CINXE.COM
Editando a violência: os vídeos “amadores” de quatro webTVs jornalísticas sobre as Jornadas de Junho │ Violent Scenes: "amateur" videos in journalistic webTVs during the June Journeys in Brazil | Liinc em Revista
<!DOCTYPE html> <html lang="pt-BR" xml:lang="pt-BR"> <head> <meta charset="utf-8"> <meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1.0"> <title> Editando a violência: os vídeos “amadores” de quatro webTVs jornalísticas sobre as Jornadas de Junho │ Violent Scenes: "amateur" videos in journalistic webTVs during the June Journeys in Brazil | Liinc em Revista </title> <link rel="icon" href="https://revista.ibict.br/public/journals/9/favicon_pt_BR.svg"> <meta name="generator" content="Open Journal Systems 3.4.0.7"> <link rel="schema.DC" href="http://purl.org/dc/elements/1.1/" /> <meta name="DC.Contributor.Sponsor" xml:lang="pt" content="Instituto Brasileiro de Informação em Ciência e Tecnologia"/> <meta name="DC.Contributor.Sponsor" xml:lang="pt" content="Programa de Pós-Graduação em Ciência da Informação - Ibict/UFRJ"/> <meta name="DC.Publisher" xml:lang="pt" content="Instituto Brasileiro de Informação em Ciência e Tecnologia"/> <meta name="DC.Creator" xml:lang="pt" content="Instituto Brasileiro de Informação em Ciência e Tecnologia"/> <meta name="DC.Date.created" scheme="ISO8601" content="2005-03-01"/> <meta name="DC.Description" xml:lang="pt" content="Periódico científico orientado à reflexão crítica sobre dinâmicas de produção, circulação e apropriação da informação e do conhecimento, ante as transformações do mundo contemporâneo."/> <meta name="DC.Description" xml:lang="en" content="Liinc em Revista is an open access peer-reviewed journal focused on critical thinking regarding the dynamics involving the production, distribution, and appropriation of knowledge and information, facing the changes in the contemporary world."/> <meta name="DC.Description" xml:lang="es" content="Liinc em Revista se centra en la reflexión crítica sobre las dinámicas de producción, circulación y apropiación de la información y el conocimiento, frente a las transformaciones del mundo contemporáneo."/> <meta name="DC.Identifier.URI" content="http://revista.ibict.br/liinc"> <meta name="DC.Language" scheme="ISO639-1" content="pt"/> <meta name="DC.Source" content="Instituto Brasileiro de Informação em Ciência e Tecnologia"/> <meta name="DC.Subject" xml:lang="pt" content="Informação"/> <meta name="DC.Subject" xml:lang="en" content="Information"/> <meta name="DC.Subject" xml:lang="es" content="Información"/> <meta name="DC.Subject" xml:lang="pt" content="Conhecimento"/> <meta name="DC.Subject" xml:lang="en" content="Knowledge"/> <meta name="DC.Subject" xml:lang="es" content="Conocimiento"/> <meta name="DC.Subject" xml:lang="pt" content="Desenvolvimento"/> <meta name="DC.Subject" xml:lang="en" content="Development"/> <meta name="DC.Subject" xml:lang="es" content="Desarrollo"/> <meta name="DC.Subject" xml:lang="pt" content="Ciência da Informação"/> <meta name="DC.Subject" xml:lang="en" content="Information Science"/> <meta name="DC.Subject" xml:lang="es" content="Ciencias de la Información"/> <meta name="DC.Title" content="Liinc em Revista"/> <meta name="DC.Title.Alternative" xml:lang="pt" content="Liinc Rev."/> <meta name="DC.Type" content="Text.Serial.Journal"/> <link rel="schema.DC" href="http://purl.org/dc/elements/1.1/" /> <meta name="DC.Contributor.Sponsor" xml:lang="pt" content="Fapemig"/> <meta name="DC.Creator.PersonalName" content="Carlos Frederico de Brito dAndrea"/> <meta name="DC.Date.created" scheme="ISO8601" content="2014-05-27"/> <meta name="DC.Date.dateSubmitted" scheme="ISO8601" content="2014-01-15"/> <meta name="DC.Date.issued" scheme="ISO8601" content="2014-05-28"/> <meta name="DC.Date.modified" scheme="ISO8601" content="2021-04-30"/> <meta name="DC.Description" xml:lang="pt" content="RESUMO O artigo tem como objetivos: 1) caracterizar os v&iacute;deos &ldquo;amadores&rdquo; publicados por quatro webTVs (TV Estad&atilde;o, O Globo V&iacute;deos, TV ZH e TV O Tempo) sobre os protestos de junho de 2013;&nbsp; e 2) discutir em que medida eles se aproximam da no&ccedil;&atilde;o de "imagens violentas" (JOST, 2007). Discutimos as caracter&iacute;sticas das imagens &ldquo;amadoras&rdquo; e sua legitima&ccedil;&atilde;o nas produ&ccedil;&otilde;es audiovisuais de reda&ccedil;&otilde;es jornal&iacute;sticas convergentes. No estudo emp&iacute;rico, apresentamos as diferentes estrat&eacute;gias de capta&ccedil;&atilde;o e edi&ccedil;&atilde;o adotados pelas webTVs na cobertura dos protestos. Ao final, destacamos a diversidade de v&iacute;deos e problematizamos a "viol&ecirc;ncia" das imagens das Jornadas de Junho.Palavras-chave: V&iacute;deo Amador; WebTV; Jornalismo Audiovisual; Converg&ecirc;ncia; Viol&ecirc;ncia.&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;ABSTRACT This paper has two main goals: 1) to present the "amateur" videos published by four webTVs (TV Estad&atilde;o, O Globo V&iacute;deos, TV ZH e TV O Tempo) during the protests in june 2013 in Brazil; &nbsp;and 2) to discuss if they can be considered "violent scenes" (Jost, 2007). First, we discuss the characteristics of the "amateur" videos and their use in convergent newsrooms. The empirical research presents how these videos about the protests were recorded and edited. In the conclusions, we highlight the diversity of the "amateur videos" and discuss the "violence" of the June Journeys scenes.Keywords: Amateur Videos; WebTV; Audiovisual Journalism; Convergence; Violence."/> <meta name="DC.Format" scheme="IMT" content="application/pdf"/> <meta name="DC.Identifier" content="3513"/> <meta name="DC.Identifier.DOI" content="10.18617/liinc.v10i1.661"/> <meta name="DC.Identifier.URI" content="https://revista.ibict.br/liinc/article/view/3513"/> <meta name="DC.Language" scheme="ISO639-1" content="pt"/> <meta name="DC.Source" content="Liinc em Revista"/> <meta name="DC.Source.ISSN" content="1808-3536"/> <meta name="DC.Source.Issue" content="1"/> <meta name="DC.Source.Volume" content="10"/> <meta name="DC.Source.URI" content="https://revista.ibict.br/liinc"/> <meta name="DC.Subject" xml:lang="pt" content="Vídeo Amador"/> <meta name="DC.Subject" xml:lang="pt" content="WebTV"/> <meta name="DC.Subject" xml:lang="pt" content="Jornalismo Audiovisual"/> <meta name="DC.Subject" xml:lang="pt" content="Convergência"/> <meta name="DC.Subject" xml:lang="pt" content="Violência."/> <meta name="DC.Title" content="Editando a violência: os vídeos “amadores” de quatro webTVs jornalísticas sobre as Jornadas de Junho │ Violent Scenes: "amateur" videos in journalistic webTVs during the June Journeys in Brazil"/> <meta name="DC.Type" content="Text.Serial.Journal"/> <meta name="DC.Type" xml:lang="pt" content="Pesquisa Empírica de Campo"/> <meta name="DC.Type.articleType" content="Novas e velhas mídias"/> <meta name="gs_meta_revision" content="1.1"/> <meta name="citation_journal_title" content="Liinc em Revista"/> <meta name="citation_journal_abbrev" content="Liinc Rev."/> <meta name="citation_issn" content="1808-3536"/> <meta name="citation_author" content="Carlos Frederico de Brito dAndrea"/> <meta name="citation_author_institution" content="UFMG"/> <meta name="citation_title" content="Editando a violência: os vídeos “amadores” de quatro webTVs jornalísticas sobre as Jornadas de Junho │ Violent Scenes: "amateur" videos in journalistic webTVs during the June Journeys in Brazil"/> <meta name="citation_language" content="pt"/> <meta name="citation_date" content="2014/05/27"/> <meta name="citation_volume" content="10"/> <meta name="citation_issue" content="1"/> <meta name="citation_doi" content="10.18617/liinc.v10i1.661"/> <meta name="citation_abstract_html_url" content="https://revista.ibict.br/liinc/article/view/3513"/> <meta name="citation_abstract" xml:lang="pt" content="RESUMO O artigo tem como objetivos: 1) caracterizar os v&iacute;deos &ldquo;amadores&rdquo; publicados por quatro webTVs (TV Estad&atilde;o, O Globo V&iacute;deos, TV ZH e TV O Tempo) sobre os protestos de junho de 2013;&nbsp; e 2) discutir em que medida eles se aproximam da no&ccedil;&atilde;o de "imagens violentas" (JOST, 2007). Discutimos as caracter&iacute;sticas das imagens &ldquo;amadoras&rdquo; e sua legitima&ccedil;&atilde;o nas produ&ccedil;&otilde;es audiovisuais de reda&ccedil;&otilde;es jornal&iacute;sticas convergentes. No estudo emp&iacute;rico, apresentamos as diferentes estrat&eacute;gias de capta&ccedil;&atilde;o e edi&ccedil;&atilde;o adotados pelas webTVs na cobertura dos protestos. Ao final, destacamos a diversidade de v&iacute;deos e problematizamos a "viol&ecirc;ncia" das imagens das Jornadas de Junho.Palavras-chave: V&iacute;deo Amador; WebTV; Jornalismo Audiovisual; Converg&ecirc;ncia; Viol&ecirc;ncia.&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;ABSTRACT This paper has two main goals: 1) to present the "amateur" videos published by four webTVs (TV Estad&atilde;o, O Globo V&iacute;deos, TV ZH e TV O Tempo) during the protests in june 2013 in Brazil; &nbsp;and 2) to discuss if they can be considered "violent scenes" (Jost, 2007). First, we discuss the characteristics of the "amateur" videos and their use in convergent newsrooms. The empirical research presents how these videos about the protests were recorded and edited. In the conclusions, we highlight the diversity of the "amateur videos" and discuss the "violence" of the June Journeys scenes.Keywords: Amateur Videos; WebTV; Audiovisual Journalism; Convergence; Violence."/> <meta name="citation_keywords" xml:lang="pt" content="Vídeo Amador"/> <meta name="citation_keywords" xml:lang="pt" content="WebTV"/> <meta name="citation_keywords" xml:lang="pt" content="Jornalismo Audiovisual"/> <meta name="citation_keywords" xml:lang="pt" content="Convergência"/> <meta name="citation_keywords" xml:lang="pt" content="Violência."/> <meta name="citation_pdf_url" content="https://revista.ibict.br/liinc/article/download/3513/3026"/> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" href="https://revista.ibict.br/liinc/gateway/plugin/AnnouncementFeedGatewayPlugin/atom"> <link rel="alternate" type="application/rdf+xml" href="https://revista.ibict.br/liinc/gateway/plugin/AnnouncementFeedGatewayPlugin/rss"> <link rel="alternate" type="application/rss+xml" href="https://revista.ibict.br/liinc/gateway/plugin/AnnouncementFeedGatewayPlugin/rss2"> <link rel="stylesheet" href="https://revista.ibict.br/liinc/$$$call$$$/page/page/css?name=stylesheet" type="text/css" /><link rel="stylesheet" href="https://revista.ibict.br/liinc/$$$call$$$/page/page/css?name=font" type="text/css" /><link rel="stylesheet" href="https://revista.ibict.br/lib/pkp/styles/fontawesome/fontawesome.css?v=3.4.0.7" type="text/css" /><link rel="stylesheet" href="https://revista.ibict.br/public/journals/9/styleSheet.css?d=2021-12-08+14%3A11%3A04" type="text/css" /><link rel="stylesheet" href="https://revista.ibict.br/plugins/generic/citationStyleLanguage/css/citationStyleLanguagePlugin.css?v=3.4.0.7" type="text/css" /> </head> <body class="pkp_page_article pkp_op_view has_site_logo" dir="ltr"> <div id="barra-brasil" style="background:#7F7F7F; height: 20px; padding:0 0 0 10px;display:block;"> <ul id="menu-barra-temp" style="list-style:none;"> <li style="display:inline; float:left;padding-right:10px; margin-right:10px; border-right:1px solid #EDEDED"> <a href="http://brasil.gov.br" style="font-family:sans,sans-serif; text-decoration:none; color:white;">Portal do Governo Brasileiro</a> </li> </ul> </div> <div class="pkp_structure_page"> <header class="pkp_structure_head" id="headerNavigationContainer" role="banner"> <nav class="cmp_skip_to_content" aria-label="Ir para os links de conteúdo"> <a href="#pkp_content_main">Ir para o conteúdo principal</a> <a href="#siteNav">Ir para o menu de navegação principal</a> <a href="#pkp_content_footer">Ir para o rodapé</a> </nav> <div class="pkp_head_wrapper"> <div class="pkp_site_name_wrapper"> <button class="pkp_site_nav_toggle"> <span>Open Menu</span> </button> <div class="pkp_site_name"> <a href=" https://revista.ibict.br/liinc/index " class="is_img"> <img src="https://revista.ibict.br/public/journals/9/pageHeaderLogoImage_pt_BR.svg" width="" height="" alt="Liinc em Revista" /> </a> </div> </div> <nav class="pkp_site_nav_menu" aria-label="Navegação no Site"> <a id="siteNav"></a> <div class="pkp_navigation_primary_row"> <div class="pkp_navigation_primary_wrapper"> <ul id="navigationPrimary" class="pkp_navigation_primary pkp_nav_list"> <li class=""> <a href="https://revista.ibict.br/liinc/issue/current"> Atual </a> </li> <li class=""> <a href="https://revista.ibict.br/liinc/issue/archive"> Acervo </a> </li> <li class=""> <a href="https://revista.ibict.br/liinc/announcement"> Notícias </a> </li> <li class=""> <a href="https://revista.ibict.br/liinc/about"> Sobre </a> <ul> <li class=""> <a href="https://revista.ibict.br/liinc/about"> Sobre a Revista </a> </li> <li class=""> <a href="https://revista.ibict.br/liinc/about/submissions"> Submissão </a> </li> <li class=""> <a href="https://revista.ibict.br/liinc/about/editorialTeam"> Corpo Editorial </a> </li> <li class=""> <a href="https://revista.ibict.br/liinc/about/privacy"> Declaração de Privacidade </a> </li> <li class=""> <a href="https://revista.ibict.br/liinc/about/contact"> Contato </a> </li> </ul> </li> </ul> <div class="pkp_navigation_search_wrapper"> <a href="https://revista.ibict.br/liinc/search" class="pkp_search pkp_search_desktop"> <span class="fa fa-search" aria-hidden="true"></span> Buscar </a> </div> </div> </div> <div class="pkp_navigation_user_wrapper" id="navigationUserWrapper"> <ul id="navigationUser" class="pkp_navigation_user pkp_nav_list"> <li class="profile"> <a href="https://revista.ibict.br/liinc/user/register"> Registrar-se </a> </li> <li class="profile"> <a href="https://revista.ibict.br/liinc/login"> Acesso </a> </li> </ul> </div> </nav> </div><!-- .pkp_head_wrapper --> </header><!-- .pkp_structure_head --> <div class="pkp_structure_content has_sidebar"> <div class="pkp_structure_main" role="main"> <a id="pkp_content_main"></a> <div class="page page_article"> <nav class="cmp_breadcrumbs" role="navigation" aria-label="Você está aqui:"> <ol> <li> <a href="https://revista.ibict.br/liinc/index"> Início </a> <span class="separator">/</span> </li> <li> <a href="https://revista.ibict.br/liinc/issue/archive"> Acervo </a> <span class="separator">/</span> </li> <li> <a href="https://revista.ibict.br/liinc/issue/view/208"> v. 10 n. 1 (2014): Redes, ruas, mídias: revolta e reação </a> <span class="separator">/</span> </li> <li class="current" aria-current="page"> <span aria-current="page"> Novas e velhas mídias </span> </li> </ol> </nav> <article class="obj_article_details"> <h1 class="page_title"> Editando a violência: os vídeos “amadores” de quatro webTVs jornalísticas sobre as Jornadas de Junho │ Violent Scenes: "amateur" videos in journalistic webTVs during the June Journeys in Brazil </h1> <div class="row"> <div class="main_entry"> <section class="item authors"> <h2 class="pkp_screen_reader">Autores</h2> <ul class="authors"> <li> <span class="name"> Carlos Frederico de Brito dAndrea </span> <span class="affiliation"> UFMG </span> </li> </ul> </section> <section class="item doi"> <h2 class="label"> DOI: </h2> <span class="value"> <a href="https://doi.org/10.18617/liinc.v10i1.661"> https://doi.org/10.18617/liinc.v10i1.661 </a> </span> </section> <section class="item keywords"> <h2 class="label"> Palavras-chave: </h2> <span class="value"> Vídeo Amador, WebTV, Jornalismo Audiovisual, Convergência, Violência. </span> </section> <section class="item abstract"> <h2 class="label">Resumo</h2> <p class="ResumoLiinc"><strong>RESUMO </strong>O artigo tem como objetivos: 1) caracterizar os vídeos “amadores” publicados por quatro webTVs (TV Estadão, O Globo Vídeos, TV ZH e TV O Tempo) sobre os protestos de junho de 2013; e 2) discutir em que medida eles se aproximam da noção de "imagens violentas" (JOST, 2007). Discutimos as características das imagens “amadoras” e sua legitimação nas produções audiovisuais de redações jornalísticas convergentes. No estudo empírico, apresentamos as diferentes estratégias de captação e edição adotados pelas webTVs na cobertura dos protestos. Ao final, destacamos a diversidade de vídeos e problematizamos a "violência" das imagens das Jornadas de Junho.<strong></strong></p><p><strong><em>Palavras-chave:</em></strong> Vídeo Amador; WebTV; Jornalismo Audiovisual; Convergência; Violência. </p><p class="AbstractLiinc"><strong>ABSTRACT </strong>This paper has two main goals: 1) to present the "amateur" videos published by four webTVs (TV Estadão, O Globo Vídeos, TV ZH e TV O Tempo) during the protests in june 2013 in Brazil; and 2) to discuss if they can be considered "violent scenes" (Jost, 2007). First, we discuss the characteristics of the "amateur" videos and their use in convergent newsrooms. The empirical research presents how these videos about the protests were recorded and edited. In the conclusions, we highlight the diversity of the "amateur videos" and discuss the "violence" of the June Journeys scenes.<strong></strong></p><strong><em>Keywords:</em></strong> Amateur Videos; WebTV; Audiovisual Journalism; Convergence; Violence. </section> <section class="item author_bios"> <h2 class="label"> Biografia do Autor </h2> <ul class="authors"> <li class="sub_item"> <div class="label"> Carlos Frederico de Brito dAndrea, UFMG </div> <div class="value"> Professor do Programa de Pós-Graduação em Comunicação da Universidade Federal de Minas Gerais (UFMG) </div> </li> </ul> </section> </div><!-- .main_entry --> <div class="entry_details"> <div class="item galleys"> <h2 class="pkp_screen_reader"> Downloads </h2> <ul class="value galleys_links"> <li> <a class="obj_galley_link pdf" href="https://revista.ibict.br/liinc/article/view/3513/3026"> PDF </a> </li> </ul> </div> <div class="item published"> <section class="sub_item"> <h2 class="label"> Publicado </h2> <div class="value"> <span>27/05/2014</span> </div> </section> </div> <div class="item issue"> <section class="sub_item"> <h2 class="label"> Edição </h2> <div class="value"> <a class="title" href="https://revista.ibict.br/liinc/issue/view/208"> v. 10 n. 1 (2014): Redes, ruas, mídias: revolta e reação </a> </div> </section> <section class="sub_item"> <h2 class="label"> Seção </h2> <div class="value"> Novas e velhas mídias </div> </section> </div> <div class="item copyright"> <h2 class="label"> Licença </h2> <div id="copyrightNotice" class="copyright_notice"> <p>Autores que publicam na Liinc em Revista concordam com os seguintes termos:</p> <p>Autores mantém os direitos autorais e concedem à revista o direito de primeira publicação, com o trabalho simultaneamente licenciado sob a <a href="http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/" target="_blank" rel="noopener">Licença Creative Commons Atribuição 4.0 Internacional</a>, que permite o compartilhamento do trabalho com reconhecimento da autoria e publicação inicial nesta revista.</p> <p>Consulte a <a title="Política de Acesso Livre e Autoarquivamento" href="http://revista.ibict.br/liinc/about#openAccessPolicy" target="_blank" rel="noopener">Política de Acesso Livre e Autoarquivamento</a> para informações permissão de depósitos de versões pré-print de manuscritos e artigos submetidos ou publicados à/pela Liinc em Revista.</p> <p><a href="/liinc" rel="cc:attributionURL">Liinc em Revista</a>, publicada pelo <a href="http://www.ibict.br/" target="_blank" rel="cc:attributionURL noopener">Instituto Brasileiro de Informação em Ciência e Tecnologia</a>, é licenciada sob os termos da <a href="https://creativecommons.org/licenses/by/4.0" target="_blank" rel="noopener">Licença Creative Commons Atribuição 4.0 Internacional – CC BY 4.0 <img style="height: 22px!important; margin-left: 3px; vertical-align: text-bottom;" src="https://mirrors.creativecommons.org/presskit/icons/cc.svg?ref=chooser-v1"><img style="height: 22px!important; margin-left: 3px; vertical-align: text-bottom;" src="https://mirrors.creativecommons.org/presskit/icons/by.svg?ref=chooser-v1"></a></p> </div> </div> <div class="item citation"> <section class="sub_item citation_display"> <h2 class="label"> Como Citar </h2> <div class="value"> <div id="citationOutput" role="region" aria-live="polite"> <div class="csl-bib-body"> <div class="csl-entry">Editando a violência: os vídeos “amadores” de quatro webTVs jornalísticas sobre as Jornadas de Junho │ Violent Scenes: "amateur" videos in journalistic webTVs during the June Journeys in Brazil. <b>Liinc em Revista</b>, <i>[S. l.]</i>, v. 10, n. 1, 2014. DOI: <a href="https://doi.org/10.18617/liinc.v10i1.661">10.18617/liinc.v10i1.661</a>. Disponível em: <a href="https://revista.ibict.br/liinc/article/view/3513">https://revista.ibict.br/liinc/article/view/3513</a>. Acesso em: 17 fev. 2025.</div> </div> </div> <div class="citation_formats"> <button class="citation_formats_button label" aria-controls="cslCitationFormats" aria-expanded="false" data-csl-dropdown="true"> Formatos de Citação </button> <div id="cslCitationFormats" class="citation_formats_list" aria-hidden="true"> <ul class="citation_formats_styles"> <li> <a aria-controls="citationOutput" href="https://revista.ibict.br/liinc/citationstylelanguage/get/acm-sig-proceedings?submissionId=3513&publicationId=2270&issueId=208" data-load-citation data-json-href="https://revista.ibict.br/liinc/citationstylelanguage/get/acm-sig-proceedings?submissionId=3513&publicationId=2270&issueId=208&return=json" > ACM </a> </li> <li> <a aria-controls="citationOutput" href="https://revista.ibict.br/liinc/citationstylelanguage/get/acs-nano?submissionId=3513&publicationId=2270&issueId=208" data-load-citation data-json-href="https://revista.ibict.br/liinc/citationstylelanguage/get/acs-nano?submissionId=3513&publicationId=2270&issueId=208&return=json" > ACS </a> </li> <li> <a aria-controls="citationOutput" href="https://revista.ibict.br/liinc/citationstylelanguage/get/apa?submissionId=3513&publicationId=2270&issueId=208" data-load-citation data-json-href="https://revista.ibict.br/liinc/citationstylelanguage/get/apa?submissionId=3513&publicationId=2270&issueId=208&return=json" > APA </a> </li> <li> <a aria-controls="citationOutput" href="https://revista.ibict.br/liinc/citationstylelanguage/get/associacao-brasileira-de-normas-tecnicas?submissionId=3513&publicationId=2270&issueId=208" data-load-citation data-json-href="https://revista.ibict.br/liinc/citationstylelanguage/get/associacao-brasileira-de-normas-tecnicas?submissionId=3513&publicationId=2270&issueId=208&return=json" > ABNT </a> </li> <li> <a aria-controls="citationOutput" href="https://revista.ibict.br/liinc/citationstylelanguage/get/chicago-author-date?submissionId=3513&publicationId=2270&issueId=208" data-load-citation data-json-href="https://revista.ibict.br/liinc/citationstylelanguage/get/chicago-author-date?submissionId=3513&publicationId=2270&issueId=208&return=json" > Chicago </a> </li> <li> <a aria-controls="citationOutput" href="https://revista.ibict.br/liinc/citationstylelanguage/get/harvard-cite-them-right?submissionId=3513&publicationId=2270&issueId=208" data-load-citation data-json-href="https://revista.ibict.br/liinc/citationstylelanguage/get/harvard-cite-them-right?submissionId=3513&publicationId=2270&issueId=208&return=json" > Harvard </a> </li> <li> <a aria-controls="citationOutput" href="https://revista.ibict.br/liinc/citationstylelanguage/get/ieee?submissionId=3513&publicationId=2270&issueId=208" data-load-citation data-json-href="https://revista.ibict.br/liinc/citationstylelanguage/get/ieee?submissionId=3513&publicationId=2270&issueId=208&return=json" > IEEE </a> </li> <li> <a aria-controls="citationOutput" href="https://revista.ibict.br/liinc/citationstylelanguage/get/modern-language-association?submissionId=3513&publicationId=2270&issueId=208" data-load-citation data-json-href="https://revista.ibict.br/liinc/citationstylelanguage/get/modern-language-association?submissionId=3513&publicationId=2270&issueId=208&return=json" > MLA </a> </li> <li> <a aria-controls="citationOutput" href="https://revista.ibict.br/liinc/citationstylelanguage/get/turabian-fullnote-bibliography?submissionId=3513&publicationId=2270&issueId=208" data-load-citation data-json-href="https://revista.ibict.br/liinc/citationstylelanguage/get/turabian-fullnote-bibliography?submissionId=3513&publicationId=2270&issueId=208&return=json" > Turabian </a> </li> <li> <a aria-controls="citationOutput" href="https://revista.ibict.br/liinc/citationstylelanguage/get/vancouver?submissionId=3513&publicationId=2270&issueId=208" data-load-citation data-json-href="https://revista.ibict.br/liinc/citationstylelanguage/get/vancouver?submissionId=3513&publicationId=2270&issueId=208&return=json" > Vancouver </a> </li> </ul> <div class="label"> Baixar Citação </div> <ul class="citation_formats_styles"> <li> <a href="https://revista.ibict.br/liinc/citationstylelanguage/download/ris?submissionId=3513&publicationId=2270&issueId=208"> <span class="fa fa-download"></span> Endnote/Zotero/Mendeley (RIS) </a> </li> <li> <a href="https://revista.ibict.br/liinc/citationstylelanguage/download/bibtex?submissionId=3513&publicationId=2270&issueId=208"> <span class="fa fa-download"></span> BibTeX </a> </li> </ul> </div> </div> </div> </section> </div> </div><!-- .entry_details --> </div><!-- .row --> </article> </div><!-- .page --> </div><!-- pkp_structure_main --> <div class="pkp_structure_sidebar left" role="complementary"> <div class="pkp_block block_language"> <h2 class="title"> Idioma </h2> <div class="content"> <ul> <li class="locale_en" lang="en"> <a href="https://revista.ibict.br/liinc/user/setLocale/en?source=%2Fliinc%2Farticle%2Fview%2F3513"> English </a> </li> <li class="locale_es" lang="es"> <a href="https://revista.ibict.br/liinc/user/setLocale/es?source=%2Fliinc%2Farticle%2Fview%2F3513"> Español </a> </li> <li class="locale_pt_BR current" lang="pt-BR"> <a href="https://revista.ibict.br/liinc/user/setLocale/pt_BR?source=%2Fliinc%2Farticle%2Fview%2F3513"> Português </a> </li> </ul> </div> </div><!-- .block_language --> <div class="pkp_block block_custom" id="customblock-sobre"> <h2 class="title pkp_screen_reader">Sobre</h2> <div class="content"> <p>A <strong>Liinc em Revista</strong>, ISSN 1808-3536, periódico científico de acesso aberto e avaliado por pares, é orientada para a reflexão crítica sobre dinâmicas de produção, circulação e apropriação da informação e do conhecimento, ante as transformações do mundo contemporâneo.</p> <p>É uma publicação do <a href="http://www.ibict.br/" target="_blank" rel="noopener">Instituto Brasileiro de Informação em Ciência e Tecnologia</a> (Ibict), editada por seu <a href="http://www.ppgci.ufrj.br/pt/" target="_blank" rel="noopener">Programa de Pós-Graduação em Ciência da Informação</a>, desenvolvido em associação com a <a href="https://ufrj.br/" target="_blank" rel="noopener">Universidade Federal do Rio de Janeiro</a> (UFRJ).</p> </div> </div> <div class="pkp_block block_web_feed"> <h2 class="title">Artigos mais recentes</h2> <div class="content"> <ul> <li> <a href="https://revista.ibict.br/liinc/gateway/plugin/WebFeedGatewayPlugin/atom"> <img src="https://revista.ibict.br/lib/pkp/templates/images/atom.svg" alt="Logo Atom"> </a> </li> <li> <a href="https://revista.ibict.br/liinc/gateway/plugin/WebFeedGatewayPlugin/rss2"> <img src="https://revista.ibict.br/lib/pkp/templates/images/rss20_logo.svg" alt="Logo RSS2"> </a> </li> <li> <a href="https://revista.ibict.br/liinc/gateway/plugin/WebFeedGatewayPlugin/rss"> <img src="https://revista.ibict.br/lib/pkp/templates/images/rss10_logo.svg" alt="Logo RSS1"> </a> </li> </ul> </div> </div> </div><!-- pkp_sidebar.left --> </div><!-- pkp_structure_content --> <div class="pkp_structure_footer_wrapper" role="contentinfo"> <a id="pkp_content_footer"></a> <div class="pkp_structure_footer"> <div class="pkp_footer_content"> <table> <tbody> <tr> <td><strong>Instituto Brasileiro de Informação em Ciência e Tecnologia (Ibict)</strong></td> </tr> <tr> <td> <p><strong>Brasília, DF, Brasil</strong><br>Setor de Autarquias Sul (SAUS), Quadra 5, Lote 6, Bloco H<br>70070-912<br>Brasília, DF, Brasil<br><a href="http://www.ibict.br" target="_blank" rel="noopener">www.ibict.br</a></p> </td> <td> <p class="license-text"><em><strong>Liinc em Revista</strong></em><strong> ISSN 1808-3536</strong><br><a href="http://revista.ibict.br/liinc" rel="cc:attributionURL">Liinc em Revista</a> é licenciada sob <a href="https://creativecommons.org/licenses/by/4.0" rel="license">CC BY 4.0<img style="height: 22px!important; margin-left: 3px; vertical-align: text-bottom;" src="https://mirrors.creativecommons.org/presskit/icons/cc.svg?ref=chooser-v1"><img style="height: 22px!important; margin-left: 3px; vertical-align: text-bottom;" src="https://mirrors.creativecommons.org/presskit/icons/by.svg?ref=chooser-v1"></a><br><br><a href="http://revista.ibict.br/liinc/about/privacy">Política de privacidade</a></p> </td> </tr> <tr> <td> <p><strong>Rio de Janeiro, RJ, Brasil<br>Programa de Pós-graduação em Ciência da Informação</strong><br>Rua Lauro Muller, 455 - 4º Andar - Botafogo<br>22290-160<br>Rio de Janeiro, RJ, Brasil<br><a href="http://www.ppgci.ufrj.br" target="_blank" rel="noopener">www.ppgci.ufrj.br</a></p> </td> <td> <p class="license-text"><strong>Contato</strong><br>Christine Alvarez<br>+55-21-3873-9454<br>liinc@ibict.br<br><br>Platform and workflow by <a href="http://revista.ibict.br/liinc/about/aboutThisPublishingSystem" target="_blank" rel="noopener">OJS/PKP</a></p> </td> </tr> </tbody> </table> <p> </p> </div> <!--// CUSTOMIZAÇÃO DE CÓDIGO - 04/02/2025 - RAMÓN FONSECA REMOVENDO IDENTIFICAÇÃO DO OJS <div class="pkp_brand_footer"> <a href="https://revista.ibict.br/liinc/about/aboutThisPublishingSystem"> <img alt="Mais informações sobre o sistema de publicação, a plataforma e o fluxo de publicação do OJS/PKP." src="https://revista.ibict.br/templates/images/ojs_brand.png"> </a> </div> --//> </div> </div><!-- pkp_structure_footer_wrapper --> </div><!-- pkp_structure_page --> <script src="https://revista.ibict.br/lib/pkp/lib/vendor/components/jquery/jquery.min.js?v=3.4.0.7" type="text/javascript"></script><script src="https://revista.ibict.br/lib/pkp/lib/vendor/components/jqueryui/jquery-ui.min.js?v=3.4.0.7" type="text/javascript"></script><script src="https://revista.ibict.br/plugins/themes/default/js/lib/popper/popper.js?v=3.4.0.7" type="text/javascript"></script><script src="https://revista.ibict.br/plugins/themes/default/js/lib/bootstrap/util.js?v=3.4.0.7" type="text/javascript"></script><script src="https://revista.ibict.br/plugins/themes/default/js/lib/bootstrap/dropdown.js?v=3.4.0.7" type="text/javascript"></script><script src="https://revista.ibict.br/plugins/themes/default/js/main.js?v=3.4.0.7" type="text/javascript"></script><script src="https://revista.ibict.br/plugins/generic/citationStyleLanguage/js/articleCitation.js?v=3.4.0.7" type="text/javascript"></script><script type="text/javascript"> (function (w, d, s, l, i) { w[l] = w[l] || []; var f = d.getElementsByTagName(s)[0], j = d.createElement(s), dl = l != 'dataLayer' ? '&l=' + l : ''; j.async = true; j.src = 'https://www.googletagmanager.com/gtag/js?id=' + i + dl; f.parentNode.insertBefore(j, f); function gtag(){dataLayer.push(arguments)}; gtag('js', new Date()); gtag('config', i); }) (window, document, 'script', 'dataLayer', 'UA-105027760-4'); </script> <script defer="defer" src="//barra.brasil.gov.br/barra_2.0.js" type="text/javascript"></script> </body> </html>