CINXE.COM

統計学 - Wikipedia

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="ja" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>統計学 - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )jawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"ja","wgMonthNames":["","1月","2月","3月","4月","5月","6月","7月","8月","9月","10月","11月","12月"],"wgRequestId":"9dd99c4d-87bf-463b-a12c-58eb8366e5f1","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"統計学","wgTitle":"統計学","wgCurRevisionId":103779907,"wgRevisionId":103779907,"wgArticleId":1031,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["出典を必要とする記述のある記事/2014年9月","ISBNマジックリンクを使用しているページ","出典を必要とする記事/2021年3月","出典を必要とする記述のある記事/2019年5月","出典を必要とする節のある記事/2011年9月-12月","すべてのスタブ記事","統計学関連のスタブ項目","BNF識別子が指定されている記事","BNFdata識別子が指定されている記事","GND識別子が指定されている記事","J9U識別子が指定されている記事","LCCN識別子が指定されている記事","LNB識別子が指定されている記事","NDL識別子が指定されている記事","NKC識別子が指定されている記事","NLK識別子が指定されている記事","HDS識別子が指定されている記事","NARA識別子が指定されている記事","統計学","応用数学","初等数学","衛生学","数学に関する記事","指標"],"wgPageViewLanguage":"ja","wgPageContentLanguage":"ja","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"統計学","wgRelevantArticleId":1031,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"ja","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"ja"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":50000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q12483","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false}; RLSTATE={"ext.gadget.PDFLinkIcon":"ready","ext.gadget.RedirectColor":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.math.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.NormalizeCharWidth","ext.gadget.suppressEnterAtSummaryBox","ext.gadget.checkSignature","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.WikiMiniAtlas","ext.gadget.switcher","ext.gadget.protectionIndicator","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ja&amp;modules=ext.cite.styles%7Cext.math.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=ja&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ja&amp;modules=ext.gadget.PDFLinkIcon%2CRedirectColor&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ja&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.19"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Standard_Normal_Distribution.png/1200px-Standard_Normal_Distribution.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="742"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Standard_Normal_Distribution.png/800px-Standard_Normal_Distribution.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="494"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Standard_Normal_Distribution.png/640px-Standard_Normal_Distribution.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="396"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="統計学 - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//ja.m.wikipedia.org/wiki/%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="編集" href="/w/index.php?title=%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (ja)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//ja.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ja"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipediaの Atom フィード" href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%9C%80%E8%BF%91%E3%81%AE%E6%9B%B4%E6%96%B0&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-統計学 rootpage-統計学 skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">コンテンツにスキップ</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="サイト"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="メインメニュー" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="メインメニュー" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">メインメニュー</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">メインメニュー</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">サイドバーに移動</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">非表示</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> 案内 </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E3%83%A1%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8" title="メインページに移動する [z]" accesskey="z"><span>メインページ</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%82%B3%E3%83%9F%E3%83%A5%E3%83%8B%E3%83%86%E3%82%A3%E3%83%BB%E3%83%9D%E3%83%BC%E3%82%BF%E3%83%AB" title="このプロジェクトについて、できること、情報を入手する場所"><span>コミュニティ・ポータル</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:%E6%9C%80%E8%BF%91%E3%81%AE%E5%87%BA%E6%9D%A5%E4%BA%8B" title="最近の出来事の背景を知る"><span>最近の出来事</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%B0%E3%81%97%E3%81%84%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8" title="最近新規に作成されたページの一覧"><span>新しいページ</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%9C%80%E8%BF%91%E3%81%AE%E6%9B%B4%E6%96%B0" title="このウィキにおける最近の更新の一覧 [r]" accesskey="r"><span>最近の更新</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%81%8A%E3%81%BE%E3%81%8B%E3%81%9B%E8%A1%A8%E7%A4%BA" title="無作為に選択されたページを読み込む [x]" accesskey="x"><span>おまかせ表示</span></a></li><li id="n-sandbox" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%82%B5%E3%83%B3%E3%83%89%E3%83%9C%E3%83%83%E3%82%AF%E3%82%B9" title="練習用のページ"><span>練習用ページ</span></a></li><li id="n-commonsupload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=ja" title="画像やメディアファイルをウィキメディア・コモンズにアップロード"><span>アップロード (ウィキメディア・コモンズ)</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E7%89%B9%E5%88%A5%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8%E4%B8%80%E8%A6%A7"><span>特別ページ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-help" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-help" > <div class="vector-menu-heading"> ヘルプ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Help:%E7%9B%AE%E6%AC%A1" title="情報を得る場所"><span>ヘルプ</span></a></li><li id="n-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E4%BA%95%E6%88%B8%E7%AB%AF" title="プロジェクトについての意見交換"><span>井戸端</span></a></li><li id="n-notice" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%81%8A%E7%9F%A5%E3%82%89%E3%81%9B" title="プロジェクトについてのお知らせ"><span>お知らせ</span></a></li><li id="n-bugreportspage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%83%90%E3%82%B0%E3%81%AE%E5%A0%B1%E5%91%8A" title="ウィキペディア・ソフトウェアのバグ報告"><span>バグの報告</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E9%80%A3%E7%B5%A1%E5%85%88" title="ウィキペディアやウィキメディア財団に関する連絡先"><span>ウィキペディアに関するお問い合わせ</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%E3%83%A1%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-ja.svg" style="width: 7.5em; height: 1.25em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-ja.svg" width="100" height="14" style="width: 6.25em; height: 0.875em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%A4%9C%E7%B4%A2" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Wikipedia内を検索 [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>検索</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Wikipedia内を検索" aria-label="Wikipedia内を検索" autocapitalize="sentences" title="Wikipedia内を検索 [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="特別:検索"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">検索</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="個人用ツール"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="表示"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="ページのフォントサイズ、幅、色の外観を変更する" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="表示" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">表示</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=ja.wikipedia.org&amp;uselang=ja" class=""><span>寄付</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%82%A2%E3%82%AB%E3%82%A6%E3%83%B3%E3%83%88%E4%BD%9C%E6%88%90&amp;returnto=%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6" title="アカウントを作成してログインすることをお勧めしますが、必須ではありません" class=""><span>アカウント作成</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%83%AD%E3%82%B0%E3%82%A4%E3%83%B3&amp;returnto=%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6" title="ログインすることを推奨します。ただし、必須ではありません。 [o]" accesskey="o" class=""><span>ログイン</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="その他の操作" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="個人用ツール" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">個人用ツール</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="利用者メニュー" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=ja.wikipedia.org&amp;uselang=ja"><span>寄付</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%82%A2%E3%82%AB%E3%82%A6%E3%83%B3%E3%83%88%E4%BD%9C%E6%88%90&amp;returnto=%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6" title="アカウントを作成してログインすることをお勧めしますが、必須ではありません"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>アカウント作成</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%83%AD%E3%82%B0%E3%82%A4%E3%83%B3&amp;returnto=%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6" title="ログインすることを推奨します。ただし、必須ではありません。 [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>ログイン</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> ログアウトした編集者のページ <a href="/wiki/Wikipedia:%E3%82%A6%E3%82%A3%E3%82%AD%E3%83%9A%E3%83%87%E3%82%A3%E3%82%A2%E3%81%B8%E3%82%88%E3%81%86%E3%81%93%E3%81%9D" aria-label="編集の詳細"><span>もっと詳しく</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E8%87%AA%E5%88%86%E3%81%AE%E6%8A%95%E7%A8%BF%E8%A8%98%E9%8C%B2" title="このIPアドレスからなされた編集の一覧 [y]" accesskey="y"><span>投稿記録</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%83%88%E3%83%BC%E3%82%AF%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8" title="このIPアドレスからなされた編集についての議論 [n]" accesskey="n"><span>トーク</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="サイト"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="目次" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">目次</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">サイドバーに移動</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">非表示</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">ページ先頭</div> </a> </li> <li id="toc-語源" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#語源"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>語源</span> </div> </a> <ul id="toc-語源-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-分類" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#分類"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>分類</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-分類-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>分類サブセクションを切り替えます</span> </button> <ul id="toc-分類-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-記述統計学と推計統計学" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#記述統計学と推計統計学"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>記述統計学と推計統計学</span> </div> </a> <ul id="toc-記述統計学と推計統計学-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-統計的手法" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#統計的手法"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>統計的手法</span> </div> </a> <ul id="toc-統計的手法-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-歴史" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#歴史"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>歴史</span> </div> </a> <ul id="toc-歴史-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-他分野との関係" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#他分野との関係"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>他分野との関係</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-他分野との関係-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>他分野との関係サブセクションを切り替えます</span> </button> <ul id="toc-他分野との関係-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-確率論" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#確率論"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>確率論</span> </div> </a> <ul id="toc-確率論-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-機械学習" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#機械学習"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>機械学習</span> </div> </a> <ul id="toc-機械学習-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-再現性の危機" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#再現性の危機"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>再現性の危機</span> </div> </a> <ul id="toc-再現性の危機-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-反証可能性" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#反証可能性"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>反証可能性</span> </div> </a> <ul id="toc-反証可能性-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-教育" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#教育"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>教育</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-教育-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>教育サブセクションを切り替えます</span> </button> <ul id="toc-教育-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-日本" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#日本"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1</span> <span>日本</span> </div> </a> <ul id="toc-日本-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-統計学の用語" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#統計学の用語"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>統計学の用語</span> </div> </a> <ul id="toc-統計学の用語-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-脚注" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#脚注"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>脚注</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-脚注-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>脚注サブセクションを切り替えます</span> </button> <ul id="toc-脚注-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-注釈" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#注釈"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.1</span> <span>注釈</span> </div> </a> <ul id="toc-注釈-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-出典" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#出典"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.2</span> <span>出典</span> </div> </a> <ul id="toc-出典-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-参考文献" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#参考文献"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>参考文献</span> </div> </a> <ul id="toc-参考文献-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-教科書など" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#教科書など"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>教科書など</span> </div> </a> <ul id="toc-教科書など-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-関連項目" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#関連項目"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13</span> <span>関連項目</span> </div> </a> <ul id="toc-関連項目-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-外部リンク" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#外部リンク"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14</span> <span>外部リンク</span> </div> </a> <ul id="toc-外部リンク-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="目次" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="目次" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="目次の表示・非表示を切り替え" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">目次の表示・非表示を切り替え</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">統計学</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="特定の記事の別の言語版に移動します。 利用可能な言語154件" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-154" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">154の言語版</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Statistiek" title="アフリカーンス語: Statistiek" lang="af" hreflang="af" data-title="Statistiek" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="アフリカーンス語" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Statistik" title="スイスドイツ語: Statistik" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Statistik" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="スイスドイツ語" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8B%9D%E1%88%AD%E1%8B%9D%E1%88%AD_%E1%88%82%E1%88%B3%E1%89%A5_(%E1%8A%A5%E1%88%B5%E1%89%B3%E1%89%B2%E1%88%B5%E1%89%B2%E1%8A%AD%E1%88%B5)" title="アムハラ語: የዝርዝር ሂሳብ (እስታቲስቲክስ)" lang="am" hreflang="am" data-title="የዝርዝር ሂሳብ (እስታቲስቲክስ)" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="アムハラ語" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Estatistica" title="アラゴン語: Estatistica" lang="an" hreflang="an" data-title="Estatistica" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="アラゴン語" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A5%D8%AD%D8%B5%D8%A7%D8%A1" title="アラビア語: إحصاء" lang="ar" hreflang="ar" data-title="إحصاء" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="アラビア語" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AA%E0%A7%B0%E0%A6%BF%E0%A6%B8%E0%A6%82%E0%A6%96%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE" title="アッサム語: পৰিসংখ্যা" lang="as" hreflang="as" data-title="পৰিসংখ্যা" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="アッサム語" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Estad%C3%ADstica" title="アストゥリアス語: Estadística" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Estadística" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="アストゥリアス語" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Statistika" title="アゼルバイジャン語: Statistika" lang="az" hreflang="az" data-title="Statistika" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="アゼルバイジャン語" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1" title="South Azerbaijani: آمار" lang="azb" hreflang="azb" data-title="آمار" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="バシキール語: Статистика" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Статистика" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="バシキール語" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Stat%C4%97st%C4%97ka" title="サモギティア語: Statėstėka" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Statėstėka" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="サモギティア語" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Estadistika" title="ビコール語: Estadistika" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Estadistika" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="ビコール語" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%81%D1%82%D1%8B%D0%BA%D0%B0" title="ベラルーシ語: Статыстыка" lang="be" hreflang="be" data-title="Статыстыка" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="ベラルーシ語" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%81%D1%82%D1%8B%D0%BA%D0%B0" title="Belarusian (Taraškievica orthography): Статыстыка" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Статыстыка" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/%C3%88lmu_statistik" title="ベタウィ語: Èlmu statistik" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Èlmu statistik" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="ベタウィ語" class="interlanguage-link-target"><span>Betawi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="ブルガリア語: Статистика" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Статистика" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="ブルガリア語" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bi mw-list-item"><a href="https://bi.wikipedia.org/wiki/Statistikis" title="ビスラマ語: Statistikis" lang="bi" hreflang="bi" data-title="Statistikis" data-language-autonym="Bislama" data-language-local-name="ビスラマ語" class="interlanguage-link-target"><span>Bislama</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AA%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%B8%E0%A6%82%E0%A6%96%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE%E0%A6%A8" title="ベンガル語: পরিসংখ্যান" lang="bn" hreflang="bn" data-title="পরিসংখ্যান" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="ベンガル語" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Stadegouriezh" title="ブルトン語: Stadegouriezh" lang="br" hreflang="br" data-title="Stadegouriezh" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="ブルトン語" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Statistika" title="ボスニア語: Statistika" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Statistika" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="ボスニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Estad%C3%ADstica" title="カタロニア語: Estadística" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Estadística" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="カタロニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cbk-zam mw-list-item"><a href="https://cbk-zam.wikipedia.org/wiki/Estadistica" title="チャバカノ語: Estadistica" lang="cbk" hreflang="cbk" data-title="Estadistica" data-language-autonym="Chavacano de Zamboanga" data-language-local-name="チャバカノ語" class="interlanguage-link-target"><span>Chavacano de Zamboanga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%B1" title="中央クルド語: ئامار" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ئامار" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="中央クルド語" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Statistica" title="コルシカ語: Statistica" lang="co" hreflang="co" data-title="Statistica" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="コルシカ語" class="interlanguage-link-target"><span>Corsu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Statistika" title="チェコ語: Statistika" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Statistika" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="チェコ語" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="チュヴァシ語: Статистика" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Статистика" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="チュヴァシ語" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Ystadegaeth" title="ウェールズ語: Ystadegaeth" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Ystadegaeth" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="ウェールズ語" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Statistik" title="デンマーク語: Statistik" lang="da" hreflang="da" data-title="Statistik" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="デンマーク語" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Statistik" title="ドイツ語: Statistik" lang="de" hreflang="de" data-title="Statistik" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="ドイツ語" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/%C4%B0statistik" title="ザザキ語: İstatistik" lang="diq" hreflang="diq" data-title="İstatistik" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="ザザキ語" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dv mw-list-item"><a href="https://dv.wikipedia.org/wiki/%DE%8C%DE%A6%DE%8A%DE%A7%DE%90%DE%B0_%DE%80%DE%A8%DE%90%DE%A7%DE%84%DE%AA" title="ディベヒ語: ތަފާސް ހިސާބު" lang="dv" hreflang="dv" data-title="ތަފާސް ހިސާބު" data-language-autonym="ދިވެހިބަސް" data-language-local-name="ディベヒ語" class="interlanguage-link-target"><span>ދިވެހިބަސް</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CF%84%CE%B1%CF%84%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE" title="ギリシャ語: Στατιστική" lang="el" hreflang="el" data-title="Στατιστική" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="ギリシャ語" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Statistics" title="英語: Statistics" lang="en" hreflang="en" data-title="Statistics" data-language-autonym="English" data-language-local-name="英語" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Statistiko" title="エスペラント語: Statistiko" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Statistiko" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="エスペラント語" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Estad%C3%ADstica" title="スペイン語: Estadística" lang="es" hreflang="es" data-title="Estadística" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="スペイン語" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Statistika" title="エストニア語: Statistika" lang="et" hreflang="et" data-title="Statistika" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="エストニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="秀逸な記事"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Estatistika" title="バスク語: Estatistika" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Estatistika" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="バスク語" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Esta%C3%ADstica" title="エストレマドゥーラ語: Estaística" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Estaística" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="エストレマドゥーラ語" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1" title="ペルシア語: آمار" lang="fa" hreflang="fa" data-title="آمار" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="ペルシア語" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Tilastotiede" title="フィンランド語: Tilastotiede" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Tilastotiede" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="フィンランド語" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Statistiga" title="ヴォロ語: Statistiga" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Statistiga" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="ヴォロ語" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Hagfr%C3%B8%C3%B0i" title="フェロー語: Hagfrøði" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Hagfrøði" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="フェロー語" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Statistique" title="フランス語: Statistique" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Statistique" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="フランス語" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Statistik" title="北フリジア語: Statistik" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Statistik" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="北フリジア語" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Statistiche" title="フリウリ語: Statistiche" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Statistiche" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="フリウリ語" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Statistyk" title="西フリジア語: Statistyk" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Statistyk" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="西フリジア語" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Staitistic" title="アイルランド語: Staitistic" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Staitistic" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="アイルランド語" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%B8" title="贛語: 統計學" lang="gan" hreflang="gan" data-title="統計學" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="贛語" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Statistik" title="Guianan Creole: Statistik" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Statistik" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Staitistearachd" title="スコットランド・ゲール語: Staitistearachd" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Staitistearachd" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="スコットランド・ゲール語" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Estat%C3%ADstica" title="ガリシア語: Estatística" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Estatística" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="ガリシア語" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Papyrekokuaa" title="グアラニー語: Papyrekokuaa" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Papyrekokuaa" data-language-autonym="Avañe&#039;ẽ" data-language-local-name="グアラニー語" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe&#039;ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Staydraa" title="マン島語: Staydraa" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Staydraa" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="マン島語" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-haw mw-list-item"><a href="https://haw.wikipedia.org/wiki/Kumuhana" title="ハワイ語: Kumuhana" lang="haw" hreflang="haw" data-title="Kumuhana" data-language-autonym="Hawaiʻi" data-language-local-name="ハワイ語" class="interlanguage-link-target"><span>Hawaiʻi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A1%D7%98%D7%98%D7%99%D7%A1%D7%98%D7%99%D7%A7%D7%94" title="ヘブライ語: סטטיסטיקה" lang="he" hreflang="he" data-title="סטטיסטיקה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="ヘブライ語" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%96%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A5%80" title="ヒンディー語: सांख्यिकी" lang="hi" hreflang="hi" data-title="सांख्यिकी" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="ヒンディー語" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Aankrraa" title="フィジー・ヒンディー語: Aankrraa" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Aankrraa" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="フィジー・ヒンディー語" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Statistika" title="クロアチア語: Statistika" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Statistika" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="クロアチア語" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Estatistik" title="ハイチ・クレオール語: Estatistik" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Estatistik" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="ハイチ・クレオール語" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Statisztika" title="ハンガリー語: Statisztika" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Statisztika" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="ハンガリー語" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%AB%D5%B3%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%A3%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="アルメニア語: Վիճակագրություն" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Վիճակագրություն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="アルメニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Statistica" title="インターリングア: Statistica" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Statistica" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="インターリングア" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iba mw-list-item"><a href="https://iba.wikipedia.org/wiki/Statistik" title="イバン語: Statistik" lang="iba" hreflang="iba" data-title="Statistik" data-language-autonym="Jaku Iban" data-language-local-name="イバン語" class="interlanguage-link-target"><span>Jaku Iban</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Statistika" title="インドネシア語: Statistika" lang="id" hreflang="id" data-title="Statistika" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="インドネシア語" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Statistiko" title="イド語: Statistiko" lang="io" hreflang="io" data-title="Statistiko" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="イド語" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/T%C3%B6lfr%C3%A6%C3%B0i" title="アイスランド語: Tölfræði" lang="is" hreflang="is" data-title="Tölfræði" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="アイスランド語" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Statistica" title="イタリア語: Statistica" lang="it" hreflang="it" data-title="Statistica" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="イタリア語" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iu mw-list-item"><a href="https://iu.wikipedia.org/wiki/%E1%91%AD%E1%93%AF%E1%91%A6%E1%93%AF%E1%93%AF%E1%96%95%E1%96%91%E1%95%90%E1%93%97%E1%92%8B%E1%91%A6_%E1%90%B9%E1%93%AF%E1%94%85%E1%93%B1%E1%91%8E%E1%94%85%E1%93%B4%E1%91%A6" title="イヌクティトット語: ᑭᓯᑦᓯᓯᖕᖑᕐᓗᒋᑦ ᐹᓯᔅᓱᑎᔅᓴᑦ" lang="iu" hreflang="iu" data-title="ᑭᓯᑦᓯᓯᖕᖑᕐᓗᒋᑦ ᐹᓯᔅᓱᑎᔅᓴᑦ" data-language-autonym="ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ / inuktitut" data-language-local-name="イヌクティトット語" class="interlanguage-link-target"><span>ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ / inuktitut</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Statistix" title="ジャマイカ・クレオール語: Statistix" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Statistix" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="ジャマイカ・クレオール語" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Statistika" title="ジャワ語: Statistika" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Statistika" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="ジャワ語" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90" title="ジョージア語: სტატისტიკა" lang="ka" hreflang="ka" data-title="სტატისტიკა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="ジョージア語" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Addadan_(tussna)" title="カビル語: Addadan (tussna)" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Addadan (tussna)" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="カビル語" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/Sama%C9%A3_%C3%B1%CA%8A%CA%8A_t%C9%A9l%CA%8A%CA%8A" title="Kabiye: Samaɣ ñʊʊ tɩlʊʊ" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Samaɣ ñʊʊ tɩlʊʊ" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="カザフ語: Статистика" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Статистика" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="カザフ語" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B8%E0%B2%82%E0%B2%96%E0%B3%8D%E0%B2%AF%E0%B2%BE%E0%B2%B6%E0%B2%BE%E0%B2%B8%E0%B3%8D%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0" title="カンナダ語: ಸಂಖ್ಯಾಶಾಸ್ತ್ರ" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಸಂಖ್ಯಾಶಾಸ್ತ್ರ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="カンナダ語" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%ED%86%B5%EA%B3%84%ED%95%99" title="韓国語: 통계학" lang="ko" hreflang="ko" data-title="통계학" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="韓国語" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Amar" title="クルド語: Amar" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Amar" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="クルド語" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Statystek" title="コーンウォール語: Statystek" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Statystek" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="コーンウォール語" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Statistica" title="ラテン語: Statistica" lang="la" hreflang="la" data-title="Statistica" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="ラテン語" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Estadistika" title="ラディノ語: Estadistika" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Estadistika" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="ラディノ語" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Statistik" title="ルクセンブルク語: Statistik" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Statistik" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="ルクセンブルク語" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Statistica" title="リングア・フランカ・ノバ: Statistica" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Statistica" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="リングア・フランカ・ノバ" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Sjtatistiek" title="リンブルフ語: Sjtatistiek" lang="li" hreflang="li" data-title="Sjtatistiek" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="リンブルフ語" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Statistega" title="リグリア語: Statistega" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Statistega" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="リグリア語" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Statistega" title="ロンバルド語: Statistega" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Statistega" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="ロンバルド語" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%AA%E0%BA%B0%E0%BA%96%E0%BA%B4%E0%BA%95%E0%BA%B4%E0%BA%AA%E0%BA%B2%E0%BA%94" title="ラオ語: ສະຖິຕິສາດ" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ສະຖິຕິສາດ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="ラオ語" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Statistika_(mokslas)" title="リトアニア語: Statistika (mokslas)" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Statistika (mokslas)" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="リトアニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Statistika" title="ラトビア語: Statistika" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Statistika" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="ラトビア語" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mad mw-list-item"><a href="https://mad.wikipedia.org/wiki/Statistika" title="マドゥラ語: Statistika" lang="mad" hreflang="mad" data-title="Statistika" data-language-autonym="Madhurâ" data-language-local-name="マドゥラ語" class="interlanguage-link-target"><span>Madhurâ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Statistika" title="マダガスカル語: Statistika" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Statistika" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="マダガスカル語" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="マケドニア語: Статистика" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Статистика" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="マケドニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A5%E0%B4%BF%E0%B4%A4%E0%B4%BF%E0%B4%97%E0%B4%A3%E0%B4%BF%E0%B4%A4%E0%B4%82" title="マラヤーラム語: സ്ഥിതിഗണിതം" lang="ml" hreflang="ml" data-title="സ്ഥിതിഗണിതം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="マラヤーラム語" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%96%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="マラーティー語: संख्याशास्त्र" lang="mr" hreflang="mr" data-title="संख्याशास्त्र" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="マラーティー語" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Perangkaan" title="マレー語: Perangkaan" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Perangkaan" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="マレー語" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Stat%C3%ADstica" title="ミランダ語: Statística" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Statística" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="ミランダ語" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%9B%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%A1%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8_%E1%80%95%E1%80%8A%E1%80%AC" title="ミャンマー語: စာရင်းအင်း ပညာ" lang="my" hreflang="my" data-title="စာရင်းအင်း ပညာ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="ミャンマー語" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A4%E0%A4%A5%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%99%E0%A5%8D%E0%A4%95" title="ネパール語: तथ्याङ्क" lang="ne" hreflang="ne" data-title="तथ्याङ्क" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="ネパール語" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A4%E0%A4%A5%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%99%E0%A5%8D%E0%A4%95" title="ネワール語: तथ्याङ्क" lang="new" hreflang="new" data-title="तथ्याङ्क" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="ネワール語" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Statistiek" title="オランダ語: Statistiek" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Statistiek" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="オランダ語" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Statistikk" title="ノルウェー語(ニーノシュク): Statistikk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Statistikk" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="ノルウェー語(ニーノシュク)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Statistikk" title="ノルウェー語(ブークモール): Statistikk" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Statistikk" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="ノルウェー語(ブークモール)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Estatistica" title="オック語: Estatistica" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Estatistica" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="オック語" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Xiinannoo" title="オロモ語: Xiinannoo" lang="om" hreflang="om" data-title="Xiinannoo" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="オロモ語" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AA%E0%AC%B0%E0%AC%BF%E0%AC%B8%E0%AC%82%E0%AC%96%E0%AD%8D%E0%AD%9F%E0%AC%BE%E0%AC%A8" title="オディア語: ପରିସଂଖ୍ୟାନ" lang="or" hreflang="or" data-title="ପରିସଂଖ୍ୟାନ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="オディア語" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%85%E0%A9%B0%E0%A8%95%E0%A9%9C%E0%A8%BE_%E0%A8%B5%E0%A8%BF%E0%A8%97%E0%A8%BF%E0%A8%86%E0%A8%A8" title="パンジャブ語: ਅੰਕੜਾ ਵਿਗਿਆਨ" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਅੰਕੜਾ ਵਿਗਿਆਨ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="パンジャブ語" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pih mw-list-item"><a href="https://pih.wikipedia.org/wiki/Stetistiks" title="ノーフォーク語・ピトケアン語: Stetistiks" lang="pih" hreflang="pih" data-title="Stetistiks" data-language-autonym="Norfuk / Pitkern" data-language-local-name="ノーフォーク語・ピトケアン語" class="interlanguage-link-target"><span>Norfuk / Pitkern</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Statystyka" title="ポーランド語: Statystyka" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Statystyka" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="ポーランド語" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Stat%C3%ACstica" title="ピエモンテ語: Statìstica" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Statìstica" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="ピエモンテ語" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="Western Punjabi: شماریات" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="شماریات" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B4%D9%85%DB%8C%D8%B1%D9%86%D9%87" title="パシュトゥー語: سرشمیرنه" lang="ps" hreflang="ps" data-title="سرشمیرنه" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="パシュトゥー語" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Estat%C3%ADstica" title="ポルトガル語: Estatística" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Estatística" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="ポルトガル語" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Khipukamay" title="ケチュア語: Khipukamay" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Khipukamay" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="ケチュア語" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Statistic%C4%83" title="ルーマニア語: Statistică" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Statistică" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="ルーマニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="ロシア語: Статистика" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Статистика" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="ロシア語" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%A8%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%96%D1%81%D1%82%D1%96%D0%BA%D0%B0" title="ルシン語: Штатістіка" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Штатістіка" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="ルシン語" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Stat%C3%ACstica" title="シチリア語: Statìstica" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Statìstica" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="シチリア語" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Stateestics" title="スコットランド語: Stateestics" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Stateestics" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="スコットランド語" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="シンド語: شماريات" lang="sd" hreflang="sd" data-title="شماريات" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="シンド語" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Statistika" title="セルボ・クロアチア語: Statistika" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Statistika" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="セルボ・クロアチア語" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B7%83%E0%B6%82%E0%B6%9B%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BA%E0%B7%8F%E0%B6%B1%E0%B6%BA" title="シンハラ語: සංඛ්‍යානය" lang="si" hreflang="si" data-title="සංඛ්‍යානය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="シンハラ語" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Statistics" title="シンプル英語: Statistics" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Statistics" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="シンプル英語" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/%C5%A0tatistika" title="スロバキア語: Štatistika" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Štatistika" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="スロバキア語" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Statistika" title="スロベニア語: Statistika" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Statistika" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="スロベニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Statistika" title="アルバニア語: Statistika" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Statistika" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="アルバニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="セルビア語: Статистика" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Статистика" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="セルビア語" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Statistik" title="ザーターフリジア語: Statistik" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Statistik" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="ザーターフリジア語" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Statistika" title="スンダ語: Statistika" lang="su" hreflang="su" data-title="Statistika" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="スンダ語" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Statistik" title="スウェーデン語: Statistik" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Statistik" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="スウェーデン語" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Takwimu" title="スワヒリ語: Takwimu" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Takwimu" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="スワヒリ語" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AA%E0%AF%81%E0%AE%B3%E0%AF%8D%E0%AE%B3%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%B2%E0%AF%8D" title="タミル語: புள்ளியியல்" lang="ta" hreflang="ta" data-title="புள்ளியியல்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="タミル語" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tcy mw-list-item"><a href="https://tcy.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B8%E0%B2%82%E0%B2%96%E0%B3%8D%E0%B2%AF%E0%B2%BE%E0%B2%B6%E0%B2%BE%E0%B2%B8%E0%B3%8D%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0" title="トゥル語: ಸಂಖ್ಯಾಶಾಸ್ತ್ರ" lang="tcy" hreflang="tcy" data-title="ಸಂಖ್ಯಾಶಾಸ್ತ್ರ" data-language-autonym="ತುಳು" data-language-local-name="トゥル語" class="interlanguage-link-target"><span>ತುಳು</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tet mw-list-item"><a href="https://tet.wikipedia.org/wiki/Estat%C3%ADstika" title="テトゥン語: Estatístika" lang="tet" hreflang="tet" data-title="Estatístika" data-language-autonym="Tetun" data-language-local-name="テトゥン語" class="interlanguage-link-target"><span>Tetun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BC%D0%BE%D1%80" title="タジク語: Омор" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Омор" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="タジク語" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%96%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C" title="タイ語: สถิติศาสตร์" lang="th" hreflang="th" data-title="สถิติศาสตร์" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="タイ語" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Statistika" title="トルクメン語: Statistika" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Statistika" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="トルクメン語" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Estadistika" title="タガログ語: Estadistika" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Estadistika" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="タガログ語" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0statistik" title="トルコ語: İstatistik" lang="tr" hreflang="tr" data-title="İstatistik" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="トルコ語" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="タタール語: Статистика" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Статистика" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="タタール語" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="ウクライナ語: Статистика" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Статистика" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ウクライナ語" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="ウルドゥー語: شماریات" lang="ur" hreflang="ur" data-title="شماریات" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="ウルドゥー語" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Statistika" title="ウズベク語: Statistika" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Statistika" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ウズベク語" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Stat%C3%ACstega" title="ヴェネト語: Statìstega" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Statìstega" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="ヴェネト語" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Statistik" title="ヴェプス語: Statistik" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Statistik" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="ヴェプス語" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Th%E1%BB%91ng_k%C3%AA" title="ベトナム語: Thống kê" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Thống kê" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ベトナム語" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Estadistik%C3%A1" title="ワライ語: Estadistiká" lang="war" hreflang="war" data-title="Estadistiká" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="ワライ語" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E7%BB%9F%E8%AE%A1%E5%AD%A6" title="呉語: 统计学" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="统计学" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="呉語" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90" title="メグレル語: სტატისტიკა" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="სტატისტიკა" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="メグレル語" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%A1%D7%98%D7%90%D7%98%D7%99%D7%A1%D7%98%D7%99%D7%A7" title="イディッシュ語: סטאטיסטיק" lang="yi" hreflang="yi" data-title="סטאטיסטיק" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="イディッシュ語" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Csir%C3%B2_Statistiki" title="ヨルバ語: Ìsirò Statistiki" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Ìsirò Statistiki" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="ヨルバ語" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zgh mw-list-item"><a href="https://zgh.wikipedia.org/wiki/%E2%B5%9C%E2%B4%B0%E2%B5%99%E2%B5%8F%E2%B5%8E%E2%B4%BD%E2%B5%9C%E2%B4%B0" title="標準モロッコ タマジクト語: ⵜⴰⵙⵏⵎⴽⵜⴰ" lang="zgh" hreflang="zgh" data-title="ⵜⴰⵙⵏⵎⴽⵜⴰ" data-language-autonym="ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ" data-language-local-name="標準モロッコ タマジクト語" class="interlanguage-link-target"><span>ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%BB%9F%E8%AE%A1%E5%AD%A6" title="中国語: 统计学" lang="zh" hreflang="zh" data-title="统计学" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="中国語" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Th%C3%B3ng-k%C3%A8-ha%CC%8Dk" title="閩南語: Thóng-kè-ha̍k" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Thóng-kè-ha̍k" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="閩南語" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%B8" title="広東語: 統計學" lang="yue" hreflang="yue" data-title="統計學" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="広東語" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/Izibalomininingo" title="ズールー語: Izibalomininingo" lang="zu" hreflang="zu" data-title="Izibalomininingo" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="ズールー語" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q12483#sitelinks-wikipedia" title="言語間リンクを編集" class="wbc-editpage">リンクを編集</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="名前空間"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6" title="本文を閲覧 [c]" accesskey="c"><span>ページ</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6" rel="discussion" title="本文ページについての議論 [t]" accesskey="t"><span>ノート</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="別の言語に切り替える" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">日本語</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="表示"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6"><span>閲覧</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6&amp;action=edit" title="このページのソースコードを編集する [e]" accesskey="e"><span>編集</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6&amp;action=history" title="このページの過去の版 [h]" accesskey="h"><span>履歴を表示</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ページツール"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ツール" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ツール</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ツール</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">サイドバーに移動</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">非表示</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="その他の操作" > <div class="vector-menu-heading"> 操作 </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6"><span>閲覧</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6&amp;action=edit" title="このページのソースコードを編集する [e]" accesskey="e"><span>編集</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6&amp;action=history"><span>履歴を表示</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> 全般 </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%82%AF%E5%85%83/%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6" title="ここにリンクしている全ウィキページの一覧 [j]" accesskey="j"><span>リンク元</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E9%96%A2%E9%80%A3%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8%E3%81%AE%E6%9B%B4%E6%96%B0%E7%8A%B6%E6%B3%81/%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6" rel="nofollow" title="このページからリンクしているページの最近の更新 [k]" accesskey="k"><span>関連ページの更新状況</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//ja.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:ファイルのアップロード" title="ファイルをアップロードする [u]" accesskey="u"><span>ファイルをアップロード</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6&amp;oldid=103779907" title="このページのこの版への固定リンク"><span>この版への固定リンク</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6&amp;action=info" title="このページについての詳細情報"><span>ページ情報</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%81%93%E3%81%AE%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8%E3%82%92%E5%BC%95%E7%94%A8&amp;page=%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6&amp;id=103779907&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="このページの引用方法"><span>このページを引用</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:UrlShortener&amp;url=https%3A%2F%2Fja.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E7%25B5%25B1%25E8%25A8%2588%25E5%25AD%25A6"><span>短縮URLを取得する</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:QrCode&amp;url=https%3A%2F%2Fja.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E7%25B5%25B1%25E8%25A8%2588%25E5%25AD%25A6"><span>QRコードをダウンロード</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> 印刷/書き出し </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%83%96%E3%83%83%E3%82%AF&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6"><span>ブックの新規作成</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:DownloadAsPdf&amp;page=%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6&amp;action=show-download-screen"><span>PDF 形式でダウンロード</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6&amp;printable=yes" title="このページの印刷用ページ [p]" accesskey="p"><span>印刷用バージョン</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> 他のプロジェクト </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Statistics" hreflang="en"><span>コモンズ</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibooks mw-list-item"><a href="https://ja.wikibooks.org/wiki/%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6" hreflang="ja"><span>ウィキブックス</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://ja.wikiquote.org/wiki/%E7%B5%B1%E8%A8%88" hreflang="ja"><span>ウィキクォート</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q12483" title="関連付けられたデータリポジトリ項目へのリンク [g]" accesskey="g"><span>ウィキデータ項目</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ページツール"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="表示"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">表示</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">サイドバーに移動</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">非表示</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">出典: フリー百科事典『ウィキペディア(Wikipedia)』</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="ja" dir="ltr"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r101304250">.mw-parser-output .ambox{border:1px solid #a2a9b1;border-left:10px solid #36c;background-color:#fbfbfb;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .ambox+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+link+.ambox{margin-top:-1px}html body.mediawiki .mw-parser-output .ambox.mbox-small-left{margin:4px 1em 4px 0;overflow:hidden;width:238px;border-collapse:collapse;font-size:88%;line-height:1.25em}.mw-parser-output .ambox-speedy{border-left:10px solid #b32424;background-color:#fee7e6}.mw-parser-output .ambox-delete{border-left:10px solid #b32424}.mw-parser-output .ambox-content{border-left:10px solid #f28500}.mw-parser-output .ambox-style{border-left:10px solid #fc3}.mw-parser-output .ambox-move{border-left:10px solid #9932cc}.mw-parser-output .ambox-protection{border-left:10px solid #a2a9b1}.mw-parser-output .ambox .mbox-text{border:none;padding:0.25em 0.5em;width:100%;font-size:90%}.mw-parser-output .ambox .mbox-image{border:none;padding:2px 0 2px 0.5em;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-imageright{border:none;padding:2px 0.5em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-empty-cell{border:none;padding:0;width:1px}.mw-parser-output .ambox .mbox-image-div{width:52px}html.client-js body.skin-minerva .mw-parser-output .mbox-text-span{margin-left:23px!important}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .ambox{margin:0 10%}}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .ambox{display:none!important}}</style><table class="box-出典の明記 plainlinks metadata ambox ambox-content ambox-出典の明記" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><div class="mbox-image-div"><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Question_book-4.svg/50px-Question_book-4.svg.png" decoding="async" width="50" height="39" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Question_book-4.svg/75px-Question_book-4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Question_book-4.svg/100px-Question_book-4.svg.png 2x" data-file-width="262" data-file-height="204" /></span></span></div></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span"><b>この記事は<a href="/wiki/Wikipedia:%E6%A4%9C%E8%A8%BC%E5%8F%AF%E8%83%BD%E6%80%A7" title="Wikipedia:検証可能性">検証可能</a>な<a href="/wiki/Wikipedia:%E4%BF%A1%E9%A0%BC%E3%81%A7%E3%81%8D%E3%82%8B%E6%83%85%E5%A0%B1%E6%BA%90" title="Wikipedia:信頼できる情報源">参考文献や出典</a>が全く示されていないか、不十分です。</b><span class="hide-when-compact"> <a href="/wiki/Wikipedia:%E5%87%BA%E5%85%B8%E3%82%92%E6%98%8E%E8%A8%98%E3%81%99%E3%82%8B" title="Wikipedia:出典を明記する">出典を追加</a>して記事の信頼性向上にご協力ください。<small>(<a href="/wiki/Template:%E5%87%BA%E5%85%B8%E3%81%AE%E6%98%8E%E8%A8%98/doc" title="Template:出典の明記/doc">このテンプレートの使い方</a>)</small><br /><small><span class="plainlinks">出典検索<a href="/wiki/Template:Find_sources_mainspace" title="Template:Find sources mainspace"><sup>?</sup></a>:&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.google.co.jp/search?hl=ja&amp;as_eq=wikipedia&amp;q=%22%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6%22&amp;num=50">"統計学"</a>&#160;–&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.google.co.jp/search?hl=ja&amp;q=%22%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6%22&amp;tbm=nws">ニュース</a>&#160;<b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.google.co.jp/search?hl=ja&amp;tbs=bks:1&amp;q=%22%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6%22">書籍</a>&#160;<b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="//scholar.google.co.jp/scholar?num=100&amp;hl=ja&amp;q=%22%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6%22">スカラー</a>&#160;<b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ci.nii.ac.jp/opensearch/search?lang=ja&amp;q=%22%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6%22&amp;range=2&amp;count=200&amp;sortorder=1&amp;type=0">CiNii</a>&#160;<b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jstage.jst.go.jp/result/global/-char/ja?globalSearchKey=%22%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6%22">J-STAGE</a>&#160;<b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ndlsearch.ndl.go.jp/api/openurl?any=%22%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6%22">NDL</a>&#160;<b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dlib.jp/?q=%22%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6%22">dlib.jp</a>&#160;<b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://jpsearch.go.jp/csearch/jps-cross?csid=jps-cross&amp;keyword=%22%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6%22">ジャパンサーチ</a>&#160;<b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/">TWL</a></span></small></span> <span class="date-container"><i>(<span class="date"><span title="2021-03">2021年3月</span></span>)</i></span></div></td></tr></tbody></table> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/File:Standard_Normal_Distribution.png"><img resource="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Standard_Normal_Distribution.png" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Standard_Normal_Distribution.png/220px-Standard_Normal_Distribution.png" decoding="async" width="220" height="136" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Standard_Normal_Distribution.png/330px-Standard_Normal_Distribution.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Standard_Normal_Distribution.png/440px-Standard_Normal_Distribution.png 2x" data-file-width="5986" data-file-height="3700" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E6%AD%A3%E8%A6%8F%E5%88%86%E5%B8%83" title="正規分布">正規分布</a>は非常に一般的な<a href="/wiki/%E7%A2%BA%E7%8E%87%E5%AF%86%E5%BA%A6%E9%96%A2%E6%95%B0" title="確率密度関数">確率密度関数</a>の一つであり、<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E5%BF%83%E6%A5%B5%E9%99%90%E5%AE%9A%E7%90%86" title="中心極限定理">中心極限定理</a>により有用となっている。</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/File:Iris_Pairs_Plot.png"><img resource="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Iris_Pairs_Plot.png" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Iris_Pairs_Plot.png/220px-Iris_Pairs_Plot.png" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Iris_Pairs_Plot.png/330px-Iris_Pairs_Plot.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Iris_Pairs_Plot.png/440px-Iris_Pairs_Plot.png 2x" data-file-width="7000" data-file-height="7000" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E6%95%A3%E5%B8%83%E5%9B%B3" title="散布図">散布図</a>は、さまざまな変数間で観測された関係を示すために記述統計で利用される。この散布図は<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=Iris%E3%83%87%E3%83%BC%E3%82%BF%E3%82%BB%E3%83%83%E3%83%88&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Irisデータセット (存在しないページ)">Irisデータセット</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Iris_flower_data_set" class="extiw" title="en:Iris flower data set">英語版</a>)</span></span>を使用している。</figcaption></figure> <p><b>統計学</b>(とうけいがく、<a href="/wiki/%E8%8B%B1%E8%AA%9E" title="英語">英</a>&#58; <span lang="en"><a href="https://ja.wiktionary.org/wiki/statistics" class="extiw" title="wikt:statistics">statistics</a></span>)とは、<a href="/wiki/%E7%B5%B1%E8%A8%88" title="統計">統計</a>に関する<a href="/wiki/%E7%A0%94%E7%A9%B6" title="研究">研究</a>を行う<a href="/wiki/%E5%AD%A6%E5%95%8F" title="学問">学問</a>である。経験的に得られたバラツキのある<a href="/wiki/%E3%83%87%E3%83%BC%E3%82%BF" title="データ">データ</a>から、<a href="/wiki/%E5%BF%9C%E7%94%A8%E6%95%B0%E5%AD%A6" title="応用数学">応用数学</a>の手法を用いて数値上の性質や規則性あるいは不規則性を見いだす。統計的手法は、実験計画、データの要約や解釈を行う上での根拠を提供するため、幅広い分野で応用されている<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">&#91;</span>注釈 1<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。 </p><p><a href="/wiki/%E7%89%A9%E7%90%86%E5%AD%A6" title="物理学">物理学</a>・<a href="/wiki/%E7%B5%8C%E6%B8%88%E5%AD%A6" title="経済学">経済学</a><sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">&#91;</span>2<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">&#91;</span>3<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>・<a href="/wiki/%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E5%AD%A6" title="社会学">社会学</a>・<a href="/wiki/%E5%BF%83%E7%90%86%E5%AD%A6" title="心理学">心理学</a><sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">&#91;</span>4<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>・<a href="/wiki/%E8%A8%80%E8%AA%9E%E5%AD%A6" title="言語学">言語学</a>といった<a href="/wiki/%E4%BA%BA%E6%96%87%E7%A7%91%E5%AD%A6" title="人文科学">人文科学</a>・<a href="/wiki/%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E7%A7%91%E5%AD%A6" title="社会科学">社会科学</a>・<a href="/wiki/%E8%87%AA%E7%84%B6%E7%A7%91%E5%AD%A6" title="自然科学">自然科学</a>(<a href="/wiki/%E5%9F%BA%E7%A4%8E%E7%A7%91%E5%AD%A6" title="基礎科学">基礎科学</a>)から、<a href="/wiki/%E5%B7%A5%E5%AD%A6" title="工学">工学</a>・<a href="/wiki/%E5%8C%BB%E5%AD%A6" title="医学">医学</a><sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">&#91;</span>5<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>・<a href="/wiki/%E8%96%AC%E5%AD%A6" title="薬学">薬学</a>といった<a href="/wiki/%E5%BF%9C%E7%94%A8%E7%A7%91%E5%AD%A6" title="応用科学">応用科学</a>まで、実証分析を伴う科学の分野において必須の学問となっている。また、<a href="/wiki/%E7%A7%91%E5%AD%A6%E5%93%B2%E5%AD%A6" title="科学哲学">科学哲学</a>における重要なトピックの一つでもある。 </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="語源"><span id=".E8.AA.9E.E6.BA.90"></span>語源</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6&amp;action=edit&amp;section=1" title="節を編集: 語源"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6%E3%81%AE%E6%AD%B4%E5%8F%B2#語源" title="統計学の歴史">統計学の歴史 §&#160;語源</a>」を参照</div> <p>英語で統計または統計学を「<ruby class="yomigana" style="ruby-position:inline; display:inline"><rb style="display:inline; white-space:normal; font-variant-east-asian:normal"><span lang="en">statistics</span></rb><span class="rp">(</span><rt style="display:inline; white-space:normal; font-size:inherit; font-variant-east-asian:normal">スタティスティクス</rt><span class="rp">)</span></ruby>」と言うが、語源はラテン語で「状態」を意味する「<ruby class="yomigana" style="ruby-position:inline; display:inline"><rb style="display:inline; white-space:normal; font-variant-east-asian:normal"><span lang="la">statisticum</span></rb><span class="rp">(</span><rt style="display:inline; white-space:normal; font-size:inherit; font-variant-east-asian:normal">スタティスティークム</rt><span class="rp">)</span></ruby>」であり、この言葉がイタリア語で「国家」を意味するようになり、国家の人力、財力等といった<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E5%8B%A2%E8%AA%BF%E6%9F%BB" title="国勢調査">国勢調査</a>を比較検討する学問を意味するようになった<sup class="noprint Template-Fact">&#91;<i><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%80%8C%E8%A6%81%E5%87%BA%E5%85%B8%E3%80%8D%E3%82%92%E3%82%AF%E3%83%AA%E3%83%83%E3%82%AF%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%9F%E6%96%B9%E3%81%B8" title="Wikipedia:「要出典」をクリックされた方へ"><span title="この記述には信頼できる情報源の提示が求められています。(2019年5月)">要出典</span></a></i>&#93;</sup><sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">&#91;</span>注釈 2<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。 </p><p>なお、統計学という語は、ドイツの政治学者<a href="/wiki/%E3%82%B4%E3%83%83%E3%83%88%E3%83%95%E3%83%AA%E3%83%BC%E3%83%88%E3%83%BB%E3%82%A2%E3%83%83%E3%83%98%E3%83%B3%E3%83%B4%E3%82%A1%E3%83%AB" title="ゴットフリート・アッヘンヴァル">ゴットフリート・アッヘンヴァル</a>が1749年に『ヨーロッパ諸国国家学綱要』の中で、それまでドイツ語で「Staatenkunde」(「国情論」の意味)と呼ばれていた<sup id="cite_ref-FOOTNOTE竹内啓201882_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE竹内啓201882-8"><span class="cite-bracket">&#91;</span>6<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>学問に「<ruby class="yomigana" style="ruby-position:inline; display:inline"><rb style="display:inline; white-space:normal; font-variant-east-asian:normal"><span lang="de">Statistik</span></rb><span class="rp">(</span><rt style="display:inline; white-space:normal; font-size:inherit; font-variant-east-asian:normal">シュタティシュティーク</rt><span class="rp">)</span></ruby>」(統計学)の名をつけたことに始まる<sup id="cite_ref-FOOTNOTE竹内啓201885_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE竹内啓201885-9"><span class="cite-bracket">&#91;</span>7<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。 </p><p>日本語の「統計」という語の起源は明確にはなっていないが、<a href="/wiki/%E5%B9%95%E6%9C%AB" title="幕末">幕末</a>から<a href="/wiki/%E6%98%8E%E6%B2%BB" title="明治">明治</a>初年にかけての洋学者である<a href="/wiki/%E6%9F%B3%E5%B7%9D%E6%98%A5%E4%B8%89" title="柳川春三">柳川春三</a>が初めて現在の意味でこの語を使用したと考えられており、明治2年(1869年)には彼の編纂した冊子においてこの語と用法が使用されたとの記述がある。その後、明治4年(1871年)には<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E8%94%B5%E7%9C%81" title="大蔵省">大蔵省</a>に「統計司」(後に「統計寮」に改組)が置かれ、次第にこの語が広まっていった<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">&#91;</span>8<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="分類"><span id=".E5.88.86.E9.A1.9E"></span>分類</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6&amp;action=edit&amp;section=2" title="節を編集: 分類"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="記述統計学と推計統計学"><span id=".E8.A8.98.E8.BF.B0.E7.B5.B1.E8.A8.88.E5.AD.A6.E3.81.A8.E6.8E.A8.E8.A8.88.E7.B5.B1.E8.A8.88.E5.AD.A6"></span>記述統計学と推計統計学</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6&amp;action=edit&amp;section=3" title="節を編集: 記述統計学と推計統計学"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/Category:%E8%A8%98%E8%BF%B0%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6" title="Category:記述統計学">Category:記述統計学</a>」および「<a href="/wiki/Category:%E6%8E%A8%E8%A8%88%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6" title="Category:推計統計学">Category:推計統計学</a>」を参照</div> <p>統計学は「記述統計学 (descriptive statistics) 」 と「推計統計学(inferential statistics、推測統計学とも) 」に分類できる<sup id="cite_ref-:0_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-11"><span class="cite-bracket">&#91;</span>9<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。記述統計学は<b>データの特徴を記述</b>する学問であり、推計統計学は<b>標本から母集団を推計</b>する学問である。 </p><p>記述統計学は、データ1つがもつ特徴を記述・説明することに着目した分野である<sup id="cite_ref-:0_11-1" class="reference"><a href="#cite_note-:0-11"><span class="cite-bracket">&#91;</span>9<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。例えば小学生99人の身長データがあったとする。データの値は個別の小学生のものであり、100人全体の特徴は値を個別に見ただけでは分からない。ここでデータの値を身長順に並べ、50番目の値を見れば「この小学生99人の"普通"の身長はだいたい110 cmである」と記述できる。50番目の値は<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E5%A4%AE%E5%80%A4" title="中央値">中央値</a>という。このように、データ全体の特徴を要約・記述することが記述統計学の大きな目的・方法論である。 </p><p><a href="/wiki/%E6%8E%A8%E8%A8%88%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6" title="推計統計学">推計統計学</a>は、<a href="/wiki/%E6%AF%8D%E9%9B%86%E5%9B%A3" title="母集団">母集団</a>からの<a href="/wiki/%E6%A8%99%E6%9C%AC%E5%8C%96" title="標本化">標本化</a>を前提とし、標本から母集団を推測する分野である<sup id="cite_ref-:0_11-2" class="reference"><a href="#cite_note-:0-11"><span class="cite-bracket">&#91;</span>9<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。例えば世界の小学生の身長特性を知りたいとする。全世界の小学生の身長を計測し記述統計学によって中央値や平均値を記述すれば、目的である世界の小学生の身長特性は解明できる。しかしその計測は著しく困難(事実上不可能)である。そこで推計統計学では、まず小学生100人の身長データ(標本と呼ぶ)を集める。そして標本は全世界の小学生という母集団からランダムに選ばれたものだと考える。ランダムに選ばれた100人の身長中央値(標本の中央値)は必ずしも世界小学生身長中央値(母集団の中央値)と一致しないと考えられるが、"似た"数値にはなると期待される。すなわち標本から母集団の特性を推測することができる。この、標本から母集団を推測する方法論に関する分野が推計統計学である。 </p><p>このように、記述統計学は<b>データ</b>(推計統計学でいう標本)の説明・<b>記述</b>を行い、推計統計学は<b>母集団</b>(の記述)の<b>推測</b>をおこなう。両分野の違いは、記述統計学では目の前にあるデータがすべて(母集団という考え方はない)のに対し、推計統計学ではむしろ目の前のデータは(真なる)母集団から今回たまたま選ばれた標本だと考える点にある。一方で、推計統計学では標本の記述統計から母集団の<a href="/wiki/%E7%B5%B1%E8%A8%88%E9%87%8F" title="統計量">統計量</a>を推測するように、この2分野は非常に密接に絡んでおり全く別の分野と考えることは不適切である。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="統計的手法"><span id=".E7.B5.B1.E8.A8.88.E7.9A.84.E6.89.8B.E6.B3.95"></span>統計的手法</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6&amp;action=edit&amp;section=4" title="節を編集: 統計的手法"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101304250" /><table class="box-出典の明記 plainlinks metadata ambox mbox-small-left ambox-content ambox-出典の明記" role="presentation" style="width:auto;"><tbody><tr><td class="mbox-image"><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Question_book-4.svg/50px-Question_book-4.svg.png" decoding="async" width="50" height="39" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Question_book-4.svg/75px-Question_book-4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Question_book-4.svg/100px-Question_book-4.svg.png 2x" data-file-width="262" data-file-height="204" /></span></span></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span"><b>この節は<a href="/wiki/Wikipedia:%E6%A4%9C%E8%A8%BC%E5%8F%AF%E8%83%BD%E6%80%A7" title="Wikipedia:検証可能性">検証可能</a>な<a href="/wiki/Wikipedia:%E4%BF%A1%E9%A0%BC%E3%81%A7%E3%81%8D%E3%82%8B%E6%83%85%E5%A0%B1%E6%BA%90" title="Wikipedia:信頼できる情報源">参考文献や出典</a>が全く示されていないか、不十分です。</b><span class="hide-when-compact"> <a href="/wiki/Wikipedia:%E5%87%BA%E5%85%B8%E3%82%92%E6%98%8E%E8%A8%98%E3%81%99%E3%82%8B" title="Wikipedia:出典を明記する">出典を追加</a>して記事の信頼性向上にご協力ください。<small>(<a href="/wiki/Template:%E5%87%BA%E5%85%B8%E3%81%AE%E6%98%8E%E8%A8%98/doc" title="Template:出典の明記/doc">このテンプレートの使い方</a>)</small><br /><small><span class="plainlinks">出典検索<a href="/wiki/Template:Find_sources_mainspace" title="Template:Find sources mainspace"><sup>?</sup></a>:&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.google.co.jp/search?hl=ja&amp;as_eq=wikipedia&amp;q=%22%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6%22&amp;num=50">"統計学"</a>&#160;–&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.google.co.jp/search?hl=ja&amp;q=%22%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6%22&amp;tbm=nws">ニュース</a>&#160;<b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.google.co.jp/search?hl=ja&amp;tbs=bks:1&amp;q=%22%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6%22">書籍</a>&#160;<b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="//scholar.google.co.jp/scholar?num=100&amp;hl=ja&amp;q=%22%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6%22">スカラー</a>&#160;<b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ci.nii.ac.jp/opensearch/search?lang=ja&amp;q=%22%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6%22&amp;range=2&amp;count=200&amp;sortorder=1&amp;type=0">CiNii</a>&#160;<b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jstage.jst.go.jp/result/global/-char/ja?globalSearchKey=%22%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6%22">J-STAGE</a>&#160;<b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ndlsearch.ndl.go.jp/api/openurl?any=%22%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6%22">NDL</a>&#160;<b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dlib.jp/?q=%22%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6%22">dlib.jp</a>&#160;<b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://jpsearch.go.jp/csearch/jps-cross?csid=jps-cross&amp;keyword=%22%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6%22">ジャパンサーチ</a>&#160;<b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/">TWL</a></span></small></span> <span class="date-container"><i>(<span class="date"><span title="2011-11">2011年11月</span></span>)</i></span></div></td></tr></tbody></table> <dl><dt><a href="/wiki/%E5%AE%9F%E9%A8%93%E8%A8%88%E7%94%BB%E6%B3%95" title="実験計画法">実験計画法</a></dt> <dd>データ収集の規模や対象、割付方法をコントロールし、より公正で評価可能なデータが収集できるよう検討すること。統計の世界には「ゴミのようなデータを使っていくら解析しても出てくる結果はゴミばかりだ」<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">&#91;</span>10<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>という格言がある<sup id="cite_ref-FOOTNOTEモルテン・イェルウェン2015192_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEモルテン・イェルウェン2015192-13"><span class="cite-bracket">&#91;</span>11<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。これはデータ収集の前にその方法を十分に検討する必要があることを強調したものである。</dd></dl> <dl><dt><a href="/wiki/%E5%B0%BA%E5%BA%A6%E6%B0%B4%E6%BA%96" title="尺度水準">尺度水準</a></dt> <dd><a href="/wiki/%E3%83%87%E3%83%BC%E3%82%BF" title="データ">データ</a>(あるいは<a href="/wiki/%E5%A4%89%E6%95%B0_(%E6%95%B0%E5%AD%A6)" title="変数 (数学)">変数</a>、<a href="/wiki/%E6%B8%AC%E5%AE%9A" title="測定">測定</a>)の尺度はふつう次のような種類(水準)に分類される。尺度水準によって、統計に用いるべき要約統計量や統計検定法が異なる。 <ul><li>質的データ、カテゴリデータ <ul><li>名義尺度:単なる番号で順番の意味はない。電話番号、背番号など。</li> <li>順序尺度:順序が意味を持つ番号。階級や階層など。</li></ul></li> <li>量的データ、数値データ <ul><li>間隔尺度:順序に加え間隔にも意味がある(単位がある)が、ゼロには絶対的な意味はない。<a href="/wiki/%E3%82%BB%E3%83%AB%E3%82%B7%E3%82%A6%E3%82%B9%E5%BA%A6" title="セルシウス度">摂氏</a>・<a href="/wiki/%E8%8F%AF%E6%B0%8F" title="華氏">華氏</a>、<a href="/wiki/%E7%9F%A5%E8%83%BD%E6%8C%87%E6%95%B0" title="知能指数">知能指数</a>など。</li> <li>比率尺度:ゼロを基準とする絶対的尺度で、間隔だけでなく比率にも意味がある。絶対温度、金額など。</li></ul></li></ul></dd></dl> <p>これらは、意思決定に応用されている。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="歴史"><span id=".E6.AD.B4.E5.8F.B2"></span>歴史</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6&amp;action=edit&amp;section=5" title="節を編集: 歴史"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6%E3%81%AE%E6%AD%B4%E5%8F%B2" title="統計学の歴史">統計学の歴史</a>」を参照</div> <p>統計学の源流は国家または社会全体における<a href="/wiki/%E4%BA%BA%E5%8F%A3" title="人口">人口</a>あるいは<a href="/wiki/%E7%B5%8C%E6%B8%88" title="経済">経済</a>に関する調査にある<sup id="cite_ref-FOOTNOTE竹内啓20184_14-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE竹内啓20184-14"><span class="cite-bracket">&#91;</span>12<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。このことは、東西を問わず古代から行われている。 </p><p>学問としては、17世紀には<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%82%AE%E3%83%AA%E3%82%B9" title="イギリス">イギリス</a>で<a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%A3%E3%83%AA%E3%82%A2%E3%83%A0%E3%83%BB%E3%83%9A%E3%83%86%E3%82%A3" title="ウィリアム・ペティ">ウィリアム・ペティ</a>の『<a href="/w/index.php?title=%E6%94%BF%E6%B2%BB%E7%AE%97%E8%A1%93_(%E6%9B%B8%E7%89%A9)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="政治算術 (書物) (存在しないページ)">政治算術</a>』(1790年)などが著述され、その後の<a href="/wiki/%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6" title="社会統計学">社会統計学</a>に繋がる流れが始まった。彼の提唱した<a href="/wiki/%E6%94%BF%E6%B2%BB%E7%AE%97%E8%A1%93" title="政治算術">政治算術</a>そのものは18世紀に衰退するものの、ペティは統計学の父とも呼ばれる<sup id="cite_ref-FOOTNOTE竹内啓201858–59_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE竹内啓201858–59-15"><span class="cite-bracket">&#91;</span>13<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。また同時期、ペティの友人である<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%B8%E3%83%A7%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%82%B0%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%88&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ジョン・グラント (存在しないページ)">ジョン・グラント</a>(<a href="/wiki/%E8%8B%B1%E8%AA%9E" title="英語">英語</a>: <span lang="en"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/John_Graunt" class="extiw" title="en:John Graunt">John Graunt</a></span>)</span>が『死亡表に関する自然的および政治的諸観察』(1662年)を表し、<a href="/wiki/%E4%BA%BA%E5%8F%A3%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6" title="人口統計学">人口統計学</a>の源流となった<sup id="cite_ref-FOOTNOTE竹内啓201872_16-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE竹内啓201872-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>14<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。この死亡統計の研究は<a href="/wiki/%E3%82%A8%E3%83%89%E3%83%A2%E3%83%B3%E3%83%89%E3%83%BB%E3%83%8F%E3%83%AC%E3%83%BC" title="エドモンド・ハレー">エドモンド・ハレー</a>なども行うようになった<sup id="cite_ref-FOOTNOTE竹内啓201875–26_17-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE竹内啓201875–26-17"><span class="cite-bracket">&#91;</span>15<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。これらの影響の基、18世紀にはドイツの<a href="/wiki/%E3%83%A8%E3%83%8F%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%82%B8%E3%83%A5%E3%83%BC%E3%82%B9%E3%83%9F%E3%83%AB%E3%83%92" title="ヨハン・ペーター・ジュースミルヒ">ヨハン・ペーター・ジュースミルヒ</a>が『神の秩序』(1741年)で<a href="/wiki/%E4%BA%BA%E5%8F%A3" title="人口">人口</a>動態にみられる規則性を明らかにしたが、これには文字通り「神の秩序」を数学的に記述する意図があった<sup id="cite_ref-FOOTNOTE竹内啓201879_18-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE竹内啓201879-18"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。 </p><p><a href="/wiki/%E3%83%89%E3%82%A4%E3%83%84" title="ドイツ">ドイツ</a>では17世紀からヘルマン・コンリングなどによって<a href="/wiki/%E3%83%A8%E3%83%BC%E3%83%AD%E3%83%83%E3%83%91" title="ヨーロッパ">ヨーロッパ</a>各国の国状の比較研究が盛んになり、1749年に<a href="/wiki/%E3%82%B4%E3%83%83%E3%83%88%E3%83%95%E3%83%AA%E3%83%BC%E3%83%88%E3%83%BB%E3%82%A2%E3%83%83%E3%83%98%E3%83%B3%E3%83%B4%E3%82%A1%E3%83%AB" title="ゴットフリート・アッヘンヴァル">ゴットフリート・アッヘンヴァル</a>がこれにドイツ語で「<ruby class="yomigana" style="ruby-position:inline; display:inline"><rb style="display:inline; white-space:normal; font-variant-east-asian:normal"><span lang="de">Statistik</span></rb><span class="rp">(</span><rt style="display:inline; white-space:normal; font-size:inherit; font-variant-east-asian:normal">シュタティシュティーク</rt><span class="rp">)</span></ruby>」(「統計学」の意味)の名をつけている<sup id="cite_ref-FOOTNOTE竹内啓201885_9-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE竹内啓201885-9"><span class="cite-bracket">&#91;</span>7<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。 </p><p>19世紀初頭になるとこれに関して政治算術的なデータの収集と分析が重視されて、「<span lang="de">Statistik</span>」の語は特に「統計学」の意味に用いられ、さらにイギリスやフランスなどでも用いられるようになった。この頃には、1748年の<a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%82%A6%E3%82%A7%E3%83%BC%E3%83%87%E3%83%B3" title="スウェーデン">スウェーデン</a>を皮切りに<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E5%8B%A2%E8%AA%BF%E6%9F%BB" title="国勢調査">国勢調査</a>も行われるようになり、1790年には<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A1%E3%83%AA%E3%82%AB%E5%90%88%E8%A1%86%E5%9B%BD%E4%B8%8B%E9%99%A2" title="アメリカ合衆国下院">下院</a>の議員数算定のために<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A1%E3%83%AA%E3%82%AB%E5%90%88%E8%A1%86%E5%9B%BD" title="アメリカ合衆国">アメリカ</a>がこれに続き、イギリス、<a href="/wiki/%E3%83%95%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%82%B9" title="フランス">フランス</a>など西ヨーロッパ諸国においても1830年頃までには国勢調査が行われるようになった<sup id="cite_ref-FOOTNOTE竹内啓2018166–167_19-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE竹内啓2018166–167-19"><span class="cite-bracket">&#91;</span>17<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。 </p><p>一方<a href="/wiki/%E3%83%96%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%82%BA%E3%83%BB%E3%83%91%E3%82%B9%E3%82%AB%E3%83%AB" title="ブレーズ・パスカル">ブレーズ・パスカル</a>、<a href="/wiki/%E3%83%94%E3%82%A8%E3%83%BC%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%83%89%E3%83%BB%E3%83%95%E3%82%A7%E3%83%AB%E3%83%9E%E3%83%BC" title="ピエール・ド・フェルマー">ピエール・ド・フェルマー</a>に始まった確率論の研究がフランスを中心にして進み、19世紀初頭には<a href="/wiki/%E3%83%94%E3%82%A8%E3%83%BC%E3%83%AB%EF%BC%9D%E3%82%B7%E3%83%A2%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%83%A9%E3%83%97%E3%83%A9%E3%82%B9" title="ピエール=シモン・ラプラス">ピエール=シモン・ラプラス</a>によって一応の完成を見ていた<sup id="cite_ref-FOOTNOTE竹内啓2018128_20-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE竹内啓2018128-20"><span class="cite-bracket">&#91;</span>18<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。また、<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%BC%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%83%95%E3%83%AA%E3%83%BC%E3%83%89%E3%83%AA%E3%83%92%E3%83%BB%E3%82%AC%E3%82%A6%E3%82%B9" title="カール・フリードリヒ・ガウス">カール・フリードリヒ・ガウス</a>による<a href="/wiki/%E8%AA%A4%E5%B7%AE" title="誤差">誤差</a>や<a href="/wiki/%E6%AD%A3%E8%A6%8F%E5%88%86%E5%B8%83" title="正規分布">正規分布</a>についての研究も統計学発展の基礎となった<sup id="cite_ref-FOOTNOTE岩沢宏和2014164_21-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE岩沢宏和2014164-21"><span class="cite-bracket">&#91;</span>19<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。ラプラスも確率論の社会的な応用を考えたが、この考えを本格的に広めたのが「近代統計学の父」と呼ばれる<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%89%E3%83%AB%E3%83%95%E3%83%BB%E3%82%B1%E3%83%88%E3%83%AC%E3%83%BC" title="アドルフ・ケトレー">アドルフ・ケトレー</a>であった。彼は『人間について』(1835年)、『社会物理学』(1869年)などを著し、自由意志によってばらばらに動くように見える人間の行動も社会全体で平均すれば法則に従っている(「平均人」を中心に正規分布に従う)と考えた<sup id="cite_ref-FOOTNOTE竹内啓2018193_22-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE竹内啓2018193-22"><span class="cite-bracket">&#91;</span>20<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。ケトレーの仕事を契機として、19世紀半ば以降、<b>社会統計学</b>がドイツを中心に、特に<a href="/wiki/%E7%B5%8C%E6%B8%88%E5%AD%A6" title="経済学">経済学</a>と密接な関係を持って発展する。代表的な人物には<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%89%E3%83%AB%E3%83%95%E3%83%BB%E3%83%AF%E3%83%BC%E3%82%B0%E3%83%8A%E3%83%BC_(%E7%B5%8C%E6%B8%88%E5%AD%A6%E8%80%85)" title="アドルフ・ワーグナー (経済学者)">アドルフ・ワグナー</a><sup id="cite_ref-FOOTNOTE竹内啓2018211–212_23-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE竹内啓2018211–212-23"><span class="cite-bracket">&#91;</span>21<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>、<a href="/wiki/%E3%82%A8%E3%83%AB%E3%83%B3%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%BB%E3%82%A8%E3%83%B3%E3%82%B2%E3%83%AB" title="エルンスト・エンゲル">エルンスト・エンゲル</a>(<a href="/wiki/%E3%82%A8%E3%83%B3%E3%82%B2%E3%83%AB%E4%BF%82%E6%95%B0" title="エンゲル係数">エンゲル係数</a>で有名)<sup id="cite_ref-FOOTNOTE竹内啓2018207–208_24-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE竹内啓2018207–208-24"><span class="cite-bracket">&#91;</span>22<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>、<a href="/w/index.php?title=%E3%82%B2%E3%82%AA%E3%83%AB%E3%82%AF%E3%83%BB%E3%83%95%E3%82%A9%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%83%9E%E3%82%A4%E3%83%A4%E3%83%BC&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ゲオルク・フォン・マイヤー (存在しないページ)">ゲオルク・フォン・マイヤー</a>がいる<sup id="cite_ref-FOOTNOTE竹内啓2018215–216_25-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE竹内啓2018215–216-25"><span class="cite-bracket">&#91;</span>23<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。また<a href="/wiki/%E3%83%95%E3%83%AD%E3%83%BC%E3%83%AC%E3%83%B3%E3%82%B9%E3%83%BB%E3%83%8A%E3%82%A4%E3%83%81%E3%83%B3%E3%82%B2%E3%83%BC%E3%83%AB" title="フローレンス・ナイチンゲール">フローレンス・ナイチンゲール</a>も、社会医学に統計学を応用した最初期の人物として知られる。統計学の業績について高く評価され1858年には王立統計学会初の女性会員となった<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">&#91;</span>24<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。 </p><p>同じく19世紀半ばに<a href="/wiki/%E3%83%81%E3%83%A3%E3%83%BC%E3%83%AB%E3%82%BA%E3%83%BB%E3%83%80%E3%83%BC%E3%82%A6%E3%82%A3%E3%83%B3" title="チャールズ・ダーウィン">チャールズ・ダーウィン</a>の<a href="/wiki/%E9%80%B2%E5%8C%96%E8%AB%96" title="進化論">進化論</a>が発表され、彼の従弟に当たる<a href="/wiki/%E3%83%95%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%82%B7%E3%82%B9%E3%83%BB%E3%82%B4%E3%83%AB%E3%83%88%E3%83%B3" title="フランシス・ゴルトン">フランシス・ゴルトン</a>は数量的側面から<a href="/w/index.php?title=%E7%94%9F%E7%89%A9%E9%80%B2%E5%8C%96&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="生物進化 (存在しないページ)">生物進化</a>の研究に着手した。これは当時「<ruby class="yomigana" style="ruby-position:inline; display:inline"><rb style="display:inline; white-space:normal; font-variant-east-asian:normal"><span lang="en">biometrics</span></rb><span class="rp">(</span><rt style="display:inline; white-space:normal; font-size:inherit; font-variant-east-asian:normal">バイオメトリクス</rt><span class="rp">)</span></ruby>」(生物測定学)と呼ばれ、多数の生物(ヒトも含めて)を対象として扱う統計学的側面を含んでいる<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">&#91;</span>25<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。ゴルトンは<a href="/wiki/%E5%B9%B3%E5%9D%87%E3%81%B8%E3%81%AE%E5%9B%9E%E5%B8%B0" title="平均への回帰">平均への回帰</a>の発見で有名である<sup id="cite_ref-FOOTNOTE竹内啓2018234–235_28-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE竹内啓2018234–235-28"><span class="cite-bracket">&#91;</span>26<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>が、当初生物学的と思われたこの現象は一般の統計学的対象の解析でも重要であることが明らかとなる。ゴルトンの後継者となった数学者<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%BC%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%83%94%E3%82%A2%E3%82%BD%E3%83%B3" title="カール・ピアソン">カール・ピアソン</a>はこのような生物統計学をさらに数学的に発展させ(<b>数理統計学</b>)、19世紀終わりから20世紀にかけ<b>記述統計学</b>を大成する<sup id="cite_ref-FOOTNOTE竹内啓2018238–239_29-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE竹内啓2018238–239-29"><span class="cite-bracket">&#91;</span>27<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">&#91;</span>注釈 3<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。 </p><p>20世紀に入ると、<a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%A3%E3%83%AA%E3%82%A2%E3%83%A0%E3%83%BB%E3%82%B4%E3%82%BB%E3%83%83%E3%83%88" title="ウィリアム・ゴセット">ウィリアム・ゴセット</a><sup id="cite_ref-FOOTNOTE岩沢宏和2014205_31-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE岩沢宏和2014205-31"><span class="cite-bracket">&#91;</span>28<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>、続いて<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%83%8A%E3%83%AB%E3%83%89%E3%83%BB%E3%83%95%E3%82%A3%E3%83%83%E3%82%B7%E3%83%A3%E3%83%BC" title="ロナルド・フィッシャー">ロナルド・フィッシャー</a>が<a href="/wiki/%E8%BE%B2%E5%AD%A6" title="農学">農学</a>の<a href="/wiki/%E5%AE%9F%E9%A8%93%E8%A8%88%E7%94%BB%E6%B3%95" title="実験計画法">実験計画法</a>研究をきっかけとして数々の統計学的仮説検定法を編み出し、記述統計学から<b>推計統計学</b>の時代に移る<sup id="cite_ref-FOOTNOTE竹内啓2018258_32-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE竹内啓2018258-32"><span class="cite-bracket">&#91;</span>29<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。ここでは<a href="/wiki/%E6%AF%8D%E9%9B%86%E5%9B%A3" title="母集団">母集団</a>から抽出された標本を基に、確率論を利用して逆に母集団を推定するという考え方がとられる。続いて<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%82%A7%E3%82%B8%E3%83%BB%E3%83%8D%E3%82%A4%E3%83%9E%E3%83%B3" title="イェジ・ネイマン">イェジ・ネイマン</a>、<a href="/wiki/%E3%82%A8%E3%82%B4%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%83%94%E3%82%A2%E3%82%BD%E3%83%B3" title="エゴン・ピアソン">エゴン・ピアソン</a>らによって<a href="/wiki/%E7%84%A1%E4%BD%9C%E7%82%BA%E6%8A%BD%E5%87%BA" title="無作為抽出">無作為抽出</a>法の採用など現代の数理統計学の理論体系が構築され<sup id="cite_ref-FOOTNOTE竹内啓2018291–292_33-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE竹内啓2018291–292-33"><span class="cite-bracket">&#91;</span>30<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>、これは<a href="/wiki/%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E7%A7%91%E5%AD%A6" title="社会科学">社会科学</a>、<a href="/wiki/%E5%8C%BB%E5%AD%A6" title="医学">医学</a>、<a href="/wiki/%E5%B7%A5%E5%AD%A6" title="工学">工学</a>、<a href="/wiki/%E3%82%AA%E3%83%9A%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%82%B7%E3%83%A7%E3%83%B3%E3%82%BA%E3%83%BB%E3%83%AA%E3%82%B5%E3%83%BC%E3%83%81" title="オペレーションズ・リサーチ">オペレーションズ・リサーチ</a>などの様々な分野へ応用されることとなった。 </p><p>こうして推計統計学は精緻な数学理論となった反面、応用には必ずしも適していないとの批判が常にあった。 </p><p>これに呼応して、在来の客観確率を前提に置く統計学に対し、それまでごく少数によって提唱されていたにすぎなかった<b><a href="/wiki/%E4%B8%BB%E8%A6%B3%E7%A2%BA%E7%8E%87" title="主観確率">主観確率</a></b>を中心に据えた<b><a href="/wiki/%E3%83%99%E3%82%A4%E3%82%BA%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6" title="ベイズ統計学">ベイズ統計学</a></b>が1954年に<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AC%E3%82%AA%E3%83%8A%E3%83%AB%E3%83%89%E3%83%BB%E3%82%B5%E3%83%99%E3%83%BC%E3%82%B8&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="レオナルド・サベージ (存在しないページ)">レオナルド・サベージ</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Leonard_Savage" class="extiw" title="en:Leonard Savage">英語版</a>)</span></span>の『統計学の基礎』によって復活した<sup id="cite_ref-FOOTNOTE竹内啓2018456_34-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE竹内啓2018456-34"><span class="cite-bracket">&#91;</span>31<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。<a href="/wiki/%E3%83%99%E3%82%A4%E3%82%BA%E3%81%AE%E5%AE%9A%E7%90%86" title="ベイズの定理">ベイズの定理</a>に依拠する主観確率の考え方は<a href="/wiki/%E6%AF%8D%E9%9B%86%E5%9B%A3" title="母集団">母集団</a>の前提を必要とせず不完全情報環境下での計算や原因の確率を語るなど、およそ在来統計学とは正反対の立場に立つため、その当時在来統計学派はベイズ統計学派のことを『ベイジアン』と名付けて激しく対立した。しかし主観確率には、新たに取得した情報によって確率を更新する機能(=<a href="/wiki/%E3%83%99%E3%82%A4%E3%82%BA%E6%8E%A8%E5%AE%9A" title="ベイズ推定">ベイズ推定</a>)が内包され、この点が大きな応用の道を開いた。今や統計学では世界的にベイズ統計学が主流となり、先端的応用分野ではもっぱらベイズ統計学が駆使されている。 </p><p><a href="/wiki/%E8%A8%88%E9%87%8F%E7%B5%8C%E6%B8%88%E5%AD%A6" title="計量経済学">計量経済学</a>、<a href="/wiki/%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%8A%9B%E5%AD%A6" title="統計力学">統計力学</a><sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">&#91;</span>32<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">&#91;</span>33<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">&#91;</span>34<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>、<a href="/wiki/%E7%94%9F%E7%89%A9%E5%B7%A5%E5%AD%A6" title="生物工学">バイオテクノロジー</a>、<a href="/wiki/%E7%96%AB%E5%AD%A6" title="疫学">疫学</a>、<a href="/wiki/%E6%A9%9F%E6%A2%B0%E5%AD%A6%E7%BF%92" title="機械学習">機械学習</a>、<a href="/wiki/%E3%83%87%E3%83%BC%E3%82%BF%E3%83%9E%E3%82%A4%E3%83%8B%E3%83%B3%E3%82%B0" title="データマイニング">データマイニング</a>、<a href="/wiki/%E5%88%B6%E5%BE%A1%E7%90%86%E8%AB%96" title="制御理論">制御理論</a>、<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%8D%E3%83%83%E3%83%88" title="インターネット">インターネット</a>など、あらゆる分野でベイズ統計学は実学として活用されている。<a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%83%91%E3%83%A0_(%E3%83%A1%E3%83%BC%E3%83%AB)#フィルタリングソフトウェア" title="スパム (メール)">スパムメールフィルタ</a>や<a href="/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC%E8%AA%9E%E5%85%A5%E5%8A%9B%E3%82%B7%E3%82%B9%E3%83%86%E3%83%A0" title="日本語入力システム">日本語入力システム</a>の<a href="/wiki/%E5%85%A5%E5%8A%9B%E4%BA%88%E6%B8%AC" title="入力予測">入力予測</a>など身近な応用も数多い。20世紀末には<a href="/wiki/%E3%83%9E%E3%83%AB%E3%82%B3%E3%83%95%E9%80%A3%E9%8E%96%E3%83%A2%E3%83%B3%E3%83%86%E3%82%AB%E3%83%AB%E3%83%AD%E6%B3%95" title="マルコフ連鎖モンテカルロ法">マルコフ連鎖モンテカルロ法</a>など理論面で様々な革新的考案もなされ、旧来の統計学では不可能であったような各分野で多くの応用がなされるようになっている。これらベイズ統計学についての展開は、いずれも計算環境の進歩と不可分である<sup id="cite_ref-FOOTNOTE岩沢宏和2014263–264_38-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE岩沢宏和2014263–264-38"><span class="cite-bracket">&#91;</span>35<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="他分野との関係"><span id=".E4.BB.96.E5.88.86.E9.87.8E.E3.81.A8.E3.81.AE.E9.96.A2.E4.BF.82"></span>他分野との関係</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6&amp;action=edit&amp;section=6" title="節を編集: 他分野との関係"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="確率論"><span id=".E7.A2.BA.E7.8E.87.E8.AB.96"></span>確率論</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6&amp;action=edit&amp;section=7" title="節を編集: 確率論"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%E7%A2%BA%E7%8E%87%E8%AB%96" title="確率論">確率論</a>は、<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E7%AD%89%E6%95%99%E8%82%B2" title="中等教育">中等教育</a>で「確率・統計」と一括りに呼ばれていたように<sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">&#91;</span>36<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">&#91;</span>37<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>、統計学と非常に深いかかわりがある<sup id="cite_ref-ct_41-0" class="reference"><a href="#cite_note-ct-41"><span class="cite-bracket">&#91;</span>38<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-feller_42-0" class="reference"><a href="#cite_note-feller-42"><span class="cite-bracket">&#91;</span>39<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-durrett_43-0" class="reference"><a href="#cite_note-durrett-43"><span class="cite-bracket">&#91;</span>40<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-jaynes_44-0" class="reference"><a href="#cite_note-jaynes-44"><span class="cite-bracket">&#91;</span>41<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-cz_45-0" class="reference"><a href="#cite_note-cz-45"><span class="cite-bracket">&#91;</span>42<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">&#91;</span>43<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-47" class="reference"><a href="#cite_note-47"><span class="cite-bracket">&#91;</span>44<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。推計統計学ではデータ(標本)が母集団から<b>ランダムに</b>取り出されるという前提に立っている。すなわち母集団を構成する要素はそれぞれ"出やすさ"をもっており、それに従ってランダムに取り出されるという立場である。"出やすさ"はまさしく(古典的な)確率であり、母集団はある<a href="/wiki/%E7%A2%BA%E7%8E%87%E5%88%86%E5%B8%83" title="確率分布">確率分布</a>に従っていると数学的に表現できる。標本に基づいた母集団確率分布のパラメータ推定(統計的推論)は推計統計学の花形であり、これらは確率論の用語や理論を用いて表現・研究されている。 </p><p><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle x\sim p_{true}(x|\theta )}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>x</mi> <mo>&#x223c;<!-- ∼ --></mo> <msub> <mi>p</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>t</mi> <mi>r</mi> <mi>u</mi> <mi>e</mi> </mrow> </msub> <mo stretchy="false">(</mo> <mi>x</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo stretchy="false">|</mo> </mrow> <mi>&#x3b8;<!-- θ --></mi> <mo stretchy="false">)</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle x\sim p_{true}(x|\theta )}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/7e5fb044962d8bc2c14a1a26d065f5318a096143" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.838ex; width:13.748ex; height:2.843ex;" alt="{\displaystyle x\sim p_{true}(x|\theta )}" /></span>: 標本 x は、パラメータ θ をもつ確率分布 p<sub>true</sub> に従う母集団からサンプリングされる。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="機械学習"><span id=".E6.A9.9F.E6.A2.B0.E5.AD.A6.E7.BF.92"></span>機械学習</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6&amp;action=edit&amp;section=8" title="節を編集: 機械学習"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%E6%A9%9F%E6%A2%B0%E5%AD%A6%E7%BF%92" title="機械学習">機械学習</a>では、機械(数理モデル)がデータを利用してその性能を向上させようとする<sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite-bracket">&#91;</span>45<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49"><span class="cite-bracket">&#91;</span>46<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50"><span class="cite-bracket">&#91;</span>47<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。数理モデルとして確率分布を含むモデルを考えた場合、このモデルがデータを生成する過程は、まさしく推測統計学における母集団からのサンプリング(確率分布で表現された母集団モデルからデータという標本を取り出す過程)といえる。そしてこのモデルの学習とは、データからの正確な確率モデル推定 = 標本からの母集団パラメータ推定であり、すなわち統計的推論と同義である。このように統計学と機械学習には深い関係がある<sup id="cite_ref-51" class="reference"><a href="#cite_note-51"><span class="cite-bracket">&#91;</span>48<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>(詳しくは <a href="/wiki/%E6%A9%9F%E6%A2%B0%E5%AD%A6%E7%BF%92#統計的機械学習" title="機械学習">機械学習 §&#160;統計的機械学習</a>) </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="再現性の危機"><span id=".E5.86.8D.E7.8F.BE.E6.80.A7.E3.81.AE.E5.8D.B1.E6.A9.9F"></span>再現性の危機</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6&amp;action=edit&amp;section=9" title="節を編集: 再現性の危機"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/%E5%86%8D%E7%8F%BE%E6%80%A7%E3%81%AE%E5%8D%B1%E6%A9%9F" title="再現性の危機">再現性の危機</a>」を参照</div> <p>一度信頼できる統計データが取れさえすれば統計学的分析は数学的に行えるが、信頼できる統計データの収集はとても難しい。統計学の源流は各国が人口その他を把握するために行った<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E5%8B%A2%E8%AA%BF%E6%9F%BB" title="国勢調査">国勢調査</a>に求められるが、古代・中世を通じほとんどの国家では中央権力の力が弱く、<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%83%BC%E3%83%9E%E5%B8%9D%E5%9B%BD" title="ローマ帝国">ローマ帝国</a>で行われたセンサス<sup id="cite_ref-FOOTNOTE竹内啓201834_52-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE竹内啓201834-52"><span class="cite-bracket">&#91;</span>49<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>や中国歴代王朝の人口調査<sup id="cite_ref-FOOTNOTE竹内啓201815_53-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE竹内啓201815-53"><span class="cite-bracket">&#91;</span>50<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>等の例外はあるものの、特に大国においてこうした調査を行うことはほぼ不可能だった。 </p><p>こうした調査が実行可能となるのは各国の中央政府の行政能力の向上した18世紀から19世紀初頭にかけてであり、この時期に初めて近代的な意味での統計学が成立することとなった<sup id="cite_ref-FOOTNOTE竹内啓2018177_54-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE竹内啓2018177-54"><span class="cite-bracket">&#91;</span>51<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。現代においても、たとえば行政能力の脆弱な<a href="/wiki/%E3%83%96%E3%83%A9%E3%83%83%E3%82%AF%E3%82%A2%E3%83%95%E3%83%AA%E3%82%AB" title="ブラックアフリカ">ブラックアフリカ</a>諸国においては統計局の予算・人員の不足が深刻であり、統計データの不正確さが指摘されている<sup id="cite_ref-FOOTNOTEモルテン・イェルウェン201528–31_55-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEモルテン・イェルウェン201528–31-55"><span class="cite-bracket">&#91;</span>52<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。 </p><p>また、統計を取る人の主義主張によって統計値が大きく異なることも多々あり、<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%83%8A%E3%83%AB%E3%83%89%E3%83%BB%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%82%AC%E3%83%B3" title="ロナルド・レーガン">ロナルド・レーガン</a><a href="/wiki/%E6%94%BF%E6%A8%A9" title="政権">政権</a>は当時アメリカにホームレスが30万人しかいないと主張したが、活動家たちはその10倍の300万人いると主張した<sup id="cite_ref-FOOTNOTEジョエル・ベスト2002_56-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEジョエル・ベスト2002-56"><span class="cite-bracket">&#91;</span>53<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。 </p><p>例えば、質問の仕方一つで結果がガラリと変わってしまう。強姦に関するある調査で、女子大生に「男性から<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%82%B3%E3%83%BC%E3%83%AB" title="アルコール">アルコール</a>や<a href="/wiki/%E8%96%AC%E7%89%A9" title="薬物">薬物</a>を飲まされて、望まない性交をしたことがありますか」と質問することで「女子大生の1/4が強姦されたことがある」という結論を出したが、批判者たちはこの調査で強姦体験者と認定された女子大生たちを集めて再調査したところ、その3/4がその体験を強姦だと考えていないことが分かった<sup id="cite_ref-FOOTNOTEジョエル・ベスト2002_56-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEジョエル・ベスト2002-56"><span class="cite-bracket">&#91;</span>53<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。 </p><p>また、<a href="/wiki/%E6%9A%97%E6%95%B0" title="暗数">暗数</a>の考慮にも主観がつきまとってしまう。暗数とは「統計に出ない値」のことで、例えば強姦のような<a href="/wiki/%E7%8A%AF%E7%BD%AA" title="犯罪">犯罪</a>はそれがタブーであるために警察に届けないことも多く、したがって統計に表れない。それには統計を正しく読み解くには暗数を考慮する必要があるが、統計値を多く見積もりたい人は意識的・無意識的に暗数を多く見積もってしまう可能性があり、逆に統計値を少なく見積もりたい人は暗数を少なく見積もってしまう可能性がある。 </p><p>正しい統計データから正しい統計操作を行ってもなお騙すことが可能である。たとえば、ここ四十数年で<a href="/wiki/%E5%B0%91%E5%B9%B4%E7%8A%AF%E7%BD%AA" title="少年犯罪">少年犯罪</a>は1/4になっているが、最近10年では微増している。この時、微増となっている最近10年分のデータだけを提示して、「近年少年犯罪は増加している」という主張をすれば、これは成立することになる<sup id="cite_ref-57" class="reference"><a href="#cite_note-57"><span class="cite-bracket">&#91;</span>54<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。さらに、グラフの縦軸(=犯罪数の軸)をわざと縦長に描くことで犯罪数が急上昇しているかのように見せかけることも可能である。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="反証可能性"><span id=".E5.8F.8D.E8.A8.BC.E5.8F.AF.E8.83.BD.E6.80.A7"></span>反証可能性</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6&amp;action=edit&amp;section=10" title="節を編集: 反証可能性"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>カール・ポパーの反証可能性理論が、反証可能性のない理論は非科学的であると主張したため、反証可能性のない統計理論が存在する場合、それは非科学的であるとする論文があることに留意すべきである<sup id="cite_ref-58" class="reference"><a href="#cite_note-58"><span class="cite-bracket">&#91;</span>55<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="教育"><span id=".E6.95.99.E8.82.B2"></span>教育</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6&amp;action=edit&amp;section=11" title="節を編集: 教育"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>統計学は「実学」に端を発しており、<a href="/wiki/%E5%B8%82%E6%B0%91%E7%A4%BE%E4%BC%9A" title="市民社会">市民社会</a>以降世界に普及した「<a href="/wiki/%E5%B8%82%E5%A0%B4%E7%B5%8C%E6%B8%88" title="市場経済">市場経済</a>」を牽引した原動力とも言える学問である。そのため、<a href="/wiki/%E8%87%AA%E7%84%B6%E7%A7%91%E5%AD%A6" title="自然科学">自然科学</a>・<a href="/wiki/%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E7%A7%91%E5%AD%A6" title="社会科学">社会科学</a>・<a href="/wiki/%E4%BA%BA%E6%96%87%E7%A7%91%E5%AD%A6" title="人文科学">人文科学</a>の各分野の垣根を越えて分化かつ拡大を続ける中、基礎において汎用性が高い学問の構造を有している<sup class="noprint Template-Fact">&#91;<i><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%80%8C%E8%A6%81%E5%87%BA%E5%85%B8%E3%80%8D%E3%82%92%E3%82%AF%E3%83%AA%E3%83%83%E3%82%AF%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%9F%E6%96%B9%E3%81%B8" title="Wikipedia:「要出典」をクリックされた方へ"><span title="この記述には信頼できる情報源の提示が求められています。(2019年5月)">要出典</span></a></i>&#93;</sup>。 </p><p><a href="/wiki/%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E7%94%9F%E6%B4%BB" title="社会生活">社会生活</a>の至る所で統計技術の適用が貢献できる場面がある以上、統計学とその適用方法を学習する上では社会の実態に即して頻繁に技法を適用してみることが重要であり、そのように出来るためには何よりまず統計処理を身近で制限無く実施できるような「統計処理環境」の備えが必要である。 </p><p><a href="/wiki/%E3%83%91%E3%83%BC%E3%82%BD%E3%83%8A%E3%83%AB%E3%82%B3%E3%83%B3%E3%83%94%E3%83%A5%E3%83%BC%E3%82%BF" title="パーソナルコンピュータ">PC</a>・<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%95%E3%83%88%E3%82%A6%E3%82%A7%E3%82%A2" title="ソフトウェア">ソフトウェア</a>・<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%8D%E3%83%83%E3%83%88" title="インターネット">インターネット</a>などの<a href="/wiki/%E6%83%85%E5%A0%B1%E6%8A%80%E8%A1%93" title="情報技術">IT</a>環境が急速に進化低廉化して普及したことで身近に統計処理環境を持ちうるようになり、なおかつ莫大な統計情報がインターネットを通じて公開されているため、研究・調査・学習の処理材料にも不自由しない。 </p><p>実際21世紀に入って以降は、それまでの確率論と数理統計学を重点に置いたカリキュラムに加え、データを処理して求める答えに近づく「データ解析」のスキルが教育されるようになっている(<a href="/wiki/%E3%83%87%E3%83%BC%E3%82%BF%E3%82%B5%E3%82%A4%E3%82%A8%E3%83%B3%E3%82%B9" title="データサイエンス">データサイエンス</a>論)。 </p><p>元来コンピュータを使った<a href="/wiki/%E6%95%B0%E5%80%A4%E8%A7%A3%E6%9E%90" title="数値解析">数値解析</a>に際してはまず、<a href="/wiki/IEEE_754" title="IEEE 754">IEEE 754</a>規格にあるように<a href="/wiki/%E7%AB%AF%E6%95%B0%E5%87%A6%E7%90%86" title="端数処理">端数処理</a><a href="/wiki/%E8%AA%A4%E5%B7%AE" title="誤差">誤差</a>が暗黙のうちに生じることや、<a href="/wiki/%E6%9C%89%E5%8A%B9%E6%95%B0%E5%AD%97" title="有効数字">有効数字</a>の概念の認識が重要で、子供のころ算数で学んだような計算結果にはならないことがあることを知っておかねばならない。さらに、統計計算では殊に重要な<a href="/wiki/%E4%B9%B1%E6%95%B0%E5%88%97" title="乱数列">乱数列</a>についても、コンピュータ上で用いるのは<a href="/wiki/%E6%93%AC%E4%BC%BC%E4%B9%B1%E6%95%B0" title="擬似乱数">擬似乱数</a>であることや、良質な疑似乱数生成方式「<a href="/wiki/%E3%83%A1%E3%83%AB%E3%82%BB%E3%83%B3%E3%83%8C%E3%83%BB%E3%83%84%E3%82%A4%E3%82%B9%E3%82%BF" title="メルセンヌ・ツイスタ">メルセンヌ・ツイスタ</a>」を計算ソフトウェアや開発用言語の全てが必ず備えているわけではないこと、暗号論的乱数はさらにまた別の乱数概念であること、なども実は大切な基礎知識である。 </p><p>人が得意とするパターン認識の力を積極的に用いるため、統計データの「グラフ化」が古来常套手段として用いられているが、ITの支援を得ることで大量のデータを様々な形に、しかも瞬時にグラフ化(あるいは『<a href="/wiki/%E5%8F%AF%E8%A6%96%E5%8C%96" title="可視化">可視化</a>』)することが可能となった。そのための<a href="/wiki/%E3%82%B0%E3%83%A9%E3%83%95%E4%BD%9C%E6%88%90%E3%82%BD%E3%83%95%E3%83%88" title="グラフ作成ソフト">グラフ作成ソフト</a>も多数存在するが、その他の<a href="/wiki/%E6%95%B0%E5%80%A4%E8%A7%A3%E6%9E%90%E3%82%BD%E3%83%95%E3%83%88%E3%82%A6%E3%82%A7%E3%82%A2%E3%81%AE%E4%B8%80%E8%A6%A7" title="数値解析ソフトウェアの一覧">数値解析ソフトウェア</a>や<a href="/wiki/%E6%95%B0%E5%BC%8F%E5%87%A6%E7%90%86%E3%82%B7%E3%82%B9%E3%83%86%E3%83%A0" title="数式処理システム">数式処理システム</a>、そして殊に下記のような統計アプリケーションではグラフ化するための機能が充実している。 </p><p>一方、近年オフィスソフト機能等で極端なグラフ装飾を施すことが横行している。この結果として、例えば3Dグラフなどを安易に用いると遠近感や区間面積などから表示すべき真の数量とは異なった認識を受け手に与える事がある。本来3Dグラフ表示は人の空間認識力を活かし得る優れた表現手法であるが、意味なく勢い付け等で用いるのは本来的な視覚化からは退行するばかりか、意図して受け手の誤認識を誘導する事も可能となる。「グラフは直感的に分かるから全て善である」と一般に認識されていることや、前出「<a href="#統計の困難さ">統計の困難さ</a>」にある内容をふまえると、統計の視覚化とその解釈に関するリテラシ教育は初等段階から特に注意を要する。 </p><p>上記のように、用いる統計処理環境ごとに適用分野・目的・方法論・使用者との相性などは異なる。そういった統計処理環境固有の特性なども含めて、いかなる道具もそうであるように、数多く体験の機会を作るほかに理解の早道は無い。 </p><p>広く普及した<a href="/wiki/%E8%A1%A8%E8%A8%88%E7%AE%97%E3%82%BD%E3%83%95%E3%83%88" title="表計算ソフト">表計算ソフト</a>が統計処理・グラフ表現機能を持っているので、誰でも手軽に統計処理入門体験は出来る。しかしあくまでビジネスソフトであり、科学技術ソフトではないExcelの計算の信頼性については常に批判が絶えない<sup id="cite_ref-59" class="reference"><a href="#cite_note-59"><span class="cite-bracket">&#91;</span>56<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-60" class="reference"><a href="#cite_note-60"><span class="cite-bracket">&#91;</span>57<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-61" class="reference"><a href="#cite_note-61"><span class="cite-bracket">&#91;</span>58<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-62" class="reference"><a href="#cite_note-62"><span class="cite-bracket">&#91;</span>59<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>(Excelに限らず普及している表計算ソフトウェアはどれも信頼に足る統計計算はできないとの報告もある<sup id="cite_ref-63" class="reference"><a href="#cite_note-63"><span class="cite-bracket">&#91;</span>60<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>)。 </p><p>近年では研究・教育機関が公開する<a href="/wiki/%E3%82%AA%E3%83%BC%E3%83%97%E3%83%B3%E3%82%BD%E3%83%BC%E3%82%B9" title="オープンソース">オープンソース</a>な<a href="/wiki/%E8%87%AA%E7%94%B1%E3%82%BD%E3%83%95%E3%83%88%E3%82%A6%E3%82%A7%E3%82%A2" title="自由ソフトウェア">自由ソフトウェア</a>の中からきわめて優秀な計算ソフトウェアが育っており、<a href="/wiki/%E3%83%97%E3%83%AD%E3%83%97%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%82%A8%E3%82%BF%E3%83%AA%E3%82%BD%E3%83%95%E3%83%88%E3%82%A6%E3%82%A7%E3%82%A2" title="プロプライエタリソフトウェア">プロプライエタリソフトの問題点顕在化</a>により関心の高まった統計技術資産の持続可能性という観点からも、統計教育にあたってはこれら<a href="/wiki/%E3%82%AA%E3%83%BC%E3%83%97%E3%83%B3%E3%82%BD%E3%83%BC%E3%82%B9%E3%82%BD%E3%83%95%E3%83%88%E3%82%A6%E3%82%A7%E3%82%A2" title="オープンソースソフトウェア">オープンソースソフトウェア</a>の積極的な活用が推奨される。 </p><p>統計の研究・教育に適した代表的なフリーソフトウェア </p> <div class="div-col columns column-count column-count-" style="-moz-column-count:; -webkit-column-count:; column-count:; -moz-column-width: 18em; -webkit-column-width: 18em; column-width: 18em; column-rule: 1px solid #AAA; -moz-column-rule: 1px solid #AAA; -webkit-column-rule: 1px solid #AAA;"> <ul><li>アプリケーション <ul><li><a href="/wiki/R%E8%A8%80%E8%AA%9E" title="R言語">R言語</a> - <a href="/wiki/GNU_General_Public_License" title="GNU General Public License"><span lang="en">GNU GPL</span></a>・<a href="/wiki/%E3%83%95%E3%83%AA%E3%83%BC%E3%82%A6%E3%82%A7%E3%82%A2" title="フリーウェア">フリーウェア</a>の統計用<a href="/wiki/%E6%95%B0%E5%80%A4%E8%A7%A3%E6%9E%90%E3%82%BD%E3%83%95%E3%83%88%E3%82%A6%E3%82%A7%E3%82%A2" class="mw-redirect" title="数値解析ソフトウェア">数値解析ソフトウェア</a><sup id="cite_ref-64" class="reference"><a href="#cite_note-64"><span class="cite-bracket">&#91;</span>61<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。<a href="/wiki/%E7%A2%BA%E7%8E%87%E5%88%86%E5%B8%83" title="確率分布">確率分布</a>や統計モデルを簡潔に記述でき、無限大・<a href="/wiki/%E9%9D%9E%E6%95%B0" class="mw-redirect" title="非数">非数</a>・<a href="/wiki/%E6%AC%A0%E6%90%8D%E5%80%A4" class="mw-redirect" title="欠損値">欠損値定数</a>を持つベクトル処理言語。<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A1%E3%83%AA%E3%82%AB%E9%A3%9F%E5%93%81%E5%8C%BB%E8%96%AC%E5%93%81%E5%B1%80" title="アメリカ食品医薬品局">アメリカ食品医薬品局</a>公認。</li> <li><span lang="en"><a href="/wiki/GNU_Octave" title="GNU Octave">GNU Octave</a></span> - GNU GPL・フリーウェアの数値解析ソフトウェア。理工学分野での<a href="/wiki/%E3%83%87%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%AF%E3%83%88%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3%E3%83%80%E3%83%BC%E3%83%89" title="デファクトスタンダード">デファクトスタンダード</a>とも言える<a href="/wiki/MATLAB" title="MATLAB">MATLAB</a>と互換の命令体系を持つベクトル処理言語<sup id="cite_ref-65" class="reference"><a href="#cite_note-65"><span class="cite-bracket">&#91;</span>62<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。</li> <li><span lang="en"><a href="/wiki/Scilab" title="Scilab">Scilab</a></span> - <span lang="en">Scilab License</span>・フリーウェアの数値解析ソフトウェア<sup id="cite_ref-66" class="reference"><a href="#cite_note-66"><span class="cite-bracket">&#91;</span>63<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-67" class="reference"><a href="#cite_note-67"><span class="cite-bracket">&#91;</span>64<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-68" class="reference"><a href="#cite_note-68"><span class="cite-bracket">&#91;</span>65<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-69" class="reference"><a href="#cite_note-69"><span class="cite-bracket">&#91;</span>66<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。<span lang="en">MATLAB</span>類似の文法をもったベクトル処理言語。付属するソフトウェアScicosを用いてダイアグラム操作で視覚的にシステムフロー図を描いて<a href="/wiki/%E3%82%B7%E3%82%B9%E3%83%86%E3%83%A0%E3%83%80%E3%82%A4%E3%83%8A%E3%83%9F%E3%82%AF%E3%82%B9" title="システムダイナミクス">システムダイナミクス</a><a href="/wiki/%E3%82%B7%E3%83%9F%E3%83%A5%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%82%B7%E3%83%A7%E3%83%B3" title="シミュレーション">シミュレーション</a>が可能。<span lang="fr"><a href="/wiki/INRIA" class="mw-redirect" title="INRIA">INRIA</a></span>が開発。</li> <li><span lang="en">Ox</span>言語 - 行列計算のために作られたベクトル処理言語。フリーウェア。<a href="/wiki/%E3%82%AA%E3%83%83%E3%82%AF%E3%82%B9%E3%83%95%E3%82%A9%E3%83%BC%E3%83%89%E5%A4%A7%E5%AD%A6" title="オックスフォード大学">オックスフォード大学</a>が開発。</li> <li><span lang="en"><a href="/wiki/Maxima" title="Maxima">Maxima</a></span> - <a href="/wiki/%E6%95%B0%E5%BC%8F%E5%87%A6%E7%90%86%E3%82%B7%E3%82%B9%E3%83%86%E3%83%A0" title="数式処理システム">数式処理システム</a><sup id="cite_ref-70" class="reference"><a href="#cite_note-70"><span class="cite-bracket">&#91;</span>67<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。<a href="/wiki/%E3%83%9E%E3%82%B5%E3%83%81%E3%83%A5%E3%83%BC%E3%82%BB%E3%83%83%E3%83%84%E5%B7%A5%E7%A7%91%E5%A4%A7%E5%AD%A6" title="マサチューセッツ工科大学">MIT</a>の<a href="/wiki/Macsyma" title="Macsyma">Macsyma</a>直系のGNU GPL・フリーウェア版。</li> <li><span lang="en"><a href="/wiki/Risa/Asir" title="Risa/Asir">Risa/Asir</a></span> - 数式処理システム<sup id="cite_ref-71" class="reference"><a href="#cite_note-71"><span class="cite-bracket">&#91;</span>68<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-72" class="reference"><a href="#cite_note-72"><span class="cite-bracket">&#91;</span>69<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。マルチプラットホーム。OpenXMを実装。フリーウェア。<a href="/wiki/%E5%AF%8C%E5%A3%AB%E9%80%9A" title="富士通">富士通</a>が開発。</li></ul></li> <li>ライブラリ <ul><li><span lang="en"><a href="/wiki/GNU_Scientific_Library" title="GNU Scientific Library">GNU Scientific Library</a></span></li> <li><span lang="en"><a href="/wiki/Apache_Commons_Math" title="Apache Commons Math">Apache Commons Math</a></span></li> <li><span lang="en"><a href="/w/index.php?title=SAMMIF&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="SAMMIF (存在しないページ)">SAMMIF</a></span></li> <li><span lang="en"><a href="/w/index.php?title=DLLSA&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="DLLSA (存在しないページ)">DLLSA</a></span></li> <li><span lang="en"><a href="/w/index.php?title=ISMLIB&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ISMLIB (存在しないページ)">ISMLIB</a></span></li> <li><span lang="en"><a href="/w/index.php?title=Incanter&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Incanter (存在しないページ)">Incanter</a></span>(<a href="/wiki/Clojure" title="Clojure">Clojure</a>用ライブラリ)</li> <li><span lang="en"><a href="/wiki/NumPy" title="NumPy">NumPy</a></span>(<a href="/wiki/Python" title="Python">Python</a>用ライブラリ)</li> <li><span lang="en"><a href="/wiki/SciPy" title="SciPy">SciPy</a></span>(Python用ライブラリ<sup id="cite_ref-73" class="reference"><a href="#cite_note-73"><span class="cite-bracket">&#91;</span>70<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-74" class="reference"><a href="#cite_note-74"><span class="cite-bracket">&#91;</span>71<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-75" class="reference"><a href="#cite_note-75"><span class="cite-bracket">&#91;</span>72<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>)</li></ul></li></ul> </div> <p>統計計算に関連するソフトウェアのカテゴリ </p> <ul><li><a href="/wiki/%E3%82%B0%E3%83%A9%E3%83%95%E4%BD%9C%E6%88%90%E3%82%BD%E3%83%95%E3%83%88" title="グラフ作成ソフト">グラフ作成ソフト</a></li> <li><a href="/wiki/Category:%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%87%A6%E7%90%86%E3%83%84%E3%83%BC%E3%83%AB" title="Category:統計処理ツール">統計ソフトウェア</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%95%B0%E5%80%A4%E8%A7%A3%E6%9E%90%E3%82%BD%E3%83%95%E3%83%88%E3%82%A6%E3%82%A7%E3%82%A2%E3%81%AE%E4%B8%80%E8%A6%A7" title="数値解析ソフトウェアの一覧">数値解析ソフトウェア</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%95%B0%E5%BC%8F%E5%87%A6%E7%90%86%E3%82%B7%E3%82%B9%E3%83%86%E3%83%A0" title="数式処理システム">数式処理システム</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="日本"><span id=".E6.97.A5.E6.9C.AC"></span>日本</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6&amp;action=edit&amp;section=12" title="節を編集: 日本"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>日本においては統計学がそれぞれの分野へ分化された形で組み込まれているため「統計学科」を置く<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E5%AD%A6" title="大学">大学</a>がなかったが、2017年度に<a href="/wiki/%E6%BB%8B%E8%B3%80%E5%A4%A7%E5%AD%A6" title="滋賀大学">滋賀大学</a>が日本で初めて統計学を研究の核とする<a href="/wiki/%E3%83%87%E3%83%BC%E3%82%BF%E3%82%B5%E3%82%A4%E3%82%A8%E3%83%B3%E3%82%B9%E5%AD%A6%E9%83%A8" title="データサイエンス学部">データサイエンス学部</a>を新設。<a href="/wiki/%E4%B8%80%E6%A9%8B%E5%A4%A7%E5%AD%A6" title="一橋大学">一橋大学</a>がソーシャル・データサイエンス研究科・学部を2023年度に新設予定である。 </p><p>国立の統計学研究・教育機関としては、1944年に設立された<a href="/wiki/%E7%B5%B1%E8%A8%88%E6%95%B0%E7%90%86%E7%A0%94%E7%A9%B6%E6%89%80" title="統計数理研究所">統計数理研究所</a>があり、<a href="/wiki/%E8%B5%A4%E6%B1%A0%E6%83%85%E5%A0%B1%E9%87%8F%E8%A6%8F%E6%BA%96" title="赤池情報量規準">AIC</a>、<a href="/wiki/%E6%95%B0%E9%87%8F%E5%8C%96%E7%90%86%E8%AB%96" title="数量化理論">数量化理論</a>、<a href="/wiki/%E7%A2%BA%E7%8E%87%E5%BE%AE%E5%88%86%E6%96%B9%E7%A8%8B%E5%BC%8F" title="確率微分方程式">確率微分方程式</a>などの顕著な成果を生み出し、統計学研究を牽引している<sup id="cite_ref-76" class="reference"><a href="#cite_note-76"><span class="cite-bracket">&#91;</span>注釈 4<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。 </p><p>平成21年(2009年)11月に公示された<sup id="cite_ref-77" class="reference"><a href="#cite_note-77"><span class="cite-bracket">&#91;</span>73<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><b>新学習指導要領</b>において、中学・高校数学における統計単元の拡充がなされた。 </p><p>中学校では、中学数学においては「統計」を扱う単元が新設された(従来は確率を扱う単元はあったが統計処理を扱う単元はなかった)。 </p><p>高校では、それまで高校数学Bにおいて選択履修とされていた「統計の基礎的概念」(代表値・相関係数ほか)を扱う単元が数学Iに移され「データの分析」として必修化された。また、それまで数学Cにおいて理系生のみが履修していた「確率分布と統計的な推測」が数学Bに移されて、文系生でも履修可能になった。 </p><p>これらの変更は2012年(平成24年)度入学生から適用されている。(詳細は、「 <a href="/wiki/%E6%95%B0%E5%AD%A6_(%E6%95%99%E7%A7%91)" title="数学 (教科)">数学 (教科)</a> 」を参照) </p><p>「データの分析」はデータの散らばりと相関について教え、その目的は「統計の基本的な考えを理解するとともに,それを用いてデータを整理・分析し傾向を把握できるようにする。」ことである。総務省統計局では「学校における統計教育の位置づけ」<sup id="cite_ref-78" class="reference"><a href="#cite_note-78"><span class="cite-bracket">&#91;</span>74<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-79" class="reference"><a href="#cite_note-79"><span class="cite-bracket">&#91;</span>75<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>を解説し、指導者の支援にあたっている。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="統計学の用語"><span id=".E7.B5.B1.E8.A8.88.E5.AD.A6.E3.81.AE.E7.94.A8.E8.AA.9E"></span>統計学の用語</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6&amp;action=edit&amp;section=13" title="節を編集: 統計学の用語"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="div-col columns column-count column-count-" style="-moz-column-count:; -webkit-column-count:; column-count:; -moz-column-width: 18em; -webkit-column-width: 18em; column-width: 18em; column-rule: 1px solid #AAA; -moz-column-rule: 1px solid #AAA; -webkit-column-rule: 1px solid #AAA;"> <ul><li><a href="/wiki/%E8%A6%81%E7%B4%84%E7%B5%B1%E8%A8%88%E9%87%8F" title="要約統計量">要約統計量</a> <ul><li><a href="/wiki/%E5%B9%B3%E5%9D%87" title="平均">平均</a> 、<a href="/wiki/%E6%9C%80%E9%A0%BB%E5%80%A4" title="最頻値">最頻値</a> (モード)、<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E5%A4%AE%E5%80%A4" title="中央値">中央値</a> (メジアン)、 <a href="/wiki/%E5%88%86%E6%95%A3_(%E7%A2%BA%E7%8E%87%E8%AB%96)" title="分散 (確率論)">分散</a> 、<a href="/wiki/%E6%A8%99%E6%BA%96%E5%81%8F%E5%B7%AE" title="標準偏差">標準偏差</a> 、<a href="/wiki/%E5%85%B1%E5%88%86%E6%95%A3" title="共分散">共分散</a> 、<a href="/wiki/%E7%9B%B8%E9%96%A2%E4%BF%82%E6%95%B0" title="相関係数">相関係数</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E6%AD%A3%E8%A6%8F%E5%88%86%E5%B8%83" title="正規分布">正規分布</a> <ul><li><a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%BC%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%83%95%E3%83%AA%E3%83%BC%E3%83%89%E3%83%AA%E3%83%92%E3%83%BB%E3%82%AC%E3%82%A6%E3%82%B9" title="カール・フリードリヒ・ガウス">カール・フリードリヒ・ガウス</a> (誤差論) <ul><li><a href="/wiki/%E8%AA%A4%E5%B7%AE" title="誤差">誤差</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E6%A8%99%E6%BA%96%E5%BE%97%E7%82%B9" title="標準得点">標準得点</a> <ul><li><a href="/wiki/%E5%81%8F%E5%B7%AE%E5%80%A4" title="偏差値">偏差値</a></li></ul></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E6%95%B0%E3%81%AE%E6%B3%95%E5%89%87" title="大数の法則">大数の法則</a> 、<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E5%BF%83%E6%A5%B5%E9%99%90%E5%AE%9A%E7%90%86" title="中心極限定理">中心極限定理</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%B5%B1%E8%A8%88%E9%87%8F" title="統計量">統計量</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%A2%BA%E7%8E%87%E5%A4%89%E6%95%B0" title="確率変数">確率変数</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%A2%BA%E7%8E%87%E5%AF%86%E5%BA%A6%E9%96%A2%E6%95%B0" title="確率密度関数">確率密度関数</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%8E%A8%E8%A8%88%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6" title="推計統計学">推計統計学</a> <ul><li><a href="/wiki/%E6%AF%8D%E9%9B%86%E5%9B%A3" title="母集団">母集団</a> 、<a href="/wiki/%E7%84%A1%E4%BD%9C%E7%82%BA%E6%8A%BD%E5%87%BA" title="無作為抽出">無作為抽出</a> (<a href="/wiki/%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%80%E3%83%A0" title="ランダム">ランダム</a>サンプリング)</li> <li><a href="/wiki/%E6%9C%9F%E5%BE%85%E5%80%A4" title="期待値">期待値</a> 、不偏分散</li> <li><a href="/wiki/%E6%9C%89%E6%84%8F" title="有意">有意</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B0%A4%E5%BA%A6%E9%96%A2%E6%95%B0" title="尤度関数">尤度関数</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%9A%E5%A4%89%E9%87%8F%E8%A7%A3%E6%9E%90" title="多変量解析">多変量解析</a> <ul><li><a href="/wiki/%E5%9B%9E%E5%B8%B0%E5%88%86%E6%9E%90" title="回帰分析">回帰分析</a> 、<a href="/wiki/%E9%87%8D%E5%9B%9E%E5%B8%B0%E5%88%86%E6%9E%90" title="重回帰分析">重回帰分析</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%9B%A0%E5%AD%90%E5%88%86%E6%9E%90" title="因子分析">因子分析</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%BB%E6%88%90%E5%88%86%E5%88%86%E6%9E%90" title="主成分分析">主成分分析</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%88%A4%E5%88%A5%E5%88%86%E6%9E%90" title="判別分析">判別分析</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%85%B1%E5%88%86%E6%95%A3%E6%A7%8B%E9%80%A0%E5%88%86%E6%9E%90" title="共分散構造分析">共分散構造分析</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E5%82%BE%E5%90%91%E6%8E%A8%E5%AE%9A" title="傾向推定">傾向推定</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%95%B0%E9%87%8F%E5%8C%96%E7%90%86%E8%AB%96" title="数量化理論">数量化理論</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%99%E3%82%A4%E3%82%BA%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6" title="ベイズ統計学">ベイズ統計学</a>: 推測統計学の一種<sup id="cite_ref-80" class="reference"><a href="#cite_note-80"><span class="cite-bracket">&#91;</span>76<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-81" class="reference"><a href="#cite_note-81"><span class="cite-bracket">&#91;</span>77<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-82" class="reference"><a href="#cite_note-82"><span class="cite-bracket">&#91;</span>78<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-83" class="reference"><a href="#cite_note-83"><span class="cite-bracket">&#91;</span>79<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-84" class="reference"><a href="#cite_note-84"><span class="cite-bracket">&#91;</span>80<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup></li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="脚注"><span id=".E8.84.9A.E6.B3.A8"></span>脚注</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6&amp;action=edit&amp;section=14" title="節を編集: 脚注"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint" style="float:right; font-size:90%;">[<a href="/wiki/Help:%E8%84%9A%E6%B3%A8/%E8%AA%AD%E8%80%85%E5%90%91%E3%81%91" title="Help:脚注/読者向け"><span title="この欄の操作法">脚注の使い方</span></a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="注釈"><span id=".E6.B3.A8.E9.87.88"></span>注釈</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6&amp;action=edit&amp;section=15" title="節を編集: 注釈"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-2"><b><a href="#cite_ref-2">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%E3%82%B0%E3%83%AA%E3%82%B3_(%E9%81%8A%E3%81%B3)" title="グリコ (遊び)">グリコ遊び</a>や<a href="/wiki/%E3%82%AE%E3%83%A3%E3%83%B3%E3%83%96%E3%83%AB" class="mw-redirect" title="ギャンブル">ギャンブル</a>等にも活用可能<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">&#91;</span>1<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。</span> </li> <li id="cite_note-7"><b><a href="#cite_ref-7">^</a></b> <span class="reference-text">ラテン語で「<ruby class="yomigana" style="ruby-position:inline; display:inline"><rb style="display:inline; white-space:normal; font-variant-east-asian:normal"><span lang="la">statisticum (collegium)</span></rb><span class="rp">(</span><rt style="display:inline; white-space:normal; font-size:inherit; font-variant-east-asian:normal">スタティスティークム・コレーギウム</rt><span class="rp">)</span></ruby>」という表現があるが、この意味は「社会状態の科学」である<sup class="noprint Template-Fact">&#91;<i><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%80%8C%E8%A6%81%E5%87%BA%E5%85%B8%E3%80%8D%E3%82%92%E3%82%AF%E3%83%AA%E3%83%83%E3%82%AF%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%9F%E6%96%B9%E3%81%B8" title="Wikipedia:「要出典」をクリックされた方へ"><span title="この記述には信頼できる情報源の提示が求められています。(2014年9月)">要出典</span></a></i>&#93;</sup>。</span> </li> <li id="cite_note-30"><b><a href="#cite_ref-30">^</a></b> <span class="reference-text">現在では生物統計学「<ruby class="yomigana" style="ruby-position:inline; display:inline"><rb style="display:inline; white-space:normal; font-variant-east-asian:normal"><span lang="en">biostatistics</span></rb><span class="rp">(</span><rt style="display:inline; white-space:normal; font-size:inherit; font-variant-east-asian:normal">バイオスタティスティクス</rt><span class="rp">)</span></ruby>」とも呼ばれる、この単語は現在では<a href="/wiki/%E7%94%9F%E4%BD%93%E8%AA%8D%E8%A8%BC" title="生体認証">生体認証</a>という別の意味で使われている。</span> </li> <li id="cite_note-76"><b><a href="#cite_ref-76">^</a></b> <span class="reference-text">現在は<a href="/wiki/%E6%83%85%E5%A0%B1%E3%83%BB%E3%82%B7%E3%82%B9%E3%83%86%E3%83%A0%E7%A0%94%E7%A9%B6%E6%A9%9F%E6%A7%8B" title="情報・システム研究機構">情報・システム研究機構</a>を構成する一機関。</span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="出典"><span id=".E5.87.BA.E5.85.B8"></span>出典</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6&amp;action=edit&amp;section=16" title="節を編集: 出典"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist" style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -moz-column-width: 20em; -webkit-column-width: 20em; column-width: 20em; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><b><a href="#cite_ref-1">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">“<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.news-postseven.com/archives/20130503_184692.html?DETAIL">「統計学が最強」の西内啓氏「パチンコには二度と行かない」</a>”.&#32; <a href="/wiki/NEWS%E3%83%9D%E3%82%B9%E3%83%88%E3%82%BB%E3%83%96%E3%83%B3" title="NEWSポストセブン">NEWSポストセブン</a>&#32;(2013年5月3日).&#32;<span title="">2017年12月23日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-3"><b><a href="#cite_ref-3">^</a></b> <span class="reference-text">Wonnacott, T. H., &amp; Wonnacott, R. J. (1990). Introductory statistics for business and economics (Vol. 4). New York: Wiley.</span> </li> <li id="cite_note-4"><b><a href="#cite_ref-4">^</a></b> <span class="reference-text">Newbold, P., Carlson, W. L., &amp; Thorne, B. (2013). Statistics for business and economics. Boston, MA: Pearson.</span> </li> <li id="cite_note-5"><b><a href="#cite_ref-5">^</a></b> <span class="reference-text">Aron, A., &amp; Aron, E. N. (1999). Statistics for psychology. Prentice-Hall, Inc.</span> </li> <li id="cite_note-6"><b><a href="#cite_ref-6">^</a></b> <span class="reference-text">Lang, T. A., Lang, T., &amp; Secic, M. (2006). How to report statistics in medicine: annotated guidelines for authors, editors, and reviewers. ACP Press.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE竹内啓201882-8"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE竹内啓201882_8-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF竹内啓2018">竹内啓 2018</a>, p.&#160;82.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE竹内啓201885-9">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTE竹内啓201885_9-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTE竹内啓201885_9-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF竹内啓2018">竹内啓 2018</a>, p.&#160;85.</span> </li> <li id="cite_note-10"><b><a href="#cite_ref-10">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.stat.go.jp/naruhodo/15_episode/episode/toukei.html#:~:text=%E3%80%8C%E7%B5%B1%E8%A8%88%E3%80%8D%E3%81%A8%E3%81%84%E3%81%86%E8%A8%80%E8%91%89%E3%81%AF%E3%80%81,%E3%82%92%E3%82%88%E3%81%8F%E8%A1%A8%E3%81%97%E3%81%A6%E3%81%84%E3%81%BE%E3%81%99%E3%80%82">「統計」という言葉の起源</a>(2022年10月22日閲覧)</span> </li> <li id="cite_note-:0-11">^ <a href="#cite_ref-:0_11-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_11-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_11-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200130220820/http://www.ner.takushoku-u.ac.jp/masano/class_material/waseda/keiryo/4_descriptive_stat.html">Masahiko Asano (2018) 記述統計学. 拓殖大学</a> - <a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%A7%E3%82%A4%E3%83%90%E3%83%83%E3%82%AF%E3%83%9E%E3%82%B7%E3%83%B3" title="ウェイバックマシン">ウェイバックマシン</a>(2020年1月30日アーカイブ分)</span> </li> <li id="cite_note-12"><b><a href="#cite_ref-12">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%E8%8B%B1%E8%AA%9E" title="英語">英</a>&#58; <span lang="en">Garbage in, garbage out.</span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEモルテン・イェルウェン2015192-13"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTEモルテン・イェルウェン2015192_13-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFモルテン・イェルウェン2015">モルテン・イェルウェン 2015</a>, p.&#160;192.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE竹内啓20184-14"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE竹内啓20184_14-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF竹内啓2018">竹内啓 2018</a>, p.&#160;4.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE竹内啓201858–59-15"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE竹内啓201858–59_15-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF竹内啓2018">竹内啓 2018</a>, pp.&#160;58–59.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE竹内啓201872-16"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE竹内啓201872_16-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF竹内啓2018">竹内啓 2018</a>, p.&#160;72.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE竹内啓201875–26-17"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE竹内啓201875–26_17-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF竹内啓2018">竹内啓 2018</a>, pp.&#160;75–26.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE竹内啓201879-18"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE竹内啓201879_18-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF竹内啓2018">竹内啓 2018</a>, p.&#160;79.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE竹内啓2018166–167-19"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE竹内啓2018166–167_19-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF竹内啓2018">竹内啓 2018</a>, pp.&#160;166–167.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE竹内啓2018128-20"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE竹内啓2018128_20-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF竹内啓2018">竹内啓 2018</a>, p.&#160;128.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE岩沢宏和2014164-21"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE岩沢宏和2014164_21-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF岩沢宏和2014">岩沢宏和 2014</a>, p.&#160;164.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE竹内啓2018193-22"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE竹内啓2018193_22-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF竹内啓2018">竹内啓 2018</a>, p.&#160;193.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE竹内啓2018211–212-23"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE竹内啓2018211–212_23-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF竹内啓2018">竹内啓 2018</a>, pp.&#160;211–212.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE竹内啓2018207–208-24"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE竹内啓2018207–208_24-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF竹内啓2018">竹内啓 2018</a>, pp.&#160;207–208.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE竹内啓2018215–216-25"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE竹内啓2018215–216_25-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF竹内啓2018">竹内啓 2018</a>, pp.&#160;215–216.</span> </li> <li id="cite_note-26"><b><a href="#cite_ref-26">^</a></b> <span class="reference-text">「人間と社会を変えた9つの確率・統計学物語」p.162 松原望 SBクリエイティブ 2015年4月24日初版発行</span> </li> <li id="cite_note-27"><b><a href="#cite_ref-27">^</a></b> <span class="reference-text">「生体認証国家 グローバルな監視政治と南アフリカの近現代」p.32 キース・ブレッケンリッジ 堀内隆行訳 2017年8月24日第1刷 岩波書店</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE竹内啓2018234–235-28"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE竹内啓2018234–235_28-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF竹内啓2018">竹内啓 2018</a>, pp.&#160;234–235.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE竹内啓2018238–239-29"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE竹内啓2018238–239_29-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF竹内啓2018">竹内啓 2018</a>, pp.&#160;238–239.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE岩沢宏和2014205-31"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE岩沢宏和2014205_31-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF岩沢宏和2014">岩沢宏和 2014</a>, p.&#160;205.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE竹内啓2018258-32"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE竹内啓2018258_32-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF竹内啓2018">竹内啓 2018</a>, p.&#160;258.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE竹内啓2018291–292-33"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE竹内啓2018291–292_33-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF竹内啓2018">竹内啓 2018</a>, pp.&#160;291–292.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE竹内啓2018456-34"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE竹内啓2018456_34-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF竹内啓2018">竹内啓 2018</a>, p.&#160;456.</span> </li> <li id="cite_note-35"><b><a href="#cite_ref-35">^</a></b> <span class="reference-text">Tolman, R. C. (1979). The principles of statistical mechanics. Courier Corporation.</span> </li> <li id="cite_note-36"><b><a href="#cite_ref-36">^</a></b> <span class="reference-text">Ruelle, D. (1999). Statistical mechanics: Rigorous results. World Scientific.</span> </li> <li id="cite_note-37"><b><a href="#cite_ref-37">^</a></b> <span class="reference-text">Thompson, C. J. (2015). Mathematical statistical mechanics. Princeton University Press.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE岩沢宏和2014263–264-38"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE岩沢宏和2014263–264_38-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF岩沢宏和2014">岩沢宏和 2014</a>, pp.&#160;263–264.</span> </li> <li id="cite_note-39"><b><a href="#cite_ref-39">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://erid.nier.go.jp/files/COFS/s53h/chap2-3.htm">第3節 数  学</a> &lt; 高等学校学習指導要領(昭和57年4月施行)</span> </li> <li id="cite_note-40"><b><a href="#cite_ref-40">^</a></b> <span class="reference-text">詳しくは「<a href="/wiki/%E7%A2%BA%E7%8E%87%E3%83%BB%E7%B5%B1%E8%A8%88" title="確率・統計">確率・統計</a>」も参照のこと。</span> </li> <li id="cite_note-ct-41"><b><a href="#cite_ref-ct_41-0">^</a></b> <span class="reference-text">Chow, Y. S., &amp; Teicher, H. (2003). Probability theory: independence, interchangeability, martingales. Springer Science &amp; Business Media.</span> </li> <li id="cite_note-feller-42"><b><a href="#cite_ref-feller_42-0">^</a></b> <span class="reference-text">Feller, W. (2008). An introduction to probability theory and its applications (Vol. 2). John Wiley &amp; Sons.</span> </li> <li id="cite_note-durrett-43"><b><a href="#cite_ref-durrett_43-0">^</a></b> <span class="reference-text">Durrett, R. (2019). Probability: theory and examples (Vol. 49). Cambridge University Press.</span> </li> <li id="cite_note-jaynes-44"><b><a href="#cite_ref-jaynes_44-0">^</a></b> <span class="reference-text">Jaynes, E. T. (2003). Probability theory: The logic of science. Cambridge University Press.</span> </li> <li id="cite_note-cz-45"><b><a href="#cite_ref-cz_45-0">^</a></b> <span class="reference-text">Chung, K. L., &amp; Zhong, K. (2001). A course in probability theory. Academic Press.</span> </li> <li id="cite_note-46"><b><a href="#cite_ref-46">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%E8%B5%A4%E6%91%82%E4%B9%9F" class="mw-redirect" title="赤摂也">赤摂也</a>. (2014). 確率論入門. 筑摩書房.</span> </li> <li id="cite_note-47"><b><a href="#cite_ref-47">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%A0%E7%94%B0%E4%BF%A1%E8%A1%8C&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="池田信行 (存在しないページ)">池田信行</a>, <a href="/w/index.php?title=%E5%B0%8F%E5%80%89%E5%B9%B8%E9%9B%84&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="小倉幸雄 (存在しないページ)">小倉幸雄</a>, <a href="/w/index.php?title=%E9%AB%98%E6%A9%8B%E9%99%BD%E4%B8%80%E9%83%8E_(%E6%95%B0%E5%AD%A6%E8%80%85)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="高橋陽一郎 (数学者) (存在しないページ)">高橋陽一郎</a>, &amp; <a href="/w/index.php?title=%E7%9C%9E%E9%8D%8B%E6%98%AD%E6%B2%BB%E9%83%8E&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="眞鍋昭治郎 (存在しないページ)">眞鍋昭治郎</a>共著. (2006). 確率論入門.</span> </li> <li id="cite_note-48"><b><a href="#cite_ref-48">^</a></b> <span class="reference-text">Alpaydin, E. (2020). Introduction to machine learning. MIT Press.</span> </li> <li id="cite_note-49"><b><a href="#cite_ref-49">^</a></b> <span class="reference-text">Marsland, S. (2015). Machine learning: an algorithmic perspective. CRC Press.</span> </li> <li id="cite_note-50"><b><a href="#cite_ref-50">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/w/index.php?title=%E5%A4%A7%E9%96%A2%E7%9C%9F%E4%B9%8B&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="大関真之 (存在しないページ)">大関真之</a>. (2016). 機械学習入門 ボルツマン機械学習から深層学習まで. 株式会社 オーム社.</span> </li> <li id="cite_note-51"><b><a href="#cite_ref-51">^</a></b> <span class="reference-text">Murphy, K. P. (2012). Machine learning: a probabilistic perspective. MIT Press.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE竹内啓201834-52"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE竹内啓201834_52-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF竹内啓2018">竹内啓 2018</a>, p.&#160;34.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE竹内啓201815-53"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE竹内啓201815_53-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF竹内啓2018">竹内啓 2018</a>, p.&#160;15.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE竹内啓2018177-54"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE竹内啓2018177_54-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF竹内啓2018">竹内啓 2018</a>, p.&#160;177.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEモルテン・イェルウェン201528–31-55"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTEモルテン・イェルウェン201528–31_55-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFモルテン・イェルウェン2015">モルテン・イェルウェン 2015</a>, pp.&#160;28–31.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEジョエル・ベスト2002-56">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEジョエル・ベスト2002_56-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEジョエル・ベスト2002_56-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFジョエル・ベスト2002">ジョエル・ベスト 2002</a>.</span> </li> <li id="cite_note-57"><b><a href="#cite_ref-57">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation book">パオロ・マッツァリーノ『<a href="/wiki/%E5%8F%8D%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E5%AD%A6%E8%AC%9B%E5%BA%A7" class="mw-redirect" title="反社会学講座">反社会学講座</a>』<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%83%BC%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%BB%E3%83%97%E3%83%AC%E3%82%B9" title="イースト・プレス">イースト・プレス</a>、2004年。<style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r101121245">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation.cs-ja1 q,.mw-parser-output .citation.cs-ja2 q{quotes:"「""」""『""』"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:var(--color-success,#3a3);margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/4-87257-460-5" title="特別:文献資料/4-87257-460-5">4-87257-460-5</a>。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=%5B%5B%E5%8F%8D%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E5%AD%A6%E8%AC%9B%E5%BA%A7%5D%5D&amp;rft.aulast=%E3%83%91%E3%82%AA%E3%83%AD%E3%83%BB%E3%83%9E%E3%83%83%E3%83%84%E3%82%A1%E3%83%AA%E3%83%BC%E3%83%8E&amp;rft.au=%E3%83%91%E3%82%AA%E3%83%AD%E3%83%BB%E3%83%9E%E3%83%83%E3%83%84%E3%82%A1%E3%83%AA%E3%83%BC%E3%83%8E&amp;rft.date=2004&amp;rft.pub=%5B%5B%E3%82%A4%E3%83%BC%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%BB%E3%83%97%E3%83%AC%E3%82%B9%5D%5D&amp;rft.isbn=4-87257-460-5&amp;rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6"><span style="display: none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-58"><b><a href="#cite_ref-58">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation journal">Gillies,&#32;Donald A.&#32;(1971-08-01).&#32;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.journals.uchicago.edu/doi/10.1093/bjps/22.3.231">“A Falsifying Rule for Probability Statements”</a>&#32;(英語).&#32;<i>The British Journal for the Philosophy of Science</i>&#32;<b>22</b>&#32;(3): 231–261.&#32;<a href="/wiki/Doi_(%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90)" class="mw-redirect" title="Doi (識別子)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1093%2Fbjps%2F22.3.231">10.1093/bjps/22.3.231</a>.&#32;<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245" /><a href="/wiki/ISSN" title="ISSN">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://search.worldcat.org/ja/search?fq=x0:jrnl&amp;q=n2:0007-0882">0007-0882</a><span style="display:none;">.&#32;<a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.journals.uchicago.edu/doi/10.1093/bjps/22.3.231">https://www.journals.uchicago.edu/doi/10.1093/bjps/22.3.231</a></span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=A+Falsifying+Rule+for+Probability+Statements&amp;rft.jtitle=The+British+Journal+for+the+Philosophy+of+Science&amp;rft.aulast=Gillies&amp;rft.aufirst=Donald+A.&amp;rft.au=Gillies%2C%26%2332%3BDonald+A.&amp;rft.date=1971-08-01&amp;rft.volume=22&amp;rft.issue=3&amp;rft.pages=231%E2%80%93261&amp;rft_id=info:doi/10.1093%2Fbjps%2F22.3.231&amp;rft.issn=0007-0882&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.journals.uchicago.edu%2Fdoi%2F10.1093%2Fbjps%2F22.3.231&amp;rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6"><span style="display: none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-59"><b><a href="#cite_ref-59">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://oku.edu.mie-u.ac.jp/~okumura/blog/node/2287">Excel使うな Okumura's Blog</a> 三重大学高等教育創造開発センター教授・教育情報システム部門長 <a href="/wiki/%E5%A5%A5%E6%9D%91%E6%99%B4%E5%BD%A6" title="奥村晴彦">奥村晴彦</a>のブログ</span> </li> <li id="cite_note-60"><b><a href="#cite_ref-60">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation journal" id="CITEREFMcCullough2008">McCullough, B. D., ed&#32;(2008-06-15).&#32;“Special Section on Microsoft Excel 2007”&#32;(英語).&#32;<i>Computational Statistics &amp; Data Analysis</i>&#32;<b>52</b>&#32;(10): 4567-4878.&#32;<a href="/wiki/Doi_(%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90)" class="mw-redirect" title="Doi (識別子)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.csda.2008.03.009">10.1016/j.csda.2008.03.009</a>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=Special+Section+on+Microsoft+Excel+2007&amp;rft.jtitle=Computational+Statistics+%26+Data+Analysis&amp;rft.date=2008-06-15&amp;rft.volume=52&amp;rft.issue=10&amp;rft.pages=4567-4878&amp;rft_id=info:doi/10.1016%2Fj.csda.2008.03.009&amp;rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6"><span style="display: none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-61"><b><a href="#cite_ref-61">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aoki2.si.gunma-u.ac.jp/Hanasi/excel/">Excel は,コンピュータ・ソフトウェアの三種の神器のようになっていますが,とんでもないこともあるというお話。</a> 群馬大学社会情報学部教授 <a href="/wiki/%E9%9D%92%E6%9C%A8%E7%B9%81%E4%BC%B8" title="青木繁伸">青木繁伸</a>のサイト</span> </li> <li id="cite_note-62"><b><a href="#cite_ref-62">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.shochian.com/exclfc.htm">間違いだらけのExcel関数ヘルプ「財務・統計関数編」市販解説本で孫引きしている点も警告</a></span> </li> <li id="cite_note-63"><b><a href="#cite_ref-63">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jstatsoft.org/v34/i04">On the Numerical Accuracy of Spreadsheets&#160;: the Journal of Statistical Software Vol.34, Issue4, Apr2010</a></span> </li> <li id="cite_note-64"><b><a href="#cite_ref-64">^</a></b> <span class="reference-text">Ihaka, R., &amp; Gentleman, R. (1996). R: a language for data analysis and graphics. Journal of computational and graphical statistics, 5(3), 299-314.</span> </li> <li id="cite_note-65"><b><a href="#cite_ref-65">^</a></b> <span class="reference-text">Octaveの精義 - フリーの高機能数値計算ツールを使いこなす, <a href="/w/index.php?title=%E6%9D%BE%E7%94%B0%E4%B8%83%E7%BE%8E%E7%94%B7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="松田七美男 (存在しないページ)">松田七美男</a>(2011)</span> </li> <li id="cite_note-66"><b><a href="#cite_ref-66">^</a></b> <span class="reference-text">Bunks, C., Chancelier, J. P., Delebecque, F., Goursat, M., Nikoukhah, R., &amp; Steer, S. (2012). Engineering and scientific computing with Scilab. <a href="/wiki/%E3%82%B7%E3%83%A5%E3%83%97%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%82%AC%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%82%B5%E3%82%A4%E3%82%A8%E3%83%B3%E3%82%B9%E3%83%BB%E3%82%A2%E3%83%B3%E3%83%89%E3%83%BB%E3%83%93%E3%82%B8%E3%83%8D%E3%82%B9%E3%83%BB%E3%83%A1%E3%83%87%E3%82%A3%E3%82%A2" title="シュプリンガー・サイエンス・アンド・ビジネス・メディア">Springer Science &amp; Business Media</a>.</span> </li> <li id="cite_note-67"><b><a href="#cite_ref-67">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/w/index.php?title=%E5%A4%A7%E9%87%8E%E4%BF%AE%E4%B8%80_(%E5%B7%A5%E5%AD%A6%E8%80%85)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="大野修一 (工学者) (存在しないページ)">大野修一</a>. (2009). Scilab 入門: フリーソフトで始める数値シミュレーション. <a href="/wiki/CQ%E5%87%BA%E7%89%88" title="CQ出版">CQ出版</a>.</span> </li> <li id="cite_note-68"><b><a href="#cite_ref-68">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%E4%B8%8A%E5%9D%82%E5%90%89%E5%89%87" title="上坂吉則">上坂吉則</a>. (2010). Scilab プログラミング入門. 牧野書店.</span> </li> <li id="cite_note-69"><b><a href="#cite_ref-69">^</a></b> <span class="reference-text">Thanki, R. M., &amp; Kothari, A. M. (2019). Digital image processing using SCILAB. Springer International Publishing.</span> </li> <li id="cite_note-70"><b><a href="#cite_ref-70">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%E5%B2%A9%E5%9F%8E%E7%A7%80%E6%A8%B9" title="岩城秀樹">岩城秀樹</a>:「Maximaで学ぶ経済・ファイナンス基礎数学」、<a href="/wiki/%E5%85%B1%E7%AB%8B%E5%87%BA%E7%89%88" title="共立出版">共立出版</a>、<a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784320110311" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-4320110311</a>(2012年12月8日)</span> </li> <li id="cite_note-71"><b><a href="#cite_ref-71">^</a></b> <span class="reference-text">Noro, M., &amp; Takeshima, T. (1992, August). Risa/Asir-a computer algebra system. In Papers from the international symposium on Symbolic and algebraic computation (pp. 387-396).</span> </li> <li id="cite_note-72"><b><a href="#cite_ref-72">^</a></b> <span class="reference-text">Noro, M. (2003). A computer algebra system: Risa/Asir. In Algebra, Geometry and Software Systems (pp. 147-162). Springer, Berlin, Heidelberg.</span> </li> <li id="cite_note-73"><b><a href="#cite_ref-73">^</a></b> <span class="reference-text">Jones, E., Oliphant, T., &amp; Peterson, P. (2001). SciPy: Open source scientific tools for Python.</span> </li> <li id="cite_note-74"><b><a href="#cite_ref-74">^</a></b> <span class="reference-text">Bressert, E. (2012). SciPy and NumPy: an overview for developers. " O'Reilly Media, Inc.".</span> </li> <li id="cite_note-75"><b><a href="#cite_ref-75">^</a></b> <span class="reference-text">Blanco-Silva, F. J. (2013). Learning SciPy for numerical and scientific computing. Packt Publishing Ltd.</span> </li> <li id="cite_note-77"><b><a href="#cite_ref-77">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.mext.go.jp/component/a_menu/education/micro_detail/__icsFiles/afieldfile/2012/06/06/1282000_5.pdf">高等学校学習指導要領解説・数学編</a> - 文部科学省</span> </li> <li id="cite_note-78"><b><a href="#cite_ref-78">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://warp.da.ndl.go.jp/info:ndljp/pid/10950032/www.stat.go.jp/teacher/c3index.htm">学校における統計教育の位置づけ|統計学習の指導のために(先生向け)</a></span> </li> <li id="cite_note-79"><b><a href="#cite_ref-79">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.stat.go.jp/teacher/stat-education.html">学校における統計教育の位置づけ</a> &lt; 統計学習の指導のために 先生向け &lt; 統計局ホームページ</span> </li> <li id="cite_note-80"><b><a href="#cite_ref-80">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/w/index.php?title=%E6%B8%A1%E9%83%A8%E6%B4%8B&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="渡部洋 (存在しないページ)">渡部洋</a>. (1999). ベイズ統計学入門. 福村出版.</span> </li> <li id="cite_note-81"><b><a href="#cite_ref-81">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%E4%B8%AD%E5%A6%BB%E7%85%A7%E9%9B%84" title="中妻照雄">中妻照雄</a>. (2007). 入門ベイズ統計学.</span> </li> <li id="cite_note-82"><b><a href="#cite_ref-82">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%E8%B1%8A%E7%94%B0%E7%A7%80%E6%A8%B9" title="豊田秀樹">豊田秀樹</a>. (2015). 基礎からのベイズ統計学: ハミルトニアンモンテカルロ法による実践的入門. Asakura Shoten.</span> </li> <li id="cite_note-83"><b><a href="#cite_ref-83">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%8E%9F%E6%9C%9B" title="松原望">松原望</a>. (2010). ベイズ統計学概説: フィッシャーからベイズへ. 培風館.</span> </li> <li id="cite_note-84"><b><a href="#cite_ref-84">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/w/index.php?title=%E6%A8%8B%E5%8F%A3%E7%9F%A5%E4%B9%8B&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="樋口知之 (存在しないページ)">樋口知之</a>. (2011). 予測にいかす統計モデリングの基本―ベイズ統計入門から応用まで. 講談社.</span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="参考文献"><span id=".E5.8F.82.E8.80.83.E6.96.87.E7.8C.AE"></span>参考文献</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6&amp;action=edit&amp;section=17" title="節を編集: 参考文献"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="Fisher(1962)"><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%83%8A%E3%83%AB%E3%83%89%E3%83%BB%E3%83%95%E3%82%A3%E3%83%83%E3%82%B7%E3%83%A3%E3%83%BC" title="ロナルド・フィッシャー">R. A. フィッシャー</a>&#32;著、<a href="/w/index.php?title=%E6%B8%8B%E8%B0%B7%E6%94%BF%E6%98%AD&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="渋谷政昭 (存在しないページ)">渋谷政昭</a>、<a href="/wiki/%E7%AB%B9%E5%86%85%E5%95%93" title="竹内啓">竹内啓</a>(訳)&#32;編『統計的方法と科学的推論』1962年。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=%E7%B5%B1%E8%A8%88%E7%9A%84%E6%96%B9%E6%B3%95%E3%81%A8%E7%A7%91%E5%AD%A6%E7%9A%84%E6%8E%A8%E8%AB%96&amp;rft.aulast=R.+A.+%E3%83%95%E3%82%A3%E3%83%83%E3%82%B7%E3%83%A3%E3%83%BC&amp;rft.au=R.+A.+%E3%83%95%E3%82%A3%E3%83%83%E3%82%B7%E3%83%A3%E3%83%BC&amp;rft.date=1962&amp;rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6"><span style="display: none;">&#160;</span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="竹之内"><a href="/w/index.php?title=%E7%AB%B9%E4%B9%8B%E5%86%85%E8%84%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="竹之内脩 (存在しないページ)">竹之内脩</a>『ルベーグ積分』培風館〈現代数学レクチャーズ〉、1980年。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=%E3%83%AB%E3%83%99%E3%83%BC%E3%82%B0%E7%A9%8D%E5%88%86&amp;rft.aulast=%E7%AB%B9%E4%B9%8B%E5%86%85%E8%84%A9&amp;rft.au=%E7%AB%B9%E4%B9%8B%E5%86%85%E8%84%A9&amp;rft.date=1980&amp;rft.series=%E7%8F%BE%E4%BB%A3%E6%95%B0%E5%AD%A6%E3%83%AC%E3%82%AF%E3%83%81%E3%83%A3%E3%83%BC%E3%82%BA&amp;rft.pub=%E5%9F%B9%E9%A2%A8%E9%A4%A8&amp;rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6"><span style="display: none;">&#160;</span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="蓑谷"><a href="/wiki/%E8%93%91%E8%B0%B7%E5%8D%83%E5%87%B0%E5%BD%A6" title="蓑谷千凰彦">蓑谷千凰彦</a>『推定と検定のはなし』東京図書、1988年。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=%E6%8E%A8%E5%AE%9A%E3%81%A8%E6%A4%9C%E5%AE%9A%E3%81%AE%E3%81%AF%E3%81%AA%E3%81%97&amp;rft.aulast=%E8%93%91%E8%B0%B7%E5%8D%83%E5%87%B0%E5%BD%A6&amp;rft.au=%E8%93%91%E8%B0%B7%E5%8D%83%E5%87%B0%E5%BD%A6&amp;rft.date=1988&amp;rft.pub=%E6%9D%B1%E4%BA%AC%E5%9B%B3%E6%9B%B8&amp;rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6"><span style="display: none;">&#160;</span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="入門(1991)">東京大学教養学部統計学教室(編) 編『統計学入門』東京大学出版会、1991年。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6%E5%85%A5%E9%96%80&amp;rft.date=1991&amp;rft.pub=%E6%9D%B1%E4%BA%AC%E5%A4%A7%E5%AD%A6%E5%87%BA%E7%89%88%E4%BC%9A&amp;rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6"><span style="display: none;">&#160;</span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="Taylor(2000)">J. R. Taylor&#32;著、<a href="/w/index.php?title=%E6%9E%97%E8%8C%82%E9%9B%84&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="林茂雄 (存在しないページ)">林茂雄</a>、<a href="/w/index.php?title=%E9%A6%AC%E5%A0%B4%E5%87%89&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="馬場凉 (存在しないページ)">馬場凉</a>(訳)&#32;編『計測における誤差解析入門』東京化学同人、2000年。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=%E8%A8%88%E6%B8%AC%E3%81%AB%E3%81%8A%E3%81%91%E3%82%8B%E8%AA%A4%E5%B7%AE%E8%A7%A3%E6%9E%90%E5%85%A5%E9%96%80&amp;rft.aulast=J.+R.+Taylor&amp;rft.au=J.+R.+Taylor&amp;rft.date=2000&amp;rft.pub=%E6%9D%B1%E4%BA%AC%E5%8C%96%E5%AD%A6%E5%90%8C%E4%BA%BA&amp;rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6"><span style="display: none;">&#160;</span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREFジョエル・ベスト2002"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Joel_Best" class="extiw" title="en:Joel Best">ジョエル・ベスト</a>&#32;著、<a href="/w/index.php?title=%E6%9E%97%E5%A4%A7_(%E7%BF%BB%E8%A8%B3%E5%AE%B6)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="林大 (翻訳家) (存在しないページ)">林大</a> 訳『統計はこうしてウソをつく&#160;: だまされないための統計学入門』<a href="/w/index.php?title=%E7%99%BD%E6%8F%9A%E7%A4%BE&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="白揚社 (存在しないページ)">白揚社</a>、2002年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245" /><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/4-8269-0111-9" title="特別:文献資料/4-8269-0111-9">4-8269-0111-9</a>。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=%E7%B5%B1%E8%A8%88%E3%81%AF%E3%81%93%E3%81%86%E3%81%97%E3%81%A6%E3%82%A6%E3%82%BD%E3%82%92%E3%81%A4%E3%81%8F+%3A+%E3%81%A0%E3%81%BE%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%AA%E3%81%84%E3%81%9F%E3%82%81%E3%81%AE%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6%E5%85%A5%E9%96%80&amp;rft.aulast=%E3%82%B8%E3%83%A7%E3%82%A8%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%83%99%E3%82%B9%E3%83%88&amp;rft.au=%E3%82%B8%E3%83%A7%E3%82%A8%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%83%99%E3%82%B9%E3%83%88&amp;rft.date=2002&amp;rft.pub=%5B%5B%E7%99%BD%E6%8F%9A%E7%A4%BE%5D%5D&amp;rft.isbn=4-8269-0111-9&amp;rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6"><span style="display: none;">&#160;</span></span></li> <li>Robert V.Hogg, Joseph W.McKean, Allen T.Craig:「数理統計学ハンドブック」,朝倉書店、<a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784254121636" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-4-254-12163-6</a>(2006年7月6日)。</li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREF岩沢宏和2014"><a href="/w/index.php?title=%E5%B2%A9%E6%B2%A2%E5%AE%8F%E5%92%8C&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="岩沢宏和 (存在しないページ)">岩沢宏和</a>『世界を変えた確率と統計のからくり134話』SBクリエイティブ、2014年9月26日。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=%E4%B8%96%E7%95%8C%E3%82%92%E5%A4%89%E3%81%88%E3%81%9F%E7%A2%BA%E7%8E%87%E3%81%A8%E7%B5%B1%E8%A8%88%E3%81%AE%E3%81%8B%E3%82%89%E3%81%8F%E3%82%8A134%E8%A9%B1&amp;rft.aulast=%E5%B2%A9%E6%B2%A2%E5%AE%8F%E5%92%8C&amp;rft.au=%E5%B2%A9%E6%B2%A2%E5%AE%8F%E5%92%8C&amp;rft.date=2014-09-26&amp;rft.pub=SB%E3%82%AF%E3%83%AA%E3%82%A8%E3%82%A4%E3%83%86%E3%82%A3%E3%83%96&amp;rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6"><span style="display: none;">&#160;</span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREFモルテン・イェルウェン2015"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q87323856" class="extiw" title="d:Q87323856">モルテン・イェルウェン</a>&#32;著、<a href="/w/index.php?title=%E6%B8%A1%E8%BE%BA%E6%99%AF%E5%AD%90&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="渡辺景子 (存在しないページ)">渡辺景子</a> 訳『統計はウソをつく アフリカ開発統計に隠された真実と現実』青土社、2015年8月10日。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=%E7%B5%B1%E8%A8%88%E3%81%AF%E3%82%A6%E3%82%BD%E3%82%92%E3%81%A4%E3%81%8F+%E3%82%A2%E3%83%95%E3%83%AA%E3%82%AB%E9%96%8B%E7%99%BA%E7%B5%B1%E8%A8%88%E3%81%AB%E9%9A%A0%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%9F%E7%9C%9F%E5%AE%9F%E3%81%A8%E7%8F%BE%E5%AE%9F&amp;rft.aulast=%E3%83%A2%E3%83%AB%E3%83%86%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%82%A4%E3%82%A7%E3%83%AB%E3%82%A6%E3%82%A7%E3%83%B3&amp;rft.au=%E3%83%A2%E3%83%AB%E3%83%86%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%82%A4%E3%82%A7%E3%83%AB%E3%82%A6%E3%82%A7%E3%83%B3&amp;rft.date=2015-08-10&amp;rft.pub=%E9%9D%92%E5%9C%9F%E7%A4%BE&amp;rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6"><span style="display: none;">&#160;</span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREF竹内啓2018">竹内啓『歴史と統計学 人・時代・思想』日本経済新聞出版社、2018年7月25日。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=%E6%AD%B4%E5%8F%B2%E3%81%A8%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6+%E4%BA%BA%E3%83%BB%E6%99%82%E4%BB%A3%E3%83%BB%E6%80%9D%E6%83%B3&amp;rft.aulast=%E7%AB%B9%E5%86%85%E5%95%93&amp;rft.au=%E7%AB%B9%E5%86%85%E5%95%93&amp;rft.date=2018-07-25&amp;rft.pub=%E6%97%A5%E6%9C%AC%E7%B5%8C%E6%B8%88%E6%96%B0%E8%81%9E%E5%87%BA%E7%89%88%E7%A4%BE&amp;rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6"><span style="display: none;">&#160;</span></span></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="教科書など"><span id=".E6.95.99.E7.A7.91.E6.9B.B8.E3.81.AA.E3.81.A9"></span>教科書など</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6&amp;action=edit&amp;section=18" title="節を編集: 教科書など"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>(今後拡充する) </p> <ul><li>宮川雅巳:「統計的因果推論:回帰分析の新しい枠組み」、朝倉書店(シリーズ 予測と発見の科学 1)、<a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784254127812" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-4-254-12781-2</a> (2004年3月25日).</li> <li>小西貞則、北川源四郎:「情報量規準」、朝倉書店(シリーズ 予測と発見の科学 2)、<a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784254127829" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-4-254-12782-9</a> (2004年9月25日).</li> <li>小西貞則、越智義道、大森裕浩:「計算統計学の方法:ブートストラップ、EMアルゴリズム、MCMC」、朝倉書店(シリーズ 予測と発見の科学 5)、<a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784254127850" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-4-254-12785-0</a> (2008年3月25日).</li> <li>小西貞則:「多変量解析入門:線形から非線形へ」、岩波書店、<a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784000056533" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-4-00-005653-3</a> (2010年1月26日).</li> <li>久保川達也:「データ解析のための数理統計入門」、共立出版、ISBN 978-4-320-11551--4 (2023年10月15日).</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="関連項目"><span id=".E9.96.A2.E9.80.A3.E9.A0.85.E7.9B.AE"></span>関連項目</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6&amp;action=edit&amp;section=19" title="節を編集: 関連項目"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="div-col columns column-count column-count-" style="-moz-column-count:; -webkit-column-count:; column-count:; -moz-column-width: 18em; -webkit-column-width: 18em; column-width: 18em; column-rule: 1px solid #AAA; -moz-column-rule: 1px solid #AAA; -webkit-column-rule: 1px solid #AAA;"> <ul><li><a href="/wiki/%E7%A2%BA%E7%8E%87%E8%AB%96" title="確率論">確率論</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6%E3%81%AE%E6%AD%B4%E5%8F%B2" title="統計学の歴史">統計学の歴史</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%9A%E5%B1%A4%E6%80%A7" title="多層性">多層性</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%AE%A2%E8%A6%B3%E7%A2%BA%E7%8E%87" class="mw-redirect" title="客観確率">客観確率</a>、<a href="/wiki/%E4%B8%BB%E8%A6%B3%E7%A2%BA%E7%8E%87" title="主観確率">主観確率</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%99%E3%82%A4%E3%82%BA%E7%A2%BA%E7%8E%87" title="ベイズ確率">ベイズ確率</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%99%E3%82%A4%E3%82%BA%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6" title="ベイズ統計学">ベイズ統計学</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%83%85%E5%A0%B1%E7%90%86%E8%AB%96" title="情報理論">情報理論</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%96%91%E4%BC%BC%E4%B9%B1%E6%95%B0" class="mw-redirect" title="疑似乱数">疑似乱数</a> / <a href="/wiki/%E3%83%A2%E3%83%B3%E3%83%86%E3%82%AB%E3%83%AB%E3%83%AD%E6%B3%95" title="モンテカルロ法">モンテカルロ法</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%9A%97%E5%8F%B7%E7%90%86%E8%AB%96" title="暗号理論">暗号理論</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%9B%B8%E9%96%A2%E9%96%A2%E4%BF%82%E3%81%A8%E5%9B%A0%E6%9E%9C%E9%96%A2%E4%BF%82" title="相関関係と因果関係">相関関係と因果関係</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%97%E3%83%A9%E3%82%B0%E3%83%9E%E3%83%86%E3%82%A3%E3%82%BA%E3%83%A0" title="プラグマティズム">プラグマティズム</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%B5%B1%E8%A8%88%E7%89%A9%E7%90%86%E5%AD%A6" class="mw-redirect" title="統計物理学">統計物理学</a> / <a href="/wiki/%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%8A%9B%E5%AD%A6" title="統計力学">統計力学</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%AA%E3%83%9A%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%82%B7%E3%83%A7%E3%83%B3%E3%82%BA%E3%83%BB%E3%83%AA%E3%82%B5%E3%83%BC%E3%83%81" title="オペレーションズ・リサーチ">オペレーションズ・リサーチ</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%A8%88%E9%87%8F%E7%B5%8C%E6%B8%88%E5%AD%A6" title="計量経済学">計量経済学</a> / <a href="/wiki/%E6%95%B0%E7%90%86%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%8A%E3%83%B3%E3%82%B9" title="数理ファイナンス">数理ファイナンス</a> / <a href="/wiki/%E9%87%91%E8%9E%8D%E5%B7%A5%E5%AD%A6" title="金融工学">金融工学</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%94%9F%E7%89%A9%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6" title="生物統計学">生物統計学</a> / <a href="/wiki/%E7%96%AB%E5%AD%A6" title="疫学">疫学</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%A0%B9%E6%8B%A0%E3%81%AB%E5%9F%BA%E3%81%A5%E3%81%8F%E5%8C%BB%E7%99%82" title="根拠に基づく医療">根拠に基づく医療</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%93%81%E8%B3%AA%E7%AE%A1%E7%90%86" title="品質管理">品質管理</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%B5%8C%E5%96%B6%E5%B7%A5%E5%AD%A6" title="経営工学">経営工学</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%B8%AC%E5%AE%9A" title="測定">測定</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%87%E3%83%BC%E3%82%BF%E3%82%B5%E3%82%A4%E3%82%A8%E3%83%B3%E3%82%B9" title="データサイエンス">データサイエンス</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%BF%A1%E5%8F%B7%E5%87%A6%E7%90%86" title="信号処理">信号処理</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%88%B6%E5%BE%A1%E7%90%86%E8%AB%96" title="制御理論">制御理論</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%87%E3%83%BC%E3%82%BF%E3%83%9E%E3%82%A4%E3%83%8B%E3%83%B3%E3%82%B0" title="データマイニング">データマイニング</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%88%86%E9%A1%9E_(%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6)" title="分類 (統計学)">分類 (統計学)</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%A9%9F%E6%A2%B0%E5%AD%A6%E7%BF%92" title="機械学習">機械学習</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%93%E3%83%83%E3%82%B0%E3%83%87%E3%83%BC%E3%82%BF" title="ビッグデータ">ビッグデータ</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%83%BC%E3%83%91%E3%83%BC%E3%82%B3%E3%83%B3%E3%83%94%E3%83%A5%E3%83%BC%E3%82%BF" title="スーパーコンピュータ">スーパーコンピュータ</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B7%E3%83%9F%E3%83%A5%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%82%B7%E3%83%A7%E3%83%B3" title="シミュレーション">シミュレーション</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%B5%B1%E8%A8%88%E6%A4%9C%E5%AE%9A_(%E8%B3%87%E6%A0%BC)" title="統計検定 (資格)">統計検定 (資格)</a></li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="外部リンク"><span id=".E5.A4.96.E9.83.A8.E3.83.AA.E3.83.B3.E3.82.AF"></span>外部リンク</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6&amp;action=edit&amp;section=20" title="節を編集: 外部リンク"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r94202605">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:#f9f9f9;display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-right{clear:right;float:right;margin-left:1em}.mw-parser-output .side-box-left{margin-right:1em}}</style><div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox noprint" style="width:22em;"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Wikibooks-logo-en-noslogan.svg/40px-Wikibooks-logo-en-noslogan.svg.png" decoding="async" width="40" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Wikibooks-logo-en-noslogan.svg/60px-Wikibooks-logo-en-noslogan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Wikibooks-logo-en-noslogan.svg/80px-Wikibooks-logo-en-noslogan.svg.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="400" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist" style="font-size:100%;">ウィキブックスに<b><a href="https://ja.wikibooks.org/wiki/Special:Search/%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6" class="extiw" title="b:Special:Search/統計学">統計学</a></b>関連の解説書・教科書があります。</div></div> </div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r94202605" /><div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox noprint" style="width:22em;"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist" style="font-size:100%;">ウィキメディア・コモンズには、<b><span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Statistics?uselang=ja">統計学</a></span></b>に関連するカテゴリがあります。</div></div> </div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r94202605" /><div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox noprint" style="width:22em;"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/40px-Wiktionary-logo.svg.png" decoding="async" width="40" height="38" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/60px-Wiktionary-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/80px-Wiktionary-logo.svg.png 2x" data-file-width="370" data-file-height="350" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist" style="font-size:100%;"><a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%A3%E3%82%AF%E3%82%B7%E3%83%A7%E3%83%8A%E3%83%AA%E3%83%BC" title="ウィクショナリー">ウィクショナリー</a>に関連の辞書項目があります。<div style="margin-left:10px;"><b><a href="https://ja.wiktionary.org/wiki/Special:Search/%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6" class="extiw" title="wikt:Special:Search/統計学">統計学</a></b> </div></div></div> </div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://ocw.u-tokyo.ac.jp/lecture_1266/">2014年度開講 数学ー革新の歴史と伝統の力(学術俯瞰講義) - 第7回 統計学の歴史</a> - <a href="/wiki/%E7%AB%B9%E6%9D%91%E5%BD%B0%E9%80%9A" title="竹村彰通">竹村彰通</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://hdl.handle.net/10787/2234">統計科学とは何だろう - 『統計数理 創立50周年記念号(1) 』1994-06</a> - 統計数理研究所 <a href="/wiki/%E8%B5%A4%E6%B1%A0%E5%BC%98%E6%AC%A1" title="赤池弘次">赤池弘次</a></li> <li>『<a rel="nofollow" class="external text" href="//kotobank.jp/word/%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6">統計学</a>』 - <a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%88%E3%83%90%E3%83%B3%E3%82%AF" title="コトバンク">コトバンク</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.stat.go.jp/koukou/index.html">なるほど統計学園高等部</a> - <a href="/wiki/%E7%B7%8F%E5%8B%99%E7%9C%81%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%B1%80" class="mw-redirect" title="総務省統計局">総務省統計局</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://ds.k.kyoto-u.ac.jp/e-learning/">京都大学 国際高等教育院 附属データ科学イノベーション教育研究センター 提供教材</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jss.gr.jp/book/books/">日本統計学会編『日本の統計学五十年』(1983年)</a></li></ul> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r96783592">.mw-parser-output .asbox{position:relative;overflow:hidden}.mw-parser-output .asbox table{background:transparent}.mw-parser-output .asbox p{margin:0}.mw-parser-output .asbox p+p{margin-top:0.25em}.mw-parser-output .asbox{font-size:90%}.mw-parser-output .asbox-note{font-size:90%}.mw-parser-output .asbox .navbar{position:absolute;top:-0.90em;right:1em;display:none}</style><div role="note" class="metadata plainlinks asbox stub"><table role="presentation"><tbody><tr class="noresize"><td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Bellcurve.svg" class="mw-file-description"><img alt="スタブアイコン" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Bellcurve.svg/30px-Bellcurve.svg.png" decoding="async" width="30" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Bellcurve.svg/45px-Bellcurve.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Bellcurve.svg/60px-Bellcurve.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="320" /></a></span></td><td><p class="asbox-body">この項目は、<a class="mw-selflink selflink">統計学</a>に関連した<b><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%96" title="Wikipedia:スタブ">書きかけの項目</a></b>です。<a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6&amp;action=edit">この項目を加筆・訂正</a>などしてくださる<a href="/wiki/Category:%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6%E9%96%A2%E9%80%A3%E3%81%AE%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%96%E9%A0%85%E7%9B%AE" title="Category:統計学関連のスタブ項目">協力者を求めています</a>(<a href="/wiki/%E3%83%97%E3%83%AD%E3%82%B8%E3%82%A7%E3%82%AF%E3%83%88:%E6%95%B0%E5%AD%A6" title="プロジェクト:数学">プロジェクト:数学</a>/<a href="/wiki/Portal:%E6%95%B0%E5%AD%A6" title="Portal:数学">Portal:数学</a>)。</p></td></tr></tbody></table><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r103358373">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline-block;word-break:keep-all}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd:after,.mw-parser-output .hlist li:after{content:" ·\a0 ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist-pipe dd:after,.mw-parser-output .hlist-pipe li:after{content:" |\a0 ";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist-hyphen dd:after,.mw-parser-output .hlist-hyphen li:after{content:" -\a0 ";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist-comma dd:after,.mw-parser-output .hlist-comma li:after{content:"、";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist-slash dd:after,.mw-parser-output .hlist-slash li:after{content:" /\a0 ";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd:last-child:after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child:after,.mw-parser-output .hlist li:last-child:after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child:before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child:before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child:before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child:before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child:before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child:before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child:before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child:before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child:before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child:after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child:after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child:after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child:after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child:after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child:after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child:after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child:after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child:after{content:")\a0 ";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li:before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child:before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child:before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child:before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r104076809">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:75%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:left;text-align:left}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-right:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-left:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:110%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:110%;margin:0 4em}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media print{.mw-parser-output .navbar{display:none!important}}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:80%}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:80%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}</style><div class="navbar plainlinks hlist"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/Template:Statistics-stub" title="Template:Statistics-stub"><span title="参照先のページを表示します。">表示</span></a></li><li class="nv-edit"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:EditPage/Template:Statistics-stub" title="特別:EditPage/Template:Statistics-stub"><span title="参照先のページを編集します。">編集</span></a></li></ul></div></div> <div class="navbox" aria-labelledby="統計学" style="border-collapse:collapse;padding:3px"><table class="nowraplinks hlist hlist-slash mw-collapsible uncollapsed navbox-inner" style="background:transparent;color:inherit;min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div style="float:left;width:6em;text-align:left"><div class="noprint plainlinks navbar hlist" style="white-space:nowrap;font-size:60%;font-weight:normal;background-color:transparent;padding:0;color:#000;;border:none;"><ul style="display:inline"><li><a href="/wiki/Template:%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6" title="Template:統計学"><span title="このテンプレートを表示します" style="font-size:125%;;;border:none;">表</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Template%E2%80%90%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Template‐ノート:統計学 (存在しないページ)"><span title="このテンプレートのノートを表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">話</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6&amp;action=edit"><span title="このテンプレートを編集します。保存の前にプレビューを忘れずに。" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">編</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6&amp;action=history"><span title="このテンプレートの過去の版を表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">歴</span></a></li></ul></div></div><div id="統計学" style="font-size:110%;margin:0 6em"><a class="mw-selflink selflink">統計学</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E6%A8%99%E6%9C%AC%E8%AA%BF%E6%9F%BB" title="標本調査">標本調査</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E6%A8%99%E6%9C%AC_(%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6)" title="標本 (統計学)">標本</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%AF%8D%E9%9B%86%E5%9B%A3" title="母集団">母集団</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%84%A1%E4%BD%9C%E7%82%BA%E6%8A%BD%E5%87%BA" title="無作為抽出">無作為抽出</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B1%A4%E5%8C%96%E6%8A%BD%E5%87%BA%E6%B3%95" title="層化抽出法">層化抽出法</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E8%A6%81%E7%B4%84%E7%B5%B1%E8%A8%88%E9%87%8F" title="要約統計量">記述統計学</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E9%80%A3%E7%B6%9A%E7%A2%BA%E7%8E%87%E5%88%86%E5%B8%83" title="連続確率分布">連続データ</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=%E4%BD%8D%E7%BD%AE%E6%AF%8D%E6%95%B0&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="位置母数 (存在しないページ)">位置</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E5%B9%B3%E5%9D%87" title="平均">平均</a> <ul><li><a href="/wiki/%E7%AE%97%E8%A1%93%E5%B9%B3%E5%9D%87" title="算術平均">算術</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B9%BE%E4%BD%95%E5%B9%B3%E5%9D%87" title="幾何平均">幾何</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%AA%BF%E5%92%8C%E5%B9%B3%E5%9D%87" title="調和平均">調和</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%AD%E5%A4%AE%E5%80%A4" title="中央値">中央値</a> <ul><li><a href="/wiki/%E5%88%86%E4%BD%8D%E6%95%B0" title="分位数">分位数</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%A0%86%E5%BA%8F%E7%B5%B1%E8%A8%88%E9%87%8F" title="順序統計量">順序統計量</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E6%9C%80%E9%A0%BB%E5%80%A4" title="最頻値">最頻値</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E9%9A%8E%E7%B4%9A%E5%80%A4&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="階級値 (存在しないページ)">階級値</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E5%88%86%E6%95%A3_(%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6)" class="mw-redirect" title="分散 (統計学)">分散</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%E7%AF%84%E5%9B%B2_(%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="範囲 (統計学) (存在しないページ)">範囲</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%81%8F%E5%B7%AE" title="偏差">偏差</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%81%8F%E5%B7%AE%E5%80%A4" title="偏差値">偏差値</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%A8%99%E6%BA%96%E5%81%8F%E5%B7%AE" title="標準偏差">標準偏差</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%A8%99%E6%BA%96%E8%AA%A4%E5%B7%AE" title="標準誤差">標準誤差</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%89%E5%8B%95%E4%BF%82%E6%95%B0" title="変動係数">変動係数</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%B1%BA%E5%AE%9A%E4%BF%82%E6%95%B0" title="決定係数">決定係数</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%9B%B8%E9%96%A2%E4%BF%82%E6%95%B0" title="相関係数">相関係数</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%87%AA%E5%B7%B1%E7%9B%B8%E9%96%A2" title="自己相関">自己相関</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%85%B1%E5%88%86%E6%95%A3" title="共分散">共分散</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%87%AA%E5%B7%B1%E5%85%B1%E5%88%86%E6%95%A3" title="自己共分散">自己共分散</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%88%86%E6%95%A3%E5%85%B1%E5%88%86%E6%95%A3%E8%A1%8C%E5%88%97" title="分散共分散行列">分散共分散行列</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%99%BE%E5%88%86%E7%8E%87" class="mw-redirect" title="百分率">百分率</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%B5%B1%E8%A8%88%E7%9A%84%E3%81%B0%E3%82%89%E3%81%A4%E3%81%8D" title="統計的ばらつき">統計的ばらつき</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E3%83%A2%E3%83%BC%E3%83%A1%E3%83%B3%E3%83%88_(%E6%95%B0%E5%AD%A6)" title="モーメント (数学)">モーメント</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E5%88%86%E6%95%A3_(%E7%A2%BA%E7%8E%87%E8%AB%96)" title="分散 (確率論)">分散</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%AD%AA%E5%BA%A6" title="歪度">歪度</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B0%96%E5%BA%A6" title="尖度">尖度</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E7%A2%BA%E7%8E%87%E5%88%86%E5%B8%83" title="確率分布">カテゴリデータ</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%E9%A0%BB%E5%BA%A6_(%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="頻度 (統計学) (存在しないページ)">頻度</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%88%86%E5%89%B2%E8%A1%A8" title="分割表">分割表</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E6%8E%A8%E8%A8%88%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6" title="推計統計学">推計統計学</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E4%BB%AE%E8%AA%AC%E6%A4%9C%E5%AE%9A" title="仮説検定">仮説検定</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">パラメトリック</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/T%E6%A4%9C%E5%AE%9A" title="T検定">t検定</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%A7%E3%83%AB%E3%83%81%E3%81%AEt%E6%A4%9C%E5%AE%9A" title="ウェルチのt検定">ウェルチのt検定</a></li> <li><a href="/wiki/F%E6%A4%9C%E5%AE%9A" title="F検定">F検定</a></li> <li><a href="/wiki/Z%E6%A4%9C%E5%AE%9A" title="Z検定">Z検定</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%8C%E9%A0%85%E6%A4%9C%E5%AE%9A" title="二項検定">二項検定</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B8%E3%83%A3%E3%83%83%E3%82%AF%E2%80%93%E3%83%99%E3%83%A9%E6%A4%9C%E5%AE%9A" title="ジャック–ベラ検定">ジャック–ベラ検定</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B7%E3%83%A3%E3%83%94%E3%83%AD%E2%80%93%E3%82%A6%E3%82%A3%E3%83%AB%E3%82%AF%E6%A4%9C%E5%AE%9A" title="シャピロ–ウィルク検定">シャピロ–ウィルク検定</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%88%86%E6%95%A3%E5%88%86%E6%9E%90" title="分散分析">分散分析</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%85%B1%E5%88%86%E6%95%A3%E5%88%86%E6%9E%90" title="共分散分析">共分散分析</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E3%83%8E%E3%83%B3%E3%83%91%E3%83%A9%E3%83%A1%E3%83%88%E3%83%AA%E3%83%83%E3%82%AF%E6%89%8B%E6%B3%95" title="ノンパラメトリック手法">ノンパラメトリック</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%A3%E3%83%AB%E3%82%B3%E3%82%AF%E3%82%BD%E3%83%B3%E3%81%AE%E7%AC%A6%E5%8F%B7%E9%A0%86%E4%BD%8D%E6%A4%9C%E5%AE%9A" title="ウィルコクソンの符号順位検定">ウィルコクソンの符号順位検定</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%9E%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%83%9B%E3%82%A4%E3%83%83%E3%83%88%E3%83%8B%E3%83%BC%E3%81%AEU%E6%A4%9C%E5%AE%9A" title="マン・ホイットニーのU検定">マン・ホイットニーのU検定</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%82%A4%E4%BA%8C%E4%B9%97%E6%A4%9C%E5%AE%9A" title="カイ二乗検定">カイ二乗検定</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%82%A7%E3%82%A4%E3%83%84%E3%81%AE%E3%82%AB%E3%82%A4%E4%BA%8C%E4%B9%97%E6%A4%9C%E5%AE%9A" title="イェイツのカイ二乗検定">イェイツのカイ二乗検定</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%B4%AF%E7%A9%8D%E3%82%AB%E3%82%A4%E4%BA%8C%E4%B9%97%E6%A4%9C%E5%AE%9A" title="累積カイ二乗検定">累積カイ二乗検定</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A3%E3%83%83%E3%82%B7%E3%83%A3%E3%83%BC%E3%81%AE%E6%AD%A3%E7%A2%BA%E7%A2%BA%E7%8E%87%E6%A4%9C%E5%AE%9A" title="フィッシャーの正確確率検定">フィッシャーの正確確率検定</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B0%A4%E5%BA%A6%E6%AF%94%E6%A4%9C%E5%AE%9A" title="尤度比検定">尤度比検定</a></li> <li><a href="/wiki/G%E6%A4%9C%E5%AE%9A" title="G検定">G検定</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%B3%E3%83%80%E3%83%BC%E3%82%BD%E3%83%B3%E2%80%93%E3%83%80%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%82%B0%E6%A4%9C%E5%AE%9A" title="アンダーソン–ダーリング検定">アンダーソン–ダーリング検定</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%AB%E3%83%A2%E3%82%B4%E3%83%AD%E3%83%95%E2%80%93%E3%82%B9%E3%83%9F%E3%83%AB%E3%83%8E%E3%83%95%E6%A4%9C%E5%AE%9A" title="コルモゴロフ–スミルノフ検定">コルモゴロフ–スミルノフ検定</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%82%A4%E3%83%91%E3%83%BC%E6%A4%9C%E5%AE%9A" title="カイパー検定">カイパー検定</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%9E%E3%83%B3%E3%83%86%E3%83%AB%E6%A4%9C%E5%AE%9A" title="マンテル検定">マンテル検定</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%83%9E%E3%83%B3%E3%83%86%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%83%98%E3%83%B3%E3%83%84%E3%82%A7%E3%83%AB%E3%81%AE%E7%B5%B1%E8%A8%88%E9%87%8F" title="コクラン・マンテル・ヘンツェルの統計量">コクラン・マンテル・ヘンツェルの統計量</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">その他</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E5%B8%B0%E7%84%A1%E4%BB%AE%E8%AA%AC" title="帰無仮説">帰無仮説</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%AF%BE%E7%AB%8B%E4%BB%AE%E8%AA%AC" class="mw-redirect" title="対立仮説">対立仮説</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%9C%89%E6%84%8F" title="有意">有意</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%A3%84%E5%8D%B4" title="棄却">棄却</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">区間推定</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E4%BF%A1%E9%A0%BC%E5%8C%BA%E9%96%93" title="信頼区間">信頼区間</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%88%E6%B8%AC%E5%8C%BA%E9%96%93" title="予測区間">予測区間</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">モデル選択基準</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E8%B5%A4%E6%B1%A0%E6%83%85%E5%A0%B1%E9%87%8F%E8%A6%8F%E6%BA%96" title="赤池情報量規準">AIC</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%99%E3%82%A4%E3%82%BA%E6%83%85%E5%A0%B1%E9%87%8F%E8%A6%8F%E6%BA%96" title="ベイズ情報量規準">BIC</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%BA%83%E3%81%8F%E4%BD%BF%E3%81%88%E3%82%8B%E6%83%85%E5%A0%B1%E9%87%8F%E8%A6%8F%E6%BA%96" title="広く使える情報量規準">WAIC</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%9C%80%E5%B0%8F%E8%A8%98%E8%BF%B0%E9%95%B7" title="最小記述長">MDL</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">その他</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E5%81%8F%E3%82%8A" title="偏り">偏り</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%81%8F%E3%82%8A%E3%81%A8%E5%88%86%E6%95%A3" title="偏りと分散">偏りと分散</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%81%8E%E5%89%B0%E9%81%A9%E5%90%88" title="過剰適合">過剰適合</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%8E%A8%E5%AE%9A%E9%87%8F" title="推定量">推定量</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%82%B9%E6%8E%A8%E5%AE%9A" title="点推定">点推定</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%9C%80%E5%B0%A4%E6%8E%A8%E5%AE%9A" title="最尤推定">最尤推定</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B0%A4%E5%BA%A6%E9%96%A2%E6%95%B0" title="尤度関数">尤度関数</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B0%A4%E5%BA%A6%E6%96%B9%E7%A8%8B%E5%BC%8F" title="尤度方程式">尤度方程式</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E6%9C%80%E5%B0%8F%E8%B7%9D%E9%9B%A2%E6%8E%A8%E5%AE%9A&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="最小距離推定 (存在しないページ)">最小距離推定</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%A1%E3%82%BF%E3%82%A2%E3%83%8A%E3%83%AA%E3%82%B7%E3%82%B9" title="メタアナリシス">メタアナリシス</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%96%E3%83%BC%E3%83%88%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%A9%E3%83%83%E3%83%97%E6%B3%95" title="ブートストラップ法">ブートストラップ法</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E3%83%99%E3%82%A4%E3%82%BA%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6" title="ベイズ統計学">ベイズ統計学</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">確率</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E4%B8%BB%E8%A6%B3%E7%A2%BA%E7%8E%87" title="主観確率">主観確率</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%99%E3%82%A4%E3%82%BA%E7%A2%BA%E7%8E%87" title="ベイズ確率">ベイズ確率</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%8B%E5%89%8D%E7%A2%BA%E7%8E%87" title="事前確率">事前確率</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%8B%E5%BE%8C%E7%A2%BA%E7%8E%87" title="事後確率">事後確率</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%9C%80%E5%A4%A7%E4%BA%8B%E5%BE%8C%E7%A2%BA%E7%8E%87" title="最大事後確率">最大事後確率</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">その他</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E3%83%99%E3%82%A4%E3%82%BA%E6%8E%A8%E5%AE%9A" title="ベイズ推定">ベイズ推定</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%99%E3%82%A4%E3%82%BA%E5%9B%A0%E5%AD%90" title="ベイズ因子">ベイズ因子</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E7%9B%B8%E9%96%A2" title="相関">相関</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E7%9B%B8%E9%96%A2%E4%BF%82%E6%95%B0" title="相関係数">相関係数</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E3%83%94%E3%82%A2%E3%82%BD%E3%83%B3%E3%81%AE%E7%A9%8D%E7%8E%87%E7%9B%B8%E9%96%A2%E4%BF%82%E6%95%B0" title="ピアソンの積率相関係数">ピアソンの積率相関係数</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%83%94%E3%82%A2%E3%83%9E%E3%83%B3%E3%81%AE%E9%A0%86%E4%BD%8D%E7%9B%B8%E9%96%A2%E4%BF%82%E6%95%B0" title="スピアマンの順位相関係数">スピアマンの順位相関係数</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B1%E3%83%B3%E3%83%89%E3%83%BC%E3%83%AB%E3%81%AE%E9%A0%86%E4%BD%8D%E7%9B%B8%E9%96%A2%E4%BF%82%E6%95%B0" title="ケンドールの順位相関係数">ケンドールの順位相関係数</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%81%8F%E7%9B%B8%E9%96%A2" title="偏相関">偏相関係数</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">その他</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E8%87%AA%E5%B7%B1%E7%9B%B8%E9%96%A2" title="自己相関">自己相関</a> <ul><li><a href="/wiki/%E7%A9%BA%E9%96%93%E7%9A%84%E8%87%AA%E5%B7%B1%E7%9B%B8%E9%96%A2" title="空間的自己相関">空間的自己相関</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E7%9B%B8%E4%BA%92%E7%9B%B8%E9%96%A2%E9%96%A2%E6%95%B0" title="相互相関関数">相互相関</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%A4%E7%B5%A1" title="交絡">交絡変数</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%9B%B8%E9%96%A2%E9%96%A2%E4%BF%82%E3%81%A8%E5%9B%A0%E6%9E%9C%E9%96%A2%E4%BF%82" title="相関関係と因果関係">相関関係と因果関係</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%93%AC%E4%BC%BC%E7%9B%B8%E9%96%A2" title="擬似相関">擬似相関</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%8C%AF%E8%AA%A4%E7%9B%B8%E9%96%A2" title="錯誤相関">錯誤相関</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">モデル</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E4%B8%80%E8%88%AC%E7%B7%9A%E5%BD%A2%E3%83%A2%E3%83%87%E3%83%AB" title="一般線形モデル">一般線形モデル</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%80%E8%88%AC%E5%8C%96%E7%B7%9A%E5%BD%A2%E3%83%A2%E3%83%87%E3%83%AB" title="一般化線形モデル">一般化線形モデル</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%B7%B7%E5%90%88%E3%83%A2%E3%83%87%E3%83%AB" title="混合モデル">混合モデル</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%80%E8%88%AC%E5%8C%96%E7%B7%9A%E5%BD%A2%E6%B7%B7%E5%90%88%E3%83%A2%E3%83%87%E3%83%AB" title="一般化線形混合モデル">一般化線形混合モデル</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E5%9B%9E%E5%B8%B0%E5%88%86%E6%9E%90" title="回帰分析">回帰</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E7%B7%9A%E5%BD%A2%E5%9B%9E%E5%B8%B0" title="線形回帰">線形</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E3%83%AA%E3%83%83%E3%82%B8%E5%9B%9E%E5%B8%B0" title="リッジ回帰">リッジ回帰</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%A9%E3%83%83%E3%82%BD%E5%9B%9E%E5%B8%B0" title="ラッソ回帰">ラッソ回帰</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%A8%E3%83%A9%E3%82%B9%E3%83%86%E3%82%A3%E3%83%83%E3%82%AF%E3%83%8D%E3%83%83%E3%83%88" title="エラスティックネット">エラスティックネット</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">非線形</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/K%E8%BF%91%E5%82%8D%E6%B3%95" title="K近傍法">k近傍法</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%B1%BA%E5%AE%9A%E6%9C%A8" title="決定木">回帰木</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%80%E3%83%A0%E3%83%95%E3%82%A9%E3%83%AC%E3%82%B9%E3%83%88" title="ランダムフォレスト">ランダムフォレスト</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%8B%E3%83%A5%E3%83%BC%E3%83%A9%E3%83%AB%E3%83%8D%E3%83%83%E3%83%88%E3%83%AF%E3%83%BC%E3%82%AF" title="ニューラルネットワーク">ニューラルネットワーク</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B5%E3%83%9D%E3%83%BC%E3%83%88%E3%83%99%E3%82%AF%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%9E%E3%82%B7%E3%83%B3" title="サポートベクターマシン">サポートベクター回帰</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B0%84%E5%BD%B1%E8%BF%BD%E8%B7%A1%E5%9B%9E%E5%B8%B0" title="射影追跡回帰">射影追跡回帰</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E6%99%82%E7%B3%BB%E5%88%97" title="時系列">時系列</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E8%87%AA%E5%B7%B1%E5%9B%9E%E5%B8%B0%E3%83%A2%E3%83%87%E3%83%AB" title="自己回帰モデル">自己回帰モデル</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%87%AA%E5%B7%B1%E5%9B%9E%E5%B8%B0%E7%A7%BB%E5%8B%95%E5%B9%B3%E5%9D%87%E3%83%A2%E3%83%87%E3%83%AB" title="自己回帰移動平均モデル">自己回帰移動平均モデル</a></li> <li><a href="/wiki/ARCH%E3%83%A2%E3%83%87%E3%83%AB" title="ARCHモデル">ARCHモデル</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%AF%BE%E7%A7%BB%E5%8B%95%E5%B9%B3%E5%9D%87%E6%AF%94%E7%8E%87%E6%B3%95" title="対移動平均比率法">対移動平均比率法</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%88%E3%83%AC%E3%83%B3%E3%83%89%E5%AE%9A%E5%B8%B8" title="トレンド定常">トレンド定常</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%82%BE%E5%90%91%E6%8E%A8%E5%AE%9A" title="傾向推定">傾向推定</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%88%86" title="共和分">共和分</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%A7%8B%E9%80%A0%E5%A4%89%E5%8C%96" title="構造変化">構造変化</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E5%88%86%E9%A1%9E_(%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6)" title="分類 (統計学)">分類</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E7%B7%9A%E5%BD%A2%E5%88%86%E9%A1%9E%E5%99%A8" title="線形分類器">線形</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li>線形<a href="/wiki/%E5%88%A4%E5%88%A5%E5%88%86%E6%9E%90" title="判別分析">判別分析</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B8%E3%82%B9%E3%83%86%E3%82%A3%E3%83%83%E3%82%AF%E5%9B%9E%E5%B8%B0" title="ロジスティック回帰">ロジスティック回帰</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%8D%98%E7%B4%94%E3%83%99%E3%82%A4%E3%82%BA%E5%88%86%E9%A1%9E%E5%99%A8" title="単純ベイズ分類器">単純ベイズ分類器</a></li> <li>単純<a href="/wiki/%E3%83%91%E3%83%BC%E3%82%BB%E3%83%97%E3%83%88%E3%83%AD%E3%83%B3" title="パーセプトロン">パーセプトロン</a></li> <li>線形<a href="/wiki/%E3%82%B5%E3%83%9D%E3%83%BC%E3%83%88%E3%83%99%E3%82%AF%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%9E%E3%82%B7%E3%83%B3" title="サポートベクターマシン">サポートベクターマシン</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">二次</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li>二次<a href="/wiki/%E5%88%A4%E5%88%A5%E5%88%86%E6%9E%90" title="判別分析">判別分析</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">非線形</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/K%E8%BF%91%E5%82%8D%E6%B3%95" title="K近傍法">k近傍法</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%B1%BA%E5%AE%9A%E6%9C%A8" title="決定木">決定木</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%80%E3%83%A0%E3%83%95%E3%82%A9%E3%83%AC%E3%82%B9%E3%83%88" title="ランダムフォレスト">ランダムフォレスト</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%8B%E3%83%A5%E3%83%BC%E3%83%A9%E3%83%AB%E3%83%8D%E3%83%83%E3%83%88%E3%83%AF%E3%83%BC%E3%82%AF" title="ニューラルネットワーク">ニューラルネットワーク</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B5%E3%83%9D%E3%83%BC%E3%83%88%E3%83%99%E3%82%AF%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%9E%E3%82%B7%E3%83%B3" title="サポートベクターマシン">サポートベクターマシン</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%99%E3%82%A4%E3%82%B8%E3%82%A2%E3%83%B3%E3%83%8D%E3%83%83%E3%83%88%E3%83%AF%E3%83%BC%E3%82%AF" title="ベイジアンネットワーク">ベイジアンネットワーク</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%9A%A0%E3%82%8C%E3%83%9E%E3%83%AB%E3%82%B3%E3%83%95%E3%83%A2%E3%83%87%E3%83%AB" title="隠れマルコフモデル">隠れマルコフモデル</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">その他</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E4%BA%8C%E9%A0%85%E5%88%86%E9%A1%9E" title="二項分類">二項分類</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E5%A4%9A%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%B9%E5%88%86%E9%A1%9E&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="多クラス分類 (存在しないページ)">多クラス分類</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%AC%AC%E4%B8%80%E7%A8%AE%E9%81%8E%E8%AA%A4%E3%81%A8%E7%AC%AC%E4%BA%8C%E7%A8%AE%E9%81%8E%E8%AA%A4" title="第一種過誤と第二種過誤">第一種過誤と第二種過誤</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E6%95%99%E5%B8%AB%E3%81%AA%E3%81%97%E5%AD%A6%E7%BF%92" title="教師なし学習">教師なし学習</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E3%83%87%E3%83%BC%E3%82%BF%E3%83%BB%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%82%B0" title="データ・クラスタリング">クラスタリング</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/K%E5%B9%B3%E5%9D%87%E6%B3%95" title="K平均法">k平均法</a>(<a href="/wiki/K-means%2B%2B%E6%B3%95" title="K-means++法">k-means++法</a>)</li> <li><a href="/wiki/DBSCAN" title="DBSCAN">DBSCAN</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E5%AF%86%E5%BA%A6%E6%8E%A8%E5%AE%9A&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="密度推定 (存在しないページ)">密度推定</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/density_estimation" class="extiw" title="en:density estimation">英語版</a>)</span></span></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%BC%E3%83%8D%E3%83%AB%E5%AF%86%E5%BA%A6%E6%8E%A8%E5%AE%9A" title="カーネル密度推定">カーネル密度推定</a>(<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%BC%E3%83%8D%E3%83%AB_(%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6)" title="カーネル (統計学)">カーネル</a>)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">その他</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E4%B8%BB%E6%88%90%E5%88%86%E5%88%86%E6%9E%90" title="主成分分析">主成分分析</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%8B%AC%E7%AB%8B%E6%88%90%E5%88%86%E5%88%86%E6%9E%90" title="独立成分分析">独立成分分析</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%87%AA%E5%B7%B1%E7%B5%84%E7%B9%94%E5%8C%96%E5%86%99%E5%83%8F" title="自己組織化写像">自己組織化写像</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%9B%B3%E8%A1%A8" title="統計図表">統計図表</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E6%A3%92%E3%82%B0%E3%83%A9%E3%83%95" title="棒グラフ">棒グラフ</a></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%90%E3%82%A4%E3%83%97%E3%83%AD%E3%83%83%E3%83%88&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="バイプロット (存在しないページ)">バイプロット</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Biplot" class="extiw" title="en:Biplot">英語版</a>)</span></span></li> <li><a href="/wiki/%E7%AE%B1%E3%81%B2%E3%81%92%E5%9B%B3" title="箱ひげ図">箱ひげ図</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%AE%A1%E7%90%86%E5%9B%B3" title="管理図">管理図</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A9%E3%83%AC%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%97%E3%83%AD%E3%83%83%E3%83%88" title="フォレストプロット">フォレストプロット</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%92%E3%82%B9%E3%83%88%E3%82%B0%E3%83%A9%E3%83%A0" title="ヒストグラム">ヒストグラム</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%86%86%E3%82%B0%E3%83%A9%E3%83%95" title="円グラフ">円グラフ</a></li> <li><a href="/wiki/Q-Q%E3%83%97%E3%83%AD%E3%83%83%E3%83%88" title="Q-Qプロット">Q-Qプロット</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%81%E3%83%A3%E3%83%BC%E3%83%88&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ランチャート (存在しないページ)">ランチャート</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%95%A3%E5%B8%83%E5%9B%B3" title="散布図">散布図</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B9%B9%E8%91%89%E8%A1%A8%E7%A4%BA" title="幹葉表示">幹葉図</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%90%E3%82%A4%E3%82%AA%E3%83%AA%E3%83%B3%E5%9B%B3" title="バイオリン図">バイオリン図</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%89%E3%83%83%E3%83%88%E3%83%97%E3%83%AD%E3%83%83%E3%83%88" title="ドットプロット">ドットプロット</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%92%E3%83%BC%E3%83%88%E3%83%9E%E3%83%83%E3%83%97" title="ヒートマップ">ヒートマップ</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%9A%8E%E7%B4%9A%E5%8C%BA%E5%88%86%E5%9B%B3" title="階級区分図">階級区分図</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E7%94%9F%E5%AD%98%E6%99%82%E9%96%93%E5%88%86%E6%9E%90" class="mw-redirect" title="生存時間分析">生存時間分析</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E7%94%9F%E5%AD%98%E6%99%82%E9%96%93%E9%96%A2%E6%95%B0" class="mw-redirect" title="生存時間関数">生存時間関数</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%97%E3%83%A9%E3%83%B3%EF%BC%9D%E3%83%9E%E3%82%A4%E3%83%A4%E3%83%BC%E6%8E%A8%E5%AE%9A%E9%87%8F" title="カプラン=マイヤー推定量">カプラン=マイヤー推定量</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B0%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%82%AF%E6%A4%9C%E5%AE%9A" title="ログランク検定">ログランク検定</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%95%85%E9%9A%9C%E7%8E%87" title="故障率">故障率</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%AF%94%E4%BE%8B%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%89%E3%83%A2%E3%83%87%E3%83%AB" title="比例ハザードモデル">比例ハザードモデル</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6%E3%81%AE%E6%AD%B4%E5%8F%B2" title="統計学の歴史">歴史</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6%E3%81%AE%E5%89%B5%E5%A7%8B%E8%80%85&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="統計学の創始者 (存在しないページ)">統計学の創始者</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E7%A2%BA%E7%8E%87%E8%AB%96%E3%81%A8%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6%E3%81%AE%E6%AD%A9%E3%81%BF&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="確率論と統計学の歩み (存在しないページ)">確率論と統計学の歩み</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">応用</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6" title="社会統計学">社会統計学</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%96%AB%E5%AD%A6" title="疫学">疫学</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%94%9F%E7%89%A9%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6" title="生物統計学">生物統計学</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%B3%BB%E7%B5%B1%E5%AD%A6" title="系統学">系統学</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%8A%9B%E5%AD%A6" title="統計力学">統計力学</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%A8%88%E9%87%8F%E7%B5%8C%E6%B8%88%E5%AD%A6" title="計量経済学">計量経済学</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%A9%9F%E6%A2%B0%E5%AD%A6%E7%BF%92" title="機械学習">機械学習</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%AE%9F%E9%A8%93%E8%A8%88%E7%94%BB%E6%B3%95" title="実験計画法">実験計画法</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">出版物</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6%E3%81%AB%E9%96%A2%E3%81%99%E3%82%8B%E5%AD%A6%E8%A1%93%E8%AA%8C%E4%B8%80%E8%A6%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="統計学に関する学術誌一覧 (存在しないページ)">統計学に関する学術誌一覧</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6%E3%81%AB%E3%81%8A%E3%81%91%E3%82%8B%E9%87%8D%E8%A6%81%E3%81%AA%E5%87%BA%E7%89%88%E7%89%A9%E4%B8%80%E8%A6%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="統計学における重要な出版物一覧 (存在しないページ)">重要な出版物</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">全般</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E7%B5%B1%E8%A8%88" title="統計">統計</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%A0%BB%E5%BA%A6%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6" title="頻度主義統計学">頻度主義統計学</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6%E3%81%8A%E3%82%88%E3%81%B3%E6%A9%9F%E6%A2%B0%E5%AD%A6%E7%BF%92%E3%81%AE%E8%A9%95%E4%BE%A1%E6%8C%87%E6%A8%99" title="統計学および機械学習の評価指標">統計学および機械学習の評価指標</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">その他</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E6%96%B9%E5%90%91%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6" title="方向統計学">方向統計学</a></li> <li><a href="/wiki/S%E8%A8%80%E8%AA%9E" title="S言語">S言語</a></li> <li><a href="/wiki/R%E8%A8%80%E8%AA%9E" title="R言語">R言語</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%B5%B1%E8%A8%88%E6%A4%9C%E5%AE%9A_(%E8%B3%87%E6%A0%BC)" title="統計検定 (資格)">統計検定</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E8%AA%BF%E6%9F%BB%E5%A3%AB" title="社会調査士">社会調査士</a></li> <li><a href="/wiki/JDLA_Deep_Learning_For_GENERAL" title="JDLA Deep Learning For GENERAL">JDLA Deep Learning For GENERAL</a></li> <li><a href="/wiki/E%E8%B3%87%E6%A0%BC" title="E資格">JDLA Deep Learning for ENGINEER</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%AE%9F%E7%94%A8%E6%95%B0%E5%AD%A6%E6%8A%80%E8%83%BD%E6%A4%9C%E5%AE%9A" title="実用数学技能検定">実用数学技能検定</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%93%81%E8%B3%AA%E7%AE%A1%E7%90%86%E6%A4%9C%E5%AE%9A" title="品質管理検定">品質管理検定</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Folder_Hexagonal_Icon.svg" class="mw-file-description" title="カテゴリ"><img alt="カテゴリ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/16px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/24px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/32px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="31" /></a></span> <a href="/wiki/Category:%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6" title="Category:統計学">カテゴリ</a></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="典拠管理データベース_frameless&amp;#124;text-top&amp;#124;10px&amp;#124;alt=ウィキデータを編集&amp;#124;link=https&amp;#58;//www.wikidata.org/wiki/Q12483#identifiers&amp;#124;class=noprint&amp;#124;ウィキデータを編集" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="典拠管理データベース_frameless&amp;#124;text-top&amp;#124;10px&amp;#124;alt=ウィキデータを編集&amp;#124;link=https&amp;#58;//www.wikidata.org/wiki/Q12483#identifiers&amp;#124;class=noprint&amp;#124;ウィキデータを編集" style="font-size:110%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Help:%E5%85%B8%E6%8B%A0%E7%AE%A1%E7%90%86" title="Help:典拠管理">典拠管理データベース</a> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q12483#identifiers" title="ウィキデータを編集"><img alt="ウィキデータを編集" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">国立図書館</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><abbr title="Statistique"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11938470p">フランス</a></abbr></span></li> <li><span class="uid"><abbr title="Statistique"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11938470p">BnF data</a></abbr></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4056995-0">ドイツ</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&amp;local_base=NLX10&amp;find_code=UID&amp;request=987007531886805171">イスラエル</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/sh85127580">アメリカ</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://kopkatalogs.lv/F?func=direct&amp;local_base=lnc10&amp;doc_number=000071111&amp;P_CON_LNG=ENG">ラトビア</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00573173">日本</a></span></li> <li><span class="uid"><abbr title="statistika"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&amp;local_base=aut&amp;ccl_term=ica=ph116273&amp;CON_LNG=ENG">チェコ</a></abbr></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://lod.nl.go.kr/resource/KSH1998008399">韓国</a></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">その他</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://hls-dhs-dss.ch/fr/articles/013798">スイス歴史辞典</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalog.archives.gov/id/10659134">公文書館(アメリカ)</a></span> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalog.archives.gov/id/10643325">2</a></span></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.codfw.migration‐779c65d68b‐2xtsq Cached time: 20250312095320 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.629 seconds Real time usage: 0.841 seconds Preprocessor visited node count: 16450/1000000 Post‐expand include size: 207581/2097152 bytes Template argument size: 21967/2097152 bytes Highest expansion depth: 27/100 Expensive parser function count: 20/500 Unstrip recursion depth: 1/20 Unstrip post‐expand size: 56520/5000000 bytes Lua time usage: 0.184/10.000 seconds Lua memory usage: 4410602/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 629.053 1 -total 23.80% 149.732 2 Template:Reflist 19.44% 122.319 10 Template:Cite_book 18.40% 115.752 10 Template:Citation/core-ja-jp 13.35% 83.958 2 Template:出典の明記 10.87% 68.388 2 Template:Ambox 9.43% 59.340 1 Template:Statistics-stub 9.22% 57.976 1 Template:Asbox 8.97% 56.448 5 Template:Citation/identifier 8.97% 56.447 1 Template:Authority_control --> <!-- Saved in parser cache with key jawiki:pcache:1031:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250312095320 and revision id 103779907. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&amp;type=1x1&amp;usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">「<a dir="ltr" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=統計学&amp;oldid=103779907">https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=統計学&amp;oldid=103779907</a>」から取得</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%82%AB%E3%83%86%E3%82%B4%E3%83%AA" title="特別:カテゴリ">カテゴリ</a>: <ul><li><a href="/wiki/Category:%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6" title="Category:統計学">統計学</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E5%BF%9C%E7%94%A8%E6%95%B0%E5%AD%A6" title="Category:応用数学">応用数学</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E5%88%9D%E7%AD%89%E6%95%B0%E5%AD%A6" title="Category:初等数学">初等数学</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E8%A1%9B%E7%94%9F%E5%AD%A6" title="Category:衛生学">衛生学</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E6%95%B0%E5%AD%A6%E3%81%AB%E9%96%A2%E3%81%99%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:数学に関する記事">数学に関する記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E6%8C%87%E6%A8%99" title="Category:指標">指標</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">隠しカテゴリ: <ul><li><a href="/wiki/Category:%E5%87%BA%E5%85%B8%E3%82%92%E5%BF%85%E8%A6%81%E3%81%A8%E3%81%99%E3%82%8B%E8%A8%98%E8%BF%B0%E3%81%AE%E3%81%82%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B/2014%E5%B9%B49%E6%9C%88" title="Category:出典を必要とする記述のある記事/2014年9月">出典を必要とする記述のある記事/2014年9月</a></li><li><a href="/wiki/Category:ISBN%E3%83%9E%E3%82%B8%E3%83%83%E3%82%AF%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%82%AF%E3%82%92%E4%BD%BF%E7%94%A8%E3%81%97%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8" title="Category:ISBNマジックリンクを使用しているページ">ISBNマジックリンクを使用しているページ</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E5%87%BA%E5%85%B8%E3%82%92%E5%BF%85%E8%A6%81%E3%81%A8%E3%81%99%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B/2021%E5%B9%B43%E6%9C%88" title="Category:出典を必要とする記事/2021年3月">出典を必要とする記事/2021年3月</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E5%87%BA%E5%85%B8%E3%82%92%E5%BF%85%E8%A6%81%E3%81%A8%E3%81%99%E3%82%8B%E8%A8%98%E8%BF%B0%E3%81%AE%E3%81%82%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B/2019%E5%B9%B45%E6%9C%88" title="Category:出典を必要とする記述のある記事/2019年5月">出典を必要とする記述のある記事/2019年5月</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E5%87%BA%E5%85%B8%E3%82%92%E5%BF%85%E8%A6%81%E3%81%A8%E3%81%99%E3%82%8B%E7%AF%80%E3%81%AE%E3%81%82%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B/2011%E5%B9%B49%E6%9C%88-12%E6%9C%88" title="Category:出典を必要とする節のある記事/2011年9月-12月">出典を必要とする節のある記事/2011年9月-12月</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E3%81%99%E3%81%B9%E3%81%A6%E3%81%AE%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%96%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:すべてのスタブ記事">すべてのスタブ記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6%E9%96%A2%E9%80%A3%E3%81%AE%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%96%E9%A0%85%E7%9B%AE" title="Category:統計学関連のスタブ項目">統計学関連のスタブ項目</a></li><li><a href="/wiki/Category:BNF%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:BNF識別子が指定されている記事">BNF識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:BNFdata%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:BNFdata識別子が指定されている記事">BNFdata識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:GND%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:GND識別子が指定されている記事">GND識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:J9U%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:J9U識別子が指定されている記事">J9U識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:LCCN%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:LCCN識別子が指定されている記事">LCCN識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:LNB%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:LNB識別子が指定されている記事">LNB識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:NDL%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:NDL識別子が指定されている記事">NDL識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:NKC%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:NKC識別子が指定されている記事">NKC識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:NLK%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:NLK識別子が指定されている記事">NLK識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:HDS%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:HDS識別子が指定されている記事">HDS識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:NARA%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:NARA識別子が指定されている記事">NARA識別子が指定されている記事</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> 最終更新 2025年2月16日 (日) 18:10 (日時は<a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E5%80%8B%E4%BA%BA%E8%A8%AD%E5%AE%9A#mw-prefsection-rendering" title="特別:個人設定">個人設定</a>で未設定ならば<a href="/wiki/%E5%8D%94%E5%AE%9A%E4%B8%96%E7%95%8C%E6%99%82" title="協定世界時">UTC</a>)。</li> <li id="footer-info-copyright">テキストは<a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ja">クリエイティブ・コモンズ 表示-継承ライセンス</a>のもとで利用できます。追加の条件が適用される場合があります。詳細については<a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">利用規約</a>を参照してください。</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/ja">プライバシー・ポリシー</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%82%A6%E3%82%A3%E3%82%AD%E3%83%9A%E3%83%87%E3%82%A3%E3%82%A2%E3%81%AB%E3%81%A4%E3%81%84%E3%81%A6">ウィキペディアについて</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:%E5%85%8D%E8%B2%AC%E4%BA%8B%E9%A0%85">免責事項</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">行動規範</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">開発者</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/ja.wikipedia.org">統計</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieに関する声明</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//ja.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">モバイルビュー</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>検索</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Wikipedia内を検索"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="特別:検索"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">検索</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="目次" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="目次の表示・非表示を切り替え" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">目次の表示・非表示を切り替え</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">統計学</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>154の言語版</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>話題を追加</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-764d79c9fd-rh6bp","wgBackendResponseTime":216,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.629","walltime":"0.841","ppvisitednodes":{"value":16450,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":207581,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":21967,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":27,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":20,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":56520,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 629.053 1 -total"," 23.80% 149.732 2 Template:Reflist"," 19.44% 122.319 10 Template:Cite_book"," 18.40% 115.752 10 Template:Citation/core-ja-jp"," 13.35% 83.958 2 Template:出典の明記"," 10.87% 68.388 2 Template:Ambox"," 9.43% 59.340 1 Template:Statistics-stub"," 9.22% 57.976 1 Template:Asbox"," 8.97% 56.448 5 Template:Citation/identifier"," 8.97% 56.447 1 Template:Authority_control"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.184","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":4410602,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.migration-779c65d68b-2xtsq","timestamp":"20250312095320","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u7d71\u8a08\u5b66","url":"https:\/\/ja.wikipedia.org\/wiki\/%E7%B5%B1%E8%A8%88%E5%AD%A6","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q12483","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q12483","author":{"@type":"Organization","name":"\u30a6\u30a3\u30ad\u30e1\u30c7\u30a3\u30a2\u30d7\u30ed\u30b8\u30a7\u30af\u30c8\u3078\u306e\u8ca2\u732e\u8005"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"\u30a6\u30a3\u30ad\u30e1\u30c7\u30a3\u30a2\u8ca1\u56e3","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2003-02-12T13:41:08Z","dateModified":"2025-02-16T18:10:07Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/4\/44\/Standard_Normal_Distribution.png","headline":"\u7d4c\u9a13\u7684\u306b\u5f97\u3089\u308c\u305f\u30d0\u30e9\u30c4\u30ad\u306e\u3042\u308b\u30c7\u30fc\u30bf\u304b\u3089\u3001\u5fdc\u7528\u6570\u5b66\u306e\u624b\u6cd5\u3092\u7528\u3044\u3066\u6570\u5024\u4e0a\u306e\u6027\u8cea\u3084\u898f\u5247\u6027\u3042\u308b\u3044\u306f\u4e0d\u898f\u5247\u6027\u3092\u898b\u3044\u51fa\u3059\u5b66\u554f"}</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10