CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Embryophyta - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )nlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"cf4ac13d-c71f-44d6-b778-e5f5eec94461","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Embryophyta","wgTitle":"Embryophyta","wgCurRevisionId":67936379,"wgRevisionId":67936379,"wgArticleId":637402,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Wikipedia:Plantenlemma","Embryophyta","Plantentaxonomie"],"wgPageViewLanguage":"nl","wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Embryophyta","wgRelevantArticleId":637402,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true, "wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"nl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":50000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q192154","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready", "user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Direct-link-to-Commons","ext.gadget.ProtectionTemplates","ext.gadget.InterProjectLinks","ext.gadget.hoofdbetekenis-titelwijziging","ext.gadget.switcher","ext.gadget.OpenStreetMapFrame","ext.gadget.subpages","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init", "ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=nl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/bb/Plants.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1751"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/bb/Plants.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1168"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="934"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Embryophyta - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//nl.m.wikipedia.org/wiki/Embryophyta"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Bewerken" href="/w/index.php?title=Embryophyta&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (nl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//nl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Embryophyta"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom-feed" href="/w/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Embryophyta rootpage-Embryophyta skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Naar inhoud springen</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hoofdmenu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Hoofdmenu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hoofdmenu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Hoofdpagina" title="Naar de hoofdpagina gaan [z]" accesskey="z"><span>Hoofdpagina</span></a></li><li id="n-zoekartikel" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Navigatie"><span>Vind een artikel</span></a></li><li id="n-today" class="mw-list-item"><a href="/wiki/24_november"><span>Vandaag</span></a></li><li id="n-Etalage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage"><span>Etalage</span></a></li><li id="n-categories" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Categorie:Alles"><span>Categorieën</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingen" title="Een lijst met recente wijzigingen in deze wiki. [r]" accesskey="r"><span>Recente wijzigingen</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:NieuwePaginas"><span>Nieuwe artikelen</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:Willekeurig" title="Een willekeurige pagina bekijken [x]" accesskey="x"><span>Willekeurige pagina</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation2" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation2" > <div class="vector-menu-heading"> Informatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Gebruikersportaal" title="Informatie over het project: wat u kunt doen, waar u dingen kunt vinden"><span>Gebruikersportaal</span></a></li><li id="n-Snelcursus" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Snelcursus"><span>Snelcursus</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Hulp_en_beheer" title="Hulpinformatie over deze wiki"><span>Hulp en contact</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Hoofdpagina" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="de vrije encyclopedie" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-nl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciaal:Zoeken" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia" aria-label="Doorzoek Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="De lettergrootte, breedte en kleur van de pagina wijzigen" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Uiterlijk" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Uiterlijk</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl" class=""><span>Doneren</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Embryophyta" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht." class=""><span>Account aanmaken</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Embryophyta" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o" class=""><span>Aanmelden</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Meer opties" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Persoonlijke hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Gebruikersmenu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl"><span>Doneren</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Embryophyta" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Account aanmaken</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Embryophyta" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Aanmelden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagina's voor uitgelogde redacteuren <a href="/wiki/Help:Inleiding" aria-label="Meer leren over bewerken"><span>meer lezen</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnBijdragen" title="Bijdragen IP-adres [y]" accesskey="y"><span>Bijdragen</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnOverleg" title="Overlegpagina van de anonieme gebruiker van dit IP-adres [n]" accesskey="n"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Inhoud" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Inhoud</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">verbergen</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Top</div> </a> </li> <li id="toc-Flora's" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Flora's"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Flora's</span> </div> </a> <ul id="toc-Flora's-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Geslachtelijke_voortplanting" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Geslachtelijke_voortplanting"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Geslachtelijke voortplanting</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Geslachtelijke_voortplanting-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Geslachtelijke voortplanting-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Geslachtelijke_voortplanting-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Verloop_van_de_levenscyclus" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Verloop_van_de_levenscyclus"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Verloop van de levenscyclus</span> </div> </a> <ul id="toc-Verloop_van_de_levenscyclus-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Mossen_en_varens" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Mossen_en_varens"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Mossen en varens</span> </div> </a> <ul id="toc-Mossen_en_varens-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Mossen,_levermossen_en_hauwmossen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Mossen,_levermossen_en_hauwmossen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2.1</span> <span>Mossen, levermossen en hauwmossen</span> </div> </a> <ul id="toc-Mossen,_levermossen_en_hauwmossen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Varens_en_varenachtigen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Varens_en_varenachtigen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2.2</span> <span>Varens en varenachtigen</span> </div> </a> <ul id="toc-Varens_en_varenachtigen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Homologe_structuren_bij_mossen_en_varens" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Homologe_structuren_bij_mossen_en_varens"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2.3</span> <span>Homologe structuren bij mossen en varens</span> </div> </a> <ul id="toc-Homologe_structuren_bij_mossen_en_varens-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Zaadplanten,_Spermatophyta" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Zaadplanten,_Spermatophyta"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Zaadplanten, <i>Spermatophyta</i></span> </div> </a> <ul id="toc-Zaadplanten,_Spermatophyta-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Naaktzadigen,_Gymnospermae" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Naaktzadigen,_Gymnospermae"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3.1</span> <span>Naaktzadigen, <i>Gymnospermae</i></span> </div> </a> <ul id="toc-Naaktzadigen,_Gymnospermae-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Palmvarens,_Cycadales" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-4"> <a class="vector-toc-link" href="#Palmvarens,_Cycadales"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3.1.1</span> <span>Palmvarens, <i>Cycadales</i></span> </div> </a> <ul id="toc-Palmvarens,_Cycadales-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ginkgoales" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-4"> <a class="vector-toc-link" href="#Ginkgoales"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3.1.2</span> <span><i>Ginkgoales</i></span> </div> </a> <ul id="toc-Ginkgoales-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Coniferen,_Coniferales" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-4"> <a class="vector-toc-link" href="#Coniferen,_Coniferales"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3.1.3</span> <span>Coniferen, <i>Coniferales</i></span> </div> </a> <ul id="toc-Coniferen,_Coniferales-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Gnetales" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-4"> <a class="vector-toc-link" href="#Gnetales"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3.1.4</span> <span><i>Gnetales</i></span> </div> </a> <ul id="toc-Gnetales-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Homologe_structuren_bij_zaadplanten" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Homologe_structuren_bij_zaadplanten"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3.2</span> <span>Homologe structuren bij zaadplanten</span> </div> </a> <ul id="toc-Homologe_structuren_bij_zaadplanten-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Fylogenie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Fylogenie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Fylogenie</span> </div> </a> <ul id="toc-Fylogenie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Embryophyta</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ga naar een artikel in een andere taal. Beschikbaar in 66 talen" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-66" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">66 talen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%AA_%D8%AC%D9%86%D9%8A%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="نباتات جنينية – Arabisch" lang="ar" hreflang="ar" data-title="نباتات جنينية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%AA_%D8%AC%D9%86%D9%8A%D9%86%D9%8A%D9%87" title="نباتات جنينيه – Egyptisch Arabisch" lang="arz" hreflang="arz" data-title="نباتات جنينيه" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptisch Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Embryophyta" title="Embryophyta – Asturisch" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Embryophyta" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Asturisch" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Ali_bitkil%C9%99r" title="Ali bitkilər – Azerbeidzjaans" lang="az" hreflang="az" data-title="Ali bitkilər" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbeidzjaans" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%AE%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B_%D1%82%D3%A9%D2%99%D3%A9%D0%BB%D3%A9%D1%88%D0%BB%D3%A9_%D2%AF%D2%AB%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82%D3%99%D1%80" title="Юғары төҙөлөшлө үҫемлектәр – Basjkiers" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Юғары төҙөлөшлө үҫемлектәр" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="Basjkiers" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D1%8B%D1%88%D1%8D%D0%B9%D1%88%D1%8B%D1%8F_%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%8B" title="Вышэйшыя расліны – Belarussisch" lang="be" hreflang="be" data-title="Вышэйшыя расліны" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Belarussisch" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B8%D1%81%D1%88%D0%B8_%D1%80%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Висши растения – Bulgaars" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Висши растения" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgaars" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9C%E0%A4%AE%E0%A5%80%E0%A4%A8%E0%A5%80_%E0%A4%AA%E0%A5%8C%E0%A4%A7%E0%A4%BE" title="जमीनी पौधा – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="जमीनी पौधा" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Kopnena_biljka" title="Kopnena biljka – Bosnisch" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Kopnena biljka" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Bosnisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Embri%C3%B2fits" title="Embriòfits – Catalaans" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Embriòfits" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Catalaans" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Vy%C5%A1%C5%A1%C3%AD_rostliny" title="Vyšší rostliny – Tsjechisch" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Vyšší rostliny" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tsjechisch" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%81%D0%BB%C4%83_%D3%B3%D1%81%D0%B5%D0%BD%D1%82%C4%83%D1%80%D0%B0%D0%BD" title="Аслă ӳсентăран – Tsjoevasjisch" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Аслă ӳсентăран" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Tsjoevasjisch" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/St%C3%A6ngelplanter" title="Stængelplanter – Deens" lang="da" hreflang="da" data-title="Stængelplanter" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Deens" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Embryophyta" title="Embryophyta – Duits" lang="de" hreflang="de" data-title="Embryophyta" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Duits" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Embryophyte" title="Embryophyte – Engels" lang="en" hreflang="en" data-title="Embryophyte" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Engels" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Embriofito" title="Embriofito – Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Embriofito" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Embryophyta" title="Embryophyta – Spaans" lang="es" hreflang="es" data-title="Embryophyta" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Spaans" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Maismaataimed" title="Maismaataimed – Estisch" lang="et" hreflang="et" data-title="Maismaataimed" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estisch" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Embryophyta" title="Embryophyta – Baskisch" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Embryophyta" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskisch" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="رویان‌داران – Perzisch" lang="fa" hreflang="fa" data-title="رویان‌داران" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Perzisch" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Embryopsida" title="Embryopsida – Fins" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Embryopsida" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fins" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Embryophyta" title="Embryophyta – Frans" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Embryophyta" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Frans" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Embryophyta" title="Embryophyta – Iers" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Embryophyta" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Iers" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Embri%C3%B3fitas" title="Embriófitas – Galicisch" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Embriófitas" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galicisch" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A6%D7%9E%D7%97%D7%99_%D7%A2%D7%95%D7%91%D7%A8" title="צמחי עובר – Hebreeuws" lang="he" hreflang="he" data-title="צמחי עובר" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Hebreeuws" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Kopnene_biljke" title="Kopnene biljke – Kroatisch" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Kopnene biljke" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Embri%C3%B3s_n%C3%B6v%C3%A9nyek" title="Embriós növények – Hongaars" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Embriós növények" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Hongaars" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B2%D5%A1%D6%80%D5%B1%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3_%D5%A2%D5%B8%D6%82%D5%B5%D5%BD%D5%A5%D6%80" title="Բարձրակարգ բույսեր – Armeens" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Բարձրակարգ բույսեր" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Armeens" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Embryophyta" title="Embryophyta – Indonesisch" lang="id" hreflang="id" data-title="Embryophyta" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Indonesisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Embryophyte" title="Embryophyte – Iloko" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Embryophyte" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="Iloko" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/K%C3%ADmpl%C3%B6ntur" title="Kímplöntur – IJslands" lang="is" hreflang="is" data-title="Kímplöntur" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="IJslands" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Embryophyta" title="Embryophyta – Italiaans" lang="it" hreflang="it" data-title="Embryophyta" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Italiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E9%99%B8%E4%B8%8A%E6%A4%8D%E7%89%A9" title="陸上植物 – Japans" lang="ja" hreflang="ja" data-title="陸上植物" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japans" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%98_%E1%83%9B%E1%83%AA%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="უმაღლესი მცენარეები – Georgisch" lang="ka" hreflang="ka" data-title="უმაღლესი მცენარეები" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Georgisch" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%96%D0%BE%D2%93%D0%B0%D1%80%D1%8B_%D1%81%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D3%A9%D1%81%D1%96%D0%BC%D0%B4%D1%96%D0%BA%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Жоғары сатыдағы өсімдіктер – Kazachs" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Жоғары сатыдағы өсімдіктер" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Kazachs" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%9C%A0%EB%B0%B0%EC%8B%9D%EB%AC%BC" title="유배식물 – Koreaans" lang="ko" hreflang="ko" data-title="유배식물" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Koreaans" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Embryophyta" title="Embryophyta – Latijn" lang="la" hreflang="la" data-title="Embryophyta" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Latijn" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Landplanzen" title="Landplanzen – Luxemburgs" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Landplanzen" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="Luxemburgs" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B8%D1%88%D0%B8_%D1%80%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Виши растенија – Macedonisch" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Виши растенија" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Macedonisch" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Landplantar" title="Landplantar – Noors - Nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Landplantar" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Noors - Nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Landplanter" title="Landplanter – Noors - Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Landplanter" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Noors - Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Embryophyta" title="Embryophyta – Occitaans" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Embryophyta" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Occitaans" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Ro%C5%9Bliny_telomowe" title="Rośliny telomowe – Pools" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Rośliny telomowe" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Pools" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Embryophyta" title="Embryophyta – Portugees" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Embryophyta" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portugees" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rm mw-list-item"><a href="https://rm.wikipedia.org/wiki/Plantas" title="Plantas – Reto-Romaans" lang="rm" hreflang="rm" data-title="Plantas" data-language-autonym="Rumantsch" data-language-local-name="Reto-Romaans" class="interlanguage-link-target"><span>Rumantsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D1%8B%D1%81%D1%88%D0%B8%D0%B5_%D1%80%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Высшие растения – Russisch" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Высшие растения" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Russisch" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D2%AE%D1%80%D0%B4%D2%AF%D0%BA%D2%AF_%D2%AF%D2%AF%D0%BD%D1%8D%D1%8D%D0%B9%D0%B8%D0%BB%D1%8D%D1%80" title="Үрдүкү үүнээйилэр – Jakoets" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Үрдүкү үүнээйилэр" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="Jakoets" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Embryophyte" title="Embryophyte – Schots" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Embryophyte" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="Schots" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/Embryophyte" title="Embryophyte – Singalees" lang="si" hreflang="si" data-title="Embryophyte" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="Singalees" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Embryophyte" title="Embryophyte – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Embryophyte" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BF%D0%BD%D0%B5%D0%BD%D0%B5_%D0%B1%D0%B8%D1%99%D0%BA%D0%B5" title="Копнене биљке – Servisch" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Копнене биљке" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Servisch" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Embryophyta" title="Embryophyta – Soendanees" lang="su" hreflang="su" data-title="Embryophyta" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="Soendanees" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Landv%C3%A4xter" title="Landväxter – Zweeds" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Landväxter" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Zweeds" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%A8%E0%AE%BF%E0%AE%B2%E0%AE%A4%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AE%BE%E0%AE%B5%E0%AE%B0%E0%AE%99%E0%AF%8D%E0%AE%95%E0%AE%B3%E0%AF%8D" title="நிலத்தாவரங்கள் – Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="நிலத்தாவரங்கள்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B7%E0%B8%8A%E0%B8%9A%E0%B8%81" title="พืชบก – Thai" lang="th" hreflang="th" data-title="พืชบก" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Thai" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Embryophyte" title="Embryophyte – Turks" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Embryophyte" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Turks" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="uitgelicht artikel"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%AE%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%8B_%D1%82%D3%A9%D0%B7%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%88%D0%BB%D0%B5_%D2%AF%D1%81%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%BB%D3%99%D1%80" title="Югары төзелешле үсемлекләр – Tataars" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Югары төзелешле үсемлекләр" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="Tataars" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%BC%D0%B1%D1%80%D1%96%D0%BE%D1%84%D1%96%D1%82%D0%B8" title="Ембріофіти – Oekraïens" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Ембріофіти" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Oekraïens" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Yuksak_o%CA%BBsimliklar" title="Yuksak oʻsimliklar – Oezbeeks" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Yuksak oʻsimliklar" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Oezbeeks" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt_c%C3%B3_ph%C3%B4i" title="Thực vật có phôi – Vietnamees" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Thực vật có phôi" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamees" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Embryophyta" title="Embryophyta – West-Vlaams" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Embryophyta" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="West-Vlaams" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Embryophyta" title="Embryophyta – Waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Embryophyta" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E6%9C%89%E8%83%9A%E6%A4%8D%E7%89%A9" title="有胚植物 – Wuyu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="有胚植物" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Wuyu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://zea.wikipedia.org/wiki/Landplant%27n" title="Landplant'n – Zeeuws" lang="zea" hreflang="zea" data-title="Landplant'n" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="Zeeuws" class="interlanguage-link-target"><span>Zeêuws</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%9C%89%E8%83%9A%E6%A4%8D%E7%89%A9" title="有胚植物 – Chinees" lang="zh" hreflang="zh" data-title="有胚植物" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Chinees" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E9%99%B8%E4%B8%8A%E6%A4%8D%E7%89%A9" title="陸上植物 – Kantonees" lang="yue" hreflang="yue" data-title="陸上植物" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Kantonees" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q192154#sitelinks-wikipedia" title="Taalkoppelingen bewerken" class="wbc-editpage">Koppelingen bewerken</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Naamruimten"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Embryophyta" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c"><span>Artikel</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Overleg:Embryophyta" rel="discussion" title="Overleg over deze pagina [t]" accesskey="t"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Taalvariant wijzigen" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Nederlands</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Weergaven"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Embryophyta"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Embryophyta&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Embryophyta&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Embryophyta&action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hulpmiddelen" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hulpmiddelen</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Meer opties" > <div class="vector-menu-heading"> Handelingen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Embryophyta"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Embryophyta&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Embryophyta&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Embryophyta&action=history"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Algemeen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/Embryophyta" title="Lijst met alle pagina's die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j"><span>Links naar deze pagina</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/Embryophyta" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina's waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k"><span>Gerelateerde wijzigingen</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=nl" title="Bestanden uploaden [u]" accesskey="u"><span>Bestand uploaden</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:SpecialePaginas" title="Lijst met alle speciale pagina's [q]" accesskey="q"><span>Speciale pagina's</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Embryophyta&oldid=67936379" title="Permanente koppeling naar deze versie van deze pagina"><span>Permanente koppeling</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Embryophyta&action=info" title="Meer informatie over deze pagina"><span>Paginagegevens</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Citeren&page=Embryophyta&id=67936379&wpFormIdentifier=titleform" title="Informatie over hoe u deze pagina kunt citeren"><span>Deze pagina citeren</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FEmbryophyta"><span>Verkorte URL verkrijgen</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:QrCode&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FEmbryophyta"><span>QR-code downloaden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Afdrukken/exporteren </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Boek&bookcmd=book_creator&referer=Embryophyta"><span>Boek aanmaken</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:DownloadAsPdf&page=Embryophyta&action=show-download-screen"><span>Downloaden als PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Embryophyta&printable=yes" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p"><span>Afdrukversie</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In andere projecten </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Embryophyta" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-species mw-list-item"><a href="https://species.wikimedia.org/wiki/Embryophyta" hreflang="en"><span>Wikispecies</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q192154" title="Koppeling naar item in verbonden gegevensrepository [g]" accesskey="g"><span>Wikidata-item</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Uiterlijk</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">verbergen</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="nl" dir="ltr"><table class="infobox" cellpadding="1" cellspacing="1" style="font-size:95%;"> <tbody><tr> <th class="infobox-kop notheme" style="background-color:#cbe8c1; color:inherit; font-weight:bold;"><big>Embryophyta</big><br /><small><a href="/wiki/Fossiel" title="Fossiel">Fossiel</a> voorkomen: <a href="/wiki/Ordovicium" title="Ordovicium">Ordovicium</a><sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> – <a href="/wiki/Holoceen" title="Holoceen">heden</a></small> </th></tr> <tr> <td style="text-align:center; padding:0;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Plants.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Plants.jpg/266px-Plants.jpg" decoding="async" width="266" height="388" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Plants.jpg/399px-Plants.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/bb/Plants.jpg 2x" data-file-width="481" data-file-height="702" /></a></span> </td></tr> <tr> <td style="text-align:center; padding:0; font-size:85%">Diversiteit van Embryophyta </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" style="background-color: #cbe8c1; color:inherit; font-weight:bold;"><a href="/wiki/Taxonomie_(biologie)" title="Taxonomie (biologie)">Taxonomische indeling</a> </th></tr> <tr> <td> <table style="margin:0 auto;"> <tbody><tr><td><a href="/wiki/Rijk_(biologie)" title="Rijk (biologie)">Rijk</a>:</td><td><a href="/wiki/Planten" title="Planten">Plantae</a> (Planten)</td></tr> <tr><td></td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" style="background-color: #cbe8c1; color:inherit; font-weight:bold;"><a href="/wiki/Onderrijk" title="Onderrijk">Onderrijk</a> </th></tr> <tr> <td class="ta-center"><b>Embryophyta</b><br /><small><a href="/wiki/Adolf_Engler" title="Adolf Engler">Engl.</a></small><small> (1892)</small> </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" style="background-color: #cbe8c1; color:inherit; font-weight:bold;" colspan="2"> </th></tr> <tr> <td class="ta-center" colspan="2"><small><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Embryophyta" class="extiw" title="commons:Category:Embryophyta">Afbeeldingen</a> op</small> <span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Commons-logo.svg" class="mw-file-description" title="Wikimedia Commons"><img alt="Wikimedia Commons" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/15px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/23px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> <small><a href="/wiki/Wikimedia_Commons" title="Wikimedia Commons">Wikimedia Commons</a></small> </td></tr> <tr> <td class="ta-center" colspan="2"><small><a href="https://species.wikimedia.org/wiki/Embryophyta" class="extiw" title="wikispecies:Embryophyta">Embryophyta</a> op</small> <span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Wikispecies-logo.svg" class="mw-file-description" title="Wikispecies"><img alt="Wikispecies" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Wikispecies-logo.svg/15px-Wikispecies-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Wikispecies-logo.svg/23px-Wikispecies-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Wikispecies-logo.svg/30px-Wikispecies-logo.svg.png 2x" data-file-width="941" data-file-height="1103" /></a></span> <small><a href="/wiki/Wikispecies" title="Wikispecies">Wikispecies</a></small> </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" style="background-color: #cbe8c1; color:inherit;" colspan="2"> <table style="margin:0 auto;" cellspacing="0" cellpadding="0"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle;"><b>Portaal</b>  <span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Portal.svg" class="mw-file-description" title="Portaalicoon"><img alt="Portaalicoon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/22px-Portal.svg.png" decoding="async" width="22" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/33px-Portal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/44px-Portal.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="32" /></a></span>   </td> <td class="ta-left"><b><a href="/wiki/Portaal:Biologie" title="Portaal:Biologie">Biologie</a> </b> </td></tr></tbody></table> </th></tr></tbody></table> <p><i><b>Embryophyta</b></i> is een <a href="/wiki/Botanische_naam" title="Botanische naam">botanische naam</a> voor een groep <a href="/wiki/Planten" title="Planten">planten</a> waarbij de individuele planten uitgroeien vanuit een <a href="/wiki/Embryo" title="Embryo">embryo</a>. Het gaat om de landplanten, dus ruwweg de <a href="/wiki/Mossen" title="Mossen">mossen</a>, <a href="/wiki/Varens" title="Varens">varens</a> en <a href="/wiki/Zaadplanten" title="Zaadplanten">zaadplanten</a> (<a href="/wiki/Naaktzadigen" title="Naaktzadigen">naakt-</a> en <a href="/wiki/Bedektzadigen" title="Bedektzadigen">bedektzadigen</a>}. </p><p>De naam <b>landplanten</b> is ter onderscheid met de <a href="/wiki/Algen" title="Algen">algen</a>. Onder de <i>landplanten</i> bevinden zich ook verschillende planten van het zoete en enkele van het zoute water. Een andere naam voor een vergelijkbare groep is <i>Cormophyta</i>. Deze naam staat dan tegenover <i><a href="/wiki/Thallophyta" title="Thallophyta">Thallophyta</a></i>, voor 'planten' die geen differentiatie in <a href="/wiki/Stengel" title="Stengel">stengel</a>, <a href="/wiki/Blad_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Blad (hoofdbetekenis)">blad</a> en <a href="/wiki/Wortel_(plant)" title="Wortel (plant)">wortel</a> vertonen. De mossen vormen bij deze indeling een groep dicht bij de grens tussen de twee groepen; men spreekt bijvoorbeeld van <a href="/wiki/Thalleus_levermos" title="Thalleus levermos">thalleuze</a> en <a href="/wiki/Folieus_levermos" title="Folieus levermos">bebladerde levermossen</a>, waarmee wordt gedoeld op de <a href="/wiki/Gametofyt" title="Gametofyt">gametofyt</a> en niet op de <a href="/wiki/Sporofyt" title="Sporofyt">sporofyt</a>. </p><p>Alle soorten in deze <a href="/wiki/Taxon" title="Taxon">taxonomische groep</a> zijn complexe <a href="/wiki/Meercellig" class="mw-redirect" title="Meercellig">meercellige</a> <a href="/wiki/Eukaryoten" title="Eukaryoten">eukaryoten</a> met gespecialiseerde voortplantingsorganen. Met slechts een beperkt aantal uitzonderingen verkrijgen ze hun energie door <a href="/wiki/Fotosynthese" title="Fotosynthese">fotosynthese</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Flora's"><span id="Flora.27s"></span>Flora's</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Embryophyta&veaction=edit&section=1" title="Bewerk dit kopje: Flora's" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Embryophyta&action=edit&section=1" title="De broncode bewerken van de sectie: Flora's"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De 23e druk van de <i><a href="/wiki/Heukels%27_Flora_van_Nederland" title="Heukels' Flora van Nederland">Heukels' Flora van Nederland</a></i> behandelt alleen de in Nederland inheemse vaatplanten, met een nadruk op de zaadplanten, de <a href="/wiki/Zaadplanten" title="Zaadplanten"><i>Spermatopsida</i></a>. De <i>Heukels</i> is een <a href="/wiki/Flora_(overzichtswerk)" title="Flora (overzichtswerk)">flora</a>, dus een lijst van in Nederland voorkomende planten, en gaat niet in op de vraag hoe deze groepen geplaatst moeten worden wat betreft de taxonomie in hogere rangen. Wel verwijst deze flora expliciet naar de webpagina van Tolweb.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>De <i>Beknopte mosflora van Nederland en België</i><sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> behandelt de mossen van de in Nederland en België inheemse mossen. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Geslachtelijke_voortplanting">Geslachtelijke voortplanting</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Embryophyta&veaction=edit&section=2" title="Bewerk dit kopje: Geslachtelijke voortplanting" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Embryophyta&action=edit&section=2" title="De broncode bewerken van de sectie: Geslachtelijke voortplanting"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Geslachtelijke_voortplanting_bij_Embryophyta" title="Geslachtelijke voortplanting bij Embryophyta">Geslachtelijke voortplanting bij Embryophyta</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</i></div> <p>De <a href="/wiki/Geslachtelijke_voortplanting" title="Geslachtelijke voortplanting">geslachtelijke voortplanting</a> bij <i>Embryophyta</i> (landplanten) is een gecompliceerd proces, dat goed begrepen kan worden door vergelijking van het eenvoudiger proces bij <a href="/wiki/Mossen" title="Mossen">mossen</a>, <a href="/wiki/Levermossen" title="Levermossen">levermossen</a>, <a href="/wiki/Hauwmossen" title="Hauwmossen">hauwmossen</a> en <a href="/wiki/Varens" title="Varens">varens</a> met het gecompliceerde proces bij <a href="/wiki/Naaktzadigen" title="Naaktzadigen">naaktzadigen</a> en bij <a href="/wiki/Bedektzadigen" title="Bedektzadigen">bedektzadigen</a>. De overeenkomsten in de <a href="/wiki/Generatiewisseling" title="Generatiewisseling">generatiewisseling</a> werden reeds in 1849 beschreven door <a href="/wiki/Wilhelm_Hofmeister" title="Wilhelm Hofmeister">Wilhelm Hofmeister</a>. Er is een grote verscheidenheid in de <a href="/wiki/Levenscyclus_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Levenscyclus (hoofdbetekenis)">levenscyclus</a>, waarvan de geslachtelijke voortplanting deel van uitmaakt, maar er zijn enkele belangrijke punten van overeenkomst. </p><p>De <i>Embryophyta</i> hebben als groep het land veroverd. Ze zijn daar de meest dominante groep van organismen, en zorgen voor verreweg het grootste aandeel in de <a href="/wiki/Producent_(ecologie)" title="Producent (ecologie)">primaire productie</a> van de <a href="/wiki/Biomassa" title="Biomassa">biomassa</a>. </p><p>De <i>Embryophyta</i> hebben in de evolutie hun afhankelijkheid van water bij de voortplanting verloren. Hoewel de hele groep van de <i>Embryophyta</i> "landplanten" wordt genoemd, zijn er veel soorten die secundair zijn <a href="/wiki/Adaptatie_(biologie)" title="Adaptatie (biologie)">aangepast</a> aan het leven in het zoete, brakke of zoute water. De naam "landplanten" is vooral bedoeld als tegenstelling tot de vooral waterbewonende <a href="/wiki/Algen" title="Algen">algen</a>, die oorspronkelijk ook wel tot de "planten" werden gerekend. </p><p><a href="/wiki/Spore" title="Spore">Sporen</a> hadden oorspronkelijk een belangrijke rol bij de <a href="/wiki/Ongeslachtelijke_voortplanting" title="Ongeslachtelijke voortplanting">ongeslachtelijke voortplanting</a>, maar met het ontstaan van de <a href="/wiki/Geslachtsverdeling" title="Geslachtsverdeling">geslachtsverdeling</a> met (mannelijke) <a href="/wiki/Microspore" title="Microspore">microsporen</a> en (vrouwelijke) <a href="/wiki/Macrospore" title="Macrospore">macrosporen</a> is deze rol in de loop van de fylogenie verloren gegaan. Ook de geslachtsorganen (<a href="/wiki/Antheridium" title="Antheridium">antheridium</a> en <a href="/wiki/Archegonium" title="Archegonium">archegonium</a>) zijn in de evolutie opgenomen in de omhullende beschermende structuren, zodat er meer gecompliceerde geslachtsorganen zijn ontstaan, zoals meeldraden, stampers en zaadknoppen. De antheridia en archegonia zijn microscopisch klein en nog met moeite te herkennen.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Verloop_van_de_levenscyclus">Verloop van de levenscyclus</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Embryophyta&veaction=edit&section=3" title="Bewerk dit kopje: Verloop van de levenscyclus" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Embryophyta&action=edit&section=3" title="De broncode bewerken van de sectie: Verloop van de levenscyclus"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie ook de artikelen <a href="/wiki/Generatiewisseling" title="Generatiewisseling">Generatiewisseling</a> en <a href="/wiki/Kernfasewisseling" title="Kernfasewisseling">Kernfasewisseling</a>.</i></div> <p><a href="/wiki/Wilhelm_Hofmeister" title="Wilhelm Hofmeister">Wilhelm Hofmeister</a> onderkende omstreeks 1849 als eerste de overeenkomst in de <a href="/wiki/Generatiewisseling" title="Generatiewisseling">generatiewisseling</a> van <a href="/wiki/Mossen" title="Mossen">mossen</a> (en verwanten), <a href="/wiki/Varens" title="Varens">varens</a> (en verwanten) en <a href="/wiki/Zaadplanten" title="Zaadplanten">zaadplanten</a>, met name de <a href="/wiki/Coniferen" title="Coniferen">coniferen</a>, en de <a href="/wiki/Homologie_(morfologie)" title="Homologie (morfologie)">homologie</a> van de <a href="/wiki/Orgaan" title="Orgaan">organen</a> voor de <a href="/wiki/Voortplanting_(biologie)" title="Voortplanting (biologie)">voortplanting</a> bij verschillende groepen van de <i>Embryophyta</i> (landplanten). </p><p>De <i>Embryophyta</i> hebben alle een <a href="/wiki/Levenscyclus_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Levenscyclus (hoofdbetekenis)">levenscyclus</a> met een afwisseling van twee generaties: met een <a href="/wiki/Haplo%C3%AFdie" title="Haploïdie">haploïde</a> generatie, de <a href="/wiki/Gametofyt" title="Gametofyt">gametofyt</a> (de gametenvormende generatie), en een <a href="/wiki/Diplo%C3%AFdie" title="Diploïdie">diploïde</a> generatie, de sporofyt (de sporenvormende generatie). Een <a href="/wiki/Generatie_(biologie)" title="Generatie (biologie)">generatie</a> is een stadium in de ontwikkeling van een organisme, dat begint met een voortplantingscel (<a href="/wiki/Spore" title="Spore">spore</a> of <a href="/wiki/Zygote" title="Zygote">zygote</a>), en die - na een periode van duidelijke vegetatieve activiteit zoals <a href="/wiki/Groei_(fysiologie)" title="Groei (fysiologie)">groei en ontwikkeling</a> - eindigt met de vorming van andere reproductieve cellen (sporen of <a href="/wiki/Gameet" title="Gameet">gameten</a>). Een levenscyclus met een dergelijke afwisseling van generaties heet een <a href="/wiki/Digenetische_cyclus" title="Digenetische cyclus">digenetische cyclus</a>. </p><p>Bij de <i>Embryophyta</i> begint de <a href="/wiki/Kernfase#Haplofase" title="Kernfase">haplofase (haploïde kernfase)</a> of gametofyt-fase met de door <a href="/wiki/Meiose_(voortplanting)" title="Meiose (voortplanting)"><i>meiose </i>of<i> reductiedeling</i></a> gevormde eencellige sporen, die uitgroeien tot <a href="/wiki/Gametofyt" title="Gametofyt">gametofyt</a> (de generatie die de haploïde <a href="/wiki/Gameet" title="Gameet">gameten: eicellen, zaadcellen</a> vormt). De <a href="/wiki/Kernfase#Diplofase" title="Kernfase">diplofase (diploïde kernfase)</a> of sporofytfase begint met de diploïde zygote (de bevruchte <a href="/wiki/Eicel" title="Eicel">eicel</a>), die zich via het embryo-stadium ontwikkelt tot een meercellige sporofyt (de generatie die de sporen vormt). </p><p>De belangrijkste processen in de levenscyclus zijn de <u>bevruchting</u> en de <u>meiose</u>. Hiertussen vinden de groei en ontwikkeling plaats tot een meercellig individuen: de <u>gametofyt</u> en de <u>sporofyt</u> die elkaar in een cyclus afwisselen, de <a href="/wiki/Digenetische_cyclus" title="Digenetische cyclus">digenetische cyclus</a>. </p> <table style="border:solid thin teal;line-height:125%;" width="100%"> <tbody><tr> <th><span style="line-height:135%;background-color:transparent;border:solid thin teal;border-radius:1px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;">Schema van de levenscyclus bij <i>Embryophyta</i></span> </th></tr> <tr> <td> <table cellspacing="0" style="text-align:center;font-size:90%;line-height:100%;" align="right"> <tbody><tr> <td colspan="9" style="background-color:silver;">Heteromorfe <i>diplohaplont</i> met dominante sporofyt<sup id="cite_ref-KleurRand_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-KleurRand-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <td colspan="3" style="background-color:silver;">  </td> <td colspan="5" style="border:solid thin red;"><i>kernfase</i> </td> <td style="background-color:silver;">  </td></tr> <tr> <td colspan="3" style="background-color:silver;">  </td> <td style="border:solid thin red;"><i>diplofase</i><br />(2n) </td> <td style="background-color:Lightgrey;">←<br />→ </td> <td colspan="3" style="border:solid thin red;"><i>haplofase</i><br />(1n) </td> <td style="background-color:silver;">  </td></tr> <tr> <td colspan="7" style="background-color:silver;"> </td></tr> <tr> <td rowspan="5" style="background-color:silver;"> </td> <td rowspan="5" style="border:solid thin red;"><b>Ge-<br />ne-<br />ra-<br />ties</b> </td> <td rowspan="5" style="background-color:silver;"> </td> <td><span style="line-height:135%;background-color:lavender;border:double medium blue;border-radius:8px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;">zygote</span> </td> <td> <table> <tbody><tr> <td>← </td> <td><small> bevruch- <br /> ting </small> </td> <th><i>B!</i> </th> <td><big>{</big> </td> <td>←<br />← </td></tr></tbody></table> </td> <td>←<br />gameten </td> <td> </td> <td><span style="line-height:135%;background-color:lightgreen;border:solid thin green;border-radius:8px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;">♂ gameten</span><br />↑ </td> <td rowspan="5" style="background-color:silver;"> </td></tr> <tr> <td rowspan="2">↓ </td> <td rowspan="3"> </td> <td>↑ </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td><div style="line-height:135%;background-color:lightgreen;border:solid medium green;border-radius:8px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;">(♀) <b>macro-<br />gameto- <br />fyt</b></div> </td> <td> </td> <td><div style="line-height:135%;background-color:lightgreen;border:solid medium green;border-radius:8px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;">(♂) <b>micro-<br />gameto- <br />fyt</b></div> </td></tr> <tr> <td rowspan="2" style="border:double thick blue;background-color:lavender;">(meio-)<br /><b> SPORO- <br />FYT</b> </td> <td>↑ </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td> <table cellspacing="0" cellpadding="0" style="line-height:80%;"> <tbody><tr> <td>→ </td> <th><i>R!</i> </th> <td><small>sporische<br />(intermediaire)<br />meiose</small> </td> <td><big>{</big> </td> <td>→<br />→ </td></tr></tbody></table> </td> <td><span style="line-height:135%;background-color:lightgreen;border:solid thin green;border-radius:8px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;">♀ sporen</span><br />→ </td> <td> </td> <td>↑<br /><span style="line-height:135%;background-color:lightgreen;border:solid thin green;border-radius:8px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;">♂ sporen</span> </td></tr> <tr> <td colspan="9" style="background-color:silver;"> </td></tr></tbody></table> <p>In het algemeen zijn er in de levenscyclus van <i>Embryophyta</i> de volgende processen en de stadia van <a href="/wiki/Groei_(fysiologie)" title="Groei (fysiologie)">groei en ontwikkeling</a> te onderscheiden: </p> <dl><dd><b>1</b>. <span style="line-height:135%;background-color:powderblue;border:solid thin transparent;border-radius:1px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"><i><a href="/wiki/Bevruchting" title="Bevruchting">bevruchting</a></i></span> door versmelting van twee <a href="/wiki/Haplo%C3%AFdie" title="Haploïdie">haploïde (1n)</a> <span style="line-height:135%;background-color:lightgreen;border:solid thin green;border-radius:8px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"><a href="/wiki/Gameet" title="Gameet">gameten</a></span> <dl><dd>→ het product van de <span style="line-height:135%;background-color:powderblue;border:solid thin transparent;border-radius:1px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"><i>bevruchting</i></span> van de kern van een ♀ <span style="line-height:135%;background-color:lightgreen;border:solid thin green;border-radius:8px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;">eicel</span> door een ♂ <span style="line-height:135%;background-color:lightgreen;border:solid thin green;border-radius:8px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;">spermakern</span> is een eencellige, <a href="/wiki/Diplo%C3%AFdie" title="Diploïdie">diploïde (2n)</a> <span style="line-height:135%;background-color:lavender;border:double medium blue;border-radius:8px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;">zygote</span></dd></dl></dd> <dd><b>2</b>. <i>groei en ontwikkeling</i> van de <span style="line-height:135%;background-color:lavender;border:double medium blue;border-radius:8px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;">zygote</span> tot een meercellige, diploïde (2n) generatie: <dl><dd>→ een meercellige, diploïde (2n) <span style="line-height:135%;background-color:#CFFFFF;border:double thick blue;border-radius:1px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;">sporofyt</span> met een of meer <a href="/wiki/Sporangium" title="Sporangium">sporangia</a> met sporemoedercellen</dd></dl></dd> <dd><b>3</b>. <span style="line-height:135%;background-color:peachpuff;border:solid thin transparent;border-radius:1px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"><i>sporische <a href="/wiki/Meiose_(voortplanting)" title="Meiose (voortplanting)">meiose</a></i></span> door de sporemoedercellen in de sporangia <dl><dd>→ eencellige <a href="/wiki/Haplo%C3%AFdie" title="Haploïdie">haploïde (1n)</a> <span style="line-height:135%;background-color:lightgreen;border:solid thin green;border-radius:8px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"><a href="/wiki/Spore" title="Spore">sporen</a></span> (ook wel "meiosporen") in een sporangium van de <span style="line-height:135%;background-color:#CFFFFF;border:double thick blue;border-radius:1px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;">sporofyt</span></dd></dl></dd> <dd><b>4</b>. <i>groei en ontwikkeling</i> van de <span style="line-height:135%;background-color:lightgreen;border:solid thin green;border-radius:8px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;">sporen</span> tot een meercellige, haploïde (1n) generatie: <span style="line-height:135%;background-color:palegreen;border:solid medium green;border-radius:8px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"><a href="/wiki/Gametofyt" title="Gametofyt">gametofyt</a></span> <dl><dd>→ met in de <a href="/wiki/Geslachtsorgaan" title="Geslachtsorgaan">voortplantingsorganen</a> de vorming door <a href="/wiki/Mitose" title="Mitose">mitotische celdelingen</a><br />van de haploïde <span style="line-height:135%;background-color:lightgreen;border:solid thin green;border-radius:8px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"><a href="/wiki/Gameet" title="Gameet">gameten</a></span> (<a href="/wiki/Eicel" title="Eicel">eicellen</a> in de <a href="/wiki/Archegonium" title="Archegonium">archegonia</a>, resp. <a href="/wiki/Zaadcel" title="Zaadcel">zaadcellen</a> in de <a href="/wiki/Antheridium" title="Antheridium">antheridia</a>)</dd></dl></dd></dl> </td></tr></tbody></table> <p>  </p> <table class="toccolours vatop" style="float:right;font-size:85%;line-height:110%;"> <tbody><tr> <th colspan="2" style="border-bottom:double teal;"><span style="letter-spacing:3.5pt;">Heterospore planten met<br />tweehuizige sporofyten</span><sup id="cite_ref-Kleuren_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-Kleuren-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </th></tr> <tr> <td><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r56498116">.mw-parser-output .treeview ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .treeview li{margin:0;padding:0;list-style-type:none;list-style-image:none}.mw-parser-output .treeview li li{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f2/Treeview-grey-line.png")no-repeat 0 -2981px;padding-left:20px;text-indent:0.3em}.mw-parser-output .treeview li li.lastline{background-position:0 -5971px}.mw-parser-output .treeview li.emptyline>ul{margin-left:-1px}.mw-parser-output .treeview li.emptyline>ul>.mw-empty-elt:first-child+.emptyline,.mw-parser-output .treeview li.emptyline>ul>li:first-child{background-position:0 9px}</style><div class="treeview"> <ul><li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> ♀ sporofyt <ul><li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> <b>macrosporofyl</b> <ul><li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> macrosporangium <ul><li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> macrosporemoedercel<br /> <span style="line-height:135%;background-color:#FFD0D0;border:solid thin transparent;border-radius:1px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"><i>meiose</i></span> <ul><li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> <b>macrospore</b> <ul><li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> macroprothallium <ul><li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> archegonium<br /> (♀ gametangium) <ul><li>archegoniumwandcellen</li> <li>hals- en halskanaalcellen</li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> <span style="color:green;"><b>1 eicel</b></span><br /><span style="line-height:135%;background-color:lightblue;border:solid thin transparent;border-radius:1px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"><i>bevruchting</i></span> <ul><li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> <b>zygote</b> (♀ of ♂) <ul><li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> embryo (♀ of ♂)</li></ul></li></ul></li></ul></li></ul></li></ul></li></ul></li></ul></li></ul></li></ul></li></ul> </div> </td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r56498116"><div class="treeview"> <ul><li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> ♂ sporofyt <ul><li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> <b>microsporofyl</b> <ul><li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> microsporangium <ul><li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> microsporemoedercel<br /> <span style="line-height:135%;background-color:#FFD0D0;border:solid thin transparent;border-radius:1px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"><i>meiose</i></span> <ul><li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> <b>microspore</b> <ul><li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> antheridium<br /> (♂ gametangium) <ul><li>antheridiumwandcellen</li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> <span style="color:orangered;"><b>spermatozoïden</b></span></li></ul></li></ul></li></ul></li></ul></li></ul></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table> <p>Het bovenstaande laat het principe van <a href="/wiki/Generatiewisseling" title="Generatiewisseling">generatiewisseling</a> met <a href="/wiki/Kernfasewisseling" title="Kernfasewisseling">kernfasewisseling</a> zien: </p> <ul><li>de gametofyt (de gametenvormende generatie) wisselt af met de sporofyt (de sporenvormende generatie); dit type <a href="/wiki/Generatiewisseling" title="Generatiewisseling">generatiewisseling</a> is de <a href="/wiki/Digenetische_cyclus" title="Digenetische cyclus">digenetische cyclus</a>.</li> <li>de <a href="/wiki/Kernfase#Haplofase" title="Kernfase">haploïde generatie (haplofase)</a> wisselt hier af met een <a href="/wiki/Kernfase#Diplofase" title="Kernfase">diploïde generatie (diplofase)</a>; een organisme met een dergelijke <a href="/wiki/Kernfasewisseling" title="Kernfasewisseling">kernfasewisseling</a> is een <a href="/wiki/Diplohaplont" title="Diplohaplont">diplohaplont</a>.</li></ul> <p>De <a href="/wiki/Meiose_(voortplanting)" title="Meiose (voortplanting)">reductiedeling of meiose</a> vindt plaats bij de vorming van de sporen; dit heet "sporische meiose". </p><p>Er bestaat een grote verscheidenheid in de onderlinge verhoudingen tussen sporofyt en gametofyt. De "mosplant" is de bij mossen dominante gametofyt. Na de bevruchting ontwikkelt de sporofyt zich op de gametofyt en is daarvan afhankelijk. Bij de <a href="/wiki/Vaatplanten" title="Vaatplanten">vaatplanten</a> (varens en zaadplanten) is de "plant" de dominante sporofyt, die vrijwel meteen uitgroeit tot de zelfstandige plant. "Dominant" wil hier zeggen: van beide generaties het sterkst ontwikkeld en het langst levend. Bij de <a href="/wiki/Zaadplanten" title="Zaadplanten">zaadplanten</a> is de mannelijke, maar vooral de vrouwelijke gametofyt sterk <a href="/wiki/Rudimentair_(anatomie)" title="Rudimentair (anatomie)">gereduceerd</a> en vaak nauwelijks herkenbaar. </p><p>De sporofyt heeft bij mossen en varens een functie bij de <a href="/wiki/Ongeslachtelijke_voortplanting" title="Ongeslachtelijke voortplanting">ongeslachtelijke voortplanting</a> doordat door <a href="/wiki/Meiose_(voortplanting)" title="Meiose (voortplanting)">meiotische</a> delingen de <a href="/wiki/Haplo%C3%AFdie" title="Haploïdie">haploïde</a> (n) <a href="/wiki/Spore" title="Spore">sporen</a> in grote aantallen gevormd worden in <a href="/wiki/Sporangium" title="Sporangium">sporangia</a>. Bij de zaadplanten kunnen grote aantallen microsporen gevormd worden (het stuifmeel), maar in het <a href="/wiki/Nucellus" title="Nucellus">macrosporangium</a> (nucellus) wordt gewoonlijk slechts één functionele macrospore gevormd. De voortplanting wordt verzorgd door de grote aantallen zaadknoppen (die elk een nucellus bevatten), die bij bevruchting de zaden kunnen vormen. Hier spreekt men van <a href="/wiki/Geslachtelijke_voortplanting" title="Geslachtelijke voortplanting">geslachtelijke voortplanting</a> door middel van zaden. </p> <div style="clear:both;"></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Mossen_en_varens">Mossen en varens</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Embryophyta&veaction=edit&section=4" title="Bewerk dit kopje: Mossen en varens" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Embryophyta&action=edit&section=4" title="De broncode bewerken van de sectie: Mossen en varens"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Bij mossen en varens is er een sterke overeenkomst in voortplantingsorganen, hoewel hun <a href="/wiki/Levenscyclus_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Levenscyclus (hoofdbetekenis)">levenscyclus</a> sterk lijkt te verschillen. Bij varens is de variatie groot. Het eenvoudiger proces van de bevruchting bij mossen en varens wordt eerst beschreven om daarna de bevruchting bij zaadplanten te verduidelijken. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Mossen,_levermossen_en_hauwmossen"><span id="Mossen.2C_levermossen_en_hauwmossen"></span>Mossen, levermossen en hauwmossen</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Embryophyta&veaction=edit&section=5" title="Bewerk dit kopje: Mossen, levermossen en hauwmossen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Embryophyta&action=edit&section=5" title="De broncode bewerken van de sectie: Mossen, levermossen en hauwmossen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie ook de artikelen <a href="/wiki/Mossen" title="Mossen">mossen</a>, <a href="/wiki/Levermossen" title="Levermossen">levermossen</a> en <a href="/wiki/Hauwmossen" title="Hauwmossen">hauwmossen</a>.</i></div> <p><a href="/wiki/Mossen" title="Mossen">Mossen</a>, <a href="/wiki/Levermossen" title="Levermossen">levermossen</a> en <a href="/wiki/Hauwmossen" title="Hauwmossen">hauwmossen</a> hebben een <a href="/wiki/Generatiewisseling" title="Generatiewisseling">generatiewisseling</a> met dominante haploïde gametofyt, en leeft de diploïde sporofyt (het <a href="/wiki/Sporangium" title="Sporangium">sporenkapsel</a>) op de gametofyt. </p><p>Sporen worden gevormd door <a href="/wiki/Meiose_(voortplanting)" title="Meiose (voortplanting)">meiose</a> van de sporemoedercellen (sporocyten) in het sporenkapsel. De <a href="/wiki/Spore" title="Spore">sporen</a> zijn gewoonlijk alle van gelijke grootte (<a href="/wiki/Isosporie" title="Isosporie">isosporie</a>), maar <a href="/wiki/Heterosporie" title="Heterosporie">heterosporie</a> komt bij slechts enkele groepen van mossen voor. De kleinere, mannelijke sporen noemt men dan microsporen, de grotere, vrouwelijke sporen noemt men macrosporen. </p><p>De haploïde sporen groeien uit via een <a href="/wiki/Voorkiem" title="Voorkiem">protonema-stadium</a> tot een <a href="/wiki/Gametofyt" title="Gametofyt">gametofyt</a>, de "mosplant". De mosplanten vormen de <a href="/wiki/Gametangium" title="Gametangium">geslachtsorganen</a> (gametangia); de mannelijke gametangia zijn de <a href="/wiki/Antheridium" title="Antheridium"><i>antheridia</i></a> en de vrouwelijke geslachtsorganen zijn de <a href="/wiki/Archegonium" title="Archegonium"><i>archegonia</i></a>. De antheridia en archegonia hebben een beschermende wand van steriele cellen. </p><p>Het <i>antheridium</i> is een in het <a href="/wiki/Thallus" title="Thallus">thallus</a> verzonken of zittend tot kort gesteeld, bol tot eivormig orgaantje. In de buik van het antheridium worden de <a href="/wiki/Zaadcel" title="Zaadcel">zaadcellen (antherozoïden, spermatozoïden)</a> gevormd, die met behulp van twee <a href="/wiki/Zweepstaartje" title="Zweepstaartje">flagellen</a> kunnen zwemmen. </p><p>Het <i>archegonium</i> is min of meer bol, gewoonlijk flesvormig, met een buik en een hals en met een wand van steriele cellen. De <a href="/wiki/Eicel" title="Eicel">eicel</a> in de buik van het archegonium wordt bevrucht door een zaadcel uit een antheridium. Deze zaadcel heeft aan een dun vliesje water reeds genoeg om naar het archegonium te zwemmen. De cellen in het halskanaal lossen op en laten de zaadcel door. </p><p>Uit de diploïde <a href="/wiki/Zygote" title="Zygote">zygote</a>, de bevruchte eicel, ontwikkelt zich eerst een <a href="/wiki/Embryo" title="Embryo">embryo</a> en daaruit groeit de <a href="/wiki/Sporofyt" title="Sporofyt">sporofyt</a>, die parasiteert op de mosplant (de gametofyt). De sporofyt bestaat uit een voet, een seta en een <a href="/wiki/Sporangium" title="Sporangium">sporenkapsel (sporangium of sporogoon)</a>. Bij levermossen heeft het sporenkapsel een eenvoudige bouw en heeft geen bladgroen. De sporofyt bij de <a href="/wiki/Hauwmossen" title="Hauwmossen">hauwmossen</a> is ongesteeld. Bij veel mossen kan de bouw van de sporofyt zeer complex zijn met chloroplasten in de cellen, huidmondjes en een centrale streng die lijkt op een vaatbundel. </p> <ul class="gallery mw-gallery-traditional center"> <li class="gallerycaption">Antheridium, archegonium en jonge sporofyt bij enkele levermossen</li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Marchantia_polymorpha_Antheridium_Strasburger1900.png" class="mw-file-description" title="Marchantia polymorpha: antheridium en antherozoïden"><img alt="Marchantia polymorpha: antheridium en antherozoïden" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Marchantia_polymorpha_Antheridium_Strasburger1900.png/200px-Marchantia_polymorpha_Antheridium_Strasburger1900.png" decoding="async" width="200" height="177" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Marchantia_polymorpha_Antheridium_Strasburger1900.png/300px-Marchantia_polymorpha_Antheridium_Strasburger1900.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Marchantia_polymorpha_Antheridium_Strasburger1900.png/400px-Marchantia_polymorpha_Antheridium_Strasburger1900.png 2x" data-file-width="844" data-file-height="748" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Parapluutjesmos" title="Parapluutjesmos"><i>Marchantia polymorpha</i></a>: antheridium en antherozoïden</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Marchantia_polymorpha_Archegonium_Strasburger1900.png" class="mw-file-description" title="Marchantia polymorpha: archegonium"><img alt="Marchantia polymorpha: archegonium" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Marchantia_polymorpha_Archegonium_Strasburger1900.png/141px-Marchantia_polymorpha_Archegonium_Strasburger1900.png" decoding="async" width="141" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Marchantia_polymorpha_Archegonium_Strasburger1900.png/211px-Marchantia_polymorpha_Archegonium_Strasburger1900.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Marchantia_polymorpha_Archegonium_Strasburger1900.png/282px-Marchantia_polymorpha_Archegonium_Strasburger1900.png 2x" data-file-width="856" data-file-height="1214" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Parapluutjesmos" title="Parapluutjesmos"><i>Marchantia polymorpha</i></a>: archegonium</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Porella_SPT_ls.jpg" class="mw-file-description" title="Porella: sporofyt overlangse doorsnede, omhuld door archegoniumrest"><img alt="Porella: sporofyt overlangse doorsnede, omhuld door archegoniumrest" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Porella_SPT_ls.jpg/123px-Porella_SPT_ls.jpg" decoding="async" width="123" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Porella_SPT_ls.jpg/184px-Porella_SPT_ls.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b2/Porella_SPT_ls.jpg 2x" data-file-width="240" data-file-height="390" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><i>Porella</i>: sporofyt overlangse doorsnede, omhuld door archegoniumrest</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Hypnum_cupressiforme_(c,_144820-481001)_9416.JPG" class="mw-file-description" title="Klauwtjesmos (Hypnum)"><img alt="Klauwtjesmos (Hypnum)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Hypnum_cupressiforme_%28c%2C_144820-481001%29_9416.JPG/200px-Hypnum_cupressiforme_%28c%2C_144820-481001%29_9416.JPG" decoding="async" width="200" height="133" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Hypnum_cupressiforme_%28c%2C_144820-481001%29_9416.JPG/300px-Hypnum_cupressiforme_%28c%2C_144820-481001%29_9416.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Hypnum_cupressiforme_%28c%2C_144820-481001%29_9416.JPG/400px-Hypnum_cupressiforme_%28c%2C_144820-481001%29_9416.JPG 2x" data-file-width="2592" data-file-height="1728" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Klauwtjesmos" title="Klauwtjesmos">Klauwtjesmos</a> (<i>Hypnum</i>)</div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Varens_en_varenachtigen">Varens en varenachtigen</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Embryophyta&veaction=edit&section=6" title="Bewerk dit kopje: Varens en varenachtigen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Embryophyta&action=edit&section=6" title="De broncode bewerken van de sectie: Varens en varenachtigen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie ook artikel <a href="/wiki/Varens" title="Varens">varens</a>.</i></div> <p>Bij <a href="/wiki/Varens" title="Varens">varens</a> is er een afwisseling is van twee morfologisch verschillend gebouwde generaties, waarbij de sporofyt dominant is. De korter levende gametofyt is minder goed ontwikkeld, maar kan bij veel soorten zelfstandig leven. Dit type <a href="/wiki/Levenscyclus_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Levenscyclus (hoofdbetekenis)">levenscyclus</a> wordt een heteromorfe, digenetische cyclus met dominante sporofyt genoemd. </p><p>Veel varens zijn homospoor en eenhuizig, maar er zijn enkele groepen die <a href="/wiki/Heterosporie" title="Heterosporie">heterospoor</a> zijn: de kleinere <a href="/wiki/Microspore" title="Microspore">microsporen</a> worden gevormd in microsporangia en de grotere <a href="/wiki/Macrospore" title="Macrospore">macrosporen</a> worden gevormd in macrosporangia. Microsporangia en macrosporangia worden dan gevonden aan dezelfde, eenhuizige plant. </p><p>De door meiose gevormde sporen ontwikkelen zich tot de <a href="/wiki/Voorkiem" title="Voorkiem">voorkiemen</a>: het microprothallium, respectievelijk het macroprothallium, maar bij <a href="/wiki/Isosporie" title="Isosporie">isospore</a> varens is er geen onderscheid. De voorkiem is bij een aantal varensoorten vrijlevend, maar ontwikkelt zich bij sommige andere varensoorten zelfs binnen de beschermende sporenwand. </p><p>De <a href="/wiki/Zaadcel" title="Zaadcel">zaadcellen</a>, die flagellen hebben, hebben water nodig om naar de archegonia te zwemmen voor de bevruchting van de <a href="/wiki/Eicel" title="Eicel">eicel</a>. </p><p>Na de bevruchting ontwikkelt de zygote zich, via een embryostadium waar al de aanleg van een echte <a href="/wiki/Wortel_(plant)" title="Wortel (plant)">wortel</a> herkenbaar is, tot een op zichzelf staande sporofyt, de varenplant, terwijl de prothallium afsterft. De sporofyt is de diploïde "varenplant". Deze is aanzienlijk robuuster dan het prothallium. </p> <ul class="gallery mw-gallery-traditional center"> <li class="gallerycaption">Voortplantingsorganen bij varens en varenachtigen</li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Pter1025_Fern_gametophytes_L.jpg" class="mw-file-description" title="Gametofyt bij varens: A-gametofyten, B-archegonia, C-rizoïden, D-antheridia."><img alt="Gametofyt bij varens: A-gametofyten, B-archegonia, C-rizoïden, D-antheridia." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Pter1025_Fern_gametophytes_L.jpg/200px-Pter1025_Fern_gametophytes_L.jpg" decoding="async" width="200" height="148" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Pter1025_Fern_gametophytes_L.jpg/300px-Pter1025_Fern_gametophytes_L.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Pter1025_Fern_gametophytes_L.jpg/400px-Pter1025_Fern_gametophytes_L.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="886" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Gametofyt bij varens:<br />A-gametofyten, B-archegonia,<br />C-rizoïden, D-antheridia.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:S%C3%A9laginelle_-_prothalle_m%C3%A2le_%26_anth%C3%A9rozo%C3%AFde.jpg" class="mw-file-description" title="Selaginella: microspore met microprothallium (v=vegetatieve cel), antheridium (p, c=antheridiumwand) en spermatozoïden (a)."><img alt="Selaginella: microspore met microprothallium (v=vegetatieve cel), antheridium (p, c=antheridiumwand) en spermatozoïden (a)." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/S%C3%A9laginelle_-_prothalle_m%C3%A2le_%26_anth%C3%A9rozo%C3%AFde.jpg/200px-S%C3%A9laginelle_-_prothalle_m%C3%A2le_%26_anth%C3%A9rozo%C3%AFde.jpg" decoding="async" width="200" height="111" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/S%C3%A9laginelle_-_prothalle_m%C3%A2le_%26_anth%C3%A9rozo%C3%AFde.jpg/300px-S%C3%A9laginelle_-_prothalle_m%C3%A2le_%26_anth%C3%A9rozo%C3%AFde.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/S%C3%A9laginelle_-_prothalle_m%C3%A2le_%26_anth%C3%A9rozo%C3%AFde.jpg/400px-S%C3%A9laginelle_-_prothalle_m%C3%A2le_%26_anth%C3%A9rozo%C3%AFde.jpg 2x" data-file-width="1530" data-file-height="848" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><i><a href="/wiki/Selaginella" title="Selaginella">Selaginella</a></i>: microspore met micro<a href="/wiki/Prothallium" class="mw-redirect" title="Prothallium">prothallium</a> (<i>v</i>=vegetatieve cel), antheridium (<i>p, c</i>=antheridiumwand) en spermatozoïden (<i>a</i>).</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Selaginella_megaprothallium_Strasburger_1900.png" class="mw-file-description" title="Selaginella: macrospore met rizoïden en binnen de sporewand (spm) een macroprothallium (pr) met onbevrucht archegonium (ar) en met 2 embryo's (emb1 en emb2)"><img alt="Selaginella: macrospore met rizoïden en binnen de sporewand (spm) een macroprothallium (pr) met onbevrucht archegonium (ar) en met 2 embryo's (emb1 en emb2)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Selaginella_megaprothallium_Strasburger_1900.png/200px-Selaginella_megaprothallium_Strasburger_1900.png" decoding="async" width="200" height="197" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Selaginella_megaprothallium_Strasburger_1900.png/300px-Selaginella_megaprothallium_Strasburger_1900.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Selaginella_megaprothallium_Strasburger_1900.png/400px-Selaginella_megaprothallium_Strasburger_1900.png 2x" data-file-width="1432" data-file-height="1408" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><i><a href="/wiki/Selaginella" title="Selaginella">Selaginella</a></i>: macrospore met rizoïden en binnen de sporewand (<i>spm</i>) een macroprothallium (<i>pr</i>) met onbevrucht <a href="/wiki/Archegonium" title="Archegonium">archegonium</a> (<i>ar</i>) en met 2 <a href="/wiki/Embryo" title="Embryo">embryo</a>'s (<i>emb</i><sub>1</sub> en <i>emb</i><sub>2</sub>)</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Dryopteris_filix-mas_001.jpg" class="mw-file-description" title="Mannetjesvaren (Dryopteris filix-mas)"><img alt="Mannetjesvaren (Dryopteris filix-mas)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/Dryopteris_filix-mas_001.jpg/200px-Dryopteris_filix-mas_001.jpg" decoding="async" width="200" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/Dryopteris_filix-mas_001.jpg/300px-Dryopteris_filix-mas_001.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/Dryopteris_filix-mas_001.jpg/400px-Dryopteris_filix-mas_001.jpg 2x" data-file-width="2576" data-file-height="1932" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Mannetjesvaren" title="Mannetjesvaren">Mannetjesvaren</a> (<i>Dryopteris filix-mas</i>)</div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Homologe_structuren_bij_mossen_en_varens">Homologe structuren bij mossen en varens</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Embryophyta&veaction=edit&section=7" title="Bewerk dit kopje: Homologe structuren bij mossen en varens" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Embryophyta&action=edit&section=7" title="De broncode bewerken van de sectie: Homologe structuren bij mossen en varens"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable" style="text-align:center;font-size:85%;line-height:120%;"> <tbody><tr> <th colspan="12" style="font-size:130%;">Vergelijking van levenscycli bij <i>Embryophyta</i>: mossen, wolfsklauwen en varens </th></tr> <tr> <th rowspan="2"><i>Embryophyta</i>:<br /><a href="/wiki/Cryptogamen" title="Cryptogamen">Cryptogamen,<br />sporenplanten</a> </th> <th rowspan="2" colspan="2"><a href="/wiki/Levermossen" title="Levermossen">levermossen</a> &<br /><a href="/wiki/Mossen" title="Mossen">mossen</a> &<br /><a href="/wiki/Hauwmossen" title="Hauwmossen">hauwmossen</a> </th> <th colspan="4"><a href="/wiki/Lycopsida" title="Lycopsida"><i>Lycopodiopsida</i></a> </th> <th colspan="5"><i><a href="/wiki/Polypodiopsida" title="Polypodiopsida">Polypodiopsida</a></i> </th></tr> <tr> <th colspan="2"><a href="/wiki/Wolfsklauw_(geslacht)" title="Wolfsklauw (geslacht)"><i>Lycopodium</i><br />wolfsklauw</a> </th> <th colspan="2"><i><a href="/wiki/Selaginella" title="Selaginella">Selaginella</a></i> </th> <th><a href="/wiki/Paardenstaart_(geslacht)" title="Paardenstaart (geslacht)"><i>Equisetum</i><br />paardenstaart</a> </th> <th colspan="2"><i><a href="/wiki/Pilvarenfamilie" title="Pilvarenfamilie">Marsileaceae</a></i><br />pilvarenfamilie </th> <th colspan="2"><i><a href="/wiki/Polypodiales" title="Polypodiales">Polypodiales</a></i><br />"echte" varens </th></tr> <tr style="border-top:solid medium teal;background-color:#CCFFFF;"> <td rowspan="2"><a href="/wiki/Geslachtsverdeling" title="Geslachtsverdeling">geslachts-<br />verdeling:</a> </td> <td colspan="2"><a href="/wiki/Isosporie" title="Isosporie">isospoor</a> </td> <td colspan="2">isospoor </td> <td colspan="2"><a href="/wiki/Heterosporie" title="Heterosporie">heterospoor</a> </td> <td>functioneel<br />heterospoor </td> <td colspan="2">heterospoor </td> <td colspan="2">isospoor </td></tr> <tr style="background-color:#CCFFFF;"> <td><a href="/wiki/Mannelijk_(biologie)" title="Mannelijk (biologie)">mnl. (♂)</a> </td> <td><a href="/wiki/Vrouwelijk_(biologie)" title="Vrouwelijk (biologie)">vrl. (♀)</a> </td> <td>mnl. (♂) </td> <td>vrl. (♀) </td> <td>mnl. (♂) </td> <td>vrl. (♀) </td> <td>mnl. (♂) vrl. (♀) </td> <td>mnl. (♂) </td> <td>vrl. (♀) </td> <td>mnl. (♂) </td> <td>vrl. (♀) </td></tr> <tr> <td rowspan="7" style="background-color:pink;"><a href="/wiki/Diplofase" title="Diplofase">diplofase</a><br />met<br /><b><a href="/wiki/Sporofyt" title="Sporofyt">sporofyt</a></b> </td> <td colspan="2" style="background-color:lightgrey;"> </td> <td colspan="2"><a href="/wiki/Microfyl" title="Microfyl">microfyllen</a> </td> <td colspan="2">microfyl]en </td> <td><a href="/wiki/Macrofyl" title="Macrofyl">macrofyllen</a> </td> <td colspan="2">macrofyllen </td> <td colspan="2">macrofyllen </td></tr> <tr> <td colspan="2"><i>monosporangiaat,<br />beperkte groei</i> </td> <td colspan="2"><a href="/wiki/Strobilus" title="Strobilus">sporenaar = strobilus</a> </td> <td colspan="2">sporenaar = strobilus </td> <td>strobilus </td> <td colspan="2"><a href="/wiki/Sporocarp" title="Sporocarp">sorocarp = sporocarp</a> </td> <td colspan="2"> </td></tr> <tr> <td rowspan="2" colspan="2">1-∞ <a href="/wiki/Kapselsteel" title="Kapselsteel">kapselsteel</a> </td> <td rowspan="2" colspan="2">∞ sporofyllen </td> <td rowspan="2">∞ micro-<br />sporofyl </td> <td rowspan="2">∞ macro-<br />sporofyl </td> <td style="background-color:lightgrey;"> </td> <td colspan="2" style="background-color:lightgrey;"> </td> <td colspan="2">sporofyl </td></tr> <tr> <td>∞ <a href="/wiki/Sporangiofoor" title="Sporangiofoor">sporangiofoor</a> </td> <td colspan="2">∞ <a href="/wiki/Sorus_(varens)" title="Sorus (varens)">sorus = sporangiënhoopje</a><br />met <a href="/wiki/Indusium" title="Indusium">indusium</a> </td> <td colspan="2">∞ sporenhoopje </td></tr> <tr style="background-color:lightgrey;color:gray;"> <td colspan="2"> </td> <td> </td> <td>geen<br />integument </td> <td> </td> <td>geen<br />integument </td> <td>geen<br />integument </td> <td> </td> <td>geen<br />integument </td> <td> </td> <td>geen<br />integument </td></tr> <tr> <td colspan="2">1 <a href="/wiki/Sporangium" title="Sporangium">sporenkapsel</a> </td> <td colspan="2">1 <a href="/wiki/Sporangium" title="Sporangium">sporangium</a> </td> <td>1 micro-<br />sporangium </td> <td>1 macro-<br />sporangium </td> <td>6 sporangia </td> <td>∞ micro-<br />sporangia </td> <td>1 macro-<br />sporangium </td> <td colspan="2">∞ sporangia </td></tr> <tr> <td colspan="2">spore-<br />moedercel </td> <td colspan="2">spore-<br />moedercel </td> <td>microspore-<br />moedercel </td> <td>macrospore-<br />moedercel </td> <td>spore-<br />moedercel </td> <td>microspore-<br />moedercel </td> <td>macrospore-<br />moedercel </td> <td colspan="2">spore-<br />moedercellen </td></tr> <tr style="border-top:solid medium teal;"> <td rowspan="5" style="background-color:lightgreen;"><a href="/wiki/Haplofase" title="Haplofase">haplofase</a><br />met<br /><b><a href="/wiki/Gametofyt" title="Gametofyt">gametofyt</a></b> </td> <td colspan="2">∞ <a href="/wiki/Spore" title="Spore">sporen</a>,<br />vrijkomend </td> <td colspan="2">∞ sporen,<br />vrijkomend </td> <td>∞ <a href="/wiki/Microspore" title="Microspore">microsporen</a>,<br />vrijkomend </td> <td>4 <a href="/wiki/Macrospore" title="Macrospore">macrosporen</a><br />(1 tetrade,)<br />vrijkomend </td> <td>∞ androspore (♂),<br />∞ gynospore (♀),<br />vrijkomend </td> <td>microspore,<br />vrijkomend </td> <td>macrosporen,<br />vrijkomend </td> <td colspan="2">sporen,<br />vrijkomend </td></tr> <tr> <td colspan="2"><a href="/wiki/Voorkiem" title="Voorkiem">protonema</a>,<br />vrijlevende<br /><a href="/wiki/Fotoautotroof" title="Fotoautotroof">fotoautotrofe</a> plant </td> <td colspan="2"><a href="/wiki/Voorkiem" title="Voorkiem">prothallium</a>,<br />vrijlevend,<br /><a href="/wiki/Saprofyt" title="Saprofyt">saprofytisch</a> </td> <td>micro-<br /><a href="/wiki/Voorkiem" title="Voorkiem">prothallium</a>,<br />endospoor,<br />fotoautotroof </td> <td>macro-<br />prothallium,<br />endospoor,<br />fotoautotroof </td> <td>♂ prothallium,<br />♀ prothallium,<br />fotoautotroof </td> <td>micro-<br /><a href="/wiki/Voorkiem" title="Voorkiem">prothallium</a>,<br />endospoor,<br />fotoautotroof </td> <td>macro-<br />prothallium,<br />endospoor,<br />fotoautotroof </td> <td colspan="2">prothallium,<br />vrijlevend,<br />fotoautotroof </td></tr> <tr> <td colspan="2">(<a href="/wiki/Caulo%C3%AFde" title="Cauloïde">cauloïden</a> & <a href="/wiki/Fyllo%C3%AFde" title="Fylloïde">fylloïden</a>) </td> <td colspan="9" style="background-color:lightgrey;"> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Antheridium" title="Antheridium">anthe-<br />ridia</a> </td> <td><a href="/wiki/Archegonium" title="Archegonium">arche-<br />gonia</a> </td> <td>anthe-<br />ridia </td> <td>arche-<br />gonia </td> <td>anthe-<br />ridia </td> <td>arche-<br />gonia </td> <td>archegonia<br />of<br />antheridia </td> <td>2 anthe-<br />ridia </td> <td>1 arche-<br />gonium </td> <td>anthe-<br />ridia </td> <td>arche-<br />gonia </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Zaadcel" title="Zaadcel">biflagellate<br />anthero-<br />zoïde</a> </td> <td><a href="/wiki/Eicel" title="Eicel">eicel</a> </td> <td>biflagellate<br />anthero-<br />zoïde </td> <td>eicel </td> <td>biflagellate<br />anthero-<br />zoïde </td> <td>eicel </td> <td>eicel,<br />antherozoïde met<br />spiraalband<br />van <a href="/wiki/Trilhaar" title="Trilhaar">cilia</a> </td> <td>poly-<br />flagellate<br />anthero-<br />zoïde </td> <td>eicel </td> <td>anthero-<br />zoïden </td> <td>eicel </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Zaadplanten,_Spermatophyta"><span id="Zaadplanten.2C_Spermatophyta"></span>Zaadplanten, <i>Spermatophyta</i></h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Embryophyta&veaction=edit&section=8" title="Bewerk dit kopje: Zaadplanten, Spermatophyta" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Embryophyta&action=edit&section=8" title="De broncode bewerken van de sectie: Zaadplanten, Spermatophyta"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Zaadplanten" title="Zaadplanten">Zaadplanten</a> en <a href="/wiki/Levenscyclus_(zaadplanten)" title="Levenscyclus (zaadplanten)">Levenscyclus (zaadplanten)</a> voor de hoofdartikelen over dit onderwerp.</i></div> <p>De zaadplanten omvatten globaal twee grote groepen: de <a href="/wiki/Naaktzadigen" title="Naaktzadigen">naaktzadigen</a> (<i>Gymnospermae</i>) en de <a href="/wiki/Bedektzadigen" title="Bedektzadigen">bedektzadigen</a> (<i>Angiospermae</i>) met daarin de <a href="/wiki/Anthophyta" title="Anthophyta">bloemplanten</a>. </p><p>Alle zaadplanten zijn <a href="/wiki/Heterosporie" title="Heterosporie">heterospoor</a> en heterosporangiaat: de <a href="/wiki/Microspore" title="Microspore">microsporen</a> en <a href="/wiki/Macrospore" title="Macrospore">macrosporen</a> worden gevormd in van elkaar verschillende <a href="/wiki/Sporangium" title="Sporangium">sporangia</a>: in het microsporangium, resp. in het macrosporangium. </p> <ul class="gallery mw-gallery-traditional center"> <li class="gallerycaption">microsporangia en meeldraden</li> <li class="gallerybox" style="width: 245px"> <div class="thumb" style="width: 240px; height: 240px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Male_Gametophyte_Pinus_Staminate_Microscope_Image.jpg" class="mw-file-description" title="Pinus (den): mannelijke strobilus met groot aantal microsporofyllen en microsporangia."><img alt="Pinus (den): mannelijke strobilus met groot aantal microsporofyllen en microsporangia." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Male_Gametophyte_Pinus_Staminate_Microscope_Image.jpg/210px-Male_Gametophyte_Pinus_Staminate_Microscope_Image.jpg" decoding="async" width="210" height="158" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Male_Gametophyte_Pinus_Staminate_Microscope_Image.jpg/315px-Male_Gametophyte_Pinus_Staminate_Microscope_Image.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Male_Gametophyte_Pinus_Staminate_Microscope_Image.jpg/420px-Male_Gametophyte_Pinus_Staminate_Microscope_Image.jpg 2x" data-file-width="1280" data-file-height="960" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Den_(geslacht)" title="Den (geslacht)"><i>Pinus</i> (den)</a>:<br />mannelijke strobilus met groot aantal microsporofyllen en microsporangia.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 245px"> <div class="thumb" style="width: 240px; height: 240px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Ephedra_pollen_cone_wm.jpg" class="mw-file-description" title="Ephedra (zeedruif): mannelijke strobilus met microsporofyllen = meeldraden."><img alt="Ephedra (zeedruif): mannelijke strobilus met microsporofyllen = meeldraden." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Ephedra_pollen_cone_wm.jpg/210px-Ephedra_pollen_cone_wm.jpg" decoding="async" width="210" height="181" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Ephedra_pollen_cone_wm.jpg/315px-Ephedra_pollen_cone_wm.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Ephedra_pollen_cone_wm.jpg/420px-Ephedra_pollen_cone_wm.jpg 2x" data-file-width="716" data-file-height="617" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Ephedra" title="Ephedra"><i>Ephedra</i> (zeedruif)</a>:<br />mannelijke strobilus met microsporofyllen = meeldraden.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 245px"> <div class="thumb" style="width: 240px; height: 240px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:St%C3%A5ndare,_Nordisk_familjebok.png" class="mw-file-description" title="Bedektzadigen meeldraad: A dwarsdoorsnede met 4 helmhokjes met bij 1 microsporemoedercellen, bij 2 vorming van microsporen en bij 3 rijpe stuifmeelkorrels; k=helmbindsel; s=naad waarlangs het helmhokje openbarst."><img alt="Bedektzadigen meeldraad: A dwarsdoorsnede met 4 helmhokjes met bij 1 microsporemoedercellen, bij 2 vorming van microsporen en bij 3 rijpe stuifmeelkorrels; k=helmbindsel; s=naad waarlangs het helmhokje openbarst." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/St%C3%A5ndare%2C_Nordisk_familjebok.png/210px-St%C3%A5ndare%2C_Nordisk_familjebok.png" decoding="async" width="210" height="159" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/St%C3%A5ndare%2C_Nordisk_familjebok.png/315px-St%C3%A5ndare%2C_Nordisk_familjebok.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/St%C3%A5ndare%2C_Nordisk_familjebok.png/420px-St%C3%A5ndare%2C_Nordisk_familjebok.png 2x" data-file-width="507" data-file-height="385" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Bedektzadigen" title="Bedektzadigen">Bedektzadigen</a> <a href="/wiki/Meeldraad" title="Meeldraad">meeldraad</a>:<br /><b>A</b> dwarsdoorsnede met 4 helmhokjes met bij <b>1</b> microsporemoedercellen, bij <b>2</b> vorming van microsporen en bij <b>3</b> rijpe stuifmeelkorrels; <b>k</b>=helmbindsel; <b>s</b>=naad waarlangs het helmhokje openbarst.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 245px"> <div class="thumb" style="width: 240px; height: 240px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:PSM_V25_D178_The_prothallus_in_various_forms_of_pollen_grains.jpg" class="mw-file-description" title="Pollenkorrels A rudimentair prothallium enkele kleine cel y; B pollen-korrel met pollenbuis."><img alt="Pollenkorrels A rudimentair prothallium enkele kleine cel y; B pollen-korrel met pollenbuis." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/PSM_V25_D178_The_prothallus_in_various_forms_of_pollen_grains.jpg/203px-PSM_V25_D178_The_prothallus_in_various_forms_of_pollen_grains.jpg" decoding="async" width="203" height="210" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/PSM_V25_D178_The_prothallus_in_various_forms_of_pollen_grains.jpg/304px-PSM_V25_D178_The_prothallus_in_various_forms_of_pollen_grains.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/PSM_V25_D178_The_prothallus_in_various_forms_of_pollen_grains.jpg/405px-PSM_V25_D178_The_prothallus_in_various_forms_of_pollen_grains.jpg 2x" data-file-width="1159" data-file-height="1201" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Stuifmeel" title="Stuifmeel">Pollenkorrels</a><br /><b>A</b> rudimentair prothallium enkele kleine cel <b>y</b>;<br /><b>B</b> pollen-korrel met pollenbuis.</div> </li> </ul> <p>De <i>microsporangia</i> van de zaadplanten groeien aan een structuur die men aanduidt met de term <i>micro<a href="/wiki/Sporofyl" title="Sporofyl">sporofyl</a></i> of <a href="/wiki/Meeldraad" title="Meeldraad">meeldraad</a>. Deze structuren zijn gevarieerd van vorm: bladachtig of schubachtig of asjes (al of niet vertakte stengeltjes). De microgametofyt ontwikkelt zich binnen de wand van de microspore en vormt daar een tot een of enkele cellen gereduceerd microprothallium met antheridium; gewoonlijk spreek men nu van <a href="/wiki/Pollen" class="mw-redirect" title="Pollen">pollen</a>. </p><p>In het <i>macrosporangium</i> of <a href="/wiki/Nucellus" title="Nucellus">nucellus</a> worden door macrosporemoedercellen (ook wel: embryozakmoedercellen) de <a href="/wiki/Macrospore" title="Macrospore">macrosporen</a> gevormd. De nucellus is omgeven door een of twee beschermende <a href="/wiki/Integument_(planten)" title="Integument (planten)">integumenten</a>. Samen vormen de nucellus met de integumenten de <a href="/wiki/Zaadknop" title="Zaadknop">zaadknop</a>. De integumenten laten aan de top van de nucellus een kleine opening, de <a href="/wiki/Kiemopening" title="Kiemopening">micropyle</a> vrij, waardoor eventueel de spermatozoïde naar de eicel kan zwemmen. </p> <ul class="gallery mw-gallery-traditional center"> <li class="gallerycaption">zaadschub met zaadknop,zaadknop en vruchtbeginsel met zaadknop</li> <li class="gallerybox" style="width: 285px"> <div class="thumb" style="width: 280px; height: 280px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Pinus_fertalization_L.jpg" class="mw-file-description" title="Pinus zaadknop overlangse doorsnede (0.6mm) A=eicel, B=archegonium, C=gametofyt, D=micropyle, E=integument"><img alt="Pinus zaadknop overlangse doorsnede (0.6mm) A=eicel, B=archegonium, C=gametofyt, D=micropyle, E=integument" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Pinus_fertalization_L.jpg/250px-Pinus_fertalization_L.jpg" decoding="async" width="250" height="214" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Pinus_fertalization_L.jpg/375px-Pinus_fertalization_L.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Pinus_fertalization_L.jpg/500px-Pinus_fertalization_L.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="1025" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Den_(geslacht)" title="Den (geslacht)"><i>Pinus</i></a> zaadknop overlangse doorsnede (0.6mm) A=eicel, B=archegonium, C=gametofyt, D=micropyle, E=integument</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 285px"> <div class="thumb" style="width: 280px; height: 280px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Zaadknop_klaar_tekst.jpg" class="mw-file-description" title="Zaadknop bij zaadplanten"><img alt="Zaadknop bij zaadplanten" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Zaadknop_klaar_tekst.jpg/250px-Zaadknop_klaar_tekst.jpg" decoding="async" width="250" height="97" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Zaadknop_klaar_tekst.jpg/375px-Zaadknop_klaar_tekst.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Zaadknop_klaar_tekst.jpg/500px-Zaadknop_klaar_tekst.jpg 2x" data-file-width="1085" data-file-height="420" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Zaadknop bij zaadplanten</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 285px"> <div class="thumb" style="width: 280px; height: 280px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Vruchtbeginselklaartekst.jpg" class="mw-file-description" title="Gesloten vruchtbeginsel met één zaadknop"><img alt="Gesloten vruchtbeginsel met één zaadknop" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Vruchtbeginselklaartekst.jpg/250px-Vruchtbeginselklaartekst.jpg" decoding="async" width="250" height="197" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Vruchtbeginselklaartekst.jpg/375px-Vruchtbeginselklaartekst.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Vruchtbeginselklaartekst.jpg/500px-Vruchtbeginselklaartekst.jpg 2x" data-file-width="1059" data-file-height="836" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Gesloten <a href="/wiki/Vruchtbeginsel" title="Vruchtbeginsel">vruchtbeginsel</a><br />met één <a href="/wiki/Zaadknop" title="Zaadknop">zaadknop</a></div> </li> </ul> <p>Een of enkele macrosporemoedercellen ondergaan een <a href="/wiki/Meiose_(voortplanting)" title="Meiose (voortplanting)">reductiedeling of meiose</a>, waarbij elk vier op één lijn liggende, <a href="/wiki/Haplo%C3%AFde" class="mw-redirect" title="Haploïde">haploïde</a> <a href="/wiki/Macrospore" title="Macrospore">macrosporen</a> worden gevormd. Van deze vier macrosporen gaan in het algemeen 3 te gronde en blijft de macrospore behouden die het dichtst bij de micropile ligt: de embryozak. </p><p>Bij de naaktzadigen staan de zaadknoppen op vertakte blad- of stengelachtige structuren of op schubben (ook wel: kegelschubben), maar bij de <a href="/wiki/Bedektzadigen" title="Bedektzadigen">bedektzadigen</a> staan een of meerdere zaadknoppen op een <a href="/wiki/Vruchtblad" title="Vruchtblad">carpel of vruchtblad</a> of worden er door omgeven. De carpellen worden <a href="/wiki/Homologie_(morfologie)" title="Homologie (morfologie)">gehomologiseerd</a> met macrosporofyllen. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Naaktzadigen,_Gymnospermae"><span id="Naaktzadigen.2C_Gymnospermae"></span>Naaktzadigen, <i>Gymnospermae</i></h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Embryophyta&veaction=edit&section=9" title="Bewerk dit kopje: Naaktzadigen, Gymnospermae" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Embryophyta&action=edit&section=9" title="De broncode bewerken van de sectie: Naaktzadigen, Gymnospermae"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie ook artikel <a href="/wiki/Naaktzadigen" title="Naaktzadigen">naaktzadigen</a>.</i></div> <p>De groep <a href="/wiki/Naaktzadigen" title="Naaktzadigen">naaktzadigen</a> (<i>Gymnospermae</i>) omvat een aantal <a href="/wiki/Orde_(biologie)" title="Orde (biologie)">ordes</a>, waarvan veel alleen fossiel bekend zijn, zoals <a href="/wiki/Zaadvarens" title="Zaadvarens">zaadvarens</a>, de <i><a href="/wiki/Cycadeoidales" title="Cycadeoidales">Cycadeoidales</a></i>, de <i><a href="/w/index.php?title=Pentoxylales&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pentoxylales (de pagina bestaat niet)">Pentoxylales</a></i> en de <i><a href="/wiki/Corda%C3%AFtes" title="Cordaïtes">Cordaitales</a></i>. De groepen met recente vertegenwoordigers zijn de <a href="/wiki/Palmvarens" title="Palmvarens">palmvarens</a>, de <i><a href="/wiki/Ginkgoaceae" title="Ginkgoaceae">Ginkgoales</a></i>, de <i><a href="/wiki/Coniferales" title="Coniferales">Coniferales</a></i> en de <i><a href="/wiki/Gnetales" title="Gnetales">Gnetales</a></i>. Bij deze ordes is er, naast morfologisch onderzoek, ook <a href="/wiki/Celbiologie" title="Celbiologie">cytologisch</a> en <a href="/wiki/Biochemie" title="Biochemie">biochemisch</a> onderzoek mogelijk ten behoeve van het opstellen van een, weliswaar incomplete, <a href="/wiki/Fylogenetische_stamboom" title="Fylogenetische stamboom">fylogenetische stamboom</a>. De slechts fossiel bekende groepen kunnen alleen worden ingedeeld en tussengevoegd op grond van hun bewaard gebleven <a href="/wiki/Plantenmorfologie" title="Plantenmorfologie">morfologische kenmerken</a>, in vergelijkend onderzoek met de recente groepen, waarvan de fylogenetische samenhang niet geheel duidelijk is. </p> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="Palmvarens,_Cycadales"><span id="Palmvarens.2C_Cycadales"></span>Palmvarens, <i>Cycadales</i></h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Embryophyta&veaction=edit&section=10" title="Bewerk dit kopje: Palmvarens, Cycadales" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Embryophyta&action=edit&section=10" title="De broncode bewerken van de sectie: Palmvarens, Cycadales"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie ook artikel <a href="/wiki/Palmvarens" title="Palmvarens"><i>Cycadales</i> (palmvarens)</a>.</i></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Encephalartos_cupidus_KirstenboshBotGard09292010A.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Encephalartos_cupidus_KirstenboshBotGard09292010A.JPG/260px-Encephalartos_cupidus_KirstenboshBotGard09292010A.JPG" decoding="async" width="260" height="347" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Encephalartos_cupidus_KirstenboshBotGard09292010A.JPG/390px-Encephalartos_cupidus_KirstenboshBotGard09292010A.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Encephalartos_cupidus_KirstenboshBotGard09292010A.JPG/520px-Encephalartos_cupidus_KirstenboshBotGard09292010A.JPG 2x" data-file-width="1536" data-file-height="2048" /></a><figcaption><i><a href="/w/index.php?title=Encephalartos_cupidus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Encephalartos cupidus (de pagina bestaat niet)">Encephalartos cupidus</a></i>.</figcaption></figure> <p>De <i><a href="/wiki/Cycadales" class="mw-redirect" title="Cycadales">Cycadales</a></i> of palmvarens, een <a href="/wiki/Orde_(biologie)" title="Orde (biologie)">orde</a> in de <a href="/wiki/Klasse_(biologie)" title="Klasse (biologie)">klasse</a> <i><a href="/wiki/Cycadopsida" title="Cycadopsida">Cycadopsida</a></i><sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, zijn betrekkelijk kleine struiken, bomen of klimplanten met geveerde bladen (<a href="/wiki/Macrofyl" title="Macrofyl">macrofyllen</a>). </p><p>De kiemplanten hebben twee <a href="/wiki/Zaadlob" title="Zaadlob">zaadlobben</a>. De volwassen planten zijn strikt tweehuizig, en hebben een soms knolvormige stam. De macrofyllen of bladen zijn enkel of dubbel veerdelig, waardoor veel planten een <a href="/wiki/Palmenfamilie" title="Palmenfamilie">palmachtig uiterlijk</a> hebben. </p><p>De macrosporangia staan op schubachtige macrosporofyllen in eindstandige of axillaire <a href="/wiki/Strobilus" title="Strobilus">strobili</a> (kegels). Bij <i>Cycas</i> staan de vrouwelijke sporofyllen niet in een strobilus, maar evenals de <a href="/wiki/Macrofyl" title="Macrofyl">macrofyllen</a> aan de top van de stam. Bij sommige <i><a href="/wiki/Cycas" title="Cycas">Cycas</a></i>-soorten zijn deze bladachtige macrosporofyllen duidelijke veernervig, bij andere soorten zijn ze sterk <a href="/wiki/Rudimentair_(anatomie)" title="Rudimentair (anatomie)">gereduceerd</a> tot schubben en is de bladvorm niet meer herkenbaar. </p><p>De <a href="/wiki/Zaadknop" title="Zaadknop">zaadknoppen</a> zijn groot en met het blote oog goed zichtbaar en staan per 2 (tot 12 bij <i>Cycas</i>) op een macrosporofyl. De zaadknop heeft 1 dik <a href="/wiki/Integument_(planten)" title="Integument (planten)">integument</a>, bestaande uit een beschermende, drielagige "testa". De macrospore in de zaadknop ontwikkelt zich tot macroprothallium. Boven het macroprothallium is er in de prothalliumkamer ruimte is voor de <a href="/wiki/Zaadcel" title="Zaadcel">antherozoïden</a> (zaadcellen). Het macroprothallium heeft twee tot enkele archegonia met een eicel. Op de micropyle, aan het uiteinde heeft de zaadknop, wordt een pollinatiedruppel gevormd, waarin het pollen blijft hangen. </p><p>De microsporofyllen dragen enkele tientallen tot honderden, <a href="/wiki/Sorus_(varens)" title="Sorus (varens)">in groepen (sori) bijeenstaande microsporangia</a>. De door de wind verspreide microsporen worden opgevangen door een pollinatiedruppel. Ten tijde van de bestuiving ontwikkelt de microspore binnen de sporewand tot 3-cellige gametofyt: een prothalliumcel, een generatieve cel en een pollenbuiscel (de grootste cel). Men spreekt dan niet meer van microspore maar van pollenkorrel. </p><p>Bij het indrogen van de pollinatiedruppel wordt het pollen naar binnen gezogen naar de pollenkamer, waar de pollenkorrels kiemen door de vorming van een pollenbuis, die bij de nucellus naar binnen groeit. De generatieve cel deelt zich in een pollenbuiscel (steelcel) en een spermatogene cel. De mannelijke gametofyt bestaat uit een pollenbuis en heeft geen antheridia, maar vormt uit de spermatogene cel twee ongeveer ¼ mm grote spermatozoïden met in spiralen staande banden van korte flagellen hebben. </p> <ul class="gallery mw-gallery-traditional center"> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Dioon_edule_semi02.JPG" class="mw-file-description" title="Vrouwelijke sporofyl van Dioon edule met 2 zaden."><img alt="Vrouwelijke sporofyl van Dioon edule met 2 zaden." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Dioon_edule_semi02.JPG/200px-Dioon_edule_semi02.JPG" decoding="async" width="200" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Dioon_edule_semi02.JPG/300px-Dioon_edule_semi02.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Dioon_edule_semi02.JPG/400px-Dioon_edule_semi02.JPG 2x" data-file-width="1280" data-file-height="960" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Vrouwelijke sporofyl van <i><a href="/wiki/Dioon_edule" class="mw-redirect" title="Dioon edule">Dioon edule</a></i> met 2 zaden.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Sago_Palm.jpg" class="mw-file-description" title="Vrouwelijke sporofyllen van Cycas revoluta. Deze staan langs de stam."><img alt="Vrouwelijke sporofyllen van Cycas revoluta. Deze staan langs de stam." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Sago_Palm.jpg/200px-Sago_Palm.jpg" decoding="async" width="200" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Sago_Palm.jpg/300px-Sago_Palm.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Sago_Palm.jpg/400px-Sago_Palm.jpg 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1200" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Vrouwelijke sporofyllen van <i><a href="/wiki/Cycas_revoluta" title="Cycas revoluta">Cycas revoluta</a></i>. Deze staan langs de stam.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Encephalartos_Villosus_Mikrosporofyls_in_Liberec_Botanical_Garden.jpg" class="mw-file-description" title="Microsporofyllen van Encephalartos villosus. De microsporangia (= pollenzakken) zijn gedeeltelijk geopend."><img alt="Microsporofyllen van Encephalartos villosus. De microsporangia (= pollenzakken) zijn gedeeltelijk geopend." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/Encephalartos_Villosus_Mikrosporofyls_in_Liberec_Botanical_Garden.jpg/134px-Encephalartos_Villosus_Mikrosporofyls_in_Liberec_Botanical_Garden.jpg" decoding="async" width="134" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/Encephalartos_Villosus_Mikrosporofyls_in_Liberec_Botanical_Garden.jpg/201px-Encephalartos_Villosus_Mikrosporofyls_in_Liberec_Botanical_Garden.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/Encephalartos_Villosus_Mikrosporofyls_in_Liberec_Botanical_Garden.jpg/268px-Encephalartos_Villosus_Mikrosporofyls_in_Liberec_Botanical_Garden.jpg 2x" data-file-width="402" data-file-height="600" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Microsporofyllen van <i><a href="/w/index.php?title=Encephalartos_villosus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Encephalartos villosus (de pagina bestaat niet)">Encephalartos villosus</a></i>. De microsporangia (= pollenzakken) zijn gedeeltelijk geopend.</div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="Ginkgoales"><i>Ginkgoales</i></h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Embryophyta&veaction=edit&section=11" title="Bewerk dit kopje: Ginkgoales" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Embryophyta&action=edit&section=11" title="De broncode bewerken van de sectie: Ginkgoales"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie ook artikel </i><a href="/wiki/Ginkgoales" title="Ginkgoales">Ginkgoales</a><i>.</i></div> <p>De <i><a href="/wiki/Ginkgoales" title="Ginkgoales">Ginkgoales</a></i> zijn een <a href="/wiki/Orde_(biologie)" title="Orde (biologie)">orde</a> in de <a href="/wiki/Klasse_(biologie)" title="Klasse (biologie)">klasse</a> <i><a href="/wiki/Coniferopsida" title="Coniferopsida">Coniferopsida</a></i>.<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Er is slecht 1 recente soort, <a href="/wiki/Japanse_notenboom" title="Japanse notenboom"><i>Ginkgo biloba</i> (Japanse notenboom)</a> in de familie <i><a href="/wiki/Ginkgoaceae" title="Ginkgoaceae">Ginkgoaceae</a></i>, die mogelijk wild voorkomt in <a href="/wiki/China_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="China (hoofdbetekenis)">China</a>. Het zijn strikt tweehuizige bomen, met lange en korte loten. De bladen hebben <a href="/wiki/Dichotome_vertakking" title="Dichotome vertakking">dichotoom vertakte</a> bladnerven. De bladeren vertonen <a href="/wiki/Bladdimorfie" title="Bladdimorfie">bladdimorfie</a>: aan de lange loten zijn de bladen wat dieper ingesneden dan die aan de korte loten. Het embryo heeft twee <a href="/wiki/Zaadlob" title="Zaadlob">kiemlobben</a> en geen duidelijke <a href="/wiki/Kiemdrager" title="Kiemdrager">suspensor</a>. </p><p>De microsporangia staan in strobili met zijasjes (ook wel <a href="/wiki/Sporangiofoor" title="Sporangiofoor">sporangioforen</a>) die elk 2 microsporangia dragen. De ontwikkeling van de microspore bij <i><a href="/wiki/Ginkgo_biloba" class="mw-redirect" title="Ginkgo biloba">Ginkgo biloba</a></i> vertoont een sterke overeenkomst met die bij de <a href="/wiki/Den_(geslacht)" title="Den (geslacht)">den (<i>Pinus</i>)</a>.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>De ovula (zaadknoppen) staan in paren op een dichotoom vertakte as, met de eindstandige macrosporangia. Binnen de integumenten heeft de nucellus aan de top een pollenkamer. Door meiose ontstaat er een lineaire tetrade van macrosporen, waarvan alleen de eerste zich ontwikkelt tot een chlorofyl bevattend macroprothallium (gametofyt). Hier groeien twee tot drie archegonia met een eicel. </p> <ul class="gallery mw-gallery-traditional center"> <li class="gallerycaption">Japanse notenboom</li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Ginkgo_biloba_-_male_flower.JPG" class="mw-file-description" title="Mannelijke kegels"><img alt="Mannelijke kegels" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/Ginkgo_biloba_-_male_flower.JPG/200px-Ginkgo_biloba_-_male_flower.JPG" decoding="async" width="200" height="182" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/Ginkgo_biloba_-_male_flower.JPG/300px-Ginkgo_biloba_-_male_flower.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/Ginkgo_biloba_-_male_flower.JPG/400px-Ginkgo_biloba_-_male_flower.JPG 2x" data-file-width="2848" data-file-height="2592" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Mannelijke kegels</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Ginkgo_biloba_006.JPG" class="mw-file-description" title="Vrouwelijke bloeiwijzen"><img alt="Vrouwelijke bloeiwijzen" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Ginkgo_biloba_006.JPG/150px-Ginkgo_biloba_006.JPG" decoding="async" width="150" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Ginkgo_biloba_006.JPG/225px-Ginkgo_biloba_006.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Ginkgo_biloba_006.JPG/300px-Ginkgo_biloba_006.JPG 2x" data-file-width="1246" data-file-height="1663" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Vrouwelijke bloeiwijzen</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Ginkgo_biloba_007.jpg" class="mw-file-description" title="Zaden"><img alt="Zaden" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Ginkgo_biloba_007.jpg/150px-Ginkgo_biloba_007.jpg" decoding="async" width="150" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Ginkgo_biloba_007.jpg/225px-Ginkgo_biloba_007.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Ginkgo_biloba_007.jpg/300px-Ginkgo_biloba_007.jpg 2x" data-file-width="1570" data-file-height="2093" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Zaden</div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="Coniferen,_Coniferales"><span id="Coniferen.2C_Coniferales"></span>Coniferen, <i>Coniferales</i></h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Embryophyta&veaction=edit&section=12" title="Bewerk dit kopje: Coniferen, Coniferales" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Embryophyta&action=edit&section=12" title="De broncode bewerken van de sectie: Coniferen, Coniferales"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie ook artikel </i><a href="/wiki/Coniferales" title="Coniferales">Coniferales</a><i>.</i></div> <p>De <i><a href="/wiki/Coniferales" title="Coniferales">Coniferales</a></i> zijn gewoonlijk forse bomen met <a href="/wiki/Pycnoxyl_hout" class="mw-redirect" title="Pycnoxyl hout">pycnoxyl secundair hout</a>. De naaldvormige bladen zijn primair macrofyllen met dichtoom vertakte nerven, maar secundair 1-nervige microfyllen.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>De voortplantingsorganen van de <i><a href="/wiki/Coniferales" title="Coniferales">Coniferales</a></i> (coniferen) zijn divers van bouw. De kegels met de sporangia zijn eenslachtig. </p><p>Bij <a href="/wiki/Den_(geslacht)" title="Den (geslacht)"><i>Pinus</i> (den)</a> heeft de mannelijke strobilus schubvormig microsporofyllen met 2-15 pollenzakjes aan een schub. </p><p>De microsporemoedercellen vormen de microsporen, die blaasvormige uitstulpingen hebben. Het microprothallium bestaat uit microprothalliumcellen en een pollenbuiscel, waarnaast nog 2 generatieve kernen worden gevormd. Vorming van de mannelijke gameten bij de <a href="/wiki/Coniferales" title="Coniferales">Coniferales</a> bij de families <i><a href="/wiki/Dennenfamilie" title="Dennenfamilie">Pinaceae</a></i>, <i><a href="/wiki/Podocarpaceae" title="Podocarpaceae">Podocarpaceae</a></i>, <i><a href="/wiki/Apenboomfamilie" title="Apenboomfamilie">Araucariaceae</a></i>; bij <i><a href="/wiki/Knoptaxusfamilie" title="Knoptaxusfamilie">Cephalotaxaceae</a></i>, <a href="/wiki/Cipresfamilie" title="Cipresfamilie"><i>Taxodiaceae</i> en <i>Cupressaceae</i></a> gaat de ontwikkeling na de vorming van de kern van de microspore verder met de vorming van de pollenbuiskern en de generative cel.<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>De vrouwelijke kegels zijn samengesteld: er is een hoofdas met vele tot enkele schubvormige <a href="/wiki/Schutblad_(plant)" title="Schutblad (plant)">schutbladen</a>. De zaadknoppen-dragende schub kan daarmee in mindere of meerdere mate vergroeid zijn. De bevruchting vindt plaats door windbestuiving en sifonogamie: de pollenbuis groeit naar de eicel, waar de spermakern versmelt met de eicel. Er vinden meer bevruchtingen plaats, zodat er meer embryo's ontstaan (dit verschijnsel heet polyembryonie). Slechts één embryo per zaadknop ontwikkelt zich uiteindelijk. De kiemplanten hebben tot 15 zaadlobben (cotylen). </p> <ul class="gallery mw-gallery-traditional center"> <li class="gallerycaption">Verscheidenheid bij Coniferales</li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:JUNIPERUS_COMMUNIS_-_B%C3%92FIA_-_IB-502_(Ginebre).JPG" class="mw-file-description" title="Juniperus communis (Jeneverbes), tak met vruchten"><img alt="Juniperus communis (Jeneverbes), tak met vruchten" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/JUNIPERUS_COMMUNIS_-_B%C3%92FIA_-_IB-502_%28Ginebre%29.JPG/150px-JUNIPERUS_COMMUNIS_-_B%C3%92FIA_-_IB-502_%28Ginebre%29.JPG" decoding="async" width="150" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/JUNIPERUS_COMMUNIS_-_B%C3%92FIA_-_IB-502_%28Ginebre%29.JPG/225px-JUNIPERUS_COMMUNIS_-_B%C3%92FIA_-_IB-502_%28Ginebre%29.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/JUNIPERUS_COMMUNIS_-_B%C3%92FIA_-_IB-502_%28Ginebre%29.JPG/300px-JUNIPERUS_COMMUNIS_-_B%C3%92FIA_-_IB-502_%28Ginebre%29.JPG 2x" data-file-width="1536" data-file-height="2048" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Jeneverbes" title="Jeneverbes"><i>Juniperus communis</i> (Jeneverbes)</a>,<br />tak met vruchten</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:TXbaccata.jpg" class="mw-file-description" title="Taxus baccata (Venijnboom), detail takje met vruchten"><img alt="Taxus baccata (Venijnboom), detail takje met vruchten" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/TXbaccata.jpg/200px-TXbaccata.jpg" decoding="async" width="200" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/TXbaccata.jpg/300px-TXbaccata.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/69/TXbaccata.jpg 2x" data-file-width="362" data-file-height="314" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Venijnboom" title="Venijnboom"><i>Taxus baccata</i> (Venijnboom)</a>,<br />detail takje met vruchten</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Podocarpus_polystachys.JPG" class="mw-file-description" title="Podocarpus polystachys, bladeren"><img alt="Podocarpus polystachys, bladeren" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Podocarpus_polystachys.JPG/200px-Podocarpus_polystachys.JPG" decoding="async" width="200" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Podocarpus_polystachys.JPG/300px-Podocarpus_polystachys.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Podocarpus_polystachys.JPG/400px-Podocarpus_polystachys.JPG 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><i><a href="/wiki/Podocarpus" title="Podocarpus">Podocarpus</a> polystachys</i>,<br />bladeren</div> </li> </ul><ul class="gallery mw-gallery-traditional center"> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Cephalotaxus_harringtonia_BotGardBln1105WithSeeds.JPG" class="mw-file-description" title="Cephalotaxus harringtonia, takken met vruchten"><img alt="Cephalotaxus harringtonia, takken met vruchten" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Cephalotaxus_harringtonia_BotGardBln1105WithSeeds.JPG/200px-Cephalotaxus_harringtonia_BotGardBln1105WithSeeds.JPG" decoding="async" width="200" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Cephalotaxus_harringtonia_BotGardBln1105WithSeeds.JPG/300px-Cephalotaxus_harringtonia_BotGardBln1105WithSeeds.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Cephalotaxus_harringtonia_BotGardBln1105WithSeeds.JPG/400px-Cephalotaxus_harringtonia_BotGardBln1105WithSeeds.JPG 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><i>Cephalotaxus harringtonia</i>,<br />takken met vruchten</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Pinus_sylvestris_cones_pl.jpg" class="mw-file-description" title="Pinus sylvestris (Grove den), lang lot met 2 zaadkegels tussen bebladerde korte loten"><img alt="Pinus sylvestris (Grove den), lang lot met 2 zaadkegels tussen bebladerde korte loten" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Pinus_sylvestris_cones_pl.jpg/200px-Pinus_sylvestris_cones_pl.jpg" decoding="async" width="200" height="152" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Pinus_sylvestris_cones_pl.jpg/300px-Pinus_sylvestris_cones_pl.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Pinus_sylvestris_cones_pl.jpg/400px-Pinus_sylvestris_cones_pl.jpg 2x" data-file-width="3012" data-file-height="2292" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Grove_den" title="Grove den"><i>Pinus sylvestris</i> (Grove den)</a>,<br />lang lot met 2 zaadkegels tussen bebladerde korte loten</div> </li> </ul><ul class="gallery mw-gallery-traditional center"> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Larix_decidua.jpg" class="mw-file-description" title="Larix decidua (Europese lork), takje met bebladerde korte loten"><img alt="Larix decidua (Europese lork), takje met bebladerde korte loten" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Larix_decidua.jpg/200px-Larix_decidua.jpg" decoding="async" width="200" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Larix_decidua.jpg/300px-Larix_decidua.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Larix_decidua.jpg/400px-Larix_decidua.jpg 2x" data-file-width="512" data-file-height="384" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Europese_lork" title="Europese lork"><i>Larix decidua</i> (Europese lork)</a>,<br />takje met bebladerde korte loten</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Heron_Pond_in_Cache_River_State_Natural_Area.jpg" class="mw-file-description" title="Taxodium distichum (Moerascipres), in natuurlijke omgeving"><img alt="Taxodium distichum (Moerascipres), in natuurlijke omgeving" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Heron_Pond_in_Cache_River_State_Natural_Area.jpg/200px-Heron_Pond_in_Cache_River_State_Natural_Area.jpg" decoding="async" width="200" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Heron_Pond_in_Cache_River_State_Natural_Area.jpg/300px-Heron_Pond_in_Cache_River_State_Natural_Area.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Heron_Pond_in_Cache_River_State_Natural_Area.jpg/400px-Heron_Pond_in_Cache_River_State_Natural_Area.jpg 2x" data-file-width="3579" data-file-height="2684" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Moerascipres" title="Moerascipres"><i>Taxodium distichum</i> (Moerascipres)</a>,<br />in natuurlijke omgeving</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:%E3%82%A4%E3%83%8C%E3%83%9E%E3%82%AD_Podocarpus_macrophyllus.jpg" class="mw-file-description" title="Podocarpus macrophyllus met vruchten"><img alt="Podocarpus macrophyllus met vruchten" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/%E3%82%A4%E3%83%8C%E3%83%9E%E3%82%AD_Podocarpus_macrophyllus.jpg/200px-%E3%82%A4%E3%83%8C%E3%83%9E%E3%82%AD_Podocarpus_macrophyllus.jpg" decoding="async" width="200" height="133" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/%E3%82%A4%E3%83%8C%E3%83%9E%E3%82%AD_Podocarpus_macrophyllus.jpg/300px-%E3%82%A4%E3%83%8C%E3%83%9E%E3%82%AD_Podocarpus_macrophyllus.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/%E3%82%A4%E3%83%8C%E3%83%9E%E3%82%AD_Podocarpus_macrophyllus.jpg/400px-%E3%82%A4%E3%83%8C%E3%83%9E%E3%82%AD_Podocarpus_macrophyllus.jpg 2x" data-file-width="5184" data-file-height="3456" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><i><a href="/wiki/Podocarpus" title="Podocarpus">Podocarpus</a> macrophyllus</i> met vruchten</div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="Gnetales"><i>Gnetales</i></h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Embryophyta&veaction=edit&section=13" title="Bewerk dit kopje: Gnetales" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Embryophyta&action=edit&section=13" title="De broncode bewerken van de sectie: Gnetales"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie ook artikel </i><a href="/wiki/Gnetales" title="Gnetales">Gnetales</a><i>.</i></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Gnetophyta_distribution_genera_separate.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Gnetophyta_distribution_genera_separate.PNG/300px-Gnetophyta_distribution_genera_separate.PNG" decoding="async" width="300" height="139" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Gnetophyta_distribution_genera_separate.PNG/450px-Gnetophyta_distribution_genera_separate.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Gnetophyta_distribution_genera_separate.PNG/600px-Gnetophyta_distribution_genera_separate.PNG 2x" data-file-width="1357" data-file-height="628" /></a><figcaption><a href="/wiki/Verspreidingsgebied" title="Verspreidingsgebied">Verspreidingsgebied</a> van de geslachten.<br />groen – <i>Welwitschia</i><br />blauw – <i>Gnetum</i><br />rood – <i>Ephedra</i><br />purper – <i>Gnetum</i> en <i>Ephedra</i> overlap verspreidingsgebied</figcaption></figure> <p>Tot de <a href="/wiki/Orde_(biologie)" title="Orde (biologie)">orde</a> <i><b>Gnetales</b></i> behoren drie geslachten, elk in een eigen familie: de <i>Gnetaceae</i> met <i><a href="/wiki/Gnetum" class="mw-redirect" title="Gnetum">Gnetum</a></i>, de <i>Ephedraceae</i> met <i><a href="/wiki/Ephedra" title="Ephedra">Ephedra</a></i> en de <i>Welwitschiaceae</i> met <i><a href="/wiki/Welwitschia" class="mw-redirect" title="Welwitschia">Welwitschia</a></i>.<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Belangrijke kenmerken van de orde zijn de <a href="/wiki/Houtvat" title="Houtvat">houtvaten</a> (tracheeën) in het <a href="/wiki/Secundair_hout" class="mw-redirect" title="Secundair hout">secundaire hout</a>, waarschijnlijk door <a href="/wiki/Convergente_evolutie" title="Convergente evolutie">parallelle evolutie</a> uit <a href="/wiki/Trache%C3%AFde" title="Tracheïde">tracheïden</a>. </p><p>De planten zijn gewoonlijk <a href="/wiki/Tweehuizig" title="Tweehuizig">tweehuizig</a>. De voortplantingsorganen staan gegroepeerd in samengestelde <a href="/wiki/Strobilus" title="Strobilus">strobili</a>, die hier ook wel "<a href="/wiki/Bloeiwijze" title="Bloeiwijze">bloeiwijzen</a>" genoemd worden. De "bloemen" zijn meestal <a href="/wiki/Eenslachtig" title="Eenslachtig">eenslachtig</a>. </p><p>Vaak zijn er om het <a href="/wiki/Ovulum" class="mw-redirect" title="Ovulum">ovulum</a> verschillende omhulsels, die geïnterpreteerd kunnen worden als periant of extra integumenten. De vrouwelijke "bloemen" hebben een enkele, rechtopstaande zaadknop, waarvan de nucellus is omgeven door twee of drie omhulsels: twee integumenten en een <a href="/wiki/Bloembekleedsel" title="Bloembekleedsel">"periant"</a>. Een <a href="/wiki/Kiemopening" title="Kiemopening">micropyle</a> is de opening van het integument dat de <a href="/wiki/Nucellus" title="Nucellus">nucellus</a> (macrosporangium) omgeeft. </p><p>De mannelijke "bloem" bestaat uit een <a href="/wiki/Bloemdek" title="Bloemdek">"periant" (bloemdek)</a> met daarbinnen antheroforen met elk 2 tot 8 <a href="/wiki/Synangium" title="Synangium">synangia (ook wel "pollenzakjes"</a>) - een tot een samenhangend geheel vergroeide sporangia. </p><p>De micropyle groeit bij de <i><a href="/wiki/Gnetales" title="Gnetales">Gnetales</a></i> uit tot een lang uittredende <a href="/wiki/Kiemopening" title="Kiemopening">micropylaire buis</a>, waardoorheen een druppel vocht naar buiten wordt gevormd om de stuifmeelkorrels in de lucht op te kunnen vangen. Bij indrogen van het vocht worden de stuifmeelkorrels naar binnen gezogen. De wijze van bestuiving wordt het "druppelmechanisme" genoemd. De bevruchting vindt plaats door de vorming van een <a href="/wiki/Pollenbuis" title="Pollenbuis">pollenbuis</a> met twee mannelijke <a href="/wiki/Gameet" title="Gameet">gameetkernen</a>. </p><p>In de nucellus vormen zich door meiotische deling uit een sporemoedercel de vier haploïde macrosporen in een tetrade. Hiervan gaan er drie te gronde. De overgebleven macrospore (of ten minste de kern van de macrospore) deelt zich meermaals tot enkele of meerdere cellen of celkernen: het macroprothallium of macrogametofyt. Ook dit wordt wel "embryozak" genoemd. Een van de celkernen van de embryozak functioneert als eicel. </p><p>Het embryo heeft twee kiembladen (cotylen). </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Homologe_structuren_bij_zaadplanten">Homologe structuren bij zaadplanten</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Embryophyta&veaction=edit&section=14" title="Bewerk dit kopje: Homologe structuren bij zaadplanten" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Embryophyta&action=edit&section=14" title="De broncode bewerken van de sectie: Homologe structuren bij zaadplanten"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable" style="text-align:center;font-size:85%;line-height:120%;"> <tbody><tr> <th colspan="9" style="font-size:130%;">Vergelijking van levenscycli bij <i>Embryophyta</i>: <a href="/wiki/Naaktzadigen" title="Naaktzadigen">naakt-</a> en <a href="/wiki/Bedektzadigen" title="Bedektzadigen">bedektzadigen</a> </th></tr> <tr> <th><i>Embryophyta</i>:<br /><a href="/wiki/Zaadplanten" title="Zaadplanten">zaadplanten</a> </th> <th colspan="2"><a href="/wiki/Palmvarens" title="Palmvarens"><i>Cycadophyta</i><br />palmvarens</a> </th> <th colspan="2"><i><a href="/wiki/Ginkgoales" title="Ginkgoales">Ginkgoales</a></i><br />  </th> <th colspan="2"><a href="/wiki/Coniferen" title="Coniferen"><i>Coniferae</i><br />coniferen</a> </th> <th colspan="2"><a href="/wiki/Bedektzadigen" title="Bedektzadigen"><i>Angiospermae</i><br />bedektzadigen</a> </th></tr> <tr style="border-top:solid medium teal;background-color:#CCFFFF;"> <td rowspan="2"><a href="/wiki/Geslachtsverdeling" title="Geslachtsverdeling">geslachts-<br />verdeling:</a> </td> <td colspan="2">heterospoor </td> <td colspan="2">heterospoor </td> <td colspan="2">heterospoor </td> <td colspan="2">heterospoor </td></tr> <tr style="background-color:#CCFFFF;"> <td><a href="/wiki/Mannelijk_(biologie)" title="Mannelijk (biologie)">mnl. (♂)</a> </td> <td><a href="/wiki/Vrouwelijk_(biologie)" title="Vrouwelijk (biologie)">vrl. (♀)</a> </td> <td>mnl. (♂) </td> <td>vrl. (♀) </td> <td>mnl. (♂) </td> <td>vrl. (♀) </td> <td>mnl. (♂) </td> <td>vrl. (♀) </td></tr> <tr> <td rowspan="6" style="background-color:pink;"><a href="/wiki/Diplofase" title="Diplofase">diplofase</a><br />met<br /><b><a href="/wiki/Sporofyt" title="Sporofyt">sporofyt</a></b> </td> <td colspan="2"><a href="/wiki/Macrofyl" title="Macrofyl">macrofyllen</a> </td> <td colspan="2">macrofyllen </td> <td colspan="2">macrofyllen </td> <td colspan="2"><a href="/wiki/Blad" title="Blad">'echte' bladeren</a> </td></tr> <tr> <td>♂ <a href="/wiki/Strobilus" title="Strobilus">kegel =<br />strobilus</a> </td> <td>♀ kegel =<br />strobilus </td> <td>♂ kegel =<br />strobilus </td> <td rowspan="2">gevorkte<br />steel </td> <td>♀ kegel =<br />strobilus </td> <td>♂ kegel =<br />strobilus </td> <td><a href="/wiki/Bloem_(plant)" title="Bloem (plant)">bloem</a> </td> <td>bloem </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Sporofyl" title="Sporofyl">micro-<br />sporofyllen</a><br />schubvormig </td> <td>macro-<br />sporofyllen<br />aan top stam </td> <td>micro-<br />sporofyllen<br />schubvormig </td> <td><a href="/wiki/Meeldraad" title="Meeldraad">meeldraad</a><br />schubvormig </td> <td><a href="/w/index.php?title=Zaadschub&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zaadschub (de pagina bestaat niet)">zaadschub</a> </td> <td>meeldraad </td> <td><a href="/wiki/Vruchtblad" title="Vruchtblad">vruchtblad</a><br />carpel </td></tr> <tr> <td> </td> <td><a href="/wiki/Zaadknop" title="Zaadknop">integumenten</a><br />(zaadvliezen) </td> <td> </td> <td>integumenten </td> <td> </td> <td>integumenten </td> <td> </td> <td>integumenten </td></tr> <tr> <td>micro-<br />sporangium,<br />=<a href="/w/index.php?title=Pollenzakje&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pollenzakje (de pagina bestaat niet)">pollenzakje</a> </td> <td><a href="/wiki/Nucellus" title="Nucellus">nucellus</a><br />(macro-<br />sporangium) </td> <td>2 pollenzakjes<br />op vertakte<br />sporangiofoor </td> <td>embryozak<br />=<br /><a href="/wiki/Nucellus" title="Nucellus">nucellus</a> </td> <td>2 pollenzakje<br />aan schub </td> <td>embryozak<br />=<br /><a href="/wiki/Nucellus" title="Nucellus">nucellus</a> </td> <td>2 pollenzakje<br />op <a href="/wiki/Helmdraad" title="Helmdraad">helmdraad</a> </td> <td>embryozak<br />=<br /><a href="/wiki/Nucellus" title="Nucellus">nucellus</a> </td></tr> <tr> <td>microspore-<br />moedercel </td> <td>macrospore-<br />moedercel </td> <td>(microspore-<br />moedercel) </td> <td>(macrospore-<br />moedercel) </td> <td>pollen-<br />moedercel </td> <td>embryozak-<br />moedercel </td> <td>pollen-<br />moedercel </td> <td>embryozak-<br />moedercel </td></tr> <tr style="border-top:solid medium teal;"> <td rowspan="4" style="background-color:lightgreen;"><a href="/wiki/Haplofase" title="Haplofase">haplofase</a><br />met<br /><b><a href="/wiki/Gametofyt" title="Gametofyt">gametofyt</a></b> </td> <td>microspore<br />vrijkomend </td> <td>2 macrosporen<br />niet vrijkomend </td> <td>microspore<br />vrijkomend </td> <td>macrospore<br />niet vrijkomend </td> <td>trilete pre-pollen<br />vrijkomend </td> <td>embryozakcel </td> <td><a href="/wiki/Stuifmeel" title="Stuifmeel">stuifmeel</a><br />vrijkomend </td> <td><a href="/w/index.php?title=Embryozakcel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Embryozakcel (de pagina bestaat niet)">embryozakcel</a> </td></tr> <tr> <td>micro-<br /><a href="/wiki/Voorkiem" title="Voorkiem">prothallium</a>-<br />cel + buiscel </td> <td>2 macro-<br />prothallia<br />(endospoor)<br />+<br />pollenkamer </td> <td>2 prothallium-<br />cellen<br />en buiscel </td> <td>macro-<br />prothallium<br />(endospoor)<br />+<br />pollenkamer </td> <td><a href="/wiki/Pollenbuis" title="Pollenbuis">pollenbuis</a>,<br />vegetatieve<br />celkernen<br />(endospoor) </td> <td>macro-<br />prothallium<br />(endospoor) </td> <td>pollenbuis,<br />vegetatieve<br />celkernen<br />(endospoor) </td> <td><a href="/w/index.php?title=Synergide&action=edit&redlink=1" class="new" title="Synergide (de pagina bestaat niet)">synergiden</a><br />en <a href="/w/index.php?title=Antipode_(biologie)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Antipode (biologie) (de pagina bestaat niet)">antipoden</a><br />(endospoor) </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Antheridium" title="Antheridium">antheridium</a> </td> <td>2-∞ <a href="/wiki/Archegonium" title="Archegonium">archegonia</a> </td> <td>(antheridia?) </td> <td>2 archegonia </td> <td><a href="/wiki/Pollenbuis" title="Pollenbuis">pollenbuiskern</a> </td> <td>archegonium </td> <td><a href="/wiki/Pollenbuis" title="Pollenbuis">pollenbuiskern</a> </td> <td><a href="/w/index.php?title=Secundaire_embryozakkern&action=edit&redlink=1" class="new" title="Secundaire embryozakkern (de pagina bestaat niet)">secundaire<br />embryozakkern</a><br />2 polaire kernen </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Zaadcel" title="Zaadcel">antherozoïde</a>,<br />spiraalband<br />van cilia </td> <td><a href="/wiki/Eicel" title="Eicel">eicel</a> </td> <td>2 antherozoïden,<br />spiraalband<br />van cilia </td> <td>eicel </td> <td>2 generatieve<br />kernen </td> <td>eicel </td> <td>2 generatieve<br />kernen </td> <td>eicel, +<br />secundaire kern (2n) </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Fylogenie">Fylogenie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Embryophyta&veaction=edit&section=15" title="Bewerk dit kopje: Fylogenie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Embryophyta&action=edit&section=15" title="De broncode bewerken van de sectie: Fylogenie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="vatop" style="background-color:lightcyan;text-align:left;font-size:90%;line-height:100%;border:dotted thin dimgray;border-radius:8px;" cellspacing="0" align="center"> <tbody><tr style="text-align:center;"> <th><div style="line-height:135%;background-color:dimgray;border:double medium transparent;border-radius:8px;color:white;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"> Fylogenetische stamboom van de Archaeplastida, vereenvoudigd schema</div> </th></tr> <tr> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r56498116"><div class="treeview"> <ul><li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline">Supergroep <span style="line-height:135%;background-color:transparent;border:solid thin silver;border-radius:1px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"><a href="/wiki/Archaeplastida" title="Archaeplastida">Archaeplastida</a></span> (Adl et al. 2005) <ul><li><div style="line-height:135%;background-color:floralwhite;border:solid medium paleturquoise;border-radius:8px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;">Rijk <span style="line-height:135%;background-color:transparent;border:solid thin silver;border-radius:1px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"><a href="/wiki/Rhodoplantae" title="Rhodoplantae">Rhodoplantae</a></span> (Saunders & Hommersand 2004) <ul><li class="mw-empty-elt"></li><li class="emptyline"> <ul><li>Stam <a href="/wiki/Roodwieren" title="Roodwieren">Rhodophyta</a> (Wettstein 1922), roodwieren</li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> Stam <a href="/w/index.php?title=Cyanidiophyta&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cyanidiophyta (de pagina bestaat niet)">Cyanidiophyta</a> (Saunders & Hommersand 2004)</li></ul></li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"><a href="/wiki/Incertae_sedis" title="Incertae sedis">?</a> <a href="/wiki/Glaucophyta" title="Glaucophyta">Glaucophyta</a> (Skuja 1954)</li></ul></div></li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"><div style="line-height:135%;background-color:floralwhite;border:solid medium paleturquoise;border-radius:8px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;">Rijk <span style="line-height:135%;background-color:transparent;border:solid thin silver;border-radius:1px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"><a href="/wiki/Viridiplantae" title="Viridiplantae">Viridiplantae</a></span> (Cavalier-Smith 1981) <ul><li><div style="line-height:135%;background-color:lightcyan;border:solid medium paleturquoise;border-radius:8px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;">Onderrijk <span style="line-height:135%;background-color:transparent;border:solid thin silver;border-radius:1px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"><a href="/wiki/Chlorobionta" title="Chlorobionta">Chlorobionta</a></span>, groene algen <ul><li><div style="line-height:135%;background-color:palegoldenrod;border:solid medium darkkhaki;border-radius:8px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"><a href="/w/index.php?title=Prasinophyta&action=edit&redlink=1" class="new" title="Prasinophyta (de pagina bestaat niet)">prasinofyten</a> (Christiansen 1962) <small>(<a href="/w/index.php?title=Prasinophyceae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Prasinophyceae (de pagina bestaat niet)">Prasinophyceae</a> 1-9)</small></div></li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> Stam <a href="/wiki/Groenwieren" title="Groenwieren">Chlorophyta</a> (Pascher 1914)</li></ul></div></li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> <div style="line-height:135%;background-color:lightcyan;border:solid medium paleturquoise;border-radius:8px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;">Onderrijk <span style="line-height:135%;background-color:transparent;border:solid thin silver;border-radius:1px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"><a href="/wiki/Streptobionta" title="Streptobionta">Streptobionta</a></span> <ul><li><div style="line-height:135%;background-color:palegoldenrod;border:solid medium darkkhaki;border-radius:8px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"><a href="/wiki/Basale_clade" title="Basale clade">basale</a> Streptobionta</div></li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> <div style="line-height:135%;background-color:floralwhite;border:solid medium paleturquoise;border-radius:8px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;">Superstam <span style="line-height:135%;background-color:transparent;border:solid thin silver;border-radius:1px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;">Embryophyta</span> (landplanten) <ul><li><div style="line-height:135%;background-color:palegoldenrod;border:solid medium darkkhaki;border-radius:8px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"> mossen s.l., bryofyten <small>(<a href="/wiki/Levermossen" title="Levermossen">Marchantiophyta</a>, <a href="/wiki/Mossen" title="Mossen">Bryophyta</a>, <a href="/wiki/Hauwmossen" title="Hauwmossen">Anthocerotophyta</a>)</small></div></li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"><div style="line-height:135%;background-color:lightcyan;border:solid medium paleturquoise;border-radius:8px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"><a href="/wiki/Vaatplanten" title="Vaatplanten"><span style="line-height:135%;background-color:transparent;border:solid thin silver;border-radius:1px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;">Tracheophyta</span></a>, vaatplanten <ul><li><div style="line-height:135%;background-color:palegoldenrod;border:solid medium darkkhaki;border-radius:8px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"><span style="font-family:sans-serif;font-size:11px;cursor:help;" title="Uitgestorven"> †</span> <a href="/w/index.php?title=Rhyniophyta&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rhyniophyta (de pagina bestaat niet)">rhyniofyten</a> (Banks 1975)</div></li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline emptyline"> <ul><li class="mw-empty-elt"></li><li class="emptyline"> <ul><li><div style="line-height:135%;background-color:floralwhite;border:solid medium paleturquoise;border-radius:8px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"><span style="font-family:sans-serif;font-size:11px;cursor:help;" title="Uitgestorven"> †</span> Stam <a href="/w/index.php?title=Zosterophyllophyta&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zosterophyllophyta (de pagina bestaat niet)">Zosterophyllophyta</a> (Banks 1975)</div></li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> <div style="line-height:135%;background-color:floralwhite;border:solid medium paleturquoise;border-radius:8px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;">Stam <a href="/wiki/Lycopsida" title="Lycopsida">Lycopodophyta</a> (Cronquist & al. 1966)</div></li></ul></li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline emptyline"> <ul><li><div style="line-height:135%;background-color:floralwhite;border:solid medium paleturquoise;border-radius:8px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"><span style="font-family:sans-serif;font-size:11px;cursor:help;" title="Uitgestorven"> †</span> Stam <a href="/w/index.php?title=Trimerophytophyta&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trimerophytophyta (de pagina bestaat niet)">Trimerophytophyta</a> (Banks 1975)</div></li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> <div style="line-height:135%;background-color:floralwhite;border:solid medium paleturquoise;border-radius:8px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"><a href="/wiki/Euphyllophyta" title="Euphyllophyta">Euphyllophyta</a> (Kenrick & Crane 1997) <ul><li><div style="line-height:135%;background-color:lightcyan;border:solid medium paleturquoise;border-radius:8px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"><span style="font-family:sans-serif;font-size:11px;cursor:help;" title="Uitgestorven"> †</span> Klasse <a href="/w/index.php?title=Cladoxylidopsida&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cladoxylidopsida (de pagina bestaat niet)">Cladoxylidopsida</a></div></li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline emptyline"> <ul><li><div style="line-height:135%;background-color:lightcyan;border:solid medium paleturquoise;border-radius:8px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"><span style="font-family:sans-serif;font-size:11px;cursor:help;" title="Uitgestorven"> †</span> Klasse <a href="/w/index.php?title=Coenopteridopsida&action=edit&redlink=1" class="new" title="Coenopteridopsida (de pagina bestaat niet)">Coenopteridopsida</a></div></li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline emptyline"> <ul><li><div style="line-height:135%;background-color:lightcyan;border:solid medium paleturquoise;border-radius:8px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;">Stam <a href="/wiki/Pteridophyta" title="Pteridophyta">Pteridophyta</a> (Schimper 1879), varens</div></li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> <div style="line-height:135%;background-color:lightcyan;border:solid medium paleturquoise;border-radius:8px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"><span style="line-height:135%;background-color:transparent;border:solid thin silver;border-radius:1px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"><a href="/wiki/Lignophyta" title="Lignophyta">Lignophyta</a></span> <ul><li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline emptyline"> <ul><li><div style="line-height:135%;background-color:palegoldenrod;border:solid medium darkkhaki;border-radius:8px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"><span style="font-family:sans-serif;font-size:11px;cursor:help;" title="Uitgestorven"> †</span> <a href="/wiki/Progymnospermophyta" title="Progymnospermophyta">progymnospermofyten</a> </div></li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"><div style="line-height:135%;background-color:floralwhite;border:solid medium paleturquoise;border-radius:8px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"><a href="/wiki/Zaadplanten" title="Zaadplanten"><span style="line-height:135%;background-color:transparent;border:solid thin silver;border-radius:1px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;">Spermatophyta</span></a>, zaadplanten <ul><li><div style="line-height:135%;background-color:palegoldenrod;border:solid medium darkkhaki;border-radius:8px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"><span style="font-family:sans-serif;font-size:11px;cursor:help;" title="Uitgestorven"> †</span> <a href="/wiki/Zaadvarens" title="Zaadvarens">zaadvarens, pteridospermofyten</a></div></li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline emptyline"> <ul><li><div style="line-height:135%;background-color:palegoldenrod;border:solid medium darkkhaki;border-radius:8px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"><a href="/wiki/Naaktzadigen" title="Naaktzadigen">naaktzadigen, gymnospermen</a></div></li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> <div style="line-height:135%;background-color:lightcyan;border:solid medium paleturquoise;border-radius:8px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;">Stam <span style="line-height:135%;background-color:transparent;border:solid thin silver;border-radius:1px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"><a href="/wiki/Angiospermophyta" class="mw-redirect" title="Angiospermophyta">Angiospermophyta</a></span> (Berry 1915), bedektzadigen <ul><li><div style="line-height:135%;background-color:palegoldenrod;border:solid medium darkkhaki;border-radius:8px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;">basale 'angiosperms'<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></div></li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline emptyline"> <ul><li><a href="/wiki/Magnoliiden" title="Magnoliiden">'magnoliids', magnoliiden</a> (<a href="/wiki/Magnoliopsida" title="Magnoliopsida">Magnoliopsida</a>)</li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline emptyline"> <ul><li><a href="/wiki/Eenzaadlobbigen" title="Eenzaadlobbigen">Monocotyledoneae</a> ('<a href="/wiki/Monocots" title="Monocots">monocots</a>')</li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"><a href="/wiki/Tweezaadlobbigen" title="Tweezaadlobbigen">Dicotyledoneae</a> (<a href="/wiki/%27Nieuwe%27_tweezaadlobbigen" title="'Nieuwe' tweezaadlobbigen">'eudicots'</a>)</li></ul></li></ul></li></ul></div></li></ul></li></ul></div></li></ul></li></ul></div></li></ul></li></ul></li></ul></div></li></ul></li></ul></li></ul></div></li></ul></div></li></ul></div></li></ul></div></li></ul></li></ul> </div> </td></tr> <tr> <td><div style="line-height:135%;background-color:whitesmoke;border:solid thin silver;border-radius:2px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"> <dl><dd><span style="line-height:135%;background-color:transparent;border:solid thin silver;border-radius:1px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;">taxonomische groep; benoemde clade</span> <small>(een <a href="/wiki/Monofyletisch" class="mw-redirect" title="Monofyletisch">monofyletische</a> groep)</small></dd> <dd><div style="line-height:135%;background-color:palegoldenrod;border:solid medium darkkhaki;border-radius:8px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;">een <a href="/wiki/Polyfyletisch" class="mw-redirect" title="Polyfyletisch">polyfyletische</a> groep</div></dd></dl> </div></td></tr></tbody></table> <div class="toccolours appendix" role="presentation" style="font-size:90%; margin:1em 0 -0.5em; clear:both;"> <div><b>Voetnoten</b></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"><div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF2010"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67679320">.mw-parser-output .taalaanduiding{font-family:sans-serif;font-size:85%;cursor:help;color:var(--color-subtle,#555)}.mw-parser-output .taalaanduiding span{border-bottom:1px dotted var(--color-subtle,#555)}</style><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span><span style="font-variant:small-caps;">Rubinstein, C.V., Gerrienne, P., De La Puente, G.S.</span> (2010). <cite>Early Middle Ordovician evidence for land plants in Argentina (eastern Gondwana)</cite>. <i>New Phytologist</i> <b>188</b> (2): 365–9. <a href="/wiki/PubMed" title="PubMed">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20731783">20731783</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1111/j.1469-8137.2010.03433.x">10.1111/j.1469-8137.2010.03433.x</a>. </span></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text">Tolweb plaatst <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.tolweb.org/Spermatopsida/20622">Spermatopsida</a> in de <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150429003034/http://tolweb.org/Embryophytes/20582">"Embryophytes"</a> geconsulteerd 22 oktober 2006.</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;">Siebel, H.N. & H.J. During</span> (2006). <i>Beknopte mosflora van Nederland en België</i>. <a href="/wiki/Koninklijke_Nederlandse_Natuurhistorische_Vereniging" title="Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging">KNNV Uitgeverij</a></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text">In Engelstalige botanische literatuur wordt, mogelijk in verband met de uitspraak, in plaats van het voorvoegsel <i>macro-</i> gewoonlijk het voorvoegsel <i>mega-</i> gebruikt. Voorbeelden zijn: <i>megaspore</i>, <i>megaprothallium</i>. In de overige Europese botanische literatuur is dit echter ongebruikelijk.</span> </li> <li id="cite_note-KleurRand-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-KleurRand_5-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Verklaring kleuren en randen: <table class="wikitable" style="font-size:90%;line-height:90%;"> <tbody><tr> <td colspan="2" style="text-align:left;line-height:150%;"> <ul><li><span style="line-height:135%;background-color:lightgreen;border:solid thin green;border-radius:1px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;">lichtgroen, enkele rand</span>: <a href="/wiki/Haplo%C3%AFde" class="mw-redirect" title="Haploïde">haploïde</a></li> <li><span style="line-height:135%;background-color:lavender;border:double medium blue;border-radius:1px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;">lichtblauw, dubbele rand</span>: <a href="/wiki/Diplo%C3%AFde" class="mw-redirect" title="Diploïde">diploïde</a></li></ul> </td> <td colspan="1" style="text-align:left;line-height:150%;"> <ul><li><span style="line-height:135%;background-color:lightgreen;border:solid medium green;border-radius:1px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"><b>dikke</b></span><span style="line-height:135%;background-color:lavender;border:double thick blue;border-radius:1px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"><b>randen</b></span>: meercellige generatie</li> <li><span style="line-height:135%;background-color:lightgreen;border:solid thin green;border-radius:8px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;">dunne</span><span style="line-height:135%;background-color:lavender;border:double medium blue;border-radius:8px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;">randen</span>: eencellig stadium</li></ul> </td></tr></tbody></table></span> </li> <li id="cite_note-Kleuren-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Kleuren_6-0">↑</a></span> <span class="reference-text">De kleuren <span style="color:green;"><b>groen</b></span> en <span style="color:orangered;"><b>oranjerood</b></span> worden in de schema's gebruikt voor de <span style="color:green;"><b><a href="/wiki/Vrouwelijk_(biologie)" title="Vrouwelijk (biologie)"><big>♀</big></a> gameten</b></span>, resp. voor de <span style="color:orangered;"><b><a href="/wiki/Mannelijk_(biologie)" title="Mannelijk (biologie)"><big>♂</big></a> gameten</b></span>.</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;">Kalkman, C.</span> (1972) p 142, 160, 195</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;">Kalkman C.</span> (1972) p. 169 e.v.</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;">Sporne, K.R.</span> (1965) p. 170.</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;">Kalkman, C.</span> (1972) p. 195</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;">Sporne, K.R.</span> (1965) p. 142.</span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mobot.org/mobot/research/apweb/orders/gnetales.html">EMBRYOPSIDA Pirani & Prado</a></span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/wiki/ANA_grade" class="mw-redirect" title="ANA grade">ANA grade</a>: <a href="/wiki/Amborellales" title="Amborellales">Amborellales</a>, <a href="/wiki/Nymphaeales" title="Nymphaeales">Nymphaeales</a> en <a href="/wiki/Austrobaileyales" title="Austrobaileyales">Austrobaileyales</a></span> </li> </ol></div></div> <p><b>Literatuur</b> </p> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://comenius.susqu.edu/biol/202/unikonta/default.htm">DESCRIPTION OF THE SUPERGROUP UNIKONTA (Cavalier-Smith et al. 2002)</a> Geraadpleegd: 15-05-2017.</li></ul> </div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67837862">.mw-parser-output .navigatie{position:relative;clear:both;overflow:auto;margin:1em auto -0.5em;padding:2px;background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:87%}.mw-parser-output .navigatie-bewerken{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-bewerken .mw-ui-icon::before{background-size:0.9em}.mw-parser-output .navigatie-afb-links,.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{position:absolute}.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{right:2px}.mw-parser-output .navigatie-afb-groot{float:right;padding-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:#ddeef8;padding:2px 5.5em;font-weight:bold}.mw-parser-output .navigatie-inhoud{padding:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-inhoud p:first-child{margin:0}.mw-parser-output .navigatie div[style*="background-color"],.mw-parser-output .navigatie div[style*="background"]{color:inherit}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}</style> <div class="navigatie mw-collapsible mw-collapsed" role="navigation" aria-labelledby="Plantkunde_en_deelgebieden" data-expandtext="Uitklappen" data-collapsetext="Inklappen"> <div class="navigatie-afb-links noviewer"><div class="navigatie-bewerken show-autoconfirmed nomobile"><span class="nowrap skin-invert-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Sjabloon:Navigatie_plantkunde" title="Sjabloon:Navigatie plantkunde"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> · <span typeof="mw:File"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/nl:Overleg_sjabloon:Navigatie_plantkunde" title="Overleg sjabloon"><img alt="Overleg sjabloon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> · <span typeof="mw:File"><a href="//nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Navigatie_plantkunde&action=edit" title="Sjabloon bewerken"><img alt="Sjabloon bewerken" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></span></div></div> <div id="Plantkunde_en_deelgebieden" class="navigatie-titel"><a href="/wiki/Plantkunde" title="Plantkunde">Plantkunde</a> en deelgebieden</div> <div class="navigatie-inhoud mw-collapsible-content"> <div style="background-color: var(--navigatie-titelbalkkleur,#ddeef8);"><b><a href="/wiki/Geobotanie" title="Geobotanie">Geobotanie</a></b> (planten als onderdeel van de biosfeer)</div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67785531">.mw-parser-output .navigatie-tabel{margin:0 auto 0 auto;text-align:left}.mw-parser-output .navigatie-tabel .links{text-align:right}.mw-parser-output .navigatie-tabel .rechts{padding-left:0.5em}@media screen and (max-width:640px){.mw-parser-output .navigatie-tabel tr{display:grid;grid-template-columns:1fr;width:100%;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-tabel tr:last-of-type{margin-bottom:0}.mw-parser-output .navigatie-tabel .links{text-align:unset}.mw-parser-output .navigatie-tabel .rechts{padding:unset}}</style><table class="navigatie-tabel vatop" cellpadding="0" cellspacing="0" style="width:100%;"><tbody><tr><td class="links" style="width:19em;"><b><a href="/wiki/Plantengeografie" title="Plantengeografie">Plantengeografie</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Adventief_(plant)" title="Adventief (plant)">adventief</a> · <a href="/wiki/Verspreidingsgebied" title="Verspreidingsgebied">areaal</a> · <a href="/wiki/Beschermingsstatus" title="Beschermingsstatus">beschermingsstatus</a> · <a href="/wiki/Bioom" title="Bioom">bioom</a> · <a href="/wiki/Endemie_(biogeografie)" title="Endemie (biogeografie)">endemie</a> · <a href="/wiki/Exoot" title="Exoot">exoot</a> · <a href="/wiki/Flora_(plantkunde)" title="Flora (plantkunde)">flora</a> · <a href="/wiki/Floradistrict" title="Floradistrict">floradistrict</a> · <a href="/wiki/Floristiek" title="Floristiek">floristiek</a> · <a href="/wiki/Vegetatiezonering_in_gebergten" title="Vegetatiezonering in gebergten">hoogtezonering</a> · <a href="/wiki/Invasieve_soort" title="Invasieve soort">invasieve soort</a> · <a href="/wiki/Plantengeografie" title="Plantengeografie">Plantengeografie</a> · <a href="/wiki/Status_(biogeografie)" title="Status (biogeografie)">status</a> · <a href="/wiki/Stinsenplant" title="Stinsenplant">stinsenplant</a> · <a href="/wiki/Uitsterven" title="Uitsterven">uitsterven</a> · <a href="/wiki/Verspreidingsgebied" title="Verspreidingsgebied">verspreidingsgebied</a></td></tr><tr><td class="links"><b><a href="/wiki/Paleobotanie" title="Paleobotanie">Paleobotanie</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Archeobotanie" title="Archeobotanie">archeobotanie</a> · <a href="/wiki/Dendrochronologie" title="Dendrochronologie">dendrochronologie</a> · <a href="/wiki/Fossiele_planten" title="Fossiele planten">fossiele planten</a> · <a href="/wiki/Gyttja" title="Gyttja">gyttja</a> · <a href="/wiki/Palynologie" title="Palynologie">palynologie</a> · <a href="/wiki/Pollenzone" title="Pollenzone">pollenzone</a> · <a href="/wiki/Varens_(fossiel)" title="Varens (fossiel)">varens</a> · <a href="/wiki/Veen_(grondsoort)" title="Veen (grondsoort)">veen</a></td></tr><tr><td class="links"><span class="nowrap"><b><a href="/wiki/Vegetatiekunde" title="Vegetatiekunde">Vegetatiekunde</a> & <a href="/wiki/Ecologie" title="Ecologie">plantenoecologie</a>:</b></span></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Abundantie_(ecologie)" title="Abundantie (ecologie)">abundantie</a> · <a href="/wiki/Associatie_(vegetatiekunde)" title="Associatie (vegetatiekunde)">associatie</a> · <a href="/wiki/Bedekking_(vegetatiekunde)" title="Bedekking (vegetatiekunde)">bedekking</a> · <a href="/wiki/Biodiversiteit" title="Biodiversiteit">biodiversiteit</a> · <a href="/wiki/Biotoop" title="Biotoop">biotoop</a> · <a href="/wiki/Boomlaag" title="Boomlaag">boomlaag</a> · <a href="/wiki/Bos_(vegetatie)" title="Bos (vegetatie)">bos</a> · <a href="/wiki/Braun-Blanquet-methode" title="Braun-Blanquet-methode">Braun-Blanquet-methode</a> · <a href="/wiki/Broekbos" title="Broekbos">broekbos</a> · <a href="/wiki/Climaxvegetatie" title="Climaxvegetatie">climaxvegetatie</a> · <a href="/wiki/Clusteranalyse" title="Clusteranalyse">clusteranalyse</a> · <a href="/wiki/Gemeenschapsgradi%C3%ABnt" title="Gemeenschapsgradiënt">coenocline</a> · <a href="/wiki/Concurrentie_(ecologie)" title="Concurrentie (ecologie)">concurrentie</a> · <a href="/wiki/Constant_taxon" title="Constant taxon">constant taxon</a> · <a href="/wiki/Contactgemeenschap" title="Contactgemeenschap">contactgemeenschap</a> · <a href="/wiki/Differenti%C3%ABrend_taxon" title="Differentiërend taxon">differentiërend taxon</a> · <a href="/wiki/Dwergstruweel" title="Dwergstruweel">dwergstruweel</a> · <a href="/wiki/Ecologische_gradi%C3%ABnt" title="Ecologische gradiënt">ecologische gradiënt</a> · <a href="/wiki/Ecologische_groep" title="Ecologische groep">ecologische groep</a> · <a href="/wiki/Ellenberg-indicatorwaarde" title="Ellenberg-indicatorwaarde">Ellenberg-indicatorwaarde</a> · <a href="/wiki/Gemeenschapsgradi%C3%ABnt" title="Gemeenschapsgradiënt">gemeenschapsgradiënt</a> · <a href="/wiki/Grasland" title="Grasland">grasland</a> · <a href="/wiki/Heide_(vegetatie)" title="Heide (vegetatie)">heide</a> · <a href="/wiki/Kentaxon" title="Kentaxon">kentaxon</a> · <a href="/wiki/Kruidlaag" title="Kruidlaag">kruidlaag</a> · <a href="/wiki/Kwelder" title="Kwelder">kwelder</a> · <a href="/wiki/Minimumareaal" title="Minimumareaal">minimumareaal</a> · <a href="/wiki/Moeras" title="Moeras">moeras</a> · <a href="/wiki/Moslaag" title="Moslaag">moslaag</a> · <a href="/wiki/Ordinatie" title="Ordinatie">ordinatie</a> · <a href="/wiki/Pioniersoort" title="Pioniersoort">pioniersoort</a> · <a href="/wiki/Plantengemeenschap" title="Plantengemeenschap">plantengemeenschap</a> · <a href="/wiki/Potentieel_natuurlijke_vegetatie" title="Potentieel natuurlijke vegetatie">potentieel natuurlijke vegetatie</a> · <a href="/wiki/Presentie_(vegetatiekunde)" title="Presentie (vegetatiekunde)">presentie</a> · <a href="/wiki/Regenwoud" title="Regenwoud">regenwoud</a> · <a href="/wiki/Vegetatieopname" title="Vegetatieopname">relevé</a> · <a href="/wiki/Ruigte" title="Ruigte">ruigte</a> · <a href="/wiki/Savanne_(landschap)" title="Savanne (landschap)">savanne</a> · <a href="/wiki/Kwelder" title="Kwelder">schor</a> · <a href="/wiki/Steppe" title="Steppe">steppe</a> · <a href="/wiki/Struiklaag" title="Struiklaag">struiklaag</a> · <a href="/wiki/Struweel" title="Struweel">struweel</a> · <a href="/wiki/Successie_(ecologie)" title="Successie (ecologie)">successie</a> · <a href="/wiki/Syntaxon" title="Syntaxon">syntaxon</a> · <a href="/wiki/Syntaxonomie" title="Syntaxonomie">syntaxonomie</a> · <a href="/wiki/Vegetatieschaal_van_Tansley" class="mw-redirect" title="Vegetatieschaal van Tansley">Tansley (methode)</a> · <a href="/wiki/Toendra" title="Toendra">toendra</a> · <a href="/wiki/Tropisch_regenwoud" title="Tropisch regenwoud">tropisch regenwoud</a> · <a href="/wiki/Trouw_(vegetatiekunde)" title="Trouw (vegetatiekunde)">trouw</a> · <a href="/wiki/Veen_(grondsoort)" title="Veen (grondsoort)">veen</a> · <a href="/wiki/Vegetatie" title="Vegetatie">vegetatie</a> · <a href="/wiki/Vegetatielaag" title="Vegetatielaag">vegetatielaag</a> · <a href="/wiki/Vegetatieopname" title="Vegetatieopname">vegetatieopname</a> · <a href="/wiki/Vegetatiestructuur" title="Vegetatiestructuur">vegetatiestructuur</a> · <a href="/wiki/Plantengemeenschap" title="Plantengemeenschap">vegetatietype</a> · <a href="/wiki/Vergrassing" title="Vergrassing">vergrassing</a> · <a href="/wiki/Verlanding" title="Verlanding">verlanding</a></td></tr></tbody></table> <div style="background-color: var(--navigatie-titelbalkkleur,#ddeef8);"><b><a href="/wiki/Idiobotanie" title="Idiobotanie">Idiobotanie</a></b> (planten onder gecontroleerde omstandigheden)</div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67785531"><table class="navigatie-tabel vatop" cellpadding="0" cellspacing="0" style="width:100%;"><tbody><tr><td class="links" style="width:19em;"></td><td class="rechts"></td></tr><tr><td class="links"><b><a href="/wiki/Plantenmorfologie" title="Plantenmorfologie">Plantenmorfologie</a> & <a href="/wiki/Plantenanatomie" title="Plantenanatomie">-anatomie</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Beschrijvende_plantkunde" title="Beschrijvende plantkunde">beschrijvende plantkunde</a> · <a href="/wiki/Adventief_(morfologie)" title="Adventief (morfologie)">adventief</a> · <a href="/wiki/Apoplast" title="Apoplast">apoplast</a> · <a href="/wiki/Blad_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Blad (hoofdbetekenis)">blad</a> · <a href="/wiki/Chloroplast" title="Chloroplast">bladgroenkorrel</a> · <a href="/wiki/Fyllotaxis" title="Fyllotaxis">bladstand</a> · <a href="/wiki/Bloeiwijze" title="Bloeiwijze">bloeiwijze</a> · <a href="/wiki/Bloem_(plant)" title="Bloem (plant)">bloem</a> · <a href="/wiki/Kroonblad" title="Kroonblad">bloemkroon</a> · <a href="/wiki/Kroon_(plant)" title="Kroon (plant)">boomkruin</a> · <a href="/wiki/Celwand" title="Celwand">celwand</a> · <a href="/wiki/Chloroplast" title="Chloroplast">chloroplast</a> · <a href="/wiki/Collenchym" title="Collenchym">collenchym</a> · <a href="/wiki/Schors" title="Schors">cortex</a> · <a href="/wiki/Cuticula_(planten)" title="Cuticula (planten)">cuticula</a> · <a href="/wiki/Eicel" title="Eicel">eicel</a> · <a href="/wiki/Epidermis" title="Epidermis">epidermis</a> · <a href="/wiki/Kurk_(weefsel)" title="Kurk (weefsel)">felleem</a> · <a href="/wiki/Kurkcambium" title="Kurkcambium">fellogeen</a> · <a href="/wiki/Kurkschors" title="Kurkschors">felloderm</a> · <a href="/wiki/Fenologie" title="Fenologie">fenologie</a> · <a href="/wiki/Flo%C3%ABem" title="Floëem">floëem</a> · <a href="/wiki/Beschrijvende_plantkunde" title="Beschrijvende plantkunde">fytografie</a> · <a href="/wiki/Gameet" title="Gameet">gameet</a> · <a href="/wiki/Gametofyt" title="Gametofyt">gametofyt</a> · <a href="/wiki/Groeivorm" title="Groeivorm">groeivorm</a> · <a href="/wiki/Haar_(plant)" title="Haar (plant)">haar</a> · <a href="/wiki/Houtvat" title="Houtvat">houtvat</a> · <a href="/wiki/Huidmondje" title="Huidmondje">huidmondje</a> · <a href="/wiki/Hypodermis" title="Hypodermis">hypodermis</a> · <a href="/wiki/Intercellulaire_ruimte" title="Intercellulaire ruimte">intercellulair</a> · <a href="/wiki/Intercellulaire_ruimte" title="Intercellulaire ruimte">intercellulaire ruimte</a> · <a href="/wiki/Kelk_(bloem)" title="Kelk (bloem)">kelk</a> · <a href="/wiki/Kroonblad" title="Kroonblad">kroonblad</a> · <a href="/wiki/Kurk_(weefsel)" title="Kurk (weefsel)">kurk</a> · <a href="/wiki/Kurkcambium" title="Kurkcambium">kurkcambium</a> · <a href="/wiki/Kurkschors" title="Kurkschors">kurkschors</a> · <a href="/wiki/Levensduur_(plant)" title="Levensduur (plant)">levensduur</a> · <a href="/wiki/Levensvorm" title="Levensvorm">levensvorm</a> · <a href="/wiki/Merg_(plant)" title="Merg (plant)">merg</a> · <a href="/wiki/Meristeem" title="Meristeem">meristeem</a> · <a href="/wiki/Middenlamel" title="Middenlamel">middenlamel</a> · <a href="/wiki/Palissadeparenchym" title="Palissadeparenchym">palissadeparenchym</a> · <a href="/wiki/Parenchym_(plantkunde)" title="Parenchym (plantkunde)">parenchym</a> · <a href="/wiki/Periderm_(plant)" title="Periderm (plant)">periderm</a> · <a href="/wiki/Plantaardige_cel" title="Plantaardige cel">plantaardige cel</a> · <a href="/wiki/Plastide" title="Plastide">plastide</a> · <a href="/wiki/Schors" title="Schors">schors</a> · <a href="/wiki/Steencel" title="Steencel">sclereïde</a> · <a href="/wiki/Sclerenchym" title="Sclerenchym">sclerenchym</a> · <a href="/wiki/Zaadcel" title="Zaadcel">spermatozoïde</a> · <a href="/wiki/Sponsparenchym" title="Sponsparenchym">sponsparenchym</a> · <a href="/wiki/Sporofyt" title="Sporofyt">sporofyt</a> · <a href="/wiki/Stam_(plant)" title="Stam (plant)">stam</a> · <a href="/wiki/Steencel" title="Steencel">steencel</a> · <a href="/wiki/Stengel" title="Stengel">stengel</a> · <a href="/wiki/Stippel" title="Stippel">stippel</a> · <a href="/wiki/Symplast" title="Symplast">symplast</a> · <a href="/wiki/Tak_(plant)" title="Tak (plant)">tak</a> · <a href="/wiki/Thallus" title="Thallus">thallus</a> · <a href="/wiki/Topmeristeem" title="Topmeristeem">topmeristeem</a> · <a href="/wiki/Houtvat" title="Houtvat">trachee</a> · <a href="/wiki/Trache%C3%AFde" title="Tracheïde">tracheïde</a> · <a href="/wiki/Thyllen" title="Thyllen">thyllen</a> · <a href="/wiki/Vaatbundel" title="Vaatbundel">vaatbundel</a> · <a href="/wiki/Vacuole" title="Vacuole">vacuole</a> · <a href="/wiki/Vrucht_(plant)" title="Vrucht (plant)">vrucht</a> · <a href="/wiki/Wortel_(plant)" title="Wortel (plant)">wortel</a> · <a href="/wiki/Xyleem" title="Xyleem">xyleem</a> · <a href="/wiki/Zaad_(plant)" title="Zaad (plant)">zaad</a> · <a href="/wiki/Zaadcel" title="Zaadcel">zaadcel</a> · <a href="/wiki/Flo%C3%ABem" title="Floëem">zeefvat</a> · <a href="/wiki/Zygote" title="Zygote">zygote</a></td></tr><tr><td class="links"><b><a href="/wiki/Plantenfysiologie" title="Plantenfysiologie">Plantenfysiologie</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Ademhaling_(plant)" title="Ademhaling (plant)">ademhaling</a> · <a href="/wiki/Bladzuigkracht" title="Bladzuigkracht">bladzuigkracht</a> · <a href="/wiki/Evapotranspiratie" title="Evapotranspiratie">evapotranspiratie</a> · <a href="/wiki/Fotoperiodiciteit" title="Fotoperiodiciteit">fotoperiodiciteit</a> · <a href="/wiki/Fotosynthese" title="Fotosynthese">fotosynthese</a> · <a href="/wiki/Fototropie" title="Fototropie">fototropie </a> · <a href="/wiki/Fytochemie" title="Fytochemie">fytochemie</a> · <a href="/wiki/Gaswisseling" title="Gaswisseling">gaswisseling</a> · <a href="/wiki/Geotropie" title="Geotropie">geotropie</a> · <a href="/wiki/Heliotropisme" title="Heliotropisme">heliotropisme</a> · <a href="/wiki/Nastie" title="Nastie">nastie</a> · <a href="/wiki/Plantenfysiologie" title="Plantenfysiologie">plantenfysiologie</a> · <a href="/wiki/Plantenhormoon" title="Plantenhormoon">plantenhormoon</a> · <a href="/wiki/Rubisco" title="Rubisco">rubisco</a> · <a href="/wiki/Stikstoffixatie" title="Stikstoffixatie">stikstoffixatie</a> · <a href="/wiki/Stratificatie_(botanie)" title="Stratificatie (botanie)">stratificatie</a> · <a href="/wiki/Transpiratie_(biologie)" title="Transpiratie (biologie)">transpiratie</a> · <a href="/wiki/Turgordruk" title="Turgordruk">turgordruk</a> · <a href="/wiki/Vernalisatie" title="Vernalisatie">vernalisatie</a> · <a href="/wiki/Winterhard" title="Winterhard">winterhard</a> · <a href="/wiki/Worteldruk" title="Worteldruk">worteldruk</a></td></tr><tr><td class="links"><b><a href="/wiki/Systematiek_(biologie)" title="Systematiek (biologie)">Plantensystematiek</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Taxonomie_(biologie)" title="Taxonomie (biologie)">taxonomie</a> · <a href="/wiki/Botanische_nomenclatuur" title="Botanische nomenclatuur">botanische nomenclatuur</a> · <a href="/wiki/Angiosperm_Phylogeny_Group" title="Angiosperm Phylogeny Group">Angiosperm Phylogeny Group</a> · <a href="/wiki/APG-systeem" title="APG-systeem">APG I-systeem</a> · <a href="/wiki/APG_II-systeem" title="APG II-systeem">APG II-systeem</a> · <a href="/wiki/APG_III-systeem" title="APG III-systeem">APG III-systeem</a> · <a href="/wiki/APG_IV-systeem" title="APG IV-systeem">APG IV-systeem</a> · <a href="/wiki/Algen" title="Algen">algen</a> · <a href="/wiki/Botanische_naam" title="Botanische naam">botanische naam</a> · <a href="/wiki/Cladistiek" title="Cladistiek">cladistiek</a> · <a class="mw-selflink selflink">Cormophyta</a> · <a href="/wiki/Cryptogamen" title="Cryptogamen">cryptogamen</a> · <a href="/wiki/Classificatie" title="Classificatie">classificatie</a> · <a class="mw-selflink selflink">embryophyta</a> · <a href="/wiki/Endosymbiontentheorie" title="Endosymbiontentheorie">endosymbiontentheorie</a> · <a href="/wiki/Endosymbiose" title="Endosymbiose">endosymbiose</a> · <a href="/wiki/Evolutie_(biologie)" title="Evolutie (biologie)">evolutie</a> · <a href="/wiki/Zaadplanten" title="Zaadplanten">fanerogamen</a> · <a href="/wiki/Fylogenie" title="Fylogenie">fylogenie</a> · <a href="/wiki/Generatiewisseling" title="Generatiewisseling">generatiewisseling</a> · <a href="/wiki/Groenwieren" title="Groenwieren">groenwieren</a> · <a href="/wiki/Hauwmossen" title="Hauwmossen">hauwmossen</a> · <a href="/wiki/Kernfasewisseling" title="Kernfasewisseling">kernfasewisseling</a> · <a href="/wiki/Korstmos" title="Korstmos">korstmossen</a> · <a href="/wiki/Kranswieren" title="Kranswieren">kranswieren</a> · <a class="mw-selflink selflink">landplanten</a> · <a href="/wiki/Levenscyclus_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Levenscyclus (hoofdbetekenis)">levenscyclus</a> · <a href="/wiki/Levermossen" title="Levermossen">levermossen</a> · <a href="/wiki/Mossen" title="Mossen">mossen</a> · <a href="/wiki/PPG_I-systeem" title="PPG I-systeem">PPG I-systeem</a> · <a href="/wiki/Pteridophyte_Phylogeny_Group" title="Pteridophyte Phylogeny Group">Pteridophyte Phylogeny Group</a> · <a href="/wiki/Roodwieren" title="Roodwieren">roodwieren</a> · <a href="/wiki/Varens" title="Varens">varens</a> · <a href="/wiki/Zaadplanten" title="Zaadplanten">zaadplanten</a> · <a href="/wiki/Zeewier" title="Zeewier">zeewier</a></td></tr></tbody></table> <div style="background-color: var(--navigatie-titelbalkkleur,#ddeef8);"><b>Overig</b></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67785531"><table class="navigatie-tabel vatop" cellpadding="0" cellspacing="0" style="width:100%;"><tbody><tr><td class="links" style="width:19em;"></td><td class="rechts"></td></tr><tr><td class="links"><b><a href="/wiki/Plantkunde#Bijzondere_plantkunde" title="Plantkunde">Bijzondere plantkunde</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Fycologie" title="Fycologie">algologie</a> · <a href="/wiki/Bryologie" title="Bryologie">bryologie</a> · <a href="/wiki/Dendrologie" title="Dendrologie">dendrologie</a> · <a href="/wiki/Fycologie" title="Fycologie">fycologie</a> · <a href="/wiki/Lichenologie" title="Lichenologie">lichenologie</a> · <a href="/wiki/Mycologie" title="Mycologie">mycologie</a> · <a href="/wiki/Varens" title="Varens">pteridologie</a></td></tr></tbody></table> </div></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Overgenomen van "<a dir="ltr" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Embryophyta&oldid=67936379">https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Embryophyta&oldid=67936379</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categorie:Alles" title="Categorie:Alles">Categorieën</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Embryophyta" title="Categorie:Embryophyta">Embryophyta</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Plantentaxonomie" title="Categorie:Plantentaxonomie">Plantentaxonomie</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Verborgen categorie: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Plantenlemma" title="Categorie:Wikipedia:Plantenlemma">Wikipedia:Plantenlemma</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 7 aug 2024 om 21:00.</li> <li id="footer-info-copyright">De tekst is beschikbaar onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a>, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/nl">gebruiksvoorwaarden</a> voor meer informatie.<br /> Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, een organisatie zonder winstoogmerk.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia">Over Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Algemeen_voorbehoud">Disclaimers</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Gedragscode</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ontwikkelaars</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/nl.wikipedia.org">Statistieken</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieverklaring</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//nl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Embryophyta&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobiele weergave</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-vkl22","wgBackendResponseTime":134,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.345","walltime":"0.555","ppvisitednodes":{"value":3898,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":57732,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":22524,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":13,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":2,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":46063,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 295.211 1 -total"," 22.91% 67.637 1 Sjabloon:Taxobox"," 11.26% 33.245 1 Sjabloon:Navigatie_plantkunde"," 10.17% 30.034 1 Sjabloon:Navigatie_uitklapbaar"," 9.41% 27.771 1 Sjabloon:Appendix"," 8.73% 25.780 1 Sjabloon:References"," 5.33% 15.720 3 Sjabloon:Stamboom2"," 5.10% 15.062 3 Sjabloon:Navigatie/Tabel"," 5.02% 14.808 1 Sjabloon:Citeer_journal"," 2.08% 6.148 1 Sjabloon:Wikidata_afbeelding"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.033","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":1422877,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-66695f89d8-cg52k","timestamp":"20241119192635","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Embryophyta","url":"https:\/\/nl.wikipedia.org\/wiki\/Embryophyta","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q192154","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q192154","author":{"@type":"Organization","name":"Bijdragers aan Wikimedia-projecten"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2006-10-08T08:16:01Z","dateModified":"2024-08-07T20:00:34Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/b\/bb\/Plants.jpg","headline":"onderrijk uit de onderrijk Viridiplantae"}</script> </body> </html>