CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="ka" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>სომხური ენა - ვიკიპედია</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )kawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy", "wgMonthNames":["","იანვარი","თებერვალი","მარტი","აპრილი","მაისი","ივნისი","ივლისი","აგვისტო","სექტემბერი","ოქტომბერი","ნოემბერი","დეკემბერი"],"wgRequestId":"3debe753-a220-4f4f-9efe-32e128216cf7","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"სომხური_ენა","wgTitle":"სომხური ენა","wgCurRevisionId":4647264,"wgRevisionId":4647264,"wgArticleId":12977,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["ენები და დიალექტები ანბანის მიხედვით","სომხური ენა","სომხეთის ენები"],"wgPageViewLanguage":"ka","wgPageContentLanguage":"ka","wgPageContentModel":"wikitext", "wgRelevantPageName":"სომხური_ენა","wgRelevantArticleId":12977,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":4647264,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"ka","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"ka"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":40000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q8785","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":[ "brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.0"};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc", "skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.directLinkToCommons","ext.gadget.switcher","ext.gadget.pgnviewer","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ka&modules=ext.cite.styles%7Cext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=ka&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ka&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="სომხური ენა - ვიკიპედია"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//ka.m.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="რედაქტირება" href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ვიკიპედია (ka)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//ka.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ka"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="ვიკიპედია-ის არხი Atom" href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%91%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%AA%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-სომხური_ენა rootpage-სომხური_ენა skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">შინაარსზე გადასვლა</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="საიტი"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="მთავარი მენიუ" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">მთავარი მენიუ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">მთავარი მენიუ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">გადატანა გვერდით ზოლზე</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">დამალვა</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> ნავიგაცია </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%92%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%98" title="გახსენით მთავარი გვერდი [z]" accesskey="z"><span>მთავარი გვერდი</span></a></li><li id="n-თემატური-ძიება" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98"><span>თემატური ძიება</span></a></li><li id="n-რჩეული-სტატიები" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A0%E1%83%A9%E1%83%94%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98"><span>რჩეული სტატიები</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%A8%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%97%E1%83%AE%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%97" title="შემთხვევითი გვერდის გახსნა. [x]" accesskey="x"><span>შემთხვევითი გვერდი</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%92%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98"><span>ახალი გვერდები</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-participation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-participation" > <div class="vector-menu-heading"> მონაწილეობა </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-ინფორმაცია" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%9D%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%92%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98"><span>ინფორმაცია</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90" title="სად გავიგოთ."><span>დახმარება</span></a></li><li id="n-ფორუმი" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A4%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98"><span>ფორუმი</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%91%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%AA%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ვიკიპედიაში ბოლო ცვლილებების სია. [r]" accesskey="r"><span>ბოლო ცვლილებები</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%92%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%98" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ვიკიპედია" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-ka.svg" style="width: 7.4375em; height: 1.5em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="თავისუფალი ენციკლოპედია" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-ka.svg" width="130" height="14" style="width: 8.125em; height: 0.875em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="ძიება ვიკიპედია [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>ძიება</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="ძიება ვიკიპედია" aria-label="ძიება ვიკიპედია" autocapitalize="sentences" title="ძიება ვიკიპედია [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="სპეციალური:ძიება"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">ძიება</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="პირადი ხელსაწყოები"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="იერსახე"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="გვერდის შრიფტის ზომის, სიგანისა და ფერის შეცვლა" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="იერსახე" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">იერსახე</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_ka.wikipedia.org&uselang=ka" class=""><span>შემოწირულობები</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A8%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A8%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%9C%E1%83%90&returnto=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98+%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90" title="ჩვენ გთავაზობთ, შექმნათ ანგარიში და შეხვიდეთ სისტემაში; თუმცა ეს არ არის აუცილებელი" class=""><span>ანგარიშის შექმნა</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%A8%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%90&returnto=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98+%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90" title="სასურველია დარეგისტრირდეთ, თუმცა აუცილებელი არ არის. [o]" accesskey="o" class=""><span>შესვლა</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="მეტი შესაძლებლობა" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="პირადი ხელსაწყოები" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">პირადი ხელსაწყოები</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="მომხმარებლის მენიუ" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_ka.wikipedia.org&uselang=ka"><span>შემოწირულობები</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A8%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A8%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%9C%E1%83%90&returnto=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98+%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90" title="ჩვენ გთავაზობთ, შექმნათ ანგარიში და შეხვიდეთ სისტემაში; თუმცა ეს არ არის აუცილებელი"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>ანგარიშის შექმნა</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%A8%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%90&returnto=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98+%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90" title="სასურველია დარეგისტრირდეთ, თუმცა აუცილებელი არ არის. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>შესვლა</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> გვერდები სისტემიდან გამოსული რედაქტორებისათვის <a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90" aria-label="რედაქტირების შესახებ მეტის გაგება"><span>გაიგეთ მეტი</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%A9%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%98_%E1%83%AC%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98" title="რედაქტირებების სია შესრულებული ამ IP მისამართიდან [y]" accesskey="y"><span>წვლილი</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%A9%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%AE%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%95%E1%83%90" title="დისკუსია ამ ip მისამართის წაშლის შესახებ [n]" accesskey="n"><span>განხილვა</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Eდამალვა\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"sitenotice\" lang=\"ka\" dir=\"ltr\"\u003E\u003Cdiv class=\"layout plainlinks\" align=\"right\"\u003E\u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"https://www.facebook.com/georgianwikipedia\" rel=\"nofollow\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/18px-Facebook_icon.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"18\" height=\"18\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/27px-Facebook_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/36px-Facebook_icon.svg.png 2x\" data-file-width=\"256\" data-file-height=\"256\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E \u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"https://www.instagram.com/georgianwiki\" rel=\"nofollow\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Instagram_icon.png/17px-Instagram_icon.png\" decoding=\"async\" width=\"17\" height=\"17\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Instagram_icon.png/26px-Instagram_icon.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Instagram_icon.png/34px-Instagram_icon.png 2x\" data-file-width=\"5001\" data-file-height=\"5001\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E \u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"https://www.twitter.com/georgianwiki\" rel=\"nofollow\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Twitter_logo_initial.svg/12px-Twitter_logo_initial.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"12\" height=\"17\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Twitter_logo_initial.svg/18px-Twitter_logo_initial.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Twitter_logo_initial.svg/24px-Twitter_logo_initial.svg.png 2x\" data-file-width=\"50\" data-file-height=\"69\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E\n\u003Cp\u003E\u003Cbr /\u003E\n\u003C/p\u003E\n\u003Cdiv id=\"wle-banner\" class=\"plainlinks\" style=\"background:white; border:3px solid #21ABCD; margin: 0 auto 1em auto; font-size: 120%; overflow: hidden; text-align: center; padding: 0.5ex;\"\u003E\u003Cfigure class=\"mw-halign-left\" typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"https://ge.wikimedia.org/wiki/%E1%83%95%E1%83%9B_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D/%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98/2024/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94\" title=\"wmge:ვმ საქართველო/კონკურსები/2024/ვიკიპედიის აზიის თვე\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Wikipedia_Asian_Month_Logo_v2_%28ka%29.svg/100px-Wikipedia_Asian_Month_Logo_v2_%28ka%29.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"100\" height=\"108\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Wikipedia_Asian_Month_Logo_v2_%28ka%29.svg/150px-Wikipedia_Asian_Month_Logo_v2_%28ka%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Wikipedia_Asian_Month_Logo_v2_%28ka%29.svg/200px-Wikipedia_Asian_Month_Logo_v2_%28ka%29.svg.png 2x\" data-file-width=\"512\" data-file-height=\"555\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003Cfigcaption\u003E\u003C/figcaption\u003E\u003C/figure\u003E \u003Cfigure class=\"mw-halign-right\" typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"https://ge.wikimedia.org/wiki/\" title=\"wmge:\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Wikimedia_User_Group_Georgia_Logo_Black_%28Official%29.svg/90px-Wikimedia_User_Group_Georgia_Logo_Black_%28Official%29.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"90\" height=\"90\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Wikimedia_User_Group_Georgia_Logo_Black_%28Official%29.svg/135px-Wikimedia_User_Group_Georgia_Logo_Black_%28Official%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Wikimedia_User_Group_Georgia_Logo_Black_%28Official%29.svg/180px-Wikimedia_User_Group_Georgia_Logo_Black_%28Official%29.svg.png 2x\" data-file-width=\"2329\" data-file-height=\"2329\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003Cfigcaption\u003E\u003C/figcaption\u003E\u003C/figure\u003E \u003Cb\u003Eჩაერთეთ კონკურსში \u003Cbr /\u003E\u003Cbig\u003E\u003Ca href=\"https://ge.wikimedia.org/wiki/%E1%83%95%E1%83%9B_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D/%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98/2024/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94\" class=\"extiw\" title=\"wmge:ვმ საქართველო/კონკურსები/2024/ვიკიპედიის აზიის თვე\"\u003E\u003Cfont color=\"#0000FF\"\u003E„ვიკიპედიის აზიის თვე“,\u003C/font\u003E\u003C/a\u003E\u003C/big\u003E \u003Cbr /\u003Eშექმენით სტატიები და მოიგეთ პრიზები!\u003C/b\u003E\u003C/div\u003E\n\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="საიტი"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="სარჩევი" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">სარჩევი</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">გადატანა გვერდით ზოლზე</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">დამალვა</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">შესავალი</div> </a> </li> <li id="toc-ისტორია" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ისტორია"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>ისტორია</span> </div> </a> <ul id="toc-ისტორია-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-სომხური_ენის_ფორმები" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#სომხური_ენის_ფორმები"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>სომხური ენის ფორმები</span> </div> </a> <ul id="toc-სომხური_ენის_ფორმები-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-დიალექტების_ჰრაჩია_აჭარჲანისეული_კლასიფიკაცია" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#დიალექტების_ჰრაჩია_აჭარჲანისეული_კლასიფიკაცია"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>დიალექტების ჰრაჩია აჭარჲანისეული კლასიფიკაცია</span> </div> </a> <ul id="toc-დიალექტების_ჰრაჩია_აჭარჲანისეული_კლასიფიკაცია-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ზოგადი_ცნობები_სომხური_ანბანის_შესახებ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ზოგადი_ცნობები_სომხური_ანბანის_შესახებ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>ზოგადი ცნობები სომხური ანბანის შესახებ</span> </div> </a> <ul id="toc-ზოგადი_ცნობები_სომხური_ანბანის_შესახებ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ანბანი" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ანბანი"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>ანბანი</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-ანბანი-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>სექცია „ანბანი“-ის გაშლა/ჩაკეცვა</span> </button> <ul id="toc-ანბანი-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-დიგრაფები" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#დიგრაფები"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>დიგრაფები</span> </div> </a> <ul id="toc-დიგრაფები-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-გრამატიკა" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#გრამატიკა"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>გრამატიკა</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-გრამატიკა-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>სექცია „გრამატიკა“-ის გაშლა/ჩაკეცვა</span> </button> <ul id="toc-გრამატიკა-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-არსებითი_სახელი" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#არსებითი_სახელი"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>არსებითი სახელი</span> </div> </a> <ul id="toc-არსებითი_სახელი-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ზედსართავი_სახელი" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ზედსართავი_სახელი"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>ზედსართავი სახელი</span> </div> </a> <ul id="toc-ზედსართავი_სახელი-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ნაცვალსახელი" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ნაცვალსახელი"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.3</span> <span>ნაცვალსახელი</span> </div> </a> <ul id="toc-ნაცვალსახელი-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-პირის_ნაცვალსახელი" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#პირის_ნაცვალსახელი"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.3.1</span> <span>პირის ნაცვალსახელი</span> </div> </a> <ul id="toc-პირის_ნაცვალსახელი-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-კუთვნილებითი_ნაცვალსახელი" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#კუთვნილებითი_ნაცვალსახელი"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.3.2</span> <span>კუთვნილებითი ნაცვალსახელი</span> </div> </a> <ul id="toc-კუთვნილებითი_ნაცვალსახელი-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-ზმნა" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ზმნა"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.4</span> <span>ზმნა</span> </div> </a> <ul id="toc-ზმნა-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-რიცხვითი_სახელი" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#რიცხვითი_სახელი"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.5</span> <span>რიცხვითი სახელი</span> </div> </a> <ul id="toc-რიცხვითი_სახელი-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-რაოდენობითი_რიცხვითი_სახელი" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#რაოდენობითი_რიცხვითი_სახელი"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.5.1</span> <span>რაოდენობითი რიცხვითი სახელი</span> </div> </a> <ul id="toc-რაოდენობითი_რიცხვითი_სახელი-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-რიგობითი_რიცხვითი_სახელი" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#რიგობითი_რიცხვითი_სახელი"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.5.2</span> <span>რიგობითი რიცხვითი სახელი</span> </div> </a> <ul id="toc-რიგობითი_რიცხვითი_სახელი-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-წილობითი_რიცხვითი_სახელი" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#წილობითი_რიცხვითი_სახელი"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.5.3</span> <span>წილობითი რიცხვითი სახელი</span> </div> </a> <ul id="toc-წილობითი_რიცხვითი_სახელი-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-ლექსიკა:_სიტყვები,_მყარი_გამოთქმები" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ლექსიკა:_სიტყვები,_მყარი_გამოთქმები"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>ლექსიკა: სიტყვები, მყარი გამოთქმები</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-ლექსიკა:_სიტყვები,_მყარი_გამოთქმები-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>სექცია „ლექსიკა: სიტყვები, მყარი გამოთქმები“-ის გაშლა/ჩაკეცვა</span> </button> <ul id="toc-ლექსიკა:_სიტყვები,_მყარი_გამოთქმები-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-მისალმება" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#მისალმება"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>მისალმება</span> </div> </a> <ul id="toc-მისალმება-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-დამშვიდობება" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#დამშვიდობება"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2</span> <span>დამშვიდობება</span> </div> </a> <ul id="toc-დამშვიდობება-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-გაცნობა" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#გაცნობა"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.3</span> <span>გაცნობა</span> </div> </a> <ul id="toc-გაცნობა-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-კვირის_დღეები" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#კვირის_დღეები"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.4</span> <span>კვირის დღეები</span> </div> </a> <ul id="toc-კვირის_დღეები-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-თვეები" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#თვეები"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.5</span> <span>თვეები</span> </div> </a> <ul id="toc-თვეები-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ფერები" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ფერები"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.6</span> <span>ფერები</span> </div> </a> <ul id="toc-ფერები-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-იხილეთ_აგრეთვე" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#იხილეთ_აგრეთვე"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>იხილეთ აგრეთვე</span> </div> </a> <ul id="toc-იხილეთ_აგრეთვე-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ლექსიკონები,_სახელმძღვანელოები" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ლექსიკონები,_სახელმძღვანელოები"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>ლექსიკონები, სახელმძღვანელოები</span> </div> </a> <ul id="toc-ლექსიკონები,_სახელმძღვანელოები-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ლიტერატურა" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ლიტერატურა"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>ლიტერატურა</span> </div> </a> <ul id="toc-ლიტერატურა-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-რესურსები_ინტერნეტში" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#რესურსები_ინტერნეტში"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>რესურსები ინტერნეტში</span> </div> </a> <ul id="toc-რესურსები_ინტერნეტში-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-სქოლიო" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#სქოლიო"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>სქოლიო</span> </div> </a> <ul id="toc-სქოლიო-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="სარჩევი" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="სარჩევის დამალვა/ჩვენება" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">სარჩევის დამალვა/ჩვენება</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">სომხური ენა</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="სხვაენოვან სტატიაზე გადასვლა. ხელმისაწვდომია 154 ენაზე" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-154" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">154 ენა</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ab mw-list-item"><a href="https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%8B_%D0%B1%D1%8B%D0%B7%D1%88%D3%99%D0%B0" title="Аерманы бызшәа — აფხაზური" lang="ab" hreflang="ab" data-title="Аерманы бызшәа" data-language-autonym="Аԥсшәа" data-language-local-name="აფხაზური" class="interlanguage-link-target"><span>Аԥсшәа</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Armeens" title="Armeens — აფრიკაანსი" lang="af" hreflang="af" data-title="Armeens" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="აფრიკაანსი" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A0%E1%88%AD%E1%88%9C%E1%8A%95%E1%8A%9B" title="አርሜንኛ — ამჰარული" lang="am" hreflang="am" data-title="አርሜንኛ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="ამჰარული" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Idioma_armenio" title="Idioma armenio — არაგონული" lang="an" hreflang="an" data-title="Idioma armenio" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="არაგონული" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%88_%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A4%BE" title="अर्मेनियाई भाषा — ანგიკა" lang="anp" hreflang="anp" data-title="अर्मेनियाई भाषा" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="ანგიკა" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D9%85%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="اللغة الأرمنية — არაბული" lang="ar" hreflang="ar" data-title="اللغة الأرمنية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="არაბული" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%A0%DC%AB%DC%A2%DC%90_%DC%90%DC%AA%DC%A1%DC%A2%DC%9D%DC%90" title="ܠܫܢܐ ܐܪܡܢܝܐ — არამეული" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܠܫܢܐ ܐܪܡܢܝܐ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="არამეული" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D9%84%D9%89" title="ارمنلى — Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="ارمنلى" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Idioma_armeniu" title="Idioma armeniu — ასტურიული" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Idioma armeniu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="ასტურიული" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-avk mw-list-item"><a href="https://avk.wikipedia.org/wiki/Armenava" title="Armenava — Kotava" lang="avk" hreflang="avk" data-title="Armenava" data-language-autonym="Kotava" data-language-local-name="Kotava" class="interlanguage-link-target"><span>Kotava</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Erm%C9%99ni_dili" title="Erməni dili — აზერბაიჯანული" lang="az" hreflang="az" data-title="Erməni dili" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="აზერბაიჯანული" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="ارمنی دیلی — South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="ارمنی دیلی" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D3%98%D1%80%D0%BC%D3%99%D0%BD_%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5" title="Әрмән теле — ბაშკირული" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Әрмән теле" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="ბაშკირული" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Армянская мова — ბელარუსული" lang="be" hreflang="be" data-title="Армянская мова" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="ბელარუსული" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Армянская мова — Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Армянская мова" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%B5%D0%B7%D0%B8%D0%BA" title="Арменски език — ბულგარული" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Арменски език" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="ბულგარული" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%A8%E0%A7%80%E0%A6%AF%E0%A6%BC_%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%B7%E0%A6%BE" title="আর্মেনীয় ভাষা — ბენგალური" lang="bn" hreflang="bn" data-title="আর্মেনীয় ভাষা" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="ბენგალური" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Armenieg" title="Armenieg — ბრეტონული" lang="br" hreflang="br" data-title="Armenieg" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="ბრეტონული" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Armeni" title="Armeni — კატალანური" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Armeni" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="კატალანური" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Armenia-ng%E1%B9%B3%CC%84" title="Armenia-ngṳ̄ — Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Armenia-ngṳ̄" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D0%B9%D0%BD_%D0%BC%D0%BE%D1%82%D1%82" title="Эрмалойн мотт — ჩეჩნური" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Эрмалойн мотт" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="ჩეჩნური" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Pinulongang_Armenyanhon" title="Pinulongang Armenyanhon — სებუანო" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Pinulongang Armenyanhon" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="სებუანო" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A6%DB%95%D8%B1%D9%85%DB%95%D9%86%DB%8C" title="زمانی ئەرمەنی — ცენტრალური ქურთული" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="زمانی ئەرمەنی" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="ცენტრალური ქურთული" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Arm%C3%A9n%C5%A1tina" title="Arménština — ჩეხური" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Arménština" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="ჩეხური" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-csb mw-list-item"><a href="https://csb.wikipedia.org/wiki/Arme%C5%84sczi_j%C3%A3z%C3%ABk" title="Armeńsczi jãzëk — კაშუბური" lang="csb" hreflang="csb" data-title="Armeńsczi jãzëk" data-language-autonym="Kaszëbsczi" data-language-local-name="კაშუბური" class="interlanguage-link-target"><span>Kaszëbsczi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD_%D1%87%C4%95%D0%BB%D1%85%D0%B8" title="Эрмен чĕлхи — ჩუვაშური" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Эрмен чĕлхи" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="ჩუვაშური" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Armeneg" title="Armeneg — უელსური" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Armeneg" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="უელსური" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Armensk_(sprog)" title="Armensk (sprog) — დანიური" lang="da" hreflang="da" data-title="Armensk (sprog)" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="დანიური" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Armenische_Sprache" title="Armenische Sprache — გერმანული" lang="de" hreflang="de" data-title="Armenische Sprache" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="გერმანული" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Ermenki" title="Ermenki — Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Ermenki" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dsb mw-list-item"><a href="https://dsb.wikipedia.org/wiki/Arme%C5%84%C5%A1%C4%87ina" title="Armeńšćina — ქვემოსორბული" lang="dsb" hreflang="dsb" data-title="Armeńšćina" data-language-autonym="Dolnoserbski" data-language-local-name="ქვემოსორბული" class="interlanguage-link-target"><span>Dolnoserbski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%B3%CE%BB%CF%8E%CF%83%CF%83%CE%B1" title="Αρμενική γλώσσα — ბერძნული" lang="el" hreflang="el" data-title="Αρμενική γλώσσα" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="ბერძნული" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Armenian_language" title="Armenian language — ინგლისური" lang="en" hreflang="en" data-title="Armenian language" data-language-autonym="English" data-language-local-name="ინგლისური" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="რჩეული სტატია"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Armena_lingvo" title="Armena lingvo — ესპერანტო" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Armena lingvo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="ესპერანტო" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Idioma_armenio" title="Idioma armenio — ესპანური" lang="es" hreflang="es" data-title="Idioma armenio" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="ესპანური" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Armeenia_keel" title="Armeenia keel — ესტონური" lang="et" hreflang="et" data-title="Armeenia keel" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="ესტონური" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Armeniera" title="Armeniera — ბასკური" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Armeniera" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="ბასკური" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="زبان ارمنی — სპარსული" lang="fa" hreflang="fa" data-title="زبان ارمنی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="სპარსული" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Armenian_kieli" title="Armenian kieli — ფინური" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Armenian kieli" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="ფინური" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Arm%C3%A9nien" title="Arménien — ფრანგული" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Arménien" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="ფრანგული" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Armeensk_spriak" title="Armeensk spriak — ჩრდილოფრიზიული" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Armeensk spriak" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="ჩრდილოფრიზიული" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Armeensk" title="Armeensk — დასავლეთფრიზიული" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Armeensk" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="დასავლეთფრიზიული" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/An_Airm%C3%A9inis" title="An Airméinis — ირლანდიური" lang="ga" hreflang="ga" data-title="An Airméinis" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ირლანდიური" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Lingua_armenia" title="Lingua armenia — გალისიური" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Lingua armenia" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="გალისიური" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Armenia%C3%B1e%27%E1%BA%BD" title="Armeniañe'ẽ — გუარანი" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Armeniañe'ẽ" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="გუარანი" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Armeainish" title="Armeainish — მენური" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Armeainish" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="მენური" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Armenia-ng%C3%AE" title="Armenia-ngî — Hakka Chinese" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Armenia-ngî" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%A8%D7%9E%D7%A0%D7%99%D7%AA" title="ארמנית — ებრაული" lang="he" hreflang="he" data-title="ארמנית" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="ებრაული" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%86%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A5%80%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%88_%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A4%BE" title="आर्मीनियाई भाषा — ჰინდი" lang="hi" hreflang="hi" data-title="आर्मीनियाई भाषा" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="ჰინდი" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Armenian_bhasa" title="Armenian bhasa — Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Armenian bhasa" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Armenski_jezik" title="Armenski jezik — ხორვატული" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Armenski jezik" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="ხორვატული" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Armen%C5%A1%C4%87ina" title="Armenšćina — ზემოსორბული" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Armenšćina" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="ზემოსორბული" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/%C3%96rm%C3%A9ny_nyelv" title="Örmény nyelv — უნგრული" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Örmény nyelv" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="უნგრული" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Հայերեն — სომხური" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Հայերեն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="სომხური" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%A5%D6%80%D5%A7%D5%B6" title="Հայերէն — Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Հայերէն" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Lingua_armenie" title="Lingua armenie — ინტერლინგუალური" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Lingua armenie" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="ინტერლინგუალური" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Bahasa_Armenia" title="Bahasa Armenia — ინდონეზიური" lang="id" hreflang="id" data-title="Bahasa Armenia" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="ინდონეზიური" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Pagsasao_nga_Armenio" title="Pagsasao nga Armenio — ილოკო" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Pagsasao nga Armenio" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="ილოკო" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D0%B9_%D0%BC%D0%BE%D1%82%D1%82" title="Эрмалой мотт — ინგუშური" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Эрмалой мотт" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="ინგუშური" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Armeniana_linguo" title="Armeniana linguo — იდო" lang="io" hreflang="io" data-title="Armeniana linguo" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="იდო" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Armenska" title="Armenska — ისლანდიური" lang="is" hreflang="is" data-title="Armenska" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ისლანდიური" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Lingua_armena" title="Lingua armena — იტალიური" lang="it" hreflang="it" data-title="Lingua armena" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="იტალიური" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%83%A1%E3%83%8B%E3%82%A2%E8%AA%9E" title="アルメニア語 — იაპონური" lang="ja" hreflang="ja" data-title="アルメニア語" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="იაპონური" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Basa_Arm%C3%A8ni" title="Basa Armèni — იავური" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Basa Armèni" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="იავური" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kge mw-list-item"><a href="https://kge.wikipedia.org/wiki/Bahasa_Armenia" title="Bahasa Armenia — Komering" lang="kge" hreflang="kge" data-title="Bahasa Armenia" data-language-autonym="Kumoring" data-language-local-name="Komering" class="interlanguage-link-target"><span>Kumoring</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D1%8F%D0%BD_%D1%82%D1%96%D0%BB%D1%96" title="Армян тілі — ყაზახური" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Армян тілі" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="ყაზახური" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%95%84%EB%A5%B4%EB%A9%94%EB%8B%88%EC%95%84%EC%96%B4" title="아르메니아어 — კორეული" lang="ko" hreflang="ko" data-title="아르메니아어" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="კორეული" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Ziman%C3%AA_ermen%C3%AE" title="Zimanê ermenî — ქურთული" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Zimanê ermenî" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="ქურთული" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kv mw-list-item"><a href="https://kv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD_%D0%BA%D1%8B%D0%B2" title="Армен кыв — კომი" lang="kv" hreflang="kv" data-title="Армен кыв" data-language-autonym="Коми" data-language-local-name="კომი" class="interlanguage-link-target"><span>Коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D1%8F%D0%BD_%D1%82%D0%B8%D0%BB%D0%B8" title="Армян тили — ყირგიზული" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Армян тили" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="ყირგიზული" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Lingua_Armenia" title="Lingua Armenia — ლათინური" lang="la" hreflang="la" data-title="Lingua Armenia" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="ლათინური" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Lingua_ermeni" title="Lingua ermeni — ლადინო" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Lingua ermeni" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="ლადინო" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Haieren_(lingua)" title="Haieren (lingua) — Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Haieren (lingua)" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Armeens" title="Armeens — ლიმბურგული" lang="li" hreflang="li" data-title="Armeens" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="ლიმბურგული" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Lengua_armenn-a" title="Lengua armenn-a — Ligurian" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Lengua armenn-a" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="Ligurian" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Lengua_armena" title="Lengua armena — Lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Lengua armena" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Arm%C4%97n%C5%B3_kalba" title="Armėnų kalba — ლიეტუვური" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Armėnų kalba" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="ლიეტუვური" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Arm%C4%93%C5%86u_valoda" title="Armēņu valoda — ლატვიური" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Armēņu valoda" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="ლატვიური" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D1%8F%D0%BD%D0%BE%D0%BD%D1%8C_%D0%BA%D1%8F%D0%BB%D1%8C" title="Армянонь кяль — მოქშა" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Армянонь кяль" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="მოქშა" class="interlanguage-link-target"><span>Мокшень</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Fiteny_armeniana" title="Fiteny armeniana — მალაგასიური" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Fiteny armeniana" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="მალაგასიური" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Bahaso_Armenia" title="Bahaso Armenia — მინანგკაბაუ" lang="min" hreflang="min" data-title="Bahaso Armenia" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="მინანგკაბაუ" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D1%98%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D0%BA" title="Ерменски јазик — მაკედონური" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Ерменски јазик" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="მაკედონური" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%85%E0%B5%BC%E0%B4%AE%E0%B5%87%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%AF%E0%B5%BB_%E0%B4%AD%E0%B4%BE%E0%B4%B7" title="അർമേനിയൻ ഭാഷ — მალაიალამური" lang="ml" hreflang="ml" data-title="അർമേനിയൻ ഭാഷ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="მალაიალამური" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8_%D1%85%D1%8D%D0%BB" title="Армени хэл — მონღოლური" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Армени хэл" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="მონღოლური" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mni mw-list-item"><a href="https://mni.wikipedia.org/wiki/%EA%AF%91%EA%AF%94%EA%AF%83%EA%AF%A6%EA%AF%85%EA%AF%A4%EA%AF%8C%EA%AF%A5%EA%AF%9F_%EA%AF%82%EA%AF%A3%EA%AF%9F" title="ꯑꯔꯃꯦꯅꯤꯌꯥꯟ ꯂꯣꯟ — მანიპური" lang="mni" hreflang="mni" data-title="ꯑꯔꯃꯦꯅꯤꯌꯥꯟ ꯂꯣꯟ" data-language-autonym="ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ" data-language-local-name="მანიპური" class="interlanguage-link-target"><span>ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%86%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%A8_%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A4%BE" title="आर्मेनियन भाषा — მარათჰი" lang="mr" hreflang="mr" data-title="आर्मेनियन भाषा" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="მარათჰი" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Bahasa_Armenia" title="Bahasa Armenia — მალაიური" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Bahasa Armenia" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="მალაიური" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D1%8F%D0%BD%D0%BE%D0%BD%D1%8C_%D0%BA%D0%B5%D0%BB%D1%8C" title="Армянонь кель — ერზია" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Армянонь кель" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="ერზია" class="interlanguage-link-target"><span>Эрзянь</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AC" title="ارمنیج — მაზანდერანული" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="ارمنیج" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="მაზანდერანული" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Armeensche_Sprake" title="Armeensche Sprake — ქვემოგერმანული" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Armeensche Sprake" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="ქვემოგერმანული" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Armeensk" title="Armeensk — ქვემოსაქსონური" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Armeensk" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="ქვემოსაქსონური" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%86%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A5%80_%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A4%BE" title="आर्मेनियाली भाषा — ნეპალური" lang="ne" hreflang="ne" data-title="आर्मेनियाली भाषा" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="ნეპალური" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%86%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%A8_%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A4%BE" title="आर्मेनियन भाषा — ნევარი" lang="new" hreflang="new" data-title="आर्मेनियन भाषा" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="ნევარი" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Armeens" title="Armeens — ნიდერლანდური" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Armeens" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="ნიდერლანდური" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Armensk" title="Armensk — ნორვეგიული ნიუნორსკი" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Armensk" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="ნორვეგიული ნიუნორსკი" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Armensk" title="Armensk — ნორვეგიული ბუკმოლი" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Armensk" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="ნორვეგიული ბუკმოლი" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Arm%C3%A8ni" title="Armèni — ოქსიტანური" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Armèni" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="ოქსიტანური" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B3_%C3%A6%D0%B2%D0%B7%D0%B0%D0%B3" title="Сомихаг æвзаг — ოსური" lang="os" hreflang="os" data-title="Сомихаг æвзаг" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="ოსური" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%86%E0%A8%B0%E0%A8%AE%E0%A9%87%E0%A8%A8%E0%A9%80%E0%A8%86%E0%A8%88_%E0%A8%AD%E0%A8%BE%E0%A8%B8%E0%A8%BC%E0%A8%BE" title="ਆਰਮੇਨੀਆਈ ਭਾਸ਼ਾ — პენჯაბური" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਆਰਮੇਨੀਆਈ ਭਾਸ਼ਾ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="პენჯაბური" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/Am%C3%A1nung_Armeniu" title="Amánung Armeniu — პამპანგა" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Amánung Armeniu" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="პამპანგა" class="interlanguage-link-target"><span>Kapampangan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pih mw-list-item"><a href="https://pih.wikipedia.org/wiki/Aarmanyan" title="Aarmanyan — Norfuk / Pitkern" lang="pih" hreflang="pih" data-title="Aarmanyan" data-language-autonym="Norfuk / Pitkern" data-language-local-name="Norfuk / Pitkern" class="interlanguage-link-target"><span>Norfuk / Pitkern</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/J%C4%99zyk_ormia%C5%84ski" title="Język ormiański — პოლონური" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Język ormiański" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="პოლონური" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Lenga_armen-a" title="Lenga armen-a — Piedmontese" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Lenga armen-a" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piedmontese" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D8%B1%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%A6%DB%8C" title="آرمینیائی — Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="آرمینیائی" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D9%8A_%DA%98%D8%A8%D9%87" title="ارمني ژبه — პუშტუ" lang="ps" hreflang="ps" data-title="ارمني ژبه" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="პუშტუ" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_arm%C3%AAnia" title="Língua armênia — პორტუგალიური" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Língua armênia" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="პორტუგალიური" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Arminya_simi" title="Arminya simi — კეჩუა" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Arminya simi" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="კეჩუა" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Limba_armean%C4%83" title="Limba armeană — რუმინული" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Limba armeană" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="რუმინული" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA" title="Армянский язык — რუსული" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Армянский язык" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="რუსული" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%8C%D1%81%D0%BA%D1%8B%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA" title="Арменьскый язык — Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Арменьскый язык" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rw mw-list-item"><a href="https://rw.wikipedia.org/wiki/Icyarumeniya" title="Icyarumeniya — კინიარუანდა" lang="rw" hreflang="rw" data-title="Icyarumeniya" data-language-autonym="Ikinyarwanda" data-language-local-name="კინიარუანდა" class="interlanguage-link-target"><span>Ikinyarwanda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%80%D0%BC%D1%8D%D1%8D%D0%BD_%D1%82%D1%8B%D0%BB%D0%B0" title="Эрмээн тыла — იაკუტური" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Эрмээн тыла" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="იაკუტური" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%9F%E1%B1%A8%E1%B1%A2%E1%B1%AE%E1%B1%B1%E1%B1%A4%E1%B1%AD%E1%B1%9F%E1%B1%B1_%E1%B1%AF%E1%B1%9F%E1%B1%B9%E1%B1%A8%E1%B1%A5%E1%B1%A4" title="ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟᱱ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ — სანტალი" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟᱱ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="სანტალი" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Limba_armena" title="Limba armena — სარდინიული" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Limba armena" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="სარდინიული" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Lingua_armena" title="Lingua armena — სიცილიური" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Lingua armena" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="სიცილიური" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Armenie_leid" title="Armenie leid — შოტლანდიური" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Armenie leid" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="შოტლანდიური" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D8%B1%D9%85%D9%8A%D9%86%D9%8A%D8%A7%D8%A6%D9%8A_%D9%BB%D9%88%D9%84%D9%8A" title="آرمينيائي ٻولي — სინდჰური" lang="sd" hreflang="sd" data-title="آرمينيائي ٻولي" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="სინდჰური" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/Armeniagiella" title="Armeniagiella — ჩრდილოეთ საამური" lang="se" hreflang="se" data-title="Armeniagiella" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="ჩრდილოეთ საამური" class="interlanguage-link-target"><span>Davvisámegiella</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Armenski_jezik" title="Armenski jezik — სერბულ-ხორვატული" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Armenski jezik" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="სერბულ-ხორვატული" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Armenian_language" title="Armenian language — Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Armenian language" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Arm%C3%A9n%C4%8Dina" title="Arménčina — სლოვაკური" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Arménčina" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="სლოვაკური" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Armen%C5%A1%C4%8Dina" title="Armenščina — სლოვენური" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Armenščina" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="სლოვენური" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Gjuha_armene" title="Gjuha armene — ალბანური" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Gjuha armene" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="ალბანური" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%88%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D1%98%D0%B5%D0%B7%D0%B8%D0%BA" title="Јерменски језик — სერბული" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Јерменски језик" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="სერბული" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Basa_Arm%C3%A9nia" title="Basa Arménia — სუნდური" lang="su" hreflang="su" data-title="Basa Arménia" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="სუნდური" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Armeniska" title="Armeniska — შვედური" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Armeniska" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="შვედური" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Kiarmenia" title="Kiarmenia — სუაჰილი" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Kiarmenia" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="სუაჰილი" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Uormja%C5%84sko_godka" title="Uormjańsko godka — Silesian" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Uormjańsko godka" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="Silesian" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%85%E0%AE%B0%E0%AF%81%E0%AE%AE%E0%AF%87%E0%AE%A9%E0%AE%BF%E0%AE%AF_%E0%AE%AE%E0%AF%8A%E0%AE%B4%E0%AE%BF" title="அருமேனிய மொழி — ტამილური" lang="ta" hreflang="ta" data-title="அருமேனிய மொழி" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="ტამილური" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%BD%D0%B8_%D0%B0%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D3%A3" title="Забони арманӣ — ტაჯიკური" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Забони арманӣ" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="ტაჯიკური" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%B5%E0%B8%A2" title="ภาษาอาร์มีเนีย — ტაილანდური" lang="th" hreflang="th" data-title="ภาษาอาร์มีเนีย" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="ტაილანდური" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Ermeni_dili" title="Ermeni dili — თურქმენული" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Ermeni dili" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="თურქმენული" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Wikang_Armenyo" title="Wikang Armenyo — Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Wikang Armenyo" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Erm%C9%99ni_zyvon" title="Erməni zyvon — Talysh" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Erməni zyvon" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="Talysh" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Ermenice" title="Ermenice — თურქული" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Ermenice" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="თურქული" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D3%98%D1%80%D0%BC%D3%99%D0%BD_%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5" title="Әрмән теле — თათრული" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Әрмән теле" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="თათრული" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-udm mw-list-item"><a href="https://udm.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D1%8F%D0%BD_%D0%BA%D1%8B%D0%BB" title="Армян кыл — უდმურტული" lang="udm" hreflang="udm" data-title="Армян кыл" data-language-autonym="Удмурт" data-language-local-name="უდმურტული" class="interlanguage-link-target"><span>Удмурт</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%DB%95%D8%B1%D9%85%DB%95%D9%86_%D8%AA%D9%89%D9%84%D9%89" title="ئەرمەن تىلى — უიღურული" lang="ug" hreflang="ug" data-title="ئەرمەن تىلى" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="უიღურული" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D1%96%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%B0_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Вірменська мова — უკრაინული" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Вірменська мова" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="უკრაინული" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D8%B1%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%A6%DB%8C_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="آرمینیائی زبان — ურდუ" lang="ur" hreflang="ur" data-title="آرمینیائی زبان" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="ურდუ" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Arman_tili" title="Arman tili — უზბეკური" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Arman tili" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="უზბეკური" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Armenijan_kel%27" title="Armenijan kel' — Veps" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Armenijan kel'" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Armenia" title="Tiếng Armenia — ვიეტნამური" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Tiếng Armenia" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ვიეტნამური" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Larmeniy%C3%A4nap%C3%BCk" title="Larmeniyänapük — ვოლაპუკი" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Larmeniyänapük" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="ვოლაპუკი" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/%C3%85rmenyin_(lingaedje)" title="Årmenyin (lingaedje) — ვალონური" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Årmenyin (lingaedje)" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="ვალონური" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Armenyo_nga_pinulongan" title="Armenyo nga pinulongan — ვარაი" lang="war" hreflang="war" data-title="Armenyo nga pinulongan" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="ვარაი" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E4%BA%9A%E7%BE%8E%E5%B0%BC%E4%BA%9A%E8%AF%AD" title="亚美尼亚语 — ვუ" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="亚美尼亚语" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="ვუ" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90" title="სომეხური ნინა — Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="სომეხური ნინა" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%A8%D7%9E%D7%A2%D7%A0%D7%99%D7%A9" title="ארמעניש — იდიში" lang="yi" hreflang="yi" data-title="ארמעניש" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="იდიში" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/%C3%88d%C3%A8_Arm%C3%A9n%C3%AD%C3%A0" title="Èdè Arméníà — იორუბა" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Èdè Arméníà" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="იორუბა" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%BA%9A%E7%BE%8E%E5%B0%BC%E4%BA%9A%E8%AF%AD" title="亚美尼亚语 — ჩინური" lang="zh" hreflang="zh" data-title="亚美尼亚语" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="ჩინური" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E4%BA%9E%E7%BE%8E%E5%B0%BC%E4%BA%9E%E8%AA%9E" title="亞美尼亞語 — Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="亞美尼亞語" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Armenia-g%C3%AD" title="Armenia-gí — Minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Armenia-gí" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E4%BA%9E%E7%BE%8E%E5%B0%BC%E4%BA%9E%E6%96%87" title="亞美尼亞文 — კანტონური" lang="yue" hreflang="yue" data-title="亞美尼亞文" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="კანტონური" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q8785#sitelinks-wikipedia" title="ენათშორისი ბმულების რედაქტირება" class="wbc-editpage">ბმულების რედაქტირება</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="სახელთა სივრცე"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90" title="იხილეთ შიგთავსის გვერდი [c]" accesskey="c"><span>სტატია</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%AE%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%95%E1%83%90:%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90" rel="discussion" title="გვერდის შიგთავსის განხილვა [გ]" accesskey="გ"><span>განხილვა</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ენის ვარიანტის შეცვლა" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ქართული</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="გადახედვა"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90"><span>შემოწმებული სტატია</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&veaction=edit" title="ამ გვერდის რედაქტირება [v]" accesskey="v"><span>რედაქტირება</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&action=edit" title="ამ გვერდის წყაროს კოდის რედაქტირება [e]" accesskey="e"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&action=history" title="ამ გვერდის ბოლო ვერსიები [ი]" accesskey="ი"><span>ისტორია</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ინსტრუმენტები გვერდებისთვის"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ხელსაწყოები" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ხელსაწყოები</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ხელსაწყოები</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">გადატანა გვერდით ზოლზე</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">დამალვა</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="More options" > <div class="vector-menu-heading"> მოქმედებები </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90"><span>შემოწმებული სტატია</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&veaction=edit" title="ამ გვერდის რედაქტირება [v]" accesskey="v"><span>რედაქტირება</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&action=edit" title="ამ გვერდის წყაროს კოდის რედაქტირება [e]" accesskey="e"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&action=history"><span>ისტორია</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> ძირითადი </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:WhatLinksHere/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90" title="ყველა ვიკი გვერდის სია, რომლებშიც ეს გვერდია მითითებული [j]" accesskey="j"><span>ბმულები გვერდზე</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:RecentChangesLinked/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90" rel="nofollow" title="ბოლო ცვლილებები ამ გვერდთან დაკავშირებულ გვერდებზე [k]" accesskey="k"><span>დაკავშირებული ცვლილებები</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%97%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%92%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ყველა სპეციალური გვერდის სია [q]" accesskey="q"><span>სპეციალური გვერდები</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&oldid=4647264" title="მუდმივი ბმული გვერდის ამ ვერსიაზე"><span>მუდმივი ბმული</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&action=info" title="მეტი ინფორმაცია ამ გვერდის შესახებ"><span>გვერდის ინფორმაცია</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:CiteThisPage&page=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&id=4647264&wpFormIdentifier=titleform" title="ინფორმაცია ამ გვერდის ციტირების შესახებ"><span>გვერდის ციტირება</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fka.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E1%2583%25A1%25E1%2583%259D%25E1%2583%259B%25E1%2583%25AE%25E1%2583%25A3%25E1%2583%25A0%25E1%2583%2598_%25E1%2583%2594%25E1%2583%259C%25E1%2583%2590"><span>შემოკლებული URL-ის მიღება</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:QrCode&url=https%3A%2F%2Fka.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E1%2583%25A1%25E1%2583%259D%25E1%2583%259B%25E1%2583%25AE%25E1%2583%25A3%25E1%2583%25A0%25E1%2583%2598_%25E1%2583%2594%25E1%2583%259C%25E1%2583%2590"><span>QR-კოდის ჩამოტვირთვა</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> ბეჭდვა/ექსპორტი </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98&bookcmd=book_creator&referer=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98+%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90"><span>წიგნის შექმნა</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:DownloadAsPdf&page=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&action=show-download-screen"><span>გადაწერა PDF ფორმატში</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&printable=yes" title="ამ გვერდის დასაბეჭდი ვერსია [p]" accesskey="p"><span>დასაბეჭდი ვერსია</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> სხვა პროექტებში </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Armenian_language" hreflang="en"><span>ვიკისაწყობი</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q8785" title="მონაცემთა საცავის დაკავშირებული ელემენტის ბმული [g]" accesskey="g"><span>ვიკიმონაცემების ელემენტი</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ინსტრუმენტები გვერდებისთვის"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="იერსახე"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">იერსახე</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">გადატანა გვერდით ზოლზე</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">დამალვა</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="ka" dir="ltr"><table class="infobox" cellpadding="4" style="width:250px"> <tbody><tr> <td colspan="2" class="entete lingua" style="background-color: #000099; color:white; text-align: center"><b>სომხური ენა</b><br /><span class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P1705" data-wikidata-claim-id="Q8785$C76B75FD-6AFB-4036-9595-1D380D2DD7B8"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a class="mw-selflink selflink">სომხ.</a> <span lang="">հայերեն</span></span><sup id="cite_ref-[https://github.com/unicode-org/cldr/blob/main/common/main/hy.xml_https://github.com/unicode-org/cldr/blob/main/common/main/hy.xml]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-[https://github.com/unicode-org/cldr/blob/main/common/main/hy.xml_https://github.com/unicode-org/cldr/blob/main/common/main/hy.xml]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </span> </td></tr> <tr> <td style="background: #eeeeee; vertical-align: top;">გავრცელებულია </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Flag_of_Armenia.svg" class="mw-file-description" title="სომხეთის დროშა"><img alt="სომხეთის დროშა" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/22px-Flag_of_Armenia.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/33px-Flag_of_Armenia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/44px-Flag_of_Armenia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="სომხეთი">სომხეთი</a>, <br /><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Flag_of_Artsakh.svg" class="mw-file-description" title="მთიანი ყარაბაღის რესპუბლიკის დროშა"><img alt="მთიანი ყარაბაღის რესპუბლიკის დროშა" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Flag_of_Artsakh.svg/22px-Flag_of_Artsakh.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Flag_of_Artsakh.svg/33px-Flag_of_Artsakh.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Flag_of_Artsakh.svg/44px-Flag_of_Artsakh.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%A7%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%A3%E1%83%91%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90" title="მთიანი ყარაბაღის რესპუბლიკა">მთიანი ყარაბაღის რესპუბლიკა</a><br /><sub>(არაა აღიარებული)</sub> </td></tr> <tr style="text-align:left;"> <td style="background: #eeeeee; vertical-align: top;">მოლაპარაკეთა რაოდენობა </td> <td>დაახ. 6 მილიონი<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <td style="background: #eeeeee; vertical-align: top;">ოფიციალური სტატუსი </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Flag_of_Armenia.svg" class="mw-file-description" title="სომხეთის დროშა"><img alt="სომხეთის დროშა" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/22px-Flag_of_Armenia.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/33px-Flag_of_Armenia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/44px-Flag_of_Armenia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="სომხეთი">სომხეთი</a>, <br /><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Flag_of_Artsakh.svg" class="mw-file-description" title="მთიანი ყარაბაღის რესპუბლიკის დროშა"><img alt="მთიანი ყარაბაღის რესპუბლიკის დროშა" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Flag_of_Artsakh.svg/22px-Flag_of_Artsakh.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Flag_of_Artsakh.svg/33px-Flag_of_Artsakh.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Flag_of_Artsakh.svg/44px-Flag_of_Artsakh.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%A7%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%A3%E1%83%91%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90" title="მთიანი ყარაბაღის რესპუბლიკა">მთიანი ყარაბაღის რესპუბლიკა</a><br /><sub>(საერთაშორისოდ არაა აღიარებული)</sub> </td></tr> <tr> <td style="background: #eeeeee; vertical-align: top;">ლინგვისტური კლასიფიკაცია </td> <td><a href="/w/index.php?title=%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="ევრაზიის ენები (ჯერ არაა დაწერილი)">ევრაზიის ენები</a> <dl><dd><a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%9D%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%9E%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ინდოევროპული ენები">ინდოევროპული ენები</a> <dl><dd><a href="/w/index.php?title=%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="პალეობალკანური ენები (ჯერ არაა დაწერილი)">პალეობალკანური შტო</a> <dl><dd><a href="/w/index.php?title=%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%AB%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%9A-%E1%83%A4%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%9A-%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="ბერძნულ-ფრიგიულ-სომხური ენები (ჯერ არაა დაწერილი)">ბერძნულ-ფრიგიულ-სომხური ჯგუფი</a> <dl><dd><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A4%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%9A-%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="ფრიგიულ-სომხური ენები (ჯერ არაა დაწერილი)">ფრიგიულ-სომხური ქვეჯგუფი</a></dd></dl></dd></dl></dd></dl></dd></dl> </td></tr> <tr> <td style="background: #eeeeee; vertical-align: top;">დამწერლობის სისტემა </td> <td><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%AC%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%90" title="სომხური დამწერლობა">სომხური დამწერლობა</a> </td></tr> <tr> <td style="background: #eeeeee; vertical-align: top;">ენის კოდები </td> <td>ISO 639-1: <b>hy</b><br />ISO 639-2: <b>arm (B); hye (T)</b><br />ISO 639-3: <b>hye</b> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="color:#fff; background-color: #000099; text-align:center;">ვიკისივრცე </td></tr> <tr> <td style="background: #eeeeee; vertical-align: top;">ენის თარგი </td> <td><span style="color:grey;">{{</span><a href="/wiki/%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98:Lang-hy" title="თარგი:Lang-hy">Lang-hy</a><span style="color:grey;">}}</span> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align:center; padding-bottom:0.5em;"> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Wikipedia-logo.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Wikipedia-logo.png/23px-Wikipedia-logo.png" decoding="async" width="23" height="23" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Wikipedia-logo.png/35px-Wikipedia-logo.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Wikipedia-logo.png/46px-Wikipedia-logo.png 2x" data-file-width="200" data-file-height="200" /></a></span> <a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90" class="mw-redirect" title="ვიკიმედია">ვიკისივრცეში</a> არის <a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90" title="ვიკიპედია">ვიკიპედია</a> — <a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/" class="extiw" title="hy:">სომხური ენა</a> </p> </td></tr> </tbody></table> <p><b>სომხური ენა</b> (<a class="mw-selflink selflink">სომხ.</a> <span lang="">Հայոց լեզու</span> ჰაჲ<b>ო</b>ც ლეზ<b>უ</b> ან հայերեն [<span title="IPA ნიშნების სია" class="IPA">hɑjɛˈɾɛn</span>] ჰაჲერ<b>ე</b>ნ) — <a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%9D%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%9E%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ინდოევროპული ენები">ინდოევროპულ ენათა</a> ოჯახის, მაგრამ ამევე <a href="/wiki/%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%9D%E1%83%AF%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ენათა ოჯახები">ენათა ოჯახის</a> ერთ-ერთი დამოუკიდებელი განშტოება. </p><p>სომხური ენა <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="სომხეთი">სომხეთის რესპუბლიკაში</a> მცხოვრები ხალხის მშობლიური ენაა. სომხურად მეტყველებენ <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9D" title="მსოფლიო">მსოფლიოს</a> მრავალ ქვეყანაში — მათ შორის <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D" title="საქართველო">საქართველოში</a>, სხვადასხვა დროს გაბნეული და სამშობლოსგან მოშორებით უცხო მიწაზე დამკვიდრებული <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="სომხები">სომხები</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ისტორია"><span id=".E1.83.98.E1.83.A1.E1.83.A2.E1.83.9D.E1.83.A0.E1.83.98.E1.83.90"></span>ისტორია</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&veaction=edit&section=1" title="სექციის რედაქტირება:ისტორია" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&action=edit&section=1" title="Edit section's source code: ისტორია"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>თავისი არსებობის მანძილზე, სომხურმა ენამ განიცადა განვითარების სამი ეტაპი: ძველი (V-XI სს.), საშუალო (XII-XVI სს.) და ახალი (XVII სს.-დან დღემდე). </p><p>ძველსომხური ლიტერატურული ენა ცნობილია სახელწოდებით გრაბარი (სიტყვასიტყვით „წერილობითი მეტყველება“). გრაბარზე შეიქმნა მდიდარი ნათარგმნი და ორიგინალური ლიტერატურა, რომელიც მოიცავდა იმ დროის სასულიერო კულტურის ყველა სფეროს. </p><p><a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%91%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%90" title="ბიბლია">ბიბლიის</a> გარდა, რომელიც წარმოადგენს სომხური ლიტერატურის პირველ ძეგლს, ითარგმნა ქრისტიანული მწერლობის უამრავი ძეგლი, ასევე სასკოლო წიგნები და სულიერებისათვის აუცილებელი ფილოსოფიური (არისტოტელე, პროკლე, პორფირი და სხვ.), ისტორიული (ევსევი და სხვ.), რიტორიკული და გრამატიკული შრომები (დიონისე ფრაკიელის „გრამატიკული ხელოვნება“). </p><p>ორიგინალურ ლიტერატურაში რაოდენობით ისტორიული თხზულებები ლიდერობს. <a href="/wiki/V_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94" title="V საუკუნე">V საუკუნეში</a> ჩნდება <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%98" title="კორიუნი">კორიუნის</a>, <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%98" title="აგათანგელოსი">აგათანგელოსის</a>, ბუზანდა ფაბსტოსის, <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%A1_%E1%83%AE%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%98" title="მოვსეს ხორენაცი">მოვსეს ხორენაცის</a>, <a href="/w/index.php?title=%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%A8%E1%83%94&action=edit&redlink=1" class="new" title="ეგიშე (ჯერ არაა დაწერილი)">ეგიშეს</a>, <a href="/w/index.php?title=%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94_%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="ლაზარე პარპეცი (ჯერ არაა დაწერილი)">ლაზარე პარპეცის</a>, <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%98" title="სებეოსი">სებეოსის</a>, <a href="/w/index.php?title=%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="გევონდი (ჯერ არაა დაწერილი)">გევონდის</a>, <a href="/w/index.php?title=%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%A1_%E1%83%93%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%AA%E1%83%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="ოვანეს დრასხანაკერცი (ჯერ არაა დაწერილი)">ოვანეს დრასხანაკერცის</a>, <a href="/w/index.php?title=%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%9B%E1%83%90_%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%AC%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="ტოვმა არწრუნი (ჯერ არაა დაწერილი)">ტოვმა არწრუნის</a>, <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%A1_%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%98" title="მოვსეს კალანკატვაცი">მოვსეს კალანკატვაცის</a>, <a href="/w/index.php?title=%E1%83%A3%E1%83%AE%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="უხტანესი (ჯერ არაა დაწერილი)">უხტანესის</a>, <a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%90_%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="სტეპანოსა ტარონეცი (ჯერ არაა დაწერილი)">სტეპანოსა ტარონეცის</a>, <a href="/w/index.php?title=%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%90_%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%AA%E1%83%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="არისტაკესა ლასტივერცი (ჯერ არაა დაწერილი)">არისტაკესა ლასტივერცის</a> და სხვათა შრომები. დაიწერა ფილოსოფიაში, სამართალში, გრამატიკაში, ასტრონომიასა და გეოგრაფიაში არაერთი ნაშრომი. საეკლესიო საგალობლებისა და ჰაგიოგრაფიული ჟანრის გარდა ფეხი მოკიდებული ჰქონდა მხატვრულ ლიტერატურასაც. ყველაზე ცნობილ სომხურ მხატვრულ ლიტერატურად <a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%A0_%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%98" title="გრიგორ ნარეკაცი">გრიგორ ნარეკაცის</a> თხზულება „ტრაგედიის მატიანე“ ითვლება. </p><p>ძველი ლიტერატურული ნიმუშების მიხედვით თვალნათლად შეიძლება იმის დანახვა თუ როგორ განსხვავდებოდა <a href="/wiki/XI_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94" title="XI საუკუნე">XI საუკუნეში</a> ძველსომხური სამწერლობო სასაუბრო ენები ერთმანეთისაგან. XII საუკუნიდან ფორმირებას იწყებს საშუალოსომხური ლიტერატურული ენა, რომელიც კილიკიის სომხური სახელმწიფოს ოფიციალური ენა გახდა. მიუხედავად ამისა ძველსომხური ენა კვლავაც მოხმარების საგანს წარმოადგენდა. მისი გამოყენების არეალი სასულიერო და ფილოსოფიური ლიტერატურას წარმოადგენდა. </p><p>საშუალო სომხური ლიტერატურული ენა იშვიათად გამოიყენება ჰუმანიტარულ მეცნიერებებში, ის უფრო საბუნებითმეტყველო მეცნიერებებში და მხატვრულ ლიტერატურაში პოვებს ადგილს. </p><p>რაც შეეხება ახალსომხურ ენას, მისი განვითარება მოხდა ორი მიმართულებით. დიდ ტერიტორიაზე სომხურ ენაზე მოსაუბრეთა ჯგუფი დაიყო ერთის მხრივ კონსტანტინოპოლური დიალექტისა და მეორეს მხრივ არარატის დიალექტების მიხედვით. შესაბამისად წარმოიქმნა ახალსომხური სალიტერატურო ენის ორი სახე: დასავლეთსომხური და აღმოსავლეთსომხური ენები. </p><p>ახალსომხური ენების ბედზე დიდი გავლენა იქონია ორმა პოლიტიკური მნიშვნელობის მოვლენამ. დასავლეთსომხური ენა, რომლის მატარებლებიც ძირითადად დღევანდელი თურქეთის ტერიტორიაზე ცხოვრობდნენ, 1915-1916 წლებში დეპორტაციის შედეგად დაიქსაქსნენ, თუმცა მიუხედავად მომხდარისა მაინც განაგრძობენ თავიანთი სალიტერატურო ენის შენარჩუნებას. აღმოსავლეთსომხური ენამ კი პირიქით, მას შემდეგ რაც 1920 წელს დამყარდა საბჭოთა ხელისუფლება, ყველა პირობა შეიქმნა მისი სახელმწიფო ენად გამოყენებისათვის. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="სომხური_ენის_ფორმები"><span id=".E1.83.A1.E1.83.9D.E1.83.9B.E1.83.AE.E1.83.A3.E1.83.A0.E1.83.98_.E1.83.94.E1.83.9C.E1.83.98.E1.83.A1_.E1.83.A4.E1.83.9D.E1.83.A0.E1.83.9B.E1.83.94.E1.83.91.E1.83.98"></span>სომხური ენის ფორმები</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&veaction=edit&section=2" title="სექციის რედაქტირება:სომხური ენის ფორმები" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&action=edit&section=2" title="Edit section's source code: სომხური ენის ფორმები"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90" title="ენათმეცნიერება">ენათმეცნიერები</a> განასხვავებენ სომხური ენის სულ სამ ფორმას: </p> <ul><li><b><a href="/wiki/%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90" title="ძველი სომხური ენა">ძველსომხური</a></b> (գրաբար - გრაბ<b>ა</b>რ). <br /></li></ul> <dl><dd><dl><dd>ძველსომხური წერილობით ძეგლებში <a href="/wiki/V_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94" title="V საუკუნე">V საუკუნიდან</a> არის დამოწმებული. გრაბარი, ანუ ძველსომხური, როგორც <a href="/w/index.php?title=%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&action=edit&redlink=1" class="new" title="ლიტერატურული ენა (ჯერ არაა დაწერილი)">ლიტერატურული ენა</a>, გამოიყენებოდა <a href="/wiki/XIX_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94" title="XIX საუკუნე">XIX საუკუნის</a> ლამის შუა ხანებამდე, საეკლესიო სფეროში კი (მაგ.: ღვთისმსახურებისას) დღესაც გამოიყენებენ. გრაბარზე შემონახულია უაღრესად მდიდარი ლიტერატურა <a href="/wiki/%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%90" title="თეოლოგია">თეოლოგიური</a> თემების, სხვადასხვა <a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%98%E1%83%90" title="ისტორიოგრაფია">ისტორიული</a> მოვლენების, პოეზიისა და ეპიკის შესახებ.</dd></dl></dd></dl> <ul><li><b><a href="/w/index.php?title=%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&action=edit&redlink=1" class="new" title="აღმოსავლეთსომხური ენა (ჯერ არაა დაწერილი)">აღმოსავლეთსომხური</a></b> (Արևելյան հայերեն – არაველ<b>ჲა</b>ნ ჰაჲერ<b>ე</b>ნ). <br /></li></ul> <dl><dd><dl><dd>აღმოსავლეთსომხური არის <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="სომხეთი">სომხეთის რესპუბლიკის</a> (და თვითაღიარებული <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%A7%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%A3%E1%83%91%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90" title="მთიანი ყარაბაღის რესპუბლიკა">მთიანი ყარაბაღის რესპუბლიკის</a>) ოფიციალური ენა. აღმოსავლეთსომხურად ლაპარაკობენ ასევე <a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98" title="ირანი">ირანში</a>, <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D" title="საქართველო">საქართველოსა</a> და <a href="/wiki/%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="რუსეთი">რუსეთში</a> მცხოვრები <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="სომხები">სომხები</a>.</dd></dl></dd></dl> <ul><li><b><a href="/wiki/%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90" title="დასავლეთსომხური ენა">დასავლეთსომხური</a></b> (Արևմտեան հայերէն – არევმტ<b>ეა</b>ნ ჰაჲერ<b>ე</b>ნ). <br /></li></ul> <dl><dd><dl><dd>დასავლეთსომხური თავდაპირველად <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%90" title="ანატოლია">ანატოლიაში</a> უნდა ყოფილიყო გავრცელებული. <a href="/wiki/%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90" title="ოსმალეთის იმპერია">ოსმალეთის იმპერიაში</a> <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%98" title="სომხების გენოციდი">სომხების გენოციდის</a> შემდეგ ამ ენის გამოყენება შემცირდა, მაგრამ დღევანდელ <a href="/wiki/%E1%83%97%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%A5%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="თურქეთი">თურქეთში</a> მცხოვრები ბევრი სომეხი ახერხებს საკუთარი <a href="/wiki/%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90_(%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90)" class="mw-redirect" title="ენა (ენათმეცნიერება)">ენის</a>, <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%A5%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%9D_%E1%83%94%E1%83%99%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%90" title="სომხური სამოციქულო ეკლესია">რელიგიისა</a> და ტრადიციების დაცვა-შენარჩუნებას. დასავლეთსომხური არის <a href="/wiki/%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98" title="ლიბანი">ლიბანისა</a> და <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%A8%E1%83%A8" class="mw-redirect" title="აშშ">ამერიკის შეერთებული შტატებში</a> საკმაოდ გავლენიანი სომხური დიასპორის ენა.</dd></dl></dd></dl> <p>სომხურ ენაზე მოსაუბრეთა რიცხვი დაახლ. 6,7 მილიონს აღწევს (<a href="/wiki/1999" title="1999">1999</a> წლის მდგომარეობა), რომელთაგან 3 მილიონი სომხეთში ცხოვრობს. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="დიალექტების_ჰრაჩია_აჭარჲანისეული_კლასიფიკაცია"><span id=".E1.83.93.E1.83.98.E1.83.90.E1.83.9A.E1.83.94.E1.83.A5.E1.83.A2.E1.83.94.E1.83.91.E1.83.98.E1.83.A1_.E1.83.B0.E1.83.A0.E1.83.90.E1.83.A9.E1.83.98.E1.83.90_.E1.83.90.E1.83.AD.E1.83.90.E1.83.A0.E1.83.B2.E1.83.90.E1.83.9C.E1.83.98.E1.83.A1.E1.83.94.E1.83.A3.E1.83.9A.E1.83.98_.E1.83.99.E1.83.9A.E1.83.90.E1.83.A1.E1.83.98.E1.83.A4.E1.83.98.E1.83.99.E1.83.90.E1.83.AA.E1.83.98.E1.83.90"></span>დიალექტების ჰრაჩია აჭარჲანისეული კლასიფიკაცია</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&veaction=edit&section=3" title="სექციის რედაქტირება:დიალექტების ჰრაჩია აჭარჲანისეული კლასიფიკაცია" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&action=edit&section=3" title="Edit section's source code: დიალექტების ჰრაჩია აჭარჲანისეული კლასიფიკაცია"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/1909" title="1909">1909</a> წელს სომეხმა <a href="/wiki/%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90" title="ენათმეცნიერება">ენათმეცნიერმა</a> ჰრაჩია აჭარჲანმა სომხური ენის <a href="/wiki/%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%A2%E1%83%98" title="დიალექტი">დიალექტები</a> ტრადიციული (დასავლური, აღმოსავლური) დაყოფისაგან განსხვავებით, ენა დიალექტების სამ მთავარ ჯგუფად დაჰყო: <br /> </p> <ul><li>დიალექტების „-უმ“-ჯგუფი;<br /></li> <li>დიალექტების „-კჷ“-ჯგუფი;<br /></li> <li>დიალექტების „-ელ“-ჯგუფი.<br /></li></ul> <p>ამ კლასიფიკაციის მიხედვით, <a href="/wiki/%E1%83%97%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%98" title="თბილისი">თბილისური</a> (<a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98" title="ავლაბარი">ავლაბრის</a>) (ასევე <a href="/wiki/%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%94" title="ლორე">ლორეს</a>) სომხური პირველ, „-უმ“-ჯგუფს, ხოლო მეორე, „-კჷ“-ჯგუფს <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98" title="სოხუმი">სოხუმის</a>, <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AD%E1%83%98_(%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%98)" title="სოჭი (ქალაქი)">სოჭის</a>, <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%93%E1%83%90_(%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A4%E1%83%A8%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%98)" title="წებელდა (გულრიფშის მუნიციპალიტეტი)">წებელდისა</a> და <a href="/w/index.php?title=%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98_(%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%98)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ადლერი (ქალაქი) (ჯერ არაა დაწერილი)">ადლერის</a> სომეხთა მეტყველებაა მოხსენიებული. <br /> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ზოგადი_ცნობები_სომხური_ანბანის_შესახებ"><span id=".E1.83.96.E1.83.9D.E1.83.92.E1.83.90.E1.83.93.E1.83.98_.E1.83.AA.E1.83.9C.E1.83.9D.E1.83.91.E1.83.94.E1.83.91.E1.83.98_.E1.83.A1.E1.83.9D.E1.83.9B.E1.83.AE.E1.83.A3.E1.83.A0.E1.83.98_.E1.83.90.E1.83.9C.E1.83.91.E1.83.90.E1.83.9C.E1.83.98.E1.83.A1_.E1.83.A8.E1.83.94.E1.83.A1.E1.83.90.E1.83.AE.E1.83.94.E1.83.91"></span>ზოგადი ცნობები სომხური ანბანის შესახებ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&veaction=edit&section=4" title="სექციის რედაქტირება:ზოგადი ცნობები სომხური ანბანის შესახებ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&action=edit&section=4" title="Edit section's source code: ზოგადი ცნობები სომხური ანბანის შესახებ"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>სომხურს გააჩნია საკუთარი, <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98" title="ანბანი">ანბანური</a> ტიპის დამწერლობა, რომელიც <a href="/wiki/V_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94" title="V საუკუნე">V საუკუნეში</a> (გადმოცემის თანახმად, <a href="/wiki/405" title="405">405</a> წელს) <a href="/wiki/%E1%83%94%E1%83%99%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%90_(%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%90)" title="ეკლესია (ნაგებობა)">ეკლესიის</a> მსახურმა <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%9E_%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A8%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%AA%E1%83%98" title="მესროპ მაშტოცი">მესროპ მაშტოცმა</a> გამოიგონა. მას შემდეგ სომხური ანბანი გამოიყენება, როგორც აღმოსავლეთ სომხურის, ასევე დასავლეთ სომხურისთვის. </p> <dl><dd>სომხური ანბანი შედგება 39 ასო-ნიშნისაგან, რომელთაგან 7 <a href="/wiki/%E1%83%AE%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98" title="ხმოვანი">ხმოვანია</a>, ხოლო დანარჩენი 32 ასო კი <a href="/wiki/%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%AE%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98" title="თანხმოვანი">თანხმოვანი</a>.</dd></dl> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ანბანი"><span id=".E1.83.90.E1.83.9C.E1.83.91.E1.83.90.E1.83.9C.E1.83.98"></span>ანბანი</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&veaction=edit&section=5" title="სექციის რედაქტირება:ანბანი" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&action=edit&section=5" title="Edit section's source code: ანბანი"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="metadata" id="spoiler" style="background-color:#f9f9f9;margin-bottom:0.2%; border-top:0; border-bottom:1px dotted #8BCBFF; padding: 2px 0px 2px 0px;padding-top:5px;padding-bottom:5px;padding-left:1%;"><span><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Searchtool-80%25.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Searchtool-80%25.png/15px-Searchtool-80%25.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Searchtool-80%25.png/23px-Searchtool-80%25.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Searchtool-80%25.png/30px-Searchtool-80%25.png 2x" data-file-width="60" data-file-height="60" /></a></span> <span>მთავარი სტატია: <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%AC%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%90" title="სომხური დამწერლობა">სომხური დამწერლობა</a>.</span></span></div> <table style="font-family:Arial Unicode MS; font-size:1.4em; border-color:#000000; border-width:1px; border-style:solid; border-collapse:collapse; background-color:#F8F8EF"> <tbody><tr> <td style="width:3em; text-align:center; padding: 2px;"><a href="/wiki/%D4%B1" title="Ա">Ա ա</a> </td> <td style="width:3em; text-align:center; padding: 2px;"><a href="/wiki/%D4%B2" title="Բ">Բ բ</a> </td> <td style="width:3em; text-align:center; padding: 2px;"><a href="/wiki/%D4%B3" title="Գ">Գ գ</a> </td> <td style="width:3em; text-align:center; padding: 2px;"><a href="/wiki/%D4%B4" title="Դ">Դ դ</a> </td> <td style="width:3em; text-align:center; padding: 2px;"><a href="/wiki/%D4%B5" title="Ե">Ե ե</a> </td> <td style="width:3em; text-align:center; padding: 2px;"><a href="/wiki/%D4%B6" title="Զ">Զ զ</a> </td> <td style="width:3em; text-align:center; padding: 2px;"><a href="/wiki/%D4%B7" title="Է">Է է</a> </td> <td style="width:3em; text-align:center; padding: 2px;"><a href="/wiki/%D4%B8" title="Ը">Ը ը</a> </td> <td style="width:3em; text-align:center; padding: 2px;"><a href="/wiki/%D4%B9" title="Թ">Թ թ</a> </td></tr> <tr> <td style="width:3em; text-align:center; padding: 2px;"><a href="/wiki/%D4%BA" title="Ժ">Ժ ժ</a> </td> <td style="width:3em; text-align:center; padding: 2px;"><a href="/wiki/%D4%BB" title="Ի">Ի ի</a> </td> <td style="width:3em; text-align:center; padding: 2px;"><a href="/wiki/%D4%BC" title="Լ">Լ լ</a> </td> <td style="width:3em; text-align:center; padding: 2px;"><a href="/wiki/%D4%BD" title="Խ">Խ խ</a> </td> <td style="width:3em; text-align:center; padding: 2px;"><a href="/wiki/%D4%BE" title="Ծ">Ծ ծ</a> </td> <td style="width:3em; text-align:center; padding: 2px;"><a href="/wiki/%D4%BF" title="Կ">Կ կ</a> </td> <td style="width:3em; text-align:center; padding: 2px;"><a href="/wiki/%D5%80" title="Հ">Հ հ</a> </td> <td style="width:3em; text-align:center; padding: 2px;"><a href="/wiki/%D5%81" title="Ձ">Ձ ձ</a> </td> <td style="width:3em; text-align:center; padding: 2px;"><a href="/wiki/%D5%82" title="Ղ">Ղ ղ</a> </td></tr> <tr> <td style="width:3em; text-align:center; padding: 2px;"><a href="/wiki/%D5%83" title="Ճ">Ճ ճ</a> </td> <td style="width:3em; text-align:center; padding: 2px;"><a href="/wiki/%D5%84" title="Մ">Մ մ</a> </td> <td style="width:3em; text-align:center; padding: 2px;"><a href="/wiki/%D5%85" title="Յ">Յ յ</a> </td> <td style="width:3em; text-align:center; padding: 2px;"><a href="/wiki/%D5%86" title="Ն">Ն ն</a> </td> <td style="width:3em; text-align:center; padding: 2px;"><a href="/wiki/%D5%87" title="Շ">Շ շ</a> </td> <td style="width:3em; text-align:center; padding: 2px;"><a href="/wiki/%D5%88" title="Ո">Ո ո</a> </td> <td style="width:3em; text-align:center; padding: 2px;"><a href="/wiki/%D5%89" title="Չ">Չ չ</a> </td> <td style="width:3em; text-align:center; padding: 2px;"><a href="/wiki/%D5%8A" title="Պ">Պ պ</a> </td> <td style="width:3em; text-align:center; padding: 2px;"><a href="/wiki/%D5%8B" title="Ջ">Ջ ջ</a> </td></tr> <tr> <td style="width:3em; text-align:center; padding: 2px;"><a href="/wiki/%D5%8C" title="Ռ">Ռ ռ</a> </td> <td style="width:3em; text-align:center; padding: 2px;"><a href="/wiki/%D5%8D" title="Ս">Ս ս</a> </td> <td style="width:3em; text-align:center; padding: 2px;"><a href="/wiki/%D5%8E" title="Վ">Վ վ</a> </td> <td style="width:3em; text-align:center; padding: 2px;"><a href="/wiki/%D5%8F" title="Տ">Տ տ</a> </td> <td style="width:3em; text-align:center; padding: 2px;"><a href="/wiki/%D5%90" title="Ր">Ր ր</a> </td> <td style="width:3em; text-align:center; padding: 2px;"><a href="/wiki/%D5%91" title="Ց">Ց ց</a> </td> <td style="width:3em; text-align:center; padding: 2px;"><a href="/wiki/%D5%92" title="Ւ">Ւ ւ</a> </td> <td style="width:3em; text-align:center; padding: 2px;"><a href="/wiki/%D5%93" title="Փ">Փ փ</a> </td> <td style="width:3em; text-align:center; padding: 2px;"><a href="/wiki/%D5%94" title="Ք">Ք ք</a> </td></tr> <tr> <td style="width:3em; text-align:center; padding: 2px;"><a href="/wiki/%D4%B5%D6%82" title="Եւ">և</a> </td> <td style="width:3em; text-align:center; padding: 2px;"><a href="/wiki/%D5%95" title="Օ">Օ օ</a> </td> <td style="width:3em; text-align:center; padding: 2px;"><a href="/wiki/%D5%96" title="Ֆ">Ֆ ֆ</a> </td> <td style="width:3em; text-align:center; padding: 2px;"> </td> <td style="width:3em; text-align:center; padding: 2px;"> </td> <td style="width:3em; text-align:center; padding: 2px;"> </td> <td style="width:3em; text-align:center; padding: 2px;"> </td> <td style="width:3em; text-align:center; padding: 2px;"> </td> <td style="width:3em; text-align:center; padding: 2px;"> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="დიგრაფები"><span id=".E1.83.93.E1.83.98.E1.83.92.E1.83.A0.E1.83.90.E1.83.A4.E1.83.94.E1.83.91.E1.83.98"></span>დიგრაფები</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&veaction=edit&section=6" title="სექციის რედაქტირება:დიგრაფები" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&action=edit&section=6" title="Edit section's source code: დიგრაფები"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D5%88%D5%92&action=edit&redlink=1" class="new" title="ՈՒ (ჯერ არაა დაწერილი)">ՈՒ ու</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="ԿՂ (ჯერ არაა დაწერილი)">ԿՂ կղ</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="გრამატიკა"><span id=".E1.83.92.E1.83.A0.E1.83.90.E1.83.9B.E1.83.90.E1.83.A2.E1.83.98.E1.83.99.E1.83.90"></span>გრამატიკა</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&veaction=edit&section=7" title="სექციის რედაქტირება:გრამატიკა" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&action=edit&section=7" title="Edit section's source code: გრამატიკა"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>სომხურ ენას გააჩნია კარგად განვითარებული დეკლინაციური სისტემა (შვიდი ბრუნვა), მაგრამ არ განასხვავებს <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%A5%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%98" title="სქესი">სქესს</a>. </p><p>ძველი <a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%96%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%A4%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="სინთეზური ფორმები (ჯერ არაა დაწერილი)">სინთეზური</a> ზმნური ფორმების უმეტესი ნაწილი <a href="/w/index.php?title=%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A5%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="ანალიტიკური კონსტრუქციები (ჯერ არაა დაწერილი)">ანალიტიკური კონსტრუქციებით</a> (ანუ დამხმარე ზმნის მეშვეობით) შეიცვალა. სიტყვათა განლაგებით სომხურს ახასიათებს ძირითადად შემდეგი წყობა <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%A2%E1%83%98" class="mw-redirect" title="სუბიექტი">სუბიექტი</a>/<a href="/wiki/%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%98" class="mw-redirect" title="პრედიკატი">პრედიკატი</a>/<a href="/wiki/%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%A2%E1%83%98" class="mw-redirect" title="ობიექტი">ობიექტი</a>. </p><p><a href="/w/index.php?title=%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%A5%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%95%E1%83%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="კონიუნქტივი (ჯერ არაა დაწერილი)">კონიუნქტივი</a> ფუნქციონირებს მხოლოდ პრეზენსსა და პრეტერიტუმში და გამოიყენება ირიბი მეტყველებისას. სომხური იცნობს <a href="/w/index.php?title=%E1%83%9D%E1%83%9E%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%95%E1%83%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="ოპტატივი (ჯერ არაა დაწერილი)">ოპტატივს</a> და <a href="/w/index.php?title=%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%95%E1%83%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="დეზიდერატივი (ჯერ არაა დაწერილი)">დეზიდერატივს</a>. განუსაღვრელი <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%9A%E1%83%98" title="არტიკლი">არტიკლი</a> აღმ. სომხურში არ არის მარკირებული, ხოლო დასავლეთსომხურში კი <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%97%E1%83%98_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="არსებითი სახელი">არსებითს</a> მოსდევს იგი մը (მე). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="არსებითი_სახელი"><span id=".E1.83.90.E1.83.A0.E1.83.A1.E1.83.94.E1.83.91.E1.83.98.E1.83.97.E1.83.98_.E1.83.A1.E1.83.90.E1.83.AE.E1.83.94.E1.83.9A.E1.83.98"></span>არსებითი სახელი</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&veaction=edit&section=8" title="სექციის რედაქტირება:არსებითი სახელი" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&action=edit&section=8" title="Edit section's source code: არსებითი სახელი"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ზედსართავი_სახელი"><span id=".E1.83.96.E1.83.94.E1.83.93.E1.83.A1.E1.83.90.E1.83.A0.E1.83.97.E1.83.90.E1.83.95.E1.83.98_.E1.83.A1.E1.83.90.E1.83.AE.E1.83.94.E1.83.9A.E1.83.98"></span>ზედსართავი სახელი</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&veaction=edit&section=9" title="სექციის რედაქტირება:ზედსართავი სახელი" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&action=edit&section=9" title="Edit section's source code: ზედსართავი სახელი"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ნაცვალსახელი"><span id=".E1.83.9C.E1.83.90.E1.83.AA.E1.83.95.E1.83.90.E1.83.9A.E1.83.A1.E1.83.90.E1.83.AE.E1.83.94.E1.83.9A.E1.83.98"></span>ნაცვალსახელი</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&veaction=edit&section=10" title="სექციის რედაქტირება:ნაცვალსახელი" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&action=edit&section=10" title="Edit section's source code: ნაცვალსახელი"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="პირის_ნაცვალსახელი"><span id=".E1.83.9E.E1.83.98.E1.83.A0.E1.83.98.E1.83.A1_.E1.83.9C.E1.83.90.E1.83.AA.E1.83.95.E1.83.90.E1.83.9A.E1.83.A1.E1.83.90.E1.83.AE.E1.83.94.E1.83.9A.E1.83.98"></span>პირის ნაცვალსახელი</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&veaction=edit&section=11" title="სექციის რედაქტირება:პირის ნაცვალსახელი" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&action=edit&section=11" title="Edit section's source code: პირის ნაცვალსახელი"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>სომხურ პირის ნაცვალსახელს ქართულის მსგავსად სქესი არ გააჩნია. </p> <table cellpadding="2"> <tbody><tr> <th><b>მხ. რიცხვი</b></th> <th><b>მრ. რიცხვი</b> </th></tr> </tbody></table><table width="95%"> <tbody><tr> <td valign="top" width="33%"> <ul><li>მე - ჲ<b>ე</b>ს</li> <li>შენ - დ<b>უ</b></li> <li>ის - ნ<b>ა</b>, <b>ი</b>ნქე</li></ul> </td> <td> <ul><li>ჩვენ - მ<b>ე</b>ნქ</li> <li>თქვენ - დ<b>უ</b>ქ</li> <li>ისინი - ნრ<b>ა</b>ნქ, ირ<b>ე</b>ნქ</li></ul> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="კუთვნილებითი_ნაცვალსახელი"><span id=".E1.83.99.E1.83.A3.E1.83.97.E1.83.95.E1.83.9C.E1.83.98.E1.83.9A.E1.83.94.E1.83.91.E1.83.98.E1.83.97.E1.83.98_.E1.83.9C.E1.83.90.E1.83.AA.E1.83.95.E1.83.90.E1.83.9A.E1.83.A1.E1.83.90.E1.83.AE.E1.83.94.E1.83.9A.E1.83.98"></span>კუთვნილებითი ნაცვალსახელი</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&veaction=edit&section=12" title="სექციის რედაქტირება:კუთვნილებითი ნაცვალსახელი" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&action=edit&section=12" title="Edit section's source code: კუთვნილებითი ნაცვალსახელი"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>კუთვნილებითი ნაცვალსახელი სომხურში ყოველთვის არსებითი სახელი წინ დგას. </p> <table cellpadding="2"> <tbody><tr> <th><b>მხ. რ.</b></th> <th><b>მრ. რ.</b> </th></tr> </tbody></table><table width="95%"> <tbody><tr> <td valign="top" width="33%"> <ul><li>ჩემი - <b>ი</b>მ</li> <li>შენი - ქ<b>ო</b></li> <li>მისი - ნრ<b>ა</b>, <b>ი</b>რ</li></ul> </td> <td> <ul><li>ჩვენი - მ<b>ე</b>რ</li> <li>თქვენი - ძ<b>ე</b>რ</li> <li>მათი - ნრ<b>ა</b>ნც, ირ<b>ე</b>ნც</li></ul> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ზმნა"><span id=".E1.83.96.E1.83.9B.E1.83.9C.E1.83.90"></span>ზმნა</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&veaction=edit&section=13" title="სექციის რედაქტირება:ზმნა" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&action=edit&section=13" title="Edit section's source code: ზმნა"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="რიცხვითი_სახელი"><span id=".E1.83.A0.E1.83.98.E1.83.AA.E1.83.AE.E1.83.95.E1.83.98.E1.83.97.E1.83.98_.E1.83.A1.E1.83.90.E1.83.AE.E1.83.94.E1.83.9A.E1.83.98"></span>რიცხვითი სახელი</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&veaction=edit&section=14" title="სექციის რედაქტირება:რიცხვითი სახელი" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&action=edit&section=14" title="Edit section's source code: რიცხვითი სახელი"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="რაოდენობითი_რიცხვითი_სახელი"><span id=".E1.83.A0.E1.83.90.E1.83.9D.E1.83.93.E1.83.94.E1.83.9C.E1.83.9D.E1.83.91.E1.83.98.E1.83.97.E1.83.98_.E1.83.A0.E1.83.98.E1.83.AA.E1.83.AE.E1.83.95.E1.83.98.E1.83.97.E1.83.98_.E1.83.A1.E1.83.90.E1.83.AE.E1.83.94.E1.83.9A.E1.83.98"></span>რაოდენობითი რიცხვითი სახელი</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&veaction=edit&section=15" title="სექციის რედაქტირება:რაოდენობითი რიცხვითი სახელი" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&action=edit&section=15" title="Edit section's source code: რაოდენობითი რიცხვითი სახელი"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <dl><dd>რამდენი? - ინჩკან?</dd></dl> <table class="prettytable"> <tbody><tr> <td>0 (ნული)</td> <td>ზერო</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>- </td></tr> <tr> <td>1 (ერთი)</td> <td>მეკ</td> <td>21 (ოცდაერთი)</td> <td>ქსან მეკ</td> <td>500 (ხუთასი)</td> <td>ჰინგ ჰარჲურ </td></tr> <tr> <td>2 (ორი)</td> <td>ჲერკუ(ს)</td> <td>22 (ოცდაორი)</td> <td>ქსან ჲერკუ</td> <td>600 (ექვსასი)</td> <td>ვეც ჰარჲურ </td></tr> <tr> <td>3 (სამი)</td> <td>ჲერექ</td> <td>23 (ოცდასამი)</td> <td>ქსან ჲერექ</td> <td>700 (შვიდასი)</td> <td>ჲოთ ჰარჲურ </td></tr> <tr> <td>4 (ოთხი)</td> <td>ჩორს</td> <td>24 (ოცდაოთხი)</td> <td>ქსან ჩორს</td> <td>800 (რვაასი)</td> <td>უთ ჰარჲურ </td></tr> <tr> <td>5 (ხუთი)</td> <td>ჰინგ</td> <td>25 (ოცდახუთი)</td> <td>ქსან ჰინგ</td> <td>900 (ცხრაასი)</td> <td>ინჷ ჰარჲურ </td></tr> <tr> <td>6 (ექვსი)</td> <td>ვეც</td> <td>26 (ოცდაექვსი)</td> <td>ქსან ვეც</td> <td>1000 (ათასი)</td> <td>ჰაზარ </td></tr> <tr> <td>7 (შვიდი)</td> <td>ჲოთ</td> <td>27 (ოცდაშვიდი)</td> <td>ქსან ჲოთ</td> <td>5000 (ხუთი ათასი)</td> <td>ჰინგ ჰაზარ </td></tr> <tr> <td>8 (რვა)</td> <td>უთ</td> <td>28 (ოცდარვა)</td> <td>ქსან უთ</td> <td>1 000 000 ((ერთი) მილიონი)</td> <td>მეკ მილიონ </td></tr> <tr> <td>9 (ცხრა)</td> <td>ინჷ</td> <td>29 (ოცდაცხრა)</td> <td>ქსანინჷ</td> <td>1900 (ათასცხრაასი)</td> <td>ჰაზარ ინჷ ჰარჲურ </td></tr> <tr> <td>10 (ათი)</td> <td>ტას</td> <td>30 (ოცდაათი)</td> <td>ჲერესუნ</td> <td>1902 (ათასცხრაასორი)</td> <td>ჰაზარ ინჷ ჰარჲურ ჲერკუ </td></tr> <tr> <td>11 (თერთმეტი)</td> <td>ტასნმეკ</td> <td>40 (ორმოცი)</td> <td>ქარრასუნ</td> <td>1906 (ათასცხრაასექვსი)</td> <td>ჰაზარ ინჷ ჰარჲურ ვეც </td></tr> <tr> <td>12 (თორმეტი)</td> <td>ტასნერკუ</td> <td>50 (ორმოცდაათი)</td> <td>ჰისუნ</td> <td>1917 (ათასცხრაასჩვიდმეტი)</td> <td>ჰაზარ ინჷ ჰარჲურ ტასნჲოთ </td></tr> <tr> <td>13 (ცამეტი)</td> <td>ტასნერექ</td> <td>60 (სამოცი)</td> <td>ვათსუნ</td> <td>1921 (ათასცხრაასოცდაერთი)</td> <td>ჰაზარ ინჷ ჰარჲურ ქსანმეკ ქსანმეკ </td></tr> <tr> <td>14 (თოთხმეტი)</td> <td>ტასნჩორს</td> <td>70 (სამოცდაათი)</td> <td>ჲოთანასუნ</td> <td>1924 (ათასცხრაასოცდაოთხი)</td> <td>ჰაზარ ინჷ ჰარჲურ ჩორს </td></tr> <tr> <td>15 (თხუთმეტი)</td> <td>ტასნჰინგ</td> <td>80 (ოთხმოცი)</td> <td>უთსუნ</td> <td>1937 (ათასცხრაასოცდაჩვიდმეტი)</td> <td>ჰაზარ ინჷ ჰარჲურ ერესუნჲოთ </td></tr> <tr> <td>16 (თექვსმეტი)</td> <td>ტასნვეც</td> <td>90 (ოთხმოცდაათი)</td> <td>ინნსუნ</td> <td>1941 (ათასცხრაასორმოცდაერთი)</td> <td>ჰაზარ ინჷ ჰარჲურ ქარასუნმეკ </td></tr> <tr> <td>17 (ჩვიდმეტი)</td> <td>ტასნჲოთ</td> <td>100 (ასი)</td> <td>ჰარჲურ</td> <td>1945 (ათასცხრაასორმოცდახუთი)</td> <td>ჰაზარ ინჷ ჰარჲურ ქარასუნჰინგ </td></tr> <tr> <td>18 (თვრამეტი)</td> <td>ტასნუთ</td> <td>200 (სამასი)</td> <td>ჲერკუ ჰარჲურ</td> <td>1956 (ათასცხრაასორმოცდათექვსმეტი)</td> <td>ჰაზარ ინჷ ჰარჲურ ჰისუნვეც </td></tr> <tr> <td>19 (ცხრამეტი)</td> <td>ტასნინჷ</td> <td>300 (ოთხასი)</td> <td>ჲერეკ ჰარჲურ</td> <td>1977 (ათასცხრაასსამოცდაჩვიდმეტი)</td> <td>ჰაზარ ინჷ ჰარჲურ ჲოთანასუნ ჲოთ </td></tr> <tr> <td>20 (ოცი)</td> <td>ქსან</td> <td>400 (ოთხასი)</td> <td>ჩორს ჰარჲურ</td> <td>1998 (ათასცხრაასოთხმოცდათვრამეტი)</td> <td>ჰაზარ ინჷ ჰარჲურ ინნსუნუთ </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="რიგობითი_რიცხვითი_სახელი"><span id=".E1.83.A0.E1.83.98.E1.83.92.E1.83.9D.E1.83.91.E1.83.98.E1.83.97.E1.83.98_.E1.83.A0.E1.83.98.E1.83.AA.E1.83.AE.E1.83.95.E1.83.98.E1.83.97.E1.83.98_.E1.83.A1.E1.83.90.E1.83.AE.E1.83.94.E1.83.9A.E1.83.98"></span>რიგობითი რიცხვითი სახელი</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&veaction=edit&section=16" title="სექციის რედაქტირება:რიგობითი რიცხვითი სახელი" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&action=edit&section=16" title="Edit section's source code: რიგობითი რიცხვითი სახელი"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>სომხურ ენაში რიგობითი რიცხვითი სახელი ოთხამდე (მეოთხემდე) უწესოდ იწარმოებენ ფორმებს, ხოლო ხუთიდან (მეხუთედან) კი ბოლოსართს (-ერორდ) დაირთავენ. რიგობითი რიცხვითი სახელი არ იბრუნვის მაშინაც კი, როცა <a href="/wiki/%E1%83%96%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%98_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="ზედსართავი სახელი">ზედსართავის</a> ფუნქციით გამოდის ფრაზაში, წინადადებაში. რიგობით რიცხვით სახელს შეიძლება ერთვოდეს <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%9A%E1%83%98" title="არტიკლი">არტიკლი</a>, რომელიც სომხურში ბოლოსართაულია. </p> <table class="prettytable"> <tbody><tr> <td>I - (პირველი)</td> <td>არაჯინ </td></tr> <tr> <td>II - (მეორე)</td> <td>ჲერკ´რორდ </td></tr> <tr> <td>III - (მესამე)</td> <td>ჲერრორდ </td></tr> <tr> <td>IV - (მეოთხე)</td> <td>ჩორორდ </td></tr> <tr> <td>V - (მეხუთე)</td> <td>ჰინგერორდ </td></tr> <tr> <td>VI - (მეექვსე)</td> <td>ვეცერორდ </td></tr> <tr> <td>VII - (მეშვიდე)</td> <td>ჲოთერორდ </td></tr> <tr> <td>VIII - (მერვე)</td> <td>უთერორდ </td></tr> <tr> <td>IX - (მეცხრე)</td> <td>ინნერორდ </td></tr> <tr> <td>X - (მეათე)</td> <td>ტასერორდ </td></tr> <tr> <td>XI - (მეთერთმეტე)</td> <td>ტასნმეკ'ერორდ </td></tr> </tbody></table> <ul><li>65-ე = ვათსუნჰინგერორდ</li> <li>28-ე = ქსანუთერორდ</li> <li>3-ე = ჲერრორდ</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="წილობითი_რიცხვითი_სახელი"><span id=".E1.83.AC.E1.83.98.E1.83.9A.E1.83.9D.E1.83.91.E1.83.98.E1.83.97.E1.83.98_.E1.83.A0.E1.83.98.E1.83.AA.E1.83.AE.E1.83.95.E1.83.98.E1.83.97.E1.83.98_.E1.83.A1.E1.83.90.E1.83.AE.E1.83.94.E1.83.9A.E1.83.98"></span>წილობითი რიცხვითი სახელი</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&veaction=edit&section=17" title="სექციის რედაქტირება:წილობითი რიცხვითი სახელი" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&action=edit&section=17" title="Edit section's source code: წილობითი რიცხვითი სახელი"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>(ხუთი მეექვსედი) = ჰინგ ვეცერორდ</li> <li>(ერთი მესამედი) = მეკ´ჲერორდ</li></ul> <p>უწესოდ იწარმოება „მეოთხედი“ და „ნახევარი“.<br /> </p> <ul><li>(ერთი მესამედი) = (მეკ´) კარრორდ</li> <li>(სამი მეოთხედი) = ჲერეკ კარრორდ</li> <li>(ერთი მეორედი) = კ´ეს</li> <li>3,5 (სამი მთელი ხუთი) = ჲერეკ უ კ´კეს</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ლექსიკა:_სიტყვები,_მყარი_გამოთქმები"><span id=".E1.83.9A.E1.83.94.E1.83.A5.E1.83.A1.E1.83.98.E1.83.99.E1.83.90:_.E1.83.A1.E1.83.98.E1.83.A2.E1.83.A7.E1.83.95.E1.83.94.E1.83.91.E1.83.98.2C_.E1.83.9B.E1.83.A7.E1.83.90.E1.83.A0.E1.83.98_.E1.83.92.E1.83.90.E1.83.9B.E1.83.9D.E1.83.97.E1.83.A5.E1.83.9B.E1.83.94.E1.83.91.E1.83.98"></span>ლექსიკა: სიტყვები, მყარი გამოთქმები</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&veaction=edit&section=18" title="სექციის რედაქტირება:ლექსიკა: სიტყვები, მყარი გამოთქმები" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&action=edit&section=18" title="Edit section's source code: ლექსიკა: სიტყვები, მყარი გამოთქმები"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>სომხური ენის ლექსიკაში შეინიშნება მსგავსებები (განსაკუთრებით სიტყვების ფუძე-ძირთა დონეზე) <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%AB%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90" title="ბერძნული ენა">ბერძნულთან</a>. სომხური შეიცავს მრავალ <a href="/w/index.php?title=%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%AE%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%90&action=edit&redlink=1" class="new" title="ნასესხობა (ჯერ არაა დაწერილი)">ნასესხობას</a> <a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ირანული ენები">ირანული ენებიდან</a> (<a href="/w/index.php?title=%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="პართული (ჯერ არაა დაწერილი)">პართული</a>, <a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A8%E1%83%A3%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%9D_%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="საშუალო სპარსული (ჯერ არაა დაწერილი)">საშუალო სპარსული</a>, <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90" title="სპარსული ენა">სპარსული</a>), <a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90" title="ფრანგული ენა">ფრანგულიდან</a>, <a href="/wiki/%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90" title="ლათინური ენა">ლათინურიდან</a> და რა თქმა უნდა <a href="/wiki/%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90" title="რუსული ენა">რუსულიდან</a> (განსაკუთრებით ბევრი <a href="/w/index.php?title=%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%9B%E1%83%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="რუსიციზმი (ჯერ არაა დაწერილი)">რუსიციზმი</a> მოიპოვება ტექნიკურ ტერმინოლოგიაში და სასაუბრო ენაში). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="მისალმება"><span id=".E1.83.9B.E1.83.98.E1.83.A1.E1.83.90.E1.83.9A.E1.83.9B.E1.83.94.E1.83.91.E1.83.90"></span>მისალმება</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&veaction=edit&section=19" title="სექციის რედაქტირება:მისალმება" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&action=edit&section=19" title="Edit section's source code: მისალმება"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>გამარჯობა! - ბარ<b>ე</b>ვ (ძეზ)! <br /></li> <li>სალამი! - ვოხჯ<b>უჲ</b>ნ! ბარ<b>ე</b>ვ!<b><br /></b></li> <li>დილა მშვიდობისა! - ბარ<b>ი</b> ლუ<b>ჲ</b>ს, ბარ<b>ი</b> არავ<b>ო</b>ტ!<br /></li> <li>დღე მშვიდობისა! - ბარ<b>ი</b> <b>ო</b>რ' ! (რ-რბილი)<br /></li> <li>საღამო მშვიდობისა! - ბარ<b>ი</b> ჲერეკო!<b><br /></b></li> <li>ღამე მშვიდობისა! - ბარ<b>ი</b> გიშ<b>ე</b>რ!<b><br /></b></li> <li>კეთილი იყოს თქვენი მობრძანება! - ბარი გალ<b>უ</b>სტ!<br /></li> <li>როგორ ბრძანდებით? - ვონც <b>ე</b>ქ?<br /> <ul><li>როგორ ხარ? - ვონც ჲ<b>ე</b>ს?<br /></li> <li>როგორ გაქვთ საქმე(ებ)ი? - ვონც ე ძერ გორწ<b>ე</b>რე?<br /></li> <li>როგორ გაქვს საქმე(ებ)ი? - ვონც ე გორწ<b>ე</b>რდ?<br /> <ul><li>კარგად - ლავ <b>ე</b><br /></li> <li>მადლობა - შნორაკალუთ<b>ჲუ</b>ნ<br /></li></ul></li></ul></li> <li>... და თქვენ?, ... და შენ? - ისკ დ<b>უ</b>ქ?, ისკ დ<b>უ</b>?</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="დამშვიდობება"><span id=".E1.83.93.E1.83.90.E1.83.9B.E1.83.A8.E1.83.95.E1.83.98.E1.83.93.E1.83.9D.E1.83.91.E1.83.94.E1.83.91.E1.83.90"></span>დამშვიდობება</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&veaction=edit&section=20" title="სექციის რედაქტირება:დამშვიდობება" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&action=edit&section=20" title="Edit section's source code: დამშვიდობება"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>ნახვამდის! - ცტესუთ<b>ჲუ</b>ნ!<br /></li> <li>აბა, დროებით! - ჰაჯ<b>ო</b>ღ!<br /></li> <li>ხვალამდე! - მინჩ<b>ე</b>ვ ვაღე!<br /></li> <li>მშვიდობით! - მნას ბარ<b>ო</b>ვ!</li> <li>წარმატებას (გამართლებას) გისურვებ! - ჰაჯოღუთ<b>ჲუ</b>ნ!</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="გაცნობა"><span id=".E1.83.92.E1.83.90.E1.83.AA.E1.83.9C.E1.83.9D.E1.83.91.E1.83.90"></span>გაცნობა</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&veaction=edit&section=21" title="სექციის რედაქტირება:გაცნობა" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&action=edit&section=21" title="Edit section's source code: გაცნობა"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>რა გქვიათ? - ვონც <b>ე</b> ძერ ან<b>უ</b>ნე?<br /> <ul><li>რა გქვია? - ანუნტ ინჩ <b>ე</b>?<br /></li></ul></li> <li>მე მქვია ... - იმ ანუნნ<b>ე</b> ...<br /></li> <li>რამდენი წლის ბრძანდებით? - ქანი ტარეკ<b>ა</b>ნ ექ დ<b>უ</b>ქ?<br /> <ul><li>რამდენი წლის ხარ? - ქანი ტარეკ<b>ა</b>ნ ეს?<br /></li></ul></li> <li>მე... წლის - ეს... ტარეკან <b>ემ</b><br /></li> <li>საიდან ხართ? - ვორტეღ<b>ი</b>ც ექ დ<b>უ</b>ქ?<br /></li> <li>მე ... ვარ - ეს ...-იც <b>ე</b>მ <br /></li> <li>ძალიან სასიამოვნოა? - შატ ჰაჭელი <b>ე</b><br /></li> <li>ჩემთვისაც (ძალიან სასიამოვნოა) - ინძ <b>ე</b>ლ ე შატ ჰაჭელ<b>ი</b></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="კვირის_დღეები"><span id=".E1.83.99.E1.83.95.E1.83.98.E1.83.A0.E1.83.98.E1.83.A1_.E1.83.93.E1.83.A6.E1.83.94.E1.83.94.E1.83.91.E1.83.98"></span>კვირის დღეები</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&veaction=edit&section=22" title="სექციის რედაქტირება:კვირის დღეები" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&action=edit&section=22" title="Edit section's source code: კვირის დღეები"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>ორშაბათი - ჲერკ´უშაბთი</li> <li>სამშაბათი - ჲერექშაბთი</li> <li>ოთხშაბათი - ჩორექშაბთი</li> <li>ხუთშაბათი - ჰინგშაბთი</li> <li>პარასკევი - ურბათ</li> <li>შაბათი - შაბათ</li> <li>კვირა - კ´ირაკ´ი</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="თვეები"><span id=".E1.83.97.E1.83.95.E1.83.94.E1.83.94.E1.83.91.E1.83.98"></span>თვეები</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&veaction=edit&section=23" title="სექციის რედაქტირება:თვეები" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&action=edit&section=23" title="Edit section's source code: თვეები"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>იანვარი - ჰუნვარ</li> <li>თებერვალი - ფეტრვარ</li> <li>მარტი - მარტ</li> <li>აპრილი - აპრილ</li> <li>მაისი - მაჲის</li> <li>ივნისი - ჰუნის</li> <li>ივლისი - ჰულის</li> <li>აგვისტო - ოგოსტოს</li> <li>სექტემბერი - სეპტემბერ</li> <li>ოქტომბერი - ჰოქტემბერ</li> <li>ნოემბერი - ნოჲემბერ</li> <li>დეკემბერი - დეკტემბერ</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ფერები"><span id=".E1.83.A4.E1.83.94.E1.83.A0.E1.83.94.E1.83.91.E1.83.98"></span>ფერები</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&veaction=edit&section=24" title="სექციის რედაქტირება:ფერები" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&action=edit&section=24" title="Edit section's source code: ფერები"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>ვერცხლისფერი - არწათაგუჲნ</li> <li>ყვითელი - დეღინ</li> <li>ცისფერი - ჲერკნაგუჲნ</li> <li>მწვანე - კანაჩ</li> <li>ლურჯი - კაპუჲტ</li> <li>წითელი - კარმირ</li> <li>იისფერი - მანუშაკაგუჲნ</li> <li>ნაცრისფერი - მოხრაგუჲნ</li> <li>ნარინჯისფერი - ნარნჯაგუჲნ</li> <li>წაბლისფერი - შაგანაკაგუჲნ</li> <li>ოქროსფერი - ვოსკეგუჲნ</li> <li>შავი - სევ</li> <li>თეთრი - სპიტაკ</li> <li>ვარდისფერი - ვარდაგუჲნ</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="იხილეთ_აგრეთვე"><span id=".E1.83.98.E1.83.AE.E1.83.98.E1.83.9A.E1.83.94.E1.83.97_.E1.83.90.E1.83.92.E1.83.A0.E1.83.94.E1.83.97.E1.83.95.E1.83.94"></span>იხილეთ აგრეთვე</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&veaction=edit&section=25" title="სექციის რედაქტირება:იხილეთ აგრეთვე" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&action=edit&section=25" title="Edit section's source code: იხილეთ აგრეთვე"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%90" title="არმენოლოგია">არმენოლოგია</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%90_(1922%E2%80%931924_%E1%83%AC%E1%83%AC.)" title="სომხური ენის ორთოგრაფიული რეფორმა (1922–1924 წწ.)">სომხური ენის ორთოგრაფიული რეფორმა (1922–1924 წწ.)</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ლექსიკონები,_სახელმძღვანელოები"><span id=".E1.83.9A.E1.83.94.E1.83.A5.E1.83.A1.E1.83.98.E1.83.99.E1.83.9D.E1.83.9C.E1.83.94.E1.83.91.E1.83.98.2C_.E1.83.A1.E1.83.90.E1.83.AE.E1.83.94.E1.83.9A.E1.83.9B.E1.83.AB.E1.83.A6.E1.83.95.E1.83.90.E1.83.9C.E1.83.94.E1.83.9A.E1.83.9D.E1.83.94.E1.83.91.E1.83.98"></span>ლექსიკონები, სახელმძღვანელოები</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&veaction=edit&section=26" title="სექციის რედაქტირება:ლექსიკონები, სახელმძღვანელოები" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&action=edit&section=26" title="Edit section's source code: ლექსიკონები, სახელმძღვანელოები"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%E1%83%98%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%94_%E1%83%A8%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%AB%E1%83%94&action=edit&redlink=1" class="new" title="ივანე შილაკაძე (ჯერ არაა დაწერილი)">შილაკაძე, ივანე</a>: <b>ახალი სომხური ენის გრამატიკა ქრესტომათიითა და ლექსიკონით</b> : სახელმძღვ. სტუდენტებისათვის. თბილისი : თბილ. უნ-ტის გამ-ბა, <a href="/wiki/1971" title="1971">1971</a>.</li> <li><a href="/wiki/%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%9C_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A5%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%97-%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%98" title="ლეონ მელიქსეთ-ბეგი">მელიქსეთ-ბეგი, ლეონ</a>: <b>სომხურ-ქართული ლექსიკონი</b>. თბილისი: ნეკერი, <a href="/wiki/1996" title="1996">1996</a>.</li> <li>გორგაძე, რამაზ, პოღოსიანი, ვ.: <b>სომხურ-ქართული სასაუბრო</b> / რედ.: ნ. საგანელიძე. თბილისი: განათლება, <a href="/wiki/1989" title="1989">1989</a>.</li> <li>ჩინჩალაძე, მ., პოღოსიანი, ვ.: <b>ქართულ-სომხური სასაუბროები ლექსიკონითურთ</b>. თბილისი: ინტელექტი, <a href="/wiki/1998" title="1998">1998</a>.</li> <li><b>ქართულ-აზერბაიჯანულ-სომხურ-რუსული სიხშირული ლექსიკონი</b>. თბილისი: უმცირესობათა საკითხების ევრ. ცენტრი: საქ. ჩეხთა სათვისტომო "ზლატა პრაღა",<a href="/wiki/2006" title="2006">2006</a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ლიტერატურა"><span id=".E1.83.9A.E1.83.98.E1.83.A2.E1.83.94.E1.83.A0.E1.83.90.E1.83.A2.E1.83.A3.E1.83.A0.E1.83.90"></span>ლიტერატურა</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&veaction=edit&section=27" title="სექციის რედაქტირება:ლიტერატურა" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&action=edit&section=27" title="Edit section's source code: ლიტერატურა"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><cite class="book" style="font-style:normal" id="CITEREFქსე1985"><i>მ. რობაქიძე</i>, <a href="/wiki/%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%AD%E1%83%9D%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90" title="ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია">ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია</a>, ტ. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://georgianencyclopedia.ge/pdf/9.pdf">9</a>, <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r3722932">.mw-parser-output .ts-comment-commentedText{border-bottom:1px dotted;cursor:help}@media(hover:none){.mw-parser-output .ts-comment-commentedText:not(.rt-commentedText){border-bottom:0;cursor:auto}}</style><span class="ts-comment-commentedText" title="ბეჭდვითი სიტყვის კომბინატი">თბ.</span>, 1985. — გვ. 472.</cite></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="რესურსები_ინტერნეტში"><span id=".E1.83.A0.E1.83.94.E1.83.A1.E1.83.A3.E1.83.A0.E1.83.A1.E1.83.94.E1.83.91.E1.83.98_.E1.83.98.E1.83.9C.E1.83.A2.E1.83.94.E1.83.A0.E1.83.9C.E1.83.94.E1.83.A2.E1.83.A8.E1.83.98"></span>რესურსები ინტერნეტში</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&veaction=edit&section=28" title="სექციის რედაქტირება:რესურსები ინტერნეტში" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&action=edit&section=28" title="Edit section's source code: რესურსები ინტერნეტში"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><span style="font-size: 0.95em; font-weight: bold; color:var(--color-subtle, #555); position: relative;">(<a href="/wiki/%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90" title="ქართული ენა"><span style="color:var(--color-subtle, #555);">ქართული ენა</span></a>)</span> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.amsi.ge/istoria/div/WyaroTa1.html">ზურაბ რატიანი: „წყაროთა ღაღადი ანუ პირიქითა საქართველო“ (ლეონტი მროველის „აქამომდის ქართლოსიანთა ენა სომხური იყო, ...“-ს შესახებ) </a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://linguapedia.info/languages/armenian.html?fbclid=IwAR2CbzKeWdADZ0zbOgfp2GCgna-9ST5Twq_6pbgyN9QTKBkXHS9bMJxnCDw">linguapedia.info</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="სქოლიო"><span id=".E1.83.A1.E1.83.A5.E1.83.9D.E1.83.9A.E1.83.98.E1.83.9D"></span>სქოლიო</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&veaction=edit&section=29" title="სექციის რედაქტირება:სქოლიო" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&action=edit&section=29" title="Edit section's source code: სქოლიო"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist" style="font-size: 90%; list-style-type: decimal;"> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-[https://github.com/unicode-org/cldr/blob/main/common/main/hy.xml_https://github.com/unicode-org/cldr/blob/main/common/main/hy.xml]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-1"><a href="#cite_ref-[https://github.com/unicode-org/cldr/blob/main/common/main/hy.xml_https://github.com/unicode-org/cldr/blob/main/common/main/hy.xml]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>_1-0">↑</a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://github.com/unicode-org/cldr/blob/main/common/main/hy.xml">https://github.com/unicode-org/cldr/blob/main/common/main/hy.xml</a><span class="wef_low_priority_links"></span><div style="display:none"></div></span> </li> <li id="cite_note-2"><a href="#cite_ref-2">↑</a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ethnologue.com/language/hye">სომხური</a>. Ethnologue</span> </li> </ol></div></div> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.log.warn("Gadget \"ReferenceTooltips\" was not loaded. Please migrate it to use ResourceLoader. See \u003Chttps://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:Gadgets\u003E.");});</script><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">მოძიებულია „<a dir="ltr" href="https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=სომხური_ენა&oldid=4647264">https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=სომხური_ენა&oldid=4647264</a>“-დან</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="სპეციალური:კატეგორიები">კატეგორია</a>: <ul><li><a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98_%E1%83%93%E1%83%90_%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98_%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%97" title="კატეგორია:ენები და დიალექტები ანბანის მიხედვით">ენები და დიალექტები ანბანის მიხედვით</a></li><li><a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90" title="კატეგორია:სომხური ენა">სომხური ენა</a></li><li><a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="კატეგორია:სომხეთის ენები">სომხეთის ენები</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> ეს გვერდი ბოლოს დარედაქტირდა: 13:36, 23 აპრილი 2024.</li> <li id="footer-info-copyright"><div>ტექსტი ვრცელდება <a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Creative_Commons_Attribution-ShareAlike_4.0_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%A8%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%9D_%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%AA%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%98" title="ვიკიპედია:Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 საერთაშორისო ლიცენზიის ტექსტი">Creative Commons Attribution-ShareAlike ლიცენზიით</a> და შესაძლოა არსებობდეს დამატებითი პირობები. ამ საიტის გამოყენებით, თქვენ ეთანხმებით <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">გამოყენების პირობებსა</a> და <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Privacy_policy">კონფიდენციალურობის პოლიტიკას</a>.</div> <div>ვიკიპედია® არის არაკომერციული ორგანიზაცია <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>-ის რეგისტრირებული სავაჭრო ნიშანი.</div> <div class="noprint"><br /><a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A4%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98/%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90" title="ვიკიპედია:ფორუმი/დახმარება">დაგვიკავშირდით</a></div></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">კონფიდენციალურობის პოლიტიკა</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A8%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%91">ვიკიპედიის შესახებ</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%A2%E1%83%98:%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%AE%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%9B%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A3%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A7%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%90">პასუხისმგებლობის უარყოფა</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">ქცევის კოდექსი</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">შემქმნელები</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/ka.wikipedia.org">სტატისტიკა</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">მზა ფაილების პოლიტიკა</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//ka.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">მობილური ვერსია</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-zntss","wgBackendResponseTime":193,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.137","walltime":"0.200","ppvisitednodes":{"value":1369,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":22359,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":13757,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":13,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":2279,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 133.081 1 -total"," 67.72% 90.125 1 თარგი:ინფოდაფა_ენა"," 50.20% 66.803 2 თარგი:Wikidata"," 16.08% 21.396 1 თარგი:ქსე"," 14.35% 19.094 1 თარგი:წიგნი"," 13.73% 18.266 7 თარგი:ახსტრდაწყება"," 9.54% 12.695 1 თარგი:Comment"," 7.35% 9.783 1 თარგი:სქოლიო"," 6.82% 9.076 4 თარგი:დროშა"," 3.93% 5.227 1 თარგი:Replace"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.038","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":1881375,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-587f7d4878-sbpgf","timestamp":"20241120201945","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u10e1\u10dd\u10db\u10ee\u10e3\u10e0\u10d8 \u10d4\u10dc\u10d0","url":"https:\/\/ka.wikipedia.org\/wiki\/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q8785","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q8785","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2006-04-16T15:59:30Z","headline":"\u10d8\u10dc\u10d3\u10dd\u10d4\u10d5\u10e0\u10dd\u10de\u10e3\u10da\u10d8 \u10d4\u10dc\u10d0"}</script> </body> </html>