CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Proxima Centauri – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"6d66eb35-6cd1-43f5-96f3-9aa0b942c806","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Proxima_Centauri","wgTitle":"Proxima Centauri","wgCurRevisionId":71869014,"wgRevisionId":71869014,"wgArticleId":100432,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Szablon cytowania czasopisma – brak numeru strony","Szablon cytowania książki – brak numeru strony","Wyróżnione artykuły","Artykuły na Medal","Czerwone karły","Gwiazdy rozbłyskowe","Gwiazdy typu widmowego M","Obiekty astronomiczne odkryte w 1915","Układ Alfa Centauri"],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Proxima_Centauri","wgRelevantArticleId":100432, "wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":71869014,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":60000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q14266","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform", "platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready","ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.tablesorter.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init": "ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.tablesorter","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns", "ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.tablesorter.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/95/New_shot_of_Proxima_Centauri%2C_our_nearest_neighbour.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1176"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/95/New_shot_of_Proxima_Centauri%2C_our_nearest_neighbour.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="784"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="627"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Proxima Centauri – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/Proxima_Centauri"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=Proxima_Centauri&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Proxima_Centauri"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Proxima_Centauri rootpage-Proxima_Centauri skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Proxima+Centauri" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Proxima+Centauri" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Proxima+Centauri" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Proxima+Centauri" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Spis treści" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Spis treści</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ukryj</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Początek</div> </a> </li> <li id="toc-Obserwacje" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Obserwacje"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Obserwacje</span> </div> </a> <ul id="toc-Obserwacje-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Charakterystyka" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Charakterystyka"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Charakterystyka</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Charakterystyka-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Charakterystyka</span> </button> <ul id="toc-Charakterystyka-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Odległość_i_prędkość" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Odległość_i_prędkość"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Odległość i prędkość</span> </div> </a> <ul id="toc-Odległość_i_prędkość-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Układ_planetarny" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Układ_planetarny"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Układ planetarny</span> </div> </a> <ul id="toc-Układ_planetarny-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Proxima_c" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Proxima_c"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Proxima c</span> </div> </a> <ul id="toc-Proxima_c-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ekosfera" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ekosfera"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4</span> <span>Ekosfera</span> </div> </a> <ul id="toc-Ekosfera-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Lot_międzygwiezdny" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Lot_międzygwiezdny"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Lot międzygwiezdny</span> </div> </a> <ul id="toc-Lot_międzygwiezdny-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Odniesienia_w_kulturze" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Odniesienia_w_kulturze"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Odniesienia w kulturze</span> </div> </a> <ul id="toc-Odniesienia_w_kulturze-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zobacz_też" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Zobacz_też"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Zobacz też</span> </div> </a> <ul id="toc-Zobacz_też-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przypisy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Przypisy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Przypisy</span> </div> </a> <ul id="toc-Przypisy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Linki_zewnętrzne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Linki_zewnętrzne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Linki zewnętrzne</span> </div> </a> <ul id="toc-Linki_zewnętrzne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Proxima Centauri</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Przejdź do artykułu w innym języku. Treść dostępna w 85 językach" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-85" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">85 języków</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Proxima_Centauri" title="Proxima Centauri – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Proxima Centauri" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D9%86%D8%B7%D9%88%D8%B1%D8%B3_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%82%D8%B1%D8%A8" title="قنطورس الأقرب – arabski" lang="ar" hreflang="ar" data-title="قنطورس الأقرب" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabski" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Proxima_Centauri" title="Proxima Centauri – aragoński" lang="an" hreflang="an" data-title="Proxima Centauri" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragoński" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Proxima_Centauri" title="Proxima Centauri – asturyjski" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Proxima Centauri" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%82%D9%86%D8%B7%D9%88%D8%B1%D8%B3" title="پروکسیما قنطورس – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="پروکسیما قنطورس" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Proxima_Centauri" title="Proxima Centauri – balijski" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Proxima Centauri" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="balijski" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B8%E0%A6%BF%E0%A6%AE%E0%A6%BE_%E0%A6%B8%E0%A7%87%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%9F%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%87" title="প্রক্সিমা সেন্টরাই – bengalski" lang="bn" hreflang="bn" data-title="প্রক্সিমা সেন্টরাই" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengalski" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%BA%D1%81%D1%96%D0%BC%D0%B0_%D0%A6%D1%8D%D0%BD%D1%82%D0%B0%D1%9E%D1%80%D0%B0" title="Проксіма Цэнтаўра – białoruski" lang="be" hreflang="be" data-title="Проксіма Цэнтаўра" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="białoruski" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%89%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B8%E0%A4%BF%E0%A4%AE%E0%A4%BE_%E0%A4%B8%E0%A5%87%E0%A4%82%E0%A4%9F%E0%A5%89%E0%A4%B0%E0%A5%80" title="प्रॉक्सिमा सेंटॉरी – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="प्रॉक्सिमा सेंटॉरी" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%BC%D0%B0_%D0%9A%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B0%D0%B2%D1%8A%D1%80" title="Проксима Кентавър – bułgarski" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Проксима Кентавър" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bułgarski" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Alpha_Centauri_C" title="Alpha Centauri C – bretoński" lang="br" hreflang="br" data-title="Alpha Centauri C" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="bretoński" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Pr%C3%B2xima_del_Centaure" title="Pròxima del Centaure – kataloński" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Pròxima del Centaure" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="kataloński" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Proxima_Centauri" title="Proxima Centauri – czeski" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Proxima Centauri" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="czeski" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Proxima_Centauri" title="Proxima Centauri – walijski" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Proxima Centauri" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="walijski" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Proxima_Centauri" title="Proxima Centauri – duński" lang="da" hreflang="da" data-title="Proxima Centauri" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="duński" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Proxima_Centauri" title="Proxima Centauri – niemiecki" lang="de" hreflang="de" data-title="Proxima Centauri" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Proxima_Centauri" title="Proxima Centauri – estoński" lang="et" hreflang="et" data-title="Proxima Centauri" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estoński" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%B3%CE%B3%CF%8D%CF%84%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%82_%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%84%CE%B1%CF%8D%CF%81%CE%BF%CF%85" title="Εγγύτατος Κενταύρου – grecki" lang="el" hreflang="el" data-title="Εγγύτατος Κενταύρου" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grecki" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Proxima_Centauri" title="Proxima Centauri – angielski" lang="en" hreflang="en" data-title="Proxima Centauri" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angielski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Pr%C3%B3xima_Centauri" title="Próxima Centauri – hiszpański" lang="es" hreflang="es" data-title="Próxima Centauri" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hiszpański" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Proksima_Centa%C5%ADro" title="Proksima Centaŭro – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Proksima Centaŭro" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Proxima_Centauri" title="Proxima Centauri – baskijski" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Proxima Centauri" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="baskijski" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%82%D9%86%D8%B7%D9%88%D8%B1%D8%B3" title="پروکسیما قنطورس – perski" lang="fa" hreflang="fa" data-title="پروکسیما قنطورس" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="perski" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Proxima_Centauri" title="Proxima Centauri – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Proxima Centauri" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Proxima_Centauri" title="Proxima Centauri – zachodniofryzyjski" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Proxima Centauri" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="zachodniofryzyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Proxima_Centauri" title="Proxima Centauri – galicyjski" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Proxima Centauri" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%84%BC%ED%83%80%EC%9A%B0%EB%A3%A8%EC%8A%A4%EC%9E%90%EB%A6%AC_%ED%94%84%EB%A1%9D%EC%8B%9C%EB%A7%88" title="센타우루스자리 프록시마 – koreański" lang="ko" hreflang="ko" data-title="센타우루스자리 프록시마" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreański" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BF%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%A1%D5%BE%D6%80%D5%B8%D5%BD%D5%AB_%D5%8A%D6%80%D5%B8%D6%84%D5%BD%D5%AB%D5%B4%D5%A1" title="Կենտավրոսի Պրոքսիմա – ormiański" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Կենտավրոսի Պրոքսիմա" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ormiański" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%89%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B8%E0%A4%BF%E0%A4%AE%E0%A4%BE_%E0%A4%B8%E0%A5%87%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%9F%E0%A5%89%E0%A4%B0%E0%A5%80" title="प्रॉक्सिमा सेन्टॉरी – hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="प्रॉक्सिमा सेन्टॉरी" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Proksima_Centaura" title="Proksima Centaura – chorwacki" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Proksima Centaura" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Proxima_Centauri" title="Proxima Centauri – indonezyjski" lang="id" hreflang="id" data-title="Proxima Centauri" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Proxima_Centauri" title="Proxima Centauri – islandzki" lang="is" hreflang="is" data-title="Proxima Centauri" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Proxima_Centauri" title="Proxima Centauri – włoski" lang="it" hreflang="it" data-title="Proxima Centauri" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="włoski" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A4%D7%A8%D7%95%D7%A7%D7%A1%D7%99%D7%9E%D7%94_%D7%A7%D7%A0%D7%98%D7%90%D7%95%D7%A8%D7%99" title="פרוקסימה קנטאורי – hebrajski" lang="he" hreflang="he" data-title="פרוקסימה קנטאורי" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebrajski" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Proxima_Centauri" title="Proxima Centauri – jawajski" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Proxima Centauri" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="jawajski" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AA%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B2%BE%E0%B2%95%E0%B3%8D%E0%B2%B8%E0%B2%BF%E0%B2%AE%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B3%86%E0%B2%82%E0%B2%9F%E0%B2%BE%E0%B2%B0%E0%B2%BF" title="ಪ್ರಾಕ್ಸಿಮಾ ಸೆಂಟಾರಿ – kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಪ್ರಾಕ್ಸಿಮಾ ಸೆಂಟಾರಿ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%A5%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%90_%E1%83%99%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%A0%E1%83%98" title="პროქსიმა კენტავრი – gruziński" lang="ka" hreflang="ka" data-title="პროქსიმა კენტავრი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="gruziński" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Proxima_Centauri" title="Proxima Centauri – suahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Proxima Centauri" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="suahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Centaura_Proksima" title="Centaura Proksima – łotewski" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Centaura Proksima" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="łotewski" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Kentauro_proksima" title="Kentauro proksima – litewski" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Kentauro proksima" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litewski" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Proxima_Centauri" title="Proxima Centauri – lombardzki" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Proxima Centauri" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="lombardzki" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Proxima_Centauri" title="Proxima Centauri – węgierski" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Proxima Centauri" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="węgierski" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%BC%D0%B0_%D0%9A%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B0%D1%83%D1%80" title="Проксима Кентаур – macedoński" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Проксима Кентаур" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macedoński" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%8B%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%B8%E0%B4%BF%E0%B4%AE_%E0%B4%B8%E0%B5%86%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8B%E0%B4%B1%E0%B4%BF" title="പ്രോക്സിമ സെന്റോറി – malajalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="പ്രോക്സിമ സെന്റോറി" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="malajalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%89%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%9D%E0%A4%BF%E0%A4%AE%E0%A4%BE_%E0%A4%B8%E0%A5%87%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%9F%E0%A5%89%E0%A4%B0%E0%A5%80" title="प्रॉक्झिमा सेन्टॉरी – marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="प्रॉक्झिमा सेन्टॉरी" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%A5%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%90_%E1%83%99%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%A0%E1%83%98" title="პროქსიმა კენტავრი – megrelski" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="პროქსიმა კენტავრი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="megrelski" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Proxima_Centauri" title="Proxima Centauri – malajski" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Proxima Centauri" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malajski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%95%E1%80%9B%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%86%E1%80%AE%E1%80%99%E1%80%AC_%E1%80%85%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%90%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%9B%E1%80%AD" title="ပရိုဆီမာ စင်တောရိ – birmański" lang="my" hreflang="my" data-title="ပရိုဆီမာ စင်တောရိ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="birmański" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Proxima_Centauri" title="Proxima Centauri – niderlandzki" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Proxima Centauri" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="niderlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%97%E3%83%AD%E3%82%AD%E3%82%B7%E3%83%9E%E3%83%BB%E3%82%B1%E3%83%B3%E3%82%BF%E3%82%A6%E3%83%AA" title="プロキシマ・ケンタウリ – japoński" lang="ja" hreflang="ja" data-title="プロキシマ・ケンタウリ" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japoński" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Proxima_Centauri" title="Proxima Centauri – norweski (bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Proxima Centauri" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norweski (bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Proxima_Centauri" title="Proxima Centauri – norweski (nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Proxima Centauri" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norweski (nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Proxima_Centauri" title="Proxima Centauri – oksytański" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Proxima Centauri" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="oksytański" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Proxima_Centauri" title="Proxima Centauri – oromo" lang="om" hreflang="om" data-title="Proxima Centauri" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="oromo" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Proksima" title="Proksima – uzbecki" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Proksima" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="uzbecki" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A9%8C%E0%A8%97%E0%A8%9C%E0%A8%BC%E0%A8%BF%E0%A8%AE%E0%A8%BE_%E0%A8%B8%E0%A9%87%E0%A8%82%E0%A8%9A%E0%A9%81%E0%A8%B0%E0%A9%80" title="ਪ੍ਰੌਗਜ਼ਿਮਾ ਸੇਂਚੁਰੀ – pendżabski" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਪ੍ਰੌਗਜ਼ਿਮਾ ਸੇਂਚੁਰੀ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="pendżabski" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D9%84" title="کنتوری نال – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="کنتوری نال" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Proxima_Centauri" title="Proxima Centauri – portugalski" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Proxima Centauri" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalski" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Proxima_Centauri" title="Proxima Centauri – rumuński" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Proxima Centauri" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumuński" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%BA%D1%81%D1%96%D0%BC%D0%B0_%D0%A6%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B0%D1%83%D1%80%D1%96" title="Проксіма Центаурі – rusiński" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Проксіма Центаурі" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="rusiński" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%BC%D0%B0_%D0%A6%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B0%D0%B2%D1%80%D0%B0" title="Проксима Центавра – rosyjski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Проксима Центавра" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rosyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Proxima_Centauri" title="Proxima Centauri – sycylijski" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Proxima Centauri" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="sycylijski" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%B4%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BB%E0%B7%9C%E0%B6%9A%E0%B7%8A%E0%B7%83%E0%B7%92%E0%B6%B8%E0%B7%8F_%E0%B7%83%E0%B7%99%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%A0%E0%B7%94%E0%B6%BB%E0%B7%92" title="ප්‍රොක්සිමා සෙන්චුරි – syngaleski" lang="si" hreflang="si" data-title="ප්‍රොක්සිමා සෙන්චුරි" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="syngaleski" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Proxima_Centauri" title="Proxima Centauri – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Proxima Centauri" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Proxima_Centauri" title="Proxima Centauri – słowacki" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Proxima Centauri" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="słowacki" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cu mw-list-item"><a href="https://cu.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B0%D0%B8%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%B6%D1%8C%D1%88%D0%B0%EA%99%97_%D0%9A%D1%94%D0%BD%D1%82%D0%B0%D1%B5%D1%80%D0%B0" title="Наиближьшаꙗ Кєнтаѵра – cerkiewnosłowiański" lang="cu" hreflang="cu" data-title="Наиближьшаꙗ Кєнтаѵра" data-language-autonym="Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ" data-language-local-name="cerkiewnosłowiański" class="interlanguage-link-target"><span>Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Proxima_Centauri" title="Proxima Centauri – somalijski" lang="so" hreflang="so" data-title="Proxima Centauri" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="somalijski" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%DB%86%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D8%B3%DB%8E%D9%86%D8%AA%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="پرۆکسیما سێنتاوری – sorani" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="پرۆکسیما سێنتاوری" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="sorani" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%BC%D0%B0_%D0%9A%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B0%D1%83%D1%80%D0%B8" title="Проксима Кентаури – serbski" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Проксима Кентаури" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbski" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Proxima_Centauri" title="Proxima Centauri – serbsko-chorwacki" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Proxima Centauri" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbsko-chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Proxima_Centauri" title="Proxima Centauri – fiński" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Proxima Centauri" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fiński" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Proxima_Centauri" title="Proxima Centauri – szwedzki" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Proxima Centauri" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="szwedzki" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Proxima_Centauri" title="Proxima Centauri – tagalski" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Proxima Centauri" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagalski" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AA%E0%AF%81%E0%AE%B0%E0%AF%8B%E0%AE%95%E0%AF%8D%E0%AE%9A%E0%AE%BF%E0%AE%AE%E0%AE%BE_%E0%AE%9A%E0%AF%86%E0%AE%A3%E0%AF%8D%E0%AE%9F%E0%AF%8D%E0%AE%9F%E0%AE%BE%E0%AE%B0%E0%AE%BF" title="புரோக்சிமா செண்ட்டாரி – tamilski" lang="ta" hreflang="ta" data-title="புரோக்சிமா செண்ட்டாரி" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamilski" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B0%D0%B2%D1%80_%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%BC%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Кентавр Проксимасы – tatarski" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Кентавр Проксимасы" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="tatarski" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%AE%E0%B0%BE_%E0%B0%B8%E0%B1%86%E0%B0%82%E0%B0%9F%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%80" title="ప్రాక్సిమా సెంటారీ – telugu" lang="te" hreflang="te" data-title="ప్రాక్సిమా సెంటారీ" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="telugu" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B9%87%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%8B%E0%B8%B4%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B6%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%A1%E0%B9%89%E0%B8%B2" title="พร็อกซิมาคนครึ่งม้า – tajski" lang="th" hreflang="th" data-title="พร็อกซิมาคนครึ่งม้า" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tajski" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Proxima_Centauri" title="Proxima Centauri – turecki" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Proxima Centauri" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turecki" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="dobry artykuł"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%BC%D0%B0_%D0%A6%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B0%D0%B2%D1%80%D0%B0" title="Проксима Центавра – ukraiński" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Проксима Центавра" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraiński" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D8%B3%D9%86%D9%B9%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="پراکسیما سنٹاوری – urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="پراکسیما سنٹاوری" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/C%E1%BA%ADn_Tinh" title="Cận Tinh – wietnamski" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Cận Tinh" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="wietnamski" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Proxima_Centauri" title="Proxima Centauri – wolapik" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Proxima Centauri" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="wolapik" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E6%AF%94%E9%82%BB%E6%98%9F" title="比邻星 – wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="比邻星" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%AF%94%E9%84%B0%E6%98%9F" title="比鄰星 – kantoński" lang="yue" hreflang="yue" data-title="比鄰星" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kantoński" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%AF%94%E9%82%BB%E6%98%9F" title="比邻星 – chiński" lang="zh" hreflang="zh" data-title="比邻星" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chiński" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q14266#sitelinks-wikipedia" title="Edytuj linki pomiędzy wersjami językowymi" class="wbc-editpage">Edytuj linki</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Proxima_Centauri" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Dyskusja:Proxima_Centauri" rel="discussion" title="Dyskusja o zawartości tej strony [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Proxima_Centauri"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Proxima_Centauri&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Proxima_Centauri&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Proxima_Centauri&action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Proxima_Centauri"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Proxima_Centauri&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Proxima_Centauri&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Proxima_Centauri&action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/Proxima_Centauri" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/Proxima_Centauri" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne" title="Lista wszystkich stron specjalnych [q]" accesskey="q"><span>Strony specjalne</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Proxima_Centauri&oldid=71869014" title="Stały link do tej wersji tej strony"><span>Link do tej wersji</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Proxima_Centauri&action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Cytuj&page=Proxima_Centauri&id=71869014&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacja o tym jak należy cytować tę stronę"><span>Cytowanie tego artykułu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FProxima_Centauri"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FProxima_Centauri"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Drukuj lub eksportuj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCka&bookcmd=book_creator&referer=Proxima+Centauri"><span>Utwórz książkę</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:DownloadAsPdf&page=Proxima_Centauri&action=show-download-screen"><span>Pobierz jako PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Proxima_Centauri&printable=yes" title="Wersja do wydruku [p]" accesskey="p"><span>Wersja do druku</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Proxima_Centauri" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q14266" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-coordinates" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span class="coordinates plainlinks"><a href="/wiki/Uk%C5%82ad_wsp%C3%B3%C5%82rz%C4%99dnych_astronomicznych" title="Układ współrzędnych astronomicznych">Współrzędne</a>: <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portal:Astronomia" title="Astronomia"><img alt="Astronomia" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Q_space.svg/25px-Q_space.svg.png" decoding="async" width="25" height="23" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Q_space.svg/38px-Q_space.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Q_space.svg/50px-Q_space.svg.png 2x" data-file-width="820" data-file-height="740" /></a></span> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sky-map.org/?zoom=5&show_grid=1&show_constellation_lines=1&show_constellation_boundaries=1&show_const_names=0&show_galaxies=1&show_box=1&ra=14%2029%2042.945&de=−62%2040%2046.17&box_width=50&box_height=50">14<sup>h</sup>29<sup>m</sup>42,945<sup>s</sup>; −62°40′46,17″</a></span></div></div> <div id="mw-indicator-featured-article" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikipedia:Artyku%C5%82y_na_Medal" title="Ten artykuł został wyróżniony statusem „Artykułu na Medal”. Kliknij, aby dowiedzieć się więcej."><img alt="Artykuł na Medal" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Wikimedal_POL.svg/16px-Wikimedal_POL.svg.png" decoding="async" width="16" height="26" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Wikimedal_POL.svg/24px-Wikimedal_POL.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Wikimedal_POL.svg/32px-Wikimedal_POL.svg.png 2x" data-file-width="74" data-file-height="120" /></a></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Z Wikipedii, wolnej encyklopedii</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"><table class="infobox"> <caption class="naglowek" style="background-color:#F6E5A8; color:#000000;"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r65781301">.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex{display:flex;justify-content:flex-start;align-items:center;gap:4px}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-ikona{flex-grow:0;flex-shrink:0;font-size:7px;max-width:40px;overflow:hidden}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-tekst{flex-grow:1}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-1{font-weight:bold}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-2{font-style:italic}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-3{font-style:italic;font-size:90%}</style><div class="iboxt-1">Proxima Centauri</div> </caption> <tbody><tr> <td colspan="2" style="text-align:center; border-bottom:1px solid #aaa;">α Cen C </td></tr> <tr class="grafika iboxs"> <td colspan="2"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:New_shot_of_Proxima_Centauri,_our_nearest_neighbour.jpg" class="mw-file-description" title="Proxima Centauri widziana przez Kosmiczny Teleskop Hubble’a"><img alt="Ilustracja" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/New_shot_of_Proxima_Centauri%2C_our_nearest_neighbour.jpg/240px-New_shot_of_Proxima_Centauri%2C_our_nearest_neighbour.jpg" decoding="async" width="240" height="235" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/New_shot_of_Proxima_Centauri%2C_our_nearest_neighbour.jpg/360px-New_shot_of_Proxima_Centauri%2C_our_nearest_neighbour.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/New_shot_of_Proxima_Centauri%2C_our_nearest_neighbour.jpg/480px-New_shot_of_Proxima_Centauri%2C_our_nearest_neighbour.jpg 2x" data-file-width="604" data-file-height="592" /></a></span><br />Proxima Centauri widziana przez <a href="/wiki/Kosmiczny_Teleskop_Hubble%E2%80%99a" title="Kosmiczny Teleskop Hubble’a">Kosmiczny Teleskop Hubble’a</a> </td></tr> <tr style="background:#F6E5A8; color:black; text-align:center; font-weight:bold; border-bottom:1px solid #aaa; border-top:1px solid #aaa;"> <td colspan="2">Dane obserwacyjne (<a href="/wiki/Epoka_(astronomia)" title="Epoka (astronomia)">J2000</a>) </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Gwiazdozbi%C3%B3r" title="Gwiazdozbiór">Gwiazdozbiór</a> </th> <td> <p><a href="/wiki/Gwiazdozbi%C3%B3r_Centaura" title="Gwiazdozbiór Centaura">Centaur</a> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Rektascensja" title="Rektascensja">Rektascensja</a> </th> <td> <p>14<sup>h</sup> 29<sup>m</sup> 42,945<sup>s</sup><sup id="cite_ref-SIMBAD_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-SIMBAD-1">[1]</a></sup> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Deklinacja_(astronomia)" title="Deklinacja (astronomia)">Deklinacja</a> </th> <td> <p>−62° 40′ 46,17″<sup id="cite_ref-SIMBAD_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-SIMBAD-1">[1]</a></sup> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Paralaksa" title="Paralaksa">Paralaksa</a> (π) </th> <td> <p>0,76850 ± 0,00020<a href="/wiki/Sekunda_k%C4%85towa" title="Sekunda kątowa">″</a><sup id="cite_ref-SIMBAD_1-2" class="reference"><a href="#cite_note-SIMBAD-1">[1]</a></sup> </p> </td></tr> <tr> <th>Odległość </th> <td> <p>4,2441 ± 0,0011 <a href="/wiki/Rok_%C5%9Bwietlny" title="Rok świetlny">ly</a><br />1,30124 ± 0,00034 <a href="/wiki/Parsek" title="Parsek">pc</a> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Obserwowana_wielko%C5%9B%C4%87_gwiazdowa" title="Obserwowana wielkość gwiazdowa">Wielkość obserwowana</a> <br />(pasmo V) </th> <td> <p>11,13<sup><a href="/wiki/Wielko%C5%9B%C4%87_gwiazdowa" title="Wielkość gwiazdowa">m</a></sup><sup id="cite_ref-jao2014_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-jao2014-2">[2]</a></sup> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Ruch_w%C5%82asny" title="Ruch własny">Ruch własny</a> (RA) </th> <td> <p>−3781,306 ± 0,085 <a href="/wiki/Sekunda_k%C4%85towa" title="Sekunda kątowa">mas</a>/rok<sup id="cite_ref-SIMBAD_1-3" class="reference"><a href="#cite_note-SIMBAD-1">[1]</a></sup> </p> </td></tr> <tr> <th>Ruch własny (DEC) </th> <td> <p>769,77 ± 0,19 mas/rok<sup id="cite_ref-SIMBAD_1-4" class="reference"><a href="#cite_note-SIMBAD-1">[1]</a></sup> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Pr%C4%99dko%C5%9B%C4%87_radialna" title="Prędkość radialna">Prędkość radialna</a> </th> <td> <p>−22,40 ± 0,50 km/s<sup id="cite_ref-SIMBAD_1-5" class="reference"><a href="#cite_note-SIMBAD-1">[1]</a></sup> </p> </td></tr> <tr style="background:#F6E5A8; color:black; text-align:center; font-weight:bold; border-bottom:1px solid #aaa; border-top:1px solid #aaa;"> <td colspan="2">Charakterystyka fizyczna </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Ewolucja_gwiazd" title="Ewolucja gwiazd">Rodzaj gwiazdy</a> </th> <td> <p><a href="/wiki/Czerwony_karze%C5%82" title="Czerwony karzeł">czerwony karzeł</a> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Typ_widmowy" title="Typ widmowy">Typ widmowy</a> </th> <td> <p>M5,5 Ve<sup id="cite_ref-SIMBAD_1-6" class="reference"><a href="#cite_note-SIMBAD-1">[1]</a></sup> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Masa_(fizyka)" title="Masa (fizyka)">Masa</a> </th> <td> <p>0,1221 ± 0,0022<sup id="cite_ref-KervellaThévenin2017_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-KervellaThévenin2017-3">[3]</a></sup> <a href="/wiki/Masa_S%C5%82o%C5%84ca" title="Masa Słońca">M<sub>☉</sub></a> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Promie%C5%84_(geometria)" title="Promień (geometria)">Promień</a> </th> <td> <p>0,1542 ± 0,0045<sup id="cite_ref-KervellaThévenin2017_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-KervellaThévenin2017-3">[3]</a></sup> <a href="/wiki/Promie%C5%84_S%C5%82o%C5%84ca" title="Promień Słońca">R<sub>☉</sub></a> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Metaliczno%C5%9B%C4%87" title="Metaliczność">Metaliczność</a> [Fe/H] </th> <td> <p>0,19<sup id="cite_ref-Boyaijian2012_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-Boyaijian2012-4">[4]</a></sup> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Absolutna_wielko%C5%9B%C4%87_gwiazdowa" title="Absolutna wielkość gwiazdowa">Wielkość absolutna</a> </th> <td> <p>15,60<sup><a href="/wiki/Wielko%C5%9B%C4%87_gwiazdowa" title="Wielkość gwiazdowa">m</a></sup><sup id="cite_ref-apj118_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-apj118-5">[5]</a></sup> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Jasno%C5%9B%C4%87_(astronomia)" title="Jasność (astronomia)">Jasność</a> </th> <td> <p>0,00155 ± 0,00002 <a href="/wiki/Jasno%C5%9B%C4%87_S%C5%82o%C5%84ca" title="Jasność Słońca">L<sub>☉</sub></a><sup id="cite_ref-Boyaijian2012_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-Boyaijian2012-4">[4]</a></sup> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Okres_obrotu" title="Okres obrotu">Okres obrotu</a> </th> <td> <p>83,5 dnia<sup id="cite_ref-Benedict1998_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-Benedict1998-6">[6]</a></sup> </p> </td></tr> <tr> <th>Wiek </th> <td> <p>4,85 mld lat<sup id="cite_ref-ESO2003_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-ESO2003-7">[7]</a></sup> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Temperatura" title="Temperatura">Temperatura</a> </th> <td> <p>3042 ± 117 K<sup id="cite_ref-aaa397_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-aaa397-8">[8]</a></sup> </p> </td></tr> <tr style="background:#F6E5A8; color:black; text-align:center; font-weight:bold; border-bottom:1px solid #aaa; border-top:1px solid #aaa;"> <td colspan="2">Charakterystyka orbitalna </td></tr> <tr> <th>Krąży wokół </th> <td> <p><a href="/wiki/Alfa_Centauri" title="Alfa Centauri">Alfa Centauri</a> AB </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/P%C3%B3%C5%82o%C5%9B_wielka" title="Półoś wielka">Półoś wielka</a> </th> <td> <p>13000 <span style="position: relative; left: 0; top: -0.5ex;"><sup>+700</sup><sub style="position: absolute; left: 0; top: 2.1ex;">−400</sub></span> <a href="/wiki/Jednostka_astronomiczna" title="Jednostka astronomiczna">au</a><sup id="cite_ref-KervellaThévenin2017_3-2" class="reference"><a href="#cite_note-KervellaThévenin2017-3">[3]</a></sup> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Okres_orbitalny" title="Okres orbitalny">Okres orbitalny</a> </th> <td> <p>550 <span style="position: relative; left: 0; top: -0.5ex;"><sup>+66</sup><sub style="position: absolute; left: 0; top: 2.1ex;">−40</sub></span> tys. lat<sup id="cite_ref-KervellaThévenin2017_3-3" class="reference"><a href="#cite_note-KervellaThévenin2017-3">[3]</a></sup> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Ekscentryczno%C5%9B%C4%87_(fizyka)" title="Ekscentryczność (fizyka)">Mimośród</a> </th> <td> <p>0,50 <span style="position: relative; left: 0; top: -0.5ex;"><sup>+0,08</sup><sub style="position: absolute; left: 0; top: 2.1ex;">−0,09</sub></span><sup id="cite_ref-KervellaThévenin2017_3-4" class="reference"><a href="#cite_note-KervellaThévenin2017-3">[3]</a></sup> </p> </td></tr> <tr> <th colspan="2" style="background:#F6E5A8; color:black; text-align:center; font-weight:bold; border-bottom:1px solid #aaa; border-top:1px solid #aaa;">Alternatywne oznaczenia </th></tr> <tr> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table class="iboxtab void"> <tbody><tr> <td colspan="2" style="padding-bottom:1px; padding-top:1px;"><a href="/wiki/2MASS" title="2MASS">2MASS</a>: J14294291-6240465 </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="padding-bottom:1px; padding-top:1px;"><a href="/wiki/Katalog_Gliesego" title="Katalog Gliesego">Katalog Gliesego</a>: GJ 551 </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="padding-bottom:1px; padding-top:1px;"><a href="/wiki/Katalog_Hipparcosa" title="Katalog Hipparcosa">Katalog Hipparcosa</a>: HIP 70890 </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="border-top:1px solid #aaa;">V645 Centauri, LHS 49, Alfa Centauri C </td></tr> </tbody></table> </td></tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Proxima_Centauri" title="Commons"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/21px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/31px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/42px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> </td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Proxima_Centauri" class="extiw" title="commons:Category:Proxima Centauri">Multimedia w Wikimedia Commons</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> </tbody></table> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:The_location_of_Proxima_Centauri_in_the_southern_skies.tif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/The_location_of_Proxima_Centauri_in_the_southern_skies.tif/lossy-page1-220px-The_location_of_Proxima_Centauri_in_the_southern_skies.tif.jpg" decoding="async" width="220" height="233" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/The_location_of_Proxima_Centauri_in_the_southern_skies.tif/lossy-page1-330px-The_location_of_Proxima_Centauri_in_the_southern_skies.tif.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/The_location_of_Proxima_Centauri_in_the_southern_skies.tif/lossy-page1-440px-The_location_of_Proxima_Centauri_in_the_southern_skies.tif.jpg 2x" data-file-width="3565" data-file-height="3779" /></a><figcaption>Pozycja gwiazdy Proxima Centauri na niebie południowym</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Orbital_plot_of_Proxima_Centauri.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Orbital_plot_of_Proxima_Centauri.jpg/220px-Orbital_plot_of_Proxima_Centauri.jpg" decoding="async" width="220" height="223" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Orbital_plot_of_Proxima_Centauri.jpg/330px-Orbital_plot_of_Proxima_Centauri.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Orbital_plot_of_Proxima_Centauri.jpg/440px-Orbital_plot_of_Proxima_Centauri.jpg 2x" data-file-width="1280" data-file-height="1299" /></a><figcaption>Orbita Proxima Centauri na niebie południowym</figcaption></figure> <p><b>Proxima Centauri</b> (<a href="/wiki/%C5%81acina" title="Łacina">łac.</a> <em lang="la">proxima</em> – najbliższa<sup id="cite_ref-jact_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-jact-9">[9]</a></sup>) – <a href="/wiki/Gwiazda" title="Gwiazda">gwiazda</a> typu <a href="/wiki/Czerwony_karze%C5%82" title="Czerwony karzeł">czerwony karzeł</a>, znajdująca się około 4,24 <a href="/wiki/Rok_%C5%9Bwietlny" title="Rok świetlny">lat świetlnych</a> (40 bilionów km) od <a href="/wiki/Ziemia" title="Ziemia">Ziemi</a>, w <a href="/wiki/Gwiazdozbi%C3%B3r_Centaura" title="Gwiazdozbiór Centaura">gwiazdozbiorze Centaura</a>. Została odkryta w 1915 przez <a href="/wiki/Robert_Innes" title="Robert Innes">Roberta Innesa</a>. Jest <a href="/wiki/Gwiazdy_po%C5%82o%C5%BCone_najbli%C5%BCej_Ziemi" title="Gwiazdy położone najbliżej Ziemi">najbliższą Słońca gwiazdą</a>, jednak jej blask jest zbyt słaby, aby można ją było dostrzec gołym okiem. Znajduje się w odległości ok. 0,205 roku świetlnego (<span style="white-space:nowrap;">13 000 au</span>) od <a href="/wiki/Gwiazda_podw%C3%B3jna" title="Gwiazda podwójna">układu podwójnego</a> <a href="/wiki/Alfa_Centauri" title="Alfa Centauri">Alfa Centauri</a> i najprawdopodobniej stanowi razem z nim <a href="/wiki/Gwiazda_wielokrotna" title="Gwiazda wielokrotna">układ potrójny</a>, mając okres orbitalny wynoszący <span style="white-space:nowrap;">550 000 lat</span><sup id="cite_ref-KervellaThévenin2017_3-5" class="reference"><a href="#cite_note-KervellaThévenin2017-3">[3]</a></sup>. </p><p>Dzięki niewielkiej odległości tej gwiazdy od Ziemi udało się bezpośrednio zmierzyć jej <a href="/wiki/Rozmiar_k%C4%85towy" title="Rozmiar kątowy">rozmiar kątowy</a> i na tej podstawie określić jej średnicę na około 1/7 średnicy Słońca. Ponieważ jej masa wynosi około 1/8 masy Słońca, jej średnia <a href="/wiki/G%C4%99sto%C5%9B%C4%87" title="Gęstość">gęstość</a> jest około 40 razy większa niż gęstość Słońca. Proxima Centauri jest <a href="/wiki/Gwiazda_rozb%C5%82yskowa" title="Gwiazda rozbłyskowa">gwiazdą rozbłyskową</a> i choć jej średnia <a href="/wiki/Jasno%C5%9B%C4%87_(astronomia)" title="Jasność (astronomia)">jasność</a> jest bardzo niewielka, może się gwałtownie zwiększać w wyniku aktywności magnetycznej<sup id="cite_ref-apj612_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-apj612-10">[10]</a></sup>. <a href="/wiki/Pole_magnetyczne" title="Pole magnetyczne">Pole magnetyczne</a> tej gwiazdy powstaje w wyniku <a href="/wiki/Konwekcja" title="Konwekcja">konwekcji</a> w obrębie gwiazdy, a wywoływane przez nie rozbłyski w zakresie <a href="/wiki/Promieniowanie_rentgenowskie" title="Promieniowanie rentgenowskie">promieniowania rentgenowskiego</a> dorównują jasnością tym wytwarzanym przez Słońce. Dzięki niewielkiej emisji energii i konwekcyjnemu mieszaniu paliwa jądrowego w całej swej objętości, Proxima Centauri może pozostać w <a href="/wiki/Ci%C4%85g_g%C5%82%C3%B3wny" title="Ciąg główny">ciągu głównym</a> przez następne 4 biliony lat, czyli prawie 300 razy dłużej niż obecny wiek <a href="/wiki/Wszech%C5%9Bwiat" title="Wszechświat">Wszechświata</a>. </p><p>Dokładne pomiary <a href="/wiki/Pr%C4%99dko%C5%9B%C4%87_radialna" title="Prędkość radialna">prędkości radialnej</a> pozwoliły na wykrycie w 2016 roku <a href="/wiki/Planeta_skalista" title="Planeta skalista">planety typu ziemskiego</a> o nazwie <a href="/wiki/Proxima_Centauri_b" title="Proxima Centauri b">Proxima Centauri b</a>, krążącej w <a href="/wiki/Ekosfera" title="Ekosfera">ekosferze</a> wokół Proximy. Bardzo prawdopodobne jest istnienie mniejszej planety (<a href="/wiki/Proxima_Centauri_d" title="Proxima Centauri d">Proxima Centauri d</a>) na bardzo bliskiej orbicie, możliwe jest też istnienie planety <a href="/wiki/Proxima_Centauri_c" title="Proxima Centauri c">Proxima Centauri c</a> na dalszej orbicie<sup id="cite_ref-exo_d_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-exo_d-11">[11]</a></sup><sup id="cite_ref-NS-d_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-NS-d-12">[12]</a></sup><sup id="cite_ref-aanda_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-aanda-13">[13]</a></sup>. Obserwacje przy użyciu dokładniejszych urządzeń pomiarowych, takich jak <a href="/wiki/Kosmiczny_Teleskop_Jamesa_Webba" title="Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba">Teleskop Kosmiczny Jamesa Webba</a>, zapewne pozwolą na scharakteryzowanie tych planet. Ponieważ Proxima Centauri jest czerwonym karłem i gwiazdą rozbłyskową, kwestia możliwości istnienia życia na planecie krążącej wokół niej jest dyskusyjna. Niezależnie od tego z powodu swojej bliskości była ona proponowana jako cel <a href="/wiki/Lot_mi%C4%99dzygwiezdny" title="Lot międzygwiezdny">lotu międzygwiezdnego</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Obserwacje">Obserwacje</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Proxima_Centauri&veaction=edit&section=1" title="Edytuj sekcję: Obserwacje" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Proxima_Centauri&action=edit&section=1" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Obserwacje"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W 1915 <a href="/wiki/Robert_Innes" title="Robert Innes">Robert Innes</a>, kierownik <a href="/wiki/Union_Observatory" title="Union Observatory">Union Observatory</a> w <a href="/wiki/Johannesburg" title="Johannesburg">Johannesburgu</a>, odkrył gwiazdę o takim samym <a href="/wiki/Ruch_w%C5%82asny" title="Ruch własny">ruchu własnym</a> jak <a href="/wiki/Alfa_Centauri" title="Alfa Centauri">Alfa Centauri</a><sup id="cite_ref-afrsky11_39_14-0" class="reference"><a href="#cite_note-afrsky11_39-14">[14]</a></sup><sup id="cite_ref-ESO2002_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-ESO2002-15">[15]</a></sup>. Zaproponował dla niej nazwę <i>Proxima Centauri</i><sup id="cite_ref-aj39_913_20_16-0" class="reference"><a href="#cite_note-aj39_913_20-16">[16]</a></sup>. W 1917, korzystając z teleskopu w <a href="/w/index.php?title=South_African_Astronomical_Observatory&action=edit&redlink=1" class="new" title="South African Astronomical Observatory (strona nie istnieje)">South African Astronomical Observatory</a> na <a href="/wiki/Przyl%C4%85dek_Dobrej_Nadziei" title="Przylądek Dobrej Nadziei">Przylądku Dobrej Nadziei</a>, holenderski astronom <a href="/w/index.php?title=Joan_Vo%C3%BBte&action=edit&redlink=1" class="new" title="Joan Voûte (strona nie istnieje)">Joan Voûte</a> zmierzył <a href="/wiki/Paralaksa" title="Paralaksa">paralaksę</a> tej gwiazdy i potwierdził, że znajduje się ona w tej samej odległości co Alfa Centauri. Potwierdził też, że <a href="/wiki/Absolutna_wielko%C5%9B%C4%87_gwiazdowa" title="Absolutna wielkość gwiazdowa">jasność absolutna</a> tej gwiazdy jest najmniejsza ze wszystkich dotychczas znanych<sup id="cite_ref-Voute1917_17-0" class="reference"><a href="#cite_note-Voute1917-17">[17]</a></sup>. Dokładniejsze pomiary paralaksy Proximy Centauri, przeprowadzone przez amerykańskiego astronoma <a href="/w/index.php?title=Harold_Lee_Alden&action=edit&redlink=1" class="new" title="Harold Lee Alden (strona nie istnieje)">Harolda Lee Aldena</a> w 1928, ustaliły ją na 0,783 ± 0,005″<sup id="cite_ref-afrsky11_39_14-1" class="reference"><a href="#cite_note-afrsky11_39-14">[14]</a></sup><sup id="cite_ref-aj39_913_20_16-1" class="reference"><a href="#cite_note-aj39_913_20-16">[16]</a></sup>. </p><p>W 1951 amerykański astronom <a href="/wiki/Harlow_Shapley" title="Harlow Shapley">Harlow Shapley</a> odkrył, że Proxima Centauri jest gwiazdą rozbłyskową. Badania jej fotografii pokazały, że na około 8% z nich można zaobserwować widoczne zmiany jej jasności, co oznaczało, że była najaktywniejszą dotychczas znaną taką gwiazdą<sup id="cite_ref-Shapley1951_18-0" class="reference"><a href="#cite_note-Shapley1951-18">[18]</a></sup>. Dzięki niewielkiej odległości możliwe było przeprowadzenie dokładnych obserwacji. W 1980 <a href="/wiki/Teleskop_kosmiczny" title="Teleskop kosmiczny">teleskop kosmiczny</a> <a href="/w/index.php?title=Einstein_Observatory&action=edit&redlink=1" class="new" title="Einstein Observatory (strona nie istnieje)">Einstein Observatory</a> zmierzył jej zmiany aktywności w zakresie <a href="/wiki/Promieniowanie_rentgenowskie" title="Promieniowanie rentgenowskie">promieniowania rentgenowskiego</a>. Kolejne obserwacje były prowadzone przy użyciu satelitów <a href="/wiki/Exosat" title="Exosat">Exosat</a>, <a href="/wiki/ROSAT" title="ROSAT">ROSAT</a>, <a href="/w/index.php?title=ASCA&action=edit&redlink=1" class="new" title="ASCA (strona nie istnieje)">ASCA</a><sup id="cite_ref-Haisch1995_19-0" class="reference"><a href="#cite_note-Haisch1995-19">[19]</a></sup>, <a href="/wiki/XMM-Newton" title="XMM-Newton">XMM-Newton</a> i <a href="/wiki/Teleskop_kosmiczny_Chandra" title="Teleskop kosmiczny Chandra">Chandra</a><sup id="cite_ref-aaa416_20-0" class="reference"><a href="#cite_note-aaa416-20">[20]</a></sup>. </p><p>Ponieważ Proxima Centauri znajduje się na niebie południowym, może być obserwowana jedynie na południe od <a href="/wiki/R%C3%B3wnole%C5%BCnik" title="Równoleżnik">równoleżnika</a> 27° N. Z racji tego, że gwiazda jest czerwonym karłem, świeci zbyt słabo, żeby można było zaobserwować ją gołym okiem. Nawet dla kogoś patrzącego z orbity Alfy Centauri A lub B byłaby jedynie gwiazdą czwartej<sup id="cite_ref-KalerRK_21-0" class="reference"><a href="#cite_note-KalerRK-21">[21]</a></sup> lub piątej wielkości<sup id="cite_ref-UVFlux_22-0" class="reference"><a href="#cite_note-UVFlux-22">[22]</a></sup>. Jej <a href="/wiki/Obserwowana_wielko%C5%9B%C4%87_gwiazdowa" title="Obserwowana wielkość gwiazdowa">obserwowana wielkość gwiazdowa</a> wynosi 11, co oznacza, że do jej zobaczenia potrzebny jest teleskop o <a href="/wiki/Apertura" title="Apertura">aperturze</a> co najmniej 8 cm (przy czystym niebie i gdy Proxima jest wysoko nad horyzontem)<sup id="cite_ref-Sharrod2003_23-0" class="reference"><a href="#cite_note-Sharrod2003-23">[23]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Charakterystyka">Charakterystyka</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Proxima_Centauri&veaction=edit&section=2" title="Edytuj sekcję: Charakterystyka" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Proxima_Centauri&action=edit&section=2" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Charakterystyka"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:RedDwarfNASA-hue-shifted.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/RedDwarfNASA-hue-shifted.jpg/220px-RedDwarfNASA-hue-shifted.jpg" decoding="async" width="220" height="170" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/RedDwarfNASA-hue-shifted.jpg/330px-RedDwarfNASA-hue-shifted.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/RedDwarfNASA-hue-shifted.jpg/440px-RedDwarfNASA-hue-shifted.jpg 2x" data-file-width="2184" data-file-height="1687" /></a><figcaption>Artystyczna wizja tarczy czerwonego karła</figcaption></figure> <p>Proxima Centauri jest klasyfikowana jako czerwony karzeł, ponieważ znajduje się w <a href="/wiki/Ci%C4%85g_g%C5%82%C3%B3wny" title="Ciąg główny">ciągu głównym</a> na <a href="/wiki/Diagram_Hertzsprunga-Russella" title="Diagram Hertzsprunga-Russella">diagramie Hertzsprunga-Russella</a>, a jej <a href="/wiki/Typ_widmowy" title="Typ widmowy">typ widmowy</a> to M5,5. Typ ten oznacza, że jest mało masywna nawet jak na czerwonego karła<sup id="cite_ref-ESO2003_7-1" class="reference"><a href="#cite_note-ESO2003-7">[7]</a></sup>. Jej jasność absolutna wynosi 15,5<sup id="cite_ref-abs_mag_24-0" class="reference"><a href="#cite_note-abs_mag-24">[24]</a></sup>. Całkowita ilość wydzielanej przez nią energii na wszystkich <a href="/wiki/D%C5%82ugo%C5%9B%C4%87_fali" title="Długość fali">długościach fali</a> to 0,17% energii wydzielanej przez <a href="/wiki/S%C5%82o%C5%84ce" title="Słońce">Słońce</a><sup id="cite_ref-lbol_25-0" class="reference"><a href="#cite_note-lbol-25">[25]</a></sup><sup id="cite_ref-Peebles1993_26-0" class="reference"><a href="#cite_note-Peebles1993-26">[26]</a></sup>, ale w <a href="/wiki/%C5%9Awiat%C5%82o_widzialne" title="Światło widzialne">świetle widzialnym</a> jej jasność to jedynie 0,0056% jasności Słońca<sup id="cite_ref-Binney1987_27-0" class="reference"><a href="#cite_note-Binney1987-27">[27]</a></sup>. Ponad 85% emitowanej przez nią energii należy do <a href="/wiki/Podczerwie%C5%84" title="Podczerwień">podczerwieni</a><sup id="cite_ref-doi10.1086/191720-s351-394_28-0" class="reference"><a href="#cite_note-doi10.1086/191720-s351-394-28">[28]</a></sup>. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Alpha_Centauri_relative_sizes.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Alpha_Centauri_relative_sizes.svg/220px-Alpha_Centauri_relative_sizes.svg.png" decoding="async" width="220" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Alpha_Centauri_relative_sizes.svg/330px-Alpha_Centauri_relative_sizes.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Alpha_Centauri_relative_sizes.svg/440px-Alpha_Centauri_relative_sizes.svg.png 2x" data-file-width="452" data-file-height="164" /></a><figcaption>Porównanie wielkości gwiazd (od lewej do prawej): Słońce, <a href="/wiki/Alfa_Centauri" title="Alfa Centauri">Alfa Centauri</a> A, Alfa Centauri B i Proxima Centauri</figcaption></figure> <p>W 2002 za pomocą <a href="/wiki/Very_Large_Telescope" title="Very Large Telescope">Very Large Telescope</a> zmierzono <a href="/wiki/Rozmiar_k%C4%85towy" title="Rozmiar kątowy">rozmiar kątowy</a> Proximy Centauri, równy 1,02 ± 0,08 <a href="/wiki/Sekunda_k%C4%85towa" title="Sekunda kątowa">milisekundy kątowej</a>. Ponieważ znana jest odległość do niej, wyliczono na tej podstawie jej średnicę wynoszącą około 1/7 średnicy Słońca (1,5 razy większą niż <a href="/wiki/Jowisz" title="Jowisz">Jowisz</a>)<sup id="cite_ref-ESO2002_15-1" class="reference"><a href="#cite_note-ESO2002-15">[15]</a></sup>. Szacowana masa gwiazdy wynosi 12,3% <a href="/wiki/Masa_S%C5%82o%C5%84ca" title="Masa Słońca">masy Słońca</a> (129 <a href="/wiki/Masa_Jowisza" title="Masa Jowisza">mas Jowisza</a>)<sup id="cite_ref-ESO2003_7-2" class="reference"><a href="#cite_note-ESO2003-7">[7]</a></sup>. Jej średnia gęstość wynosi zatem 56,8 g/cm³. Jest to około 40 razy więcej niż średnia gęstość Słońca wynosząca 1,409 g/cm³. Jest to zgodne z modelami ewolucji gwiazd, mówiącymi, że gęstość gwiazd ciągu głównego jest tym mniejsza, im większa jest masa gwiazdy<sup id="cite_ref-Zombeck2007-s109_29-0" class="reference"><a href="#cite_note-Zombeck2007-s109-29">[29]</a></sup><sup id="cite_ref-Munsell_Kirk_Smith_Harman2008_30-0" class="reference"><a href="#cite_note-Munsell_Kirk_Smith_Harman2008-30">[30]</a></sup><sup id="cite_ref-Bergman_Marcel_W_Clark_T2007-s220-221_31-0" class="reference"><a href="#cite_note-Bergman_Marcel_W_Clark_T2007-s220-221-31">[31]</a></sup>. </p><p>Proxima Centauri ma na tyle małą masę, że jej <a href="/wiki/Strefa_konwektywna" title="Strefa konwektywna">strefa konwektywna</a> obejmuje całą jej objętość, co oznacza, że energia wytworzona w wyniku <a href="/wiki/Reakcja_termoj%C4%85drowa" title="Reakcja termojądrowa">fuzji jądrowej</a> jest transportowana na powierzchnię przez fizyczne przemieszczanie się plazmy, a nie tylko przez <a href="/wiki/Promieniowanie" title="Promieniowanie">promieniowanie</a>. Ta konwekcja powoduje, że wytworzony w wyniku fuzji <a href="/wiki/Hel_(pierwiastek)" title="Hel (pierwiastek)">hel</a> nie pozostaje w jądrze tak jak to się dzieje w przypadku Słońca, tylko jest rozprowadzany w całej objętości. W przeciwieństwie do Słońca, które w ciągu swojego istnienia przekształci w hel około 10% swojego <a href="/wiki/Wod%C3%B3r" title="Wodór">wodoru</a>, Proxima Centauri wypali niemal cały posiadany wodór, zanim ustaną w niej reakcje jądrowe<sup id="cite_ref-adams_32-0" class="reference"><a href="#cite_note-adams-32">[32]</a></sup>. </p><p>Konwekcja powoduje również powstanie <a href="/wiki/Pole_magnetyczne" title="Pole magnetyczne">pola magnetycznego</a>, które na powierzchni <a href="/wiki/Anihilacja_pola_magnetycznego" title="Anihilacja pola magnetycznego">anihiluje</a> wywołując gwałtowne <a href="/wiki/Rozb%C5%82ysk_s%C5%82oneczny" title="Rozbłysk słoneczny">rozbłyski</a>. W przypadku Proximy Centauri rozbłyski te mogą osiągać rozmiary samej gwiazdy i temperaturę 27 milionów <a href="/wiki/Kelwin" title="Kelwin">K</a><sup id="cite_ref-aaa416_20-1" class="reference"><a href="#cite_note-aaa416-20">[20]</a></sup> – wystarczająco dużo, aby emitować promieniowanie rentgenowskie<sup id="cite_ref-Staff2006_33-0" class="reference"><a href="#cite_note-Staff2006-33">[33]</a></sup>. W stanie uśpienia Proxima Centauri emituje w postaci promieni rentgena około 4–16 ×10<sup>19</sup> <a href="/wiki/Wat" title="Wat">W</a>, czyli mniej więcej tyle co Słońce. W momencie rozbłysku moc emitowanego promieniowania może sięgać 10<sup>21</sup> W<sup id="cite_ref-aaa416_20-2" class="reference"><a href="#cite_note-aaa416-20">[20]</a></sup>. </p><p><a href="/wiki/Chromosfera" title="Chromosfera">Chromosfera</a> gwiazdy jest bardzo aktywna, a jej <a href="/wiki/Widmo_optyczne" title="Widmo optyczne">widmo optyczne</a> zawiera wyraźną <a href="/wiki/Linie_spektralne" title="Linie spektralne">linię emisyjną</a> pojedynczo zjonizowanego <a href="/wiki/Magnez" title="Magnez">magnezu</a> o długości fali 280 <a href="/wiki/Nanometr" title="Nanometr">nm</a><sup id="cite_ref-E_F1996-s942_34-0" class="reference"><a href="#cite_note-E_F1996-s942-34">[34]</a></sup>. Około 88% jej powierzchni może być aktywne, co oznacza o wiele większą aktywność niż Słońca u szczytu jego <a href="/wiki/Aktywno%C5%9B%C4%87_s%C5%82oneczna" title="Aktywność słoneczna">aktywności</a>. Nawet w okresach spoczynku, gdy na powierzchni nie pojawiają się żadne rozbłyski, aktywność ta zwiększa temperaturę jej <a href="/wiki/Korona_s%C5%82oneczna" title="Korona słoneczna">korony</a> do 3,5 miliona kelwinów (temperatura korony słonecznej sięga 2 milionów kelwinów)<sup id="cite_ref-doi10.1086/342270-s503-514_35-0" class="reference"><a href="#cite_note-doi10.1086/342270-s503-514-35">[35]</a></sup>. W porównaniu z innymi gwiazdami typu M, aktywność Proximy Centauri jest jednak uważana za niewielką<sup id="cite_ref-apj547_36-0" class="reference"><a href="#cite_note-apj547-36">[36]</a></sup>. Ponieważ szacowany wiek Proximy Centauri to 4,85 miliarda lat<sup id="cite_ref-ESO2003_7-3" class="reference"><a href="#cite_note-ESO2003-7">[7]</a></sup>, jest to zgodne z modelami ewolucji gwiazd, przewidującymi, że aktywność czerwonych karłów stopniowo maleje przez miliardy lat, w miarę zwalniania ich ruchu obrotowego<sup id="cite_ref-doi10.1086/191123-s531-568_37-0" class="reference"><a href="#cite_note-doi10.1086/191123-s531-568-37">[37]</a></sup>. Aktywność Proximy Centauri wydaje się ulegać cyklicznym zmianom o okresie 442 dni, wyraźnie krótszym niż jedenastoletni cykl Słońca<sup id="cite_ref-doi10.1051/0004-6361:20066027-s1107-1113_38-0" class="reference"><a href="#cite_note-doi10.1051/0004-6361:20066027-s1107-1113-38">[38]</a></sup>. </p><p>Proxima Centauri generuje stosunkowo słaby <a href="/wiki/Wiatr_gwiazdowy" title="Wiatr gwiazdowy">wiatr gwiazdowy</a>, o intensywności nie większej niż 20% <a href="/wiki/Wiatr_s%C5%82oneczny" title="Wiatr słoneczny">wiatru słonecznego</a>. Ponieważ jest znacznie mniejsza niż Słońce, spowodowana tym utrata masy w przeliczeniu na jej powierzchnię może być jednak osiem razy większa niż u Słońca<sup id="cite_ref-doi10.1086/309026-s49-52_39-0" class="reference"><a href="#cite_note-doi10.1086/309026-s49-52-39">[39]</a></sup>. </p><p>Czerwony karzeł o masie Proximy Centauri powinien pozostać w ciągu głównym przez około 4 biliony lat, czyli prawie 300 razy dłużej niż obecny wiek <a href="/wiki/Wszech%C5%9Bwiat" title="Wszechświat">Wszechświata</a><sup id="cite_ref-adams_32-1" class="reference"><a href="#cite_note-adams-32">[32]</a></sup>. W miarę zwiększania się zawartości helu będzie się stawać coraz mniejszy i gorętszy, stopniowo zmieniając barwę z czerwonej na niebieską. Pod koniec tego okresu stanie się o wiele jaśniejszy, osiągając 2,5% <a href="/wiki/Jasno%C5%9B%C4%87_S%C5%82o%C5%84ca" title="Jasność Słońca">jasności Słońca</a> w ciągu ostatnich miliardów lat istnienia. Gdy wodór w jej wnętrzu się wypali, Proxima Centauri zamieni się w <a href="/wiki/Bia%C5%82y_karze%C5%82" title="Biały karzeł">białego karła</a> (bez przechodzenia przez fazę <a href="/wiki/Czerwony_olbrzym" title="Czerwony olbrzym">czerwonego olbrzyma</a>) i zacznie stopniowo stygnąć<sup id="cite_ref-adams_32-2" class="reference"><a href="#cite_note-adams-32">[32]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Odległość_i_prędkość"><span id="Odleg.C5.82o.C5.9B.C4.87_i_pr.C4.99dko.C5.9B.C4.87"></span>Odległość i prędkość</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Proxima_Centauri&veaction=edit&section=3" title="Edytuj sekcję: Odległość i prędkość" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Proxima_Centauri&action=edit&section=3" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Odległość i prędkość"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Paralaksa" title="Paralaksa">Paralaksa</a> Proximy Centauri, zmierzona za pomocą sondy <a href="/wiki/Gaia_(sonda_kosmiczna)" title="Gaia (sonda kosmiczna)">Gaia</a>, jest równa 768,50 ± 0,20 <a href="/wiki/Sekunda_k%C4%85towa" title="Sekunda kątowa">milisekund łuku</a><sup id="cite_ref-SIMBAD_1-7" class="reference"><a href="#cite_note-SIMBAD-1">[1]</a></sup>. Na tej podstawie można określić, że znajduje się ona około 4,24 <a href="/wiki/Rok_%C5%9Bwietlny" title="Rok świetlny">lat świetlnych</a> od Ziemi, czyli około 270 000 razy dalej niż Słońce. Widziana z Ziemi odległość kątowa między Proximą Centauri a Alfą Centauri to 2,18°<sup id="cite_ref-apj121_40-0" class="reference"><a href="#cite_note-apj121-40">[40]</a></sup>, czyli około 4 średnice <a href="/wiki/Ksi%C4%99%C5%BCyc" title="Księżyc">Księżyca</a><sup id="cite_ref-Williams2006_41-0" class="reference"><a href="#cite_note-Williams2006-41">[41]</a></sup>. Proxima ma też stosunkowo duży <a href="/wiki/Ruch_w%C5%82asny" title="Ruch własny">ruch własny</a>, przemieszczając się po niebie o 3,85 <a href="/wiki/Sekunda_k%C4%85towa" title="Sekunda kątowa">sekundy łuku</a> rocznie<sup id="cite_ref-Astrometric_Stability_and-s380-384_42-0" class="reference"><a href="#cite_note-Astrometric_Stability_and-s380-384-42">[42]</a></sup>. Jej <a href="/wiki/Pr%C4%99dko%C5%9B%C4%87_radialna" title="Prędkość radialna">prędkość radialna</a> w kierunku Słońca wynosi 22,4 km/s<sup id="cite_ref-SIMBAD_1-8" class="reference"><a href="#cite_note-SIMBAD-1">[1]</a></sup>. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Near-stars-past-future-pl.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Near-stars-past-future-pl.svg/350px-Near-stars-past-future-pl.svg.png" decoding="async" width="350" height="280" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Near-stars-past-future-pl.svg/525px-Near-stars-past-future-pl.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Near-stars-past-future-pl.svg/700px-Near-stars-past-future-pl.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="800" /></a><figcaption>Wykres odległości do <a href="/wiki/Gwiazdy_po%C5%82o%C5%BCone_najbli%C5%BCej_Ziemi" title="Gwiazdy położone najbliżej Ziemi">najbliższych gwiazd</a> od 20 000 lat temu do 80 000 lat w przyszłość. Proxima Centauri zaznaczona na żółto.</figcaption></figure> <p>Spośród znanych gwiazd Proxima Centauri znajduje się najbliżej Słońca od około 32 tys. lat i pozostanie najbliższa przez kolejne 33 tys. lat. Po tym czasie bliżej znajdzie się <a href="/wiki/Ross_248" title="Ross 248">Ross 248</a><sup id="cite_ref-qjras35_43-0" class="reference"><a href="#cite_note-qjras35-43">[43]</a></sup>. Obliczono, że Proxima znajdzie się najbliżej Słońca za około 26 400–26 700 lat, w odległości 2,9–3,11 roku świetlnego<sup id="cite_ref-aaa379_44-0" class="reference"><a href="#cite_note-aaa379-44">[44]</a></sup><sup id="cite_ref-al36_3_220_45-0" class="reference"><a href="#cite_note-al36_3_220-45">[45]</a></sup>. Proxima Centauri krąży wokół centrum <a href="/wiki/Droga_Mleczna" title="Droga Mleczna">Drogi Mlecznej</a> w odległości od 8,3 do 9,5 <a href="/wiki/Parsek" title="Parsek">kpc</a>, a <a href="/wiki/Ekscentryczno%C5%9B%C4%87_(fizyka)" title="Ekscentryczność (fizyka)">ekscentryczność</a> jej orbity wynosi 0,07<sup id="cite_ref-Allen1998-s37-46_46-0" class="reference"><a href="#cite_note-Allen1998-s37-46-46">[46]</a></sup>. </p><p>Od momentu jej odkrycia podejrzewano, że Proxima Centauri może być częścią układu Alfa Centauri. Będąc w odległości 0,21 roku świetlnego (15 000 ± 700 <a href="/wiki/Jednostka_astronomiczna" title="Jednostka astronomiczna">jednostek astronomicznych</a>), może wykonywać okrążenia wokół tego układu z okresem 500 000 lat lub dłuższym. Dlatego czasem określa się ją nazwą Alfa Centauri C. Współczesne pomiary, biorące pod uwagę niewielkie różnice we względnej prędkości tych gwiazd sugerują, że szansa na przypadkowe ułożenie się tych gwiazd w takiej konfiguracji wynosi około jeden do miliona<sup id="cite_ref-Matthews_Robert_Gilmore_Gerard1993-s5_47-0" class="reference"><a href="#cite_note-Matthews_Robert_Gilmore_Gerard1993-s5-47">[47]</a></sup>. Dane z satelity <a href="/wiki/Hipparcos" title="Hipparcos">Hipparcos</a>, w połączeniu z naziemnymi obserwacjami, potwierdzają hipotezę, że te trzy gwiazdy tworzą układ związany. Proxima Centauri jest obecnie blisko <a href="/wiki/Apsyda_(astronomia)" title="Apsyda (astronomia)">apocentrum</a> swojej orbity, punktu najdalszego od Alfa Centauri AB. Aby to potwierdzić, wymagane były dokładniejsze pomiary prędkości radialnej tych trzech gwiazd<sup id="cite_ref-apj132_48-0" class="reference"><a href="#cite_note-apj132-48">[48]</a></sup>, szczególnie słabo świecącej Proximy. Pomiar ten stał się możliwy dzięki instrumentowi <a href="/wiki/HARPS" title="HARPS">HARPS</a> należącemu do <a href="/wiki/Europejskie_Obserwatorium_Po%C5%82udniowe" title="Europejskie Obserwatorium Południowe">ESO</a>. W 2016 roku astronomowie wykazali z wysokim <a href="/wiki/Poziom_ufno%C5%9Bci" title="Poziom ufności">poziomem ufności</a>, że gwiazdy te tworzą układ związany grawitacyjnie i wyznaczyli parametry orbity Proximy wokół pary Alfa Centauri AB<sup id="cite_ref-KervellaThévenin2017_3-6" class="reference"><a href="#cite_note-KervellaThévenin2017-3">[3]</a></sup><sup id="cite_ref-orbitESO_49-0" class="reference"><a href="#cite_note-orbitESO-49">[49]</a></sup>. </p><p>Jeśli Proxima Centauri była związana z Alfą Centauri od swojego powstawania, gwiazdy te powinny mieć podobny skład chemiczny. Proxima Centauri mogła wpłynąć swoją grawitacją na proces formowania się planet w <a href="/wiki/Dysk_protoplanetarny" title="Dysk protoplanetarny">dysku protoplanetarnym</a>, w szczególności zwiększając ilość <a href="/wiki/Lotno%C5%9B%C4%87_(ciecz)" title="Lotność (ciecz)">lotnych</a> substancji takich jak woda w wewnętrznych regionach układu. Potencjalnie może to zwiększać szanse na powstanie życia na <a href="/wiki/Planeta_skalista" title="Planeta skalista">planetach skalistych</a><sup id="cite_ref-apj132_48-1" class="reference"><a href="#cite_note-apj132-48">[48]</a></sup>. </p><p>Zidentyfikowano sześć gwiazd, dwa układy podwójne i jeden układ potrójny gwiazd, które poruszają się w przestrzeni z prędkościami podobnymi jak Proxima Centauri i Alfa Centauri. Może to sugerować, że wszystkie stanowią <a href="/wiki/Gromada_gwiazd" title="Gromada gwiazd">gromadę gwiazd</a> pochodzącą z jednego źródła<sup id="cite_ref-doi10.1086/177418-s1370_50-0" class="reference"><a href="#cite_note-doi10.1086/177418-s1370-50">[50]</a></sup><sup id="cite_ref-Anosova1994-s115-118_51-0" class="reference"><a href="#cite_note-Anosova1994-s115-118-51">[51]</a></sup>. </p><p>Proxima Centauri jest najbliższą znaną gwiazdą, ale obserwacje teleskopów podczerwonych pozwoliły też odkryć nieznane wcześniej <a href="/wiki/Br%C4%85zowy_karze%C5%82" title="Brązowy karzeł">brązowe karły</a> w otoczeniu Słońca. Najbliższy taki obiekt to para karłów <a href="/wiki/WISE_1049-5319" title="WISE 1049-5319">WISE 1049-5319</a>, odległa o 6,5 roku świetlnego, odkryta dopiero w 2013 roku<sup id="cite_ref-WISE-closest_52-0" class="reference"><a href="#cite_note-WISE-closest-52">[52]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Układ_planetarny"><span id="Uk.C5.82ad_planetarny"></span>Układ planetarny</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Proxima_Centauri&veaction=edit&section=4" title="Edytuj sekcję: Układ planetarny" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Proxima_Centauri&action=edit&section=4" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Układ planetarny"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable sortable"> <tbody><tr> <th>Towarzyszka </th> <th><a href="/wiki/Masa_minimalna" title="Masa minimalna">Masa minimalna</a><br />[<a href="/wiki/Masa_Ziemi" title="Masa Ziemi">M<sub>🜨</sub></a>] </th> <th><a href="/wiki/Okres_orbitalny" title="Okres orbitalny">Okres orbitalny</a><br />[<a href="/wiki/Doba" title="Doba">d</a>] </th> <th><a href="/wiki/P%C3%B3%C5%82o%C5%9B_wielka" title="Półoś wielka">Półoś wielka</a><br />[<a href="/wiki/Jednostka_astronomiczna" title="Jednostka astronomiczna">au</a>] </th> <th><a href="/wiki/Ekscentryczno%C5%9B%C4%87_(fizyka)" title="Ekscentryczność (fizyka)">Ekscentryczność</a> </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Proxima_Centauri_d" title="Proxima Centauri d">d</a><sup id="cite_ref-exo_d_11-1" class="reference"><a href="#cite_note-exo_d-11">[11]</a></sup><sup id="cite_ref-NS-d_12-1" class="reference"><a href="#cite_note-NS-d-12">[12]</a></sup><sup id="cite_ref-aanda_13-1" class="reference"><a href="#cite_note-aanda-13">[13]</a></sup> (prawdopodobna) </td> <td>0,26 ± 0,05 </td> <td>5,122 <span style="position: relative; left: 0; top: -0.5ex;"><sup>+0,002</sup><sub style="position: absolute; left: 0; top: 2.1ex;">−0,036</sub></span> </td> <td>0,2885 <span style="position: relative; left: 0; top: -0.5ex;"><sup>+0,00019</sup><sub style="position: absolute; left: 0; top: 2.1ex;">−0,00022</sub></span> </td> <td>0,04 <span style="position: relative; left: 0; top: -0.5ex;"><sup>+0,15</sup><sub style="position: absolute; left: 0; top: 2.1ex;">−0,04</sub></span> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Proxima_Centauri_b" title="Proxima Centauri b">b</a><sup id="cite_ref-exo_b_53-0" class="reference"><a href="#cite_note-exo_b-53">[53]</a></sup> </td> <td>1,173 ± 0,0086 </td> <td>11,218 ± 0,029 </td> <td>0,049 ± 0,002 </td> <td>0,1 <span style="position: relative; left: 0; top: -0.5ex;"><sup>+0,35</sup><sub style="position: absolute; left: 0; top: 2.1ex;">−0,0</sub></span> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Proxima_Centauri_c" title="Proxima Centauri c">c</a><sup id="cite_ref-exo_c_54-0" class="reference"><a href="#cite_note-exo_c-54">[54]</a></sup> (kontrowersyjna) </td> <td>5,7 ± 1,9 </td> <td>1928 ± 20 </td> <td>1,48 ± 0,08 </td> <td>0,0 </td></tr></tbody></table> <p>Grawitacja planet krążących wokół Proximy Centauri sprawia, że sama gwiazda również krąży wokół wspólnego środka masy. Im większa masa planety, tym silniejszy jest ten efekt. Jeśli płaszczyzna tych orbit nie jest prostopadła do kierunku, z którego ją obserwujemy, krążenie to da się zauważyć jako okresowe zmiany <a href="/wiki/Pr%C4%99dko%C5%9B%C4%87_radialna" title="Prędkość radialna">prędkości radialnej</a> Proximy Centauri. W przypadku dużego nachylenia orbity, <a href="/wiki/Astrometria" title="Astrometria">astrometria</a> pozwala zauważyć „kołysanie się” gwiazdy. Pomiary pozwalają wykluczyć możliwość istnienia wokół tej gwiazdy planet o dużej masie<sup id="cite_ref-apj118_5-1" class="reference"><a href="#cite_note-apj118-5">[5]</a></sup><sup id="cite_ref-aaal344_55-0" class="reference"><a href="#cite_note-aaal344-55">[55]</a></sup>. Planety o małych masach mogły uniknąć wcześniejszego wykrycia, ponieważ poziom aktywności tej gwiazdy sprawia, że dokładne pomiary jej prędkości radialnej są utrudnione<sup id="cite_ref-doi10.1086/304392-s319-326_56-0" class="reference"><a href="#cite_note-doi10.1086/304392-s319-326-56">[56]</a></sup>. </p><p>W 1998 spektrograf zamontowany na teleskopie Hubble’a wykrył sygnały mogące stanowić dowód istnienia planety w odległości około 0,5 <a href="/wiki/Jednostka_astronomiczna" title="Jednostka astronomiczna">au</a><sup id="cite_ref-doi10.1086/300176-s345-350_57-0" class="reference"><a href="#cite_note-doi10.1086/300176-s345-350-57">[57]</a></sup>. Próby zaobserwowania tej planety za pomocą <a href="/wiki/Wide_Field_and_Planetary_Camera_2" title="Wide Field and Planetary Camera 2">Wide Field and Planetary Camera 2</a> zakończyły się jednak niepowodzeniem<sup id="cite_ref-apj119_58-0" class="reference"><a href="#cite_note-apj119-58">[58]</a></sup>. Proxima Centauri, razem z Alfa Centauri A i B, była głównym celem obserwacji dla anulowanej <a href="/wiki/Space_Interferometry_Mission" title="Space Interferometry Mission">Space Interferometry Mission</a>, która mogłaby wykryć planety o masie trzech mas Ziemi, krążące w odległości dwóch jednostek astronomicznych<sup id="cite_ref-numbers_59-0" class="reference"><a href="#cite_note-numbers-59">[59]</a></sup>. </p><p>W 2016 roku w czasopiśmie <a href="/wiki/Nature" title="Nature">Nature</a> ogłoszono odkrycie planety <a href="/wiki/Proxima_Centauri_b" title="Proxima Centauri b">Proxima Centauri b</a> o <a href="/wiki/Masa_minimalna" title="Masa minimalna">masie minimalnej</a> ok. 1,3 <a href="/wiki/Masa_Ziemi" title="Masa Ziemi">M<sub>🜨</sub></a> krążącej w odległości 0,0485 ± 0,0041 au. Warunki panujące na powierzchni tej planety nie są znane, ale obliczona temperatura równowagowa mieści się w zakresie, w którym na powierzchni może występować ciekła woda, a zatem planeta leży w obrębie <a href="/wiki/Ekosfera" title="Ekosfera">ekosfery</a><sup id="cite_ref-Nature2016_60-0" class="reference"><a href="#cite_note-Nature2016-60">[60]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Proxima_c">Proxima c</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Proxima_Centauri&veaction=edit&section=5" title="Edytuj sekcję: Proxima c" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Proxima_Centauri&action=edit&section=5" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Proxima c"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Proxima Centauri c jest superziemią lub gazowym karłem o masie 7 mas Ziemi, krążącym na orbicie około 1,5 au (220 000 000 km) co 1900 dni (5,2 roku)<sup id="cite_ref-SA-20190412_61-0" class="reference"><a href="#cite_note-SA-20190412-61">[61]</a></sup>. Średnica orbity Proximy Centauri c ma się do średnicy orbity Proximy Centauri b tak jak średnica orbity Neptuna do średnicy orbity Ziemi. Ze względu na dużą odległość od Proxima Centauri jest mało prawdopodobne, aby na planecie panowały warunki sprzyjające życiu, przy niskiej temperaturze wynoszącej około 39 K<sup id="cite_ref-possible2nd_62-0" class="reference"><a href="#cite_note-possible2nd-62">[62]</a></sup>. Planeta została po raz pierwszy opisana przez włoskiego astrofizyka Mario Damassa i jego współpracowników w kwietniu 2019 roku<sup id="cite_ref-Damasso2020_63-0" class="reference"><a href="#cite_note-Damasso2020-63">[63]</a></sup><sup id="cite_ref-possible2nd_62-1" class="reference"><a href="#cite_note-possible2nd-62">[62]</a></sup><sup id="cite_ref-SA-20190412_61-1" class="reference"><a href="#cite_note-SA-20190412-61">[61]</a></sup>. Zespół Damassa zauważył drobne ruchy Proxima Centauri w danych dotyczących prędkości radialnej z instrumentu HARPS ESO, wskazując na możliwość dodatkowej planety krążącej wokół Proxima Centauri po znacznie dalszej orbicie, poza ekosferą<sup id="cite_ref-possible2nd_62-2" class="reference"><a href="#cite_note-possible2nd-62">[62]</a></sup> W 2020 roku istnienie planety zostało potwierdzone przez dane astrometryczne teleskopu Hubble’a z ok. 1995 roku<sup id="cite_ref-64" class="reference"><a href="#cite_note-64">[64]</a></sup>. Ewentualny bezpośredni odpowiednik obrazowania został wykryty w podczerwieni za pomocą SPHERE, ale autorzy przyznają, że „nie uzyskali wyraźnej detekcji”. Jeśli ich potencjalnym źródłem jest w rzeczywistości Proxima Centauri c, byłaby ona zbyt jasna jak na planetę o jej masie i wieku; wytłumaczeniem może być otaczający ją układ pierścieni o promieniu około 5 <a href="/wiki/Promie%C5%84_Jowisza" title="Promień Jowisza">R<sub>J</sub></a><sup id="cite_ref-Gratton2020_65-0" class="reference"><a href="#cite_note-Gratton2020-65">[65]</a></sup>. Jednak w 2022 roku pojawiła się praca, według której sygnał prędkości radialnej przypisywany planecie jest tylko efektem nieuwzględnienia błędów systematycznych; to wszakże nie tłumaczy detekcji innymi metodami<sup id="cite_ref-Artigau2022_66-0" class="reference"><a href="#cite_note-Artigau2022-66">[66]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ekosfera">Ekosfera</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Proxima_Centauri&veaction=edit&section=6" title="Edytuj sekcję: Ekosfera" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Proxima_Centauri&action=edit&section=6" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Ekosfera"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Aby znajdować się w ekosferze, planeta krążąca wokół Proxima Centauri powinna utrzymywać się w odległości 0,023–0,054 au od gwiazdy, a jej okres obiegu powinien wynosić 3,6–14 dni<sup id="cite_ref-Endl2002-s75-79_67-0" class="reference"><a href="#cite_note-Endl2002-s75-79-67">[67]</a></sup>. W tej odległości siły pływowe <a href="/wiki/Obr%C3%B3t_synchroniczny" title="Obrót synchroniczny">zsynchronizowałyby obrót</a> tej planety, tak że byłaby ona zwrócona cały czas tą samą stroną w kierunku gwiazdy. W ten sposób jedna część planety wystawiona byłaby cały czas na światło, a druga byłaby w permanentnych ciemnościach. Obecność atmosfery mogłaby jednak umożliwić rozprowadzenie ciepła z oświetlonej strony na nieoświetloną<sup id="cite_ref-tarter_68-0" class="reference"><a href="#cite_note-tarter-68">[68]</a></sup>. </p><p><a href="/wiki/Rozb%C5%82ysk_s%C5%82oneczny" title="Rozbłysk słoneczny">Rozbłyski</a> Proximy Centauri mogłyby zniszczyć atmosferę planety znajdującej się w tej odległości. Niektórzy <a href="/wiki/Astrobiologia" title="Astrobiologia">astrobiolodzy</a> spekulują, że planeta mogłaby tego uniknąć. Gibor Basri z <a href="/wiki/Uniwersytet_Kalifornijski" title="Uniwersytet Kalifornijski">University of California</a> stwierdził, że jeśli planeta miałaby wystarczająco silne pole magnetyczne, mogłoby ono chronić atmosferę przed rozbłyskami. Nawet powolna rotacja planety obracającej się synchronicznie wystarczałaby do wygenerowania pola magnetycznego, jeśli tylko jądro planety pozostałoby stopione<sup id="cite_ref-Alpert2005_69-0" class="reference"><a href="#cite_note-Alpert2005-69">[69]</a></sup>. Inni naukowcy, w szczególności zwolennicy <a href="/wiki/Hipoteza_rzadkiej_Ziemi" title="Hipoteza rzadkiej Ziemi">hipotezy rzadkiej Ziemi</a>, nie zgadzają się z tym poglądem. Peter D. Ward napisał, że tak powolny obrót sprawiałby, że planeta miałaby słabe <a href="/wiki/Pole_magnetyczne" title="Pole magnetyczne">pole magnetyczne</a>, przez co <a href="/wiki/Koronalny_wyrzut_masy" title="Koronalny wyrzut masy">koronalne wyrzuty masy</a> z gwiazdy łatwo niszczyłyby jej atmosferę<sup id="cite_ref-Ward2000_70-0" class="reference"><a href="#cite_note-Ward2000-70">[70]</a></sup><sup id="cite_ref-Khodachenko_71-0" class="reference"><a href="#cite_note-Khodachenko-71">[71]</a></sup>. Wyniki badań z 2017 roku przeprowadzonych przez interferometr radiowy <a href="/wiki/Atacama_Large_Millimeter_Array" title="Atacama Large Millimeter Array">ALMA</a> wskazują na występowanie rozbłysków tak silnych, że uniemożliwiają istnienie warunków odpowiednich do istnienia życia<sup id="cite_ref-MacGregor_72-0" class="reference"><a href="#cite_note-MacGregor-72">[72]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Lot_międzygwiezdny"><span id="Lot_mi.C4.99dzygwiezdny"></span>Lot międzygwiezdny</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Proxima_Centauri&veaction=edit&section=7" title="Edytuj sekcję: Lot międzygwiezdny" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Proxima_Centauri&action=edit&section=7" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Lot międzygwiezdny"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Sol_View_from_AlpCenA1.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Sol_View_from_AlpCenA1.png/220px-Sol_View_from_AlpCenA1.png" decoding="async" width="220" height="167" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Sol_View_from_AlpCenA1.png/330px-Sol_View_from_AlpCenA1.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/ed/Sol_View_from_AlpCenA1.png 2x" data-file-width="440" data-file-height="333" /></a><figcaption>Słońce oglądane z systemu Alfa Centauri (obraz z programu <a href="/wiki/Celestia_(program)" title="Celestia (program)">Celestia</a>).</figcaption></figure> <p>Proxima Centauri była proponowana jako pierwszy cel <a href="/wiki/Lot_mi%C4%99dzygwiezdny" title="Lot międzygwiezdny">lotu międzygwiezdnego</a><sup id="cite_ref-gilster_73-0" class="reference"><a href="#cite_note-gilster-73">[73]</a></sup>. Choć sondy <a href="/wiki/Program_Voyager" title="Program Voyager">programu Voyager</a> mają jako pierwsze wejść w przestrzeń międzygwiezdną, poruszają się one stosunkowo powoli, z prędkością ok. 17 km/s (około 61 tysięcy kilometrów na godzinę). Oznacza to, że przebycie jednego roku świetlnego zajmie im ponad 10 tysięcy lat<sup id="cite_ref-Mallove_Eugene_F_Gregory1989-s6_74-0" class="reference"><a href="#cite_note-Mallove_Eugene_F_Gregory1989-s6-74">[74]</a></sup>. Dla porównania Proxima Centauri aktualnie zbliża się do naszego układu z prędkością 22,4 km/s<sup id="cite_ref-SIMBAD_1-9" class="reference"><a href="#cite_note-SIMBAD-1">[1]</a></sup>. Zbliży się jednak jedynie na 3,11 roku świetlnego i za 26 700 lat zacznie się oddalać<sup id="cite_ref-aaa379_44-1" class="reference"><a href="#cite_note-aaa379-44">[44]</a></sup>. Dlatego powoli poruszające się sondy miałyby tylko kilkadziesiąt tysięcy lat na osiągnięcie Proximy Centauri w czasie jej zbliżenia i mogłyby jej nie dogonić, gdy zacznie się ona oddalać<sup id="cite_ref-longshot_75-0" class="reference"><a href="#cite_note-longshot-75">[75]</a></sup>. </p><p>Przy użyciu współczesnych niejądrowych napędów, podróż do układu Proximy Centauri zajęłaby prawdopodobnie tysiące lat<sup id="cite_ref-Crawford1990-s377-400_76-0" class="reference"><a href="#cite_note-Crawford1990-s377-400-76">[76]</a></sup>. <a href="/wiki/Nuklearny_cieplny_silnik_rakietowy" title="Nuklearny cieplny silnik rakietowy">Silnik nuklearny</a> umożliwiłby dotarcie do niej w czasie poniżej stu lat. Był on rozważany kolejno w niezrealizowanych programach <a href="/wiki/Program_Orion" title="Program Orion">Orion</a> (1955), <a href="/wiki/Projekt_Dedal" title="Projekt Dedal">Dedal</a> (1978) i <a href="/wiki/Projekt_Longshot" title="Projekt Longshot">Longshot</a> (1988)<sup id="cite_ref-longshot_75-1" class="reference"><a href="#cite_note-longshot-75">[75]</a></sup>. </p><p>Celem ogłoszonego w 2016 roku projektu <a href="/w/index.php?title=Breakthrough_Starshot&action=edit&redlink=1" class="new" title="Breakthrough Starshot (strona nie istnieje)">Breakthrough Starshot</a> jest skonstruowanie mikropróbników rozpędzanych przez lasery o mocy około 100 gigawatów. Po osiągnięciu prędkości równej około 20% prędkości światła w próżni, mikropróbniki mogłyby dotrzeć do układu Alfa Centauri w czasie 20 lat<sup id="cite_ref-Breakthrough_Starshot_77-0" class="reference"><a href="#cite_note-Breakthrough_Starshot-77">[77]</a></sup>. </p><p>Z orbity Proximy Centauri Słońce byłoby jasną gwiazdą o <a href="/wiki/Wielko%C5%9B%C4%87_gwiazdowa" title="Wielkość gwiazdowa">wielkości</a> 0,4, zlokalizowaną w gwiazdozbiorze <a href="/wiki/Gwiazdozbi%C3%B3r_Kasjopei" title="Gwiazdozbiór Kasjopei">Kasjopei</a><sup id="cite_ref-Tayler1994-s16_78-0" class="reference"><a href="#cite_note-Tayler1994-s16-78">[78]</a></sup>. </p><p>Poniższa tabela przedstawia potencjalny czas lotu na Proximę Centauri (z założeniem, że poszczególne maszyny będą lecieć regularnie ze swoją maksymalną prędkością oraz że odległość pomiędzy układem słonecznym a Proximą będzie stale wynosić 40 bln km): </p> <table class="wikitable" style="float: center;"> <caption>Potencjalny czas podróży<br /> </caption> <tbody><tr> <th>Rodzaj statku lub napędu<br /> </th> <th>Maksymalna prędkość<br /> </th> <th>Przybliżony czas podróży </th></tr> <tr> <td style="text-align: center;">samolot pasażerski <a href="/wiki/Boeing_747" title="Boeing 747">Boeing 747</a> </td> <td style="text-align: center;">980 km/h<sup id="cite_ref-B747_79-0" class="reference"><a href="#cite_note-B747-79">[79]</a></sup> </td> <td style="text-align: center;">4,6 miliona lat </td></tr> <tr> <td style="text-align: center;"><a href="/wiki/X-43" title="X-43">X-43</a> – najszybszy samolot świata </td> <td style="text-align: center;">11 300 km/h<sup id="cite_ref-x43_80-0" class="reference"><a href="#cite_note-x43-80">[80]</a></sup> </td> <td style="text-align: center;">404 000 lat </td></tr> <tr> <td style="text-align: center;"><a href="/wiki/Wahad%C5%82owiec_kosmiczny" title="Wahadłowiec kosmiczny">prom kosmiczny</a> </td> <td style="text-align: center;">28 000 km/h<sup id="cite_ref-shuttle_81-0" class="reference"><a href="#cite_note-shuttle-81">[81]</a></sup> </td> <td style="text-align: center;">163 000 lat </td></tr> <tr> <td style="text-align: center;"><a href="/wiki/Apollo_11" title="Apollo 11">Apollo 11</a> </td> <td style="text-align: center;">38 000 km/h<sup id="cite_ref-Apollo11_82-0" class="reference"><a href="#cite_note-Apollo11-82">[82]</a></sup> </td> <td style="text-align: center;">120 000 lat </td></tr> <tr> <td style="text-align: center;"><a href="/wiki/Silnik_plazmowy" title="Silnik plazmowy">silnik plazmowy</a> </td> <td style="text-align: center;">50 km/s<sup id="cite_ref-silnik_plazmowy_83-0" class="reference"><a href="#cite_note-silnik_plazmowy-83">[83]</a></sup> </td> <td style="text-align: center;">25 000 lat </td></tr> <tr> <td style="text-align: center;"><a href="/wiki/Silnik_jonowy" title="Silnik jonowy">silnik jonowy</a> </td> <td style="text-align: center;">80 km/s<sup id="cite_ref-silnik_jonowy_84-0" class="reference"><a href="#cite_note-silnik_jonowy-84">[84]</a></sup> </td> <td style="text-align: center;">16 000 lat </td></tr> <tr> <td style="text-align: center;"><a href="/wiki/Nuklearny_cieplny_silnik_rakietowy" title="Nuklearny cieplny silnik rakietowy">silnik nuklearny</a>, osiągający 5% prędkości światła w próżni </td> <td style="text-align: center;">15 000 km/s<sup id="cite_ref-longshot_75-2" class="reference"><a href="#cite_note-longshot-75">[75]</a></sup> </td> <td style="text-align: center;">84 lata </td></tr> <tr> <td style="text-align: center;">mikrosondy, osiągające 20% prędkości światła w próżni </td> <td style="text-align: center;">60 000 km/s<sup id="cite_ref-Breakthrough_Starshot_77-1" class="reference"><a href="#cite_note-Breakthrough_Starshot-77">[77]</a></sup> </td> <td style="text-align: center;">20 lat </td></tr> <tr> <td style="text-align: center;"><a href="/wiki/%C5%9Awiat%C5%82o" title="Światło">światło</a> (dla porównania) </td> <td style="text-align: center;">300 000 km/s </td> <td style="text-align: center;">4,22 roku </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Odniesienia_w_kulturze">Odniesienia w kulturze</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Proxima_Centauri&veaction=edit&section=8" title="Edytuj sekcję: Odniesienia w kulturze" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Proxima_Centauri&action=edit&section=8" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Odniesienia w kulturze"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ze względu na bliskie względem Ziemi położenie i potencjalną dostępność dla lotu międzygwiezdnego, Proxima Centauri często pojawia się w utworach pisarzy <a href="/wiki/Fantastyka_naukowa" title="Fantastyka naukowa">science fiction</a>, bądź jako cel pierwszych wypraw międzygwiezdnych ludzi, bądź też jej układ planetarny jest miejscem akcji lub siedliskiem pozaziemskiej cywilizacji, z którą ludzkość wchodzi w interakcje. Jednym z pierwszych takich utworów jest nowela <i>Proxima Centauri</i> <a href="/wiki/Murray_Leinster" title="Murray Leinster">Murraya Leinstera</a>, wydana w 1935 roku<sup id="cite_ref-Leinster_85-0" class="reference"><a href="#cite_note-Leinster-85">[85]</a></sup>. W powieści <a href="/wiki/Stanis%C5%82aw_Lem" title="Stanisław Lem">Stanisława Lema</a> <i><a href="/wiki/Ob%C5%82ok_Magellana_(powie%C5%9B%C4%87)" title="Obłok Magellana (powieść)">Obłok Magellana</a></i><sup id="cite_ref-lem.pl_86-0" class="reference"><a href="#cite_note-lem.pl-86">[86]</a></sup> ziemscy astronauci w trakcie wyprawy odwiedzają układ planetarny Proxima Centauri. Podobnie motyw Proximy Centauri wykorzystywali w swej twórczości m.in. <a href="/wiki/Philip_K._Dick" title="Philip K. Dick">Philip K. Dick</a><sup id="cite_ref-Dick_87-0" class="reference"><a href="#cite_note-Dick-87">[87]</a></sup> i <a href="/wiki/Harry_Harrison" title="Harry Harrison">Harry Harrison</a><sup id="cite_ref-Harrison_88-0" class="reference"><a href="#cite_note-Harrison-88">[88]</a></sup>. Inną powieścią mówiącą o wyprawie do Alfy Centaura jest trylogia <a href="/wiki/Krzysztof_Boru%C5%84" title="Krzysztof Boruń">Krzysztofa Borunia</a> i <a href="/wiki/Andrzej_Trepka" title="Andrzej Trepka">Andrzeja Trepki</a>, złożona z części <i><a href="/wiki/Zagubiona_przysz%C5%82o%C5%9B%C4%87" title="Zagubiona przyszłość">Zagubiona przyszłość</a></i>, <i><a href="/wiki/Proxima_(powie%C5%9B%C4%87_Krzysztofa_Borunia_i_Andrzeja_Trepki)" title="Proxima (powieść Krzysztofa Borunia i Andrzeja Trepki)">Proxima</a></i> i <i><a href="/wiki/Kosmiczni_bracia" title="Kosmiczni bracia">Kosmiczni bracia</a></i>, napisana we wczesnych latach 50. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zobacz_też"><span id="Zobacz_te.C5.BC"></span>Zobacz też</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Proxima_Centauri&veaction=edit&section=9" title="Edytuj sekcję: Zobacz też" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Proxima_Centauri&action=edit&section=9" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Zobacz też"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Lista_gwiazd_w_gwiazdozbiorze_Centaura" title="Lista gwiazd w gwiazdozbiorze Centaura">lista gwiazd w gwiazdozbiorze Centaura</a></li> <li><a href="/wiki/Gwiazdy_po%C5%82o%C5%BCone_najbli%C5%BCej_Ziemi" title="Gwiazdy położone najbliżej Ziemi">gwiazdy położone najbliżej Ziemi</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przypisy">Przypisy</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Proxima_Centauri&veaction=edit&section=10" title="Edytuj sekcję: Przypisy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Proxima_Centauri&action=edit&section=10" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przypisy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-SIMBAD-1"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-SIMBAD_1-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-SIMBAD_1-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-SIMBAD_1-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-SIMBAD_1-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-SIMBAD_1-4">e</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-SIMBAD_1-5">f</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-SIMBAD_1-6">g</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-SIMBAD_1-7">h</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-SIMBAD_1-8">i</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-SIMBAD_1-9">j</a></sup></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=V645+Cen">Proxima Centauri</a> w bazie <a href="/wiki/SIMBAD" title="SIMBAD">SIMBAD</a> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span> [dostęp 2018-10-11].</span> </li> <li id="cite_note-jao2014-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-jao2014_2-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal doi nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Wei-Chun</span><span class="cite-name-initials" title="Wei-Chun" style="display:none">W.Ch.</span> </span><span class="cite-lastname">Jao</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Wei-Chun</span><span class="cite-name-initials" title="Wei-Chun">W.Ch.</span></span><span class="cite-at-al" title="Wei-Chun Jao, Todd J. Henry, John P. Subasavage, Jennifer G. Winters, Douglas R. Gies, Adric R. Riedel, Philip A. Ianna"> i inni</span>, <i>THE SOLAR NEIGHBORHOOD. XXXI. DISCOVERY OF AN UNUSUAL RED+WHITE DWARF BINARY AT ∼25 pc VIA ASTROMETRY AND UV IMAGING</i>, „The Astronomical Journal”, 1, 147, 2014, s. 21, <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1088%2F0004-6256%2F147%2F1%2F21">10.1088/0004-6256/147/1/21</a><span class="issn">, <a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/issn/0004-6256">0004-6256</a></span>, <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/2014AJ....147...21J">2014AJ....147...21J</a>, <a href="/wiki/ArXiv" title="ArXiv">arXiv</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="//arxiv.org/abs/1310.4746">1310.4746</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=preprint&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.date=2014&rft.issn=0004-6256&rft.jtitle=The+Astronomical+Journal&rft.volume=147&rft.atitle=THE+SOLAR+NEIGHBORHOOD.+XXXI.+DISCOVERY+OF+AN+UNUSUAL+RED%2BWHITE+DWARF+BINARY+AT+%E2%88%BC25+pc+VIA+ASTROMETRY+AND+UV+IMAGING&rft_id=info%3Adoi%2F10.1088%2F0004-6256%2F147%2F1%2F21" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-KervellaThévenin2017-3"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-KervellaThévenin2017_3-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-KervellaThévenin2017_3-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-KervellaThévenin2017_3-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-KervellaThévenin2017_3-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-KervellaThévenin2017_3-4">e</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-KervellaThévenin2017_3-5">f</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-KervellaThévenin2017_3-6">g</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">P. Kervella, F. Thévenin, C. Lovis. <em>Proxima’s orbit around α Centauri</em>. „Astronomy & Astrophysics”. 598, s. L7, 2017. <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1051/0004-6361/201629930">10.1051/0004-6361/201629930</a>. <span class="issn"><a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/issn/0004-6361">0004-6361</a></span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Proxima%E2%80%99s+orbit+around+%CE%B1+Centauri&rft.jtitle=Astronomy+%26+Astrophysics&rft.date=2017&rft.volume=598&rft.aulast=Kervella&rft.aufirst=P.&rft.pages=L7&rft.issn=0004-6361&rft_id=info:doi/10.1051%2F0004-6361%2F201629930"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Boyaijian2012-4"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Boyaijian2012_4-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Boyaijian2012_4-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Tabetha S. Boyajian, <i>et al.</i>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://iopscience.iop.org/article/10.1088/0004-637X/757/2/112/pdf"><em>Stellar diameters and temperatures. II. Main-sequence K-and M-stars</em></a>. „<a href="/wiki/The_Astrophysical_Journal" title="The Astrophysical Journal">The Astrophysical Journal</a>”. 757, s. 112, 2012-09-10. <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1088/0004-637X/757/2/112">10.1088/0004-637X/757/2/112</a>. [dostęp 2016-08-26]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Stellar+diameters+and+temperatures.+II.+Main-sequence+K-and+M-stars&rft.jtitle=%5B%5BThe+Astrophysical+Journal%5D%5D&rft.date=2012-09-10&rft.volume=757&rft.aulast=Boyajian&rft.aufirst=Tabetha+S.&rft.pages=112&rft_id=info:doi/10.1088%2F0004-637X%2F757%2F2%2F112&rft_id=http%3A%2F%2Fiopscience.iop.org%2Farticle%2F10.1088%2F0004-637X%2F757%2F2%2F112%2Fpdf"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-apj118-5"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-apj118_5-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-apj118_5-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Benedict, G. Fritz <i>et al</i>. <em>Interferometric Astrometry of Proxima Centauri and Barnard’s Star Using HUBBLE SPACE TELESCOPE Fine Guidance Sensor 3: Detection Limits for Substellar Companions</em>. „The Astronomical Journal”. 118 (2), s. 1086–1100, 1999. <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1086/300975">10.1086/300975</a>. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/1999astro.ph..5318B">1999astro.ph..5318B</a>. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Interferometric+Astrometry+of+Proxima+Centauri+and+Barnard%E2%80%99s+Star+Using+HUBBLE+SPACE+TELESCOPE+Fine+Guidance+Sensor+3%3A+Detection+Limits+for+Substellar+Companions&rft.jtitle=The+Astronomical+Journal&rft.date=1999&rft.volume=118&rft.issue=%7B%7B%7Bnumer%7D%7D%7D&rft.au=Benedict%2C+G.+Fritz+%27%27et+al%27%27&rft.pages=1086%E2%80%931100&rft_id=info:doi/10.1086%2F300975"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Benedict1998-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Benedict1998_6-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Benedict, G. Fritz <i>et al</i>. <em>Photometry of Proxima Centauri and Barnard’s Star Using Hubble Space Telescope Fine Guidance Sensor 3: A Search for Periodic Variations</em>. „The Astronomical Journal”. 116 (1), s. 429–439, 1998. <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1086/300420">10.1086/300420</a>. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/1998AJ....116..429B">1998AJ....116..429B</a>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Photometry+of+Proxima+Centauri+and+Barnard%E2%80%99s+Star+Using+Hubble+Space+Telescope+Fine+Guidance+Sensor+3%3A+A+Search+for+Periodic+Variations&rft.jtitle=The+Astronomical+Journal&rft.date=1998&rft.volume=116&rft.issue=%7B%7B%7Bnumer%7D%7D%7D&rft.au=Benedict%2C+G.+Fritz+%27%27et+al%27%27&rft.pages=429%E2%80%93439&rft_id=info:doi/10.1086%2F300420"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-ESO2003-7"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-ESO2003_7-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ESO2003_7-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ESO2003_7-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ESO2003_7-3">d</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Kervella, Pierre; Thevenin, Frederic: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090705082222/http://www.eso.org/public/outreach/press-rel/pr-2003/pr-05-03.html">A Family Portrait of the Alpha Centauri System: VLT Interferometer Studies the Nearest Stars</a>. ESO, 2003-03-15. [dostęp 2007-07-09]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.eso.org/public/outreach/press-rel/pr-2003/pr-05-03.html">tego adresu</a> (2009-07-05)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-aaa397-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-aaa397_8-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">D. Ségransan, Kervella, P.; Forveille, T.; Queloz, D. <em>First radius measurements of very low mass stars with the VLTI</em>. „Astronomy and Astrophysics”. 397 (3), s. L5–L8, 2003. <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1051/0004-6361:20021714">10.1051/0004-6361:20021714</a>. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/2003A&A...397L...5S">2003A&A...397L...5S</a>. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=First+radius+measurements+of+very+low+mass+stars+with+the+VLTI&rft.jtitle=Astronomy+and+Astrophysics&rft.date=2003&rft.volume=397&rft.issue=%7B%7B%7Bnumer%7D%7D%7D&rft.aulast=S%C3%A9gransan&rft.aufirst=D.&rft.pages=L5%E2%80%93L8&rft_id=info:doi/10.1051%2F0004-6361%3A20021714"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-jact-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-jact_9-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121217055336/http://www.jact.org/subjects/vocablist.htm">Latin Resources</a>. Joint Association of Classical Teachers. [dostęp 2007-07-15]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jact.org/subjects/vocablist.htm">tego adresu</a> (2012-12-17)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-apj612-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-apj612_10-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">D.J. Christian, Mathioudakis, M.; Bloomfield, D.S.; Dupuis, J.; Keenan, F.P. <em>A Detailed Study of Opacity in the Upper Atmosphere of Proxima Centauri</em>. „The Astrophysical Journal”. 612 (2), s. 1140–1146, 2004. <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1086/422803">10.1086/422803</a>. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/2004ApJ...612.1140C">2004ApJ...612.1140C</a>. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=A+Detailed+Study+of+Opacity+in+the+Upper+Atmosphere+of+Proxima+Centauri&rft.jtitle=The+Astrophysical+Journal&rft.date=2004&rft.volume=612&rft.issue=%7B%7B%7Bnumer%7D%7D%7D&rft.aulast=Christian&rft.aufirst=D.J.&rft.pages=1140%E2%80%931146&rft_id=info:doi/10.1086%2F422803"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-exo_d-11"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-exo_d_11-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-exo_d_11-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://exoplanet.eu/catalog/proxima_centauri_d">Proxima Centauri d</a> w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span></span> </li> <li id="cite_note-NS-d-12"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-NS-d_12-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-NS-d_12-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Chen Ly: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.newscientist.com/article/2307932-tiny-exoplanet-proxima-d-is-third-spotted-in-nearest-star-system-to-us/">Tiny exoplanet Proxima d is third spotted in nearest star system to us</a>. New Scientist, 2022-02-10. [dostęp 2022-02-10]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-aanda-13"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-aanda_13-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-aanda_13-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal doi"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">J.P.</span><span class="cite-name-initials" style="display:none">J.P.</span> </span><span class="cite-lastname">Faria</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">J.P.</span><span class="cite-name-initials">J.P.</span></span><span class="cite-at-al" title="J.P. Faria, A. Suárez Mascareño, P. Figueira, A.M. Silva, M. Damasso, O. Demangeon, F. Pepe, N.C. Santos, R. Rebolo, S. Cristiani, V. Adibekyan, Y. Alibert, R. Allart, S.C.C. Barros, A. Cabral, V. D'Odorico, P. Di Marcantonio, X. Dumusque, D. Ehrenreich, J.I. González Hernández, N. Hara, J. Lillo-Box, G. Lo Curto, C. Lovis, C.J.A.P. Martins, D. Mégevand, A. Mehner, G. Micela, P. Molaro, N.J. Nunes, E. Pallé, E. Poretti, S.G. Sousa, A. Sozzetti, H. Tabernero, S. Udry, M.R. Zapatero Osorio"> i inni</span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.aanda.org/articles/aa/full_html/2022/02/aa42337-21/aa42337-21.html"><i>A candidate short-period sub-Earth orbiting Proxima Centauri</i></a>, „Astronomy & Astrophysics”, 658, <span title="10 lutego 2022">2022</span>, A115, <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1051%2F0004-6361%2F202142337">10.1051/0004-6361/202142337</a>, <a href="/wiki/ArXiv" title="ArXiv">arXiv</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="//arxiv.org/abs/2202.05188">2202.05188</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=preprint&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.date=2022-02-10&rft.jtitle=Astronomy+%26+Astrophysics&rft.volume=658&rft.atitle=A+candidate+short-period+sub-Earth+orbiting+Proxima+Centauri&rft_id=info%3Adoi%2F10.1051%2F0004-6361%2F202142337&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.aanda.org%2Farticles%2Faa%2Ffull_html%2F2022%2F02%2Faa42337-21%2Faa42337-21.html" style="display:none"> </span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-afrsky11_39-14"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-afrsky11_39_14-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-afrsky11_39_14-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">I.S. Glass. <em>The Discovery of the Nearest Star</em>. „African Sky”. 11, lipiec 2007. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/2007AfrSk..11...39G">2007AfrSk..11...39G</a>. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=The+Discovery+of+the+Nearest+Star&rft.jtitle=African+Sky&rft.date=2007&rft.volume=11&rft.aulast=Glass&rft.aufirst=I.S."><span style="display: none;"> </span></span><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet="">brak numeru strony</span></span> </li> <li id="cite_note-ESO2002-15"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-ESO2002_15-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ESO2002_15-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Didier Queloz: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080517122000/http://www.eso.org/outreach/press-rel/pr-2002/pr-22-02.html">How Small are Small Stars Really? VLT Interferometer Measures the Size of Proxima Centauri and Other Nearby Stars</a>. European Southern Observatory, 2002-11-29. [dostęp 2007-07-09]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.eso.org/outreach/press-rel/pr-2002/pr-22-02.html">tego adresu</a> (2008-05-17)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-aj39_913_20-16"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-aj39_913_20_16-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-aj39_913_20_16-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Harold L. Alden. <em>Alpha and Proxima Centauri</em>. „Astronomical Journal”. 39 (913), s. 20–23, 1928. <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1086/104871">10.1086/104871</a>. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/1928AJ.....39...20A">1928AJ.....39...20A</a>. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Alpha+and+Proxima+Centauri&rft.jtitle=Astronomical+Journal&rft.date=1928&rft.volume=39&rft.issue=%7B%7B%7Bnumer%7D%7D%7D&rft.aulast=Alden&rft.aufirst=Harold+L.&rft.pages=20%E2%80%9323&rft_id=info:doi/10.1086%2F104871"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Voute1917-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Voute1917_17-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">J. Voûte. <em>A 13th magnitude star in Centaurus with the same parallax as α Centauri</em>. „Monthly Notices of the Royal Astronomical Society”. 77, s. 650–651, 1917. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/1917MNRAS..77..650V">1917MNRAS..77..650V</a>. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=A+13th+magnitude+star+in+Centaurus+with+the+same+parallax+as+%CE%B1+Centauri&rft.jtitle=Monthly+Notices+of+the+Royal+Astronomical+Society&rft.date=1917&rft.volume=77&rft.aulast=Vo%C3%BBte&rft.aufirst=J.&rft.pages=650%E2%80%93651"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Shapley1951-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Shapley1951_18-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Harlow Shapley. <em>Proxima Centauri as a Flare Star</em>. „Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America”. 37 (1), s. 15–18, 1951. <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1073/pnas.37.1.15">10.1073/pnas.37.1.15</a>. <a href="/wiki/PMID" title="PMID">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16588985">16588985</a>. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/1951PNAS...37...15S">1951PNAS...37...15S</a>. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Proxima+Centauri+as+a+Flare+Star&rft.jtitle=Proceedings+of+the+National+Academy+of+Sciences+of+the+United+States+of+America&rft.date=1951&rft.volume=37&rft.issue=%7B%7B%7Bnumer%7D%7D%7D&rft.aulast=Shapley&rft.aufirst=Harlow&rft.pages=15%E2%80%9318&rft_id=info:pmid/16588985&rft_id=info:doi/10.1073%2Fpnas.37.1.15"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Haisch1995-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Haisch1995_19-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Bernhard Haisch, Antunes, A.; Schmitt, J.H.M.M. <em>Solar-Like M-Class X-ray Flares on Proxima Centauri Observed by the ASCA Satellite</em>. „Science”. 268 (5215), s. 1327–1329, 1995. <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1126/science.268.5215.1327">10.1126/science.268.5215.1327</a>. <a href="/wiki/PMID" title="PMID">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17778978">17778978</a>. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/1995Sci...268.1327H">1995Sci...268.1327H</a>. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Solar-Like+M-Class+X-ray+Flares+on+Proxima+Centauri+Observed+by+the+ASCA+Satellite&rft.jtitle=Science&rft.date=1995&rft.volume=268&rft.issue=%7B%7B%7Bnumer%7D%7D%7D&rft.aulast=Haisch&rft.aufirst=Bernhard&rft.pages=1327%E2%80%931329&rft_id=info:pmid/17778978&rft_id=info:doi/10.1126%2Fscience.268.5215.1327"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-aaa416-20"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-aaa416_20-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-aaa416_20-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-aaa416_20-2">c</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">M. Guedel, Audard, M.; Reale, F.; Skinner, S.L.; Linsky, J.L. <em>Flares from small to large: X-ray spectroscopy of Proxima Centauri with XMM-Newton</em>. „Astronomy and Astrophysics”. 416 (2), s. 713–732, 2004. <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1051/0004-6361:20031471">10.1051/0004-6361:20031471</a>. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/2004A&A...416..713G">2004A&A...416..713G</a>. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Flares+from+small+to+large%3A+X-ray+spectroscopy+of+Proxima+Centauri+with+XMM-Newton&rft.jtitle=Astronomy+and+Astrophysics&rft.date=2004&rft.volume=416&rft.issue=%7B%7B%7Bnumer%7D%7D%7D&rft.aulast=Guedel&rft.aufirst=M.&rft.pages=713%E2%80%93732&rft_id=info:doi/10.1051%2F0004-6361%3A20031471"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-KalerRK-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-KalerRK_21-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Jim Kaler: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140711074809/http://stars.astro.illinois.edu/sow/rigil-kent.html">Rigil Kentaurus</a>. University of Illinois, 2013-10-15. [dostęp 2015-01-19]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://stars.astro.illinois.edu/sow/rigil-kent.html">tego adresu</a> (2014-07-11)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-UVFlux-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-UVFlux_22-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://sdc.cab.inta-csic.es/ines/Ines_PCentre/Demos/Fluxdist/pcentauri.html">Proxima Centauri UV Flux Distribution</a>. ESA/Laboratory for Space Astrophysics and Theoretical Physics. [dostęp 2007-07-11]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Sharrod2003-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Sharrod2003_23-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">P. Clay Sherrod, Koed, Thomas L.; Aleichem, Thomas L. Sholem: <i>A Complete Manual of Amateur Astronomy: Tools and Techniques for Astronomical Observations</i>. Courier Dover Publications, 2003. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0486428206" title="Specjalna:Książki/0486428206">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">0-486-42820-6</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+Complete+Manual+of+Amateur+Astronomy%3A+Tools+and+Techniques+for+Astronomical+Observations&rft.aulast=Sherrod&rft.aufirst=P.+Clay&rft.pub=Courier+Dover+Publications&rft.isbn=0486428206"></span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></span> </li> <li id="cite_note-abs_mag-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-abs_mag_24-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">K.W. Kamper, Wesselink, A.J. <em>Alpha and Proxima Centauri</em>. „Astronomical Journal”. 83, s. 1653–1659, 1978. <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1086/112378">10.1086/112378</a>. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/1978AJ.....83.1653K">1978AJ.....83.1653K</a>. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Alpha+and+Proxima+Centauri&rft.jtitle=Astronomical+Journal&rft.date=1978&rft.volume=83&rft.aulast=Kamper&rft.aufirst=K.W.&rft.pages=1653%E2%80%931659&rft_id=info:doi/10.1086%2F112378"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-lbol-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-lbol_25-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">J.G. Doyle, Butler, C.J. <em>Optical and infrared photometry of dwarf M and K stars</em>. „Astronomy and Astrophysics”. 235, s. 335–339, 1990. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/1990A&A...235..335D">1990A&A...235..335D</a>. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Optical+and+infrared+photometry+of+dwarf+M+and+K+stars&rft.jtitle=Astronomy+and+Astrophysics&rft.date=1990&rft.volume=235&rft.aulast=Doyle&rft.aufirst=J.G.&rft.pages=335%E2%80%93339"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Peebles1993-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Peebles1993_26-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">P.J.E. Peebles: <i>Principles of Physical Cosmology</i>. Princeton, New Jersey: Princeton University Press, 1993. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0691019339" title="Specjalna:Książki/0691019339">ISBN <span class="isbn">0-691-01933-9</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Principles+of+Physical+Cosmology&rft.aulast=Peebles&rft.aufirst=P.J.E.&rft.pub=Princeton+University+Press&rft.place=Princeton%2C+New+Jersey&rft.isbn=0-691-01933-9"></span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></span> </li> <li id="cite_note-Binney1987-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Binney1987_27-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">James Binney, Scott Tremaine: <i>Galactic Dynamics</i>. Princeton, New Jersey: Princeton University Press, 1987. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0691084459" title="Specjalna:Książki/0691084459">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">0-691-08445-9</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Galactic+Dynamics&rft.aulast=Binney&rft.aufirst=James&rft.pub=Princeton+University+Press&rft.place=Princeton%2C+New+Jersey&rft.isbn=0691084459"></span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></span> </li> <li id="cite_note-doi10.1086/191720-s351-394-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-doi10.1086/191720-s351-394_28-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">S.K. Leggett. <em>Infrared colors of low-mass stars</em>. „Astrophysical Journal Supplement Series”. 82 (1), s. 351–394, 1992. <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1086/191720">10.1086/191720</a>. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/1992ApJS...82..351L">1992ApJS...82..351L</a>. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Infrared+colors+of+low-mass+stars&rft.jtitle=Astrophysical+Journal+Supplement+Series&rft.date=1992&rft.volume=82&rft.issue=%7B%7B%7Bnumer%7D%7D%7D&rft.aulast=Leggett&rft.aufirst=S.K.&rft.pages=351%E2%80%93394&rft_id=info:doi/10.1086%2F191720"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Zombeck2007-s109-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Zombeck2007-s109_29-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Martin V. Zombeck: <i>Handbook of Space Astronomy and Astrophysics</i>. Wyd. Third. Cambridge, UK: Cambridge University Press, 2007, s. 109. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0521782422" title="Specjalna:Książki/0521782422">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">0-521-78242-2</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Handbook+of+Space+Astronomy+and+Astrophysics&rft.aulast=Zombeck&rft.aufirst=Martin+V.&rft.edition=Third&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.place=Cambridge%2C+UK&rft.pages=109&rft.isbn=0521782422"></span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Munsell_Kirk_Smith_Harman2008-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Munsell_Kirk_Smith_Harman2008_30-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Munsell, Kirk; Smith, Harman; Davis, Phil; Harvey, Samantha: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120614190425/http://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Sun&Display=Facts&System=Metric">Sun: Facts & Figures</a>. [w:] <i>Solar System Exploration</i> [on-line]. NASA, 2008-06-11. [dostęp 2008-07-12]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Sun&Display=Facts&System=Metric">tego adresu</a> (2012-06-14)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Bergman_Marcel_W_Clark_T2007-s220-221-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Bergman_Marcel_W_Clark_T2007-s220-221_31-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Bergman, Marcel W.; Clark, T. Alan; Wilson, William J.F.: <i>Observing Projects Using Starry Night Enthusiast</i>. Wyd. 8. Macmillan, 2007, s. 220–221. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/142920074X" title="Specjalna:Książki/142920074X">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">1-4292-0074-X</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Observing+Projects+Using+Starry+Night+Enthusiast&rft.au=Bergman%2C+Marcel+W.%3B+Clark%2C+T.+Alan%3B+Wilson%2C+William+J.F.&rft.edition=8&rft.pub=Macmillan&rft.pages=220%E2%80%93221&rft.isbn=142920074X"></span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-adams-32"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-adams_32-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-adams_32-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-adams_32-2">c</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Fred C. Adams, Laughlin, Gregory; Graves, Genevieve J.M: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.astroscu.unam.mx/rmaa/RMxAC..22/PDF/RMxAC..22_adams.pdf">Red Dwarfs and the End of the Main Sequence</a>. Revista Mexicana de Astronomía y Astrofísica, 2004. s. 46–49. [dostęp 2016-12-27]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Staff2006-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Staff2006_33-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Staff: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://chandra.harvard.edu/photo/2004/proxima/">Proxima Centauri: The Nearest Star to the Sun</a>. Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics, 2006-08-30. [dostęp 2007-07-09]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-E_F1996-s942-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-E_F1996-s942_34-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Guinan E.F., Morgan, N.D. <em>Proxima Centauri: Rotation, Chromosperic Activity, and Flares</em>. „Bulletin of the American Astronomical Society”. 28, s. 942, 1996. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/1996BAAS...28S.942G">1996BAAS...28S.942G</a>. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Proxima+Centauri%3A+Rotation%2C+Chromosperic+Activity%2C+and+Flares&rft.jtitle=Bulletin+of+the+American+Astronomical+Society&rft.date=1996&rft.volume=28&rft.aulast=E.F.&rft.aufirst=Guinan&rft.pages=942"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-doi10.1086/342270-s503-514-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-doi10.1086/342270-s503-514_35-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Bradford J. Wargelin, Drake, Jeremy J. <em>Stringent X-Ray Constraints on Mass Loss from Proxima Centauri</em>. „The Astrophysical Journal”. 578 (1), s. 503–514, 2002. <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1086/342270">10.1086/342270</a>. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/2002ApJ...578..503W">2002ApJ...578..503W</a>. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Stringent+X-Ray+Constraints+on+Mass+Loss+from+Proxima+Centauri&rft.jtitle=The+Astrophysical+Journal&rft.date=2002&rft.volume=578&rft.issue=%7B%7B%7Bnumer%7D%7D%7D&rft.aulast=Wargelin&rft.aufirst=Bradford+J.&rft.pages=503%E2%80%93514&rft_id=info:doi/10.1086%2F342270"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-apj547-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-apj547_36-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Wood, B.E.; Linsky, J.L.; Müller, H.-R.; Zank, G.P. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://iopscience.iop.org/1538-4357/547/1/L49/pdf/1538-4357_547_1_L49.pdf"><em>Observational Estimates for the Mass-Loss Rates of α Centauri and Proxima Centauri Using Hubble Space Telescope Lyα Spectra</em></a>. „The Astrophysical Journal”. 547 (1), s. L49–L52, 2001. <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1086/318888">10.1086/318888</a>. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/2001ApJ...547L..49W">2001ApJ...547L..49W</a>. [dostęp 2007-07-09]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Observational+Estimates+for+the+Mass-Loss+Rates+of+%CE%B1+Centauri+and+Proxima+Centauri+Using+Hubble+Space+Telescope+Ly%CE%B1+Spectra&rft.jtitle=The+Astrophysical+Journal&rft.date=2001&rft.volume=547&rft.issue=%7B%7B%7Bnumer%7D%7D%7D&rft.au=Wood%2C+B.E.%3B+Linsky%2C+J.L.%3B+M%C3%BCller%2C+H.-R.%3B+Zank%2C+G.P&rft.pages=L49%E2%80%93L52&rft_id=info:doi/10.1086%2F318888&rft_id=http%3A%2F%2Fiopscience.iop.org%2F1538-4357%2F547%2F1%2FL49%2Fpdf%2F1538-4357_547_1_L49.pdf"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-doi10.1086/191123-s531-568-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-doi10.1086/191123-s531-568_37-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">J.R. Stauffer, Hartmann, L.W. <em>Chromospheric activity, kinematics, and metallicities of nearby M dwarfs</em>. „Astrophysical Journal Supplement Series”. 61 (2), s. 531–568, 1986. <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1086/191123">10.1086/191123</a>. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/1986ApJS...61..531S">1986ApJS...61..531S</a>. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Chromospheric+activity%2C+kinematics%2C+and+metallicities+of+nearby+M+dwarfs&rft.jtitle=Astrophysical+Journal+Supplement+Series&rft.date=1986&rft.volume=61&rft.issue=%7B%7B%7Bnumer%7D%7D%7D&rft.aulast=Stauffer&rft.aufirst=J.R.&rft.pages=531%E2%80%93568&rft_id=info:doi/10.1086%2F191123"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-doi10.1051/0004-6361:20066027-s1107-1113-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-doi10.1051/0004-6361:20066027-s1107-1113_38-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Cincunegui, C.; Díaz, R.F.; Mauas, P.J.D. <em>A possible activity cycle in Proxima Centauri</em>. „Astronomy and Astrophysics”. 461 (3), s. 1107–1113, 2007. <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1051/0004-6361:20066027">10.1051/0004-6361:20066027</a>. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/2007A&A...461.1107C">2007A&A...461.1107C</a>. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=A+possible+activity+cycle+in+Proxima+Centauri&rft.jtitle=Astronomy+and+Astrophysics&rft.date=2007&rft.volume=461&rft.issue=%7B%7B%7Bnumer%7D%7D%7D&rft.au=Cincunegui%2C+C.%3B+D%C3%ADaz%2C+R.F.%3B+Mauas%2C+P.J.D&rft.pages=1107%E2%80%931113&rft_id=info:doi/10.1051%2F0004-6361%3A20066027"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-doi10.1086/309026-s49-52-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-doi10.1086/309026-s49-52_39-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">B.E. Wood, Linsky, J.L.; Muller, H.-R.; Zank, G.P. <em>Observational Estimates for the Mass-Loss Rates of Alpha Centauri and Proxima Centauri Using Hubble Space Telescope Lyman-alpha Spectra</em>. „Astrophysical Journal”. 537 (2), s. L49–L52, 2000. <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1086/309026">10.1086/309026</a>. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/2000ApJ...537..304W">2000ApJ...537..304W</a>. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Observational+Estimates+for+the+Mass-Loss+Rates+of+Alpha+Centauri+and+Proxima+Centauri+Using+Hubble+Space+Telescope+Lyman-alpha+Spectra&rft.jtitle=Astrophysical+Journal&rft.date=2000&rft.volume=537&rft.issue=%7B%7B%7Bnumer%7D%7D%7D&rft.aulast=Wood&rft.aufirst=B.E.&rft.pages=L49%E2%80%93L52&rft_id=info:doi/10.1086%2F309026"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-apj121-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-apj121_40-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Kirkpatrick, J. Davy <i>et al</i>. <em>Brown Dwarf Companions to G-type Stars. I: Gliese 417B and Gliese 584C</em>. „The Astronomical Journal”. 121 (6), s. 3235–3253, 1999. <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1086/321085">10.1086/321085</a>. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/2001AJ....121.3235K">2001AJ....121.3235K</a>. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Brown+Dwarf+Companions+to+G-type+Stars.+I%3A+Gliese+417B+and+Gliese+584C&rft.jtitle=The+Astronomical+Journal&rft.date=1999&rft.volume=121&rft.issue=%7B%7B%7Bnumer%7D%7D%7D&rft.au=Kirkpatrick%2C+J.+Davy+%27%27et+al%27%27&rft.pages=3235%E2%80%933253&rft_id=info:doi/10.1086%2F321085"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Williams2006-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Williams2006_41-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">D.R. Williams: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190415131043/https://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/moonfact.html">Moon Fact Sheet</a>. NASA, 2006-02-10. [dostęp 2007-10-12]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/moonfact.html">tego adresu</a> (2019-04-15)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Astrometric_Stability_and-s380-384-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Astrometric_Stability_and-s380-384_42-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://clyde.as.utexas.edu/SpAstNEW/Papers_in_pdf/%7BBen93%7DEarlyProx.pdf">The Parallax and Proper Motion of Proxima Centauri</a>. W: Benedict, G.F. <i>et al.</i>: <i>Astrometric Stability and Precision of Fine Guidance Sensor #3</i>. s. 380–384.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Astrometric+Stability+and+Precision+of+Fine+Guidance+Sensor+%233&rft.atitle=The+Parallax+and+Proper+Motion+of+Proxima+Centauri&rft.au=Benedict%2C+G.F.+%27%27et+al.%27%27&rft.pages=380%E2%80%93384"></span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-qjras35-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-qjras35_43-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">R.A.J. Matthews. <em>The Close Approach of Stars in the Solar Neighborhood</em>. „Quarterly Journal of the Royal Astronomical Society”. 35, s. 1–9, 1994. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/1994QJRAS..35....1M">1994QJRAS..35....1M</a>. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=The+Close+Approach+of+Stars+in+the+Solar+Neighborhood&rft.jtitle=Quarterly+Journal+of+the+Royal+Astronomical+Society&rft.date=1994&rft.volume=35&rft.aulast=Matthews&rft.aufirst=R.A.J.&rft.pages=1%E2%80%939"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-aaa379-44"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-aaa379_44-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-aaa379_44-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">J. García-Sánchez, Weissman, P.R.; Preston, R.A.; Jones, D.L.; Lestrade, J.-F.; Latham, D.W.; Stefanik, R.P.; Paredes, J.M. <em>Stellar encounters with the solar system</em>. „<a href="/wiki/Astronomy_and_Astrophysics" title="Astronomy and Astrophysics">Astronomy and Astrophysics</a>”. 379 (2), s. 634–659, 2001. <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1051/0004-6361:20011330">10.1051/0004-6361:20011330</a>. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/2001A&A...379..634G">2001A&A...379..634G</a>. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Stellar+encounters+with+the+solar+system&rft.jtitle=%5B%5BAstronomy+and+Astrophysics%5D%5D&rft.date=2001&rft.volume=379&rft.issue=%7B%7B%7Bnumer%7D%7D%7D&rft.aulast=Garc%C3%ADa-S%C3%A1nchez&rft.aufirst=J.&rft.pages=634%E2%80%93659&rft_id=info:doi/10.1051%2F0004-6361%3A20011330"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-al36_3_220-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-al36_3_220_45-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">V.V. Bobylev. <em>Searching for stars closely encountering with the solar system</em>. „Astronomy Letters”. 36 (3), s. 220–226, marzec 2010. <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1134/S1063773710030060">10.1134/S1063773710030060</a>. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/2010AstL...36..220B">2010AstL...36..220B</a>. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Searching+for+stars+closely+encountering+with+the+solar+system&rft.jtitle=Astronomy+Letters&rft.date=2010&rft.volume=36&rft.issue=%7B%7B%7Bnumer%7D%7D%7D&rft.aulast=Bobylev&rft.aufirst=V.V.&rft.pages=220%E2%80%93226&rft_id=info:doi/10.1134%2FS1063773710030060"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Allen1998-s37-46-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Allen1998-s37-46_46-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">C. Allen, Herrera, M.A. <em>The galactic orbits of nearby UV Ceti stars</em>. „Revista Mexicana de Astronomia y Astrofisica”. 34, s. 37–46, 1998. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/1998RMxAA..34...37A">1998RMxAA..34...37A</a>. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=The+galactic+orbits+of+nearby+UV+Ceti+stars&rft.jtitle=Revista+Mexicana+de+Astronomia+y+Astrofisica&rft.date=1998&rft.volume=34&rft.aulast=Allen&rft.aufirst=C.&rft.pages=37%E2%80%9346"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Matthews_Robert_Gilmore_Gerard1993-s5-47"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Matthews_Robert_Gilmore_Gerard1993-s5_47-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Robert Matthews, Gerard Gilmore. <em>Is Proxima really in orbit about Alpha CEN A/B?</em>. „MNRAS”. 261, s. L5, 1993. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/1993MNRAS.261L...5M">1993MNRAS.261L...5M</a>. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Is+Proxima+really+in+orbit+about+Alpha+CEN+A%2FB%3F&rft.jtitle=MNRAS&rft.date=1993&rft.volume=261&rft.aulast=Matthews&rft.aufirst=Robert&rft.pages=L5"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-apj132-48"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-apj132_48-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-apj132_48-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Wertheimer, Jeremy G.; Laughlin, Gregory. <em>Are Proxima and α Centauri Gravitationally Bound?</em>. „The Astronomical Journal”. 132 (5), s. 1995–1997, 2006. <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1086/507771">10.1086/507771</a>. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/2006astro.ph..7401W">2006astro.ph..7401W</a>. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Are+Proxima+and+%CE%B1+Centauri+Gravitationally+Bound%3F&rft.jtitle=The+Astronomical+Journal&rft.date=2006&rft.volume=132&rft.issue=%7B%7B%7Bnumer%7D%7D%7D&rft.au=Wertheimer%2C+Jeremy+G.%3B+Laughlin%2C+Gregory&rft.pages=1995%E2%80%931997&rft_id=info:doi/10.1086%2F507771"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-orbitESO-49"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-orbitESO_49-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.eso.org/public/poland/announcements/ann16089/">Orbit of Proxima Centauri Determined After 100 Years</a>. <a href="/wiki/Europejskie_Obserwatorium_Po%C5%82udniowe" title="Europejskie Obserwatorium Południowe">ESO</a>, 2016-12-22. [dostęp 2016-12-27]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-doi10.1086/177418-s1370-50"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-doi10.1086/177418-s1370_50-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Kathryn V. Johnston. <em>Fossil Signatures of Ancient Accretion Events in the Halo</em>. „Bulletin of the American Astronomical Society”. 27, s. 1370, 1995. <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1086/177418">10.1086/177418</a>. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/1996ApJ...465..278J">1996ApJ...465..278J</a>. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Fossil+Signatures+of+Ancient+Accretion+Events+in+the+Halo&rft.jtitle=Bulletin+of+the+American+Astronomical+Society&rft.date=1995&rft.volume=27&rft.aulast=Johnston&rft.aufirst=Kathryn+V.&rft.pages=1370&rft_id=info:doi/10.1086%2F177418"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Anosova1994-s115-118-51"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Anosova1994-s115-118_51-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">J. Anosova, Orlov, V.V.; Pavlova, N.A. <em>Dynamics of nearby multiple stars. The Alpha Centauri system</em>. „Astronomy and Astrophysics”. 292 (1), s. 115–118, 1994. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/1994A&A...292..115A">1994A&A...292..115A</a>. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Dynamics+of+nearby+multiple+stars.+The+Alpha+Centauri+system&rft.jtitle=Astronomy+and+Astrophysics&rft.date=1994&rft.volume=292&rft.issue=%7B%7B%7Bnumer%7D%7D%7D&rft.aulast=Anosova&rft.aufirst=J.&rft.pages=115%E2%80%93118"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-WISE-closest-52"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-WISE-closest_52-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20220815214206/https://www.universetoday.com/100682/wise-nabs-the-closest-brown-dwarfs-yet-discovered/">WISE Nabs the Closest Brown Dwarfs Yet Discovered</a>. Universe Today, 2013-03-13. [dostęp 2023-02-11]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.universetoday.com/100682/wise-nabs-the-closest-brown-dwarfs-yet-discovered/">tego adresu</a> (2022-08-15)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-exo_b-53"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-exo_b_53-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://exoplanet.eu/catalog/proxima_centauri_b">Proxima Centauri b</a> w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span></span> </li> <li id="cite_note-exo_c-54"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-exo_c_54-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://exoplanet.eu/catalog/proxima_centauri_c">Proxima Centauri c</a> w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span></span> </li> <li id="cite_note-aaal344-55"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-aaal344_55-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Kürster, M. <i>et al</i>. <em>Precise radial velocities of Proxima Centauri. Strong constraints on a substellar companion</em>. „Astronomy & Astrophysics Letters”. 344, s. L5–L8, 1999. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/1999A&A...344L...5K">1999A&A...344L...5K</a>. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Precise+radial+velocities+of+Proxima+Centauri.+Strong+constraints+on+a+substellar+companion&rft.jtitle=Astronomy+%26+Astrophysics+Letters&rft.date=1999&rft.volume=344&rft.au=K%C3%BCrster%2C+M.+%27%27et+al%27%27&rft.pages=L5%E2%80%93L8"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-doi10.1086/304392-s319-326-56"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-doi10.1086/304392-s319-326_56-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Steven H. Saar, Donahue, Robert A. <em>Activity-related Radial Velocity Variation in Cool Stars</em>. „Astrophysical Journal”. 485 (1), s. 319–326, 1997. <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1086/304392">10.1086/304392</a>. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/1997ApJ...485..319S">1997ApJ...485..319S</a>. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Activity-related+Radial+Velocity+Variation+in+Cool+Stars&rft.jtitle=Astrophysical+Journal&rft.date=1997&rft.volume=485&rft.issue=%7B%7B%7Bnumer%7D%7D%7D&rft.aulast=Saar&rft.aufirst=Steven+H.&rft.pages=319%E2%80%93326&rft_id=info:doi/10.1086%2F304392"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-doi10.1086/300176-s345-350-57"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-doi10.1086/300176-s345-350_57-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">A.B. Schultz, Hart, H.M.; Hershey, J.L.; Hamilton, F.C.; Kochte, M.; Bruhweiler, F.C.; Benedict, G.F.; Caldwell, John; Cunningham, C.; Wu, Nailong; Franz, O.G.; Keyes, C.D.; Brandt, J.C. <em>A possible companion to Proxima Centauri</em>. „Astronomical Journal”. 115 (1), s. 345–350, 1998. <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1086/300176">10.1086/300176</a>. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/1998AJ....115..345S">1998AJ....115..345S</a>. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=A+possible+companion+to+Proxima+Centauri&rft.jtitle=Astronomical+Journal&rft.date=1998&rft.volume=115&rft.issue=%7B%7B%7Bnumer%7D%7D%7D&rft.aulast=Schultz&rft.aufirst=A.B.&rft.pages=345%E2%80%93350&rft_id=info:doi/10.1086%2F300176"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-apj119-58"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-apj119_58-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Daniel J. Schroeder, Golimowski, David A.; Brukardt, Ryan A.; Burrows, Christopher J.; Caldwell, John J.; Fastie, William G.; Ford, Holland C.; Hesman, Brigette; Kletskin, Ilona; Krist, John E.; Royle, Patricia; Zubrowski, Richard, A. <em>A Search for Faint Companions to Nearby Stars Using the Wide Field Planetary Camera 2</em>. „The Astronomical Journal”. 119 (2), s. 906–922, 2000. <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1086/301227">10.1086/301227</a>. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/2000AJ....119..906S">2000AJ....119..906S</a>. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=A+Search+for+Faint+Companions+to+Nearby+Stars+Using+the+Wide+Field+Planetary+Camera+2&rft.jtitle=The+Astronomical+Journal&rft.date=2000&rft.volume=119&rft.issue=%7B%7B%7Bnumer%7D%7D%7D&rft.aulast=Schroeder&rft.aufirst=Daniel+J.&rft.pages=906%E2%80%93922&rft_id=info:doi/10.1086%2F301227"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-numbers-59"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-numbers_59-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Susan Watanabe: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jpl.nasa.gov/news/features.cfm?feature=1209">Planet-Finding by Numbers</a>. NASA JPL, 2006-10-18. [dostęp 2007-07-09]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Nature2016-60"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Nature2016_60-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Guillem Anglada-Escudé, <i>et al.</i>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nature.com/nature/journal/v536/n7617/full/nature19106.html"><em>A terrestrial planet candidate in a temperate orbit around Proxima Centauri</em></a>. „<a href="/wiki/Nature" title="Nature">Nature</a>”. 536, s. 437–440, 2016-08-25. <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038/nature19106">10.1038/nature19106</a>. [dostęp 2016-08-24]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=A+terrestrial+planet+candidate+in+a+temperate+orbit+around+Proxima+Centauri&rft.jtitle=%5B%5BNature%5D%5D&rft.date=2016-08-25&rft.volume=536&rft.aulast=Anglada-Escud%C3%A9&rft.aufirst=Guillem&rft.pages=437%E2%80%93440&rft_id=info:doi/10.1038%2Fnature19106&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.nature.com%2Fnature%2Fjournal%2Fv536%2Fn7617%2Ffull%2Fnature19106.html"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-SA-20190412-61"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-SA-20190412_61-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-SA-20190412_61-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Lee Billings. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.scientificamerican.com/article/a-second-planet-may-orbit-earths-nearest-neighboring-star/"><em>A Second Planet May Orbit Earth's Nearest Neighboring Star</em></a>. „Scientific American”, 12 kwietnia, 2019. [dostęp 2019-04-12]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=A+Second+Planet+May+Orbit+Earth%27s+Nearest+Neighboring+Star&rft.jtitle=Scientific+American&rft.date=12+kwietnia%2C+2019&rft.aulast=Billings&rft.aufirst=Lee&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.scientificamerican.com%2Farticle%2Fa-second-planet-may-orbit-earths-nearest-neighboring-star%2F"><span style="display: none;"> </span></span><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet="">brak numeru strony</span></span> </li> <li id="cite_note-possible2nd-62"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-possible2nd_62-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-possible2nd_62-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-possible2nd_62-2">c</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Mike Wall: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.space.com/proxima-centauri-possible-second-exoplanet.html">Possible 2nd Planet Spotted Around Proxima Centauri</a>. Space.com, 2019-04-12. [dostęp 2020-03-11]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Damasso2020-63"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Damasso2020_63-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Damasso, Mario; Del Sordo, Fabio; Anglada-Escudé, Guillem; Giacobbe, Paolo; Sozzetti, Alessandro; Morbidelli, Alessandro; Pojmanski, Grzegorz; Barbato, Domenico; Butler, R. Paul; Jones, Hugh A.; Hambsch, Franz-Josef; Jenkins, James S.; López-González, María José; Morales, Nicolás; Peña Rojas, Pablo A.; Rodríguez-López, Cristina; Rodríguez, Eloy; Amado, Pedro J.; Anglada, Guillem; Feng, Fabo; Gómez, Jose F.. „Science Advances”. 6, s. 3, 2020-01-15. <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1126/sciadv.aax7467">10.1126/sciadv.aax7467</a>. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Science+Advances&rft.date=2020-01-15&rft.volume=6&rft.au=Damasso%2C+Mario%3B+Del+Sordo%2C+Fabio%3B+Anglada-Escud%C3%A9%2C+Guillem%3B+Giacobbe%2C+Paolo%3B+Sozzetti%2C+Alessandro%3B+Morbidelli%2C+Alessandro%3B+Pojmanski%2C+Grzegorz%3B+Barbato%2C+Domenico%3B+Butler%2C+R.+Paul%3B+Jones%2C+Hugh+A.%3B+Hambsch%2C+Franz-Josef%3B+Jenkins%2C+James+S.%3B+L%C3%B3pez-Gonz%C3%A1lez%2C+Mar%C3%ADa+Jos%C3%A9%3B+Morales%2C+Nicol%C3%A1s%3B+Pe%C3%B1a+Rojas%2C+Pablo+A.%3B+Rodr%C3%ADguez-L%C3%B3pez%2C+Cristina%3B+Rodr%C3%ADguez%2C+Eloy%3B+Amado%2C+Pedro+J.%3B+Anglada%2C+Guillem%3B+Feng%2C+Fabo%3B+G%C3%B3mez%2C+Jose+F.&rft.pages=3&rft_id=info:doi/10.1126%2Fsciadv.aax7467"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-64"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-64">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Fritz Benedict: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://mcdonaldobservatory.org/news/releases/20200602">Texas Astronomer Uses 25-year-old Hubble Data to Confirm Planet Proxima Centauri c</a>. University of Texas, 2 czerwca, 2020. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Gratton2020-65"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Gratton2020_65-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">R. Gratton. <em>Searching for the near-infrared counterpart of Proxima c using multi-epoch high-contrast SPHERE data at VLT</em>. „<a href="/wiki/Astronomy_%26_Astrophysics" class="mw-redirect" title="Astronomy & Astrophysics">Astronomy & Astrophysics</a>”. 638, s. A120, June 2020. <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1051/0004-6361/202037594">10.1051/0004-6361/202037594</a>. <a href="/wiki/ArXiv" title="ArXiv">arXiv</a>:<a href="https://arxiv.org/abs/2004.06685" class="extiw" title="arxiv:2004.06685">2004.06685</a>. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/2020A&A...638A.120G">2020A&A...638A.120G</a>. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Searching+for+the+near-infrared+counterpart+of+Proxima+c+using+multi-epoch+high-contrast+SPHERE+data+at+VLT&rft.jtitle=%5B%5BAstronomy+%26+Astrophysics%5D%5D&rft.date=June+2020&rft.volume=638&rft.aulast=Gratton&rft.aufirst=R.&rft.pages=A120&rft_id=info:doi/10.1051%2F0004-6361%2F202037594"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Artigau2022-66"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Artigau2022_66-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal doi nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Étienne</span><span class="cite-name-initials" title="Étienne" style="display:none">É.</span> </span><span class="cite-lastname">Artigau</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Étienne</span><span class="cite-name-initials" title="Étienne">É.</span></span><span class="cite-at-al" title="Étienne Artigau, Charles Cadieux, Neil J. Cook, René Doyon, Thomas Vandal, Jean-Françcois Donati, Claire Moutou, Xavier Delfosse, Pascal Fouqué, Eder Martioli, François Bouchy, Jasmine Parsons, Andres Carmona, Xavier Dumusque, Nicola Astudillo-Defru, Xavier Bonfils, Lucille Mignon"> i inni</span>, <i>Line-by-line Velocity Measurements: an Outlier-resistant Method for Precision Velocimetry</i>, „The Astronomical Journal”, 164 (4), 2022, s. 84, <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.3847%2F1538-3881%2Fac7ce6">10.3847/1538-3881/ac7ce6</a>, <a href="/wiki/ArXiv" title="ArXiv">arXiv</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="//arxiv.org/abs/2207.13524">2207.13524</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=preprint&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.date=2022&rft.atitle=Line-by-line+Velocity+Measurements%3A+an+Outlier-resistant+Method+for+Precision+Velocimetry&rft.jtitle=The+Astronomical+Journal&rft.volume=164&rft.edition=4&rft_id=info%3Adoi%2F10.3847%2F1538-3881%2Fac7ce6" style="display:none"> </span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Endl2002-s75-79-67"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Endl2002-s75-79_67-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">M. Endl, Kuerster, M.; Rouesnel, F.; Els, S.; Hatzes, A.P.; Cochran, W.D. <em>Extrasolar Terrestrial Planets: Can We Detect Them Already?</em>. „Washington, DC”, s. 75–79, June 18–21, 2002. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Extrasolar+Terrestrial+Planets%3A+Can+We+Detect+Them+Already%3F&rft.jtitle=Washington%2C+DC&rft.date=June+18%E2%80%9321%2C+2002&rft.aulast=Endl&rft.aufirst=M.&rft.pages=75%E2%80%9379"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-tarter-68"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-tarter_68-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Tarter, Jill C. <i>et al</i>. <em>A Reappraisal of The Habitability of Planets around M Dwarf Stars</em>. „Astrobiology”. 7 (1), s. 30–65, 2007. <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1089/ast.2006.0124">10.1089/ast.2006.0124</a>. <a href="/wiki/PMID" title="PMID">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17407403">17407403</a>. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/2007AsBio...7...30T">2007AsBio...7...30T</a>. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=A+Reappraisal+of+The+Habitability+of+Planets+around+M+Dwarf+Stars&rft.jtitle=Astrobiology&rft.date=2007&rft.volume=7&rft.issue=%7B%7B%7Bnumer%7D%7D%7D&rft.au=Tarter%2C+Jill+C.+%27%27et+al%27%27&rft.pages=30%E2%80%9365&rft_id=info:pmid/17407403&rft_id=info:doi/10.1089%2Fast.2006.0124"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Alpert2005-69"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Alpert2005_69-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Mark Alpert: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20181127121635/https://www.scientificamerican.com/article/red-star-rising/">Red Star Rising</a>. Scientific American, 2005-11-01. [dostęp 2008-05-19]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.scientificamerican.com/article/red-star-rising/">tego adresu</a> (2018-11-27)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Ward2000-70"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Ward2000_70-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Peter D. Ward, Brownlee, Donald: <i>Rare Earth: Why Complex Life is Uncommon in the Universe</i>. Springer, 2000. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0387987010" title="Specjalna:Książki/0387987010">ISBN <span class="isbn">0-387-98701-0</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Rare+Earth%3A+Why+Complex+Life+is+Uncommon+in+the+Universe&rft.aulast=Ward&rft.aufirst=Peter+D.&rft.pub=Springer&rft.isbn=0-387-98701-0"></span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></span> </li> <li id="cite_note-Khodachenko-71"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Khodachenko_71-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Khodachenko, Maxim L. <i>et al</i>. <em>Coronal Mass Ejection (CME) Activity of Low Mass M Stars as An Important Factor for The Habitability of Terrestrial Exoplanets. I. CME Impact on Expected Magnetospheres of Earth-Like Exoplanets in Close-In Habitable Zones</em>. „Astrobiology”. 7 (1), s. 167–184, 2007. <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1089/ast.2006.0127">10.1089/ast.2006.0127</a>. <a href="/wiki/PMID" title="PMID">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17407406">17407406</a>. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/2007AsBio...7..167K">2007AsBio...7..167K</a>. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Coronal+Mass+Ejection+%28CME%29+Activity+of+Low+Mass+M+Stars+as+An+Important+Factor+for+The+Habitability+of+Terrestrial+Exoplanets.+I.+CME+Impact+on+Expected+Magnetospheres+of+Earth-Like+Exoplanets+in+Close-In+Habitable+Zones&rft.jtitle=Astrobiology&rft.date=2007&rft.volume=7&rft.issue=%7B%7B%7Bnumer%7D%7D%7D&rft.au=Khodachenko%2C+Maxim+L.+%27%27et+al%27%27&rft.pages=167%E2%80%93184&rft_id=info:pmid/17407406&rft_id=info:doi/10.1089%2Fast.2006.0127"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-MacGregor-72"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-MacGregor_72-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Meredith A. MacGregor, <i>et al.</i>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://iopscience.iop.org/article/10.3847/2041-8213/aaad6b/meta"><em>Detection of a Millimeter Flare from Proxima Centauri</em></a>. „<a href="/w/index.php?title=The_Astrophysical_Journal_Letters&action=edit&redlink=1" class="new" title="The Astrophysical Journal Letters (strona nie istnieje)">The Astrophysical Journal Letters</a>”. 855, Number 1, 2018-02-26. [dostęp 2018-03-07]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Detection+of+a+Millimeter+Flare+from+Proxima+Centauri&rft.jtitle=%5B%5BThe+Astrophysical+Journal+Letters%5D%5D&rft.date=2018-02-26&rft.volume=855%2C+Number+1&rft.aulast=MacGregor&rft.aufirst=Meredith+A.&rft_id=http%3A%2F%2Fiopscience.iop.org%2Farticle%2F10.3847%2F2041-8213%2Faaad6b%2Fmeta"><span style="display: none;"> </span></span><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet="">brak numeru strony</span></span> </li> <li id="cite_note-gilster-73"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-gilster_73-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Paul Gilster: <i>Centauri Dreams: Imagining and Planning</i>. Springer, 2004. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/038700436X" title="Specjalna:Książki/038700436X">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">0-387-00436-X</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Centauri+Dreams%3A+Imagining+and+Planning&rft.aulast=Gilster&rft.aufirst=Paul&rft.pub=Springer&rft.isbn=038700436X"></span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></span> </li> <li id="cite_note-Mallove_Eugene_F_Gregory1989-s6-74"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Mallove_Eugene_F_Gregory1989-s6_74-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Mallove, Eugene F.; Gregory L. Matloff: <i>The starflight handbook: a pioneer’s guide to interstellar travel</i>. Wiley, 1989, s. 6. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0471619124" title="Specjalna:Książki/0471619124">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">0-471-61912-4</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+starflight+handbook%3A+a+pioneer%E2%80%99s+guide+to+interstellar+travel&rft.au=Mallove%2C+Eugene+F.%3B+Gregory+L.+Matloff&rft.pub=Wiley&rft.pages=6&rft.isbn=0471619124"></span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-longshot-75"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-longshot_75-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-longshot_75-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-longshot_75-2">c</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">K.A. Beals, Beaulieu, M.; Dembia, F.J.; Kerstiens, J.; Kramer, D.L.; West, J.R.; Zito, J.A: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ntrs.nasa.gov/archive/nasa/casi.ntrs.nasa.gov/19890007533_1989007533.pdf">Project Longshot, an Unmanned Probe to Alpha Centauri</a>. [w:] <i>NASA-CR-184718</i> [on-line]. U.S. Naval Academy, 1988. [dostęp 2008-06-13]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Crawford1990-s377-400-76"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Crawford1990-s377-400_76-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">I.A. Crawford. <em>Interstellar Travel: A Review for Astronomers</em>. „Quarterly Journal of the Royal Astronomical Society”. 31, s. 377–400, wrzesień 1990. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/1990QJRAS..31..377C">1990QJRAS..31..377C</a>. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Interstellar+Travel%3A+A+Review+for+Astronomers&rft.jtitle=Quarterly+Journal+of+the+Royal+Astronomical+Society&rft.date=1990&rft.volume=31&rft.aulast=Crawford&rft.aufirst=I.A.&rft.pages=377%E2%80%93400"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Breakthrough_Starshot-77"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Breakthrough_Starshot_77-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Breakthrough_Starshot_77-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://breakthroughinitiatives.org/News/4">Internet Investor and Science Philanthropist Yuri Milner & Physicist Stephen Hawking Announce Breakthrough Starshot Project to Develop 100 Million Mile per Hour Mission to the Stars within a Generation</a>. 2016-04-12. [dostęp 2016-08-27]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Tayler1994-s16-78"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Tayler1994-s16_78-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Roger John Tayler: <i>The Stars: Their Structure and Evolution</i>. Cambridge University Press, 1994, s. 16. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0521458854" title="Specjalna:Książki/0521458854">ISBN <span class="isbn">0-521-45885-4</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Stars%3A+Their+Structure+and+Evolution&rft.aulast=Tayler&rft.aufirst=Roger+John&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.pages=16&rft.isbn=0-521-45885-4"></span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-B747-79"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-B747_79-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.lotnictwocywilne.pl/b747.html">Boeing 747</a>. Lotnictwo cywilne: Samoloty pasażerskie. [dostęp 2018-10-11].</cite></span> </li> <li id="cite_note-x43-80"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-x43_80-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160304190741/http://news.astronet.pl/print.cgi?4905">Rekord prędkości: 10 Machów</a>. news.astronet.pl. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.astronet.pl/print.cgi?4905">tego adresu</a> (2016-03-04)].</cite>.</span> </li> <li id="cite_note-shuttle-81"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-shuttle_81-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nasa.gov/centers/kennedy/about/information/shuttle_faq.html">Shuttle FAQ</a>.</span> </li> <li id="cite_note-Apollo11-82"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Apollo11_82-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://lesmar.fm.interiowo.pl/ksiezyc/apollo11.htm">Księżyc – Plan Apollo'11</a>. [dostęp 2016-06-15]. <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-silnik_plazmowy-83"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-silnik_plazmowy_83-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">G. Nowak: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://gadzetomania.pl/14540,naped-plazmowy-zabierze-nas-na-marsa">Napęd plazmowy zabierze nas na Marsa?</a>. [dostęp 2016-06-16].</cite></span> </li> <li id="cite_note-silnik_jonowy-84"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-silnik_jonowy_84-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">M. Kamiński: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://gadzetomania.pl/3538,silnik-jonowy-w-pigulce-najwazniejsze-informacje-o-przelomowym-napedzie-rakietowym">Silnik jonowy w pigułce – najważniejsze informacje o przełomowym napędzie rakietowym</a>. [dostęp 2016-06-16].</cite></span> </li> <li id="cite_note-Leinster-85"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Leinster_85-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Leinster M. 1935. Proxima Centauri. Astounding Stories, ed. F.O. Tremaine, vol. 15/1, 160 str., Street & Smith Publ.</span> </li> <li id="cite_note-lem.pl-86"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-lem.pl_86-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://solaris.lem.pl/ksiazki/beletrystyka/oblok-magellana">Obłok Magellana</a> na Lem.pl – serwisie poświęconym twórczości S. Lema; data dostępu: 2014-12-14.</span> </li> <li id="cite_note-Dick-87"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Dick_87-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Dick P.K. 2012. „<a href="/wiki/Trzy_stygmaty_Palmera_Eldritcha" title="Trzy stygmaty Palmera Eldritcha">Trzy stygmaty Palmera Eldritcha</a>”. Tłum. Z. Królicki, Dom Wyd. Rebis, s. 296, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788375109221" title="Specjalna:Książki/9788375109221">ISBN <span class="isbn">978-83-7510-922-1</span></a>.</span> </li> <li id="cite_note-Harrison-88"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Harrison_88-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Harrison H. 1986. „Uwięziony Wszechświat”. Wyd. Klubowe, ser. Klasycy Współczesnej SF, s. 167.</span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Linki_zewnętrzne"><span id="Linki_zewn.C4.99trzne"></span>Linki zewnętrzne</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Proxima_Centauri&veaction=edit&section=11" title="Edytuj sekcję: Linki zewnętrzne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Proxima_Centauri&action=edit&section=11" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Linki zewnętrzne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.apod.pl/apod/ap020715.html">Proxima Centauri</a> w serwisie APOD: <i>Astronomiczne zdjęcie dnia</i></li></ul> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74016753">.mw-parser-output #normdaten>div+div{margin-top:0.5em}.mw-parser-output #normdaten>div>div{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);padding:.2em .5em}.mw-parser-output #normdaten ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output #normdaten ul li:first-child{padding-left:.5em;border-left:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}</style> <div id="normdaten" class="catlinks"><div class="normdaten-typ-fehlt"><div><a href="/wiki/Encyklopedia_internetowa" title="Encyklopedia internetowa">Encyklopedie internetowe</a> (<span class="description"><a href="/wiki/Gwiazda_rozb%C5%82yskowa" title="Gwiazda rozbłyskowa">Gwiazda rozbłyskowa</a></span>):</div> <ul><li><a href="/wiki/Encyklopedia_PWN_(internetowa)" title="Encyklopedia PWN (internetowa)">PWN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3962976.html">3962976</a></span></li> <li><a href="/wiki/Encyklopedia_Britannica" title="Encyklopedia Britannica">Britannica</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/place/Proxima-Centauri">place/Proxima-Centauri</a></span></li> <li><a href="/wiki/Wielka_Encyklopedia_Rosyjska" title="Wielka Encyklopedia Rosyjska">БРЭ</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://old.bigenc.ru/text/3179853">3179853</a></span></li> <li><a href="/wiki/Store_norske_leksikon" title="Store norske leksikon">SNL</a>: <span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=4342&url_prefix=https://snl.no/&id=Proxima_Centauri">Proxima_Centauri</a></span></li> <li><a href="/wiki/Den_Store_Danske_Encyklop%C3%A6di" title="Den Store Danske Encyklopædi">DSDE</a>: <span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=8313&url_prefix=https://lex.dk/&id=Proxima_Centauri">Proxima_Centauri</a></span></li> <li><a href="/wiki/Hrvatska_enciklopedija" title="Hrvatska enciklopedija">Hrvatska enciklopedija</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciklopedija.hr/Natuknica.aspx?ID=69123">69123</a></span></li></ul> </div></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Proxima_Centauri&oldid=71869014">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Proxima_Centauri&oldid=71869014</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Specjalna:Kategorie" title="Specjalna:Kategorie">Kategorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Artyku%C5%82y_na_Medal" title="Kategoria:Artykuły na Medal">Artykuły na Medal</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Czerwone_kar%C5%82y" title="Kategoria:Czerwone karły">Czerwone karły</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Gwiazdy_rozb%C5%82yskowe" title="Kategoria:Gwiazdy rozbłyskowe">Gwiazdy rozbłyskowe</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Gwiazdy_typu_widmowego_M" title="Kategoria:Gwiazdy typu widmowego M">Gwiazdy typu widmowego M</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Obiekty_astronomiczne_odkryte_w_1915" title="Kategoria:Obiekty astronomiczne odkryte w 1915">Obiekty astronomiczne odkryte w 1915</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Uk%C5%82ad_Alfa_Centauri" title="Kategoria:Układ Alfa Centauri">Układ Alfa Centauri</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Ukryte kategorie: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Szablon_cytowania_czasopisma_%E2%80%93_brak_numeru_strony" title="Kategoria:Szablon cytowania czasopisma – brak numeru strony">Szablon cytowania czasopisma – brak numeru strony</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Szablon_cytowania_ksi%C4%85%C5%BCki_%E2%80%93_brak_numeru_strony" title="Kategoria:Szablon cytowania książki – brak numeru strony">Szablon cytowania książki – brak numeru strony</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Wyr%C3%B3%C5%BCnione_artyku%C5%82y" title="Kategoria:Wyróżnione artykuły">Wyróżnione artykuły</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Tę stronę ostatnio edytowano 16 lis 2023, 12:15.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst udostępniany na licencji <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach</a>, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/pl">warunkach korzystania</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Proxima_Centauri&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6df7948d6c-s28st","wgBackendResponseTime":165,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.996","walltime":"1.269","ppvisitednodes":{"value":34521,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":239213,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":79146,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":12,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":10,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":112975,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":7,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1101.812 1 -total"," 23.70% 261.154 43 Szablon:Cytuj_pismo"," 16.80% 185.128 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna"," 15.68% 172.714 23 Szablon:Cytuj_stronę"," 11.44% 126.014 1 Szablon:Gwiazda_infobox"," 10.17% 112.059 10 Szablon:Cytuj_książkę"," 4.73% 52.152 93 Szablon:Lang"," 4.11% 45.259 3 Szablon:Cytuj"," 3.85% 42.419 42 Szablon:Cytuj_pismo/tytuł"," 2.94% 32.375 18 Szablon:Infobox_nagłówek_dodaj"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.399","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":5135903,"limit":52428800},"limitreport-logs":"required = table#1 {\n}\njournalAbbr = \"The Astronomical Journal\"\next = nil\next = false\next = false\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\njournalAbbr = \"Astronomy \u0026 Astrophysics\"\next = nil\next = false\next = false\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\njournalAbbr = \"The Astronomical Journal\"\next = nil\next = false\next = false\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-67876799fc-v2mlw","timestamp":"20241127171322","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Proxima Centauri","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Proxima_Centauri","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q14266","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q14266","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-11-19T20:18:08Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/9\/95\/New_shot_of_Proxima_Centauri%2C_our_nearest_neighbour.jpg","headline":"gwiazda w gwiazdozbiorze Centaura"}</script> </body> </html>