u]" accesskey="u"><span>بارگذاری پرونده</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87" title="فهرستی از همهٔ صفحه‌های ویژه [q]" accesskey="q"><span>صفحه‌های ویژه</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A8%D8%B1&oldid=39798755" title="پیوند پایدار به این نسخه از این صفحه"><span>پیوند پایدار</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A8%D8%B1&action=info" title="اطلاعات بیشتر دربارهٔ این صفحه"><span>اطلاعات صفحه</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF&page=%D8%AA%D8%A8%D8%B1&id=39798755&wpFormIdentifier=titleform" title="اطلاعات در خصوص چگونگی یادکرد این صفحه"><span>یادکرد این صفحه</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25AA%25D8%25A8%25D8%25B1"><span>دریافت نشانی کوتاه‌شده</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25AA%25D8%25A8%25D8%25B1"><span>بارگیری کد QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> نسخه‌برداری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:DownloadAsPdf&page=%D8%AA%D8%A8%D8%B1&action=show-download-screen"><span>بارگیری به‌صورت PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A8%D8%B1&printable=yes" title="نسخهٔ قابل چاپ این صفحه [p]" accesskey="p"><span>نسخهٔ قابل چاپ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> در پروژه‌های دیگر </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Axe" hreflang="en"><span>ویکی‌انبار</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://fa.wikiquote.org/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%B1" hreflang="fa"><span>ویکی‌گفتاورد</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q39397" title="پیوند به آیتم متصل‌شدۀ مخزن داده‌ها [g]" accesskey="g"><span>آیتم ویکی‌داده</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ظاهر</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">نهفتن</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="fa" dir="rtl"><figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Axt_Handwerk.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Axt_Handwerk.jpg/308px-Axt_Handwerk.jpg" decoding="async" width="308" height="231" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Axt_Handwerk.jpg/462px-Axt_Handwerk.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Axt_Handwerk.jpg/616px-Axt_Handwerk.jpg 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1200" /></a><figcaption>تبر</figcaption></figure> <p><b>تَبَر</b> (به <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="زبان انگلیسی">انگلیسی</a>: <span title="انگلیسی-language text"><span lang="en" dir="ltr">Axe</span></span>) ابزاری است از <a href="/wiki/%D8%A2%D9%87%D9%86" title="آهن">آهن</a> با دسته چوبی یا آهنی که در بعضی مواقع دارای روکش پلاستیک است و با آن <a href="/wiki/%DA%86%D9%88%D8%A8" title="چوب">چوب</a> را می‌شکافند و خرد می‌کنند. از نوعی تبر به نام تبر یخ نیز برای صعود از آبشارهای یخی یا یخچال‌های طبیعی استفاده می‌شود. </p><p>تبر نمونه‌ای از <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%86_%D8%B3%D8%A7%D8%AF%D9%87" class="mw-redirect" title="ماشین ساده">ماشین ساده</a> است. <a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%D8%B4%D9%87_%D9%85%D8%B4%D8%AA%DB%8C" title="تیشه مشتی">تبرهای دستی</a> برای نخستین بار حدود ۱٫۵ میلیون سال پیش مورد استفاده قرار گرفتند.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEFordGillbert20069_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEFordGillbert20069-1"><span class="cite-bracket">[</span>۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در دوره <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D9%86%DA%AF%DB%8C" title="پارینه‌سنگی">پارینه‌سنگی</a> نخستین برای ساختن تبر سنگ را طوری تراش می‌دادند که نوکِ آن تیز و سطح آن پهن شود. در دوره <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B3%D9%86%DA%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="نوسنگی">نوسنگی</a> تبر دسته دار ساخته شد. غارنشینان <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%86%D9%88%D8%B3%D9%86%DA%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="دوره نوسنگی">دوره نوسنگی</a> که آثارشان در <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%86%DA%AF_%D9%BE%D8%AF%D8%A8%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="تنگ پدبان (صفحه وجود ندارد)">تنگ پِدْبان</a> در <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="کوه‌های بختیاری">کوه‌های بختیاری</a> دیده شده، از تبر سنگی استفاده می‌کرده‌اند.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>انسان هزاران سال است که از تبر برای <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D9%88%DB%8C_%DA%86%D9%88%D8%A8" title="کنده‌کاری روی چوب">شکل‌دادن</a>، <a href="/wiki/%D8%B4%DA%A9%D8%A7%D9%81%D8%AA%D9%86_%DA%86%D9%88%D8%A8" title="شکافتن چوب">شکافتن</a> و <a href="/w/index.php?title=%DA%86%D9%88%D8%A8_%D8%A8%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="چوب بری (صفحه وجود ندارد)">بریدن چوب</a>، به عنوان <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%B1%D8%B2%DB%8C%D9%86" title="تبرزین">سلاح</a> و به عنوان <a href="/wiki/%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF" title="نماد">نماد</a> <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%85" title="مراسم">تشریفاتی</a> یا <a href="/wiki/%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="نشان‌شناسی">هرالدیک</a> استفاده می‌کند. تبر اشکال و کاربردهای تخصصی زیادی دارد، اما عموماً از یک سر تبر با <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%DB%8C%D8%B1%D9%87" title="دستگیره">دسته</a> تشکیل شده است که به آن هافت یا غلاف نیز می‌گویند. اکثر تبرهای مدرن دارای سرهای فولادی و دسته‌های چوبی هستند که معمولاً در ایالات متحده از چوب <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D9%88%DB%8C_%DA%AF%D8%B1%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="گردوی گرمسیری">هیکری</a> و در اروپا و آسیا از چوب <b><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D9%86%D8%AC%D8%B4%DA%A9" class="mw-redirect" title="زبان‌گنجشک">زبان‌گنجشک</a></b> هستند، اگرچه دستگیره‌های <a href="/wiki/%D9%BE%D9%84%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="پلاستیک">پلاستیکی</a> یا <a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%DB%8C%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D9%84%D8%A7%D8%B3" title="فایبرگلاس">فایبرگلاس</a> نیز رایج هستند. تبرها به‌عنوان سلاح‌های آسان برای ساخت، اغلب در نبرد مورد استفاده قرار می‌گیرند و یکی از قدیمی‌ترین سلاح‌های بشر است.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>تبرهای آغازین سری سنگی و دسته‌ای چوبی داشتند ولی پس از آن تبرهایی از جنس <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3" title="مس">مس</a>، برنج و آهن نیز ساخته‌شد که دوام و استحکام بیشتری دارا بودند. به‌کارگیری <a href="/wiki/%D8%A2%D9%87%D9%86" title="آهن">آهن</a> و <a href="/wiki/%D9%81%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AF" title="فولاد">فولاد</a> در ساخت تبرها امکان ایجاد تیغه‌هایی نازک‌تر و تیزتر را فراهم آورد.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEFordGillbert20069_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEFordGillbert20069-1"><span class="cite-bracket">[</span>۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>نوع کوچکتر تبر، <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%B1%D8%B2%DB%8C%D9%86" title="تبرزین">تبرزین</a> نام دارد که به عنوان <a href="/w/index.php?title=%D8%B2%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="زین‌افزار (صفحه وجود ندارد)">زین‌افزار</a> به پهلوی <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%A8" title="اسب">اسب</a> بسته می‌شده است.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در زبان فارسی واژه <b>ناچَخ</b>، (هم‌ریشه با ناشکه سانسکریت) به معنای نابودکننده، به‌کار رفته که به معنای نوعی تبر است.<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p> به نوشته <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B2%D9%86%D9%81%D9%88%D9%86" title="گزنفون">گزنفون</a> (ح ۴۲۸ یا ۴۲۷- ح ۳۵۴ ق م) و <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%86" title="استرابون">استرابون</a> (ح ۶۳ ق م - بعد از ۲۰ میلادی) تبر و تبرزین از جنگ‌افزارهای هخامنشیان بوده است. <a href="/wiki/%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%87%D8%A7" class="mw-redirect" title="سکاها">سکاهای</a> ایرانی‌تبار از گونه‌ای تبر به نام <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%B3" class="mw-redirect" title="ساگاریس">ساگاریس</a> استفاده می‌کردند.<style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39940593">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-left{clear:left;float:left;margin-right:1em}.mw-parser-output .side-box-right{margin-left:1em}}</style></p><div class="side-box side-box-left plainlinks sistersitebox"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r38264903">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">در <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B1" title="ویکی‌انبار">ویکی‌انبار</a> پرونده‌هایی دربارهٔ <span style="font-weight: bold; font-style: italic;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Axes" class="extiw" title="commons:Category:Axes">تبر</a></span> موجود است.</div></div> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="جستارهای_وابسته"><span id=".D8.AC.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D8.B1.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D9.88.D8.A7.D8.A8.D8.B3.D8.AA.D9.87"></span>جستارهای وابسته</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A8%D8%B1&action=edit&section=1" title="ویرایش بخش: جستارهای وابسته"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%D8%B4%D9%87" title="تیشه">تیشه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B7%D9%88%D8%B1" title="ساطور">ساطور</a></li></ul> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39940593"><div class="side-box side-box-left plainlinks sistersitebox"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r38264903"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/34px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="34" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/51px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/68px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به <i><b><a href="https://fa.wikiquote.org/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%B1" class="extiw" title="q:تبر">تبر</a></b></i> در ویکی‌گفتاورد موجود است.</div></div> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="منابع"><span id=".D9.85.D9.86.D8.A7.D8.A8.D8.B9"></span>منابع</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A8%D8%B1&action=edit&section=2" title="ویرایش بخش: منابع"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r37199623">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-2"> <ol class="references"> <li id="cite_note-FOOTNOTEFordGillbert20069-1" class="mw-cite-dir-ltr"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFordGillbert20069_1-0">۱٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFordGillbert20069_1-1">۱٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFFordGillbert2006">Ford & Gillbert 2006</a>, p. 9.</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=3214">دانشنامهٔ جهان اسلام</a>، سرواژهٔ تبر.</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39868036">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.gransforsbruk.com/en/axe-knowledge/the-history-of-the-axe/">"The history of the axe"</a>. <i>Gränsfors Bruk Sweden</i> (به انگلیسی)<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2023-01-30</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Gr%C3%A4nsfors+Bruk+Sweden&rft.atitle=The+history+of+the+axe&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.gransforsbruk.com%2Fen%2Faxe-knowledge%2Fthe-history-of-the-axe%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A8%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFمتین_فر2022" class="citation web">متین فر، امیرحسین (<bdi>۲۰۲۲-۱۲-۰۳</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://tajabzar.ir/22-types-of-axes-and-their-uses/">«انواع تبر»</a><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۳-۰۷-۲۶</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B9+%D8%AA%D8%A8%D8%B1&rft.date=2022-12-03&rft.aulast=%D9%85%D8%AA%DB%8C%D9%86+%D9%81%D8%B1&rft.aufirst=%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86&rft_id=https%3A%2F%2Ftajabzar.ir%2F22-types-of-axes-and-their-uses%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A8%D8%B1" class="Z3988"></span><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r28290294">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-free a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-subscription a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-registration a{background-position:left .1em center;padding-left:1em;padding-right:0}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</style></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFAsfaw,_B.Beyene,_Y.Suwa,_G.Walter,_R._C.1992" class="citation journal cs1">Asfaw, B.; Beyene, Y.; Suwa, G.; Walter, R. C.; White, T. D.; Woldegabriel, G.; Yemane, T. (1992). "The earliest Acheulean from Konso-Gardula". <i><a href="/wiki/Nature_(journal)" class="mw-redirect" title="Nature (journal)">Nature</a></i>. <b>360</b> (6406): 732–5. <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%A8%DA%A9%D8%AF" title="بیبکد">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1992Natur.360..732A">1992Natur.360..732A</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2F360732a0">10.1038/360732a0</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/1465142">1465142</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Nature&rft.atitle=The+earliest+Acheulean+from+Konso-Gardula&rft.volume=360&rft.issue=6406&rft.pages=732-5&rft.date=1992&rft_id=info%3Apmid%2F1465142&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2F360732a0&rft_id=info%3Abibcode%2F1992Natur.360..732A&rft.au=Asfaw%2C+B.&rft.au=Beyene%2C+Y.&rft.au=Suwa%2C+G.&rft.au=Walter%2C+R.+C.&rft.au=White%2C+T.+D.&rft.au=Woldegabriel%2C+G.&rft.au=Yemane%2C+T.&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%A8%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text">Leakey, M. D. 1972. <i>Olduvai Gorge</i>. Vol 3. Cambridge: Cambridge University Press.</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text">لغت‌نامهٔ دهخدا، سرواژهٔ طبرزین.</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text">فرهنگ معین، سرواژهٔ «ناچَخ»</span> </li> </ol></div> <ul><li>مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «<bdi><span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/wiki/Axe">Axe</a></span></bdi>». در <i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="ویکی‌پدیای انگلیسی">دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی</a></i>، بازبینی‌شده در ۲۶ ژوئیهٔ ۲۰۲۳.</li></ul> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40355799">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39648996">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:right;border-left-width:2px;border-right-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#b3ccff}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#dbe7ff}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e5edff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:right;text-align:right;margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox-list li{unicode-bidi:isolate}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="ابزارها" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40261389">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:right;text-align:right}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-left:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-right:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media print{.mw-parser-output .navbar{display:none!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B9_%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7" title="الگو:انواع ابزارها"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B9_%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:انواع ابزارها (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B9_%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:انواع ابزارها"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="ابزارها" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D8%B1" title="ابزار">ابزارها</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D9%88%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="فهرست ابزارها و وسایل (صفحه وجود ندارد)">فهرست الفبایی</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">نظافتی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D8%B1_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="گردگیر دستی">گردگیر دستی</a> •  <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B4%DA%A9%E2%80%8C%DA%A9%D9%86_%D9%84%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DB%8C%DA%A9%DB%8C" class="mw-redirect" title="خشک‌کن لاستیکی">خشک‌کن لاستیکی</a> •  <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D9%88_%D9%86%D9%BE%D8%AA%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="جارو نپتون">جارو نپتون</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%B4%E2%80%8C%DA%A9%D9%88%D8%A8" title="فرش‌کوب">فرش‌کوب</a> •  <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%BE_%D8%B1%D8%AE%D8%AA%D8%B4%D9%88%DB%8C%DB%8C" title="توپ رختشویی">توپ رختشویی</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DA%86%D9%87" class="mw-redirect" title="فرچه">فرچه</a> •  <a href="/wiki/%DA%A9%D9%81%E2%80%8C%D8%B4%D9%88%DB%8C_%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D8%B1" title="کف‌شوی بخار">کف‌شوی بخار</a> •  <a href="/wiki/%DA%A9%D9%81%E2%80%8C%D8%B4%D9%88%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D9%82%DB%8C" title="کف‌شوی برقی">کف‌شوی برقی</a> •  <a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D8%AA%D8%A7%DA%A9%DB%8C" title="هاتاکی">هاتاکی</a> •  <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B4%DB%8C" title="تاواشی">تاواشی</a> •  <a href="/wiki/%DA%A9%D9%81%E2%80%8C%D8%B4%D9%88%DB%8C" title="کف‌شوی">کف‌شوی</a> •  <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B7%D9%84_%D8%B4%D8%B3%D8%AA%D8%B4%D9%88%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B1" title="سطل شستشوی سیار">سطل شستشوی سیار</a> •  <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%B2%DA%AF%DB%8C%D8%B1" title="پرزگیر">پرزگیر</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%81%D9%86%D8%AC_(%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D8%B1)" title="اسفنج (ابزار)">اسفنج</a> •  <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%A8%D8%B1%D9%82%DB%8C" title="جاروبرقی">جاروبرقی</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D9%88%D8%A7%DA%A9" title="مسواک">مسواک</a> •  <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D9%88" title="جارو">جارو</a> •  <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D9%BE_%D9%BE%D8%A7%DA%A9%E2%80%8C%DA%A9%D9%86" title="پیپ پاک‌کن">پیپ پاک‌کن</a> •  <a href="/wiki/%DB%8C%D8%AE%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B2" title="یخ‌پرداز">یخ‌پرداز</a> •  <a href="/wiki/%D8%AA%D9%81%D9%86%DA%AF_%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D9%81%D9%84%D8%B2%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="تفنگ نظافت فلزکاری">تفنگ نظافت فلزکاری</a> •  <a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%87_%D9%BE%D8%B1%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1" title="شوینده پرفشار">شوینده پرفشار</a> •  <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%BE%D8%A7%D8%B4%DB%8C" title="ساب‌پاشی">ساب‌پاش</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">برش‌دهنده و ساینده</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%84%D9%BE%D9%84" title="اسکالپل">نیشتر</a> •  <a href="/wiki/%DA%86%D9%88%D8%A8%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%A8" title="چوب‌ساب">چوب‌ساب</a> •  <a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D9%82%D9%88%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%D8%A8%DB%8C" title="چاقوی جیبی">چاقوی جیبی</a> •  <a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D9%82%D9%88%DB%8C_%D8%B3%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="چاقوی سوئیسی">چاقوی سوئیسی</a> •  <a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D9%82%D9%88%DB%8C_%D8%B6%D8%A7%D9%85%D9%86%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" title="چاقوی ضامن‌دار">چاقوی ضامن‌دار</a> •  <a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%D8%BA_%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="تیغ موکت‌بری">تیغ موکت‌بری</a> •  <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%B4%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%D8%A7_%D8%AC%D8%AA_%D8%A2%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="برش‌کاری با جت آبی">برش‌کاری با جت آبی</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DA%86%D9%87_%D8%B3%DB%8C%D9%85%DB%8C" title="فرچه سیمی">فرچه سیمی</a> •  <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%B3%D8%A7%D8%B2_%D9%BE%DB%8C%DA%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D8%B1%D8%B2" title="بازساز پیچ‌های هرز">بازساز پیچ‌های هرز</a> •  <a href="/wiki/%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%B2_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%87" title="قلاویز و حدیده">قلاویز و حدیده</a> •  <a href="/wiki/%D9%82%DB%8C%DA%86%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D9%85%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1" title="قیچی سیم‌بر">قیچی سیم‌بر</a> •  <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D9%85%E2%80%8C%DA%86%DB%8C%D9%86" title="سیم‌چین">سیم‌چین</a> •  <a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%D8%BA" title="تیغ">تیغ</a> •  <a href="/wiki/%D9%82%DB%8C%DA%86%DB%8C_%D8%A2%D9%87%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1" title="قیچی آهن‌بر">قیچی آهن‌بر</a> •  <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DA%A9%D9%86" title="بطری‌بازکن">دربازکن بطری</a> •  <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B4%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1" title="کاشی‌بر">کاشی‌بر</a> •  <a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D8%A7%D8%B4%DB%8C%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="کاشی‌تراش (صفحه وجود ندارد)">کاشی‌تراش</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D9%86%D9%87" title="اسکنه">اسکنه</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%B2%DB%8C%D9%86%D9%87_(%D9%86%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C)&action=edit&redlink=1" class="new" title="خزینه (نجاری) (صفحه وجود ندارد)">خزینه</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DB%8C%D8%BA_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="تیغ الماس (صفحه وجود ندارد)">تیغ الماس</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%B3%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="الماس‌تراش (صفحه وجود ندارد)">الماس‌تراش</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%B1%D9%85%D8%AA%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="سرمته (صفحه وجود ندارد)">سرمته</a> •  <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/End_mill" class="extiw" title="w:End mill">End mill</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D9%86%DA%AF_%D8%B3%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%AF%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="سنگ سنباده (صفحه وجود ندارد)">سنگ سنباده</a> •  <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86_(%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D8%B1)" title="سوهان (ابزار)">سوهان</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D9%85%D9%88%DB%8C%DB%8C" title="اره مویی">اره مویی</a> •  <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Froe" class="extiw" title="w:Froe">Froe</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%B4%DB%8C%D8%B4%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="الماس شیشه‌بری (صفحه وجود ندارد)">الماس شیشه‌بری</a> •  <a href="/wiki/%D8%B1%D9%86%D8%AF%D9%87" title="رنده">رنده</a> •  <a href="/w/index.php?title=%DA%86%D8%B1%D8%AE_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="چرخ آسیا (صفحه وجود ندارد)">چرخ آسیا</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DA%A9%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="اره کمانی">اره کمانی</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%AF%D9%85_%D8%B1%D9%88%D8%A8%D8%A7%D9%87" title="اره دم روباه">اره دم روباه</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1" title="اره فارسی‌بر">اره فارسی‌بر</a> •  <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%AE%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%DB%8C%D8%B1" title="ناخن‌گیر">ناخن‌گیر</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="لوله‌بر (صفحه وجود ندارد)">لوله‌بر</a> •  <a href="/wiki/%D8%B1%D9%86%D8%AF%D9%87_(%D9%86%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C)" title="رنده (نجاری)">رنده</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%86%D9%88%D8%A8&action=edit&redlink=1" class="new" title="سوهان چوب (صفحه وجود ندارد)">سوهان چوب</a> •  <a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B4" title="ریش‌تراش">تیغ اصلاح</a> •  <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%82%D9%88" title="برقو">برقو</a> •  <a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="سنباده">سنباده</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%87" title="اره">اره</a> •  <a href="/wiki/%D9%82%DB%8C%DA%86%DB%8C" title="قیچی">قیچی</a> •  <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D9%85_%D8%B8%D8%B1%D9%81%D8%B4%D9%88%DB%8C%DB%8C" title="سیم ظرفشویی">سیم ظرفشویی</a> •  <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Surform" class="extiw" title="w:Surform">Surform</a> •  <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Tool_bit" class="extiw" title="w:Tool bit">Tool bit</a> •  <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Tumi" class="extiw" title="w:Tumi">Tumi</a> •  <a href="/w/index.php?title=Kitchen_knife&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kitchen knife (صفحه وجود ندارد)">چاقوی آشپزخانه</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B2%DB%8C" title="کشاورزی">کشاورزی</a> و <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%BA%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="باغبانی">باغبانی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%D8%B4%D9%87" title="تیشه">تیشه</a> •  <a class="mw-selflink selflink">تبر</a> •  <a href="/w/index.php?title=%DA%86%D8%A7%D9%82%D9%88%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%BA%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="چاقوی باغبانی (صفحه وجود ندارد)">چاقوی باغبانی</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D8%BA%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="اره باغبانی (صفحه وجود ندارد)">اره باغبانی</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%B2%D9%86%D8%AC%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="اره زنجیری">اره زنجیری</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%86_%D8%B9%D9%84%D9%81%E2%80%8C%DA%86%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="ماشین علف‌چین (صفحه وجود ندارد)">ماشین علف‌چین</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D9%87" title="مته">مته زمینی</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D9%84%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D8%AE%D9%85%E2%80%8C%DA%A9%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="لبه‌خم‌کن (صفحه وجود ندارد)">لبه‌خم‌کن</a> •  <a href="/wiki/%DA%86%D9%86%DA%AF%DA%A9" title="چنگک">چنگک</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D9%84%D9%86%DA%AF_%D8%A2%D8%A8%E2%80%8C%D9%BE%D8%A7%D8%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="شلنگ آب‌پاش (صفحه وجود ندارد)">شلنگ آب‌پاش</a> •  <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%84%DA%86%D9%87" title="بیلچه">بیلچه</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B5%D8%A7%D8%B1_%D8%A8%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="حصار بر (صفحه وجود ندارد)">حصار بر</a> •  <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%84" title="بیل">بیل</a> •  <i><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Hori_hori" class="extiw" title="w:Hori hori">Hori hori</a></i> •  <a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8%E2%80%8C%D9%BE%D8%A7%D8%B4" title="آب‌پاش">آب‌پاش</a> •  <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Lawn_aerator" class="extiw" title="w:Lawn aerator">Lawn aerator</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%86_%DA%86%D9%85%D9%86%E2%80%8C%D8%B2%D9%86" title="ماشین چمن‌زن">ماشین چمن‌زن</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B4%D8%A7%DA%A9%E2%80%8C%D8%B1%D9%88%D8%A8&action=edit&redlink=1" class="new" title="خاشاک‌روب (صفحه وجود ندارد)">خاشاک‌روب</a> •  <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%DA%AF%E2%80%8C%D8%B1%D9%88%D8%A8" title="برگ‌روب">برگ‌روب</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D9%87%D8%B1%D8%B3%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="هرس‌کننده (صفحه وجود ندارد)">هرس‌کننده</a> •  <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%D9%86%DA%AF_(%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D8%B1)" title="کلنگ (ابزار)">کلنگ</a> •  <a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%88%D8%A2%D9%87%D9%86" title="گاوآهن">گاوآهن</a> •  <a href="/wiki/%D9%82%DB%8C%DA%86%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%BA%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="قیچی باغبانی">قیچی باغبانی</a> •  <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%E2%80%8C%DA%A9%D8%B4" title="شن‌کش">شن‌کش</a> •  <a href="/wiki/%D8%BA%D9%84%D8%AA%DA%A9_%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B2%DB%8C" title="غلتک کشاورزی">غلتک کشاورزی</a> •  <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%84%D8%AA%DB%8C%D9%88%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1" title="کولتیواتور">کولتیواتور</a> •  <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B3" title="داس">داس</a> •  <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B3_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D9%84%D9%86%D8%AF" title="داس دسته‌بلند">داس دسته‌بلند</a> •  <a href="/wiki/%D9%82%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%87" title="قداره">قداره</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%DA%A9%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="سله‌شکن (صفحه وجود ندارد)">سله‌شکن</a> <sup>{<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Slasher_(tool)" class="extiw" title="w:Slasher (tool)">en</a>}</sup> •  <a href="/wiki/%D9%BE%D8%AA%DA%A9" title="پتک">پتک</a> •  <a href="/wiki/%D8%AD%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D8%B2%D9%86" title="حاشیه‌زن">حاشیه‌زن</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ابزارهای دستی (صفحه وجود ندارد)">دستی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AF%DA%A9" title="کاردک">کاردک</a> •  <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Block_plane" class="extiw" title="w:Block plane">Block plane</a> •  <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B7_%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C" title="رابط بی‌ان‌سی">رابط بی‌ان‌سی</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AA%D9%87_%D8%B4%D8%AA%D8%B1%DA%AF%D9%84%D9%88%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="مته شترگلویی (صفحه وجود ندارد)">مته شترگلویی</a> •  <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D9%81%D8%B4" title="درفش">درفش</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%D9%84%E2%80%8C%D8%B4%DA%A9%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="میل‌شکن (صفحه وجود ندارد)">میل‌شکن</a> <sup>{<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Breaker_bar" class="extiw" title="w:Breaker bar">en</a>}</sup> •  <a href="/w/index.php?title=%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%87_(%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D8%B1)&action=edit&redlink=1" class="new" title="لیسه (ابزار) (صفحه وجود ندارد)">لیسه</a> <sup>{<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Card_scraper" class="extiw" title="w:Card scraper">en</a>}</sup> •  <a href="/w/index.php?title=Nail_puller&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nail puller (صفحه وجود ندارد)">میخ‌کش</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%84%D9%85%D8%A8%D9%87_%D8%A8%D8%AA%D9%88%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%B2%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تلمبه بتونه‌زنی (صفحه وجود ندارد)">تلمبه بتونه‌زنی</a> <sup>{<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Caulking" class="extiw" title="w:Caulking">en</a>}</sup> •  <a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D8%B1%D9%87_(%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D8%B1)" title="گیره (ابزار)">گیره</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%AA" title="انبردست">انبردست</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D9%87%D8%B1%D9%85" title="اهرم">دیلم</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%84%D9%85%D8%A8%D9%87_%DA%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B3%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تلمبه گریس‌کاری (صفحه وجود ندارد)">تلمبه گریس‌کاری</a> •  <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Fish_tape" class="extiw" title="w:Fish tape">Fish tape</a> •  <a href="/wiki/%DA%86%DA%A9%D8%B4" title="چکش">چکش</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%BA%D9%88%D9%86" title="فرغون">فرغون</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%AE%D8%AA%D9%87_%D9%85%D9%84%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="تخته ملات (صفحه وجود ندارد)">تخته ملات</a> •  <a href="/wiki/%D8%A2%DA%86%D8%A7%D8%B1_%D8%A2%D9%84%D9%86" title="آچار آلن">آچار آلن</a> •  <a href="/wiki/%D8%AC%DA%A9_(%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D8%B1)" title="جک (ابزار)">جک</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%A2%DA%86%D8%A7%D8%B1_%DA%86%D8%B1%D8%AE&action=edit&redlink=1" class="new" title="آچار چرخ (صفحه وجود ندارد)">آچار چرخ</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%B1_%D9%82%D9%81%D9%84%DB%8C" title="انبر قفلی">انبر قفلی</a> •  <a href="/wiki/%D8%A2%DA%86%D8%A7%D8%B1_%D8%A8%DA%A9%D8%B3" title="آچار بکس">آچار بکس</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D8%AA%DA%A9_%DA%86%D9%88%D8%A8%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="پتک چوبی (صفحه وجود ندارد)">پتک چوبی</a> •  <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Mitre_box" class="extiw" title="w:Mitre box">Mitre box</a> •  <a href="/wiki/%D8%A2%DA%86%D8%A7%D8%B1_%D8%B4%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="آچار شلاقی">آچار شلاقی</a> •  <a href="/wiki/%D8%A2%DA%86%D8%A7%D8%B1_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87" title="آچار فرانسه">آچار فرانسه</a> •  <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Nut_driver" class="extiw" title="w:Nut driver">Nut driver</a> •  <a href="/w/index.php?title=Paint_roller&action=edit&redlink=1" class="new" title="Paint roller (صفحه وجود ندارد)">غلتک رنگ‌کاری</a> •  <a href="/wiki/%D9%82%D9%84%D9%85%E2%80%8C%D9%85%D9%88" title="قلم‌مو">قلم‌مو</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%A2%DA%86%D8%A7%D8%B1_%D9%84%D9%88%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="آچار لوله‌بارکن (صفحه وجود ندارد)">آچار لوله‌بارکن</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%DA%AF%D9%86%D9%87" title="منگنه">منگنه</a> •  <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Punch_down_tool" class="extiw" title="w:Punch down tool">Punch down tool</a> •  <a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AF%DA%A9_%D8%A8%D8%AA%D9%88%D9%86%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="کاردک بتونه (صفحه وجود ندارد)">کاردک بتونه</a> •  <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sink_wrench" class="extiw" title="w:Sink wrench">Sink wrench</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%A2%DA%86%D8%A7%D8%B1_%D8%AC%D8%BA%D8%AC%D8%BA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="آچار جغجغه‌ای (صفحه وجود ندارد)">آچار جغجغه‌ای</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%B1%D9%81%D8%B4_%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B4%E2%80%8C%D8%AF%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="درفش خراش‌دهنده (صفحه وجود ندارد)">درفش خراش‌دهنده</a> <sup>{<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Scratch_awl" class="extiw" title="w:Scratch awl">en</a>}</sup> •  <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%DA%86%E2%80%8C%DA%AF%D9%88%D8%B4%D8%AA%DB%8C" title="پیچ‌گوشتی">پیچ‌گوشتی</a> •  <a href="/w/index.php?title=%DA%86%DA%A9%D8%B4_%D8%B3%D9%86%DA%AF%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="چکش سنگین (صفحه وجود ندارد)">چکش سنگین</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%DA%AF%D9%86%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D9%88%D8%A8&action=edit&redlink=1" class="new" title="منگنه‌کوب (صفحه وجود ندارد)">منگنه‌کوب</a> •  <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Strap_wrench" class="extiw" title="w:Strap wrench">Strap wrench</a> •  <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Tire_iron" class="extiw" title="w:Tire iron">Tire iron</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D9%87_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="ارابه دستی">ارابه دستی</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%A2%DA%86%D8%A7%D8%B1_%D8%AA%D8%B1%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="آچار ترک (صفحه وجود ندارد)">آچار ترک</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%84%D9%87" title="ماله">ماله</a> •  <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Upholstery_hammer" class="extiw" title="w:Upholstery hammer">Upholstery hammer</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%A2%DA%86%D8%B1_%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="آچر دوسر (صفحه وجود ندارد)">آچر دوسر</a> •  <a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="سندان">سندان</a> •  <a href="/wiki/%D9%86%D8%B9%D9%84%D8%A8%DA%A9%DB%8C" title="نعلبکی">نعلبکی</a> •  <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B2%D9%88" title="پازو">پازو</a> •  <a href="/wiki/%D8%B3%DA%A9" title="سک">سک</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">ماشینی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%DA%A9%D8%B4%DB%8C" title="خانکشی">خانکشی</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D9%84_%D8%B9%D9%85%D9%88%D8%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="دریل عمودی (صفحه وجود ندارد)">دریل عمودی</a> •  <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Gear_shaper" class="extiw" title="w:Gear shaper">Gear shaper</a> •  <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B3%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D8%B2%D9%86%DB%8C" title="دستگاه سنگ‌زنی">دستگاه سنگ‌زنی</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%B2%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%BA%D9%84%D8%AA%DA%A9%DB%8C" title="فرزکاری غلتکی">فرزکاری غلتکی</a> •  <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Jig_borer" class="extiw" title="w:Jig borer">Jig borer</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B7%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="دستگاه خراطی (صفحه وجود ندارد)">دستگاه خراطی</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B4%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="دستگاه تراش‌کاری (صفحه وجود ندارد)">دستگاه تراش‌کاری</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%B2%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="فرزکاری">فرزکاری</a> •  <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Planer_(metalworking)" class="extiw" title="w:Planer (metalworking)">Planer</a> •  <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Screw_machine_(automatic_lathe)" class="extiw" title="w:Screw machine (automatic lathe)">Screw machine</a> •  <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87_%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B4" title="صفحه تراش">صفحه تراش</a> •  <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%DB%8C_%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B4" class="mw-redirect" title="سری تراش">سری تراش</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="اندازه‌گیری">اندازه‌گیری</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B7%E2%80%8C%DA%A9%D8%B4_%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="خط‌کش معماری">خط‌کش معماری</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%88%D8%AF%D8%A7%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="پرگار بازودار (صفحه وجود ندارد)">پرگار بازودار</a> •  <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%B3" title="کولیس">کولیس</a> •  <a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D9%86%DA%AF%DB%8C" title="ریسمان رنگی">ریسمان رنگی</a> •  <a href="/wiki/%D9%82%D8%B7%D8%A8%E2%80%8C%D9%86%D9%85%D8%A7" title="قطب‌نما">قطب‌نما</a> •  <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B7%E2%80%8C%DA%A9%D8%B4_%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C" title="خط‌کش مهندسی">خط‌کش مهندسی</a> •  <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Flat_spline" class="extiw" title="w:Flat spline">Flat spline</a> •  <a href="/wiki/%D9%82%DB%8C%D8%AF_(%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D8%B1)" title="قید (ابزار)">قید</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B2_%D9%84%DB%8C%D8%B2%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تراز لیزری (صفحه وجود ندارد)">تراز لیزری</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%B7%D8%AD%E2%80%8C%D8%B3%D9%86%D8%AC_%D9%84%DB%8C%D8%B2%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="سطح‌سنج لیزری (صفحه وجود ندارد)">سطح‌سنج لیزری</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D9%84%DB%8C%D8%B2%D8%B1_%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="لیزر اندازه‌گیری (صفحه وجود ندارد)">لیزر اندازه‌گیری</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%AA%D8%B1_(%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D8%B1)" title="میکرومتر (ابزار)">میکرومتر</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%AF" title="مداد">مداد</a> •  <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%BA%D9%88%D9%84" title="شاغول">شاغول</a> •  <a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87" title="نقاله">نقاله</a> •  <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B7%E2%80%8C%DA%A9%D8%B4" title="خط‌کش">خط‌کش</a> •  <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B2%D9%88" title="ترازو">ترازو</a> •  <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B7%E2%80%8C%DA%A9%D8%B4_T" title="خط‌کش T">خط‌کش T</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B2_%D8%AD%D8%A8%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="تراز حباب‌دار (صفحه وجود ندارد)">تراز حباب‌دار</a> •  <a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="گونیای استیلی">گونیای استیلی</a> •  <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B7%D8%A7%D8%B1%D9%87" title="سطاره">سَطّاره</a> •  <a href="/w/index.php?title=Tape_measure&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tape measure (صفحه وجود ندارد)">متر خیاطی</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">برقی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D8%AA" title="سنگ جت">سنگ جت</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="اره نواری">اره نواری</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D8%AA%D8%A7%D9%86%DA%A9%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="سنباده تانکی (صفحه وجود ندارد)">سنباده تانکی</a> •  <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Blowtorch" class="extiw" title="w:Blowtorch">Blowtorch</a> •  <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Miter_saw#Motorized_miter_saw" class="extiw" title="w:Miter saw">Chop saw</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D9%85%D8%AC%D9%85%D8%B9%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="اره مجمعه (صفحه وجود ندارد)">اره مجمعه</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A8%D8%AA%D9%88%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="اره بتون (صفحه وجود ندارد)">اره بتون</a> •  <a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D8%B4%DA%A9%D9%86" title="سنگ‌شکن">سنگ‌شکن</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B4%D8%B9%D9%84_%D9%87%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="مشعل هوابرش (صفحه وجود ندارد)">مشعل هوابرش</a> •  <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Die_grinder" class="extiw" title="w:Die grinder">Die grinder</a> •  <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D9%84" title="دریل">دریل</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%81%D9%86%DA%AF_%DA%86%D8%B3%D8%A8_%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تفنگ چسب حرارتی (صفحه وجود ندارد)">تفنگ چسب حرارتی</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D9%86%DA%AF_%D8%B3%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%AF%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="سنگ سنباده (صفحه وجود ندارد)">سنگ سنباده</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%B4%D9%88%D8%A7%D8%B1_%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="سشوار صنعتی (صفحه وجود ندارد)">سشوار صنعتی</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%A2%DA%86%D8%A7%D8%B1_%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="آچار فشاری (صفحه وجود ندارد)">آچار فشاری</a><sup>{<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Impact_wrench" class="extiw" title="w:Impact wrench">en</a>}</sup> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D9%85%D9%88%DB%8C%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D9%82%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="اره مویی برقی (صفحه وجود ندارد)">اره مویی برقی</a> •  <a href="/wiki/%D8%AA%D9%81%D9%86%DA%AF_%D9%85%DB%8C%D8%AE%E2%80%8C%DA%A9%D9%88%D8%A8" class="mw-redirect" title="تفنگ میخ‌کوب">تفنگ میخ‌کوب</a> •  <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Radial_arm_saw" class="extiw" title="w:Radial arm saw">Radial arm saw</a> •  <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Random_orbital_sander" class="extiw" title="w:Random orbital sander">Random orbital sander</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%B9%D9%85%D9%88%D8%AF%D8%A8%D8%B1" title="اره عمودبر">اره عمودبر</a> •  <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Router_table_(woodworking)" class="extiw" title="w:Router table (woodworking)">Router table</a> •  <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sander" class="extiw" title="w:Sander">Sander</a> •  <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Scroll_saw" class="extiw" title="w:Scroll saw">Scroll saw</a> •  <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Soldering_gun" class="extiw" title="w:Soldering gun">Soldering gun</a> •  <a href="/wiki/%D9%87%D9%88%DB%8C%D9%87" title="هویه">هویه</a> •  <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Steam_box" class="extiw" title="w:Steam box">Steam box</a> •  <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Table_saw" class="extiw" title="w:Table saw">Table saw</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%86_%DA%A9%D9%81%E2%80%8C%D8%B1%D9%86%D8%AF" title="ماشین کف‌رند">ماشین کف‌رند</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AC%D9%88%D8%B4%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="دستگاه جوشکاری (صفحه وجود ندارد)">دستگاه جوشکاری</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">دیگر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ابزارهای باستانی (صفحه وجود ندارد)">ابزارهای باستانی</a> •  <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B4%D8%AA%E2%80%8C%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="پشت‌خاران">پشت‌خاران</a> •  <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%86%D9%87" title="شانه">شانه</a> •  <a href="/wiki/%DA%86%D8%B1%D8%A7%D8%BA_%D9%82%D9%88%D9%87" class="mw-redirect" title="چراغ قوه">چراغ قوه</a> •  <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Halligan_bar" class="extiw" title="w:Halligan bar">Halligan bar</a> •  <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Kelly_tool" class="extiw" title="w:Kelly tool">Kelly tool</a> •  <a href="/wiki/%D9%86%D8%B1%D8%AF%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="نردبان">نردبان</a> •  <a href="/wiki/%D8%AC%D8%B9%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D8%B1" title="جعبه‌ابزار">جعبه‌ابزار</a> •  <a href="/w/index.php?title=Blacksmith_Jaw&action=edit&redlink=1" class="new" title="Blacksmith Jaw (صفحه وجود ندارد)">گیره آهنگری</a> •  <a href="/w/index.php?title=Vise&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vise (صفحه وجود ندارد)">گیره رومیزی</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B2_%DA%A9%D8%A7%D8%B1" title="میز کار">میز کار</a></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="فناوری_پیشاتاریخ" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE" title="الگو:فناوری پیشاتاریخ"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:فناوری پیشاتاریخ (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:فناوری پیشاتاریخ"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="فناوری_پیشاتاریخ" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/w/index.php?title=Prehistoric_technology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Prehistoric technology (صفحه وجود ندارد)">فناوری پیشاتاریخ</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE" title="پیشاتاریخ">پیشاتاریخ</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Timeline_of_prehistory&action=edit&redlink=1" class="new" title="Timeline of prehistory (صفحه وجود ندارد)">گاه‌شمار</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Outline_of_prehistoric_technology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Outline of prehistoric technology (صفحه وجود ندارد)">دید کلی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%B3%D9%86%DA%AF" title="عصر سنگ">عصر سنگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C_%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%B9%D8%B5%D8%A7%D8%B1" title="تقسیم‌بندی سه‌گانه اعصار">تقسیم‌بندی سه‌گانه اعصار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%86%D9%88%D8%B3%D9%86%DA%AF%DB%8C" title="دوران نوسنگی">دوران نوسنگی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="فناوری">فناوری</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="تاریخ فناوری">تاریخ فناوری</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Glossary_of_archaeology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Glossary of archaeology (صفحه وجود ندارد)">واژه‌نامه</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="ابزارها" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/w/index.php?title=Lithic_technology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lithic technology (صفحه وجود ندارد)">ابزارها</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:9em"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B2%DB%8C_%D9%88_%D8%AF%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="تاریخ کشاورزی و دامپروری">کشاورزی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D9%86%D9%88%D8%B3%D9%86%DA%AF%DB%8C" title="انقلاب نوسنگی">انقلاب نوسنگی</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Founder_crops&action=edit&redlink=1" class="new" title="Founder crops (صفحه وجود ندارد)">Founder crops</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=New_World_crops&action=edit&redlink=1" class="new" title="New World crops (صفحه وجود ندارد)">New World crops</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ard_(plough)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ard (plough) (صفحه وجود ندارد)">Ard / plough</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Celt_(tool)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Celt (tool) (صفحه وجود ندارد)">Celt</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Digging_stick&action=edit&redlink=1" class="new" title="Digging stick (صفحه وجود ندارد)">Digging stick</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%87%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86" title="اهلی کردن">اهلی کردن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DA%A9" title="سک">سک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="آبیاری">آبیاری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Secondary_products_revolution&action=edit&redlink=1" class="new" title="Secondary products revolution (صفحه وجود ندارد)">Secondary products</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B3" title="داس">داس</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AA%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C_(%D8%AE%D8%A7%DA%A9%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C)" title="کرت‌بندی (خاک‌کاری)">کرت‌بندی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:9em">فرآوری غذا</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%86%DB%8C%D8%B1%DA%AF%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86_%D8%A8%D8%B1_%D8%A2%D8%AA%D8%B4" title="چیرگی انسان نخستین بر آتش">چیرگی انسان نخستین بر آتش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A8%D8%AF" title="سبد">سبد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B4%D9%BE%D8%B2%DB%8C" title="آشپزی">آشپزی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%D9%88%D8%B1_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="تنور زمینی">تنور زمینی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D8%BA%D9%84%D9%87" title="انبار غله">انبار غله</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Grinding_slab&action=edit&redlink=1" class="new" title="Grinding slab (صفحه وجود ندارد)">Grinding slab</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ground_stone&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ground stone (صفحه وجود ندارد)">Ground stone</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hearth&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hearth (صفحه وجود ندارد)">Hearth</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=A%C5%9F%C4%B1kl%C4%B1_H%C3%B6y%C3%BCk&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aşıklı Höyük (صفحه وجود ندارد)">Aşıklı Höyük</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Qesem_cave&action=edit&redlink=1" class="new" title="Qesem cave (صفحه وجود ندارد)">Qesem cave</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D9%88%D8%A8" title="دانه‌کوب">دانه‌کوب</a>s</li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D9%84%D9%87" title="کابیله">کابیله</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D9%88%D9%86" title="هاون">هاون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%81%D8%A7%D9%84%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="سفالگری">سفالگری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B3" title="دستاس">دستاس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Prehistoric_storage_pits&action=edit&redlink=1" class="new" title="Prehistoric storage pits (صفحه وجود ندارد)">Storage pits</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:9em"><a href="/w/index.php?title=Hunting_hypothesis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hunting hypothesis (صفحه وجود ندارد)">شکار</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%D8%B1_(%D8%AC%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1)" title="تیر (جنگ‌افزار)">تیر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D9%85%D8%B1%D9%86%DA%AF" title="بومرنگ">بومرنگ</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Throwing_stick&action=edit&redlink=1" class="new" title="Throwing stick (صفحه وجود ندارد)">throwing stick</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%D8%B1_%D9%88_%DA%A9%D9%85%D8%A7%D9%86" title="تیر و کمان">تیر و کمان</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=History_of_archery&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of archery (صفحه وجود ندارد)">history</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gravettian&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gravettian (صفحه وجود ندارد)">Nets</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B2%D9%87" title="نیزه">نیزه</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B2%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B2" title="نیزه‌انداز">نیزه‌انداز</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Baton_fragment_(Palart_310)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Baton fragment (Palart 310) (صفحه وجود ندارد)">baton</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DA%A9%D8%AC" title="آکج">آکج</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Woomera_(spear-thrower)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Woomera (spear-thrower) (صفحه وجود ندارد)">woomera</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sch%C3%B6ningen_spears&action=edit&redlink=1" class="new" title="Schöningen spears (صفحه وجود ندارد)">Schöningen spears</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;"><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1_%D9%BE%D8%B1%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D9%87" title="سر پرتابه">سر پرتابه‌ها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%DA%A9_%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="نوک پیکان">نوک پیکان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bare_Island_projectile_point&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bare Island projectile point (صفحه وجود ندارد)">Bare Island</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cascade_point&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cascade point (صفحه وجود ندارد)">Cascade</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Clovis_point&action=edit&redlink=1" class="new" title="Clovis point (صفحه وجود ندارد)">Clovis</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Creswellian_culture&action=edit&redlink=1" class="new" title="Creswellian culture (صفحه وجود ندارد)">Cresswell</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cumberland_point&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cumberland point (صفحه وجود ندارد)">Cumberland</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Eden_point&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eden point (صفحه وجود ندارد)">Eden</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Folsom_point&action=edit&redlink=1" class="new" title="Folsom point (صفحه وجود ندارد)">Folsom</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lamoka_projectile_point&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lamoka projectile point (صفحه وجود ندارد)">Lamoka</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Manis_Mastodon_site&action=edit&redlink=1" class="new" title="Manis Mastodon site (صفحه وجود ندارد)">Manis Mastodon</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Plano_point&action=edit&redlink=1" class="new" title="Plano point (صفحه وجود ندارد)">Plano</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Transverse_arrowhead&action=edit&redlink=1" class="new" title="Transverse arrowhead (صفحه وجود ندارد)">Transverse arrowhead</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;">سامانه‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B4%DA%A9%D8%A7%D8%B1_%D8%AC%D8%B1%DA%AF%D9%87" title="شکار جرگه">شکار جرگه</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Buffalo_jump&action=edit&redlink=1" class="new" title="Buffalo jump (صفحه وجود ندارد)">Buffalo jump</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:9em"><a href="/w/index.php?title=Lithic_technology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lithic technology (صفحه وجود ندارد)">ابزارسازی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Industry_(archaeology)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Industry (archaeology) (صفحه وجود ندارد)">Earliest toolmaking</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="الدوایی">الدوایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B4%D9%88%D9%84%DB%8C" title="آشولی">آشولی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%B1%DB%8C" title="موستری">موستری</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C%DA%AF%D9%86%DB%8C%D8%B4%D9%86" title="اوریگنیشن">اوریگنیشن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Clovis_culture&action=edit&redlink=1" class="new" title="Clovis culture (صفحه وجود ندارد)">Clovis culture</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cupstone&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cupstone (صفحه وجود ندارد)">Cupstone</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Fire_hardening&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fire hardening (صفحه وجود ندارد)">Fire hardening</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gravettian&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gravettian (صفحه وجود ندارد)">Gravettian culture</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hafting&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hafting (صفحه وجود ندارد)">Hafting</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%D8%B4%D9%87_%D9%85%D8%B4%D8%AA%DB%8C" title="تیشه مشتی">تیشه مشتی</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Grooves_(archaeology)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Grooves (archaeology) (صفحه وجود ندارد)">Grooves</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Langdale_axe_industry&action=edit&redlink=1" class="new" title="Langdale axe industry (صفحه وجود ندارد)">Langdale axe industry</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Levallois_technique&action=edit&redlink=1" class="new" title="Levallois technique (صفحه وجود ندارد)">Levallois technique</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lithic_core&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lithic core (صفحه وجود ندارد)">Lithic core</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lithic_reduction&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lithic reduction (صفحه وجود ندارد)">Lithic reduction</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Lithic_analysis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lithic analysis (صفحه وجود ندارد)">analysis</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Debitage&action=edit&redlink=1" class="new" title="Debitage (صفحه وجود ندارد)">debitage</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B4%D9%87_%D8%B3%D9%86%DA%AF%DB%8C" title="تراشه سنگی">تراشه سنگی</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lithic_technology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lithic technology (صفحه وجود ندارد)">Lithic technology</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Magdalenian&action=edit&redlink=1" class="new" title="Magdalenian (صفحه وجود ندارد)">Magdalenian culture</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%B1%DA%98%DB%8C_%D8%A2%D9%87%D9%86%DB%8C" title="متالورژی آهنی">متالورژی آهنی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Microblade_technology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Microblade technology (صفحه وجود ندارد)">Microblade technology</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Grime%27s_Graves&action=edit&redlink=1" class="new" title="Grime's Graves (صفحه وجود ندارد)">Mining</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Prepared-core_technique&action=edit&redlink=1" class="new" title="Prepared-core technique (صفحه وجود ندارد)">Prepared-core technique</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Solutrean&action=edit&redlink=1" class="new" title="Solutrean (صفحه وجود ندارد)">Solutrean industry</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Striking_platform&action=edit&redlink=1" class="new" title="Striking platform (صفحه وجود ندارد)">Striking platform</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tool_stone&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tool stone (صفحه وجود ندارد)">Tool stone</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Uniface&action=edit&redlink=1" class="new" title="Uniface (صفحه وجود ندارد)">Uniface</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Yubetsu_technique&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yubetsu technique (صفحه وجود ندارد)">Yubetsu technique</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:9em"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%87" title="دست‌ساخته">دیگر ابزارها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%D8%B4%D9%87_%D9%86%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="تیشه نجاری">تیشه نجاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D9%81%D8%B4" title="درفش">درفش</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Gravettian&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gravettian (صفحه وجود ندارد)">bone</a></li></ul></li> <li><a class="mw-selflink selflink">تبر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bannerstone&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bannerstone (صفحه وجود ندارد)">Bannerstone</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Blade_(archaeology)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Blade (archaeology) (صفحه وجود ندارد)">Blade</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Prismatic_blade&action=edit&redlink=1" class="new" title="Prismatic blade (صفحه وجود ندارد)">prismatic</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ابزار استخوانی">ابزار استخوانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D9%87_%DA%A9%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="مته کمانی">مته کمانی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Burin_(lithic_flake)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Burin (lithic flake) (صفحه وجود ندارد)">Burin</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D9%85" title="بلم">بلم</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D9%88" title="پارو">پارو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Pesse_canoe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pesse canoe (صفحه وجود ندارد)">Pesse canoe</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Chopper_(archaeology)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chopper (archaeology) (صفحه وجود ندارد)">Chopper</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Chopping_tool&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chopping tool (صفحه وجود ندارد)">tool</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cleaver_(Stone_Age_tool)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cleaver (Stone Age tool) (صفحه وجود ندارد)">Cleaver</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Denticulate_tool&action=edit&redlink=1" class="new" title="Denticulate tool (صفحه وجود ندارد)">Denticulate tool</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Fire_plough&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fire plough (صفحه وجود ندارد)">Fire plough</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Fire-saw&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fire-saw (صفحه وجود ندارد)">Fire-saw</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hammerstone&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hammerstone (صفحه وجود ندارد)">Hammerstone</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D9%82%D9%88" title="چاقو">چاقو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Microlith&action=edit&redlink=1" class="new" title="Microlith (صفحه وجود ندارد)">Microlith</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B3" title="دستاس">دستاس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Racloir&action=edit&redlink=1" class="new" title="Racloir (صفحه وجود ندارد)">Racloir</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D9%86%D8%A7%D8%A8" title="طناب">طناب</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Scraper_(archaeology)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Scraper (archaeology) (صفحه وجود ندارد)">Scraper</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Grattoir_de_c%C3%B4t%C3%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Grattoir de côté (صفحه وجود ندارد)">side</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D8%B3%D9%86%DA%AF%DB%8C" title="ابزار سنگی">ابزار سنگی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D9%88%D8%A8%E2%80%8C%D8%AE%D8%B7" title="چوب‌خط">چوب‌خط</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=History_of_weapons&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of weapons (صفحه وجود ندارد)">Weapons</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%B1%D8%AE" title="چرخ">چرخ</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Bronocice_pot&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bronocice pot (صفحه وجود ندارد)">illustration</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="معماری" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="تاریخ معماری">معماری</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:9em">مراسم و تشریفات</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Kiva&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kiva (صفحه وجود ندارد)">Kiva</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D9%85" title="هرم">هرم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%B4%D8%AA" title="سنگ‌افراشت">سنگ‌افراشت</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%B3%D9%86%DA%AF" title="خرسنگ">خرسنگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D9%81" title="سنگ‌ردیف">سنگ‌ردیف</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D9%86%D8%AC" title="استون‌هنج">استون‌هنج</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:9em">سکونتگاه‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%86%D9%88%D8%B3%D9%86%DA%AF%DB%8C" title="معماری دوران نوسنگی">معماری دوران نوسنگی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%DA%A9%D8%B4%DB%8C%D8%AF%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%86%D9%88%D8%B3%D9%86%DA%AF%DB%8C" title="خانه کشیده دوران نوسنگی">خانه کشیده دوران نوسنگی</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=British_megalith_architecture&action=edit&redlink=1" class="new" title="British megalith architecture (صفحه وجود ندارد)">British megalith architecture</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nordic_megalith_architecture&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nordic megalith architecture (صفحه وجود ندارد)">Nordic megalith architecture</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Burdei&action=edit&redlink=1" class="new" title="Burdei (صفحه وجود ندارد)">Burdei</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%BA%D8%A7%D8%B1" title="غار">غار</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cliff_dwelling&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cliff dwelling (صفحه وجود ندارد)">Cliff dwelling</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Dugout_(shelter)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dugout (shelter) (صفحه وجود ندارد)">Dugout</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%85%D9%87" title="کومه">کومه</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Quiggly_hole&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quiggly hole (صفحه وجود ندارد)">Quiggly hole</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jacal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jacal (صفحه وجود ندارد)">Jacal</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Longhouse&action=edit&redlink=1" class="new" title="Longhouse (صفحه وجود ندارد)">Longhouse</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B4%D8%AA_%D8%AE%D8%A7%D9%85" title="خشت خام">خشت خام</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D9%87" title="مهرگره">مهرگره</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%86%D8%A7%D9%84" class="mw-redirect" title="خان‌چال">خان‌چال</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Navajo_pueblitos&action=edit&redlink=1" class="new" title="Navajo pueblitos (صفحه وجود ندارد)">Pueblitos</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%88%D8%A6%D8%A8%D9%84%D9%88" title="پوئبلو">پوئبلو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%86%D8%A7%D9%87%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B3%D9%86%DA%AF%DB%8C" title="پناهگاه سنگی">پناهگاه سنگی</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Blombos_Cave&action=edit&redlink=1" class="new" title="Blombos Cave (صفحه وجود ندارد)">Blombos Cave</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Abri_de_la_Madeleine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Abri de la Madeleine (صفحه وجود ندارد)">Abri de la Madeleine</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sibudu_Cave&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sibudu Cave (صفحه وجود ندارد)">Sibudu Cave</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C" title="کلبه‌های جنگلی">کلبه‌های جنگلی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8%D8%B3%D8%B1%D8%A7" title="آبسرا">آبسرا</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%B4_%D8%A7%D8%B2_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%85%D9%88%D9%86_%D8%A2%D9%84%D9%BE" title="آبسراهای پیش از تاریخ پیرامون آلپ">آبسراهای پیش از تاریخ پیرامون آلپ</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ness_of_Brodgar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ness of Brodgar (صفحه وجود ندارد)">Stone roof</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Wattle_and_daub&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wattle and daub (صفحه وجود ندارد)">Wattle and daub</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:9em">مدیریت آب</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D8%AF_%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD%DB%8C" title="بند اصلاحی">بند اصلاحی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D9%86" title="سیسترن">سیسترن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D9%81%D9%88%D9%86_%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AA" title="سیفون توالت">سیفون توالت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AE%D8%B2%D9%86_%D8%B3%D8%AF" title="مخزن سد">مخزن سد</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D9%87_%D8%A2%D8%A8" title="چاه آب">چاه آب</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:9em">دیگر معماری‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1_(%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="پدیدار (باستان‌شناسی)">پدیدارها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D8%AF%DA%98" title="سنگ‌دژ">سنگ‌دژ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Burnt_mound&action=edit&redlink=1" class="new" title="Burnt mound (صفحه وجود ندارد)">Burnt mound</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Fulacht_fiadh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fulacht fiadh (صفحه وجود ندارد)">fulacht fiadh</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%AF%DA%86%D9%86%D8%A8%D8%B1" title="گودچنبر">گودچنبر</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Tor_enclosure&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tor enclosure (صفحه وجود ندارد)">Tor enclosure</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Neolithic_circular_enclosures_in_Central_Europe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Neolithic circular enclosures in Central Europe (صفحه وجود ندارد)">Circular enclosure</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Goseck_circle&action=edit&redlink=1" class="new" title="Goseck circle (صفحه وجود ندارد)">Goseck</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%B3%D9%88%D8%B3" title="کورسوس">کورسوس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Henge&action=edit&redlink=1" class="new" title="Henge (صفحه وجود ندارد)">Henge</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Thornborough_Henges&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thornborough Henges (صفحه وجود ندارد)">Thornborough</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Megalithic_architectural_elements&action=edit&redlink=1" class="new" title="Megalithic architectural elements (صفحه وجود ندارد)">Megalithic architectural elements</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%84_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%84%D9%87" title="تل زباله">تل زباله</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=List_of_oldest_known_surviving_buildings&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of oldest known surviving buildings (صفحه وجود ندارد)">Oldest surviving buildings</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Timber_circle&action=edit&redlink=1" class="new" title="Timber circle (صفحه وجود ندارد)">Timber circle</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Timber_trackway&action=edit&redlink=1" class="new" title="Timber trackway (صفحه وجود ندارد)">Timber trackway</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%DB%8C%D8%AA_%D8%AA%D8%B1%DA%A9" title="سویت ترک">سویت ترک</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="هنر_و_فرهنگ" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE" title="هنر پیشاتاریخ">هنر</a> و <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C" title="فرهنگ باستان‌شناختی">فرهنگ</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:9em"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%87" title="دست‌ساخته">دست‌ساخته‌ها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A8%D8%AF%D8%A8%D8%A7%D9%81%DB%8C" title="سبدبافی">سبدبافی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%AC%D9%88%D9%82%E2%80%8C%D8%AF%D9%88%D8%B2%DB%8C" title="منجوق‌دوزی">منجوق‌دوزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AE%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%A8" title="تختخواب">تختخواب</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%E2%80%8C%D8%B3%D9%86%DA%AF%DB%8C" title="مس‌سنگی">مس‌سنگی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=History_of_clothing_and_textiles&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of clothing and textiles (صفحه وجود ندارد)">Clothing/textiles</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Timeline_of_clothing_and_textiles_technology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Timeline of clothing and textiles technology (صفحه وجود ندارد)">timeline</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=History_of_cosmetics&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of cosmetics (صفحه وجود ندارد)">Cosmetics</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Middle_Stone_Age&action=edit&redlink=1" class="new" title="Middle Stone Age (صفحه وجود ندارد)">Glue</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=History_of_hide_materials&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of hide materials (صفحه وجود ندارد)">Hides</a> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%81%D8%B4" title="کفش">کفش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%AA%D8%B3%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%AF_%DB%8C%D8%AE%DB%8C" title="اوتسی مرد یخی">اوتسی مرد یخی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%B1" title="جواهر">جواهر</a> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%87%D8%B1%D8%A8%D8%A7" title="کهربا">کهربا</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%D9%86%D9%87" title="آینه">آینه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%81%D8%A7%D9%84%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="سفالگری">سفالگری</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Cardium_pottery&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cardium pottery (صفحه وجود ندارد)">Cardium</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cord-marked_pottery&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cord-marked pottery (صفحه وجود ندارد)">Cord-marked</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Grooved_ware&action=edit&redlink=1" class="new" title="Grooved ware (صفحه وجود ندارد)">Grooved ware</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D9%84%DB%8C%D9%86%D8%B1%D8%A8%D9%86%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C%DA%A9" title="فرهنگ لینربندکرامیک">فرهنگ لینربندکرامیک</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=J%C5%8Dmon_pottery&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jōmon pottery (صفحه وجود ندارد)">Jōmon</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Unstan_ware&action=edit&redlink=1" class="new" title="Unstan ware (صفحه وجود ندارد)">Unstan ware</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B2%D9%86" title="سوزن">سوزن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B3%D8%A7%D8%AC%DB%8C" title="نساجی">نساجی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=History_of_wine&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of wine (صفحه وجود ندارد)">Wine</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%A2%D8%B1%D9%86%DB%8C-%DB%B1" title="شراب‌خانه آرنی-۱">شراب‌خانه آرنی-۱</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=History_of_the_wine_press&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of the wine press (صفحه وجود ندارد)">wine press</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:9em"><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE" title="هنر پیشاتاریخ">هنر پیشاتاریخ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Art_of_the_Upper_Paleolithic&action=edit&redlink=1" class="new" title="Art of the Upper Paleolithic (صفحه وجود ندارد)">Art of the Upper Paleolithic</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Art_of_the_Middle_Paleolithic&action=edit&redlink=1" class="new" title="Art of the Middle Paleolithic (صفحه وجود ندارد)">Art of the Middle Paleolithic</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Blombos_Cave&action=edit&redlink=1" class="new" title="Blombos Cave (صفحه وجود ندارد)">Blombos Cave</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=List_of_Stone_Age_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of Stone Age art (صفحه وجود ندارد)">List of Stone Age art</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bird_stone&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bird stone (صفحه وجود ندارد)">Bird stone</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%DA%86%DB%8C%D9%86" title="سنگ‌چین">سنگ‌چین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Carved_stone_balls&action=edit&redlink=1" class="new" title="Carved stone balls (صفحه وجود ندارد)">Carved stone balls</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%BA%D8%A7%D8%B1%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D9%87" title="غارنگاره">غارنگاره</a>s</li> <li><a href="/w/index.php?title=Cup_and_ring_mark&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cup and ring mark (صفحه وجود ندارد)">Cup and ring mark</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%BE%D9%87%E2%80%8C%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D9%87" title="تپه‌نگاره">تپه‌نگاره</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%87_%D8%B2%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="کلاه زرین">کلاه زرین</a>s</li> <li><a href="/w/index.php?title=Guardian_stones&action=edit&redlink=1" class="new" title="Guardian stones (صفحه وجود ندارد)">Guardian stones</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gwion_Gwion_rock_paintings&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gwion Gwion rock paintings (صفحه وجود ندارد)">Gwion Gwion rock paintings</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4%DB%8C" title="تاریخ نقاشی">تاریخ نقاشی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%86%DA%AF%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%87" title="رنگدانه">رنگدانه</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Megalithic_art&action=edit&redlink=1" class="new" title="Megalithic art (صفحه وجود ندارد)">Megalithic art</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Petroform&action=edit&redlink=1" class="new" title="Petroform (صفحه وجود ندارد)">Petroform</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D9%87" title="سنگ‌نگاره">سنگ‌نگاره</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Petrosomatoglyph&action=edit&redlink=1" class="new" title="Petrosomatoglyph (صفحه وجود ندارد)">Petrosomatoglyph</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%88%DB%8C%D8%B1%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA" title="تصویرنگاشت">تصویرنگاشت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%B3%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="هنر سنگ‌نگاری">هنر سنگ‌نگاری</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Rock_cupule&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rock cupule (صفحه وجود ندارد)">Rock cupule</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B4%DB%8C" title="سنگ‌تراشی">سنگ‌تراشی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D8%B3%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="مجسمه‌سازی">مجسمه‌سازی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Statue_menhir&action=edit&redlink=1" class="new" title="Statue menhir (صفحه وجود ندارد)">Statue menhir</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D9%86%DA%AF" title="گرداسنگ">گرداسنگ</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%D9%86%DA%AF%DB%8C" title="فهرست دایره‌های سنگی">فهرست دایره‌های سنگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D9%87_%D8%B3%D9%86%DA%AF%DB%8C" title="دایره سنگی">دایره سنگی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B3%DA%A9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%D9%86%D9%88%D8%B3" class="mw-redirect" title="تندیسک‌های ونوس">تندیسک‌های ونوس</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:9em"><a href="/w/index.php?title=Paleolithic_religion&action=edit&redlink=1" class="new" title="Paleolithic religion (صفحه وجود ندارد)">خاکسپاری</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%B1%D9%BE%D8%B4%D8%AA%D9%87" title="گورپشته">گورپشته</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Bowl_barrow&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bowl barrow (صفحه وجود ندارد)">Bowl barrow</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Round_barrow&action=edit&redlink=1" class="new" title="Round barrow (صفحه وجود ندارد)">Round barrow</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B4%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%86" title="پشته‌سازان">پشته‌سازان</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=List_of_burial_mounds_in_the_United_States&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of burial mounds in the United States (صفحه وجود ندارد)">U.S. sites</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AD%D8%AC%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="آرامگاه حجره‌ای">آرامگاه حجره‌ای</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Cotswold-Severn_Group&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cotswold-Severn Group (صفحه وجود ندارد)">Cotswold-Severn</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%B1_%D8%B5%D9%86%D8%AF%D9%88%D9%82%DB%8C" title="گور صندوقی">گور صندوقی</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Dartmoor_kistvaens&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dartmoor kistvaens (صفحه وجود ندارد)">Dartmoor kistvaens</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%DA%86%DB%8C%D9%86_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%88%D8%A7" title="سنگ‌چین کلاوا">سنگ‌چین کلاوا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Court_cairn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Court cairn (صفحه وجود ندارد)">Court tomb</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%B1_%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86" class="mw-redirect" title="خاکستر کردن">خاکستر کردن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B2%D8%B3%D9%86%DA%AF" title="میزسنگ">میزسنگ</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Great_dolmen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Great dolmen (صفحه وجود ندارد)">Great dolmen</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Pyre&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pyre (صفحه وجود ندارد)">Funeral pyre</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%B1_%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="گور دالانی">گور دالانی</a> <ul><li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%B1_%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="گور دالانی">گور دالانی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%B1_%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="گور دالانی">گور دالانی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AB%D8%A7%D8%AB_%D9%82%D8%A8%D8%B1" title="اثاث قبر">اثاث قبر</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%B1%D8%AE%D9%85%D8%B1%D9%87" title="گورخمره">گورخمره</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%B1%D9%BE%D8%B4%D8%AA%D9%87_%DA%A9%D8%B4%DB%8C%D8%AF%D9%87" title="گورپشته کشیده">گورپشته کشیده</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Unchambered_long_barrow&action=edit&redlink=1" class="new" title="Unchambered long barrow (صفحه وجود ندارد)">unchambered</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gr%C3%B8nsalen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Grønsalen (صفحه وجود ندارد)">Grønsalen</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%B3%D9%86%DA%AF" title="خرسنگ">خرسنگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="مومیایی">مومیایی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%B1_%D9%85%D8%B9%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="گور معبری">گور معبری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Rectangular_dolmen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rectangular dolmen (صفحه وجود ندارد)">Rectangular dolmen</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ring_cairn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ring cairn (صفحه وجود ندارد)">Ring cairn</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Simple_dolmen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Simple dolmen (صفحه وجود ندارد)">Simple dolmen</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Stone_box_grave&action=edit&redlink=1" class="new" title="Stone box grave (صفحه وجود ندارد)">Stone box grave</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tor_cairn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tor cairn (صفحه وجود ندارد)">Tor cairn</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Unchambered_long_cairn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Unchambered long cairn (صفحه وجود ندارد)">Unchambered long cairn</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:9em">موضوعات فرهنگی دیگر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="باستان‌اخترشناسی">باستان‌اخترشناسی</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=List_of_archaeoastronomical_sites_by_country&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of archaeoastronomical sites by country (صفحه وجود ندارد)">sites</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%82%D9%85%D8%B1%DB%8C" title="گاه‌شماری قمری">گاه‌شماری قمری</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D8%B1%D9%86%DB%8C%D8%AA%D9%87_%D8%B1%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="مدرنیته رفتاری">مدرنیته رفتاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D9%81%D8%B1%DA%AF%D8%B4%D8%AA%DB%8C" title="موسیقی‌شناسی فرگشتی">موسیقی‌شناسی فرگشتی</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Music_archaeology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Music archaeology (صفحه وجود ندارد)">music archaeology</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B4%D8%A3_%D9%81%D8%B1%DA%AF%D8%B4%D8%AA%DB%8C_%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="منشأ فرگشتی ادیان">منشأ فرگشتی ادیان</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Paleolithic_religion&action=edit&redlink=1" class="new" title="Paleolithic religion (صفحه وجود ندارد)">Paleolithic religion</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE" title="دین‌های پیشاتاریخ">دین‌های پیشاتاریخ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Entheogenic_drugs_and_the_archaeological_record&action=edit&redlink=1" class="new" title="Entheogenic drugs and the archaeological record (صفحه وجود ندارد)">Spiritual drug use</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="خاستگاه زبان">خاستگاه زبان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Prehistoric_counting&action=edit&redlink=1" class="new" title="Prehistoric counting (صفحه وجود ندارد)">Prehistoric counting</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE" title="پزشکی پیشاتاریخ">پزشکی پیشاتاریخ</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="مته‌کاری">مته‌کاری</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Prehistoric_music&action=edit&redlink=1" class="new" title="Prehistoric music (صفحه وجود ندارد)">Prehistoric music</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Alligator_drum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alligator drum (صفحه وجود ندارد)">Alligator drum</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Paleolithic_flutes&action=edit&redlink=1" class="new" title="Paleolithic flutes (صفحه وجود ندارد)">flutes</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D9%88%D8%AA_%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AC_%D8%A8%DB%8C%D8%A8" title="فلوت دیویج بیب">فلوت دیویج بیب</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gudi_(instrument)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gudi (instrument) (صفحه وجود ندارد)">gudi</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Prehistoric_warfare&action=edit&redlink=1" class="new" title="Prehistoric warfare (صفحه وجود ندارد)">Prehistoric warfare</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Diepkloof_Rock_Shelter&action=edit&redlink=1" class="new" title="Diepkloof Rock Shelter (صفحه وجود ندارد)">Symbols</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Howiesons_Poort&action=edit&redlink=1" class="new" title="Howiesons Poort (صفحه وجود ندارد)">symbolism</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="ابزارهای_باغبانی" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%BA%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="الگو:ابزارهای باغبانی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%BA%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:ابزارهای باغبانی (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%BA%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:ابزارهای باغبانی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="ابزارهای_باغبانی" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D8%BA%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ابزار باغبانی">ابزارهای باغبانی</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Averruncator&action=edit&redlink=1" class="new" title="Averruncator (صفحه وجود ندارد)">Averruncator</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">تبر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%B2%D9%86%D8%AC%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="اره زنجیری">اره زنجیری</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%84%D8%AA%DB%8C%D9%88%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1" title="کولتیواتور">کولتیواتور</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Daisy_grubber&action=edit&redlink=1" class="new" title="Daisy grubber (صفحه وجود ندارد)">Daisy grubber</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Dibber&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dibber (صفحه وجود ندارد)">Dibber</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%B2%D9%86" title="چال‌زن">چال‌زن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Edger&action=edit&redlink=1" class="new" title="Edger (صفحه وجود ندارد)">Edger</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D9%86%DA%AF%DA%A9_%D8%A8%D8%A7%D8%BA%DB%8C" title="چنگک باغی">چنگک باغی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Garden_hose&action=edit&redlink=1" class="new" title="Garden hose (صفحه وجود ندارد)">Garden hose</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Grass_shears&action=edit&redlink=1" class="new" title="Grass shears (صفحه وجود ندارد)">Grass shears</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Grass_stitcher&action=edit&redlink=1" class="new" title="Grass stitcher (صفحه وجود ندارد)">Grass stitcher</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%DB%8C%DA%86%DB%8C_%D8%B4%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%AF%D8%B2%D9%86" title="قیچی شمشادزن">قیچی شمشادزن</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%AC%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%D9%84" title="کج‌بیل">کج‌بیل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hori_hori&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hori hori (صفحه وجود ندارد)">Hori hori</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irrigation_sprinkler&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irrigation sprinkler (صفحه وجود ندارد)">Irrigation sprinkler</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lawn_aerator&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lawn aerator (صفحه وجود ندارد)">Lawn aerator</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D9%85%D9%86%E2%80%8C%D8%B2%D9%86" title="چمن‌زن">چمن‌زن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lawn_sweeper&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lawn sweeper (صفحه وجود ندارد)">Lawn sweeper</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%DA%AF%E2%80%8C%D8%B1%D9%88%D8%A8" title="برگ‌روب">برگ‌روب</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D8%B3%E2%80%8C%DA%A9%D9%86" title="هرس‌کن">هرس‌کن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mattock&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mattock (صفحه وجود ندارد)">Mattock</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%D9%86%DA%AF_(%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D8%B1)" title="کلنگ (ابزار)">کلنگ</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D9%86%DA%AF%DA%A9" title="چنگک">چنگک</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%88%D8%A2%D9%87%D9%86" title="گاوآهن">گاوآهن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Post_hole_digger&action=edit&redlink=1" class="new" title="Post hole digger (صفحه وجود ندارد)">Post hole digger</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Potting_bench&action=edit&redlink=1" class="new" title="Potting bench (صفحه وجود ندارد)">Potting bench</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%DB%8C%DA%86%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%BA%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="قیچی باغبانی">قیچی باغبانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%E2%80%8C%DA%A9%D8%B4" title="شن‌کش">شن‌کش</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Riddle_(tool)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Riddle (tool) (صفحه وجود ندارد)">Riddle</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B3_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D9%84%D9%86%D8%AF" title="داس دسته‌بلند">داس دسته‌بلند</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%84" title="بیل">بیل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B3" title="داس">داس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Spade&action=edit&redlink=1" class="new" title="Spade (صفحه وجود ندارد)">Spade</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D8%B2%D9%86" title="حاشیه‌زن">حاشیه‌زن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%84%DA%86%D9%87" title="بیلچه">بیلچه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%87" title="قداره">قداره</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8%E2%80%8C%D9%BE%D8%A7%D8%B4" title="آب‌پاش">آب‌پاش</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Weeder&action=edit&redlink=1" class="new" title="Weeder (صفحه وجود ندارد)">Weeder</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%BA%D9%88%D9%86" title="فرغون">فرغون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B4%D8%AA" title="ماشت">ماشت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%BA%D9%84%D8%AA%DA%A9_%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B2%DB%8C" title="غلتک کشاورزی">غلتک کشاورزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%87" title="اره">اره</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%AF%D9%85_%D8%B1%D9%88%D8%A8%D8%A7%D9%87" title="اره دم روباه">اره دم روباه</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r37527932">.mw-parser-output .asbox{position:relative;overflow:hidden}.mw-parser-output .asbox table{background:transparent}.mw-parser-output .asbox p{margin:0}.mw-parser-output .asbox p+p{margin-top:0.25em}.mw-parser-output .asbox-body{font-style:italic}.mw-parser-output .asbox-note{font-size:smaller}.mw-parser-output .asbox .navbar{position:absolute;top:-0.75em;left:1em;display:none}</style><div role="note" class="metadata plainlinks asbox stub"><table role="presentation"><tbody><tr class="noresize"><td style="padding-left:0.4em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Oxygen480-categories-preferences-system.svg" class="mw-file-description"><img alt="آیکون خرد" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Oxygen480-categories-preferences-system.svg/30px-Oxygen480-categories-preferences-system.svg.png" decoding="async" width="30" height="30" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Oxygen480-categories-preferences-system.svg/45px-Oxygen480-categories-preferences-system.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Oxygen480-categories-preferences-system.svg/60px-Oxygen480-categories-preferences-system.svg.png 2x" data-file-width="128" data-file-height="128" /></a></span></td><td><p class="asbox-body">این یک <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AE%D8%B1%D8%AF" class="mw-redirect" title="ویکی‌پدیا:خرد">مقالهٔ خرد</a> <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D8%B1" title="ابزار">ابزار</a> است. می‌توانید با <a class="external text" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A8%D8%B1&action=edit">گسترش آن</a> به ویکی‌پدیا کمک کنید.</p></td></tr></tbody></table></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.eqiad.main‐7c479b968‐pgrrq Cached time: 20241115161008 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [vary‐revision‐sha1] CPU time usage: 0.595 seconds Real time usage: 0.997 seconds Preprocessor visited node count: 1391/1000000 Post‐expand include size: 105409/2097152 bytes Template argument size: 935/2097152 bytes Highest expansion depth: 13/100 Expensive parser function count: 1/500 Unstrip recursion depth: 1/20 Unstrip post‐expand size: 40012/5000000 bytes Lua time usage: 0.357/10.000 seconds Lua memory usage: 21336142/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 614.213 1 -total 34.52% 212.032 1 الگو:پانویس 21.43% 131.603 1 الگو:انگلیسی 20.71% 127.219 1 الگو:به_زبان_دیگر 20.33% 124.882 1 الگو:Lang 16.48% 101.248 1 الگو:انواع_ابزارها 16.32% 100.237 2 الگو:Navbox 13.15% 80.799 1 الگو:Cite_web 12.37% 75.964 1 الگو:یادکرد_وب 11.40% 70.021 1 الگو:ویکی‌انبار-رده --> <!-- Saved in parser cache with key fawiki:pcache:idhash:282105-0!canonical and timestamp 20241115161008 and revision id 39798755. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">برگرفته از «<a dir="ltr" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=تبر&oldid=39798755">https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=تبر&oldid=39798755</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ویژه:رده‌ها">رده‌ها</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D8%BA%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="رده:ابزار باغبانی">ابزار باغبانی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7" title="رده:ابزارها">ابزارها</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%BA%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="رده:ابزارهای باغبانی">ابزارهای باغبانی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="رده:ابزارهای جنگل‌داری">ابزارهای جنگل‌داری</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DB%8C_%D9%86%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="رده:ابزارهای دستی نجاری">ابزارهای دستی نجاری</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="رده:اختراع‌های آمریکایی">اختراع‌های آمریکایی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7" title="رده:تبرها">تبرها</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%AC%D9%87%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%88_%D8%B2%D8%AF%D9%86" title="رده:تجهیزات اردو زدن">تجهیزات اردو زدن</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%87%DB%8C%D8%B2%D9%85%E2%80%8C%D8%B4%DA%A9%D9%86%DB%8C" title="رده:هیزم‌شکنی">هیزم‌شکنی</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">رده‌های پنهان: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="رده:یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی">یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%88%D8%A7%DA%98%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="رده:مقاله‌های دارای واژگان به زبان انگلیسی">مقاله‌های دارای واژگان به زبان انگلیسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D8%AF%D8%B1_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="رده:پیوند رده انبار در ویکی‌داده است">پیوند رده انبار در ویکی‌داده است</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF-%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C" title="رده:مقاله‌های دارای الگوی یادکرد-ویکی">مقاله‌های دارای الگوی یادکرد-ویکی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%87%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%B1%D8%AF" title="رده:همه مقاله‌های خرد">همه مقاله‌های خرد</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%B1%D8%AF_%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D8%B1" title="رده:مقاله‌های خرد ابزار">مقاله‌های خرد ابزار</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> این صفحه آخرین‌بار در ۲۸ ژوئن ۲۰۲۴ ساعت ۱۰:۲۳ ویرایش شده است.</li> <li id="footer-info-copyright">همهٔ نوشته‌ها تحت <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ar">مجوز Creative Commons Attribution/Share-Alike</a> در دسترس است؛ برای جزئیات بیشتر <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">شرایط استفاده</a> را بخوانید.<br /> ویکی‌پدیا® علامتی تجاری متعلق به سازمان غیرانتفاعی <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">بنیاد ویکی‌مدیا</a> است.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">سیاست حفظ حریم خصوصی</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87">دربارهٔ ویکی‌پدیا</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%DA%A9%D8%B0%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C">تکذیب‌نامه‌ها</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">آیین‌نامه رفتاری</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/How_to_contribute/fa?uselang=fa">توسعه‌دهندگان</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fa.wikipedia.org">آمار</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">بیانیهٔ کوکی</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fa.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A8%D8%B1&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">نمای موبایل</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-rlhbk","wgBackendResponseTime":186,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.595","walltime":"0.997","ppvisitednodes":{"value":1391,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":105409,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":935,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":13,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":1,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":40012,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 614.213 1 -total"," 34.52% 212.032 1 الگو:پانویس"," 21.43% 131.603 1 الگو:انگلیسی"," 20.71% 127.219 1 الگو:به_زبان_دیگر"," 20.33% 124.882 1 الگو:Lang"," 16.48% 101.248 1 الگو:انواع_ابزارها"," 16.32% 100.237 2 الگو:Navbox"," 13.15% 80.799 1 الگو:Cite_web"," 12.37% 75.964 1 الگو:یادکرد_وب"," 11.40% 70.021 1 الگو:ویکی‌انبار-رده"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.357","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":21336142,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-7c479b968-pgrrq","timestamp":"20241115161008","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u062a\u0628\u0631","url":"https:\/\/fa.wikipedia.org\/wiki\/%D8%AA%D8%A8%D8%B1","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q39397","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q39397","author":{"@type":"Organization","name":"\u0645\u0634\u0627\u0631\u06a9\u062a\u200c\u06a9\u0646\u0646\u062f\u06af\u0627\u0646 \u067e\u0631\u0648\u0698\u0647\u0654 \u0648\u06cc\u06a9\u06cc\u200c\u0645\u062f\u06cc\u0627"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2008-10-29T11:54:21Z","dateModified":"2024-06-28T10:23:14Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/f\/f1\/Axt_Handwerk.jpg"}</script> </body> </html>