CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="fa" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>اسرائیل - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )fawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":[ "0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9\t%","۰\t۱\t۲\t۳\t۴\t۵\t۶\t۷\t۸\t۹\t٪"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","ژانویه","فوریه","مارس","آوریل","مه","ژوئن","ژوئیه","اوت","سپتامبر","اکتبر","نوامبر","دسامبر"],"wgRequestId":"092d6085-a12a-477d-a682-69c7a9521895","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"اسرائیل","wgTitle":"اسرائیل","wgCurRevisionId":40582777,"wgRevisionId":40582777,"wgArticleId":3277,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["صفحه‌های دارای خطاهای اسکریپتی","صفحه‌هایی که از افزونه فونوز استفاده می‌کنند","صفحه‌های دارای تابع تجزیه‌گر آرایش‌عدد با آرگومان غیرعددی","صفحه‌های دارای خطا در ارجاع", "صفحه‌های با یادکرد خراب (فقدان منبع)","یادکردهای دارای منبع به زبان اسپانیایی","یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی","پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت","خطاهای یادکرد: تاریخ","یادکردهای دارای منبع به زبان عبری","خطاهای یادکرد: صفحه‌های با یادکرد خالی","صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند","CS1: Julian–Gregorian uncertainty","CS1: مقدار volume طولانی","صفحه‌هایی که نشانی اینترنتی‌شان خطا دارد","صفحه‌های دارای یادکرد بدون عنوان یادکرد","صفحه‌های دارای ارجاعی که پیوند اینترنتی‌شان برهنه است","خطاهای یادکرد: پیوندهای بیرونی", "صفحات ویکی‌پدیا با محدودیت ویرایش کمتر از ۳۰-۵۰۰","مختصات در ویکی‌داده","صفحه‌های دارای الفبای آوانگاری بین‌المللی ساده","صفحه‌هایی که از جعبه پیوند به پروژه‌های خواهر نامنطبق با ویکی‌داده استفاده می‌کنند","صفحه‌هایی که از جعبه پیوند به پروژه‌های خواهر با پیوند پنهان ویکی‌داده استفاده می‌کنند","صفحه‌هایی که از جعبه پیوند به پروژه‌های خواهر با جستجوی پیش‌فرض استفاده می‌کنند","الگوهای درگاه با درگاه‌های ناموجود","صفحه‌های حاوی الگوی درگاه خالی","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ISNI","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ORCID", "مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های VIAF","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BIBSYS","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNC","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNE","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNF","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های EMU","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های GND","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ICCU","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های J9U","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LCCN","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LNB","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NCL", "مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NDL","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NKC","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLA","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SELIBR","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های VcBA","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های KULTURNAV","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های FAST","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های HDS","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های MusicBrainz area","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NARA","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SNAC-ID","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SUDOC", "مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های TDVİA","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های Trove","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های UKPARL","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های WorldCat-VIAF","داده‌های کتابخانه‌ای با ۳۰ عنصر","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های چندگانه","اسرائیل","الگو:نقشه پویا","ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۹۴۸ (میلادی)","بنیان‌گذاری‌های ۱۹۴۸ (میلادی) در آسیا","بنیان‌گذاری‌های ۱۹۴۸ (میلادی) در اسرائیل","جمهوری‌ها","شام (سرزمین)","صهیونیسم","فلسطین","کشورها در آسیا","کشورها و سرزمین‌های عربی‌زبان","کشورهای خاور نزدیک", "کشورهای خاورمیانه","کشورهای عضو اتحادیه مدیترانه","کشورهای عضو سازمان ملل متحد","کشورهای غرب آسیا","کشورهای کم‌رسمیت یا غیررسمی","لیبرال دموکراسی","مدیترانه شرقی","واژه‌ها و عبارت‌های عبری"],"wgPageViewLanguage":"fa","wgPageContentLanguage":"fa","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"اسرائیل","wgRelevantArticleId":3277,"wgIsProbablyEditable":false,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":false,"wgRestrictionEdit":["extendedconfirmed"],"wgRestrictionMove":["sysop"],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"status":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":40582777,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fa","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"fa"}, "wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":400000,"ScribuntoErrors":{"cf0c9019":true,"c2baf154":true,"bb8f8f51":true,"2cbdcf35":true,"cca64cec":true},"ScribuntoErrors-cf0c9019": "\u003Cp\u003Eخطای لوآ در پودمان:Lang در خط 763: attempt to index local 'language_name' (a nil value).\u003C/p\u003E\u003Cp\u003Eنشانهٔ قبلی:\u003C/p\u003E\u003Col class=\"scribunto-trace\"\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003E\u003Ca href=\"//fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%BE%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86:Lang\u0026amp;action=edit#mw-ce-l763\"\u003Eپودمان:Lang:763\u003C/a\u003E\u003C/strong\u003E: در تابع «proto_prefix»\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003E\u003Ca href=\"//fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%BE%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86:Lang\u0026amp;action=edit#mw-ce-l964\"\u003Eپودمان:Lang:964\u003C/a\u003E\u003C/strong\u003E:\u0026#160;?\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003E(tail call)\u003C/strong\u003E:\u0026#160;?\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003Emw.lua:527\u003C/strong\u003E:\u0026#160;?\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003E[C]\u003C/strong\u003E:\u0026#160;?\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003E[C]\u003C/strong\u003E: در تابع «getExpandedArgument»\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003Emw.lua:177\u003C/strong\u003E:\u0026#160;?\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003E\u003Ca href=\"//fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%BE%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86:Infobox\u0026amp;action=edit#mw-ce-l566\"\u003Eپودمان:Infobox:566\u003C/a\u003E\u003C/strong\u003E: در تابع «preprocessArgs»\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003E\u003Ca href=\"//fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%BE%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86:Infobox\u0026amp;action=edit#mw-ce-l614\"\u003Eپودمان:Infobox:614\u003C/a\u003E\u003C/strong\u003E: در تابع «parseDataParameters»\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003E\u003Ca href=\"//fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%BE%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86:Infobox\u0026amp;action=edit#mw-ce-l647\"\u003Eپودمان:Infobox:647\u003C/a\u003E\u003C/strong\u003E: در تابع «chunk»\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003Emw.lua:527\u003C/strong\u003E:\u0026#160;?\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003E[C]\u003C/strong\u003E:\u0026#160;?\u003C/li\u003E\u003C/ol\u003E" ,"ScribuntoErrors-c2baf154": "\u003Cp\u003Eخطای لوآ در پودمان:Lang در خط 763: attempt to index local 'language_name' (a nil value).\u003C/p\u003E\u003Cp\u003Eنشانهٔ قبلی:\u003C/p\u003E\u003Col class=\"scribunto-trace\"\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003E\u003Ca href=\"//fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%BE%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86:Lang\u0026amp;action=edit#mw-ce-l763\"\u003Eپودمان:Lang:763\u003C/a\u003E\u003C/strong\u003E: در تابع «proto_prefix»\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003E\u003Ca href=\"//fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%BE%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86:Lang\u0026amp;action=edit#mw-ce-l964\"\u003Eپودمان:Lang:964\u003C/a\u003E\u003C/strong\u003E:\u0026#160;?\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003E(tail call)\u003C/strong\u003E:\u0026#160;?\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003Emw.lua:527\u003C/strong\u003E:\u0026#160;?\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003E[C]\u003C/strong\u003E:\u0026#160;?\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003E[C]\u003C/strong\u003E: در تابع «getAllExpandedArguments»\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003Emw.lua:196\u003C/strong\u003E:\u0026#160;?\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003E[C]\u003C/strong\u003E: در تابع «pairs»\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003E\u003Ca href=\"//fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%BE%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86:Arguments\u0026amp;action=edit#mw-ce-l207\"\u003Eپودمان:Arguments:207\u003C/a\u003E\u003C/strong\u003E: در تابع «mergeArgs»\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003E\u003Ca href=\"//fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%BE%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86:Arguments\u0026amp;action=edit#mw-ce-l320\"\u003Eپودمان:Arguments:320\u003C/a\u003E\u003C/strong\u003E:\u0026#160;?\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003E[C]\u003C/strong\u003E: در تابع «pairs»\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003E\u003Ca href=\"//fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%BE%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86:List\u0026amp;action=edit#mw-ce-l217\"\u003Eپودمان:List:217\u003C/a\u003E\u003C/strong\u003E: در تابع «chunk»\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003Emw.lua:527\u003C/strong\u003E:\u0026#160;?\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003E[C]\u003C/strong\u003E:\u0026#160;?\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003E[C]\u003C/strong\u003E: در تابع «getExpandedArgument»\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003Emw.lua:177\u003C/strong\u003E:\u0026#160;?\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003E\u003Ca href=\"//fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%BE%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86:Infobox\u0026amp;action=edit#mw-ce-l566\"\u003Eپودمان:Infobox:566\u003C/a\u003E\u003C/strong\u003E: در تابع «preprocessArgs»\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003E\u003Ca href=\"//fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%BE%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86:Infobox\u0026amp;action=edit#mw-ce-l614\"\u003Eپودمان:Infobox:614\u003C/a\u003E\u003C/strong\u003E: در تابع «parseDataParameters»\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003E\u003Ca href=\"//fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%BE%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86:Infobox\u0026amp;action=edit#mw-ce-l647\"\u003Eپودمان:Infobox:647\u003C/a\u003E\u003C/strong\u003E: در تابع «chunk»\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003Emw.lua:527\u003C/strong\u003E:\u0026#160;?\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003E[C]\u003C/strong\u003E:\u0026#160;?\u003C/li\u003E\u003C/ol\u003E" ,"ScribuntoErrors-bb8f8f51":"\u003Cp\u003Eخطای لوآ در پودمان:Lang در خط 1139: attempt to index local 'language_name' (a nil value).\u003C/p\u003E\u003Cp\u003Eنشانهٔ قبلی:\u003C/p\u003E\u003Col class=\"scribunto-trace\"\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003E\u003Ca href=\"//fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%BE%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86:Lang\u0026amp;action=edit#mw-ce-l1139\"\u003Eپودمان:Lang:1139\u003C/a\u003E\u003C/strong\u003E:\u0026#160;?\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003E(tail call)\u003C/strong\u003E:\u0026#160;?\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003Emw.lua:527\u003C/strong\u003E:\u0026#160;?\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003E[C]\u003C/strong\u003E:\u0026#160;?\u003C/li\u003E\u003C/ol\u003E","ScribuntoErrors-2cbdcf35": "\u003Cp\u003Eخطای لوآ: bad argument #1 to 'find' (string expected, got nil).\u003C/p\u003E\u003Cp\u003Eنشانهٔ قبلی:\u003C/p\u003E\u003Col class=\"scribunto-trace\"\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003E[C]\u003C/strong\u003E: در تابع «v»\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003Emw.ustring.lua:84\u003C/strong\u003E: در تابع «find»\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003E\u003Ca href=\"//fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%BE%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86:Lang\u0026amp;action=edit#mw-ce-l638\"\u003Eپودمان:Lang:638\u003C/a\u003E\u003C/strong\u003E:\u0026#160;?\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003E(tail call)\u003C/strong\u003E:\u0026#160;?\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003E(tail call)\u003C/strong\u003E:\u0026#160;?\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003Emw.lua:527\u003C/strong\u003E:\u0026#160;?\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003E[C]\u003C/strong\u003E:\u0026#160;?\u003C/li\u003E\u003C/ol\u003E", "ScribuntoErrors-cca64cec": "\u003Cp\u003Eخطای لوآ در پودمان:Lang در خط 763: attempt to index local 'language_name' (a nil value).\u003C/p\u003E\u003Cp\u003Eنشانهٔ قبلی:\u003C/p\u003E\u003Col class=\"scribunto-trace\"\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003E\u003Ca href=\"//fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%BE%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86:Lang\u0026amp;action=edit#mw-ce-l763\"\u003Eپودمان:Lang:763\u003C/a\u003E\u003C/strong\u003E: در تابع «proto_prefix»\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003E\u003Ca href=\"//fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%BE%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86:Lang\u0026amp;action=edit#mw-ce-l964\"\u003Eپودمان:Lang:964\u003C/a\u003E\u003C/strong\u003E:\u0026#160;?\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003E(tail call)\u003C/strong\u003E:\u0026#160;?\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003Emw.lua:527\u003C/strong\u003E:\u0026#160;?\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003E[C]\u003C/strong\u003E:\u0026#160;?\u003C/li\u003E\u003C/ol\u003E" ,"wgCoordinates":{"lat":31.783333333333335,"lon":35.21666666666667},"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q801","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.phonos.styles":"ready","ext.phonos.icons":"ready","ext.tmh.player.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready", "skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.scribunto.errors","ext.cite.ux-enhancements","ext.phonos.init","ext.tmh.player","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.Edittools","ext.gadget.EasyNewSection","ext.gadget.signit","ext.gadget.decodesummary","ext.gadget.Watchlist","ext.gadget.switcher","ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth", "ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.phonos.icons%2Cstyles%7Cext.tmh.player.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fa&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Israel.svg/1200px-Flag_of_Israel.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="873"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Israel.svg/800px-Flag_of_Israel.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="582"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Israel.svg/640px-Flag_of_Israel.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="465"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="اسرائیل - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fa.m.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ویکی‌پدیا (fa)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fa.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fa"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="خوراک اتم برای ویکی‌پدیا" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject page-اسرائیل rootpage-اسرائیل skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">پرش به محتوا</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="منوی اصلی" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > منوی اصلی </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">منوی اصلی</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> بازدید محتوا </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="مشاهدهٔ صفحهٔ اصلی [z]" accesskey="z">صفحهٔ اصلی</a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C" title="یافتن اطلاعات پس‌زمینه پیرامون رویدادهای کنونی">رویدادهای کنونی</a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C" title="آوردن یک صفحهٔ تصادفی [x]" accesskey="x">مقالهٔ تصادفی</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-collaboration" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-collaboration" > <div class="vector-menu-heading"> همکاری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1" title="فهرستی از تغییرات اخیر ویکی [r]" accesskey="r">تغییرات اخیر</a></li><li id="n-cooperateing" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C">ویکی‌نویس شوید!</a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA" title="مکانی برای دریافتن">راهنما</a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="//fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%D8%A7">تماس با ویکی‌پدیا</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ویکی‌پدیا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fa.svg" style="width: 6em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="دانشنامهٔ آزاد" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fa.svg" width="72" height="18" style="width: 4.5em; height: 1.125em;"> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D9%88" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f"> جستجو </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="جستجو در ویکی‌پدیا" aria-label="جستجو در ویکی‌پدیا" autocapitalize="sentences" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f" id="searchInput" > </div> <input type="hidden" name="title" value="ویژه:جستجو"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">جستجو</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="ابزارهای شخصی"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="تغییر ظاهر اندازهٔ قلم، عرض و رنگ صفحه" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ظاهر" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > ظاهر </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa" class="">کمک مالی</a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است." class="">ایجاد حساب</a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o" class="">ورود</a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="گزینه‌های بیشتر" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارهای شخصی" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > ابزارهای شخصی </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="منوی کاربری" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa">کمک مالی</a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است."> ایجاد حساب</a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o"> ورود</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> صفحه‌هایی برای ویرایشگرانی که از سامانه خارج شدند <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87" aria-label="دربارهٔ ویرایش‌کردن بیشتر بدانید">بیشتر بدانید</a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86" title="فهرست ویرایش‌ها انجام شده از این نشانی آی‌پی [y]" accesskey="y">مشارکت‌ها</a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D9%85%D9%86" title="بحث پیرامون ویرایش‌های این نشانی آی‌پی [n]" accesskey="n">بحث</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="فهرست" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">فهرست</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">نهفتن</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">بخش آغازین</div> </a> </li> <li id="toc-نام" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#نام"> <div class="vector-toc-text"> ۱ نام </div> </a> <ul id="toc-نام-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-تاریخ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#تاریخ"> <div class="vector-toc-text"> ۲ تاریخ </div> </a> <button aria-controls="toc-تاریخ-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> تغییر وضعیت زیربخش‌های تاریخ </button> <ul id="toc-تاریخ-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-پیشاتاریخ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#پیشاتاریخ"> <div class="vector-toc-text"> ۲.۱ پیشاتاریخ </div> </a> <ul id="toc-پیشاتاریخ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-کنعان_(۲۰۰۰–۱۰۰۰_قبل_از_میلاد)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#کنعان_(۲۰۰۰–۱۰۰۰_قبل_از_میلاد)"> <div class="vector-toc-text"> ۲.۲ کنعان (۲۰۰۰–۱۰۰۰ قبل از میلاد) </div> </a> <ul id="toc-کنعان_(۲۰۰۰–۱۰۰۰_قبل_از_میلاد)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-اسرائیل_باستان_(۱۲۰۰–۵۵۰_قبل_از_میلاد)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#اسرائیل_باستان_(۱۲۰۰–۵۵۰_قبل_از_میلاد)"> <div class="vector-toc-text"> ۲.۳ اسرائیل باستان (۱۲۰۰–۵۵۰ قبل از میلاد) </div> </a> <ul id="toc-اسرائیل_باستان_(۱۲۰۰–۵۵۰_قبل_از_میلاد)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-دورهٔ_معبد_دوم_(سدهٔ_ششم_قبل_از_میلاد–سدهٔ_دوم_میلادی)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#دورهٔ_معبد_دوم_(سدهٔ_ششم_قبل_از_میلاد–سدهٔ_دوم_میلادی)"> <div class="vector-toc-text"> ۲.۴ دورهٔ معبد دوم (سدهٔ ششم قبل از میلاد–سدهٔ دوم میلادی) </div> </a> <ul id="toc-دورهٔ_معبد_دوم_(سدهٔ_ششم_قبل_از_میلاد–سدهٔ_دوم_میلادی)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-دورهٔ_رومی_پایانی_و_بیزانسی_(سدهٔ_دوم–_سال_۶۳۴_میلادی)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#دورهٔ_رومی_پایانی_و_بیزانسی_(سدهٔ_دوم–_سال_۶۳۴_میلادی)"> <div class="vector-toc-text"> ۲.۵ دورهٔ رومی پایانی و بیزانسی (سدهٔ دوم– سال ۶۳۴ میلادی) </div> </a> <ul id="toc-دورهٔ_رومی_پایانی_و_بیزانسی_(سدهٔ_دوم–_سال_۶۳۴_میلادی)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-دورهٔ_اسلامی_آغازین_(۶۳۴–۱۰۹۹)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#دورهٔ_اسلامی_آغازین_(۶۳۴–۱۰۹۹)"> <div class="vector-toc-text"> ۲.۶ دورهٔ اسلامی آغازین (۶۳۴–۱۰۹۹) </div> </a> <ul id="toc-دورهٔ_اسلامی_آغازین_(۶۳۴–۱۰۹۹)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-جنگ‌های_صلیبی_و_مغولان_(۱۰۹۹–۱۲۹۱)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#جنگ‌های_صلیبی_و_مغولان_(۱۰۹۹–۱۲۹۱)"> <div class="vector-toc-text"> ۲.۷ جنگ‌های صلیبی و مغولان (۱۰۹۹–۱۲۹۱) </div> </a> <ul id="toc-جنگ‌های_صلیبی_و_مغولان_(۱۰۹۹–۱۲۹۱)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-دورهٔ_ممالیک_(۱۲۹۱–۱۵۱۷)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#دورهٔ_ممالیک_(۱۲۹۱–۱۵۱۷)"> <div class="vector-toc-text"> ۲.۸ دورهٔ ممالیک (۱۲۹۱–۱۵۱۷) </div> </a> <ul id="toc-دورهٔ_ممالیک_(۱۲۹۱–۱۵۱۷)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-دورهٔ_عثمانی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#دورهٔ_عثمانی"> <div class="vector-toc-text"> ۲.۹ دورهٔ عثمانی </div> </a> <ul id="toc-دورهٔ_عثمانی-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-پیدایش_صهیونیسم" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#پیدایش_صهیونیسم"> <div class="vector-toc-text"> ۲.۹.۱ پیدایش صهیونیسم </div> </a> <ul id="toc-پیدایش_صهیونیسم-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-فلسطین_در_قیومیت_بریتانیا_(۱۹۲۰–۱۹۴۸)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#فلسطین_در_قیومیت_بریتانیا_(۱۹۲۰–۱۹۴۸)"> <div class="vector-toc-text"> ۲.۱۰ فلسطین در قیومیت بریتانیا (۱۹۲۰–۱۹۴۸) </div> </a> <ul id="toc-فلسطین_در_قیومیت_بریتانیا_(۱۹۲۰–۱۹۴۸)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-کشور_اسرائیل_(۱۹۴۸–امروز)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#کشور_اسرائیل_(۱۹۴۸–امروز)"> <div class="vector-toc-text"> ۲.۱۱ کشور اسرائیل (۱۹۴۸–امروز) </div> </a> <ul id="toc-کشور_اسرائیل_(۱۹۴۸–امروز)-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-استقلال_و_سالهای_اولیه" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#استقلال_و_سالهای_اولیه"> <div class="vector-toc-text"> ۲.۱۱.۱ استقلال و سالهای اولیه </div> </a> <ul id="toc-استقلال_و_سالهای_اولیه-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-درگیری_اعراب_و_اسرائیل" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#درگیری_اعراب_و_اسرائیل"> <div class="vector-toc-text"> ۲.۱۱.۲ درگیری اعراب و اسرائیل </div> </a> <ul id="toc-درگیری_اعراب_و_اسرائیل-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-روند_صلح" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#روند_صلح"> <div class="vector-toc-text"> ۲.۱۱.۳ روند صلح </div> </a> <ul id="toc-روند_صلح-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-قرن_۲۱" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#قرن_۲۱"> <div class="vector-toc-text"> ۲.۱۱.۴ قرن ۲۱ </div> </a> <ul id="toc-قرن_۲۱-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-جغرافیا" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#جغرافیا"> <div class="vector-toc-text"> ۳ جغرافیا </div> </a> <ul id="toc-جغرافیا-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-جمعیت‌شناسی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#جمعیت‌شناسی"> <div class="vector-toc-text"> ۴ جمعیت‌شناسی </div> </a> <button aria-controls="toc-جمعیت‌شناسی-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> تغییر وضعیت زیربخش‌های جمعیت‌شناسی </button> <ul id="toc-جمعیت‌شناسی-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-زبان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#زبان"> <div class="vector-toc-text"> ۴.۱ زبان </div> </a> <ul id="toc-زبان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-قومیت" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#قومیت"> <div class="vector-toc-text"> ۴.۲ قومیت </div> </a> <ul id="toc-قومیت-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-دین" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#دین"> <div class="vector-toc-text"> ۴.۳ دین </div> </a> <ul id="toc-دین-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-آموزش_عالی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#آموزش_عالی"> <div class="vector-toc-text"> ۴.۴ آموزش عالی </div> </a> <ul id="toc-آموزش_عالی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-دولت_و_سیاست" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#دولت_و_سیاست"> <div class="vector-toc-text"> ۵ دولت و سیاست </div> </a> <button aria-controls="toc-دولت_و_سیاست-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> تغییر وضعیت زیربخش‌های دولت و سیاست </button> <ul id="toc-دولت_و_سیاست-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-احزاب_کلیدی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#احزاب_کلیدی"> <div class="vector-toc-text"> ۵.۱ احزاب کلیدی </div> </a> <ul id="toc-احزاب_کلیدی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-روابط_دیپلماتیک" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#روابط_دیپلماتیک"> <div class="vector-toc-text"> ۵.۲ روابط دیپلماتیک </div> </a> <ul id="toc-روابط_دیپلماتیک-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-اقتصاد" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#اقتصاد"> <div class="vector-toc-text"> ۶ اقتصاد </div> </a> <button aria-controls="toc-اقتصاد-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> تغییر وضعیت زیربخش‌های اقتصاد </button> <ul id="toc-اقتصاد-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-گردشگری" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#گردشگری"> <div class="vector-toc-text"> ۶.۱ گردشگری </div> </a> <ul id="toc-گردشگری-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-آزادی‌های_اجتماعی_و_رسانه‌ای" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#آزادی‌های_اجتماعی_و_رسانه‌ای"> <div class="vector-toc-text"> ۷ آزادی‌های اجتماعی و رسانه‌ای </div> </a> <ul id="toc-آزادی‌های_اجتماعی_و_رسانه‌ای-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-فرهنگ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#فرهنگ"> <div class="vector-toc-text"> ۸ فرهنگ </div> </a> <button aria-controls="toc-فرهنگ-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> تغییر وضعیت زیربخش‌های فرهنگ </button> <ul id="toc-فرهنگ-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-ادبیات" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ادبیات"> <div class="vector-toc-text"> ۸.۱ ادبیات </div> </a> <ul id="toc-ادبیات-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-موسیقی_و_رقص" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#موسیقی_و_رقص"> <div class="vector-toc-text"> ۸.۲ موسیقی و رقص </div> </a> <ul id="toc-موسیقی_و_رقص-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-سینما_و_تئاتر" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#سینما_و_تئاتر"> <div class="vector-toc-text"> ۸.۳ سینما و تئاتر </div> </a> <ul id="toc-سینما_و_تئاتر-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-رسانه‌ها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#رسانه‌ها"> <div class="vector-toc-text"> ۸.۴ رسانه‌ها </div> </a> <ul id="toc-رسانه‌ها-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-موزه‌ها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#موزه‌ها"> <div class="vector-toc-text"> ۸.۵ موزه‌ها </div> </a> <ul id="toc-موزه‌ها-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-غذا" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#غذا"> <div class="vector-toc-text"> ۸.۶ غذا </div> </a> <ul id="toc-غذا-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ورزش‌ها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ورزش‌ها"> <div class="vector-toc-text"> ۸.۷ ورزش‌ها </div> </a> <ul id="toc-ورزش‌ها-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-تعصب_دینی_در_جامعه_لائیک" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#تعصب_دینی_در_جامعه_لائیک"> <div class="vector-toc-text"> ۸.۸ تعصب دینی در جامعه لائیک </div> </a> <ul id="toc-تعصب_دینی_در_جامعه_لائیک-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-توان_نظامی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#توان_نظامی"> <div class="vector-toc-text"> ۹ توان نظامی </div> </a> <button aria-controls="toc-توان_نظامی-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> تغییر وضعیت زیربخش‌های توان نظامی </button> <ul id="toc-توان_نظامی-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-صنایع_نظامی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#صنایع_نظامی"> <div class="vector-toc-text"> ۹.۱ صنایع نظامی </div> </a> <ul id="toc-صنایع_نظامی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-تسلیحات_هسته‌ای" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#تسلیحات_هسته‌ای"> <div class="vector-toc-text"> ۹.۲ تسلیحات هسته‌ای </div> </a> <ul id="toc-تسلیحات_هسته‌ای-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-جستارهای_وابسته" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#جستارهای_وابسته"> <div class="vector-toc-text"> ۱۰ جستارهای وابسته </div> </a> <ul id="toc-جستارهای_وابسته-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-یادداشت‌ها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#یادداشت‌ها"> <div class="vector-toc-text"> ۱۱ یادداشت‌ها </div> </a> <ul id="toc-یادداشت‌ها-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-منابع" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#منابع"> <div class="vector-toc-text"> ۱۲ منابع </div> </a> <ul id="toc-منابع-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پیوند_به_بیرون" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#پیوند_به_بیرون"> <div class="vector-toc-text"> ۱۳ پیوند به بیرون </div> </a> <ul id="toc-پیوند_به_بیرون-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="فهرست" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر وضعیت فهرست محتویات" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > تغییر وضعیت فهرست محتویات </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading">اسرائیل</h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="به مقاله‌ای به یک زبان دیگر بروید. به ۲۸۴ زبان در دسترس است." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-284" aria-hidden="true" > ۲۸۴ زبان </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ab mw-list-item"><a href="https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C" title="Израиль–آبخازی" lang="ab" hreflang="ab" data-title="Израиль" data-language-autonym="Аԥсшәа" data-language-local-name="آبخازی" class="interlanguage-link-target">Аԥсшәа</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ace mw-list-item"><a href="https://ace.wikipedia.org/wiki/Isra%C3%A8l" title="Israèl–آچئی" lang="ace" hreflang="ace" data-title="Israèl" data-language-autonym="Acèh" data-language-local-name="آچئی" class="interlanguage-link-target">Acèh</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ady mw-list-item"><a href="https://ady.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%81%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB" title="Исраил–آدیجیایی" lang="ady" hreflang="ady" data-title="Исраил" data-language-autonym="Адыгабзэ" data-language-local-name="آدیجیایی" class="interlanguage-link-target">Адыгабзэ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–آفریکانس" lang="af" hreflang="af" data-title="Israel" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="آفریکانس" class="interlanguage-link-target">Afrikaans</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–آلمانی سوئیسی" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Israel" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="آلمانی سوئیسی" class="interlanguage-link-target">Alemannisch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%88%B5%E1%88%AB%E1%8A%A4%E1%88%8D" title="እስራኤል–امهری" lang="am" hreflang="am" data-title="እስራኤል" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="امهری" class="interlanguage-link-target">አማርኛ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ami mw-list-item"><a href="https://ami.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–Amis" lang="ami" hreflang="ami" data-title="Israel" data-language-autonym="Pangcah" data-language-local-name="Amis" class="interlanguage-link-target">Pangcah</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–آراگونی" lang="an" hreflang="an" data-title="Israel" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="آراگونی" class="interlanguage-link-target">Aragonés</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Israh%C4%93l" title="Israhēl–انگلیسی باستان" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Israhēl" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="انگلیسی باستان" class="interlanguage-link-target">Ænglisc</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ann mw-list-item"><a href="https://ann.wikipedia.org/wiki/Ijeren" title="Ijeren–اوبولو" lang="ann" hreflang="ann" data-title="Ijeren" data-language-autonym="Obolo" data-language-local-name="اوبولو" class="interlanguage-link-target">Obolo</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%9C%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%87%E0%A4%B2" title="इजराइल–آنگیکا" lang="anp" hreflang="anp" data-title="इजराइल" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="آنگیکا" class="interlanguage-link-target">अंगिका</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A5%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D9%84" title="إسرائيل–عربی" lang="ar" hreflang="ar" data-title="إسرائيل" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="عربی" class="interlanguage-link-target">العربية</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%90%DC%9D%DC%A3%DC%AA%DC%90%DC%9D%DC%A0" title="ܐܝܣܪܐܝܠ–آرامی" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܐܝܣܪܐܝܠ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="آرامی" class="interlanguage-link-target">ܐܪܡܝܐ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D8%A5%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D9%84" title="إسرائيل–عربی مراکشی" lang="ary" hreflang="ary" data-title="إسرائيل" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="عربی مراکشی" class="interlanguage-link-target">الدارجة</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D9%84" title="اسرائيل–عربی مصری" lang="arz" hreflang="arz" data-title="اسرائيل" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="عربی مصری" class="interlanguage-link-target">مصرى</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%87%E0%A6%9C%E0%A7%B0%E0%A6%BE%E0%A6%87%E0%A6%B2" title="ইজৰাইল–آسامی" lang="as" hreflang="as" data-title="ইজৰাইল" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="آسامی" class="interlanguage-link-target">অসমীয়া</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–آستوری" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Israel" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="آستوری" class="interlanguage-link-target">Asturianu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%81%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB" title="Исраил–آواری" lang="av" hreflang="av" data-title="Исраил" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="آواری" class="interlanguage-link-target">Авар</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-awa mw-list-item"><a href="https://awa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%9C%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%B2" title="इजरायल–اودهی" lang="awa" hreflang="awa" data-title="इजरायल" data-language-autonym="अवधी" data-language-local-name="اودهی" class="interlanguage-link-target">अवधी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ay mw-list-item"><a href="https://ay.wikipedia.org/wiki/Israyil" title="Israyil–آیمارایی" lang="ay" hreflang="ay" data-title="Israyil" data-language-autonym="Aymar aru" data-language-local-name="آیمارایی" class="interlanguage-link-target">Aymar aru</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/%C4%B0srail" title="İsrail–ترکی آذربایجانی" lang="az" hreflang="az" data-title="İsrail" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ترکی آذربایجانی" class="interlanguage-link-target">Azərbaycanca</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%8A%D8%B3%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%84" title="ايسراییل–South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="ايسراییل" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target">تۆرکجه</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C" title="Израиль–باشقیری" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Израиль" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="باشقیری" class="interlanguage-link-target">Башҡортса</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Isra%C3%A9l" title="Israél–بالیایی" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Israél" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="بالیایی" class="interlanguage-link-target">Basa Bali</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–باواریایی" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Israel" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="باواریایی" class="interlanguage-link-target">Boarisch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Izraelis" title="Izraelis–ساموگیتی" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Izraelis" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="ساموگیتی" class="interlanguage-link-target">Žemaitėška</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bbc mw-list-item"><a href="https://bbc.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–Batak Toba" lang="bbc" hreflang="bbc" data-title="Israel" data-language-autonym="Batak Toba" data-language-local-name="Batak Toba" class="interlanguage-link-target">Batak Toba</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Israel" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target">Bikol Central</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%86%D0%B7%D1%80%D0%B0%D1%96%D0%BB%D1%8C" title="Ізраіль–بلاروسی" lang="be" hreflang="be" data-title="Ізраіль" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="بلاروسی" class="interlanguage-link-target">Беларуская</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%86%D0%B7%D1%80%D0%B0%D1%96%D0%BB%D1%8C" title="Ізраіль–بلاروسی (دستورخط کلاسیک)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Ізраіль" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="بلاروسی (دستورخط کلاسیک)" class="interlanguage-link-target">Беларуская (тарашкевіца)</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/Isra%C3%A8l" title="Israèl–Betawi" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Israèl" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="Betawi" class="interlanguage-link-target">Betawi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B5%D0%BB" title="Израел–بلغاری" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Израел" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="بلغاری" class="interlanguage-link-target">Български</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%9C%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%87%E0%A4%B2" title="इजराइल–Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="इजराइल" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target">भोजपुरी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bi mw-list-item"><a href="https://bi.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–بیسلاما" lang="bi" hreflang="bi" data-title="Israel" data-language-autonym="Bislama" data-language-local-name="بیسلاما" class="interlanguage-link-target">Bislama</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-blk mw-list-item"><a href="https://blk.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A1%E1%80%AD%E1%80%85%E1%80%BA%E1%80%9E%E1%80%9B%E1%80%B1%E1%80%B8%E1%80%81%E1%80%99%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%91%E1%80%AE" title="အိစ်သရေးခမ်းထီ–Pa'O" lang="blk" hreflang="blk" data-title="အိစ်သရေးခမ်းထီ" data-language-autonym="ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ" data-language-local-name="Pa'O" class="interlanguage-link-target">ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bm mw-list-item"><a href="https://bm.wikipedia.org/wiki/Israil" title="Israil–بامبارایی" lang="bm" hreflang="bm" data-title="Israil" data-language-autonym="Bamanankan" data-language-local-name="بامبارایی" class="interlanguage-link-target">Bamanankan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%87%E0%A6%B8%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A7%87%E0%A6%B2" title="ইসরায়েল–بنگالی" lang="bn" hreflang="bn" data-title="ইসরায়েল" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="بنگالی" class="interlanguage-link-target">বাংলা</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A8%E0%BD%B2%E0%BC%8B%E0%BD%A6%E0%BD%B2%E0%BC%8B%E0%BD%A2%E0%BC%8B%E0%BD%A8%E0%BD%BA%E0%BD%A3%E0%BC%8D" title="ཨི་སི་ར་ཨེལ།–تبتی" lang="bo" hreflang="bo" data-title="ཨི་སི་ར་ཨེལ།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="تبتی" class="interlanguage-link-target">བོད་ཡིག</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bpy mw-list-item"><a href="https://bpy.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%87%E0%A6%B8%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%87%E0%A6%B2" title="ইসরাইল–Bishnupriya" lang="bpy" hreflang="bpy" data-title="ইসরাইল" data-language-autonym="বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী" data-language-local-name="Bishnupriya" class="interlanguage-link-target">বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–برتون" lang="br" hreflang="br" data-title="Israel" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="برتون" class="interlanguage-link-target">Brezhoneg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Izrael" title="Izrael–بوسنیایی" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Izrael" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="بوسنیایی" class="interlanguage-link-target">Bosanski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C" title="Израиль–Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Израиль" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target">Буряад</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–کاتالان" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Israel" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="کاتالان" class="interlanguage-link-target">Català</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cbk-zam mw-list-item"><a href="https://cbk-zam.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–Chavacano" lang="cbk" hreflang="cbk" data-title="Israel" data-language-autonym="Chavacano de Zamboanga" data-language-local-name="Chavacano" class="interlanguage-link-target">Chavacano de Zamboanga</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/%C4%AA-s%C3%A1ik-li%C4%95k" title="Ī-sáik-liĕk–چینی مین شرقی" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Ī-sáik-liĕk" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="چینی مین شرقی" class="interlanguage-link-target">閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%81%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB" title="Исраил–چچنی" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Исраил" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="چچنی" class="interlanguage-link-target">Нохчийн</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–سبویی" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Israel" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="سبویی" class="interlanguage-link-target">Cebuano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ch mw-list-item"><a href="https://ch.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–چامورویی" lang="ch" hreflang="ch" data-title="Israel" data-language-autonym="Chamoru" data-language-local-name="چامورویی" class="interlanguage-link-target">Chamoru</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chr mw-list-item"><a href="https://chr.wikipedia.org/wiki/%E1%8E%A2%E1%8F%8F%E1%8E%B5%E1%8F%B1" title="ᎢᏏᎵᏱ–چروکی" lang="chr" hreflang="chr" data-title="ᎢᏏᎵᏱ" data-language-autonym="ᏣᎳᎩ" data-language-local-name="چروکی" class="interlanguage-link-target">ᏣᎳᎩ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%DB%8C%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="ئیسرائیل–کردی مرکزی" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ئیسرائیل" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="کردی مرکزی" class="interlanguage-link-target">کوردی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Israele" title="Israele–کورسی" lang="co" hreflang="co" data-title="Israele" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="کورسی" class="interlanguage-link-target">Corsu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/%C4%B0srail" title="İsrail–ترکی کریمه" lang="crh" hreflang="crh" data-title="İsrail" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="ترکی کریمه" class="interlanguage-link-target">Qırımtatarca</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Izrael" title="Izrael–چکی" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Izrael" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="چکی" class="interlanguage-link-target">Čeština</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-csb mw-list-item"><a href="https://csb.wikipedia.org/wiki/Izrael" title="Izrael–کاشوبی" lang="csb" hreflang="csb" data-title="Izrael" data-language-autonym="Kaszëbsczi" data-language-local-name="کاشوبی" class="interlanguage-link-target">Kaszëbsczi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cu mw-list-item"><a href="https://cu.wikipedia.org/wiki/%D0%87%EA%99%81%D0%B4%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D2%84%D1%8C" title="Їꙁдраил҄ь–اسلاوی کلیسایی" lang="cu" hreflang="cu" data-title="Їꙁдраил҄ь" data-language-autonym="Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ" data-language-local-name="اسلاوی کلیسایی" class="interlanguage-link-target">Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C" title="Израиль–چوواشی" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Израиль" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="چوواشی" class="interlanguage-link-target">Чӑвашла</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–ولزی" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Israel" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="ولزی" class="interlanguage-link-target">Cymraeg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="مقالهٔ خوب"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–دانمارکی" lang="da" hreflang="da" data-title="Israel" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="دانمارکی" class="interlanguage-link-target">Dansk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dag mw-list-item"><a href="https://dag.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–Dagbani" lang="dag" hreflang="dag" data-title="Israel" data-language-autonym="Dagbanli" data-language-local-name="Dagbani" class="interlanguage-link-target">Dagbanli</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="مقالهٔ خوب"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–آلمانی" lang="de" hreflang="de" data-title="Israel" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="آلمانی" class="interlanguage-link-target">Deutsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/%C4%B0srail" title="İsrail–Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="İsrail" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target">Zazaki</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dsb mw-list-item"><a href="https://dsb.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–صُربی سفلی" lang="dsb" hreflang="dsb" data-title="Israel" data-language-autonym="Dolnoserbski" data-language-local-name="صُربی سفلی" class="interlanguage-link-target">Dolnoserbski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dty mw-list-item"><a href="https://dty.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%9C%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%B2" title="इजरायल–Doteli" lang="dty" hreflang="dty" data-title="इजरायल" data-language-autonym="डोटेली" data-language-local-name="Doteli" class="interlanguage-link-target">डोटेली</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dv mw-list-item"><a href="https://dv.wikipedia.org/wiki/%DE%87%DE%A8%DE%90%DE%B0%DE%83%DE%A7%DE%87%DE%A9%DE%8D%DE%AA" title="އިސްރާއީލު–دیوهی" lang="dv" hreflang="dv" data-title="އިސްރާއީލު" data-language-autonym="ދިވެހިބަސް" data-language-local-name="دیوهی" class="interlanguage-link-target">ދިވެހިބަސް</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dz mw-list-item"><a href="https://dz.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A8%E0%BD%B2%E0%BD%9B%E0%BC%8B%E0%BD%A2%E0%BD%B1%E0%BD%BA%E0%BD%A3%E0%BC%8B" title="ཨིཛ་རཱེལ་–دزونگخا" lang="dz" hreflang="dz" data-title="ཨིཛ་རཱེལ་" data-language-autonym="ཇོང་ཁ" data-language-local-name="دزونگخا" class="interlanguage-link-target">ཇོང་ཁ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%99%CF%83%CF%81%CE%B1%CE%AE%CE%BB" title="Ισραήλ–یونانی" lang="el" hreflang="el" data-title="Ισραήλ" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="یونانی" class="interlanguage-link-target">Ελληνικά</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–انگلیسی" lang="en" hreflang="en" data-title="Israel" data-language-autonym="English" data-language-local-name="انگلیسی" class="interlanguage-link-target">English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="مقالهٔ خوب"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Israelo" title="Israelo–اسپرانتو" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Israelo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="اسپرانتو" class="interlanguage-link-target">Esperanto</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–اسپانیایی" lang="es" hreflang="es" data-title="Israel" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="اسپانیایی" class="interlanguage-link-target">Español</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Iisrael" title="Iisrael–استونیایی" lang="et" hreflang="et" data-title="Iisrael" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="استونیایی" class="interlanguage-link-target">Eesti</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–باسکی" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Israel" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="باسکی" class="interlanguage-link-target">Euskara</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–اکسترامادورایی" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Israel" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="اکسترامادورایی" class="interlanguage-link-target">Estremeñu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ff mw-list-item"><a href="https://ff.wikipedia.org/wiki/Israa%E2%80%99iila" title="Israa’iila–فولانی" lang="ff" hreflang="ff" data-title="Israa’iila" data-language-autonym="Fulfulde" data-language-local-name="فولانی" class="interlanguage-link-target">Fulfulde</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–فنلاندی" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Israel" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="فنلاندی" class="interlanguage-link-target">Suomi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Iisrael" title="Iisrael–Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Iisrael" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target">Võro</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fj mw-list-item"><a href="https://fj.wikipedia.org/wiki/Isireli" title="Isireli–فیجیایی" lang="fj" hreflang="fj" data-title="Isireli" data-language-autonym="Na Vosa Vakaviti" data-language-local-name="فیجیایی" class="interlanguage-link-target">Na Vosa Vakaviti</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dsrael" title="Ísrael–فارویی" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Ísrael" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="فارویی" class="interlanguage-link-target">Føroyskt</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Isra%C3%ABl" title="Israël–فرانسوی" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Israël" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="فرانسوی" class="interlanguage-link-target">Français</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Isra%C3%A8l" title="Israèl–آرپیتان" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Israèl" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="آرپیتان" class="interlanguage-link-target">Arpetan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–فریزی شمالی" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Israel" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="فریزی شمالی" class="interlanguage-link-target">Nordfriisk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–فریسی غربی" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Israel" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="فریسی غربی" class="interlanguage-link-target">Frysk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Iosrael" title="Iosrael–ایرلندی" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Iosrael" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ایرلندی" class="interlanguage-link-target">Gaeilge</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gag mw-list-item"><a href="https://gag.wikipedia.org/wiki/%C4%B0zrail" title="İzrail–گاگائوزیایی" lang="gag" hreflang="gag" data-title="İzrail" data-language-autonym="Gagauz" data-language-local-name="گاگائوزیایی" class="interlanguage-link-target">Gagauz</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E4%BB%A5%E8%89%B2%E5%88%97" title="以色列–گن" lang="gan" hreflang="gan" data-title="以色列" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="گن" class="interlanguage-link-target">贛語</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Isray%C3%A8l" title="Israyèl–Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Israyèl" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target">Kriyòl gwiyannen</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Iosrael" title="Iosrael–گیلی اسکاتلندی" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Iosrael" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="گیلی اسکاتلندی" class="interlanguage-link-target">Gàidhlig</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–گالیسیایی" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Israel" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="گالیسیایی" class="interlanguage-link-target">Galego</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–گوارانی" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Israel" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="گوارانی" class="interlanguage-link-target">Avañe'ẽ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gom mw-list-item"><a href="https://gom.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%8F%E0%A4%B2" title="इस्राएल–کونکانی گن" lang="gom" hreflang="gom" data-title="इस्राएल" data-language-autonym="गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni" data-language-local-name="کونکانی گن" class="interlanguage-link-target">गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gor mw-list-item"><a href="https://gor.wikipedia.org/wiki/Isra%27el" title="Isra'el–گورونتالو" lang="gor" hreflang="gor" data-title="Isra'el" data-language-autonym="Bahasa Hulontalo" data-language-local-name="گورونتالو" class="interlanguage-link-target">Bahasa Hulontalo</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-got mw-list-item"><a href="https://got.wikipedia.org/wiki/%F0%90%8C%B9%F0%90%8D%83%F0%90%8D%82%F0%90%8C%B0%F0%90%8C%B4%F0%90%8C%BB" title="𐌹𐍃𐍂𐌰𐌴𐌻–گوتی" lang="got" hreflang="got" data-title="𐌹𐍃𐍂𐌰𐌴𐌻" data-language-autonym="𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺" data-language-local-name="گوتی" class="interlanguage-link-target">𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%87%E0%AA%9D%E0%AA%B0%E0%AA%BE%E0%AA%AF%E0%AA%B2" title="ઇઝરાયલ–گجراتی" lang="gu" hreflang="gu" data-title="ઇઝરાયલ" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="گجراتی" class="interlanguage-link-target">ગુજરાતી</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-guc mw-list-item"><a href="https://guc.wikipedia.org/wiki/Ira%27eer%C3%BC" title="Ira'eerü–Wayuu" lang="guc" hreflang="guc" data-title="Ira'eerü" data-language-autonym="Wayuunaiki" data-language-local-name="Wayuu" class="interlanguage-link-target">Wayuunaiki</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–مانی" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Israel" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="مانی" class="interlanguage-link-target">Gaelg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Isra%27ila" title="Isra'ila–هوسایی" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Isra'ila" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="هوسایی" class="interlanguage-link-target">Hausa</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Y%C3%AE-set-lie%CC%8Dt" title="Yî-set-lie̍t–Hakka Chinese" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Yî-set-lie̍t" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka Chinese" class="interlanguage-link-target">客家語 / Hak-kâ-ngî</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-haw mw-list-item"><a href="https://haw.wikipedia.org/wiki/%CA%BBIkela%CA%BBela" title="ʻIkelaʻela–هاوایی" lang="haw" hreflang="haw" data-title="ʻIkelaʻela" data-language-autonym="Hawaiʻi" data-language-local-name="هاوایی" class="interlanguage-link-target">Hawaiʻi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%99%D7%A9%D7%A8%D7%90%D7%9C" title="ישראל–عبری" lang="he" hreflang="he" data-title="ישראל" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="عبری" class="interlanguage-link-target">עברית</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%9C%E0%A4%BC%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%87%E0%A4%B2" title="इज़राइल–هندی" lang="hi" hreflang="hi" data-title="इज़राइल" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="هندی" class="interlanguage-link-target">हिन्दी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–هندی فیجیایی" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Israel" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="هندی فیجیایی" class="interlanguage-link-target">Fiji Hindi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Izrael" title="Izrael–کروات" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Izrael" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="کروات" class="interlanguage-link-target">Hrvatski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–صُربی علیا" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Israel" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="صُربی علیا" class="interlanguage-link-target">Hornjoserbsce</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Izray%C3%A8l" title="Izrayèl–هائیتیایی" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Izrayèl" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="هائیتیایی" class="interlanguage-link-target">Kreyòl ayisyen</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Izrael" title="Izrael–مجاری" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Izrael" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="مجاری" class="interlanguage-link-target">Magyar</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BB%D5%BD%D6%80%D5%A1%D5%B5%D5%A5%D5%AC" title="Իսրայել–ارمنی" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Իսրայել" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ارمنی" class="interlanguage-link-target">Հայերեն</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D4%BB%D5%BD%D6%80%D5%A1%D5%B5%D5%A7%D5%AC" title="Իսրայէլ–Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Իսրայէլ" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target">Արեւմտահայերէն</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–اینترلینگوا" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Israel" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="اینترلینگوا" class="interlanguage-link-target">Interlingua</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iba mw-list-item"><a href="https://iba.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–ایبانی" lang="iba" hreflang="iba" data-title="Israel" data-language-autonym="Jaku Iban" data-language-local-name="ایبانی" class="interlanguage-link-target">Jaku Iban</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–اندونزیایی" lang="id" hreflang="id" data-title="Israel" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="اندونزیایی" class="interlanguage-link-target">Bahasa Indonesia</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–اکسیدنتال" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Israel" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="اکسیدنتال" class="interlanguage-link-target">Interlingue</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ig mw-list-item"><a href="https://ig.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–ایگبویی" lang="ig" hreflang="ig" data-title="Israel" data-language-autonym="Igbo" data-language-local-name="ایگبویی" class="interlanguage-link-target">Igbo</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–ایلوکویی" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Israel" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="ایلوکویی" class="interlanguage-link-target">Ilokano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%96%D1%83%D0%B3%D1%82%D0%B5%D1%85%D1%8C%D0%B5" title="Жугтехье–اینگوشی" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Жугтехье" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="اینگوشی" class="interlanguage-link-target">ГӀалгӀай</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–ایدو" lang="io" hreflang="io" data-title="Israel" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ایدو" class="interlanguage-link-target">Ido</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dsrael" title="Ísrael–ایسلندی" lang="is" hreflang="is" data-title="Ísrael" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ایسلندی" class="interlanguage-link-target">Íslenska</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Israele" title="Israele–ایتالیایی" lang="it" hreflang="it" data-title="Israele" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ایتالیایی" class="interlanguage-link-target">Italiano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A4%E3%82%B9%E3%83%A9%E3%82%A8%E3%83%AB" title="イスラエル–ژاپنی" lang="ja" hreflang="ja" data-title="イスラエル" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ژاپنی" class="interlanguage-link-target">日本語</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Izrel" title="Izrel–Jamaican Creole English" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Izrel" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaican Creole English" class="interlanguage-link-target">Patois</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/brogu%27e" title="brogu'e–لوجبان" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="brogu'e" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="لوجبان" class="interlanguage-link-target">La .lojban.</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Isra%C3%A8l" title="Israèl–جاوه‌ای" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Israèl" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="جاوه‌ای" class="interlanguage-link-target">Jawa</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="ისრაელი–گرجی" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ისრაელი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="گرجی" class="interlanguage-link-target">ქართული</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Izrail" title="Izrail–قره‌قالپاقی" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Izrail" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="قره‌قالپاقی" class="interlanguage-link-target">Qaraqalpaqsha</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Israyel" title="Israyel–قبایلی" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Israyel" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="قبایلی" class="interlanguage-link-target">Taqbaylit</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbd mw-list-item"><a href="https://kbd.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%81%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB" title="Исраил–کاباردینی" lang="kbd" hreflang="kbd" data-title="Исраил" data-language-autonym="Адыгэбзэ" data-language-local-name="کاباردینی" class="interlanguage-link-target">Адыгэбзэ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/Izr%C9%9B%C9%9Bl%C9%A9" title="Izrɛɛlɩ–Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Izrɛɛlɩ" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target">Kabɩyɛ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kcg mw-list-item"><a href="https://kcg.wikipedia.org/wiki/Isi%CC%B1rela" title="Isi̱rela–تیاپی" lang="kcg" hreflang="kcg" data-title="Isi̱rela" data-language-autonym="Tyap" data-language-local-name="تیاپی" class="interlanguage-link-target">Tyap</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kg mw-list-item"><a href="https://kg.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–کنگویی" lang="kg" hreflang="kg" data-title="Israel" data-language-autonym="Kongo" data-language-local-name="کنگویی" class="interlanguage-link-target">Kongo</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ki mw-list-item"><a href="https://ki.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–کیکویویی" lang="ki" hreflang="ki" data-title="Israel" data-language-autonym="Gĩkũyũ" data-language-local-name="کیکویویی" class="interlanguage-link-target">Gĩkũyũ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C" title="Израиль–قزاقی" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Израиль" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="قزاقی" class="interlanguage-link-target">Қазақша</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%A2%E1%9F%8A%E1%9E%B8%E1%9E%9F%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%B6%E1%9E%A2%E1%9F%82%E1%9E%9B" title="អ៊ីស្រាអែល–خمری" lang="km" hreflang="km" data-title="អ៊ីស្រាអែល" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="خمری" class="interlanguage-link-target">ភាសាខ្មែរ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%87%E0%B2%B8%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%87%E0%B2%B2%E0%B3%8D" title="ಇಸ್ರೇಲ್–کانارا" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಇಸ್ರೇಲ್" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="کانارا" class="interlanguage-link-target">ಕನ್ನಡ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%9D%B4%EC%8A%A4%EB%9D%BC%EC%97%98" title="이스라엘–کره‌ای" lang="ko" hreflang="ko" data-title="이스라엘" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="کره‌ای" class="interlanguage-link-target">한국어</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-koi mw-list-item"><a href="https://koi.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%81%D1%80%D0%B0%D1%8D%D0%BB%D1%8C" title="Исраэль–کومی پرمیاک" lang="koi" hreflang="koi" data-title="Исраэль" data-language-autonym="Перем коми" data-language-local-name="کومی پرمیاک" class="interlanguage-link-target">Перем коми</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%90%D8%B3%D8%B1%D9%B2%DB%8C%D9%84" title="اِسرٲیل–کشمیری" lang="ks" hreflang="ks" data-title="اِسرٲیل" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="کشمیری" class="interlanguage-link-target">कॉशुर / کٲشُر</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ksh mw-list-item"><a href="https://ksh.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–کولش" lang="ksh" hreflang="ksh" data-title="Israel" data-language-autonym="Ripoarisch" data-language-local-name="کولش" class="interlanguage-link-target">Ripoarisch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/%C3%8Esra%C3%AAl" title="Îsraêl–کردی" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Îsraêl" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="کردی" class="interlanguage-link-target">Kurdî</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kv mw-list-item"><a href="https://kv.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C" title="Израиль–کومیایی" lang="kv" hreflang="kv" data-title="Израиль" data-language-autonym="Коми" data-language-local-name="کومیایی" class="interlanguage-link-target">Коми</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Ysrael" title="Ysrael–کورنی" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Ysrael" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="کورنی" class="interlanguage-link-target">Kernowek</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C" title="Израиль–قرقیزی" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Израиль" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="قرقیزی" class="interlanguage-link-target">Кыргызча</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Isra%C3%ABl" title="Israël–لاتین" lang="la" hreflang="la" data-title="Israël" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="لاتین" class="interlanguage-link-target">Latina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–لادینو" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Israel" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="لادینو" class="interlanguage-link-target">Ladino</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–لوگزامبورگی" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Israel" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="لوگزامبورگی" class="interlanguage-link-target">Lëtzebuergesch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C" title="Израиль–لزگی" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Израиль" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="لزگی" class="interlanguage-link-target">Лезги</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Israel" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target">Lingua Franca Nova</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Isra%C3%ABl" title="Israël–لیمبورگی" lang="li" hreflang="li" data-title="Israël" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="لیمبورگی" class="interlanguage-link-target">Limburgs</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Isr%C3%A6" title="Isræ–Ligurian" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Isræ" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="Ligurian" class="interlanguage-link-target">Ligure</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Israel" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target">Ladin</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Israell" title="Israell–لومبارد" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Israell" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="لومبارد" class="interlanguage-link-target">Lombard</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–لینگالا" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Israel" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="لینگالا" class="interlanguage-link-target">Lingála</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%9B%E0%BA%B0%E0%BB%80%E0%BA%97%E0%BA%94%E0%BA%AD%E0%BA%B4%E0%BA%94%E0%BA%AA%E0%BA%B0%E0%BA%A3%E0%BA%B2%E0%BB%80%E0%BA%AD%E0%BA%99" title="ປະເທດອິດສະຣາເອນ–لائوسی" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ປະເທດອິດສະຣາເອນ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="لائوسی" class="interlanguage-link-target">ລາວ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Izraelis" title="Izraelis–لیتوانیایی" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Izraelis" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="لیتوانیایی" class="interlanguage-link-target">Lietuvių</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ltg mw-list-item"><a href="https://ltg.wikipedia.org/wiki/Izrae%C4%BCs" title="Izraeļs–لاتگالی" lang="ltg" hreflang="ltg" data-title="Izraeļs" data-language-autonym="Latgaļu" data-language-local-name="لاتگالی" class="interlanguage-link-target">Latgaļu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Izra%C4%93la" title="Izraēla–لتونیایی" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Izraēla" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="لتونیایی" class="interlanguage-link-target">Latviešu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mad mw-list-item"><a href="https://mad.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–مادورایی" lang="mad" hreflang="mad" data-title="Israel" data-language-autonym="Madhurâ" data-language-local-name="مادورایی" class="interlanguage-link-target">Madhurâ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%9C%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%B2" title="इजरायल–مایدیلی" lang="mai" hreflang="mai" data-title="इजरायल" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="مایدیلی" class="interlanguage-link-target">मैथिली</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-map-bms mw-list-item"><a href="https://map-bms.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–Banyumasan" lang="jv-x-bms" hreflang="jv-x-bms" data-title="Israel" data-language-autonym="Basa Banyumasan" data-language-local-name="Banyumasan" class="interlanguage-link-target">Basa Banyumasan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C" title="Израиль–مکشایی" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Израиль" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="مکشایی" class="interlanguage-link-target">Мокшень</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Israely" title="Israely–مالاگاسی" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Israely" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="مالاگاسی" class="interlanguage-link-target">Malagasy</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C" title="Израиль–ماری" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Израиль" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="ماری" class="interlanguage-link-target">Олык марий</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mi mw-list-item"><a href="https://mi.wikipedia.org/wiki/Iharaira" title="Iharaira–مائوری" lang="mi" hreflang="mi" data-title="Iharaira" data-language-autonym="Māori" data-language-local-name="مائوری" class="interlanguage-link-target">Māori</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–مینانگ‌کابویی" lang="min" hreflang="min" data-title="Israel" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="مینانگ‌کابویی" class="interlanguage-link-target">Minangkabau</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B5%D0%BB" title="Израел–مقدونی" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Израел" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="مقدونی" class="interlanguage-link-target">Македонски</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%87%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B5%BD" title="ഇസ്രയേൽ–مالایالامی" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ഇസ്രയേൽ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="مالایالامی" class="interlanguage-link-target">മലയാളം</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB" title="Израил–مغولی" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Израил" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="مغولی" class="interlanguage-link-target">Монгол</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mni mw-list-item"><a href="https://mni.wikipedia.org/wiki/%EA%AF%8F%EA%AF%81%EA%AF%AD%EA%AF%94%EA%AF%A6%EA%AF%9C" title="ꯏꯁ꯭ꯔꯦꯜ–مانیپوری" lang="mni" hreflang="mni" data-title="ꯏꯁ꯭ꯔꯦꯜ" data-language-autonym="ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ" data-language-local-name="مانیپوری" class="interlanguage-link-target">ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mnw mw-list-item"><a href="https://mnw.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A1%E1%80%B1%E1%80%BF%E1%80%9B%E1%80%B1%E1%80%9C%E1%80%BA" title="အေဿရေလ်–Mon" lang="mnw" hreflang="mnw" data-title="အေဿရေလ်" data-language-autonym="ဘာသာမန်" data-language-local-name="Mon" class="interlanguage-link-target">ဘာသာမန်</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%B2" title="इस्रायल–مراتی" lang="mr" hreflang="mr" data-title="इस्रायल" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="مراتی" class="interlanguage-link-target">मराठी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–مالایی" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Israel" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="مالایی" class="interlanguage-link-target">Bahasa Melayu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/I%C5%BCrael" title="Iżrael–مالتی" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Iżrael" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="مالتی" class="interlanguage-link-target">Malti</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Eisrael" title="Eisrael–میراندی" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Eisrael" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="میراندی" class="interlanguage-link-target">Mirandés</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A1%E1%80%85%E1%80%B9%E1%80%85%E1%80%9B%E1%80%B1%E1%80%B8%E1%80%94%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%84%E1%80%B6" title="အစ္စရေးနိုင်ငံ–برمه‌ای" lang="my" hreflang="my" data-title="အစ္စရေးနိုင်ငံ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="برمه‌ای" class="interlanguage-link-target">မြန်မာဘာသာ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C_%D0%9C%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80" title="Израиль Мастор–ارزیایی" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Израиль Мастор" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="ارزیایی" class="interlanguage-link-target">Эрзянь</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="اسرائیل–مازندرانی" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="اسرائیل" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="مازندرانی" class="interlanguage-link-target">مازِرونی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/Israele" title="Israele–ناپلی" lang="nap" hreflang="nap" data-title="Israele" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="ناپلی" class="interlanguage-link-target">Napulitano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–آلمانی سفلی" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Israel" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="آلمانی سفلی" class="interlanguage-link-target">Plattdüütsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Isra%C3%ABl" title="Israël–ساکسونی سفلی" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Israël" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="ساکسونی سفلی" class="interlanguage-link-target">Nedersaksies</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%9C%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%B2" title="इजरायल–نپالی" lang="ne" hreflang="ne" data-title="इजरायल" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="نپالی" class="interlanguage-link-target">नेपाली</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%9C%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%B2" title="इजरायल–نواریایی" lang="new" hreflang="new" data-title="इजरायल" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="نواریایی" class="interlanguage-link-target">नेपाल भाषा</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nia mw-list-item"><a href="https://nia.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–نیاسی" lang="nia" hreflang="nia" data-title="Israel" data-language-autonym="Li Niha" data-language-local-name="نیاسی" class="interlanguage-link-target">Li Niha</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Isra%C3%ABl" title="Israël–هلندی" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Israël" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="هلندی" class="interlanguage-link-target">Nederlands</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–نروژی نی‌نُشک" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Israel" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="نروژی نی‌نُشک" class="interlanguage-link-target">Norsk nynorsk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–نروژی بوک‌مُل" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Israel" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="نروژی بوک‌مُل" class="interlanguage-link-target">Norsk bokmål</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nov mw-list-item"><a href="https://nov.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–Novial" lang="nov" hreflang="nov" data-title="Israel" data-language-autonym="Novial" data-language-local-name="Novial" class="interlanguage-link-target">Novial</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nqo mw-list-item"><a href="https://nqo.wikipedia.org/wiki/%DF%8C%DF%9B%DF%91%DF%99%DF%8A%DF%8C%DF%9F" title="ߌߛߑߙߊߌߟ–نکو" lang="nqo" hreflang="nqo" data-title="ߌߛߑߙߊߌߟ" data-language-autonym="ߒߞߏ" data-language-local-name="نکو" class="interlanguage-link-target">ߒߞߏ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nso mw-list-item"><a href="https://nso.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–سوتویی شمالی" lang="nso" hreflang="nso" data-title="Israel" data-language-autonym="Sesotho sa Leboa" data-language-local-name="سوتویی شمالی" class="interlanguage-link-target">Sesotho sa Leboa</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nv mw-list-item"><a href="https://nv.wikipedia.org/wiki/S%C7%AB%CA%BC_Dine%CA%BC%C3%A9_Bik%C3%A9yah" title="Sǫʼ Dineʼé Bikéyah–ناواهویی" lang="nv" hreflang="nv" data-title="Sǫʼ Dineʼé Bikéyah" data-language-autonym="Diné bizaad" data-language-local-name="ناواهویی" class="interlanguage-link-target">Diné bizaad</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Isra%C3%A8l" title="Israèl–اکسیتان" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Israèl" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="اکسیتان" class="interlanguage-link-target">Occitan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-olo mw-list-item"><a href="https://olo.wikipedia.org/wiki/Izrail" title="Izrail–لیوی-کارلیان" lang="olo" hreflang="olo" data-title="Izrail" data-language-autonym="Livvinkarjala" data-language-local-name="لیوی-کارلیان" class="interlanguage-link-target">Livvinkarjala</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Isiraa%27el" title="Isiraa'el–اورومویی" lang="om" hreflang="om" data-title="Isiraa'el" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="اورومویی" class="interlanguage-link-target">Oromoo</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%87%E0%AC%B8%E0%AD%8D%E0%AC%B0%E0%AC%BE%E0%AC%8F%E0%AC%B2" title="ଇସ୍ରାଏଲ–اوریه‌ای" lang="or" hreflang="or" data-title="ଇସ୍ରାଏଲ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="اوریه‌ای" class="interlanguage-link-target">ଓଡ଼ିଆ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C" title="Израиль–آسی" lang="os" hreflang="os" data-title="Израиль" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="آسی" class="interlanguage-link-target">Ирон</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%87%E0%A8%9C%E0%A8%BC%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%87%E0%A8%B2" title="ਇਜ਼ਰਾਇਲ–پنجابی" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਇਜ਼ਰਾਇਲ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="پنجابی" class="interlanguage-link-target">ਪੰਜਾਬੀ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–پامپانگایی" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Israel" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="پامپانگایی" class="interlanguage-link-target">Kapampangan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–پاپیامنتو" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Israel" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="پاپیامنتو" class="interlanguage-link-target">Papiamentu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/Isra%C3%ABl" title="Israël–Picard" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="Israël" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="Picard" class="interlanguage-link-target">Picard</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pfl mw-list-item"><a href="https://pfl.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–Palatine German" lang="pfl" hreflang="pfl" data-title="Israel" data-language-autonym="Pälzisch" data-language-local-name="Palatine German" class="interlanguage-link-target">Pälzisch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pi mw-list-item"><a href="https://pi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%88%E0%A4%B2" title="इस्रैल–پالی" lang="pi" hreflang="pi" data-title="इस्रैल" data-language-autonym="पालि" data-language-local-name="پالی" class="interlanguage-link-target">पालि</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pih mw-list-item"><a href="https://pih.wikipedia.org/wiki/Esrail" title="Esrail–Norfuk / Pitkern" lang="pih" hreflang="pih" data-title="Esrail" data-language-autonym="Norfuk / Pitkern" data-language-local-name="Norfuk / Pitkern" class="interlanguage-link-target">Norfuk / Pitkern</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Izrael" title="Izrael–لهستانی" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Izrael" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="لهستانی" class="interlanguage-link-target">Polski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–پیدمونتی" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Israel" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="پیدمونتی" class="interlanguage-link-target">Piemontèis</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="اسرائیل–پنجابی" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="اسرائیل" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="پنجابی" class="interlanguage-link-target">پنجابی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnt mw-list-item"><a href="https://pnt.wikipedia.org/wiki/%CE%99%CF%83%CF%81%CE%B1%CE%AE%CE%BB" title="Ισραήλ–Pontic" lang="pnt" hreflang="pnt" data-title="Ισραήλ" data-language-autonym="Ποντιακά" data-language-local-name="Pontic" class="interlanguage-link-target">Ποντιακά</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D9%84" title="اسرائيل–پشتو" lang="ps" hreflang="ps" data-title="اسرائيل" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="پشتو" class="interlanguage-link-target">پښتو</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–پرتغالی" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Israel" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="پرتغالی" class="interlanguage-link-target">Português</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pwn mw-list-item"><a href="https://pwn.wikipedia.org/wiki/Israil" title="Israil–Paiwan" lang="pwn" hreflang="pwn" data-title="Israil" data-language-autonym="Pinayuanan" data-language-local-name="Paiwan" class="interlanguage-link-target">Pinayuanan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Israyil" title="Israyil–کچوایی" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Israyil" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="کچوایی" class="interlanguage-link-target">Runa Simi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rmy mw-list-item"><a href="https://rmy.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–Vlax Romani" lang="rmy" hreflang="rmy" data-title="Israel" data-language-autonym="Romani čhib" data-language-local-name="Vlax Romani" class="interlanguage-link-target">Romani čhib</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–رومانیایی" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Israel" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="رومانیایی" class="interlanguage-link-target">Română</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-rup mw-list-item"><a href="https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–آرومانی" lang="rup" hreflang="rup" data-title="Israel" data-language-autonym="Armãneashti" data-language-local-name="آرومانی" class="interlanguage-link-target">Armãneashti</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-tara mw-list-item"><a href="https://roa-tara.wikipedia.org/wiki/Isdraele" title="Isdraele–Tarantino" lang="nap-x-tara" hreflang="nap-x-tara" data-title="Isdraele" data-language-autonym="Tarandíne" data-language-local-name="Tarantino" class="interlanguage-link-target">Tarandíne</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C" title="Израиль–روسی" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Израиль" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="روسی" class="interlanguage-link-target">Русский</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%86%D0%B7%D1%80%D0%B0%D1%96%D0%BB%D1%8C" title="Ізраіль–Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Ізраіль" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target">Русиньскый</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rw mw-list-item"><a href="https://rw.wikipedia.org/wiki/Isirayeli" title="Isirayeli–کینیارواندایی" lang="rw" hreflang="rw" data-title="Isirayeli" data-language-autonym="Ikinyarwanda" data-language-local-name="کینیارواندایی" class="interlanguage-link-target">Ikinyarwanda</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A4%AE%E0%A5%8D" title="इस्रेलम्–سانسکریت" lang="sa" hreflang="sa" data-title="इस्रेलम्" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="سانسکریت" class="interlanguage-link-target">संस्कृतम्</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%81%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB" title="Исраил–یاقوتی" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Исраил" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="یاقوتی" class="interlanguage-link-target">Саха тыла</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%A4%E1%B1%A1%E1%B1%BD%E1%B1%A8%E1%B1%9F%E1%B1%AD%E1%B1%AE%E1%B1%9E" title="ᱤᱡᱽᱨᱟᱭᱮᱞ–سانتالی" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱤᱡᱽᱨᱟᱭᱮᱞ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="سانتالی" class="interlanguage-link-target">ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Israele" title="Israele–ساردینیایی" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Israele" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="ساردینیایی" class="interlanguage-link-target">Sardu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Israeli" title="Israeli–سیسیلی" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Israeli" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="سیسیلی" class="interlanguage-link-target">Sicilianu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–اسکاتلندی" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Israel" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="اسکاتلندی" class="interlanguage-link-target">Scots</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D9%84" title="اسرائيل–سندی" lang="sd" hreflang="sd" data-title="اسرائيل" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="سندی" class="interlanguage-link-target">سنڌي</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–سامی شمالی" lang="se" hreflang="se" data-title="Israel" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="سامی شمالی" class="interlanguage-link-target">Davvisámegiella</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Izrael" title="Izrael–صرب و کرواتی" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Izrael" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="صرب و کرواتی" class="interlanguage-link-target">Srpskohrvatski / српскохрватски</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shi mw-list-item"><a href="https://shi.wikipedia.org/wiki/Israyil" title="Israyil–تاچل‌هیت" lang="shi" hreflang="shi" data-title="Israyil" data-language-autonym="Taclḥit" data-language-local-name="تاچل‌هیت" class="interlanguage-link-target">Taclḥit</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shn mw-list-item"><a href="https://shn.wikipedia.org/wiki/%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%B0%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%A2%E1%80%AD%E1%80%90%E1%80%BA%E1%82%87%E1%80%9E%E1%80%9B%E1%80%B1%E1%80%B8" title="မိူင်းဢိတ်ႇသရေး–شانی" lang="shn" hreflang="shn" data-title="မိူင်းဢိတ်ႇသရေး" data-language-autonym="ၽႃႇသႃႇတႆး " data-language-local-name="شانی" class="interlanguage-link-target">ၽႃႇသႃႇတႆး </a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%8A%E0%B7%81%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BB%E0%B7%8F%E0%B6%BA%E0%B6%BD%E0%B6%BA" title="ඊශ්‍රායලය–سینهالی" lang="si" hreflang="si" data-title="ඊශ්‍රායලය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="سینهالی" class="interlanguage-link-target">සිංහල</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–انگلیسی ساده" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Israel" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="انگلیسی ساده" class="interlanguage-link-target">Simple English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Izrael" title="Izrael–اسلواکی" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Izrael" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="اسلواکی" class="interlanguage-link-target">Slovenčina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-skr mw-list-item"><a href="https://skr.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="اسرائیل–Saraiki" lang="skr" hreflang="skr" data-title="اسرائیل" data-language-autonym="سرائیکی" data-language-local-name="Saraiki" class="interlanguage-link-target">سرائیکی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Izrael" title="Izrael–اسلوونیایی" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Izrael" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="اسلوونیایی" class="interlanguage-link-target">Slovenščina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sm mw-list-item"><a href="https://sm.wikipedia.org/wiki/Isaraelu" title="Isaraelu–ساموآیی" lang="sm" hreflang="sm" data-title="Isaraelu" data-language-autonym="Gagana Samoa" data-language-local-name="ساموآیی" class="interlanguage-link-target">Gagana Samoa</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-smn mw-list-item"><a href="https://smn.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–ایناری سامی" lang="smn" hreflang="smn" data-title="Israel" data-language-autonym="Anarâškielâ" data-language-local-name="ایناری سامی" class="interlanguage-link-target">Anarâškielâ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Isiraeri" title="Isiraeri–شونایی" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Isiraeri" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="شونایی" class="interlanguage-link-target">ChiShona</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Israaiil" title="Israaiil–سومالیایی" lang="so" hreflang="so" data-title="Israaiil" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="سومالیایی" class="interlanguage-link-target">Soomaaliga</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Izraeli" title="Izraeli–آلبانیایی" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Izraeli" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="آلبانیایی" class="interlanguage-link-target">Shqip</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B5%D0%BB" title="Израел–صربی" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Израел" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="صربی" class="interlanguage-link-target">Српски / srpski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-srn mw-list-item"><a href="https://srn.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–زبان اسرانان" lang="srn" hreflang="srn" data-title="Israel" data-language-autonym="Sranantongo" data-language-local-name="زبان اسرانان" class="interlanguage-link-target">Sranantongo</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ss mw-list-item"><a href="https://ss.wikipedia.org/wiki/Ka-Israyeli" title="Ka-Israyeli–سوازیایی" lang="ss" hreflang="ss" data-title="Ka-Israyeli" data-language-autonym="SiSwati" data-language-local-name="سوازیایی" class="interlanguage-link-target">SiSwati</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–Saterland Frisian" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Israel" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterland Frisian" class="interlanguage-link-target">Seeltersk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Isra%C3%A9l" title="Israél–سوندایی" lang="su" hreflang="su" data-title="Israél" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="سوندایی" class="interlanguage-link-target">Sunda</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–سوئدی" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Israel" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="سوئدی" class="interlanguage-link-target">Svenska</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–سواحیلی" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Israel" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="سواحیلی" class="interlanguage-link-target">Kiswahili</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Izrael" title="Izrael–سیلزیایی" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Izrael" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="سیلزیایی" class="interlanguage-link-target">Ślůnski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szy mw-list-item"><a href="https://szy.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–Sakizaya" lang="szy" hreflang="szy" data-title="Israel" data-language-autonym="Sakizaya" data-language-local-name="Sakizaya" class="interlanguage-link-target">Sakizaya</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%87%E0%AE%B8%E0%AF%8D%E0%AE%B0%E0%AF%87%E0%AE%B2%E0%AF%8D" title="இஸ்ரேல்–تامیلی" lang="ta" hreflang="ta" data-title="இஸ்ரேல்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="تامیلی" class="interlanguage-link-target">தமிழ்</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tay mw-list-item"><a href="https://tay.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–Tayal" lang="tay" hreflang="tay" data-title="Israel" data-language-autonym="Tayal" data-language-local-name="Tayal" class="interlanguage-link-target">Tayal</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tcy mw-list-item"><a href="https://tcy.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%87%E0%B2%B8%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%87%E0%B2%B2%E0%B3%8D" title="ಇಸ್ರೇಲ್–تولو" lang="tcy" hreflang="tcy" data-title="ಇಸ್ರೇಲ್" data-language-autonym="ತುಳು" data-language-local-name="تولو" class="interlanguage-link-target">ತುಳು</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B1%8D" title="ఇజ్రాయిల్–تلوگویی" lang="te" hreflang="te" data-title="ఇజ్రాయిల్" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="تلوگویی" class="interlanguage-link-target">తెలుగు</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tet mw-list-item"><a href="https://tet.wikipedia.org/wiki/Izra%C3%A9l" title="Izraél–تتومی" lang="tet" hreflang="tet" data-title="Izraél" data-language-autonym="Tetun" data-language-local-name="تتومی" class="interlanguage-link-target">Tetun</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%81%D1%80%D0%BE%D0%B8%D0%BB" title="Исроил–تاجیکی" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Исроил" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="تاجیکی" class="interlanguage-link-target">Тоҷикӣ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%AD%E0%B8%A5" title="ประเทศอิสราเอล–تایلندی" lang="th" hreflang="th" data-title="ประเทศอิสราเอล" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="تایلندی" class="interlanguage-link-target">ไทย</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Ysra%C3%BDyl" title="Ysraýyl–ترکمنی" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Ysraýyl" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="ترکمنی" class="interlanguage-link-target">Türkmençe</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–تاگالوگی" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Israel" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="تاگالوگی" class="interlanguage-link-target">Tagalog</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Israil" title="Israil–Talysh" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Israil" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="Talysh" class="interlanguage-link-target">Tolışi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-to mw-list-item"><a href="https://to.wikipedia.org/wiki/%CA%BBIsileli" title="ʻIsileli–تونگایی" lang="to" hreflang="to" data-title="ʻIsileli" data-language-autonym="Lea faka-Tonga" data-language-local-name="تونگایی" class="interlanguage-link-target">Lea faka-Tonga</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tpi mw-list-item"><a href="https://tpi.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–توک‌پیسینی" lang="tpi" hreflang="tpi" data-title="Israel" data-language-autonym="Tok Pisin" data-language-local-name="توک‌پیسینی" class="interlanguage-link-target">Tok Pisin</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0srail" title="İsrail–ترکی استانبولی" lang="tr" hreflang="tr" data-title="İsrail" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ترکی استانبولی" class="interlanguage-link-target">Türkçe</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-trv mw-list-item"><a href="https://trv.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–تاروکویی" lang="trv" hreflang="trv" data-title="Israel" data-language-autonym="Seediq" data-language-local-name="تاروکویی" class="interlanguage-link-target">Seediq</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%81%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB" title="Исраил–تاتاری" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Исраил" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="تاتاری" class="interlanguage-link-target">Татарча / tatarça</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tum mw-list-item"><a href="https://tum.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–تومبوکایی" lang="tum" hreflang="tum" data-title="Israel" data-language-autonym="ChiTumbuka" data-language-local-name="تومبوکایی" class="interlanguage-link-target">ChiTumbuka</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-udm mw-list-item"><a href="https://udm.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C" title="Израиль–اودمورتی" lang="udm" hreflang="udm" data-title="Израиль" data-language-autonym="Удмурт" data-language-local-name="اودمورتی" class="interlanguage-link-target">Удмурт</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%D9%89%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%89%D9%84%D9%89%D9%8A%DB%95" title="ئىسرائىلىيە–اویغوری" lang="ug" hreflang="ug" data-title="ئىسرائىلىيە" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="اویغوری" class="interlanguage-link-target">ئۇيغۇرچە / Uyghurche</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%86%D0%B7%D1%80%D0%B0%D1%97%D0%BB%D1%8C" title="Ізраїль–اوکراینی" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Ізраїль" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="اوکراینی" class="interlanguage-link-target">Українська</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="اسرائیل–اردو" lang="ur" hreflang="ur" data-title="اسرائیل" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="اردو" class="interlanguage-link-target">اردو</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Isroil" title="Isroil–ازبکی" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Isroil" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ازبکی" class="interlanguage-link-target">Oʻzbekcha / ўзбекча</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–Venetian" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Israel" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetian" class="interlanguage-link-target">Vèneto</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Izrail%27" title="Izrail'–وپس" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Izrail'" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="وپس" class="interlanguage-link-target">Vepsän kel’</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–ویتنامی" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Israel" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ویتنامی" class="interlanguage-link-target">Tiếng Việt</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Isra%C3%ABl" title="Israël–West Flemish" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Israël" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="West Flemish" class="interlanguage-link-target">West-Vlams</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Yisrael%C3%A4n" title="Yisraelän–ولاپوک" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Yisraelän" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="ولاپوک" class="interlanguage-link-target">Volapük</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Israyel_(estat)" title="Israyel (estat)–والونی" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Israyel (estat)" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="والونی" class="interlanguage-link-target">Walon</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Israel" title="Israel–وارایی" lang="war" hreflang="war" data-title="Israel" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="وارایی" class="interlanguage-link-target">Winaray</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wo mw-list-item"><a href="https://wo.wikipedia.org/wiki/Israayil" title="Israayil–ولوفی" lang="wo" hreflang="wo" data-title="Israayil" data-language-autonym="Wolof" data-language-local-name="ولوفی" class="interlanguage-link-target">Wolof</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E4%BB%A5%E8%89%B2%E5%88%97" title="以色列–وو" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="以色列" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="وو" class="interlanguage-link-target">吴语</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="ისრაელი–Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ისრაელი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target">მარგალური</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%99%D7%A9%D7%A8%D7%90%D7%9C" title="ישראל–یدی" lang="yi" hreflang="yi" data-title="ישראל" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="یدی" class="interlanguage-link-target">ייִדיש</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dsr%C3%A1%E1%BA%B9%CC%81l%C3%AC" title="Ísráẹ́lì–یوروبایی" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Ísráẹ́lì" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="یوروبایی" class="interlanguage-link-target">Yorùbá</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Yijswzlez" title="Yijswzlez–چوانگی" lang="za" hreflang="za" data-title="Yijswzlez" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="چوانگی" class="interlanguage-link-target">Vahcuengh</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://zea.wikipedia.org/wiki/Isra%C3%ABl" title="Israël–زیلاندی" lang="zea" hreflang="zea" data-title="Israël" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="زیلاندی" class="interlanguage-link-target">Zeêuws</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zgh mw-list-item"><a href="https://zgh.wikipedia.org/wiki/%E2%B5%89%E2%B5%99%E2%B5%94%E2%B4%B0%E2%B5%A2%E2%B5%89%E2%B5%8D" title="ⵉⵙⵔⴰⵢⵉⵍ–آمازیغی معیار مراکش" lang="zgh" hreflang="zgh" data-title="ⵉⵙⵔⴰⵢⵉⵍ" data-language-autonym="ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ" data-language-local-name="آمازیغی معیار مراکش" class="interlanguage-link-target">ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%BB%A5%E8%89%B2%E5%88%97" title="以色列–چینی" lang="zh" hreflang="zh" data-title="以色列" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="چینی" class="interlanguage-link-target">中文</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E4%BB%A5%E8%89%B2%E5%88%97" title="以色列–چینی ادبی" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="以色列" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="چینی ادبی" class="interlanguage-link-target">文言</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/%C3%8D-sek-lia%CC%8Dt" title="Í-sek-lia̍t–مین نان" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Í-sek-lia̍t" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="مین نان" class="interlanguage-link-target">閩南語 / Bân-lâm-gú</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E4%BB%A5%E8%89%B2%E5%88%97" title="以色列–کانتونی" lang="yue" hreflang="yue" data-title="以色列" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="کانتونی" class="interlanguage-link-target">粵語</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/Isreyili" title="Isreyili–زولویی" lang="zu" hreflang="zu" data-title="Isreyili" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="زولویی" class="interlanguage-link-target">IsiZulu</a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q801#sitelinks-wikipedia" title="ویرایش پیوندهای بین‌زبانی" class="wbc-editpage">ویرایش پیوندها</a></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="فضاهای نام"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="دیدن صفحهٔ محتویات [c]" accesskey="c">مقاله</a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB:%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" rel="discussion" title="گفتگو پیرامون محتوای صفحه [t]" accesskey="t">بحث</a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر گونهٔ زبان" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" >فارسی </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="بازدیدها"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84">خواندن</a></li><li id="ca-viewsource" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84&action=edit" title="این صفحه محافظت‌شده است.
می‌توانید متن مبدأ آن را ببینید [e]" accesskey="e">نمایش مبدأ</a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84&action=history" title="نسخه‌های پیشین این صفحه [h]" accesskey="h">نمایش تاریخچه</a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارها" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" >ابزارها </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ابزارها</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="گزینه‌های بیشتر" > <div class="vector-menu-heading"> عمل‌ها </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84">خواندن</a></li><li id="ca-more-viewsource" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84&action=edit">نمایش مبدأ</a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84&action=history">نمایش تاریخچه</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> عمومی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="فهرست همهٔ صفحه‌هایی که به این صفحه پیوند می‌دهند [j]" accesskey="j">پیوندها به این صفحه</a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7/%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" rel="nofollow" title="تغییرات اخیر صفحه‌هایی که این صفحه به آن‌ها پیوند دارد [k]" accesskey="k">تغییرات مرتبط</a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/ویکی‌پدیا:بارگذاری" title="بارگذاری تصاویر و پرونده‌های دیگر [u]" accesskey="u">بارگذاری پرونده</a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87" title="فهرستی از همهٔ صفحه‌های ویژه [q]" accesskey="q">صفحه‌های ویژه</a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84&oldid=40582777" title="پیوند پایدار به این نسخه از این صفحه">پیوند پایدار</a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84&action=info" title="اطلاعات بیشتر دربارهٔ این صفحه">اطلاعات صفحه</a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF&page=%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84&id=40582777&wpFormIdentifier=titleform" title="اطلاعات در خصوص چگونگی یادکرد این صفحه">یادکرد این صفحه</a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25A7%25D8%25B3%25D8%25B1%25D8%25A7%25D8%25A6%25DB%258C%25D9%2584">دریافت نشانی کوتاه‌شده</a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25A7%25D8%25B3%25D8%25B1%25D8%25A7%25D8%25A6%25DB%258C%25D9%2584">بارگیری کد QR</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> نسخه‌برداری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:DownloadAsPdf&page=%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84&action=show-download-screen">بارگیری به‌صورت PDF</a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84&printable=yes" title="نسخهٔ قابل چاپ این صفحه [p]" accesskey="p">نسخهٔ قابل چاپ</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> در پروژه‌های دیگر </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/%D7%99%D7%A9%D7%A8%D7%90%D7%9C_/_%D8%A5%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D9%84" hreflang="en">ویکی‌انبار</a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikinews mw-list-item"><a href="https://fa.wikinews.org/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" hreflang="fa">ویکی‌خبر</a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://fa.wikiquote.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" hreflang="fa">ویکی‌گفتاورد</a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikivoyage mw-list-item"><a href="https://fa.wikivoyage.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" hreflang="fa">ویکی‌سفر</a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q801" title="پیوند به آیتم متصل‌شدۀ مخزن داده‌ها [g]" accesskey="g">آیتم ویکی‌داده</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ظاهر</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">نهفتن</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-coordinates" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AA_%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="دستگاه مختصات جغرافیایی">مختصات</a>: <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r32230166">.mw-parser-output .geo-default,.mw-parser-output .geo-dms,.mw-parser-output .geo-dec{display:inline}.mw-parser-output .geo-nondefault,.mw-parser-output .geo-multi-punct{display:none}.mw-parser-output .longitude,.mw-parser-output .latitude{white-space:nowrap}</style><a class="external text" href="//geohack.toolforge.org/geohack.php?language=fa&pagename=%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84&params=31_47_N_35_13_E_">۳۱°۴۷′ شمالی ۳۵°۱۳′ شرقی / ۳۱٫۷۸۳°شمالی ۳۵٫۲۱۷°شرقی / 31.783; 35.217</a></div></div> <div id="mw-indicator-indicator-fr-review-status" class="mw-indicator"><indicator name="fr-review-status" class="mw-fr-review-status-indicator" id="mw-fr-revision-toggle">بررسی‌شده</indicator></div> <div id="mw-indicator-pp-default" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D8%AD%D9%81%D8%A7%D8%B8%D8%AA_%D8%A7%D8%B2_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7#تأییدشدهٔ_پایدار" title="این مقاله حفاظت‌شده شده‌است"><img alt="صفحه حفاظت‌شده" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Extended-protection-shackle-check-mark.svg/20px-Extended-protection-shackle-check-mark.svg.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Extended-protection-shackle-check-mark.svg/30px-Extended-protection-shackle-check-mark.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Extended-protection-shackle-check-mark.svg/40px-Extended-protection-shackle-check-mark.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"><div id="mw-fr-revision-messages"><div id="mw-fr-revision-details" class="mw-fr-revision-details-dialog" style="display:none;"><div tabindex="0"></div><div class="cdx-dialog cdx-dialog--horizontal-actions"><header class="cdx-dialog__header cdx-dialog__header--default"><div class="cdx-dialog__header__title-group"><h2 class="cdx-dialog__header__title">وضعیت نسخهٔ صفحه</h2>این یک نسخهٔ بررسی‌شده از صفحه است</div><button class="cdx-button cdx-button--action-default cdx-button--weight-quiet
							cdx-button--size-medium cdx-button--icon-only cdx-dialog__header__close-button" aria-label="بستن" onclick="document.getElementById("mw-fr-revision-details").style.display = "none";" type="submit"></button></header><div class="cdx-dialog__body">این <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%D8%A7%D9%84_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B8%D8%A7%D8%B1" title="ویکی‌پدیا:تغییرات در حال انتظار">نسخهٔ پایداری</a> است که در ۹ نوامبر ۲۰۲۴ <a class="external text" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&type=review&page=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:Badtitle/Message">بررسی شده است</a>.</div></div><div tabindex="0"></div></div></div></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="fa" dir="rtl"> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r35841839">.mw-parser-output .hatnote{font-style:italic}.mw-parser-output div.hatnote{padding-right:1.6em;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .hatnote i{font-style:normal}.mw-parser-output .hatnote+link+.hatnote{margin-top:-0.5em}</style><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">این مقاله دربارهٔ کشوری در خاورمیانه است. برای دیگر کاربردها، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_(%D8%A7%D8%A8%D9%87%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D8%B2%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C)" class="mw-disambig" title="اسرائیل (ابهام‌زدایی)">اسرائیل (ابهام‌زدایی)</a> را ببینید.</div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r35359648">.mw-parser-output .infobox-subbox{padding:0;border:none;margin:-3px;width:auto;min-width:100%;font-size:100%;clear:none;float:none;background-color:transparent}.mw-parser-output .infobox-3cols-child{margin:auto}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-header,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-subheader,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-above,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-title,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-image,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-full-data,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-below{text-align:center}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r35431660">.mw-parser-output .ib-country{border-collapse:collapse;line-height:1.2em}.mw-parser-output .ib-country td,.mw-parser-output .ib-country th{border-top:1px solid #a2a9b1;padding:0.4em 0.6em 0.4em 0.6em}.mw-parser-output .ib-country .mergedtoprow .infobox-header,.mw-parser-output .ib-country .mergedtoprow .infobox-label,.mw-parser-output .ib-country .mergedtoprow .infobox-data,.mw-parser-output .ib-country .mergedtoprow .infobox-full-data,.mw-parser-output .ib-country .mergedtoprow .infobox-below{border-top:1px solid #a2a9b1;padding:0.4em 0.6em 0.2em 0.6em}.mw-parser-output .ib-country .mergedrow .infobox-label,.mw-parser-output .ib-country .mergedrow .infobox-data,.mw-parser-output .ib-country .mergedrow .infobox-full-data{border:0;padding:0 0.6em 0.2em 0.6em}.mw-parser-output .ib-country .mergedbottomrow .infobox-label,.mw-parser-output .ib-country .mergedbottomrow .infobox-data,.mw-parser-output .ib-country .mergedbottomrow .infobox-full-data{border-top:0;border-bottom:1px solid #a2a9b1;padding:0 0.6em 0.4em 0.6em}.mw-parser-output .ib-country .infobox-header{text-align:left}.mw-parser-output .ib-country .infobox-above{font-size:125%;line-height:1.2}.mw-parser-output .ib-country-names{padding-top:0.25em;font-weight:normal}.mw-parser-output .ib-country-name-style{display:inline}.mw-parser-output .ib-country .infobox-image{padding:0.5em 0}.mw-parser-output .ib-country-anthem{border-top:1px solid #a2a9b1;padding-top:0.5em;margin-top:0.5em}.mw-parser-output .ib-country-map-caption{position:relative;top:0.3em}.mw-parser-output .ib-country-largest,.mw-parser-output .ib-country-lang{font-weight:normal}.mw-parser-output .ib-country-ethnic,.mw-parser-output .ib-country-religion,.mw-parser-output .ib-country-sovereignty{font-weight:normal;display:inline}.mw-parser-output .ib-country-fake-li{text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal}.mw-parser-output .ib-country-fake-li2{text-indent:0.5em;margin-left:1em;font-weight:normal}.mw-parser-output .ib-country-website{line-height:11pt}.mw-parser-output .ib-country-map-caption3{position:relative;top:0.3em}.mw-parser-output .ib-country-fn{text-align:right;margin:0 auto}.mw-parser-output .ib-country-fn-alpha{list-style-type:lower-alpha;margin-left:1em}.mw-parser-output .ib-country-fn-num{margin-left:1em}</style><table class="infobox ib-country vcard" style="font-size:88%;"><tbody><tr><th colspan="2" class="infobox-above adr" style="padding:1 1 1;line-height:1.2em;font-size:1.25em;"><div style="display:inline" class="fn org country-name">دولت اسرائیل</div> <div style="padding-top:1; font-weight:normal;"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r30716427">.mw-parser-output .nobold{font-weight:normal}</style><span class="script-hebrew" style="font-size:125%; font-family: 'Ezra SIL', 'Ezra SIL SR', 'Keter Aram Tsova', 'Taamey Ashkenaz', 'Taamey David CLM', 'Taamey Frank CLM', 'Frank Ruehl CLM', 'Keter YG', 'Shofar', 'David CLM', 'Hadasim CLM', 'Simple CLM', 'Nachlieli', 'SBL BibLit', 'SBL Hebrew', Cardo, Alef, 'Noto Serif Hebrew', 'Noto Sans Hebrew', 'David Libre', David, 'Times New Roman', Gisha, Arial" dir="rtl">מְדִינַת יִשְׂרָאֵל (<a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="زبان عبری">عبری</a>) <span class="script-arabic script-Arab" dir="rtl" style="font-family:Amiri,Harmattan,Scheherazade,Lateef,LateefGR,Alkalami,'DejaVu Sans',FreeSerif,'Noto Naskh Arabic','Droid Arabic Naskh','Arabic Typesetting','Sakkal Majalla','Traditional Arabic','Simplified Arabic','Caribri','Segoe UI','Microsoft Sans Serif',Arial,'Times New Roman',serif,sans-serif; font-size: 125%; font-weight:normal;">دَوْلَة إِسْرَائِیل‎ (<a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="زبان عربی">عربی</a>)</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-image" style="text-align:center;padding:0.5em 0;"><div style="display:table; width:100%;"> <div style="display:table-cell; width:58%; vertical-align:middle; padding-left:5px;"> <div style="padding-bottom:3px;"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Flag_of_Israel.svg" class="mw-file-description" title="پرچم اسرائیل"><img alt="ستاره داوود در مرکز میان دو نوار افقی که تجسم شال نماز یهودی‌ست قرار دارد" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Israel.svg/125px-Flag_of_Israel.svg.png" decoding="async" width="125" height="91" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Israel.svg/188px-Flag_of_Israel.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Israel.svg/250px-Flag_of_Israel.svg.png 2x" data-file-width="1100" data-file-height="800" /></a></div> <div style="font-size:90%;"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%DA%86%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="پرچم اسرائیل">پرچم</a></div> </div> <div style="display:table-cell; vertical-align:middle; padding: 0px 5px;"> <div style="padding-bottom:3px;"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Emblem_of_Israel.svg" class="mw-file-description" title="نشان اسرائیل"><img alt="منورا که از دو طرف با شاخه‌های زیتون احاطه شده است" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Israel.svg/80px-Emblem_of_Israel.svg.png" decoding="async" width="80" height="99" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Israel.svg/120px-Emblem_of_Israel.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Israel.svg/160px-Emblem_of_Israel.svg.png 2x" data-file-width="863" data-file-height="1071" /></a></div> <div style="font-size:90%;"><a href="/wiki/%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="mw-redirect" title="نشان ملی اسرائیل">نشان</a></div> </div> </div></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data سرود"><div style="line-height:1.2em;">سرود: خطای لوآ در پودمان:Lang در خط 763: attempt to index local 'language_name' (a nil value). (<a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="سرود ملی اسرائیل">سرود ملی اسرائیل</a>; "امید") <div class="center" style="width:auto; margin-left:auto; margin-right:auto;"><audio id="mwe_player_0" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="220" style="width:220px;" data-durationhint="75" data-mwtitle="Hatikvah_instrumental.ogg" data-mwprovider="wikimediacommons"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/26/Hatikvah_instrumental.ogg" type="audio/ogg; codecs="vorbis"" data-width="0" data-height="0" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/2/26/Hatikvah_instrumental.ogg/Hatikvah_instrumental.ogg.mp3" type="audio/mpeg" data-transcodekey="mp3" data-width="0" data-height="0" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=ar&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ar" label="العربية ‪(ar)‬" data-dir="rtl" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=az&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="az" label="azərbaycanca ‪(az)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=bg&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="bg" label="български ‪(bg)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=bn&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="bn" label="বাংলা ‪(bn)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=ceb&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ceb" label="Cebuano ‪(ceb)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=cs&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="cs" label="čeština ‪(cs)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=de&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="de" label="Deutsch ‪(de)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=el&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="el" label="Ελληνικά ‪(el)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=en&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="en" label="English ‪(en)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=eo&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="eo" label="Esperanto ‪(eo)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=es&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="es" label="español ‪(es)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=fa&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="fa" label="فارسی ‪(fa)‬" data-dir="rtl" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=fr&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="fr" label="français ‪(fr)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=he&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="he" label="עברית ‪(he)‬" data-dir="rtl" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=hi&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="hi" label="हिन्दी ‪(hi)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=hu&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="hu" label="magyar ‪(hu)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=id&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="id" label="Bahasa Indonesia ‪(id)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=is&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="is" label="íslenska ‪(is)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=ja&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ja" label="日本語 ‪(ja)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=ko&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ko" label="한국어 ‪(ko)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=pt-br&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="pt-BR" label="português do Brasil ‪(pt-br)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=pt&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="pt" label="português ‪(pt)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=ru&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ru" label="русский ‪(ru)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=ta&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ta" label="தமிழ் ‪(ta)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=th&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="th" label="ไทย ‪(th)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=tl&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="tl" label="Tagalog ‪(tl)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=tr&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="tr" label="Türkçe ‪(tr)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=uk&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="uk" label="українська ‪(uk)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=vi&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="vi" label="Tiếng Việt ‪(vi)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=yue&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="yue" label="粵語 ‪(yue)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=zh-cn&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="zh-Hans-CN" label="中文（中国大陆） ‪(zh-cn)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AHatikvah_instrumental.ogg&lang=zh-hant&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="zh-Hant" label="中文（繁體） ‪(zh-hant)‬" data-dir="ltr" /></audio></div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"><div class="switcher-container"><div><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Israel_(orthographic_projection)_with_occupied_territories.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Israel_%28orthographic_projection%29_with_occupied_territories.svg/220px-Israel_%28orthographic_projection%29_with_occupied_territories.svg.png" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Israel_%28orthographic_projection%29_with_occupied_territories.svg/330px-Israel_%28orthographic_projection%29_with_occupied_territories.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Israel_%28orthographic_projection%29_with_occupied_territories.svg/440px-Israel_%28orthographic_projection%29_with_occupied_territories.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a>نمایش روی کره</div><div><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Israel_-_Location_Map_(2012)_-_ISR_-_UNOCHA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Israel_-_Location_Map_%282012%29_-_ISR_-_UNOCHA.svg/220px-Israel_-_Location_Map_%282012%29_-_ISR_-_UNOCHA.svg.png" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Israel_-_Location_Map_%282012%29_-_ISR_-_UNOCHA.svg/330px-Israel_-_Location_Map_%282012%29_-_ISR_-_UNOCHA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Israel_-_Location_Map_%282012%29_-_ISR_-_UNOCHA.svg/440px-Israel_-_Location_Map_%282012%29_-_ISR_-_UNOCHA.svg.png 2x" data-file-width="250" data-file-height="250" /></a>نقشه اسرائیل (<a href="/wiki/%D8%AE%D8%B7_%D8%B3%D8%A8%D8%B2_(%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84)" title="خط سبز (اسرائیل)">خط سبز</a>)</div></div><div style="position:relative;top:0.3em;">اسرائیل در داخل مرزهای شناخته شده بین‌المللی که با رنگ سبز تیره نشان داده شده است؛ <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B4%D8%BA%D8%A7%D9%84_%D8%B4%D8%AF%D9%87_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B7_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="mw-redirect" title="سرزمین‌های اشغال شده توسط اسرائیل">سرزمین‌های اشغالی</a> با رنگ سبز روشن مشخص گردیده است</div></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">پایتخت <div style="font-weight:normal">و بزرگترین شهر</div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85" title="اورشلیم">اورشلیم</a> (<a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%B3%D9%85%DB%8C%D8%AA_%D9%85%D8%AD%D8%AF%D9%88%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="رسمیت محدود (صفحه وجود ندارد)">رسمیت محدود</a>)<a href="#cite_note-1">[۱]</a> <a href="#cite_note-7">[fn ۱]</a><a href="#cite_note-9">[fn ۲]</a> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r32230166">.mw-parser-output .geo-default,.mw-parser-output .geo-dms,.mw-parser-output .geo-dec{display:inline}.mw-parser-output .geo-nondefault,.mw-parser-output .geo-multi-punct{display:none}.mw-parser-output .longitude,.mw-parser-output .latitude{white-space:nowrap}</style><a class="external text" href="//geohack.toolforge.org/geohack.php?language=fa&pagename=%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84&params=31_47_N_35_13_E_region:IL-JM_type:city(880000)">۳۱°۴۷′ شمالی ۳۵°۱۳′ شرقی / ۳۱٫۷۸۳°شمالی ۳۵٫۲۱۷°شرقی / 31.783; 35.217</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">زبان رسمی</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="زبان عبری">عبری</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">زبان به رسمیت شناخته‌شده</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="عربی">عربی</a><a href="#cite_note-13">[fn ۳]</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%D9%82%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%AA" title="قومیت">گروه‌های قومی</a> <div style="font-weight:normal;display:inline;"> (۲۰۲۳)<a href="#cite_note-14">[۱۱]</a></div></th><td class="infobox-data"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r38264903">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style><div class="plainlist"><ul><li>۷۳٫۶٪ <a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="یهودیان اسرائیلی">یهودیان</a></li><li>۲۱٫۱٪ <a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D8%B1%D8%A8_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="شهروندان عرب اسرائیل">عرب‌ها</a></li><li>۲٪ <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%DA%A9%D8%B1%D8%AF" title="مردم کرد">کردها</a></li><li>۳٫۳٪ <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="جمعیت‌شناسی اسرائیل">سایر</a></li></ul></div></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">دین(ها) <div style="font-weight:normal;display:inline;"> (۲۰۲۳)<a href="#cite_note-15">[۱۲]</a></div></th><td class="infobox-data"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r38264903"><div class="plainlist"><ul><li>۷۳٫۶٪ <a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA" title="یهودیت">یهودیت</a></li><li>۱۸٫۱٪ <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="اسلام">اسلام</a></li><li>۱٫۹٪ <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%AA" title="مسیحیت">مسیحیت</a></li><li>۱٫۶٪ <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%B2%DB%8C" class="mw-redirect" title="دروزی">دروزی</a></li><li>۴٫۸٪ <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="دین در اسرائیل">سایر</a></li></ul></div></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%87%D9%84%DB%8C%D8%AA" class="mw-redirect" title="نام اهلیت">نام(های) اهلیت</a></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84%DB%8C" class="mw-redirect" title="اسرائیلی">اسرائیلی</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="سیاست در اسرائیل">حکومت</a></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2" title="جمهوری پارلمانی متمرکز">جمهوری پارلمانی متمرکز</a></td></tr><tr class="mergedrow"><td colspan="2" class="infobox-full-data"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35359648"></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3%E2%80%8C%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="رئیس‌جمهور اسرائیل">رئیس‌جمهور</a> </div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AD%D8%A7%D9%82_%D9%87%D8%B1%D8%AA%D8%B2%D9%88%DA%AF" title="اسحاق هرتزوگ">اسحاق هرتزوگ</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="نخست‌وزیر اسرائیل">نخست‌وزیر</a> </div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86_%D9%86%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%87%D9%88" title="بنیامین نتانیاهو">بنیامین نتانیاهو</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• سخنگوی کنست </div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1_%D8%A7%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%A7" title="امیر اوهانا">امیر اوهانا</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="دادگاه عالی اسرائیل">قاضی کل</a> </div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B2%DB%8C_%D9%81%D9%88%DA%AF%D9%84%D9%85%D9%86" title="اوزی فوگلمن">اوزی فوگلمن</a> (سرپرست)</td></tr><tr style="display:none"><td colspan="2"> </td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">قوه مقننه</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%B3%D8%AA" title="کنست">کنست</a></td></tr><tr class="mergedtoprow"><th colspan="2" class="infobox-header" style="text-align:right;">کشور مستقل</th></tr><tr class="mergedrow"><td colspan="2" class="infobox-full-data"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35359648"></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B4%D9%88%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="منشور استقلال اسرائیل">استقلال</a> </div></th><td class="infobox-data">۱۴ مه ۱۹۴۸</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• عضویت در سازمان ملل متحد </div></th><td class="infobox-data">۱۱ مه ۱۹۴۹</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="قانون اساسی اسرائیل">قانون اساسی</a> </div></th><td class="infobox-data">۱۹۵۸–۲۰۱۸</td></tr><tr style="display:none"><td colspan="2"> </td></tr><tr class="mergedtoprow"><th colspan="2" class="infobox-header" style="text-align:right;">مساحت</th></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="margin-right:1.2em;font-weight:normal;">• کل</div></th><td class="infobox-data">۲۰٬۷۷۰–۲۲٬۰۷۲ کیلومتر مربع (۸٬۰۱۹–۸٬۵۲۲ مایل مربع)<a href="#endnote_area">[a]</a> (<a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B7%D9%82_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D9%BE%D9%87%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="فهرست کشورها و مناطق بر پایه پهناوری">۱۴۹ام</a>)</td></tr><tr class="mergedbottomrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="margin-right:1.2em;font-weight:normal;">• آبها (٪)</div></th><td class="infobox-data">۲٫۷۱ (تا ۲۰۱۵)<a href="#cite_note-16">[۱۳]</a></td></tr><tr class="mergedtoprow"><th colspan="2" class="infobox-header" style="text-align:right;"><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="جمعیت‌شناسی اسرائیل">جمعیت</a></th></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="margin-right:1.2em;font-weight:normal;">• برآورد سال ۲۰۲۴</div></th><td class="infobox-data">۹٬۹۵۰٬۶۸۰<a href="#cite_note-cbs_main-17">[۱۴]</a><a href="#cite_note-oecd-18">[fn ۴]</a> (<a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA" title="فهرست کشورها بر پایه جمعیت">۹۳ام</a>)</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="margin-right:1.2em;font-weight:normal;">• سرشماری ۲۰۰۸</div></th><td class="infobox-data">۷٬۴۱۲٬۲۰۰<a href="#cite_note-19">[۱۵]</a></td></tr><tr class="mergedbottomrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="margin-right:1.2em;font-weight:normal;">• تراکم</div></th><td class="infobox-data">۴۵۰٫۸۲۸ بر کیلومتر مربع (۱٬۱۶۷٫۶ بر مایل مربع) (<a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%AA%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D9%85_%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA" title="فهرست کشورها بر پایه تراکم جمعیت">۲۹ام</a>)</td></tr><tr class="mergedtoprow"><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF_%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%A7%D9%84%D8%B5_%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C" title="تولید ناخالص داخلی">تولید ناخالص داخلی</a> (GDP)  <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D9%82%D8%AF%D8%B1%D8%AA_%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D8%AF" title="برابری قدرت خرید">برابری قدرت خرید</a> (PPP)</th><td class="infobox-data">برآورد ۲۰۲۳ </td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="margin-right:1.2em;font-weight:normal;">• کل</div></th><td class="infobox-data"><img alt="افزایش" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/11px-Increase2.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/17px-Increase2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/22px-Increase2.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /> $۵۳۷٫۱۴۰ میلیارد<a href="#cite_note-IMFWEOIL-20">[۱۶]</a> (<a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF_%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%A7%D9%84%D8%B5_%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C" title="فهرست کشورها بر پایه تولید ناخالص داخلی">۴۷ام</a>)</td></tr><tr class="mergedbottomrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="margin-right:1.2em;font-weight:normal;">• سرانه</div></th><td class="infobox-data"><img alt="افزایش" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/11px-Increase2.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/17px-Increase2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/22px-Increase2.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /> $۵۵٬۵۴۰<a href="#cite_note-IMFWEOIL-20">[۱۶]</a> (<a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF_%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%A7%D9%84%D8%B5_%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C_(%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D9%82%D8%AF%D8%B1%D8%AA_%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D8%AF)" title="فهرست کشورها بر پایه سرانه تولید ناخالص داخلی (برابری قدرت خرید)">۳۰ام</a>)</td></tr><tr class="mergedtoprow"><th scope="row" class="infobox-label">تولید ناخالص داخلی (GPD) (اسمی)</th><td class="infobox-data">برآورد ۲۰۲۳ </td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="margin-right:1.2em;font-weight:normal;">• کل</div></th><td class="infobox-data"><img alt="افزایش" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/11px-Increase2.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/17px-Increase2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/22px-Increase2.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /> $۵۲۱٫۶۸۸ میلیارد<a href="#cite_note-IMFWEOIL-20">[۱۶]</a> (<a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF_%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%A7%D9%84%D8%B5_%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C_(%D8%A7%D8%B3%D9%85%DB%8C)" title="فهرست کشورها بر پایه سرانه تولید ناخالص داخلی (اسمی)">۲۹ام</a>)</td></tr><tr class="mergedbottomrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="margin-right:1.2em;font-weight:normal;">• سرانه</div></th><td class="infobox-data"><img alt="افزایش" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/11px-Increase2.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/17px-Increase2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/22px-Increase2.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /> $۵۳٬۱۹۵<a href="#cite_note-IMFWEOIL-20">[۱۶]</a> (<a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF_%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%A7%D9%84%D8%B5_%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C_(%D8%A7%D8%B3%D9%85%DB%8C)" title="فهرست کشورها بر پایه سرانه تولید ناخالص داخلی (اسمی)">۱۸ام</a>)</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%AE%D8%B5_%D8%AC%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="شاخص جینی">شاخص جینی</a> (۲۰۱۸)</th><td class="infobox-data">۳۴٫۸<a href="#cite_note-21">[۱۷]</a> </td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%AE%D8%B5_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="شاخص توسعه انسانی">شاخص توسعه انسانی</a> (۲۰۲۱)</th><td class="infobox-data"><img alt="افزایش" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/11px-Increase2.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/17px-Increase2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/22px-Increase2.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /> ۰٫۹۱۹<a href="#cite_note-UNHDR-22">[۱۸]</a> <a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%B4%D8%A7%D8%AE%D8%B5_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="فهرست کشورها بر پایه شاخص توسعه انسانی">۲۲ام</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">واحد پول</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D8%B4%DA%A9%D9%84_%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="شکل جدید اسرائیل">شکل جدید</a> (خطای لوآ در پودمان:Lang در خط 763: attempt to index local 'language_name' (a nil value).) (<a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%88_%DB%B4%DB%B2%DB%B1%DB%B7" title="ایزو ۴۲۱۷">ILS</a>)</td></tr><tr class="mergedtoprow"><th scope="row" class="infobox-label">منطقه زمانی</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B9%D8%AA_%D9%87%D9%85%D8%A7%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ساعت هماهنگ جهانی">یوتی‌سی</a>+۲:۰۰ (<a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="زمان استاندارد اسرائیل">IST</a>)</td></tr><tr class="mergedbottomrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="margin-right:1.2em;font-weight:normal;">• تابستان (<a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B9%D8%AA_%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ساعت تابستانی">ساعت تابستانی</a>)</div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B9%D8%AA_%D9%87%D9%85%D8%A7%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ساعت هماهنگ جهانی">یوتی‌سی</a>+۳:۰۰ (<a href="/w/index.php?title=Israel_Summer_Time&action=edit&redlink=1" class="new" title="Israel Summer Time (صفحه وجود ندارد)">IDT</a>)</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D9%88%DB%8C%D9%85" class="mw-redirect" title="تقویم">گاه‌شماری</a></th><td class="infobox-data"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r38264903"><div class="plainlist"><ul><li>خطای لوآ در پودمان:Lang در خط 763: attempt to index local 'language_name' (a nil value). (<a href="/w/index.php?title=Anno_Mundi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anno Mundi (صفحه وجود ندارد)">AM</a>)</li><li>dd-mm-yyyy (<a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B4%D8%AA%D8%B1%DA%A9" class="mw-redirect" title="گاه‌شماری دوران مشترک">CE</a>)</li></ul></div></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%AA_%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D9%84%D9%81" class="mw-redirect" title="جهت رانندگی در کشورهای مختلف">جهت رانندگی</a></th><td class="infobox-data">راست</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D9%84%D9%81%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="پیش‌شماره تلفنی">پیش‌شماره تلفنی</a></th><td class="infobox-data">+۹۷۲</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%88_%DB%B3%DB%B1%DB%B6%DB%B6" title="ایزو ۳۱۶۶">کد ایزو ۳۱۶۶</a></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/ISO_3166-2:IL" title="ISO 3166-2:IL">IL</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%85%D9%86%D9%87_%D8%B3%D8%B7%D8%AD%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%AF_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="دامنه سطح‌بالای کد کشوری">دامنه سطح‌بالا</a></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/.il" title=".il">.il</a></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"><div style="text-align:right;margin-right:auto; margin-right:auto;"><ol style="list-style-type: lower-alpha; margin-right: 1em;"> <li value="1"><cite id="endnote_area"><a href="#ref_area">^</a></cite>  ۲۰٫۷۷۰ کیلومتر2 اسرائیل در داخل <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B7_%D8%B3%D8%A8%D8%B2_(%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84)" title="خط سبز (اسرائیل)">خط سبز</a> است. ۲۲٫۰۷۲ کیلومتر2 شامل <a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D9%86%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86" title="بلندی‌های جولان">بلندی‌های جولان</a> (حدود ۱٬۲۰۰ کیلومتر مربع (۴۶۰ مایل مربع)) و <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85_%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C" title="اورشلیم شرقی">اورشلیم شرقی</a> اشغالی می‌شود.</li> </ol></div></td></tr></tbody></table> اسرائیل (به خطای لوآ در پودمان:Lang در خط 1139: attempt to index local 'language_name' (a nil value).؛ به خطای لوآ در پودمان:Lang در خط 1139: attempt to index local 'language_name' (a nil value).) با نام رسمی دولت اسرائیل (به خطای لوآ در پودمان:Lang در خط 1139: attempt to index local 'language_name' (a nil value).)، کشوری در منطقه <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%85_%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%DB%8C" title="شام جنوبی">شام جنوبی</a> در <a href="/wiki/%D8%BA%D8%B1%D8%A8_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="غرب آسیا">غرب آسیا</a> است. این کشور از شمال با <a href="/wiki/%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86" title="لبنان">لبنان</a> و <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="سوریه">سوریه</a>، از شرق با <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%DB%8C" title="کرانه باختری">کرانه باختری</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%86" title="اردن">اردن</a>، از جنوب غربی با <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B1_%D8%BA%D8%B2%D9%87" title="نوار غزه">نوار غزه</a> و <a href="/wiki/%D9%85%D8%B5%D8%B1" title="مصر">مصر</a> و از غرب با <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87" title="دریای مدیترانه">دریای مدیترانه</a> همسایه است.<a href="#cite_note-23">[۱۹]</a> با وجود اینکه این کشور مساحت نسبتاً کمی دارد، اما از نظر جغرافیایی دارای ویژگی‌های متنوعی است.<a href="#cite_note-cia-24">[۲۰]</a><a href="#cite_note-25">[۲۱]</a> مرکز اقتصادی و علمی اسرائیل، <a href="/wiki/%D8%AA%D9%84%E2%80%8C%D8%A2%D9%88%DB%8C%D9%88" title="تل‌آویو">تل‌آویو</a> است،<a href="#cite_note-lboro.ac.uk-26">[۲۲]</a> درحالی که مرکز حکومت آن در <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85" title="اورشلیم">اورشلیم</a> واقع است؛ اورشلیم به‌عنوان پایتخت این کشور توسط بیشتر کشورها، به رسمیت شناخته شده است اما چندین کشور آن را به رسمیت نمی‌شناسند و همچنان تل‌آویو را پایتخت اسرائیل می‌دانند.<a href="#cite_note-27">[۲۳]</a><a href="#cite_note-28">[۲۴]</a><a href="#cite_note-29">[۲۵]</a><a href="#cite_note-30">[۲۶]</a> اسرائیل در <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="سرزمین اسرائیل">سرزمین اسرائیل</a> واقع است. در <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D9%88_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="تاریخ اسرائیل و یهودای باستان">دوران باستان</a>، این منطقه شاهد <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_(%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF)" title="پادشاهی اسرائیل (پادشاهی متحد)">سلطنت متحدهٔ اسرائیل</a> و پس از آن، <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%D8%A7" title="پادشاهی یهودا">پادشاهی یهودا</a> و <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="پادشاهی شمالی اسرائیل">پادشاهی شمالی اسرائیل</a> بوده است. اسرائیلِ مدرن، در ۲۹ نوامبر ۱۹۴۷ میلادی با تصویب <a href="/wiki/%D9%82%D8%B7%D8%B9%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%DB%B1%DB%B8%DB%B1_%D9%85%D8%AC%D9%85%D8%B9_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C_%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%84%D9%84_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF" class="mw-redirect" title="قطعنامه ۱۸۱ مجمع عمومی سازمان ملل متحد">قطعنامه ۱۸۱ سازمان ملل</a> — تقسیم <a href="/wiki/%D9%82%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%85%D8%AA_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="قیمومت بریتانیا بر فلسطین">فلسطینِ بریتانیا</a> به دو کشور اسرائیل و عرب و اداره شهر <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85" title="اورشلیم">اورشلیم</a> به صورت بین‌المللی — شکل گرفته است.<a href="#cite_note-31">[۲۷]</a> این طرح موافقت سران اسرائیلی را در پی داشت اما اعراب فلسطین و دولت‌های عرب منطقه بی‌درنگ آن را رد کردند.<a href="#cite_note-bbc2008-32">[۲۸]</a> در نتیجه از تاریخ ۳۰ نوامبر ۱۹۴۷ تا ۱۴ مه ۱۹۴۸ میان شبه‌نظامیان عرب و یهودی نبردهای خونینی درگرفت. نهایتاً در ۱۴ مه ۱۹۴۸ هم‌زمان با پایان <a href="/wiki/%D9%82%DB%8C%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%AA_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="قیومیت بریتانیا بر فلسطین">قیومیت بریتانیا بر فلسطین</a>، «دولت اسرائیل» با صدور <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B4%D9%88%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="منشور استقلال اسرائیل">منشور استقلال</a>، اعلام موجودیت کرد.<a href="#cite_note-33">[۲۹]</a> یک روز پس از اعلام استقلال، تمامی همسایگان عرب به‌طور هم‌زمان به اسرائیل <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D8%A8_%D9%88_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_(%DB%B1%DB%B9%DB%B4%DB%B8)" class="mw-redirect" title="جنگ اعراب و اسرائیل (۱۹۴۸)">حمله</a> کردند که متحمل شکست شدند. از آن پس، <a href="/wiki/%D9%86%D8%B2%D8%A7%D8%B9_%D8%A7%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D8%A8_%D9%88_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="mw-redirect" title="نزاع اعراب و اسرائیل">مجموعه‌ای از درگیری‌های نظامی</a> بین نیروهای اسرائیلی و کشورهای عرب رخ داده که <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%DB%B1%DB%B9%DB%B4%DB%B8" class="mw-redirect" title="جنگ ۱۹۴۸">جنگ ۱۹۴۸</a>، <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%DB%B1%DB%B9%DB%B5%DB%B6" class="mw-redirect" title="جنگ ۱۹۵۶">جنگ ۱۹۵۶</a>، <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%B4%D8%B4%E2%80%8C%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%87" title="جنگ شش‌روزه">جنگ شش‌روزه</a> ۱۹۶۷ و <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%DB%8C%D9%88%D9%85_%DA%A9%DB%8C%D9%BE%D9%88%D8%B1" title="جنگ یوم کیپور">جنگ یوم کیپور</a> ۱۹۷۳ مهم‌ترین آن‌ها بوده‌اند.<a href="#cite_note-34">[۳۰]</a> اسرائیل عضو رسمی <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%84%D9%84_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF" title="سازمان ملل متحد">سازمان ملل متحد</a> است و در حال حاضر با ۱۶۵ کشور جهان <a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%D9%BE%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%AA%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="فهرست نمایندگی‌های دیپلماتیک اسرائیل">روابط دیپلماتیک</a> دارد. پس از <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85" title="پیمان ابراهیم">پیمان ابراهیم</a>، ۵ کشور عربی با این کشور روابط دیپلماتیک برقرار کردند.<a href="#cite_note-35">[۳۱]</a> نوع حکومت آن، <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="جمهوری پارلمانی">جمهوری پارلمانی</a> است. این کشور دارای <a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="نظام پارلمانی">نظام پارلمانی</a> و <a href="/wiki/%D8%AD%D9%82_%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="حق رای عمومی">حق رای عمومی</a> است.<a href="#cite_note-36">[۳۲]</a><a href="#cite_note-37">[۳۳]</a> در این کشور، رئیس‌جمهور مقامی تشریفاتی است<a href="#cite_note-38">[۳۴]</a> و نخست‌وزیر به‌عنوان رئیس دولت و <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%B3%D8%AA" title="کنست">کِنست</a> (پارلمان اسرائیل) به‌عنوان شاخه قانون‌گذار عمل می‌کند. اسرائیل تنها کشور با شهروندان عمدتاً <a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA" title="یهودیت">یهودی</a> در جهان است.<a href="#cite_note-39">[۳۵]</a> بر پایه برآورد سال ۲۰۱۳ <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2%DB%8C_%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="سازمان مرکزی آمار اسرائیل">سازمان مرکزی آمار اسرائیل</a>، این کشور در حدود ۸ میلیون و ۵۱ هزار نفر جمعیت داشته است که ۶٬۰۴۵٬۹۰۰ نفر از آنان را یهودیان و ۱٬۶۶۳٬۴۰۰ را <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A8_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84%DB%8C" class="mw-redirect" title="عرب اسرائیلی">اعراب اسرائیلی</a> تشکیل داده‌اند.<a href="#cite_note-Haaretz-40">[۳۶]</a><a href="#cite_note-autogenerated10-41">[۳۷]</a> بیشتر اعراب اسرائیلی، مسلمان و گروهی نیز <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C" title="مسیحی">مسیحی</a> و <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%B2%DB%8C" class="mw-redirect" title="دروزی">دروزی</a> هستند. <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="مارونی‌ها">مارونی‌ها</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="سامری‌ها">سامری‌ها</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" class="mw-redirect" title="ارمنی‌ها">ارمنی‌ها</a>، <a href="/wiki/%DA%86%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" class="mw-redirect" title="چرکسی‌ها">چرکسی‌ها</a> و <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="کردهای اسرائیل">کردها</a><a href="#cite_note-ToolAutoGenRef2-42">[۳۸]</a><a href="#cite_note-ToolAutoGenRef1-43">[۳۹]</a> از دیگر اقلیت‌های قومی ساکن این کشور هستند.<a href="#cite_note-44">[۴۰]</a> این کشور همچنین میزبان بناهایی مقدس از <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="دین ابراهیمی">ادیان ابراهیمی</a>، شامل یهودیت، مسیحیت، اسلام و <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%A6%DB%8C" class="mw-redirect" title="دین بهائی">بهائیت</a> است. اسرائیل، <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%DB%8C%D8%A7%D9%81%D8%AA%D9%87" title="کشورهای توسعه‌یافته">کشوری توسعه‌یافته</a> و عضو <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87_%D9%88_%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="سازمان توسعه و همکاری اقتصادی">سازمان توسعه و همکاری اقتصادی</a><a href="#cite_note-45">[۴۱]</a> می‌باشد. در سال ۲۰۲۰ میلادی، این کشور بر پایهٔ <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF_%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%A7%D9%84%D8%B5_%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C" title="تولید ناخالص داخلی">تولید ناخالص داخلی</a> با ۵۲۲٫۰۳ بیست و یکمین اقتصاد بزرگ جهان و از حیث <a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF_%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%A7%D9%84%D8%B5_%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C_(%D8%A7%D8%B3%D9%85%DB%8C)" title="فهرست کشورها بر پایه سرانه تولید ناخالص داخلی (اسمی)">سرانه تولید داخلی</a> در رتبهٔ سیزدهم جهان<a href="#cite_note-46">[۴۲]</a> قرار گرفت.<a href="#cite_note-47">[۴۳]</a> همچنین کشور اسرائیل از لحاظ رتبه‌بندی دانشگاهی، <a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4_%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="mw-redirect" title="آموزش عالی در اسرائیل">بهترین وضعیت علمی</a> را در منطقه <a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="خاورمیانه">خاورمیانه</a> داراست.<a href="#cite_note-48">[۴۴]</a> از لحاظ <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%AE%D8%B5_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="شاخص توسعه انسانی">شاخص توسعه انسانی</a>، از ۰٫۸۷ در سال ۲۰۰۲ به ۰٫۹۲در سال ۲۰۲۰ میلادی رسید که بیانگر رشدی ۰٫۲۷٪ است.<a href="#cite_note-49">[۴۵]</a> این کشور از لحاظ این شاخص در بالاترین رتبه در منطقه خاورمیانه قرار دارد.<a href="#cite_note-50">[۴۶]</a> مردم این کشور از لحاظ امید به زندگی، دارای یکی از بالاترین شاخص‌ها در میان کشورهای جهان هستند.<a href="#cite_note-51">[۴۷]</a> بنابر گزارش سازمان <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AF%D9%88%D9%86_%D9%85%D8%B1%D8%B2" title="گزارشگران بدون مرز">گزارشگران بدون مرز</a>، مطبوعات و رسانه‌های اسرائیلی، بالاترین میزان آزادی را در میان کشورهای منطقه خاورمیانه دارند.<a href="#cite_note-52">[۴۸]</a> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="نام">نام</h2></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Merenptah_Israel_Stele_Cairo.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Merenptah_Israel_Stele_Cairo.jpg/220px-Merenptah_Israel_Stele_Cairo.jpg" decoding="async" width="220" height="344" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Merenptah_Israel_Stele_Cairo.jpg/330px-Merenptah_Israel_Stele_Cairo.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Merenptah_Israel_Stele_Cairo.jpg/440px-Merenptah_Israel_Stele_Cairo.jpg 2x" data-file-width="491" data-file-height="768" /></a><figcaption> استیل مرنپتا (قرن سیزدهم قبل از میلاد). اکثر باستان شناسان کتاب مقدس مجموعه‌ای از هیروگلیف‌ها (حروف تصویری) را به اسرائیل ترجمه کرده‌اند، نخستین استفاده از عبارت اسرائیل که به ثبت رسیده است.</figcaption></figure> در دوران <a href="/wiki/%D9%82%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%85%D8%AA_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="قیمومت بریتانیا بر فلسطین">قیمومت بریتانیا</a> (۱۹۲۰–۱۹۴۸)، تمام منطقه با نام «فلسطین» خطاب می‌شد.<a href="#cite_note-53">[۴۹]</a> اسرائیل پس از <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B4%D9%88%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="منشور استقلال اسرائیل">استقلال</a> خود در سال ۱۹۴۸، به‌طور رسمی نام «دولت اسرائیل» را برگزید. (خطای لوآ در پودمان:Lang در خط 1139: attempt to index local 'language_name' (a nil value).، <span data-nosnippet="" id="ooui-php-1" class="ext-phonos-PhonosButton noexcerpt oo-ui-widget oo-ui-widget-enabled oo-ui-buttonElement oo-ui-buttonElement-frameless oo-ui-iconElement oo-ui-labelElement oo-ui-buttonWidget" data-ooui="{"_":"mw.Phonos.PhonosButton","href":"\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/transcoded\/2\/2b\/He-Medinat_Israel2.ogg\/He-Medinat_Israel2.ogg.mp3","rel":["nofollow"],"framed":false,"icon":"volumeUp","label":{"html":"\u062e\u0637\u0627\u06cc \u0644\u0648\u0622: bad argument #1 to 'find' (string expected, got nil).<\/span><\/strong>"},"data":{"ipa":"","text":"","lang":"fa","wikibase":"","file":"He-Medinat Israel2.ogg"},"classes":["ext-phonos-PhonosButton","noexcerpt"]}"><a role="button" tabindex="0" href="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/2/2b/He-Medinat_Israel2.ogg/He-Medinat_Israel2.ogg.mp3" rel="nofollow" aria-label="Play audio" title="Play audio" class="oo-ui-buttonElement-button">خطای لوآ: bad argument #1 to 'find' (string expected, got nil).</a><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:He-Medinat_Israel2.ogg" title="پرونده:He-Medinat Israel2.ogg">ⓘ</a> <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%A8%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D8%B9%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="راهنما:الفبای آوانگاری بین‌المللی عبری">[mediˈnat jisʁaˈʔel]</a>؛ خطای لوآ در پودمان:Lang در خط 1139: attempt to index local 'language_name' (a nil value).، ,<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%A8%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="راهنما:الفبای آوانگاری بین‌المللی عربی">[dawlat ʔisra:ˈʔi:l]</a>) <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B4%D9%88%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="منشور استقلال اسرائیل">نام‌های تاریخی و مذهبی</a> دیگری از جمله «<a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="سرزمین اسرائیل">سرزمین اسرائیل</a>» (Eretz Israel)، <a href="/wiki/%D8%B5%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%86" title="صهیون">صهیون</a> و <a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D9%87" title="یهودیه">یهودیه</a>، برای این کشور پیشنهاد شدند اما نهایتاً مورد قبول قرار نگرفتند.<a href="#cite_note-54">[۵۰]</a> نام «اسرائیل» پیشنهاد <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%DA%AF%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%88%D9%86" title="داوید بن گوریون">داوید بن گوریون</a> بود که با رای ۶–۳ به تصویب رسید.<a href="#cite_note-55">[۵۱]</a> چند هفته پس از استقلال، دولت با اعلام رسمی <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B4%D9%87_%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="موشه شارت">موشه شارت</a> <a href="/wiki/%D9%88%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B1_%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="وزارت امور خارجه اسرائیل">وزیر امور خارجه</a> وقت، اصطلاح «<a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="اسرائیلی‌ها">اسرائیلی</a>» را برای اشاره به شهروندان اسرائیل انتخاب کرد.<a href="#cite_note-56">[۵۲]</a> در کتاب مقدس و همچنین در طول تاریخ، نام «<a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="سرزمین اسرائیل">سرزمین اسرائیل</a>» برای اشاره به منطقه <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_(%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF)" title="پادشاهی اسرائیل (پادشاهی متحد)">پادشاهی اسرائیل</a>؛ و «<a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="بنی‌اسرائیل">بنی اسرائیل</a>» برای اشاره به <a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="یهودیان">کل قوم یهود</a> استفاده شده است.<a href="#cite_note-levine-57">[۵۳]</a> معنای لغت «اسرائیل» (عبری: יִשְרָאֵל‎؛ <a href="/wiki/%D9%87%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="هفتادگانی">هفتادگانی</a> <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان یونانی">یونانی</a>: خطای لوآ در پودمان:Lang در خط 763: attempt to index local 'language_name' (a nil value).) به‌طور دقیق روشن نیست؛ بر اساس نظر زبان‌شناسان، می‌تواند به معنای «ال (خدا) تحمیل/حکم کننده» باشد. معنای آن در <a href="/wiki/%D8%B3%D9%81%D8%B1_%D9%BE%DB%8C%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B4" title="سفر پیدایش">سفر پیدایش</a> به معنای «گلاویز شدن با خدا» تعبیر شده<a href="#cite_note-58">[۵۴]</a><a href="#cite_note-59">[۵۵]</a><a href="#cite_note-60">[۵۶]</a> که به روایت <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D8%AA%DB%8C_%DB%8C%D8%B9%D9%82%D9%88%D8%A8_%D8%A8%D8%A7_%D9%81%D8%B1%D8%B4%D8%AA%D9%87" title="کشتی یعقوب با فرشته">کشتی گرفتن یعقوب با فرشته</a> و پیروزی او اشاره دارد. فرشته، (یا برپایه برخی تعابیر <a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D9%87" title="یهوه">خدا</a>) در سفر بازگشت <a href="/wiki/%DB%8C%D8%B9%D9%82%D9%88%D8%A8" title="یعقوب">یعقوب</a> به <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%B9%D8%A7%D9%86" title="کنعان">کنعان</a> با او کشتی می‌گیرد و پس از توفیق یعقوب به‌عنوان پاداش این پیروزی، نام وی را به «اسرائیل» تغییر می‌دهد.<a href="#cite_note-61">[۵۷]</a> دوازده پسر یعقوب اجداد <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D8%A7%D8%B7_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="اسباط اسرائیل">دوازده سبط</a> <a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="بنی‌اسرائیل">بنی اسرائیل</a> (فرزندان اسرائیل) محسوب شدند. اولین سند باستان‌شناسی کشف‌شده که کلمهٔ «اسرائیل» را به عنوان یک حکومت ذکر کرده است، لوح مرنپتا از <a href="/wiki/%D9%85%D8%B5%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="مصر باستان">مصر باستان</a> (مربوط به اواخر قرن سیزدهم قبل از میلاد) است که موقعیت جغرافیایی اسرائیل در کنعان یا اطراف آن را توصیف کرده است.<a href="#cite_note-62">[۵۸]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="تاریخ">تاریخ</h2></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="تاریخ اسرائیل">تاریخ اسرائیل</a></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="پیشاتاریخ">پیشاتاریخ</h3></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%85_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE" title="شام پیشاتاریخ">شام پیشاتاریخ</a></div> تاریخچه <a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B4_%D8%A7%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D9%87_%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC_%D8%A7%D8%B2_%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%82%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="گسترش اولیه انسان‌ها به خارج از آفریقا (صفحه وجود ندارد)">مهاجرت اولیه انسان‌ها به خارج از آفریقا</a> به <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%A7%D9%82%D8%A8%D9%84_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%B4%D8%A7%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="ماقبل تاریخ شام (صفحه وجود ندارد)">شام ماقبل تاریخ</a>، جایی که اسرائیل در آن واقع شده است، بر اساس آثاری که در عبیدیه در دره ریفت اردن یافت گردیده، به حداقل ۱٫۵ <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%B3%D8%A7%D9%84_%D9%BE%DB%8C%D8%B4" title="میلیون سال پیش">میلیون سال قبل</a> بازمی‌گردد،<a href="#cite_note-63">[۵۹]</a> در حالی که فسیل‌های یافت‌شده از انسان‌های سخول و قفذه در اسرائیل، قدمتی بیش از ۱۲۰۰۰۰ سال را دارا می‌باشند.<a href="#cite_note-64">[۶۰]</a> <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%81%DB%8C" title="فرهنگ ناتوفی">فرهنگ ناتوفی</a> در هزاره ۱۰ قبل از میلاد در جنوب شام پدیدار شد،<a href="#cite_note-65">[۶۱]</a> پس از آن فرهنگ <a href="/wiki/%D8%BA%D8%B3%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="غسولینی">غسولینی</a> در حدود ۴۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح هویدا گشت.<a href="#cite_note-66">[۶۲]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="کنعان_(۲۰۰۰–۱۰۰۰_قبل_از_میلاد)">کنعان (۲۰۰۰–۱۰۰۰ قبل از میلاد)</h3></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%B9%D8%A7%D9%86" title="کنعان">کنعان</a></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:JW_IMG_4893.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/JW_IMG_4893.JPG/220px-JW_IMG_4893.JPG" decoding="async" width="220" height="293" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/JW_IMG_4893.JPG/330px-JW_IMG_4893.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/JW_IMG_4893.JPG/440px-JW_IMG_4893.JPG 2x" data-file-width="2736" data-file-height="3648" /></a><figcaption> دیوار کنعانی اورشلیم در <a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1_%D8%AF%D8%A7%D9%88%D9%88%D8%AF" title="شهر داوود">شهر داوود</a></figcaption></figure> تاریخ <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%B9%D8%A7%D9%86" title="کنعان">کنعانیان</a> از نظر باستان‌شناسی به <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%B2" title="عصر برنز">عصر برنز میانه</a> (۲۱۰۰–۱۵۵۰ قبل از میلاد) بازمی‌گردد.<a href="#cite_note-Golden-67">[۶۳]</a> در <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%B2" title="عصر برنز">اواخر عصر برنز</a> (۱۵۵۰–۱۲۰۰ قبل از میلاد)، بخش‌های بزرگی از کنعان <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%AC%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1" title="دولت خراجگزار">، دولت‌های تابعه</a> را تشکیل دادند که به <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D9%86%D9%88%DB%8C%D9%86_%D9%85%D8%B5%D8%B1" title="پادشاهی نوین مصر">پادشاهی جدید مصر</a> خراج می‌دادند.<a href="#cite_note-68">[۶۴]</a> در نتیجه <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%D8%B4%DB%8C_%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%AE%D8%B1_%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%B2" title="فروپاشی تمدن در اواخر عصر برنز">فروپاشی تمدن در اواخر عصر برنز</a>، کنعان به منجلاب هرج و مرج فرورفت و مصر کنترل خود را بر منطقه به‌طور کامل از دست داد.<a href="#cite_note-69">[۶۵]</a><a href="#cite_note-70">[۶۶]</a> شواهدی وجود دارد که مراکز شهری مانند <a href="/wiki/%D8%AA%D9%84_%D9%87%D8%A7%D8%B2%D9%88%D8%B1" title="تل هازور">حزور</a>، <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D8%A6%D8%A7%D9%86" title="بیت‌شئان">بیت شیان</a>، <a href="/wiki/%D8%AA%D9%84_%D9%85%DA%AF%DB%8C%D8%AF%D9%88" title="تل مگیدو">مگیدو</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%86" title="اکرون">اکرون</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B4%D8%AF%D9%88%D8%AF" title="اشدود">اشدود</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B4%DA%A9%D9%84%D9%88%D9%86" title="اشکلون">اشکلون</a> آسیب دیده یا به کلی ویران شده‌اند.<a href="#cite_note-71">[۶۷]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="اسرائیل_باستان_(۱۲۰۰–۵۵۰_قبل_از_میلاد)"><span id=".D8.A7.D8.B3.D8.B1.D8.A7.D8.A6.DB.8C.D9.84_.D8.A8.D8.A7.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D9.86_.28.DB.B1.DB.B2.DB.B0.DB.B0.E2.80.93.DB.B5.DB.B5.DB.B0_.D9.82.D8.A8.D9.84_.D8.A7.D8.B2_.D9.85.DB.8C.D9.84.D8.A7.D8.AF.29">اسرائیل باستان (۱۲۰۰–۵۵۰ قبل از میلاد)</h3></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقاله‌های اصلی: <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D9%88_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="تاریخ اسرائیل و یهودای باستان">تاریخ اسرائیل و یهودای باستان</a> و <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="تاریخ فلسطین">تاریخ فلسطین</a></div> قومی به نام بنی‌اسرائیل برای اولین بار در <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B1%D9%86%D9%BE%D8%AA%D8%A7_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="مرنپتا استل (صفحه وجود ندارد)">استیل مرنپتا</a> که یک کتیبه <a href="/wiki/%D9%85%D8%B5%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="مصر باستان">مصری باستان</a> مربوط به حدود ۱۲۰۰ سال قبل از میلاد است، ظاهر می‌شود.<a href="#cite_note-NollMerneptah2-72">[۶۸]</a><a href="#cite_note-ThompsonMerneptah2-73">[۶۹]</a><a href="#cite_note-74">[۷۰]</a><a href="#cite_note-75">[۷۱]</a> تصور می‌شود که اجداد <a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="بنی‌اسرائیل">بنی اسرائیل</a> شامل <a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85_%D8%B3%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="اقوام سامی زبان باستان">مردم باستانی سامی زبان</a> بومی این منطقه بوده‌اند.<a href="#cite_note-Miller19862-76">[۷۲]</a> : ۷۸–۷۹ بر اساس گزارش باستان‌شناسان مدرن، بنی‌اسرائیل و فرهنگ آن‌ها از طریق توسعه دین <a href="/wiki/%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="تک‌پرستی">تک‌پرستی</a> — و بعداً <a href="/wiki/%DB%8C%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="یکتاپرستی">توحیدی</a> —با محوریت <a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D9%87" title="یهوه">یهوه</a>، از قوم کنعانی و فرهنگ‌های آنها منشعب شده است.<a href="#cite_note-77">[۷۳]</a><a href="#cite_note-78">[۷۴]</a><a href="#cite_note-79">[۷۵]</a> آنها به شکلی باستانی از <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="زبان عبری">زبان عبری</a> صحبت می‌کردند که به <a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D8%AA%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%8C" title="عبری توراتی">عبری کتاب مقدس</a> معروف است.<a href="#cite_note-80">[۷۶]</a> در همان زمان، <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%B7%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="فلیسطی‌ها">فلسطینیان</a> در دشت ساحلی جنوبی مستقر شدند. <a href="#cite_note-FOOTNOTEKillebrew2005230-81">[۷۷]</a> <a href="#cite_note-FOOTNOTEShahin20056-82">[۷۸]</a> <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="باستان‌شناسی">باستان‌شناسی</a> مدرن تا حد زیادی تاریخ‌نگاری روایت <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%AA" title="تورات">تورات</a> در مورد <a href="/wiki/%D8%B3%D9%87_%D8%B4%D9%87%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%D8%B1" class="mw-redirect" title="سه شه‌پدر">پدرسالاران</a>، <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D9%88%D8%AC_%D8%A8%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D8%A7%D8%B2_%D9%85%D8%B5%D8%B1" title="خروج بنی‌اسرائیل از مصر">خروج</a> و داستان‌های فتح شرح داده‌شده در <a href="/wiki/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8_%DB%8C%D9%88%D8%B4%D8%B9" title="کتاب یوشع">کتاب یوشع</a> را کنار گذاشته است و این روایات را به عنوان <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%85%D9%84%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="اسطوره ملی (صفحه وجود ندارد)">افسانه ملی</a> بنی اسرائیل می‌داند.<a href="#cite_note-83">[۷۹]</a> با این حال، به نظر می‌رسد برخی از عناصر این روایات افسانه‌ای ریشه‌های تاریخی نیز داشته باشند. <sup id="cite_ref-FOOTNOTEFaust2015p.476:_"While_there_is_a_consensus_among_scholars_that_the_Exodus_did_not_take_place_in_the_manner_described_in_the_Bible,_surprisingly_most_scholars_agree_that_the_narrative_has_a_historical_core,_and_that_some_of_the_highland_settlers_came,_one_way_or_another,_from_Egypt.."_84-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEFaust2015p.476:_"While_there_is_a_consensus_among_scholars_that_the_Exodus_did_not_take_place_in_the_manner_described_in_the_Bible,_surprisingly_most_scholars_agree_that_the_narrative_has_a_historical_core,_and_that_some_of_the_highland_settlers_came,_one_way_or_another,_from_Egypt.."-84">[۸۰]</a> <a href="#cite_note-FOOTNOTERedmount200161-85">[۸۱]</a><a href="#cite_note-:032-86">[۸۲]</a> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Kingdoms_of_Israel_and_Judah_map_830.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Kingdoms_of_Israel_and_Judah_map_830.svg/220px-Kingdoms_of_Israel_and_Judah_map_830.svg.png" decoding="async" width="220" height="262" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Kingdoms_of_Israel_and_Judah_map_830.svg/330px-Kingdoms_of_Israel_and_Judah_map_830.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Kingdoms_of_Israel_and_Judah_map_830.svg/440px-Kingdoms_of_Israel_and_Judah_map_830.svg.png 2x" data-file-width="720" data-file-height="859" /></a><figcaption> نقشه <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="پادشاهی شمالی اسرائیل">اسرائیل</a> و <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%D8%A7" title="پادشاهی یهودا">یهودا</a> در قرن ۹ قبل از میلاد</figcaption></figure> تردیدهایی در مورد نخستین <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D9%88_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="تاریخ اسرائیل و یهودای باستان">پادشاهی اسرائیل و یهودای باستان</a> و گستره قلمرو آنها و قدرتشان وجود دارد. در حالی که مشخص نیست که آیا هرگز <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_(%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF)" title="پادشاهی اسرائیل (پادشاهی متحد)">پادشاهی متحد اسرائیل</a> وجود داشته است یا خیر<a href="#cite_note-lipschits2-87">[۸۳]</a><a href="#cite_note-Kuhrtp4382-88">[۸۴]</a>اما با این حال مورخان و باستان شناسان توافق دارند که <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="پادشاهی شمالی اسرائیل">پادشاهی شمالی اسرائیل</a> تا ۹۰۰ قبل از میلاد وجود داشته است<a href="#cite_note-Finkelstein,_Israel,_(2020)2-89">[۸۵]</a><a href="#cite_note-Pitcher2-90">[۸۶]</a> تا اینکه <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%D8%A7" title="پادشاهی یهودا">پادشاهی یهودا</a> در ۸۵۰ ق.م. به قدرت رسید.<a href="#cite_note-Finkelstein,_Israel,_(2020)-91">[۸۷]</a><a href="#cite_note-Pitcher-92">[۸۸]</a> پادشاهی اسرائیل از بین دو پادشاهی دیگر مرفه تر بود و به زودی به یک قدرت منطقه‌ای تبدیل شد. <a href="#cite_note-FOOTNOTEFinkelsteinSilberman2002146–7-93">[۸۹]</a> در طی آن دوران <a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="عمریان">سلسله</a> <a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="عمریان">عمریان</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="سامریه">سامره</a>، <a href="/wiki/%D8%AC%D9%84%DB%8C%D9%84" class="mw-redirect" title="جلیل">جلیل</a>، دره اردن، شارون و بخش‌های وسیعی از ماوراء اردن را تحت کنترل داشت.<a href="#cite_note-:02-94">[۹۰]</a> ساماریا، پایتخت و خانه یکی از بزرگ‌ترین سازه‌های عصر آهن در شام بود.<a href="#cite_note-:042-95">[۹۱]</a><a href="#cite_note-96">[۹۲]</a> پادشاهی اسرائیل در حدود سال ۷۲۰ قبل از میلاد، زمانی که توسط <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A2%D8%B4%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D9%86%D9%88" title="امپراتوری آشوری نو">امپراتوری نو-آشوری</a> تح شد، ویران گردید.<a href="#cite_note-Broshi_2001_1742-97">[۹۳]</a> پادشاهی یهودا، به پایتختی <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85" title="اورشلیم">اورشلیم</a>، بعداً به <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D9%85%D8%AA%DA%A9%DB%8C" title="دولت متکی">دولت متکی</a> امپراتوری آشوری نو و سپس <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%84_%D9%86%D9%88" title="امپراتوری بابل نو">امپراتوری نو بابلی</a> تبدیل شد. تخمین زده می‌شود که جمعیت منطقه در <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%A2%D9%87%D9%86" title="عصر آهن">عصر آهن دوم</a> حدود ۴۰۰٬۰۰۰ نفر بوده است.<a href="#cite_note-:42-98">[۹۴]</a> در سال ۶/۵۸۷ قبل از میلاد، به دنبال <a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%D8%A7_%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%84" title="شورش‌های یهودا علیه بابل">شورش یهودا</a>، <a href="/wiki/%D9%86%D8%A8%D9%88%DA%A9%D8%AF%D9%86%D8%B5%D8%B1_%D8%AF%D9%88%D9%85" title="نبوکدنصر دوم">نبوکدنصر دوم</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B5%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85_(%DB%B5%DB%B8%DB%B7_%D9%82%D8%A8%D9%84_%D8%A7%D8%B2_%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF)" title="محاصره اورشلیم (۵۸۷ قبل از میلاد)">اورشلیم و معبد سلیمان را محاصره و ویران کرد</a>، <a href="#cite_note-FOOTNOTEFinkelsteinSilberman2002307-99">[۹۵]</a><a href="#cite_note-100">[۹۶]</a> پادشاهی‌شان را منحل و بسیاری از نخبگان یهودی را به <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%84_(%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%87%D8%B1)" title="بابل (دولت‌شهر)">بابل</a> تبعید کرد و بدین‌ترتیب <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%84" class="mw-redirect" title="اسیران یهودی در بابل">اسارت یهودیان</a> آغاز شد.<a href="#cite_note-101">[۹۷]</a> این شکست در <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%84%DB%8C" title="تواریخ بابلی">تواریخ بابلی</a> نیز ثبت شده است.<a href="#cite_note-BabylonianChronicles-102">[۹۸]</a><a href="#cite_note-103">[۹۹]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="دورهٔ_معبد_دوم_(سدهٔ_ششم_قبل_از_میلاد–سدهٔ_دوم_میلادی)"><span id=".D8.AF.D9.88.D8.B1.D9.87.D9.94_.D9.85.D8.B9.D8.A8.D8.AF_.D8.AF.D9.88.D9.85_.28.D8.B3.D8.AF.D9.87.D9.94_.D8.B4.D8.B4.D9.85_.D9.82.D8.A8.D9.84_.D8.A7.D8.B2_.D9.85.DB.8C.D9.84.D8.A7.D8.AF.E2.80.93.D8.B3.D8.AF.D9.87.D9.94_.D8.AF.D9.88.D9.85_.D9.85.DB.8C.D9.84.D8.A7.D8.AF.DB.8C.29">دورهٔ معبد دوم (سدهٔ ششم قبل از میلاد–سدهٔ دوم میلادی)</h3></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%85%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%AF%D9%88%D9%85" title="دوره معبد دوم">دوره معبد دوم</a></div> پس از <a href="/wiki/%D8%B3%D9%82%D9%88%D8%B7_%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%84" title="سقوط بابل">تصرف بابل</a> در سال ۵۳۹ قبل از میلاد، <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%B4_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF" title="کوروش بزرگ">کوروش کبیر</a>، بنیان‌گذار <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%87%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D9%87%D8%AE%D8%A7%D9%85%D9%86%D8%B4%DB%8C" title="شاهنشاهی هخامنشی">امپراتوری هخامنشی ایران</a>، <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%B4" title="فرمان کوروش">اعلامیه‌ای</a> را ارائه داد که مفاد آن به جمعیت تبعیدیان‌یهودی اجازه بازگشت به یهودا را می‌داد، به جمعیت یهودی که بازگشته بودند اجازه داده شد تا معبد را خودگردان و بازسازی کنند.<a href="#cite_note-rennert-104">[۱۰۰]</a><a href="#cite_note-105">[۱۰۱]</a> ساخت <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%AF%D9%88%D9%85_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85" title="معبد دوم اورشلیم">معبد دوم</a> حدود ۵۲۰ پیش از میلاد تمام گشت.<a href="#cite_note-rennert-104">[۱۰۰]</a> پارس‌ها بر این منطقه به عنوان استانی <a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D8%AA%D8%A7" class="mw-redirect" title="یهود مدیناتا">یهودی</a> حکومت می‌کردند،<a href="#cite_note-Grabbe3552-106">[۱۰۲]</a> که در قرون پنجم تا چهارم پیش از میلاد حدود ۳۰۰۰۰ نفر جمعیت را در خود جای داده بود.<a href="#cite_note-Finkelstein2-107">[۱۰۳]</a> : ۳۰۸  در سال ۳۳۲ قبل از میلاد، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D9%86%D8%AF%D8%B1_%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%88%D9%86%DB%8C" title="اسکندر مقدونی">اسکندر مقدونی</a> این منطقه را به عنوان بخشی از <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D9%86%D8%AF%D8%B1_%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%88%D9%86%DB%8C" title="جنگ‌های اسکندر مقدونی">لشکرکشی خود علیه امپراتوری ایران</a> فتح کرد. پس از مرگ او، این منطقه تحت کنترل امپراتوری‌های <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%D8%B7%D9%84%D9%85%DB%8C%D9%88%D8%B3%DB%8C" title="امپراتوری بطلمیوسی">بطلمیوسی</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B3%D9%84%D9%88%DA%A9%DB%8C" title="امپراتوری سلوکی">سلوکی</a> به عنوان بخشی از <a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D9%88%D8%A6%D9%84-%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="کوئل-سوریه (صفحه وجود ندارد)">کوئل-سوریه</a> شناخته شد. در طول قرون بعدی، <a href="/wiki/%D9%87%D9%84%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="هلنیسم">یونانی شدن</a> منطقه منجر به تنش‌های فرهنگی گردید که در زمان سلطنت <a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AA%DB%8C%D9%88%D8%AE%D9%88%D8%B3_%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%85" title="آنتیوخوس چهارم">آنتیوخوس چهارم</a> به اوج رسید و <a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%B4_%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%A8%DB%8C" title="شورش مکابی">شورش مکابیان</a> در سال ۱۶۷ قبل از میلاد را سبب شد. ناآرامی‌های داخلی حکومت سلوکیان را تضعیف کرد و در اواخر قرن دوم <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B4%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="حشمونیان">، پادشاهی نیمه خودمختار هامونی یهودیه</a> به وجود آمد که در نهایت به استقلال کامل دست یافت و به مناطق همسایه گسترش یافت.<a href="#cite_note-108">[۱۰۴]</a><a href="#cite_note-109">[۱۰۵]</a><a href="#cite_note-110">[۱۰۶]</a> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Israel-2013-Aerial_21-Masada.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Israel-2013-Aerial_21-Masada.jpg/220px-Israel-2013-Aerial_21-Masada.jpg" decoding="async" width="220" height="293" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Israel-2013-Aerial_21-Masada.jpg/330px-Israel-2013-Aerial_21-Masada.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Israel-2013-Aerial_21-Masada.jpg/440px-Israel-2013-Aerial_21-Masada.jpg 2x" data-file-width="3755" data-file-height="5000" /></a><figcaption> قلعه <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%AF%D8%A7" class="mw-redirect" title="ماسادا">ماسادا</a>، محل <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B5%D8%B1%D9%87_%D9%85%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%AF%D8%A7" class="mw-redirect" title="محاصره ماسادا">محاصره رومی در قرن اول</a></figcaption></figure> جمهوری رم در ۶۳ پیش از میلاد به منطقه حمله کرد، نخست <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D9%85%D9%87%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%B3%D9%88%D9%85" title="جنگ مهردادی سوم">کنترل سوریه</a> را دست گرفت، سپس دخالت در <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C_%D8%AD%D8%B4%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="جنگ داخلی حشمونیان">جنگ داخلی حشمونیان</a> را آغاز کرد. <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B4%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D8%B1%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="جنگ‌های اشکانیان و رومیان">نزاع</a> میان حامیان رومی و حامیان <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%87%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D8%A7%D8%B4%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="شاهنشاهی اشکانی">پارتی</a> در یهودیه منجر به انتصاب <a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF" title="هرود بزرگ">هیرودیس کبیر</a> به عنوان یک <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%87%D8%B1%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="دودمان هرودیان">دودمان</a> <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%AC%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1" title="دولت خراجگزار">خراجگزار</a> به روم شد. در سال ۶ پس از میلاد، این منطقه به‌طور کامل به عنوان <a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D9%87_(%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D9%88%D9%85)" title="یهودیه (استان روم)">استان رومی یهودیه</a> ضمیمه گردید، دوره‌ای که منادی تنش با حکومت روم بود و به یک سری <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF_%D9%88_%D8%B1%D9%88%D9%85" title="جنگ‌های یهود و روم">جنگ‌های یهودی-رومی</a> کشیده گردید که ویرانی‌های گسترده‌ای را به ارمغان آورد. دومین قیام معروف به <a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%B4_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D9%88%D8%AE%D8%A8%D8%A7" title="شورش بارکوخبا">شورش بارکوخبا</a> در سالهای ۱۳۲–۱۳۶ بعد از میلاد روی داد. موفقیت‌های اولیه در میدان نبرد به یهودیان اجازه داد تا یک کشور مستقل در یهودیه تشکیل دهند، اما رومی‌ها نیروهای زیادی را جمع‌آوری کرده، به طرز وحشیانه‌ای شورش را سرکوب و حومه یهودیه را ویران و خالی از سکنه کردند.<a href="#cite_note-111">[۱۰۷]</a><a href="#cite_note-112">[۱۰۸]</a><a href="#cite_note-113">[۱۰۹]</a> اورشلیم به عنوان یک <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%A7_(%D8%B1%D9%88%D9%85%DB%8C)" title="کلونیا (رومی)">مستعمره رومی</a> با نام <a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7_%DA%A9%D8%A7%D9%BE%DB%8C%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%86%D8%A7" title="آیلیا کاپیتولینا">آیلیا کاپیتولینا</a> بازسازی گردید و استان یهودا به <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="سوریه فلسطین">سوریه فلسطین</a> تغییر نام داد.<a href="#cite_note-H.H._Ben-Sasson,_1976,_page_334-114">[۱۱۰]</a><a href="#cite_note-Ariel_Lewin_p._33-115">[۱۱۱]</a> یهودیان از مناطق حوالی اورشلیم اخراج شدند،<a href="#cite_note-116">[۱۱۲]</a><a href="#cite_note-:02-94">[۹۰]</a> و به اجتماعات دیاسپورا پیوستند.<a href="#cite_note-Kessler201022-117">[۱۱۳]</a> با وجود این، یهودیان پیوسته اندک حضوری را در منطقه حفظ کردند چنان‌که <a href="/wiki/%D8%AC%D9%84%DB%8C%D9%84" class="mw-redirect" title="جلیل">جلیل</a> مرکز مذهبی آن شد.<a href="#cite_note-118">[۱۱۴]</a><a href="#cite_note-119">[۱۱۵]</a>جوامع یهودی در <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%84%DB%8C%D9%84" title="کوه الخلیل">تپه‌های الخلیل</a> جنوبی و در دشت ساحلی به سکونت خود ادامه دادند.<a href="#cite_note-:02-94">[۹۰]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="دورهٔ_رومی_پایانی_و_بیزانسی_(سدهٔ_دوم–_سال_۶۳۴_میلادی)"><span id=".D8.AF.D9.88.D8.B1.D9.87.D9.94_.D8.B1.D9.88.D9.85.DB.8C_.D9.BE.D8.A7.DB.8C.D8.A7.D9.86.DB.8C_.D9.88_.D8.A8.DB.8C.D8.B2.D8.A7.D9.86.D8.B3.DB.8C_.28.D8.B3.D8.AF.D9.87.D9.94_.D8.AF.D9.88.D9.85.E2.80.93_.D8.B3.D8.A7.D9.84_.DB.B6.DB.B3.DB.B4_.D9.85.DB.8C.D9.84.D8.A7.D8.AF.DB.8C.29">دورهٔ رومی پایانی و بیزانسی (سدهٔ دوم– سال ۶۳۴ میلادی)</h3></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Ruins_of_the_Ancient_Synagogue_at_Bar%27am.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Ruins_of_the_Ancient_Synagogue_at_Bar%27am.jpg/220px-Ruins_of_the_Ancient_Synagogue_at_Bar%27am.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Ruins_of_the_Ancient_Synagogue_at_Bar%27am.jpg/330px-Ruins_of_the_Ancient_Synagogue_at_Bar%27am.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Ruins_of_the_Ancient_Synagogue_at_Bar%27am.jpg/440px-Ruins_of_the_Ancient_Synagogue_at_Bar%27am.jpg 2x" data-file-width="4048" data-file-height="3040" /></a><figcaption> کنیسه کفار برام قرن سوم در جلیل<a href="#cite_note-120">[۱۱۶]</a></figcaption></figure> با انتقال حکومت روم به <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D9%86%D8%B3" title="امپراتوری بیزانس">امپراتوری بیزانس</a> تحت <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%D9%86_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF" title="کنستانتین بزرگ">فرمان امپراتور کنستانتین</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%AA_%D8%A7%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%87" title="مسیحیت اولیه">مسیحیت اولیه</a> جایگزین <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%DA%AF%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" class="mw-redirect" title="پیگنیسم">پیگنیسم</a> <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D9%85_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="دین در روم باستان">رومی</a> گردید.<a href="#cite_note-:32-121">[۱۱۷]</a><a href="#cite_note-122">[۱۱۸]</a> با <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%D9%86_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF_%D9%88_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%AA" title="کنستانتین بزرگ و مسیحیت">تغییر دین کنستانتین</a> در قرن چهارم، وضعیت برای اکثریت یهودیان در فلسطین سخت‌تر شد.<a href="#cite_note-Kessler201023-123">[۱۱۹]</a> مجموعه‌ای از قوانین به تصویب رسید که علیه یهودیان و یهودیت تبعیض قائل می‌شد چنان‌که یهودی‌ها هم از سوی کلیسا و هم از سوی مقامات مورد آزار و اذیت قرار می‌گرفتند.<a href="#cite_note-:3-124">[۱۲۰]</a> بسیاری از یهودیان به جوامع در حال شکوفایی <a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D9%88%D8%B1_%D8%A7%D8%B2_%D9%88%D8%B7%D9%86" title="یهودیان دور از وطن">دیاسپورا</a> مهاجرت کرده بودند،<a href="#cite_note-:12-125">[۱۲۱]</a> در همین حال به صورت محلی هم مهاجرت مسیحی و هم تغییر مذهب نیز رواج پیدا کرده بود. در اواسط قرن پنجم، مسیحیان به اکثریت غالب در منطقه بدل گشتند.<a href="#cite_note-126">[۱۲۲]</a><a href="#cite_note-127">[۱۲۳]</a> در اواخر قرن پنجم، <a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%B1%DB%8C_%D9%87%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="شورش‌های سامری ها (صفحه وجود ندارد)">شورش‌های سامری‌ها</a> شروع شد که تا اواخر قرن ششم ادامه یافت و منجر به کاهش بالا در جمعیت سامری شد.<a href="#cite_note-128">[۱۲۴]</a> پس از <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B5%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85_(%DB%B6%DB%B1%DB%B4)" title="محاصره اورشلیم (۶۱۴)">فتح اورشلیم توسط ساسانیان</a> و <a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%B4_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87_%D9%87%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D9%84%DB%8C%D9%88%D8%B3" title="شورش یهودیان علیه هراکلیوس">شورش کوتاه مدت یهودیان علیه هراکلیوس</a> در سال ۶۱۴ پس از میلاد، امپراتوری بیزانس <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%B4%D8%A7%D9%87%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%88_%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D9%86%D8%B3_(%DB%B6%DB%B0%DB%B2%E2%80%93%DB%B6%DB%B2%DB%B8)" title="جنگ شاهنشاهی ساسانی و امپراتوری بیزانس (۶۰۲–۶۲۸)">کنترل منطقه را در سال ۶۲۸ تثبیت کرد</a>.<a href="#cite_note-129">[۱۲۵]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="دورهٔ_اسلامی_آغازین_(۶۳۴–۱۰۹۹)">دورهٔ اسلامی آغازین (۶۳۴–۱۰۹۹)</h3></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقاله‌های اصلی: <a href="/wiki/%D8%B0%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="ذمی">ذمی</a>، <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D8%AF_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="جند فلسطین">جند فلسطین</a>، و <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D8%AF_%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%86" title="جند اردن">جند اردن</a></div> در سالهای ۶۳۴–۶۴۱ میلادی، <a href="/wiki/%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D8%B1%D8%A7%D8%B4%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="خلافت راشدین">خلافت راشدین</a> <a href="/wiki/%D9%81%D8%AA%D8%AD_%D8%B4%D8%A7%D9%85_%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" title="فتح شام به‌دست مسلمانان">شام را فتح کرد</a>.<a href="#cite_note-:122-130">[۱۲۶]</a><a href="#cite_note-131">[۱۲۷]</a><a href="#cite_note-:1022-132">[۱۲۸]</a><a href="#cite_note-:Ellenblum201022-133">[۱۲۹]</a> شش قرن بعد، کنترل منطقه بین <a href="/wiki/%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%AA" title="خلافت">خلفای</a> <a href="/wiki/%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D8%A7%D9%85%D9%88%DB%8C" title="خلافت اموی">اموی</a>، <a href="/wiki/%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="خلافت عباسی">عباسی</a>، <a href="/wiki/%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="خلافت فاطمیان">فاطمی</a> و متعاقباً <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D9%84%D8%AC%D9%88%D9%82" title="دودمان سلجوق">سلجوقیان</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="ایوبیان">ایوبیان</a> تقسیم شد.<a href="#cite_note-MosheGil22-134">[۱۳۰]</a> جمعیت این منطقه طی چندین قرن آتی به شدت کاهش یافت و از حدود ۱ میلیون نفر در دوره روم و بیزانس به حدود ۳۰۰۰۰۰ نفر در اوایل دوره عثمانی رسید. در کنار این کاهش جمعیت، مهاجرت غیر مسلمانان، مهاجرت مسلمانان و گرایش‌های محلی به اسلام، روندی پیوسته از <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="عربی‌سازی">عربی سازی</a> و <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B4_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="گسترش اسلام">اسلامی‌شدن</a> را در پی داشت.<a href="#cite_note-:Ellenblum20102-135">[۱۳۱]</a><a href="#cite_note-:102-136">[۱۳۲]</a><a href="#cite_note-:Broshi1979-137">[۱۳۳]</a><a href="#cite_note-:43-138">[۱۳۴]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="جنگ‌های_صلیبی_و_مغولان_(۱۰۹۹–۱۲۹۱)">جنگ‌های صلیبی و مغولان (۱۰۹۹–۱۲۹۱)</h3></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقاله‌های اصلی: <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85" title="پادشاهی اورشلیم">پادشاهی اورشلیم</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D9%85%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%86" title="ابن میمون">ابن میمون</a></div> پایان قرن یازدهم، <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B5%D9%84%DB%8C%D8%A8%DB%8C" title="جنگ‌های صلیبی">جنگ‌های صلیبی</a> را به همراه داشت، تاخت‌وتاز <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B5%D9%84%DB%8C%D8%A8%DB%8C" title="جنگ‌های صلیبی">صلیبیون</a> مسیحی که <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%BE" title="پاپ">توسط پاپ</a> حمایت می‌شد، با هدف فتح و خارج کردن کنترل <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85" title="اورشلیم">اورشلیم</a> و <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3" title="سرزمین مقدس">سرزمین مقدس</a> از دست مسلمانان و ایجاد <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B5%D9%84%DB%8C%D8%A8%DB%8C" title="دولت‌های صلیبی">کشورهای صلیبی</a> آغاز شد.<a href="#cite_note-139">[۱۳۵]</a> ایوبیان صلیبی‌ها را قبل از اینکه حکومت مسلمانان به‌طور کامل توسط <a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%AA_%D9%85%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C%DA%A9" title="سلطنت ممالیک">سلاطین ممالیک مصر</a> در سال ۱۲۹۱ احیا شود، عقب راندند<a href="#cite_note-GudrunKramer22-140">[۱۳۶]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="دورهٔ_ممالیک_(۱۲۹۱–۱۵۱۷)">دورهٔ ممالیک (۱۲۹۱–۱۵۱۷)</h3></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">اطلاعات بیشتر: <a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%AA_%D9%85%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C%DA%A9" title="سلطنت ممالیک">سلطنت ممالیک</a></div>ممالیک‌ها سلسله‌ای مسلمان بودند که کنترل سرزمین شام تا مصر را در بازه ۱۲۵۰ تا ۱۵۱۷ میلادی و پس از براندازی ایوبیان به دست گرفتند.<a href="#cite_note-141">[۱۳۷]</a> ممالیک در قلمرو خود عموماً با اقلیت‌های غیرمسلمان، از جمله مسیحی، سامری‌ها و یهودیان، مدارا می‌کردند، چنان‌که در برگزاری مسلک خود و مناسباتشان آزادی عمل داشتند و از درجاتی از حقوق قانونی و اجتماعی نیز برخوردار بودند، با این حال، میزانی از تبعیض، آزار و ستم علیه غیر مسلمانان روا داشته می‌شد، آنها باید مالیات ویژه (<a href="/wiki/%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D9%87" title="جزیه">جزیه</a>) می‌پرداختند، لباس‌های متمایز می‌پوشیدند، برخی محدودیت‌ها را رعایت می‌کردند و خشونت و آزارهای گاه به گاه را تحمل می‌کردند، در این دوره غیرمسلمانان ساکن در منطقه اسرائیل با مصادره اموال، تخریب اماکن مذهبی، مجبور کردن آنها به اسلام آوردن یا اخراج آنها از مناطق خاص مواجه بودند.<a href="#cite_note-142">[۱۳۸]</a>جامعه یهودی در فلسطین در دوره ممالیک عمدتاً در اورشلیم، الخلیل، صفد سکونت گزیدند. یهودیان در اورشلیم در محله‌ای جداگانه در نزدیکی دیوار غربی کوه معبد زندگی می‌کردند که آن را به عنوان مکان مقدس نیز قلمداد می‌کردند، یهودیان در <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%84%DB%8C%D9%84" title="الخلیل">الخلیل</a> در نزدیکی غار پدرسالاران سکنا گزیدند و معتقد بودند که ابراهیم، اسحاق و یعقوب در آنجا دفن شده‌اند، همچنین در صفد در نزدیکی <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%87_%D9%85%D8%B1%D9%88%D9%86" title="کوه مرون">کوه مرون</a> نیز سکونتگاه‌هایی بنا کردند، جایی که معتقد بودند شیمون بار یوچای، خاخام و عارف معروف، در آنجا دفن شده است، یهودیان غزه در نزدیکی مقبره <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%B3%D9%88%D9%86" title="سامسون">سامسون</a>، قهرمان و قاضی کتاب مقدس زندگی می‌کردند.<a href="#cite_note-143">[۱۳۹]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="دورهٔ_عثمانی">دورهٔ عثمانی</h3></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">اطلاعات بیشتر: <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="سوریه عثمانی">سوریه عثمانی</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Jews_at_Western_Wall_by_Felix_Bonfils,_1870s.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Jews_at_Western_Wall_by_Felix_Bonfils%2C_1870s.jpg/220px-Jews_at_Western_Wall_by_Felix_Bonfils%2C_1870s.jpg" decoding="async" width="220" height="171" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Jews_at_Western_Wall_by_Felix_Bonfils%2C_1870s.jpg/330px-Jews_at_Western_Wall_by_Felix_Bonfils%2C_1870s.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Jews_at_Western_Wall_by_Felix_Bonfils%2C_1870s.jpg/440px-Jews_at_Western_Wall_by_Felix_Bonfils%2C_1870s.jpg 2x" data-file-width="2978" data-file-height="2313" /></a><figcaption> یهودیان در <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%D8%A7%D8%B1_%D9%86%D8%AF%D8%A8%D9%87" title="دیوار ندبه">دیوار غربی</a> در دهه ۱۸۷۰</figcaption></figure> در سال ۱۵۱۶، این منطقه توسط <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="امپراتوری عثمانی">امپراتوری عثمانی</a> فتح شد و تا چهار قرن بعد به عنوان بخشی از <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="سوریه عثمانی">سوریه عثمانی</a> اداره گردید. در سال ۱۶۶۰، <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D9%87_%D9%82%D8%AF%D8%B1%D8%AA_%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%87%D8%A7_(%DB%B1%DB%B6%DB%B5%DB%B8-%DB%B1%DB%B6%DB%B6%DB%B7)&action=edit&redlink=1" class="new" title="مبارزه قدرت دروزها (۱۶۵۸-۱۶۶۷) (صفحه وجود ندارد)">شورش دروزها</a> منجر به نابودی <a href="/w/index.php?title=%DB%B1%DB%B6%DB%B6%DB%B0_%D8%AA%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D8%A8_%D8%B5%D9%81%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="۱۶۶۰ تخریب صفد (صفحه وجود ندارد)">صفد</a> و <a href="/w/index.php?title=%DB%B1%DB%B6%DB%B6%DB%B0_%D8%AA%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D8%A8_%D8%B7%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="۱۶۶۰ تخریب طبریه (صفحه وجود ندارد)">طبریه</a> شد.<a href="#cite_note-144">[۱۴۰]</a> در اواخر قرن هجدهم، <a href="/wiki/%D8%B8%D8%A7%D9%87%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%B1" title="ظاهر العمر">ظاهر العمر</a> محلی عرب، یک امارت مستقل عملاً در جلیل ایجاد کرد. تلاش‌های عثمانی‌ها برای تسلیم کردن ناکام ماند، اما پس از مرگ ظاهر، عثمانی‌ها کنترل منطقه را دوباره به دست گرفتند. در سال ۱۷۹۹ <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D9%BE%D8%A7%D8%B4%D8%A7_%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%B1" title="احمد پاشا جزار">جازار پاشا</a> با موفقیت <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B5%D8%B1%D9%87_%D8%B9%DA%A9%D8%A7_(%DB%B1%DB%B7%DB%B9%DB%B9)" title="محاصره عکا (۱۷۹۹)">حمله به عکا</a> توسط نیروهای <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D9%BE%D9%84%D8%A6%D9%88%D9%86_%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="ناپلئون بناپارت">ناپلئون</a> را دفع کرد و فرانسوی‌ها را وادار کرد که کارزار سوریه را رها کنند.<a href="#cite_note-145">[۱۴۱]</a> در سال ۱۸۳۴، شورش دهقانان عرب فلسطینی علیه سیاست‌های اجباری و مالیاتی مصر در زمان <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%D8%B4%D8%A7" title="محمدعلی پاشا">محمد علی پاشا</a> آغاز شد. اگرچه این شورش سرکوب گردید، اما ارتش محمدعلی عقب‌نشینی کرد و حکومت عثمانی با حمایت بریتانیا در سال ۱۸۴۰ احیا شد.<a href="#cite_note-146">[۱۴۲]</a> اندکی پس از آن، اصلاحات <a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%D8%B8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%AA" title="تنظیمات">تنظیمات</a> در سراسر امپراتوری عثمانی آغاز گردید. از زمان آغاز <a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D9%88%D8%B1_%D8%A7%D8%B2_%D9%88%D8%B7%D9%86" title="یهودیان دور از وطن">دیاسپورای یهودی</a>، بسیاری از یهودیان آرزوی <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%A7_(%D8%B5%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85)" title="علیا (صهیونیسم)">بازگشت</a> به «صهیون» و «سرزمین اسرائیل» را داشته‌اند،<a href="#cite_note-147">[۱۴۳]</a> اگرچه میزان تلاشی که باید برای چنین هدفی صرف شود، محل مناقشه است.<a href="#cite_note-148">[۱۴۴]</a> در طول قرن شانزدهم، جوامع یهودی در چهار شهر مقدس — <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85" title="اورشلیم">اورشلیم</a>، <a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="طبریه">طبریه</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%84%DB%8C%D9%84" title="الخلیل">الخلیل</a> و <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AF" title="صفد">صفد</a> — پا گرفتند و در سال ۱۶۹۷، خاخام یهودا هاچاسید گروهی متشکل از ۱۵۰۰ یهودی را به اورشلیم هدایت کرد.<a href="#cite_note-149">[۱۴۵]</a> در نیمه دوم قرن هجدهم، مخالفان <a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA_%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D8%AF%DB%8C" title="یهودیت حسیدی">حسیدیسم</a> در اروپای شرقی، معروف به پروشیم، در فلسطین ساکن شدند.<a href="#cite_note-150">[۱۴۶]</a><a href="#cite_note-151">[۱۴۷]</a> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:THEODOR_HERZL_AT_THE_FIRST_ZIONIST_CONGRESS_IN_BASEL_ON_25.8.1897._%D7%AA%D7%90%D7%95%D7%93%D7%95%D7%A8_%D7%94%D7%A8%D7%A6%D7%9C_%D7%91%D7%A7%D7%95%D7%A0%D7%92%D7%A8%D7%A1_%D7%94%D7%A6%D7%99%D7%95%D7%A0%D7%99_%D7%94%D7%A8%D7%90%D7%A9%D7%95%D7%9F_-_1897.8.25.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/THEODOR_HERZL_AT_THE_FIRST_ZIONIST_CONGRESS_IN_BASEL_ON_25.8.1897._%D7%AA%D7%90%D7%95%D7%93%D7%95%D7%A8_%D7%94%D7%A8%D7%A6%D7%9C_%D7%91%D7%A7%D7%95%D7%A0%D7%92%D7%A8%D7%A1_%D7%94%D7%A6%D7%99%D7%95%D7%A0%D7%99_%D7%94%D7%A8%D7%90%D7%A9%D7%95%D7%9F_-_1897.8.25.jpg/220px-THEODOR_HERZL_AT_THE_FIRST_ZIONIST_CONGRESS_IN_BASEL_ON_25.8.1897._%D7%AA%D7%90%D7%95%D7%93%D7%95%D7%A8_%D7%94%D7%A8%D7%A6%D7%9C_%D7%91%D7%A7%D7%95%D7%A0%D7%92%D7%A8%D7%A1_%D7%94%D7%A6%D7%99%D7%95%D7%A0%D7%99_%D7%94%D7%A8%D7%90%D7%A9%D7%95%D7%9F_-_1897.8.25.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/THEODOR_HERZL_AT_THE_FIRST_ZIONIST_CONGRESS_IN_BASEL_ON_25.8.1897._%D7%AA%D7%90%D7%95%D7%93%D7%95%D7%A8_%D7%94%D7%A8%D7%A6%D7%9C_%D7%91%D7%A7%D7%95%D7%A0%D7%92%D7%A8%D7%A1_%D7%94%D7%A6%D7%99%D7%95%D7%A0%D7%99_%D7%94%D7%A8%D7%90%D7%A9%D7%95%D7%9F_-_1897.8.25.jpg/330px-THEODOR_HERZL_AT_THE_FIRST_ZIONIST_CONGRESS_IN_BASEL_ON_25.8.1897._%D7%AA%D7%90%D7%95%D7%93%D7%95%D7%A8_%D7%94%D7%A8%D7%A6%D7%9C_%D7%91%D7%A7%D7%95%D7%A0%D7%92%D7%A8%D7%A1_%D7%94%D7%A6%D7%99%D7%95%D7%A0%D7%99_%D7%94%D7%A8%D7%90%D7%A9%D7%95%D7%9F_-_1897.8.25.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/THEODOR_HERZL_AT_THE_FIRST_ZIONIST_CONGRESS_IN_BASEL_ON_25.8.1897._%D7%AA%D7%90%D7%95%D7%93%D7%95%D7%A8_%D7%94%D7%A8%D7%A6%D7%9C_%D7%91%D7%A7%D7%95%D7%A0%D7%92%D7%A8%D7%A1_%D7%94%D7%A6%D7%99%D7%95%D7%A0%D7%99_%D7%94%D7%A8%D7%90%D7%A9%D7%95%D7%9F_-_1897.8.25.jpg/440px-THEODOR_HERZL_AT_THE_FIRST_ZIONIST_CONGRESS_IN_BASEL_ON_25.8.1897._%D7%AA%D7%90%D7%95%D7%93%D7%95%D7%A8_%D7%94%D7%A8%D7%A6%D7%9C_%D7%91%D7%A7%D7%95%D7%A0%D7%92%D7%A8%D7%A1_%D7%94%D7%A6%D7%99%D7%95%D7%A0%D7%99_%D7%94%D7%A8%D7%90%D7%A9%D7%95%D7%9F_-_1897.8.25.jpg 2x" data-file-width="3072" data-file-height="2048" /></a><figcaption> اولین کنگره صهیونیستی (۱۸۹۷) در <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%84" title="بازل">بازل</a>، سوئیس</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="پیدایش_صهیونیسم">پیدایش صهیونیسم</h4></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D8%B5%D8%B1%D9%81%D9%87_%D9%82%D8%AF%D8%B3" class="mw-redirect" title="متصرفه قدس">متصرفه قدس</a></div> اولین موج مهاجرت یهودیان مدرن به فلسطین تحت فرمانروایی عثمانی، معروف به <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%88%D9%84_%D8%B9%D9%84%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="اول علی (صفحه وجود ندارد)">الیه نخستین</a>، در سال ۱۸۸۱ آغاز شد، زیرا یهودیان <a href="/wiki/%D9%BE%D9%88%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%85" title="پوگروم">از قتل‌عام</a> در اروپای شرقی فراری بودند.<a href="#cite_note-152">[۱۴۸]</a> اگرچه جنبش صهیونیسم قبلاً در عمل وجود داشته است، اما همواره <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A6%D9%88%D8%AF%D9%88%D8%B1_%D9%87%D8%B1%D8%AA%D8%B3%D9%84" title="تئودور هرتسل">تئودور هرتزل</a>، روزنامه‌نگار <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%B4-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="اتریش-مجارستان">اتریشی-مجارستانی</a> به عنوان بنیان‌گذار <a href="/wiki/%D8%B5%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="صهیونیسم">صهیونیسم</a> سیاسی<a href="#cite_note-153">[۱۴۹]</a> شناخته می‌شود، جنبشی که به دنبال ایجاد یک <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="دولت یهود (صفحه وجود ندارد)">کشور یهودی</a> در سرزمین اسرائیل بود، بنابراین راه‌حلی را برای به اصطلاح <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%84%D9%87_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF" title="مسئله یهود">مسئله یهود</a> ارائه کرد.<a href="#cite_note-154">[۱۵۰]</a> در سال ۱۸۹۶، هرتزل اثر خود به نام <a href="/w/index.php?title=Der_Judenstaat&action=edit&redlink=1" class="new" title="Der Judenstaat (صفحه وجود ندارد)">Der Judenstaat</a> (دولت یهود) را منتشر کرد و دیدگاه خود را از یک دولت یهودی در آینده ارائه کرد. سال بعد او ریاست اولین کنگره صهیونیستی در <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%84" title="بازل">بازل</a> سوئیس را بر عهده گرفت.<a href="#cite_note-155">[۱۵۱]</a> <a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="علی دوم (صفحه وجود ندارد)">آلیه دوم</a> (۱۹۰۴–۱۹۱۴) پس از <a href="/w/index.php?title=%D9%82%D8%AA%D9%84%E2%80%8C%D8%B9%D8%A7%D9%85_%DA%A9%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86%D9%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="قتل‌عام کیشینف (صفحه وجود ندارد)">قتل‌عام کیشینف</a> آغاز شد. حدود ۴۰۰۰۰ یهودی در فلسطین سیهودیان اکن شدند، اگرچه تقریباً نیمی از آنها در نهایت آنجا را ترک کردند. هر دو موج اول و دوم مهاجران عمدتاً <a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA_%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%AF%DA%A9%D8%B3" title="یهودیت ارتدکس">یهودیان ارتدوکس</a> بودند،<a href="#cite_note-156">[۱۵۲]</a> اگرچه آلیه دوم شامل گروه‌های <a href="/wiki/%D8%B5%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="صهیونیسم کارگری">سوسیالیستی</a> بود که جنبش <a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D8%A8%D9%88%D8%AA%D8%B5" title="کیبوتص">کیبوتص</a> را تأسیس کردند.<a href="#cite_note-157">[۱۵۳]</a> اگرچه مهاجران آلیه دوم عمدتاً به دنبال ایجاد سکونتگاه‌های زراعی جمعی بودند، اما در این دوره <a href="/wiki/%D8%AA%D9%84%E2%80%8C%D8%A2%D9%88%DB%8C%D9%88" title="تل‌آویو">، تل آویو</a> به عنوان اولین شهر یهودی برنامه‌ریزی‌شده در سال ۱۹۰۹ تأسیس گردید.<a href="#cite_note-158">[۱۵۴]</a> در این دوره همچنین شبه نظامیان مسلح یهودی ظهور کردند که اولین آنها <a href="/w/index.php?title=Bar-Giora_(%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bar-Giora (سازمان) (صفحه وجود ندارد)">بار-گیورا</a> نام داشت و که در سال ۱۹۰۷ تأسیس شد.<a href="#cite_note-159">[۱۵۵]</a><a href="#cite_note-160">[۱۵۶]</a><a href="#cite_note-161">[۱۵۷]</a> دو سال بعد، سازمان بزرگتر <a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D8%B4%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%B1" title="هاشومیر">هاشومر</a> به عنوان جایگزین آن تأسیس گردید.<a href="#cite_note-162">[۱۵۸]</a><a href="#cite_note-163">[۱۵۹]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="فلسطین_در_قیومیت_بریتانیا_(۱۹۲۰–۱۹۴۸)"><span id=".D9.81.D9.84.D8.B3.D8.B7.DB.8C.D9.86_.D8.AF.D8.B1_.D9.82.DB.8C.D9.88.D9.85.DB.8C.D8.AA_.D8.A8.D8.B1.DB.8C.D8.AA.D8.A7.D9.86.DB.8C.D8.A7_.28.DB.B1.DB.B9.DB.B2.DB.B0.E2.80.93.DB.B1.DB.B9.DB.B4.DB.B8.29">فلسطین در قیومیت بریتانیا (۱۹۲۰–۱۹۴۸)</h3></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D9%82%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%85%D8%AA_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="قیمومت بریتانیا بر فلسطین">قیمومت بریتانیا بر فلسطین</a></div> در سال ۱۹۱۷، در خلال <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D9%84" title="جنگ جهانی اول">جنگ جهانی اول</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%AA%D9%88%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%88%D8%B1" title="آرتور بالفور">آرتور بالفور</a>، وزیر امور خارجه بریتانیا، <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%88%D8%B1" title="بیانیه بالفور">بیانیه بالفور</a> را برای <a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%AA%D8%B4%DB%8C%D9%84%D8%AF" title="والتر روتشیلد">لرد روچیلد</a>، رهبر جامعه یهودیان بریتانیا ارسال کرد که در آن اعلام شده‌بود که بریتانیا قصد دارد یک «<a href="/w/index.php?title=%D9%88%D8%B7%D9%86_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%82%D9%88%D9%85_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="وطن برای قوم یهود (صفحه وجود ندارد)">خانه ملی</a>» یهودی را در فلسطین برپا کند.<a href="#cite_note-164">[۱۶۰]</a><a href="#cite_note-macintyre-165">[۱۶۱]</a> در سال ۱۹۱۸، <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="گردان یهودی">لژیون یهودی</a>، گروهی عمدتاً از داوطلبان صهیونیست، در فتح فلسطین توسط بریتانیا به بریتانیایی‌ها یاری رساندند.<a href="#cite_note-166">[۱۶۲]</a> در سال ۱۹۲۰، پس از اینکه <a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D9%81%D9%82%DB%8C%D9%86_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D9%84" title="متفقین جنگ جهانی اول">متفقین</a> شام را در طول جنگ جهانی اول فتح کردند، این قلمرو بین بریتانیا و فرانسه تحت <a href="/wiki/%D9%82%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%85%D8%AA" title="قیمومت">سیستم دستوری</a> تقسیم گردید و منطقه تحت اداره بریتانیا که شامل اسرائیل امروزی بود، <a href="/wiki/%D9%82%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%85%D8%AA_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="قیمومت بریتانیا بر فلسطین">فلسطین تحت قیمومیت بریتانیا</a> نام گرفت.<a href="#cite_note-GudrunKramer3-167">[۱۶۳]</a><a href="#cite_note-168">[۱۶۴]</a><a href="#cite_note-169">[۱۶۵]</a> مخالفت اعراب با حکومت بریتانیا و مهاجرت یهودیان منجر به <a href="/wiki/%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%85_%DB%B1%DB%B9%DB%B2%DB%B0_%D8%AC%D8%B4%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C" title="قیام ۱۹۲۰ جشنواره حضرت موسی">شورش‌های فلسطینی در سال ۱۹۲۰</a> و تشکیل یک شبه نظامی یهودی به نام <a href="/wiki/%D9%87%DA%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7" title="هگانا">هاگانا</a> (به معنای دفاع در زبان عبری) به عنوان زاییده هاشومر شد که بعدها شبه نظامیان <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%B3%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="سازمان نظامی ملی در سرزمین اسرائیل">ایرگون</a> و <a href="/wiki/%D9%84%D8%AD%DB%8C" title="لحی">لحی</a> از آن منشعب شدند.<a href="#cite_note-170">[۱۶۶]</a> در سال ۱۹۲۲، <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87_%D9%85%D9%84%D9%84" title="جامعه ملل">جامعه ملل</a> قیمومت فلسطین را تحت شرایطی که شامل اعلامیه بالفور با وعده آن به یهودیان و با مقررات مشابه در مورد فلسطینیان عرب بود به بریتانیا اعطا کرد.<a href="#cite_note-171">[۱۶۷]</a> جمعیت این منطقه در این زمان عمدتاً عرب و مسلمان بودند، یهودیان حدود 11%<a href="#cite_note-172">[۱۶۸]</a> و مسیحیان عرب حدود ۹٫۵٪ از جمعیت را تشکیل می‌دادند.<a href="#cite_note-173">[۱۶۹]</a> آلیه <a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D9%84%DB%8C%D9%87_%D8%B3%D9%88%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="آلیه سوم (صفحه وجود ندارد)">سوم</a> (۲۳–۱۹۱۹) و <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%87_%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="الیه چهارم (صفحه وجود ندارد)">آلیه چهارم</a> (۲۹–۱۹۲۴) ۱۰۰۰۰۰ یهودی دیگر را به فلسطین آورد. <a href="/wiki/%D8%A8%D9%87_%D9%82%D8%AF%D8%B1%D8%AA_%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D9%86_%D9%87%DB%8C%D8%AA%D9%84%D8%B1" title="به قدرت رسیدن هیتلر">ظهور نازیسم</a> و آزار و اذیت فزاینده یهودیان در اروپای دهه ۱۹۳۰ منجر به ظهور <a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D9%84%DB%8C%D9%87_%D9%BE%D9%86%D8%AC%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="آلیه پنجم (صفحه وجود ندارد)">آلیه پنجم</a> با هجوم یک چهارم میلیون یهودی شد. این یکی از دلایل اصلی <a href="/w/index.php?title=%DB%B1%DB%B9%DB%B3%DB%B6-%DB%B1%DB%B9%DB%B3%DB%B9_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%B4_%D8%A7%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D8%A8_%D8%AF%D8%B1_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="۱۹۳۶-۱۹۳۹ شورش اعراب در فلسطین (صفحه وجود ندارد)">شورش اعراب در سالهای ۱۹۳۶–۱۹۳۹</a> بود که در واکنش به ادامه مهاجرت یهودیان و خرید زمین آغاز گردید. صدها یهودی و پرسنل امنیتی بریتانیا کشته شدند، در حالی که مقامات قیمومت بریتانیا در کنار شبه نظامیان صهیونیست هاگانا و ایرگون ۵۰۳۲ عرب را کشتند و ۱۴۷۶۰ نفر را زخمی کردند،<a href="#cite_note-174">[۱۷۰]</a><a href="#cite_note-175">[۱۷۱]</a> که منجر به کشته شدن بیش از ده درصد از جمعیت مرد بزرگسال <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="مردم فلسطینی">عرب‌های فلسطین</a> شد و تعدادی مجروح، زندانی یا تبعیدی بر جای گذاشت.<a href="#cite_note-176">[۱۷۲]</a> انگلیسی‌ها با کتاب سفید ۱۹۳۹ محدودیت‌هایی را برای مهاجرت یهودیان به فلسطین وضع کردند، در حالی که کشورهای سرتاسر جهان پناهندگان یهودی را که <a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D9%84%D9%88%DA%A9%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="هولوکاست">از هولوکاست</a> فرار می‌کردند طرد می‌کردند. در پایان <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D9%85" title="جنگ جهانی دوم">جنگ جهانی دوم</a>، جمعیت یهودیان فلسطین به ۳۱ درصد از کل جمعیت افزایش یافت.<a href="#cite_note-177">[۱۷۳]</a> پس از جنگ جهانی دوم، بریتانیا خود را تا سطوح محدودی در نبرد با کمپین چریکی یهودی بر سر محدودیت‌های مهاجرت یهودیان دید. هاگانا در یک مبارزه مسلحانه علیه قوانین حکومت بریتانیا به ایرگون و لحی پیوست.<a href="#cite_note-178">[۱۷۴]</a> در همان زمان، صدها هزار نفر از <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%88%D9%84%D9%88%DA%A9%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="بازماندگان هولوکاست">بازماندگان و پناهندگان یهودی هولوکاست</a> به دنبال زندگی جدیدی به دور از جوامع ویران‌شده خود در اروپا بودند. هاگانا در برنامه‌ای به نام <a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%A8%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="علی بت (صفحه وجود ندارد)">آلیه بت</a> که در آن ده‌ها هزار پناهجوی یهودی سعی کردند با کشتی وارد فلسطین شوند، تلاش کرد تا این پناهندگان را به فلسطین بیاورد. بیشتر کشتی‌ها توسط <a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="نیروی دریایی پادشاهی بریتانیا">نیروی دریایی سلطنتی</a> توقیف شدند و پناهجویان توسط بریتانیایی‌ها جمع‌آوری و در اردوگاه‌های واقع در اتلیت و قبرس قرار تحت بازداشت گرفتند.<a href="#cite_note-Golani20132-179">[۱۷۵]</a><a href="#cite_note-180">[۱۷۶]</a><a href="#cite_note-bethell3-181">[۱۷۷]</a><a href="#cite_note-bethell2-182">[۱۷۸]</a> در ۲۲ ژوئیه ۱۹۴۶، ایرگون، مقر اداری بریتانیا در فلسطین را که در بال جنوبی<a href="#cite_note-183">[۱۷۹]</a> <a href="/wiki/%D9%87%D8%AA%D9%84_%DA%A9%DB%8C%D9%86%DA%AF_%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF" title="هتل کینگ دیوید">هتل کینگ دیوید</a> در <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85" title="اورشلیم">اورشلیم</a> قرار داشت، <a href="/wiki/%D8%A8%D9%85%D8%A8%E2%80%8C%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D9%87%D8%AA%D9%84_%DA%A9%DB%8C%D9%86%DA%AF_%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF" title="بمب‌گذاری در هتل کینگ دیوید">بمباران کرد</a>.<a href="#cite_note-184">[۱۸۰]</a><a href="#cite_note-brtca_irgun-185">[۱۸۱]</a><a href="#cite_note-186">[۱۸۲]</a> در مجموع ۹۱ نفر از ملیت‌های مختلف کشته و ۴۶ تن نیز مجروح شدند.<a href="#cite_note-tclarke81-187">[۱۸۳]</a> این هتل محل دبیرخانه دولت فلسطین و مقر نیروهای مسلح بریتانیا در فلسطین تحت قیمومت و <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%86" class="mw-redirect" title="فرااردن">ماوراء اردن</a> بود.<a href="#cite_note-tclarke81-187">[۱۸۳]</a><a href="#cite_note-bethell5-188">[۱۸۴]</a> این عملیات به عنوان پاسخی به عملیات آگاتا (مجموعه‌ای از حملات گسترده، از جمله حمله به <a href="/wiki/%D8%A2%DA%98%D8%A7%D9%86%D8%B3_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF" title="آژانس یهود">آژانس یهود</a>، که توسط مقامات بریتانیا انجام شد) در نظر گرفته گردید و مرگبارترین حمله‌ای بود که در دوران قیمومت علیه بریتانیا انجام شد.<a href="#cite_note-bethell4-189">[۱۸۵]</a><a href="#cite_note-tclarke81-187">[۱۸۳]</a><a href="#cite_note-bethell-190">[۱۸۶]</a> شورش‌های یهودیان دو سال به طول انجامید. تلاش‌های بریتانیا برای میانجی‌گری و یافتن راه‌حل جهت مذاکره با نمایندگان یهودی و عرب نیز شکست خورد، زیرا یهودیان حاضر به پذیرش هیچ راه‌حلی نبودند که یک کشور یهودی مستقل جزو شروط آن نباشد و با تقسیم فلسطین به دو کشور یهودی و عربی نیز مخالف بودند، حال آنکه اعراب نیز با هرگونه دولت دیگر مخالف بوده و تنها راه حل را فلسطینی یکپارچه تحت حاکمیت اعراب می‌دانستند. در ۱۵ مه ۱۹۴۷، <a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%85%D8%B9_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C_%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%84%D9%84_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF" title="مجمع عمومی سازمان ملل متحد">مجمع عمومی</a> سازمان ملل تصمیم گرفت که <a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D9%85%DB%8C%D8%AA%D9%87_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%84%D9%84_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF_%D8%AF%D8%B1_%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AF_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="کمیته ویژه سازمان ملل متحد در مورد فلسطین (صفحه وجود ندارد)">کمیته ویژه سازمان در مورد فلسطین</a> ایجاد شود تا «برای بررسی در جلسه آتی، مجمع گزارشی در مورد مسئله فلسطین آماده کند.»<a href="#cite_note-191">[۱۸۷]</a> در گزارش کمیته مورخ ۳ سپتامبر ۱۹۴۷ به مجمع عمومی،<a href="#cite_note-192">[۱۸۸]</a> اکثریت کمیته در فصل ششم <a href="/wiki/%D8%B7%D8%B1%D8%AD_%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%84%D9%84_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="طرح سازمان ملل برای تقسیم فلسطین">طرحی</a> را برای جایگزینی قیمومت بریتانیا با عنوان «یک کشور مستقل عربی، یک کشور مستقل یهودی و اورشلیم [...] به عنوان آخرین موردی که تحت یک سیستم قیمومت بین‌الملل قرار دارد» پیشنهاد کردند.<a href="#cite_note-193">[۱۸۹]</a> در همین حین، شورش یهودیان ادامه یافت و در ژوئیه ۱۹۴۷ طی یک سری حملات گسترده چریکی که در ماجرای گروهبان‌ها به اوج رسید که در آن ایرگون دو گروهبان انگلیسی را به عنوان اهرم فشاری علیه اعدام برنامه‌ریزی‌شده سه عامل ایرگون گروگان گرفت. ایرگون گروگان‌ها را پس از اجرای اعدام نیروهایش کشت.<a href="#cite_note-194">[۱۹۰]</a> به تاریخ سپتامبر ۱۹۴۷، کابینه بریتانیا به این نتیجه رسید که قیمومت دیگر امکان استقرار ندارد و بایستی فلسطین را تخلیه نمایند. به بیان آرتور کریچ جونز، وزیر استعمار، چهار علت اصلی منجر به تصمیم‌گیری برای تخلیه فلسطین: انعطاف‌ناپذیری مذاکره‌کنندگان یهودی و عرب که تن به صلح و سازش در مواضع کلیدی خود در خصوص مسئله ایجاد یک کشور یهودی در فلسطین نبودند، همین‌طور استقرار پادگانی وسیع در فلسطین جهت مبارزه با شورش یهودیان و در عین احتمال شورش گسترده‌تر یهودیان و اعراب فشار سنگینی بر اقتصاد بریتانیا که از تبعات جنگ جهانی دوم نیز هنوز التیام نیافته بود، وارد کرد، در ادامه ضربه مهلکی بر «صبر انگلیس و متأثر شدن غرور ملی» ناشی از به دار آویختن گروهبان‌ها، همزمان با انتقادهای فزاینده‌ای که دولت در نتیجه تلاش برای یافتن راه حلی برای فلسطین وارد گردید.<a href="#cite_note-195">[۱۹۱]</a> در ۲۹ نوامبر ۱۹۴۷، مجمع عمومی <a href="/wiki/%D8%B7%D8%B1%D8%AD_%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%84%D9%84_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="طرح سازمان ملل برای تقسیم فلسطین">قطعنامه 181 (II)</a> را تصویب نمود که تصویب و اجرای طرح تقسیم با اتحادیه اقتصادی را توصیه می‌کرد.<a href="#cite_note-181(II)-196">[۱۹۲]</a> طرح ضمیمه قطعنامه اساساً همان طرحی بود که اکثریت کمیته در گزارش ۳ سپتامبر پیشنهاد کرده بود. <a href="/wiki/%D8%A2%DA%98%D8%A7%D9%86%D8%B3_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF" title="آژانس یهود">آژانس یهود</a>، که نماینده شناخته‌شده جامعه یهودی محسوب می‌شد، طرحی را پذیرفت که به یهودیان - یک سوم جمعیتی که کمتر از ۷٪ از املاک را تحت مالکیت دارند - ۵۵٪ تا ۵۶٪ از زمین‌های فلسطین تحت قیمومت را واگذار می‌کرد.<a href="#cite_note-197">[۱۹۳]</a><a href="#cite_note-198">[۱۹۴]</a> <a href="#cite_note-FOOTNOTEMorris200875-199">[۱۹۵]</a> <a href="#cite_note-FOOTNOTEMorris2008396-200">[۱۹۶]</a> <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87_%D8%B9%D8%B1%D8%A8" title="اتحادیه عرب">اتحادیه عرب</a> و <a href="/wiki/%DA%A9%D9%85%DB%8C%D8%AA%D9%87_%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D8%B9%D8%B1%D8%A8" title="کمیته عالی عرب">کمیته عالی عربی</a> فلسطین این طرح را رد<a href="#cite_note-201">[۱۹۷]</a> و تأکید کردند که آنها هرگونه طرح تقسیم دیگری را نیز رد خواهند کرد. <a href="#cite_note-FOOTNOTEMorris200866-202">[۱۹۸]</a> <a href="#cite_note-FOOTNOTEBregman200240–41-203">[۱۹۹]</a> در ۱ دسامبر ۱۹۴۷، کمیته عالی عرب یک اعتصاب سه روزه را اعلام کرد و <a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%B4_%DB%B1%DB%B9%DB%B4%DB%B7_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="شورش ۱۹۴۷ اورشلیم (صفحه وجود ندارد)">شورش در اورشلیم آغاز شد</a> .<a href="#cite_note-FOOTNOTEMorris200866-202">[۱۹۸]</a><a href="#cite_note-204">[۲۰۰]</a> وضعیت به یک جنگ داخلی می‌ماند. تنها دو هفته پس از رأی‌گیری سازمان ملل، آرتور کریچ جونز، وزیر استعمار، اعلام کرد که قیمومت بریتانیا در ۱۵ مه ۱۹۴۸ پایان می‌یابد و تا آن مقطع بریتانیایی‌ها تخلیه خواهند شد. هنگامی که شبه‌نظامیان و باندهای عرب به مناطق یهودی حمله می‌کردند، عمدتاً با مقاومت <a href="/wiki/%D9%87%DA%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7" title="هگانا">هاگانا</a> و همچنین ایرگون و لحی مواجه می‌شدند. در آوریل ۱۹۴۸، هاگانا به سوی منشأ این تاخت‌وتازها یورش برد. <a href="#cite_note-FOOTNOTEMorris200877–78-205">[۲۰۱]</a><a href="#cite_note-206">[۲۰۲]</a> در این دوره ۲۵۰۰۰۰ عرب فلسطینی به دلیل <a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D9%84%D9%84_%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%B3%D8%A7%D9%84_%DB%B1%DB%B9%DB%B4%DB%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="علل مهاجرت فلسطینیان در سال ۱۹۴۸ (صفحه وجود ندارد)">تعدادی از عوامل</a> فراری یا اخراج شدند. <a href="#cite_note-FOOTNOTEMorris2008-207">[۲۰۳]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="کشور_اسرائیل_(۱۹۴۸–امروز)">کشور اسرائیل (۱۹۴۸–امروز)</h3></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="استقلال_و_سالهای_اولیه">استقلال و سالهای اولیه</h4></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r26758752/mw-parser-output/.tmulti">.mw-parser-output .tmulti .thumbinner{display:flex;flex-direction:column}.mw-parser-output .tmulti .trow{display:flex;flex-direction:row;clear:left;flex-wrap:wrap;width:100%;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .tmulti .tsingle{margin:1px;float:left}.mw-parser-output .tmulti .theader{clear:both;font-weight:bold;text-align:center;align-self:center;background-color:transparent;width:100%}.mw-parser-output .tmulti .thumbcaption{text-align:right;background-color:transparent}.mw-parser-output .tmulti .text-align-left{text-align:left}.mw-parser-output .tmulti .text-align-right{text-align:right}.mw-parser-output .tmulti .text-align-center{text-align:center}@media all and (max-width:720px){.mw-parser-output .tmulti .thumbinner{width:100%!important;box-sizing:border-box;max-width:none!important;align-items:center}.mw-parser-output .tmulti .trow{justify-content:center}.mw-parser-output .tmulti .tsingle{float:none!important;max-width:100%!important;box-sizing:border-box;text-align:center}.mw-parser-output .tmulti .thumbcaption{text-align:center}}</style><div class="thumb tmulti tleft"><div class="thumbinner multiimageinner" style="width:408px;max-width:408px"><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:202px;max-width:202px"><div class="thumbimage"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Declaration_of_State_of_Israel_1948.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Declaration_of_State_of_Israel_1948.jpg/200px-Declaration_of_State_of_Israel_1948.jpg" decoding="async" width="200" height="133" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Declaration_of_State_of_Israel_1948.jpg/300px-Declaration_of_State_of_Israel_1948.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Declaration_of_State_of_Israel_1948.jpg/400px-Declaration_of_State_of_Israel_1948.jpg 2x" data-file-width="3072" data-file-height="2048" /></a></div><div class="thumbcaption"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%DA%AF%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%88%D9%86" title="داوید بن گوریون">داوید بن گوریون</a> در حال اعلام <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B4%D9%88%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="منشور استقلال اسرائیل">منشور استقلال اسرائیل</a> در ۱۴ مهٔ ۱۹۴۸</div></div><div class="tsingle" style="width:202px;max-width:202px"><div class="thumbimage"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Raising_the_Ink_Flag_at_Umm_Rashrash_(Eilat).jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Raising_the_Ink_Flag_at_Umm_Rashrash_%28Eilat%29.jpg/200px-Raising_the_Ink_Flag_at_Umm_Rashrash_%28Eilat%29.jpg" decoding="async" width="200" height="306" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Raising_the_Ink_Flag_at_Umm_Rashrash_%28Eilat%29.jpg/300px-Raising_the_Ink_Flag_at_Umm_Rashrash_%28Eilat%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Raising_the_Ink_Flag_at_Umm_Rashrash_%28Eilat%29.jpg/400px-Raising_the_Ink_Flag_at_Umm_Rashrash_%28Eilat%29.jpg 2x" data-file-width="1844" data-file-height="2821" /></a></div><div class="thumbcaption">برافراشتن <a href="/w/index.php?title=Ink_Flag&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ink Flag (صفحه وجود ندارد)">پرچم جوهری</a> در ۱۰ مارس ۱۹۴۹، به نشانهٔ پایان <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%B9%D8%B1%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_(%DB%B1%DB%B9%DB%B4%DB%B8)" class="mw-redirect" title="جنگ عرب‌ها و اسرائیل (۱۹۴۸)">جنگ ۱۹۴۸</a></div></div></div></div></div> در ۱۴ مه ۱۹۴۸، یک روز قبل از انقضای قیمومت بریتانیا، <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%DA%AF%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%88%D9%86" title="داوید بن گوریون">دیوید بن گوریون</a>، رئیس آژانس یهود، «تأسیس یک کشور یهودی در <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="سرزمین اسرائیل">سرزمین اسرائیل</a>، با نام دولت اسرائیل» <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B4%D9%88%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="منشور استقلال اسرائیل">را اعلام کرد</a>.<a href="#cite_note-Declaration-208">[۲۰۴]</a><a href="#cite_note-209">[۲۰۵]</a> تنها اشاره‌ای که در متن اعلامیه به مرزهای دولت جدید وجود دارد، استفاده از اصطلاح ارتس-اسرائیل (" <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="سرزمین اسرائیل">سرزمین اسرائیل</a> ") است.<a href="#cite_note-210">[۲۰۶]</a> روز بعد، ارتش چهار کشور عربی — <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D9%85%D8%B5%D8%B1" title="پادشاهی مصر">مصر</a>، <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_(%DB%B1%DB%B9%DB%B4%DB%B6%E2%80%93%DB%B1%DB%B9%DB%B6%DB%B3)" title="جمهوری سوریه (۱۹۴۶–۱۹۶۳)">سوریه</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%86" title="اردن">ماوراء اردن</a> و <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="پادشاهی عراق">عراق</a> — وارد بخش‌هایی از فلسطین تحت قیمومت بریتانیا شدند و <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%B9%D8%B1%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_(%DB%B1%DB%B9%DB%B4%DB%B8)" class="mw-redirect" title="جنگ عرب‌ها و اسرائیل (۱۹۴۸)">جنگ اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۴۸</a> را آغاز کردند.<a href="#cite_note-211">[۲۰۷]</a><a href="#cite_note-212">[۲۰۸]</a><a href="#cite_note-213">[۲۰۹]</a> در همین حین نیروهایی از <a href="/wiki/%DB%8C%D9%85%D9%86" title="یمن">یمن</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D8%B4" title="مراکش">مراکش</a>، <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%B9%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="عربستان سعودی">عربستان سعودی</a> و <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="سودان">سودان</a> به جنگ پیوستند.<a href="#cite_note-FOOTNOTEMorris2008187-214">[۲۱۰]</a> <a href="#cite_note-FOOTNOTEMorris2008205-215">[۲۱۱]</a><a href="#cite_note-216">[۲۱۲]</a> در آغاز هدف ظاهری تهاجم، جلوگیری از تأسیس دولت یهود بود، برخی از رهبران عرب در مورد "ریختن یهودیان به دریاً صحبت می‌کردند. <a href="#cite_note-FOOTNOTEMorris2008187-214">[۲۱۰]</a> به گفته <a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%DB%8C_%D9%85%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3" title="بنی موریس">بنی موریس</a>، یهودیان نگران بودند که ارتش مهاجم عرب قصد قتل‌عام آنها را داشته باشند. <a href="#cite_note-FOOTNOTEMorris2008198-217">[۲۱۳]</a> اتحادیه عرب اعلام کرد که این تهاجم برای برقراری نظم و جلوگیری از خونریزی بیشتر بوده است.<a href="#cite_note-cablegram-218">[۲۱۴]</a> پس از یک سال جنگ، <a href="/wiki/%D8%B5%D9%84%D8%AD_%DB%B1%DB%B9%DB%B4%DB%B9" title="صلح ۱۹۴۹">آتش‌بس اعلام شد</a> و مرزهای موقت موسوم به خط سبز تعیین گردید.<a href="#cite_note-219">[۲۱۵]</a> اردن کرانه <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%DB%8C" title="کرانه باختری">باختری</a> از جمله <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C" class="mw-redirect" title="بیت‌المقدس شرقی">بیت‌المقدس شرقی</a> را ضمیمه خود نمود و در سوی دیگر هم مصر <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B1_%D8%BA%D8%B2%D9%87" title="نوار غزه">نوار غزه را</a> اشغال کرد. سازمان ملل تخمین زد که بیش از ۷۰۰۰۰۰ فلسطینی توسط <a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B9%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="نیروهای دفاعی اسرائیل">نیروهای پیشروی اسرائیل</a> در جریان درگیری بیرون رانده شدند یا گریختند - چیزی که در عربی به نام <a href="/wiki/%D9%86%DA%A9%D8%A8%D8%AA_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="نکبت فلسطین">نکبت</a> ("فاجعه") شناخته می‌شود.<a href="#cite_note-220">[۲۱۶]</a>حدود ۱۵۶۰۰۰ نفر باقی ماندند و <a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D8%B1%D8%A8_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="شهروندان عرب اسرائیل">شهروند عرب اسرائیل</a> شدند.<a href="#cite_note-221">[۲۱۷]</a> اسرائیل با اکثریت آرا در ۱۱ مه ۱۹۴۹ به عنوان عضو سازمان ملل پذیرفته شد<a href="#cite_note-222">[۲۱۸]</a> تلاش اسرائیل و اردن برای مذاکره بر سر توافقنامه صلح پس از آن شکست خورد که <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="دولت بریتانیا">دولت بریتانیا</a>، از ترس واکنش مصر با چنین معاهده‌ای، مخالفت خود را با <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%86" title="سیاست در اردن">دولت اردن</a> ابراز کرد.<a href="#cite_note-223">[۲۱۹]</a> در سال‌های اولیه تشکیل دولت، جنبش <a href="/wiki/%D8%B5%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="صهیونیسم کارگری">صهیونیسم کارگری</a> به رهبری نخست‌وزیر <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%DA%AF%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%88%D9%86" title="داوید بن گوریون">دیوید بن گوریون</a> بر عرصه <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="سیاست در اسرائیل">سیاست در اسرائیل</a> تسلط داشت.<a href="#cite_note-224">[۲۲۰]</a><a href="#cite_note-225">[۲۲۱]</a> مهاجرت به اسرائیل در اواخر دهه ۱۹۴۰ و اوایل دهه ۱۹۵۰ با کمک وزارت مهاجرت اسرائیل و سازمان غیردولتی موساد لیعلیه بت (<abbr class="small" title="literally">lit.</abbr> جریان داشت که مهاجرت غیرقانونی و مخفیانه را سازماندهی می‌کند.<a href="#cite_note-226">[۲۲۲]</a> هر دو گروه تدارکات مهاجرت مانند ترتیب دادن حمل و نقل را تسهیل می‌کردند، اما گروه دوم در کشورهایی به ویژه در خاورمیانه و اروپای شرقی که زندگی یهودیان در خطر بود و خروج از آن مکان‌ها دشوار بود، درگیر اجرای عملیات‌های مخفیانه می‌شد. موساد لیعلیه بت در سال ۱۹۵۳ منحل گردید.<a href="#cite_note-227">[۲۲۳]</a> هدف مهاجرت برپایه<a href="/w/index.php?title=%D8%B7%D8%B1%D8%AD_%DB%8C%DA%A9_%D9%85%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="طرح یک میلیونی (صفحه وجود ندارد)">برنامه یک میلیونی</a> هدایت می‌شد. مهاجران به دلایل مختلف به اسرائیل می‌آمدند از جمله: برخی اعتقادات صهیونیستی داشتند یا جهت دستیابی به وعده زندگی بهتر به اسرائیل آمده بودند، در حالی که برخی دیگر برای فرار از آزار و اذیت تن به مهاجرت داده بودند یا از کشور مبدأ اخراج می‌شدند.<a href="#cite_note-228">[۲۲۴]</a><a href="#cite_note-229">[۲۲۵]</a> <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%A7_(%D8%B5%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85)" title="علیا (صهیونیسم)">هجوم بازماندگان هولوکاست</a> و <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B2_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C_%D9%88_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="مهاجرت دسته‌جمعی یهودیان از کشورهای عربی و اسلامی">یهودیان از کشورهای عربی و مسلمان</a> به اسرائیل در طی سه سال اول تعداد یهودیان را از ۷۰۰۰۰۰ به ۱٬۴۰۰٬۰۰۰ افزایش داد. در سال ۱۹۵۸، جمعیت اسرائیل به دو میلیون نفر رسید.<a href="#cite_note-230">[۲۲۶]</a> بین سالهای ۱۹۴۸ و ۱۹۷۰، تقریباً ۱٬۱۵۰٬۰۰۰ پناهنده یهودی به اسرائیل نقل مکان کردند.<a href="#cite_note-231">[۲۲۷]</a> برخی از مهاجران جدید به عنوان پناهنده بدون هیچ دارایی به کشور آمدند و در اردوگاه‌های موقتی به نام ماباروت اسکان داده شدند. تا سال ۱۹۵۲، بیش از ۲۰۰۰۰۰ نفر در این شهرهای چادری زندگی می‌کردند.<a href="#cite_note-232">[۲۲۸]</a> با <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B4%DA%A9%D9%86%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="اشکنازی">یهودیان دارای پیشینه اروپایی</a> اغلب رفتار مطلوب تری نسبت به یهودیان کشورهای <a href="/wiki/%D9%85%D8%B2%D8%B1%D8%A7%D8%AD%DB%8C" title="مزراحی">خاورمیانه</a> و <a href="/wiki/%D8%B3%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="سفاردی‌ها">شمال آفریقا</a> صورت می‌گرفت - واحدهای مسکونی که برای ورودی‌های جدید اختصاص داده شده‌بود اغلب برای همان مهاجران قدیمی تمدید می‌شد و در نتیجه یهودیان تازه‌وارد از سرزمین‌های عربی عموماً مدت بیشتری را در کمپ سکونت می‌کردند.<a href="#cite_note-233">[۲۲۹]</a><a href="#cite_note-234">[۲۳۰]</a> در این دوره، غذا، لباس و اثاثیه باید جیره‌بندی می‌شد که به آن <a href="/w/index.php?title=%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%D8%AA_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="ریاضت اقتصادی در اسرائیل (صفحه وجود ندارد)">دوره ریاضت</a> می‌گفتند. نیاز روزافزون به حل این بحران، بن گوریون را به امضای <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82_%D8%AC%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D9%85%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%84_%D9%88_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="توافق جبران خسارت مابین اسراییل و آلمان غربی">قرارداد غرامت با آلمان غربی</a> سوق داد که اعتراضات گسترده یهودیان را برانگیخت و از این ایده که اسرائیل می‌تواند غرامت مالی در ازای هولوکاست را بپذیرد، خشمگین شدند.<a href="#cite_note-235">[۲۳۱]</a> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="درگیری_اعراب_و_اسرائیل">درگیری اعراب و اسرائیل</h4></div> در طول دهه ۱۹۵۰، اسرائیل اغلب توسط فداییان فلسطینی مورد حمله قرار می‌گرفت، هدف حملات تقریباً همیشه غیرنظامیان بودند<a href="#cite_note-236">[۲۳۲]</a> منشأ آن نیز عمدتاً از نوار غزه تحت اشغال مصر بود<a href="#cite_note-237">[۲۳۳]</a> که این رفتارها منجر به چندین عملیات تلافی جویانه اسرائیل نیز شد. در سال ۱۹۵۶، انگلستان و فرانسه قصد داشتند کنترل <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%84_%D8%B3%D9%88%D8%A6%D8%B2" title="کانال سوئز">کانال سوئز</a> را که مصریان آن را ملی کرده بودند، دوباره به دست گیرند. ادامه نع کشتی‌های اسرائیلی از کشتی‌رانی بر کانال سوئز و <a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%DA%AF%D9%87_%D8%AA%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="تنگه تیران">تنگه تیران</a>، همراه با افزایش حملات فداییان علیه جمعیت جنوبی اسرائیل و تهدیدات اعراب، اسرائیل را بر آن داشت تا به مصر حمله کند.<a href="#cite_note-238">[۲۳۴]</a><a href="#cite_note-239">[۲۳۵]</a><a href="#cite_note-240">[۲۳۶]</a> اسرائیل به یک اتحاد محرمانه با بریتانیا و فرانسه ملحق شد و <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%87_%D8%B3%DB%8C%D9%86%D8%A7" title="شبه‌جزیره سینا">شبه جزیره سینا</a> را تصرف کرد، اما سازمان ملل تحت فشار قرار گرفت تا در ازای تضمین حقوق کشتیرانی اسرائیل در <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%D8%B1%D8%AE" title="دریای سرخ">دریای سرخ</a> این کشور از تنگه تیران و کانال، عقب‌نشینی کند.<a href="#cite_note-241">[۲۳۷]</a><a href="#cite_note-242">[۲۳۸]</a><a href="#cite_note-243">[۲۳۹]</a> جنگی که به عنوان <a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D9%88%D8%A6%D8%B2" title="بحران سوئز">بحران سوئز</a> شناخته می‌شود، منجر به کاهش قابل توجه نفوذ مرزی اسرائیل شد.<a href="#cite_note-244">[۲۴۰]</a> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><video id="mwe_player_1" poster="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/1961-04-13_Tale_Of_Century_-_Eichmann_Tried_For_War_Crimes.ogv/220px--1961-04-13_Tale_Of_Century_-_Eichmann_Tried_For_War_Crimes.ogv.jpg" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="220" height="155" data-durationhint="74" data-mwtitle="1961-04-13_Tale_Of_Century_-_Eichmann_Tried_For_War_Crimes.ogv" data-mwprovider="wikimediacommons" resource="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:1961-04-13_Tale_Of_Century_-_Eichmann_Tried_For_War_Crimes.ogv"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/34/1961-04-13_Tale_Of_Century_-_Eichmann_Tried_For_War_Crimes.ogv" type="video/ogg; codecs="theora, vorbis"" data-width="392" data-height="276" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/3/34/1961-04-13_Tale_Of_Century_-_Eichmann_Tried_For_War_Crimes.ogv/1961-04-13_Tale_Of_Century_-_Eichmann_Tried_For_War_Crimes.ogv.360p.webm" type="video/webm; codecs="vp8, vorbis"" data-transcodekey="360p.webm" data-width="392" data-height="276" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/3/34/1961-04-13_Tale_Of_Century_-_Eichmann_Tried_For_War_Crimes.ogv/1961-04-13_Tale_Of_Century_-_Eichmann_Tried_For_War_Crimes.ogv.144p.mjpeg.mov" type="video/quicktime" data-transcodekey="144p.mjpeg.mov" data-width="204" data-height="144" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/3/34/1961-04-13_Tale_Of_Century_-_Eichmann_Tried_For_War_Crimes.ogv/1961-04-13_Tale_Of_Century_-_Eichmann_Tried_For_War_Crimes.ogv.240p.vp9.webm" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="240p.vp9.webm" data-width="340" data-height="240" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3A1961-04-13_Tale_Of_Century_-_Eichmann_Tried_For_War_Crimes.ogv&lang=en&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="en" label="English ‪(en)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3A1961-04-13_Tale_Of_Century_-_Eichmann_Tried_For_War_Crimes.ogv&lang=es&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="es" label="español ‪(es)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3A1961-04-13_Tale_Of_Century_-_Eichmann_Tried_For_War_Crimes.ogv&lang=fi&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="fi" label="suomi ‪(fi)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3A1961-04-13_Tale_Of_Century_-_Eichmann_Tried_For_War_Crimes.ogv&lang=he&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="he" label="עברית ‪(he)‬" data-dir="rtl" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3A1961-04-13_Tale_Of_Century_-_Eichmann_Tried_For_War_Crimes.ogv&lang=it&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="it" label="italiano ‪(it)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3A1961-04-13_Tale_Of_Century_-_Eichmann_Tried_For_War_Crimes.ogv&lang=pt&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="pt" label="português ‪(pt)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3A1961-04-13_Tale_Of_Century_-_Eichmann_Tried_For_War_Crimes.ogv&lang=ro&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ro" label="română ‪(ro)‬" data-dir="ltr" /></video><figcaption>گزارش تصویری ایالات متحده از محاکمه <a href="/wiki/%D8%A2%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%81_%D8%A2%DB%8C%D8%B4%D9%85%D9%86" title="آدولف آیشمن">آدولف آیشمن</a></figcaption></figure> در اوایل دهه ۱۹۶۰، اسرائیل <a href="/wiki/%D8%A2%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%81_%D8%A2%DB%8C%D8%B4%D9%85%D9%86" title="آدولف آیشمن">آدولف آیشمن</a> جنایتکار جنگی نازی را در آرژانتین دستگیر و برای محاکمه به اسرائیل آورد. <a href="#cite_note-FOOTNOTEBascomb2009219–229-245">[۲۴۱]</a> محاکمه تأثیر عمده‌ای بر آگاهی عمومی از هولوکاست داشت.<a href="#cite_note-246">[۲۴۲]</a> آیشمن تنها فردی است که در یک دادگاه غیرنظامی اسرائیل در اسرائیل اعدام شده است.<a href="#cite_note-247">[۲۴۳]</a> در طول بهار و تابستان ۱۹۶۳ اسرائیل درگیر یک بن بست دیپلماتیک با ایالات متحده به دلیل <a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%A7%D8%AD%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D9%88_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="سلاح‌های هسته‌ای و اسرائیل">برنامه هسته‌ای</a> خود بود.<a href="#cite_note-Haaretz2019-248">[۲۴۴]</a><a href="#cite_note-249">[۲۴۵]</a> از سال ۱۹۶۴ که کشورهای عربی نگرای‌هایی را بابت برنامه اسرائیل در راستای هدایت آب <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%86" title="رود اردن">رودخانه اردن</a> به دشت ساحلی داشتند،<a href="#cite_note-250">[۲۴۶]</a> کوشش‌هایی جهت انحراف سرچشمه رود برای محروم‌سازی اسرائیل از آب آن صورت گرفت و باعث ایجاد تنش بین اسرائیل از یک سو و و لبنان سوریه در طرف دیگر شد. <a href="/wiki/%D9%85%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="ملی‌گرایی عربی">ملی گرایان عرب</a> به رهبری <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%A7%D9%84_%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A7%D8%B5%D8%B1" title="جمال عبدالناصر">جمال عبدالناصر</a>، رئیس‌جمهور مصر، از به رسمیت شناختن اسرائیل خودداری کردند و خواستار نابودی آن شدند.<a href="#cite_note-251">[۲۴۷]</a><a href="#cite_note-RoutledgeAtlas-252">[۲۴۸]</a><a href="#cite_note-253">[۲۴۹]</a> در سال ۱۹۶۶، روابط اسرائیل و اعراب به حدی پرتنش شده‌بود که نبردهای فیزیکی بین نیروهای اسرائیلی و عرب حادث شد.<a href="#cite_note-254">[۲۵۰]</a> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/File:Six_Day_War_Territories.svg"><img resource="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Six_Day_War_Territories.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Six_Day_War_Territories.svg/220px-Six_Day_War_Territories.svg.png" decoding="async" width="220" height="330" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Six_Day_War_Territories.svg/330px-Six_Day_War_Territories.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Six_Day_War_Territories.svg/440px-Six_Day_War_Territories.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="1200" /></a><figcaption>اراضی تحت کنترل اسرائیل: <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r33470857">.mw-parser-output .legend{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .legend-color{display:inline-block;min-width:1.25em;height:1.25em;line-height:1.25;margin:1px 0;text-align:center;border:1px solid black;background-color:transparent;color:black}.mw-parser-output .legend-text{}</style><div class="legend">  پیش از <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%B4%D8%B4_%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%87" class="mw-redirect" title="جنگ شش روزه">جنگ شش روزه</a></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r33470857"><div class="legend">  پس از جنگ</div> صحرای سینا به سال ۱۹۸۲ به مصر بازگردانده شد.</figcaption></figure> در ماه مه ۱۹۶۷، مصر ارتش خود را در نزدیکی مرز با اسرائیل آماده‌باش کرد، نیروهای حافظ صلح سازمان ملل را بیرون و از سال ۱۹۵۷ در شبه جزیره سینا مستقر شد تا دسترسی اسرائیل به دریای سرخ را مسدود کند.<a href="#cite_note-255">[۲۵۱]</a><a href="#cite_note-256">[۲۵۲]</a><a href="#cite_note-257">[۲۵۳]</a>سایر کشورهای عربی نیز نیروهای خود را بسیج کردند.<a href="#cite_note-258">[۲۵۴]</a> اسرائیل بار دیگر تأکید کرد که این اقدامات یک <a href="/wiki/%D8%A8%D9%87%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%AC%D9%86%DA%AF" title="بهانه جنگ">بهانه جنگ</a> است و در ۵ ژوئن، <a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D9%81%DA%A9%D9%88%D8%B3" title="عملیات فکوس">حمله پیشگیرانه</a> ای را علیه مصر انجام داد. اردن، سوریه و عراق پاسخ دادند و به اسرائیل حمله کردند. در یک <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%B4%D8%B4%E2%80%8C%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%87" title="جنگ شش‌روزه">جنگ شش روزه</a>، اسرائیل کرانه باختری را از اردن، نوار غزه و شبه جزیره سینا را از مصر و <a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D9%86%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86" title="بلندی‌های جولان">بلندی‌های جولان را</a> از سوریه تصرف و اشغال کرد.<a href="#cite_note-259">[۲۵۵]</a> پس از جنگ ۱۹۶۷ و قطعنامه «<a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D9%87_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="سه شماره (صفحه وجود ندارد)">سه نه</a>» اتحادیه عرب، اسرائیل با حملات مصری‌ها در شبه جزیره سینا در طول <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D9%81%D8%B1%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%D8%B2%D8%A7" title="جنگ فرسایش‌زا">جنگی فرسایشی</a> در سال‌های ۱۹۶۷–۱۹۷۰ و از سوی دیگر گروه‌های فلسطینی که اسرائیلی‌ها را در سرزمین‌های اشغالی در اسرائیل و سراسر جهان هدف قرار می‌دادند، مواجه شد. در میان گروه‌های مختلف فلسطینی و عربی، مهم‌ترین گروه <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%D8%AE%D8%B4_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="سازمان آزادی‌بخش فلسطین">سازمان آزادی‌بخش فلسطین</a> (ساف) بود که در سال ۱۹۶۴ تأسیس شد و در ابتدا خود را متعهد به «مبارزه مسلحانه به عنوان تنها راه برای آزادی میهن» قلمداد کرد.<a href="#cite_note-260">[۲۵۶]</a> در اواخر دهه ۱۹۶۰ و اوایل دهه ۱۹۷۰، گروه‌های فلسطینی <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="خشونت سیاسی فلسطینیان">موجی از حملات</a><a href="#cite_note-261">[۲۵۷]</a><a href="#cite_note-262">[۲۵۸]</a> را علیه اهداف اسرائیلی و یهودی در سراسر جهان ترتیب دادند،<a href="#cite_note-263">[۲۵۹]</a> از جمله آنها <a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%BE%DB%8C%DA%A9_%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%AE" class="mw-redirect" title="واقعه المپیک مونیخ">قتل‌عام ورزشکاران اسرائیلی</a> در <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%BE%DB%8C%DA%A9_%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DB%B1%DB%B9%DB%B7%DB%B2" title="بازی‌های المپیک تابستانی ۱۹۷۲">بازی‌های المپیک تابستانی ۱۹۷۲</a> در مونیخ بود. دولت اسرائیل با اجرای یک <a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%AE%D8%B4%D9%85_%D8%AE%D8%AF%D8%A7" title="عملیات خشم خدا">کمپین ترور</a> پاسخ سازمان دهندگان قتل‌عام را با <a href="/w/index.php?title=%DB%B1%DB%B9%DB%B7%DB%B2_%D8%AD%D9%85%D9%84%D9%87_%D9%87%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%88_%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="۱۹۷۲ حمله هوایی اسرائیل به سوریه و لبنان (صفحه وجود ندارد)">بمباران هوایی</a> و <a href="/wiki/%D8%AD%D9%85%D9%84%D9%87_%DB%B1%DB%B9%DB%B7%DB%B3_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D8%A8%D9%87_%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86" title="حمله ۱۹۷۳ اسرائیل به لبنان">یورش به مقر ساف در لبنان</a> داد. در ۶ اکتبر ۱۹۷۳، زمانی که یهودیان مشغول مراسم <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%85%E2%80%8C%DA%A9%DB%8C%D9%BE%D9%88%D8%B1" title="یوم‌کیپور">یوم کیپور</a> بودند، ارتش مصر و سوریه حمله غافلگیرانه‌ای را علیه نیروهای اسرائیلی در شبه جزیره سینا و بلندی‌های جولان آغاز کردند که <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%DB%8C%D9%88%D9%85_%DA%A9%DB%8C%D9%BE%D9%88%D8%B1" title="جنگ یوم کیپور">جنگ یوم کیپور</a> نامیده می‌شود. این جنگ در ۲۵ اکتبر با عقب راندن موفقیت‌آمیز نیروهای مصری و سوری توسط اسرائیل به پایان رسید، اما بیش از ۲۵۰۰ سرباز اسرائیلی در جنگی که مجموعاً در حدود ۲۰ روز جان ۱۰ تا ۳۵۰۰۰ نفر را گرفت کشته شدند.<a href="#cite_note-264">[۲۶۰]</a> یک تحقیق داخلی دولت را از مسئولیت در قبال ناکامی‌های قبل و در طول جنگ تبرئه نمود، اما خشم عمومی، نخست‌وزیر <a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%D8%AF%D8%A7_%D9%85%D8%A6%DB%8C%D8%B1" title="گلدا مئیر">گلدا مایر</a> را مجبور به استعفا کرد.<a href="#cite_note-265">[۲۶۱]</a> در ژوئیه ۱۹۷۶ هواپیمای مسافربری در حین پرواز از اسرائیل به فرانسه توسط چریک‌های فلسطینی ربوده و در <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%88%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%A8%D9%87" title="فرودگاه بین‌المللی انتبه">فرودگاه بین‌المللی اتنبه</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%DA%AF%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7" title="اوگاندا">اوگاندا</a> فرود آمد. کماندوهای اسرائیلی <a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%A8%D9%87" title="عملیات انتبه">عملیاتی را</a> انجام دادند که در آن ۱۰۲ نفر از ۱۰۶ گروگان اسرائیلی با موفقیت نجات یافتند. <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="روند_صلح">روند صلح</h4></div> در سال ۱۹۷۷ <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B1_%D8%B3%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%AA" title="انور سادات">انور السادات</a>، رئیس‌جمهور مصر، سفری به اسرائیل داشت و در برابر <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%B3%D8%AA" title="کنست">کنست</a> سخنرانی کرد که اولین به رسمیت شناختن اسرائیل توسط یک رئیس دولت عرب قلمداد می‌شد <a href="#cite_note-FOOTNOTEBregman2002171–174-266">[۲۶۲]</a> دو سال بعد، سادات و بگین <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%85%D9%BE_%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF" title="پیمان کمپ دیوید">قرارداد کمپ دیوید</a> (۱۹۷۸) و <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%B5%D9%84%D8%AD_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D9%88_%D9%85%D8%B5%D8%B1" title="پیمان صلح اسرائیل و مصر">پیمان صلح مصر و اسرائیل</a> (۱۹۷۹) را امضا کردند. <a href="#cite_note-FOOTNOTEBregman2002186–187-267">[۲۶۳]</a> در عوض، اسرائیل از شبه جزیره سینا عقب‌نشینی نمود و موافقت کرد که بر سر خودمختاری فلسطینیان در کرانه باختری و نوار غزه وارد مذاکره شود. <a href="#cite_note-FOOTNOTEBregman2002186–187-267">[۲۶۳]</a> در مارس ۱۹۷۸، <a href="/wiki/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%88%D9%85%D8%AA_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8_%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86" title="مقاومت فلسطین در جنوب لبنان">تنش‌هایی خونین در جنوب لبنان</a> بین اسرائیل و چریک‌های ساف درگرفت.<a href="#cite_note-268">[۲۶۴]</a> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Jerusalem-2013(2)-Aerial-Temple_Mount-(south_exposure).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Jerusalem-2013%282%29-Aerial-Temple_Mount-%28south_exposure%29.jpg/220px-Jerusalem-2013%282%29-Aerial-Temple_Mount-%28south_exposure%29.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Jerusalem-2013%282%29-Aerial-Temple_Mount-%28south_exposure%29.jpg/330px-Jerusalem-2013%282%29-Aerial-Temple_Mount-%28south_exposure%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Jerusalem-2013%282%29-Aerial-Temple_Mount-%28south_exposure%29.jpg/440px-Jerusalem-2013%282%29-Aerial-Temple_Mount-%28south_exposure%29.jpg 2x" data-file-width="7500" data-file-height="5632" /></a><figcaption> قانون ۱۹۸۰ اسرائیل اعلام کرد که «تمامیت <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85" title="اورشلیم">اورشلیم</a>، کامل و متحد، پایتخت اسرائیل است».<a href="#cite_note-269">[۲۶۵]</a> </figcaption></figure> در همین حال، دولت بگین موجباتی را برای اسراییل فراهم کرد تا در کرانه باختری اشغالی <a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%DA%A9_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="شهرک یهودی‌نشین">مستقر شوند</a> که اصطکاک با فلسطینیان در آن منطقه را افزایش داد.<a href="#cite_note-270">[۲۶۶]</a> <a href="/w/index.php?title=%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="قانون اورشلیم (صفحه وجود ندارد)">قانون اساسی: اورشلیم، پایتخت اسرائیل</a>، که در سال ۱۹۸۰ به تصویب رسید، به عقیده برخی، الحاق اورشلیم توسط اسرائیل در سال ۱۹۶۷ را با فرمان دولت، مجدداً تأیید کرد و <a href="/wiki/%D9%82%D8%B7%D8%B9%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%DB%B4%DB%B7%DB%B8_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AA" title="قطعنامه ۴۷۸ شورای امنیت">بحث‌های بین‌المللی</a> بر سر وضعیت این شهر را برانگیخت. هیچ قانونی در قوانین اساسی این کشور قلمرو اسرائیل را تعریف نکرده است و هیچ اقدامی به‌طور خاص اورشلیم شرقی را جزو سرزمین اسرائیل تعریف نکرده.<a href="#cite_note-271">[۲۶۷]</a> در سال ۱۹۸۱ اسرائیل به‌طور مؤثری <a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D9%86%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86" title="بلندی‌های جولان">بلندی‌های جولان</a> را ضمیمه خاک خود کرد، اگرچه الحاق آن در سطح بین‌المللی به رسمیت شناخته نشد.<a href="#cite_note-bbc_golan_profile-272">[۲۶۸]</a> جامعه بین‌المللی عمدتاً این اقدامات را رد کرد و شورای امنیت سازمان ملل متحد قانون اورشلیم و قانون بلندی‌های جولان را فسخ و باطل اعلام کرد.<a href="#cite_note-273">[۲۶۹]</a><a href="#cite_note-274">[۲۷۰]</a> تنوع جمعیتی اسرائیل در دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ گسترش یافت. چندین موج از <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%B4%D8%A7" title="فلاشا">یهودیان اتیوپیایی</a> از دهه ۱۹۸۰ به اسرائیل مهاجرت کردند، در حالی که بین سال‌های ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۴، <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D8%AF%D9%87%D9%87_%DB%B1%DB%B9%DB%B9%DB%B0" title="علیای پساشوروی دهه ۱۹۹۰">مهاجرت از کشورهای پس از شوروی،</a> جمعیت اسرائیل را دوازده درصد افزایش داد.<a href="#cite_note-275">[۲۷۱]</a> در ۷ ژوئن ۱۹۸۱، در طول <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="جنگ ایران و عراق">جنگ ایران و عراق</a>، نیروی هوایی اسرائیل تنها <a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%BE%D8%B1%D8%A7" title="عملیات اپرا">رآکتور هسته‌ای</a> در حال ساخت عراق را در خارج از <a href="/wiki/%D8%A8%D8%BA%D8%AF%D8%A7%D8%AF" title="بغداد">بغداد</a> <a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%BE%D8%B1%D8%A7" title="عملیات اپرا">منهدم کرد</a> تا مانع از برنامه تسلیحات هسته‌ای عراق شود. پس از یک سری حملات ساف در سال ۱۹۸۲، اسرائیل در آن سال به لبنان <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%DB%B1%DB%B9%DB%B8%DB%B2_%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86" title="جنگ ۱۹۸۲ لبنان">حمله کرد</a> تا پایگاه‌هایی را که ساف از آنجا حملات موشکی به شمال اسرائیل انجام می‌داد، نابود کند. <a href="#cite_note-FOOTNOTEBregman2002199-276">[۲۷۲]</a> در شش روز اول نبرد، اسرائیلی‌ها نیروهای نظامی ساف را در لبنان نابود کردند و قاطعانه سوری‌ها را شکست دادند. تحقیقات دولت اسرائیل - <a href="/wiki/%DA%A9%D9%85%DB%8C%D8%AA%D9%87_%DA%A9%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86" title="کمیته کاهان">کمیسیون کاهان</a> - بعداً بگین و چندین ژنرال اسرائیلی را به‌طور غیرمستقیم مسئول <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%B1_%D8%B5%D8%A8%D8%B1%D8%A7_%D9%88_%D8%B4%D8%AA%DB%8C%D9%84%D8%A7" title="کشتار صبرا و شتیلا">کشتار صبرا و شتیلا</a> و <a href="/wiki/%D9%88%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B9_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="وزارت دفاع اسرائیل">وزیر دفاع</a> <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%DB%8C%D9%84_%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86" title="آریل شارون">آریل شارون را</a> به عنوان «مسئول شخصی» قتل‌عام معرفی کرد<a href="#cite_note-277">[۲۷۳]</a> که استعفایش را سبب شد.<a href="#cite_note-278">[۲۷۴]</a> در سال ۱۹۸۵، اسرائیل با <a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D9%BE%D8%A7%DB%8C_%DA%86%D9%88%D8%A8%DB%8C%D9%86" title="عملیات پای چوبین">بمباران</a> مقر ساف در تونس به <a href="/w/index.php?title=%D9%82%D8%AA%D9%84_%D9%82%D8%A7%DB%8C%D9%82%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AD%DB%8C_%D9%84%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%A7%DA%A9%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="قتل قایق‌های تفریحی لارناکا (صفحه وجود ندارد)">حمله تروریستی</a> فلسطینیان در <a href="/wiki/%D9%82%D8%A8%D8%B1%D8%B3" title="قبرس">قبرس</a> پاسخ داد. اسرائیل در سال ۱۹۸۶ از بیشتر مناطق لبنان عقب‌نشینی کرد، اما تا سال ۲۰۰۰ یک منطقه حائل مرزی در جنوب لبنان را حفظ کرد که از آنجا نیروهای اسرائیلی با <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86" title="حزب‌الله لبنان">حزب‌الله</a> <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8_%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86_(%DB%B2%DB%B0%DB%B0%DB%B0%E2%80%93%DB%B1%DB%B9%DB%B8%DB%B5)" class="mw-redirect" title="درگیری‌های جنوب لبنان (۲۰۰۰–۱۹۸۵)">وارد جنگ می‌شدند</a>.<a href="#cite_note-279">[۲۷۵]</a> طی شش سال بعد، انتفاضه سازماندهی‌شده‌تری شامل اقدامات اقتصادی و فرهنگی با هدف برهم زدن اشغال اسرائیل ترتیب داده‌شد که در طی خشونت‌های پس از آن بیش از هزار نفر کشته شدند.<a href="#cite_note-280">[۲۷۶]</a> در طول <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AE%D9%84%DB%8C%D8%AC_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3" title="جنگ خلیج فارس">جنگ خلیج فارس</a> در سال ۱۹۹۱، ساف <a href="/wiki/%D8%B5%D8%AF%D8%A7%D9%85_%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86" title="صدام حسین">از صدام حسین</a> و <a href="/wiki/%D8%AD%D9%85%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D9%88%D8%B4%DA%A9%DB%8C_%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_(%DB%B1%DB%B9%DB%B9%DB%B1)" class="mw-redirect" title="حملات موشکی عراق به اسرائیل (۱۹۹۱)">حملات موشکی اسکاد عراق علیه اسرائیل</a> حمایت کرد. علیرغم خشم عمومی، اسرائیل به فراخوان‌های آمریکا برای خودداری از پاسخگویی توجه نشان داد و در آن جنگ شرکت نکرد.<a href="#cite_note-281">[۲۷۷]</a><a href="#cite_note-282">[۲۷۸]</a> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Flickr_-_Government_Press_Office_(GPO)_-_Foreign_Min._Peres_and_King_Hussein.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/Flickr_-_Government_Press_Office_%28GPO%29_-_Foreign_Min._Peres_and_King_Hussein.jpg/220px-Flickr_-_Government_Press_Office_%28GPO%29_-_Foreign_Min._Peres_and_King_Hussein.jpg" decoding="async" width="220" height="145" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/Flickr_-_Government_Press_Office_%28GPO%29_-_Foreign_Min._Peres_and_King_Hussein.jpg/330px-Flickr_-_Government_Press_Office_%28GPO%29_-_Foreign_Min._Peres_and_King_Hussein.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/Flickr_-_Government_Press_Office_%28GPO%29_-_Foreign_Min._Peres_and_King_Hussein.jpg/440px-Flickr_-_Government_Press_Office_%28GPO%29_-_Foreign_Min._Peres_and_King_Hussein.jpg 2x" data-file-width="3072" data-file-height="2021" /></a><figcaption> <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%86_%D9%BE%D8%B1%D8%B2" title="شیمون پرز">شیمون پرز</a> (چپ) با <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AD%D8%A7%D9%82_%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D9%86" title="اسحاق رابین">اسحاق رابین</a> (مرکز) و پادشاه <a href="/wiki/%D9%85%D9%84%DA%A9_%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86" title="ملک حسین">حسین اردن</a> (راست)، قبل از امضای <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%B5%D9%84%D8%AD_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84%E2%80%93%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%86" class="mw-redirect" title="پیمان صلح اسرائیل–اردن">پیمان صلح اسرائیل و اردن</a> در سال ۱۹۹۴</figcaption></figure> در سال ۱۹۹۲، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AD%D8%A7%D9%82_%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D9%86" title="اسحاق رابین">اسحاق رابین</a> پس از انتخاباتی که در آن حزب او خواستار سازش با همسایگان اسرائیل شد، نخست‌وزیر گردید. <a href="#cite_note-FOOTNOTEBregman2002236-283">[۲۷۹]</a><a href="#cite_note-284">[۲۸۰]</a> سال بعد، <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%86_%D9%BE%D8%B1%D8%B2" title="شیمون پرز">شیمون پرز</a> به نمایندگی از اسرائیل و <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D9%88%D8%AF_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3" title="محمود عباس">محمود عباس</a> برای ساف، <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D9%88" title="پیمان‌های اسلو">توافقنامه اسلو را</a> امضا کردند که به <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B4%DA%A9%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%AE%D9%88%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="تشکیلات خودگردان فلسطینی">تشکیلات خودگردان ملی فلسطین</a> حق حکومت بر بخش‌هایی از کرانه باختری و نوار غزه را داد.<a href="#cite_note-285">[۲۸۱]</a> سازمان آزادی‌بخش فلسطین همچنین حق موجودیت اسرائیل را به رسمیت شناخت و متعهد شد که به تروریسم پایان دهد.<a href="#cite_note-286">[۲۸۲]</a> در ۱۹۹۴ <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%B5%D9%84%D8%AD_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84%E2%80%93%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%86" class="mw-redirect" title="پیمان صلح اسرائیل–اردن">معاهده صلح اسرائیل و اردن</a> امضا شد و اردن را به دومین کشور عربی تبدیل کرد که روابط خود با اسرائیل را عادی می‌کند.<a href="#cite_note-287">[۲۸۳]</a> حمایت عمومی اعراب از توافق با اسرائیل در نتیجه ادامه شهرک‌سازی‌ها و برقراری پست‌های بازرسی<a href="#cite_note-288">[۲۸۴]</a> و همین‌طور وخامت شرایط اقتصادی آسیب دید.<a href="#cite_note-289">[۲۸۵]</a> حمایت عمومی اسرائیل از توافقنامه کاهش یافت زیرا اسرائیل توسط حملات انتحاری فلسطینی‌ها ضربه می‌خورد.<a href="#cite_note-290">[۲۸۶]</a> در نوامبر ۱۹۹۵، اسحاق رابین هنگام خروج از راهپیمایی صلح توسط <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%84_%D8%B9%D9%85%DB%8C%D8%B1" title="ایگال عمیر">ییگال امیر</a>، یهودی راست افراطی که مخالف توافقنامه بود، ترور شد.<a href="#cite_note-291">[۲۸۷]</a> در دوران نخست‌وزیری <a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86_%D9%86%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%87%D9%88" title="بنیامین نتانیاهو">بنیامین نتانیاهو</a> در پایان دهه ۱۹۹۰، اسرائیل موافقت کرد که از <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%84%DB%8C%D9%84" title="الخلیل">الخلیل</a> <a href="#cite_note-FOOTNOTEBregman2002257-292">[۲۸۸]</a> خارج شود، اگرچه این تصمیم هرگز تصویب یا اجرا نشد<a href="#cite_note-293">[۲۸۹]</a> و در عوض تفاهم نامه رودخانه وای را امضا کرد که کنترل بیشتری به تشکیلات خودگردان فلسطینی داد.<a href="#cite_note-294">[۲۹۰]</a> <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DA%A9" title="ایهود باراک">ایهود باراک</a> که در سال ۱۹۹۹ به نخست‌وزیری انتخاب شد و هزاره جدید را با خروج نیروها از جنوب لبنان و انجام مذاکرات با <a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%B1_%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D8%AA" title="یاسر عرفات">یاسر عرفات</a>، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین و <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%84_%DA%A9%D9%84%DB%8C%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86" title="بیل کلینتون">بیل کلینتون،</a> رئیس‌جمهور ایالات متحده در <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%85%D9%BE_%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF_%DB%B2" class="mw-redirect" title="پیمان کمپ دیوید ۲">اجلاس کمپ دیوید در سال ۲۰۰۰</a> آغاز کرد. باراک در این اجلاس طرحی برای تشکیل <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="دولت فلسطین">کشور فلسطینی</a> ارائه کرد. دولت پیشنهادی شامل کل نوار غزه و بیش از ۹۰ درصد کرانه باختری با بیت‌المقدس به عنوان پایتخت مشترک بود.<a href="#cite_note-295">[۲۹۱]</a> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="قرن_۲۱">قرن ۲۱</h4></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/File:PikiWiki_Israel_19099_ruins_of_tel_aviv_dolphinarium.JPG"><img resource="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:PikiWiki_Israel_19099_ruins_of_tel_aviv_dolphinarium.JPG" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/PikiWiki_Israel_19099_ruins_of_tel_aviv_dolphinarium.JPG/220px-PikiWiki_Israel_19099_ruins_of_tel_aviv_dolphinarium.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/PikiWiki_Israel_19099_ruins_of_tel_aviv_dolphinarium.JPG/330px-PikiWiki_Israel_19099_ruins_of_tel_aviv_dolphinarium.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/PikiWiki_Israel_19099_ruins_of_tel_aviv_dolphinarium.JPG/440px-PikiWiki_Israel_19099_ruins_of_tel_aviv_dolphinarium.JPG 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a><figcaption>محل قتل‌عام دیسکوتک دلفیناریوم تل آویو در سال ۲۰۰۱ که در آن ۲۱ اسرائیلی کشته شدند.</figcaption></figure> در اواخر سال ۲۰۰۰، پس از دیدار جنجالی <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%DB%8C%D9%84_%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86" title="آریل شارون">آریل شارون</a>، رهبر لیکود از <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81" class="mw-redirect" title="حرم شریف">کوه معبد</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B6%D9%87_%D8%AF%D9%88%D9%85" title="انتفاضه دوم">انتفاضه دوم</a> آغاز شد که تا چهار سال و نیم آینده ادامه داشت. بمب‌گذاری‌های انتحاری یکی از ویژگی‌های مکرر انتفاضه بود که باعث شد زندگی غیرنظامی اسرائیل به میدان جنگ تبدیل شود.<a href="#cite_note-296">[۲۹۲]</a> برخی از مفسران معتقدند که انتفاضه از قبل توسط عرفات طراحی شده‌بود و دلیل آن شکست مذاکرات صلح بود.<a href="#cite_note-297">[۲۹۳]</a><a href="#cite_note-298">[۲۹۴]</a><a href="#cite_note-jewishweek-299">[۲۹۵]</a><a href="#cite_note-atlantic-300">[۲۹۶]</a> شارون در انتخابات ویژه سال ۲۰۰۱ نخست‌وزیر شد. وی در دوران تصدی خود، طرح خود برای عقب‌نشینی یکجانبه از نوار غزه را اجرایی کرد و همچنین ساخت <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%D8%A7%D8%B1_%D8%AD%D8%A7%DB%8C%D9%84_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D8%AF%D8%B1_%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%DB%8C" title="دیوار حایل اسرائیل در کرانه باختری">دیوار حائل کرانه باختری اسرائیل</a> را رهبری نیز کرد<a href="#cite_note-301">[۲۹۷]</a> و به انتفاضه پایان داد.<a href="#cite_note-rage-302">[۲۹۸]</a><a href="#cite_note-303">[۲۹۹]</a> بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۸، ۱۰۶۳ اسرائیلی، ۵۵۱۷ فلسطینی و ۶۴ شهروند خارجی کشته شده‌اند.<a href="#cite_note-304">[۳۰۰]</a> در سال ۲۰۰۶، حملات توپخانه‌ای حزب‌الله به جوامع مرزی شمال اسرائیل و ربوده شدن دو سرباز اسرائیلی از مرزها، <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D9%88_%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86_(%DB%B2%DB%B0%DB%B0%DB%B6)" class="mw-redirect" title="جنگ اسرائیل و لبنان (۲۰۰۶)">جنگ دوم لبنان</a> را به مدت یک ماه کلید زد.<a href="#cite_note-UN1701-305">[۳۰۱]</a><a href="#cite_note-HRTZ_Harel-306">[۳۰۲]</a> در سال ۲۰۰۷، نیروی هوایی اسرائیل یک راکتور هسته‌ای در سوریه را <a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%A8%D8%A7%D8%BA_%D9%85%DB%8C%D9%88%D9%87" title="عملیات باغ میوه">منهدم کردند</a>. در سال ۲۰۰۸، اسرائیل وارد نبرد دیگری شد، چراکه آتش‌بس بین <a href="/wiki/%D8%AD%D9%85%D8%A7%D8%B3" title="حماس">حماس</a> و اسرائیل شکست خورده‌بود. <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%BA%D8%B2%D9%87_(%DB%B2%DB%B0%DB%B0%DB%B8%E2%80%93%DB%B2%DB%B0%DB%B0%DB%B9)" title="جنگ غزه (۲۰۰۸–۲۰۰۹)">جنگ غزه ۲۰۰۸–۲۰۰۹</a> سه هفته زمان برد و پس از اعلام آتش‌بس یک‌سویه از سمت اسرائیل پایان یافت.<a href="#cite_note-307">[۳۰۳]</a><a href="#cite_note-ravid-308">[۳۰۴]</a> حماس آتش‌بس را با شرایط ویژه خود آن هم در جهت اجرای عقب‌نشینی کامل و باز کردن <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B5%D8%B1%D9%87_%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B1_%D8%BA%D8%B2%D9%87" title="محاصره نوار غزه">گذرگاه‌های مرزی</a> اعلام کرد. با وجود اینکه نه <a href="/wiki/%D8%AD%D9%85%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D9%88%D8%B4%DA%A9%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="حملات موشکی فلسطینی‌ها به اسرائیل">موشک‌پرانی</a> طرف فلسطینی و نه حملات تلافی جویانه اسرائیل به‌طور کامل متوقف نشدند، اما آتش‌بس شکننده همچنان برقرار گشت.<a href="#cite_note-309">[۳۰۵]</a> در جریان آنچه که دولت اسرائیل تحت عنوان واکنش به بیش از صد حمله راکتی فلسطینیان بر فراز شهرهای جنوبی این کشور معرفی نمود،<a href="#cite_note-pound-310">[۳۰۶]</a> اسرائیل <a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86_%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="عملیات ستون دفاعی">عملیاتی را در نوار غزه</a> در سال ۲۰۱۲ آغاز کرد که هشت روز به طول انجامید.<a href="#cite_note-311">[۳۰۷]</a> اسرائیل پس از تشدید حملات موشکی حماس در تاریخ ژوئیه ۲۰۱۴، <a href="/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%DB%B2%DB%B0%DB%B1%DB%B4_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D9%88_%D8%BA%D8%B2%D9%87" title="نبرد ۲۰۱۴ اسرائیل و غزه">عملیات</a> دیگری را علیه غزه کلید زد.<a href="#cite_note-312">[۳۰۸]</a> در دهه ۲۰۱۰، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D8%A8_%D9%88_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="اتحاد اعراب و اسرائیل علیه ایران">همکاری‌های منطقه‌ای فزاینده</a> بین اسرائیل و کشورهای <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87_%D8%B9%D8%B1%D8%A8" title="اتحادیه عرب">اتحادیه عرب</a> ایجاد شد که با امضای <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85" title="پیمان ابراهیم">توافقنامه ابراهیم</a> به اوج خود رسید. وضعیت امنیتی اسرائیل از <a href="/wiki/%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D9%88_%D8%A7%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D8%A8" class="mw-redirect" title="ستیز اسرائیل و اعراب">درگیری سنتی اعراب و اسرائیل</a> به <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%A8%D8%AA%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="جنگ نیابتی ایران و اسرائیل">درگیری نیابتی ایران و اسرائیل</a> و <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D8%AF%D8%B1_%D8%B7%D9%88%D9%84_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="درگیری ایران و اسرائیل در طول جنگ داخلی سوریه">رویارویی مستقیم با ایران در طول جنگ داخلی سوریه</a> تغییر کرد. در مه ۲۰۲۱، <a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%86_%DB%B2%DB%B0%DB%B2%DB%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D9%88_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="بحران ۲۰۲۱ اسرائیل و فلسطین">دور تازه‌ای از بحران</a> در غزه و اسرائیل روی داد که یازده روز زمان برد.<a href="#cite_note-313">[۳۰۹]</a> در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، گروه‌های شبه‌نظامی فلسطینی از غزه به رهبری حماس، مجموعه‌ای از حملات هماهنگ شده را علیه اسرائیل آغاز کردند که منجر به آغاز <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D9%88_%D8%AD%D9%85%D8%A7%D8%B3" title="جنگ اسرائیل و حماس">جنگ اسرائیل و حماس</a> شد.<a href="#cite_note-314">[۳۱۰]</a> در آن روز، حدود ۱٫۳۰۰ اسرائیلی، عمدتاً غیرنظامی، در جوامع نزدیک مرز نوار غزه و در جریان یک جشنواره موسیقی کشته شدند. بیش از ۲۰۰ گروگان ربوده و به نوار غزه منتقل شدند.<a href="#cite_note-Gillett-315">[۳۱۱]</a><a href="#cite_note-316">[۳۱۲]</a><a href="#cite_note-natureparty-317">[۳۱۳]</a> اسرائیل پس از پاکسازی شبه‌نظامیان از خاک خود، یکی از <a href="/wiki/%D8%A8%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B1_%D8%BA%D8%B2%D9%87" title="بمباران نوار غزه">مخرب‌ترین بمباران‌های تاریخ معاصر</a> را آغاز کرد<a href="#cite_note-318">[۳۱۴]</a><a href="#cite_note-319">[۳۱۵]</a> و در ۲۷ اکتبر با اهداف اعلام شده نابودی حماس و آزادی گروگان‌ها، به غزه <a href="/wiki/%D8%AD%D9%85%D9%84%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D8%A8%D9%87_%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B1_%D8%BA%D8%B2%D9%87_(%DB%B2%DB%B0%DB%B2%DB%B3%E2%80%93%D8%A7%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86)" class="mw-redirect" title="حمله اسرائیل به نوار غزه (۲۰۲۳–اکنون)">حمله کرد</a>.<a href="#cite_note-320">[۳۱۶]</a><a href="#cite_note-321">[۳۱۷]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="جغرافیا">جغرافیا</h2></div> مساحت اسرائیل ۲۲٬۱۴۵<a href="#cite_note-322">[۳۱۸]</a> کیلومتر مربع (به تقریب دو برابر <a href="/wiki/%D9%82%D8%B7%D8%B1" title="قطر">قطر</a>) است. اسرائیل ۱۵۳مین کشور جهان از لحاظ وسعت جغرافیایی است.<a href="#cite_note-323">[۳۱۹]</a> اسرائیل در شمال با <a href="/wiki/%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86" title="لبنان">لبنان</a>، در شمال شرقی با <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="سوریه">سوریه</a>، در شرق با <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%86" title="اردن">اردن</a> و در جنوب غربی با <a href="/wiki/%D9%85%D8%B5%D8%B1" title="مصر">مصر</a> مرز زمینی دارد. اسرائیل همچنین در شرق با <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%86" class="mw-redirect" title="کرانه باختری رود اردن">کرانه باختری رود اردن</a> و در جنوب غربی با <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B1_%D8%BA%D8%B2%D9%87" title="نوار غزه">نوار غزه</a> مجاور است. این کشور همچنین از طریق <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87" title="دریای مدیترانه">دریای مدیترانه</a>، <a href="/wiki/%D8%AE%D9%84%DB%8C%D8%AC_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AA" class="mw-redirect" title="خلیج ایلات">خلیج ایلات</a> و <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%D8%B1%D8%AE" title="دریای سرخ">دریای سرخ</a> مرز آبی دارد. این کشور با وجود پهناوری اندک، ویژگی‌های جغرافیایی متنوعی را شامل می‌شود.<a href="#cite_note-324">[۳۲۰]</a> شورترین دریاچه جهان به نام <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="دریای مرده">دریای مرده</a> (بحرالمیت) در مرز اردن و اسرائیل واقع شده است. بزرگ‌ترین دریاچه داخلی اسرائیل، <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DA%86%D9%87_%DA%A9%DB%8C%D9%86%D8%B1%D8%AA" class="mw-redirect" title="دریاچه کینرت">دریاچه کینرت</a> در دامنه <a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D9%86%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86" title="بلندی‌های جولان">بلندی‌های جولان</a> قرار گرفته است.<a href="#cite_note-325">[۳۲۱]</a> <a href="/wiki/%D8%B5%D8%AD%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%86%DA%AF%D8%A8" title="صحرای نگب">صحرای نِگِب</a> بیابانی است وسیع در جنوب کشور اسرائیل که حدود ۵۵ درصد از خاک اسرائیل را پوشانده است.<a href="#cite_note-326">[۳۲۲]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="جمعیت‌شناسی">جمعیت‌شناسی</h2></div> تا تاریخ ۳۱ دسامبر ۲۰۱۸ (۲۰۱۸ -12-۳۱)<a class="external text" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84&action=edit">[بروزرسانی]</a>, جمعیت اسرائیل ۸٬۹۶۹٬۷۰۰ نفر تخمین زده می‌شود. در سال ۲۰۲۲، دولت ۷۳٫۶ درصد از جمعیت را یهودی، ۲۱٫۱ درصد از جمعیت را عرب و ۵٫۳ درصد را به عنوان «دیگران» (مسیحیان غیر عرب و افرادی که هیچ دینی در لیست ندارند) ثبت کرد.<a href="#cite_note-population_stat20222-327">[۳۲۳]</a> در دهه گذشته، تعداد زیادی از کارگران مهاجر از رومانی، تایلند، چین، آفریقا و آمریکای جنوبی در اسرائیل ساکن شده‌اند. رقم دقیق آنها مشخص نیست،<a href="#cite_note-328">[۳۲۴]</a> زیرا بسیاری به‌طور غیرقانونی در کشور زندگی می‌کنند، اما تخمین زده می‌شود که بین ۱۶۶٬۰۰۰ تا ۲۰۳٬۰۰۰ باشد.<a href="#cite_note-Adriana_Kemp2-329">[۳۲۵]</a> تا ژوئن ۲۰۱۲ تخمین زده می‌شود که قریب به ۶۰٬۰۰۰ مهاجر آفریقایی‌تبار ساکن اسرائیل شده‌باشند.<a href="#cite_note-330">[۳۲۶]</a> دست‌کم ۹۳٪ اسرائیلی‌ها در مناطق شهری زندگی می‌کنند.<a href="#cite_note-331">[۳۲۷]</a> ۹۰ درصد از اسرائیلی‌های فلسطینی در ۱۳۹ شهر و روستای پرجمعیت در مناطق <a href="/wiki/%D8%AC%D9%84%DB%8C%D9%84" class="mw-redirect" title="جلیل">جلیل</a>، مثلث و نقب ساکن هستند و ۱۰ درصد بقیه در شهرها و محله‌های مختلط زندگی می‌کنند.<a href="#cite_note-332">[۳۲۸]</a><a href="#cite_note-333">[۳۲۹]</a><a href="#cite_note-334">[۳۳۰]</a><a href="#cite_note-335">[۳۳۱]</a><a href="#cite_note-336">[۳۳۲]</a> داده‌های <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87_%D9%88_%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="سازمان توسعه و همکاری اقتصادی">سازمان همکاری و توسعه اقتصادی</a> در سال ۲۰۱۶ میانگین امید به زندگی اسرائیلی‌ها را ۸۲٫۵ سال تخمین زده است که آن را در رده‌بندی‌ها به درجه ششمین در جهان تبدیل کرده است.<a href="#cite_note-OECD_life_expec2-337">[۳۳۳]</a> امید به زندگی اعراب اسرائیلی ۳ تا ۴ سال کمتر است که باز هم تقریباً از تمام کشورهای اکثریت عرب یا مسلمان در جهان بیشتر است.<a href="#cite_note-338">[۳۳۴]</a><a href="#cite_note-339">[۳۳۵]</a> <table class="navbox" style="width: 100%"> <tbody><tr> <th colspan="10" style="padding:0.3em 0; line-height:1.4em;"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40355799">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40261389">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:right;text-align:right}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-left:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-right:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media print{.mw-parser-output .navbar{display:none!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini" style="float: right; margin-right:0.75em"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="mw-redirect" title="الگو:بزرگترین شهرهای اسرائیل"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:بزرگترین شهرهای اسرائیل (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:بزرگترین شهرهای اسرائیل"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div> شهرهای اصلی <a class="mw-selflink selflink">اسرائیل</a> <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2%DB%8C_%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="سازمان مرکزی آمار اسرائیل">سازمان مرکزی آمار اسرائیل</a><a href="#cite_note-Israelpopulations-340">[۳۳۶]</a> </th></tr> <tr> <th> </th> <th><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="فهرست شهرهای اسرائیل">رتبه</a> </th> <th>نام شهر </th> <th>استان </th> <th><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="فهرست شهرهای اسرائیل"> جمعیت</a> </th> <th><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="فهرست شهرهای اسرائیل">رتبه</a> </th> <th>نام شهر </th> <th>استان </th> <th><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="فهرست شهرهای اسرائیل">جمعیت</a> </th> <th> </th></tr> <tr> <td rowspan="11" style="text-align: center"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Jerusalem_Dome_of_the_rock_BW_14.JPG" class="mw-file-description" title="اورشلیم"><img alt="اورشلیم" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Jerusalem_Dome_of_the_rock_BW_14.JPG/120px-Jerusalem_Dome_of_the_rock_BW_14.JPG" decoding="async" width="120" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Jerusalem_Dome_of_the_rock_BW_14.JPG/180px-Jerusalem_Dome_of_the_rock_BW_14.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Jerusalem_Dome_of_the_rock_BW_14.JPG/240px-Jerusalem_Dome_of_the_rock_BW_14.JPG 2x" data-file-width="3812" data-file-height="2540" /></a> <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85" title="اورشلیم">اورشلیم</a> <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Skyline_of_Tel_Aviv_(34324506705).jpg" class="mw-file-description" title="تل‌آویو"><img alt="تل‌آویو" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/Skyline_of_Tel_Aviv_%2834324506705%29.jpg/120px-Skyline_of_Tel_Aviv_%2834324506705%29.jpg" decoding="async" width="120" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/Skyline_of_Tel_Aviv_%2834324506705%29.jpg/180px-Skyline_of_Tel_Aviv_%2834324506705%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/Skyline_of_Tel_Aviv_%2834324506705%29.jpg/240px-Skyline_of_Tel_Aviv_%2834324506705%29.jpg 2x" data-file-width="4765" data-file-height="3176" /></a> <a href="/wiki/%D8%AA%D9%84%E2%80%8C%D8%A2%D9%88%DB%8C%D9%88" title="تل‌آویو">تل‌آویو</a> </td> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">۱</td> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85" title="اورشلیم">اورشلیم</a></td> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85" class="mw-redirect" title="استان اورشلیم">اورشلیم</a></td> <td>۹۰۱,۳۰۲<a href="#endnote_jerusalem">a</a></td> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">۱۱</td> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%B1%D9%85%D8%AA_%DA%AF%D9%86" title="رمت گن">رمت گن</a></td> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D9%84%E2%80%8C%D8%A2%D9%88%DB%8C%D9%88" class="mw-redirect" title="استان تل‌آویو">تل‌آویو</a></td> <td>۱۵۶,۲۷۷ </td> <td rowspan="11" style="text-align: center"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Haifa_Shrine_and_Port.jpg" class="mw-file-description" title="حیفا"><img alt="حیفا" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Haifa_Shrine_and_Port.jpg/120px-Haifa_Shrine_and_Port.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Haifa_Shrine_and_Port.jpg/180px-Haifa_Shrine_and_Port.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Haifa_Shrine_and_Port.jpg/240px-Haifa_Shrine_and_Port.jpg 2x" data-file-width="1000" data-file-height="750" /></a> <a href="/wiki/%D8%AD%DB%8C%D9%81%D8%A7" title="حیفا">حیفا</a> <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Rishon_LeZion_West_Aerial_View.jpg" class="mw-file-description" title="ریشون لتسیون"><img alt="ریشون لتسیون" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Rishon_LeZion_West_Aerial_View.jpg/120px-Rishon_LeZion_West_Aerial_View.jpg" decoding="async" width="120" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Rishon_LeZion_West_Aerial_View.jpg/180px-Rishon_LeZion_West_Aerial_View.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Rishon_LeZion_West_Aerial_View.jpg/240px-Rishon_LeZion_West_Aerial_View.jpg 2x" data-file-width="6016" data-file-height="4000" /></a> <a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D9%88%D9%86_%D9%84%D8%AA%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86" title="ریشون لتسیون">ریشون لتسیون</a> </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">۲</td> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%AA%D9%84%E2%80%8C%D8%A2%D9%88%DB%8C%D9%88" title="تل‌آویو">تل‌آویو</a></td> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D9%84%E2%80%8C%D8%A2%D9%88%DB%8C%D9%88" class="mw-redirect" title="استان تل‌آویو">تل‌آویو</a></td> <td>۴۴۳,۹۳۹</td> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">۱۲</td> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AE%D9%88%D9%88%D8%AA" title="رخووت">رخووت</a></td> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2_(%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84)" class="mw-redirect" title="استان مرکز (اسرائیل)">مرکز</a></td> <td>۱۳۸,۳۷۹ </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">۳</td> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%AD%DB%8C%D9%81%D8%A7" title="حیفا">حیفا</a></td> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AD%DB%8C%D9%81%D8%A7" class="mw-redirect" title="استان حیفا">حیفا</a></td> <td>۲۸۱,۰۸۷</td> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">۱۳</td> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B4%DA%A9%D9%84%D9%88%D9%86" title="اشکلون">اشکلون</a></td> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8_(%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84)" class="mw-redirect" title="استان جنوب (اسرائیل)">جنوب</a></td> <td>۱۳۷,۹۴۵ </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">۴</td> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D9%88%D9%86_%D9%84%D8%AA%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86" title="ریشون لتسیون">ریشون لتسیون</a></td> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2_(%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84)" class="mw-redirect" title="استان مرکز (اسرائیل)">مرکز</a></td> <td>۲۴۹,۸۶۰</td> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">۱۴</td> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AA_%DB%8C%D8%A7%D9%85" title="بت یام">بت یام</a></td> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D9%84%E2%80%8C%D8%A2%D9%88%DB%8C%D9%88" class="mw-redirect" title="استان تل‌آویو">تل‌آویو</a></td> <td>۱۲۸,۶۵۵ </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">۵</td> <td align="right"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%AA%D8%AE_%D8%AA%DB%8C%DA%A9%D9%88%D8%A7" title="پتخ تیکوا">پتخ تیکوا</a></td> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2_(%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84)" class="mw-redirect" title="استان مرکز (اسرائیل)">مرکز</a></td> <td>۲۴۰,۳۵۷</td> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">۱۵</td> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%AA_%D8%B4%D9%85%D8%B4" title="بیت شمش">بیت شمش</a></td> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85" class="mw-redirect" title="استان اورشلیم">اورشلیم</a></td> <td>۱۱۴,۳۷۱ </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">۶</td> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B4%D8%AF%D9%88%D8%AF" title="اشدود">اشدود</a></td> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8_(%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84)" class="mw-redirect" title="استان جنوب (اسرائیل)">جنوب</a></td> <td>۲۲۲,۸۸۳</td> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">۱۶</td> <td align="right"><a href="/wiki/%DA%A9%D9%81%D8%A7%D8%B1_%D8%B3%D8%A7%D8%A8%D8%A7" class="mw-redirect" title="کفار سابا">کفار سابا</a></td> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2_(%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84)" class="mw-redirect" title="استان مرکز (اسرائیل)">مرکز</a></td> <td>۱۰۰,۰۳۹ </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">۷</td> <td align="right"><a href="/wiki/%D9%86%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="نتانیا">نتانیا</a></td> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2_(%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84)" class="mw-redirect" title="استان مرکز (اسرائیل)">مرکز</a></td> <td>۲۱۴,۱۰۱</td> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">۱۷</td> <td align="right"><a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D8%AA%D8%B2%D9%84%DB%8C%D8%A7" title="هرتزلیا">هرتزلیا</a></td> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D9%84%E2%80%8C%D8%A2%D9%88%DB%8C%D9%88" class="mw-redirect" title="استان تل‌آویو">تل‌آویو</a></td> <td>۹۳,۹۸۹ </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">۸</td> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A6%D8%B1%D8%B4%D8%A8%D8%B9" title="بئرشبع">بئرشبع</a></td> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8_(%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84)" class="mw-redirect" title="استان جنوب (اسرائیل)">جنوب</a></td> <td>۲۰۷,۵۵۱</td> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">۱۸</td> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D8%B1%D8%A7" title="خدرا">خدرا</a></td> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AD%DB%8C%D9%81%D8%A7" class="mw-redirect" title="استان حیفا">حیفا</a></td> <td>۹۳,۹۷۳ </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">۹</td> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D9%84%D9%88%D9%86" title="خولون">خولون</a></td> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D9%84%E2%80%8C%D8%A2%D9%88%DB%8C%D9%88" class="mw-redirect" title="استان تل‌آویو">تل‌آویو</a></td> <td>۱۹۲,۶۲۴</td> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">۱۹</td> <td align="right"><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D9%86-%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D9%85-%D8%B1%DB%8C%D8%B9%D9%88%D8%AA" title="مودیعین-مکابیم-ریعوت">مودیعین-مکابیم-ریعوت</a></td> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2_(%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84)" class="mw-redirect" title="استان مرکز (اسرائیل)">مرکز</a></td> <td>۹۱,۳۲۸ </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">۱۰</td> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DA%A9" title="بنی براک">بنی براک</a></td> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D9%84%E2%80%8C%D8%A2%D9%88%DB%8C%D9%88" class="mw-redirect" title="استان تل‌آویو">تل‌آویو</a></td> <td>۱۹۳,۷۷۴</td> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">۲۰</td> <td align="right"><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%B5%D8%B1%D9%87" title="ناصره">ناصره</a></td> <td align="right"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84_(%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84)" class="mw-redirect" title="استان شمال (اسرائیل)">شمال</a></td> <td>۷۶,۵۵۱ </td></tr> </tbody></table> <cite id="endnote_jerusalem"><a href="#ref_jerusalem">^</a></cite> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Israelpop.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Israelpop.svg/220px-Israelpop.svg.png" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Israelpop.svg/330px-Israelpop.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Israelpop.svg/440px-Israelpop.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="600" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D9%85_%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA" title="هرم جمعیت">هرم جمعیتی</a> اسرائیل به سال ۲۰۱۷</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Aliyah_1948-2015.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Aliyah_1948-2015.png/220px-Aliyah_1948-2015.png" decoding="async" width="220" height="87" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Aliyah_1948-2015.png/330px-Aliyah_1948-2015.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Aliyah_1948-2015.png/440px-Aliyah_1948-2015.png 2x" data-file-width="1617" data-file-height="642" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%A7_(%D8%B5%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85)" title="علیا (صهیونیسم)">مهاجرت به اسرائیل</a> در سال‌های ۱۹۴۸–۲۰۱۵. نقاط اوج آن در سال‌های ۱۹۴۹ و ۱۹۹۰ بود.</figcaption></figure> اسرائیل به عنوان وطن قوم یهود تأسیس شد و اغلب به عنوان یک کشور یهودی شناخته می‌شود. <a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DA%AF%D8%B4%D8%AA" title="قانون بازگشت">قانون بازگشت</a> این کشور به همه یهودیان و یهودتباران حق شهروندی اسرائیل را می‌دهد.<a href="#cite_note-341">[۳۳۷]</a> حفظ جمعیت اسرائیل از سال ۱۹۴۸ در مقایسه با سایر کشورهای دارای مهاجرت انبوه، برابر یا حتی بیشتر است.<a href="#cite_note-342">[۳۳۸]</a> میزان مهاجرت یهودیان از اسرائیل (به عبری یِریدا) عمدتاً به مقصد ایالات متحده و کانادا، توسط جمعیت‌شناسان در حد معمول توصیف می‌شود،<a href="#cite_note-343">[۳۳۹]</a> اما این میزان از مهاجرت اغلب توسط وزارتخانه‌های دولت اسرائیل به عنوان تهدیدی بزرگ برای آینده اسرائیل قلمداد گردیده.<a href="#cite_note-344">[۳۴۰]</a><a href="#cite_note-345">[۳۴۱]</a> تقریباً ۸۰ درصد از <a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="یهودیان اسرائیلی">یهودیان اسرائیلی</a> در اسرائیل به دنیا آمده‌اند، ۱۴ درصد مهاجران از اروپا و قاره آمریکا و ۶ درصد از مهاجران آسیا و آفریقا هستند.<a href="#cite_note-346">[۳۴۲]</a> یهودیان اروپا و <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF_%D8%AC%D9%85%D8%A7%D9%87%DB%8C%D8%B1_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C" title="اتحاد جماهیر شوروی">اتحاد جماهیر شوروی</a> سابق و فرزندان آنها که در اسرائیل به دنیا آمده‌اند، از جمله <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B4%DA%A9%D9%86%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="اشکنازی">یهودیان اشکنازی</a>، تقریباً ۵۰ درصد اسرائیلی‌های یهودی را تشکیل می‌دهند. <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B2_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C_%D9%88_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="مهاجرت دسته‌جمعی یهودیان از کشورهای عربی و اسلامی">یهودیانی که کشورهای عربی و مسلمان را ترک کردند یا فرار کردند</a> شامل فرزندان آنها، از جمله یهودیان <a href="/wiki/%D9%85%D8%B2%D8%B1%D8%A7%D8%AD%DB%8C" title="مزراحی">میزراحی</a> و <a href="/wiki/%D8%B3%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="سفاردی‌ها">سفاردی</a>،<a href="#cite_note-347">[۳۴۳]</a> بیشتر جمعیت یهودی را تشکیل می‌دهند.<a href="#cite_note-348">[۳۴۴]</a><a href="#cite_note-349">[۳۴۵]</a> نرخ ازدواج بین نژادی یهودیان بیش از ۳۵ درصد است و مطالعات اخیر نشان می‌دهد که اسرائیلی‌هایی که هم از یهودیان سفاردی و هم از یهودیان اشکنازی هستند، هر سال ۰٫۵ درصد افزایش می‌یابد و بیش از ۲۵ درصد از کودکان مدرسه‌ای اکنون از هردو نژاد هستند.<a href="#cite_note-350">[۳۴۶]</a> حدود ۴ درصد از اسرائیلی‌ها (۳۰۰۰۰۰ تن) که از نظر قومی به عنوان «دیگر» تعریف می‌شوند، <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D8%AF%D9%87%D9%87_%DB%B1%DB%B9%DB%B9%DB%B0" title="علیای پساشوروی دهه ۱۹۹۰">فرزندان روسی</a> با اصل و نسب یا خانواده یهودی هستند که طبق قوانین خاخام یهودی نمی‌باشند، اما طبق قانون بازگشت واجد شرایط دریافت شهروندی اسرائیل بوده‌اند.<a href="#cite_note-DellaPergola,_Sergio_2011-351">[۳۴۷]</a><a href="#cite_note-Israel_people-352">[۳۴۸]</a><a href="#cite_note-353">[۳۴۹]</a><figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Israel_districts_numbered.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/Israel_districts_numbered.svg/150px-Israel_districts_numbered.svg.png" decoding="async" width="150" height="403" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/Israel_districts_numbered.svg/225px-Israel_districts_numbered.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/Israel_districts_numbered.svg/300px-Israel_districts_numbered.svg.png 2x" data-file-width="304" data-file-height="816" /></a><figcaption>تقسیمات کشوری ۱. <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84_(%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84)" class="mw-redirect" title="استان شمال (اسرائیل)">استان شمال</a> ۲. <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AD%DB%8C%D9%81%D8%A7" class="mw-redirect" title="استان حیفا">استان حیفا</a> ۳. <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2_(%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84)" class="mw-redirect" title="استان مرکز (اسرائیل)">استان مرکز</a> ۴. <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D9%84%E2%80%8C%D8%A2%D9%88%DB%8C%D9%88" class="mw-redirect" title="استان تل‌آویو">استان تل‌آویو</a> ۵. <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85" class="mw-redirect" title="استان اورشلیم">استان اورشلیم</a> ۶. <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8_(%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84)" class="mw-redirect" title="استان جنوب (اسرائیل)">استان جنوب</a></figcaption></figure>تعداد کل <a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%DA%A9_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="شهرک یهودی‌نشین">شهرک نشینان اسرائیلی</a> فراتر از <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B7_%D8%B3%D8%A8%D8%B2_(%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84)" title="خط سبز (اسرائیل)">خط سبز</a> بیش از ۶۰۰۰۰۰ نفر است (شامل ≈۱۰٪ از جمعیت یهودی اسرائیل).<a href="#cite_note-354">[۳۵۰]</a> در سال ۲۰۱۶ ۳۹۹٬۳۰۰ اسرائیلی در شهرک‌های <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%DB%8C" title="کرانه باختری">کرانه باختری</a> زندگی می‌کردند،<a href="#cite_note-districts_pop-355">[۳۵۱]</a> شهرک‌هایی که قبل از تأسیس دولت اسرائیل برقرار بودند و پس از <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%B4%D8%B4%E2%80%8C%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%87" title="جنگ شش‌روزه">جنگ شش روزه</a> در شهرهایی مانند <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%84%DB%8C%D9%84" title="الخلیل">الخلیل</a> و بلوک <a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%B4_%D8%B9%D8%AA%D8%B5%DB%8C%D9%88%D9%86" title="گوش عتصیون">گوش اتزیون</a> نیز دوباره تأسیس شدند. علاوه بر شهرک‌های کرانه باختری، بیش از ۲۰۰٬۰۰۰ یهودی در <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C" class="mw-redirect" title="بیت‌المقدس شرقی">اورشلیم شرقی</a><a href="#cite_note-jerusalem_pop2-356">[۳۵۲]</a> و ۲۲٬۰۰۰ یهودی در <a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D9%86%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86" title="بلندی‌های جولان">بلندی‌های جولان</a> نیز ساکن هستند.<a href="#cite_note-districts_pop-355">[۳۵۱]</a> تقریباً ۷٬۸۰۰ اسرائیلی هم در شهرک‌هایی در نوار غزه موسوم به گوش کتیف زندگی می‌کردند تا اینکه توسط دولت به عنوان بخشی از طرح خلع سلاح در سال ۲۰۰۵ تخلیه شدند.<a href="#cite_note-357">[۳۵۳]</a> اعراب اسرائیلی (شامل جمعیت عرب اورشلیم شرقی و بلندی‌های جولان) ۲۱٫۱ درصد از جمعیت یا ۱٬۹۹۵٬۰۰۰ نفر را تشکیل می‌دهند.<a href="#cite_note-358">[۳۵۴]</a> در یک نظرسنجی تلفنی در سال ۲۰۱۷ از ساکنان عرب اسرائیلی، مشخص شد که ۴۰٪ از شهروندان عرب خود را به عنوان "عرب در اسرائیل" یا "شهروند عرب اسرائیل"، ۱۵٪ به عنوان "فلسطینی"، ۸٫۹٪ به عنوان "فلسطینی در اسرائیل" یا "شهروند فلسطینی اسرائیل"، " ۸٫۷٪ به عنوان "عربی"؛ معرفی می‌کنند و همین‌طور ۶۰ درصد از اعراب اسرائیل دیدگاه مثبتی نسبت به دولت دارند.<a href="#cite_note-359">[۳۵۵]</a><a href="#cite_note-360">[۳۵۶]</a> به گفته سامی اسموها، «هویت ۸۳٫۰ درصد از اعراب اسرائیلی در سال ۲۰۱۹ (با ۷۵٫۵ درصد تغییر نسبت به سال ۲۰۱۷) دارای حداقل یک ریشه اسرائیلی و ۶۱٫۹ درصد (۶۰٫۳٪ بدون تغییر) دارای ریشه فلسطینی است.» با این حال، زمانی که این دو نژاد در نظرسنجی به عنوان رقیب معرفی شدند، ۶۹٫۰ درصد از اعراب در سال ۲۰۱۹ هویت انحصاری یا اولیه خود را فلسطینی انتخاب کردند، در حالی که ۲۹٫۸ درصد هویت انحصاری یا اولیه خود را عرب اسرائیلی برگزیدند.<a href="#cite_note-361">[۳۵۷]</a><div class="thumb tnone" style="margin-left:auto;margin-right:auto;overflow:hidden;width:auto;max-width:908px"><div class="thumbinner"><div class="noresize" style="overflow:auto"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Tel_Aviv_Panorama.jpg" class="mw-file-description" title="سراسرنمایی از تل‌آویو"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Tel_Aviv_Panorama.jpg/900px-Tel_Aviv_Panorama.jpg" decoding="async" width="900" height="183" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Tel_Aviv_Panorama.jpg/1350px-Tel_Aviv_Panorama.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Tel_Aviv_Panorama.jpg/1800px-Tel_Aviv_Panorama.jpg 2x" data-file-width="4863" data-file-height="987" /></a></div><div class="thumbcaption"><div class="magnify"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Tel_Aviv_Panorama.jpg" title="پرونده:Tel Aviv Panorama.jpg"> </a></div>سراسرنمایی از تل‌آویو</div></div></div>اسرائیل دارای چهار کلان‌شهر اصلی است: <a href="/wiki/%D8%BA%D9%88%D8%B4_%D8%AF%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="غوش دان">غوش دان</a> (منطقه شهری تل آویو؛ جمعیت ۳٬۸۵۴٬۰۰۰ نفر)، اورشلیم (جمعیت ۱٬۲۵۳٬۹۰۰ نفر)، حیفا (جمعیت ۹۲۴٬۴۰۰) و بیرشبا (۷٬۱۰۳ جمعیت).<a href="#cite_note-362">[۳۵۸]</a> بزرگ‌ترین شهرداری اسرائیل از نظر جمعیت و مساحت، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85" title="اورشلیم">اورشلیم</a> با 901,302 نفر ساکن در مساحت ۱۲۵ کیلومتر مربع (۴۸ مایل مربع) است. <a href="#cite_note-Israelpopulations-340">[۳۳۶]</a> آمار دولت اسرائیل در مورد اورشلیم شامل جمعیت و مساحت <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C" class="mw-redirect" title="بیت‌المقدس شرقی">بیت‌المقدس شرقی</a> است که به‌طور گسترده به عنوان بخشی از <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="سرزمین‌های فلسطینی">سرزمین‌های فلسطینی</a> تحت <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B4%D8%BA%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%D9%87_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B7_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="سرزمین‌های اشغال‌شده توسط اسرائیل">اشغال اسرائیل</a> شناخته می‌شود.<a href="#cite_note-363">[۳۵۹]</a> <a href="/wiki/%D8%AA%D9%84%E2%80%8C%D8%A2%D9%88%DB%8C%D9%88" title="تل‌آویو">تل آویو</a> و <a href="/wiki/%D8%AD%DB%8C%D9%81%D8%A7" title="حیفا">حیفا</a> به ترتیب با جمعیت 443,939 و 281,087 در رتبه بعدی پرجمعیت‌ترین شهرهای اسرائیل قرار دارند. <a href="#cite_note-Israelpopulations-340">[۳۳۶]</a> شهر (عمدتاً <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B1%DB%8C%D8%AF%DB%8C" title="حریدی">حریدی</a>) <a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DA%A9" title="بنی براک">بنی براک</a> پرجمعیت‌ترین شهر اسرائیل و یکی از ۱۰ شهر پرجمعیت جهان است.<a href="#cite_note-364">[۳۶۰]</a> اسرائیل دارای ۱۶ <a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="فهرست شهرهای اسرائیل">شهر</a> با بیش از ۱۰۰۰۰۰ نفر جمعیت است. در مجموع، ۷۷ محله اسرائیلی وجود دارند که توسط وزارت کشور به آنها وضعیت "شهرداری" (یا "شهر") اعطا شده است،<a href="#cite_note-365">[۳۶۱]</a> که چهار مورد از آنها در کرانه باختری رود اردن هستند.<a href="#cite_note-366">[۳۶۲]</a> دو شهر دیگر نیز برای شهر شدن در نظر گرفته شده‌اند: کاسیف، <a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1_%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF" title="شهر جدید">شهری که قرار است</a> در <a href="/wiki/%D8%B5%D8%AD%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%86%DA%AF%D8%A8" title="صحرای نگب">نقب</a> ساخته شود، و هاریش، که در اصل یک شهر کوچک است و از سال ۲۰۱۵ در حال تبدیل شدن به یک شهر بزرگ می‌باشد.<a href="#cite_note-367">[۳۶۳]</a> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="زبان">زبان</h4></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%AC_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="زبان‌های رایج در اسرائیل">زبان‌های رایج در اسرائیل</a></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:SignsInIsrael.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/SignsInIsrael.jpg/200px-SignsInIsrael.jpg" decoding="async" width="200" height="149" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/SignsInIsrael.jpg/300px-SignsInIsrael.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/SignsInIsrael.jpg/400px-SignsInIsrael.jpg 2x" data-file-width="3057" data-file-height="2281" /></a><figcaption>به دلیل ساختار مهاجرت‌پذیر اسرائیل، نام خیابان‌ها در اسرائیل به سه زبان <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="زبان عبری">عبری</a>، <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="زبان عربی">عربی</a> و <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="زبان انگلیسی">انگلیسی</a> نوشته می‌شوند.<a href="#cite_note-:0-368">[۳۶۴]</a></figcaption></figure> تنها زبان رسمی اسرائیل <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="زبان عبری">عبری</a> است. تا سال ۲۰۱۸، <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="زبان عربی در اسرائیل">عربی</a> نیز یکی از دو زبان رسمی دولت اسرائیل بود. در سال ۲۰۱۸ و در راستای «وضعیت ویژه حکومتی» زبان عربی به عنوان یک زبان رسمی <a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3%DB%8C:_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D8%A8%D9%87_%D8%B9%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF" title="قانون اساسی: اسرائیل به عنوان دولت ملی مردم یهود">برچیده شد</a>.<a href="#cite_note-369">[۳۶۵]</a><a href="#cite_note-370">[۳۶۶]</a> به عنوان کشور <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%A7_(%D8%B5%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85)" title="علیا (صهیونیسم)">مهاجران</a>، زبان‌های مختلفی از سخن‍وران در خیابان‌ها شنیده می‌شود. به دلیل مهاجرت گسترده از اتحاد جماهیر شوروی سابق و اتیوپی (حدود ۱۳۰۰۰۰ یهودی اتیوپیایی در اسرائیل زندگی می‌کنند)،<a href="#cite_note-The_Ethiopian_Population_In_Israel-371">[۳۶۷]</a><a href="#cite_note-372">[۳۶۸]</a> <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="زبان روسی در اسرائیل">روسی</a> و <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%85%D9%87%D8%B1%DB%8C" title="زبان امهری">آمهری</a> به‌طور گسترده صحبت می‌شود.<a href="#cite_note-373">[۳۶۹]</a> بیش از یک میلیون مهاجر روسی زبان از کشورهای پس از فروپاشی شوروی بین سالهای ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۴ <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D8%AF%D9%87%D9%87_%DB%B1%DB%B9%DB%B9%DB%B0" title="علیای پساشوروی دهه ۱۹۹۰">وارد اسرائیل شدند</a>،<a href="#cite_note-374">[۳۷۰]</a> همچنین فرانسوی توسط حدود ۷۰۰۰۰۰ اسرائیلی صحبت می‌شود،<a href="#cite_note-375">[۳۷۱]</a> که عمدتاً از فرانسه و شمال آفریقا سرچشمه می‌گیرند. زبان انگلیسی در دوره قیمومت یک زبان رسمی بود که پس از تأسیس اسرائیل این جایگاه را از دست داد، اما نقشی قابل مقایسه با زبان رسمی را حفظ کرد،<a href="#cite_note-376">[۳۷۲]</a><a href="#cite_note-377">[۳۷۳]</a><a href="#cite_note-378">[۳۷۴]</a>همان‌طور که بسیار محتمل است که در علائم جاده‌ای و اسناد رسمی نیز استفاده شود. بسیاری از اسرائیلی‌ها به خوبی به زبان انگلیسی ارتباط برقرار می‌کنند، زیرا بسیاری از برنامه‌های تلویزیونی به زبان انگلیسی با <a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3" title="زیرنویس">زیرنویس</a> پخش می‌شوند و این زبان از کلاس‌های ابتدایی در مدرسه آموزش داده می‌شود. علاوه بر این، دانشگاه‌های اسرائیل دوره‌هایی را به زبان انگلیسی در موضوعات مختلف ارائه می‌دهند.<a href="#cite_note-379">[۳۷۵]</a> <a href="/wiki/%D9%88%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4_%D9%88_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%B4_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="mw-redirect" title="وزارت آموزش و پرورش اسرائیل">وزارت آموزش و پرورش اسرائیل</a> یادگیری زبان عربی را در تمامی مدارس دولتی الزامی‌کرده است. هدف از این کار نزدیک کردن دو فرهنگ یهود و عرب به یکدیگر ذکر شده است. دو زبان عبری و عربی در <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="mw-redirect" title="پارلمان اسرائیل">پارلمان اسرائیل</a> به‌عنوان زبان‌های رسمی شناخته می‌شوند و نمایندگان در صورت تمایل می‌توانند به زبان عربی در <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%B3%D8%AA" title="کنست">کنست</a> سخن بگویند.<a href="#cite_note-380">[۳۷۶]</a> به دلیل ساختار جمعیتی اسرائیل که عمدتاً از یهودیان و اعراب تشکیل شده است، اسامی خیابان‌ها و تابلوهای ترافیکی<a href="#cite_note-381">[۳۷۷]</a> به سه زبان عبری، عربی و انگلیسی نوشته می‌شوند، رنگ نوشتار سیاه و پس‌زمینه آن سفید است.<a href="#cite_note-:0-368">[۳۶۴]</a> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="قومیت">قومیت</h4></div> اسرائیل کشوری است که مردمی از ادیان و فرهنگ‌های مختلف را در خود جای داده است مردمی که به شدت به اعتقادات خود معتقد هستند.<a href="#cite_note-382">[۳۷۸]</a> نژادپرستی در اسرائیل به دو صورت دیده می‌شود: نژادپرستی از سوی یهودیان ضد اعراب<a href="#cite_note-383">[۳۷۹]</a> و تبعیض نژادی بین گروه‌های مختلف یهودی (از جمله علیه یهودیان اتیوپیایی، یهودیان هندی، یهودیان میزراحی و یهودیان رنگین‌پوست).<a href="#cite_note-384">[۳۸۰]</a> تبعیض ضد اعراب مسلمان در ابعاد مختلفی از جمله سیاست‌ها، آموزش، دیدگاه‌های فردی و رسانه دیده می‌شود.<a href="#cite_note-385">[۳۸۱]</a> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="دین">دین</h4></div> اسرائیل بخش عمده‌ای از <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3" title="سرزمین مقدس">سرزمین مقدس</a> را تشکیل می‌دهد، منطقه‌ای که برای همه <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="دین‌های ابراهیمی">ادیان ابراهیمی</a>، از جمله <a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA" title="یهودیت">یهودیت</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%AA" title="مسیحیت">مسیحیت</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="اسلام">اسلام</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="سامری‌گرایی">سامریت</a>، <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%B2" title="دروز">دروزی</a> و <a href="/wiki/%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D8%AA" title="بهائیت">بهائیت</a> اهمیت زیادی دارد.<a href="#cite_note-386">[۳۸۲]</a><a href="#cite_note-387">[۳۸۳]</a><a href="#cite_note-388">[۳۸۴]</a> نسبت مذهبی <a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="یهودیان اسرائیلی">یهودیان اسرائیلی</a> بسیار متفاوت است: یک نظرسنجی اجتماعی در سال ۲۰۱۶ که توسط <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2_%D8%AA%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82%D8%A7%D8%AA_%D9%BE%DB%8C%D9%88" title="مرکز تحقیقات پیو">مرکز تحقیقات پیو</a> انجام‌شده نشان می‌دهد که ۴۹٪ خود را به عنوان هیلونی (سکولار)، ۲۹٪ به عنوان ماسورتی (سنتی)، ۱۳٪ به عنوان <a href="/wiki/%D8%B5%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8%DB%8C" title="صهیونیسم مذهبی">داتی</a> (مذهبی) و ۹٪ نیز زیر عنوان <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B1%DB%8C%D8%AF%DB%8C" title="حریدی">هاردی</a> (فوق ارتدکس) خود را معرفی می‌کنند.<a href="#cite_note-389">[۳۸۵]</a> انتظار می‌رود که یهودیان حریدی تا سال ۲۰۲۸ بیش از ۲۰ درصد از جمعیت یهودی اسرائیل را تشکیل دهند.<a href="#cite_note-390">[۳۸۶]</a> <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="اسلام در اسرائیل">مسلمانان</a> بزرگ‌ترین اقلیت مذهبی اسرائیل را تشکیل می‌دهند و حدود ۱۷٫۶ درصد از جمعیت را شامل می‌شوند. حدود ۲٪ از جمعیت مسیحی و ۱٫۶٪ هم <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%B2_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="دروز اسرائیلی">دروزی</a> هستند.<a href="#cite_note-cia3-391">[۳۸۷]</a> جمعیت مسیحی این کشور عمدتاً از <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D8%B1%D8%A8" title="مسیحیان عرب">مسیحیان عرب</a> و مسیحیان آرامی تشکیل شده است، همچنین مسیحیان شامل مهاجران پس از فروپاشی شوروی، کارگران خارجی با منشأ چندملیتی و پیروان <a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA_%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%88%D8%AF%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1" title="یهودیت موعودباور">یهودیت مسیحایی</a> نیز می‌شوند که توسط اکثر مسیحیان و یهودیان نوعی از مسیحیت قلمداد می‌گردد.<a href="#cite_note-392">[۳۸۸]</a> اعضای بسیاری از گروه‌های مذهبی دیگر نیز، از جمله <a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="بودیسم">بودایی‌ها</a> و هندوها، در اسرائیل حضور دارند، هرچند تعدادشان اندک است.<a href="#cite_note-393">[۳۸۹]</a> از بیش از یک میلیون <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D8%AF%D9%87%D9%87_%DB%B1%DB%B9%DB%B9%DB%B0" title="علیای پساشوروی دهه ۱۹۹۰">مهاجر</a> اتحاد جماهیر شوروی سابق، حدود ۳۰۰٬۰۰۰ نفر از سوی خاخام اعظم اسرائیل یهودی شناخته نشده‌اند.<a href="#cite_note-394">[۳۹۰]</a> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Westernwall2.jpg" class="mw-file-description"><img alt="A large open area with people bounded by old stone walls. To the left is a mosque with large golden dome." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Westernwall2.jpg/220px-Westernwall2.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Westernwall2.jpg/330px-Westernwall2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Westernwall2.jpg/440px-Westernwall2.jpg 2x" data-file-width="2592" data-file-height="1944" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D9%82%D8%A8%D8%A9%D8%A7%D9%84%D8%B5%D8%AE%D8%B1%D9%87" title="قبةالصخره">قبةالصخره</a> و <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%D8%A7%D8%B1_%D9%86%D8%AF%D8%A8%D9%87" title="دیوار ندبه">دیوار ندبه</a>، اورشلیم</figcaption></figure> شهر <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85" title="اورشلیم">اورشلیم</a> برای یهودیان، مسلمانان و مسیحیان از <a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%87%D9%85_%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85" title="بناهای مهم مذهبی اورشلیم">اهمیت ویژه‌ای</a> برخوردار است، زیرا مکان‌هایی است که برای اعتقادات مذهبی آنها بسیار مهم قلمداد می‌شود،<a href="#cite_note-395">[۳۹۱]</a> مانند <a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85_(%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85)" class="mw-redirect" title="شهر قدیم (اورشلیم)">شهر قدیم اورشلیم</a> که <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%D8%A7%D8%B1_%D9%86%D8%AF%D8%A8%D9%87" title="دیوار ندبه">دیوار ندبه</a> و <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81" class="mw-redirect" title="حرم شریف">حرم شریف</a> (مسجد الاقصی) یا <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%82%D8%A8%D8%B1%D9%87_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3" title="کلیسای مقبره مقدس">کلیسای مقبره مقدس</a> را در خود جای داده است.<a href="#cite_note-396">[۳۹۲]</a> مکان‌های دیگر با اهمیت مذهبی در اسرائیل عبارتند از: <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%B5%D8%B1%D9%87" title="ناصره">ناصره</a> (مکانی مقدس در مسیحیت به عنوان مکان <a href="/wiki/%D8%B9%DB%8C%D8%AF_%D8%A8%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="عید بشارت">بشارت</a> <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85" title="مریم">مریم</a> مقدس)، <a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="طبریه">طبریه</a> و <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AF" title="صفد">صفد</a> (دو شهر از چهار شهر مقدس در یهودیت)، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%AF_(%D8%B1%D9%85%D9%84%D9%87)" title="مسجد سفید (رمله)">مسجد سفید</a> در <a href="/wiki/%D8%B1%D9%85%D9%84%D9%87_(%D8%B4%D9%87%D8%B1)" title="رمله (شهر)">رمله</a> (مقدس در اسلام به عنوان زیارتگاه مریم مقدس) و کلیسای سنت جورج یا مسجد الخضر، لود (تقدیس‌شده در مسیحیت و اسلام به عنوان مقبره <a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%AC%DB%8C%D8%B3" title="جرجیس">سنت جورج</a> یا <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B6%D8%B1" title="خضر">الخضر</a>). تعدادی دیگر از بناهای مذهبی دیگر در <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%DB%8C" title="کرانه باختری">کرانه باختری</a> واقع شده است، از جمله مقبره یوسف در <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%A8%D9%84%D8%B3" title="نابلس">نابلس</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%87%D8%AF" title="کلیسای مهد">زادگاه عیسی</a> و <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D9%84" title="آرامگاه راحل">مقبره راحیل</a> در <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%84%D8%AD%D9%85" title="بیت‌لحم">بیت لحم</a>، و همین‌طور <a href="/wiki/%D8%BA%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D8%AE%D9%BE%D9%84%D8%A7" title="غار مخپلا">غار مخپلا</a> در <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%84%DB%8C%D9%84" title="الخلیل">الخلیل</a>. <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A8%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="ساختمان‌های مرکز جهانی بهایی">مرکز اداری</a> <a href="/wiki/%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D8%AA" title="بهائیت">دیانت بهائی</a> و <a href="/wiki/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D8%B9%D9%84%DB%8C" title="مقام اعلی">حرم باب</a> در <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%A6%DB%8C" title="مرکز جهانی بهائی">مرکز جهانی بهائی</a> هم در <a href="/wiki/%D8%AD%DB%8C%D9%81%D8%A7" title="حیفا">حیفا</a> واقع شده است. پیشوای دینی بهائیت نیز در <a href="/wiki/%D8%B9%DA%A9%D8%A7" title="عکا">عکا</a> به <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%A1%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87" title="آرامگاه بهاءالله">خاک سپرده</a> شده است.<a href="#cite_note-397">[۳۹۳]</a><a href="#cite_note-398">[۳۹۴]</a> در چند کیلومتری جنوب مرکز جهانی بهائیان، مسجد محمود وابسته به جنبش رفرمیستی احمدیه قرار دارد. کبابیر، محله مختلط یهودیان و اعراب احمدی در حیفا در نوع خود یکی از معدود محلات با چنین تنوع مذهبی است، از سایر محله‌های مشابه <a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D9%81%D8%A7" title="یافا">یافا</a>، <a href="/wiki/%D8%B9%DA%A9%D8%A7" title="عکا">عکا</a>، هاریش و <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%AA%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%B9%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%AA" title="ناتسرات عیلیت">ناصره علیا</a> را می‌شود نام برد.<a href="#cite_note-399">[۳۹۵]</a><a href="#cite_note-400">[۳۹۶]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="آموزش_عالی">آموزش عالی</h3></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4_%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="mw-redirect" title="آموزش عالی در اسرائیل">آموزش عالی در اسرائیل</a></div><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Brain_research_labs-Bar_Ilan_university.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Brain_research_labs-Bar_Ilan_university.jpg/220px-Brain_research_labs-Bar_Ilan_university.jpg" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Brain_research_labs-Bar_Ilan_university.jpg/330px-Brain_research_labs-Bar_Ilan_university.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Brain_research_labs-Bar_Ilan_university.jpg/440px-Brain_research_labs-Bar_Ilan_university.jpg 2x" data-file-width="700" data-file-height="463" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%86" title="دانشگاه برایلان">مرکز تحقیقات چند رشته‌ای مغز</a> در <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%86" title="دانشگاه برایلان">دانشگاه بار ایلان</a></figcaption></figure> آموزش در فرهنگ اسرائیل بسیار ارزشمند پنداشته می‌شود و به عنوان یک بلوک اساسی از اسرائیلیان باستان تلقی می‌گردد.<a href="#cite_note-401">[۳۹۷]</a> جوامع یهودی در شام اولین کسانی بودند که <a href="/wiki/%D8%AA%D8%AD%D8%B5%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AC%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="تحصیلات اجباری">آموزش اجباری را</a> معرفی کردند که یک جامعه سازمان یافته به اندازه والدین در قبول مسئولیت این امر نقش داشته است.<a href="#cite_note-402">[۳۹۸]</a> بسیاری از رهبران تجارت بین‌المللی مانند <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%84_%DA%AF%DB%8C%D8%AA%D8%B3" title="بیل گیتس">بیل گیتس</a>، بنیان‌گذار مایکروسافت، اسرائیل را به دلیل کیفیت بالای آموزش در کمک به توسعه اقتصادی و رونق فناوری اسرائیل ستایش کرده‌اند.<a href="#cite_note-David_Adler-403">[۳۹۹]</a><a href="#cite_note-404">[۴۰۰]</a><a href="#cite_note-405">[۴۰۱]</a> در سال ۲۰۱۵، این کشور در میان اعضای <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="سازمان همکاری و توسعه اقتصادی">سازمان همکاری و توسعه اقتصادی</a> (پس از کانادا و ژاپن) از نظر درصد افراد ۲۵ تا ۶۴ ساله که به <a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="آموزش دانشگاهی">تحصیلات عالی</a> دست یافته‌اند با ۴۹ درصد در مقایسه با میانگین ۳۵ درصدی این سازمان، رتبه سوم را به خود اختصاص داد.<a href="#cite_note-OECD_education2-406">[۴۰۲]</a> در سال ۲۰۱۲، این کشور از نظر سرانه تعداد مدارک تحصیلی (۲۰ درصد از جمعیت) رتبه سوم را در جهان کسب کرد.<a href="#cite_note-407">[۴۰۳]</a> امید به زندگی در اسراییل ۱۶ سال و <a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D9%85%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="فهرست کشورها بر پایه میزان باسوادی">نرخ باسوادی</a> ۹۷٫۸ درصد است.<a href="#cite_note-cia3-391">[۳۸۷]</a> قانون آموزش دولتی که در سال ۱۹۵۳ به تصویب رسید، پنج نوع مدرسه را تأسیس کرد: سکولار دولتی، مذهبی دولتی، فوق ارتدکس، مدارس اسکان عمومی و مدارس عربی. سکولار عمومی بزرگ‌ترین گروه آموزشی است و اکثر دانش آموزان یهودی و غیر عرب در اسرائیل در آن شرکت می‌کنند. اکثر اعراب فرزندان خود را به مدارسی می‌فرستند که در آن زبان عربی زبان اصلی آموزشی است.<a href="#cite_note-408">[۴۰۴]</a> تحصیل در اسرائیل برای کودکان بین سه تا هجده سال اجباری شده است.<a href="#cite_note-409">[۴۰۵]</a> تحصیل در مدرسه به سه سطح تقسیم می‌گردد - دبستان (کلاس ۱–۶)، <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%85%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B7%D9%87_%D8%A7%D9%88%D9%84" title="دوره متوسطه اول">راهنمایی</a> (کلاس ۷–۹) و دبیرستان (کلاس ۱۰–۱۲) که در نهایت با امتحانات کارشناسی ارشد باگروت به سرانجام می‌رسد. تسلط بر دروس اصلی مانند ریاضیات، <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="زبان عبری">زبان عبری</a>، ادبیات عبری و عمومی، <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="زبان انگلیسی">زبان انگلیسی</a>، تاریخ، کتاب مقدس و علوم مدنی برای دریافت گواهینامه باگروت ضروری است.<a href="#cite_note-moia-410">[۴۰۶]</a> جمعیت یهودی اسرائیل سطح نسبتاً بالایی از تحصیل‌کرده‌ها را حفظ می‌کند که در آن کمتر از نیمی از یهودیان اسرائیلی (۴۶٪) دارای مدرک تحصیلی فوق متوسطه هستند. این رقم در سطوح بالای تحصیلی آنها در نسل‌های اخیر ثابت مانده است.<a href="#cite_note-411">[۴۰۷]</a><a href="#cite_note-412">[۴۰۸]</a> یهودیان اسرائیلی (در میان سنین ۲۵ سال و بالاتر) به‌طور متوسط ۱۱٫۶ سال تحصیل کرده‌اند و این رقم آنان را به یکی از تحصیلکرده‌ترین گروه‌های مذهبی در جهان بدل می‌کند.<a href="#cite_note-413">[۴۰۹]</a><a href="#cite_note-414">[۴۱۰]</a> در مدارس عرب، مسیحی و <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%B2" title="دروز">دروزی</a>، امتحان مطالعات کتاب مقدس با امتحان میراث مسلمانان، مسیحیان یا دروزی‌ها جایگزین می‌شود.<a href="#cite_note-415">[۴۱۱]</a> <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%88" title="معاریو">معاریو</a> بخش‌های <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D8%B1%D8%A8" title="مسیحیان عرب">اعراب مسیحی</a> را «موفق‌ترین بخش‌ها در نظام آموزشی» توصیف کرده،<a href="#cite_note-המגזר_הערבי_נוצרי_הכי_מצליח_במערכת_החינוך-416">[۴۱۲]</a> زیرا مسیحیان از نظر آموزش در مقایسه با سایر دین‌های اسرائیل بهترین عملکرد را داشتند.<a href="#cite_note-Christians_in_Israel:_Strong_in_education-417">[۴۱۳]</a> کودکان اسرائیلی از خانواده‌های روسی‌زبان نرخ قبولی باگروت بالاتری در سطح دبیرستان دارند.<a href="#cite_note-418">[۴۱۴]</a> در میان کودکان مهاجر متولدشده در <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C" title="کشورهای پساشوروی">اتحاد جماهیر شوروی سابق</a>، نرخ قبولی در باگروت میان خانواده‌های کشورهای اتحادیه اروپا با ۶۲٫۶ درصد بیشترین و در میان خانواده‌های کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز کمترین رقم است.<a href="#cite_note-419">[۴۱۵]</a> در سال ۲۰۱۴، ۶۱٫۵ درصد از کل دانش‌آموزان کلاس دوازدهم اسرائیل گواهینامه تحصیلی دریافت کردند.<a href="#cite_note-420">[۴۱۶]</a> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Hebrew_University_Jerusalem_IL_WV.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Hebrew_University_Jerusalem_IL_WV.JPG/220px-Hebrew_University_Jerusalem_IL_WV.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Hebrew_University_Jerusalem_IL_WV.JPG/330px-Hebrew_University_Jerusalem_IL_WV.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Hebrew_University_Jerusalem_IL_WV.JPG/440px-Hebrew_University_Jerusalem_IL_WV.JPG 2x" data-file-width="1000" data-file-height="750" /></a><figcaption>پردیس <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%87_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%BE%D9%88%D8%B3" title="کوه اسکوپوس">کوه اسکوپوس</a> <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B9%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85" title="دانشگاه عبری اورشلیم">دانشگاه عبری اورشلیم</a></figcaption></figure> اسراییل دارای سنت آموزش عالی می‌باشد که در آن تحصیلات دانشگاهی باکیفیت آن تا حد زیادی عامل توسعه اقتصادی مدرن این کشور بوده.<a href="#cite_note-421">[۴۱۷]</a> اسرائیل ۹ دانشگاه دولتی دارد که از دولت یارانه می‌گیرند و همین‌طور ۴۹ کالج خصوصی نیز در کشور مشغول فعالیت‌اند.<a href="#cite_note-moia-410">[۴۰۶]</a><a href="#cite_note-422">[۴۱۸]</a><a href="#cite_note-423">[۴۱۹]</a> <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B9%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85" title="دانشگاه عبری اورشلیم">دانشگاه عبری اورشلیم</a>، دومین دانشگاه قدیمی اسرائیل پس از <a href="/wiki/%D8%AA%D8%AE%D9%86%DB%8C%D9%88%D9%86" title="تخنیون">تکنیون</a> است،<a href="#cite_note-424">[۴۲۰]</a><a href="#cite_note-425">[۴۲۱]</a> <a href="/wiki/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="کتابخانه ملی اسرائیل">کتابخانه ملی اسرائیل</a>، بزرگ‌ترین منبع آثار یهودیتا و هبرایکا در جهان را در خود جای داده است.<a href="#cite_note-426">[۴۲۲]</a> تکنیون و دانشگاه عبری به‌طور پیوسته در بین ۱۰۰ دانشگاه برتر جهان بر اساس رتبه‌بندی معتبر دانشگاه‌های جهان، به اختصار (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86" title="رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان">ARWU</a>) رتبه‌بندی می‌شوند.<a href="#cite_note-ARWU-427">[۴۲۳]</a> از دیگر دانشگاه‌های بزرگ این کشور می‌توان به <a href="/wiki/%D9%85%D8%A4%D8%B3%D8%B3%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%85%D9%86" title="مؤسسه علوم وایزمن">مؤسسه علوم ویزمن</a>، <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AA%D9%84_%D8%A2%D9%88%DB%8C%D9%88" class="mw-redirect" title="دانشگاه تل آویو">دانشگاه تل آویو</a>، <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A8%D9%86_%DA%AF%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%88%D9%86" title="دانشگاه بن گوریون">دانشگاه بن گوریون</a>، <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%86" title="دانشگاه برایلان">دانشگاه بار-ایلان</a>، <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AD%DB%8C%D9%81%D8%A7" title="دانشگاه حیفا">دانشگاه حیفا</a> و <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="دانشگاه آزاد اسرائیل">دانشگاه آزاد اسرائیل</a> اشاره کرد. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="دولت_و_سیاست">دولت و سیاست</h2></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Israel%27s_political_system.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Israel%27s_political_system.svg/300px-Israel%27s_political_system.svg.png" decoding="async" width="300" height="227" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Israel%27s_political_system.svg/450px-Israel%27s_political_system.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Israel%27s_political_system.svg/600px-Israel%27s_political_system.svg.png 2x" data-file-width="813" data-file-height="616" /></a><figcaption> نظام سیاسی اسرائیل</figcaption></figure> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r26758752/mw-parser-output/.tmulti"><div class="thumb tmulti tleft"><div class="thumbinner multiimageinner" style="width:252px;max-width:252px"><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:122px;max-width:122px"><div class="thumbimage" style="height:180px;overflow:hidden"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Isaac_Herzog,_July_2021_(D1233-049).JPG" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Isaac_Herzog%2C_July_2021_%28D1233-049%29.JPG/120px-Isaac_Herzog%2C_July_2021_%28D1233-049%29.JPG" decoding="async" width="120" height="180" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Isaac_Herzog%2C_July_2021_%28D1233-049%29.JPG/180px-Isaac_Herzog%2C_July_2021_%28D1233-049%29.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Isaac_Herzog%2C_July_2021_%28D1233-049%29.JPG/240px-Isaac_Herzog%2C_July_2021_%28D1233-049%29.JPG 2x" data-file-width="3301" data-file-height="4952" /></a></div><div class="thumbcaption text-align-center"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3%E2%80%8C%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="رئیس‌جمهور اسرائیل">رئیس‌جمهور</a> <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AD%D8%A7%D9%82_%D9%87%D8%B1%D8%AA%D8%B2%D9%88%DA%AF" title="اسحاق هرتزوگ">اسحاق هرتزوگ</a></div></div><div class="tsingle" style="width:126px;max-width:126px"><div class="thumbimage" style="height:180px;overflow:hidden"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Benjamin_Netanyahu,_February_2023.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Benjamin_Netanyahu%2C_February_2023.jpg/124px-Benjamin_Netanyahu%2C_February_2023.jpg" decoding="async" width="124" height="181" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Benjamin_Netanyahu%2C_February_2023.jpg/186px-Benjamin_Netanyahu%2C_February_2023.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Benjamin_Netanyahu%2C_February_2023.jpg/248px-Benjamin_Netanyahu%2C_February_2023.jpg 2x" data-file-width="2024" data-file-height="2947" /></a></div><div class="thumbcaption text-align-center"><a href="/wiki/%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="نخست‌وزیر اسرائیل">نخست‌وزیر</a> <a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86_%D9%86%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%87%D9%88" title="بنیامین نتانیاهو">بنیامین نتانیاهو</a></div></div></div></div></div><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:PikiWiki_Israel_7260_Knesset-Room.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/PikiWiki_Israel_7260_Knesset-Room.jpg/220px-PikiWiki_Israel_7260_Knesset-Room.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/PikiWiki_Israel_7260_Knesset-Room.jpg/330px-PikiWiki_Israel_7260_Knesset-Room.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/PikiWiki_Israel_7260_Knesset-Room.jpg/440px-PikiWiki_Israel_7260_Knesset-Room.jpg 2x" data-file-width="1500" data-file-height="1000" /></a><figcaption> مجلس <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%B3%D8%AA" title="کنست">کنست</a>، محل استقرار پارلمان اسرائیل</figcaption></figure> اسرائیل یک <a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="نظام پارلمانی">دموکراسی پارلمانی</a> با <a href="/wiki/%D8%AD%D9%82_%D8%B1%D8%A3%DB%8C_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C" title="حق رأی عمومی">حق رای همگانی</a> است. یک نفر عضو پارلمان که اکثریت پارلمانی از وی حمایت می‌کنند، به سمت <a href="/wiki/%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="نخست‌وزیر اسرائیل">نخست‌وزیری</a> نایل می‌شود که معمولاً به‌طور همزمان رئیس بزرگ‌ترین حزب نیز هست. نخست‌وزیر <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3_%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA" title="رئیس دولت">رئیس دولت</a> و رئیس <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="کابینه اسرائیل">کابینه</a> می‌گردد.<a href="#cite_note-cia2-428">[۴۲۴]</a><a href="#cite_note-429">[۴۲۵]</a> اسرائیل توسط یک پارلمان ۱۲۰ نفری به نام <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%B3%D8%AA" title="کنست">کنست</a> اداره می‌گردد. عضویت کنست بر اساس <a href="/wiki/%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C_%D8%AA%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A8%DB%8C" title="نمایندگی تناسبی">نمایندگی تناسبی</a> <a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%AD%D8%B2%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="فهرست حزب‌ها در اسرائیل">احزاب سیاسی</a>،<a href="#cite_note-430">[۴۲۶]</a> با آستانه انتخاباتی ۳٫۲۵ درصد که در عمل منجر به تشکیل دولت‌های ائتلافی می‌شود. واجدان شرایط رای‌دهی ساکنان شهرک‌های اسرائیلی در کرانه باختری هستند<a href="#cite_note-431">[۴۲۷]</a> که پس از <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_(%DB%B2%DB%B0%DB%B1%DB%B5)" title="انتخابات پارلمانی اسرائیل (۲۰۱۵)">انتخابات پارلمانی ۲۰۱۵</a>، ۱۰ نفر از ۱۲۰ (۸٪) شهرک‌نشینان بودند.<a href="#cite_note-432">[۴۲۸]</a> انتخابات پارلمانی هر چهار سال یک بار ترتیب داده می‌شود، اما ائتلاف‌های بی ثبات یا فاقد <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A3%DB%8C_%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%AF" class="mw-redirect" title="رأی اعتماد">رای اعتماد</a> ممکن است یک دولت را توسط کنست زودتر از موعد منحل کند.<a href="#cite_note-cnn-433">[۴۲۹]</a> اولین حزب تحت رهبری اعراب در سال ۱۹۸۸ تأسیس شد<a href="#cite_note-434">[۴۳۰]</a> و از سال ۲۰۲۲، احزاب تحت رهبری اعراب حدود ۱۰٪ از کرسی‌های پارلمان را در اختیار گرفتند.<a href="#cite_note-435">[۴۳۱]</a> <a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="قانون اساسی اسرائیل">قوانین اساسی اسرائیل</a> به عنوان یک <a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%BA%DB%8C%D8%B1%D9%85%D8%AF%D9%88%D9%86" title="قانون اساسی غیرمدون">قانون اساسی غیرمدون</a> عمل می‌کند. اسرائیل در قوانین اساسی‌اش، خود را به عنوان یک کشور یهودی و دموکراتیک و به عنوان <a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3%DB%8C:_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D8%A8%D9%87_%D8%B9%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF" title="قانون اساسی: اسرائیل به عنوان دولت ملی مردم یهود">دولت-ملت قوم یهود</a> تعریف کرده.<a href="#cite_note-freedomhouse2008-436">[۴۳۲]</a> در سال ۲۰۰۳، کنست شروع به تدوین قانون اساسی رسمی بر اساس این قوانین کرد.<a href="#cite_note-cia-24">[۲۰]</a><a href="#cite_note-437">[۴۳۳]</a> <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3%E2%80%8C%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="رئیس‌جمهور اسرائیل">رئیس‌جمهور اسرائیل</a>، <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1" title="رئیس کشور">رئیس دولت</a> است و وظایف محدود و عمدتاً تشریفاتی دارد.<a href="#cite_note-cia_2-438">[۴۳۴]</a> اسرائیل هیچ مذهب رسمی ندارد،<a href="#cite_note-439">[۴۳۵]</a><a href="#cite_note-440">[۴۳۶]</a><a href="#cite_note-441">[۴۳۷]</a> اما تعریف دولت به عنوان " یهودی و دموکراتیک " ارتباط قوی با یهودیت و همچنین تضاد بین قوانین دولتی و قوانین مذهبی ایجاد می‌کند. تعامل بین احزاب سیاسی تعادل بین دولت و مذهب را تا حد زیادی همان‌طور که در دوران قیمومت بریتانیا وجود داشت حفظ کرده است.<a href="#cite_note-442">[۴۳۸]</a> در ۱۹ ژوئیه ۲۰۱۸، <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%B3%D8%AA" title="کنست">کنست</a> قانون اساسی را تصویب کرد که دولت اسرائیل را به عنوان " <a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3%DB%8C:_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D8%A8%D9%87_%D8%B9%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF" title="قانون اساسی: اسرائیل به عنوان دولت ملی مردم یهود">دولت ملی قوم یهود</a> " و عبری را به عنوان زبان رسمی آن توصیف می‌کند. این لایحه "وضعیتی ویژه" را برای زبان عربی قائل است. همین لایحه فوق به یهودیان حق منحصربه‌فردی برای تعیین سرنوشت ملی می‌دهد و توسعه سکونتگاه‌های یهودی در کشور را "یک منفعت ملی" می‌بیند که به دولت این اختیار را می‌دهد تا "گام‌هایی برای تشویق، پیشبرد و اجرای این منافع بردارد."<a href="#cite_note-443">[۴۳۹]</a> در اسرائیل احزاب بازیگران اصلی در صحنه <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="سیاست">سیاسی</a> هستند، این احزابند که تعیین‌کننده نوع زندگی، جهت‌گیری‌های سیاسی و اجتماعی در اسرائیل هستند. احزاب اصلی اسرائیل اغلب سال‌ها پیش از تأسیس دولت به وجود آمده‌اند، بارها دچار ائتلاف و انشعاب شده‌اند که این ائتلاف و انشعاب‌ها تاکنون نیز ادامه دارد. در اسرائیل هر حزبی که موجودیت دولت <a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF" class="mw-redirect" title="یهود">یهود</a> را به رسمیت بشناسد حق فعالیت سیاسی دارد و هر حزبی که بیش از نیمی از <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%B3%D8%AA" title="کنست">کنست</a> را در دست گیرد می‌تواند کابینه را تشکیل دهد و در غیر این صورت با ائتلاف با احزاب دیگر کابینه تشکیل می‌شود، <a href="/wiki/%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1" title="نخست‌وزیر">نخست‌وزیر</a> با رأی مستقیم مردم تعیین می‌شود و ریاست جمهوری که پستی کاملاً تشریفاتی است از سوی کنست و برای مدت ۵ سال انتخاب می‌گردد. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="احزاب_کلیدی">احزاب کلیدی</h3></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AD%D8%B2%D8%A7%D8%A8_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="mw-redirect" title="احزاب در اسرائیل">احزاب در اسرائیل</a></div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="mw-redirect" title="حزب کارگر اسرائیل">حزب کارگر</a>: تأسیس شده به سال ۱۹۶۸<a href="#cite_note-444">[۴۴۰]</a> حزب مذکور دارای گرایش‌های سوسیال دموکراسی و صهیونیسم می‌باشد.<a href="#cite_note-445">[۴۴۱]</a> تعلقات ناسیونالیستی در حزب کارگر شدید نیست، این حزب طرفدار جدایی دین از سیاست و حزبی <a href="/wiki/%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%B1" class="mw-redirect" title="سکولار">سکولار</a> است.<a href="#cite_note-446">[۴۴۲]</a><a href="#cite_note-447">[۴۴۳]</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D9%84%DB%8C%DA%A9%D9%88%D8%AF" class="mw-redirect" title="حزب لیکود">حزب لیکود</a>: یکی از احزاب راست سکولار،<a href="#cite_note-Israelin2-448">[۴۴۴]</a> <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA" class="mw-redirect" title="ناسیونالیست">ناسیونالیست</a> و <a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7" class="mw-redirect" title="بنیادگرا">بنیادگرای</a> اسرائیل است، در گذشته با نام هروت (آزادی) فعالیت می‌کرده و در سال‌های <a href="/wiki/%DB%B1%DB%B9%DB%B2%DB%B0" title="۱۹۲۰">۱۹۲۰</a> تا <a href="/wiki/%DB%B1%DB%B9%DB%B3%DB%B0" title="۱۹۳۰">۱۹۳۰</a> در <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="روسیه">روسیه</a> ایجاد گردیده.</li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D8%B4%D8%A7%D8%B3" class="mw-redirect" title="حزب شاس">حزب شاس</a>: این حزب در ۱۹۸۴ توسط یک خاخام سیاسی به نام <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%AF%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="آریه دری">آریه دری</a> تأسیس شد و یکی دیگر از احزاب مذهبی اسرائیل است که نمایندگی یهودیان حریدی را بر عهده دارد.<a href="#cite_note-449">[۴۴۵]</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7" class="mw-redirect" title="حزب کادیما">حزب کادیما</a>:این حزب توسط <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%DB%8C%D9%84_%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86" title="آریل شارون">آریل شارون</a> با انشعاب از لیکود و جذب تعدادی از اعضای حزب کارگر تأسیس شد.<a href="#cite_note-450">[۴۴۶]</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="روابط_دیپلماتیک">روابط دیپلماتیک</h3></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Foreign_relations_of_Israel_(map).png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Foreign_relations_of_Israel_%28map%29.png/220px-Foreign_relations_of_Israel_%28map%29.png" decoding="async" width="220" height="97" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Foreign_relations_of_Israel_%28map%29.png/330px-Foreign_relations_of_Israel_%28map%29.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Foreign_relations_of_Israel_%28map%29.png/440px-Foreign_relations_of_Israel_%28map%29.png 2x" data-file-width="1425" data-file-height="628" /></a><figcaption><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r33470857"><div class="legend">  دارای روابط دیپلماتیک</div><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r33470857"><div class="legend">  روابط دیپلماتیک به حالت تعلیق درآمده</div><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r33470857"><div class="legend">  روابط دیپلماتیک در گذشته</div><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r33470857"><div class="legend">  دارای روابط تجاری بدون ارتباطات دیپلماتیک</div><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r33470857"><div class="legend">  بدون روابط دیپلماتیک</div></figcaption></figure> روابط دیپلماتیک اسرائیل با ۱۶۴ کشور عضو سازمان ملل برقرار است، همچنین با کشورهای غیرعضوی همچون <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%DB%8C%D8%B1_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3" title="سریر مقدس">سریر مقدس</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%B2%D9%88%D9%88" title="کوزوو">کوزوو</a>، <a href="/wiki/%D8%AC%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%B1_%DA%A9%D9%88%DA%A9" title="جزایر کوک">جزایر کوک</a> و <a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D9%88%D9%88%DB%8C" title="نیووی">نیوئه</a> نیز دارای روابط می‌باشد. این کشور دارای ۱۰۷ <a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%D9%BE%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%AA%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="فهرست نمایندگی‌های دیپلماتیک اسرائیل">نمایندگی دیپلماتیک</a> در سراسر جهان است.<a href="#cite_note-451">[۴۴۷]</a> کشورهایی که دولت اسرائیل با آنها روابط دیپلماتیک ندارد بیشتر شامل کشورهای مسلمان می‌باشد.<a href="#cite_note-452">[۴۴۸]</a> شش کشور از بیست و دو کشور در <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87_%D8%B9%D8%B1%D8%A8" title="اتحادیه عرب">اتحادیه عرب</a> روابط خود را با اسرائیل عادی کرده‌اند. <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7_%D9%85%D8%B5%D8%B1_%D9%88_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="روابط مصر و اسرائیل">مصر</a> و اردن به ترتیب در <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%B5%D9%84%D8%AD_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D9%88_%D9%85%D8%B5%D8%B1" title="پیمان صلح اسرائیل و مصر">سال‌های ۱۹۷۹</a> و <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%B5%D9%84%D8%AD_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84%E2%80%93%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%86" class="mw-redirect" title="پیمان صلح اسرائیل–اردن">۱۹۹۴</a> معاهدات صلح امضا کردند، اما اسرائیل به‌طور رسمی در <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D9%88_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="روابط اسرائیل و سوریه">وضعیت جنگ با سوریه</a> باقی مانده است، وضعیتی که به سال ۱۹۴۸ بازمی‌گردد. از زمان پایان <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C_%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86" title="جنگ داخلی لبنان">جنگ داخلی لبنان</a> در سال ۲۰۰۰، این کشور در وضعیت جنگی مشابهی با لبنان قرار داشته است، در حالی که وضعیت حریم مرزی اسرائیل و لبنان هرگز مورد توافق قرار نگرفته است.<a href="#cite_note-453">[۴۴۹]</a><a href="#cite_note-454">[۴۵۰]</a><a href="#cite_note-455">[۴۵۱]</a> در اواخر سال ۲۰۲۰، اسرائیل روابط خود را با چهار کشور عربی دیگر عادی کرد: امارات متحده عربی و بحرین در سپتامبر (در جریان توافقی معروف به <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85" title="پیمان ابراهیم">پیمان ابراهیم</a>)،<a href="#cite_note-456">[۴۵۲]</a> در ادامه عادی‌سازی روابط، سودان در اکتبر،<a href="#cite_note-457">[۴۵۳]</a> و مراکش در دسامبر نیز روابط خود را با اسرائیل از سر گرفتند.<a href="#cite_note-458">[۴۵۴]</a> با وجود معاهده صلح بین اسرائیل و مصر، اسرائیل همچنان به عنوان یک کشور متخاصم در میان مصری‌ها شناخته می‌شود.<a href="#cite_note-459">[۴۵۵]</a> ایران در زمان <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D9%87%D9%84%D9%88%DB%8C" title="دودمان پهلوی">سلطنت پهلوی</a> با اسرائیل <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D9%88_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="روابط اسرائیل و ایران">روابط دیپلماتیک داشت</a><a href="#cite_note-460">[۴۵۶]</a> اما در جریان <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%DB%B1%DB%B3%DB%B5%DB%B7" title="انقلاب ۱۳۵۷">انقلاب ۵۷</a> از به رسمیت شناختن اسرائیل خودداری کرد.<a href="#cite_note-461">[۴۵۷]</a> شهروندان اسرائیلی نمی‌توانند بدون اجازه وزارت کشور از سوریه، لبنان، عراق، عربستان سعودی و یمن (کشورهایی که در جنگ اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۴۸ علیه این کشور اقدام کردند و اسرائیل با آن‌ها معاهده صلحی ندارد) بازدید کنند.<a href="#cite_note-462">[۴۵۸]</a> در نتیجه <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%BA%D8%B2%D9%87_(%DB%B2%DB%B0%DB%B0%DB%B8%E2%80%93%DB%B2%DB%B0%DB%B0%DB%B9)" title="جنگ غزه (۲۰۰۸–۲۰۰۹)">جنگ ۲۰۰۸–۲۰۰۹ غزه</a>، موریتانی، قطر، بولیوی و ونزوئلا روابط سیاسی و اقتصادی با اسرائیل را به حالت تعلیق درآوردند،<a href="#cite_note-al-jaz-eng-463">[۴۵۹]</a> اگرچه بولیوی در سال ۲۰۱۹ روابط خود را تجدید کرد<a href="#cite_note-464">[۴۶۰]</a> <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7_%DA%86%DB%8C%D9%86_%D9%88_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="روابط چین و اسرائیل">چین</a> روابط خوبی با اسرائیل و جهان عرب دارد.<a href="#cite_note-465">[۴۶۱]</a> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Bill_Clinton,_Yitzhak_Rabin,_Yasser_Arafat_at_the_White_House_1993-09-13.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Bill_Clinton%2C_Yitzhak_Rabin%2C_Yasser_Arafat_at_the_White_House_1993-09-13.jpg/220px-Bill_Clinton%2C_Yitzhak_Rabin%2C_Yasser_Arafat_at_the_White_House_1993-09-13.jpg" decoding="async" width="220" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Bill_Clinton%2C_Yitzhak_Rabin%2C_Yasser_Arafat_at_the_White_House_1993-09-13.jpg/330px-Bill_Clinton%2C_Yitzhak_Rabin%2C_Yasser_Arafat_at_the_White_House_1993-09-13.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Bill_Clinton%2C_Yitzhak_Rabin%2C_Yasser_Arafat_at_the_White_House_1993-09-13.jpg/440px-Bill_Clinton%2C_Yitzhak_Rabin%2C_Yasser_Arafat_at_the_White_House_1993-09-13.jpg 2x" data-file-width="602" data-file-height="411" /></a><figcaption>اسحاق رابین و یاسر عرفات در مراسم امضای <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D9%88" title="پیمان‌های اسلو">توافقنامه اسلو</a> با رئیس‌جمهور وقت آمریکا <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%84_%DA%A9%D9%84%DB%8C%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86" title="بیل کلینتون">بیل کلینتون</a></figcaption></figure> <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D9%88_%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D9%87_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="روابط اسرائیل و ایالات متحده آمریکا">ایالات متحده</a> و <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D9%88_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="روابط اسرائیل و روسیه">اتحاد جماهیر شوروی</a> نخستین کشورهایی بودند که دولت اسرائیل را به رسمیت شناختند و تقریباً به‌طور همزمان آن را اعلام کردند.<a href="#cite_note-466">[۴۶۲]</a> روابط دیپلماتیک با اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۶۷ به دنبال <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%B4%D8%B4%E2%80%8C%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%87" title="جنگ شش‌روزه">جنگ شش روزه</a> قطع شد و در اکتبر ۱۹۹۱<a href="#cite_note-467">[۴۶۳]</a> ایالات متحده اسرائیل را «معتبرترین شریک خود در خاورمیانه»<a href="#cite_note-468">[۴۶۴]</a> بر اساس «ارزش‌های دموکراتیک مشترک، قرابت‌های مذهبی و منافع امنیتی» قلمداد کرد.<a href="#cite_note-469">[۴۶۵]</a> ایالات متحده ۶۸ میلیارد دلار کمک نظامی و ۳۲ دلار میلیارد دلار کمک مالی به اسرائیل را از سال ۱۹۶۲ تحت قانون کمک‌های خارجی، ارائه کرده است<a href="#cite_note-PNADR900-470">[۴۶۶]</a> که این کمک تا سال ۲۰۰۳ بیشتر از هر کشور دیگری بود.<a href="#cite_note-PNADR900-470">[۴۶۶]</a><a href="#cite_note-471">[۴۶۷]</a><a href="#cite_note-472">[۴۶۸]</a> اکثر آمریکایی‌های مورد بررسی نیز دیدگاه‌های مثبتی نسبت به اسرائیل دارند.<a href="#cite_note-473">[۴۶۹]</a><a href="#cite_note-474">[۴۷۰]</a> به نظر می‌رسد که بریتانیا به دلیل قیمومت فلسطین با اسرائیل رابطه «طبیعی» دارد.<a href="#cite_note-475">[۴۷۱]</a> روابط بین دو کشور نیز با تلاش‌های <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%A8%D9%84%D8%B1" title="تونی بلر">تونی بلر</a>، نخست‌وزیر سابق قویت شد. تا سال ۲۰۰۷، آلمان ۲۵ میلیارد یورو <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82_%D8%AC%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D9%85%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%84_%D9%88_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="توافق جبران خسارت مابین اسراییل و آلمان غربی">غرامت</a> به دولت اسرائیل و تک تک بازماندگان هولوکاست پرداخت کرده‌بود.<a href="#cite_note-476">[۴۷۲]</a> اسرائیل در سیاست همسایگی (ENP) اتحادیه اروپا گنجانده شده است که هدف آن نزدیک‌تر کردن اتحادیه اروپا و همسایگانش معرفی شده.<a href="#cite_note-477">[۴۷۳]</a> اگرچه ترکیه و اسرائیل تا سال ۱۹۹۱ روابط دیپلماتیک کامل برقرار نکردند،<a href="#cite_note-478">[۴۷۴]</a> ترکیه از زمان به رسمیت شناختن اسرائیل در سال ۱۹۴۹ با دولت یهود <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D9%88_%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D9%87" title="روابط اسرائیل و ترکیه">همکاری</a> کرده است. روابط ترکیه با دیگر کشورهای مسلمان منطقه در مقاطعی منجر به فشار کشورهای عربی و مسلمان بر ترکیه برای تعدیل روابط خود با اسرائیل شده است.<a href="#cite_note-479">[۴۷۵]</a> روابط ترکیه و اسرائیل پس از جنگ غزه ۲۰۰۸–۲۰۰۹ و <a href="/wiki/%D8%AD%D9%85%D9%84%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D8%A8%D9%87_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%85%DA%A9%E2%80%8C%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%BA%D8%B2%D9%87" title="حمله اسرائیل به کاروان کمک‌رسانی غزه">حمله اسرائیل به ناوگان غزه،</a> رو به افول گذاشت.<a href="#cite_note-480">[۴۷۶]</a> <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D9%88_%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86" title="روابط اسرائیل و یونان">روابط یونان و اسرائیل</a> از سال ۱۹۹۵ و به دلیل افول روابط اسرائیل و ترکیه بهبود یافته است.<a href="#cite_note-481">[۴۷۷]</a> دو کشور توافقنامه همکاری دفاعی دارند و در سال ۲۰۱۰، <a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D9%87%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="نیروی هوایی اسرائیل">نیروی هوایی اسرائیل</a> میزبان <a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D9%87%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86" title="نیروی هوایی یونان">نیروی هوایی</a> یونان در یک رزمایش مشترک در <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%88%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B9%D9%88%D9%88%D8%AF%D8%A7" title="فرودگاه عوودا">پایگاه عوودا</a> بود. اکتشافات مشترک نفت و گاز قبرس و اسرائیل با محوریت میدان گازی لویاتان، عامل مهمی برای یونان با توجه به پیوندهای قوی آن با قبرس است.<a href="#cite_note-482">[۴۷۸]</a> همکاری در طولانی‌ترین کابل برق زیردریایی جهان، روابط بین قبرس و اسرائیل را تقویت کرده است.<a href="#cite_note-483">[۴۷۹]</a> <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86" title="جمهوری آذربایجان">آذربایجان</a> یکی از معدود کشورهای مسلمان است که <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D9%88_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86" title="روابط اسرائیل و جمهوری آذربایجان">روابط</a> استراتژیک و اقتصادی با اسرائیل را توسعه داده است.<a href="#cite_note-:2-484">[۴۸۰]</a> آذربایجان مقدار قابل توجهی از نفت مورد نیاز این کشور را تأمین می‌کند و اسرائیل تأمین کننده مهم تسلیحات برای آذربایجان می‌باشد.<a href="#cite_note-:2-484">[۴۸۰]</a> قزاقستان همچنین دارای شراکت اقتصادی و استراتژیک با اسرائیل است.<a href="#cite_note-485">[۴۸۱]</a> هند در سال ۱۹۹۲ <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D9%88_%D9%87%D9%86%D8%AF" title="روابط اسرائیل و هند">روابط دیپلماتیک</a> کامل با اسرائیل برقرار کرد و از آن زمان به بعد همکاری نظامی، فناوری و فرهنگی قوی با این کشور را به جریان درآورد<a href="#cite_note-486">[۴۸۲]</a> یک نظرسنجی در سال ۲۰۰۹ که به نمایندگی از <a href="/wiki/%D9%88%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B1_%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="وزارت امور خارجه اسرائیل">وزارت امور خارجه اسرائیل</a> انجام شد، هند را در مقایسه با ۱۲ کشور دیگر که مورد بررسی قرار گرفتند، به عنوان طرفدار رده اول اسرائیل معرفی کرد.<a href="#cite_note-487">[۴۸۳]</a><a href="#cite_note-488">[۴۸۴]</a> هند بزرگ‌ترین مشتری تجهیزات نظامی اسرائیل و اسرائیل دومین شریک نظامی هند پس از روسیه است.<a href="#cite_note-489">[۴۸۵]</a> <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D9%88_%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%88%D9%BE%DB%8C" title="روابط اسرائیل و اتیوپی">اتیوپی</a> به دلیل منافع مشترک سیاسی، مذهبی و امنیتی، متحد اصلی اسرائیل در آفریقا می‌باشد.<a href="#cite_note-490">[۴۸۶]</a> اسرائیل در پروژه‌های آبیاری به اتیوپی رهنمودهای تخصصی می‌دهد و هزاران یهودی اتیوپیایی در اسرائیل زندگی می‌کنند،<a href="#cite_note-491">[۴۸۷]</a> همچنین دو کشور روابط نزدیک نظامی، هنری، سیاسی و ورزشی دارند.<a href="#cite_note-492">[۴۸۸]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="اقتصاد">اقتصاد</h2></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="اقتصاد اسرائیل">اقتصاد اسرائیل</a></div>اسرائیل پیشرفته‌ترین کشور از لحاظ توسعهٔ صنعتی و <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="توسعه اقتصادی">توسعهٔ اقتصادی</a> در منطقهٔ <a href="/wiki/%D8%BA%D8%B1%D8%A8_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="غرب آسیا">غرب آسیا</a> و خاورمیانه درنظر گرفته می‌شود.<a href="#cite_note-493">[۴۸۹]</a> کیفیت آموزش مراکز آموزش و پرورش اسرائیل و ایجاد یک جامعه با انگیزهٔ بسیار بالا و تحصیل‌کرده تا حد زیادی عامل ترغیب و تحریک این کشور برای رونق <a href="/wiki/%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D8%B1%D9%81%D8%AA%D9%87" title="فناوری پیشرفته">فناوری‌های بالا</a> و توسعهٔ سریع اقتصادی است.<a href="#cite_note-494">[۴۹۰]</a> اسرائیل دومین کشور پس از ایالات متحده در داشتن <a href="/wiki/%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%D9%86%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="شرکت نوپا">شرکت‌های نوپا</a><a href="#cite_note-495">[۴۹۱]</a> و خارج از آمریکای شمالی کشوری است که بیش‌ترین تعداد شرکت‌های فهرست‌شده در بورس نزدک را دارد.<a href="#cite_note-496">[۴۹۲]</a> در سال ۲۰۱۰ اسرائیل رتبهٔ ۱۷ در میان کشورهای جهان از لحاظ توسعه‌یافتگی اقتصاد را از مؤسسهٔ برجسته و بسیار معتبر <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/en:International_Institute_for_Management_Development" class="extiw" title="w:en:International Institute for Management Development">آی‌ام‌دی</a> کسب نمود. در همین سال اقتصاد اسرائیل با دوام‌ترین اقتصاد جهان در برابر بحران‌ها رتبه‌بندی شد و همچنین رتبهٔ اول را در سرمایه‌گذاری بر روی مراکز تحقیق و توسعه کسب کرد.<a href="#cite_note-ynetnews.com-497">[۴۹۳]</a> <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="بانک اسرائیل">بانک اسرائیل</a> در سال ۲۰۱۰ رتبهٔ اول را در میان بانک‌های مرکزی برای داشتن عملکرد کارآمد کسب کرد درحالی‌که سال ۲۰۰۹ رتبهٔ ۸اٌم را داشت. اسرائیل همچنین به‌عنوان پیشرو در عرضهٔ نیروی انسانی ماهر رتبه‌بندی شد.<a href="#cite_note-ynetnews.com-497">[۴۹۳]</a> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Solar_dish_at_Ben-Gurion_National_Solar_Energy_Center_in_Israel.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Solar_dish_at_Ben-Gurion_National_Solar_Energy_Center_in_Israel.jpg/240px-Solar_dish_at_Ben-Gurion_National_Solar_Energy_Center_in_Israel.jpg" decoding="async" width="240" height="180" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Solar_dish_at_Ben-Gurion_National_Solar_Energy_Center_in_Israel.jpg/360px-Solar_dish_at_Ben-Gurion_National_Solar_Energy_Center_in_Israel.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Solar_dish_at_Ben-Gurion_National_Solar_Energy_Center_in_Israel.jpg/480px-Solar_dish_at_Ben-Gurion_National_Solar_Energy_Center_in_Israel.jpg 2x" data-file-width="3340" data-file-height="2504" /></a><figcaption>بزرگ‌ترین دیش انرژی خورشیدی جهان در <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%B1%DA%98%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%D9%86_%DA%AF%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="مرکز ملی انرژی خورشیدی بن گورین (صفحه وجود ندارد)">مرکز ملی انرژی خورشیدی بن گورین</a> در <a href="/wiki/%D8%B5%D8%AD%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%86%DA%AF%D8%A8" title="صحرای نگب">صحرای نگب</a></figcaption></figure> اسرائیل به‌دلیل واقع‌شدن در منطقهٔ خاورمیانه که منطقه‌ای خشک، کم‌آب و دارای سطح بالای تابش نور خورشید است، توان خود را معطوف به فناوری‌های دارای بازدهی بالا در این شرایط کرده است و یک کشور پیش‌رو در توسعه <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B1%DA%98%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF%DB%8C" title="انرژی خورشیدی">انرژی خورشیدی</a>،<a href="#cite_note-498">[۴۹۴]</a><a href="#cite_note-499">[۴۹۵]</a> <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D8%AA%D9%87_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%85%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="الکتریسیته زمین‌گرمایی">الکتریسیته زمین‌گرمایی</a> و <a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA_%D8%A2%D8%A8" title="مدیریت آب">مدیریت آب</a> و حفاظت از آن محسوب می‌شود،<a href="#cite_note-500">[۴۹۶]</a> و توسعهٔ <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/en:Bleeding_edge_technology" class="extiw" title="w:en:Bleeding edge technology">فناوری‌های روی لَبه</a> در زمینهٔ نرم‌افزار، ارتباطات و <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="علوم زیستی">علوم زیستی</a> این کشور که غالباً در <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D9%84%DB%8C%DA%A9%D9%86_%D9%88%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="سیلیکن وادی">سیلیکون وادی</a> متمرکز شده‌اند با <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D9%84%DB%8C%DA%A9%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D9%88%D9%84%DB%8C" title="سیلیکون‌ولی">سیلیکون ولی</a> ایالات متحده مقایسه می‌شود.<a href="#cite_note-501">[۴۹۷]</a><a href="#cite_note-502">[۴۹۸]</a> بنابر گزارشی در سال ۲۰۱۰ از <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87_%D9%88_%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="سازمان توسعه و همکاری اقتصادی">سازمان توسعه و همکاری اقتصادی</a> که اسرائیل هم عضو آن است، اسرائیل رتبهٔ نخست جهان را در صرف هزینه‌های تحقیق و توسعه از تولید ناخالص داخلی را دارد.<a href="#cite_note-503">[۴۹۹]</a> <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D9%84" title="اینتل">اینتل</a> و <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%A7%D9%81%D8%AA" title="مایکروسافت">مایکروسافت</a> اولین مراکز <a href="/wiki/%D8%AA%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87" title="تحقیق و توسعه">تحقیق و توسعه</a> خارج از کشور (آمریکا) خود را در اسرائیل ساختند و دیگر <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%B1%D9%BE%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D9%86_%DA%86%D9%86%D8%AF%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%AA%DB%8C" title="کورپوریشن چندملیتی">شرکت‌های چندملیتی</a> <a href="/wiki/%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="شرکت فناوری">فناوری</a> همچون <a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%85" title="آی‌بی‌ام">آی‌بی‌ام</a>، <a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%DA%AF%D9%84" title="گوگل">گوگل</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%BE%D9%84" title="اپل">اپل</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%DA%86%E2%80%8C%D9%BE%DB%8C" title="اچ‌پی">اچ‌پی</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%B3%DA%A9%D9%88_%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85%D8%B2" title="سیسکو سیستمز">سیسکو سیستمز</a>، <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B3%D8%A8%D9%88%DA%A9" class="mw-redirect" title="فیسبوک">فیسبوک</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%AA%D9%88%D8%B1%D9%88%D9%84%D8%A7" title="موتورولا">موتورولا</a> و چند شرکت دیگر واحدهای <a href="/wiki/%D8%AA%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87" title="تحقیق و توسعه">تحقیق و توسعه</a> را در این کشور در منطقهٔ سیلیکون وادی باز کرده‌اند که علاوه بر این شرکت‌های خارجی، بسیاری از شرکت‌های فناوری بالای اسرائیلی در این منطقه مستقر هستند. این کشور دارای مقدار زیادی از مخازن گاز طبیعی در ساحل خود در دریای مدیترانه است که انتظار می‌رود این کشور را از واردکننده گاز به صادرکننده آن تبدیل کند.<a href="#cite_note-504">[۵۰۰]</a> از سال ۱۹۸۵، آمریکا سالانه در حدود ۳ میلیارد دلار به اسرائیل کمک کرده است. از سال ۱۹۷۶، اسرائیل بیشترین مقدار کمک‌های خارجی سالانهٔ آمریکا را دریافت کرده است. به‌علاوه پس از <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D9%85" title="جنگ جهانی دوم">جنگ جهانی دوم</a> آمریکا در مجموع بیشترین کمک‌های مالی را به اسرائیل ارائه داده است.<a href="#cite_note-505">[۵۰۱]</a> کمک‌های مالی آمریکا قرار است از سال ۲۰۰۸ به تدریج افزایش یابد و حداکثر به ۳٫۱ میلیارد دلار در سال برسد، با این همه کمک ۳٫۱ میلیاردی آمریکا، بخش کوچکی از بودجه سالیانه اسرائیل را تشکیل می‌دهد. منتقدان اسرائیل ادعا می‌کنند که این کمک‌ها از ابتدای آغاز آن (۱۹۴۹) تا به حال، به ۱۰۸ میلیارد دلار بالغ شده است که <a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%DA%A9" class="mw-redirect" title="آی‌پک">آی‌پک</a> (کمیته روابط عمومی آمریکایی اسرائیلی) نقش مهمی در جمع‌آوری این کمک‌ها داشته است.<a href="#cite_note-506">[۵۰۲]</a><a href="#cite_note-507">[۵۰۳]</a> اما از سوی دیگر مدافعان اسرائیل از جمله <a href="/wiki/%DA%A9%D9%85%DB%8C%D8%AA%D9%87_%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84%DB%8C" class="mw-redirect" title="کمیته روابط عمومی آمریکایی اسرائیلی">کمیته روابط عمومی آمریکایی اسرائیلی</a><a href="#cite_note-autogenerated1-508">[۵۰۴]</a> مدعی هستند که ارقامی همچون کمک ۱۰۸ میلیارد دلار کمک از آغاز تشکیل اسرائیل تاکنون، آماری نیست که موجب سازندگی و آبادانی و حاصل پیشرفت‌های گسترده یک کشور درگیر جنگ در زمینه‌های مختلف بوده باشد، بلکه تلاش خود ملت و ابتکار و میهن‌پرستی و سخت کوشی مردمان آن عامل دستاوردهای گسترده <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="علمی">علمی</a>، <a href="/wiki/%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA" title="صنعت">صنعتی</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B2%DB%8C" title="کشاورزی">کشاورزی</a>، <a href="/wiki/%D8%A8%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="بهداشتی">بهداشتی</a>، <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C" title="پزشکی">پزشکی</a>، <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="هنری">هنری</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="ادبی">ادبی</a> آن بوده است.<a href="#cite_note-autogenerated1-508">[۵۰۴]</a> گفتنی است که امروزه اسرائیل به نسبت جمعیت خود دارای صادرات قابل توجهی است و تکنولوژی و محصولاتی با تکنولوژی بالا را حتی به کشورهای <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D9%87_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="ایالات متحده آمریکا">ایالات متحده آمریکا</a> و کشورهای بزرگی چون <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AF" title="هند">هند</a><a href="#cite_note-autogenerated4-509">[۵۰۵]</a> و <a href="/wiki/%DA%86%DB%8C%D9%86" title="چین">چین</a><a href="#cite_note-autogenerated3-510">[۵۰۶]</a> صادر می‌کند. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="گردشگری">گردشگری</h3></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="گردشگری در اسرائیل">گردشگری در اسرائیل</a></div> صنعت <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="گردشگری">گردشگری</a> یکی از منابع مهم درآمد برای کشورهاست و اسرائیل نیز از این قاعده مستثنی نیست. جهانگردان بسیاری به منظور بازدید از مناطق باستانی مذهبی <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87" title="موزه">موزهها</a> مناطق طبیعی جغرافیایی و سواحل از اسرائیل دیدن می‌کنند.<a href="#cite_note-511">[۵۰۷]</a> جهانگردی یکی از مهم‌ترین منابع حمایتی صنایع اسرائیل از جمله تجارت هتل‌ها و رستوران‌ها است. در سال ۲۰۰۹ بیش از ۲٫۷ میلیون نفر <a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%B1%D8%AF" class="mw-redirect" title="جهانگرد">جهانگرد</a> از اسرائیل بازدید کردند.<a href="#cite_note-512">[۵۰۸]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="آزادی‌های_اجتماعی_و_رسانه‌ای">آزادی‌های اجتماعی و رسانه‌ای</h2></div> قوانین کشور اسرائیل مبتنی بر اصول <a href="/wiki/%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="دموکراسی">دموکراسی</a> و <a href="/wiki/%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="سکولاریسم">سکولاریسم</a> نوشته شده است.<a href="#cite_note-513">[۵۰۹]</a> این کشور از لحاظ آزادی‌های اجتماعی و روند دمکراسی پیشروترین کشور در <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87_%D8%AE%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" class="mw-redirect" title="منطقه خاورمیانه">منطقه خاورمیانه</a> محسوب می‌شود، با این حال دولت اسرائیل مجوز چنین آزادی را در سرزمین‌های فلسطینی تحت اشغال نمی‌دهد. به گفته سازمان گزارشگران بدون مرز سربازان اسرائیلی علیه خبرنگاران عربی که برای رسانه‌های محلی یا دیگر کشورهای عربی کار می‌کنند تبعیض قائل شده است و با آنان بدرفتاری می‌کنند. در خود اسرائیل نیز بحث آزادی بیان خصوصاً زمانی مفهوم پیدا می‌کند که قرار است در مورد مسئله فلسطین سخن گفته شود. در اسرائیل قانون خاصی برای مطبوعات وجود ندارد و در صورتی هم که رسانه‌ها با اعتراض و اقامه دعوا روبرو شوند در دادگاه‌های عادی به جرایم آن‌ها رسیدگی می‌شود.<a href="#cite_note-autogenerated2-514">[۵۱۰]</a> تمامی جراید اسرائیلی مستقل هستند. <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AF%D9%88%D9%86_%D9%85%D8%B1%D8%B2" class="mw-redirect" title="سازمان گزارشگران بدون مرز">سازمان گزارشگران بدون مرز</a>، که یک سازمان بین‌المللی دفاع از مطبوعات است، در گزارشی که در سال ۲۰۰۵ منتشر کرد، رسانه‌های اسرائیلی را «مقتدر و مستقل» خواند اما افزود <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%B4_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="mw-redirect" title="ارتش اسرائیل">ارتش اسرائیل</a> به کرات مانع فعالیت روزنامه‌نگاران فلسطینی و خارجی شده است. قابل ذکر است متن تمام روزنامه‌های فلسطینی قبل از چاپ باید توسط مقامات اسرائیلی مورد بازبینی قرار گیرد.<a href="#cite_note-autogenerated2-514">[۵۱۰]</a> <a href="/wiki/%DA%86%D9%86%D8%AF%D9%87%D9%85%D8%B3%D8%B1%DB%8C" title="چندهمسری">چندهمسری</a> در اسرائیل غیرقانونی است.<a href="#cite_note-515">[۵۱۱]</a><a href="#cite_note-516">[۵۱۲]</a> جامعه <a href="/wiki/%D9%87%D9%85%D8%AC%D9%86%D8%B3%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="همجنس‌گرایان">همجنس‌گرایان</a> دارای <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="آزادی">آزادی‌های وسیع اجتماعی</a> در این کشور هستند، هرچند برخی گروه‌های مذهبی محافظه‌کار در اسرائیل با این آزادی‌ها مخالفند.<a href="#cite_note-517">[۵۱۳]</a> همچنین مجازات اعدام در کشور اسرائیل وجود ندارد و این مجازات از قوانین کیفری لغو شده است.<a href="#cite_note-518">[۵۱۴]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="فرهنگ">فرهنگ</h2></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ادبیات">ادبیات</h3></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Agnon.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Agnon.jpg/220px-Agnon.jpg" decoding="async" width="220" height="293" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Agnon.jpg/330px-Agnon.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Agnon.jpg/440px-Agnon.jpg 2x" data-file-width="651" data-file-height="868" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D9%88%D8%A6%D9%84_%DB%8C%D9%88%D8%B3%D9%81_%D8%A2%DA%AF%D9%86%D9%88%D9%86" title="شموئل یوسف آگنون">شموئل یوسف آگنون</a>، برنده <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%87_%D9%86%D9%88%D8%A8%D9%84_%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="جایزه نوبل ادبیات">جایزه نوبل ادبیات</a>.</figcaption></figure> به عنوان بخشی از <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AD%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="احیای زبان عبری">رنسانس</a> عبری به عنوان یک زبان گفتاری از اواسط قرن نوزدهم ادبیات اسرائیل عمدتاً شعر و نثری است که به <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="زبان عبری">زبان عبری</a> نوشته شده،<a href="#cite_note-519">[۵۱۵]</a> اگرچه مجموعه کوچکی از ادبیات به زبان‌های دیگر مانند انگلیسی منتشر می‌شود. طبق قانون، دو نسخه از تمام آثار چاپ‌شده در اسرائیل باید در <a href="/wiki/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="کتابخانه ملی اسرائیل">کتابخانه ملی اسرائیل</a> در <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B9%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85" title="دانشگاه عبری اورشلیم">دانشگاه عبری اورشلیم</a> نگهداری شوند. در سال ۲۰۰۱، این قانون اصلاح شد تا آثار صوتی و تصویری و سایر رسانه‌های غیر چاپی را نیز دربر گیرد.<a href="#cite_note-520">[۵۱۶]</a> در سال ۲۰۱۶، ۸۹ درصد از ۷۳۰۰ کتاب منتقل‌شده به کتابخانه به زبان عبری بود.<a href="#cite_note-521">[۵۱۷]</a> در سال ۱۹۶۶، <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D9%88%D8%A6%D9%84_%DB%8C%D9%88%D8%B3%D9%81_%D8%A2%DA%AF%D9%86%D9%88%D9%86" title="شموئل یوسف آگنون">شموئل یوسف آگنون</a> <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%87_%D9%86%D9%88%D8%A8%D9%84_%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="جایزه نوبل ادبیات">جایزه نوبل ادبیات را</a> با نویسنده یهودی آلمانی <a href="/wiki/%D9%86%D9%84%DB%8C_%D8%B2%D8%A7%DA%A9%D8%B3" title="نلی زاکس">نلی ساکس</a> به صورت مشترک برنده شدند.<a href="#cite_note-522">[۵۱۸]</a> شاعران برجسته اسرائیلی <a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%D8%A7_%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%AD%D8%A7%DB%8C" title="یهودا امیحای">یهودا آمیچای</a>، ناتان آلترمن، <a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A7_%DA%AF%D9%84%D8%AF%D8%A8%D8%B1%DA%AF" title="لیا گلدبرگ">لیا گلدبرگ</a> و <a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%DA%86%D9%84_%D8%A8%D9%84%D9%88%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%86" title="ریچل بلووسین">راشل بلوستاین</a> بوده‌اند.<a href="#cite_note-523">[۵۱۹]</a> رمان‌نویسان مشهور بین‌المللی معاصر اسرائیلی عبارتند از <a href="/wiki/%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B3_%D8%B9%D9%88%D8%B2" title="عاموس عوز">عاموس اوز</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D8%B1_%DA%A9%D8%B1%D8%AA" title="اتگار کرت">اتگار کرت</a> و <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%85%D9%86" title="دیوید گراسمن">دیوید گروسمن</a>.<a href="#cite_note-524">[۵۲۰]</a><a href="#cite_note-525">[۵۲۱]</a> اسرائیل همچنین خانه امیل حبیبی بوده است که رمان زندگی پنهان سعید: بدبین و نوشته‌های دیگر او جایزه اسرائیلی برای ادبیات عرب را به ارمغان آورد.<a href="#cite_note-526">[۵۲۲]</a><a href="#cite_note-prize-527">[۵۲۳]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="موسیقی_و_رقص">موسیقی و رقص</h3></div> موسیقی اسرائیل شامل تأثیرات موسیقایی از سراسر جهان است. موسیقی <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D9%85%D8%B2%D8%B1%D8%A7%D8%AD%DB%8C" title="موسیقی مزراحی">مزراحی</a> و سفاردی، ملودی‌های <a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA_%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D8%AF%DB%8C" title="یهودیت حسیدی">حسیدی</a>، موسیقی یونانی، <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D8%B2" title="جاز">جاز</a> و <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%BE_%D8%B1%D8%A7%DA%A9" title="پاپ راک">پاپ راک</a>، همه بخش‌هایی چند از صحنه موسیقی این کشور هستند.<a href="#cite_note-528">[۵۲۴]</a><a href="#cite_note-529">[۵۲۵]</a> در میان ارکسترهای مشهور جهان<a href="#cite_note-530">[۵۲۶]</a> اسرائیل، ارکستر فیلارمونیک اسرائیل <a href="/wiki/%D8%B2%D9%88%D8%A8%DB%8C%D9%86_%D9%85%D9%87%D8%AA%D8%A7" title="زوبین مهتا">زوبین مهتا</a> را می‌شود نام برد که بیش از هفتاد سال از آغاز فعالیت هنری او می‌گذرد و امروزه بیش از دویست کنسرت در هر سال اجرا می‌کند.<a href="#cite_note-531">[۵۲۷]</a> <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%B3%D8%A7%DA%A9_%D9%BE%D8%B1%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="ایتساک پرلمان">ایتساک پرلمان</a>، <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D9%86%D8%AE%D8%A7%D8%B3_%D8%B2%D9%88%DA%A9%D8%B1%D9%85%D9%86" title="پینخاس زوکرمن">پینخاس زوکرمن</a> و <a href="/wiki/%D8%B9%D9%88%D9%81%D8%B1%D8%A7_%D8%AD%D8%A7%D8%B2%D8%A7" title="عوفرا حازا">عوفرا حازا</a> از جمله نوازندگان مشهور بین‌المللی هستند که در اسرائیل متولد شده‌اند. اسرائیل از سال ۱۹۷۳ تقریباً هر سال در <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%A8%D9%82%D9%87_%D8%A2%D9%88%D8%A7%D8%B2_%DB%8C%D9%88%D8%B1%D9%88%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%86" title="مسابقه آواز یوروویژن">مسابقه آواز یوروویژن</a> <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D8%AF%D8%B1_%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%A8%D9%82%D9%87_%D8%A2%D9%88%D8%A7%D8%B2_%DB%8C%D9%88%D8%B1%D9%88%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%86" title="اسرائیل در مسابقه آواز یوروویژن">شرکت کرده است</a> و چهار بار برنده این رقابت شده است و دو بار میزبان آن بوده.<a href="#cite_note-532">[۵۲۸]</a><a href="#cite_note-533">[۵۲۹]</a> <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AA" title="ایلات">ایلات</a> از سال ۱۹۸۷ هر تابستان میزبان فستیوال موسیقی بین‌المللی خود به نام جشنواره جاز دریای سرخ است.<a href="#cite_note-534">[۵۳۰]</a> <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D9%81%D9%88%D9%84%DA%A9_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B5%D8%B1" title="موسیقی فولک معاصر">ترانه‌های فولکلور</a> متعارف ملت، معروف به «سرودهای سرزمین اسرائیل» به روایت تجربیات پیشگامان در ساختن سرزمین یهودی می‌پردازد.<a href="#cite_note-535">[۵۳۱]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="سینما_و_تئاتر">سینما و تئاتر</h3></div> ده فیلم اسرائیلی تاکنون نامزدهای نهایی <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%87_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D8%B1_%D8%A8%D9%87%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86_%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C" title="جایزه اسکار بهترین فیلم بین‌المللی">بهترین فیلم خارجی</a> <a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%B2_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D8%B1" title="جوایز اسکار">اسکار</a> از زمان تأسیس اسرائیل بوده‌اند. فیلم <a href="/wiki/%D8%B9%D8%AC%D9%85%DB%8C_(%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85)" title="عجمی (فیلم)">عجمی</a> در سال ۲۰۰۹ سومین نامزدی متوالی یک فیلم اسرائیلی بود.<a href="#cite_note-536">[۵۳۲]</a> اسرائیل با ادامه سنت‌های قوی تئاتری <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A6%D8%A7%D8%AA%D8%B1_%DB%8C%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="تئاتر ییدیش (صفحه وجود ندارد)">تئاتر ییدیش</a> در شرق اروپا، صحنه تئاتر در این کشور را به شکلی فعالانه حفظ می‌کند. تئاتر هابیما در تل آویو که در سال ۱۹۱۸ تأسیس شد، قدیمی‌ترین شرکت تئاتر رپرتوار و تئاتر ملی اسرائیل است.<a href="#cite_note-537">[۵۳۳]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="رسانه‌ها">رسانه‌ها</h3></div> گزارش سالانه <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D9%85%D8%B7%D8%A8%D9%88%D8%B9%D8%A7%D8%AA_(%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4)" title="آزادی مطبوعات (گزارش)">آزادی مطبوعات</a> در سال ۲۰۱۷ توسط <a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="خانه آزادی">خانه آزادی،</a> اسرائیل را به عنوان آزادترین کشور <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%A7_(%D8%A7%D8%B5%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%AD)" title="منا (اصطلاح)">خاورمیانه و شمال آفریقا</a> و ۶۴مین کشور جهان رتبه‌بندی کرد.<a href="#cite_note-538">[۵۳۴]</a> در <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%AE%D8%B5_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87" title="شاخص آزادی رسانه">فهرست آزادی مطبوعات</a> در سال ۲۰۱۷ توسط <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AF%D9%88%D9%86_%D9%85%D8%B1%D8%B2" title="گزارشگران بدون مرز">گزارشگران بدون مرز</a>، اسرائیل (شامل موارد "برون سرزمینی")<a href="#cite_note-539">[۵۳۵]</a> در رده ۹۱ از ۱۸۰ کشور قرار گرفت، که در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا اسرائیل را در رده‌بندی نخستین قرار می‌دهد.<a href="#cite_note-540">[۵۳۶]</a> گزارشگران بدون مرز خاطرنشان کردند که «روزنامه نگاران فلسطینی به‌طور سیستماتیک در معرض خشونت در نتیجه پوشش آنها از رویدادهای کرانه باختری قرار می‌گیرند».<a href="#cite_note-541">[۵۳۷]</a> از سال ۲۰۰۱ تاکنون بیش از ۵۰ روزنامه‌نگار فلسطینی توسط اسرائیل کشته شده‌اند<a href="#cite_note-Guyer_2022-542">[۵۳۸]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="موزه‌ها">موزه‌ها</h3></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Billy_Rose_Art_Garden_(14755133799).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/Billy_Rose_Art_Garden_%2814755133799%29.jpg/220px-Billy_Rose_Art_Garden_%2814755133799%29.jpg" decoding="async" width="220" height="142" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/Billy_Rose_Art_Garden_%2814755133799%29.jpg/330px-Billy_Rose_Art_Garden_%2814755133799%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/Billy_Rose_Art_Garden_%2814755133799%29.jpg/440px-Billy_Rose_Art_Garden_%2814755133799%29.jpg 2x" data-file-width="4752" data-file-height="3062" /></a><figcaption>حرم کتاب، منبع غنی <a href="/wiki/%D8%B7%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="طومارهای دریای مرده">طومارهای دریای مرده</a> در اورشلیم</figcaption></figure> <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="موزه اسرائیل">موزه اسرائیل</a> در اورشلیم یکی از مهم‌ترین مؤسسات فرهنگی اسرائیل است<a href="#cite_note-imj-543">[۵۳۹]</a> و <a href="/wiki/%D8%B7%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="طومارهای دریای مرده">طومارهای دریای مرده</a><a href="#cite_note-544">[۵۴۰]</a> را به همراه مجموعه‌ای گسترده از هنر یهودایی و <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86%D9%87_%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%BA%D8%B1%D8%A8" title="پیشینه هنر غرب">اروپایی</a> در خود جای داده.<a href="#cite_note-imj-543">[۵۳۹]</a> موزه ملی <a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D9%84%D9%88%DA%A9%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="هولوکاست">هولوکاست</a> اسرائیل، <a href="/wiki/%DB%8C%D8%AF_%D9%88%D8%B4%D9%85" title="ید وشم">ید وشم</a>، آرشیو مرکزی جهانی اطلاعات مربوط به هولوکاست است. <a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D9%BE%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" class="mw-redirect" title="خانه پراکندگی‌ها">خانه پراکندگی‌ها</a> در محوطه <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AA%D9%84_%D8%A2%D9%88%DB%8C%D9%88" class="mw-redirect" title="دانشگاه تل آویو">دانشگاه تل آویو</a>، یک موزه تعاملیست که به تاریخ جوامع یهودی در سراسر جهان اختصاص دارد.<a href="#cite_note-545">[۵۴۱]</a> جدای از موزه‌های بزرگ در شهرهای بزرگ، فضاهای هنری با کیفیت بالا در بسیاری از شهرها و <a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D8%A8%D9%88%D8%AA%D8%B5" title="کیبوتص">کیبوتس‌ها</a> وجود دارد. عین هارود بزرگ‌ترین موزه هنری در شمال کشور است.<a href="#cite_note-546">[۵۴۲]</a> اسرائیل دارای بالاترین سرانه تعداد موزه در جهان است.<a href="#cite_note-547">[۵۴۳]</a> چندین موزه اسرائیلی به فرهنگ اسلامی نیز اختصاص دارد، از جمله موزه راکفلر و <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%A4%D8%B3%D8%B3%D9%87_%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D9%84%D8%B3_%D8%A2%D9%86%D8%AC%D9%84%D8%B3_%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="مؤسسه هنر اسلامی لس آنجلس مایر (صفحه وجود ندارد)">موسسه هنر اسلامی اورشلیم</a>، که هر دو در اورشلیم واقع شده‌اند. محتوای موزه راکفلر به خصوص بقایای باستان‌شناسی از دوره عثمانی و سایر دوره‌های تاریخ خاورمیانه اختصاص دارد. این مکان همچنین خانه اولین جمجمه فسیلی <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="انسانیان">انسانیان</a> است که در غرب آسیا یافت شده است که <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B1%D8%AF_%DA%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%84%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="مرد گالیله (صفحه وجود ندارد)">انسان گالیله</a> نامگذاری شده<a href="#cite_note-548">[۵۴۴]</a> و نمایی از آن در موزه اسرائیل به نمایش درآمده.<a href="#cite_note-549">[۵۴۵]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="غذا">غذا</h3></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Food_in_Israel.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Food_in_Israel.jpg/220px-Food_in_Israel.jpg" decoding="async" width="220" height="149" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Food_in_Israel.jpg/330px-Food_in_Israel.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Food_in_Israel.jpg/440px-Food_in_Israel.jpg 2x" data-file-width="2390" data-file-height="1620" /></a><figcaption>یک وعده غذایی شامل <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%A7%D9%81%D9%84" title="فلافل">فلافل</a>، <a href="/wiki/%D8%AD%D9%85%D8%B5_(%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%A7%DA%A9)" title="حمص (خوراک)">حمص</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C_%D8%B3%D8%B1%D8%AE%E2%80%8C%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="سیب‌زمینی سرخ‌کرده">سیب زمینی سرخ کرده</a> و <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="سالاد اسرائیلی">سالاد اسرائیلی</a></figcaption></figure> <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B4%D9%BE%D8%B2%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="آشپزی اسرائیلی">غذاهای اسرائیلی</a> شامل غذاهای محلی و همچنین <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B4%D9%BE%D8%B2%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="آشپزی یهودی">غذاهای یهودی</a> است که توسط <a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D9%88%D8%B1_%D8%A7%D8%B2_%D9%88%D8%B7%D9%86" title="یهودیان دور از وطن">یهودیان دور از وطن</a> به این کشور آورده شده است. از زمان تأسیس دولت در سال ۱۹۴۸، به ویژه از اواخر دهه ۱۹۷۰، غذاهای ترکیبی اسرائیلی توسعه یافته است.<a href="#cite_note-raviv-550">[۵۴۶]</a> تقریباً نیمی از جمعیت اسرائیلی-یهودی به رعایت موارد <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%B4%D8%B1" title="کوشر">کوشر</a> در رژیم غذایی منزل شهادت می‌دهند.<a href="#cite_note-551">[۵۴۷]</a><a href="#cite_note-Bernstein-552">[۵۴۸]</a> رستوران‌های کوشر، اگرچه در دهه ۱۹۶۰ نادر بودند، اما تا تاریخ ۲۰۱۵<a class="external text" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84&action=edit">[بروزرسانی]</a> حدود یک چهارم کل جمعیت رستوران‌ها را را تشکیل می‌دهند که شاید منعکس کننده ارزش‌های عمدتاً سکولار اسرائیل آن کسانی باشد که بیرون غذا می‌خورند.<a href="#cite_note-raviv-550">[۵۴۶]</a> هتل رستوران‌ها تمایل بیشتری به سرو غذای کوشر دارند.<a href="#cite_note-raviv-550">[۵۴۶]</a> بازار خرده فروشی غیر کوشر به‌طور سنتی پراکنده بود، اما به دنبال <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D8%AF%D9%87%D9%87_%DB%B1%DB%B9%DB%B9%DB%B0" title="علیای پساشوروی دهه ۱۹۹۰">هجوم مهاجران از کشورهای پس از شوروی</a> در طول دهه ۱۹۹۰ به سرعت و به‌طور قابل توجهی رشد کرد.<a href="#cite_note-bernstein-553">[۵۴۹]</a> همراه با ماهی غیر کوشر، خرگوش و شترمرغ، <a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%B4%D8%AA_%D8%AE%D9%88%DA%A9" title="گوشت خوک">گوشت خوک</a> – که در اسرائیل اغلب «گوشت سفید» نامیده می‌شود<a href="#cite_note-bernstein-553">[۵۴۹]</a> – تولید و مصرف می‌شود، اگرچه یهودیت و اسلام مصرف آن را ممنوع کرده است.<a href="#cite_note-554">[۵۵۰]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ورزش‌ها">ورزش‌ها</h3></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D7%99%D7%A8%D7%95%D7%A7_%D7%A2%D7%95%D7%9C%D7%94.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/%D7%99%D7%A8%D7%95%D7%A7_%D7%A2%D7%95%D7%9C%D7%94.jpg/220px-%D7%99%D7%A8%D7%95%D7%A7_%D7%A2%D7%95%D7%9C%D7%94.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/%D7%99%D7%A8%D7%95%D7%A7_%D7%A2%D7%95%D7%9C%D7%94.jpg/330px-%D7%99%D7%A8%D7%95%D7%A7_%D7%A2%D7%95%D7%9C%D7%94.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/%D7%99%D7%A8%D7%95%D7%A7_%D7%A2%D7%95%D7%9C%D7%94.jpg/440px-%D7%99%D7%A8%D7%95%D7%A7_%D7%A2%D7%95%D7%9C%D7%94.jpg 2x" data-file-width="4000" data-file-height="3000" /></a><figcaption>هواداران <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%81%D9%88%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D9%84_%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%A8%DB%8C_%D8%AD%DB%8C%D9%81%D8%A7" title="باشگاه فوتبال مکابی حیفا">مکابی هیفا</a> در استادیوم سامی اوفر در شهر حیفا</figcaption></figure> محبوب‌ترین ورزش‌ها در اسرائیل <a href="/wiki/%D9%81%D9%88%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D9%84" title="فوتبال">فوتبال</a> و <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B3%DA%A9%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D9%84" title="بسکتبال">بسکتبال</a> است.<a href="#cite_note-555">[۵۵۱]</a> <a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%DA%AF_%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1_%D9%81%D9%88%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D9%84_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="لیگ برتر فوتبال اسرائیل">لیگ برتر اسرائیل</a> و <a href="/w/index.php?title=%D9%84%DB%8C%DA%AF_%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1_%D8%A8%D8%B3%DA%A9%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D9%84_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="لیگ برتر بسکتبال اسرائیل (صفحه وجود ندارد)">لیگ برتر بسکتبال اسرائیل</a>، لیگ‌های حرفه‌ای این کشور را شامل می‌شوند.<a href="#cite_note-556">[۵۵۲]</a> <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%81%D9%88%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D9%84_%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%A8%DB%8C_%D8%AD%DB%8C%D9%81%D8%A7" title="باشگاه فوتبال مکابی حیفا">مکابی حیفا</a>، <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%81%D9%88%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D9%84_%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%A8%DB%8C_%D8%AA%D9%84_%D8%A2%D9%88%DB%8C%D9%88" class="mw-redirect" title="باشگاه فوتبال مکابی تل آویو">مکابی تل آویو</a>، <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%81%D9%88%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D9%84_%D9%87%D8%A7%D9%BE%D9%88%D8%A6%D9%84_%D8%AA%D9%84_%D8%A2%D9%88%DB%8C%D9%88" title="باشگاه فوتبال هاپوئل تل آویو">هاپوئل تل آویو</a> و <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%81%D9%88%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D9%84_%D8%A8%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85" title="باشگاه فوتبال بیتار اورشلیم">بیتار اورشلیم</a> بزرگ‌ترین باشگاه‌های فوتبال این کشور محسوب می‌گردند. مکابی تل آویو، مکابی حیفا و هاپوئل تل آویو در <a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%DA%AF_%D9%82%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="لیگ قهرمانان اروپا">لیگ قهرمانان اروپا</a> به مصاف هم رفتند و هاپوئل تل آویو به مرحله یک چهارم نهایی <a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%DA%AF_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="لیگ اروپا">جام یوفا</a> نیز دست یافت. اسراییل میزبان و قهرمان <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%85_%D9%85%D9%84%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7_%DB%B1%DB%B9%DB%B6%DB%B4" title="جام ملت‌های آسیا ۱۹۶۴">جام ملتهای آسیا در سال ۱۹۶۴</a> بود. در سال ۱۹۷۰ <a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%D9%85_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D9%81%D9%88%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D9%84_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="تیم ملی فوتبال اسرائیل">تیم ملی فوتبال اسرائیل</a> به <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%85_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%81%D9%88%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D9%84_%DB%B1%DB%B9%DB%B7%DB%B0" title="جام جهانی فوتبال ۱۹۷۰">جام جهانی فوتبال</a> راه یافت، تنها باری که در جام جهانی شرکت کرد. <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DB%B1%DB%B9%DB%B7%DB%B4" title="بازی‌های آسیایی ۱۹۷۴">بازی‌های آسیایی ۱۹۷۴</a> که در تهران برگزار شد، آخرین بازی‌های آسیایی بود که اسرائیل در آن شرکت کرد و پس از آن درگیر کشورهای عربی شد که از رقابت با اسرائیل <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D9%88%D8%AA_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D8%AF%D8%B1_%D9%88%D8%B1%D8%B2%D8%B4" title="بایکوت اسرائیل در ورزش">خودداری می‌کردند</a>. اسرائیل از <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DB%B1%DB%B9%DB%B7%DB%B8" title="بازی‌های آسیایی ۱۹۷۸">بازی‌های آسیایی ۱۹۷۸</a> حذف شد و از آن زمان تاکنون در مسابقات ورزشی آسیایی شرکت نکرده است.<a href="#cite_note-557">[۵۵۳]</a> در سال ۱۹۹۴، <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%81%D8%A7" title="یوفا">یوفا</a> با پذیرش اسرائیل موافقت کرد و تیم‌های فوتبال آن اکنون در اروپا به رقابت می‌پردازند. مکابی تل آویو شش بار قهرمان اروپا در بسکتبال شده است.<a href="#cite_note-558">[۵۵۴]</a> در سال ۲۰۱۶، این کشور به عنوان میزبان بسکت یورو ۲۰۱۷ انتخاب شد. اسرائیل از اولین پیروزی خود <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%BE%DB%8C%DA%A9_%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DB%B1%DB%B9%DB%B9%DB%B2" title="بازی‌های المپیک تابستانی ۱۹۹۲">در سال ۱۹۹۲</a>، ۹ مدال المپیک کسب کرده است، از جمله یک مدال طلا در رشته موج سواری در <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%BE%DB%8C%DA%A9_%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DB%B2%DB%B0%DB%B0%DB%B4" title="بازی‌های المپیک تابستانی ۲۰۰۴">بازی‌های المپیک تابستانی ۲۰۰۴</a>.<a href="#cite_note-559">[۵۵۵]</a> اسرائیل بیش از ۱۰۰ مدال طلا در <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%BE%DB%8C%DA%A9" title="بازی‌های پارالمپیک">بازی‌های پارالمپیک</a> به دست آورده است و در رده بیستم در شمارش مدال‌های تمام دوران قرار دارد. پارالمپیک تابستانی ۱۹۶۸ به میزبانی اسرائیل برگزار شد.<a href="#cite_note-560">[۵۵۶]</a> بازی‌های مکابیا، رویدادی به سبک المپیک برای ورزشکاران یهودی و اسرائیلی، در دهه ۱۹۳۰ افتتاح شد و از آن زمان هر چهار سال یک بار برگزار می‌شود. <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%A7%D8%B1_%D9%BE%DB%8C%D8%B1" title="شاهار پیر">شاهار پیر</a> قهرمان تنیس اسرائیل در ۳۱ ژانویه ۲۰۱۱ در رده ۱۱ام<a href="#cite_note-561">[۵۵۷]</a> جهان قرار گرفت. <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%88_%D9%85%D8%A7%DA%AF%D8%A7" title="کراو ماگا">کراو ماگا</a>، یک هنر رزمی است که توسط مدافعان یهودی یهودی نشین در طول مبارزه با <a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="فاشیسم">فاشیسم</a> در اروپا توسعه یافته است و توسط نیروهای امنیتی و پلیس اسرائیل استفاده می‌شود. اثربخشی و رویکرد عملی آن در دفاع از خود، تحسین و تبعیت گسترده‌ای را در سراسر جهان به همراه داشته است.<a href="#cite_note-562">[۵۵۸]</a> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:BorisGelfandSicilianDefence.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/BorisGelfandSicilianDefence.jpg/220px-BorisGelfandSicilianDefence.jpg" decoding="async" width="220" height="203" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/BorisGelfandSicilianDefence.jpg/330px-BorisGelfandSicilianDefence.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/BorisGelfandSicilianDefence.jpg/440px-BorisGelfandSicilianDefence.jpg 2x" data-file-width="2943" data-file-height="2722" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3_%DA%AF%D9%84%D9%81%D8%A7%D9%86%D8%AF" title="بوریس گلفاند">بوریس گلفاند</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF_%D8%B4%D8%B7%D8%B1%D9%86%D8%AC" title="استادبزرگ شطرنج">استاد بزرگ</a> شطرنج</figcaption></figure> <a href="/wiki/%D8%B4%D8%B7%D8%B1%D9%86%D8%AC" title="شطرنج">شطرنج</a> یک ورزش پیشرو در اسرائیل است و افراد در هر سنی از آن لذت می‌برند. استادان بزرگ اسرائیلی زیادی وجود دارند و شطرنج بازان اسرائیلی در مسابقات قهرمانی جوانان جهان بارها قهرمان شده‌اند.<a href="#cite_note-563">[۵۵۹]</a> اسرائیل سالانه مسابقات قهرمانی بین‌المللی را برگزار می‌کند و در سال ۲۰۰۵ نیز میزبان مسابقات قهرمانی تیمی شطرنج جهان بود. وزارت آموزش و پرورش و <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%AF%D9%87" title="فیده">فدراسیون جهانی شطرنج</a> با پروژه آموزش شطرنج در مدارس اسرائیل موافقت کردند و از آن پس در برنامه درسی برخی از مدارس قرار گرفته است.<a href="#cite_note-564">[۵۶۰]</a> شهر <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A6%D8%B1%D8%B4%D8%A8%D8%B9" title="بئرشبع">بئرشبع</a> با آموزش این بازی در مهدکودک‌های این شهر به مرکز ملی شطرنج تبدیل شده است. تا حدودی به دلیل مهاجرت مردم از شوروی، این شهر میزبان بیشترین تعداد <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF_%D8%B4%D8%B7%D8%B1%D9%86%D8%AC" title="استادبزرگ شطرنج">استاد بزرگ شطرنج</a> در بین شهرهای جهان است.<a href="#cite_note-565">[۵۶۱]</a><a href="#cite_note-566">[۵۶۲]</a> تیم شطرنج اسرائیل برنده مدال نقره المپیاد شطرنج ۲۰۰۸<a href="#cite_note-567">[۵۶۳]</a> و برنز شد و در المپیاد ۲۰۱۰ در بین ۱۴۸ تیم سوم شد. استاد بزرگ اسرائیلی <a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3_%DA%AF%D9%84%D9%81%D8%A7%D9%86%D8%AF" title="بوریس گلفاند">بوریس گلفاند</a> جام جهانی شطرنج 2009<a href="#cite_note-568">[۵۶۴]</a> و مسابقات کاندیداهای ۲۰۱۱ را برای حق به چالش کشیدن قهرمان جهان برنده شد. او قهرمانی شطرنج جهان ۲۰۱۲ را به شطرنج‌باز قهرمان جهان <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D9%86%D8%A7%D9%86%D8%AF" title="ویسواناتان آناند">آناند</a>، پس از یک تساوی سریع از دست داد. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="تعصب_دینی_در_جامعه_لائیک">تعصب دینی در جامعه لائیک</h3></div> <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D8%B6_%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="تبعیض جنسیتی">تبعیض جنسیتی</a> نیز در گروه‌های متعصب یهودی وجود دارد مانند ممنوعیت استفاده از «شال دعا» برای زنان یا با صدای بلند دعا خواندن.<a href="#cite_note-bbc130510_l03-569">[۵۶۵]</a> ماه مه ۲۰۱۳ در کنار <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%D8%A7%D8%B1_%D9%86%D8%AF%D8%A8%D9%87" title="دیوار ندبه">دیوار ندبه</a> با پرتاب بطری آب و سنگ توسط مردان و دختران متعصب یهودی به سمت «زنان دیوار» (زنان یهودی که <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D9%88" title="تابو">تابوی</a> شال دعای مردانه را شکسته بودند) شدت درگیری به حدی رسید که به مداخله مأموران پلیس و بازداشت افراد متعصب منجر شد. <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C" title="بی‌بی‌سی فارسی">بی‌بی‌سی فارسی</a> با اشاره به تعصبات دینی در جامعه <a href="/wiki/%D9%84%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D8%AA%D9%87" title="لائیسیته">لائیک</a> اسرائیل از این موضوع خبر داد و افزود که چندی پیش از این رویداد دادگاهی رأی داده بود که نباید کسی را از عبادت با پوشش دلخواهش منع کرد اما این رأی با انتقادات شدید یهودیان متعصب روبرو شد. گروه‌های متعصب خواستار اجرای قوانین شریعت به‌طور کامل و اجرای مراسم ازدواج و طلاق به‌طور مذهبی تحت نظر و تابعیت خود هستند. دادستان کل اسرائیل به دولت توصیه کرده بود که برای پیشگیری از جدایی زنان از مردان در اتوبوس، گورستان و بیمارستان قوانینی تصویب شوند و قرار بود که <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%A7%D8%A6%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%81%DB%8C" title="دولت ائتلافی">دولت ائتلافی</a> معافیت <a href="/wiki/%D8%B7%D9%84%D8%A8%D9%87" class="mw-redirect" title="طلبه">طلاب دینی</a> یهودی از <a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D9%85%D8%AA_%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D9%88%D8%B8%DB%8C%D9%81%D9%87" class="mw-redirect" title="خدمت نظام وظیفه">خدمت نظام وظیفه</a> را پایان دهد و دروس تحت تسلط مذهبیون در مدارس را مورد بازنگری قرار دهد.<a href="#cite_note-bbc130510_l03-569">[۵۶۵]</a> زنان در محیط‌های مذهبی اسرائیل اجازه ندارند دامن کوتاه بپوشند.<a href="#cite_note-bbc38331046-570">[۵۶۶]</a> اوائل دسامبر ۲۰۱۶ پارلمان مقرراتی را وضع کرد که در آن لباس‌های «آستین حلقه‌ای، تاپ، دامن کوتاه و سه‌ربع، دمپایی، صندل و لباس‌هایی با شعار سیاسی» را مصداق «پوشش نامناسب» خواند و تعیین کرد که افراد بالای ۱۴ سال چه کارمند چه بازدیدکننده با چنین پوششی اجازه ورود به این ساختمان را ندارند. ۵ دسامبر مأموران نگهبانی پارلمان، با عنوان پوشش نامناسب، مانع ورود برخی زنان شدند. ۱۴ دسامبر حدود ۳۰ زن بیشتر از دستیاران و مشاوران اعضای <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%B3%D8%AA" title="کنست">کنست</a> (<a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="پارلمان">پارلمان</a> اسرائیل) مقابل این ساختمان تجمع اعتراضی تشکیل دادند؛ موضوع مورد بحث اندازه گرفتن دامن توسط نگهبانان بود و اینکه در این مقررات تعیین نشده که چه اندازه‌ای از دامن، کوتاه قلمداد می‌شود. ۱۵ دسامبر ۲۰۱۶ بی‌بی‌سی فارسی با اشاره به مجموع این رویدادها، به نقل از <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AA%D8%B1%D8%B2" title="رویترز">رویترز</a> از حمایت رئیس کنست، <a href="/w/index.php?title=%DB%8C%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B4%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="یوری الدشتاین (صفحه وجود ندارد)">یوری الدشتاین</a> از موضوع پوشش مناسب در پارلمان اسرائیل خبر داد؛ وی در این باره گفت که کنست تبدیل به «<a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران">ایران</a> یا <a href="/wiki/%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="طالبان">طالبان</a>» نشده است.<a href="#cite_note-bbc38331046-570">[۵۶۶]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="توان_نظامی">توان نظامی</h2></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:The_Southern_Lions._Squadron_116._I.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/The_Southern_Lions._Squadron_116._I.jpg/220px-The_Southern_Lions._Squadron_116._I.jpg" decoding="async" width="220" height="143" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/The_Southern_Lions._Squadron_116._I.jpg/330px-The_Southern_Lions._Squadron_116._I.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/The_Southern_Lions._Squadron_116._I.jpg/440px-The_Southern_Lions._Squadron_116._I.jpg 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1038" /></a><figcaption>جنگنده‌های <a href="/wiki/%D9%84%D8%A7%DA%A9%D9%87%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%81-%DB%B3%DB%B5_%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D9%86%DB%8C%D9%86%DA%AF_%DB%B2" title="لاکهید مارتین اف-۳۵ لایتنینگ ۲">اف-۳۵</a> <a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D9%87%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="نیروی هوایی اسرائیل">نیروی هوایی اسرائیل</a></figcaption></figure> <a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B9%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="نیروهای دفاعی اسرائیل">نیروهای دفاعی اسرائیل</a> (IDF) تنها شاخه نظامی <a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AA%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="نیروهای امنیتی اسرائیل">نیروهای امنیتی اسرائیل</a> است که توسط <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3_%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF_%DA%A9%D9%84_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="mw-redirect" title="رئیس ستاد کل اسرائیل">رئیس ستاد کل</a> آن، راماتکل، زیرمجموعه <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="کابینه اسرائیل">کابینه</a> اداره و هدایت می‌گردد. ارتش اسرائیل متشکل از <a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%87%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%B4_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="قرارگاه فرماندهی ارتش اسرائیل">ارتش</a>، <a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D9%87%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="نیروی هوایی اسرائیل">نیروی هوایی</a> و <a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="نیروی دریایی اسرائیل">نیروی دریایی</a> است. این سازمان در طول <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%B9%D8%B1%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_(%DB%B1%DB%B9%DB%B4%DB%B8)" class="mw-redirect" title="جنگ عرب‌ها و اسرائیل (۱۹۴۸)">جنگ اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۴۸</a> با تثبیت سازمان‌های شبه‌نظامی — عمدتاً به رهبری <a href="/wiki/%D9%87%DA%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7" title="هگانا">هگانا</a> — که به تأسیس دولت نیز یاری رساندند، تأسیس شد.<a href="#cite_note-571">[۵۶۷]</a> ارتش اسرائیل همچنین از منابع <a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%D8%A7%D9%86" title="آمان">اداره اطلاعات نظامی</a> (آمان) که با <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%D8%A7%D8%AF" title="موساد">موساد</a> و <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%A8%D8%A7%DA%A9" title="شاباک">شاباک</a> همکاری می‌کند، استفاده می‌نماید.<a href="#cite_note-572">[۵۶۸]</a> نیروهای دفاعی اسرائیل در طول تاریخ کوتاه خود در چندین <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="mw-redirect" title="جنگ‌های اسرائیل">جنگ بزرگ</a> و درگیری‌های مرزی شرکت داشته‌اند و همین امر نیز آن را به یکی از آموزش‌دیده‌ترین نیروهای مسلح در میدان نبرد و در جهان تبدیل کرده است.<a href="#cite_note-573">[۵۶۹]</a> اکثر اسرائیلی‌ها در سن ۱۸ سالگی <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="سربازی در اسرائیل">به ارتش فراخوانده</a> می‌شوند.<a href="#cite_note-574">[۵۷۰]</a> پس از خدمت اجباری، مردان اسرائیلی به نیروهای ذخیره ملحق می‌شوند و معمولاً تا چهل سالگی هر سال تا چندین هفته وظیفه نیروی ذخیره را انجام می‌دهند. اکثر زنان از وظیفه نیروی ذخیره معاف هستند. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D8%B1%D8%A8_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="شهروندان عرب اسرائیل">شهروندان عرب اسرائیل</a> (به استثنای <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%B2_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="دروز اسرائیلی">دروزی‌ها</a>) و کسانی که مشغول تحصیلات دینی تمام وقت هستند، از خدمت سربازی معاف می‌شوند، اگرچه معافیت دانشجویان یشیوا سال هاست که محل اختلاف در جامعه اسرائیل بوده است.<a href="#cite_note-575">[۵۷۱]</a><a href="#cite_note-576">[۵۷۲]</a> یک جایگزین برای کسانی که به دلایل مختلف معافیت دریافت می‌کنند، خدمات ملی است که شامل برنامه‌ای از خدمات در بیمارستان‌ها، مدارس و سایر چارچوب‌های رفاه اجتماعی است.<a href="#cite_note-577">[۵۷۳]</a> اقلیت کوچکی از اعراب اسرائیل نیز داوطلبانه در ارتش خدمت می‌کنند.<a href="#cite_note-578">[۵۷۴]</a> در نتیجه برنامه خدمت اجباری، ارتش اسرائیل تقریباً ۱۷۶۵۰۰ سرباز فعال و ۴۶۵۰۰۰ نیروی ذخیره اضافی دارد که در نتیجه آن اسرائیل را به یکی از بالاترین <a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D8%AF_%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D9%88_%D8%B4%D8%A8%D9%87_%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="فهرست کشورهای جهان بر پایه تعداد نیروهای نظامی و شبه نظامی">درصد شهروندان با آموزش نظامی</a> در جهان تبدیل می‌کند.<a href="#cite_note-IISS_military-579">[۵۷۵]</a> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:IDF_Air_Defense_fighters_during_Operation_Guardian_of_the_Walls,_May_2021._I.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/IDF_Air_Defense_fighters_during_Operation_Guardian_of_the_Walls%2C_May_2021._I.jpg/220px-IDF_Air_Defense_fighters_during_Operation_Guardian_of_the_Walls%2C_May_2021._I.jpg" decoding="async" width="220" height="148" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/IDF_Air_Defense_fighters_during_Operation_Guardian_of_the_Walls%2C_May_2021._I.jpg/330px-IDF_Air_Defense_fighters_during_Operation_Guardian_of_the_Walls%2C_May_2021._I.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/IDF_Air_Defense_fighters_during_Operation_Guardian_of_the_Walls%2C_May_2021._I.jpg/440px-IDF_Air_Defense_fighters_during_Operation_Guardian_of_the_Walls%2C_May_2021._I.jpg 2x" data-file-width="2000" data-file-height="1346" /></a><figcaption><a href="/wiki/%DA%AF%D9%86%D8%A8%D8%AF_%D8%A2%D9%87%D9%86%DB%8C%D9%86" title="گنبد آهنین">گنبد آهنین</a> اولین سیستم دفاع <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%BE%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D8%AA%DB%8C" title="توپخانه راکتی">موشکی ضد راکتی</a> عملیاتی جهان است.</figcaption></figure> ارتش این کشور به شدت به سیستم‌های تسلیحاتی با فناوری پیشرفته که در اسرائیل طراحی و تولید می‌شوند و همچنین برخی از واردات خارجی متکی است. موشک <a href="/wiki/%D8%AE%D8%AA%D8%B3" title="ختس">ارو</a> یکی از معدود سامانه‌های <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B4%DA%A9_%D8%B6%D8%AF%D8%A8%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="موشک ضدبالیستیک">موشکی ضد بالستیک</a> عملیاتی جهان است.<a href="#cite_note-580">[۵۷۶]</a> سری موشک‌های هوا به هوای <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B4%DA%A9_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D9%88%D9%86" title="موشک پایتون">پایتون</a> اغلب یکی از حیاتی‌ترین سلاح‌ها در تاریخ نظامی آن محسوب می‌شود.<a href="#cite_note-581">[۵۷۷]</a> موشک اسپایک اسرائیل یکی از پرفروش‌ترین <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B4%DA%A9_%D9%87%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87_%D8%B6%D8%AF%D8%AA%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="موشک هدایت‌شونده ضدتانک">موشک‌های هدایت شونده ضد تانک</a> (ATGM) در جهان است.<a href="#cite_note-582">[۵۷۸]</a> سامانه پدافند هوایی ضد موشکی <a href="/wiki/%DA%AF%D9%86%D8%A8%D8%AF_%D8%A2%D9%87%D9%86%DB%8C%D9%86" title="گنبد آهنین">گنبد آهنین</a> اسرائیل پس از رهگیری صدها <a href="/wiki/%D8%AD%D9%85%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D9%88%D8%B4%DA%A9%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="حملات موشکی فلسطینی‌ها به اسرائیل">موشک</a> <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D8%AA_%D9%82%D8%B3%D8%A7%D9%85" title="راکت قسام">قسام</a>، <a href="/wiki/%D8%A8%E2%80%8C%D8%A7%D9%85-%DB%B2%DB%B1_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AF" title="ب‌ام-۲۱ گراد">ب‌ام-۲۱ گراد</a> و <a href="/wiki/%D9%81%D8%AC%D8%B1_%DB%B5" title="فجر ۵">فجر-۵</a> توسط شبه نظامیان فلسطینی از نوار غزه، مورد استقبال جهانی قرار گرفت.<a href="#cite_note-Johnson-583">[۵۷۹]</a><a href="#cite_note-Tory-584">[۵۸۰]</a> از زمان <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%DB%8C%D9%88%D9%85_%DA%A9%DB%8C%D9%BE%D9%88%D8%B1" title="جنگ یوم کیپور">جنگ یوم کیپور</a>، اسرائیل شبکه‌ای از <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="ماهواره شناسایی">ماهواره‌های شناسایی</a> را توسعه داده است.<a href="#cite_note-585">[۵۸۱]</a> موفقیت برنامه <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D9%81%DA%A9" title="اوفک">اوفک</a>، اسرائیل را به یکی از هفت کشوری تبدیل کرده است که قادر به پرتاب چنین ماهواره‌هایی می‌باشد.<a href="#cite_note-586">[۵۸۲]</a> به‌طور گسترده اعتقاد بر این است که اسرائیل <a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%A7%D8%AD%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D9%88_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="سلاح‌های هسته‌ای و اسرائیل">دارای تسلیحات هسته‌ای می‌باشد</a><a href="#cite_note-587">[۵۸۳]</a> و طبق گزارش سال ۱۹۹۳، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D9%88_%D8%B3%D9%84%D8%A7%D8%AD%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%B1_%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C" title="اسرائیل و سلاح‌های کشتار جمعی">سلاح‌های کشتار جمعی</a> شیمیایی و بیولوژیکی را نیز در زرادخانه خود دارد.<a href="#cite_note-588">[۵۸۴]</a> اسرائیل <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%86%D8%B9_%DA%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B4_%D8%B3%D9%84%D8%A7%D8%AD%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای">معاهده عدم اشاعه تسلیحات هسته‌ای</a><a href="#cite_note-589">[۵۸۵]</a> را امضا نکرده است و <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%D8%A8%D9%87%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%86%DB%8C_%D8%AA%D8%B9%D9%85%D8%AF%DB%8C" title="سیاست ابهام‌آفرینی تعمدی">سیاست ابهام عمدی</a> را در قبال قابلیت‌های هسته‌ای خود حفظ کرده.<a href="#cite_note-590">[۵۸۶]</a> گمان می‌رود که <a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3_%D8%AF%D9%84%D9%81%DB%8C%D9%86_(%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86)" title="زیردریایی کلاس دلفین (آلمان)">زیردریایی‌های دلفین</a> نیروی دریایی اسرائیل به موشک‌های هسته‌ای پوپای توربو مجهز شده‌اند که قابلیت <a href="/w/index.php?title=%D8%B6%D8%B1%D8%A8%D9%87_%D8%AF%D9%88%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="ضربه دوم (صفحه وجود ندارد)">حمله دوم</a> را ارائه می‌دهند.<a href="#cite_note-591">[۵۸۷]</a> از زمان <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AE%D9%84%DB%8C%D8%AC_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3" title="جنگ خلیج فارس">جنگ خلیج فارس</a> در سال ۱۹۹۱، زمانی که اسرائیل توسط <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B4%DA%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86" title="موشک الحسین">موشک‌های اسکاد عراق</a> مورد حمله قرار گرفت، همه خانه‌های اسرائیل باید دارای یک اتاق امنیتی تقویت‌شده به نام مرخاو موگان، غیرقابل نفوذ در برابر مواد شیمیایی و بیولوژیکی باشند.<a href="#cite_note-592">[۵۸۸]</a> از زمان تأسیس اسرائیل، مخارج نظامی بخش قابل توجهی از <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF_%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%A7%D9%84%D8%B5_%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C" title="تولید ناخالص داخلی">تولید ناخالص داخلی</a> این کشور را تشکیل می‌داد، که اوج آن ۳۰٫۳ درصد از تولید ناخالص داخلی بود که در سال ۱۹۷۵ صرف امور نظامی‌شد.<a href="#cite_note-593">[۵۸۹]</a> در سال ۲۰۲۱، اسرائیل با ۲۴٫۳ میلیارد دلار <a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D9%87%D8%B2%DB%8C%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="فهرست کشورها بر پایه هزینه‌های نظامی">از نظر کل هزینه‌های نظامی</a> در رتبه پانزدهم جهان و از نظر هزینه‌های دفاعی به عنوان درصدی از تولید ناخالص داخلی با ۵٫۲ درصد در رتبه ششم قرار گرفت.<a href="#cite_note-594">[۵۹۰]</a> از سال ۱۹۷۴، ایالات متحده یکی از کمک رسان‌های نظامی بلقوه به اسرائیل بوده است.<a href="#cite_note-595">[۵۹۱]</a> بر اساس <a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%AF%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA_%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%87%D9%85" title="یادداشت تفاهم">یادداشت تفاهم</a> امضاشده در سال ۲۰۱۶، انتظار می‌رود که ایالات متحده ۳٫۸ میلیارد دلار سالانه به این کشور کمک کند.<a href="#cite_note-596">[۵۹۲]</a> اسرائیل در سال ۲۰۲۲ رتبه نهم جهانی را از نظر <a href="/wiki/%D8%B5%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%B9_%D8%AC%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="صنایع جنگ‌افزاری">صادرات تسلیحات</a> کسب کرد<a href="#cite_note-597">[۵۹۳]</a> اکثر صادرات اسلحه اسرائیل به دلایل امنیتی گزارش نشده است.<a href="#cite_note-598">[۵۹۴]</a> اسرائیل به‌طور مداوم در <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%AE%D8%B5_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B5%D9%84%D8%AD" title="شاخص جهانی صلح">شاخص صلح جهانی</a> رتبه پایینی دارد و در سال ۲۰۲۲ در بین ۱۶۳ کشور در رتبه ۱۳۴ قرار دارد.<a href="#cite_note-GPI2-599">[۵۹۵]</a><figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:F-15I_Ra%27am.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/F-15I_Ra%27am.jpg/200px-F-15I_Ra%27am.jpg" decoding="async" width="200" height="226" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/F-15I_Ra%27am.jpg/300px-F-15I_Ra%27am.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/F-15I_Ra%27am.jpg/400px-F-15I_Ra%27am.jpg 2x" data-file-width="1267" data-file-height="1430" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D9%87%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="نیروی هوایی اسرائیل">نیروی هوایی اسرائیل</a>، مجهزترین نیروی هوایی در منطقه خاورمیانه، با قابلیت کاملاً تهاجمی است.<a href="#cite_note-global-600">[۵۹۶]</a><a href="#cite_note-601">[۵۹۷]</a></figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="صنایع_نظامی">صنایع نظامی</h3></div> این کشور هر ساله چند میلیارد دلار از تجهیزات نظامی خود را به کشورهای دیگر جهان صادر می‌کند. کشورهای <a href="/wiki/%DA%86%DB%8C%D9%86" title="چین">چین</a>، <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AF" title="هند">هند</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D9%87_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="ایالات متحده آمریکا">ایالات متحده آمریکا</a> از جمله مشتریان کلان تجهیزات نظامی تولیدشده در صنایع نظامی اسرائیل هستند.<a href="#cite_note-autogenerated4-509">[۵۰۵]</a><a href="#cite_note-autogenerated3-510">[۵۰۶]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="تسلیحات_هسته‌ای">تسلیحات هسته‌ای</h3></div> گفته می‌شود که اسرائیل از دهه پنجاه میلادی برنامه هسته‌ای داشته است، اما دولت اسرائیل هیچ‌گاه در اختیار داشتن <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="جنگ‌افزار هسته‌ای">جنگ‌افزار هسته‌ای</a> را تأیید یا تکذیب نکرده است، و در این رابطه «سیاست ابهام» را در پیش گرفته است.<a href="#cite_note-602">[۵۹۸]</a> این کشور همچنین با آن‌که عضو <a href="/wiki/%D8%A2%DA%98%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%B1%DA%98%DB%8C_%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C" title="آژانس بین‌المللی انرژی اتمی">آژانس بین‌المللی انرژی اتمی</a> است، اما هیچ‌گاه <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%86%D8%B9_%DA%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B4_%D8%B3%D9%84%D8%A7%D8%AD%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" class="mw-redirect" title="پیمان‌نامه منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای">پیمان‌نامه منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای</a> را امضا نکرده است.<a href="#cite_note-603">[۵۹۹]</a> مرکز تحقیقات هسته‌ای نگب در ده کیلومتری شهر <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%86%D8%A7" title="دیمونا">دیمونا</a> قرار دارد که بر باور عمومی، بخش مهمی از «برنامه هسته‌ای اسرائیل» را تشکیل می‌دهد. در سال ۱۹۸۶ یک تکنسین هسته‌ای اسرائیلی، برای اولین‌بار، اطلاعات و تصاویری محرمانه از داخل رآکتور دیمونا و کلاهک‌های اتمی اسرائیل را در اختیار هفته‌نامه بریتانیایی ساندی‌تایمز قرار داد و به این ترتیب، مدارکی در تأیید حدس و گمان‌های موجود، در مورد زرادخانه هسته‌ای اسرائیل را منتشر کرد.<a href="#cite_note-604">[۶۰۰]</a> به نوشتهٔ هفته‌نامه دفاعی جینز اسرائیل ششمین قدرت هسته‌ای جهان محسوب می‌شود. این هفته‌نامه همچنین مدعی شده است که اسرائیل دارای ۱۰۰ تا ۳۰۰ کلاهک هسته‌ای است که از نظر تعداد دارا بودن کلاهک هسته‌ای با بریتانیا برابری می‌کند.<a href="#cite_note-605">[۶۰۱]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="جستارهای_وابسته">جستارهای وابسته</h2></div> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7_%D8%A8%D8%A7_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="فهرست مقالات مرتبط با اسرائیل">فهرست مقالات مرتبط با اسرائیل</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="یادداشت‌ها">یادداشت‌ها</h2></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r37199623">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-2"> <ol class="references"> <li id="cite_note-7"><a href="#cite_ref-7">↑</a> توسط <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%DA%86%DA%A9" title="جمهوری چک">جمهوری چک</a> (<a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="اورشلیم غربی">اورشلیم غربی</a>)،<a href="#cite_note-2">[۲]</a> <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%B3" title="هندوراس">هندوراس</a>،<a href="#cite_note-3">[۳]</a> <a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%A7%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%84%D8%A7" title="گواتمالا">گواتمالا</a>،<a href="#cite_note-4">[۴]</a> <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%A6%D9%88%D8%B1%D9%88" title="نائورو">نائورو</a><a href="#cite_note-5">[۵]</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D9%87_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="ایالات متحده آمریکا">ایالات متحده آمریکا</a><a href="#cite_note-6">[۶]</a> </li> <li id="cite_note-9"><a href="#cite_ref-9">↑</a> اورشلیم بزرگ‌ترین شهر اسرائیل، شامل <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85_%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C" title="اورشلیم شرقی">اورشلیم شرقی</a> است که عمدتاً به اراضی اشغالی شناخته می‌شود.<a href="#cite_note-8">[۷]</a> </li> <li id="cite_note-13"><a href="#cite_ref-13">↑</a> عربی پیشتر زبان رسمی اسرائیل بوده است.<a href="#cite_note-lang1-10">[۸]</a><a href="#cite_note-lang2-11">[۹]</a><a href="#cite_note-lang3-12">[۱۰]</a> </li> <li id="cite_note-oecd-18"><a href="#cite_ref-oecd_18-0">↑</a> خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <code><ref></code>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام <code>oecd</code> وارد نشده است. (صفحهٔ <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D8%B9%E2%80%8C%D8%AF%D9%87%DB%8C" class="mw-redirect" title="ویکی‌پدیا:ارجاع‌دهی">راهنما</a> را مطالعه کنید.). </li> </ol></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r37199623"><div class="reflist reflist-persian-alpha"> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="منابع">منابع</h2></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r37199623"><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-3"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><a href="#cite_ref-1">↑</a> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39868036">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mid.ru/en/foreign_policy/news/-/asset_publisher/cKNonkJE02Bw/content/id/2717182">"Foreign Ministry statement regarding Palestinian-Israeli settlement"</a>. www.mid.ru. 6 April 2017.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.mid.ru&rft.atitle=Foreign+Ministry+statement+regarding+Palestinian-Israeli+settlement&rft.date=2017-04-06&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.mid.ru%2Fen%2Fforeign_policy%2Fnews%2F-%2Fasset_publisher%2FcKNonkJE02Bw%2Fcontent%2Fid%2F2717182&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-2"><a href="#cite_ref-2">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jpost.com/Breaking-News/Czech-Republic-announces-it-recognizes-West-Jerusalem-as-Israels-capital-517241">"Czech Republic announces it recognizes West Jerusalem as Israel's capital"</a>. The Jerusalem Post. 6 December 2017. Retrieved 6 December 2017. <q>The Czech Republic currently, before the peace between Israel and Palestine is signed, recognizes Jerusalem to be in fact the capital of Israel in the borders of the demarcation line from 1967." The Ministry also said that it would only consider relocating its embassy based on "results of negotiations.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=The+Jerusalem+Post&rft.atitle=Czech+Republic+announces+it+recognizes+West+Jerusalem+as+Israel%27s+capital&rft.date=2017-12-06&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.jpost.com%2FBreaking-News%2FCzech-Republic-announces-it-recognizes-West-Jerusalem-as-Israels-capital-517241&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-3"><a href="#cite_ref-3">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.timesofisrael.com/honduras-recognizes-jerusalem-as-israels-capital/">"Honduras recognizes Jerusalem as Israel's capital"</a>. The Times of Israel. 29 August 2019.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Times+of+Israel&rft.atitle=Honduras+recognizes+Jerusalem+as+Israel%27s+capital&rft.date=2019-08-29&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.timesofisrael.com%2Fhonduras-recognizes-jerusalem-as-israels-capital%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-4"><a href="#cite_ref-4">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.infobae.com/america/mundo/2017/12/24/guatemala-se-suma-a-eeuu-y-tambien-trasladara-su-embajada-en-israel-a-jerusalen/">"Guatemala se suma a EEUU y también trasladará su embajada en Israel a Jerusalén"</a> [Guatemala joins US, will also move embassy to Jerusalem]. Infobae (به اسپانیایی). 24 December 2017.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Infobae&rft.atitle=Guatemala+se+suma+a+EEUU+y+tambi%C3%A9n+trasladar%C3%A1+su+embajada+en+Israel+a+Jerusal%C3%A9n&rft.date=2017-12-24&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.infobae.com%2Famerica%2Fmundo%2F2017%2F12%2F24%2Fguatemala-se-suma-a-eeuu-y-tambien-trasladara-su-embajada-en-israel-a-jerusalen%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> Guatemala's embassy was located in Jerusalem until the 1980s, when it was moved to Tel Aviv. </li> <li id="cite_note-5"><a href="#cite_ref-5">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.israelnationalnews.com/News/News.aspx/268084">"Nauru recognizes J'lem as capital of Israel"</a>. Israel National News (به انگلیسی). 29 August 2019.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Israel+National+News&rft.atitle=Nauru+recognizes+J%27lem+as+capital+of+Israel&rft.date=2019-08-29&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.israelnationalnews.com%2FNews%2FNews.aspx%2F268084&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-6"><a href="#cite_ref-6">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nytimes.com/2017/12/06/world/middleeast/trump-jerusalem-israel-capital.html">"Trump Recognizes Jerusalem as Israel's Capital and Orders U.S. Embassy to Move"</a>. <a href="/wiki/The_New_York_Times" class="mw-redirect" title="The New York Times">The New York Times</a>. 6 December 2017. Retrieved 6 December 2017.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+New+York+Times&rft.atitle=Trump+Recognizes+Jerusalem+as+Israel%27s+Capital+and+Orders+U.S.+Embassy+to+Move&rft.date=2017-12-06&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nytimes.com%2F2017%2F12%2F06%2Fworld%2Fmiddleeast%2Ftrump-jerusalem-israel-capital.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-8"><a href="#cite_ref-8">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation cs2"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nrc.no/globalassets/pdf/reports/the-legal-status-of-east-jerusalem.pdf">The Legal Status of East Jerusalem</a> (PDF), <a href="/w/index.php?title=Norwegian_Refugee_Council&action=edit&redlink=1" class="new" title="Norwegian Refugee Council (صفحه وجود ندارد)">Norwegian Refugee Council</a>, December 2013, pp. 8, 29</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Legal+Status+of+East+Jerusalem&rft.pages=8%2C+29&rft.pub=Norwegian+Refugee+Council&rft.date=2013-12&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nrc.no%2Fglobalassets%2Fpdf%2Freports%2Fthe-legal-status-of-east-jerusalem.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-lang1-10"><a href="#cite_ref-lang1_10-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://mfa.gov.il/MFA/IsraelExperience/Culture/Pages/Arabic-in-Israel--an-official-language-and-a-cultural-bridge-18-December-2016.aspx">"Arabic in Israel: an official language and a cultural bridge"</a>. Israel Ministry of Foreign Affairs. 18 December 2016. Retrieved 8 August 2018.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Israel+Ministry+of+Foreign+Affairs&rft.atitle=Arabic+in+Israel%3A+an+official+language+and+a+cultural+bridge&rft.date=2016-12-18&rft_id=http%3A%2F%2Fmfa.gov.il%2FMFA%2FIsraelExperience%2FCulture%2FPages%2FArabic-in-Israel--an-official-language-and-a-cultural-bridge-18-December-2016.aspx&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-lang2-11"><a href="#cite_ref-lang2_11-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nytimes.com/2018/07/18/world/middleeast/israel-passes-national-home-law.html">"Israel Passes 'National Home' Law, Drawing Ire of Arabs"</a>. The New York Times (به انگلیسی). 19 July 2018.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+New+York+Times&rft.atitle=Israel+Passes+%27National+Home%27+Law%2C+Drawing+Ire+of+Arabs&rft.date=2018-07-19&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nytimes.com%2F2018%2F07%2F18%2Fworld%2Fmiddleeast%2Fisrael-passes-national-home-law.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-lang3-12"><a href="#cite_ref-lang3_12-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFLubell2018" class="citation news cs1">Lubell, Maayan (19 July 2018). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.reuters.com/article/us-israel-politics-law/israel-adopts-divisive-jewish-nation-state-law-idUSKBN1K901V">"Israel adopts divisive Jewish nation-state law"</a>. Reuters.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Reuters&rft.atitle=Israel+adopts+divisive+Jewish+nation-state+law&rft.date=2018-07-19&rft.aulast=Lubell&rft.aufirst=Maayan&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.reuters.com%2Farticle%2Fus-israel-politics-law%2Fisrael-adopts-divisive-jewish-nation-state-law-idUSKBN1K901V&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-14"><a href="#cite_ref-14">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cbs.gov.il/en/mediarelease/Pages/2022/Population-of-Israel-on-the-Eve-of-2023.aspx">«Population of Israel on the Eve of 2023»</a>. www.cbs.gov.il (به انگلیسی). دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۳-۱۰-۲۳</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.cbs.gov.il&rft.atitle=Population+of+Israel+on+the+Eve+of+2023&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cbs.gov.il%2Fen%2Fmediarelease%2FPages%2F2022%2FPopulation-of-Israel-on-the-Eve-of-2023.aspx&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r28290294">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-free a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-subscription a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-registration a{background-position:left .1em center;padding-left:1em;padding-right:0}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</style> </li> <li id="cite_note-15"><a href="#cite_ref-15">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cbs.gov.il/en/mediarelease/Pages/2022/Population-of-Israel-on-the-Eve-of-2023.aspx">«Population of Israel on the Eve of 2023»</a>. www.cbs.gov.il (به انگلیسی). دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۳-۱۰-۲۳</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.cbs.gov.il&rft.atitle=Population+of+Israel+on+the+Eve+of+2023&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cbs.gov.il%2Fen%2Fmediarelease%2FPages%2F2022%2FPopulation-of-Israel-on-the-Eve-of-2023.aspx&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-16"><a href="#cite_ref-16">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://stats.oecd.org/Index.aspx?DataSetCode=SURFACE_WATER#">"Surface water and surface water change"</a>. Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD). Retrieved 11 October 2020.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Surface+water+and+surface+water+change&rft.pub=Organisation+for+Economic+Co-operation+and+Development+%28OECD%29&rft_id=https%3A%2F%2Fstats.oecd.org%2FIndex.aspx%3FDataSetCode%3DSURFACE_WATER%23&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-cbs_main-17"><a href="#cite_ref-cbs_main_17-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cbs.gov.il/en/mediarelease/Pages/2022/Population-of-Israel-on-the-Eve-of-2023.aspx">"Home page"</a>. Israel Central Bureau of Statistics. Retrieved 29 December 2022.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Home+page&rft.pub=Israel+Central+Bureau+of+Statistics&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cbs.gov.il%2Fen%2Fmediarelease%2FPages%2F2022%2FPopulation-of-Israel-on-the-Eve-of-2023.aspx&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-19"><a href="#cite_ref-19">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation report cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cbs.gov.il/www/mifkad/mifkad_2008/profiles/rep_e_000000.pdf">Population Census 2008</a> (PDF) (Report). Israel Central Bureau of Statistics. 2008. Retrieved 27 December 2016.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=report&rft.btitle=Population+Census+2008&rft.pub=Israel+Central+Bureau+of+Statistics&rft.date=2008&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.cbs.gov.il%2Fwww%2Fmifkad%2Fmifkad_2008%2Fprofiles%2Frep_e_000000.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-IMFWEOIL-20">↑ <a href="#cite_ref-IMFWEOIL_20-0">۱۶٫۰</a> <a href="#cite_ref-IMFWEOIL_20-1">۱۶٫۱</a> <a href="#cite_ref-IMFWEOIL_20-2">۱۶٫۲</a> <a href="#cite_ref-IMFWEOIL_20-3">۱۶٫۳</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2023/April/weo-report?c=156,&s=NGDP_RPCH,NGDPD,PPPGDP,NGDPRPPPPC,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2015&ey=2026&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1">"World Economic Outlook Database"</a>. <a href="/w/index.php?title=International_Monetary_Fund&action=edit&redlink=1" class="new" title="International Monetary Fund (صفحه وجود ندارد)">International Monetary Fund</a>. April 2023. Retrieved April 11, 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=World+Economic+Outlook+Database&rft.pub=International+Monetary+Fund&rft.date=2023-04&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.imf.org%2Fen%2FPublications%2FWEO%2Fweo-database%2F2023%2FApril%2Fweo-report%3Fc%3D156%2C%26s%3DNGDP_RPCH%2CNGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPRPPPPC%2CNGDPDPC%2CPPPPC%2C%26sy%3D2015%26ey%3D2026%26ssm%3D0%26scsm%3D1%26scc%3D0%26ssd%3D1%26ssc%3D0%26sic%3D0%26sort%3Dcountry%26ds%3D.%26br%3D1&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-21"><a href="#cite_ref-21">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.oecd.org/chart/60V4">"Income inequality"</a>. data.oecd.org. OECD. Retrieved 29 June 2020.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=data.oecd.org&rft.atitle=Income+inequality&rft_id=https%3A%2F%2Fdata.oecd.org%2Fchart%2F60V4&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-UNHDR-22"><a href="#cite_ref-UNHDR_22-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2021-22pdf_1.pdf">"Human Development Report 2021/2022"</a> (PDF) (به انگلیسی). <a href="/w/index.php?title=United_Nations_Development_Programme&action=edit&redlink=1" class="new" title="United Nations Development Programme (صفحه وجود ندارد)">United Nations Development Programme</a>. September 8, 2022. Retrieved September 8, 2022.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Human+Development+Report+2021%2F2022&rft.pub=United+Nations+Development+Programme&rft.date=2022-09-08&rft_id=https%3A%2F%2Fhdr.undp.org%2Fsystem%2Ffiles%2Fdocuments%2Fglobal-report-document%2Fhdr2021-22pdf_1.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-23" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-23">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://2009-2017.state.gov/p/nea/ci/pt">"Palestinian Territories"</a>. State.gov. 22 April 2008. Retrieved 26 December 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Palestinian+Territories&rft.pub=State.gov&rft.date=2008-04-22&rft_id=https%3A%2F%2F2009-2017.state.gov%2Fp%2Fnea%2Fci%2Fpt&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-cia-24" class="mw-cite-dir-ltr">↑ <a href="#cite_ref-cia_24-0">۲۰٫۰</a> <a href="#cite_ref-cia_24-1">۲۰٫۱</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20181224211321/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/is.html">"Israel"</a>. The World Factbook. Central Intelligence Agency. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/is.html">the original</a> on 24 December 2018. Retrieved 5 January 2017.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=The+World+Factbook&rft.atitle=Israel&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cia.gov%2Flibrary%2Fpublications%2Fthe-world-factbook%2Fgeos%2Fis.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-25" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-25">↑</a> (<a href="#CITEREFSkolnik2007">Skolnik 2007</a>، صص. 132–232) </li> <li id="cite_note-lboro.ac.uk-26" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-lboro.ac.uk_26-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.lboro.ac.uk/gawc/world2008t.html">"GaWC – The World According to GaWC 2008"</a>. Globalization and World Cities Research Network. Retrieved 1 March 2009.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Globalization+and+World+Cities+Research+Network&rft.atitle=GaWC+%E2%80%93+The+World+According+to+GaWC+2008&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.lboro.ac.uk%2Fgawc%2Fworld2008t.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-27" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-27">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://berkleycenter.georgetown.edu/essays/the-controversial-sovereignty-over-the-city-of-jerusalem">The Controversial Sovereignty over the City of Jerusalem (22 June 2015, The National Catholic Reporter)</a> "No U.S. president has ever officially acknowledged Israeli sovereignty over any part of Jerusalem (...) The refusal to recognize Jerusalem as Israeli territory is a near universal policy among Western nations." </li> <li id="cite_note-28" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-28">↑</a> "UN General Assembly Resolution 181 recommended the creation of an international zonea, or corpus separatum, in Jerusalem to be administered by the UN for a 10-year period, after which there would be referendum to determine its future.  This approach applies equally to West and East Jerusalem and is not affected by the occupation of East jerusalem in 1967.  To a large extent it is this approach that still guides the diplomatic behaviour of states and thus has greater force in international law" (Susan M. Akram, Michael Dumper, Michael Lynk, Iain Scobbie (eds.), International Law and the Israeli-Palestinian Conflict: A Rights-Based Approach to Middle East Peace, Routledge, 2010 p. 119.) </li> <li id="cite_note-29" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-29">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.com/news/world-middle-east-42218042">Jerusalem: Opposition to mooted Trump Israel announcement grows</a>"Israeli sovereignty over Jerusalem has never been recognised internationally" </li> <li id="cite_note-30" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-30">↑</a> Whither Jerusalem (Lapidot) p. 17: "Israeli control in west Jerusalem since 1948 was illegal and most states have not recognized its sovereignty there" </li> <li id="cite_note-31" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-31">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.yale.edu/lawweb/avalon/un/res181.htm">United Nations General Assembly Resolution 181</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20061029150108/http://www.yale.edu/lawweb/avalon/un/res181.htm">بایگانی‌شده</a> در ۲۹ اکتبر ۲۰۰۶ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>, The Yale University </li> <li id="cite_note-bbc2008-32"><a href="#cite_ref-bbc2008_32-0">↑</a> <cite id="CITEREFواعظی‌نژاد1387" class="citation news">واعظی‌نژاد، مهراد (<bdi>۲۶ اردیبهشت ۱۳۸۷</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.com/persian/worldnews/story/2008/05/080515_bd-mv-nakba">«'یوم النکبه'؛ روایت روزهای آغازین تأسیس یک کشور»</a>. <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C" title="بی‌بی‌سی فارسی">بی‌بی‌سی فارسی</a>. دریافت‌شده در <bdi>۹ تیر ۱۴۰۲</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%27%DB%8C%D9%88%D9%85+%D8%A7%D9%84%D9%86%DA%A9%D8%A8%D9%87%27%D8%9B+%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA+%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D8%B2%DB%8C%D9%86+%D8%AA%D8%A3%D8%B3%DB%8C%D8%B3+%DB%8C%DA%A9+%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1&rft.date=1387&rft.aulast=%D9%88%D8%A7%D8%B9%D8%B8%DB%8C%E2%80%8C%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF&rft.aufirst=%D9%85%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%AF&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fpersian%2Fworldnews%2Fstory%2F2008%2F05%2F080515_bd-mv-nakba&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-33" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-33">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.guardian.co.uk/world/2008/apr/20/israelandthepalestinians?gusrc=rss&feed=fromtheobserver">Israel: 60 years of hope and despair</a>, The Guardian </li> <li id="cite_note-34" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-34">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.britannica.com/EBchecked/topic/31439/Arab-Israeli-wars">Arab-Israeli wars</a>, Encyclopædia Britannica </li> <li id="cite_note-35"><a href="#cite_ref-35">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFDuggal" class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Duggal, Hanna. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.aljazeera.com/news/2023/9/15/map-which-mena-countries-have-diplomatic-ties-with-israel">"Map: Which MENA countries have diplomatic ties with Israel?"</a>. www.aljazeera.com (به انگلیسی). Retrieved 2023-10-25.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.aljazeera.com&rft.atitle=Map%3A+Which+MENA+countries+have+diplomatic+ties+with+Israel%3F&rft.aulast=Duggal&rft.aufirst=Hanna&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.aljazeera.com%2Fnews%2F2023%2F9%2F15%2Fmap-which-mena-countries-have-diplomatic-ties-with-israel&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-36" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-36">↑</a> (<a href="#CITEREFRummel1997">Rummel 1997</a>، ص. 257). "A current list of liberal democracies includes: Andorra, Argentina, … , Cyprus, … , Israel, ..." </li> <li id="cite_note-37" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-37">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.freedomhouse.org/template.cfm?page=70&release=317">"Global Survey 2006: Middle East Progress Amid Global Gains in Freedom"</a>. Freedom House. 2005-12-19. Retrieved 2007-07-01.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Global+Survey+2006%3A+Middle+East+Progress+Amid+Global+Gains+in+Freedom&rft.pub=Freedom+House&rft.date=2005-12-19&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.freedomhouse.org%2Ftemplate.cfm%3Fpage%3D70%26release%3D317&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-38"><a href="#cite_ref-38">↑</a> <cite class="citation news"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.com/persian/world/2011/03/110322_l24_katsave">«محکومیت رئیس‌جمهور پیشین اسرائیل به حبس»</a>. <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C" title="بی‌بی‌سی فارسی">بی‌بی‌سی فارسی</a>. <bdi>۲ فروردین ۱۳۹۰</bdi>. دریافت‌شده در <bdi>۹ تیر ۱۴۰۲</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%D9%85%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%AA+%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3%E2%80%8C%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1+%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86+%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84+%D8%A8%D9%87+%D8%AD%D8%A8%D8%B3&rft.date=1390&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fpersian%2Fworld%2F2011%2F03%2F110322_l24_katsave&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-39" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-39">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.freedomhouse.org/template.cfm?page=363&year=2007&country=7199">"اسرائیل"</a>. Country Report. <a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="خانه آزادی">خانه آزادی</a>. 2007. Retrieved 15-07-2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Country+Report&rft.atitle=%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84&rft.date=2007&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.freedomhouse.org%2Ftemplate.cfm%3Fpage%3D363%26year%3D2007%26country%3D7199&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_web" title="الگو:Cite web">cite web</a>}}</code>: Check date values in: <code class="cs1-code">|accessdate=</code> (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_date" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-Haaretz-40" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-Haaretz_40-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.haaretz.com/1.4784441">"Israel closes decade with population of 7.5 million"</a>. <a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D8%A2%D8%B1%D8%AA%D8%B5" class="mw-redirect" title="هاآرتص">Haaretz</a>. 2019-08-01. Retrieved 2009-12-31.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Haaretz&rft.atitle=Israel+closes+decade+with+population+of+7.5+million&rft.date=2019-08-01&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.haaretz.com%2F1.4784441&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-autogenerated10-41" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-autogenerated10_41-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131217083153/http://www1.cbs.gov.il/webpub/pub/text_page_eng.html?publ=93/">"Time Series-DataBank"</a>. <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2%DB%8C_%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="سازمان مرکزی آمار اسرائیل">Israel Central Bureau of Statistics</a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www1.cbs.gov.il/webpub/pub/text_page_eng.html?publ=93/">the original</a> on 17 December 2013. Retrieved 20-02-2009.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Time+Series-DataBank&rft.pub=Israel+Central+Bureau+of+Statistics&rft_id=http%3A%2F%2Fwww1.cbs.gov.il%2Fwebpub%2Fpub%2Ftext_page_eng.html%3Fpubl%3D93%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_web" title="الگو:Cite web">cite web</a>}}</code>: Check date values in: <code class="cs1-code">|accessdate=</code> (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_date" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-ToolAutoGenRef2-42" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-ToolAutoGenRef2_42-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130728230338/http://www.jcjcr.org/kyn_article_view.php?aid=20">"Kurdish Jewish Community in Israel"</a>. Jcjcr.org. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jcjcr.org/kyn_article_view.php?aid=20">the original</a> on 2013-07-28. Retrieved 2013-04-11.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Kurdish+Jewish+Community+in+Israel&rft.pub=Jcjcr.org&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.jcjcr.org%2Fkyn_article_view.php%3Faid%3D20&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-ToolAutoGenRef1-43" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-ToolAutoGenRef1_43-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFBerman2013" class="citation news cs1">Berman, Lazar (September 30, 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.timesofisrael.com/pride-and-unlikely-guests-at-kurdish-jewish-festival">"Cultural pride, and unlikely guests, at Kurdish Jewish festival"</a>. timesofisrael.com.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=timesofisrael.com&rft.atitle=Cultural+pride%2C+and+unlikely+guests%2C+at+Kurdish+Jewish+festival&rft.date=2013-09-30&rft.aulast=Berman&rft.aufirst=Lazar&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.timesofisrael.com%2Fpride-and-unlikely-guests-at-kurdish-jewish-festival&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-44" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-44">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFUnited_Nations_News_Centre2009" class="citation news cs1">United Nations News Centre (28 October 2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.un.org/apps/news/story.asp?NewsID=32762#.Vbpy5flVhBc">"Jerusalem must be capital of both Israel and Palestine, Ban says"</a>. UN News Centre. Retrieved 30 July 2015.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=UN+News+Centre&rft.atitle=Jerusalem+must+be+capital+of+both+Israel+and+Palestine%2C+Ban+says&rft.date=2009-10-28&rft.au=United+Nations+News+Centre&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.un.org%2Fapps%2Fnews%2Fstory.asp%3FNewsID%3D32762%23.Vbpy5flVhBc&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-45"><a href="#cite_ref-45">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.oecd.org/israel/israelsaccessiontotheoecd.htm">«Israel's accession to the oecd»</a>. oecd.org.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=oecd.org&rft.atitle=Israel%27s+accession+to+the+oecd&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.oecd.org%2Fisrael%2Fisraelsaccessiontotheoecd.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-46"><a href="#cite_ref-46">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2023/October/weo-report">"Report for Selected Countries and Subjects"</a>. IMF (به انگلیسی). Retrieved 2023-10-25.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=IMF&rft.atitle=Report+for+Selected+Countries+and+Subjects&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.imf.org%2Fen%2FPublications%2FWEO%2Fweo-database%2F2023%2FOctober%2Fweo-report&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-47"><a href="#cite_ref-47">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://tradingeconomics.com/israel/gdp">«Israel GDP - 2023 Data - 2024 Forecast - 1960-2022 Historical - Chart - News»</a>. tradingeconomics.com. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۳-۱۰-۲۵</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=tradingeconomics.com&rft.atitle=Israel+GDP+-+2023+Data+-+2024+Forecast+-+1960-2022+Historical+-+Chart+-+News&rft_id=https%3A%2F%2Ftradingeconomics.com%2Fisrael%2Fgdp&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-48" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-48">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nature.com/wcs/b45.html">"Middle East synchrotron facility could bring regional research cooperation"</a> (به انگلیسی). وبگاه <a href="/wiki/%D9%86%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%86%DB%8C%DA%86%D8%B1" class="mw-redirect" title="نشریه نیچر">نشریه نیچر</a>. Retrieved 21 September 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Middle+East+synchrotron+facility+could+bring+regional+research+cooperation&rft.pub=%D9%88%D8%A8%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D9%86%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%87+%D9%86%DB%8C%DA%86%D8%B1&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.nature.com%2Fwcs%2Fb45.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-49"><a href="#cite_ref-49">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://knoema.com//data/israel+human-development-index?unit=">«The human development index of Israel - knoema.com»</a>. Knoema (به انگلیسی). دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۳-۱۰-۲۵</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Knoema&rft.atitle=The+human+development+index+of+Israel+-+knoema.com&rft_id=https%3A%2F%2Fknoema.com%2F%2Fdata%2Fisrael%2Bhuman-development-index%3Funit%3D&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-50" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-50">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://hdr.undp.org/en/media/HDR_20072008_EN_Complete.pdf">"Human Development Report 2007/2008"</a> (PDF) (به انگلیسی). United Nations Development Programme. Retrieved 6 March 2010.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Human+Development+Report+2007%2F2008&rft.pub=United+Nations+Development+Programme&rft_id=http%3A%2F%2Fhdr.undp.org%2Fen%2Fmedia%2FHDR_20072008_EN_Complete.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-51" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-51">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100115220952/http://www.haaretz.com/hasen/spages/1087765.html">"WHO: Life expectancy in Israel among highest in the world"</a> (به انگلیسی). روزنامه <a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D8%A2%D8%B1%D8%AA%D8%B5" class="mw-redirect" title="هاآرتص">هاآرتص</a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.haaretz.com/hasen/spages/1087765.html">the original</a> on 15 January 2010. Retrieved 6 March 2010.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=WHO%3A+Life+expectancy+in+Israel+among+highest+in+the+world&rft.pub=%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D9%87%D8%A7%D8%A2%D8%B1%D8%AA%D8%B5&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.haaretz.com%2Fhasen%2Fspages%2F1087765.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-52" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-52">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080526005848/http://www.rsf.org/article.php3?id_article=20764">"Israel - Annual Report ۲۰۰۷"</a> (به انگلیسی). وبگاه <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AF%D9%88%D9%86_%D9%85%D8%B1%D8%B2" title="گزارشگران بدون مرز">گزارشگران بدون مرز</a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.rsf.org/article.php3?id_article=20764">the original</a> on 26 May 2008. Retrieved 21 September 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Israel+-+Annual+Report+%DB%B2%DB%B0%DB%B0%DB%B7&rft.pub=%D9%88%D8%A8%DA%AF%D8%A7%D9%87+%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AF%D9%88%D9%86+%D9%85%D8%B1%D8%B2&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.rsf.org%2Farticle.php3%3Fid_article%3D20764&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-53" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-53">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFNoah_Rayman2014" class="citation magazine cs1">Noah Rayman (29 September 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://time.com/3445003/mandatory-palestine/">"Mandatory Palestine: What It Was and Why It Matters"</a>. <a href="/wiki/Time_(magazine)" class="mw-redirect" title="Time (magazine)">TIME</a>. Retrieved 5 December 2015.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=TIME&rft.atitle=Mandatory+Palestine%3A+What+It+Was+and+Why+It+Matters&rft.date=2014-09-29&rft.au=Noah+Rayman&rft_id=http%3A%2F%2Ftime.com%2F3445003%2Fmandatory-palestine%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-54" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-54">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120815030044/http://www.jpress.org.il/Repository/getFiles.asp?Style=OliveXLib%3ALowLevelEntityToSaveGifMSIE_TAUEN&Type=text%2Fhtml&Locale=english-skin-custom&Path=PLS%2F1947%2F12%2F07&ChunkNum=-1&ID=Ar00105&PageLabel=1">"Popular Opinion"</a>. The Palestine Post. Jerusalem. 7 December 1947. p. 1. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jpress.org.il/Repository/getFiles.asp?Style=OliveXLib:LowLevelEntityToSaveGifMSIE_TAUEN&Type=text/html&Locale=english-skin-custom&Path=PLS/1947/12/07&ChunkNum=-1&ID=Ar00105&PageLabel=1">the original</a> on 15 August 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Palestine+Post&rft.atitle=Popular+Opinion&rft.pages=1&rft.date=1947-12-07&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.jpress.org.il%2FRepository%2FgetFiles.asp%3FStyle%3DOliveXLib%3ALowLevelEntityToSaveGifMSIE_TAUEN%26Type%3Dtext%2Fhtml%26Locale%3Denglish-skin-custom%26Path%3DPLS%2F1947%2F12%2F07%26ChunkNum%3D-1%26ID%3DAr00105%26PageLabel%3D1&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-55" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-55">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://info.jpost.com/1998/Supplements/Jubilee/2.html">One Day that Shook the world</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120112220409/http://info.jpost.com/1998/Supplements/Jubilee/2.html">بایگانی‌شده</a> در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۲ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> The Jerusalem Post, 30 April 1998, by Elli Wohlgelernter </li> <li id="cite_note-56" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-56">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation magazine cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071016074447/http://www.time.com/time/magazine/article/0%2C9171%2C798687-2%2C00.html">"On the Move"</a>. Time. New York. 31 May 1948. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,798687-2,00.html">the original</a> on 16 October 2007. Retrieved 6 August 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Time&rft.atitle=On+the+Move&rft.date=1948-05-31&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.time.com%2Ftime%2Fmagazine%2Farticle%2F0%2C9171%2C798687-2%2C00.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-levine-57" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-levine_57-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFLevine2000" class="citation news cs1">Levine, Robert A. (7 November 2000). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nytimes.com/2000/11/07/opinion/07iht-edlevine.t.html">"See Israel as a Jewish Nation-State, More or Less Democratic"</a>. The New York Times. Retrieved 19 January 2011.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+New+York+Times&rft.atitle=See+Israel+as+a+Jewish+Nation-State%2C+More+or+Less+Democratic&rft.date=2000-11-07&rft.aulast=Levine&rft.aufirst=Robert+A.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nytimes.com%2F2000%2F11%2F07%2Fopinion%2F07iht-edlevine.t.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-58" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-58">↑</a> William G. Dever, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=IGR7-OSz7bUC&pg=PA186">Did God Have a Wife?: Archaeology and Folk Religion in Ancient Israel</a>, Wm. B. Eerdmans Publishing, 2005 p. 186. </li> <li id="cite_note-59" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-59">↑</a> Geoffrey W. Bromiley, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=yklDk6Vv0l4C&pg=PA907">'Israel,'</a> in International Standard Bible Encyclopedia: E–J,Wm. B. Eerdmans Publishing, 1995 p. 907. </li> <li id="cite_note-60" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-60">↑</a> R.L. Ottley, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=AWZsAAAAQBAJ&pg=PA32">The Religion of Israel: A Historical Sketch,</a> Cambridge University Press, 2013 pp. 31–32 note 5. </li> <li id="cite_note-61" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-61">↑</a> "And he said, Thy name shall be called no more Jacob, but Israel: for as a prince hast thou power with God and with men, and hast prevailed." </li> <li id="cite_note-62" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-62">↑</a> (<a href="#CITEREFBartonBowden2004">Barton و Bowden 2004</a>). </li> <li id="cite_note-63" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-63">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFTchernov1988" class="citation journal cs1"><a href="/w/index.php?title=Eitan_Tchernov&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eitan Tchernov (صفحه وجود ندارد)">Tchernov, Eitan</a> (1988). "The Age of 'Ubeidiya Formation (Jordan Valley, Israel) and the Earliest Hominids in the Levant". <a href="/w/index.php?title=Pal%C3%A9orient&action=edit&redlink=1" class="new" title="Paléorient (صفحه وجود ندارد)">Paléorient</a>. 14 (2): 63–65. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.3406%2Fpaleo.1988.4455">10.3406/paleo.1988.4455</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Pal%C3%A9orient&rft.atitle=The+Age+of+%27Ubeidiya+Formation+%28Jordan+Valley%2C+Israel%29+and+the+Earliest+Hominids+in+the+Levant&rft.volume=14&rft.issue=2&rft.pages=63-65&rft.date=1988&rft_id=info%3Adoi%2F10.3406%2Fpaleo.1988.4455&rft.aulast=Tchernov&rft.aufirst=Eitan&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-64" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-64">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFRincon2015" class="citation news cs1">Rincon, Paul (14 October 2015). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.com/news/science-environment-34531861">"Fossil teeth place humans in Asia '20,000 years early'"</a>. BBC News. Retrieved 4 January 2017.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=BBC+News&rft.atitle=Fossil+teeth+place+humans+in+Asia+%2720%2C000+years+early%27&rft.date=2015-10-14&rft.aulast=Rincon&rft.aufirst=Paul&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fnews%2Fscience-environment-34531861&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-65" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-65">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFBar-Yosef1998" class="citation journal cs1"><a href="/w/index.php?title=Ofer_Bar-Yosef&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ofer Bar-Yosef (صفحه وجود ندارد)">Bar-Yosef, Ofer</a> (7 December 1998). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.columbia.edu/itc/anthropology/v1007/baryo.pdf">"The Natufian Culture in the Levant, Threshold to the Origins of Agriculture"</a> (PDF). <a href="/w/index.php?title=Evolutionary_Anthropology_(journal)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Evolutionary Anthropology (journal) (صفحه وجود ندارد)">Evolutionary Anthropology</a>. 6 (5): 159–177. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1002%2F%28SICI%291520-6505%281998%296%3A5%3C159%3A%3AAID-EVAN4%3E3.0.CO%3B2-7">10.1002/(SICI)1520-6505(1998)6:5<159::AID-EVAN4>3.0.CO;2-7</a>. Retrieved 4 January 2017.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Evolutionary+Anthropology&rft.atitle=The+Natufian+Culture+in+the+Levant%2C+Threshold+to+the+Origins+of+Agriculture&rft.volume=6&rft.issue=5&rft.pages=159-177&rft.date=1998-12-07&rft_id=info%3Adoi%2F10.1002%2F%28SICI%291520-6505%281998%296%3A5%3C159%3A%3AAID-EVAN4%3E3.0.CO%3B2-7&rft.aulast=Bar-Yosef&rft.aufirst=Ofer&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.columbia.edu%2Fitc%2Fanthropology%2Fv1007%2Fbaryo.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-66" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-66">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSteiglitz1992" class="citation journal cs1">Steiglitz, Robert (1992). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jstage.jst.go.jp/article/ase1993/101/3/101_3_263/_pdf">"Migrations in the Ancient Near East"</a>. Anthropological Science. 3 (101): 263. Retrieved 12 June 2020.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Anthropological+Science&rft.atitle=Migrations+in+the+Ancient+Near+East&rft.volume=3&rft.issue=101&rft.pages=263&rft.date=1992&rft.aulast=Steiglitz&rft.aufirst=Robert&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.jstage.jst.go.jp%2Farticle%2Fase1993%2F101%2F3%2F101_3_263%2F_pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Golden-67" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-Golden_67-0">↑</a> Jonathan M Golden,<a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=EResmS5wOnkC&pg=PA3">Ancient Canaan and Israel: An Introduction,</a> OUP, 2009 pp. 3–4. </li> <li id="cite_note-68" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-68">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFBraunstein2011" class="citation journal cs1">Braunstein, Susan L. (2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_bulletin-of-the-american-schools-of-oriental-research_2011-11_364/page/1">"The Meaning of Egyptian-Style Objects in the Late Bronze Cemeteries of Tell el-Farʿah (South)"</a>. Bulletin of the American Schools of Oriental Research. 364 (364): 1–36. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.5615%2Fbullamerschoorie.364.0001">10.5615/bullamerschoorie.364.0001</a>. <a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1" title="جی‌استور">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/10.5615/bullamerschoorie.364.0001">10.5615/bullamerschoorie.364.0001</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Bulletin+of+the+American+Schools+of+Oriental+Research&rft.atitle=The+Meaning+of+Egyptian-Style+Objects+in+the+Late+Bronze+Cemeteries+of+Tell+el-Far%CA%BFah+%28South%29&rft.volume=364&rft.issue=364&rft.pages=1-36&rft.date=2011&rft_id=info%3Adoi%2F10.5615%2Fbullamerschoorie.364.0001&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F10.5615%2Fbullamerschoorie.364.0001%23id-name%3DJSTOR&rft.aulast=Braunstein&rft.aufirst=Susan+L.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_bulletin-of-the-american-schools-of-oriental-research_2011-11_364%2Fpage%2F1&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-69" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-69">↑</a> Dever, William G. Beyond the Texts, Society of Biblical Literature Press, 2017, pp. 89–93 </li> <li id="cite_note-70" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-70">↑</a> S. Richard, "Archaeological sources for the history of Palestine: The Early Bronze Age: The rise and collapse of urbanism", The Biblical Archaeologist (1987) </li> <li id="cite_note-71" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-71">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFKnappManning2016" class="citation journal cs1">Knapp, A. Bernard; Manning, Sturt W. (2016-01-01). "Crisis in Context: The End of the Late Bronze Age in the Eastern Mediterranean". American Journal of Archaeology. 120 (1): 130. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.3764%2Faja.120.1.0099">10.3764/aja.120.1.0099</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایند">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0002-9114">0002-9114</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=American+Journal+of+Archaeology&rft.atitle=Crisis+in+Context%3A+The+End+of+the+Late+Bronze+Age+in+the+Eastern+Mediterranean&rft.volume=120&rft.issue=1&rft.pages=130&rft.date=2016-01-01&rft_id=info%3Adoi%2F10.3764%2Faja.120.1.0099&rft.issn=0002-9114&rft.aulast=Knapp&rft.aufirst=A.+Bernard&rft.au=Manning%2C+Sturt+W.&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-NollMerneptah2-72" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-NollMerneptah2_72-0">↑</a> K.L. Noll, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=hMeRK7B1EsMC&pg=PA139">Canaan and Israel in Antiquity: A Textbook on History and Religion,</a> A&C Black, 2012, rev.ed. pp. 137ff. </li> <li id="cite_note-ThompsonMerneptah2-73" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-ThompsonMerneptah2_73-0">↑</a> <a href="/w/index.php?title=Thomas_L._Thompson&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thomas L. Thompson (صفحه وجود ندارد)">Thomas L. Thompson</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=RwrrUuHFb6UC&pg=PA275">Early History of the Israelite People: From the Written & Archaeological Sources,</a> Brill, 2000 pp. 275–276: 'They are rather a very specific group among the population of Palestine which bears a name that occurs here for the first time that at a much later stage in Palestine's history bears a substantially different signification.' </li> <li id="cite_note-74" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-74">↑</a> The <a href="/w/index.php?title=Israel_(name)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Israel (name) (صفحه وجود ندارد)">personal name "Israel"</a> appears much earlier, in material from <a href="/w/index.php?title=Ebla&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ebla (صفحه وجود ندارد)">Ebla</a>. <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFHasel1994" class="citation journal cs1">Hasel, Michael G. (1 January 1994). "Israel in the Merneptah Stela". Bulletin of the American Schools of Oriental Research. 296 (296): 45–61. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307%2F1357179">10.2307/1357179</a>. <a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1" title="جی‌استور">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/1357179">1357179</a>. <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%B1" title="سمانتیک اسکالر">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:164052192">164052192</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Bulletin+of+the+American+Schools+of+Oriental+Research&rft.atitle=Israel+in+the+Merneptah+Stela&rft.volume=296&rft.issue=296&rft.pages=45-61&rft.date=1994-01-01&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A164052192%23id-name%3DS2CID&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F1357179%23id-name%3DJSTOR&rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F1357179&rft.aulast=Hasel&rft.aufirst=Michael+G.&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-75" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-75">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFLemche1998" class="citation book cs1">Lemche, Niels Peter (1998). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=JIoY7PagAOAC&pg=PAPA35">The Israelites in History and Tradition</a>. Westminster John Knox Press. p. 35. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-664-22727-2" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-664-22727-2"><bdi>978-0-664-22727-2</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Israelites+in+History+and+Tradition&rft.pages=35&rft.pub=Westminster+John+Knox+Press&rft.date=1998&rft.isbn=978-0-664-22727-2&rft.aulast=Lemche&rft.aufirst=Niels+Peter&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DJIoY7PagAOAC%26pg%3DPAPA35&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Miller19862-76" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-Miller19862_76-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFMillerHayes1986" class="citation book cs1">Miller, James Maxwell; Hayes, John Haralson (1986). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/historyofancient00mill">A History of Ancient Israel and Judah</a>. Westminster John Knox Press. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-664-21262-9" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-664-21262-9"><bdi>978-0-664-21262-9</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+History+of+Ancient+Israel+and+Judah&rft.pub=Westminster+John+Knox+Press&rft.date=1986&rft.isbn=978-0-664-21262-9&rft.aulast=Miller&rft.aufirst=James+Maxwell&rft.au=Hayes%2C+John+Haralson&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fhistoryofancient00mill&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-77" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-77">↑</a> Mark Smith in "The Early History of God: Yahweh and Other Deities of Ancient Israel" states "Despite the long regnant model that the Canaanites and Israelites were people of fundamentally different culture, archaeological data now casts doubt on this view. </li> <li id="cite_note-78" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-78">↑</a> Rendsberg, Gary (2008). </li> <li id="cite_note-79" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-79">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFGnuse1997" class="citation book cs1">Gnuse, Robert Karl (1997). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/noothergodsemerg0000gnus">No Other Gods: Emergent Monotheism in Israel</a>. England: Sheffield Academic Press Ltd. pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/noothergodsemerg0000gnus/page/28">28</a>, 31. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/1-85075-657-0" title="ویژه:منابع کتاب/1-85075-657-0"><bdi>1-85075-657-0</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=No+Other+Gods%3A+Emergent+Monotheism+in+Israel&rft.place=England&rft.pages=28%2C+31&rft.pub=Sheffield+Academic+Press+Ltd&rft.date=1997&rft.isbn=1-85075-657-0&rft.aulast=Gnuse&rft.aufirst=Robert+Karl&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fnoothergodsemerg0000gnus&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-80" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-80">↑</a> Steiner, Richard C. (1997), "Ancient Hebrew", in Hetzron, Robert (ed. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEKillebrew2005230-81" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKillebrew2005230_81-0">↑</a> <a href="#CITEREFKillebrew2005">Killebrew 2005</a>, p. 230. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShahin20056-82" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEShahin20056_82-0">↑</a> <a href="#CITEREFShahin2005">Shahin 2005</a>, p. 6. </li> <li id="cite_note-83" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-83">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFDever2001" class="citation book cs1">Dever, William (2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=6-VxwC5rQtwC">What Did the Biblical Writers Know, and When Did They Know It?</a>. Eerdmans. pp. 98–99. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-3-927120-37-2" title="ویژه:منابع کتاب/978-3-927120-37-2"><bdi>978-3-927120-37-2</bdi></a>. <q>After a century of exhaustive investigation, all respectable archaeologists have given up hope of recovering any context that would make Abraham, Isaac, or Jacob credible "historical figures" [...] archaeological investigation of Moses and the Exodus has similarly been discarded as a fruitless pursuit.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=What+Did+the+Biblical+Writers+Know%2C+and+When+Did+They+Know+It%3F&rft.pages=98-99&rft.pub=Eerdmans&rft.date=2001&rft.isbn=978-3-927120-37-2&rft.aulast=Dever&rft.aufirst=William&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D6-VxwC5rQtwC&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFaust2015p.476:_"While_there_is_a_consensus_among_scholars_that_the_Exodus_did_not_take_place_in_the_manner_described_in_the_Bible,_surprisingly_most_scholars_agree_that_the_narrative_has_a_historical_core,_and_that_some_of_the_highland_settlers_came,_one_way_or_another,_from_Egypt.."-84" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFaust2015p.476:_"While_there_is_a_consensus_among_scholars_that_the_Exodus_did_not_take_place_in_the_manner_described_in_the_Bible,_surprisingly_most_scholars_agree_that_the_narrative_has_a_historical_core,_and_that_some_of_the_highland_settlers_came,_one_way_or_another,_from_Egypt.."_84-0">↑</a> <a href="#CITEREFFaust2015">Faust 2015</a>, p.476: "While there is a consensus among scholars that the Exodus did not take place in the manner described in the Bible, surprisingly most scholars agree that the narrative has a historical core, and that some of the highland settlers came, one way or another, from Egypt..". </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERedmount200161-85" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERedmount200161_85-0">↑</a> <a href="#CITEREFRedmount2001">Redmount 2001</a>, p. 61: "A few authorities have concluded that the core events of the Exodus saga are entirely literary fabrications. But most biblical scholars still subscribe to some variation of the Documentary Hypothesis, and support the basic historicity of the biblical narrative." </li> <li id="cite_note-:032-86" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-:032_86-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFDever2001" class="citation book cs1">Dever, William (2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=6-VxwC5rQtwC">What Did the Biblical Writers Know, and When Did They Know It?</a>. Eerdmans. pp. 98–99. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/3-927120-37-5" title="ویژه:منابع کتاب/3-927120-37-5"><bdi>3-927120-37-5</bdi></a>. <q>After a century of exhaustive investigation, all respectable archaeologists have given up hope of recovering any context that would make Abraham, Isaac, or Jacob credible "historical figures" [...] archaeological investigation of Moses and the Exodus has similarly been discarded as a fruitless pursuit.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=What+Did+the+Biblical+Writers+Know%2C+and+When+Did+They+Know+It%3F&rft.pages=98-99&rft.pub=Eerdmans&rft.date=2001&rft.isbn=3-927120-37-5&rft.aulast=Dever&rft.aufirst=William&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D6-VxwC5rQtwC&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-lipschits2-87" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-lipschits2_87-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFLipschits2014" class="citation book cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Lipschits, Oded (2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=yErYBAAAQBAJ">"The History of Israel in the Biblical Period"</a>. In Berlin, Adele; Brettler, Marc Zvi (eds.). The Jewish Study Bible (به انگلیسی) (2nd ed.). Oxford University Press. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-19-997846-5" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-19-997846-5"><bdi>978-0-19-997846-5</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=The+History+of+Israel+in+the+Biblical+Period&rft.btitle=The+Jewish+Study+Bible&rft.edition=2nd&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.date=2014&rft.isbn=978-0-19-997846-5&rft.aulast=Lipschits&rft.aufirst=Oded&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DyErYBAAAQBAJ&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Kuhrtp4382-88" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-Kuhrtp4382_88-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFKuhrt1995" class="citation book cs1">Kuhrt, Amiele (1995). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/ancientneareastc00akuh/page/438">The Ancient Near East</a>. Routledge. p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/ancientneareastc00akuh/page/438">438</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-415-16762-8" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-415-16762-8"><bdi>978-0-415-16762-8</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Ancient+Near+East&rft.pages=438&rft.pub=Routledge&rft.date=1995&rft.isbn=978-0-415-16762-8&rft.aulast=Kuhrt&rft.aufirst=Amiele&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fancientneareastc00akuh%2Fpage%2F438&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Finkelstein,_Israel,_(2020)2-89" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-Finkelstein,_Israel,_(2020)2_89-0">↑</a> Finkelstein, Israel, (2020). </li> <li id="cite_note-Pitcher2-90" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-Pitcher2_90-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=tu02muKUVJ0C&pg=PA229">The Pitcher Is Broken: Memorial Essays for Gosta W. Ahlstrom, Steven W. Holloway, Lowell K. Handy, Continuum, 1 May 1995</a> Quote: "For Israel, the description of the battle of Qarqar in the Kurkh Monolith of Shalmaneser III (mid-ninth century) and for Judah, a Tiglath-pileser III text mentioning (Jeho-) Ahaz of Judah (IIR67 = K. 3751), dated 734–733, are the earliest published to date." </li> <li id="cite_note-Finkelstein,_Israel,_(2020)-91" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-Finkelstein,_Israel,_(2020)_91-0">↑</a> Finkelstein, Israel, (2020). </li> <li id="cite_note-Pitcher-92" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-Pitcher_92-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=tu02muKUVJ0C&pg=PA229">The Pitcher Is Broken: Memorial Essays for Gosta W. Ahlstrom, Steven W. Holloway, Lowell K. Handy, Continuum, 1 May 1995</a> Quote: "For Israel, the description of the battle of Qarqar in the Kurkh Monolith of Shalmaneser III (mid-ninth century) and for Judah, a Tiglath-pileser III text mentioning (Jeho-) Ahaz of Judah (IIR67 = K. 3751), dated 734–733, are the earliest published to date." </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFinkelsteinSilberman2002146–7-93" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFinkelsteinSilberman2002146–7_93-0">↑</a> <a href="#CITEREFFinkelsteinSilberman2002">Finkelstein & Silberman 2002</a>, pp. 146–7:Put simply, while Judah was still economically marginal and backward, Israel was booming. … In the next chapter we will see how the northern kingdom suddenly appeared on the ancient Near Eastern stage as a major regional power </li> <li id="cite_note-:02-94" class="mw-cite-dir-ltr">↑ <a href="#cite_ref-:02_94-0">۹۰٫۰</a> <a href="#cite_ref-:02_94-1">۹۰٫۱</a> <a href="#cite_ref-:02_94-2">۹۰٫۲</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFIsrael." class="citation book cs1">Israel., Finkelstein. The forgotten kingdom: the archaeology and history of Northern Israel. p. 74. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-1-58983-910-6" title="ویژه:منابع کتاب/978-1-58983-910-6"><bdi>978-1-58983-910-6</bdi></a>. <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C_(%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87)" class="mw-redirect" title="اسی‌ال‌سی (شناسه)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/949151323">949151323</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+forgotten+kingdom%3A+the+archaeology+and+history+of+Northern+Israel&rft.pages=74&rft_id=info%3Aoclcnum%2F949151323&rft.isbn=978-1-58983-910-6&rft.aulast=Israel.&rft.aufirst=Finkelstein&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-:042-95" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-:042_95-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFFinkelstein2013" class="citation book cs1">Finkelstein, Israel (2013). The Forgotten Kingdom: the archaeology and history of Northern Israel. pp. 65–66, 73, 78, 87–94. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-1-58983-911-3" title="ویژه:منابع کتاب/978-1-58983-911-3"><bdi>978-1-58983-911-3</bdi></a>. <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C_(%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87)" class="mw-redirect" title="اسی‌ال‌سی (شناسه)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/880456140">880456140</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Forgotten+Kingdom%3A+the+archaeology+and+history+of+Northern+Israel&rft.pages=65-66%2C+73%2C+78%2C+87-94&rft.date=2013&rft_id=info%3Aoclcnum%2F880456140&rft.isbn=978-1-58983-911-3&rft.aulast=Finkelstein&rft.aufirst=Israel&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-96" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-96">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFFinkelstein2011" class="citation journal cs1">Finkelstein, Israel (2011-11-01). "Observations on the Layout of Iron Age Samaria". Tel Aviv. 38 (2): 194–207. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1179%2F033443511x13099584885303">10.1179/033443511x13099584885303</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایند">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0334-4355">0334-4355</a>. <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%B1" title="سمانتیک اسکالر">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:128814117">128814117</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Tel+Aviv&rft.atitle=Observations+on+the+Layout+of+Iron+Age+Samaria&rft.volume=38&rft.issue=2&rft.pages=194-207&rft.date=2011-11-01&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A128814117%23id-name%3DS2CID&rft.issn=0334-4355&rft_id=info%3Adoi%2F10.1179%2F033443511x13099584885303&rft.aulast=Finkelstein&rft.aufirst=Israel&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Broshi_2001_1742-97" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-Broshi_2001_1742_97-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFBroshi2001" class="citation book cs1">Broshi, Maguen (2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=etTUEorS1zMC&pg=PAPA174">Bread, Wine, Walls and Scrolls</a>. Bloomsbury Publishing. p. 174. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-1-84127-201-6" title="ویژه:منابع کتاب/978-1-84127-201-6"><bdi>978-1-84127-201-6</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Bread%2C+Wine%2C+Walls+and+Scrolls&rft.pages=174&rft.pub=Bloomsbury+Publishing&rft.date=2001&rft.isbn=978-1-84127-201-6&rft.aulast=Broshi&rft.aufirst=Maguen&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DetTUEorS1zMC%26pg%3DPAPA174&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-:42-98" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-:42_98-0">↑</a> Broshi, M. , & Finkelstein, I. (1992). </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFinkelsteinSilberman2002307-99" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFinkelsteinSilberman2002307_99-0">↑</a> <a href="#CITEREFFinkelsteinSilberman2002">Finkelstein & Silberman 2002</a>, p. 307: "Intensive excavations throughout Jerusalem have shown that the city was indeed systematically destroyed by the Babylonians. The conflagration seems to have been general. When activity on the ridge of the City of David resumed in the Persian period, the-new suburbs on the western hill that had flourished since at least the time of Hezekiah were not reoccupied." </li> <li id="cite_note-100" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-100">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFLipschits1999" class="citation journal cs1">Lipschits, Oded (1999). "The History of the Benjamin Region under Babylonian Rule". Tel Aviv. 26 (2): 155–190. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1179%2Ftav.1999.1999.2.155">10.1179/tav.1999.1999.2.155</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایند">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0334-4355">0334-4355</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Tel+Aviv&rft.atitle=The+History+of+the+Benjamin+Region+under+Babylonian+Rule&rft.volume=26&rft.issue=2&rft.pages=155-190&rft.date=1999&rft_id=info%3Adoi%2F10.1179%2Ftav.1999.1999.2.155&rft.issn=0334-4355&rft.aulast=Lipschits&rft.aufirst=Oded&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-101" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-101">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFWheeler2017" class="citation journal cs1">Wheeler, P. (2017). "Review of the book Song of Exile: The Enduring Mystery of Psalm 137, by David W. Stowe". The Catholic Biblical Quarterly. 79 (4): 696–697. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1353%2Fcbq.2017.0092">10.1353/cbq.2017.0092</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Catholic+Biblical+Quarterly&rft.atitle=Review+of+the+book+Song+of+Exile%3A+The+Enduring+Mystery+of+Psalm+137%2C+by+David+W.+Stowe&rft.volume=79&rft.issue=4&rft.pages=696-697&rft.date=2017&rft_id=info%3Adoi%2F10.1353%2Fcbq.2017.0092&rft.aulast=Wheeler&rft.aufirst=P.&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-BabylonianChronicles-102" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-BabylonianChronicles_102-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20141030154541/https://www.britishmuseum.org/explore/highlights/highlight_objects/me/c/cuneiform_nebuchadnezzar_ii.aspx">"British Museum – Cuneiform tablet with part of the Babylonian Chronicle (605–594 BCE)"</a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britishmuseum.org/explore/highlights/highlight_objects/me/c/cuneiform_nebuchadnezzar_ii.aspx">the original</a> on 30 October 2014. Retrieved 30 October 2014.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=British+Museum+%E2%80%93+Cuneiform+tablet+with+part+of+the+Babylonian+Chronicle+%28605%E2%80%93594+BCE%29&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.britishmuseum.org%2Fexplore%2Fhighlights%2Fhighlight_objects%2Fme%2Fc%2Fcuneiform_nebuchadnezzar_ii.aspx&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-103" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-103">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190505195611/https://www.livius.org/cg-cm/chronicles/abc5/jerusalem.html">"ABC 5 (Jerusalem Chronicle) – Livius"</a>. www.livius.org. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.livius.org/cg-cm/chronicles/abc5/jerusalem.html">the original</a> on 5 May 2019. Retrieved 26 March 2020.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.livius.org&rft.atitle=ABC+5+%28Jerusalem+Chronicle%29+%E2%80%93+Livius&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.livius.org%2Fcg-cm%2Fchronicles%2Fabc5%2Fjerusalem.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-rennert-104" class="mw-cite-dir-ltr">↑ <a href="#cite_ref-rennert_104-0">۱۰۰٫۰</a> <a href="#cite_ref-rennert_104-1">۱۰۰٫۱</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.biu.ac.il/js/rennert/history_4.html">"Second Temple Period (538 BCE to 70 CE) Persian Rule"</a>. Biu.ac.il. Retrieved 15 March 2014.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Second+Temple+Period+%28538+BCE+to+70+CE%29+Persian+Rule&rft.pub=Biu.ac.il&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.biu.ac.il%2Fjs%2Frennert%2Fhistory_4.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-105" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-105">↑</a> Harper's Bible Dictionary, ed. by Achtemeier, etc. , Harper & Row, San Francisco, 1985, p. 103 </li> <li id="cite_note-Grabbe3552-106" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-Grabbe3552_106-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFGrabbe2004" class="citation book cs1">Grabbe, Lester L. (2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=-MnE5T_0RbMC&pg=PAPA355&dq=%22gave%2Bthe%2BJews%2Bpermission%2Bto%2Breturn%2Bto%2BYehud%2Bprovince%2Band%2Bto%2Brebuild%2Bthe%22">A History of the Jews and Judaism in the Second Temple Period: Yehud – A History of the Persian Province of Judah v. 1</a>. T & T Clark. p. 355. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-567-08998-4" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-567-08998-4"><bdi>978-0-567-08998-4</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+History+of+the+Jews+and+Judaism+in+the+Second+Temple+Period%3A+Yehud+%E2%80%93+A+History+of+the+Persian+Province+of+Judah+v.+1&rft.pages=355&rft.pub=T+%26+T+Clark&rft.date=2004&rft.isbn=978-0-567-08998-4&rft.aulast=Grabbe&rft.aufirst=Lester+L.&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D-MnE5T_0RbMC%26pg%3DPAPA355%26dq%3D%2522gave%252Bthe%252BJews%252Bpermission%252Bto%252Breturn%252Bto%252BYehud%252Bprovince%252Band%252Bto%252Brebuild%252Bthe%2522&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Finkelstein2-107" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-Finkelstein2_107-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFFinkelsteinSilberman2001" class="citation book cs1">Finkelstein, Israel; Silberman, Neil Asher (2001). The Bible unearthed: archaeology's new vision of ancient Israel and the origin of its stories (1st Touchstone ed.). New York: Simon & Schuster. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-684-86912-4" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-684-86912-4"><bdi>978-0-684-86912-4</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Bible+unearthed%3A+archaeology%27s+new+vision+of+ancient+Israel+and+the+origin+of+its+stories&rft.place=New+York&rft.edition=1st+Touchstone&rft.pub=Simon+%26+Schuster&rft.date=2001&rft.isbn=978-0-684-86912-4&rft.aulast=Finkelstein&rft.aufirst=Israel&rft.au=Silberman%2C+Neil+Asher&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-108" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-108">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFBen-Eliyahu2019" class="citation book cs1">Ben-Eliyahu, Eyal (30 April 2019). Identity and Territory: Jewish Perceptions of Space in Antiquity. p. 13. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-520-29360-1" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-520-29360-1"><bdi>978-0-520-29360-1</bdi></a>. <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C_(%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87)" class="mw-redirect" title="اسی‌ال‌سی (شناسه)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/1103519319">1103519319</a>. <q>From the beginning of the Second Temple period until the Muslim conquest—the land was part of imperial space. This was true from the early Persian period, as well as the time of Ptolemy and the Seleucids. The only exception was the Hasmonean Kingdom, with its sovereign Jewish rule—first over Judah and later, in Alexander Jannaeus's prime, extending to the coast, the north, and the eastern banks of the Jordan.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Identity+and+Territory%3A+Jewish+Perceptions+of+Space+in+Antiquity&rft.pages=13&rft.date=2019-04-30&rft_id=info%3Aoclcnum%2F1103519319&rft.isbn=978-0-520-29360-1&rft.aulast=Ben-Eliyahu&rft.aufirst=Eyal&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-109" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-109">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFBen-Sasson1976" class="citation book cs1">Ben-Sasson, H.H. (1976). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/historyofjewishp00harv">A History of the Jewish People</a>. Harvard University Press. pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/historyofjewishp00harv/page/n259">226</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/0-674-39731-2" title="ویژه:منابع کتاب/0-674-39731-2"><bdi>0-674-39731-2</bdi></a>. <q>The expansion of Hasmonean Judea took place gradually. Under Jonathan, Judea annexed southern Samaria and began to expand in the direction of the coast plain... The main ethnic changes were the work of John Hyrcanus... it was in his days and those of his son Aristobulus that the annexation of Idumea, Samaria and Galilee and the consolidation of Jewish settlement in Trans-Jordan was completed. Alexander Jannai, continuing the work of his predecessors, expanded Judean rule to the entire coastal plain, from the Carmel to the Egyptian border... and to additional areas in Trans-Jordan, including some of the Greek cities there.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+History+of+the+Jewish+People&rft.pages=226&rft.pub=Harvard+University+Press&rft.date=1976&rft.isbn=0-674-39731-2&rft.aulast=Ben-Sasson&rft.aufirst=H.H.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fhistoryofjewishp00harv&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-110" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-110">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFHelyerMcDonald2013" class="citation book cs1">Helyer, Larry R.; McDonald, Lee Martin (2013). "The Hasmoneans and the Hasmonean Era". In Green, Joel B.; McDonald, Lee Martin (eds.). The World of the New Testament: Cultural, Social, and Historical Contexts. Baker Academic. pp. 45–47. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-8010-9861-1" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-8010-9861-1"><bdi>978-0-8010-9861-1</bdi></a>. <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C_(%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87)" class="mw-redirect" title="اسی‌ال‌سی (شناسه)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/961153992">961153992</a>. <q>The ensuing power struggle left Hyrcanus with a free hand in Judea, and he quickly reasserted Jewish sovereignty... Hyrcanus then engaged in a series of military campaigns aimed at territorial expansion. He first conquered areas in the Transjordan. He then turned his attention to Samaria, which had long separated Judea from the northern Jewish settlements in Lower Galilee. In the south, Adora and Marisa were conquered; (Aristobulus') primary accomplishment was annexing and Judaizing the region of Iturea, located between the Lebanon and Anti-Lebanon mountains</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=The+Hasmoneans+and+the+Hasmonean+Era&rft.btitle=The+World+of+the+New+Testament%3A+Cultural%2C+Social%2C+and+Historical+Contexts&rft.pages=45-47&rft.pub=Baker+Academic&rft.date=2013&rft_id=info%3Aoclcnum%2F961153992&rft.isbn=978-0-8010-9861-1&rft.aulast=Helyer&rft.aufirst=Larry+R.&rft.au=McDonald%2C+Lee+Martin&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-111" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-111">↑</a> Werner Eck, "Sklaven und Freigelassene von Römern in Iudaea und den angrenzenden Provinzen," Novum Testamentum 55 (2013): 1–21 </li> <li id="cite_note-112" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-112">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFRavivBen_David2021" class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Raviv, Dvir; Ben David, Chaim (2021). "Cassius Dio's figures for the demographic consequences of the Bar Kokhba War: Exaggeration or reliable account?". Journal of Roman Archaeology (به انگلیسی). 34 (2): 585–607. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1017%2FS1047759421000271">10.1017/S1047759421000271</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایند">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/1047-7594">1047-7594</a>. <q>Scholars have long doubted the historical accuracy of Cassius Dio's account of the consequences of the Bar Kokhba War (Roman History 69.14). According to this text, considered the most reliable literary source for the Second Jewish Revolt, the war encompassed all of Judea: the Romans destroyed 985 villages and 50 fortresses, and killed 580,000 rebels. This article reassesses Cassius Dio's figures by drawing on new evidence from excavations and surveys in Judea, Transjordan, and the Galilee. Three research methods are combined: an ethno-archaeological comparison with the settlement picture in the Ottoman Period, comparison with similar settlement studies in the Galilee, and an evaluation of settled sites from the Middle Roman Period (70–136CE). The study demonstrates the potential contribution of the archaeological record to this issue and supports the view of Cassius Dio's demographic data as a reliable account, which he based on contemporaneous documentation.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+Roman+Archaeology&rft.atitle=Cassius+Dio%27s+figures+for+the+demographic+consequences+of+the+Bar+Kokhba+War%3A+Exaggeration+or+reliable+account%3F&rft.volume=34&rft.issue=2&rft.pages=585-607&rft.date=2021&rft_id=info%3Adoi%2F10.1017%2FS1047759421000271&rft.issn=1047-7594&rft.aulast=Raviv&rft.aufirst=Dvir&rft.au=Ben+David%2C+Chaim&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-113" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-113">↑</a> Oppenheimer, A'haron and Oppenheimer, Nili. </li> <li id="cite_note-H.H._Ben-Sasson,_1976,_page_334-114" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-H.H._Ben-Sasson,_1976,_page_334_114-0">↑</a> H.H. Ben-Sasson, A History of the Jewish People, Harvard University Press, 1976, <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/0-674-39731-2" title="ویژه:منابع کتاب/0-674-39731-2">‎۰−۶۷۴−۳۹۷۳۱−۲</a>, page 334: "In an effort to wipe out all memory of the bond between the Jews and the land, Hadrian changed the name of the province from Judaea to Syria-Palestina, a name that became common in non-Jewish literature." </li> <li id="cite_note-Ariel_Lewin_p._33-115" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-Ariel_Lewin_p._33_115-0">↑</a> Ariel Lewin. </li> <li id="cite_note-116" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-116">↑</a> Eusebius, Ecclesiastical History. 4:6.3-4 </li> <li id="cite_note-Kessler201022-117" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-Kessler201022_117-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFEdward_Kessler2010" class="citation book cs1">Edward Kessler (2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=87Woe7kkPM4C&pg=PA72">An Introduction to Jewish-Christian Relations</a>. Cambridge University Press. p. 72. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-521-70562-2" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-521-70562-2"><bdi>978-0-521-70562-2</bdi></a>. <q>Jews probably remained in the majority in Palestine until some time after the conversion of Constantine in the fourth century. [...] In Babylonia, there had been for many centuries a Jewish community which would have been further strengthened by those fleeing the aftermath of the Roman revolts.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=An+Introduction+to+Jewish-Christian+Relations&rft.pages=72&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=2010&rft.isbn=978-0-521-70562-2&rft.au=Edward+Kessler&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D87Woe7kkPM4C%26pg%3DPA72&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-118" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-118">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFLehmann2007" class="citation web cs1">Lehmann, Clayton Miles (18 January 2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20130407005423/http://sunburst.usd.edu/~clehmann/erp/Palestine/palestin.htm">"Palestine"</a>. Encyclopedia of the Roman Provinces. University of South Dakota. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://sunburst.usd.edu/~clehmann/erp/Palestine/palestin.htm">the original</a> on 7 April 2013. Retrieved 9 February 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Encyclopedia+of+the+Roman+Provinces&rft.atitle=Palestine&rft.date=2007-01-18&rft.aulast=Lehmann&rft.aufirst=Clayton+Miles&rft_id=http%3A%2F%2Fsunburst.usd.edu%2F~clehmann%2Ferp%2FPalestine%2Fpalestin.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-119" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-119">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFCohn-Sherbok1996" class="citation book cs1">Cohn-Sherbok, Dan (1996). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/atlasofjewishhis0000cohn">Atlas of Jewish History</a>. Routledge. p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/atlasofjewishhis0000cohn/page/n71">58</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-415-08800-8" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-415-08800-8"><bdi>978-0-415-08800-8</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Atlas+of+Jewish+History&rft.pages=58&rft.pub=Routledge&rft.date=1996&rft.isbn=978-0-415-08800-8&rft.aulast=Cohn-Sherbok&rft.aufirst=Dan&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fatlasofjewishhis0000cohn&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-120" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-120">↑</a> Judaism in late antiquity, Jacob Neusner, Bertold Spuler, Hady R Idris, Brill, 2001, p. 155 </li> <li id="cite_note-:32-121" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-:32_121-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFהר2022" class="citation book cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">הר, משה דוד (2022). "היהודים בארץ-ישראל בימי האימפריה הרומית הנוצרית" [The Jews in the Land of Israel in the Days of the Christian Roman Empire]. ארץ-ישראל בשלהי העת העתיקה: מבואות ומחקרים [Eretz Israel in Late Antiquity: Introductions and Studies] (به عبری). Vol. 1. ירושלים: יד יצחק בן-צבי. pp. 210–212. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-965-217-444-4" title="ویژه:منابع کتاب/978-965-217-444-4"><bdi>978-965-217-444-4</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=%D7%94%D7%99%D7%94%D7%95%D7%93%D7%99%D7%9D+%D7%91%D7%90%D7%A8%D7%A5-%D7%99%D7%A9%D7%A8%D7%90%D7%9C+%D7%91%D7%99%D7%9E%D7%99+%D7%94%D7%90%D7%99%D7%9E%D7%A4%D7%A8%D7%99%D7%94+%D7%94%D7%A8%D7%95%D7%9E%D7%99%D7%AA+%D7%94%D7%A0%D7%95%D7%A6%D7%A8%D7%99%D7%AA&rft.btitle=%D7%90%D7%A8%D7%A5-%D7%99%D7%A9%D7%A8%D7%90%D7%9C+%D7%91%D7%A9%D7%9C%D7%94%D7%99+%D7%94%D7%A2%D7%AA+%D7%94%D7%A2%D7%AA%D7%99%D7%A7%D7%94%3A+%D7%9E%D7%91%D7%95%D7%90%D7%95%D7%AA+%D7%95%D7%9E%D7%97%D7%A7%D7%A8%D7%99%D7%9D&rft.place=%D7%99%D7%A8%D7%95%D7%A9%D7%9C%D7%99%D7%9D&rft.pages=210-212&rft.pub=%D7%99%D7%93+%D7%99%D7%A6%D7%97%D7%A7+%D7%91%D7%9F-%D7%A6%D7%91%D7%99&rft.date=2022&rft.isbn=978-965-217-444-4&rft.aulast=%D7%94%D7%A8&rft.aufirst=%D7%9E%D7%A9%D7%94+%D7%93%D7%95%D7%93&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-122" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-122">↑</a> The Darkening Age: The Christian Destruction of the Classical World by Catherine Nixey 2018 </li> <li id="cite_note-Kessler201023-123" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-Kessler201023_123-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFEdward_Kessler2010" class="citation book cs1">Edward Kessler (2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=87Woe7kkPM4C&pg=PA72">An Introduction to Jewish-Christian Relations</a>. Cambridge University Press. p. 72. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-521-70562-2" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-521-70562-2"><bdi>978-0-521-70562-2</bdi></a>. <q>Jews probably remained in the majority in Palestine until some time after the conversion of Constantine in the fourth century. [...] In Babylonia, there had been for many centuries a Jewish community which would have been further strengthened by those fleeing the aftermath of the Roman revolts.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=An+Introduction+to+Jewish-Christian+Relations&rft.pages=72&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=2010&rft.isbn=978-0-521-70562-2&rft.au=Edward+Kessler&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D87Woe7kkPM4C%26pg%3DPA72&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-:3-124" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-:3_124-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation book cs1"></cite> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_book" title="الگو:Cite book">cite book</a>}}</code>: Empty citation (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#empty_citation" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-:12-125" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-:12_125-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFEhrlich2022" class="citation book cs1">Ehrlich, Michael (2022). The Islamization of the Holy Land, 634–1800. Leeds, UK: Arc Humanities Press. pp. 3–4. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-1-64189-222-3" title="ویژه:منابع کتاب/978-1-64189-222-3"><bdi>978-1-64189-222-3</bdi></a>. <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C_(%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87)" class="mw-redirect" title="اسی‌ال‌سی (شناسه)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/1302180905">1302180905</a>. <q>The Jewish community strove to recover from the catastrophic results of the Bar Kokhva revolt (132–135 CE). Although some of these attempts were relatively successful, the Jews never fully recovered. During the Late Roman and Byzantine periods, many Jews emigrated to thriving centres in the diaspora, especially Iraq, whereas some converted to Christianity and others continued to live in the Holy Land, especially in Galilee and the coastal plain. During the Byzantine period, the three provinces of Palestine included more than thirty cities, namely, settlements with a bishop see. After the Muslim conquest in the 630s, most of these cities declined and eventually disappeared. As a result, in many cases the local ecclesiastical administration weakened, while in others it simply ceased to exist. Consequently, many local Christians converted to Islam. Thus, almost twelve centuries later, when the army led by Napoleon Bonaparte arrived in the Holy Land, most of the local population was Muslim.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Islamization+of+the+Holy+Land%2C+634%E2%80%931800&rft.place=Leeds%2C+UK&rft.pages=3-4&rft.pub=Arc+Humanities+Press&rft.date=2022&rft_id=info%3Aoclcnum%2F1302180905&rft.isbn=978-1-64189-222-3&rft.aulast=Ehrlich&rft.aufirst=Michael&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-126" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-126">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFBar2003" class="citation journal cs1">Bar, Doron (2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_journal-of-ecclesiastical-history_2003-07_54_3/page/401">"The Christianisation of Rural Palestine during Late Antiquity"</a>. The Journal of Ecclesiastical History. 54 (3): 401–421. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1017%2Fs0022046903007309">10.1017/s0022046903007309</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایند">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0022-0469">0022-0469</a>. <q>The dominant view of the history of Palestine during the Byzantine period links the early phases of the consecration of the land during the fourth century and the substantial external financial investment that accompanied the building of churches on holy sites on the one hand with the Christianisation of the population on the other. Churches were erected primarily at the holy sites, 12 while at the same time Palestine's position and unique status as the Christian 'Holy Land' became more firmly rooted. All this, coupled with immigration and conversion, allegedly meant that the Christianisation of Palestine took place much more rapidly than that of other areas of the Roman empire, brought in its wake the annihilation of the pagan cults and meant that by the middle of the fifth century there was a clear Christian majority.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Journal+of+Ecclesiastical+History&rft.atitle=The+Christianisation+of+Rural+Palestine+during+Late+Antiquity&rft.volume=54&rft.issue=3&rft.pages=401-421&rft.date=2003&rft_id=info%3Adoi%2F10.1017%2Fs0022046903007309&rft.issn=0022-0469&rft.aulast=Bar&rft.aufirst=Doron&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_journal-of-ecclesiastical-history_2003-07_54_3%2Fpage%2F401&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-127" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-127">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFBar2003" class="citation journal cs1">Bar, Doron (2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_journal-of-ecclesiastical-history_2003-07_54_3/page/401">"The Christianisation of Rural Palestine during Late Antiquity"</a>. The Journal of Ecclesiastical History. 54 (3): 401–421. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1017%2Fs0022046903007309">10.1017/s0022046903007309</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایند">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0022-0469">0022-0469</a>. <q>The dominant view of the history of Palestine during the Byzantine period links the early phases of the consecration of the land during the fourth century and the substantial external financial investment that accompanied the building of churches on holy sites on the one hand with the Christianisation of the population on the other. Churches were erected primarily at the holy sites, 12 while at the same time Palestine's position and unique status as the Christian 'Holy Land' became more firmly rooted. All this, coupled with immigration and conversion, allegedly meant that the Christianisation of Palestine took place much more rapidly than that of other areas of the Roman empire, brought in its wake the annihilation of the pagan cults and meant that by the middle of the fifth century there was a clear Christian majority.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Journal+of+Ecclesiastical+History&rft.atitle=The+Christianisation+of+Rural+Palestine+during+Late+Antiquity&rft.volume=54&rft.issue=3&rft.pages=401-421&rft.date=2003&rft_id=info%3Adoi%2F10.1017%2Fs0022046903007309&rft.issn=0022-0469&rft.aulast=Bar&rft.aufirst=Doron&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_journal-of-ecclesiastical-history_2003-07_54_3%2Fpage%2F401&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-128" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-128">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFKohen2007" class="citation book cs1">Kohen, Elli (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=r-9qJRP20MIC&pg=PA26">History of the Byzantine Jews: A Microcosmos in the Thousand Year Empire</a>. <a href="/wiki/University_Press_of_America" class="mw-redirect" title="University Press of America">University Press of America</a>. pp. 26–31. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-7618-3623-0" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-7618-3623-0"><bdi>978-0-7618-3623-0</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=History+of+the+Byzantine+Jews%3A+A+Microcosmos+in+the+Thousand+Year+Empire&rft.pages=26-31&rft.pub=University+Press+of+America&rft.date=2007&rft.isbn=978-0-7618-3623-0&rft.aulast=Kohen&rft.aufirst=Elli&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3Dr-9qJRP20MIC%26pg%3DPA26&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-129" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-129">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/place/Palestine/Roman-Palestine">"Roman Palestine"</a>. www.britannica.com. Encyclopedia Britannica.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.britannica.com&rft.atitle=Roman+Palestine&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.britannica.com%2Fplace%2FPalestine%2FRoman-Palestine&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-:122-130" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-:122_130-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFEhrlich2022" class="citation book cs1">Ehrlich, Michael (2022). The Islamization of the Holy Land, 634–1800. Leeds, UK: Arc Humanities Press. pp. 3–4. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-1-64189-222-3" title="ویژه:منابع کتاب/978-1-64189-222-3"><bdi>978-1-64189-222-3</bdi></a>. <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C_(%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87)" class="mw-redirect" title="اسی‌ال‌سی (شناسه)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/1302180905">1302180905</a>. <q>The Jewish community strove to recover from the catastrophic results of the Bar Kokhva revolt (132–135 CE). Although some of these attempts were relatively successful, the Jews never fully recovered. During the Late Roman and Byzantine periods, many Jews emigrated to thriving centres in the diaspora, especially Iraq, whereas some converted to Christianity and others continued to live in the Holy Land, especially in Galilee and the coastal plain. During the Byzantine period, the three provinces of Palestine included more than thirty cities, namely, settlements with a bishop see. After the Muslim conquest in the 630s, most of these cities declined and eventually disappeared. As a result, in many cases the local ecclesiastical administration weakened, while in others it simply ceased to exist. Consequently, many local Christians converted to Islam. Thus, almost twelve centuries later, when the army led by Napoleon Bonaparte arrived in the Holy Land, most of the local population was Muslim.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Islamization+of+the+Holy+Land%2C+634%E2%80%931800&rft.place=Leeds%2C+UK&rft.pages=3-4&rft.pub=Arc+Humanities+Press&rft.date=2022&rft_id=info%3Aoclcnum%2F1302180905&rft.isbn=978-1-64189-222-3&rft.aulast=Ehrlich&rft.aufirst=Michael&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-131" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-131">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFEllenblum2010" class="citation book cs1">Ellenblum, Ronnie (2010). Frankish Rural Settlement in the Latin Kingdom of Jerusalem. Cambridge University Press. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-511-58534-0" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-511-58534-0"><bdi>978-0-511-58534-0</bdi></a>. <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C_(%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87)" class="mw-redirect" title="اسی‌ال‌سی (شناسه)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/958547332">958547332</a>. <q>From the data given above it can be concluded that the Muslim population of Central Samaria, during the early Muslim period, was not an autochthonous population which had converted to Christianity. They arrived there either by way of migration or as a result of a process of sedentarization of the nomads who had filled the vacuum created by the departing Samaritans at the end of the Byzantine period [...] To sum up: in the only rural region in Palestine in which, according to all the written and archeological sources, the process of Islamization was completed already in the twelfth century, there occurred events consistent with the model propounded by Levtzion and Vryonis: the region was abandoned by its original sedentary population and the subsequent vacuum was apparently filled by nomads who, at a later stage, gradually became sedentarized</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Frankish+Rural+Settlement+in+the+Latin+Kingdom+of+Jerusalem.&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=2010&rft_id=info%3Aoclcnum%2F958547332&rft.isbn=978-0-511-58534-0&rft.aulast=Ellenblum&rft.aufirst=Ronnie&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-:1022-132" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-:1022_132-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFלוי-רוביןLevy-Rubin2006" class="citation journal cs1">לוי-רובין, מילכה; Levy-Rubin, Milka (2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jstor.org/stable/23407269">"The Influence of the Muslim Conquest on the Settlement Pattern of Palestine during the Early Muslim Period / הכיבוש כמעצב מפת היישוב של ארץ-ישראל בתקופה המוסלמית הקדומה"</a>. Cathedra: For the History of Eretz Israel and Its Yishuv / קתדרה: לתולדות ארץ ישראל ויישובה (121): 53–78. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایند">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0334-4657">0334-4657</a>. <a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1" title="جی‌استور">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/23407269">23407269</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Cathedra%3A+For+the+History+of+Eretz+Israel+and+Its+Yishuv+%2F+%D7%A7%D7%AA%D7%93%D7%A8%D7%94%3A+%D7%9C%D7%AA%D7%95%D7%9C%D7%93%D7%95%D7%AA+%D7%90%D7%A8%D7%A5+%D7%99%D7%A9%D7%A8%D7%90%D7%9C+%D7%95%D7%99%D7%99%D7%A9%D7%95%D7%91%D7%94&rft.atitle=The+Influence+of+the+Muslim+Conquest+on+the+Settlement+Pattern+of+Palestine+during+the+Early+Muslim+Period+%2F+%D7%94%D7%9B%D7%99%D7%91%D7%95%D7%A9+%D7%9B%D7%9E%D7%A2%D7%A6%D7%91+%D7%9E%D7%A4%D7%AA+%D7%94%D7%99%D7%99%D7%A9%D7%95%D7%91+%D7%A9%D7%9C+%D7%90%D7%A8%D7%A5-%D7%99%D7%A9%D7%A8%D7%90%D7%9C+%D7%91%D7%AA%D7%A7%D7%95%D7%A4%D7%94+%D7%94%D7%9E%D7%95%D7%A1%D7%9C%D7%9E%D7%99%D7%AA+%D7%94%D7%A7%D7%93%D7%95%D7%9E%D7%94&rft.issue=121&rft.pages=53-78&rft.date=2006&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F23407269%23id-name%3DJSTOR&rft.issn=0334-4657&rft.aulast=%D7%9C%D7%95%D7%99-%D7%A8%D7%95%D7%91%D7%99%D7%9F&rft.aufirst=%D7%9E%D7%99%D7%9C%D7%9B%D7%94&rft.au=Levy-Rubin%2C+Milka&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F23407269&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-:Ellenblum201022-133" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-:Ellenblum201022_133-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFEllenblum2010" class="citation book cs1">Ellenblum, Ronnie (2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/oclc/958547332">Frankish Rural Settlement in the Latin Kingdom of Jerusalem</a>. Cambridge University Press. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-511-58534-0" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-511-58534-0"><bdi>978-0-511-58534-0</bdi></a>. <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C_(%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87)" class="mw-redirect" title="اسی‌ال‌سی (شناسه)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/958547332">958547332</a>. <q>From the data given above it can be concluded that the Muslim population of Central Samaria, during the early Muslim period, was not an autochthonous population which had converted to Christianity. They arrived there either by way of migration or as a result of a process of sedentarization of the nomads who had filled the vacuum created by the departing Samaritans at the end of the Byzantine period [...] To sum up: in the only rural region in Palestine in which, according to all the written and archeological sources, the process of Islamization was completed already in the twelfth century, there occurred events consistent with the model propounded by Levtzion and Vryonis: the region was abandoned by its original sedentary population and the subsequent vacuum was apparently filled by nomads who, at a later stage, gradually became sedentarized</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Frankish+Rural+Settlement+in+the+Latin+Kingdom+of+Jerusalem.&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=2010&rft_id=info%3Aoclcnum%2F958547332&rft.isbn=978-0-511-58534-0&rft.aulast=Ellenblum&rft.aufirst=Ronnie&rft_id=http%3A%2F%2Fworldcat.org%2Foclc%2F958547332&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-MosheGil22-134" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-MosheGil22_134-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFGil1997" class="citation book cs1">Gil, Moshe (1997). A History of Palestine, 634–1099. Cambridge University Press. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-521-59984-9" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-521-59984-9"><bdi>978-0-521-59984-9</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+History+of+Palestine%2C+634%E2%80%931099&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=1997&rft.isbn=978-0-521-59984-9&rft.aulast=Gil&rft.aufirst=Moshe&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-:Ellenblum20102-135" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-:Ellenblum20102_135-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation book cs1"></cite> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_book" title="الگو:Cite book">cite book</a>}}</code>: Empty citation (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#empty_citation" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-:102-136" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-:102_136-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFלוי-רוביןLevy-Rubin2006" class="citation journal cs1">לוי-רובין, מילכה; Levy-Rubin, Milka (2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jstor.org/stable/23407269">"The Influence of the Muslim Conquest on the Settlement Pattern of Palestine during the Early Muslim Period / הכיבוש כמעצב מפת היישוב של ארץ-ישראל בתקופה המוסלמית הקדומה"</a>. Cathedra: For the History of Eretz Israel and Its Yishuv / קתדרה: לתולדות ארץ ישראל ויישובה (121): 53–78. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایند">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0334-4657">0334-4657</a>. <a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1" title="جی‌استور">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/23407269">23407269</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Cathedra%3A+For+the+History+of+Eretz+Israel+and+Its+Yishuv+%2F+%D7%A7%D7%AA%D7%93%D7%A8%D7%94%3A+%D7%9C%D7%AA%D7%95%D7%9C%D7%93%D7%95%D7%AA+%D7%90%D7%A8%D7%A5+%D7%99%D7%A9%D7%A8%D7%90%D7%9C+%D7%95%D7%99%D7%99%D7%A9%D7%95%D7%91%D7%94&rft.atitle=The+Influence+of+the+Muslim+Conquest+on+the+Settlement+Pattern+of+Palestine+during+the+Early+Muslim+Period+%2F+%D7%94%D7%9B%D7%99%D7%91%D7%95%D7%A9+%D7%9B%D7%9E%D7%A2%D7%A6%D7%91+%D7%9E%D7%A4%D7%AA+%D7%94%D7%99%D7%99%D7%A9%D7%95%D7%91+%D7%A9%D7%9C+%D7%90%D7%A8%D7%A5-%D7%99%D7%A9%D7%A8%D7%90%D7%9C+%D7%91%D7%AA%D7%A7%D7%95%D7%A4%D7%94+%D7%94%D7%9E%D7%95%D7%A1%D7%9C%D7%9E%D7%99%D7%AA+%D7%94%D7%A7%D7%93%D7%95%D7%9E%D7%94&rft.issue=121&rft.pages=53-78&rft.date=2006&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F23407269%23id-name%3DJSTOR&rft.issn=0334-4657&rft.aulast=%D7%9C%D7%95%D7%99-%D7%A8%D7%95%D7%91%D7%99%D7%9F&rft.aufirst=%D7%9E%D7%99%D7%9C%D7%9B%D7%94&rft.au=Levy-Rubin%2C+Milka&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F23407269&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-:Broshi1979-137" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-:Broshi1979_137-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFBroshi1979" class="citation journal cs1">Broshi, Magen (1979). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.2307/1356664">"The Population of Western Palestine in the Roman-Byzantine Period"</a>. Bulletin of the American Schools of Oriental Research. 236 (236): 1–10. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307%2F1356664">10.2307/1356664</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایند">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0003-097X">0003-097X</a>. <a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1" title="جی‌استور">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/1356664">1356664</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Bulletin+of+the+American+Schools+of+Oriental+Research&rft.atitle=The+Population+of+Western+Palestine+in+the+Roman-Byzantine+Period&rft.volume=236&rft.issue=236&rft.pages=1-10&rft.date=1979&rft.issn=0003-097X&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F1356664%23id-name%3DJSTOR&rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F1356664&rft.aulast=Broshi&rft.aufirst=Magen&rft_id=http%3A%2F%2Fdx.doi.org%2F10.2307%2F1356664&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-:43-138" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-:43_138-0">↑</a> Broshi, M. , & Finkelstein, I. (1992). </li> <li id="cite_note-139" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-139">↑</a> <cite id="Reference-OED-crusades">"<a rel="nofollow" class="external text" href="https://oed.com/search?searchType=dictionary&q=crusades">crusades</a>". <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C_%D8%A2%DA%A9%D8%B3%D9%81%D9%88%D8%B1%D8%AF" title="فرهنگ انگلیسی آکسفورد">فرهنگ انگلیسی آکسفورد</a>. <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A2%DA%A9%D8%B3%D9%81%D9%88%D8%B1%D8%AF" title="انتشارات دانشگاه آکسفورد">انتشارات دانشگاه آکسفورد</a>. 2nd ed. 1989.</cite> </li> <li id="cite_note-GudrunKramer22-140" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-GudrunKramer22_140-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFKramer2008" class="citation book cs1">Kramer, Gudrun (2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/historyofpalesti00krea/page/376">A History of Palestine: From the Ottoman Conquest to the Founding of the State of Israel</a>. Princeton University Press. p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/historyofpalesti00krea/page/376">376</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-691-11897-0" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-691-11897-0"><bdi>978-0-691-11897-0</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+History+of+Palestine%3A+From+the+Ottoman+Conquest+to+the+Founding+of+the+State+of+Israel&rft.pages=376&rft.pub=Princeton+University+Press&rft.date=2008&rft.isbn=978-0-691-11897-0&rft.aulast=Kramer&rft.aufirst=Gudrun&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fhistoryofpalesti00krea%2Fpage%2F376&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-141"><a href="#cite_ref-141">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFAbu-Munshar" class="citation book cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Abu-Munshar, Maher Y. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://qspace.qu.edu.qa/bitstream/handle/10576/13556/JERUSALEM%20AS%20A%20PLACE%20OF%20EXILE%20DURING%20THE%20MAMLUK%20ERA.pdf?sequence=1">JERUSALEM AS A PLACE OF EXILE DURING THE MAMLUK ERA</a> (PDF) (به انگلیسی). Jurnal Al-Tamaddun.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=JERUSALEM+AS+A+PLACE+OF+EXILE+DURING+THE+MAMLUK+ERA&rft.pub=Jurnal+Al-Tamaddun&rft.aulast=Abu-Munshar&rft.aufirst=Maher+Y.&rft_id=https%3A%2F%2Fqspace.qu.edu.qa%2Fbitstream%2Fhandle%2F10576%2F13556%2FJERUSALEM%2520AS%2520A%2520PLACE%2520OF%2520EXILE%2520DURING%2520THE%2520MAMLUK%2520ERA.pdf%3Fsequence%3D1&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-142"><a href="#cite_ref-142">↑</a> <cite id="CITEREFMedievalists.net2020" class="citation web">Medievalists.net (<bdi>۲۰۲۰-۰۸-۰۹</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.medievalists.net/2020/08/power-struggles-mamluk/">«The Struggle for Power within the Mamluk Sultanate»</a>. Medievalists.net (به انگلیسی). دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۳-۰۸-۱۶</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Medievalists.net&rft.atitle=The+Struggle+for+Power+within+the+Mamluk+Sultanate&rft.date=2020-08-09&rft.au=Medievalists.net&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.medievalists.net%2F2020%2F08%2Fpower-struggles-mamluk%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-143"><a href="#cite_ref-143">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFAbu-Munshar2019" class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Abu-Munshar, Maher Y. (2019-12-25). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ejournal.um.edu.my/index.php/JAT/article/view/19656">"JERUSALEM AS A PLACE OF EXILE DURING THE MAMLUK ERA"</a>. Journal of Al-Tamaddun (به انگلیسی). 14 (2): 99–115. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.22452%2FJAT.vol14no2.9">10.22452/JAT.vol14no2.9</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایند">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/2289-2672">2289-2672</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+Al-Tamaddun&rft.atitle=JERUSALEM+AS+A+PLACE+OF+EXILE+DURING+THE+MAMLUK+ERA&rft.volume=14&rft.issue=2&rft.pages=99-115&rft.date=2019-12-25&rft_id=info%3Adoi%2F10.22452%2FJAT.vol14no2.9&rft.issn=2289-2672&rft.aulast=Abu-Munshar&rft.aufirst=Maher+Y.&rft_id=https%3A%2F%2Fejournal.um.edu.my%2Findex.php%2FJAT%2Farticle%2Fview%2F19656&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-144" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-144">↑</a> Joel Rappel, History of Eretz Israel from Prehistory up to 1882 (1980), vol. 2, p. 531. </li> <li id="cite_note-145" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-145">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/place/Palestine#ref45065">"Palestine – Ottoman rule"</a>. www.britannica.com. Encyclopedia Britannica. Retrieved 27 November 2018.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.britannica.com&rft.atitle=Palestine+%E2%80%93+Ottoman+rule&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.britannica.com%2Fplace%2FPalestine%23ref45065&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-146" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-146">↑</a> Macalister and Masterman, 1906, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/stream/quarterlystateme38pale#page/40/mode/1up">40</a> </li> <li id="cite_note-147" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-147">↑</a> (<a href="#CITEREFRosenzweig1997">Rosenzweig 1997</a>) "Zionism, the urge of the Jewish people to return to Palestine, is almost as ancient as the Jewish diaspora itself. </li> <li id="cite_note-148" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-148">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100418192523/http://www.haaretz.com/hasen/spages/959229.html">"An invention called 'the Jewish people'"</a>. Haaretz. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.haaretz.com/hasen/spages/959229.html">the original</a> on 18 April 2010. Retrieved 9 March 2010.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Haaretz&rft.atitle=An+invention+called+%27the+Jewish+people%27&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.haaretz.com%2Fhasen%2Fspages%2F959229.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-149" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-149">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFEisen2004" class="citation book cs1">Eisen, Yosef (2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/miraculousjourne0000eise">Miraculous journey: a complete history of the Jewish people from creation to the present</a>. Targum Press. p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/miraculousjourne0000eise/page/n731">700</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-1-56871-323-6" title="ویژه:منابع کتاب/978-1-56871-323-6"><bdi>978-1-56871-323-6</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Miraculous+journey%3A+a+complete+history+of+the+Jewish+people+from+creation+to+the+present&rft.pages=700&rft.pub=Targum+Press&rft.date=2004&rft.isbn=978-1-56871-323-6&rft.aulast=Eisen&rft.aufirst=Yosef&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fmiraculousjourne0000eise&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-150" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-150">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFMorgenstern2006" class="citation book cs1">Morgenstern, Arie (2006). Hastening redemption: Messianism and the resettlement of the land of Israel. Oxford University Press. p. 304. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-19-530578-4" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-19-530578-4"><bdi>978-0-19-530578-4</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Hastening+redemption%3A+Messianism+and+the+resettlement+of+the+land+of+Israel&rft.pages=304&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.date=2006&rft.isbn=978-0-19-530578-4&rft.aulast=Morgenstern&rft.aufirst=Arie&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-151" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-151">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFBarnai1992" class="citation book cs1">Barnai, Jacob (1992). The Jews in Palestine in the Eighteenth Century: Under the Patronage of the Istanbul committee of Officials for Palestine. University Alabama Press. p. 320. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-8173-0572-7" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-8173-0572-7"><bdi>978-0-8173-0572-7</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Jews+in+Palestine+in+the+Eighteenth+Century%3A+Under+the+Patronage+of+the+Istanbul+committee+of+Officials+for+Palestine&rft.pages=320&rft.pub=University+Alabama+Press&rft.date=1992&rft.isbn=978-0-8173-0572-7&rft.aulast=Barnai&rft.aufirst=Jacob&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-152" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-152">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFHalpern1998" class="citation book cs1">Halpern, Ben (1998). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/zionismcreationn00halp">Zionism and the creation of a new society</a>. Reinharz, Jehuda. New York: Oxford University Press. pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/zionismcreationn00halp/page/n61">53</a>–54. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/0-585-18273-6" title="ویژه:منابع کتاب/0-585-18273-6"><bdi>0-585-18273-6</bdi></a>. <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C_(%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87)" class="mw-redirect" title="اسی‌ال‌سی (شناسه)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/44960036">44960036</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Zionism+and+the+creation+of+a+new+society&rft.place=New+York&rft.pages=53-54&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.date=1998&rft_id=info%3Aoclcnum%2F44960036&rft.isbn=0-585-18273-6&rft.aulast=Halpern&rft.aufirst=Ben&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fzionismcreationn00halp&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-153" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-153">↑</a> (<a href="#CITEREFKornberg1993">Kornberg 1993</a>) "How did Theodor Herzl, an assimilated German nationalist in the 1880s, suddenly in the 1890s become the founder of Zionism?" </li> <li id="cite_note-154" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-154">↑</a> (<a href="#CITEREFHerzl1946">Herzl 1946</a>) </li> <li id="cite_note-155" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-155">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20181210124104/http://www.jewishagency.org/israel/content/23396">"Chapter One"</a>. The Jewish Agency for Israel1. 21 July 2005. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jewishagency.org/israel/content/23396">the original</a> on 10 December 2018. Retrieved 21 September 2015.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=The+Jewish+Agency+for+Israel1&rft.atitle=Chapter+One&rft.date=2005-07-21&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.jewishagency.org%2Fisrael%2Fcontent%2F23396&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-156" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-156">↑</a> (<a href="#CITEREFStein2003">Stein 2003</a>). </li> <li id="cite_note-157" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-157">↑</a> (<a href="#CITEREFRomano2003">Romano 2003</a>) </li> <li id="cite_note-158" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-158">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20231205112248/https://archive.jewishagency.org/historical-aliyah/content/28841/">"Modern Zionist Aliyot"</a>. The Jewish Agency (به انگلیسی). 2014-11-13. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.jewishagency.org/historical-aliyah/content/28841">the original</a> on 5 December 2023. Retrieved 2023-06-30.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=The+Jewish+Agency&rft.atitle=Modern+Zionist+Aliyot&rft.date=2014-11-13&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.jewishagency.org%2Fhistorical-aliyah%2Fcontent%2F28841&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-159" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-159">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFGoldstein1994" class="citation journal cs1">Goldstein, Yaacov N. (1994). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jstor.org/stable/23450219">"The Struggle for Equal Rights for Women in the Early Jewish Defense Underground: Bar Giora and Ha'shomer, 1907-1918"</a>. Contemporary Jewry. 15 (1): 140–156. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایند">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0147-1694">0147-1694</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Contemporary+Jewry&rft.atitle=The+Struggle+for+Equal+Rights+for+Women+in+the+Early+Jewish+Defense+Underground%3A+Bar+Giora+and+Ha%27shomer%2C+1907-1918&rft.volume=15&rft.issue=1&rft.pages=140-156&rft.date=1994&rft.issn=0147-1694&rft.aulast=Goldstein&rft.aufirst=Yaacov+N.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F23450219&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-160" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-160">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jpost.com/local-israel/around-israel/beit-hashomer-museum-grandfather-of-the-idf-107064">«Beit Hashomer Museum: Grandfather of the IDF»</a>. The Jerusalem Post | JPost.com (به انگلیسی). دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۳-۰۶-۳۰</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=The+Jerusalem+Post+%7C+JPost.com&rft.atitle=Beit+Hashomer+Museum%3A+Grandfather+of+the+IDF&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.jpost.com%2Flocal-israel%2Faround-israel%2Fbeit-hashomer-museum-grandfather-of-the-idf-107064&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-161" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-161">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nli.org.il/en/discover/israel/zionism/zionism-history/second-aliyah">"The Second Aliyah"</a>. www.nli.org.il (به انگلیسی). Retrieved 2023-06-30.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.nli.org.il&rft.atitle=The+Second+Aliyah&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nli.org.il%2Fen%2Fdiscover%2Fisrael%2Fzionism%2Fzionism-history%2Fsecond-aliyah&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-162" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-162">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20221125164230/https://archive.jewishagency.org/peace-and-conflict/content/23707/">"Jewish Defense Organizations"</a>. The Jewish Agency (به انگلیسی). 2005-05-31. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.jewishagency.org/peace-and-conflict/content/23707">the original</a> on 25 November 2022. Retrieved 2023-06-30.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=The+Jewish+Agency&rft.atitle=Jewish+Defense+Organizations&rft.date=2005-05-31&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.jewishagency.org%2Fpeace-and-conflict%2Fcontent%2F23707&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-163" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-163">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dbpedia.org/page/Hashomer">«About: Hashomer»</a>. dbpedia.org. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۳-۰۶-۳۰</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=dbpedia.org&rft.atitle=About%3A+Hashomer&rft_id=https%3A%2F%2Fdbpedia.org%2Fpage%2FHashomer&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-164" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-164">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFYapp1987" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Malcolm_Yapp&action=edit&redlink=1" class="new" title="Malcolm Yapp (صفحه وجود ندارد)">Yapp, M.E.</a> (1987). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/makingofmodern00yapp/page/290">The Making of the Modern Near East 1792–1923</a>. Harlow, England: Longman. p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/makingofmodern00yapp/page/290">290</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-582-49380-3" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-582-49380-3"><bdi>978-0-582-49380-3</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Making+of+the+Modern+Near+East+1792%E2%80%931923&rft.place=Harlow%2C+England&rft.pages=290&rft.pub=Longman&rft.date=1987&rft.isbn=978-0-582-49380-3&rft.aulast=Yapp&rft.aufirst=M.E.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fmakingofmodern00yapp%2Fpage%2F290&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-macintyre-165" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-macintyre_165-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFMacintyre2005" class="citation news cs1">Macintyre, Donald (26 May 2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://maof.rjews.net/english/37-english/19351-the-birth-of-modern-israel-a-scrap-of-paper-that-changed-history">"The birth of modern Israel: A scrap of paper that changed history"</a>. The Independent. Retrieved 20 March 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Independent&rft.atitle=The+birth+of+modern+Israel%3A+A+scrap+of+paper+that+changed+history&rft.date=2005-05-26&rft.aulast=Macintyre&rft.aufirst=Donald&rft_id=http%3A%2F%2Fmaof.rjews.net%2Fenglish%2F37-english%2F19351-the-birth-of-modern-israel-a-scrap-of-paper-that-changed-history&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-166" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-166">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSchechtman2007" class="citation encyclopaedia cs1">Schechtman, Joseph B. (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://go.galegroup.com/ps/anonymous?id=GALE%7CCX2587510141">"Jewish Legion"</a>. Encyclopaedia Judaica. Vol. 11. Detroit: Macmillan Reference. p. 304. Retrieved 6 August 2014.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Jewish+Legion&rft.btitle=Encyclopaedia+Judaica&rft.place=Detroit&rft.pages=304&rft.pub=Macmillan+Reference&rft.date=2007&rft.aulast=Schechtman&rft.aufirst=Joseph+B.&rft_id=http%3A%2F%2Fgo.galegroup.com%2Fps%2Fanonymous%3Fid%3DGALE%257CCX2587510141&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-GudrunKramer3-167" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-GudrunKramer3_167-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFKramer2008" class="citation book cs1">Kramer, Gudrun (2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/historyofpalesti00krea/page/376">A History of Palestine: From the Ottoman Conquest to the Founding of the State of Israel</a>. Princeton University Press. p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/historyofpalesti00krea/page/376">376</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-691-11897-0" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-691-11897-0"><bdi>978-0-691-11897-0</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+History+of+Palestine%3A+From+the+Ottoman+Conquest+to+the+Founding+of+the+State+of+Israel&rft.pages=376&rft.pub=Princeton+University+Press&rft.date=2008&rft.isbn=978-0-691-11897-0&rft.aulast=Kramer&rft.aufirst=Gudrun&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fhistoryofpalesti00krea%2Fpage%2F376&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-168" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-168">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://avalon.law.yale.edu/20th_century/leagcov.asp#art22">"The Covenant of the League of Nations"</a>. Article 22. Retrieved 18 October 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Article+22&rft.atitle=The+Covenant+of+the+League+of+Nations&rft_id=http%3A%2F%2Favalon.law.yale.edu%2F20th_century%2Fleagcov.asp%23art22&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-169" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-169">↑</a> "Mandate for Palestine," Encyclopaedia Judaica, Vol. 11, p. 862, Keter Publishing House, Jerusalem, 1972 </li> <li id="cite_note-170" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-170">↑</a> (<a href="#CITEREFScharfstein1996">Scharfstein 1996</a>). </li> <li id="cite_note-171" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-171">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-jul-greg-uncertainty"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110804221156/http://www.fordham.edu/halsall/mod/1922mandate.html">"League of Nations: The Mandate for Palestine, July 24, 1922"</a>. Modern History Sourcebook. 24 July 1922. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.fordham.edu/halsall/mod/1922mandate.html">the original</a> on 4 August 2011. Retrieved 27 August 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Modern+History+Sourcebook&rft.atitle=League+of+Nations%3A+The+Mandate+for+Palestine%2C+July+24%2C+1922&rft.date=1922-07-24&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.fordham.edu%2Fhalsall%2Fmod%2F1922mandate.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-172" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-172">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFShaw1991" class="citation book cs1 cs1-prop-long-vol">Shaw, J. V. W. (1991) [1946]. "Chapter VI: Population". <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.palestine-studies.org/books.aspx?id=543&href=details">A Survey of Palestine</a>. Vol. I: Prepared in December 1945 and January 1946 for the information of the Anglo-American Committee of Inquiry (Reprint ed.). Washington, DC: Institute for Palestine Studies. p. 148. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-88728-213-3" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-88728-213-3"><bdi>978-0-88728-213-3</bdi></a>. <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C_(%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87)" class="mw-redirect" title="اسی‌ال‌سی (شناسه)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/22345421">22345421</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Chapter+VI%3A+Population&rft.btitle=A+Survey+of+Palestine&rft.place=Washington%2C+DC&rft.pages=148&rft.edition=Reprint&rft.pub=Institute+for+Palestine+Studies&rft.date=1991&rft_id=info%3Aoclcnum%2F22345421&rft.isbn=978-0-88728-213-3&rft.aulast=Shaw&rft.aufirst=J.+V.+W.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.palestine-studies.org%2Fbooks.aspx%3Fid%3D543%26href%3Ddetails&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-173" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-173">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130923061547/http://unispal.un.org/UNISPAL.NSF/0/7BDD2C11C15B54C2052565D10057251E">"Report to the League of Nations on Palestine and Transjordan, 1937"</a>. British Government. 1937. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://unispal.un.org/UNISPAL.NSF/0/7BDD2C11C15B54C2052565D10057251E">the original</a> on 23 September 2013. Retrieved 14 July 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Report+to+the+League+of+Nations+on+Palestine+and+Transjordan%2C+1937&rft.pub=British+Government&rft.date=1937&rft_id=https%3A%2F%2Funispal.un.org%2FUNISPAL.NSF%2F0%2F7BDD2C11C15B54C2052565D10057251E&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-174" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-174">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFWalter_Laqueur2009" class="citation book cs1">Walter Laqueur (2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=hEt5PWCTMJMC&pg=PAPA374&dq=%22irgun%2Band%2Bhaganah%2Bin%2Bthe%2B1936%2Briots%22&q=irgun%2520and%2520haganah%2520in%2520the%25201936+riots">A History of Zionism: From the French Revolution to the Establishment of the State of Israel</a>. Knopf Doubleday Publishing Group. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-307-53085-1" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-307-53085-1"><bdi>978-0-307-53085-1</bdi></a>. Retrieved 15 October 2015.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+History+of+Zionism%3A+From+the+French+Revolution+to+the+Establishment+of+the+State+of+Israel&rft.pub=Knopf+Doubleday+Publishing+Group&rft.date=2009&rft.isbn=978-0-307-53085-1&rft.au=Walter+Laqueur&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DhEt5PWCTMJMC%26pg%3DPAPA374%26dq%3D%2522irgun%252Band%252Bhaganah%252Bin%252Bthe%252B1936%252Briots%2522%26q%3Dirgun%252520and%252520haganah%252520in%252520the%2525201936%2Briots&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-175" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-175">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFHughes2009" class="citation journal cs1">Hughes, M (2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160221163210/http://v-scheiner.brunel.ac.uk/bitstream/2438/7251/4/The%20banality%20of%20brutality.pdf">"The banality of brutality: British armed forces and the repression of the Arab Revolt in Palestine, 1936–39"</a> (PDF). English Historical Review. CXXIV (507): 314–354. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1093%2Fehr%2Fcep002">10.1093/ehr/cep002</a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://v-scheiner.brunel.ac.uk/bitstream/2438/7251/4/The%20banality%20of%20brutality.pdf">the original</a> (PDF) on 21 February 2016.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=English+Historical+Review&rft.atitle=The+banality+of+brutality%3A+British+armed+forces+and+the+repression+of+the+Arab+Revolt+in+Palestine%2C+1936%E2%80%9339&rft.volume=CXXIV&rft.issue=507&rft.pages=314-354&rft.date=2009&rft_id=info%3Adoi%2F10.1093%2Fehr%2Fcep002&rft.aulast=Hughes&rft.aufirst=M&rft_id=http%3A%2F%2Fv-scheiner.brunel.ac.uk%2Fbitstream%2F2438%2F7251%2F4%2FThe%2520banality%2520of%2520brutality.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-176" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-176">↑</a> <a href="/w/index.php?title=Walid_Khalidi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Walid Khalidi (صفحه وجود ندارد)">Khalidi, Walid</a> (1987). </li> <li id="cite_note-177" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-177">↑</a> Government of Palestine, Department of Statistics, Village Statistics, 1945. </li> <li id="cite_note-178" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-178">↑</a> (<a href="#CITEREFFraser2004">Fraser 2004</a>) </li> <li id="cite_note-Golani20132-179" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-Golani20132_179-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFMotti_Golani2013" class="citation book cs1">Motti Golani (2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=Mp7BAgAAQBAJ&pg=PAPA130">Palestine Between Politics and Terror, 1945–1947</a>. UPNE. p. 130. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-1-61168-388-2" title="ویژه:منابع کتاب/978-1-61168-388-2"><bdi>978-1-61168-388-2</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Palestine+Between+Politics+and+Terror%2C+1945%E2%80%931947&rft.pages=130&rft.pub=UPNE&rft.date=2013&rft.isbn=978-1-61168-388-2&rft.au=Motti+Golani&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DMp7BAgAAQBAJ%26pg%3DPAPA130&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-180" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-180">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFCohen2014" class="citation book cs1">Cohen, Michael J (2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=DLPpAgAAQBAJ&pg=PAPA474&dq=%22British%2Bdetention%2Bcamps%2Bat%2Batlit%2Band%2Bcyprus%22&q=British%2520detention%2520camps%2520at%2520atlit%2520and+cyprus">Britain's Moment in Palestine:Retrospect and Perspectives, 1917–1948</a> (First ed.). Abingdon and New York: Routledge. p. 474. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-415-72985-7" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-415-72985-7"><bdi>978-0-415-72985-7</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Britain%27s+Moment+in+Palestine%3ARetrospect+and+Perspectives%2C+1917%E2%80%931948&rft.place=Abingdon+and+New+York&rft.pages=474&rft.edition=First&rft.pub=Routledge&rft.date=2014&rft.isbn=978-0-415-72985-7&rft.aulast=Cohen&rft.aufirst=Michael+J&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DDLPpAgAAQBAJ%26pg%3DPAPA474%26dq%3D%2522British%252Bdetention%252Bcamps%252Bat%252Batlit%252Band%252Bcyprus%2522%26q%3DBritish%252520detention%252520camps%252520at%252520atlit%252520and%2Bcyprus&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-bethell3-181" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-bethell3_181-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFBethell1979" class="citation book cs1">Bethell, Nicholas (1979). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/palestinetriangl0000beth">The Palestine Triangle</a>. Andre Deutsch.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Palestine+Triangle&rft.pub=Andre+Deutsch&rft.date=1979&rft.aulast=Bethell&rft.aufirst=Nicholas&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fpalestinetriangl0000beth&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-bethell2-182" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-bethell2_182-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFBethell1979" class="citation book cs1">Bethell, Nicholas (1979). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/palestinetriangl0000beth">The Palestine Triangle</a>. Andre Deutsch.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Palestine+Triangle&rft.pub=Andre+Deutsch&rft.date=1979&rft.aulast=Bethell&rft.aufirst=Nicholas&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fpalestinetriangl0000beth&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-183" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-183">↑</a> The Terrorism Ahead: Confronting Transnational Violence in the Twenty-First|By Paul J. Smith|M.E. Sharpe, 2007|p. 27 </li> <li id="cite_note-184" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-184">↑</a> Encyclopedia of Terrorism, <a href="/w/index.php?title=Harvey_W._Kushner&action=edit&redlink=1" class="new" title="Harvey W. Kushner (صفحه وجود ندارد)">Harvey W. Kushner</a>, Sage, 2003 p. 181 </li> <li id="cite_note-brtca_irgun-185" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-brtca_irgun_185-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/EBchecked/topic/293947/Irgun-Zvai-Leumi#ref112521">Encyclopædia Britannica</a> article on the Irgun Zvai Leumi </li> <li id="cite_note-186" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-186">↑</a> The British Empire in the Middle East, 1945–1951: Arab Nationalism, the United States, and Postwar Imperialism. </li> <li id="cite_note-tclarke81-187" class="mw-cite-dir-ltr">↑ <a href="#cite_ref-tclarke81_187-0">۱۸۳٫۰</a> <a href="#cite_ref-tclarke81_187-1">۱۸۳٫۱</a> <a href="#cite_ref-tclarke81_187-2">۱۸۳٫۲</a> <a href="/w/index.php?title=Thurston_Clarke&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thurston Clarke (صفحه وجود ندارد)">Clarke, Thurston</a>. </li> <li id="cite_note-bethell5-188" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-bethell5_188-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFBethell1979" class="citation book cs1">Bethell, Nicholas (1979). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/palestinetriangl0000beth">The Palestine Triangle</a>. Andre Deutsch.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Palestine+Triangle&rft.pub=Andre+Deutsch&rft.date=1979&rft.aulast=Bethell&rft.aufirst=Nicholas&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fpalestinetriangl0000beth&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-bethell4-189" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-bethell4_189-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFBethell1979" class="citation book cs1">Bethell, Nicholas (1979). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/palestinetriangl0000beth">The Palestine Triangle</a>. Andre Deutsch.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Palestine+Triangle&rft.pub=Andre+Deutsch&rft.date=1979&rft.aulast=Bethell&rft.aufirst=Nicholas&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fpalestinetriangl0000beth&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-bethell-190" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-bethell_190-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation book cs1"></cite> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_book" title="الگو:Cite book">cite book</a>}}</code>: Empty citation (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#empty_citation" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-191" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-191">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120806072438/http://unispal.un.org/UNISPAL.NSF/0/F5A49E57095C35B685256BCF0075D9C2">"A/RES/106 (S-1)"</a>. General Assembly resolution. United Nations. 15 May 1947. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://unispal.un.org/UNISPAL.NSF/0/F5A49E57095C35B685256BCF0075D9C2">the original</a> on 6 August 2012. Retrieved 12 August 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=General+Assembly+resolution&rft.atitle=A%2FRES%2F106+%28S-1%29&rft.date=1947-05-15&rft_id=https%3A%2F%2Funispal.un.org%2FUNISPAL.NSF%2F0%2FF5A49E57095C35B685256BCF0075D9C2&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-192" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-192">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120610173759/http://unispal.un.org/UNISPAL.NSF/0/07175DE9FA2DE563852568D3006E10F3">"A/364"</a>. Special Committee on Palestine. United Nations. 3 September 1947. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://unispal.un.org/UNISPAL.NSF/0/07175DE9FA2DE563852568D3006E10F3">the original</a> on 10 June 2012. Retrieved 12 August 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Special+Committee+on+Palestine&rft.atitle=A%2F364&rft.date=1947-09-03&rft_id=https%3A%2F%2Funispal.un.org%2FUNISPAL.NSF%2F0%2F07175DE9FA2DE563852568D3006E10F3&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-193" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-193">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110103014616/http://unispal.un.org/UNISPAL.NSF/0/2248AF9A92B498718525694B007239C6">"Background Paper No. 47 (ST/DPI/SER.A/47)"</a>. United Nations. 20 April 1949. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://unispal.un.org/UNISPAL.NSF/0/2248AF9A92B498718525694B007239C6">the original</a> on 3 January 2011. Retrieved 31 July 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Background+Paper+No.+47+%28ST%2FDPI%2FSER.A%2F47%29&rft.pub=United+Nations&rft.date=1949-04-20&rft_id=https%3A%2F%2Funispal.un.org%2FUNISPAL.NSF%2F0%2F2248AF9A92B498718525694B007239C6&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-194" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-194">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/topic/Irgun-Zvai-Leumi">"Irgun Zvai Leumi | Meaning, Israel, Etzel, & Ideology | Britannica"</a>. www.britannica.com (به انگلیسی). 2023-05-11. Retrieved 2023-06-30.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.britannica.com&rft.atitle=Irgun+Zvai+Leumi+%7C+Meaning%2C+Israel%2C+Etzel%2C+%26+Ideology+%7C+Britannica&rft.date=2023-05-11&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.britannica.com%2Ftopic%2FIrgun-Zvai-Leumi&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-195" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-195">↑</a> Hoffman, Bruce: Anonymous Soldiers (2015) </li> <li id="cite_note-181(II)-196" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-181(II)_196-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20171010090147/https://unispal.un.org/DPA/DPR/unispal.nsf/0/7F0AF2BD897689B785256C330061D253">"Resolution 181 (II). Future government of Palestine"</a>. United Nations. 29 November 1947. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://unispal.un.org/DPA/DPR/unispal.nsf/0/7F0AF2BD897689B785256C330061D253">the original</a> on 10 October 2017. Retrieved 21 March 2017.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Resolution+181+%28II%29.+Future+government+of+Palestine&rft.pub=United+Nations&rft.date=1947-11-29&rft_id=https%3A%2F%2Funispal.un.org%2FDPA%2FDPR%2Funispal.nsf%2F0%2F7F0AF2BD897689B785256C330061D253&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-197" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-197">↑</a> <a href="/w/index.php?title=Nathan_Thrall&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nathan Thrall (صفحه وجود ندارد)">Nathan Thrall</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=1oXZDAAAQBAJ&pg=PA227">The Only Language They Understand: Forcing Compromise in Israel and Palestine</a>, <a href="/w/index.php?title=Henry_Holt_and_Company&action=edit&redlink=1" class="new" title="Henry Holt and Company (صفحه وجود ندارد)">Henry Holt and Company</a> 2017 <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-1-627-79710-8" title="ویژه:منابع کتاب/978-1-627-79710-8">‎۹۷۸−۱−۶۲۷−۷۹۷۱۰−۸</a> pp. 41,227 n.9. </li> <li id="cite_note-198" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-198">↑</a> 'As to territorial boundaries, under the plan the Jewish State was allotted approximately 57 percent of the total area of Palestine even though the Jewish population comprised only 33 percent of the country. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEMorris200875-199" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEMorris200875_199-0">↑</a> <a href="#CITEREFMorris2008">Morris 2008</a>, p. 75: "The night of 29–30 November passed in the Yishuv's settlements in noisy public rejoicing. Most had sat glued to their radio sets broadcasting live from Flushing Meadow. A collective cry of joy went up when the two-thirds mark was achieved: a state had been sanctioned by the international community." </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEMorris2008396-200" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEMorris2008396_200-0">↑</a> <a href="#CITEREFMorris2008">Morris 2008</a>, p. 396: "The immediate trigger of the 1948 War was the November 1947 UN partition resolution. The Zionist movement, except for its fringes, accepted the proposal." </li> <li id="cite_note-201" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-201">↑</a> 'Although the Zionists had coveted the whole of Palestine, the Jewish Agency leadership pragmatically, if grudgingly, accepted Resolution 181(II). </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEMorris200866-202" class="mw-cite-dir-ltr">↑ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEMorris200866_202-0">۱۹۸٫۰</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEMorris200866_202-1">۱۹۸٫۱</a> <a href="#CITEREFMorris2008">Morris 2008</a>, p. 66: at 1946 "The League demanded independence for Palestine as a "unitary" state, with an Arab majority and minority rights for the Jews.", p. 67: at 1947 "The League's Political Committee met in Sofar, Lebanon, on 16–19 September, and urged the Palestine Arabs to fight partition, which it called "aggression," "without mercy." The League promised them, in line with Bludan, assistance "in manpower, money and equipment" should the United Nations endorse partition.", p. 72: at December 1947 "The League vowed, in very general language, "to try to stymie the partition plan and prevent the establishment of a Jewish state in Palestine."" </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEBregman200240–41-203" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBregman200240–41_203-0">↑</a> <a href="#CITEREFBregman2002">Bregman 2002</a>, pp. 40–41. </li> <li id="cite_note-204" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-204">↑</a> 'Although the Zionists had coveted the whole of Palestine, the Jewish Agency leadership pragmatically, if grudgingly, accepted Resolution 181(II). </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEMorris200877–78-205" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEMorris200877–78_205-0">↑</a> <a href="#CITEREFMorris2008">Morris 2008</a>, p. 77–78. </li> <li id="cite_note-206" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-206">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFTal2003" class="citation book cs1">Tal, David (2003). War in Palestine, 1948: Israeli and Arab Strategy and Diplomacy. Routledge. p. 471. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-7146-5275-7" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-7146-5275-7"><bdi>978-0-7146-5275-7</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=War+in+Palestine%2C+1948%3A+Israeli+and+Arab+Strategy+and+Diplomacy&rft.pages=471&rft.pub=Routledge&rft.date=2003&rft.isbn=978-0-7146-5275-7&rft.aulast=Tal&rft.aufirst=David&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEMorris2008-207" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEMorris2008_207-0">↑</a> <a href="#CITEREFMorris2008">Morris 2008</a>. </li> <li id="cite_note-Declaration-208" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-Declaration_208-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170317223538/http://www.mfa.gov.il/mfa/foreignpolicy/peace/guide/pages/declaration%20of%20establishment%20of%20state%20of%20israel.aspx">"Declaration of Establishment of State of Israel"</a>. Israel Ministry of Foreign Affairs. 14 May 1948. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mfa.gov.il/mfa/foreignpolicy/peace/guide/pages/declaration%20of%20establishment%20of%20state%20of%20israel.aspx">the original</a> on 17 March 2017. Retrieved 21 March 2017.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Declaration+of+Establishment+of+State+of+Israel&rft.pub=Israel+Ministry+of+Foreign+Affairs&rft.date=1948-05-14&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.mfa.gov.il%2Fmfa%2Fforeignpolicy%2Fpeace%2Fguide%2Fpages%2Fdeclaration%2520of%2520establishment%2520of%2520state%2520of%2520israel.aspx&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-209" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-209">↑</a> Clifford, Clark, "Counsel to the President: A Memoir", 1991, p. 20. </li> <li id="cite_note-210" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-210">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFJacobs2012" class="citation news cs1">Jacobs, Frank (7 August 2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://opinionator.blogs.nytimes.com/2012/08/07/the-elephant-in-the-map-room/">"The Elephant in the Map Room"</a>. Borderlines. The New York Times. Retrieved 3 September 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Borderlines&rft.atitle=The+Elephant+in+the+Map+Room&rft.date=2012-08-07&rft.aulast=Jacobs&rft.aufirst=Frank&rft_id=http%3A%2F%2Fopinionator.blogs.nytimes.com%2F2012%2F08%2F07%2Fthe-elephant-in-the-map-room%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-211" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-211">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFKarsh2002" class="citation book cs1">Karsh, Efraim (2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/arabisraeliconfl0000kars_z5b2">The Arab–Israeli conflict: The Palestine War 1948</a>. Osprey Publishing. p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/arabisraeliconfl0000kars_z5b2/page/50">50</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-1-84176-372-9" title="ویژه:منابع کتاب/978-1-84176-372-9"><bdi>978-1-84176-372-9</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Arab%E2%80%93Israeli+conflict%3A+The+Palestine+War+1948&rft.pages=50&rft.pub=Osprey+Publishing&rft.date=2002&rft.isbn=978-1-84176-372-9&rft.aulast=Karsh&rft.aufirst=Efraim&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Farabisraeliconfl0000kars_z5b2&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-212" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-212">↑</a> 'The entry into (the) war of the Arab countries poses a complex legal problem. </li> <li id="cite_note-213" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-213">↑</a> (<a href="#CITEREFBen-Sasson1985">Ben-Sasson 1985</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEMorris2008187-214" class="mw-cite-dir-ltr">↑ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEMorris2008187_214-0">۲۱۰٫۰</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEMorris2008187_214-1">۲۱۰٫۱</a> <a href="#CITEREFMorris2008">Morris 2008</a>, p. 187: "A week before the armies marched, Azzam told Kirkbride: "It does not matter how many [Jews] there are. We will sweep them into the sea." … Ahmed Shukeiry, one of Haj Amin al-Husseini's aides (and, later, the founding chairman of the Palestine Liberation Organization), simply described the aim as "the elimination of the Jewish state." … al-Quwwatli told his people: "Our army has entered … we shall win and we shall eradicate Zionism"" </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEMorris2008205-215" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEMorris2008205_215-0">↑</a> <a href="#CITEREFMorris2008">Morris 2008</a>, p. 205. </li> <li id="cite_note-216" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-216">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFRabinovichReinharz,_Jehuda2007" class="citation book cs1">Rabinovich, Itamar; Reinharz, Jehuda (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/ISBN">-9780874519624/page/74 Israel in the Middle East: Documents and Readings on Society, Politics, and Foreign Relations, Pre-1948 to the Present</a>. Brandeis. p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/ISBN">-9780874519624/page/74 74</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-87451-962-4" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-87451-962-4"><bdi>978-0-87451-962-4</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Israel+in+the+Middle+East%3A+Documents+and+Readings+on+Society%2C+Politics%2C+and+Foreign+Relations%2C+Pre-1948+to+the+Present&rft.pages=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2FISBN+-9780874519624%2Fpage%2F74+74&rft.pub=Brandeis&rft.date=2007&rft.isbn=978-0-87451-962-4&rft.aulast=Rabinovich&rft.aufirst=Itamar&rft.au=Reinharz%2C+Jehuda&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2FISBN+-9780874519624%2Fpage%2F74&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_book" title="الگو:Cite book">cite book</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|url=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_url" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEMorris2008198-217" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEMorris2008198_217-0">↑</a> <a href="#CITEREFMorris2008">Morris 2008</a>, p. 198: "the Jews felt that the Arabs aimed to reenact the Holocaust and that they faced certain personal and collective slaughter should they lose" </li> <li id="cite_note-cablegram-218" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-cablegram_218-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140107030419/http://www.un.org/Docs/journal/asp/ws.asp?m=S%2F745">"PDF copy of Cablegram from the Secretary-General of the League of Arab States to the Secretary-General of the United Nations: S/745: 15 May 1948"</a>. Un.org. 9 September 2002. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.un.org/Docs/journal/asp/ws.asp?m=S/745">the original</a> on 7 January 2014. Retrieved 13 October 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=PDF+copy+of+Cablegram+from+the+Secretary-General+of+the+League+of+Arab+States+to+the+Secretary-General+of+the+United+Nations%3A+S%2F745%3A+15+May+1948&rft.pub=Un.org&rft.date=2002-09-09&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.un.org%2FDocs%2Fjournal%2Fasp%2Fws.asp%3Fm%3DS%2F745&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-219" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-219">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFKarsh2002" class="citation book cs1">Karsh, Efraim (2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/arabisraeliconfl0000kars_z5b2">The Arab–Israeli conflict: The Palestine War 1948</a>. Osprey Publishing. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-1-84176-372-9" title="ویژه:منابع کتاب/978-1-84176-372-9"><bdi>978-1-84176-372-9</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Arab%E2%80%93Israeli+conflict%3A+The+Palestine+War+1948&rft.pub=Osprey+Publishing&rft.date=2002&rft.isbn=978-1-84176-372-9&rft.aulast=Karsh&rft.aufirst=Efraim&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Farabisraeliconfl0000kars_z5b2&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-220" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-220">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFMorris2004" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Benny_Morris&action=edit&redlink=1" class="new" title="Benny Morris (صفحه وجود ندارد)">Morris, Benny</a> (2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/birthofpalestini0000morr_e6e3">The Birth of the Palestinian Refugee Problem Revisited</a>. Cambridge University Press. p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/birthofpalestini0000morr_e6e3/page/602">602</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-521-00967-6" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-521-00967-6"><bdi>978-0-521-00967-6</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Birth+of+the+Palestinian+Refugee+Problem+Revisited&rft.pages=602&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=2004&rft.isbn=978-0-521-00967-6&rft.aulast=Morris&rft.aufirst=Benny&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fbirthofpalestini0000morr_e6e3&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-221" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-221">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://lib.cet.ac.il/pages/item.asp?item=13336">"עיצוב יחסי יהודים - ערבים בעשור הראשון"</a>. lib.cet.ac.il.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=lib.cet.ac.il&rft.atitle=%D7%A2%D7%99%D7%A6%D7%95%D7%91+%D7%99%D7%97%D7%A1%D7%99+%D7%99%D7%94%D7%95%D7%93%D7%99%D7%9D+-+%D7%A2%D7%A8%D7%91%D7%99%D7%9D+%D7%91%D7%A2%D7%A9%D7%95%D7%A8+%D7%94%D7%A8%D7%90%D7%A9%D7%95%D7%9F&rft_id=https%3A%2F%2Flib.cet.ac.il%2Fpages%2Fitem.asp%3Fitem%3D13336&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-222" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-222">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070912101430/http://domino.un.org/UNISPAL.NSF/1ce874ab1832a53e852570bb006dfaf6/0b3ab8d2a7c0273d8525694b00726d1b">"Two Hundred and Seventh Plenary Meeting"</a>. The United Nations. 11 May 1949. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://domino.un.org/UNISPAL.NSF/1ce874ab1832a53e852570bb006dfaf6/0b3ab8d2a7c0273d8525694b00726d1b">the original</a> on 12 September 2007. Retrieved 13 July 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Two+Hundred+and+Seventh+Plenary+Meeting&rft.pub=The+United+Nations&rft.date=1949-05-11&rft_id=http%3A%2F%2Fdomino.un.org%2FUNISPAL.NSF%2F1ce874ab1832a53e852570bb006dfaf6%2F0b3ab8d2a7c0273d8525694b00726d1b&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-223" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-223">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFWilliam_Roger_Louis1984" class="citation book cs1">William Roger Louis (1984). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=ATQQ0FMS1FQC&pg=PAPA579">The British Empire in the Middle East, 1945–1951: Arab Nationalism, the United States, and Postwar Imperialism</a>. Clarendon Press. p. 579. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-19-822960-5" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-19-822960-5"><bdi>978-0-19-822960-5</bdi></a>. <q>"The transcript makes it clear that British policy acted as a brake on Jordan. "King Abdullah was personally anxious to come to agreement with Israel", Kirkbride stated, "and in fact it was our restraining influence which had so far prevented him from doing so". Knox Helm confirmed that the Israelis hoped to have a settlement with Jordan, and that they now genuinely wished to live peacefully within their frontiers, if only for economic reasons".</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+British+Empire+in+the+Middle+East%2C+1945%E2%80%931951%3A+Arab+Nationalism%2C+the+United+States%2C+and+Postwar+Imperialism&rft.pages=579&rft.pub=Clarendon+Press&rft.date=1984&rft.isbn=978-0-19-822960-5&rft.au=William+Roger+Louis&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DATQQ0FMS1FQC%26pg%3DPAPA579&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-224" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-224">↑</a> (<a href="#CITEREFLustick1988">Lustick 1988</a>) </li> <li id="cite_note-225" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-225">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation journal cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/iltoc.html">"Israel (Labor Zionism)"</a>. Country Studies. Retrieved 12 February 2010.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Country+Studies&rft.atitle=Israel+%28Labor+Zionism%29&rft_id=http%3A%2F%2Flcweb2.loc.gov%2Ffrd%2Fcs%2Filtoc.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-226" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-226">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFAnita_Shapira1992" class="citation book cs1">Anita Shapira (1992). Land and Power. Stanford University Press. pp. 416, 419.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Land+and+Power&rft.pages=416%2C+419&rft.pub=Stanford+University+Press&rft.date=1992&rft.au=Anita+Shapira&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-227" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-227">↑</a> Segev, Tom. 1949: The First Israelis. </li> <li id="cite_note-228" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-228">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFShulewitz2001" class="citation book cs1">Shulewitz, Malka Hillel (2001). The Forgotten Millions: The Modern Jewish Exodus from Arab Lands. Continuum. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-8264-4764-7" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-8264-4764-7"><bdi>978-0-8264-4764-7</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Forgotten+Millions%3A+The+Modern+Jewish+Exodus+from+Arab+Lands&rft.pub=Continuum&rft.date=2001&rft.isbn=978-0-8264-4764-7&rft.aulast=Shulewitz&rft.aufirst=Malka+Hillel&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-229" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-229">↑</a> Laskier, Michael "Egyptian Jewry under the Nasser Regime, 1956–70" pp. 573–619 from Middle Eastern Studies, Volume 31, Issue # 3, July 1995 p. 579. </li> <li id="cite_note-230" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-230">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cbs.gov.il/reader/shnaton/templ_shnaton_e.html?num_tab=st02_02&CYear=2016">"Population, by Religion"</a>. Israel Central Bureau of Statistics. 2016. Retrieved 4 September 2016.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Population%2C+by+Religion&rft.pub=Israel+Central+Bureau+of+Statistics&rft.date=2016&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.cbs.gov.il%2Freader%2Fshnaton%2Ftempl_shnaton_e.html%3Fnum_tab%3Dst02_02%26CYear%3D2016&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-231" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-231">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFBard2003" class="citation book cs1">Bard, Mitchell (2003). The Founding of the State of Israel. Greenhaven Press. p. 15.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Founding+of+the+State+of+Israel&rft.pages=15&rft.pub=Greenhaven+Press&rft.date=2003&rft.aulast=Bard&rft.aufirst=Mitchell&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-232" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-232">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFHakohen2003" class="citation book cs1">Hakohen, Devorah (2003). Immigrants in Turmoil: Mass Immigration to Israel and Its Repercussions in the 1950s and After. Syracuse University Press. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-8156-2969-6" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-8156-2969-6"><bdi>978-0-8156-2969-6</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Immigrants+in+Turmoil%3A+Mass+Immigration+to+Israel+and+Its+Repercussions+in+the+1950s+and+After&rft.pub=Syracuse+University+Press&rft.date=2003&rft.isbn=978-0-8156-2969-6&rft.aulast=Hakohen&rft.aufirst=Devorah&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-233" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-233">↑</a> Clive Jones, Emma Murphy, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=A144y7qwRJMC&pg=PA37">Israel: Challenges to Identity, Democracy, and the State,</a> <a href="/wiki/Routledge" class="mw-redirect" title="Routledge">Routledge</a> 2002 p. 37: "Housing units earmarked for the Oriental Jews were often reallocated to European Jewish immigrants; Consigning Oriental Jews to the privations of ma'aborot (transit camps) for longer periods." </li> <li id="cite_note-234" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-234">↑</a> (<a href="#CITEREFSegev2007">Segev 2007</a>) </li> <li id="cite_note-235" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-235">↑</a> (<a href="#CITEREFShindler2002">Shindler 2002</a>) </li> <li id="cite_note-236" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-236">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFKameel_B._Nasr1996" class="citation book cs1">Kameel B. Nasr (1996). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=QRXURzwdXS4C&pg=PAPA40">Arab and Israeli Terrorism: The Causes and Effects of Political Violence, 1936–1993</a>. McFarland. pp. 40–. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-7864-3105-2" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-7864-3105-2"><bdi>978-0-7864-3105-2</bdi></a>. <q>Fedayeen to attack...almost always against civilians</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Arab+and+Israeli+Terrorism%3A+The+Causes+and+Effects+of+Political+Violence%2C+1936%E2%80%931993&rft.pages=40-&rft.pub=McFarland&rft.date=1996&rft.isbn=978-0-7864-3105-2&rft.au=Kameel+B.+Nasr&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DQRXURzwdXS4C%26pg%3DPAPA40&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-237" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-237">↑</a> (<a href="#CITEREFGilbert2005">Gilbert 2005</a>) </li> <li id="cite_note-238" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-238">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFIsaac_Alteras1993" class="citation book cs1">Isaac Alteras (1993). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=ydRHCPWngioC&pg=PAPA192">Eisenhower and Israel: U.S. -Israeli Relations, 1953–1960</a>. University Press of Florida. pp. 192–. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-8130-1205-6" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-8130-1205-6"><bdi>978-0-8130-1205-6</bdi></a>. <q>the removal of the Egyptian blockade of the Straits of Tiran at the entrance of the Gulf of Aqaba. The blockade closed Israel's sea lane to East Africa and the Far East, hindering the development of Israel's southern port of Eilat and its hinterland, the Nege. Another important objective of the Israeli war plan was the elimination of the terrorist bases in the Gaza Strip, from which daily fedayeen incursions into Israel made life unbearable for its southern population. And last but not least, the concentration of the Egyptian forces in the Sinai Peninsula, armed with the newly acquired weapons from the Soviet bloc, prepared for an attack on Israel. Here, Ben-Gurion believed, was a time bomb that had to be defused before it was too late. Reaching the Suez Canal did not figure at all in Israel's war objectives. </q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Eisenhower+and+Israel%3A+U.S.+-Israeli+Relations%2C+1953%E2%80%931960&rft.pages=192-&rft.pub=University+Press+of+Florida&rft.date=1993&rft.isbn=978-0-8130-1205-6&rft.au=Isaac+Alteras&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DydRHCPWngioC%26pg%3DPAPA192&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-239" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-239">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFDominic_Joseph_Caraccilo2011" class="citation book cs1">Dominic Joseph Caraccilo (2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=FDA8dQyaQ9MC&pg=PAPA113">Beyond Guns and Steel: A War Termination Strategy</a>. ABC-CLIO. pp. 113–. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-313-39149-1" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-313-39149-1"><bdi>978-0-313-39149-1</bdi></a>. <q>The escalation continued with the Egyptian blockade of the Straits of Tiran, and Nasser's nationalization of the Suez Canal in July 1956. On October 14, Nasser made clear his intent:"I am not solely fighting against Israel itself. My task is to deliver the Arab world from destruction through Israel's intrigue, which has its roots abroad. Our hatred is very strong. There is no sense in talking about peace with Israel. There is not even the smallest place for negotiations." Less than two weeks later, on October 25, Egypt signed a tripartite agreement with Syria and Jordan placing Nasser in command of all three armies. The continued blockade of the Suez Canal and Gulf of Aqaba to Israeli shipping, combined with the increased fedayeen attacks and the bellicosity of recent Arab statements, prompted Israel, with the backing of Britain and France, to attack Egypt on October 29, 1956.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Beyond+Guns+and+Steel%3A+A+War+Termination+Strategy&rft.pages=113-&rft.pub=ABC-CLIO&rft.date=2011&rft.isbn=978-0-313-39149-1&rft.au=Dominic+Joseph+Caraccilo&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DFDA8dQyaQ9MC%26pg%3DPAPA113&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-240" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-240">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFAlan_Dowty2005" class="citation book cs1">Alan Dowty (2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=9iFxq6NPPgEC&pg=PAPA102">Israel/Palestine</a>. Polity. pp. 102–. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-7456-3202-5" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-7456-3202-5"><bdi>978-0-7456-3202-5</bdi></a>. <q>Gamal Abdel Nasser, who declared in one speech that "Egypt has decided to dispatch her heroes, the disciples of Pharaoh and the sons of Islam and they will cleanse the land of Palestine....There will be no peace on Israel's border because we demand vengeance, and vengeance is Israel's death."...The level of violence against Israelis, soldiers and civilians alike, seemed to be rising inexorably.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Israel%2FPalestine&rft.pages=102-&rft.pub=Polity&rft.date=2005&rft.isbn=978-0-7456-3202-5&rft.au=Alan+Dowty&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D9iFxq6NPPgEC%26pg%3DPAPA102&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-241" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-241">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.bbc.co.uk/1/hi/5195582.stm">"Suez Crisis: Key players"</a> (به انگلیسی). 21 July 2006. Retrieved 19 July 2018.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Suez+Crisis%3A+Key+players&rft.date=2006-07-21&rft_id=http%3A%2F%2Fnews.bbc.co.uk%2F1%2Fhi%2F5195582.stm&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-242" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-242">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSchoenherr2005" class="citation web cs1">Schoenherr, Steven (15 December 2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://sunnycv.com/steve/20th/suez.html">"The Suez Crisis"</a>. Retrieved 31 May 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Suez+Crisis&rft.date=2005-12-15&rft.aulast=Schoenherr&rft.aufirst=Steven&rft_id=http%3A%2F%2Fsunnycv.com%2Fsteve%2F20th%2Fsuez.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-243" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-243">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFGorstJohnman,_Lewis1997" class="citation book cs1">Gorst, Anthony; Johnman, Lewis (1997). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/suezcrisis0000gors">The Suez Crisis</a>. Routledge. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-415-11449-3" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-415-11449-3"><bdi>978-0-415-11449-3</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Suez+Crisis&rft.pub=Routledge&rft.date=1997&rft.isbn=978-0-415-11449-3&rft.aulast=Gorst&rft.aufirst=Anthony&rft.au=Johnman%2C+Lewis&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsuezcrisis0000gors&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-244" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-244">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFBenny_Morris2011" class="citation book cs1">Benny Morris (25 May 2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=jGtVsBne7PgC">Righteous Victims: A History of the Zionist-Arab Conflict, 1881–1998</a>. Knopf Doubleday Publishing Group. pp. 300, 301. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-307-78805-4" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-307-78805-4"><bdi>978-0-307-78805-4</bdi></a>. <q>[p. 300] In exchange (for Israeli withdrawal) the United states had indirectly promised to guarantee Israel's right of passage through the straits (to the Red sea) and its right to self defense if the Egyptian closed them....(p 301) The 1956 war resulted in a significant reduction of...Israeli border tension. Egypt refrained from reactivating the Fedaeen, and...Egypt and Jordan made great effort to curb infiltration</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Righteous+Victims%3A+A+History+of+the+Zionist-Arab+Conflict%2C+1881%E2%80%931998&rft.pages=300%2C+301&rft.pub=Knopf+Doubleday+Publishing+Group&rft.date=2011-05-25&rft.isbn=978-0-307-78805-4&rft.au=Benny+Morris&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DjGtVsBne7PgC&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEBascomb2009219–229-245" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBascomb2009219–229_245-0">↑</a> <a href="#CITEREFBascomb2009">Bascomb 2009</a>, p. 219–229. </li> <li id="cite_note-246" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-246">↑</a> (<a href="#CITEREFCole2003">Cole 2003</a>). "...  the Eichmann trial, which did so much to raise public awareness of the Holocaust . </li> <li id="cite_note-247" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-247">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFShlomo_Shpiro2006" class="citation journal cs1">Shlomo Shpiro (2006). "No place to hide: Intelligence and civil liberties in Israel". Cambridge Review of International Affairs. 19 (44): 629–648. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1080%2F09557570601003361">10.1080/09557570601003361</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Cambridge+Review+of+International+Affairs&rft.atitle=No+place+to+hide%3A+Intelligence+and+civil+liberties+in+Israel&rft.volume=19&rft.issue=44&rft.pages=629-648&rft.date=2006&rft_id=info%3Adoi%2F10.1080%2F09557570601003361&rft.au=Shlomo+Shpiro&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Haaretz2019-248" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-Haaretz2019_248-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFCohen2019" class="citation news cs1">Cohen, Avner (3 May 2019). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.haaretz.com/israel-news/.premium.MAGAZINE-how-a-standoff-with-the-u-s-almost-blew-up-israel-s-nuclear-program-1.7193419">"How a Standoff with the U.S. Almost Blew up Israel's Nuclear Program"</a>. Haaretz.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Haaretz&rft.atitle=How+a+Standoff+with+the+U.S.+Almost+Blew+up+Israel%27s+Nuclear+Program&rft.date=2019-05-03&rft.aulast=Cohen&rft.aufirst=Avner&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.haaretz.com%2Fisrael-news%2F.premium.MAGAZINE-how-a-standoff-with-the-u-s-almost-blew-up-israel-s-nuclear-program-1.7193419&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-249" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-249">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://nsarchive.gwu.edu/briefing-book/nuclear-vault/2019-05-02/battle-letters-1963-john-f-kennedy-david-ben-gurion-levi-eshkol-us-inspections-dimona">"The Battle of the Letters, 1963: John F. Kennedy, David Ben-Gurion, Levi Eshkol, and the U.S. Inspections of Dimona | National Security Archive"</a>. 29 April 2019.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Battle+of+the+Letters%2C+1963%3A+John+F.+Kennedy%2C+David+Ben-Gurion%2C+Levi+Eshkol%2C+and+the+U.S.+Inspections+of+Dimona+%26%23124%3B+National+Security+Archive&rft.date=2019-04-29&rft_id=https%3A%2F%2Fnsarchive.gwu.edu%2Fbriefing-book%2Fnuclear-vault%2F2019-05-02%2Fbattle-letters-1963-john-f-kennedy-david-ben-gurion-levi-eshkol-us-inspections-dimona&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-250" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-250">↑</a> "The Politics of Miscalculation in the Middle East", by Richard B. Parker (1993 Indiana University Press) p. 38 </li> <li id="cite_note-251" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-251">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFMaoz1995" class="citation book cs1">Maoz, Moshe (1995). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/syriaisraelfromw0000maoz">Syria and Israel: From War to Peacemaking</a>. Oxford University Press. p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/syriaisraelfromw0000maoz/page/n85">70</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-19-828018-7" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-19-828018-7"><bdi>978-0-19-828018-7</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Syria+and+Israel%3A+From+War+to+Peacemaking&rft.pages=70&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.date=1995&rft.isbn=978-0-19-828018-7&rft.aulast=Maoz&rft.aufirst=Moshe&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsyriaisraelfromw0000maoz&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-RoutledgeAtlas-252" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-RoutledgeAtlas_252-0">↑</a> (<a href="#CITEREFGilbert2005">Gilbert 2005</a>) </li> <li id="cite_note-253" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-253">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/june/5/newsid_2654000/2654251.stm">"On This Day 5 Jun"</a>. BBC. 5 June 1967. Retrieved 26 December 2011.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=On+This+Day+5+Jun&rft.date=1967-06-05&rft_id=http%3A%2F%2Fnews.bbc.co.uk%2Fonthisday%2Fhi%2Fdates%2Fstories%2Fjune%2F5%2Fnewsid_2654000%2F2654251.stm&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-254" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-254">↑</a> (<a href="#CITEREFSegev2007">Segev 2007</a>) </li> <li id="cite_note-255" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-255">↑</a> <a href="/w/index.php?title=John_Quigley_(academic)&action=edit&redlink=1" class="new" title="John Quigley (academic) (صفحه وجود ندارد)">John Quigley</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=0zEi3qGWLFIC&pg=PA32">The Six-Day War and Israeli Self-Defense: Questioning the Legal Basis for Preventive War</a>, Cambridge University Press, 2013, p. 32. </li> <li id="cite_note-256" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-256">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSamir_A._Mutawi2002" class="citation book cs1">Samir A. Mutawi (2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=g9bBJusRJIMC">Jordan in the 1967 War</a>. Cambridge University Press. p. 93. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-521-52858-0" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-521-52858-0"><bdi>978-0-521-52858-0</bdi></a>. <q>Although Eshkol denounced the Egyptians, his response to this development was a model of moderation. His speech on 21 May demanded that Nasser withdraw his forces from Sinai but made no mention of the removal of UNEF from the Straits nor of what Israel would do if they were closed to Israeli shipping. The next day Nasser announced to an astonished world that henceforth the Straits were, indeed, closed to all Israeli ships</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Jordan+in+the+1967+War&rft.pages=93&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=2002&rft.isbn=978-0-521-52858-0&rft.au=Samir+A.+Mutawi&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3Dg9bBJusRJIMC&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-257" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-257">↑</a> <a href="/w/index.php?title=John_Quigley_(academic)&action=edit&redlink=1" class="new" title="John Quigley (academic) (صفحه وجود ندارد)">John Quigley</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=0zEi3qGWLFIC&pg=PA32">The Six-Day War and Israeli Self-Defense: Questioning the Legal Basis for Preventive War</a>, Cambridge University Press, 2013, p. 32. </li> <li id="cite_note-258" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-258">↑</a> (<a href="#CITEREFSegev2007">Segev 2007</a>) </li> <li id="cite_note-259" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-259">↑</a> (<a href="#CITEREFSmith2006">Smith 2006</a>). </li> <li id="cite_note-260" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-260">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFBennet2005" class="citation news cs1">Bennet, James (13 March 2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nytimes.com/2005/03/13/magazine/13PALESTINIANS.html">"The Interregnum"</a>. The New York Times Magazine. Retrieved 11 February 2010.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+New+York+Times+Magazine&rft.atitle=The+Interregnum&rft.date=2005-03-13&rft.aulast=Bennet&rft.aufirst=James&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nytimes.com%2F2005%2F03%2F13%2Fmagazine%2F13PALESTINIANS.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-261" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-261">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSilke2004" class="citation book cs1">Silke, Andrew (2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=rSpfNJQ4CbAC&q=palestinian+terror+1970s&pg=PA149">Research on Terrorism: Trends, Achievements and Failures</a>. Routledge. p. 149 (256 pp.). <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-7146-8273-0" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-7146-8273-0"><bdi>978-0-7146-8273-0</bdi></a>. Retrieved 8 March 2010.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Research+on+Terrorism%3A+Trends%2C+Achievements+and+Failures&rft.pages=149+%28256+pp.%29&rft.pub=Routledge&rft.date=2004&rft.isbn=978-0-7146-8273-0&rft.aulast=Silke&rft.aufirst=Andrew&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DrSpfNJQ4CbAC%26q%3Dpalestinian%2Bterror%2B1970s%26pg%3DPA149&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-262" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-262">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFGilbert2002" class="citation book cs1">Gilbert, Martin (2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=UNvJ1FOwiAwC&q=palestinian+terror+1970s&pg=PA82">The Routledge Atlas of the Arab–Israeli Conflict: The Complete History of the Struggle and the Efforts to Resolve It</a>. Routledge. p. 82. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-415-28116-4" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-415-28116-4"><bdi>978-0-415-28116-4</bdi></a>. Retrieved 8 March 2010.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Routledge+Atlas+of+the+Arab%E2%80%93Israeli+Conflict%3A+The+Complete+History+of+the+Struggle+and+the+Efforts+to+Resolve+It&rft.pages=82&rft.pub=Routledge&rft.date=2002&rft.isbn=978-0-415-28116-4&rft.aulast=Gilbert&rft.aufirst=Martin&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DUNvJ1FOwiAwC%26q%3Dpalestinian%2Bterror%2B1970s%26pg%3DPA82&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-263" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-263">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFAndrewsKifner2008" class="citation news cs1"><a href="/w/index.php?title=Edmund_Andrews_(reporter)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Edmund Andrews (reporter) (صفحه وجود ندارد)">Andrews, Edmund</a>; <a href="/w/index.php?title=John_Kifner&action=edit&redlink=1" class="new" title="John Kifner (صفحه وجود ندارد)">Kifner, John</a> (27 January 2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nytimes.com/2008/01/27/world/middleeast/27habash.html">"George Habash, Palestinian Terrorism Tactician, Dies at 82"</a>. The New York Times. Retrieved 29 March 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+New+York+Times&rft.atitle=George+Habash%2C+Palestinian+Terrorism+Tactician%2C+Dies+at+82&rft.date=2008-01-27&rft.aulast=Andrews&rft.aufirst=Edmund&rft.au=Kifner%2C+John&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nytimes.com%2F2008%2F01%2F27%2Fworld%2Fmiddleeast%2F27habash.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-264" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-264">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/6/newsid_2514000/2514317.stm">"1973: Arab states attack Israeli forces"</a>. On This Day. BBC News. 6 October 1973. Retrieved 15 July 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=On+This+Day&rft.atitle=1973%3A+Arab+states+attack+Israeli+forces&rft.date=1973-10-06&rft_id=http%3A%2F%2Fnews.bbc.co.uk%2Fonthisday%2Fhi%2Fdates%2Fstories%2Foctober%2F6%2Fnewsid_2514000%2F2514317.stm&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-265" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-265">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.knesset.gov.il/lexicon/eng/agranat_eng.htm">"Agranat Commission"</a>. Knesset. 2008. Retrieved 8 April 2010.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Agranat+Commission&rft.pub=Knesset&rft.date=2008&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.knesset.gov.il%2Flexicon%2Feng%2Fagranat_eng.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEBregman2002171–174-266" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBregman2002171–174_266-0">↑</a> <a href="#CITEREFBregman2002">Bregman 2002</a>, pp. 171–174. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEBregman2002186–187-267" class="mw-cite-dir-ltr">↑ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEBregman2002186–187_267-0">۲۶۳٫۰</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEBregman2002186–187_267-1">۲۶۳٫۱</a> <a href="#CITEREFBregman2002">Bregman 2002</a>, pp. 186–187. </li> <li id="cite_note-268" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-268">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://campuscrosswalk.org/assess-the-impact-of-the-israeli-invasions-of-lebanon-in-1978-and-1982-on-the-development-of-the-arab-israeli-conflict/">«Assess PLO raid into Israel on the Research paper for students»</a>. Campuscrosswalk (به انگلیسی). <bdi>۲۰۱۷-۱۲-۱۶</bdi>. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۳-۰۷-۰۳</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Campuscrosswalk&rft.atitle=Assess+PLO+raid+into+Israel+on+the+Research+paper+for+students&rft.date=2017-12-16&rft_id=https%3A%2F%2Fcampuscrosswalk.org%2Fassess-the-impact-of-the-israeli-invasions-of-lebanon-in-1978-and-1982-on-the-development-of-the-arab-israeli-conflict%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-269" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-269">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.knesset.gov.il/laws/special/eng/basic10_eng.htm">"Basic Law: Jerusalem, Capital of Israel"</a>. Knesset. Retrieved 14 January 2017.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Basic+Law%3A+Jerusalem%2C+Capital+of+Israel&rft.pub=Knesset&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.knesset.gov.il%2Flaws%2Fspecial%2Feng%2Fbasic10_eng.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-270" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-270">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFCleveland1999" class="citation book cs1">Cleveland, William L. (1999). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/historyofmodernm00clev/page/356">A history of the modern Middle East</a>. Westview Press. p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/historyofmodernm00clev/page/356">356</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-8133-3489-9" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-8133-3489-9"><bdi>978-0-8133-3489-9</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+history+of+the+modern+Middle+East&rft.pages=356&rft.pub=Westview+Press&rft.date=1999&rft.isbn=978-0-8133-3489-9&rft.aulast=Cleveland&rft.aufirst=William+L.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fhistoryofmodernm00clev%2Fpage%2F356&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-271" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-271">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFLustick1997" class="citation journal cs1">Lustick, Ian (1997). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20091120090306/http://www.mepc.org/journal_vol5/9701_lustick.asp">"Has Israel Annexed East Jerusalem?"</a>. Middle East Policy. V (1): 34–45. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1111%2Fj.1475-4967.1997.tb00247.x">10.1111/j.1475-4967.1997.tb00247.x</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایند">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/1061-1924">1061-1924</a>. <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C_(%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87)" class="mw-redirect" title="اسی‌ال‌سی (شناسه)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/4651987544">4651987544</a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sas.upenn.edu/polisci/sites/www.sas.upenn.edu.polisci/files/Lustick_Has%20Israel%20Annexed%20Jerusalem_1997.pdf">the original</a> (PDF) on 20 November 2009. Retrieved 1 June 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Middle+East+Policy&rft.atitle=Has+Israel+Annexed+East+Jerusalem%3F&rft.volume=V&rft.issue=1&rft.pages=34-45&rft.date=1997&rft_id=info%3Aoclcnum%2F4651987544&rft.issn=1061-1924&rft_id=info%3Adoi%2F10.1111%2Fj.1475-4967.1997.tb00247.x&rft.aulast=Lustick&rft.aufirst=Ian&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.sas.upenn.edu%2Fpolisci%2Fsites%2Fwww.sas.upenn.edu.polisci%2Ffiles%2FLustick_Has%2520Israel%2520Annexed%2520Jerusalem_1997.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-bbc_golan_profile-272" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-bbc_golan_profile_272-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.com/news/world-middle-east-14724842">"Golan Heights profile"</a>. BBC News. 27 November 2015. Retrieved 6 January 2017.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=BBC+News&rft.atitle=Golan+Heights+profile&rft.date=2015-11-27&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fnews%2Fworld-middle-east-14724842&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-273" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-273">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFMonacellaWare2007" class="citation book cs1">Monacella, R.; Ware, S.A. (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=q7r4wd57FqIC&pg=RA1-PA62">Fluctuating Borders: Speculations about Memory and Emergence</a>. RMIT University Press. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-1-921166-48-8" title="ویژه:منابع کتاب/978-1-921166-48-8"><bdi>978-1-921166-48-8</bdi></a>. Retrieved 2021-10-12.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Fluctuating+Borders%3A+Speculations+about+Memory+and+Emergence&rft.pub=RMIT+University+Press&rft.date=2007&rft.isbn=978-1-921166-48-8&rft.aulast=Monacella&rft.aufirst=R.&rft.au=Ware%2C+S.A.&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3Dq7r4wd57FqIC%26pg%3DRA1-PA62&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-274" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-274">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFHillier1998" class="citation book cs1">Hillier, T. (1998). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=DmuPAgAAQBAJ&pg=PA242">Sourcebook on Public International Law</a>. Routledge. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-1-135-35366-7" title="ویژه:منابع کتاب/978-1-135-35366-7"><bdi>978-1-135-35366-7</bdi></a>. Retrieved 2021-10-12.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Sourcebook+on+Public+International+Law&rft.pub=Routledge&rft.date=1998&rft.isbn=978-1-135-35366-7&rft.aulast=Hillier&rft.aufirst=T.&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DDmuPAgAAQBAJ%26pg%3DPA242&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-275" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-275">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFFriedberg2001" class="citation journal cs1">Friedberg, Rachel M. (November 2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.brown.edu/Departments/Economics/Papers/1996/pdfs/96-28.pdf">"The Impact of Mass Migration on the Israeli Labor Market"</a> (PDF). The Quarterly Journal of Economics. 116 (4): 1373–1408. <a href="/wiki/CiteSeerX_(identifier)" class="mw-redirect" title="CiteSeerX (identifier)">CiteSeerX</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/summary?doi=10.1.1.385.2596">10.1.1.385.2596</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1162%2F003355301753265606">10.1162/003355301753265606</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Quarterly+Journal+of+Economics&rft.atitle=The+Impact+of+Mass+Migration+on+the+Israeli+Labor+Market&rft.volume=116&rft.issue=4&rft.pages=1373-1408&rft.date=2001-11&rft_id=%2F%2Fciteseerx.ist.psu.edu%2Fviewdoc%2Fsummary%3Fdoi%3D10.1.1.385.2596%23id-name%3DCiteSeerX&rft_id=info%3Adoi%2F10.1162%2F003355301753265606&rft.aulast=Friedberg&rft.aufirst=Rachel+M.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.brown.edu%2FDepartments%2FEconomics%2FPapers%2F1996%2Fpdfs%2F96-28.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEBregman2002199-276" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBregman2002199_276-0">↑</a> <a href="#CITEREFBregman2002">Bregman 2002</a>, p. 199. </li> <li id="cite_note-277" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-277">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSchiffEhud1984" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Ze%27ev_Schiff&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ze'ev Schiff (صفحه وجود ندارد)">Schiff, Ze'ev</a>; <a href="/w/index.php?title=Ehud_Yaari&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ehud Yaari (صفحه وجود ندارد)">Ehud, Yaari</a> (1984). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/israelslebanonwa0000schi/page/284">Israel's Lebanon War</a>. <a href="/w/index.php?title=Simon_%26_Schuster&action=edit&redlink=1" class="new" title="Simon & Schuster (صفحه وجود ندارد)">Simon & Schuster</a>. p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/israelslebanonwa0000schi/page/284">284</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-671-47991-6" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-671-47991-6"><bdi>978-0-671-47991-6</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Israel%27s+Lebanon+War&rft.pages=284&rft.pub=Simon+%26+Schuster&rft.date=1984&rft.isbn=978-0-671-47991-6&rft.aulast=Schiff&rft.aufirst=Ze%27ev&rft.au=Ehud%2C+Yaari&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fisraelslebanonwa0000schi%2Fpage%2F284&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-278" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-278">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSilver1984" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Eric_Silver&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eric Silver (صفحه وجود ندارد)">Silver, Eric</a> (1984). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/beginhauntedprop00silv/page/239">Begin: The Haunted Prophet</a>. <a href="/wiki/Random_House" class="mw-redirect" title="Random House">Random House</a>. p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/beginhauntedprop00silv/page/239">239</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-394-52826-7" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-394-52826-7"><bdi>978-0-394-52826-7</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Begin%3A+The+Haunted+Prophet&rft.pages=239&rft.pub=Random+House&rft.date=1984&rft.isbn=978-0-394-52826-7&rft.aulast=Silver&rft.aufirst=Eric&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fbeginhauntedprop00silv%2Fpage%2F239&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-279" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-279">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFTessler1994" class="citation book cs1">Tessler, Mark A. (1994). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/historyofisraeli00tess_0/page/677">A History of the Israeli–Palestinian conflict</a>. Indiana University Press. p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/historyofisraeli00tess_0/page/677">677</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-253-20873-6" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-253-20873-6"><bdi>978-0-253-20873-6</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+History+of+the+Israeli%E2%80%93Palestinian+conflict&rft.pages=677&rft.pub=Indiana+University+Press&rft.date=1994&rft.isbn=978-0-253-20873-6&rft.aulast=Tessler&rft.aufirst=Mark+A.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fhistoryofisraeli00tess_0%2Fpage%2F677&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-280" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-280">↑</a> (<a href="#CITEREFStoneZenner1994">Stone و Zenner 1994</a>). </li> <li id="cite_note-281" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-281">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFHaberman1991" class="citation news cs1">Haberman, Clyde (9 December 1991). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9D0CE7DB173EF93AA35751C1A967958260">"After 4 Years, Intifada Still Smolders"</a>. The New York Times. Retrieved 28 March 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+New+York+Times&rft.atitle=After+4+Years%2C+Intifada+Still+Smolders&rft.date=1991-12-09&rft.aulast=Haberman&rft.aufirst=Clyde&rft_id=https%3A%2F%2Fquery.nytimes.com%2Fgst%2Ffullpage.html%3Fres%3D9D0CE7DB173EF93AA35751C1A967958260&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-282" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-282">↑</a> (<a href="#CITEREFMowlanaGerbnerSchiller1992">Mowlana، Gerbner و Schiller 1992</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEBregman2002236-283" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBregman2002236_283-0">↑</a> <a href="#CITEREFBregman2002">Bregman 2002</a>, p. 236. </li> <li id="cite_note-284" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-284">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130827235024/http://www.bc.edu/dam/files/research_sites/cjl/texts/cjrelations/resources/education/Israel_Palestine/cold_war_ends.htm">"From the End of the Cold War to 2001"</a>. <a href="/w/index.php?title=Boston_College&action=edit&redlink=1" class="new" title="Boston College (صفحه وجود ندارد)">Boston College</a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bc.edu/dam/files/research_sites/cjl/texts/cjrelations/resources/education/Israel_Palestine/cold_war_ends.htm">the original</a> on 27 August 2013. Retrieved 20 March 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=From+the+End+of+the+Cold+War+to+2001&rft.pub=Boston+College&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.bc.edu%2Fdam%2Ffiles%2Fresearch_sites%2Fcjl%2Ftexts%2Fcjrelations%2Fresources%2Feducation%2FIsrael_Palestine%2Fcold_war_ends.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-285" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-285">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100122102530/http://history.state.gov/milestones/1990-2000/Oslo">"The Oslo Accords, 1993"</a>. U.S. Department of State. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://history.state.gov/milestones/1990-2000/Oslo">the original</a> on 22 January 2010. Retrieved 30 March 2010.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Oslo+Accords%2C+1993&rft.pub=U.S.+Department+of+State&rft_id=https%3A%2F%2Fhistory.state.gov%2Fmilestones%2F1990-2000%2FOslo&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-286" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-286">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mfa.gov.il/MFA/Peace%20Process/Guide%20to%20the%20Peace%20Process/Israel-PLO%20Recognition%20-%20Exchange%20of%20Letters%20betwe">"Israel–PLO Recognition – Exchange of Letters between PM Rabin and Chairman Arafat – Sept 9, 1993"</a>. Israeli Ministry of Foreign Affairs. Retrieved 31 March 2010.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Israel%E2%80%93PLO+Recognition+%E2%80%93+Exchange+of+Letters+between+PM+Rabin+and+Chairman+Arafat+%E2%80%93+Sept+9%2C+1993&rft.pub=Israeli+Ministry+of+Foreign+Affairs&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.mfa.gov.il%2FMFA%2FPeace%2520Process%2FGuide%2520to%2520the%2520Peace%2520Process%2FIsrael-PLO%2520Recognition%2520-%2520Exchange%2520of%2520Letters%2520betwe&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-287" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-287">↑</a> (<a href="#CITEREFHarkavyNeuman2001">Harkavy و Neuman 2001</a>). </li> <li id="cite_note-288" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-288">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130826051148/http://www.fmep.org/settlement_info/settlement-info-and-tables/stats-data/sources-of-population-growth-total-israeli-population-and-settler-population-1991-2003">"Sources of Population Growth: Total Israeli Population and Settler Population, 1991–2003"</a>. Settlements information. <a href="/w/index.php?title=Foundation_for_Middle_East_Peace&action=edit&redlink=1" class="new" title="Foundation for Middle East Peace (صفحه وجود ندارد)">Foundation for Middle East Peace</a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.fmep.org/settlement_info/settlement-info-and-tables/stats-data/sources-of-population-growth-total-israeli-population-and-settler-population-1991-2003">the original</a> on 26 August 2013. Retrieved 20 March 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Settlements+information&rft.atitle=Sources+of+Population+Growth%3A+Total+Israeli+Population+and+Settler+Population%2C+1991%E2%80%932003&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.fmep.org%2Fsettlement_info%2Fsettlement-info-and-tables%2Fstats-data%2Fsources-of-population-growth-total-israeli-population-and-settler-population-1991-2003&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-289" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-289">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFKurtzerLasensky,_Scott2008" class="citation book cs1">Kurtzer, Daniel; Lasensky, Scott (2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/negotiatingarabi0000kurt/page/44">Negotiating Arab-Israeli peace: American leadership in the Middle East</a>. United States Institute of Peace Press. p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/negotiatingarabi0000kurt/page/44">44</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-1-60127-030-6" title="ویژه:منابع کتاب/978-1-60127-030-6"><bdi>978-1-60127-030-6</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Negotiating+Arab-Israeli+peace%3A+American+leadership+in+the+Middle+East&rft.pages=44&rft.pub=United+States+Institute+of+Peace+Press&rft.date=2008&rft.isbn=978-1-60127-030-6&rft.aulast=Kurtzer&rft.aufirst=Daniel&rft.au=Lasensky%2C+Scott&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fnegotiatingarabi0000kurt%2Fpage%2F44&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-290" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-290">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFCleveland1999" class="citation book cs1">Cleveland, William L. (1999). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/historyofmodernm00clev/page/494">A history of the modern Middle East</a>. Westview Press. p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/historyofmodernm00clev/page/494">494</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-8133-3489-9" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-8133-3489-9"><bdi>978-0-8133-3489-9</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+history+of+the+modern+Middle+East&rft.pages=494&rft.pub=Westview+Press&rft.date=1999&rft.isbn=978-0-8133-3489-9&rft.aulast=Cleveland&rft.aufirst=William+L.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fhistoryofmodernm00clev%2Fpage%2F494&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-291" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-291">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/4431728.stm">"Israel marks Rabin assassination"</a>. BBC News. 12 November 2005.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Israel+marks+Rabin+assassination&rft.date=2005-11-12&rft_id=http%3A%2F%2Fnews.bbc.co.uk%2F2%2Fhi%2Fmiddle_east%2F4431728.stm&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEBregman2002257-292" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBregman2002257_292-0">↑</a> <a href="#CITEREFBregman2002">Bregman 2002</a>, p. 257. </li> <li id="cite_note-293" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-293">↑</a> Hanne Eggen Røislien, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ijcv.org/index.php/ijcv/article/view/14/14">'Living with Contradiction: Examining the Worldview of the Jewish Settlers in Hebron,' [https://web.archive.org/web/20151002002611/http://www.ijcv.org/index.php/ijcv/article/view/14/14 بایگانی‌شده</a> در ۲ اکتبر ۲۰۱۵ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AC%D9%84%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D8%AF%D8%B1%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D9%88_%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="مجله بین‌المللی درگیری و خشونت (صفحه وجود ندارد)">International Journal of Conflict and Violence</a>, Vol.1 (2) 2007, pp.169–184. </li> <li id="cite_note-294" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-294">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://1997-2001.state.gov/www/regions/nea/981023_interim_agmt.html">"The Wye River Memorandum"</a>. <a href="/w/index.php?title=U.S._Department_of_State&action=edit&redlink=1" class="new" title="U.S. Department of State (صفحه وجود ندارد)">U.S. Department of State</a>. 23 October 1998. Retrieved 30 March 2010.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Wye+River+Memorandum&rft.pub=U.S.+Department+of+State&rft.date=1998-10-23&rft_id=https%3A%2F%2F1997-2001.state.gov%2Fwww%2Fregions%2Fnea%2F981023_interim_agmt.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-295" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-295">↑</a> (<a href="#CITEREFGelvin2005">Gelvin 2005</a>) </li> <li id="cite_note-296" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-296">↑</a> Sela-Shayovitz, R. (2007). </li> <li id="cite_note-297" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-297">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFGross2014" class="citation web cs1">Gross, Tom (16 January 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160304193513/http://www.thejc.com/news/world-news/114827/the-big-myth-he-caused-second-intifada">"The big myth: that he caused the Second Intifada"</a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.thejc.com/news/world-news/114827/the-big-myth-he-caused-second-intifada">the original</a> on 4 March 2016. Retrieved 22 April 2016.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+big+myth%3A+that+he+caused+the+Second+Intifada&rft.date=2014-01-16&rft.aulast=Gross&rft.aufirst=Tom&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.thejc.com%2Fnews%2Fworld-news%2F114827%2Fthe-big-myth-he-caused-second-intifada&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-298" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-298">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFHong2015" class="citation news cs1">Hong, Nicole (23 February 2015). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wsj.com/articles/jury-finds-palestinian-authority-plo-liable-for-terrorist-attacks-in-israel-a-decade-ago-1424715529">"Jury Finds Palestinian Authority, PLO Liable for Terrorist Attacks in Israel a Decade Ago"</a>. The Wall Street Journal. Retrieved 22 April 2016.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Wall+Street+Journal&rft.atitle=Jury+Finds+Palestinian+Authority%2C+PLO+Liable+for+Terrorist+Attacks+in+Israel+a+Decade+Ago&rft.date=2015-02-23&rft.aulast=Hong&rft.aufirst=Nicole&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.wsj.com%2Farticles%2Fjury-finds-palestinian-authority-plo-liable-for-terrorist-attacks-in-israel-a-decade-ago-1424715529&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-jewishweek-299" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-jewishweek_299-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFAin2000" class="citation news cs1">Ain, Stewart (20 December 2000). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071013083338/http://jewishweek.org/news/newscontent.php3?artid=3846">"PA: Intifada Was Planned"</a>. The Jewish Week. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://jewishweek.org/news/newscontent.php3?artid=3846">the original</a> on 13 October 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Jewish+Week&rft.atitle=PA%3A+Intifada+Was+Planned&rft.date=2000-12-20&rft.aulast=Ain&rft.aufirst=Stewart&rft_id=http%3A%2F%2Fjewishweek.org%2Fnews%2Fnewscontent.php3%3Fartid%3D3846&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-atlantic-300" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-atlantic_300-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSamuels2005" class="citation news cs1">Samuels, David (1 September 2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.theatlantic.com/magazine/archive/2005/09/in-a-ruined-country/304167/">"In a Ruined Country"</a>. The Atlantic. Retrieved 27 March 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Atlantic&rft.atitle=In+a+Ruined+Country&rft.date=2005-09-01&rft.aulast=Samuels&rft.aufirst=David&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.theatlantic.com%2Fmagazine%2Farchive%2F2005%2F09%2Fin-a-ruined-country%2F304167%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-301" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-301">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121020225835/http://usatoday30.usatoday.com/news/world/2004-07-29-west-bank_x.htm">"West Bank barrier route disputed, Israeli missile kills 2"</a>. USA Today. 29 July 2004. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://usatoday30.usatoday.com/news/world/2004-07-29-west-bank_x.htm">the original</a> on 20 October 2012. Retrieved 1 October 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=USA+Today&rft.atitle=West+Bank+barrier+route+disputed%2C+Israeli+missile+kills+2&rft.date=2004-07-29&rft_id=http%3A%2F%2Fusatoday30.usatoday.com%2Fnews%2Fworld%2F2004-07-29-west-bank_x.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-rage-302" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-rage_302-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFHarelIssacharoff2010" class="citation news cs1">Harel, Amos; Issacharoff, Avi (1 October 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.haaretz.com/weekend/week-s-end/years-of-rage-1.316603">"Years of rage"</a>. Haaretz. Retrieved 12 August 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Haaretz&rft.atitle=Years+of+rage&rft.date=2010-10-01&rft.aulast=Harel&rft.aufirst=Amos&rft.au=Issacharoff%2C+Avi&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.haaretz.com%2Fweekend%2Fweek-s-end%2Fyears-of-rage-1.316603&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-303" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-303">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFKing2004" class="citation news cs1">King, Laura (28 September 2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://articles.latimes.com/2004/sep/28/world/fg-intifada28">"Losing Faith in the Intifada"</a>. Los Angeles Times. Retrieved 12 August 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Los+Angeles+Times&rft.atitle=Losing+Faith+in+the+Intifada&rft.date=2004-09-28&rft.aulast=King&rft.aufirst=Laura&rft_id=http%3A%2F%2Farticles.latimes.com%2F2004%2Fsep%2F28%2Fworld%2Ffg-intifada28&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-304" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-304">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.btselem.org/statistics/fatalities/before-cast-lead/by-date-of-event">"Fatalities before Operation "Cast Lead""</a>. B'Tselem. Retrieved 14 January 2017.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Fatalities+before+Operation+%22Cast+Lead%22&rft.pub=B%27Tselem&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.btselem.org%2Fstatistics%2Ffatalities%2Fbefore-cast-lead%2Fby-date-of-event&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-UN1701-305" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-UN1701_305-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.un.org/News/Press/docs/2006/sc8808.doc.htm">"Security Council Calls for End to Hostilities between Hizbollah, Israel, Unanimously Adopting Resolution 1701 (2006)"</a>. <a href="/w/index.php?title=United_Nations_Security_Council_Resolution_1701&action=edit&redlink=1" class="new" title="United Nations Security Council Resolution 1701 (صفحه وجود ندارد)">United Nations Security Council Resolution 1701</a>. 11 August 2006.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=United+Nations+Security+Council+Resolution+1701&rft.atitle=Security+Council+Calls+for+End+to+Hostilities+between+Hizbollah%2C+Israel%2C+Unanimously+Adopting+Resolution+1701+%282006%29&rft.date=2006-08-11&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.un.org%2FNews%2FPress%2Fdocs%2F2006%2Fsc8808.doc.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-HRTZ_Harel-306" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-HRTZ_Harel_306-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFHarel2006" class="citation news cs1">Harel, Amos (13 July 2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.haaretz.com/print-edition/news/hezbollah-kills-8-soldiers-kidnaps-two-in-offensive-on-northern-border-1.192965">"Hezbollah kills 8 soldiers, kidnaps two in offensive on northern border"</a>. Haaretz. Retrieved 20 March 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Haaretz&rft.atitle=Hezbollah+kills+8+soldiers%2C+kidnaps+two+in+offensive+on+northern+border&rft.date=2006-07-13&rft.aulast=Harel&rft.aufirst=Amos&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.haaretz.com%2Fprint-edition%2Fnews%2Fhezbollah-kills-8-soldiers-kidnaps-two-in-offensive-on-northern-border-1.192965&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-307" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-307">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFKoutsoukis2009" class="citation news cs1">Koutsoukis, Jason (5 January 2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.smh.com.au/news/world/battleground-gaza/2009/01/04/1231003847085.html">"Battleground Gaza: Israeli ground forces invade the strip"</a>. Sydney Morning Herald. Retrieved 5 January 2009.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Sydney+Morning+Herald&rft.atitle=Battleground+Gaza%3A+Israeli+ground+forces+invade+the+strip&rft.date=2009-01-05&rft.aulast=Koutsoukis&rft.aufirst=Jason&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.smh.com.au%2Fnews%2Fworld%2Fbattleground-gaza%2F2009%2F01%2F04%2F1231003847085.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-ravid-308" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-ravid_308-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFRavid2009" class="citation news cs1">Ravid, Barak (18 January 2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.haaretz.com/news/idf-begins-gaza-troop-withdrawal-hours-after-ending-3-week-offensive-1.268326">"IDF begins Gaza troop withdrawal, hours after ending 3-week offensive"</a>. Haaretz. Retrieved 20 March 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Haaretz&rft.atitle=IDF+begins+Gaza+troop+withdrawal%2C+hours+after+ending+3-week+offensive&rft.date=2009-01-18&rft.aulast=Ravid&rft.aufirst=Barak&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.haaretz.com%2Fnews%2Fidf-begins-gaza-troop-withdrawal-hours-after-ending-3-week-offensive-1.268326&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-309" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-309">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFAzoulay2009" class="citation news cs1">Azoulay, Yuval (1 January 2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.haaretz.com/news/two-idf-soldiers-civilian-lightly-hurt-as-gaza-mortars-hit-negev-1.266841">"Two IDF soldiers, civilian lightly hurt as Gaza mortars hit Negev"</a>. Haaretz. Retrieved 20 March 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Haaretz&rft.atitle=Two+IDF+soldiers%2C+civilian+lightly+hurt+as+Gaza+mortars+hit+Negev&rft.date=2009-01-01&rft.aulast=Azoulay&rft.aufirst=Yuval&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.haaretz.com%2Fnews%2Ftwo-idf-soldiers-civilian-lightly-hurt-as-gaza-mortars-hit-negev-1.266841&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-pound-310" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-pound_310-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFLappinLazaroff2012" class="citation news cs1">Lappin, Yaakov; Lazaroff, Tovah (12 November 2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jpost.com/Defense/Gaza-groups-pound-Israel-with-over-100-rockets">"Gaza groups pound Israel with over 100 rockets"</a>. The Jerusalem Post. Retrieved 27 March 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Jerusalem+Post&rft.atitle=Gaza+groups+pound+Israel+with+over+100+rockets&rft.date=2012-11-12&rft.aulast=Lappin&rft.aufirst=Yaakov&rft.au=Lazaroff%2C+Tovah&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.jpost.com%2FDefense%2FGaza-groups-pound-Israel-with-over-100-rockets&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-311" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-311">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFStephanie_Nebehay2012" class="citation news cs1">Stephanie Nebehay (20 November 2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.reuters.com/article/palestinians-israel-humanitarian-idUSL5E8MK6MG20121120">"UN rights boss, Red Cross urge Israel, Hamas to spare civilians"</a>. Reuters. Retrieved 20 November 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Reuters&rft.atitle=UN+rights+boss%2C+Red+Cross+urge+Israel%2C+Hamas+to+spare+civilians&rft.date=2012-11-20&rft.au=Stephanie+Nebehay&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.reuters.com%2Farticle%2Fpalestinians-israel-humanitarian-idUSL5E8MK6MG20121120&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-312" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-312">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nytimes.com/2014/07/09/world/middleeast/israel-steps-up-offensive-against-hamas-in-gaza.html">"Israel and Hamas Trade Attacks as Tension Rises"</a>. The New York Times. 8 July 2014.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+New+York+Times&rft.atitle=Israel+and+Hamas+Trade+Attacks+as+Tension+Rises&rft.date=2014-07-08&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nytimes.com%2F2014%2F07%2F09%2Fworld%2Fmiddleeast%2Fisrael-steps-up-offensive-against-hamas-in-gaza.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-313" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-313">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.reuters.com/world/middle-east/hamas-official-predicts-ceasefire-soon-israel-gaza-fight-goes-2021-05-19/">"Israel and Hamas agree Gaza truce, Biden pledges assistance"</a>. Reuters. 21 May 2021.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Israel+and+Hamas+agree+Gaza+truce%2C+Biden+pledges+assistance&rft.date=2021-05-21&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.reuters.com%2Fworld%2Fmiddle-east%2Fhamas-official-predicts-ceasefire-soon-israel-gaza-fight-goes-2021-05-19%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-314"><a href="#cite_ref-314">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFMartínezBubola2023" class="citation news cs1">Martínez, Andrés R.; Bubola, Emma (10 October 2023). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nytimes.com/article/israel-gaza-hamas-what-we-know.html">"What We Know About the Hamas Attack and Israel's Response"</a>. <a href="/wiki/The_New_York_Times" class="mw-redirect" title="The New York Times">The New York Times</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20231008143358/https://www.nytimes.com/article/israel-gaza-hamas-what-we-know.html">Archived</a> from the original on 8 October 2023. Retrieved 10 October 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+New+York+Times&rft.atitle=What+We+Know+About+the+Hamas+Attack+and+Israel%27s+Response&rft.date=2023-10-10&rft.aulast=Mart%C3%ADnez&rft.aufirst=Andr%C3%A9s+R.&rft.au=Bubola%2C+Emma&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nytimes.com%2Farticle%2Fisrael-gaza-hamas-what-we-know.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Gillett-315"><a href="#cite_ref-Gillett_315-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFGillett2023" class="citation news cs1">Gillett, Francesca (8 October 2023). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.com/news/world-middle-east-67047034">"How an Israel music festival turned into a nightmare after Hamas attack"</a>. <a href="/wiki/BBC_News" class="mw-redirect" title="BBC News">BBC News</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20231008143208/https://www.bbc.com/news/world-middle-east-67047034">Archived</a> from the original on 8 October 2023. Retrieved 8 October 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=How+an+Israel+music+festival+turned+into+a+nightmare+after+Hamas+attack&rft.date=2023-10-08&rft.aulast=Gillett&rft.aufirst=Francesca&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fnews%2Fworld-middle-east-67047034&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-316"><a href="#cite_ref-316">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFTabachnick2023" class="citation news cs1">Tabachnick, Cara (8 October 2023). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cbsnews.com/news/israelis-search-loved-ones-posts-pleas-social-media-hamas-attack/">"Israelis search for loved ones with posts and pleas on social media"</a>. <a href="/wiki/CBS_News" class="mw-redirect" title="CBS News">CBS News</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20231008061931/https://www.cbsnews.com/news/israelis-search-loved-ones-posts-pleas-social-media-hamas-attack/">Archived</a> from the original on 8 October 2023. Retrieved 8 October 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Israelis+search+for+loved+ones+with+posts+and+pleas+on+social+media&rft.date=2023-10-08&rft.aulast=Tabachnick&rft.aufirst=Cara&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cbsnews.com%2Fnews%2Fisraelis-search-loved-ones-posts-pleas-social-media-hamas-attack%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-natureparty-317"><a href="#cite_ref-natureparty_317-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFAmanda_Borschel-Dan2023" class="citation news cs1">Amanda Borschel-Dan (7 October 2023). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.timesofisrael.com/thousands-flee-rocket-and-gunfire-at-all-night-desert-nature-party-dozens-missing/">"Thousands flee rocket and gunfire at all-night desert 'Nature Party'; dozens missing"</a>. <a href="/w/index.php?title=The_Times_of_Israel&action=edit&redlink=1" class="new" title="The Times of Israel (صفحه وجود ندارد)">The Times of Israel</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20231007231525/https://www.timesofisrael.com/thousands-flee-rocket-and-gunfire-at-all-night-desert-nature-party-dozens-missing/">Archived</a> from the original on 7 October 2023. Retrieved 8 October 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Times+of+Israel&rft.atitle=Thousands+flee+rocket+and+gunfire+at+all-night+desert+%27Nature+Party%27%3B+dozens+missing&rft.date=2023-10-07&rft.au=Amanda+Borschel-Dan&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.timesofisrael.com%2Fthousands-flee-rocket-and-gunfire-at-all-night-desert-nature-party-dozens-missing%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-318"><a href="#cite_ref-318">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFFrankel2023" class="citation web cs1">Frankel, Julia (21 December 2023). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.pbs.org/newshour/world/israels-military-campaign-in-gaza-is-among-the-most-destructive-in-history-experts-say">"Israel's military campaign in Gaza is among the most destructive in history, experts say"</a>. PBS NewsHour. Associated Press. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20240422042427/https://www.pbs.org/newshour/world/israels-military-campaign-in-gaza-is-among-the-most-destructive-in-history-experts-say">Archived</a> from the original on 22 April 2024. Retrieved 22 April 2024.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=PBS+NewsHour&rft.atitle=Israel%27s+military+campaign+in+Gaza+is+among+the+most+destructive+in+history%2C+experts+say&rft.date=2023-12-21&rft.aulast=Frankel&rft.aufirst=Julia&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.pbs.org%2Fnewshour%2Fworld%2Fisraels-military-campaign-in-gaza-is-among-the-most-destructive-in-history-experts-say&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-319"><a href="#cite_ref-319">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.aljazeera.com/news/2023/12/31/israeli-bombardment-destroyed-over-70-of-gaza-homes-media-office">"Israeli bombardment destroyed over 70% of Gaza homes: Report"</a>. <a href="/w/index.php?title=Al_Jazeera_English&action=edit&redlink=1" class="new" title="Al Jazeera English (صفحه وجود ندارد)">Al Jazeera</a>. 31 December 2023. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20240423191214/https://www.aljazeera.com/news/2023/12/31/israeli-bombardment-destroyed-over-70-of-gaza-homes-media-office">Archived</a> from the original on 23 April 2024. Retrieved 22 April 2024.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Al+Jazeera&rft.atitle=Israeli+bombardment+destroyed+over+70%25+of+Gaza+homes%3A+Report&rft.date=2023-12-31&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.aljazeera.com%2Fnews%2F2023%2F12%2F31%2Fisraeli-bombardment-destroyed-over-70-of-gaza-homes-media-office&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-320"><a href="#cite_ref-320">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ft.com/content/282ffdcd-70c0-4da5-9a7e-5a31d7677fe5">"Can Israel achieve its war goals in Gaza?"</a>. <a href="/w/index.php?title=Financial_Times&action=edit&redlink=1" class="new" title="Financial Times (صفحه وجود ندارد)">Financial Times</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20240407032619/https://www.ft.com/content/282ffdcd-70c0-4da5-9a7e-5a31d7677fe5">Archived</a> from the original on 7 April 2024. Retrieved 6 May 2024.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Financial+Times&rft.atitle=Can+Israel+achieve+its+war+goals+in+Gaza%3F&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ft.com%2Fcontent%2F282ffdcd-70c0-4da5-9a7e-5a31d7677fe5&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-321"><a href="#cite_ref-321">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.timesofisrael.com/netanyahu-says-idf-will-control-gaza-after-war-rejects-notion-of-international-force/">"Netanyahu says IDF will control Gaza after war, rejects notion of international force"</a>. <a href="/w/index.php?title=The_Times_of_Israel&action=edit&redlink=1" class="new" title="The Times of Israel (صفحه وجود ندارد)">The Times of Israel</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20231112163219/https://www.timesofisrael.com/netanyahu-says-idf-will-control-gaza-after-war-rejects-notion-of-international-force/">Archived</a> from the original on 12 November 2023. Retrieved 13 November 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Times+of+Israel&rft.atitle=Netanyahu+says+IDF+will+control+Gaza+after+war%2C+rejects+notion+of+international+force&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.timesofisrael.com%2Fnetanyahu-says-idf-will-control-gaza-after-war-rejects-notion-of-international-force%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-322" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-322">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mfa.gov.il/MFA/Facts+About+Israel/Land/THE+LAND-+Geography+and+Climate.htm">THE LAND: Geography and Climate</a>, Israel Ministry of Foreign Affairs </li> <li id="cite_note-323" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-323">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140209041128/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2147rank.html">«Country Comparison :: Area The online Factbook is updated weekly. ISSN 1553-8133»</a>. cia.gov. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2147rank.html">اصلی</a> در ۹ فوریه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در <bdi>۳۰ مارس ۲۰۱۱</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Country+Comparison+%3A%3A+Area+%3Csmall%3EThe+online+Factbook+is+updated+weekly.+ISSN+1553-8133%3C%2Fsmall%3E&rft.pub=cia.gov&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cia.gov%2Flibrary%2Fpublications%2Fthe-world-factbook%2Frankorder%2F2147rank.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-324" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-324">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20101011101200/http://www.ochaopt.org/documents/ocha_opt_area_c_humanitarian_response_plan_fact_sheet_2010_09_03_english.pdf">«Wayback Machine»</a> (PDF). web.archive.org. <bdi>۲۰۱۰-۱۰-۱۱</bdi>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ochaopt.org/documents/ocha_opt_area_c_humanitarian_response_plan_fact_sheet_2010_09_03_english.pdf">اصلی</a> (PDF) در ۱۱ اکتبر ۲۰۱۰. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۱-۰۱-۱۸</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=web.archive.org&rft.atitle=Wayback+Machine&rft.date=2010-10-11&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ochaopt.org%2Fdocuments%2Focha_opt_area_c_humanitarian_response_plan_fact_sheet_2010_09_03_english.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-325"><a href="#cite_ref-325">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.israel-iran.org/page2a.htm">خصوصیات جغرافیائی اسرائیل</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090301043258/http://israel-iran.org/page2a.htm">بایگانی‌شده</a> در ۱ مارس ۲۰۰۹ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>، وزارت مهاجرت اسرائیل </li> <li id="cite_note-326"><a href="#cite_ref-326">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/place/Negev">"Negev | Meaning, Map, Bible & History | Britannica"</a>. www.britannica.com (به انگلیسی). 2023-10-24. Retrieved 2023-11-11.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.britannica.com&rft.atitle=Negev+%7C+Meaning%2C+Map%2C+Bible+%26+History+%7C+Britannica&rft.date=2023-10-24&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.britannica.com%2Fplace%2FNegev&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-population_stat20222-327" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-population_stat20222_327-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation report cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cbs.gov.il/en/mediarelease/Pages/2022/Population-of-Israel-on-the-Eve-of-2023.aspx">Population of Israel on the Eve of 2023</a> (Report). Israel Central Bureau of Statistics. 29 December 2022. Retrieved 29 December 2022.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=report&rft.btitle=Population+of+Israel+on+the+Eve+of+2023&rft.pub=Israel+Central+Bureau+of+Statistics&rft.date=2022-12-29&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cbs.gov.il%2Fen%2Fmediarelease%2FPages%2F2022%2FPopulation-of-Israel-on-the-Eve-of-2023.aspx&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-328" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-328">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.irinnews.org/Report/85270/ISRAEL-Crackdown-on-illegal-migrants-and-visa-violators">"ISRAEL: Crackdown on illegal migrants and visa violators"</a>. IRIN. 14 July 2009.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=IRIN&rft.atitle=ISRAEL%3A+Crackdown+on+illegal+migrants+and+visa+violators&rft.date=2009-07-14&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.irinnews.org%2FReport%2F85270%2FISRAEL-Crackdown-on-illegal-migrants-and-visa-violators&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Adriana_Kemp2-329" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-Adriana_Kemp2_329-0">↑</a> Adriana Kemp, "Labour migration and racialisation: labour market mechanisms and labour migration control policies in Israel", Social Identities 10:2, 267–292, 2004 </li> <li id="cite_note-330" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-330">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.reuters.com/article/us-israel-africans-idUSBRE85A0VI20120611">"Israel rounds up African migrants for deportation"</a>. Reuters. 11 June 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Israel+rounds+up+African+migrants+for+deportation&rft.date=2012-06-11&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.reuters.com%2Farticle%2Fus-israel-africans-idUSBRE85A0VI20120611&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-331" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-331">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.worldbank.org/indicator/SP.URB.TOTL.IN.ZS?locations=IL">"Urban population (% of total population) – Israel"</a>. data.worldbank.org. <a href="/w/index.php?title=World_Bank&action=edit&redlink=1" class="new" title="World Bank (صفحه وجود ندارد)">World Bank</a>. Retrieved February 11, 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=data.worldbank.org&rft.atitle=Urban+population+%28%25+of+total+population%29+%E2%80%93+Israel&rft_id=https%3A%2F%2Fdata.worldbank.org%2Findicator%2FSP.URB.TOTL.IN.ZS%3Flocations%3DIL&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-332" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-332">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.amnesty.org/en/wp-content/uploads/2022/02/MDE1551412022ENGLISH.pdf">Israel's Apartheid against Palestinians: Cruel System of Domnination and Crime Against Humanity,</a> <a href="/wiki/Amnesty_International" class="mw-redirect" title="Amnesty International">Amnesty International</a> 2022 p.16:'Today, Palestinian citizens and permanent residents of Israel comprise some 21% of Israel's population and number approximately 1.9 million. </li> <li id="cite_note-333" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-333">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.hrw.org/sites/default/files/media_2021/04/israel_palestine0421_web_0.pdf">'A Threshold Crossed,'</a> <a href="/wiki/Human_Rights_Watch" class="mw-redirect" title="Human Rights Watch">Human Rights Watch</a> 27 April 2021 pp.7,57–63:' This policy, which aims to maximize Jewish Israeli control over land, concentrates the majority of Palestinians who live outside Israel's major, predominantly Jewish cities into dense, under-served enclaves and restricts their access to land and housing, while nurturing the growth of nearby Jewish communities.' </li> <li id="cite_note-334" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-334">↑</a> <a href="/w/index.php?title=Nimer_Sultany&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nimer Sultany (صفحه وجود ندارد)">Nimer Sultany</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jstor.org/stable/41804808">'The Making of an Underclass: The Palestinian Citizens of Israel,'</a> <a href="/w/index.php?title=Israel_Studies_Review&action=edit&redlink=1" class="new" title="Israel Studies Review (صفحه وجود ندارد)">Israel Studies Review</a> Vol. 27, No. 2, (Winter 2012), pp. 190–200 pp.191,194.'the Palestinian Israeli population grew from 156,000 in 1948 to 1.4 million in 2012. </li> <li id="cite_note-335" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-335">↑</a> Gershon Shafir, From Overt to Veiled Segregation: Israel's Palestinian Arab Citizens in the Galilee, <a href="/w/index.php?title=International_Journal_of_Middle_East_Studies&action=edit&redlink=1" class="new" title="International Journal of Middle East Studies (صفحه وجود ندارد)">International Journal of Middle East Studies</a>, Volume 50 Issue 1 February 2018, pp.1–22 pp.4,7 <a href="/wiki/%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%B1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%A1" class="mw-redirect" title="نشانگر دیجیتالی شیء">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1017%2FS0020743817000915">10.1017/S0020743817000915</a>: ' With about 90 percent of Israel's Palestinian citizens living in Arab-only towns and villages, they suffer from the hypersegregation typical of African American urban neighborhoods and its attendant deleterious consequences. </li> <li id="cite_note-336" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-336">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.washingtonpost.com/politics/2021/06/04/can-jews-palestinians-live-peacefully-israel-data-mixed-neighborhoods-says-yes/">"Can Jews and Palestinians live peacefully in Israel? The data on mixed neighborhoods says yes"</a>. The Washington Post. Retrieved 15 February 2022.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Washington+Post&rft.atitle=Can+Jews+and+Palestinians+live+peacefully+in+Israel%3F+The+data+on+mixed+neighborhoods+says+yes&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.washingtonpost.com%2Fpolitics%2F2021%2F06%2F04%2Fcan-jews-palestinians-live-peacefully-israel-data-mixed-neighborhoods-says-yes%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-OECD_life_expec2-337" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-OECD_life_expec2_337-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.oecd.org/healthstat/life-expectancy-at-birth.htm">"Health status – Life expectancy at birth – OECD Data"</a>. theOECD.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=theOECD&rft.atitle=Health+status+%E2%80%93+Life+expectancy+at+birth+%E2%80%93+OECD+Data&rft_id=https%3A%2F%2Fdata.oecd.org%2Fhealthstat%2Flife-expectancy-at-birth.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-338" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-338">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.com/news/av/world-radio-and-tv-19890597">"Saudi writer: 'Why is life expectancy in Israel better?'"</a> (به انگلیسی). <a href="/wiki/BBC_News" class="mw-redirect" title="BBC News">BBC News</a>. 9 October 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Saudi+writer%3A+%27Why+is+life+expectancy+in+Israel+better%3F%27&rft.date=2012-10-09&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fnews%2Fav%2Fworld-radio-and-tv-19890597&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-339" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-339">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ynetnews.com/articles/0,7340,L-5062493,00.html#:~:text=The%20life%20expectancy%20of%20Israel's,developed%20countries'%20average%20of%2081.6.">"Taub Center report shows discrepancy in Jewish, Arab life expectancy"</a>. Ynetnews. Retrieved 15 February 2022.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Ynetnews&rft.atitle=Taub+Center+report+shows+discrepancy+in+Jewish%2C+Arab+life+expectancy&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ynetnews.com%2Farticles%2F0%2C7340%2CL-5062493%2C00.html%23%3A~%3Atext%3DThe%2520life%2520expectancy%2520of%2520Israel%27s%2Cdeveloped%2520countries%27%2520average%2520of%252081.6.&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Israelpopulations-340">↑ <a href="#cite_ref-Israelpopulations_340-0">۳۳۶٫۰</a> <a href="#cite_ref-Israelpopulations_340-1">۳۳۶٫۱</a> <a href="#cite_ref-Israelpopulations_340-2">۳۳۶٫۲</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cbs.gov.il/he/publications/doclib/2019/ishuvim/bycode2017.xls">"Localities File"</a> (XLS). Israel Central Bureau of Statistics. 2017. Retrieved 22 April 2019.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Localities+File&rft.pub=Israel+Central+Bureau+of+Statistics&rft.date=2017&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cbs.gov.il%2Fhe%2Fpublications%2Fdoclib%2F2019%2Fishuvim%2Fbycode2017.xls&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-341" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-341">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFOmer-Man2011" class="citation news cs1">Omer-Man, Michael (7 August 2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jpost.com/Features/In-Thespotlight/This-Week-in-History-Jewish-right-to-aliya-becomes-law">"This Week in History: Jewish right to aliya becomes law"</a>. <a href="/wiki/The_Jerusalem_Post" class="mw-redirect" title="The Jerusalem Post">The Jerusalem Post</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Jerusalem+Post&rft.atitle=This+Week+in+History%3A+Jewish+right+to+aliya+becomes+law&rft.date=2011-08-07&rft.aulast=Omer-Man&rft.aufirst=Michael&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.jpost.com%2FFeatures%2FIn-Thespotlight%2FThis-Week-in-History-Jewish-right-to-aliya-becomes-law&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-342" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-342">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFDellaPergola2000" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Sergio_DellaPergola&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sergio DellaPergola (صفحه وجود ندارد)">DellaPergola, Sergio</a> (2000) [2000]. "Still Moving: Recent Jewish Migration in Comparative Perspective". In Daniel J. Elazar; <a href="/w/index.php?title=Morton_Weinfeld&action=edit&redlink=1" class="new" title="Morton Weinfeld (صفحه وجود ندارد)">Morton Weinfeld</a> (eds.). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/stillmovingrecen0000unse">The Global Context of Migration to Israel</a>. New Brunswick, NJ: Transaction Publishers. pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/stillmovingrecen0000unse/page/n28">13</a>–60. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-1-56000-428-8" title="ویژه:منابع کتاب/978-1-56000-428-8"><bdi>978-1-56000-428-8</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Still+Moving%3A+Recent+Jewish+Migration+in+Comparative+Perspective&rft.btitle=The+Global+Context+of+Migration+to+Israel&rft.place=New+Brunswick%2C+NJ&rft.pages=13-60&rft.pub=Transaction+Publishers&rft.date=2000&rft.isbn=978-1-56000-428-8&rft.aulast=DellaPergola&rft.aufirst=Sergio&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fstillmovingrecen0000unse&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-343" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-343">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFHerman1983" class="citation magazine cs1">Herman, Pini (1 September 1983). "The Myth of the Israeli Expatriate". Moment Magazine. Vol. 8, no. 8. pp. 62–63.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Moment+Magazine&rft.atitle=The+Myth+of+the+Israeli+Expatriate&rft.volume=8&rft.issue=8&rft.pages=62-63&rft.date=1983-09-01&rft.aulast=Herman&rft.aufirst=Pini&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-344" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-344">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFGouldMoav2007" class="citation journal cs1">Gould, Eric D.; Moav, Omer (2007). "Israel's Brain Drain". Israel Economic Review. 5 (1): 1–22. <a href="/w/index.php?title=SSRN_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="SSRN (identifier) (صفحه وجود ندارد)">SSRN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//ssrn.com/abstract=2180400">2180400</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Israel+Economic+Review&rft.atitle=Israel%27s+Brain+Drain&rft.volume=5&rft.issue=1&rft.pages=1-22&rft.date=2007&rft_id=%2F%2Fssrn.com%2Fabstract%3D2180400%23id-name%3DSSRN&rft.aulast=Gould&rft.aufirst=Eric+D.&rft.au=Moav%2C+Omer&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-345" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-345">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFRettig_Gur2008" class="citation news cs1">Rettig Gur, Haviv (6 April 2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jpost.com/Israel/Article.aspx?id=97254">"Officials to US to bring Israelis home"</a>. The Jerusalem Post. Retrieved 20 March 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Jerusalem+Post&rft.atitle=Officials+to+US+to+bring+Israelis+home&rft.date=2008-04-06&rft.aulast=Rettig+Gur&rft.aufirst=Haviv&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.jpost.com%2FIsrael%2FArticle.aspx%3Fid%3D97254&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-346" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-346">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cbs.gov.il/he/publications/doclib/2022/2.shnatonpopulation/st02_09.pdf">"Jews, by Continent of Origin, Continent of Birth and Period of Immigration"</a> (PDF). Israel Central Bureau of Statistics. 15 September 2022. Retrieved 21 February 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Jews%2C+by+Continent+of+Origin%2C+Continent+of+Birth+and+Period+of+Immigration&rft.pub=Israel+Central+Bureau+of+Statistics&rft.date=2022-09-15&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cbs.gov.il%2Fhe%2Fpublications%2Fdoclib%2F2022%2F2.shnatonpopulation%2Fst02_09.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-347" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-347">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFGoldberg2008" class="citation journal cs1">Goldberg, Harvey E. (2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://muse.jhu.edu/journals/jss/summary/v015/15.1.goldberg.html">"From Sephardi to Mizrahi and Back Again: Changing Meanings of "Sephardi" in Its Social Environments"</a>. Jewish Social Studies. 15 (1): 165–188. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.18647%2F2793%2FJJS-2008">10.18647/2793/JJS-2008</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Jewish+Social+Studies&rft.atitle=From+Sephardi+to+Mizrahi+and+Back+Again%3A+Changing+Meanings+of+%22Sephardi%22+in+Its+Social+Environments&rft.volume=15&rft.issue=1&rft.pages=165-188&rft.date=2008&rft_id=info%3Adoi%2F10.18647%2F2793%2FJJS-2008&rft.aulast=Goldberg&rft.aufirst=Harvey+E.&rft_id=http%3A%2F%2Fmuse.jhu.edu%2Fjournals%2Fjss%2Fsummary%2Fv015%2F15.1.goldberg.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-348" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-348">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.theguardian.com/commentisfree/2009/apr/03/israel-arab-jewish-mizrahi">"The myth of the Mizrahim"</a>. The Guardian. London. 3 April 2009.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Guardian&rft.atitle=The+myth+of+the+Mizrahim&rft.date=2009-04-03&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.theguardian.com%2Fcommentisfree%2F2009%2Fapr%2F03%2Fisrael-arab-jewish-mizrahi&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-349" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-349">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jewcy.com/post/missing_mizrahim">"Missing Mizrahim"</a>. 31 August 2009.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Missing+Mizrahim&rft.date=2009-08-31&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.jewcy.com%2Fpost%2Fmissing_mizrahim&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-350" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-350">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFOkunKhait-Marelly2006" class="citation web cs1">Okun, Barbara S.; Khait-Marelly, Orna (2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131029210049/http://sociology.huji.ac.il/docs/Okun-paper-2006-01.pdf">"Socioeconomic Status and Demographic Behavior of Adult Multiethnics: Jews in Israel"</a> (PDF). Hebrew University of Jerusalem. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://sociology.huji.ac.il/docs/Okun-paper-2006-01.pdf">the original</a> (PDF) on 29 October 2013. Retrieved 26 May 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Socioeconomic+Status+and+Demographic+Behavior+of+Adult+Multiethnics%3A+Jews+in+Israel&rft.pub=Hebrew+University+of+Jerusalem&rft.date=2006&rft.aulast=Okun&rft.aufirst=Barbara+S.&rft.au=Khait-Marelly%2C+Orna&rft_id=http%3A%2F%2Fsociology.huji.ac.il%2Fdocs%2FOkun-paper-2006-01.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-DellaPergola,_Sergio_2011-351" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-DellaPergola,_Sergio_2011_351-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFDellaPergola,_Sergio2011" class="citation web cs1">DellaPergola, Sergio (2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://jppi.org.il/uploads/Jewish_Demographic_Policies.pdf">"Jewish Demographic Policies"</a> (PDF). The Jewish People Policy Institute.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Jewish+Demographic+Policies&rft.pub=The+Jewish+People+Policy+Institute&rft.date=2011&rft.au=DellaPergola%2C+Sergio&rft_id=http%3A%2F%2Fjppi.org.il%2Fuploads%2FJewish_Demographic_Policies.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Israel_people-352" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-Israel_people_352-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation encyclopaedia cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.encyclopedia.com/topic/Israel_(people).aspx">"Israel (people)"</a>. Encyclopedia.com. 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Israel+%28people%29&rft.btitle=Encyclopedia.com&rft.date=2007&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.encyclopedia.com%2Ftopic%2FIsrael_%28people%29.aspx&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-353" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-353">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFYoram_Ettinger2013" class="citation news cs1">Yoram Ettinger (5 April 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.israelhayom.com/site/newsletter_opinion.php?id=3913">"Defying demographic projections"</a>. <a href="/w/index.php?title=Israel_Hayom&action=edit&redlink=1" class="new" title="Israel Hayom (صفحه وجود ندارد)">Israel Hayom</a>. Retrieved 29 October 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Israel+Hayom&rft.atitle=Defying+demographic+projections&rft.date=2013-04-05&rft.au=Yoram+Ettinger&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.israelhayom.com%2Fsite%2Fnewsletter_opinion.php%3Fid%3D3913&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-354" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-354">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFGorenberg2017" class="citation magazine cs1">Gorenberg, Gershom (26 June 2017). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://prospect.org/article/settlements-real-story">"Settlements: The Real Story"</a>. The American Prospect. Retrieved 25 August 2017.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+American+Prospect&rft.atitle=Settlements%3A+The+Real+Story&rft.date=2017-06-26&rft.aulast=Gorenberg&rft.aufirst=Gershom&rft_id=http%3A%2F%2Fprospect.org%2Farticle%2Fsettlements-real-story&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-districts_pop-355" class="mw-cite-dir-ltr">↑ <a href="#cite_ref-districts_pop_355-0">۳۵۱٫۰</a> <a href="#cite_ref-districts_pop_355-1">۳۵۱٫۱</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cbs.gov.il/he/publications/doclib/2022/2.shnatonpopulation/st02_17.pdf">"Localities and Population, by Population Group, District, Sub-District and Natural Region"</a> (PDF). Israel Central Bureau of Statistics. 15 September 2022. Retrieved 21 February 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Localities+and+Population%2C+by+Population+Group%2C+District%2C+Sub-District+and+Natural+Region&rft.pub=Israel+Central+Bureau+of+Statistics&rft.date=2022-09-15&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cbs.gov.il%2Fhe%2Fpublications%2Fdoclib%2F2022%2F2.shnatonpopulation%2Fst02_17.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-jerusalem_pop2-356" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-jerusalem_pop2_356-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFYanivHaddadAssaf-Shapira2022" class="citation report cs1">Yaniv, Omer; Haddad, Netta; Assaf-Shapira, Yair (2022). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://jerusaleminstitute.org.il/wp-content/uploads/2022/05/2022-על-נתונייך-אנגלית-דיגיטל-1.pdf">Jerusalem Facts and Trends 2022</a> (PDF) (Report). Jerusalem Institute for Policy Research. p. 25. Retrieved 21 February 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=report&rft.btitle=Jerusalem+Facts+and+Trends+2022&rft.pages=25&rft.pub=Jerusalem+Institute+for+Policy+Research&rft.date=2022&rft.aulast=Yaniv&rft.aufirst=Omer&rft.au=Haddad%2C+Netta&rft.au=Assaf-Shapira%2C+Yair&rft_id=https%3A%2F%2Fjerusaleminstitute.org.il%2Fwp-content%2Fuploads%2F2022%2F05%2F2022-%D7%A2%D7%9C-%D7%A0%D7%AA%D7%95%D7%A0%D7%99%D7%99%D7%9A-%D7%90%D7%A0%D7%92%D7%9C%D7%99%D7%AA-%D7%93%D7%99%D7%92%D7%99%D7%98%D7%9C-1.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-357" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-357">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130826025402/http://www.fmep.org/settlement_info/settlement-info-and-tables/stats-data/settlements-in-the-gaza-strip-1">"Settlements in the Gaza Strip"</a>. Settlement Information. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.fmep.org/settlement_info/settlement-info-and-tables/stats-data/settlements-in-the-gaza-strip-1">the original</a> on 26 August 2013. Retrieved 12 December 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Settlement+Information&rft.atitle=Settlements+in+the+Gaza+Strip&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.fmep.org%2Fsettlement_info%2Fsettlement-info-and-tables%2Fstats-data%2Fsettlements-in-the-gaza-strip-1&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-358" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-358">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cbs.gov.il/en/mediarelease/Pages/2021/Population-of-Israel-on-the-Eve-of-2022.aspx">"Population of Israel on the Eve of 2022"</a>. Cbs.gov.il. Retrieved 2022-02-13.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Population+of+Israel+on+the+Eve+of+2022&rft.pub=Cbs.gov.il&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cbs.gov.il%2Fen%2Fmediarelease%2FPages%2F2021%2FPopulation-of-Israel-on-the-Eve-of-2022.aspx&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-359" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-359">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation report cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.kas.de/c/document_library/get_file?uuid=0e141dca-8ac4-a77f-7045-f3a7d4c30991">Citizenship, Identity and Political Participation: Measuring the Attitudes of the Arab Citizens in Israel</a> (Report). <a href="/w/index.php?title=Konrad_Adenauer_Foundation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Konrad Adenauer Foundation (صفحه وجود ندارد)">Konrad Adenauer Foundation</a>. December 2017. pp. 22, 25, 28. <q>(p.28) "The positions of the participants in the focus groups reflect the strength of Palestinian-Arab identity among Arab citizens and the fact that they do not see a contradiction between Palestinian-Arab national identity and Israeli civic identity. The designation "Israeli-Arab" aroused great opposition in the focus groups, as did Israel's Independence Day. A comparison of views expressed in the focus groups with the general results of the survey points to differences between collective positions and memory and individual feelings and attitudes. The collective position presented in the focus group discussions finds expression in the public sphere and emphasizes the Palestinian national identity. Conversely, the responses of the survey participants reveal individual attitudes that assign a broader (albeit secondary, identity) dimension to the component of Israeli civic identity"; quote (p.25): "Amongst the participants there was consensus that Palestinian identity occupies a central place in their consciousness. The definition "Palestinian" has national and emotional importance, as it embodies the heritage of Arab citizens and their culture. This was expressed explicitly in the words of the participants: "We are Palestinian Arabs and we say this with pride;""We are Palestinian citizens of Israel. The emphasis is on the word 'Palestinians'"; "I am first and foremost a Palestinian and nothing more." The designation "Arab citizens of Israel" was acceptable to them on the basis of the understanding that it is impossible to live without citizenship, and as long as Israeli citizenship does not harm the national consciousness. Conversely, the participants spoke out against the designation "Arab-Israeli" and made statements such as "I am an Arab, I belong to a larger culture than the State of Israel"; "We are not the Arabs of Israel, I am an Arab who does not belong to the State of Israel. My roots and my Arabness existed before them." "[Arab-Israeli] is an inappropriate expression because our ancestors were here before '48."</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=report&rft.btitle=Citizenship%2C+Identity+and+Political+Participation%3A+Measuring+the+Attitudes+of+the+Arab+Citizens+in+Israel&rft.pages=22%2C+25%2C+28&rft.pub=Konrad+Adenauer+Foundation&rft.date=2017-12&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.kas.de%2Fc%2Fdocument_library%2Fget_file%3Fuuid%3D0e141dca-8ac4-a77f-7045-f3a7d4c30991&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-360" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-360">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFLynfield2017" class="citation news cs1">Lynfield, Ben (27 September 2017). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jpost.com/Israel-News/Survey-60-percent-of-Arab-Israelis-have-positive-view-of-state-506150">"Survey: 60% of Arab Israelis have positive view of state"</a>. The Jerusalem Post. Retrieved 23 October 2017.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Jerusalem+Post&rft.atitle=Survey%3A+60%25+of+Arab+Israelis+have+positive+view+of+state&rft.date=2017-09-27&rft.aulast=Lynfield&rft.aufirst=Ben&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.jpost.com%2FIsrael-News%2FSurvey-60-percent-of-Arab-Israelis-have-positive-view-of-state-506150&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-361" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-361">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSmooha2020" class="citation book cs1">Smooha, Sammy (2020). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.academia.edu/49106091">Still Playing by the Rules: Index of Arab-Jewish Relations in Israel 2019</a>. University of Haifa. p. 88. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-965-599-346-2" title="ویژه:منابع کتاب/978-965-599-346-2"><bdi>978-965-599-346-2</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Still+Playing+by+the+Rules%3A+Index+of+Arab-Jewish+Relations+in+Israel+2019&rft.pages=88&rft.pub=University+of+Haifa&rft.date=2020&rft.isbn=978-965-599-346-2&rft.aulast=Smooha&rft.aufirst=Sammy&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.academia.edu%2F49106091&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-362" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-362">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cbs.gov.il/reader/shnaton/templ_shnaton_e.html?num_tab=st02_25&CYear=2017">"Localities, Population and Density per Sq. Km. , by Metropolitan Area and Selected Localities"</a>. Israel Central Bureau of Statistics. 6 September 2017. Retrieved 19 September 2017.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Localities%2C+Population+and+Density+per+Sq.+Km.+%2C+by+Metropolitan+Area+and+Selected+Localities&rft.pub=Israel+Central+Bureau+of+Statistics&rft.date=2017-09-06&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.cbs.gov.il%2Freader%2Fshnaton%2Ftempl_shnaton_e.html%3Fnum_tab%3Dst02_25%26CYear%3D2017&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-363" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-363">↑</a> (<a href="#CITEREFRoberts1990">Roberts 1990</a>) Although East Jerusalem and the Golan Heights have been brought directly under Israeli law, by acts that amount to annexation, both of these areas continue to be viewed by the international community as occupied, and their status as regards the applicability of international rules is in most respects identical to that of the West Bank and Gaza. </li> <li id="cite_note-364" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-364">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://worldpopulationreview.com/world-city-rankings/population-density-by-city">"Population Density by City"</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Population+Density+by+City&rft_id=https%3A%2F%2Fworldpopulationreview.com%2Fworld-city-rankings%2Fpopulation-density-by-city&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-365" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-365">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cbs.gov.il/reader/shnaton/templ_shnaton_e.html?num_tab=st02_22&CYear=2018">2.22 Localities and Population, by Municipal Status and District</a>, 2018 </li> <li id="cite_note-366" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-366">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.science.co.il/municipal/Cities.php">"List of Cities in Israel"</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=List+of+Cities+in+Israel&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.science.co.il%2Fmunicipal%2FCities.php&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-367" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-367">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.timesofisrael.com/as-harish-rises-some-wonder-if-it-can-break-suburban-mold/">"New town Harish harbors hopes of being more than another Pleasantville"</a>. The Times of Israel. 25 August 2015. Retrieved 2 July 2018.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Times+of+Israel&rft.atitle=New+town+Harish+harbors+hopes+of+being+more+than+another+Pleasantville&rft.date=2015-08-25&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.timesofisrael.com%2Fas-harish-rises-some-wonder-if-it-can-break-suburban-mold%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-:0-368">↑ <a href="#cite_ref-:0_368-0">۳۶۴٫۰</a> <a href="#cite_ref-:0_368-1">۳۶۴٫۱</a> <cite id="CITEREFAdministrator2013" class="citation web">Administrator (<bdi>۲۰۱۳-۰۸-۱۷</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://anglo-list.com/israel-road-signs/">«Israel Road & Traffic Signs»</a>. Anglo-List (به انگلیسی). دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۳-۱۱-۱۱</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Anglo-List&rft.atitle=Israel+Road+%26+Traffic+Signs&rft.date=2013-08-17&rft.au=Administrator&rft_id=https%3A%2F%2Fanglo-list.com%2Fisrael-road-signs%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-369"><a href="#cite_ref-369">↑</a> <cite id="CITEREFTimes2018" class="citation news">Times، The New York (<bdi>۲۰۱۸-۰۷-۱۹</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nytimes.com/2018/07/18/world/middleeast/israel-passes-national-home-law.html">«Israel Passes 'National Home' Law, Drawing Ire of Arabs»</a> (به انگلیسی). The New York Times. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایند">شاپا</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0362-4331">0362-4331</a>. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۳-۰۶-۲۶</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Israel+Passes+%E2%80%98National+Home%E2%80%99+Law%2C+Drawing+Ire+of+Arabs&rft.date=2018-07-19&rft.issn=0362-4331&rft.aulast=Times&rft.aufirst=The+New+York&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nytimes.com%2F2018%2F07%2F18%2Fworld%2Fmiddleeast%2Fisrael-passes-national-home-law.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-370"><a href="#cite_ref-370">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.reuters.com/article/us-israel-politics-law-idUSKBN1K901V">"Israel adopts divisive Jewish nation-state law"</a> (به انگلیسی). 2018-07-19. Retrieved 2023-06-26.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Israel+adopts+divisive+Jewish+nation-state+law&rft.date=2018-07-19&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.reuters.com%2Farticle%2Fus-israel-politics-law-idUSKBN1K901V&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-The_Ethiopian_Population_In_Israel-371"><a href="#cite_ref-The_Ethiopian_Population_In_Israel_371-0">↑</a> <a href="/w/index.php?title=Israel_Central_Bureau_of_Statistics&action=edit&redlink=1" class="new" title="Israel Central Bureau of Statistics (صفحه وجود ندارد)">Israel Central Bureau of Statistics</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cbs.gov.il/reader/newhodaot/hodaa_template.html?hodaa=201211307">The Ethiopian Community in Israel</a> </li> <li id="cite_note-372"><a href="#cite_ref-372">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.reuters.com/article/us-israel-ethiopia-jews-sb-idUSTRE56F4ZY20090716">"Israel may admit 3,000 Ethiopia migrants if Jews"</a>. Reuters. 16 July 2009.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Israel+may+admit+3%2C000+Ethiopia+migrants+if+Jews&rft.date=2009-07-16&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.reuters.com%2Farticle%2Fus-israel-ethiopia-jews-sb-idUSTRE56F4ZY20090716&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-373"><a href="#cite_ref-373">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFMeyer2008" class="citation news cs1">Meyer, Bill (17 August 2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cleveland.com/world/index.ssf/2008/08/israels_welcome_for_ethiopian.html">"Israel's welcome for Ethiopian Jews wears thin"</a>. The Plain Dealer. Retrieved 1 October 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Plain+Dealer&rft.atitle=Israel%27s+welcome+for+Ethiopian+Jews+wears+thin&rft.date=2008-08-17&rft.aulast=Meyer&rft.aufirst=Bill&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.cleveland.com%2Fworld%2Findex.ssf%2F2008%2F08%2Fisraels_welcome_for_ethiopian.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-374"><a href="#cite_ref-374">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.haaretz.com/news/study-soviet-immigrants-outperform-israeli-students-1.238970">"Study: Soviet immigrants outperform Israeli students"</a>. Haaretz. 10 February 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Haaretz&rft.atitle=Study%3A+Soviet+immigrants+outperform+Israeli+students&rft.date=2008-02-10&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.haaretz.com%2Fnews%2Fstudy-soviet-immigrants-outperform-israeli-students-1.238970&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-375"><a href="#cite_ref-375">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ynetnews.com/articles/0,7340,L-4156781,00.html">"French radio station RFI makes aliyah"</a>. Ynetnews. 5 December 2011.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Ynetnews&rft.atitle=French+radio+station+RFI+makes+aliyah&rft.date=2011-12-05&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ynetnews.com%2Farticles%2F0%2C7340%2CL-4156781%2C00.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-376"><a href="#cite_ref-376">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSpolsky1999" class="citation book cs1">Spolsky, Bernard (1999). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=ljumbfV_7y0C&pg=PAPA169">Round Table on Language and Linguistics</a>. Washington, DC: Georgetown University Press. pp. 169–170. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-87840-132-1" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-87840-132-1"><bdi>978-0-87840-132-1</bdi></a>. <q>In 1948, the newly independent state of Israel took over the old British regulations that had set English, Arabic, and Hebrew as official languages for Mandatory Palestine but, as mentioned, dropped English from the list. In spite of this, official language use has maintained a de facto role for English, after Hebrew but before Arabic.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Round+Table+on+Language+and+Linguistics&rft.place=Washington%2C+DC&rft.pages=169-170&rft.pub=Georgetown+University+Press&rft.date=1999&rft.isbn=978-0-87840-132-1&rft.aulast=Spolsky&rft.aufirst=Bernard&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DljumbfV_7y0C%26pg%3DPAPA169&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-377"><a href="#cite_ref-377">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFBat-Zeev_Shyldkrot2004" class="citation book cs1">Bat-Zeev Shyldkrot, Hava (2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=xMzx6xFB0IgC&pg=PAPA90">"Part I: Language and Discourse"</a>. In <a href="/w/index.php?title=Dorit_Ravid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dorit Ravid (صفحه وجود ندارد)">Diskin Ravid, Dorit</a>; Bat-Zeev Shyldkrot, Hava (eds.). Perspectives on Language and Development: Essays in Honor of Ruth A. Berman. Kluwer Academic Publishers. p. 90. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-1-4020-7911-5" title="ویژه:منابع کتاب/978-1-4020-7911-5"><bdi>978-1-4020-7911-5</bdi></a>. <q>English is not considered official but it plays a dominant role in the educational and public life of Israeli society. … It is the language most widely used in commerce, business, formal papers, academia, and public interactions, public signs, road directions, names of buildings, etc. English behaves 'as if' it were the second and official language in Israel.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Part+I%3A+Language+and+Discourse&rft.btitle=Perspectives+on+Language+and+Development%3A+Essays+in+Honor+of+Ruth+A.+Berman&rft.pages=90&rft.pub=Kluwer+Academic+Publishers&rft.date=2004&rft.isbn=978-1-4020-7911-5&rft.aulast=Bat-Zeev+Shyldkrot&rft.aufirst=Hava&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DxMzx6xFB0IgC%26pg%3DPAPA90&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-378"><a href="#cite_ref-378">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFShohamy2006" class="citation book cs1">Shohamy, Elana (2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=5mG09P64jzYC&pg=PAPA72">Language Policy: Hidden Agendas and New Approaches</a>. Routledge. pp. 72–73. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-415-32864-7" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-415-32864-7"><bdi>978-0-415-32864-7</bdi></a>. <q>In terms of English, there is no connection between the declared policies and statements and de facto practices. While English is not declared anywhere as an official language, the reality is that it has a very high and unique status in Israel. It is the main language of the academy, commerce, business, and the public space.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Language+Policy%3A+Hidden+Agendas+and+New+Approaches&rft.pages=72-73&rft.pub=Routledge&rft.date=2006&rft.isbn=978-0-415-32864-7&rft.aulast=Shohamy&rft.aufirst=Elana&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D5mG09P64jzYC%26pg%3DPAPA72&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-379"><a href="#cite_ref-379">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://mfa.gov.il/MFA/IsraelExperience/AboutIsrael/Education/Pages/English_programs_Israeli_universities_colleges.aspx">"English programs at Israeli universities and colleges"</a>. Israel Ministry of Foreign Affairs.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=English+programs+at+Israeli+universities+and+colleges&rft.pub=Israel+Ministry+of+Foreign+Affairs&rft_id=http%3A%2F%2Fmfa.gov.il%2FMFA%2FIsraelExperience%2FAboutIsrael%2FEducation%2FPages%2FEnglish_programs_Israeli_universities_colleges.aspx&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-380"><a href="#cite_ref-380">↑</a> <cite class="citation news"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.radiofarda.com/a/F10_Arabic_Learning_Got_Mandatory_For_Israeli_Students/2136394.html">«یادگیری زبان عربی برای دانش‌آموزان اسرائیلی اجباری شد»</a>. <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%88_%D9%81%D8%B1%D8%AF%D8%A7" title="رادیو فردا">رادیو فردا</a>. <bdi>۲ شهریور ۱۳۸۹</bdi>. دریافت‌شده در <bdi>۹ تیر ۱۴۰۲</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C+%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86+%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C+%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C+%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%E2%80%8C%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%A7%D9%86+%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84%DB%8C+%D8%A7%D8%AC%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%8C+%D8%B4%D8%AF&rft.date=1389&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.radiofarda.com%2Fa%2FF10_Arabic_Learning_Got_Mandatory_For_Israeli_Students%2F2136394.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-381"><a href="#cite_ref-381">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170120031645/http://media.mot.gov.il/PDF/HE_TRAFFIC_PLANNING/tamrurim2010.pdf">«tamrurim2010»</a> (PDF). بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://media.mot.gov.il/PDF/HE_TRAFFIC_PLANNING/tamrurim2010.pdf">اصلی</a> (PDF) در ۲۰ ژانویه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در <bdi>۱۱ نوامبر ۲۰۲۳</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=tamrurim2010&rft_id=http%3A%2F%2Fmedia.mot.gov.il%2FPDF%2FHE_TRAFFIC_PLANNING%2Ftamrurim2010.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-382"><a href="#cite_ref-382">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.fco.gov.uk/en/travel-and-living-abroad/travel-advice-by-country/middle-east-north-africa/israel-occupied?ta=lawsCustoms&pg=3">Israel and the Occupied Palestinian Territories</a> </li> <li id="cite_note-383"><a href="#cite_ref-383">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFIRINAndreas_Hackl2012" class="citation web cs1">IRIN; Andreas Hackl (7 September 2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.irinnews.org/Report/96263/ISRAEL-OPT-Upping-sticks-and-heading-for-Ramallah">"ISRAEL-OPT: Upping sticks and heading for Ramallah"</a>. IRIN humanitarian news and analysis. UN Office for the Coordination of Humanitarian Affairs. Retrieved 14 October 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=IRIN+humanitarian+news+and+analysis&rft.atitle=ISRAEL-OPT%3A+Upping+sticks+and+heading+for+Ramallah&rft.date=2012-09-07&rft.au=IRIN&rft.au=Andreas+Hackl&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.irinnews.org%2FReport%2F96263%2FISRAEL-OPT-Upping-sticks-and-heading-for-Ramallah&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-384"><a href="#cite_ref-384">↑</a> <a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.haaretz.com/news/national/thousands-in-jerusalem-protest-racism-against-ethiopian-israelis-1.407998">http://www.haaretz.com/news/national/thousands-in-jerusalem-protest-racism-against-ethiopian-israelis-1.407998</a> Thousands in Jerusalem protest racism against Ethiopian Israelis </li> <li id="cite_note-385"><a href="#cite_ref-385">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.hrw.org/world-report-2012/world-report-2012-israeloccupied-palestinian-territories">"World Report 2012: Israel/Occupied Palestinian Territories"</a>. Human Rights Watch. Human Rights Watch. 2012. Retrieved 14 October 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Human+Rights+Watch&rft.atitle=World+Report+2012%3A+Israel%2FOccupied+Palestinian+Territories&rft.date=2012&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.hrw.org%2Fworld-report-2012%2Fworld-report-2012-israeloccupied-palestinian-territories&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-386" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-386">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.co.uk/bitesize/guides/zrs7y9q/revision/4">«The importance of Jerusalem and the land of Israel for Judaism - The formative history of Judaism - CCEA - GCSE Religious Studies Revision - CCEA»</a>. BBC Bitesize (به انگلیسی). دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۳-۰۶-۲۷</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=BBC+Bitesize&rft.atitle=The+importance+of+Jerusalem+and+the+land+of+Israel+for+Judaism+-+The+formative+history+of+Judaism+-+CCEA+-+GCSE+Religious+Studies+Revision+-+CCEA&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bbc.co.uk%2Fbitesize%2Fguides%2Fzrs7y9q%2Frevision%2F4&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-387" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-387">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.christianity.com/wiki/bible/what-is-the-importance-of-israel.html">"What Is the Importance of Israel?"</a>. Christianity.com (به انگلیسی). Retrieved 2023-06-27.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Christianity.com&rft.atitle=What+Is+the+Importance+of+Israel%3F&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.christianity.com%2Fwiki%2Fbible%2Fwhat-is-the-importance-of-israel.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-388" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-388">↑</a> <cite id="CITEREFLipka" class="citation web">Lipka، Michael. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.pewresearch.org/short-reads/2016/03/08/key-findings-religion-politics-israel/">«7 key findings about religion and politics in Israel»</a>. Pew Research Center (به انگلیسی). دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۳-۰۶-۲۷</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Pew+Research+Center&rft.atitle=7+key+findings+about+religion+and+politics+in+Israel&rft.aulast=Lipka&rft.aufirst=Michael&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.pewresearch.org%2Fshort-reads%2F2016%2F03%2F08%2Fkey-findings-religion-politics-israel%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-389" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-389">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFStarrMasci2016" class="citation web cs1">Starr, Kelsey Jo; Masci, David (8 March 2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.pewresearch.org/fact-tank/2016/03/08/in-israel-jews-are-united-by-homeland-but-divided-into-very-different-groups/">"In Israel, Jews are united by homeland but divided into very different groups"</a>. Pew Research Center. Retrieved 14 January 2017.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=In+Israel%2C+Jews+are+united+by+homeland+but+divided+into+very+different+groups&rft.pub=Pew+Research+Center&rft.date=2016-03-08&rft.aulast=Starr&rft.aufirst=Kelsey+Jo&rft.au=Masci%2C+David&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.pewresearch.org%2Ffact-tank%2F2016%2F03%2F08%2Fin-israel-jews-are-united-by-homeland-but-divided-into-very-different-groups%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-390" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-390">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.haaretz.com/print-edition/opinion/at-the-edge-of-the-abyss-1.3538">"At the edge of the abyss"</a>. Haaretz. 24 November 2009.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Haaretz&rft.atitle=At+the+edge+of+the+abyss&rft.date=2009-11-24&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.haaretz.com%2Fprint-edition%2Fopinion%2Fat-the-edge-of-the-abyss-1.3538&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-cia3-391" class="mw-cite-dir-ltr">↑ <a href="#cite_ref-cia3_391-0">۳۸۷٫۰</a> <a href="#cite_ref-cia3_391-1">۳۸۷٫۱</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/israel/">"Israel"</a>. The World Factbook. Central Intelligence Agency. Retrieved 5 January 2017.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=The+World+Factbook&rft.atitle=Israel&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cia.gov%2Fthe-world-factbook%2Fcountries%2Fisrael%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-392" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-392">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFBassok2006" class="citation news cs1">Bassok, Moti (25 December 2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.haaretz.com/news/israel-s-christian-population-numbers-148-000-as-of-christmas-eve-1.208151">"Israel's Christian population numbers 148,000 as of Christmas Eve"</a>. Haaretz. Retrieved 26 April 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Haaretz&rft.atitle=Israel%27s+Christian+population+numbers+148%2C000+as+of+Christmas+Eve&rft.date=2006-12-25&rft.aulast=Bassok&rft.aufirst=Moti&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.haaretz.com%2Fnews%2Fisrael-s-christian-population-numbers-148-000-as-of-christmas-eve-1.208151&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-393" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-393">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110807012547/http://www.cbs.gov.il/shnaton53/st_eng02.pdf">"National Population Estimates"</a> (PDF). Israel Central Bureau of Statistics. p. 27. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cbs.gov.il/shnaton53/st_eng02.pdf">the original</a> (PDF) on 7 August 2011. Retrieved 6 August 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=National+Population+Estimates&rft.pages=27&rft.pub=Israel+Central+Bureau+of+Statistics&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.cbs.gov.il%2Fshnaton53%2Fst_eng02.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-394" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-394">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.economist.com/node/15675691">"Israel's disputatious Avigdor Lieberman: Can the coalition hold together?"</a>. The Economist. 11 March 2010. Retrieved 12 August 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Economist&rft.atitle=Israel%27s+disputatious+Avigdor+Lieberman%3A+Can+the+coalition+hold+together%3F&rft.date=2010-03-11&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.economist.com%2Fnode%2F15675691&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-395" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-395">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation book cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/hebrewphrasebook0000wist">Hebrew Phrasebook</a>. Lonely Planet Publications. 1999. p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/hebrewphrasebook0000wist/page/n157">156</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-86442-528-7" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-86442-528-7"><bdi>978-0-86442-528-7</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Hebrew+Phrasebook&rft.pages=156&rft.pub=Lonely+Planet+Publications&rft.date=1999&rft.isbn=978-0-86442-528-7&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fhebrewphrasebook0000wist&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-396" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-396">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFLevine1999" class="citation book cs1">Levine, Lee I. (1999). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/jerusalemitssanc0000unse">Jerusalem: its sanctity and centrality to Judaism, Christianity, and Islam</a>. Continuum International Publishing Group. p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/jerusalemitssanc0000unse/page/n545">516</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-8264-1024-5" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-8264-1024-5"><bdi>978-0-8264-1024-5</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Jerusalem%3A+its+sanctity+and+centrality+to+Judaism%2C+Christianity%2C+and+Islam&rft.pages=516&rft.pub=Continuum+International+Publishing+Group&rft.date=1999&rft.isbn=978-0-8264-1024-5&rft.aulast=Levine&rft.aufirst=Lee+I.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fjerusalemitssanc0000unse&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-397" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-397">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070629171538/http://info.bahai.org/article-1-6-0-5.html">"The Baháʼí World Centre: Focal Point for a Global Community"</a>. The Baháʼí International Community. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://info.bahai.org/article-1-6-0-5.html">the original</a> on 29 June 2007. Retrieved 2 July 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Bah%C3%A1%CA%BC%C3%AD+World+Centre%3A+Focal+Point+for+a+Global+Community&rft.pub=The+Bah%C3%A1%CA%BC%C3%AD+International+Community&rft_id=http%3A%2F%2Finfo.bahai.org%2Farticle-1-6-0-5.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-398" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-398">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://bahai-library.com/uhj_teaching_in_israel">"Teaching the Faith in Israel"</a>. Baháʼí Library Online. 23 June 1995. Retrieved 6 August 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Teaching+the+Faith+in+Israel&rft.pub=Bah%C3%A1%CA%BC%C3%AD+Library+Online&rft.date=1995-06-23&rft_id=http%3A%2F%2Fbahai-library.com%2Fuhj_teaching_in_israel&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-399" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-399">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.haifatrail.com/haifa-trail-segment14-eng.htm#./images/sect-14/Haifa-Trail-Sect14-P1610817.jpg">"Kababir and Central Carmel – Multiculturalism on the Carmel"</a>. Retrieved 8 January 2015.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Kababir+and+Central+Carmel+%E2%80%93+Multiculturalism+on+the+Carmel&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.haifatrail.com%2Fhaifa-trail-segment14-eng.htm%23.%2Fimages%2Fsect-14%2FHaifa-Trail-Sect14-P1610817.jpg&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-400" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-400">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.visit-haifa.org/eng/Kababir">"Visit Haifa"</a>. Retrieved 8 January 2015.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Visit+Haifa&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.visit-haifa.org%2Feng%2FKababir&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-401" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-401">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://bibleresources.americanbible.org/resource/education-in-ancient-israel">"Education in Ancient Israel"</a>. American Bible Society. Retrieved 3 July 2015.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Education+in+Ancient+Israel&rft.pub=American+Bible+Society&rft_id=http%3A%2F%2Fbibleresources.americanbible.org%2Fresource%2Feducation-in-ancient-israel&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-402" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-402">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFMoaz,_Asher2006" class="citation journal cs1">Moaz, Asher (2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://law.bepress.com/taulwps/art44/">"Religious Education in Israel"</a>. University of Detroit Mercy Law Review. 83: 679–728.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=University+of+Detroit+Mercy+Law+Review&rft.atitle=Religious+Education+in+Israel&rft.volume=83&rft.pages=679-728&rft.date=2006&rft.au=Moaz%2C+Asher&rft_id=https%3A%2F%2Flaw.bepress.com%2Ftaulwps%2Fart44%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-David_Adler-403" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-David_Adler_403-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFDavid_Adler2014" class="citation web cs1">David Adler (10 March 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://monitor.icef.com/2014/03/ambitious-israeli-students-look-to-top-institutions-abroad/">"Ambitious Israeli students look to top institutions abroad"</a>. ICEF. Retrieved 20 January 2015.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ambitious+Israeli+students+look+to+top+institutions+abroad&rft.pub=ICEF&rft.date=2014-03-10&rft.au=David+Adler&rft_id=http%3A%2F%2Fmonitor.icef.com%2F2014%2F03%2Fambitious-israeli-students-look-to-top-institutions-abroad%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-404" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-404">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFKarin_Kloosterman2005" class="citation web cs1">Karin Kloosterman (30 October 2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.israel21c.org/technology/bill-gates-israel-is-a-high-tech-superpower/">"Bill Gates – Israel is a high tech superpower"</a>. Israel21. Retrieved 3 July 2015.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Bill+Gates+%E2%80%93+Israel+is+a+high+tech+superpower&rft.pub=Israel21&rft.date=2005-10-30&rft.au=Karin+Kloosterman&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.israel21c.org%2Ftechnology%2Fbill-gates-israel-is-a-high-tech-superpower%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-405" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-405">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFGary_Shapiro2013" class="citation magazine cs1">Gary Shapiro (11 July 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.forbes.com/sites/realspin/2013/11/07/what-are-the-secrets-behind-israels-growing-innovative-edge/">"What Are The Secrets Behind Israel's Growing Innovative Edge?"</a>. Forbes. Retrieved 3 July 2015.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Forbes&rft.atitle=What+Are+The+Secrets+Behind+Israel%27s+Growing+Innovative+Edge%3F&rft.date=2013-07-11&rft.au=Gary+Shapiro&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.forbes.com%2Fsites%2Frealspin%2F2013%2F11%2F07%2Fwhat-are-the-secrets-behind-israels-growing-innovative-edge%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-OECD_education2-406" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-OECD_education2_406-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation report cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.keepeek.com/Digital-Asset-Management/oecd/education/education-at-a-glance-2016/israel_eag-2016-63-en">Education at a Glance: Israel</a> (Report). Organisation for Economic Co-operation and Development. 15 September 2016. Retrieved 18 January 2017.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=report&rft.btitle=Education+at+a+Glance%3A+Israel&rft.pub=Organisation+for+Economic+Co-operation+and+Development&rft.date=2016-09-15&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.keepeek.com%2FDigital-Asset-Management%2Foecd%2Feducation%2Feducation-at-a-glance-2016%2Fisrael_eag-2016-63-en&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-407" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-407">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060913013444/http://www.american.edu/initeb/as5415a/Israel_ICT/itWork.html">"Israel: IT Workforce"</a>. Information Technology Landscape in Nations Around the World. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.american.edu/initeb/as5415a/Israel_ICT/itWork.html">the original</a> on 13 September 2006. Retrieved 14 August 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Information+Technology+Landscape+in+Nations+Around+the+World&rft.atitle=Israel%3A+IT+Workforce&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.american.edu%2Finiteb%2Fas5415a%2FIsrael_ICT%2FitWork.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-408" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-408">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation book cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.eric.ed.gov/ERICWebPortal/search/detailmini.jsp?ERICExtSearch_SearchValue_0=ED250227&ERICExtSearch_SearchType_0=no&accno=ED250227">Israeli Schools: Religious and Secular Problems</a>. Education Resources Information Center. 10 October 1984. Retrieved 20 March 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Israeli+Schools%3A+Religious+and+Secular+Problems&rft.pub=Education+Resources+Information+Center&rft.date=1984-10-10&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.eric.ed.gov%2FERICWebPortal%2Fsearch%2Fdetailmini.jsp%3FERICExtSearch_SearchValue_0%3DED250227%26ERICExtSearch_SearchType_0%3Dno%26accno%3DED250227&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-409" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-409">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFKashtiIlan2007" class="citation news cs1">Kashti, Or; Ilan, Shahar (18 July 2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.haaretz.com/print-edition/news/knesset-raises-school-dropout-age-to-18-1.225752">"Knesset raises school dropout age to 18"</a>. Haaretz. Retrieved 20 March 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Haaretz&rft.atitle=Knesset+raises+school+dropout+age+to+18&rft.date=2007-07-18&rft.aulast=Kashti&rft.aufirst=Or&rft.au=Ilan%2C+Shahar&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.haaretz.com%2Fprint-edition%2Fnews%2Fknesset-raises-school-dropout-age-to-18-1.225752&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-moia-410" class="mw-cite-dir-ltr">↑ <a href="#cite_ref-moia_410-0">۴۰۶٫۰</a> <a href="#cite_ref-moia_410-1">۴۰۶٫۱</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFShetreetWoolf2010" class="citation web cs1">Shetreet, Ida Ben; Woolf, Laura L. (2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.moia.gov.il/Publications/education_en.pdf">"Education"</a> (PDF). Publications Department. Ministry of Immigrant Absorption. Retrieved 30 August 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Publications+Department&rft.atitle=Education&rft.date=2010&rft.aulast=Shetreet&rft.aufirst=Ida+Ben&rft.au=Woolf%2C+Laura+L.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.moia.gov.il%2FPublications%2Feducation_en.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-411" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-411">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.pewforum.org/2016/12/13/religion-and-education-around-the-world/">"Religion and Education Around the World"</a>. 13 December 2016.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Religion+and+Education+Around+the+World&rft.date=2016-12-13&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.pewforum.org%2F2016%2F12%2F13%2Freligion-and-education-around-the-world%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-412" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-412">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.pewforum.org/2016/12/13/jewish-educational-attainment/">"6. Jewish educational attainment"</a>. 13 December 2016.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=6.+Jewish+educational+attainment&rft.date=2016-12-13&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.pewforum.org%2F2016%2F12%2F13%2Fjewish-educational-attainment%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-413" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-413">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.pewforum.org/2016/12/13/how-religious-groups-differ-in-educational-attainment/">"How Religious Groups Differ in Educational Attainment"</a>. 13 December 2016.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=How+Religious+Groups+Differ+in+Educational+Attainment&rft.date=2016-12-13&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.pewforum.org%2F2016%2F12%2F13%2Fhow-religious-groups-differ-in-educational-attainment%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-414" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-414">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncronline.org/news/world/jews-top-class-first-ever-global-study-religion-and-education">"Jews at top of class in first-ever global study of religion and education"</a>. 13 December 2016.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Jews+at+top+of+class+in+first-ever+global+study+of+religion+and+education&rft.date=2016-12-13&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncronline.org%2Fnews%2Fworld%2Fjews-top-class-first-ever-global-study-religion-and-education&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-415" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-415">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170915073741/http://www.bibl.u-szeged.hu/oseas/bagrut.html">"The Israeli Matriculation Certificate"</a>. United States-Israel Educational Foundation via the University of Szeged University Library. January 1996. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bibl.u-szeged.hu/oseas/bagrut.html">the original</a> on 15 September 2017. Retrieved 5 August 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Israeli+Matriculation+Certificate&rft.pub=United+States-Israel+Educational+Foundation+via+the+University+of+Szeged+University+Library&rft.date=1996-01&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.bibl.u-szeged.hu%2Foseas%2Fbagrut.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-המגזר_הערבי_נוצרי_הכי_מצליח_במערכת_החינוך-416" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-המגזר_הערבי_נוצרי_הכי_מצליח_במערכת_החינוך_416-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190105202247/https://www.makorrishon.co.il/nrg/online/1/ART2/319/566.html%20">"המגזר הערבי נוצרי הכי מצליח במערכת החינוך)"</a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nrg.co.il/online/1/ART2/319/566.html">the original</a> on 5 January 2019. Retrieved 30 October 2014.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D7%94%D7%9E%D7%92%D7%96%D7%A8+%D7%94%D7%A2%D7%A8%D7%91%D7%99+%D7%A0%D7%95%D7%A6%D7%A8%D7%99+%D7%94%D7%9B%D7%99+%D7%9E%D7%A6%D7%9C%D7%99%D7%97+%D7%91%D7%9E%D7%A2%D7%A8%D7%9B%D7%AA+%D7%94%D7%97%D7%99%D7%A0%D7%95%D7%9A%29&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.nrg.co.il%2Fonline%2F1%2FART2%2F319%2F566.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Christians_in_Israel:_Strong_in_education-417" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-Christians_in_Israel:_Strong_in_education_417-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFDruckman2012" class="citation news cs1">Druckman, Yaron (23 December 2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ynetnews.com/articles/0,7340,L-4323529,00.html">"Christians in Israel: Strong in education"</a>. Ynetnews. Retrieved 30 October 2014.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Ynetnews&rft.atitle=Christians+in+Israel%3A+Strong+in+education&rft.date=2012-12-23&rft.aulast=Druckman&rft.aufirst=Yaron&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ynetnews.com%2Farticles%2F0%2C7340%2CL-4323529%2C00.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-418" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-418">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFKonstantinov2015" class="citation web cs1">Konstantinov, Viacheslav (2015). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://brookdale.jdc.org.il/?CategoryID=192&ArticleID=351">"Patterns of Integration into Israeli Society among Immigrants from the Former Soviet Union over the Past Two Decades"</a>. Myers-JDC-Brookdale Institute. Retrieved 9 March 2017.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Patterns+of+Integration+into+Israeli+Society+among+Immigrants+from+the+Former+Soviet+Union+over+the+Past+Two+Decades&rft.pub=Myers-JDC-Brookdale+Institute&rft.date=2015&rft.aulast=Konstantinov&rft.aufirst=Viacheslav&rft_id=http%3A%2F%2Fbrookdale.jdc.org.il%2F%3FCategoryID%3D192%26ArticleID%3D351&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-419" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-419">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.walla.co.il/item/1232268">"עולים מחבר העמים מצליחים יותר בבגרויות"</a>. וואלה! חדשות. 10 February 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=%D7%95%D7%95%D7%90%D7%9C%D7%94%21+%D7%97%D7%93%D7%A9%D7%95%D7%AA&rft.atitle=%D7%A2%D7%95%D7%9C%D7%99%D7%9D+%D7%9E%D7%97%D7%91%D7%A8+%D7%94%D7%A2%D7%9E%D7%99%D7%9D+%D7%9E%D7%A6%D7%9C%D7%99%D7%97%D7%99%D7%9D+%D7%99%D7%95%D7%AA%D7%A8+%D7%91%D7%91%D7%92%D7%A8%D7%95%D7%99%D7%95%D7%AA&rft.date=2008-02-10&rft_id=http%3A%2F%2Fnews.walla.co.il%2Fitem%2F1232268&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-420" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-420">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cbs.gov.il/reader/shnaton/templ_shnaton_e.html?num_tab=st08_26&CYear=2016">"Students in Grade 12 – Matriculation Examinees and Those Entitled to a Certificate"</a>. Israel Central Bureau of Statistics. 2016. Retrieved 5 March 2017.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Students+in+Grade+12+%E2%80%93+Matriculation+Examinees+and+Those+Entitled+to+a+Certificate&rft.pub=Israel+Central+Bureau+of+Statistics&rft.date=2016&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.cbs.gov.il%2Freader%2Fshnaton%2Ftempl_shnaton_e.html%3Fnum_tab%3Dst08_26%26CYear%3D2016&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-421" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-421">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSilver2017" class="citation web cs1">Silver, Stefan (11 May 2017). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190207190253/https://kehilanews.com/2017/05/11/israels-educational-tradition-drives-economic-growth/">"Israel's educational tradition drives economic growth"</a>. Kehlia News Israel. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://kehilanews.com/2017/05/11/israels-educational-tradition-drives-economic-growth/">the original</a> on 7 February 2019. Retrieved 27 June 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Kehlia+News+Israel&rft.atitle=Israel%27s+educational+tradition+drives+economic+growth&rft.date=2017-05-11&rft.aulast=Silver&rft.aufirst=Stefan&rft_id=http%3A%2F%2Fkehilanews.com%2F2017%2F05%2F11%2Fisraels-educational-tradition-drives-economic-growth%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-422" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-422">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120725031634/http://embassies.gov.il/delhi/Departments/Pages/Academic%20Affairs.aspx">"Higher Education in Israel"</a>. Embassy of Israel In India. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://embassies.gov.il/delhi/Departments/Pages/Academic%20Affairs.aspx">the original</a> on 25 July 2012. Retrieved 19 March 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Higher+Education+in+Israel&rft.pub=Embassy+of+Israel+In+India&rft_id=http%3A%2F%2Fembassies.gov.il%2Fdelhi%2FDepartments%2FPages%2FAcademic%2520Affairs.aspx&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-423" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-423">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFParaszczuk2012" class="citation news cs1">Paraszczuk, Joanna (17 July 2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jpost.com/National-News/Ariel-gets-university-status-despite-opposition">"Ariel gets university status, despite opposition"</a>. The Jerusalem Post. Retrieved 21 December 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Jerusalem+Post&rft.atitle=Ariel+gets+university+status%2C+despite+opposition&rft.date=2012-07-17&rft.aulast=Paraszczuk&rft.aufirst=Joanna&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.jpost.com%2FNational-News%2FAriel-gets-university-status-despite-opposition&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-424" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-424">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131224101758/http://pard.technion.ac.il/about-technion/">"About Technion"</a>. <a href="/w/index.php?title=Technion_%E2%80%93_Israel_Institute_of_Technology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Technion – Israel Institute of Technology (صفحه وجود ندارد)">Technion</a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://pard.technion.ac.il/about-technion/">the original</a> on 24 December 2013. Retrieved 21 December 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=About+Technion&rft.pub=Technion&rft_id=http%3A%2F%2Fpard.technion.ac.il%2Fabout-technion%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-425" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-425">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131224101745/http://monash.edu/study-abroad/outbound/exchange/partners/israel/">"Israel"</a>. Monash University. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://monash.edu/study-abroad/outbound/exchange/partners/israel/">the original</a> on 24 December 2013. Retrieved 21 December 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Israel&rft.pub=Monash+University&rft_id=http%3A%2F%2Fmonash.edu%2Fstudy-abroad%2Foutbound%2Fexchange%2Fpartners%2Fisrael%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-426" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-426">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.nli.org.il/sites/NLI/English/library/aboutus/past/Building/Pages/history.aspx">"History of the Library"</a>. National Library of Israel. Retrieved 22 August 2014.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=History+of+the+Library&rft.pub=National+Library+of+Israel&rft_id=http%3A%2F%2Fweb.nli.org.il%2Fsites%2FNLI%2FEnglish%2Flibrary%2Faboutus%2Fpast%2FBuilding%2FPages%2Fhistory.aspx&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-ARWU-427" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-ARWU_427-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160817025723/http://www.shanghairanking.com/World-University-Rankings-2016/Israel.html">"Israel"</a>. Academic Ranking of World Universities. 2016. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.shanghairanking.com/World-University-Rankings-2016/Israel.html">the original</a> on 17 August 2016. Retrieved 6 January 2017.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Israel&rft.pub=Academic+Ranking+of+World+Universities&rft.date=2016&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.shanghairanking.com%2FWorld-University-Rankings-2016%2FIsrael.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-cia2-428" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-cia2_428-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070613004001/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2077.html">"Field Listing — Executive Branch"</a>. The World Factbook. 19 June 2007. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2077.html">the original</a> on 13 June 2007. Retrieved 20 July 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=The+World+Factbook&rft.atitle=Field+Listing+%E2%80%94+Executive+Branch&rft.date=2007-06-19&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cia.gov%2Flibrary%2Fpublications%2Fthe-world-factbook%2Ffields%2F2077.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-429" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-429">↑</a> In 1996, direct elections for the prime minister were inaugurated, but the system was declared unsatisfactory and the old one reinstated. </li> <li id="cite_note-430" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-430">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.knesset.gov.il/description/eng/eng_mimshal_beh.htm">"The Electoral System in Israel"</a>. The Knesset. Retrieved 8 August 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Electoral+System+in+Israel&rft.pub=The+Knesset&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.knesset.gov.il%2Fdescription%2Feng%2Feng_mimshal_beh.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-431" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-431">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.foxnews.com/world/jewish-settlers-can-vote-in-israeli-elections-though-west-bank-is-officially-not-israel">Jewish settlers can vote in Israeli elections, though West Bank is officially not Israel</a>, Fox News, February 2015: "When Israelis go to the polls next month, tens of thousands of Jewish settlers in the West Bank will also be casting votes, even though they do not live on what is sovereign Israeli territory. </li> <li id="cite_note-432" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-432">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://en.idi.org.il/articles/5199">The Social Composition of the 20th Knesset</a>, Israeli Democracy Institute, 30 March 2015 </li> <li id="cite_note-cnn-433" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-cnn_433-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://edition.cnn.com/2009/WORLD/meast/02/05/israel.elections.explainer/index.html">"How Israel's electoral system works - CNN.com"</a>. <a href="/w/index.php?title=CNN_International&action=edit&redlink=1" class="new" title="CNN International (صفحه وجود ندارد)">CNN International</a>. Retrieved 2021-10-14.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=How+Israel%27s+electoral+system+works+-+CNN.com&rft.pub=CNN+International&rft_id=http%3A%2F%2Fedition.cnn.com%2F2009%2FWORLD%2Fmeast%2F02%2F05%2Fisrael.elections.explainer%2Findex.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-434" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-434">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFHalbfingerMcCann2020" class="citation news cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Halbfinger, David M.; McCann, Allison (2020-02-28). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20220106024835/https://www.nytimes.com/2020/02/28/world/middleeast/israel-arabs-election-vote.html%23commentsContainer">"As Israel Votes Again (and Again), Arabs See an Opportunity"</a>. <a href="/wiki/The_New_York_Times" class="mw-redirect" title="The New York Times">The New York Times</a> (به انگلیسی). Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nytimes.com/2020/02/28/world/middleeast/israel-arabs-election-vote.html">the original</a> on 2022-01-06.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+New+York+Times&rft.atitle=As+Israel+Votes+Again+%28and+Again%29%2C+Arabs+See+an+Opportunity&rft.date=2020-02-28&rft.aulast=Halbfinger&rft.aufirst=David+M.&rft.au=McCann%2C+Allison&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nytimes.com%2F2020%2F02%2F28%2Fworld%2Fmiddleeast%2Fisrael-arabs-election-vote.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-435" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-435">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFAbu_Much2022" class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Abu Much, Afif (2022-11-07). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.al-monitor.com/originals/2022/11/arab-israeli-parties-trade-blame-election-fiasco">"Arab Israeli parties trade blame for election fiasco - Al-Monitor: Independent, trusted coverage of the Middle East"</a>. Al-monitor (به انگلیسی). Retrieved 2023-05-12.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Al-monitor&rft.atitle=Arab+Israeli+parties+trade+blame+for+election+fiasco+-+Al-Monitor%3A+Independent%2C+trusted+coverage+of+the+Middle+East&rft.date=2022-11-07&rft.aulast=Abu+Much&rft.aufirst=Afif&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.al-monitor.com%2Foriginals%2F2022%2F11%2Farab-israeli-parties-trade-blame-election-fiasco&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-freedomhouse2008-436" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-freedomhouse2008_436-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://freedomhouse.org/country/israel/freedom-world/2020">"Israel"</a>. <a href="/w/index.php?title=Freedom_in_the_World&action=edit&redlink=1" class="new" title="Freedom in the World (صفحه وجود ندارد)">Freedom in the World</a>. Freedom House. 2020. Retrieved 13 October 2020.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Freedom+in+the+World&rft.atitle=Israel&rft.date=2020&rft_id=https%3A%2F%2Ffreedomhouse.org%2Fcountry%2Fisrael%2Ffreedom-world%2F2020&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-437" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-437">↑</a> (<a href="#CITEREFMazie2006">Mazie 2006</a>) </li> <li id="cite_note-cia_2-438" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-cia_2_438-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070613004001/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2077.html">"Field Listing — Executive Branch"</a>. The World Factbook. 19 June 2007. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2077.html">the original</a> on 13 June 2007. Retrieved 20 July 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=The+World+Factbook&rft.atitle=Field+Listing+%E2%80%94+Executive+Branch&rft.date=2007-06-19&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cia.gov%2Flibrary%2Fpublications%2Fthe-world-factbook%2Ffields%2F2077.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-439" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-439">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFCharbit2014" class="citation book cs1">Charbit, Denis (2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=gThvBAAAQBAJ&pg=PAPA167">"Israel's Self-Restrained Secularism from the 1947 Status Quo Letter to the Present"</a>. In Berlinerblau, Jacques; Fainberg, Sarah; Nou, Aurora (eds.). Secularism on the Edge: Rethinking Church-State Relations in the United States, France, and Israel. New York: Palgrave Macmillan. pp. 167–169. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-1-137-38115-6" title="ویژه:منابع کتاب/978-1-137-38115-6"><bdi>978-1-137-38115-6</bdi></a>. <q>The compromise, therefore, was to choose constructive ambiguity: as surprising as it may seem, there is no law that declares Judaism the official religion of Israel. However, there is no other law that declares Israel's neutrality toward all confessions. Judaism is not recognized as the official religion of the state, and even though the Jewish, Muslim and Christian clergy receive their salaries from the state, this fact does not make Israel a neutral state. This apparent pluralism cannot dissimulate the fact that Israel displays a clear and undoubtedly hierarchical pluralism in religious matters.  ... It is important to note that from a multicultural point of view, this self-restrained secularism allows Muslim law to be practiced in Israel for personal matters of the Muslim community. As surprising as it seems, if not paradoxical for a state in war, Israel is the only Western democratic country in which Sharia enjoys such an official status.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Israel%27s+Self-Restrained+Secularism+from+the+1947+Status+Quo+Letter+to+the+Present&rft.btitle=Secularism+on+the+Edge%3A+Rethinking+Church-State+Relations+in+the+United+States%2C+France%2C+and+Israel&rft.place=New+York&rft.pages=167-169&rft.pub=Palgrave+Macmillan&rft.date=2014&rft.isbn=978-1-137-38115-6&rft.aulast=Charbit&rft.aufirst=Denis&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DgThvBAAAQBAJ%26pg%3DPAPA167&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-440" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-440">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSharot2007" class="citation book cs1">Sharot, Stephen (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=vA8edg7bv0kC&pg=PAPA671">"Judaism in Israel: Public Religion, Neo-Traditionalism, Messianism, and Ethno-Religious Conflict"</a>. In Beckford, James A.; Demerath, Jay (eds.). The Sage Handbook of the Sociology of Religion. London and Thousand Oaks, CA: Sage Publications. pp. 671–672. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-1-4129-1195-5" title="ویژه:منابع کتاب/978-1-4129-1195-5"><bdi>978-1-4129-1195-5</bdi></a>. <q>It is true that Jewish Israelis, and secular Israelis in particular, conceive of religion as shaped by a state-sponsored religious establishment. There is no formal state religion in Israel, but the state gives its official recognition and financial support to particular religious communities, Jewish, Islamic and Christian, whose religious authorities and courts are empowered to deal with matters of personal status and family law, such as marriage, divorce, and alimony, that are binding on all members of the communities.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Judaism+in+Israel%3A+Public+Religion%2C+Neo-Traditionalism%2C+Messianism%2C+and+Ethno-Religious+Conflict&rft.btitle=The+Sage+Handbook+of+the+Sociology+of+Religion&rft.place=London+and+Thousand+Oaks%2C+CA&rft.pages=671-672&rft.pub=Sage+Publications&rft.date=2007&rft.isbn=978-1-4129-1195-5&rft.aulast=Sharot&rft.aufirst=Stephen&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DvA8edg7bv0kC%26pg%3DPAPA671&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-441" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-441">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFJacoby2005" class="citation book cs1">Jacoby, Tami Amanda (2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=pr1LJNrlmuIC&pg=PAPA53">Women in Zones of Conflict: Power and Resistance in Israel</a>. Montreal, Quebec and Kingston, Ontario: McGill-Queen's University Press. pp. 53–54. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-7735-2993-9" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-7735-2993-9"><bdi>978-0-7735-2993-9</bdi></a>. <q>Although there is no official religion in Israel, there is also no clear separation between religion and state. In Israeli public life, tensions frequently arise among different streams of Judaism: Ultra-Orthodox, National-Religious, Mesorati (Conservative), Reconstructionist Progressive (Reform), and varying combinations of traditionalism and non-observance. Despite this variety in religious observances in society, Orthodox Judaism prevails institutionally over the other streams. This boundary is an historical consequence of the unique evolution of the relationship between Israel nationalism and state building.  ... Since the founding period, in order to defuse religious tensions, the State of Israel has adopted what is known as the 'status quo,' an unwritten agreement stipulating that no further changes would be made in the status of religion, and that conflict between the observant and non-observant sectors would be handled circumstantially. The 'status quo' has since pertained to the legal status of both religious and secular Jews in Israel. This situation was designed to appease the religious sector, and has been upheld indefinitely through the disproportionate power of religious political parties in all subsequent coalition governments.  ... On one hand, the Declaration of Independence adopted in 1948 explicitly guarantees freedom of religion. On the other, it simultaneously prevents the separation of religion and state in Israel.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Women+in+Zones+of+Conflict%3A+Power+and+Resistance+in+Israel&rft.place=Montreal%2C+Quebec+and+Kingston%2C+Ontario&rft.pages=53-54&rft.pub=McGill-Queen%27s+University+Press&rft.date=2005&rft.isbn=978-0-7735-2993-9&rft.aulast=Jacoby&rft.aufirst=Tami+Amanda&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3Dpr1LJNrlmuIC%26pg%3DPAPA53&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-442" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-442">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFEnglard1987" class="citation journal cs1">Englard, Izhak (Winter 1987). "Law and Religion in Israel". The American Journal of Comparative Law. 35 (1): 185–208. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307%2F840166">10.2307/840166</a>. <a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1" title="جی‌استور">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/840166">840166</a>. <q>The great political and ideological importance of religion in the state of Israel manifests itself in the manifold legal provisions concerned with religions phenomenon.  ... It is not a system of separation between state and religion as practiced in the U.S.A and several other countries of the world. In Israel a number of religious bodies exercise official functions; the religious law is applied in limited areas</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+American+Journal+of+Comparative+Law&rft.atitle=Law+and+Religion+in+Israel&rft.ssn=winter&rft.volume=35&rft.issue=1&rft.pages=185-208&rft.date=1987&rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F840166&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F840166%23id-name%3DJSTOR&rft.aulast=Englard&rft.aufirst=Izhak&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-443" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-443">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.com/news/world-middle-east-44881554">"Jewish nation state: Israel approves controversial bill"</a>. BBC. 19 July 2018. Retrieved 20 July 2018.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Jewish+nation+state%3A+Israel+approves+controversial+bill&rft.date=2018-07-19&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fnews%2Fworld-middle-east-44881554&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-444"><a href="#cite_ref-444">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jewishvirtuallibrary.org/history-and-overview-of-the-labor-party">«History & Overview of the Labor Party»</a>. www.jewishvirtuallibrary.org. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۳-۱۰-۲۸</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.jewishvirtuallibrary.org&rft.atitle=History+%26+Overview+of+the+Labor+Party&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.jewishvirtuallibrary.org%2Fhistory-and-overview-of-the-labor-party&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-445"><a href="#cite_ref-445">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=XGChCAAAQBAJ&pg=PR17#v=onepage&q&f=false">«Party Members and Activists»</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Party+Members+and+Activists&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DXGChCAAAQBAJ%26pg%3DPR17%23v%3Donepage%26q%26f%3Dfalse&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-446"><a href="#cite_ref-446">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://jacobin.com/2023/01/israel-far-right-fascism-palestinians-occupation">«For the Israeli Right, the New Government Represents a Return to Its Fascist Roots»</a>. jacobin.com (به انگلیسی). دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۳-۱۰-۲۸</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=jacobin.com&rft.atitle=For+the+Israeli+Right%2C+the+New+Government+Represents+a+Return+to+Its+Fascist+Roots&rft_id=https%3A%2F%2Fjacobin.com%2F2023%2F01%2Fisrael-far-right-fascism-palestinians-occupation&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-447"><a href="#cite_ref-447">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFScham2018" class="citation journal cs1">Scham, Paul (2018). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jstor.org/stable/10.2979/israelstudies.23.3.25">""A Nation that Dwells Alone": Israeli Religious Nationalism in the 21st Century"</a>. Israel Studies. 23 (3): 207–215. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2979%2Fisraelstudies.23.3.25">10.2979/israelstudies.23.3.25</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایند">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/1084-9513">1084-9513</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Israel+Studies&rft.atitle=%E2%80%9CA+Nation+that+Dwells+Alone%E2%80%9D%3A+Israeli+Religious+Nationalism+in+the+21st+Century&rft.volume=23&rft.issue=3&rft.pages=207-215&rft.date=2018&rft_id=info%3Adoi%2F10.2979%2Fisraelstudies.23.3.25&rft.issn=1084-9513&rft.aulast=Scham&rft.aufirst=Paul&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F10.2979%2Fisraelstudies.23.3.25&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Israelin2-448"><a href="#cite_ref-Israelin2_448-0">↑</a> Israel in the Middle East: Documents and Readings on Society, Politics, and Foreign Relations, Pre-1948 to the Present, edited by Itamar Rabinovich, Jehuda Reinharz, (UPNE, 2008), page 462 </li> <li id="cite_note-449"><a href="#cite_ref-449">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.com/persian/world/2015/03/150310_l26_israel_election_2015_parties">«احزاب اسرائیل؛ از دادگاه شریعت تا شعار هرکس جز بی‌بی»</a>. BBC News فارسی. <bdi>۲۰۱۵-۰۳-۱۰</bdi>. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۳-۱۰-۲۸</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=BBC+News+%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C&rft.atitle=%D8%A7%D8%AD%D8%B2%D8%A7%D8%A8+%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84%D8%9B+%D8%A7%D8%B2+%D8%AF%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%B9%D8%AA+%D8%AA%D8%A7+%D8%B4%D8%B9%D8%A7%D8%B1+%D9%87%D8%B1%DA%A9%D8%B3+%D8%AC%D8%B2+%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C&rft.date=2015-03-10&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fpersian%2Fworld%2F2015%2F03%2F150310_l26_israel_election_2015_parties&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-450"><a href="#cite_ref-450">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cnn.com/2005/WORLD/meast/11/21/israel.politics/">«CNN.com - Sharon shakes up Israeli politics - Nov 21, 2005»</a>. www.cnn.com. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۳-۱۰-۲۸</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.cnn.com&rft.atitle=CNN.com+-+Sharon+shakes+up+Israeli+politics+-+Nov+21%2C+2005&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.cnn.com%2F2005%2FWORLD%2Fmeast%2F11%2F21%2Fisrael.politics%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-451" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-451">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160420071334/http://mfa.gov.il/MFA/AboutTheMinistry/Pages/Israel-s%20Diplomatic%20Missions%20Abroad.aspx">"Israel's Diplomatic Missions Abroad: Status of relations"</a>. Israel Ministry of Foreign Affairs. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://mfa.gov.il/MFA/AboutTheMinistry/Pages/Israel-s%20Diplomatic%20Missions%20Abroad.aspx">the original</a> on 20 April 2016. Retrieved 25 April 2016.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Israel%27s+Diplomatic+Missions+Abroad%3A+Status+of+relations&rft.pub=Israel+Ministry+of+Foreign+Affairs&rft_id=http%3A%2F%2Fmfa.gov.il%2FMFA%2FAboutTheMinistry%2FPages%2FIsrael-s%2520Diplomatic%2520Missions%2520Abroad.aspx&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-452" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-452">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFMohammed_Mostafa_Kamal2012" class="citation news cs1">Mohammed Mostafa Kamal (21 July 2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jpost.com/Opinion/Op-Ed-Contributors/Why-doesnt-the-Muslim-world-recognize-Israel#article=0QUFFOUZBN0YxODM3RDE5NDM4OUEyRkE5MjY1OEJCRDI=">"Why Doesn't the Muslim World Recognize Israel?"</a>. <a href="/wiki/The_Jerusalem_Post" class="mw-redirect" title="The Jerusalem Post">The Jerusalem Post</a>. Retrieved 30 November 2015.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Jerusalem+Post&rft.atitle=Why+Doesn%27t+the+Muslim+World+Recognize+Israel%3F&rft.date=2012-07-21&rft.au=Mohammed+Mostafa+Kamal&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.jpost.com%2FOpinion%2FOp-Ed-Contributors%2FWhy-doesnt-the-Muslim-world-recognize-Israel%23article%3D0QUFFOUZBN0YxODM3RDE5NDM4OUEyRkE5MjY1OEJCRDI%3D&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-453" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-453">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFMarsi" class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Marsi, Federica. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.aljazeera.com/news/2022/10/14/what-to-know-about-the-israel-lebanon-maritime-border-deal">"The Israel-Lebanon maritime border deal explained"</a>. www.aljazeera.com (به انگلیسی). Retrieved 2023-06-27.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.aljazeera.com&rft.atitle=The+Israel-Lebanon+maritime+border+deal+explained&rft.aulast=Marsi&rft.aufirst=Federica&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.aljazeera.com%2Fnews%2F2022%2F10%2F14%2Fwhat-to-know-about-the-israel-lebanon-maritime-border-deal&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-454" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-454">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFEbrahim2022" class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Ebrahim, Hadas Gold,Mostafa Salem,Mia Albert,Celine Alkhaldi,Nadeen (2022-10-27). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cnn.com/2022/10/27/middleeast/israel-lebanon-sign-gas-deal-intl/index.html">"Israel and Lebanon finalize Mediterranean border agreement, opening up potentially rich oil and gas fields"</a>. CNN (به انگلیسی). Retrieved 2023-06-27.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=CNN&rft.atitle=Israel+and+Lebanon+finalize+Mediterranean+border+agreement%2C+opening+up+potentially+rich+oil+and+gas+fields&rft.date=2022-10-27&rft.aulast=Ebrahim&rft.aufirst=Hadas+Gold%2CMostafa+Salem%2CMia+Albert%2CCeline+Alkhaldi%2CNadeen&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cnn.com%2F2022%2F10%2F27%2Fmiddleeast%2Fisrael-lebanon-sign-gas-deal-intl%2Findex.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-455" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-455">↑</a> <cite id="CITEREFhttps://www.washingtontimes.com" class="citation web"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.washingtontimes.com،">https://www.washingtontimes.com،</a> The Washington Times. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.washingtontimes.com/news/2023/jun/26/lebanons-militant-hezbollah-group-says-it-shot-dow/">«Lebanon's militant Hezbollah group says it shot down an Israeli drone near the southern border»</a>. The Washington Times (به انگلیسی). دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۳-۰۶-۲۷</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=The+Washington+Times&rft.atitle=Lebanon%E2%80%99s+militant+Hezbollah+group+says+it+shot+down+an+Israeli+drone+near+the+southern+border&rft.aulast=https%3A%2F%2Fwww.washingtontimes.com&rft.aufirst=The+Washington+Times&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.washingtontimes.com%2Fnews%2F2023%2Fjun%2F26%2Flebanons-militant-hezbollah-group-says-it-shot-dow%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-456" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-456">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFLiebermann2020" class="citation news cs1">Liebermann, Oren (September 16, 2020). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://edition.cnn.com/2020/09/15/politics/israel-uae-bahrain-white-house-analysis-intl/index.html">"Two Gulf nations recognized Israel at the White House. Here's what's in it for all sides"</a>. <a href="/wiki/CNN" class="mw-redirect" title="CNN">CNN</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Two+Gulf+nations+recognized+Israel+at+the+White+House.+Here%27s+what%27s+in+it+for+all+sides&rft.date=2020-09-16&rft.aulast=Liebermann&rft.aufirst=Oren&rft_id=https%3A%2F%2Fedition.cnn.com%2F2020%2F09%2F15%2Fpolitics%2Fisrael-uae-bahrain-white-house-analysis-intl%2Findex.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-457" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-457">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFHansler2020" class="citation news cs1">Hansler, Jennifer (October 23, 2020). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cnn.com/2020/10/23/politics/trump-sudan-israel/index.html">"Trump announces that Israel and Sudan have agreed to normalize relations"</a>. CNN. Retrieved 2020-12-15.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=CNN&rft.atitle=Trump+announces+that+Israel+and+Sudan+have+agreed+to+normalize+relations&rft.date=2020-10-23&rft.aulast=Hansler&rft.aufirst=Jennifer&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cnn.com%2F2020%2F10%2F23%2Fpolitics%2Ftrump-sudan-israel%2Findex.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-458" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-458">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.com/news/world-africa-55266089">"Morocco latest country to normalise ties with Israel in US-brokered deal"</a>. <a href="/wiki/BBC_News" class="mw-redirect" title="BBC News">BBC News</a>. December 11, 2020. Retrieved December 15, 2020.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Morocco+latest+country+to+normalise+ties+with+Israel+in+US-brokered+deal&rft.date=2020-12-11&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fnews%2Fworld-africa-55266089&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-459" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-459">↑</a> "Massive Israel protests hit universities" (Egyptian Mail, 16 March 2010) "According to most Egyptians, almost 31 years after a peace treaty was signed between Egypt and Israel, having normal ties between the two countries is still a potent accusation and Israel is largely considered to be an enemy country" </li> <li id="cite_note-460" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-460">↑</a> (<a href="#CITEREFAbadi2004">Abadi 2004</a>) </li> <li id="cite_note-461" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-461">↑</a> (<a href="#CITEREFAbadi2004">Abadi 2004</a>) </li> <li id="cite_note-462" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-462">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"> (به عبری). Israeli Ministry of Foreign Affairs. 2004 <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070701072212/http://www.mfa.gov.il/MFAHeb/MFAArchive/2004/horaot%2Bdin%2Bisraeli0304.htm">https://web.archive.org/web/20070701072212/http://www.mfa.gov.il/MFAHeb/MFAArchive/2004/horaot%2Bdin%2Bisraeli0304.htm</a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mfa.gov.il/MFAHeb/MFAArchive/2004/horaot+din+israeli0304.htm">the original</a> on 1 July 2007. Retrieved 9 August 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.pub=Israeli+Ministry+of+Foreign+Affairs&rft.date=2004&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.mfa.gov.il%2FMFAHeb%2FMFAArchive%2F2004%2Fhoraot%2Bdin%2Bisraeli0304.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_web" title="الگو:Cite web">cite web</a>}}</code>: Missing or empty <code class="cs1-code">|title=</code> (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#citation_missing_title" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-al-jaz-eng-463" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-al-jaz-eng_463-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.aljazeera.com/news/middleeast/2009/01/2009116151135307776.html">"Qatar, Mauritania cut Israel ties"</a>. Al Jazeera English. 17 January 2009. Retrieved 20 March 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Qatar%2C+Mauritania+cut+Israel+ties&rft.date=2009-01-17&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.aljazeera.com%2Fnews%2Fmiddleeast%2F2009%2F01%2F2009116151135307776.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-464" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-464">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFFlores2019" class="citation news cs1">Flores, Paola (29 November 2019). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://abcnews.go.com/International/wireStory/bolivia-renew-israel-ties-rupture-morales-67374746">"Bolivia to renew Israel ties after rupture under Morales"</a>. <a href="/wiki/ABC_News" class="mw-redirect" title="ABC News">ABC News</a>. Retrieved 15 December 2020.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Bolivia+to+renew+Israel+ties+after+rupture+under+Morales&rft.date=2019-11-29&rft.aulast=Flores&rft.aufirst=Paola&rft_id=https%3A%2F%2Fabcnews.go.com%2FInternational%2FwireStory%2Fbolivia-renew-israel-ties-rupture-morales-67374746&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-465" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-465">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFKuo2018" class="citation web cs1">Kuo, Mercy A. (17 July 2018). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://thediplomat.com/2018/07/israel-china-relations-innovation-infrastructure-investment/">"Israel-China Relations: Innovation, Infrastructure, Investment"</a>. The Diplomat.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=The+Diplomat&rft.atitle=Israel-China+Relations%3A+Innovation%2C+Infrastructure%2C+Investment&rft.date=2018-07-17&rft.aulast=Kuo&rft.aufirst=Mercy+A.&rft_id=https%3A%2F%2Fthediplomat.com%2F2018%2F07%2Fisrael-china-relations-innovation-infrastructure-investment%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-466" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-466">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFBrown1948" class="citation journal cs1">Brown, Philip Marshall (1948). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_american-journal-of-international-law_1948-07_42_3/page/620">"The Recognition of Israel"</a>. The American Journal of International Law. 42 (3): 620–627. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307%2F2193961">10.2307/2193961</a>. <a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1" title="جی‌استور">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/2193961">2193961</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+American+Journal+of+International+Law&rft.atitle=The+Recognition+of+Israel&rft.volume=42&rft.issue=3&rft.pages=620-627&rft.date=1948&rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F2193961&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F2193961%23id-name%3DJSTOR&rft.aulast=Brown&rft.aufirst=Philip+Marshall&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_american-journal-of-international-law_1948-07_42_3%2Fpage%2F620&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-467" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-467">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFYaakov2017" class="citation news cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Yaakov, Saar (18 October 2017). "There Were Times (Hayu Zemanim)" (به عبری). Israel Hayom. p. 30.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=There+Were+Times+%28Hayu+Zemanim%29&rft.pages=30&rft.date=2017-10-18&rft.aulast=Yaakov&rft.aufirst=Saar&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-468" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-468">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://2009-2017.state.gov/r/pa/ei/bgn/3581.htm">"U.S. Relations With Israel Bureau of Near Eastern Affairs Fact Sheet March 10, 2014"</a>. U.S. Department of State. Retrieved 30 October 2014.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=U.S.+Department+of+State&rft.atitle=U.S.+Relations+With+Israel+Bureau+of+Near+Eastern+Affairs+Fact+Sheet+March+10%2C+2014&rft_id=https%3A%2F%2F2009-2017.state.gov%2Fr%2Fpa%2Fei%2Fbgn%2F3581.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-469" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-469">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110205011800/http://www.dtic.mil/cgi-bin/GetTRDoc?AD=ADA470003&Location=U2&doc=GetTRDoc.pdf">"Israel: Background and Relations with the United States Updated"</a> (PDF). Defense Technical Information Center. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.dtic.mil/cgi-bin/GetTRDoc?AD=ADA470003&Location=U2&doc=GetTRDoc.pdf">the original</a> (PDF) on 5 February 2011. Retrieved 19 October 2009.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Israel%3A+Background+and+Relations+with+the+United+States+Updated&rft.pub=Defense+Technical+Information+Center&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.dtic.mil%2Fcgi-bin%2FGetTRDoc%3FAD%3DADA470003%26Location%3DU2%26doc%3DGetTRDoc.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-PNADR900-470" class="mw-cite-dir-ltr">↑ <a href="#cite_ref-PNADR900_470-0">۴۶۶٫۰</a> <a href="#cite_ref-PNADR900_470-1">۴۶۶٫۱</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://pdf.usaid.gov/pdf_docs/PNADT555.pdf">"U.S. Overseas Loans and Grants"</a> (PDF).</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=U.S.+Overseas+Loans+and+Grants&rft_id=http%3A%2F%2Fpdf.usaid.gov%2Fpdf_docs%2FPNADT555.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-471" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-471">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20111020131918/http://www.census.gov/compendia/statab/2012/tables/12s1297.pdf">"U.S. Government Foreign Grants and Credits by Type and Country: 2000 to 2010"</a> (PDF). Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.census.gov/compendia/statab/2012/tables/12s1297.pdf">the original</a> (PDF) on 20 October 2011.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=U.S.+Government+Foreign+Grants+and+Credits+by+Type+and+Country%3A+2000+to+2010&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.census.gov%2Fcompendia%2Fstatab%2F2012%2Ftables%2F12s1297.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-472" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-472">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071225192852/http://www.census.gov/compendia/statab/cats/foreign_commerce_aid/foreign_aid.html">"Foreign Aid"</a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.census.gov/compendia/statab/cats/foreign_commerce_aid/foreign_aid.html">the original</a> on 25 December 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Foreign+Aid&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.census.gov%2Fcompendia%2Fstatab%2Fcats%2Fforeign_commerce_aid%2Fforeign_aid.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-473" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-473">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://news.gallup.com/poll/390737/americans-pro-israel-though-palestinians-gain-support.aspx">"Americans Still Pro-Israel, Though Palestinians Gain Support"</a>. <a href="/w/index.php?title=Gallup,_Inc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gallup, Inc (صفحه وجود ندارد)">Gallup, Inc</a> (به انگلیسی). 2022-03-17.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Gallup%2C+Inc&rft.atitle=Americans+Still+Pro-Israel%2C+Though+Palestinians+Gain+Support&rft.date=2022-03-17&rft_id=https%3A%2F%2Fnews.gallup.com%2Fpoll%2F390737%2Famericans-pro-israel-though-palestinians-gain-support.aspx&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-474" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-474">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://today.yougov.com/topics/travel/trackers/friend-enemy-israel">"Friend or Enemy — Israel"</a>. <a href="/w/index.php?title=YouGov&action=edit&redlink=1" class="new" title="YouGov (صفحه وجود ندارد)">YouGov</a> (به انگلیسی). February 2, 2022.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=YouGov&rft.atitle=Friend+or+Enemy+%E2%80%94+Israel&rft.date=2022-02-02&rft_id=https%3A%2F%2Ftoday.yougov.com%2Ftopics%2Ftravel%2Ftrackers%2Ffriend-enemy-israel&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-475" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-475">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130116083311/http://ukinisrael.fco.gov.uk/en/about-us/working-with-israel/uk-israel-relations/bilateral-relations">"The bilateral relationship"</a>. UK in Israel. Foreign and Commonwealth Office. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://ukinisrael.fco.gov.uk/en/about-us/working-with-israel/uk-israel-relations/bilateral-relations">the original</a> on 16 January 2013. Retrieved 20 March 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=UK+in+Israel&rft.atitle=The+bilateral+relationship&rft_id=http%3A%2F%2Fukinisrael.fco.gov.uk%2Fen%2Fabout-us%2Fworking-with-israel%2Fuk-israel-relations%2Fbilateral-relations&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-476" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-476">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://fas.org/sgp/crs/row/RL33808.pdf">"Congressional Research Service: Germany's Relations with Israel: Background and Implications for German Middle East Policy, Jan 19, 2007. (p. CRS-2)"</a> (PDF). Retrieved 29 September 2010.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Congressional+Research+Service%3A+Germany%27s+Relations+with+Israel%3A+Background+and+Implications+for+German+Middle+East+Policy%2C+Jan+19%2C+2007.+%28p.+CRS-2%29&rft_id=https%3A%2F%2Ffas.org%2Fsgp%2Fcrs%2Frow%2FRL33808.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-477" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-477">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFEric_Maurice2015" class="citation news cs1">Eric Maurice (5 March 2015). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://euobserver.com/foreign/127874">"EU to Revise Relations with Turbulent Neighbourhood"</a>. <a href="/w/index.php?title=EUobserver&action=edit&redlink=1" class="new" title="EUobserver (صفحه وجود ندارد)">EUobserver</a>. Retrieved 1 December 2015.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=EU+to+Revise+Relations+with+Turbulent+Neighbourhood&rft.date=2015-03-05&rft.au=Eric+Maurice&rft_id=https%3A%2F%2Feuobserver.com%2Fforeign%2F127874&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-478" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-478">↑</a> (<a href="#CITEREFAbadi2004">Abadi 2004</a>). </li> <li id="cite_note-479" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-479">↑</a> (<a href="#CITEREFAbadi2004">Abadi 2004</a>) </li> <li id="cite_note-480" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-480">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFUzer2013" class="citation journal cs1">Uzer, Umut (26 March 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140423054359/http://www.mepc.org/journal/middle-east-policy-archives/turkish-israeli-relations-their-rise-and-fall">"Turkish-Israeli Relations: Their Rise and Fall"</a>. Middle East Policy. XX (1): 97–110. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1111%2Fmepo.12007">10.1111/mepo.12007</a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mepc.org/journal/middle-east-policy-archives/turkish-israeli-relations-their-rise-and-fall">the original</a> on 23 April 2014. Retrieved 7 January 2017.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Middle+East+Policy&rft.atitle=Turkish-Israeli+Relations%3A+Their+Rise+and+Fall&rft.volume=XX&rft.issue=1&rft.pages=97-110&rft.date=2013-03-26&rft_id=info%3Adoi%2F10.1111%2Fmepo.12007&rft.aulast=Uzer&rft.aufirst=Umut&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.mepc.org%2Fjournal%2Fmiddle-east-policy-archives%2Fturkish-israeli-relations-their-rise-and-fall&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-481" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-481">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-11556442">"Israel woos Greece after rift with Turkey"</a>. BBC News. 16 October 2010.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Israel+woos+Greece+after+rift+with+Turkey&rft.date=2010-10-16&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bbc.co.uk%2Fnews%2Fworld-middle-east-11556442&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-482" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-482">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.haaretz.com/news/middle-east/turkey-greece-discuss-exploration-off-cyprus-1.386864">"Turkey, Greece discuss exploration off Cyprus"</a>. Haaretz. Associated Press. 26 September 2011. Retrieved 1 January 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Haaretz&rft.atitle=Turkey%2C+Greece+discuss+exploration+off+Cyprus&rft.date=2011-09-26&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.haaretz.com%2Fnews%2Fmiddle-east%2Fturkey-greece-discuss-exploration-off-cyprus-1.386864&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-483" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-483">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFBenari2012" class="citation news cs1">Benari, Elad (5 March 2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.israelnationalnews.com/News/News.aspx/153437">"Israel, Cyprus Sign Deal for Underwater Electricity Cable"</a>. Arutz Sheva. Retrieved 7 January 2017.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Arutz+Sheva&rft.atitle=Israel%2C+Cyprus+Sign+Deal+for+Underwater+Electricity+Cable&rft.date=2012-03-05&rft.aulast=Benari&rft.aufirst=Elad&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.israelnationalnews.com%2FNews%2FNews.aspx%2F153437&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-:2-484" class="mw-cite-dir-ltr">↑ <a href="#cite_ref-:2_484-0">۴۸۰٫۰</a> <a href="#cite_ref-:2_484-1">۴۸۰٫۱</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://eurasianet.org/in-muslim-azerbaijan-self-interest-prompts-support-for-israel-on-gaza">"In Muslim Azerbaijan, Self-Interest Prompts Support for Israel on Gaza"</a>. <a href="/w/index.php?title=Eurasianet&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eurasianet (صفحه وجود ندارد)">Eurasianet</a> (به انگلیسی). August 7, 2014.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Eurasianet&rft.atitle=In+Muslim+Azerbaijan%2C+Self-Interest+Prompts+Support+for+Israel+on+Gaza&rft.date=2014-08-07&rft_id=https%3A%2F%2Feurasianet.org%2Fin-muslim-azerbaijan-self-interest-prompts-support-for-israel-on-gaza&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-485" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-485">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220518015549/https://thediplomat.com/2016/07/the-israel-kazakhstan-partnership/">"The Israel-Kazakhstan Partnership"</a>. <a href="/w/index.php?title=The_Diplomat&action=edit&redlink=1" class="new" title="The Diplomat (صفحه وجود ندارد)">The Diplomat</a> (به انگلیسی). 2016-07-19. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://thediplomat.com/2016/07/the-israel-kazakhstan-partnership/">the original</a> on 2022-05-18.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=The+Diplomat&rft.atitle=The+Israel-Kazakhstan+Partnership&rft.date=2016-07-19&rft_id=https%3A%2F%2Fthediplomat.com%2F2016%2F07%2Fthe-israel-kazakhstan-partnership%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-486" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-486">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFKumar" class="citation web cs1">Kumar, Dinesh. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120512233225/http://pakistanyouthmovement.com/Research-Reports/India%20Israel%20Ties.pdf">"India and Israel: Dawn of a New Era"</a> (PDF). Jerusalem Institute for Western Defense. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://pakistanyouthmovement.com/Research-Reports/India%20Israel%20Ties.pdf">the original</a> (PDF) on 12 May 2012. Retrieved 19 March 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=India+and+Israel%3A+Dawn+of+a+New+Era&rft.pub=Jerusalem+Institute+for+Western+Defense&rft.aulast=Kumar&rft.aufirst=Dinesh&rft_id=http%3A%2F%2Fpakistanyouthmovement.com%2FResearch-Reports%2FIndia%2520Israel%2520Ties.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-487" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-487">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFEichner2009" class="citation news cs1">Eichner, Itamar (4 March 2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ynetnews.com/articles/0,7340,L-3696887,00.html">"From India with love"</a>. Ynetnews. Retrieved 20 March 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Ynetnews&rft.atitle=From+India+with+love&rft.date=2009-03-04&rft.aulast=Eichner&rft.aufirst=Itamar&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ynetnews.com%2Farticles%2F0%2C7340%2CL-3696887%2C00.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-488" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-488">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.worldsnap.com/city/delhi/nitin-gadkari-to-visit-israel-tomorrow-97059.html">"Nitin Gadkari to visit Israel tomorrow"</a>. World Snap. 13 December 2010. Retrieved 1 October 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=World+Snap&rft.atitle=Nitin+Gadkari+to+visit+Israel+tomorrow&rft.date=2010-12-13&rft_id=http%3A%2F%2Fnews.worldsnap.com%2Fcity%2Fdelhi%2Fnitin-gadkari-to-visit-israel-tomorrow-97059.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-489" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-489">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20120707084501/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-01-19/india/28119010_1_largest-ever-defence-deal-second-largest-defence-supplier-sensitive-technology-control-requirements">"India to hold wide-ranging strategic talks with US, Israel"</a>. <a href="/w/index.php?title=The_Times_of_India&action=edit&redlink=1" class="new" title="The Times of India (صفحه وجود ندارد)">The Times of India</a>. 19 January 2010. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-01-19/india/28119010_1_largest-ever-defence-deal-second-largest-defence-supplier-sensitive-technology-control-requirements">the original</a> on 7 July 2012. Retrieved 20 March 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Times+of+India&rft.atitle=India+to+hold+wide-ranging+strategic+talks+with+US%2C+Israel&rft.date=2010-01-19&rft_id=http%3A%2F%2Farticles.timesofindia.indiatimes.com%2F2010-01-19%2Findia%2F28119010_1_largest-ever-defence-deal-second-largest-defence-supplier-sensitive-technology-control-requirements&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-490" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-490">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.economist.com/node/15453225">"Iran and Israel in Africa: A search for allies in a hostile world"</a>. The Economist. 4 February 2010. Retrieved 20 March 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Economist&rft.atitle=Iran+and+Israel+in+Africa%3A+A+search+for+allies+in+a+hostile+world&rft.date=2010-02-04&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.economist.com%2Fnode%2F15453225&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-491" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-491">↑</a> <cite id="CITEREFMagoum2021" class="citation web">Magoum، Inès (<bdi>۲۰۲۱-۰۹-۱۷</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.afrik21.africa/en/ethiopia-israels-water-ways-to-supply-modern-irrigation-systems/">«ETHIOPIA: Israel's Water Ways to supply modern irrigation systems»</a>. Afrik 21 (به انگلیسی). دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۳-۰۶-۲۷</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Afrik+21&rft.atitle=ETHIOPIA%3A+Israel%27s+Water+Ways+to+supply+modern+irrigation+systems&rft.date=2021-09-17&rft.aulast=Magoum&rft.aufirst=In%C3%A8s&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.afrik21.africa%2Fen%2Fethiopia-israels-water-ways-to-supply-modern-irrigation-systems%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-492" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-492">↑</a> <cite id="CITEREFMulatu_Kassa_and_Tesfa_Gebrie_Andualem" class="citation web">Mulatu Kassa and Tesfa Gebrie Andualem. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.eng.uc.edu/~beaucag/DripIrrigation/Papers/review-of-irrigation-practice-in-ethiopia-lessons-from-israel.pdf">«Review of Irrigation Practice in Ethiopia, Lessons from Israel»</a> (PDF). <a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.eng.uc.edu/">https://www.eng.uc.edu/</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=https%3A%2F%2Fwww.eng.uc.edu%2F&rft.atitle=Review+of+Irrigation+Practice+in+Ethiopia%2C+Lessons+from+Israel&rft.au=Mulatu+Kassa+and+Tesfa+Gebrie+Andualem&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.eng.uc.edu%2F~beaucag%2FDripIrrigation%2FPapers%2Freview-of-irrigation-practice-in-ethiopia-lessons-from-israel.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> پیوند خارجی در <code class="cs1-code">|وبگاه=</code> وجود دارد (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF#param_has_ext_link" title="راهنما:خطاهای الگوی یادکرد">کمک</a>)<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-493" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-493">↑</a> <a rel="nofollow" class="external free" href="https://books.google.co.uk/books?id=Up_7Bh8SbDcC&q=%22israel+is+the+most+industrialized%22&dq=%22israel+is+the+most+industrialized%22&hl=en&sa=X&ei=jUIEVe2HE5Tgas65gJgM&ved=0CCUQ6AEwAQ">https://books.google.co.uk/books?id=Up_7Bh8SbDcC&q=%22israel+is+the+most+industrialized%22&dq=%22israel+is+the+most+industrialized%22&hl=en&sa=X&ei=jUIEVe2HE5Tgas65gJgM&ved=0CCUQ6AEwAQ</a> </li> <li id="cite_note-494" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-494">↑</a> <a rel="nofollow" class="external free" href="http://monitor.icef.com/2014/03/ambitious-israeli-students-look-to-top-institutions-abroad/">http://monitor.icef.com/2014/03/ambitious-israeli-students-look-to-top-institutions-abroad/</a> </li> <li id="cite_note-495" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-495">↑</a> Bounfour, Ahmed; Edvinsson, Leif (2005). Intellectual Capital for Communities: Nations, Regions, and Cities. Butterworth-Heinemann. p. 47 (368 pages). <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/0-7506-7773-2" title="ویژه:منابع کتاب/0-7506-7773-2">0-7506-7773-2</a>. </li> <li id="cite_note-496" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-496">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150216143904/http://ir.nasdaqomx.com/releasedetail.cfm?ReleaseID=177065">«NASDAQ Appoints Asaf Homossany as New Director for Israel»</a>. NASDAQ OMX Group. <bdi>۶ فبریه ۲۰۰۵</bdi>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://ir.nasdaqomx.com/releasedetail.cfm?ReleaseID=177065">اصلی</a> در ۱۶ فوریه ۲۰۱۵. دریافت‌شده در <bdi>۲۰ مارس ۲۰۱۵</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=NASDAQ+Appoints+Asaf+Homossany+as+New+Director+for+Israel&rft.pub=NASDAQ+OMX+Group&rft_id=http%3A%2F%2Fir.nasdaqomx.com%2Freleasedetail.cfm%3FReleaseID%3D177065&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> تاریخ وارد شده در <code class="cs1-code">|تاریخ انتشار=</code> را بررسی کنید (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF#bad_date" title="راهنما:خطاهای الگوی یادکرد">کمک</a>)<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-ynetnews.com-497" class="mw-cite-dir-ltr">↑ <a href="#cite_ref-ynetnews.com_497-0">۴۹۳٫۰</a> <a href="#cite_ref-ynetnews.com_497-1">۴۹۳٫۱</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ynetnews.com/articles/0,7340,L-3891801,00.html">«'Israel's economy most durable in face of crises'»</a>. Ynetnews.com. <bdi>۲۰ می ۲۰۱۰</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%27Israel%27s+economy+most+durable+in+face+of+crises%27&rft.pub=Ynetnews.com&rft.date=2010-05-20&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ynetnews.com%2Farticles%2F0%2C7340%2CL-3891801%2C00.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-498" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-498">↑</a> <cite class="citation web">. Canadian Broadcasting Corporation. <bdi>۱۵ اوت ۲۰۰۷</bdi> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cbc.ca/news/reportsfromabroad/parry/20070815.html">http://www.cbc.ca/news/reportsfromabroad/parry/20070815.html</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.pub=Canadian+Broadcasting+Corporation&rft.date=2007-08-15&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.cbc.ca%2Fnews%2Freportsfromabroad%2Fparry%2F20070815.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> پارامتر <code class="cs1-code">|عنوان= یا |title=</code> ناموجود یا خالی (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF#citation_missing_title" title="راهنما:خطاهای الگوی یادکرد">کمک</a>)<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-499" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-499">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=15503716">«"Israel Pushes Solar Energy Technology"»</a>. <bdi>۲۲ اکتبر ۲۰۰۷</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%22Israel+Pushes+Solar+Energy+Technology%22&rft.date=2007-10-22&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.npr.org%2Ftemplates%2Fstory%2Fstory.php%3FstoryId%3D15503716&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-500" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-500">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120504215318/http://pqasb.pqarchiver.com/jrep/access/1271587481.html?FMT=ABS">«نسخه آرشیو شده»</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://pqasb.pqarchiver.com/jrep/access/1271587481.html?FMT=ABS">اصلی</a> در ۴ مه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در <bdi>۲۰ مارس ۲۰۱۵</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%86%D8%B3%D8%AE%D9%87+%D8%A2%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D9%88+%D8%B4%D8%AF%D9%87&rft_id=http%3A%2F%2Fpqasb.pqarchiver.com%2Fjrep%2Faccess%2F1271587481.html%3FFMT%3DABS&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-501" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-501">↑</a> <cite class="citation web">. <bdi>۱۰ ژانویه ۲۰۰۱</bdi> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130116074212/http://www.hindu.com/businessline/2001/01/11/stories/151139ue.htm">https://web.archive.org/web/20130116074212/http://www.hindu.com/businessline/2001/01/11/stories/151139ue.htm</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hindu.com/businessline/2001/01/11/stories/151139ue.htm">اصلی</a> در ۱۶ ژانویه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در <bdi>۲۰ مارس ۲۰۱۵</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.date=2001-01-10&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.hindu.com%2Fbusinessline%2F2001%2F01%2F11%2Fstories%2F151139ue.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> پارامتر <code class="cs1-code">|عنوان= یا |title=</code> ناموجود یا خالی (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF#citation_missing_title" title="راهنما:خطاهای الگوی یادکرد">کمک</a>)<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-502" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-502">↑</a> <cite class="citation web">. The Economist. <bdi>۱۰ نوامبر ۲۰۰۵</bdi> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.economist.com/node/5149411">http://www.economist.com/node/5149411</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.pub=The+Economist&rft.date=2005-11-10&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.economist.com%2Fnode%2F5149411&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> پارامتر <code class="cs1-code">|عنوان= یا |title=</code> ناموجود یا خالی (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF#citation_missing_title" title="راهنما:خطاهای الگوی یادکرد">کمک</a>)<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-503" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-503">↑</a> <cite class="citation web">. Oecd-ilibrary.org. <bdi>۲۰۱۰</bdi> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110511190724/http://www.oecd-ilibrary.org/sites/factbook-2010-en/07/01/01/07-01-01-g1.html?contentType=&itemId=/content/chapter/factbook-2010-55-en&containerItemId=/content/serial/18147364&accessItemIds=&mimeType=text/html">https://web.archive.org/web/20110511190724/http://www.oecd-ilibrary.org/sites/factbook-2010-en/07/01/01/07-01-01-g1.html?contentType=&itemId=/content/chapter/factbook-2010-55-en&containerItemId=/content/serial/18147364&accessItemIds=&mimeType=text/html</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.oecd-ilibrary.org/sites/factbook-2010-en/07/01/01/07-01-01-g1.html?contentType=&itemId=/content/chapter/factbook-2010-55-en&containerItemId=/content/serial/18147364&accessItemIds=&mimeType=text/html">اصلی</a> در ۱۱ مه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در <bdi>۲۰ مارس ۲۰۱۵</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.pub=Oecd-ilibrary.org&rft.date=2010&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.oecd-ilibrary.org%2Fsites%2Ffactbook-2010-en%2F07%2F01%2F01%2F07-01-01-g1.html%3FcontentType%3D%26itemId%3D%2Fcontent%2Fchapter%2Ffactbook-2010-55-en%26containerItemId%3D%2Fcontent%2Fserial%2F18147364%26accessItemIds%3D%26mimeType%3Dtext%2Fhtml&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> پارامتر <code class="cs1-code">|عنوان= یا |title=</code> ناموجود یا خالی (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF#citation_missing_title" title="راهنما:خطاهای الگوی یادکرد">کمک</a>)<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-504"><a href="#cite_ref-504">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20111107020628/http://www.bizbnk.com/BizBlog/5203/اسرائیل-به-جمع-صادركنندگان-گاز-می-پیوندد/?CookieChecker=v0.9&CheckCookieWritten=1527602291">«اسراییل به جمع صادرکنندگان گاز می‌پیوندد؟»</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bizbnk.com/BizBlog/5203/اسرائیل-به-جمع-صادركنندگان-گاز-می-پیوندد/?CookieChecker=v0.9&CheckCookieWritten=1527602291">اصلی</a> در ۷ نوامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در <bdi>۱۷ نوامبر ۲۰۱۰</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%84+%D8%A8%D9%87+%D8%AC%D9%85%D8%B9+%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D8%A7%D8%B2+%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D8%AF%D8%9F&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.bizbnk.com%2FBizBlog%2F5203%2F%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84-%D8%A8%D9%87-%D8%AC%D9%85%D8%B9-%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D9%83%D9%86%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86-%DA%AF%D8%A7%D8%B2-%D9%85%DB%8C-%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D8%AF%2F%3FCookieChecker%3Dv0.9%26CheckCookieWritten%3D1527602291&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-505" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-505">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.opencrs.com/document/IB85066/">Israel: U.S. Foreign Assistance</a>, Congressional Research Reports for People </li> <li id="cite_note-506" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-506">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100809012044/http://www.washington-report.org/archives/July_2006/0607016.html">«مجله واشینگتن نیوز آن میدل ایست در مورد کمک آمریکا به اسرائیل»</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.washington-report.org/archives/July_2006/0607016.html">اصلی</a> در ۹ اوت ۲۰۱۰. دریافت‌شده در <bdi>۹ مه ۲۰۰۷</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%85%D8%AC%D9%84%D9%87+%D9%88%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%AA%D9%86+%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%B2+%D8%A2%D9%86+%D9%85%DB%8C%D8%AF%D9%84+%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA+%D8%AF%D8%B1+%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AF+%DA%A9%D9%85%DA%A9+%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7+%D8%A8%D9%87+%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.washington-report.org%2Farchives%2FJuly_2006%2F0607016.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-507"><a href="#cite_ref-507">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.radiofarda.com/a/f7-JalilRoshandel-over-Iran-us-relation-and-aipak-aspect/25137258.html">«نقش لابی اسرائیل در روابط ایران و آمریکا»</a>. رادیو فردا. <bdi>۲۳ مهر ۱۳۹۲</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%88+%D9%81%D8%B1%D8%AF%D8%A7&rft.atitle=%D9%86%D9%82%D8%B4+%D9%84%D8%A7%D8%A8%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84+%D8%AF%D8%B1+%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86+%D9%88+%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7&rft.date=1392&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.radiofarda.com%2Fa%2Ff7-JalilRoshandel-over-Iran-us-relation-and-aipak-aspect%2F25137258.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-autogenerated1-508" class="mw-cite-dir-ltr">↑ <a href="#cite_ref-autogenerated1_508-0">۵۰۴٫۰</a> <a href="#cite_ref-autogenerated1_508-1">۵۰۴٫۱</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071212091450/http://www.aipac.org/Publications/AIPACAnalysesIssueBriefs/BriefingBook.pdf">«جزوه سال ۲۰۰۷ آی‌پک»</a> (PDF). بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.aipac.org/Publications/AIPACAnalysesIssueBriefs/BriefingBook.pdf">اصلی</a> (PDF) در ۱۲ دسامبر ۲۰۰۷. دریافت‌شده در <bdi>۲۰ اوت ۲۰۰۷</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%AC%D8%B2%D9%88%D9%87+%D8%B3%D8%A7%D9%84+%DB%B2%DB%B0%DB%B0%DB%B7+%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%DA%A9&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.aipac.org%2FPublications%2FAIPACAnalysesIssueBriefs%2FBriefingBook.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-autogenerated4-509" class="mw-cite-dir-ltr">↑ <a href="#cite_ref-autogenerated4_509-0">۵۰۵٫۰</a> <a href="#cite_ref-autogenerated4_509-1">۵۰۵٫۱</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070403093140/http://meria.idc.ac.il/journal/1998/issue2/jv2n2a6.html">«Middle Rast Review of International Affaris»</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://meria.idc.ac.il/journal/1998/issue2/jv2n2a6.html">اصلی</a> در ۳ آوریل ۲۰۰۷. دریافت‌شده در <bdi>۲۰ اوت ۲۰۰۷</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Middle+Rast+Review+of+International+Affaris&rft_id=http%3A%2F%2Fmeria.idc.ac.il%2Fjournal%2F1998%2Fissue2%2Fjv2n2a6.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-autogenerated3-510" class="mw-cite-dir-ltr">↑ <a href="#cite_ref-autogenerated3_510-0">۵۰۶٫۰</a> <a href="#cite_ref-autogenerated3_510-1">۵۰۶٫۱</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070830223148/http://www.israeltrade.org.cn/english/2006/07/16/22.50.24/">«سفارت اسرائیل در پکن (جمهوری خلق چین)»</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.israeltrade.org.cn/english/2006/07/16/22.50.24/">اصلی</a> در ۳۰ اوت ۲۰۰۷. دریافت‌شده در <bdi>۲۰ اوت ۲۰۰۷</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%B3%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%AA+%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84+%D8%AF%D8%B1+%D9%BE%DA%A9%D9%86+%28%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C+%D8%AE%D9%84%D9%82+%DA%86%DB%8C%D9%86%29&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.israeltrade.org.cn%2Fenglish%2F2006%2F07%2F16%2F22.50.24%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-511" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-511">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.tourism.gov.il/Tourism_Euk/Items/Attractions.htm">جاذبه‌های اسرائیل</a> </li> <li id="cite_note-512" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-512">↑</a> .<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.travelpulse.com/Resources/Editorial.aspx?n=65393">3. Israel Welcomed 2.7 Million Tourists in 2009</a> </li> <li id="cite_note-513" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-513">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.radiofarda.com/content/f35_Judaism_Islam_Women/1603934.html">زن در ایران، زن در اسرائیل</a>، رادیو فردا </li> <li id="cite_note-autogenerated2-514" class="mw-cite-dir-ltr">↑ <a href="#cite_ref-autogenerated2_514-0">۵۱۰٫۰</a> <a href="#cite_ref-autogenerated2_514-1">۵۱۰٫۱</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.co.uk/persian/worldnews/story/2007/05/070509_fb_israel_media.shtml">Separ - Access Denied</a> </li> <li id="cite_note-515" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-515">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110813160810/http://fr.jpost.com/servlet/Satellite?cid=1225199601867&pagename=JPost/JPArticle/ShowFull">«Israel 2008: State of Polygamy»</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://fr.jpost.com/servlet/Satellite?cid=1225199601867&pagename=JPost/JPArticle/ShowFull">اصلی</a> در ۱۳ اوت ۲۰۱۱. دریافت‌شده در <bdi>۱۶ سپتامبر ۲۰۱۹</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Israel+2008%3A+State+of+Polygamy&rft_id=http%3A%2F%2Ffr.jpost.com%2Fservlet%2FSatellite%3Fcid%3D1225199601867%26pagename%3DJPost%2FJPArticle%2FShowFull&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-516" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-516">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210705051731/https://www.haaretz.com/hasen/spages/1027756.html">«Victims of polygamy»</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.haaretz.com/hasen/spages/1027756.html">اصلی</a> در ۵ ژوئیه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در <bdi>۱۱ فوریه ۲۰۱۱</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Victims+of+polygamy&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.haaretz.com%2Fhasen%2Fspages%2F1027756.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-517"><a href="#cite_ref-517">↑</a> <cite class="citation news"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.com/persian/world/2009/08/090801_wkf-israel-homosex">«حمله مرگبار به یک مرکز همجنسگرایان در اسرائیل»</a>. <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C" title="بی‌بی‌سی فارسی">بی‌بی‌سی فارسی</a>. <bdi>۱۱ مرداد ۱۳۸۸</bdi>. دریافت‌شده در <bdi>۹ تیر ۱۴۰۲</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%D8%AD%D9%85%D9%84%D9%87+%D9%85%D8%B1%DA%AF%D8%A8%D8%A7%D8%B1+%D8%A8%D9%87+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2+%D9%87%D9%85%D8%AC%D9%86%D8%B3%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86+%D8%AF%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84&rft.date=1388&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fpersian%2Fworld%2F2009%2F08%2F090801_wkf-israel-homosex&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-518"><a href="#cite_ref-518">↑</a> <cite class="citation news"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.radiofarda.com/a/o2_israel_horrified_deep_aftershocks_theft_/2008641.html">«پیامدهای انتشار خبر به سرقت رفتن دو هزار سند محرمانه ارتش اسرائیل»</a>. <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%88_%D9%81%D8%B1%D8%AF%D8%A7" title="رادیو فردا">رادیو فردا</a>. <bdi>۲۲ فروردین ۱۳۸۹</bdi>. دریافت‌شده در <bdi>۹ تیر ۱۴۰۲</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D8%A8%D8%B1+%D8%A8%D9%87+%D8%B3%D8%B1%D9%82%D8%AA+%D8%B1%D9%81%D8%AA%D9%86+%D8%AF%D9%88+%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1+%D8%B3%D9%86%D8%AF+%D9%85%D8%AD%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87+%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%B4+%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84&rft.date=1389&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.radiofarda.com%2Fa%2Fo2_israel_horrified_deep_aftershocks_theft_%2F2008641.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-519" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-519">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFFoundation2023" class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Foundation, Poetry (2023-06-26). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.poetryfoundation.org/poets/yehuda-amichai">"Yehuda Amichai"</a>. Poetry Foundation (به انگلیسی). Retrieved 2023-06-27.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Poetry+Foundation&rft.atitle=Yehuda+Amichai&rft.date=2023-06-26&rft.aulast=Foundation&rft.aufirst=Poetry&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.poetryfoundation.org%2Fpoets%2Fyehuda-amichai&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-520" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-520">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20120529153016/http://jnul.huji.ac.il/eng/lgd.html">"Depositing Books to The Jewish National & University Library"</a>. Jewish National and University Library. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://jnul.huji.ac.il/eng/lgd.html">the original</a> on 29 May 2012. Retrieved 21 August 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Depositing+Books+to+The+Jewish+National+%26+University+Library&rft.pub=Jewish+National+and+University+Library&rft_id=http%3A%2F%2Fjnul.huji.ac.il%2Feng%2Flgd.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-521" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-521">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.nli.org.il/sites/NLI/English/library/depositing/statistics/Pages/lgd-statistics-2016.aspx">"The Annual Israeli Book Week Report 2016"</a>. National Library of Israel. Retrieved 26 April 2018.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Annual+Israeli+Book+Week+Report+2016&rft.pub=National+Library+of+Israel&rft_id=http%3A%2F%2Fweb.nli.org.il%2Fsites%2FNLI%2FEnglish%2Flibrary%2Fdepositing%2Fstatistics%2FPages%2Flgd-statistics-2016.aspx&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-522" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-522">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/1966/index.html">"The Nobel Prize in Literature 1966"</a>. Nobel Foundation. Retrieved 12 August 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Nobel+Prize+in+Literature+1966&rft.pub=Nobel+Foundation&rft_id=http%3A%2F%2Fnobelprize.org%2Fnobel_prizes%2Fliterature%2Flaureates%2F1966%2Findex.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-523" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-523">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.thefamouspeople.com/israeli-poets.php">«The Greatest Israeli Poets Every Geek Will Recognize»</a>. www.thefamouspeople.com (به انگلیسی). دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۳-۰۶-۲۷</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.thefamouspeople.com&rft.atitle=The+Greatest+Israeli+Poets+Every+Geek+Will+Recognize&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.thefamouspeople.com%2Fisraeli-poets.php&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-524" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-524">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFBooks" class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Books, Five. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://fivebooks.com/best-books/israeli-novels-ayelet-gundar-goshen/">"The Best Contemporary Israeli Fiction"</a>. Five Books (به انگلیسی). Retrieved 2023-06-27.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Five+Books&rft.atitle=The+Best+Contemporary+Israeli+Fiction&rft.aulast=Books&rft.aufirst=Five&rft_id=https%3A%2F%2Ffivebooks.com%2Fbest-books%2Fisraeli-novels-ayelet-gundar-goshen%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-525" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-525">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.dw.com/en/5-israeli-authors-you-should-know/a-59072065">"5 Israeli authors you should know – DW – 09/03/2021"</a>. dw.com (به انگلیسی). Retrieved 2023-06-27.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=dw.com&rft.atitle=5+Israeli+authors+you+should+know+%E2%80%93+DW+%E2%80%93+09%2F03%2F2021&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.dw.com%2Fen%2F5-israeli-authors-you-should-know%2Fa-59072065&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-526" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-526">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/EBchecked/topic/250792/Emile-Habibi">"Emile Habibi, Encyclopædia Britannica"</a>. Retrieved 21 June 2014.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Emile+Habibi%2C+Encyclop%C3%A6dia+Britannica&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.britannica.com%2FEBchecked%2Ftopic%2F250792%2FEmile-Habibi&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-prize-527" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-prize_527-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://cms.education.gov.il/EducationCMS/Units/PrasIsrael/Tashmag/Tashnab_Tashmag_Rikuz.htm?DictionaryKey=Tashnab">"Israel Prize Official Site – Recipients in 1992 (in Hebrew)"</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Israel+Prize+Official+Site+%E2%80%93+Recipients+in+1992+%28in+Hebrew%29&rft_id=http%3A%2F%2Fcms.education.gov.il%2FEducationCMS%2FUnits%2FPrasIsrael%2FTashmag%2FTashnab_Tashmag_Rikuz.htm%3FDictionaryKey%3DTashnab&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-528" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-528">↑</a> (<a href="#CITEREFBroughtonEllinghamTrillo1999">Broughton، Ellingham و Trillo 1999</a>) </li> <li id="cite_note-529" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-529">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120210070052/http://worldmusic.nationalgeographic.com/view/page.basic/country/content.country/israel_36">"Israel"</a>. World Music. National Geographic Society. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldmusic.nationalgeographic.com/view/page.basic/country/content.country/israel_36">the original</a> on 10 February 2012. Retrieved 20 March 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=World+Music&rft.atitle=Israel&rft_id=http%3A%2F%2Fworldmusic.nationalgeographic.com%2Fview%2Fpage.basic%2Fcountry%2Fcontent.country%2Fisrael_36&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-530" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-530">↑</a> (<a href="#CITEREFBen-Sasson1985">Ben-Sasson 1985</a>) </li> <li id="cite_note-531" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-531">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFDavis2007" class="citation web cs1">Davis, Barry (5 February 2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070206190159/http://www.mfa.gov.il/MFA/Israel%2Bbeyond%2Bpolitics/Israel%2BPhilharmonic%2BOrchestra%2Bcelebrates%2B70th%2Banniversary%2B5-Feb-2007.htm">"Israel Philharmonic Orchestra celebrates 70th anniversary"</a>. Ministry of Foreign Affairs (from Israel21c). Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mfa.gov.il/MFA/Israel+beyond+politics/Israel+Philharmonic+Orchestra+celebrates+70th+anniversary+5-Feb-2007.htm">the original</a> on 6 February 2007. Retrieved 13 August 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Israel+Philharmonic+Orchestra+celebrates+70th+anniversary&rft.pub=Ministry+of+Foreign+Affairs+%28from+Israel21c%29&rft.date=2007-02-05&rft.aulast=Davis&rft.aufirst=Barry&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.mfa.gov.il%2FMFA%2FIsrael%2Bbeyond%2Bpolitics%2FIsrael%2BPhilharmonic%2BOrchestra%2Bcelebrates%2B70th%2Banniversary%2B5-Feb-2007.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-532" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-532">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.eurovision.tv/page/history/by-country/country?country=18">"Israel"</a>. Eurovision Song Contest. European Broadcasting Union. Retrieved 31 May 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Eurovision+Song+Contest&rft.atitle=Israel&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.eurovision.tv%2Fpage%2Fhistory%2Fby-country%2Fcountry%3Fcountry%3D18&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-533" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-533">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.eurovision.tv/page/history/year">"History"</a>. Eurovision Song Contest. European Broadcasting Union. Retrieved 31 May 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Eurovision+Song+Contest&rft.atitle=History&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.eurovision.tv%2Fpage%2Fhistory%2Fyear&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-534" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-534">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120312202659/http://www.redseajazzeilat.com/en/about/">"About the Red Sea Jazz Festival"</a>. Red Sea Jazz Festival. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.redseajazzeilat.com/en/about/">the original</a> on 12 March 2012. Retrieved 20 March 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=About+the+Red+Sea+Jazz+Festival&rft.pub=Red+Sea+Jazz+Festival&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.redseajazzeilat.com%2Fen%2Fabout%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-535" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-535">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120103145812/http://worldmusic.nationalgeographic.com/view/page.basic/genre/content.genre/israeli_folk_735/en_US">"Israeli Folk Music"</a>. World Music. National Geographic Society. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldmusic.nationalgeographic.com/view/page.basic/genre/content.genre/israeli_folk_735/en_US">the original</a> on 3 January 2012. Retrieved 20 March 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=World+Music&rft.atitle=Israeli+Folk+Music&rft_id=http%3A%2F%2Fworldmusic.nationalgeographic.com%2Fview%2Fpage.basic%2Fgenre%2Fcontent.genre%2Fisraeli_folk_735%2Fen_US&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-536" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-536">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFBrown2010" class="citation news cs1">Brown, Hannah (2 February 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jpost.com/ArtsAndCulture/Entertainment/Article.aspx?id=167582">"'Ajami' nominated for Oscar"</a>. The Jerusalem Post.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Jerusalem+Post&rft.atitle=%27Ajami%27+nominated+for+Oscar&rft.date=2010-02-02&rft.aulast=Brown&rft.aufirst=Hannah&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.jpost.com%2FArtsAndCulture%2FEntertainment%2FArticle.aspx%3Fid%3D167582&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-537" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-537">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"> (به عبری). Habima National Theatre <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.habima.co.il/">http://www.habima.co.il/</a>. Retrieved 13 August 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.pub=Habima+National+Theatre&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.habima.co.il%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_web" title="الگو:Cite web">cite web</a>}}</code>: Missing or empty <code class="cs1-code">|title=</code> (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#citation_missing_title" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-538" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-538">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation report cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://freedomhouse.org/sites/default/files/FOTP_2017_booklet_FINAL_April28.pdf">Freedom of the Press 2017</a> (PDF) (Report). Freedom House. April 2017. p. 26. Retrieved 30 September 2017.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=report&rft.btitle=Freedom+of+the+Press+2017&rft.pages=26&rft.pub=Freedom+House&rft.date=2017-04&rft_id=https%3A%2F%2Ffreedomhouse.org%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2FFOTP_2017_booklet_FINAL_April28.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-539" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-539">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFDiab2013" class="citation news cs1">Diab, Khaled (11 February 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.haaretz.com/opinion/preaching-8211-and-practicing-8211-media-freedom-in-the-middle-east.premium-1.502769">"Preaching – and Practicing – Media Freedom in the Middle East"</a>. Haaretz. Retrieved 9 January 2017.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Haaretz&rft.atitle=Preaching+%E2%80%93+and+Practicing+%E2%80%93+Media+Freedom+in+the+Middle+East&rft.date=2013-02-11&rft.aulast=Diab&rft.aufirst=Khaled&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.haaretz.com%2Fopinion%2Fpreaching-8211-and-practicing-8211-media-freedom-in-the-middle-east.premium-1.502769&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-540" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-540">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://rsf.org/en/ranking">"2017 World Press Freedom Index"</a>. Reporters Without Borders. 2017. Retrieved 30 September 2017.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=2017+World+Press+Freedom+Index&rft.pub=Reporters+Without+Borders&rft.date=2017&rft_id=https%3A%2F%2Frsf.org%2Fen%2Franking&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-541" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-541">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://rsf.org/en/country/israel">"Israel"</a>. RSF. 2022-01-01. Retrieved 2022-05-15.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=RSF&rft.atitle=Israel&rft.date=2022-01-01&rft_id=https%3A%2F%2Frsf.org%2Fen%2Fcountry%2Fisrael&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Guyer_2022-542" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-Guyer_2022_542-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFGuyer2022" class="citation web cs1">Guyer, Jonathan (2022-05-11). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.vox.com/2022/5/11/23067365/shireen-abu-akleh-palestinian-journalist-killed-israel">"The killing of Palestinian-American journalist Shireen Abu Akleh, explained"</a>. Vox. Retrieved 2022-05-15.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Vox&rft.atitle=The+killing+of+Palestinian-American+journalist+Shireen+Abu+Akleh%2C+explained&rft.date=2022-05-11&rft.aulast=Guyer&rft.aufirst=Jonathan&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.vox.com%2F2022%2F5%2F11%2F23067365%2Fshireen-abu-akleh-palestinian-journalist-killed-israel&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-imj-543" class="mw-cite-dir-ltr">↑ <a href="#cite_ref-imj_543-0">۵۳۹٫۰</a> <a href="#cite_ref-imj_543-1">۵۳۹٫۱</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130302154234/http://www.english.imjnet.org.il/page_1465?c0=14896&bsp=14393">"About the Museum"</a>. The Israel Museum, Jerusalem. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.english.imjnet.org.il/page_1465?c0=14896&bsp=14393">the original</a> on 2 March 2013. Retrieved 13 March 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=About+the+Museum&rft.pub=The+Israel+Museum%2C+Jerusalem&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.english.imjnet.org.il%2Fpage_1465%3Fc0%3D14896%26bsp%3D14393&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-544" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-544">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070709044752/https://www.imj.org.il/eng/shrine/index.html">"Shrine of the Book"</a>. The Israel Museum, Jerusalem. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.imj.org.il/eng/shrine/index.html">the original</a> on 9 July 2007. Retrieved 13 August 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Shrine+of+the+Book&rft.pub=The+Israel+Museum%2C+Jerusalem&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.imj.org.il%2Feng%2Fshrine%2Findex.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-545" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-545">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bh.org.il/about-us.aspx">"Museum Information"</a>. Beth Hatefutsoth. Retrieved 13 August 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Museum+Information&rft.pub=Beth+Hatefutsoth&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.bh.org.il%2Fabout-us.aspx&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-546" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-546">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.haaretz.com/israel-news/travel/mishkan-leomanut-1.242533">"Mishkan LeOmanut"</a>. Haaretz. 25 March 2008. Retrieved 4 November 2017.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Haaretz&rft.atitle=Mishkan+LeOmanut&rft.date=2008-03-25&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.haaretz.com%2Fisrael-news%2Ftravel%2Fmishkan-leomanut-1.242533&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-547" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-547">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFAhituv2013" class="citation web cs1">Ahituv, Netta (29 January 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://travel.cnn.com/best-israel-museums-361281/">"10 of Israel's best museums"</a>. CNN. Retrieved 9 January 2017.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=10+of+Israel%27s+best+museums&rft.pub=CNN&rft.date=2013-01-29&rft.aulast=Ahituv&rft.aufirst=Netta&rft_id=http%3A%2F%2Ftravel.cnn.com%2Fbest-israel-museums-361281%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-548" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-548">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFRast1992" class="citation book cs1">Rast, Walter E. (1992). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=4Z0YrPfeHa8C">Through the Ages in Palestinian Archaeology: An Introductory Handbook</a>. Continuum International Publishing Group. p. 50. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-1-56338-055-6" title="ویژه:منابع کتاب/978-1-56338-055-6"><bdi>978-1-56338-055-6</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Through+the+Ages+in+Palestinian+Archaeology%3A+An+Introductory+Handbook&rft.pages=50&rft.pub=Continuum+International+Publishing+Group&rft.date=1992&rft.isbn=978-1-56338-055-6&rft.aulast=Rast&rft.aufirst=Walter+E.&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D4Z0YrPfeHa8C&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-549" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-549">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.imj.org.il/imagine/galleries/viewItemE.asp?case=1&itemNum=359979">"The Israel Museum Permanent Exhibitions: Archaeology Wing – The Dawn of Civilization"</a>. New York: The Ridgefield Foundation. 1995. Skull (cast) Zuttiyeh Cave Lower Palaeolithic. Retrieved 13 March 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Israel+Museum+Permanent+Exhibitions%3A+Archaeology+Wing+%E2%80%93+The+Dawn+of+Civilization&rft.place=New+York&rft.pub=The+Ridgefield+Foundation&rft.date=1995&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.imj.org.il%2Fimagine%2Fgalleries%2FviewItemE.asp%3Fcase%3D1%26itemNum%3D359979&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-raviv-550" class="mw-cite-dir-ltr">↑ <a href="#cite_ref-raviv_550-0">۵۴۶٫۰</a> <a href="#cite_ref-raviv_550-1">۵۴۶٫۱</a> <a href="#cite_ref-raviv_550-2">۵۴۶٫۲</a> Yael Raviv, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=KjuYCgAAQBAJ&pg=PT119">Falafel Nation,</a> University of Nebraska Press, 2015 </li> <li id="cite_note-551" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-551">↑</a> Uzi Rebhun, Lilakh Lev Ari, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=CG-WQZDJdo8C&pg=PA113">American Israelis: Migration, Transnationalism, and Diasporic Identity,</a> Brill, 2010 pp. 112–113. </li> <li id="cite_note-Bernstein-552" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-Bernstein_552-0">↑</a> Julia Bernstein, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=FYXlAgAAQBAJ&pg=PA227">Food for Thought: Transnational Contested Identities and Food Practices of Russian-Speaking Jewish Migrants in Israel and Germany,</a> Campus Verlag, 2010 pp. 227, 233–234. </li> <li id="cite_note-bernstein-553" class="mw-cite-dir-ltr">↑ <a href="#cite_ref-bernstein_553-0">۵۴۹٫۰</a> <a href="#cite_ref-bernstein_553-1">۵۴۹٫۱</a> Bernstein, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=FYXlAgAAQBAJ&pg=PA233">pp. 231–233</a>. </li> <li id="cite_note-554" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-554">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.slate.com/articles/life/faithbased/2012/08/israel_s_pork_problem_and_what_it_means_for_the_country_s_christian_arabs_.single.html">"Israel's Pork Problem"</a>. <a href="/wiki/Slate_(magazine)" class="mw-redirect" title="Slate (magazine)">Slate</a>. New York. 8 August 2012. Retrieved 28 December 2015.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Slate&rft.atitle=Israel%27s+Pork+Problem&rft.date=2012-08-08&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.slate.com%2Farticles%2Flife%2Ffaithbased%2F2012%2F08%2Fisrael_s_pork_problem_and_what_it_means_for_the_country_s_christian_arabs_.single.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-555" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-555">↑</a> (<a href="#CITEREFTorstrick2004">Torstrick 2004</a>) </li> <li id="cite_note-556" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-556">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.basket.co.il/Data.asp?id=1&lang=en">"Basketball Super League Profile"</a>. Winner Basketball Super League. Retrieved 13 August 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Basketball+Super+League+Profile&rft.pub=Winner+Basketball+Super+League&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.basket.co.il%2FData.asp%3Fid%3D1%26lang%3Den&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-557" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-557">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jta.org/1976/07/26/archive/israel-barred-from-asian-games">"Israel Barred from Asian Games"</a>. Jewish Telegraphic Agency. 26 July 1976. Retrieved 11 April 2014.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Israel+Barred+from+Asian+Games&rft.pub=Jewish+Telegraphic+Agency&rft.date=1976-07-26&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.jta.org%2F1976%2F07%2F26%2Farchive%2Fisrael-barred-from-asian-games&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-558" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-558">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140625083458/http://www.euroleague.net/final-four/milan-2014/maccabi-electra-tel-aviv">"Maccabi Electra Tel Aviv – Welcome to EUROLEAGUE BASKETBALL"</a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.euroleague.net/final-four/milan-2014/maccabi-electra-tel-aviv">the original</a> on 25 June 2014. Retrieved 30 October 2014.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Maccabi+Electra+Tel+Aviv+%E2%80%93+Welcome+to+EUROLEAGUE+BASKETBALL&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.euroleague.net%2Ffinal-four%2Fmilan-2014%2Fmaccabi-electra-tel-aviv&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-559" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-559">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.olympic.org/israel">"Israel"</a>. International Olympic Committee. Retrieved 20 March 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Israel&rft.pub=International+Olympic+Committee&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.olympic.org%2Fisrael&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-560" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-560">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120320024849/http://www.paralympic.org/paralympic-games/tel-aviv-1968">"Tel Aviv 1968"</a>. International Paralympic Committee. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.paralympic.org/paralympic-games/tel-aviv-1968">the original</a> on 20 March 2012. Retrieved 20 March 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Tel+Aviv+1968&rft.pub=International+Paralympic+Committee&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.paralympic.org%2Fparalympic-games%2Ftel-aviv-1968&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-561" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-561">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170603141858/http://www.itftennis.com/procircuit/players/player/profile.aspx?playerid=100012630">"Shahar PEER"</a>. International Tennis Federation. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.itftennis.com/procircuit/players/player/profile.aspx?playerid=100012630">the original</a> on 3 June 2017. Retrieved 19 February 2017.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Shahar+PEER&rft.pub=International+Tennis+Federation&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.itftennis.com%2Fprocircuit%2Fplayers%2Fplayer%2Fprofile.aspx%3Fplayerid%3D100012630&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-562" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-562">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFEllis1998" class="citation magazine cs1">Ellis, Judy (4 May 1998). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://content.time.com/time/magazine/article/0,9171,988284,00.html">"Choke! Gouge! Smash!"</a>. <a href="/wiki/Time_(magazine)" class="mw-redirect" title="Time (magazine)">Time</a>. Retrieved 1 January 2017.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Time&rft.atitle=Choke%21+Gouge%21+Smash%21&rft.date=1998-05-04&rft.aulast=Ellis&rft.aufirst=Judy&rft_id=http%3A%2F%2Fcontent.time.com%2Ftime%2Fmagazine%2Farticle%2F0%2C9171%2C988284%2C00.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-563" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-563">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.haaretz.com/print-edition/news/pawn-stars-shine-in-new-national-sport-1.317002">"Pawn stars shine in new 'national sport'"</a>. Haaretz. 4 October 2010. Retrieved 21 May 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Haaretz&rft.atitle=Pawn+stars+shine+in+new+%27national+sport%27&rft.date=2010-10-04&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.haaretz.com%2Fprint-edition%2Fnews%2Fpawn-stars-shine-in-new-national-sport-1.317002&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-564" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-564">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170108193104/http://cis.fide.com/en/reports/186-chess-in-schools-in-israel-progress-report">"Chess in Schools in Israel: Progress report"</a>. FIDE. 28 May 2012. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://cis.fide.com/en/reports/186-chess-in-schools-in-israel-progress-report">the original</a> on 8 January 2017. Retrieved 7 January 2017.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Chess+in+Schools+in+Israel%3A+Progress+report&rft.pub=FIDE&rft.date=2012-05-28&rft_id=http%3A%2F%2Fcis.fide.com%2Fen%2Freports%2F186-chess-in-schools-in-israel-progress-report&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-565" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-565">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFBekerman2006" class="citation news cs1">Bekerman, Eitan (4 September 2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.haaretz.com/print-edition/news/chess-masters-set-to-blitz-rishon-letzion-1.196475">"Chess masters set to blitz Rishon Letzion"</a>. Haaretz.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Haaretz&rft.atitle=Chess+masters+set+to+blitz+Rishon+Letzion&rft.date=2006-09-04&rft.aulast=Bekerman&rft.aufirst=Eitan&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.haaretz.com%2Fprint-edition%2Fnews%2Fchess-masters-set-to-blitz-rishon-letzion-1.196475&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-566" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-566">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.fide.com/component/content/article/9-other/2182-673-world-team-championship-in-beer-sheva-israel">"World Team Championship in Beer Sheva, Israel"</a>. World Chess Federation. 1 November 2005. Retrieved 13 March 2009.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=World+Team+Championship+in+Beer+Sheva%2C+Israel&rft.pub=World+Chess+Federation&rft.date=2005-11-01&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.fide.com%2Fcomponent%2Fcontent%2Farticle%2F9-other%2F2182-673-world-team-championship-in-beer-sheva-israel&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-567" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-567">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFTzahor2008" class="citation news cs1">Tzahor, Uri (26 November 2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ynetnews.com/articles/0,7340,L-3628765,00.html">"Israel takes silver medal in Chess Olympiad"</a>. Ynetnews.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Ynetnews&rft.atitle=Israel+takes+silver+medal+in+Chess+Olympiad&rft.date=2008-11-26&rft.aulast=Tzahor&rft.aufirst=Uri&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ynetnews.com%2Farticles%2F0%2C7340%2CL-3628765%2C00.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-568" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-568">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFShvidler2009" class="citation news cs1">Shvidler, Eli (15 December 2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.haaretz.com/news/israeli-grand-master-boris-gelfand-wins-chess-world-cup-1.2120">"Israeli grand master Boris Gelfand wins Chess World Cup"</a>. Haaretz.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Haaretz&rft.atitle=Israeli+grand+master+Boris+Gelfand+wins+Chess+World+Cup&rft.date=2009-12-15&rft.aulast=Shvidler&rft.aufirst=Eli&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.haaretz.com%2Fnews%2Fisraeli-grand-master-boris-gelfand-wins-chess-world-cup-1.2120&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-bbc130510_l03-569">↑ <a href="#cite_ref-bbc130510_l03_569-0">۵۶۵٫۰</a> <a href="#cite_ref-bbc130510_l03_569-1">۵۶۵٫۱</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20161218201653/http://www.bbc.com/persian/world/2013/05/130510_l03_israel_wailing_wall">«پلیس اسرائیل با معترضان به عبادت زنان شال‌پوش درگیر شد»</a>. <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C" title="بی‌بی‌سی فارسی">بی‌بی‌سی فارسی</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.com/persian/world/2013/05/130510_l03_israel_wailing_wall">اصلی</a> در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۶.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%B3+%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84+%D8%A8%D8%A7+%D9%85%D8%B9%D8%AA%D8%B1%D8%B6%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D9%87+%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%AF%D8%AA+%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86+%D8%B4%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D9%BE%D9%88%D8%B4+%D8%AF%D8%B1%DA%AF%DB%8C%D8%B1+%D8%B4%D8%AF&rft.pub=%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C+%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fpersian%2Fworld%2F2013%2F05%2F130510_l03_israel_wailing_wall&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-bbc38331046-570">↑ <a href="#cite_ref-bbc38331046_570-0">۵۶۶٫۰</a> <a href="#cite_ref-bbc38331046_570-1">۵۶۶٫۱</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20161218201651/http://www.bbc.com/persian/world-38331046">«واکنش رئیس پارلمان اسرائیل به ممنوعیت پوشیدن دامن کوتاه در پارلمان»</a>. <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C" title="بی‌بی‌سی فارسی">بی‌بی‌سی فارسی</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.com/persian/world-38331046">اصلی</a> در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۶.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%88%D8%A7%DA%A9%D9%86%D8%B4+%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3+%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86+%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84+%D8%A8%D9%87+%D9%85%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B9%DB%8C%D8%AA+%D9%BE%D9%88%D8%B4%DB%8C%D8%AF%D9%86+%D8%AF%D8%A7%D9%85%D9%86+%DA%A9%D9%88%D8%AA%D8%A7%D9%87+%D8%AF%D8%B1+%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C+%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fpersian%2Fworld-38331046&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-571" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-571">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080412082705/http://dover.idf.il/IDF/English/about/History/40s/1948/default.htm">"History: 1948"</a>. Israel Defense Forces. 2007. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://dover.idf.il/IDF/English/about/History/40s/1948/default.htm">the original</a> on 12 April 2008. Retrieved 31 July 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=History%3A+1948&rft.pub=Israel+Defense+Forces&rft.date=2007&rft_id=http%3A%2F%2Fdover.idf.il%2FIDF%2FEnglish%2Fabout%2FHistory%2F40s%2F1948%2Fdefault.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-572" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-572">↑</a> (<a href="#CITEREFHenderson2003">Henderson 2003</a>) </li> <li id="cite_note-573" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-573">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mfa.gov.il/MFA/Facts+About+Israel/State/THE+STATE-+Israel+Defense+Forces+-IDF-.htm">"The State: Israel Defense Forces (IDF)"</a>. Israel Ministry of Foreign Affairs. 13 March 2009. Retrieved 9 August 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+State%3A+Israel+Defense+Forces+%28IDF%29&rft.pub=Israel+Ministry+of+Foreign+Affairs&rft.date=2009-03-13&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.mfa.gov.il%2FMFA%2FFacts%2BAbout%2BIsrael%2FState%2FTHE%2BSTATE-%2BIsrael%2BDefense%2BForces%2B-IDF-.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-574" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-574">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mfa.gov.il/MFA/Facts%20About%20Israel/State/The%20Israel%20Defense%20Forces">"The Israel Defense Forces"</a>. Israel Ministry of Foreign Affairs. Retrieved 21 October 2006.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Israel+Defense+Forces&rft.pub=Israel+Ministry+of+Foreign+Affairs&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.mfa.gov.il%2FMFA%2FFacts%2520About%2520Israel%2FState%2FThe%2520Israel%2520Defense%2520Forces&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-575" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-575">↑</a> (<a href="#CITEREFStendel1997">Stendel 1997</a>) </li> <li id="cite_note-576" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-576">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFShtrasler2007" class="citation news cs1">Shtrasler, Nehemia (16 May 2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.haaretz.com/news/cool-law-for-wrong-population-1.220687">"Cool law, for wrong population"</a>. Haaretz. Retrieved 19 March 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Haaretz&rft.atitle=Cool+law%2C+for+wrong+population&rft.date=2007-05-16&rft.aulast=Shtrasler&rft.aufirst=Nehemia&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.haaretz.com%2Fnews%2Fcool-law-for-wrong-population-1.220687&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-577" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-577">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nbn.org.il/aliyahpedia/army/585-sherut-leumi-national-service.html">"Sherut Leumi (National Service)"</a>. Nefesh B'Nefesh. Retrieved 20 March 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Sherut+Leumi+%28National+Service%29&rft.pub=Nefesh+B%27Nefesh&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.nbn.org.il%2Faliyahpedia%2Farmy%2F585-sherut-leumi-national-service.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-578" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-578">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.com/news/world-middle-east-37895021">"Israel's Arab soldiers who fight for the Jewish state"</a> (به انگلیسی). <a href="/wiki/BBC_News" class="mw-redirect" title="BBC News">BBC News</a>. 2016-11-08.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Israel%27s+Arab+soldiers+who+fight+for+the+Jewish+state&rft.date=2016-11-08&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fnews%2Fworld-middle-east-37895021&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-IISS_military-579" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-IISS_military_579-0">↑</a> <a href="/w/index.php?title=Israel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Israel (صفحه وجود ندارد)">IISS 2018</a>, pp. 339–340 </li> <li id="cite_note-580" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-580">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFKatz2007" class="citation news cs1">Katz, Yaakov (30 March 2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jpost.com/Israel/Article.aspx?id=56544">"Arrow can fully protect against Iran"</a>. The Jerusalem Post. Retrieved 20 March 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Jerusalem+Post&rft.atitle=Arrow+can+fully+protect+against+Iran&rft.date=2007-03-30&rft.aulast=Katz&rft.aufirst=Yaakov&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.jpost.com%2FIsrael%2FArticle.aspx%3Fid%3D56544&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-581" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-581">↑</a> Israeli Mirage III and Nesher Aces, By Shlomo Aloni, (Osprey 2004), p. 60 </li> <li id="cite_note-582" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-582">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.army-technology.com/projects/gill">Spike Anti-Tank Missile, Israel</a> army-technology.com </li> <li id="cite_note-Johnson-583" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-Johnson_583-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFRobert_Johnson2012" class="citation news cs1">Robert Johnson (19 November 2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.businessinsider.com/how-israel-developed-the-iron-dome-2012-11?op=1#ixzz2Cme6aQn5">"How Israel Developed Such A Shockingly Effective Rocket Defense System"</a>. Business Insider. Retrieved 20 November 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Business+Insider&rft.atitle=How+Israel+Developed+Such+A+Shockingly+Effective+Rocket+Defense+System&rft.date=2012-11-19&rft.au=Robert+Johnson&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.businessinsider.com%2Fhow-israel-developed-the-iron-dome-2012-11%3Fop%3D1%23ixzz2Cme6aQn5&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Tory-584" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-Tory_584-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSarah_Tory2012" class="citation news cs1">Sarah Tory (19 November 2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.slate.com/articles/news_and_politics/explainer/2012/11/israel_iron_dome_defense_how_has_missile_defense_changed_battle_in_gaza.html">"A Missile-Defense System That Actually Works?"</a>. Slate. Retrieved 20 November 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Slate&rft.atitle=A+Missile-Defense+System+That+Actually+Works%3F&rft.date=2012-11-19&rft.au=Sarah+Tory&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.slate.com%2Farticles%2Fnews_and_politics%2Fexplainer%2F2012%2F11%2Fisrael_iron_dome_defense_how_has_missile_defense_changed_battle_in_gaza.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-585" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-585">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFZorn2007" class="citation web cs1">Zorn, E.L. (8 May 2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100426215752/https://www.cia.gov/library/center-for-the-study-of-intelligence/kent-csi/vol44no5/html/v44i5a04p.htm">"Israel's Quest for Satellite Intelligence"</a>. Central Intelligence Agency. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cia.gov/library/center-for-the-study-of-intelligence/kent-csi/vol44no5/html/v44i5a04p.htm">the original</a> on 26 April 2010. Retrieved 19 March 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Israel%27s+Quest+for+Satellite+Intelligence&rft.pub=Central+Intelligence+Agency&rft.date=2007-05-08&rft.aulast=Zorn&rft.aufirst=E.L.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cia.gov%2Flibrary%2Fcenter-for-the-study-of-intelligence%2Fkent-csi%2Fvol44no5%2Fhtml%2Fv44i5a04p.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-586" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-586">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFKatz2007" class="citation news cs1">Katz, Yaakov (11 June 2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jpost.com/Israel/Article.aspx?id=64499">"Analysis: Eyes in the sky"</a>. The Jerusalem Post. Retrieved 20 March 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Jerusalem+Post&rft.atitle=Analysis%3A+Eyes+in+the+sky&rft.date=2007-06-11&rft.aulast=Katz&rft.aufirst=Yaakov&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.jpost.com%2FIsrael%2FArticle.aspx%3Fid%3D64499&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-587" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-587">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFElBaradei2004" class="citation web cs1"><a href="/w/index.php?title=Mohamed_ElBaradei&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mohamed ElBaradei (صفحه وجود ندارد)">ElBaradei, Mohamed</a> (27 July 2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120418221656/http://www.iaea.org/newscenter/transcripts/2004/alahram27072004.html">"Transcript of the Director General's Interview with Al-Ahram News"</a>. International Atomic Energy Agency. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iaea.org/newscenter/transcripts/2004/alahram27072004.html">the original</a> on 18 April 2012. Retrieved 20 March 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Transcript+of+the+Director+General%27s+Interview+with+Al-Ahram+News&rft.pub=International+Atomic+Energy+Agency&rft.date=2004-07-27&rft.aulast=ElBaradei&rft.aufirst=Mohamed&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.iaea.org%2Fnewscenter%2Ftranscripts%2F2004%2Falahram27072004.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-588" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-588">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120528155012/http://www.vaccines.mil/documents/library/proliferation.pdf">"Proliferation of Weapons of Mass Destruction: Assessing the Risks"</a> (PDF). Office of Technology Assessment. August 1993. pp. 65, 84. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.vaccines.mil/documents/library/proliferation.pdf">the original</a> (PDF) on 28 May 2012. Retrieved 29 March 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Proliferation+of+Weapons+of+Mass+Destruction%3A+Assessing+the+Risks&rft.pages=65%2C+84&rft.pub=Office+of+Technology+Assessment&rft.date=1993-08&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.vaccines.mil%2Fdocuments%2Flibrary%2Fproliferation.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-589" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-589">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.un.org/en/conf/npt/2005/background.html">"Background Information"</a>. 2005 Review Conference of the Parties to the Treaty on the Non-Proliferation of Nuclear Weapons (NPT). United Nations. 27 May 2005. Retrieved 9 April 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=2005+Review+Conference+of+the+Parties+to+the+Treaty+on+the+Non-Proliferation+of+Nuclear+Weapons+%28NPT%29&rft.atitle=Background+Information&rft.date=2005-05-27&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.un.org%2Fen%2Fconf%2Fnpt%2F2005%2Fbackground.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-590" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-590">↑</a> Ziv, Guy, "To Disclose or Not to Disclose: The Impact of Nuclear Ambiguity on Israeli Security", Israel Studies Forum, Vol. 22, No. 2 (Winter 2007): 76–94 </li> <li id="cite_note-591" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-591">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://fas.org/nuke/guide/israel/missile/popeye-t.htm">"Popeye Turbo"</a>. Federation of American Scientists. Retrieved 19 February 2011.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Popeye+Turbo&rft.pub=Federation+of+American+Scientists&rft_id=https%3A%2F%2Ffas.org%2Fnuke%2Fguide%2Fisrael%2Fmissile%2Fpopeye-t.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-592" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-592">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120517224030/http://israelhomeowner.brinkster.net/Glossary.asp">"Glossary"</a>. Israel Homeowner. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://israelhomeowner.brinkster.net/Glossary.asp">the original</a> on 17 May 2012. Retrieved 20 March 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Glossary&rft.pub=Israel+Homeowner&rft_id=http%3A%2F%2Fisraelhomeowner.brinkster.net%2FGlossary.asp&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-593" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-593">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation report cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170619053457/http://cbs.gov.il/publications17/1680/pdf/t04.pdf">Defence Expenditure in Israel, 1950–2015</a> (PDF) (Report). Israel Central Bureau of Statistics. 29 May 2017. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://cbs.gov.il/publications17/1680/pdf/t04.pdf">the original</a> (PDF) on 19 June 2017. Retrieved 22 June 2017.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=report&rft.btitle=Defence+Expenditure+in+Israel%2C+1950%E2%80%932015&rft.pub=Israel+Central+Bureau+of+Statistics&rft.date=2017-05-29&rft_id=http%3A%2F%2Fcbs.gov.il%2Fpublications17%2F1680%2Fpdf%2Ft04.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-594" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-594">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation report cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sipri.org/sites/default/files/2022-04/fs_2204_milex_2021_0.pdf">Trends in World Military Expenditure, 2021</a> (PDF) (Report). Stockholm International Peace Research Institute. April 2022. Retrieved 21 February 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=report&rft.btitle=Trends+in+World+Military+Expenditure%2C+2021&rft.pub=Stockholm+International+Peace+Research+Institute&rft.date=2022-04&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.sipri.org%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2F2022-04%2Ffs_2204_milex_2021_0.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-595" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-595">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSharp2016" class="citation report cs1">Sharp, Jeremy M. (22 December 2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150731092044/http://www.fas.org/sgp/crs/mideast/RL33222.pdf">U.S. Foreign Aid to Israel</a> (PDF) (Report). Congressional Research Service. p. 36. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://fas.org/sgp/crs/mideast/RL33222.pdf">the original</a> (PDF) on 31 July 2015. Retrieved 22 June 2017.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=report&rft.btitle=U.S.+Foreign+Aid+to+Israel&rft.pages=36&rft.pub=Congressional+Research+Service&rft.date=2016-12-22&rft.aulast=Sharp&rft.aufirst=Jeremy+M.&rft_id=https%3A%2F%2Ffas.org%2Fsgp%2Fcrs%2Fmideast%2FRL33222.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-596" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-596">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFLake2016" class="citation news cs1">Lake, Eli (15 September 2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bloomberg.com/view/articles/2016-09-15/the-u-s-israel-memorandum-of-misunderstanding">"The U.S. -Israel Memorandum of Misunderstanding"</a>. Bloomberg. Retrieved 17 March 2017.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=The+U.S.+-Israel+Memorandum+of+Misunderstanding&rft.date=2016-09-15&rft.aulast=Lake&rft.aufirst=Eli&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bloomberg.com%2Fview%2Farticles%2F2016-09-15%2Fthe-u-s-israel-memorandum-of-misunderstanding&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-597" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-597">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130214003447/http://armstrade.sipri.org/armstrade/page/toplist.php">"Top List TIV Tables"</a>. Stockholm International Peace Research Institute. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://armstrade.sipri.org/armstrade/page/toplist.php">the original</a> on 14 February 2013. Retrieved 18 April 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Top+List+TIV+Tables&rft.pub=Stockholm+International+Peace+Research+Institute&rft_id=http%3A%2F%2Farmstrade.sipri.org%2Farmstrade%2Fpage%2Ftoplist.php&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-598" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-598">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.haaretz.com/news/diplomacy-defense/.premium-1.567693">Israel reveals more than $7 billion in arms sales, but few names</a> By Gili Cohen|9 January 2014, Haaretz </li> <li id="cite_note-GPI2-599" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-GPI2_599-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation report cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.visionofhumanity.org/wp-content/uploads/2022/06/GPI-2022-web.pdf">Global Peace Index 2022</a> (PDF) (Report). Institute for Economics and Peace. June 2022. p. 11. Retrieved 21 February 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=report&rft.btitle=Global+Peace+Index+2022&rft.pages=11&rft.pub=Institute+for+Economics+and+Peace&rft.date=2022-06&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.visionofhumanity.org%2Fwp-content%2Fuploads%2F2022%2F06%2FGPI-2022-web.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-global-600" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-global_600-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.globalsecurity.org/military/world/israel/iaf.htm">Israel Air Force - Israel</a> </li> <li id="cite_note-601" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-601">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cbsnews.com/stories/2008/04/24/60minutes/main4040294.shtml">Israel's Air Force Chief: Iran Threat Real</a> </li> <li id="cite_note-602" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-602">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/7420573.stm">Israel 'has 150 nuclear weapons'</a>, BBC News </li> <li id="cite_note-603"><a href="#cite_ref-603">↑</a> <cite id="CITEREFSchumann2017" class="citation web">Schumann، Anna (<bdi>۲۰۱۷-۰۴-۱۴</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://armscontrolcenter.org/fact-sheet-nuclear-non-proliferation-treaty-npt/">«Fact Sheet: Nuclear Non-Proliferation Treaty (NPT)»</a>. Center for Arms Control and Non-Proliferation (به انگلیسی). دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۳-۱۱-۱۱</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Center+for+Arms+Control+and+Non-Proliferation&rft.atitle=Fact+Sheet%3A+Nuclear+Non-Proliferation+Treaty+%28NPT%29&rft.date=2017-04-14&rft.aulast=Schumann&rft.aufirst=Anna&rft_id=https%3A%2F%2Farmscontrolcenter.org%2Ffact-sheet-nuclear-non-proliferation-treaty-npt%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-604"><a href="#cite_ref-604">↑</a> <cite class="citation news"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.com/persian/news/story/2004/04/040421_he-israelnuclear">«وانونو و افشای اسرار اتمی اسرائیل»</a>. <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C" title="بی‌بی‌سی فارسی">بی‌بی‌سی فارسی</a>. <bdi>۲۱ آوریل ۲۰۰۴</bdi>. دریافت‌شده در <bdi>۳۰ ژوئن ۲۰۲۳</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%D9%88%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86%D9%88+%D9%88+%D8%A7%D9%81%D8%B4%D8%A7%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%B1+%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84&rft.date=2004-04-21&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fpersian%2Fnews%2Fstory%2F2004%2F04%2F040421_he-israelnuclear&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-605"><a href="#cite_ref-605">↑</a> <cite class="citation news"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.radiofarda.com/a/F7_Janes_Defense_estimates_Israel_becomes_worlds_6th_nuclear_power/2008543.html">«هفته‌نامه جینز: اسرائیل احتمالاً یکصد تا سیصد کلاهک هسته‌ای دارد»</a>. <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%88_%D9%81%D8%B1%D8%AF%D8%A7" title="رادیو فردا">رادیو فردا</a>. <bdi>۲۱ فروردین ۱۳۸۹</bdi>. دریافت‌شده در <bdi>۹ تیر ۱۴۰۲</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D8%AC%DB%8C%D9%86%D8%B2%3A+%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84+%D8%A7%D8%AD%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%8B+%DB%8C%DA%A9%D8%B5%D8%AF+%D8%AA%D8%A7+%D8%B3%DB%8C%D8%B5%D8%AF+%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%87%DA%A9+%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C+%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF&rft.date=1389&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.radiofarda.com%2Fa%2FF7_Janes_Defense_estimates_Israel_becomes_worlds_6th_nuclear_power%2F2008543.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پیوند_به_بیرون">پیوند به بیرون</h2></div> <div role="navigation" aria-labelledby="sister-projects" class="metadata plainlinks sistersitebox plainlist mbox-small" style="border:1px solid #aaa;padding:0;background:#f9f9f9"><div style="padding:0.75em 0;text-align:center">اسرائیلدر <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%B1_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%A7" title="ویکی‌پدیا:پروژه‌های خواهر ویکی‌مدیا">پروژه‌های خواهر</a> ویکی‌پدیا</div><ul style="border-top:1px solid #aaa;padding:0.75em 0;width:217px;margin:0 auto"><li style="min-height:31px"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/20px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="20" height="27" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/40px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Israel" class="extiw" title="c:Israel">در میان تصاویر و رسانه‌ها</a> از ویکی‌انبار</li><li style="min-height:31px"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/27px-Wikinews-logo.svg.png" decoding="async" width="27" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/41px-Wikinews-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/54px-Wikinews-logo.svg.png 2x" data-file-width="759" data-file-height="415" /><a href="https://fa.wikinews.org/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="extiw" title="n:رده:اسرائیل">در میان خبرها</a> از ویکی‌خبر</li><li style="min-height:31px"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/23px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="23" height="27" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/35px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/46px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /><a href="https://fa.wikiquote.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="extiw" title="q:اسرائیل">در میان گفتاوردها</a> از ویکی‌گفتاورد</li><li style="min-height:31px"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg/27px-Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg.png" decoding="async" width="27" height="27" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg/41px-Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg/54px-Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg.png 2x" data-file-width="193" data-file-height="193" /><a href="https://fa.wikivoyage.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="extiw" title="voy:اسرائیل">در میان راهنماهای سفر</a> از ویکی‌سفر</li><li style="min-height:31px"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Wikiversity_logo_2017.svg/27px-Wikiversity_logo_2017.svg.png" decoding="async" width="27" height="22" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Wikiversity_logo_2017.svg/41px-Wikiversity_logo_2017.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Wikiversity_logo_2017.svg/54px-Wikiversity_logo_2017.svg.png 2x" data-file-width="626" data-file-height="512" /><a href="https://fa.wikiversity.org/wiki/Special:Search/%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="extiw" title="v:Special:Search/اسرائیل">در میان مراجع</a> از ویکی‌دانشگاه</li></ul></div> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39648996">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:right;border-left-width:2px;border-right-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#b3ccff}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#dbe7ff}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e5edff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:right;text-align:right;margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox-list li{unicode-bidi:isolate}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="جعبه‌های_ناوبری_اسرائیل" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:#e8e8ff;"><div id="جعبه‌های_ناوبری_اسرائیل" style="font-size:114%;margin:0 4em">جعبه‌های ناوبری اسرائیل</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;font-size:114%"><div style="padding:0px"> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="نیروهای_دفاعی_اسرائیل" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AA%D8%B2%D8%A7%D8%AD%D8%A7%D9%84_%D9%88_%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AA%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="الگو:تزاحال و نیروهای امنیتی اسرائیل"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AA%D8%B2%D8%A7%D8%AD%D8%A7%D9%84_%D9%88_%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AA%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="بحث الگو:تزاحال و نیروهای امنیتی اسرائیل"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AA%D8%B2%D8%A7%D8%AD%D8%A7%D9%84_%D9%88_%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AA%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:تزاحال و نیروهای امنیتی اسرائیل"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="نیروهای_دفاعی_اسرائیل" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%B4_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="mw-redirect" title="ارتش اسرائیل">نیروهای دفاعی اسرائیل</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="تسلیحات_/_Commands_/_Directorates_/_Attachés" style="font-size:114%;margin:0 4em">تسلیحات / Commands / Directorates / Attachés</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8em">بازوها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="نیروی دریایی اسرائیل">نیروی دریایی اسرائیل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D9%87%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="نیروی هوایی اسرائیل">نیروی هوایی اسرائیل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="نیروی زمینی اسرائیل">نیروی زمینی اسرائیل</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8em">Commands</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%87%DB%8C_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="فرماندهی شمالی اسرائیل">فرماندهی شمالی اسرائیل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%87%DB%8C_%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="فرماندهی مرکزی اسرائیل">فرماندهی مرکزی اسرائیل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%87%DB%8C_%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="فرماندهی جنوبی اسرائیل">فرماندهی جنوبی اسرائیل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%87%DB%8C_%D8%AC%D8%A8%D9%87%D9%87_%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="فرماندهی جبهه داخلی اسرائیل">فرماندهی جبهه داخلی اسرائیل</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8em">Directorates</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF_%DA%A9%D9%84_%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B9%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="ستاد کل نیروهای دفاعی اسرائیل">ستاد کل نیروهای دفاعی اسرائیل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Operations_Directorate&action=edit&redlink=1" class="new" title="Operations Directorate (صفحه وجود ندارد)">Operations</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%D8%A7%D9%86" title="آمان">آمان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Planning_Directorate&action=edit&redlink=1" class="new" title="Planning Directorate (صفحه وجود ندارد)">Planning</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Manpower_Directorate&action=edit&redlink=1" class="new" title="Manpower Directorate (صفحه وجود ندارد)">Manpower</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Technological_and_Logistics_Directorate&action=edit&redlink=1" class="new" title="Technological and Logistics Directorate (صفحه وجود ندارد)">Technological and Logistics</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Computer_Service_Directorate&action=edit&redlink=1" class="new" title="Computer Service Directorate (صفحه وجود ندارد)">Computer Service</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Depth_Corps&action=edit&redlink=1" class="new" title="Depth Corps (صفحه وجود ندارد)">Depth Corps</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8em"><a href="/w/index.php?title=Attach%C3%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Attaché (صفحه وجود ندارد)">Attaché</a>s</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Financial_Advisor_to_the_Chief_of_Staff&action=edit&redlink=1" class="new" title="Financial Advisor to the Chief of Staff (صفحه وجود ندارد)">Financial advisor</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Women%27s_Affairs_advisor&action=edit&redlink=1" class="new" title="Women's Affairs advisor (صفحه وجود ندارد)">Women's Affairs advisor</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Military_Advocate_General&action=edit&redlink=1" class="new" title="Military Advocate General (صفحه وجود ندارد)">Military Advocate General</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Military_Court_of_Appeals&action=edit&redlink=1" class="new" title="Military Court of Appeals (صفحه وجود ندارد)">Court of Appeals</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Coordinator_of_Government_Activities_in_the_Territories&action=edit&redlink=1" class="new" title="Coordinator of Government Activities in the Territories (صفحه وجود ندارد)">Coordinator of Government Activities in the Territories</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="سپاه_ها" style="font-size:114%;margin:0 4em">سپاه ها</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8em">نیروهای زمینی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D9%87_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="سپاه پیاده اسرائیل">سپاه پیاده اسرائیل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D9%87_%D8%B2%D8%B1%D9%87%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="سپاه زرهی اسرائیل">سپاه زرهی اسرائیل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D9%87_%D8%AA%D9%88%D9%BE%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="سپاه توپخانه اسرائیل">سپاه توپخانه اسرائیل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D9%87_%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="سپاه مهندسی رزمی اسرائیل">سپاه مهندسی رزمی اسرائیل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D9%87_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="سپاه اطلاعات رزمی اسرائیل">سپاه اطلاعات رزمی اسرائیل</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8em">Infantry brigades</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%D9%BE_%DB%B8%DB%B9_%D8%B9%D9%88%D8%B2" title="تیپ ۸۹ عوز">تیپ ۸۹ عوز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%D9%BE_%DB%B3%DB%B5_%DA%86%D8%AA%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B2" title="تیپ ۳۵ چترباز">تیپ ۳۵ چترباز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%D9%BE_%DB%B1_%DA%AF%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="تیپ ۱ گولانی">تیپ ۱ گولانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%D9%BE_%DB%B9%DB%B3%DB%B3_%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%84" title="تیپ ۹۳۳ نهال">تیپ ۹۳۳ نهال</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%D9%BE_%DB%B8%DB%B4_%DA%AF%DB%8C%D9%88%D8%A7%D8%AA%DB%8C" title="تیپ ۸۴ گیواتی">تیپ ۸۴ گیواتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%D9%BE_%DA%A9%D9%81%DB%8C%D8%B1" class="mw-redirect" title="تیپ کفیر">تیپ کفیر</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8em">Armor brigades</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%D9%BE_%DB%B7_%D8%B2%D8%B1%D9%87%DB%8C_%D9%87%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%81%D8%A7_%D8%B4%DB%8C%D9%88%D8%A7" title="تیپ ۷ زرهی هاتیفا شیوا">تیپ ۷ زرهی هاتیفا شیوا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%D9%BE_%DB%B1%DB%B8%DB%B8_%D8%B2%D8%B1%D9%87%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DA%A9" title="تیپ ۱۸۸ زرهی باراک">تیپ ۱۸۸ زرهی باراک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%D9%BE_%DB%B4%DB%B0%DB%B1_%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D9%81%D9%88%D8%AA_%D9%87%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D9%84" title="تیپ ۴۰۱ ایکفوت هابارزل">تیپ ۴۰۱ ایکفوت هابارزل</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8em">Combat support and rear-front</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Technology_and_Maintenance_Corps&action=edit&redlink=1" class="new" title="Technology and Maintenance Corps (صفحه وجود ندارد)">Technology and Maintenance</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Medical_Corps_(Israel)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Medical Corps (Israel) (صفحه وجود ندارد)">Medical</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Israeli_Intelligence_Corps&action=edit&redlink=1" class="new" title="Israeli Intelligence Corps (صفحه وجود ندارد)">Intelligence</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=C4I_Corps&action=edit&redlink=1" class="new" title="C4I Corps (صفحه وجود ندارد)">C4I</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Education_and_Youth_Corps&action=edit&redlink=1" class="new" title="Education and Youth Corps (صفحه وجود ندارد)">Education</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Adjutant_Corps&action=edit&redlink=1" class="new" title="Adjutant Corps (صفحه وجود ندارد)">Adjutant</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Logistics_Corps&action=edit&redlink=1" class="new" title="Logistics Corps (صفحه وجود ندارد)">Logistics</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Military_Police_Corps_(Israel)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Military Police Corps (Israel) (صفحه وجود ندارد)">Military Police</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Military_Rabbinate&action=edit&redlink=1" class="new" title="Military Rabbinate (صفحه وجود ندارد)">Rabbinate</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B9%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="نیروهای دفاعی اسرائیل">نیروهای دفاعی اسرائیل</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="Divisions" style="font-size:114%;margin:0 4em">Divisions</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8em">عادی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%84%D8%B4%DA%A9%D8%B1_%DB%B3%DB%B6_%D8%B2%D8%B1%D9%87%DB%8C_%DA%AF%D8%A7%D8%B4" title="لشکر ۳۶ زرهی گاش">لشکر ۳۶ زرهی گاش</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%B4%DA%A9%D8%B1_%DB%B1%DB%B6%DB%B2_%D8%B2%D8%B1%D9%87%DB%8C_%D9%87%D8%A7%D9%BE%D9%84%D8%A7%D8%AF%D8%A7" title="لشکر ۱۶۲ زرهی هاپلادا">لشکر ۱۶۲ زرهی هاپلادا</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8em">Territorial</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%84%D8%B4%DA%A9%D8%B1_%DB%B8%DB%B0_%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D9%88%D9%85" title="لشکر ۸۰ ایدوم">لشکر ۸۰ ایدوم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%B4%DA%A9%D8%B1_%DB%B9%DB%B1_%DA%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%84%D9%87" class="mw-redirect" title="لشکر ۹۱ گالیله">لشکر ۹۱ گالیله</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%B4%DA%A9%D8%B1_%DB%B1%DB%B4%DB%B3_%D8%BA%D8%B2%D9%87" title="لشکر ۱۴۳ غزه">لشکر ۱۴۳ غزه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%B4%DA%A9%D8%B1_%DB%B2%DB%B1%DB%B0_%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D9%86" title="لشکر ۲۱۰ باشان">لشکر ۲۱۰ باشان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%B4%DA%A9%D8%B1_%DB%B8%DB%B7%DB%B7_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%D8%A7_%D9%88_%D8%B4%D9%88%D9%85%D8%B1%D9%88%D9%86" title="لشکر ۸۷۷ یهودا و شومرون">لشکر ۸۷۷ یهودا و شومرون</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8em">Reserve</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%84%D8%B4%DA%A9%D8%B1_%DB%B9%DB%B8_%DA%86%D8%AA%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B2_%D9%87%D8%A7%D8%A6%D8%B4" title="لشکر ۹۸ چترباز هائش">لشکر ۹۸ چترباز هائش</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%B4%DA%A9%D8%B1_%DB%B1%DB%B4%DB%B6_%D9%87%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%BE%D8%A7%D8%AA%D8%B2" title="لشکر ۱۴۶ هاماپاتز">لشکر ۱۴۶ هاماپاتز</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%B4%DA%A9%D8%B1_%DB%B3%DB%B0%DB%B4_%D8%B2%D8%B1%D9%87%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="لشکر ۳۰۴ زرهی ایدان">لشکر ۳۰۴ زرهی ایدان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%B4%DA%A9%D8%B1_%DB%B2%DB%B5%DB%B2_%D8%B3%DB%8C%D9%86%D8%A7" title="لشکر ۲۵۲ سینا">لشکر ۲۵۲ سینا</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="درجات" style="font-size:114%;margin:0 4em">درجات</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Israel_Defense_Forces_insignia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Israel Defense Forces insignia (صفحه وجود ندارد)">Berets, units symbols and uniform</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D8%AA_%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B9%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="mw-redirect" title="درجات نظامی نیروهای دفاعی اسرائیل">درجات نظامی نیروهای دفاعی اسرائیل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Israeli_military_decorations&action=edit&redlink=1" class="new" title="Israeli military decorations (صفحه وجود ندارد)">Decorations</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="دیگر_موضوعات" style="font-size:114%;margin:0 4em">دیگر موضوعات</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=History_of_the_Israel_Defense_Forces&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of the Israel Defense Forces (صفحه وجود ندارد)">History</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="mw-redirect" title="جنگ‌های اسرائیل">جنگ‌های اسرائیل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%AC%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="جنایات جنگی اسرائیل">جنایات جنگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%AA%D9%86%D8%A7%D8%B9_%D8%A7%D8%B2_%D8%AE%D8%AF%D9%85%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%B4_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="امتناع از خدمت در ارتش اسرائیل">امتناع از خدمت در ارتش اسرائیل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=List_of_the_Israel_Defense_Forces_operations&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of the Israel Defense Forces operations (صفحه وجود ندارد)">Operations</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Israeli_special_forces_units&action=edit&redlink=1" class="new" title="Israeli special forces units (صفحه وجود ندارد)">Special forces</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B9_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="وزارت دفاع اسرائیل">وزارت دفاع اسرائیل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Israeli_Military_Order&action=edit&redlink=1" class="new" title="Israeli Military Order (صفحه وجود ندارد)">Israeli Military Order</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Military_equipment_of_Israel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Military equipment of Israel (صفحه وجود ندارد)">Military equipment</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Israeli_checkpoint&action=edit&redlink=1" class="new" title="Israeli checkpoint (صفحه وجود ندارد)">Checkpoint</a>s</li> <li><a href="/w/index.php?title=Israeli_military_prison&action=edit&redlink=1" class="new" title="Israeli military prison (صفحه وجود ندارد)">Military prison</a>s</li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AA%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="نیروهای امنیتی اسرائیل">نیروهای امنیتی اسرائیل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%D8%A7%D8%AF" title="موساد">موساد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%A8%D8%A7%DA%A9" title="شاباک">شاباک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%B3_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="پلیس اسرائیل">پلیس اسرائیل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%B3_%D9%85%D8%B1%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="پلیس مرزبانی اسرائیل">پلیس مرزبانی اسرائیل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="جامعه اطلاعاتی اسرائیل">جامعه اطلاعاتی اسرائیل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=National_Security_Council_(Israel)&action=edit&redlink=1" class="new" title="National Security Council (Israel) (صفحه وجود ندارد)">Security Council</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Foreign_Affairs_and_Defense_Committee&action=edit&redlink=1" class="new" title="Foreign Affairs and Defense Committee (صفحه وجود ندارد)">Foreign Affairs and Defense Committee</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="دانشگاه‌های_اصلی_اسرائیل" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="الگو:دانشگاه‌های اسرائیل"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:دانشگاه‌های اسرائیل (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:دانشگاه‌های اسرائیل"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="دانشگاه‌های_اصلی_اسرائیل" style="font-size:114%;margin:0 4em">دانشگاه‌های اصلی اسرائیل</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A8%D9%86_%DA%AF%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%88%D9%86" title="دانشگاه بن گوریون">دانشگاه بن گوریون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AD%DB%8C%D9%81%D8%A7" title="دانشگاه حیفا">دانشگاه حیفا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%86" title="دانشگاه برایلان">دانشگاه برایلان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B9%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85" title="دانشگاه عبری اورشلیم">دانشگاه عبری اورشلیم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AA%D9%84%E2%80%8C%D8%A2%D9%88%DB%8C%D9%88" title="دانشگاه تل‌آویو">دانشگاه تل‌آویو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="دانشگاه آزاد اسرائیل">دانشگاه آزاد اسرائیل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AE%D9%86%DB%8C%D9%88%D9%86" title="تخنیون">مؤسسه فناوری اسرائیل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A4%D8%B3%D8%B3%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%85%D9%86" title="مؤسسه علوم وایزمن">مؤسسه علوم وایزمن</a></li></ul> </div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="1" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Emblem_of_Israel.svg" class="mw-file-description" title="نماد اسرائیل"><img alt="نماد اسرائیل" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Israel.svg/34px-Emblem_of_Israel.svg.png" decoding="async" width="34" height="42" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Israel.svg/51px-Emblem_of_Israel.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Israel.svg/68px-Emblem_of_Israel.svg.png 2x" data-file-width="863" data-file-height="1071" /></a></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="رسانه‌های_اصلی_اسرائیل" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="الگو:رسانه‌ها در اسرائیل"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:رسانه‌ها در اسرائیل (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:رسانه‌ها در اسرائیل"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="رسانه‌های_اصلی_اسرائیل" style="font-size:114%;margin:0 4em">رسانه‌های اصلی اسرائیل</div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">روزنامه‌های اصلی اسرائیل</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%DA%AF%D9%84%D9%88%D8%A8%D8%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="روزنامه گلوبز (صفحه وجود ندارد)">گلوبز</a> • <a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D8%A2%D8%B1%D8%AA%D8%B5" class="mw-redirect" title="هاآرتص">هاآرتص</a> • <a href="/w/index.php?title=%D9%87%D8%A7_%D9%85%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="ها مودیا (صفحه وجود ندارد)">ها مودیا</a> • <a href="/w/index.php?title=%D9%87%D8%A7_%D8%B2%D9%88%D9%81%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="ها زوفه (صفحه وجود ندارد)">ها زوفه</a> • <a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="روزنامه اسرائیلی (صفحه وجود ندارد)">اسرائیلی</a> • <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%88" title="معاریو">معاریو</a> • <a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D9%88%D8%B2%D8%A7%D9%84%D9%85_%D9%BE%D8%B3%D8%AA" title="جروزالم پست">جروزالم پست</a> • <a href="/w/index.php?title=%DB%8C%D8%A7%D8%AA%D8%AF_%D9%86%DB%8C%D8%B9%D9%85%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="یاتد نیعمان (صفحه وجود ندارد)">یاتد نیعمان</a> • <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%A7%DA%A9%D9%88%D8%B1_%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D9%88%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="ماکور ریشون (صفحه وجود ندارد)">ماکور ریشون</a> • <a href="/wiki/%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%B9%D9%88%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%D8%B1%D9%88%D9%86%D9%88%D8%AA" title="یدیعوت اخرونوت">یدیعوت اخرونوت</a></div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="2" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Flag_of_Israel.svg" class="mw-file-description" title="پرچم اسرائیل"><img alt="پرچم اسرائیل" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Israel.svg/100px-Flag_of_Israel.svg.png" decoding="async" width="100" height="73" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Israel.svg/150px-Flag_of_Israel.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Israel.svg/200px-Flag_of_Israel.svg.png 2x" data-file-width="1100" data-file-height="800" /></a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">شبکه‌های تلویزیونی و ایستگاه‌های مرکزی رادیویی در اسرائیل</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%88_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="mw-redirect" title="رادیو اسرائیل">رادیو اسرائیل</a> • <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%88_%DA%AF%D9%84%DA%AF%D9%84%D8%AA%D8%B2" title="رادیو گلگلتز">رادیو گلگلتز</a> • <a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%88_%D8%B1%D8%A7%D8%B4%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="رادیو راشت الف (صفحه وجود ندارد)">رادیو راشت الف</a> • <a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%88_%D8%B1%D8%A7%D8%B4%D8%AA_%D8%A8%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="رادیو راشت بت (صفحه وجود ندارد)">رادیو راشت بت</a> • <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%88_%D8%B1%D8%A7%D8%B4%D8%AA_%DA%AF%DB%8C%D9%85%D9%84" title="رادیو راشت گیمل">رادیو راشت گیمل</a> • <a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%88_%D9%82%D9%84%DB%8C%D8%B2%D8%AD%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="رادیو قلیزحل (صفحه وجود ندارد)">رادیو قلیزحل</a> • <a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%84_%DB%B1_(%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84)&action=edit&redlink=1" class="new" title="کانال ۱ (اسرائیل) (صفحه وجود ندارد)">کانال ۱</a> • <a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%84_%DB%B2_(%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84)&action=edit&redlink=1" class="new" title="کانال ۲ (اسرائیل) (صفحه وجود ندارد)">کانال ۲</a> • <a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%84_%DB%B1%DB%B0_(%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84)&action=edit&redlink=1" class="new" title="کانال ۱۰ (اسرائیل) (صفحه وجود ندارد)">کانال ۱۰</a> • </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="مناقشه_اسرائیل–فلسطین" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%82%D8%B4%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="الگو:مناقشه اسرائیلی‌ها و فلسطینیان"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%82%D8%B4%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="بحث الگو:مناقشه اسرائیلی‌ها و فلسطینیان"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%82%D8%B4%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:مناقشه اسرائیلی‌ها و فلسطینیان"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="مناقشه_اسرائیل–فلسطین" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86_%D9%88_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="درگیری فلسطین و اسرائیل">مناقشه اسرائیل–فلسطین</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="شرکت‌کنندگان" style="font-size:114%;margin:0 4em">شرکت‌کنندگان</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a class="mw-selflink selflink">اسرائیل</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B9%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="نیروهای دفاعی اسرائیل">نیروهای دفاعی اسرائیل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%B3_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="پلیس اسرائیل">پلیس اسرائیل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%D8%A7%D8%AF" title="موساد">موساد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%A8%D8%A7%DA%A9" title="شاباک">شاباک</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="مردم فلسطینی">فلسطینی‌ها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;">اصلی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B4%DA%A9%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%AE%D9%88%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="تشکیلات خودگردان فلسطین">تشکیلات خودگردان فلسطین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%D8%AE%D8%B4_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="سازمان آزادی‌بخش فلسطین">سازمان آزادی‌بخش فلسطین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%AA%D8%AD_(%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86)" title="فتح (سازمان)">فتح</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%85%D8%A7%D8%B3" title="حماس">حماس</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;">طرف‌های دیگر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%D9%87%D8%AF%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%82%D8%B5%DB%8C" title="گردان‌های شهدای الاقصی">گردان‌های شهدای الاقصی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D9%87%D9%87_%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%8C%DA%A9_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="جبهه دموکراتیک برای آزادی فلسطین">جبهه دموکراتیک برای آزادی فلسطین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Palestine_Liberation_Front&action=edit&redlink=1" class="new" title="Palestine Liberation Front (صفحه وجود ندارد)">پی‌ال‌اف</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="جهاد اسلامی فلسطین">جهاد اسلامی فلسطین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D9%87%D9%87_%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%D8%AE%D9%84%D9%82_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="جبهه نبرد خلق فلسطین">جبهه نبرد خلق فلسطین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D9%87%D9%87_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="جبهه مردمی برای آزادی فلسطین">جبهه مردمی برای آزادی فلسطین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D9%87%D9%87_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86_%E2%80%93_%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%87%DB%8C_%DA%A9%D9%84" class="mw-redirect" title="جبهه مردمی برای آزادی فلسطین – فرماندهی کل">جبهه مردمی برای آزادی فلسطین – فرماندهی کل</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%85%DB%8C%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%88%D9%85%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%DB%8C" title="کمیته‌های مقاومت مردمی">کمیته‌های مقاومت مردمی</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">گروه‌های دیگر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87_%D8%B9%D8%B1%D8%A8" title="اتحادیه عرب">اتحادیه عرب</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86" title="حزب‌الله لبنان">حزب‌الله لبنان</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="شخصیت‌ها" style="font-size:114%;margin:0 4em">شخصیت‌ها</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="اسرائیلی‌ها">اسرائیلی‌ها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B4%D9%87_%D8%A2%D8%B1%D9%86%D8%B3" title="موشه آرنس">موشه آرنس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ami_Ayalon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ami Ayalon (صفحه وجود ندارد)">Ami Ayalon</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DA%A9" title="ایهود باراک">ایهود باراک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%AE%D9%85_%D8%A8%DA%AF%DB%8C%D9%86" title="مناخم بگین">مناخم بگین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A6%DB%8C%D8%B1_%D8%AF%D8%A7%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="مئیر داگان">مئیر داگان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B4%D9%87_%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="موشه دایان">موشه دایان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Avi_Dichter&action=edit&redlink=1" class="new" title="Avi Dichter (صفحه وجود ندارد)">Avi Dichter</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Yuval_Diskin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yuval Diskin (صفحه وجود ندارد)">Yuval Diskin</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%DA%AF%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%88%D9%86" title="داوید بن گوریون">داوید بن گوریون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%85_%D9%87%D8%A7%D9%84%D9%88%DB%8C" title="افراییم هالوی">افراییم هالوی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%AD%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%AA%D8%B3" title="دان حالوتس">دان حالوتس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B3%DB%8C%D9%BE%DB%8C_%D9%84%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C" title="تسیپی لیونی">تسیپی لیونی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%D8%AF%D8%A7_%D9%85%D8%A6%DB%8C%D8%B1" title="گلدا مئیر">گلدا مئیر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%A6%D9%88%D9%84_%D9%85%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%B2" title="شائول موفاز">شائول موفاز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AD%D8%A7%D9%82_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%AE%D8%A7%DB%8C" title="اسحاق مردخای">اسحاق مردخای</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86_%D9%86%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%87%D9%88" title="بنیامین نتانیاهو">بنیامین نتانیاهو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84%D9%85%D8%B1%D8%AA" title="ایهود اولمرت">ایهود اولمرت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%86_%D9%BE%D8%B1%D8%B2" title="شیمون پرز">شیمون پرز</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Yaakov_Peri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yaakov Peri (صفحه وجود ندارد)">Yaakov Peri</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AD%D8%A7%D9%82_%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D9%86" title="اسحاق رابین">اسحاق رابین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Amnon_Lipkin-Shahak&action=edit&redlink=1" class="new" title="Amnon Lipkin-Shahak (صفحه وجود ندارد)">Amnon Lipkin-Shahak</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AD%D8%A7%D9%82_%D8%B4%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1" title="اسحاق شامیر">اسحاق شامیر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%DB%8C%D9%84_%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86" title="آریل شارون">آریل شارون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8%D8%AA%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%AA" title="شبتای شاویت">شبتای شاویت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B4%D9%87_%DB%8C%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%86" title="موشه یعلون">موشه یعلون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%85" title="دانی یاتوم">دانی یاتوم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%88%DB%8C_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D8%B1" title="زوی زمیر">زوی زمیر</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="مردم فلسطینی">فلسطینی‌ها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3" title="ابوعباس">ابوعباس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D9%88%D8%AF_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3" title="محمود عباس">محمود عباس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C_%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D8%AA" title="موسی عرفات">موسی عرفات</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%B1_%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D8%AA" title="یاسر عرفات">یاسر عرفات</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%AD%DB%8C%DB%8C_%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D8%B4" title="یحیی عیاش">یحیی عیاش</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B1%D8%BA%D9%88%D8%AB%DB%8C" title="مروان برغوثی">مروان برغوثی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AF%D8%AD%D9%84%D8%A7%D9%86" title="محمد دحلان">محمد دحلان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%B6%DB%8C%D9%81" title="محمد ضیف">محمد ضیف</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%B1%D8%AC_%D8%AD%D8%A8%D8%B4" title="جورج حبش">جورج حبش</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%B9_%D8%AD%D8%AF%D8%A7%D8%AF" title="ودیع حداد">ودیع حداد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D9%84_%D9%87%D9%86%DB%8C%D9%87" title="اسماعیل هنیه">اسماعیل هنیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%DB%8C%D9%81_%D8%AD%D9%88%D8%A7%D8%AA%D9%85%D9%87" title="نایف حواتمه">نایف حواتمه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="محمد امین الحسینی">امین الحسینی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ghazi_al-Jabali&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ghazi al-Jabali (صفحه وجود ندارد)">Ghazi Jabali</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AC%D8%A8%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="احمد جبرئیل">احمد جبرئیل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%84%DB%8C%D9%84_%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1" title="خلیل الوزیر">خلیل الوزیر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD_%D8%AE%D9%84%D9%81" title="صلاح خلف">صلاح خلف</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D9%84%D8%A7_%D8%AE%D8%A7%D9%84%D8%AF" title="لیلا خالد">لیلا خالد</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Izz_El-Deen_Sheikh_Khalil&action=edit&redlink=1" class="new" title="Izz El-Deen Sheikh Khalil (صفحه وجود ندارد)">Sheikh Khalil</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%84%D8%AF_%D9%85%D8%B4%D8%B9%D9%84" title="خالد مشعل">خالد مشعل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%87%DB%8C%D8%B1_%D9%85%D8%AD%D8%B3%D9%86" title="زهیر محسن">زهیر محسن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%85%D8%B5%D8%B7%D9%81%DB%8C" title="ابوعلی مصطفی">ابوعلی مصطفی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%86%D8%B6%D8%A7%D9%84" title="ابونضال">ابونضال</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B2%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D9%82%D8%B3%D8%A7%D9%85" title="عزالدین قسام">عزالدین قسام</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jibril_Rajoub&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jibril Rajoub (صفحه وجود ندارد)">Jibril Rajoub</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B2%DB%8C%D8%B2_%D8%B1%D9%86%D8%AA%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="عبدالعزیز رنتیسی">عبدالعزیز رنتیسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ali_Hassan_Salameh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ali Hassan Salameh (صفحه وجود ندارد)">Ali Hassan Salameh</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD_%D8%B4%D8%AD%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="صلاح شحاده">صلاح شحاده</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%85%D8%B6%D8%A7%D9%86_%D8%B4%D9%84%D8%AD" title="رمضان شلح">رمضان شلح</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%AA%D8%AD%DB%8C_%D8%B4%D9%82%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="فتحی شقاقی">فتحی شقاقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AD%D9%84%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D9%85%DB%8C%D9%85%DB%8C" title="احلام تمیمی">احلام تمیمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF_%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%86" title="احمد یاسین">احمد یاسین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D9%86%D8%AE%D8%A7%D9%84%D9%87" title="زیاد نخاله">زیاد نخاله</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="گاهشمار" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/w/index.php?title=History_of_the_Israeli%E2%80%93Palestinian_conflict&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of the Israeli–Palestinian conflict (صفحه وجود ندارد)">گاهشمار</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="پس‌زمینه" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-right:0.5em;"><a href="/w/index.php?title=Sectarian_conflict_in_Mandatory_Palestine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sectarian conflict in Mandatory Palestine (صفحه وجود ندارد)">پس‌زمینه</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="۱۹۲۰–۱۹۴۸" scope="row" class="navbox-group" style="width:6.0em">۱۹۲۰–۱۹۴۸</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%82%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%85%D8%AA_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="قیمومت بریتانیا بر فلسطین">قیمومت بریتانیا بر فلسطین</a> (<a href="/w/index.php?title=Intercommunal_conflict_in_Mandatory_Palestine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Intercommunal conflict in Mandatory Palestine (صفحه وجود ندارد)">intercommunal conflict</a>)</li> <li>۱۹۲۰ <ul><li><a href="/wiki/%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%85_%DB%B1%DB%B9%DB%B2%DB%B0_%D8%AC%D8%B4%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C" title="قیام ۱۹۲۰ جشنواره حضرت موسی">قیام ۱۹۲۰ جشنواره حضرت موسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Battle_of_Tel_Hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Battle of Tel Hai (صفحه وجود ندارد)">Battle of Tel Hai</a></li></ul></li> <li>۱۹۲۱ <a href="/w/index.php?title=Jaffa_riots&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jaffa riots (صفحه وجود ندارد)">Jaffa riots</a></li> <li>۱۹۲۹ <a href="/w/index.php?title=1929_Palestine_riots&action=edit&redlink=1" class="new" title="1929 Palestine riots (صفحه وجود ندارد)">Palestine riots</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=1929_Hebron_massacre&action=edit&redlink=1" class="new" title="1929 Hebron massacre (صفحه وجود ندارد)">Hebron massacre</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=1929_Safed_massacre&action=edit&redlink=1" class="new" title="1929 Safed massacre (صفحه وجود ندارد)">Safed massacre</a></li></ul></li> <li>۱۹۳۶–۳۹ <a href="/w/index.php?title=1936%E2%80%9339_Arab_revolt_in_Palestine&action=edit&redlink=1" class="new" title="1936–39 Arab revolt in Palestine (صفحه وجود ندارد)">Arab revolt</a></li> <li>1944–47 <a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%B4_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="شورش یهودیان در فلسطین">شورش یهودیان در فلسطین</a></li> <li>۱۹۴۷–۴۸ <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86_%D8%AA%D8%AD%D8%AA_%D9%82%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%85%D8%AA_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7_(%DB%B1%DB%B9%DB%B4%DB%B8%E2%80%93%DB%B1%DB%B9%DB%B4%DB%B7)" title="جنگ داخلی در فلسطین تحت قیمومت بریتانیا (۱۹۴۸–۱۹۴۷)">جنگ داخلی در فلسطین تحت قیمومت بریتانیا (۱۹۴۸–۱۹۴۷)</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="۱۹۴۸–۱۹۷۰" scope="row" class="navbox-group" style="width:6.0em">۱۹۴۸–۱۹۷۰</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li>۱۹۴۸ <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%B9%D8%B1%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_(%DB%B1%DB%B9%DB%B4%DB%B8)" class="mw-redirect" title="جنگ عرب‌ها و اسرائیل (۱۹۴۸)">جنگ عرب‌ها و اسرائیل</a> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%DB%B1%DB%B9%DB%B4%DB%B8" title="کشتارهای جنگ ۱۹۴۸">کشتارهای جنگ</a></li></ul></li> <li>۱۹۴۸–اکنون <a href="/wiki/%D9%81%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="فداییون فلسطین">فداییون فلسطین</a> <ul><li>۱۹۵۱–۱۹۶۷ <a href="/w/index.php?title=List_of_attacks_against_Israeli_civilians_before_1967&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of attacks against Israeli civilians before 1967 (صفحه وجود ندارد)">حملاتagainst Israeli civilians</a></li> <li>دهه ۱۹۵۰–دهه ۱۹۶۰ <a href="/w/index.php?title=Reprisal_operations&action=edit&redlink=1" class="new" title="Reprisal operations (صفحه وجود ندارد)">IDF reprisal operations</a></li></ul></li> <li>۱۹۵۳ <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%B1_%D9%82%D8%A8%DB%8C%D9%87" title="کشتار قبیه">کشتار قبیه</a></li> <li>۱۹۵۶ <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%B1_%DA%A9%D9%81%D8%B1%D9%82%D8%A7%D8%B3%D9%85" title="کشتار کفرقاسم">کفرقاسم</a> / <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%B3" class="mw-redirect" title="کشتار خان‌یونس">کشتار خان‌یونس</a> / <a href="/w/index.php?title=Rafah_massacre&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rafah massacre (صفحه وجود ندارد)">Rafah massacre</a>s</li> <li>۱۹۶۷ <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%B4%D8%B4%E2%80%8C%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%87" title="جنگ شش‌روزه">جنگ شش‌روزه</a></li> <li>۱۹۶۷–۷۰ <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D9%81%D8%B1%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%D8%B2%D8%A7" title="جنگ فرسایش‌زا">جنگ فرسایش‌زا</a> <ul><li>۱۹۶۸ <a href="/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%85%D9%87" title="نبرد کرامه">نبرد کرامه</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-right:0.5em;"><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;"><a href="/wiki/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%88%D9%85%D8%AA_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8_%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86" title="مقاومت فلسطین در جنوب لبنان">مقاومت فلسطین در جنوب لبنان</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="۱۹۶۸–۱۹۸۲" scope="row" class="navbox-group" style="width:6.0em">۱۹۶۸–۱۹۸۲</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li>۱۹۷۰ <a href="/w/index.php?title=Avivim_school_bus_massacre&action=edit&redlink=1" class="new" title="Avivim school bus massacre (صفحه وجود ندارد)">Avivim school bus massacre</a></li> <li>۱۹۷۲ <a href="/w/index.php?title=Sabena_Flight_571&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sabena Flight 571 (صفحه وجود ندارد)">Sabena Flight 571</a> / <a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%BE%DB%8C%DA%A9_%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%AE" class="mw-redirect" title="واقعه المپیک مونیخ">واقعه المپیک مونیخ</a> / <a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%AE%D8%B4%D9%85_%D8%AE%D8%AF%D8%A7" title="عملیات خشم خدا">عملیات "خشم خدا"</a> (۱۹۷۳ <a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%84%DB%8C%D9%84%D9%87%D8%A7%D9%85%D8%B1" title="بحران لیلهامر">بحران لیلهامر</a>)</li> <li>۱۹۷۴ <a href="/w/index.php?title=Kiryat_Shmona_massacre&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kiryat Shmona massacre (صفحه وجود ندارد)">Kiryat Shmona massacre</a> / <a href="/w/index.php?title=Ma%27alot_massacre&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ma'alot massacre (صفحه وجود ندارد)">Ma'alot massacre</a></li> <li>۱۹۷۵ <a href="/w/index.php?title=Savoy_Hotel_Attack&action=edit&redlink=1" class="new" title="Savoy Hotel Attack (صفحه وجود ندارد)">Savoy Hotel Attack</a></li> <li>۱۹۷۶ <a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%A8%D9%87" title="عملیات انتبه">عملیات "اِنتِبه"</a></li> <li>۱۹۷۸ <a href="/w/index.php?title=Coastal_Road_massacre&action=edit&redlink=1" class="new" title="Coastal Road massacre (صفحه وجود ندارد)">Coastal Road massacre</a> / <a href="/w/index.php?title=1978_South_Lebanon_conflict&action=edit&redlink=1" class="new" title="1978 South Lebanon conflict (صفحه وجود ندارد)">South Lebanon conflict</a></li> <li>۱۹۸۰ <a href="/w/index.php?title=Misgav_Am_hostage_crisis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Misgav Am hostage crisis (صفحه وجود ندارد)">Misgav Am hostage crisis</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="۱۹۷۳–۱۹۸۷" scope="row" class="navbox-group" style="width:6.0em">۱۹۷۳–۱۹۸۷</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li>۱۹۷۳ <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%DB%8C%D9%88%D9%85_%DA%A9%DB%8C%D9%BE%D9%88%D8%B1" title="جنگ یوم کیپور">جنگ یوم کیپور</a></li> <li>۱۹۷۵ <a href="/wiki/%D8%A8%D9%85%D8%A8%E2%80%8C%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%DB%8C%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%86_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%D8%A7" title="بمب‌گذاری‌های خیابان بن یهودا">بمب‌گذاری‌های خیابان بن یهودا</a></li> <li>۱۹۸۲ <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%DB%B1%DB%B9%DB%B8%DB%B2_%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86" title="جنگ ۱۹۸۲ لبنان">جنگ لبنان</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Siege_of_Beirut&action=edit&redlink=1" class="new" title="Siege of Beirut (صفحه وجود ندارد)">Siege of Beirut</a></li></ul></li> <li>۱۹۸۴ <a href="/w/index.php?title=Bus_300_affair&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bus 300 affair (صفحه وجود ندارد)">Bus 300 affair</a></li> <li>۱۹۸۵ <a href="/w/index.php?title=Achille_Lauro_hijacking&action=edit&redlink=1" class="new" title="Achille Lauro hijacking (صفحه وجود ندارد)">Achille Lauro hijacking</a> / <a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D9%BE%D8%A7%DB%8C_%DA%86%D9%88%D8%A8%DB%8C%D9%86" title="عملیات پای چوبین">عملیات پای چوبین</a></li> <li>۱۹۸۷ <a href="/w/index.php?title=Night_of_the_Gliders&action=edit&redlink=1" class="new" title="Night of the Gliders (صفحه وجود ندارد)">Night of the Gliders</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-right:0.5em;"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B6%D9%87_%D8%A7%D9%88%D9%84" title="انتفاضه اول">انتفاضه اول</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="۱۹۸۷–۱۹۹۱" scope="row" class="navbox-group" style="width:6.0em">۱۹۸۷–۱۹۹۱</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li>۱۹۸۸ <a href="/wiki/%D8%AE%D9%84%DB%8C%D9%84_%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1" title="خلیل الوزیر">خلیل الوزیر</a></li> <li>۱۹۸۹ <a href="/w/index.php?title=Tel_Aviv%E2%80%93Jerusalem_bus_405_suicide_attack&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tel Aviv–Jerusalem bus 405 suicide attack (صفحه وجود ندارد)">Bus 405 attack</a></li> <li>۱۹۹۰ <a href="/w/index.php?title=1990_Temple_Mount_riots&action=edit&redlink=1" class="new" title="1990 Temple Mount riots (صفحه وجود ندارد)">Temple Mount riots</a></li> <li>دهه ۱۹۹۰ <a href="/w/index.php?title=List_of_Palestinian_suicide_attacks&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of Palestinian suicide attacks (صفحه وجود ندارد)">Palestinian suicide attacks</a></li> <li>۱۹۹۴ <a href="/wiki/%D9%82%D8%AA%D9%84%E2%80%8C%D8%B9%D8%A7%D9%85_%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%84%DB%8C%D9%84" title="قتل‌عام مسجد الخلیل">قتل‌عام مسجد الخلیل</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-right:0.5em;"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B6%D9%87_%D8%A7%D9%82%D8%B5%DB%8C" class="mw-redirect" title="انتفاضه اقصی">انتفاضه اقصی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="۲۰۰۰–۲۰۰۵" scope="row" class="navbox-group" style="width:6.0em">۲۰۰۰–۲۰۰۵</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%85%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D9%88%D8%B4%DA%A9%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="حملات موشکی فلسطینی‌ها به اسرائیل">حملات موشکی فلسطینی‌ها به اسرائیل</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=List_of_Palestinian_rocket_attacks_on_Israel&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of Palestinian rocket attacks on Israel (صفحه وجود ندارد)">فهرست</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=List_of_Palestinian_suicide_attacks&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of Palestinian suicide attacks (صفحه وجود ندارد)">Palestinian suicide attacks</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=List_of_Israeli_assassinations&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of Israeli assassinations (صفحه وجود ندارد)">Israeli assassinations</a></li> <li>۲۰۰۰ <a href="/w/index.php?title=October_2000_events&action=edit&redlink=1" class="new" title="October 2000 events (صفحه وجود ندارد)">وقایع اکتبر</a></li> <li>۲۰۰۱ <a href="/w/index.php?title=Santorini_affair&action=edit&redlink=1" class="new" title="Santorini affair (صفحه وجود ندارد)">Santorini</a></li> <li>۲۰۰۲ <a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D8%AA%DB%8C_%D9%86%D9%88%D8%AD" title="عملیات کشتی نوح">عملیات کشتی نوح</a> / <a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%DB%8C%D9%88%D8%A7%D8%B1_%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="عملیات دیوار دفاعی">عملیات دیوار دفاعی</a> / <a href="/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%D8%AC%D9%86%DB%8C%D9%86" title="نبرد جنین">نبرد جنین</a> / <a href="/w/index.php?title=Battle_of_Nablus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Battle of Nablus (صفحه وجود ندارد)">Battle of Nablus</a> / <a href="/w/index.php?title=Operation_Determined_Path&action=edit&redlink=1" class="new" title="Operation Determined Path (صفحه وجود ندارد)">Operation "Determined Path"</a></li> <li>۲۰۰۳ <a href="/w/index.php?title=Abu_Hasan_(boat)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Abu Hasan (boat) (صفحه وجود ندارد)">Abu Hasan</a> / <a href="/wiki/%D8%AD%D9%85%D9%84%D9%87_%D9%87%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B9%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B5%D8%A7%D8%AD%D8%A8" title="حمله هوایی عین الصاحب">حمله هوایی عین الصاحب</a></li> <li>۲۰۰۴ <a href="/w/index.php?title=Operation_Rainbow_(2004)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Operation Rainbow (2004) (صفحه وجود ندارد)">Operation "Rainbow"</a> / <a href="/w/index.php?title=Israeli_raid_on_Beit_Hanoun_(2004)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Israeli raid on Beit Hanoun (2004) (صفحه وجود ندارد)">Beit Hanoun raid</a> / <a href="/w/index.php?title=Operation_Days_of_Penitence&action=edit&redlink=1" class="new" title="Operation Days of Penitence (صفحه وجود ندارد)">Operation "Days of Penitence"</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="۲۰۰۶–اکنون" scope="row" class="navbox-group" style="width:6.0em">۲۰۰۶–اکنون</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li>۲۰۰۶ <a href="/w/index.php?title=Operation_Bringing_Home_the_Goods&action=edit&redlink=1" class="new" title="Operation Bringing Home the Goods (صفحه وجود ندارد)">Operation "Bringing Home the Goods"</a></li> <li>۲۰۰۸ <a href="/w/index.php?title=Mercaz_HaRav_massacre&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mercaz HaRav massacre (صفحه وجود ندارد)">Mercaz HaRav</a> / <a href="/wiki/%D8%AD%D9%85%D9%84%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85_(%DB%B2%DB%B0%DB%B0%DB%B8)" title="حمله انتحاری در اورشلیم (۲۰۰۸)">حمله انتحاری در اورشلیم (۲۰۰۸)</a></li> <li>۲۰۰۹ <a href="/w/index.php?title=2009_Temple_Mount_riots&action=edit&redlink=1" class="new" title="2009 Temple Mount riots (صفحه وجود ندارد)">Temple Mount riots</a></li> <li>۲۰۱۰ <a href="/w/index.php?title=2010_Palestinian_militancy_campaign&action=edit&redlink=1" class="new" title="2010 Palestinian militancy campaign (صفحه وجود ندارد)">Palestinian militancy campaign</a></li> <li>۲۰۱۵ <a href="/w/index.php?title=Israeli%E2%80%93Palestinian_conflict_(2015%E2%80%932016)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Israeli–Palestinian conflict (2015–2016) (صفحه وجود ندارد)">Israeli–Palestinian conflict (2015–2016)</a></li> <li>۲۰۱۷ <a href="/w/index.php?title=2017_Temple_Mount_crisis&action=edit&redlink=1" class="new" title="2017 Temple Mount crisis (صفحه وجود ندارد)">Temple Mount crisis</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-right:0.5em;"><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;"><a href="/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%DB%B2%DB%B0%DB%B0%DB%B7-%DB%B2%DB%B0%DB%B0%DB%B8_%D8%BA%D8%B2%D9%87" class="mw-redirect" title="نبرد ۲۰۰۷-۲۰۰۸ غزه">غزه–اسراییل conflict</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="۲۰۰۶–اکنون" scope="row" class="navbox-group" style="width:6.0em">۲۰۰۶–اکنون</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li>۲۰۰۶ <a href="/w/index.php?title=Gaza_beach_explosion_(2006)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gaza beach explosion (2006) (صفحه وجود ندارد)">Gaza beach explosion</a> / <a href="/w/index.php?title=2006_Gaza_cross-border_raid&action=edit&redlink=1" class="new" title="2006 Gaza cross-border raid (صفحه وجود ندارد)">Gaza cross-border raid</a> / <a href="/w/index.php?title=Operation_Summer_Rains&action=edit&redlink=1" class="new" title="Operation Summer Rains (صفحه وجود ندارد)">Operation "Summer Rains"</a> / <a href="/w/index.php?title=Operation_Autumn_Clouds&action=edit&redlink=1" class="new" title="Operation Autumn Clouds (صفحه وجود ندارد)">Operation "Autumn Clouds"</a> / <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%B1_%D8%A8%DB%8C%D8%AA_%D8%AD%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_(%DB%B2%DB%B0%DB%B0%DB%B6)" title="کشتار بیت حانون (۲۰۰۶)">کشتار بیت حانون</a></li> <li>۲۰۰۸ <a href="/w/index.php?title=2008_breach_of_the_Gaza%E2%80%93Egypt_border&action=edit&redlink=1" class="new" title="2008 breach of the Gaza–Egypt border (صفحه وجود ندارد)">Gaza–Egypt border breach</a> / <a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%B2%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%A7%D8%BA" title="عملیات زمستان داغ">عملیات زمستان داغ</a></li> <li>۲۰۰۸–۰۹ <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%BA%D8%B2%D9%87_(%DB%B2%DB%B0%DB%B0%DB%B8%E2%80%93%DB%B2%DB%B0%DB%B0%DB%B9)" title="جنگ غزه (۲۰۰۸–۲۰۰۹)">جنگ غزه</a></li> <li>۲۰۱۰ <a href="/wiki/%D8%AD%D9%85%D9%84%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D8%A8%D9%87_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%85%DA%A9%E2%80%8C%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%BA%D8%B2%D9%87" title="حمله اسرائیل به کاروان کمک‌رسانی غزه">حمله اسرائیل به کاروان کمک‌رسانی غزه</a></li> <li>۲۰۱۲ <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%B3_%DB%B2%DB%B0%DB%B1%DB%B2_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%84_%D9%88_%D8%BA%D8%B2%D9%87" class="mw-redirect" title="جنگ مارس ۲۰۱۲ اسراییل و غزه">جنگ مارس ۲۰۱۲ اسراییل و غزه</a> / <a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86_%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="عملیات ستون دفاعی">عملیات ستون دفاعی</a></li> <li>۲۰۱۴ <a href="/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%DB%B2%DB%B0%DB%B1%DB%B4_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D9%88_%D8%BA%D8%B2%D9%87" title="نبرد ۲۰۱۴ اسرائیل و غزه">نبرد ۲۰۱۴ اسرائیل و غزه</a></li> <li>۲۰۱۵ <a href="/w/index.php?title=Freedom_Flotilla_III&action=edit&redlink=1" class="new" title="Freedom Flotilla III (صفحه وجود ندارد)">Freedom Flotilla III</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="دیپلماسی" style="font-size:114%;margin:0 4em">دیپلماسی</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="گاهشمار" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">گاهشمار</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;">۱۹۴۸–۱۹۹۱</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li>۱۹۴۸ <a href="/wiki/%D9%86%DA%A9%D8%A8%D8%AA_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="نکبت فلسطین">نکبت فلسطین</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D8%B2_%D8%B3%DA%A9%D9%86%D9%87_%D8%B4%D8%AF%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%DB%B1%DB%B9%DB%B4%DB%B9%E2%80%93%DB%B1%DB%B9%DB%B4%DB%B7_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="فهرست شهرها و روستاهای خالی از سکنه شده در جریان جنگ ۱۹۴۹–۱۹۴۷ فلسطین">محل‌های عربی سکنه‌زدایی‌شده</a></li></ul></li> <li>۱۹۴۹ <a href="/w/index.php?title=Lausanne_Conference_of_1949&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lausanne Conference of 1949 (صفحه وجود ندارد)">Lausanne Conference</a></li> <li>۱۹۶۷–اکنون <a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%DA%A9_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="شهرک یهودی‌نشین">شهرک یهودی‌نشین</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA_%D8%B4%D9%87%D8%B1%DA%A9%E2%80%8C%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="خشونت شهرک‌نشینان اسرائیلی">خشونت شهرک‌نشینان اسرائیلی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=International_law_and_Israeli_settlements&action=edit&redlink=1" class="new" title="International law and Israeli settlements (صفحه وجود ندارد)">international law</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;">دهه ۱۹۹۰</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li>۱۹۹۱ <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3_%DB%B1%DB%B9%DB%B9%DB%B1_%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%AF" title="کنفرانس ۱۹۹۱ مادرید">کنفرانس ۱۹۹۱ مادرید</a></li> <li>۱۹۹۳/۹۵ <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D9%88" title="پیمان‌های اسلو">پیمان‌های اسلو</a></li> <li>۱۹۹۴ <a href="/w/index.php?title=Protocol_on_Economic_Relations&action=edit&redlink=1" class="new" title="Protocol on Economic Relations (صفحه وجود ندارد)">Protocol on Economic Relations</a> (Paris Protocol)</li> <li>۱۹۹۴ <a href="/w/index.php?title=Gaza%E2%80%93Jericho_Agreement&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gaza–Jericho Agreement (صفحه وجود ندارد)">Gaza–Jericho Agreement</a></li> <li>۱۹۹۴–اکنون <a href="/w/index.php?title=United_States_security_assistance_to_the_Palestinian_National_Authority&action=edit&redlink=1" class="new" title="United States security assistance to the Palestinian National Authority (صفحه وجود ندارد)">US security assistance to PNA</a></li> <li>۱۹۹۷ <a href="/w/index.php?title=Protocol_Concerning_the_Redeployment_in_Hebron&action=edit&redlink=1" class="new" title="Protocol Concerning the Redeployment in Hebron (صفحه وجود ندارد)">Hebron Agreement</a></li> <li>۱۹۹۸ <a href="/w/index.php?title=Wye_River_Memorandum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wye River Memorandum (صفحه وجود ندارد)">Wye River Memorandum</a></li> <li>۱۹۹۹ <a href="/w/index.php?title=Sharm_el-Sheikh_Memorandum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sharm el-Sheikh Memorandum (صفحه وجود ندارد)">Sharm el-Sheikh Memorandum</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;">دهه ۲۰۰۰</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li>۲۰۰۰ <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%85%D9%BE_%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF_%DB%B2" class="mw-redirect" title="پیمان کمپ دیوید ۲">پیمان کمپ دیوید ۲</a> / <a href="/w/index.php?title=Clinton_Parameters&action=edit&redlink=1" class="new" title="Clinton Parameters (صفحه وجود ندارد)">Clinton Parameters</a></li> <li>۲۰۰۱ <a href="/w/index.php?title=Taba_Summit&action=edit&redlink=1" class="new" title="Taba Summit (صفحه وجود ندارد)">Taba Summit</a></li> <li>۲۰۰۲ <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" class="mw-redirect" title="گروه چهار خاورمیانه">گروه چهار خاورمیانه</a></li> <li>۲۰۰۳ <a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%B4%D9%87_%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%B5%D9%84%D8%AD" title="نقشه راه برای صلح">نقشه راه</a></li> <li>۲۰۰۵ <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D9%88%D8%AC_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D8%A7%D8%B2_%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B1_%D8%BA%D8%B2%D9%87" title="خروج اسرائیل از نوار غزه">خروج اسرائیل از نوار غزه</a></li> <li>۲۰۰۵ <a href="/w/index.php?title=Agreement_on_Movement_and_Access&action=edit&redlink=1" class="new" title="Agreement on Movement and Access (صفحه وجود ندارد)">Agreement on Movement and Access</a></li> <li>۲۰۰۶ <a href="/w/index.php?title=Valley_of_Peace_initiative&action=edit&redlink=1" class="new" title="Valley of Peace initiative (صفحه وجود ندارد)">Valley of Peace initiative</a></li> <li>۲۰۰۷ <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D8%A2%D9%86%D8%A7%D9%BE%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%B3" title="کنفرانس آناپولیس">کنفرانس آناپولیس</a></li> <li>۲۰۰۹ <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%82%D8%B4%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D8%A2%D9%81%D8%AA%D9%88%D9%86%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%AF%D8%AA" title="مناقشه اسرائیل آفتونبلادت">مناقشه اسرائیل آفتونبلادت</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;">دهه ۲۰۱۰</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li>۲۰۱۰–۱۱ <a href="/w/index.php?title=2010%E2%80%9311_Israeli%E2%80%93Palestinian_peace_talks&action=edit&redlink=1" class="new" title="2010–11 Israeli–Palestinian peace talks (صفحه وجود ندارد)">Israeli–Palestinian peace talks</a></li> <li>۲۰۱۱ <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%86%D8%A7%D8%AF_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="اسناد فلسطین">اسناد فلسطین</a></li> <li>۲۰۱۳–۱۴ <a href="/w/index.php?title=2013%E2%80%9314_Israeli%E2%80%93Palestinian_peace_talks&action=edit&redlink=1" class="new" title="2013–14 Israeli–Palestinian peace talks (صفحه وجود ندارد)">Israeli–Palestinian peace talks</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Israel,_Palestine,_and_the_United_Nations&action=edit&redlink=1" class="new" title="Israel, Palestine, and the United Nations (صفحه وجود ندارد)">سازمان ملل</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li>۱۹۴۷ <a href="/wiki/%D8%B7%D8%B1%D8%AD_%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%84%D9%84_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="طرح سازمان ملل برای تقسیم فلسطین">طرح سازمان ملل برای تقسیم فلسطین</a></li> <li>۱۹۴۸ <a href="/w/index.php?title=United_Nations_General_Assembly_Resolution_194&action=edit&redlink=1" class="new" title="United Nations General Assembly Resolution 194 (صفحه وجود ندارد)">UN Resolution 194</a></li> <li>۱۹۶۷ <a href="/wiki/%D9%82%D8%B7%D8%B9%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%DB%B2%DB%B4%DB%B2_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AA" title="قطعنامه ۲۴۲ شورای امنیت">قطعنامه ۲۴۲ شورای امنیت</a></li> <li>پرونده‌های دیوان بین‌المللی دادگستری <ul><li>۲۰۰۴ <a href="/w/index.php?title=Legal_Consequences_of_the_Construction_of_a_Wall_in_the_Occupied_Palestinian_Territory&action=edit&redlink=1" class="new" title="Legal Consequences of the Construction of a Wall in the Occupied Palestinian Territory (صفحه وجود ندارد)">ساخت دیوار</a></li> <li>۲۰۲۳–اکنون <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87_%D9%86%D8%B3%D9%84%E2%80%8C%DA%A9%D8%B4%DB%8C_%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%82%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%DB%8C_%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="پرونده نسل‌کشی آفریقای جنوبی علیه اسرائیل">پرونده نسل‌کشی آفریقای جنوبی علیه اسرائیل</a></li> <li>۲۰۲۴ <a href="/w/index.php?title=%D9%86%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DA%AF%D9%88%D8%A2_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="نیکاراگوآ در برابر آلمان (صفحه وجود ندارد)">نیکاراگوآ در برابر آلمان</a></li> <li>۲۰۲۳–۲۰۲۴ <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87_%D8%AF%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B4%D8%BA%D8%A7%D9%84_%D8%B3%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86%DB%8C_%D8%A8%D9%87_%D8%AF%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="mw-redirect" title="پرونده دیوان بین‌المللی دادگستری دربارهٔ اشغال سرزمین‌های فلسطینی به دست اسرائیل">پرونده دیوان بین‌المللی دادگستری دربارهٔ اشغال سرزمین‌های فلسطینی به دست اسرائیل</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table></div></div></td></tr></tbody></table></div> <table class="navbox" style="margin:auto; font-size:95%; text-align:center; width: 80%;"> <tbody><tr> <td width="5%" style="text-align: center; !important" rowspan="5"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Compass_rose_pale.svg/50px-Compass_rose_pale.svg.png" decoding="async" width="50" height="50" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Compass_rose_pale.svg/75px-Compass_rose_pale.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Compass_rose_pale.svg/100px-Compass_rose_pale.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /> </td> <td width="30%" style="text-align: center; !important"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Flag_of_Syria.svg/23px-Flag_of_Syria.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Flag_of_Syria.svg/35px-Flag_of_Syria.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Flag_of_Syria.svg/45px-Flag_of_Syria.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /> <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="سوریه">سوریه</a> </td> <td width="30%" style="text-align: center; !important"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Flag_of_Lebanon.svg/23px-Flag_of_Lebanon.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Flag_of_Lebanon.svg/35px-Flag_of_Lebanon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Flag_of_Lebanon.svg/45px-Flag_of_Lebanon.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /> <a href="/wiki/%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86" title="لبنان">لبنان</a> </td> <td width="30%" style="text-align: center; !important"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Cyprus.svg/23px-Flag_of_Cyprus.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Cyprus.svg/35px-Flag_of_Cyprus.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Cyprus.svg/45px-Flag_of_Cyprus.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /> <a href="/wiki/%D9%82%D8%A8%D8%B1%D8%B3" title="قبرس">قبرس</a> </td> <td width="5%" style="text-align: center; !important" rowspan="5"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Compass_rose_pale.svg/50px-Compass_rose_pale.svg.png" decoding="async" width="50" height="50" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Compass_rose_pale.svg/75px-Compass_rose_pale.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Compass_rose_pale.svg/100px-Compass_rose_pale.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /> </td></tr> <tr> <td width="30%" style="text-align: center; !important" rowspan="3"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Flag_of_Jordan.svg/23px-Flag_of_Jordan.svg.png" decoding="async" width="23" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Flag_of_Jordan.svg/35px-Flag_of_Jordan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Flag_of_Jordan.svg/46px-Flag_of_Jordan.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /> <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%86" title="اردن">اردن</a> <img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Flag_of_Palestine.svg/23px-Flag_of_Palestine.svg.png" decoding="async" width="23" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Flag_of_Palestine.svg/35px-Flag_of_Palestine.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Flag_of_Palestine.svg/46px-Flag_of_Palestine.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /> <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="فلسطین">فلسطین</a> (<a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%86" class="mw-redirect" title="کرانه باختری رود اردن">کرانه باختری</a>) </td> <td width="30%" style="text-align: center; !important"><img alt="شمال" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/North.svg/17px-North.svg.png" decoding="async" width="17" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/North.svg/26px-North.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/North.svg/34px-North.svg.png 2x" data-file-width="17" data-file-height="17" /> </td> <td width="30%" style="text-align: center; !important" rowspan="3"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D9%84%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="دریای لوانتین">دریای لوانتین</a> (<a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87" class="mw-redirect" title="مدیترانه">مدیترانه</a>) </td></tr> <tr> <td width="30%" style="text-align: center; !important" nowrap="nowrap"><img alt="شرق" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Boxed_East_arrow.svg/17px-Boxed_East_arrow.svg.png" decoding="async" width="17" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Boxed_East_arrow.svg/26px-Boxed_East_arrow.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Boxed_East_arrow.svg/34px-Boxed_East_arrow.svg.png 2x" data-file-width="17" data-file-height="17" />   <img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Israel.svg/21px-Flag_of_Israel.svg.png" decoding="async" width="21" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Israel.svg/32px-Flag_of_Israel.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Israel.svg/41px-Flag_of_Israel.svg.png 2x" data-file-width="1100" data-file-height="800" /> <a class="mw-selflink selflink">اسرائیل</a>    <img alt="غرب" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/West.svg/17px-West.svg.png" decoding="async" width="17" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/West.svg/26px-West.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/West.svg/34px-West.svg.png 2x" data-file-width="17" data-file-height="17" /> </td></tr> <tr> <td width="30%" style="text-align: center; !important"><img alt="جنوب" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/South.svg/17px-South.svg.png" decoding="async" width="17" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/South.svg/26px-South.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/South.svg/34px-South.svg.png 2x" data-file-width="17" data-file-height="17" /> </td></tr> <tr> <td width="30%" style="text-align: center; !important"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Flag_of_Saudi_Arabia.svg/23px-Flag_of_Saudi_Arabia.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Flag_of_Saudi_Arabia.svg/35px-Flag_of_Saudi_Arabia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Flag_of_Saudi_Arabia.svg/45px-Flag_of_Saudi_Arabia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /> <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%B9%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="عربستان سعودی">عربستان سعودی</a> </td> <td width="30%" style="text-align: center; !important"><a href="/wiki/%D8%AE%D9%84%DB%8C%D8%AC_%D8%B9%D9%82%D8%A8%D9%87" title="خلیج عقبه">خلیج عقبه</a> </td> <td width="30%" style="text-align: center; !important"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Flag_of_Egypt.svg/23px-Flag_of_Egypt.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Flag_of_Egypt.svg/35px-Flag_of_Egypt.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Flag_of_Egypt.svg/45px-Flag_of_Egypt.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /> <a href="/wiki/%D9%85%D8%B5%D8%B1" title="مصر">مصر</a> <img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Flag_of_Palestine.svg/23px-Flag_of_Palestine.svg.png" decoding="async" width="23" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Flag_of_Palestine.svg/35px-Flag_of_Palestine.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Flag_of_Palestine.svg/46px-Flag_of_Palestine.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /> <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="فلسطین">فلسطین</a> (<a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B1_%D8%BA%D8%B2%D9%87" title="نوار غزه">نوار غزه</a>) </td></tr></tbody></table> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="پیوند_به_مقاله‌های_مرتبط" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:#e8e8ff;"><div id="پیوند_به_مقاله‌های_مرتبط" style="font-size:114%;margin:0 4em">پیوند به مقاله‌های مرتبط</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;font-size:114%"><div style="padding:0px"> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="کشورهای_خاورمیانه_بزرگ" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="الگو:کشورهای خاورمیانه"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:کشورهای خاورمیانه (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:کشورهای خاورمیانه"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="کشورهای_خاورمیانه_بزرگ" style="font-size:114%;margin:0 4em">کشورهای <a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="خاورمیانه">خاورمیانه</a> بزرگ</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Flag_of_Jordan.svg/23px-Flag_of_Jordan.svg.png" decoding="async" width="23" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Flag_of_Jordan.svg/35px-Flag_of_Jordan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Flag_of_Jordan.svg/46px-Flag_of_Jordan.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /> <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%86" title="اردن">اردن</a></li> <li><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_United_Arab_Emirates.svg/23px-Flag_of_the_United_Arab_Emirates.svg.png" decoding="async" width="23" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_United_Arab_Emirates.svg/35px-Flag_of_the_United_Arab_Emirates.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_United_Arab_Emirates.svg/46px-Flag_of_the_United_Arab_Emirates.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /> <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D9%87_%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="امارات متحده عربی">امارات متحده عربی</a></li> <li><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/23px-Flag_of_Iran.svg.png" decoding="async" width="23" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/35px-Flag_of_Iran.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/46px-Flag_of_Iran.svg.png 2x" data-file-width="630" data-file-height="360" /> <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران">ایران</a></li> <li><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Flag_of_Bahrain.svg/23px-Flag_of_Bahrain.svg.png" decoding="async" width="23" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Flag_of_Bahrain.svg/35px-Flag_of_Bahrain.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Flag_of_Bahrain.svg/46px-Flag_of_Bahrain.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /> <a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="بحرین">بحرین</a></li> <li><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/23px-Flag_of_Turkey.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/35px-Flag_of_Turkey.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/45px-Flag_of_Turkey.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /> <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D9%87" title="ترکیه">ترکیه</a></li> <li><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Flag_of_Syria.svg/23px-Flag_of_Syria.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Flag_of_Syria.svg/35px-Flag_of_Syria.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Flag_of_Syria.svg/45px-Flag_of_Syria.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /> <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="سوریه">سوریه</a></li> <li><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Flag_of_Iraq.svg/23px-Flag_of_Iraq.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Flag_of_Iraq.svg/35px-Flag_of_Iraq.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Flag_of_Iraq.svg/45px-Flag_of_Iraq.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /> <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="عراق">عراق</a></li> <li><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Flag_of_Saudi_Arabia.svg/23px-Flag_of_Saudi_Arabia.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Flag_of_Saudi_Arabia.svg/35px-Flag_of_Saudi_Arabia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Flag_of_Saudi_Arabia.svg/45px-Flag_of_Saudi_Arabia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /> <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%B9%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="عربستان سعودی">عربستان سعودی</a></li> <li><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Oman.svg/23px-Flag_of_Oman.svg.png" decoding="async" width="23" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Oman.svg/35px-Flag_of_Oman.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Oman.svg/46px-Flag_of_Oman.svg.png 2x" data-file-width="1050" data-file-height="600" /> <a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D8%A7%D9%86" title="عمان">عمان</a></li> <li><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Flag_of_Qatar.svg/23px-Flag_of_Qatar.svg.png" decoding="async" width="23" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Flag_of_Qatar.svg/35px-Flag_of_Qatar.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Flag_of_Qatar.svg/46px-Flag_of_Qatar.svg.png 2x" data-file-width="1400" data-file-height="550" /> <a href="/wiki/%D9%82%D8%B7%D8%B1" title="قطر">قطر</a></li> <li><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Flag_of_Kuwait.svg/23px-Flag_of_Kuwait.svg.png" decoding="async" width="23" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Flag_of_Kuwait.svg/35px-Flag_of_Kuwait.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Flag_of_Kuwait.svg/46px-Flag_of_Kuwait.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /> <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%DB%8C%D8%AA" title="کویت">کویت</a></li> <li><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Flag_of_Lebanon.svg/23px-Flag_of_Lebanon.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Flag_of_Lebanon.svg/35px-Flag_of_Lebanon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Flag_of_Lebanon.svg/45px-Flag_of_Lebanon.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /> <a href="/wiki/%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86" title="لبنان">لبنان</a></li> <li><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Flag_of_Egypt.svg/23px-Flag_of_Egypt.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Flag_of_Egypt.svg/35px-Flag_of_Egypt.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Flag_of_Egypt.svg/45px-Flag_of_Egypt.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /> <a href="/wiki/%D9%85%D8%B5%D8%B1" title="مصر">مصر</a></li> <li><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Flag_of_Yemen.svg/23px-Flag_of_Yemen.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Flag_of_Yemen.svg/35px-Flag_of_Yemen.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Flag_of_Yemen.svg/45px-Flag_of_Yemen.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /> <a href="/wiki/%DB%8C%D9%85%D9%86" title="یمن">یمن</a></li> <li><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Israel.svg/21px-Flag_of_Israel.svg.png" decoding="async" width="21" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Israel.svg/32px-Flag_of_Israel.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Israel.svg/41px-Flag_of_Israel.svg.png 2x" data-file-width="1100" data-file-height="800" /> <a class="mw-selflink selflink">اسرائیل</a></li> <li><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Flag_of_Palestine.svg/23px-Flag_of_Palestine.svg.png" decoding="async" width="23" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Flag_of_Palestine.svg/35px-Flag_of_Palestine.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Flag_of_Palestine.svg/46px-Flag_of_Palestine.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /> <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="فلسطین">فلسطین</a></li> <li><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Flag_of_Algeria.svg/23px-Flag_of_Algeria.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Flag_of_Algeria.svg/35px-Flag_of_Algeria.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Flag_of_Algeria.svg/45px-Flag_of_Algeria.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /> <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%B1" title="الجزایر">الجزایر</a></li> <li><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Flag_of_Tunisia.svg/23px-Flag_of_Tunisia.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Flag_of_Tunisia.svg/35px-Flag_of_Tunisia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Flag_of_Tunisia.svg/45px-Flag_of_Tunisia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /> <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%86%D8%B3" title="تونس">تونس</a></li> <li><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Libya.svg/23px-Flag_of_Libya.svg.png" decoding="async" width="23" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Libya.svg/35px-Flag_of_Libya.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Libya.svg/46px-Flag_of_Libya.svg.png 2x" data-file-width="960" data-file-height="480" /> <a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%DB%8C" title="لیبی">لیبی</a></li> <li><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Flag_of_Morocco.svg/23px-Flag_of_Morocco.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Flag_of_Morocco.svg/35px-Flag_of_Morocco.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Flag_of_Morocco.svg/45px-Flag_of_Morocco.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /> <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D8%B4" title="مراکش">مراکش</a></li> <li><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Cyprus.svg/23px-Flag_of_Cyprus.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Cyprus.svg/35px-Flag_of_Cyprus.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Cyprus.svg/45px-Flag_of_Cyprus.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /> <a href="/wiki/%D9%82%D8%A8%D8%B1%D8%B3" title="قبرس">قبرس</a></li> <li><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Flag_of_Somalia.svg/23px-Flag_of_Somalia.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Flag_of_Somalia.svg/35px-Flag_of_Somalia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Flag_of_Somalia.svg/45px-Flag_of_Somalia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /> <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="سومالی">سومالی</a></li> <li><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Flag_of_Mauritania.svg/23px-Flag_of_Mauritania.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Flag_of_Mauritania.svg/35px-Flag_of_Mauritania.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Flag_of_Mauritania.svg/45px-Flag_of_Mauritania.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /> <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="موریتانی">موریتانی</a></li> <li><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_the_Taliban.svg/23px-Flag_of_the_Taliban.svg.png" decoding="async" width="23" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_the_Taliban.svg/35px-Flag_of_the_Taliban.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_the_Taliban.svg/46px-Flag_of_the_Taliban.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /> <a href="/wiki/%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="افغانستان">افغانستان</a></li> <li><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Flag_of_Sudan.svg/23px-Flag_of_Sudan.svg.png" decoding="async" width="23" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Flag_of_Sudan.svg/35px-Flag_of_Sudan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Flag_of_Sudan.svg/46px-Flag_of_Sudan.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /> <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="سودان">سودان</a></li> <li><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Flag_of_Georgia.svg/23px-Flag_of_Georgia.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Flag_of_Georgia.svg/35px-Flag_of_Georgia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Flag_of_Georgia.svg/45px-Flag_of_Georgia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /> <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="گرجستان">گرجستان</a></li> <li><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/23px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png" decoding="async" width="23" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/35px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/46px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /> <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86" title="جمهوری آذربایجان">جمهوری آذربایجان</a></li> <li><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/23px-Flag_of_Armenia.svg.png" decoding="async" width="23" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/35px-Flag_of_Armenia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/46px-Flag_of_Armenia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /> <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ارمنستان">ارمنستان</a></li></ul> </div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="1" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:GreaterMiddleEast.gif" class="mw-file-description" title="خاورميانه بزرگ"><img alt="خاورميانه بزرگ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/GreaterMiddleEast.gif/100px-GreaterMiddleEast.gif" decoding="async" width="100" height="46" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/GreaterMiddleEast.gif/150px-GreaterMiddleEast.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/GreaterMiddleEast.gif/200px-GreaterMiddleEast.gif 2x" data-file-width="1357" data-file-height="628" /></a></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="سازمان_امنیت_و_همکاری_اروپا_(OSCE)" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3" style="background-color: #335290; color:white"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AA_%D9%88_%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="الگو:سازمان امنیت و همکاری اروپا"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو" style="color:white">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AA_%D9%88_%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:سازمان امنیت و همکاری اروپا (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو" style="color:white">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AA_%D9%88_%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:سازمان امنیت و همکاری اروپا"><abbr title="ویرایش کردن این الگو" style="color:white">و</abbr></a></li></ul></div><div id="سازمان_امنیت_و_همکاری_اروپا_(OSCE)" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AA_%D9%88_%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="سازمان امنیت و همکاری اروپا">سازمان امنیت و همکاری اروپا</a> (OSCE)</div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color: #335290; color:white;width:1%">Members</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="آلبانی">آلبانی</a> • <a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7" title="آندورا">آندورا</a> • <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ارمنستان">ارمنستان</a> • <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%B4" title="اتریش">اتریش</a> • <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86" title="جمهوری آذربایجان">جمهوری آذربایجان</a> • <a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%B3" title="بلاروس">بلاروس</a> • <a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%DA%98%DB%8C%DA%A9" title="بلژیک">بلژیک</a> • <a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%B3%D9%86%DB%8C_%D9%88_%D9%87%D8%B1%D8%B2%DA%AF%D9%88%DB%8C%D9%86" title="بوسنی و هرزگوین">بوسنی و هرزگوین</a> • <a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D8%BA%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="بلغارستان">بلغارستان</a> • <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%A7" title="کانادا">کانادا</a> • <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="کرواسی">کرواسی</a> • <a href="/wiki/%D9%82%D8%A8%D8%B1%D8%B3" title="قبرس">قبرس</a> • <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%DA%86%DA%A9" title="جمهوری چک">جمهوری چک</a> • <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9" title="دانمارک">دانمارک</a> • <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C" title="استونی">استونی</a> • <a href="/wiki/%D9%81%D9%86%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%AF" title="فنلاند">فنلاند</a> • <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87" title="فرانسه">فرانسه</a> • <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="گرجستان">گرجستان</a> • <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="آلمان">آلمان</a> • <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86" title="یونان">یونان</a> • <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%DB%8C%D8%B1_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3" title="سریر مقدس">سریر مقدس</a> • <a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="مجارستان">مجارستان</a> • <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D9%84%D9%86%D8%AF" title="ایسلند">ایسلند</a> • <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D9%84%D9%86%D8%AF" title="ایرلند">ایرلند</a> • <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7" title="ایتالیا">ایتالیا</a> • <a href="/wiki/%D9%82%D8%B2%D8%A7%D9%82%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="قزاقستان">قزاقستان</a> • <a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D9%82%DB%8C%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="قرقیزستان">قرقیزستان</a> • <a href="/wiki/%D9%84%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C" title="لتونی">لتونی</a> • <a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%AE%D8%AA%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="لیختن‌اشتاین">لیختن‌اشتاین</a> • <a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="لیتوانی">لیتوانی</a> • <a href="/wiki/%D9%84%D9%88%DA%A9%D8%B2%D8%A7%D9%85%D8%A8%D9%88%D8%B1%DA%AF" title="لوکزامبورگ">لوکزامبورگ</a> • <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%87" class="mw-redirect" title="جمهوری مقدونیه">جمهوری مقدونیه</a> • <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%84%D8%AA" title="مالت">مالت (کشور)</a> • <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D9%84%D8%AF%D8%A7%D9%88%DB%8C" title="مولداوی">مولداوی</a> • <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D9%86%D8%A7%DA%A9%D9%88" title="موناکو">موناکو</a> • <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D9%86%DA%AF%D8%B1%D9%88" title="مونته‌نگرو">مونته‌نگرو</a> • <a href="/wiki/%D9%87%D9%84%D9%86%D8%AF" title="هلند">هلند</a> • <a href="/wiki/%D9%86%D8%B1%D9%88%DA%98" title="نروژ">نروژ</a> • <a href="/wiki/%D9%84%D9%87%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="لهستان">لهستان</a> • <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%AA%D8%BA%D8%A7%D9%84" title="پرتغال">پرتغال</a> • <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="رومانی">رومانی</a> • <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="روسیه">روسیه</a> • <a href="/wiki/%D8%B3%D9%86_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%86%D9%88" class="mw-redirect" title="سن مارینو">سن مارینو</a> • <a href="/wiki/%D8%B5%D8%B1%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="صربستان">صربستان</a> • <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D9%88%D8%A7%DA%A9%DB%8C" title="اسلواکی">اسلواکی</a> • <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D9%88%D9%88%D9%86%DB%8C" title="اسلوونی">اسلوونی</a> • <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="اسپانیا">اسپانیا</a> • <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%A6%D8%AF" title="سوئد">سوئد</a> • <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%B3" title="سوئیس">سوئیس</a> • <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%AC%DB%8C%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="تاجیکستان">تاجیکستان</a> • <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D9%87" title="ترکیه">ترکیه</a> • <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ترکمنستان">ترکمنستان</a> • <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="اوکراین">اوکراین</a> • <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="بریتانیا">بریتانیا</a> • <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D9%87_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="ایالات متحده آمریکا">ایالات متحده آمریکا</a> • <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B2%D8%A8%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ازبکستان">ازبکستان</a></div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="3" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:OSCE_logo.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/OSCE_logo.svg/120px-OSCE_logo.svg.png" decoding="async" width="120" height="37" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/OSCE_logo.svg/180px-OSCE_logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/OSCE_logo.svg/240px-OSCE_logo.svg.png 2x" data-file-width="815" data-file-height="253" /></a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color: #335290; color:white;width:1%">Partners for Cooperation</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="افغانستان">افغانستان</a> • <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%B1" title="الجزایر">الجزایر</a> • <a href="/wiki/%D9%85%D8%B5%D8%B1" title="مصر">مصر</a> • <a class="mw-selflink selflink">اسرائیل</a> • <a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%BE%D9%86" title="ژاپن">ژاپن</a> • <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%86" title="اردن">اردن</a> • <a href="/wiki/%D9%85%D8%BA%D9%88%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="مغولستان">مغولستان</a> • <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D8%B4" title="مراکش">مراکش</a> • <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%87_%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%DB%8C" title="کره جنوبی">کره جنوبی</a> • <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%84%D9%86%D8%AF" title="تایلند">تایلند</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color: #335290; color:white;width:1%">Bodies and posts</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=Parliamentary_Assembly_of_the_Organization_for_Security_and_Co-operation_in_Europe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Parliamentary Assembly of the Organization for Security and Co-operation in Europe (صفحه وجود ندارد)">Parliamentary Assembly</a> • <a href="/w/index.php?title=ODIHR&action=edit&redlink=1" class="new" title="ODIHR (صفحه وجود ندارد)">ODIHR</a> • <a href="/w/index.php?title=High_Commissioner_on_National_Minorities&action=edit&redlink=1" class="new" title="High Commissioner on National Minorities (صفحه وجود ندارد)">Commissioner on National Minorities</a> • <a href="/w/index.php?title=OSCE_Representative_on_Freedom_of_the_Media&action=edit&redlink=1" class="new" title="OSCE Representative on Freedom of the Media (صفحه وجود ندارد)">Representative on Freedom of the Media</a></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="کشورهای_آسیا" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="الگو:کشورهای آسیا"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="بحث الگو:کشورهای آسیا"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:کشورهای آسیا"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="کشورهای_آسیا" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="آسیا">کشورهای آسیا</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1" title="کشور">کشورها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><div> <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86" title="جمهوری آذربایجان">جمهوری آذربایجان</a>۱ • <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%86" title="اردن">اردن</a> • <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ارمنستان">ارمنستان</a> • <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B2%D8%A8%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ازبکستان">ازبکستان</a>  • <a class="mw-selflink selflink">اسرائیل</a> • <a href="/wiki/%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="افغانستان">افغانستان</a>  • <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D9%87_%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="امارات متحده عربی">امارات متحده عربی</a>  • <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%88%D9%86%D8%B2%DB%8C" title="اندونزی">اندونزی</a>۳ • <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران">ایران</a> • <a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="بحرین">بحرین</a> • <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B1" title="میانمار">میانمار</a> • <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%A6%DB%8C" title="برونئی">برونئی</a> • <a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%A7%D8%AF%D8%B4" title="بنگلادش">بنگلادش</a> • <a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%AA%D8%A7%D9%86_(%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1)" title="بوتان (کشور)">بوتان</a> • <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="پاکستان">پاکستان</a> • <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%AC%DB%8C%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="تاجیکستان">تاجیکستان</a> • <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%84%D9%86%D8%AF" title="تایلند">تایلند</a> • <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ترکمنستان">ترکمنستان</a> • <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D9%87" title="ترکیه">ترکیه</a>۱ • <a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%D9%85%D9%88%D8%B1_%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C" title="تیمور شرقی">تیمور شرقی</a>۳ • <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%AE%D9%84%D9%82_%DA%86%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="جمهوری خلق چین">چین</a> • <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="روسیه">روسیه</a>۱ • <a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%BE%D9%86" title="ژاپن">ژاپن</a> • <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%84%D8%A7%D9%86%DA%A9%D8%A7" title="سری‌لانکا">سری‌لانکا</a> • <a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%BE%D9%88%D8%B1" title="سنگاپور">سنگاپور</a> • <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="سوریه">سوریه</a> • <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="عراق">عراق</a> • <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%B9%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="عربستان سعودی">عربستان سعودی</a> • <a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D8%A7%D9%86" title="عمان">عمان</a> • <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D9%86" title="فیلیپین">فیلیپین</a> • <a href="/wiki/%D9%82%D8%A8%D8%B1%D8%B3" title="قبرس">قبرس</a> • <a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D9%82%DB%8C%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="قرقیزستان">قرقیزستان</a> • <a href="/wiki/%D9%82%D8%B2%D8%A7%D9%82%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="قزاقستان">قزاقستان</a>۱ • <a href="/wiki/%D9%82%D8%B7%D8%B1_(%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1)" class="mw-redirect" title="قطر (کشور)">قطر</a> • <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%85%D8%A8%D9%88%D8%AC" title="کامبوج">کامبوج</a> • <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%87_%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%DB%8C" title="کره جنوبی">کره جنوبی</a> • <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%87_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="کره شمالی">کره شمالی</a> • <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%DB%8C%D8%AA" title="کویت">کویت</a> • <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="گرجستان">گرجستان</a>۱ • <a href="/wiki/%D9%84%D8%A7%D8%A6%D9%88%D8%B3" title="لائوس">لائوس</a> • <a href="/wiki/%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86" title="لبنان">لبنان</a> • <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%88" title="مالدیو">مالدیو</a> • <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%84%D8%B2%DB%8C" title="مالزی">مالزی</a> • <a href="/wiki/%D9%85%D8%B5%D8%B1" title="مصر">مصر</a>۲ • <a href="/wiki/%D9%85%D8%BA%D9%88%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="مغولستان">مغولستان</a> • <a href="/wiki/%D9%86%D9%BE%D8%A7%D9%84" title="نپال">نپال</a> • <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AF" title="هند">هند</a> • <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D8%AA%D9%86%D8%A7%D9%85" title="ویتنام">ویتنام</a> • <a href="/wiki/%DB%8C%D9%85%D9%86" title="یمن">یمن</a></div></div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="3" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Asia_(orthographic_projection).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Asia_%28orthographic_projection%29.svg/150px-Asia_%28orthographic_projection%29.svg.png" decoding="async" width="150" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Asia_%28orthographic_projection%29.svg/225px-Asia_%28orthographic_projection%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Asia_%28orthographic_projection%29.svg/300px-Asia_%28orthographic_projection%29.svg.png 2x" data-file-width="541" data-file-height="541" /></a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7_%D8%B1%D8%B3%D9%85%DB%8C%D8%AA_%D9%85%D8%AD%D8%AF%D9%88%D8%AF" title="فهرست کشورهای با رسمیت محدود">با رسمیت محدود</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D8%B2" title="آبخاز">آبخاز</a> • <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%DB%8C" title="اوستیای جنوبی">اوستیای جنوبی</a> • <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86" title="تایوان">تایوان</a> • <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A2%D8%B1%D8%AA%D8%B3%D8%A7%D8%AE" title="جمهوری آرتساخ">جمهوری آرتساخ</a> • <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="دولت فلسطین">فلسطین</a> • <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%AA%D8%B1%DA%A9_%D9%82%D8%A8%D8%B1%D8%B3_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C" class="mw-redirect" title="جمهوری ترک قبرس شمالی">قبرس شمالی</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%82%D9%84%D9%85%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D9%87" class="mw-redirect" title="قلمروی وابسته">قلمروی وابسته</a> و <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87_%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="منطقه ویژه اداری">منطقه ویژه اداری</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:relative;"><div style="padding:0em 0.75em;">استرالیا</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%87_%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%85%D8%B3" title="جزیره کریسمس">جزیره کریسمس</a> • <a href="/wiki/%D8%AC%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%B1_%DA%A9%D9%88%DA%A9%D9%88%D8%B3" title="جزایر کوکوس">جزایر کوکوس</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:relative;"><div style="padding:0em 0.75em;">چین</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%DA%AF_%DA%A9%D9%86%DA%AF" title="هنگ کنگ">هنگ‌کنگ</a> • <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D8%A6%D9%88" title="ماکائو">ماکائو</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:relative;"><div style="padding:0em 0.75em;">بریتانیا</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%A2%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%88_%D8%AF%D8%A7%DA%A9%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7" title="آکراتاری و داکیلیا">آکراتاری و داکیلیا</a> • <a href="/wiki/%D9%82%D9%84%D9%85%D8%B1%D9%88_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B3_%D9%87%D9%86%D8%AF" class="mw-redirect" title="قلمرو بریتانیا در اقیانوس هند">قلمرو بریتانیا در اقیانوس هند</a></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3"><div> ۱ <a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%DA%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D8%B4_%D8%A7%D8%B2_%DB%8C%DA%A9_%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%87" class="mw-redirect" title="فهرست کشورهای در گستره بیش از یک قاره">بخشی از آن</a> در <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="اروپا">اروپا</a>.  ۲ <a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%DA%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D8%B4_%D8%A7%D8%B2_%DB%8C%DA%A9_%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%87" class="mw-redirect" title="فهرست کشورهای در گستره بیش از یک قاره">بخشی از آن</a> در <a href="/wiki/%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%82%D8%A7" title="آفریقا">آفریقا</a>.  ۳ تمامی یا بخشی از آن جزو <a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="اقیانوسیه">اقیانوسیه</a> به‌شمار می‌آید. </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="14px&#124;Star_of_David&#124;link=Star_of_David_قوم_یهود_و_یهودیت" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%88_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA" title="الگو:یهودیان و یهودیت"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%88_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:یهودیان و یهودیت (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%88_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:یهودیان و یهودیت"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="14px&#124;Star_of_David&#124;link=Star_of_David_قوم_یهود_و_یهودیت" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Star_of_David" title="Star of David"><img alt="Star of David" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Star_of_David.svg/14px-Star_of_David.svg.png" decoding="async" width="14" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Star_of_David.svg/21px-Star_of_David.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Star_of_David.svg/28px-Star_of_David.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="693" /></a> <a href="/wiki/%D9%82%D9%88%D9%85_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF" class="mw-redirect" title="قوم یهود">قوم یهود</a> و <a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA" title="یهودیت">یهودیت</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%B1%D8%AD_%DA%A9%D9%84%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA" class="mw-redirect" title="طرح کلی یهودیت">طرح کلی یهودیت</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%82%D9%88%D9%85%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="تقسیم‌های قومی یهودی">تقسیم‌های قومی یهودی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="یهودیان اروپا (صفحه وجود ندارد)">یهودیان اروپا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B4%DA%A9%D9%86%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="اشکنازی">اشکنازی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B1%D8%A8%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="یهودیان بربر (صفحه وجود ندارد)">یهودیان بربر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%B4%D8%A7" title="فلاشا">فلاشا</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="یهودی بخارایی">یهودی بخارایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D8%B1%D8%AC%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="یهودیان گرجی (صفحه وجود ندارد)">یهودیان گرجی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%86%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="یهودیان هند (صفحه وجود ندارد)">یهودیان هند</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Bene_Israel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bene Israel (صفحه وجود ندارد)">Bene Israel</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cochin_Jews&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cochin Jews (صفحه وجود ندارد)">Cochin Jews</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bene_Ephraim&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bene Ephraim (صفحه وجود ندارد)">Bene Ephraim</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7" title="یهودیان ایتالیا">یهودیان ایتالیا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%85%DB%8C%D8%B2%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="یهودیان میزراهی (صفحه وجود ندارد)">یهودیان میزراهی</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%88%D9%87%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="یهودیان کوهستان">یهودیان کوهستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="ایرانیان یهودی">ایرانیان یهودی</a>(<a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D9%85%DB%8C" title="کلیمی">کلیمی</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Romaniotes&action=edit&redlink=1" class="new" title="Romaniotes (صفحه وجود ندارد)">Romaniotes</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="سفاردی‌ها">سفاردی‌ها</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="یهودیان مغربی (صفحه وجود ندارد)">یهودیان مغربی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7_%D9%88_%D9%BE%D8%B1%D8%AA%D8%BA%D8%A7%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="یهودیان اسپانیا و پرتغال (صفحه وجود ندارد)">یهودیان اسپانیا و پرتغال</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Urfalim&action=edit&redlink=1" class="new" title="Urfalim (صفحه وجود ندارد)">Urfalim</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kaifeng_Jews&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kaifeng Jews (صفحه وجود ندارد)">Kaifeng Jews</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;"><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="جنبش‌های مذهبی یهود (صفحه وجود ندارد)">جنبش‌های مذهبی</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA_%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D9%88%D8%AF%D9%88%DA%A9%D8%B3" class="mw-redirect" title="یهودیت ارتودوکس">یهودیت ارتودوکس</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Chardal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chardal (صفحه وجود ندارد)">Chardal</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B1%DB%8C%D8%AF%DB%8C" title="حریدی">حریدی</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA_%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D8%AF%DB%8C" title="یهودیت حسیدی">یهودیت حسیدی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D9%88%D8%AF%D9%88%DA%A9%D8%B3_%D9%85%D8%AF%D8%B1%D9%86" class="mw-redirect" title="ارتودوکس مدرن">ارتودوکس مدرن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8%DB%8C" title="صهیونیسم مذهبی">صهیونیسم مذهبی</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Musar_movement&action=edit&redlink=1" class="new" title="Musar movement (صفحه وجود ندارد)">Musar movement</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Neolog_Judaism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Neolog Judaism (صفحه وجود ندارد)">Neolog</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA_%D9%85%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1" title="یهودیت محافظه‌کار">یهودیت محافظه‌کار</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Conservadox_Judaism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Conservadox Judaism (صفحه وجود ندارد)">Conservadox</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA_%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD%DA%AF%D8%B1%D8%A7" class="mw-redirect" title="یهودیت اصلاحگرا">یهودیت اصلاحگرا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA" title="بازسازی خواهی در یهودیت">بازسازی خواهی در یهودیت</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA_%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD%DA%AF%D8%B1%D8%A7" class="mw-redirect" title="یهودیت اصلاحگرا">یهودیت اصلاحگرا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jewish_Renewal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jewish Renewal (صفحه وجود ندارد)">Jewish Renewal</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Humanistic_Judaism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Humanistic Judaism (صفحه وجود ندارد)">Humanistic</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA_%D8%AE%D8%A7%D8%AE%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="یهودیت خاخامی">یهودیت خاخامی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%85" title="قرائیم">قرائیم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88_%D8%B7%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%B1" title="لو طاهور">لو طاهور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="سامری‌ها">سامری‌ها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jewish_schisms&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jewish schisms (صفحه وجود ندارد)">Schisms</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Shomer_Masoret&action=edit&redlink=1" class="new" title="Shomer Masoret (صفحه وجود ندارد)">Shomer Masoret</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7_%D8%A8%DB%8C%D9%86_%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="روابط بین جنبش‌های یهود (صفحه وجود ندارد)">روابط بین جنبش‌های یهود</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="بی‌خدایی یهودی">بی‌خدایی یهودی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Noahidism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Noahidism (صفحه وجود ندارد)">Noahidism</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="فلسفه یهودی">فلسفه یهودی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B5%D9%88%D9%84_%D8%AF%DB%8C%D9%86_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="اصول دین یهود (صفحه وجود ندارد)">اصول دین</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%87_%D8%B9%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86_%D9%82%D9%88%D9%85_%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D8%AF%D9%87" class="mw-redirect" title="یهودیان به عنوان قوم برگزیده">یهودیان به عنوان قوم برگزیده</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="فرجام‌شناسی یهودی">فرجام‌شناسی یهودی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jewish_ethics&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jewish ethics (صفحه وجود ندارد)">Ethics</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%84%D8%A7%D8%AE%D8%A7" title="هلاخا">هلاخا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Holocaust_theology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Holocaust theology (صفحه وجود ندارد)">Holocaust theology</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" title="کابالا">کابالا</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%B4%D8%B1" title="کوشر">کوشِر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD_%D8%AF%D8%B1_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA" title="مسیح در یهودیت">مسیح در یهودیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%AF%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA" class="mw-redirect" title="نامهای خدا در یهودیت">نامهای خدا در یهودیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86_%D9%87%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87_%D9%86%D9%88%D8%AD" title="قوانین هفت‌گانه نوح">قوانین هفت‌گانه نوح</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D8%AF%D9%82%D9%87_(%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA)" title="صدقه (یهودیت)">صدقه (یهودیت)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%AA" title="صنیوت">صنیوت</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%AA%D9%88%D9%86_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="رده:متون یهودی">متون یهودی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%AA" title="تورات">تورات</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Chumash_(Judaism)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chumash (Judaism) (صفحه وجود ندارد)">Chumash</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%D8%AE" title="تنخ">تنخ</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%AA" title="تورات">تورات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%DB%8C%DB%8C%D9%85" class="mw-redirect" title="نوییم">نوییم</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%AA%D9%88%D9%88%DB%8C%D9%85" class="mw-redirect" title="کتوویم">کتوویم</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7" title="میشنا">میشنا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%84%D9%85%D9%88%D8%AF" title="تلمود">تلمود</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%81%D8%AA%D8%A7" title="توسفتا">توسفتا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%B4" title="میدراش">میدراش</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Rabbinic_literature&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rabbinic literature (صفحه وجود ندارد)">Rabbinic literature</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mishneh_Torah&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mishneh Torah (صفحه وجود ندارد)">Mishneh Torah</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Arba%27ah_Turim&action=edit&redlink=1" class="new" title="Arba'ah Turim (صفحه وجود ندارد)">Arba'ah Turim</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D9%84%D8%AD%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%AE" title="شولحان عاروخ">شولحان عاروخ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mishnah_Berurah&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mishnah Berurah (صفحه وجود ندارد)">Mishnah Berurah</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%88%D9%87%D8%B1" title="زوهر">زوهر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Haggadah&action=edit&redlink=1" class="new" title="Haggadah (صفحه وجود ندارد)">Haggadah</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Piyyut&action=edit&redlink=1" class="new" title="Piyyut (صفحه وجود ندارد)">Piyyut</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D9%88%D8%B1" title="سیدور">سیدور</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="رده:مکان‌های مقدس یهودی">مکان‌های مقدس یهودی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="سرزمین اسرائیل">سرزمین اسرائیل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1_%D8%B4%D9%87%D8%B1_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="چهار شهر مقدس (صفحه وجود ندارد)">چهار شهر مقدس</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85" title="اورشلیم">اورشلیم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AF" title="صفد">صفد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%84%DB%8C%D9%84" title="الخلیل">الخلیل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="طبریه">طبریه</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="دیان">دیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%DA%A9%D9%88%D9%87" class="mw-redirect" title="میکوه">میکوه</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%87" title="کنیسه">کنیسه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%B4%E2%80%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85" title="پرستش‌گاه اورشلیم">پرستش‌گاه اورشلیم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B4%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="میشکان">میشکان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%D8%A7%D8%B1_%D9%86%D8%AF%D8%A8%D9%87" title="دیوار ندبه">دیوار ندبه</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%AE%D8%B5%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF_%D8%AF%D8%B1_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="شخصیت‌های یهود در کتاب مقدس (صفحه وجود ندارد)">شخصیت‌های یهود در کتاب مقدس</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85" title="ابراهیم">ابراهیم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AD%D8%A7%D9%82" title="اسحاق">اسحاق</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%B9%D9%82%D9%88%D8%A8" title="یعقوب">یعقوب</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%A7" class="mw-redirect" title="سارا">سارا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7" title="ربه‌کا">ربه‌کا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D9%84" title="راحل">راحل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D9%87" title="لیه">لیه</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%B3%D9%81" title="یوسف">یوسف</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%D8%A7" title="یهودا">یهودا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C" title="موسی">موسی</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%B4%D8%B9_%D8%A8%D9%86_%D9%86%D9%88%D9%86" title="یوشع بن نون">یوشع بن نون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A8%D9%88%D8%B1%D9%87" title="دبوره">دبوره</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8_%D8%B1%D9%88%D8%AA" title="کتاب روت">کتاب روت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%88%D9%88%D8%AF" title="داوود">داوود</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86" title="سلیمان">سلیمان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%B3" title="الیاس">الیاس</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="رهبری در یهودیت (صفحه وجود ندارد)">رهبری در یهودیت</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%D9%84%D9%84" title="هیلل">هیلل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%A7%D9%85%D8%A7%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="شامای (صفحه وجود ندارد)">شامای</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%D8%A7_%D9%87%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="یهودا هناسی">یهودا هناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B9%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%DA%AF%D8%A7%D8%A6%D9%88%D9%86" title="سعادیا گائون">سعادیا گائون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D8%B1%D8%B4%D9%88%D9%85_%D8%A8%D9%86_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="گرشوم بن یهود (صفحه وجود ندارد)">گرشوم بن یهود</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AD%D8%A7%D9%82_%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="اسحاق الفاسی">اسحاق الفاسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%B4%DB%8C" title="راشی">راشی</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%D8%A7_%D9%87%D9%84%D9%88%DB%8C" title="یهودا هلوی">یهودا هلوی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D8%B2%D8%B1%D8%A7" title="ابراهیم بن عزرا">ابراهیم بن عزرا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=List_of_Tosafists&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of Tosafists (صفحه وجود ندارد)">Tosafists</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C_%D8%A8%D9%86_%D9%85%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="موسی بن میمون">موسی بن میمون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B4%D9%87_%D8%A8%D9%86_%D9%86%D8%AD%D9%85%D8%A7%D9%86" title="موشه بن نحمان">موشه بن نحمان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D8%B1_%D8%A8%D9%86_%DB%8C%D9%87%DB%8C%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="عاشر بن یهیل (صفحه وجود ندارد)">عاشر بن یهیل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%DA%AF%D8%B1%D8%B4%D9%88%D9%85" title="ابن گرشوم">ابن گرشوم</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%B3%D9%81_%D8%A2%D9%84%D8%A8%D9%88" title="یوسف آلبو">یوسف آلبو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AD%D8%A7%D9%82_%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="اسحاق ابرونئیل">اسحاق ابرونئیل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AD%D8%A7%D9%82_%D9%84%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%A7" title="اسحاق لوریا">اسحاق لوریا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B9%D9%84_%D8%B4%D9%85_%D8%AA%D9%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="بعل شم تو (صفحه وجود ندارد)">بعل شم تو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%86%D8%A7_%DA%AF%D8%A7%D8%A6%D9%88%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="ویلنا گائون (صفحه وجود ندارد)">ویلنا گائون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D9%84%DB%8C%DA%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%A6%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="سلیگمان بائر (صفحه وجود ندارد)">سلیگمان بائر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%AF%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%86" title="موسی مندلسون">موسی مندلسون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%84%D8%A6%D9%88%D9%BE%D9%84%D8%AF_%D8%B2%D9%88%D9%86%D8%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="لئوپلد زونز (صفحه وجود ندارد)">لئوپلد زونز</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%B3%D9%88%D9%86_%D8%B1%D8%A7%D9%81%D8%A7%D8%A6%D9%84_%D9%87%D8%B1%D8%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="سامسون رافائل هرش (صفحه وجود ندارد)">سامسون رافائل هرش</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%85_%DA%AF%DB%8C%DA%AF%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="آبراهام گیگر (صفحه وجود ندارد)">آبراهام گیگر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D9%88%D9%84%D9%88%D9%85%D9%88%D9%86_%D8%B4%D8%AE%D8%AA%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="سولومون شختر (صفحه وجود ندارد)">سولومون شختر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%DA%AF%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%88%D9%86" title="داوید بن گوریون">داوید بن گوریون</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%D8%AF%D8%A7_%D9%85%D8%A6%DB%8C%D8%B1" title="گلدا مئیر">گلدا مئیر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%AE%D9%85_%D8%A8%DA%AF%DB%8C%D9%86" title="مناخم بگین">مناخم بگین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%AE%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D9%BE%D9%84%D8%A7%D9%86" title="مردخای کاپلان">مردخای کاپلان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%AE%D9%85_%D9%85%D9%86%D8%AF%D9%84_%D8%A7%D8%B4%D9%86%DB%8C%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%86" title="مناخم مندل اشنیرسون">مناخیم اشنیرسون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%85_%D8%AC%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%A7_%D9%87%D8%B4%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="آبراهام جاشوا هشل (صفحه وجود ندارد)">آبراهام جاشوا هشل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%88%D8%B2%D9%81_%D8%A8%DB%8C._%D8%B3%D9%88%D9%84%D9%88%D9%88%DB%8C%D8%AA%DA%86%DB%8C%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="جوزف بی. سولوویتچیک (صفحه وجود ندارد)">جوزف بی. سولوویتچیک</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D9%84%D9%88%D9%85%D9%88_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%AE_(%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86)&action=edit&redlink=1" class="new" title="شلومو کارلباخ (موسیقی‌دان) (صفحه وجود ندارد)">شلومو کارلباخ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="آدین اشتاینسالتز (صفحه وجود ندارد)">آدین اشتاینسالتز</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%B4%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1-%D8%B4%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="زلمان شاختر-شالومی (صفحه وجود ندارد)">زلمان شاختر-شالومی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D8%B1%D8%AA%D9%88%D8%B1_%D9%88%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D9%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="آرتور واسکو (صفحه وجود ندارد)">آرتور واسکو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%85%D9%86_%D9%84%D8%A7%D9%85" title="نورمن لام">نورمن لام</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D8%B1%D9%86%D8%B3_%D8%A7%DB%8C._%D9%87%D9%88%D9%81%D9%85%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="لورنس ای. هوفمن (صفحه وجود ندارد)">لورنس ای. هوفمن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%87_%DA%A9%D8%A7%D9%BE%D9%84%D8%A7%D9%86" title="اریه کاپلان">اریه کاپلان</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:Jewish_religious_occupations&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:Jewish religious occupations (صفحه وجود ندارد)">نقش‌ها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%87%D9%86" title="کوهن">کوهن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B0%D8%A7%D9%86" title="حذان">حذان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gabbai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gabbai (صفحه وجود ندارد)">Gabbai</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%AF%DB%8C%D8%AF" title="مگید">مگید</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mashgiach&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mashgiach (صفحه وجود ندارد)">Mashgiach</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D9%87%D9%84" title="موهل">موهل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Posek&action=edit&redlink=1" class="new" title="Posek (صفحه وجود ندارد)">Posek</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="ربی">ربی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Rebbe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rebbe (صفحه وجود ندارد)">Rebbe</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Rosh_yeshiva&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rosh yeshiva (صفحه وجود ندارد)">Rosh yeshiva</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D8%A8" title="کاتب">کاتب</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فرهنگ یهودی (صفحه وجود ندارد)">فرهنگ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Minyan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Minyan (صفحه وجود ندارد)">Minyan</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1_%D9%85%DB%8C%D8%AA%D8%B3%D9%88%D8%A7_%D9%88_%D8%A8%D8%AA_%D9%85%DB%8C%D8%AA%D8%B3%D9%88%D8%A7" class="mw-redirect" title="بر میتسوا و بت میتسوا">بر میتسوا و بت میتسوا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D9%88%DA%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="سوگواری یهودیت (صفحه وجود ندارد)">مرگ و سوگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%AA%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ختنه‌سوران">ختنه‌سوران</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B9%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="گاه‌شماری عبری">گاه‌شماری عبری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hebrew_birthday&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hebrew birthday (صفحه وجود ندارد)">Hebrew birthday</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF_(%D9%88%D8%A7%DA%98%D9%87)" class="mw-redirect" title="یهود (واژه)">منشأ واژه یهود</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC_%D8%AF%D8%B1_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA" title="ازدواج در یهودیت">ازدواج در یهودیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%AF%D8%A7" title="نیدا">نیدا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Pidyon_haben&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pidyon haben (صفحه وجود ندارد)">Pidyon haben</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="موسیقی یهودی">موسیقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B4%D9%BE%D8%B2%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="آشپزی یهودی">آشپزی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hiloni&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hiloni (صفحه وجود ندارد)">Hiloni</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Shidduch&action=edit&redlink=1" class="new" title="Shidduch (صفحه وجود ندارد)">Shidduch</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Zeved_habat&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zeved habat (صفحه وجود ندارد)">Zeved habat</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مسائل</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%86%D9%87_%DA%A9%D8%B3%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%9F" title="چه کسی یهودی است؟">چه کسی یهودی است؟</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Judaism_and_abortion&action=edit&redlink=1" class="new" title="Judaism and abortion (صفحه وجود ندارد)">Abortion</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jewish_assimilation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jewish assimilation (صفحه وجود ندارد)">Assimilation</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA" title="مجازات در یهودیت">مجازات</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D9%86_%D8%A8%D9%87_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA" title="گرویدن به یهودیت">گرویدن به یهودیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D9%88%D8%B3%DB%8C" title="آنوسی">آنوسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Judaism_and_environmentalism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Judaism and environmentalism (صفحه وجود ندارد)">Environmentalism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Forbidden_relationships_in_Judaism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Forbidden relationships in Judaism (صفحه وجود ندارد)">Forbidden Relationships</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gender_and_Judaism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gender and Judaism (صفحه وجود ندارد)">Gender</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Heresy_in_Judaism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Heresy in Judaism (صفحه وجود ندارد)">Heresy</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D8%B4_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B4%DA%A9%D9%86%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="هوش یهودیان اشکنازی">هوش یهودیان اشکنازی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B2%D8%B9%D9%87%E2%80%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%84" class="mw-redirect" title="منازعه‌ فلسطین-اسراییل">منازعه‌ فلسطین-اسراییل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jewish_studies&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jewish studies (صفحه وجود ندارد)">Jewish studies</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA_%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%88%D8%AF%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1" title="یهودیت موعودباور">یهودیت موعودباور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC_%D8%AF%D8%B1_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA" title="ازدواج در یهودیت">ازدواج در یهودیت</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA_%D9%88_%D9%87%D9%85%D8%AC%D9%86%D8%B3%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="یهودیت و همجنس‌گرایی">یهودیت و همجنس‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC_%D9%87%D9%85%D8%AC%D9%86%D8%B3_%D8%AF%D8%B1_%D9%86%D8%B8%D8%B1_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="ازدواج همجنس در نظر یهودیت (صفحه وجود ندارد)">ازدواج همجنس در نظر یهودیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%85_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="تروریسم یهودی">تروریسم یهودی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jewish_schisms&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jewish schisms (صفحه وجود ندارد)">Schisms</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jewish_vegetarianism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jewish vegetarianism (صفحه وجود ندارد)">Vegetarianism</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="دانشنامه یهودی">دانشنامه یهودی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%AC%D9%88%D8%AF%D8%A7%D8%A6%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="دانشنامه جودائیکا">دانشنامه جودائیکا</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="زبان‌های یهودی">زبان‌های یهودی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="زبان عبری">زبان عبری</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D8%AA%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%8C" title="عبری توراتی">عبری توراتی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%AA%DB%8C" title="زبان یهودی-تاتی">یوهوری (یهودی-تاتی)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="زبان‌های یهودی-عربی">یهودی-عربی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="زبان‌های یهودی-آرامی">یهودی-آرامی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان‌های یهودی-ایرانی">یهودی-ایرانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%88" title="زبان لادینو">زبان لادینو</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%B4" class="mw-redirect" title="یشیویش">یشیویش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%DB%8C%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%B4" title="زبان ییدیش">زبان ییدیش</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">نیایش و ادعیه</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Aleinu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aleinu (صفحه وجود ندارد)">Aleinu</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%DB%8C%D8%AF%D8%A7" class="mw-redirect" title="آمیدا">آمیدا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B9%D9%87_%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D9%85" title="اربعه مینیم">اربعه مینیم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gartel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gartel (صفحه وجود ندارد)">Gartel</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hallel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hallel (صفحه وجود ندارد)">Hallel</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Havdalah&action=edit&redlink=1" class="new" title="Havdalah (صفحه وجود ندارد)">Havdalah</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%AF%DB%8C%D8%B4_(%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA)" class="mw-redirect" title="کدیش (یهودیت)">کدیش</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kittel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kittel (صفحه وجود ندارد)">Kittel</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%84_%D9%86%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C" title="کول نیدری">کول نیدری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ma_Tovu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ma Tovu (صفحه وجود ندارد)">Ma Tovu</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87" class="mw-redirect" title="منوره">منوره</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%A7_(%D8%AD%D9%86%D9%88%DA%A9%DB%8C%D8%A7)" title="منورا (حنوکیا)">منورا</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B2%D9%88%D8%B2%D8%A7" title="مزوزا">مزوزا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%81%D8%B1_(%D8%AA%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%AA)" title="سفر (تورات)">سِفِر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B2_(%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA)" title="نماز (یهودیت)">نماز</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=List_of_Jewish_prayers_and_blessings&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of Jewish prayers and blessings (صفحه وجود ندارد)">Prayer</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%B9_%DB%8C%DB%8C%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%84" title="شمع ییسرائل">شمع ییسرائل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%B1" title="شوفار">شوفار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D9%88%D8%B1" title="سیدور">سیدور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%AA" title="تالیت">تالیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%81%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%86" title="تفیلین">تِفیلین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tzitzit&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tzitzit (صفحه وجود ندارد)">Tzitzit</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Yad&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yad (صفحه وجود ندارد)">Yad</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%BE%D8%A7" title="کیپا">کیپا</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA_%D9%88_%D8%AF%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%DA%AF%D8%B1" title="رده:یهودیت و دین‌های دیگر">رده:یهودیت و دین‌های دیگر</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Jewish_views_on_religious_pluralism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jewish views on religious pluralism (صفحه وجود ندارد)">Jewish views on religious pluralism</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="دین ابراهیمی">دین ابراهیمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%AA_%D9%88_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA" title="مسیحیت و یهودیت">مسیحیت و یهودیت</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Relations_between_Catholicism_and_Judaism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Relations between Catholicism and Judaism (صفحه وجود ندارد)">Catholicism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Christian%E2%80%93Jewish_reconciliation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Christian–Jewish reconciliation (صفحه وجود ندارد)">Christian–Jewish reconciliation</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C" title="یهودی-مسیحی">یهودی-مسیحی</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA_%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%88%D8%AF%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1" title="یهودیت موعودباور">یهودیت موعودباور</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_%D9%88_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA" title="اسلام و یهودیت">اسلام و یهودیت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mormonism_and_Judaism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mormonism and Judaism (صفحه وجود ندارد)">Mormonism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Semitic_Neopaganism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Semitic Neopaganism (صفحه وجود ندارد)">Semitic Neopaganism</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87%D9%BE%D9%88%D8%B3%D8%AA_%D8%B9%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="بنی‌اسرائیلی‌های سیاهپوست عبری">بنی‌اسرائیلی‌های سیاهپوست عبری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kabbalah_Centre&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kabbalah Centre (صفحه وجود ندارد)">Kabbalah Centre</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Alternative_Judaism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alternative Judaism (صفحه وجود ندارد)">Others</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF" title="تاریخ یهود">تاریخ یهود</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Timeline_of_Jewish_history&action=edit&redlink=1" class="new" title="Timeline of Jewish history (صفحه وجود ندارد)">Timeline</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%82%D9%88%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="mw-redirect" title="تاریخ قوم اسرائیل">تاریخ قوم اسرائیل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%B4%E2%80%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85" title="پرستش‌گاه اورشلیم">پرستش‌گاه اورشلیم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%84" class="mw-redirect" title="اسیران یهودی در بابل">اسیران یهودی در بابل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85" title="اورشلیم">اورشلیم</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA" title="اورشلیم در یهودیت">اورشلیم در یهودیت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Timeline_of_Jerusalem&action=edit&redlink=1" class="new" title="Timeline of Jerusalem (صفحه وجود ندارد)">Timeline</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B4%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="حشمونیان">حشمونیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF" class="mw-redirect" title="هیرود بزرگ">هیرود بزرگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%D9%87%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="سنهدرین">سنهدرین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="فریسیان">فریسیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D8%AF%D9%88%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="صدوقیان">صدوقیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="اسنی‌ها">اسنی‌ها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86_%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D8%A7_%D8%B1%D9%88%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="نخستین نبرد یهود با روم (صفحه وجود ندارد)">نخستین نبرد یهود با روم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%B4_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D9%88%D8%AE%D8%A8%D8%A7" title="شورش بارکوخبا">شورش بارکوخبا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jewish_diaspora&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jewish diaspora (صفحه وجود ندارد)">Diaspora</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jews_in_the_Middle_Ages&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jews in the Middle Ages (صفحه وجود ندارد)">Middle Ages</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%AD%D8%AA_%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA_%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" title="تاریخ یهودیان تحت حکومت مسلمانان">Muslim rule</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8%D8%AA%D8%A7%DB%8C_%D8%B2%D9%88%DB%8C" title="شبتای زوی">شبتای زوی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%A7" title="هاسکالا">هاسکالا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jewish_emancipation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jewish emancipation (صفحه وجود ندارد)">Emancipation</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D9%84%D9%88%DA%A9%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="هولوکاست">هولوکاست</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%A7_(%D8%B5%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85)" title="علیا (صهیونیسم)">علیا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%B5%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="تاریخ صهیونیسم (صفحه وجود ندارد)">تاریخ صهیونیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="تاریخ اسرائیل">تاریخ اسرائیل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2_%D8%B9%D8%B1%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="mw-redirect" title="ستیز عرب‌ها و اسرائیل">ستیز عرب‌ها و اسرائیل</a> / <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%82%D8%B4%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84-%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="مناقشه اسرائیل-فلسطین (صفحه وجود ندارد)">مناقشه اسرائیل-فلسطین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="سرزمین اسرائیل">سرزمین اسرائیل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%B4_%D8%A8%D8%B9%D9%84_%D8%AA%D8%B4%D9%88%D9%88%D8%A7" title="جنبش بعل تشووا">جنبش بعل تشووا</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%B4_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="جنبش سیاسی یهودیت (صفحه وجود ندارد)">جنبش سیاسی یهودیت</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">اسرائیل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="صهیونیسم">صهیونیسم</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=General_Zionists&action=edit&redlink=1" class="new" title="General Zionists (صفحه وجود ندارد)">General</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="صهیونیسم کارگری">صهیونیسم کارگری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8%DB%8C" title="صهیونیسم مذهبی">مذهبی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Revisionist_Zionism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Revisionist Zionism (صفحه وجود ندارد)">Revisionist</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jewish_political_movements&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jewish political movements (صفحه وجود ندارد)">Political movements</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Jewish_left&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jewish left (صفحه وجود ندارد)">Left</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jewish_right&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jewish right (صفحه وجود ندارد)">Right</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jewish_anarchism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jewish anarchism (صفحه وجود ندارد)">Anarchism</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bundism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bundism (صفحه وجود ندارد)">Bundism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=World_Agudath_Israel&action=edit&redlink=1" class="new" title="World Agudath Israel (صفحه وجود ندارد)">World Agudath Israel</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Edah_HaChareidis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Edah HaChareidis (صفحه وجود ندارد)">Edah HaChareidis</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jewish_feminism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jewish feminism (صفحه وجود ندارد)">Feminism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="سیاست‌های اسرائیل (صفحه وجود ندارد)">سیاست‌های اسرائیل</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="یهودستیزی">یهودستیزی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="تاریخ یهودستیزی">تاریخ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Persecution_of_Jews&action=edit&redlink=1" class="new" title="Persecution of Jews (صفحه وجود ندارد)">Persecution</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=New_antisemitism&action=edit&redlink=1" class="new" title="New antisemitism (صفحه وجود ندارد)">New</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Racial_antisemitism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Racial antisemitism (صفحه وجود ندارد)">Racial</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2%DB%8C_%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8%DB%8C" title="یهودستیزی مذهبی">مذهبی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Secondary_antisemitism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Secondary antisemitism (صفحه وجود ندارد)">Secondary</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2" style="font-weight:bold;"><div> <ul><li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Symbol_category_class.svg" class="mw-file-description" title="رده"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/16px-Symbol_category_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/23px-Symbol_category_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/31px-Symbol_category_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a> <a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%88_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA" title="رده:یهودیان و یهودیت">رده:یهودیان و یهودیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Portal-puzzle.svg" class="mw-file-description" title="درگاه"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/16px-Portal-puzzle.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/24px-Portal-puzzle.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/32px-Portal-puzzle.svg.png 2x" data-file-width="32" data-file-height="28" /></a> <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="درگاه:اسرائیل">درگاه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:People_icon.svg" class="mw-file-description" title="ویکی‌پروژه"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/People_icon.svg/16px-People_icon.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/People_icon.svg/24px-People_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/People_icon.svg/32px-People_icon.svg.png 2x" data-file-width="100" data-file-height="100" /></a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%87_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA" title="ویکی‌پدیا:ویکی‌پروژه یهودیت">ویکی‌پدیا:ویکی‌پروژه یهودیت</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="سرزمین‌های_مورد_مناقشه_در_آسیای_غربی" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B3%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AF_%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%82%D8%B4%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D8%BA%D8%B1%D8%A8_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="الگو:سرزمین‌های مورد مناقشه در غرب آسیا"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B3%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AF_%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%82%D8%B4%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D8%BA%D8%B1%D8%A8_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="بحث الگو:سرزمین‌های مورد مناقشه در غرب آسیا"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B3%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AF_%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%82%D8%B4%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D8%BA%D8%B1%D8%A8_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:سرزمین‌های مورد مناقشه در غرب آسیا"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="سرزمین‌های_مورد_مناقشه_در_آسیای_غربی" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%82%D8%B4%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D8%B6%DB%8C" class="mw-redirect" title="مناقشه ارضی">سرزمین‌های مورد مناقشه</a> در <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="آسیای غربی">آسیای غربی</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div>(دو طرف درگیر در کمانک آمده)</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">خشکی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=David_Gareja_monastery_complex&action=edit&redlink=1" class="new" title="David Gareja monastery complex (صفحه وجود ندارد)">David Gareja monastery complex</a> <ul><li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="گرجستان">گرجستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86" title="جمهوری آذربایجان">آذربایجان</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B7%D9%82_%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AF_%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%82%D8%B4%D9%87_(%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82)" title="مناطق مورد مناقشه (عراق)">منطقه‌های اشغال‌شدهٔ شمال عراق</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="عراق">دولت عراق</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="کردستان عراق">کردستان عراق</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D9%86%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86" title="بلندی‌های جولان">جولان غربی</a> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">اسرائیل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="سوریه">سوریه</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D8%AA%D8%A7%DB%8C" title="استان ختای">ختای</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D9%87" title="ترکیه">ترکیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="سوریه">سوریه</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D8%BA" title="قره‌باغ">قره‌باغ</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ارمنستان">ارمنستان</a> / <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D9%82%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D8%BA" class="mw-redirect" title="جمهوری قره‌باغ">قره‌باغ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86" title="جمهوری آذربایجان">آذربایجان</a></li></ul></li> <li>قبرس شمالی <ul><li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A8%D8%B1%D8%B3" title="قبرس">قبرس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A8%D8%B1%D8%B3_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="قبرس شمالی">قبرس شمالی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87_%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%B7%D8%B1%D9%81_%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="منطقه بی‌طرف عراق-عربستان">منطقه بی‌طرف عراق-عربستان</a>۱ <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="عراق">عراق</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%B9%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="عربستان سعودی">عربستان</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D8%AA%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%D8%A8%D8%B9%D8%A7" title="کشتزارهای شبعا">کشتزارهای شبعا</a> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">اسرائیل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86" title="لبنان">لبنان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="سوریه">سوریه</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=West_Bank_Areas_in_the_Oslo_II_Accord&action=edit&redlink=1" class="new" title="West Bank Areas in the Oslo II Accord (صفحه وجود ندارد)">منطقهٔ</a> <a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%D8%A7_%D9%88_%D8%B4%D9%88%D9%85%D8%B1%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="یهودا و شومرون">یهودا و شومرون</a> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">اسرائیل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="دولت فلسطین">فلسطین</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><div class="hlist"><ul><li>جزیره‌ها</li><li>آبی</li></ul></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="ابوموسی">ابوموسی</a> / <a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%D8%A8_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF" title="تنب بزرگ">تنب بزرگ</a> و <a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%D8%A8_%DA%A9%D9%88%DA%86%DA%A9" title="تنب کوچک">کوچک</a> / <a href="/wiki/%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%87_%D8%B2%D8%B1%DA%A9%D9%88%D9%87" title="جزیره زرکوه">زرکوه</a> / <a href="/wiki/%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%87_%D8%A2%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86%D8%A7" class="mw-redirect" title="جزیره آریانا">آریانا</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران">ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D9%87_%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="امارات متحده عربی">امارات</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B4%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D8%A8%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="فشت الدیبل (صفحه وجود ندارد)">فشت الدیبل</a> / <a href="/w/index.php?title=%D9%82%D8%B7%D8%B9%D9%87_%D8%AC%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="قطعه جراده (صفحه وجود ندارد)">قطعه جراده</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B7%D8%B1" title="قطر">قطر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="بحرین">بحرین</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Imia/Kardak&action=edit&redlink=1" class="new" title="Imia/Kardak (صفحه وجود ندارد)">ایمیا / کردک</a> <ul><li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86" title="یونان">یونان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D9%87" title="ترکیه">ترکیه</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%87_%D8%AD%D9%84%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="جزیره حلانیات">جزیره حلانیات</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D8%A7%D9%86" title="عمان">عمان</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%85%D9%86" title="یمن">یمن</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><div class="hlist"><ul><li>جستارها</li></ul></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%A7%DA%A9%D9%85%DB%8C%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B1_%D8%AC%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%B1_%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87" title="حاکمیت ایران بر جزایر سه‌گانه">حاکمیت ایران بر جزایر سه‌گانه</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow hlist" colspan="2"><div> <ul><li>۱ در میان مدعیان تقسیم شده‌است</li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r38264903"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="پایتخت‌های_آسیا" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="الگو:پایتخت‌های آسیا"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:پایتخت‌های آسیا (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:پایتخت‌های آسیا"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="پایتخت‌های_آسیا" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%AE%D8%AA" title="پایتخت">پایتخت‌های</a> آسیا</div></th></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div><a href="/wiki/%D9%82%D9%84%D9%85%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D9%87" class="mw-redirect" title="قلمروی وابسته">قلمروهای وابسته</a> و <a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7_%D8%B1%D8%B3%D9%85%DB%8C%D8%AA_%D9%85%D8%AD%D8%AF%D9%88%D8%AF" title="فهرست کشورهای با رسمیت محدود">کشورهای با رسمیت محدود</a> به صورت کج نوشته شده‌اند.</div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd plainlist" style="width:100%;padding:0;background:transparent;color:inherit;"><div style="padding:0px;"><table cellspacing="0" class="navbox-columns-table" style="text-align:right;width:100%;"><tbody><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="1" style="font-weight:bold;">آسیای شمالی و مرکزی</td><td class="navbox-abovebelow" colspan="1" style="border-left:2px solid #fdfdfd;font-weight:bold;">آسیای جنوبی</td><td class="navbox-abovebelow" colspan="1" style="border-left:2px solid #fdfdfd;font-weight:bold;">آسیای جنوب شرقی</td><td class="navbox-abovebelow" colspan="2" style="border-left:2px solid #fdfdfd;font-weight:bold;">آسیای غربی و جنوب غربی</td></tr><tr style="height:2px;"><td></td></tr><tr style="vertical-align:top;"><td style="padding:0px;;;;width:20%;"><div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D9%87_(%D9%82%D8%B2%D8%A7%D9%82%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86)" title="آستانه (قزاقستان)">آستانه</a>، <a href="/wiki/%D9%82%D8%B2%D8%A7%D9%82%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="قزاقستان">قزاقستان</a>*</li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%B4%DA%A9%DA%A9" title="بیشکک">بیشکک</a>، <a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D9%82%DB%8C%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="قرقیزستان">قرقیزستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B4%DA%A9%D9%86%D8%AF" title="تاشکند">تاشکند</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B2%D8%A8%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ازبکستان">ازبکستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B4%D9%86%D8%A8%D9%87_(%D8%AA%D8%A7%D8%AC%DB%8C%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86)" title="دوشنبه (تاجیکستان)">دوشنبه</a>، <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%AC%DB%8C%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="تاجیکستان">تاجیکستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B4%D9%82%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF" title="عشق‌آباد">عشق‌آباد</a>، <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ترکمنستان">ترکمنستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%88" title="مسکو">مسکو</a>، <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="روسیه">روسیه</a>*</li></ul> <div style="background:#dcdcfe; text-align:center;">آسیای شرقی</div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1" title="اولان‌باتور">اولان‌باتور</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%BA%D9%88%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="مغولستان">مغولستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DA%A9%D9%86" title="پکن">پکن</a>، <a href="/wiki/%DA%86%DB%8C%D9%86" title="چین">چین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%DB%8C%D8%A7%D9%86%DA%AF" title="پیونگ‌یانگ">پیونگ‌یانگ</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%87_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="کره شمالی">کره شمالی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%BE%D9%87" title="تایپه">تایپه</a>، <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86" title="تایوان">تایوان</a> †</li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%DA%A9%DB%8C%D9%88" title="توکیو">توکیو</a>، <a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%BE%D9%86" title="ژاپن">ژاپن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A6%D9%88%D9%84" title="سئول">سئول</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%87_%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%DB%8C" title="کره جنوبی">کره جنوبی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D8%A6%D9%88" title="ماکائو">ماکائو</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D8%A6%D9%88" title="ماکائو">ماکائو</a> (چین)</li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%DA%AF_%DA%A9%D9%86%DA%AF" title="هنگ کنگ">هنگ کنگ</a>، <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%DA%AF_%DA%A9%D9%86%DA%AF" title="هنگ کنگ">هنگ کنگ</a> (چین)</li></ul> </div></td><td style="border-left:2px solid #fdfdfd;padding:0px;;;;width:20%;"><div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF" title="اسلام‌آباد">اسلام‌آباد</a>، <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="پاکستان">پاکستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%D9%85%D9%81%D9%88" title="تیمفو">تیمفو</a>، <a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%AA%D8%A7%D9%86_(%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1)" title="بوتان (کشور)">بوتان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%87_%D8%AF%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D9%88_%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="جزیره دیه‌گو گارسیا">جزیره دیه‌گو گارسیا</a>، <a href="/wiki/%D9%82%D9%84%D9%85%D8%B1%D9%88_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B3_%D9%87%D9%86%D8%AF" class="mw-redirect" title="قلمرو بریتانیا در اقیانوس هند">قلمرو بریتانیا در اقیانوس هند</a> (<a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="بریتانیا">بریتانیا</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%A9%D8%A7" title="داکا">داکا</a>، <a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%A7%D8%AF%D8%B4" title="بنگلادش">بنگلادش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%87%D9%84%DB%8C_%D9%86%D9%88" title="دهلی نو">دهلی نو</a>، <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AF" title="هند">هند</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%DB%8C_%D8%AC%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%86%D9%BE%D9%88%D8%B1%D8%A7_%DA%A9%D9%88%D8%AA%D9%87" title="سری جایاواردنپورا کوته">سری جایاواردنپورا کوته</a>/<a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%D9%85%D8%A8%D9%88" title="کلمبو">کلمبو</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%84%D8%A7%D9%86%DA%A9%D8%A7" title="سری‌لانکا">سری‌لانکا</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%A8%D9%84" title="کابل">کابل</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="افغانستان">افغانستان</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%88" title="کاتماندو">کاتماندو</a>، <a href="/wiki/%D9%86%D9%BE%D8%A7%D9%84" title="نپال">نپال</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%84%D9%87_(%D9%85%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%88)" class="mw-redirect" title="ماله (مالدیو)">ماله</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%88" title="مالدیو">مالدیو</a></li></ul> </div></td><td style="border-left:2px solid #fdfdfd;padding:0px;;;;width:20%;"><div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9%D9%88%DA%A9" title="بانکوک">بانکوک</a>، <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%84%D9%86%D8%AF" title="تایلند">تایلند</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%B1_%D8%B3%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%DA%AF%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%86" title="بندر سری بگاوان">بندر سری بگاوان</a>، <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%A6%DB%8C" title="برونئی">برونئی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%86%D9%88%D9%85%E2%80%8C%D9%BE%D9%86" title="پنوم‌پن">پنوم‌پن</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%85%D8%A8%D9%88%D8%AC" title="کامبوج">کامبوج</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%A7" title="جاکارتا">جاکارتا</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%88%D9%86%D8%B2%DB%8C" title="اندونزی">اندونزی</a>*</li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="دیلی">دیلی</a>، <a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%D9%85%D9%88%D8%B1_%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C" title="تیمور شرقی">تیمور شرقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%BE%D9%88%D8%B1" title="سنگاپور">سنگاپور</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%BE%D9%88%D8%B1" title="سنگاپور">سنگاپور</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%86%DA%AF_%D9%81%DB%8C%D8%B4_%DA%A9%D8%A7%D9%88" title="فلاینگ فیش کاو">فلاینگ فیش کاو</a>، <a href="/wiki/%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%87_%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%85%D8%B3" title="جزیره کریسمس">جزیره کریسمس</a> (<a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7" title="استرالیا">استرالیا</a>)</li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%A7_%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%BE%D9%88%D8%B1" title="کوالا لامپور">کوالا لامپور</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%84%D8%B2%DB%8C" title="مالزی">مالزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%84" title="مانیل">مانیل</a>، <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D9%86" title="فیلیپین">فیلیپین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%88" title="نایپیداو">نایپیداو</a>، <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B1" title="میانمار">میانمار</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%B3%D8%AA_%D8%A2%DB%8C%D9%84%D9%86%D8%AF_(%D8%AC%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%B1_%DA%A9%D9%88%DA%A9%D9%88%D8%B3)" title="وست آیلند (جزایر کوکوس)">وست آیلند</a>، <a href="/wiki/%D8%AC%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%B1_%DA%A9%D9%88%DA%A9%D9%88%D8%B3" title="جزایر کوکوس">جزایر کوکوس</a> (<a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7" title="استرالیا">استرالیا</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="وینتیان">وینتیان</a>، <a href="/wiki/%D9%84%D8%A7%D8%A6%D9%88%D8%B3" title="لائوس">لائوس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D9%86%D9%88%DB%8C" title="هانوی">هانوی</a>، <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D8%AA%D9%86%D8%A7%D9%85" title="ویتنام">ویتنام</a></li></ul> </div></td><td style="border-left:2px solid #fdfdfd;padding:0px;;;;width:20%;"><div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Episkopi_Cantonment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Episkopi Cantonment (صفحه وجود ندارد)">Episkopi Cantonment</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%88_%D8%AF%D8%A7%DA%A9%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7" title="آکراتاری و داکیلیا">آکراتاری و داکیلیا</a> (<a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="بریتانیا">بریتانیا</a>)*</li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A7" title="آنکارا">آنکارا</a>، <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D9%87" title="ترکیه">ترکیه</a>*</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%B8%D8%A8%DB%8C" title="ابوظبی">ابوظبی</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D9%87_%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="امارات متحده عربی">امارات متحده عربی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86" title="امان">امان</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%86" title="اردن">اردن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85" title="اورشلیم">اورشلیم</a>، <a class="mw-selflink selflink">اسرائیل</a> †</li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%DA%A9%D9%88" title="باکو">باکو</a>، <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86" title="جمهوری آذربایجان">جمهوری آذربایجان</a>*</li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%BA%D8%AF%D8%A7%D8%AF" title="بغداد">بغداد</a>، <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="عراق">عراق</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%AA" title="بیروت">بیروت</a>، <a href="/wiki/%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86" title="لبنان">لبنان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%85%D8%B4%D9%82" title="دمشق">دمشق</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="سوریه">سوریه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%AD%D9%87" title="دوحه">دوحه</a>، <a href="/wiki/%D9%82%D8%B7%D8%B1" title="قطر">قطر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%87%D8%B1%D9%87" title="قاهره">قاهره</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B5%D8%B1" title="مصر">مصر</a>*</li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%DB%8C%D8%AA_(%D8%B4%D9%87%D8%B1)" title="کویت (شهر)">کویت</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%DB%8C%D8%AA" title="کویت">کویت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87" title="منامه">منامه</a>، <a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="بحرین">بحرین</a></li></ul> </div></td><td style="border-left:2px solid #fdfdfd;padding:0px;;;;width:20%;"><div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%BE%D8%A7%D9%86%D8%A7%DA%A9%D8%B1%D8%AA" title="استپاناکرت">استپاناکرت</a>، <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A2%D8%B1%D8%AA%D8%B3%D8%A7%D8%AE" title="جمهوری آرتساخ">جمهوری آرتساخ</a>*</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86" title="ایروان">ایروان</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ارمنستان">ارمنستان</a>*</li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B3%D8%AE%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="تسخینوالی">تسخینوالی</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%DB%8C" title="اوستیای جنوبی">اوستیای جنوبی</a>*</li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%81%D9%84%DB%8C%D8%B3" title="تفلیس">تفلیس</a>، <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="گرجستان">گرجستان</a>*</li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="تهران">تهران</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران">ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87" title="رام‌الله">رام‌الله</a>، <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="دولت فلسطین">دولت فلسطین</a> (دفاکتو) †</li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6" title="ریاض">ریاض</a>، <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%B9%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="عربستان سعودی">عربستان سعودی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%AE%D9%88%D9%85%DB%8C" title="سوخومی">سوخومی</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D8%B2" title="آبخاز">آبخاز</a>*</li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%A7" title="صنعا">صنعا</a>، <a href="/wiki/%DB%8C%D9%85%D9%86" title="یمن">یمن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%81%DA%A9%D9%88%D8%B4%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="لفکوشای شمالی (صفحه وجود ندارد)">لفکوشای شمالی</a>، <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%AA%D8%B1%DA%A9_%D9%82%D8%A8%D8%B1%D8%B3_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C" class="mw-redirect" title="جمهوری ترک قبرس شمالی">قبرس شمالی</a>*</li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D9%82%D8%B7" title="مسقط">مسقط</a>، <a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D8%A7%D9%86" title="عمان">عمان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%DA%A9%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%A7" title="نیکوزیا">نیکوزیا</a>، <a href="/wiki/%D9%82%D8%A8%D8%B1%D8%B3" title="قبرس">قبرس</a>*</li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2" style="padding:0.5em 0 0.3em; line-height:1.3em;"><div>*<a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%DA%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D8%B4_%D8%A7%D8%B2_%DB%8C%DA%A9_%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%87" class="mw-redirect" title="فهرست کشورهای در گستره بیش از یک قاره">فهرست کشورهای در گستره بیش از یک قاره</a>. † Disputed. See: <a href="/w/index.php?title=Positions_on_Jerusalem&action=edit&redlink=1" class="new" title="Positions on Jerusalem (صفحه وجود ندارد)">Positions on Jerusalem</a> and <a href="/wiki/%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86" title="وضعیت سیاسی تایوان">وضعیت سیاسی تایوان</a></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40381259">.mw-parser-output .portalbox{float:left;border:solid #aaa 1px;padding:0}.mw-parser-output .portalbox.tleft{margin:0.5em 1em 0.5em 0}.mw-parser-output .portalbox.tright{margin:0.5em 0 0.5em 1em}.mw-parser-output .portalbox>ul{display:table;box-sizing:border-box;padding:0.1em;max-width:175px;background:#f9f9f9;font-size:85%;line-height:110%;font-style:italic;font-weight:bold}.mw-parser-output .portalbox>ul>li{display:table-row}.mw-parser-output .portalbox>ul>li>span:first-child{display:table-cell;padding:0.2em;vertical-align:middle;text-align:center}.mw-parser-output .portalbox>ul>li>span:last-child{display:table-cell;padding:0.2em 0.3em 0.2em 0.2em;vertical-align:middle}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .portalbox>ul{background:transparent}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .portalbox>ul{background:transparent}}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="سفر_لاویان" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B3%D9%81%D8%B1_%D9%84%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="الگو:سفر لاویان"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B3%D9%81%D8%B1_%D9%84%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:سفر لاویان (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B3%D9%81%D8%B1_%D9%84%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:سفر لاویان"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="سفر_لاویان" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B3%D9%81%D8%B1_%D9%84%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="سفر لاویان">سفر لاویان</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">لاویان</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Vayikra_(parsha)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vayikra (parsha) (صفحه وجود ندارد)">۱-۵</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tzav&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tzav (صفحه وجود ندارد)">۶-۸</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Shemini_(parsha)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Shemini (parsha) (صفحه وجود ندارد)">۹-۱۱</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tazria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tazria (صفحه وجود ندارد)">۱۲-۱۳</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Metzora_(parsha)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Metzora (parsha) (صفحه وجود ندارد)">۱۴-۱۵</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Acharei_Mot&action=edit&redlink=1" class="new" title="Acharei Mot (صفحه وجود ندارد)">۱۶-۱۸</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Leviticus_18&action=edit&redlink=1" class="new" title="Leviticus 18 (صفحه وجود ندارد)">۱۸</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Leviticus_19&action=edit&redlink=1" class="new" title="Leviticus 19 (صفحه وجود ندارد)">۱۹</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kedoshim&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kedoshim (صفحه وجود ندارد)">۱۹-۲۰</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Emor&action=edit&redlink=1" class="new" title="Emor (صفحه وجود ندارد)">۲۱-۲۴</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Behar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Behar (صفحه وجود ندارد)">۲۵</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bechukotai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bechukotai (صفحه وجود ندارد)">۲۶-۲۷</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Parashah&action=edit&redlink=1" class="new" title="Parashah (صفحه وجود ندارد)">پاراشا</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Vayikra_(parsha)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vayikra (parsha) (صفحه وجود ندارد)">وییقرا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tzav&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tzav (صفحه وجود ندارد)">صو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Shemini_(parsha)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Shemini (parsha) (صفحه وجود ندارد)">شمینی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tazria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tazria (صفحه وجود ندارد)">تزریع</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Metzora_(parsha)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Metzora (parsha) (صفحه وجود ندارد)">مصوراع</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Acharei_Mot&action=edit&redlink=1" class="new" title="Acharei Mot (صفحه وجود ندارد)">احره موت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kedoshim&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kedoshim (صفحه وجود ندارد)">قدوشیم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Emor&action=edit&redlink=1" class="new" title="Emor (صفحه وجود ندارد)">امور</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Behar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Behar (صفحه وجود ندارد)">بهر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bechukotai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bechukotai (صفحه وجود ندارد)">بحوقوتی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مکان‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%87_%D8%B3%DB%8C%D9%86%D8%A7" title="کوه سینا">کوه سینا</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">افراد</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86" title="هارون">هارون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nadab_and_Abihu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nadab and Abihu (صفحه وجود ندارد)">ابیهو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Eleazar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eleazar (صفحه وجود ندارد)">العازار</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ithamar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ithamar (صفحه وجود ندارد)">ایتامار</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C" title="موسی">موسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nadab_and_Abihu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nadab and Abihu (صفحه وجود ندارد)">ناداب</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">اصطلاح‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B2%D8%A7%D8%B2%DB%8C%D9%84" title="عزازیل">عزازیل</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%87%D9%86_%D8%A7%D8%B9%D8%B8%D9%85" class="mw-redirect" title="کاهن اعظم">کاهن اعظم</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">اسرائیل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="اعیاد یهودی">اعیاد یهودی</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%A8%DB%8C%D9%84" title="یوبیل">یوبیل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%DB%8C%D8%AA%D8%A7" title="شمیتا">شمیتا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B4%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="میشکان">میشکان</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">منابع</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="https://en.wikisource.org/wiki/he:%D7%95%D7%99%D7%A7%D7%A8%D7%90_%D7%A0%D7%99%D7%A7%D7%95%D7%93" class="extiw" title="wikisource:he:ויקרא ניקוד">Hebrew Bible</a></li> <li><a href="https://en.wikisource.org/wiki/el:%CE%9B%CE%B5%CF%85%CE%B9%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CE%BD" class="extiw" title="wikisource:el:Λευιτικόν">Septuagint</a></li> <li><a href="https://en.wikisource.org/wiki/la:Biblia_Sacra_Vulgata_(Stuttgartensia)/Leviticus" class="extiw" title="wikisource:la:Biblia Sacra Vulgata (Stuttgartensia)/Leviticus">Latin Vulgate</a></li> <li><a href="https://en.wikisource.org/wiki/Bible_(Wycliffe)/Leviticus" class="extiw" title="wikisource:Bible (Wycliffe)/Leviticus">Wycliffe Version</a></li> <li><a href="https://en.wikisource.org/wiki/Bible_(King_James)/Leviticus" class="extiw" title="wikisource:Bible (King James)/Leviticus">King James Version</a></li> <li><a href="https://en.wikisource.org/wiki/Bible_(American_Standard)/Leviticus" class="extiw" title="wikisource:Bible (American Standard)/Leviticus">American Standard Version</a></li> <li><a href="https://en.wikisource.org/wiki/Bible_(World_English)/Leviticus" class="extiw" title="wikisource:Bible (World English)/Leviticus">World English Version</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div><table style="width:100%; margin:1px;"><tbody><tr> <td style="text-align:right; vertical-align:middle; padding:0 0 0 0.5em;width:45%;" class="noprint">→ <a href="/wiki/%D8%B3%D9%81%D8%B1_%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D8%AF" title="سفر اعداد">سفر اعداد</a> (<a href="/w/index.php?title=Numbers_1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Numbers 1 (صفحه وجود ندارد)">فصل ۱</a>)</td> <td style="text-align:center; vertical-align:middle;; padding:0 1px;" class=""></td> <td style="text-align:left; vertical-align:middle;; padding:0 0.5em 0 0;width:45%;" class="noprint"><a href="/wiki/%D8%B3%D9%81%D8%B1_%D8%AE%D8%B1%D9%88%D8%AC" title="سفر خروج">سفر خروج</a> (<a href="/w/index.php?title=Exodus_40&action=edit&redlink=1" class="new" title="Exodus 40 (صفحه وجود ندارد)">فصل ۴۰</a>) ←</td> </tr></tbody></table></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="جاهای_مقدس_در_یهودیت" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AC%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%AF%D8%B1_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA" title="الگو:جاهای مقدس در یهودیت"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AC%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%AF%D8%B1_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:جاهای مقدس در یهودیت (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AC%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%AF%D8%B1_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:جاهای مقدس در یهودیت"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="جاهای_مقدس_در_یهودیت" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="جاهای مقدس (صفحه وجود ندارد)">جاهای مقدس</a> در <a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA" title="یهودیت">یهودیت</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3" title="سرزمین مقدس">سرزمین مقدس</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="سرزمین_اسرائیل(Laws_and_customs)" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="سرزمین اسرائیل">سرزمین اسرائیل</a> (<a href="/w/index.php?title=Laws_and_customs_of_the_Land_of_Israel_in_Judaism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Laws and customs of the Land of Israel in Judaism (صفحه وجود ندارد)">Laws and customs</a>)</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="FourHoly_Cities" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Four_Holy_Cities&action=edit&redlink=1" class="new" title="Four Holy Cities (صفحه وجود ندارد)">Four Holy Cities</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="اورشلیم_(Holiness)" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85" title="اورشلیم">اورشلیم</a> (<a href="/w/index.php?title=Jerusalem_in_Judaism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jerusalem in Judaism (صفحه وجود ندارد)">Holiness</a>)</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="پرستش‌گاه_اورشلیم" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%B4%E2%80%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85" title="پرستش‌گاه اورشلیم">پرستش‌گاه اورشلیم</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B5%D8%AE%D8%B1%D9%87_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3" title="صخره مقدس">صخره مقدس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%AF%D8%B3%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%82%D8%AF%D8%A7%D8%B3" title="قدس‌الاقداس">قدس‌الاقداس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81" class="mw-redirect" title="حرم شریف">کوه معبد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%D8%A7%D8%B1_%D9%86%D8%AF%D8%A8%D9%87" title="دیوار ندبه">دیوار ندبه</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%84%DB%8C%D9%84" title="الخلیل">الخلیل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AF" title="صفد">صفد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="طبریه">طبریه</a></li></ul></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=List_of_burial_places_of_biblical_figures&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of burial places of biblical figures (صفحه وجود ندارد)">Tombs of biblical figures</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a class="mw-selflink selflink">اسرائیل</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <li><a href="/w/index.php?title=Tomb_of_the_Matriarchs&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tomb of the Matriarchs (صفحه وجود ندارد)">Matriarchs</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tomb_of_Benjamin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tomb of Benjamin (صفحه وجود ندارد)">Benjamin</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=David%27s_Tomb&action=edit&redlink=1" class="new" title="David's Tomb (صفحه وجود ندارد)">David</a></li> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%D8%A7_%D9%88_%D8%B4%D9%88%D9%85%D8%B1%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="یهودا و شومرون">یهودا و شومرون</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%BA%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D8%AE%D9%BE%D9%84%D8%A7" title="غار مخپلا">غار مخپلا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D9%84" title="آرامگاه راحل">آرامگاه راحل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Joseph%27s_Tomb&action=edit&redlink=1" class="new" title="Joseph's Tomb (صفحه وجود ندارد)">Joseph</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tomb_of_Joshua&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tomb of Joshua (صفحه وجود ندارد)">Joshua</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tomb_of_Samuel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tomb of Samuel (صفحه وجود ندارد)">Samuel</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">دیگر کشورها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Tomb_of_Aaron&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tomb of Aaron (صفحه وجود ندارد)">Aaron</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ezekiel%27s_Tomb&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ezekiel's Tomb (صفحه وجود ندارد)">Ezekiel</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%84_%D9%86%D8%A8%DB%8C" title="آرامگاه دانیال نبی">آرامگاه دانیال نبی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%AD%D9%88%D9%85" title="ناحوم">ناحوم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%82%D8%A8%D8%B1%D9%87_%D8%B9%D8%B2%D8%B1%D8%A7" title="مقبره عزرا">مقبره عزرا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Joshua_the_High_Priest&action=edit&redlink=1" class="new" title="Joshua the High Priest (صفحه وجود ندارد)">Joshua the High Priest</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1_%D9%88_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%AE%D8%A7%DB%8C" title="آرامگاه استر و مردخای">آرامگاه استر و مردخای</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="23x15px&#124;border_&#124;alt=اروپا&#124;link=اروپا_شورای_اروپا" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="الگو:شورای اروپا"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:شورای اروپا (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:شورای اروپا"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="23x15px&#124;border_&#124;alt=اروپا&#124;link=اروپا_شورای_اروپا" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="اروپا"><img alt="اروپا" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Flag_of_Europe.svg/23px-Flag_of_Europe.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Flag_of_Europe.svg/35px-Flag_of_Europe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Flag_of_Europe.svg/45px-Flag_of_Europe.svg.png 2x" data-file-width="810" data-file-height="540" /></a> <a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="شورای اروپا">شورای اروپا</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">موسسات</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Secretary_General_of_the_Council_of_Europe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Secretary General of the Council of Europe (صفحه وجود ندارد)">Secretary General</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Committee_of_Ministers_of_the_Council_of_Europe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Committee of Ministers of the Council of Europe (صفحه وجود ندارد)">Committee of Ministers</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Parliamentary_Assembly_of_the_Council_of_Europe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Parliamentary Assembly of the Council of Europe (صفحه وجود ندارد)">Parliamentary Assembly</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Congress_of_the_Council_of_Europe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Congress of the Council of Europe (صفحه وجود ندارد)">Congress</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A8%D8%B4%D8%B1_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="دادگاه حقوق بشر اروپا">دادگاه حقوق بشر اروپا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Commissioner_for_Human_Rights&action=edit&redlink=1" class="new" title="Commissioner for Human Rights (صفحه وجود ندارد)">Commissioner for Human Rights</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=European_Commission_for_the_Efficiency_of_Justice&action=edit&redlink=1" class="new" title="European Commission for the Efficiency of Justice (صفحه وجود ندارد)">Commission for the Efficiency of Justice</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=European_Commission_against_Racism_and_Intolerance&action=edit&redlink=1" class="new" title="European Commission against Racism and Intolerance (صفحه وجود ندارد)">Commission against Racism and Intolerance</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Venice_Commission&action=edit&redlink=1" class="new" title="Venice Commission (صفحه وجود ندارد)">Venice Commission</a></li></ul> </div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="4" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Council_of_Europe.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Council_of_Europe.svg/120px-Council_of_Europe.svg.png" decoding="async" width="120" height="101" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Council_of_Europe.svg/180px-Council_of_Europe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Council_of_Europe.svg/240px-Council_of_Europe.svg.png 2x" data-file-width="2045" data-file-height="1720" /></a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Member_states_of_the_Council_of_Europe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Member states of the Council of Europe (صفحه وجود ندارد)">اعضا</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="آلبانی">آلبانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="آلمان">آلمان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7" title="آندورا">آندورا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%B4" title="اتریش">اتریش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ارمنستان">ارمنستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="اسپانیا">اسپانیا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C" title="استونی">استونی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D9%88%D8%A7%DA%A9%DB%8C" title="اسلواکی">اسلواکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D9%88%D9%88%D9%86%DB%8C" title="اسلوونی">اسلوونی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="اوکراین">اوکراین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7" title="ایتالیا">ایتالیا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D9%84%D9%86%D8%AF" title="ایسلند">ایسلند</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="بریتانیا">بریتانیا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%DA%98%DB%8C%DA%A9" title="بلژیک">بلژیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D8%BA%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="بلغارستان">بلغارستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%B3%D9%86%DB%8C_%D9%88_%D9%87%D8%B1%D8%B2%DA%AF%D9%88%DB%8C%D9%86" title="بوسنی و هرزگوین">بوسنی و هرزگوین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D9%87%D9%84%D9%86%D8%AF" title="پادشاهی هلند">پادشاهی هلند</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%AA%D8%BA%D8%A7%D9%84" title="پرتغال">پرتغال</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D9%87" title="ترکیه">ترکیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D9%84%D9%86%D8%AF" title="جمهوری ایرلند">جمهوری ایرلند</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86" title="جمهوری آذربایجان">جمهوری آذربایجان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%DA%86%DA%A9" title="جمهوری چک">جمهوری چک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9" title="دانمارک">دانمارک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="روسیه">روسیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="رومانی">رومانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%86%D9%88" title="سان مارینو">سان مارینو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%A6%D8%AF" title="سوئد">سوئد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%B3" title="سوئیس">سوئیس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D8%B1%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="صربستان">صربستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87" title="فرانسه">فرانسه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%86%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%AF" title="فنلاند">فنلاند</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A8%D8%B1%D8%B3" title="قبرس">قبرس</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="کرواسی">کرواسی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="گرجستان">گرجستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C" title="لتونی">لتونی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%DA%A9%D8%B2%D8%A7%D9%85%D8%A8%D9%88%D8%B1%DA%AF" title="لوکزامبورگ">لوکزامبورگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%87%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="لهستان">لهستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="لیتوانی">لیتوانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%AE%D8%AA%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="لیختن‌اشتاین">لیختن‌اشتاین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%84%D8%AA" title="مالت">مالت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="مجارستان">مجارستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%87_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="مقدونیه شمالی">مقدونیه شمالی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D9%84%D8%AF%D8%A7%D9%88%DB%8C" title="مولداوی">مولداوی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D9%86%D8%A7%DA%A9%D9%88" title="موناکو">موناکو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D9%86%DA%AF%D8%B1%D9%88" title="مونته‌نگرو">مونته‌نگرو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B1%D9%88%DA%98" title="نروژ">نروژ</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86" title="یونان">یونان</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">ناظران</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%A7" title="کانادا">کانادا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%DB%8C%D8%B1_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3" title="سریر مقدس">سریر مقدس</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">اسرائیل</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%BE%D9%86" title="ژاپن">ژاپن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="مکزیک">مکزیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D9%87_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="ایالات متحده آمریکا">ایالات متحده آمریکا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D9%84%D8%AA" class="mw-redirect" title="شوالیه‌های مالت">شوالیه‌های مالت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Council_of_Europe%E2%80%93European_Union_relations&action=edit&redlink=1" class="new" title="Council of Europe–European Union relations (صفحه وجود ندارد)">EU relations</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">اعضای پیشین</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%86%DA%A9%D8%B3%D9%84%D9%88%D8%A7%DA%A9%DB%8C" title="چکسلواکی">چکسلواکی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Saar_Protectorate&action=edit&redlink=1" class="new" title="Saar Protectorate (صفحه وجود ندارد)">Saar (assoc. 1950–1956)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D8%B1%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D9%86%DA%AF%D8%B1%D9%88" title="صربستان و مونته‌نگرو">صربستان و مونته‌نگرو</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="داده‌های_کتابخانه‌ای_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=ویرایش_در_ویکی‌داده&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q801#identifiers&#124;class=noprint&#124;ویرایش_در_ویکی‌داده" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="داده‌های_کتابخانه‌ای_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=ویرایش_در_ویکی‌داده&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q801#identifiers&#124;class=noprint&#124;ویرایش_در_ویکی‌داده" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="راهنما:داده‌های کتابخانه‌ای">داده‌های کتابخانه‌ای</a> <a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q801#identifiers" title="ویرایش در ویکی‌داده"><img alt="ویرایش در ویکی‌داده" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">عمومی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A2%DB%8C_(%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87)" class="mw-redirect" title="آی‌اس‌ان‌آی (شناسه)">ISNI</a> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://isni.org/isni/0000000403720767">1</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D8%AF_(%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87)" class="mw-redirect" title="ارکید (شناسه)">اُرکید</a> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://orcid.org/0000-0001-7681-7410">1</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF_%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C" title="برگه‌دان مستند مجازی بین‌المللی">ویاف</a> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://viaf.org/viaf/146498911">1</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://viaf.org/viaf/39145857073922921971">2</a></li></ul></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/identities/containsVIAFID/146498911">ورلدکت (از طریق ویاف)</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">کتابخانه‌های ملی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://authority.bibsys.no/authority/rest/authorities/html/90314250">نروژ</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bncatalogo.cl/F?func=direct&local_base=red10&doc_number=000051131">شیلی</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&authority_id=XX451232">اسپانیا</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb118646298">فرانسه</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb118646298">(داده‌ها)</a> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11934249b">2</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11934249b">(داده‌ها)</a></li></ul></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://esu.com.ua/search_articles.php?id=13853">اوکراین</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4027808-6">آلمان</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://opac.sbn.it/nome/SBLV125816">ایتالیا</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://uli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007552535305171">اسرائیل</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/names/n79003285">ایالات متحده آمریکا</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://kopkatalogs.lv/F?func=direct&local_base=lnc10&doc_number=000041751&P_CON_LNG=ENG">لتونی</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aleweb.ncl.edu.tw/F/?func=accref&acc_sequence=003585810&CON_LNG=ENG">تایوان</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00564274">ژاپن</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ge129403&CON_LNG=ENG">جمهوری چک</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://nla.gov.au/anbd.aut-an35237752">استرالیا</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://libris.kb.se/auth/149293">سوئد</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://opac.vatlib.it/auth/detail/492_30218">واتیکان</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">نهادهای پژوهش هنری</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://kulturnav.org/018f8024-13f3-4856-b853-f66dca67e2f1">کولتورناو (نروژ)</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">سایر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.worldcat.org/fast/1204236/">کاربرد چندوجهی اصطلاحات موضوعی</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://hls-dhs-dss.ch/fr/articles/003411">فرهنگ تاریخی سوئیس</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://musicbrainz.org/area/03691455-bb46-37e3-91d2-cb064a35ffcc">منطقهٔ</a> <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B2%DB%8C%DA%A9%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%86%D8%B2" title="موزیک‌برینز">موزیک‌برینز</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalog.archives.gov/id/10035704">بایگانی ملی (ایالات متحده)</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://snaccooperative.org/ark:/99166/w6fz82gn">شبکه‌های اجتماعی و محتوای بایگانی شونده</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%AF%D8%A7%DA%A9_(%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87)" class="mw-redirect" title="سوداک (شناسه)">سوداک (فرانسه)</a> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.idref.fr/02638955X">1</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.idref.fr/027262111">2</a></li></ul></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://islamansiklopedisi.org.tr/israil">دانشنامهٔ اسلام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%88" title="تروو">تروو (استرالیا)</a> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://trove.nla.gov.au/people/876930">1</a></li></ul></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.parliament.uk/VBLVcPxk">پارلمان بریتانیا</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">برگرفته از «<a dir="ltr" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=اسرائیل&oldid=40582777">https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=اسرائیل&oldid=40582777</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ویژه:رده‌ها">رده‌ها</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="رده:اسرائیل">اسرائیل</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%86%D9%82%D8%B4%D9%87_%D9%BE%D9%88%DB%8C%D8%A7" title="رده:الگو:نقشه پویا">الگو:نقشه پویا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D9%82%D9%84%D9%85%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%DB%B1%DB%B9%DB%B4%DB%B8_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="رده:ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۹۴۸ (میلادی)">ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۹۴۸ (میلادی)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%B1%DB%B9%DB%B4%DB%B8_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)_%D8%AF%D8%B1_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="رده:بنیان‌گذاری‌های ۱۹۴۸ (میلادی) در آسیا">بنیان‌گذاری‌های ۱۹۴۸ (میلادی) در آسیا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%B1%DB%B9%DB%B4%DB%B8_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="رده:بنیان‌گذاری‌های ۱۹۴۸ (میلادی) در اسرائیل">بنیان‌گذاری‌های ۱۹۴۸ (میلادی) در اسرائیل</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="رده:جمهوری‌ها">جمهوری‌ها</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B4%D8%A7%D9%85_(%D8%B3%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86)" title="رده:شام (سرزمین)">شام (سرزمین)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="رده:صهیونیسم">صهیونیسم</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="رده:فلسطین">فلسطین</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="رده:کشورها در آسیا">کشورها در آسیا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D8%B3%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="رده:کشورها و سرزمین‌های عربی‌زبان">کشورها و سرزمین‌های عربی‌زبان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D9%86%D8%B2%D8%AF%DB%8C%DA%A9" title="رده:کشورهای خاور نزدیک">کشورهای خاور نزدیک</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="رده:کشورهای خاورمیانه">کشورهای خاورمیانه</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B9%D8%B6%D9%88_%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87" title="رده:کشورهای عضو اتحادیه مدیترانه">کشورهای عضو اتحادیه مدیترانه</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B9%D8%B6%D9%88_%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%84%D9%84_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF" title="رده:کشورهای عضو سازمان ملل متحد">کشورهای عضو سازمان ملل متحد</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%BA%D8%B1%D8%A8_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="رده:کشورهای غرب آسیا">کشورهای غرب آسیا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%85%E2%80%8C%D8%B1%D8%B3%D9%85%DB%8C%D8%AA_%DB%8C%D8%A7_%D8%BA%DB%8C%D8%B1%D8%B1%D8%B3%D9%85%DB%8C" title="رده:کشورهای کم‌رسمیت یا غیررسمی">کشورهای کم‌رسمیت یا غیررسمی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84_%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="رده:لیبرال دموکراسی">لیبرال دموکراسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C" title="رده:مدیترانه شرقی">مدیترانه شرقی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%88%D8%A7%DA%98%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B9%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="رده:واژه‌ها و عبارت‌های عبری">واژه‌ها و عبارت‌های عبری</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">رده‌های پنهان: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%BE%D8%AA%DB%8C" title="رده:صفحه‌های دارای خطاهای اسکریپتی">صفحه‌های دارای خطاهای اسکریپتی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%D8%A7%D9%81%D8%B2%D9%88%D9%86%D9%87_%D9%81%D9%88%D9%86%D9%88%D8%B2_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF" title="رده:صفحه‌هایی که از افزونه فونوز استفاده می‌کنند">صفحه‌هایی که از افزونه فونوز استفاده می‌کنند</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%D8%AA%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1_%D8%A2%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%D8%B9%D8%AF%D8%AF_%D8%A8%D8%A7_%D8%A2%D8%B1%DA%AF%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%BA%DB%8C%D8%B1%D8%B9%D8%AF%D8%AF%DB%8C" title="رده:صفحه‌های دارای تابع تجزیه‌گر آرایش‌عدد با آرگومان غیرعددی">صفحه‌های دارای تابع تجزیه‌گر آرایش‌عدد با آرگومان غیرعددی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%B7%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D8%B9" title="رده:صفحه‌های دارای خطا در ارجاع">صفحه‌های دارای خطا در ارجاع</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF_%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%A8_(%D9%81%D9%82%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9)" title="رده:صفحه‌های با یادکرد خراب (فقدان منبع)">صفحه‌های با یادکرد خراب (فقدان منبع)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="رده:یادکردهای دارای منبع به زبان اسپانیایی">یادکردهای دارای منبع به زبان اسپانیایی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="رده:یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی">یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DA%A9_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA" title="رده:پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت">پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE" title="رده:خطاهای یادکرد: تاریخ">خطاهای یادکرد: تاریخ</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="رده:یادکردهای دارای منبع به زبان عبری">یادکردهای دارای منبع به زبان عبری</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF_%D8%AE%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="رده:خطاهای یادکرد: صفحه‌های با یادکرد خالی">خطاهای یادکرد: صفحه‌های با یادکرد خالی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF_%D9%88%D8%A8_%D8%A8%D8%A7_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%AA%D8%B1_%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF" title="رده:صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند">صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:CS1:_Julian%E2%80%93Gregorian_uncertainty" title="رده:CS1: Julian–Gregorian uncertainty">CS1: Julian–Gregorian uncertainty</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:CS1:_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%A7%D8%B1_volume_%D8%B7%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="رده:CS1: مقدار volume طولانی">CS1: مقدار volume طولانی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D8%B7%D8%A7_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF" title="رده:صفحه‌هایی که نشانی اینترنتی‌شان خطا دارد">صفحه‌هایی که نشانی اینترنتی‌شان خطا دارد</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%D8%AF%D9%88%D9%86_%D8%B9%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF" title="رده:صفحه‌های دارای یادکرد بدون عنوان یادکرد">صفحه‌های دارای یادکرد بدون عنوان یادکرد</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D8%B9%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B1%D9%87%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="رده:صفحه‌های دارای ارجاعی که پیوند اینترنتی‌شان برهنه است">صفحه‌های دارای ارجاعی که پیوند اینترنتی‌شان برهنه است</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C" title="رده:خطاهای یادکرد: پیوندهای بیرونی">خطاهای یادکرد: پیوندهای بیرونی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A7%D8%AA_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%D8%AD%D8%AF%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA_%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%DA%A9%D9%85%D8%AA%D8%B1_%D8%A7%D8%B2_%DB%B3%DB%B0-%DB%B5%DB%B0%DB%B0" title="رده:صفحات ویکی‌پدیا با محدودیت ویرایش کمتر از ۳۰-۵۰۰">صفحات ویکی‌پدیا با محدودیت ویرایش کمتر از ۳۰-۵۰۰</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="رده:مختصات در ویکی‌داده">مختصات در ویکی‌داده</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%A8%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D8%B3%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="رده:صفحه‌های دارای الفبای آوانگاری بین‌المللی ساده">صفحه‌های دارای الفبای آوانگاری بین‌المللی ساده</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%D8%AC%D8%B9%D8%A8%D9%87_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%B1_%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%86%D8%B7%D8%A8%D9%82_%D8%A8%D8%A7_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF" title="رده:صفحه‌هایی که از جعبه پیوند به پروژه‌های خواهر نامنطبق با ویکی‌داده استفاده می‌کنند">صفحه‌هایی که از جعبه پیوند به پروژه‌های خواهر نامنطبق با ویکی‌داده استفاده می‌کنند</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%D8%AC%D8%B9%D8%A8%D9%87_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%B1_%D8%A8%D8%A7_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D9%BE%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%86_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF" title="رده:صفحه‌هایی که از جعبه پیوند به پروژه‌های خواهر با پیوند پنهان ویکی‌داده استفاده می‌کنند">صفحه‌هایی که از جعبه پیوند به پروژه‌های خواهر با پیوند پنهان ویکی‌داده استفاده می‌کنند</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%D8%AC%D8%B9%D8%A8%D9%87_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%B1_%D8%A8%D8%A7_%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D9%88%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%D9%81%D8%B1%D8%B6_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF" title="رده:صفحه‌هایی که از جعبه پیوند به پروژه‌های خواهر با جستجوی پیش‌فرض استفاده می‌کنند">صفحه‌هایی که از جعبه پیوند به پروژه‌های خواهر با جستجوی پیش‌فرض استفاده می‌کنند</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A8%D8%A7_%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF" title="رده:الگوهای درگاه با درگاه‌های ناموجود">الگوهای درگاه با درگاه‌های ناموجود</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AD%D8%A7%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AE%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="رده:صفحه‌های حاوی الگوی درگاه خالی">صفحه‌های حاوی الگوی درگاه خالی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_ISNI" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ISNI">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ISNI</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_ORCID" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ORCID">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ORCID</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_VIAF" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های VIAF">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های VIAF</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_BIBSYS" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BIBSYS">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BIBSYS</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_BNC" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNC">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNC</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_BNE" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNE">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNE</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_BNF" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNF">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNF</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_EMU" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های EMU">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های EMU</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_GND" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های GND">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های GND</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_ICCU" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ICCU">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ICCU</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_J9U" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های J9U">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های J9U</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_LCCN" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LCCN">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LCCN</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_LNB" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LNB">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LNB</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NCL" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NCL">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NCL</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NDL" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NDL">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NDL</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NKC" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NKC">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NKC</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NLA" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLA">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLA</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_SELIBR" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SELIBR">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SELIBR</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_VcBA" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های VcBA">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های VcBA</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_KULTURNAV" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های KULTURNAV">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های KULTURNAV</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_FAST" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های FAST">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های FAST</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_HDS" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های HDS">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های HDS</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_MusicBrainz_area" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های MusicBrainz area">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های MusicBrainz area</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NARA" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NARA">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NARA</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_SNAC-ID" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SNAC-ID">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SNAC-ID</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_SUDOC" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SUDOC">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SUDOC</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_TDV%C4%B0A" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های TDVİA">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های TDVİA</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_Trove" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های Trove">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های Trove</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_UKPARL" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های UKPARL">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های UKPARL</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_WorldCat-VIAF" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های WorldCat-VIAF">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های WorldCat-VIAF</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7_%DB%B3%DB%B0_%D8%B9%D9%86%D8%B5%D8%B1" title="رده:داده‌های کتابخانه‌ای با ۳۰ عنصر">داده‌های کتابخانه‌ای با ۳۰ عنصر</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%86%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های چندگانه">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های چندگانه</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> این صفحه آخرین‌بار در ۹ نوامبر ۲۰۲۴ ساعت ۰۹:۲۵ ویرایش شده است.</li> <li id="footer-info-copyright">همهٔ نوشته‌ها تحت <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ar">مجوز Creative Commons Attribution/Share-Alike</a> در دسترس است؛ برای جزئیات بیشتر <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">شرایط استفاده</a> را بخوانید. ویکی‌پدیا® علامتی تجاری متعلق به سازمان غیرانتفاعی <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">بنیاد ویکی‌مدیا</a> است. </li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">سیاست حفظ حریم خصوصی</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87">دربارهٔ ویکی‌پدیا</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%DA%A9%D8%B0%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C">تکذیب‌نامه‌ها</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">آیین‌نامه رفتاری</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/How_to_contribute/fa?uselang=fa">توسعه‌دهندگان</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fa.wikipedia.org">آمار</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">بیانیهٔ کوکی</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fa.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">نمای موبایل</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.canary-68884cdb7b-gn974","wgBackendResponseTime":196,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"6.903","walltime":"7.608","ppvisitednodes":{"value":53146,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":1615065,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":247770,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":24,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":66,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":1666259,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":2,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 6587.633 1 -total"," 72.26% 4760.079 3 الگو:پانویس"," 22.21% 1463.233 151 الگو:Cite_web"," 13.59% 895.437 96 الگو:Cite_news"," 13.24% 872.291 83 الگو:Cite_book"," 7.33% 482.979 60 الگو:یادکرد_وب"," 6.26% 412.533 1 الگو:Infobox_country"," 6.16% 405.896 3 الگو:Infobox"," 5.82% 383.435 30 الگو:Cite_journal"," 5.09% 335.211 2 الگو:الگوهای_ناوبری"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"4.854","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":27165638,"limit":52428800},"limitreport-profile":[["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::gsub","1540","30.2"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::match","1320","25.9"],["?","380","7.5"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::callParserFunction","380","7.5"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::getExpandedArgument","180","3.5"],["recursiveClone \u003CmwInit.lua:45\u003E","160","3.1"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::getEntity","100","2.0"],["dataWrapper \u003Cmw.lua:672\u003E","100","2.0"],["\u003Cmw.lua:694\u003E","100","2.0"],["type","80","1.6"],["[others]","760","14.9"]]},"cachereport":{"origin":"mw-api-int.codfw.main-75bbfbd8f8-2556h","timestamp":"20241125083946","ttl":55231,"transientcontent":true}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0627\u0633\u0631\u0627\u0626\u06cc\u0644","url":"https:\/\/fa.wikipedia.org\/wiki\/%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q801","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q801","author":{"@type":"Organization","name":"\u0645\u0634\u0627\u0631\u06a9\u062a\u200c\u06a9\u0646\u0646\u062f\u06af\u0627\u0646 \u067e\u0631\u0648\u0698\u0647\u0654 \u0648\u06cc\u06a9\u06cc\u200c\u0645\u062f\u06cc\u0627"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-12-11T11:44:23Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/d\/d4\/Flag_of_Israel.svg","headline":"\u06a9\u0634\u0648\u0631\u06cc \u062f\u0631 \u063a\u0631\u0628 \u0622\u0633\u06cc\u0627"}</script> </body> </html>