CINXE.COM
Boca – Wikipédia, a enciclopédia livre
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="pt" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Boca – Wikipédia, a enciclopédia livre</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )ptwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","janeiro","fevereiro","março","abril","maio","junho","julho","agosto","setembro","outubro","novembro","dezembro"],"wgRequestId":"073472fa-6447-459a-88c9-c7c97ef37685","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Boca","wgTitle":"Boca","wgCurRevisionId":69521935,"wgRevisionId":69521935,"wgArticleId":7579,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["!Páginas que usam referências com parâmetros obsoletas","!Artigos bons em Wikipédias sem categoria específica","Sistema digestivo","Sistema respiratório","Aparência humana","Anatomia da cabeça e pescoço","Trato respiratório superior"],"wgPageViewLanguage":"pt","wgPageContentLanguage":"pt","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Boca","wgRelevantArticleId":7579,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pt","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pt"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q9635","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.30"}; RLSTATE={"ext.gadget.FeedbackHighlight-base":"ready","ext.gadget.keepPDU":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Topicon","ext.gadget.Metacaixa","ext.gadget.TitleRewrite","ext.gadget.ElementosOcultaveis","ext.gadget.FeedbackHighlight","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.NewVillagePump","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.requestForAdminship","ext.gadget.WikiMiniAtlas","ext.gadget.PagesForDeletion","ext.gadget.switcher","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","oojs-ui.styles.icons-media","oojs-ui-core.icons","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pt&modules=ext.cite.styles%7Cext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pt&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pt&modules=ext.gadget.FeedbackHighlight-base%2CkeepPDU&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pt&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.23"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d4/Illu01_head_neck.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1217"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d4/Illu01_head_neck.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="811"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="649"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Boca – Wikipédia, a enciclopédia livre"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pt.m.wikipedia.org/wiki/Boca"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Editar" href="/w/index.php?title=Boca&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipédia (pt)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pt.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Boca"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pt"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="''Feed'' Atom Wikipédia" href="/w/index.php?title=Especial:Mudan%C3%A7as_recentes&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="auth.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Boca rootpage-Boca skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Saltar para o conteúdo</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="''Site''"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Menu principal" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu principal" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu principal</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu principal</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">mover para a barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ocultar</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navegação </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:P%C3%A1gina_principal" title="Visitar a página principal [z]" accesskey="z"><span>Página principal</span></a></li><li id="n-featuredcontent" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Conte%C3%BAdo_destacado"><span>Conteúdo destacado</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Eventos_atuais" title="Informação temática sobre eventos atuais"><span>Eventos atuais</span></a></li><li id="n-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Esplanada"><span>Esplanada</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Aleat%C3%B3ria" title="Carregar página aleatória [x]" accesskey="x"><span>Página aleatória</span></a></li><li id="n-portals" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:%C3%8Dndice"><span>Portais</span></a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Informe_um_erro"><span>Informar um erro</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:P%C3%A1ginas_especiais"><span>Páginas especiais</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> Colaboração </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-welcome" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Boas-vindas"><span>Boas-vindas</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Ajuda:P%C3%A1gina_principal" title="Um local reservado para auxílio."><span>Ajuda</span></a></li><li id="n-Páginas-de-testes-públicas" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Ajuda:P%C3%A1gina_de_testes"><span>Páginas de testes públicas</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Portal_comunit%C3%A1rio" title="Sobre o projeto"><span>Portal comunitário</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Mudan%C3%A7as_recentes" title="Uma lista de mudanças recentes nesta wiki [r]" accesskey="r"><span>Mudanças recentes</span></a></li><li id="n-maintenance" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Manuten%C3%A7%C3%A3o"><span>Manutenção</span></a></li><li id="n-createpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Ajuda:Guia_de_edi%C3%A7%C3%A3o/Como_come%C3%A7ar_uma_p%C3%A1gina"><span>Criar página</span></a></li><li id="n-newpages-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:P%C3%A1ginas_novas"><span>Páginas novas</span></a></li><li id="n-contact-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contato"><span>Contato</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:P%C3%A1gina_principal" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipédia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg" style="width: 7.4375em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pt.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Especial:Pesquisar" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Pesquisar na Wikipédia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Busca</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Pesquisar na Wikipédia" aria-label="Pesquisar na Wikipédia" autocapitalize="sentences" title="Pesquisar na Wikipédia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Especial:Pesquisar"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Pesquisar</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Ferramentas pessoais"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Aspeto"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Aspeto" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Aspeto</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=pt.wikipedia.org&uselang=pt" class=""><span>Donativos</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Especial:Criar_conta&returnto=Boca" title="É encorajado a criar uma conta e iniciar sessão; no entanto, não é obrigatório" class=""><span>Criar uma conta</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Especial:Entrar&returnto=Boca" title="Aconselhamos-lhe a criar uma conta na Wikipédia, embora tal não seja obrigatório. [o]" accesskey="o" class=""><span>Entrar</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Mais opções" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ferramentas pessoais" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Ferramentas pessoais</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu do utilizador" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=pt.wikipedia.org&uselang=pt"><span>Donativos</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Criar_conta&returnto=Boca" title="É encorajado a criar uma conta e iniciar sessão; no entanto, não é obrigatório"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Criar uma conta</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Entrar&returnto=Boca" title="Aconselhamos-lhe a criar uma conta na Wikipédia, embora tal não seja obrigatório. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Entrar</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Páginas para editores sem sessão iniciada <a href="/wiki/Ajuda:Introduction" aria-label="Saiba mais sobre edição"><span>saber mais</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Minhas_contribui%C3%A7%C3%B5es" title="Uma lista de edições feitas a partir deste endereço IP [y]" accesskey="y"><span>Contribuições</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Minha_discuss%C3%A3o" title="Discussão sobre edições feitas a partir deste endereço IP [n]" accesskey="n"><span>Discussão</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Eocultar\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"anonnotice\" lang=\"pt\" dir=\"ltr\"\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="''Site''"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Conteúdo" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Conteúdo</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">mover para a barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ocultar</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Início</div> </a> </li> <li id="toc-Generalidade" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Generalidade"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Generalidade</span> </div> </a> <ul id="toc-Generalidade-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Características_gerais" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Características_gerais"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Características gerais</span> </div> </a> <ul id="toc-Características_gerais-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Histologia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Histologia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Histologia</span> </div> </a> <ul id="toc-Histologia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Estruturação_dinâmica" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Estruturação_dinâmica"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Estruturação dinâmica</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Estruturação_dinâmica-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Alternar a subsecção Estruturação dinâmica</span> </button> <ul id="toc-Estruturação_dinâmica-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Elementos_ativos" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Elementos_ativos"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Elementos ativos</span> </div> </a> <ul id="toc-Elementos_ativos-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Elementos_passivos" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Elementos_passivos"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Elementos passivos</span> </div> </a> <ul id="toc-Elementos_passivos-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Microbiologia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Microbiologia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Microbiologia</span> </div> </a> <ul id="toc-Microbiologia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Neurodependência" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Neurodependência"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Neurodependência</span> </div> </a> <ul id="toc-Neurodependência-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Imagens_adicionais" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Imagens_adicionais"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Imagens adicionais</span> </div> </a> <ul id="toc-Imagens_adicionais-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ver_também" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ver_também"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Ver também</span> </div> </a> <ul id="toc-Ver_também-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Referências" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Referências"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Referências</span> </div> </a> <ul id="toc-Referências-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Conteúdo" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Índice" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Alternar o índice" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Alternar o índice</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Boca</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ir para um artigo noutra língua. Disponível em 151 línguas" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-151" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">151 línguas</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Mond" title="Mond — africanês" lang="af" hreflang="af" data-title="Mond" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="africanês" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A0%E1%8D%8D" title="አፍ — amárico" lang="am" hreflang="am" data-title="አፍ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="amárico" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Boca" title="Boca — aragonês" lang="an" hreflang="an" data-title="Boca" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragonês" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%85" title="فم — árabe" lang="ar" hreflang="ar" data-title="فم" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="árabe" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%A6%DC%98%DC%A1%DC%90" title="ܦܘܡܐ — aramaico" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܦܘܡܐ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="aramaico" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%A1" title="بوء — Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="بوء" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Boca" title="Boca — asturiano" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Boca" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturiano" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-atj mw-list-item"><a href="https://atj.wikipedia.org/wiki/Oton" title="Oton — atikamekw" lang="atj" hreflang="atj" data-title="Oton" data-language-autonym="Atikamekw" data-language-local-name="atikamekw" class="interlanguage-link-target"><span>Atikamekw</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D3%80%D0%B0%D0%BB" title="КӀал — avar" lang="av" hreflang="av" data-title="КӀал" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="avar" class="interlanguage-link-target"><span>Авар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ay mw-list-item"><a href="https://ay.wikipedia.org/wiki/Laka" title="Laka — aimará" lang="ay" hreflang="ay" data-title="Laka" data-language-autonym="Aymar aru" data-language-local-name="aimará" class="interlanguage-link-target"><span>Aymar aru</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/A%C4%9F%C4%B1z" title="Ağız — azerbaijano" lang="az" hreflang="az" data-title="Ağız" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbaijano" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D8%BA%DB%8C%D8%B2" title="آغیز — South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="آغیز" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Cangkem" title="Cangkem — balinês" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Cangkem" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="balinês" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Borna" title="Borna — Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Borna" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Ngimot" title="Ngimot — Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Ngimot" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bdr mw-list-item"><a href="https://bdr.wikipedia.org/wiki/Bua%27" title="Bua' — West Coast Bajau" lang="bdr" hreflang="bdr" data-title="Bua'" data-language-autonym="Bajau Sama" data-language-local-name="West Coast Bajau" class="interlanguage-link-target"><span>Bajau Sama</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%82" title="Рот — bielorrusso" lang="be" hreflang="be" data-title="Рот" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="bielorrusso" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%82" title="Рот — Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Рот" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/Bacot" title="Bacot — Betawi" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Bacot" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="Betawi" class="interlanguage-link-target"><span>Betawi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%81%D1%82%D0%B0" title="Уста — búlgaro" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Уста" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="búlgaro" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bjn mw-list-item"><a href="https://bjn.wikipedia.org/wiki/Muntung" title="Muntung — Banjar" lang="bjn" hreflang="bjn" data-title="Muntung" data-language-autonym="Banjar" data-language-local-name="Banjar" class="interlanguage-link-target"><span>Banjar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AE%E0%A7%81%E0%A6%96%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%AC%E0%A6%B0" title="মুখবিবর — bengalês" lang="bn" hreflang="bn" data-title="মুখবিবর" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengalês" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%81%E0%BC%8D" title="ཁ། — tibetano" lang="bo" hreflang="bo" data-title="ཁ།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="tibetano" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Usta" title="Usta — bósnio" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Usta" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bósnio" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Boca" title="Boca — catalão" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Boca" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="catalão" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Ch%C3%B3i" title="Chói — Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Chói" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B3%D0%B0_(%D0%BC%D0%B5%D0%B6%D0%B5)" title="Бага (меже) — checheno" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Бага (меже)" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="checheno" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%DB%95%D9%85" title="دەم — curdo central" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="دەم" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="curdo central" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Bocca" title="Bocca — córsico" lang="co" hreflang="co" data-title="Bocca" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="córsico" class="interlanguage-link-target"><span>Corsu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/%C3%9Asta" title="Ústa — checo" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Ústa" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="checo" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%C3%87%C4%83%D0%B2%D0%B0%D1%80" title="Çăвар — chuvash" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Çăвар" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="chuvash" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Ceg" title="Ceg — galês" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Ceg" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="galês" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Mund" title="Mund — dinamarquês" lang="da" hreflang="da" data-title="Mund" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="dinamarquês" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dag badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="artigo bom"><a href="https://dag.wikipedia.org/wiki/Noli" title="Noli — Dagbani" lang="dag" hreflang="dag" data-title="Noli" data-language-autonym="Dagbanli" data-language-local-name="Dagbani" class="interlanguage-link-target"><span>Dagbanli</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Mund" title="Mund — alemão" lang="de" hreflang="de" data-title="Mund" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="alemão" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Fek" title="Fek — Dimli" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Fek" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Dimli" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CF%84%CF%8C%CE%BC%CE%B1" title="Στόμα — grego" lang="el" hreflang="el" data-title="Στόμα" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grego" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Bu%C5%9Do" title="Buŝo — esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Buŝo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Boca" title="Boca — espanhol" lang="es" hreflang="es" data-title="Boca" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="espanhol" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Suu" title="Suu — estónio" lang="et" hreflang="et" data-title="Suu" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estónio" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Aho" title="Aho — basco" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Aho" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="basco" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D9%87%D8%A7%D9%86" title="دهان — persa" lang="fa" hreflang="fa" data-title="دهان" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="persa" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Suu" title="Suu — finlandês" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Suu" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="finlandês" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Suu_(anatoomia)" title="Suu (anatoomia) — Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Suu (anatoomia)" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fj mw-list-item"><a href="https://fj.wikipedia.org/wiki/Gusu" title="Gusu — fijiano" lang="fj" hreflang="fj" data-title="Gusu" data-language-autonym="Na Vosa Vakaviti" data-language-local-name="fijiano" class="interlanguage-link-target"><span>Na Vosa Vakaviti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Bouche" title="Bouche — francês" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Bouche" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francês" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/M%C3%BBle" title="Mûle — frísico ocidental" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Mûle" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="frísico ocidental" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/B%C3%A9al" title="Béal — irlandês" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Béal" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlandês" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Beul" title="Beul — gaélico escocês" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Beul" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="gaélico escocês" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Boca" title="Boca — galego" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Boca" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galego" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Juru" title="Juru — guarani" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Juru" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="guarani" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gor mw-list-item"><a href="https://gor.wikipedia.org/wiki/Ngango" title="Ngango — gorontalo" lang="gor" hreflang="gor" data-title="Ngango" data-language-autonym="Bahasa Hulontalo" data-language-local-name="gorontalo" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Hulontalo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Choi" title="Choi — hacá" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Choi" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="hacá" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A4%D7%94" title="פה — hebraico" lang="he" hreflang="he" data-title="פה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebraico" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%81%E0%A4%B9" title="मुँह — hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="मुँह" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Usta" title="Usta — croata" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Usta" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="croata" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Bouch" title="Bouch — haitiano" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Bouch" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="haitiano" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Sz%C3%A1j%C3%BCreg" title="Szájüreg — húngaro" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Szájüreg" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="húngaro" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B2%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Բերան — arménio" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Բերան" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="arménio" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Bucca" title="Bucca — interlíngua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Bucca" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="interlíngua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iba mw-list-item"><a href="https://iba.wikipedia.org/wiki/Nyawa" title="Nyawa — iban" lang="iba" hreflang="iba" data-title="Nyawa" data-language-autonym="Jaku Iban" data-language-local-name="iban" class="interlanguage-link-target"><span>Jaku Iban</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Mulut" title="Mulut — indonésio" lang="id" hreflang="id" data-title="Mulut" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonésio" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ig mw-list-item"><a href="https://ig.wikipedia.org/wiki/Onu" title="Onu — igbo" lang="ig" hreflang="ig" data-title="Onu" data-language-autonym="Igbo" data-language-local-name="igbo" class="interlanguage-link-target"><span>Igbo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ik mw-list-item"><a href="https://ik.wikipedia.org/wiki/Qaniq" title="Qaniq — inupiaque" lang="ik" hreflang="ik" data-title="Qaniq" data-language-autonym="Iñupiatun" data-language-local-name="inupiaque" class="interlanguage-link-target"><span>Iñupiatun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Munnur" title="Munnur — islandês" lang="is" hreflang="is" data-title="Munnur" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandês" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Bocca" title="Bocca — italiano" lang="it" hreflang="it" data-title="Bocca" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="italiano" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E5%8F%A3" title="口 — japonês" lang="ja" hreflang="ja" data-title="口" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japonês" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/moklu" title="moklu — lojban" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="moklu" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="lojban" class="interlanguage-link-target"><span>La .lojban.</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Cangkem" title="Cangkem — javanês" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Cangkem" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="javanês" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Imi" title="Imi — kabyle" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Imi" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="kabyle" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/N%C9%94%C9%94" title="Nɔɔ — Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Nɔɔ" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kge mw-list-item"><a href="https://kge.wikipedia.org/wiki/Banguk" title="Banguk — Komering" lang="kge" hreflang="kge" data-title="Banguk" data-language-autonym="Kumoring" data-language-local-name="Komering" class="interlanguage-link-target"><span>Kumoring</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%83%D1%8B%D0%B7_%D2%9B%D1%83%D1%8B%D1%81%D1%8B" title="Ауыз қуысы — cazaque" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Ауыз қуысы" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="cazaque" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AC%E0%B2%BE%E0%B2%AF%E0%B2%BF" title="ಬಾಯಿ — canarim" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಬಾಯಿ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="canarim" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%9E%85" title="입 — coreano" lang="ko" hreflang="ko" data-title="입" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="coreano" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D9%B2%D8%B3" title="ٲس — caxemira" lang="ks" hreflang="ks" data-title="ٲس" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="caxemira" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Korta_dev%C3%AE" title="Korta devî — curdo" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Korta devî" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="curdo" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kv mw-list-item"><a href="https://kv.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%BC" title="Вом — komi" lang="kv" hreflang="kv" data-title="Вом" data-language-autonym="Коми" data-language-local-name="komi" class="interlanguage-link-target"><span>Коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BE%D0%B7" title="Ооз — quirguiz" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Ооз" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="quirguiz" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Os_(anatomia_oris)" title="Os (anatomia oris) — latim" lang="la" hreflang="la" data-title="Os (anatomia oris)" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="latim" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Mond" title="Mond — luxemburguês" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Mond" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="luxemburguês" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lbe mw-list-item"><a href="https://lbe.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%8C%D0%B0%D1%86%D3%80" title="КьацӀ — Lak" lang="lbe" hreflang="lbe" data-title="КьацӀ" data-language-autonym="Лакку" data-language-local-name="Lak" class="interlanguage-link-target"><span>Лакку</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Boca" title="Boca — Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Boca" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/M%C3%B3ndj" title="Móndj — limburguês" lang="li" hreflang="li" data-title="Móndj" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="limburguês" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Bocca" title="Bocca — lombardo" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Bocca" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="lombardo" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/Mon%C9%94k%C9%94" title="Monɔkɔ — lingala" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Monɔkɔ" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="lingala" class="interlanguage-link-target"><span>Lingála</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Burna" title="Burna — lituano" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Burna" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="lituano" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Mute" title="Mute — letão" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Mute" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="letão" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Vava" title="Vava — malgaxe" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Vava" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="malgaxe" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%81%D0%BD%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BD%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Усна празнина — macedónio" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Усна празнина" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macedónio" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BE%E0%B4%AF" title="വായ — malaiala" lang="ml" hreflang="ml" data-title="വായ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="malaiala" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A4%E0%A5%8B%E0%A4%82%E0%A4%A1" title="तोंड — marata" lang="mr" hreflang="mr" data-title="तोंड" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="marata" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Mulut" title="Mulut — malaio" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Mulut" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malaio" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%83%D1%80%D0%B3%D0%BE" title="Курго — erzya" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Курго" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="erzya" class="interlanguage-link-target"><span>Эрзянь</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%DA%AF" title="تگ — mazandarani" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="تگ" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="mazandarani" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nah mw-list-item"><a href="https://nah.wikipedia.org/wiki/Camatl" title="Camatl — Nahuatl" lang="nah" hreflang="nah" data-title="Camatl" data-language-autonym="Nāhuatl" data-language-local-name="Nahuatl" class="interlanguage-link-target"><span>Nāhuatl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/Vocca_(anatum%C3%ADa)" title="Vocca (anatumía) — napolitano" lang="nap" hreflang="nap" data-title="Vocca (anatumía)" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="napolitano" class="interlanguage-link-target"><span>Napulitano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%96" title="मुख — nepalês" lang="ne" hreflang="ne" data-title="मुख" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="nepalês" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%B9%E0%A5%81%E0%A4%A4%E0%A5%81" title="म्हुतु — newari" lang="new" hreflang="new" data-title="म्हुतु" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="newari" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nia mw-list-item"><a href="https://nia.wikipedia.org/wiki/Bawa" title="Bawa — nias" lang="nia" hreflang="nia" data-title="Bawa" data-language-autonym="Li Niha" data-language-local-name="nias" class="interlanguage-link-target"><span>Li Niha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Mond_(orgaan)" title="Mond (orgaan) — neerlandês" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Mond (orgaan)" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="neerlandês" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Munn" title="Munn — norueguês nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Munn" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norueguês nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Munn" title="Munn — norueguês bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Munn" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norueguês bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Boca_(anatomia)" title="Boca (anatomia) — occitano" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Boca (anatomia)" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="occitano" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AE%E0%A9%82%E0%A9%B0%E0%A8%B9" title="ਮੂੰਹ — panjabi" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਮੂੰਹ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="panjabi" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pag mw-list-item"><a href="https://pag.wikipedia.org/wiki/Sangi" title="Sangi — língua pangasinesa" lang="pag" hreflang="pag" data-title="Sangi" data-language-autonym="Pangasinan" data-language-local-name="língua pangasinesa" class="interlanguage-link-target"><span>Pangasinan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/Asbuk" title="Asbuk — pampango" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Asbuk" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="pampango" class="interlanguage-link-target"><span>Kapampangan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Jama_g%C4%99bowa" title="Jama gębowa — polaco" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Jama gębowa" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="polaco" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%88%D9%86%D9%98%DB%81%DB%81" title="مون٘ہہ — Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="مون٘ہہ" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Simi" title="Simi — quíchua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Simi" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="quíchua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Cavitate_bucal%C4%83" title="Cavitate bucală — romeno" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Cavitate bucală" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="romeno" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-rup mw-list-item"><a href="https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/Gur%C3%A2" title="Gurâ — aromeno" lang="rup" hreflang="rup" data-title="Gurâ" data-language-autonym="Armãneashti" data-language-local-name="aromeno" class="interlanguage-link-target"><span>Armãneashti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%82" title="Рот — russo" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Рот" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="russo" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%AE%E0%A5%8D" title="वक्त्रम् — sânscrito" lang="sa" hreflang="sa" data-title="वक्त्रम्" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="sânscrito" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Vucca_(anatum%C3%ACa)" title="Vucca (anatumìa) — siciliano" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Vucca (anatumìa)" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="siciliano" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Mooth" title="Mooth — scots" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Mooth" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="scots" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Usna_duplja" title="Usna duplja — servo-croata" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Usna duplja" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="servo-croata" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Mouth" title="Mouth — Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Mouth" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Usta" title="Usta — esloveno" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Usta" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="esloveno" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Af" title="Af — somali" lang="so" hreflang="so" data-title="Af" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="somali" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Goja" title="Goja — albanês" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Goja" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albanês" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%81%D1%82%D0%B0" title="Уста — sérvio" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Уста" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="sérvio" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Baham" title="Baham — sundanês" lang="su" hreflang="su" data-title="Baham" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="sundanês" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Mun" title="Mun — sueco" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Mun" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="sueco" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Kinywa" title="Kinywa — suaíli" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Kinywa" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="suaíli" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szy mw-list-item"><a href="https://szy.wikipedia.org/wiki/laway" title="laway — Sakizaya" lang="szy" hreflang="szy" data-title="laway" data-language-autonym="Sakizaya" data-language-local-name="Sakizaya" class="interlanguage-link-target"><span>Sakizaya</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%B5%E0%AE%BE%E0%AE%AF%E0%AF%8D" title="வாய் — tâmil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="வாய்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tâmil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tay mw-list-item"><a href="https://tay.wikipedia.org/wiki/nqwaq" title="nqwaq — Atayal" lang="tay" hreflang="tay" data-title="nqwaq" data-language-autonym="Tayal" data-language-local-name="Atayal" class="interlanguage-link-target"><span>Tayal</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tcy mw-list-item"><a href="https://tcy.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AC%E0%B2%BE%E0%B2%AF%E0%B2%BF" title="ಬಾಯಿ — Tulu" lang="tcy" hreflang="tcy" data-title="ಬಾಯಿ" data-language-autonym="ತುಳು" data-language-local-name="Tulu" class="interlanguage-link-target"><span>ತುಳು</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%A8%E0%B1%8B%E0%B0%B0%E0%B1%81" title="నోరు — telugu" lang="te" hreflang="te" data-title="నోరు" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="telugu" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B0%D2%B3%D0%BE%D0%BD" title="Даҳон — tajique" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Даҳон" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="tajique" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%B2%E0%B8%81" title="ปาก — tailandês" lang="th" hreflang="th" data-title="ปาก" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tailandês" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Bibig" title="Bibig — tagalo" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Bibig" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagalo" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/A%C4%9F%C4%B1z" title="Ağız — turco" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Ağız" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turco" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%DB%90%D8%BA%D9%89%D8%B2_%D8%A8%D9%88%D8%B4%D9%84%DB%87%D9%82%D9%89" title="ئېغىز بوشلۇقى — uigur" lang="ug" hreflang="ug" data-title="ئېغىز بوشلۇقى" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="uigur" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%82" title="Рот — ucraniano" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Рот" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ucraniano" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%86%DB%81" title="منہ — urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="منہ" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Mi%E1%BB%87ng" title="Miệng — vietnamita" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Miệng" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vietnamita" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Moend" title="Moend — West Flemish" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Moend" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="West Flemish" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Mud" title="Mud — volapuque" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Mud" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="volapuque" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Boke" title="Boke — valão" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Boke" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="valão" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/B%C3%A0b%C3%A0" title="Bàbà — waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Bàbà" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%8F%A3%E8%85%94" title="口腔 — wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="口腔" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xh mw-list-item"><a href="https://xh.wikipedia.org/wiki/Umlomo" title="Umlomo — xosa" lang="xh" hreflang="xh" data-title="Umlomo" data-language-autonym="IsiXhosa" data-language-local-name="xosa" class="interlanguage-link-target"><span>IsiXhosa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%95%D7%99%D7%9C" title="מויל — iídiche" lang="yi" hreflang="yi" data-title="מויל" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="iídiche" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Bak_(gi%27gvanh)" title="Bak (gi'gvanh) — zhuang" lang="za" hreflang="za" data-title="Bak (gi'gvanh)" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="zhuang" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8F%A3%E8%85%94" title="口腔 — chinês" lang="zh" hreflang="zh" data-title="口腔" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chinês" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E5%8F%A3" title="口 — Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="口" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Chh%C3%B9i" title="Chhùi — min nan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Chhùi" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="min nan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%8F%A3" title="口 — cantonês" lang="yue" hreflang="yue" data-title="口" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="cantonês" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/Umlomo" title="Umlomo — zulu" lang="zu" hreflang="zu" data-title="Umlomo" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="zulu" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q9635#sitelinks-wikipedia" title="Editar hiperligações interlínguas" class="wbc-editpage">Editar hiperligações</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Espaços nominais"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Boca" title="Ver a página de conteúdo [c]" accesskey="c"><span>Artigo</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Discuss%C3%A3o:Boca" rel="discussion" title="Discussão sobre o conteúdo da página [t]" accesskey="t"><span>Discussão</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Mudar a variante da língua" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">português</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Vistas"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Boca"><span>Ler</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Boca&veaction=edit" title="Editar esta página [v]" accesskey="v"><span>Editar</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Boca&action=edit" title="Editar o código-fonte desta página [e]" accesskey="e"><span>Editar código-fonte</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Boca&action=history" title="Edições anteriores desta página. [h]" accesskey="h"><span>Ver histórico</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Ferramentas de página"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ferramentas" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Ferramentas</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Ferramentas</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">mover para a barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ocultar</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Mais opções" > <div class="vector-menu-heading"> Operações </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Boca"><span>Ler</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Boca&veaction=edit" title="Editar esta página [v]" accesskey="v"><span>Editar</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Boca&action=edit" title="Editar o código-fonte desta página [e]" accesskey="e"><span>Editar código-fonte</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Boca&action=history"><span>Ver histórico</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Geral </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:P%C3%A1ginas_afluentes/Boca" title="Lista de todas as páginas que contêm hiperligações para esta [j]" accesskey="j"><span>Páginas afluentes</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Altera%C3%A7%C3%B5es_relacionadas/Boca" rel="nofollow" title="Mudanças recentes nas páginas para as quais esta contém hiperligações [k]" accesskey="k"><span>Alterações relacionadas</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pt.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Carregar_ficheiro" title="Carregar ficheiros [u]" accesskey="u"><span>Carregar ficheiro</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Boca&oldid=69521935" title="Hiperligação permanente para esta revisão desta página"><span>Hiperligação permanente</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Boca&action=info" title="Mais informações sobre esta página"><span>Informações da página</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Citar&page=Boca&id=69521935&wpFormIdentifier=titleform" title="Informação sobre como citar esta página"><span>Citar esta página</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fpt.wikipedia.org%2Fwiki%2FBoca"><span>Obter URL encurtado</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:QrCode&url=https%3A%2F%2Fpt.wikipedia.org%2Fwiki%2FBoca"><span>Descarregar código QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Imprimir/exportar </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Livro&bookcmd=book_creator&referer=Boca"><span>Criar um livro</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:DownloadAsPdf&page=Boca&action=show-download-screen"><span>Descarregar como PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Boca&printable=yes" title="Versão para impressão desta página [p]" accesskey="p"><span>Versão para impressão</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Noutros projetos </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Mouth" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q9635" title="Hiperligação para o elemento do repositório de dados [g]" accesskey="g"><span>Elemento Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Ferramentas de página"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Aspeto"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Aspeto</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">mover para a barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ocultar</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Origem: Wikipédia, a enciclopédia livre.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pt" dir="ltr"><div class="hatnote"><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Disambig_grey.svg/20px-Disambig_grey.svg.png" decoding="async" width="20" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Disambig_grey.svg/40px-Disambig_grey.svg.png 1.5x" data-file-width="260" data-file-height="200" /></span></span> <b>Nota:</b> Para outros significados, veja <a href="/wiki/Boca_(desambigua%C3%A7%C3%A3o)" class="mw-disambig" title="Boca (desambiguação)">Boca (desambiguação)</a>.</div> <table class="infobox infobox_v2" cellpadding="3" border="0" style="border-color:#a2a9b1; width: 20em; text-align: left; font-size: 88%;"> <tbody><tr> <th colspan="2" class="fn" style="background-color:dimgray; color: white; text-align:center; font-size: 1.2em; line-height:1.1em; padding: 0.1em;"><span class=""><i>Boca</i></span> </th></tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align:center;"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Ficheiro:Illu01_head_neck.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Illu01_head_neck.jpg/250px-Illu01_head_neck.jpg" decoding="async" width="250" height="254" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Illu01_head_neck.jpg/375px-Illu01_head_neck.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d4/Illu01_head_neck.jpg 2x" data-file-width="424" data-file-height="430" /></a></span><br /><div style="padding-top:0.3em;">Cabeça e pescoço</div> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align:center;"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Ficheiro:Mouth.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Mouth.jpg/250px-Mouth.jpg" decoding="async" width="250" height="115" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/99/Mouth.jpg 1.5x" data-file-width="295" data-file-height="136" /></a></span><br /><div style="padding-top:0.3em;">Uma boca humana fechada</div> </td></tr> <tr> <th colspan="2" style="text-align:center; background-color: #efefef;">Identificadores </th></tr> <tr> <td scope="row" style="vertical-align: top; text-align: left; padding-right:0.25em"><b><a href="/wiki/Latim" title="Latim">Latim</a></b> </td> <td style="vertical-align: top; text-align: left;"><i>cavitas oris</i> </td></tr> <tr> <td scope="row" style="vertical-align: top; text-align: left; padding-right:0.25em"><b><a href="/wiki/Medical_Subject_Headings" title="Medical Subject Headings">MeSH</a></b> </td> <td style="vertical-align: top; text-align: left;"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nlm.nih.gov/cgi/mesh/2006/MB_cgi?mode=&term=Oral+cavity"><i>Oral+cavity</i></a> </td></tr> </tbody></table> <p>A <b>boca</b> faz parte do <a href="/wiki/Aparelho_digestivo" title="Aparelho digestivo">sistema digestivo</a> como abertura anterior do <a href="/wiki/Tubo_digestivo" title="Tubo digestivo">tubo digestivo</a> dos <a href="/wiki/Animalia" title="Animalia">animais</a> e onde inicia-se o processo da <a href="/wiki/Digest%C3%A3o" title="Digestão">digestão</a> no homem. Geralmente localiza-se na parte frontal da <a href="/wiki/Cabe%C3%A7a" title="Cabeça">cabeça</a> do animal.<sup id="cite_ref-Infopédia_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-Infopédia-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> A boca é formada pelos <a href="/wiki/Dente" title="Dente">dentes</a>, <a href="/wiki/L%C3%ADngua" title="Língua">língua</a>, <a href="/wiki/Gengiva" title="Gengiva">gengiva</a>, <a href="/wiki/Palato" title="Palato">palato</a> – céu da boca –, <a href="/wiki/Bochecha" title="Bochecha">bochecha</a> e <a href="/wiki/L%C3%A1bio" title="Lábio">lábios</a>. Esse grupo é responsável pelo início da <a href="/wiki/Digest%C3%A3o" title="Digestão">digestão</a>.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Um adulto tem 32 dentes e uma criança tem em sua dentição decídua ou primária 20 dentes . A função dos quatro <a href="/wiki/Incisivo" title="Incisivo">incisivos</a>, que ficam na parte da frente da arcada, é cortar a comida. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Generalidade">Generalidade</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Boca&veaction=edit&section=1" title="Editar secção: Generalidade" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Boca&action=edit&section=1" title="Editar código-fonte da secção: Generalidade"><span>editar código-fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>É frequentemente usado o termo adjetivo <i>oral</i> ou <i>estomatológico</i>. O termo latim <i>oris</i> é um prefixo que indica algo relativo a boca (borda, limite)<i>στομα</i>; estoma, que em grego significa boca ou orifício, refere-se à entrada. </p><p>De fato a boca é simplesmente uma cavidade, a <i>cavidade oral</i>, porém essa cavidade está rodeada de estruturas dinâmicas que lhe conferem propriedades distintas de outras estruturas do corpo, mais ainda, quando a boca está situada na <a href="/wiki/Face" title="Face">face</a>, integrando a unidade crânio-facial, que caracteriza um indivíduo, especialmente no relativo a suas funções de relacionamento com o ambiente, constituído, principalmente, por outros indivíduos da mesma espécie humana.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Isso significa que a boca cumpre um importante papel na vida de relacionamento, servindo como "posto de fronteira" do organismo em contato com ambientes que sejam capazes de julgar a esse organismo como uma entidade peculiar, que pode representar uma variação do <a href="/w/index.php?title=Ambiente_ecot%C3%B3pico&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ambiente ecotópico (página não existe)">ambiente ecotópico</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Características_gerais"><span id="Caracter.C3.ADsticas_gerais"></span>Características gerais</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Boca&veaction=edit&section=2" title="Editar secção: Características gerais" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Boca&action=edit&section=2" title="Editar código-fonte da secção: Características gerais"><span>editar código-fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Nos animais com <a href="/wiki/Sistema_digestivo" class="mw-redirect" title="Sistema digestivo">sistema digestivo</a> completo, a boca forma a abertura de entrada do referido sistema, e o <a href="/wiki/%C3%82nus" title="Ânus">ânus</a> forma a outra abertura. No <a href="/wiki/Biologia_do_desenvolvimento" title="Biologia do desenvolvimento">desenvolvimento</a> <a href="/wiki/Embri%C3%A3o" title="Embrião">embrionário</a>, tanto o ânus como a boca podem se formar a partir do <a href="/wiki/Blast%C3%B3poro" title="Blastóporo">blastóporo</a> — a abertura inicial da <a href="/wiki/Bl%C3%A1stula" title="Blástula">blástula</a>. Caso a boca se forme primeiro e a partir do blastóporo e o ânus se desenvolva mais tarde, temos o grupo de animais <a href="/wiki/Prot%C3%B3stomos" class="mw-redirect" title="Protóstomos">protóstomos</a>. Caso o ânus se desenvolva a partir da blástula temos os animais <a href="/wiki/Deuterostomia" title="Deuterostomia">deuteróstomos</a>. </p><p>Em muitos animais de sistema digestivo incompleto, como os <a href="/wiki/Cnid%C3%A1ria" class="mw-redirect" title="Cnidária">cnidários</a>, a boca atua tanto como orifício de entrada de <a href="/wiki/Alimento" title="Alimento">alimentos</a> como orifício de saída de <a href="/wiki/Excre%C3%A7%C3%A3o" title="Excreção">excreções</a>. </p><p>A boca humana é constituída pelos <a href="/wiki/Dente" title="Dente">dentes</a> e pela <a href="/wiki/L%C3%ADngua_(anatomia)" class="mw-redirect" title="Língua (anatomia)">língua</a>, que misturam e transformam os <a href="/wiki/Alimento" title="Alimento">alimentos</a> em <a href="/wiki/Bolo_alimentar" title="Bolo alimentar">bolo alimentar</a>, ao envolvê-los em <a href="/wiki/Saliva" title="Saliva">saliva</a>. Os dentes não são todos iguais. Conforme a sua função cada dente tem uma forma diferente. Podemos distinguir os <a href="/wiki/Dente_incisivo" class="mw-redirect" title="Dente incisivo">incisivos</a>, cuja missão é cortar os alimentos; os <a href="/wiki/Dente_canino" class="mw-redirect" title="Dente canino">caninos</a>, encarregados de rasgar os alimentos, e os <a href="/wiki/Dente_pr%C3%A9-molar" class="mw-redirect" title="Dente pré-molar">pré-molares</a> e <a href="/wiki/Dente_molar" class="mw-redirect" title="Dente molar">molares</a>, que servem a trituração dos mesmos. Os dentes encontram-se situados nos dois <a href="/wiki/Maxilar" class="mw-redirect" title="Maxilar">maxilares</a>, constando a dentição permanente de 4 incisivos. 2 caninos. 4 pré-molares e 6 molares em cada maxilar. Vale observar que evolucionariamente esses números vem diminuindo. Ex: A falta cada vez mais freqüente do terceiro molar na dentição do homem moderno. </p><p>A língua é o <a href="/wiki/%C3%93rg%C3%A3o_(anatomia)" title="Órgão (anatomia)">órgão</a> que recebe os estímulos responsáveis pela sensação do sabor dos alimentos. É na língua que se situam a maioria das <a href="/wiki/Papila_gustativa" title="Papila gustativa">papilas gustativas</a>. </p><p>Ao redor da boca humana (e também em seu interior) existem as <a href="/wiki/Gl%C3%A2ndula_salivar" title="Glândula salivar">glândulas salivares</a> que produzem a saliva. Uma de suas principais funções é a de transformar o <a href="/wiki/Amido" title="Amido">amido</a> em produtos mais simples. Depois de formado, o bolo alimentar passa para a <a href="/wiki/Faringe" title="Faringe">faringe</a> (<a href="/wiki/Degluti%C3%A7%C3%A3o" title="Deglutição">deglutição</a>). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Histologia">Histologia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Boca&veaction=edit&section=3" title="Editar secção: Histologia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Boca&action=edit&section=3" title="Editar código-fonte da secção: Histologia"><span>editar código-fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r69811361">.mw-parser-output .hatnote{font-style:italic}.mw-parser-output div.hatnote{padding-left:1.6em;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .hatnote i{font-style:normal}.mw-parser-output .hatnote+link+.hatnote{margin-top:-0.5em}</style><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Magnifying_glass_01.svg/17px-Magnifying_glass_01.svg.png" decoding="async" width="17" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Magnifying_glass_01.svg/26px-Magnifying_glass_01.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Magnifying_glass_01.svg/34px-Magnifying_glass_01.svg.png 2x" data-file-width="663" data-file-height="659" /></span></span> Ver artigo principal: <a href="/wiki/Mucosa_oral" title="Mucosa oral">Mucosa oral</a></div> <p><b>A <a href="/wiki/Mucosa" title="Mucosa">mucosa</a> da boca ou oral possui algumas funções:</b> </p> <ul><li>Protege devidamente contra forças abrasivas.</li> <li>Oferece uma barreira contra <a href="/wiki/Microorganismo" class="mw-redirect" title="Microorganismo">microorganismos</a>, <a href="/wiki/Toxinas" class="mw-redirect" title="Toxinas">toxinas</a> e <a href="/wiki/Ant%C3%ADgenos" class="mw-redirect" title="Antígenos">antígenos</a> através da <a href="/wiki/Saliva" title="Saliva">saliva</a>. As menores glândulas da mucosa oral oferecem lubrificação e seleção de alguns anticorpos.</li> <li>A mucosa é ricamente <a href="/wiki/Nervo" title="Nervo">enervada</a> fornecendo <a href="/wiki/Sensa%C3%A7%C3%A3o" title="Sensação">sensação</a> de <a href="/wiki/Tato" title="Tato">tato</a>, <a href="/wiki/Dor" title="Dor">dor</a>, e <a href="/wiki/Paladar" title="Paladar">paladar</a>.</li></ul> <p>A <a href="/wiki/Mucosa" title="Mucosa">mucosa</a> bucal pode ser mastigatória, de revestimento ou mucosa especializada. A mucosa da boca é dividida em três tipos de mucosa: a mucosa envolvida no processo de mastigação, a mucosa que reveste a boca e uma mucosa especializada. </p><p>A mucosa mastigatória é composta por epitélio pavimentoso estratificado não queratinizado, ou paraqueratinizado, umidificado e tecido conjuntivo subjacente. </p><p>As partes da cavidade oral expostas a forças de fricção e cisalhamento (gengiva, superfície dorsal da língua e palato duro) são cobertas pela mucosa mastigatória que é constituída de epitélio pavimentoso estratificado geralmente queratinizado e por tecido conjuntivo denso na modelado subjacente. </p><p>A mucosa de revestimento é composta por epitélio pavimentoso estratificado não queratinizado superposto a tecido conjuntivo denso não modelado, porém mais frouxo do que o da mucosa mastigatória. </p><p>Há ainda uma mucosa especializada para a percepção do gosto, que cobre as regiões da mucosa oral que possuem corpúsculos gustativos (superfície dorsal da língua e áreas do palato mole e da faringe). </p><p>A mucosa bem perto da <a href="/wiki/Gengiva" title="Gengiva">gengiva</a> que recobre o <a href="/wiki/Dente" title="Dente">dente</a> é diferente da mucosa da região da <a href="/wiki/Bochecha" title="Bochecha">bochecha</a>. Quando o indivíduo se alimenta, o material sólido está constantemente batendo na gengiva ou no <a href="/wiki/Palato" title="Palato">palato</a> duro, enquanto na bochecha ou na região entre o lábio e o dente não há tanta agressão. Por isso, a mucosa do palato e da gengiva vão precisar de maior resistência, que se reflete num epitélio com mais queratina. </p><p>Se dois animais da mesma espécie forem tratados com tipos de alimentação diferentes; uma muito sólida e outra bem pastosa, durante boa parte da vida, o primeiro terá a língua com muito mais <a href="/wiki/Queratina" title="Queratina">queratina</a>. </p><p>A submucosa bem desenvolvida ou pouco desenvolvida, lâmina própria rica em colágeno ou pobre em colágeno, epitélio rico em queratina ou pobre em queratina são características das regiões conforme a função da região. </p><p>O epitélio está preso à lâmina própria, então essa lâmina própria tem que ser rica em fibras colágenas para prender o epitélio. </p><p>Algumas regiões da boca vão ter tecido adiposo na submucosa. Não é o caso do palato, pois ao lançar o alimento o palato se movimentaria para frente e para trás, o que prejudicaria o rendimento da atividade desse palato. Já na bochecha, tem tecido adiposo na submucosa. Em alguns lugares, não tem submucosa, só tem o córion da mucosa. Em alguns lugares a mucosa se continua pelo osso: é o caso da gengiva, onde há epitélio e a lâmina própria se amarra ao <a href="/wiki/Peri%C3%B3steo" title="Periósteo">periósteo</a>. </p><p>Sobre o epitélio está a camada queratinizada. A camada queratinizada varia entre os diversos animais e nós humanos. Alguns animais possuem essa camada muito mais espessa. </p><p>Nenhum de nós tem queratina na bochecha, ou no lábio por dentro. Mais há vários animais que tem queratina na bochecha: o boi corta com a língua o capim, mastiga aquilo, e trabalha e joga o alimento no estômago. O alimento é associado ao ácido clorídrico e o estômago joga de volta esse bolo alimentar ácido à boca. Se a mucosa oral da bochecha do boi não tivesse queratina, estaria danificada. O ruminante tem queratina na bochecha. </p><p>O epitélio da mucosa oral possui as seguintes camadas: a camada basal, camada de células espinhosas, camada granular ou intermediária e camada superficial, que pode ou não ser queratinizada. </p><p>As células que estão na base, ou a camada germinativa, do epitélio da mucosa oral originam as demais camadas até a última, que é uma camada que descama. A mucosa bucal é descamativa. Em alguns lugares, acima da camada que descama, tem queratina. </p><p>Na camada germinativa, se formam muitas mitoses. A camada que sofre multiplicação ou mitose é a camada basal, também chamada germinativa. </p><p>A camada espinhosa tem esse nome porque no início do século, cientistas viam essa camada ao microscópio e achavam que passavam espinhos de uma célula para outra . Depois descobriram que na verdade, esses espinhos eram desmossomos. A camada espinhosa é então rica em desmossomos. O desmossomo segura uma célula à outra, temos então que estas células da camada espinhosa estejam muito juntas umas das outras. A riqueza de desmossomos então confere resistência a esse epitélio. Se não houvesse tanto desmossoma portanto, essa mucosa seria facilmente arrancada. Porém graças aos desmossomos não é possível com uma agressão simples na boca arrebentar as células espinhosas, porque a riqueza desmossômica é tão grande que elas ficam presas umas as outras. </p><p>A camada granulosa tem esse nome porque é cheia de grânulos que correspondem querato-hialina. A célula vai se enchendo de grânulos de querato-hialina e esses grânulos vão substituindo a célula. No lugar de ribossomos, mitocôndrias,etc, vão aparecer grânulos de querato-hialina. Vai chegar um momento em que essa célula está tão cheia de grânulo de querato-hialinaque essa célula baixa sua qualidade funcional e descama. Em alguns lugares, a quantidade de querato-hialina é tanta, que a célula mesmo morta apresenta-se cheia de querato-hialina. Querato-hialina compactada dá queratina. </p><p>Em alguns setores a camada granulosa tem muito mais grânulos. Em outros setores, tem menos. Em alguns lugares, a camada granulosa se continua pela camada queratinizada. Em outros, essa granulosa é a última camada. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Estruturação_dinâmica"><span id="Estrutura.C3.A7.C3.A3o_din.C3.A2mica"></span>Estruturação dinâmica</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Boca&veaction=edit&section=4" title="Editar secção: Estruturação dinâmica" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Boca&action=edit&section=4" title="Editar código-fonte da secção: Estruturação dinâmica"><span>editar código-fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>A cavidade oral está constituída por elementos funcionais extraordinariamente dinâmicos que lhe conferem a sua identidade fisiológica. Daí, torna-se indispensável entender bem quais são esses elementos constitutivos, como funcionam e, especialmente como eles se inter-relacionam com o intuito de estruturar uma entidade <i><a href="/wiki/Sui_generis" title="Sui generis">sui generis</a></i>: a <a class="mw-selflink selflink">boca</a>, propriamente dita. </p><p>Dentro desses elementos estruturais, devem ser diferenciados dois grandes grupos: </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Elementos_ativos">Elementos ativos</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Boca&veaction=edit&section=5" title="Editar secção: Elementos ativos" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Boca&action=edit&section=5" title="Editar código-fonte da secção: Elementos ativos"><span>editar código-fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Quando se especifica elementos da boca, se está referindo àqueles que, de algum modo na sua função, gastam <a href="/wiki/Energia" title="Energia">energia</a>: isto é, precisam formar <a href="/wiki/Trifosfato_de_adenosina" title="Trifosfato de adenosina">ATP</a> e logo, que será utilizada na efetuação de uma atividade específica da boca. </p><p>Os elementos orais de caráter ativo são: </p> <ul><li>os nervos;</li> <li>os músculos esqueléticos da boca;</li> <li>glândulas de secreção exócrina, fundamentalmente;</li> <li>e também, de acordo com achados mais recentes, de natura hormonal.</li></ul> <p>Deve-se destacar que os elementos ativos, em particular músculos e nervos, exibem a propriedades da excitabilidade, gerando potenciais de ação que podem ser propagados para outras estruturas. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Elementos_passivos">Elementos passivos</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Boca&veaction=edit&section=6" title="Editar secção: Elementos passivos" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Boca&action=edit&section=6" title="Editar código-fonte da secção: Elementos passivos"><span>editar código-fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Os elementos orais de caráter passivo, não requerem a liberação de energia para a realização imediata da sua função: contudo estas estruturas como qualquer orgânica, precisam de <a href="/wiki/Metabolismo" title="Metabolismo">metabolismo</a> energético para manter suas características biológicas. Entre os elementos passivos devem ser considerados: </p> <ul><li>os <a href="/wiki/Dente" title="Dente">dentes</a>;</li> <li>os <a href="/wiki/Osso" title="Osso">ossos</a> maxilo-mandíbulares e faciais;</li> <li>os tendões e;</li> <li>ligamentos, a articulação têmporo-mandibular;</li> <li>a mucosa ou epitélio de revestimento da cavidade bucal como também;</li> <li>os vasos sanguíneos que irrigam os elementos bucais.</li></ul> <p>Deve-se agregar aos elementos mencionados, as estruturas correspondentes ao <a href="/wiki/Sistema_imune" class="mw-redirect" title="Sistema imune">sistema imune</a>. </p><p>Não há diferença quanto à relevância, porque um grupo pode ser tão importante quanto o outro, porque eles trabalham de forma conjunta e estruturais. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Microbiologia">Microbiologia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Boca&veaction=edit&section=7" title="Editar secção: Microbiologia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Boca&action=edit&section=7" title="Editar código-fonte da secção: Microbiologia"><span>editar código-fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De todas os sítios do corpo humano, a cavidade bucal é aquela que apresenta maiores níveis e diversidade de microrganismo. As características anátomo-fisiológicas da boca são responsáveis por esta diversidade, uma vez que a boca apresenta diferentes tipos de tecidos e estruturas que variam quanto à tensão de <a href="/wiki/Oxig%C3%AAnio" class="mw-redirect" title="Oxigênio">oxigênio</a>, disponibilidade de nutrientes, temperatura, e exposição aos fatores imunológicos do hospedeiro. Além das superfícies moles e descamativas das mucosa, há superfícies rígidas não descamáveis (estáveis) da superfície do <a href="/wiki/Dente" title="Dente">dente</a>. As superfícies das mucosas e dentes são ainda banhadas pela saliva ou pelo fluido teciduais/plasma que atinge o sulco gengival. Tanto as superfícies descamativas, como as superfícies duras dos dentes diferem em retentividade e exposição ao oxigênio, nutrientes e fatores imunológicos. Por exemplo, a mucosa do <a href="/w/index.php?title=Dorso_da_l%C3%ADngua&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dorso da língua (página não existe)">dorso da língua</a> é muito mais retentiva do que a <a href="/w/index.php?title=Mucosa_jugal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mucosa jugal (página não existe)">mucosa jugal</a>. O dorso da língua funciona como um reservatório de diversos microrganismo, os quais vão posteriormente ocupar outros nichos nas superfícies dentárias supra e subgengivais. Muitos microrganismo <a href="/wiki/Gram" class="mw-disambig" title="Gram">Gram-negativos</a> e Gram-positivos encontrados em altas proporções no dorso da língua, podem ser patogênicos ao colonizar a placa dental supra e subgengival. Por isto, a língua pode funcionar como um reservatório de patógenos dentários e periodontais. </p><p>As superfícies dentárias também diferem sensivelmente quanto a retentividade, lisura superficial e exposição aos componentes da saliva e <a href="/w/index.php?title=Fluido_creviscular&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fluido creviscular (página não existe)">fluido creviscular</a>. Estas variações influenciam na composição na microbiota local, sendo a composição da placa dental de um sulco da superfície oclusal de um <a href="/wiki/Molar" title="Molar">molar</a> diferente da placa dental da superfície vestibular de um <a href="/wiki/Incisivo" title="Incisivo">incisivo</a>. A comunidade microbiana de superfícies dentárias supragengivais dentárias supragengivais são também diferentes das superfícies dentárias adjacentes ao <a href="/wiki/Sulco_gengival" title="Sulco gengival">sulco gengival</a>. Os diversos nichos da cavidade bucal oferecem portanto, condições favoráveis às exigências nutritivas, respiratórias e de aderência necessárias à colonização de grande variedade de microrganismos. Além disto, fatores comportamentais e condições de saúde do próprio hospedeiro (ex., fluxo salivar e condições de higiene bucal) exercem também grande influência nas comunidades bacterianas da boca. </p><p>A composição e diversidade da microbiota bucal pode variar de um indivíduo para outro. Entretanto, a despeito das variações entre indivíduos, alguns grupos de microrganismo estão presentes em nichos bucais específicos na maioria dos indivíduos. Estes são os microrganismos mais adaptados àquelas características ambientais próprias de cada nicho, e compõem a microbiota indígena. Os microrganismos que compõem um microbiota indígena, variam entretanto em proporção, sendo alguns presentes em níveis altos e outros em menor número. Outros microrganismos bucais estão apenas de passagem e não se estabelecem em um nicho ecológico específico. Estes são chamados de microrganismos transitórios e podem surgir de contatos salivares entre indivíduos ou pelo transporte de microrganismos presentes em outras mucosas, como a nasofaríngea. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Neurodependência"><span id="Neurodepend.C3.AAncia"></span>Neurodependência</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Boca&veaction=edit&section=8" title="Editar secção: Neurodependência" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Boca&action=edit&section=8" title="Editar código-fonte da secção: Neurodependência"><span>editar código-fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>A boca deve a sua funcionalidade à intervenção fundamentalmente do <a href="/wiki/Sistema_nervoso" title="Sistema nervoso">sistema nervoso</a>. Em outras palavras, sem o sistema nervoso a boca não existiria funcionalmente, ou bem, poder-se-ia estabelecer, a boca chega a ser apenas uma parte mais periférica do próprio sistema nervoso, como são o <a href="/wiki/Ouvido" class="mw-redirect" title="Ouvido">ouvido</a> e o <a href="/wiki/Olho" title="Olho">olho</a>. Todos eles seriam projeções periféricas do sistema nervoso, que chega a estar em contato com o ambiente. Essa inter-relação parece fundamentalmente, porque a finalidade da boca se confunde com os objetivos cumpridos pelo sistema nervoso. De fato, a boca possui uma população vasta e variada de receptores, de onde partem fibras nervosas que se identificam com o sistema somato-sensorial facial; por outro lado, a boca capta diferentes tipos de estímulos. Desse modo, fornece ao sistema nervoso central uma rica e definida informação pela <i>sensibilidade somato-sensorial</i>, geral ou <i>específica</i>, como é a sensação do <a href="/wiki/Paladar" title="Paladar">paladar</a>, por exemplo. </p><p>Adicional e importantemente, o <a href="/wiki/Sistema_nervoso_central" title="Sistema nervoso central">sistema nervoso central</a> controla a função muscular e glandular. Forma-se, assim, um sistema recíproco de <a href="/w/index.php?title=Afer%C3%AAncia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aferência (página não existe)">aferência</a> e <a href="/w/index.php?title=Efer%C3%AAncia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eferência (página não existe)">eferências</a>, pelas quais a boca passa a converter-se numa dependência funcional total do sistema nervoso, tanto ou mais que o próprio olho. </p><p>A capacidade que evidência a boca poder ser ponto de partida de aferências sensitivas é denominadas genericamente de <i><a href="/w/index.php?title=Estomatognosia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Estomatognosia (página não existe)">estomatognosia</a></i>. A capacidade neural de controlar ou intervir sobre as estruturas orais denominada de <i><a href="/w/index.php?title=Estomatoponia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Estomatoponia (página não existe)">estomatoponia</a></i>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Imagens_adicionais">Imagens adicionais</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Boca&veaction=edit&section=9" title="Editar secção: Imagens adicionais" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Boca&action=edit&section=9" title="Editar código-fonte da secção: Imagens adicionais"><span>editar código-fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:Sagittalmouth.png" class="mw-file-description" title="Secção sagital do nariz, boca, faringe e laringe."><img alt="Secção sagital do nariz, boca, faringe e laringe." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Sagittalmouth.png/120px-Sagittalmouth.png" decoding="async" width="83" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Sagittalmouth.png/250px-Sagittalmouth.png 1.5x" data-file-width="600" data-file-height="861" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Secção sagital do <a href="/wiki/Nariz" title="Nariz">nariz</a>, boca, <a href="/wiki/Faringe" title="Faringe">faringe</a> e <a href="/wiki/Laringe" title="Laringe">laringe</a>.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:06-06-06palataltori.jpg" class="mw-file-description" title="Palato (céu-da-boca)"><img alt="Palato (céu-da-boca)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/06-06-06palataltori.jpg/120px-06-06-06palataltori.jpg" decoding="async" width="120" height="72" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/06-06-06palataltori.jpg/250px-06-06-06palataltori.jpg 1.5x" data-file-width="1823" data-file-height="1095" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Palato" title="Palato">Palato</a> (céu-da-boca)</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:Tongue.agr.jpg" class="mw-file-description" title="Língua"><img alt="Língua" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Tongue.agr.jpg/105px-Tongue.agr.jpg" decoding="async" width="105" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Tongue.agr.jpg/157px-Tongue.agr.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Tongue.agr.jpg/210px-Tongue.agr.jpg 2x" data-file-width="564" data-file-height="645" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/L%C3%ADngua" title="Língua">Língua</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:06-10-06rightcentralincisor.jpg" class="mw-file-description" title="Dente incisivo"><img alt="Dente incisivo" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/06-10-06rightcentralincisor.jpg/94px-06-10-06rightcentralincisor.jpg" decoding="async" width="94" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/06-10-06rightcentralincisor.jpg/141px-06-10-06rightcentralincisor.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/06-10-06rightcentralincisor.jpg/188px-06-10-06rightcentralincisor.jpg 2x" data-file-width="330" data-file-height="421" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Dente_incisivo" class="mw-redirect" title="Dente incisivo">Dente incisivo</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:Yawning_Cat.jpg" class="mw-file-description" title="Boca de um gato doméstico"><img alt="Boca de um gato doméstico" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/Yawning_Cat.jpg/120px-Yawning_Cat.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/Yawning_Cat.jpg/180px-Yawning_Cat.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/Yawning_Cat.jpg/240px-Yawning_Cat.jpg 2x" data-file-width="1280" data-file-height="960" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Boca de um <a href="/wiki/Gato_dom%C3%A9stico" class="mw-redirect" title="Gato doméstico">gato doméstico</a></div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ver_também"><span id="Ver_tamb.C3.A9m"></span>Ver também</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Boca&veaction=edit&section=10" title="Editar secção: Ver também" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Boca&action=edit&section=10" title="Editar código-fonte da secção: Ver também"><span>editar código-fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r69325977">@media(max-width:768px){.mw-parser-output .mobile-stack{width:100%!important;float:none!important;margin:10px auto!important;text-align:center!important;box-sizing:border-box!important}.mw-parser-output .mobile-stack .image-container{float:none!important;display:inline-block;padding-bottom:10px}.mw-parser-output .mobile-stack .text-container{margin-left:0!important}}</style><div class="noprint mobile-stack" style="clear: right; border: solid #aaa 1px; margin: 0 0 1em 1em; font-size: 90%; background: var(--background-color-neutral-subtle, #f9f9f9); color: inherit; width: 238px; padding: 5px; spacing: 0; text-align: left; float: right;"> <div class="image-container" style="float: left; vertical-align:middle; margin: 0 10px 0 5px;"><figure class="mw-halign-none" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/40px-Wiktionary-logo.svg.png" decoding="async" width="40" height="38" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/60px-Wiktionary-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/120px-Wiktionary-logo.svg.png 2x" data-file-width="370" data-file-height="350" /></span><figcaption></figcaption></figure></div> <div class="text-container" style="margin-left: 30px; line-height:normal; vertical-align:middle;">Procure por <i><b><a href="https://pt.wiktionary.org/wiki/boca" class="extiw" title="wikt:boca">boca</a></b></i> no <a href="/wiki/Wikcion%C3%A1rio" title="Wikcionário">Wikcionário</a>, o dicionário livre.</div></div> <ul><li><a href="/wiki/Anatomia_da_cabe%C3%A7a_e_pesco%C3%A7o" title="Anatomia da cabeça e pescoço">Anatomia da cabeça e pescoço</a></li> <li><a href="/wiki/Odontologia" title="Odontologia">Odontologia</a></li> <li><a href="/wiki/Palato" title="Palato">Palato</a></li> <li><a href="/wiki/L%C3%A1bio" title="Lábio">Lábio</a></li> <li><a href="/wiki/L%C3%ADngua" title="Língua">Língua</a></li> <li><a href="/wiki/Dente" title="Dente">Dentes</a></li></ul> <h2 id="Referências" style="cursor: help;" title="Esta seção foi configurada para não ser editável diretamente. Edite a página toda ou a seção anterior em vez disso."><span id="Refer.C3.AAncias"></span>Referências</h2> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-Infopédia-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Infopédia_1-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.infopedia.pt/$boca-(anatomia)">«Boca (anatomia)»</a>. <i>Porto Editora</i>. Infopédia<span class="reference-accessdate">. Consultado em 15 de outubro de 2013</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ABoca&rft.atitle=Boca+%28anatomia%29&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Porto+Editora&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.infopedia.pt%2F%24boca-%28anatomia%29&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://saude.terra.com.br/saude-bucal/atualidades/conheca-a-anatomia-da-boca,ee02d7b9bf2ac310VgnVCM5000009ccceb0aRCRD.html">«Conheça a anatomia da boca»</a>. Terra. 4 de Fevereiro de 2013<span class="reference-accessdate">. Consultado em 15 de outubro de 2013</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ABoca&rft.btitle=Conhe%C3%A7a+a+anatomia+da+boca&rft.date=2013-02-04&rft.genre=unknown&rft.pub=Terra&rft_id=http%3A%2F%2Fsaude.terra.com.br%2Fsaude-bucal%2Fatualidades%2Fconheca-a-anatomia-da-boca%2Cee02d7b9bf2ac310VgnVCM5000009ccceb0aRCRD.html&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Elaine N. Marieb; Katja Hoehn. <i>Anatomia e Fisiologia</i>. [S.l.]: Artmed. p. 779. <a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Especial:Fontes_de_livros/8536318090" title="Especial:Fontes de livros/8536318090">8536318090</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ABoca&rft.au=Elaine+N.+Marieb&rft.btitle=Anatomia+e+Fisiologia&rft.genre=book&rft.isbn=8536318090&rft.pages=779&rft.pub=Artmed&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span> <span style="display:none;font-size:100%" class="error citation-comment">A referência emprega parâmetros obsoletos <code style="color:inherit; border:inherit; padding:inherit;">|coautor=</code> (<a href="/wiki/Ajuda:Erros_nas_refer%C3%AAncias#deprecated_params" title="Ajuda:Erros nas referências">ajuda</a>)</span></span> </li> </ol></div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r69328899">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:0 auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox-image img{max-width:none!important}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .navbox{display:none!important}}</style><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Anatomia_humana" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3" style="background:#efefef"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r69811335">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r69825269">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:left;text-align:left}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-right:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-left:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media print{.mw-parser-output .navbar{display:none!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-ver"><a href="/wiki/Predefini%C3%A7%C3%A3o:Anatomia_humana" title="Predefinição:Anatomia humana"><abbr title="Ver esta predefinição" style=";background:#efefef;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">v</abbr></a></li><li class="nv-discutir"><a href="/w/index.php?title=Predefini%C3%A7%C3%A3o_Discuss%C3%A3o:Anatomia_humana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Predefinição Discussão:Anatomia humana (página não existe)"><abbr title="Discutir esta predefinição" style=";background:#efefef;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li><li class="nv-editar"><a href="/wiki/Especial:EditPage/Predefini%C3%A7%C3%A3o:Anatomia_humana" title="Especial:EditPage/Predefinição:Anatomia humana"><abbr title="Editar esta predefinição" style=";background:#efefef;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">e</abbr></a></li></ul></div><div id="Anatomia_humana" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Anatomia_humana" title="Anatomia humana">Anatomia humana</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#efefef"><a href="/wiki/Cabe%C3%A7a" title="Cabeça">Cabeça</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Cr%C3%A2nio" title="Crânio">Crânio</a></li> <li><a href="/wiki/Cabelo" title="Cabelo">Cabelo</a></li> <li><a href="/wiki/Testa" title="Testa">Testa</a></li> <li><a href="/wiki/Olho_humano" title="Olho humano">Olho</a></li> <li><a href="/wiki/Orelha" title="Orelha">Orelha</a></li> <li><a href="/wiki/Nariz" title="Nariz">Nariz</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Boca</a></li> <li><a href="/wiki/L%C3%ADngua" title="Língua">Língua</a></li> <li><a href="/wiki/Dente" title="Dente">Dentes</a></li> <li><a href="/wiki/Mand%C3%ADbula" title="Mandíbula">Mandíbula</a></li> <li><a href="/wiki/Face" title="Face">Face</a></li> <li><a href="/wiki/Bochecha" title="Bochecha">Bochecha</a></li> <li><a href="/wiki/Queixo" title="Queixo">Queixo</a></li></ul> </div></td><td class="navbox-image" rowspan="5" style="width:1px;padding:0px 0px 0px 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:Human_body_features-pt.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Human_body_features-pt.svg/250px-Human_body_features-pt.svg.png" decoding="async" width="150" height="126" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Human_body_features-pt.svg/330px-Human_body_features-pt.svg.png 2x" data-file-width="845" data-file-height="711" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#efefef"><a href="/wiki/Pesco%C3%A7o" title="Pescoço">Pescoço</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Garganta" title="Garganta">Garganta</a></li> <li><a href="/wiki/Pomo_de_ad%C3%A3o" title="Pomo de adão">Pomo de adão</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#efefef"><a href="/wiki/Tronco_(anatomia)" title="Tronco (anatomia)">Tronco</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Ombro" title="Ombro">Ombro</a></li> <li><a href="/wiki/Coluna_vertebral" title="Coluna vertebral">Coluna</a></li> <li><a href="/wiki/Mama" title="Mama">Mama</a></li> <li><a href="/wiki/Mamilo" title="Mamilo">Mamilo</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%B3rax" title="Tórax">Peito</a></li> <li><a href="/wiki/Costela" title="Costela">Costelas</a></li> <li><a href="/wiki/Abd%C3%B4men_humano" class="mw-redirect" title="Abdômen humano">Abdômen</a></li> <li><a href="/wiki/Umbigo" title="Umbigo">Umbigo</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%93rg%C3%A3o_sexual" title="Órgão sexual">Órgãos sexuais</a> <ul><li><a href="/wiki/Vulva" title="Vulva">Vulva</a></li> <li><a href="/wiki/Vagina" title="Vagina">Vagina</a></li> <li><a href="/wiki/P%C3%A9nis_humano" title="Pénis humano">Pênis</a></li> <li><a href="/wiki/Escroto" title="Escroto">Escroto</a></li> <li><a href="/wiki/Test%C3%ADculo" title="Testículo">Testículo</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Quadril" title="Quadril">Quadril</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%82nus" title="Ânus">Ânus</a></li> <li><a href="/wiki/N%C3%A1degas" title="Nádegas">Nádegas</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#efefef"><a href="/wiki/Membro" title="Membro">Membros</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Bra%C3%A7o" title="Braço">Braço</a></li> <li><a href="/wiki/Cotovelo" title="Cotovelo">Cotovelo</a></li> <li><a href="/wiki/Antebra%C3%A7o" title="Antebraço">Antebraço</a></li> <li><a href="/wiki/Punho" title="Punho">Punho</a></li> <li><a href="/wiki/M%C3%A3o" title="Mão">Mão</a></li> <li><a href="/wiki/Dedos_da_m%C3%A3o" title="Dedos da mão">Dedos da mão</a></li> <li><a href="/wiki/Perna_humana" title="Perna humana">Perna</a></li> <li><a href="/wiki/Rega%C3%A7o" title="Regaço">Regaço</a></li> <li><a href="/wiki/Coxa" title="Coxa">Coxa</a></li> <li><a href="/wiki/Joelho" title="Joelho">Joelho</a></li> <li><a href="/wiki/Panturrilha" title="Panturrilha">Panturrilha</a></li> <li><a href="/wiki/Calcanhar" title="Calcanhar">Calcanhar</a></li> <li><a href="/wiki/Tornozelo" title="Tornozelo">Tornozelo</a></li> <li><a href="/wiki/P%C3%A9" title="Pé">Pé</a></li> <li><a href="/wiki/Artelho" title="Artelho">Artelho</a> <ul><li><a href="/wiki/H%C3%A1lux" title="Hálux">Hálux</a></li> <li><a href="/wiki/Falange" title="Falange">Falange</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#efefef"><a href="/wiki/Pele" title="Pele">Pele</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Pelo" title="Pelo">Pelo</a></li> <li><a href="/wiki/Cabelo" title="Cabelo">Cabelo</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r69328899" /><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Anatomia_geral_da_cabeça_e_pescoço" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:#efefef"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r69811335" /><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r69825269" /><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-ver"><a href="/wiki/Predefini%C3%A7%C3%A3o:Anatomia_geral_da_cabe%C3%A7a" title="Predefinição:Anatomia geral da cabeça"><abbr title="Ver esta predefinição" style=";background:#efefef;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">v</abbr></a></li><li class="nv-discutir"><a href="/w/index.php?title=Predefini%C3%A7%C3%A3o_Discuss%C3%A3o:Anatomia_geral_da_cabe%C3%A7a&action=edit&redlink=1" class="new" title="Predefinição Discussão:Anatomia geral da cabeça (página não existe)"><abbr title="Discutir esta predefinição" style=";background:#efefef;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li><li class="nv-editar"><a href="/wiki/Especial:EditPage/Predefini%C3%A7%C3%A3o:Anatomia_geral_da_cabe%C3%A7a" title="Especial:EditPage/Predefinição:Anatomia geral da cabeça"><abbr title="Editar esta predefinição" style=";background:#efefef;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">e</abbr></a></li></ul></div><div id="Anatomia_geral_da_cabeça_e_pescoço" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Anatomia" title="Anatomia">Anatomia</a> geral da <a href="/wiki/Cabe%C3%A7a" title="Cabeça">cabeça</a> e <a href="/wiki/Pesco%C3%A7o" title="Pescoço">pescoço</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color: #efefef"><a href="/wiki/Face" title="Face">Face</a>/<a href="/wiki/Occip%C3%ADcio" title="Occipício">Occipício</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Testa" title="Testa">Testa</a> • <a href="/wiki/Olho" title="Olho">Olho</a> • <a href="/wiki/Orelha" title="Orelha">Ouvido</a> • <a href="/wiki/Osso_temporal" title="Osso temporal">Têmpora</a> • <a href="/wiki/Bochecha" title="Bochecha">Bochecha</a> • <a href="/wiki/Queixo" title="Queixo">Queixo</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color: #efefef"><a href="/wiki/Orelha" title="Orelha">Orelha</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Trago" title="Trago">Tragus</a> • <a href="/wiki/L%C3%B3bulo_da_orelha" title="Lóbulo da orelha">Lóbulo da orelha</a> • <a href="/wiki/Seio_Pr%C3%A9-auricular" class="mw-redirect" title="Seio Pré-auricular">Seio Pré-auricular</a> • <a href="/wiki/Tub%C3%A9rculo_de_Darwin" title="Tubérculo de Darwin">Tubérculo de Darwin</a> • <a href="/wiki/Orelha#Pavilhão_da_orelha" title="Orelha">hélice</a> • <a href="/wiki/Orelha#Pavilhão_da_orelha" title="Orelha">fossa escafoide</a> • <a href="/wiki/Orelha#Pavilhão_da_orelha" title="Orelha">fossa triangular</a> • <a href="/wiki/Orelha#Pavilhão_da_orelha" title="Orelha">anti-hélice</a> • <a href="/wiki/Orelha#Pavilhão_da_orelha" title="Orelha">concha</a> • <a href="/wiki/Orelha#Pavilhão_da_orelha" title="Orelha">antítrago</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color: #efefef"><a href="/wiki/Nariz" title="Nariz">Nariz externo</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Narina" title="Narina">Narina</a> • <a href="/wiki/Columela_nasal" title="Columela nasal">Columela nasal</a> • <a href="/wiki/Septo_nasal" title="Septo nasal">Septo nasal</a> • <i>Cartilagens</i> (<a href="/wiki/Cartilagem_nasal_acess%C3%B3ria" title="Cartilagem nasal acessória">Nasal acessória</a>, <a href="/w/index.php?title=Cartilagem_quadrangular&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cartilagem quadrangular (página não existe)">Cartilagem quadrangular</a>, <a href="/w/index.php?title=Cartilagem_alar_maior&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cartilagem alar maior (página não existe)">Alar maior</a>, <a href="/w/index.php?title=Cartilagem_nasal_lateral&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cartilagem nasal lateral (página não existe)">Nasal lateral</a>)  • <a href="/w/index.php?title=Gl%C3%A2ndulas_olfat%C3%B3rias&action=edit&redlink=1" class="new" title="Glândulas olfatórias (página não existe)">Glândulas olfatórias</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color: #efefef"><a href="/wiki/Fossa_nasal" title="Fossa nasal">Cavidade nasal</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Coana" title="Coana">Coana</a> • <a href="/wiki/Concha_nasal" title="Concha nasal">Concha nasal</a> • <a href="/w/index.php?title=Recesso_esfeno-etmoidal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Recesso esfeno-etmoidal (página não existe)">Recesso esfeno-etmoidal</a> • <a href="/w/index.php?title=Bula_etmoidal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bula etmoidal (página não existe)">Bula etmoidal</a> • <a href="/w/index.php?title=Hiato_semilunar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hiato semilunar (página não existe)">Hiato semilunar</a> • <a href="/w/index.php?title=%C3%93steo_maxilar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ósteo maxilar (página não existe)">Ósteo maxilar</a> • <a href="/wiki/Meato_inferior" class="mw-redirect" title="Meato inferior">Meato inferior</a> • <a href="/wiki/%C3%93rg%C3%A3o_de_Jacobson" title="Órgão de Jacobson">Órgão vomeronasal</a> • <a href="/wiki/Seio_paranasal" title="Seio paranasal">Seio paranasal</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color: #efefef"><a class="mw-selflink selflink">Boca/cavidade oral</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/L%C3%A1bio" title="Lábio">Lábios</a> (<a href="/wiki/L%C3%A1bio_superior" class="mw-redirect" title="Lábio superior">Superior</a>, <a href="/w/index.php?title=L%C3%A1bio_inferior&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lábio inferior (página não existe)">Inferior</a>)  • <a href="/wiki/Filtro_labial" title="Filtro labial">Filtro labial</a> • <a href="/wiki/Mand%C3%ADbula" title="Mandíbula">Mandíbula</a> • <a href="/w/index.php?title=Rafe_pterigomandibular&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rafe pterigomandibular (página não existe)">Rafe pterigomandibular</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color: #efefef"><a href="/wiki/Dente" title="Dente">Dentes</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Dente_permanente" title="Dente permanente">Permanente</a> (<a href="/wiki/Incisivo" title="Incisivo">Incisivo</a>, <a href="/wiki/Canino_(dente)" title="Canino (dente)">Canino</a>, <a href="/wiki/Pr%C3%A9-molar" title="Pré-molar">Pré-molar</a>, <a href="/wiki/Molar" title="Molar">Molar</a>)  • <a href="/wiki/Dente_dec%C3%ADduo" title="Dente decíduo">Decíduo</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color: #efefef"><a href="/wiki/L%C3%ADngua" title="Língua">Língua</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/w/index.php?title=Plica_fimbriata&action=edit&redlink=1" class="new" title="Plica fimbriata (página não existe)">Plica fimbriata</a> • <a href="/wiki/Sulco_mediano_da_l%C3%ADngua" title="Sulco mediano da língua">Sulco mediano</a> • <a href="/wiki/Forame_cego_lingual" title="Forame cego lingual">Forame cego lingual</a> • <a href="/wiki/Sulco_terminal" title="Sulco terminal">Sulco terminal</a> • <a href="/wiki/Fr%C3%AAnulo_da_l%C3%ADngua" title="Frênulo da língua">Frênulo da língua</a> • <a href="/wiki/L%C3%ADngua_anterior" title="Língua anterior">Língua anterior</a> • <a href="/wiki/L%C3%ADngua_posterior" title="Língua posterior">Língua posterior</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color: #efefef"><a href="/wiki/Palato" title="Palato">Palato/céu da boca</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Palato_duro" title="Palato duro">Palato duro</a> • <a href="/wiki/Palato_mole" title="Palato mole">Palato mole</a> • <a href="/w/index.php?title=Rafe_palatina&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rafe palatina (página não existe)">Rafe palatina</a> • <a href="/w/index.php?title=Papila_incisiva&action=edit&redlink=1" class="new" title="Papila incisiva (página não existe)">Papila incisiva</a> • <a href="/wiki/%C3%9Avula" title="Úvula">Úvula</a> • <a href="/w/index.php?title=Recesso_far%C3%ADngeo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Recesso faríngeo (página não existe)">Recesso faríngeo</a> • <i>Arcos</i> (<a href="/w/index.php?title=Arco_palatoglosso&action=edit&redlink=1" class="new" title="Arco palatoglosso (página não existe)">Palatoglosso</a>, <a href="/w/index.php?title=Arco_palatofar%C3%ADngeo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Arco palatofaríngeo (página não existe)">Palatofaríngeo</a>)</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color: #efefef"><a href="/wiki/Gl%C3%A2ndula_salivar" title="Glândula salivar">Glândulas salivares</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Gl%C3%A2ndula_par%C3%B3tida" title="Glândula parótida">Glândula parótida</a>/<a href="/wiki/Ducto_parot%C3%ADdeo" title="Ducto parotídeo">Ducto parotídeo</a> • <a href="/wiki/Gl%C3%A2ndula_submandibular" title="Glândula submandibular">Glândula submandibular</a>/<a href="/wiki/Ducto_submandibular" class="mw-redirect" title="Ducto submandibular">Ducto submandibular</a> • <a href="/wiki/Gl%C3%A2ndula_sublingual" title="Glândula sublingual">Glândula sublingual</a>/<a href="/w/index.php?title=Ducto_sublingual_maior&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ducto sublingual maior (página não existe)">Ducto sublingual maior</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color: #efefef">Outros</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><i><a href="/wiki/Compartimento_fascial" title="Compartimento fascial">Fáscia</a></i> (<a href="/w/index.php?title=F%C3%A1scia_masset%C3%A9rica&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fáscia massetérica (página não existe)">Fáscia massetérica</a>, <a href="/w/index.php?title=F%C3%A1scia_temporal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fáscia temporal (página não existe)">Fáscia temporal</a>, <a href="/wiki/G%C3%A1lea_aponeur%C3%B3tica" title="Gálea aponeurótica">Gálea aponeurótica</a>) • <a href="/wiki/Escalpo" class="mw-redirect" title="Escalpo">Escalpo</a></div></td></tr></tbody></table></div> <ul class="noprint navigation-box" style="border-top: solid silver 1px; border-right: solid silver 1px; border-bottom:1px solid silver; border-left: solid silver 1px; padding:3px; background-color: #F9F9F9; text-align: center; margin-top:10px; margin-left: 0; clear: both;"><li style="display: inline;"><span style="white-space: nowrap; margin: auto 1.5em"><span style="margin-right: 0.5em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:Trilobite_clipart-vector.svg" title="Portal da biologia"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Trilobite_clipart-vector.svg/40px-Trilobite_clipart-vector.svg.png" decoding="async" width="25" height="26" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Trilobite_clipart-vector.svg/60px-Trilobite_clipart-vector.svg.png 2x" data-file-width="537" data-file-height="548" /></a></span></span> <span style="font-weight:bold"><a href="/wiki/Portal:Biologia" title="Portal:Biologia">Portal da biologia</a></span></span></li> </ul> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.codfw.main‐6996d6c59f‐5jt26 Cached time: 20250407100004 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.275 seconds Real time usage: 0.356 seconds Preprocessor visited node count: 3292/1000000 Post‐expand include size: 48016/2097152 bytes Template argument size: 1919/2097152 bytes Highest expansion depth: 17/100 Expensive parser function count: 0/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 19624/5000000 bytes Lua time usage: 0.088/10.000 seconds Lua memory usage: 2725362/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 278.143 1 -total 42.36% 117.815 1 Predefinição:Info/Anatomia 41.71% 116.010 1 Predefinição:Info 22.34% 62.148 1 Predefinição:Características_anatômicas_humanas 21.87% 60.841 2 Predefinição:Navbox 13.92% 38.721 1 Predefinição:Referências 12.85% 35.744 1 Predefinição:Categorização_AD_e_AB_de_outras_wikis 10.09% 28.059 2 Predefinição:Citar_web 7.09% 19.708 1 Predefinição:Ver_artigo_principal 5.47% 15.207 1 Predefinição:Info/coordx --> <!-- Saved in parser cache with key ptwiki:pcache:7579:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250407100004 and revision id 69521935. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://auth.wikimedia.org/loginwiki/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Obtida de "<a dir="ltr" href="https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Boca&oldid=69521935">https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Boca&oldid=69521935</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Especial:Categorias" title="Especial:Categorias">Categorias</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categoria:Sistema_digestivo" title="Categoria:Sistema digestivo">Sistema digestivo</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Sistema_respirat%C3%B3rio" title="Categoria:Sistema respiratório">Sistema respiratório</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Apar%C3%AAncia_humana" title="Categoria:Aparência humana">Aparência humana</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Anatomia_da_cabe%C3%A7a_e_pesco%C3%A7o" title="Categoria:Anatomia da cabeça e pescoço">Anatomia da cabeça e pescoço</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Trato_respirat%C3%B3rio_superior" title="Categoria:Trato respiratório superior">Trato respiratório superior</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Categorias ocultas: <ul><li><a href="/wiki/Categoria:!P%C3%A1ginas_que_usam_refer%C3%AAncias_com_par%C3%A2metros_obsoletas" title="Categoria:!Páginas que usam referências com parâmetros obsoletas">!Páginas que usam referências com parâmetros obsoletas</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:!Artigos_bons_em_Wikip%C3%A9dias_sem_categoria_espec%C3%ADfica" title="Categoria:!Artigos bons em Wikipédias sem categoria específica">!Artigos bons em Wikipédias sem categoria específica</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Esta página foi editada pela última vez às 22h34min de 7 de fevereiro de 2025.</li> <li id="footer-info-copyright">Este texto é disponibilizado nos termos da licença <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pt">Atribuição-CompartilhaIgual 4.0 Internacional (CC BY-SA 4.0) da Creative Commons</a>; pode estar sujeito a condições adicionais. Para mais detalhes, consulte as <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">condições de utilização</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/pt-br">Política de privacidade</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Sobre">Sobre a Wikipédia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Aviso_geral">Avisos gerais</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Código de conduta</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Programadores</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pt.wikipedia.org">Estatísticas</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Declaração sobre cookies</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pt.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Boca&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Versão móvel</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://www.wikimedia.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Busca</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Pesquisar na Wikipédia"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Especial:Pesquisar"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Pesquisar</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Conteúdo" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Alternar o índice" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Alternar o índice</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Boca</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>151 línguas</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Adicionar tópico</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-58799fd575-9ftf6","wgBackendResponseTime":191,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.275","walltime":"0.356","ppvisitednodes":{"value":3292,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":48016,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":1919,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":17,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":19624,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 278.143 1 -total"," 42.36% 117.815 1 Predefinição:Info/Anatomia"," 41.71% 116.010 1 Predefinição:Info"," 22.34% 62.148 1 Predefinição:Características_anatômicas_humanas"," 21.87% 60.841 2 Predefinição:Navbox"," 13.92% 38.721 1 Predefinição:Referências"," 12.85% 35.744 1 Predefinição:Categorização_AD_e_AB_de_outras_wikis"," 10.09% 28.059 2 Predefinição:Citar_web"," 7.09% 19.708 1 Predefinição:Ver_artigo_principal"," 5.47% 15.207 1 Predefinição:Info/coordx"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.088","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":2725362,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-6996d6c59f-5jt26","timestamp":"20250407100004","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Boca","url":"https:\/\/pt.wikipedia.org\/wiki\/Boca","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q9635","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q9635","author":{"@type":"Organization","name":"Contribuidores dos projetos da Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Funda\u00e7\u00e3o Wikimedia, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-03-25T19:27:09Z","dateModified":"2025-02-07T22:34:31Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/d\/d4\/Illu01_head_neck.jpg"}</script> </body> </html>