CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Magnetisme - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )nlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"c29ccb84-7453-47e1-ae47-3c17bc3a63cf","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Magnetisme","wgTitle":"Magnetisme","wgCurRevisionId":67539466,"wgRevisionId":67539466,"wgArticleId":7014,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Natuurkunde","Magnetisme","Vastestoffysica"],"wgPageViewLanguage":"nl","wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Magnetisme","wgRelevantArticleId":7014,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0, "wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"nl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":10000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q3294789","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready", "ext.math.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Direct-link-to-Commons","ext.gadget.ProtectionTemplates","ext.gadget.InterProjectLinks","ext.gadget.hoofdbetekenis-titelwijziging","ext.gadget.switcher","ext.gadget.OpenStreetMapFrame","ext.gadget.subpages","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface", "ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=ext.cite.styles%7Cext.math.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=nl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f3/Magnetische_dipool_veldlijnen.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1975"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f3/Magnetische_dipool_veldlijnen.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1317"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="1053"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Magnetisme - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//nl.m.wikipedia.org/wiki/Magnetisme"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Bewerken" href="/w/index.php?title=Magnetisme&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (nl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//nl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Magnetisme"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom-feed" href="/w/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Magnetisme rootpage-Magnetisme skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Naar inhoud springen</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hoofdmenu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Hoofdmenu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hoofdmenu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Hoofdpagina" title="Naar de hoofdpagina gaan [z]" accesskey="z"><span>Hoofdpagina</span></a></li><li id="n-zoekartikel" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Navigatie"><span>Vind een artikel</span></a></li><li id="n-today" class="mw-list-item"><a href="/wiki/29_november"><span>Vandaag</span></a></li><li id="n-Etalage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage"><span>Etalage</span></a></li><li id="n-categories" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Categorie:Alles"><span>Categorieën</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingen" title="Een lijst met recente wijzigingen in deze wiki. [r]" accesskey="r"><span>Recente wijzigingen</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:NieuwePaginas"><span>Nieuwe artikelen</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:Willekeurig" title="Een willekeurige pagina bekijken [x]" accesskey="x"><span>Willekeurige pagina</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation2" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation2" > <div class="vector-menu-heading"> Informatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Gebruikersportaal" title="Informatie over het project: wat u kunt doen, waar u dingen kunt vinden"><span>Gebruikersportaal</span></a></li><li id="n-Snelcursus" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Snelcursus"><span>Snelcursus</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Hulp_en_beheer" title="Hulpinformatie over deze wiki"><span>Hulp en contact</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Hoofdpagina" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="de vrije encyclopedie" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-nl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciaal:Zoeken" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia" aria-label="Doorzoek Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="De lettergrootte, breedte en kleur van de pagina wijzigen" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Uiterlijk" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Uiterlijk</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl" class=""><span>Doneren</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Magnetisme" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht." class=""><span>Account aanmaken</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Magnetisme" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o" class=""><span>Aanmelden</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Meer opties" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Persoonlijke hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Gebruikersmenu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl"><span>Doneren</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Magnetisme" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Account aanmaken</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Magnetisme" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Aanmelden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagina's voor uitgelogde redacteuren <a href="/wiki/Help:Inleiding" aria-label="Meer leren over bewerken"><span>meer lezen</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnBijdragen" title="Bijdragen IP-adres [y]" accesskey="y"><span>Bijdragen</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnOverleg" title="Overlegpagina van de anonieme gebruiker van dit IP-adres [n]" accesskey="n"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Inhoud" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Inhoud</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">verbergen</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Top</div> </a> </li> <li id="toc-Achtergrond" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Achtergrond"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Achtergrond</span> </div> </a> <ul id="toc-Achtergrond-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Magnetisch_veld" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Magnetisch_veld"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Magnetisch veld</span> </div> </a> <ul id="toc-Magnetisch_veld-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Magnetisch_gedrag_van_materialen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Magnetisch_gedrag_van_materialen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Magnetisch gedrag van materialen</span> </div> </a> <ul id="toc-Magnetisch_gedrag_van_materialen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Magnetisme_in_materialen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Magnetisme_in_materialen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Magnetisme in materialen</span> </div> </a> <ul id="toc-Magnetisme_in_materialen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Elektromagnetisme" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Elektromagnetisme"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Elektromagnetisme</span> </div> </a> <ul id="toc-Elektromagnetisme-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Aardmagnetisch_veld" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Aardmagnetisch_veld"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Aardmagnetisch veld</span> </div> </a> <ul id="toc-Aardmagnetisch_veld-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Toepassingen_van_magnetisme" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Toepassingen_van_magnetisme"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Toepassingen van magnetisme</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Toepassingen_van_magnetisme-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toepassingen van magnetisme-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Toepassingen_van_magnetisme-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Elektromotoren_en_generatoren" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Elektromotoren_en_generatoren"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>Elektromotoren en generatoren</span> </div> </a> <ul id="toc-Elektromotoren_en_generatoren-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Elektromagnetische_straling" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Elektromagnetische_straling"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2</span> <span>Elektromagnetische straling</span> </div> </a> <ul id="toc-Elektromagnetische_straling-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kompas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kompas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.3</span> <span>Kompas</span> </div> </a> <ul id="toc-Kompas-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Supergeleidende_magneten" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Supergeleidende_magneten"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.4</span> <span>Supergeleidende magneten</span> </div> </a> <ul id="toc-Supergeleidende_magneten-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Magnetische_levitatie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Magnetische_levitatie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.5</span> <span>Magnetische levitatie</span> </div> </a> <ul id="toc-Magnetische_levitatie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Magnetisme</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ga naar een artikel in een andere taal. Beschikbaar in 92 talen" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-92" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">92 talen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Magnetisme" title="Magnetisme – Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Magnetisme" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9A%E0%A5%81%E0%A4%82%E0%A4%AC%E0%A4%95%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B5" title="चुंबकत्व – Angika" lang="anp" hreflang="anp" data-title="चुंबकत्व" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="Angika" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%BA%D9%86%D8%A7%D8%B7%D9%8A%D8%B3%D9%8A%D8%A9" title="مغناطيسية – Arabisch" lang="ar" hreflang="ar" data-title="مغناطيسية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Magnetismu" title="Magnetismu – Asturisch" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Magnetismu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Asturisch" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Maqnetizm" title="Maqnetizm – Azerbeidzjaans" lang="az" hreflang="az" data-title="Maqnetizm" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbeidzjaans" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Magnetismus" title="Magnetismus – Beiers" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Magnetismus" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Beiers" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Magnetismo" title="Magnetismo – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Magnetismo" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B3%D0%BD%D0%B5%D1%82%D1%8B%D0%B7%D0%BC" title="Магнетызм – Belarussisch" lang="be" hreflang="be" data-title="Магнетызм" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Belarussisch" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B3%D0%BD%D1%8D%D1%82%D1%8B%D0%B7%D0%BC" title="Магнэтызм – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Магнэтызм" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B3%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%B8%D0%B7%D1%8A%D0%BC" title="Магнетизъм – Bulgaars" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Магнетизъм" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgaars" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%9A%E0%A7%81%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%95%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%AC" title="চুম্বকত্ব – Bengaals" lang="bn" hreflang="bn" data-title="চুম্বকত্ব" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Bengaals" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%81%E0%BD%96%E0%BC%8B%E0%BD%A3%E0%BD%BA%E0%BD%93%E0%BC%8B" title="ཁབ་ལེན་ – Tibetaans" lang="bo" hreflang="bo" data-title="ཁབ་ལེན་" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="Tibetaans" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Gwarellegezh" title="Gwarellegezh – Bretons" lang="br" hreflang="br" data-title="Gwarellegezh" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Bretons" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Magnetizam" title="Magnetizam – Bosnisch" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Magnetizam" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Bosnisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Magnetisme" title="Magnetisme – Catalaans" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Magnetisme" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Catalaans" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Magnetismus" title="Magnetismus – Tsjechisch" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Magnetismus" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tsjechisch" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B3%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Магнетизм – Tsjoevasjisch" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Магнетизм" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Tsjoevasjisch" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Magnetisme" title="Magnetisme – Deens" lang="da" hreflang="da" data-title="Magnetisme" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Deens" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Magnetismus" title="Magnetismus – Duits" lang="de" hreflang="de" data-title="Magnetismus" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Duits" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Μαγνητισμός – Grieks" lang="el" hreflang="el" data-title="Μαγνητισμός" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Grieks" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Magnetism" title="Magnetism – Engels" lang="en" hreflang="en" data-title="Magnetism" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Engels" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Magnetismo" title="Magnetismo – Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Magnetismo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Magnetismo" title="Magnetismo – Spaans" lang="es" hreflang="es" data-title="Magnetismo" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Spaans" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Magnetism" title="Magnetism – Estisch" lang="et" hreflang="et" data-title="Magnetism" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estisch" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Magnetismo" title="Magnetismo – Baskisch" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Magnetismo" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskisch" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%BA%D9%86%D8%A7%D8%B7%DB%8C%D8%B3" title="مغناطیس – Perzisch" lang="fa" hreflang="fa" data-title="مغناطیس" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Perzisch" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Magnetismi" title="Magnetismi – Fins" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Magnetismi" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fins" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Magn%C3%B5tism" title="Magnõtism – Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Magnõtism" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Magn%C3%A9tisme" title="Magnétisme – Frans" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Magnétisme" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Frans" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Maighn%C3%A9adas" title="Maighnéadas – Iers" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Maighnéadas" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Iers" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Magnetismo" title="Magnetismo – Galicisch" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Magnetismo" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galicisch" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%92%D7%A0%D7%98%D7%99%D7%95%D7%AA" title="מגנטיות – Hebreeuws" lang="he" hreflang="he" data-title="מגנטיות" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Hebreeuws" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9A%E0%A5%81%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%AC%E0%A4%95%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B5" title="चुम्बकत्व – Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="चुम्बकत्व" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Magnetizam" title="Magnetizam – Kroatisch" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Magnetizam" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/M%C3%A1gness%C3%A9g" title="Mágnesség – Hongaars" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Mágnesség" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Hongaars" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%A3%D5%B6%D5%AB%D5%BD%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Մագնիսականություն – Armeens" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Մագնիսականություն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Armeens" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%A3%D5%B6%D5%AB%D5%BD%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6" title="Մագնիսականութիւն – Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Մագնիսականութիւն" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Magnetisme" title="Magnetisme – Indonesisch" lang="id" hreflang="id" data-title="Magnetisme" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Indonesisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Magnetismo" title="Magnetismo – Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Magnetismo" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Segulmagn" title="Segulmagn – IJslands" lang="is" hreflang="is" data-title="Segulmagn" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="IJslands" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Magnetismo" title="Magnetismo – Italiaans" lang="it" hreflang="it" data-title="Magnetismo" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Italiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E7%A3%81%E6%80%A7" title="磁性 – Japans" lang="ja" hreflang="ja" data-title="磁性" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japans" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/makykai" title="makykai – Lojban" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="makykai" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="Lojban" class="interlanguage-link-target"><span>La .lojban.</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%9B%E1%83%98" title="მაგნეტიზმი – Georgisch" lang="ka" hreflang="ka" data-title="მაგნეტიზმი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Georgisch" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/%C3%91%C9%A9%C9%A3t%CA%8B_h%C9%94m_%C9%96o%C5%8B_(magn%C3%A9tisme)" title="Ñɩɣtʋ hɔm ɖoŋ (magnétisme) – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Ñɩɣtʋ hɔm ɖoŋ (magnétisme)" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B3%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Магнетизм – Kazachs" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Магнетизм" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Kazachs" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%95%E0%B2%BE%E0%B2%82%E0%B2%A4%E0%B2%A4%E0%B3%86" title="ಕಾಂತತೆ – Kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಕಾಂತತೆ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="Kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%9E%90%EA%B8%B0" title="자기 – Koreaans" lang="ko" hreflang="ko" data-title="자기" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Koreaans" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B3%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Магнетизм – Kirgizisch" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Магнетизм" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="Kirgizisch" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Magnetismus" title="Magnetismus – Luxemburgs" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Magnetismus" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="Luxemburgs" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Magnetisme" title="Magnetisme – Limburgs" lang="li" hreflang="li" data-title="Magnetisme" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="Limburgs" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Magnetizmas" title="Magnetizmas – Litouws" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Magnetizmas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Litouws" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Magn%C4%93tisms" title="Magnētisms – Lets" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Magnētisms" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Lets" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B3%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BC" title="Магнетизам – Macedonisch" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Магнетизам" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Macedonisch" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B4%A4" title="കാന്തികത – Malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="കാന്തികത" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Kemagnetan" title="Kemagnetan – Maleis" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Kemagnetan" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Maleis" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9E%E1%80%B6%E1%80%9C%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%80%E1%80%BA%E1%80%93%E1%80%AC%E1%80%90%E1%80%BA" title="သံလိုက်ဓာတ် – Birmaans" lang="my" hreflang="my" data-title="သံလိုက်ဓာတ်" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="Birmaans" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Magnetisme" title="Magnetisme – Noors - Nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Magnetisme" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Noors - Nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Magnetisme" title="Magnetisme – Noors - Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Magnetisme" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Noors - Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%9A%E0%A9%81%E0%A9%B0%E0%A8%AC%E0%A8%95%E0%A8%A4%E0%A8%BE" title="ਚੁੰਬਕਤਾ – Punjabi" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਚੁੰਬਕਤਾ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Magnetyzm" title="Magnetyzm – Pools" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Magnetyzm" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Pools" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%82%D9%86%D8%A7%D8%B7%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D8%AA" title="مقناطیسیت – Pasjtoe" lang="ps" hreflang="ps" data-title="مقناطیسیت" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="Pasjtoe" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Magnetismo" title="Magnetismo – Portugees" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Magnetismo" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portugees" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Llut%27ariy" title="Llut'ariy – Quechua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Llut'ariy" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="Quechua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Magnetism" title="Magnetism – Roemeens" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Magnetism" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Roemeens" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B3%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Магнетизм – Russisch" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Магнетизм" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Russisch" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Magnitismu" title="Magnitismu – Siciliaans" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Magnitismu" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="Siciliaans" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%82%D9%86%D8%A7%D8%B7%D9%8A%D8%B3%D9%8A%D8%AA" title="مقناطيسيت – Sindhi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="مقناطيسيت" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="Sindhi" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Magnetizam" title="Magnetizam – Servo-Kroatisch" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Magnetizam" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Servo-Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Magnetism" title="Magnetism – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Magnetism" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Magnetizmus" title="Magnetizmus – Slowaaks" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Magnetizmus" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Slowaaks" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Magnetizem" title="Magnetizem – Sloveens" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Magnetizem" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Sloveens" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Magnetizmi" title="Magnetizmi – Albanees" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Magnetizmi" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Albanees" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B3%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BC" title="Магнетизам – Servisch" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Магнетизам" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Servisch" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Magn%C3%A9tisme" title="Magnétisme – Soendanees" lang="su" hreflang="su" data-title="Magnétisme" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="Soendanees" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Magnetism" title="Magnetism – Zweeds" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Magnetism" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Zweeds" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Usumaku" title="Usumaku – Swahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Usumaku" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="Swahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%95%E0%AE%BE%E0%AE%A8%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AE%B5%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%B2%E0%AF%8D" title="காந்தவியல் – Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="காந்தவியல்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%AF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%82" title="అయస్కాంతత్వం – Telugu" lang="te" hreflang="te" data-title="అయస్కాంతత్వం" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="Telugu" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B9%87%E0%B8%99%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%87%E0%B8%81" title="ความเป็นแม่เหล็ก – Thai" lang="th" hreflang="th" data-title="ความเป็นแม่เหล็ก" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Thai" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Magnetismo" title="Magnetismo – Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Magnetismo" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Manyetizma" title="Manyetizma – Turks" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Manyetizma" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Turks" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B3%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Магнетизм – Oekraïens" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Магнетизм" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Oekraïens" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%82%D9%86%D8%A7%D8%B7%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D8%AA" title="مقناطیسیت – Urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="مقناطیسیت" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Magnetizm" title="Magnetizm – Oezbeeks" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Magnetizm" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Oezbeeks" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BB%AB_h%E1%BB%8Dc" title="Từ học – Vietnamees" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Từ học" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamees" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Magnetismo" title="Magnetismo – Waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Magnetismo" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E7%A3%81" title="磁 – Wuyu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="磁" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Wuyu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%A3%81" title="磁 – Chinees" lang="zh" hreflang="zh" data-title="磁" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Chinees" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Ch%C3%BB-kh%C3%AC" title="Chû-khì – Minnanyu" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Chû-khì" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnanyu" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E7%A3%81" title="磁 – Kantonees" lang="yue" hreflang="yue" data-title="磁" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Kantonees" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/Ubuwonga" title="Ubuwonga – Zoeloe" lang="zu" hreflang="zu" data-title="Ubuwonga" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="Zoeloe" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q3294789#sitelinks-wikipedia" title="Taalkoppelingen bewerken" class="wbc-editpage">Koppelingen bewerken</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Naamruimten"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Magnetisme" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c"><span>Artikel</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Overleg:Magnetisme" rel="discussion" title="Overleg over deze pagina [t]" accesskey="t"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Taalvariant wijzigen" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Nederlands</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Weergaven"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Magnetisme"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Magnetisme&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Magnetisme&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Magnetisme&action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hulpmiddelen" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hulpmiddelen</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Meer opties" > <div class="vector-menu-heading"> Handelingen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Magnetisme"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Magnetisme&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Magnetisme&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Magnetisme&action=history"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Algemeen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/Magnetisme" title="Lijst met alle pagina's die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j"><span>Links naar deze pagina</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/Magnetisme" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina's waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k"><span>Gerelateerde wijzigingen</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=nl" title="Bestanden uploaden [u]" accesskey="u"><span>Bestand uploaden</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:SpecialePaginas" title="Lijst met alle speciale pagina's [q]" accesskey="q"><span>Speciale pagina's</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Magnetisme&oldid=67539466" title="Permanente koppeling naar deze versie van deze pagina"><span>Permanente koppeling</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Magnetisme&action=info" title="Meer informatie over deze pagina"><span>Paginagegevens</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Citeren&page=Magnetisme&id=67539466&wpFormIdentifier=titleform" title="Informatie over hoe u deze pagina kunt citeren"><span>Deze pagina citeren</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FMagnetisme"><span>Verkorte URL verkrijgen</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:QrCode&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FMagnetisme"><span>QR-code downloaden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Afdrukken/exporteren </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Boek&bookcmd=book_creator&referer=Magnetisme"><span>Boek aanmaken</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:DownloadAsPdf&page=Magnetisme&action=show-download-screen"><span>Downloaden als PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Magnetisme&printable=yes" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p"><span>Afdrukversie</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In andere projecten </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Magnetism" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q3294789" title="Koppeling naar item in verbonden gegevensrepository [g]" accesskey="g"><span>Wikidata-item</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Uiterlijk</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">verbergen</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="nl" dir="ltr"><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Magnetische_dipool_veldlijnen.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Magnetische_dipool_veldlijnen.png/260px-Magnetische_dipool_veldlijnen.png" decoding="async" width="260" height="428" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Magnetische_dipool_veldlijnen.png/390px-Magnetische_dipool_veldlijnen.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f3/Magnetische_dipool_veldlijnen.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="790" /></a><figcaption>Visualisatie van een magnetisch veld, gegenereerd door een magneet, met behulp van ijzervijlsel</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Ferrofluid_in_magnetic_field.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Ferrofluid_in_magnetic_field.jpg/260px-Ferrofluid_in_magnetic_field.jpg" decoding="async" width="260" height="179" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Ferrofluid_in_magnetic_field.jpg/390px-Ferrofluid_in_magnetic_field.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Ferrofluid_in_magnetic_field.jpg/520px-Ferrofluid_in_magnetic_field.jpg 2x" data-file-width="1398" data-file-height="960" /></a><figcaption>Ferrovloeistof in een magnetisch veld</figcaption></figure> <p><b>Magnetisme</b> is een <a href="/wiki/Natuurkunde" title="Natuurkunde">natuurkundig</a> verschijnsel dat zich uit in <a href="/wiki/Kracht" title="Kracht">krachtwerking</a> tussen <a href="/wiki/Magneet" title="Magneet">magneten</a> of andere gemagnetiseerde of magnetiseerbare voorwerpen, en een krachtwerking heeft op bewegende <a href="/wiki/Elektrische_lading" title="Elektrische lading">elektrische ladingen</a>, zoals in <a href="/wiki/Elektrische_stroom" title="Elektrische stroom">stroomvoerende</a> leidingen. De krachtwerking vindt plaats door middel van een <a href="/wiki/Magnetisch_veld" title="Magnetisch veld">magnetisch veld</a>, dat door de voorwerpen zelf of anderszins wordt opgewekt.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Al in de <a href="/wiki/Oudheid" title="Oudheid">Oudheid</a> ontdekte men dat <a href="/wiki/Magnetiet" title="Magnetiet">magnetietkristallen</a> magnetisch zijn. <a href="/wiki/Magnetiet" title="Magnetiet">Magnetiet</a> is, evenals <a href="/wiki/Magnesium" title="Magnesium">magnesium</a> genoemd naar <i><a href="/wiki/Magnisia" class="mw-redirect" title="Magnisia">Magnesia</a></i>, een gebied in <a href="/wiki/Thessali%C3%AB" title="Thessalië">Thessalië</a> in het <a href="/wiki/Oude_Griekenland" title="Oude Griekenland">oude Griekenland</a>. Verantwoordelijk voor het magnetisme van magnetiet is het aanwezige <a href="/wiki/IJzer_(element)" title="IJzer (element)">ijzer</a>. Veel ijzerlegeringen vertonen magnetisme. Naast ijzer vertonen ook <a href="/wiki/Nikkel" title="Nikkel">nikkel</a>, <a href="/wiki/Kobalt" title="Kobalt">kobalt</a> en <a href="/wiki/Gadolinium" title="Gadolinium">gadolinium</a> magnetische eigenschappen. </p><p>Er zijn natuurlijke en kunstmatige magneten (bijvoorbeeld <a href="/wiki/Alnico" title="Alnico">Alnico</a>, <a href="/wiki/Fernico" title="Fernico">Fernico</a>, <a href="/wiki/Ferriet_(magneet)" title="Ferriet (magneet)">ferrieten</a>). Alle magneten hebben twee <i><a href="/wiki/Magnetische_pool_(natuurkunde)" title="Magnetische pool (natuurkunde)">polen</a></i> die de <i>noordpool</i> en de <i>zuidpool</i> worden genoemd. De noordpool van een magneet stoot de noordpool van een andere magneet af, en trekt de zuidpool van een andere magneet aan. Twee zuidpolen stoten elkaar ook af. Omdat ook de Aarde een magneetveld heeft, met zijn magnetische zuidpool vlak bij de geografische noordpool en zijn magnetische noordpool vlak bij de geografische zuidpool, zal een vrij ronddraaiende magneet altijd de noord-zuidrichting aannemen. De benamingen van de polen van een magneet zijn hiervan afgeleid. Overigens wordt gemakshalve, maar wel enigszins verwarrend, de zuidpool van de "aardemagneet" de <i>magnetische noordpool</i> genoemd en de noordpool van de "aardemagneet" de <i>magnetische zuidpool</i>. Dit is iets waar zelden bij stilgestaan wordt, maar de noordpool van een kompasnaald wijst immers naar het noorden, dus wordt deze aangetrokken door wat feitelijk een magnetische zuidpool is. </p><p>Een verwant verschijnsel is <a href="/wiki/Elektromagnetisme" title="Elektromagnetisme">elektromagnetisme</a>, magnetisme dat ontstaat door een <a href="/wiki/Elektrische_stroom" title="Elektrische stroom">elektrische stroom</a>. In wezen wordt alle magnetisme veroorzaakt door een kringstroom of een veranderend elektrisch veld. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Achtergrond">Achtergrond</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Magnetisme&veaction=edit&section=1" title="Bewerk dit kopje: Achtergrond" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Magnetisme&action=edit&section=1" title="De broncode bewerken van de sectie: Achtergrond"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Bij nadere beschouwing blijkt alle magnetisme in van nature magnetische of magnetiseerbare materialen, evenals elektromagnetisme, veroorzaakt te worden door bewegende elektrische ladingen. <a href="/wiki/James_Clerk_Maxwell" title="James Clerk Maxwell">James Maxwell</a> heeft, voortbouwend op onderzoek van onder anderen <a href="/wiki/Michael_Faraday" title="Michael Faraday">Michael Faraday</a>, al in de negentiende eeuw een bijzonder elegante wiskundige formulering gegeven van de relatie tussen elektriciteit en magnetisme, die door <a href="/wiki/Oliver_Heaviside" title="Oliver Heaviside">Heaviside</a> naderhand werd bijgeschaafd tot slechts vier <a href="/wiki/Differentiaalvergelijking" title="Differentiaalvergelijking">differentiaalvergelijkingen</a>, de <a href="/wiki/Wetten_van_Maxwell" title="Wetten van Maxwell">vergelijkingen van Maxwell</a>, waarmee alle huidige macroscopische elektrische en magnetische verschijnselen zijn te beschrijven. </p><p>De theorie van het magnetisme sluit niet uit dat er ook zogeheten magnetische monopolen bestaan: magneten die alleen uit een noordpool - of uit een zuidpool bestaan. Het magnetisme van zulke monopolen zou echter van een geheel andere orde zijn dan het bovengenoemde magnetisme, dat immers nog steeds oorsprong vindt in bewegende elektrische ladingen. Tot heden zijn echter deze magnetische monopolen nog niet gevonden, evenmin als aanwijzingen van werkelijk geïsoleerd bestaan. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Magnetisch_veld">Magnetisch veld</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Magnetisme&veaction=edit&section=2" title="Bewerk dit kopje: Magnetisch veld" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Magnetisme&action=edit&section=2" title="De broncode bewerken van de sectie: Magnetisch veld"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Magnetisch_veld" title="Magnetisch veld">Magnetisch veld</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</i></div> <p>Vrij in de ruimte opgestelde magneetjes blijken door hun magnetisme een invloed te ondergaan, zodat zij een bepaalde <a href="/wiki/Richting" title="Richting">richting</a> aannemen en een zekere <a href="/wiki/Kracht" title="Kracht">kracht</a> in die richting ondergaan. Kennelijk is aan elk <a href="/wiki/Punt_(wiskunde)" title="Punt (wiskunde)">punt</a> van de <a href="/wiki/Ruimte_(wiskunde)" title="Ruimte (wiskunde)">ruimte</a> een magnetische werking gebonden (een <a href="/wiki/Veld_(natuurkunde)" title="Veld (natuurkunde)">veld</a>) met richting en grootte. Dit <a href="/wiki/Vectorveld" title="Vectorveld">vectorveld</a> is het <b>magnetisch veld</b>. Het veld wordt beschreven door de <a href="/wiki/Magnetische_fluxdichtheid" title="Magnetische fluxdichtheid">magnetische fluxdichtheid</a> <i>B</i> ook <a href="/wiki/Magnetische_fluxdichtheid" title="Magnetische fluxdichtheid">magnetische inductie</a> genoemd, of door de magnetische veldsterkte <i>H</i>, ook het <a href="/wiki/H-veld" class="mw-redirect" title="H-veld">H-veld</a> geheten. </p> <dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle B=\mu H}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>B</mi> <mo>=</mo> <mi>μ</mi> <mi>H</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle B=\mu H}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/fba54fcdf72502d62e400d934121a6d7e8304a3a" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.838ex; width:8.328ex; height:2.676ex;" alt="{\displaystyle B=\mu H}"></span></dd></dl> <p>waarin μ, de <i><a href="/wiki/Magnetische_permeabiliteit" title="Magnetische permeabiliteit">magnetische permeabiliteit</a></i>, een eigenschap is van de materie ter plaatse van het veld. </p><p>De magnetische fluxdichtheid <i>B</i> wordt gemeten in de <a href="/wiki/Syst%C3%A8me_International" class="mw-redirect" title="Système International">SI</a>-eenheid <a href="/wiki/Tesla_(eenheid)" title="Tesla (eenheid)">tesla</a>, die met de grondeenheden verbonden is via: 1 tesla = 1 Vs/m<sup>2</sup>. Vroeger gebruikte men de <a href="/wiki/Cgs-systeem" title="Cgs-systeem">cgs-eenheid</a> gauss, 1 gauss = 0,0001 tesla. De <a href="/wiki/Magnetische_veldsterkte" title="Magnetische veldsterkte">magnetische veldsterkte</a> <i>H</i> wordt gemeten in de eenheid A/m, vroeger in de cgs-eenheid <a href="/wiki/Oersted" title="Oersted">oersted</a>, met: 1 oersted = 1000/4π A/m, bijna 80 A/m. </p><p>Het magnetisch veld wordt dus veroorzaakt door magneten, <a href="/wiki/Elektromagneet" title="Elektromagneet">elektromagneten</a> en elektrische <a href="/wiki/Elektrische_stroom" title="Elektrische stroom">stromen</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Magnetisch_gedrag_van_materialen">Magnetisch gedrag van materialen</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Magnetisme&veaction=edit&section=3" title="Bewerk dit kopje: Magnetisch gedrag van materialen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Magnetisme&action=edit&section=3" title="De broncode bewerken van de sectie: Magnetisch gedrag van materialen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Wanneer een materiaal wordt blootgesteld aan een magnetisch veld kan het daarop op verschillende manieren reageren. Men onderscheidt: </p> <ul><li><a href="/wiki/Diamagnetisme" title="Diamagnetisme">diamagnetisme</a></li> <li><a href="/wiki/Ferromagnetisme" title="Ferromagnetisme">ferromagnetisme</a></li> <li><a href="/wiki/Antiferromagnetisme" title="Antiferromagnetisme">antiferromagnetisme</a></li> <li><a href="/wiki/Ferrimagnetisme" title="Ferrimagnetisme">ferrimagnetisme</a></li> <li><a href="/wiki/Paramagnetisme" title="Paramagnetisme">paramagnetisme</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Pauli-paramagnetisme&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pauli-paramagnetisme (de pagina bestaat niet)">Pauli-paramagnetisme</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Superparamagnetisme&action=edit&redlink=1" class="new" title="Superparamagnetisme (de pagina bestaat niet)">superparamagnetisme</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Spinglasmagnetisme&action=edit&redlink=1" class="new" title="Spinglasmagnetisme (de pagina bestaat niet)">spinglasmagnetisme</a></li></ul> <p>Wanneer men in het normale spraakgebruik zegt dat een materiaal magnetisch is, bedoelt men meestal dat het ferromagnetisch (of soms ferrimagnetisch) gedrag vertoont. De krachten die bij dia- en paramagnetisch gedrag optreden, zijn veel kleiner en bij dit gedrag vertoont het materiaal geen eigen spontaan magnetisch veld. Grofweg kan men ze dus als niet-magnetisch beschouwen. Diamagnetische materialen hebben de neiging de veldlijnen uit hun binnenste te verdringen, terwijl ferro-, ferri- en paramagnetische materialen ze juist in meerdere of mindere mate concentreren. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Magnetisme_in_materialen">Magnetisme in materialen</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Magnetisme&veaction=edit&section=4" title="Bewerk dit kopje: Magnetisme in materialen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Magnetisme&action=edit&section=4" title="De broncode bewerken van de sectie: Magnetisme in materialen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De bekendste vorm van magnetisme is <a href="/wiki/Ferromagnetisme" title="Ferromagnetisme">ferromagnetisme</a> dat zoals de naam al aangeeft kan worden opgewekt in ijzer, en daarnaast in een aantal andere <a href="/wiki/Metaal" title="Metaal">metalen</a> en in een groot aantal <a href="/wiki/Legering" title="Legering">legeringen</a>. </p><p>Er zijn vier ferromagnetische elementen, namelijk <a href="/wiki/IJzer_(element)" title="IJzer (element)">ijzer</a>, <a href="/wiki/Nikkel" title="Nikkel">nikkel</a>, <a href="/wiki/Kobalt" title="Kobalt">kobalt</a>, <a href="/wiki/Gadolinium" title="Gadolinium">gadolinium</a>. Neodymium en dysprosium zijn bij zeer lage temperaturen ferromagnetisch. Er zijn echter veel meer ferromagnetische <a href="/wiki/Legering" title="Legering">legeringen</a>, maar er bestaan ook gesinterde materialen die magnetisch zijn, zoals <a href="/wiki/Ferriet_(magneet)" title="Ferriet (magneet)">ferriet</a>. </p><p>IJzer kan worden <i>gemagnetiseerd</i> door het materiaal in een magnetisch veld te plaatsen, bijvoorbeeld opgewekt door een <a href="/wiki/Spoel" title="Spoel">solenoïde</a>, een spoel van geleidende draad waardoor een elektrische gelijkstroom loopt. </p><p>De ene kant van een magneet heet <i>noordpool</i>, de andere <i>zuidpool</i>. Noord- en zuidpolen trekken elkaar aan met een aantrekking die afneemt met het kwadraat van de afstand ertussen. Gelijknamige polen (noord-noord en zuid-zuid) stoten elkaar echter af. </p><p>Veldlijnen zijn denkbeeldige lijnen die de richting van het magnetisch veld op een bepaald punt aangeven. Ze kunnen bij magneten worden zichtbaar gemaakt door een blad papier op een magneet te leggen en daar wat fijn ijzervijlsel op te strooien - dit zal zich groeperen langs de veldlijnen en deze zo zichtbaar maken. </p><p>In ferromagnetische materialen wordt het magnetisch effect opgewekt doordat elektronenbanen in de atomen zich parallel aan elkaar gaan richten waardoor het magnetisme van afzonderlijke atomen niet meer wordt uitgemiddeld maar zich versterkt. Bij verhitten van een magneet gaat deze oriëntatie weer verloren en wordt het voorwerp gedemagnetiseerd. De temperatuur waarbij dit gebeurt is afhankelijk van het type materiaal, en wordt <a href="/wiki/Curietemperatuur" title="Curietemperatuur">Curietemperatuur</a> genoemd. Boven deze temperatuur gedraagt het materiaal zich <a href="/wiki/Paramagnetisme" title="Paramagnetisme">paramagnetisch</a>. </p><p>Naast vaste magnetische materialen zijn er ook magnetische vloeistoffen. Dat zijn vloeistoffen met magnetische deeltjes in <a href="/wiki/Suspensie_(scheikunde)" title="Suspensie (scheikunde)">suspensie</a> zodat ze reageren op een magnetisch veld. Ze kunnen onderverdeeld worden in <a href="/wiki/Magnetorheologisch_flu%C3%AFdum" title="Magnetorheologisch fluïdum">magnetorheologische fluida</a>, waarbij de <a href="/wiki/Viscositeit" title="Viscositeit">viscositeit</a> verandert en <a href="/wiki/Ferroflu%C3%AFdum" title="Ferrofluïdum">ferrofluida</a> die zich in het hoogste magnetisch veld gaan plaatsen. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Elektromagnetisme">Elektromagnetisme</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Magnetisme&veaction=edit&section=5" title="Bewerk dit kopje: Elektromagnetisme" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Magnetisme&action=edit&section=5" title="De broncode bewerken van de sectie: Elektromagnetisme"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Rondom een geleidende draad waar een <a href="/wiki/Elektrische_stroom" title="Elektrische stroom">elektrische stroom</a> door loopt, wordt een <a href="/wiki/Elektromagnetisme" title="Elektromagnetisme">(elektro)magnetisch</a> veld opgewekt. Voor de opgewekte <a href="/wiki/Magnetische_flux" title="Magnetische flux">magnetische flux</a> geldt: </p> <dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\mathit {\Phi }}=L\,I}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi class="MJX-tex-mathit" mathvariant="italic">Φ</mi> </mrow> </mrow> <mo>=</mo> <mi>L</mi> <mspace width="thinmathspace" /> <mi>I</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\mathit {\Phi }}=L\,I}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/d70a051bc5312fa1e42fae8191f7b6b84ee6e227" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:7.904ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle {\mathit {\Phi }}=L\,I}"></span></dd></dl> <p>Daarin is: </p> <dl><dd><span style="font-family:'Times New Roman', 'Nimbus Roman No9 L', Times, serif; font-size:118%; white-space:nowrap;"><i>Φ</i></span> de magnetische flux uitgedrukt in <a href="/wiki/Weber_(eenheid)" title="Weber (eenheid)">weber</a></dd> <dd><span style="font-family:'Times New Roman', 'Nimbus Roman No9 L', Times, serif; font-size:118%; white-space:nowrap;"><i>L</i></span> de <a href="/wiki/Zelfinductie" title="Zelfinductie">zelfinductie</a> in <a href="/wiki/Henry_(eenheid)" title="Henry (eenheid)">henry</a></dd> <dd><span style="font-family:'Times New Roman', 'Nimbus Roman No9 L', Times, serif; font-size:118%; white-space:nowrap;"><i>I</i></span> de stroomsterkte in <a href="/wiki/Amp%C3%A8re_(eenheid)" title="Ampère (eenheid)">ampère</a></dd></dl> <p>Een sterk magnetisch veld wordt bepaald door hoge stromen en een grote zelfinductie. Hoge stromen zijn niet altijd toelaatbaar, vandaar dat een sterk magnetisch veld verkregen wordt door een hoge zelfinductie in de vorm van een <a href="/wiki/Spoel" title="Spoel">spoel</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Aardmagnetisch_veld">Aardmagnetisch veld</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Magnetisme&veaction=edit&section=6" title="Bewerk dit kopje: Aardmagnetisch veld" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Magnetisme&action=edit&section=6" title="De broncode bewerken van de sectie: Aardmagnetisch veld"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Aardmagnetisch_veld" title="Aardmagnetisch veld">Aardmagnetisch veld</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</i></div> <p>Ook de <a href="/wiki/Aarde_(planeet)" title="Aarde (planeet)">Aarde</a> gedraagt zich als een grote magneet met <a href="/wiki/Veldlijn" title="Veldlijn">veldlijnen</a> die van de (magnetische) <a href="/wiki/Noordpool" title="Noordpool">noordpool</a> naar de <a href="/wiki/Zuidpool" title="Zuidpool">zuidpool</a> lopen. Men veronderstelt dat in het inwendige van de Aarde grote elektrische stromen lopen die dit magnetisme veroorzaken. Op bepaalde tijden keert de richting van deze stromen en met deze wending poolt de Aarde om: de <a href="/wiki/Magnetische_pool_(natuurkunde)" title="Magnetische pool (natuurkunde)">magnetische noord- en zuidpool</a> verwisselen van plaats. De naam van dit proces is <a href="/wiki/Omkering_van_het_aardmagnetisch_veld" title="Omkering van het aardmagnetisch veld">omkering van het aardmagnetisch veld</a>. Dit proces heeft sinds het ontstaan van de Aarde al vele malen plaatsgevonden zoals metingen van de <a href="/wiki/Paleomagnetisme" title="Paleomagnetisme">magnetisatierichting</a> van sedimentsgesteenten van verschillende ouderdom hebben aangetoond. Deze poolwisseling zou ook verband houden met de golf van uitsterving in het <a href="/wiki/Perm_(periode)" title="Perm (periode)">Perm</a> en die in het <a href="/wiki/Krijt_(periode)" title="Krijt (periode)">Krijt</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Toepassingen_van_magnetisme">Toepassingen van magnetisme</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Magnetisme&veaction=edit&section=7" title="Bewerk dit kopje: Toepassingen van magnetisme" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Magnetisme&action=edit&section=7" title="De broncode bewerken van de sectie: Toepassingen van magnetisme"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Elektromotoren_en_generatoren">Elektromotoren en generatoren</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Magnetisme&veaction=edit&section=8" title="Bewerk dit kopje: Elektromotoren en generatoren" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Magnetisme&action=edit&section=8" title="De broncode bewerken van de sectie: Elektromotoren en generatoren"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Magneten zijn de basis voor </p> <ul><li>Alle elektrische motoren</li> <li><a href="/wiki/Fietsdynamo" title="Fietsdynamo">Fietsdynamo</a>'s</li> <li>Onze elektriciteit</li> <li><a href="/wiki/Alternator" title="Alternator">Alternator</a></li> <li><a href="/wiki/Dynamo" title="Dynamo">Dynamo</a></li> <li><a href="/wiki/Wisselstroommotor" title="Wisselstroommotor">Wisselstroommotoren</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Elektromagnetische_straling">Elektromagnetische straling</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Magnetisme&veaction=edit&section=9" title="Bewerk dit kopje: Elektromagnetische straling" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Magnetisme&action=edit&section=9" title="De broncode bewerken van de sectie: Elektromagnetische straling"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In <a href="/wiki/Elektromagnetische_straling" title="Elektromagnetische straling">elektromagnetische straling</a> komt een oscillerend elektrisch zowel als een oscillerend magnetisch veld voor. Deze velden zijn inherent aan elkaar gekoppeld. Zie ook de <a href="/wiki/Wetten_van_Maxwell" title="Wetten van Maxwell">wetten van Maxwell</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kompas">Kompas</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Magnetisme&veaction=edit&section=10" title="Bewerk dit kopje: Kompas" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Magnetisme&action=edit&section=10" title="De broncode bewerken van de sectie: Kompas"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Een <a href="/wiki/Kompas" title="Kompas">kompas</a> is een meetinstrument waarmee de richting van het <a href="/wiki/Magnetisch_veld" title="Magnetisch veld">magneetveld</a> kan worden bepaald. Omdat de aarde een magneetveld heeft, kan met een kompas de richting van de noordpool van dit veld worden opgezocht. Een kompas bestaat uit een vrij opgehangen magnetische naald die met zijn magnetische noordpool naar de magnetische zuidpool van de aarde wijst, omdat noord en zuid elkaar aantrekken. De magnetische zuidpool van de aarde wordt het noorden genoemd, omdat de magnetische noordpool van het kompas naar het noorden wijst. De magnetische noordpool van de Aarde wordt het zuiden genoemd. </p> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie ook: <a href="/wiki/Standaardkompas" title="Standaardkompas">Standaardkompas</a>.</i></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Supergeleidende_magneten">Supergeleidende magneten</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Magnetisme&veaction=edit&section=11" title="Bewerk dit kopje: Supergeleidende magneten" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Magnetisme&action=edit&section=11" title="De broncode bewerken van de sectie: Supergeleidende magneten"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Een bijzondere vorm van magnetisme wordt bereikt door een zware magneet, geconstrueerd met een <a href="/wiki/Supergeleiding" title="Supergeleiding">supergeleidende</a> <a href="/wiki/Spoel" title="Spoel">solenoïde</a>. Daarmee kunnen sterkere magneetvelden worden opgewekt zonder noemenswaardige <a href="/wiki/Koperverliezen" title="Koperverliezen">Jouleverliezen</a> door <a href="/wiki/Elektrische_weerstand_(eigenschap)" title="Elektrische weerstand (eigenschap)">elektrische weerstand</a>. Bij een te sterk magnetisch veld dringt dit echter ook binnen in de supergeleidende draden van de solenoïde. Bij deze interne magneetvelden verdwijnen de supergeleidende eigenschappen van dergelijke materialen. De supergeleider wordt weer "normaal" en herkrijgt daardoor elektrische weerstand. Door de lopende stroom ontstaat dan vervolgens veel warmte, waardoor de (minder) supergeleidende draden ook nog eens warmer worden. Dit heeft weer tot gevolg dat de koelvloeistof (meestal vloeibaar <a href="/wiki/Helium" title="Helium">Helium</a>) gaat koken en verdampt. Al deze verschijnselen heten "quenchen" ('schrikken'). Dit beperkt de toepasbaarheid van deze supergeleidende magneten. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Magnetische_levitatie">Magnetische levitatie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Magnetisme&veaction=edit&section=12" title="Bewerk dit kopje: Magnetische levitatie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Magnetisme&action=edit&section=12" title="De broncode bewerken van de sectie: Magnetische levitatie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Er zijn treinen die (zonder wielen) op een magnetische baan <i>zweven</i>, de <a href="/wiki/Maglev" title="Maglev">maglevs</a>, zogenaamde <a href="/wiki/Magneetzweeftrein" title="Magneetzweeftrein">magneetzweeftreinen</a>. In de wereld zijn er drie bedrijven die zulke treinen maken (in <a href="/wiki/Japan" title="Japan">Japan</a>, in <a href="/wiki/Duitsland" title="Duitsland">Duitsland</a> en in <a href="/wiki/Volksrepubliek_China" title="Volksrepubliek China">China</a>), maar om bedrijfseconomische redenen en vanwege technische complicaties wordt deze vervoerstechniek nog weinig toegepast. </p> <div class="toccolours appendix" role="presentation" style="font-size:90%; margin:1em 0 -0.5em; clear:both;"> <div><span style="font-weight:bold">Bronnen, noten en/of referenties</span></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">Jan van de Velde, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wetenschapsforum.nl/index.php/topic/19446-natuuurkunde-het-polarisatie-en-magnetisatieverschijnsel/">Het polarisatie- en magnetisatieverschijnsel</a>. 16 januari 2006. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190404143226/https://www.wetenschapsforum.nl/index.php/topic/19446-natuuurkunde-het-polarisatie-en-magnetisatieverschijnsel/">Gearchiveerd</a> op 4 april 2019.</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140428064545/http://secundair.deboeck.com/resource/extra/9789045519425/01.pdf">Magnetisme</a>. Bekeken op 5 augustus 2013</span> </li> </ol></div></div> </div> <div class="interProject commons mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Magnetism#mw-subcategories" class="extiw" title="commons:Category:Magnetism">Mediabestanden</a></div> <div class="interProjectTemplate interProject-groot toccolours" style="display:flex; gap:1em; align-items:center; clear:both; margin:1em 0 -0.5em 0;"> <div style="min-width:max-content;"><span class="noviewer noresize" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Commons-logo.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/25px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="25" height="34" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/38px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/50px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span></div> <div>Zie de categorie <i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Magnetism#mw-subcategories" class="extiw" title="commons:Category:Magnetism">Magnetism</a></b></i> van <a href="/wiki/Wikimedia_Commons" title="Wikimedia Commons">Wikimedia Commons</a> voor mediabestanden over dit onderwerp.</div> </div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Overgenomen van "<a dir="ltr" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Magnetisme&oldid=67539466">https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Magnetisme&oldid=67539466</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categorie:Alles" title="Categorie:Alles">Categorieën</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Natuurkunde" title="Categorie:Natuurkunde">Natuurkunde</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Magnetisme" title="Categorie:Magnetisme">Magnetisme</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Vastestoffysica" title="Categorie:Vastestoffysica">Vastestoffysica</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 17 mei 2024 om 08:28.</li> <li id="footer-info-copyright">De tekst is beschikbaar onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a>, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/nl">gebruiksvoorwaarden</a> voor meer informatie.<br /> Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, een organisatie zonder winstoogmerk.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia">Over Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Algemeen_voorbehoud">Disclaimers</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Gedragscode</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ontwikkelaars</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/nl.wikipedia.org">Statistieken</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieverklaring</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//nl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Magnetisme&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobiele weergave</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5c59558b9d-sz2fc","wgBackendResponseTime":154,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.076","walltime":"0.159","ppvisitednodes":{"value":512,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":3982,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":576,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":10,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":1381,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 74.589 1 -total"," 40.79% 30.426 1 Sjabloon:Commonscat"," 35.71% 26.634 1 Sjabloon:Zusterproject_box"," 31.77% 23.697 1 Sjabloon:Appendix"," 28.37% 21.159 1 Sjabloon:References"," 17.70% 13.203 3 Sjabloon:Math"," 8.35% 6.226 2 Sjabloon:First_non_empty"," 6.20% 4.628 3 Sjabloon:Zie_hoofdartikel"," 3.39% 2.526 2 Sjabloon:Multiparameters"," 2.39% 1.781 1 Sjabloon:InterProject"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.005","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":638357,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-847495b4dd-8hwqw","timestamp":"20241128123938","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Magnetisme","url":"https:\/\/nl.wikipedia.org\/wiki\/Magnetisme","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q3294789","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q3294789","author":{"@type":"Organization","name":"Bijdragers aan Wikimedia-projecten"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2003-01-06T15:58:03Z","dateModified":"2024-05-17T07:28:43Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/f\/f3\/Magnetische_dipool_veldlijnen.png","headline":"natuurkundige kracht"}</script> </body> </html>