CINXE.COM
جیون پڑھت - وکیپیڈیا
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="pnb" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>جیون پڑھت - وکیپیڈیا</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )pnbwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9","۰\t۱\t۲\t۳\t۴\t۵\t۶\t۷\t۸\t۹"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","جنوری","فروری","مارچ","اپریل","مئی","جون","جولائی","اگست","ستمبر","اکتوبر","نومبر","دسمبر"],"wgRequestId":"0c037cfb-e582-4c20-8cb7-a7e6d52f68a0","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"جیون_پڑھت","wgTitle":"جیون پڑھت","wgCurRevisionId":682031,"wgRevisionId":682031,"wgArticleId":889,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["سائنس","جیون پڑھت"],"wgPageViewLanguage":"pnb","wgPageContentLanguage":"pnb","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"جیون_پڑھت","wgRelevantArticleId":889,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pnb","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"pnb"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q420","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false}; RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Edittools","ext.gadget.signit","ext.gadget.TemplateParamWizard","ext.gadget.userScriptSandbox","ext.gadget.OrphanCheck","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.prota","ext.gadget.HotCat","ext.gadget.incategory","ext.gadget.ExternalSearch","ext.gadget.switcher","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pnb&modules=ext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pnb&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pnb&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.22"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Energy_and_life.png/1200px-Energy_and_life.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="909"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Energy_and_life.png/800px-Energy_and_life.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="606"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Energy_and_life.png/640px-Energy_and_life.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="485"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="جیون پڑھت - وکیپیڈیا"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pnb.m.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%BE%DA%91%DA%BE%D8%AA"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="سودھو" href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%BE%DA%91%DA%BE%D8%AA&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="وکیپیڈیا (pnb)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pnb.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%BE%DA%91%DA%BE%D8%AA"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pnb"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="وکیپیڈیا Atom Feed" href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5:RecentChanges&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-جیون_پڑھت rootpage-جیون_پڑھت skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Jump to content</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Main menu" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Main menu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Main menu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Main menu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">move to sidebar</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">لُکاؤ</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> پاندھ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%81%D9%84%D8%A7_%D8%B5%D9%81%DB%81" title="پہلے صفحے نوں ویکھو [z]" accesskey="z"><span>پہلا صفہ</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:Random" title="کوئی صفحہ کھولو۔ [x]" accesskey="x"><span>رلواں صفحہ</span></a></li><li id="n-newarticlewizard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DA%A9%DB%8C%D9%BE%DB%8C%DA%88%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D8%AE%D9%84%DB%8C%D9%82_%D9%85%D8%B6%D9%85%D9%88%D9%86_%D9%88%DB%8C%D8%B2%D8%B1%DA%88"><span>نواں آرٹیکل لِکھو</span></a></li><li id="n-allpages-desc" class="mw-list-item"><a href=""><span>سارے صفحے</span></a></li><li id="n-quick-list-desc" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DA%A9%DB%8C%D9%BE%DB%8C%DA%88%DB%8C%D8%A7:%D8%B3%D8%B1%DB%8C%D8%B9_%D9%84%D8%B3%D9%B9"><span>سریع لسٹ</span></a></li><li id="n-current-events-desc" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Current-events-url"><span>اج کل دیاں خبراں</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:SpecialPages"><span>خاص صفحے</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-interaction-desc" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-interaction-desc" > <div class="vector-menu-heading"> تعامل </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/Special:MyLanguage/Help:Contents" title="لبھن دی جگہ۔"><span>مدد</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DA%A9%DB%8C%D9%BE%DB%8C%DA%88%DB%8C%D8%A7:%D8%A8%DB%8C%D9%B9%DA%BE%DA%A9" title="پربندھ بارے ، تسیں کیہ کر سکدے او تے کنج کھوج سکدے او"><span>بیٹھک</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:RecentChanges" title="وکی تے نویاں تبدیلیاں۔ [r]" accesskey="r"><span>نویاں تبدیلیاں</span></a></li><li id="n-فائل-اپلوڈ" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard"><span>فائل اپلوڈ</span></a></li><li id="n-contact-desc" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Contact-url"><span>رابطہ کرو</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D9%BE%DB%81%D9%84%D8%A7_%D8%B5%D9%81%DB%81" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="وکیپیڈیا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-pnb.svg" style="width: 3.75em; height: 1.6875em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pnb.svg" width="70" height="15" style="width: 4.375em; height: 0.9375em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:Search" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="وکیپیڈیا وچ لبھو [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>کھوج</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="وکیپیڈیا وچ کھوجو" aria-label="وکیپیڈیا وچ کھوجو" autocapitalize="sentences" title="وکیپیڈیا وچ لبھو [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="خاص:Search"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">کھوجو</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="نجی سند"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Appearance"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Appearance" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Appearance</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=pnb.wikipedia.org&uselang=pnb" class=""><span>دان کرو</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5:CreateAccount&returnto=%D8%AC%DB%8C%D9%88%D9%86+%D9%BE%DA%91%DA%BE%D8%AA" title="ایہ تواڈے لئی چنگا اے جے تسیں کھاتہ کھولو تے لاگ ان ہوو؛ پر ایہ لازمی وی نئیں" class=""><span>کھاتہ بݨاؤ</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5:UserLogin&returnto=%D8%AC%DB%8C%D9%88%D9%86+%D9%BE%DA%91%DA%BE%D8%AA" title="ایہ بہتر اے کہ لاگ ان ہو جاؤ، فیر وی ایہ لازمی نئیں۔ [o]" accesskey="o" class=""><span>لاگ ان کرو</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="More options" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="نجی سند" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">نجی سند</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal" title="User menu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=pnb.wikipedia.org&uselang=pnb"><span>دان کرو</span></a></li><li id="pt-contribute" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:Contribute"><span class="vector-icon mw-ui-icon-edit mw-ui-icon-wikimedia-edit"></span> <span>Contribute</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5:CreateAccount&returnto=%D8%AC%DB%8C%D9%88%D9%86+%D9%BE%DA%91%DA%BE%D8%AA" title="ایہ تواڈے لئی چنگا اے جے تسیں کھاتہ کھولو تے لاگ ان ہوو؛ پر ایہ لازمی وی نئیں"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>کھاتہ بݨاؤ</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5:UserLogin&returnto=%D8%AC%DB%8C%D9%88%D9%86+%D9%BE%DA%91%DA%BE%D8%AA" title="ایہ بہتر اے کہ لاگ ان ہو جاؤ، فیر وی ایہ لازمی نئیں۔ [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>لاگ ان کرو</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pages for logged out editors <a href="/wiki/%DB%81%D8%AA%DA%BE%D9%88%D9%86%DA%88%D8%A7%D8%A6%DB%8C:Introduction" aria-label="Learn more about editing"><span>learn more</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:MyTalk" title="ایس آئی پی پتے دیاں تبدیلیاں تے گل بات [n]" accesskey="n"><span>گل بات</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Contents" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Contents</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">move to sidebar</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">لُکاؤ</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Beginning</div> </a> </li> <li id="toc-ناں" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ناں"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱</span> <span>ناں</span> </div> </a> <ul id="toc-ناں-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-شاخاں" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#شاخاں"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲</span> <span>شاخاں</span> </div> </a> <ul id="toc-شاخاں-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-تریخ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#تریخ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳</span> <span>تریخ</span> </div> </a> <ul id="toc-تریخ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-اج_کل_دی_جیون_پڑھت_دی_بنیاداں" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#اج_کل_دی_جیون_پڑھت_دی_بنیاداں"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴</span> <span>اج کل دی جیون پڑھت دی بنیاداں</span> </div> </a> <ul id="toc-اج_کل_دی_جیون_پڑھت_دی_بنیاداں-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-کھوج" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#کھوج"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵</span> <span>کھوج</span> </div> </a> <ul id="toc-کھوج-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-شاخاں_2" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#شاخاں_2"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶</span> <span>شاخاں</span> </div> </a> <ul id="toc-شاخاں_2-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ہور_دیکھو" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ہور_دیکھو"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۷</span> <span>ہور دیکھو</span> </div> </a> <ul id="toc-ہور_دیکھو-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-تصویراں" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#تصویراں"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۸</span> <span>تصویراں</span> </div> </a> <ul id="toc-تصویراں-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-باہرلے_جوڑ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#باہرلے_جوڑ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۹</span> <span>باہرلے جوڑ</span> </div> </a> <ul id="toc-باہرلے_جوڑ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-حوالے" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#حوالے"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۰</span> <span>حوالے</span> </div> </a> <ul id="toc-حوالے-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Contents" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Table of Contents" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Toggle the table of contents" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Toggle the table of contents</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">جیون پڑھت</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Go to an article in another language. Available in ۲۴۸ languages" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-248" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">۲۴۸ بولیاں</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ab mw-list-item"><a href="https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B1%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%B0" title="Абиологиа – Abkhazian" lang="ab" hreflang="ab" data-title="Абиологиа" data-language-autonym="Аԥсшәа" data-language-local-name="Abkhazian" class="interlanguage-link-target"><span>Аԥсшәа</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Biologie" title="Biologie – Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Biologie" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Biologie" title="Biologie – Alemannic" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Biologie" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="Alemannic" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%A5%E1%8A%90_%E1%88%95%E1%8B%AD%E1%8B%88%E1%89%B5" title="ሥነ ሕይወት – Amharic" lang="am" hreflang="am" data-title="ሥነ ሕይወት" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="Amharic" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Bioloch%C3%ADa" title="Biolochía – Aragonese" lang="an" hreflang="an" data-title="Biolochía" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="Aragonese" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="good article badge"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%AD%D9%8A%D8%A7%D8%A1" title="علم الأحياء – Arabic" lang="ar" hreflang="ar" data-title="علم الأحياء" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D8%A8%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" title="لبيولوجيا – Moroccan Arabic" lang="ary" hreflang="ary" data-title="لبيولوجيا" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Moroccan Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" title="بيولوجيا – Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="بيولوجيا" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%9C%E0%A7%80%E0%A7%B1%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%9E%E0%A6%BE%E0%A6%A8" title="জীৱবিজ্ঞান – Assamese" lang="as" hreflang="as" data-title="জীৱবিজ্ঞান" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="Assamese" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Biolox%C3%ADa" title="Bioloxía – Asturian" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Bioloxía" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Asturian" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Биология – Avaric" lang="av" hreflang="av" data-title="Биология" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="Avaric" class="interlanguage-link-target"><span>Авар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-avk mw-list-item"><a href="https://avk.wikipedia.org/wiki/Bliopa" title="Bliopa – Kotava" lang="avk" hreflang="avk" data-title="Bliopa" data-language-autonym="Kotava" data-language-local-name="Kotava" class="interlanguage-link-target"><span>Kotava</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-awa mw-list-item"><a href="https://awa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9C%E0%A5%80%E0%A4%B5%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E2%80%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="जीवशास्त्र – Awadhi" lang="awa" hreflang="awa" data-title="जीवशास्त्र" data-language-autonym="अवधी" data-language-local-name="Awadhi" class="interlanguage-link-target"><span>अवधी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="good article badge"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Biologiya" title="Biologiya – Azerbaijani" lang="az" hreflang="az" data-title="Biologiya" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C" title="بیولوژی – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="بیولوژی" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Биология – Bashkir" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Биология" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="Bashkir" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Biologi" title="Biologi – Balinese" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Biologi" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="Balinese" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Biologie" title="Biologie – Bavarian" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Biologie" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Bavarian" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Bioluog%C4%97j%C4%97" title="Bioluogėjė – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Bioluogėjė" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Biyolohiya" title="Biyolohiya – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Biyolohiya" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%96%D1%8F%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D1%96%D1%8F" title="Біялогія – Belarusian" lang="be" hreflang="be" data-title="Біялогія" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Belarusian" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%96%D1%8F%D0%BB%D1%91%D0%B3%D1%96%D1%8F" title="Біялёгія – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Біялёгія" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/%C3%88lmu_hayat" title="Èlmu hayat – Betawi" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Èlmu hayat" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="Betawi" class="interlanguage-link-target"><span>Betawi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Биология – Bulgarian" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Биология" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgarian" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9C%E0%A5%80%E0%A4%B5%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%9E%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="जीवविज्ञान – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="जीवविज्ञान" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bi mw-list-item"><a href="https://bi.wikipedia.org/wiki/Baeoloji" title="Baeoloji – Bislama" lang="bi" hreflang="bi" data-title="Baeoloji" data-language-autonym="Bislama" data-language-local-name="Bislama" class="interlanguage-link-target"><span>Bislama</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bjn mw-list-item"><a href="https://bjn.wikipedia.org/wiki/Kaji_hayat" title="Kaji hayat – Banjar" lang="bjn" hreflang="bjn" data-title="Kaji hayat" data-language-autonym="Banjar" data-language-local-name="Banjar" class="interlanguage-link-target"><span>Banjar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-blk mw-list-item"><a href="https://blk.wikipedia.org/wiki/%E1%80%87%E1%80%AE%E1%80%9D%E1%80%97%E1%80%B1%E1%80%92" title="ဇီဝဗေဒ – Pa'O" lang="blk" hreflang="blk" data-title="ဇီဝဗေဒ" data-language-autonym="ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ" data-language-local-name="Pa'O" class="interlanguage-link-target"><span>ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%9C%E0%A7%80%E0%A6%AC%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%9E%E0%A6%BE%E0%A6%A8" title="জীববিজ্ঞান – Bangla" lang="bn" hreflang="bn" data-title="জীববিজ্ঞান" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Bangla" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A6%E0%BE%90%E0%BE%B1%E0%BD%BA%E0%BC%8B%E0%BD%91%E0%BD%84%E0%BD%BC%E0%BD%A6%E0%BC%8B%E0%BD%A2%E0%BD%B2%E0%BD%82%E0%BC%8B%E0%BD%94%E0%BC%8D" title="སྐྱེ་དངོས་རིག་པ། – Tibetan" lang="bo" hreflang="bo" data-title="སྐྱེ་དངོས་རིག་པ།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="Tibetan" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Bevoniezh" title="Bevoniezh – Breton" lang="br" hreflang="br" data-title="Bevoniezh" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Breton" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Biologija" title="Biologija – Bosnian" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Biologija" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Bosnian" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-btm mw-list-item"><a href="https://btm.wikipedia.org/wiki/Biologi" title="Biologi – Batak Mandailing" lang="btm" hreflang="btm" data-title="Biologi" data-language-autonym="Batak Mandailing" data-language-local-name="Batak Mandailing" class="interlanguage-link-target"><span>Batak Mandailing</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bug mw-list-item"><a href="https://bug.wikipedia.org/wiki/%E1%A8%85%E1%A8%97%E1%A8%90%E1%A8%9A%E1%A8%92%E1%A8%9A%E1%A8%81%E1%A8%97" title="ᨅᨗᨐᨚᨒᨚᨁᨗ – Buginese" lang="bug" hreflang="bug" data-title="ᨅᨗᨐᨚᨒᨚᨁᨗ" data-language-autonym="Basa Ugi" data-language-local-name="Buginese" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Ugi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8" title="Биологи – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Биологи" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Biologia" title="Biologia – Catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Biologia" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cbk-zam mw-list-item"><a href="https://cbk-zam.wikipedia.org/wiki/Biologia" title="Biologia – Chavacano" lang="cbk" hreflang="cbk" data-title="Biologia" data-language-autonym="Chavacano de Zamboanga" data-language-local-name="Chavacano" class="interlanguage-link-target"><span>Chavacano de Zamboanga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/S%C4%95ng-%C5%ADk-h%C5%8Fk" title="Sĕng-ŭk-hŏk – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Sĕng-ŭk-hŏk" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8" title="Биологи – Chechen" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Биологи" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="Chechen" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Biyolohiya" title="Biyolohiya – Cebuano" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Biyolohiya" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="Cebuano" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ch mw-list-item"><a href="https://ch.wikipedia.org/wiki/Bioloyia" title="Bioloyia – Chamorro" lang="ch" hreflang="ch" data-title="Bioloyia" data-language-autonym="Chamoru" data-language-local-name="Chamorro" class="interlanguage-link-target"><span>Chamoru</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chr mw-list-item"><a href="https://chr.wikipedia.org/wiki/%E1%8E%AC%E1%8F%83%E1%8F%93_%E1%8E%A0%E1%8E%A6%E1%8F%8E%E1%8F%8D%E1%8F%99%E1%8F%97" title="ᎬᏃᏓ ᎠᎦᏎᏍᏙᏗ – Cherokee" lang="chr" hreflang="chr" data-title="ᎬᏃᏓ ᎠᎦᏎᏍᏙᏗ" data-language-autonym="ᏣᎳᎩ" data-language-local-name="Cherokee" class="interlanguage-link-target"><span>ᏣᎳᎩ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%98%DB%8C%D9%86%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="ژینناسی – Central Kurdish" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ژینناسی" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Central Kurdish" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Biolugia" title="Biolugia – Corsican" lang="co" hreflang="co" data-title="Biolugia" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="Corsican" class="interlanguage-link-target"><span>Corsu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Ayatiyat" title="Ayatiyat – Crimean Tatar" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Ayatiyat" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="Crimean Tatar" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Biologie" title="Biologie – Czech" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Biologie" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Czech" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-csb mw-list-item"><a href="https://csb.wikipedia.org/wiki/Biologij%C3%B4" title="Biologijô – Kashubian" lang="csb" hreflang="csb" data-title="Biologijô" data-language-autonym="Kaszëbsczi" data-language-local-name="Kashubian" class="interlanguage-link-target"><span>Kaszëbsczi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8" title="Биологи – Chuvash" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Биологи" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Chuvash" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Bywydeg" title="Bywydeg – Welsh" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Bywydeg" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Welsh" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Biologi" title="Biologi – Danish" lang="da" hreflang="da" data-title="Biologi" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Danish" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dag mw-list-item"><a href="https://dag.wikipedia.org/wiki/Binni%C9%9Bma_vihigu" title="Binniɛma vihigu – Dagbani" lang="dag" hreflang="dag" data-title="Binniɛma vihigu" data-language-autonym="Dagbanli" data-language-local-name="Dagbani" class="interlanguage-link-target"><span>Dagbanli</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Biologie" title="Biologie – German" lang="de" hreflang="de" data-title="Biologie" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="German" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-din mw-list-item"><a href="https://din.wikipedia.org/wiki/Pi%C3%B6c%C3%ABp%C3%AFr" title="Piöcëpïr – Dinka" lang="din" hreflang="din" data-title="Piöcëpïr" data-language-autonym="Thuɔŋjäŋ" data-language-local-name="Dinka" class="interlanguage-link-target"><span>Thuɔŋjäŋ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Biyolociye" title="Biyolociye – Dimli" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Biyolociye" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Dimli" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dv mw-list-item"><a href="https://dv.wikipedia.org/wiki/%DE%8B%DE%A8%DE%83%DE%AA%DE%89%DE%A7%DE%84%DE%AC%DE%80%DE%AD_%DE%87%DE%A8%DE%8D%DE%B0%DE%89%DE%AA" title="ދިރުމާބެހޭ އިލްމު – Divehi" lang="dv" hreflang="dv" data-title="ދިރުމާބެހޭ އިލްމު" data-language-autonym="ދިވެހިބަސް" data-language-local-name="Divehi" class="interlanguage-link-target"><span>ދިވެހިބަސް</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%92%CE%B9%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1" title="Βιολογία – Greek" lang="el" hreflang="el" data-title="Βιολογία" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Greek" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="good article badge"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Biology" title="Biology – English" lang="en" hreflang="en" data-title="Biology" data-language-autonym="English" data-language-local-name="English" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="good article badge"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Biologio" title="Biologio – Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Biologio" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Biolog%C3%ADa" title="Biología – Spanish" lang="es" hreflang="es" data-title="Biología" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Spanish" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Bioloogia" title="Bioloogia – Estonian" lang="et" hreflang="et" data-title="Bioloogia" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estonian" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Biologia" title="Biologia – Basque" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Biologia" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Basque" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Biologia" title="Biologia – Extremaduran" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Biologia" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Extremaduran" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="زیستشناسی – Persian" lang="fa" hreflang="fa" data-title="زیستشناسی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Persian" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Biologia" title="Biologia – Finnish" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Biologia" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Finnish" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Bioloogia" title="Bioloogia – Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Bioloogia" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fj mw-list-item"><a href="https://fj.wikipedia.org/wiki/Kilanibula" title="Kilanibula – Fijian" lang="fj" hreflang="fj" data-title="Kilanibula" data-language-autonym="Na Vosa Vakaviti" data-language-local-name="Fijian" class="interlanguage-link-target"><span>Na Vosa Vakaviti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADvfr%C3%B8%C3%B0i" title="Lívfrøði – Faroese" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Lívfrøði" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="Faroese" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Biologie" title="Biologie – French" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Biologie" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="French" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Biologia" title="Biologia – Arpitan" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Biologia" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="Arpitan" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Biologii" title="Biologii – Northern Frisian" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Biologii" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="Northern Frisian" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Biologjie" title="Biologjie – Friulian" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Biologjie" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="Friulian" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Biology" title="Biology – Western Frisian" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Biology" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Western Frisian" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Bitheola%C3%ADocht" title="Bitheolaíocht – Irish" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Bitheolaíocht" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Irish" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Byoloji" title="Byoloji – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Byoloji" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Bith-e%C3%B2las" title="Bith-eòlas – Scottish Gaelic" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Bith-eòlas" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="Scottish Gaelic" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Biolox%C3%ADa" title="Bioloxía – Galician" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Bioloxía" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galician" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-glk mw-list-item"><a href="https://glk.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%B4%D8%AA%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="زیویشتشناسی – Gilaki" lang="glk" hreflang="glk" data-title="زیویشتشناسی" data-language-autonym="گیلکی" data-language-local-name="Gilaki" class="interlanguage-link-target"><span>گیلکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Tekovekuaaty" title="Tekovekuaaty – Guarani" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Tekovekuaaty" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="Guarani" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gor mw-list-item"><a href="https://gor.wikipedia.org/wiki/Biologi" title="Biologi – Gorontalo" lang="gor" hreflang="gor" data-title="Biologi" data-language-autonym="Bahasa Hulontalo" data-language-local-name="Gorontalo" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Hulontalo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%9C%E0%AB%80%E0%AA%B5%E0%AA%B5%E0%AA%BF%E0%AA%9C%E0%AB%8D%E0%AA%9E%E0%AA%BE%E0%AA%A8" title="જીવવિજ્ઞાન – Gujarati" lang="gu" hreflang="gu" data-title="જીવવિજ્ઞાન" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="Gujarati" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Bea-oaylleeaght" title="Bea-oaylleeaght – Manx" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Bea-oaylleeaght" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="Manx" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Biology" title="Biology – Hausa" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Biology" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="Hausa" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/S%C3%A2ng-vu%CC%8Dt-ho%CC%8Dk" title="Sâng-vu̍t-ho̍k – Hakka Chinese" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Sâng-vu̍t-ho̍k" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-haw mw-list-item"><a href="https://haw.wikipedia.org/wiki/K%C4%81laimeaola" title="Kālaimeaola – Hawaiian" lang="haw" hreflang="haw" data-title="Kālaimeaola" data-language-autonym="Hawaiʻi" data-language-local-name="Hawaiian" class="interlanguage-link-target"><span>Hawaiʻi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%91%D7%99%D7%95%D7%9C%D7%95%D7%92%D7%99%D7%94" title="ביולוגיה – Hebrew" lang="he" hreflang="he" data-title="ביולוגיה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Hebrew" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9C%E0%A5%80%E0%A4%B5_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%9E%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="जीव विज्ञान – Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="जीव विज्ञान" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Jiu_vigyan" title="Jiu vigyan – Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Jiu vigyan" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Biologija" title="Biologija – Croatian" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Biologija" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Croatian" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Biologija" title="Biologija – Upper Sorbian" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Biologija" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="Upper Sorbian" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Biyoloji" title="Biyoloji – Haitian Creole" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Biyoloji" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="Haitian Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Biol%C3%B3gia" title="Biológia – Hungarian" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Biológia" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Hungarian" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="اک چنگا آرٹیکل"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BF%D5%A5%D5%B6%D5%BD%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Կենսաբանություն – Armenian" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Կենսաբանություն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D4%BF%D5%A5%D5%B6%D5%BD%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6" title="Կենսաբանութիւն – Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Կենսաբանութիւն" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Biologia" title="Biologia – Interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Biologia" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="Interlingua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iba mw-list-item"><a href="https://iba.wikipedia.org/wiki/Biologi" title="Biologi – Iban" lang="iba" hreflang="iba" data-title="Biologi" data-language-autonym="Jaku Iban" data-language-local-name="Iban" class="interlanguage-link-target"><span>Jaku Iban</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Biologi" title="Biologi – Indonesian" lang="id" hreflang="id" data-title="Biologi" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Indonesian" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Biologie" title="Biologie – Interlingue" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Biologie" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="Interlingue" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Biolohia" title="Biolohia – Iloko" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Biolohia" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="Iloko" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8" title="Биологи – Ingush" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Биологи" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="Ingush" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Biologio" title="Biologio – Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Biologio" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADffr%C3%A6%C3%B0i" title="Líffræði – Icelandic" lang="is" hreflang="is" data-title="Líffræði" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="Icelandic" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Biologia" title="Biologia – Italian" lang="it" hreflang="it" data-title="Biologia" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Italian" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iu mw-list-item"><a href="https://iu.wikipedia.org/wiki/%E1%90%86%E1%92%AA%E1%94%85%E1%93%B1%E1%93%AF%E1%96%83%E1%95%90%E1%91%90%E1%93%95%E1%95%86%E1%93%82%E1%96%85" title="ᐆᒪᔅᓱᓯᖃᕐᑐᓕᕆᓂᖅ – Inuktitut" lang="iu" hreflang="iu" data-title="ᐆᒪᔅᓱᓯᖃᕐᑐᓕᕆᓂᖅ" data-language-autonym="ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ / inuktitut" data-language-local-name="Inuktitut" class="interlanguage-link-target"><span>ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ / inuktitut</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E7%94%9F%E7%89%A9%E5%AD%A6" title="生物学 – Japanese" lang="ja" hreflang="ja" data-title="生物学" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japanese" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Bailoji" title="Bailoji – Jamaican Creole English" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Bailoji" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaican Creole English" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/mivyske" title="mivyske – Lojban" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="mivyske" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="Lojban" class="interlanguage-link-target"><span>La .lojban.</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Biologi" title="Biologi – Javanese" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Biologi" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="Javanese" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%90" title="ბიოლოგია – Georgian" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ბიოლოგია" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Georgian" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Biologiya" title="Biologiya – Kara-Kalpak" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Biologiya" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="Kara-Kalpak" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Tasnudert" title="Tasnudert – Kabyle" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Tasnudert" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="Kabyle" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/Tomna%C9%A3_l%C9%9B%C9%A3t%CA%8B" title="Tomnaɣ lɛɣtʋ – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Tomnaɣ lɛɣtʋ" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ki mw-list-item"><a href="https://ki.wikipedia.org/wiki/Bayoroj%C4%A9" title="Bayorojĩ – Kikuyu" lang="ki" hreflang="ki" data-title="Bayorojĩ" data-language-autonym="Gĩkũyũ" data-language-local-name="Kikuyu" class="interlanguage-link-target"><span>Gĩkũyũ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Биология – Kazakh" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Биология" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Kazakh" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kl mw-list-item"><a href="https://kl.wikipedia.org/wiki/Uumassusililerineq" title="Uumassusililerineq – Kalaallisut" lang="kl" hreflang="kl" data-title="Uumassusililerineq" data-language-autonym="Kalaallisut" data-language-local-name="Kalaallisut" class="interlanguage-link-target"><span>Kalaallisut</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="اک چنگا آرٹیکل"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%87%E1%9E%B8%E1%9E%9C%E1%9E%9C%E1%9E%B7%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%99%E1%9E%B6" title="ជីវវិទ្យា – Khmer" lang="km" hreflang="km" data-title="ជីវវិទ្យា" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="Khmer" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9C%E0%B3%80%E0%B2%B5%E0%B2%B6%E0%B2%BE%E0%B2%B8%E0%B3%8D%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0" title="ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರ – Kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="Kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-knc mw-list-item"><a href="https://knc.wikipedia.org/wiki/Biology" title="Biology – Central Kanuri" lang="knc" hreflang="knc" data-title="Biology" data-language-autonym="Yerwa Kanuri" data-language-local-name="Central Kanuri" class="interlanguage-link-target"><span>Yerwa Kanuri</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%83%9D%EB%AC%BC%ED%95%99" title="생물학 – Korean" lang="ko" hreflang="ko" data-title="생물학" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Korean" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%DB%8C%D9%9B%D9%88%D9%97%D8%AF%D9%8F%D8%AA" title="زیٛوٗدُت – Kashmiri" lang="ks" hreflang="ks" data-title="زیٛوٗدُت" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="Kashmiri" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Biyoloj%C3%AE" title="Biyolojî – Kurdish" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Biyolojî" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Kurdish" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kv mw-list-item"><a href="https://kv.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Биология – Komi" lang="kv" hreflang="kv" data-title="Биология" data-language-autonym="Коми" data-language-local-name="Komi" class="interlanguage-link-target"><span>Коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Bywonieth" title="Bywonieth – Cornish" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Bywonieth" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="Cornish" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Биология – Kyrgyz" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Биология" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="Kyrgyz" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Biologia" title="Biologia – Latin" lang="la" hreflang="la" data-title="Biologia" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Latin" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Biolojiya" title="Biolojiya – Ladino" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Biolojiya" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="Ladino" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Biologie" title="Biologie – Luxembourgish" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Biologie" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="Luxembourgish" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Биология – Lezghian" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Биология" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="Lezghian" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Biolojia" title="Biolojia – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Biolojia" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lg mw-list-item"><a href="https://lg.wikipedia.org/wiki/Essomabiramu" title="Essomabiramu – Ganda" lang="lg" hreflang="lg" data-title="Essomabiramu" data-language-autonym="Luganda" data-language-local-name="Ganda" class="interlanguage-link-target"><span>Luganda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Biologie" title="Biologie – Limburgish" lang="li" hreflang="li" data-title="Biologie" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="Limburgish" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Biologia" title="Biologia – Ligurian" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Biologia" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="Ligurian" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Biologia" title="Biologia – Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Biologia" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Biolojia" title="Biolojia – Lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Biolojia" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/Mamb%C3%AD_ma_bom%C9%94i" title="Mambí ma bomɔi – Lingala" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Mambí ma bomɔi" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="Lingala" class="interlanguage-link-target"><span>Lingála</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%8A%E0%BA%B5%E0%BA%A7%E0%BA%B0%E0%BA%AA%E0%BA%B2%E0%BA%94" title="ຊີວະສາດ – Lao" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ຊີວະສາດ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="Lao" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Biologija" title="Biologija – Lithuanian" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Biologija" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Lithuanian" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Biolo%C4%A3ija" title="Bioloģija – Latvian" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Bioloģija" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Latvian" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mad mw-list-item"><a href="https://mad.wikipedia.org/wiki/Biologi" title="Biologi – Madurese" lang="mad" hreflang="mad" data-title="Biologi" data-language-autonym="Madhurâ" data-language-local-name="Madurese" class="interlanguage-link-target"><span>Madhurâ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-map-bms mw-list-item"><a href="https://map-bms.wikipedia.org/wiki/Biologi" title="Biologi – Banyumasan" lang="jv-x-bms" hreflang="jv-x-bms" data-title="Biologi" data-language-autonym="Basa Banyumasan" data-language-local-name="Banyumasan" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Banyumasan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Bi%C3%B4l%C3%B4jia" title="Biôlôjia – Malagasy" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Biôlôjia" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="Malagasy" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%B9" title="Биологий – Eastern Mari" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Биологий" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="Eastern Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Олык марий</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Biologi" title="Biologi – Minangkabau" lang="min" hreflang="min" data-title="Biologi" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="Minangkabau" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Биологија – Macedonian" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Биологија" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Macedonian" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%9C%E0%B5%80%E0%B4%B5%E0%B4%B6%E0%B4%BE%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%82" title="ജീവശാസ്ത്രം – Malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ജീവശാസ്ത്രം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BC%D0%B8%D0%BD_%D1%81%D1%83%D0%B4%D0%BB%D0%B0%D0%BB" title="Амин судлал – Mongolian" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Амин судлал" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="Mongolian" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mni mw-list-item"><a href="https://mni.wikipedia.org/wiki/%EA%AF%8A%EA%AF%8B%EA%AF%A5%EA%AF%A2%EA%AF%84%EA%AF%A5%EA%AF%9F%EA%AF%95_%EA%AF%85%EA%AF%A9%EA%AF%85%EA%AF%82%EA%AF%A3%EA%AF%9F" title="ꯊꯋꯥꯢꯄꯥꯟꯕ ꯅꯩꯅꯂꯣꯟ – Manipuri" lang="mni" hreflang="mni" data-title="ꯊꯋꯥꯢꯄꯥꯟꯕ ꯅꯩꯅꯂꯣꯟ" data-language-autonym="ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ" data-language-local-name="Manipuri" class="interlanguage-link-target"><span>ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9C%E0%A5%80%E0%A4%B5%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="जीवशास्त्र – Marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="जीवशास्त्र" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Biologi" title="Biologi – Malay" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Biologi" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Malay" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Bijolo%C4%A1ija" title="Bijoloġija – Maltese" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Bijoloġija" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="Maltese" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Biologie" title="Biologie – Mirandese" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Biologie" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="Mirandese" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%87%E1%80%AE%E1%80%9D%E1%80%97%E1%80%B1%E1%80%92" title="ဇီဝဗေဒ – Burmese" lang="my" hreflang="my" data-title="ဇီဝဗေဒ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="Burmese" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8C-%D1%8D%D1%80%D0%B8%D0%B5%D0%BD%D1%8C%D1%81%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D1%81%D1%8C" title="Биологиясь-эриеньсодамось – Erzya" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Биологиясь-эриеньсодамось" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="Erzya" class="interlanguage-link-target"><span>Эрзянь</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nah mw-list-item"><a href="https://nah.wikipedia.org/wiki/Yolizmatiliztli" title="Yolizmatiliztli – Nahuatl" lang="nah" hreflang="nah" data-title="Yolizmatiliztli" data-language-autonym="Nāhuatl" data-language-local-name="Nahuatl" class="interlanguage-link-target"><span>Nāhuatl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/Biologgia" title="Biologgia – Neapolitan" lang="nap" hreflang="nap" data-title="Biologgia" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="Neapolitan" class="interlanguage-link-target"><span>Napulitano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Biologie" title="Biologie – Low German" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Biologie" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="Low German" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Biologie" title="Biologie – Low Saxon" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Biologie" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="Low Saxon" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9C%E0%A5%80%E0%A4%B5_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%9E%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="जीव विज्ञान – Nepali" lang="ne" hreflang="ne" data-title="जीव विज्ञान" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="Nepali" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9C%E0%A5%80%E0%A4%B5%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="जीवशास्त्र – Newari" lang="new" hreflang="new" data-title="जीवशास्त्र" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="Newari" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Biologie" title="Biologie – Dutch" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Biologie" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Dutch" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Biologi" title="Biologi – Norwegian Nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Biologi" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Norwegian Nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Biologi" title="Biologi – Norwegian Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Biologi" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Norwegian Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nov mw-list-item"><a href="https://nov.wikipedia.org/wiki/Biologia" title="Biologia – Novial" lang="nov" hreflang="nov" data-title="Biologia" data-language-autonym="Novial" data-language-local-name="Novial" class="interlanguage-link-target"><span>Novial</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nqo mw-list-item"><a href="https://nqo.wikipedia.org/wiki/%DF%A3%DF%8C%DF%A1%DF%8A%DF%9E%DF%8A%DF%99%DF%8A%DF%B2" title="ߣߌߡߊߞߊߙߊ߲ – N’Ko" lang="nqo" hreflang="nqo" data-title="ߣߌߡߊߞߊߙߊ߲" data-language-autonym="ߒߞߏ" data-language-local-name="N’Ko" class="interlanguage-link-target"><span>ߒߞߏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/Biologie" title="Biologie – Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Biologie" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target"><span>Nouormand</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nso mw-list-item"><a href="https://nso.wikipedia.org/wiki/Thutaphedi" title="Thutaphedi – Northern Sotho" lang="nso" hreflang="nso" data-title="Thutaphedi" data-language-autonym="Sesotho sa Leboa" data-language-local-name="Northern Sotho" class="interlanguage-link-target"><span>Sesotho sa Leboa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Biologia" title="Biologia – Occitan" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Biologia" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Occitan" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-olo mw-list-item"><a href="https://olo.wikipedia.org/wiki/Biolougii" title="Biolougii – Livvi-Karelian" lang="olo" hreflang="olo" data-title="Biolougii" data-language-autonym="Livvinkarjala" data-language-local-name="Livvi-Karelian" class="interlanguage-link-target"><span>Livvinkarjala</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Xiinjiree" title="Xiinjiree – Oromo" lang="om" hreflang="om" data-title="Xiinjiree" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="Oromo" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%9C%E0%AD%80%E0%AC%AC_%E0%AC%AC%E0%AC%BF%E0%AC%9C%E0%AD%8D%E0%AC%9E%E0%AC%BE%E0%AC%A8" title="ଜୀବ ବିଜ୍ଞାନ – Odia" lang="or" hreflang="or" data-title="ଜୀବ ବିଜ୍ଞାନ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="Odia" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8" title="Биологи – Ossetic" lang="os" hreflang="os" data-title="Биологи" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="Ossetic" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%9C%E0%A9%80%E0%A8%B5_%E0%A8%B5%E0%A8%BF%E0%A8%97%E0%A8%BF%E0%A8%86%E0%A8%A8" title="ਜੀਵ ਵਿਗਿਆਨ – Punjabi" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਜੀਵ ਵਿਗਿਆਨ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/Biologia" title="Biologia – Pampanga" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Biologia" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="Pampanga" class="interlanguage-link-target"><span>Kapampangan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Biologia" title="Biologia – Papiamento" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Biologia" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="Papiamento" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pfl mw-list-item"><a href="https://pfl.wikipedia.org/wiki/Biologie" title="Biologie – Palatine German" lang="pfl" hreflang="pfl" data-title="Biologie" data-language-autonym="Pälzisch" data-language-local-name="Palatine German" class="interlanguage-link-target"><span>Pälzisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Biologia" title="Biologia – Polish" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Biologia" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Polish" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Biolog%C3%ACa" title="Biologìa – Piedmontese" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Biologìa" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piedmontese" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%DA%98%D9%88%D9%86%D9%BE%D9%88%D9%87%D9%86%D9%87" title="ژونپوهنه – Pashto" lang="ps" hreflang="ps" data-title="ژونپوهنه" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="Pashto" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Biologia" title="Biologia – Portuguese" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Biologia" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portuguese" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Kawsay_yachay" title="Kawsay yachay – Quechua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Kawsay yachay" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="Quechua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rm mw-list-item"><a href="https://rm.wikipedia.org/wiki/Biologia" title="Biologia – Romansh" lang="rm" hreflang="rm" data-title="Biologia" data-language-autonym="Rumantsch" data-language-local-name="Romansh" class="interlanguage-link-target"><span>Rumantsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Biologie" title="Biologie – Romanian" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Biologie" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Romanian" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-rup mw-list-item"><a href="https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/Biologie" title="Biologie – Aromanian" lang="rup" hreflang="rup" data-title="Biologie" data-language-autonym="Armãneashti" data-language-local-name="Aromanian" class="interlanguage-link-target"><span>Armãneashti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Биология – Russian" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Биология" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Russian" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%96%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D2%91%D1%96%D1%8F" title="Біолоґія – Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Біолоґія" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9C%E0%A5%80%E0%A4%B5%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%AE%E0%A5%8D" title="जीवशास्त्रम् – Sanskrit" lang="sa" hreflang="sa" data-title="जीवशास्त्रम्" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="Sanskrit" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Биология – Yakut" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Биология" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="Yakut" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Biologia" title="Biologia – Sardinian" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Biologia" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="Sardinian" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Biolugg%C3%ACa" title="Bioluggìa – Sicilian" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Bioluggìa" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="Sicilian" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Biology" title="Biology – Scots" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Biology" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="Scots" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D9%8A%D8%A7%D8%AA%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="حياتيات – Sindhi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="حياتيات" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="Sindhi" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Biologija" title="Biologija – Serbo-Croatian" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Biologija" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Serbo-Croatian" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shi mw-list-item"><a href="https://shi.wikipedia.org/wiki/Tasnudrt" title="Tasnudrt – Tachelhit" lang="shi" hreflang="shi" data-title="Tasnudrt" data-language-autonym="Taclḥit" data-language-local-name="Tachelhit" class="interlanguage-link-target"><span>Taclḥit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%A2%E0%B7%93%E0%B7%80_%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B6%AF%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BA%E0%B7%8F%E0%B7%80" title="ජීව විද්යාව – Sinhala" lang="si" hreflang="si" data-title="ජීව විද්යාව" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="Sinhala" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Biology" title="Biology – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Biology" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Biol%C3%B3gia" title="Biológia – Slovak" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Biológia" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Slovak" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-skr mw-list-item"><a href="https://skr.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="حیاتیات – Saraiki" lang="skr" hreflang="skr" data-title="حیاتیات" data-language-autonym="سرائیکی" data-language-local-name="Saraiki" class="interlanguage-link-target"><span>سرائیکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Biologija" title="Biologija – Slovenian" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Biologija" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Slovenian" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sm mw-list-item"><a href="https://sm.wikipedia.org/wiki/Paiolo" title="Paiolo – Samoan" lang="sm" hreflang="sm" data-title="Paiolo" data-language-autonym="Gagana Samoa" data-language-local-name="Samoan" class="interlanguage-link-target"><span>Gagana Samoa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Ruambamhenyu" title="Ruambamhenyu – Shona" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Ruambamhenyu" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="Shona" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Bayoloji" title="Bayoloji – Somali" lang="so" hreflang="so" data-title="Bayoloji" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="Somali" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Biologjia" title="Biologjia – Albanian" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Biologjia" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Albanian" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Биологија – Serbian" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Биологија" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Serbian" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ss mw-list-item"><a href="https://ss.wikipedia.org/wiki/Ibhayoloji" title="Ibhayoloji – Swati" lang="ss" hreflang="ss" data-title="Ibhayoloji" data-language-autonym="SiSwati" data-language-local-name="Swati" class="interlanguage-link-target"><span>SiSwati</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-st mw-list-item"><a href="https://st.wikipedia.org/wiki/Baeloji" title="Baeloji – Southern Sotho" lang="st" hreflang="st" data-title="Baeloji" data-language-autonym="Sesotho" data-language-local-name="Southern Sotho" class="interlanguage-link-target"><span>Sesotho</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Biologie" title="Biologie – Saterland Frisian" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Biologie" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterland Frisian" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Biologi" title="Biologi – Sundanese" lang="su" hreflang="su" data-title="Biologi" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="Sundanese" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="recommended article"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Biologi" title="Biologi – Swedish" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Biologi" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Swedish" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Biolojia" title="Biolojia – Swahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Biolojia" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="Swahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Biologij%C5%8F" title="Biologijŏ – Silesian" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Biologijŏ" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="Silesian" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%89%E0%AE%AF%E0%AE%BF%E0%AE%B0%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%B2%E0%AF%8D" title="உயிரியல் – Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="உயிரியல்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tcy mw-list-item"><a href="https://tcy.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9C%E0%B3%80%E0%B2%B5_%E0%B2%B6%E0%B2%BE%E0%B2%B8%E0%B3%8D%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0" title="ಜೀವ ಶಾಸ್ತ್ರ – Tulu" lang="tcy" hreflang="tcy" data-title="ಜೀವ ಶಾಸ್ತ್ರ" data-language-autonym="ತುಳು" data-language-local-name="Tulu" class="interlanguage-link-target"><span>ತುಳು</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%9C%E0%B1%80%E0%B0%B5_%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82" title="జీవ శాస్త్రం – Telugu" lang="te" hreflang="te" data-title="జీవ శాస్త్రం" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="Telugu" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tet mw-list-item"><a href="https://tet.wikipedia.org/wiki/Biolojia" title="Biolojia – Tetum" lang="tet" hreflang="tet" data-title="Biolojia" data-language-autonym="Tetun" data-language-local-name="Tetum" class="interlanguage-link-target"><span>Tetun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%88%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D1%81%D3%A3" title="Зистшиносӣ – Tajik" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Зистшиносӣ" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="Tajik" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2" title="ชีววิทยา – Thai" lang="th" hreflang="th" data-title="ชีววิทยา" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Thai" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ti mw-list-item"><a href="https://ti.wikipedia.org/wiki/%E1%89%A3%E1%8B%AE%E1%88%8E%E1%8C%82" title="ባዮሎጂ – Tigrinya" lang="ti" hreflang="ti" data-title="ባዮሎጂ" data-language-autonym="ትግርኛ" data-language-local-name="Tigrinya" class="interlanguage-link-target"><span>ትግርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Biologi%C3%BDa" title="Biologiýa – Turkmen" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Biologiýa" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="Turkmen" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Biyolohiya" title="Biyolohiya – Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Biyolohiya" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Biologij%C9%99" title="Biologijə – Talysh" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Biologijə" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="Talysh" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tpi mw-list-item"><a href="https://tpi.wikipedia.org/wiki/Save_long_laip" title="Save long laip – Tok Pisin" lang="tpi" hreflang="tpi" data-title="Save long laip" data-language-autonym="Tok Pisin" data-language-local-name="Tok Pisin" class="interlanguage-link-target"><span>Tok Pisin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Biyoloji" title="Biyoloji – Turkish" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Biyoloji" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Turkish" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ts mw-list-item"><a href="https://ts.wikipedia.org/wiki/Ntivo-Vutomi" title="Ntivo-Vutomi – Tsonga" lang="ts" hreflang="ts" data-title="Ntivo-Vutomi" data-language-autonym="Xitsonga" data-language-local-name="Tsonga" class="interlanguage-link-target"><span>Xitsonga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Биология – Tatar" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Биология" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="Tatar" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-udm mw-list-item"><a href="https://udm.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Биология – Udmurt" lang="udm" hreflang="udm" data-title="Биология" data-language-autonym="Удмурт" data-language-local-name="Udmurt" class="interlanguage-link-target"><span>Удмурт</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%89%D8%A6%D9%88%D9%84%D9%88%DA%AF%D9%89%D9%8A%DB%95" title="بىئولوگىيە – Uyghur" lang="ug" hreflang="ug" data-title="بىئولوگىيە" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="Uyghur" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%96%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D1%96%D1%8F" title="Біологія – Ukrainian" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Біологія" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Ukrainian" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="حیاتیات – Urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="حیاتیات" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Biologiya" title="Biologiya – Uzbek" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Biologiya" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Uzbek" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Bio%C5%82ozia" title="Biołozia – Venetian" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Biołozia" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetian" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Biologii" title="Biologii – Veps" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Biologii" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Sinh học – Vietnamese" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Sinh học" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamese" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Biologie" title="Biologie – West Flemish" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Biologie" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="West Flemish" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Biolog" title="Biolog – Volapük" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Biolog" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="Volapük" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Biyolodjeye" title="Biyolodjeye – Walloon" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Biyolodjeye" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="Walloon" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Biyolohiya" title="Biyolohiya – Waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Biyolohiya" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E7%94%9F%E7%89%A9%E5%AD%B8" title="生物學 – Wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="生物學" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xal mw-list-item"><a href="https://xal.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3" title="Биолог – Kalmyk" lang="xal" hreflang="xal" data-title="Биолог" data-language-autonym="Хальмг" data-language-local-name="Kalmyk" class="interlanguage-link-target"><span>Хальмг</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xh mw-list-item"><a href="https://xh.wikipedia.org/wiki/IBayoloji" title="IBayoloji – Xhosa" lang="xh" hreflang="xh" data-title="IBayoloji" data-language-autonym="IsiXhosa" data-language-local-name="Xhosa" class="interlanguage-link-target"><span>IsiXhosa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%90" title="ბიოლოგია – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ბიოლოგია" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%91%D7%99%D7%90%D7%9C%D7%90%D7%92%D7%99%D7%A2" title="ביאלאגיע – Yiddish" lang="yi" hreflang="yi" data-title="ביאלאגיע" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="Yiddish" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Swnghvuzyoz" title="Swnghvuzyoz – Zhuang" lang="za" hreflang="za" data-title="Swnghvuzyoz" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="Zhuang" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://zea.wikipedia.org/wiki/Biologie" title="Biologie – Zeelandic" lang="zea" hreflang="zea" data-title="Biologie" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="Zeelandic" class="interlanguage-link-target"><span>Zeêuws</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zgh mw-list-item"><a href="https://zgh.wikipedia.org/wiki/%E2%B5%9C%E2%B4%B0%E2%B5%99%E2%B5%8F%E2%B5%93%E2%B4%B7%E2%B5%94%E2%B5%9C" title="ⵜⴰⵙⵏⵓⴷⵔⵜ – Standard Moroccan Tamazight" lang="zgh" hreflang="zgh" data-title="ⵜⴰⵙⵏⵓⴷⵔⵜ" data-language-autonym="ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ" data-language-local-name="Standard Moroccan Tamazight" class="interlanguage-link-target"><span>ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%94%9F%E7%89%A9%E5%AD%A6" title="生物学 – Chinese" lang="zh" hreflang="zh" data-title="生物学" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E7%94%9F%E7%89%A9%E5%AD%B8" title="生物學 – Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="生物學" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Seng-bu%CC%8Dt-ha%CC%8Dk" title="Seng-bu̍t-ha̍k – Minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Seng-bu̍t-ha̍k" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E7%94%9F%E7%89%A9%E5%AD%B8" title="生物學 – Cantonese" lang="yue" hreflang="yue" data-title="生物學" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Cantonese" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/Umchazampilo" title="Umchazampilo – Zulu" lang="zu" hreflang="zu" data-title="Umchazampilo" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="Zulu" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q420#sitelinks-wikipedia" title="بولیاں دے آپسی جوڑ لکھو" class="wbc-editpage">جوڑ سودھو</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="ناں تھاواں"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%BE%DA%91%DA%BE%D8%AA" title="مواد آلا صفحہ ویکھو [c]" accesskey="c"><span>صفحہ</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D9%84_%D8%A8%D8%A7%D8%AA:%D8%AC%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%BE%DA%91%DA%BE%D8%AA&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="اس صفحے بارے گل بات (صفحہ مَوجود نہیں اے) [t]" accesskey="t"><span>گل بات</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Change language variant" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">پنجابی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="نظارے"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%BE%DA%91%DA%BE%D8%AA"><span>پڑھو</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%BE%DA%91%DA%BE%D8%AA&action=edit" title="Edit the source code of this page [e]" accesskey="e"><span>سودھو</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%BE%DA%91%DA%BE%D8%AA&action=history" title="اس صفحے دا پرانا ورژن۔ [h]" accesskey="h"><span>تریخ دیکھو</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="سند" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">سند</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">سند</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">move to sidebar</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">لُکاؤ</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="More options" > <div class="vector-menu-heading"> Actions </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%BE%DA%91%DA%BE%D8%AA"><span>پڑھو</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%BE%DA%91%DA%BE%D8%AA&action=edit" title="Edit the source code of this page [e]" accesskey="e"><span>سودھو</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%BE%DA%91%DA%BE%D8%AA&action=history"><span>تریخ دیکھو</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> عام </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:WhatLinksHere/%D8%AC%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%BE%DA%91%DA%BE%D8%AA" title="اس نال جڑے سارے وکی صفحے۔ [j]" accesskey="j"><span>ایتھے کیہہ جڑدا</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:RecentChangesLinked/%D8%AC%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%BE%DA%91%DA%BE%D8%AA" rel="nofollow" title="اس صفحے نال جڑے صفحیاں وچ نویاں تبدیلیاں [k]" accesskey="k"><span>رلدیاں ملدیاں تبدیلیاں</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=pnb" title="فائل چڑھاؤ [u]" accesskey="u"><span>فائل چڑھاؤ</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%BE%DA%91%DA%BE%D8%AA&oldid=682031" title="اس صفحے دے اس ورژن نال پکا جوڑ"><span>پکا جوڑ</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%BE%DA%91%DA%BE%D8%AA&action=info" title="More information about this page"><span>صفحے بارے جاݨکاری</span></a></li><li id="n-اج-دے-رُجحان" class="mw-list-item"><a href="http://tools.wmflabs.org/wikitrends/punjabi-most-visited-today.html"><span>اج دے رُجحان</span></a></li><li id="n-ہفتے-دے-رُجحان" class="mw-list-item"><a href="http://tools.wmflabs.org/wikitrends/punjabi-most-visited-this-week.html"><span>ہفتے دے رُجحان</span></a></li><li id="n-مہینے-دے-رُجحان" class="mw-list-item"><a href="http://tools.wmflabs.org/wikitrends/punjabi-most-visited-this-month.html"><span>مہینے دے رُجحان</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5:CiteThisPage&page=%D8%AC%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%BE%DA%91%DA%BE%D8%AA&id=682031&wpFormIdentifier=titleform" title="اس صفحے دے حوالہ دے طریقہ دے بارے وچ معلومات"><span>ایس صفحے دا حوالہ دیو</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fpnb.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25AC%25DB%258C%25D9%2588%25D9%2586_%25D9%25BE%25DA%2591%25DA%25BE%25D8%25AA"><span>Get shortened URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5:QrCode&url=https%3A%2F%2Fpnb.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25AC%25DB%258C%25D9%2588%25D9%2586_%25D9%25BE%25DA%2591%25DA%25BE%25D8%25AA"><span>Download QR code</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> چھاپو یا باہر لو </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8&bookcmd=book_creator&referer=%D8%AC%DB%8C%D9%88%D9%86+%D9%BE%DA%91%DA%BE%D8%AA"><span>کتاب بناؤ</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5:DownloadAsPdf&page=%D8%AC%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%BE%DA%91%DA%BE%D8%AA&action=show-download-screen"><span>PDF وجوں ڈاؤن لوڈ کرو</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%BE%DA%91%DA%BE%D8%AA&printable=yes" title="اس صفحے دا چھپن والا ورژن ویکھو [p]" accesskey="p"><span>چھاپݨ والا صفحہ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> ہور منصوبےآں وچ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Biology" hreflang="en"><span>ویکیمیڈیا کامنز</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q420" title="ریپوزیٹری آئیٹم نال جوڑ [g]" accesskey="g"><span>وِکیڈیٹا تے مد</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Appearance"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Appearance</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">move to sidebar</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">لُکاؤ</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="pnb" dir="rtl"><p><b>حیاتیات</b> <small>(<a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="انگریزی">انگریزی</a>: biology)</small> اوہ <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B7%D8%B1%DB%8C_%D8%B9%D9%84%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="فطری علم (صفحہ مَوجود نہیں اے)">فطری علم</a> اے جس وچ <a href="/wiki/%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA" class="mw-redirect" title="حیات">حیات</a> تے زندہ <a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D9%85%DB%8C%DB%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="نامیہ (صفحہ مَوجود نہیں اے)">نامیات</a>، بشمول انہاں دے <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%AD_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%B6%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="تشریح الاعضا (صفحہ مَوجود نہیں اے)">طبیعی خدوخال</a>، <a href="/w/index.php?title=%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C_%DA%A9%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="حیاتی کیمیا (صفحہ مَوجود نہیں اے)">کیمیائی عوامل</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%AA%DB%8C_%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%AA" class="mw-redirect" title="سالماتی حیاتیات">سالماتی تعملات</a>، <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="فعلیات (صفحہ مَوجود نہیں اے)">فعلیاندی طریقہ کار</a>، <a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B4%D9%88%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%A6%DB%8C_%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="نشونمائی حیاتیات (صفحہ مَوجود نہیں اے)">نشونما</a> تے <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D9%82%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="ارتقا (صفحہ مَوجود نہیں اے)">ارتقا</a> دا مطالعہ کيتا جاندا اے۔ </p><p>حیاتیات لفظ <a href="/wiki/%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA" class="mw-redirect" title="حیات">’’حیات</a>‘‘ (زندگی) تے <a href="/w/index.php?title=%DB%8C%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="یات (صفحہ مَوجود نہیں اے)">یات</a> (یاء نسبتی بشکل جمع یعنی زندگی توں متعلق چیزاں) دا مرکب اے جسنوں بائلوجی تے بیالوجی دے ناں توں زیادہ جانیا جاندا اے۔ ایہ <a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D8%A6%D9%86%D8%B3_%D8%AF%DB%8C%D8%A7%DA%BA_%D8%B4%D8%A7%D8%AE%D8%A7%DA%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="سائنس دیاں شاخاں (صفحہ مَوجود نہیں اے)">سائنس دی شاخاں</a> وچوں اک انتہائی اہم شاخ اے جس وچ اس عالم دے تمام تر <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="mw-redirect" title="جاندار">جاندار</a>اں دے بارے وچ علم حاصل کيتا جاندا اے اس وچ جانداراں دی <a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA_(%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%AA)&action=edit&redlink=1" class="new" title="شکلیات (حیاتیات) (صفحہ مَوجود نہیں اے)">اشکال</a>، <a href="/w/index.php?title=%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C_%D9%85%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="حیاتی میکانیات (صفحہ مَوجود نہیں اے)">حرکات</a>، اندرونی و بیرونی <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%AD_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%B6%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="تشریح الاعضا (صفحہ مَوجود نہیں اے)">اعضات</a>، <a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8" title="طب">طب</a>، <a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D9%84%D8%A7%D8%AC&action=edit&redlink=1" class="new" title="علاج (صفحہ مَوجود نہیں اے)">علاج</a>ات وغیرہ دے بارے وچ علم حاصل کيتا جاندا اے۔ </p><p>سائنس دی پیچیدگی دے باوجود کچھ ایداں دے یکساں تصورات وی نيں جو انہاں نوں اک شعبے وچ ميں مربوط کردے نيں۔ حیاتیات وچ <a href="/wiki/%D8%AE%D9%84%DB%8C%DB%81" title="خلیہ">خلیہ</a>، زندگی دی تے <a href="/wiki/%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%AB%DB%81" class="mw-redirect" title="وراثہ">وراثہ</a>، نسب دی بنیادی اکائی اے۔ حیاتیات دی <a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D8%AD%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="حرحرکیات (صفحہ مَوجود نہیں اے)">حرحرکیاندی</a> تشریح اس طرح کيتی جاسکدی اے کہ <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D9%82%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="ارتقا (صفحہ مَوجود نہیں اے)">ارتقا</a> اس انجنہاں دی ماند اے جو جانداراں دے <a href="/w/index.php?title=%D9%86%D9%88%D8%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="نوع (صفحہ مَوجود نہیں اے)">انواع</a> دی تخلیق تے <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B9%D8%AF%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="معدومیت (صفحہ مَوجود نہیں اے)">معدومیت</a> نوں دھکیل کر اگے بڑھدا اے۔ زندہ <a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D9%85%DB%8C%DB%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="نامیہ (صفحہ مَوجود نہیں اے)">نامیات</a> اوہ کھلے نظام نيں جو اپنے توانائی دے انتقال تے مقامی <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%86%D9%B9%D8%B1%D9%88%D9%BE%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="انٹروپی (صفحہ مَوجود نہیں اے)">انٹروپی</a> دی کمی دی وجہ توں بقا رکھدے نيں تے اک مستحکم حیات بخش حالت یا خودکار حیاتیاندی نظام قائم کردے نيں۔ حیاتیات دی ذیلی شعبے تحقیقی طریقے تے نظام دی قسم دے مطابق اخذ کیتے جاندے نيں۔ <a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C_%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="نظریاتی حیاتیات (صفحہ مَوجود نہیں اے)">نظریاتی حیاتیات</a> وچ ریاضیاتی طریقہ کار استعمال کر کے مقداری نمونہ جات تجویز کیتے جاندے نيں جدوں کہ <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%AA%DB%8C_%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="تجرباتی حیاتیات (صفحہ مَوجود نہیں اے)">تجرباتی حیاتیات</a> وچ عملی تجربات کر کے تجویز کردہ حیاتیاندی نظریات دی تصدیق کيتی جاندی اے۔ اس وچ حیات دی اس طریقہ کار نوں سمجھیا جاندا اے کہ کس طرح 4 ارب سال پہلے زندگی غیر جاندار مادے توں نمودار ہوئی تے ترقی کر کے اک پیچیدہ حیاتیاندی نظام وچ تبدیل ہوئے ئی۔ </p><p><br /> جیون پڑھت سائنس دی بہت وڈی شاخ اے، جیدے وچ بہت سارے عنواناں ، مضموناں تے نکیاں شاخاں بارے پڑھیا جاندا اے۔ </p><p>جیون پڑھت دی دے بنیادی اصول تھلے دتے گئے نے: </p><p>1- ولگن ۔زندگی دی اکائی اے </p><p>2- نوی نسلاں تے وراثت وچ پائی جان آلی خاصیتاں، ارتقاؑ دا نتیجہ نے </p><p>3-جین وراثت دی اکائی اے </p><p>4-ساراے جاندار اپنے جسماں دے اندر دا اک مستقل ماحول قائم رکھدے نے </p><p>5-زندہ جاندار توانائی نو استعمال تے منتقل کردے نے </p><p>جیون پڑھت دی نکیاں شاخاں دی بنیاد اوناں نو پڑھن آلے درجے تے ول تے رکھی جاندی اے: جیویں <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%88%DA%A9%DB%8C%D9%85%D8%B3%D9%B9%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بائیوکیمسٹری (صفحہ مَوجود نہیں اے)">بائیوکیمسٹری</a> وچ جیون دی کیمسٹری بارے پڑھیا جاندا اے; <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%88%D9%84%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="مالیکیولر بائیولوجی (صفحہ مَوجود نہیں اے)">مالیکیولر بائیولوجی</a> وچ جیون دی مالیکیولاں دا آپس دا تعلق پڑھیا جاندا اے؛ <a href="/w/index.php?title=%D8%B3%DB%8C%D9%84_%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%A6%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="سیل بایئولوجی (صفحہ مَوجود نہیں اے)">سیل بایئولوجی</a> وچ جیون دی اکائی پڑھی جاندی اے؛ <a href="/wiki/%D9%81%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%AC%DB%8C" title="فزیالوجی">فزیالوجی</a> وچ بافتاں، اعضاء تے عضوی نظام پڑھے جاندے نے؛ <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%AC%DB%8C" class="mw-redirect" title="ایکالوجی">ایکالوجی</a> وچ جاندار دا ماحول نال تعلق پڑھیا جاندا اے۔ </p><p>ایہدی تین وڈیاں ونڈاں نیں۔ </p><p>1۔ <a href="/wiki/%D8%B2%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%DB%8C" class="mw-redirect" title="زولوجی">زولوجی</a>: جنوراں دی پڑھت </p><p>2۔ <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%B9%D9%86%DB%8C" title="باٹنی">باٹنی</a>: بوٹیاں دی پڑھت </p><p>3۔ <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%A6%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%AC%DB%8C" title="مائکروبیالوجی">مائکروبیالوجی</a>: نکے جانداراں دی پڑھت جیہڑے ننگی اکھ نال نئی دسدے، جیویں <a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D8%B3" title="وائرس">وائرس</a> <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%DA%A9%D9%B9%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%A7" title="بیکٹیریا">،بیکٹیریا</a> تے <a href="/wiki/%D9%81%D9%86%D8%AC%D8%A7%D8%A6%DB%8C" class="mw-redirect" title="فنجائی">فنجائی</a> وغیرہ </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%A6%D9%84:Energy_and_life.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Energy_and_life.png/220px-Energy_and_life.png" decoding="async" width="220" height="167" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Energy_and_life.png/330px-Energy_and_life.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Energy_and_life.png/440px-Energy_and_life.png 2x" data-file-width="1243" data-file-height="942" /></a><figcaption>توانائی تے انسانی جیون دا بنیادی جائزہ</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%A6%D9%84:Tree_Fern.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Tree_Fern.jpg/220px-Tree_Fern.jpg" decoding="async" width="220" height="254" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c6/Tree_Fern.jpg 1.5x" data-file-width="300" data-file-height="347" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="فرن (صفحہ مَوجود نہیں اے)">فرن</a></figcaption></figure> <p>[[File:EscherichiaColi NIAID. </p><p>حیاتیات دی تن تقسیماں نيں: </p> <ul><li><b><a href="/wiki/%D8%AD%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AA" class="mw-redirect" title="حیوانیات">حیوانیات (Zoology)</a></b> یا <b>زوالوجی</b> : ایہ اوہ تقسیم اے جس وچ جانوراں دا مطالعہ کيتا جاندا اے۔ <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%84%D9%82%DB%8C%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="خلقیات (صفحہ مَوجود نہیں اے)">خُلقیات (Ethology)</a>:</li></ul></li></ul> <p>حیوانیات دی ذیلی شاخ جس وچ حیوانی طرزِ عمل دا سائنسی مطالعہ کيتا جاندا اے . </p> <ul><li><ul><li><a href="/w/index.php?title=%DB%81%D9%88%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="ہوامیات (صفحہ مَوجود نہیں اے)">ہوامیات (Herpetology)</a>:</li></ul></li></ul> <p>حیوانیات دی ذیلی شاخ جس وچ زمین اُتے رینگنے والے جانوراں، خزنداں تے جل تھلیاں دا مطالعہ کيتا جاندا اے۔ </p> <ul><li><ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="حشریات (صفحہ مَوجود نہیں اے)">حشریات (Entomology)</a>:</li></ul></li></ul> <p>حیوانیات دی ذیلی شاخ جو حشرات دی ساخت، عادات تے درجہ بندی نال تعلق رکھدی اے۔ </p> <ul><li><ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D9%85%DA%A9%DB%8C%D8%A7%D8%AA_(%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%AA)&action=edit&redlink=1" class="new" title="سمکیات (حیاتیات) (صفحہ مَوجود نہیں اے)">سمکیات (Ichthyology)</a>:</li></ul></li></ul> <p>حیوانیات دی ذیلی شاخ جس وچ مچھلیاں دا مطالعہ کيتا جاندا اے۔ </p> <ul><li><ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="مملیات (صفحہ مَوجود نہیں اے)">مملیات (Mammalogy)</a>:</li></ul></li></ul> <p>حیوانیات دی ذیلی شاخ جس می ممالیہ یعنی دُدھ پلانے والے جانداراں دا مطالعہ کيتا جاندا اے۔ </p> <ul><li><ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B7%DB%8C%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="طیوریات (صفحہ مَوجود نہیں اے)">طُیُّوریات (Ornitholog)</a>:</li></ul></li></ul> <p>حیوانیات دی ذیلی شاخ جس وچ پرندےآں دا مطالعہ کيتا جاندا اے۔ </p> <ul><li><b><a href="/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%AA" class="mw-redirect" title="نباتیات">نباتیات (Botany)</a></b> یا <b>بوٹینی</b> :یہ اوہ تقسیم اے جس وچ نباتات (پودےآں) دا مطالعہ کيتا جاندا اے۔ <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B4%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="اشنیات (صفحہ مَوجود نہیں اے)">اُشْنَیات (Phycology)</a>:</li></ul></li></ul> <p>نباتیات دی اک ذیلی شاخ اے جس وچ طحالب دا مطالعہ کيتا جاندا اے۔ </p> <ul><li><ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="فعلیات نبات (صفحہ مَوجود نہیں اے)">فعلیاتِ نبات (Plant physiology)</a>:</li></ul></li></ul> <p>حیاتیات دے شعبہ نباتیات دی ذیلی شاخ اے، جو نباتات کےافعال یا فعلیات توں متعلق اے - </p> <ul><li><b><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%B1%D8%AF_%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="خرد حیاتیات (صفحہ مَوجود نہیں اے)">خرد حیاتیات (Microbiology)</a></b>یا<b>مائیکروبیالوجی</b> : ایہ اوہ تقسیم اے جس وچ خوردبینی جانداراں (صغرات، چھوٹے جاندار جداں بیکٹیریا،وائرس ،وغیرہ) دا مطالعہ کيتا جاندا اے۔ <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D8%B1%D8%AB%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="جرثومیات (صفحہ مَوجود نہیں اے)">جرثومیات (Bacteriology)</a>:</li></ul></li></ul> <p>خرد حیاتیات دی ذیلی شاخ جس وچ جراثیم دا مطالعہ کيتا جاندا اے۔ </p> <ul><li><ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="فطریات (صفحہ مَوجود نہیں اے)">فُطریات (Mycology)</a>:</li></ul></li></ul> <p>خرد حیاتیات دی ذیلی شاخ جس وچ فُطر (پھپھوند) دا مطالعہ کيتا جاندا اے۔ </p> <ul><li><ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B7%D9%81%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="طفیلیات (صفحہ مَوجود نہیں اے)">طُفیلِیّات (Parasitology)</a>:</li></ul></li></ul> <p>خرد حیاتیات دی ذیلی شاخ جس وچ طفیلیاں، اُنہاں دے میزباناں تے دونے دے درمیان باہمی تفاعل دا مطالعہ کيتا جاندا اے۔ </p> <ul><li><ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D8%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="علم الوائرس (صفحہ مَوجود نہیں اے)">علم الوائرس (Virology)</a>:</li></ul></li></ul> <p>خرد حیاتیات دی ذیلی شاخ جس وچ وائرس دا مطالعہ کيتا جاندا اے ۔jpg|thumb|<a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D8%B3%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D8%A7_%DA%A9%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%A6%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ایسکریشیا کولائی (صفحہ مَوجود نہیں اے)">ایسکریشیا کولائی</a>]] </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ناں"><span id=".D9.86.D8.A7.DA.BA"></span>ناں</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%BE%DA%91%DA%BE%D8%AA&action=edit&section=1" title="حصہ لکھو: ناں"><span>سودھو</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%A6%D9%84:Epithelial-cells.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/7c/Epithelial-cells.jpg" decoding="async" width="202" height="202" class="mw-file-element" data-file-width="202" data-file-height="202" /></a><figcaption>ایپیتھیلیل ولگن</figcaption></figure> <p>جیون پڑھت شبد بائولوجی توں ترجمہ کیتا گیا جیہڑا <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="یونانی">یونانی</a> زبان دے دو شبداں توں مل کے بنیا اے، بائو دا مطلب اے زندگی تے لوجی دا مطلب اے سوچ۔ بائولوجی وچ جانداراں دے بارے وچ گل بات ہوندی اے۔ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="شاخاں"><span id=".D8.B4.D8.A7.D8.AE.D8.A7.DA.BA"></span>شاخاں</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%BE%DA%91%DA%BE%D8%AA&action=edit&section=2" title="حصہ لکھو: شاخاں"><span>سودھو</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>تِناں ابواب دے نال نال حیاتیات نوں مختلف شاخاں وچ تقسیم کيتا جاچکيا اے تاکہ پڑھنے وچ آسانی ہوئے۔ اوہ شاخاں ایہ نيں: </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA_(%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%AA)&action=edit&redlink=1" class="new" title="شکلیات (حیاتیات) (صفحہ مَوجود نہیں اے)">شکلیات (Morphology)</a>، مورفولوجی:</li></ul> <p>حیاتیات دی اک شاخ اے جس وچ جانداراں دی شکل تے ساخت دا مطالعہ کيتا جاندا اے۔ اس وچ انہاں دی بناوٹی خصوصیات دا مطالعہ شامل اے۔ </p> <ul><li><b><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%AD_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%B6%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="تشریح الاعضا (صفحہ مَوجود نہیں اے)">تشریح الاعضا (Anatomy)</a></b>، ایناٹومی:</li></ul> <p>حیاتیات تے طب نال تعلق رکھنے والا اک ایسا علم اے جس وچ جاندار (حیوان تے نبات دونے) دے جسم دی ساخت تے اس وچ موجود مختلف اعضاء دی بناوٹ دا مطالعہ کيتا جاندا اے۔ </p> <ul><li><ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%A8%D9%84%DB%8C_%D8%AA%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%AD_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%B6%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="تقابلی تشریح الاعضا (صفحہ مَوجود نہیں اے)">تقابلی تشریح الاعضا (comparative anatomy)</a> – کمپاراٹیو اناٹومی :</li></ul></li></ul> <p>حیاتیات دے شعبہ تشریح الاعضا دی اوہ شاخ اے جس وچ جانداراں دے مختلف انواع دے ارتقا دے دوران انہاں دی تشریح وچ مماثلت تے اختلاف دا مطالعہ کيتا جاندا اے ـ </p> <ul><li><ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="نسیجیات (صفحہ مَوجود نہیں اے)">نسیجیات (Histology)</a> – ہیسٹولوجی:</li></ul></li></ul> <p>حیوانات تے نباتات دے نسیجات یا بافتاں دی خوردبینی تشریح دا مطالعہ اے۔ </p> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%A6%DB%8C_%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="خلیائی حیاتیات">خلیائی حیاتیات (Cell biology)</a> ،سیل بیالوجی:</li></ul> <p>علمِ حیاتیات دی اک شاخ اے جس وچ خلیہ دے بارے وچ مطالعہ کيتا جاندا اے۔ </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="فعلیات (صفحہ مَوجود نہیں اے)">فعلیات (Physiology)</a>، فزیولوجی:</li></ul> <p>جانداراں کےجسم، اعضاء تے خلیات دے میکانیکی و حیاتی کیمیائی افعال دے مطالعے نوں کہیا جاندا اے۔ </p> <ul><li><a href="/wiki/%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%AB%DB%8C%D8%A7%D8%AA" class="mw-redirect" title="وراثیات">وراثیات (Genetic)</a>، جینٹکس:</li></ul> <p>وراثاں (genes) دی ساخت، انہاں دے افعال تے انہاں دے رویے دے مطالعے نوں کہیا جاندا اے ـ </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B5%D9%86%DB%8C%D9%81%DB%8C%D8%A7%D8%AA_(%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%AA)&action=edit&redlink=1" class="new" title="تصنیفیات (حیاتیات) (صفحہ مَوجود نہیں اے)">تصنیفیات (Taxonomy)</a>، ٹیکسونومی:</li></ul> <p>جانداراں نوں ناں دینے تے اُنہاں دی جماعت بندی کرنے دا علم اے۔ </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="رکازیات (صفحہ مَوجود نہیں اے)">رکازیات (Paleontology)</a>، پیلینٹولوجی:</li></ul> <p>اس علم وچ قدیم تے کسی حد تک محفوظ شدہ حالت وچ ملنے والی باقیات (رکاز) دا مطالعہ کيتا جاندا اے۔ </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%A7%D8%AD%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA_(%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%AA)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ماحولیات (حیاتیات) (صفحہ مَوجود نہیں اے)">ماحولیات (Ecology)</a>، ایکولوجی:</li></ul> <p>حیاتیات دی اک شاخ اے جس وچ جانداراں دا اک دوسرے تے ماحول دے وچکار تفاعل دا مطالعہ کيتا جاندا اے۔ </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D8%B1%D8%AA%DB%8C_%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="معاشرتی حیاتیات (صفحہ مَوجود نہیں اے)">معاشرتی حیاتیات (Sociobiology)</a>، سوشیو-بیالوجی:</li></ul> <p>حیاتیات دی اک شاخ اے جس وچ ارتقائی حیاتیات دے اُصولاں دے مطابق انسانی تے حیوانی معاشرتی رَویّے دا مطالعہ کيتا جاندا اے۔ </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C_%D9%B9%DB%8C%DA%A9%D9%86%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%AC%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="حیاتی ٹیکنالوجی (صفحہ مَوجود نہیں اے)">حیاتی ٹیکنالوجی (biotechnology)</a>، بائیوٹیکنالوجی:</li></ul> <p>ٹیکنالوجی تے حیاتیات دے باھم اشتراک توں حاصل ہونے والا علم یا سائنس اے۔ </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="مناعیات (صفحہ مَوجود نہیں اے)">مناعیات (Immunology)</a>، ایمیونولوجی:</li></ul> <p>حیاتیات تے طب دی اک وسیع شاخ اے جس وچ تمام جانداراں دے مدافعتی نظام دی تمام پہلوآں دا مطالعہ کيتا جاندا اے۔ </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AF%D9%88%DB%8C%DB%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="علم الادویہ (صفحہ مَوجود نہیں اے)">علم الادویہ (Pharmacology)</a>، فارمیکولوجی:</li></ul> <p>ایسا علم جس وچ ادویات دا مطالعہ کيتا جاندا اے۔ </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="امراضیات (صفحہ مَوجود نہیں اے)">امراضیات (Pathology)</a>، پیتھولوجی:</li></ul> <p>طب دا اک شعبۂ اختصاص (speciality) اے جس وچ امراض دا مطالعہ کيتا جاندا اے۔ </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%DA%A9%DB%8C_%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلکی حیاتیات (صفحہ مَوجود نہیں اے)">فلکی حیاتیات (Astrobiology)</a>، آسٹرو بیالوجی:</li></ul> <p>ایہ فلکیات، حیاتیات تے ارضیات دی معلومات دے مدغم استفادہ توں نمودار ہونے والا شعبہءِ علم اے، جو بطورخاص زندگی دے آغاز، اس دے پھیلاؤ تے ارتقاع توں مطالق بحث کردا اے۔ </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C_%DB%81%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="حیاتی ہندسیات (صفحہ مَوجود نہیں اے)">حیاتی ہندسیات (Biological engineering)</a>، بیالوجیکل انجینئری:</li></ul> <p>یہ <a href="/w/index.php?title=%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C_%D8%B7%D8%B1%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="حیاتی طرزیات (صفحہ مَوجود نہیں اے)">حیاتی طرزیات</a> وچ اصول حیاتیات تے انجینئری دے ادغام توں تشکیل پانے والا اک ایسا شعبۂ علم اے جس وچ انجینئری دی تادیبات توں استفادہ کردے ہوئے حیاتیاندی نظامات تے علم طب دے مسائل اُتے تحقیق کيتی جاندی اے۔ </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C_%DA%A9%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="حیاتی کیمیا (صفحہ مَوجود نہیں اے)">حیاتی کیمیا (Biochemistry)</a>، بائیو کیمسٹری:</li></ul> <p>حیات دی کیمیائی ترکیب دا مطالعہ حیاتی کیمیاء (Biochemistry) کہلاندا اے۔ </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C_%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%DB%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="حیاتی جغرافیہ (صفحہ مَوجود نہیں اے)">حیاتی جغرافیہ (Biogeography)</a>، بائیو جیوگرافی:</li></ul> <p>انواع حیات دی جغرافیائی طور اُتے ارضیاتی وقت وچ <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%A7%D8%AD%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C_%D8%AE%D8%B7%DB%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="ماحولیاتی خطہ (صفحہ مَوجود نہیں اے)">ماحولیاتی خطہ</a> دے مطابق تقسیم دا مطالعہ اے۔ </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C_%D9%85%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="حیاتی میکانیات (صفحہ مَوجود نہیں اے)">حیاتی میکانیات (Biomechanics)</a>، بائیو مکینکس:</li></ul> <p>اِس شعبۂ علم وچ طبیعیاندی تے ہندسیاندی تصوّرات دے تحت جسمانی اعضاء دی حرکت تے اُنہاں اُتے عمل کرنے والی قوّتاں دا مطالعہ کيتا جاندا اے۔ </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B7%D8%A8%DB%8C_%D8%AA%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="طبی تحقیق (صفحہ مَوجود نہیں اے)">طبی تحقیق (Biomedical research)</a>، بائیولوجیکل ریسرچ:</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C_%D9%81%D8%B2%DA%A9%D8%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="حیاتی فزکس (صفحہ مَوجود نہیں اے)">حیاتی فزکس (Biophysics)</a>، بائیو فزکس:</li></ul> <p>اک متعدد الاختصاصات (interdisciplinary) علم اے جو نظریہ جات تے طریقہ ہائے فزکس نوں استعمال وچ لیا کے حیاتیاندی نظامات اُتے تحقیق کردی اے۔ </p> <ul><li><b><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B4%D9%88%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%A6%DB%8C_%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="نشونمائی حیاتیات (صفحہ مَوجود نہیں اے)">نشونمائی حیاتیات (Developmental biology)</a></b>، ڈویلپمنٹل بیالوجی:</li></ul> <p>حیاتیات دا اوہ شعبہ اے جس وچ اس عمل دا مطالعہ کيتا جاندا اے جس توں جانور تے پودے نشو و نما پاندے ہیں- </p> <ul><li><ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="جنینیات (صفحہ مَوجود نہیں اے)">جنینیات (Embryology)</a>، ایمبریولوجی:</li></ul></li></ul> <p>نشونمائی حیاتیات دا اک ذیلی شاخ جس وچ جانداراں (نباتات و حیوانات) دے نويں بننے والے بچےآں دا مطالعہ کيتا جاندا اے۔ </p> <ul><li><ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D9%81%DB%8C%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="ضعیفیات (صفحہ مَوجود نہیں اے)">ضعیفیات (gerontology)</a>:</li></ul></li></ul> <p>نشونمائی حیاتیات دی اک ذیلی شاخ جس وچ جس وچ ضعیفی (aging) توں وابستہ معاشری، نفسیاتی تے حیاتیاندی پہلوآں دا مطالعہ کيتا جاندا اے۔ </p> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%A6%DB%8C_%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="ارتقائی حیاتیات">ارتقائی حیاتیات (Evolutionary biology)</a>: ایوولوشنری بیالوجی:</li></ul> <p>حیاتیات دی اک ذیلی شاخ اے جس وچ انہاں ارتقائی طریقہ ہائے کار دے اصول و قوانین مطالعہ کيتا جاندا اے۔ </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%B1%DB%8C_%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحری حیاتیات (صفحہ مَوجود نہیں اے)">بحری حیاتیات (Marine biology)</a>، میرین بیالوجی:</li></ul> <p>بحری حیاتیات کھارے تے میٹھے پانی وچ پائے جانے والی حیات دے مطالعہ نوں کہیا جاندا اے۔ </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="حیاتی اطلاعیات (صفحہ مَوجود نہیں اے)">حیاتی اطلاعیات (Bioinformatics)</a>، بائیو انفارمیٹکس:</li></ul> <p>ایہ اک نسبتاً نواں مگر انتہائی تیز رفتاری توں وسیع ہونے والا شبعہءِ علم اے جس وچ حیاتیاندی معلومات و مواد (data) نوں شمارندی ٹیکنالوجی (computer technology) دی مدد توں ذخیرہ و تجزایہ کیہ جاندا اے۔ </p> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%AA%DB%8C_%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%AA" class="mw-redirect" title="سالماتی حیاتیات">سالماتی حیاتیات (Molecular biology)</a>، مالیکیولر بیالوجی:</li></ul> <p>حیاتیات دا سالماتی (molecular) سطح اُتے مطالعہ سالماتی حیاتیات کہلاندا اے </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%B5%D8%A7%D8%A8&action=edit&redlink=1" class="new" title="علم الاعصاب (صفحہ مَوجود نہیں اے)">علم الاعصاب (Neuroscience)</a>، نیورو بیالوجی:</li></ul> <p>اعصابی نظام (nervous system) دے مطالعے نوں کہیا جاندا اے۔ </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C_%D9%86%D9%81%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="حیاتی نفسیات (صفحہ مَوجود نہیں اے)">حیاتی نفسیات (Psychobiology)</a>، سائیکو بیالوجی:</li></ul> <p>اک ایسا علم اے جس وچ حیاتیاندی اُصولاں دے مطابق ذہنی عمل و کارکردگی (نفسیات) دا مطالعہ کيتا جاندا اے۔ </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C_%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="ساختی حیاتیات (صفحہ مَوجود نہیں اے)">ساختی حیاتیات (Structural biology)</a>، سٹرکچرل بیالوجی:</li></ul> <p>سالماتی حیاتیات دی اک شاخ جو وڈے حیاتیاندی سالمات دی شکل و طرزِ تعمیر دے مطالعہ توں متعلق اے۔ </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="زمانی حیاتیات (صفحہ مَوجود نہیں اے)">زمانی حیاتیات (Chronobiology)</a>:</li></ul> <p>حیاتیات دی اوہ شاخ اے جس وچ زندہ نامیات وچ دَوری مظاہر نوں جانچا جاندا اے۔ </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DA%A9%DB%8C_%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="ادراکی حیاتیات (صفحہ مَوجود نہیں اے)">اِدراکی حیاتیات (Cognitive biology)</a>:</li></ul> <p>حیاتیات دی شاخ جس وچ انسان سمیت تمام جانداراں دے عقل و فہم دے حیاتیاندی افعال دا مطالعہ کيتا جاندا اے۔ </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D8%AF%DB%8C_%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="بردی حیاتیات (صفحہ مَوجود نہیں اے)">بردی حیاتیات (Cryobiology)</a>:</li></ul> <p>حیاتیات دی اک شاخ اے جس وچ جانداراں اُتے بہت گرے ہوئے درجہ حرارت یا بہت زیادہ سردی دے اثرات دا مطالعہ کيتا جاندا اے۔ </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D9%82%D8%A7%D8%A6%DB%8C_%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="بقائی حیاتیات (صفحہ مَوجود نہیں اے)">بقائی حیاتیات (Conservation biology)</a>:</li></ul> <p>جانداراں دے بقا تے معدومیت دا مطالعہ </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA%DB%8C_%D9%84%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="حیاتی لسانیات (صفحہ مَوجود نہیں اے)">حیاتی لسانیات (Biolinguistics)</a>:</li></ul> <p>اوہ علم جس وچ حیاتیات دے ارتقاء دا مطالعہ کيتا جاندا اے۔ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="تریخ"><span id=".D8.AA.D8.B1.DB.8C.D8.AE"></span>تریخ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%BE%DA%91%DA%BE%D8%AA&action=edit&section=3" title="حصہ لکھو: تریخ"><span>سودھو</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>جیون پڑھت دی تریخ دا جوڑ یونان، چین، ہند، مصر، تے عرب دی تہذیباں نال بجھدا اے۔ جیون پڑھت دی ترقی وچ سب تون اہم کردار ارسطو نے ادا کیتا۔ </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%A6%D9%84:Phylogenetic_tree.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Phylogenetic_tree.svg/250px-Phylogenetic_tree.svg.png" decoding="async" width="220" height="119" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Phylogenetic_tree.svg/330px-Phylogenetic_tree.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Phylogenetic_tree.svg/500px-Phylogenetic_tree.svg.png 2x" data-file-width="1860" data-file-height="1010" /></a><figcaption>جانداراں دی نسلی تاریخ دا درخت</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="اج_کل_دی_جیون_پڑھت_دی_بنیاداں"><span id=".D8.A7.D8.AC_.DA.A9.D9.84_.D8.AF.DB.8C_.D8.AC.DB.8C.D9.88.D9.86_.D9.BE.DA.91.DA.BE.D8.AA_.D8.AF.DB.8C_.D8.A8.D9.86.DB.8C.D8.A7.D8.AF.D8.A7.DA.BA"></span>اج کل دی جیون پڑھت دی بنیاداں</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%BE%DA%91%DA%BE%D8%AA&action=edit&section=4" title="حصہ لکھو: اج کل دی جیون پڑھت دی بنیاداں"><span>سودھو</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>سیل تھیوری:</li></ul> <ul><li>ارتقاؑ</li> <li>جینیٹکس</li> <li>ہومیو سٹیسس</li> <li>توانائی</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="کھوج"><span id=".DA.A9.DA.BE.D9.88.D8.AC"></span>کھوج</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%BE%DA%91%DA%BE%D8%AA&action=edit&section=5" title="حصہ لکھو: کھوج"><span>سودھو</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>جیون پڑھت دی کج ونڈاں تحقیق وچ کافی اگے نے جنان وچ مالیکیولر بیالوجی، سیل بیالوجی، جینیٹکس، اناٹمی، ڈیویلپمنٹل بیالوجی، فزیالوجی، ارتقاؑ، سسٹمیٹکس، ایکالوجی تے بائوجغرافیہ شامل نے۔ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="شاخاں_2"><span id=".D8.B4.D8.A7.D8.AE.D8.A7.DA.BA_2"></span>شاخاں</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%BE%DA%91%DA%BE%D8%AA&action=edit&section=6" title="حصہ لکھو: شاخاں"><span>سودھو</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>بائولوجی دی ہور وی وڈیاں ونڈاں نے۔ </p> <ul><li>ایروبیالوجی: ہوا وچ پائے جان آلے نامیاتی ذرات دی پڑھت</li> <li>زراعت: زمین توں فصلاں پیدا کرن دے ولاں دی پڑھت</li> <li>اناٹمی: بوٹے ، جنور تے دوجے جانداراں دی مورت تے وکھالے دی پڑھت</li> <li>اریکنولوجی: اریکنیڈاں دی پڑھت</li> <li>ایسٹروبیالوجی: کائنات وچ جیون دے ارتقاؑ،پھیلاؤ تے مستقبل دی پڑھت، انو ایگزو بیالوجی وی کہندے نے۔</li> <li>بائوکیمسٹری:سیل دی سطح تے ہون آلے کیمیائی تعاملات، جیہڑے جیون دے وجود لئی ضروری ہوون تے سیل وچ پائے جان آلے کیمیائی مرکبات دی پڑھت</li> <li>بائوانجینئرنگ: انجینئرنگ دی مدد توں جیون پڑھت دی پڑھت جیدے وچ بائیو ٹیکنالوجی دے اتے زور دتا جائے۔</li> <li>بائوجغرافیہ: دنیا وچ نسلاں دے پھیلاؤ دی پڑھت</li> <li>بائوانفارمیٹکس: جینیاتی تے جیون پڑھت دی معلومات نو اکھٹا کرن لئی انفارمیشن ٹیکنالوجی دے استعمال دی پڑھت</li> <li>بائومیتھمیٹکس: حیاتی طریقیاں دی ریاضیاتی پڑھت</li> <li>بائومکینکس: طب دی اک شاخ،جانداراں دی میکانیات دی پڑھت</li> <li>بائو میڈیکل ریسرچ: انسانی صحت تے بیماری دی پڑھت</li> <li>بائوفزکس: فزکس دے استعمال نال حیاتی طریقیاں دی پڑھت</li> <li>بائوٹیکنالوجی :زندہ مادے خاص طور تے جینیاتی تبدیلیاں دی پڑھت</li> <li>باٹنی: بوٹیاں دی پڑھت</li> <li>سیل بائولوجی: ولگن، ولگن دے مالیکیولاں تے ولگن وچ ہون آلے کیمیائی تعاملات دی پڑھت</li> <li>کنزرویشن بیالوجی: قدرتی جنوراں، بوٹیاں، تے قدرتی ماحولاں دی حفاظت تے بچاؤ دی پڑھت</li> <li>ایکالوجی: جانداراں دے آپس دے تعلق تے جانداراں دے ماحول دے نا جاندار عنصراں نال تعلق دی پڑھت</li> <li>ایمبریالوجی: ایمبریو دے ودنے دی پڑھت</li> <li>اینٹامالوجی: کیڑیاں دی پڑھت</li> <li>اینوائرانمینٹل بیالوجی: قدرتتی دنیا تے ایس تے انسانی سرگرمیاں دے اثر دی پڑھت</li> <li>ایپیڈمیالوجی: آبادی دی صحت تے کھوج تے آبادی دی صحت تے اثر انداز ہون آلے عوامل دی پڑھت</li> <li>ہسٹالوجی: ولگناں تے بافتاں دی مائکروسکوپ دی مدد نال کرن آلی پڑھت</li> <li>ٹیکسانومی: جانداراں دی درجہ بندی کرن آلی پڑھت</li> <li>جینیٹیکس: جیناں تے وراثت دی پڑھت</li> <li>پیلینٹالوجی:فاسلاں دی پڑھت</li> <li>زولوجی:جنوراں دی درجہ بندی،فزیالوجی، نمو تے برتاؤ دی پڑھت</li> <li>مائکالوجی: فنجائی دی پڑھت</li> <li>وائرالوجی:وائرس تے واےرس جئے عوامل دی پڑھت</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ہور_دیکھو"><span id=".DB.81.D9.88.D8.B1_.D8.AF.DB.8C.DA.A9.DA.BE.D9.88"></span>ہور دیکھو</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%BE%DA%91%DA%BE%D8%AA&action=edit&section=7" title="حصہ لکھو: ہور دیکھو"><span>سودھو</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%A6%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%AC%DB%8C" title="مائکروبیالوجی">مائکروبیالوجی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AA" class="mw-redirect" title="حیوانیات">حیوانیات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%AA" class="mw-redirect" title="نباتیات">نباتیات</a></li></ul> <p><br /> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="تصویراں"><span id=".D8.AA.D8.B5.D9.88.DB.8C.D8.B1.D8.A7.DA.BA"></span>تصویراں</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%BE%DA%91%DA%BE%D8%AA&action=edit&section=8" title="حصہ لکھو: تصویراں"><span>سودھو</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%A6%D9%84:Guriezo_Adino_vaca_toro_terneras.jpg" class="mw-file-description" title="Animalia - Bos primigenius taurus"><img alt="Animalia - Bos primigenius taurus" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Guriezo_Adino_vaca_toro_terneras.jpg/120px-Guriezo_Adino_vaca_toro_terneras.jpg" decoding="async" width="120" height="68" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Guriezo_Adino_vaca_toro_terneras.jpg/180px-Guriezo_Adino_vaca_toro_terneras.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Guriezo_Adino_vaca_toro_terneras.jpg/240px-Guriezo_Adino_vaca_toro_terneras.jpg 2x" data-file-width="2720" data-file-height="1550" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Animalia - Bos primigenius taurus</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%A6%D9%84:Zbo%C5%BCe.jpg" class="mw-file-description" title="Planta - Triticum"><img alt="Planta - Triticum" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Zbo%C5%BCe.jpg/120px-Zbo%C5%BCe.jpg" decoding="async" width="80" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Zbo%C5%BCe.jpg/250px-Zbo%C5%BCe.jpg 2x" data-file-width="2857" data-file-height="4286" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Planta - Triticum</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%A6%D9%84:Morchella_esculenta_08.jpg" class="mw-file-description" title="Fungi - Morchella esculenta"><img alt="Fungi - Morchella esculenta" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Morchella_esculenta_08.jpg/90px-Morchella_esculenta_08.jpg" decoding="async" width="90" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Morchella_esculenta_08.jpg/135px-Morchella_esculenta_08.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Morchella_esculenta_08.jpg/180px-Morchella_esculenta_08.jpg 2x" data-file-width="400" data-file-height="532" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Fungi - Morchella esculenta</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%A6%D9%84:Fucus_serratus2.jpg" class="mw-file-description" title="Stramenopila/Chromista - Fucus serratus"><img alt="Stramenopila/Chromista - Fucus serratus" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Fucus_serratus2.jpg/120px-Fucus_serratus2.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Fucus_serratus2.jpg/180px-Fucus_serratus2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Fucus_serratus2.jpg/240px-Fucus_serratus2.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="600" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Stramenopila/Chromista - Fucus serratus</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%A6%D9%84:Gemmatimonas_aurantiaca.jpg" class="mw-file-description" title="Bacteria - Gemmatimonas aurantiaca (- = 1 Micrometer)"><img alt="Bacteria - Gemmatimonas aurantiaca (- = 1 Micrometer)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/Gemmatimonas_aurantiaca.jpg/120px-Gemmatimonas_aurantiaca.jpg" decoding="async" width="120" height="87" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/Gemmatimonas_aurantiaca.jpg/250px-Gemmatimonas_aurantiaca.jpg 1.5x" data-file-width="1260" data-file-height="909" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Bacteria - Gemmatimonas aurantiaca (- = 1 Micrometer)</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%A6%D9%84:Halobacteria.jpg" class="mw-file-description" title="Archaea - Halobacteria"><img alt="Archaea - Halobacteria" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Halobacteria.jpg/120px-Halobacteria.jpg" decoding="async" width="120" height="108" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Halobacteria.jpg/250px-Halobacteria.jpg 1.5x" data-file-width="280" data-file-height="251" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Archaea - Halobacteria</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%A6%D9%84:Gamma_phage.png" class="mw-file-description" title="Virus - Gamma phage"><img alt="Virus - Gamma phage" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Gamma_phage.png/88px-Gamma_phage.png" decoding="async" width="88" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Gamma_phage.png/132px-Gamma_phage.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Gamma_phage.png/175px-Gamma_phage.png 2x" data-file-width="1290" data-file-height="1763" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Virus - Gamma phage</div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="باہرلے_جوڑ"><span id=".D8.A8.D8.A7.DB.81.D8.B1.D9.84.DB.92_.D8.AC.D9.88.DA.91"></span>باہرلے جوڑ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%BE%DA%91%DA%BE%D8%AA&action=edit&section=9" title="حصہ لکھو: باہرلے جوڑ"><span>سودھو</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div lang="ur" class="UrduText"> <table class="metadata mbox-small" style="background-color:var(--background-color-neutral-subtle, #f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1);color:inherit"> <tbody><tr> <td class="mbox-image"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:Search/%D8%AC%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%BE%DA%91%DA%BE%D8%AA" title="Search Wikimedia Commons"><img alt="Search Wikimedia Commons" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/20px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/40px-Commons-logo.svg.png 1.5x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span></td> <td class="mbox-text plainlist"><small>وکیمیڈیا کامنز چ مورتاں: <b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Biology" class="extiw" title="commons:Category:Biology">جیون پڑھت</a></b> </small></td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="حوالے"><span id=".D8.AD.D9.88.D8.A7.D9.84.DB.92"></span>حوالے</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%BE%DA%91%DA%BE%D8%AA&action=edit&section=10" title="حصہ لکھو: حوالے"><span>سودھو</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist references-small references-column-count references-column-count-2" style="-moz-column-count: 2; -webkit-column-count: 2; column-count: 2; {{# گزینه: | small= font-size:small; | below= font-size:smaller; }}"> </div></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐api‐int.eqiad.main‐bdd889d6‐tqtmc Cached time: 20250321124541 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.103 seconds Real time usage: 0.374 seconds Preprocessor visited node count: 310/1000000 Post‐expand include size: 2811/2097152 bytes Template argument size: 198/2097152 bytes Highest expansion depth: 9/100 Expensive parser function count: 0/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 5851/5000000 bytes Lua time usage: 0.003/10.000 seconds Lua memory usage: 581718/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 0/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 88.219 1 -total 28.72% 25.333 1 سانچہ:Commons 21.87% 19.291 1 سانچہ:Sister 18.97% 16.738 1 سانچہ:Side_box 14.58% 12.862 1 سانچہ:ہور_نام 6.60% 5.824 1 سانچہ:حوالے 4.25% 3.749 1 سانچہ:پنجابی_گنتی 2.16% 1.903 1 سانچہ:Column-count --> <!-- Saved in parser cache with key pnbwiki:pcache:889:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250321124541 and revision id 682031. Rendering was triggered because: api-parse --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">"<a dir="ltr" href="https://pnb.wikipedia.org/w/index.php?title=جیون_پڑھت&oldid=682031">https://pnb.wikipedia.org/w/index.php?title=جیون_پڑھت&oldid=682031</a>" توں لیا</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:Categories" title="خاص:Categories">گٹھاں</a>: <ul><li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%B9%DA%BE:%D8%B3%D8%A7%D8%A6%D9%86%D8%B3" title="گٹھ:سائنس">سائنس</a></li><li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%B9%DA%BE:%D8%AC%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%BE%DA%91%DA%BE%D8%AA" title="گٹھ:جیون پڑھت">جیون پڑھت</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> ایس صفحے وچ آخری سودھ ۸ فروری ۲۰۲۵ نوں ۱۸:۵۵ وجے ہوئی۔</li> <li id="footer-info-copyright">لکھت <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">کریئیٹیو کامنز انتساب/ اکوجہے-شراکت لائسنس</a> دے ہیٹھ دستیاب اے، ہور شرطاں وی لاگو ہوسکدیاں نیں۔ ویروے لئی <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">ورتن شرطاں</a> دیکھو۔</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">پردہ داری</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%DA%A9%DB%8C%D9%BE%DB%8C%DA%88%DB%8C%D8%A7:%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%92">وکیپیڈیا بارے</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%DA%A9%DB%8C%D9%BE%DB%8C%DA%88%DB%8C%D8%A7:%D8%B9%D8%A7%D9%85_%D8%AF%D8%B9%D9%88%DB%92">دعوے داری</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">ترقی دین والے</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pnb.wikipedia.org">انکڑے</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">کوکی تفصیلاں</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pnb.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AC%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%BE%DA%91%DA%BE%D8%AA&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">موبائیل سائٹ</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://www.wikimedia.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>کھوج</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="وکیپیڈیا وچ کھوجو"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="خاص:Search"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">کھوجو</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Contents" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Toggle the table of contents" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Toggle the table of contents</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">جیون پڑھت</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>۲۴۸ بولیاں</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>مضمون پاؤ</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5c6f46dcf-m76jw","wgBackendResponseTime":150,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.103","walltime":"0.374","ppvisitednodes":{"value":310,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":2811,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":198,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":9,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":5851,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 88.219 1 -total"," 28.72% 25.333 1 سانچہ:Commons"," 21.87% 19.291 1 سانچہ:Sister"," 18.97% 16.738 1 سانچہ:Side_box"," 14.58% 12.862 1 سانچہ:ہور_نام"," 6.60% 5.824 1 سانچہ:حوالے"," 4.25% 3.749 1 سانچہ:پنجابی_گنتی"," 2.16% 1.903 1 سانچہ:Column-count"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.003","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":581718,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-api-int.eqiad.main-bdd889d6-tqtmc","timestamp":"20250321124541","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u062c\u06cc\u0648\u0646 \u067e\u0691\u06be\u062a","url":"https:\/\/pnb.wikipedia.org\/wiki\/%D8%AC%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%BE%DA%91%DA%BE%D8%AA","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q420","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q420","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2008-11-02T06:35:09Z","dateModified":"2025-02-08T13:55:11Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/d\/d1\/Energy_and_life.png"}</script> </body> </html>