CINXE.COM
Tawi - Wikipedia, kamusi elezo huru
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="sw" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Tawi - Wikipedia, kamusi elezo huru</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )swwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","Januari","Februari","Machi","Aprili","Mei","Juni","Julai","Agosti","Septemba","Oktoba","Novemba","Desemba"],"wgRequestId":"52164ea9-5434-4e17-ac45-b32c900a51aa","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Tawi","wgTitle":"Tawi","wgCurRevisionId":1288544,"wgRevisionId":1288544,"wgArticleId":119354,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Mbegu za biolojia","Biolojia"],"wgPageViewLanguage":"sw","wgPageContentLanguage":"sw","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Tawi","wgRelevantArticleId":119354,"wgTempUserName":null,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"sw","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"sw"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":500,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q2923673","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false}; RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.switcher","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=sw&modules=ext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=sw&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=sw&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.23"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/cf/White_Branches.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="803"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/cf/White_Branches.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="535"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/White_Branches.jpg/640px-White_Branches.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="428"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Tawi - Wikipedia, kamusi elezo huru"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//sw.m.wikipedia.org/wiki/Tawi"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Hariri" href="/w/index.php?title=Tawi&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (sw)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//sw.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Tawi"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.sw"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Tawanyiko la Atom la Wikipedia" href="/w/index.php?title=Maalum:MabadalikoyaKaribuni&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="auth.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Tawi rootpage-Tawi skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Nenda kwa yaliyomo</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Tovuti"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Menyu kuu" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menyu kuu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menyu kuu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menyu kuu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">hamishia kwenye mwambaa upande</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ficha</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Urambazaji </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Mwanzo" title="Tembelea Mwanzo [z]" accesskey="z"><span>Mwanzo</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Jumuia" title="Kuhusu mradi, mambo unaweza kufanya, na mahali pa kugundua vitu"><span>Jumuiya</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Maalum:MabadalikoyaKaribuni" title="Orodha ya mabadiliko ya hivi karibuni katika Wiki. [r]" accesskey="r"><span>Mabadiliko ya karibuni</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Maalum:UkurasawaBahati" title="Onyesha ukurasa wa bahati [x]" accesskey="x"><span>Ukurasa wa bahati</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/Special:MyLanguage/Help:Contents" title="Mahali pa kueleweshwa."><span>Msaada</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Maalum:KurasaMaalum"><span>Kurasa maalumu</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Mwanzo" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Kamusi elezo ya maandishi huru" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-sw.svg" width="117" height="10" style="width: 7.3125em; height: 0.625em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Maalum:Tafuta" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Tafuta Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Tafuta</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Tafuta Wikipedia" aria-label="Tafuta Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Tafuta Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Maalum:Tafuta"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Tafuta</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Zana binafsi"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Mandhari"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Badilisha mandhari ya ukubwa, upana, na rangi ya fonti ya ukurasa" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Mandhari" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Mandhari</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=sw.wikipedia.org&uselang=sw" class=""><span>Michango</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Maalum:SajiliAkaunti&returnto=Tawi" title="You are encouraged to create an account and log in; however, it is not mandatory" class=""><span>Unda akaunti</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Maalum:IngiaMtumiaji&returnto=Tawi" title="Tunakushajiisha kuingia, lakini siyo lazima. [o]" accesskey="o" class=""><span>Ingia</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out user-links-collapsible-item" title="Chaguo zaidi" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zana binafsi" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Zana binafsi</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="User menu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=sw.wikipedia.org&uselang=sw"><span>Michango</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Maalum:SajiliAkaunti&returnto=Tawi" title="You are encouraged to create an account and log in; however, it is not mandatory"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Unda akaunti</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Maalum:IngiaMtumiaji&returnto=Tawi" title="Tunakushajiisha kuingia, lakini siyo lazima. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Ingia</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Tovuti"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Yaliyomo" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Yaliyomo</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">hamishia kwenye mwambaa upande</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ficha</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Mwanzo</div> </a> </li> <li id="toc-Tanbihi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Tanbihi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Tanbihi</span> </div> </a> <ul id="toc-Tanbihi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Yaliyomo" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Yaliyomo" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Geuza uonekanaji wa yaliyomo" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Geuza uonekanaji wa yaliyomo</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Tawi</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Nenda kwenye makala kwa lugha nyingine. Lugha 67 zinapatikana" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-67" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Lugha 67</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Rama" title="Rama – Kiaragoni" lang="an" hreflang="an" data-title="Rama" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="Kiaragoni" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%BA%D8%B5%D9%86" title="غصن – Kiarabu" lang="ar" hreflang="ar" data-title="غصن" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Kiarabu" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%82" title="بوداق – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="بوداق" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/%C5%A0aka" title="Šaka – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Šaka" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%B0_(%D0%B1%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D0%BA%D0%B0)" title="Галіна (батаніка) – Kibelarusi" lang="be" hreflang="be" data-title="Галіна (батаніка)" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Kibelarusi" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BB%D0%BE%D0%BD" title="Клон – Kibulgaria" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Клон" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Kibulgaria" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Branca" title="Branca – Kikatalani" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Branca" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Kikatalani" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%82" title="لق – Kikurdi cha Sorani" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="لق" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Kikurdi cha Sorani" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/V%C4%9Btev" title="Větev – Kicheki" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Větev" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Kicheki" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%83%D1%80%D0%B0%D1%82" title="Турат – Kichuvash" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Турат" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Kichuvash" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Gren_(plantedel)" title="Gren (plantedel) – Kidenmaki" lang="da" hreflang="da" data-title="Gren (plantedel)" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Kidenmaki" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Ast" title="Ast – Kijerumani" lang="de" hreflang="de" data-title="Ast" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Kijerumani" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Branch" title="Branch – Kiingereza" lang="en" hreflang="en" data-title="Branch" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Kiingereza" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Bran%C4%89o" title="Branĉo – Kiesperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Branĉo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Kiesperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Rama" title="Rama – Kihispania" lang="es" hreflang="es" data-title="Rama" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Kihispania" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Oks" title="Oks – Kiestonia" lang="et" hreflang="et" data-title="Oks" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Kiestonia" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Adar_(zuhaitza)" title="Adar (zuhaitza) – Kibaski" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Adar (zuhaitza)" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Kibaski" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%AE%D9%87" title="شاخه – Kiajemi" lang="fa" hreflang="fa" data-title="شاخه" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Kiajemi" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Oksa" title="Oksa – Kifini" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Oksa" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Kifini" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Branche_(botanique)" title="Branche (botanique) – Kifaransa" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Branche (botanique)" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Kifaransa" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/T%C3%BBke" title="Tûke – Kifrisia cha Magharibi" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Tûke" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Kifrisia cha Magharibi" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Craobh" title="Craobh – Kiayalandi" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Craobh" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Kiayalandi" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/P%C3%B3la" title="Póla – Kigalisi" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Póla" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Kigalisi" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A2%D7%A0%D7%A3" title="ענף – Kiebrania" lang="he" hreflang="he" data-title="ענף" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Kiebrania" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%96%E0%A4%BE" title="शाखा – Kihindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="शाखा" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Kihindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Grana" title="Grana – Kikorasia" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Grana" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Kikorasia" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Branch" title="Branch – Kihaiti" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Branch" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="Kihaiti" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/%C3%81g_(n%C3%B6v%C3%A9nyanat%C3%B3mia)" title="Ág (növényanatómia) – Kihungaria" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Ág (növényanatómia)" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Kihungaria" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Ramo" title="Ramo – Kiintalingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Ramo" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="Kiintalingua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Brancho" title="Brancho – Kiido" lang="io" hreflang="io" data-title="Brancho" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Kiido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Ramo" title="Ramo – Kiitaliano" lang="it" hreflang="it" data-title="Ramo" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Kiitaliano" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E6%9E%9D" title="枝 – Kijapani" lang="ja" hreflang="ja" data-title="枝" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Kijapani" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/%EA%A6%A5%EA%A6%81" title="ꦥꦁ – Kijava" lang="jv" hreflang="jv" data-title="ꦥꦁ" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="Kijava" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D2%B1%D1%82%D0%B0%D2%9B" title="Бұтақ – Kikazakh" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Бұтақ" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Kikazakh" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EA%B0%80%EC%A7%80_(%EC%8B%9D%EB%AC%BC%ED%95%99)" title="가지 (식물학) – Kikorea" lang="ko" hreflang="ko" data-title="가지 (식물학)" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Kikorea" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Ramus" title="Ramus – Kilatini" lang="la" hreflang="la" data-title="Ramus" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Kilatini" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Ram_(botanica)" title="Ram (botanica) – Kilongobardi" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Ram (botanica)" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Kilongobardi" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/Et%C3%A1pi" title="Etápi – Kilingala" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Etápi" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="Kilingala" class="interlanguage-link-target"><span>Lingála</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/%C5%A0aka" title="Šaka – Kilithuania" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Šaka" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Kilithuania" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B6%E0%B4%BE%E0%B4%96" title="ശാഖ – Kimalayalamu" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ശാഖ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Kimalayalamu" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%DA%86%D9%84%D9%87" title="چله – Kimazanderani" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="چله" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="Kimazanderani" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/Rame_(bet%C3%A1neca)" title="Rame (betáneca) – Kinapoli" lang="nap" hreflang="nap" data-title="Rame (betáneca)" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="Kinapoli" class="interlanguage-link-target"><span>Napulitano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Braanze" title="Braanze – Low Saxon" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Braanze" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="Low Saxon" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Tak_(plant)" title="Tak (plant) – Kiholanzi" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Tak (plant)" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Kiholanzi" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Grein" title="Grein – Kinorwe cha Nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Grein" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Kinorwe cha Nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/Braunque" title="Braunque – Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Braunque" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target"><span>Nouormand</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Damee" title="Damee – Kioromo" lang="om" hreflang="om" data-title="Damee" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="Kioromo" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%8A%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%83" title="Къалиу – Kiosetia" lang="os" hreflang="os" data-title="Къалиу" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="Kiosetia" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Ga%C5%82%C4%85%C5%BA" title="Gałąź – Kipolandi" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Gałąź" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Kipolandi" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Ramo" title="Ramo – Kireno" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Ramo" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Kireno" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/K%27allma" title="K'allma – Kikechua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="K'allma" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="Kikechua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-rup mw-list-item"><a href="https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/Lumachi" title="Lumachi – Kiaromania" lang="rup" hreflang="rup" data-title="Lumachi" data-language-autonym="Armãneashti" data-language-local-name="Kiaromania" class="interlanguage-link-target"><span>Armãneashti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B5%D1%82%D0%B2%D1%8C" title="Ветвь – Kirusi" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Ветвь" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Kirusi" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%B0" title="Лабаа – Kisakha" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Лабаа" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="Kisakha" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Branch" title="Branch – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Branch" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Kon%C3%A1r" title="Konár – Kislovakia" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Konár" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Kislovakia" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Laan" title="Laan – Kisomali" lang="so" hreflang="so" data-title="Laan" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="Kisomali" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Dega" title="Dega – Kialbania" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Dega" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Kialbania" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Грана – Kiserbia" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Грана" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Kiserbia" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Gren_(v%C3%A4xtdel)" title="Gren (växtdel) – Kiswidi" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Gren (växtdel)" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Kiswidi" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%95%E0%B1%8A%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%AE" title="కొమ్మ – Kitelugu" lang="te" hreflang="te" data-title="కొమ్మ" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="Kitelugu" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B0%D0%B2%D0%B4%D0%B0" title="Навда – Kitajiki" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Навда" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="Kitajiki" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/A%C4%9Fa%C3%A7_dal%C4%B1" title="Ağaç dalı – Kituruki" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Ağaç dalı" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Kituruki" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D1%96%D0%BB%D0%BA%D0%B0" title="Гілка – Kiukraini" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Гілка" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Kiukraini" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%B9%DB%81%D9%86%DB%8C" title="ٹہنی – Kiurdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="ٹہنی" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Kiurdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%9E%9D" title="枝 – Kichina" lang="zh" hreflang="zh" data-title="枝" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Kichina" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%88%86%E6%94%AF" title="分支 – Kikantoni" lang="yue" hreflang="yue" data-title="分支" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Kikantoni" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2923673#sitelinks-wikipedia" title="Hariri viungo vya lugha zingine" class="wbc-editpage">Hariri viungo</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Maeneo ya wiki"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Tawi" title="Onyesha kurasa zilizopo [c]" accesskey="c"><span>Makala</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Majadiliano:Tawi&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Mazungumzo kuhusu makala (bado haujaandikwa) [t]" accesskey="t"><span>Majadiliano</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Badilisha lahaja ya lugha" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Kiswahili</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Mitazamo"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Tawi"><span>Soma</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tawi&veaction=edit" title="Hariri ukurasa huu na VisualEditor [v]" accesskey="v"><span>Hariri</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tawi&action=edit" title="Hariri chanzo msimbo za ukurasa huu [e]" accesskey="e"><span>Hariri chanzo</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tawi&action=history" title="Mapitio ya awali ya ukurasa huu [h]" accesskey="h"><span>Fungua historia</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Zana za ukurasa"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zana" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Zana</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Zana</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">hamishia kwenye mwambaa upande</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ficha</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="More options" > <div class="vector-menu-heading"> Vitendo </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Tawi"><span>Soma</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tawi&veaction=edit" title="Hariri ukurasa huu na VisualEditor [v]" accesskey="v"><span>Hariri</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tawi&action=edit" title="Hariri chanzo msimbo za ukurasa huu [e]" accesskey="e"><span>Hariri chanzo</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tawi&action=history"><span>Fungua historia</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Kijumla </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Maalum:VingoViungavyoUkurasahuu/Tawi" title="Orodha ya kurasa zote za Wiki zilizounganishwa na ukurasa huu [j]" accesskey="j"><span>Viungo viungavyo ukurasa huu</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Maalum:RecentChangesLinked/Tawi" rel="nofollow" title="Mabadiliko ya karibuni ya katika kurasa zilizounganishwa na ukurasa huu [k]" accesskey="k"><span>Mabadiliko husika</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=sw" title="Pakia picha, video, au sauti [u]" accesskey="u"><span>Pakia faili</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tawi&oldid=1288544" title="Kiungo cha daima cha kufikisha pitio hili la ukurasa"><span>Kiungo cha daima</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tawi&action=info" title="More information about this page"><span>Maelezo ya ukurasa</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Maalum:Taja&page=Tawi&id=1288544&wpFormIdentifier=titleform" title="Taarifa juu ya njia ya kutaja ukurasa huu"><span>Taja ukurasa huu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Maalum:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fsw.wikipedia.org%2Fwiki%2FTawi"><span>Pata URL iliyofupishwa</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Maalum:QrCode&url=https%3A%2F%2Fsw.wikipedia.org%2Fwiki%2FTawi"><span>Pakua msimbo wa QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Chapa/peleka nje </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Maalum:Kusanya&bookcmd=book_creator&referer=Tawi"><span>Tunga kitabu</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Maalum:DownloadAsPdf&page=Tawi&action=show-download-screen"><span>Pakua kama PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tawi&printable=yes" title="Toleo linalochapika la ukurasa huu [p]" accesskey="p"><span>Ukurasa wa kuchapika</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Miradi mingine </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Branches" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2923673" title="Link to connected data repository item [g]" accesskey="g"><span>Wikidata kifungu</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Zana za ukurasa"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Mandhari"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Mandhari</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">hamishia kwenye mwambaa upande</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ficha</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Kutoka Wikipedia, kamusi elezo huru</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="sw" dir="ltr"><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Faili:White_Branches.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/White_Branches.jpg/220px-White_Branches.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/White_Branches.jpg/330px-White_Branches.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/White_Branches.jpg/440px-White_Branches.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="535" /></a><figcaption>Matawi ya vipimo mbalimbali.</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Faili:Tree_Leaves.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Tree_Leaves.JPG/200px-Tree_Leaves.JPG" decoding="async" width="200" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Tree_Leaves.JPG/300px-Tree_Leaves.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Tree_Leaves.JPG/400px-Tree_Leaves.JPG 2x" data-file-width="2272" data-file-height="1704" /></a><figcaption>Matawi na majani.</figcaption></figure> <p><b>Tawi</b> (kwa <a href="/wiki/Kiingereza" title="Kiingereza">Kiingereza</a>: <i>branch</i>) ni sehemu ya <a href="/wiki/Mti" title="Mti">mti</a> isiyokuwemo katika <a href="/wiki/Shina" title="Shina">shina</a> lake. </p><p>Kulingana na aina ya mti, matawi yake yanaweza na <a href="/wiki/Umbo" title="Umbo">umbo</a> na ukubwa tofauti sana. </p><p>Kwa mfano wa miti, <a href="/wiki/Vitu" class="mw-redirect" title="Vitu">vitu</a> vingine vinaweza kuwa na matawi, kwa mfano: <a href="/wiki/Mto" title="Mto">mto</a> (<a href="/wiki/Tawimto" title="Tawimto">tawimto</a>), <a href="/wiki/Kampuni" title="Kampuni">kampuni</a> (<a href="/w/index.php?title=Kampuni_tanzu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kampuni tanzu (bado haujaandikwa)">kampuni tanzu</a>) n.k. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tanbihi">Tanbihi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tawi&veaction=edit&section=1" title="Hariri sehemu: Tanbihi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>hariri</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tawi&action=edit&section=1" title="Edit section's source code: Tanbihi"><span>hariri chanzo</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"> </div> <table style="font-size:90%; width: 65%; padding: 3px; margin: 0 auto;" class="toccolours"> <tbody><tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Faili:Morpho_didius_Male_Dos_MHNT.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Morpho_didius_Male_Dos_MHNT.jpg/30px-Morpho_didius_Male_Dos_MHNT.jpg" decoding="async" width="30" height="22" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Morpho_didius_Male_Dos_MHNT.jpg/45px-Morpho_didius_Male_Dos_MHNT.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Morpho_didius_Male_Dos_MHNT.jpg/60px-Morpho_didius_Male_Dos_MHNT.jpg 2x" data-file-width="5410" data-file-height="4032" /></a></span> </td> <td>Makala hii kuhusu mambo ya <a href="/wiki/Biolojia" title="Biolojia">biolojia</a> bado ni <b>mbegu</b>. <br /> Je, unajua kitu kuhusu <b>Tawi</b> kama historia yake au mahusiano yake na mada nyingine? <br />Labda unaona habari katika Wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa? <br />Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa <a class="external text" href="https://sw.wikipedia.org/w/index.php?stub&title=Tawi&action=edit">kuihariri na kuongeza habari</a><i>.</i> </td></tr></tbody></table> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.codfw.main‐5886496d‐cd5qw Cached time: 20250316200647 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [] CPU time usage: 0.023 seconds Real time usage: 0.118 seconds Preprocessor visited node count: 49/1000000 Post‐expand include size: 732/2097152 bytes Template argument size: 0/2097152 bytes Highest expansion depth: 5/100 Expensive parser function count: 0/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 0/5000000 bytes Number of Wikibase entities loaded: 0/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 4.698 1 -total 54.83% 2.576 1 Kigezo:Reflist 43.27% 2.033 1 Kigezo:Mbegu-biolojia --> <!-- Saved in parser cache with key swwiki:pcache:119354:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250316200647 and revision id 1288544. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://auth.wikimedia.org/loginwiki/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Rudishwa kutoka "<a dir="ltr" href="https://sw.wikipedia.org/w/index.php?title=Tawi&oldid=1288544">https://sw.wikipedia.org/w/index.php?title=Tawi&oldid=1288544</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Maalum:Jamii" title="Maalum:Jamii">Jamii</a>: <ul><li><a href="/wiki/Jamii:Mbegu_za_biolojia" title="Jamii:Mbegu za biolojia">Mbegu za biolojia</a></li><li><a href="/wiki/Jamii:Biolojia" title="Jamii:Biolojia">Biolojia</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Ukurasa huu umebadilishwa kwa mara ya mwisho tarehe 6 Juni 2023, saa 08:46.</li> <li id="footer-info-copyright">Maandishi yanapatikana chini ya leseni ya <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">Creative Commons Attribution-ShareAlike License</a>; matakwa mengine yanaweza kutakiwa. Tazama maelezo zaidi ya <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Matakwa ya Utumiaji</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Sera ya faragha</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Kuhusu">Kuhusu Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Kanusho_kwa_jumla">Kanusho</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Kanuni ya Maadili</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Watengenezaji</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/sw.wikipedia.org">takwimu</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Taarifa ya kuki</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//sw.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Tawi&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mtazamo wa rununu</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://www.wikimedia.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Tafuta</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Tafuta Wikipedia"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Maalum:Tafuta"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Tafuta</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Yaliyomo" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Geuza uonekanaji wa yaliyomo" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Geuza uonekanaji wa yaliyomo</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Tawi</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>Lugha 67</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Weka mada</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6f7c94ff49-59q4g","wgBackendResponseTime":124,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.023","walltime":"0.118","ppvisitednodes":{"value":49,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":732,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":0,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":5,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":0,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 4.698 1 -total"," 54.83% 2.576 1 Kigezo:Reflist"," 43.27% 2.033 1 Kigezo:Mbegu-biolojia"]},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-5886496d-cd5qw","timestamp":"20250316200647","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Tawi","url":"https:\/\/sw.wikipedia.org\/wiki\/Tawi","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q2923673","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q2923673","author":{"@type":"Organization","name":"Uchangiaji katika miradi ya Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2019-11-24T12:05:26Z","dateModified":"2023-06-06T08:46:50Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/c\/cf\/White_Branches.jpg"}</script> </body> </html>