CINXE.COM
東寺 - Wikipedia
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="ja" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>東寺 - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )jawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"ja", "wgMonthNames":["","1月","2月","3月","4月","5月","6月","7月","8月","9月","10月","11月","12月"],"wgRequestId":"aa9205ce-5945-45d3-8fc7-d70876dc874b","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"東寺","wgTitle":"東寺","wgCurRevisionId":103805757,"wgRevisionId":103805757,"wgArticleId":71375,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["外部リンクがリンク切れになっている記事/2024年4月","編集半保護中のページ","ウィキデータにあるOSMリレーションがないInfobox mapframe","ウィキデータにある座標","VIAF識別子が指定されている記事","GND識別子が指定されている記事","J9U識別子が指定されている記事","LCCN識別子が指定されている記事","NDL識別子が指定されている記事","CINII識別子が指定されている記事", "CRID識別子が指定されている記事","ULAN識別子が指定されている記事","SUDOC識別子が指定されている記事","Kartographer拡張機能を使用しているページ","京都市南区の寺","平安京","東寺","東寺真言宗","東寺真言宗の寺院","西国愛染十七霊場","世界遺産 た行","日本の国宝 (建造物)","日本の国宝 (絵画)","日本の国宝 (彫刻)","日本の国宝 (工芸品)","日本の国宝 (書跡・典籍・古文書)","京都府の国宝","重要文化財 (建造物)","京都市の重要文化財","京都府にある国指定の史跡","京都にある日本庭園","小川治兵衛","古都京都の文化財","鎌倉時代の建築","室町時代の建築","安土桃山時代の建築","江戸時代の建築","空海","種智院大学","洛陽三十三所観音霊場","京都十二薬師霊場"],"wgPageViewLanguage":"ja","wgPageContentLanguage":"ja","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"東寺", "wgRelevantArticleId":71375,"wgIsProbablyEditable":false,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":false,"wgRestrictionEdit":["autoconfirmed"],"wgRestrictionMove":["autoconfirmed"],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"ja","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"ja"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":70000,"wgCoordinates":{"lat":34.980361111111115,"lon":135.74769444444442},"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q1046403","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"], "GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.PDFLinkIcon":"ready","ext.gadget.RedirectColor":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.kartographer.style":"ready","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.kartographer.staticframe","ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible", "mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.NormalizeCharWidth","ext.gadget.suppressEnterAtSummaryBox","ext.gadget.checkSignature","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.WikiMiniAtlas","ext.gadget.switcher","ext.gadget.protectionIndicator","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ja&modules=ext.cite.styles%7Cext.kartographer.style%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=ja&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ja&modules=ext.gadget.PDFLinkIcon%2CRedirectColor&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ja&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.16"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Toji_2015.JPG/1200px-Toji_2015.JPG"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="800"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Toji_2015.JPG/800px-Toji_2015.JPG"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="533"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Toji_2015.JPG/640px-Toji_2015.JPG"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="427"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="東寺 - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//ja.m.wikipedia.org/wiki/%E6%9D%B1%E5%AF%BA"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (ja)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//ja.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E6%9D%B1%E5%AF%BA"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ja"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipediaの Atom フィード" href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%9C%80%E8%BF%91%E3%81%AE%E6%9B%B4%E6%96%B0&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject page-東寺 rootpage-東寺 skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">コンテンツにスキップ</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="サイト"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="メインメニュー" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="メインメニュー" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">メインメニュー</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">メインメニュー</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">サイドバーに移動</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">非表示</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> 案内 </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E3%83%A1%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8" title="メインページに移動する [z]" accesskey="z"><span>メインページ</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%82%B3%E3%83%9F%E3%83%A5%E3%83%8B%E3%83%86%E3%82%A3%E3%83%BB%E3%83%9D%E3%83%BC%E3%82%BF%E3%83%AB" title="このプロジェクトについて、できること、情報を入手する場所"><span>コミュニティ・ポータル</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:%E6%9C%80%E8%BF%91%E3%81%AE%E5%87%BA%E6%9D%A5%E4%BA%8B" title="最近の出来事の背景を知る"><span>最近の出来事</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%B0%E3%81%97%E3%81%84%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8" title="最近新規に作成されたページの一覧"><span>新しいページ</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%9C%80%E8%BF%91%E3%81%AE%E6%9B%B4%E6%96%B0" title="このウィキにおける最近の更新の一覧 [r]" accesskey="r"><span>最近の更新</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%81%8A%E3%81%BE%E3%81%8B%E3%81%9B%E8%A1%A8%E7%A4%BA" title="無作為に選択されたページを読み込む [x]" accesskey="x"><span>おまかせ表示</span></a></li><li id="n-sandbox" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%82%B5%E3%83%B3%E3%83%89%E3%83%9C%E3%83%83%E3%82%AF%E3%82%B9" title="練習用のページ"><span>練習用ページ</span></a></li><li id="n-commonsupload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=ja" title="画像やメディアファイルをウィキメディア・コモンズにアップロード"><span>アップロード (ウィキメディア・コモンズ)</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E7%89%B9%E5%88%A5%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8%E4%B8%80%E8%A6%A7"><span>特別ページ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-help" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-help" > <div class="vector-menu-heading"> ヘルプ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Help:%E7%9B%AE%E6%AC%A1" title="情報を得る場所"><span>ヘルプ</span></a></li><li id="n-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E4%BA%95%E6%88%B8%E7%AB%AF" title="プロジェクトについての意見交換"><span>井戸端</span></a></li><li id="n-notice" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%81%8A%E7%9F%A5%E3%82%89%E3%81%9B" title="プロジェクトについてのお知らせ"><span>お知らせ</span></a></li><li id="n-bugreportspage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%83%90%E3%82%B0%E3%81%AE%E5%A0%B1%E5%91%8A" title="ウィキペディア・ソフトウェアのバグ報告"><span>バグの報告</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E9%80%A3%E7%B5%A1%E5%85%88" title="ウィキペディアやウィキメディア財団に関する連絡先"><span>ウィキペディアに関するお問い合わせ</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%E3%83%A1%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-ja.svg" style="width: 7.5em; height: 1.25em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-ja.svg" width="100" height="14" style="width: 6.25em; height: 0.875em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%A4%9C%E7%B4%A2" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Wikipedia内を検索 [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>検索</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Wikipedia内を検索" aria-label="Wikipedia内を検索" autocapitalize="sentences" title="Wikipedia内を検索 [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="特別:検索"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">検索</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="個人用ツール"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="表示"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="ページのフォントサイズ、幅、色の外観を変更する" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="表示" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">表示</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=ja.wikipedia.org&uselang=ja" class=""><span>寄付</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%82%A2%E3%82%AB%E3%82%A6%E3%83%B3%E3%83%88%E4%BD%9C%E6%88%90&returnto=%E6%9D%B1%E5%AF%BA" title="アカウントを作成してログインすることをお勧めしますが、必須ではありません" class=""><span>アカウント作成</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%83%AD%E3%82%B0%E3%82%A4%E3%83%B3&returnto=%E6%9D%B1%E5%AF%BA" title="ログインすることを推奨します。ただし、必須ではありません。 [o]" accesskey="o" class=""><span>ログイン</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="その他の操作" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="個人用ツール" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">個人用ツール</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="利用者メニュー" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=ja.wikipedia.org&uselang=ja"><span>寄付</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%82%A2%E3%82%AB%E3%82%A6%E3%83%B3%E3%83%88%E4%BD%9C%E6%88%90&returnto=%E6%9D%B1%E5%AF%BA" title="アカウントを作成してログインすることをお勧めしますが、必須ではありません"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>アカウント作成</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%83%AD%E3%82%B0%E3%82%A4%E3%83%B3&returnto=%E6%9D%B1%E5%AF%BA" title="ログインすることを推奨します。ただし、必須ではありません。 [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>ログイン</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> ログアウトした編集者のページ <a href="/wiki/Wikipedia:%E3%82%A6%E3%82%A3%E3%82%AD%E3%83%9A%E3%83%87%E3%82%A3%E3%82%A2%E3%81%B8%E3%82%88%E3%81%86%E3%81%93%E3%81%9D" aria-label="編集の詳細"><span>もっと詳しく</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E8%87%AA%E5%88%86%E3%81%AE%E6%8A%95%E7%A8%BF%E8%A8%98%E9%8C%B2" title="このIPアドレスからなされた編集の一覧 [y]" accesskey="y"><span>投稿記録</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%83%88%E3%83%BC%E3%82%AF%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8" title="このIPアドレスからなされた編集についての議論 [n]" accesskey="n"><span>トーク</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="サイト"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="目次" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">目次</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">サイドバーに移動</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">非表示</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">ページ先頭</div> </a> </li> <li id="toc-寺号" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#寺号"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>寺号</span> </div> </a> <ul id="toc-寺号-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-歴史" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#歴史"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>歴史</span> </div> </a> <ul id="toc-歴史-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-金堂" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#金堂"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>金堂</span> </div> </a> <ul id="toc-金堂-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-講堂" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#講堂"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>講堂</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-講堂-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>講堂サブセクションを切り替えます</span> </button> <ul id="toc-講堂-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-立体曼荼羅" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#立体曼荼羅"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>立体曼荼羅</span> </div> </a> <ul id="toc-立体曼荼羅-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-諸仏" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#諸仏"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>諸仏</span> </div> </a> <ul id="toc-諸仏-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-五重塔" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#五重塔"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>五重塔</span> </div> </a> <ul id="toc-五重塔-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-境内" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#境内"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>境内</span> </div> </a> <ul id="toc-境内-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-文化財" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#文化財"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>文化財</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-文化財-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>文化財サブセクションを切り替えます</span> </button> <ul id="toc-文化財-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-国宝" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#国宝"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>国宝</span> </div> </a> <ul id="toc-国宝-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-重要文化財" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#重要文化財"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2</span> <span>重要文化財</span> </div> </a> <ul id="toc-重要文化財-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-国指定史跡" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#国指定史跡"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.3</span> <span>国指定史跡</span> </div> </a> <ul id="toc-国指定史跡-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-京都府指定有形文化財" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#京都府指定有形文化財"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.4</span> <span>京都府指定有形文化財</span> </div> </a> <ul id="toc-京都府指定有形文化財-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-京都市指定有形文化財" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#京都市指定有形文化財"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.5</span> <span>京都市指定有形文化財</span> </div> </a> <ul id="toc-京都市指定有形文化財-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-関連文化財" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#関連文化財"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.6</span> <span>関連文化財</span> </div> </a> <ul id="toc-関連文化財-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-旧蔵の国宝・重要文化財" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#旧蔵の国宝・重要文化財"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.6.1</span> <span>旧蔵の国宝・重要文化財</span> </div> </a> <ul id="toc-旧蔵の国宝・重要文化財-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-東寺伝来文書" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#東寺伝来文書"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.6.2</span> <span>東寺伝来文書</span> </div> </a> <ul id="toc-東寺伝来文書-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-行事" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#行事"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>行事</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-行事-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>行事サブセクションを切り替えます</span> </button> <ul id="toc-行事-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-弘法市(弘法さん)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#弘法市(弘法さん)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1</span> <span>弘法市(弘法さん)</span> </div> </a> <ul id="toc-弘法市(弘法さん)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-年中行事" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#年中行事"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.2</span> <span>年中行事</span> </div> </a> <ul id="toc-年中行事-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-ご詠歌" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ご詠歌"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>ご詠歌</span> </div> </a> <ul id="toc-ご詠歌-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-前後の札所" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#前後の札所"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>前後の札所</span> </div> </a> <ul id="toc-前後の札所-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-アクセス" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#アクセス"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>アクセス</span> </div> </a> <ul id="toc-アクセス-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-脚注" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#脚注"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>脚注</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-脚注-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>脚注サブセクションを切り替えます</span> </button> <ul id="toc-脚注-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-注釈" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#注釈"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.1</span> <span>注釈</span> </div> </a> <ul id="toc-注釈-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-出典" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#出典"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.2</span> <span>出典</span> </div> </a> <ul id="toc-出典-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-参考文献" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#参考文献"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13</span> <span>参考文献</span> </div> </a> <ul id="toc-参考文献-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-関連項目" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#関連項目"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14</span> <span>関連項目</span> </div> </a> <ul id="toc-関連項目-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-外部リンク" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#外部リンク"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">15</span> <span>外部リンク</span> </div> </a> <ul id="toc-外部リンク-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="目次" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="目次" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="目次の表示・非表示を切り替え" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">目次の表示・非表示を切り替え</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">東寺</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="特定の記事の別の言語版に移動します。 利用可能な言語29件" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-29" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">29の言語版</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/T%C5%8D-ji" title="カタロニア語: Tō-ji" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Tō-ji" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="カタロニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/T%C3%B3d%C5%BEi" title="チェコ語: Tódži" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Tódži" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="チェコ語" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/T%C5%8D-ji" title="ドイツ語: Tō-ji" lang="de" hreflang="de" data-title="Tō-ji" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="ドイツ語" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CF%8C-%CF%84%CE%B6%CE%B9" title="ギリシャ語: Τό-τζι" lang="el" hreflang="el" data-title="Τό-τζι" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="ギリシャ語" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/T%C5%8D-ji" title="英語: Tō-ji" lang="en" hreflang="en" data-title="Tō-ji" data-language-autonym="English" data-language-local-name="英語" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/T%C5%8D-ji" title="スペイン語: Tō-ji" lang="es" hreflang="es" data-title="Tō-ji" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="スペイン語" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/T%C5%8D-ji" title="バスク語: Tō-ji" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Tō-ji" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="バスク語" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%88-%D8%AC%DB%8C" title="ペルシア語: تو-جی" lang="fa" hreflang="fa" data-title="تو-جی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="ペルシア語" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/T%C5%8D-ji" title="フィンランド語: Tō-ji" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Tō-ji" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="フィンランド語" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/T%C5%8D-ji" title="フランス語: Tō-ji" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Tō-ji" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="フランス語" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E6%9D%B1%E5%AF%BA" title="贛語: 東寺" lang="gan" hreflang="gan" data-title="東寺" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="贛語" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/T%C5%8D-ji" title="インドネシア語: Tō-ji" lang="id" hreflang="id" data-title="Tō-ji" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="インドネシア語" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/T%C5%8D-ji" title="イタリア語: Tō-ji" lang="it" hreflang="it" data-title="Tō-ji" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="イタリア語" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%8F%84%EC%A7%80" title="韓国語: 도지" lang="ko" hreflang="ko" data-title="도지" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="韓国語" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Tod%C5%BEi" title="リトアニア語: Todži" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Todži" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="リトアニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/T%C5%8D-ji" title="マレー語: Tō-ji" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Tō-ji" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="マレー語" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%90%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%B8%E1%80%82%E1%80%BB%E1%80%AD" title="ミャンマー語: တိုးဂျိ" lang="my" hreflang="my" data-title="တိုးဂျိ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="ミャンマー語" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/To-ji" title="オランダ語: To-ji" lang="nl" hreflang="nl" data-title="To-ji" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="オランダ語" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/T%C5%8D-ji" title="ポーランド語: Tō-ji" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Tō-ji" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="ポーランド語" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Kyo-o-gokoku-ji" title="ポルトガル語: Kyo-o-gokoku-ji" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Kyo-o-gokoku-ji" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="ポルトガル語" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%BE-%D0%B4%D0%B7%D0%B8" title="ロシア語: То-дзи" lang="ru" hreflang="ru" data-title="То-дзи" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="ロシア語" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/T%C5%8D-ji" title="セルボ・クロアチア語: Tō-ji" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Tō-ji" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="セルボ・クロアチア語" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/To-d%C5%BEi" title="スロベニア語: To-dži" lang="sl" hreflang="sl" data-title="To-dži" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="スロベニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%97%E0%B8%88%E0%B8%B4" title="タイ語: โทจิ" lang="th" hreflang="th" data-title="โทจิ" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="タイ語" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/T%C5%8D-ji" title="トルコ語: Tō-ji" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Tō-ji" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="トルコ語" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/T%C5%8D-ji" title="ベトナム語: Tō-ji" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Tō-ji" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ベトナム語" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%9C%E5%AF%BA%EF%BC%88%E4%BA%AC%E9%83%BD%EF%BC%89" title="呉語: 东寺(京都)" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="东寺(京都)" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="呉語" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%9D%B1%E5%AF%BA" title="中国語: 東寺" lang="zh" hreflang="zh" data-title="東寺" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="中国語" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%9D%B1%E5%AF%BA" title="広東語: 東寺" lang="yue" hreflang="yue" data-title="東寺" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="広東語" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q1046403#sitelinks-wikipedia" title="言語間リンクを編集" class="wbc-editpage">リンクを編集</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="名前空間"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E6%9D%B1%E5%AF%BA" title="本文を閲覧 [c]" accesskey="c"><span>ページ</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:%E6%9D%B1%E5%AF%BA" rel="discussion" title="本文ページについての議論 [t]" accesskey="t"><span>ノート</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="別の言語に切り替える" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">日本語</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="表示"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E6%9D%B1%E5%AF%BA"><span>閲覧</span></a></li><li id="ca-viewsource" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E6%9D%B1%E5%AF%BA&action=edit" title="このページは保護されています。 ページのソースを閲覧できます。 [e]" accesskey="e"><span>ソースを閲覧</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E6%9D%B1%E5%AF%BA&action=history" title="このページの過去の版 [h]" accesskey="h"><span>履歴を表示</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ページツール"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ツール" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ツール</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ツール</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">サイドバーに移動</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">非表示</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="その他の操作" > <div class="vector-menu-heading"> 操作 </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%E6%9D%B1%E5%AF%BA"><span>閲覧</span></a></li><li id="ca-more-viewsource" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E6%9D%B1%E5%AF%BA&action=edit"><span>ソースを閲覧</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E6%9D%B1%E5%AF%BA&action=history"><span>履歴を表示</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> 全般 </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%82%AF%E5%85%83/%E6%9D%B1%E5%AF%BA" title="ここにリンクしている全ウィキページの一覧 [j]" accesskey="j"><span>リンク元</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E9%96%A2%E9%80%A3%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8%E3%81%AE%E6%9B%B4%E6%96%B0%E7%8A%B6%E6%B3%81/%E6%9D%B1%E5%AF%BA" rel="nofollow" title="このページからリンクしているページの最近の更新 [k]" accesskey="k"><span>関連ページの更新状況</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//ja.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:ファイルのアップロード" title="ファイルをアップロードする [u]" accesskey="u"><span>ファイルをアップロード</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E6%9D%B1%E5%AF%BA&oldid=103805757" title="このページのこの版への固定リンク"><span>この版への固定リンク</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E6%9D%B1%E5%AF%BA&action=info" title="このページについての詳細情報"><span>ページ情報</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%81%93%E3%81%AE%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8%E3%82%92%E5%BC%95%E7%94%A8&page=%E6%9D%B1%E5%AF%BA&id=103805757&wpFormIdentifier=titleform" title="このページの引用方法"><span>このページを引用</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fja.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E6%259D%25B1%25E5%25AF%25BA"><span>短縮URLを取得する</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:QrCode&url=https%3A%2F%2Fja.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E6%259D%25B1%25E5%25AF%25BA"><span>QRコードをダウンロード</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> 印刷/書き出し </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%83%96%E3%83%83%E3%82%AF&bookcmd=book_creator&referer=%E6%9D%B1%E5%AF%BA"><span>ブックの新規作成</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:DownloadAsPdf&page=%E6%9D%B1%E5%AF%BA&action=show-download-screen"><span>PDF 形式でダウンロード</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E6%9D%B1%E5%AF%BA&printable=yes" title="このページの印刷用ページ [p]" accesskey="p"><span>印刷用バージョン</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> 他のプロジェクト </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Toji" hreflang="en"><span>コモンズ</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q1046403" title="関連付けられたデータリポジトリ項目へのリンク [g]" accesskey="g"><span>ウィキデータ項目</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ページツール"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="表示"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">表示</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">サイドバーに移動</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">非表示</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-pp-default" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikipedia:%E5%8D%8A%E4%BF%9D%E8%AD%B7%E3%81%AE%E6%96%B9%E9%87%9D" title="度重なる荒らし行為のため、このページは2025年2月24日 (月) 17:56 (UTC)まで半保護されています。"><img alt="半保護されたページ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Edit_Semi-protection.svg/20px-Edit_Semi-protection.svg.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Edit_Semi-protection.svg/30px-Edit_Semi-protection.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Edit_Semi-protection.svg/40px-Edit_Semi-protection.svg.png 2x" data-file-width="690" data-file-height="690" /></a></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">出典: フリー百科事典『ウィキペディア(Wikipedia)』</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="ja" dir="ltr"><p class="mw-empty-elt"> </p> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r94202605">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:#f9f9f9;display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-right{clear:right;float:right;margin-left:1em}.mw-parser-output .side-box-left{margin-right:1em}}</style><div class="side-box metadata side-box-right" style="width:22em;" id=""> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-text plainlist">この項目には、<a href="/wiki/JIS_X_0213" title="JIS X 0213">JIS X 0213</a>:2004 で規定されている文字(閦、埵、犍、鈸、鼗)が含まれています(<a href="/wiki/Help:%E7%89%B9%E6%AE%8A%E6%96%87%E5%AD%97#JIS_X_0213にある文字" title="Help:特殊文字">詳細</a>)。</div></div> </div> <table class="infobox" style="width:22em; width:250px"><tbody><tr><th colspan="2" class="" style="text-align:center; font-size:125%; font-weight:bold; background:#f0f0f0" itemprop="">東寺</th></tr><tr class="" style="" itemprop=""><td colspan="2" class="" style="text-align:center;" itemprop=""> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Toji_2015.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Toji_2015.JPG/280px-Toji_2015.JPG" decoding="async" width="280" height="187" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Toji_2015.JPG/420px-Toji_2015.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Toji_2015.JPG/560px-Toji_2015.JPG 2x" data-file-width="2500" data-file-height="1667" /></a></span><br /><a class="mw-kartographer-map notheme mw-kartographer-container center" style="width: 270px; height: 200px;" data-mw-kartographer="mapframe" data-style="osm-intl" data-width="270" data-height="200" data-zoom="14" data-overlays="["_2796105140415de39d7b3ffba6889332809b03e8"]"><img src="https://maps.wikimedia.org/img/osm-intl,14,a,a,270x200.png?lang=ja&domain=ja.wikipedia.org&title=%E6%9D%B1%E5%AF%BA&groups=_2796105140415de39d7b3ffba6889332809b03e8" width="270" height="200" decoding="async" srcset="https://maps.wikimedia.org/img/osm-intl,14,a,a,270x200@2x.png?lang=ja&domain=ja.wikipedia.org&title=%E6%9D%B1%E5%AF%BA&groups=_2796105140415de39d7b3ffba6889332809b03e8 2x" alt="地図" /></a></td></tr><tr class="" style="" itemprop=""><th scope="row" style="text-align:left; white-space:nowrap;">所在地</th><td class="" style="" itemprop=""> <a href="/wiki/%E4%BA%AC%E9%83%BD%E5%BA%9C" title="京都府">京都府</a><a href="/wiki/%E4%BA%AC%E9%83%BD%E5%B8%82" title="京都市">京都市</a><a href="/wiki/%E5%8D%97%E5%8C%BA_(%E4%BA%AC%E9%83%BD%E5%B8%82)" title="南区 (京都市)">南区</a>九条町1</td></tr><tr class="" style="" itemprop=""><th scope="row" style="text-align:left; white-space:nowrap;">位置</th><td class="" style="" itemprop=""> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r99402179">.mw-parser-output .geo-default,.mw-parser-output .geo-dms,.mw-parser-output .geo-dec{display:inline}.mw-parser-output .geo-nondefault,.mw-parser-output .geo-multi-punct,.mw-parser-output .geo-inline-hidden{display:none}.mw-parser-output .longitude,.mw-parser-output .latitude{white-space:nowrap}</style><span class="plainlinks nourlexpansion"><a class="external text" href="https://geohack.toolforge.org/geohack.php?language=ja&pagename=%E6%9D%B1%E5%AF%BA&params=34_58_49.3_N_135_44_51.7_E_type:landmark_region:JP-26"><span class="geo-default"><span class="geo-dms" title="この位置の地図や航空写真などにリンクするページを表示します"><span class="latitude">北緯34度58分49.3秒</span> <span class="longitude">東経135度44分51.7秒</span></span></span><span class="geo-multi-punct"> / </span><span class="geo-nondefault"><span class="geo-dec" title="この位置の地図や航空写真などにリンクするページを表示します">北緯34.980361度 東経135.747694度</span><span style="display:none"> / <span class="geo">34.980361; 135.747694</span></span></span></a></span><span style="font-size: small;"><span id="coordinates"><a href="/wiki/%E5%9C%B0%E7%90%86%E5%BA%A7%E6%A8%99%E7%B3%BB" title="地理座標系">座標</a>: <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r99402179"><span class="plainlinks nourlexpansion"><a class="external text" href="https://geohack.toolforge.org/geohack.php?language=ja&pagename=%E6%9D%B1%E5%AF%BA&params=34_58_49.3_N_135_44_51.7_E_type:landmark_region:JP-26"><span class="geo-default"><span class="geo-dms" title="この位置の地図や航空写真などにリンクするページを表示します"><span class="latitude">北緯34度58分49.3秒</span> <span class="longitude">東経135度44分51.7秒</span></span></span><span class="geo-multi-punct"> / </span><span class="geo-nondefault"><span class="geo-dec" title="この位置の地図や航空写真などにリンクするページを表示します">北緯34.980361度 東経135.747694度</span><span style="display:none"> / <span class="geo">34.980361; 135.747694</span></span></span></a></span></span></span></td></tr><tr class="" style="" itemprop=""><th scope="row" style="text-align:left; white-space:nowrap;">山号</th><td class="" style="" itemprop=""> 八幡山</td></tr><tr class="" style="" itemprop=""><th scope="row" style="text-align:left; white-space:nowrap;">院号</th><td class="" style="" itemprop=""> 祕密傳法院</td></tr><tr class="" style="" itemprop=""><th scope="row" style="text-align:left; white-space:nowrap;">宗旨</th><td class="" style="" itemprop=""> <a href="/wiki/%E7%9C%9F%E8%A8%80%E5%AE%97" title="真言宗">真言宗</a></td></tr><tr class="" style="" itemprop=""><th scope="row" style="text-align:left; white-space:nowrap;">宗派</th><td class="" style="" itemprop=""> <a href="/wiki/%E6%9D%B1%E5%AF%BA%E7%9C%9F%E8%A8%80%E5%AE%97" title="東寺真言宗">東寺真言宗</a></td></tr><tr class="" style="" itemprop=""><th scope="row" style="text-align:left; white-space:nowrap;">寺格</th><td class="" style="" itemprop=""> <a href="/wiki/%E6%9C%AC%E5%B1%B1" title="本山">総本山</a></td></tr><tr class="" style="" itemprop=""><th scope="row" style="text-align:left; white-space:nowrap;">本尊</th><td class="" style="" itemprop=""> <a href="/wiki/%E8%96%AC%E5%B8%AB%E5%A6%82%E6%9D%A5" title="薬師如来">薬師如来</a>(<a href="/wiki/%E9%87%8D%E8%A6%81%E6%96%87%E5%8C%96%E8%B2%A1" title="重要文化財">重要文化財</a>)</td></tr><tr class="" style="" itemprop=""><th scope="row" style="text-align:left; white-space:nowrap;">創建年</th><td class="" style="" itemprop=""> <a href="/wiki/%E5%BB%B6%E6%9A%A6" title="延暦">延暦</a>15年(<a href="/wiki/796%E5%B9%B4" title="796年">796年</a>)</td></tr><tr class="" style="" itemprop=""><th scope="row" style="text-align:left; white-space:nowrap;">開基</th><td class="" style="" itemprop=""> <a href="/wiki/%E6%A1%93%E6%AD%A6%E5%A4%A9%E7%9A%87" title="桓武天皇">桓武天皇</a></td></tr><tr class="" style="" itemprop=""><th scope="row" style="text-align:left; white-space:nowrap;">正式名</th><td class="" style="" itemprop=""> 八幡山金光明四天王教王護國寺祕密傳法院<br />彌勒八幡山總持普賢院</td></tr><tr class="" style="" itemprop=""><th scope="row" style="text-align:left; white-space:nowrap;">別称</th><td class="" style="" itemprop=""> 左大寺</td></tr><tr class="" style="" itemprop=""><th scope="row" style="text-align:left; white-space:nowrap;">札所等</th><td class="" style="" itemprop=""> <a href="/wiki/%E6%B4%9B%E9%99%BD%E4%B8%89%E5%8D%81%E4%B8%89%E6%89%80%E8%A6%B3%E9%9F%B3%E9%9C%8A%E5%A0%B4" title="洛陽三十三所観音霊場">洛陽三十三所観音霊場</a>第23番<br /><a href="/wiki/%E7%9C%9F%E8%A8%80%E5%AE%97%E5%8D%81%E5%85%AB%E6%9C%AC%E5%B1%B1" title="真言宗十八本山">真言宗十八本山</a>第9番<br /><a href="/wiki/%E8%A5%BF%E5%9B%BD%E6%84%9B%E6%9F%93%E5%8D%81%E4%B8%83%E9%9C%8A%E5%A0%B4" title="西国愛染十七霊場">西国愛染十七霊場</a>第8番<br /><a href="/wiki/%E4%BA%AC%E9%83%BD%E5%8D%81%E4%B8%89%E4%BB%8F%E9%9C%8A%E5%A0%B4" title="京都十三仏霊場">京都十三仏霊場</a>第12番<br /><a href="/wiki/%E4%BA%AC%E9%83%BD%E5%8D%81%E4%BA%8C%E8%96%AC%E5%B8%AB%E9%9C%8A%E5%A0%B4" title="京都十二薬師霊場">京都十二薬師霊場</a>第2番<br /><a href="/wiki/%E9%83%BD%E4%B8%83%E7%A6%8F%E7%A5%9E" title="都七福神">都七福神</a>(<a href="/wiki/%E6%AF%98%E6%B2%99%E9%96%80%E5%A4%A9" title="毘沙門天">毘沙門天</a>)<br /><a href="/wiki/%E7%A5%9E%E4%BB%8F%E9%9C%8A%E5%A0%B4%E5%B7%A1%E6%8B%9D%E3%81%AE%E9%81%93" title="神仏霊場巡拝の道">神仏霊場巡拝の道</a>第84番(京都第4番)</td></tr><tr class="" style="" itemprop=""><th scope="row" style="text-align:left; white-space:nowrap;">文化財</th><td class="" style="" itemprop=""> <a href="/wiki/%E9%87%91%E5%A0%82" class="mw-disambig" title="金堂">金堂</a>、大師堂(御影堂)、<a href="/wiki/%E4%BA%94%E9%87%8D%E5%A1%94" title="五重塔">五重塔</a>ほか(<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E5%AE%9D" title="国宝">国宝</a>)<br />講堂、南大門、木造<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E6%97%A5%E5%A6%82%E6%9D%A5" title="大日如来">大日如来</a>坐像ほか(重要文化財)<br />世界遺産</td></tr><tr class="" style="" itemprop=""><th scope="row" style="text-align:left; white-space:nowrap;">公式サイト</th><td class="" style="" itemprop=""> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://toji.or.jp/smp/">東寺 – 世界遺産 真言宗総本山 教王護国寺</a></td></tr><tr class="" style="" itemprop=""><th scope="row" style="text-align:left; white-space:nowrap;"><a href="/wiki/%E6%B3%95%E4%BA%BA%E7%95%AA%E5%8F%B7" title="法人番号">法人番号</a></th><td class="" style="" itemprop=""> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.houjin-bangou.nta.go.jp/henkorireki-johoto.html?selHouzinNo=9130005002235">9130005002235</a> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q1046403#P3225" title="ウィキデータを編集"><img alt="ウィキデータを編集" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></td></tr><tr class="" style="" itemprop=""><td colspan="2" class="" style="text-align:center;" itemprop=""> <div style="margin: auto;"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r89142240">.mw-parser-output .locmap .od{position:absolute}.mw-parser-output .locmap .id{position:absolute;line-height:0}.mw-parser-output .locmap .l0{font-size:0;position:absolute}.mw-parser-output .locmap .pv{line-height:110%;position:absolute;text-align:center}.mw-parser-output .locmap .pl{line-height:110%;position:absolute;top:-0.75em;text-align:right}.mw-parser-output .locmap .pr{line-height:110%;position:absolute;top:-0.75em;text-align:left}.mw-parser-output .locmap .pv>div{display:inline;padding:1px}.mw-parser-output .locmap .pl>div{display:inline;padding:1px;float:right}.mw-parser-output .locmap .pr>div{display:inline;padding:1px;float:left}</style><div class="center"><div class="locmap" style="width:200px;float:none;clear:both;margin-left:auto;margin-right:auto"><div style="width:200px;padding:0"><div style="position:relative;width:200px"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Map_of_Kyoto_Prefecture_Ja.svg" class="mw-file-description" title="東寺の位置(京都府内)"><img alt="東寺の位置(京都府内)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Map_of_Kyoto_Prefecture_Ja.svg/200px-Map_of_Kyoto_Prefecture_Ja.svg.png" decoding="async" width="200" height="218" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Map_of_Kyoto_Prefecture_Ja.svg/300px-Map_of_Kyoto_Prefecture_Ja.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Map_of_Kyoto_Prefecture_Ja.svg/400px-Map_of_Kyoto_Prefecture_Ja.svg.png 2x" data-file-width="490" data-file-height="533" /></a></span><div class="od" style="top:72.025%;left:73.377%"><div class="id" style="left:-5px;top:-5px"><span typeof="mw:File"><span title="東寺"><img alt="東寺" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Japanese_Map_symbol_%28Temple%29.svg/10px-Japanese_Map_symbol_%28Temple%29.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Japanese_Map_symbol_%28Temple%29.svg/15px-Japanese_Map_symbol_%28Temple%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Japanese_Map_symbol_%28Temple%29.svg/20px-Japanese_Map_symbol_%28Temple%29.svg.png 2x" data-file-width="16" data-file-height="16" /></span></span></div><div class="pl" style="font-size:91%;width:6em;right:6px"><div>東寺</div></div></div></div><div style="font-size:91%;padding-top:3px">東寺 (京都府)</div></div></div></div></div></td></tr><tr class="noprint"><td colspan="2" style="text-align:right; font-size:85%;"><a href="/wiki/Template:%E6%97%A5%E6%9C%AC%E3%81%AE%E5%AF%BA%E9%99%A2" title="Template:日本の寺院">テンプレートを表示</a></td></tr></tbody></table> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r94202605"><div class="side-box metadata side-box-right plainlinks sisterproject noprint" style="width:22em;"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Openstreetmap_logo.svg" class="mw-file-description"><img alt="オープンストリートマップのロゴ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Openstreetmap_logo.svg/40px-Openstreetmap_logo.svg.png" decoding="async" width="40" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Openstreetmap_logo.svg/60px-Openstreetmap_logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Openstreetmap_logo.svg/80px-Openstreetmap_logo.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /></a></span></div> <div class="side-box-text plainlist" style="font-size:100%;">オープンストリートマップに<b><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.openstreetmap.org/way/359896810">東寺の地図</a></b>があります。</div></div> </div> <p><b>東寺</b>(とうじ)は、<a href="/wiki/%E4%BA%AC%E9%83%BD%E5%B8%82" title="京都市">京都市</a><a href="/wiki/%E5%8D%97%E5%8C%BA_(%E4%BA%AC%E9%83%BD%E5%B8%82)" title="南区 (京都市)">南区</a>九条町にある、<a href="/wiki/%E6%9D%B1%E5%AF%BA%E7%9C%9F%E8%A8%80%E5%AE%97" title="東寺真言宗">東寺真言宗</a><a href="/wiki/%E6%9C%AC%E5%B1%B1" title="本山">総本山</a>の<a href="/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC%E3%81%AE%E4%BB%8F%E6%95%99" title="日本の仏教">日本の仏教</a><a href="/wiki/%E5%AF%BA%E9%99%A2" title="寺院">寺院</a>。<a href="/wiki/%E5%B1%B1%E5%8F%B7" title="山号">山号</a>は八幡山。<a href="/wiki/%E6%9C%AC%E5%B0%8A" title="本尊">本尊</a>は<a href="/wiki/%E8%96%AC%E5%B8%AB%E5%A6%82%E6%9D%A5" title="薬師如来">薬師如来</a>。<a href="/wiki/%E7%9C%9F%E8%A8%80%E5%AE%97" title="真言宗">真言宗</a>の根本道場であり、<b>教王護国寺</b>(きょうおうごこくじ)とも呼ばれる(名称については「<a href="#寺号">寺号</a>」の節を参照)。<a href="/wiki/%E5%AF%BA%E7%B4%8B" class="mw-redirect" title="寺紋">寺紋</a>は雲形紋(東寺雲)。食堂(本尊・<a href="/wiki/%E5%8D%81%E4%B8%80%E9%9D%A2%E8%A6%B3%E9%9F%B3" title="十一面観音">十一面観音</a>)は<a href="/wiki/%E6%B4%9B%E9%99%BD%E4%B8%89%E5%8D%81%E4%B8%89%E6%89%80%E8%A6%B3%E9%9F%B3%E9%9C%8A%E5%A0%B4" title="洛陽三十三所観音霊場">洛陽三十三所観音霊場</a>第23番札所。 </p><p>創建由来は、<a href="/wiki/%E5%B9%B3%E5%AE%89%E4%BA%AC" title="平安京">平安京</a>鎮護のための<a href="/wiki/%E6%9C%9D%E5%BB%B7#日本" title="朝廷">朝廷</a>の<a href="/wiki/%E5%AE%98%E5%AF%BA" title="官寺">官寺</a>として建立が始められた後、<a href="/wiki/%E5%B5%AF%E5%B3%A8%E5%A4%A9%E7%9A%87" title="嵯峨天皇">嵯峨天皇</a>より<a href="/wiki/%E7%A9%BA%E6%B5%B7" title="空海">空海</a>(弘法大師)に下賜され、<a href="/wiki/%E5%AF%86%E6%95%99#日本の密教" title="密教">真言密教</a>の根本道場として栄えた。このため<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E5%AE%9D" title="国宝">国宝</a>や<a href="/wiki/%E9%87%8D%E8%A6%81%E6%96%87%E5%8C%96%E8%B2%A1" title="重要文化財">重要文化財</a>を含む<a href="/wiki/%E6%96%87%E5%8C%96%E8%B2%A1" title="文化財">文化財</a>が多数残る。<a href="/wiki/%E6%98%8E%E6%B2%BB%E7%B6%AD%E6%96%B0" title="明治維新">明治維新</a>まで、東寺の長官である4人の<a href="/wiki/%E6%9D%B1%E5%AF%BA%E9%95%B7%E8%80%85" title="東寺長者">東寺長者</a>は真言宗の最高位であり、中でも長者の筆頭である東寺一長者は<a href="/wiki/%E5%BE%8B%E4%BB%A4%E5%88%B6" title="律令制">律令制</a>における仏教界の首座である<a href="/wiki/%E6%B3%95%E5%8B%99_(%E4%BB%8F%E6%95%99)" title="法務 (仏教)">法務</a>も兼任する慣例だった。中世以降の東寺は弘法大師に対する信仰の高まりとともに「お大師様の寺」として庶民の信仰を集めるようになり、21世紀の今日も京都の代表的な名所として存続している。<a href="/wiki/1934%E5%B9%B4" title="1934年">1934年</a>(<a href="/wiki/%E6%98%AD%E5%92%8C" title="昭和">昭和</a>9年)に国の<a href="/wiki/%E5%8F%B2%E8%B7%A1" title="史跡">史跡</a>に指定、<a href="/wiki/1994%E5%B9%B4" title="1994年">1994年</a>(<a href="/wiki/%E5%B9%B3%E6%88%90" title="平成">平成</a>6年)12月には「<a href="/wiki/%E5%8F%A4%E9%83%BD%E4%BA%AC%E9%83%BD%E3%81%AE%E6%96%87%E5%8C%96%E8%B2%A1" title="古都京都の文化財">古都京都の文化財</a>」の構成資産として<a href="/wiki/%E6%96%87%E5%8C%96%E9%81%BA%E7%94%A3_(%E4%B8%96%E7%95%8C%E9%81%BA%E7%94%A3)" title="文化遺産 (世界遺産)">世界文化遺産</a>の一つに登録された。 </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="寺号"><span id=".E5.AF.BA.E5.8F.B7"></span>寺号</h2></div> <p>この寺には「東寺」および「教王護国寺」という2つの名称があり、百科事典等でも東寺を見出し語とするものと教王護国寺を見出し語とするものがある<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>注 1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。さらに正式名として「<b>金光明四天王教王護国寺秘密伝法院</b>」と「<b>弥勒八幡山総持普賢院</b>」の2つの名称がある<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。宗教法人としての登録名は「<b>教王護国寺</b>」である。 </p><p>「教王」とは王を教化するとの意味であり、教王護国寺という名称には、<a href="/wiki/%E9%8E%AE%E8%AD%B7%E5%9B%BD%E5%AE%B6" title="鎮護国家">鎮護国家</a>の密教寺院という意味合いが込められている。<a href="/wiki/%E5%AE%97%E6%95%99%E6%B3%95%E4%BA%BA" title="宗教法人">宗教法人</a>としての名称が教王護国寺であるため、寺内にある建造物の国宝・重要文化財を指定する『<a href="/wiki/%E5%AE%98%E5%A0%B1" title="官報">官報</a>』告示の名称は「教王護国寺五重塔」等となっている。ただし、「東寺」も単なる通称・俗称ではなく、創建当時から使用されてきた歴史的名称である。<a href="/wiki/%E5%B9%B3%E5%AE%89%E6%99%82%E4%BB%A3" title="平安時代">平安時代</a>以降近世まで、公式の文書・記録等には原則として「東寺」という表記が用いられ、それが正式名称であり、「教王護国寺」という呼称は特殊な場合以外には用いられなかった<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>注 2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。平安時代の公式の記録や信頼できる文書類には「教王護国寺」という名称は一切見えず、すべて「東寺」である<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。正式の文書における「教王護国寺」の初出は<a href="/wiki/%E4%BB%81%E6%B2%BB" title="仁治">仁治</a>元年(<a href="/wiki/1240%E5%B9%B4" title="1240年">1240年</a>)である<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。国宝に指定されている<a href="/wiki/%E5%BE%8C%E5%AE%87%E5%A4%9A%E5%A4%A9%E7%9A%87" title="後宇多天皇">後宇多天皇</a>の<a href="/wiki/%E5%AE%B8%E7%BF%B0" title="宸翰">宸翰</a>『東寺興隆条々事書』(<a href="/wiki/%E5%BB%B6%E6%85%B6_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)" title="延慶 (日本)">延慶</a>8年(<a href="/wiki/1308%E5%B9%B4" title="1308年">1308年</a>))、後宇多天皇宸翰『庄園敷地施入状』、<a href="/wiki/%E8%B1%8A%E8%87%A3%E7%A7%80%E5%90%89" title="豊臣秀吉">豊臣秀吉</a>が2,030<a href="/wiki/%E7%9F%B3#単位" title="石">石</a>の<a href="/wiki/%E5%AF%BA%E7%A4%BE%E9%A0%98" title="寺社領">知行</a>を認めた<a href="/wiki/%E5%A4%A9%E6%AD%A3" title="天正">天正</a>19年(<a href="/wiki/1591%E5%B9%B4" title="1591年">1591年</a>)の<a href="/wiki/%E6%9C%B1%E5%8D%B0%E7%8A%B6" title="朱印状">朱印状</a>など、寺の歴史に関わる最重要文書にも明確に「東寺」と表記されている。現代においても、南大門前の石柱には「真言宗総本山 東寺」とあり、南大門、北大門、慶賀門などに掲げられた寺名入りの<a href="/wiki/%E6%8F%90%E7%81%AF" title="提灯">提灯</a>には「東寺」とあり、宝物館の名称を「東寺宝物館」とするなど、寺側でも通常は東寺の呼称を使用している。 </p><p>本項では以下、「東寺」の表記を用いる。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="歴史"><span id=".E6.AD.B4.E5.8F.B2"></span>歴史</h2></div> <p>8世紀末、平安京の正門にあたる<a href="/wiki/%E7%BE%85%E5%9F%8E%E9%96%80" title="羅城門">羅城門</a>の東西に「東寺」と「<a href="/wiki/%E8%A5%BF%E5%AF%BA" title="西寺">西寺</a>」<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>注 3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> という2つの寺院の建立が計画された。これら2つの寺院は、それぞれ平安京の左京と右京を守る王城鎮護の寺、さらには東国と西国とを守る国家鎮護の寺という意味合いを持った官立寺院であった。 </p><p><a href="/wiki/%E5%8D%97%E5%8C%97%E6%9C%9D%E6%99%82%E4%BB%A3_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)" title="南北朝時代 (日本)">南北朝時代</a>に成立した、東寺の記録書『<a href="/w/index.php?title=%E6%9D%B1%E5%AE%9D%E8%A8%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="東宝記 (存在しないページ)">東宝記</a>』によれば、東寺は平安京遷都後まもない<a href="/wiki/%E5%BB%B6%E6%9A%A6" title="延暦">延暦</a>15年(<a href="/wiki/796%E5%B9%B4" title="796年">796年</a>)、<a href="/wiki/%E8%97%A4%E5%8E%9F%E4%BC%8A%E5%8B%A2%E4%BA%BA" title="藤原伊勢人">藤原伊勢人</a>が造寺長官(建設工事責任者)となって建立したという。藤原伊勢人については、公式の史書や系譜にはその名が見えないことから、実在を疑問視する向きもあるが、東寺では古くからこの延暦15年(796年)を創建の年としている。それから二十数年後の<a href="/wiki/%E5%BC%98%E4%BB%81" title="弘仁">弘仁</a>14年(<a href="/wiki/823%E5%B9%B4" title="823年">823年</a>)、真言宗の宗祖である空海(弘法大師)は、嵯峨天皇から東寺を下賜され、<a href="/wiki/%E7%9C%9F%E8%A8%80%E5%AF%86%E6%95%99" class="mw-redirect" title="真言密教">真言密教</a>の根本道場としたと『弘法大師二十五箇条遺告』(御遺告)<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>注 4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>に記されている<sup id="cite_ref-FOOTNOTE空海高野山201340_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE空海高野山201340-8"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。この時から東寺は国家鎮護の官寺であるととも真言密教の根本道場となった。 </p><p>東寺は平安時代後期には一時期衰退するが、<a href="/wiki/%E9%8E%8C%E5%80%89%E6%99%82%E4%BB%A3" title="鎌倉時代">鎌倉時代</a>からは弘法大師信仰の高まりとともに「お大師様の寺」として、皇族から庶民まで広く信仰を集めるようになる。中でも空海に深く帰依したのは<a href="/wiki/%E5%BE%8C%E7%99%BD%E6%B2%B3%E5%A4%A9%E7%9A%87" title="後白河天皇">後白河法皇</a>の皇女である<a href="/wiki/%E8%A6%B2%E5%AD%90%E5%86%85%E8%A6%AA%E7%8E%8B" title="覲子内親王">宣陽門院</a>であった。宣陽門院は霊夢のお告げに従い、東寺に莫大な<a href="/wiki/%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)" title="荘園 (日本)">荘園</a>を寄進した。また、「<b>生身供</b>」(しょうじんく、空海が今も生きているがごとく、毎朝食事を捧げる儀式)や「<b>御影供</b>」(みえく、毎月21日の空海の<a href="/wiki/%E5%91%BD%E6%97%A5" title="命日">命日</a>に供養を行う)などの儀式を創始したのも宣陽門院であった。空海(弘法大師)が今も生きているがごとく朝食を捧げる「生身供」の儀式は、21世紀の今日も毎日早朝6時から東寺の西院御影堂で行われており、善男善女が参列している。また、毎月21日の御影供の日には東寺境内に骨董市が立ち「弘法市」「<b>弘法さん</b>」として親しまれている。 </p><p>中世以後の東寺は<a href="/wiki/%E5%BE%8C%E5%AE%87%E5%A4%9A%E5%A4%A9%E7%9A%87" title="後宇多天皇">後宇多天皇</a>、<a href="/wiki/%E5%BE%8C%E9%86%8D%E9%86%90%E5%A4%A9%E7%9A%87" title="後醍醐天皇">後醍醐天皇</a>、<a href="/wiki/%E8%B6%B3%E5%88%A9%E5%B0%8A%E6%B0%8F" title="足利尊氏">足利尊氏</a>など、多くの貴顕や為政者の援助を受けて栄えた。<a href="/wiki/%E6%96%87%E6%98%8E_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)" title="文明 (日本)">文明</a>18年(<a href="/wiki/1486%E5%B9%B4" title="1486年">1486年</a>)に発生した<a href="/wiki/%E5%9C%9F%E4%B8%80%E6%8F%86" title="土一揆">土一揆</a>のために金堂や講堂、南大門などの主要堂塔のほとんどが焼失したが、<a href="/wiki/%E5%BB%B6%E5%BE%B3" title="延徳">延徳</a>3年(<a href="/wiki/1491%E5%B9%B4" title="1491年">1491年</a>)には講堂が再建されている。 </p><p><a href="/wiki/%E5%A4%A9%E6%AD%A3" title="天正">天正</a>19年(<a href="/wiki/1591%E5%B9%B4" title="1591年">1591年</a>)、<a href="/wiki/%E8%B1%8A%E8%87%A3%E7%A7%80%E5%90%89" title="豊臣秀吉">豊臣秀吉</a>により2,030石の知行が認められている。また、金堂は<a href="/wiki/%E6%85%B6%E9%95%B7" title="慶長">慶長</a>8年(<a href="/wiki/1603%E5%B9%B4" title="1603年">1603年</a>)に<a href="/wiki/%E8%B1%8A%E8%87%A3%E7%A7%80%E9%A0%BC" title="豊臣秀頼">豊臣秀頼</a>の寄進により、<a href="/wiki/%E7%89%87%E6%A1%90%E4%B8%94%E5%85%83" title="片桐且元">片桐且元</a>を奉行として再建されている。<a href="/wiki/%E4%BA%94%E9%87%8D%E5%A1%94" title="五重塔">五重塔</a>は<a href="/wiki/%E5%AF%9B%E6%B0%B8" title="寛永">寛永</a>21年(<a href="/wiki/1644%E5%B9%B4" title="1644年">1644年</a>)に<a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6%E5%85%89" title="徳川家光">徳川家光</a>によって再建が行われた。 </p><p><a href="/wiki/1868%E5%B9%B4" title="1868年">1868年</a>(<a href="/wiki/%E6%98%8E%E6%B2%BB" title="明治">明治</a>元年)<a href="/wiki/10%E6%9C%8821%E6%97%A5_(%E6%97%A7%E6%9A%A6)" title="10月21日 (旧暦)">10月21日</a>、東大門から出火して焼失<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。<a href="/wiki/1895%E5%B9%B4" title="1895年">1895年</a>(明治28年)には、豊臣秀頼が慶長6年(<a href="/wiki/1601%E5%B9%B4" title="1601年">1601年</a>)に建てた<a href="/wiki/%E4%B8%89%E5%8D%81%E4%B8%89%E9%96%93%E5%A0%82" title="三十三間堂">三十三間堂</a>の西大門を、東寺の南大門(<a href="/wiki/%E9%87%8D%E8%A6%81%E6%96%87%E5%8C%96%E8%B2%A1" title="重要文化財">重要文化財</a>)として移築している。 </p><p>何度かの火災を経て、東寺には創建当時の建物は残っていないが、南大門・金堂・講堂・食堂(じきどう)が南から北へ一直線に整然と並ぶ<a href="/wiki/%E4%BC%BD%E8%97%8D" title="伽藍">伽藍</a>配置や、各建物の規模は平安時代のままである。 </p><p>なお、東寺の執行は代々にわたって空海の母方の叔父である<a href="/wiki/%E9%98%BF%E5%88%80%E5%A4%A7%E8%B6%B3" title="阿刀大足">阿刀大足</a>の子孫が、<a href="/wiki/%E5%BC%98%E4%BB%81" title="弘仁">弘仁</a>14年(<a href="/wiki/823%E5%B9%B4" title="823年">823年</a>)から<a href="/wiki/1871%E5%B9%B4" title="1871年">1871年</a>(明治4年)まで務めた。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="金堂"><span id=".E9.87.91.E5.A0.82"></span>金堂</h2></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Toji,_kondou-2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Toji%2C_kondou-2.jpg/220px-Toji%2C_kondou-2.jpg" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Toji%2C_kondou-2.jpg/330px-Toji%2C_kondou-2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Toji%2C_kondou-2.jpg/440px-Toji%2C_kondou-2.jpg 2x" data-file-width="6016" data-file-height="4000" /></a><figcaption>金堂(国宝)</figcaption></figure> <p>国宝。東寺の中心堂宇で諸堂塔のうち最も早く建設が始められ、東寺が空海に下賜された弘仁14年(823年)までには完成していたと推定される。当初の堂は文明18年(1486年)の土一揆で焼失し、その後1世紀近く再建されなかった。現存の建物は慶長8年(1603年)に豊臣秀頼の寄進により、片桐且元を奉行として再建された。<a href="/wiki/%E5%85%A5%E6%AF%8D%E5%B1%8B%E9%80%A0" title="入母屋造">入母屋造</a><a href="/wiki/%E7%93%A6%E8%91%BA%E3%81%8D" title="瓦葺き">本瓦葺き</a>で、外観からは二重に見えるが一重<a href="/wiki/%E8%A3%B3%E9%9A%8E" title="裳階">裳階</a>(もこし)付きである。建築様式は<a href="/wiki/%E5%92%8C%E6%A7%98%E5%BB%BA%E7%AF%89" title="和様建築">和様</a>と<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E4%BB%8F%E6%A7%98" title="大仏様">大仏様</a>(<a href="/wiki/%E5%A4%A9%E7%AB%BA%E6%A7%98" class="mw-redirect" title="天竺様">天竺様</a>)が併用され、<a href="/wiki/%E8%B2%AB_(%E5%BB%BA%E7%AF%89)" title="貫 (建築)">貫</a>や<a href="/wiki/%E7%B5%84%E7%89%A9" title="組物">挿肘木</a>を多用して高い天井を支える点に大仏様の特色が見られる。内部は広大な空間の中に本尊の<a href="/wiki/%E8%96%AC%E5%B8%AB%E5%A6%82%E6%9D%A5" title="薬師如来">薬師如来</a>坐像と<a href="/wiki/%E6%97%A5%E5%85%89%E8%8F%A9%E8%96%A9" title="日光菩薩">日光菩薩</a>、<a href="/wiki/%E6%9C%88%E5%85%89%E8%8F%A9%E8%96%A9" title="月光菩薩">月光菩薩</a>の両<a href="/wiki/%E8%84%87%E4%BE%8D" title="脇侍">脇侍</a>像が安置されている。 </p><p>なお、金堂は<a href="/wiki/%E8%B1%8A%E8%87%A3%E7%A7%80%E5%90%89" title="豊臣秀吉">豊臣秀吉</a>の造立した<a href="/wiki/%E6%96%B9%E5%BA%83%E5%AF%BA" title="方広寺">方広寺</a>初代大仏殿(<a href="/wiki/%E4%BA%AC%E3%81%AE%E5%A4%A7%E4%BB%8F" title="京の大仏">京の大仏</a>)を模したものとの伝承がある<sup id="cite_ref-#1_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-#1-10"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。秀吉の造立した方広寺大仏殿を描いた絵図資料として、慶長11年(<a href="/wiki/1606%E5%B9%B4" title="1606年">1606年</a>)作とされる<a href="/wiki/%E7%8B%A9%E9%87%8E%E5%86%85%E8%86%B3" title="狩野内膳">狩野内膳</a>の『<a href="/wiki/%E8%B1%8A%E5%9B%BD%E7%A5%AD%E7%A4%BC%E5%9B%B3%E5%B1%8F%E9%A2%A8" title="豊国祭礼図屏風">豊国祭礼図屏風</a>』があるが<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、それに描かれた大仏殿の外観と東寺金堂の外観が極めて類似している。金堂には大仏殿のように、堂外から内部に安置されている仏像の御顔を拝顔できるようにする観相窓が設けられているが、それの高さは、安置されている薬師如来の御顔の高さと合っていないので、窓を開けても如来の光背しか見えず、観相窓としては無用の代物になってしまっているという <sup id="cite_ref-#1_10-1" class="reference"><a href="#cite_note-#1-10"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。ただし明かり取り窓としては機能しているという<sup id="cite_ref-#1_10-2" class="reference"><a href="#cite_note-#1-10"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。これは本来この建物のデザインは、大仏を安置するために意匠されたもので、丈六の薬師如来像を安置するために意匠されたものではない(東寺のために意匠されたものではない)ためとされている<sup id="cite_ref-#1_10-3" class="reference"><a href="#cite_note-#1-10"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。江戸時代に刊行された『都名所図会』には金堂について「本尊は薬師仏、脇士は日天・月天なり。焼失の後、豊臣秀頼公の再建なり。洛東大仏殿の模形なり。」と記されている。 </p><p>金堂の修理工事では、金堂の<a href="/wiki/%E6%A3%9F%E6%9C%AD" title="棟札">棟札</a>が確認された。それには豊臣秀頼の寄進によることや片桐且元を奉行として造立工事がなされたことが記されていた。また方広寺の鐘銘に類似した「国家太平 臣民快楽」の文言の記載があった<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。方広寺の鐘銘では「国家安康 君臣豊楽」と刻字され、それが<a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6%E5%BA%B7" title="徳川家康">徳川家康</a>の<a href="/wiki/%E8%AB%B1" title="諱">諱</a>を分断して呪詛し、豊臣を君主とする意図があると徳川方に解釈され、<a href="/wiki/%E6%96%B9%E5%BA%83%E5%AF%BA%E9%90%98%E9%8A%98%E4%BA%8B%E4%BB%B6" title="方広寺鐘銘事件">方広寺鐘銘事件</a>さらには<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E5%9D%82%E3%81%AE%E9%99%A3" title="大坂の陣">大坂の陣</a>での豊臣家滅亡に発展してしまったことは周知の通りである。 </p> <ul><li>木造薬師如来および両脇侍像(<a href="/wiki/%E9%87%8D%E8%A6%81%E6%96%87%E5%8C%96%E8%B2%A1" title="重要文化財">重要文化財</a>):像高は中尊(薬師如来)が288cm、左脇侍(向かって右)の日光菩薩が290cm、右脇侍(向かって左)の月光菩薩が289cm。中尊が座す<a href="/wiki/%E5%8F%B0%E5%BA%A7#仏座" title="台座">裳懸座</a>の腰回りに12体の<a href="/wiki/%E5%8D%81%E4%BA%8C%E7%A5%9E%E5%B0%86" title="十二神将">十二神将</a>像が立つ。三尊像は<a href="/wiki/%E5%AF%84%E6%9C%A8%E9%80%A0" class="mw-redirect" title="寄木造">寄木造</a>、漆箔仕上げ、<a href="/wiki/%E7%8E%89%E7%9C%BC" title="玉眼">玉眼</a>(眼の部分に水晶を嵌め込む)。台座に付属する十二神将像は寄木造、彩色、玉眼。中尊の像内納入の木札、十二神将像の像内銘や納入品、及び、<a href="/wiki/%E6%9D%B1%E5%AF%BA%E9%95%B7%E8%80%85" title="東寺長者">東寺長者</a>を務めた<a href="/wiki/%E7%BE%A9%E6%BC%94" title="義演">義演</a>の日記である『義演准后日記』の記載などから、この三尊像は慶長7年から同9年(1602年 - 1604年)にかけて、七条大仏師<a href="/wiki/%E5%BA%B7%E6%AD%A3_(%E4%BB%8F%E5%B8%AB)" title="康正 (仏師)">康正</a>が<a href="/w/index.php?title=%E5%BA%B7%E7%90%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="康理 (存在しないページ)">康理</a>、<a href="/w/index.php?title=%E5%BA%B7%E7%8C%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="康猶 (存在しないページ)">康猶</a>、<a href="/w/index.php?title=%E5%BA%B7%E8%8B%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="康英 (存在しないページ)">康英</a>らとともに制作したことがわかる。中尊の台座を<a href="/wiki/%E5%8F%B0%E5%BA%A7#仏座" title="台座">蓮華座</a>でなく裳懸座とする点、中尊が左手に薬壺(やくこ)を持たない点などは古い要素で、本像が平安時代前期の当初像の形制にならって制作されたことを窺わせる(薬師如来の像は、左手に薬壺を捧持する形が一般的だが、<a href="/wiki/%E5%A5%88%E8%89%AF%E5%B8%82" title="奈良市">奈良市</a>の<a href="/wiki/%E8%96%AC%E5%B8%AB%E5%AF%BA" title="薬師寺">薬師寺</a>にある金堂薬師如来像(<a href="/wiki/%E5%A5%88%E8%89%AF%E6%99%82%E4%BB%A3" title="奈良時代">奈良時代</a>)のような古像は薬壺を持っていない)<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。</li></ul> <ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Toji,_kondou-3.jpg" class="mw-file-description" title="金堂"><img alt="金堂" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Toji%2C_kondou-3.jpg/120px-Toji%2C_kondou-3.jpg" decoding="async" width="120" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Toji%2C_kondou-3.jpg/180px-Toji%2C_kondou-3.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Toji%2C_kondou-3.jpg/240px-Toji%2C_kondou-3.jpg 2x" data-file-width="6016" data-file-height="4000" /></a></span></div> <div class="gallerytext">金堂</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Kioto-Japon105.jpg" class="mw-file-description" title="金堂本尊・薬師如来坐像"><img alt="金堂本尊・薬師如来坐像" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Kioto-Japon105.jpg/90px-Kioto-Japon105.jpg" decoding="async" width="90" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Kioto-Japon105.jpg/135px-Kioto-Japon105.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Kioto-Japon105.jpg/180px-Kioto-Japon105.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="1600" /></a></span></div> <div class="gallerytext">金堂本尊・薬師如来坐像</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Yakushi-nyorai.jpg" class="mw-file-description" title="金堂本尊・薬師如来坐像"><img alt="金堂本尊・薬師如来坐像" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Yakushi-nyorai.jpg/90px-Yakushi-nyorai.jpg" decoding="async" width="90" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Yakushi-nyorai.jpg/135px-Yakushi-nyorai.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Yakushi-nyorai.jpg/180px-Yakushi-nyorai.jpg 2x" data-file-width="680" data-file-height="907" /></a></span></div> <div class="gallerytext">金堂本尊・薬師如来坐像</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Kan%C3%B4_Naizen_Saireizu_left.jpg" class="mw-file-description" title="慶長11年(1606年)作の『豊国祭礼図屏風』。方広寺大仏殿が描かれている。"><img alt="慶長11年(1606年)作の『豊国祭礼図屏風』。方広寺大仏殿が描かれている。" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Kan%C3%B4_Naizen_Saireizu_left.jpg/120px-Kan%C3%B4_Naizen_Saireizu_left.jpg" decoding="async" width="120" height="55" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Kan%C3%B4_Naizen_Saireizu_left.jpg/180px-Kan%C3%B4_Naizen_Saireizu_left.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Kan%C3%B4_Naizen_Saireizu_left.jpg/240px-Kan%C3%B4_Naizen_Saireizu_left.jpg 2x" data-file-width="908" data-file-height="416" /></a></span></div> <div class="gallerytext">慶長11年(1606年)作の『<a href="/wiki/%E8%B1%8A%E5%9B%BD%E7%A5%AD%E7%A4%BC%E5%9B%B3%E5%B1%8F%E9%A2%A8" title="豊国祭礼図屏風">豊国祭礼図屏風</a>』。方広寺大仏殿が描かれている。</div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="講堂"><span id=".E8.AC.9B.E5.A0.82"></span>講堂</h2></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Toji,_koudou-1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Toji%2C_koudou-1.jpg/220px-Toji%2C_koudou-1.jpg" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Toji%2C_koudou-1.jpg/330px-Toji%2C_koudou-1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Toji%2C_koudou-1.jpg/440px-Toji%2C_koudou-1.jpg 2x" data-file-width="6016" data-file-height="4000" /></a><figcaption>講堂(重要文化財)</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Lecture_Hall_Toji_Five_Great_Bosatsu.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Lecture_Hall_Toji_Five_Great_Bosatsu.JPG/180px-Lecture_Hall_Toji_Five_Great_Bosatsu.JPG" decoding="async" width="180" height="269" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Lecture_Hall_Toji_Five_Great_Bosatsu.JPG/270px-Lecture_Hall_Toji_Five_Great_Bosatsu.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Lecture_Hall_Toji_Five_Great_Bosatsu.JPG/360px-Lecture_Hall_Toji_Five_Great_Bosatsu.JPG 2x" data-file-width="2592" data-file-height="3872" /></a><figcaption>五仏(講堂安置)のうち大日如来と阿弥陀如来(手前)</figcaption></figure> <p>重要文化財。金堂の背後(北)に建つ。東寺が空海に下賜された弘仁14年(823年)にはまだ建立されておらず、<a href="/wiki/%E5%A4%A9%E9%95%B7" title="天長">天長</a>2年(<a href="/wiki/825%E5%B9%B4" title="825年">825年</a>)に空海により着工されて、<a href="/wiki/%E6%89%BF%E5%92%8C_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)" title="承和 (日本)">承和</a>6年(<a href="/wiki/839%E5%B9%B4" title="839年">839年</a>)に完成した。この頃は講堂と金堂の周囲を廻廊が巡る形をとっていた。この創建当初の堂は文明18年(1486年)の土一揆による火災で焼失するが、わずか5年後の<a href="/wiki/%E5%BB%B6%E5%BE%B3" title="延徳">延徳</a>3年(<a href="/wiki/1491%E5%B9%B4" title="1491年">1491年</a>)に再建されている。単層入母屋造で純和様である。金堂が顕教系の薬師如来を本尊とするのに対し、講堂には<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E6%97%A5%E5%A6%82%E6%9D%A5" title="大日如来">大日如来</a>を中心とした密教尊を安置し、立体曼荼羅を構成する。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="立体曼荼羅"><span id=".E7.AB.8B.E4.BD.93.E6.9B.BC.E8.8D.BC.E7.BE.85"></span>立体曼荼羅</h3></div> <p>講堂の須弥壇中央には<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E6%97%A5%E5%A6%82%E6%9D%A5" title="大日如来">大日如来</a>を中心とする五体の如来像(五仏、<a href="/wiki/%E4%BA%94%E6%99%BA%E5%A6%82%E6%9D%A5" title="五智如来">五智如来</a>)、向かって右(東方)には金剛波羅密多菩薩を中心とする五体の菩薩像(<a href="/wiki/%E4%BA%94%E5%A4%A7%E8%8F%A9%E8%96%A9" title="五大菩薩">五大菩薩</a>、五菩薩)、向かって左(西方)には<a href="/wiki/%E4%B8%8D%E5%8B%95%E6%98%8E%E7%8E%8B" title="不動明王">不動明王</a>を中心とした五体の明王像(<a href="/wiki/%E4%BA%94%E5%A4%A7%E6%98%8E%E7%8E%8B" title="五大明王">五大明王</a>)が安置されている。また、須弥壇の東西端にはそれぞれ<a href="/wiki/%E6%A2%B5%E5%A4%A9" title="梵天">梵天</a>・<a href="/wiki/%E5%B8%9D%E9%87%88%E5%A4%A9" title="帝釈天">帝釈天</a>像、須弥壇の四隅には<a href="/wiki/%E5%9B%9B%E5%A4%A9%E7%8E%8B" title="四天王">四天王</a>像が安置されている。以上、全部で21体の彫像が整然と安置され、羯磨曼荼羅(立体曼荼羅)を構成している。これら諸仏は、日本最古の本格的な密教彫像であり、空海没後の承和6年(839年)に<a href="/wiki/%E9%96%8B%E7%9C%BC%E4%BE%9B%E9%A4%8A" class="mw-redirect" title="開眼供養">開眼供養</a>が行われているが(『<a href="/wiki/%E7%B6%9A%E6%97%A5%E6%9C%AC%E5%BE%8C%E7%B4%80" title="続日本後紀">続日本後紀</a>』)、全体の構想は空海によるものとされる。21体の仏像のうち、五仏のすべてと五大菩薩の中尊像は<a href="/wiki/%E5%AE%A4%E7%94%BA%E6%99%82%E4%BB%A3" title="室町時代">室町時代</a>から江戸時代の補作であるが、残りの15体は講堂創建時の像である。 </p><p>これら21体の仏像群からなる立体曼荼羅(以下「講堂立体曼荼羅」)については、他に例のない尊像構成であることから、空海がいずれの経典に基づき、どのような意図で構想したものか明らかでなく、その教理的背景については古くから論争がある<sup id="cite_ref-『もっと知りたい東寺の仏たち』p.15_14-0" class="reference"><a href="#cite_note-『もっと知りたい東寺の仏たち』p.15-14"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>講堂立体曼荼羅の表す意味について、東密(真言系密教)では古くから「仁王経曼荼羅」(にんのうぎょうまんだら)を表したものであると伝承されてきた。仁王経曼荼羅とは、鎮護国家を祈念する修法である仁王経法の本尊となるもので、『仁王念誦儀軌』を所依経典とする。しかし、講堂立体曼荼羅の尊像構成は『仁王念誦儀軌』だけでは説明がつかない<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。建築史家の<a href="/wiki/%E8%B6%B3%E7%AB%8B%E5%BA%B7_(%E5%BB%BA%E7%AF%89%E5%8F%B2%E5%AE%B6)" title="足立康 (建築史家)">足立康</a>は1940年の論文で、講堂立体曼荼羅は特定の一つの経典に基づくものではなく、『<a href="/wiki/%E9%87%91%E5%89%9B%E9%A0%82%E7%B5%8C" title="金剛頂経">金剛頂経</a>』『<a href="/wiki/%E4%BB%81%E7%8E%8B%E7%B5%8C" title="仁王経">仁王経</a>』等から空海が適宜選択した尊像を組み合わせたものであるとした<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。仏教学者の<a href="/wiki/%E9%AB%98%E7%94%B0%E4%BF%AE" title="高田修">高田修</a>は、足立説を発展させ、講堂立体曼荼羅は金剛界法と仁王経法に基づく二元的構想によるものであるとし、21体のうちの主要15尊(五仏、五菩薩、五明王)については三輪身説(さんりんじんせつ)に基づいて配置されたものであるとした<sup id="cite_ref-(鍵和田、2006)p.142_18-0" class="reference"><a href="#cite_note-(鍵和田、2006)p.142-18"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。三輪身とは、自性輪身(じしょうりんじん)、正法輪身(しょうぼうりんじん)、教令輪身(きょうりょうりんじん)を指し、三輪身説とは、真理そのものである自性輪身が五仏、五仏の慈悲の姿である正法輪身が五菩薩、五仏が忿怒をもって救い難い衆生を導こうとする姿である教令輪身が五明王にあたるとする説である<sup id="cite_ref-『もっと知りたい東寺の仏たち』p.15_14-1" class="reference"><a href="#cite_note-『もっと知りたい東寺の仏たち』p.15-14"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-(根立、2011)pp.74_-_75_19-0" class="reference"><a href="#cite_note-(根立、2011)pp.74_-_75-19"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。美術史家の<a href="/wiki/%E7%9F%B3%E7%94%B0%E5%B0%9A%E8%B1%8A" title="石田尚豊">石田尚豊</a>は高田説をおおむね支持したうえで、『摂無碍経』(しょうむげきょう)との関係を強調した<sup id="cite_ref-(鍵和田、2006)p.142_18-1" class="reference"><a href="#cite_note-(鍵和田、2006)p.142-18"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>以上のような、金剛界法と仁王経法にまたがる二元的曼荼羅という説は長らく支持されてきたが、三輪身説との関連については、この説の成立が平安時代末期の12世紀に下り、空海の時代にはなかった思想であるとして、疑問が呈されていた<sup id="cite_ref-(鍵和田、2006)p.142_18-2" class="reference"><a href="#cite_note-(鍵和田、2006)p.142-18"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。<a href="/wiki/2009%E5%B9%B4" title="2009年">2009年</a>(平成21年)には<a href="/w/index.php?title=%E5%8E%9F%E6%B5%A9%E5%8F%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="原浩史 (存在しないページ)">原浩史</a>により講堂立体曼荼羅に関する新説が提示された。原は、<a href="/wiki/%E5%B9%B3%E5%AE%89%E6%99%82%E4%BB%A3" title="平安時代">平安時代</a>に東寺講堂で仁王経法が修された形跡のないことなどから、従来の説には疑問があるとし、講堂立体曼荼羅は、広義の『金剛頂経』に基づくものであるとした。ここでいう広義の『金剛頂経』とは、『金剛頂経』系の諸経の総称であり、空海の時代にはいまだその全貌が知られていなかったが、原の説では、空海は自らの理解した『金剛頂経』に基づいて主要十五尊の選択・構成を行ったとする<sup id="cite_ref-(根立、2011)pp.74_-_75_19-1" class="reference"><a href="#cite_note-(根立、2011)pp.74_-_75-19"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="諸仏"><span id=".E8.AB.B8.E4.BB.8F"></span>諸仏</h3></div> <ul><li>五仏坐像(重要文化財):金剛界<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E6%97%A5%E5%A6%82%E6%9D%A5" title="大日如来">大日如来</a>を中心とし、周囲に<a href="/wiki/%E5%AE%9D%E7%94%9F%E5%A6%82%E6%9D%A5" title="宝生如来">宝生如来</a>、<a href="/wiki/%E9%98%BF%E5%BC%A5%E9%99%80%E5%A6%82%E6%9D%A5" title="阿弥陀如来">阿弥陀如来</a>、<a href="/wiki/%E4%B8%8D%E7%A9%BA%E6%88%90%E5%B0%B1%E5%A6%82%E6%9D%A5" title="不空成就如来">不空成就如来</a>、<a href="/wiki/%E9%98%BF%E9%96%A6%E5%A6%82%E6%9D%A5" title="阿閦如来">阿閦如来</a>を配す。大日如来像は<a href="/wiki/%E6%98%8E%E5%BF%9C" title="明応">明応</a>6年(1497年)、<a href="/wiki/%E4%BB%8F%E5%B8%AB" title="仏師">仏師</a>康珍の作。宝生如来、不空成就如来、阿閦如来の各像は江戸時代の作で、阿弥陀如来像は頭部のみ平安時代の古像のものを流用し、体部は江戸時代の作である。「木造大日如来坐像 附 金剛界四仏坐像」として重要文化財に指定され、大日如来以外の4躯は重要文化財の附(つけたり)指定とされている。大日如来像は像高285センチメートル。像内銘と『東寺長者補任』の記載等から、明応2年から同6年(1493 - 1497年)にかけて、東寺大仏師康珍によって造立されたことがわかる。<a href="/wiki/%E5%AF%84%E6%9C%A8%E9%80%A0" class="mw-redirect" title="寄木造">寄木造</a>、<a href="/wiki/%E6%BC%86" title="漆">漆</a>箔仕上げ、玉眼(眼の部分に<a href="/wiki/%E6%B0%B4%E6%99%B6" class="mw-redirect" title="水晶">水晶</a>を嵌め込む)。<a href="/wiki/%E5%85%89%E8%83%8C" title="光背">光背</a>には37体の化仏(けぶつ、小型の仏像)があるが、これは金剛界曼荼羅成身会(じょうじんね)の三十七尊を表したもの。大日如来自体は室町時代の作だが、化仏37体のうちの1体は創建期の平安時代前期(9世紀)のものである<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。</li> <li>五大菩薩坐像(国宝):金剛波羅蜜菩薩(金剛波羅蜜多菩薩とも)を中心に、周囲に金剛宝菩薩、金剛法菩薩、金剛業菩薩、<a href="/wiki/%E9%87%91%E5%89%9B%E8%96%A9%E5%9F%B5" title="金剛薩埵">金剛薩埵</a>の各像を配す。中尊の金剛波羅蜜菩薩像は江戸時代の作。他の4体は後世の補修が多いが、当初像である。一木造に乾漆を併用し、作風・技法ともに奈良時代風が強い。金剛波羅蜜像を除く4躯が「木造五大菩薩坐像 4躯」として国宝に指定され、金剛波羅蜜像は国宝の附(つけたり)指定とされている<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>注 5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。</li> <li>五大明王像(国宝):<a href="/wiki/%E4%B8%8D%E5%8B%95%E6%98%8E%E7%8E%8B" title="不動明王">不動明王</a>像を中心に、<a href="/wiki/%E9%99%8D%E4%B8%89%E4%B8%96%E6%98%8E%E7%8E%8B" title="降三世明王">降三世明王</a>、<a href="/wiki/%E8%BB%8D%E8%8D%BC%E5%88%A9%E6%98%8E%E7%8E%8B" title="軍荼利明王">軍荼利明王</a>、<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E5%A8%81%E5%BE%B3%E6%98%8E%E7%8E%8B" title="大威徳明王">大威徳明王</a>、<a href="/wiki/%E9%87%91%E5%89%9B%E5%A4%9C%E5%8F%89%E6%98%8E%E7%8E%8B" title="金剛夜叉明王">金剛夜叉明王</a>像を配す。東寺御影堂の不動明王像とともに、明王像としては日本最古の作例である。</li> <li>梵天坐像・帝釈天半跏像(国宝):梵天像は<a href="/wiki/%E6%B3%95%E9%9A%86%E5%AF%BA" title="法隆寺">法隆寺</a>などにある奈良時代の像と異なり、4面4臂の密教像であり、4羽の<a href="/wiki/%E9%B5%9E%E9%B3%A5" class="mw-redirect" title="鵞鳥">鵞鳥</a>が支える蓮華座上に坐す。帝釈天像は甲を着け、白象に乗り、左脚を踏み下げる。両像の台座、帝釈天像の頭部などは後補である。</li> <li>四天王立像(国宝):4体のうち持国天像は表情に怒りをあらわにし、激しい動きを見せるが、他の3体(増長天、広目天、多聞天)の表現は抑制されている。多聞天像は後補部分が多いが、修理の際に後世の彩色を除去したところ、面部などは当初部分が良好に保存されていることが確認された<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。</li></ul> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Schematic_diagram_of_Mandala_in_the_Kodo_(Lecture_Hall)_of_Toji_01.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Schematic_diagram_of_Mandala_in_the_Kodo_%28Lecture_Hall%29_of_Toji_01.jpg/600px-Schematic_diagram_of_Mandala_in_the_Kodo_%28Lecture_Hall%29_of_Toji_01.jpg" decoding="async" width="600" height="444" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Schematic_diagram_of_Mandala_in_the_Kodo_%28Lecture_Hall%29_of_Toji_01.jpg/900px-Schematic_diagram_of_Mandala_in_the_Kodo_%28Lecture_Hall%29_of_Toji_01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/2c/Schematic_diagram_of_Mandala_in_the_Kodo_%28Lecture_Hall%29_of_Toji_01.jpg 2x" data-file-width="974" data-file-height="720" /></a><figcaption>東寺講堂内立体曼荼羅仏像配置模式図</figcaption></figure> <p><b>講堂安置の仏像一覧</b><sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <table class="wikitable" style="font-size:small;"> <tbody><tr> <th>群像名</th> <th>像名</th> <th>現存像の<br />制作年代</th> <th>文化財指定 </th></tr> <tr> <td rowspan="5">五仏<br />(五智如来)</td> <td>大日如来</td> <td>室町時代</td> <td>重要文化財 </td></tr> <tr> <td>阿閦如来</td> <td>江戸時代</td> <td>重要文化財(附指定) </td></tr> <tr> <td>宝生如来</td> <td>江戸時代</td> <td>重要文化財(附指定) </td></tr> <tr> <td>阿弥陀如来</td> <td>江戸時代(頭部平安時代)</td> <td>重要文化財(附指定) </td></tr> <tr> <td>不空成就如来</td> <td>江戸時代</td> <td>重要文化財(附指定) </td></tr> <tr> <td rowspan="5">五菩薩<br />(五大菩薩)</td> <td>金剛波羅蜜(多)菩薩</td> <td>桃山〜江戸時代</td> <td>国宝(附指定) </td></tr> <tr> <td>金剛薩埵(菩薩)</td> <td>平安時代</td> <td>国宝 </td></tr> <tr> <td>金剛宝菩薩</td> <td>平安時代</td> <td>国宝 </td></tr> <tr> <td>金剛法菩薩</td> <td>平安時代</td> <td>国宝 </td></tr> <tr> <td>金剛業菩薩</td> <td>平安時代</td> <td>国宝 </td></tr> <tr> <td rowspan="5">五大明王<br /></td> <td>不動明王</td> <td>平安時代</td> <td>国宝 </td></tr> <tr> <td>降三世明王</td> <td>平安時代</td> <td>国宝 </td></tr> <tr> <td>軍荼利明王</td> <td>平安時代</td> <td>国宝 </td></tr> <tr> <td>大威徳明王</td> <td>平安時代</td> <td>国宝 </td></tr> <tr> <td>金剛夜叉明王</td> <td>平安時代</td> <td>国宝 </td></tr> <tr> <td rowspan="2">梵天帝釈天</td> <td>梵天</td> <td>平安時代</td> <td>国宝 </td></tr> <tr> <td>帝釈天</td> <td>平安時代(頭部後補)</td> <td>国宝 </td></tr> <tr> <td rowspan="4">四天王</td> <td>持国天</td> <td>平安時代</td> <td>国宝 </td></tr> <tr> <td>増長天</td> <td>平安時代</td> <td>国宝 </td></tr> <tr> <td>広目天</td> <td>平安時代</td> <td>国宝 </td></tr> <tr> <td>多聞天</td> <td>平安時代(補修多し)</td> <td>国宝 </td></tr> </tbody></table> <ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Gozanze_Myoo_Toji_Kodo.jpg" class="mw-file-description" title="五大明王(講堂安置)のうち降三世明王"><img alt="五大明王(講堂安置)のうち降三世明王" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Gozanze_Myoo_Toji_Kodo.jpg/86px-Gozanze_Myoo_Toji_Kodo.jpg" decoding="async" width="86" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Gozanze_Myoo_Toji_Kodo.jpg/128px-Gozanze_Myoo_Toji_Kodo.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Gozanze_Myoo_Toji_Kodo.jpg/171px-Gozanze_Myoo_Toji_Kodo.jpg 2x" data-file-width="1528" data-file-height="2140" /></a></span></div> <div class="gallerytext">五大明王(講堂安置)のうち降三世明王</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Taishakuten_%C5%9Aakra,_T%C5%8D-ji.jpg" class="mw-file-description" title="帝釈天半跏像"><img alt="帝釈天半跏像" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Taishakuten_%C5%9Aakra%2C_T%C5%8D-ji.jpg/101px-Taishakuten_%C5%9Aakra%2C_T%C5%8D-ji.jpg" decoding="async" width="101" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Taishakuten_%C5%9Aakra%2C_T%C5%8D-ji.jpg/152px-Taishakuten_%C5%9Aakra%2C_T%C5%8D-ji.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Taishakuten_%C5%9Aakra%2C_T%C5%8D-ji.jpg/203px-Taishakuten_%C5%9Aakra%2C_T%C5%8D-ji.jpg 2x" data-file-width="2760" data-file-height="3264" /></a></span></div> <div class="gallerytext">帝釈天半跏像</div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="五重塔"><span id=".E4.BA.94.E9.87.8D.E5.A1.94"></span>五重塔</h2></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Toji_-_Five-storied_Pagoda.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Toji_-_Five-storied_Pagoda.JPG/200px-Toji_-_Five-storied_Pagoda.JPG" decoding="async" width="200" height="289" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Toji_-_Five-storied_Pagoda.JPG/300px-Toji_-_Five-storied_Pagoda.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Toji_-_Five-storied_Pagoda.JPG/400px-Toji_-_Five-storied_Pagoda.JPG 2x" data-file-width="1000" data-file-height="1445" /></a><figcaption>五重塔(国宝)</figcaption></figure> <p>国宝。東寺のみならず京都のシンボルとなっている塔である。高さ54.8メートルは木造塔としては日本一の高さを誇る。天長3年(<a href="/wiki/826%E5%B9%B4" title="826年">826年</a>)空海による創建に始まるが、実際の創建は空海没後の9世紀末であった。<a href="/wiki/%E8%90%BD%E9%9B%B7" title="落雷">雷火</a>や不審火で4回焼失しており、現在の塔は5代目で、<a href="/wiki/%E5%AF%9B%E6%B0%B8" title="寛永">寛永</a>21年(<a href="/wiki/1644%E5%B9%B4" title="1644年">1644年</a>)、<a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6%E5%85%89" title="徳川家光">徳川家光</a>の寄進で建てられたものである。初重内部の壁や柱には<a href="/wiki/%E4%B8%A1%E7%95%8C%E6%9B%BC%E8%8D%BC%E7%BE%85" title="両界曼荼羅">両界曼荼羅</a>や真言八祖像を描き、須弥壇には心柱を中心にして金剛界四仏像と八大菩薩像を安置する。真言密教の中心尊であり金剛界五仏の中尊でもある大日如来の像はここにはなく、心柱を大日如来とみなしている。諸仏は寛永20年(<a href="/wiki/1643%E5%B9%B4" title="1643年">1643年</a>)から翌年にかけての作で、江戸時代初期の作風を伝える。初重内部は通常非公開だが、特別に公開される場合もある。北にある池は瓢箪池といい、五重塔とともに池泉回遊式庭園の要素になっている。 </p><p>初重内部の安置仏像は以下の通り(菩薩像の像名は寺伝による)<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <ul><li>東面:阿閦如来、弥勒菩薩、金剛蔵菩薩</li> <li>南面:宝生如来、除蓋障菩薩、虚空蔵菩薩</li> <li>西面:阿弥陀如来、文殊菩薩、観音菩薩</li> <li>北面:不空成就如来、普賢菩薩、地蔵菩薩</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="境内"><span id=".E5.A2.83.E5.86.85"></span>境内</h2></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Toji,_jikidou-1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/Toji%2C_jikidou-1.jpg/200px-Toji%2C_jikidou-1.jpg" decoding="async" width="200" height="133" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/Toji%2C_jikidou-1.jpg/300px-Toji%2C_jikidou-1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/Toji%2C_jikidou-1.jpg/400px-Toji%2C_jikidou-1.jpg 2x" data-file-width="6016" data-file-height="4000" /></a><figcaption>食堂</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Touzi_03.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Touzi_03.jpg/200px-Touzi_03.jpg" decoding="async" width="200" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Touzi_03.jpg/300px-Touzi_03.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Touzi_03.jpg/400px-Touzi_03.jpg 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1196" /></a><figcaption>大日堂</figcaption></figure> <ul><li>金堂(国宝):慶長8年(1603年)に豊臣秀頼による再建。解説は既述。</li> <li>講堂(重要文化財):<a href="/wiki/%E5%BB%B6%E5%BE%B3" title="延徳">延徳</a>3年(<a href="/wiki/1491%E5%B9%B4" title="1491年">1491年</a>)再建。解説は既述。</li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%94%E9%87%8D%E5%A1%94" title="五重塔">五重塔</a>(国宝):寛永21年(1644年)に徳川家光による再建。解説は既述。</li> <li>瓢箪池</li> <li>東大門(重要文化財):<a href="/wiki/%E5%BB%BA%E4%B9%85" title="建久">建久</a>9年(<a href="/wiki/1198%E5%B9%B4" title="1198年">1198年</a>)再建。慶長10年(<a href="/wiki/1605%E5%B9%B4" title="1605年">1605年</a>)大改修。<a href="/wiki/%E5%BB%BA%E6%AD%A6_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)" title="建武 (日本)">建武</a>3年(<a href="/wiki/1336%E5%B9%B4" title="1336年">1336年</a>)6月、<a href="/wiki/%E6%96%B0%E7%94%B0%E7%BE%A9%E8%B2%9E" title="新田義貞">新田義貞</a>に攻められた<a href="/wiki/%E8%B6%B3%E5%88%A9%E5%B0%8A%E6%B0%8F" title="足利尊氏">足利尊氏</a>がこの門を閉めて難を逃れたという故事により「不開門」(あかずのもん)と呼ばれる。</li> <li>宝蔵(重要文化財):慶賀門の南側、掘割で囲まれた中に建てられている。平安時代後期建立の<a href="/wiki/%E6%A0%A1%E5%80%89%E9%80%A0" title="校倉造">校倉(あぜくら)造</a>の倉庫で、東寺にある現存最古の建造物である。床板は大きな建物の扉を転用したもので、金堂の扉とも<a href="/wiki/%E7%BE%85%E5%9F%8E%E9%96%80" title="羅城門">羅城門</a>の扉ともされる。</li> <li>慶賀門(重要文化財)</li> <li>食堂(じきどう):講堂の後方、境内の北寄りに建つ。観音堂とも呼ばれる。初代の食堂は<a href="/wiki/%E7%A9%BA%E6%B5%B7" title="空海">空海</a>没後の9世紀末から10世紀初め頃にかけて完成したと推定されるが、<a href="/wiki/%E6%85%B6%E9%95%B7%E5%9C%B0%E9%9C%87" title="慶長地震">慶長地震</a>で倒壊した。約200年後の<a href="/wiki/%E5%AF%9B%E6%94%BF" title="寛政">寛政</a>12年(<a href="/wiki/1800%E5%B9%B4" title="1800年">1800年</a>)にようやく再建工事が始められた。この江戸時代再建の食堂は<a href="/wiki/1930%E5%B9%B4" title="1930年">1930年</a>(<a href="/wiki/%E6%98%AD%E5%92%8C" title="昭和">昭和</a>5年)に火災で焼失し<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、現在の建物はその後の再建で<a href="/wiki/1933%E5%B9%B4" title="1933年">1933年</a>(昭和8年)に完成したものである。旧本尊の<a href="/wiki/%E5%8D%83%E6%89%8B%E8%A6%B3%E9%9F%B3" title="千手観音">千手観音</a>立像はこの時の火災で焼損したが、<a href="/wiki/1965%E5%B9%B4" title="1965年">1965年</a>(昭和40年)から修理が実施され、現在は寺内の宝物館に安置されている。現在の食堂には<a href="/w/index.php?title=%E6%98%8E%E7%8F%8D%E6%81%92%E7%94%B7&action=edit&redlink=1" class="new" title="明珍恒男 (存在しないページ)">明珍恒男</a>作の<a href="/wiki/%E5%8D%81%E4%B8%80%E9%9D%A2%E8%A6%B3%E9%9F%B3" title="十一面観音">十一面観音</a>像が本尊として安置されている。<a href="/wiki/%E6%B4%9B%E9%99%BD%E4%B8%89%E5%8D%81%E4%B8%89%E6%89%80%E8%A6%B3%E9%9F%B3%E9%9C%8A%E5%A0%B4" title="洛陽三十三所観音霊場">洛陽三十三所観音霊場</a>第23番札所。納経所<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>注 6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> は当堂の中にあり、写経会や展示会も行われる。木造四天王立像は、1930年(昭和5年)12月21日の「弘法市(終い弘法)」の日に食堂が失火で焼失した際、内部に安置されていた本尊千手観音立像と四天王像(いずれも旧国宝)も焼損。千手観音像は旧国宝指定解除はされず、修復された。四天王像は焼損の程度が大きかったため修復不可能と判断され指定解除されたが<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、<a href="/wiki/2018%E5%B9%B4" title="2018年">2018年</a>(平成30年)度に重要文化財に再指定された<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。この四天王像は表面が黒焦げ状態にはなっているものの、像の概形は残っている。<a href="/wiki/1993%E5%B9%B4" title="1993年">1993年</a>(<a href="/wiki/%E5%B9%B3%E6%88%90" title="平成">平成</a>5年)から合成樹脂注入による表面の硬化が行われ、現在は再建された食堂に安置されている。像高3mを越える日本でも最大級の四天王像である。</li> <li>夜叉神堂(やしゃがみどう):講堂と食堂の中間に建つ東西2棟の小堂。東が雄夜叉(本地<a href="/wiki/%E6%96%87%E6%AE%8A%E8%8F%A9%E8%96%A9" title="文殊菩薩">文殊菩薩</a>)、西が雌夜叉(本地<a href="/wiki/%E8%99%9A%E7%A9%BA%E8%94%B5%E8%8F%A9%E8%96%A9" title="虚空蔵菩薩">虚空蔵菩薩</a>)を祀る。</li> <li>北大門(重要文化財)</li> <li>宝物館:北大門を出た左側にある。<a href="/wiki/%E9%89%84%E7%AD%8B%E3%82%B3%E3%83%B3%E3%82%AF%E3%83%AA%E3%83%BC%E3%83%88%E6%A7%8B%E9%80%A0" title="鉄筋コンクリート構造">鉄筋コンクリート造</a>の3階建ての建物で、<a href="/wiki/1963%E5%B9%B4" title="1963年">1963年</a>(昭和38年)に完成し<a href="/wiki/1965%E5%B9%B4" title="1965年">1965年</a>(昭和40年)10月から一般公開されている。春や秋の観光シーズンにのみ特別展を行い、寺宝を展示している。</li> <li>弁天堂 - 北大門を出た右側にある。音楽・技芸・財産を司るという<a href="/wiki/%E5%BC%81%E6%89%8D%E5%A4%A9" title="弁才天">弁才天</a>を祀る。</li> <li>善女大龍王社</li> <li>蓮池</li> <li>太元堂:北大門を出た右側にある。鎮護国家を司るという<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E5%85%83%E5%B8%A5%E6%98%8E%E7%8E%8B" title="大元帥明王">大元帥明王</a>と四天王を祀る。大元帥明王は憤怒の形相であるといわれている。</li> <li><a href="/wiki/%E8%A6%B3%E6%99%BA%E9%99%A2_(%E4%BA%AC%E9%83%BD%E5%B8%82)" title="観智院 (京都市)">観智院</a>:北大門を出て櫛笥(くしげ)小路(平安時代以来そのままの幅で残っている京都市内ただひとつの小路)を進んだ右側に位置する。<a href="/wiki/%E5%A1%94%E9%A0%AD" title="塔頭">塔頭</a>であるが、別格本山となっている。学僧であった<a href="/wiki/%E6%9D%B2%E5%AE%9D" title="杲宝">杲宝</a>を1世として<a href="/wiki/%E5%BB%B6%E6%96%87" title="延文">延文</a>4年(<a href="/wiki/1359%E5%B9%B4" title="1359年">1359年</a>)<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>注 7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>に子院として創建された。杲宝は『東宝記』という、東寺の創建から<a href="/wiki/%E5%AE%A4%E7%94%BA%E6%99%82%E4%BB%A3" title="室町時代">室町時代</a>に至る寺史をまとめた。これは弟子の賢宝により補足完成され、国宝になっている。観智院は東寺のみならず真言宗全体の勧学院と位置づけられ、多くの学僧を輩出している。経蔵である金剛蔵には膨大な文書・典籍・聖教類が所蔵されていたが、現在は東寺宝物館に移されている。通常非公開であるが春秋などに特別公開される場合がある。</li> <li><a href="/wiki/%E5%AE%9D%E8%8F%A9%E6%8F%90%E9%99%A2_(%E4%BA%AC%E9%83%BD%E5%B8%82%E5%8D%97%E5%8C%BA)" title="宝菩提院 (京都市南区)">宝菩提院</a>:<a href="/wiki/%E5%BC%98%E5%AE%89" title="弘安">弘安</a>2年(<a href="/wiki/1279%E5%B9%B4" title="1279年">1279年</a>)創建と伝えられる。櫛笥小路沿いの観智院の北側にある塔頭で、別格本山となっている。元は観智院と櫛笥小路を挟んで東西対称に建てられていたが、<a href="/wiki/1881%E5%B9%B4" title="1881年">1881年</a>(<a href="/wiki/%E6%98%8E%E6%B2%BB" title="明治">明治</a>14年)「総黌」(そうこう)開学に伴い現在地に移転した。総黌は、現在の<a href="/wiki/%E7%A8%AE%E6%99%BA%E9%99%A2%E5%A4%A7%E5%AD%A6" title="種智院大学">種智院大学</a>ならびに<a href="/wiki/%E6%B4%9B%E5%8D%97%E9%AB%98%E7%AD%89%E5%AD%A6%E6%A0%A1%E3%83%BB%E9%99%84%E5%B1%9E%E4%B8%AD%E5%AD%A6%E6%A0%A1" title="洛南高等学校・附属中学校">洛南高等学校</a>の母体である。観智院の道をはさんで向かい側には、宝菩提院の正門であった古い本瓦葺きの門がある。現在は東寺西院流能禅方の本流本山となっている。</li> <li>地蔵院</li> <li>北総門(重要文化財)</li> <li>東寺保育園</li> <li>洛南会館:2022年12月20日閉館<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>大日堂:そもそもは御影堂の礼拝所であり、その後に尊牌堂となり、後に<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E6%97%A5%E5%A6%82%E6%9D%A5" title="大日如来">大日如来</a>像を安置して大日堂となった。<a href="/wiki/2000%E5%B9%B4" title="2000年">2000年</a>(平成12年)に大改修が行われた。<a href="/wiki/%E6%B5%9C%E7%94%B0%E6%B3%B0%E4%BB%8B" title="浜田泰介">浜田泰介</a>の<a href="/w/index.php?title=%E9%9A%9C%E5%A3%81%E7%94%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="障壁画 (存在しないページ)">障壁画</a>がある。</li> <li>鐘楼</li> <li>経蔵</li> <li>西門</li> <li>御影堂(大師堂、国宝):かつて空海が住房としていた境内西北部の「西院」(さいいん)と呼ばれる一画に建つ住宅風の仏堂である。前堂、後堂、中門の3部分からなる複合仏堂で、全体を檜皮葺きとする。<a href="/wiki/1958%E5%B9%B4" title="1958年">1958年</a>(昭和33年)の国宝指定時の名称は「大師堂」であるが、寺では主に「御影堂」の名称を用いている。当初の堂は<a href="/wiki/%E5%BA%B7%E6%9A%A6" title="康暦">康暦</a>元年(<a href="/wiki/1379%E5%B9%B4" title="1379年">1379年</a>)の火災による焼失後、その翌年に後堂部分が再建された。10年後の<a href="/wiki/%E6%98%8E%E5%BE%B3" title="明徳">明徳</a>元年(<a href="/wiki/1390%E5%B9%B4" title="1390年">1390年</a>)、弘法大師像を安置するために北側に前堂、その西側に中門が増築された。後堂(南側)には空海の念持仏とされる<a href="/wiki/%E4%B8%8D%E5%8B%95%E6%98%8E%E7%8E%8B" title="不動明王">不動明王</a>坐像(国宝、9世紀)を安置する。厳重な<a href="/wiki/%E7%A7%98%E4%BB%8F" title="秘仏">秘仏</a>で非公開であるが、日本の不動明王像としては最古の作例の一つである。北側の前堂には弘法大師坐像(国宝)を安置する。この像は東寺の親厳の依頼により、<a href="/wiki/%E5%A4%A9%E7%A6%8F_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)" title="天福 (日本)">天福</a>元年(<a href="/wiki/1233%E5%B9%B4" title="1233年">1233年</a>)に<a href="/wiki/%E9%81%8B%E6%85%B6" title="運慶">運慶</a>の4男である<a href="/wiki/%E5%BA%B7%E5%8B%9D" title="康勝">康勝</a>が製作したもので、空海の弟子の<a href="/wiki/%E9%AB%98%E5%B2%B3%E8%A6%AA%E7%8E%8B" title="高岳親王">真如</a>が描いた空海の肖像とほぼ同じといわれている。この像は庶民の信仰を広く集めており、像の前では毎朝6時に「お大師様」に朝食を捧げる「生身供」(しょうじんく)が執り行われ、多くの参拝者が集まる。</li> <li>大黒堂:三面<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E9%BB%92%E5%A4%A9" title="大黒天">大黒天</a>を祀る。</li> <li>毘沙門堂:大風で<a href="/wiki/%E5%A4%A9%E5%85%83_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)" title="天元 (日本)">天元</a>元年(<a href="/wiki/978%E5%B9%B4" title="978年">978年</a>)に倒壊した<a href="/wiki/%E7%BE%85%E5%9F%8E%E9%96%80" title="羅城門">羅城門</a>の上層から食堂に移されていた国宝・<a href="/wiki/%E5%85%9C%E8%B7%8B%E6%AF%98%E6%B2%99%E9%96%80%E5%A4%A9" title="兜跋毘沙門天">兜跋毘沙門天</a>像(現在は宝物館に収蔵)を安置するために<a href="/wiki/%E6%96%87%E6%94%BF" title="文政">文政</a>5年(<a href="/wiki/1822%E5%B9%B4" title="1822年">1822年</a>)に建立され、<a href="/wiki/1994%E5%B9%B4" title="1994年">1994年</a>(平成6年)に修復された。京都の<a href="/wiki/%E9%83%BD%E4%B8%83%E7%A6%8F%E7%A5%9E" title="都七福神">都七福神</a>(毘沙門天)を祀る。</li> <li>本坊 <ul><li><a href="/wiki/%E5%BA%AB%E8%A3%8F" title="庫裏">庫裏</a></li> <li>寺務所</li> <li>小子房:<a href="/wiki/1934%E5%B9%B4" title="1934年">1934年</a>(昭和9年)の再建。内部は6個の部屋(鷲の間、雛鶏の間、勅使の間、牡丹の間、瓜の間、枇杷の間)からなる。各部屋の障壁画は<a href="/wiki/%E5%A0%82%E6%9C%AC%E5%8D%B0%E8%B1%A1" title="堂本印象">堂本印象</a>により描かれた。<a href="/wiki/%E5%8D%97%E5%8C%97%E6%9C%9D%E6%99%82%E4%BB%A3_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)" title="南北朝時代 (日本)">南北朝時代</a>には<a href="/wiki/%E5%85%89%E5%8E%B3%E5%A4%A9%E7%9A%87" title="光厳天皇">光厳上皇</a>が洛中での戦いが治まるまで小子房に入り、<a href="/wiki/%E5%BE%A1%E6%89%80" title="御所">御所</a>としていた。</li> <li>庭園「澄心苑」:七代目<a href="/wiki/%E5%B0%8F%E5%B7%9D%E6%B2%BB%E5%85%B5%E8%A1%9B" title="小川治兵衛">小川治兵衛</a>(植治)による作庭<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。</li></ul></li> <li>蓮花門(国宝):<a href="/wiki/%E9%8E%8C%E5%80%89%E6%99%82%E4%BB%A3" title="鎌倉時代">鎌倉時代</a>再建の八脚門。本坊西側で、小子房の西の門である。空海が<a href="/wiki/%E9%AB%98%E9%87%8E%E5%B1%B1" title="高野山">高野山</a><a href="/wiki/%E9%87%91%E5%89%9B%E5%B3%AF%E5%AF%BA" title="金剛峯寺">金剛峯寺</a>に向かう時に使っていた門で、最後の旅立ちのとき空海の足元に<a href="/wiki/%E8%93%AE" class="mw-disambig" title="蓮">蓮</a>の花が咲き足跡にも蓮の花が咲いていたという伝説から門の名称となった。 <ul><li>本坊表門</li> <li>勅使門</li></ul></li> <li>灌頂院(重要文化財):境内南西隅に位置する。<a href="/wiki/%E4%BC%9D%E6%B3%95%E7%81%8C%E9%A0%82" title="伝法灌頂">伝法灌頂</a>(<a href="/wiki/%E5%AF%86%E6%95%99" title="密教">密教</a>の奥義を師匠から弟子へ伝える儀式)、<a href="/wiki/%E5%BE%8C%E4%B8%83%E6%97%A5%E5%BE%A1%E4%BF%AE%E6%B3%95" title="後七日御修法">後七日御修法</a>(ごしちにちのみしほ:正月の8日から14日までの間に、<a href="/wiki/%E5%A4%A9%E7%9A%87" title="天皇">天皇</a>の安泰を祈願する儀式)などの儀式を執り行うための堂で、内部には仏像は安置されていない。床は石畳になっており、土足厳禁となっている。 <ul><li>灌頂院北門(重要文化財)</li> <li>灌頂院東門(重要文化財)</li></ul></li> <li>穴門</li> <li>鎮守<a href="/wiki/%E5%85%AB%E5%B9%A1%E5%AE%AE" title="八幡宮">八幡宮</a>:南大門を入った左側にある。<a href="/wiki/1868%E5%B9%B4" title="1868年">1868年</a>(明治元年)に焼失後、1世紀以上を経た<a href="/wiki/1992%E5%B9%B4" title="1992年">1992年</a>(平成4年)に再建。空海が自ら彫ったとされる東寺の鎮守神・僧形<a href="/wiki/%E5%85%AB%E5%B9%A1%E7%A5%9E" title="八幡神">八幡神</a>像と女神像2体を安置する。これらの像は日本最古の神像とされる。<a href="/wiki/%E8%96%AC%E5%AD%90%E3%81%AE%E5%A4%89" title="薬子の変">薬子の変</a>の際、空海はここで<a href="/wiki/%E5%B5%AF%E5%B3%A8%E5%A4%A9%E7%9A%87" title="嵯峨天皇">嵯峨天皇</a>勝利の祈祷を行っている。</li> <li>八島社殿 - 南大門を入った右側にある。東寺以前より鎮座され祭神は<a href="/wiki/%E5%9C%B0%E4%B8%BB%E7%A5%9E" title="地主神">地主神</a>とも<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E5%B7%B1%E8%B2%B4%E7%A5%9E" class="mw-redirect" title="大己貴神">大己貴神</a>ともいわれる。</li> <li>南大門(重要文化財):本来は慶長6年(<a href="/wiki/1601%E5%B9%B4" title="1601年">1601年</a>)に<a href="/wiki/%E6%96%B9%E5%BA%83%E5%AF%BA" title="方広寺">方広寺</a>(<a href="/wiki/%E4%BA%AC%E3%81%AE%E5%A4%A7%E4%BB%8F" title="京の大仏">京の大仏</a>)の寺領に組み込まれていた<a href="/wiki/%E4%B8%89%E5%8D%81%E4%B8%89%E9%96%93%E5%A0%82" title="三十三間堂">三十三間堂</a>の西大門として豊臣秀頼により建てられた八脚門である。東寺の以前の門が1868年(明治元年)に焼失したため<a href="/wiki/1895%E5%B9%B4" title="1895年">1895年</a>(明治28年)に移築された。幅約18m高さ約13mで東寺で最大の門。</li> <li>不二桜:弘法大師帰朝1200年記念の2006年に、信徒総代の森紙業元代表・藤定輝好より寄贈された八重紅枝垂れ桜。<a href="/wiki/%E5%B2%A9%E6%89%8B%E7%9C%8C" title="岩手県">岩手県</a><a href="/wiki/%E7%9B%9B%E5%B2%A1%E5%B8%82" title="盛岡市">盛岡市</a>の旧家が育てたものを<a href="/wiki/%E4%B8%89%E9%87%8D%E7%9C%8C" title="三重県">三重県</a><a href="/wiki/%E9%88%B4%E9%B9%BF%E5%B8%82" title="鈴鹿市">鈴鹿市</a>の農園から移植された。</li></ul> <ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Tou-ji_daishidou_%E2%85%A2.JPG" class="mw-file-description" title="御影堂(国宝)"><img alt="御影堂(国宝)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Tou-ji_daishidou_%E2%85%A2.JPG/120px-Tou-ji_daishidou_%E2%85%A2.JPG" decoding="async" width="120" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Tou-ji_daishidou_%E2%85%A2.JPG/180px-Tou-ji_daishidou_%E2%85%A2.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Tou-ji_daishidou_%E2%85%A2.JPG/240px-Tou-ji_daishidou_%E2%85%A2.JPG 2x" data-file-width="1842" data-file-height="1536" /></a></span></div> <div class="gallerytext">御影堂(国宝)</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Toji-Daishido.jpg" class="mw-file-description" title="北面"><img alt="北面" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Toji-Daishido.jpg/120px-Toji-Daishido.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Toji-Daishido.jpg/180px-Toji-Daishido.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Toji-Daishido.jpg/240px-Toji-Daishido.jpg 2x" data-file-width="3264" data-file-height="2448" /></a></span></div> <div class="gallerytext">北面</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Toji_Mieido_05.jpg" class="mw-file-description" title="南面"><img alt="南面" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Toji_Mieido_05.jpg/120px-Toji_Mieido_05.jpg" decoding="async" width="120" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Toji_Mieido_05.jpg/180px-Toji_Mieido_05.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Toji_Mieido_05.jpg/240px-Toji_Mieido_05.jpg 2x" data-file-width="4288" data-file-height="2848" /></a></span></div> <div class="gallerytext">南面</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:To-ji_National_Treasure_World_heritage_Kyoto_%E5%9B%BD%E5%AE%9D%E3%83%BB%E4%B8%96%E7%95%8C%E9%81%BA%E7%94%A3_%E6%9D%B1%E5%AF%BA_%E4%BA%AC%E9%83%BD008.JPG" class="mw-file-description" title="蓮花門(国宝)"><img alt="蓮花門(国宝)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/To-ji_National_Treasure_World_heritage_Kyoto_%E5%9B%BD%E5%AE%9D%E3%83%BB%E4%B8%96%E7%95%8C%E9%81%BA%E7%94%A3_%E6%9D%B1%E5%AF%BA_%E4%BA%AC%E9%83%BD008.JPG/120px-To-ji_National_Treasure_World_heritage_Kyoto_%E5%9B%BD%E5%AE%9D%E3%83%BB%E4%B8%96%E7%95%8C%E9%81%BA%E7%94%A3_%E6%9D%B1%E5%AF%BA_%E4%BA%AC%E9%83%BD008.JPG" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/To-ji_National_Treasure_World_heritage_Kyoto_%E5%9B%BD%E5%AE%9D%E3%83%BB%E4%B8%96%E7%95%8C%E9%81%BA%E7%94%A3_%E6%9D%B1%E5%AF%BA_%E4%BA%AC%E9%83%BD008.JPG/180px-To-ji_National_Treasure_World_heritage_Kyoto_%E5%9B%BD%E5%AE%9D%E3%83%BB%E4%B8%96%E7%95%8C%E9%81%BA%E7%94%A3_%E6%9D%B1%E5%AF%BA_%E4%BA%AC%E9%83%BD008.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/To-ji_National_Treasure_World_heritage_Kyoto_%E5%9B%BD%E5%AE%9D%E3%83%BB%E4%B8%96%E7%95%8C%E9%81%BA%E7%94%A3_%E6%9D%B1%E5%AF%BA_%E4%BA%AC%E9%83%BD008.JPG/240px-To-ji_National_Treasure_World_heritage_Kyoto_%E5%9B%BD%E5%AE%9D%E3%83%BB%E4%B8%96%E7%95%8C%E9%81%BA%E7%94%A3_%E6%9D%B1%E5%AF%BA_%E4%BA%AC%E9%83%BD008.JPG 2x" data-file-width="4000" data-file-height="3000" /></a></span></div> <div class="gallerytext">蓮花門(国宝)</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:T%C3%B4-ji_Buddhist_Temple_-_Kanj%C3%B4-in_-_Northern_gate.jpg" class="mw-file-description" title="灌頂院北門(重要文化財)"><img alt="灌頂院北門(重要文化財)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/T%C3%B4-ji_Buddhist_Temple_-_Kanj%C3%B4-in_-_Northern_gate.jpg/120px-T%C3%B4-ji_Buddhist_Temple_-_Kanj%C3%B4-in_-_Northern_gate.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/T%C3%B4-ji_Buddhist_Temple_-_Kanj%C3%B4-in_-_Northern_gate.jpg/180px-T%C3%B4-ji_Buddhist_Temple_-_Kanj%C3%B4-in_-_Northern_gate.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/T%C3%B4-ji_Buddhist_Temple_-_Kanj%C3%B4-in_-_Northern_gate.jpg/240px-T%C3%B4-ji_Buddhist_Temple_-_Kanj%C3%B4-in_-_Northern_gate.jpg 2x" data-file-width="4128" data-file-height="3096" /></a></span></div> <div class="gallerytext">灌頂院北門(重要文化財)</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Toji-kanjyoin_tomon.jpg" class="mw-file-description" title="灌頂院東門(重要文化財)"><img alt="灌頂院東門(重要文化財)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Toji-kanjyoin_tomon.jpg/120px-Toji-kanjyoin_tomon.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Toji-kanjyoin_tomon.jpg/180px-Toji-kanjyoin_tomon.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Toji-kanjyoin_tomon.jpg/240px-Toji-kanjyoin_tomon.jpg 2x" data-file-width="3264" data-file-height="2448" /></a></span></div> <div class="gallerytext">灌頂院東門(重要文化財)</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Toji,_Hachiman-jinja.jpg" class="mw-file-description" title="鎮守八幡宮"><img alt="鎮守八幡宮" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Toji%2C_Hachiman-jinja.jpg/120px-Toji%2C_Hachiman-jinja.jpg" decoding="async" width="120" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Toji%2C_Hachiman-jinja.jpg/180px-Toji%2C_Hachiman-jinja.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Toji%2C_Hachiman-jinja.jpg/240px-Toji%2C_Hachiman-jinja.jpg 2x" data-file-width="6016" data-file-height="4000" /></a></span></div> <div class="gallerytext">鎮守八幡宮</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Toji_08.JPG" class="mw-file-description" title="宝蔵(重要文化財)"><img alt="宝蔵(重要文化財)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Toji_08.JPG/120px-Toji_08.JPG" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Toji_08.JPG/180px-Toji_08.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Toji_08.JPG/240px-Toji_08.JPG 2x" data-file-width="4000" data-file-height="3000" /></a></span></div> <div class="gallerytext">宝蔵(重要文化財)</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Toji-Nandaimon_2015.jpg" class="mw-file-description" title="南大門(重要文化財)"><img alt="南大門(重要文化財)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Toji-Nandaimon_2015.jpg/120px-Toji-Nandaimon_2015.jpg" decoding="async" width="120" height="85" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Toji-Nandaimon_2015.jpg/180px-Toji-Nandaimon_2015.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Toji-Nandaimon_2015.jpg/240px-Toji-Nandaimon_2015.jpg 2x" data-file-width="2500" data-file-height="1781" /></a></span></div> <div class="gallerytext">南大門(重要文化財)</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Tousi_10.jpg" class="mw-file-description" title="東大門(重要文化財)"><img alt="東大門(重要文化財)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Tousi_10.jpg/120px-Tousi_10.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Tousi_10.jpg/180px-Tousi_10.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Tousi_10.jpg/240px-Tousi_10.jpg 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1199" /></a></span></div> <div class="gallerytext">東大門(重要文化財)</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Toji-Keigamon_2015.JPG" class="mw-file-description" title="慶賀門(重要文化財)"><img alt="慶賀門(重要文化財)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/Toji-Keigamon_2015.JPG/120px-Toji-Keigamon_2015.JPG" decoding="async" width="120" height="74" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/Toji-Keigamon_2015.JPG/180px-Toji-Keigamon_2015.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/Toji-Keigamon_2015.JPG/240px-Toji-Keigamon_2015.JPG 2x" data-file-width="2500" data-file-height="1536" /></a></span></div> <div class="gallerytext">慶賀門(重要文化財)</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Toji-Kitadaimon.jpg" class="mw-file-description" title="北大門(重要文化財)"><img alt="北大門(重要文化財)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/Toji-Kitadaimon.jpg/120px-Toji-Kitadaimon.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/Toji-Kitadaimon.jpg/180px-Toji-Kitadaimon.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/Toji-Kitadaimon.jpg/240px-Toji-Kitadaimon.jpg 2x" data-file-width="3264" data-file-height="2448" /></a></span></div> <div class="gallerytext">北大門(重要文化財)</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:T%C3%B4-ji_Buddhist_Temple_-_Kitas%C3%B4-mon_Gate.jpg" class="mw-file-description" title="北総門(重要文化財)"><img alt="北総門(重要文化財)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/T%C3%B4-ji_Buddhist_Temple_-_Kitas%C3%B4-mon_Gate.jpg/120px-T%C3%B4-ji_Buddhist_Temple_-_Kitas%C3%B4-mon_Gate.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/T%C3%B4-ji_Buddhist_Temple_-_Kitas%C3%B4-mon_Gate.jpg/180px-T%C3%B4-ji_Buddhist_Temple_-_Kitas%C3%B4-mon_Gate.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/T%C3%B4-ji_Buddhist_Temple_-_Kitas%C3%B4-mon_Gate.jpg/240px-T%C3%B4-ji_Buddhist_Temple_-_Kitas%C3%B4-mon_Gate.jpg 2x" data-file-width="4128" data-file-height="3096" /></a></span></div> <div class="gallerytext">北総門(重要文化財)</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Touzi_04.jpg" class="mw-file-description" title="観智院"><img alt="観智院" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Touzi_04.jpg/120px-Touzi_04.jpg" decoding="async" width="120" height="85" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Touzi_04.jpg/180px-Touzi_04.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Touzi_04.jpg/240px-Touzi_04.jpg 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1130" /></a></span></div> <div class="gallerytext">観智院</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Tou-ji_kanchiin.JPG" class="mw-file-description" title="観智院 五大の庭"><img alt="観智院 五大の庭" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Tou-ji_kanchiin.JPG/120px-Tou-ji_kanchiin.JPG" decoding="async" width="120" height="79" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Tou-ji_kanchiin.JPG/180px-Tou-ji_kanchiin.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Tou-ji_kanchiin.JPG/240px-Tou-ji_kanchiin.JPG 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1341" /></a></span></div> <div class="gallerytext">観智院 五大の庭</div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="文化財"><span id=".E6.96.87.E5.8C.96.E8.B2.A1"></span>文化財</h2></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Kongokai.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Kongokai.jpg/240px-Kongokai.jpg" decoding="async" width="240" height="274" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Kongokai.jpg/360px-Kongokai.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Kongokai.jpg/480px-Kongokai.jpg 2x" data-file-width="3125" data-file-height="3567" /></a><figcaption>両界曼荼羅(真言院曼荼羅、西院曼荼羅)のうち金剛界曼荼羅</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Taizokai.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/Taizokai.jpg/240px-Taizokai.jpg" decoding="async" width="240" height="273" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/Taizokai.jpg/360px-Taizokai.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/Taizokai.jpg/480px-Taizokai.jpg 2x" data-file-width="3033" data-file-height="3445" /></a><figcaption>両界曼荼羅(真言院曼荼羅、西院曼荼羅)のうち胎蔵曼荼羅</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Dai_Itoku_Myoo_Yamantaka_Toji.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/Dai_Itoku_Myoo_Yamantaka_Toji.JPG/240px-Dai_Itoku_Myoo_Yamantaka_Toji.JPG" decoding="async" width="240" height="286" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/Dai_Itoku_Myoo_Yamantaka_Toji.JPG/360px-Dai_Itoku_Myoo_Yamantaka_Toji.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/Dai_Itoku_Myoo_Yamantaka_Toji.JPG/480px-Dai_Itoku_Myoo_Yamantaka_Toji.JPG 2x" data-file-width="1029" data-file-height="1228" /></a><figcaption>絹本著色五大尊像のうち大威徳明王</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Huushincho_1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Huushincho_1.jpg/240px-Huushincho_1.jpg" decoding="async" width="240" height="125" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Huushincho_1.jpg/360px-Huushincho_1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Huushincho_1.jpg/480px-Huushincho_1.jpg 2x" data-file-width="4569" data-file-height="2373" /></a><figcaption>弘法大師筆尺牘(<a href="/wiki/%E9%A2%A8%E4%BF%A1%E5%B8%96" title="風信帖">風信帖</a>)(第一通)</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Kyowogokokuji_Monastery_Tobatsu_Bishamonten_(280).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/Kyowogokokuji_Monastery_Tobatsu_Bishamonten_%28280%29.jpg/180px-Kyowogokokuji_Monastery_Tobatsu_Bishamonten_%28280%29.jpg" decoding="async" width="180" height="359" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/Kyowogokokuji_Monastery_Tobatsu_Bishamonten_%28280%29.jpg/270px-Kyowogokokuji_Monastery_Tobatsu_Bishamonten_%28280%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/Kyowogokokuji_Monastery_Tobatsu_Bishamonten_%28280%29.jpg/360px-Kyowogokokuji_Monastery_Tobatsu_Bishamonten_%28280%29.jpg 2x" data-file-width="1341" data-file-height="2677" /></a><figcaption>兜跋毘沙門天像</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="国宝"><span id=".E5.9B.BD.E5.AE.9D"></span>国宝</h3></div> <p>(建造物) </p> <ul><li>金堂</li> <li>五重塔</li> <li>大師堂(御影堂)</li> <li>蓮花門</li> <li>観智院客殿</li></ul> <p>(絵画) </p> <ul><li>絹本著色真言七祖像(絵画):真言宗の祖師7人の肖像画。7幅のうち5幅は空海が<a href="/wiki/%E5%94%90" title="唐">唐</a>から持ち帰ったもので、損傷甚大とはいえ、唐時代絵画の数少ない遺品としてきわめて貴重。</li> <li>絹本著色五大尊像 - 宮中で正月の8日から14日までの間行われた後七日御修法(前述)の際に道場に掛けられた仏画。平安後期の作。</li> <li>絹本著色<a href="/wiki/%E4%B8%A1%E7%95%8C%E6%9B%BC%E8%8D%BC%E7%BE%85" title="両界曼荼羅">両界曼荼羅</a>(伝・真言院曼荼羅):日本に伝わる両界曼荼羅のうち、もっとも著名なもの。鮮烈な色彩とインド風の濃い諸仏の官能的な肢体が特色。「西院曼荼羅」とも称する。平安時代初期(9世紀)の作。</li> <li>絹本著色<a href="/wiki/%E5%8D%81%E4%BA%8C%E5%A4%A9" title="十二天">十二天</a>像 六曲屏風一双:鎌倉時代、<a href="/wiki/%E5%AE%85%E7%A3%A8%E6%B4%BE" title="宅磨派">宅磨派</a>の作。</li></ul> <p>(彫刻) </p> <ul><li>木造五大菩薩坐像 4躯(金剛薩埵・金剛法・金剛宝・金剛業)附 木造金剛波羅蜜菩薩坐像:講堂安置<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>注 8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>木造五大明王像(不動明王・降三世明王・大威徳明王・軍荼利明王・金剛夜叉明王 の5躯):講堂安置</li> <li>木造<a href="/wiki/%E6%A2%B5%E5%A4%A9" title="梵天">梵天</a>・<a href="/wiki/%E5%B8%9D%E9%87%88%E5%A4%A9" title="帝釈天">帝釈天</a>像:講堂安置</li> <li>木造<a href="/wiki/%E5%9B%9B%E5%A4%A9%E7%8E%8B" title="四天王">四天王</a>立像:講堂安置</li> <li>木造<a href="/wiki/%E4%B8%8D%E5%8B%95%E6%98%8E%E7%8E%8B" title="不動明王">不動明王</a>坐像・天蓋:大師堂(御影堂)安置</li> <li>木造弘法大師坐像(康勝作):大師堂(御影堂)安置</li> <li>木造<a href="/wiki/%E5%85%9C%E8%B7%8B%E6%AF%98%E6%B2%99%E9%96%80%E5%A4%A9" title="兜跋毘沙門天">兜跋毘沙門天</a>立像:像高189.4cm。もと平安京の羅城門に安置されていたと伝わる像<sup id="cite_ref-kyoto-np20160320_34-0" class="reference"><a href="#cite_note-kyoto-np20160320-34"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。天元3年(980年)羅城門が倒壊したとき、何者かによって、瓦礫の中から掘り出され、東寺に運ばれたという。使われている木は、中国産の<a href="/w/index.php?title=%E9%AD%8F%E6%B0%8F%E6%A1%9C%E6%A1%83&action=edit&redlink=1" class="new" title="魏氏桜桃 (存在しないページ)">魏氏桜桃</a>である。中国・唐時代の作。宝物館に安置。<a href="/wiki/1968%E5%B9%B4" title="1968年">1968年</a>の公開時に左手に持っていた宝塔(約24cm)が盗難に遭って不明となっており、2015年に行われた修理に合わせて宝塔の複製品が新たに作られ、<a href="/wiki/2016%E5%B9%B4" title="2016年">2016年</a>の春の特別展でほぼ半世紀ぶりに元の姿で公開された<sup id="cite_ref-kyoto-np20160320_34-1" class="reference"><a href="#cite_note-kyoto-np20160320-34"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。</li> <li>木造僧形<a href="/wiki/%E5%85%AB%E5%B9%A1%E7%A5%9E" title="八幡神">八幡神</a>坐像1躯、女神坐像2躯、附・<a href="/wiki/%E6%AD%A6%E5%86%85%E5%AE%BF%E7%A6%B0" title="武内宿禰">武内宿禰</a>坐像:鎮守八幡宮安置。平安初期の作。日本の神像の最古作の1つ。</li></ul> <p>(工芸品) </p> <ul><li>密教法具(伝弘法大師将来。金銅金剛盤、金銅<a href="/wiki/%E4%BA%94%E9%88%B7%E9%88%B4" class="mw-redirect" title="五鈷鈴">五鈷鈴</a>、金銅五鈷杵):唐時代</li> <li>犍陀穀糸袈裟・横被(けんだこくし けさ・おうひ)(附:修多羅および組紐2条):唐時代の染織工芸品。空海の請来品。</li> <li>海賦蒔絵袈裟箱(かいぶまきえ けさばこ):平安時代初期の漆工芸品。上記袈裟を収納するためのもの。</li> <li>紫檀塗螺鈿金銅装舎利輦(したんぬりらでんこんどうそう しゃりれん):舎利会(しゃりえ:仏陀の遺骨をたたえる年中行事)で用いるもので、神社の<a href="/wiki/%E7%A5%9E%E8%BC%BF" title="神輿">神輿</a>に似ている。「紫檀塗螺鈿金銅荘」とは、黒漆塗に朱漆で木目を描き(紫檀塗)、<a href="/wiki/%E8%9E%BA%E9%88%BF" title="螺鈿">螺鈿</a>(貝殻を用いた装飾)と金銅(銅に金<a href="/wiki/%E3%83%A1%E3%83%83%E3%82%AD" class="mw-redirect" title="メッキ">メッキ</a>したもの)で飾ったという意味である。</li></ul> <p>(書跡・典籍、古文書) </p> <ul><li>弘法大師筆尺牘(<a href="/wiki/%E9%A2%A8%E4%BF%A1%E5%B8%96" title="風信帖">風信帖</a>)(こうぼうだいしひつせきとく・ふうしんじょう):「尺牘」とは漢文体の手紙のこと。空海自筆の手紙3通を巻物に仕立てたもので、<a href="/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC%E3%81%AE%E6%9B%B8%E9%81%93%E5%8F%B2" title="日本の書道史">日本の書道史</a>上きわめて貴重な作品である。1通目の手紙(<a href="/wiki/%E6%9C%80%E6%BE%84" title="最澄">最澄</a>あて)の冒頭の「風信雲書」という句に因んで「<b>風信帖</b>」と通称される。</li> <li>弘法大師請来目録:空海が唐から持ち帰った品の目録で、筆者は最澄である。</li> <li><a href="/wiki/%E5%BE%8C%E5%AE%87%E5%A4%9A%E5%A4%A9%E7%9A%87" title="後宇多天皇">後宇多天皇</a>宸翰東寺興隆条々事書御添状(ごうだてんのうしんかん とうじこうりゅうじょうじょうことがき おんそえじょう)-「<a href="/wiki/%E5%AE%B8%E7%BF%B0" title="宸翰">宸翰</a>」は「天皇の自筆」の意。弘法大師に帰依した後宇多天皇が、出家の翌年に東寺の発展を願って書き記したもの。</li> <li>東宝記 12巻、1冊(附:目録1冊):南北朝から室町時代に成立した、東寺の公式記録書。</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="重要文化財"><span id=".E9.87.8D.E8.A6.81.E6.96.87.E5.8C.96.E8.B2.A1"></span>重要文化財</h3></div> <p>(建造物) </p> <ul><li>講堂</li> <li>慶賀門</li> <li>東大門</li> <li>南大門</li> <li>北大門</li> <li>北総門</li> <li>宝蔵</li> <li>灌頂院、同北門、同東門</li> <li>五重小塔</li></ul> <p>(絵画) </p> <ul><li>絹本著色十一面観音像</li> <li>絹本著色不空羂索観音像</li> <li>絹本著色両界曼荼羅図(一括指定) <ul><li>絹本著色両界曼荼羅図残欠 2枚(甲本)附:曼荼羅断片及び軸板2枚、錦残欠等一括</li> <li>絹本著色両界曼荼羅図残欠 2枚(乙本)附:曼荼羅断片及び軸板2枚、錦残欠等一括</li> <li>絹本著色両界曼荼羅図 2幅(永仁本)</li> <li>絹本著色両界曼荼羅図 2幅(元禄本)附:絹本著色両界曼荼羅図断片一括</li></ul></li> <li>絹本著色両界曼荼羅図(敷曼荼羅)</li> <li>紙本著色弘法大師行状絵詞 12巻</li> <li>紙本墨画蘇悉地儀軌契印図(伝宗叡請来)</li> <li>紙本墨画胎蔵曼荼羅略記 2巻</li> <li>密教図像10点(火羅図 1幅、仁王経法本尊像 5幅、聖天像 1幅、大元帥明王像(六面八臂像)1幅、大元帥明王像(六面八臂像)1幅、大元帥明王像(四面八臂像)1幅、大元帥曼荼羅図(十八面三十六臂像)1幅、大元帥曼荼羅図(四面八臂像)1幅、請雨経曼荼羅図 1幅、六大黒天像 1幅)</li></ul> <p>(彫刻) </p> <ul><li>木造<a href="/wiki/%E8%96%AC%E5%B8%AB%E5%A6%82%E6%9D%A5" title="薬師如来">薬師如来</a>及両脇侍像(金堂安置、本尊)(薬師如来像台座下に十二神将像がある) 中尊像内納入木札等に慶長八年、同九年、七条大仏師康正法印、治部法眼、左京法橋康猶、右京康英の銘がある</li> <li>木造<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E6%97%A5%E5%A6%82%E6%9D%A5" title="大日如来">大日如来</a>坐像(講堂安置) 像内に明応二年十一月廿七日、大仏師法眼康珍等の銘がある 附:金剛界四仏坐像</li> <li>木造<a href="/wiki/%E5%8D%83%E6%89%8B%E8%A6%B3%E9%9F%B3" title="千手観音">千手観音</a>立像(旧食堂本尊) 白毫内に金製舎利容器を納める(附:檜扇(右脇手前膊内納入)元慶元年十二月墨書)</li> <li>木造聖僧文殊(しょうそうもんじゅ)坐像(旧食堂安置)</li> <li>木造<a href="/wiki/%E5%9C%B0%E8%94%B5%E8%8F%A9%E8%96%A9" title="地蔵菩薩">地蔵菩薩</a>立像(旧食堂安置)</li> <li>木造四天王立像(焼損)(所在食堂)<sup id="cite_ref-平成30年10月31日文部科学省告示第208号_35-0" class="reference"><a href="#cite_note-平成30年10月31日文部科学省告示第208号-35"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>木造夜叉神立像 2軀<sup id="cite_ref-平成30年10月31日文部科学省告示第208号_35-1" class="reference"><a href="#cite_note-平成30年10月31日文部科学省告示第208号-35"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>木造<a href="/wiki/%E8%A6%B3%E9%9F%B3%E8%8F%A9%E8%96%A9" title="観音菩薩">観音菩薩</a>・梵天・帝釈天立像(二間観音)</li> <li>木造獅子狛犬 一対<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>木造獅子(仏像台座の一部)<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>木造五大虚空蔵菩薩像(伝<a href="/wiki/%E6%81%B5%E9%81%8B" title="恵運">恵運</a>将来)(所在観智院)</li></ul> <p>(工芸品) </p> <ul><li>鈸子(ばっし)一対・銅鑼 1口 文保二年銘<sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>金銅大鋺(おおまり)2口・金銅鋺7口・金銅皿5枚・金銅鋺蓋8枚(附:金銅角蓋1枚)</li> <li>金銅舎利塔</li> <li>金銅鉢 5口</li> <li>金銅羯磨 4口</li> <li>刻文脇息</li> <li>漆皮箱</li> <li>水精念珠(附:黒漆独鈷文蒔絵合子 <a href="/wiki/%E6%B0%B8%E5%BE%B3" title="永徳">永徳</a>二年銘)</li> <li>法会所用具類(ほうえ しょようぐるい):明細は後出。</li> <li>木造彩色大壇</li></ul> <p>(書跡・典籍、古文書) </p> <ul><li>絹本著色弘法大師像 画賛(伝後宇多院宸翰)あり(談義本尊)</li> <li>悉曇蔵 巻三、巻八 巻八に天慶五年の奥書</li> <li>宋版一切経(うち和刻本7帖、補写本18帖)6,087帖</li> <li>宋版大般若経(うち補写本9帖)642帖</li> <li>大般若経 597巻(附 経帙残欠(題簽札3枚を含む)一括、経箱6合、竹帙3帙)<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-ReferenceA_41-0" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-41"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>大般若経(神泉苑寄進経)587帖</li> <li>大仏頂陀羅尼 雍熙二年僧盛算伝得記</li> <li>仏説灌頂経 12帖 巻第四、七に<a href="/wiki/%E5%A4%A9%E5%B9%B3%E5%8B%9D%E5%AE%9D" title="天平勝宝">天平勝宝</a>六年の奥書</li> <li>本朝明匠略伝 下 <a href="/wiki/%E6%96%87%E6%B0%B8" title="文永">文永</a>十一年書写奥書</li> <li>東寺観智院聖教類(しょうぎょうるい) 15,402件</li> <li>弘法大師遺告(絹本)</li> <li><a href="/wiki/%E5%BE%8C%E9%86%8D%E9%86%90%E5%A4%A9%E7%9A%87" title="後醍醐天皇">後醍醐天皇</a>塔供養御願文</li> <li>舎利奉請文(3通)2巻、1幅<sup id="cite_ref-ReferenceA_41-1" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-41"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>注 9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>庄園敷地施入状 後宇多院宸翰 2巻</li> <li>東寺文書(645通) 96巻、77幅、21冊、26通、1鋪<sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>東寺霊宝蔵文書(236通) 8巻、27冊、200通、1鋪<sup id="cite_ref-平成30年10月31日文部科学省告示第208号_35-2" class="reference"><a href="#cite_note-平成30年10月31日文部科学省告示第208号-35"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>東寺学衆方評定引付 101冊<sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul> <p>(歴史資料) </p> <ul><li>東寺御影堂牛玉宝印板木<sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul> <p>(考古資料) </p> <ul><li>平安京古瓦 3箇(三彩釉鬼瓦、緑釉鐙瓦、緑釉宇瓦)</li></ul> <p>典拠:2000年(平成12年)までの指定物件については、毎日新聞社が2000年に刊行した『国宝・重要文化財大全 別巻』(所有者別総合目録・名称総索引・統計資料)による。 </p> <div class="NavFrame" style="width:100%;"> <div class="NavHead" style="padding:1.5px; line-height:1.7; letter-spacing:1px;">重要文化財「法会所用具類」の明細</div> <div class="NavContent" style="text-align:left;"> <p><b>法会所用具類</b>(ほうえ しょようぐるい) </p> <ul><li>水引 残欠共6枚</li> <li>蛮絵袍(ばんえのほう) 5領</li> <li>舎利会装束 大帷 6領 康元二年三月日在銘</li> <li>舎利会装束 袴 4腰</li> <li>舎利会装束 大口 3腰 弘長二年四月日在銘</li> <li>舎利会散花机前垂 赤蓮華文錦 1枚 弘長二年四月日在銘</li> <li>奚婁(けいろう)1口</li> <li>鼗(ふりつづみ、漢字は上半分が「兆」、下半分が「鼓」)1口</li> <li>羯鼓 台付 1口</li> <li>鼓胴 皮各2枚付 2口</li> <li>鉦鼓 1口 奉施入東寺舎利<a href="/wiki/%E5%AE%89%E8%B2%9E" title="安貞">安貞</a>二年六月在銘</li> <li>木履 5両 東寺舎利会八部衆在銘</li> <li>持物(じもつ) 13本 内7本<a href="/wiki/%E5%BB%BA%E6%AD%A6_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)" title="建武 (日本)">建武</a>元年在銘</li> <li>竜頭 9頭</li> <li>行道面 11面</li> <li>附:舞装束箱 1口 <a href="/wiki/%E6%AD%A3%E5%98%89" title="正嘉">正嘉</a>二年三月三日在銘</li> <li>附:法会所用具箱 2合 内1合<a href="/wiki/%E5%AE%9D%E5%BE%B3" title="宝徳">宝徳</a>二年四月在銘</li> <li>附:法会所用具箱 1口</li> <li>附:太鼓皮 2枚</li> <li>附:舎利会装束残欠 一括</li></ul> <p>本件は<a href="/wiki/1953%E5%B9%B4" title="1953年">1953年</a>に指定、<a href="/wiki/2011%E5%B9%B4" title="2011年">2011年</a>に追加指定が行われ員数が変更している(平成23年6月27日文部科学省告示第109号)。 追加指定品は以下のとおり。 </p> <dl><dd>水引残欠1 枚、蛮絵袍3領、大帷2領、袴1腰、大口1腰、竜頭 9頭、行道面 11面、法会所用具箱 2合・1口が追加指定された。</dd></dl> <p>「持物 13本」とは、東寺の舎利会(しゃりえ)という行事で、仏法を守護する「八部衆」に扮した人々が手にした宝剣などの持物。 </p><p>「行道面11面」の内訳は八部衆6面(阿修羅、迦楼羅、緊那羅、摩睺羅、天(後頭部のみ)、夜叉)、獅子口取3面、獅子子(ししこ)2面からなる。八部衆面は、東寺の舎利会で「八部衆」に扮した人々が付けた面で、8面のうち「竜」を除く7面が現存する。これら7面のうち、「天」の面相部と「乾闥婆」は寺外に出て、個人蔵となっている(「天」の面は面相部と後頭部とが別材から作られており、後頭部のみが東寺に残る)<sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> </div> </div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="国指定史跡"><span id=".E5.9B.BD.E6.8C.87.E5.AE.9A.E5.8F.B2.E8.B7.A1"></span>国指定史跡</h3></div> <ul><li>教王護国寺<a href="/wiki/%E5%A2%83%E5%86%85" title="境内">境内</a>:<a href="/wiki/1934%E5%B9%B4" title="1934年">1934年</a>(昭和9年)3月13日指定<sup id="cite_ref-47" class="reference"><a href="#cite_note-47"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="京都府指定有形文化財"><span id=".E4.BA.AC.E9.83.BD.E5.BA.9C.E6.8C.87.E5.AE.9A.E6.9C.89.E5.BD.A2.E6.96.87.E5.8C.96.E8.B2.A1"></span>京都府指定有形文化財</h3></div> <ul><li>絹本著色不動明王三童子像(絵画):2017年(平成29年)3月17日指定<sup id="cite_ref-京都府2017年指定_48-0" class="reference"><a href="#cite_note-京都府2017年指定-48"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。</li> <li>絹本著色弘法大師像(観智院伝来)(絵画):2017年(平成29年)3月17日指定<sup id="cite_ref-京都府2017年指定_48-1" class="reference"><a href="#cite_note-京都府2017年指定-48"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。</li> <li>絹本著色弘法大師像(宝菩提院伝来)(絵画):2017年(平成29年)3月17日指定<sup id="cite_ref-京都府2017年指定_48-2" class="reference"><a href="#cite_note-京都府2017年指定-48"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="京都市指定有形文化財"><span id=".E4.BA.AC.E9.83.BD.E5.B8.82.E6.8C.87.E5.AE.9A.E6.9C.89.E5.BD.A2.E6.96.87.E5.8C.96.E8.B2.A1"></span>京都市指定有形文化財</h3></div> <ul><li><a href="/wiki/%E6%A2%B5%E9%90%98" title="梵鐘">梵鐘</a>(工芸品):<a href="/wiki/2007%E5%B9%B4" title="2007年">2007年</a>(平成9年)4月1日指定<sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="関連文化財"><span id=".E9.96.A2.E9.80.A3.E6.96.87.E5.8C.96.E8.B2.A1"></span>関連文化財</h3></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="旧蔵の国宝・重要文化財"><span id=".E6.97.A7.E8.94.B5.E3.81.AE.E5.9B.BD.E5.AE.9D.E3.83.BB.E9.87.8D.E8.A6.81.E6.96.87.E5.8C.96.E8.B2.A1"></span>旧蔵の国宝・重要文化財</h4></div> <p>以下は東寺旧蔵で第二次大戦後に寺の所有を離れた国宝・重要文化財である(国宝・重要文化財指定後に寺を離れたものに限る)<sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50"><span class="cite-bracket">[</span>注 10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>(国宝) </p> <ul><li>絹本著色十二天像 12幅(<a href="/wiki/%E4%BA%AC%E9%83%BD%E5%9B%BD%E7%AB%8B%E5%8D%9A%E7%89%A9%E9%A4%A8" title="京都国立博物館">京都国立博物館</a>蔵):平安時代後期の色彩華麗な仏画。</li> <li>絹本著色山水屏風(せんずいびょうぶ)(<a href="/wiki/%E4%BA%AC%E9%83%BD%E5%9B%BD%E7%AB%8B%E5%8D%9A%E7%89%A9%E9%A4%A8" title="京都国立博物館">京都国立博物館</a>蔵):密教の儀式の際、道場に立てられた屏風。平安時代後期。</li> <li>牛皮華鬘(ごひけまん)(<a href="/wiki/%E5%A5%88%E8%89%AF%E5%9B%BD%E7%AB%8B%E5%8D%9A%E7%89%A9%E9%A4%A8" title="奈良国立博物館">奈良国立博物館</a>蔵)</li> <li>後宇多院宸記(<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E7%AB%8B%E6%AD%B4%E5%8F%B2%E6%B0%91%E4%BF%97%E5%8D%9A%E7%89%A9%E9%A4%A8" title="国立歴史民俗博物館">国立歴史民俗博物館</a>蔵)</li> <li>三宝絵詞(<a href="/wiki/%E6%9D%B1%E4%BA%AC%E5%9B%BD%E7%AB%8B%E5%8D%9A%E7%89%A9%E9%A4%A8" title="東京国立博物館">東京国立博物館</a>蔵)</li> <li><a href="/wiki/%E5%85%A5%E5%94%90%E6%B1%82%E6%B3%95%E5%B7%A1%E7%A4%BC%E8%A1%8C%E8%A8%98" title="入唐求法巡礼行記">入唐求法巡礼行記</a>(<a href="/wiki/%E5%B2%90%E9%98%9C%E7%9C%8C" title="岐阜県">岐阜県</a>・法人蔵):<a href="/wiki/%E5%86%86%E4%BB%81" title="円仁">円仁</a>著の写本。</li> <li>類聚名義抄(<a href="/wiki/%E5%A4%A9%E7%90%86%E5%A4%A7%E5%AD%A6" title="天理大学">天理大学</a>蔵・天理大学附属天理図書館保管)</li></ul> <p>(重要文化財) </p> <ul><li>(京都国立博物館蔵)木造十二天面 7面</li> <li>(奈良国立博物館蔵)七大寺日記</li> <li>(国立歴史民俗博物館蔵)後醍醐院消息</li> <li>(<a href="/wiki/MOA%E7%BE%8E%E8%A1%93%E9%A4%A8" title="MOA美術館">MOA美術館</a>蔵)絹本著色吉祥天曼荼羅図(旧称:求聞持曼荼羅図)、絹本著色童子経曼荼羅図、諸尊図像、伝法正宗定祖図、九曜星図像、仁王経法図像、太元明王図像、白描曼荼羅集、星曼荼羅図残欠、白銅水瓶、彩絵曲物笥、黒漆<a href="/wiki/%E8%9E%BA%E9%88%BF" title="螺鈿">螺鈿</a>礼盤、雑伎彩絵唐櫃</li> <li>(<a href="/wiki/%E5%A4%A9%E7%90%86%E5%A4%A7%E5%AD%A6%E9%99%84%E5%B1%9E%E5%A4%A9%E7%90%86%E5%9B%B3%E6%9B%B8%E9%A4%A8" title="天理大学附属天理図書館">天理大学附属天理図書館</a>蔵)古文尚書巻第十一、世俗諺文上巻、<a href="/wiki/%E9%A1%9E%E8%81%9A%E4%B8%89%E4%BB%A3%E6%A0%BC" title="類聚三代格">類聚三代格</a>巻第三、作文大躰、古文孝経、蒙求 <a href="/wiki/%E5%BA%B7%E6%B0%B8" title="康永">康永</a>四年書写、<a href="/wiki/%E8%92%99%E6%B1%82" title="蒙求">蒙求</a> <a href="/wiki/%E5%BB%BA%E6%B0%B8" title="建永">建永</a>元年及<a href="/wiki/%E5%BB%BA%E4%BF%9D" title="建保">建保</a>六年奥書、<a href="/wiki/%E6%96%87%E9%81%B8_(%E6%9B%B8%E7%89%A9)" title="文選 (書物)">文選</a>巻第廿六</li> <li>(岐阜県・法人蔵)絹本著色<a href="/wiki/%E9%96%BB%E9%AD%94%E5%A4%A9" class="mw-redirect" title="閻魔天">閻魔天</a>像、絹本著色愛染明王像、絹本著色宝楼閣曼荼羅図、雲龍図 <a href="/wiki/%E5%86%86%E5%B1%B1%E5%BF%9C%E6%8C%99" title="円山応挙">円山応挙</a>筆、銅造菩薩立像</li> <li>(愛知県・法人蔵)絹本著色仏眼曼荼羅図、絹本著色普賢延命像</li> <li>(兵庫県・個人蔵)絹本著色八字文殊菩薩及び八大童子・善財童子像</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="東寺伝来文書"><span id=".E6.9D.B1.E5.AF.BA.E4.BC.9D.E6.9D.A5.E6.96.87.E6.9B.B8"></span>東寺伝来文書</h4></div> <p>東寺伝来の文書群のうち、下記が国宝・重要文化財に指定されている。東寺百合文書(ひゃくごうもんじょ)以下3件は<a href="/wiki/%E7%AC%AC%E4%BA%8C%E6%AC%A1%E4%B8%96%E7%95%8C%E5%A4%A7%E6%88%A6" title="第二次世界大戦">第二次世界大戦</a>後に<a href="/wiki/%E4%BA%AC%E9%83%BD%E5%BA%9C%E5%BA%81" title="京都府庁">京都府庁</a>および<a href="/wiki/%E4%BA%AC%E9%83%BD%E5%A4%A7%E5%AD%A6" title="京都大学">京都大学</a>に譲渡されたもの。<a href="/wiki/%E6%BB%8B%E8%B3%80%E7%9C%8C%E5%BA%81" title="滋賀県庁">滋賀県庁</a>所有分は江戸時代に流出したものである。 </p> <ul><li><a href="/wiki/%E6%9D%B1%E5%AF%BA%E6%96%87%E6%9B%B8#東寺百合文書" title="東寺文書">東寺百合文書</a>(<a href="/wiki/%E4%BA%AC%E9%83%BD%E5%BA%9C%E7%AB%8B%E4%BA%AC%E9%83%BD%E5%AD%A6%E3%83%BB%E6%AD%B4%E5%BD%A9%E9%A4%A8" title="京都府立京都学・歴彩館">京都府立京都学・歴彩館</a>蔵、国宝、<a href="/wiki/%E4%B8%96%E7%95%8C%E8%A8%98%E6%86%B6%E9%81%BA%E7%94%A3" class="mw-redirect" title="世界記憶遺産">世界記憶遺産</a>)</li> <li>東寺観智院伝来文書典籍類(京都府立京都学・歴彩館蔵、重要文化財)</li> <li>教王護国寺文書(<a href="/wiki/%E4%BA%AC%E9%83%BD%E5%A4%A7%E5%AD%A6%E7%B7%8F%E5%90%88%E5%8D%9A%E7%89%A9%E9%A4%A8" title="京都大学総合博物館">京都大学総合博物館</a>蔵、重要文化財)</li> <li>東寺文書(<a href="/wiki/%E6%BB%8B%E8%B3%80%E7%9C%8C%E7%AB%8B%E7%90%B5%E7%90%B6%E6%B9%96%E5%8D%9A%E7%89%A9%E9%A4%A8" title="滋賀県立琵琶湖博物館">滋賀県立琵琶湖博物館</a>蔵、重要文化財)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="行事"><span id=".E8.A1.8C.E4.BA.8B"></span>行事</h2></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="弘法市(弘法さん)"><span id=".E5.BC.98.E6.B3.95.E5.B8.82.EF.BC.88.E5.BC.98.E6.B3.95.E3.81.95.E3.82.93.EF.BC.89"></span>弘法市(弘法さん)</h3></div> <p>毎月21日は弘法大師の縁日とされ「弘法市」が開かれる。この市は俗に「弘法さん」と呼ばれて親しまれており、特に12月21日の「終い弘法」と1月の「初弘法」は多くの人々でにぎわう<sup id="cite_ref-51" class="reference"><a href="#cite_note-51"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="年中行事"><span id=".E5.B9.B4.E4.B8.AD.E8.A1.8C.E4.BA.8B"></span>年中行事</h3></div> <ul><li> 1月3日:<a href="/wiki/%E4%BF%AE%E6%AD%A3%E4%BC%9A" title="修正会">修正会</a></li> <li> 1月8 - 14日:後七日後修法</li> <li> 1月21日:初弘法</li> <li> 3月:春の<a href="/wiki/%E5%BD%BC%E5%B2%B8" title="彼岸">彼岸</a>会</li> <li> 6月15日:降誕会</li> <li> 8月15日:献灯法要</li> <li> 9月:秋の彼岸会</li> <li> 11月15日:鎮守八幡菩薩会</li> <li> 12月21日:終い弘法</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ご詠歌"><span id=".E3.81.94.E8.A9.A0.E6.AD.8C"></span>ご詠歌</h2></div> <ul><li>東寺のご詠歌:身は高野(たかの)、心は東寺に納めおく、大師の誓いあらたなりけり</li> <li>弘法大師 :空海の こころのうちに 咲く花は 弥陀よりほかに 知るひとぞなき</li> <li>洛陽三十三所:洛陽や たつねめぐりて まいるらん たれに東寺の うちのかんのん</li> <li>大日如来 :ひのめぐみ つみとがのゆき きえはてて あまねくてらす みとやなるらん</li> <li>薬師如来 :輪王の 深き誓いの 護国寺に 瑠璃の御法(みのり)の 声ぞ絶えせぬ</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="前後の札所"><span id=".E5.89.8D.E5.BE.8C.E3.81.AE.E6.9C.AD.E6.89.80"></span>前後の札所</h2></div> <dl><dt><a href="/wiki/%E6%B4%9B%E9%99%BD%E4%B8%89%E5%8D%81%E4%B8%89%E6%89%80%E8%A6%B3%E9%9F%B3%E9%9C%8A%E5%A0%B4" title="洛陽三十三所観音霊場">洛陽三十三所観音霊場</a></dt> <dd>22 <a href="/wiki/%E5%9F%8E%E8%88%88%E5%AF%BA_(%E4%BA%AC%E9%83%BD%E5%B8%82)" title="城興寺 (京都市)">城興寺</a> - <b>23 東寺</b> - 24 <a href="/wiki/%E9%95%B7%E5%9C%93%E5%AF%BA_(%E4%BA%AC%E9%83%BD%E5%B8%82)" title="長圓寺 (京都市)">長圓寺</a></dd> <dt><a href="/wiki/%E7%9C%9F%E8%A8%80%E5%AE%97%E5%8D%81%E5%85%AB%E6%9C%AC%E5%B1%B1" title="真言宗十八本山">真言宗十八本山</a></dt> <dd>8 <a href="/wiki/%E6%B3%89%E6%B6%8C%E5%AF%BA" title="泉涌寺">泉涌寺</a> - <b>9 東寺</b> - 10 <a href="/wiki/%E5%8B%A7%E4%BF%AE%E5%AF%BA" title="勧修寺">勧修寺</a></dd> <dt><a href="/wiki/%E8%A5%BF%E5%9B%BD%E6%84%9B%E6%9F%93%E5%8D%81%E4%B8%83%E9%9C%8A%E5%A0%B4" title="西国愛染十七霊場">西国愛染十七霊場</a></dt> <dd>7 <a href="/wiki/%E5%A4%A7%E8%81%96%E5%AF%BA_(%E7%BE%8E%E4%BD%9C%E5%B8%82)" title="大聖寺 (美作市)">大聖寺</a> - <b>8 東寺</b> - 9 <a href="/w/index.php?title=%E8%A6%9A%E6%80%A7%E5%BE%8B%E5%BA%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="覚性律庵 (存在しないページ)">覚性律庵</a></dd> <dt><a href="/wiki/%E4%BA%AC%E9%83%BD%E5%8D%81%E4%B8%89%E4%BB%8F%E9%9C%8A%E5%A0%B4" title="京都十三仏霊場">京都十三仏霊場</a></dt> <dd>11 <a href="/wiki/%E9%9A%A8%E5%BF%83%E9%99%A2" class="mw-redirect" title="隨心院">隨心院</a> - <b>12 東寺</b> - 13 <a href="/wiki/%E6%B3%95%E8%BC%AA%E5%AF%BA_(%E4%BA%AC%E9%83%BD%E5%B8%82%E8%A5%BF%E4%BA%AC%E5%8C%BA)" title="法輪寺 (京都市西京区)">法輪寺</a></dd> <dt><a href="/wiki/%E4%BA%AC%E9%83%BD%E5%8D%81%E4%BA%8C%E8%96%AC%E5%B8%AB%E9%9C%8A%E5%A0%B4" title="京都十二薬師霊場">京都十二薬師霊場</a></dt> <dd>1 <a href="/wiki/%E5%B9%B3%E7%AD%89%E5%AF%BA_(%E4%BA%AC%E9%83%BD%E5%B8%82%E4%B8%8B%E4%BA%AC%E5%8C%BA)" title="平等寺 (京都市下京区)">平等寺</a> - <b>2 東寺</b> - 3 <a href="/w/index.php?title=%E6%B0%B4%E8%96%AC%E5%B8%AB%E5%AF%BA_(%E4%BA%AC%E9%83%BD%E5%B8%82)&action=edit&redlink=1" class="new" title="水薬師寺 (京都市) (存在しないページ)">水薬師寺</a></dd> <dt><a href="/wiki/%E9%83%BD%E4%B8%83%E7%A6%8F%E7%A5%9E" title="都七福神">都七福神</a>(<a href="/wiki/%E6%AF%98%E6%B2%99%E9%96%80%E5%A4%A9" title="毘沙門天">毘沙門天</a>)</dt> <dt><a href="/wiki/%E7%A5%9E%E4%BB%8F%E9%9C%8A%E5%A0%B4%E5%B7%A1%E6%8B%9D%E3%81%AE%E9%81%93" title="神仏霊場巡拝の道">神仏霊場巡拝の道</a></dt> <dd>83 <a href="/wiki/%E5%9F%8E%E5%8D%97%E5%AE%AE" title="城南宮">城南宮</a> - <b>84 東寺</b> - 85 <a href="/wiki/%E5%96%84%E5%B3%AF%E5%AF%BA" title="善峯寺">善峯寺</a></dd></dl> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="アクセス"><span id=".E3.82.A2.E3.82.AF.E3.82.BB.E3.82.B9"></span>アクセス</h2></div> <ul><li><a href="/wiki/%E6%9D%B1%E5%AF%BA%E9%A7%85" title="東寺駅">東寺駅</a>(<a href="/wiki/%E8%BF%91%E9%89%84%E4%BA%AC%E9%83%BD%E7%B7%9A" title="近鉄京都線">近鉄京都線</a>)徒歩10分。</li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%AC%E9%83%BD%E9%A7%85" title="京都駅">京都駅</a>八条口から徒歩15分。</li> <li>バス</li></ul> <dl><dd><ul><li><a href="/wiki/%E4%BA%AC%E9%83%BD%E9%A7%85" title="京都駅">京都駅</a>前バス停から</li></ul> <dl><dd><ul><li>B3乗り場から<a href="/wiki/%E4%BA%AC%E9%83%BD%E5%B8%82%E5%96%B6%E3%83%90%E3%82%B9" title="京都市営バス">京都市営バス</a>208号系統水族館西大路駅行きで東寺南門前下車</li> <li>C4乗り場から京都市営バス42号系統洛西口駅前行きで東寺東門前下車(1時間に1本程度)</li> <li>C4乗り場から京都市営バス16号系統南区総合庁舎方面行きで東寺西門前下車(1時間に2本程度)</li> <li>C4乗り場から京都市営バス19号系統横大路車庫行きで東寺南門前下車(1時間に1本程度)</li></ul></dd></dl> <ul><li>京都駅八条口から</li></ul> <dl><dd><ul><li>F1乗り場から京都市営バス71号系統・特71号系統松尾橋行きで東寺東門前下車(日中は1時間に2本程度)</li> <li>F1乗り場から京都まちづくり交通研究所(京都市営バスが受託運行)「東寺・梅小路エクスプレス」で東寺東門前下車(土曜・休日のみ運行・1時間に4本程度)</li> <li>G1乗り場から京都市営バス16号系統南区総合庁舎方面行きで東寺西門前下車(1時間に2本程度)</li> <li>G1乗り場から京都市営バス19号系統横大路車庫行きで東寺南門前下車(1時間に1本程度)</li> <li>H6番乗り場から京阪バス26号経路京阪淀駅行きで東寺南門下車(1日2往復のみ)</li></ul></dd></dl> <ul><li><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E5%AE%AE%E9%A7%85_(%E4%BA%AC%E9%83%BD%E5%BA%9C)" title="大宮駅 (京都府)">大宮駅</a>(<a href="/wiki/%E9%98%AA%E6%80%A5%E4%BA%AC%E9%83%BD%E6%9C%AC%E7%B7%9A" title="阪急京都本線">阪急京都本線</a>)前「四条大宮」バス停から</li></ul> <dl><dd><ul><li>3乗り場から京都市営バス18号系統久我石原町行きで東寺東門前下車(1時間に2本程度)</li> <li>3乗り場から京都市営バス特18号系統久世橋東詰行きで東寺東門前下車(1時間に1本程度・平日は1時間に1~2本)</li> <li>3乗り場から京都市営バス71号・特71号系統京都駅八条口行きで東寺東門前下車(日中は1時間に2本程度)</li> <li>3乗り場から京都市営バス207号系統東寺・東福寺方面行きで東寺東門前下車(10分前後おき)</li></ul></dd></dl></dd></dl> <ul><li><a href="/wiki/%E6%B7%80%E9%A7%85" title="淀駅">淀駅</a>(<a href="/wiki/%E4%BA%AC%E9%98%AA%E6%9C%AC%E7%B7%9A" title="京阪本線">京阪本線</a>)前バス停から</li></ul> <dl><dd><dl><dd><ul><li>京阪バス26号経路京都駅八条口行きで東寺南門下車(1日2往復のみ)</li></ul></dd></dl></dd></dl> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="脚注"><span id=".E8.84.9A.E6.B3.A8"></span>脚注</h2></div> <div class="noprint" style="float:right; font-size:90%;">[<a href="/wiki/Help:%E8%84%9A%E6%B3%A8/%E8%AA%AD%E8%80%85%E5%90%91%E3%81%91" title="Help:脚注/読者向け"><span title="この欄の操作法">脚注の使い方</span></a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="注釈"><span id=".E6.B3.A8.E9.87.88"></span>注釈</h3></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><b><a href="#cite_ref-1">^</a></b> <span class="reference-text">たとえば、<a href="/wiki/%E5%B9%B3%E5%87%A1%E7%A4%BE" title="平凡社">平凡社</a>『<a href="/wiki/%E4%B8%96%E7%95%8C%E5%A4%A7%E7%99%BE%E7%A7%91%E4%BA%8B%E5%85%B8" title="世界大百科事典">世界大百科事典</a>』、<a href="/wiki/%E5%B0%8F%E5%AD%A6%E9%A4%A8" title="小学館">小学館</a>『<a href="/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC%E5%A4%A7%E7%99%BE%E7%A7%91%E5%85%A8%E6%9B%B8" title="日本大百科全書">日本大百科全書</a>』は「東寺」、『<a href="/wiki/%E3%83%96%E3%83%AA%E3%82%BF%E3%83%8B%E3%82%AB%E5%9B%BD%E9%9A%9B%E5%A4%A7%E7%99%BE%E7%A7%91%E4%BA%8B%E5%85%B8" title="ブリタニカ国際大百科事典">ブリタニカ国際大百科事典</a>』は「教王護国寺」を見出し語とする。</span> </li> <li id="cite_note-3"><b><a href="#cite_ref-3">^</a></b> <span class="reference-text">このことは、たとえば平凡社『世界大百科事典』の「東寺」の項に明記されている。『<a href="/wiki/%E8%8A%B8%E8%A1%93%E6%96%B0%E6%BD%AE" title="芸術新潮">芸術新潮</a>』547号(1995年7月)特集「東寺よ開け!」 には、編集部からの問いに対する東寺の回答という形で、「教王護国寺という名称は1,200年間ほとんど使われず、ずっと東寺と呼ばれてきた。」とある。</span> </li> <li id="cite_note-6"><b><a href="#cite_ref-6">^</a></b> <span class="reference-text">西寺は早い時期に衰退し、現在は京都市南区の<a href="/wiki/%E5%94%90%E6%A9%8B%E8%A5%BF%E5%AF%BA%E5%85%AC%E5%9C%92" class="mw-redirect" title="唐橋西寺公園">唐橋西寺公園</a>内に「史跡西寺跡」の碑があり、付近に西寺の寺名のみを継いだ小寺院が残るのみである。跡地である公園や小学校の敷地は西寺跡として国の史跡に指定されている。</span> </li> <li id="cite_note-7"><b><a href="#cite_ref-7">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%E9%86%8D%E9%86%90%E5%AF%BA" title="醍醐寺">醍醐寺</a>所蔵で、国の重要文化財。</span> </li> <li id="cite_note-21"><b><a href="#cite_ref-21">^</a></b> <span class="reference-text">五大菩薩像のうち4躯は1954年に国宝に指定された。中尊の金剛波羅蜜像は無指定であったが、2012年に「木造五大菩薩坐像 4躯」の「附」(つけたり)という形で追加指定された(平成24年9月6日<a href="/wiki/%E6%96%87%E9%83%A8%E7%A7%91%E5%AD%A6%E7%9C%81" title="文部科学省">文部科学省</a>告示第133号)</span> </li> <li id="cite_note-26"><b><a href="#cite_ref-26">^</a></b> <span class="reference-text">弘法大師で「真言宗十八本山」9番・「京都三弘法霊場」・「神仏霊場巡拝の道」84番・「四国八十八箇所」巻末・「四国別格二十霊場」巻頭、十一面観音で「洛陽三十三所観音霊場」23番、大日如来で「京都十三仏霊場」12番、薬師如来で「京都十二薬師霊場」2番、毘沙門天で「都七福神まいり」、愛染明王で「西国愛染十七霊場」8番などの納経ができる。</span> </li> <li id="cite_note-30"><b><a href="#cite_ref-30">^</a></b> <span class="reference-text">延文3年(<a href="/wiki/1358%E5%B9%B4" title="1358年">1358年</a>)創建という説もある。</span> </li> <li id="cite_note-33"><b><a href="#cite_ref-33">^</a></b> <span class="reference-text">附指定の金剛波羅蜜菩薩は2012年追加指定(平成24年9月6日文部科学省告示第133号)</span> </li> <li id="cite_note-42"><b><a href="#cite_ref-42">^</a></b> <span class="reference-text">2019年に既指定の重要文化財2件(「舎利奉請誡文 後醍醐院宸翰 1幅」および「舎利奉請文 後光厳院宸翰 1巻」)を統合し、これに「後宇多法皇置文 1巻」を追加して、現名称に変更した(令和元年7月23日文部科学省告示第29号)。</span> </li> <li id="cite_note-50"><b><a href="#cite_ref-50">^</a></b> <span class="reference-text">文化財保護委員会『指定文化財総合目録 美術工芸品篇』(昭和33年版・昭和43年版)において「教王護国寺」「観智院」「宝菩提院」の所有とされている物件を挙げた。</span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="出典"><span id=".E5.87.BA.E5.85.B8"></span>出典</h3></div> <div class="reflist" style="-moz-column-count:auto; -webkit-column-count:auto; column-count:auto; -moz-column-width: 30em; -webkit-column-width: 30em; column-width: 30em; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-2"><b><a href="#cite_ref-2">^</a></b> <span class="reference-text">「大師のみてら 東寺」教王護国寺</span> </li> <li id="cite_note-4"><b><a href="#cite_ref-4">^</a></b> <span class="reference-text">上島有「東寺の歴史 - 教王護国寺という意識をめぐって - 」 / 特別展図録『東寺国宝展』(朝日新聞社、1995年)p.9</span> </li> <li id="cite_note-5"><b><a href="#cite_ref-5">^</a></b> <span class="reference-text">上島有「東寺の歴史 - 教王護国寺という意識をめぐって - 」 / 特別展図録『東寺国宝展』(朝日新聞社、1995年)p.13</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE空海高野山201340-8"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE空海高野山201340_8-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF空海高野山2013">空海高野山 2013</a>, p. 40.</span> </li> <li id="cite_note-9"><b><a href="#cite_ref-9">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation book">池田正一郎『日本災変通志』新人物往来社、2004年12月15日、723頁。<style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r101121245">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation.cs-ja1 q,.mw-parser-output .citation.cs-ja2 q{quotes:"「""」""『""』"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:var(--color-success,#3a3);margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/4-404-03190-4" title="特別:文献資料/4-404-03190-4">4-404-03190-4</a>。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E6%97%A5%E6%9C%AC%E7%81%BD%E5%A4%89%E9%80%9A%E5%BF%97&rft.aulast=%E6%B1%A0%E7%94%B0%E6%AD%A3%E4%B8%80%E9%83%8E&rft.au=%E6%B1%A0%E7%94%B0%E6%AD%A3%E4%B8%80%E9%83%8E&rft.date=2004-12-15&rft.pages=723%E9%A0%81&rft.pub=%E6%96%B0%E4%BA%BA%E7%89%A9%E5%BE%80%E6%9D%A5%E7%A4%BE&rft.isbn=4-404-03190-4&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E6%9D%B1%E5%AF%BA"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-#1-10">^ <a href="#cite_ref-#1_10-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-#1_10-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-#1_10-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-#1_10-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <span class="reference-text">東寺『東寺の建造物 古建築からのメッセージ』1995年 p.60</span> </li> <li id="cite_note-11"><b><a href="#cite_ref-11">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E6%9E%97%E7%B5%84" title="大林組">大林組</a>『秀吉が京都に建立した世界最大の木造建築 方広寺大仏殿の復元』2016年</span> </li> <li id="cite_note-12"><b><a href="#cite_ref-12">^</a></b> <span class="reference-text">東寺『東寺の建造物 古建築からのメッセージ』1995年 p.108</span> </li> <li id="cite_note-13"><b><a href="#cite_ref-13">^</a></b> <span class="reference-text">『もっと知りたい東寺の仏たち』pp.38 - 43</span> </li> <li id="cite_note-『もっと知りたい東寺の仏たち』p.15-14">^ <a href="#cite_ref-『もっと知りたい東寺の仏たち』p.15_14-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-『もっと知りたい東寺の仏たち』p.15_14-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text">『もっと知りたい東寺の仏たち』p.15-</span> </li> <li id="cite_note-15"><b><a href="#cite_ref-15">^</a></b> <span class="reference-text">(根立、2011)pp.-</span> </li> <li id="cite_note-16"><b><a href="#cite_ref-16">^</a></b> <span class="reference-text">(高田、1968)pp.12 - 13</span> </li> <li id="cite_note-17"><b><a href="#cite_ref-17">^</a></b> <span class="reference-text">(下松、1987)p.63</span> </li> <li id="cite_note-(鍵和田、2006)p.142-18">^ <a href="#cite_ref-(鍵和田、2006)p.142_18-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-(鍵和田、2006)p.142_18-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-(鍵和田、2006)p.142_18-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text">(鍵和田、2006)p.142</span> </li> <li id="cite_note-(根立、2011)pp.74_-_75-19">^ <a href="#cite_ref-(根立、2011)pp.74_-_75_19-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-(根立、2011)pp.74_-_75_19-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text">(根立、2011)pp.74 - 75</span> </li> <li id="cite_note-20"><b><a href="#cite_ref-20">^</a></b> <span class="reference-text">『もっと知りたい東寺の仏たち』pp.18 - 19</span> </li> <li id="cite_note-22"><b><a href="#cite_ref-22">^</a></b> <span class="reference-text">(根立・新見、2011)、pp.73 - 74</span> </li> <li id="cite_note-23"><b><a href="#cite_ref-23">^</a></b> <span class="reference-text">『もっと知りたい 東寺の仏たち』(東京美術、2011年)による。</span> </li> <li id="cite_note-24"><b><a href="#cite_ref-24">^</a></b> <span class="reference-text">(根立・新見、2011)、pp.49 - 50</span> </li> <li id="cite_note-25"><b><a href="#cite_ref-25">^</a></b> <span class="reference-text">『<a href="/wiki/%E6%9D%B1%E4%BA%AC%E6%9C%9D%E6%97%A5%E6%96%B0%E8%81%9E" title="東京朝日新聞">東京朝日新聞</a>』朝刊1930年(昭和5年)12月22日30頁「東寺の火事 食堂1棟焼く」</span> </li> <li id="cite_note-27"><b><a href="#cite_ref-27">^</a></b> <span class="reference-text">昭和6年4月7日文部省告示第151号</span> </li> <li id="cite_note-28"><b><a href="#cite_ref-28">^</a></b> <span class="reference-text">平成30年10月31日文部科学省告示第208号</span> </li> <li id="cite_note-29"><b><a href="#cite_ref-29">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bunka.go.jp/koho_hodo_oshirase/hodohappyo/1402236.html">「文化審議会答申〜国宝・重要文化財(美術工芸品)の指定について〜」</a>文化庁サイト(2018年3月9日発表)</span> </li> <li id="cite_note-31"><b><a href="#cite_ref-31">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">“<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.kyoto-np.co.jp/articles/-/941303">京都・南区の宿泊施設「東寺洛南会館」閉館へ 修学旅行生「思い出の場所」</a>”.  <a href="/wiki/%E4%BA%AC%E9%83%BD%E6%96%B0%E8%81%9E" title="京都新聞">京都新聞</a>. <span title="">2023年3月7日</span>閲覧。</cite><sup class="noprint Inline-Template nowrap">[<i><a href="/wiki/Wikipedia:%E5%87%BA%E5%85%B8%E3%82%92%E6%98%8E%E8%A8%98%E3%81%99%E3%82%8B#リンク切れの回避と修復" title="Wikipedia:出典を明記する"><span title="外部リンクがリンク切れとなっています。(2024年4月)">リンク切れ</span></a></i>]</sup></span> </li> <li id="cite_note-32"><b><a href="#cite_ref-32">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">“<a rel="nofollow" class="external text" href="https://oniwa.garden/toji-shoshibo-%e6%9d%b1%e5%af%ba%e5%b0%8f%e5%ad%90%e6%88%bf/">東寺小子房庭園 ― 七代目小川治兵衛作庭…京都市南区の庭園。 | 庭園情報メディア[おにわさん</a>]”. <i>oniwa.garden</i>. <span title="">2021年6月11日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-kyoto-np20160320-34">^ <a href="#cite_ref-kyoto-np20160320_34-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-kyoto-np20160320_34-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation news"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kyoto-np.co.jp/sightseeing/article/20160320000134">“半世紀前に盗難、宝塔を復元 京都・東寺の毘沙門天”</a>. <i>京都新聞</i>. (2016年3月20日)<span style="display:none;">. <a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.kyoto-np.co.jp/sightseeing/article/20160320000134">http://www.kyoto-np.co.jp/sightseeing/article/20160320000134</a></span> <span class="reference-accessdate"><span title="">2016年3月21日</span>閲覧。</span></cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%E5%8D%8A%E4%B8%96%E7%B4%80%E5%89%8D%E3%81%AB%E7%9B%97%E9%9B%A3%E3%80%81%E5%AE%9D%E5%A1%94%E3%82%92%E5%BE%A9%E5%85%83+%E4%BA%AC%E9%83%BD%E3%83%BB%E6%9D%B1%E5%AF%BA%E3%81%AE%E6%AF%98%E6%B2%99%E9%96%80%E5%A4%A9&rft.jtitle=%E4%BA%AC%E9%83%BD%E6%96%B0%E8%81%9E&rft.date=2016%E5%B9%B43%E6%9C%8820%E6%97%A5&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.kyoto-np.co.jp%2Fsightseeing%2Farticle%2F20160320000134&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E6%9D%B1%E5%AF%BA"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-平成30年10月31日文部科学省告示第208号-35">^ <a href="#cite_ref-平成30年10月31日文部科学省告示第208号_35-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-平成30年10月31日文部科学省告示第208号_35-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-平成30年10月31日文部科学省告示第208号_35-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text">平成30年10月31日文部科学省告示第208号</span> </li> <li id="cite_note-36"><b><a href="#cite_ref-36">^</a></b> <span class="reference-text">令和元年7月23日文部科学省告示第26号</span> </li> <li id="cite_note-37"><b><a href="#cite_ref-37">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bunka.go.jp/koho_hodo_oshirase/hodohappyo/1414437.html">「文化審議会答申〜国宝・重要文化財(美術工芸品)の指定及び登録有形文化財(美術工芸品)の登録について〜」</a>(文化庁サイト、2019年3月18日発表)</span> </li> <li id="cite_note-38"><b><a href="#cite_ref-38">^</a></b> <span class="reference-text">平成24年9月6日文部科学省告示第127号</span> </li> <li id="cite_note-39"><b><a href="#cite_ref-39">^</a></b> <span class="reference-text">銅鑼は2015年追加指定(平成27年9月4日文部科学省告示第144号)</span> </li> <li id="cite_note-40"><b><a href="#cite_ref-40">^</a></b> <span class="reference-text">令和元年7月23日文部科学省告示第29号</span> </li> <li id="cite_note-ReferenceA-41">^ <a href="#cite_ref-ReferenceA_41-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-ReferenceA_41-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text">文化庁文化財第一課「新指定の文化財」『月刊文化財』669号(第一法規、2019年)pp.41 - 43</span> </li> <li id="cite_note-43"><b><a href="#cite_ref-43">^</a></b> <span class="reference-text">5巻、77幅、21冊、26通、1鋪は2015年追加指定(平成30年10月31日文部科学省告示第209号)</span> </li> <li id="cite_note-44"><b><a href="#cite_ref-44">^</a></b> <span class="reference-text">平成23年6月27日文部科学省告示第104号</span> </li> <li id="cite_note-45"><b><a href="#cite_ref-45">^</a></b> <span class="reference-text">平成24年9月6日文部科学省告示第132号</span> </li> <li id="cite_note-46"><b><a href="#cite_ref-46">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://songoku.shenron.jp/Museum/leaflet/M20120328A.pdf">東寺の法会用具</a>(東寺宝物館)</span> </li> <li id="cite_note-47"><b><a href="#cite_ref-47">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://kunishitei.bunka.go.jp/heritage/detail/401/1685">教王護国寺境内</a> - 国指定文化財等データベース(<a href="/wiki/%E6%96%87%E5%8C%96%E5%BA%81" title="文化庁">文化庁</a>)</span> </li> <li id="cite_note-京都府2017年指定-48">^ <a href="#cite_ref-京都府2017年指定_48-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-京都府2017年指定_48-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-京都府2017年指定_48-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><span class="PDFlink"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pref.kyoto.jp/kouhou/documents/kouho_2862_0.pdf">平成29年3月17日京都府公報</a></span> <span style="font-size:smaller">(<a href="/wiki/Portable_Document_Format" title="Portable Document Format">PDF</a>)</span> より京都府教育委員会告示第1号(リンクは京都府ホームページ)。</span> </li> <li id="cite_note-49"><b><a href="#cite_ref-49">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.city.kyoto.lg.jp/bunshi/page/0000005838.html">京都市指定・登録文化財-美術工芸品-南区</a>(京都市ホームページ)。</span> </li> <li id="cite_note-51"><b><a href="#cite_ref-51">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation news"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kyoto-np.co.jp/sightseeing/article/20161221000076">“穏やかな冬至、終い弘法にぎわう 京都・東寺”</a>. <i><a href="/wiki/%E4%BA%AC%E9%83%BD%E6%96%B0%E8%81%9E" title="京都新聞">京都新聞</a></i>. (2016年12月21日)<span style="display:none;">. <a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.kyoto-np.co.jp/sightseeing/article/20161221000076">http://www.kyoto-np.co.jp/sightseeing/article/20161221000076</a></span> <span class="reference-accessdate"><span title="">2016年12月22日</span>閲覧。</span></cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%E7%A9%8F%E3%82%84%E3%81%8B%E3%81%AA%E5%86%AC%E8%87%B3%E3%80%81%E7%B5%82%E3%81%84%E5%BC%98%E6%B3%95%E3%81%AB%E3%81%8E%E3%82%8F%E3%81%86+%E4%BA%AC%E9%83%BD%E3%83%BB%E6%9D%B1%E5%AF%BA&rft.jtitle=%5B%5B%E4%BA%AC%E9%83%BD%E6%96%B0%E8%81%9E%5D%5D&rft.date=2016%E5%B9%B412%E6%9C%8821%E6%97%A5&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.kyoto-np.co.jp%2Fsightseeing%2Farticle%2F20161221000076&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E6%9D%B1%E5%AF%BA"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="参考文献"><span id=".E5.8F.82.E8.80.83.E6.96.87.E7.8C.AE"></span>参考文献</h2></div> <ul><li>「東寺」縁起</li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%AC%E9%83%BD%E5%9B%BD%E7%AB%8B%E5%8D%9A%E7%89%A9%E9%A4%A8" title="京都国立博物館">京都国立博物館</a>、東寺、朝日新聞社編『東寺国宝展』(特別展図録)、<a href="/wiki/%E6%9C%9D%E6%97%A5%E6%96%B0%E8%81%9E%E7%A4%BE" title="朝日新聞社">朝日新聞社</a>、1995年。</li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%95%E4%B8%8A%E9%9D%96" title="井上靖">井上靖</a>、<a href="/wiki/%E5%A1%9A%E6%9C%AC%E5%96%84%E9%9A%86" title="塚本善隆">塚本善隆</a>監修、<a href="/wiki/%E5%8F%B8%E9%A6%AC%E9%81%BC%E5%A4%AA%E9%83%8E" title="司馬遼太郎">司馬遼太郎</a>、鷲尾隆輝著『古寺巡礼 京都1 東寺』<a href="/wiki/%E6%B7%A1%E4%BA%A4%E7%A4%BE" title="淡交社">淡交社</a>、1976年。</li> <li>『週刊朝日百科 日本の国宝』65 - 67号(朝日新聞社、1998年)</li> <li>東寺監修、根立研介・新見康子著『もっと知りたい 東寺の仏たち』東京美術、2011年 <ul><li>根立研介「東寺講堂の仏像をめぐる新たな研究動向」</li></ul></li> <li>西村公朝『仏像は語る』<a href="/wiki/%E6%96%B0%E6%BD%AE%E7%A4%BE" title="新潮社">新潮社</a></li> <li>『<a href="/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC%E6%AD%B4%E5%8F%B2%E5%9C%B0%E5%90%8D%E5%A4%A7%E7%B3%BB" title="日本歴史地名大系">日本歴史地名大系</a> 京都市の地名』<a href="/wiki/%E5%B9%B3%E5%87%A1%E7%A4%BE" title="平凡社">平凡社</a></li> <li>『<a href="/wiki/%E8%A7%92%E5%B7%9D%E6%97%A5%E6%9C%AC%E5%9C%B0%E5%90%8D%E5%A4%A7%E8%BE%9E%E5%85%B8" title="角川日本地名大辞典">角川日本地名大辞典</a> 京都府』<a href="/wiki/%E8%A7%92%E5%B7%9D%E6%9B%B8%E5%BA%97" title="角川書店">角川書店</a></li> <li>『<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E5%8F%B2%E5%A4%A7%E8%BE%9E%E5%85%B8_(%E6%98%AD%E5%92%8C%E6%99%82%E4%BB%A3)" title="国史大辞典 (昭和時代)">国史大辞典</a>』<a href="/wiki/%E5%90%89%E5%B7%9D%E5%BC%98%E6%96%87%E9%A4%A8" title="吉川弘文館">吉川弘文館</a></li> <li>特集「東寺よ開け!」『<a href="/wiki/%E8%8A%B8%E8%A1%93%E6%96%B0%E6%BD%AE" title="芸術新潮">芸術新潮</a>』第46巻第7号(1995年7月)</li> <li>『大師のみてら 東寺』教王護国寺</li> <li>下松徹「<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.11168/jeb1947.1987.50">東寺講堂の諸尊と三輪身説</a>」『密教文化』1987巻 157号(1987年、密教研究会)pp.50-66, <a href="/wiki/Doi_(%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90)" class="mw-redirect" title="Doi (識別子)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.11168%2Fjeb1947.1987.50">10.11168/jeb1947.1987.50</a></li> <li>鍵和田聖子「<a rel="nofollow" class="external text" href="https://hdl.handle.net/10519/4720">東寺講堂立体曼荼羅の思想的背景</a>」『龍谷大学大学院文学研究科紀要』28号(<a href="/wiki/%E9%BE%8D%E8%B0%B7%E5%A4%A7%E5%AD%A6" title="龍谷大学">龍谷大学</a>大学院文学研究科紀要編集委員会、2006年)pp.140-156</li> <li>高田修「<a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.nii.ac.jp/1440/00006677/">東寺講堂の諸尊とその密教的意義</a>」『美術研究』253号(1968年)pp.1-38</li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREF空海高野山2013">『空海・高野山の教科書 絶対に知っておきたい! 総本山金剛峯寺、高野山大学 / 監修』株式会社枻出版社、2013年3月30日。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/978-4-7779-2665-7" title="特別:文献資料/978-4-7779-2665-7">978-4-7779-2665-7</a>。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E7%A9%BA%E6%B5%B7%E3%83%BB%E9%AB%98%E9%87%8E%E5%B1%B1%E3%81%AE%E6%95%99%E7%A7%91%E6%9B%B8+%E7%B5%B6%E5%AF%BE%E3%81%AB%E7%9F%A5%E3%81%A3%E3%81%A6%E3%81%8A%E3%81%8D%E3%81%9F%E3%81%84%EF%BC%81+%E7%B7%8F%E6%9C%AC%E5%B1%B1%E9%87%91%E5%89%9B%E5%B3%AF%E5%AF%BA%E3%80%81%E9%AB%98%E9%87%8E%E5%B1%B1%E5%A4%A7%E5%AD%A6+%2F+%E7%9B%A3%E4%BF%AE&rft.date=2013-03-30&rft.pub=%E6%A0%AA%E5%BC%8F%E4%BC%9A%E7%A4%BE%E6%9E%BB%E5%87%BA%E7%89%88%E7%A4%BE&rft.isbn=978-4-7779-2665-7&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E6%9D%B1%E5%AF%BA"><span style="display: none;"> </span></span></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="関連項目"><span id=".E9.96.A2.E9.80.A3.E9.A0.85.E7.9B.AE"></span>関連項目</h2></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r94202605"><div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox noprint" style="width:22em;"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist" style="font-size:100%;">ウィキメディア・コモンズには、<b><span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Toji?uselang=ja">東寺</a></span></b>に関連するカテゴリがあります。</div></div> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="外部リンク"><span id=".E5.A4.96.E9.83.A8.E3.83.AA.E3.83.B3.E3.82.AF"></span>外部リンク</h2></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r94202605"><div class="side-box metadata side-box-right plainlinks sisterproject noprint" style="width:22em;"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Openstreetmap_logo.svg" class="mw-file-description"><img alt="オープンストリートマップのロゴ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Openstreetmap_logo.svg/40px-Openstreetmap_logo.svg.png" decoding="async" width="40" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Openstreetmap_logo.svg/60px-Openstreetmap_logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Openstreetmap_logo.svg/80px-Openstreetmap_logo.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /></a></span></div> <div class="side-box-text plainlist" style="font-size:100%;">オープンストリートマップに<b><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.openstreetmap.org/way/359896810">東寺の地図</a></b>があります。</div></div> </div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://toji.or.jp/">東寺(教王護国寺)公式ウェブサイト</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.touji-ennichi.com/">弘法市〜東寺縁日</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://toji.or.jp/smp/guide/kanchiin/">東寺塔頭 観智院</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.pref.kyoto.jp/isan/kyouou.html">世界文化遺産 -京都府 ホームページ-</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://kyoto.13butsu.org/">京都十三佛霊場 公式ホームページ</a></li></ul> <div class="navbox" aria-labelledby="世界遺産_古都京都の文化財(京都市、宇治市、大津市)" style="border-collapse:collapse;padding:3px"><table class="nowraplinks hlist hlist-slash mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="background:transparent;color:inherit;min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><div style="float:left;width:6em;text-align:left"><div class="noprint plainlinks navbar hlist" style="white-space:nowrap;font-size:60%;font-weight:normal;background-color:transparent;padding:0;color:#000;;border:none;"><ul style="display:inline"><li><a href="/wiki/Template:%E5%8F%A4%E9%83%BD%E4%BA%AC%E9%83%BD%E3%81%AE%E6%96%87%E5%8C%96%E8%B2%A1" title="Template:古都京都の文化財"><span title="このテンプレートを表示します" style="font-size:125%;;;border:none;">表</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Template%E2%80%90%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:%E5%8F%A4%E9%83%BD%E4%BA%AC%E9%83%BD%E3%81%AE%E6%96%87%E5%8C%96%E8%B2%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Template‐ノート:古都京都の文化財 (存在しないページ)"><span title="このテンプレートのノートを表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">話</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E5%8F%A4%E9%83%BD%E4%BA%AC%E9%83%BD%E3%81%AE%E6%96%87%E5%8C%96%E8%B2%A1&action=edit"><span title="このテンプレートを編集します。保存の前にプレビューを忘れずに。" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">編</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E5%8F%A4%E9%83%BD%E4%BA%AC%E9%83%BD%E3%81%AE%E6%96%87%E5%8C%96%E8%B2%A1&action=history"><span title="このテンプレートの過去の版を表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">歴</span></a></li></ul></div></div><div id="世界遺産_古都京都の文化財(京都市、宇治市、大津市)" style="font-size:110%;margin:0 6em"><a href="/wiki/%E4%B8%96%E7%95%8C%E9%81%BA%E7%94%A3" title="世界遺産">世界遺産</a> <a href="/wiki/%E5%8F%A4%E9%83%BD%E4%BA%AC%E9%83%BD%E3%81%AE%E6%96%87%E5%8C%96%E8%B2%A1" title="古都京都の文化財">古都京都の文化財(京都市、宇治市、大津市)</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E8%B3%80%E8%8C%82%E5%88%A5%E9%9B%B7%E7%A5%9E%E7%A4%BE" title="賀茂別雷神社">賀茂別雷神社(上賀茂神社)</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%B3%80%E8%8C%82%E5%BE%A1%E7%A5%96%E7%A5%9E%E7%A4%BE" title="賀茂御祖神社">賀茂御祖神社(下鴨神社)</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">東寺(教王護国寺)</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%B8%85%E6%B0%B4%E5%AF%BA" title="清水寺">清水寺</a> (<a href="/wiki/%E5%9C%B0%E4%B8%BB%E7%A5%9E%E7%A4%BE" title="地主神社">地主神社</a>)</li> <li><a href="/wiki/%E5%BB%B6%E6%9A%A6%E5%AF%BA" title="延暦寺">延暦寺</a>(<a href="/wiki/%E6%AF%94%E5%8F%A1%E5%B1%B1" title="比叡山">比叡山</a>)</li> <li><a href="/wiki/%E9%86%8D%E9%86%90%E5%AF%BA" title="醍醐寺">醍醐寺</a> (<a href="/wiki/%E4%B8%89%E5%AE%9D%E9%99%A2" title="三宝院">三宝院</a>)</li> <li><a href="/wiki/%E4%BB%81%E5%92%8C%E5%AF%BA" title="仁和寺">仁和寺</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B9%B3%E7%AD%89%E9%99%A2" title="平等院">平等院</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%AE%87%E6%B2%BB%E4%B8%8A%E7%A5%9E%E7%A4%BE" title="宇治上神社">宇治上神社</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%AB%98%E5%B1%B1%E5%AF%BA" title="高山寺">高山寺</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%A5%BF%E8%8A%B3%E5%AF%BA" title="西芳寺">西芳寺(苔寺)</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A9%E9%BE%8D%E5%AF%BA" title="天龍寺">天龍寺</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%B9%BF%E8%8B%91%E5%AF%BA" title="鹿苑寺">鹿苑寺(金閣寺)</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%85%88%E7%85%A7%E5%AF%BA" title="慈照寺">慈照寺(銀閣寺)</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%BE%8D%E5%AE%89%E5%AF%BA" title="龍安寺">龍安寺</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%A5%BF%E6%9C%AC%E9%A1%98%E5%AF%BA" title="西本願寺">本願寺(西本願寺)</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%8C%E6%9D%A1%E5%9F%8E" title="二条城">二条城</a></li></ul> </div></td><td class="navbox-image" rowspan="1" style="width:1px;padding:0px 0px 0px 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Kiyomizu-dera_in_Kyoto-r.jpg" class="mw-file-description" title="清水寺"><img alt="清水寺" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Kiyomizu-dera_in_Kyoto-r.jpg/100px-Kiyomizu-dera_in_Kyoto-r.jpg" decoding="async" width="100" height="67" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Kiyomizu-dera_in_Kyoto-r.jpg/150px-Kiyomizu-dera_in_Kyoto-r.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Kiyomizu-dera_in_Kyoto-r.jpg/200px-Kiyomizu-dera_in_Kyoto-r.jpg 2x" data-file-width="3264" data-file-height="2176" /></a></span></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3"> <ul><li><a href="/wiki/Category:%E5%8F%A4%E9%83%BD%E4%BA%AC%E9%83%BD%E3%81%AE%E6%96%87%E5%8C%96%E8%B2%A1" title="Category:古都京都の文化財">カテゴリ</a></li></ul></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox" aria-labelledby="仏教" style="border-collapse:collapse;padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="background:transparent;color:inherit;min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3" style="background:#ffeec2;"><div style="float:left;width:6em;text-align:left"><div class="noprint plainlinks navbar hlist" style="white-space:nowrap;font-size:60%;font-weight:normal;background-color:transparent;padding:0;color:#000;background:#ffeec2;;border:none;"><ul style="display:inline"><li><a href="/wiki/Template:Buddhism2" title="Template:Buddhism2"><span title="このテンプレートを表示します" style="font-size:125%;;background:#ffeec2;;border:none;">表</span></a></li><li><a href="/wiki/Template%E2%80%90%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:Buddhism2" title="Template‐ノート:Buddhism2"><span title="このテンプレートのノートを表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;background:#ffeec2;;border:none;">話</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3ABuddhism2&action=edit"><span title="このテンプレートを編集します。保存の前にプレビューを忘れずに。" style="font-size:125%;color:#002bb8;;background:#ffeec2;;border:none;">編</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3ABuddhism2&action=history"><span title="このテンプレートの過去の版を表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;background:#ffeec2;;border:none;">歴</span></a></li></ul></div></div><div id="仏教" style="font-size:110%;margin:0 6em"><a href="/wiki/%E4%BB%8F%E6%95%99" title="仏教">仏教</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#ffeec2;">基本教義</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E5%9B%9B%E8%AB%A6" title="四諦">四諦</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%85%AB%E6%AD%A3%E9%81%93" title="八正道">八正道</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%AD%E9%81%93" title="中道">中道</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%89%E7%9B%B8_(%E4%BB%8F%E6%95%99)" title="三相 (仏教)">三相</a> <ul><li><a href="/wiki/%E7%84%A1%E5%B8%B8" title="無常">無常</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%8B%A6_(%E4%BB%8F%E6%95%99)" title="苦 (仏教)">苦</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%84%A1%E6%88%91" title="無我">無我</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E8%A7%A3%E8%84%B1" title="解脱">解脱</a>と<a href="/wiki/%E6%B6%85%E6%A7%83" title="涅槃">涅槃</a></li></ul> </div></td><td class="navbox-image" rowspan="12" style="width:1px;padding:0px 0px 0px 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Dharma_Wheel.svg" class="mw-file-description" title="仏教"><img alt="仏教" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Dharma_Wheel.svg/100px-Dharma_Wheel.svg.png" decoding="async" width="100" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Dharma_Wheel.svg/150px-Dharma_Wheel.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Dharma_Wheel.svg/200px-Dharma_Wheel.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#ffeec2;">人物</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><b><a href="/wiki/%E9%87%88%E8%BF%A6" title="釈迦">釈迦</a></b></li> <li><a href="/wiki/%E5%8D%81%E5%A4%A7%E5%BC%9F%E5%AD%90" title="十大弟子">十大弟子</a>(<a href="/wiki/%E8%88%8E%E5%88%A9%E5%BC%97" title="舎利弗">舎利弗</a>/<a href="/wiki/%E7%9B%AE%E9%80%A3" title="目連">目連</a>/<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E8%BF%A6%E8%91%89" title="大迦葉">大迦葉</a>/<a href="/wiki/%E9%A0%88%E8%8F%A9%E6%8F%90" title="須菩提">須菩提</a>/<a href="/wiki/%E5%AF%8C%E6%A5%BC%E9%82%A3" title="富楼那">富楼那</a>/<a href="/wiki/%E8%BF%A6%E6%97%83%E5%BB%B6" title="迦旃延">迦旃延</a>/<a href="/wiki/%E9%98%BF%E9%82%A3%E5%BE%8B" title="阿那律">阿那律</a>/<a href="/wiki/%E5%84%AA%E6%B3%A2%E9%9B%A2" title="優波離">優波離</a>/<a href="/wiki/%E7%BE%85%E7%9D%BA%E7%BE%85" title="羅睺羅">羅睺羅</a>/<a href="/wiki/%E9%98%BF%E9%9B%A3" title="阿難">阿難</a>)</li> <li><a href="/wiki/%E9%BE%8D%E6%A8%B9" title="龍樹">龍樹</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%84%A1%E8%91%97" title="無著">無著</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%96%E8%A6%AA" title="世親">世親</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%8E%84%E5%A5%98" title="玄奘">玄奘</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%81%94%E7%A3%A8" title="達磨">達磨</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#ffeec2;">世界観</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E7%94%9F_(%E4%BB%8F%E6%95%99)" title="生 (仏教)">生</a>と<a href="/wiki/%E8%BC%AA%E5%BB%BB" title="輪廻">輪廻</a>(サンサーラ)</li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%89%E5%8D%83%E5%A4%A7%E5%8D%83%E4%B8%96%E7%95%8C" title="三千大千世界">三千大千世界</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%85%AD%E9%81%93" title="六道">六道</a>(<a href="/wiki/%E5%A4%A9_(%E4%BB%8F%E6%95%99)" title="天 (仏教)">天界</a>/<a href="/wiki/%E4%BA%BA%E9%96%93%E7%95%8C" title="人間界">人間道</a>/<a href="/wiki/%E9%98%BF%E4%BF%AE%E7%BE%85" title="阿修羅">修羅道</a>/<a href="/wiki/%E7%95%9C%E7%94%9F" title="畜生">畜生道</a>/<a href="/wiki/%E9%A4%93%E9%AC%BC" title="餓鬼">餓鬼道</a>/<a href="/wiki/%E5%9C%B0%E7%8D%84_(%E4%BB%8F%E6%95%99)" title="地獄 (仏教)">地獄道</a>)</li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%89%E7%95%8C" title="三界">三界</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#ffeec2;">重要な概念</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E7%84%A1%E6%98%8E" title="無明">無明</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%B5%90_(%E4%BB%8F%E6%95%99)" title="結 (仏教)">十結</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%94%E8%98%8A" title="五蘊">五蘊</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%B8%87%E6%84%9B_(%E4%BB%8F%E6%95%99)" title="渇愛 (仏教)">渇愛</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%85%A9%E6%82%A9" title="煩悩">煩悩</a> <ul><li><a href="/wiki/%E4%B8%89%E6%AF%92" title="三毒">三毒</a>(<a href="/wiki/%E8%B2%AA" title="貪">貪</a>/<a href="/wiki/%E7%9E%8B" title="瞋">瞋</a>/<a href="/wiki/%E7%99%A1" title="癡">癡</a>)</li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%94%E8%93%8B" title="五蓋">五蓋</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E6%A5%AD" title="業">業</a> <ul><li><a href="/wiki/%E4%B8%89%E6%A5%AD_(%E4%BB%8F%E6%95%99)" class="mw-redirect" title="三業 (仏教)">三業</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E5%94%AF%E8%AD%98" title="唯識">唯識</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%BB%8F%E6%80%A7" title="仏性">仏性</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%89%E6%B3%95%E5%8D%B0" title="三法印">三法印</a>と<a href="/wiki/%E5%9B%9B%E6%B3%95%E5%8D%B0" title="四法印">四法印</a> <ul><li><a href="/wiki/%E8%AB%B8%E8%A1%8C%E7%84%A1%E5%B8%B8" title="諸行無常">諸行無常</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%AB%B8%E6%B3%95%E7%84%A1%E6%88%91" title="諸法無我">諸法無我</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%B6%85%E6%A7%83%E5%AF%82%E9%9D%99" title="涅槃寂静">涅槃寂静</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%80%E5%88%87%E7%9A%86%E8%8B%A6" title="一切皆苦">一切皆苦</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E5%BF%83%E6%89%80" title="心所">心所</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#ffeec2;"><a href="/wiki/%E8%8F%A9%E6%8F%90%E3%81%B8%E3%81%AE%E9%81%93" title="菩提への道">菩提への道</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E8%8F%A9%E6%8F%90" title="菩提">菩提</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%8F%A9%E8%96%A9" title="菩薩">菩薩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%9B%9B%E5%90%91%E5%9B%9B%E6%9E%9C" title="四向四果">四向四果</a> (<a href="/wiki/%E9%A0%90%E6%B5%81" title="預流">預流</a>/<a href="/wiki/%E4%B8%80%E6%9D%A5" title="一来">一来</a>/<a href="/wiki/%E4%B8%8D%E9%82%84" title="不還">不還</a>/<a href="/wiki/%E9%98%BF%E7%BE%85%E6%BC%A2" title="阿羅漢">阿羅漢</a>)</li> <li><a href="/wiki/%E6%88%90%E4%BB%8F" title="成仏">成仏</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%89%E5%8D%81%E4%B8%83%E9%81%93%E5%93%81" title="三十七道品">三十七道品</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%89%E5%AD%A6" title="三学">三学</a> (<a href="/wiki/%E6%88%92" title="戒">戒</a>/定(<a href="/wiki/%E7%A6%85%E5%AE%9A" title="禅定">禅定</a>)/慧(<a href="/wiki/%E8%88%AC%E8%8B%A5" title="般若">般若</a>))</li> <li><a href="/wiki/%E5%9B%9B%E7%84%A1%E9%87%8F%E5%BF%83" title="四無量心">四無量心</a> (<a href="/wiki/%E6%85%88_(%E4%BB%8F%E6%95%99)" title="慈 (仏教)">慈</a>/<a href="/wiki/%E6%82%B2_(%E4%BB%8F%E6%95%99)" title="悲 (仏教)">悲</a>/<a href="/wiki/%E5%96%9C_(%E4%BB%8F%E6%95%99)" title="喜 (仏教)">喜</a>/<a href="/wiki/%E6%8D%A8_(%E4%BB%8F%E6%95%99)" title="捨 (仏教)">捨</a>)</li> <li><a href="/wiki/%E3%83%A8%E3%83%BC%E3%82%AC" title="ヨーガ">ヨーガ</a>/<a href="/wiki/%E7%9E%91%E6%83%B3" title="瞑想">瞑想</a> (<a href="/wiki/%E3%82%B5%E3%83%9E%E3%82%BF%E7%9E%91%E6%83%B3" title="サマタ瞑想">サマタ</a>/<a href="/wiki/%E3%83%B4%E3%82%A3%E3%83%91%E3%83%83%E3%82%B5%E3%83%8A%E3%83%BC%E7%9E%91%E6%83%B3" title="ヴィパッサナー瞑想">ヴィパッサナー</a>)</li> <li><a href="/wiki/%E5%B8%83%E6%96%BD" title="布施">布施</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#ffeec2;">信仰対象</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E4%B8%89%E5%AE%9D" title="三宝">三宝</a>(<a href="/wiki/%E9%87%88%E8%BF%A6" title="釈迦">仏</a>/<a href="/wiki/%E6%B3%95_(%E4%BB%8F%E6%95%99)" title="法 (仏教)">法</a>/<a href="/wiki/%E5%83%A7" title="僧">僧</a>)</li> <li><a href="/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC%E3%81%AE%E4%BB%8F%E5%B0%8A" title="日本の仏尊">日本の仏尊</a>(<a href="/wiki/%E5%A6%82%E6%9D%A5" title="如来">如来</a>/<a href="/wiki/%E8%8F%A9%E8%96%A9" title="菩薩">菩薩</a>/<a href="/wiki/%E6%98%8E%E7%8E%8B" title="明王">明王</a>/<a href="/wiki/%E5%A4%A9%E9%83%A8" class="mw-redirect" title="天部">天部</a>/<a href="/wiki/%E6%A8%A9%E7%8F%BE" title="権現">垂迹神</a>/<a href="/wiki/%E9%AB%98%E5%83%A7" class="mw-redirect" title="高僧">高僧</a>)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#ffeec2;">分類/宗派</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E5%88%9D%E6%9C%9F%E4%BB%8F%E6%95%99" title="初期仏教">初期仏教</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%83%A8%E6%B4%BE%E4%BB%8F%E6%95%99" title="部派仏教">部派仏教</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%8A%E5%BA%A7%E9%83%A8%E4%BB%8F%E6%95%99" title="上座部仏教">上座部仏教</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E4%B9%97%E4%BB%8F%E6%95%99" title="大乗仏教">大乗仏教</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%AF%86%E6%95%99" title="密教">密教</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%A5%9E%E4%BB%8F%E7%BF%92%E5%90%88" title="神仏習合">神仏習合</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%BF%AE%E9%A8%93%E9%81%93" title="修験道">修験道</a></li> <li><a href="/wiki/Category:%E4%BB%8F%E6%95%99%E3%81%AE%E5%AE%97%E6%B4%BE" title="Category:仏教の宗派">Category:仏教の宗派</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%96%B0%E5%AE%97%E6%95%99#仏教系" title="新宗教">仏教系新宗教</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#ffeec2;">地域別仏教</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%83%89%E3%81%AE%E4%BB%8F%E6%95%99" title="インドの仏教">インド</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%AD%E5%9B%BD%E3%81%AE%E4%BB%8F%E6%95%99" title="中国の仏教">中国</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC%E3%81%AE%E4%BB%8F%E6%95%99" title="日本の仏教">日本</a>/<a href="/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC%E4%BB%8F%E6%95%99%E3%81%AE%E6%88%92%E5%BE%8B%E5%8F%B2" title="日本仏教の戒律史">日本の戒律史</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%9C%9D%E9%AE%AE%E3%81%AE%E4%BB%8F%E6%95%99" title="朝鮮の仏教">朝鮮</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%8F%B0%E6%B9%BE%E3%81%AE%E4%BB%8F%E6%95%99" title="台湾の仏教">台湾</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%99%E3%83%88%E3%83%8A%E3%83%A0%E3%81%AE%E4%BB%8F%E6%95%99" title="ベトナムの仏教">ベトナム</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%81%E3%83%99%E3%83%83%E3%83%88%E4%BB%8F%E6%95%99" title="チベット仏教">チベット</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%8D%E3%83%91%E3%83%BC%E3%83%AB%E3%81%AE%E4%BB%8F%E6%95%99" title="ネパールの仏教">ネパール</a>(<a href="/wiki/%E3%83%8D%E3%83%AF%E3%83%BC%E3%83%AB%E4%BB%8F%E6%95%99" title="ネワール仏教">ネワール仏教</a>)</li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%83%AA%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%82%AB%E3%81%AE%E4%BB%8F%E6%95%99" title="スリランカの仏教">スリランカ</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%9F%E3%83%A3%E3%83%B3%E3%83%9E%E3%83%BC%E3%81%AE%E4%BB%8F%E6%95%99" title="ミャンマーの仏教">ミャンマー</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%BF%E3%82%A4%E3%81%AE%E4%BB%8F%E6%95%99" title="タイの仏教">タイ</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%AD%E6%9D%B1%E3%81%AE%E4%BB%8F%E6%95%99" title="中東の仏教">中東</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%A8%E3%83%BC%E3%83%AD%E3%83%83%E3%83%91%E3%81%AE%E4%BB%8F%E6%95%99" title="ヨーロッパの仏教">ヨーロッパ</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%95%E3%83%AA%E3%82%AB%E3%81%AE%E4%BB%8F%E6%95%99" title="アフリカの仏教">アフリカ</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%AD%E5%A4%AE%E3%82%A2%E3%83%A1%E3%83%AA%E3%82%AB%E3%81%AE%E4%BB%8F%E6%95%99" title="中央アメリカの仏教">中央アメリカ</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#ffeec2;"><a href="/wiki/%E4%BB%8F%E5%85%B8" title="仏典">聖典</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <dl><dt><a href="/wiki/%E4%B8%89%E8%94%B5" title="三蔵">三蔵</a></dt> <dd><a href="/wiki/%E5%BE%8B_(%E4%BB%8F%E6%95%99)" title="律 (仏教)">律蔵</a></dd> <dd><a href="/wiki/%E7%B5%8C_(%E4%BB%8F%E6%95%99)" title="経 (仏教)">経蔵</a></dd> <dd><a href="/wiki/%E8%AB%96_(%E4%BB%8F%E6%95%99)" title="論 (仏教)">論蔵</a></dd> <dt><a href="/wiki/%E3%83%91%E3%83%BC%E3%83%AA%E8%AA%9E" title="パーリ語">パーリ語</a></dt> <dd><a href="/wiki/%E3%83%91%E3%83%BC%E3%83%AA%E4%BB%8F%E5%85%B8" title="パーリ仏典">パーリ仏典</a></dd> <dt><a href="/wiki/%E6%BC%A2%E8%AA%9E" title="漢語">漢訳</a></dt> <dd><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E8%94%B5%E7%B5%8C" class="mw-redirect" title="大蔵経">大蔵経</a></dd> <dd><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E6%AD%A3%E6%96%B0%E8%84%A9%E5%A4%A7%E8%94%B5%E7%B5%8C" title="大正新脩大蔵経">大正新脩大蔵経</a></dd> <dd><a href="/wiki/%E4%B8%AD%E5%9B%BD%E3%81%AE%E4%BB%8F%E5%85%B8%E3%81%AE%E4%B8%80%E8%A6%A7" title="中国の仏典の一覧">漢訳仏典一覧</a></dd> <dt><a href="/wiki/%E3%83%81%E3%83%99%E3%83%83%E3%83%88%E8%AA%9E" title="チベット語">西蔵訳</a></dt> <dd><a href="/wiki/%E3%83%81%E3%83%99%E3%83%83%E3%83%88%E5%A4%A7%E8%94%B5%E7%B5%8C" title="チベット大蔵経">チベット大蔵経</a></dd></dl> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#ffeec2;">聖地</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E3%83%AB%E3%83%B3%E3%83%93%E3%83%8B" title="ルンビニ">ルンビニ</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%96%E3%83%83%E3%83%80%E3%82%AC%E3%83%A4" title="ブッダガヤ">ブッダガヤ</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B5%E3%83%BC%E3%83%AB%E3%83%8A%E3%83%BC%E3%83%88" title="サールナート">サールナート</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%AF%E3%82%B7%E3%83%8A%E3%82%AC%E3%83%A9" title="クシナガラ">クシナガラ</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%9C%8A%E5%B3%B0" class="mw-redirect" title="霊峰">霊峰</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%9C%8A%E5%A0%B4" title="霊場">霊場</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#ffeec2;"><a href="/wiki/%E4%BB%8F%E6%95%99%E3%81%AE%E6%AD%B4%E5%8F%B2" title="仏教の歴史">歴史</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E4%BB%8F%E6%95%99%E3%81%AE%E3%82%B7%E3%83%AB%E3%82%AF%E3%83%AD%E3%83%BC%E3%83%89%E4%BC%9D%E6%92%AD" title="仏教のシルクロード伝播">仏教のシルクロード伝播</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%83%89%E3%81%AB%E3%81%8A%E3%81%91%E3%82%8B%E4%BB%8F%E6%95%99%E3%81%AE%E5%BC%BE%E5%9C%A7" title="インドにおける仏教の弾圧">インドにおける仏教の弾圧</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%83%89%E3%81%AB%E3%81%8A%E3%81%91%E3%82%8B%E4%BB%8F%E6%95%99%E3%81%AE%E8%A1%B0%E9%80%80" title="インドにおける仏教の衰退">インドにおける仏教の衰退</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#ffeec2;">美術・音楽</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E4%BB%8F%E6%95%99%E7%BE%8E%E8%A1%93" title="仏教美術">仏教美術</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%A3%B0%E6%98%8E" title="声明">声明</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%81%E3%83%99%E3%83%83%E3%83%88%E4%BB%8F%E6%95%99%E3%81%AE%E5%A3%B0%E6%98%8E" title="チベット仏教の声明">チベット仏教の声明</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3" style="background:#ffeec2;"> <ul><li><a href="/wiki/%E5%AE%97%E6%95%99" title="宗教">宗教</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Folder_Hexagonal_Icon.svg" class="mw-file-description" title="カテゴリ"><img alt="カテゴリ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/16px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/24px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/32px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="31" /></a></span><a href="/wiki/Category:%E4%BB%8F%E6%95%99" title="Category:仏教">カテゴリ</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Symbol_information_vote.svg" class="mw-file-description" title="プロジェクトページ"><img alt="プロジェクトページ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Symbol_information_vote.svg/16px-Symbol_information_vote.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Symbol_information_vote.svg/23px-Symbol_information_vote.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Symbol_information_vote.svg/31px-Symbol_information_vote.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span><a href="/wiki/%E3%83%97%E3%83%AD%E3%82%B8%E3%82%A7%E3%82%AF%E3%83%88:%E4%BB%8F%E6%95%99" title="プロジェクト:仏教">プロジェクト</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Portal.svg" class="mw-file-description" title="ポータル"><img alt="ポータル" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/16px-Portal.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/24px-Portal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/32px-Portal.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="32" /></a></span><a href="/wiki/Portal:%E4%BB%8F%E6%95%99" title="Portal:仏教">ポータル</a></li></ul></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="典拠管理データベース_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=ウィキデータを編集&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q1046403#identifiers&#124;class=noprint&#124;ウィキデータを編集" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="典拠管理データベース_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=ウィキデータを編集&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q1046403#identifiers&#124;class=noprint&#124;ウィキデータを編集" style="font-size:110%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Help:%E5%85%B8%E6%8B%A0%E7%AE%A1%E7%90%86" title="Help:典拠管理">典拠管理データベース</a> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q1046403#identifiers" title="ウィキデータを編集"><img alt="ウィキデータを編集" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">全般</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://viaf.org/viaf/138395510">VIAF</a></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">国立図書館</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/7587973-6">ドイツ</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007605278905171">イスラエル</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/n82058880">アメリカ</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00307320">日本</a></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">学術データベース</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://ci.nii.ac.jp/author/DA10515175?l=ja">CiNii Books</a></span> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://ci.nii.ac.jp/author/DA03210247?l=ja">2</a></span></li></ul></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://cir.nii.ac.jp/crid/1140845216613939712?l=ja">CiNii Research</a></span> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://cir.nii.ac.jp/crid/1140282266654626176?l=ja">2</a></span></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">芸術家</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.getty.edu/vow/ULANFullDisplay?find=&role=&nation=&subjectid=500301099">ULAN</a></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">その他</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.idref.fr/185473059">IdRef</a></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.codfw.main‐6b845c894c‐h67hc Cached time: 20250218231532 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.519 seconds Real time usage: 0.719 seconds Preprocessor visited node count: 7185/1000000 Post‐expand include size: 111676/2097152 bytes Template argument size: 13799/2097152 bytes Highest expansion depth: 28/100 Expensive parser function count: 13/500 Unstrip recursion depth: 1/20 Unstrip post‐expand size: 57360/5000000 bytes Lua time usage: 0.136/10.000 seconds Lua memory usage: 3638366/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 514.955 1 -total 28.98% 149.219 2 Template:Reflist 23.03% 118.607 1 Template:日本の寺院 22.47% 115.688 1 Template:Infobox 16.75% 86.266 2 Template:Cite_book 15.90% 81.891 2 Template:Citation/core-ja-jp 10.22% 52.633 1 Template:Pp-vandalism 10.00% 51.518 2 Template:Citation/identifier 9.62% 49.534 2 Template:ISBN2 7.27% 37.434 1 Template:Infobox_mapframe --> <!-- Saved in parser cache with key jawiki:pcache:71375:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250218231531 and revision id 103805757. Rendering was triggered because: page-edit --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">「<a dir="ltr" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=東寺&oldid=103805757">https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=東寺&oldid=103805757</a>」から取得</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%82%AB%E3%83%86%E3%82%B4%E3%83%AA" title="特別:カテゴリ">カテゴリ</a>: <ul><li><a href="/wiki/Category:%E4%BA%AC%E9%83%BD%E5%B8%82%E5%8D%97%E5%8C%BA%E3%81%AE%E5%AF%BA" title="Category:京都市南区の寺">京都市南区の寺</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E5%B9%B3%E5%AE%89%E4%BA%AC" title="Category:平安京">平安京</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E6%9D%B1%E5%AF%BA" title="Category:東寺">東寺</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E6%9D%B1%E5%AF%BA%E7%9C%9F%E8%A8%80%E5%AE%97" title="Category:東寺真言宗">東寺真言宗</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E6%9D%B1%E5%AF%BA%E7%9C%9F%E8%A8%80%E5%AE%97%E3%81%AE%E5%AF%BA%E9%99%A2" title="Category:東寺真言宗の寺院">東寺真言宗の寺院</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E8%A5%BF%E5%9B%BD%E6%84%9B%E6%9F%93%E5%8D%81%E4%B8%83%E9%9C%8A%E5%A0%B4" title="Category:西国愛染十七霊場">西国愛染十七霊場</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E4%B8%96%E7%95%8C%E9%81%BA%E7%94%A3_%E3%81%9F%E8%A1%8C" title="Category:世界遺産 た行">世界遺産 た行</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E6%97%A5%E6%9C%AC%E3%81%AE%E5%9B%BD%E5%AE%9D_(%E5%BB%BA%E9%80%A0%E7%89%A9)" title="Category:日本の国宝 (建造物)">日本の国宝 (建造物)</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E6%97%A5%E6%9C%AC%E3%81%AE%E5%9B%BD%E5%AE%9D_(%E7%B5%B5%E7%94%BB)" title="Category:日本の国宝 (絵画)">日本の国宝 (絵画)</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E6%97%A5%E6%9C%AC%E3%81%AE%E5%9B%BD%E5%AE%9D_(%E5%BD%AB%E5%88%BB)" title="Category:日本の国宝 (彫刻)">日本の国宝 (彫刻)</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E6%97%A5%E6%9C%AC%E3%81%AE%E5%9B%BD%E5%AE%9D_(%E5%B7%A5%E8%8A%B8%E5%93%81)" title="Category:日本の国宝 (工芸品)">日本の国宝 (工芸品)</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E6%97%A5%E6%9C%AC%E3%81%AE%E5%9B%BD%E5%AE%9D_(%E6%9B%B8%E8%B7%A1%E3%83%BB%E5%85%B8%E7%B1%8D%E3%83%BB%E5%8F%A4%E6%96%87%E6%9B%B8)" title="Category:日本の国宝 (書跡・典籍・古文書)">日本の国宝 (書跡・典籍・古文書)</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E4%BA%AC%E9%83%BD%E5%BA%9C%E3%81%AE%E5%9B%BD%E5%AE%9D" title="Category:京都府の国宝">京都府の国宝</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E9%87%8D%E8%A6%81%E6%96%87%E5%8C%96%E8%B2%A1_(%E5%BB%BA%E9%80%A0%E7%89%A9)" title="Category:重要文化財 (建造物)">重要文化財 (建造物)</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E4%BA%AC%E9%83%BD%E5%B8%82%E3%81%AE%E9%87%8D%E8%A6%81%E6%96%87%E5%8C%96%E8%B2%A1" title="Category:京都市の重要文化財">京都市の重要文化財</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E4%BA%AC%E9%83%BD%E5%BA%9C%E3%81%AB%E3%81%82%E3%82%8B%E5%9B%BD%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%AE%E5%8F%B2%E8%B7%A1" title="Category:京都府にある国指定の史跡">京都府にある国指定の史跡</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E4%BA%AC%E9%83%BD%E3%81%AB%E3%81%82%E3%82%8B%E6%97%A5%E6%9C%AC%E5%BA%AD%E5%9C%92" title="Category:京都にある日本庭園">京都にある日本庭園</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E5%B0%8F%E5%B7%9D%E6%B2%BB%E5%85%B5%E8%A1%9B" title="Category:小川治兵衛">小川治兵衛</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E5%8F%A4%E9%83%BD%E4%BA%AC%E9%83%BD%E3%81%AE%E6%96%87%E5%8C%96%E8%B2%A1" title="Category:古都京都の文化財">古都京都の文化財</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E9%8E%8C%E5%80%89%E6%99%82%E4%BB%A3%E3%81%AE%E5%BB%BA%E7%AF%89" title="Category:鎌倉時代の建築">鎌倉時代の建築</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E5%AE%A4%E7%94%BA%E6%99%82%E4%BB%A3%E3%81%AE%E5%BB%BA%E7%AF%89" title="Category:室町時代の建築">室町時代の建築</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E5%AE%89%E5%9C%9F%E6%A1%83%E5%B1%B1%E6%99%82%E4%BB%A3%E3%81%AE%E5%BB%BA%E7%AF%89" title="Category:安土桃山時代の建築">安土桃山時代の建築</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3%E3%81%AE%E5%BB%BA%E7%AF%89" title="Category:江戸時代の建築">江戸時代の建築</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E7%A9%BA%E6%B5%B7" title="Category:空海">空海</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E7%A8%AE%E6%99%BA%E9%99%A2%E5%A4%A7%E5%AD%A6" title="Category:種智院大学">種智院大学</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E6%B4%9B%E9%99%BD%E4%B8%89%E5%8D%81%E4%B8%89%E6%89%80%E8%A6%B3%E9%9F%B3%E9%9C%8A%E5%A0%B4" title="Category:洛陽三十三所観音霊場">洛陽三十三所観音霊場</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E4%BA%AC%E9%83%BD%E5%8D%81%E4%BA%8C%E8%96%AC%E5%B8%AB%E9%9C%8A%E5%A0%B4" title="Category:京都十二薬師霊場">京都十二薬師霊場</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">隠しカテゴリ: <ul><li><a href="/wiki/Category:%E5%A4%96%E9%83%A8%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%82%AF%E3%81%8C%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%82%AF%E5%88%87%E3%82%8C%E3%81%AB%E3%81%AA%E3%81%A3%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B/2024%E5%B9%B44%E6%9C%88" title="Category:外部リンクがリンク切れになっている記事/2024年4月">外部リンクがリンク切れになっている記事/2024年4月</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E7%B7%A8%E9%9B%86%E5%8D%8A%E4%BF%9D%E8%AD%B7%E4%B8%AD%E3%81%AE%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8" title="Category:編集半保護中のページ">編集半保護中のページ</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E3%82%A6%E3%82%A3%E3%82%AD%E3%83%87%E3%83%BC%E3%82%BF%E3%81%AB%E3%81%82%E3%82%8BOSM%E3%83%AA%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%82%B7%E3%83%A7%E3%83%B3%E3%81%8C%E3%81%AA%E3%81%84Infobox_mapframe" title="Category:ウィキデータにあるOSMリレーションがないInfobox mapframe">ウィキデータにあるOSMリレーションがないInfobox mapframe</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E3%82%A6%E3%82%A3%E3%82%AD%E3%83%87%E3%83%BC%E3%82%BF%E3%81%AB%E3%81%82%E3%82%8B%E5%BA%A7%E6%A8%99" title="Category:ウィキデータにある座標">ウィキデータにある座標</a></li><li><a href="/wiki/Category:VIAF%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:VIAF識別子が指定されている記事">VIAF識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:GND%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:GND識別子が指定されている記事">GND識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:J9U%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:J9U識別子が指定されている記事">J9U識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:LCCN%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:LCCN識別子が指定されている記事">LCCN識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:NDL%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:NDL識別子が指定されている記事">NDL識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:CINII%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:CINII識別子が指定されている記事">CINII識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:CRID%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:CRID識別子が指定されている記事">CRID識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:ULAN%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:ULAN識別子が指定されている記事">ULAN識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:SUDOC%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:SUDOC識別子が指定されている記事">SUDOC識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:Kartographer%E6%8B%A1%E5%BC%B5%E6%A9%9F%E8%83%BD%E3%82%92%E4%BD%BF%E7%94%A8%E3%81%97%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8" title="Category:Kartographer拡張機能を使用しているページ">Kartographer拡張機能を使用しているページ</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> 最終更新 2025年2月18日 (火) 23:15 (日時は<a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E5%80%8B%E4%BA%BA%E8%A8%AD%E5%AE%9A#mw-prefsection-rendering" title="特別:個人設定">個人設定</a>で未設定ならば<a href="/wiki/%E5%8D%94%E5%AE%9A%E4%B8%96%E7%95%8C%E6%99%82" title="協定世界時">UTC</a>)。</li> <li id="footer-info-copyright">テキストは<a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ja">クリエイティブ・コモンズ 表示-継承ライセンス</a>のもとで利用できます。追加の条件が適用される場合があります。詳細については<a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">利用規約</a>を参照してください。</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/ja">プライバシー・ポリシー</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%82%A6%E3%82%A3%E3%82%AD%E3%83%9A%E3%83%87%E3%82%A3%E3%82%A2%E3%81%AB%E3%81%A4%E3%81%84%E3%81%A6">ウィキペディアについて</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:%E5%85%8D%E8%B2%AC%E4%BA%8B%E9%A0%85">免責事項</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">行動規範</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">開発者</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/ja.wikipedia.org">統計</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieに関する声明</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//ja.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%E6%9D%B1%E5%AF%BA&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">モバイルビュー</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>検索</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Wikipedia内を検索"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="特別:検索"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">検索</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="目次" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="目次の表示・非表示を切り替え" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">目次の表示・非表示を切り替え</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">東寺</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>29の言語版</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>話題追加</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6b845c894c-4qqm4","wgBackendResponseTime":151,"wgKartographerLiveData":{"_2796105140415de39d7b3ffba6889332809b03e8":[{"type":"ExternalData","service":"geoshape","url":"https://maps.wikimedia.org/geoshape?getgeojson=1\u0026ids=Q1046403","properties":{"title":"東寺","fill-opacity":0.5,"stroke":"#FF0000","stroke-width":1,"fill":"#606060"}},{"type":"ExternalData","service":"geoline","url":"https://maps.wikimedia.org/geoline?getgeojson=1\u0026ids=Q1046403","properties":{"stroke-width":1,"stroke":"#FF0000","title":"東寺"}},{"type":"Feature","geometry":{"coordinates":[135.74777777778,34.980555555556],"type":"Point"},"properties":{"marker-color":"#5E74F3","title":"東寺","marker-symbol":"religious-buddhist"}}]},"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.519","walltime":"0.719","ppvisitednodes":{"value":7185,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":111676,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":13799,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":28,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":13,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":57360,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 514.955 1 -total"," 28.98% 149.219 2 Template:Reflist"," 23.03% 118.607 1 Template:日本の寺院"," 22.47% 115.688 1 Template:Infobox"," 16.75% 86.266 2 Template:Cite_book"," 15.90% 81.891 2 Template:Citation/core-ja-jp"," 10.22% 52.633 1 Template:Pp-vandalism"," 10.00% 51.518 2 Template:Citation/identifier"," 9.62% 49.534 2 Template:ISBN2"," 7.27% 37.434 1 Template:Infobox_mapframe"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.136","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":3638366,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-6b845c894c-h67hc","timestamp":"20250218231532","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u6771\u5bfa","url":"https:\/\/ja.wikipedia.org\/wiki\/%E6%9D%B1%E5%AF%BA","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q1046403","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q1046403","author":{"@type":"Organization","name":"\u30a6\u30a3\u30ad\u30e1\u30c7\u30a3\u30a2\u30d7\u30ed\u30b8\u30a7\u30af\u30c8\u3078\u306e\u8ca2\u732e\u8005"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"\u30a6\u30a3\u30ad\u30e1\u30c7\u30a3\u30a2\u8ca1\u56e3","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-03-30T04:13:35Z","dateModified":"2025-02-18T23:15:31Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/1\/1f\/Toji_2015.JPG","headline":"\u4eac\u90fd\u5e02\u5357\u533a\u306b\u3042\u308b\u4ecf\u6559\u5bfa\u9662"}</script> </body> </html>